See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/330702562

3 FAZ İNDÜKSİYON MOTORUNUN MATLAB KULLANILARAK DİNAMİK

MODELLENMESİ THE DYNAMIC MODELLING OF THREE PHASE INDUCTION
MOTOR USING MATLAB Faruk SÖZEN

Experiment Findings · January 2019

DOI: 10.13140/RG.2.2.10065.17763

CITATIONS READS

0 86

1 author:

Faruk Sozen
Ondokuz Mayıs Üniversitesi
2 PUBLICATIONS   0 CITATIONS   

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

Hybrid Conversion on Donor Vehicle View project

All content following this page was uploaded by Faruk Sozen on 29 January 2019.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 3 FAZ İNDÜKSİYON MOTORUNUN MATLAB KULLANILARAK
DİNAMİK MODELLENMESİ
THE DYNAMIC MODELLING OF THREE PHASE INDUCTION MOTOR
USING MATLAB
Faruk SÖZEN

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Mühendislik Fakültesi

Elektrik-Elektronik Mühendisliği
faruksozen@gmail.com,

Özet 1. Dinamik Modelleme

Bu çalışmada, matematiksel modele dayalı 3 fazlı indüksiyon
motorun dinamik davranışı ele alınmaktadır. 3 fazlı indüksiyon
makine üzerinde tork kontrol yapabilmek için sabit bir referans
“d-q” çerçevesinde MATLAB programı kullanılarak
simülasyonu gerçekleştirilmiştir. Dinamik modelden elde
edilen zamana göre değişen diferansiyel denklem çözümlerini
türetmek için dinamik (bağlı-coupled) denklemler yapılmıştır.
4. derece Runge-Kutta sayısal çözümünü kullanarak bir yöntem
geliştirilmiştir. Kemal Sarıoğlu'nun “Asenkron makinalar ve
Kontrol” kitabının 158. sayfadaki 5 durum denkleminden
yararlanarak 3 fazlı asenkron makinenin iki fazlı eşdeğer
modelindeki denklemler esas alındığı için elde edilen sonuçlar
beklentimizi karşılamamıştır. Grafik eğrileri MATLAB
program kodundan elde edilerek sunulmuştur.
Anahtar kelimeler: 3 fazlı indüksiyon motor, D-Q dönüşüm,
Rotasyonel ortogonal koordinat sistem
Abstract
In this study, the dynamic behavior of 3 phase induction motor
based on mathematical model is discussed. In order to control
the torque on the 3-phase induction machine, a constant
reference ”d-q“ was simulated using MATLAB program. In
order to derive differential equation solutions, which are based
on time taken from dynamic model, dynamic (linked-coupled)
equations are made. 4. A method using the Runge-Kutta
numerical solution was developed. The results obtained
because the equations of the three-phase asynchronous
machine are based on the 5-state equation on page 158 of
Kemal Sarıoğlu's lent Asynchronous Machines and Control
alındı book did not meet our expectations. Graphical curves are
presented from MATLAB program code
.
Keywords: 3 Phase induction motor, D-Q conversion,
Rotational orthogonal coordined system
3 fazlı bir indüksiyon motorunun dinamik modeli elde
edilirken karşımıza çıkan en büyük zorluk hareket eden bir
sistemde birçok değişkenin zamana ve birbirine bağlı olarak
sürekli değişiyor olması (gerilim, akım ve akı) ve geçici
parametrelerin ve ayrıca, elektriksel ve mekanik alt sistemini
tanımlayan diferansiyel hareket denklemlerinin çözümünün
güçlüğü bize MATLAB nümerik çözüm yöntemini kullanarak
çözümü oldukça kolaylaştırmıştır. Fakat bu dinamiği açıklayan
bu diferansiyel denklemler ve ifadeler kümesi indüksiyon
motorunun davranışları bir kitaptaki diferansiyel ifadeleri
kullandığımızdan bu çalışmada beklediğimiz grafik eğrileri
alamadık.
Motorun dinamik denklemlerini elde etmek için, tüm rotor
değişkenlerini stator değişkenleri ile ifade etmek uygundur.
Uygun dönüşüm oranları ile rotor değişkenlerinin ifade
edilmesi transformatörde olduğu gibi primer ve sekonder
ifadeleri birbirleri türünden ifade edilebilir.
Referans çerçevesi seçiminde de kesin sonuçlara ulaşmak
için 3 fazlı bir indüksiyon motorunun elektriksel davranışlarının
incelenmesi, önce alfa ve beta dönüşümleri denenmiştir.
Asenkron motorun üç fazlı dinamik modelinin iki fazlı
eşdeğerini simüle etmek için, kullanılan diferansiyel
denklemler Kemal Sarıoğlu'nun “Asenkron makinalar ve
Kontrol” kitabının 158. sayfadaki 5 durum denkleminden
yararlanarak 4. Derece Runge-Kutta sayısal çözüm yöntemi
kullanılarak çözülmüştür. Çözümün MATLAB kodu ektedir.
2. Kaynaklar
[1] Kemal Sarıoğlu “Asenkron makinalar ve Kontrol”
Ek A
1. Çözümde elde edilen grafik eğriler
2. Çalışmada kullanılan MATLAB kaynak kodu
ektedir.

1
EK 1: MATLAB Simülasyonu Grafik Eğrileri

2
EK 2:

% Kemal Sarıoğlu 'nun Asenkron makinalar ve Kontrol kitabının

% 158.sayfadaki 5 durum denkleminden yararlanarak
% 3 fazlı indüksiyon motoru için id-iq dönüşümleri baz alınarak RK4 çözüm yapılmıştır.
% dq dönüşüm: Rotasyonel ortogonal koordinat sistemi.
% Ortogonal =bir maddede yapılan değişikliğin diğer maddeyi etkilememesi
% olarak adlandırılabilir.
% Örneğin; saatin kayışının değişmesi saatin zaman fonksiyonunu değiştirmez,
% saatin işleyişi aynı kalır. bunlar ortogonaldir.

clc;
clear;
clear all;

%Motor parametreleri

t(1)=0;
f=50; % Frekans
w=2*pi*f; % Senkronize açısal hız
F=50;
p=4; % Kutup sayısı
Vmax=415*sqrt(2); % Efektif değerden max değere geçiş
Rs=0.0135;
Rr=0.916;
Re=0.916; % Re=(Rr*Lm.^2)/Lr.^2 eşdeğer direnç
Ls=0.5; % Stator faz endüktans değeri
Lr=1.7; % Rotor faz endüktans değeri
Lm=0.0117;
J=0.001;
TL=0.8;
kacak=1; % kaçak endüktans değeri =1-(Lm^2/Ls*Lr)
B=0.03; % Nm sn/rad toplam sürtünme moment katsayısı
Vas=Vmax*cos(w*t(1));
Vbs=Vmax*cos((w*t(1))-(2*pi/3));
Vcs=Vmax*cos((w*t(1))+(2*pi/3));

%başlangıç değerleri

isd(1)=0;
isq(1)=0;
akird(1)=0;
akirq(1)=0;
Me(1)=0;
adim=0.00000000001;
for n=1:100
X=[1/(sqrt(2)) 1/(sqrt(2)) 1/(sqrt(2)) ; cos(w*t(n)) cos((w*t(n))-(2*pi/3)) cos((w*t(n))+(2*pi/3)) ; -sin(w*t(n)) -sin(w*t(n)-(2*pi/3))
-sin(w*t(n)+(2*pi/3))];
Y=[Vas ; Vbs ; Vcs];
T=X*Y;
Z=sqrt(2/3)*T;
Vso=Z(1,1);
Vsd=Z(2,1);
Vsq=Z(3,1);
%isd buluyoruz
Fab=@(t,r) ( (1/(kacak*Ls))*( (-Re*r)+(kacak*Ls*w*isq(n))+((Lm*Rr*akird(n))/Lr^2)+(p*w*Lm*akirq(n)/Lr)+Vsd) );
k1=Fab(t(n),isd(n));
k2=Fab(t(n)+0.5*adim,isd(n)+0.5*adim*k1);
k3=Fab(t(n)+0.5*adim,(isd(n)+0.5*adim*k2));
k4=Fab(t(n)+adim,isd(n)+k3*adim);
isd(n+1)=isd(n)+(adim/6)*(k1+2*k2+2*k3+k4);
%isq buluyoruz
Fcd=@(t,r) ( (1/kacak)*((-Re*r)-(kacak*Ls*w*isd(n))-(p*w*Lm*akird(n)/Lr)+((Lm*Rr*akirq(n))/(Lr^2))+Vsq) );
k1=Fcd(t(n),isq(n));
k2=Fcd(t(n)+0.5*adim,isq(n)+0.5*adim*k1);
k3=Fcd(t(n)+0.5*adim,isq(n)+0.5*adim*k2);
k4=Fcd(t(n)+adim,isq(n)+k3*adim);
isq(n+1)=isq(n)+(adim/6)*(k1+2*k2+2*k3+k4);
%akird buluyoruz
Fef=@(t,r) ( ((Rr*Lm*isd(n))/Lr)-(Rr*r/Lr)+(w*akirq(n)) );
k1=Fef(t(n),akird(n));
k2=Fef(t(n)+0.5*adim,akird(n)+0.5*adim*k1);
3
 k3=Fef((t(n)+0.5*adim),(akird(n)+0.5*adim*k2));
k4=Fef((t(n)+adim),akird(n)+k3*adim);
akird(n+1)=akird(n)+(adim/6)*(k1+2*(k2+k3)+k4);
%akirq buluyoruz
Fgh=@(t,r) ( (Rr*Lm*isq(n)/Lr)-(w*akird(n))-(Rr*r/Lr) );
k1=Fgh(t(n),akirq(n));
k2=Fgh(t(n)+0.5*adim,akirq(n)+0.5*adim*k1);
k3=Fgh((t(n)+0.5*adim),(akirq(n)+0.5*adim*k2));
k4=Fgh((t(n)+adim),akirq(n)+k3*adim);
akirq(n+1)=akirq(n)+(1/6)*(k1+2*k2+2*k3+k4)*adim;
%Me buluyoruz
Fmn=@(t,r) ( p*(Lm/Lr)*(isq(n)*(akird(n)-akirq(n))) );
k1=Fmn(t(n),Me(n));
k2=Fmn(t(n)+0.5*adim,Me(n)+0.5*adim*k1);
k3=Fmn(t(n)+0.5*adim,Me(n)+0.5*adim*k2);
k4=Fmn(t(n)+adim,Me(n)+k3*adim);
Me(n+1)=Me(n)+(1/6)*(k1+2*k2+2*k3+k4)*adim;

t(n+1)=t(n)+adim;
end
figure(1)
plot(t,isd)
title('Sekonder D akımı')
xlabel('zaman')
ylabel('isd')
figure(2)
plot(t,isq)
title('Sekonder Q akımı')
xlabel('zaman')
ylabel('isq')
figure(3)
plot(t,akird)
xlabel('zaman')
title('Akı D')
ylabel('Akı rd')
figure(4)
plot(t,akirq)
title('Akı Q')
xlabel('zaman')
ylabel('Akı rq')
figure(5)
plot(t,Me)
title('Manyetik Tork')
xlabel('zaman')
ylabel('Tork-Nm')
plot(t,w)
title('Motor Mil Hızı')
xlabel('zaman')
ylabel('Hız')

View publication stats