Yeb Sano’s speech at the UN climate summit in Bài phát biểu Yeb Sano tại hội nghị thượng
i nghị thượng đỉnh
Warsaw
http://www.rtcc.org/files/2013/11/yeb_sano-e1384154466338.jpg
<iframe width="550" height="330" src="//www.youtube.com/embed/7SSXLIZkM3E?
feature=player_detailpage" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
Philippines lead negotiator Yeb Sano has just
addressed the opening session of the UN climate
summit in Warsaw – calling for urgent action to
prevent a repeat of the devastating storm that hit
parts of his country at the weekend.
Mr. President, I have the honor to speak on behalf of
the resilient people of the Republic of the Philippines.
At the onset, allow me to fully associate my
delegation with the statement made by the
distinguished Ambassador of the Republic of Fiji, on
behalf of G77 and China as well as the statement
made by Nicaragua on behalf of the Like-Minded
Developing Countries.
First and foremost, the people of the Philippines, and
our delegation here for the United Nations Climate
Change Convention’s 19th Conference of the Parties
here in Warsaw, from the bottom of our hearts, thank
you for your expression of sympathy to my country in
the face of this national difficulty.
In the midst of this tragedy, the delegation of the
Philippines is comforted by the warm hospitality of
Poland, with your people offering us warm smiles
everywhere we go. Hotel staff and people on the
streets, volunteers and personnel within the National
Stadium have warmly offered us kind words of
sympathy. So, thank you Poland.
The arrangements you have made for this COP is
also most excellent and we highly appreciate the
tremendous effort you have put into the preparations
for this important gathering.
We also thank all of you, friends and colleagues in
this hall and from all corners of the world as you
stand beside us in this difficult time. I thank all
countries and governments who have extended your
solidarity and for offering assistance to the
Philippines. I thank the youth present here and the
billions of young people around the world who stand
steadfast behind my delegation and who are
watching us shape their future. I thank civil society,
both who are working on the ground as we race
against time in the hardest hit areas, and those who
are here in Warsaw prodding us to have a sense of
urgency and ambition. We are deeply moved by this
manifestation of human solidarity. This outpouring of
support proves to us that as a human race, we can
khí hậu của Liên Hiệp Quốc ở Warsaw
Người dẫn đầu đoàn đàm phán Philippines Yeb
Sano vừa đọc diễn từ tại phiên khai mạc hội nghị
thượng đỉnh khí hậu của Liên Hợp Quốc ở Warsaw -
kêu gọi hành động khẩn cấp để ngăn chặn việc lặp
lại các cơn bão tàn khốc đã tàn phá nhiều nơi trên
đất nước ông vào ngày cuối tuần.
Thưa Ngài Chủ tịch, tôi vinh dự được phát biểu, thay
mặt người dân kiên cường của đất nước Cộng hòa
Philippines.
Trước lúc bắt đầu, cho phép đoàn đại biểu của
chúng tôi được chia xẻ hoàn toàn với phát biểu của
Đại sứ xuất sắc của Cộng hòa Phi-gi, thay mặt cho
G77 và Trung Quốc cũng như phát biểu của
Nicaragua đại diện cho các nước Đang phát triển
Đồng quan điểm.
Trước hết, người dân Philippines và đoàn đại biểu
của chúng tôi có mặt ở đây, tham dự Hội nghị các
bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về
Biến đổi khí hậu (COP19) tại Warsaw, xin gửi lời
cảm ơn từ đáy lòng tới sự đồng cảm của các bạn đối
với đất nước chúng tôi trong hoàn cảnh khó khăn
của cả nước hiện nay.
Giữa thảm kịch này, đoàn đại biểu Philippines cảm
thấy được an ủi bởi lòng hiếu khách nồng ấm của Ba
Lan, người dân nước các bạn đã luôn mỉm cười
chào đón chúng tôi ở bất cứ nơi đâu. Nhân viên
khách sạn, người đi đường, tình nguyện viên và
nhân viên ở Sân vận động Quốc gia đều dành cho
chúng tôi những lời chia sẻ ấm áp. Xin cảm ơn Ba
Lan.
Sự chuẩn bị của các bạn cho COP lần này vô cùng
tuyệt vời và chúng tôi thực sự trân trọng nỗ lực to
lớn mà các bạn đã dành cho việc chuẩn bị cho kỳ
họp quan trọng này.
Chúng tôi cũng cảm ơn tất cả các bạn, những người
bạn và đồng nghiệp ở trong khán phòng này và từ
khắp mọi miền trên thế giới vì các bạn sát cánh bên
chúng tôi trong thời khắc khó khăn này. Tôi cảm ơn
tất cả các quốc gia và chính phủ đã dành tình đoàn
kết và sự hỗ trợ cho Philippines. Tôi cảm ơn những
người trẻ có mặt ở đây và hàng tỷ bạn trẻ trên khắp
thế giới đã trước sau như một, ủng hộ đoàn đại biểu
của tôi và dõi theo chúng tôi kiến tạo tương lai của
các bạn. Tôi cảm ơn xã hội dân sự, cả những người
đang làm việc ở cơ sở khi chúng ta đang chạy đua
với thời gian ở những nơi bị ảnh hưởng nặng nề
nhất lẫn những người đang ở Warsaw hối thúc
chúng ta về tính cấp bách và khát vọng. Chúng tôi
xúc động sâu sắc trước những hành động đoàn kết
unite; that as a species, we care.
It was barely 11 months ago in Doha when my
delegation appealed to the world… to open our eyes
to the stark reality that we face… as then we
confronted a catastrophic storm that resulted in the
costliest disaster in Philippine history.
Less than a year hence, we cannot imagine that a
disaster much bigger would come. With an apparent
cruel twist of fate, my country is being tested by this
hellstorm called Super Typhoon Haiyan, which has
been described by experts as the strongest typhoon
that has ever made landfall in the course of recorded
human history. It was so strong that if there was a
Category 6, it would have fallen squarely in that box.
Up to this hour, we remain uncertain as to the full
extent of the devastation, as information trickles in in
an agonizingly slow manner because electricity lines
and communication lines have been cut off and may
take a while before these are restored. The initial
assessment show that Haiyan left a wake of massive
devastation that is unprecedented, unthinkable and
horrific, affecting 2/3 of the Philippines, with about
half a million people now rendered homeless, and
with scenes reminiscent of the aftermath of a
tsunami, with a vast wasteland of mud and debris
and dead bodies.
According to satellite estimates, the US National
Oceanic and Atmospheric Administration also
estimated that Haiyan achieved a minimum pressure
between around 860 mbar (hPa; 25.34 inHg) and the
Joint Typhoon Warning Center estimated Haiyan to
have attained one-minute sustained winds of 315
km/h (195 mph) and gusts up to 378 km/h (235 mph)
making it the strongest typhoon in modern recorded
history.
Despite the massive efforts that my country had
exerted in preparing for the onslaught of this monster
of a storm, it was just a force too powerful and even
as a nation familiar with storms, Super Typhoon
Haiyan was nothing we have ever experienced
before, or perhaps nothing that any country has
every experienced before.
The picture in the aftermath is ever so slowly coming
into clearer focus. The devastation is colossal. And
as if this is not enough, another storm is brewing
again in the warm waters of the western Pacific. I
shudder at the thought of another typhoon hitting the
same places where people have not yet even
managed to begin standing up.
To anyone who continues to deny the reality that is
climate change, I dare you to get off your ivory tower
and away from the comfort of you armchair. I dare
đầy nhân văn này. Sự ủng hộ dạt dào ấy chứng tỏ
rằng, là con người, chúng ta đoàn kết; cùng giống
loài, chúng ta quan tâm.
Cách đây chưa đầy 11 tháng, ở Doha, phái đoàn tôi
đã kêu gọi thế giới…hãy mở to mắt để nhìn thẳng
vào thực tế khắc nghiệt mà chúng ta đang phải đối
mặt…bởi khi đó chúng tôi đang phải đương đầu với
một cơn bão thảm khốc, thảm họa gây thiệt hại nặng
nề nhất trong lịch sử Philippines.
Bởi vậy, gần một năm sau, chúng tôi không thể
tưởng tưởng nổi một tai họa tàn khốc hơn còn có thể
xảy ra. Với sự xoay chuyển tàn nhẫn của số mệnh,
đất nước tôi đang bị thử thách bởi cơn bão địa ngục
tên là Siêu bão Haiyan mà các chuyên gia mô tả là
cơn bão mạnh nhất từng được ghi nhận trong suốt
lịch sử loài người. Nó mạnh đến nỗi nếu có cấp 6 thì
nó sẽ rơi trọn vào nhóm đó.
Đến thời khắc này, chúng tôi vẫn không thể chắc
chắn về toàn bộ mức độ của sự tàn phá vì thông tin
được cập nhật một cách nhỏ giọt tới khốn khổ bởi
điện và viễn thông đã bị cắt đứt, có thể còn lâu mới
được khôi phục. Đánh giá ban đầu cho thấy Haiyan
đã để lại những tổn thất khủng khiếp chưa từng có
trong tiền lệ, không thể hình dung nổi và vô cùng tàn
khốc, ảnh hưởng tới 2/3 Philippines, khiến khoảng
một nửa triệu người mất nhà, cảnh tượng gợi nhớ
tới hậu quả của sóng thần đối với vùng đất lớn, lầy
lội, đầy bùn, ngập mảnh vỡ vụn và xác người chết.
Theo ước tính từ vệ tinh, Cơ quan Khí tượng và Hải
dương quốc gia Hoa Kỳ cũng ước tính rằng Haiyan
đã có áp suất tối thiểu khoảng 860 mbar, còn Trung
tâm Cảnh báo bão chung ước tính Haiyan có thể đã
đạt tới sức gió 315 km/h và gió giật 378 km/h, khiến
nó trở thành cơn bão mạnh nhất trong lịch sử hiện
đại mà chúng ta từng biết.
Bất chấp những nỗ lực to lớn mà nước tôi đã chuẩn
bị để đối đầu với sự tấn công dữ dội của cơn bão
quái vật này thì bão cũng quá mạnh, và mặc dù
Philippines một quốc gia quen thuộc với bão thì siêu
bão Haiyan không giống với bất cứ thứ gì chúng tôi
trải qua trước đây, hay có lẽ là không giống với điều
gì mà bất cứ quốc gia nào từng trải qua.
Hình ảnh sau cơn bão cũng dần dần từng bước
chậm chạp trở nên rõ ràng hơn. Sức tàn phá thật
khủng khiếp. Và như thể điều đó còn chưa đủ, một
cơn bão khác đang hình thành trong vùng nước ấm
ở bờ tây Thái Dình Dương. Tôi rùng mình khi nghĩ
tới một cơn bão khác sẽ tấn công chính những nơi
mà người dân thậm chí còn chưa thể gượng sức để
đứng dậy nổi.
Với ai vẫn còn phủ nhận thực tế rằng đó là biến đổi
khí hậu, tôi xin thách người đó bước ra khỏi tháp
ngà của mình, rời khỏi chiếc ghế bành êm ấm. Tôi
you to go to the islands of the Pacific, the islands of
the Caribbean and the islands of the Indian ocean
and see the impacts of rising sea levels; to the
mountainous regions of the Himalayas and the
Andes to see communities confronting glacial floods,
to the Arctic where communities grapple with the fast
dwindling polar ice caps, to the large deltas of the
Mekong, the Ganges, the Amazon, and the Nile
where lives and livelihoods are drowned, to the hills
of Central America that confronts similar monstrous
hurricanes, to the vast savannas of Africa where
climate change has likewise become a matter of life
and death as food and water becomes scarce. Not to
forget the massive hurricanes in the Gulf of Mexico
and the eastern seaboard of North America. And if
that is not enough, you may want to pay a visit to the
Philippines right now.
The science has given us a picture that has become
much more in focus. The IPCC report on climate
change and extreme events underscored the risks
associated with changes in the patterns as well as
frequency of extreme weather events. Science tells
us that simply, climate change will mean more
intense tropical storms. As the Earth warms up, that
would include the oceans. The energy that is stored
in the waters off the Philippines will increase the
intensity of typhoons and the trend we now see is
that more destructive storms will be the new norm.
This will have profound implications on many of our
communities, especially who struggle against the
twin challenges of the development crisis and the
climate change crisis. Typhoons such as Yolanda
(Haiyan) and its impacts represent a sobering
reminder to the international community that we
cannot afford to procrastinate on climate action.
Warsaw must deliver on enhancing ambition and
should muster the political will to address climate
change.
In Doha, we asked “If not us then who? If not now,
then when? If not here, then where?” (borrowed from
Philippine student leader Ditto Sarmiento during
Martial Law). It may have fell on deaf ears. But here
in Warsaw, we may very well ask these same
forthright questions. “If not us, then who? If not now,
then when? If not here in Warsaw, where?”
What my country is going through as a result of this
extreme climate event is madness. The climate crisis
is madness.
We can stop this madness. Right here in Warsaw.
thách người đó dám đến các đảo ở Thái Bình
Dương, ở Ấn Độ Dương và nhìn mực nước biển
đang dâng lên; đến những vùng đồi núi ở Himalayas
và Andes để nhìn các cộng đồng người đang đương
đầu với lũ lụt do băng tan; đến vùng Bắc Cực, nơi
các cộng đồng cố bấu víu vào các đỉnh băng đang bị
thu hẹp nhanh chóng; đến các vùng đồng bằng rộng
lớn, vùng sông Hằng, Amazon, sông Nile, nơi sinh
kế và sinh mạng con người đang bị nhấn chìm, tới
đồi núi vùng Trung Mỹ, nơi đang phải đối mặt với
những cơn bão hung dự tương tự; tới những đồng
cỏ khô châu Phi, nơi biến đổi khí hậu cũng đang trở
thành vấn đề sống còn khi thực phẩm và nước trở
nên khan hiếm. Cũng xin đừng quên những trận bão
lớn ở Vịnh Mexico và Duyên hải miền đông Bắc Mỹ.
Và nếu như thế vẫn chưa đủ, người đó có lẽ nên
đến thăm Philippines luôn bây giờ.
Khoa học đã cho chúng ta thấy một bức tranh đang
trở nên rõ ràng hơn nhiều. Báo cáo của Ban liên
chính phủ về biến đổi khí hậu IPCC về vấn đề này và
các sự kiện tàn khốc đã nhấn mạnh những rủi ro đi
liền với thay đổi về cấu trúc và tần suất của các hiện
tượng thời tiết khắc nghiệt. Khoa học cho chúng ta
biết rằng thật đơn giản, biến đổi khí hậu sẽ đồng
nghĩa với việc có nhiều những cơn bão nhiệt đới
mạnh hơn. Khi Trái đất ấm lên, và các đại dương
cũng vậy. Năng lượng trữ trong các vùng biển ngoài
khơi Philippines sẽ tăng cường độ của các cơn bão
và xu hướng bão trở nên mạnh hơn - điều mà chúng
ta thấy bây giờ - sẽ trở thành chuẩn mới.
Điều đó sẽ có tác động sâu sắc tới nhiều cộng đồng
của chúng ta, nhất là những người phải vật lộn với
thách thức kép từ khủng hoảng phát triển và khủng
hoảng biến đổi khí hậu. Các cơn bão như Yolanda
(Haiyan) và tác động của nó là lời cảnh tỉnh cho
cộng đồng quốc tế rằng chúng ta không thể trì hoãn
hành động về khí hậu. Warsaw phải mang đến tham
vọng mạnh mẽ và cần phải tập hợp ý chí chính trị để
giải quyết biến đổi khí hậu.
Tại Doha, chúng ta đã hỏi: “Nếu không phải chúng ta
thì là ai? Nếu không phải bây giờ thì là bao giờ? Nếu
không phải ở đây thì ở đâu?” Những lời ấy có thể đã
từng bị bỏ ngoài tai. Nhưng ở đây, tại Warsaw,
chúng ta có lẽ cũng rất cần đặt ra những câu hỏi
thẳng thắn ấy. “Nếu không phải chúng ta thì là ai?
Nếu không phải bây giờ thì là bao giờ? Nếu không
phải ở Warsaw thì ở đâu?”*
*mượn lời lãnh đạo sinh viên Philippines Ditto
Sarmiento trong thời thiết quân luật – [Ditto
Sarmiento, 1950-1977, chống lại chế độ thiết quân
luật của cố Tổng thống Ferdinand Marcos, bị bỏ tù
và chết trong đó.
Những gì đất nước tôi đang trải qua, kết quả của
hiện tượng thời tiết khắc nghiệt sự kiện, thật điên rồ.
Khủng hoảng khí hậu là sự điên rồ.
Chúng ta có thể chấm dứt sự điên rồ ấy. Ngay tại
đây, ở Warsaw.
It is the 19th COP, but we might as well stop
counting, because my country refuses to accept that
a COP30 or a COP40 will be needed to solve climate
change. And because it seems that despite the
significant gains we have had since the UNFCCC
was born, 20 years hence we continue to fail in
fulfilling the ultimate objective of the Convention.
Now, we find ourselves in a situation where we have
to ask ourselves – can we ever attain the objective
set out in Article 2 – which is to prevent dangerous
anthropogenic interference with the climate system?
By failing to meet the objective the Convention, we
may have ratified the doom of vulnerable countries.
And if we have failed to meet the objective of the
Convention, we have to confront the issue of loss
and damage. Loss and damage from climate change
is a reality today across the world. Developed
country emissions reductions targets are
dangerously low and must be raised immediately, but
even if they were in line with the demand of reducing
40-50% below 1990 levels, we would still have
locked-in climate change and would still need to
address the issue of loss and damage.
We find ourselves at a critical juncture and the
situation is such that even the most ambitious
emissions reductions by developed countries, who
should have been taking the lead in combatting
climate change in the past 2 decades, will not be
enough to avert the crisis.
It is now too late, too late to talk about the world
being able to rely on Annex I countries to solve the
climate crisis. We have entered a new era that
demands global solidarity in order to fight climate
change and ensure that pursuit of sustainable
human development remains at the fore of the global
community’s efforts. This is why means of
implementation for developing countries is ever more
crucial.
It was the Secretary general of the UN Conference
on Environment and Development, Earth Summit,
Rio de Janeiro, 1992, Maurice Strong who said that
“History reminds us that what is not possible today,
may be inevitable tomorrow.”
We cannot sit and stay helpless staring at this
international climate stalemate. It is now time to take
action. We need an emergency climate pathway.
I speak for my delegation. But more than that, I
speak for the countless people who will no longer be
able to speak for themselves after perishing from the
storm. I also speak for those who have been
Đây là Hội nghị các bên lần thứ 19 nhưng chúng ta
có lẽ không nên đếm nữa, bởi vì đất nước tôi không
chấp nhận việc chúng ta cần đến COP30 hay
COP40 mới giải quyết biến đổi khí hậu. Và bởi vì
mặc dù đã có những thành tựu đáng kể từ khi ra đời
Công ước khung của LHQ về Biến đổi khí hậu,
nhưng 20 năm nay chúng ta vẫn không thực hiện
được mục tiêu cao nhất của Công ước.
Bây giờ chúng ta đang ở trong tình thế phải tự vấn
bản thân: liệu chúng có thể đạt được mục tiêu đặt ra
ở Điều 2, tức là ngăn chặn được sự can thiệp nguy
hiểm của con người đối với hệ thống khí hậu, hay
không? Khi không hoàn thành được mục tiêu của
Công ước, chúng ta có lẽ đã phê chuẩn cho sự diệt
vong của những nước dễ bị tổn thương.
Và nếu chúng ta không hoàn thành được mục tiêu
của Công ước, chúng ta phải đối diện với vấn đề
mất mát và thiệt hại. Mất mát và thiệt hại từ biến đổi
khí hậu là vấn đề thực tiễn hiện nay trên toàn thế
giới. Các mục tiêu giảm phát thải của các nước phát
triển đang thấp ở mức nguy hiểm và phải được nâng
lên ngay lập tức, nhưng cho dù họ tuân thủ yêu cầu
giảm 40 - 50% xuống dưới mức năm 1990, chúng ta
vẫn còn đó vấn đề biến đổi khí hậu và vẫn sẽ cần
phải giải quyết sự mất mát và thiệt hại.
Chúng ta đang ở thời điểm quan trọng và vấn đề là,
kể cả mức giảm thiểu phát thải tham vọng nhất ở
các nước phát triển – những nước lẽ ra phải dẫn
đầu cuộc chiến biến đổi khí hậu hai thập niên qua –
vẫn sẽ không đủ để đẩy lùi cuộc khủng hoảng.
Bây giờ đã là quá muộn, quá muộn khi nói tới việc
thế giới có thể trông chờ Điều 1 để giải quyết khủng
hoảng khí hậu. Chúng ta đã bước vào giai đoạn mới
đòi hỏi sự đoàn kết toàn cầu nhằm chiến đấu với
biến đổi khí hậu và bảo đảm rằng việc theo đuổi sự
phát triển con người bền vững được xếp hàng đầu
trong các nỗ lực của cộng đồng quốc tế. Đó là lý do
tại sao các phương thức thực thi điều này ở các
nước đang phát triển trở nên quan trọng hơn nhiều.
Chính Maurice Strong - Tổng thư ký của Hội nghị
LHQ về Môi trường và Phát triển, Hội nghị thượng
đỉnh Trái Đất tại Rio de Janeiro 1992 – đã nói rằng
“Lịch sử nhắc chúng ta nhớ rằng điều không thể diễn
ra hôm nay có thể sẽ trở thành điều tất yếu vào ngày
mai”.
Chúng ta không thể ngồi và nhìn một cách vô vọng
vào sự bế tắc về khí hậu quốc tế này. Giờ là lúc
hành động. Chúng ta cần có lộ trình khẩn cấp về khí
hậu.
Tôi phát biểu thay cho đoàn đại biểu của tôi. Nhưng
hơn cả vậy, tôi nói thay cho vô số những người
không còn có thể tự nói cho chính họ vì đã mất
mạng trong cơn bão. Tôi cũng nói cho những ai mất
orphaned by this tragedy. I also speak for the people
now racing against time to save survivors and
alleviate the suffering of the people affected by the
disaster.
We can take drastic action now to ensure that we
prevent a future where super typhoons are a way of
life. Because we refuse, as a nation, to accept a
future where super typhoons like Haiyan become a
fact of life. We refuse to accept that running away
from storms, evacuating our families, suffering the
devastation and misery, having to count our dead,
become a way of life. We simply refuse to.
We must stop calling events like these as natural
disasters. It is not natural when people continue to
struggle to eradicate poverty and pursue
development and gets battered by the onslaught of a
monster storm now considered as the strongest
storm ever to hit land. It is not natural when science
already tells us that global warming will induce more
intense storms. It is not natural when the human
species has already profoundly changed the climate.
Disasters are never natural. They are the intersection
of factors other than physical. They are the
accumulation of the constant breach of economic,
social, and environmental thresholds. Most of the
time disasters is a result of inequity and the poorest
people of the world are at greatest risk because of
their vulnerability and decades of maldevelopment,
which I must assert is connected to the kind of
pursuit of economic growth that dominates the world;
the same kind of pursuit of so-called economic
growth and unsustainable consumption that has
altered the climate system.
Now, if you will allow me, to speak on a more
personal note.
Super Typhoon Haiyan made landfall in my family’s
hometown and the devastation is staggering. I
struggle to find words even for the images that we
see from the news coverage. I struggle to find words
to describe how I feel about the losses and damages
we have suffered from this cataclysm.
Up to this hour, I agonize while waiting for word as to
the fate of my very own relatives. What gives me
renewed strength and great relief was when my
brother succeeded in communicating with us that he
has survived the onslaught. In the last two days, he
has been gathering bodies of the dead with his own
two hands. He is hungry and weary as food supplies
find it difficult to arrive in the hardest hit areas.
We call on this COP to pursue work until the most
meaningful outcome is in sight. Until concrete
pledges have been made to ensure mobilization of
resources for the Green Climate Fund. Until the
promise of the establishment of a loss and damage
cha mẹ bởi thảm kịch này. Tôi nói cho những người
đang chạy đua với thời gian để cứu người sống sót
và để giảm nhẹ nỗi đau cho những người bị ảnh
hưởng bởi thảm họa.
Chúng ta có thể hành động quyết liệt bây giờ để đảm
bảo rằng có thể ngăn chặn được một tương lai, khi
mà siêu bão trở thành chuyện thường. Bởi vì với tư
cách là một quốc gia, chúng tôi không chấp nhận
một tương lai, khi mà siêu bão kiểu Haiyan trở thành
thực tiễn cuộc sống. Chúng tôi không chấp nhận
việc chạy khỏi bão tố, sơ tán gia đình, chịu đựng sự
tàn phá và đau khổ, đếm người chết trở thành đời
thường. Đơn giản là chúng tôi không chấp nhận.
Chúng ta phải thôi gọi những sự kiện như vậy là tai
họa tự nhiên. Chẳng tự nhiên chút nào khi người
dân phải tiếp tục vật lộn để xóa nghèo và phát triển
để rồi bị quật ngã bởi sự tấn công dữ dội của một
cơn bão mà giờ đây được coi là cơn bão mạnh nhất
từng ập vào đất liền. Không tự nhiên chút nào khi
khoa học đã cho chúng ta biết sự ấm lên toàn cầu sẽ
gây ra nhiều cơn bão mạnh hơn. Không tự nhiên
chút nào khi loài người đã thay đổi khí hậu một cách
sâu sắc.
Tai họa chẳng bao giờ là tự nhiên. Chúng là sự kết
hợp của các yếu tố chứ không chỉ đơn thuần mang
tính tự nhiên. Chúng là sự tích tụ của việc liên tiếp
vượt qua các ngưỡng kinh tế, xã hội và môi trường.
Hầu hết các tai họa đều là kết quả của bất bình đẳng
và những người nghèo nhất thế giới phải chịu rủi ro
nhiều nhất vì họ dễ bị tổn thương và vì qua nhiều
thập niên phát triển không bình thường mà tôi phải
nhấn mạnh rằng nó có liên quan tới kiểu theo đuổi
tăng trưởng kinh tế đang thống trị thế giới; đây cũng
là kiểu theo đuổi cái gọi là tăng trưởng kinh tế và tiêu
dùng không bền vững đã làm biến đổi hệ thống khí
hậu.
Bây giờ, nếu các vị cho phép, tôi xin nói ở khía cạnh
cá nhân hơn.
Siêu bão Haiyan đã đổ vào quê hương tôi và sức tàn
phá của nó đã gây choáng váng. Tôi không có từ
nào để nói về những hình ảnh mà chúng ta nhìn thấy
trên các bản tin. Tôi không có từ nào để mô tả cảm
giác của mình về những mất mát và thiệt hại mà
chúng tôi chịu từ biến cố lớn này.
Đến giờ này, tôi đau khổ khi chờ tin về tính mệnh
của người thân tôi. Điều tiếp cho tôi thêm sức mạnh
và sự an ủi là khi em trai tôi liên lạc được với chúng
tôi để báo là cậu đã sống sót sau đợt tấn công dữ
dội. Hai ngày qua, cậu đã thu thi thể người bằng đôi
bàn tay của mình. Cậu ấy đói và kiệt sức vì thực
phẩm chưa thể đến được với những nơi bị ảnh
hưởng nặng nề nhất.
Chúng tôi kêu gọi COP hãy theo đuổi việc này cho
đến khi có kết quả ý nghĩa nhất. Cho đến khi đạt
được những cam kết vững chắc nhằm đảm bảo việc
huy động các nguồn lực cho Quỹ Khí hậu Xanh. Cho
đến khi hoàn thành lời hứa thành lập một cơ chế về
mechanism has been fulfilled; until there is
assurance on finance for adaptation; until concrete
pathways for reaching the committed 100 billion
dollars have been made; until we see real ambition
on stabilizing greenhouse gas concentrations. We
must put the money where our mouths are.
tổn thất và thiệt hại; cho đến khi đảm bảo có tài
chính cho việc áp dụng cơ chế đó; cho đến khi có
các lộ trình cụ thể nhằm đạt được con số 100 tỷ đô
la đã cam kết từ trước; cho đến khi chúng ta nhìn
thấy tham vọng thực sự với việc bình ổn khí nhà
kính. Chúng ta phải chi tiêu tiền vào đúng nơi đúng
chỗ.

This process under the UNFCCC has been called
many names. It has been called a farce. It has been
called an annual carbon-intensive gathering of
useless frequent flyers. It has been called many
names. But it has also been called the Project to
save the planet. It has been called “saving tomorrow
today”. We can fix this. We can stop this madness.
Right now. Right here, in the middle of this football
field.
Trong khuôn khổ Công ước khung LHQ về BĐKH,
quá trình này được gọi bằng nhiều tên. Nó được gọi
là một trò hề. Nó được gọi là cuộc tụ họp phát ra lắm
khí các-bon của những kẻ nhiều tham vọng nhưng
vô dụng. Nó được gọi bằng nhiều cái tên. Nhưng nó
cũng có tên Dự án cứu hành tinh. Nó được gọi là
“cứu ngày mai ngay hôm nay”. Chúng ta có thể sửa
lại điều này. Chúng ta có thể chấm dứt sự điên rồ
này. Ngay bây giờ. Ngay ở đây, ở giữa sân chơi này.

I call on you to lead us. And let Poland be forever
known as the place we truly cared to stop this
madness. Can humanity rise to the occasion? I still
believe we can.
Tôi kêu gọi các bạn hãy dẫn dắt chúng tôi. Và để Ba
Lan mãi được biết đến là nơi chúng ta thật sự quan
tâm tới việc chấm dứt sự điên rồ ấy. Liệu nhân loại
có tận dụng được cơ hội này? Tôi vẫn tin chúng ta
có thể.

Update Cập nhật

During his speech, Sano added an unscripted Trong bài phát biểu của mình, Sano có thêm một
pledge to fast during the conference, until cam kết không ghi vào đây là ông sẽ tuyệt thực
meaningful progress had been made. He said: trong thời gian hội nghị, cho đến khi tiến bộ có ý
nghĩa được thực hiện. Ông nói:

“In solidarity with my countrymen who are
struggling to find food back home and with my
brother who has not had food for the last three
days, in all due respect Mr. President, and I mean
no disrespect for your kind hospitality, I will now
commence a voluntary fasting for the climate.
This means I will voluntarily refrain from eating
food during this COP until a meaningful outcome
is in sight.”
"Trong tình đoàn kết với đồng bào tôi, những
người đang phải vật lộn để tìm kiếm cái ăn ở quê
nhà và với anh trai tôi, người đã không có thức
ăn ba ngày qua, với tất cả sự tôn trọng Ngài
Tổng thống, và tôi không hề có ý không tôn
trọng sự hiếu khách của các bạn, từ hôm nay tôi
sẽ tự nguyện tuyệt thực vì khí hậu. Điều này có
nghĩa là tôi sẽ tự nguyện nhịn ăn thức ăn trong
thời gian hội nghị này cho đến khi một kết quả
có ý nghĩa xuất hiện."

http://images.kpopstarz.com/data/images/full/2013/11/12/119711-typhoon-haiyan-aftermath-photo-credit-
twitter-phlnewsonline.jpg

<iframe width="550" height="330" src="//www.youtube.com/embed/N9__KmlqdPI?

feature=player_detailpage" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

<iframe width="550" height="330" src="//www.youtube.com/embed/a4NowHidBWI?

feature=player_detailpage" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

<iframe width="550" height="330" src="//www.youtube.com/embed/QACBBhVrDA4?

feature=player_detailpage" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>

http://www.rtcc.org/2013/11/11/its-time-to-stop-this-madness-philippines-plea-at-un-climate-talks/#