ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Προσχεδιασμένος προφορικός λόγος

Καλείστε να συντάξετε
 το κείμενο (μια ομιλία, μια εισήγηση, μια διάλεξη)
 που θα εκφωνήσετε μπροστά σε ένα ακροατήριο (πχ μπροστά στις αρχές του σχολείου και του
δήμου, στους συμμαθητές και τους καθηγητές σας, στα μέλη του συλλόγου γονέων και
κηδεμόνων, στους συνδημότες σας, στη συναδέλφους σας έφηβους βουλευτές )
 στα πλαίσια κάποιας εκδήλωσης (πχ μια τελετή βράβευσης ή υποδοχής κάποιων ανθρώπων, μια
συγκέντρωση ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης, μια ημερίδα για την διερεύνηση ενός
κοινωνικού θέματος)
 με πολύ συγκεκριμένο θέμα
 Συνήθως καλείστε να εκπροσωπήσετε τη σχολική κοινότητα (ως εκπρόσωποι του δεκαπενταμελούς
λχ) Μπορεί όμως να σας καλέσουν να υποδυθείτε ρόλους πέραν της πραγματικής σας ιδιότητας (πχ υπόθεσε ότι είσαι διευθυντής ενός Λυκείου, ότι είσαι
πρόεδρος ενός τοπικού πολιτιστικού συλλόγου)
Πρόκειται για ένα μεικτό είδος λόγου
Διότι α) το κείμενό σας πρέπει να είναι αυστηρά οργανωμένο, με πλούσια και εύστοχη επιχειρηματολογία
και προσεκτική εστίαση στο θέμα, επιμελημένο στη διατύπωση και τη δομή των παραγράφων και των
ενοτήτων. Μην ξεχνάτε ότι σε αυτά εξετάζεστε κατά πρώτο λόγο. β) το κείμενό σας πρέπει να είναι
ζωντανό και ενδιαφέρον, εύληπτο μα όχι υπεραπλουστευτικό, σαφές και χαριτωμένο, με ένταση και πάθος
ελεγχόμενο.

Μερικές συμβουλές
 ΟΠΩΣ ΠΑΝΤΑ Συγκέντρωσε προσεκτικά το αποδεικτικό υλικό σου και οργάνωσε την
επιχειρηματολογία σου γύρω από τα Ζητούμενα: ιδέες εύστοχες, κατάλληλες, οργανωμένες σε
επιχείρημα. Εχεις ένα πρόβλημα που απασχολεί όλους μπροστά σου κι έχεις σκοπό να συμβάλεις
στην ανάλυση και τη λύση του!
o
o Κατάστρωσε τις παραγράφους σου με μια ΚΙ και με ΘΠ,Λ,ΠΚ
 Σκέψου ποιος υποτίθεται ότι είσαι, ποιους εκπροσωπείς και σε ποιους απευθύνεσαι
o Επίλεξε την κατάλληλη προσφώνηση και την κατάλληλη επιφώνηση. Σκέψου πώς θα τους
κεντρίσεις το ενδιαφέρον . Σκέψου γιατί είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το θέμα για την
ομάδα που εκπροσωπείς.
 Ακολούθησε αυστηρά την δομή
o Προσφώνηση, ακολούθησε φθίνουσα κλίμακα, μίλησε φυσικά
o Πρόλογος : παρουσίασε το θέμα από την οπτική γωνία της ομάδας σου, προσπάθησε να
πλησιάσεις και να διεγείρεις το ακροατήριό σου. Το κοινό πρέπει να ξέρει σε τι θα
αναφερθείς και πρέπει να πειστεί ότι έχεις κάτι σημαντικό να του πεις από την πλευρά
σου
o Κύριο μέρος: παρουσίασε όλο το αποδεικτικό σου υλικό , οργανωμένο και εστιασμένο
σωστά ΟΠΩΣ ΠΑΝΤΑ. Μπορείς αν θέλεις, να ανασκευάσεις και την αντίθετη άποψη. Η
διαλεκτική είναι η ουσία της σκέψης.
o Επίλογος: συνόψισε, διατύπωσε γενικές προτάσεις, προβληματίσου για το μέλλον,
απεύθυνε τις κατάλληλες προτροπές στο ακροατήριό σου, βρες την εντυπωσιακή ιδέα που
θα πρέπει να τους απασχολεί μετά το τέλος της ομιλίας σου και διατύπωσέ την με δύναμη
o Επιφώνηση - λιτή
 Βοήθησε το ακροατήριό σου να σε παρακολουθήσει -
o Το σχέδιό σου πρέπει να είναι καθαρό.
o Το ύφος σου α) καλό είναι να περιλαμβάνει μικροπερίοδο λόγο, χωρίς περίτεχνες
συντάξεις, σχετικά απλό αλλά εύστοχο και πλούσιο λεξιλόγιο β) πρέπει παράλληλα να
είναι ενδιαφέρον αλλά χωρίς ακρότητες: μπορείς να χρησιμοποιήσεις την ποιητική
λειτουργία του λόγου, να γίνεις συγκινητικός, ειρωνικός, εύθυμος… μπορείς να
χρησιμοποιήσεις ρητορικές ερωτήσεις, επαναλήψεις, σχήματα λόγου, πινελιές
προφορικότητας, να χρησιμοποιήσεις β πληθυντικό για να προσεγγίσεις το ακροατήριό
σου ή το α πληθυντικό – η και ενικό για να γίνεις πιο εξομολογητικός και άμεσος.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Εισήγηση του Παντελή Ειρηνάκη, Δημάρχου Αγ. Δημητρίου Αττικής
Κυρίες και κύριοι,
Ο χρόνος είναι τύραννος. Στα πλαίσια του χρόνου που μου δίνεται θα πρέπει να αναπτύξω ένα θέμα τόσο
λεπτό και πολύπλοκο, αφού αγγίζει όλες τις πτυχές της κοινωνίας μας, όπως αυτό του Εθελοντισμού σε
σχέση με την κοινωνία των πολιτών, και να το συνδέσω όπως είναι φυσικό με το χώρο από τον οποίο
προέρχομαι, δηλαδή την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπου το αίσθημα της κοινωνικής αλληλεγγύης είναι
ιδιαίτερα ανεπτυγμένο […]
Ένας πρόλογος πάνω σε μια ιδέα της Έλσας του 2011
Κυρίες και κύριοι,
Ακόμη ηχούν μέσα μου τα λόγια που με περισσή άνεση και πάθος εκστόμιζε νεαρός πολιτικός σε
χθεσινή τηλεοπτική εκπομπή. Για όλα τα προβλήματα που ταλαιπωρούν την Ελλάδα μας φταίνε οι
μετανάστες που κατά συρροή καταφτάνουν και φθείρουν τον πολιτισμό μας και τις αξίες μας, έλεγε. Ωραία
λοιπόν: ας τους ενοχοποιήσουμε, ας τους τρομοκρατήσουμε, ας τους συλλάβουμε, ας τους εκδιώξουμε, ας
τους εξαφανίσουμε: για να «ζήσουμε εμείς καλά» κι αυτοί …καθόλου!
«Μέσα μου μιλούν χιλιάδες στόματα», κυρίες και κύριοι. «Η γενιά μου» δέχεται ότι καλείται να
ζήσει σε μια ανομοιογενή πολιτισμικά κοινωνία. Το δέχεται ως πραγματικότητα , ως δοκιμασία , ως
πρόκληση, ως ευκαιρία. Δεν θα ξεχάσει την ανθρωπιά της για να «επιβιώσει». Η δική μου γενιά πιστεύει
πως πίσω από τα υπαρκτά προβλήματα βρίσκεται ένα αξιακό κενό, ένας φαύλος κύκλος. Η δική μου γενιά
ελπίζει πως με ανθρωπιά και παιδεία θα μπορέσει να τον διασπάσει.
Ένας φαύλος κύκλος λοιπόν τα προβλήματα. Ας τα δούμε νηφάλια και μεθοδικά…
(ο πρόλογος είναι εντυπωσιακός σε ένταση και πρωτοτυπία , αλλά δεν είναι όσο πρέπει σαφής στον
ορισμό του θέματος της εισήγησης)

Ομιλία της Έφηβου Βουλευτή Μαρίας Πανέττα στη Ζ΄ Σύνοδο της Βουλής των Εφήβων
[…]Οι οικονομικές επιπτώσεις είναι επίσης σημαντικές, τη στιγμή που εξαναγκάζεται ένας γονέας
να ξοδέψει ένα υπέρογκο χρηματικό ποσό για την εξασφάλιση ειδικών προγραμμάτων, που δεν
είναι τα καλύτερα εδώ στην Ελλάδα. Πότε η Πολιτεία έχει υλοποιήσει όσα έχει εξαγγείλει; Πότε οι
πολιτικές δυνάμεις της χώρας μας θα αναδείξουν ως πολιτικό αίτημα την ανάπτυξη ίσων
δικαιωμάτων και ευκαιριών για τα άτομα αυτά; Πότε θα πάψει να νιώθει κανείς αβοήθητος και
εγκαταλελειμμένος από την Πολιτεία; Πότε ο καθένας μας θα αισθανθεί ότι πρέπει να προσφέρει
λίγες ώρες από το χρόνο του στα άτομα αυτά;
Κλείνοντας την ομιλία μου, θα ήθελα να με συγχωρέσετε, αν όλα όσα σας ανέφερα δεν
αποτελούν αισιόδοξο μήνυμα για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Πιστέψτε με, όμως, όσα είπα είναι
πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που βιώνω κάθε μέρα εδώ και 16 χρόνια. Μην ξεχάσετε
λοιπόν να προσφέρετε και σεις ένα μικρό λιθαράκι υλικής και ηθικής προσφοράς στα άτομα αυτά.
Μην ξεχάσετε να κατανοήσετε την αποδοχή της ιδιαιτερότητας, γιατί μόνο τότε θα είστε οι
Βουλευτές της κοινωνικής αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής.
Ευχαριστώ.
ΑΣΚΗΣΗ: διαλέξτε ένα από τα δύο θέματα και φτιάξτε την αρχή και το τέλος της ομιλίας σας (περίπου
150 λέξεις)

2006 Στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου σας πραγματοποιείται εκδήλωση για παιδιά που προέρχονται από
περιοχή της χώρας η οποία έχει πρόσφατα πληγεί από φυσική καταστροφή. Εκεί έχετε κληθεί ως
εκπρόσωπος του σχολείου σας να απευθύνετε σύντομη ομιλία. Τι θα αναφέρατε σχετικά με την ψυχική
δύναμη που απαιτείται για να αντιμετωπίσουν τα παιδιά αυτά με αισιοδοξία το μέλλον τους; Με ποιους
τρόπους, κατά τη γνώμη σας, θα μπορούσε η Πολιτεία να συμβάλει στην ανακούφισή τους; Η ομιλία σας
δεν πρέπει να ξεπερνά τα 10΄ (500-600 λέξεις).

2005 Στα πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα μειώνονται σταδιακά οι χώροι ομαδικής ψυχαγωγίας και
άθλησης. Στο πολιτιστικό κέντρο του δήμου σας καλείστε, ως εκπρόσωπος των μαθητών και χρήστης
αυτών των χώρων, να επισημάνετε σε μια ομιλία σας 500-600 λέξεων τη σημασία του ομαδικού παιχνιδιού
στην ψυχική και σωματική διαμόρφωση και στη μελλοντική κοινωνικοποίηση των εφήβων