Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Husi
Elizario Pereira
2013.02.02.020
Ha’u Eizario Pereira, deklara katak durante serbisu núdar kursu ikus nian ho grau
Lisénsiatura, Iha Fakuldade Enjeñaria Siénsia no Teknolojia, Departamentu Enjeñaria
Sívil iha Universidade Nasionál Timór Lorosa’e, katak ha’u nia autoria ne’ebé iha sub
kompromisu hahí nian, iha fonte sira hotu ne’ebé nakfahe ba referensiada sira.
Estudante
Elizario Pereira
Hato’o traballu ne’e ba Universidade Nasionál Timór Lorosa’e hó rekezitu sira iha parte halo
obtensaun ba Grau Lisensiadu iha “Enjeñaria Sívil”
Hato’o traballu kursu ikus nian ne’ebé dezenvolvidu husi estudante Elizario Pereira
ho títulu Estudu no analiza ba kazu makro ne’ebe fó impaktu ba seguransa tráfiku no
durabilidade estrada sta. 0+000 – sta. 1+095, rua Abilio Monteiro, Díli , hó akordu tuir
regras sira estipulada tiha ona iha Universidade Nasionál Timór Lorosa’e, ne’e mai ami
konferidu no hasoru iha kondisaun sira ne’ebé hato’o iha prova sira públika nian.
Konkordasaun husi
Dosente Orientador Dosente Ko-Orientador
iii
PARESER HUSI DEPARTAMENTU ENJEÑARIA SIVIL ATU ENTREGA
TRABALLU DEFINITIVU NE’EBE HATO’O TIHA ONA
Hato’o traballu ne’e ba Universidade Nasionál Timór Lorosa’e hó rekezitu sira iha
parte halo obtensaun ba Grau Lisensiadu iha “Enjeñaria Sívil”
Hato’o traballu kursu ikus nian ne’ebé dezenvolvidu husi estudante Elizario Pereira
hó títulu “Estudu no analiza ba kazu makro ne’ebe fó impaktu ba seguransa tráfiku no
durabilidade estrada sta. 0+000 – sta. 1+095, rua Abilio Monteiro, Díli” hó akordu tuir
regras sira estipulada tiha ona iha Universidade Nasionál Timór Lorosa’e, ne’e mai ami
konferidu no hasoru iha kondisaun sira ne’ebé hato’o iha prova sira públika nian.
Diretor Departamentu
Monografia Ne’e Kuriji No Deklara Hotu Nomós Konkorda Ona Kritéria Ida Atu Tuir
Exame Programa Lisensiatura iha Universidade Nasionál Timór Lorosa’e
Fakuldade Enjeñaria, Siénsia No Teknolojia, Departamentu Enjeñaria Sívil
Ho Títulu;
Estudu no Analiza ba Kazu Makro ne’ebe fó Impaktu ba Seguransa Tráfiku no
Durabilidade Estrada Sta. 0+000 – Sta. 1+095, Rua Abilio Monteiro, Díli
Husi
Elizario Pereira
2013.02.02.020
Kuñesimentu
Diretor Departamentu
vi
MOTTO
vii
PÁJINA DEDIKASAUN
Monografia ida ne’e, ha’u dedika ba Aman Maromak, ba ha’u nia almamater
Universidade Nasional Timór Lorosa’e.
Ba ha’u nia familia Pereira no Guimarães, espesiál ba Pai Martinho Pereira, Maen Rita da
Costa Guimarães, ba maun-alin sira; Elio, Mauriçio, Sujana, Gaudénçio, Alexandra,
alin Elvino no ba kolega tomak husi Departamentu Enjeñaria sivil.
Hera,......../......../2017
Elizario Pereira
viii
AGRADESIMENTU
Núdar Maromak oan no halo ita hanesan ho Maromak Nia ilas, ho hakraik-an hakerek
na’in haklaken no hahí Na’i Maromak nia naran nafatin, no mós ho grasa no bensaun Na’i
Maromak nian hakerek na’in bele elabora monografia ho tópiku “Estudu no Analiza ba
Kazu Makro Drenajen ne’ebe fó Impaktu ba Seguransa Tráfiku no Durabilidade
Estrada Sta. 0+000 – Sta. 1+095, Rua Abilio Monteiro, Dili”. Monografia ne’e elabora atu
bele prienxe rekezitu sira iha parte halo obtensaun ba Grau Lisensiadu iha Departamentu
Enjenaria Sivil, Fakuldade Enjeñaria Siensia no Teknolojia, Universidade Nasional Timor-
Lorosa’e.
Konteudu gerál monografia ne’e kompostu husi kapítulu ne’en (6) mak hanesan
Introdusaun, Kondisaun Ezistente, Enkuadramentu Teóriku, Metodolojia Peskiza, Diskusaun
no Resultadu no Enseramentu.
Durante elaborasaun monografia ne’e, hakerek nain hetan suporta no orientasaun husi
diversus parte. Liu husi opotunidade ne’e hakerek nain hato’o profundu sentidu
agradesimentu no obrigadu wa’in ba :
1. Dr. Franscisco Miguel Martins, Ph. D. hanesan reitór Universidade Nasionál Timór
Lorosa’e (UNTL).
2. Eng. Mariano Renato M. Da Cruz, ST., M. Eng. hanesan Dekanu Fakuldade
Enjeñaria, Siénsia no Teknolojia;
3. Eng. Tomas Soares Xavier, M. Eng. hanesan Diretor Departamentu Enjeñaria Sívil;
4. Eng. José Maria C. B. Ximenes, M. Eng. hanesan Vise-diretor Departamentu
Enjeñaria Sívil;
5. Eng. Alfredo Ferreira, ST., M.Sc. hanesan dosente orientador ne’ebé mak orienta
hakerek na’in hodi bele hakerek monografia ida ne’e ho diak;
6. Eng. Sergio Miguel Freitas, ST. hanesan dosente ko-orientador ne’ebé mak orienta
hakerek na’in hodi bele hakerek monografia ida ne’e;
7. Eng. Justino da Costa Soares, M. Eng. no Eng. Tomas Soares Xavier, M. Eng.
ne’ebé sai hanesan ezaminador iha ezame ikus nian.
8. Dosente sira mak la temi naran iha Departamentu Enjenaria Sívil ne’ebé eduka no
orienta ona hakerek nain durante iha banku Universidade;
9. Almamater Universidade Nasionál Timór Lorosa’e (UNTL), hanesan Kapitál fini ba
Dezenvolvimentu Nasaun;
ix
10. Ba Pai Martinho Pereira, ba Maen Rita da Costa Guimarães, ne’ebé durante ne’e
haka’as-an sempre fo suporta, korazen no orasaun; ba maun-alin sira Elio, Sujana,
Alexandra no alin Elvino.
11. Família sira ne’ebé durante ne’e fó hanoin no suporta iha ha’u nia estudu; Tiu Julio,
Tia Etelvina Dias Quintas, no Tiu Sergio Cristovão.
12. Matebian sira: Avô Lakha-choli no avó Maria Cristina, Avô Oscar da Costa
Guimarãess no avó Angelina da Costa Guimarães , Maun Mauriçio Pereira no
Gaudénçio Pereira Guimarães.
13. Ba maluk Aquino, Desidério, Juvênçio, Zakarias, Nedália, Maria Gabriela, Cam,
Auriu, Ensu, Fernandu, Sonio no maluk sira seluk ne’ebé ajuda hakerek na’in durante
halo peskiza. Laiha buat kmanek no murak ne’ebé hakerek na’in atu oferese ba
orgaun mensionadu tomak, so liafuan obrigadu no agradese wa’in no espera katak ita
nia favor sei hetan Grasa no Bensaun husi Aman Maromak.
Hakerek na’in deklara katak iha Monografia ida ne’e sei dook husi perfeitu ho nune’e
hakerek na’in espera katak krítika ka sujestaun ne’ebé konstrutivu ho objetivu hodi kompleta
frakeza ne’ebé iha eskrita ne’e.
Hera,....../......../2017
Elizario Pereira
x
ABREVIATURA
xi
NOTASAUN
xiii
ESTUDU NO ANALIZA BA KAZU MAKRO DRENAJEN NE’EBE FÓ IMPAKTU BA
SEGURANSA TRÁFIKU NO DURABILIDADE ESTRADA STA. 0+000 – STA.
1+095, RUA ABILIO MONTEIRO, DILI
Abstratu
Liafuan xave: Drenajen, inundasaun, debitu hidrolojia, debitu hidraulika, forsa sizelamentu
xiv
STUDY AND ANALYSIS OF MACRO-DRAINAGE CASES THAT HAVE IMPACTED
ON TRAFFIC SAFETY AND DURABILITY OF THE ROAD STAGE 0+000 – STAGE
1+095, DILI, ABILIO MONTEIRO STREETS
Abstract
The problem of the drainage infrastructure in Dili city give the negative impact to
the durability of the road structure and causes insecurity to the traffic accident. The
availability of the infrastructure, the minimum level of drainage and the quality of the
drainage construction cause the excess of flood frequency in Dili city. To minimize the above
impact, presciently conduct adequate study and planning in context to ensure the quality,
durability and sustainability of the drainage infrastructure.
This study intends to analyze the case of the macro drainage that impacts the traffic
insecurity and the durability of the road structure in the street of Abilio Monteiro, Dili aiming
to propose an ideal condition to find a macro drainage system that can achieve the technical
criteria, economic and environmental to ensure traffic safety and durability road structure.
The methodology used in this estudy is to collect espacial data, hydrological data,
hydraulic data and other data. Hydrological analysis is performed to determine the
discharge plan (Qhg). The prediction of the design discharge plan is done by frequency
analysis of rainfall data with 2 year return period using Log Pearson Type III method. The
calculation of rainfall intensity is determined by using the Manonobe formula. The discharge
plan is calculated by the formula Racional also referred to the calculation of domestic
wastewater plan. A hydraulic analysis is also conducted to control the capacity of existing
drainage channels (Qhk). Whereas, this estudy also conducted information analysis through
interviews and distributed questionnaires to the local community at the location of estudy.
Of estudy results, determining that the capacity of existing drainage channels is not
feasible to receive hydrological discharge occurring on each channel varying between 0.801
m3 / s to 4,949 m3 / s. Whereas, the capacity of existing drainage channels also varies from
0.213 m3 / s to 3,954 m3 / s. A small slope base factor affects the shear forces in channels
became small varying from 0.49 N / m2 to 18.05 N / m2 inhibiting water movement and
contraction in the channel. Whereas, the minimal channel capacity is not only a technical
issue but The human factor that there is no awareness by littering, resulting in the
accumulation of garbage in the canal and ultimately causing the flood.
Based on the ideal concept of this estudi, proposed to undertake a new dimension to
normalize flooding and drainage problems in the street of Abilio Monteiro by adding some
variables such as adding channel dimensions varying from 0801 m3/s to 4,949 m3/s, Ideal
plan speed V = 1.5 m / s with varying slope between 0.001 to 0.002. Whereas, the shear
forces occurring vary between 4.37 N / m 2 to 5.90 N / m2.
Key words : Drainage, flood, hydrological discharge, hydraulic discharge, shear strength
xv
INDISE
KAPA .................................................................................................................................... i
PÁJINA DEKLARASAUN ................................................................................................. ii
PÁJINA KONKORDASAUN ORIENTADOR ................................................................ iii
PÁJINA LEGALIZASAUN DEPARTAMENTU ............................................................ iv
PÁJINA ASEITASAUN BA EZAME................................................................................ v
PÁJINA NOMEASAUN BA EZAMINADOR.................................................................. vi
MOTTO ................................................................................................................................ vii
DEDIKASAUN .................................................................................................................... viii
AGRADESIMENTU ........................................................................................................... ix
ABREVIATURA ................................................................................................................. xi
NOTASAUN ......................................................................................................................... xii
ABSTRATU ......................................................................................................................... xiv
INDISE ................................................................................................................................. xvi
LISTA TABELA .................................................................................................................. xx
LISTA FÍGURA ................................................................................................................. xxii
LISTA ANEKSU.................................................................................................................. xxiv
BIBLIOGRAFIA ................................................................................................................. xxvi
KAPÍTULU I
INTRODUSAUN
1.1. Fundu ......................................................................................................................... 1
1.2. Formulasaun Problema .............................................................................................. 2
1.3. Limitasaun Problema ................................................................................................. 2
1.4. Objetivu ..................................................................................................................... 2
1.5. Benefisiu .................................................................................................................... 2
1.6. Fatin Peskiza .............................................................................................................. 3
1.7. Sistematika Hakerek .................................................................................................. 3
KAPÍTULU II
KONDISAUN EZISTENTE
2.1. Sistema no Funsaun ................................................................................................... 5
2.2. Forma Seksaun Kanal ................................................................................................ 5
2.3. Kondisaun Fízika Kanal Drenajen ............................................................................. 6
xvi
2.4. Kondisaun Inundasaun .............................................................................................. 7
KAPÍTULU III
ENKUADRAMENTU TEÓRIKU
3.1. Deskrisaun Geral ....................................................................................................... 10
3.1.1. Funsaun Drenajen .......................................................................................... 10
3.1.2. Tipu Drenajen ................................................................................................ 10
3.2. Analiza Hidrolojia ..................................................................................................... 11
3.2.1. Kalkulasaun Persipitasaun Médiu ................................................................. 12
3.2.2. Analiza Frekuénsia ........................................................................................ 12
3.2.2.1. Distribuisaun Normal ............................................................................. 13
3.2.2.2. Distribuisaun Gumbel ............................................................................. 13
3.2.2.3. Distribuisaun Log Pearson Tipu III ........................................................ 14
3.2.3. Teste Kompatibilidade ................................................................................... 15
3.2.3.1. Teste Chi-kuadradu................................................................................. 15
3.2.3.2. Teste Smirnov-Kolmogorov ................................................................... 16
3.2.4. Planu Persipitasaun ........................................................................................ 17
3.2.5. Tempu Konsentrasaun ................................................................................... 17
3.2.6. Intensidade Udan ........................................................................................... 18
3.2.7. Analiza Debitu Be’e husi Sektor Doméstiku no Naun-Doméstiku .............. 18
3.2.8. Analiza Kresimentu Populasaun .................................................................... 19
3.2.9. Debitu Hidrolojia ........................................................................................... 20
3.3. Analiza Hidraulika ..................................................................................................... 20
3.3.1. Kontrola Kapasidade Kanal Ezistente (existing channel) ............................. 21
3.3.2. Dezeña Kondisaun Ideal ................................................................................ 21
3.3.2.1. Dezeña Tipu Kanal Drenajen ................................................................. 22
3.3.2.2. Planu Velosidade .................................................................................... 24
3.3.2.3. Inklinasaun Baze Kanal .......................................................................... 25
3.3.2.4. Altura Hidraulika Normal (normal depth).............................................. 26
3.3.2.5. Forsa Sizallamentu (shear force)............................................................ 26
3.3.2.6. Altura Seguransa (Freeboard) ................................................................ 26
3.3.2.7. Manhole .................................................................................................. 26
3.4. Estrada ....................................................................................................................... 27
3.5. Estragu Pavimentu Estrada ........................................................................................ 27
3.6. Tipu Estragu Pavimentu Fleksivel Estrada ................................................................ 28
xvii
KAPÍTULU IV
METODOLOJIA PESKIZA
4.1. Teknika Halibur Dadus .............................................................................................. 29
4.2. Analiza Dadus............................................................................................................ 29
4.2.1. Analiza Hidrolojia ......................................................................................... 29
4.2.2. Analiza Hidraulika ......................................................................................... 30
4.2.3. Kontrola kapasidade kanal ezistente (existing condition) ............................. 30
4.2.4. Analiza Informasaun...................................................................................... 30
4.2.5. Dezeña kondisaun ideal ................................................................................. 30
4.3. Fluxograma Peskiza ................................................................................................... 31
4.4. Fluxograma Analiza Hidrolojia ................................................................................. 32
4.5. Fluxograma Analiza Hidraulika ................................................................................ 33
KAPÍTULU V
DISKUSAUN NO RESULTADU
5.1. Konseitu Ideal ............................................................................................................ 34
5.2. Topografia ................................................................................................................. 34
5.3. Funsaun Rai ............................................................................................................... 34
5.4. Área Kaptasaun Udan (Catchment Área) .................................................................. 34
5.5. Naran no Kodigu Kanal Drenajen ............................................................................. 37
5.6. Populasaun no Uma kain ........................................................................................... 37
5.7. Relasaun Total Uma kain ho Kanal Drenajen ........................................................... 39
5.8. Iklima no Persipitasaun Udan .................................................................................... 40
5.9. Analiza Hidrolojia iha Área estudu ........................................................................... 41
5.10. Analiza Parametru Estatístiku Persipitasaun udan .................................................... 41
5.10.1. Kalkulasaun Parametru Estatístiku Distribuisaun Normal ............................ 41
5.10.2. Kalkulasaun Parametru Estatístiku Distribuisaun Log Pearson Tipu III ....... 42
5.10.3. Distribuisaun Gumbel .................................................................................... 43
5.10.4. Komparasaun ba Parametru Estatístiku husi Tipu Distribuisaun ida-ida ...... 43
5.11. Teste Kompatibilidade Distribuisaun ........................................................................ 44
5.11.1. Teste Kompatibilidade ho Métodu Chi-kuadradu ......................................... 44
5.11.2. Teste Kompatibilidade ho Métodu Smirnov-Kolmogorov ............................ 48
5.12. Analiza Planu Persipitasaun ...................................................................................... 53
5.13. Analiza Debitu Hidrolojia ......................................................................................... 54
5.13.1. Tempu konsentrasaun .................................................................................... 59
xviii
5.13.2. Intensidade Udan ........................................................................................... 60
5.13.3. Analiza Kresimentu Populasaun .................................................................... 61
5.13.4. Analiza Debitu Doméstiku ............................................................................ 63
5.13.5. Kalkulasaun Debitu Hidrolojia ...................................................................... 64
5.13.6. Resultadu Akumulasaun Debitu Hidrolojia ................................................... 66
5.14. Analiza Hidraulika ..................................................................................................... 66
5.14.1. Kontrola Kapasidade Kanal Ezistente ........................................................... 66
5.14.2. Kalkulasaun Forsa Sizalamentu (shear force) ............................................... 69
5.14.3. Komparasaun Debitu Hidrolojia (Qhirolojia) ho Kapasidade Kanal
Drenajen Ezistente (Qhidraulika) .................................................................. 70
5.15. Resultadu Analiza Influensia husi Mudansa Kresimentu Populasaun iha Futuru ..... 72
5.16. Komparasaun Debitu Hidrolojia ho Kapasidade Kanal Ezistente ba Tinan lima 2
nian ............................................................................................................................ 72
5.17. Analiza Informasaun.................................................................................................. 73
5.18. Dezeña Kondisaun Ideal ............................................................................................ 76
5.18.1. Dezeña Dimensaun Kanal Foun .................................................................... 76
KAPÍTULU VI
ENSERAMENTU
xix
LISTA TABELA
xxi
LISTA FÍGURA
Fígura 1.1 Fatin Peskiza Rua Abilio Monteiro, Dili. Fonte : Google Earth ......................... 3
Fígura 2.1 Sistema Drenajen Abertu no Feixadu ................................................................. 5
Fígura 2.2 Forma Seksaun Kanal ......................................................................................... 5
Fígura 2.3 Kondisaun fizika kanal drenajen iha Rua Abilio Monteiro (P4-P5-P6- P7).
Fonte kobertura direita. Marsu/2017 ................................................................... 6
Fígura 2.4 Kondisaun fizika kanal drenajen iha Rua Abilio Monteiro (P12-P14). Fonte
kobertura direita. Marsu/2017 ............................................................ ................ 6
Fígura 2.5 Kondisaun fizika kanal drenajen iha kanal primariu Rua Dom Aleixo Corte
Real (P14-P15). Fonte kobertura direita. Marsu/2017 ....................... ................ 7
Fígura 2.6 Kondisaun inundasaun iha Rua Abilio Monteiro (P7-P8-P9-P12). Fonte
kobertura RTTL. Fevereiru/2010 ........................................................................ 7
Fígura 2.7 Kondisaun inundasaun iha Av. Vila-verde (P4-P7). Fonte kobertura RTTL.
Fevereiru/2010 .................................................................................. ................ 8
Fígura 2.8 Kondisaun inudasaun iha Rua Abilio Monteiro (P4-P5-P6-P7) Fonte kobertura
direita. Fevereiru/2017........................................................................ ................ 8
Fígura 2.9 Kondisaun inundasaun iha estrada Av. Tuana-laran (P4-P5-P6-P7) Fonte
kobertura direita. Fevereiru/2017 ....................................................... ................ 8
Fígura 2.10 Kondisaun aktual estrada Av. Vila-verde (P4-P7-P8). Fonte kobertura direita.
Fevereiru/2017 ............................................................................... ................ 9
Fígura 2.11 Kondisaun sistema drenajen aberta Rua Dom Aleixo Corte Real (P12-P14).
Fonte kobertura direita. Fevereiru/2017 .......................................... ................ 9
Fígura 3.1 Seksaun kanal ho forma rektangulu aberta no feixadu ....................... ................ 22
Fígura 3.2 Seksaun kanal ho forma kabuar (culvert / box culvert)....................... ................ 23
Fígura 3.3 Kurva korelasaun y/do ho Q/Qo, V/Vo, F/Fo, R/Ro, AR2/3 .................. ................ 24
Fígura 3.4 Vizada leten manhole .......................................................................... ................ 27
Fígura 3.5 Seksaun transversal manhole .............................................................. ................ 27
Fígura 3.6 Seksaun lonjitudinal manhole ............................................................. ................ 27
Fígura 3.7 Korekti be’e ne’ebe akontese iha estrutura pavimentu Estrada .......... ................ 28
Fígura 4.1 Fluxograma Peskiza ............................................................................ ................ 31
Fígura 4.2 Fluxograma Analiza Hidrolojia........................................................... ................ 32
Fígura 4.3 Fluxograma Analiza Hidraulika .......................................................... ................ 33
Fígura 5.1 Área kaptasaun udan (Catchment Área) iha Rua Abilio Monteiro, Dili .............. 36
xxii
Fígura 5.2 Gráfiku Persipitasaun Médiu Másimu Mensal .................................... ................ 40
Fígura 5.3 Sistema rede kanal drenajen ezistente iha Rua Abilio Monteiro ........ ................ 56
Fígura 5.4 Kurva husi formula intensidade udan husi periodu retornu ida-ida bazeia ba
formula Manonobe ............................................................................. ................ 61
Fígura 5.5 Catchment area B ho D....................................................................... ................ 64
Fígura 5.6 Tipu no forma seksaun kanal drenajen iha terrenu ............................. ................ 67
Fígura 5.7 Gráfiku Forsa Sizelamentu (Shear force) ........................................... ................ 70
Fígura 5.8 Gráfiku Resultadu Komparasaun Qhidrolojia ho Qhidraulika............ ................ 70
Fígura 5.9 Entrevista, relasiona ho akontesimentu inundasaun iha Estrada. Fonte peskiza
direta. Maiu/2017 ............................................................................................... 73
Fígura 5.10 Entrevista, relasiona ho prejudikasaun kauza husi inundasaun. Fonte peskiza
direta. Maiu/2017................................................................................ ................ 74
Fígura 5.11 Entrevista, relasiona ho asidenti tráfiku kauza husi inundasaun. Fonte peskiza
direta. Maiu/2017 ............................................................................ ................ 74
Fígura 5.12 Entrevista, relasiona ho kualidade estrada. Fonte peskiza direta. Maiu/2017 ... 75
Fígura 5.13 Entrevista, relasiona ho kapasidade kanal ezistente. Fonte peskiza direta.
Maiu/2017........................................................................................ ................ 75
Fígura 5.14 Entrevista, relasiona ho kontribuisaun komunidade atu nune’e akontese
inundasaun iha bairo, iha sidade, iha estrada. Fonte peskiza direta.
Maiu/2017 ...................................................................................... ................ 75
Fígura 5.15 Entrevista, relasiona ho alerta ba autoridade konaba problema infrastutura
drenajen. Fonte peskiza direta. Maiu/2017 .................................... ................ 76
xxiii
LISTA ANEKSU
ANEKSU II : Tabela
Tabela AII-1 : Valor Parametru Chi-kuadradu Kritiku, Xcr ................................ ................ 83
Tabela AII-2 : Valor Kritiku Do ba teste Smirnov-Kolmogorov ......................... ................ 84
Tabela AII-3 : Luan Area iha Kurva Normal nia Okos ........................................ ................ 85
Tabela AII-4 : Valor Faktor, K ba Distribuisaun Log Pearson Tipu III .............. ................ 88
Tabela AII-5 : Valor Redusaun mediu (Reduced Mean), Yn ............................... ................ 89
Tabela AII-6 : Valor Variasaun Redusaun Estandarte Deviasaun (Reduced Standard
Deviation), Sn ............................................................................... ................ 90
Tabela AII-7 : Valor Variasaun Redusaun, YT ..................................................... ................ 90
Tabela AII-8 : Valor Koefisiente Manning, n ...................................................... ................ 91
Tabela AII-9a : Estandarte Koefisiente kanal, ( C ) bazeia ba Kondisaun Superfisie Rai .... 92
Tabela AII-9b : Estandarte Koefisiente kanal, ( C ) bazeia ba Funsaun Rai ........ ................ 92
Tabela AII-10 : Valor K Variavel Redusaun Gauss ............................................. ................ 93
Tabela AII-11 : Valor Koefisiente Impedimentu, nd ............................................ ................ 93
ANEKSU III : Aktividade survei iha área peskiza sta. 0+000 – sta. 1+095 .. ................ 94
xxiv
Tabela AV-8 : Kalkulasaun Estatistika Total Populasaun iha Suku Motael ......................... 113
Tabela AV-9 : Resultadu Kalkulasaun Dekresente Total Populasaun iha Suku Motael
2011-2015 ................................................................................................... 114
Tabela AV-10 : Tabela Desviu Padraun husi Resultadu Métodu Aritmátiku ....................... 114
Tabela AV-11 : Tabela Desviu Padraun husi Resultadu Métodu Geométriku ...................... 115
Tabela AV-12 : Tabela Desviu Padraun husi Resultadu Métodu Least Square .................... 115
xxv
BIBLIOGRAFIA
[1] Dr. Ir. Suripin M. Eng. 2003.32. Sistim Drainase Perkotaan yang Berkelanjutan
[2] H.A. Halim Hasmar, 2011. Drainase Terapan : UII press
[3] I Made Kamiana, 2011. Teknik Perhitungan Debit Rencana Bangunan Air : Graha Ilmu
[4] Eng. Alfredo Ferreira, ST. M.Sc. Tugas Akhir-RC09-1380. Perencanaan Drainase Kota
Dili
[5] Departamen Pekerjaan Umum, Pd. T-02-2006-B. Pedoman Perencanaan Sistem Drainase
Jalan
[6] Ir. Shirley L. Hendarsin, M.Sc. Pebruari 2000 : Perencanaan Teknik Jalan Raya.
Politeknik Negeri Bandung.
[7] Direktorat Jenderal Cipta Karya, 2012. Tata Cara Penyusunan Rencana Induk Sistem
Drainase Perkotaan
[8] Standar Nasional Indonesia, SNI 19-6728.1-2002. Penyusunan neraca sumber daya
Bagian 1 : Sumber daya air spasial : BSN
[9] I Putu Gustave Suryantara Pariartha, Proyeksi Kebutuhan Air Minum
[10] Direcção Geral de Estatistika Timor-leste, 2015. Population and Housing Census 2015.
Preliminary Result
[11] Sukirman, Silvia. 1999. Perkerasan Lentur Jalan Raya. Bandung : Nova
xxvi
KAPITULU I
INTRODUSAUN
1.1. Fundu
Munisipiu Dili sai hanesan kapital Nasaun Timor-Leste no sai hanesan sentru ba
aktividade ekonomia, polítika, sosial, kultural, no aktividade sira seluk. Kresimentu
populasaun ka urbanizasaun no dezenvolvimentu infraestutura ne’ebe lao maka’as kauza ba
mudansa karakteristika fisika sidade Dili. Mudansa ne’e rasik mos akompaña ho aumentu
nesesidade ba hela fatin (condição) no infraestutura ne’ebe nato’on hanesan : estrada,
eletrisidade, be’e mos, habitasaun, drenajen no seluk tan. Haktuir dadus sensus populasaun
husi tinan 2010-2015, DNE hatudu katak númeru urbanizasaun iha sidade Dili tinan-tinan
kontinua aumenta kompara ho munisipiu sira seluk iha teritoriu laran. Densidade populasaun
sidade Dili iha tinan 2010 husi ema 638 / km2, sa’e ba ema 689 / km2, numeru kresimentu
anual husi tinan 2010 – 2015 mak 1.81 %.[10] Ho situasaun hanesan ne’e kauza problema
infraestrutura urbana prinsipalmente relasiona ho problema drenajen. Problema drenajen
ne’ebe dalabarak akontese iha area urbana hanesan inundasaun, infiltrasaun, lixo,
kanalizasaun, permeabilizsaun ne’ebe bele kontribui estragu ba infrastutura hanesan estrada,
ponte, aeroportu, habitasaun no seluk tan hodi afeta aktividade populasaun nian. Kauza
prinsipal ba eksesu frekuensia inundasaun iha sidade Dili tamba disponibilidade infraestrutura
ne’ebe mínimu, kapasidade kanal drenajen no mínimu kualidade konstrusaun drenajen. Alein
ne’e, drenajen estrada iha teritoriu Timor-Leste sei enfrenta problema, ne’ebe kauza estragu
ba iha estrada no la seguru ba tráfegu.
Konstrusaun estrada ne’ebé la dura ka liu ona durasaun utilizasaun sempre akontese
estragus ba konstrusaun estrada. Mekanismu sira ne’ebé fó impaktu ba durabilidade estrada
mak hanesan: tráfegu, overloading, drenajen la funsiona hó di’ak, materiál pavimentasaun,
klima no ambientál [11].
Husi esplikasaun konaba fundu ne’ebe mak iha hakerek nain identifika no investiga fatin
balun iha sidade Dili ne’ebe mak hetan problema konaba sistema drenajen mak hanesan
akontese iha Rua Abilio Monteiro (Igreja Catedral nia oin), suku suku vila-verde, postu
Administrativu Vera-cruz, munisipiu Dili. Problema drenajen ne’ebe mak akontese iha área
ne’e mak hanesan inudasaun iha estrada liu-liu iha tempu udan hodi kauza engarafamentu,
asidenti tráfiku, no fo impaktu ba kualidade estrada. Tamba ho razaun hirak ne’e hakerek nain
iha interese atu hili tópiku “ESTUDU NO ANALIZA BA KAZU MAKRO DRENAJEN
NE’EBE FÓ IMPAKTU BA SEGURANSA TRAFIKU NO DURABILIDADE ESTRADA
STA.0+000 – STA.1+095, RUA ABILIO MONTEIRO, DILI” “STUDY AND ANALYSIS OF
MACRO-DRAINAGE CASES THAT HAVE IMPACTED ON TRAFFIC SAFETY AND
DURABILITY OF THE ROAD STAGE 0+000 – STAGE 1+095, DILI, ABILIO MONTEIRO
STREETS” sai hanesan topiku ba kna’ar hakerek sientifiku nu’udar kritériu ida atu bele
remata programa Lisensiatura (S1) iha Departamentu Enjeñaria Sivil, Fakuldade Enjeñaria
Siensia no Teknolojia, Universidade Nasional Timor-lorosa’e.
Atu hatene kle’an liu tan konaba fatin ba peskiza ne’e rasik, bele hare iha Figura 1.1 tuir
mai ne’e :
Upstream
Downstream
Figura 1.1 : Fatin peskiza Rua Abilio Monteiro, Dili. Fonte : Google Earth
KONDISAUN EZISTENTE
Figura 2.1 : Sistema drenajen aberta no feixadu (open channel and close channel)
Figura 2.3 : Kondisaun fizika kanal drenajen iha Rua Abilio Monteiro (P4-P5-P6-P7). Fonte kobertura
direita. Marsu/2017
Figura 2.4 : Kondisaun fizika kanal drenajen iha Rua Abilio Monteiro (P12-P14). Fonte kobertura direita.
Marsu/2017
Tuir mai, hatudu ilustrasaun konaba kondisaun inundasaun iha fulan Fevereiru 2010 - 2017 ba
kanal drenajen iha Rua Abilio Monteiro :
Figura 2.6 : Kondisaun inundasaun iha Rua Abilio Monteiro (P7-P8-P9-P12). Fonte kobertura RTTL.
Fevereiru/2010
Figura 2.8 : Kondisaun inudasaun iha Rua Abilio Monteiro (P4-P5-P6-P7). Fonte kobertura direita.
Fevereiru/2017
La seguru ba
ema ne’ebe
lori transporte
Figura 2.9 : Kondisaun inundasaun iha estrada Av. Tuana-laran (P4-P5-P6-P7) . Fonte kobertura direita.
Fevereiru/2017
Figura 2.10 : Kondisaun aktual estrada Av. Vila-verde (P4-P7-P8). Fonte kobertura direita. Fevereiru/2017
Figura 2.11 : Kondisaun sistema drenajen aberta Rua Dom Aleixo Corte Real (P12-P14). Fonte kobertura
direita. Fevereiru/2017
ENKUADRAMENTU TEÓRIKU
Drenajen sidade mak hanesan sistema kanalizasaun ne’ebe iha ligasaun ba área habitasaun
ka Hela fatin, área industria no komersiu, eskola. hospital no fasilidade públiku, kampu
desportivu, fatin parajen nian, instalasaun eletrisidade, telekomunikasaun, portu, aeroportu no
fasilidade públiku sira seluk ne’ebe mak hola parte iha infraestutura sidade. Kriteria atu
dezeña drenajen sidade iha aumentu variavel dezeñu hanesan ligasaun ho ordenamentu
sidade, ligasaun ho planu mestre drenajen sidade no mos ligasaun ho problema sosial no
kultural.[1]
2 Gumbel
3 Log Pearson Tipu III Wainhira nia valor la hanesan iha leten
Fonte : Bambang, T (2008)
Atu bele determina tipu distribuisaun ne’ebe kompativel ho dadus maka presija halo
komparasaun parametru ho kriteriu husi tipu distribuisaun ida-ida hanesan iha Tabela 3.1. iha
3) Koefisiente variasaun
4) Koefisiente asimetria
∑
5) Koefisiente kurtoses
∑
∑( )
√
4) Periodu retornu,
5) Valor Y
[ ( )]
2) Desviu Padraun
∑
√
3) Koefisiente variasaun
4) Koefisiente asimetria
∑
5) Koefisiente kurtoses
∑
3.2.3.1.Teste Chi-kuadradu
Teste Chi-kuadradu ho inforsa atu determina katak ekuasaun distribuisaun ne’ebe
mak hili tiha on abele representa distribuisaun estatistika dadus ne’ebe mak atu analiza. Atu
foti desizaun konaba teste ida ne’e, sei utiliza parametru X2 ne’ebe mak bele kalkula ho
formula hanesan tuir mai :
Iha ne’ebe :
Xh2 = parametru Chi-kuadradu
G = total sub-grupu
Oi = total valor observasaun iha sub-grupu ba-i
Ei = total valor teoretiku iha sub-grupu ba-i
Probabilidade observasaun :
Probabilidade Teoretiku :
5) Koluna 5 :
6) Koluna 6 : P’(X) = luan área iha kurva Normal nia okos Tabela AII-3 (Aneksu)
7) Koluna 7 :
8) Koluna 8 :
9) Etapa da-9 mak komparasaun valor ΔPmax ho valor ΔPkritiku husi Tabela AII-1
(Aneksu).
10) Interpretasaun husi resultadu teste mak :
Ekuasaun ne’e bele aseita wainhira ΔPmax < ΔPkritiku
Ekuasaun ne’e la aseita wainhira ΔPmax > ΔPkritiku
Probabilidade Teoretiku :
Probabilidade observasaun :
Probabilidade Teoretiku :
5) Koluna 5:
( )
6) Koluna 6 : P’(X) = luan área iha kurva Normal nia okos Tabela AII-3 (Anexu)
7) Koluna 7 : P’(X<) Formula 3.31
( )
Iha ne’ebe :
[ ]
√
( )( )
Sektores Naun-Doméstiku
Sektor Valor Unidade
Eskola 10 Ltr/alunu/loron
Ospital 300 Ltr/kuartu/loron
Klinika 2000 Ltr/unidade/loron
Igreja 3000 Ltr/unidade/loron
Edifisiu 10 Ltr/funsionariu/loron
Elizario Pereira, (2013.02.02.20) UNTL/FECT/DEC |Estudu no Analiza ba Kazu ….. 18
Kontinuasaun Tabela 3.3 : Nesesidade Be’e Doméstiku no Naun-Doméstiku ba
Kategoria Sidade
Husi total utilizasaun be’e refere bele halo estimasaun ba kuantidade be’e foer
ne’ebe mak atu kanaliza ba iha kanal mak ho kuantidade 80% husi total nesesidade be’e
ne’ebe determinadu ona husi WHO.
B. Métodu Aritmátiku :
∑ ∑ ∑ ∑
∑ ∑
∑ ∑ ∑
∑ ∑
√∑
√∑
2) Koefisiente korelasaun
Metodu kalkulasaun ba projeksaun total populasaun ne’ebe nia resultadu koefisiente
besik liu 1 mak métodu ne’ebe kompativel.
∑ ∑ ∑
√ ∑ ∑ ∑ ∑
∑
∑
b) Métodu Rasional Modifikasaun ho ekuasaun mak hanesan tuir mai :
Fomula Manning :
Wainhira kanal drenajen nia didin harí ho tipu material ne’ebe la hanesan tan ne’e
valor koefisiente Manning ne’ebe utiliza mak koefisiente kompostu (composite coefficient) no
kalkula ho Formula 3.48.
∑
( )
∑
Bazeia ba kondisaun sistema drenajen ne’ebe iha, wainhira atu dezeña kanal drenajen liu-liu
drenajen sidade presiza fo aforsa ba kazu sira hanesan tuir mai :
1) Fasilidade sistema drenajen refere bele funsiona ho diak no bele aproveita ho diak.
2) Livre husi inundasaun
Elizario Pereira, (2013.02.02.20) UNTL/FECT/DEC |Estudu no Analiza ba Kazu ….. 21
3) La fo impaktu ba movimentasaun transporte no kualidade estrutura Estrada.
4) Efisiensia no ekonomiku
Altura hidraulika,
Altura total,
Altura seguransa, √
Altura seguransa mos bele determina husi Tabela 3.5.
Seksaun kanal ho forma rektangulu feixadu nia kalkulasaun hanesan mos ho kanal ho
forma rektangulu nakloke. Iha kazu hanesan ne’e debitu hidraulika kanal la hanesan ho debitu
kanal aberta tamba bazeia ba kondisaun topografia kanal.
( )
Valor Ɵ iha medida radianu,
( )
Perimetru kanal bokon,
( )
Raiu hidraulika nakonu, R (Formula 3.60)
Kapasidade kanal nakonu, Q (Formula 3.54)
Altura hidraulika,
Altura seguransa,
Kanal ho modelu seksaun kabuar mak kanal maktaka (close channel) maibé funsiona
hanesan “kanal nakloke (open channel)”, maka atu antisipa karik iha material ka foer ruma
ne’ebe be’e lori hodi impede movimentu be’e iha kanal laran, tan ne’e kapasidade kanal
kabuar (culvert) Qg sei foti 80% husi Qg [6] :
Figura 3.3 : Kurva korelasaun y/do ho Q/Qo, V/Vo, F/Fo, R/Ro, AR2/3
Tabela 3.4 : Velosidade Be’e Masimu ne’ebe Permitidu Bazeia ba Tipu Material
Velosidade minimu ba kanal drenajen kabuar (culvert) mak 0,7 m/s atu nune’e labele
hamosu sedimentasaun.[5]
Velosidade másimu ne’ebe sai husi kanal drenajen kabuar (culvert), ba tipu kondisaun
material kanal iha parte klean (downstream) kanal kabuar atu nune’e labele hamosu erosaun
iha kanal ne’ebe mak hatudu iha Tabela 3.5.[5]
Tabela 3.5 : Velosidade Másimu Permitidu ba kanal drenajen ho seksaun kabuar (culvert)
( )
Inklinasaun baze kanal masimu permitidu mak 0.005 – 0.008 depende ba tipu material
ne’ebe utiliza ba kanal. Maibe ba kanal drenajen iha área ne’ebe tetuk ka área ne’ebe eziste
ona kanal drenajen, ninia iklinasaun manteñ nafatin tuir kondisaun aktual ne’ebe mak iha.[4]
Resultadu husi forsa sizalamentu (Ʈ) bele hare nia movimentu ho kondisaun hanesan
tuir mai :
3.3.2.7. Manhole
1) Manhole mak fatin asesu ba rede kanal drenajen inklui mos fatin ba asesu manutensaun
(bele hare iha Fígura 3.6).[5]
2) Medida manhole ne’e bazeia ho kondisaun iha terenu no fasil, seguru wainhira halo
inspeksaun no manutensaun rutina inklui seguru ba ema ne’ebe lao ain.[5]
Informasaun :
1. Casing manhole
2. Casing kanal drenajen aberta
3. Kanal kabuar (culvert)
4. Manhole
5. Kanal drenajen feixadu iha
estrada ninin
3.4. Estrada
Estrada hanesan estrutura komplementar ne’ebé benefisia ba sirkulasaun jerál tráfegu,
ne’ebé lokaliza iha superfísie rai okos, rai leten, iha be’e okos no mos be’e leten, eseptu
ferrovias no rodovias cable. Estrada iha papél atu enkoraja konstrusaun hotu iha unidade área
dezenvolvimentu, hodi alkansa nível dezenvolvimentu entre rejiaun sira. Estrada hanesan
sistema unifikadu vinkulativa no liga sentru kresimentu ho rejiaun seluk.[11]
Evaporasaun
Infiltrasaun iha kamada
Infiltrasaun iha
pavimentu
estrada ninin
Fígura 3.7: Korekti be’e ne’ebe akontese iha estrutura pavimentu estrada
METODOLOJIA PESKIZA
Faze observasaun
Dadus ne’ebe halibur diretamente iha Dadus ne’ebe halibur husi fonte
kampu : dadus espasial no dadus seluk : dadus hidrolojia no dadus
hidraulika populasaun
Analiza dadus
dadus
Lae
Kontrola Dezeña kondisaun
Qhk ≥ Qhg ideal
Sim
Konkluzaun no
Rekomendasaun
Catchment area ho
funsaun area
Divizaun sub-catchment
area ho funsaun area
(koef. C homogeniu)
Koef. C Kompostu :
∑𝑛𝑖 𝐴𝑖 𝐶𝑖 PL = distansia korenti be’e
Sukat luan sub- 𝐶𝑘
catchment area ida-ida ∑𝑛𝑖 𝐴𝑖 superfisial
LS = distansia kanal drenajen
Q = (0,278.C.I.A) + (Qdomestiku)
Sukat distansia korenti Kalkula inklinasaun superfisie
be’e superfisial PL (m)
Rasional :
rai S
Hahu
Kalkula debitu
𝑄 𝑘 𝐹 𝑉
hidraulika :
Determina tipu, forma, material
no determina koefisiente (n)
husi kanal ida-ida
Kalkula velosidade be’e iha kanal ho
formula Manning :
2 1
𝑉 𝑅3 𝑆 2
Sukat inklinasaun kanal 𝑛
ezistente
𝐿 𝐸 𝐸
𝑆
𝐿 𝐿
Kontrol lae
𝝉>𝟒
Sim
Remata
DISKUSAUN NO RESULTADU
5.2. Topografia
Husi observasaun ba kondisaun topografia geralmente iha suku Vila-verde, liu-liu iha Rua
Abilio Monteiro ho nia superfisie rai ne’ebe tetuk ho ninia inklinasaun rai médiu husi 0 – 2%
exceptu iha fatin sira seluk hanesan iha Aldeia Mate-moris, Aldeia Mate-restu no Aldeia
Terus-nain ne’ebe pertense mós husi suku Vila-verde ho nia superfisie rai ne’ebe la tetuk
husi 20-40% husi parte Sul.
Área
No. Naran área Kodigu Tipu superfisie área kaptasaun
Área A (ha)
1 Aldeia Matua A Habitasaun komunidade 10.48
2 Aldeia 1 de setembru B Habitasaun komunidade 0.92
3 Aldeia Lemorai C Habitasaun, edifisiu, nsst.. 16.32
4 Sub-Aldeia Lemorai 1 C1 Habitasaun komunidade 8.30
5 Sub-Aldeia Lemorai 2 C2 Área edifisiu no Apartamentu 0.86
6 Sub-Aldeia Lemorai 3 C3 Habitasaun komunidade 5.15
7 Sub-Aldeia Lemorai 4 C4 Área Igreja Katedral 2.01
8 Aldeia Virgoloja D Habitasaun komunidade 4.86
9 Aldeia 3 E Área habitasaun, edifisiu, nsst.. 18.48
10 Palásio Presidenti F jardim 0.094
Total Área kaptasaun udan, Atot = 51.154
Prosesu atu kalkula luan área kaptasaun udan bele hare iha Aneksu VI.
Total Sexu
No. Naran aldeia Total Loja Kapela Eskola Edifisiu Igreja Hotel Klinik Resto
uma kain Mane Feto
1 Lirio 272 932 840 1772 4 - 1 7 1 3 1 5
2 Halibur 262 985 830 1815 5 - - 3 - 5 - 10
3 Boa Morena 140 400 398 798 3 1 2 5 1 2 - 4
4 Be’e dalan 74 252 231 427 3 - - - - - - -
5 Hura 161 432 434 874 2 1 - 5 - - - 1
TOTAL 909 3001 2733 5690 17 2 3 20 2 10 1 20
600
518.3
debitu udan be'en Ri (mm)
500
400
298.5
300 251.7
224.6 245 222.8 244.4
166 174.5 182.3 189.7
200 126.4 151.8 128.2
100
0
Abril
Abril
Fevereiru
Fevereiru
Fevereiru
Fevereiru
Fevereiru
Julho
Maiu
Janeiru
Dezembru
Marsu
Dezembru
Dezembru
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Tinan
Iha analiza Parametru Estatístiku Persipitasaun udan sei utiliza métodu Distribuisaun 3
(tolu) mak hanesan :
a. Distribuisaun Normal
b. Distribuisaun Log Pearson Tipu III
c. Distribuisaun Gumbel
Husi Tabela 5.7, Parametru Estatístiku Distribuisaun Normal kalkula hanesan tuir mai
ne’e :
Rh Rh Media
Tinan (Xi - X) (Xi - X)2 (Xi - X)3 (Xi - X)4
(Xi) (X)
2003 518.3 223.157 295.14 87109.31 25709689.5 7588031213.1
2004 298.5 223.157 75.34 5676.55 427687.20 32223175.8
2005 251.7 223.157 28.54 814.69 23253.71 663727.44
2006 245.0 223.157 21.84 477.11 10421.45 227634.34
2007 244.4 223.157 21.24 451.26 9586.03 203634.67
2008 222.8 223.157 -0.36 0.13 -0.05 0.02
2009 224.6 223.157 1.44 2.08 3.00 4.33
2010 189.7 223.157 -33.46 1119.38 -37451.27 1253012.50
2011 182.3 223.157 -40.86 1669.31 -68203.08 2786582.93
2012 174.5 223.157 -48.66 2367.52 -115196.64 5605139.35
2013 166.0 223.157 -57.16 3266.94 -186728.90 10672890.30
2014 151.8 223.157 -71.36 5091.84 -363339.29 25926853.29
2015 128.2 223.157 -94.96 9016.86 -856215.17 81303745.86
2016 126.4 223.157 -96.76 9361.94 -905835.02 87646008.45
Total 3124.2 - 0.00 126424.91 23647671.5 7836543622.5
Tabela 5.9 : Komparasaun Parametru Estatístiku ne’ebe kalkula tiha ona ho Kriteriu husi Tipu
Distribuisaun ida-ida
No. Tipu Distribuisaun Kriteriu Resultadu kalkulasaun
1 2 3 4
( ) 93%
( ) 93%
1 Normal
2,213
9,5
2,213
2 Gumbel 9,5
Wainhira nia valor la hanesan Cs = 1,0
3 Log Pearson Tipu III iha leten Ck = 5,3
Liu husi seleksaun no komparasaun ba valor sira ne’ebe mak determina ho kriteriu sira
ne’ebe mak hatudu iha Tabela 5.9 konaba determinasaun tipu distribuisaun. Husi kriteriu sira
ne’ebe mak iha, tipu distribuisaun ne’ebe mak tama iha kriteriu mak Tipu distribuisaun Log
Pearson Tipu III, maibe atu halo detallu liu tan presija halo mos teste kompatibilidade ho
métodu Chi-Kuadradu no Smirnov-Kolmogorov.
Koef.
Periodu T Altura udan be'en
Asimetria K Formula
(annual) XT, (mm)
Cs
1 2 3 4 5
4.8 0.670 XT = 98,6 K + 223 289
2.2 2.4 0.200 XT = 98,6 K + 223 243
1.6 -0.328 XT = 98,6 K + 223 191
Altura udan
Periodu, T YT Yn Sn K Formula be'en
(Annual) XT, (mm)
1 2 3 4 5 6 7
5 1.5004 0.5100 1.0095 0.981 XT = 98.6K + 223 319.70
2 0.3668 0.5100 1.0095 -0.142 XT = 98.6K + 223 209.01
2 0.3668 0.5100 1.0095 -0.142 XT = 98.6K + 223 209.01
Tabela 5.12a : Kalkulasaun Altura Udan ho Distribuisaun Log Pearson Tipu III
Husi resultadu teste Chi-Kuadradu, hatudu katak husi resultadu Distribuisaun 3 (tolu) ne’ebe
mak determina ona hanesan : Distribuisaun Normal, Distribuisaun Gumbel no Distribuisaun
Log Pearson ne’ebe kompativel no tuir kriteriu ( mak Distribuisaun Log Pearson
Tipu III.
1) Koluna 1 : Dadus persipitasaun udan husi Tabela 5.6 ne’ebe mak ordena tiha ona (husi
bo’ot ba ki’ik).
2) Koluna 2 : Numeru ne’ebe tuir orden numeriku (m)
Probabilidade Observasaun :
4) Koluna 4 :
Probabilidade Teoritiku :
6) Koluna 6 : P’(X) = Luan área ne’ebe iha kurva normal nia okos bazeia ba f(t) = 2,99 tan
ne’e valor P’(X) = 0,9986 Tabela AII.3 (Aneksu II).
7) Koluna 7 :
8) Koluna 8 :
bele mos
Observasaun
Rh (Xi) M Probabilidade Probabilidade Teoritiku ΔP
P(X) P(X<) f(t) YT P'(X<)
1 2 3 4 5 6 7 8
518.3 1 0.067 0.933 2.99 3.531 0.0288 -0.0378
298.5 2 0.133 0.867 0.76 1.281 0.2425 0.1091
251.7 3 0.200 0.800 0.29 0.802 0.3613 0.1613
245.0 4 0.267 0.733 0.22 0.734 0.3813 0.1147
244.4 5 0.333 0.667 0.22 0.727 0.3832 0.0498
224.6 6 0.400 0.600 0.01 0.525 0.4466 0.0466
222.8 7 0.467 0.533 0.00 0.506 0.4527 -0.0140
189.7 8 0.533 0.467 -0.34 0.168 0.5708 0.0374
182.3 9 0.600 0.400 -0.41 0.092 0.5984 -0.0016
174.5 10 0.667 0.333 -0.49 0.012 0.6277 -0.0389
166.0 11 0.733 0.267 -0.58 -0.075 0.6597 -0.0736
151.8 12 0.800 0.200 -0.72 -0.220 0.7125 -0.0875
128.2 13 0.867 0.133 -0.96 -0.462 0.7955 -0.0711
126.4 14 0.933 0.067 -0.98 -0.480 0.8015 -0.1319
1) Koluna 1 : Dadus persipitasaun udan husi Tabela 5.6 ne’ebe mak ordena tiha ona (husi
bo’ot ba ki’ik).
2) Koluna 2 : Numeru ne’ebe tuir orden numeriku (m)
Probabilidade Observasaun :
4) Koluna 4 :
Elizario Pereira, (2013.02.02.20) UNTL/FECT/DEC |Estudu no Analiza ba Kazu ….. 50
Probabilidade Teoritiku :
8) Koluna 8 :
9) Etapa da 9 mak halo komparasaun valor max ho valor kritiku :
Valor max = 0,1613 mm (Tabela 5.13b, koluna 8).
Total dadus, N = 14
Grau konfiansa, α = 5% tan ne’e husi Tabela AII.2 iha Anexu II Valor kritiku = 0,354
(resultadu husi interpolasaun).
Tamba max < kritiku nune’e Distribuisaun Gumbel bele simu bazeia husi teste
Smirnov-Kolmogorov.
Observasaun
Rh Log Probabilidade Teoritiku
m Probabilidade ΔP
(Xi) (Xi)
P(X) f(t) P'(Xi) P'(X<)
1 2 3 4 5 6 7 8
518.3 1 2.715 0.067 2.48 0.9934 0.0066 -0.06
298.5 2 2.475 0.133 0.98 0.8365 0.1635 0.03
1) Koluna 1 : Dadus persipitasaun udan husi Tabela 5.6 ne’ebe mak ordena tiha ona (husi
bo’ot ba ki’ik).
2) Koluna 2 : Numeru ne’ebe tuir orden numeriku (m)
Probabilidade Observasaun :
Probabilidade Teoritiku :
6) Koluna 6 : P’(X) = Luan área ne’ebe iha kurva normal nia okos bazeia ba f(t) = 2,48 tan
ne’e valor P’(X) = 0,9934 (Tabela AII-3 Iha Aneksu II).
7) Koluna 7 :
8) Koluna 8 :
Periodu
Resultadu Resultadu RT
Retornu Ekuasau Distribuisaun K
Log XT antilog XT (mm)
T (Annual) Log Pearson Tipu III
1 2 3 4 5
1 Log XT = 0,16K + 2,32 -1.588 2.066 116.391
2 Log XT = 0,16K + 2,32 -0.164 2.294 196.680
5 Log XT = 0,16K + 2,32 0.758 2.441 276.236
10 Log XT = 0,16K + 2,32 1.340 2.534 342.295
15 Log XT = 0,16K + 2,32 1.574 2.572 373.113
20 Log XT = 0,16K + 2,32 1.808 2.609 406.705
25 Log XT = 0,16K + 2,32 2.043 2.674 443.486
50 Log XT = 0,16K + 2,32 2.542 2.727 532.991
Husi resultadu kalkulasaun ba Planu Persipitasaun (RT), maka bazeia ba kriteriu periodu
retornu T (Annual) ba kanal drenajen iha área Sidade (haré iha Tabela 3.2) sei utiliza planu
persipitasaun husi periodu retornu tinan rua (2) nian ne’ebe mak hatudu iha Tabela 5.15.
Área
No. Naran area Kodigu Tipu superfisie kaptasaun Koefisiente
Área área A (ha) C
Habitasaun
1 Aldeia Matua A komunidade 10.48 0.70
Habitasaun
2 Aldeia 1 de setembru B komunidade 0.92 0.70
Habitasaun,
3 Aldeia Lemorai C edifisiu, nsst.. 16.32 0.70
Habitasaun
4 Sub-Aldeia Lemorai 1 C1 komunidade 8.30 0.70
Área edifisiu no
5 Sub-Aldeia Lemorai 2 C2 Apartamentu 0.86 0.70
Habitasaun
6 Sub-Aldeia Lemorai 3 C3 komunidade 5.15 0.70
Área Igreja
7 Sub-Aldeia Lemorai 4 C4 Katedral 2.01 0.50
Habitasaun
8 Aldeia Virgoloja D komunidade 4.86 0.70
Área
habitasaun, 0.70
9 Aldeia 3 E edifisiu, nsst.. 18.48
Total Área kaptasaun udan, Atot = 51.152
Kalkula Valor área kaptasaun A = 10.48 (haré iha sub-kapitulu 5.4, Tabela 5.1).
Ezemplu 5.1 : Kalkulasaun valor koefisiente C kompostu iha pontu inlet P4. Área hirak
ne’ebe inklina ba iha pontu P4 mak hanesan área A, C1, no área C2 nune’e valor koefisiente
C kompostu bele sura hanesan tuir mai :
Ho maneira kalkulasaun ne’ebe hanesan mos ba iha pontus sira seluk P4 – P15 ho nia
resultadu ne’ebe mak hatudu iha Tabela 5.17
6) Koluna 6 : nd = Valor koefisiente impedimentu (haré iha Tabela AII-11 (Anexu II))
7) Koluna 7 : Velosidade be’e iha kanal, V = 1.84 m/s (haré Tabela 5.24, koluna 14).
8) Koluna 8 : ti = Tempu ne’ebe udan be’en presija atu kanaliza ba iha kanal laran (Formula
3.37). Prosesu kalkulasaun mak :
Distansia kanalizasaun, L = 800 m
Valor koefisiente impedimentu, nd = 0,20 (haré iha Tabela AII-11)
Inklinasaun superfisie rai, S = 0,004
( ) ( )
√ √
9) Koluna 9 : Tempu kondusaun, td (Formula 3.38) ho prosesu kalkulasaun :
Kanal drenajen nia naruk, Ls = 44 (husi Tabela 5.18, koluna 4)
Velosidade be’e iha kanal laran, V = 1,84 (husi Tabela 5.18, koluna 7)
Tempu kondusaun, td (Formula 3.38) :
( )( ) ( )( )
Resultadu kalkulasaun Intensidade udan bazeia husi periodu retornu bele hare iha
Fígura 5.4.
Kurva IDF
1800.00
1600.00
1400.00
Intensidade udan (mm/oras)
Durasaun (minutu)
Fígura 5.4 : Kurva husi formula intensidade udan husi periodu retornu ida-ida bazeia ba formula Manonobe
Tabela 5.20 : Resultadu kalkulasaun Analiza Kresimentu Populasaun iha tinan 2016
Total Populasaun Métodu Geometriku Total populasaun
Naran kanal Tinan
No. aktual 2012- n r Pn = Po.(1 + r) n Projetada
drenajen projeksaun
2015 (ema) 2016(ema)
1 2 3 4 5 6 7 8
1 K.D. ATL 1 los 1233 2015-2016 1 0.0007 1234 1234
2 K.D. ATL 2 tesik 0 2015-2016 1 0.0007 0 0
3 K.D. ATL 3 karuk 2732 2015-2016 1 0.0007 2734 2734
4 K.D. RAM 1 karuk 0 2015-2016 1 0.0007 0 0
5 K.D. RAM 2 tesik 506 2015-2016 1 0.0007 507 507
6 K.D. RAM 3 karuk 2147 2012-2016 4 0.0011 2156 2156
7 K.D. RDACR 1 tesik 0 2012-2016 4 0.0011 0 0
8 K.D. RDACR 1 karuk 0 2012-2016 4 0.0011 0 0
9 K.D. RDACR 1 tesik 0 2012-2016 4 0.0011 0 0
8) Koluna 8 : QDoméstiku kumulativu mak somatoriu valor husi koluna 6 ho koluna 7 = 0.0017
+ 0 = 0.0017 m3/s
Hanesan iha kanal drenajen K.D. ATL los (P5-P6) ne’ebe mak hatudu iha Fígura 5.4.
kanal drenajen refere simu debitu husi aldeia Um de setembru (B) ho aldeia Virgoloja (D).
Aldeia B ho área kaptasaun = 0.92 ha (0.0092 km2), entretantu husi aldeia D ho área
kaptasaun 4.86 ha (0.0486 km2). Total área kaptasaun ( B + D = 0.92 + 4.86 = 5.78 ha ).
Tamba área kaptasaun < 500 ha nune’e atu determina ninia debitu hidrolojia mak sei utiliza
Métodu Rasional hanesan iha ezemplu tuir mai :
Ezemplu 5.2 : Prosesu kalkulasaun debitu hidrolojia iha kanal drenajen K.D. ATL los (P5-
P6) ho Métodu Rasional.
m3/s
Ho prosesu kalkulasaun ne’ebe hanesan iha ezemplu 5.2, bele utiliza mos ba kanal drenajen
sira seluk.
Tabela 5.22 : Resultadu Kalkulasaun Debitu Hidrolojia
Debitu
Area Naruk kanal
No. Naran drenajen
kaptasaun Hidrolojia Domestiku Total
A (km2) Ls (m) (m3/s) (m3/s) (m3/s)
1 2 3 4 5 6 7
1 K.D. ATL los 0.058 44.0 0.80 0.0017 0.801
2 K.D. ATL tesik 0.000 13.6 0.80 0.0017 0.801
3 K.D. ATL karuk 0.196 93.2 1.49 0.0038 1.498
4 K.D. RAM karuk 0.021 187.2 2.64 0.0055 2.648
5 K.D. RAM tesik 0.052 18.2 3.43 0.0062 3.432
6 K.D. RAM karuk 0.185 725.0 4.94 0.0092 4.949
7 K.D. RDACR tesik 0.000 16.0 4.94 0.0092 4.949
8 K.D. RDACR karuk 0.000 41.0 4.94 0.0092 4.949
9 K.D. RDACR tesik 0.000 14.0 4.94 0.0092 4.949
Prosesu kalkulasaun ba kontrola kapasidade kanal drenajen ezistente bele haré iha
Aneksu IV : Kalkulasaun Debitu Hidraulika Ezistente ho ninia resultadu kalkulasaun ne’ebe
mak hatudu iha Tabela 5.24 tuir mai :
Husi resultadu kalkulasaun iha Tabela 5.25 bele observa katak forsa sizalamentu (shear force) iha kanal drenajen pontu inlet P6 – P7; P7 – P8;
P8 – P9; P9 – P14 ki’ik liu husi forsa sizalamentu permitidu (Ʈ < 4 N/m2). Tan ne’e, forsa be’e iha kanal laran laiha kapasidade atu bele lori ka dudu
partikulas foer no tahu (sedimentações). Resultadu kalkulasaun ba forsa sizelamentu bele mos hare nia kondisaun iha gráfiku 5.7 hanesan tuir mai :
20.00
18.04 17.82
18.00 16.36 15.81
16.00
forsa sizelamentu (N/m2)
14.00
12.00
10.00
8.00
6.00
3.80
4.00 2.12
2.00 0.58 0.34
0.00
44.0 13.6 93.2 187.2 18.2 725.0 16.0 55.0
P5-P6 P6-P7 P4-P7 P7-P8 P8-P9 P9-P14 P14-P15 P14-P15
Distansia / pontu inlet (m)
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0.000
K.D. K.D. K.D. K.D. K.D. K.D. K.D. K.D.
K.D.
ATL ATL RAM RAM RAM RDACR RDACR RDACR
ATL los
tesik karuk karuk tesik karuk tesik karuk tesik
Qhidrolojia 0.801 0.801 1.498 2.648 3.432 4.949 4.949 4.949 4.949
Qhidraulika 0.332 0.412 1.123 0.215 0.213 0.232 3.954 2.795 2.762
Husi Grafiku 5.7 bele observa katak debitu hidrolojia másimu akontese iha kanal
primáriu K.D. RDACR tesik ho debitu 4.949 m3/s no debitu mínimu akontese iha kanal
Wainhira kapasidade debitu hidrolojia bo’ot liu kapasidade kanal drenajen nune’e
kanal refere laiha kapasidade atu bele halibur debitu hidrolojia ne’ebe mak iha. Tan ne’e
presija dezeña dimensaun kanal ka halo alternativa seluk atu bele resolve. Komparasaun
debitu hidrolojia ho debitu hidraulika bele haré iha Tabela 5.25. tuir mai :
Informasaun : R = Resin
LR = La Resin
1) Iha kanal drenajen ezistente iha avenida Tuana-laran iha parte lo’os no tesik, husi pontu
inlet P5-P6 no P6-P7 hatudu katak ninia kapasidade hidraulika (Qhk) ki’ik liu kompara ho
kapasidade hidrolojia (Qhg), tan ne’e kapasidade kanal ezistente la sufisiente atu bele
simu debitu hidrolojia. Entretantu, velosidade ezistente iha kanal bo’ot liu husi velosidade
permitidu ne’ebe mak hatudu iha Tabela 5.26.
2) Iha pontu kontrolu P4-P7 iha parte karuk avenida Tuana-laran, kapasidade hidraulika
(Qhk) la sufisiente atu bele simu debitu hidrolojia (Qhg), ho velosidade kanal bo’ot liu
velosidade permitidu.
3) Iha kanal drenajen ezistente iha rua Abilio Monteiro iha parte karuk, husi pontu kontrolu
P7-P8 hatudu katak ninia kapasidade hidraulika (Qhk) ki’ik liu kompara ho kapasidade
hidrolojia (Qhg), tan ne’e kapasidade kanal ezistente la sufisiente atu bele simu debitu
hidrolojia. Entretantu, velosidade ezistente iha kanal mos minimu liu husi velosidade
minimu.
4) Iha kanal drenajen P8-P9; P9-14 mos hatudu katak kapasidade kanal ezistente la sufisiente
ona hodi simu debitu hidrolojia ho velosidade ki’ik liu husi velosidade masimu permitidu
ne’ebe mak hatudu iha Tabela 5.26.
Atu halo prediksaun lo’os konaba kauza husi inundasaun iha area refere, presija dadus no
informasaun mak hanesan : dadus sedimentasaun, dadus hidrolojia, dadus hidraulika no
kondisaun topografia iha area refere. Tamba iha estudu ida ne’e, hakerek nain laiha dadus no
informasaun konaba dadus sedimentasaun, maibe bazeia ba dadus hidrolojia, dadus hidraulika
no karakteristika kanal ne’e rasik maka posibilidade kauza husi :
1) Kondisaun topografia area drenajen ne’ebe kle’an, tan ne’e kauza sedimentasaun no foer
barak halibur iha kanal drenajen laran.
2) Kapasidade kanal drenajen iha area estudu hatudu katak kuaze kanal hotu-hotu laiha
kapasidade hidraulika atu bele akumula debitu hidrolojia ne’ebe akontese, tan ne’e kauza
inundasaun liu-liu iha superfisie estrada .
5.15. Resultadu Analiza Influensia husi Mudansa Kresimentu Populasaun iha Futuru
Haktuir dadus estatistika populasaun iha Suku Vila-verde , hatudu katak kresimentu
populasaun metade iha tinan 2011-2015 hamutuk 0.07%. Entretantu iha suku Motael
kresimentu populasaun metade iha tinan 2008-2012 hamutuk 0.11%. Iha peskiza ida ne’e
hakerek nain sei analiza kresimentu populasaun bazeia ba periodu retornu tinan 2 oin mai
(2018).
LAE 7%
SIM
LAE
SIM 93%
Fígura 5.9 : Entrevista, relasiona ho akontesimentu inundasaun iha Estrada. Fonte peskiza direta.
Maiu/2017
Wainhira be’e nalihun iha estrada no konsege hakat liu Sarjeta no tama iha ita bo’ot
sira nia residensia no halo prezuiju. Resposta katak : 33% (ema nain 10) afirma katak be’e
33%
67% SIM
LAE
Fígura 5.10 : Entrevista, relasiona ho prejudikasaun kauza husi inundasaun. Fonte peskiza direta.
Maiu/2017
Relasiona ho inundasaun iha estrada, konsege kauza asidenti trafiku. Pursentu 87%
(ema nain 26) relata katak konsege kauza problema hanesan : xoke malu, engarafamentu,
kareta ho motor avaria. Pursentu 13% (ema nain 4) apresenta katak konsege akontese asidenti
trafiku tamba sinais transitu la funsiona. (hare fígura 5.11)
13%
SIM
87%
LAE
Fígura 5.11 : Entrevista, relasiona ho asidenti tráfiku kauza husi inundasaun. Fonte peskiza direta.
Maiu/2017
Relasiona ho kualidade estrada. Pursentu 90% (ema nain 27) apresenta estrada laiha
kualidade tamba : asfaltu laiha kualidade (la tuir espesifikasaun), kompañia laiha kapasidade,
laiha monitorizasaun husi Governu, Governu laiha planu, be’e nalihun iha estrada hodi reduz
forsa asfaltu, estrada la dura to’o tinan 1 – 2 no seluk tan. Pursentu 10% (ema nain 3)
apresenta katak iha kualidade maibe tenki iha manutensaun. (hare fígura 5.12)
Fígura 5.12 : Entrevista, relasiona ho kualidade estrada. Fonte peskiza direta. Maiu/2017
Sistema drenajen ezistente hanesan (makrodrenajen) sei sufisiente atu bele simu debitu
udan be’en (hidrolojia) ne’ebe transporta husi bairu-bairu. Pursentu 20% (ema nain 6) afirma
sei sufisiente no haktuir sira katak problema mak komunidade balun ne’ebe laiha konsiensia
hodi soe foer arbiru iha estrada hodi kauza intupidu iha valeta. Tuir fali, pursentu 80% (ema
nain 24) hateten lae no haktuir sira iha problema barak “tamba kauza husi iresponsabilidade
husi Munisipiu”. (hare fígura 5.13)
20%
SIM
80%
LAE
Fígura 5.13 : Entrevista, relasiona ho kapasidade kanal ezistente. Fonte peskiza direta. Maiu/2017
Ita bo’ot sira kontribui atu nune’e akontese inundasaun iha bairo, iha sidade, iha
estrada, ezemplu : soe foer iha estrada nune’e kauza intupidu iha valeta. Husi entrevistadu
pusentu 93% (ema nain 28) hateten katak la soe lixu iha estrada, tamba sira mos koensiente
katak aktu refere bele impede movimentu be’e no sira hatutan katak sira sempre halibur foer
semana ida (1) dala tolu (3). Iha deit pursentu 7% (ema nain 2) mak afirma katak sira soe duni
lixu iha estrada, mesmu sira hatene nia impaktu. (hare fígura 5.14)
LAE 7%
SIM
LAE
SIM 93%
Fígura 5.14 : Entrevista, relasiona ho kontribuisaun komunidade atu nune’e akontese inundasaun iha
bairo, iha sidade, iha estrada. Fonte peskiza direta. Maiu/2017
LAE 7%
SIM
LAE
SIM 93%
Fígura 5.15 : Entrevista, relasiona ho alerta ba autoridade konaba problema infrastutura drenajen.
Fonte peskiza direta. Maiu/2017
Informasaun sira konaba, naran, idade, no sexu ne’ebe relasiona ho individu, sei
konsidera irelevante (la relevante) ba iha konkluzaun husi estudu ida ne’e.
Kalkulasaun ba dimensionamentu kanal foun bele hare iha Aneksu VII (A-VII)
Kódigu (pontu kontrolu) bele hare iha Fígura 5.1 ou Fígura 5.3
ENSERAMENTU
6.1. Konkluzaun
Hafoin halo analiza no diskusaun ba problema ne’ebe mak formula iha kapitulu
introdusaun, hamosu konkluzaun mak hanesan :
1) Husi resultadu analiza hatudu katak faktor ne’ebe kauza inundasaun iha Rua Abilio
Monteiro mak :
a. Kapasidade kanal drenajen ezistente la sufisiente atu bele halibur debitu hidrolojia
ne’ebe akontese iha kanal drenajen ida-ida ho variasaun entre 0.801 m3/s to’o 4.949
m3/s, entretantu kapasidade kanal drenajen ezistente mos ho variasaun entre 0.213
m3/s to’o 3.954 m3/s.
b. Faktor Inklinasaun baze kanal ezistente ne’ebe ki’ik hanesan iha pontu P6-P7; P7-P8;
P8-P9; no P9-14, influensia forsa sizalamentu (shear force) ki’ik no laiha kapasidade
atu bele dudu ka lori partikulas hanesan : foer ho tahu (sedimentações) iha kanal
laran, nune’e prejudika movimentu be’e no hamosu kontrasaun iha kanal.
c. Kanal drenajen ne’ebe la funsiona laos deit tamba problema faktor tekniku, maibe mos
Faktor umanu ne’ebe laiha konsiensia hodi soe foer arbiru, kauza foer akumula iha
kanal drenajen laran hodi okupa espasu ne’ebe ikus mai bele hamosu inundasaun.
2) Husi resultadu observasaun no analiza ba kondisaun ezistente kanal drenajen husi sta.
0+000 – sta. 1+095 hatudu katak maioria kondisaun fizika husi kanal drenajen ezistente
ho kondisaun estrutura ne’ebe diak no kualidade material ho betaun armadu no fatuk
hadak. Maibe, estrutura fizika kanal drenajen (box culvert) iha pontu P8-P9 tesik estrada
Rua Martires da Patria ho kondisaun estrutura ne’ebe fraku.
3) Kanal drenajen ezistente funsiona ho sistema kahur (sistema misturado) ne’ebe halibur
debitu hidrolojia. Husi resultadu observasaun hahu husi kanal drenajen iha pontu P4-P7;
P7-P8; P8-P9; no P9-12 nakonu ho foer no tahu (sedimentações) ho kuntidade ne’ebe
barak tamba inklinasaun baze kanal ezistente balun la atinji velosidade ideal (minimu =
0.70 m/s no másimu = 5 m/s ) kauza forsa sizalamentu (shear force) laiha kapasidade atu
bele lori foer no tahu (sedimentações) ne’ebe ikus mai bele aumenta volume foer no tahu
iha kanal laran.
4) Bazeia husi faktor sira ne’ebe mensiona iha klauzula 1); 2); no 3); kauza inundasaun iha
superfisie estrada ne’ebe ikus mai bele fo ameansa ba seguransa trafiku no durabilidade
estrutura estrada. Entretantu, sistema kanal drenajen aberta (open channel) hanesan iha
Rua Dom Aleixo Corte Real bele fó ameasa ba seguransa trafiku no la seguru ba saude.
5) Liu husi resultadu analiza hidrolojia no hidraulika bele determina faktor kauzativu ba
problema ne’ebe akontese iha terrenu. Tan ne’e, bazeia ba konseitu ideal husi estudu ida
ne’e maka hakerek nain propór atu halo dimensionamentu kanal foun nu’udar alternativa
atu bele normaliza problema refere :
6.2. Rekomendasaun
Bazeia ba konkluzaun ne’ebe hakerek nain foti husi resultadu analiza no diskusaun hodi
rezulta rekomendasaun balun ne’ebe presija hadia nu’udar alternativa hodi bele hadia ka
normaliza diak liu tan sistema drenajen iha sidade Dili :
1) Atu sistema drenajen bele funsiona ho diak maka presija iha manutensaun no
inspeksaun rutina husi parte kompetente ka bele mos husi komunidade rasik, liu-liu
iha area drenajen ne’ebe ho kapasidade sizalamentu (shear force) ne’ebe ki’ik.
2) Presija monta ka harí konstrusaun komplementar hodi bele kontrola foer no tahu
hanesan trash rack iha parte inlet nian atu nune’e bele tahan ka halibur foer no tahu
(sedimentações).
3) Atu garante seguransa trafiku no saude públiku maka presija harí tipu kanal drenajen
feixadu (close channel).
4) Sujere ba parte autoridade atu bele estabelese planu ne’ebe integradu, global, no longu
prazu (master plan) konaba sistema drenajen iha sidade Dili.
5) Presija halo estudu ne’ebe kle’an molok atu halo planu no implementasaun sistema
drenajen liu-liu iha sidade Dili atu nune’e bele garante kualidade, durabilidade no
sustentabilidade infraestrutura drenajen.
6) Presiza halo sosializasaun no sensibilizasaun informasaun ba komunidade sira konaba
importansia drenajen no nia impaktu atu nune’e komunidade sira bele konsiente no
partisipativu liu tan.
7) Hein direita ka indireitamente katak husi resultadu traballu final ida ne’e bele
kontribui ba peskiza sira seluk konaba drenajen urbana, tantu mikrodrenajen ka
makrodrenajen, atu nune’e bele dezenvolve diak liu tan traballu ida ne’e ho finalidade
atu diminui iregularidade husi resultadu refere.
Grau konfiansa ( α )
dk 0,995 0,99 0,975 0,95 0,05 0,025 0,01 0,005
1 0.0000393 0.000157 0.000982 0.00393 3.841 5.024 6.635 7.879
2 0.0100 0.0201 0.0506 0.103 5.991 7.378 9.210 10.597
3 0.0717 0.115 0.216 0.352 7.815 9.348 11.345 12.838
4 0.207 0.297 0.484 0.711 9.488 11.143 13.277 14.860
5 0.412 0.554 0.831 1.145 11.070 12.832 15.086 16.750
Grau Konfiansa, ( α )
N 0.20 0.10 0.05 0.01
5 0.45 0.51 0.56 0.67
10 0.32 0.37 0.41 0.49
15 0.27 0.30 0.34 0.40
20 0.23 0.26 0.29 0.36
25 0.21 0.24 0.27 0.32
30 0.19 0.22 0.24 0.29
35 0.18 0.20 0.23 0.27
40 0.17 0.19 0.21 0.25
45 0.16 0.18 0.20 0.24
50 0.15 0.17 0.19 0.23
N > 50 1.07/N0.5 1.22/N0.5 1.36/N0.5 1.63/N0.5
-2,9 0.0019 0.0018 0.0017 0.0017 0.0016 0.0016 0.0015 0.0015 0.0014 0.0014
-2,8 0.0026 0.0025 0.0024 0.0023 0.0022 0.0022 0.0021 0.0021 0.0020 0.0020
-2,7 0.0036 0.0034 0.0033 0.0032 0.0030 0.0030 0.0029 0.0028 0.0027 0.0026
-2,6 0.0047 0.0045 0.0044 0.0043 0.0040 0.0040 0.0039 0.0038 0.0037 0.0046
-2,5 0.0062 0.0060 0.0059 0.0057 0.0055 0.0054 0.0052 0.0051 0.0049 0.0048
-2,4 0.0082 0.0080 0.0078 0.0075 0.0073 0.0071 0.0069 0.0068 0.0066 0.0064
-2,3 0.0107 0.0104 0.0102 0.0099 0.0096 0.0094 0.0091 0.0089 0.0087 0.0084
-2,2 0.0139 0.0136 0.0132 0.0129 0.0125 0.0122 0.0119 0.0116 0.0113 0.0110
-2,1 0.0179 0.0174 0.0170 0.0166 0.0162 0.0158 0.0154 0.0150 0.0146 0.0143
-2,0 0.0228 0.0222 0.0217 0.0212 0.0207 0.0202 0.0197 0.0192 0.0188 0.0183
-1,9 0.0287 0.0281 0.0274 0.0268 0.0262 0.0256 0.0250 0.0244 0.0239 0.0233
-1,8 0.0359 0.0352 0.0344 0.0336 0.0329 0.0322 0.0314 0.0307 0.0301 0.0294
-1,7 0.0446 0.0436 0.0427 0.0481 0.0409 0.0401 0.0392 0.0384 0.0375 0.0367
-1,6 0.0548 0.0537 0.0526 0.0516 0.0505 0.0495 0.0485 0.0475 0.0465 0.0455
-1,5 0.0668 0.0655 0.0643 0.0630 0.0618 0.0606 0.0594 0.0582 0.0571 0.0559
-1,4 0.0808 0.0793 0.0778 0.0764 0.0749 0.0735 0.0722 0.0708 0.0694 0.0681
-1,3 0.0968 0.0951 0.0934 0.0918 0.0901 0.0885 0.0869 0.0853 0.0838 0.0823
-1,2 0.1151 0.1131 0.1112 0.1093 0.1075 0.1056 0.1038 0.1020 0.1003 0.0985
-1,1 0.1357 0.1335 0.1314 0.1292 0.1271 0.1251 0.1230 0.1210 0.1190 0.1170
-1,0 0.1587 0.1562 0.1539 0.1515 0.1492 0.1469 0.1446 0.1423 0.1401 0.1379
-0,9 0.1841 0.1814 0.1788 0.1762 0.1736 0.1711 0.1685 0.1660 0.1635 0.1611
-0,8 0.2119 0.2090 0.2061 0.2033 0.2005 0.1977 0.1949 0.1922 0.1894 0.1867
-0,7 0.2420 0.2389 0.2358 0.2327 0.2296 0.2266 0.2236 0.2206 0.2177 0.2148
-0,6 0.2743 0.2709 0.2676 0.2643 0.2611 0.2578 0.2546 0.2514 0.2483 0.2451
-0,5 0.3085 0.3050 0.3015 0.2981 0.2946 0.2912 0.2877 0.2843 0.2810 0.2776
-0,4 0.3446 0.3409 0.3372 0.3336 0.3300 0.3264 0.3228 0.3192 0.3156 0.3121
-0,3 0.3821 0.3783 0.3745 0.3707 0.3669 0.3632 0.3594 0.3557 0.3520 0.3483
-0,2 0.4207 0.4168 0.4129 0.4090 0.4052 0.4013 0.3974 0.3936 0.3897 0.3859
-0,1 0.4602 0.4562 0.4522 0.4483 0.4443 0.4404 0.4364 0.4325 0.4286 0.4247
0,0 0.5000 0.4960 0.4920 0.4880 0.4840 0.4801 0.4761 0.4721 0.4681 0.4641
0,0 0.5000 0.5040 0.5080 0.5120 0.5160 0.5199 0.5239 0.5279 0.5319 0.5359
0,1 0.5398 0.5438 0.5478 0.5517 0.5557 0.5596 0.5636 0.5675 0.5714 0.5753
0,2 0.5793 0.5832 0.5871 0.5910 0.5948 0.5987 0.6026 0.6064 0.6103 0.6141
0,3 0.6179 0.6217 0.6255 0.6293 0.6331 0.6368 0..6406 0.6443 0.6480 0.6517
0,4 0.6554 0.6591 0.6628 0.6664 0.6700 0.6736 0.6772 0.6808 0.6844 0.6879
0,5 0.6915 0.6950 0.6985 0.7019 0.7054 0.7088 0.7123 0.7157 0.7190 0.7224
0,6 0.7257 0.7291 0.7324 0.7357 0.7389 0.7422 0.7454 0.7486 0.7517 0.7549
0,7 0.7580 0.7611 0.7642 0.7673 0.7704 0.7734 0.7764 0.7794 0.7823 0.7852
0,8 0.7881 0.7910 0.7939 0.7967 0.7995 0.8023 0.8051 0.8078 0.8106 0.8133
0,9 0.8159 0.8186 0.8212 0.8238 0.8264 0.8289 0.8315 0.8340 0.8365 0.8389
1,0 0.8413 0.8438 0.8461 0.8485 0.8508 0.8531 0.8554 0.8577 0.8599 0.8621
1,1 0.8643 0.8665 0.8686 0.8708 0.8729 0.8749 0.8770 0.8790 0.8810 0.8830
1,2 0.8849 0.8869 0.8888 0.8907 0.8925 0.8944 0.8962 0.8980 0.8997 0.9015
1,3 0.9032 0.9049 0.9066 0.9082 0.9099 0.9115 0.9131 0.9147 0.9162 0.9177
1,4 0.9192 0.9207 0.9222 0.9236 0.9251 0.9625 0.9278 0.9292 0.9306 0.9319
1,5 0.9332 0.9345 0.9357 0.9370 0.9382 0.9394 0.9406 0.9418 0.9429 0.9441
1,6 0.9452 0.9463 0.9474 0.9484 0.9495 0.9505 0.9515 0.9525 0.9535 0.9545
1,7 0.9554 0.9564 0.9573 0.9582 0.9591 0.9599 0.9608 0.9616 0.9625 0.9633
1,8 0.9641 0.9649 0.9656 0.9664 0.9671 0.9678 0.9686 0.9693 0.9699 0.9706
1,9 0.9713 0.9719 0.9726 0.9732 0.9738 0.9744 0.9750 0.9756 0.9761 0.9767
2,0 0.9772 0.9778 0.9783 0.9788 0.9793 0.9798 0.9803 0.9808 0.9812 0.9817
2,1 0.9821 0.9826 0.9830 0.9834 0.9838 0.9842 0.9846 0.9850 0.9854 0.9857
2,2 0.9861 0.9864 0.9868 0.9871 0.9875 0.9878 0.9881 0.9884 0.9887 0.9890
2,3 0.9893 0.9896 0.9696 0.9910 0.9904 0.9906 0.9909 0.9911 0.9913 0.9916
2,4 0.9918 0.9920 0.9922 0.9925 0.9927 0.9929 0.9931 0.9932 0.9934 0.9936
2,5 0.9938 0.9940 0.9941 0.9943 0.9945 0.9946 0.9948 0.9949 0.9951 0.9952
2,6 0.9953 0.9955 0.9956 0.9957 0.9959 0.9960 0.9961 0.9962 0.9963 0.9964
2,7 0.9965 0.9966 0.9967 0.9968 0.9969 0.9970 0.9971 0.9972 0.9973 0.9974
2,8 0.9974 0.9975 0.9976 0.9977 0.9977 0.9978 0.9979 0.9970 0.9980 0.9981
2,9 0.9981 0.9982 0.9982 0.9983 0.9984 0.9984 0.9985 0.9985 0.9986 0.9986
3,0 0.9987 0.9987 0.9987 0.9988 0.9988 0.9989 0.9989 0.9989 0.9990 0.9990
3,1 0.9990 0.9991 0.9991 0.9991 0.9992 0.9992 0.9992 0.9992 0.9993 0.9993
3,2 0.9993 0.9993 0.9994 0.9994 0.9994 0.9994 0.9994 0.9995 0.9995 0.9995
3,3 0.9995 0.9995 0.9995 0.9996 0.9996 0.9996 0.9996 0.9996 0.9996 0.9997
3,4 0.9997 0.9997 0.9997 0.9997 0.9997 0.9997 0.9997 0.9997 0.9997 0.9998
N 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 0.4952 0.4996 0.5035 0.5070 0.5100 0.5128 0.5157 0.5181 0.5202 0.5220
20 0.5336 0.5252 0.5268 0.5283 0.5296 0.5309 0.5320 0.5332 0.5343 0.5353
30 0.5362 0.5371 0.5380 0.5388 0.8396 0.5403 0.5410 0.5418 0.5424 0.5436
40 0.5436 0.5442 0.5448 0.5453 0.5458 0.5463 0.5468 0.5473 0.5477 0.5481
50 0.5485 0.5489 0.5493 0.5497 0.5501 0.5504 0.5508 0.5511 0.5515 0.5518
60 0.5521 0.5524 0.5527 0.5530 0.5533 0.5535 0.5538 0.5540 0.5543 0.5545
70 0.5548 0.5550 0.5552 0.5555 0.5557 0.5559 0.5561 0.5563 0.5565 0.5567
80 0.5569 0.5570 0.5572 0.5574 0.5576 0.5578 0.5580 0.5581 0.5583 0.5585
90 0.5586 0.5587 0.5589 0.5591 0.5592 0.5593 0.5595 0.5596 0.5598 0.5599
100 0.5600 0.5602 0.5603 0.5604 0.5606 0.5607 0.5608 0.5609 0.5610 0.5611
N 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 0.9496 0.9676 0.9833 0.9971 1.0095 1.0206 1.0316 1.0411 1.0493 1.0565
20 1.0628 1.0696 1.0754 1.0811 1.0864 1.0915 1.0961 1.1004 1.1047 1.1080
30 1.1124 1.1159 1.1193 1.1226 1.1255 1.1285 1.1313 1.1339 1.1363 1.1388
40 1.1413 1.1436 1.1458 1.1480 1.1499 1.1519 1.1538 1.1557 1.1574 1.1590
50 1.1607 1.1623 1.1638 1.1658 1.1667 1.1681 1.1696 1.1708 1.1721 1.1734
60 1.1747 1.1759 1.1770 1.1782 1.1793 1.1803 1.1814 1.1824 1.1834 1.1844
70 1.1854 1.1863 1.1873 1.1881 1.1890 1.1898 1.1906 1.1915 1.1923 1.1930
80 1.1938 1.1945 1.1953 1.1959 1.1967 1.1973 1.1980 1.1987 1.1994 1.2001
90 1.2007 1.2013 1.2020 1.2026 1.2032 1.2038 1.2044 1.2049 1.2055 1.2060
100 1.2065 1.2069 1.2073 1.2077 1.2081 1.2084 1.2087 1.2090 1.2093 1.2096
No. Tipu kanal drenajen Diak liu Diak Ladun diak A’at
A Kanal Artifisial :
1 Kanal rai ho forma regular 0.017 0.020 0.023 0.025
2 Kanal rai ne’ebe ke’e ho eskavator 0.023 0.028 0.030 0.040
3 Kanal ho didin fatuk,no forma regular 0.020 0.030 0.033 0.035
4 Kanal ho didin fatuk, la ho forma regular 0.035 0.040 0.045 0.045
5 Kanal artifisial ne’ebe rahun ona, iha ai-horis 0.025 0.030 0.035 0.040
6 Baze kanal husi rai, ho didin husi fatuk 0.028 0.030 0.033 0.035
7 Kanal kleuk ho velosidade ne’ebe ki’ik 0.020 0.025 0.028 0.030
B Kanal Natural :
8 Mos, lo’os, laiha raihenek no la kuak-kuak 0.025 0.028 0.030 0.033
9 Hanesan No. 8 maibe ateru ho didin raihenek 0.030 0.033 0.035 0.040
10 Kleuk mos, iha kuak-kuak ho didin raihenek 0.030 0.035 0.040 0.045
11 Hanesan No. 10 naruk no la ho forma regular 0.040 0.045 0.050 0.055
12 Hanesan No. 10 iha fatuk no iha ai-horis 0.035 0.040 0.045 0.050
13 Hanesan No. 11 kuase ho fatuk 0.045 0.050 0.055 0.060
14 Korenti ki’ik iha ai-horis barak no kuak-kuak 0.050 0.060 0.070 0.080
15 Ai-horis barak 0.075 0.100 0.125 0.150
C Kanal Artifisial ho Betaun ka Fatuk
16 Kanal ho fatuk hada, la reboka 0.025 0.030 0.033 0.035
17 Hanesan No. 16 maibe ho reboka 0.017 0.020 0.025 0.030
18 Kanal ho betaun 0.014 0.016 0.019 0.021
19 Kanal ho betaun kabeer no tetuk 0.010 0.011 0.012 0.013
20 Kanal ho betaun pre-armadu husi besi 0.013 0.014 0.014 0.015
21 Kanal ho betaun pre-armadu husi ai 0.015 0.016 0.016 0.018
Fonte : Departamentu PU. Pd. T-02-2006-B, Pedoman Perencanaan Sistem Drainase Jalan
Funsaun Rai C
Sentru Negosiu 0.70 ~ 0.95
Area komersiu Area sira seluk 0.50 ~ 0.70
Ladun barak 0.50 ~ 0.80
Area Industria Barak 0.60 ~ 0.90
Habitasaun ho rai ne’ebe nakloke oituan 0.65 ~ 080
Area Perumahan 0.50 ~ 0.70
Habitasaun Habitasaun ho rai ne’ebe nakloke ho jardin 0.30 ~ 0.50
Jardin ho kampu basketebol 0.10 ~ 0.25
Area Kampu Atletiku 0.20 ~ 0.35
Rekreasaun Kampu golfu 0.20 ~ 0.40
Natar no ai-laran 0.10 ~ 0.30
Fonte : Tabela 2.9, JICA, Text Book Series No. 54, 1977
1. Kalkulasaun kapasidade kanal drenajen ezistente K.D. ATL los (P5-P6) sta. 0+000 –
sta. 0+0932 :
Dadus :
Tipu kanal : kanal sekundariu
Forma kanal : rektangulu abertu (rectangle)
Material : betaun armadu
Seksaun geometria kanal :
L = 44 m
B = 0.60 m
H = 0.60 m
w = 0.30 (Tabela 3.6)
y = (H-w) = (0.60 – 0.30) = 0.30 m
S = 0.011
n = 0.016
Qhg = 0.801 m3/s
Luan seksaun kanal bokon, F (Formula 3.58) :
m2
m3/s
2. Kalkulasaun kapasidade kanal drenajen ezistente K.D. ATL tesik (P6-P7) sta.
0+0932 :
Dadus :
Tipu kanal : kanal sekundariu
Forma kanal : kabuar (culvert)
Material : betaun armadu
Seksaun geometria kanal :
L = 13.6 m
B = 0.95 m
d = 0.95 m
w = 0.2D = 0.2 x 0.95 = 0.19 (Formula 3.69)
y = 0.8D = 0.2 x 0.95 = 0.76 (Formula 3.68)
S = 0.001
Elizario Pereira, (2013.02.02.20) UNTL/FECT/DEC |Estudu no Analiza ba Kazu ….. 98
n = 0.014
Qhg = 0.801 m3/s
( ) ( )
( )
( )
m2
( ) ( )
m3/s
m3/s
Husi Grafiku 3.4 bele determina valor korelasaun entre y/do ho F/Fo; R/Ro; V/Vo;
Q/Qo hanesan tuir mai :
F/Fo = 0.85
R/Ro = 1.21
V/Vo = 1.15
Q/Qo = 0.97
Elizario Pereira, (2013.02.02.20) UNTL/FECT/DEC |Estudu no Analiza ba Kazu ….. 99
Kalkula valor Fo (Formula 3.71) :
m3/s
Utiliza valor korelasaun F/Fo; R/Ro; V/Vo; Q/Qo hodi kalkula seksaun geometria
kanal ho kondisaun meiu sirkulu :
Determina altura hidraulika normal, yn ho utiliza Ekuasaun 3.75 atu bele determina
valor FR2/3 :
Dadus :
Qhg P6-P7 = 0.801 m3/s
n = 0.014
S = 0.001
Kalkula valor FR2/3 ho Fórmula 3.75 :
Husi Gráfiku 3.4 bele determina valor hidraulika normal, yn > 1 m (overflow)
( ) ( )
( )
( )
m2
m3/s
m3/s
Husi Grafiku 3.4 bele determina valor korelasaun entre y/do ho F/Fo; R/Ro; V/Vo;
Q/Qo hanesan tuir mai :
F/Fo = 0.85
R/Ro = 1.21
V/Vo = 1.15
Q/Qo = 0.97
m3/s
Utiliza valor korelasaun F/Fo; R/Ro; V/Vo; Q/Qo hodi kalkula seksaun geometria
kanal ho kondisaun meiu sirkulu :
Determina altura hidraulika normal, yn ho utiliza Ekuasaun 3.75 atu bele determina
valor FR2/3 :
Dadus :
Qhg P4-P7 = 1.498 m3/s
n = 0.014
S = 0.005
Kalkula valor FR2/3 ho Fórmula 3.75 :
Husi Gráfiku 3.4 bele determina valor hidraulika normal, yn = 1 m (over flow)
( ) ( )
( )
( )
m2
( ) ( )
m3/s
Husi Grafiku 3.4 bele determina valor korelasaun entre y/do ho F/Fo; R/Ro; V/Vo;
Q/Qo hanesan tuir mai :
F/Fo = 0.85
R/Ro = 1.21
V/Vo = 1.15
Q/Qo = 0.97
m3/s
Utiliza valor korelasaun F/Fo; R/Ro; V/Vo; Q/Qo hodi kalkula seksaun geometria
kanal ho kondisaun meiu sirkulu :
5. Kalkulasaun kapasidade kanal drenajen ezistente K.D. RAM tesik (P8-P9) sta.0+280
– sta.0+299:
Dadus :
Tipu kanal : kanal sekundariu
Forma kanal : rektangulu feixadu (Box culvert)
Material : betaun armadu
Seksaun geometria kanal :
L = 18.2 m
B = 1.30 m
H = 0.56 m
w = 0.30 (Tabela 3.6)
y = (H-w) = (0.56 – 0.30) = 0.26 m
S = 0.002
n = 0.021
Qhg = 3.432 m3/s
Luan seksaun kanal bokon, F (Formula 3.58) :
m3/s
m2
m3/s
m2
m3/s
m2
m3/s
m2
A. Kalkulasaun kresimentu populasaun médiu (ka) hahú husi tinan 2011 to’o 2015 mak
hanesan tuir mai:
1. Kresimentu populasaun médiu ka, Formula 3.42 :
B. Husi dadus estatistika populasaun iha tinan 2015, kalkula fila-fali total populasaun annual
hahú husi tinan 2011 to’o tinan 2015 ho utiliza métodu tolu 3 mak hanesan : Metodu
aritmatiku, Metodu Geometriku no Metodu Least Square ho resultadu ne’ebe mak
hatudu iha Tabela AV-2.
Husi tabela AV-3, metodu refere bele kalkula ho prosesu tuir mai :
Utiliza Formula 3.44 ho 3.45 atu bele determina valor koefisiente a ho b hanesan tuir mai
ne’e :
∑ ∑ ∑ ∑
∑ ∑
∑ ∑ ∑
∑ ∑
Utiliza Formula 3.43 atu bele determina valor variavel bazeia ba liña regresaun Ŷ hanesan tuir
mai :
Tabela AV-3 : Reasultadu Kalkulasaun Dekresente Total Populasaun iha Suku Vila-verde
2011-2015
C. Kalkula Desviu Padraun, Sd, ho Formula 3.47 husi resultadu kalkulasaun ba métodu ida-
ida.
Tabela AV-6 : Tabela Desviu Padraun husi Resultadu Métodu Least Square
A. Kalkulasaun kresimentu populasaun médiu (ka) hahú husi tinan 2008 to’o 2012 mak
hanesan tuir mai:
3. Kresimentu populasaun médiu ka, Formula 3.42 :
B. Husi dadus estatistika populasaun iha tinan 2012, kalkula fila-fali total populasaun
annual hahú husi tinan 2008 to’o tinan 2012 ho utiliza métodu tolu 3 mak hanesan :
Metodu aritmatiku, Metodu Geometriku no Metodu Least Square ho resultadu
ne’ebe mak hatudu iha Tabela AV-2.
Husi tabela AV-3, metodu refere bele kalkula ho prosesu tuir mai :
4. Metodu Aritmatiku, Formula 3.41 :
Utiliza Formula 3.44 ho 3.45 atu bele determina valor koefisiente a ho b hanesan tuir mai
ne’e :
∑ ∑ ∑ ∑
∑ ∑
∑ ∑ ∑
∑ ∑
Utiliza Formula 3.43 atu bele determina valor variavel bazeia ba liña regresaun Ŷ hanesan tuir
mai :
Tabela AV-9 : Reasultadu Kalkulasaun Dekresente Total Populasaun iha Suku Motael 2011-
2015
C. Kalkula Desviu Padraun, Sd, ho Formula 3.47 husi resultadu kalkulasaun ba métodu
ida-ida.
Tabela AV-12 : Tabela Desviu Padraun husi Resultadu Métodu Least Square
Prosesu atu kalkula área kaptasaun udan iha área aldeia Virgoloja (D) mak hanesan tuir mai :
1) Determina área baliza kaptasaun udan no foti ninia pontu kordenada (X,Y,Z) ho aparellu
GPS (Global Positioning System).
2) kópia (input) dadus kordenada ba iha programa ms. Excel no prosesa dadus ho utiliza
command exemplu:
Dadus kordenada : E = 782664.000, N = 9052504.000, Z = 11 m
Utiliza command : E&”,”&N
Enter : EN = 9052504,782664
kopia
1
3
Subtitui valor F iha Formula 3.58 hodi bele determina altura hidraulika (y).
√
Perimetru bokon, P kalkula ho Formula :
m
Raiu hidraulika, R kalkula ho Formula 3.60 :
0.27 m
Largura baze kanal,
Altura seguransa, √ √ m
Utiliza altura seguransa masimu = 0.40 m (Tabela 3.6)
Altura total kanal, m
Kontrola velosidade ho luan seksaun kanal foun :
( ) ( )
2. Dimensionamentu kanal foun iha K.D. ATL tesik (P6 – P7) sta.0+0932 :
Planu velosidade V = 1.50 m/s, determina bazeia husi velosidade masimu permitidu
(Tabela 3.4)
Kondisaun fatin kanal drenajen iha parte karuk sei iha espasu ne’ebe sufisiente atu bele
halo alargamentu ba dimensaun kanal foun.
Sei hili nafatin tipu kanal drenajen box culvrert ba dezeña kanal foun.
Material husi kanal mak betaun pre-armadu.
1) Dadus aktual:
- Distansia kanal total, Ls = 13.6 m
- Planu debitu, QRT2 = Qhg = 0.801 m3/s
Subtitui valor F iha Formula 3.58 hodi bele determina altura hidraulika (y).
√
Perimetru bokon, P kalkula ho Formula :
m
Raiu hidraulika, R kalkula ho Formula 3.60 :
0.27 m
Largura baze kanal,
Altura seguransa, √ √ m
Utiliza altura seguransa masimu = 0.40 m (Tabela 3.6)
Altura total kanal, m
Kontrola velosidade ho luan seksaun kanal foun :
( ) ( )
3. Dimensionamentu kanal foun iha K.D. ATL karuk (P4 – P7) sta.0+000 – sta.0+0932 :
Planu velosidade V = 1.50 m/s, determina bazeia husi velosidade masimu permitidu
(Tabela 3.4)
Kondisaun fatin kanal drenajen iha parte karuk sei iha espasu ne’ebe sufisiente atu bele
halo alargamentu ba dimensaun kanal foun.
Sei hili tipu kanal drenajen rektangulu feixadu ba dezeña kanal foun.
Tamba ho kondisaun topografia ne’ebe sufisiente maka inklinasaun kanal bele determina
bazeia ba velosidade ideal.
Material husi kanal mak betaun pre-armadu.
1) Dadus aktual:
- Distansia kanal total, Ls = 93.2 m
- Planu debitu, QRT2 = Qhg = 1.498 m3/s
Subtitui valor F iha Formula 3.58 hodi bele determina altura hidraulika (y).
√
Perimetru bokon, P kalkula ho Formula :
( ) ( )
4. Dimensionamentu kanal foun iha K.D. RAM karuk (P7 – P8) sta.0+0932–sta.0+280 :
Planu velosidade V = 1.50 m/s, determina bazeia husi velosidade masimu permitidu
(Tabela 3.4)
Kondisaun fatin kanal drenajen iha parte karuk sei iha espasu ne’ebe sufisiente atu bele
halo alargamentu ba dimensaun kanal foun.
Sei hili tipu kanal drenajen rektangulu feixadu ba dezeña kanal foun.
Tamba ho kondisaun topografia ne’ebe sufisiente maka inklinasaun kanal bele determina
bazeia ba velosidade ideal.
Material husi kanal mak betaun pre-armadu.
1) Dadus aktual:
- Distansia kanal total, Ls = 187.2 m
- Planu debitu, QRT5 = Qhg = 2.648 m3/s
√
Perimetru bokon, P kalkula ho Formula :
m
Raiu hidraulika, R kalkula ho Formula 3.60 :
0.49 m
Largura baze kanal,
Altura seguransa, √ √ m
Utiliza altura seguransa masimu = 0.40 m (Tabela 3.6)
Altura total kanal, m
Kontrola velosidade ho luan seksaun kanal foun :
( ) ( )
5. Dimensionamentu kanal foun iha K.D. RAM tesik (P8 – P9) sta.0+280-sta.0+299 :
Planu velosidade V = 1.50 m/s, determina bazeia husi velosidade masimu permitidu
(Tabela 3.4)
Kondisaun fatin kanal drenajen iha parte karuk sei iha espasu ne’ebe sufisiente atu bele
halo alargamentu ba dimensaun kanal foun.
Sei hili tipu kanal drenajen rektangulu feixadu ba dezeña kanal foun.
Subtitui valor F iha Formula 3.58 hodi bele determina altura hidraulika (y).
√
Perimetru bokon, P kalkula ho Formula :
m
Raiu hidraulika, R kalkula ho Formula 3.60 :
0.57 m
Largura baze kanal,
Altura seguransa, √ √ m
Utiliza altura seguransa masimu = 0.40 m (Tabela 3.6)
Altura total kanal, m
Kontrola velosidade ho luan seksaun kanal foun :
( ) ( )
6. Dimensionamentu kanal foun iha K.D. RAM karuk (P9 – P14) sta.0+299-sta.1+024 :
Planu velosidade V = 1.50 m/s, determina bazeia husi velosidade masimu permitidu
(Tabela 3.4)
Kondisaun fatin kanal drenajen iha parte karuk sei iha espasu ne’ebe sufisiente atu bele
halo alargamentu ba dimensaun kanal foun.
Sei hili tipu kanal drenajen rektangulu feixadu ba dezeña kanal foun.
Tamba ho kondisaun topografia ne’ebe sufisiente maka inklinasaun kanal bele determina
bazeia ba velosidade ideal.
Material husi kanal mak betaun pre-armadu.
1) Dadus aktual:
- Distansia kanal total, Ls = 725.0 m
- Planu debitu, QRT2 = Qhg = 4.949 m3/s
-
Kalkulasaun ho métodu analítiku :
Luan seksaun kanal bokon, F kalkula ho formula 3.54 :
Subtitui valor F iha Formula 3.58 hodi bele determina altura hidraulika (y).
√
Perimetru bokon, P kalkula ho Formula :
m
Raiu hidraulika, R kalkula ho Formula 3.60 :
0.67 m
Largura baze kanal,
Altura seguransa, √ √ m
Utiliza altura seguransa masimu = 0.40 m (Tabela 3.6)
Altura total kanal, m
Kontrola velosidade ho luan seksaun kanal foun :
( ) ( )
Subtitui valor F iha Formula 3.58 hodi bele determina altura hidraulika (y).
√
Perimetru bokon, P kalkula ho Formula :
m
Raiu hidraulika, R kalkula ho Formula 3.60 :
0.67 m
Largura baze kanal,
Altura seguransa, √ √ m
Elizario Pereira, (2013.02.02.20) UNTL/FECT/DEC |Estudu no Analiza ba Kazu ….. 125
Utiliza altura seguransa masimu = 0.40 m (Tabela 3.6)
Altura total kanal, m
Kontrola velosidade ho luan seksaun kanal foun :
( ) ( )
8. Dimensionamentu kanal foun iha K.D. RDACR karuk (P14 – P15) sta.1+039-
sta.1+080 :
Planu velosidade V = 1.50 m/s, determina bazeia husi velosidade masimu permitidu
(Tabela 3.4)
Kondisaun fatin kanal drenajen iha parte karuk sei iha espasu ne’ebe sufisiente atu bele
halo alargamentu ba dimensaun kanal foun.
Sei hili tipu kanal drenajen rektangulu ba dezeña kanal foun.
Tamba ho kondisaun topografia ne’ebe sufisiente maka inklinasaun kanal bele determina
bazeia ba velosidade ideal.
Material husi kanal mak betaun pre-armadu.
1) Dadus aktual:
- Distansia kanal total, Ls = 41.0 m
- Planu debitu, QRT2 = Qhg = 4.949 m3/s
Subtitui valor F iha Formula 3.58 hodi bele determina altura hidraulika (y).
m
Raiu hidraulika, R kalkula ho Formula 3.60 :
0.67 m
Largura baze kanal,
Altura seguransa, √ √ m
Utiliza altura seguransa masimu = 0.60 m (Tabela 3.6)
Altura total kanal, m
Kontrola velosidade ho luan seksaun kanal foun :
( ) ( )
Subtitui valor F iha Formula 3.58 hodi bele determina altura hidraulika (y).
√
Perimetru bokon, P kalkula ho Formula :
m
Raiu hidraulika, R kalkula ho Formula 3.60 :
0.67 m
Largura baze kanal,
Altura seguransa, √ √ m
Utiliza altura seguransa masimu = 0.60 m (Tabela 3.6)
Altura total kanal, m
Kontrola velosidade ho luan seksaun kanal foun :
( ) ( )
w
H
tanki manhole y
do yn
y
kanal drenajen kabuar (culvert) Ø 0.80 B
℄
trotoar
inlet Pavimentu estrada
i = 1% Pavimentu estrada
w
w H
H y
y kanal drenajen
rektangulu (Box culvert)
B B
w
H
y
H
y
B
B
STA.1+039 - STA.1+080
℄
i = 1% Pavimentu estrada
Pavimentu estrada
w
w
H
y H
y
B
B
1.40 2.10 41 0.002 0.030 0.50 1.60 2.24 4.60 0.49 1.02 2.282 1.40 2.10 14 0.004 0.030 0.50 1.60 2.24 4.60 0.49 1.23 2.762
ESTASAUN
DISTANSIA
EZISTENTE
EZISTENTE
DIMENSAUN
KANAL FOUN
KANAL FOUN
ELV. INLET FOUN
PLANU ELV. BAZE
ELV. BAZE KANAL
ELV. TOP MANHOLE
INKLINASAUN BAZE
0.00
2.00
3.00
5.00
6.00
8.00
9.00
4.00
10.00
11.00
4.95 5.06 4.85 3.95 4.66 5.06 3.95 0.000 0+000 5.36
P4
4.82 5.06 4.82 3.94 4.66 5.06 3.90 15.00 0+015 5.36
4.72 5.04 4.49 3.92 4.64 5.04 3.85 15.80 0+031 5.34
4.61 5.02 4.49 3.90 4.62 5.02 3.71 15.40 0+046 5.32
ELV. TOP MANHOLE JOINT
TEKNOLOJIA
0.001
4.63 5.00 4.53 3.88 4.60 5.00 3.53 16.50 0+063 5.30
4.54 4.94 4.37 3.60 4.54 4.94 3.29 15.50 0+127 5.24
4.53 4.92 4.32 3.58 4.52 4.92 3.25 18.40 0+145 5.22
4.51 4.90 4.28 3.56 4.50 4.90 3.29 14.60 0+160 5.20
4.53 4.90 4.02 3.56 4.50 4.90 3.02 11.90 0+171 5.20
0.001
SUPERFISIE ESTRADA EZISTENTE
FILLER
4.37 4.88 3.86 3.54 4.46 4.88 3.08 24.50 0+196 5.18
4.20 4.86 3.90 3.52 4.46 4.86 3.07 16.60 0+213 5.16
Topiku Monografia
4.19 4.84 3.99 3.50 4.44 4.84 2.86 19.80 0+232 5.14
B = 1.88 m y = 0.94 m V = 1.50 m/s
3.30
18.20 0+298 5.08
P9
4.73 4.76 4.38 3.08 4.36 4.76 3.40 11.00 0+309 5.06
(P4-P12)
BOX CULVERT (2.14 x 1.47)
Naran Dezenu
4.71 4.74 4.51 3.06 4.34 4.74 3.71 14.10 0+338 5.04
SEKSAUN LONGITUDINAL
4.69 4.72 4.50 3.04 4.32 4.72 3.69
CUTTING
4.65 4.72 4.50 3.04 4.32 4.72 3.63 12.00 0+363 5.02
4.75 4.70 4.54 3.02 4.30 4.70 3.66 14.00 0+377 5.00
4.68 4.68 4.44 3.00 4.28 4.68 3.63 12.00 0+389 4.98
P10
4.58 4.66 4.39 2.98 4.26 4.66 3.67 24.20 0+413 4.96
P11
4.46 4.64 4.32 2.96 4.24 4.64 3.52 16.00 0+441 4.94
CUTTING
4.43 4.62 4.23 2.94 4.22 4.62 3.38 10.00 0+451 4.92
1. Eng. Alfredo Ferreira, ST.M.Sc
Aprova husi Dosente Orientador
4.38 4.60 4.21 2.92 4.20 4.60 3.29 20.10 0+471 4.90
0.001
4.24 4.58 4.22 2.90 4.18 4.58 3.44 26.20 0+497 4.88
H = 1.68 m w = 0.40 m S = 0.001
B = 2.57 m y = 1.28 m V = 1.50 m/s
4.14 4.56 4.07 2.88 4.16 4.56 3.42 20.10 0+517 4.86
CUTTING
Naran
1. Elizario Pereira
4.08 4.50 3.90 2.82 4.10 4.50 2.98 33.00 0+570 4.80
Eskala
V 1 : 200
H 1 : 2000
4.21 4.46 4.15 2.78 4.06 4.46 2.93 21.00 0+612 4.76
1.00
0.00
3.00
5.00
7.00
8.00
9.00
2.00
6.00
4.00
10.00
11.00
Paj.
Total
11.00 11.00
10.00 10.00
9.00 9.00
8.00 8.00
7.00 7.00
SUPERFISIE ESTRADA EZISTENTE
ELV. TOP MANHOLE SINGLE
BOX CULVERT (2.57 x 1.68) BOX CULVERT (2.57 x 1.88)
6.00 ELV. TOP MANHOLE SINGLE
6.00
ELV. TOP MANHOLE JOINT
5.00 ELV. TOP MANHOLE JOINT 5.00
4.00 4.00
END OF PROJECT
3.00 3.00
4.72
4.70
4.68
4.68
4.80
4.84
4.92
4.24
4.18
4.18
5.00
5.06
5.14
5.14
5.12
5.12
5.26
5.38
5.52
5.60
5.64
5.68
5.72
5.74
5.78
5.80
5.84
5.88
5.90
ELV. TOP MANHOLE
0+634
0+656
0+672
0+687
0+695
0+710
0+725
0+732
0+740
0+755
0+770
0+785
0+800
0+815
0+830
0+845
0+860
0+875
0+882
0+890
0+905
0+920
0+935
0+950
0+965
0+980
0+995
1+010
1+023
1+039
1+080
1+095
1+145
1+195
ESTASAUN
41.00
22.00
22.00
50.00
50.00
15.50
15.50
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
15.00
13.00
16.00
14.00
8.00
8.00
8.00
7.00
7.00
DISTANSIA
3.36
3.70
3.86
3.74
3.69
3.73
3.68
3.59
3.60
3.32
3.22
3.12
3.07
3.09
ELV. BAZE KANAL
EZISTENTE
4.44
4.42
4.40
4.38
4.38
4.36
4.34
4.34
4.34
4.32
4.30
4.28
4.28
4.26
4.24
4.22
4.20
4.20
4.18
4.18
4.16
4.14
4.14
4.12
4.10
4.08
4.06
4.06
4.04
4.04
4.24
4.18
4.18
ELV. TOP KANAL FOUN
4.04
4.02
4.00
3.98
3.98
3.96
3.94
3.94
3.94
3.92
3.90
3.88
3.88
3.86
3.84
3.82
3.80
3.80
3.78
3.78
3.76
3.74
3.74
3.72
3.70
3.68
3.66
3.66
3.64
3.64
3.58
3.58
ELV. BE'E IHA KANAL
S = 0.0 0 m/s
2.76
2.74
2.72
2.70
2.70
2.68
2.66
2.66
2.66
2.64
2.62
2.60
2.60
2.58
2.56
2.54
2.52
2.52
2.50
2.50
2.48
2.46
2.46
2.44
2.42
2.40
2.38
2.38
2.36
2.36
2.30
2.30
2.24
2.20
PLANU ELV. BAZE
01
KANAL FOUN
.5
w=0 8m V=1
4.19
4.23
.60 m
4.50
4.54
4.62
4.70
4.76
4.84
4.84
4.82
4.82
4.96
5.08
5.22
5.30
5.34
5.38
5.42
5.44
5.48
5.50
5.54
5.58
5.60
4.44
4.42
4.40
4.38
4.38
.2
H=1 7m y=1
ELV. INLET FOUN
4.24
4.23
4.40
4.44
4.58
4.84
4.83
5.28
5.39
5.61
5.61
5.45
5.77
5.28
ELV. SUPERFISIE DALAN
.88 m
EZISTENTE
B = 2.5
DIMENSAUN B = 2.57 m y = 1.28 m V = 1.50 m/s
KANAL FOUN H = 1.68 m w = 0.40 m S = 0.001
10.00 10.00
9.00 9.00
8.00 8.00
7.00 7.00
SUPERFISIE ESTRADA EZISTENTE
6.00 6.00
4.00 4.00
SUPERFISIE ESTRADA EZISTENTE SUPERFISIE ESTRADA EZISTENTE + 1.73
3.00 ELV. BAZE KANAL EXISTENTE 3.00
BOX CULVERT EZISTENTE
2.00 2.00
1.00 1.00
1+295
1+345
1+395
1+495
1+505
1+555
1+605
1+655
1+705
1+730
1+753
1+753
ESTASAUN
0.190 25.00
50.00
50.00
50.00
50.00
50.00
50.00
50.00
0.345 50.00
50.00
0.290 50.00
14.00
-0.28 9.00
DISTANSIA
3.03
0.30
0.00
1.08
1.04
1.37
1.32
1.13
1.09
ELV. BAZE KANAL
EZISTENTE
2.90
2.83
2.61
2.47
5.24
1.93
1.86
1.85
1.72
1.73
ELV. SUPERFISIE DALAN
EZISTENTE
DIMENSAUN
KANAL FOUN
STA.0+299 - STA.1+024
STA.0+000 - STA.0+0932
w 0.40
Tipu Kanal sekundariu
Tipu Kanal sekundariu DADUS HIDRAULIKA KANAL
DADUS HIDRAULIKA KANAL seksaun Rektangulu (U-ditch)
w 0.40 Rektangulu (U-ditch)
seksaun FOUN (P9-P14)
FOUN (P4-P7) kanal Kanal feixadu (close channel)
kanalKanal feixadu (close channel) H 1.68
H1.11 y 1.28 DADUS SEKSAUN GEOMETRIA KANAL
DADUS SEKSAUN GEOMETRIA KANAL H (m)
y 0.71 B (m) L (m) I (%) n w (m) y (m) F (m²)
h B (m) H (m) L (m) I (%) n w (m) y (m) F (m²) h
r r 1.68 0.001 0.40 3.30
2.57 725 0.013 1.28
1.41 1.11 93.2 0.001 0.013 0.40 0.71 1.00 P (m)
B-2h h (m) r (m) R (m) V (m/s) Qhk (m³/s)
B-2h h (m) r (m) P (m) R (m) V (m/s) Qhk (m³/s)
1.21 0.15 4.96 1.50 4.949
B-2h 2.27 0.21 0.67
1.21 0.10 0.14 2.71 0.37 1.50 1.498 2.27
1.41 B-2h
B
2.57
B
Moru detensaun
℄
Pavimentu estrada Pavimentu estrada
I=2%
Embankment
Embankment
w 0.60
w 0.40
H 1.88
H 1.68
y 1.28 y 1.28
h h
r r
STA.1+080 - STA.1+095
2.27 2.27
B-2h B-2h
2.57 2.57
B B
Moru detensaun
Embankment
w 0.60