TOPIK 13 : GRAF FUNGSI II

A. SOALAN KLON SPM

CONTOH 1:
(a) Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = −𝑥 2 + 2𝑥 + 2.

x -2 -1 0 1 2 3 4
y -6 -1 3 2 -6

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 2 unit pada
paksi-y, lukis graf 𝑦 = −𝑥 2 + 2𝑥 + 2 bagi nilai x dalam julat −2 ≤ 𝑥 ≤ 4.

(c) Cari daripada graf anda,

(i) nilai negatif x apabila 𝑦 = −5,

(ii) nilai y apabila 𝑥 = 3.6.

(d) Lukis satu garis lurus yang sesuai pada graf anda untuk mencari semua nilai x dalam julat
−2 ≤ 𝑥 ≤ 4 yang memuaskan persamaan −𝑥 2 + 4𝑥 − 2 = 0. Seterusnya nyatakan nilai-
nilai x itu.
[12 markah]

PENYELESAIAN : CONTOH 1:
(a)

x -2 -1 0 1 2 3 4
y -6 -1 2 3 2 -1 -6

𝑦 = −𝑥 2 + 2𝑥 + 2 𝑦 = −𝑥 2 + 2𝑥 + 2
Apabila 𝑥 = 0, Apabila 𝑥 = 3,
y = −(0)2 + 2(0) + 2 y = −(3)2 + 2(3) + 2
=2 = −1

163
(b)

(c) (i) Daripada graf, apabila 𝑦 = −5, didapati 𝑥 = −1.8.

(ii) Daripada graf, apabila 𝑥 = 3.6, didapati 𝑦 = −4.

(d) 𝑦 = −𝑥 2 + 2𝑥 + 2 ........(1)
0 = −𝑥 2 + 4𝑥 − 2 ........(2)
Garis Lurus yang harus
(1)-(2) : 𝑦 = −2𝑥 + 4 dilukis pada kertas graf

x -2 0 Bina jadual nilai bagi 𝑦 =

y 8 4 −2𝑥 + 4 untuk sebarang 2
pasangan titik

Daripada graf, didapati 𝑥 = 0.6 atau 𝑥 = 3.4 (Baca koordinat-x bagi titik-titik persilangan
graf 𝑦 = −𝑥 2 + 2𝑥 + 2 dan 𝑦 = −2𝑥 + 4)

164
CONTOH 2:
(a) Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = 𝑥 3 − 4𝑥 + 6.

x -3 -2 -1 0 1 1.5 2 3
y -9 9 6 3 3.4 21

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5 unit pada
paksi-y, lukis graf 𝑦 = 𝑥 3 − 4𝑥 + 6. bagi nilai x dalam julat −3 ≤ 𝑥 ≤ 3.

(c) Cari daripada graf anda,

(i) nilai-nilai x apabila 𝑦 = 5,

(ii) nilai y apabila 𝑥 = 0.7

(d) Lukis satu garis lurus yang sesuai pada graf anda untuk mencari semua nilai x dalam julat
−3 ≤ 𝑥 ≤ 3 yang memuaskan persamaan 𝑥 3 − 7𝑥 + 2 = 0. Seterusnya nyatakan nilai-nilai
x itu.
[12 markah]

PENYELESAIAN : CONTOH 2:
(a)

x -3 -2 -1 0 1 1.5 2 3
y -9 9 6 3 3.4 21

𝑦 = 𝑥 3 − 4𝑥 + 6 𝑦 = 𝑥 3 − 4𝑥 + 6
Apabila 𝑥 = −2, Apabila 𝑥 = 2,
y =(−2)3 − 4(−2) + 6 y =(2)3 − 4(2) + 6
=6 =6

165
(b)

(c) (i) Daripada graf, apabila 𝑦 = 5, didapati 𝑥 = −2.1, 0.3 dan 1.9.
(ii) Daripada graf, apabila 𝑥 = 0.7, didapati 𝑦 = 4.

(d) 𝑦 = 𝑥 3 − 4𝑥 + 6........(1)
0 = 𝑥 3 − 7𝑥 + 2........(2)

(1)-(2) : 𝑦 = 3𝑥 + 4

x -2 0 Bina jadual nilai bagi 𝑦 =

y -2 4 3𝑥 + 4 untuk sebarang 2
pasangan titik

Daripada graf, didapati 𝑥 = −2.75, 0.3 atau 𝑥 = 2.5 (Baca koordinat-x bagi titik-titik
persilangan graf 𝑦 = 𝑥 3 − 4𝑥 + 6 dan 𝑦 = 3𝑥 + 4)

166
CONTOH 3:
(a) 12
Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = − 𝑥

x -3 -2 -1 -0.5 0.6 1 1.5 2 3

y 4 6 24 -20 -12 -8 -4

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5 unit pada
12
paksi-y, lukis graf 𝑦 = − 𝑥 bagi nilai x dalam julat −3 ≤ 𝑥 ≤3.

(c) Cari daripada graf anda,

(i) nilai y apabila 𝑥 = −0.9,

(ii) nilai x apabila 𝑦 = −15.

(d) Lukis satu garis lurus yang sesuai pada graf anda untuk mencari semua nilai x dalam julat
−3 ≤ 𝑥 ≤ 3 yang memuaskan persamaan −4𝑥 2 − 5𝑥 = −12. Seterusnya nyatakan nilai-
nilai x itu.
[12 markah]

PENYELESAIAN : CONTOH 3:
(a)

x -3 -2 -1 -0.5 0.6 1 1.5 2 3

y 4 6 12 24 -20 -12 -8 -4

12 12
𝑦=− 𝑦=−
𝑥 𝑥
Apabila 𝑥 = −1, Apabila 𝑥 = 2,
12 12
y =− −1 y =− 2
= 12 = −6

167
(b)

(c) (i) 13
(ii) 0.8

(d) 12
𝑦 = − 𝑥 .......(1)
−4𝑥 2 − 5𝑥 = −12........(2)

Dari (2),
Bahagikan kedua-dua
−4𝑥 2 − 5𝑥 −12
= belah dengan x
𝑥 𝑥
−12
−4𝑥 − 5 =
𝑥

Maka 𝑦 = −4𝑥 − 5

168
 x -1 0 Bina jadual nilai bagi 𝑦 =
y -1 -5 −4𝑥 − 5 untuk sebarang 2
pasangan titik

Daripada graf, didapati 𝑥 = −2.5 atau 𝑥 = 1.2

B. PRAKTIS MASTERI

1 Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = 2𝑥 2 + 7𝑥 − 9.

x -2 -1 0 1 2 3 4
y -14 -9 0 30 51
[2 markah]

2 Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = 𝑥 3 − 5𝑥 − 2.

x -2 -1 0 1 2 3
y 0 -2 -6 -4
[2 markah]

3 6
Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = 𝑥

x -3 -2 -1 1 2 3 4
y -2 -6 6 3 2
[2 markah]

169
4 (a) Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = 9 + 3𝑥 − 2𝑥 2 .

x -2 -1 0 1 2 3 4
y 4 9 7 0 -11

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5
unit pada paksi-y, lukis graf 𝑦 = 9 + 3𝑥 − 2𝑥 2 bagi nilai x dalam julat −2 ≤ 𝑥 ≤
4.
[6 markah]

170
5 (a) Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = 𝑥 3 − 2𝑥 + 11.

x -3 -2 -1 0 1 2 2.5
y -10 12 11 10 21.6

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5
unit pada paksi-y, lukis graf 𝑦 = 𝑥 3 − 2𝑥 + 11 bagi nilai x dalam julat −3 ≤ 𝑥 ≤
2.5.
[6 markah]

171
6 (a) 8
Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 =
𝑥

x -4 -2 -1 -0.5 0.5 1 2 4
y -2 -8 -16 8 4 2

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5
8
unit pada paksi-y, lukis graf 𝑦 = 𝑥 bagi nilai x dalam julat −4 ≤ 𝑥 ≤ 4.
[6 markah]

172
7 Graf 𝑦 = 𝑥 2 − 5𝑥 + 8 telah dilukis. Tentukan garis lurus yang sesuai untuk menyelesaikan
persamaan 𝑥 2 − 5𝑥 − 1 = 0. [1 markah]

8 Graf 𝑦 = 𝑥 3 − 12𝑥 + 4 telah dilukis. Tentukan garis lurus yang sesuai untuk menyelesaikan
persamaan −5𝑥 − 1 + 𝑥 3 = 0. [1 markah]

9 5
Graf 𝑦 = − 𝑥 telah dilukis. Tentukan garis lurus yang sesuai untuk menyelesaikan persamaan
−5𝑥 2 − 3𝑥 = 5. [1 markah]

173
10 Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5 unit pada
paksi-y, lukis graf 𝑦 = −2𝑥 − 7 . [1 markah]

174
11 Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5 unit pada
paksi-y, lukis graf 𝑦 = 5 . [1 markah]

175
12 Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5 unit pada
paksi-y, lukis graf 𝑦 = −2𝑥 2 + 7 + 3𝑥 bagi nilai x dalam julat −2 ≤ 𝑥 ≤ 3 berdasarkan
jadaul di bawah ini.

x -2 -1 0 1 2 3
y -7 2 7 8 5 -2

Seterusnya tentukan semua nilai x dalam julat −2 ≤ 𝑥 ≤ 3 yang memuaskan persamaan-

persamaan 𝑦 = 2𝑥 + 2. [8 markah]

176
13 Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5 unit pada
paksi-y, lukis graf 𝑦 = −3𝑥 3 + 20𝑥 − 4 bagi nilai x dalam julat −3 ≤ 𝑥 ≤ 3 berdasarkan
jadaul di bawah ini.

x -3 -2 -1 0 1 2 2.8
y 17 -20 -21 -4 13 12 -13.9

Seterusnya tentukan semua nilai x dalam julat −3 ≤ 𝑥 ≤ 3 yang memuaskan persamaan-

persamaan 𝑦 = 5𝑥 − 8. [8 markah]

177
14 Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm kepada 5 unit pada
6
paksi-y, lukis graf 𝑦 = − 𝑥 bagi nilai x dalam julat −3 ≤ 𝑥 ≤ 3 berdasarkan jadaul di bawah
ini.

x -3 -2 -1 -0.6 -0.3 0.3 0.6 1 2 3

y 2 3 6 10 20 -20 -10 -6 -3 -2

Seterusnya tentukan semua nilai x dalam julat −3 ≤ 𝑥 ≤ 3 yang memuaskan persamaan-

persamaan 𝑦 = −2𝑥 − 2. [8 markah]

178
C. LATIHAN FOKUS SPM
1 (a) Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = −2𝑥 2 + 6𝑥.
x -2 -1 0 1 2 3 4
y -20 -8 0 4 0

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm

kepada 5 unit pada paksi-y, lukis graf 𝑦 = −2𝑥 2 + 6𝑥 bagi nilai x dalam
julat −2 ≤ 𝑥 ≤ 4.

(c) Cari daripada graf anda,

(i) nilai x apabila 𝑦 = −15,
(ii) nilai y apabila 𝑥 = 0.5.

(d) Lukis satu garis lurus yang sesuai pada graf anda untuk mencari semua nilai
x dalam julat −2 ≤ 𝑥 ≤ 3.5 yang memuaskan persamaan −2𝑥 2 + 𝑥 = −5.
Seterusnya nyatakan nilai-nilai x itu. [12 markah]

179
2 (a) Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = 3𝑥 2 − 4𝑥 − 3.

x -2 -1 0 1 2 3 3.5
y 17 -3 -4 12 19.75

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm

kepada 5 unit pada paksi-y, lukis graf 𝑦 = 3𝑥 2 − 4𝑥 − 3 bagi nilai x dalam
julat −2 ≤ 𝑥 ≤ 3.5.

(c) Cari daripada graf anda,

(i) nilai x apabila 𝑦 = 0,
(ii) nilai y apabila 𝑥 = −1.5.

(d) Lukis satu garis lurus yang sesuai pada graf anda untuk mencari semua nilai
x dalam julat −2 ≤ 𝑥 ≤ 3.5 yang memuaskan persamaan 3𝑥 2 − 3 = 0.
Seterusnya nyatakan nilai-nilai x itu. [12 markah]

180
3 (a) Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = 𝑥 3 + 𝑥 − 3.

x -2 -1 0 1 2 2.5 3
y -5 -3 -1 15.13 27

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm

kepada 5 unit pada paksi-y, lukis graf 𝑦 = 𝑥 3 + 𝑥 − 3 bagi nilai x dalam
julat −2 ≤ 𝑥 ≤ 3.

(c) Cari daripada graf anda,

(i) nilai x apabila 𝑦 = 10,
(ii) nilai y apabila 𝑥 = −1.8.

(d) Lukis satu garis lurus yang sesuai pada graf anda untuk mencari semua nilai
x dalam julat −2 ≤ 𝑥 ≤ 3 yang memuaskan persamaan 𝑥 3 + 2 = 4𝑥.
Seterusnya nyatakan nilai-nilai x itu. [12 markah]

181
4 (a) Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = −𝑥 3 + 2𝑥.

x -3 -2 -1 0 1 2 2.5 3
y 21 4 0 1 -4 -21

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm

kepada 5 unit pada paksi-y, lukis graf 𝑦 = −𝑥 3 + 2𝑥 bagi nilai x dalam
julat −3 ≤ 𝑥 ≤ 3.

(c) Cari daripada graf anda,

(i) nilai x apabila 𝑦 = 8,
(ii) nilai y apabila 𝑥 = 2.2.

(d) Lukis satu garis lurus yang sesuai pada graf anda untuk mencari semua nilai
x dalam julat −3 ≤ 𝑥 ≤ 3 yang memuaskan persamaan 𝑥 3 − 1 = 7𝑥.
Seterusnya nyatakan nilai-nilai x itu. [12 markah]

182
5 (a) 18
Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = .
𝑥

x -4 -3 -2 -1 1 2 2.5 3 4
y -4.5 -6 -18 18 9 6 4.5

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm

18
kepada 5 unit pada paksi-y, lukis graf 𝑦 = 𝑥 .bagi nilai x dalam julat −4 ≤
𝑥 ≤ 4.

(c) Cari daripada graf anda,

(i) nilai x apabila 𝑦 = −12,
(ii) nilai y apabila 𝑥 = 1.2.

(d) Lukis satu garis lurus yang sesuai pada graf anda untuk mencari semua nilai
x dalam julat −4 ≤ 𝑥 ≤ 4 yang memuaskan persamaan 10𝑥 2 − 6𝑥 = 18.
Seterusnya nyatakan nilai-nilai x itu. [12 markah]

183
6 (a) 24
Lengkapkan jadual yang berikut untuk nilai bagi 𝑦 = − .
𝑥

x -4 -3 -2 -1 1 2 2.5 3 4
y 6 8 24 -24 -12 -8 -6

(b) Dengan menggunakan skala 2 cm kepada 1 unit pada paksi-x dan 2 cm

24
kepada 5 unit pada paksi-y, lukis graf 𝑦 = − 𝑥 bagi nilai x dalam julat
−4 ≤ 𝑥 ≤ 4.

(c) Cari daripada graf anda,

(i) nilai x apabila 𝑦 = 18,
(ii) nilai y apabila 𝑥 = 3.2.

(d) Lukis satu garis lurus yang sesuai pada graf anda untuk mencari semua nilai
x dalam julat −4 ≤ 𝑥 ≤ 4 yang memuaskan persamaan 5𝑥 2 − 24 = 10𝑥.
Seterusnya nyatakan nilai-nilai x itu. [12 markah]

184
D. JAWAPAN

B. PRAKTIS MASTERI
1
x -2 -1 0 1 2 3 4
y -15 -14 -9 0 13 30 51

2
x -2 -1 0 1 2 3
y 0 2 -2 -6 -4 10

3
x -3 -2 -1 1 2 3 4
y -2 -3 -6 6 3 2 1.5

4 (a)
x -2 -1 0 0.5 1 2 3 4
y -5 4 9 10 10 7 0 -11

(b)

185
5 (a) x -3 -2 -1 0 1 2 2.5
y -10 7 12 11 10 15 21.6

(b)

186
6 (a) x -4 -2 -1 -0.5 0.5 1 2 4
y -2 -4 -8 -16 16 8 4 2
(b)

7 𝑦=9

8 𝑦 = −7𝑥 + 5

9 𝑦 = 5𝑥 + 3

187
10

188
11

189
12

x= -1.35 dan 1.85

190
13

x= -2.1, -0.27 dan 2.4

191
14

x= -2.3 dan 1.3

192
 C. LATIHAN FOKUS SPM

1 (a) 4 dan -8

(b)

(c) (i) -1.62

(ii) 2.52

(d) 𝑦 = 5𝑥 − 5
X=1.85 and -1.34

193
2 (a) 4 dan 1

(b)

(c) (i) -0.54 dan 1.87

(ii) 9.8

(d) 1 dan -1

194
3 (a) -13 dan 7

(b)

(c) (i) 2.2

(ii) -10.6

(d) 0.54 dan 1.68

195
4 (a) -1 dan -10.63

(b)

(c) (i) -2.3

(ii) -6.2

(d) -2.57, -0.15 dan 2.71

196
5 (a) -9 dan 7.2

(b)

(c) (i) -1.5

(ii) 15

(d) -1.1 dan 1.65

197
6 (a) 12 dan -9.6

(b)

(c) (i) -1.33

(ii) -7.5

(d) -3.4 dan 1.4

198