Você está na página 1de 74

මෙෙ උතුම් ධර්ෙ ග්රමන්ථය සම්පාදන කරන ලද

අපවත් වී වදාළ ෙම ෝපාධාා අති පූජනී රාජකී පණ්ඩිත

ොතර සිරි ඥාණාරාෙ ෙ ා ස්වාමීන්ථව න්ථමසේට

පුණාානුමෝමෙෝදනා ශීර්ෂම න්ථ යුතුව නෙස්කාර කරමින්ථ ම ෞරවනී ෙ ා ස්වාමීන්ථව න්ථමසේට පැතූ
ම ෝධිම න්ථ උතුම් වූ නිවන්ථසුව ප්රාර්යනා කරමින්ථද,
ධර්ෙ ග්රමන්ථය මුද්රුණ ට දා ක වූ සි ළුෙ පිංවතුන්ථට නිදුක් නිමරෝගී සුව ස දි ාසිරි ප්රාර්යනා
කරමින්ථද,
මෙ ඩිජිටල් ආකාර ට පරිවර්යන කල සි ළුෙ පිංවතුන්ථටද නිදුක් නිමරෝගී සුව ස දි ාසිරි
ප්රාර්යනා කරමින්ථද මෙෙ

"විදර්ශනා පරපුර"

ධර්ෙ ග්රමන්ථය උතුම් ධර්ෙ පූජාවක් මලස


http://www.ariyamagga.org
මවබ් අඩවිම හි පලකරනුමෝ ලැමබ්. මෙම් උතුම් ධර්ෙ දානෙ කුසල මෙෙ ධර්ෙ ග්රමන්ථය
සම්පාදන කරන ලද රුතර ෙ ා සිංඝ රත්නමේත් ඒ සඳ ා විවිධ අයුරින්ථ දා ක වූ සි ළුෙ
පිංවතුන්ථමේත් සි ළුෙ සොක් ප්රාර්යනා ඉටු වී පැතුම් පරිද්මදන්ථ
උතුම් වූ නිර්වාණ ධර්ෙ සුවමසේ අවම ෝධ කර ැනීෙ පණිසෙ
ඒකාන්ථතම න්ථ ම ේතු මේවා.....

Ou_ Þkh jYfhka fkdñ<fha fnod §u msKi
s hs'


Njkd Wmfoia iys;


—úo¾Ykd mrmqr˜

whs;sh
Njkd Wmfoia iys;
ó;sß., ksiairK jkh ixrCIK uKav,h
—úo¾Ykd mrmqr˜

f;jk uqøKh
Y%S' nq' j' 2555 jH' j' 2012

,s ;s r
© Printing Industries iïmdol
306" weUq,afoKsh yxosh" kqf.af.dv'
ó;sß., ksiairK jkfha l¾uia:dkdpd¾h
0714521990/0 7 1 8 1 5 2 1 3 1
0112177088/0 1 1 2 8 3 5 5 8 3 ufydamdOHdh ud;r YS% {dkdrdu
lithira2008@yahoo.com
iajóJøhka jykafia
i ii

mqKHdkqfudaokdj
w;S;fha § wmf.ka .s,syS .sh Ndjkd l%ufõohka h<s mK
.kajñka" wjêlrñka" Ôú;h mrÿjg ;nd b;d fjfyi uykais ù
› ,xldj mqrd úisÍ we;s merKs wdrKH fikiqkaj, mqiafld<
fmd;aj, we;s f:rjdo nqÿ oyug wkql+,j ,shù we;s Ndjkd l%u
yd Wmfoia iys; .%ka: weiqfrka zúo¾Ykd mrmqrZ kï fuu Wodr
fmrjok .%ka:h kej; t<soelaùug ,eîu j;aufkys mj;sk W;a;Í;r
wfma f,dl= iajdókajykafia f.a —úo¾Ykd m%;sm;a;s Ydikh wdrËd lr .ksñka" /l n,d .ekSug wmg;a
mrmqr˜" úmiaikd mrmqrla ue hs' odhl;ajh oeÍug yelsùu fld;rï kï Nd.Hjka; o@
kej; uqøKhg odhl;ajh oerE ieug;a ud;r › {dkdrdu kdysñhkaf.a fkd miqng ù¾hfhka u,aM,
.ekajQ .%ka:hls úo¾Ykd mrmqr'
wkq.ukh lrk ieug;a fuh iqmk s i
s ÿs j u.
M, ksjk wjfndaOùu msKi
s fya;= m%;H fj;ajdæ wmg fujeks O¾u NdKavd.drhla újD; lr ÿka ufydamdOHdh
w;s mQckSh ud;r › {dkdrdu kdysñhkag fuhska cks;jk l=i,
fuhg - fu;e;s" iïNdrh wkqfudaoka fõjdæ ksjkska iekiSu ,efíjdæ hs fu;a
W' OïuÔj NsËj q ' is;ska m%d¾:kd lruq'
2012' 06' 06 j¾;udkfha" w;S;fha W.ekajQ jev wm ijkg wikakg
,eîu ;rï m%.=K lrk ,o fl!I,Hfhka fyì" ó;sß., jev
jik lïuÜGdkdpd¾h" mQcH W' OïuÔj ysñmdKka iy W' Oïurxis
x ysñmdKka yg fuu O¾u odkuh l=i,h fï Njfha § u ksjka
w;aùu msKsi fya;= fõjdæ
fuu O¾u odkuh l=i,h fÊñia ùrr;ak" ciaáka lreKdodi
fmf¾rd mshjrekag ks¾jdK Od;=j idËd;aùu msKsi fya;= fõjdæ
iqÔj;aj isák wmf.a uõ;=ñhka jk" jh,Ü ùrr;ak iy
ldka;s fmf¾rd uEksjrekag;a wdhqrdfrda.H iïm;a;sh ,en
ks¾jdKdjfndaOh ,eîug fuu O¾u odkuh l=i,h fya;= fõjdæ
iii iv

fuu .% k a : h uq ø Kh ls Í ug odhl jQ wmf.a ifyda o r wkql%u‚ldj


ifydaoßhka iy ys; ñ;%d§ka jk" mKavl q ùrr;ak" Wmq,l
a d ùrr;ak"
fk¿ï iy chkkaok" Ñka;d iy wrúkao" yis; iy ufkdaß
x kuialdrh vii
fmf¾rd hk whg o bkaosld {dKfialr uy;añh iy uy;audg o"
x iïmdolSh l:d viii
wdhqrdfrda.H iïm;a;sh ,en ks¾jdKdjfndaOh ,eîug fuu O¾u
odkuh l=i,h fya;= fõjdæ x ;%súO Ydikh 01
x úo¾YfkdamfoaYdrïNh 04
wm ish¨ fokdf.a u {d;Ska jk isis,shdj;S rKisxy" fla'
tia' ùrr;ak" .=Kodi m%kdkaÿ" ¨ùkd fyajf.a" isis,a fyajf.a" kS,d x NsËq pdß;% 06

fldäldr" wfidal fldäldr" .S;d frdøs.=" ã' Ô' je,sl, we;=¿ x Ndjkdj .%ka:drEV jQ ieá 08
ish¨u ñh mrf,dj .sh {d;s ieug;a fuu O¾u odkuh l=i,h x oaj;a;sxidldr Ndjkdj 10
wkqfudaoka fõjdæ ksjkska iekiSu ,efíjdæ x ,la nqÿ iiqk msysá uq,a ld,h 11
wmyg O¾u ud¾.h fmkajd ÿka wm l,HdK ñ;% lu,a x uOH ld,h 15
weUq,afoKsh fidhqrd iy ish mjqf,a ieug o fuu l=i,h x ÈUq,d., Ndjkd fmd; 16
wkqfudaoka fõjdæ m%d¾:kd lrkakd jQ fndaêhlska jy jyd ks¾jdKh x m,dnoa., wrKHdh;kh 16
wjfndaO fõjdæ x w÷re hq.h 17
iqÔj;aj isák ish¨u {d;s ñ;%d§kag fukau ñh mrf,dj x mer‚ Ndjkd fmd;a 17
.sh {d;s ñ;%d§kag o fuu l=i,h wkqfudaoka fõjdæ ks¾jdK x l%u iïmsKavkh 19
Od;=j idËd;a lr .ekSug fya;= fõjdæ
úo¾Ykd lugyka fmd; lugyka fmd; yd nK fmd;
fuu uyÕ= O¾u .%ka:h uqøKh lsÍug ,eîfï l=i,fhka
x nUr., 22
wm yg O¾u {dk Ndjkd {dk ÈhqKq ù W;=ï fndaê {dkhkaf.ka
x fhda.djpr ix.%yh 23
Ydka;s ,ËK ks¾jdKdjfndaOh fï f.!;u nqoaO Ydikfha § u
mqkreoa§m;a;sh
,efíjdæ hs yo m;af,kau m%d¾:kd lruq'
x Ydiksl ùr msßi 25
x f,daljHdma; Ndjkd jev ms<sfj, 26
ÿñkao ùrr;ak x nqreu Ndjkdj 27
u,sk; a d ùrr;ak' x Ndjkd l%u ixikaokh 27
2012-06-06 x w¾:l:d.; Ndjkd l%u 30
v vi

x Ndjkd ld, kshuh 30 x ksrka;r ukisldrh 108


x wdikh 30 x i;r bßhõj 109
x Ndjkdfõ úfYaI pdß;% 31 x Ndjkdfõ w.h 110
x úfõl iïm;a;sh 31 x iïuikd§ oi [dKfhda 111
x Wmldrl O¾u álla 32 x ;reK úo¾Ykdj yd wdríO úo¾Ylhd 113
x WmfoaY idrdxYh 33 x f,!lsl mß{dfjda 113
x Ndjkdjg iqÿiqùu 36 x lugyk 114
Ndjkd l%u fol iu: Ndjkdj (idrdxYh) x mGú lisKdÈh 115
úo¾Ykd Ndjkdj 48 x OHdk Ñ;a;h 117
x m%{dj msßfyk yeá 55 x OHdk Ñ;a; ùÓh 118

x úo¾Ykdfõ l%u fol 57 x oaú;SjdÈ OHdk ,dNh 121

x ima; úY=oa`êh 57 x wx. iu;sl%uKh 121

x oYúO {dkfhda 70 x wd,ïNk iu;sl%uKh 121

iu: Ndjkdj x wNskf


s õih 122
x nqoaOdkqiai;s Ndjkdj 73 x rem O¾uhkg neiSu 123
x wdkdmdkd i;s Ndjkdj 79
x wdkdmdkd i;s m%Yxidj 82
x fu;a lugyk 88
x ÈidMrKfha ms<sfj< 93
x Yu:hdksl úo¾Ykdj 94
x úo¾Ykdhdksl l%uh 97
x ks;r isyslrkq 99
x úY=oaê[dkdos ixoiaikh 101
mßYsIagh
x ukisldr úêh 102
x fufkys lsÍu 107
f,djq;=rd iïnqoaO rdcHh msKsiu fï l=i,h taldka;fhka fya;=
iín odkx Oïu odkx ðkd;s fõjdæ
ish¿ odkhhkag jvd O¾u odkh W;=ïh
lef,a .fya uf,a iqj¢ka f,dalhdg oyï isis,;a" iqj|j;a lsÍug
inn odkx Ouu odkx ðkd;s lïuÜGdkdpd¾h mQcH WvBßh.u OïuÔj" mQcH Wvq.ïm, Oïurxis
inn rix Ouu rix ðkd;s iajdóka jykafia,d m%Odk ish¨u in%yaupdÍ jykafia,dg iS,d§
inn r;sx Ouu r;sx ðkd;s m%;sm;a;s mQcdfõ wdkqNdjfhka laf,aI udrdÈ mxp udr n, ì| oud
;KyCLfhd inn ÿCLx ðkd;ss iS,fhka" iudêfhka" m%{dfjka" m%;sm;a;sfhka fmrmi i|la fia
úrdcudkj ksjka u. hdfï Yla;sh" n,h" ffO¾h" ù¾hh ,efíjdæ
wdñi odk ish,a, wNsnjd O¾u odkh ch .kS
iïnqÿ Ydikh rlakd jQ;"a nn<jkakd jQ;"a ish¨u iuHla oDIaÀl
wdñi ri ish,a, wNsnjd O¾u rih ch .kS
foú foaj;djqka jykafia,d" ish¨u in%yaupdÍka jykafia,d fuu
wdñi we,Sï ish,a, wNsnjd O¾u r;sh ch .kS
O¾u odkuh l=i,h wkqfudaoka fj;ajdæ
f,!lsl iemÿla ish,a, wNsnjd wud uy ksjk ch .kS
^Ouu moh& fuu .%ka:h mßYS,kh lsÍfuka ,o yels m%fhdack buy;a h'
tfia lsÍfuka nqoaêu;a mdGl mskaj;=kag Ôú; iekis,a, u ,efíjdæ
uy fmdf<da;,h iu;,d fldg wiqka mkjd nqÿ" mfia nqÿ"
fuu .%ka:h uy;a mßY%uhlska uqøK oajdrfhka msß keóug odhl jQ
uyry;ka jykafia,d jvd ys÷jd m%K;S u isjm
q ifhka mQcd lrkjdg;a
ish¨ .sys meúÈ l,HK ñ;% ieug ksjfka iekiSu ,efíjdæ
jvd f,dajduydmdh" iQjdiQ oyila fjfyr úydr" fÊ;jkdrduh"
mQ¾jdrduh jeks úydr f.dvke.Sug;a jvd i;r mo .d:djlska ;rï tfiau fuu O¾u odkdksixY mqKH iïNdrh wm kñka ñh
j;a flfrk O¾u odkuh w;s W;=ï hhs nqoaO jpkh uqÿkska ms<s.;a mrf,dj .sh {d;s nkaOq j¾.hdg ksjka wjfndaOùu msKsi u fya;=
wm fï oyï fmd; uqøKh lrjd O¾u odk jYfhka msßkukqfha fõjdæ wmf.a foudmshka fom<g;a" udf.a wdorKSh ìß| we;=¿ orejkag;a
wiSñ; Y%oaOdfjks' ksÿla ksfrda.S iem ,en" iqjfia mdrñ;d iïmQ¾K lr" ksjk wruqKq
w;smQckSh ud;r Y%S {dKdkdrdu kdysñmdKkajykafiaf.a lr .ekSug fuu O¾u odkuh l=i,h fya;= fõjdæ
wm%;sy; ú¾Hfhka idiksl odhdfjka .s,syshk Y%s ,dxlSh Ndjkd fuu .%ka:h uqøKh lr ÿka z,s;srZ ys lu,a weUq,afoKsh uy;d
l%ufõohka lgql w;aoelSï iïNdrhla bjiSfuka ú| ord fuu .%k:a h we;=¿ ld¾h uKav,hg ksjk wruqKq fõjdæ ish¨ i;a;ajfhda ksÿla
iïmdokh lr we;' fj;ajdæ ksjkska iekiSu ,efíjdzhs fu;a is;ska m%d¾:kd lrñ'
fndfyda fokdf.a m%fhdackh msKsi kej; uqøKh lr fnod
wkka; wm%udK foõ ñksiqka iys; f,dalhdg ksjka iqj msKsi
oSug yelsùu wm ,o Nd.HhlS'
fya;= jQjd jQ" iïud iïnqÿ mshdKka jykafia foaYkdfldg jod<d jQ" ›
fuu O¾u odkuh l=i,h" wmj;a ù jod< w;s mQcH uyd
ioaO¾uh uq¿ uy;a f,dal Od;=j ;=< nenf,ajdæ
lïuÜGdkdpd¾h ud;r › {dkdrdu ysñmdKkaf.a ish¨ iuHla m%d¾:kd
iuDoaO;ajhg m;aùug fya;= fõjdæ ish¨ i;a;j
a fhda iqjm;a fõjdæ
iïnqoaO Ydikfha Ñr Ôjkh msKsi m%;sm;a;suh nqoaO Ydikh rejka rdcmË ÿr: 0714881192
kÕd isgqjkakd jQ w;s mQcH kdWhfka wßhOïu iajdókajykafiag 2012-07-17
vii viii

iïmdolSh l:d
úo¾YfkdamfoaYh i|ykajk fmd;la iemhSfï ÿIalr Ndjh
ug jegyqfKa okjqlkafoa úfõl fikiqfka fjfiñka fndaêiïNdr
kfud ;ii N.jf;da wryf;d iuud iunqoOii mqrk —nqoO a dxl=r˜ mskj
a ;a rKuq‚ oïm;Skfa .a imamdh Wmia:dkhka
,nñka nqreu uy f;rekajykafia,d weiqfrka úo¾Ykd Ndjkdfõ
1' ;Kyd i,,iiyk;drx - nqoOummámq..,x
fh§fuka mqyK q jq ,eîfuka miqjh' úo¾Ykd Ndjkdfõ fh§fuka
wyx jfJo uydùrx - nqoOudÈpp nJOqkx
mq y q K q j ,enq j ;a tA Wmfoa Y mka ; s h o b;du;a .eUq r eh'
2' hx lfrdufi n%yuqfkd- iux fofjys udßi fhda.djprhl=g wh;a j;a ms<sfj;a fkd msßfy,d f.khdfuka u
;occ;=hyx lßiidu - yJoidux lfrdu f; thska jev isÿlr .; yels jkafkah' fkd tfiakï wOHd;añl
3' Fjfuj wdis iunqfoOd - ;=jx iF:d wkqF;frd jia;= fkd u.g fhdojd,Sula jk fyhska wksIag m%;sM, ìysùug
ifojliñx f,dliñx - kF:sf; mámq..f,d;s th u u.la fjkjd we;' tfyhska Ndjkdfõ fhfokakd úêu;a
Nla;f s hlska yd wiglmg wudhdù iajNdjhlska jev mgka f.k
1' ;DIa K d keue;s yq < Wÿrd y< wiudk mq o a . , jQ
p;=iai;Hhka ij a hïN+ ×kfhka wjfndaO l< uydùr l< hq;af;ah'
jQ iQ¾hnkaOq jQ nqÿrcdKka jykafiag uu kuialdr Y%S l,Hd‚ fhda.dY%u ixia:dfõ iuqmm
a dol .re mKaä;
lrñ' ðkjxi i:úrmdohka jykafia tu ixia:djg oY j¾Ihla msÍu
2' ksÿldKka jykai foúhka iu. wms hï ie,els,,
a la ksñ;af;ka meje;afjk wkqiaurK mQfcda;aijhg úo¾Ykd
n%yu
a hdg lruq o wo th Tn jykafiag lrkafkuq' mrmqr ms<sn| .%ka:hla iemhSug wmg lSm jrla u l< wdrdOkdj
tfyhska th Tn jykafiag lruq' wkq j fï ks n ka O kh iemehq f Ka h ' fuh iemhS u i|yd
Wkajykafiaf.ka yd fjk;a ys;j;=kaf.ka o ,enqKq w.kd
3' iajdóks Nd.Hj;=kajykai Tn jykafia u ish,a,
Wmfoi;a ud ys;d.;a .eUqre ie,eiau;a ksid fï ld¾hh udi
uekeúka o;a fial' Tn jykafia u W;=ï Ydia;DDka
jyka f ia jk fia l ' foúhka iys ; f,dal fhys
.Kkla mudfjñka meje;=fKah' tA i|yd wjYH m; fmd; ,sms
Tn jykafiag iudk mqoa.,fhla ke;af;a h' mqj;a ckm%jdodÈh fiùug .;a W;aidyfhka iEfyk m%;sM,hla
fkd ,;a fyhsks' wka;sfï § hf:dla; ia:ùrhka jykafiaf.ka
u hka;ñkaj;a fuh imhd,Su uekjeZhs wheÿula ,;a fyhska
tla;rd wkaoulska f.dkqjla we;sj fï lreKq ál fufia
t<solajkakg isÿúh'
ix 01

fï fjkqfjka .;a wk,afmd;aidyfha m%;sM, rdYshla


;j;a fuys i|yka lrkakg fkd yelsj u ;ekam;a ù we;af;ah'
tA ish,a, h:d ld,fha iqÿiq ms<sfj<lska m%ldYhg muqKqjd,Sug úo¾Ykd mrmqr
±ka woyialr isáñ' kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii///
;jo fï i|yd wmg fndfyda fokd Wmldr jQy' b;d
;%ú
s O Ydikh(-
ldre‚lj mer‚ lugyka fmd;a imhdÿka lvjeoaÿfõ mqrdK
—;sKKx fLd udkj LJOdkx fid N.jd jKKjd§ tfF:j
úydrfha mqia;ld,hdêldÍ .re kdhl ia:úrhka jykafia o"
bux ck;x iudofmis ksfjfiis m;sgGfmis' l;fuix
yÕ=rkafl; fmd;a., = a úydrdêldÍ .re kdhl ia:úrhka jykafia
;sKKx@ wßhii iS,CLJOii wßhii iudêCLJOii" wßhii
o" lrf.dv Whkaf.dv iqcklka; úydria: mqi; a ld,hdêldÍ .re
m[[CLJOii' bfuix fLd udkj ;sKKx LJOdkx fid
ia:úrhka jykafia o lD;{;d mQ¾jlj fuys,d úfYaIfhka isym
s ;a
N.jd jKKjd§" tfF:j bux ck;x iudofmis" ksfjfiis"
lrk w;r" fï wd§ fkdfhla f,iska wmg WmldÍ jQ tA yeu
m;sgGfmiSZ;s˜
i;amqreI flfkl=kag u ks¾jdKdjfndaO ud¾.h myiqfjka
udkjlh¦ tA Nd.Hj;=ka jykafia .=K fldgia ;=kla .ek
ie,fiajd'
miik iq¿ jQ fial' tys fï ck iuQyhd iudoka lr jQ fial'
fï j.g iïmdol jdih lr jQ fial' msysg jQ fial' ljr ;=kla .eko@ wd¾h jQ YS,
ud;r Y%S ×kdrdu ia:úr rdYsh .ek" wd¾h jQ iudê rdYsh .ek" wd¾h jQ m%{d rdYsh .ek h'
okõlkao úfõl fikiqk" udkjlh" tA Nd.Hj;=ka jykafia fï .=K fldgia ;=k .ek miik
je,sfõßh' iq¿ jQ fial' fuys fï ck iuQyhd iudoka lr jQ fial' jdih lr
jQ fial' msysg jQ fial'
2504 kjï ui wj wgjl
fï Ydia;D jQ nqÿrcdKka jykafiaf.a wkqYdikh myod ÿka
wdkkao iajdóka jykafiaf.a m%ldYfhls' fun÷ wkqYdikfhka
fyì nqof a Oda;m
a do ld,hlg uqyK q §ug wmg ms<j s ka jQfha w;S; jQ
jákd mskl n,fhks' wmg wo ,eî we;s tA nqoafOda;amdo ld,h
w;sYhska ÿ¾,N iïm;a;shla nj ie,lsh hq;=h' th ÿ¾,N ùug
fya;j = nqÿ flfkl=kf a .a my< ùu f,dj we;s wudre u jevla jk
fyhsks' nqoafOda;amdo ld,fhka ,enqKq w.kd iïm;a;sh nqoO
Ydikh hs' th w.kd r;akfhls' ÿ¾,N r;akfhls' iïm;a;s kñka
i,lk fjk lsisu rejfklska iemf;lska ,o fkdfyk
iekis,a,la fuhska ,nd.; yelsjk fyhska nqoaO Ydikh wmg
02 03

,eî we;s mru iekis,a, o wiajeis,a, o jkafkah' fjk iemj;a Oq;dx. fldgia h" iudê fldgia h" úo¾Ykd {dk fldgia h" hk
foa fijqfuka ,efnkafka ÿl fndalsÍu h' iem f.jd,Su h' fï fï ;%súO YsËdfjda h' wkdÈu;a ld,hl mgka mqreÿ ù" wíneys ù
Ydik r;akh fijqfuka ,efnkafka ÿl úh,jd iem fndalr we;s flf,ia n,mEï uÕyrjd ÿYapß; j,ska lh jpk fol
.ekSu h' tfia jQ W;=ï l,HdK .=K iuqodfhka fyì mru idr ixjr lr .ekSu" is; ixjr lr .ekSu fuhska isÿjkafka h' th
.=Kfhka .ejiS.;a iïnqÿ iiqka rejk yuqlr.;a wm thska .; o ie±yefhka .re ie,ls,su;a j fkdlvjd - fkdmsßfy,d
hq;= W;=ï m%fhdackh fkdj,yd i,id .ekSug Wkkaÿ úh hq;=h' /l.; hq;af;ah' ù¾hfhka l=iS;lï ue~ mshd fkd kj;ajd
tA nqoO
a Ydikh fldgia ;=klg fnod wm úiska W.; hq;h
= ' f.khd hq;f a ;a h' kqj‚ka iïfudayh ue~ mshd /lal hq;= ;dla
1' mßhF;s Ydikh oE /l .; hq;f a ;a h' isyf
s hka hq;j
= mudjg bv fkd ;nd iq/lsj
2' mámF;s Ydikh j¾Okhg m;alr .; hq;af;a h' OQ;dx. .=Khka /lSfuka
3' máfjO Ydikh hkqfjks' w,afmaÉP;d § .=K ÈhqKqfjka hf:dla; YS,h ;yjqre lr .;
tys¦ 1' mßhF;s Ydikh kï(- hq;af;a h' msßisÿ is,ays msysgd th Wmldr fldg f.k iudêh
j¾Okh lr.; hq;af;a h' thska is;a ;ekam;a fldg f.k kdu -
^m¾hdma;s Ydikh& uyd ldre‚l nqÿmshdKka jykafia jod<
wkqYdikd iuQyh hs' tA jkdys fmdÿfõ iq.;shg o úfYaIfhka rEm O¾uhka ,laIK ridÈ jYfhka o wks;HdÈ jYfhka o ne,Sfuka
ksjkg o ud¾.h i,id fok ms<f s j; jod< iqmßs isÿ Wmfoia /ih' úo¾Ykd {dk mrïmrdj ÈhqKq lr .; hq;af;a h' fï m%;sm;a;s
úkh msglh" iQ;%dka; msglh" wNsO¾u msglh hs' th fldgia Ydikh hs'
;=klg fn§ we;af;a h' tys .eUqre ;eka ,sys,a fldg f;areï lr 3' máfjO Ydikh kï (-
.ekSug myiq u. olajk wgqjdfjda we;' tys úia;rh" my< fkdjQ
^m%;sfõO Ydikh& hf:dla; m%;sm;a;sh iïmQ¾K ùfuka
.eg¿" fkd ,syqkq ;eka t<s fmfy<s lrk àld wkqàldfjda we;'
,nd.; hq;= jQ - w;alr .; hq;= jQ ud¾. - M, ks¾jdK O¾ufhda h'
tA yeu ;eka myiqfjka ys;g .kakd kshdfhka ilia l< ix.%y
O¾u .%J:fhda we;' rd. úkh" fodaI úkh" fuday úkh i,ik fï Ydikdx. jk jev ;=fkka m%;sfjO jev fldgi u
kh wkqj p;=iai;Hh m%ldYl l%u wkqj wud uyd ksjka riska m%Odk h" w.% h" fY%IaG h' f,dalfha nqÿjrhka jykafia,d my<
rij;a jQ kh wkqj tA yeu nqÿ joka msßiqÿ ie±yeis;ska W.; hq;= jkafka o fï m%;sfjO Ydikh msysgqjd,Su uq,alr f.k h'
jkafka h' ,dN hiia ldu;dÈfhka ñßlS .kakd yg th je<lS mßh;a;sh m; fmdf;a w;=<;a ù ;sfnhs' mám;a;sh;a
hkafka h' máfjOh;a th mqrk mskaj;=ka we;súg u mj;afka h' tfyhska
2' mám;;s Ydikh kï(- ms<f
s j;a mqrkakdf.a ika;dkhl u fuh ±lal hq;= fjhs' ms<fs j;a
^m%;sm;a;s Ydikh& m¾hdma;sh kï jQ nqoaOdkqYdikdjg mqrkakka kef;d;a fï m%;f s õOh o ke;' Tjqka fndfyda fjf;d;a
wkqrEmj ms<ms eÈh hq;= jQ" msßh hq;= jQ is,a fldgia YS,hg Wmldrl m%;sfõOh o fndfyda fõ' ÈhqKq fjhs'
04 05

úo¾YfkdamfoaYdrïNh jykafia mE<úh Èkfha fidajdka jQy' Èhjlg NoaÈh f;reka


nqÿ flfkl= f.ka u f,djg my<jk fï úo¾Ykd WmfoaYh jykafia o" ;shjlg uydkdu f;reka jykafia o" c,jlg wiaið
fï nqoafOda;amdofha werUqkq ieá i|yka jkafka m[ap j.a.sh f;reka jykafia o" fidajdka jQy' úfiakhs g yeu foku /ia lrjd
NsËkQ a iïnkaO l:dfõ h' nqoO a ;ajh ,nd.;a miq wjfndaOlr .;a wkF; ,CLK iQ;h % foaYkd l<y' fl<jr ish,af,da u ry;a jQ y
O¾uhka fkdfhla jr m%;HfjËd lrñka Nd.Hj;=ka jykafia hkq fï mdGfha woyi h'
foaYkd {dkh O¾uh ms<. s kakd msßi fj; fhduq l< fial' m[ap fï mdGfha tk tla tla wx.hla ishïq j úuik úg úo¾Ykd
j.a.sh ;dmihka m%uqL ÈjH n%yau msßig oyï foiSfuka miq tA Ndjkdj ms<sn| .=ma; jQ lreK /fila u t<sfmfy<s jkafka h'
b;=re msßi l¾ui:dk Ndjkdfõ fho jQ whqre uekúka i,lk úo¾Ykd Ndjkdfõ § fhda.djprhd lïuÜGdkdpdÍka úiska o
l,ays" fld;rï wjOdkhla" wm%udo jev ms<sfj<la thg ´kE úfYaIfhka ie,ls,a, fhduq l< hq;= jk ukisldr N+ñh ms<sn|
flf¾ o@ hkq t<sfjkjd we;' ue÷ïiÕs uQ,mKaKdil wgqjdfõ ksrjq,a f;areula fuhska ,nd .; yels jkafkah' th Ndjkdfõ
i|yka fï mdGh úfYaIfhka ie,lsh hq;= h' fhfokakjqka yg;a fhdokakjqka yg;a w;sYhska Wmldr jk
—fojms iqox NsCLq Tjdodó;s wdÈmdámoojif;d mgGdh WmfoaYfhls'
msKvmd;F:dhms .dux wmmúik§mkJ:x jqF;x' f;ix.s fufia tjlg f,dalfha lsis ;efkl fkd ;snK q q fï úo¾Ykd
NsCLqkx luugGfkiq WmmJk u,úfidOkF:x N.jd wfJ;d NdjfkdamfoaYh iïud iïnqÿjrfhl=f.ka u ,eìh hq;= jQ fyhska
úydsr fhj wfydis' WmmfJk WmmfJk luugGdkuf< f;ms uQ,sl msßig fï ms<sn| fudk u WmfoaYhlaj;a fjk flfkl=ka
N.jdms f;ix ksiJs kgGdkx .JFjd u,x úfkdfo;s' w: f;ix f.ka ,en .kakg bfvla fkd ;snqfKa h' fï msßfia;a óg miq
N.j;d wkSyg NfF;k TjÈh udkdkx jmmfF:frdmdámo my< jQ msßiaj,;a m%;HË w;a±lSula we;sj ;=nQ fyhska B<Õ mrmqrg
Èjfi fid;dmfJkd wfydis ' NoÈhfF:frd ÿ;s h dhx fï ms<sn| myiqlï ie,fikakg we;' uyd m%d{ Wm;siai
uydkdufF:frd ;;shdhx wiiðfF:frd p;=F:shd mCLii fld,s;d§ka úiska fï WmfoaY l%uh ,o ;eka mgka ;j ;j;a
mk m[pñhx ifnnj f; tlf;d iJksmdf;Fjd wkF; me;sfrkakg úh' tfyhska nqÿrcdKka jykafia f.a Wmfoia w.%
,CLK iqF; lf:is' iqF; mßfhdidfk ifnnms wryF; Mf, Y%djlhka jykafia,d ish .Kka fkdfhla l%uj,ska f;areï .;ay'
m;sgGhsxiq˜hs thska uyd Y%djlhka jykafia,d o" thska NslI a K
Q k
S a jykafia,d o"
hkdÈh mE,úh Èkfha mgka ms~q i|yd o .ug fkd jeãu thska .sys Wmdil Wmdisld fomsßi o fkdfhla l%u wkqj f;areï
±laùug jodrK ,§' tA NsCIQkaf.a lugyfkys Wmka u, msßisÿ .ksñka wkqky a g o f;areï lr foñka fï úo¾Ykd NdjfkdamfoaY
lrkq i|yd Nd.Hj;=ka jykafia úydrh ;=< u jQiqy' Wmkqmka mrmqr wkql%ufhka ,sh,k fia jev isÿ l<y'
lugyka u, we;súg tA NslI a y
Q q o Nd.Hj;=ka jykafia <Õg f.dia úo¾Ykd NdjfkdamfoaYfhka mQ¾K m%;sM, i,id.;a ÈjH"
úpdrkakdy' Nd.Hj;=ka jykafia o Tjqka yqka ;ekg jev lugyka n%yua " ukqIH" i;a;j a iuQyhdf.ka O¾u foaYkdfõ ffk¾hHd‚l
u, Y=oO
a lrk fial' blaì;s msKv a md;h i|yd fkd jeä" Nd.Hj;=ka Ndjh uekúka Tmamq jQ ld,fha Wkajykafia fufia isxykdo meje;a
jykafia úiska wjjdo lrkq ,nk tA NslI a k
Q a w;frys jmam f;reka jQ fial'
06 07

—t;= ú[ü mqßfid" wyukqidihdñ" wyx Ouux fofiñ" f; luugGdkx .fyFjd ifp immdhx fyd;s" ;fF:j
h:dkqig
s Gx ;:d mámccudfkd hiiF:dh l=, mqF;d iuud jiJ;s" fkd fp fyd;s immdhx fikdikx mqpýFjd .pPJ;s'
foj w.driud wk.dßhx mnncJ;s ;okqF;rx n%yupßh f; ;F: jiJ;d f;udisl mámox .fyFjd wd;mmJ;d
mßfhdidkx ÈfgGj Ofuu ihx wNs [Ø ipýlFjd jdhuJ;d fid;dmJkdms fydJ;s " ilod.dñfkdms "
úyßiiJ;s˜ wkd.dñfkdms" wryfJ;dms' ;f;d jqF: jiid mjdfrFjd p
iF:q iJ;slx .JFjd —N.jd wyx ;=uydlx iJ;sfl luugGdkx
lmá fkdjQ udhd ke;s iDcq iajNdj we;s kqjKe;s mqreIfhla
.fyFjd fid;dm;s M,x mf;;d '''' fm''' wyx w.. M,x
meñfKajdæ uu wkqYdikd flfrñ' wkqYdikd jQ mßoafoka ms<ms ofka wryF;J;s˜ má,oOx .=Kx wdfrdfpJ;s' ^—oiqF;r iqF; jKKkd˜&
hula i|yd l=, mq;%fhda uekúka .sysf.ka kslau iiqfkys meúÈ
nqoaO ld,fha jkdys fojrla NslaIQyq /iafjkakdy' oiku"
fj;ao@ nUir fl<jr fldg we;s tA W;=ï w¾:h ;=uQ úYsIag úisku" ;siaku" y;<siaku" mkiaku tl;= ù lugyka b,a,d
{dkfhka ±k m%;HlaIfldg jdih flfr;s' tkakdy' nqÿrcdKka jykafia Tjqka iuÕ i;=gq ù —uyfKks jia
nqoO
a ld,fha NslI
a k
Q a jykafia f.a isß;a álla fï u;= i|yka <x jQ ld,fha l=ulg weúÈkakdyq o˜hs úpdrK fial' Tjqyq
lrk mdGfhka f;areï lr .; yels fõ' —iajdóks lugyka msKsi wdfjuq' lugyka wmg fokq uekej˜hs
b,a,kakdy' Ydia;DDka jykafia Tjqkaf.a pß;j, yeáhg 1' rd.
NsCIq pdß;% pß;hdg wY=N l¾uia:dkh fok fial" 2' oafõI pß;hdg fu;a
—nqoO ldf, foj jdfr NslLq iJksm;J;s WmlgG lugyk fok fial" 3' fuday pß;hdg Woafoih mßmqÉP" iqÿiq
jiiQ m kdhs l ldf, p mjdrK ldf, p WmlgGdh ld,fha O¾u Y%jKh" iqÿiq ld,fha O¾u idlÉPdj hk fuh
jiiQmq kdhsldh oims úi;sms ;sxiums pF;d,Siums mKKdiums f;dmg m%:H hhs m%ldY lrk fial" 4' ú;lal pß;hdg wdkdmdk
NsCLQ j.. j..d yqFjd luugGdkF:x wd.pPJ;s' N.jd f;ys i;s lugyk fok fial 5' ioaOd pß;hdg mido t<jk iQ;% yd
ioêx ifuudÈFjd —liud NsCLfj WmlgGdh jiiQmkdhsldh nqoO
a .=K" oyï .=K" ix> .=K o m%ldY lrk fial" 6' m%{d pß;hdg
úpr:dFÓ mqpP;s' w: f; N.jd luugGdkx wd.;uN" wks;H wd§ m%;i s xhql;
a .eUqre iQ;d% ka; m%ldY lrk fial'
luugGdkx fkd fo:d˜ ;s hdpJ;s' iF:d f;ix pß; jfik" Tjqyq lugyka f.k tys imamdh fjf;d;a tys u jikakdy'
1' rd.pß;ii wiqN luugGdkx fo;s" 2' fodi pß;ii fuF;d ke;fyd;a imamdh fikiqkla úpdrd hkakdy' Tjqyq tys fjfiñka
luugGdkx fo;s" 3' fudy pß;ii Wfoofid mßmqpPd" ;=ku a ia ms<f
s j; f.k ù¾hh jvñka fidajdka o jkakdy' ie±.eñ
wdÈyq o jkakdy' ry;a o jkakdy' jia mjrd nqÿrcdKka jykafia
ldf,k Ouu ijkx" ldf,k Ouu idlpPd" box ;=hyx
fj; t<U ;u ;uka ,o úfYaIh m%ldY lrkakdy'
immdhJ;s wdÑCL;s 4' ú;Cl pß;ii wdkdmdk i;s
oUÈj ÈhqKqjg m;a úo¾YfkdamfoaY mrïmrdj msg rgg o
luugGdkx fo;s 5' ioOd pß;ii midokSh iqfF;k nqoO
kshu jYfhka ,enqfka oyï fida rc;=ud f.a Wmldrfhka kj rg
iqfndêx" Ouu iqOuulx iX>iqmmámF;s[p mldfi;s 6' [dK
iiqka msysgqjkq i|yd jevu l< uy ry;ka jykafia,df.a O¾u
pß;ii wkspp;d§ máixhqfF; .uNSfr iqF;fJ; lf:;s' ¥; fufyh iu.h' ,laÈj jevu l< ñys÷ uy ry;ka jykafia o
08 09

meñKs Èkfha mgka fkd miqng wkaoñka jev l<y' Wkajykafia 6' .fï weúo wdik Yd,dfõ le| j<|d wjika jQ úg
m%Odk uy ry;a msßfia WmfoaY mrïmrdj ,xldoaùmfha oY ÈYdfõ u 7' we;=¿ .ñka kslauqKq ld,h
me;sr .sfhah'
8' w;r uÕ
Ndjkdj .%J:drEV jQ ieá 9' fndcqka yf,a n;alsi wjikayS
úo¾YkdNdjfkdamfoaYfhda uq, § meje;af;a Ydiksl .=K 10' Èjdia:dkfha md fodak iufha
jeãfï l%uh jQ irK YS,dÈ WmfoY iuQyhg fkd fofjks wkaofï 11' thska miq Wfooi mßmqpPd j,ska l,a f.ùu
idOdrK b.ekaùï mka;shla f,ig h' tho wdpd¾hjrhkaf.a
12' ±yeÜgla /f.k uqj fodakd i|yd hk ld,h
iómfhka Ndjkd ud¾.hla jYfhkau §u;a .ekSu;a isÿúh'
13' wdmiq wjq;a fikiqfka yqka ld,h
NdjfkdamfoaY fkd ,nk uyKlula" meúoaola" fn!oaO;ajhla ke;s
;rñka th fn!oaOlu yd iïnkaO ù meje;s j. Ydiksl ;;a;j a h fuh msg;ska meñKs iajdóka jykafia kula O¾uh .ek
wkqj i,lk l,ays meyeÈ,s jkafkah' fufia l,a h;a u fn!oaO idlÉPdjlg wjirhla b,aÆ úg bv ke;s nj ±kajQfhka ldg;a
jev ms<sfj< f,!lsl jevj,g o nrj me;sfrkakg jQfhka úfõlh ,efnk ;eka lSmhla u;=lr ÿka ieáh' tfy;a tA ia:dkj,
NdjfkdamfoaYhka meúÈlï" Wmiïmod wdÈh fuka jeämqr m; o Wkajykafiag úfõl ke;s úh'
fmdf;a u ;yjqre jkakg bv lv ,enqfKah' l,HdK ñ;% .=K wÜGl:dpdßh nqoO
a f>dai iajdñkaøhka jykafiaf.a iïm%dma;h
s
iïm;a;f s hka hql;
a jQjka yg th mejeÍ ;snf
q Kah' fun÷ l,HdK isÿjQfha fun÷ ;;a;ajfhlska hq;a ld,hlh' Wkajykafia
ñ;%fhda o l,a h;a h;a u ÿ¾,N jQy' tnkaoka fidhd .ekSu o úiqoê
a ud¾.fha l¾uia:dk ms<ns | ish¨ úia;r fkd msßfy,d úia;r
ÿIalr úh' w;ßka m;r úiQ tn÷ mskajf;l= f.ka kslï úfõlSj l< nj(
l;djla idlÉPdjla lsÍug bvla .ekSu o fkd ,efnk fohla —luugGkduys Ndjkd úOdkx } innx wgGl:dkfhk
fia m%isoaOj meje;af;ah' mer‚ tn÷ ijdóka jykafia kulf.a .fyFjd úiqoê uf.. úF:dß;x˜ hs luygka ms<sn| ish¨ Ndjkd
kshu jev ms<sfj<ska whskaj isák úg úfõlhla we;sj ,efnk úOdkh wgqjdfõ wdkhska úiqoê
a ud¾.fha úia;r lrk ,§' fuhska
bvlvfhka neyeßka wdfjl=g m%fhdackhla .; yels ;eka lSmhla úiqoaê ud¾.h iïmQ¾K Ndjkd úOdkfha úia;r l< .%ka:h nj
wgqjdjl fufia i|yka fjhs' m%ldYs;hs'
1' ú;lal ud,l ia:dkh tfy;a fï Wfmdi:hg we;=<;a jQ o" fkd jQ o fndfyda
2' NslaLdpdr .uka u. úia;r l:dfjda wd.u .%ka:hg l< w¾:l:djkays olajk ,oaody'
Ndjkd l%uhka ms<sn`o wdpd¾h u;fNao mq¿,a jYfhka olajk
3' ÿmÜg ksjdik ia:dkh
;eka iq,N fkd jQj;a úiqoaê u.a.fha u u..d u.. [dKoiik
4' ix>dá mdremk ia:dkh úiqoaêfha § úiqoaê l:d l%uh" wßhjxY l:d l%uh hs l%u folla
5' m;a;kSyrKGdkh fmkajk ,oafoah' fï fol u mriamr úioDYh'
10 11

tfia u(- 1' uyd i;smgGdk —§> ksldhd.;˜ 2' kdNsf;d WoOx hdj .,jdgld ucCêuldfhd' ;F:
ldhoilx Ndjoilx jF:qoilx wdydr iuqgGdkd§ks
2' i;smgGdk —uc¯u ksldhd.;˜
;Sks wgGldkS;s p;=mKKdi rEmdks˜'
3' pQ,;Kyd iXLh
3' .,jdglf;d WoOx Wmßuldfhd kdu' ;F: pCLqoilx
4' uyd ;Kyd iXLh
fid;oilx >dkoilx ðjydoilx lldhoilx Ndj
5' pq,, fjo,, oilx wdydr iuqgGdkd§ks ;Sks wgGldkS;s p;=m[[di
6' uyd fjo,, rEmdks˜
7' rgGmd, fï fn§u wkqj oaj;a;sxidldrh;a fiiq Od;= folg wh;a
8' ud.JÈh Od;= fldgia 10;a fnod W.ekaùfula fjhs' tfia u úNx.ÜGl:d"
úkhÜGl:djkays oaj;a;xs idldr Ndjkdj Èk kshu fldg Ndjkd
9' Od;= úNX.
lrk wdldrhla o W.kajk ,oafoah' fï ld, kshuh úiqoaê
10' wdfk[c immdh ud¾.fhys lsisÿ ;efkl fkd ,efí' u;fNao o¾Ykhla jYfhka
11' fjokd ixhq;a; u,a,l iajdóka jykafiaf.a l:dj fmkajd we;'
12' iCl m[y úiqoaê l:d l,dm iïuikdÈh ms<sn| u;fNao lSmhla w¾:
13' wdydr l:dj, i|yka fjhs' tfy;a fï u; fNaohka ksid Ndjkd úêhg
wd§ iQ;%hkays o" ;o¾: l:djkays o" rEmdrEm ydksfhla we;s fkdfõ' úiqoê a ud¾.h iïmdokh lsÍug m%:ufhka
fkdfhla mrïmrdj, Ndjkd l%u lSmhla u mej;s nj fmfk;;a
l¾ui:dkhka ±la jQ nj fmfka'
thska miqj thg u hg;a fldg Ndjkd úêfha jeãu kej;=Kq fia
fï w;rg wNsO¾ufha uq,a m%lrK folg fok ,o úia;rj, fmfkhs'
o" úkh msglfha wdkdmdkdÈhg fok ,o úia;rj, o fkd wvq jQ
ñysÿ udysñhka jykafia f.ka werUqkq Ydik mrïmrdj È.g
Ndjkd úOdkfhla olakd ,efí'
u i|yka lsÍug fndfyda W;aidy .;a;;a fkdfhla úÈfha w;=re
oaj;a;xs idldr Ndjkdj wk;=re ksid je<lS .sfhah' uyd úydr NsËq mrïmrdj hhs kshufhka
wNsO¾uhg l< wF:id,sks kï wgqjdfõ fufia i|yka fjhs' ±laùug mrmqrla fkd ue;s úh' Ndjkd mrïmrdj o fï iuÕ ÿn,
—buiñx ys iÍfr fygÀuldfhd uc¯uldfhd Wmßuldfhd;s jQ nj is;sh yelsh' fï ÿn,ùu m,dnoa., úiQ O¾ulS¾;s iajdóka
;fhd fldgGdid fydJ;s˜ jykafiaf.a ld,fhka miqj hhs lsh hq;=h'
1' ;F: kdNsf;d mgGdh fygGd fygÀuldfhd —;iñx ,la nqÿ iiqk msyá
s uq,a ld,h
ldhoilx Ndjoilx wdydr iuqgGdkdks wgG ,la nqÿ iiqk msysá uq,a ld,fha úo¾Ykd Ndjkd WmfoaY
W;=iuqgGdkdks wgG ÑF; iuqgGdkdkS wgGpd;s p;= §ug tA ld,fha isáh m%uLq msßi fyd|gu iu¾: jQy' tfyhska nqoO
a
pF;d,si rEmdks ld,fha fuka tA ld,fha o wê.u ,dNh ms<n s | l:d w¾:l:d iy
12 13

jxYl:djkays úia;r lrk ,o neõ yefÕa' m%;sfjO Ydikh msKv


a md;hg hdfuka fyda tys § u ,oaod jQ fyda le|ál j<|d tys
jYfhka .efkk fï wê.u iïm;a;hs j¾I oyilg jvd ksremøs; u wiakl jev ys| mqreÿ Ndjkdjl fh§u tl, NslI a k
Q a jykafiaf.a
j fï rfÜ u meje;s nj fmfka' ksh; pdß;%fhls' tys § ry;a nj ,nd.;a NslIa k
Q a jykafia,d oyia
—tliñx ldf, máfjOldrd NsCLq nyq fydJ;s' tfid NsCLq .Kka blaujd isáhy' fufia yeu wdik Yd,djl u we;s wdik
mq:cq cfkd;s wX.=,xs midfrFjd ofii;fnnd fyd;s' buiñx fhj mßfNda. ù we;af;a W;alDIag jYfhka uy ry;a Ndjh idod.;a
ys §fm tljdrx mq:c q ck NsCLq kdu kdfydis˜ hkafkka tla lf,l W;=ukaygh'
m%;f s õOh imqrd.;a NsCIQyq fndfyda jkakdy' f;, NsCIqj mD:.ackh m%;sfjO Ydikfha wdrlaIdjg l%uj;a fun÷ Wmia:dk
hs weÕs,, a Èlafldg ±laúh hq;f = jhs' mD:.ackhka wvq fyhsk's fï
wdjYHl nj ie,l+ merKs fn!oaO .sys mËh NsËQka fkd ukd
Èjhsfka u tlajfrl § mD:.ack NsCIqfjla kï fkd ùh" ish,af,da
widYksl jefvys fkd fho jQy' Wkajykafiag Wmia:dk lf<a
wd¾hfhda jQ y" hkq m%ldY fjhs'
fï W;=ï .=K iïm;a;sh ,en .ekSug lrk wdOdrhla jYfhks'
b;d Wiia jQ m%;f
s jO .=Kh w;ska fï ;rï uy;a jQ iuDoaêhla NslI
a k
Q a jykafia o fï ;%ú
s O Ydikfha ÈhqKj q ;udf.a ÈhqKj q fia
±rE NsCIq iuQyhlg jdiia:dk jQ fï rfÜ úiQ NslaIQKS msßi yd
i,ld ish¨ jev l<y' nqÿ iiqk /lSu i|yd isiq orejka ;ekSu
Wmdil Wmdisld fo msßi o fï m%;sm;a;s Ydiksl jev ms<sfj<
l<y' wrKHia:dk úfõlia:dkdrdu yd tys odhl odhsld msßi o
w;ska b;d Wiia ÈhqKqjla ,nd isá nj ksielfhka i,ld .;
iiqka .=Khg Wmldr lrk fmdÿ mqoa.,hka jYfhka i,ld uyd
yelsfõ' fï Ydiksl Wiia ÈhqKqj ;u ;uka ;=< i,ld .ekSug
wdßhjxY m%;m s odj" pka¥mu m%;m
s odj wd§ iqúiqoO
a jev ms<f
s jf<ys
merKs wfma Ydikslhka w;r fï m%;m s ;a;s jev fldgi fld;rï
fh§ úiQy'
ÈhqKqjg mej;S ;sfnkakg weoa± hs is;d .ekSug wmyiq fkd fõ'
fuhg yd;amiska wod< jQ mßh;a;s ÈhqKqj .ek ljr l:do@ jiN rc;=ud jkaokdj i|yd meñ‚fha ieg jia uyf;r
fuys i|yka l< wd¾hhka jykafia,df.a msßisÿ wdf,dalfhka kula fj;h' Wkajykafia o jd; fõokdjla ksid fl¢ß .dñka
wfma ,laÈj nen¿fKa ljr ld,hl ±hs ksYpa h jYfhka ±laùug ksod yqkay' rc;=ud f;reka f.a fl¢ßh wid tA nj ±k fõokd
;rï Yla;shla wmg ke;' ;j;a fï ;;a;ajh meyeÈ,sùug my; mß.%y ud;%hla mjd ke;s kï ljr meúÈ lfula ±hs l<lsÍ wdmiq
i|yka wgqjd mdGh Wmldr fjkjd we;' yeÍ hkakg jk' fï nj w;jeis kula Wkajykafiag u;la l<
—iSy, §fm fhp f;iqf;iq .dfuiq wdik id,dh k ;x úg tA wdikakfha u ys|f.k Ndjkd jvd ry;a j rc;=udg ±kqï
wdikx wFÓ hF: hd.=x msúF:d wryF;x mdmqksx NsCLq kFÓ˜ fokakg ie,iQ fial'
isxy,oaùmfha u tA tA .ïj, wdik Yd,dfõ ys| Wfoa le| rc;=ud fï ish¨ mj;a wid <Õg t<U —ijdóksæ fï j¢kafka
j<|d Ndjkd lsÍfuka w¾y;ajh fkd ,o tlo wdikfhla ke;' Tnjykafiaf.a ry;a .=Khg fkdj Tnjykafia w¾y;ajh ,nd
tl, .ïj, wdik Yd,d ùh' fhda.djprhka jykafia,d Wfoa le| .ekSug ´kE lrk YS, úiqoaêhla iE§ug iqÿiq fia mD:.ackj
msKv
a md;h i|yd jev jeämqr ld,h f.jkafka fuysh' Wfoa le| /ls iS,hg hhs oKav kuialdrfhka jeà jekafoah'
14 15

fufia is,a msrE iajdóka jykafia,d wd¾hhka jykafia,d Ydiksl jevg ndysr j Wmldrjk úoHd Ydia;h
% ka .ek is;a fkd
w;r u jev isáfha m%;sm;a;s Ydikh b;d Wiia wdldrfhka fh¥ Wkajykaia,d m¾hdm;a;shg jvd m%;sm;a;shg .re fldg
/l.;a fyhska uh' ie,l+y' ;u ;ukaf.a w;jeiaikg th lshd ;enQy'
,laÈj fojkmE;sia rc;=udf.a ld,fhka újD; jQ uy ry;a uOH ld,h
hq.h ÿgq.euqK"q ie±ye;sia rcjreka f.a ld,j, w;sYhska ÈhqKjq g
miq lf,l fuhska isÿjqKq m%;sM,hla jQ Yiksl meúÈ msßi
m;aj ;snf
q Kah' rg o mri;=re ìfhka f;drj iqNËs j ;snK
q q fyhska
wvqùu u. yrjd .ekSug is;+ msßila m¾hdm;a;shg uq,a ;ek §
uyckhd o rcjreka iuÕ tl;= ù iiqka /lSfï fhÿKdy' reyqK;a
thg Wmldr jQ úoHd Ydia;% mqyqKqjg is;a fhdokakg mgka .;ay'
rcrg;a thg iïnkaO jQ Ydiksl jev ms<sfj<la meje;af;ah'
thska jQfha Ydiksl msßi tA w;ska fndfyda wE;g fmr<S hduh'
tla lf,l wrefKdaofha le<Ksfhka ko fojqkq >KaGd kdohg
fmdf<dkakre hq.fha nqÿ iiqka jev ilia lsÍu lSmjrla u isÿ
wkqj ko fojk >KaGd kdofhka uq¿ ,laìu tlkska kdo jQ nj
jQfha fï mßj¾;kh ksid uh' ÈUq,d., ldYHm udysñhka jykafia"
wgqjd fmd;aj, i|yka jkafka fï Wiia jev ms<sfj< ksidh'
wdrKHl fïOxlr iajdóka jykafia wd§ fY%I a G
a msßila fï ld,fha
ñysÿ uyd ry;kajykfia mgka jev isáhd jQ udysñmdKka
WodjQy' Wkajykafia,d fï m%;ms ;a;s Ydikh ms<n
s | iu: úo¾Ykd
jykafia,d f.a m%;sm;a;s Ydiksl jev j,ska miqj m%isoaêfha Tjd
NdjfkdamfoaYhka myod ÿkay' tfy;a fï ld,fha úo¾Ykd
ÿka l,HdK ñ;% flfkl=ka jYfhka i|yka jkafka u,shfoaj
NdjfkdamfoaYh jeä jYfhka wrKHl NslaIq iuQyhd w;r u
uy ry;ka jykafiah' Plal iQ;% foaYkd wgqjdfõ i|yka jk fï
meje;af;ah' .=K msÍula wkqj m<uqfjka mgka .;a jkjdisl nj"
ldrKh miq l,l isxy, idys;H .%ka:j,g o we;=<;a jQfhah'
wrKHl nj miq l,l mrïmrd /lSug fhdod .kakg jQfhka
;,.=re fjfyr úiq OïuÈkak uy ry;ka jykafia ;reK NdjfkdamfoaYfhda fmd;g u iSud jkakg jQy'
ld,fha u meúÈ msßig lugyka §fuys fhÿKdy' oUÈj wiai.=;; a
ÈUq,d., ldYHm ysñhkaf.a w;jeis jQ Ydßmq;% uyd iajdóka
uy ry;ka jykafia jev úiQ msßiqÿ lugyka ìula jQ j;a;ksh
jykafia O¾u úkh ms<sn| Yío úoHdÈfhys o fY%aIaG W.f;ls'
fikiqk isyshg kxjk ;,.=re ufyr o uyd OïurlaÅ; uy
f;reka jykafia jev isá ;=,dodr m¾j;h o ,xldfõ m%;sm;a;s Wkajykafia wNsO¾ud¾: ix.%y ks.ukfha ;uka úo¾Ykd
Ydikh nen<Sug m;a l< mQcHia:dkfhdah' w;s mßY=oO a wd¾h N+ñ l¾uia:dk ix.%yhla l< nj;a i|yka lrkafka fufiah'
jYfhka i,lk ñyska;,h" ;siaiuydrduh" is;=,amõj hk fï —NslLqkx wr[[jdiSkx - úiqoêm: iX.fyd
ia:dkfhda óg fmr isg u m%isoaO j meje;akdy' luugGdksl NsCLqkx - luugGdkii iX.fyd˜
Ydiksl ÈhqKqj fï m%;sm;a;sh uq,afldg .;a ÈhqKqj u hhs fuhska ießhq;a ysñhka Ndjkd fmd;a folla l< nj o f;areï
ie,el+ fï iajdóka jykafia,d Ôú;h fofjks fldg mßh;a;h s ;a lr.; yelsh' wrKHjdiS NslI a k
Q a i|yd úY=oê
a ud¾. ix.%yh o lugyka
m%;sm;a;sh;a /l .;a y' Ôú;drlaIdj i|yd iiqka ms<sfj; fkd jvkq leue;s NslI
a k
Q a i|yd lïuÜGdk ix.%yh o l< njh'
blaujd Æy' ;uka hgf;a yslafuk msßi o tnkaoka lr .ekSug nqoaOf>daIdpd¾hhka jykafia f.ka miqj NdjfkdamfoaY
Tjd ÿkay' thska bj;g mkskakjqka .ek wfmlaIdj w;ay<y' .%J:hla iïmdokh flf<a uqkja ykafia nj lsh yelsh' fuys i|yka
16 17

úiqoêm: ix.%yh hkq ima; úY=oaëka ms<sn| WmfoaY ix.%yh hs ioaO¾u,xldrdÈfhys Wiia f,i j¾Kkd lrk m<dnoa.,
lshd .ekSug o ms<sjka fjhs' túg úo¾Ykd NdjfkdamfoaYh;a wrKH mrïmrdfõ úo¾Ykd Ndjkd l%uh hhs i|yka l< yels
l¾uia:dk ix.%yh;a hk folla hhs ie< lsÍug ms<j s k' Ndjkd hf:dla; úuql;a s ix.%yfh ys tkafka úY+oêa ud¾. .; l%uhkaf.a
l:d úia;rhla iïmQ¾K jkqfha fï fldgia folu tl;= jk u mßj¾;khla nj úuiSfuka f;areï .;yels fjhs'
úgl § h' fï .%ka: wo wNdjhg f.dia we;ehs fndfyda mskaj;=ka iq;uh {dkh fkdfhla wdldrfhka jefvk f,i wrïuK
is;k nj fmfka' úNd.h fuys olajd we;;a Ndjkduh {dkfha l%u j¾Okh ms<n s |
fuhska ál l,lg miq;a iiqka jev jevqfuys m%ios O
a jQ fpd<sh lreKq olaùug ie,ls,,a la olajd ke;' thg fya;j
= th fhda.djprhdg
nqoaOm%shdpdÍka jykafiaf.a YsIH jQ isoaO kï iajdñka jykafia ±k.kakg ie,eiSfuka fkd u. hdug bv we;s njh'
úiska idrix.%yfha we;=¿ fldg we;s lïuÜGdk ix.%yh hf:dla;
w÷re hq.h
lïuÜGdk ix.%yfha ix.%yfhle hs is;Sug o neß ke;' th tA
;rï u l%udkql+,j l< ix.%yfhls' iS;djl rdcisxy rcqf.a ld,h jk úg NslI a k
Q a jykafia,df.a
;;a;ajh fndfyda ÿrg my;g jeà ;snqfKah' m¾hdma;sfha ÈhqKqj
ÈUq,d., Ndjkd fmd; ydks ùu;a m%;sm;a;sfha uq<dj;a hk folska NslaIQ msßi wm%;sm;a;s
ÈUq,d., jev úiQ ldYHm udysñhka iu. u wfma isyh s g ÿIam%;sm;a;s folska ¥Is; úh' fuhska .sys fn!oaO msßi o yeu
kef.k ÈUq,d., wdrKHdh;kh w;s mú;% ;fmd N+ñfhls' tys me;af;ka u msßyS isáhy' rdcisxy rcq fkd u. hdu fya;= fldg
uyKoï msrE W;=uka f.k .sh Ndjkd l%uh we;=<;a ÈUq,d., f.k NslI a Q msßig isÿjQfha úYd, mßydksfhls' oyï m;a jekiS
Ndjkd fmd; kñka fmd;la ;sfí hhs' wikakg ,enqKq kuq;a fï .shy' isxy, NdId fjka yd md,s NdIdfjka o fldf;l=;a iu:
;dla wmg olakg fkd ,enqfKah' ÿgq flkl=ka o ±k.; fkd yels úo¾Ykd O¾u .%k: a hka ;sfnkakg we;' fï ish,a, tA rcqf.a
úh' hïlsis úêfhlska tn÷ fmd;la fõ kï th Ydßmq;% ysñhka .sku
s e,hg wiq ù úkdY jkakg we;' wo wmg merKs Ndjkd Wmfoia
w;ska ilia ù keje; isoOF: ysñhkaf.a idrdxYix.%yfhys jeà fmd;a olakg fkd ,efnkafka fï fya;f = jka hhs ie,lsh yelsh'
flá ù .sfha ±hs ie,elsh yelsh'
mer‚ Ndjkd fmd;a
m<dnoa., wdrKHdh;kh wfma úo¾Ykd mrmqr ms<sn| lreKq álla fidhd ne,Sug
m<dnoa., wdrKHdh;kfha iudrïNh ÿgq.euqKq rc;=ud merKs Ndjkd fmd;a .ek fiú,a,l fhfokakg wmg isÿ úh'
f.a ld,fhys nj o" ÈUq,d.,g iuld,Sk nj o úpdrlfhda mji;s' merKs Ndjkd fmd;a w;frys mqif a ld< fmd;a .ek ie,ls,,
a wfma
merl=ïnd uyrcq oji l< Ydiksl ixialrKfha § fuys jev isá is;a ;=< ;Èka ldje§ f.dia ;snqfKah' tfyhska merKs mqiafld<
ix>hd o m%uqL ia:dkfhys ,d ie,l+ nj fmfka' u,shfoaj uy fmd;a kdudj,sfha i|yka fmd;a fidhkakg mgka .;suq' ta u.ska
ry;ka jykafia wdÈ fndfyda ry;ka jykafia,d fuys jevWkay úo¾Ykd fmd;a ms<n
s | my; i|yka kï ál ±k.kakg wmg ,eìK'
hkq uydjxYfhka meyeÈ,s fjhs' fuu m<dnoa., jkjdiS mrïmrdj 1' Ndjkd w;afmd; je,s.uqfõ iajdóka jykafiaf.a
úo¾Ykd mrïmrdfjka o fkd wvqj meje;s nj úuqla;s ix.%y kï
2' Ndjkd w;afmd; kdmdk iquk iajdóka jykaif.a
úo¾Ykd Ndjkd .%J:fhka meyeÈ,s fjhs'
18 19

3' Ndjkd fmd; úh' wmg olskakg ,enqKq tA fmd;aj, idrdxYh fuys i|yka
4' Ndjkd úêh lrkafka iiqka .=K ÈhqKj
q g reÑ lrkakjqkf
a .a m%fhdackh i|ydh'
5' Ndjkd úia;rh l%u iïmsKva kh
6' Ndjkd ikakh fuys i|yka fmd;a ish,a, ±l.kag ,enqfKa ke;' lSmhl
7' úo¾Ykd Ndjkdj f;dr;=re okakjqkaf.ka wid .;sñ' lSmhla ±l f;dr;=re ±k
.;sñ' ;j;a lSmhla wkqudk jYfhka i,ld.; yels úh' fï
8' lxLdú;rK úiqoê
a h ,nd.;a ±kSu wkqj mer‚ mqiafld< fmd;aj, i|yka Ndjkd
9' lïuÜGdk —lugyka˜ iïm%odh y;lg fnod ±laúh yelsfia fmfkhs'
10' lïuÜGdk úNd.h tA fufia hs(-
11' iu: úo¾Ykd Ndjkd 1' úY=oaê ud¾.fha tk l%uh
12' wu;dlr j¾Kkd 2' lïuÜGdk ix.%yfha tk l%uh
13' wNsOïu lugyk 3' úuqlA;s ud¾.fha tk l%uh
14' nUr., úo¾Ykd fmd; 4' je,s.uqfõ iajdñkaf.a w;a fmdf;a tk l%uh
15' lugyka fmd; 5' wuD;dlr j¾Kkdfõ tk l%uh
16' úoiqka nK 6' wNsOïu lugyk
17' fhda.djpr ix.%yh 7' iïñY%K l%uh" hkqfjks'
18' lïuÜGdk ix.%yh 1' úY=oaê ud¾.fha tk l%uh(-
wfma mer‚ W;=ukaf.a m%;m
s ;a;s Ydiksl jev jYfhka .Kka úY=oaê ud¾.fha tk l%uh wfklla fkdj w¾:l:djka ys
.;hq;=" fY%aIaG Ydiksl pß;j, ñKsrejka fuka ie,lsh yels ;eka ;ekaj, i|yka jQ l%u ix.%yh nj wF:id,skS wgqjdfõ tk
—úo¾Ykd NdjfkdamfoaY˜ .%k:a hla .ek wm is;a ;=< ;snQ l=;y= ,h mdGfhlska wm uq,ska u;lalr § we;' fuhg we;=<;a lsÍug
fï kï oek.;a úg ;j;a ÈhqKq ù .sfhah' .re mKaä; lvjeoaÿfõ wjldY fkd ,;a l%uhka úkh wNsO¾u wgqjdjkays o" ;j;a iQ;d% ka;
› ðkjxY ia:úrmdohka jykafia fï fmd;a ;sfnk ;eka fiùug wgqjdjkays o" i|yka jQ njg idOl we;af;ah' tA yeu tll u
fndfyda W;aidy .;ay' m%;sm;a;s Ydiksl jefvys ÈhqKqjg ;o ±lafjk l%uhkaf.a jeämqr fNaofhla ke;'
wNsreÑhla olajk t;=ud fkdfhla wikSmlï j,ska fmf<ñka u 2' lïuÜGdk ix.%yfha tk l%uh(-
fï fmd;a fiùug tla ia:dkhlg lSmjrla f.diskq;a tA fmd;a fï —lïuÜGdk ix.%yh˜ hs ±lajf
Q ha idßmq;% iajdóka i|yka
,en.; fkd yels úh' flfia fyda wfma n,j;a m%hdifha m%;M s ,hla lrk fmd;h' th wmg ±lSug ,enqfKa ke;' tfy;a thg wdikak
jYfhka fuhska fmd;a lSmhla ms<ns | ;;a;ja h wmg oek.; yels ld,hl iemhQ idr ix.%yhg we;=<;a l< lïuÜGdk ix.%yh
20 21

hf:dala; .%ka:fhka l< ix.%yfhlehs ie,lSug lreKq lSmhla iïnkaO ke;' ldKav f;f<ilg fnod Ndjkd fldgia f;f<ila
wmg ,enqfKah' W.kajk ,oafoa h'
merKs l%uhg iaj,amhla fjkialï olajk fï l%uh Bg tA fufia hs(-
uq,k
s ;
q a miqj;a fndfyda ÿrg ÈhqKj
q g m;ajj
Q la fia i,ld .ekSug 1' m[ap ù;slaluh
bv ;sfí' tfy;a th fjk u l%uhla fldg ±laùug woyia flf<ñ' 2' Phq.,h
3' úuqla;s ud¾.fha tk l%uh(- 3' ldhÑ;a; iqLh
úuql;
a s ud¾.h ye¢kaùula uq, § lrk ,§' th úY=oê
a ud¾.fha 4' wdkdmdk i;sh
i|yka woyia u mßj¾;kfhka O¾ufoaYlhka jykafia,df.a O¾u 5' oi lisKlaluh
foaYkd úia;rhkg myiqjk f,ig fuys l:d YÍrh f.;S ;sfí' 6' oi wiqN úêh
fuys úo¾Ykd Ndjkdfõ fhfok fhda.djprhl=g wjYHjk 7' ldh.;d i;sh
fndfyda l%uhka we;=<;a fldg we;af;ah' Ndjkd Ñ;a;h ;shqKq 8' oi wkqiai;sh
lr .ekSug Wmfhda.S l%ufhda o fnfyúka fuys we;=<;a ù we;a;dy' 9' wrEm djprh
4' je,s.uqfõ iajdóka jykafiaf.a w;a fmdf;a tk l%uh(- 10' p;= n%yau úydrh
fï l%uh weiqre l< Ndjkd úêh we;=<;a l=vd fmd;la 11' oi[dKlaluh
ksu,j wrKH fiakdikfha jev jik .re lghq;= uvj, 12' p;= u.a. M,h
Ouu;s,l iajdóka jykafia úiska ilia lrk ,ÿj fldgila ±ka 13' ksíndkh" hkqfjks'
uqøs;j ;sfí' tys i|yka l%uh fndfyda ÿrg iïmQ¾Kh' tys uq¿ fmd; u .d:d nkaOkfhka iïmdÈ; neõ fmfka' fndfyda
fhda.djprhdf.a Ñ;a;ixmyxikhg wdjYHl jQ wjjdo" Ndjkd m%isoaO jQ nUr., mrïmrdfõ úo¾Ykd fmdf;a *i|yka jkafka o
Wmfoia uq,ska we;=<;a ù ;sfí' B<Õg oaj;a;sxildrh YÍrfha fuu l%uh u hhs lshkq ,efí' tA l%uh úo¾Ykd fmd;" lugyka
Wmßu" uʯu" fyÜÀu hk fldgia ;=fkys msysá ieá uKav, fmd;" nK fmd; hhs fldgia ;=fklska hqla;h' fï ms<sn|
jYfhkq;"a tA i|yd .;l< hq;= fõ,dj zld,Z jYfhkq;"a olajñka úia;rhla mKaä; jgoaor fïOdkkao ia:úrhka úiska fjila
wNsO¾u wgqjdfõ ÿka Wmfoia wkq.ukfhka Ndjkd l%uh fmkajk l,dmhl m< l< ,smshlska o; yels fjhs' thska fldgia lSmhla
,§' fï l%ufhka Ndjkdj f.k hkakl=g fndfyda wkqiia ,nd.; fuys nyd,Su m%fhdackj;a fõ hhs is;uq'
yels nj fmfka' fndfyda ÿrg fï l%ufha fh§ Ndjkdj ÈhqKq
—lS¾;s Y%S rdcisxy ld,fhys u hf:dal;
a úo¾Ykd OQrh ms<n
s |
lr.;a iajdóka jykafia,d lSm kula .ek wikakg ,efí'
wkqYdil moúh rUqlaje,af,a r;kfcd;s iajdñka jykafia úiska
5' wuD;dlr j¾Kkdfõ l%uh(- Wiq,k ,o neõ fuys i|yka m%:u ,smsfhka Tmamqfõ' jkjdiS
fuys i|yka Ndjkd l%uh óg m%:ufhka ±la jQ lsiu
s l%uhlg úo¾Ykd OQrh fyj;a wrKHdh;kh uykqjr ld,fhka miq l=uk
22 23

;;a;j a hl msyá s fha ±hs Ydik jxY l:dj ii|kakka úiska úuid jykafiaf.kq;a fï Ndjkd l%uh fyd|g bf.k mßYS,kh l<
ne,sh hq;=hs' W;a;uhd kï ;;a YsIH orñgfmd< uydkdhl udysñhka jykafiah'
lS¾;s Y%S rdcisxy ld,fha úo¾Ykdh;kfha rdc mQð; ;ekla Wkajykafiaf.a YsIHdkqYsIH mrïmrdfõ 1' lgqfmd; uydia:úr"
jYfhka ÈUq,d.," j;a;," m,dnoa., wd§ m%ios Oa ia:dk fuka nUr., 2' uyuv.,af,a uydia:úr" 3' W,am;.u uydia:úr" 4' l=vduv.,af,a
o m%isoaO úh' úo¾Ykd OQrh ms<sn| .%ka: lSmhla u fï mrmqfrka uydia:úr" 5' neoafoal=áfha uydia:úr" 6' neoafoa.u uydia:úr"
fuf;la b;=rej ;sîu ie,elsh hq;af;ls' 7' fodráhdfõ uydi:úr" 8' ;,domsáfha uydia:úr iy 9' uf.a
wdpd¾fhda;a;u wdNsOuñl Y%S ioaO¾ujd.SYajrdpd¾h yerñá.f,a
úo¾Ykd lugyka fmd; r;kmd,dNsOdk udydia:úrhka jykafia o jQy'˜
lugyka fmd; yd nK fmd; —uqkajykafia,df.a úo¾Ykd Ndjkd l%uh iïmQ¾Kfhkau
nUr., mrïmrdfõ úo¾Ykd fmd; foaYka;rhkays o m%ios O
a h' mqia;ldrEV fldg mrmqrg wh;a fldg ;nk ,oafoah'˜
fï .%ka:fha l,dm lSmhla o¾Yk úYdro mrjdyer jðrd[dK —fuys ;eka ;ekaj, fmfkk m%;r s Emj,ska ±lafjk wdf,dal
iajdókaøhka jykafiaf.a ixfYdaOkfhka m%ldY úh' fï mrïmrdjg ish,a, fo kdid mqgfhka yd fo weiska ksl;= j
a k rYañ wdf,dalfhdah's
wh;a lugyka fmd; ud úiska imhd f.k ;sfí' fï .%ka: fol tAjd tf,i ksl=;ajkakg mgka .;a úg tA m%;srEmhka iómfhys
m%pdrhg meñ‚fhd;a úYd, Ydiksl fiajhla jkq ksielhs' kshu l< ia:dkhkays msysgdjdZhs wêIaGdk lr.; hq;=h'˜
fumuKla fkdj hf:dla; wdh;khg wh;a úoiqka nK kñka
fï ,smsfhka hf:dla; Ndjkd l%uh ms<sn| .=reuqIaáh fkd
hq;a fmd;la o meje;s neõ fuys i|yka fojk ,smsfhka fmfka'
;nd ish,a, t<sfldg olajd ;sîu jeo.;a ldrKfhls' b;d §¾>
nUr., fikiqk WmfoaY rdYshl idrh thska f,fyisfhka meyeÈ,s jk fyhsks'
iqm%isoaO ;mia kq.h msysá .,af,ka rdYshlska ieÿï ,;a fhda.djpr ix.%yh
uqÿuggñka wä mkaoyila Wiska msysá nUr., lkao" ol=Kska
Ndjkd mrmqr ms<sn| úia;rhla ±k .ekSfï wfmalaIdfjka
uyje,s .Õ o" kef.kysßka W;=re foiska iq¿ .Õ o w;r wlalr
foish yeg myl muK ìï jdishla jid isákd ruKSh .sßrdcfhls' ksu,j wrKHfiakdikrlaIl Y%S ioaO¾u m%pdrl iñ;sfha .re
ÿïnr m,siam;a;=fõ msysá wrKHdh;khg wh;a nUr., úoiqka f,alï ;ekam;a weia' WNhisrs uy;d úiska w.a.uyd mKaä; nqoOa ;a;
fikiak fuh fõ' uydkdhl i:úrhka jykafia f.ka úuiSula lrk ,§' O¾u
Ydiaf;%doa fhys wl=á, wNsreÑhla we;s Wkajykafia fyd| ms<;
s r= la
^2491 .=Kfiak fjila l,dmh&
tjd ;snqfKa h' th o fuys fh§u iqÿiqh hs i,lñ'
yerñá., êrdkkao kdhl ia:úrhkaf.a i;smÜGdk iQ;%
,smh
s fufiah(- —Ndjkd mrmqr fkd is£ wd ieáhla olajkag
ikak ix{dmkfha fï mrïmrd úia;rh fufia i|yka fjhs'
wmg b;sydifhka fyda fmd;aj,ska fyda Wmldr fkd ,efí' uyd
—is h ï uy f;rjreka f .kq ; a je,s ú g iÕrdchka mrdl%undyq ld,fha isg fldaÜfÜ ld,h olajd .%dujdiS" wrKHjdiS
* mßYsIagh n,kq
jYfhka iÕ fldgia folla isá nj fmfka' ÈUq,d., uyd f;rku
24 25

wrKHjdisfhls' tfia wrKHjdiS jQ yeu fokd u Ndjkdfjys meje;s isßf;la úh' fï fya;=fldg f.k o fyd| ;shqKq W.;a
fhÿkd ±hs lSu wmyiqh' uykqjr wia.sß úydrh jkjdiSkaf.a lu;a .=Kj;a lu;a fyì NsËk Q a ysÕùu ksid fyd| m%;M
s , ,nd.;
úydrfhls' tA ishï ksldh msyg s jQ ld,fha § Ndjkd mrmqrla fkd yels jk fï m%;sm;a;sh iqÿiq .=K ke;a;jqka w;g m;aùu ksid
;sìKs ishï ksldh msyfs gõ miq fofjks jrg ishfuka wd f;rkula my;a ;;a;ajhlg jegqfKah'
fuys Ndjkd mqyK q q lrùhZhs lsh;a' tA ld,fha ishï f;rjreka lS
ieáfhka ,shd.;a —fhda.djpr ix.%y˜ kï fmd;la ;sfí' tys fndfyda mqkreoa§ma;h
s
fia ±lafjkafka nqoO
a kuialdr wêIaGdk wdÈhhs" Ndjkd ms<f s j,la fuhg wjqreÿ ishhlg Tífnys ,laÈj jeis ck;dj ;=<
u fkdfõ' Ndjkdj .ek;a wdrKHl m%;m s ;a;s .ek;a wrKHfiakdik .ek;a
w.a.uyd mKaä; fmd,aj;af;a nqoaOo;a; meje;af;a b;d ÿn, ;;a;ja fhls' wrKHl Ndjkdkqfhda.S NsCIQka
l,Hd‚jxY ksldfha uydkdhl uydia:úr jykafia kula ±lSu tA ld,fha wmQre fohls' fiiq nK oyï .ek
1960' 09' 05 ljr l:do@ m%;sm;a;s Ydiksl jev .ek Tjqka yg ;snqfKa b;d
fï ±lajQ Ndjkd l%uh ,laÈj m%foaY lSmhl u úiq mer‚ iq¿ ±kSuls'
mskj
a ;=ka mqyK
q q lrf.k .sh nj fmfk;a' th úYd, jYfhka
b.eka jQ ;ekla wmg wikakg fkd ,efí' .sys mËhg fuhska Ydiksl ùr msßi
m%fhdackhla i,id .ekSug u.la fkd ;eîu o ;j;a n,j;a mdvqjla nqÿ iiqkg wh;a jev uÈka uo msßfykq ÿgq Wodr woyia we;s
jYfhka ie,elsh yelsh' l%ufhka fï Ndjkd l%uh miq l, § ùr mqoa.,hka tA mdvqj msßuid ,Sug Èú mqod bÈßm;a fjk ieá
fmd;g muKla iSudù .sfha hf:dla; ÿ¾j,;d fyhskeZhs is;uq' Ydik jxY l:dfjka wmg meyeÈ,sj fmfkhs' O¾ufha we;s fï
6' wNsOïu lugyk (- udyeÕs msßisÿ fufyhùu .ek mjd is;k wmg my< jkafka ksrdñi
fï Ndjkd fmd; ms<sn| f;dr;=rla yßyeáhg fkd oksuq' m%S;s m%fudaohls' w;S;h foi fiau j¾;udkh foi o kqj‚ka
ku wkqj i,ld n,k l,ays kï fï wNsO¾u wgqjdj, i|yka úuiqï fy<k úg fï ldrKh fyd¢ka t<s meyeÿï fjhs'
Ndjkd l%uhla W.kajk .%ka:hla nj f;areï .; yelsh' w÷re w;S;fha rdcisxy rcqf.ka isÿ jQ Ydik .=K úf,damfhka
w;a:id,skfs hys yd iïfudayúfkdoksfhys o NdjfkdamfoaY rdYshla
isÿ jQ mdvqj msßuid,Sug lS¾;s Y%S rdcisxy rdciufha my< jQ je,súg
we;af;ah'
ix>rdchka jykafia m%Odk .=Kj;=ka jykafia,d ál kulf.a
7' iïñY% Ndjkd (- jev wo;a wmg i;=áka isyl s < yelsj ;sfí' ld, úIud§ úm;a ksid
Ndjkd úê - Ndjkd ikak" Ndjkd úia;rh" lxLdú;rK th jeä l,la mj;ajd .; fkd yels jQj;a wdrKHl úo¾Ykd
úY=oaêh" iu: úo¾Ykd Ndjkd hk kïj,ska i|yka jk .%ka: o mrïmrd kduhj;a wikag ,eî ;sfnkafka tA m%Yia; Ydik ix.%yh
wmg olskag ,enqfKa ke;' tA .%ka:j, úfYaIfhka ie,lsh hq;=
fya;= fldg f.kh'
Ndjkd l%uhla i|yka nj lSug o wms fmdfydi;a fkd fjuq'
iu: úo¾Ykd Ndjkdj;a wrKHjdih;a tlg u f.khdfï bkamiq iiqka jev w÷re w;g yefrkq ÿgq ;j;a mskj a ;=ka
iajNdjh b;d wE; l,l mgka u meje;afka h' .fï úydrfha jykafia,d lSm kula iuld,Skj jevg ngy' jrdmsáfha iqñ;a;
jevg Yla;sh ke;s NslaIQkajykafia,d wrKH.;ùu o fnfyúka iajdóka jykafia" mqjlaoKavdfõ m[a[dkkao iajdñka jykafia"
26 27

je,s.uqfõ w;a:oiaiS iajdóka jykafia" kdmdk iquk iajdñka jykafia" nqreu Ndjkdj
kEyskf a ka iquk;sii a iajdóka jykafia" rxiEf.dv iquk iajdóka m%ia:djdkqrEm fyhska fï nqreu Ndjkdj ms<sn|j o jpk
jykafia" mq,h s xl=,fï §mxlr iajdóka jykafia wd§ W;=fudah'
lsmhla lSu iqÿiq hhs i,lñ'
uqkj a ykafia,d Wv md; forg wrKH úfõl fiakdik fidhd f.k
iq¿ msßila iu. úo¾Ykd Ndjkdfõ fhfoñka iiqka jev jevQy' wo nqreu Ndjkdj hhs ful, l:dlrkafka W.;a iïNdjkSh jQ
mj;akd wrKH fiakdik ms<n s | Wiia yeÕSu my< jQfha mQcH jQ fï nqreu rg uy f;reka jykafia,d mrïmrdfjka mrïmrdjg fkd
mskj a ;=ka jykafia,df.a ks¾u, jQ Ôú; mß;Hd.YS,s WÞr iiqka jev lvjd mj;ajd fï ld,h olajd tkq ,nk nqoaO iïu; úo¾Ykd
fya;= fldg f.k nj fkdj<yd lsh hq;f = õ' Ôú;h fofjks fldg Ndjkdjlgh'
iq/ls tA .=Khka msÍug Wkajykafia,dg ueÈ ù úiSug isáfha Ydiksl ixialdr O¾uhka f.a h:d ;;a;j a h ±kSu úo¾Ykd Ndjkdfõ
.=K lsi; s a fkd o;a msßils' .=K fkd ;lk msßils' flfia kuq;a
m%Odk woyih' thska kdu rEm O¾uhka fn§ jegfykakg i,iaid
Wkajykafia,d f,dalhdg iiqka .=K ms<n s | fyd| me;a; wjfndaOlr
.ekSu wdrïN jev ms<f s j<hs' thg YS, úY=oê a h;a Ñ;a; iudêh jQ
§fuka úYd, ch.%yKhla ,nd .;ay'
Ñ;a; úY=oêa h;a Wmldr fjhs' fuh imhd .ekSug Worfha mj;akd
fï jev ms<f s j< .s,y
s S jefgkakg iQÞkï jk iufha wdrKHl
m%;ms ;a;hs ;a úo¾Ykd Ndjkd jev;a mqkreoa§ma;h s lg muqKjq d ,Sfï jdfhdfMdgGnn rEmhg is; fhdod th wruqKq fldg f.k' Ndjkdj
noaOdNss,di we;s ùr nqoaO mq;%fhl=f.ka hf:dla; iïnkaOh ,eî mgka .ksñka pËqrdÈ bkaøh s oajdrhkg yuqjk wruqKq tlla fkd
mK.eiS kej;;a wdrKHl úo¾Ykd Ndjkd jev ÈhqKqjkakg yer j¾;udk jYfhka fufkys lrhs' ta wkqj ukisldr N+ñfha
mgka .;af;ah' tA jkdys .re lghq;= mKaä; lvjeoaÿfõ › ðkjxY jev imhd úo¾Ykd×k mrïmrdj uqyq lrjd f.k ud¾. M, ,dNh
i:úrmdohka jykafia werUQ › l,Hd‚ fhda.dY%óh iiqka jev i,id .ekau fï Ndjkdfjka ,efnk b;d Wiia m%fhdackhhs'
ms<f
s j<h' w;sYhska id¾:l Ndjhla uq, mgka u i,id fok fï Ndjkd l%uh
f,dal jHdma; Ndjkd jev ms<sfj< Ydikdkqf,dñl fkd fõ hhs lshk iq¿ msßila o we;a;dy' wdOHd;añl
fooyia mkaishfha nqoaO chka;sh fn!oaO msßfia Wkkaÿjg jev ms<f
s j<la jQ Ndjkdjla ms<n s | j tys fkd fh§ úfõpkhla
fya;= úh' fï Wkkaÿfjka fkd ukd ieris,j s ,g is; fh¥ msßila lrkakg hdu jeks fudavlula lrk tA mskj a ;=ka yg fud<h mE§ug
fuka u Wjukd ;%súO Ydiksl jevg is; ÿka msßila o jQy' fï ljr ;rfï Wml%uhla iqÿiq fõ ±hs wmg kï is;d .ekSu ÿIalrhs'
msßi ksid f,dalfha fndfyda me;sj, me;sr .sh Ndjkd jHdmdrhla bisuka bj;,d fï Ndjkdfõ fh§ug wdrdOkd lruq'
Wod jQfhah' nqreu Ndjkdj hhs ful, l:d lrk Ndjkd jev
ms<sfj< o nqreu rfÜ w;siïNdjkSh uy f;reka jykafia,d f.a Ndjkd l%uixikaokh
ud¾.fhka wfma rgg ,enqKq m%Yia: jQ úo¾YfkdamfoaY iuQyfhls' mQ¾fjdala; Ndjkd iïm%odhhka ish,a, foi úuiqï uki
úo¾Ykd Ndjkd mrïmrdj wLKavj f.k .sh nqreu mskaj;=ka fhdok wmg fï ;dla l,t<s ±l we;s NdjfkdamfoaYhka ms<sn|
jykafia,d .sys mlaIhg o W.kajñka th fyd¢ka f.k hdug fkd wdf,dalhla ,efnkafkah' ta jkdys wm is;a ;=< fndfyda ld,hla
miqng j W;aidy fh¥y' uq¿,af,a k<shñka mej;s l=y,
q ,syd,k wdf,dalfhls' w¾y;a ud¾.h
28 29

f;la W.kajd,k" il,dxf.damdx. iukaú; jQ fkdfhla Ndjkd —iqoO úmiikdhdksfld mk wh fuj jd iu:hdksfld
l%uhka wfma merKs mqia;ld,hkays mqiafld< fmd;aj, ,shù p;fiid Od;=fhd mß.Kyd;s˜
we;sjkakg ms<j s k hk l=y, q ±ka fndfyda ÿrg ikai£s .sh fyhsk's Y=oaO úo¾Ykdhdkslhd jkdys fï iu:hdkslhd fyda Od;=
tfiau ±kg hï ljr l%uhlskq;a t<s±l=ï fkd ,;a fy<Èõ ys i;r jHjia:d flfrhs hk fuhska kdu - rEm mß.%yfha wdrïNh
meje;s Ndjkd l%uhla we;súh fkd yelsh hk yeÕSu o fï mjihs' fuys § l¾uia:dk ix.%yh óg jvd meyeÈ,s woyila fohs'
iïnkaOj ishqï wkaoñka úuiSfï § wm is;a ;=<g wdfõh' Y=oO
a úo¾Ykdhdkslhd yg iu:fha ÈhqKj q ke;' tfyhska úo¾Ykdj
ish,a, tl;= fldg i,ld n,kúg" úY=oê a ud¾.d.; l%uh;a" i|yd fh¥ wruqfKys u Ñ;a; tal.a.;dj i,id .ekSfuka laI‚l
thska mßYsIg a w¾:l:d.; l%uh;a" foYsh l%uh;a hk fldgia ;=k iudêh my< fjhs' th Ñ;a; úY=oaêhhs' tA Ñ;a; úY=oaêh Wv
merKs l% u jYfhka fmka k q ï l< yels fjhs ' iïmQ ¾ K úo¾Ykdfõ fhfoñka u;= úY=oaê ish,a, iïmQ¾K lr .;yels
NdjfkdamfoaYhl wka;¾.; úh hq;= lreKq fï tl fldgfilays jkafkah'
j;a we;ehs lsj fkd yelsh' hïlsis yeÕSula Wv wd§ lïñlhd fufia meyeÈ,s f,iska W.eka jQ Y=oaO úo¾Ykd l%uh
úiska wjYHfhka o;hq;= foa fkd lshd yer ;sfí hhs lSug fndfyda m%;ms ;a;hs la fkdfõh hs bj; ,kakg l:d lrkafkda o we;' th"
fokd úreoaO jkakg mq¿jk' tfy;a th isÿ ù ;sfí' zÑ;a; úY=oê a h kï m%:u OHdkh hsZ W;alDIag jYfhka l< foaYkdj
kso¾Ykhla jYfhka tla lreKla olajkakg woyia lrñ' wkqj i,ld Y=oaO úo¾Ykdhdkslhd yg hf:dla;dldr iudêh
iu: Ndjkdfõ § wruqKg msg;ska bkaøh s kg yuqjk yeu wruqKla fkd ,efnk fyhska lshk l:dfjls'
.ek u ms<m s eÈh hq;f
a ;a wi;s wukisldrhhs' thska m%Odk jQ lisK —ÑF; úY=oê kdu i Wmpdrd wgG iudmF;sfhd˜ hk úY=oaê
wdÈ wruqK m%lgj jegfykakg mgka .kafkah' úo¾Ykd Ndjkdfõ ud¾. l:dj o Tjqka yg úYajdi ke;s fia fmfka' tfia u foaYkdfõ
§ m%OdkdrïuKfhka msg wruqKq fkd i,ld yeÍu úo¾Ykd i|yka mQ¾fjdla; Ñ;a; úY=oaê l:dj o úY=oaê ud¾. l:djg
m%;m
s ;a;h s g fkd .e,fmhs' úfYaIfhka ukisldr N+ñh jQ wdÈl¾u fkd .e<fmk fia i,l;s' fï ish,a, u ksrdlrKh jkakg kï
wjia:dfõ § ,efnk;dla wruqKq j¾;udk jYfhka fufkys lsÍu Y=oaO úo¾Ykdhdkslhd f.a ud¾. Ñ;a;fhys ,efnk Ñ;a;dx.hka
fhda.djprhdf.a kdu - rEm O¾uhka ms<sn| úfõlfhka kqjK i,ld ne,sh hq;= h' tA jkdys iïmQ¾K m%:u OHdkdx.hka .eí jQQ
ÈhqKj q g Wmldr jkafkah' tfy;a fï iajNdjh .ek úY=oê a ud¾.h ;efkls' fufia ùug ud¾.djia:djg m%:ufhka tA wx.hka iïmQ¾K
ksYY a ío úh' fun÷ ;j;a lreKq ;sfí' úY=oê a ud¾.fha tk l%uhka úh hq;= fkdfõo@
wkq.ukfhka l< wjfYaI Ndjkd l%u ikao¾Yl .%ka: o fun÷ —wc®dk,dNS iqoO úmiikdhdksfld iqCLúmiifld' fid
u úh' fuh l¾uia:dk ix.%yfha tla ;ekl § úfYaIhla olajd ;sfí' ys ®dk isfkfyk úmiikdh wisksoO Ndjf;d iqCLd ÆLd
th o úo¾Ykd Ndjkdj ms<n s | lreKq fkd ±k úfõpkfhys fhfok úmiikd tliid;s iqCL úmiifldZ;s jqpp;s˜
mskja ;=ka yg wkqlïmd i|yd olajd,Su WÑ; hhs woyia lrñ' hk fï ldrKh .ek Oïum,dpd¾hhka jykafia f.a meyeÈ,s
Y=oaO úo¾Ykdhdksl jev ms<sfjf<a § úY=oaê ud¾.fha u. ms<s;=frls' fï ms<sn| úia;rh u;= olajkakg n,dfmdfrd;a;=jk
±laùu fufiah(- fyhska fu mufKlska kj;ajuq'
30 31

w¾:l:d.; Ndjkd l%uh iuDêhhs' fufia W!renoaOdikfhka fyda moaudik" isoO a dik wd§
w¾:l:dfjys wd ish¨ Ndjkd l%uhka nqoO a f>daIdpd¾hhka l%ufhka ys£ug fkd yelaflda o we;auehs' Tjqka úiska o hïlsis
jykafia úiska úY+oaê ud¾.fhys we;=<;a l< nj w;a:id,sksfha myiq l%ufhlska Ndjkdfõ fh§ug is;g .; hq;h = tA lshk ys£ï
lshhs' tfy;a tys we;=<;a lsÍug bv fkd ,o iq¿ iq¿ l%uhka wmyiq jqj;a Ndjkdj w;miq lsßu kqjKg yqre fkdfõ'
úkh wgqjd" úcï wgqjdÈfhys fmkajk ,o nj fmfka' w¾:l:d.; mqreÿ Ndjkdj lrf.k hdu i;r bßhõfõ u jro ke;'
Ndjkd l%uh hhs mejeiqfka fï fldgia i|ydh' tfy;a ihkh ÒkñoaOhg Wmldr jk fyhska th wvqlr .;
wgqjdjkays u;fNaohka my< jQfha tA tA NdKl mrïmrd hq;=h' ilauka Ndjkdfõ § úfYaIfhka i,ld .; hq;= jkqfha
u;fNaohka wkqjh' tA ljr u; fNaohla jqj;a nqoO
a u;fhys we;=<;a úo¾Ykd Ndjkdfõ fhfokakjqka úisks' úo¾Ykdfõ fhfok
fkd fjf;d;a" tA bj; ±ñh hq;=h' Ndjkd m%;sm;a;sh ms<sn|j o fhda.djprhd úiska ilaufka § fufkys l< hq;f a ;a ilauk i|yd
ie,lsh hq;af;a o fï ál h' fhdok ldhsl udkisl l%hs d iy is;ú
= ,sh' tl, tA wkqj úo¾Ykdj
Ndjkd ld, kshuh ÈhqKjq g m;afjhs'
Ndjkdjg ys| .; hq;= fõ,dj yd tys .; l< hq;= fõ,dj yd Ndjkdfõ úfYaI pdß;%
Èklg tys fhÈh hq;= jdr .Kk úY=oaê ud¾.fha meyeÈ<sj ilauka Ndjkdfõ kshu l%ufhka fndfyda fõ,djla .; fldg
oelajqfka ke;' nqoaOf>daIdpdÍka jykafia tys ;SrKh mqoa.,hd wdik Ndjkdj mgka .;a úg myiqfjka isf;a ;ekam;a lu
wkqj lsÍug l¾uia:dkdpdÍkayg bv ;nkakg we;' thska msg;a ,efnkafkah' tfyhska wdik Ndjkdfõ § is; tl`. fkdfõ kï
wgqjdjka ys fï ms<sn| úfYaI f;dr;=re olajd we;'
ilaukg neiai hq;h= ' tfiau Èjd ld,fha wdik Ndjkdj mgka
miqn;a ld,fha Nla; iïuohg b;d iq¿ l,la bv § NDjkdj .kakg m%:ufhka w;a md fidaod f.k isy,
s a lr f.k thg neiSu
mgka .; hq;= fia fndfyda ;eka i|yka fjhs' mgka .;a Ndjkdjg o blau‚ka is; tlÕ lr .ekSug Wmldr fjhs'
hg;a msßfihska ;=ka mehla ys¢h hq;= nj o ojilg ;=kja rla tfia
ys| .; hq;= nj o i|yka fjhs' tfiau oaj;a;is xidldrfha m[apl ;j o" ilauk iy wdikh hk fïjd msßisÿj ;nd .ekSug
Plalhkg ld,h fnod § we;af;ah' mqreoao wkqj l%ufhka ys| Wkkaÿ úh hq;h= ' wmßY=oO
a ndysr jia;k
+ a ksid wOHd;añl jia;j
= ,
f.k f.jk ld,h Èlalr .ekSu fhda.djprhdf.a ;;a;j a h wkqj n,h o fkd ±kSu msßyS hkafkah' fï fya;= fldg f.k Ndjkdfõ
isÿúh hq;af;ah' bÈßhg hdu o kj;skafkah' Yla;h s weo jefgkafkah' ;udf.a
wksla mßialdr .ek o lsjhq;fa ;a fï áluh'
wdikh(-
wdkdmdki;s Ndjkdj m%ldY lrk ;ekaj, uq, § —m,,Xlx úfõl iïm;a;h
s
wdN=ðFjd Wcqx ldhx mKsOdh mßuqLx i;sx WmgGfmFjd˜ hs i|yka Ndjkdjg úfõlh jákd iïm;ls' b;du;a m%fhdackfõ'
fjhs' fuhska wdkdmdki;s Ndjkdjg W!renoaOdikh yd lh Ñ;a;tal.a.;djg th wdydrfhls' tA úfõlh ie,efikafka ;ud
fl<ska ;nd .ekSu wdjYHlh' kshu wkaoñka wdik l%uh ilia wjg we;s mßirh fyd| w;g yrjd .ekSfuks' NdjkdkqrEm
jqjfyd;a" Ñ;a;tald.%;dj myiqfjka ,efí' Ñ;a;tald.%;dj Ndjkd fiakdikh .ek úia;r NdjfkdamfoaY .%ka:hkays i|yka fjhs'
32 33

fkd .e<fmk iD;= .=Kh yd mqoa.,hka ms<sn| i,ld ne,Su B<Õg isf;a ÿn,lu u.yrjd .ekSug iudk yeÕSï j¾Okh
úfYaIfhka l< hq;h = ' tAjd krla ùu Ndjkdjg nrm;, ndOdjls' lr .ekSug o" ;ukaf.a mska wkqka yg Èh hq;=h' nqoaO m%f;Hl
mqo.
a ,hka ms<n
s |j;a .eàu;a we,Su;a fol u wys;lrh' Ndjkdjg nqoaOd§ W;a;uhkaf.a mska ;ud úiska wkqfudaoka úh hq;=h'
msg;ska we;s mqoa., jia;+ka .ek ks;r ks;r is; fhdojkakg tA wkqfudaoka ùfï § Wkajykafia,df.a mdró mskalï isyslrñka
hdfï § ú;¾l m%jdyh .,dhdfuka flf,ia jefvkakg mgka u;=fldg .ksñka wkqfudaoka úh hq;=h' tfia wkqfudaoka ùfï §
.kshs' thska Ndjkdj msßfyhs' tfyhska fkd we,Su isf;a ;Èka fï .d:dj f;areï iys;j is;g jÈk fia Yío k.d lSu o
ÈhqKq lr .; hq;=h' m%fhdackh'
—iqLd úrd.s;d f,dfl˜ úrd.s;dj Wiia iem;ls' fld;rï mq[[[phx inn ;:d.;dkx"
iem we;;a fuh kef;d;a t;ek kshu iemh ke;' flf,iqkf a .ka wf[[p ifundêmrdhkdkx"
wE;aùu fyda iïmQ¾Kfhka flf,ia n, mEfuka wE;aùu Ndjkdfõ
mfpplnqoOiip idjldkx"
mrud¾:hhs'
innx .=rEkx wkqfudfohsfiid hkqhs'
úfõlh fidhkakg is;a fhdok fhdajprhd yg we;eï úg
—ish¨ nqÿjrhkaf.a hï mska /fila fjhs o" fndaêi;ajhkaf.a
fkdfhla wúfõl;djka jefvkakg o bv ;sfí' we;eï úg tfia
hï mska /fila fjhs o" mfia nqÿjrhdkaf.a o" laIK
S dY%jd § wd¾hhka
úfõlh fiùu o flf,ia n, jefvk u.la o fjkjd we;'
jykafia,df.a o" wdpd¾hhka jykafia,df.a o" hï mska /fila
we;eï úg tA fidh fidhd hdu wúfõlhla úh yelsh' fufia
fjhs o tA ish,a, wkqfudaoka fjñ' hkq tys woyihs'˜
fyhska isf;a my< jk /já<s .;sh o f;areï .; hq;=h'
WmfoaY idrdxYh
Wmldrl O¾u álla
Ndjkdj ms<n
s |j w¾: l:dj, tA tA ;ekaj, olajk ,o lreKq
Ndjkdj wOHd;añl .=K ÈhqKqfjls' tys m%Odk;ajh Ñ;a;
Ñ;a;dx.hka iïnkaO fldgf.kh mj;skafka' Ñ;a;fha;a iïmsKv a kh fldg f;areï .kakg ie,eiaiu S o fuys § m%fhdackj;a
Ñ;a;dx.j,;a ÈhqKj q kï Ndjkdfõ m%;M s , iuQyhls' tys ;ekam;aj fõ hhs i,luq' tfy;a úo¾Ykd Ndjkdj ms<sn| wka;r ndysr
we;s w;S; ld,Sk ÿ¾j,;djka u. yrjd .ekSu o fyd| ys;la jYfhka ,efnk ish¨ lreKq yd ,efnk ;dla tA tA wjia:djka o
ÈhqKqjg fok Wiia Wmldr O¾ufhls' tlla mdid wdÈlïñl fhda.djprhd bÈßfhys ;eîu o t;rï
m%fhdack fkd fjkjd we;' tys § .=K m%;s,dNfhka ÈhqKq jQ
thska tlla kï fmr fyda fï Njfhys isÿ jQ wd¾fhdamjdo
wl=i, hhs' fuhska ksoyia ùug lhska fyda niska fyda ukiska fyda mskj
a ;dg ;ud blaujd Æ ÿIalr;d ud¾.h;a" ,nk ,o Wiia .;s.K = ;a
±k fyda fkd ±k fyda isÿ jQ ;udf.a ish¨ jro .ek ;=kr q ejka yd ±k.ekSu kï m%fhdack fjkjd we;'
wdpd¾hjreka o bÈßfha § ludj weheÈh hq;h = ' Ndjkdjg uq,k s a fuhska mQ¾j lD;Hh imhd,Sug wh;a YS, úY=oê
a h yd úfõl
fuh úfYaIfhka l< hq;h = ' thska Ñ;a; n,h ÈhqKq lr .; hq;h = ' iuDoaêfhka Ñ;a; úY=oaêh o iïmQ¾K lr.;a fhda.djprhd yg
tfia u ;ud ;=< my< jQ udk wyxldrdÈh o bÈßm;a fldg iudj we;af;a ixialdr mß.%yhg is; fhduq lsÍuh fyj;a ukialdrh
weheo isáh hq;h
= ' thska Ñ;a; n,h j¾Okhg m;alr .; hq;h = ' weröuh' fï wdrïNhg wgqjdj, i|yka jkafka wNskf s õih lshdhs'
34 35

tA wNsksfõih ;udf.a ika;dkhg wh;a jQ hï hï fldgia fufkys lsÍfï § ud¾.,dNh fjhs' th wÊ®;a; jqÜGdk kï fõ'
fufkys lsÍï jYfhka wÊ®;a;dNsksfõih lshd o thska fiiq fldgia o fï wdldrhg isÿjk ieá ie,lsh yels fjhs'
msg;a ndysr fldgia ^ixialdrhka& fufkys lsÍï jYfhka 9 jk fldgfiys m[apialkaOfhka tl meyer ke.S isàu
nysoaOdNsksfõih hs lshd o fohdldr fjhs' jqÜGdk kï jQ ud¾. kï Ydia;DDka jykafiaf.a iïuqLfha § Wkajykafiaf.a iduqll a xisl
my< ùu o fï fohdldrfhka u ,efí' tA wkqj wNsksfõih;a O¾u foaYkdjg is;a fufyhjk kqjKska wêl jQ WmksY%hdêl
jqÜGdkh;a ms<sn| úia;rh fufia fldgia fjhs mqoa.,hkg ,efnk ms<sfj<hs' tys § jqÜGdk .dñkS úo¾Ykdj
1' wcCOF;x wNskú
s isFjd wc®F;x jqgGd;s" ish¨ O¾uhka wks;HdÈ jYfhka tl;ajfhka iudk fldg
2' wcCOF;x wNsksúisFjd nysoOd jqgGd;s" .ekSfuka ud¾. Ñ;a;hg iïnkaOlr ,Sfuka iïmQ¾Kfjhs'
3' nysoOd wNsksúisFjd nysoOd jqgGd;s" fï úo¾Ykd Ndjkdj ms<n s | wdrïNh;a" mQ¾jdjidkh;a jYfhka
±la jQ wNskfs õi" WÜGdk fol w;r ld,h o we;eï mqo. a ,hka yg
4' nysoOd wNsksúisFjd wcCX;;x jqgGd;s"
b;du;a fláh" we;euqka yg uOHuh" ;j;a fldgilg fndfyda
5' rEfm wNskú
s isFjd rEmd jqgGd;s" È.h" tA ta mqo.
a ,hkaf.a WmksYh% Yla;fs ha yeáhgh' tfy;a idudkH
6' rEfm wNskú
s isFjd wrEmd jqgGd;s" l:dj wkqj úo¾Ykd YÍrfha kej;=ï fmd<j,a fufia ±laúh yelsh'
7' wrEfm wNskú
s isFjd wrEmd jqgGd;s" 1' uydN+; i;r mß.%yKh lsÍu
8' wrEfm wNskú
s isFjd rEmd jqgGd;s" 2' WmdodrEm mß.%yKh lßu
9' tlmmydfrfkj m[CLfJOys jqgGd;s"s hkdÈ l%ufhka tA 3' ndysr rEmhka mß.%yKh lsÍu
olajk ,oafoah' 4' wrEm O¾u mß.%yKh lsÍu
5' rEmdrEm O¾uhka mß.%yKh lsÍu
fuys wc®F; - nysoOd - rEmd rEm - m[pCLJO - ,CLKF;h
6' kdu rEm O¾uhka ,ËKd§ka jHjia:dk lsÍu
hk fudjqka wkqj fldgia lsÍu isÿ úh' NdjkdrïuKhg wOHd;au
7' kdu rEmhkays úo¾Ykdj bÈßhg fkd f.dia keje;Sià s u
m¾hdmkak ixialdrhka bÈßm;a lr .ekau;a tys kdu rEm
8' kduhkaf.a m%;Hhka ie,lSu
mßÉfþoh lsÍu;a wÊ®;a;dNskf s õih fjhs' thska miq uu;ajhka
9' m%;Hh mß.%yfha § úo¾Ykd mßjdih
.;a jia;j
= , meje;s úm,a,di o ke;súh hq;= fyhska tys § úo¾Ykdj 10' wks;HdÈ ,laIK m%;f s õO{dkdjia:dj
flfrhs' th ÈhqKq ùfuka wkqmdÈkakl ixialdrh o wruqKq fldg 11' ,ËK m%;sfúõOfha § úo¾Ykd mßjdih
úo¾Ykdj flfrhs' thg miq th wruqKq fldg meje;s fõokdj 12' ;shqKq msßisÿ úo¾Ykd{dk iufha § ksldka;sh my< ùu
iïu¾Khg f.dÿre fjhs' th fufkys lrhs' i[a[d" ixLdr" 13' ksldka;sfhka ue~qkq wjia:dj
ú[a[dK wruqKq fjhs' th fufkys lrhs' fufia fhd.djprhd 14 úo¾Ykd ksldka;sh f.ù hdfï wjia:dj
rEmh;a wrEmh;a fol u ,efnk ,efnk yeáhg fufkys lrhs' 15' úo¾Ykd ksldka;sh f.ùfuka úo¾Ykd mßjdi jdih
kdu rEm jHjia:dkdÈh iïmQ¾K ùfuka wOHd;au .; O¾uhka 16' u.a. jqÜGdkh
36 37

fufia uOHu jYfhka wjia:d mif<dilska miqjh jqÜGdk fjhs' lhska je/È fkd flfrhs' niska je/È fkd flfrhs' fï
kï jQ wka;su wjia:dj ie,fikqfha' fï wjia:djka ys ,efnk wkqj is; ;ekam;a lr .ksh's ;ekam;a is;g fyd| fkd fyd|" u.
Ñ;a; ;;a;ajhka o fndfyda ÿrg WmfoaY l:djkays úia;r úh fkd u." ms<sfj; fkd ms<sfj;" we;a; ke;a; jegySfï Yla;sh
hq;=h' ta l¾uia:dkdpd¾hjrhdg oek .ekSu i|ydh' wdÈlïñl ,efí' tA Yla;sh weiqre fldg .=K oyï ys iaÒrùug bgd .kshs'
fhda.djprhd yg th ±k.kakg ie,eiaùu wys;lr fyhska fïjd jerÈ j,ska fjka ùfuka ,efnk .=Kh tA fjka ùfï woyi
WmfoaY .%ka:j,ska wyla ù f.dia ;sfí' —ldrlfiijys l:d ;sfnk ;=re mj;sh' keje;;a tA .=Kh ue~f.k w.=Khg meñKSug
úfiif;d wêfmm;F: idêkS˜ hs tys fhÿkq mqo.a ,hdf.a u l:dj bv ;sfí' fï ksid .=Kh iaÓrj ;nd .ekSug ud úiska u.la
wNsfma%;d¾:h isÿ lrk iq¿ hhs fï ksidu m%ldYs; nj o;hq;=' fidhd .; hq;= hhs ks;ru l,amkd fjhs' ú;¾lh f.fkk ;dla
Ndjkdjg iqÿiqùu wruqKj q , nei .ekSug" nei f.k wNskkaok wdYajdok jYfhka
Ndjkdjla is;g ´kE nj Tng jegyS ;sìh hq;=' wdOHd;au th meje;aug ;Kaydj ;Èka wfmlaId lrhs' thg bv§fuka
úIfhys t;rïj;a wjÈhla ke;akï" Tn NjH mqoa.,hl= f,ig u;=jkafka úm;a;s .x.dfjls' Wjÿre iq<s iq<fÕls' mrla f;rla
.Kka .; fkd yelsh' f,dje msg;ska fmfkk fmkqu ;nd" we;=<; ke;s uy w÷rl mqoa.,hd fy<hs' úIulñka" úhrelñka" i;=ka
.;s.=K wkqj fkdfhla wf;a fn§ hk i;a;= we;' wkqkaf.ka wka; ÿla uÕl fy<k fï ;Kaydj ud úiska o; hq;=h' tys we;s
,efnk myrg myr foñka ìysiqKq úm;a l=Kdgqjlg ;u Ôú; rjgk .;sh f;areï .; hq;=h' weo.kakd .;sh jgyd .; hq;=h'
kej ì,s fldg fokakd jQ" m;a, fkd oefkk ÿla iuqøfha thska ksoyiaùug is; fhdok ug Bg jvd ìysiqKq wkaoñka ne|
.sf,kafkda o wm wm w;r we;a;dy' wkqkf
a .a myßka ysi ku kud jidf.k isákd ÈÜÀh bÈßm;a jkakg mq¿jk' —fï ixidrh krl
weÕ iu yl=< yl=<d fkd leue;s fõokdfjka yelsf<ñka tys u wkaoñka fm<kafka fï ÈÜÀfha n,mEu ksidh' wruqKg fõ.fhka
.ef,k ñksia .;s ke;s i;a;= o fj;s' myr iajdNdúl fia i,id niakd fï ÈÜÀh fkdfhla w;ska o¿,k úYd, ,;djlg iudkh'
ysi Tijd" thska j<lsk Wmdh fidhd n,j;=ka weiqre lrk" fuh ud úiska f;areï .; hq;h= ' fï folg u uq,j
a mj;akd we;a;
ksoyig m%sh ck;djla o w;ßka m;r wmg olakg ,efí' jidf.k weig jegqKq mg,hla n÷ wúÊcdj ;sfí' fuh ud úiska
ÿlg fya;j
= la ;sfí' iemg o fya;j
= la ;sfí' fï fya;= fidhd o; hq;=h' yeu fohla u hglr f.k hk ´> kdufhka l:d
.ekSu fkd l< yels fkd fõ' fï ÿla neñj,ska ksoyia ùfï lrk fï flf,ia nkaOk ke;s lsÍfï msysfgla ug keoao@˜
ud¾.h ud i;=h' ud úiska ú¾hh l< hq;=h' kqjK o fhÈh hq;=h' hkqfjka Tyqg úuiqï kqjK my< fjhs'
i;a;ja hdf.a is;g iïnkaOj ,efnk jeä wvqlï fjkialï —l=i, mCLiñxys pF;dfrd Ouud wdruuKx T.dyJ;s' ioOd
kslï u isÿ jkafka ke;s nj yefÕhs' th fidhd .ekSu ug Ndrh i;s iudê m[Ø ;s' f;fkj ioOd Tlmmkd;s jqF;d" i;s
ud úiska tA i|yd l%hs drïN l< hq;h
= ' —Ñ;a; mdßY=oê
a h fï fY%IG
a wms,dmkd;s" iudê wjgG;S ;s' m[Ø mßfhd.dyJ;s˜
ls%hdjg i¾jm%ldrfhka Wmldr fjhs˜ hkqfjka i,lk mqoa.,hd fïjd Tng msygs jk O¾u ika;dkhhs' Tn ÿn,lï .,jd,k
NjHfhls' fuhska Tyqg ixjrh ´kE fjhs' th ÈhqKq lr .; yels wdhqOhhs' Tn we;=<; ÈhqKq jkakg hk Yla;sh jid isák uq<d
38 39

mg,hg rid[ackhhs' úm;a je< je<lSug mß;%dKhhs' kshu u. fufia ls Í fuka Nla ; s h jeã úYa j dih ;yjq r e ù
wer,k l,K ñ;=re uq¿jhs' fkd ±kqï w÷rg fok t<shhs' flf,ia h:dêfm%a;d¾:h iïmQ¾K lr.; yels jkafkah' wdpd¾hhka
l=Kq fidaok iakdk j;=rhs' mdm úI jk.yKh úh,jk l,amdka; jykafia flfrys fyda luia:dkh flfrys fyda ielh my< fkd
iQ¾h uKav,fhls' fï ;rï fï ms<n s | .=K j¾Kkd flf<a fï lr .; hq;h= ' Ñ;a; Ndjkdjl fhfokakdg my< jk iel jydu
O¾uhka Tn is;a ;=<g ;Èka je§u i|ydh' fïjdg ù¾h .=Kh;a ixis÷jd .; hq;h= ' ke;akï ielh úiska tA mqo.
a ,hd mqÿu wkaofï
tl;= fldg f.k fï O¾u mfia jákdlu;a" tAjd tlla mdid ke;s uy;a úm;a /ilg weo oukq ,nkjd we;'
úg ie,fik mdvqj;a kqjKska i,ld ne,sh hq;h = ' 1' budyx wF;Njx nqoOii N.jf;d mßppcdñ
Tn wjg foig úuiqï fy,kak' Tn ;;a;j a h fndre fjka 2' budyx wF;Njx Ouuii N.jf;d mßppcdñ
Wiia fldg fmkajd" Tn ;=< mqyq udkhla jmqrd me, fldg" .=Khg
3' budyx wF;Njx ix>ii N.jf;d mßppcdñ
.=Kj;dg fkd kefuk ;ekg Tng wjjdo wkqYdikd fokafkda
we;' fuhska Tfí is;g je<f|k frda.h iqjlr .ekSug myiq 4' budyx wF;Njx wdpßhii mßppcdñ
ke;' fyd|la" fyd| ms<f s j;la ;sfnk nj i,lk kuq;a thg —woOd budh mámodh cd;s crd urKuyd mßuqpÑiidñ bux
ldf.aj;a Wmldrhla .ekSug fkd is;k ;ekg Tn is; o<o~q fu mq[[x wdijCLhd jyx fyd;= hkq tA woyi md<sfhka u lshk
fjhs' nqÿka' ry;=k"a wdpd¾hhka" l<K ñ;=rka f.ka msyg s la we;s jdlHhhs'
fia fkd i,lhs' fï ioaOd .=K úkdYfhka isÿ fjk uQ,l s úm;hs' fï ioaOdfõ w.h Tng jegySug fyd¢ka Ndjkdfõ fhÈh
ie±ye ke;s kï Ndjkdjl uq, w,ajd .ekSug fkd ms<j s k' hq;= h' we;eï úg th fndfyda ÿrg jeä jeã f.dia Wiq,kafka
tfyhska nqoOa d§ W;=uka flfrys ±ä Nla;h s j¾Okh lr .ekSfuka ke;s ;rug o jeä jkakg bv ;sfí' lreKq ie,lSfï kqjK tys
ie±ye ÈhqKq lr .; hq;= hs' .=K O¾u mËh w,a,d .ekSug yels § fhdod .; hq;h
= ' O¾u ;;a;j
a h jidf.k isákd wúÊcdj" ÈÜÀh
jkafka fï Y%oO a dfõ n,fhks' Y%oOa d ySk;ajfhka úh¨Kq is; hk fï flf,ia n, lmd ±óug m%{dj wjYHh' kqmr q eÿ u.l hk
l¾ulaIu fkdfõ' uqvq ìula jeksfõ' NdjkdrïuKhg ;Èka we;=¿ Tng bÈßhg tk ndOl u. yrjd .ekSfï Yla;h s ;a ks¾Nh .;sh;a
jk fï ie±ye Tn ;=< fyd¢ka ÈhqKl q r .ekSug is;g .; hq;h = ' wf;a wdhqOhla ;sfnf;d;a bfí ie,fihs' m%×j ;sîfuka o
ioaOdfõ ;sfnk jákdlu okakd fhda.djprhd m<uq fjka fhda.djprhdg ie,fikafka fï iekis,, a hs'
Ôú; mß;Hd. flfrhs' l< foa;a lrkakg ;sfnk foa;a .ek ;ekg iqÿiq isyhs t<U
tA fufia hs(- mj;skafka ke;akï" Tyqg hï ljr ;rfï iemla j;a ;yjqre
1' uu udf.a nqÿrcdKka jykafiag Ôú;h mQcd lrñ' lr.; fkdfyhs' Bg jvd fhda.djprhd yg yeu ;ek u i;sfhka
2' uu udf.a O¾u r;akhg Ôú;h mQcd lrñ' yd kqjKska hq;a is;a fm<la fhdokakg mq¿jka úh hq;=h' ;ud
3' uu udf.a ix> r;akhg Ôú;h mQcd lrñ bÈßhg m;a jerÈ foa whska lsÍug o" fyd| foa w;am;alr .ekSug
4' uu udf.a wdpd¾hhka jykafiag Ôú;h mQcd lrñ' o fuh w;sYhska Wmldr fjhs' i;sh iudêfhka ;ekam;a njg
hkqfjks' yrjd .; hq;=h' ù¾hfhka fhduq fldg .;a is;=ú,s fm< Wkkaÿ
40 41

lr.; hq;h= ' fufia fï Wmldrl O¾u mrïmrdj fyd¢ka mj;ajd


.ekSu ksid is;a fmf<a nef|k u, .;sh fia§ f.ù hkafkah'
tA fjkqjg my< jkafka msßisÿ Ñ;a; mrïmrdjls' Ndjkd l%u fol
wruqKg nei .kakd" w,a,d .kakd iajNdjh ksid tmd fkd iu: Ndjkdj
fjhs' ´kElu jefvhs' i;sh ksid u.yeÍ hd fkd§ bÈßm;a ùu isÿ
fjhs' iudêh ksid th úisÍ hd fkd § ;ekam;a lu isÿfjhs' m%{dj iu: Ndjkdj" úo¾Ykd Ndjkdj hhs Ndjkdj fohdldrfhlska
ksid we;=¿ ùug iqÿiqlu ie,fihs' fï .=K n,h Tfí is;g joaod ,efí' wfma m%ia;=;h úo¾Ykd Ndjkdj jqj;a iu: Ndjkdfõ
.ekSug Tn Wkkaÿ fkd jkafka uka± hs ±ka Tng u m%Yk a lrkakg ye¢kaùula lsÍu m%ia:dfjdaÑ; fyhska tA ms<sn|j o ixfËamfhka
isÿ fjkjd we;' igykla fuys olajñ'
Ndjkd l%uh(- lduÉPkao wd§ ksjrKhka ixis|jk Ndjkdj iu: Ndjkdjhs'
Ndjkd l%uh ±ka Tn bÈßhg meñfKhs' th fï ;dla —mppksl Ofuu ifu;S;s iuf:d˜ hkq —m%;smlaI O¾uhka ixis|
m%ldYhg m;a lreKq wkqj id¾:l jev ms<fs j<la nj Tng uekúka jkafka iu:h˜hs hkq jpkd¾:h hs' tys m%;M
s , iudê iïm;a;h s hs'
jegyS f.dia we;' ±ka tys fhfokakg is;kak' fuys i|yka lreKq fï iudê ,dNh ms<n s | Ndjkd l%u rdYshla úY=oê
a ud¾.fha olajd
,nkafka tA ms<sn| ixfËam l:dfjls' ;sfí' .Kkska iu i;<sfils'
lugyka i;<sh ms<sn| iïmQ¾KdjfndaOhla ,eîug kï(-
1' .Kkska ±lajQjka fn§fuka
2' Wmpdr w¾mKdfNao fyhska
3' OHdk m%fNao fyhska
4' iu;slu
% K l%ufhka
5' j¾Okdj¾Ok fyhska
6' wdrïuK fNaofhka
7' N+ñ fyhska
8' .%yKfhka
9' m%;Hh fyhska
10' pß;dkql+, fyhska h'
hk fï oY m%ldr úksYaph o; hq;= h'
42 43

1' ixLHd o¾Ykh(- lugyka oih Wmpdrh muKla f.k fokafkah' thska b;=re
^.Kkska oelajQjka fn§fuka& ^w& lisK oih" ^wd& wiqN lguyka ;si w¾mKdj o f.k fokafka h'
oih" ^b& wkqiai;s oih" ^B& n%yau úydr i;r" ^W& wdremam i;r" 3' OHdk m%fNaofhka úksYp
a h
^W!& tla i[a[dj ^t& tla jjia:dkh hkqfjka fldgia if;ls' w¾mKdj ,efnk lugyka w;frys wdkdmdk i;s lugyk
lisK oih kï(- lisK lugyka oih hk fï tfld<iska OHdk ish,a, ,efnhs'
^w& mGú lisKh" ^wd& wdfmda lisKh" ^b& f;afcda lisKh" ^B& ldh.;d i;sfhka yd wiqN oifhka o m%:u OHdkh ,efnhs' fu;a;d"
jdfhda lisKh" ^W& kS, lisKh" ^W!& mS; lisKh" ^t& f,days; lreKd" uqÈ;d hk lugyka ;=fkka m%:ud§ OHdk ;=k ,efnhs'
lisKh" ^tA& ´od; lisKh" ^T& wdf,dal lisKh" ^´& mßÉýkakdldi WfmlaLd lugyfkka yd wdremam i;ßka o" i;r jk OHdkh
lisKh hk fudyq h' ,efnkafkah'

wiqN oih kï(-


4' iu;slu % K l%ufhka úksYp
a h(-
^w& WoaOu
q d;lh" ^wd& úkS,lh" ^b& úmqínlh" ^B& úÉýoaolh" fuys wx. iu;s l % u Kh" wd,ïnk iu;s l % u Kh hhs
iu;slu % K foflls' tys OHdk ;=kla ,efnkakd jQ o" OHdk i;rla
^W& úlaLdhs;lh" ^W!& úlaÅ;a;lh" ^t& y; úlaÅ;a;lh"
,efnkakd jQ o lugykaj, § ú;¾l úpdr wd§ wx.hka
^tA& f,days;lh" ^T& mq<jlh" ^´& wÜÀlh hk fudyq hs'
úlaLïNKfhka blau f.k fojk ;=kajk wd§ OHdkhka ,eìh
wkqiai;s oih kï(- hq;= jk fyhska tys ,efnkafka wx. iu;sl%uKh hs' i;r jk
^w& nqoaOdkqii;s" ^wd& Oïudkqiai;s" ^b& ix>dkqiai;s" n%yauúydrh o fu;a;d wd§ wdrïuKfha fidïki blauf.k
^B& iS,dkqii
a ;s" ^W& pd.dkqii
a ;s" ^W!& foaj;dkqii
a ;s" ^t& urKi;s" meñ‚h hq;= jk fyhska wx. iu;sl%uKh hs fjkafka' wdremam
^ta& ldh.;di;s" ^T& wdkdmdki;s" ^´& Wmiudkqii;s" hk fudyqh's i;frys wd,ïnK iu;sl%uKh hs ,nkafka' uq,ska i|yka l<
lisK kjfhka tlla blau f.k wdldidk[apdh;khg meñKSu
n%yau úydr i;r kï(-
fjhs' wdldidk[apdh;kdÈh blau f.k ú[a[dK[apdh;kdÈhg
^w& fuF;d" ^wd& lreKd" ^b& uqÈ;d" ^B& WfmCLd hk fudjqyh
q 's meñKSu fjhs' fiiq lugykaj, iu;sl%uKh ke;'
wremam i;r kï(- 5' j¾Okdj¾Okfhka úksYp a h(-
^w& wdldidk[pdh;kh" ^wd& ú[[dK[pdh;kh" fï i;<sia lugyka w;=frys lisK oih jeäh hq;=h' hï
^b& wdls[p[[dh;kh" ^B& fkji[[d kdi[[dh;kh muK fmfoil lisKdf,dalh me;sfrhs o tA we;=<; Èínfida;
hk fudjqyqh' tl i[a[dj kï wdydrfha málal+, i[a[djhs' Od;=fjka Yío weiSug o" ÈínplaLqfjka rEm ±lSug o" mr
tl jj;a:dkh kï p;= Od;= jj;a:dkhs' i;a;j a hkaf.a is;n
a e,Sug o iu¾: fjhs' ldh.;d i;sh o" wiqN o
fkd jeäh hq;=h' tA tA fldgig wh;a wjldY m%foaYfhka
2' Wmpdr w¾mKd fNaofhka úksYaph fufiahs(-
mßÉýkakj iSudiys; j mj;akd fyhska o" jeãfuka l=Km rdYshl
ldh.;d i;sh;a wdkdmdk i;sh;a yer fiiq wkqii
a ;s wg o" jeãu jk fyhska o" wdksixi we;s fkd jk fyhska o fkd jeäh
wdydrfha málal+, i[[dj o" p;=Od;= jHjia:dj o hk fï hq;h
= ' fï ldh.;d i;sh;a" wiqNh;a fkd jeäh hq;= fia u fiiai
44 45

o fkd jeäh hq;=h' tys wdkdmdk ksñ;a; jeãfuka jkafka jd; 7' N+ñfNofhka úksYaph fufiah(-
rdYshl jeãuh' th o wjldYfhka mßÉýkak fyhska o" wd§kj fuys oi wiqNfhda o" ldh.;di;sh o" wdydrmálal,
+ i[a[dj
iys; fyhska o fkd jeäh hq;=h' n%yauúydr lugyfka mj;afka o hk fï fod<i ldudjpr foúhka w;r ke;' n%yu a f,dalfha tA
i;a;ja drïuK jYfhks' tfyhska th jeãfuka jefvkafka i;a;j a fod<i yd wdkdmdk i;sh o hk f;<i ke;' wrEm Njfhys
rdYsfhls' ffu;%S Ndjkdfõ§ fu;a me;srùu fu;a jeãu fkdfõ' wdremam i;r yer ish,a, ke;' ñksiqka w;r kï ish,a, mj;shs'
wjia:d rdYsfhls' ffu;%hs ms<n
s | mß.%yh jeälsÍuh' fuys jeãug
m%;sNd. ksñ;a;l=;a ke;' wdremamdrïuKhkays o wdldYh lsiqkq 8' .%yKfhka úksYaph fufiah(-
b.=¿ ke;s fyhska jeãfula ke;' ú[a[dKh iajNdj O¾uhla NdjkdrïuKh is;g .ekSu .%yKhhs' th ÈÜG jYfhka o"
fyhska fkd jeäh hq;h= ' ú[a[dK Ndjh ú[a[dKdm.uh fyhska MqÜG jYfhka o iq; jYfhkaZ±hs ;=ka mßÈ fjhs' tys jdfhda lisKh
fkd jeäh hq;h= ' fkji[a[d kdi[a[dh;kdrïuKh o iajNdj yer fiiq kj lisK o" wiqN oih o hk tl=ka úiai ÈÜG jYfhka
O¾uhla fyhska fkd jeäh hq;=h' nqoaOdkqiai;s wdÈhg o máNd. .; hq;= fõ' Ndjkd mQ¾j Nd.fha § tA tA jia;k
+ f
a .a ksñ;a;drïuKh
ksñ;a;la ke;s fyhska fkd jeäh hq;=h' weiska .;hq;= jk fyhsks' ldh.;d i;sfha ;pm[aplh ÈÜG
6' wdrïuK fNaofhka úksYaph fufia hs(- jYfhka .; hq;=h' fiiai iq; jYfhka .; hq;=h' fufia
ldh..;di;s wruqK ÈÜG jYfhka o" iq; jYfhka o .; hq;=h'
fuys olajk ,o lugyka i;<sfika lisK oih" wiqN oih"
wdkdmdk i;sh MqÜG jYfhka .; hq;=h' jdfhda lisKh ÈÜG -
wdkdmdk i;sh" ldh.;d i;sh hk lugyka foúiafia wruqKq
m%;sNd. ksñ;a; iys;h' fiiq wgf<dia wruqKq m%;sNd. ksñ;a; MqÜG jYfhka .; hq;= h' fiiq wgf<di iq; jYfhka .; hq;=h'
kef;af;ah' tfia u wkqiai;s oifha wdkdmdk i;sh;a ldh.;d WfmlaLd n%yau úydrh o" wdremam i;r o hk mi wdÈlïñlhdg
i;sh;a yer fiiq wkqiai;s wg o" wdydr málal=< m[a[dj o" fkd l< yelsh' fiiq 35 l< yels h" iqÿiqh'
p;=Od;= jj;a:dkh o" ú[a[dKd[apdh;kh o" fkji[a[d 9' m%;Hh fyhska úksYaph fufiah(-
kdi[a[dh;kh o hk fï lugyka fod<ig we;af;a iajNdj fï lugyka w;ßka wdldi lisKh yer fiiq lisK kjh
O¾ud,ïnkhhs' oi lisKfhda o" oi wiqNfhda o" wdkdmdk i;sh o" wdremamhkg m%;Hh fjhs' lisK oih u wNs[[ a djkg m%;Hh fjhs'
ldh.;d i;sh o hk fï foúiaig m%;sNd. ksñ;a; jQ wruqK uq,a n%yu
a úydr ;=k i;r jk n%yu a úydrhg m%;Hh fõ' hg hg
we;af;ah' fiiq n%yau úydr i; g yd wdldidk[apdh;k wdrema m h Wv Wv wdrema m hg m% ; Hh fõ' fkji[a [ d
wdls[ap[a[dh;k fol we;=¿ ihg we;af;a m%{ma;sh wruqKhs' kdi[a[dh;kh ksfrdO iudm;a;g s m%;Hh fõ' ish,a, u ÈÜGOïu
tfia u úmqínl" f,dys;l" mq<jl" wdkdmdk i;s" wdfmda iqLúydrhg o" úo¾Ykdjg o" Njiïm;a;h s g o m%;Hh fjhs'
lisK" f;fcda lisK yd wdf,dal lisK j, iQ¾hd§kaf.a
uKav,drïuKh o" p,s;drïuKh o fõ' tfy;a th p,s;dldrfhka 10' pß;dkql+, fyhska úksYaph fufia h(-
jegfykafka Ndjkdfõ mQ¾jNd.fha h' tys m%;N
s d. ;;a;j
a hg meñKs ^w& rd. pß;hdg oi wiqN" ldh.;di;sh hk lugyka
miq ksYap, fõ' fiiq wruqKq wp,s;h' tfld<i wkql+,h'
46 47

^wd& fodai pß;hdg n%yauúydr i;r o" i;r j¾K lisK o Ndjkdjg fkd iqÿiq wgf<dia fjfyr yer iqÿiq miÕska hq;a fjfyr
hk lugyka wg wkql+,h' jikakyq úiska Èla flia ksh wd§ jQ laIøq m,sfndaOhka mis| ish¨
^b& fuday pß;hdg;a ú;lal pß;hdg;a tlu wdkdmdk i;sh Ndjkd úêh fkd ms ß fy<ka k yq úis k a Neúh hq ; = ˜ hkq
wkql+, fjhs' merl=ïndjkaf.a isxy,dkqjdohhs'
^B& ioaOd pß;hdg wkqiai;s ih wkql+, fjhs' fuu iudê Ndjkdjg iqÿiq jkqfha) msßisÿ woyiska iuDoaO
^W& nqoêa pß;hd yg urK i;sh;a Wmiudkqii a ;sh;a p;=Od;= ùfuks' tA i|yd iqÿiqlï fufia olajk ,oafoah'
jj;a:dkh;a wdydr málal, = i[a[dj;a hk i;r wkql, + h' —fhj f; iF;d luudjrfKkjd iuJkd.;d" lsf,id-
^W!& fiiq lisK;a wdremam i;r;a ish¨ pß;hkg wkql+,h' jrfKkjd iuJkd.;d" úmdldjrfKkjd iuJkd.;d"
^t& lisK w;frys l=vd lisKh ú;lal pß;hdg o" úYd, lisKh wiioOd" wpPJosld" ÿmm[[d" wNnnd kshdux Ouux TClñ;=x
fuday pß;hdg o wkql, + fjhs' fï ish,a, fl<ska u m%;m
s Ë l=if,iq Ofuuiq iuuF;J;s jqF;d f;ix tliidms tl
Ndjh wkqj o w;sYhska i;am%dh Ndjh wkqj o lshk ,±hs lisfKms Ndjkd kisc®;s˜
o; hq;=' hkq fyhska hï i;a;aj flfkla lïudjrKfhka fyda
fï lugyka i;<si u ;efkl wg;sil jYfhka o jHjydr iukaú;fhda o" ñ:Hd oDIAá wd§ laf,aYdjrKfhka fyda
lrk ,oafoah' fï lshk ,o lugyka f.k Ndjkdfõ fh§fï iukaú;fhda o" wfya;=l oaúfya;=l wd§ úmdldjrKfhka fyda
ixlaIsma; jQ mQ¾K WmfoaYh fufiahs' iukaú;fhda o" nqoaOd§ka flfrys ieoeye ke;af;da o" wm%;Hksl
—jqF;kfhk iS,dks úfidfOFjd mßiqoO isf, m;sgÀf;k m%;sm;a;sfhys PJo ke;af;da o" f,dù f,dõ;=rd iuHlaoDIaá
hjdii oiiq m,sfndfOiq m,sfndfOd wFÓ" ;x WmpýJÈFjd ke;a;yq o" l=i, O¾ufhys iuHla;;aj hhs lshk ,o wd¾h ud¾.hg
luugGdkodhlx l,HdKñF;x WmixlñFjd wF;fkd meñfKkakg kqiÿq iafida hhs lshk ,oaoyq o Tjqka flfrka tlla
pßhdkql, + x pF;d,Sidh luugGdfkiq w[[;rx luugGdkx yg o tla lsiqfklays ÿ Ndjkdj isoaO fkdfõ'
.fyFjd iudê Ndjkdh wkkqrEmx úydrx mydh" wkqrEfm tfyhska iudê Ndjkdjg ierfikakjqka úiska ;udf.a
úydfr úyrfJ;k Lqool m,sfndOqmfpPox lFjd" innx Ndjkd
iqÿiqlï we;sj tys fh§ug is;g .; hq;=h' fiiaijqka úiska
úOdkx wmßydfmfJ;k Nfj;nnd˜
idudkH wdksixi ,nd.ekSu i|yd o" wkd.; WmksYh % iïm;a;h s
hkq úY=oê a ud¾.fha i|yka iudê Ndjkdj ms<n s | ixËsm; a ÈhqKq lr .ekSu i|yd o W;aidy .; hq;h
= ' fuh wm%udo m%;m
s ;a;h
s la
WmfoaY úêhhs' jk fyhska fl<s fyda iskd msKsi fuys fkd fhÈh hq;=h' ielh
—msßisÿ is,a ys msysáhd jQ fï fhda.sys úiska ;udf.a oi bÈßfha ;ndf.k fkd fhÈh hq;=h' .re woyiska msßisÿ Wiia
m<sfndaOhka flfrys hï m,sfndaOfhla weoao fya mis| lugyka yeÕSfuka fhÈh hq;=h'
fokakd jQ l,HdK ñ;%hd lrd t<U ;udf.a pß;hg wkql+, jQ
i;<sia lugykqka flfrka tla;rd lugykla f.k iudê
48 49

uq.,ka wd§ uyry;ka jykafia,d úiska wkqlu


% fhka úfkh ck;dj
flfrys fhdojd,Sfuka wmßudK m%;M s , rdYshla f,dalhd bÈßfha
úo¾Ykd Ndjkdj ;nk ,oafoah'
úo¾Ykd Ndjkdj iu: Ndjkdjg jvd Wiia h' th ÿ¾,N fï Wmoia w;frys myiq l%uh kï fhda.djpr Ndjhg
nqoAfOda;amdo ld,fhlays u ,efnk" ÿla.sks ksfjk" flf,ia u, meñfKk mqo. a ,hdg iq;uh [dKh my< jk wkaoug uq, § oyï
úh,k wk.s Wmfoia /fils' tys wdksixi mlaIh o w;sYhska foish hq;h
= ' W.ekaúh hq;h
= ' miqj Ndjkdfõ fh§fuka Ndjkduh
jeo.;ah' th l<hq;= jkafka ksjka wruqKq fldg f.k kshu [dKh my< lr .ekSug wjia:d i,id §uh'
.=rEmfoaYhka ys msysgd .ksñks'
;j;a WmfoaY l%uhla kï l¾uia:dkdpd¾hjrhd úiska
i;a;ajhd" mqoa.,hd" i;%sh" mqreIhd hkd§ jYfhka ne,Su fhda.djprhd ;udf.a md,khg f.k ukisldr úêfhys fhdojd,Su
ie,lSu mj;ajkafk iïuq;sh ;yjqre jk wdldrhgh' thska hs' tys fhfok Tyqf.a kqjK jefvk ieá yeisÍï" l:dlsÍï" mek
kqjKla fkd jefâ' i[[dj" wNskJokh" ;Kydj" ÈgÀh hk
úpdßï" mek úi£ï" kqjK fhdojd,Sï" isysh yeisrùï wdÈfhka
úm¾hdi yeÕSï thska jefâ' h:d;;a;j a h wjfndaOhg thska ndOd
úo¾Ykd jdrh uqÿka meñfKk ;=re /lf.k Ndjkdfõ fhoùuhs'
meñfKa' h:dN+; [dKhla fkd ,efí' h:dN+; [dKh ke;slñka
fï l%u fol u tA tA mqoa.,hka wkqj id¾:l lr .; yelsfjhs'
ÿl jeäfõ' ;Kayd ÈÜÀ wdÈh keje; kej; jefvhs' nqof a Oda;m
a do
ld,hl u ,efnk fï úo¾Ykdj wks;H" ÿlaL" wkd;au fufia úo¾Ykd Ndjkdj iu úêhl fh§ fkd miqng
wjfndaOhg Wmldr fjhs' thska ks¾jdKdjfndaOh ie,efihs' W;aidyfhka f.k hd hq;= jk fyhska tys kshu f;areu my< lr
fï úo¾Ykdj l%ufhka iïnkaOh we;sjk fia jvk {dk .ekSug úY+oaêh ud¾. .; fï mdGh i,ld ne,Su fyd|h'
mrïmrdfjls' kqjK /fils' uq,k s a my< lr.;a {dkh thg —l:d Ndfj;nnd;s tF:mk hiud budh i[[dh
m%;m
s Ëj th jid isá flf,ia ika;dkhla my lsÍfuka my< LJOdh;k Od;= bJøsh ipp máppiuqmmdodÈ fNod Ouud
fjhs' Ñ;a;ika;;sh ;j;a Yla;us ;a fjhs' tfia Yla;us ;a ùug lreKq N+ñ' iS,úiqoê fpjÑF; úiqoê pd;s bud foj úiqoêfhd uQ,x'
folla Wmldr úh' tlla isf;ys l,la uq¿,af,ys ne£ ;=nq flf,ia ÈgÀúiqoê lXLdú;rK úiqoê" u..d u.. [dKoiik úiqoê"
u, wylaùuh' wfkl tA msßisÿ ùfuka wruqKg nei.kakd mámod [dKoiik úiqoê" [dKoiik úiqoë;s bud m[p
l=Y,mdËsl O¾u iuQyh n,j;a ùuh' fuys § kslï isáfhd;a tA úiqoêfhd idÍrx' ;iud f;iq N+ó N+f;iq Ofuuiq W..y
;sfnk n,h o my; jefgkakg bv ;sfí' kej; kej; i,a,laLK mßmqpPd jfik [dK mßphx lFjd uQ, N+;d foj úiqoêfhd
Ñ;a;mka;h s meje;aùfï § mQ¾fjdal; a l%ufhka mj;akd úo¾Ykd iumdfoFjd iÍr N+;d m[p úiqêfhd iumdfofJ;k
mrïmrdj meje;aùfï l%uh úo¾Ykd Ndjkdjhs' th W.ekaùfï §
Ndfj;nnd˜
fok Wmfoia /i nqÿrcdKka jykafiaf.ka my< jQfhah' ießhq;a
fï jkdys úo¾Ykd Ndjkdj jeãfï l%uh b.eka jQ úY=oaê
* mßYsIagh n,kq
ud¾.fhys tk ixËsma; l:djhs'
50 51

—úo¾Ykd m%{dj˜ flfia jeäh hq;=o@ hk fï mekfhys ^b& Od;=(- plaLq Od;=" rEm Od;=" plaLq ú[a[dK Od;=" fida;
ms<s;=r kï¦ fï úo¾Ykd m%{djg LJO - wdh;k - Od;= - bJøsh - Od;=" ioao Od;=" fida; ú[a[dK Od;=" >dk Od;=" .kaO Od;=" >dk
ipp - máppiuqmmdo - wdydr wd§ m%fNao we;s O¾uhka iaj,ËK ú[a[dK Od;=" ðõyd Od;=" ri Od;=" ðõyd ú[a[dK Od;=" ldh
.%yK idudkH ,ËK .%yKhg m%jD;a;sia:dk jk fyhska N+ñh' Od;=" fMdÜGín Od;=" ldh ú[a[dK Od;=" ufkd Od;=" Oïu Od;="
iS, úiqoêh yd ÑF; úiqoêh o hk fol m%{djg msysgjk ufkd ú[a[dK Od;= hk fï wgf<dia wdldr Od;+ka ms<sn|
fyhska uq,ah' ÈgÀ úiqoê" lXLdú;rK úiqoê" u..du.. iaj,CIKh W.; hq;af;ah' idudkH ,CIKh W.; hq;af;ah'
[dKoiik úiqoê" mámod[dK oiik úiqoê" [dKoiik úiqoê ^B& bJøsh(- plaLqJøsh" fida;sJøsh" >dksJøsh" ðõydJøsh"
hk fï úiqoê mi jeäh hq;= jk fyhska YÍrhhs' tfyhska tA N+ñ ldhsJøsh" uksJøsh" b;aÓJøsh" mqßisJøsh" Ôú;sJøsh" iqÅJøsh" ÿlaÅJøsh"
jQ O¾uhka ys W.a.y mßmqÉPd úiska kqjK mqyqKqj we;s fldg fidukiaisJøsh" fodukiaisJøsh" WfmlaÅJøsh" ioaêJøsh" úßhsJøsh"
f.k fyj;a ialkaO wd§ O¾uhka ys iq;uh [dKh Wmojdf.k i;sJøsh" iudêJøsh" m[a[sJøsh" wk[a[d;[a[iaidñ;sJøsh"
uq,a jQ úY=oê
a fol imhdf.k iÍr jQ úiqoê
a mi jvñka fï úo¾Ykd w[a[sJøsh" w[a[d;dùJøsh" hk fï foúis bJøshka ms<sn|
kqjK jeäh hq;=h hkq tA mdGfha woyihs' iaj,laIK o idudkH ,laIK o W.; hq;af;ah'
^w& N+ñ(- N+ñ kï msysgk ;ek hs' jvkakg n,dfmdfrd;a;= ^W& iÉp(- ÿlaLd wd¾h i;Hh" ÿlaL iuqoh wd¾h i;Hh"
jk m%{dj msysgk ;ek m<uqfjka ±k.; hq;=h' ye¢k W.; ÿlaL ksfrdO wd¾h i;Hh" ÿlaL ksfrdO.dñkS mámod wd¾h i;Hh
hq;h
= ' ke;fyd;a l:dj;a m%;I s G
a d rys; fjhs' tys ms<m
s okg hkakyqg hk isjqjeoEreï i;Hhka ms<sn| wjfndaOh W.; hq;af;ah'
o m%;sIaGdjla ke;sj ysia yeÕSula my< ùug bv ;sfí' tfyhska ^W& máÉp iuqmm
a do(-
m<uq fldg N+ñ ±k.; hq;h = ' ye¢k .; hq;h = ' W.; hq;h= ' jvkakg 1' wúoHd m%;Hfhka ixialdrfhda fj;s'
n,dfmdfrd;a;= jk kqjK jeãu kï fïÍuh' úlYkhhs' tys tA 2' ixialdr m%;Hfhka ú[a[dKh fjhs'
úlYkh me;sÍfï l%ufhka isÿúh hq;= h' tA me;sÍu wyfia fkdfõ'
3' ú[a[dK m%;Hfhka kdu-rEm fjhs'
fjk ;ekl fyda fkdfõ' ialkaOd§ka w;frys h" tA me;sÍu isÿúh
4' kdu-rEm m%;Hfhka i<dh;k fjhs'
hq;af;a' tfyhska rEm ialJOh" fõokd ialJOh" ix{d ialJOh"
ixialdr ialJOh" ú{dk ialJOh hk fï m[ap ialJOhka ms<n s |j 5' i<dh;k m%;Hfhka Miai fjhs'
iajNdj ,CIKh W.; hq;f a ;a h' idudkH ,CIKh W.; hq;f a ;ah' 6' Miai m%;Hfhka fõokd fjhs'
^wd& wdh;k(- pla L dh;k" fid;dh;k" >dkdh;k" 7' fõokd m%;Hfhka ;Kaydj fjhs'
ðõydh;k" ldhdh;k" ukdh;k" rEmdh;k" ioa o dh;k" 8' ;Kayd m%;Hfhka WmdÞkh fjhs'
.kaOdh;k" ridh;k" fMdÜGíndh;k" Oïudh;k hk fï 9' Wmdodk m%;Hfhka Njh fjhs'
oajdoidh;khka ms<sn|j iaj,CIK iy idudkH ,CIK W.; 10' Nj m%;Hfhka cd;sh fjhs'
hq;af;ah'
11' cd;s m%;Hfhka crd urKh fõ'
52 53

fï wdldrfhka i|yka máÉpiuqmamdoh ms<sn| wjfndaOh ;j;a m%ldr follska i;a;ja fhda ;=ka jeoEreï fj;s' ;slÅ
a Jøsh
my< lr .; hq;af;ah' fuys wúÊcdfõ mgka crd urKh olajd i;a;ajfhda" uÊ®êuJøsh i;a;ajfhda" uqÈJøsh i;a;ajfhda hk
wx.fhda fodf<diafofkla jkakdy' jYfhka o ixlafIam reÑlfhda" uOHu reÑlfhda" úia;dr reÑlfhda
^t& wdydr(- ln,sxldr wdydrh" Miai wdydrh" ufkdai[afÉ;k hk jYfhka o fõ' fudjqka i|yd o hf:dal; a jQ ilkaOdÈ foaYkdfjda
wdydrh" ú[[dK wdydrh hk isõ jeoEreï wdydrh ms<n s | h:dN+; mj;ajk ,oy'
{dkh ÈhqKq lr .; hq;f a ;ah' fu lshk ,o N+ñ N+; O¾uhka md<s bJøsh foaYkdj wkd;au ,CIKh myiqfjka W.ekSug yelsjk
jYfhka yd w¾: l:d jYfhka Woa.%yKh l< hq;af;a h' keje; fia mj;ajk ,oafoah' fï bJøshfhda BYajrd§ka fuka ;uka yd
kej;;a w¾:h ±k.kakd woyiska úpdÍu úuiSu l< hq;af;ah' tl;=j mj;akd O¾uhka w;frys wêm;slï olajkafkdah' th
hf:dala; N+ñ N+; O¾uhkays {dk mßph" kqjK mqyqKqj" Tjqka yg ,enqfka O¾u;d jYfhks' fï l%shdj fufia jk fyhska
jij;a;s flfkla ke;a;dy" fï O¾u fufia Y=kHfhdah"
isÿjkafka tys {dkh wdfiú; ùu fya;= fldg f.kh' tA wdfijkh
wjYj¾;syq h hkq fuhska meyeÈ,s jk fyhska wkd;au ,ËKh
jkdys tys Y%jK jYfhkq;a Wm mÍlaId jYfhkq;a fkd msßfy,d
iqjfia wjfndaO lr .; yels jkafkah'
flfrk ukisldrfhka ,efnkafkah' tfyhska jev leu;s
fhda.djprhd fuys fkd mudj fhÈh hq;h = ' fufia fï O¾uhka ys —ialJOfhda o" wdh;kfhda o" Od;=yq o" bJøsfhda o hk oyï
{dk mßph uq, § ÈhqKl q r.; hq;h
= ' NdjkdNsfhda.fha § wruqKg fldgia i;frys u ms<m s e§u" meje;auh" keje;auh" tA foflys u
.; hq;= jkafka thhs' fya;j
= hk l%ufhka oelSu iemhg fya;= fjhs' tfia fkd fjf;d;a
ÿlg fya;= fjhs˜ hkq m%ldY lrkq i|yd i;H foaYkdj meje;af;ah'
úo¾Ykd Ndjkdfõ § lguyka wruqK jYfhka fkd .;
úo¾Ykdfõ uq,a fol(-
hq;= hhs wyla l< tl o ixialdrfhla ke;' tfia jqj;a mqo.
a ,hdg
.e<fmk ieáfhka wruqKq fhdod .;hq;= jkafkah' fuys N+ñ úo¾Ykd m%{djg uq,a folla we;af;ah' ud¾. m%{djg o uq,a
jYfhka tla fldgila lS j o lreKg ms ß uefi;;a il, folla we;af;ah' ud¾. m%{djg o th tfia u ,efnhs' iS, úiqoê a h"
i;a;ajhkg .e,fmkfia l¾uia:dkh foaYkd lrñka fufia Ñ;a; úiqoaêh hk folh' fï fol ;sfnk ;dla m%{dj uq,a nei
ilkaOdÈh fmkakqï l<y' .kafkah' ke;fyd;a th fkd fjhs'
i;a;ajfhda tla l%uhla wkqj fldgia ;=klg fn§ isáhy' 1 iS, úiqoaêh kï(-
rEmiuqÜGdkfhdah" wrEm iuqÜGdkfhdah" WNh iuqÜGdkfhdah hk —iS, úiqoê kdu iqmßiqoOx md;sfudCL-
jYfhks' tys wrEm iuqÜGdkhka i|yd ilkaO foaYkdj úh' tys ixjrdÈ p;=nìOx iS,x˜
wrEm i;r wdldrfhlska fnok ,oafoah' rEm iuqÜGdkhka i|yd hkq fyhska ie±yefhka YsËdmo YS,h /lSu" bJøshoajdrfhka
wdh;k foaYkdj meje;af;ah' tys rEm O¾ufhda wvla iys; fldgia rd.d§ flf,ia my< jkakg bv fkd ;nd isysfhka hq;=j úiSu"
oYhlg fnÿkdy' WNh iuqÜGdkhka i|yd Od;= foaYkdj Èú meje;a ùu i|yd ;udg fkd .e<fmk kqiqÿiq fkd ±yeñ foa
meje;af;ah' tys rEm wrEmoajh u fn§ we;s fyhsks' fkd f.k msßisÿ Ôúldj ù¾hfhka hq;=j /l.ekSu" wdydrdÈ
54 55

jYfhka ;ud mßfNd. lrk ;dla ±h m%fhdackh jYfhka" ms<l s ,


= a jkafka thg hf:dala; N+ñfha iaÒrj msysgd .ekSug Wmldr jk
jYfhka" Od;= jYfhka kqjKska m%;HfõËd lrñka isysfhka fyhsks' YS,fhka m%;sIaGd isoaêh fjhs' iudêfhka m%;sIaGdj iaÓr
fh§ msßisÿj úiSu hk md;sfudlaL ixjr iS,h" bJøsh ixjr fjhs' thska m%{dj jeãug fyd|g wjirh ,efnhs' —i;sys iS,
iS,h" wdÔj mdßiqoê
a iS,h" mÉphikaki s i
a ;s iS,h hk isjq msßisÿ úiqoêhx ÑF; úiqoêh[p whx m[[d uQ,cd;d kdu fyd;s kdi;s˜
is,a /lSfuka msßisÿ ldhsl jdpisl meje;aula ;nd .ekSuh' —iS, úiqoaêh we;s l,ays Ñ;a; úiqoaêh o fol u we;s l,ays fï
2 ÑF; úiqoêh kï(- m%{dj uq,a .;af;a kï fjhs˜ hk wdpd¾h Oïumd, iajdókaf.a
—ÑF; úiqoê kdu iWmpdr wgG iudmF;sfhd˜ hkq neúka jpkh o ie,elsh hq;=h'
Wmpdr iys; wÜG iudm;a;syqh' tys wÜG iudm;a;s kï m%:u 3 m%{dfõ YÍrh(- ÈÜÀ úiqoaêh" lxLdú;rK úiqoaêh"
OHdkdÈ jYfhka ,efnk rEmdjpr iudm;a;s i;r o" wrEm OHdk u.a.du.a. [dKoiaik úiqoaêh" mámod [dKoiaik úiqoaêh"
jYfhka ,efnk iudm;a;s i;r o hk wgh' fï wjia:dfh ys
[dKoiaik úiqoaêh hk úiqoaê mi úo¾Ykd m%{dfõ YÍrhhs'
,efnk iudêhg w¾mKd iudêh hhs lshkq ,efí'
l%ufhka fkd msßfy,d j¾Okhg m;a lr .; hq;af;ls' YÍrh
;jo fï iudm;a;s wg ,eîug m<uqfjka tlS uyoa.; is;a
msßySfuka iïmQ¾K wNdjh isÿjk fyhsks'
my< jk Ñ;a; ùÓfha uq,skq;a Wmpdr kñka is;a my< jkafkah'
tA is;a my< fkd ù o Wmpdr is;a muKla my< jkakg bv we;af;ah' m%×j msßfyk ieá
fï foj¾.h u Wmpdr kdufhka olajk ,o nj o; hq;= fjhs'
—úmiaikdhdkslhd f.a ;kslr Wmpdr iudêh fyda th ^w&' wkqf,dau [dKfha fkd jeãfuka máÉp iuqmamdoh
ke;akï CIKsl iudêh fyda Ñ;a; úY=oaêh jkafka h˜hs .ek;a" ksjk .ek;a úreoaO u; my< ù kqjK msßfyhs'
mqrdKdpd¾jjrhka úiska m%ldYs; fyhska fï CI‚l iudêh o ^wd&' ixLdrefmlaLd [dKfha ydksfhka ixialdrhka ys
Ñ;a; úiqoaêh jYfhka l%shd flfrhs' úo¾Ykd Ndjkdjg Ñ;a; WfmaCIdj my< lr.kakd wkaou fkd oekSfuka kqjKska msßfyhs'
úY=oaêh jYfhka fufia wjia:d ;=klska mgka .ekSug bv we;s ^b&' uq [aÑ ;= l uH;d [dKfha mßydks f hka la f ,a Y
fyhska OHdk is;a ke;sj úo¾Ykd jvkag fkd yelsh hk u;h
ixialdrhka w,a,d .;a .ekau yßkakg fkd yelsj fkdfhla
wfya;=l nj ie,lsh hq;=h'
f,iska kqjKska msßfyhs'
àldpd¾h Oïumd, ysñfhda o —Wmpdr iudêms wmmkd iudê
^B&' ksíìod [dKfha mßydksfhka wNsr;s i[a[dj jeã
úh úmiikdh wêgGdk Ndjf;d ÑF; úiqoêfhj˜hs Wmpdr
iudêh o w¾mKd iudêh fuka úo¾Ykdjg msysg jk fyhska l=Y,O¾u mËfha wkNsr;sh ke;sj kqjKska msßfyhs'
Ñ;a; úiqoaêh uehs fï w¾:h u m%ldY l<y' fï ms<sn| iïmQ¾K ^W&' wd§kj [dKfha mßydksfhka i;a;aj ixialdrhka
wjfndaOhla my< lr .ekSug ;j;a Tíng ÈhqKj q g muqKj
q d .; ms<sn|j mj;akd wdYajdo ix{dj lvd .ekSug neßj jeãfuka
hq;=h' fï iS, úiqoaêh;a" Ñ;a; úiqoaêh;a hk fol m%{djg uq,a ÿlg m;aj kqjKska msßfyhs'
56 57

^W!&' Nh [dKfha mßydksfhka tAldka;fhka Nh jYfhka iS,h ±kSu tflls' tys ms<sme§u tflls' tfyhska iS,hka
±k .; hq;= ixialdrhka i¾m" .sks" úI wd§ka iu. tlg jeà ms<sn| oekSu my< lr .;a mu‚ka YS, úiqoaêfhys msysá fha
úkdY uqLhg m;ajk ì<s÷ka fia tajd weiqre flfrñka ÿlg m;aj fkdfõ' Ñ;a; úiqoaê .ek o ie,lsh hq;af;a fufia uehs'
kqjKska msßfyhs' —kys flj, cdkk ufF;k ÑF; úiqoêhd m;sgÀf;d kdu
^t&' WohjHh [dKfha mßydksfhka WÉfþo ÈÜÀ" iiai; fyd;s' kp ;F: wm;sgGdh Wmß úiqoêfhd iumdfo;=x iCld˜
ÈÜÀ f.k ñ:Hd oDIaál j [dKfhka msßfyhs' hkq àldpd¾h jpkhhs' ;kslr ±kSï mufKlska iS,
fï wdldrfhka mámod [dK oiaikh jeã ke;s kï kqjKg úiqoaêfhys msysáfha kï fkd fjhs' tys fkd msysgd u;= úiqoaêka
wh;a wxf.damdx. fkd ,eî th msßySug m;afjhs' iïmdokh lsÍug fkd yelaflah˜ hkq tys f;areuhs'
2' u.a.du.a.[dK oiaikh fkd jeãfukqÿ fufiau .; hq;= fkd úo¾Ykdfõ l%u fol
.; hq;= m%;sm;a;sh f;areï .kakg fkd yelsj fkd .; hq;= u.
iu:hdksl l%uh iy iqoO a úmiaikdhdksl l%uh hhs úo¾Ykd
.ekSfuka" .; hq;= u. fkd .ekSfuka iïmQ¾K m%;sm;a;sh
Ndjkdfõ l%u folls' tys iu:hdksl kï —COdfkjd COdkQmpdfr
mekf.dia kqjfKa msßySu isÿ fjhs'
jd m;sgGdh úmiikx wkqhf q [cJ;fii;x kdux˜ hkq lS fyhska
3' lxLdú;rK úiqoêh fkd jeãfuka o i;a;ajhd ms<sn|j;a" m%:udÈ OHdkfhl msyg s d fyda tys Wmpdrfhys msygs d fyda úo¾Ykd
i;a;ja hd jik f,dalh ms<n s |j;a" fkdfhla wdldr ielhg Ndck Ndjkdfõ fhfokakd yg lshk kfuls' fufia iu:hdksl
ù kqjfKa msßySu isÿ fjhs' fhda.djprhd yg úo¾YkdNskf s jYh jkafka l,ska ;ud ;=< my<
4' ÈÜÀ úiqoaêh jeã ke;slñka fkd fhla wdldr ñ:Hd woyia lr .;a OHdkdÈhla oajdrlr .ekSfuks' iqoaO úmiaikdhdkslhd
jeãfuka iuH.a oDIaáh j| ù kqjfKa msßySu isÿfjhs' yg tfia l,ska ÈhqKq lr .;a iu:fhla ke;' Tyqf.a Ndjkdj
5' [dKoiaik úiqoaêh kï jevqKq [dKh hs' th imqrd .ekSuh iu:hg fkd uqih q ' Tyqg wrEm fldgia m%lg ke;s fyhska wdrïNfha
Ndjkdfõ m%Odk f;areu jkafka' úmiaikdNsksfjih rEm fldgia ud¾.fhks' iu:hdkslhdf.a
fï wdldrfhka kqjKg wjYH jk wxf.damdx. iïmQ¾K wNsksfjih rEm wrEm folska u ,efí' Tyqg tA foj¾.h u m%lg
lr.ekSu fya;= fldg m%{d YÍrh iliajk nj ie,lsh hq;=h' jk fyhsk's fï wdldrfhka wdrïN lrk úmiaikd {dk mrïmrdj
fï wjhj m[aplh iuqÈ; ùfuka tAlika;dk Ndjhg meñŒfuka iïmQ¾K jkafka fï fomËh ;=<u úiqoê a is; ÈhqKj q g m;aùfuks'
m%{d YÍrh y÷kajd Èhyels fjhs' tfia ±lafjk wjhj mfika ima; úiqoê
a h
ÈÜÀ úiqoêa h;a" lxLdú;rK úiqoêa h;a YÍrfha mdo oajh jYfhka
1' iS, úiqoêh" 2' ÑF; úiqoêh" 3' ÈgÀ úiqoêh" 4' lXLdú;rK
o; hq;= fjhs' u.a.du.a. [dKoiaik úiqoê
a h" mámod [dKoiaik
úiqoêh" 5' u..du.. [dKoiik úiqoêh" 6' mámod [dKoiik
úiqoê
a oajh yia;oajh jYfhka o; hq;= fjhs' [dKoiaik úiqoêa h
úiqoêh" 7' [dKoiik úiqoêh hkq úiqoê a ima;lhhs'
YS¾Ih jYfhka o; hq;=h'
58 59

tys i|yka uq,a úiqoaê fol m<uqfjka y÷kajdfok ,oafoah' hq;=h' yeu fohla u fufkys fldg lsÍug mqreÿ úh hq;=h'
ÈÜÀ úiqoaêfha mgka we;s úiqoaê mi ±ka fuys y÷kajdÈh hq;=j W;aidyfhka th l< hq;=h'
;sfí' fï úiqoê a ka ms<n
s |j kshu f;areu my<jkafka fuhg wh;a m%;sM,(- .=rEmfoaY wkqj Ndjkdfõ fhfok mskaj;=ka yg
Ndjkdfõ fh§fuks' tys iq;uh jQ [dKh my<lr .ekSug kï" w;r u. ,efnk ndOlhka u. yrjd .; yels fjhs' th ke;s
weoys,su;aj úo¾Ykd Ndjkd WmfoaYhkays úuiqï kqjK fhoúh ;eke;a;d úiska w;rl is; fkd kj;sk fia ukisldr Ñ;a;
hq;=h' tA ms<sn| j úfYaIdjfndaOhg ye¢kaùu" ms<sfj;" m%;sM," mrïmrdj meje;aúh hq;= h' ixialdrhkaf.a meje;au jk fï Od;+ka
wkqiia hk l%u i;ßka {dkh fufyh úh hq;=h' ms<sn| ,CIK ri mÉpqmÜGdkdÈh fufiah'
ye¢kaùu(- ÈgÀ úiqoê
a kï —kdurEmdkx h:djoiikx ÈgÀ 1' mGúh(- ;o ±ä nj" r¿ nj" wfkla Od;+kag msysg ùu"
úiqoêkdu˜ hkq fyhska kdu rEmhka ms<n s | we;s ;;= ±lSuhs' ;ud fiiq O¾uhka ms<s.kakd ieá hk fï wdldrfhka ±kSu fjhs'
Ndjkdjg fhdod .;a wruqK uq,k
s a rEmhla fjkakg o mq¿jk' wrEmhla
2' wdfmda(- je.sfrk iajNdjh" wfkla O¾uhka j¾Okh lrk
fjkakg;a mq¿jk' tA tfia .;a kdu-rEmhkaf.a ,CIK jYfhkq;"a
.;sh" ms~q lsÍfï ieá yeÕSu hk fï wdldrfhka ±kSu fjhs'
ri jYfhkq;a mÉpqmÜGdk jYfhkq;a jegeySu isÿúh hq;h = '
3' f;afcd(- WKqiï
q iajNdjh" meieùu" fïÍu" uDÿnj yerùu"
ms<f
s j;(- Ndjkdjg .kakd l¾uia:dk fldgia úo¾Ykdfõ
hk fï wdldrfhka ±fkhs'
§ YÍr jYfhka ±la jQ foa úh hq;=h' tkï ilkaO Od;= wdÈhhs'
ilkaO jYfhka ie,elSfï § uki bÈßhg yuqlr.;a flaid§ 4' jdfhda(- msïîfï iajNdjh" p,kh" ;,a¨ lsÍu hk fï
rEm fldgila fyda thg we;=<;a m%lg j jegefyk jdfhda Od;= wdldrfhka ±fkhs'
fldgila fyda úh yelsh' flaid§ fldgiaj, mGú Od;=j m%lgh' fï yeÕSï my< jkafka hf:dala; wkaoñka wruqK foi
ms;a;d§ fldgiaj, wdfmda Od;=j m%lgh' wdkdmdkdÈfhys jdfhd tlÕ is;ska ne,Sfï § tA fufkys lsÍu mj;ajk Ñ;a; mrïmrdj
fldgia m%lgh' NdjkdrïuKhg uq,§ fyd|g u m%lg fldgila ÈhqKq ùu fya;= fldg f.kh' Ndjkd ukisldrh fkd lvjd
fj; is ; fhdojd wNs k s f jih i,ld .;hq ; = nj uQ , s l f.khdu fï úo¾Ykdfõ m%Odk ld¾hh hs' ,efnk ;dla wruqKq
úo¾YfkdamfoaYhhs' m%lg fkd jk foa uq,ska we,a,Sfuka m%;sM, fufkys lsÍfuka i;s iïmc[[h ,efí' tfia fkd fjf;d;a"
ÿria: fjhs' tfia is; t,an .kakd tA wruqK keje; keje; is;g m%udoh hs' uqgGii;sh hs' uqgGii;s mqo.
a ,hdg Ndjkdfjla fldhskoa @
fyd|g m%lg jQjla lr .; hq;=h' wdrïNfha § tlla jYfhka tfyhska wm%udo m%;sm;a;sh rlsñka ;udf.a wdikfha lh jÈk
±fkk fmfkk tA fldgia is; ;ekam;a ùfuka" ÈhqKj q g m;aùfuka ieá o" thska ldh iïMiaih ,efnk ieá o fufkys l< hq;=h'
th fnÈ fn§ jegefykakg mgka .kshs' tfia jegeySfï § tA tA fufia lsÍfï § wef.a fõokdj my< fjf;d;a th o" is; neyer
fldgiaj, l%h s dldÍ iajNdjfhda o" is;g jefok iajNdjfhda o" tys hf;d;a th o" fjk hïlsis weiSï wdÈhla ±kqfKd;a th o fufkys
wdOdr iajNdjfhda o meyeÈ,s jkakdy' th isÿfjk;dla ukisldrh l< hq;h= ' wka;us fha tA ish,a, wNsNjkh fldg NdjkdrïuKhg
fyj;a i;sh;a iïmc[a[h;a fyd¢ka ;ekam;alñka mj;ajd .; myiqfjka is; hjkakg yels fjhs'
60 61

;udg fyd|g ±fkk ;udf.a isref¾ p,kh fufkys lsßu fuys i`oyka l< ms<sfj; b;d ixfCIam l%uhhs' wgf<dia
myiqh' th o rEmhhs' tA rEmhkaf.a my<jk ieá" ìfok ieá wdldr ms<f
s j;la fï i|yd olajk ,oafoah' tA l%uhka wdpd¾hjreka
jegefykjd we;' tys tl p,khla fkdj p,k rdYshla u mj;sk úiska f;areï f.k tA tA wjia:dj, § tA tA mqoa.,hkaf.a iqÿiqlï
ieá ukisldrhg bÈßm;a fjkjd we;' thg iïnkaO kdu O¾uhka wkqj fhdok nj ie,elsh hq;h = ' fhda.djprhdg tA yeu l%uhla u
l%ufhka jegfykakg mgka .kakjd we;' fkd ±kSfuka Ndjkdjg mdvqjla fkd jk nj o; hq;=h'
fufia tA tA rEmd rEm O¾uhkag wh;a ,ËKdÈh;a iuÕ tA tA ;jo fu ÈÜÀ úiqoêa h ms<n
s | ms<f
s j; fuys ±lajf
Q ha iu:fhys
fldgia tlska tlg fjka fjka fjñka msßisf|ñka my<jk ±kSu mqreÿ mqoa.,fhl= iïnkaO Ñ;a; ;;a;ajh wkq.ukh lsÍfuks'
kdu - rEm mßÉfþo [dKhhs' .kakd wruqKg is; fyd¢ka l,ska Tyq Ñ;a; úiqoê
a h ,nd isá fyhsk's tfia mqreoaola ke;s Y+oO
a
fhdodf.k ys£ug yels fjhs' tfyhska tys óg l,ska ±k.kakg úo¾Yl fhda.djprhd úiska fuys § óg jvd jev /il fhÈh
fkd ,enqKq úis;=re ±kSula my< fjhs' w;a md È.yeÍï wdÈh o hq;=h' wdpd¾hjrhd úiska o tA wkaoñka wkqYdikd l< hq;=h'
fufkys lsÍfuka u isÿfjk fyhska thg is; hefjk úg is; tys ilauka Ndjkdj;a" wdik Ndjkdj;a wfkla yeu bßhõ /i;a
jefgk ieáfhka o" yefmk ieáfhka o jegefyhs' l%ufhka
iudêh jefvk fia fhdojd,Sug fuys § l¾uia:dkdpd¾hjrhd
ukisldrh ÈhqKq lrk úg fï yeu ;eku úfYaI oekqu my<
Wkkaÿ úh hq;= fjhs'
fjhs' .=rEmfoYh we;sj fï Ndjkdj f.k hd hq;= nj fuys §
úfYaIfhka f;areï .; yels fjhs' m%:ufhka iu:fha jev fkd fldg úo¾Ykdfjka u fï
Ndjkdj wrUk mskaj;=ka úiska ixLdr iïuik ld,fha § mGú
uq,§ Ñ;a; iudêh ÈhqKq fldg f.k isáhl=g rEmhka ms<ns |
wd§ Od;= jYfhka ukisldrh fyj;a ie,lSu mqreÿ l< hq;=h'
tllska tlla fjkafldg ±kSu blauKska isÿ fjhs' wrEm jQ kduhka
tys § Od;=ka ms<n
s | iajNdj lD;HdÈh iys; j wjfndaOh hf:dla;
ms<sn| j o tfiau ±kSu fjhs' fuys § bÈßm;a jk yeu wruqKl
§ u fï fjkafldg .kakd ±kSu my< fjhs' wruqK;a wruqK i,a,laLK Ñ;a;hg meyeÈ,s fjhs' fï wjia:dfõ § is; t;rï u
±kSu;a fjka fjka ù is;g ±fkk wjia:dfõ § i;a;aj mqoa., msßisÿ fkd jk fyhska w;ßka m;r tA i,a,laLK Ñ;a;hg ndysr
yeÕSï ke;s fjhs' wruqK fnÈ fn§ jegfykakg mgka .kshs' ldud§ wruqKq o yuqjkakg" iïnkaO ù my<jkakg" bv ;sfí'
mdvï ksid fkdj" wid .ekSula ksid fkdj" wkqkaf.a l:djla fuys fhda.djprhd yg ,eî ;sfnkafka laIKsl iudêhhs' th o
úYajdi lsÍu ksid fkdj" ;udg u fï yeÕSu my< jkúg is;g w;sYhska ;reKh' tfia u ÿn,h' fï iajNdjhka fya;= fldg
b;d Wiia Yla;shla ,eî we;af;ah' ,efnk;dla wruqKq iïnkaO f.k w;ßka m;r my<jk úlaIm s ;
a Ñ;a;hka hf:dal;
a i,,CLK
lrf.k mj;akd fï Yla;sh;a iu. hf:dla; yeÕSu fï kdu Ñ;a;hka úiska hgm;a lr .ekSfï iu;alu ,efí kï" tl,a ys
rEm mßÉfþo [dKhhs' fuhska ,efnk wdksixih Tng fufia ldupPkaod§ kSjrK n,h uevqKq nj f;areï .; hq;= h' wruqfKys
±fkhs' i;a;aj iïfuday ke;s fjhs' ñ:HdoDIaÀ ke;s fjhs' ál fõ,djla r|jd .ekSug iu;a fyhska" m%;smlaI O¾uj,ska
wiïfuday N+ñfhys is; msysghs' h:dN+; o¾Ykh" kdu rEm wkNsN+; fyhska o Wmpdr iudêhg iudk n,hla tys ;sfí'
jj;a:dkh" ixLdr mßÉfþoh hk kï o fuhg jHjydr flfr;s' —fidms y s wdruufK tldldfrk mjF;udfkd mámfCLk
62 63

wkNsN+f;d wmmsf;d úh ÑF;x kspp,x Gfm;s˜ hkq úiqoaêu.a. jegefykakg mgka .kafkah' thska ÈhqKq jQ fï kqjKg ,efnk
àldpd¾h jpk fyhska fï ËKsl iudêh o fyd|g Yla;u s ;a nj yeu wruqKla u meyeÈ,sj fmfkkakg mgka .kafkah' Ndjkdfõ
o; hq;h= ' úo¾Ykd Ndjkd fõ fhÿkyqf.a i,a,laLK Ñ;a;h hï fhfok fhd.ajprhdg tA i|yd úfYaI W;aidyhla ke;;a
m%lg wruqKla /f.k mj;S kï" th tla wruqKla i,ld B<Õg wkdhdifhka tA ms<sn| jegeySu isÿjkafkah' th ´kElñka is;d
tn÷ u ;j;a wruqKla o" B<Õg ;j;a wruqKla ±hs i,a,laLK .ekSfuka my< fjf;d;a Ndjkduh [dKh fkdfõ' Ñka;duhhs'
Ñ;a ; mrïmrdj tla wdldrfhls k a fjk is ; ls k a w;rla tkï iajYla;sfhka ÿgq weiQ W.;a foa wkqj my<jk [dKh hs'
ke;sj mj;shs' wruqK kdkdldr jQj;a tA yeu ;ek u tl u Ndjkduh [dKh fï folska u ÈhqKq jQ" O¾u iajNdjh jid isá
i,a,laLKdldr jQ Ñ;a;fha iudNs;dldrh tl iudkh' m<uqjekak flf,iqka ÿre ù fuka my< jk kshu ±kSuhs'
hïn÷ iudys ; ^tlÕ& jQ is f ;ls k a i,ld kï fojeka k ÈÜÀ úiqoaêh kï i;a;j a mqo.a , yeÕSfuka wyla jQ msßisÿ
;=kja ekak o tnÿ jQ is;k
s a i,lhs' yeu i,a,laLKh u iudys;h' ±kSuhs' ifodrg wruqKq jk;dla rEmd § wruqKq kdu - rEm folg
fufia meje;s fï is; m%;smCI kSjrKhkaf.a n,hg hg fn§ jegfyk l,a ys i;a;j a mqo.
a , iïfudayhg bfvla fkd ,efí'
fkd jQfhah' fun÷ fï ËKl iudêh w¾mKd iudêh fia fufia fï ñ:Hd oDIaáfhka mdßY=oê a h ie,efihs' Ñ;a; n, jefvhs'
n,j;a hhs o; hq;=' fï Ñ;a; úiqoaêh hs' iudê n,h ÈhqKq ù ;sfnhs' .;a wruqK yer wka wruqKq wvq h' tys
Wmpdr;a OHdk O¾u;a Ñ;a; úiqoê a h nj w¾:l:dfõ m%ldYs; ;ekam;a fjhs' fufkys lsßu myiqh' ,efnkd ;dla wruqKq yeuúg
úh' fï úo¾Ykd mQ¾jl Ndjkdfõ Ñ;a; úiqoaêh fuys m%ldYs; u fufkys lsÍug iu¾:fõ' yuqjk wruqKl uq," ueo" w. hk
ËKs iudêh hs' tho Wmpdr iudêfhys ix.%y lsÍfuka hf:dla; fï wjia:dj,ska jeä fldgila w;Hka;fhka fufkys l< yels
m%ldYh lrk ,o nj o; hq;h = ' Wmpdrh muKla ,efnk l¾uia:dk fjhs' thska i,a,laLK Ñ;a; mrïmrdj fkd kj;ajd È.g f.k
uq, § oljk ,oafoah' tys zWmpdrhZhs lSfha ËKsl iudêh uehs' hdug Wkkaÿj t;eka isg my< fjhs'
—mGuii ®dkii mßluux f.d;%Np + mGuii ®dkii wkk;r l¾uia:dkdpdÍka jykafiag fï ;;a;j a h oek.kakg ,enqKq
mppfhk mppfhd˜hs jod< mßÈ OHdk Ñ;a; ùÓfha ,efnk" OHdk úg Wkajykafia iqÿiq mÍËKfhlska miq fufkys lsÍu ÈhqKq
Ñ;a;hg uq,ska ,efnk is; fuka u thska m%:u mßl¾u jYfhka lsÍug Wmfoia fokakdy' fhda.djprhdf.a ieu bßhõjl u tA
Wmokd wjia:dfõ Ñ;a; o zWmpdrZ kdufhka jHjydr lrk ,o ÈhqKq ukisldrh fkd kj;ajd f.k hdu isÿ fjhs' wdik
fyhska fuhg Wmpdr kduh iqÿiqh' Ndjkdfõ § o" ilaufka § o úfYaIfhka fuys m%;sM, u;=jkakg
kdu rEm mßÉfþo [dKh fï Ñ;a; úiqoê a h iïmQ¾K ùfuka mgka .ksh's fuys § fhda.djprhdf.a jev fndfyda fyñka isÿfjhs'
,efnkafkah' tys § kdu rEm foj¾.h kshu jYfhka fn§ kqjKg Tyqg w;a md È. yeßfï §" yels<Sfï § m<uqfjka tA tA l%shd
fmfkkakg mgka .kshs' NdjkdrïuKh i|yd wdYajdi m%Yajdi meje;aùfï leue;s is;a jegefyhs' fufia yeu l%shdjl § u fol
fyda tA fõ.fhka oefkk YdÍßl p,kh fyda fhdod f.k fol ie,elSug isÿ fjhs' wels<f S ï leue;s is; we;s l,ays wels<u
S
;sfí kï Tyqg fï ixLdr mßÉfþoh b;d meyeÈ,s f,ig isÿfjhs' È. weÍfï is; we;s l,ays È. weÍu isÿfjhs' ;udg fyd|g
64 65

u rEmd rEm O¾uhka m%lgj jegefyk fyhska tys fya;=ka o flfrys o" wdpd¾hhka flfrys o" ;udg Wmldr jQjka flfrys o
m%;HlaIj jegefykakg mgka .kshs' m%lg jQ kqjKg yuqj tk uy;a Nla;shla Tyqf.a uqúka m%ldY fjhs' Wyq,kakg fkd yels
fï wjfndaOh ÈhqKq jQ miq rEmh my< ùug fya;=jk wúoHdj" wkaoñka n,j;a m%S;shla .,kakg mgka .kshs' th ks;ru m%ldY
;DIaKdj" l¾u hk fï fya;k
+ a ms<n
s | wjfndaOh o wkqudk jYfhka flfrñka l¾uia:dk Ndjkdj mjd uolg k;r lrhs'
,efí' kduh jk is;g;a is; iïnkaO O¾uhkag;a fya;= o m%;HlaI Ndjkdfjka msg mek mj;akd fhda.djprhdf.a fï ;;a;j
a h
jYfhka u wjfndaOh fjhs' Tyqf.a Ndjkd ÈhqKqjg ndOl fyhska fuys § Wmfoia fokakdf.a
tA fufiah(- msysg b;d Wiia jYfhka ie,lsh yelsh'
rEm wruqKla wefia .eàu ksid o" Yío wruqKla lfka .eàu —bñkd mk [dfKk iuJkd.f;d úmiifld nqoO idik
ksid o" .kaO wruqKla kdisldfõ .eàu ksid o" ri wruqKla Èfõ ,oOiidfid ,oOm;sfgGd ksh; .;sfld pq,, fid;dmfJkd
.eàu ksid o" fMdÜGín wruqKla lfha .eàu ksid o" is;a my< jk kdu fyd;s˜ hkq fuys wdksixi olajk l:dj hs'
ieá o" Miai fõokd i[aØ fÉ;kd my< jk ieá o m%;HË fï {dkfhka iïmQ¾K jQ úo¾Yl fhda.djprhd nqÿ iiqfkys
jYfhka jegefyk úg fun÷ wjia:dfõ Tyqg mÉph mß.a.y wiajeiqï ,oafols" msyg
s ,oafols" ksh; .;sl pq,,
a fida;dmkakfhls
[dKh my<fõ' l¾u mrïmrdj;a úmdl mrïmrdj;a meyeÈ,s jk hkq tys woyi hs'
l,ays fï fhda.djprhd yg lxLdú;rK úiqoê a fhka Ñ;a;h ÈhqKf
q õ'
l¾uhla lrkafkla fyda úmdlhla ú¢kafkla ke;ehs jegeySu u.a.du.a. [dKoiaik úiqoê
a h
isÿfjhs' lxLdú;rK úiqoaêh fïreKq miq NdjkdrïuKfha uq,;a"
tfyhska jod<y(- ueo;a meyeÈ,s j fjka fjkaj ±fka' tA wdrïuKfha uq,a uq,a fldgia
my<fjñka my<fjñka" ke;sfjñka ke;sfjñka hk l,ays B<Õ
—tjfu;x wNs[Øh - NsCLq nqoOii idjfld
wruqKq my< jk nj o meyeÈ,s fjhs' ilaufka § md ;eîï" tiùï
.uNSrx ksmqKx iq[[x - mpphx máúc®;s˜
hk fuyso ys£ï wdÈfhys § yg.kakd ÿla fõokd j,§ o tlla
fï fufia oek nqoaO Y%djl uyKf;fï ishqï jQ fjol my<ù mej;S ke;s ù l%ufhka ikaif s |k ieá m%;HËj wjfndaO
ldrl Y=kH jQ m%;Hh m%;sfõO flfrhs' fjhs' yg.kakd ÿlaL fõkdÈh lSm úgla fufkys lsÍfï §
tys m%ÓM, kï(- ikais£ufõ' fufia fuys È fhda.djprhdf.a is;g kdu - rEm
lXLdú;rK úY=oêfhka iïmQ¾K ùfuka tA mqoa.,hd yg iïu¾YKh fyd|g wiqù mj;shs' tA fya;= fldg f.k WojHh
,efnk m%;Ms , kï" fhda.djprhd ukisldr N+ñfha .eUqrg f.dia folska f;dr lsis;a ke;s nj jegefyhs'
we;s nj yeÕfjk bßhõ o" l:d o" fjk;a tn÷ .;s meje;=ï i,a,laLK Ñ;a;h jQ úo¾Ykdjg ke.=Kq O¾uhka meje;s
weiqre lrk ieá ±k.kakg ,eîu" ld,;%h ms<ns | jQ Ôú; ielhka meje;S ;=ks ù hka;ñka oefkk ;;a;j
a hg o m;a ù wjikays ish¨
,syS ;sfnk ieá o m%ldY fjhs' fï fya;= fldg f.k ;=kqrejka wkaoñka ke;s ù hkq is;g oefkk fyhska f.ù f.ù hk
66 67

f;arefuka tAjd wks;H hhs iïuikh fjhs' tla tla ÿla fõokdjla hkafkka b.eka jQ úo¾Ykd Wmlaf,aYfhda my< jkakdy'
my< ù ukisldrfhka miq ke;sfjk úg ;j;a ÿla fõokdjla tys TNdi kï wdf,dalh hs' th ;uka yg fmfkhs' n,j;a
my< fjhs' fufia ksr;=rej ÿla fõokdjka i,lk Tyqg ÿlaL m%;
S h
s o my<fjhs' YÍrfha miaioaêh jQ nr ke;s .;sh o my<fjhs"
rdYsfhla u hhs m%;HËj iïu¾YKh fjhs' wêfudlaL kï n,j;a ieoeyeh o my<fjhs' m.a.y kï ù¾hh hs'
fï wks;H iajNdjhka o" ÿlaL iajNdjhka o isÿfjk" my< th o iqLh o ;shqKq jQ úo¾Ykd m%{dj o" i;sh o" uOHia:dldr
fjk ieá ie,elSfï § tu iajNdjhka je,elSfï wêm;slula WfmaËdj o hk fï .=K l%u l%ufhka my< fjhs' fï ish¨ ;kays
;udg ke;' tys biqre nfjla ke;' tfyhska wkd;au hhs ie,elSu ishqï ;DIaKdj jQ ksldka;sh o fkd ±kSu jdf.a my< fjhs' uq, §
fjhs' fufia iqoaO i,a,laLK Ñ;a;hg wks;H" ÿlaL" wkd;au hhs lshk ,o isf;a ÈhqKq .;s my< jQ úg th ud¾.h M,h kid ,enqKq
wkdhdifhka hï ±lSula my<fõ kï th Ñka;duh;a fkdfõ' .=K hhs jrojd is;d.ksh's fuhska Tyqg Ndjkdfõ fldklg hdug
iq;uh;a fkdfõ' tA jkdyS Ndjkdfjka cks; {dkh hs' th o fkd yels fjhs' ;udf.a u ±kSfuka fyda wdpdÍkaf.a fudfyh
m%;HË iïu¾IKh hs' ùfuka fyda fufkys lsÍfuka kshu u.g neiSfuka my< jkafka
fï wdldrfhka lSmjrla ±lSfuka" is;g ±kSfuka ,o wkqN;
+ h
s u.a.du.a. [dK oiaik úiqoaêh hs'
wkqj —w;S; ^miq jQ& isÿùfï o fufiah" wkd.; isÿùï o fufiah" mámod [dK oiaik úiqoê
a h
j¾;udk isÿùï o fufia h" fld;ek;a fufia h" ld .ek;a ixialdr O¾uhka ms<sn| meje;s iïuiKfha § tA O¾uhka
fufiah˜hs lsh wkqudk iïuikh o ÈhqKq fjhs' f.a W;amdoh;a" Nx.h;a fol tA tA wjia:dfõ u olakd kqjK
fulS iïuik {dkh l%ufhka ÈhqKqjg m;aùfï § mgka.ekafï § ;reK Wohính [dKhhs'
ixialdrhka ms<n
s | ie,elSu kh úmiaikd ixLHd; l,dm iïuik úo¾Ykd Wmlaf,aY jYfhka meje;s TNdidÈh fufkys
jYfhka ish,a, fkd yer wiq ù ie,elSug mq¿jka fjhs' úo¾Ykdj lsÍfuka fyda fkd fufkys lsÍfuka fyda ;udg m%lg j oekqkq
i|yd wruqKg bÈßm;a ixialdrhka ms<sn|j wks;HdÈ jYfhka kdu rEm O¾uhka u ksrka;rj i,lk l,ays tA TNdidÈ
jegeySfï § fiiq ixialdrhka .ek o tA wks;HdÈ ,laIK me;sr Wmlaf,aYhka blau f.k ;kslr Wohínfhys u) [dKh mj;sh's
we;s nj jgyd .ekSfuka my<lr .kakd oekSu kh úmiaikdjhs' tl,a ys fï fhda.djprhdg i,a,laLKhla mdid fufkys l<
thu w;S;dÈ fldgia tfld<ig we;=<;a fldg" l,dm fldg wruqK o bmso Nx.hg meñfKhs' tA tA wruqK t;ek t;ek u
fufkys lSÍu isÿjk fyhska l,dm iïuikh o fjhs' ke;s fjhs' —th fjk fohlg hkafka ke;˜ hkq fyd¢ka jegefyk
fï wdldr fufkys lsÍfï § Wmokd Wmokd ;dla ixialdrhka fyhska kdu rEm O¾uhkaf.a ËKhla mdid ;sfnk Woh jh fol
WmÈk WmÈk flfKys u ie,elSug iu¾: Ndjh ,efnk úg tA fmfkhs' fuhska tA ixialdrhkaf.a Woh yd jh o fjka fjka j
úo¾Ykdjf.a wdkqNdjfhka¦ m%;HËj f;areï .ekSu isÿfjhs' th n,j;a Wohính [dKhhs'
—TNdfid mS;s miioê - wêfudfCLdp m..fyd mámod [dKoiaik úiqoaêfha mgka .ekau fuhhs' fu;ek mgka
iqLx [dKuqmgGdkuqfmfCLdp kslJ;sp˜ Nx." Nh" wd§kj" ksíìod" uq[Ñ
a ;=luH;d" máixLd" ixLdrefmlaLd"
68 69

wkqf,dau hk fï [dK mrïmrdj ish,a, u tl;= fldg —mámod 2' msßisÿ iS, iïm;a;sfhka hqla; ùu fya;= fldg f.k
[dKoiaik úiqoê a ˜hs jHjydrh ,efí' in%yaupßka yg m%sh ukdm fjhs' .re fjhs' ie,ls,s ,nkafkla
[dKoiaik úiqoaêh kï ud¾. [dKhhs' fufia fï ima; fjhs' jro ÿgq ;ek fpdaokd flfrhs' mdmhg .rykafkla fjhs'
úiqoaê l%ufhka ,efnk m%;sm;a;sh úo¾Ykd Ndjkd l%uh nj plaLqmd, iajdóka fuka ;u myiqj fkd n,d múgka ÿre lrhs'
ixlafIamfhka i,ld .; hq;=h' [d; mß[a[d" ;SrK mß[a[d" Tjqka iu. in|lï fkd mj;ajhs' l¾uia:dk m%;sixhqla; l:dj
mydk mß[a[djka ,efnk wjia:d yd iïuikd§ {dk mrïmrdfõ yd ;okq l + , O¾u foa Y kdj meyeÈ,s fldg lS f uys ukd
úia;rh o iúia;frdamfoaYhka olajk úg m%ldYhg m;a lrkq iu;alfulska hql; a fjhs' wkqky
a g wjjdo fok .uka wkqkf
a .ka
,efí' )hf:dla; {dkhka ,eîfï § my< jk yeÕSï yd ,efnk jpk o bjiSfuys iu;a fjhs' fldamdÈhla my< fkd
;;a;ajh o l,a we;sj fhda.djprhkg oekqï §u ydkslr nj fldg f.k mr l:djka bjik iq¿ fjhs'
ie,elsh hq;=h'
3' iq ; iïm;a ; s f hka hq l a ; jQ fï l,HdK ñ;% h d
tfiau fï Njkd l%u ish,a, ms<sn|j u Wmfoia .ekSug máÉpiuqmm a dod § .eUqre O¾u fldgia ;ekg iqÿiq wkaoug m%ldY
weiqre l< hq;f
a ;a m%;m
s ;a;f
s hys fhÿkq l,HdK ñ;% .=K iïmkak lrhs' ;uyg ,dN ,efnk l:d o" ys;j;=ka yg ,dN mejefrk
wdpd¾hhka nj i,ld .; hq;h = ' l:d o" mr ,dNhka je<elSfï l:d o" fkd lrhs' ;srÉPdk l:d o
—l,HdK ñfF;d fyd;s l,HdK iydfhd l,HdK iumjXld˜ fkd lrhs' oi l:d jia;= m%;sixhqla; l:djka mj;ajhs'
hkqfjka ,en.; hq;= l,HdK ñ;% iïm;a;h s jorK ,§' 4' ;Hd. .=Kfhka fyìhd jQ l,HdK ñ;%hd w,afmaÉPfhla
fï mo ;=fkka u l,HdK ñ;% ixi¾.fh ys Nla;h s Wmojk fjhs' ,o fohska fkd iEyS u;= n,dfmdfrd;a;= jkafkla
fial' fkd fjhs' wêl f,daNfhka fkd ue~qfka fjhs' ke;s .=K wÕjk
tys l,hdK ñ;% ,ËK fufiahs' mdmsÉPfhla fkd fjhs' we;s .=Kh fyda lshd md ms<s.ekSfuys
—bO l,HdK ñfF;d ioOd iumfJkd fyd;s' iS, iumfJkd" muK fkd okakd uysÉPfhla fyda fkdfõ' úfõl j;a mqrñka
iQ; iumfJkd" pd. iumfJkd" úßh iumfJkd" i;s iumfJkd" thg .=K lshkafkla fjhs' kqiqÿiq mqoa.,hka iuÕ tl;=
iudê iumfJkd" m[[d iumfJkd˜ hkqfjka tA l,HdK ñ;%hd fkd fjhs' iqÿiq mqoa.,hka iuÕ jqj o muK ±k wdY%h lrhs'
ioaOd iïmkak fjhs' iS, iïmkak fjhs' iq; iïmkak fjhs' 5' ù¾hh .=Kfhka imqrd .;a is;e;s l,HdK ñ;%hd fkd
iudê iïmkak fjhs' m[a[d iïmkak fjhs lshd l,HdK ñ;% miqngh' ±äj .;a ù¾hfhka hqla;h' l=iS; mqoa.,hkaf.ka f;dr
.=K wgla olajk ,§' fjhs' .=K leue;s Ydikdjprhkg wdo¾Y iïmkak fjhs' ù¾h
1' l,HdK ñ;%hd ieoeye .=Kfhka iïmQ¾K fyhska l:d we;s fjhs' flf,iqka uq,a niakd jev ms<f
s j<ska f;dr jQfhah'
nqÿkajykafia iy fndaêh o" l¾u úmdl o úYajdi lrhs' tfyhska Y%oaOd § bJøsh O¾uhka jeäfuys m%hqla; fjhs' i;a;ajhkg ys;
iïfndaêhg fya;= jQ i;=ka flfrys ysff;IsNdjh fkd yer isáhs' ms<sfjf;ys Wkkaÿ fjhs'
* Woh jh folays u * mßYsIaGh n,kq
70 71

6' i;s iïm;a;f s hka hql;a jQ fï l,HdK ñ;%hd ks;r t<U úg m%;Hh fkd ,eîfuka mqrdK O¾uhkaf.ka w;=reokaùuhs' iuQy
isá isyf
s hka hql;
a j jefvys fhfohs' m%udofhka f;drj wm%udofhka jYfhka o" ika;;s jYfhka o Woh mËfha o jh mËfha o
ksn| tijqKq is;a we;af;la fjhs' uq<dfjka f;dr fjhs' iïu¾IKh lrk [dKh Wohính [dKhhs' th ;reK Wohính
7' iudê iïm;a ; s f hka hq l a ; jQ fï l,HdK ñ;% h d [dKh" n,j;a Wohính [dKhhs fojeoEreï fjhs'
úËsma;lñka wE;afjhs' fhda.Ndjkdj w;am;a fldg f.k 3' NX. [dKh(-
u;=u;af;ys wNsjDêh i|yd jev lrhs'
hf:dla; mË fol w;ßka Woh fldgi kï u;=u;a;g
8' m%{d iïm;a;f s hka hql;a jQ l,HdK ñ;%hd wùmÍ;j oksh's ms<sfj<ska bÈßhg m;afjhs' jh fldgi tf,ig m%lg ke;'
fufia fyf;u i;s iïm;a;sfhka l=Y, O¾uhka ms<sn| meje;=ï wks;H;dfõ mru fldaáh;a th u h' tfyhska th u uekeúka
fidhñka kqjKska i;=ka flfrys ysff;Is;dj ;;a jQ mßoafoka
iukqmiaikdj lrk [dKh Nx. [dKhhs'
oekf.k iudêfhka tlÕ is;a we;sj ù¾hfhka i;=ka wjeäka
j<lajd jefvys' ys; l%shdfjys fhdojhs' 4' Nh [dKh(-
oYúO {dkfhda ;ud wruqKg .;a O¾uhkaf.a fï ks;r ìf|k" kefik iq¿
.;sh ÿgq úg fufia ìf|k iajNdjh we;s O¾uhkaf.a fkdfhla
1' iuuik [dKh" 2' Wohnnh [dKh" 3' NX. [dKh"
oyia .Kka fida ÿlaj,g wjldY neúka tA tA wdldrfhka ìh úh
4' Nh [dKh" 5' wd§kj [dKh" 6' ksnìod [dKh"
hq;= ieá i,ld ne,Sfï kqjK Nh [dKhhs' Nh;=mÜGdk [dKh
7' uq[Ñ;=luH;d [dKh" 8' máiXLd [dKh" 9' iXLdrefmCLd
[dKh" 10' wkqf,du [dKh hkq oYúO [dKh hs' hhs o fuhg lshkq ,efí'
5' wd§kj [dKh(-
1' iuuik [dKh(
f,dalfha yeáhg Nhg fya;= jia;=jla olsk úg" Tyq <Õ
NdjkdrïuKhg i,id.;a O¾uhka ms<n s | j wks;HdÈ ;%ú
s O
ms<sirK jkakg iu;a jQ fjk tll= wef;d;a ìh wvqh' ke;akï
,ËKfhka hqla; nj' ;udf.a u kqjKg m%lg fjk;dla tA
O¾uhka ys ;%súO ,ËK hqla; úo¾Ykd úiska keje; wduikh ìhla ke;s ;rïh' ms<sirK jkakg tflla ke;s u kï
fldg ne,Suhs' tfia meje;s fï {dkh úo¾Ykdfõ wdrïNhhs') f,da jeisfhda ìhm;a jkakdy' tmßoafoka u ìhm;a úh hq;= tA
O¾uhka ms<sn| j i¾jm%ldrfhka u wka ms<sirKla ke;s nj
2' Wohnnh ØKh(- oelafuka my< jkafka fï wd§kj [dKhhs'
Woh jh fol ms<sn| wjfndaOhhs' Woh kï tA tA ËKhg
6' ksnìod [dKh(-
iß,k f,ig fyda tA tA m%;Hhkg iß,k f,ig fyda w¨;a w¨;a
O¾uhka f.a my<ùu o u;=u;af;ys Tjqkaf.a j¾Okh o fõ' th wm%udK ìh ksid o" ms<sirK ke;s ksid o" wd§kjh ksid o
kï hï ;efkl m%;Hh ,eîfuka O¾uhka my< jk úg" jefvk iekis,,a la fkd ±l Wlg,S .;sfhka my< jk úo¾Ykd [dKh
ks¾fõo [dKhs'
* mßYsIagh n,kq
72 73

7' uq[Ñ;=luH;d [dKh(- 10' wkqf,dau [dKh(-


ixialdr O¾uhka úo¾Ykdjg ke.+ fyhska fjkodg jvd úo¾Ykd {dk mrïmrdj fï olajd fudarñka mej;=fKah'
meyeÈ,sj fjka ù fmfkhs' fkd fmkS ;sîula ke;s ;rïh' wkqrEm wkaoñka m%;Hh ,eîfuka jevqfKah' tys m%;sM, mËh
fmfkk;dla O¾ufhda iekeis,s iys; fkd fj;s' uyd wd§kj rdYs Wodr wkaoñka bÈßhg we;af;ah' th bis,Sug iu¾:Ndjfhka
jYfhka fmfkkakdy' i;a;djdi jYfhka we;s ukqIH" n%yaudÈ wkqf,dï jk [dKh" wkqf,du [dKhhs' ud¾. Mf,da;m a ;a;h
s g
lsisÿ ;ekla i;=gg fya;= fkd jk nj u jegefyhs' fufia wkqf,dï jQ :du n,fhka iïmQ¾K úo¾Ykd [dKh" wkqf,dau
l<lSÍfuka" tmdù fuka fmfkk tA O¾uj,ska fjka ùug ish,a, [dKhhs' ,ËK;%h uekúka m%lg jk fyhska miq.sh [dKhg
yer m,dhEug fkd kej;S ÈjhEug woyi fok kqjKska hq;a fyda wkqf,dï [dKhhs' Wmß ud¾.hkg o fuh wkqf,dï fjhs"
úo¾Ykd [dK uq[aÑ;=luH;d [dKhhs' mßl¾u moÜGdk Ndjfhka mj;akd fyhsks'
8' máiXLd [dKh(-
kej; úuiSfï kqjKhs' fhda.djprhd ;udg bÈßm;a yeu iu: Ndjkdj
me;af;ka u fmfkk O¾uhka f.ka ñ§ m,d hdu ie,l=fõh' tys
§ kshu wkaoñka th isÿlsÍug;a" blaukska isÿlsÍug;a .kakg fï i|yd l¾uia:dk i;<sila we;snj uq, § olajk ,oafoah'
ms<sjka W;aidy fldg" i,ld n,kakg ms<sjka l%uhka weiqre thska lisK Ndjkdj f,fyis ke;' wY=N Ndjkdjka ,;a ,;a
lrñka Wmdfhys fh§ u Tyqg wh;a jevhfõ' tA i|yd i;<sia úgl lsÍug Wkkaÿ úh hq;=h' wkqiai;s Ndjkdjka w;=frys
wdldrhlska fkdfhla w;ska wd§kj /ila nj i,ld ne,Sï jYfhka nqoaOdkqiai;s Ndjkdfõ merKs l%uhla fuys olajkq ,efí' th
uekeúka b;d me;sr.;a wkaoñka mj;akd úmiaikd [dKh kï ksu,j wrKH fiakdikdêm;s .re Oïu;s,l iajdóka jykafia
fuhhs' úiska iajlSh wdpd¾h mrïmrdfõ W.ekaùu wkqj ilia lrk
9' ixLdrefmlLd [dKh(- ,oafoah'
fï O¾uhka ms<ns |j fkdfhla w;ska wd§kj /ila we;s nj nqoO
a dkqii
a ;s Ndjkdj
fyd|g f;areï .sh miq ixXLdr O¾uhka ys hï wdidfjla ù kï th nqoaOdkqiai;s Ndjkdj lrkq leue;a; yq úiska uq,ska
f.ù f.diah' O¾uhka fufkys lsÍfï;a" ,laIKhka fiùfï;a
nqoaOdkqiai;s l¾uia:dkh w¾: iys; j .=Kmo kjh fjka fjka
jHdmdrh keje;s f.dia ;sfí' ñ§fï Wmdh ,o fyhska n,j;a
jYfhka ukd fldg W.; hq;=h' wk;=rej úfõl ia:dkfhl
jHdmdrfhl=;a ke;' n,j;a Wkkaÿjla ke;' fufkys lsÍfula o
ke;' fufkys fkd lsÍfula o ke;' iu jHdhdufhlska ixialdrhka myiq mßÈ jdä ù nqÿrcdKka jykaiaf.a rEmldh iy O¾uldh
mß.%yh o flfrhs' Nhl=;a ke;' kkaÈhl=;a ke;' tla wdldrfhlska hk folska m<uq fldg rEmldh iïm;a;sh fufkys l< hq;=h'
i,a,laLK Ñ;a; mrïmrdj f.dkq fjñka meje;s WodiSk thg b;du iqÿiq l%uh¦ meyem;a jQ;a" fydo yevyqrelñka hq;=
iajNdjfhka hql;a fjhs' funÿ jQ úo¾Ykd [dKh ixLdrefmlaLd jQ;a" nqÿrejla imhd f.k th ;uka wìhi ^bÈßfha& ;nd" ysi-
[dKhhs' lK-keyeh-uqyK q -w;a-md wdÈh ms<f
s j,ska uqÿfkys isg my<g;a"
74 75

my< isg uqÿkg;a úuiqï iys; j n,ñka nqoaOrEmh wruqKq fid N.jd" b;sms wkqF;frd mqßiouu idrÒ
lsÍuh' fid N.jd" b;sms iF:d fojukqiidkx
wei mshd n,k úg;a ys;g fyd¢ka nqÿrej fmkShk;dla u fid N.jd" b;sms nqfoOd
tfia rEmh wruqKq lsÍu ÈhqKq lr .; hq;h
= ' wei mshd f.k n,k fid N.jd" b;sms N.jd
úg nqoO
a rEmh ;uka bÈßfha isák fia fmfka kï¦ nqoO a drïuKh fï mo úks¾fNda. fldgi w¾: jYfhka i,ld Ndjkdj
my< jQ njg tA ,l=Kls' m%.=K lr .;a miq tla tla .=Kh úia;r jYfhka my; ioyka
tA my< jQ nqoO
a drïuKh u wruqKq fldg .ksñka nqoO
a dkqii
a ;s whqre Ndjkd lrkq uekú'
Ndjkdj wdrïN l< hq;= h' wdrïNfha § uq,ska u
Ndjkd jdlHh
—nqoOii wF;dkx mßppcdñ' mßppfF;d fï wF;d' nqfoOd
fï irKx jrx' tf;k ippjfcck fyd;= fu chuX.,x' woOd
—wryx˜
budh mámF;shd crd urKuyd mßuq[Ñiidñ) hkqfhka ;=kja rla 1' fid N.jd" lsf,idkx wdrlF;d" b;sms" wryx
lshd nqÿkg wd;au mß;Hd.h l< hq;=h' 2' fid N.jd" lsf,idkx y;F;d" b;sm"s wryx
tfia fldg —b;sms fid N.jd wryx˜ hkd§ Ndjkd l¾uia:dkh 3' fid N.jd" ixidrpClii y;F;d" b;sm"s wryx
;=kajrla lshd kj uyd .=K w;=ßka tl tl nqÿ .=Kh fufkys 4' fid N.jd" mQcdh wdryJ;d" b;sms" wryx
flfrñka Ndjkdj ÈhqKqlr .ekSfuys W;aidyj;a úh hq;=h' 5' fid N.jd" mdmdkx wlrkf;d" b;sm"s wryx
b;sms - fid N.jd - wryx - iuudiunqfoOd - úccdprK
—iuudiunqfoOd˜
iumfJkd - iq.f;d - f,dlúÿ - wkqF;frd mqßiouu idrÓ - iF:d
1' fid N.jd" wNsf[[hH Ouudkx iuud wNs[[d;F;d"
fojukqiidkx - nqfoOd - N.jd'
b;sm"s iuudiunqfoOd
mo úks¾fNda.h 2' fid N.jd" mßf[[hH Ouudkx iuud mß[[d;F;d"
fid N.jd" b;sms wryx b;sm"s iuudiunqfoOd
fid N.jd" b;sms iuudiunqfoOd 3' fid N.jd" myd;nn Ouudkx iuud mySkF;d"
fid N.jd" b;sms úccdprK iumfJkd b;sm"s iuudiunqfoOd
fid N.jd" b;sms iq.f;d 4' fid N.jd" ipýld;nn Ouudkx iuud ipÑl;F;d"
fid N.jd" b;sms f,dlú¥ b;sm"s iuudiunqfoOd
5' fid N.jd" Ndfj;nn Ouudkx iuud Ndú;F;d"
* nqÿkg osúh mQcd flfrñ' u úiska Èúh mqok ,oafoah' nqÿrc ug W;=ï msysgh tA i;a
f;Èka ug hym;la fõjdæ fï ms<sfj;ska tAldka;fhka crd-urKhkaf.ka ñfokafkïjd'
b;sm"s iuudiunqfoOd
76 77

—úccdprK iumfKKd˜ 3' fid N.jd" oñ;nndrfy wukqiimqßfi oñ;F;d


1' fid N.jd" ;Sys úccdys iuJkd.;F;d" b;sm"s wkqF;frd mqßiouuidrÒ
b;sm"s úccdprK iumfKKd —iF:d fojukqiidkx˜
2' fid N.jd" w`Gys úccdys iuJkd.;F;d" 1' fid N.jd" bO f,dlfF:k fojukqiidkx
b;sm"s úccdprK iumfKKd wkqidis;F;d" b;sm"s iF:d fojukqiidkx
3' fid N.jd" mKKriZys prKOfuuys iuJkd.;F;d" 2' fid N.jd" mrf,dlfF:k fojukqiidkx
b;sm"s úccdprK iumfKKd wkqidis;F;d" b;sm"s iF:d fojukqiidkx
—iq.f;d˜ 3' fid N.jd" mrufF:k fojukqiidkx
1' fid N.jd" iq.;F;d" b;sm"s iq.f;d wkqidis;F;d" b;sm"s iF:d fojukqiidkx
2' fid N.jd" iq.;F;d" b;sm"s iq.f;d —nqfoOd˜
3' fid N.jd" fidyk.ukx .;F;d" b;sm"s iq.f;d 1' fid N.jd" ÿCLippx nqc¯;F;d" b;sms" nqfoOd
4' fid N.jd" iqJorx Gdkx .;F;d" b;sms" iq.f;d 2' fid N.jd" iuqohippx nqc¯;F;d" b;sms" nqfoOd
—f,dlú¥˜ 3' fid N.jd" ksfrdOippx nqc¯;F;d" b;sms" nqfoOd
1' fid N.jd" iF; f,dlx - iNdjf;d" iuqohf;d 4' fid N.jd" u..ippx nqc¯;F;d" b;sms" nqfoOd
ksfrdOf;d" ksfrdOqmdhf;d" úÈ;;;d" b;sm"s f,dlú¥ —N.jd˜
2' fid N.jd" Tldif,dlx - iNdjf;d" iuqohf;d 1' fid N.jd" hiuyJ;;dh iuJkd.;F;d" b;sms" N.jd
ksfrdOf;d" ksfrdOqmdhf;d" úÈ;F;d" b;sm"s f,dlú¥ 2' fid N.jd" mq[[uyJ;;dh iuJkd.;F;d" b;sm"s N.jd
3' fid N.jd" ixLdrf,dlx - iNdjf;d" iuqohf;d 3' fid N.jd" :duuyJ;;dh iuJkd.;F;d" b;sm"s N.jd
ksfrdOf;d" ksfrdOqmdhf;d" úÈ;F;d" b;sm"s f,dlú¥
4' fid N.jd" boêuyJ;;dh iuJkd.;F;d" b;sms" N.jd
4' fid N.jd" inn:d úÈ; f,dlF;d" b;sms" f,dlú¥
5' fid N.jd" m[ØuyJ;;dh iuJkd.;F;d" b;sm"s N.jd
—wkqF;frd mqßiouuidrÒ˜ 6' fid N.jd" N..rd.F;d" b;sm"s N.jd
1' fid N.jd" oñ;nndrfy ;srpPdk mqßfi oñ;F;d 7' fid N.jd" N..fodiF;d" b;sm"s N.jd
b;sm"s wkqF;frd mqßiouuidrÒ 8' fid N.jd" N..fudyF;d" b;sm"s N.jd
2' fid N.jd" oñ;nndrfy ukqiimqßfi oñ;F;d 9' fid N.jd" Njk;x.;F;d" b;sm"s N.jd
b;sm"s wkqF;frd mqßiouuidrÒ
10' fid N.jd" N.HjJk;dh" b;sm"s N.jd
78 79

fufia kj wryd§ wkJ; .=KialkaOhka is;a i;ka ys 8' ys; nqÿ.=Kh flfrys keó mj;sk wjia:dj
iïm%lSK¾ j iam¾Y lrjñka fï Ndjkd jdlHhka m<uqj 9' ú;¾l úpdr O¾u nqÿ.=Kg nr ùfï wjia:dj
iÊ®dhkd Njkdfjka m%.=K fldg" fojkqj ukisldr jYfhka 10' Wmpdr OHdkhg mQ¾jNd. n,j;a m%S;sh WmÈk wjia:dj
Ndjkd jvkakdg wdksixi M,h ,efnk ikaêia:dk f;f<ils^13&'
11' flf,ia mSvd nr ixis÷jd miaioaêh WmÈk wjia:dj
nqoOdkqii;s ukqhf q F;d NsCLq" 1' iF:ß .drfjd fyd;s" 2' ioOd
12' OHdkhg mQ¾jNd. n,j;a iemh we;sjk wjia:dj
fpmq,,x" 3' i;s fjmq,,x" 4' m[[d fjmq,,x" 5'mS;s nyqf,d fyd;s"
6' ÿCLdêjdik iufF:d" 7' iF:drdixjdi m[[x má,N;s" 8' ÑF;x 13' Wmpdr wjia:dfjys wx. iïmQ¾K OHdkh ,eîu
;:d.;x wdrnNku;s" 9' ú;Cl úpdrd nqoO.=K fmdKd mjF;J;s" hkqfhka Ndjkdj ÈhqKjq g m;ajk ikaê ia:dk f;f<ils' fufia
10' mS;cs dh;s" 11' miioê fyd;s" 12' iqLx iudê;s" 13' Wmpdr ®dkx oek —oeka fï ikaê ia:dkh blaujd oeka fï ikaê ia:dkhg
fyd;s hk wdksixi wjia:d oy;=kh' meñKsfhñ˜hs lshd ikaê ia:dk .ek úuis,s iys; j Ndjkd j;
nqoO
a dkqii a ;s Ndjkd jeãu i|yd m%n, l=Y,pPkaohla" ´kE msßh hq;=hs'
lula we;s njh" ù¾h h" kqjK h" bjiSu h hk i;r fhda. wdkdmdk i;s Ndjkdj
.=Kfhka Wmldr ,nñka mgka .ekSfï isg ms<sfj,ska Ndjkdj fï Ndjkdj w;s úia;r m%dma; l%u rdYshlska m%ldYhg meñK
ÈhqKq ù h;a u znqoaOf.!rjZ wd§ fodf<diajeks ikaê ia:dkh ;sfí' wdk-wmdk kï jQ YdÍßl jdhqj wruqKq flg f.k mj;akd
iïmQ¾K fjkjd;a iu. u ,efnk zWmpdrZ wjia:dfõ § ldudjpr fï Ndjkd l%uh fn!oaO l%ufhka u;= ù ÈhqKqjg m;a fndfyda
my;a ;;a;j a h blaujd wx. milska hql; a jQ Wmpdr OHdkh my< b.ekaùï j, wo mj;afkah' nqoaO foaYkdfõ u i|yka mßÈ
jkafkah' nqÿrcdKka jykaiaf.a my< ùug m%:ufhka o fï Ndjkd l%ufha
fuu nqoO a dkqii
a ;s Ndjkdj jeãfï § nqoO a f.!rj wjia:dfõ uq,a fldgia meje;s nj is;d .kSug lreKq ;sfí' fï wdkdmdk
isg Wmpdr OHdkh ,eîu olajd ÈhqKq úh hq;= ikaêia:dk f;f<i Ndjkdj nqoaO foaYkdfõ ;rï b;d Wiia wkaoñka W.kajd Æ
meyeÈ<s j fufiah' fjk;a ;ekla ke;' tys úia;rhla fun÷ l=vd ksnkaOkfhlska
1' nqoOa f.!rjh ÈhqKù q fï wjia:dj m%ldY lsÍug fkd yelsh' Ndjkdjka ms<sn| wdrïNh wdÈ fldg
2' Y%oO a dj ÈhqKù q fï wjia:dj we;s lsishï úia;rhla iemehSu;a thska lSmhla ms<sn| WmfoaY
ud¾.h mejeiSu;a fuys woyi fyhska tn÷ §¾> úia;rfhda fuys
3' nqÿ.=K wruqfKys is; msyà s fï i;sh ÈhqKq jk wjia:dj
we;=<;a fkd fj;a'
4' Ndjkd m%{dj ÈhqKq ùfï wjia:dj
wdkdmdk i;s Ndjkdfõ fldgia fid<ils'
5' Ndjkd m%S;sh ÈhqKq ùfï wjia:dj
tA fufiahs'
6' YÍr.; ÿla mSvd bjiSu ÈhqKq jk wjia:dj
1' §>xjd wiiifJ;d §>x wiiidó;s mcdkd;s
7' —nqÿrÿka iu. jikafkñ˜hs hk yeÕSu we;sjk wjia:dj §>xjd miiifk;d §>x miiidó;s mcdkd;s
80 81

2' riixjd wiiifJ;d riix wiiidó;s mcdkd;s 16' máksii.dkqmiiS wiiisiidó;s isCL;s
riixjd miiifJ;d riix miiidó;s mcdkd;s máksii.dkqmiiS miiisiidó;s isCL;s hkqfjks'
3' innldh máixfõ§ wiiisiidó;s isCL;s fuys m%Odk jYfhka wjldY fid<fils(-
innldh máixfõ§ miiisiidó;s isCL;ss 1' È.g wdYajdi lrñka È.g th lrñ hs okshs' tfia
4' miiuyhx ldhiXLdrx wiiisiidó;s isCL;s m%Yajdih lrñka È.g m%Yajdih flfrñ hs okshs'
miiuyhx ldhiXLdrx miiisiidó;s isCL;s 2' fldgg wdYajdih lrñka fldgg th flfrñ hs okshs'
5' mS;s máixfõ§ wiiisiidó;s isCL;s fldgg m%Yajdih lrñka fldgg th flfrñ hs okshs'
mS;s máixfõ§ miiisiidó;s isCL;s 3' ish¨ wdYajdi lh okafka wdYajdi lrñZhs yslf a uhs'
6' iqL máixfõ§ wiiisiidó;s isCL;s ish¨ m%dYajdi lh okafka m%Yajdi lrñzhs yslafuhs'
iqL máixfõ§ miiisiidó;s isCL;s 4' T,dßl jQ wdYajdi m%Yj a di ixLHd; ldh ixLdrh
7' Ñ;; ixLdr máixfõ§ wiiisiidó;s isCL;s ikai÷ s jñka wdYajdi lrñZhss yslafuhs'
Ñ;; ixLdr máixfõ§ miiisiidó;s isCL;s T,dßl jQ wdYajdi m%Yj a di ixLHd; ldh ixLdrh
8' miiuyhx ÑF; ixLdr wiiisiidó;s isCL;s ikai÷ s jñka m%Yajdi lrñZhs yslafuhs'
miiuyhx ÑF; ixLdr miiisiidó;s isCL;s 5' m%S;sh m%lgj ±k .ksñka wdYajdih lrñZhs yslafuhs'
9' ÑF; máixfj§ wiiisiidó;s isCL;s m%S;sh m%lgj ±k .ksñka m%Yajdi lrñZhs yslafuhs'
ÑF; máixfj§ miiisiidó;s isCL;s 6' iqLh m%lgj ±k .ksñka wdYajdih lrñZhs yslafuhs'
10' wNsmmfudohx ÑF;x wiiisiidó;s isCL;s iqLh m%lgj ±k .ksñka m%Yajdi lrñZhs yslafuhs'
wNsmmfudohx ÑF;x miiisiidó;s isCL;s 7' fjokd i[a[d hk Ñ;a; ixLdrhka m%lgj ±k .ksñka
11' iudoyx ÑF;x wiiisiidó;s isCL;s wdYajdih lrñZhs yslf a uhs'
iudoyx ÑF;x miiisiidó;s isCL;s tfia m%Yj a dih lrñZhs yslfa uhs'
12' úfudphx ÑF;x wiiisiidó;s isCL;s 8' T,dßl jQ Ñ;a; ixLdr jQ i[a[d fõokdjka ikai÷ s jñka
úfudphx ÑF;x miiisiidó;s isCL;s wdYajdih lrñZhs yslafuhs '
13' wksppdkqmiiSs wiiisiidó;s isCL;s tfia m%Yajdih lrñZhs yslafuhs'
wksppdkqiiS miiisiidó;s isCL;ss 9' Ñ;a;h m%lgj ±k .ksñka wdYajdih lrñZhs yslafuhs'
14' úrd.dkqmiiS wiiisiidó;s isCL;s Ñ;a;h m%lgj ±k .ksñka m%Yajdih lrñZhs yslafuhs'
úrd.dkqmiiS miiisiidó;s isCL;s 10' is; i;=gq lrjñka wdYajdih lrñZhs yslf
a uhs'
15' ksfrdOdkqmiiS wiiisiidó;s isCL;s is; i;=gq lrjñka m%Yajdih lrñZhs yslafuhs'
ksfrdOdkqmiiS miiisiidó;s isCL;s
82 83

11' is; iuj ;nñka wdYajdih lrñZhs yslafuhs' ,dul wl=i, fldgia weis,, a lska u w;=reoyka flfrhs' ikai`s ÿjhs'
is; iuj ;nñka m%Yajdih lrñZhs yslafuhs' fuys i|yka fiiq iudê Ndjkdjkg widOdrK .=Khka i,lk
12' is; kSjrKfhka uqojñka wdYajdi lrñZhs yslf a uhs' l,ays weis,,
a l l,la fkd yer fuys fhfokakg is;a fok iq¿ fjhs'
is; kSjrKfhka uqojñka m%dYajdih lrñZhs yslafuhs' mQ¾jdrïNh(-
13' wks;Hdkqmiaikdj flfrñka wdYajdih lrñZhs yslf a uhs' fiiq yeu Ndjkdjlg u jvd fï Ndjkdfõ § fiakdikh;a
tfia u m%Yajdih lrñZhs yslafuhs' wdikh;a n,mdk nj ie,lsh hq;h = ' tfyhska ldh úfõlh i,id
14' fojeoEreï úrd.dkqmiaikdj flrñka wdYajdih lrñZhs .ekSu i|yd wdrKHh, jDlaI uQ,h, Y+kHd.drh hk ia:dk ;=k
yslafuhs' tfia u m%Yajdih lrñZhs yslafuhs' i|yka lrk ,oafoah' Ñ;a;fha n,h uq,§ u ;yjqre lr .ekaug"
15' fojeoEreï ksfrdOdkqmiaikdj flfrñka wdYajdih —ksiSo;s m,,Xlx wdN=ðFjd Wcqx ldhx mKsOdh mßuqLx i;sx
lrñZhs yslafuhs' tfia u m%Yajdih lrñZhs yslafuhs' WmgGfmFjd˜ hkq jodrK ,§' W!renoaOdikfhka ys|.ekSu;a"
16' fojoEreï máksii a .a.dkqmiaikdj flfrñka wdYajdi fl<ska Wmßu isrer ;nd .ekSu;" kdisld.%fha fyda Wvqf;d<
lrñZhs yslafuhs' tfia u m%Yajdih lrñZhs yslafuhs' <Õ jÈk ieáfhka wdYajdi m%Yajdi oek .ekSu;a fuhska f;areï
fï jia;= fid<fiys ixfCIam f;areuhs' fuys p;=Il a i;frls' .; hq;= fjhs'
m% : u p;= I a l h ldhdkq m ia i kd jYfhks ' oa ú ;S h p;= I a l h tys W!renoaOdikfhka yqka úg bfíg u iemj;a wdikhla
fõokdkqmiakd jYfhks' ;D;Sh p;=Ialh Ñ;a;dkqmiaikd ie,efikafkah' is; ;ekam;a jkafkah' m<uqfjka m¾hxl nkaOkh
jYfhks' p;=¾: p;=Il a h Oïudkqmiaikd jYfhks' ;jo" fï mqyqKq fldg l%ufhka fkd .,jd ;=ka mehla tl wiafka ys£ug
m%:u p;=Ila h wdÈlïñl fhda.djprhdf.a iu: l¾uia:dk jYfhka mq¿jkalu ie,eiqfkd;a wdik úch ,efnhs' thska myiqfjka
yd úo¾Ykd l¾uia:dk jYfhka o m%ldYs;h' fiiq p;=Il a ;=k wdkdmdk mß.%yh l<yels jkafkah' ldhsl fõokd my<
thska ,;a OHdk we;sj fõokd Ñ;a; Oïudkqmiaikdjka mj;ajk fkd ùug isrer fl<ska ;nd .; hq;= nj olajk fial' kshu
ieá ±laùug m%ldYs; úh' f,iska wdik úch ,nd .; fyd;a Tyqg fï Ndjkdj b;d f,fyis
wdkdmdk i;s m%Yxidj jkafkah' ne|.;a wdikh w;ßka m;r leãfuka is; ;ekam;a
—whums fLd NsCLfj wdkdmdk i;s iudê Núf;d nyq,l s f;d fkd ùfuka Ndjkdj ÈhqKj q g m;alr .; fkd fykafkah' ilauka
ifJ;d fp j mKSf;dp wfipkúfldp iqfLdp mßydfrd bßhõj fï Ndjkdjg uq, § fkd .e<fmhs' ihkh o kSjrKhg
WmmJkqmmfJk mdmfl wl=if, Ofuu Gdkf;d wJ;rOdfm;s ys;h' tfyhska ys£u u fhda.H nj ie,elsh hq;=h'
jQmifu;s˜hkqfjka¦ mgka .kakd ieá ±laùug —fid if;dp wiii;s if;d
uyfKks" fï wdkdmdk i;s iudêh o Ndú; nqy, q l
S ; jQfha miii;s˜ hkq jod<y' fuys § fhda.djprhd úiska úfõl fikiqkla
Ydka; o" m%Œ; o fõ' wifpksl iqL úyrK o we;af;ah' WmkQmka fidhd f.k" m<sfndaO ikais÷jd f.k" is; ieye,a¨ lr f.k"
84 85

r;ak;%h lud lrjd .ekSï wdÈh fldg" miqj myiq wkaoñka fhdud jÈk ieáfhka jdhq uKav,h i,lkq' tfia ±kSfï§
NdjkdrïNh l< hq;h= ' tys § m<uqfldg lugyk fyd¢ka f;areï we;=¿fjk msg fjk ;ek wkqj ol=Kq kdia mq~qj yd jï kdia
fldg f.k ;sìh hq;=h' th Wf.kSfï l%u mfils' W..yh" mq~qj hk folskq;a m%lg j oefkk tlla f;dard .ekSu
mßmqpPdh" WmgGdkh" wmmKdh" ,CLKh hkqfjks' fhda.djprhdg ndrh'
W.a.y kï lugyk fyd|sska Wf.kSuh' mßmqÉPd kï .eg ±ka ;udg tfia oefkk jdhqj —yefmkjd yefmkjd˜ hk
;eka úpdÍuhs' WmÜGdk kï lugyfkys fh§fï § ,efnk ie,lSu we;sj ndysr wruqKqj,ska is; wE;a fldg" fï Ndjkdj
ksñ;a;d§ jegeySuhs' w¾mKd kï lugykska OHdk ,efnk mßÈ f.khdu myiq h' —fid if;dj wiii;s if;d miii;s˜ —fya isys
oekSuhs' ,laLK kï lugyfkys iajNdjhhs' fï lreKq imqrd we;sj u wdYajdi lr isys we;sj u m%Yajdi lrhs˜ hkq jodf<a fï
oekf.k lugyfkys fhÈh hq;h = ' fï ish,a, tl;= fldg i,lk i|yd h' fufia kdisld.%fha fyda Wvq f;df,a fyda is;a fhduq lrk
úg lugyk imqrd f;areï .ekSu yd ksñ
s ;a; w¾mKdjka jegefyk ksñ;a; jYfhka W.kajd jodf<a nqÿrcdKka jykafia uh' fï yer
ieá yd Ndjkdj jvk ieá oekSu o hk lreKq f;areï .; hq;h = ' fjk ;ekl fï ksñ;a; ;nd .ekSug lrk m%ldYfhl=;a ta
lreKg .e,fma hhs fkd is;uq'
tys ukisldr úêh fufiahs(-
fufia wdrïNfha § we;euqka yg fï l%ufhka u
1' .Kka lsÍu" 2' wdYajdi m%Yajdihka wkqj isysh .uka
ÈhqKqjg f.k hd yels fjhs' fyd|g m%lgj ±kSu
lrùu" 3' wdYajdi m%Yj
a di yefmk ;ekg is; fh§u" 4' is; uekúka wvqjkakg o we;eï whg bv ;sfí' is; thg fyd|g
wruqfKys msysgqùu" 5' wks;Hd§ úo¾Ykdj" 6' ud¾. ,dNh" 7' M, .e<emS mj;ajd .ekSug oefkk oefkk wdYajdi
m%dma;sh" 8' m%;HfjËd" hkq tys iïmQ¾K jev ms<sfj<hs' m%Yajdihka .Kka lsÍu o uekú' .Kka lsÍfï §
1' .Kka lsÍu lrkafka mgka .ekafï§ uh' isyf
s hka wdYajdi fhda.Syq ol=Kf;a uymg weÕs,a,;a" ueoÕs,a,;a fol
m%Yajdi lsÍu hk uq,a woyi wkqj is; ;ekam;a fkd jkafka kï" kdiamqvq fofla fome;a;g ;nd tllska ;o fldg"
.Kka lsÍu we/ôh hq;=h' th lrkafka fufiah' wksla me;af;ka yqiau we;=<g f.k" fojk me;af;a
m<uqfjka uq,k
s a lS f,i iÒrj ys| f.k ndysr wruqKj
q ,ska weÕs,a, nqre,a fldg" tA me;a;ka msg lrñka oyjgla o
is; fjka fldg f.k u| fõ,djla ksYaYío j ys¢kq' isrer foi óg m%;smlaI l%ufhka oyjgla oehs fndfyda fõ,djla
is;a fhduq lr wmß.%yKdÈ .=Kfhka hq;a ukisldrh fhdokq' lsÍfuka wdYajdi m%Yajdi fol m%lgj oek.kakdy'
B<Õg ;udf.a yqiau we;=<g jÈk ieá;a" msg;g kslafuk ieá;a m%lg fldg oek .ekSug fuh Wmldr fjhs' miqj
i,lkq' ´kE lñka yqiau .ekSula fyda msglsÍula fkd fldg idudkH l%uhg neiai yelsfjhs'
bfí isÿfjk meje;aug is; fhduq lrkq' tfia fhduq lsÍfï§ tA uq, § wdYajdi m%Yajdi fofla u ksñ;a;dOdrfhka is; ;eka
we;=¿fjk" kslf a uk jdhqj yefmk ;ek uekúka oefkkjd we;' m;a lr.ekSug th .Kka lsÍu myiq jefvls' tA .Kka lsÍu
oeKqkq miq tA oekSu jerÈ ke;s nj f;areï f.k t;ekg is; fohdldrfhlska ,efí' fyñka yqiua jefgk úg tla yqiu
a jdrhlg
86 87

fo;=ka jdrhla tl .Kk u jHjydr lrkakg isÿfjhs' yqiau fuu {dkdkaú; jev ms<sfjf<a isÿùï ;=kla m%lg fjhs'
jdrh blaukajk úg lSmhla tl;= fldg tl;= .Kk i,lkakg 1' ù¾hfha ÈhqKqj fmfkhs' tA ÈhqKqj kï Ndjkdj fndfyda
isÿfjhs' fï folays § u oyfhka by<g o" mfyka my<g o .Kka fõ,djla lr f.k mj;ajd f.k hdug ms<j s ka wkaoñka lh iqÿiq
kduhka fkd we,a,h s hq;h
= ' .Kkg is; ne£fuka Ë‚l iudêh ùu o" tys fndfyda fõ,djla ;nd .ekSug ms<sjka wkaoñka is;
my< fjhs' th;a m%;smË kSjrKhkaf.ka wE;a fyhska n,j;a iqÿiq ùu o hk fuh tla isoaêfhls'
fjhs' wdYajdi m%Yajdihka we;=<g jÈk ieá fyda msgfjk ieá 2' Ndjkdkqfhda.hg iqÿiq j meje;au fojekak h' tkï
fyda fkd f.k jÈk ;ekg is; fhdod t;ek jefoñka mj;akd wdYajdi m%Yajdihka fj; is; fhdojd ,Sfuka ndysr fkdfhla
ieá i,ld f.k È.g u fï Ndjkdj lrf.k hd hq;=h' wruqKj q ,ska is; úfõlh ,nhs' tA úfõlfha n,fhka kSjrKfhda
fuys § jerÈ follg bv ;sfí' we;=<g jÈk msg;g kslf a uk ikaifs |kakdy' ú;¾lfhda ikaif s |kakdy' fuhska fhda.djprhdg
ieá uq, isg w.g;a" w. isg uq,g;a i,lkakg ùfuka my<jk ,efnkafka uy;a iekeis,f a ,ls' fuh fojk isoêa hhs'
jerÈ yeÕSï tflls' wfkl kï wdYajdi m%Yj a dihka ishï
q ùfuka 3' Ndjkdfjka úfYa I .= K hla ,eìh hq ; = h ' tkï
fkd oekS hdu ksid my< jk pxp, Ndjhhs' fï fofjks lrefKa ixfhdackhka myùu yd wkqYh ;=kSùuh' fuh ;=kajk isoaêhhs'
§ l< hq;af;a ishqï wdYajdi m%Yajdihka jqj;a jegfyk wkaoug fï isoaê;%h ke;akï fuh iuHla m%;sm;a;sfhla fkdfõ'
;uka l,ska is; fhdojd .;a ksñ;a;g is; fhduq fldg úuid fï isÿùï ksid ndysr m%;sM, rdYshl=;a fï fhda.djprhdg
ne,Suh' b;d ishï q wkaoñka wdYajdi m%Yj
a dihka jegfykq oefkhs' w;am;a jkafkah' fjkod fkd ue;s hf:dla; .=K ksid is;
th l%ufhka ÈhqKq lr .; yels fjhs' ÈhqKq lsÍu kï is;g fkd kj;ajd Ndjkdj lrf.k hd hq;= jkafkah' isrer nr ke;sj
wyig kefÕk ieáhg fmkqK;a is; fjkia fkd fldg Ndjkdj
±fkk wkaoug mj;ajd .ekSuhs' fï .Kka lsÍu ke;sj u wdYajdi
lr f.k hd hq;=h' wruqK fyd|g u ishqï jqj;a" fkd fmkS .sh;a
- m%Yj
a di - wdrïuKfhys is; ne§fuka isák ;dla fuys fh§uh
tA iuÕ ;j;a fkdfhla foa fmkqK;a tA .ek is; fhÈh hq;=
fuys kshu woyi'
fkdfõ' tA meyeÈ,s wruqKg u iïnkaOj th yd fjkia fkdù
fuh fufia ÈhqKq jQ miq fojk l%uhg neiai hq;=h' tkï wdkdmdk i;s ksñ;a; my< jk ;=re fkd miqng jefvys fhÈh
wdYajdi m%Yajdihka wkqj isysh .uka lrùuhs' .Kkska ;ekam;a hq;=h' tA jegeySu tA tA mqoa.,hkaf.a yeáhg lSm wdldrfhlska isÿ
jQ is;g w;rla fkd isák fia isysfhka wdYajdi m%Yajdihka fjhs' we;euqka yg bUq,a mq¿ka" lmq mq¿ka leá fuka o" we;euqka
wkq.ukh l< yels jkafkah' fuys § is;g;a oefkkafka kshñ; yg jd; Odrdjla fuka o jegefy;eZhs lsh;s' fï iïnkaO fkdfhla
;ek wdYajdi m%Yajdihka je§uh' tfia ke;akï is; iudêu;a woyia ;sfí' tys fh§ fï ;dla Ndjkd ud¾.fha .uka l<
ùuh' uq,ska i|yka mßÈ ;=ka jk i;r jk l%uhka iemehSug fhda.djprhdg fuys ;;= meyeÈ,sj jegefykq we;'
fjk u jev ms<f s j,la ke;' tfyhska jefok jefok ;eka .Kka —ksñF;x wiidi miidid - wdruuKfulúF;ii
lrñka .Kkska ie,elSu fjhs' je§fuka o ie,elSu fjhs' cdkf;dp ;fhd Ofuu - Njkd Wm,NnN;s˜
88 89

hkq jod< fyhs k a ks ñ ;a ; drïuKh" wia i drïuKh" Tjqyq fufia hs(-


miaiidrïuKh hk ;=k tlg tl;= jk ieá okakd ;eke;a;d 1' iqjfia ksohs'
yg Ndjkd m%;M s , iuDoaO fjhs' hf:dla;dldrfhka ksñ;a; jevqKq
2' iqjfia wjÈfjhs'
miq m%;sNd. ksñ;a;hs" tys Gmkd jYfhka ukisldrh meje;aúh
hq;=h' tkï(- 3' kmqre isysk fkd fmfkhs'
—ksñF; Gmhx ÑF;x - kd kd ldrx úNdjhx 4' ñksiqka yg m%sh fjhs'
ëfrd wiidimiidfi - ilx ÑF;x ksnJO;s—hs 5' wukqIHhka yg m%sh fjhs'
jod< mßÈ fufkys lrñka" wdYajdi m%Yajdifhka cks; jQ 6' foúfhda rlskakdy'
ksñ;a;fhys oefkk fkdfhla wdldrhka w;=reoyka lrñka
7' Tyqg .sk"s ji" úI" wdhqOj,ska tk Nh fkd meñfKhs'
kqjKe;s fhda.djprhd w¾mKdj iïmQ¾K lr .kafkah'
8' jyd is; iudêhg m;a fjhs'
m%;sNd. wjia:dfõ § fhda.djprhdf.a isf;ys flf<ia
whskaùfuka" kSjrKhka hgm;a ùfuka is; Wmpdr iudêfhka 9' uqL j¾Kh m%ikak fjhs'
iudys; fjhs' fuh j¾K jYfhka fyda ,laIK jYfhka fufkys 10' fkd uq<dj l¿ßh flfrhs'
fkd l< hq;=h' iq/lsj ;nd f.k wimamh i;a j¾.h j¾ckh 11' u;= wry;a u.M, fkd ,oafoa kï n%yauf,dal mrdhk
fldg" imamdh i;a j¾.h fiajkh flfrñka" keje; kej; jkafkah'
fufkys lrñka Èhq K q j g m;a fldg f.k oi jeoEreï
wmamKdfldi,a,h jeäh hq;h = ' ùßh iu;dfõ fhÈh hq;h = ' kej; fï jkdys tA wdksixifhdah' thska wdksixi oihla u
kej; fuys fhfokakd yg ú;lald § OHdkdx. miska hq;a fuf,dj § ,efnk nj ie,lsh hq;=h'
mGu®dk Ñ;a;h my<fõ' fï iïnkaO úia;r o fuhska Tíng fï fu;a lugyk ÈhqKqlr .ekSug leue;a;d úiska
f.k hd hq;= l%uh o u;= jev ms<sfj,ska meyeÈ,s fjkjd we;' m<uqfjka fu;a;dj bf.k .; hq;=h' fu;a l%u i;r ±k.;
wdkdmdk i;sh ÈhqKq ùfuka wka;u s wdYajdi m%Yj
a dih mjd oek.; hq;=h' wruqKg .kakd fldgia i;r o; hq;=h' iSud iïfNaoh o;
yels jkafkah' hq;=h' ´ê jYfhka fu;a me;sr ùu o; hq;=h' wfkdê jYfhka
fu;a lugyk fu;a jeãu o; hq;=h' ÈYd MrKh o; hq;=h' fï ish,a, ±kSfuka
ffu;%h
s kï wkqka fj; ys;is;a meje;a ùu jYfhka meje;s fu;a lugyfka idrdxYh oek.ka;d fjhs'
wfoajIh uehs' th l%udkql+,j wNsj¾Okhg m;alr .ekafuka fu;a l%u i;r kï(-
wOHd;a u fhys b;d Wiia Yla ; s h lf.a my< ùu is ÿ fjhs ' 1' wfjfrdfydñ' 2' wLHdmfccdfydñ' 3' wkSf>dfydñ
n%yu
a úydr kdufhka i|yka jk fï O¾ufhys w.h lshd ksu l<
4' iqÇ wF;dkx mßyrdñ hkqhs'
fkd yelaflah' mgka .;a ;eka mgka fï Ndjkdfõ m%;sM,fhda
ksn|j u ,efnkafkdah' fyd|g ÈhqKq lr.;a ffu;%S Ndjkdfõ tys f;areu¦ 1' uu ffjr ke;s fjïjdæ 2' uu ;ry ke;s
wdksixifhda tfldf<fila jkakdy' fjïjdæ 3' uu ÿla mSvd ke;s fjïjdæ 4' uu iqjm;a fjïjdæ hkqfjks'
90 91

wruqKq i;r fldg ;nd .ekSfï Yla;sh ,efí' thska u;a ffu;%sfhka ;ud
ffu;%h
s g wruqK jYfhka m<uqfjka .kafka ;udh' ;udg fu;a ÈhqKq hhs isf;kakg ms<sjk' tfy;a fï ;ju w;ru. nj
lsÍu i;r wdldrfhka u iïmQ¾K jQ l,ays tla fldgila i,lkak' ,enQ ;;a;ajh wvqjkakg fkd § ÈhqKq lr .ekSfï
iïmQ¾K jkafkah' uq,k s a ±lajf
q Ka tA l%uhhs' tfia fyd|g ÈhqKq lr woyi ;sìh hq;=h'
.;a ffu;%h
s ;udf.a ys;j;l= fufkys fldg Tyq ffjr ke;s fõjdæ ó<Õg uOHia: mqo. a ,fhl= wruqKq lr ;udf.a uq,a iudêhg
;ry ke;s fõjdæ ÿla mSvd ke;s fõjdæ iqjm;a fõjdæ hs fufia fojk iuje§ is; ÈhqKq fldgf.k' uOHia:hd m%sh Ndjhg yrjd f.k"
fldgi imqrd,sh hq;h = ' fu;a l< hq;h = ' uOHia:hdg o fï i;r Tyq flfrys mQ¾fjdala; l%ufhka fu;a lrkq' fndfyda l,la tys
wdldrfhka ÈhqKqjg m;ajk ;=re fu;a l< hq;=h' i;=rdg B<Õg fhfok úg uq,a m%sh yeÕSug meñK tl u iudê ksñ;a;la njg
fu;a l< hq;h = ' m;a fjkjd we;' thska o ÈhqKq jQ is; kej; kej; iuje§fuka"
;udf.a mgka wrUk fï úIh i;r b;d fyd| l%udkql+, n,j;a fldg f.k wm%sh i;=rd o wruqKq fldg" Tyq m<uqfjka
ms<f
s j<lsk"a l%u i;ßka ffu;%h s g iïnkaO fldg Ndjkdj f.k uOHia: ;;a;j a hg muqKj q d" B<Õg m%h
s ;;a;j
a hg f.k mQ¾fjdal; a
hdfï § fuh l%ufhka ÈhqKqjg m;afjhs' fuys ±la jQ ffu;%sh l%ufhka fu;a l< hq;h = ' th iïmQ¾K ùfï § o wm%h s i;=re yeÕSï
ke;sj tlu m%sh yeÕSfuka iudê ksñ;a; ÈhqKq jkafkah'
yÕjk l%u i;r w;=frka tla l%ufhlska ish¨ úIhhka ys fu;a
lsÍfuka iïmQ¾K lr.; yels jkafkah' tlla mqreÿ jQ miq fojk fufia ;ud o" ;u m%shhd o" uOHia:hd o" wm%shhd o hk
l%uhla w,a,d .ekSu fhda.djprhd f.a woyi wkqj fjhs' l%u fldgia i;frys m<uqfjka meje;s iSud i;r f.ùf.dia tl;ajhg
i;f¾ u we;af;a ffu;%suh yeÕSu jefvk ieáh' m;a ùfuka —ish¨ i;a;j a ˜ hkq fjka wd,ïnk idudkH is;k s a .;
yels jkafkah' tl, Tyqg¦
úfYaIfhka ie,elsh hq;(= -
1' ish¨ i;a;ajfhda ffjr ke;s fj;ajdæ
;udg fu;a lsÍfï § wd;au fikyi u;=jkakg bv fkd §
2' ish¨ i;a;ajfhda ;ry ke;s fj;ajdæ
th l< hq;=h' th fyd|g ÈhqKqjg .sh miq isf;a ;ekam;alu
oefkhs' tys § ;udg ;ud ÈhqKq l< ffu;%sh ys;j;dg fhduq 3' ish¨ i;a;ajfhda ÿla mSvd ke;s fj;ajdæ
lsÍfuka fojk mshjr ke.sh hq;h = ' tys § is;g wruqKq lr .kakd 4' ish¨ i;a;ja fhda iqjm;a fj;ajdæ
ys;j;d iu jQ mQcH .=Kj;a mqoa.,hl= úh hq;=h' mqreIhl= hkqfjka i;r wdldrfhlska fu;a jeãug ms<sjka fjhs'
úiska m<uqfjka fufia ys;j;d jYfhka f;dard .; hq;af;a ish¨ flgia tl;ajfhka ie,elSug ms<sjkajk Ñ;a; iuêh
mqreIfhla u h' ia;h
s% l úiska thg f;dard .; hq;= ia;h
s% ls' w;s m%h
s ,eîfuka fuu ffu;%S Ndjkdfõ iSud iïfNaoh iïmQ¾K jkafkah'
mqoa.,hd rd.hg fya;=jk neúka idukH m%sh;ajhg muqKqjd hf:dla; jQ i;rdldrfhka u ish¨ m%dKSyh q " ish¨ N+;fhdah"
fu;a l< hq;=h' ish, mqoa.,fhdah" ish¨ wd;auNdj we;af;dah hk fï fldgia
fufia fu;a lsÍfï § is; tA wruqfKys ;ekam;a ùfuka wruqKg .ekSï jYfhka o fu;a jeãfuka fuu Wmpdr OHdkh
kSjrKhka ;=kSj Ë‚l iudêh ,efí' th fndfyda l,la wfkdaê jYfhka úis wdldrfhlska ,efnkafkah' fufiau Tê
jeãfuka ndysr yeÕ=fuka f;drj" tA wruqfKka hql; a is; ;ekam;a jYfhka ,efnk¦
92 93

1' ish¨ ia;y


S% "q 2' ish¨ mqreIfhda" 3' ish¨ wd¾hfhda' 4' ish¨ lghq;=h' ia:dk yd fNdck o iD;=j o ;udyg n,mj;ajk ieá
wkd¾hfhda" 5' ish¨ foúfhda" 6' ish¨ ukqIHfhda" 7' ish¨ f;areï f.k isáh hq;=h'
wukqIHfhda" 8' ish¨ úksmd;slfhda hk fï fldgia wg o ms<f s j,ska ;jo w¾mKdfõ ÈhqKj q g fya;j= k" mßIaldrdÈh msßisÿj ;nd
wruqKg f.k mQ¾fjdal; a i;r wdldrfhka fu;a jeãfuka Wmpdr .ekSu ioaOd § bkaøhs hka iu;djg muqKj q d,Su" ksñ;a; l=i,;dj"
OHdk úis wgla ,efnkafkah' fufia fï ´ê-wfkdaê hk is;g ks.%y m%.%y WfmlaIdjka §ug iqÿiq wjia:dfõ th lsÍu"
fofldgi u tl;=ùfuka idudêh ,efnk l%ufhda wgid<sfila wiudys; mqoa.,hka ÿr,Su" iudys; mqoa.,hka weiqre lsÍu hk
^48& jkakdy' fuf;la fï fhda.djprhdyg fuys fh§fuka" Tyq fïjd iïmQ¾K lsÍug is;g .; hq;=h'
;=< uq, È ;=nq ÿn,lï uelS f.dia" ú;¾l wd§ OHdkdx.hka Yla;u s ;a
fufia ,nd.;a ffu;%S OHdkh ÈhqKqj i|yd Èid MrKfhys
j my<ùfuka" kSjrKhka úlaLïyk hgm;a ùfuka hf:dla;
fhÈh hq;=h' Èid MrKh kï Èidjka wkqj tys i;a;ajhkg fu;a
i;a;j a ksñ;a; wruqKq fldg f.k m%:u OHdk ú;a;h my< fjhs'
me;srùuhs" ;ud jik ;ek mgka wrUd" tys fu;a m;=rejd" B<Õ
th ±kf.k thg keje; keje; iuje§fuka o" tys we;s
f.hs jeishka wruqKq fldg f.k fu;a lrkq' fufia uq¿ .fï o"
OHdkdx.hka tlla mdid wkqf,dau m%;f s ,dau jYfhka m%;HdfjlaId
uq¨ Èjhsfka o" ilaj< o" wkka; ilaj< o me;sr hkfia fu;a
lsÍfuka o th jiSNdjhg m;alr .; hq;=h'
lsßu fuys fu;a m;=rejk l%uhhs'
fuys§ ÈhqKq jQ iudêu;a is;la msßySug o" we;s jQ iudêhla
Èid MrKfha ms<sfj<
je<yShdug o fya;=jk wimamdh lreKq jQ¦
1' kef.kysr È. ish¨ i;a;j a fhda hkd§ úiska 48 wdldrfhls'
wdjdfid f.dpfrd Nix
2' ol=Kq È. o tfia i;<sia wg wdldrfhls'
mq..f,d fNdckx W;="
3' ngysr È. o tfia i;<sia wg wdldrfhls'
bßhdmf:d;s ifF; f;
4' W;=re È. o tfia i;<sia wg wdldrfhls'
wimmdfh újccfhZhs
5-10' tA wkq È.a i;r yd Wv hg o" tfia u i;<sia wg" i;<sia
m%ldYs; jQ iudê ÈhqKj q g ndOl jQ wdjdih" f.dÿre.u" l:dj"
mqo.
a ,hd" fkd ksis wdydr" iD;=j yd bßhõj hk fï i;ska ÿrej wg ne.ska wdldr ,efnk fyhska fï Èid MrKh 480 wdldr
iudê ÈhqKj q g Wmldr jQ" imamdh jQ lreKq i; fiajkh lrñka fhlska ,efí' uq,ska i|yka l< Tê wfkdê 48 la tl;= ùfuka
;ud ÿlfia ,nd.;a fuu W;=ï .=Kh ;yjqre lr.ekSug W;aidy 528 l%uhla w¾mKd iudê fuhska ,efnk nj ie<lsh hq;='
.; hq;h = ' fhdp fuF;x Ndjh;s - wmmudKx m;siif;d
fuys§ fhda.djprhd úiska ie,elsh hq;= jkqfha" ;udf.a ;kq ixfhdckd fydJ;s - miif;d wu;x mox
wOHd;añl .=Kfha ;;a;ajh i,ld thg i¾jm%ldrfhka wyslr hï mqoa.,fhla isysh we;sj ksjka wruqKq fldg wm%udK
foa;a" ys;lr foa;a ms<sn| úfõpkhla ;nd .ekSuh' b;d l=vd jYfhka ffu;%h s jvkafka kï Tyqf.a ixfhdackfhda ;=kS jkakdy'
wys;lr foa;a .=K úkdYhg fya;=jk ieá fyd¢ka f;areï f.k
isáh hq;=h' iudêhg m%;smË l:d lshk mqoa.,hka ÿßka ÿre
94 95

—tjx ksnnF;s; p;=Cl m[plc®dfkd mfkF: NsCLq


i,,CLKd újggkd jfik luugGdkx jfvVFjd mdßiqoêx
iu:hdksl úo¾Ykdj mF;=ldfud ;fojcCOdkx m[pkdldfrys jiSmmF;x m.=Kx
iu:hdkslhd uq,ska f;dardfok ,oafoah' Tyq weiqre l< lFjd kdu rEmx jjF:fmFjd úmiikx mgGfm;s˜ hkqfjks'
l¾uia:dkh wkqj fyf;u wdldr lSmhlg fn§ hhs' tys woyi fufia hs(-
—bfOlfppd mGux Wmpdr iudêx jd wmmKd iudêx jd fufia ksmojk ,o p;=Il a m[apl OHdk we;s uyK jkdys
Wmmdfo;s" whx iuf;d' fid ;[p ;x iumhqF; Ofuu fï ldhdkqmiaikdfj ys i,a,laLK újÜGkd jYfhka lugyka
wksppd§ys úmii;s" whx úmiikd' b;s mGux iuf:d" mpPd jvd mdßY=oaêhg meñfKkq leue;sfha" tA ,o p;=Ial m[apl
úmiikd" f;k jqpp;s" iu: mqnnX.ud úmiikx Ndfj;S˜;s OHdkhka flfrys tla OHdkhla wdj¾ckd wd§ m[ap m%ldrfhka
hkq idudkH l%uhhs' jYs;djg meñKsfha m%.=K fldg" kdu rEmhka jHjia:d fldg"
fï Ydikfhys tla mqoa.,fhla m<uqfjka Wmpdr iudêh úo¾Ykdj mgka .kshs˜ hkqhs'
fyda w¾mKd iudêh fyda Wmojhs' fuh iu:hhs' fyf;u tA iudêh —fidys iudmF;sf;d jqgGdh wiidi miididkx iuqofhd
o" tA idudê Ñ;a;h yd iïm%hqla; Miai wd§ O¾u wks;H wd§ lrcldfhd p ÑF;[pd;s mii;s" h:dys luudr ...ßhd
idudkH ,ËK wkqj úo¾Ykdj mj;ajhs' fuh úo¾Ykdjhs' fufia Ouudkdh yi;[p mqßiii p ;ccx jdhdux mápp jdf;d
m<uqj iu:hhs' miqj úo¾Ykdjhs' tfyhska —iu: mQ¾jx.u fyj;a i[pr;s tj fuj ldh[p ÑF;[p mápp wiidi miidid;s
iu:h uq,f a ldg .;a úo¾Ykdj hhs lshkq ,efí˜ hkq tys woyihs' ;f;d wiidimiidi[p ldh[p rEmJ;s' ÑF;[p ;x
iu:fhka werUqKq úo¾Ykdfõ § jqj;a iïuikh we;s jqj iumhqF; Ouux p wrEmJ;s˜ jjF:fm;s
uekj' kdu rEm mßfÉPo [dKdÈh we;s jqj uekj' ÈÜÀ úiqoaê ta fhda.s f;fï iudm;a;sfhka ke.S wdYajdi m%Yajdihkaf.a
wdÈh we;s jqj uekj' tA {dk o úiqoaê o my< jk wkaoñka iuqoh kï lrcldh o" is; o hk fofok hhs n,d hï fia
wruqKg .;a O¾uhka ys úo¾Ykdj lrf.k hd hq;=h' lUqreiu yq<x .kajk l,ays p¾uh o" mqreIhdf.a ;okqrEm jQ
tys § iu: ksñ;a; fkdfhla whqßka ,efnk fyhska iïuik jHdhduh o ksid jd;h yeisf¾ o" tmßoafoka u lrcldh o" is; o
ms<sfj; o fkdfhla whqßka ,efnk nj ie<lsh hq;=h' fuys ksid wdYajdi m%Yajdifhda yeisfr;e hs n,d blaì;af;ka wdYajdi
uq,ska m%ldYs; mßÈ OHdk Ñ;a;h;a ;;a iïm%hqla; O¾u;a m%Yajdihka o lh o rEm hhs o" is; o ;;a iïm%hqla; O¾uhka o
iïuikh lsÍu ;j;a l%ufhls' we;eï úg OHdkh ,nd.;a wrEm hhs o kshu flfrhs˜ hkq tys Ndjhhs'
mqoa.,hka OHdkh wfmaËd fkd fldg" Y=oaO úo¾Ykd l%ufhka fuh i;smÜGdk iQ;% wgqjdfõ ;j;a l%ufhlska ,efí' tys
Ndjkdj wrUk nj o ie,lsh hq;= ldrKfhls' Ndjh fufiah(s -
wdkdmdk iu: ksñ;af;ka OHdk Wmojd.;a fhda.djprhl= wYajdi m%Yj
a dihka wkqj yslf
a ukakyqg wdYajdi m%dYajdihka
th úo¾Ykdjg k.k ieá úY+oê
a ud¾.fha u olajk ,oafoa fufiah' ksñ;s fldg we;s i;r OHdkfhda my< jkakdy' fya OHdkfhka
96 97

ke.S wdYajdi m%Yj a dihka fyda OHdkdx.hka fyda mß.%yh flfrhs' fufia mß.%y fldg" fï ish,a, wruqKg wNsuL q j kefuk neúka
thska wdYajdi m%Yj
a dihka fufkys lrkakd jQ fhda.jprhd —wdYajdi kdud¾:fhka kdu kue hs jHjia:d lghq;'= tA kduh mßËd lrkafka
m%Yj
a difhda l=ula weiqre lf<dao@ yDoh jia;j
= hs' th Ñ;a; iuq;:
a dk —fï kduh l=ula ksid mj;skf a kaoe—hs fidhkafka tA kduhg ksYh %
j;=ÿ lh fkd yer mj;akd fyhska fkdfyd;a ldh j;a:qj weiqre jQ yDoh rEmh olsh's blaì;af;ka tA yDoh rEmhg ksYh % jQ i;r uyd
flf<ah' j;a:q kï lrcldh hs' lrcldh kï i;r uyd N+;fhda N+;hka o" p;=¾N+;hka ksid mj;akd jQ fiiq Wmdod rEmhka oe hs rEm
o" Wmdod rEm o jkakdy˜hs fufia rEm mß.%yh flfrhs' blaì;s mß.%yh flfrhs' fyf;u fï ish¨ rEmh u remakd fyhska rEm
;odrïuK tA wruqKg iïnkaO jQ Miai m[apu O¾ufhda ±hs hhs kshu flfrhs' blaì;af;ka wruqKg kefuk ,l=Kq we;af;a
fufia kduh o mß.%yh fldg" tA kdu rEm fofokdf.a m%;Hh kdu hhs" remakd ,l=Kq we;af;a rEm hhs ixlafIam neúka kdu - rEm
ú.%y lrkqfha wúÊcd§ máÉp iuqmamdoh ±l —fï kdu rEmh kshu flfrhs hkqfjks' ffu;%s iudêh úo¾Ykdjg ke.Su o Tng
jkdys m%;Hh yd m%;Hfhda;amkak o jQ O¾u ud;%fhla uh' thska fuhska meyeÈ,s fjkjd we;'
msg;a i;a;ajfhla mqoa.,fhla ke;af;ah'˜ fufia ielh myj úo¾Ykdhdksl l%uh(-
hdfuka m%;Hh iys; kdu rEmfhys wks;Hd§ ;%, s ËKh wdfrdamKh uq,ska olajk ,oafoa iu:hdksl l%uh hs' úo¾Ykdhdksl
fldg úo¾Ykd jvkqfha l%ufhka wry;ajh .kafkah' l%uh fuhg fjkia fjhs' tys § wdrïNfha u WmdodkialkaOhkg
OHdkdx.hka fufkys lrkakd o —fï OHdkdx.fhda l=ula we;=<;a O¾u jk mGú wd§ Od;+ka ukisldrdrïuKh i|yd fhdod
weiqre lf<dao@ jia;=j weiqre flf<dah' jia;=j kï lrcldh hs' f.k tu ukisldr úêh fkd msßfy,d fkd mudj l< hq;= h'
OHdkdx.fhda kdu hhs' lrcldh rEmh˜ hs fufia kdu rEm iksgy
q ka tys WmfoaYh fufia h(-
fldg Tjqyqf.a m%;Hh fidhkqfha wúÊcd§ m%;Hhdldrh ±l"
—bfOlfppd jqF;mmldrx iu:x wkqmmdfoFjd p
—fï kdu rEm hkq m%;Hh m%;Hfhda;amkak O¾u ud;%fhla u h'
m[pqmdodklfJO wksppd§ys úmii;s" whx úmiikd' ;ii
wfkla i;a;ajfhla mqoa.,fhla ke;af;a h˜hs iel ke;s fldg
úmiikd mdßmQßhd ;F: cd;dkx Ouudkx jii..druuK;d
f.k m%;Hh iys; kdu rEmfhys ;%s,ËKh wdfrdamKh fldg"
Wmmcc;s ÑF;ii tl..;d" whx iuf:d" b;s mGux úmiikd
úo¾Ykd jvñka wkql%ufhka wry;ajhg meñfKhs hkqfjks'
mpPd iuf:d" f;k jqpp;s úmiikd mqnnX.ux iu:x Ndj;S˜;s
ÈÜÀ úiqoaê l:dfõ m%ldYs; jQfha fufia hs(- hkqfjks'
th imhkq leue;s iu:hdkslhd úiska ^iWmpdr OHdkhka tys woyi fufia hs(-
ys msysgd úo¾Ykdfhys fhfokqfha iu:hdksl kñ'& m<uq fldg fï iiafkys tla mqoa.,fhla jkdys hf:dala;dldrfhka
Njd.% O¾uhka wdÈl¾ñlhd úiska ÿIamß.%y jk neúka fkji[a[d Wmpdr - w¾mKd iudê fkd Wmojd u m[apWdmdodk ialkaOhka
kdi[a[dh;kh ;nd fiiq rEmdjpr wrEmdjpr OHdkhka w;=frka wks;HdÈ ,ËK úiska úo¾Ykdj flfrhs' fuh úo¾Ykdj hs'
tla;rd OHdkfhlska ke.S" ú;¾ld§ OHdkdx.fhda o" tA ú;¾ld§ka Tyqf.a úo¾Ykdj iïmQ¾Kùfuka tys yg.;a O¾uhka ksjkg
yd bmÈh hq;= O¾ufhda o ,ËK ri wdÈ jYfhka msßis| o; hq;=' keófuka" wruqKq fldg mej;Sfuka hï Ñ;a; iudêfhla
98 99

my< fõ o" fuh iu:h hs' fufia m%:ufhka úo¾Ykdj h miqj ukisldr N+ñh jQ uq,a fldgi iï¾mQK lr.; yels jkafkah'
iu:h hs' tfyhska úo¾Ykdj fmroeß lr.;a iu:h hkq tys wdpd¾hjrfhl= f.ka fyda fmd;lska fyda l¾uia:dk Ndjkdjla
woyi hs' bf.k f.dia ;ksj Ndjkdfõ fhfokakdg fï iekis,, a fldhska
fuys i|yka mßÈ fï úo¾Ykdj ueo § my< jk fï iudêh ,efío@ tfyhska Tjqka yg kshu ud¾.fha .uk isÿfõ hkq iel
Wmpdr iudêhka w¾mKd iudêh;a hk fol u nj ie,elsh iys;hs'
hq;h
= ' Y=Il
a úo¾Ylhdyg mjd m%:u OHdkdx. iys; j ud¾.h my< tfyhs k a fï fhda . djprhd is h ¨u ukis l dr úêh)
jkafka fuh fyda fuys ÈhqKqfjka nj ie,elsh hq;=h' fkd msßfy,d ms<smÈñka weoys,su;a j fuys fhÈh hq;=h' tfia
ixLdrefmlaLd ØK wjia:dfõ ,efnk fï úfYaI isoaêh mj;akd úg hf:dala; iudêh ,efí' thska tlÕ lr .;a is;ska
f;areï lr .ekSug fkd yels j ksIl
a drKfha jdo lrk mskj
a ;=kf
a .a ;j ;j;a ixialdr O¾uhkaf.a h:d ;;a;ajh jegefykakg mgka
úfõl nqoaêhg¦ .kafkah' fï kqjK ÈhqKjq o thg ndOl flf,iqka whska ùfuka
—úmiikd kshfuk ys iqCL úmiilii WmmJk uf..dms isÿjkakls' l%ufhka iS, iudê m%{djka wd¾h wIagdx.sl ud¾.
iudmF;s,dNsfkd ®dkx mdolx wlFjd WmmJk uf..dms jYfhka jefvk fia m%lg fjhs' úo¾Ykd [dKhg m%;smkaOl
mGuc®dkx mdolxlFjd mlsKKl ixLdfr iuuisFjd Ndjfhka meje;s flf,ia l%u l%ufhka ;=kS jk fyhska
WmmJk uf..dms mGuc®dksld j fydJ;s˜ hkqfjka úY=oaê o¾Ykh o b;d fyd¢ka ud¾.dx.hka f.a meje;aug iqÿiq wkaoñka
ud¾.fha fhdok ,o mqoa., wjia:d m%fNaoh o m%fhdackj;a my< jkafkah' ÿlaL wd§ wd¾h i;Hhkg wh;a lD;Hhka isÿ
fõ hhs i,luq' lrñka úo¾Ykd [dKh uia;lm%dma; jkafkah'
úo¾Ykd {dk mrïmrdfõ wdrïNh iu:h wkqj Ñ;a; fï ms<sn| fiiq úia;r o WmfoaY o fuys i|yka lsÍu
iudêhla ,en.;a mqoa.,hdg fuys § t;rï wmyiqjla we;sùug fhda.djprhdf.a ms<sfj;g t;rï Wmfhda.s fkd jk fyhska
we;s bv iaj,amh' tnÿ n,hla ke;s fhda.djprhd yg NdjkdrïNfha fumufKlska fuh iudma; lrkq ,efí'
§ fkdfhla wmyiqlï bÈßm;a jkafkah' jeä fj,djla ys| f.k
ks;r isys lrkq
tl bßhõjla f.ùu ÿIalrh' tn÷ mqo. a ,hdg Ñ;a; iudêh wE;h'
Ndjkd jev bj; ,d m,d hdug fkdfhla úg is;a my< jkafkah' wdrN; ksCLu: - hq[c: nqoO idifk
ys;j;a úYajdi lghq;= l<HdK ñ;% wdY%h ks;r ks;r ,nd .ekSfuka Oqkd: uppqfkd fikx - k<d.drx j l=[cfrd
meñKs meñKs ÿla .ekú,s m%ldY lsÍfuka isf;a nr wvqlr .ekSug m%:udrïN ù¾hh lr jQ' flf,iqka flfrka kslafu jQ' nqÿ
fhda.djprhdg ms<j s k' wdpd¾hjrhdg o meñKs meñKs fjkia lï iiafkys fhfo jQ" ng jkhla ì¢k u;e;l= fuka udr fiakdj
wkqj iqÿiq Wmfoia§ug yels jkafkah' m<jd yßjq'
fufia wdpd¾hhka jykafiaf.a wdrËdj Wmfoia iy wjOdkh fhd buiñx Ouu úkfh - wmmufF;d úyii;s
hk fïjd o" fhda.djprhdf.a wm%udo úydrh o tl;= ùfuka Ndjkdfõ mydh cd;s ixidrx - ÿCLiiJ;x lßii;s
100 101

hfula fï O¾u úkfhys fkd mudj fjfia kï fyf;u Mm, [dKh 15


cd;HdÈ ixidrh ÿre lr ÿla fl<jr lrhs'

oiaik
úiqoaê
lxLdú;rK u.a.du.a.[dK mámod [dK oiaik úiqoaê [dK
u.a. [dKh 14
khsox isÓ, udrnNd - khsox wfmmk :duid
f.d;%N+ [dKh 13
ksnndKx wê.J;nnx - inn .J:mmfudjkx
wkqf,dau [dKh 12
ish¨ flf<ia .eg uqod,k fï ksjk ,sys,a wdrïNfhlska ixLdrefmlaLd [dKh 11

mß[a[d
fyda l=vd ù¾hhlska fyda ,en .; fkdfya'

mydk
máixLd [dKh 10
mudox Nhf;dÈijd - wmmudo[p fLuf;d uq[aÑ;=luH;d [dKh 9
ksíìod [dKh 8
Ndjf:gGX.slx u..x - tid nqoOdkqidikS
wd§kj [dKh 7
mudj Nh jYfhka oel" fkd mudj ks¾Nh jYfhka ±l" Nh [dKh 6

m%{dfõ YÍrh
wd¾h wIagdx.sl ud¾.h jvjq' fuh nqoaOdkqidikdjhs' NX. [dKh 5

úiqoaê[dKd§ ixoiaikh
—hx NsCLfj iF:drd lrKShx idjldkx ysf;iskd

oiaik úiqoaê
wkqCumflk wkqCumx Wmdodh l;x fjd ;x uhd' t;dks

mß[a[d
n,j Wohính [dKh

;SrK
reCL uQ,dks t;dks iq[[d.drdks' ®dh: NslLfj ud mudoF:' ;reK Wohính [dKh
4
ud mpPd úmmáidßfkd wyqjF:' whx fjd wuydlx wkqidikS˜
uyfKks" fiïuik [dKh 3
Y%djlhkg ys;j;a jQ wkqlïmd lrk Ydia;Djrfhl= úiska

úiqoaê
OïuÜÀ;s [dKh
wkqlïmdj i,ld f.k hula l< hq;= kï" th ud úiska lrk

mß[a[d
2 mÉph mß.%y [dKh

[d;
,oa f oa h ' uyfKks " f;, jDla I uQ , fhda h" f;, úfõl h:dN+; [dKh˜
ia:dkfhda h' uyfKks" OHdk lrjq" Ndjkdkqfhda.s jjq" mud —kdu rEm jj;a:dkh˜
fkd jjq" mud ù miqj úms<sirg m;a fkd jjq" fuh f;dmg fok

úiqoaê
ÈÜÀ
—kdu rEm mßÉfþo [dKh˜ 1
wmf.a wkqYdikh hs' —ixLdr mßÉfþo [dKh˜

ËKsl iudêh

úiqoaê
Ñ;a;
u¨ fol Wmpdr iudêh
w¾mKd iudêh

úiqoaê p;= mßY=oaO iS,h


iS,

* mßYsIagfhys ukisldr úêh n,kq


102 103

oilfhda o" wdydrdÈ rEmfhda o jegefy;a' tys iycd; rEm 9 h"


lïuc 20 h" wkqmdÈkakl 24 o hk f;mKila rEmfhda plaLq
mßYsIg
a h Od;=j fkd fj;shs o tlu mido plaLj q u plaLq Od;= hhs o jHjia:d
flfrhs' fida; Od;=" >dk Od;=" ðjyd Od;= o fufia u jHjia:d
ukisldr úêh flfrhs' ldh Od;=fhys fiiq i;<sila u rEmfhda kqjKg fmfk;a'
N+ñN+; O¾uhkays ukisldrh mj;ajd f.k hdu i|yd iq;uh fufia fï m%ido mih" Tjqkf a .a úIh jQ rEm" ioao" .kaO" ri"
ØKfha ÈhqKqjg ux mdod,Sula wjYH h' fMdÜGín hk mi o hk oih o tu oi Od;+yq fj;a' fiiq rEmfhda
ta fufiah(- Oïu Od;= fj;a' plaLq ú[a[dKdÈ oaúm[ap ú[a[dK Od;= m%lg
1' iu:h weiqre fkd fldg m[apialkaOfha ukisldrh fj;a' ufkda Od;= tlh" wg iegla ufkdú[a[dK Od;= hhs lshd
meje;aùfï § l%uh fufia hs(- ish¨ tldiqjla f,!lsl Ñ;a;fhda ú[a[dK Od;= i;g fn§ m%lg
fj;s' th yd hqla; jQ Miaid§yq O¾u Od;=h' fufia oihl=;a wvla
mGú" wdfmda" f;fcda" jdhq hk Od;= i;r iajNdj ,ËK
Od;= rEmhh' i;l=;a wvla Od;= kdu hhs Od;= wgf<di wkqj kdu
wkqj m%lg j jegefyhs' thska miq ;j;a tys fhfokakd yg tla
- - rEm jHjia:dj flfrhs' m%;Hh mß.%yh fmr mßoafoka uh'
tla fldgia meyeÈ,sj jegfyhs' lïu iuqÜGdk fldgfia Od;=
i;r jegfyhs' tys j¾K" .kaO" ri" ´cd" Ôú;h" ldhm%idoh hk 3' wdh;k l%uh wkqj ukisldr úêh(-
ldh oilh o" Ndj oilh o" wdydrc" W;=c" Ñ;a;c rEm o jegfyhs' plaLqm%ido ud;%h f.k plaLdh;k hhs o" fid;dÈh
fï l%ufhka oaj;a;xs idldrfhys fldgia o" f;fcda jdhq fldgia o fida;dh;kh" >dkdh;kh" ðõydh;kh" ldhdh;kh hs o jHjia:d
jegfyhs' thska miq plaLq oild§ mi o" yDoh jia;=j o" m%lg j flfrhs' Tjqkaf.a u úIh jQ O¾u mi rEmdh;kh" ioaodh;kh"
jegfyhs' fufia fï ish,a, remamk ,ËKfhka tlafldg fuh .JOdh;kh" ridh;kh" fMdÜGíndh;kh hs jHjia:d flfrhs'
rEm hhs olshs' fuh fyd¢ka m%lg j ±kqKq miqj oajdr jYfhka f,!lsl ú[a[dK Od;= i; ukdh;k hhs jHjia:d flfrhs'
m[ap ú[a[dKdÈ kdufhda m%lg fj;s' fufia kdu rEmh jHjia:d Tjqka yd iïm%hl
q ;
a MiaidÈh o" fiiq rEm o Oïudh;kh hs jHjia:d
flfrhs' tys m%;Hh mß.%yh flfrhs' th [d;mß[a[d hs's wks;Hd§ flfrhs' fufia oyil=;a wvla jQ wdh;k rEm hhs o" tll=;a wvla
,ËK wkqj iïuikfhka Wohính oelSfuka ,ËKhka ;SrKh wdh;k kdu hhs o lshd wdh;k jYfhka kdu rEm mß.%yh
lsÍfuka ;SrK mß[a[d o" Nx.dkqmiaikdfõ mgka u;= wkqmiaikd flfrhs' m%;Hh mß.%ydÈh fuys o fmr fia uehs'
fmf<ka mydK mß[a[d o isÿ fjhs' 4' ialkaO l%uh wkqj kdu rEm jHjia:dj mQ¾fjdal;
a l%uhg jvd
2' Od;= jYfhka ukisldrfha l%uh fufia hs(- fláhg l< yels h'
—mido pCLqj˜ plaLq Od;= hhs fufkys flfrhs' th m%lg j tA fufia hs (-
oefkk fia fufkys lrkakd yg tys we;=<;a i;r uydN+;fhda o" fï isrefrys p;= iuqÜGdk Od;= i;frls' tA Od;=ka weiqfrys
j¾KdÈh o m%lg j oefk;a' th wkqmd,l Ôú;h o" ldh oil Ndj jKaK" .kaO" ri" ´cdh" plaLm q i
% dodÈ mi h" jF:q rEmh" Ndjh"
104 105

Ôú;sJøsh" oa ú iuq Ü Gdk Yíoh hk fï i;f<dia rEmfhda ÿlaL i;Hh kduhg;a rEmhg;a we;=<;a O¾u iuQyhla jk
iïuikhg fhda.H fj;s' ldh ú[a[;a;"s jÖú[a[;a;"s wdldi" fyhska kduh o rEmh o fõ' iuqoh i;Hh kduhhs' b;=re i;H
Od;= rEm" ,yq;d" uqÿ;d" lïu[a[;d" Wmph" ika;;s" cr;d" fol fuys fkd .kakd ,efí' fufia kdu rEm jHjia:d iïmQ¾K
wksÉp;d" hk oih iïuikhg wfhda.H h' fufia fï i;aúiaila jkafkah'
rEmfhda rEmilkaOh hs" tldiqjla f,!lsl is;a yd iu. Wmokd
8' m%;Hhdldrfhys kdu rEm mßfÉPoh fufiahs(-
fõokdfjda fõokdialkaOh hs" tys ix{dfjda ix{dialkaOh hs"
ixLdrfhda ixialdr ialkaOh hs" ú[a[dKh ú[a[dKialkaOh tys i|yka wx. fod<fika uq,a wx. ;=k jk wúÊcd" ixLdr"
hs" lshd i,ld rEmialkaOh rEm hhs o wrEmSil
a kaO i;r kdu hhs ú[a[dK hk ;=k kduh hs' isjqjekak;a miajekak;a jk kdu
o lshd kdu rEm jHjia:dj flfrhs' m%;Hmß.%ydÈh fmr fiauehs' rEm yd i<dh;k o" kdu o rEm o fjhs' ijk i;ajk wgjk
kjjk Miai" fõokd" ;Kayd" Wmdodk hk wx.fhda kduhhs' oijk
5' tysu ;j;a ixfËam l%uhla(-
Njh kdu o rEm o fjhs' mYaÑu fol jk cd;s yd crd urK kdu
hï;dla rEm wef;d;a" tA ish,a, i;r uydN+;fhda h" o rEm o fjhs' fufia fuys kdu rEm mßÉfþo [dKh o; hq;fa ;ah'
WmdodrEmfhda hhs fldgia follg wh;a h' tA ish,a, rEmh'
ukdh;kh;a Oïudh;kfha fldgil=;a kdu hhs' fufia fï kduh 9' wdÈ Yíofhka .kakd ,o wdydr jYfhka ukisldr úêh o
o rEmh o fõ hhs fláfhka jHjia:d flrhs' m%;Hh mß.%ydÈh ie,elsh hq;=h' tys wdydr i;frls'
fmr fiaue hs' w' ln,Sldrdydrh
6' bJøsh l%uh wkqj(- wd' Miaidydrh
uq, § kdu rEm mßÉfþo [dKhg nei.;a l%ufhla fkd olajk b' ufkdai[afÉ;kdydrh
,oafoah' ÿIalr fyhske hs yefÕa' bJøsh foaYkdfõ bJøshfhda B' ú[a[dKdydrh hkqfjks'
foúiaila fj;s' thska plaL"q fida;" >dk" ðõyd" ldh hk bJøsh
tys ln,sxldrdydrh kï (- mjJ:ql jYfhka TcÜGul
mih" b;aÓJøsh" mqßisJøsh hk i;a bJøshfhda rEmhhs' uksJøshh
rEmhhs' thska úo¾Ykdj wrUkakd th fufkys lrhs' tys§
fõokdJøsh mi o" ioaOdÈ bJøsh mi o" hk bJøsh tfldf<di kduh
fhda.djprhd yg tys rEm fldgia fnfoñka jegfyñka [dK
hs' Ôúf;Jøsh kduh;a rEmh;a fõ' wk[a[d;x[iaidóJøsh
m:h mqrd isáhs' thska th yefmk ;ek jk ðõyd m%idoh m%lg j
w[a[Js øsh w[[d;dúJøsh hk ;=k f,daflda;; a r fyhska fuys
jegfyhs' th m%lgj oekSfuka miq thg msyg
s jQ i;r uyd N+;fhda
fkd .efka' fufia bJøsh wkqj kdu rEm jHjia:dj flfrhs'
m%lgj jegefykakd y' uq,ska lshk ,o l%uhg ,ËK" ridÈ
7' i;H jYfhka iïuikhg neiSfï §(- jYfhka mGú" wdfmd" f;afcda" jdfhda hk fldgia m%lgj is;g
i;Hhka kdu rEmhg fn§u;a" kdu rEmhkg wh;a foa jegfykakg mgka .kakd y' fufia Tyqg TcÜGulh jegfyhs
i;Hhka wkqj fn§u;a hk fohdldrh u ,efí' fuys i;Hhka m%lgj oefkhs' ðõyd m%idoh m%lgj oefkhs' i;r uyd N+;fhda
kdu rEm folg fldgia lr oelaùu fufia hs(- m%lgj oefk;a' fufia rEmh remialkaOh hs lshd mß.%yh flfrhs'
106 107

th mß.%yfha § iïmq¾K;ajh ksid tA fufkys lsÍfï § iu. my< fufia h:djo¾Ykfhka hqla;hdf.a hf:dla; O¾uhka
jk Ñ;a; Ñ;a;x. jk wrEmialkaO i;r kduh hs m%lgj oefkhs' ;%s,laIKhg wdfrdamKh fldg i;a;dkqmiaikdjka wkqj
fufia m[apialkaOh u m%lg fjhs' fï m[apialkaOh kduh;a wks;HdÈ ,ËKfhka ;=,kdj ;SrKmß[a[dj hs'
rEmh;a ñi wkH i;a;ajfhla mqoa.,fhla ke;af;a hhs iajNdj thska Tíng ks;H ix{d È m%ydKfhka {dk o¾Yk úY=oêa h
iudkH ,ËK jYfhka jHjia:d flfrhs' Tjqka m%;Hh jYfhka .ekau m%ydK mß{djhs' Miaidydrh mß[a[d; fjk úg ;%súO
wkqf,dau máÉpiuqmamdo m%lg fjhs' fufia fï fhda.djprhdyg fõokd;a mß[a[d; fjhs' fuh w¾y;ajh olajd l¾uia:dkh fjhs'
ln,sxldrydr ud¾.fhka m%;Hh iys; kdu rEmh m%lgj fmKqkq ;=kajk i;rjk ;kays ufkdai[afÉ;kd ixLdrialkaOhhs'
fyhska" Ndjkduh [dKhg wjfndaO jQ fyhska [d;mß[a[dj ú[a[dKdydrh ú[a[dKialkaOhhs' fiiq úNd. uq, mßoafoka fõ'
iïmQ¾Kh' fuys m%ldYs; ukisldr úêh foaYkdfhys tA tA ;kays fkdfhla
tys § fï fhda.djprhdg kdu rEm;a tys m%;H rdYsh;a mßoafoka úia;D; jQfhah' ukisldrfhys m%Odk kS;sh jkqfha
fufkys lsÍfï § wksÉpdkqmiaikdj my< fjhs' ÿlaLdkqmiaikd" —h:dmdlgx úmiikdNsksfjfid˜hs m%ldYs; mßÈ m%lgj oefkk"
wk;a ; dkq m ia i kd" ks í ìodkq m ia i kd" úrd.dkq m ia i kd" w,ajd .ekSug yels ixialdrfhlska úo¾Ykdj weröuhs' —fï fï
ksfrdaOdkqmiaikd" máksiai.a.dkqmiaikd hk wkqmiaikdfjda ixialdr fldgia úo¾Ykdjg .ekSu kqiÿq iqh' nqÿ nK fkdfõ˜hhs
i;afok my< fj;a' thska tlla tlla ksid l%ufhka ks;Hh" mgyeKsj isákakkaf.a iïfudayh fuhska ì£ hkjd we;' tfiau
Ydiaj;h hk ñ:Hd ix{dj o" iqL ix{dj o" wd;au ksñ;a; lugyka i;<sfia mg,eù i;<sia tlajekakla meñKske hs wdvdmd,s
.%yKh o" m%ydKh jk fyhska ;s%úO ,ËKhka m%;sfõO lsÍuh fodvkakjqka yg o fuh u ms<s;=rla fõjdæ
iïuikh hk {dk l%h s d we;s WohjHh {dkfhka ;SrK mß[a[dj fufkys lsÍu
iïmQ¾K flfrhs' thska Tíng wkqmiaikdjka ÈhqKq ùfuka —iNdj idu[[ ,CLK máfjO jfik mjF; ukisldfrd
úo¾Ykd {dk fl<jr ud¾.{dk ,dNfhka mydkmß[a[dj fhdksfid ukisldfrd˜
iïmQ¾K flfrhs' l=Y,d§kaf.a wkjoH iqLúmdldÈh" iam¾Yd§kaf.a MqikdÈh
Miaidydr" ufkdi[afÉ;kdydr" ú[a[dKdydr hk ;=fka hk iajNdj ,laIKhdf.a o" wks;Hd§ idudkH ,ËKhdf.a o
§ u ,efnkqfha wrEm l¾uia:dkhhs' rEm l¾uia:dkhg jvd th m%;sfõO jYfhka m%jD;a; ukisldrh f;fï l=Y,d§kaf.a tA tA
ishï
q fjhs' tys —Mii˜ kï ixialdr ialkaOhg we;=<;a O¾ufhls' iajNdj ,ËKd§kaf.a ;;a;ajdfndaO jYfhka Wmka cjk
th ;kslr my< fkdfjhs' is; iu.h my< jkqfha' tA iu. Ñ;af;da;m
a doh u wúmÍ; ukisldr neúka fhdakf
s idukisldrhhs
fõokd o i[a[d o mj;afkah' ialkaO jYfhka kduialkaO i;ru lshk ,§'
m%lg jkakdy' tA is;g jia;= jYfhkq;a wdrïuK jYfhkq;a fhdaksfidukisldrh ù¾hh ÈhqKqjg Wmldr fõ' l=iS;
,efnkafka rEmialkaOhhs' fï kdu rEm fol jHjia:d flg tys Ndjfhka ,efnk flf,ia le,eô,s fï fhdaksfidukisldrfha
m%;Hh jHjia:d flrhs' fï [d;mß[a[d h' n,fhka bÈßm;a lr.;a ù¾hfhka u.yeÍ hkafkah' Ndjkdfõ
108 109

ukisldrfhka ndOl wruqKq bj;aùu o fï wdldrfhka isÿjk wmyiq jqj;a l%ufhka ÈhqKj
q g meñfKk úg th bfí isÿjk
nj ie,elsh hq;= h' l%h
s djla jkafkah'
ksrka;r ukisldrh merKs uyf;reka jykafia kula oj,a ld,fha Èjd ia:dkfha
i;smÜGdk Ndjkdfõ § wdrïNh fkd mud jev ms<f
s j<lska ys| f.k w;jeishka yd iu. l:d flfrñka w; blaukg yl=<d
iaÓr úh hq;=h' tA i|yd fhda.djprhd ;=< meje;sh hq;af;a keje; ;=nQ ieáhg ;nd miqj fyñka yl=<d .;ay' fuh n,d Wka
fkd fjkia WÜGdk ù¾hfhls' w;jeiafida —iajdóks" l=ula ksid blaukg yl=<d keje; ;=nQ
f,duikd. iajdóka jykafia iE.sßfha mshx.= .=ydfhys ;ek ;nd fyñka yl=<d .;a fiala oe˜hs úpd< y' f;rekajykafia
m% O dk>rfhys fjfiñka wka ; rÜGl ys u md; ld,fha —weje;aks" hï ojil mgka uu lugyka fufkys lsßug mgka
f,dlka;ßlfha ÿl m%;HfjËd fldg lugyk fkd yeru .;a;ñ kï" tod mgka fufkys lsßula ke;sj w; fkd yels<ù s ñ'
t<suyfka .; l< fial' tfiau Wkajykafiau .%SIau ld,fhys ±ka f;dm iuÕ l:dfõ fh§fuka lugyka is; yer tA l%shdj
msKv a md;fhka miqj msg ilaufkys lugyk fufkys flfrñka flf<ñ˜hs ms<s;=re ÿkay' NsËQyq idOqldr § —iajdóks NsËqj kï
Wka fial' .%SIau ld,fha uy oj,a t<suyka ilaukl ys| f.k fufia u úh hq;=h˜hs lSy'
bkakd uqkajykafia pKav iQ¾h;dmfhka ;Èka fmf<kakg jQy' i;r bßhõj
lsis,sj,ska vyÈh je.sfrhs' Wkajykafia tA .Kka fkdf.k
ys£fï bßhõj" isàfï bßhõj" ilauka bßhõj" ks§fï bßhõj
Ndjkd ukisldrfha fhfokakdy' th ÿgq Wkajykafia f.a
hhs m%Odk bßhõ i;frls' fï bßhõ i;f¾ § u Ndjkd ukisldrh
w;jeiafida —iajdóks fï fmfoi isy,
s a h' fuys jev yqk uekeje˜hs
okajd isáhy' f;reka jykafia" —weje;ak"s W!IaKhg ìfhka u h meje;aúh yels h' tfia u fï bßhõ i;r;a" wm%Odk jYfhka
fï fuys bkafka˜ hhs jod< y' mj;akd ldhsl rEmd rEm O¾uhka meje;afuka yg.kakd wjia:d;a
Ndjkdfõ § wruqKg .ekSug iqÿiq fkd jkafka ke;' tfyhska
fufia YS;, fyda W!IaKh .Kka fkd f.k Ndjkd
lfha wYajdi m%Yajdi fol ksid oefkk Wiaùï md;aùï jQ
ukisldrfha fhfokakg n,j;a wêIaGdk Yla;shla wjYHh h'
W!IaKhla fyda YS;,hla fyda" msKavmd;dÈfhka mdvqjla fyda wjia:dj o úo¾Ykdj i|yd m%lg wruqKla jYfhka .ekSu ljr
wkqkf
a .a l:djla fyda fodaIdfrdamKhla fyda ksid Ndjkd ukisldrh wkaoulskj a ;a O¾udkqf,dau fkdfõ hhs lsj fkd yelsh' i;smÜGdk
fkd is| È.g mj;ajd f.k hdfï Yla;sh wêjdikdËdka;sh hs' iQ;%fha § Nd.Hj;=ka jykafia úiska u" —h:d h:d jdii lfhd
th ÈhqKqm;a úh hq;= h' mksysf;d fyd;s ;:d ;:d kx mcdkd;s˜ hkq jodrK ,oafoa u h'
.ukd§ yeu l%h
s djl § u o Ndjkd ukisldrh fkd msßfy,d ys£fï l%u lSmfhls' i;smÜGdk iQ;%fha jod< —ksiSo;s
f.k hd hq;= h' yeu l%shdjla u fufkys lsÍfuka isÿlsÍu m,,Xlx wdN=ðFjd˜hs m<la ne| ys£u m%Odk u l%uh úh hq;= h'
Ndjkdkqfhda.fha m%Odk ,laIKh hs' thska is; ;eka m;a lr th —iuJ;d W!renoOdikd˜ hs wgqjd fyhska yd;ami W!re udxihka
.ekSu myiqh' uq, § yeu ;ekl u fï ukisldrh ;nd .ekSu fom;=<ska nef|kfia ys| .ekSu hs'
110 111

fhda.dikhka ys(- tA lrk W.ekSu fyd¢kq;a iïmQ¾Kj;a isÿ ùug tA ld,hg iqÿiq
—W!fj_dremß úfmJød - lDFjd mdo;f, Wfy# l=vd ;rfï Ndjkdjla tA <uhdg §ug .=re foudmshd§ka úiska
iudiS;d;u k# mou - fu;odik uqF;uï˜ hs' is;g .; hq;h = ' fuys w.h f;areï .; yels jkafka tys fh§fukq;a
fhoùfukq;a miqj h' wfkla Ôjfkdamdhl fhfok mskaj;=ka
±lafjk l,jd fol u;af;ys fom;=,a ;nd ys£u kï jQ
yg o tA tA jev myiqfjka lsÍug Ndjkdfjka is; ilialr .ekSu
moaudikh o fuh uehs' fuh u hgg ;nd f.k ys| .kakd
l%ufhl=ÿ fjhs' wdkdmdkd§ Ndjkdjka i|yd fï wdikh w;sYhska b;du;a m%fhdackj;a jkafka h'
m%Yia;h' mqgqjl fomd fmdf<dfõ jÈkd ieáfhka ys| f.k o ks;r Ndjkdjl fh§u is;g fjfyila fkdfõoe hs we;eï
Ndjkdj ÈhqKq lr.;a mskaj;=ka bkakd nj wm úiska i,ld .; mskaj;=ka yg m%Yak l< yelsh' Ndjkdj is;g jOhla hhs
hq;= h' is;kakka o isákd fyhsks' Ndjkdjl wdrïNfha § fï fjfyi
isàfï bßhõj o Ndjkdjg iqÿiq h' ilauka Ndjkdj wdik we;s ùug bv ;sfí' tfy;a tys fh§ álska ál mqreÿ ùfuka
Ndjkdj fukau m%fhdackh' th l%u ifhlska iïmQ¾K lrkq Ndjkdj is;g fokakd jQ b;du;a fyd| iekeis,a,la nj Tng u
,efí' jegefykjd we;' tfyhska wfma jeäysá wkqYdil mlaIh fï
1' ju ol=K hkqfjka fufkys lSÍfï ilauk' .ek u|la ´kE lñka i,ld n,d fyd| .=Kj;a jQ iudchla my<
lr .ekSug Wkkaÿ úh hq;= h'
2' Tijkjd ;nkjd hkqfhka fufkys lsÍfï ilauk'
3' Tijkjd hjkjd ;nkjd hkqfjka fufkys lsÍfï iïuikdÈ oi [dKfhda
ilauk' iïuikdÈ [dKhka ,efnk wjia:djkays fhda.djprhd yg
4' Tijkjd hjkjd kjkjd ;nkjd hkqfjka fufkys oefkk yeÕSï o o¾Yk o úúO nj lsh hq;= h' l,a we;sj we;eï
lsÍfï ilauk' foa oek .ekSu fhda.djprhdg wys;lr nj lsh hq;= h' tfiau
mqo.
a ,hka ;=< n,mdkd .;s .=Kj, yeáhg tAjd fjkia jkakg o
5' Tijkjd hjkjd kukjd fy,kjd ;nkjd hkqfjka
fufkys lsÍfï ilauk hkqhs' fldf;l=;a bv ;sfí' Ndjkdj i|yd .;a wruqKq meyeÈ,sj ±kSu u
fuys m%fhdackh fjhs'
6' Tijkjd hjkjd kukjd fy,kjd ;nkjd Tnkjd
hkqfjka fufkys lsÍfï ilauk hkqhs' Wohínhd§ wjia:dj, § iïuikfhka meyeÈ,sj wd wruqK
ms<n
s | fjkialï bfíg u ±fkkakg mgka .ksh's Ôú;h mj;ajd
fuh l%udkql+,j iïmQ¾K lsÍfï § b;d Wiia ÈhqKqjla
.ekSfï n,dfmdfrd;a;= o ySkjk ;ekg is; m;a fjhs' Ndjkdj
,efnhs'
ÈhqKqjg m;aùfï § ixialdrhka ms<sn| >k ix{dj l%ufhka
Ndjkdfõ w.h ,sy,s a j hdfuka m%lg wdrïuKh fkd fmkS hdug bv ;sfí' tys §
ñksidf.a Ôú; jev igyfka meyer fkdyeßh hq;= u jQ jevla ;udg f,fyisfhka jegefyk ys£u yemSu fyda th o kef;d;a
yeáhg Ndjkdj ;nd.; hq;= h' W.ekSfï fhfok l=vd ld,fha o isf;a meje;au o ±kSu o fufkys lsÍu iqÿiq fjhs'
112 113

l%ufhka úo¾Ykd {dk mrïmrdj iuDoaOj mj;akd l,ays 2' '_' ' ' '_' ' ' _' ' ' ' _' ' ' ' _' ' ' ' _' ' ' '_' ' ' _'
ixLdrefmlaLd wjia:dfõ § Tíng fkd f.dia keje;Sfula fjhs' N( u( wd Wm( wkq( f.d( u( M( M(
th ye¢k.ekSug ,ËK ;=fkla fjhs' Nh úmamydkh" kkaÈ
1 2 3 4 5 6
úmamydkh" ika;Ü s Gkh hkqfjks' ixialdrhka ys úm;a;hs i,ld
my<jk Nh;a" tys iïm;a;s i,ld my<jk kkaÈh;a fuys § fuys m<uqjekak ukaom[a[ mqoa.,hdg ,efnk ud¾.
ke;sfjhs' uOHia:-Ndjfhka wkqmiaikd ;=fkka hql; a j meje;au ùÓh hs' fojekak ;slaLm[a[ mqoa.,hdg ,efnk ud¾. ùÓh hs'
ika;sÜGkh hs' ;jo fuys mßl¾u hkq o" Wmpdr hkq o wkqf,dauhg u lshk
ixialdrhkays meje;s fï WodiSkNdjh fjk w;g o yeÍ kï h' thska flfrkafka i;H jidf.k isákd fudayh ÿre
yeu fohl u tmdlu jefvhs' fï ÿn,lï j,g bvfkd§ lr,Su h' f.d;%N+ is;g ksjk wruqKq lrkakg iu;alu
ukisldrfhka Ndjkdj lrf.k hdfï § iïmQ¾K jkq we;' ,efnkafka fuhska ,efnk fï Yla;sh wkqj h'
fï ØKoih Wohính" NÙ." Nh" ixLrefmlaLd" wkqf,dau ;reK úo¾Ykdj yd wdríO úo¾Ylhd(-
hhs fldgia mylg o fnod olajk ,oafoah' tys Nh ØKhg wd§kj" — ìf|k iq¿jQjla u WmÈhs' Wmofka jHhg hhs˜ hk fï
ksíìod [dK fol we;=<;a fldg o" ixldrefmlaLd [dKhg wdldrfhka iumKia ,l=Kq ms<ù
s o isá Wohínhdkqmiaikd kï jQ
uq[aÑ;=lduH;d" máixLd hk [dK fol we;=<;a fldg o tfia m<uq jk ;reK úo¾Ykdj o; hq;= h' th ,ene.;a fhda.djprhdg
lshk ,o nj ie,elsh hq;=h' wdríO úo¾Ylhd hhs lshkq ,efí' úo¾Ykdf,dalh kshufhka
f.d;%N+ u.a. - M, [dKhg wruqKq jkafka ixLdrh fkd my< jk nj olajk ,oafoa fuys h' —wdroO úmiiliiys TNdidÈ
fõ úixLdr hhs' th fmr kqmqreÿ wjia:dfjls' fndfyda úg fuh iuNfj u..du..[dKx fyd;s˜ hkq fyhska TNdidÈh uevf.k
f;areï .;yels jkafka miqjg h' tkï m%;HfjËd wjia:dfõ h' Wohính [dKh meje;S wiudma ; l,a y s u u.a . du.a .
m%;HfjËdj kï(- [dKoiaikh ,efnhs' tys NÙ.dkqmiaikdÈh o ;reK úo¾Ykdh
—fï ud¾fhka meñKsfhñ˜ hs ud¾.h o" —fï úfYaI .=Kh ksíìodfõ mgka n,j úo¾Ykd hs'
,Èñ˜hs M,h o" —fuh oek .;sñ˜ hs ksjk o" —fï fl,ia levqfjñ˜ f,!lsl mß{dfjda(
hs o" —fuf;la b;=re flf,ia˜ hhs o lshd mia wdlrfhlska i,ld
[d; mß[a[dh" ;SrK mß[a[dh" mydK mß[a[d hhs
ne,Su hs'
f,!lsl mß[a[dfjda ;=ka wdldr fj;s'
ud¾. Ñ;a;h ,efnk Ñ;a; ùÓh fufiahs(-
1' f;ix f;ix Ouudkx mpp;F;,CL i,,CLK jfik
1' '''''''''''' '''' '''' '''''''''''''''
_ _ _ _ _ _ _ _ _ mjF;d [d;mß[[d kdu'
N( u( wd mß( Wm( wkq( f.d( u( M,( M,( 2' f;ix f;ix Ouudkx idu[[d ,CLKx wdfrdfmFjd
1 2 3 4 5 6 7 mjF;d ,lLKdruuKsl úmiikd m[[ ;SrKmß[[d kdu'
114 115

3' f;iq fhj mk Ofuuiq ksppi[[dÈ mcyk jfik Ndjkd lD;Hhg wjYHfhka Wmldr jk pß;dkql, + lugyk
mjF;d ,CLKdruuKsl úmiikd m[[d mydk mß[[d kdu' mdßydßh lïuÜGdk hhs' th olajk ,o uehs fï ish,a, rEm
iajNdj O¾uhka ms<n
s | ,ËKhka ie,elSfuka f[hHdNsuL
q lïuÜGdk" wrEm lïuÜGdk hhs úo¾Ykd Ndjkdfõ fnod olajk
m%{dj [d;mß[a[d hs' O¾uhkaf.a wks;Hd§ ,ËKhka msßis| ,oafoa h' Nd.Hj;=kajykafia úfkh ckhdf.a Ñ;a;djdrh oek
±k.kakd jQ m%{dj ;SrK mß[a[dj hs' m%ydkh l< hq;a; iqÿiq wdldrfhka tA tA mqo.
a ,hkg l¾uia:dk fok fial' rEmh uq,a
m%ydkfhka ,efnk m%{dj mydk mß[a[dj hs' fldg fufkys lsÍug fok lugyk rEm lïuÜGdkh hs' wrEmh
uq,a fldg fufkys lsÍug fok lugyk wrEm lïuÜGdkh hs'
tysu kdu rEm jHjia:dfõ mgka m%;Hh mß.%yh olajd
[d;mß[[dfõ N+ñhhs' l,dm iïuikfha mgka Wohính [dKh mGú lisKdÈh
olajd ;SrK mß[a[dfõ N+ñhhs' NÙ.dkqmiaikdfõ mgka u;a;g mGú lisK uKav,fha l=vd u m%udKh úh;l=;a i;r
mydkmß[a[dfõ N+ñhhs' wÕ, h' úYd, m%udKh l,úg;a muK úh yels h' idod.;a
lugyk uKav,h;a iqÿiq h' msysá uKav,h;a iqÿiq h' ish,a, fjkqjg
me;sr úh hq;= fyhska lisK kï fõ' hï muK mDÓú ;,hl
Ndjkd l%shdfõ fh§ug Wmldrl O¾u iuQyh lïuÜGdk
ksñ;a; .; hq;= kï tmuK fmfoila is;k s a m;=rejd u .; hq;= fõ'
kï fõ' th fy<nig —lugyka˜hs fõ' —luuii Gdkx luugGdkx
tys tla fldgil isg fkd fõ' fiiq lisKhkays o fufia uehs'
úßhdruN iXLd;ii fhd.luuii mjF;sgGdkJ;s wfF:d˜ hs
fuys o j¾Kh fkd i,ld mej;s mGúfha tlu ;,hla yeáhg
úßhdrïN ixLHd; fhda.l¾uhdf.a m%jD;a;s ia:dkh l¾uia:dk
msygs j
q d .kq ,enQ ixia:dk m%{ma;h
s mGú lisK uKav,h hs' wdfmda
kuehs o úia;r lrk ,oafoa h' i;<silg fnod olajk ,o fï
lisKh;a f;fcda lisKh;a hk fol o fufia uehs' yefmk ;ek
lugyka wruqKq u N+; lisK i;r yd uq,a j¾K lisK i;r o is;ska igykla fldg .;a iq<x jeáh jdfhda lisK hhs' kS,
lshd lisK wgla ùfuka wg;sia wruqKq hhs o jHjydrhg m;a úh' j¾Kfhka úYsIaG jQ ixia:dk m%{ma;shlg kS, lisKh hs lsh;s'
iín;a:l lïugGdkh" mdßydßh lïuÜGdkh hhs th mS; - f,dys; - ´od; lisK o tfiau h' pkaø iQ¾hdÈ jQ m%Odk
foúêfhlska ,efí' tys ií;a:l kï" ish¨ ;ek leue;s úhhq;= wdf,dalfhka úYsIG a jQ ixia:dk m%{ma;h
s wdf,dal lisK kï fõ'
jQ" fu;a;d" urKi;s hk Ndjkd lugyka fol hs' wiqN Ndjkd ì;a;s isÿre wdÈfhys fmfkk wdldYfhka úYsIaG jQ ixia:dk
lugyk;a fuhg we;=<;a fldg we;eï yq olaj;s' hï ljr m%{ma;sh wdldY lisK kï fõ' bÈuqKq u< isrer WoaOqud;lh hs'
Ndjkdjla l<;a uq,§ thg iqÿiq ùug Tyq ;=< ffu;%S Ndjkdj uq,a meyeh yer ks,a meyehg yereKq u< isrer úks,lh hs'
ÈhqKq ù ;sìh hq;= h' ;ud weiqre lrk mßirfhka ukqIHfhda o fkdfhla me;sj,ska .,dhk ierj we;s u< isrer úmqnnlh hs' hqo
N+;fhda o Ndkdjg wkql,+ j yeisfr;s' urK i;s Ndjkdj yd wiqN ms á wdÈfhys wdhq O j,s k a úrEm f,is k a is ÷ Kq u<is r er
Ndjkdj o yuqjk m%sh rEmdÈh ksid is;a fkd le,eöug Wmldr úpýJklh hs' n¨ leKys,a wd§ka úiska fkdfhla wdldrfhka
jkq we;' lE isrere fldgi we;s u< isrer úCLdhs;lh hs' n¨ leKeys,a
116 117

wd§ka úiska u lv lv fldg weo lEfuka tA tA w;g úiqreKq miq fo;=kf


a okd wd§ jYfhka th jeä ÈhqKj
q g muqKj
q d .; hq;= h'
wjhj we;s u< isrer úCÅF;lh hs' je.sreKq f,a we;s u< isrer iSud iïfNaoh l< miq Têfid MrK" wfkdêfid MrK" Èid MrK
f,dys;lh hs' mKqjka msreKq u< isrer mq<jlh hs' uq¿ wegiels,, a ÈhqKq l< hq;= h'
fyda tla weg lene,a,la fyda wgÀlh hs' wdydr fya;= fldg f.k ú|skakg jk ÿla /i m%;HfõËd
nqoO
a dkqii
a ;s wdÈfhys ta ta .=Khka isyl s Í
s u h' tys nqoO
a .=K jYfhka o" málal,
+ jYfhka o wdydrfhys mej;s ukisldr wdydr
kï wryx iïud iïnqoaOd§ .=K hs' iajdlaLd;dÈh O¾u .=K hs' málal+, i[a[dj hs' YÍr.; jQ mGú wd§ Od;= i;r ms<sn|
iqmámkakdÈh ix> .=K hs' ;udf.a iS,fha wLKav;dÈh iS, iiïNdr ixfÄm" iiïNdr úN;a;"s ix,laLK ixflamh" i,a,laLK
.=Kh hs' ;ud fok ofka § uiqre u, myj we;s nj pd. .=Kh hs' úN;a;s hk l%u wkqj fjka fjka fldg msßis| i,ld ne,Su
foaj;ajdÈh bis,Sug iu;a ;ud ;=< ÈhqKq l< ioaOd§ .=K foaj;d p;=O;= jj;a:dkh hs'
.=K kñ' j;a ms<sfj;a n,fhka fyda Oq;dx. iudodkfhka fyda mßl¾u Ndjkdj" Wmpdr Ndjkdj" w¾mKd Ndjkdj hhs
OHdk iudm;a;s n,fhka fyda" úo¾Ykd Ndjkd n,fhka fyda ;ud Ndjkd ;=ka wdldr fjhs' Ndjkdfõ § ,efnk ksñ;a; o mßl¾u"
;=< fndfyda l,la uq¿,af,ys úlaLïNkhg m;a ldurd.d§kaf.a Woa.y
% " m%;N
s d. lshd ;=ka wdldr fjhs' uq,k
s a lisk uKav,dÈfhys
ixis|u
S fyda ;ud úiska ,en.;a wixL; ksíndKh jQmiu kï fõ'
tu uKav,h jQ ksñ;a; ta ;sfnk wdldrhg is;ska m%lg f,iska
tla Njhlg wh;a iajlSh ialkaO ika;dkfha ì|Su urK kï fõ'
.kakyqg ,efnk ta wruqK mßl¾u ksñ;a;hs' tl,ays isÿjk
fkdfhla ld¾hhkaf.a iuQyh jQ fï lh ldh kï fõ' ;ud ;=<
Ñ;a; Ndjkdjg mßl¾u Ndjkd hhs o lshkq ,efí' ta ksñ;a;
ks;r mj;akd wdYajdi m%Yajdi wdkdmdk kï fõ'
weig fmfkk fia is;g;a jegfyk ;rñka ufkdaoajdrhg
ffu;%h s kï isf;a uDÿ Ndjh hs' th mj;ajk ia:dkh wern wdmd:.; jk ta wruqK Woa.y % ksñ;a; kñ' uia;lm%dma; mßl¾u
ys; iqj fkd úisÍ ix.%y jk whqßka is;a fm< meje;aùu hs' wkqka iudêfhka Ndjkdfõ fhfok fhda.djprhd yg ta Woa.y % ksñ;a;g
flfrys meje;afjk woafõYh hs' Tjqkf a .a ÿla bj;a lsÍfï woyiska iudk j ta Woa.%y ksñ;af;ka ñ§" fjka j jegyqKq ta wruqK
mej;s is;a fm< lreKdj hs' Tjqkaf.a iemg i;=gq ùu uqÈ;dj hs' isf;ys ksi, j je§.shdla fuka my< jkqfha máNd. ksñ;a; hs'
Tjqkaf.a u ys;+mixydr" ys; fudaok" wNs;dmk hk jHdmdr;%h tl,a ys Ndjkdj Wmpdr Ndjkdj h' thska miq w¾mKd Ndjkdj h'
yer mshd Tjqkaf.a lïuiail;dj jeãu úiska hqla;s wkqj ne,Su
WfmaËdjhs' fï wm%udK i;a;j a hka wruqKq fldg mj;akd fyhska OHdk Ñ;a;h
wmamu[a[d kï ù' fuu ffu;%sh wdÈh fumuK i;a;ajhka lsishï kshñ; lugyklska ,en.;a máNd. ksñ;a; b;d
úIfhys meje;aúh hq;f a ;ah hs lshd o" fuf;la i;a;j a hka úIfhys ie,ls,af,ka /l .ekafuka th wruqKq fldg .;a isf;ys mej;s
fkd meje;aúh hq;af;ah hs lshd o úIh m%udKfhka —meje;afjk kSjrKhka n,j;a f,iska hgm;a ù ú;¾ld § wx.hka b;d Wiia
ia:dkfhys fldgia lsÍula˜ fuys ke;af;a h' tfia jqj;a" uq,ska iaÓr f,iska jeä ÈhqKq ù is;;a ta máNd. ksñ;a; ixLHd; wruqK;a
fuys fhfokakd úiska m<uq fldg tl mqoa.,fhl= iïnkaO tlg ne|S .;af;a iïnkaOh we;sj m%:u OHdk Ñ;a;h m<uqfjka
lsÍfuka ;u Ndjkd Ñ;a;h mqreÿ fldg" úfYaI ;;a;j a hg muqKj q d my< fjhs'
118 119

fufia fuys uyoa.; Ñ;a;h kï jQ OHdk Ñ;a;hla my< mßl¾u hkafkys f;areu ilia lrkakd hkq hs' OHdk
ùfï § tys ksñ;a; my< ùug m%:u Nd.hg m%;smod fËa;%h hhs Ñ;a;hg ´kE lrk bJøsh iu;dj iïmQ¾K lrkafka fuhsks'
lshkq ,efí' t;eka mgka Tíng wNs{d fËa;h % hhs lshkq ,efí' iómfhys yeisfrkakd hkq Wmpdr hkafkys f;areu hs' OHdk
fï wjia:d fol u we;eï mqoa.,hka yg myiqfjka iïmQ¾K lr Ñ;a;hg <Õska u my< jk fyhsks' w¾mKdjg uq<ska is;
.; yels fõ' we;eï mqo.
a ,hka yg ta fol u uy;a ÿIalr;djfhka wkqf,dauh hs' th uq<ska mej;s is;aj,g;a thska w.h ,efnk
imqrd .; yels fõ' ;j;a flfkl=ka yg ta foflka tlla ÿIalrh" is;aj,g;a wkqf,dau jkakd hk f;areu wkqj tu kduh ,nhs'
tlla iqlrh" myiqh' m%;smod i;rla ,efnkafka fï l%ufhka h' B<Õ is; f.da;%N+ is; hs' th ldu f.da;%h blaujd,Su;a uyoa.;
ta ta mqoa.,hkaf.a ika;dkj, l,ska n,meje;a jQ oDIaá" f.da;%hg meñKSu;a hk f;areu wkqj tu kduh ,nhs' tys o
;DIaKdjka ksid fuys ,efnk ÿ¾j,lï o" tys ta oDIaá wd§kaf.a okaOdNs[[a d" ÅmamdNs[[
a d hk mqo.
a ,hka yg ,efnk mßÈ Ñ;a;
ùÓ fol fufia hs'
ÿ¾j,lñka m%n,lï o ,efnk nj ie,lsh hq;= h'
1' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
1' ;Kayd pß; ukaohd h" 2' ;Kayd pß; Wo;a:hd h" 3' ÈÜÀ
- - - - - - - -
pß; ukaohd h" 4' ÈÜÀ pß; Wo;a:hd h lshd mqoa.,hka i,lkq' N( u( mß( Wm( wkq( f.d( COd" N(
OHdk Ñ;a; ùÓh' 1 2 3 4 5

uyoa.; O¾u kï OHdk Ñ;a;hka ms<sn| Ñ;a; ùÓ igyka 2' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''


mQ¾fjdala; ud¾. Ñ;a; ùÓj,g jvd fjkia fjhs' ta fjki fuys - - - - - - -
N( u( Wm( wkq( f.d( COd" N(
olajkq ,efí'
1 2 3 4
mGú lisKh f.k Ndjkdfõ fhfokakd yg l%ufhka th
ÈhqKqjg m;ajk l,ays" máNd. ksñ;a; my< jk nj uq,È lshk fuhskq miq Njdx.h yd wdj¾ck cjkfhda mj;s;a'
,oafoa h' th ;j ;j;a ÈhqKj
q g m;a lsÍfuka th u wruqKq fldg iudêhla ,o mqoa.,hd ta ,;a wdldrh uekúka is;g .;
f.k OHdk Ñ;a;h jk w¾mKdj ,efn hs' hï Ñ;a; ùÓhl fï hq;= h' iudê ndOl jQ ldu jHdmdod § Wmlaf,aY yd Wjÿre oek
w¾mKdj ,efí kï" tys m<uqfjka tu máNd. ksñ;a; wruqKq f.k thska is;a i;ka msßisÿj ;nd .ekSfï woyi ;nd.; hq;= h'
fldg f.k" Njdx.h is|f.k wdj¾ck Ñ;a;h my< fjhs' B<Õg iudêfha ÈhqKj q g jev lsÍfï wjia:d folls' tkï(- Wmpdr
tysu cjk Ñ;a; i;rla fyda myla fyda my< fjhs' tys wjidk wjia:dj;a" w¾mKd wjia:dj;a hk fol hs' tfia jeãfï § ld,
Ñ;a;h w¾mKd fyj;a OHdk Ñ;a;h hs' th rEmdjprhs' fiiai mßÉfþoh o" foaY mßÉfþoh o fldg jeäh hq;= h' fu;rï l,a
ldudjprhs' ta ldudjpr Ñ;a;fhda o m%lD;s is;aj,g jvd n,j;a isáñhs ld, mßÉfþoh ÈhqKq l< hq;= h' fuf;la m%foaYhl
fj;s' mßl¾u" Wmpdr" wkqf,dau hk kï ;=k fï is;ja ,g ms<f
s j,ska me;sf¾jdZhs foaY kshu fldg jeäh hq;= hs' fï wêIa G dkhka
jHjydr flfr;s' kshu wkaoñka isÿjkafka Ñ;a; iudêh uekúka ÈhqKqjg m;a ù
120 121

;sfnk úg h' iudêh ÈhqKqùug o kej; kej; iuje§ báh jqÜGdk jiS kñ' mÉPfjlaLK jish jkdys wdjÊck jisfhka u
hq;= h' isoaO fjhs'
m[ap jYS;dfjda(- oaú;SjdÈ OHdk ,dNh
1' wdjcck jiS" m%:u OHdkh jiS Ndjhg m;a fldg isáhyqg ú;lalh
2' iudmcck jiS" ´,dßlj jegfyhs' tl,ays fhda.djprhd yg —ug ú;¾lh ke;s
3' jqgGdk jiS" OHdkh ,efí kï uekj˜hs woyila msysghs' tl,ays wú;¾l
4' wêgGdk jiS" OHdkhg iujÈkafkueZ hs kej; ta máNd. ksñ;af;ys mßl¾uh
5' mpPfjCLK jiS" hkq m[ap jYS;dfjda h' wrUhs' th ú;lal úrd. Ndjkdj hs' th o ú;¾lfhys ksldka;h s
m%:u OHdkh ,en.;a mqo.
a ,hd;a OHdkhg iuje§ thska ke.sg f.ù hk;=re mßl¾u Ndjkdju hs' ta ú;¾l ksldka;h s f.ù .sh
m<uq fldg ú;lalh wdj¾ckd flfrhs' B<Õg úpdrh o" B<Õg l,ays Wmpdr Ndjkd kï fjhs' thska miq th wruqKq fldg f.k
m%;
S h
s o" B<Õg iqLh o" B<Õg tal.a.;djh o" kej;;a ú;lalh o" oaú;Sh OHdk Ñ;a;h my< fjhs' fiiq OHdk o fuf,i hs'
úpdrh o hkd§ l%ufhka kej; kej; OHdkdx.hka wdj¾ckd wx. iu;slu
% Kh
lrkakd yg hï lf,l ta ta OHdkdx.hka wruqKq fldg we;s m%:udÈ OHdk mfiys ,efnkafka wx. iu;sl%uKh hs'
Ñ;a; jdrfhda w;r Njdx. is;a lSmfhlska wka;r ,en ksrka;r j
ta fufia hs(-
fuka mj;s;a o" tl,ays wdjÊck mÉpfjlaLK jiS;dfjda jiSN+;
kï fj;a' fï jiS;dj i¾j{ nqÿjrhka jykafia,dg uqÿkam;aj 1' m%:ufhys wx. mils'
,efnkakdy' 2' oaú;sfhys ú;¾lh blaujd,Sfuka i;frls'
3' ;D;Sfhys úpdrh blaujd,Sfuka ;=fkls'
i¾j{ nqÿrcdKka jykafia,d hul m%d;syd¾hh mj;ajk
4' p;=¾:fhys mS;sh blaujd,Sfuka foflls'
ld,fhys Ñ;a; m%jD;a;sfhys ieye,a¨ nj n,dfmdfrd;a;= ùfuka
5' m[apufhys iqLh blaujd WfmlaLd tl.a.;d folska
tys ta ta OHdkdx.hka wruqKq fldg .;a Ñ;a; jdrfhda o cjk
hq;a fyhska folls'
i;rla fya myla fyda we;sj my< jkakdy' ùÓ is;aj, w;rg
,efnk Njdx. jdrfhda o mYaÑu jdrhg Wmpdr ù Njdx. p,k wd,ïNk iu;slu
% Kh
hhs lshhq;= foflla u fjhs' wdldidk[apdh;kdÈ wrEm OHdk i;r ,efnkafka m%:udÈ
,en.;a OHdkhg jyd iujefokakg ms<js ka nj iudmÊck OHdkhka y s fuka wx.hka w;s l % u Kh ls Í fuka fkd fõ'
jiS kï fjhs' —iudmÊckfhys mudnfjla ke;˜hs md<sfhys foaYkd wd,ïNkhka w;sl%uKh lsÍfuks'
lrk ,oafoa fï woyi h' fufia iujka OHdkh wiqreiKla jeks ta fufia hs(-
b;d l=vd ld,hla fyda kj;ajd .kakg iu;a nj wêÜGdk jiS wdldidk[a p dh;kh ,efnka f ka m[a p u OHdkhg
kñ' iujeÿKq OHdkfhka blaukska ke.S isákakg iu;a nj wruqK jQ lisK W.=¿jd Æ wldYh wruqKq l< hq;= jQfha h'
122 123

ú[a [ dk[a p dh;kh ,efnka f ka wdldidk[a p dh;khg fuys hï fhda.djprfhl=g Miaih m%lg fjhs kï fyf;u"
wruqKq jQ wdldYh blaujd ,Sfuks' tys mGudremam ú[a[dKh —fu;ek ;kslr Miaih muKla my< jkafka fkd fjhs" th
wruqKq l< hq;= jQfha h' wdls[ap[a[dh;kh ,efnkafka iuÕ wruqfKa rih ú|sk fõokdj o" ye|sk.kakd i[a[dj o"
mGudremam ú[a[dKh blaujd ,Sfuks' tys Tyqf.a wNdjh wruqKq fÉ;kh lrk fÉ;kdj o" oek.kakd ú[a[dKh o we;˜hs lshd"
l< hq;= jQfha h' fkji[a[d-kdi[a[dh;kh ,efnkafka ta Miai" fõokd" i[a[d" fÉ;kd" ú[a[dK hk wrEm O¾u mi jQ
ke;s nj blaujd ,Sfuks' ;=kj
a k wdremam ú[a[dKh wruqKq l< Miai m[aplh u oek .; yels fjhs'
hq;= jQfha h' 2-3 fõokd Ñ;a; hk O¾uhka m%lgj jegySfï § fï
wdldrfhka Miai m[aplh m%lg fjhs'
wNskf
s õih
wNskfs õih" jqÜGdkh hk fo;ek wNskf s õih kï¦ úo¾Ykd rEm O¾uhkg neiSu
Ndjkdfõ wdrïNfha § m%lg jk ixialdr fldgila flfrys ta fhda.djprhd" —fï Miai m[apul O¾ufhda l=ula weiqre
ukisldrh fhdod ,Sfuka wNsu; {dk mrïmrdjg <Õdùuh" fyj;a l<dyq oe˜hs i,ld n,kqfha jia;=j weiqre l<dyq h hs oek .kshs'
tys we;=¿ ùu h' jqÜGdkh kï ud¾. ,dNh hs' jia;=j kï lrcldh hhs —bu[p mkfu ú[[dKx tF: is;x
tF: mánoOx˜hs fï udf.a fï ú[a[dKh fuys wdY%h we;af;ah'
fuys lshk ,o wNskf s õih rEm O¾uhka ms<n s |j kdkd l%u
fuys wh;aj ne÷fKah hhs m%ldYs; jQfha fuh hs' tys f;areu kdu
j,ska m%ldYs; jQfha h' th wrEm l¾uia:dkh fyj;a wrEm mß.%yh
rem O¾ufha wdY%hia:dkh i;r uyd N+;;a" Wmdod rEm;a nj h'
lrk wjia:dfõ ;=ka wdldrhlska ,efnk nj ie,lsh hq;= h'
fufia fuys wdY%h jia;j = remh hs' Miai m[apulfhda kduh hhs
1' iam¾Y jYfhka" lshd kdu rem ud;%hu fyf;u n,hs'
2' fõokd jYfhka"
fuys rEmh kï" rem ialkaOh hs' kduh kï" fõokdÈ wrEm
3' Ñ;a; jYfhka hk ;=ka l%ufhks' ialkaO i;r hs' fufia fuys we;af;a m[ap ialkaOh muKls' fï
th fláfhka fufia o; hq;= h(- m[ap ialkaOfhka wkH jQ kduremfhla fyda kduremfhka wkH
1' we;eful=g fldáka fyda úia;r jYfhka fyda rEm O¾uhka jQ m[ap ialkaOfhla fyda we;af;a ke;'
meyeÈ,s j msßis| jegySfuka miq" ta m%lg wruqfKys u is; m<uqfjka ta fhda.djpprhd fuu m[ap ialkaOh yg.;af;a ljr
jefgk ieáhg ta wruqK iam¾Y lrñka Wmokd Miaih m%lgj fya;j= lskoa e hs fufkys lsÍfï § tys wúoHd§ fya;k
+ a olsh's kqjKg
fufkys l< yels fjhs' yiq ù jegfyhs' blaì;s m%;H O¾u;a thska yg.;a M, O¾u;a ñi
2' we;eful=g ta Ndjkdfõ § m%lgj oefkk wruqK ms<n s | wka i;a;ajfhla fyda mqoa.,fhla ke;' we;af;a Y=oaO ixialdr
rih ú|sñka my< jk fõokdj oefkhs' fufkys lsÍfuka w,a,d mq[ach muKle hs m%;H yd iuÕ kdu rem O¾uhka —LhfgGk
.; yels fjhs' wksppd" NhfgGk ÿCLd" widlrfgGk wkF;d˜ hk l%ufhka
3' ;j;a flfkl=ka yg tu msßis| .ksñka my<jk wks;Hd§ ;%s ,ËKhg kÕd úo¾Ykd {dk mrïmrdj l%ufhka
ú[a[dKh fufkys lsÍug yelsjk wkaoñka m%lg fjhs' ÈhqKqjg m;a lr .ksñka yeisfrhs'
124 125

fyf;u hïlsis wjia:djl W;=imamdh" mqo.


a , imamdh" fNdck 5' .kysFjd kdislf..k -
imamdh" OïuijK imamdh hk fulS imamdh lreKq ,enf.k" tfllx j mqkmmqkx"
tl m,fÕal yqkafka u újiqka kqjK uqÿka muqKqjd .ekSfuka GfmFjd yofh mpPd-
W;=ï jQ wry;ajfhys msyg
s hs' fï wdldrfhka fï fldgia ;=fka u mqnnlsppd j idkfh'
lugyk iïmQ¾K fjhs'
6' ;f;d kx wdyßFjdk -
wrem l¾uia:dkfha wdrïNh jkdys Miaih" fõokdh" Ñ;a;h wmmkd kdNsucCOfh"
hk ;=fkka tllsks' hf:dla;dldrfhka iïmQ¾K lsÍfuka
mßluuqmjdrums -
wdOHd;añl ndysr jYfhka ish¨ fldgia jegySfuka rEm
;iñ[p wJ;rJ;fr'
iïuiaikh o" iïmQ¾K lsÍfuka Ndjkdj uia;lm%dma; fjhs'
wu;r j¾Kkdfõ —m[p mS;Fs lu˜ kï m%:u mßÉfPofha 7' GfmFjd ksgÀf; mpPd -
i|yka l%uhka w;=frka miafjks l%uh W.kajk .d:d lSmhla mßluux wryJ;s p"
fufia hs(- wryx wryJ;s jF;nn -
1' mqnnlrKx lf;mpPd - ;Siq jdf;iq fhd.skd'
mqnnlsppd jidkfh" fï i|yd isxy, fmdf;a ;sfnkafka fufiah'
wfJ;d.fny m[p mS;Siq - Wífí.djg wk;=re fldg mQ¾j lD;Hh fkd jrojd MrK
MrKd mS;S;s jqppf;' m%S;shg wdrdOkd lrkq'
2' kjf,dl=F;r Ouud;s - —Tldi wyx mámF;s mQcdh Tjdox inn[ü f.d;uii
ksnndk mppfhd msp" m;slfrdñ' wyx hdpdñ" W..y ksñF;[p máNd. ksñF;x
bñkd kfhk hdÑFjd - Wmpdrúêx wmmkd iudêx wfJ;d.ny MrKd mS ; s
Tf,dflfJ;k fhd.skd' kjf,dl=F;r Ouucd;x - fm - ksnndk mppfhd fyd;=˜
3' m,,fXlk ksiSÈFjd - fufia wdrdOkd lrñka wdikfha ys| - —ksiSo;s m,,Xlx
m,,XldÈ[p jdpfh" wdN=ðFjd - fm - mßluux wryx wryx˜ fufia ;SËK kqjKska
mßluux wryx wryJ;s - msßis| hg lshk ,o W.a.y ksñ;s máNd. ksñ;s oajh ukdfldg
;Siq jdfriq jdpfh' n,d W.a.y ksñ;a; m,d f.k kslu a k
q la yq fuka ta W.a.y ksñ;a;g
4' MrKd mS;shd wmmkdms - jvd lsiqKq fodia ke;sj ish .=K oyia .=Kfhka msßisÿj Njdx.h
kJoHdjF;l mqmMñj" is| f.k ufkdoajdrh wdj¾ckd fldg w¾mKd Wm§' fï
mßluux uhqrms[c jKK[p - w¾mKdfjys ,ËK boao u,g n÷ j¾Kh mßl¾u h' fudkr ms,a
Wmpdrx ld,.=K jKKñj' ioDY h' ''''''''' Wmpdrh l=refjKshf. j¾K h' fï MrK m%S;shg
126 127

my< jqfka wdldY Od;= h' fï Od;=fõ w¾mKd mßl¾u Wmpdr wfJ;dmrluux" wyx iqÇ fydñ" wyx iqÇ fydñ" wyx
kdisld.%fhka f.k yDofha ;nd kej; kdNsfha ;nkq' iqÇ fydñ'
ffu;%s n%yau úydrfha jdlHh(- iSif;d ksCLuk ldf, ifnn iF;d iqÇ fydJ;=' ifnn
1' —wyx iqÇfydñ" wyx iqÇfydñ˜ hkq hs' iF;d iqÇ fydJ;=' ifnn iF;d iqÇ fydJ;=' oiiyii pCljd<
lreKd n%yau úydrfha jdlHh(- iumF; ldf," iF;d iqÇ fydJ;=' iF;d iqÇ fydJ;=' iF;d
2' —wyx ÿCLd uqppdñ" wyx ÿCLd uqppdñ˜ hkq hs' iqÇ fydJ;=' i;iyiifldá pCljd< iumF; ldf," iqÇ
fyJ;=" iqÇ fydJ;=" wkj; pCljd< iumF; ldf, iqÇ" iqÇ"
uqÈ;d n%yau úydrfha jdlHh(-
iqÇ'˜ hkqfjks'
3' —wyx h:d,oO iumF;sf;d udú .pPdñ˜ hkqhs'
wiqN Ndjkdj wdrïN lrkafka fufia hs(-
WfmlaLd n%yau úydrfha jdlHh(-
—oYúO wY=Nhka flfrys jd;fhka msrekq lUqre iula fuka
4' —wyx luuiifld fydñ˜ hkqhs' urKska u;af;ys l%u l%ufhka keÕs keÕS bÈuqKq neúka WoaOu q d;
fuu isxy, fmdf;ys ffu;%S Ndjkdj wdrïN lrkafka kï fï wY=Nh is;=ñKs rejkla ÿgq odishla fuka Ndjkdfjys
fufia hs(- yeisfrk fhda.y
S q úiska mQ¾j l%u fkd jrojd ta WoaOu
q d;l wY=Nhg
—oi È. jik ish¨ i;a;j a hdg fu;a fldg n,k úê w;=frka wdrdOkd lghq;=˜
mQ¾j l%u fkd jrojd je| mqod fu;a;d n%yau úyrKhg wdrdOkd hf:dla; .%ka:fha u wdkdmdk i;s Ndjkdj mgka .kakd
fldg mQ¾j È. f,dal Od;=j n,d m%;sm;a;s mQcd lghq;=˜ fuys l%uh fufia h(-
we;eï ;ekl fm< niska u olakg ,efí' ldh iqL Ñ;a; iqLhg wk;=re fldg mQ¾j l%uh fkd jrojd
ta fufiah(s - je| mqod iq.; ;:d.; jr O¾upl% we;s" ff;%f,daldêm;s wirK
—tlsiid Èidhx ji;s wmmkd lFjd m[p m[piF;dkx irK .;j m%m[cr lreKd ksOdk f,daliajdó jQ N.j;a w¾y;a
mq[[x oFjd tlsiid Èidhx wgGùi;s wmmkd lFjd iF; iïud iïnqÿrcdKka jykafia wdÈ fldg we;s N.j;=kg a i¾j{;d
foj ukqiidkx mq[[x oFjd tlx Èix m[p iF;d kdu - {dk kue;s .=Krejka idod.kakg mQ¾jNd.fhys ÿgq fyhska
ifnn iF;d ifnn mdKd ifnn N+;d ifnn mq..,d ifnn uQ,ldrKj isá wdkdmdk i;s kue;s Ndjkdjg wdrdOkd lrkq
wF;Ndj mßhdmJkd bfu iF;d m[p iF;d kdu fydJ;s' ,efí'˜
tlx Èix iF;d fojukqiid kdu - innd b;SÓfhd ifnn —fufia ;SËK {dkfhka ukialdr wdYajdi m%Yajdi iuÕ
mqßid ifnn wßhd ifnn wkßhd ifnn fojd ifnn ukqiid fufkys lrkakd yg Woa.y
% m%;N
s d. ksñ;a;oajh WmÈhs' tys ,ËK
ifnn úksmd;sld" bfu iF;d iF;d fojukqiid kdu fydJ;s' fln÷ o h;a(-
ifnn iF;d wfjrd fydJ;=' wjHdmccd fydJ;=' wkS>d fydJ;=' /<s keÕS keÕS fmK nqnq¿ uqiq Èfhla ù kï" tn÷ j u
iqÇ wF;dkx mßyrJ;=' jegfyk" fmK myr wd§ lsiqKq fodia mefkhs' fkdfyd;a i<d
128 129

jegqma foñka weUfrñka ief,ñka kefÕk ÿïi<djla fuka o" 6' zWcq;d fol ;ud ;=< msyg
s djdZhs wêIaGdkfhka wdldi
wyi iqÿ j<dl=¿ fuka o" W.a.y ksñ;a; fmfkhs' Od;= úo¾Ykdj hs'
m%;Ns d. ksñ;a; wyi ;snQ ñKs ;,a jegla fuka o" j,d w;=frka fuh isxy, fmdf;a i|yka fjkafka fï wdldrfhks' —m[ap
kslauqKq i| u~,la fuka o" fï> uqLfhys n,dldjl fuka o mS;shg wk;=re fldg P hq.,h flfrka ldh miaioaê hk
W.a.y ksñ;a; m<df.k" kslauqKdla yq fuka" W.a.y ksñ;a;g l¾uia:dkhg mQ¾jlD;Hh fkd jrojd je|mqod wdrdOkd lghq;=
jvd lsiKq q fodia ke;sj ishla .=K oyia .=Kfhka msßisÿ j" Njdx.h ''' W.a.y ksñ;a; m,df.k kslauqklayq fuka W.a.y ksñ;a;g
is|f.k ufkdoajdrh wdj¾ckd fldg w¾mKd Wm§'˜ jvd ishla .=K oyia .=Khka msßisÿj Njdx.h is| f.k ufkdaoj
a drh
úY=oê a ud¾.d§ fiiq NdjfkdamfoY .%k: a hkays fkd oelajK
q q wdj¾ckd fldg wdfmda Od;=j my< fõ' ta Od;=fõ w¾mKd mßl¾u
—ch.,˜ kï Ndjkd l%uhla fuys olakg ,efí' th fojks Wmpdr n, n,d kdisld.%fhka f.k yDofha ;nd kej; kdNsfha
lKavdhfuys' ta fufiah(s - ;nkq ''''''''''˜
wuD;dldr j¾Kkdfõ(- wuD;dldr j¾Kkdfõ ;=kj
a k ldKavfha i|yka ldh Ñ;a;
1' ldh miaioaê Ñ;a; miaioaê hq.,h" iqL kï Ndjkd fldgi o fun÷u fjkia l%uhls'
2' ldh ,yq;d Ñ;a; ,yq;d hq.,h" ta fufiah(s -
3' ldh uqÿ;d Ñ;a; uqÿ;d hq.,h" ldh ÑF; iqfL jCLdñ
4' ldh lïu[a[;d Ñ;a; lïu[a[;d hq.,h" ixÅfF;k ñf;d mrx"
5' ldh md.=[[ a ;d Ñ;a; md.=[[ a ;d hq.,h" cdksFjd ojdoidldfr
6' ldhÊcql;d Ñ;a;Êcql;d hq.,h" Ndfj;nì úiqx úiqx'
1' zmiaioaê fol ;ud ;=< msyg s djdZhs wêIaGdkfhka wdfmda fuys fldgia i;rls ' 1' 2' ldh Ñ;a ; iq L oa j h"
Od;= úo¾Ykdj hs' 3' nqoaOdkqiai;sh" 4' Wmpdr iudêh hkqhs'
2' z,yq;d fol ;ud ;=< msyg s djdZhs wêIaGdkfhka f;afcda ldh ÑF; iqfL hdpfJ;d
Od;= úo¾Ykdj hs' wdfmd Od;=x úmii;="
3' zuqÿ;d fol ;ud ;=< msyg s djdZhs wêIaGdkfhka mGú Od;= nqoOdkqii;sx hdpfJ;
úo¾Ykdj hs' f;fcd Od;=x úmii;='
4' zlïu[a[;d fol ;ud ;=< msysgdjdZhs wêIaGdkfhka Wmpdr iudêx hdpfJ;d
zwdfmda Od;= úo¾Ykdj hs' mGú Od;=x úmii;='
5' zmd.=[[ a ;d fol ;ud ;=< msysgdjdZhs wêIaGdkfhka md;= N+;ums tfllx
jdfhdaa Od;= úo¾Ykdj hs' .KysFjd kdisld..skd'
130 131

GfmFjd yofh mpPd


mqnnlsppdjidkfh"
;f:d f; wdyßFjdk
.KysFjd kdisld..skd'
kdNshX.=,f;d WoOx
wX.=,X.=,flkys"
tfll[p Gfm;nnx
fhd.djpr NsCLqkd'˜
isxy, fmdf;ys fuh W.kajk ,oafoa fufia hs(-
—P hq . ,hg wk;= r ej ldh iq L " Ñ;a ; iq L "
nqoaOdkqiai;s" Wmpdr iudê hk l¾uia:dkhka flfrka
mQ¾jlD;Hh fkdjrojd je| mqod ldh iqLhg wdrdOkd
lrkq'˜
fuys i|yka wuD;dlr j¾Kkd kï md<s mqiafld< fmd;
lvjeoaÿfõ ;=kf a ndau¿ úydr mqi;
a ld,fhka tu úydrdêm;s mQcH
lvjeoaÿfõ isßksjdi kdhl ia:úrhka jykaia f.ka ,nd .;suq'
th iïmQ¾K fmd;ls' fuys i|yka isxy, fmd; yÕ=rkafl;
rcuydúydÍh mq i a ; ld,fhka ,en .ka k d ,oa f ols '
f.dk.ka;ekafka" Èh;,d ueÿf¾ ksjeis jQ mS' tia' *¾kekavq
uy;df.a uy;a mßY%ufhka hf:dla; úydrdêm;Ska jykafia f.ka
,nd.; yels úh'

yeu fokdg u ksjka iqj ,efíjdæ

fï úoiqka iqj kï -
fjfiia Ègqo ue o;hq;'=
u.m, iqjg iu jQ -
uyKqjï fmf, okafka'

Você também pode gostar