იმპულსის მუდმივობის კანონი

თეორია

1) შემოხაზეთ ყველა მართებული მტკიცებულება: 1. სხეულის იმპულსი მისი მასისა და სიჩქარის ნამრავლის
ტოლია; 2. იმპულსი ვექტორული სიდიდეა; 3. სხეულის იმპულსის მიმართულება ემთხვევა ამ სხეულის სიჩქარის
მიმართულებას; 4. სხეულზე მოქმედი ძალა ამ სხეულის იმპულსის ცვლილების ტოლია; 5. ძალის იმპულსი არის
ძალის ნამრავლი მისი მოქმედების დროზე; 6. სხეულის იმპულსის ცვლილება ტოლია ამ ცვლილების გამომწვევი
ძალის იმპულსისა.

2) სხეულის იმპულსის გამოსათვლელი ფორმულაა: ა) 𝑝⃗ = 𝑚𝑣⃗; ბ) 𝐹⃗ = 𝑚𝑎⃗; გ) 𝐹⃗ 𝑡 = 𝑚𝑣⃗ − 𝑚𝑣

⃗⃗⃗⃗⃗.
0

3) იმპულსის ერთეულია: ა) კგ/წმ; ბ) კგ ∙ მ/წმ; გ) კგ ∙ მ/წმ2 .

4) ძალის იმპულსი გამოითვლება ფორმულით: ა) 𝑝⃗ = 𝑚𝑣⃗; ბ) 𝐹⃗ = 𝑚𝑎⃗; გ) 𝐹⃗ 𝑡 = 𝑚𝑣⃗ − 𝑚𝑣

⃗⃗⃗⃗⃗.
0

5) იცვლება თუ არა სხეულის იმპულსი წრფივი თანაბარი მოძრაობისას? წრეწირზე თანაბარი მოძრაობისას?

ა) ორივე შემთხვევაში იცვლება; ბ) ორივე შემთხვევაში უცვლელია;

გ) წრფივი თანაბარი მოძრაობისას არ იცვლება, წრეწირზე თანაბარი მოძრაობისას – იცვლება.

6) რას უდრის 5 მ/წმ სიჩქარით მოძრავი 3 კგ მასის სხეულის იმპულსი?

7) ერთნაირი მოცულობის ალუმინისა და ფოლადის ბურთულები მოძრაობენ გლუვ ჰორიზონტალურ

ზედაპირზე ერთნაირი სიჩქარით. შეადარეთ მათი იმპულსები, თუ მათი სიმკვრივეები უდრის 2700 კგ/მ3 და 7900
კგ/მ3. ა) ალუმინის მეტია; ბ) ფოლადის მეტია; გ) ტოლია.

ამოცანები

1) 2 კგ მასის სხეულმა მოძრაობა დაიწყო 1 მ/წმ2 9) 2,2 კგ მასის სხეულის სიჩქარე იცვლება კანონით:
აჩქარებით. რისი ტოლი იქნება სხეულის იმპულსი 5 v = 10 − 0,2t. განსაზღვრეთ სხეულის საწყისი
წმ-ის შემდეგ? იმპულსი.

2) რისი ტოლი იქნება სხეულზე მოქმედი ძალის 10) 2 კგ მასის სხეულის კოორდინატი იცვლება
იმპულსი თუ თანაბარაჩქარებული მოძრაობისას 2 კანონით: 𝑥 = 3 + 𝑡 + 2𝑡 2 . ათვლის დაწყებიდან რა
კგ მასის სხეულის სიჩქარე გაიზარდა 10-დან 15 მ/წმ- დროის შემდეგ გაიზრდება სხეულის იმპულსი 3-
მდე? ჯერ?

3) როგორ შეიცვალა 3 კგ მასის სხეულის სიჩქარე,
თუ მისი იმპულსი გაიზარდა 2-ჯერ?
4) 1 ტ მასის ავტომობილი, რომლის იმპულსია 2 ∙
104 კგ ∙ მ/წმ, მოძრაობს წრფივად და თანაბრად. რას
უდრის ავტომობილის სიჩქარე?
5) ნივთიერი წერტილი მოძრაობს წრფის გასწვრივ.
20 ნ ძალის მოქმედებით მისი იმპულსი შეიცვალა 40
კგ ∙ მ/წმ-ით. რა დროის შუალედში მოხდა ეს
ცვლილება?
2 კგ მასის სხეულის კოორდინატი იცვლება კანონით:
𝒙 = 𝟓 − 𝟖𝒕 + 𝟒𝒕𝟐 (სიდიდეები მოცემულია SI
სისტემის ერთეულებში). ამ მონაცემების მიხედვით
შეასრულეთ 6-8 დავალებები.
6) გამოთვალეთ სხეულის იმპულსი მოძრაობის
დაწყებიდან 2 წმ-ის შემდეგ.
7) როგორ შეიცვლება სხეულის იმპულსი ათვლის
დაწყებიდან მეოთხე წამში?
8) გამოთვალე იმ ძალის სიდიდე, რომელიც იწვევს
მე-4 წამში იმპულსის ცვლილებას.
11) დაწერე 2 კგ მასის სხეულის კოორდინატის
დროზე დამოკიდებულების განტოლება, თუ
საწყისი კოორდინატია 3 მ, ამ წერტილში იმპულსი
არის 4 კგ ∙ მ/წმ, აჩქარება კი 2 მ/წმ2.
12) 30 კგ მასის ბავშვი, რომელიც გარბოდა 2 მ/წმ
სიჩქარით, შეახტა 70 კგ მასის უძრავ ურიკას. რა
სიჩქარეს შეიძენს ურიკა?
13) 1 მ/წმ სიჩქარით მოძრავი 500 გ მასის ბურთულა
შეეჯახა 400 გ მასის უძრავ ბურთულას. შეჯახება
აბსოლუტურად არადრეკადია. რისი ტოლი იქნება
სისტემის სიჩქარე შეჯახების შემდეგ?
14) 2,2 კგ მასის სხეულის სიჩქარე იცვლება
კანონით: v = 10 − 0,2t. რა დროის შემდეგ
შემცირდება სხეულის იმპულსი 2-ჯერ?
15) სხეულის იმპულსი დროის მიხედვით იცვლება
კანონით: P = 7t + 5. გამოთვალე სხეულზე მოქმედი
ძალის სიდიდე. სიდიდეები მოცემულია SI სისტემის
ერთეულებში.