Você está na página 1de 113

Dirección Técnica de Acreditación

Instituto Boliviano de Metrología

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para
consumo
IBMETRO-DTA-CI-039
Tttttttttttttt

INFORME FINAL

Proyecto
“Fomento a la infraestructura de la
calidad que apoya a las mediciones y
ensayos en agua potable”
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

Control de documentos

Elizabeth CHOQUE MAMANI (Directora de Acreditación de - DTA)


Jesús PEREZ MARQUEZ (Técnico de Acreditación de Laboratorios-
Elaborado por: DTA)
Mabel DELGADO DOMINGUEZ ( Responsable de Laboratorio de
Química- DMIC)
En fecha: 17 de octubre de 2013
Abelardo REYEROS RIVERA (Director de Metrología Industrial y
Revisado por:
Científica - DMIC)
En fecha: 18 de octubre de 2013
Aprobado por: Elizabeth Choque (Directora Técnica de Acreditación)
En fecha: 18 de octubre de 2013

Observaciones:
Nombre de archivo: Informe final.doc

Página 2 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

CONTENIDO

LISTA DE TABLAS .................................................................................................................... 4


LISTA DE ILUSTRACIONES...................................................................................................... 5
1. INTRODUCCIÓN ............................................................................................................... 6
2. OBJETIVO ......................................................................................................................... 6
3. ORGANIZACIÓN Y COORDINACIÓN............................................................................... 6
4. CONFIDENCIALIDAD........................................................................................................ 7
5. LABORATORIOS PARTICIPANTES................................................................................. 7
6. MUESTRAS UTILIZADAS Y PARÁMETROS ANALIZADOS............................................ 8
7. PRINCIPIOS DE MEDICIÓN ............................................................................................ 10
8. ANÁLISIS ESTADÍSTICO Y EVALUACIÓN DE RESULTADOS ..................................... 10
9. VALORES DE REFERENCIA DEL ENSAYO DE APTITUD ............................................ 13
10. TRAZABILIDAD DE LOS VALORES DE REFERENCIA................................................. 14
11. ANÁLISIS Y DISCUSIÓN DE LOS RESULTADOS ......................................................... 14
11.1 MÉTODOS DE ENSAYO ............................................................................................ 22
11.2 RESULTADOS OUTLIER´S (|Z| MAYOR A 3)............................................................. 22
11.3 RESULTADOS INSATISFACTORIOS (|Z| MAYOR O IGUAL A 3) .............................. 22
11.4 RESULTADOS CUESTIONABLES (|Z| MAYOR A 2 Y MENOR A 3) ........................... 22
11.5 RESULTADOS SATISFACTORIOS (|Z| MENOR O IGUAL A 2).................................. 23
11.6 INCERTIDUMBRE DE LA MEDICIÓN ........................................................................ 23
12. CONCLUSIONES ............................................................................................................ 23
13. REFERENCIAS................................................................................................................ 24
14. ANEXOS .......................................................................................................................... 25

Página 3 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

LISTA DE TABLAS

Tabla 1: Cronograma general de actividades.............................................................................. 7


Tabla 2: Número de laboratorios participantes por país .............................................................. 7
Tabla 3: Datos de la toma de muestra ........................................................................................ 8
Tabla 4: Características de medición ........................................................................................ 10
Tabla 5: Valores asignado para los parámetros analizados en Agua Envasada....................... .13
Tabla 6: Valores asignados para los parametros analizados en Material de Referencia……….13
Tabla 7: Resultados del indicador de desempeño (Z – score) Agua Envasada para consumo ..15
Tabla 8: Resultados del indicador de desempeño (Z – score) Material de Referencia………….19
Tabla 9: Resumen de los resultados obtenidos/ Agua Envasada para consumo………………..21
Tabla 10: Resumen de los resultados obtenidos/ Material de Refrencia ................................. ..21

Página 4 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

LISTA DE ILUSTRACIONES

Ilustración 1: Tendencia de participación de laboratorios por país .............................................. 8


Ilustración 2: Muestras enviadas a los laboratorios ..................................................................... 9
Ilustración 3: Comportamiento del Z-Score por laboratorio y parámetro/ Agua Envasada......... 18
Ilustración 4: Comportamiento del Z-Score por laboratorio por cada parametro/ MR ................ 20

Página 5 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

1. INTRODUCCIÓN

Como parte del proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las mediciones
y ensayos en agua potable” que el Instituto Boliviano de Metrología – IBMETRO desarrolla con
el apoyo del Physikalisch-Technische Bundesanstalt – PTB de Alemania, se ha establecido una
línea de acción específica dirigida a mejorar las capacidades analíticas y de gestión en
laboratorios bolivianos que realizan ensayos en agua potable.

Para que un laboratorio sea considerado competente es necesario que asegure la confiabilidad
de sus resultados. La participación regular en programas de ensayos de aptitud es uno de los
medios disponibles para que los laboratorios demuestren su desempeño.

La participación en estos programas es un requisito establecido en las normas de competencia


técnica para laboratorios de ensayo. También es un requisito exigido por los organismos de
acreditación (en Bolivia DTA-CRI-015) y en algunos casos puede ser un requerimiento
establecido en la legislación vigente.

Esta actividad es de seguimiento de la ronda de ensayos de aptitud de la 1ra Fase que se ha


propuesto continuar en la 2da fase, pudiendo atender además los parámetros mínimos de la NB
512:2010 Agua Potable - Requisitos como parte de las actividades del Proyecto.

2. OBJETIVO

Proveer a laboratorios que realizan ensayos en agua un medio apropiado para participar en un
ensayo de aptitud con el fin de mejorar la confiabilidad de sus resultados y contar con criterios
objetivos para evaluar su capacidad técnica.

Promover el uso regular de los ensayos de aptitud como una herramienta para el
aseguramiento interno de la calidad en los laboratorios.

Otorgar criterios objetivos para identificar problemas (por ejemplo, con el desempeño del
personal o la calibración del instrumental) e iniciar acciones correctivas.

Establecer el nivel de exactitud y el grado de comparación en métodos de ensayo y en forma


similar, hacer seguimiento a métodos establecidos y proveer confianza adicional a los clientes
de los laboratorios.

3. ORGANIZACIÓN Y COORDINACIÓN

La organización y coordinación general del ensayo de aptitud estuvo a cargo de:


Instituto Boliviano de Metrología
Avenida Camacho 1488 – Edificio anexo
La Paz – BOLIVIA
Teléfono/Fax +591 2 237 2046 int 112 o 118

Personas de contacto:
Elizabeth Choque (DTA)
E-mail: echoque@ibmetro.gob.bo
Movil:00591 70114166
Mabel Delgado (DMIC)
E-mail: mdelgado@ibmetro.gob.bo
Movil: 00591 70113386

Página 6 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

Las actividades del ensayo de aptitud se han desarrollado acuerdo al siguiente cronograma.

Tabla 1: Cronograma general de actividades

ACTIVIDAD FECHAS
Inscripción 2013-08-13 al 2013-08-30
Distribución de muestras 2013-09-02 al 2013-09-13
Recepción de resultados 2013-10-04
Informe preliminar 2013-10-14
Revisión de resultados 2013-10-16
Informe final 2013-10-18
Taller de cierre y evaluación 2013-10-25

4. CONFIDENCIALIDAD

Para garantizar la confidencialidad de la información expuesta en este informe, el coordinador


ha asignado un código numérico individual a cada laboratorio para las dos muestras usadas en
la prueba: por ejemplo:

Agua de Consumo: Código Numérico


Código: 1
Código: 2

Cloro residual y Turbidez: Código Numérico


Código: 101
Código: 102

Este código se ha asignado en la distribución del informe preliminar, manteniéndose el mismo


en este informe final.

5. LABORATORIOS PARTICIPANTES

En este ensayo han participado laboratorio que realizan ensayos agua. En la siguiente tabla se
muestra el país y número de participantes.

Tabla 2: Número de laboratorios participantes por país

País Número de laboratorios


Alemania
1
Bolivia
31
Costa Rica
1
Uruguay
1
En la siguiente ilustración se muestra los porcentajes de los laboratorios participantes por país.

Página 7 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

Ilustración 1: Tendencia de participación de laboratorios por país

6. MUESTRAS UTILIZADAS Y PARÁMETROS ANALIZADOS

AGUA ENVASADA PARA CONSUMO

Las muestras utilizadas en esta prueba fueron agua embotellada para consumo humano, la
misma se adquirió directamente de la siguiente planta embotelladora:

La Cascada
Carretera a Viacha km, El Alto
Teléf. ++591-2-2851580, Fax ++591-2-2851997
La Paz-Bolivia
Persona de contacto: Giovanni Cavallotti
http://www.lacascada.com

El agua fue embotellada bajo condiciones normales de producción y se tuvo el cuidado de


asegurar que todas las botellas fueron producidas en el mismo minuto, con el fin de asegurar la
máxima homogeneidad posible, en la siguiente tabla se muestran los datos de toma de
muestra.

Tabla 3: Datos de la toma de muestra

Característica Descripción
Fecha 2013-08-28
Hora 15h02 a 15h08
Cantidad 192 unidades de 600 ml
Lote 2835
Responsables Jesús Pérez (DTA)
Mario Alejo (LA CASCADA)

Página 8 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

Cada laboratorio participante ha recibido un paquete dos muestras (Etiquetadas como “Muestra
A” y “Muestra B” respectivamente) de 600 ml cada una.

Ilustración 2: Muestras enviadas a los laboratorios

El estudio de homogeneidad y estabilidad de las muestras se realizó siguiendo las directrices


de ISO 13528 y“The International Harmonized Protocol for the Proficiency Testing of Analytical
Chemistry Laboratories (IUPAC Technical Report). El estudio de homogeneidad y estabilidad se
realizó en el siguiente laboratorio:

Empresa Pública Social de Agua y Saneamiento – EPSAS


Av. Las Américas No 750
La Paz - Bolivia
Persona de contacto: Luis Quispe
E- mail: quispel@epsas.com

En el Anexo 11 se presenta los resultados de este estudio.

Material de Referencia

Para el caso de Cloro residual y Turbidez las muestras provistas consistieron de un Material de
Referencia preparado por IELAB, para los parámetros de Turbidez, Cloro residual libre, Cloro
combinado y Cloro Total,

IELAB
C/ Dracma, 16Pol. Ind. Las Atalayas
03114 Alicante / España
T. +34 966 10 55 01
F. +34 966 10 55 03

Cada Laboratorio inscrito en este ítem recibió dos muestras etiquetadas como muestras A y B
para cloro y dos muestras para turbidez.

Página 9 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

7. PRINCIPIOS DE MEDICIÓN

Los análisis fueron realizados con los métodos que normalmente utilizan los laboratorios
participantes, a quienes se solicitó el reporte de las características de los elementos que se
usaron para realizar las mediciones, es decir:

 Personal que realizó las mediciones


 Equipos utilizados (calibrados, verificados)
 Materiales de referencia/Materiales de referencia certificados que utiliza
 Principio de medición

Un detalle de estas características se muestra en el siguiente cuadro.

Tabla 4: Características de medición

Característica Detalle según los reportado


Personal En general, las mediciones fueron realizadas por el mismo
personal.
Equipos Los equipos usados en las mediciones se clasifican en dos
tipos:
 Equipos de mediciones físicas calibrados
externamente y verificados internamente
 Equipos de mediciones químicas calibrados y
verificados internamente

Material de referencia/Material Se usaron materiales de referencia para las calibraciones


de referencia certificado internas especialmente en los equipos de mediciones
químicas.

Se usaron materiales de referencia certificados para el


control interno de calidad de los resultados
Principios de medición Los principios de medición usados fueron:
 Nefelométrico
 Espectroscopia ultravioleta visible
 Volumetría
 Fotocolorimetría

En los cuadros de presentación de resultados se muestran


los métodos de medición usados para cada parámetro

8. ANÁLISIS ESTADÍSTICO Y EVALUACIÓN DE RESULTADOS

Después de recibir los resultados, se realizó el tratamiento estadístico de los datos según
directrices de ISO 13528 e ISO/IEC 17043.

a) VALORES OUTLIER´S

La evaluación de valores anómalos fue realizada de acuerdo a la prueba de Grubbs (G)


según la siguiente ecuación:

Página 10 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

G
xX
i
(1)
S Xi

Donde x i es el valor promedio de los resultados individuales de cada laboratorio; X es


el valor promedio de x i y S Xi es la desviación estándar de los valores de x i . Si los
valores de G son menores al valor tabulado con α=0,05 para n datos, el valor de xi es
aceptado, caso contrario es rechazado. En valor de G cri tabulado se fue calculando
según:
n 1 t2 / 2 n;n2
Gcri  2 (2)
n n  2  t / 2 n;n2
Donde n es el número de valores de x i t es el valor estadístico de Student tabulado
;
con n-2 grados de libertad y α es el nivel de probabilidad para una cola. El valor de t se
debe calcular utilizando las herramientas de MS Excel.

b) VALOR ASIGNADO

AGUA ENVASADA PARA CONSUMO

El valor asignado para los diferentes parámetros fue la mediana de los resultados que
pertenecen a la misma población estadística (distribución normal), calculada según
lasiguiente ecuación:

Mediana  xi N 1
(3); si N es impar

xi x N
2

N
i 1 (4); si N es par
Mediana  2 2

2
Siendo x i el promedio individual de las mediciones de cada muestra (A y B), el cual fue
calculado según la siguiente ecuación:

Valor1  Valor 2
xi 
2 (5)
Siendo Valor 1 y Valor 2 los resultados reportados por los laboratorios (para la muestra
A y B)

MATERIAL DE REFERENCIA

El valor asignado para cada parámetro del Material de Referencia es el reportado por
IELAB.

c) DISPERSIÓN ASIGNADA

AGUA ENVASADA PARA CONSUMO

Para cada parámetro la dispersión asignada fue la Mediana de la Dispersión Absoluta


(MAD), calculada de la siguiente manera

Página 11 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

(6)

Donde:

=valor de la mediana

=resultados de cada Laboratorio

=mediana de los resultados de cada Laboratorio

MATERIAL DE REFERENCIA

Para cada uno de los parámetros del Material de Referencia el tratamiento para evaluar
el desempeño se realizo de la siguiente manera

d) EVALUACIÓN DE DESEMPEÑO

Para evaluar el desempeño de los laboratorios se uso como indicador “Z-Score”, siendo
el mismo.

xi  X
Z (7)

Donde:
x =es el resultado del laboratorio participante

X = Valor Certificado

 = estimador de la dispersión del ensayo (calculado como dispersión estándar


robusta según el algoritmo A (ISO 13528)

e) INTERPRETACIÓN DEL Z-Score

Según los valores de “Z1”, los resultados se clasifican en:


 Satisfactorios: |Z| menor o igual a 2
 Cuestionables: |Z| mayor a 2 y menor a 3
 Insatisfactorios: |Z| mayor o igual a 3
Cuanto menor sea el valor absoluto de “Z”, mejor será el desempeño del laboratorio.
Todos los resultados outlier´s son insatisfactorios.

En los Anexos del 1 al 10 se muestran gráficos por parámetros individuales de la


evaluación del Z-Score.

f) TRATAMIENTO DE DATOS
Todo el tratamiento de datos se ha realizado usando herramientas de MS Excel 2007.
No se han considerado para el tratamiento y análisis de resultados los valores
reportados por debajo del límite de cuantificación.

1
En este informe “Z” es el valor de Z-Score

Página 12 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

9. VALORES DE REFERENCIA DEL ENSAYO DE APTITUD

Luego del tratamiento estadístico de datos, los valores asignados por consenso de los
laboratorios participantes para cada parámetro son los que se muestran continuación.

AGUA ENVASADA PARA CONSUMO

Tabla 5: Valores asignados para los parámetros analizados en Agua envasada

Parámetro Valor asignado Dispersión asignada

pH (a 25°C) 7,02 ± 0,02 0,06


Conductividad eléctrica
(a 25°C (µS/cm)
319,43 ± 1,58 5,13

Cloruros 38,20 ± 0,61 1,82

Sulfatos (mg/l) 25,53 ± 0,58 1,81

Dureza (mgCaCO3/l) 90,80 ± 0,83 2,58

Calcio (mg/l) 19,36 ± 0,25 0,74

La incertidumbre de los valores asignados fue estimada según ISO 13528 mediante la siguiente
formula

(8)
Donde:

= Mediana de la Dispersión Absoluta

=Número de Laboratorios con resultados validos

MATERIAL DE REFERENCIA

Tabla 6: Valores asignados para los parámetros analizados en Material de Referencia

Parámetro Valor asignado Dispersión asignada

Cloro residual libre 0,88 ± 0,003 0,08

Cloro combinado 0,50 ± 0,006 0,14

Cloro Total 1,38 ± 0,007 0,04

Turbidez 2,01 ± 0,026 0,24

Página 13 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

10. TRAZABILIDAD DE LOS VALORES DE REFERENCIA

Para verificar el valor asignado se usaron valores de laboratorios de referencia en


Sudamérica, Centroamérica y Europa, los cuales cuentan con competencia demostrable en
la determinación del mensurando bajo ensayo. Esto ha permitido que los valores asignados
sean las mejores estimaciones de los valores verdaderos de las muestras usadas en el
ensayo de aptitud; para esta evaluación se ha seguido las directrices de ISO 13528

Región: Sudamérica
Laboratorio Tecnológico del Uruguay
Avenida Italia 6201
Uruguay
Personas de contacto: Claudia Santo /Karina Demaría
Email: csanto@latu.org.uy/kdemaria@latu.org.uy

Región: Centroamérica
Centro de Investigación en Contaminación Ambiental (CICA)
Universidad de Costa Rica
San José- Costa Rica
Teléfono / Fax: + 506 2511-8304 / + 506 2253-1363
Persona de contacto: B.Q. Víctor Arias Mora
Email: aguas.sica@ucr.ac.cr

Región: Europa
Laboratorio Hessenwasser GmbH & Co. KG
Darmstadt
Alemania
Teléfono: 004969254905700; fax: 004969254905009
E-mail institucional: zentrallabor@hessenwasser.de
Persona de contacto: AngelikaFink
E-mail: angelika.fink@hessenwasser.de

11. ANÁLISIS Y DISCUSIÓN DE LOS RESULTADOS

Los resultados y la evaluación de cada uno de los parámetros se muestran en los anexos 1 al
11

En la tabla 7 se muestra los resultados del indicador de desempeño “Z-Score” para todos los
parámetros analizados en Agua envasada para consumo y por cada laboratorio participante.

En la tabla 8 se muestra los resultados del indicador de desempeño “Z-Score” para todos los
parámetros analizados en Material de Referencia y por cada laboratorio participante.

En la ilustración 3 se muestran graficados los valores “Z-Score” vs el código de los laboratorios


para Agua Envasada para consumo y en la ilustración 4 se muestra el comportamiento del “Z-
Score” vs el código del Laboratorio para Agua Sintética.

En la tabla 9 y 10 se muestra el número de laboratorios, resultados reportados, resultados


satisfactorios, resultados cuestionables, resultados insatisfactorios, resultados outlier´s.

Página 14 de 25
Tabla 7: Resultados del indicador de desempeño (Z – score) / Agua envasada para consumo

CONDUCTIVIDAD
Código PH CLORUROS SULFATOS DUREZA CALCIO
ELÉCTRICA

1 -1,24 1,28 0,03 -1,37 -1,09 0,59

2 -1,00 1,19 0,30 -0,29 -1,09 0,32

3 1,00 0,50 -0,11 1,62 -1,09 3,57

4 1,00 0,70 -0,38 1,42 -1,09 4,65

5 -1,48 2,45 29,39 -2,50 -2,11 -26,16

6 0,04 0,40 39,98 -3,33 -1,01 36,00

7 6,20 6,99 0,64 0,26 13,74 1,54

8 6,28 3,04 -0,25 0,40 15,68 2,89

9 4,04 -0,57 -1,12

10 1,80 -0,57 -1,12

11 -13,08 14,36 -4,68 1,92 -16,96 -0,73

12 -12,84 14,75 -3,19 1,92 -18,42 -2,76

13 0,68 -0,28 0,00 0,73 0,62 1,00

14 0,44 -0,18 0,05 1,23 0,52 1,00

15 1,96 -0,91 -0,29

16 1,24 -0,62 -0,84

17 0,66 -8,77 2,39 -1,95 -0,63 -1,40

18 -0,10 -8,96 2,39 -2,50 -0,63 -0,94

19 -0,28 2,16 -1,22 2,75 -3,31 -3,39

20 0,20 2,55 -1,90 2,20 -4,18 -3,51


Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

CONDUCTIVIDAD
Código PH CLORUROS SULFATOS DUREZA CALCIO
ELÉCTRICA

21 -5,32 -3,01 -0,29 -2,05

22 -5,16 -2,03 -0,84 -1,47

23 -0,04 -0,01 1,12 -0,31 0,92

24 -0,28 0,10 1,26 -0,31 0,92

25 -0,92 6,16 -1,54 3,58 -3,99 -0,89

26 -1,16 6,45 -0,88 3,31 -4,57 -0,15

27 -4,12 -1,16 1,37 -0,70 4,92

28 -4,04 -0,96 1,09 -0,89 3,84

29 0,28 -0,88 -0,32 2,94 -0,75

30 0,04 -0,30 -0,74 1,99 0,36

31 1,80 0,89 0,19 -0,29 0,08 -3,09

32 3,80 0,31 0,24 -0,01 0,08 -1,14

33 5,80 -6,81 -3,28 4,36 0,11 0,89

34 11,48 -6,62 -3,31 4,00 -0,09 0,08

35 -0,76 -4,18 0,44 -7,21 8,72 -1,16

36 -0,92 -3,50 0,41 -6,79 6,74 -1,43

37 -0,36 -5,35 1,26 1,72 0,47 -1,24

38 1,24 -5,55 0,99 1,92 0,66 -0,97

39 -0,60 0,11 -0,01

40 -0,76 0,40 -0,57

41 6,84 -0,38 8,67 -1,12 7,83 43,43

Página 16 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

CONDUCTIVIDAD
Código PH CLORUROS SULFATOS DUREZA CALCIO
ELÉCTRICA

42 6,04 -0,28 6,75 -0,57 11,32 40,73

43 -2,76 -1,28 -0,66 0,73 0,66 -0,62

44 -4,20 -1,42 -0,78 0,91 0,66 0,64

45 0,04 -8,08 -0,08 0,01 0,87 -2,07

46 -0,04 -7,50 -0,07 -0,02 0,87 -2,07

47 1,24 1,38 0,69 -0,74

48 2,04 1,38 0,66 -0,74

49 -0,12 0,50 0,02 0,70 0,93 0,16

50 -0,68 0,11 -0,16 0,70 0,46 0,43

51 0,52 0,60 1,01 -0,38 -9,17 -7,78

52 -0,52 0,80 1,53 -1,72 -8,24 -8,66

53 -0,20 -0,18 -1,49 -0,01 0,00 -0,16

54 -0,60 0,01 -1,60 -0,57 0,16 -0,16

55 -1,88 0,45 1,76 -2,76 2,88 3,18

56 -1,60 0,31 1,76 -2,70 3,08 3,37

57 -0,28 -0,18 -1,47 -0,84 0,00 -0,05

58 -0,28 -0,08 -1,49 -1,12 0,00 0,05

59 0,44 1,04 0,60 0,44 -2,34 -2,61

60 1,80 1,34 0,66 0,36 -2,34 -2,86

61 -1,24 1,59 -2,50 -0,07 1,00 0,46

62 -1,24 1,42 -3,66 -0,45 1,00 0,12

Página 17 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

CONDUCTIVIDAD
Código PH CLORUROS SULFATOS DUREZA CALCIO
ELÉCTRICA

63 6,68 -6,33 -1,18 1,37 -1,47 6,00

64 5,96 -5,55 -1,95 2,75 -2,44 7,08

65 0,36 0,89 0,00 0,15 0,76 0,05

66 0,36 0,89 0,00 0,15 0,23 -0,35

Ilustración 3: Comportamiento del Z-Score por laboratorio y parámetro/ Agua Envasada

Página 18 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

Tabla 8: Resultados del indicador de desempeño (Z – score) / Material de Referencia

códigos turbidez cloro cloro Cloro


residual combinado total
101 -2,46 0,00
102 -2,17 -0,75
103 -2,17 0,00 0,87 2,78
104 -2,29 0,38 1,45 5,34
105 -2,72 -0,50
106 -2,63 -1,01
107 -2,84 -0,38
108 -2,76 -0,50
109 -4,28 5,03 2,40 16,93
110 -4,09 4,15 3,85 19,95
111 -3,86 1,01 5,80
112 -3,82 1,13 5,57
113 -0,47 0,88
114 -0,76 1,01
115 -1,32 0,13
116 -1,23 0,25
117 -3,44 0,13 1,53 5,10
118 -3,44 0,00 1,53 4,87
119 -2,25 -1,01
120 -2,21 -1,01
121 -2,84 0,88 4,64
122 -2,76 1,13 4,41
123 -2,72 1,38 4,87
124 -2,84 1,13 5,10

Página 19 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

Ilustración 4: Comportamiento del Z-Score por Laboratorio para cada parámetro / Material de Referencia

Página 20 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

Tabla 9: Resumen de los resultados obtenidos / Agua Envasada para consumo


Laboratorios Número
Resultados Resultados Resultados Resultados Resultados
Parámetro que reportaron de
satisfactorios cuestionables insatisfactorios outlier´s menores a LC
este parámetro resultados

pH 33 66 71% 3% 23% 3% 0,0%

Conductividad eléctrica 33 66 65% 6% 26% 3% 0,0%

Cloruros 28 56 79% 5% 12% 4% 0,0%

Sulfatos 30 60 77% 12% 8% 3% 0,0%

Dureza 30 60 63% 12% 22% 3% 0,0%

Calcio 28 56 59% 11% 23% 7% 0,0%

Tabla 10: Resumen de los resultados obtenidos / Material de Referencia


Número
Laboratorios que Número de
de Resultados Resultados Resultados Resultados
Parámetro reportaron este resultados con
resultados satisfactorios cuestionables insatisfactorios outlier´s
parámetro incertidumbre
validos

Turbidez 12 24 8 17 58 25

Cloro residual 12 24 7 92 0 8

Cloro combinado 3 6 2 66 17 17

Cloro Total 6 12 4 0 8 92

Página 21 de 25
11.1 MÉTODOS DE ENSAYO
El comportamiento general de los resultados para el caso de Agua Envasada de Consumo
muestra que los mismos son independientes de los métodos utilizados, por lo tanto, el valor de
referencia y dispersión de referencia asignados por consenso de los resultados de los
laboratorios participantes no se ven afectados.

En el caso de Material de Referencia se observo que para el caso de turbidez los resultados
muestras tendencias que pueden ser atribuibles a la preparación previa de la muestra en el
laboratorio antes de la medición.

11.2 RESULTADOS OUTLIER´S (|Z| MAYOR A 3)


Un resultado outlier o valor anómalo es aquel valor que no pertenece a la misma población
estadística, es decir que por varias causas el error total es demasiado grande lo que hace que
se aleje del comportamiento normal de un grupo de resultados.

Las mediciones con mayores niveles de outlier´s son para calcio pero en una proporción muy
pequeña respecto del total de resultados En todos casos los laboratorios cuyos resultados son
outlier´s debe tomar acciones destinadas a revisar y corregir todo el proceso de medición,
evaluar cada factor que es fuente de error en dicho proceso y establecer un sistema de control
interno de calidad.

11.3 RESULTADOS INSATISFACTORIOS (|Z| MAYOR O IGUAL A 3)


Un resultado insatisfactorio es aquel resultado que está siendo afectado por un error total de
medición tal que, el mismo se encuentra fuera del intervalo ± 3.

Los resultados con mayores niveles de valores insatisfactorios son para conductividad eléctrica,
en todos los casos, el que un resultado sea insatisfactorio es independiente de la metodología
usada, por lo que las causas se pueden atribuirse a los factores que se usan para realizar las
mediciones como:
 Personal
 Equipos y materiales
 Instalaciones
 Condiciones ambientales
 Métodos
 Materiales de referencia y materiales de referencia certificados

En estos casos se recomienda tomar acciones que permitan corregir los factores antes
mencionados; como parte de estas acciones se recomienda verificar la metodología, validar la
metodología y establecer un sistema de control interno de calidad.

Para los resultados en Material de Referencia los valores insatisfactorios se pueden asociar a:

 Equipos y materiales
 Acondicionamiento de la muestra en el laboratorio

El parámetro con mayor porcentaje de valores insatisfactorios es Turbidez, considerando que el


parámetro de cloro total tiene muy pocos resultados para hacer una valoración estadística
aceptable.

11.4 RESULTADOS CUESTIONABLES (|Z| MAYOR A 2 Y MENOR A 3)


Un resultado cuestionable es aquel resultado que está siendo afectado por un error total de
medición tal que, el mismo se encuentra entre el intervalo definido entre por ±2 y ±3.
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

El parámetro con mayores niveles de resultados cuestionables es sulfatos y dureza; en todos


los casos, el que un resultado sea cuestionable es independiente de la metodología usada, por
lo que las causas se pueden atribuirse a los factores que se usan para realizar las mediciones
indicadas en 11.4

En estos casos se recomienda revisar y analizar los datos del sistema de control interno de
calidad y tomar algunas medidas con el fin de prevenir y disminuir el error de los factores que
afectan las mediciones; como parte de estas acciones se recomienda analizar los datos del
sistema de control interno de calidad.

Para el material de Referencia el parámetro con mayor porcentaje de valores cuestionable es


Turbidez por las causa expuestas antes.

11.5 RESULTADOS SATISFACTORIOS (|Z| MENOR O IGUAL A 2)


Un resultado satisfactorio que tiene niveles de error aceptable tal que, el mismo se encuentra
dentro del intervalo ±2.

En Agua Envasada para consumo se tiene un nivel aproximado de 60% de resultados


satisfactorios los que muestra los laboratorios participantes tienen buena capacidad para
realizar mediciones de los parámetros analizados en este ensayos de aptitud

En el material de Referencia se tiene un nivel aproximado de 43% de resultados satisfactorios


los que muestra los laboratorios participantes deben mejorar su desempeño, para lo que se
sugiere una revisión de los procedimientos de preparación de la muestra antes de la medición.
También se recomienda revisar y analizar los datos del sistema de control interno de calidad e
identificar puntos de mejora en el proceso de medición.

11.6 INCERTIDUMBRE DE LA MEDICIÓN


Los niveles en general son aceptables, lo que muestra que los laboratorios están considerando
y controlando las fuentes más importantes que afectan a la incertidumbre de las mediciones, en
los casos que aplica (desempeño no adecuado) se recomienda revisar el presupuesto de
incertidumbre, en función de las acciones de mejorar que se realice.

Se recomienda además hacer una revisión crítica en aquellos casos donde se subestima la
incertidumbre con valores menores a la incertidumbre del presente ensayo de aptitud para cada
parámetro.

12. CONCLUSIONES

Esta actividad ha permitido que en el marco del proyecto “Fomento a la infraestructura de la


calidad que apoya a las mediciones y ensayos en agua potable” el Instituto Boliviano de
Metrología continúe avanzando con su política de organización y coordinación de ensayos de
aptitud.

En respuesta a la demanda de los participantes se ha realizado un Ensayo de Aptitud mas


integral, pudiendo incorporar nuevos parámetros que no habían podido ser considerado antes
por a dificultad inherentes a la preparación y estudio de los mismos, con lo que los Laboratorios
adicionalmente podrán evaluar su desempeño en la medición de cloro y turbidez .

La evaluación del desempeño individual de los laboratorios participantes permite identificar


áreas de competencia para realizar ensayos o mediciones específicas y realizar un seguimiento
al desempeño de laboratorios que han participado en esta prueba, a través de las acciones de

Página 23 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

mejora identificadas, con la finalidad, que esta actividad se constituya en una herramienta
rutinaria para asegurar la calidad de los resultados.

La información adicional reportada por cada laboratorio participante, permite reflejar la


combinación de un conjunto de factores inherentes al proceso de medición llevado a cabo por
el participante, entre los que se pueden mencionar por su importancia los siguientes:

 Estado de funcionamiento de los instrumentos de medición usados por el participante.


 Conocimientos, habilidades y experiencia del personal técnico participante, de los
mecanismos de medición para este tipo de analitos descritos en los métodos de ensayo
 Consideración en sus resultados de las fórmulas para correcciones y factores de
conversión contemplados en los métodos de ensayo.
 Uso adecuado de los materiales de referencia, utilizados por el participante en sus
instrumentos de medición.
 Comprensión de la importancia de contar con un sistema de control interno de calidad

Esta información permite concluir que los laboratorios de manera general cuentan con una
buena capacidad analítica.

13. REFERENCIAS

NB/ISO/IEC 17043:2010. “Evaluación de la Conformidad – Requisitos generales para los


Ensayos de Aptitud”.

IUPAC Technical Report (2006). The international harmonized protocol for the proficiency
testing of analytical chemistry laboratories.

ISO 13528 (2005). Statistical methods for use in proficiency testing by interlaboratory
comparisons

ILAC G13 (2007).Guidelines for the Requirement for the Competence of Providers Proficiency
Testing Schemes.

ISO/IEC 17025 (2005).General requirements for the competence of calibration and testing
laboratories.

Guía para la expresión de la incertidumbre de medida. BIPM, IEC, IFCC, ISO, IUPAC, OIML.
Organización Internacional de Normalización, impresa en Suiza, ISBN 92-67-10188-9, primera
edición, 1993. Corregida y reimpresa en 1995.

ISO/DTS 21748:2003, Guide to the use of repeatability, reproducibility and trueness estimates in
measurement uncertainty estimation.

Quantifying Uncertainty in Analytical Measurement. EURACHEM/CITAC Guide, 2nd Edition,


2000.

ISO Guide 35:2006 Reference Material – General and Statistical Principles for Certification

Página 24 de 25
Informe final IBMETRO-DTA-CI-039

14. ANEXOS

ANEXO 1: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE PH


ANEXO 2: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE CONDUCTIVIDAD ELÉCTRICA
ANEXO 3: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE CLORUROS
ANEXO 4: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE SULFATOS
ANEXO 5: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE DUREZA
ANEXO 6: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE CALCIO
ANEXO 7: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE TURBIDEZ
ANEXO 8: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE CLORO RESIDUAL
ANEXO 9: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE CLORO COMBINADO
ANEXO 10: EVALUACIÓN DE LOS RESULTADOS DE CLORO TOTAL
ANEXO 11: PRUEBAS DE HOMOGENEIDAD Y ESTABILIDAD

Página 25 de 25
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 1: EVALUACION DE RESULTADOS DE PH

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
ANEXO 1: EVALUACIÓN DE RESULTADOS DE pH

1. Identificación del material de referencia (MR)

Elemento pH a 25°C
Matriz de muestra Agua envasada para consumo humano
Código de MR A, B

2. Resultados y evaluación

Resumen
Valor asignado + Incertidumbre 7,02 +0,02
expandida
Dispersión asignada 0,063
Total de resultados 66 resultados /33 laboratorios
Resultados satisfactorios 71,2%
Resultados cuestionables 3,0%
Resultados insatisfactorios 22,7%
Resultados outlier´s 3,0%

La incertidumbre es la incertidumbre expandida con un nivel de confianza de 95% y factor de cobertura k=2
Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de desempeño resultados
muestra
1 16/09/2013 A Medición directa con 6,95 6,94 6,95 0,10 -1,24 Satisfactorio
pHmetro
2 16/09/2013 B Medición directa con 6,97 6,95 6,96 0,10 -1,00 Satisfactorio
pHmetro
3 17/09/2013 A Medición directa con 7,06 7,11 7,09 0,07 1,00 Satisfactorio
pHmetro
4 17/09/2013 B Medición directa con 7,07 7,10 7,09 0,07 1,00 Satisfactorio
pHmetro
5 18/09/2013 A POTENCIOMÉTRICO 6,93 6,93 6,93 -1,48 Satisfactorio

6 18/09/2013 B POTENCIOMÉTRICO 7,09 6,96 7,03 0,04 Satisfactorio

7 17/09/2013 A Potenciómetro 7,55 7,27 7,41 0,01 6,20 Insatisfactorio

8 17/09/2013 B Potenciómetro 7,55 7,28 7,42 0,01 6,28 Insatisfactorio

9 13/09/2013 A electroquimico 7,22 7,33 7,28 0,11 4,04 Insatisfactorio

10 13/09/2013 B electroquimico 7,10 7,17 7,14 0,07 1,80 Satisfactorio

11 26/09/2013 A ASTM D-1293-2005 6,19 6,22 6,21 0,01 -13,08 Outlier

12 26/09/2013 B ASTM D-1293-2005 6,20 6,24 6,22 0,01 -12,84 Outlier

13 13/09/2013 A Electrométrico (4500- H+ B) 7,06 7,07 7,07 0,68 Satisfactorio

14 13/09/2013 B Electrométrico (4500- H+ B) 7,04 7,06 7,05 0,44 Satisfactorio

15 12/09/2013 A ELECTROMETRICO 7,06 7,23 7,15 0,05 1,96 Satisfactorio

16 12/09/2013 B ELECTROMETRICO 7,10 7,10 7,10 0,05 1,24 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de desempeño resultados
muestra
17 25/09/2013 A Potenciométrico ASTM-D- 7,04 7,09 7,06 0,03 0,66 Satisfactorio
1295-95
18 25/09/2013 B Potenciométrico ASTM-D- 7,01 7,02 7,02 0,01 -0,10 Satisfactorio
1295-95
19 17/09/2013 A Electroquimico 7,00 7,01 7,01 0,60 -0,28 Satisfactorio

20 17/09/2013 B Electroquimico 7,03 7,04 7,04 0,60 0,20 Satisfactorio

21 18/09/2013 A Electrometrico 6,68 6,70 6,69 -5,32 Insatisfactorio

22 18/09/2013 B Electrometrico 6,70 6,70 6,70 -5,16 Insatisfactorio

23 10/09/2013 A SM 4500-H+ B 7,01 7,03 7,02 0,04 -0,04 Satisfactorio

24 10/09/2013 B SM 4500-H+ B 6,97 7,04 7,01 0,04 -0,28 Satisfactorio

25 17/09/2013 A electrodo 6,98 6,95 6,97 -0,92 Satisfactorio

26 17/09/2013 B electrodo 6,99 6,91 6,95 -1,16 Satisfactorio

27 11/09/2013 A Electrométrico 6,71 6,82 6,77 0,01 -4,12 Insatisfactorio

28 11/09/2013 B Electrométrico 6,71 6,83 6,77 0,02 -4,04 Insatisfactorio

29 13/09/2013 A potenciometrico 7,05 7,03 7,04 0,08 0,28 Satisfactorio

30 13/09/2013 B potenciometrico 7,03 7,02 7,03 0,04 0,04 Satisfactorio

31 18/09/2013 A SM 4500 H/1992 7,07 7,20 7,14 1,80 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de desempeño resultados
muestra
32 20/09/2013 B SM 4500 H/1992 7,20 7,32 7,26 3,80 Insatisfactorio

33 30/09/2013 A Metodo Electrometrico 7,46 7,31 7,39 5,80 Insatisfactorio

34 30/09/2013 B Metodo Electrometrico 7,80 7,68 7,74 11,48 Insatisfactorio

35 10/09/2013 A Electrómetrico (4500-H+ B) 6,98 6,97 6,98 -0,76 Satisfactorio

36 02/10/2013 B Metodo HACH 8051 Sulfa 6,95 6,98 6,97 -0,92 Satisfactorio
Ver 4
37 24/09/2013 A SM 4500 H+ 6,99 7,01 7,00 0,03 -0,36 Satisfactorio

38 24/09/2013 B SM 4500 H+ 7,15 7,05 7,10 0,03 1,24 Satisfactorio

39 05/09/2013 A SM22-4500 H+ B 6,99 6,98 6,99 0,03 -0,60 Satisfactorio

40 05/09/2013 B SM22-4500 H+ B 6,97 6,98 6,98 0,03 -0,76 Satisfactorio

41 27/09/2013 A ELECTROMÉTRICO 7,44 7,46 7,45 6,84 Insatisfactorio

42 27/09/2013 B ELECTROMÉTRICO 7,44 7,36 7,40 6,04 Insatisfactorio

43 26/09/2013 A Electrométrico(4500-H+B)*^ 6,80 6,90 6,85 0,01 -2,76 Cuestionable

44 26/09/2013 B Electrométrico(4500-H+B)*^ 6,84 6,68 6,76 0,01 -4,20 Insatisfactorio

45 30/09/2013 A Potenciométrico 7,00 7,05 7,03 0,04 Satisfactorio

46 30/09/2013 B Potenciométrico 6,97 7,07 7,02 -0,04 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de desempeño resultados
muestra
47 06/09/2013 A APHA AWWA 4500-H+ B 7,10 7,10 7,10 0,10 1,24 Satisfactorio
22th Ed.
48 06/09/2013 B APHA AWWA 4500-H+ B 7,10 7,20 7,15 0,10 2,04 Cuestionable
22th Ed.
49 25/09/2013 A Electroquímico(APHA-4500- 7,00 7,03 7,02 0,18 -0,12 Satisfactorio
H+B)-Equipo: Hach HQ40d
(SL-EQP-09)
50 25/09/2013 B Electroquímico(APHA-4500- 6,97 6,99 6,98 0,18 -0,68 Satisfactorio
H+B)-Equipo: Hach HQ40d
(SL-EQP-03)
51 06/09/2013 A Electrometria 7,12 6,99 7,06 0,10 0,52 Satisfactorio

52 06/09/2013 B Electrometria 7,02 6,96 6,99 0,10 -0,52 Satisfactorio

53 04/10/2013 A Electrometrico 6,99 7,01 7,01 -0,20 Satisfactorio

54 04/10/2013 B Electrometrico 6,98 6,99 6,99 -0,60 Satisfactorio

55 17/09/2013 A Potenciométria 6,91 6,91 6,91 0,12 -1,88 Satisfactorio

56 17/09/2013 B Potenciométria 6,95 6,90 6,92 0,12 -1,60 Satisfactorio

57 13/09/2013 A Electrometrico 7,01 7,00 7,01 0,05 -0,28 Satisfactorio

58 13/09/2013 B Electrometrico 7,01 7,00 7,01 0,05 -0,28 Satisfactorio

59 01/10/2013 A Electrodo 7,03 7,07 7,05 0,17 0,44 Satisfactorio

60 01/10/2013 B Electrodo 7,05 7,22 7,14 0,17 1,80 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de desempeño resultados
muestra
61 27/09/2013 A pH-metro 6,95 6,94 6,95 0,06 -1,24 Satisfactorio

62 27/09/2013 B pH-metro 6,94 6,95 6,95 0,06 -1,24 Satisfactorio

63 11/10/2013 A Potenciométrico 7,42 7,46 7,44 6,68 Insatisfactorio

64 11/10/2013 B Potenciométrico 7,38 7,41 7,40 5,96 Insatisfactorio

65 08/10/2013 A EN ISO 10523:2012-04 7,05 7,04 7,05 0,21 0,36 Satisfactorio

66 08/10/2013 B EN ISO 10523:2012-04 7,05 7,04 7,05 0,21 0,36 Satisfactorio


3. Comportamiento de los resultados

8.00

7.80

7.60

7.40

7.20
pH

7.00

6.80

6.60

6.40

6.20
Promedio Valor Asignado
6.00
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 67
Laboratorios
Valores "Z"

1.00
3.00
5.00
7.00

-7.00
-5.00
-3.00
-1.00
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
4. Comportamiento del indicador de desempeño (valores z)

27
28
29
30
31
32
33
34
35

Laboratorios
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 2: EVALUACION DE RESULTADOS DE


CONDUCTIVIDAD

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
ANEXO 2: EVALUACIÓN DE RESULTADOS DE CONDUCTIVIDAD ELÉCTRICA A 25°C

1. Identificación del material de referencia (MR)

Elemento Conductividad eléctrica a 25°C


Matriz de muestra Agua envasada para consumo humano
Código de MR A, B

2. Resultados y evaluación

Resumen
Valor asignado + Incertidumbre expandida 319,43 + 1,58
Dispersión asignada 5,125
Total de resultados 66 resultados /33 laboratorios
Resultados satisfactorios 65,15%
Resultados cuestionables 6,06%
Resultados insatisfactorios 25,76%
Resultados outlier´s 3,03%

La incertidumbre es la incertidumbre expandida con un nivel de confianza de 95% y factor de cobertura k=2
Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) desempeño resultados
muestra
1 16/09/2013 A Medición directa con 326,00 326,00 326,00 3,00 1,28 Satisfactorio
conductivímetro
2 16/09/2013 B Medición directa con 326,00 325,00 325,50 3,00 1,19 Satisfactorio
conductivímetro
3 17/09/2013 A Medición directa con 322,00 322,00 322,00 4,50 0,50 Satisfactorio
conductivímetro
4 17/09/2013 B Medición directa con 320,00 326,00 323,00 4,50 0,70 Satisfactorio
conductivímetro
5 18/09/2013 A CONDUCTIVÍMETRO 325,00 339,00 332,00 2,45 Cuestionable

6 18/09/2013 B CONDUCTIVÍMETRO 318,00 325,00 321,50 0,40 Satisfactorio

7 17/09/2013 A Potenciómetro 355,50 355,00 355,25 1,00 6,99 Insatisfactorio

8 17/09/2013 B Potenciómetro 341,50 328,50 335,00 1,00 3,04 Insatisfactorio

9 13/09/2013 A electroquimico 318,00 315,00 316,50 3,00 -0,57 Satisfactorio

10 13/09/2013 B electroquimico 316,00 317,00 316,50 1,00 -0,57 Satisfactorio

11 26/09/2013 A ASTM D-1125-95 390,00 396,00 393,00 14,36 Outlier

12 26/09/2013 B ASTM D-1125-95 396,00 394,00 395,00 14,75 Outlier

13 13/09/2013 A Conductivímetro (2510-B) 315,00 321,00 318,00 -0,28 Satisfactorio

14 13/09/2013 B Conductivímetro (2510-B) 319,00 318,00 318,50 -0,18 Satisfactorio

15 12/09/2013 A ELECTROMETRICO 317,00 312,50 314,75 0,03 -0,91 Satisfactorio

16 12/09/2013 B ELECTROMETRICO 316,00 316,50 316,25 0,03 -0,62 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) desempeño resultados
muestra
17 25/09/2013 A Conductivimetro ASTM-D- 274,00 275,00 274,50 0,50 -8,77 Insatisfactorio
1125-95
18 25/09/2013 B Conductivimetro ASTM-D- 273,00 274,00 273,50 0,50 -8,96 Insatisfactorio
1125-95
19 17/09/2013 A Electroquimico 330,00 331,00 330,50 1,75 2,16 Cuestionable

20 17/09/2013 B Electroquimico 333,00 332,00 332,50 1,75 2,55 Cuestionable

21 18/09/2013 A Electrometrico 304,00 304,00 304,00 -3,01 Insatisfactorio

22 18/09/2013 B Electrometrico 308,00 310,00 309,00 -2,03 Cuestionable

23 10/09/2013 A SM 2510-B 319,40 319,30 319,35 3,68 -0,01 Satisfactorio

24 10/09/2013 B SM 2510-B 320,50 319,40 319,95 3,68 0,10 Satisfactorio

25 17/09/2013 A Conductivimetro 352,00 350,00 351,00 6,16 Insatisfactorio

26 17/09/2013 B Conductivimetro 353,00 352,00 352,50 6,45 Insatisfactorio

27 11/09/2013 A Electrométrico 313,00 314,00 313,50 0,71 -1,16 Satisfactorio

28 11/09/2013 B Electrométrico 315,00 314,00 314,50 0,71 -0,96 Satisfactorio

29 13/09/2013 A metodo de laboratorio 314,70 315,10 314,90 1,79 -0,88 Satisfactorio

30 13/09/2013 B metodo de laboratorio 317,20 318,60 317,90 6,28 -0,30 Satisfactorio

31 18/09/2013 A SM 2510/1992 325,00 323,00 324,00 0,89 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) desempeño resultados
muestra
32 20/09/2013 B SM 2510/1992 322,00 320,00 321,00 0,31 Satisfactorio

33 30/09/2013 A Metodo Electrometrico 284,00 285,00 284,50 -6,81 Insatisfactorio

34 30/09/2013 B Metodo Electrometrico 285,00 286,00 285,50 -6,62 Insatisfactorio

35 10/09/2013 A Conductivímetro (2510-B) 297,00 299,00 298,00 -4,18 Insatisfactorio

36 01/10/2013 B Titrimetrico del EDTA 303,00 300,00 301,50 -3,50 Insatisfactorio


(volumetria)
37 24/09/2013 A SM 2510 B 293,00 291,00 292,00 5,00 -5,35 Insatisfactorio

38 24/09/2013 B SM 2510 B 291,00 291,00 291,00 5,00 -5,55 Insatisfactorio

39 05/09/2013 A SM22-2510 B 321,00 319,00 320,00 4,00 0,11 Satisfactorio

40 05/09/2013 B SM22-2510 B 322,00 321,00 321,50 4,00 0,40 Satisfactorio

41 27/09/2013 A ELECTROMÉTRICO 317,00 318,00 317,50 -0,38 Satisfactorio

42 27/09/2013 B ELECTROMÉTRICO 319,00 317,00 318,00 -0,28 Satisfactorio

43 26/09/2013 A Conductivímetro (2510- 313,00 312,70 312,85 4,50 -1,28 Satisfactorio


B)*^
44 26/09/2013 B Conductivímetro (2510- 312,00 312,33 312,17 4,50 -1,42 Satisfactorio
B)*^
45 30/09/2013 A Potenciométrico 276,00 280,00 278,00 -8,08 Insatisfactorio

46 30/09/2013 B Potenciométrico 280,00 282,00 281,00 -7,50 Insatisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) desempeño resultados
muestra
47 06/09/2013 A APHA AWWA 2510 B 22th 326,00 327,00 326,50 10,00 1,38 Satisfactorio
Ed.
48 06/09/2013 B APHA AWWA 2510 B 22th 326,00 327,00 326,50 10,00 1,38 Satisfactorio
Ed.
49 25/09/2013 A Electroquímico(APHA- 324,00 320,00 322,00 6,52 0,50 Satisfactorio
2510-B)-Equipo: Hach
HQ40d (SL-EQP-09B)
50 25/09/2013 B Electroquímico(APHA- 320,00 320,00 320,00 6,52 0,11 Satisfactorio
2510-B)-Equipo: Hach
HQ40d (SL-EQP-09B)
51 06/09/2013 A Potenciometria 323,00 322,00 322,50 5,50 0,60 Satisfactorio

52 06/09/2013 B Potenciometria 324,00 323,00 323,50 5,50 0,80 Satisfactorio

53 04/10/2013 A Metodo de Laboratorio 319,00 318,00 318,50 -0,18 Satisfactorio

54 04/10/2013 B Metodo de Laboratorio 319,00 320,00 319,50 0,01 Satisfactorio

55 17/09/2013 A Potenciométria 322,00 321,50 321,75 4,00 0,45 Satisfactorio

56 17/09/2013 B Potenciométria 321,00 321,00 321,00 4,00 0,31 Satisfactorio

57 13/09/2013 A De laboratorio 318,00 319,00 318,50 4,92 -0,18 Satisfactorio

58 13/09/2013 B De laboratorio 319,00 319,00 319,00 4,92 -0,08 Satisfactorio

59 01/10/2013 A Electrodo 325,30 324,20 324,75 2,30 1,04 Satisfactorio

60 01/10/2013 B Electrodo 326,00 326,60 326,30 2,30 1,34 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) (µS/cm) desempeño resultados
muestra
61 05/10/2013 A Conductímetro 326,80 328,30 327,55 5,00 1,59 Satisfactorio

62 05/10/2013 B Conductímetro 326,40 327,00 326,70 5,00 1,42 Satisfactorio

63 11/10/2013 A Potenciométrico 286,00 288,00 287,00 -6,33 Insatisfactorio

64 11/10/2013 B Potenciométrico 285,00 297,00 291,00 -5,55 Insatisfactorio

65 08/10/2013 A EN 27888: 1993 (C 8) 324,00 324,00 324,00 9,72 0,89 Satisfactorio

66 08/10/2013 B EN 27888: 1993 (C 8) 324,00 324,00 324,00 9,72 0,89 Satisfactorio


3. Comportamiento de los resultados

370.00

350.00

330.00
Conductividad

310.00

290.00

270.00

PROMEDIO Valor Asignado


250.00
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 67
Laboratorios
Valores "Z"

-7.00
-5.00
-3.00
-1.00
1.00
3.00
5.00
7.00

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
4. Comportamiento del indicador de desempeño (valores z)

26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
Laboratorios 36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 3: EVALUACION DE RESULTADOS DE


CLORUROS

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
ANEXO 3: EVALUACIÓN DE RESULTADOS DE CLORUROS

1. Identificación del material de referencia (MR)

Elemento Cloruros
Matriz de muestra Agua envasada para consumo humano
Código de MR A, B

2. Resultados y evaluación

Resumen
Valor asignado + Incertidumbre 38,20 + 0,61
expandida
Dispersión asignada 1,823
Total de resultados 56 resultados /28 laboratorios
Resultados satisfactorios 78,57%
Resultados cuestionables 5,36%
Resultados insatisfactorios 12,50%
Resultados outlier´s 3,57%

La incertidumbre es la incertidumbre expandida con un nivel de confianza de 95% y factor de cobertura k=2
Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) desempeño resultados
muestra
1 16/09/2013 A Volumétrico, Nitrato de 38,00 38,50 38,25 0,50 0,03 Satisfactorio
mercurio 0,0141 N
2 16/09/2013 B Volumétrico, Nitrato de 39,00 38,50 38,75 0,50 0,30 Satisfactorio
mercurio 0,0141 N
3 17/09/2013 A Volumétrico, Nitrato de 38,00 38,00 38,00 2,30 -0,11 Satisfactorio
mercurio 0,0141 N
4 17/09/2013 B Volumétrico, Nitrato de 37,00 38,00 37,50 2,30 -0,38 Satisfactorio
mercurio 0,0141 N
5 18/09/2013 A TITULOMÉTRICO 104,04 79,49 91,77 29,39 Outlier

6 18/09/2013 B TITULOMÉTRICO 97,03 125,08 111,06 39,98 Outlier

7 17/09/2013 A Volumétrico Titración 38,50 40,25 39,38 0,50 0,64 Satisfactorio

8 17/09/2013 B Volumétrico Titración 38,25 37,25 37,75 0,50 -0,25 Satisfactorio

11 26/09/2013 A ASTM D-512-2004 28,71 30,62 29,67 0,96 -4,68 Insatisfactorio

12 26/09/2013 B ASTM D-512-2004 31,90 32,86 32,38 0,48 -3,19 Insatisfactorio

13 17/09/2013 A Argentométrico (4500-Cl B) 38,30 38,10 38,20 0,00 Satisfactorio

14 17/09/2013 B Argentométrico (4500-Cl B) 38,30 38,30 38,30 0,05 Satisfactorio

17 25/09/2013 A Argenteométrico ASTM- 42,90 42,21 42,56 0,35 2,39 Cuestionable


D512-89
18 25/09/2013 B Argenteométrico ASTM- 42,21 42,90 42,56 0,35 2,39 Cuestionable
D512-89
19 17/09/2013 A Titulometrico 37,22 34,74 35,98 0,41 -1,22 Satisfactorio

20 17/09/2013 B Titulometrico 34,74 34,74 34,74 0,41 -1,90 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) desempeño resultados
muestra
23 18//09/2013 A SM 4500-Cl B 41,00 39,50 40,25 0,35 1,12 Satisfactorio

24 18//09/2013 B SM 4500-Cl B 40,50 40,50 40,50 0,35 1,26 Satisfactorio

25 17/09/2013 A Titulometrico 35,20 35,60 35,40 0,41 -1,54 Satisfactorio

26 17/09/2013 B Titulometrico 36,00 37,20 36,60 0,41 -0,88 Satisfactorio

29 18/09/2013 A Volumetría 37,38 37,85 37,62 3,14 -0,32 Satisfactorio

30 18/09/2013 B Volumetría 36,92 36,80 36,86 0,54 -0,74 Satisfactorio

31 18/09/2013 A SM 4500 B/1992 38,51 38,56 38,54 0,19 Satisfactorio

32 20/09/2013 B SM 4500 B/1992 38,66 38,61 38,64 0,24 Satisfactorio

33 02/10/2013 A Metodo HACH 8113 32,18 32,28 32,23 -3,28 Insatisfactorio


Tiocianato de Mercurio
34 02/10/2013 B Metodo HACH 8113 32,88 31,46 32,17 -3,31 Insatisfactorio
Tiocianato de Mercurio
35 11/09/2013 A Titulación (4500-Cl C) 39,10 38,90 39,00 1,20 0,44 Satisfactorio

36 01/10/2013 B Titrimetrico del EDTA 38,90 39,00 38,95 0,41 0,41 Satisfactorio
(volumetria)
37 24/09/2013 A SM 4500 Cl- B 40,00 41,00 40,50 0,43 1,26 Satisfactorio

38 24/09/2013 B SM 4500 Cl- B 40,00 40,00 40,00 0,43 0,99 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) desempeño resultados
muestra
41 27/09/2013 A VOLUMÉTRICO 52,00 56,00 54,00 8,67 Insatisfactorio

42 27/09/2013 B VOLUMÉTRICO 51,00 50,00 50,50 6,75 Insatisfactorio

43 26/09/2013 A Titulación(4500Cl-B)* 36,90 37,10 37,00 2,67 -0,66 Satisfactorio

44 26/09/2013 B Titulación(4500Cl-B)* 36,61 36,95 36,78 2,67 -0,78 Satisfactorio

45 30/09/2013 A Volumétrico - 38,08 38,02 38,05 -0,08 Satisfactorio


Argentométrico
46 30/09/2013 B Volumétrico - 38,04 38,10 38,07 -0,07 Satisfactorio
Argentométrico
47 18/09/2013 A APHA AWWA 4500-Cl B 39,40 39,50 39,45 1,30 0,69 Satisfactorio
22th Ed.
48 17/09/2013 B APHA AWWA 4500-Cl B 39,30 39,50 39,40 1,30 0,66 Satisfactorio
22th Ed.
49 25/09/2013 A Titulométrico(APHA-4500- 38,38 38,10 38,24 0,78 0,02 Satisfactorio
Cl-B); Solución Titulante
Nitrato de Plata 0,0141 N
50 25/09/2013 B Titulométrico(APHA-4500- 38,16 37,67 37,92 0,78 -0,16 Satisfactorio
Cl-B); Solución Titulante
Nitrato de Plata 0,0141 N
51 06/09/2013 A Espectrofotometria 39,62 40,47 40,05 4,30 1,01 Satisfactorio

52 06/09/2013 B Espectrofotometria 41,44 40,53 40,99 4,30 1,53 Satisfactorio

53 05/10/2013 A Argentometrico 35,48 35,48 35,48 -1,49 Satisfactorio

54 05/10/2013 B Argentometrico 35,28 35,28 35,28 -1,60 Satisfactorio

55 16/09/2013 A Volumétrico 41,41 41,41 41,41 0,70 1,76 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) desempeño resultados
muestra
56 16/09/2013 B Volumétrico 41,41 41,41 41,41 0,64 1,76 Satisfactorio

57 13/09/2013 A Argentometrico 35,38 35,68 35,53 1,58 -1,47 Satisfactorio

58 13/09/2013 B Argentometrico 35,38 35,58 35,48 1,58 -1,49 Satisfactorio

59 04/10/2013 A Cromatografía de 39,40 39,20 39,30 2,00 0,60 Satisfactorio


intercambio
60 04/10/2013 B Cromatografía de 39,30 39,50 39,40 2,00 0,66 Satisfactorio
intercambio
61 07/10/2013 A Comatografía iónica 31,14 36,13 33,64 -2,50 Cuestionable

62 07/10/2013 B Comatografía iónica 31,63 31,44 31,54 -3,66 Insatisfactorio

63 11/10/2013 A Titulación 35,20 36,90 36,05 -1,18 Satisfactorio

64 11/10/2013 B Titulación 34,20 35,10 34,65 -1,95 Satisfactorio

65 08/10/2013 A EN ISO 10 304 –1: 2009 38,20 38,20 38,20 1,15 0,00 Satisfactorio
(D20)
66 08/10/2013 B EN ISO 10 304 –1: 2009 38,20 38,20 38,20 1,15 0,00 Satisfactorio
(D20)
3. Comportamiento de los resultados

60.00

55.00

50.00

45.00
Cloruros

40.00

35.00

30.00

25.00
Valor asignado Promedio

20.00
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 67
Laboratorios
Valores "Z"

-7.00
-5.00
-3.00
-1.00
1.00
3.00
5.00
7.00

1
2
3
4
5
6
7
8
11
12
13
14
17
18
19
20
23
24
25
26
29
4. Comportamiento del indicador de desempeño (valores z)

30
31
32
33
34
35
36
37

Laboratorios
38
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 4: EVALUACION DE RESULTADOS DE


SULFATOS

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
ANEXO 4: EVALUACIÓN DE RESULTADOS DE SULFATOS

1. Identificación del material de referencia (MR)

Elemento Sulfatos
Matriz de muestra Agua envasada para consumo humano
Código de MR A, B

2. Resultados y evaluación

Resumen
Valor asignado + Incertidumbre 25,53 + 0,58
expandida
Dispersión asignada 1,808
Total de resultados 60 resultados /30 laboratorios
Resultados satisfactorios 76,67%
Resultados cuestionables 11,67%
Resultados insatisfactorios 8,33%
Resultados outlier´s 3,33%

La incertidumbre es la incertidumbre expandida con un nivel de confianza de 95% y factor de cobertura k=2
Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) desempeño resultados
muestra
1 16/09/2013 A Turbidimetro, Sulfaver 4 23,60 22,50 23,05 3,00 -1,37 Satisfactorio

2 16/09/2013 B Turbidimetro, Sulfaver 4 26,40 23,60 25,00 3,00 -0,29 Satisfactorio

3 17/09/2013 A Turbidimetro, Sulfaver 4 28,31 28,60 28,46 3,00 1,62 Satisfactorio

4 17/09/2013 B Turbidimetro, Sulfaver 4 28,30 27,90 28,10 3,00 1,42 Satisfactorio

5 18/09/2013 A ESPECTROFOTOMÉTRICO 20,00 22,00 21,00 -2,50 Cuestionable

6 18/09/2013 B ESPECTROFOTOMÉTRICO 19,00 20,00 19,50 -3,33 Insatisfactorio

7 17/09/2013 A Colorimétrico 26,00 26,00 26,00 1,00 0,26 Satisfactorio

8 17/09/2013 B Colorimétrico 26,00 26,50 26,25 1,00 0,40 Satisfactorio

9 13/09/2013 A espectrofotómetro 24,00 23,00 23,50 1,00 -1,12 Satisfactorio

10 13/09/2013 B espectrofotómetro 23,00 24,00 23,50 1,00 -1,12 Satisfactorio

11 26/09/2013 A ASTM D-4130 29,00 29,00 29,00 1,92 Satisfactorio

12 26/09/2013 B ASTM D-4130 29,00 29,00 29,00 1,92 Satisfactorio

13 17/09/2013 A Turbidimetría (4500-SO4 E) 27,80 25,90 26,85 0,73 Satisfactorio

14 17/09/2013 B Turbidimetría (4500-SO4 E) 28,10 27,40 27,75 1,23 Satisfactorio

15 12/09/2013 A ESPECTOFOTOMETRICO 25,00 25,00 25,00 0,02 -0,29 Satisfactorio

16 12/09/2013 B ESPECTOFOTOMETRICO 24,00 24,00 24,00 0,02 -0,84 Satisfactorio

17 25/09/2013 A Fotométrico 22,00 22,00 22,00 0,00 -1,95 Satisfactorio

18 25/09/2013 B Fotométrico 21,00 21,00 21,00 0,00 -2,50 Cuestionable


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) desempeño resultados
muestra
19 17/09/2013 A Espectrofotométrico 31,00 30,00 30,50 0,50 2,75 Cuestionable

20 17/09/2013 B Espectrofotométrico 29,00 30,00 29,50 0,50 2,20 Cuestionable

21 18/09/2013 A Sulfa Ver 4 25,00 25,00 25,00 -0,29 Satisfactorio

22 18/09/2013 B Sulfa Ver 4 24,00 24,00 24,00 -0,84 Satisfactorio

25 17/09/2013 A Fotométrico 32,00 32,00 32,00 3,58 Insatisfactorio

26 17/09/2013 B Fotométrico 32,00 31,00 31,50 3,31 Insatisfactorio

27 11/09/2013 A Espectrofotométrico 28,00 28,00 28,00 0,00 1,37 Satisfactorio

28 11/09/2013 B Espectrofotométrico 28,00 27,00 27,50 0,71 1,09 Satisfactorio

31 23/09/2013 A Cloruro de Bario La Motte 25,00 25,00 25,00 -0,29 Satisfactorio

32 01/09/2013 B Cloruro de Bario La Motte 25,00 26,00 25,50 -0,01 Satisfactorio

33 02/10/2013 A Método HACH 8051 Sulfa 33,40 33,40 33,40 4,36 Insatisfactorio
Ver 4
34 02/10/2013 B Método HACH 8051 Sulfa 32,80 32,70 32,75 4,00 Insatisfactorio
Ver 4
35 12/09/2013 A Colorimetría (4500-SO4 E) 12,00 13,00 12,50 1,50 -7,21 Outlier

36 10/09/2013 B Electrométrico (4500-H+ B) 13,00 13,50 13,25 0,00 -6,79 Outlier

37 26/09/2013 A SM 4500 SO4= E 28,58 28,68 28,63 3,23 1,72 Satisfactorio

38 26/09/2013 B SM 4500 SO4= E 30,87 27,12 29,00 3,23 1,92 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) desempeño resultados
muestra
39 05/09/2013 A SM22-4500 SO4= E 25,00 26,00 25,50 3,00 -0,01 Satisfactorio

40 05/09/2013 B SM22-4500 SO4= E 25,00 24,00 24,50 -0,57 Satisfactorio

41 27/09/2013 A ESPECTROFOTOMÉTRICO 23,00 24,00 23,50 -1,12 Satisfactorio

42 27/09/2013 B ESPECTROFOTOMÉTRICO 24,00 25,00 24,50 -0,57 Satisfactorio

43 26/09/2013 A Method Hach(8051)** 26,70 27,00 26,85 1,80 0,73 Satisfactorio

44 26/09/2013 B Method Hach(8051)** 27,00 27,33 27,17 1,80 0,91 Satisfactorio

45 30/09/2013 A Gravimétrico 25,58 25,52 25,55 0,01 Satisfactorio

46 30/09/2013 B Gravimétrico 25,46 25,52 25,49 -0,02 Satisfactorio

49 25/09/2013 A Fotométrico; Equipo Hach 26,29 27,30 26,80 0,00 0,70 Satisfactorio
DR-2010
50 25/09/2013 B Fotométrico; Equipo Hach 25,27 28,32 26,80 0,00 0,70 Satisfactorio
DR-2800
51 06/09/2013 A Espectrofotometría 25,41 24,25 24,83 5,00 -0,38 Satisfactorio

52 06/09/2013 B Espectrofotometría 22,47 22,36 22,42 5,00 -1,72 Satisfactorio

53 07/10/2013 A Turbidimetrico/Hach 25,00 26,00 25,50 -0,01 Satisfactorio

54 07/10/2013 B Turbidimetrico/Hach 24,00 25,00 24,50 -0,57 Satisfactorio

55 16/09/2013 A Fotométrico 20,54 20,54 20,54 0,70 -2,76 Cuestionable

56 16/09/2013 B Fotométrico 20,74 20,54 20,64 0,70 -2,70 Cuestionable

57 13/09/2013 A Turbidimetrico 24,00 24,00 24,00 0,85 -0,84 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) desempeño resultados
muestra
58 13/09/2013 B Turbidimetrico 23,00 24,00 23,50 0,85 -1,12 Satisfactorio

59 04/10/2013 A Cromatografía de 26,31 26,32 26,32 0,88 0,44 Satisfactorio


intercambio

60 04/10/2013 B Cromatografía de 26,23 26,12 26,18 0,88 0,36 Satisfactorio


intercambio
61 07/10/2013 A Cromatografía iónica 25,62 25,19 25,41 -0,07 Satisfactorio

62 07/10/2013 B Cromatografía iónica 24,64 24,80 24,72 -0,45 Satisfactorio

63 11/10/2013 A Espectrofotometría 26,00 30,00 28,00 1,37 Satisfactorio

64 11/10/2013 B Espectrofotometría 32,00 29,00 30,50 2,75 Cuestionable

65 08/10/2013 A EN ISO 10 304 –1: 2009 25,80 25,80 25,80 0,77 0,15 Satisfactorio
(D20)
66 08/10/2013 B EN ISO 10 304 –1: 2009 25,80 25,80 25,80 0,77 0,15 Satisfactorio
(D20)
3. Comportamiento de los resultados

40.00

35.00

30.00

25.00
Sulfatos

20.00

15.00

10.00

Valor asignado Promedio


5.00
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 67
Laboratorios
Valores "Z"

-7.00
-5.00
-3.00
-1.00
1.00
3.00
5.00
7.00

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
4. Comportamiento del indicador de desempeño (valores z)

25
26
27
28
31
32
33
34
35
Laboratorios 36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 5: EVALUACION DE RESULTADOS DE


DUREZA

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
ANEXO 5: EVALUACIÓN DE RESULTADOS DE DUREZA

1. Identificación del material de referencia (MR)

Elemento Dureza
Matriz de muestra Agua envasada para consumo humano
Código de MR A, B

2. Resultados y evaluación

Resumen
Valor asignado + Incertidumbre 90,80 + 0,83
expandida
Dispersión asignada 2,580
Total de resultados 60 resultados /30 laboratorios
Resultados satisfactorios 63,33%
Resultados cuestionables 11,67%
Resultados insatisfactorios 21,67%
Resultados outlier´s 3,33%

La incertidumbre es la incertidumbre expandida con un nivel de confianza de 95% y factor de cobertura k=2
Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación
Laboratorio medición de (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 desempeño de
muestra /l) /l) /l) /l) resultados
1 16/09/2013 A Volumétrico, EDTA 0,02 N 88,00 88,00 88,00 1,40 -1,09 Satisfactorio

2 16/09/2013 B Volumétrico, EDTA 0,02 N 88,00 88,00 88,00 1,40 -1,09 Satisfactorio

3 17/09/2013 A Volumétrico, EDTA 0,02 N 88,00 88,00 88,00 3,10 -1,09 Satisfactorio

4 17/09/2013 B Volumétrico, EDTA 0,02 N 88,00 88,00 88,00 3,10 -1,09 Satisfactorio

5 18/09/2013 A TITULOMÉTRICO 86,90 83,80 85,35 -2,11 Cuestionable

6 18/09/2013 B TITULOMÉTRICO 87,50 88,90 88,20 -1,01 Satisfactorio

7 17/09/2013 A Volumétrico Titración 125,00 127,50 126,25 5,00 13,74 Insatisfactorio

8 17/09/2013 B Volumétrico Titración 132,50 130,00 131,25 5,00 15,68 Insatisfactorio

11 26/09/2013 A ASTM D-1125-95 47,04 47,04 47,04 -16,96 Outlier

12 26/09/2013 B ASTM D-1125-95 43,28 43,28 43,28 -18,42 Outlier

13 17/09/2013 A Titulométrico EDTA (2340- 92,40 92,40 92,40 0,62 Satisfactorio


C)
14 17/09/2013 B Titulométrico EDTA (2340- 91,40 92,90 92,15 0,52 Satisfactorio
C)
17 25/09/2013 A Complexométrico ASTM- 89,17 89,17 89,17 0,00 -0,63 Satisfactorio
D-1126-96
18 25/09/2013 B Complexométrico ASTM- 89,17 89,17 89,17 0,00 -0,63 Satisfactorio
D-1126-96
19 17/09/2013 A Titulometrico 82,26 82,26 82,26 1,16 -3,31 Insatisfactorio

20 17/09/2013 B Titulometrico 80,01 80,01 80,01 1,16 -4,18 Insatisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación
Laboratorio medición de (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 desempeño de
muestra /l) /l) /l) /l) resultados
21 18/09/2013 A Volumetrico EDTA 86,00 85,00 85,50 -2,05 Cuestionable

22 18/09/2013 B Volumetrico EDTA 86,00 88,00 87,00 -1,47 Satisfactorio

23 18//09/2013 A SM 2340 C 90,00 90,00 90,00 -0,31 Satisfactorio

24 18//09/2013 B SM 2340 C 90,00 90,00 90,00 -0,31 Satisfactorio

25 17/09/2013 A Titulometrico 78,50 82,50 80,50 -3,99 Insatisfactorio

26 17/09/2013 B Titulometrico 77,50 80,50 79,00 -4,57 Insatisfactorio

27 12/09/2013 A Kit Volumetrico HAACH 90,00 88,00 89,00 1,41 -0,70 Satisfactorio

28 12/09/2013 B Kit Volumetrico HAACH 89,00 88,00 88,50 0,71 -0,89 Satisfactorio

29 18/09/2013 A complexometrico 98,70 98,05 98,38 2,70 2,94 Cuestionable

30 18/09/2013 B complexometrico 95,85 96,00 95,93 0,67 1,99 Satisfactorio

31 18/09/2013 A SM 2340C /1992 90,40 91,60 91,00 0,08 Satisfactorio

32 20/09/2013 B SM 2340C /1992 90,00 92,00 91,00 0,08 Satisfactorio

33 01/10/2013 A Titrimetrico del EDTA 91,08 91,08 91,08 0,11 Satisfactorio


(volumetria)
34 01/10/2013 B Titrimetrico del EDTA 90,08 91,08 90,58 -0,09 Satisfactorio
(volumetria)
Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación
Laboratorio medición de (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 desempeño de
muestra /l) /l) /l) /l) resultados
35 11/09/2013 A Titulación (2340-C) 120,20 106,40 113,30 8,72 Insatisfactorio

36 10/09/2013 B Conductivímetro (2510-B) 106,40 110,00 108,20 6,74 Insatisfactorio

37 24/09/2013 A SM 2340 C 92,00 92,00 92,00 0,47 Satisfactorio

38 24/09/2013 B SM 2340 C 92,00 93,00 92,50 0,66 Satisfactorio

41 27/09/2013 A VOLUMÉTRICO 108,00 114,00 111,00 7,83 Insatisfactorio

42 27/09/2013 B VOLUMÉTRICO 118,00 122,00 120,00 11,32 Insatisfactorio

43 26/09/2013 A Titulación(2340-C)*^ 92,00 93,00 92,50 1,08 0,66 Satisfactorio

44 26/09/2013 B Titulación(2340-C)*^ 92,00 93,00 92,50 1,08 0,66 Satisfactorio

45 30/09/2013 A Volumétrico 93,01 93,10 93,06 0,87 Satisfactorio

46 30/09/2013 B Volumétrico 92,98 93,10 93,04 0,87 Satisfactorio

47 18/09/2013 A APHA-AWWA 2340 C 88,89 88,89 88,89 -0,74 Satisfactorio


22th Ed.
48 18/09/2013 B APHA-AWWA 2340 C 88,89 88,89 88,89 -0,74 Satisfactorio
22th Ed.
49 25/09/2013 A Titulométrico(APHA-2340- 93,19 93,19 93,19 0,00 0,93 Satisfactorio
C); Solución Titulante
EDTA 0,01M
50 25/09/2013 B Titulométrico(APHA-2340- 92,18 91,78 91,98 0,00 0,46 Satisfactorio
C); Solución Titulante
EDTA 0,01M
51 06/09/2013 A Titulometrico 68,50 65,76 67,13 3,50 -9,17 Insatisfactorio
Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación
Laboratorio medición de (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 desempeño de
muestra /l) /l) /l) /l) resultados
52 06/09/2013 B Titulometrico 69,87 69,19 69,53 3,50 -8,24 Insatisfactorio

53 07/10/2013 A Complexometrico 90,80 90,80 90,80 0,00 Satisfactorio

54 07/10/2013 B Complexometrico 91,20 91,20 91,20 0,16 Satisfactorio

55 25/09/2013 A Volumétrico 98,51 97,98 98,24 1,20 2,88 Cuestionable

56 25/09/2013 B Volumétrico 98,97 98,55 98,76 1,20 3,08 Insatisfactorio

57 13/09/2013 A Complexometrico 90,80 90,80 90,80 1,91 0,00 Satisfactorio

58 13/09/2013 B Complexometrico 90,80 90,80 90,80 1,91 0,00 Satisfactorio

59 02/10/2013 A Valoración 84,29 85,22 84,76 0,64 -2,34 Cuestionable

60 02/10/2013 B Valoración 84,29 85,22 84,76 0,64 -2,34 Cuestionable

61 02/10/2013 A Titulación 93,64 93,12 93,38 0,40 1,00 Satisfactorio


complejométrica
62 02/10/2013 B Titulación 93,64 93,12 93,38 0,40 1,00 Satisfactorio
complejométrica
63 11/10/2013 A Titulación 87,00 87,00 87,00 -1,47 Satisfactorio

64 11/10/2013 B Titulación 82,00 87,00 84,50 -2,44 Cuestionable

65 08/10/2013 A DIN EN ISO 11885 (E22) 94,00 91,50 92,75 9,28 0,76 Satisfactorio
Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador de Evaluación
Laboratorio medición de (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 (mgCaCO3 desempeño de
muestra /l) /l) /l) /l) resultados
66 08/10/2013 B DIN EN ISO 11885 (E22) 91,30 91,50 91,40 9,14 0,23 Satisfactorio
3. Comportamiento de los resultados

135.00

115.00

95.00
Dureza

75.00

55.00

Valor asignado Series1


35.00
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 67
Laboratorios
Valores "Z"

1.00
3.00
5.00
7.00

-7.00
-5.00
-3.00
-1.00
1
2
3
4
5
6
7
8
11
12
13
14
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
4. Comportamiento del indicador de desempeño (valores z)

27
28
29
30
31
32
33
34
35
Laboratorios 36
37
38
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 6: EVALUACION DE RESULTADOS DE


CALCIO

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
ANEXO 5: EVALUACIÓN DE RESULTADOS DE CALCIO

1. Identificación del material de referencia (MR)

Elemento Calcio
Matriz de muestra Agua envasada para consumo humano
Código de MR A, B

2. Resultados y evaluación

Resumen
Valor asignado + Incertidumbre 19,36 + 0,25
expandida
Dispersión asignada 0,740
Total de resultados 56 resultados /28 laboratorios
Resultados satisfactorios 58,93%
Resultados cuestionables 10,71%
Resultados insatisfactorios 23,21%
Resultados outlier´s 7,14%

La incertidumbre es la incertidumbre expandida con un nivel de confianza de 95% y factor de cobertura k=2
Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) de resultados
muestra desempeño
1 16/09/2013 A Volumétrico, EDTA 0,02 N 20,40 19,20 19,80 1,00 0,59 Satisfactorio

2 16/09/2013 B Volumétrico, EDTA 0,02 N 20,00 19,20 19,60 1,00 0,32 Satisfactorio

3 17/09/2013 A Volumétrico, EDTA 0,02 N 21,60 22,40 22,00 1,00 3,57 Insatisfactorio

4 17/09/2013 B Volumétrico, EDTA 0,02 N 22,40 23,20 22,80 1,00 4,65 Insatisfactorio

5 18/09/2013 A TITULOMÉTRICO 0,00 0,00 0,00 -26,16 Outlier

6 18/09/2013 B TITULOMÉTRICO 46,00 46,00 46,00 36,00 Outlier

7 17/09/2013 A Volumétrico Titración 19,00 22,00 20,50 2,00 1,54 Satisfactorio

8 17/09/2013 B Volumétrico Titración 21,00 22,00 21,50 2,00 2,89 Cuestionable

11 26/09/2013 A CALCULO A PARTIR DZA. 18,82 18,82 18,82 -0,73 Satisfactorio

12 26/09/2013 B CALCULO A PARTIR DZA. 17,32 17,32 17,32 -2,76 Cuestionable

13 19/09/2013 A Titulométrico EDTA (3500-Ca 20,10 20,10 20,10 1,00 Satisfactorio


D)
14 19/09/2013 B Titulométrico EDTA (3500-Ca 20,10 20,10 20,10 1,00 Satisfactorio
D)
17 25/09/2013 A Complexometrico ASTM- 18,40 18,25 18,33 0,08 -1,40 Satisfactorio
3500 Ca-D-95
18 25/09/2013 B Complexometrico ASTM- 19,00 18,33 18,67 0,34 -0,94 Satisfactorio
3500 Ca-D-95
19 17/09/2013 A Titulometrico 16,94 16,76 16,85 0,24 -3,39 Insatisfactorio

20 17/09/2013 B Titulometrico 16,76 16,76 16,76 0,24 -3,51 Insatisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) de resultados
muestra desempeño
23 18//09/2013 A SM 3500-Ca B 20,04 20,04 20,04 0,92 Satisfactorio

24 18//09/2013 B SM 3500-Ca B 20,04 20,04 20,04 0,92 Satisfactorio

25 17/09/2013 A Titulometrico 19,80 17,60 18,70 -0,89 Satisfactorio

26 17/09/2013 B Titulometrico 18,30 20,20 19,25 -0,15 Satisfactorio

27 12/09/2013 A Kit Volumetrico HAACH 23,60 22,40 23,00 0,84 4,92 Insatisfactorio

28 12/09/2013 B Kit Volumetrico HAACH 22,40 22,00 22,20 0,00 3,84 Insatisfactorio

29 18/09/2013 A complexometrico 18,86 18,75 18,81 0,49 -0,75 Satisfactorio

30 18/09/2013 B complexometrico 19,70 19,55 19,63 0,68 0,36 Satisfactorio

31 19/09/2013 A SM 3500B/1992 16,83 17,31 17,07 -3,09 Insatisfactorio

32 20/09/2013 B SM 3500B/1992 18,44 18,60 18,52 -1,14 Satisfactorio

33 01/10/2013 A Titrimetrico del EDTA 20,02 20,02 20,02 0,89 Satisfactorio


(volumetria)
34 01/10/2013 B Titrimetrico del EDTA 19,22 19,62 19,42 0,08 Satisfactorio
(volumetria)
35 11/09/2013 A Titulación (2340-C) 18,90 18,10 18,50 2,00 -1,16 Satisfactorio

36 11/09/2013 B Titulación (4500-Cl C) 18,10 18,50 18,30 1,20 -1,43 Satisfactorio

37 24/09/2013 A SM 3500Ca D 18,44 18,44 18,44 1,43 -1,24 Satisfactorio

38 24/09/2013 B SM 3500Ca D 18,44 18,84 18,64 1,43 -0,97 Satisfactorio

41 27/09/2013 A VOLUMÉTRICO 54,00 49,00 51,50 43,43 Outlier


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) de resultados
muestra desempeño
42 27/09/2013 B VOLUMÉTRICO 49,00 50,00 49,50 40,73 Outlier

43 26/09/2013 A Titulación(3500Ca-D)* 19,10 18,70 18,90 1,04 -0,62 Satisfactorio

44 26/09/2013 B Titulación(3500Ca-D)* 19,73 19,93 19,83 1,04 0,64 Satisfactorio

45 30/09/2013 A Volumétrico 17,86 17,79 17,83 -2,07 Cuestionable

46 30/09/2013 B Volumétrico 17,79 17,86 17,83 -2,07 Cuestionable

49 25/09/2013 A Titulométrico(APHA-3500- 19,28 19,68 19,48 0,00 0,16 Satisfactorio


CA-D); Solución Titulante
EDTA 0,01M
50 25/09/2013 B Titulométrico(APHA-3500- 19,27 20,08 19,68 0,00 0,43 Satisfactorio
CA-D); Solución Titulante
EDTA 0,01M
51 06/09/2013 A Fotometría de llama 13,20 14,00 13,60 2,00 -7,78 Insatisfactorio

52 06/09/2013 B Fotometría de llama 13,30 12,60 12,95 2,00 -8,66 Insatisfactorio

53 07/10/2013 A Complexometrico 19,24 19,24 19,24 -0,16 Satisfactorio

54 07/10/2013 B Complexometrico 19,24 19,24 19,24 -0,16 Satisfactorio

55 25/09/2013 A AAS 21,76 21,68 21,72 0,30 3,18 Insatisfactorio

56 25/09/2013 B AAS 21,83 21,87 21,85 0,30 3,37 Insatisfactorio

57 13/09/2013 A Complexometrico 19,24 19,40 19,32 0,66 -0,05 Satisfactorio

58 13/09/2013 B Complexometrico 19,24 19,56 19,40 0,66 0,05 Satisfactorio


Código de Fecha de Código Principio de medición Valor 1 Valor 2 Promedio U Indicador Evaluación de
Laboratorio medición de (mg/l) (mg/l) (mg/l) (mg/l) de resultados
muestra desempeño
59 02/10/2013 A Valoración 17,43 17,43 17,43 0,25 -2,61 Cuestionable

60 02/10/2013 B Valoración 17,43 17,06 17,25 0,25 -2,86 Cuestionable

61 07/10/2013 A Espectrometría de Emisión 19,80 19,60 19,70 1,97 0,46 Satisfactorio


Atómica con ionización por
plasama acoplado
inductivamente.
62 07/10/2013 B Espectrometría de Emisión 19,60 19,30 19,45 1,94 0,12 Satisfactorio
Atómica con ionización por
plasama acoplado
inductivamente.
63 11/10/2013 A Titulación 23,20 24,40 23,80 6,00 Insatisfactorio

64 11/10/2013 B Titulación 24,40 24,80 24,60 7,08 Insatisfactorio

65 08/10/2013 A DIN EN ISO 11885: 2009-09 19,80 19,00 19,40 1,94 0,05 Satisfactorio
(DEV-E22)
66 08/10/2013 B DIN EN ISO 11885: 2009-09 19,10 19,10 19,10 1,91 -0,35 Satisfactorio
(DEV-E22)
3. Comportamiento de los resultados

50.00

40.00

30.00
pH

20.00

10.00

Valor asignado Promedio


0.00
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 67
Laboratorios
Valores "Z"

-7.00
-5.00
-3.00
-1.00
1.00
3.00
5.00
7.00

1
2
3
4
5
6
7
8
11
12
13
14
17
18
19
20
23
24
25
26
27
4. Comportamiento del indicador de desempeño (valores z)

28
29
30
31
32
33
34
35

Laboratorios
36
37
38
41
42
43
44
45
46
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 7: EVALUACION DE RESULTADOS DE


TURBIDEZ

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
Resumen
Valor asignado + Incertidumbre 2,010 +0,026
expandida
Dispersión asignada 0,236
Total de resultados 24 resultados /12 laboratorios
Resultados satisfactorios 17.0%
Resultados cuestionables 58.0%
Resultados insatisfactorios 25.0%
Resultados outlier´s 0.0%

Valor 1 Valor 2 Promedio U Desempeño Resultado


Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
NTU NTU NTU NTU

101 12/09/2013 A Nefelometrico 1,43 1,47 0,07


-2,46 cuestionable

102 17/09/2013 B Nefelometrico 1,50 0,07


-2,17 cuestionable

103 11/09/2013 A Turbidimétrico 1,50 1,49 0,02


-2,17 cuestionable

104 11/09/2013 B Turbidimétrico 1,47 0,02


-2,29 cuestionable
Valor 1 Valor 2 Promedio U Desempeño Resultado
Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
NTU NTU NTU NTU

105 12/09/13 A Potenciométrico 1,37 1,38 0,03


-2,72 cuestionable

106 12/09/13 B Potenciométrico 1,39 0,03

-2,63 cuestionable

107 18/09/13 A Nefelometrico 1,34 1,35


-2,84 cuestionable

108 18/09/13 B Nefelometrico 1,36


-2,76 cuestionable

109 18/09/13 A SM 2130 B 1,002 1,024 0,025 no


-4,28 satisfactorio

110 18/09/13 B SM 2130 B 1,046 0,025 no


-4,09 satisfactorio

111 01/10/13 A Nefelométrico 1,100 1,105 no


-3,86 satisfactorio

112 01/10/13 B Nefelométrico 1,110 no


-3,82 satisfactorio
Valor 1 Valor 2 Promedio U Desempeño Resultado
Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
NTU NTU NTU NTU

113 17/09/13 A Nefelométrico 1,90 1,87


-0,47 satisfactorio

114 17/09/13 B Nefelométrico 1,83


-0,76 satisfactorio

115 18/09/13 A Nefelométrico 1,70 1,71 0,01


-1,32 satisfactorio

116 18/09/13 B Nefelométrico 1,72 0,01


-1,23 satisfactorio

117 15/09/13 A Turibidimétrico 1,20 1,20 0,30 no


-3,44 satisfactorio

118 15/09/13 B Turbidimétrico 1,20 0,30 no


-3,44 satisfactorio

119 11/09/13 A Turibidimétrico 1,48 1,49


-2,25 cuestionable

120 11/09/13 B Turbidimétrico 1,49


-2,21 cuestionable
Valor 1 Valor 2 Promedio U Desempeño Resultado
Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
NTU NTU NTU NTU

121 13/09/13 A Turibidimétrico 1,34 1,35 0,08


-2,84 cuestionable

122 13/09/13 B Turbidimétrico 1,36 0,08


-2,76 cuestionable

123 12/09/13 A Turibidimétrico 1,37 1,36 0,13


-2,72 cuestionable

124 12/09/13 B Turbidimétrico 1,34 0,13


-2,84 cuestionable
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 8: EVALUACION DE RESULTADOS DE


CLORO RESIDUAL

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
Resumen
Valor asignado + Incertidumbre 0,880 +0,003
expandida
Dispersión asignada 0,080
Total de resultados 24 resultados /12 laboratorios
Resultados satisfactorios 92.0%
Resultados cuestionables 0.0%
Resultados insatisfactorios 8.0%
Resultados outlier´s 0.0%

Valor 1 Valor 2 Promedio U Desempeño Resultado


Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
mg /l mg /l mg /l mg /l

101 12/09/2013 A Espectrofotométrico 0,88 0,85 0,06


0,00 satisfactorio

102 12/09/2013 B Espectrofotométrico 0,82 0,06


-0,75 satisfactorio

103 11/09/2013 A Espectrofotométrico 0,88 0,90 0,02


0,00 satisfactorio
Valor 1 Valor 2 Promedio U Desempeño Resultado
Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
mg /l mg /l mg /l mg /l

104 11/09/2013 B Espectrofotométrico 0,91 0,02


0,38 satisfactorio

105 12/09/2013 A Espectrofotométrico 0,84 0,82 0,05


-0,50 satisfactorio

106 12/09/2013 B Espectrofotométrico 0,80 0,05

-1,01 satisfactorio

107 18/09/13 A Espectrofotométrico 0,85 0,85


DPD -0,38 satisfactorio

108 18/09/13 B Espectrofotométrico 0,84


DPD -0,50 satisfactorio

109 18/09/13 A DPD 1,28 1,25 no


5,03 satisfactorio

110 18/09/13 B DPD 1,21 no


4,15 satisfactorio

111 01/10/13 A Espectrofotométrico 0,960 0,965


DPD 1,01 satisfactorio
Valor 1 Valor 2 Promedio U Desempeño Resultado
Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
mg /l mg /l mg /l mg /l

112 01/10/13 B Espectrofotométrico 0,970


DPD 1,13 satisfactorio

113 17/09/13 A Colorimétrico DPD 0,95 0,96


0,88 satisfactorio

114 17/09/13 B Colorimétrico DPD 0,96


1,01 satisfactorio

115 16/09/13 A Colorimétrico 0,89 0,90 0,01


0,13 satisfactorio

116 16/09/13 B Colorimétrico 0,90 0,01


0,25 satisfactorio

117 15/09/13 A Fotométrico 0,89 0,89 0,10


0,13 satisfactorio

118 15/09/13 B Fotométrico 0,88 0,10


0,00 satisfactorio

119 11/09/13 A Colorimetrico 0,80 0,80


(HACH 8021) -1,01 satisfactorio
Valor 1 Valor 2 Promedio U Desempeño Resultado
Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
mg /l mg /l mg /l mg /l

120 11/09/13 B Colorimetrico 0,80


(HACH 8021) -1,01 satisfactorio

121 13/09/13 A Colorimétrico DPD 0,95 0,96 0,03


0,88 satisfactorio

122 13/09/13 B Colorimétrico DPD 0,97 0,03


1,13 satisfactorio

123 12/09/13 A Colorimétrico DPD 0,99 0,98 0,02


1,38 satisfactorio

124 12/09/13 B Colorimétrico DPD 0,97 0,02


1,13 satisfactorio
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 9: EVALUACION DE RESULTADOS DE


CLORO COMBINADO

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
Resumen
Valor asignado + Incertidumbre 0,500 +0,006
expandida
Dispersión asignada 0,138
Total de resultados 6 resultados /3 laboratorios
Resultados satisfactorios 66.7%
Resultados cuestionables 16.7%
Resultados insatisfactorios 16.7%
Resultados outlier´s 0.0%

CLORO COMBINADO

Valor 1 Valor 2 Promedio U desempeño Resultado


Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
mg /l mg /l mg /l mg /l

103 11/09/2013 A Calculo 0,62 0,66 0,06


0,87 satisfactorio

104 11/09/2013 B Calculo 0,70 0,06


1,45 satisfactorio

109 18/09/13 A DPD 0,83 0,93


2,40 cuestionable
Valor 1 Valor 2 Promedio U desempeño Resultado
Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
mg /l mg /l mg /l mg /l

110 18/09/13 B DPD 1,03 no


3,85 satisfactorio

117 15/09/13 A Fotométrico 0,71 0,71 0,10


1,53 satisfactorio

118 15/09/13 B Fotométrico 0,71 0,10


1,53 satisfactorio
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 10: EVALUACION DE RESULTADOS DE


CLORO TOTAL

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la calidad que apoya a las


mediciones y ensayos en agua potable”
Resumen
Valor asignado + Incertidumbre 1,380 +0,007
expandida
Dispersión asignada 0,043
Total de resultados 12 resultados /6 laboratorios
Resultados satisfactorios 0.0%
Resultados cuestionables 8.3%
Resultados insatisfactorios 91.7%
Resultados outlier´s 0.0%

Valor 1 Valor 2 Promedio U desempeño resultado


Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
mg /l mg /l mg /l mg /l

103 11/09/2013 A Espectrofotométrico 1,50 1,56 0,07


2,78 cuestionable

104 11/09/2013 B Espectrofotométrico 1,61 no


5,34 satisfactorio

109 18/09/13 A DPD 2,11 2,18 no


16,93 satisfactorio

110 18/09/13 B DPD 2,24 no


19,95 satisfactorio
Valor 1 Valor 2 Promedio U desempeño resultado
Código de Fecha de Código de
Principio de medición
Laboratorio medición muestra
mg /l mg /l mg /l mg /l

111 01/10/13 A Espectrofotométrico - 1,630 1,625 no


DPD 5,80 satisfactorio

112 01/10/13 B Espectrofotométrico - 1,620 no


DPD 5,57 satisfactorio

117 15/09/13 A Fotométrico 1,60 1,60 0,10 no


5,10 satisfactorio

118 15/09/13 B Fotométrico 1,59 no


4,87 satisfactorio

121 13/09/13 A Colorimétrico DPD 1,58 1,58 0,03 no


4,64 satisfactorio

122 13/09/13 B Colorimétrico DPD 1,57 no


4,41 satisfactorio

123 12/09/13 A Colorimétrico DPD 1,59 1,60 0,03 no


4,87 satisfactorio

124 12/09/13 B Colorimétrico DPD 1,60 no


5,10 satisfactorio
Dirección Técnica de Acreditación
Instituto Boliviano de Metrología

ANEXO 11: EVALUACION DE HOMOGENEIDAD Y


ESTABILIDAD

Ensayo de Aptitud
Agua envasada para consumo
IBMETRO-DTA-CI-039

Proyecto “Fomento a la infraestructura de la


calidad que apoya a las mediciones y ensayos
en agua potable”
ANEXO 11: PRUEBA DE HOMOGENEIDAD

PRUEBA DE HOMOGENEIDAD SEGÚN: THE INTERNATIONAL HARMONIZED PROTOCOL FOR THE PROFICIENCY
TESTING OF ANALYTICAL CHEMISTRY LABORATORIES
(IUPAC Technical Report)

1. MEDICIONES DE PH
Mediciones en condiciones de repetibilidad
Diferencia al cuadrado
N° Valor A Valor B Promedio Diferencia (D) Suma (S)
(D2)
1 6.81 6.95 6.88 -0.14 13.76 0.0196
2 6.84 6.92 6.88 -0.08 13.76 0.0064
3 6.88 6.92 6.90 -0.04 13.80 0.0016
4 6.88 6.94 6.91 -0.06 13.82 0.0036
5 6.90 6.95 6.93 -0.05 13.85 0.0025
6 6.90 6.92 6.91 -0.02 13.82 0.0004
7 6.96 6.95 6.96 0.01 13.91 1E-04
8 6.92 6.94 6.93 -0.02 13.86 0.0004
9 6.93 6.93 6.93 0.00 13.86 0
10 6.93 6.92 6.93 0.01 13.85 1E-04
11 6.92 6.92 6.92 0.00 13.84 0
12 6.92 6.92 6.92 0.00 13.84 0

N° 12
2
1 6.92 The largest value of D 0.0196
2
2 6.92 Sum of D 0.0347
3 6.92 C-Cochran´s 0.5648
4 6.92 C-Cochran´s≤Ccrítico Si
2
5 6.92 Analytical variance: S an 0.0014
6 6.92 Between-sample variance: S 0.0018
2
7 6.92 Sampling variance: Sam 0.0003
8 6.92 The target standard deviation: σp 0.2068
2
Acceptable between-sample variance: σ all 0.0038
9 6.92
2 2
10 6.92 Critical value: F1σ all + F2san 0.0081

The material is sufficiently homogeneous Muestra homogénea


2
11 6.92 S sam<Critical value
12 6.92
ANEXO 11: PRUEBA DE HOMOGENEIDAD

PRUEBA DE HOMOGENEIDAD SEGÚN: THE INTERNATIONAL HARMONIZED PROTOCOL FOR THE PROFICIENCY
TESTING OF ANALYTICAL CHEMISTRY LABORATORIES
(IUPAC Technical Report)

2. MEDICIONES DE CONDUCTIVIDAD ELÉCTRICA


Mediciones en condiciones de repetibilidad
Valor A Valor B Promedio Diferencia (D) Suma (S) Diferencia al

µS/cm µS/cm µS/cm µS/cm µS/cm cuadrado (D2)
1 323 322 322.50 1.00 645.00 1
2 321 322 321.50 -1.00 643.00 1
3 321 322 321.50 -1.00 643.00 1
4 321 321 321.00 0.00 642.00 0
5 321 322 321.50 -1.00 643.00 1.0
6 321 322 321.50 -1.00 643.00 1
7 322 322 322.00 0.00 644.00 0
8 322 322 322.00 0.00 644.00 0
9 322 321 321.50 1.00 643.00 1
10 322 322 322.00 0.00 644.00 0
11 322 322 322.00 0.00 644.00 0
12 322 322 322.00 0.00 644.00 0

N° 12
2
The largest value of D 1.00
2
1 321.75 Sum of D 6.00
2 321.75 C-Cochran´s 0.17
3 321.75 C-Cochran´s≤Ccrítico Si
2
4 321.75 Analytical variance: S an 0.25
5 321.75 Between-sample variance: S 0.64
2
6 321.75 Sampling variance: Sam 0.03

7 321.75 The target standard deviation: σp 21.59


2
Acceptable between-sample variance: σ all 41.93
8 321.75
2 2
9 321.75 Critical value: F1σall + F2san 75.22

The material is sufficiently homogeneous Muestra homogénea


2
10 321.75 S sam<Critical value
11 321.75
ANEXO 11: PRUEBA DE HOMOGENEIDAD

PRUEBA DE HOMOGENEIDAD SEGÚN: THE INTERNATIONAL HARMONIZED PROTOCOL FOR THE PROFICIENCY
TESTING OF ANALYTICAL CHEMISTRY LABORATORIES
(IUPAC Technical Report)

3. MEDICIONES DE CLORUROS
Mediciones en condiciones de repetibilidad
Valor A Valor B Promedio Diferencia (D) Suma (S) Diferencia al

ppm ppm ppm ppm ppm cuadrado (D2)
1 36.07 36.27 36.17 -0.20 72.34 0.04
2 36.07 36.46 36.27 -0.39 72.53 0.1521
3 35.97 36.56 36.27 -0.59 72.53 0.3481
4 35.97 36.46 36.22 -0.49 72.43 0.2401
5 36.27 36.37 36.32 -0.10 72.64 0.0100
6 36.17 36.46 36.32 -0.29 72.63 0.0841
7 36.27 36.56 36.42 -0.29 72.83 0.0841
8 35.77 36.27 36.02 -0.50 72.04 0.25
9 36.27 36.07 36.17 0.20 72.34 0.04
10 36.46 36.17 36.32 0.29 72.63 0.0841
11 36.27 36.27 36.27 0.00 72.54 0
12 35.97 36.46 36.22 -0.49 72.43 0.2401

N° 12
2
The largest value of D 0.35
2
1 36.25 Sum of D 1.57
2 36.25 C-Cochran´s 0.22
3 36.25 C-Cochran´s≤Ccrítico Si
2
4 36.25 Analytical variance: S an 0.0655
5 36.25 Between-sample variance: S 0.0398
2
6 36.25 Sampling variance: Sam 0.0228
7 36.25 The target standard deviation: σp 3.38
2
Acceptable between-sample variance: σ all 1.02681
8 36.25
2 2
9 36.25 Critical value: F1σall + F2san 1.8929

The material is sufficiently homogeneous Muestra homogénea


2
10 36.25 S sam<Critical value
11 36.25
ANEXO 11: PRUEBA DE HOMOGENEIDAD

PRUEBA DE HOMOGENEIDAD SEGÚN: THE INTERNATIONAL HARMONIZED PROTOCOL FOR THE PROFICIENCY
TESTING OF ANALYTICAL CHEMISTRY LABORATORIES
(IUPAC Technical Report)

4. MEDICIONES DE SULFATOS
Mediciones en condiciones de repetibilidad
Valor A Valor B Promedio Diferencia (D) Suma (S) Diferencia al

ppm ppm ppm ppm ppm cuadrado (D2)
1 24 25 24.5 -1.0 49.0 1
2 23 26 24.5 -3.0 49.0 9
3 25 25 25.0 0.0 50.0 0
4 27 26 26.5 1.0 53.0 1
5 24 25 24.5 -1.0 49.0 1
6 23 24 23.5 -1.0 47.0 1
7 26 23 24.5 3.0 49.0 9
8 23 26 24.5 -3.0 49.0 9
9 25 25 25.0 0.0 50.0 0
10 26 23 24.5 3.0 49.0 9
11 23 24 23.5 -1.0 47.0 1
12 24 25 24.5 -1.0 49.0 1

N° 12
2
The largest value of D 9.00
2
1 24.58 Sum of D 42.00
2 24.58 C-Cochran´s 0.21
3 24.58 C-Cochran´s≤Ccrítico Si
2
4 24.58 Analytical variance: S an 1.7500
5 24.58 Between-sample variance: S 2.3333
2
6 24.58 Sampling variance: Sam 0.2917
7 24.58 The target standard deviation: σp 2.43
2
Acceptable between-sample variance: σ all 0.53089
8 24.58
2 2
9 24.58 Critical value: F1σall + F2san 2.4522

The material is sufficiently homogeneous Muestra homogénea


2
10 24.58 S sam<Critical value
11 24.58
ANEXO 11: PRUEBA DE HOMOGENEIDAD

PRUEBA DE HOMOGENEIDAD SEGÚN: THE INTERNATIONAL HARMONIZED PROTOCOL FOR THE PROFICIENCY
TESTING OF ANALYTICAL CHEMISTRY LABORATORIES
(IUPAC Technical Report)

5. MEDICIONES DE DUREZA
Mediciones en condiciones de repetibilidad
Valor A Valor B Promedio Diferencia (D) Suma (S) Diferencia al

mg CaCO3/l mg CaCO3/l mg CaCO3/l mg CaCO3/l mg CaCO3/l cuadrado (D2)
1 88.20 89.60 88.90 -1.40 177.80 1.96
2 87.80 89.20 88.50 -1.40 177.00 1.96
3 89.80 89.60 89.70 0.20 179.40 0.04
4 89.40 89.80 89.60 -0.40 179.20 0.16
5 90.00 89.20 89.60 0.80 179.20 0.64
6 89.60 89.40 89.50 0.20 179.00 0.04
7 88.40 89.20 88.80 -0.80 177.60 0.64
8 89.20 89.20 89.20 0.00 178.40 0.00
9 89.40 89.00 89.20 0.40 178.40 0.16
10 89.60 89.40 89.50 0.20 179.00 0.04
11 89.60 89.40 89.50 0.20 179.00 0.04
12 88.80 89.60 89.20 -0.80 178.40 0.64

N° 12
2
The largest value of D 1.960
2
1 89.27 Sum of D 6.320
2 89.27 C-Cochran´s 0.310
3 89.27 C-Cochran´s≤Ccrítico Si
2
4 89.27 Analytical variance: S an 0.263
5 89.27 Between-sample variance: S 0.555
2
6 89.27 Sampling variance: Sam 0.007
The target standard deviation: σp 7.263
7 89.27
Acceptable between-sample variance:
2 4.748
8 89.27 σ all
2 2
9 89.27 Critical value: F1σall + F2san 8.719
The material is sufficiently
2 Muestra homogénea
10 89.27 homogeneous S sam<Critical value
11 89.27
ANEXO 11: PRUEBA DE HOMOGENEIDAD

PRUEBA DE HOMOGENEIDAD SEGÚN: THE INTERNATIONAL HARMONIZED PROTOCOL FOR THE PROFICIENCY
TESTING OF ANALYTICAL CHEMISTRY LABORATORIES
(IUPAC Technical Report)

6. MEDICIONES DE CALCIO
Mediciones en condiciones de repetibilidad
Valor A Valor B Promedio Diferencia (D) Suma (S) Diferencia al

ppm ppm ppm ppm ppm cuadrado (D2)
1 18.52 18.52 18.52 0.00 37.04 0
2 18.84 18.84 18.84 0.00 37.68 0
3 18.60 18.84 18.72 -0.24 37.44 0.0576
4 18.84 18.60 18.72 0.24 37.44 0.0576
5 18.60 18.68 18.64 -0.08 37.28 0.0064
6 18.60 18.52 18.56 0.08 37.12 0.0064
7 18.84 18.60 18.72 0.24 37.44 0.0576
8 18.68 18.68 18.68 0.00 37.36 0
9 18.76 18.84 18.80 -0.08 37.60 0.0064
10 18.84 18.52 18.68 0.32 37.36 0.1024
11 18.76 18.68 18.72 0.08 37.44 0.0064
12 18.68 18.60 18.64 0.08 37.28 0.0064

12

2
The largest value of D 0.10
2
1 18.69 Sum of D 0.31
2 18.69 C-Cochran´s 0.33
3 18.69 C-Cochran´s≤Ccrítico Si

4 18.69 Analytical variance: S


2 0.013
an

5 18.69 Between-sample variance: S 0.032

6 18.69 Sampling variance: Sam


2 0.002
7 18.69 The target standard deviation: σp 1.924
Acceptable between-sample variance: 0.333
2
8 18.69 σ all

9 18.69 2
Critical value: F1σ
2 0.607
all + F2san

The material is sufficiently Muestra homogénea


2
10 18.69 homogeneous S sam<Critical value
11 18.69
ANEXO 11: PRUEBA DE ESTABILIDAD

INFORMACIÓN DEL ENSAYO


Parámetro pH
PRUEBA DE ESTABILIDAD SEGÚN ISO 13528

Mediciones en condiciones de reproducibilidad interna


Valor A Valor B Promedio Diferencia (d) Análisis individual
N° Fecha
(d≤0,3σp)
1 12/09/2013 6.97 7.00 6.99 0.00
2 19/09/2013 6.94 7.00 6.97 0.01 Material estable
3 26/09/2013 6.98 7.03 7.01 0.02 Material estable
4 03/10/2013 6.98 7.00 6.99 0.01 Material estable
5 10/10/2013 7.00 6.99 7.00 0.01 Material estable
6 17/10/2013 6.99 6.99 6.99 0.01 Material estable
N° 6
The target standard deviation: σp 0.21
Critical value: 0,3σp 0.06
The material is sufficiently stability d<Critical value Material estable

6.985 7.0470 6.9230


6.985 7.0470 6.9230
6.985 7.0470 6.9230
6.985 7.0470 6.9230
6.985 7.0470 6.9230
6.985 7.0470 6.9230
ANEXO 11: PRUEBA DE ESTABILIDAD

INFORMACIÓN DEL ENSAYO


Parámetro Conductividad eléctrica
PRUEBA DE ESTABILIDAD SEGÚN ISO 13528

Mediciones en condiciones de reproducibilidad interna


Valor A Valor B Promedio Diferencia (d) Análisis individual
N° Fecha
µS/cm µS/cm µS/cm µS/cm (d≤0,3σp)
1 12/09/2013 322 324 323
2 19/09/2013 322 322 322 1.0 Material estable
3 26/09/2013 323 324 324 0.5 Material estable
4 03/10/2013 322 321 322 1.5 Material estable
5 10/10/2013 322 323 323 0.5 Material estable
6 17/10/2013 322 322 322 1.0 Material estable
N° 6
The target standard deviation: σp 21.59
Critical value: 0,3σp 6.48
The material is sufficiently stability d<Critical value Material estable

323.000 329.4757 316.5243


323.000 329.4757 316.5243
323 329.4757 316.5243
323 329.4757 316.5243
323 329.4757 316.5243
323 329.4757 316.5243
ANEXO 11: PRUEBA DE ESTABILIDAD

INFORMACIÓN DEL ENSAYO


Parámetro Cloruros
PRUEBA DE ESTABILIDAD SEGÚN ISO 13528

Mediciones en condiciones de reproducibilidad interna


Valor A Valor B Promedio Diferencia (d)
N° Fecha Análisis individual (d≤0,3σp)
ppm ppm ppm ppm
1 13/09/2013 36.13 36.37 36.25
2 19/09/2013 36.56 36.66 36.61 0.36 Material estable
3 26/09/2013 37.06 37.06 37.06 0.81 Material estable
4 03/10/2013 37.15 37.35 37.25 1.00 Material estable
5 10/10/2013 36.96 36.86 36.91 0.66 Material estable
6 17/10/2013 37.06 36.96 37.01 0.76 Material estable

N° 6
The target standard deviation: σp 3.38
Critical value: 0,3σp 1.01
The material is sufficiently stability d<Critical value Material estable

36.250 37.2633 35.2367


36.250 37.2633 35.2367
36.25 37.2633 35.2367
36.25 37.2633 35.2367
36.25 37.2633 35.2367
36.25 37.2633 35.2367
ANEXO 11: PRUEBA DE ESTABILIDAD

INFORMACIÓN DEL ENSAYO


Parámetro Sulfato
PRUEBA DE ESTABILIDAD SEGÚN ISO 13528

Mediciones en condiciones de reproducibilidad interna

Valor A Valor B Promedio Diferencia (d)


N° Fecha Análisis individual (d≤0,3σp)
mg/l mg/l mg/l mg/l
1 12/09/2013 25.0 24.0 24.5
3 13/09/2013 24.4 24.8 24.6 0.09 Material estable
4 10/10/2013 25.0 24.0 24.5 0.00 Material estable
6 17/10/2013 25.0 25.0 25.0 0.50 Material estable
N° 4
The target standard deviation: σp 2.43
Critical value: 0,3σp 0.73
The material is sufficiently stability d<Critical value Material estable

24.500 25.2286 23.7714


24.500 25.2286 23.7714
24.5 25.2286 23.7714
24.5 25.2286 23.7714
24.5 25.2286 23.7714
24.5 25.2286 23.7714
ANEXO 11: PRUEBA DE ESTABILIDAD

INFORMACIÓN DEL ENSAYO


Parámetro Dureza
PRUEBA DE ESTABILIDAD SEGÚN ISO 13528

Mediciones en condiciones de reproducibilidad interna


Valor A Valor B Promedio Diferencia (d)
N° Fecha Análisis individual (d≤0,3σp)
mgCaCO3/l mgCaCO3/l mgCaCO3/l mgCaCO3/l
1 17/09/2013 92.40 92.15 92.28
2 19/09/2013 90.20 90.00 90.10 2.18 Material estable
3 26/09/2013 93.60 94.00 93.80 1.52 Material estable
4 03/10/2013 94.00 94.20 94.10 1.82 Material estable
5 08/10/2013 91.30 91.50 91.40 0.88 Material estable
6 17/10/2013 93.20 93.60 93.40 1.13 Material estable

N° 6
The target standard deviation: σp 7.26
Critical value: 0,3σp 2.18
The material is sufficiently stability d<Critical value Material estable

92.275 94.4540 90.0960


92.275 94.4540 90.0960
92.275 94.4540 90.0960
92.275 94.4540 90.0960
92.275 94.4540 90.0960
92.275 94.4540 90.0960
ANEXO 11: PRUEBA DE ESTABILIDAD

INFORMACIÓN DEL ENSAYO


Parámetro Calcio
PRUEBA DE ESTABILIDAD SEGÚN ISO 13528
Mediciones en condiciones de reproducibilidad
interna

Valor A Valor B Promedio Diferencia (d)


N° Fecha Análisis individual (d≤0,3σp)
mg/l mg/l mg/l mg/l
1 12/09/2013 19.88 19.88 19.88
19/09/2013 19.32 19.32 19.32 0.56 Material estable
3 26/09/2013 19.56 19.64 19.60 0.28 Material estable
4 03/10/2013 19.48 19.56 19.52 0.36 Material estable
5 10/10/2013 19.64 19.56 19.60 0.28 Material estable
6 17/10/2013 19.64 19.48 19.56 0.32 Material estable

N° 6
The target standard deviation: σp 2.30
Critical value: 0,3σp 0.69
The material is sufficiently stability d<Critical value Material estable

19.880 20.5686 19.1914


19.880 20.5686 19.1914
19.88 20.5686 19.1914
19.88 20.5686 19.1914
19.88 20.5686 19.1914
19.88 20.5686 19.1914

Você também pode gostar