1

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Σχέση Ιατρού-Ασθενή

Θεωρητική και Πρακτική Προσέγγιση

Χρήστου Λιονή και Ελένης Πιτέλου

Οκτώβριος 2015
 2

Χρήστος Λιονής

Τις ευχαριστίες μου στη σύζυγο, στα παιδιά μου

Ο ΓΕΝΝΑΙΟΣ ΠΕΡΙ ΣΟΦΙΑΝ ΚΑΙ ΦΙΛΙΑΝ ΜΑΛΙΣΤΑ ΓΙΓΝΕΤΑΙ, ΩΝ ΤΟ ΜΕΝ ΕΣΤΙΝ

ΝΟΗΤΟΝ ΑΓΑΘΟΝ ΤΟ ΔΕ ΑΘΑΝΑΤΟΝ
Επίκουρος

Ο γενναίος εκδηλώνεται περισσότερο στη σοφία και στη φιλία, από τις οποίες
η πρώτη είναι νοητό αγαθό ενώ η δεύτερη αθάνατο αγαθό
(Παράθεση και μετάφραση Χρήστου Γιαπιτζάκη)

Ελένη Πιτέλου

Στους γονείς μου

...ὣς οὐδὲν γλύκιον ἧς πατρίδος οὐδὲ τοκήων γίγνεται
εἴ περ καί τις ἀπόπροθι πίονα οἶκον γαίῃ ἐν ἀλλοδαπῇ ναίει ἀπάνευθε τοκήων.
Οδύσσεια, ραψωδία ι’, στ. 34-36 – Όμηρος

Στον Giorgio Massimini

Vien dietro a me, e lascia dir le genti: sta come torre ferma
che non crolla già mai la cima per soffiar di venti.
Divina Commedia, Purgatorio, Canto V, vv. 13-15 – Dante Alighieri
3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Κεφάλαιο 1
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Χ. Λιονής

1.1 Εισαγωγή – η αναγκαιότητα του μαθήματος

1.2 Επίκαιρα ερωτήματα που θα πρέπει να απαντήσει το παρόν έργο
1.3 Προτάσεις – ισχυρισμοί που κατεύθυναν τη συγγραφή του έργου
1.4 Συνοπτική παρουσίαση των κεφαλαίων

Κεφάλαιο 2
ΙΑΤΡΟΣ – ΑΣΘΕΝΗΣ: Η ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Χ. Λιονής, Γ. Ασπράκη και Ε. Πιτέλου

2.1 Ο ορισμός του νοσήματος και της αρρώστιας – μια κοινωνικοανθρωπολογική προσέγγιση
2.2 Η αναγνώριση της αρρώστιας από τον ασθενή -τι την προσδιορίζει;

2.2.1 Πολιτιστικοί παράγοντες

2.2.2 Ιστορικά ανεπτυγμένες πεποιθήσεις
2.2.3 Πολιτιστικές ιδιαιτερότητες
2.2.4 Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες
2.2.5 Ψυχολογικοί παράγοντες

Κεφάλαιο 3
ΙΑΤΡΟΣ – ΑΣΘΕΝΗΣ: Η ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Χ. Λιονής, Γ. Ασπράκη, Ε. Πιτέλου

3.1 Ιατρός και ασθενής: μια κοινωνική αλληλεπίδραση

3.2 Ιατρός-ασθενής: η πολιτισμική διάσταση
3.3 Υποδείγματα της σχέσης ιατρού-ασθενή
3.4 Ιατρική: ένα ξεχωριστό επάγγελμα

Κεφάλαιο 4
ΙΑΤΡΟΣ – ΑΣΘΕΝΗΣ: Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Ν. Ραζής

4.1 Η ιστορική προσέγγιση της σχέσης ιατρού-ασθενή

Κεφάλαιο 5
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΗ
Χ. Λιονής, Ν. Γεωργιάννος και Ε. Ιατράκη

5.1 Πριν τη συνάντηση με τον ιατρό: αναφορά στις στάσεις και στα συναισθήματα του
ασθενή
4

5.2 Πριν τη συνάντηση με τον ιατρό: το λειτουργικό πλαίσιο της συνάντησης

5.3 Πριν τη συνάντηση του ιατρού με τον ασθενή: τι πρέπει να αναγνωρίσει ο ιατρός
5.4 Η ανάγκη χρήσης δεξιοτήτων για μια αποτελεσματική επικοινωνία ιατρού-ασθενή
5.5 Λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία
5.6 Επίσκεψη στο γραφείο του ιατρού

5.6.1 H είσοδος στο γραφείο του ιατρού: η αίθουσα υποδοχής και αναμονής

5.6.2 Η είσοδος στο γραφείο του ιατρού: η αίθουσα εξέτασης

5.6.3 Η είσοδος στο γραφείο του ιατρού: η ιατρική συνέντευξη και η κλινική εξέταση

5.7 Οδηγοί παρατήρησης επικοινωνιακής συμπεριφοράς

Κεφάλαιο 6
Η ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΗ
Χ. Λιονής, S. Shea

6.1 Ιστορική αναδρομή - έννοια της ενσυναίσθησης

6.2 Η έννοια της συμπόνιας στη γενική ιατρική

6.2.1 Η συμπόνια ως έννοια
6.2.2 Γιατί η εστίαση στη συμπονετική φροντίδα;
6.2.3 Τι πρέπει να διαθέτει ο ιατρός για την παροχή συμπονετικής φροντίδας;
6.2.4 Εμπόδια στην εφαρμογή της συμπονετικής φροντίδας

6.3 Εμπειρίες ασθενών

Κεφάλαιο 7
ΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Χ. Λιονής, Ε. Πιτέλου

7.1 Ιατρός και οικογένεια ασθενή

7.1.1 Οικογένεια και πρωτοβάθμια φροντίδα προσανατολισμένη στην οικογένεια
7.1.2 Οικογένεια και η σχέση της με την υγεία και την ασθένεια
7.1.3 Η συνάντηση με την οικογένεια
7.2 Οι αλλαγές στην Ελλάδα: Από το σπίτι στο ιατρείο και στο
διαγνωστικό κέντρο.

Κεφάλαιο 8
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΗ
Χ. Λιονής, Ε. Πιτέλου

8.1 Τύποι της αξιολόγησης

8.2 Τι αξιολογούμε;
8.3 Εργαλεία αξιολόγησης και η χρήση τους στην Ελλάδα
8.4 Η σημασία της αξιολόγησης της σχέσης ιατρού-ασθενή

Κεφάλαιο 9
5

Η ΣΧΕΣΗ ΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΗ ΣΕ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ

ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ
Χ. Λιονής, Ε. Πιτέλου

Κεφάλαιο 10
Η ΣΧΕΣΗ ΙΑΤΡΟΥ – ΑΣΘΕΝΗ ΣΕ ΕΝΑΝ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟ ΚΟΣΜΟ
Ε. Πιτέλου και Χ. Λιονής

10.1 Χρόνια νοσήματα, συννοσηρότητα και νέα πρότυπα φροντίδας

10.2 Τεχνολογικές εξελίξεις: νέα διαγνωστικά μέσα και νέες θεραπευτικές τεχνικές
10.3 Γενετική βάση και πρόληψη
10.4 Η επιστροφή της ιπποκρατικής ιατρικής με αναφορά στη συμπόνια στην εκπαίδευση
και στην έρευνα
10.5 Νέες οργανωσιακές και επαγγελματικές προκλήσεις: κριτήρια Benson για την
επιτυχή λειτουργία «ολόκληρων» συστημάτων

Κεφάλαιο 11
ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΩΣ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΙΑΤΡΟΥ-
ΑΣΘΕΝΗ
Α. Δ. Αλεξιάδης

11.1. Εισαγωγικές Παρατηρήσεις

11.2 Δικαιώματα του ασθενή
11.3 Ειδικά όργανα ελέγχου της προστασίας των δικαιωμάτων του ασθενή
11.4 Τελικές παρατηρήσεις
6

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η σπουδαιότητα της σχέσης ιατρού-ασθενή ανάγεται στους αρχαιοελληνικούς χρόνους. Ο

Ιπποκράτης είχε ήδη επισημάνει, μεταξύ άλλων, τη σπουδαιότητα του κοινωνικού περιβάλλοντος ως

ενός αιτιολογικού παράγοντα της ασθένειας, καθώς και τη σημασία της σχέσης ιατρού-ασθενή ως

ενός θεραπευτικού εργαλείου. Ακολούθως του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τόσο στην Ευρώπη όσο και

στην Αμερική, αναγνωρίστηκαν τα ίδια προβλήματα στην παραπάνω σχέση. Ανάλογα προβλήματα

καταδείχθηκαν και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια∙ όλο και πιο συχνά, ο ελληνικός τύπος

φιλοξενεί καταγγελίες ασθενών ως έκφραση, συνήθως, της δυσαρέσκειας από συγκεκριμένες στάσεις

και συμπεριφορές των ιατρών τους. Αυτή η διογκούμενη δυσαρέσκεια των ασθενών απέναντι στους

ιατρούς τους εξαιτίας των εμπειριών που βιώνουν εξηγείται, πέραν του αμιγώς υποκειμενικού

στοιχείου, ιδιαιτέρως, εάν αναλογιστούμε τις αλλαγές που επήλθαν στην κοινωνική οργάνωση της

χώρας μας τα τελευταία χρόνια και πιο συγκεκριμένα:

α. Στον παραδοσιακό χαρακτήρα της, που σημαδεύτηκε από τη διάσπαση της ευρείας οικογένειας

της υπαίθρου, που για πολλά χρόνια αποτελούσε τη βασική οικονομική και πολιτιστική μονάδα της

ελληνικής κοινωνίας, και την αντικατάστασή της από την πυρηνική της πόλης και του μεγάλου

χωριού.

β. Στην τεχνολογική εξέλιξη της Ιατρικής, οι υψηλοί ρυθμοί της οποίας συνοδεύτηκαν από

υψηλό καταμερισμό εργασίας, δηλαδή στροφή των ιατρών στην υπερεξειδίκευση και στην κατάχρηση

της διαγνωστικής τεχνολογίας.

Οι παραπάνω αλλαγές στην κοινωνική οργάνωση συνολικά, αλλά και ιδιαίτερα στην ιατρική

επιστήμη, επηρέασαν και τον ίδιο τον ιατρό, του οποίου άλλαξαν βαθμιαία όχι μόνο τον τόπο

άσκησης της εργασίας του (από την ύπαιθρο και την κατ' οίκον εξέταση του ασθενή, προς την πόλη

και το νοσοκομείο ή το ιατρείο) αλλά και τη στάση και τη συμπεριφορά του απέναντι στον ασθενή. Η

σχέση ιατρού-ασθενή, αποκομμένη από δομικά στοιχεία που τη συνέθεταν, δηλαδή την οικογένεια και

τον οικογενειακό ιατρό, βαθμιαία μετατράπηκε σε απρόσωπη και μηχανοποιημένη, σαν να

7

υπαγορεύεται από υποχρεωτικούς κανόνες (του εμπορίου ή της αγοράς) και όχι από εσωτερικές

ανάγκες, χωρίς την απαραίτητη συμπόνια και ενσυναίσθηση. Για όλους αυτούς τους λόγους, η

εκπαίδευση των φοιτητών Ιατρικής των νέων ιατρών, καθώς και η απόκτηση δεξιοτήτων επικοινωνίας

κρίνεται απολύτως αναγκαία αλλά δυστυχώς δεν έχει καθολικά αναγνωρισθεί από όλες τις Ιατρικές

Σχολές της χώρας μας.

Στη διεθνή βιβλιογραφία, τα τελευταία χρόνια καταγράφεται υψηλός ρυθμός δημοσιεύσεων

σχετικών με τη σχέση ιατρού-ασθενή και οι όροι «εστιασμένη στον ασθενή φροντίδα» ή

«ασθενοκεντρική φροντίδα» (patient-centered care), «συμπονετική φροντίδα» (compassionate care),

«ολοκληρωμένη», «διασυνδετική» ή «απαρτιωμένη φροντίδα» (integrated care) αποτελούν συχνούς

όρους στους οποίους εστιάζεται η προσοχή κλινικών και ερευνητικών πεδίων. Για τη συγγραφή αυτού

του εγχειριδίου, χρησιμοποιήσαμε ως «πρόπλασμα» τις συνταχθείσες από χρόνια σημειώσεις που

διανέμονταν στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος «Σχέση Ιατρού-Ασθενή» στην Ιατρική

Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Δυσκολίες στην προσπάθεια αυτή υπήρξαν πολλές, με πιο

σημαντική την απουσία ελληνικής βιβλιογραφίας αλλά και συστηματικής έρευνας στη χώρα μας για

το συγκεκριμένο αντικείμενο. Ακόμα, δεν αγνοήθηκε το γεγονός ότι η ανάλυση και η συζήτηση της

σχέσης ιατρού-ασθενή απαιτεί πολυεπιστημονική, διεπιστημονική και διατομεακή προσέγγιση, που

σήμερα δεσπόζει στην προπτυχιακή διδασκαλία σχολών επιστημών υγείας στη σύγχρονη Ευρώπη.

Στη χώρα μας, η προσέγγιση αυτή δεν είναι ακόμα καθολικά αποδεκτή. Στην παρούσα έκδοση, δεν

αγνοήθηκαν οι διάφορες επιστημονικές προσεγγίσεις ούτε η ξένη βιβλιογραφία, αλλά, αντίθετα,

επιχειρήθηκε η σύνδεσή τους με την εμπειρία στις συγκεκριμένες πολιτισμικές και κοινωνικές

ιδιαιτερότητες της χώρας μας.

Παρά την προσπάθεια που καταβλήθηκε, δεν θεωρούμε ότι η παρούσα έκδοση είναι πλήρης,

αλλά ευελπιστούμε το εγχειρίδιο αυτό, με την παρούσα μορφή του, να εισαγάγει τον φοιτητή της

Ιατρικής και τον ειδικευόμενο ιατρό, αλλά και κάθε επιστήμονα και ερευνητή που εστιάζει στο εν

λόγω αντικείμενο, σε βασικές έννοιες και μεθόδους για μια αποτελεσματική επικοινωνία και βαθύτερη
8

κατανόηση των παραμέτρων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν αυτή εξετάζεται. Θα θέλαμε να

ευχαριστήσουμε όλους τους αρωγούς της προσπάθειας αυτής, που συνέβαλαν στη συγγραφή των

επιμέρους κεφαλαίων και, πιο συγκεκριμένα, όλους τους συνεργάτες μας στην Κλινική Κοινωνικής

και Οικογενειακής Ιατρικής που συμβάλλουν στη διδασκαλία του μαθήματος στην Ιατρική Σχολή του

Πανεπιστημίου Κρήτης και συγκεκριμένα την κ. Ρ. Μάρκατζη, την κ. Α. Μαρκάκη, τον κ. Ε.

Συμβουλάκη και τον κ. Α. Κούτη, καθώς και τον Καθηγητή κ. Jan L. Slikkerveer ως ένα σημαντικό

αρωγό, δάσκαλο και εμπνευστή πολλών προσπαθειών με επίκεντρο τον άνθρωπο. Επίσης, επιθυμούμε

να ευχαριστήσουμε την κ. Χ. Λαμπρινέα για την ουσιαστική προσπάθεια στον συντονισμό αυτής της

συγγραφικής εργασίας, την κ. Ι. Κατσέλη για τη γλωσσική επιμέλεια του κειμένου και τις κ. Ε.

Θεοδοσάκη και M. Πετράκη για τη δημιουργία της ηλεκτρονικής έκδοσης.

Χρήστος Λιονής Ελένη Πιτέλου

Καθηγητής Γενικής Ιατρικής Ειδικός Δημόσιας Υγείας

και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Επιστημονικός Συνεργάτης

Πανεπιστημίου Κρήτης Πανεπιστημίου Κρήτης
9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Χρήστος Λιονής

1.1 Εισαγωγή – η αναγκαιότητα του μαθήματος «Σχέση ιατρού-ασθενή»

Οι ανθρώπινες σχέσεις αποτελούν σημείο συνάντησης πολλών τομέων της επιστήμης και, ασφαλώς,
των φυσικών και των κοινωνικών επιστημών, ιδιαίτερα όταν μελετάται η σχέση μεταξύ ιατρού και
ασθενή. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη χρήση θεωρητικών μοντέλων για την ερμηνεία της
ανθρώπινης συμπεριφοράς, με στόχο τη βελτίωση της επικοινωνίας του ιατρού με τον ασθενή. Στενά
συνδεδεμένες με την επικοινωνία είναι οι έννοιες της ικανοποίησης ή δυσαρέσκειας του ασθενή, αλλά
και της συμμόρφωσης ή μη συμμόρφωσής του. Το φαινόμενο της δυσαρέσκειας που εκδηλώνει ο
ασθενής προς τον ιατρό αναφέρεται στη βιβλιογραφία εδώ και αρκετές δεκαετίες (Blum, 1960) και,
δεδομένης της υφιστάμενης ύφεσης και της επίδρασής της στους υγειονομικούς, τους ασθενείς και τις
υπηρεσίες υγείας (Kentikelenis et al. 2011), αναμένεται να οξυνθεί περαιτέρω. Ως εκ τούτου, χρήζει
ιδιαίτερης προσοχής και μέριμνας. Ο ξένος, αλλά και o ελληνικός, Τύπος συχνά φιλοξενούν
καταγγελίες ασθενών, που εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους από συγκεκριμένες στάσεις και
συμπεριφορές των ιατρών τους. H βιβλιογραφία, από παλιά, υπογραμμίζει την αναγκαιότητα μιας
ουσιαστικής και αποτελεσματικής σχέσης μεταξύ ιατρού και ασθενή, όπως υποδεικνύουν οι
παρακάτω επιλεγμένες αναφορές:

 To 64% των ενήλικων κατοίκων αστικών κέντρων των βορειοανατολικών ΗΠΑ, κατά
την περίοδο 1954-1955, ασκούσαν κριτική στον τρόπο με τον οποίο οι ιατροί
διαχειρίζονταν τη σχέση ιατρού-ασθενή. Αρκετοί από αυτούς αναφέρουν ότι οι νέοι
ιατροί έχουν χάσει την ανθρώπινη ζεστασιά απέναντι στους ασθενείς τους. Οι ασθενείς,
αφενός, διατύπωναν την ικανοποίησή τους για την ποιότητα της ιατρικής φροντίδας,
αφετέρου, εξέφραζαν τη διαμαρτυρία τους για τον τρόπο με τον οποίο παρεχόταν (Koos,
1955).

 Η πλειονότητα των άρρωστων ενηλίκων ασκεί κριτική στα νοσοκομεία για τη φροντίδα
και την έλλειψη της δέουσας προσοχής απέναντί τους. Οι περισσότεροι ασθενείς
θυμούνται ένα έντονα αρνητικό επεισόδιο σχετικά με τη φροντίδα που έλαβαν στα
νοσοκομεία (Koos, 1955, Blum, 1958).
10

 Το 15% από εκείνους που επισκέφθηκαν το αγροτικό ιατρείο ενός δήμου στην Κρήτη
(Φιλαλήθης, 1990) δήλωσαν ότι δεν ήταν καθόλου ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες που
τους προσέφερε. Ο βαθμός της ικανοποίησης αυξανόταν μαζί με την άνοδο της ηλικίας.
Η έλλειψη ικανοποίησης διογκωνόταν όταν η ερώτηση αφορούσε τις υπηρεσίες του
νομαρχιακού νοσοκομείου (το 24% δεν ήταν «τόσο πολύ» ικανοποιημένοι και το 16%
«καθόλου ικανοποιημένοι»).

Όλα τα κεφάλαια του παρόντος έργου εξετάζουν, υπό διαφορετικά πρίσματα, τη δυσαρέσκεια του
ασθενή ως απόρροια της ελλειμματικής επικοινωνίας. Κεντρική επιδίωξη ολόκληρου του βιβλίου
είναι η αποσαφήνιση όλων των στοιχείων που μπορούν να οδηγήσουν στη δυσαρέσκεια του ασθενή.
Το φαινόμενο της διακοπής της σχέσης ιατρού-ασθενή ήταν γνωστό από παλιά. Οι μισοί περίπου από
τους ασθενείς που μελετήθηκαν εγκατέλειψαν για κάποιο χρονικό διάστημα τον ιατρό τους, επειδή
δυσαρεστήθηκαν από αυτόν (Koos, 1955, Blum, 1966). Η μελέτη των Marcinowicz et al. (2007)
ανέδειξε τη συμπεριφορά/στάση, τις δεξιότητες και τον τρόπο εργασίας του ιατρού ως βασική πηγή
δυσαρέσκειας των ασθενών από τη σχέση τους. Επίσης, δυο σχετικά πρόσφατες αναφορές των
εταιριών Survey Sampling International and Opinionology (SSI) και The Research Intelligence Group
(TRiG) (2011) έδειξαν ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, σχεδόν τα δύο τρίτα των ασθενών αισθάνονταν ότι
ο ιατρός τους δεν τους αντιμετώπιζε με σεβασμό. Ως κύριος παράγοντας δυσαρέσκειας θεωρήθηκε η
ασάφεια στην επικοινωνία μεταξύ ιατρού-ασθενή, ενώ περίπου το ένα τέταρτο των ασθενών ανέφεραν
ότι οι ιατροί δεν απαντούν στα ερωτήματά τους, δεν τους επιτρέπουν να συμμετέχουν ενεργά στη
λήψη κλινικών αποφάσεων και χρησιμοποιούν αυστηρά ιατρικούς όρους χωρίς επεξήγηση για τον
ασθενή, αποτέλεσμα, εν μέρει, του λιγοστού χρόνου που αφιερώνουν οι ιατροί στους ασθενείς.
Επίσης, ένας άλλος σημαντικός παράγοντας δυσαρέσκειας ήταν ο μεγάλος χρόνος αναμονής και η
ασυνέπεια των ιατρών στις προγραμματισμένες επισκέψεις.

Η δυσαρέσκεια των ασθενών θα πρέπει να εξετάζεται σε συνδυασμό με τις προσδοκίες, τις ανάγκες
και τις επιθυμίες. Ο ορισμός της εστιασμένης στον ασθενή φροντίδας (patient-centered care),
σύμφωνα με τον οποίο πρόκειται για την «παροχή φροντίδας που σέβεται και ανταποκρίνεται στις
προσωπικές προτιμήσεις, ανάγκες και αξίες του ασθενούς, διασφαλίζοντας την καθοδήγηση και λήψη
της κλινικής απόφασης με βάση αυτές» (Institute of Medicine, 2001), υπογραμμίζει και αποτυπώνει,
ακριβώς, τη σημασία του πρίσματος υπό το οποίο θα πρέπει να εστιάζουμε στον ασθενή και,
κατ΄επέκταση να εξετάζουμε τη δυσαρέσκεια ή την ικανοποίηση του. Συγκεκριμένα, έξι
11

χαρακτηριστικά χαρακτηρίζουν και καθορίζουν την υψηλής ποιότητας φροντίδα της υγείας του
ασθενή (ασφάλεια, αποδοτικότητα, αποτελεσματικότητα, ισότητα, εγκυρότητα, εστίαση στον ασθενή).
Σε πρόσφατη μελέτη του Ολλανδικού Ινστιτούτου Έρευνας Υπηρεσιών Υγείας (Netherlands Institute
for Health Services Research (NIVEL)), που αφορούσε την αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών
της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) σε 34 χώρες, με διεξαγωγή συνεντεύξεων ιατρών γενικής
ιατρικής και των ασθενών που ανήκουν στα αντίστοιχα ιατρεία (Schäfer et al., 2015), καταγράφονται
και οι προσδοκίες των ασθενών στην Ελλάδα. Ανάμεσα στους παράγοντες που θεωρήθηκαν ως οι
πλέον σημαντικοί για την ικανοποίηση των Ελλήνων ασθενών, ήταν οι εξής: η χρησιμοποίηση απλού
και κατανοητού λόγου, η ευγένεια και ο σεβασμός του ιατρού, η προσοχή και η σχολαστική
ενασχόληση του ιατρού με το πρόβλημα του ασθενή χωρίς πίεση χρόνου, οι κατανοητές εξηγήσεις και
οι σαφείς οδηγίες του ιατρού, καθώς και η αντιμετώπιση του ασθενή ως πρόσωπο και όχι ως
πρόβλημα (Lionis et al., 2015).
Στη βιβλιογραφία γίνεται ιδιαίτερη συζήτηση για την ενθάρρυνση, παρακίνηση και προτροπή του
ασθενή με υψηλό κίνδυνο για μια συγκεκριμένη νόσο, που θα οδηγήσει στην αλλαγή της
συμπεριφοράς του και θα βοηθήσει στη διαχείριση των παραγόντων κινδύνου όσον αφορά στην
εμφάνιση της νόσου. Μία από τις τεχνικές που βοηθούν ενσωματώνοντας τα στοιχεία της
ενθάρρυνσης, παρακίνησης και προτροπής είναι η Προτρεπτική Συνέντευξη (Motivational Interview)
που βοηθά στην κινητροδότηση του ασθενή. Ο ορισμός της Προτρεπτικής Συνέντευξης έχει εξελιχθεί
και επαναπροσδιοριστεί εκ νέου – ο πλέον πρόσφατος έχει ως εξής:
«[Πρόκειται για] μια συνεργατική, προσωποκεντρική μορφή καθοδήγησης με σκοπό την εκμαίευση και
την ενίσχυση των κινήτρων για αλλαγή.» (Miller, and Rollnick, 2009).
Τόσο η εστιασμένη στον ασθενή φροντίδα όσο και η επιτυχημένη υλοποίηση της προτρεπτικής
συνέντευξης προϋποθέτουν μια ουσιαστική σχέση που θα πρέπει να αναπτύξει ο ιατρός με τον ασθενή
του.

1.2 Επίκαιρα ερωτήματα που θα πρέπει να απαντήσει το παρόν βιβλίο

Τα παρακάτω ερωτήματα, που έθεσε από το 1960 ο Richard Η. Βlum στην εισαγωγή του βιβλίου του
«The Management of the Doctor-Patient Relationship», επιλέχθηκαν όχι μόνο για τη διαχρονικότητά
τους αλλά και γιατί θα πρέπει να οδηγήσουν τον αναγνώστη σε προβληματισμό και αναζήτηση
πρακτικών λύσεων:
(α) Γιατί θα πρέπει να απασχολεί τον ιατρό η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε αυτόν και τον ασθενή
του;
(β). Γιατί ο ιατρός θα πρέπει να μεριμνά για την πρόληψη της δυσαρέσκειας του ασθενή του;
12

Θα πρόσθετα και ένα τρίτο ερώτημα: Τι είδους δεξιότητες θα πρέπει να αποκτήσει ο ιατρός από την
προπτυχιακή εκπαίδευσή του, ώστε να είναι ικανός να ικανοποιεί τις προσδοκίες και τις επιθυμίες του
ασθενή και ποια είναι η κατάλληλη συνεχής επαγγελματική εκπαίδευση, ο επαγγελματισμός που
αναφέρεται στη βιβλιογραφία; (British Medical Association, 2013) Βάσει των παραπάνω, σκοπός
αυτού του συγγράμματος είναι να βοηθήσει τον φοιτητή και τον νέο ιατρό να αναγνωρίσει τις
στάσεις, τις προσδοκίες, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του ασθενή και να εξετάσει τους παράγοντες οι
οποίοι μπορούν να οδηγήσουν στη δυσαρέσκεια του ασθενή από τη μεταξύ τους συνάντηση. Αν και
αρκετοί ιατροί αναπτύσσουν φυσικές δεξιότητες όσον αφορά τη διαχείριση του ασθενή, με
αποτέλεσμα να ξεκινούν από μια καλή αφετηρία, εντούτοις, κρίνεται αναγκαία η εκπαίδευση και η
πληροφόρησή τους σε θέματα που αφορούν την ψυχολογία του αρρώστου και τα προβλήματα που
αναδύονται από τη μεταξύ τους σχέση (Koos, 1955) και αυτό υπογραμμίζεται από πολλά χρόνια πριν.

Ανάμεσα επίσης στους στόχους αυτού του έργου είναι η διερεύνηση και η καταγραφή του πλαισίου
στο οποίο αναπτύσσεται η σχέση ιατρού-ασθενή στην Ελλάδα. Δεν υπάρχουν πολλές σχετικές μελέτες
στη χώρα μας, ενώ αρκετά είναι τα σημεία τα οποία χρειάζονται περισσότερο φως, μελέτη, ανάλυση
και ερμηνεία.

1.3 Προτάσεις – ισχυρισμοί που κατεύθυναν τη συγγραφή του βιβλίου

Τη συγγραφή αυτού του βιβλίου κατεύθυναν οι παρακάτω προτάσεις και ισχυρισμοί, που αναφέρονται
στο κλασσικό έργο του Koos (1955):

1. «Η σχέση ιατρού-ασθενή έχει σημαντική επίδραση στη διάγνωση και τη θεραπεία της νόσου.
2. Η πρόληψη της δυσαρέσκειας του ασθενή είναι σημαντική τόσο για την αποτελεσματικότητα της
παρεχόμενης ιατρικής φροντίδας όσο και για την ευτυχία του ιατρού και του ασθενή.
3. Οι ιατροί επιθυμούν όχι μόνο να παρέχουν τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη για την υγεία των
ασθενών τους, αλλά και να ικανοποιηθούν οι ίδιοι από τις προσπάθειες που καταβάλλουν.
4. Ο ιατρός, προσφέροντας φροντίδα στον ασθενή, επιθυμεί να απολαμβάνει προσωπική
ευχαρίστηση από την επαγγελματική ζωή του.
5. Η βασική αξίωση για μια καλή σχέση ιατρού-ασθενή είναι ο αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ δύο
ώριμων ανθρώπων, καθένας από τους οποίους ενεργεί με κατανόηση και συμπάθεια για τις
προσπάθειες που καταβάλλει, τις δοκιμασίες που περνά και τα εμπόδια που συναντά ο άλλος.»

Στις παραπάνω «αξιώσεις» μπορούμε να προσθέσουμε και τις ακόλουθες παραδοχές ή προϋποθέσεις,
που απαιτούνται για την αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ ιατρού-ασθενή και τις οποίες
13

δανειζόμαστε από τους Kurtz, Silverman και Draper και το βιβλίο τους «Teaching and Learning
communication skills in Medicine» (1998):
 «Η επικοινωνία είναι μια ουσιώδης δεξιότητα απαραίτητη για την τεκμηρίωση της κλινικής
επάρκειας.
 Η επικοινωνία είναι μια δεξιότητα που μπορούμε να διδαχτούμε και θα πρέπει να φροντίζουμε
ώστε αυτό να γίνεται με αποτελεσματικό τρόπο.
 Η διδασκαλία των δεξιοτήτων επικοινωνίας δεν ταυτίζεται με τη μάθησή τους.
 Οι εκπαιδευτές θα πρέπει να γνωρίζουν το αντικείμενο και τον τρόπο διδασκαλίας των
δεξιοτήτων επικοινωνίας.
 Η διδασκαλία και η μάθηση των δεξιοτήτων επικοινωνίας θα πρέπει να βασίζονται στην
τεκμηρίωση.
 Απαιτείται ενιαία προσέγγιση στη διδασκαλία των δεξιοτήτων επικοινωνίας στη γενική/
οικογενειακή ιατρική και στις άλλες ιατρικές ειδικότητες
 Είναι δυνατή μια ενιαία προσέγγιση για τη διδασκαλία των δεξιοτήτων επικοινωνίας.
 Είναι αναγκαία μια συντονισμένη προσέγγιση στη διδασκαλία των δεξιοτήτων επικοινωνίας,
μέσα από την προπτυχιακή εκπαίδευση, την εκπαίδευση στην ειδικότητα και τη συνεχιζόμενη
ιατρική εκπαίδευση.»

1. 4 Συνοπτική παρουσίαση των κεφαλαίων

Στα πρώτα κεφάλαια του έργου (Κεφάλαιο 2), ο αναγνώστης καλείται να ακολουθήσει την πορεία του
ασθενή από την αρχική εμπειρία της βίωσης συμπτωμάτων μέχρι την απόφαση να επισκεφθεί τον
ιατρό, την επίσκεψη στο ιατρείο και τη συνάντησή του με τον ιατρό. Η σημασία των εννοιών της
συναίσθησης και της συμπόνιας στον χώρο της υγείας θα αναδειχθεί στο Κεφάλαιο 6. Έννοιες στενά
συνυφασμένες με τον τρόπο διαχείρισης του ίδιου του ασθενή και της οικογένειάς του περιγράφονται
στο Κεφάλαιο 7. Η αξιολόγηση της σχέσης ιατρού-ασθενή και των εργαλείων μέσω των οποίων αυτή
θα διενεργηθεί θα είναι το αντικείμενο του Κεφαλαίου 8. Ακολουθεί, στο Κεφάλαιο 9, η συζήτηση για
ένα μοντέλο φροντίδας υγείας εστιασμένο στον άνθρωπο και στον ασθενή. Πρακτικές οδηγίες κάτω
από μια σφαιρική ανάλυση της υφιστάμενης γνώσης αναφορικά με τη σχέση ιατρού-ασθενή
παρατίθενται στο Κεφάλαιο 10, ενώ η ανάδειξη των δικαιωμάτων του ασθενή αποτελεί την
κατακλείδα του παρόντος πονήματος και παρουσιάζεται στο Κεφάλαιο 11.

Βιβλιογραφικές αναφορές
14

Blum, R.H., (1958). Hospitals and Patient Dissatisfaction. California Medical Association, San
Francisco.

Blum, R.Η., (1960). The Management of the Doctor-Patient Relationship. Mc Graw-ΗiΙΙ Book
Company, Inc eds, New York, Toronto, London.

Blum, R.Η., (1966). Physician-Patient Relationships, Survey and Action. California Medical
Association, San Francisco.

British Medical Association, (2013). Examining professionalism BMA discussion paper and member
consultation. British Medical Association.

Institute of Medicine, (2001). Crossing the Quality Chasm: a new health system for the 21st century.

Kentikelenis, A., Karanikolos, M., Papanicolas. I., Basu, S., McKee, M., Stuckler, D., (2011). Health
effects of financial crisis: omens of a Greek tragedy, The Lancet, 378, (9801): 1457–1458

Koos, Ε., (1955). "Metropolis-What City People Think of their Medical Services, Am. J. Public Health,
45, (12):1551-1557.

Kurtz, S., Silverman, J., Draper, J., (1998). Teaching and Learning Communication Skills in Medicine.
Radcliffe Medical Press, Oxon.

Lionis, C., Papadakis S., Tatsi, C., Bertsias, A., Duijker, G., Mekouris, P. B., Boerma, W., Schäfer, W.,
(2015). Informing primary care reform in Greece: patient expectations and experiences (the
QUALICOPC study). Submitted to BMC Health Services Research for publication.
Miller, W.R., Rollnick, S., (2009). Ten things that Motivational Interviewing is not. Behavioural and
Cognitive Psychotherapy, 37, 129--140

Schäfer, W.L.A., Boerma, W. G.W., Murante, A.M., Sixma, H.J.M., Schellevis, F.G., Groenewegen,
P.P., (2015). Assessing the potential for improvement of primary care in 34 countries: a cross-sectional
survey, Bull World Health Organ, 93:161–168.

PRNewswire, (2011, July 14). Patients Around the World are Not Happy with Their Physicians,
Feeling Disrespected, Hurried through Visits and Shut out of Treatment Decisions, Διαθέσιμο στο
http://www.prnewswire.com/news-releases/patients-around-the-world-are-not-happy-with-their-
physicians-feeling-disrespected-hurried-through-visits-and-shut-out-of-treatment-decisions-
125559353.html [τελευταία πρόσβαση 8/8/2015]
15

Φιλαλήθης ΑΕ, (1990). Η υγεία και η χρήση υπηρεσιών σε ένα Δήμο: Η έρευνα των Αρχανών.
Εργαστήριο Προγραμματισμού Υγείας, Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο
Κρήτης, Ερευνητική 'Έκθεση αρ. 1, Ηράκλειο.
16
17

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΙΑΤΡΟΣ-ΑΣΘΕΝΗΣ: Η ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Γ. Ασπράκη, Χ. Λιονής και Ε. Πιτέλου

2.1 Ο ορισμός του νοσήματος και της αρρώστιας – μια κοινωνικοανθρωπολογική προσέγγιση

Αφού η σχέση ιατρού—ασθενή βασίζεται στην πεποίθηση του δεύτερου ότι νοσεί, είναι απαραίτητο
να συζητήσουμε πρώτα για το τι είναι αρρώστια. Είναι σημαντικό, στο σημείο αυτό, να διακρίνουμε
τη διαφορά ανάμεσα στην υποκειμενική και την αντικειμενική περιγραφή της διαταραχής της υγείας,
η οποία στην αγγλική γλώσσα αποδίδεται με τους όρους «illness» και «disease». Έτσι, ενώ οι όροι
«νόσος» ή «νόσημα» (disease) αφορούν τη «νοσηρή κατάσταση του σώματος» και αναφέρονται στη
βιολογική διαδικασία, η οποία χρησιμοποιείται από τους επιστήμονες ως επεξηγηματικό μοντέλο για
την αρρώστια, ο όρος αρρώστια (illness) αναφέρεται στην προσωπική εμπειρία του ασθενή για τη
φυσική ή ψυχολογική διαταραχή που βιώνει (Whinney, 1981). Επιπρόσθετα, ο όρος «ασθένεια»
(sickness) αναφέρεται στο κοινωνικό προσδιοριστικό στοιχείο της ασθένειας, προκειμένου να
δηλωθεί ο περιορισμός της ικανότητας ανταπόκρισης στις κοινωνικές λειτουργίες εξαιτίας νόσου ή
αρρώστιας (Slikkerveer, 1990).

Σε άρθρο του καθηγητή Λ. Σπάρου γίνεται αναφορά και στην έννοια της νοσηρότητας, η οποία
ορίζεται ως «η συχνότητα των νόσων και η ένταση των νοσογόνων επιδράσεων σε ανθρώπινους
πληθυσμούς». Το νόσημα, όπως έχει προαναφερθεί, εξηγεί επιστημονικά την αρρώστια ως διαταραχή
της υγείας με αρχή, διάρκεια και πέρας, ενώ η ο όρος περίπτωση νοσήματος (case of disease)
συνιστά συμβάν με το άτομο να αποτελεί τον ξενιστή. Οι έννοιες του συμβάντος και της κατάστασης
υγείας διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τον χρόνο εμφάνισής τους και τη διάρκειά τους, με το συμβάν
να λαμβάνει χώρα σε βάθος χρόνου και την κατάσταση να υφίσταται σε συγκεκριμένο χρονικό
σημείο (Σπάρος, 2001).

Στην ίδια κατεύθυνση, ο Denton (1978) προσδιορίζει τον βασιζόμενο στην κλινική παρατήρηση και
στα επαγγέλματα υγείας ορισμό της διαταραχής της υγείας ως αντικειμενικό (objective), ενώ τον
βασιζόμενο στους αρρώστους (άτομα) ως υποκειμενικό (subjective). Από τα παραπάνω γίνεται
κατανοητό ότι το νόσημα και η αρρώστια δεν ταυτίζονται πάντα. Άτομα με αδιάγνωστη,
18

συμπτωματική νόσο δεν είναι άρρωστα, ενώ άτομα που παραπονούνται για διάφορα συμπτώματα και
αισθάνονται άρρωστα μπορεί να μην έχουν νόσημα. Ακόμα και όταν υπάρχει νόσος, δεν εξηγεί πάντα
το είδος και την ένταση των συμπτωμάτων, καθώς ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζουν πάντα την
έκταση της ιστικής βλάβης, εξαρτώμενα και από την προσωπική εκτίμηση της νόσου (Whinney,
1981).

Η αρρώστια δεν είναι μια απλή κατάσταση των ατόμων αλλά μια κοινωνική διαδικασία
συνοδευόμενη από έναν ειδικό τύπο συμπεριφοράς, γνωστής ως «συμπεριφορά αρρώστιας» (illness
behavior) (Slikkerveer, 1990). Έχουν διατυπωθεί αρκετές απόψεις και η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει
διάφορα στάδια τα οποία βιώνει ο άρρωστος.

Σύμφωνα με τον Bank και του συνεργάτες του (Bank, 1973), το άτομο, μετά την αναγνώριση των
συμπτωμάτων της αρρώστιας του, αποδέχεται τον ρόλο του ασθενή (sick role). Καθώς περιορίζονται
οι κοινωνικοί ρόλοι του, αναζητά βοήθεια από τον ιατρό ή τους επαγγελματίες υγείας, καταλήγοντας
να ενδυθεί τον ρόλο του αρρώστου.

Ο Parsons (1950) διατύπωσε τέσσερα αξιώματα σχετικά με τον ρόλο του ασθενή ως εξής:
 Το πρόσωπο δεν είναι υπεύθυνο για την υιοθέτηση του ρόλου του ασθενή.
 Ο ασθενής εξαιρείται από την εκτέλεση κάποιων από τα φυσιολογικά κοινωνικά
καθήκοντα.
 Ο ασθενής να προσπαθεί να γίνει καλά. Ο ρόλος του ασθενή αποτελεί μια προσωρινή
φάση.
 Προκειμένου να γίνει καλά, ο ασθενής έχει ανάγκη να αναζητήσει και να διερευνίσει την
κατάλληλη ιατρική φροντίδα.

Σύμφωνα με τον Anderson, η αποδοχή της ύπαρξης νοσήματος παρακινεί μια διαδικασία απόδοσης
ευθυνών, που φέρνει στην επιφάνεια τις ανησυχίες του ατόμου αναφορικά με τον τρόπο ζωής του και τις
σχέσεις του με την κοινότητα, το ευρύτερο περιβάλλον και τον κόσμο, προκαλώντας το να εξηγήσει τον
σκοπό της διαταραγμένης λειτουργίας του (Anderson, 2000).

Ο Suchman αναφέρει ότι μεταξύ αρρώστιας και ιατρικής φροντίδας μεσολαβούν πέντε στάδια
(Suchman, 1965): η εμπειρία του συμπτώματος, η υπόθεση του ρόλου του αρρώστου, η επαφή με τον
ιατρό, ο εξαρτημένος -από τον ιατρό- ρόλος του νοσούντος, η ανάρρωση και η αποκατάσταση. Σύμφωνα με
τον Pryce, η διαδικασία ερμηνείας των συμπτωμάτων από το άτομο που τα βιώνει επηρεάζεται από την
19

προσωπική εμπειρία, από προηγούμενα βιώματα, καθώς και από τον τρόπο που αυτή προκύπτει από
την παρατήρηση του εαυτού και των άλλων, την προβολή ιδεών και προτύπων από τα μέσα μαζικής
ενημέρωσης (κατασκευή ιστοριών ασθένειας, «επαφή» με την επιστημονική αλήθεια), την οικογένεια, τον
πολιτισμό και το φύλο (Pryce).

Από τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό ότι, αμέσως μετά την εμπειρία των πρώτων συμπτωμάτων, το
άτομο καλείται να αποφασίσει, πρώτα απ' όλα, εάν έχει κάποια αρρώστια ή όχι, και, εάν ναι, να επιλέξει σε
ποια ενέργεια θα προβεί. Ο ορισμός (αντίληψη) της αρρώστιας από το ίδιο το άτομο εξαρτάται κύρια από
την αναγνώριση και αξιολόγηση των βιούμενων συμπτωμάτων του. Αυτή η προσέγγιση της κατάστασης της
υγείας από το ίδιο το άτομο αποτελεί ένα είδος αυτοεκτίμησης και αυτοδιάγνωσης, και επηρεάζεται από
κοινωνικούς, ψυχολογικούς και βιολογικούς παράγοντες (Blum, 1960). Συνήθως, το ίδιο το άτομο είναι αυτό
που κάνει την πρώτη διάγνωση, βασιζόμενο στα σωματικά του ενοχλήματα, με κάποιες εξαιρέσεις όπως, για
παράδειγμα, τα σοβαρά ατυχήματα, και οι επείγουσες έκτακτες περιπτώσεις όπου το άτομο γίνεται ξαφνικά τόσο
αδύναμο ώστε είναι ανίκανο να πάρει το ίδιο την απόφαση για θεραπεία ή έστω να ειδοποιήσει ιατρό, με
αποτέλεσμα κάποιο άλλο άτομο να παίρνει πρωτοβουλίες και αποφάσεις σχετικά με τη θεραπεία του. Επίσης,
στις εξαιρέσεις προστίθενται τα παιδιά, τα οποία μπορούν κάποιες φορές να αναφέρουν συμπτώματα ή να
εμφανίζουν σημεία οργανικής διαταραχής, αλλά οι γονείς τους είναι εκείνοι που παίρνουν τις αποφάσεις εάν τα
συμπτώματα αυτά συνιστούν ή όχι αρρώστια. Τέλος, υπάρχουν και άτομα τα οποία δεν βιώνουν συμπτώματα,
αλλά ενημερώνονται για την παρουσία ενός, για παράδειγμα, προβλήματος υγείας από τον ιατρό στο πλαίσιο μιας
τυχαίας ιατρικής εξέτασης ή ενός ατομικού ή ομαδικού προσυμπτωματικού ελέγχου.

Ο ρόλος του ασθενή αξίζει να μελετηθεί και για άλλον ένα λόγο: από αυτόν απορρέουν δικαιώματα και
υποχρεώσεις. Σύμφωνα με τον Parsons (1950), τέτοια δικαιώματα είναι η απαλλαγή από τους φυσιολογικούς
κοινωνικούς ρόλους και τις αντίστοιχες υποχρεώσεις, καθώς και η απαλλαγή από την ευθύνη για την κατάστασή
του. Αναζητώντας ιατρική βοήθεια, ο ασθενής καλεί τον ιατρό να νομιμοποιήσει την απαλλαγή αυτή και, κατ’
επέκταση, την ευθύνη για την κατάστασή του. Οι υποχρεώσεις του είναι η επιθυμία της γρήγορης ανάρρωσης (η
ασθένεια δεν είναι κοινωνικά αποδεκτή), η αναζήτηση ιατρικής γνώμης και η συνεργασία του στη θεραπεία.

2.2 Η αναγνώριση της αρρώστιας από τον ασθενή - τι την προσδιορίζει;

Η σχέση ιατρού-ασθενή φαίνεται να επηρεάζεται σημαντικά από τις αξίες και τις πεποιθήσεις του ασθενή.
Ιδιαίτερα, οι αποφάσεις που λαμβάνονται αναφορικά με τη θεραπευτική προσέγγιση του ατόμου ενδέχεται να
20

έχουν και αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του, όταν υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης και αμφισβήτηση της
προτεινόμενης θεραπείας ή φόβος για το σύστημα υγείας γενικότερα (Fong, Surg Anat, Longnecker 2010).

Ο ορισμός της αρρώστιας ποικίλλει από λαό σε λαό και από άτομο σε άτομο. Παρακάτω θα συζητηθούν οι
παράγοντες που επηρεάζουν τον ορισμό της αρρώστιας, όπως αυτή δίνεται, όπως προαναφέραμε, από
το ίδιο το άτομο και όχι από τον ιατρό. Οι παράγοντες αυτοί διακρίνονται σε πολιτιστικούς, κοινωνικό-
οικονομικούς και ψυχολογικούς, και είναι σημαντικό να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν κατάλληλα,
ώστε το άτομο να κατανοήσει και να αποδεχθεί τη σημασία και τα οφέλη της προτεινόμενης θεραπείας Ο ιατρός
οφείλει να κατανοήσει τον τρόπο που ο ασθενής αντιλαμβάνεται την αρρώστια, με βάση τις εμπειρίες και τις
προσδοκίες του, και να επεξηγήσει στον ασθενή το πρόβλημα από τη δική του οπτική, ώστε να έρθει σε τελική
συμφωνία μαζί του, εξασφαλίζοντας την επιτυχία στη μεταξύ τους επικοινωνία και, κατ’ επέκταση, τη λήψη των
κατάλληλων αποφάσεων για την καλύτερη έκβαση της υγείας του ασθενή (Fong, Surg Anat, Longnecker,
2010).

Η συζήτηση για τον ορισμό και τους προσδιοριστές του νοσήματος έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι
προσδιορισμοί αυτοί σχετίζονται με τη συμπεριφορά υγείας, την οποία μπορούμε να κατανοήσουμε,
ακόμα και να προβλέψουμε, με τη συμβολή θεωρητικών προσεγγίσεων από την κοινωνική και γνωσιακή
ψυχολογία. Πιο αναλυτικά, η θεωρία της προσχεδιαζόμενης συμπεριφοράς (Theory of Planned
Behavior/TPB) του Ajzen (1991) χρησιμοποιείται ευρύτατα σήμερα στην πρόβλεψη της σκόπιμης
ανθρώπινης συμπεριφοράς και αποτελεί σημαντικό εργαλείο στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο
μπορεί να αλλάξει η συμπεριφορά. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, οι ενέργειες του ατόμου καθοδηγούνται
από τις τρεις ακόλουθες θεωρήσεις: στάσεις (πεποιθήσεις για πιθανές συνέπειες συμπεριφοράς και
ενδεχόμενες θετικές ή αρνητικές κριτικές), κανονιστικές πεποιθήσεις (πεποιθήσεις για τις προσδοκίες των
άλλων) και πεποιθήσεις αντιλαμβανόμενου ελέγχου (ικανότητα και βεβαιότητα του ατόμου να εκδηλώσει
μια συγκεκριμένη συμπεριφορά υπό το πρίσμα εξωτερικών ή εσωτερικών παραγόντων που διευκολύνουν,
ή όχι, την εκτέλεση της συμπεριφοράς). Η πρόθεση της συμπεριφοράς διαμορφώνεται από τον συνδυασμό
των τριών αυτών θεωρήσεων, με γενικό κανόνα ενίσχυσης της πρόθεσης εκτέλεσης της συμπεριφοράς,
όταν η στάση και η κοινωνική πίεση είναι περισσότερο ευνοϊκές και ο αντιλαμβανόμενος έλεγχος
αυξημένος. Είναι πρόδηλο ότι στη θεωρία αυτή ιδιαίτερο ρόλο κατέχουν οι πεποιθήσεις (beliefs) που
αποτελούν το υπόβαθρο των στάσεων (attitudes). Παρακάτω γίνεται μια σύντομη αναφορά σε πεποιθήσεις
που έχουν διαμορφωθεί κάτω από την επίδραση ιστορικών, θρησκευτικών ή επιστημονικών δεδομένων.

2.2.1 Πολιτισμικοί παράγοντες

21

“Culture acts as a template for the organization of social and psychological processes, much as a
genetic system provides such a template for the organization of organic processes.”
Geertz, 1973. The interpretation of cultures.

Ο πολιτισμός (culture) διαδραματίζει, ίσως, τον σημαντικότερο ρόλο στη διαμόρφωση των στάσεων σε σχέση
με την αρρώστια και την υγεία του πληθυσμού. Ο όρος «πολιτισμός» χρησιμοποιείται εδώ με την
ανθρωπολογική έννοιά του και δηλώνει ένα σύμπλεγμα γλώσσας, ηθών, εθίμων, «πιστεύω» κ.ά., το οποίο
κληρονομείται από γενιά σε γενιά (Blum, 1960). Μέσα στο δοσμένο πλαίσιο, τα άτομα έχουν τη δυνατότητα
της συνειδητής και ορθολογικής επιλογής, βάσει της οποίας λαμβάνουν αποφάσεις για τη συμπεριφορά
τους σχετικά με την υγεία και την ασθένεια.

2.2.2 Ιστορικά αναπτυγμένες πεποιθήσεις

Εν συνεχεία, θα εξετάσουμε πεποιθήσεις και στάσεις που έχουν την αφετηρία ή το υπόβαθρό τους σε
ιερατικές, θρησκευτικές ή άλλες αντιλήψεις που βασίζονται στην επιστημονικά θεμελιωμένη γνώση.

Ιερατικές πεποιθήσεις: Είναι γνωστό ότι ο άνθρωπος στα πρώτα χρόνια της ζωής του θεωρούσε
αντικείμενα στη φύση, όπως η πέτρα ή τα δένδρα, αλλά και τα φυσικά φαινόμενα, όπως η καταιγίδα, ως
περικλείοντα ζωή και βούληση, με τις έννοιες της γέννησης, της ζωής, της αρρώστιας και του θανάτου να
είναι ανεξήγητες. Από τις αντιλήψεις αυτές πήγαζε και η πεποίθηση ότι η αρρώστια οφειλόταν είτε σε μια
πνευματική δύναμη, η οποία εισερχόταν στο ίδιο το άτομο, ή σε κάποια άλλη μεγαλύτερης ισχύος δύναμη,
προερχόμενη από άλλο άτομο ή τον δαίμονα. Έτσι, υπό τον φόβο του θανάτου, η θεραπεία της
αρρώστιας εστιάστηκε στην προσπάθεια εξουδετέρωσης των πνευμάτων αυτών, είτε μέσω συμφωνίας με
τον δαίμονα είτε μετά από επίκληση καλοκάγαθων δυνάμεων (θεοτήτων). Αποτέλεσμα της επικράτησης
τέτοιων αντιλήψεων ήταν η εμφάνιση των μάγων που εξιλέωναν τα πνεύματα χρησιμοποιώντας
μαγικές μεθόδους ή συγκρούονταν με τα κακά πνεύματα που προκαλούσαν την αρρώστια (Blum, 1960).

Αυτές οι ιερατικές-μαγικές δοξασίες δεν συναντώνται μόνο στον πρωτόγονο άνθρωπο αλλά και σε όλες τις
επόμενες περιόδους. Στη Μινωική περίοδο, η επίκληση του θείου για την ίαση της ασθένειας ή την
αποτροπή του κακού περιλάμβανε τις επωδές (ξόρκια), τους εξορκισμούς, τη χρήση περιάπτων (φυλακτών)
και σφραγίδων και τους εξαγνισμούς (νερά καθαρμών) (Pryce). Επίσης, η εύρεση πλήθους πήλινων
ανθρωπόμορφων αναθημάτων καθώς και ομοιωμάτων ανθρώπινων μελών, που προσομοιάζουν τα
22

σημερινά τάματα, υποδεικνύει την ανάθεσή τους λόγω της πίστης για ίαση (Μπουλώτης 1986). Η
επωδή, που είναι γνωστή σήμερα στην Ελλάδα ως ξόρκι και στην Κρήτη ως γητειά, αποτελεί ένα είδος
μαγικής ρήσης που απευθύνεται σε δαιμονικές δυνάμεις ως θεραπευτικό μέσο της ασθένειας. Τα
φυλακτά, αντικείμενα κατασκευασμένα από διάφορα υλικά (χρυσό, ασήμι, λίθους κλπ.), τα κρεμούσαν
οι άνθρωποι στο λαιμό τους για να προστατευθούν από τις αρρώστιες και τα άλλα κακά. Οι σφραγίδες
αντιπροσώπευαν την κυριότητα κάποιου αντικειμένου ή την αυθεντικότητα κάποιου προϊόντος (Pryce).
Κατά τον Μεσαίωνα, η ισχυρή επίδραση της Εκκλησίας είχε σαν αποτέλεσμα την ερμηνεία των
ψυχικών και σωματικών ασθενειών ως απόρροια δαιμονικών ενεργειών και μαγισσών.

Στη σημερινή εποχή, οι πρωτόγονες αντιλήψεις και δεισιδαιμονίες δεν έχουν εξαλειφθεί, αλλά διατηρούνται
με διάφορες μορφές σε αρκετά μέρη του κόσμου. Συχνές είναι οι αναφορές για το «μάτιασμα», ή
βασκανία, ιδιαίτερα στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Η ιερατική-μαγική αυτή αντίληψη
συναντάται, επίσης, στη στάση και στη συμπεριφορά των αρρώστων απέναντι στον ιατρό.
Παρατηρείται όταν ο άρρωστος ζητά επίμονα από τον ιατρό να του γράψει μια συνταγή, δηλαδή κάποιο
φάρμακο, από το οποίο αυτός περιμένει τη θεραπεία. Η ερώτηση «δεν θα μου γράψετε τίποτε να πάρω,
γιατρέ;» ως και το σχόλιο «ο γιατρός δεν μου 'δωσε τίποτε, πώς θα γίνω εγώ καλά χωρίς φάρμακο;»
ακούγονται πολύ συχνά, υποδεικνύοντας ότι, ακόμα και στις μέρες μας, οι ασθενείς επιθυμούν κάποιο
«μαγικό». Ομοίως, οι ιατροί, μερικές φορές, πιστεύουν ότι θα πρέπει να αποτελούν τη μοναδική πηγή
θεραπείας για τους ασθενείς τους και θεωρούν οποιαδήποτε άλλη μορφή θεραπείας «ψεύτικη».

Ο Δρ. Goldman σε σχετική μελέτη διερεύνησε τη στροφή των ασθενών σε εναλλακτικές

θεραπείες, σε περιπτώσεις που είτε υποβλήθηκαν σε αποτυχημένες θεραπείες από τον γενικό ιατρό
τους ή όταν ο ιατρός τους είχε προσβλητική συμπεριφορά απέναντι σε όσους είχαν διαφορετική
άποψη σχετικά με τη φροντίδα τους (https://anthrohealthhealing.wordpress.com/tag/naturopathy). Ωστόσο,
η επιστήμη της ανθρωπολογίας υποστηρίζει ότι κάποιες παραδοσιακές, εναλλακτικές θεραπείες
ενδεχομένως έχουν ψυχοκοινωνιολογική επίδραση στους ασθενείς, δημιουργώντας την αίσθηση της
σωματικής και πνευματικής θεραπείας. Πρόκειται για το «φαινόμενο placebo», το οποίο δεν μπορεί
να αποτελέσει μέθοδο θεραπείας, καθώς δεν αποδεικνύεται επιστημονικά
(https://anthrohealthhealing.wordpress.com/tag/naturopathy).

Τέλος, τη μαγική σκέψη των αρρώστων μπορούμε ακόμη να την αντιληφθούμε στις περιπτώσεις εκείνες που
οι ασθενείς κατηγορούν τους ιατρούς τους ότι δεν τους έκαναν καλά (Blum, 1960). Ο ιατρός δέχεται τις
κατηγορίες αυτές, αφού θεωρείται από τους αρρώστους ως ένας μάγος. Το σχόλιο «Ο ιατρός δεν
23

κατάφερε να με θεραπεύσει», το οποίο συχνά ακούμε στους διαδρόμους των δομών υγείας, πιθανόν
αντανακλάται η αρχέγονη πεποίθηση ότι ο ιατρός μπορεί να ελέγξει την αρρώστια ή αφήνει να εννοηθεί ότι
μερικοί ασθενείς πιστεύουν ότι ο ιατρός τους ήθελε να είναι άρρωστοι.

Θρησκευτικές πεποιθήσεις: Η βασισμένη στις θρησκευτικές πεποιθήσεις των ατόμων ερμηνεία της
αρρώστιας θεωρεί τις σωματικές διαταραχές ως προμελετημένη παρέμβαση θεότητας (Blum, 1960). Η
πεποίθηση αυτή, η οποία αποτελεί προϊόν της ανάπτυξης του μονοθεϊσμού και της θρησκευτικής ηθικής,
μοιάζει με τις προηγούμενα αναπτυγμένες ιερατικές-μαγικές αντιλήψεις περί αρρώστιας, σύμφωνα με τις
οποίες η αρρώστια είναι ένα αυστηρά προσωπικό γεγονός και αντιπροσωπεύει το ενδιαφέρον κάποιου
παράγοντα που βρίσκεται έξω από τον ασθενή. Σύμφωνα με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, η ασθένεια
αποτελεί ένα δώρο από τον θεό και ένα σημάδι της εκτίμησης ή της μομφής του. Επίσης, μπορεί να
θεωρηθεί ως μια δοκιμασία που στέλνεται από τον θεό σε ένα άτομο, με σκοπό να δοκιμάσει την
καρτερία ή την αντοχή του, ή και ως τιμωρία για την ηθική ή την πνευματική έκπτωση του, καθώς και
για τις αμαρτίες του.

Αποτέλεσμα των αντιλήψεων αυτών είναι ο άρρωστος να καταφεύγει στην προσευχή, στον ιερέα ή
στην εκκλησία, μετανοώντας για τις αμαρτίες που έκανε και που θεωρεί υπεύθυνες για την τιμωρία του
και ζητώντας «συγχώρεση» από τον θεό. Οι θρησκευτικές αντιλήψεις, στις μέρες μας, είναι συχνά
αναμεμιγμένες με ανάλογες ιερατικές-μαγικές, όπως στην περίπτωση των «ταμάτων» (επάργυρων,
επίχρυσων). αφιερωμάτων (αναθημάτων), δηλαδή, που απεικονίζουν μορφές ανθρωπίνου σώματος,
μέλους ή οργάνου και εναποτίθενται στις εικόνες Αγίων. Τα «ταξίματα» αυτά φαίνεται ότι έλκουν την
καταγωγή τους από τα αρχαία ελληνικά αναθήματα, τα οποία πρόσφεραν οι ασθενείς στα Ασκληπιεία.

Επιστημονικές πεποιθήσεις - Η ιστορική εξέλιξη τους: Με την πάροδο των ετών και την εξέλιξη
της επιστήμης, η ανθρώπινη σκέψη γίνεται πλέον ορθολογική. Ο άνθρωπος, τώρα, ασπάζεται την
ορθολογική και επιστημονική άποψη σχετικά με τη νόσο, υιοθετώντας τις καινούριες ανακαλύψεις της
ιατρικής επιστήμης. Η επιστημονική προσέγγιση της νόσου έρχεται σε ισχυρή αντίθεση με αυτές που
βασίζονται σε ιερατικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις και αποτελεί εξέλιξη των τελευταίων εκατό
ετών, αν και αξίζει να σημειωθεί ότι η ορθολογική προσέγγιση σχετικά με την προέλευση των
αρρώστιας, την ταξινόμησή της και τη θεραπεία της τέθηκε μετά από συστηματική ανάλυση από τον
Ιπποκράτη και τον Αριστοτέλη (Blum, 1960).

Οι επιστημονικές αυτές πεποιθήσεις σχετικά με τη φύση της αρρώστιας ακολούθησαν τις συνεχείς
εξελίξεις-αλλαγές της ιατρικής επιστήμης. Στις αρχές του 19ου αιώνα, η συγκέντρωση αρρώστων στα
24

νοσοκομεία δίνει ώθηση στην κλινική παρατήρηση, στην περιγραφή της αρρώστιας και στην
ταξινόμησή της με την προσοχή να μετατοπίζεται από το άρρωστο άτομο στην αρρώστια (Doyal, 1979).
Κατά τα μέσα του 19ου αιώνα, προοδευτικά και ως αποτέλεσμα της μελέτης των παθολογοανατομικών
διεργασιών της νόσου, αρχίζει η θεώρησή της όχι ως μιας ενιαίας συνολικής ς του οργανισμού αλλά
ως αποτελέσματος μιας εντοπισμένης βλάβης (Τριχόπουλος, 1982). Πλέον, στο δεύτερο μισό του
19ου αιώνα, η νόσος θεωρείται αποτέλεσμα διαταραγμένης παθοφυσιολογικής λειτουργίας και
σταδιακά, λοιπόν, αναπτύσσεται η θεωρία της συγκεκριμένης αιτιολογίας νοσημάτων, που βασίζεται
κυρίως στα βιολογικά χαρακτηριστικά της νόσου.

Νοσήματα, όμως, όπως η καρδιαγγειακή νόσος, ο καρκίνος και οι ψυχικές διαταραχές δεν
μπορούσαν να εξηγηθούν με βάση αυτή τη θεωρία. Έτσι, πλήθος επακόλουθων επιδημιολογικών
μελετών συσχέτισαν την αρρώστια με διάφορους παράγοντες, όπως οι συνήθειες του ατόμου
(διατροφή, κάπνισμα, κατανάλωση οινοπνεύματος), το επαγγελματικό και εργασιακό περιβάλλον κλπ.
Έτσι, βαθμιαία, η θεώρηση της αιτιότητας στην επιδημιολογία (αλλά και στην προληπτική ιατρική)
απέκτησε στοχαστικό (πιθανολογικό) χαρακτήρα, οδηγώντας τελικά στην ανάπτυξη διάφορων
σχηματικών αιτιολογικών προτύπων (models) (Τριχόπουλος, 1982). Ένα παράδειγμα αιτιολογικού
προτύπου αποτελεί αυτό του καρκίνου του μαστού, το οποίο δίνει νέα διάσταση στην αιτιολογική έρευνα της
νόσου και στηρίζεται σε τρεις βασικές αρχές, που αναδεικνύουν ως βασικό προσδιοριστικό παράγοντα κινδύνου
ανάπτυξης της νόσου τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των βλαστοκυττάρων του μαζικού αδένα λόγω
αυξημένων επιπέδων οιστρογόνων και ορμονών κατά την περιγεννητική περίοδο (Λάγιου, 2008). Άλλο ένα
αιτιολογικό πρότυπο είναι και εκείνο που περιέγραψε ο Rothman, σύμφωνα με το οποίο ένα νόσημα προκαλείται
πάντα, όταν υπάρχει ένα επαρκές (ή ικανό) αιτιολογικό σύμπλεγμα (Rothman, 1976).

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), σε μια προσπάθεια να συμπεριλάβει όλους τους παράγοντες
που μπορούν να επιδράσουν στο άτομο και να οδηγήσουν στη νόσο, όρισε την υγεία ως «την κατάσταση
πλήρους φυσικής, διανοητικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο την απουσία αρρώστιας ή αναπηρίας». Αν και
ο ορισμός αυτός εξακολουθεί να χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα, έχουν δημοσιευθεί νέες προσεγγίσεις βασισμένες σε
συμφωνία. Ο ορισμός που προτείνει ο Huber και συνεργάτες δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην ικανότητα
προσαρμογής και αυτο-διαχείρισης στο πλαίσιο αντιμετώπισης κοινωνικών, σωματικών και συναισθηματικών
προκλήσεων. Ο ορισμός του ΠΟΥ (1946), υπογραμμίζοντας την έννοια της «απόλυτης ευεξίας» για να είναι κάποιος
υγιής, ουσιαστικά περιορίζει αρκετά τον ορισμό της υγείας και κατευθύνει το σύστημα Υγείας και ολόκληρη την
ιατρική τεχνολογία και φαρμακοβιομηχανία προς ενέργειες που τείνουν να επαναπροσδιορίσουν τον ορισμό της
υγείας κύρια με βάση την ικανότητα αυτοφροντίδας τους (Huber et al., 2011).
25

Ο όρος «τεκμηριωμένη ιατρική» (evidence-based medicine) έρχεται να αξιοποιήσει με σύνεση και

σαφήνεια τις υπάρχουσες καλύτερες αποδείξεις στη διαδικασία λήψης αποφάσεων αναφορικά με τη
φροντίδα του ασθενή, που πρακτικά συνεπάγεται την ολοκλήρωση της υφιστάμενης κλινικής
εξειδίκευσης με τις καλύτερες διαθέσιμες εξωτερικές αποδείξεις, όπως αυτές προκύπτουν από
συστηματικές ανασκοπήσεις της βιβλιογραφίας, λαμβάνοντας υπόψη πάντοτε τις αξίες και τις
προσδοκίες του ασθενή (Sackett, Rosenberg, Gray, Hayne, Richardson, 1996). Μάλιστα, η τεκμηριωμένη
ιατρική αποτελείται από πέντε βασικά βήματα στα οποία συγκαταλέγονται ο μετασχηματισμός μιας
περίπτωσης ασθενή σε ένα ερευνητικό ερώτημα, η συστηματική ανάκτηση διαρκώς των καλύτερων
διαθέσιμων αποδείξεων καθώς και η κριτική αξιολόγησή τους, η εφαρμογή των αποτελεσμάτων στην
περίπτωση του ασθενή και η αξιολόγηση της τελικής απόφασης (Sackett, Straus, Richardson, Rosenberg,
Haynes, 2000).

Συχνά, όμως, παρατηρούμε ιερατικές μαγικές αντιλήψεις και θρησκευτικές πίστεις να συνυπάρχουν με
σύγχρονες ιατρικές γνώσεις, όχι μόνο στον ίδιο πληθυσμό αλλά και στο ίδιο το άτομο (Blum, 1960). Τις
αντιλήψεις αυτές του αρρώστου ο ιατρός οφείλει να τις αναγνωρίσει, εάν επιθυμεί να διατηρήσει μια ουσιαστική
και όχι επιφανειακή σχέση μαζί του. Συχνά, ο άρρωστος δεν έχει τις ίδιες ιδέες, απόψεις και γνώσεις με τον
ιατρό σχετικά με την προέλευση, τη διάγνωση και τη θεραπεία της ασθενείας, ενώ, πολλές φορές, αγνοεί και την
ανατομία και τη φυσιολογία του σώματός του. Ακόμη, ο άρρωστος είναι πολύ πιθανό να μην είναι ενημερωμένος
για τη ραγδαία εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και της βιοϊατρικής τεχνολογίας, αν και σήμερα, με τη
διάδοση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο ασθενής, συχνά, επισκέπτεται τον
ιατρό του πλήρως ενημερωμένος για τις τελευταίες εξελίξεις.

Τις αντιλήψεις και τις πεποιθήσεις αυτές διαμορφώνουν σε κάποιο βαθμό και η θρησκευτικότητα και
η πνευματικότητα του ασθενή. Πρόκειται για δυο ψυχοκοινωνικούς προσδιοριστές, που φαίνεται να
επηρεάζουν όχι μόνο τον τρόπο αντίληψης της αρρώστιας από την πλευρά του ασθενή αλλά και την
ίδια την υγεία του. Πιο συγκεκριμένα, τα αυξημένα επίπεδα θρησκευτικότητας και πνευματικότητας
φαίνεται να συνδέονται από χαμηλότερα επίπεδα στρες και καλύτερη ρύθμιση φυσιολογικών
διεργασιών στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως η χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και η μείωση του
κινδύνου εμφάνισης παθήσεων όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης ή η καρδιαγγειακή νόσος
(Anyfantakis et al., 2013).

Ο ιατρός οφείλει να λαμβάνει υπόψη τις πνευματικές πεποιθήσεις και να παρέχει πνευματική
26

υποστήριξη, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ασθενών με χρόνια νοσήματα, καθώς αυτές αποτελούν πηγή
ελπίδας και βοήθειας για την καλύτερη διαχείριση της αρρώστιας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής
(Büssing, Koenig, 2010). Μέσω της πνευματικότητας, ο ασθενής μπορεί να απελευθερωθεί από το
αίσθημα της απελπισίας που προκαλεί η ύπαρξη κάποιας σοβαρής ασθένειας, που συνοδεύεται από
ερωτήσεις όπως «Γιατί αυτό συνέβη σε εμένα;» ή «Γιατί ο Θεός με αφήνει να υποφέρω κατ' αυτόν
τον τρόπο;» (Puchalski, 2001). Κατ’ επέκταση, η πνευματική φροντίδα πρέπει να αποτελεί
αναπόσπαστο κομμάτι της σχέσης ιατρού-ασθενή και μπορεί να επιτευχθεί μέσω της συμπόνοιας και
της ανθρωπιάς για τον ασθενή και της ελπίδας ότι υπάρχει αξία και νόημα στη ζωή του,
ενδυναμώνοντας τη μεταξύ τους σχέση.

2.2.3 Πολιτισμικές ιδιαιτερότητες

Η αυξανόμενη μετακίνηση πληθυσμών και η παγκοσμιοποίηση έχουν οδηγήσει σταδιακά στη σύσταση
πολυφυλετικών και συγχρόνως πολυπολιτισμικών κοινωνιών ανά τον κόσμο. Είναι εύλογο, λοιπόν, η
ποικιλομορφία πολιτιστικών χαρακτηριστικών να αντανακλάται και στον χώρο τις υγείας. Με τον όρο
«πολιτιστικές ιδιαιτερότητες», εννοούνται ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που αναπτύσσουν διάφορες ομάδες ενός
πληθυσμού, όπως συνήθειες, πεποιθήσεις, γλώσσα, τα οποία ασκούν σημαντικές επιδράσεις στη διαμόρφωση
των αντιλήψεων των ατόμων σχετικά με την αρρώστια. Σύμφωνα με τους Saunders και Hews (1953), αυτές οι
συνήθειες-πεποιθήσεις, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγουν και δραστηριότητες της λαϊκής ιατρικής, παίζουν
σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση όχι μόνο των στάσεων των ατόμων σχετικά με την αρρώστια αλλά και της
συμπεριφοράς τους όσον αφορά τη θεραπεία της. Σήμερα, ο ιατρός θα πρέπει να είναι ενημερωμένος γι'
αυτές τις αντιλήψεις του ασθενή του, προκειμένου να μη διαταραχθεί η μεταξύ τους σχέση, στην περίπτωση
που ο ασθενής δεν ακολουθήσει τις οδηγίες του ιατρού με επακόλουθες συνέπειες για την υγεία του.

Οι επιδράσεις των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων στις αντιλήψεις και τη συμπεριφορά των ατόμων σχετικά με
την ασθένεια, συχνά, αφορούν καταστάσεις όπως: η μη θεώρηση νοσηρών καταστάσεων ή συμπτωμάτων που
υποδηλώνουν νόσο ως αρρώστιας αλλά ως φυσιολογικών διαδικασιών. Ακόμα και στις μέρες μας, υπάρχουν
γονείς που θεωρούν τους πόνους στις αρθρώσεις, στα οστά ή στους μύες, για τους οποίους παραπονούνται τα
παιδιά τους, ως μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης τους. Επίσης, άλλη περίπτωση αποτελεί η θεώρηση κάποιων
αλγεινών ή μη ευχάριστων καταστάσεων (συμπτωμάτων) ως καλών για την υγεία του σώματος τους, με
φυσικό αποτέλεσμα την αγνόηση και τη μη θεραπεία τους. Πιθανόν να υπάρχουν ακόμη, σε
απομακρυσμένες περιοχές της χώρας μας, γονείς που θεωρούν τα εξανθήματα της ιλαράς ή της
ανεμοβλογιάς, ως καλά σημεία, απαραίτητα για τον καθαρισμό του αίματος των παιδιών τους ή ως
27

απαραίτητη κατάσταση από την οποία πρέπει να περάσουν τα παιδιά για να ενηλικιωθούν («παιδική νόσος»). Η
φυματίωση, επίσης, σύμφωνα με τον Rene Dubos, θεωρούνταν ως «καλή νόσος» ανάμεσα σε καλλιτέχνες και
μερικές ματαιόδοξες γυναίκες (Dubos, 1959). Περαιτέρω, κοινωνικοπολιτισμικές ιδιαιτερότητες διαμορφώνουν
διαφορετικές ανιιλήψεις όσον αφορά την αποδοχή των διαταραχών ψυχικής υγείας ή, γενικότερα, νόσων με που
συνδέονται με κοινωνικό στίγμα ή νόσο που συνδέεται με βεβαρυμένο κληρονομικό ιστορικό, αλλά που δεν
εμφανίζεται σε όλες τι γενεές, με την οικογένεια και τους συγγενείς να αρνούνται να αποδεχθούν τη διάγνωση.

Ανάμεσα στις αιτίες που καθιστούν δύσκολη την επικοινωνία του ιατρού με ασθενείς από διαφορετικά
πολιτισμικά περιβάλλοντα συγκαταλέγονται οι διαφορετικές αξίες, πεποιθήσεις και οπτικές
αντιμετώπισης της αρρώστιας από την πλευρά του ιατρού και από την πλευρά του ασθενή. Ο τρόπος
με τον οποίο το άτομο αντιλαμβάνεται, βιώνει και αντιμετωπίζει την αρρώστια βασίζεται στον τρόπο
που επεξηγεί τον όρο «αρρώστια» με βάση την κουλτούρα του. Επιπλέον, προσθέτουμε και την
ενδεχόμενη ύπαρξη γλωσσικών φραγμών, καθώς η έλλειψη επαρκών γνώσεων και επικοινωνιακών
δεξιοτήτων των ιατρών φαίνεται να εμποδίζει την ομαλή διαχείριση ασθενών με πολιτισμικές
ιδιαιτερότητες.

Σε πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας (Paternotte et al., 2015), οι τέσσερις βασικές
επικοινωνιακές προκλήσεις που καταδείχθηκαν ως βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη
διαπολιτισμική επικοινωνία ιατρού-ασθενή ήταν (α) οι γλωσσικές διαφορές, (β) οι διαφορές ως προς
την αντίληψη της «αρρώστιας» και της «ασθένειας», (γ) οι διαφορετικές αντιλήψεις αναφορικά με τον
κοινωνικό χαρακτήρα της επικοινωνίας και (δ) οι προκαταλήψεις και οι παραδοχές του ιατρού και του
ασθενή.

Αναφορικά με τις διαφορές ως προς την αντίληψη της «αρρώστιας» και της «ασθένειας» λόγω
διαφορετικών θρησκευτικών αντιλήψεων, αξιών και προτύπων, αυτές προκαλούν χάσμα επικοινωνίας
μεταξύ ιατρού-ασθενή ακόμα και όταν δεν υπάρχουν γλωσσικές διαφορές. Κάποιες τεχνικές
γεφύρωσης του χάσματος αυτού θα μπορούσαν να είναι η επίγνωση των πολιτισμικών διαφορών
(αναγνώριση της διαφορετικότητας της πολιτισμικής ταυτότητας τόσο του ιατρού όσο και του
ασθενή), η διαχείριση των προσδοκιών του ασθενή σχετικά με το σύστημα φροντίδας υγείας και η
αναγνώριση παρεξηγήσεων λόγω ελλιπούς πληροφόρησης του ασθενή σε θέματα οργανωτικού
επιπέδου (όπως η πρόσβαση στο σύστημα υγείας), η αμοιβαία κατανόηση καθώς και η εστιασμένη
στον ασθενή φροντίδα (Kaba and Sooriakumaran, 2007), (Kodjo, 2009). Γενικότερα, η χρήση
βασικών δεξιοτήτων όπως η ενσυναίσθηση (empathy), η εμπιστοσύνη, η αίσθηση ότι ο ιατρός
αποπνέει σεβασμό στον ασθενή, καθώς και η σωστή διαχείριση του χρόνου και η σωστή
πληροφόρηση του ασθενή συμβάλλουν θετικά στην επιτυχία της μεταξύ τους επικοινωνίας.
28

Ο ρόλος της οικογένειας στη διαμόρφωση των αντιλήψεων για την αρρώστια και την ασθένεια είναι
σημαντικός -ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο κεφάλαιο 7. Τέλος, οι προκαταλήψεις και οι παραδοχές
του ιατρού και του ασθενή, όπως συμβαίνει με τις διαφορές λόγω πολιτισμικής κουλτούρας, θέτουν
εμπόδια στην επιτυχή επικοινωνία μεταξύ ιατρού και ασθενή.

2.2.4 Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες

Εκτός από τον πολιτισμό, και η κοινωνικοοικονομική τάξη επηρεάζει τις συνήθειες των ατόμων σε σχέση
με τη νόσο, τόσο αναφορικά με την αντίληψή της όσο και με τη διαχείρισή της. Με τον όρο
«κοινωνικοοικονομική τάξη» εννοούνται οι κοινωνικές ομάδες ατόμων με παρόμοιο εισόδημα, εκπαιδευτικό
επίπεδο και κοινωνική θέση. Έχουν δημοσιευθεί αρκετές μελέτες σχετικά με την κοινωνική τάξη και τη
συσχέτισή της με τις στάσεις που αφορούν την υγεία. Υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι τα άτομα από
τα χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν χαμηλά επίπεδα
υγείας, χρησιμοποιούν σε μικρότερο βαθμό τις υπηρεσίες πρόληψης υγείας και υιοθετούν λιγότερο
υγιεινούς τρόπους ζωής. Η θεωρία των McKinlay υποστηρίζει ότι οι κοινωνίες που βιώνουν έντονα
οικονομικά προβλήματα και φτώχεια παραμερίζουν τη θεμελιώδη αξία τις υγείας, προκειμένου να
αντιμετωπίσουν τα οικονομικής φύσεως προβλήματα. Τα άτομα με χαμηλότερο εισόδημα τείνουν να μην
εμπιστεύονται τη σύγχρονη Ιατρική και διαθέτουν λιγότερες γνώσεις αναφορικά με την πρόσβαση στη
φροντίδα υγείας και με την αποτελεσματική επικοινωνία με τον ιατρό, σε σχέση με τους ασθενείς που
προέρχονται από τα μεσαία κοινωνικοοικονομικά στρώματα. Οι πιο πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι
βασικό κίνητρο του ατόμου για να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες υγείας συνιστά η αντίληψη της
σοβαρότητας των συμπτωμάτων της νόσου (Bowling, 2014). Μια μελέτη (Κοοs, 1954) διερεύνησε τις
διαφορές ανάμεσα στις τρεις βασικές κοινωνικές τάξεις (χαμηλή, μεσαία, υψηλή), όσον αφορά την αντίληψη-
ορισμό της ασθένειας και την επιλογή της θεραπείας. Ο Κοοs έφτιαξε ένα κατάλογο συμπτωμάτων, που ο
ίδιος θεώρησε ως βασικά, και ζήτησε από τα άτομα της μελέτης του να σημειώσουν αυτά που θα τους
παρακινούσαν να επισκεφθούν έναν ιατρό. Οι απαντήσεις ποίκιλαν σημαντικά από τάξη σε τάξη. Το 81% των
ατόμων που προέρχονταν από την υψηλότερη κοινωνική τάξη θεώρησαν τα συμπτώματα του καταλόγου
που τους δόθηκε ως σοβαρά και ενδεικτικά νόσου, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τη μεσαία τάξη ήταν 63% και
για τη χαμηλότερη 31%.

Ενδιαφέρον, επίσης, σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, είναι το εύρημα ότι οι ιατροί, εφόσον αυτοί θεωρηθούν ως
μια ξεχωριστή τάξη, είχαν την ίδια άποψη, σχετικά με τα συμπτώματα που προσδιορίζουν τη νόσο, με τα άτομα
της υψηλότερης τάξης. Τέλος τα άτομα της χαμηλότερης τάξης, σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με
τις άλλες δύο τάξεις, δήλωναν ότι δεν ήταν άρρωστοι.Παρόμοια ήταν και τ' αποτελέσματα μιας άλλης
μελέτης, που διεξήγαγε το Κρατικό Πανεπιστήμιο του Michigan, σύμφωνα με την οποία οι οικογένειες με το
29

χαμηλότερο οικογενειακό εισόδημα ανέφεραν τον υψηλότερο αριθμό μη αναγκαιούντων θεραπεία

συμπτωμάτων (Health Needs and Health Care, 1950). Σήμερα, στην περίοδο της οικονομικής κρίσης και της
διαμόρφωσης μιας νέας οικονομικής και κοινωνικής διαστρωμάτωσης, αξίζει να μελετηθεί η επίδραση των νέων
συνθηκών στην αναγνώριση των συμπτωμάτων ως συνιστωσών της νόσου και στην απόφαση, σε συνάρτηση με τις
δυνατότητες πρόσβασης, για αναζήτηση ιατρικής συμβουλής.

2.2.5 Ψυχολογικοί παράγοντες

Τα άτομα που αναπτύσσονται σε κοινό κοινωνικό-πολιτιστικό περιβάλλον και που ανήκουν στην ίδια
κοινωνική τάξη δεν έχουν πάντα την ίδια αντίληψη περί νόσου. Οι διαφορετικές αντιλήψεις των ατόμων σε
σχέση με τη νόσο εξηγούνται από τις διαφορές τους και ως προς τους ψυχολογικούς παράγοντες, όπως η
προσωπικότητα του ατόμου και οι αντιδράσεις αυτού στις διάφορες καταστάσεις.

Ο Mechanic (1966) θεωρεί ότι ανάμεσα στους παράγοντες που ερμηνεύουν τη συμπεριφορά του ασθενή
αναφορικά με την ασθένεια συγκαταλέγονται ο αριθμός και η επιμονή των συμπτωμάτων, η ικανότητα των ατόμων
να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα, η συνειδητοποιούμενη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, η έκταση της
κοινωνικής και της φυσικής ανικανότητας που προέρχεται από τα συμπτώματα, οι πολιτισμικές αντιλήψεις του
ατόμου και η διαθέσιμη πληροφορία, καθώς και οι υπάρχουσες γνώσεις σε σχέση με την υγεία.

Σήμερα, οι κοινωνικο-οικονομικο-ψυχολογικοί παράγοντες δεν διαχωρίζονται αλλά μελετώνται από

κοινού. Η απόφαση του ατόμου να αναζητήσει την ιατρική βοήθεια του επαγγελματία υγείας στο
πλαίσιο της διαχείρισης της νόσου είναι αποτέλεσμα μια σειράς πολύπλοκων ψυχολογικών και
κοινωνικών διεργασιών, που εξαρτώνται από τις αξίες, τις πεποιθήσεις και τις ανάγκες του ατόμου.

Άλλωστε, η υγεία και η αρρώστια είναι πολυδιάστατες έννοιες. Η αρρώστια είναι αποτέλεσμα ενός
συνόλου παραγόντων που αλληλεπιδρούν (βιολογικών, περιβαλλοντολογικών, ψυχοκοινωνικών,
συμπεριφορικών, συναισθηματικών), ως εκ τούτου πρέπει να ληφθούν συνολικά υπόψη για την
αποτελεσματικότερη διαχείριση της νόσου, προκειμένου να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσμα για
την υγεία, σύμφωνα με το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο, που αντικαθιστά το βιοϊατρικό, το οποίο
εκλάμβανε την υγεία ως αποτέλεσμα αποκλειστικά βιολογικών παραμέτρων (Τούντας, 2007).

Συνολικά, οι στάσεις (ή αντιλήψεις ή προσδοκίες) και η συνδεόμενη με αυτές συμπεριφορά

μελετούνται από τις κοινωνικές επιστήμες και, ειδικότερα, από την Κοινωνική Ψυχολογία.
30

Συμπεράσματα
Με βάση τα παραπάνω, υπογραμμίζεται ότι η αναγνώριση της αρρώστιας από το άτομο βασίζεται
στην εμπειρία των συμπτωμάτων. Πιο συγκεκριμένα, βασίζεται στις πεποιθήσεις και τις ιδέες που τα
άτομα έχουν σχηματίσει για τα συμπτώματα αυτά, ενώ πολιτιστικοί, κοινωνικοί και ψυχολογικοί
παράγοντες αποτελούν ένα σύμπλεγμα που επιδρά πάνω στο άτομο και διαμορφώνει τις πεποιθήσεις
του όσον αφορά τα συμπτώματα και, τελικά, τις αντιλήψεις του για την υγεία και τη νόσο. Ο ιατρός
προκειμένου να διαχειριστεί αποτελεσματικά τον άρρωστο του, θα πρέπει να γνωρίζει τις αντιλήψεις
του για τη νόσο ώστε:

α. να κατανοήσει καλύτερα τον ασθενή του και να αυξήσει τη δυνατότητα συνεργασίας μαζί του,
β. να αναγνωρίσει τα κύρια και πλέον σοβαρά συμπτώματά του και να καταλήξει σε μια σωστή διάγνωση και
γ. να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα προβλήματα υγείας του και να προχωρήσει σε μια σωστή
θεραπεία. Εξίσου, όμως, σημαντικός είναι ο ρόλος του γενικού ιατρού στην αλλαγή των
αντιλήψεων για την αρρώστια, αφού αυτές, επηρεάζοντας την αναγνώριση των συμπτωμάτων ως
αρρώστια, επηρεάζουν τη πορεία της νόσου και συνεπώς την έκβαση της.

Κλινική Περίπτωση 1
Γυναίκα 55 ετών προσέρχεται σε κέντρο υγείας αιτιώμενη εντοπισμένη ερυθρότητα στο δέρμα του αριστερού
μαστού χωρίς άλγος, διάρκειας 10 ημερών. Κατά τη λήψη του ιστορικού, προέκυψε ότι η γυναίκα αυτή
ψηλάφισε στον μαστό της ένα ογκίδιο έξι μήνες πριν, το οποίο, όμως, δεν αξιολόγησε. Η κλινική και
εργαστηριακή διερεύνηση που ακολούθησε έδειξε ότι η ασθενής πάσχει από αδενοκαρκίνωμα μαστού με
διήθηση του δέρματος και λεμφαδενικές μεταστάσεις . Από την αναφορά της περίπτωσης αυτής προκύπτουν τα
εξής ερωτήματα :

-Πού οφείλεται η καθυστέρηση στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας ;

-Ποια μπορεί να είναι η συμβολή του γενικού ιατρού στην αποφυγή τέτοιων προτύπων συμπεριφοράς;

Βιβλιογραφικές αναφορές

Ajzen, I., (1991). The theory of planned behaviour. Organizational Behavior and Human
31

Decision Processes, 50, 179-211

Anderson, W.H., (2000). Perception of disease. Lancet, 345: 4.

Anyfantakis, D, Symvoulakis, E.K., Panagiotakos, D.B., Tsetis, D., Castanas, E., Shea, S., Venihaki,
M., Lionis, C., (2013). Impact of religiosity/spirituality on biological and preclinical markers related
to cardiovascular disease. Results from the SPILI III study. HORMONES, 12(3):386-396.

Bank et al. (1973). Readings in Health Care, University of Columbia Medical Center,
Columbia 24.

Blum, R.H., (1960). The Patient's Definition of Illness. In: The Management of the Doctor-
Patient Relationship, McGraw-Hill Book Company, Inc, New York, Toronto, London.

Bowling, A., (2014). Research Methods in Health: Investigating Health and Health Services (fourth
edition) McGraw-Hill Education, Open University Press.
Büssing, A., Koenig, H.G., (2010). Spiritual Needs of Patients with Chronic Diseases. Religions, 1,
18-27.

Denton, J.A., (1978). Subjective Distribution of Illness: "Which People Think They are
ill?", "Which People Seek Gare?" In: Medical Sociology, Houghton Mifflin Company ed,
Boston, Dallas, Geneva, Illinois, Hopewell, New Jersey, Palo Alto, London.

Doyal, L., (1979). The Political Economy of Health, Pluto Press.

Dubos, R., (1959). Mirage of Health, Harper and Brothers Eds, New York.

Fong, Ha J., Surg Anat D., Longnecker, N., (2010). Doctor-Patient Communication: A
Review, The Ochsner Journal, 10:38-43.
32

Health Needs and Health Care, (1950). Michigan State University, Agr Exp.Sta.: East Lansing.

Huber, M., Green, L., H.van der Horst, Jadad, A.R., Lorig, K., Loureiro, M.I., van der Meer JWM,
Schnabel, P., Smith, R., van Weel C., Smid, H., (2011). How should we define health?
BMJ 2011,343:d4163
Kaba, R., Sooriakumaran, P., (2007). The evolution of the doctor-patient relationship, International
Journal of Surgery, 5, 57e65

Kodjo, C., (2009). Cultural competence in clinician communication, Pediatr Rev., 30(2): 57–64,
doi:10.1542/pir.30-2-57

Koos, E.L., (1954). The Health of Regionville, Columbia University Press, New York.

Mechanic, D., (1966). Response Factors in Illness: The Study of Illness Behavior, Social Psychiatry,
1:20.

Parsons, T., (1950). The social system. New York :The Free Press.

Paternotte, E., van Dulmen, S., van der Lee, N., et al., (2015). Factors influencing intercultural
doctor-patient communication: A realistic review, Patient Education and Counseling, 98, 420-445

Pryce, A., The social processes of becoming ill. Διαθέσιμο στο:

http://www.staff.city.ac.uk/apryce/ill.htm [Τελευταία πρόσβαση 28/11/2015]

Puchalski, C.M., (2001). The Critical Need for Spirituality in Our Healthcare System. NEW
THEOLOGY REVIEW.

Rothman, K.J., (1976). Causes, Amer J Epidemiol, 104:587-592

Sackett, D.L., Rosenberg, W.M.C., Gray, J.A.M., Haynes, R. B., Richardson, W.S., (1996). Evidence
based medicine: what it is and what it isn't, BMJ,312:71

Sackett, D.L., Straus, S.E., Richardson, W.S., Rosenberg, W., Haynes, R.B., (2000). Evidence-
33

based medicine: how to practice and teach. EBM (2nd ed.), Churchill Livingstone, Edinburgh

Saunders, L. and Hews, W., (1953). Folk medicine and medical practice, J M Ed 1953, 28:43-
46

Slikkerveer, L.J., (1990). Theoretical Orientation and Analytical Model. In: Plural Medical
Systems in the Horn of Africa. African Studies Centre, Leiden, .37

Suchman, E.A. (1965). Social Patterns of Illness and Medical Care, Journal of Health and
Human Behavior, 6(3): 114-28

Whinney, M., (1981). A Textbook of Family Medicine. chapter 3.

WHO, (1946). Preamble to the Constitution of the World Health Organization as adopted by the
International Health Conference, New York and entered into force on 7 April 1948.

Λάγιου, Α., (2008). Επιδημιολογία και πρόληψη του καρκίνου του μαστού, Αρχεία Ελληνικής
Ιατρικής, 25(6):742-748.

Μπουλώτης, X., (1986). Στοιχεία μαγείας στη Μινωική Κρήτη. Αρχαιολογία 20, , 8-15.

Σπάρος, Λ., (2001). Εφαρμοσμένη Ιατρική Έρευνα-Η έννοια της νοσηρότητας. Αρχεία
Ελληνικής Ιατρικής, 18(3):303-311

Τριχόπουλος, Δ., (1982). Αιτιολογία και ταξινόμηση στην Ιατρική. Στο: Επιδημιολογία:
Αρχές, Μέθοδοι, Εφαρμογές. Επιστημονικές Εκδόσεις Παριζιάνος Γ, Αθήνα, 9.

https://anthrohealthhealing.wordpress.com/tag/naturopathy
Τούντας, Γ. Κ., (2007). Από το βιοϊατρικό στο βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο ερμηνείας της υγείας και
34

της αρρώστιας, ΙΑΣΠΙΣ, Διαθέσιμο στο http://panacea.med.uoa.gr/topic.aspx?id=783 [Τελευταία

πρόσβαση 28/11/2015]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
ΙΑΤΡΟΣ- ΑΣΘΕΝΗΣ: Η ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Χ.Λιονής, Γ. Ασπράκη, Ε. Πιτέλου

3.1 Ιατρός και ασθενής: μια κοινωνική αλληλεπίδραση

Τα βασικά χαρακτηριστικά της σχέσης ιατρού-ασθενή.

Η μελέτη της δυαδικής σχέσης, που αναπτύσσεται μεταξύ ιατρού-ασθενή, απασχόλησε από πολύ
νωρίς την Κοινωνιολογία αλλά και όλες τις κοινωνικές επιστήμες. Σύμφωνα με αυτές, η σχέση
ιατρού-ασθενή πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια σχέση δυο προσωπικοτήτων. Σύμφωνα με τον
Blum, (1963) τη σχέση ανάμεσα στον ιατρό και τον ασθενή θα πρέπει να τη μελετούμε σε ένα
πεδίο του οποίου τα συστατικά στοιχεία είναι περισσότερα, χωρίς να περιοριζόμαστε μόνο στις
προσωπικότητες και τα χαρακτηριστικά του ασθενή και του ιατρού, αλλά ούτε και στις τεχνικές
ικανότητες του ιατρού. Ο Bastide (1972) έγραψε ότι «ο θεραπευτικός διάλογος είναι μια
ανταλλαγή μεταξύ δυο στοιχείων της κοινωνίας παρά μεταξύ δυο ατόμων». Τα δυο αυτά άτομα
(ιατρός και ασθενής) έρχονται σε επαφή μεταφέροντας μαζί τους διαφορετικές αντιλήψεις για
την ασθένεια. «Οι απόψεις του επαγγελματία, που διαμορφώθηκαν από την κλινική εμπειρία και
την εκπαίδευσή του, μπορούν να διαφέρουν σε έμφαση, σε περιεχόμενο ή σε επίπεδο
προτεραιοτήτων από τις απόψεις του ασθενή, σαφώς επηρεαζόμενες από την ανάγκη
αντιμετώπισης ενός ειδικού προβλήματος, από τις κοινωνικοπολιτιστικές αντιλήψεις σχετικά με τη
φύση του προβλήματος και το φάσμα των δυνατών απαντήσεων σ’ αυτό» (Robinson, 1973).

Οι παράγοντες που αναμένεται να επηρεάσουν τις στάσεις και τη συμπεριφορά του ιατρού
απέναντι στον άρρωστο, σύμφωνα με τον Blum (1963), είναι δύο:
α. η προδιάθεση (predisposition) του ατομικού χαρακτήρα του και
β. τα μέτρα ή πρότυπα (standards) της επαγγελματικής συμπεριφοράς τα οποία έχουν υιοθετηθεί απ`
αυτόν.

Κάθε ιατρός είναι εκτεθειμένος, στη διάρκεια της προπτυχιακής και της μεταπτυχιακής
εκπαίδευσής του, σε ένα σύνολο αξιών και κανόνων συμπεριφοράς που συνθέτουν βαθμιαία
μέσα του τον ρόλο του ιατρού.
35

Σύμφωνα με τον Robinson (1973), ο ιατρός, ως μέλος μιας ιδιαίτερης επαγγελματικής

ομάδας και εργαζόμενος σε ξεχωριστούς οργανωτικούς σχηματισμούς (ιδιωτικό ιατρείο, κέντρο
υγείας, νοσοκομείο κ.ά.), έχει επαγγελματικούς και διοικητικούς περιορισμούς που ελέγχουν την
καταλληλότητα και το εφικτόν της ιατρικής πράξης. Με άλλα λόγια, οι ενέργειες του ιατρού
ορίζονται και περιορίζονται από τον νόμο, τα επαγγελματικά ήθη, τον χρόνο, τις δια-
επαγγελματικές σχέσεις και την οργάνωση της άσκησης του επαγγέλματος.
Από την άλλη πλευρά, και η συμπεριφορά του ασθενή, όταν πια έχει αναγνωρίσει τα
συμπτώματα του και υιοθετήσει το ρόλο του ασθενή, εξαρτάται από τις αντιλήψεις του όσον
αφορά την προέλευση και την αντιμετώπιση της ασθένειας, την κοινωνικοοικονομική
κατάστασή του και τα υποκειμενικά χαρακτηριστικά του. Σημαντικό ρόλο για τη διαμόρφωση
των αντιλήψεων του ατόμου σχετικά με την προέλευση της ασθένειας και τη στάση του (και
συμπεριφορά) απέναντι στην ασθένεια (και έμμεσα στον ιατρό) έχουν και οι διάφοροι
κοινωνικοί θεσμοί. Ανάμεσα σ' αυτούς αναφέρονται η οικογένεια και το σχολείο. Σύμφωνα με
τον Blum (1963), η οικογένεια παραμένει ο πιο σημαντικός κοινωνικοποιητικός παράγοντας του
ατόμου, όσον αφορά τη συμπεριφορά του στην ασθένεια. Τόσο ο παράγων της οικογένειας όσο
και οι παράγοντες που αφορούν το ιατρικό επάγγελμα και επηρεάζουν τη σχέση ιατρού-ασθενή
αποτελούν αναπόσπαστα μέρη του ευρύτερου (και επικρατούντος) πολιτισμικού περιβάλλοντος.
Μέρος του περιβάλλοντος αυτού αποτελούν, επίσης, και τα ιδιαίτερα κοινωνικοπολιτισμικά
χαρακτηριστικά (τάξη, θρησκεία, εθνικότητα κ.ά), που, με τη σειρά τους, επηρεάζουν τη
συμπεριφορά τόσο του ιατρού όσο και του ασθενή (Blum, 1963).

Οι απόψεις του Blum και άλλων ερευνητών σχετικά με την αλληλεπίδραση ιατρού-ασθενή
κατέληξαν στη σύνθεση ενός υποδείγματος (model), το οποίο αποτελεί μια βάση από την οποία
μπορεί κάποιος να ξεκινήσει, προκειμένου να ερμηνεύσει τη σχέση ιατρού-ασθενή. Τα τρία
θεμελιώδη συστατικά του στοιχεία είναι ο πολιτισμός, ο κοινωνικός ρόλος του ιατρού και το
κοινωνικό σύστημα (Blum, 1963). 'Οσον αφορά τον πολιτισμό και τον ρόλο του στη
διαμόρφωση των αντιλήψεων για την πρόκληση της ασθένειας αλλά και τη συμπεριφορά στην
ασθένεια, έχει γίνει αναλυτική αναφορά στο πρώτο Κεφάλαιο, ενώ για τον κοινωνικό ρόλο του
ιατρού και για το κοινωνικό σύστημα της σχέσης ιατρού-ασθενή θα αναφερθούμε παρακάτω.

Το κοινωνικό σύστημα της σχέσης ιατρού-ασθενή

'Ηδη από προηγούμενες ενότητες έχουμε τονίσει ότι η σχέση ιατρού-ασθενή δεν αποτελεί μια
απλή αλληλεπίδραση μεταξύ δυο ατόμων. Κάθε άτομο στη συνάντηση αυτή μεταφέρει ένα
36

συγκεκριμένο κοινωνικό ρόλο, τον ρόλο του ασθενή, από το ένα μέρος, και τον ρόλο του ιατρού,
από το άλλο. Οι ρόλοι αυτοί, που δεν είναι τίποτε άλλο από τα πρότυπα μιας αναμενόμενης
συμπεριφοράς, πηγάζουν τόσο από τον πολιτισμό όσο και από την προσωπική εμπειρία. Το είδος
της προσδοκώμενης συμπεριφοράς διαφέρει στα δυο αυτά άτομα και επηρεάζεται, ως
αναφέρθηκε παραπάνω, από διάφορους παράγοντες. Στην Κοινωνιολογία, ένα κοινωνικό
σύστημα αποτελείται από δυο ή περισσότερα άτομα τα οποία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους
σύμφωνα με σταθερούς κοινωνικούς ρόλους (Blum, 1963). Σύμφωνα με τον Henderson (1935),
το κοινωνικό σύστημα της σχέσης ιατρού-ασθενή διαμορφώνεται πάνω στις έννοιες του
κοινωνικού ισοδυνάμου (social equilibrium), που ουσιαστικά αντιστοιχεί σε συγκεκριμένους
φυσιολογικούς - χημικούς όρους. Βασικά χαρακτηριστικά του συστήματος αυτού είναι (Blum,
1963):
- η πρότυπη αλληλεξάρτηση (interdependence) των μερών του και η λειτουργική σχέση τους,
- η δυναμική ισορροπία των μερών του, η οποία, όταν διαταραχτεί, οδηγεί το σύστημα σε αντίδραση,
προκειμένου να αποκατασταθεί η αρχική «φυσιολογική» κατάσταση (μηχανισμός ομοιόστασης).

Η θεωρία αυτή του κοινωνικού συστήματος, με αναγνωρισμένες τις δυσκολίες και τα

προβλήματα, όταν υποδείγματα (models) μεταφέρονται από το πεδίο των βιολογικών επιστημών
στην Κοινωνιολογία,μαζί με τη σύνθεση του Henderson (1935), διαμορφωμένη πριν πολλά
χρόνια, φυσικά δεν δίνουν απάντηση σε όλα τα ερωτήματα της πολύπλοκης, στις σημερινές
συνθήκες, σχέσης ιατρού-ασθενή. Εντούτοις, σύγχρονες προσεγγίσεις της εστιασμένης στο
πρόσωπο της φροντίδας είναι πλέον διαδεδομένες και υπό εξέλιξη – ένα τέτοιο υπόδειγμα
διαμορφώθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2010). Στο υπόδειγμα αυτό, η
φροντίδα επικεντρώνεται στις ανάγκες και στις προσδοκίες των ατόμων και των κοινοτήτων και
όχι στην ασθένεια, διευρύνοντας και επεκτείνοντας την έννοια της εστιασμένης στον ασθενή
φροντίδας από το άτομο στην ευρύτερη οικογένεια, την κοινότητα και την κοινωνία. Επίσης, η
προσοχή στρέφεται στη διαμόρφωση των υπηρεσιών υγείας και στη χάραξη πολιτικής για την
υγεία.

3.2 Ιατρός – ασθενής: η πολιτισμική διάσταση

Η ασθένεια αποτελεί οικουμενική εμπειρία του ανθρώπου, η οποία θέτει σημαντικά ερωτήματα
για τις βασικές παραδοχές της ζωής σε προσωπικό, δια-προσωπικό, και κοινοτικό επίπεδο.
Όμως, αν και οι άνθρωποι ασθενούσαν και ασθενούν σε όλες τις ιστορικές περιόδους και τα
κοινωνικοπολιτισμικά πλαίσια, εξαιρετική ποικιλότητα παρουσιάζουν οι τρόποι με τους οποίους:
37

(α) αντιλαμβάνονται και εξηγούν την ασθένεια, (β) βιώνουν την ασθένεια ως υποκειμενική και
κοινωνική εμπειρία, (γ) αναλαμβάνουν θεραπευτικές πρωτοβουλίες (Kleinman, 1980, Worsley,
1982). Ως εκ τούτου, η μελέτη της ασθένειας και της θεραπευτικής διαδικασίας αποδείχτηκε
εξαιρετικά πρόσφορο πεδίο για την Κοινωνική Ανθρωπολογία. Το πεδίο αυτό έδωσε τη
δυνατότητα στους ανθρωπολόγους να επεξεργαστούν και να συγκρίνουν το πώς οι άνθρωποι σε
διαφορετικά πολιτισμικά, κοινωνικά και ιστορικά πλαίσια κατανοούν και αντιδρούν στις
αντιξοότητες (Kleinman 1985, Johnson and Sargent 1990, Helman, 2006).

Μελετώντας φυλετικές ομάδες στην Ασία, την Αφρική και αλλού, στις αρχές του προηγούμενου
αιώνα, οι ανθρωπολόγοι ήταν πολύ γρήγορα σε θέση να αντιληφθούν ότι όλες οι ανθρώπινες
ομάδες διαθέτουν δικούς τους τρόπους αντίληψης και ενέργειας απέναντι στην ασθένεια: κάθε
πολιτισμός, δηλαδή, διαθέτει τα δικά του μοντέλα εξήγησης της ασθένειας και ιατρικά
συστήματα. Τα ιατρικά συστήματα δεν αποτελούν παρά προσπάθειες απόκρισης και
προσαρμογής των ανθρώπων στην ασθένεια.

Ταυτοχρόνως, έχοντας βαθιά πίστη στην ορθότητα και την αποτελεσματικότητα του δυτικού
βιοϊατρικού μοντέλου, οι ανθρωπολόγοι, για πολλά χρόνια, μελέτησαν αυτά τα εναλλακτικά
ιατρικά συστήματα ως μέρος του συστήματος των δοξασιών και των τελετουργιών των ιθαγενών
πολιτισμών. Ήταν, ωστόσο, εμφανές ότι η παροχή φροντίδας υγείας σε πολλά μέρη του κόσμου
όπου δούλευαν οι ανθρωπολόγοι ήταν ανεπαρκής και αποτελούσε αναμφισβήτητα σημαντικό
πρόβλημα και έναν από τους βασικούς τομείς δράσης κυβερνητικών πολιτικών και
παρεμβάσεων. Η ιατρική ανθρωπολογία αναπτύχθηκε αρχικά ως ένας εφαρμοσμένος κλάδος της
κοινωνικής ανθρωπολογίας. Ανέλαβε, δηλαδή, να παράσχει την πολιτισμική εκείνη γνώση που
θα βοηθούσε τις αποικιοκρατικές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο να εφαρμόσουν με
αποτελεσματικό τρόπο τις πολιτικές για την παροχή φροντίδας υγείας.

Αρχικά, τα μοντέλα που κυριάρχησαν στις παρεμβάσεις για τη φροντίδα υγείας, θεωρούσαν
δεδομένη την υπεροχή του δυτικού βιοϊατρικού μοντέλου –τα επιτεύγματα της Ιατρικής ήταν
οφθαλμοφανή και αδιαμφισβήτητα- και αναμενόταν ότι, όταν οι αυτόχθονες πληθυσμοί θα
έρχονταν σε επαφή με το μοντέλο αυτό, οι δικές τους θεραπευτικές πρακτικές και θεωρίες θα
ατονούσαν και θα έδιναν τη θέση τους στο δυτικό βιοϊατρικό μοντέλο. Πολύ σύντομα, όμως,
φάνηκε ότι τα πράγματα δεν ήταν έτσι. Οι σύγχρονες δομές φροντίδας υγείας δεν
χρησιμοποιούνταν από τους αυτόχθονες πληθυσμούς στην αναμενόμενη έκταση, ενώ οι
παραδοσιακές θεραπευτικές πρακτικές και οι ιθαγενείς ειδικοί διατηρούσαν το κύρος τους
38

(Clark, 1970). Στο σημείο αυτό, κάνει την είσοδό της η Ανθρωπολογία ως μια επιστήμη που θα
μπορούσε να φανεί χρήσιμη στον εντοπισμό των εμποδίων, πολιτισμικών, κοινωνικών,
ψυχολογικών- και στην αποδοχή από τους αυτόχθονες πληθυσμούς των σύγχρονων δομών
παροχής φροντίδας υγείας. Επίσης, οι ανθρωπολόγοι θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμοι στον σχεδιασμό
προγραμμάτων τα οποία θα ήταν περισσότερο συμβατά –και άρα αποδεκτά- με τις πολιτισμικά
προσδιορισμένες προσδοκίες των λαών στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου πολλά προγράμματα
παρέμβασης στον χώρο της υγείας ήταν υπό εξέλιξη (Lombard, Forster-Cox, Smeal, O’Neill,
2006).

Ταυτόχρονα, η γνώση και η εμπειρία που συσσωρευόταν από την εφαρμογή τέτοιου είδους
προγραμμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες είχε μεγάλη σημασία και για τις μητροπολιτικές
χώρες –τις Η.Π.Α. ή τη Βρετανία- όπου υπήρχε μεγάλη πολιτισμική ποικιλία από το γεγονός της
μετανάστευσης και της συμβίωσης πολλών εθνοτήτων κάτω από την ίδια κρατική ομπρέλα.
Είναι πλέον σαφές ότι η παροχή φροντίδας υγείας είναι διαφορετική σε διαφορετικές κοινωνικές
τάξεις και εθνοτικές ομάδες (Frank and Mustard 1994, Nettleton, 1995). Το πρόβλημα, εδώ,
είναι αφενός η αδυναμία τόσο της δομής υγείας να κατανοήσει και να προσφέρει πολιτισμικά
κατάλληλες υπηρεσίες για τον πληθυσμό, και αφετέρου η αδυναμία των διαφορετικών
πολιτισμικών και κοινωνικών ομάδων να χρησιμοποιήσουν τις συγκεκριμένες δομές και
υπηρεσίες.

Για να συνοψίσουμε, σύμφωνα με τον ψυχίατρο και ανθρωπολόγο Kleinman (1980), η κλινική
πραγματικότητα συγκροτείται με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικά κοινωνικά και πολιτισμικά
πλαίσια, ακόμα και στο εσωτερικό μιας κοινωνίας. Ο Kleinman παρατηρεί ότι «κλινικές
κατηγορίες (νοούμενες ως γνωσιακές κατηγορίες) ενυπάρχουν σε όλους τους πολιτισμούς» (ibid:
xii). Eπομένως, η ανάλυσή τους και η διαπολιτισμική σύγκριση είναι απαραίτητες για να
κατανοήσουμε τα διαφορετικά ιατρικά συστήματα, και άρα, θα συμπληρώναμε, για να
παράσχουμε την κατάλληλη φροντίδα υγείας.

Όμως, θα πρέπει να προσέξουμε, εδώ, το εξής: ακόμη και στις δυτικές βιομηχανικά
αναπτυγμένες χώρες, όπου η κατίσχυση του δυτικού βιοϊατρικού μοντέλου είναι
αδιαμφισβήτητη, δεν έχει επέλθει εξάλειψη των εναλλακτικών τρόπων θεραπείας. Ξέρουμε ότι
το ποσοστό των ασθενειών που φτάνουν τελικά στο επίσημο σύστημα υγείας, δημόσιο ή
ιδιωτικό, είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου (White, Williams, Greenberg, 1961, Kleinman,
1980). Τη συντριπτική πλειοψηφία των συμπτωμάτων τους οι άνθρωποι την αντιμετωπίζουν έξω
39

από το επίσημο ιατρικό σύστημα, καταφεύγοντας είτε σε αυτό-θεραπεία, είτε σε παραδοσιακές

πρακτικές, είτε στη θρησκευτική / τελετουργική ίαση, είτε σε εναλλακτικές θεραπείες.

Αυτό που προκύπτει από τις σχετικές μελέτες είναι ότι στον πάσχοντα προσφέρεται μια ποικιλία
από θεραπευτικές προσεγγίσεις, τις οποίες μπορεί να χρησιμοποιήσει είτε διαδοχικά είτε
ταυτοχρόνως. Αυτό ισχύει τόσο για τις προηγμένες βιομηχανικές χώρες όσο και για τις χώρες
του τρίτου κόσμου. Δηλαδή, παρά την ευρεία αποδοχή της δυτικής βιοϊατρικής επιστήμης, άλλες
θεραπευτικές προσεγγίσεις και εναλλακτικά συστήματα ιατρικής σκέψης δεν έχουν
παραγκωνιστεί, αντίθετα συνυπάρχουν και χρησιμοποιούνται από το ίδιο κοινό (Worsley, 1982,
Helman, 2006, Leslie, 1980).

Τα παραπάνω έχουν μεγάλη σημασία και για την άσκηση της Ιατρικής στην Ελλάδα. Αντίθετα
με τη στερεοτυπική αντίληψη που θέλει την Ελλάδα μια χώρα μεγάλης πολιτισμικής
ομοιογένειας, εντοπίζονται τόσο εσωτερικές πολιτισμικές διαφοροποιήσεις (Dimen, Friedl,
1976) όσο και εμπλουτισμός του πληθυσμού μέσω των μεταναστευτικών μετακινήσεων.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ζουν στην Ελλάδα 762.191 αλλοδαποί, εκ των οποίων
57,4% κατάγονται από την Αλβανία, 4,6% από τη Βουλγαρία, 3,0% από τη Γεωργία, και 2,9%
από τη Ρουμανία (Ευλαμπίδου, 2005). Τα δεδομένα αυτά πρέπει να έχουν αλλάξει σημαντικά
μετά τη σημερινή μεταναστευτική και προσφυγική κρίση.

Ταυτοχρόνως, υπάρχουν διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό της χώρας, τόσο πολιτισμικές (π.χ. στα
νησιά του Αιγαίου οι γυναίκες έχουν σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των οικογενειακών
θεμάτων), αλλά και εθνοτικές, καθώς πολίτες της χώρας είναι τσιγγάνοι, Πομάκοι,
μουσουλμάνοι. Τέλος, ειδικά σε περιοχές τουριστικές, όπως η Κρήτη, η σύνθεση του πληθυσμού
μεταβάλλεται σημαντικά κατά την τουριστική περίοδο, με επισκέπτες από διάφορα μέρη του
κόσμου. Η οικονομική κρίση επίσης έχει ουσιαστικά επιδράσει στις διαφοροποιήσεις αυτές.

Είναι αποδεκτό ότι ο ιατρός χρειάζεται την ενεργό συμμετοχή του ασθενή στη θεραπεία του. Δεν
μπορεί να θεραπεύσει έναν ασθενή που δεν συνεργάζεται ή που δεν εμπιστεύεται τον ιατρό του.
Επομένως, το τι πιστεύει ο ίδιος ο πάσχων για την υγεία του, για τη φύση της ασθένειάς του και
για την απαιτούμενη θεραπεία είναι πολύ σημαντικό για την πορεία της σχέσης του με τον ιατρό,
όπως και για την πορεία της θεραπείας του. Καθώς οι πεποιθήσεις και οι στάσεις του ασθενή
είναι πολιτισμικά προσδιορισμένες, είναι σημαντικό ο ιατρός να είναι ευαισθητοποιημένος και
ενήμερος ως προς τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά του ασθενή του.
40

3.3 Υποδείγματα της σχέσης ιατρού - ασθενή

Βασικά υποδείγματα της σχέσης γ\ιατρού-ασθενή. Θεωρητικές προσεγγίσεις

Σ' αυτήν την πρόσωπο με πρόσωπο επαφή του ιατρού με τον ασθενή αναμένεται ο ασθενής να
είναι λιγότερο ή περισσότερο παθητικός στη μεταξύ τους αλληλεπίδραση. Ανάλογα με τον
βαθμό της παθητικότητας του ασθενή, οι Szasz και Hollander (1956) διέκριναν τρία διαφορετικά
υποδείγματα (models) όσον αφορά τη σχέση ιατρού-ασθενή.

Στον πρώτο τύπο αλληλεπίδρασης, μοντέλο ενεργητικότητας - παθητικότητας (activity-pοssivity

model), ο ασθενής είναι εξ ολοκλήρου παθητικός, υποτακτικός, ακινητοποιημένος και
παραδομένος στα χέρια του ιατρού. Τέτοια μορφή σχέσης βρίσκεται σε ειδικές καταστάσεις,
όπως τις επείγουσες περιπτώσεις (σοβαρά τραύματα, καταπληξία ή κώμα), στο χειρουργείο ή
στην ηλεκτροσπασμοθεραπεία σε ψυχιατρικούς ασθενείς). Η σχέση αυτή ιατρού-ασθενή είναι
παρόμοια με αυτήν του πατέρα και του απροστάτευτου βρέφους του.

Στον δεύτερο τύπο της σχέσης ιατρού-ασθενή, μοντέλο καθοδήγησης-συνεργασίας (guidance-

cooperation model), ο ασθενής είναι μεν λιγότερο παθητικός απ' ό,τι στην προηγούμενη
κατάσταση, αλλά είναι υπάκουος στις απαιτήσεις του ιατρού και εκτελεί όσα του ζητήσει. Τέτοια
σχέση παρατηρείται στα περισσότερα έκτακτα περιστατικά και ιδιαίτερα σε αυτά που αφορούν
εμπύρετες-λοιμώδεις καταστάσεις. Στις καταστάσεις αυτές, ο ασθενής γνωρίζει τι συμβαίνει
γύρω του και είναι ικανός να ακολουθήσει τις οδηγίες του ιατρού ασκώντας σε κάποιο βαθμό
την κρίση του. Το υπόδειγμα αυτό έχει το πρότυπο του στη σχέση του πατέρα και του παιδιού
του (παιδική ή εφηβική ηλικία).

Τέλος, στον τρίτο τύπο αλληλεπίδρασης, ώριμη συμμετοχή (mutual partίcipation), οι ασθενείς
είναι ικανοί ή ζητούν μόνοι τους να αναλάβουν τη φροντίδα του εαυτού τους. Αυτός ο τύπος
αλληλεπίδρασης, που χαρακτηρίζεται από υψηλή συμμετοχή του ασθενή στη διαχείριση της
αρρώστιας του, συναντιέται στα χρόνια νοσήματα, όπως η υπέρταση, o σακχαρώδης διαβήτης, η
εκφυλιστική αρθροπάθεια κ.ά., καθώς και σε όλες τις δραστηριότητες αγωγής υγείας (health
education) που ο ιατρός προωθεί μέσα στο ιατρείο του ή στην κοινότητα. Ο τύπος της σχέσης
αυτής δεν είναι κατάλληλος για παιδιά ή άτομα με νοητική ανεπάρκεια ή με χαμηλό μορφωτικό
επίπεδο. Ο τύπος της σχέσης αυτής είναι παρόμοιος με αυτή του ενήλικα με ενήλικα.

Ποιος από τους τρεις παραπάνω τύπους είναι ο πλέον κατάλληλος για τη σχέση ιατρού-ασθενή;
41

Ο πρώτος τύπος αφορά στις επείγουσες περιπτώσεις όπου ο ασθενής έχει απώλεια συνείδησης.
Ο τύπος της καθοδήγησης-συνεργασίας έχει κατάλληλη εφαρμογή στα έκτακτα περιστατικά/στις
επείγουσες περιπτώσεις, στις περισσότερες περιπτώσεις της παιδικής ηλικίας, σε άτομα με
νοητική, ψυχική ή και σοβαρή σωματική ανεπάρκεια (που τα ακινητοποιεί ή καθιστά κλινήρη).
Για τα χρόνια νοσήματα, και ιδιαίτερα αυτά που σήμερα αποκαλούμε "νοσήματα φθοράς ή
πολιτισμού", ο πλέον κατάλληλος τύπος είναι αυτός της "ώριμης συμμετοχής". Συχνά, όμως, οι
ιατροί προτιμούν για τα χρόνια νοσήματα τον δεύτερο τύπο. Εφόσον, όμως, πληρούνται οι
συνθήκες για την εφαρμογή του τύπου της «ώριμης συμμετοχής» ο ιατρός θα πρέπει να είναι
αυτός που σταδιακά -μέσω της εκπαίδευσης του ασθενή του- θα αναπτύξει περαιτέρω τη μεταξύ
τους σχέση.

Ο Friedson (1972) ασκεί κριτική στην τυπολογία των Szasz-Ηollander, θεωρώντας ότι είναι
λογικά και εμπειρικά ελαττωματική. Η λογική αυτή υπαγορεύει δυο άλλους τύπους
αλληλεπίδρασης μεταξύ ιατρού-ασθενή: στον πρώτο, ο ασθενής καθοδηγεί και ο ιατρός
συνεργάζεται και στον δεύτερο ο ασθενής είναι ενεργητικός και ο ιατρός παθητικός. Αν και
γενικά τέτοιοι τύποι αλληλεπίδρασης δεν είναι συχνοί, σε συνθήκες ελεύθερης παροχής
υπηρεσιών, δεν είναι, πλέον, σπάνιες οι περιπτώσεις στις οποίες o ασθενής δίνει οδηγίες και ο
ιατρός συνεργάζεται. Τέτοιες είναι οι περιπτώσεις που οι ιατροί, από φόβο μήπως
δυσαρεστήσουν τους ασθενείς τους και τους χάσουν από πελάτες τους (μειώνοντας έτσι το
εισόδημά τους), υπακούουν στις απαιτήσεις τους, αναφορικά με την εισαγωγή τους στο
νοσοκομείο, τη διάγνωση της αρρώστιας τους και τη θεραπεία της (Friedson, 1972).

3.4 Ιατρική: ένα ιδιαίτερο επάγγελμα

Για πρώτη φορά ο όρος «επάγγελμα» (profession) εμφανίζεται το 1541 στο Oxford English
Dictionary (Carr-Saυnders and Wilson, 1933). Αντίστοιχος όρος δεν βρέθηκε σε καμιά από τις
γλώσσες του αρχαίου κόσμου. Στο ελληνικό λεξικό των Τεγόπουλου-Φυτράκη (1992), ο όρος
επάγγελμα αναφέρεται ως «η μόνιμη εργασία για βιοπορισμό» και εμφανίζεται προερχόμενη
από το ρήμα επαγγέλλομαι (επί+αγγέλομαι, υπόσχομαι/ασκώ επάγγελμα, καμώνομαι ότι είμαι
κάτι που δεν είμαι). Σύμφωνα με τον Blum (1963), δύο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του
επαγγέλματος:
42

(α) Η παρατεταμένη και εξειδικευμένη εκπαίδευση (prοlonged specialized training) σε ένα

συγκεκριμένο τομέα γνώσης και
(β) Ο προσανατολισμός των υπηρεσιών.

Με βάση τα δύο αυτά χαρακτηριστικά, η κοινωνία όχι μόνο ορίζει τα επαγγέλματα αλλά και τα
κατατάσσει σε κατηγορίες.

Η Ιατρική, διαθέτουσα μακρά περίοδο εκπαίδευσης και σαφή προσανατολισμό των υπηρεσιών
της στην προαγωγή της υγείας της κοινότητας, κατατάσσεται σε μια από τις υψηλότερες
βαθμίδες. Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο David Robinson (1973), το επάγγελμα της ιατρικής
θεωρείται ως το υπερισχύον όσον αφορά τους όρους του κύρους και της δικαιοδοσίας των
εμπειρογνωμόνων.

Η «επικράτηση» του ιατρικού επαγγέλματος θα πρέπει να αποδοθεί όχι μόνο στα

χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν παραπάνω (της μακρόχρονης εκπαίδευσης και του προς την
κοινότητα προσανατολισμού των υπηρεσιών του), αλλά και στον ιδιαίτερο κοινωνικό ρόλο του
ιατρού, τον οποίο θα συζητήσουμε σε παρακάτω ενότητες. 'Ενας άλλος παράγοντας, σύμφωνα
επίσης με τον Rοbinsοn, που συμβάλλει στην αύξηση του κύρους και της κοινωνικής αποδοχής
του ιατρικού επαγγέλματος είναι η δυνατότητα που έχει ο ιατρός να χρησιμοποιήσει και να
εφαρμόσει στην άμεση επαφή με τον ασθενή του όλες τις προόδους και τις νέες γνώσεις που
προέρχονται από ένα σημαντικό αριθμό επιστημών (Βιοχημεία, Κοινωνιολογία, Ψυχολογία κ.ά.)

Η θετική αντίληψη για τον ιατρό που έχει διαμορφώσει η κοινωνία, η οποία θα αναλυθεί στο
έβδομο Κεφάλαιο, συνεπάγεται ένα σταθερό σύνολο γενικών υποχρεώσεων (obligations) και
προνομίων (privileges). Οι υποχρεώσεις και τα προνόμια αυτά συνθέτουν, σε γενικές γραμμές,
τον κοινωνικό ρόλο του ιατρού, ο οποίος ποικίλλει από κοινωνία σε κοινωνία και εξειδικεύεται
από ιατρό σε ιατρό. Ο κοινωνικός ρόλος του ιατρού περιλαμβάνει ένα σύνολο κανόνων
συμπεριφοράς, οι οποίοι αποτελούν αντανάκλαση των προσδοκιών από μέρους της κοινωνίας.
Σύμφωνα με τον Samuel Blum, η κοινωνία προσδοκά από τον ιατρό να ασκήσει με τον καλύτερο
και πιο αποτελεσματικό τρόπο τις ικανότητές του και να εφαρμόσει τις γνώσεις που έχει,
προκειμένου να αντιμετωπίσει τις διάφορες ασθένειες (1963).

'Ετσι, η κοινωνία αναμένει από το ιατρό (Blum, 1963):

α. Ιεραποστολική συμπεριφορά που θα πηγάζει από το ενδιαφέρον του να προσφέρει στους
άλλους περισσότερα απ' ό,τι στον εαυτό του. Αναζητά, δηλαδή, η κοινωνία από τον ιατρό
«εσωτερικά» κίνητρα για προσφορά (service motive), σε αντίθεση με τα άλλα επαγγέλματα, τα
43

προσανατολισμένα στις επιχειρήσεις, για τα οποία αποδέχεται ως βασικό κίνητρο το κέρδος. Η

κατανόηση, από μέρους του ιατρού, αυτής της προσδοκίας της κοινωνίας, αναφορικά με τον
κοινωνικό ρόλο του, αναμένεται να οδηγήσει στη βελτίωση της σχέσης με τον άρρωστο και κατ'
επέκταση στη μείωση των συγκρούσεων μαζί του. Συγκρούσεις που συχνά στη χώρα μας
δημοσιοποιούνται και, με τη σειρά τους, διαμορφώνουν μια δυσμενή εικόνα για την κατάσταση
του ιατρικού σώματος. Η βασική αυτή υποχρέωση του ιατρού (για ιεραποστολική συμπεριφορά)
συνδέεται και με τα σημαντικά προνόμια που του παρέχει η κοινωνία στη διάρκεια άσκησης του
επαγγέλματός του. Ανάμεσα στα προνόμια αυτά, τα οποία θα συζητηθούν εκτενέστερα στο
επόμενο κεφάλαιο, είναι και η δυνατότητα του ιατρού να ζητά πληροφορίες σχετικά με την
προσωπική ζωή του ασθενή, καθώς και να εξετάζει αυτόν στις πλέον απόκρυφες περιοχές του
σώματός του. Αν και τα προνόμια αυτά πηγάζουν από τον «ειδικό» ρόλο του ιατρού, εντούτοις
αποτελούν μια μοναδική τιμή που η κοινωνία δεν επιφυλάσσει σε κανένα άλλον.

β. Συμπεριφορά αντικειμενική και συναισθηματικά αμερόληπτη. Ο ασθενής «εξομολογούμενος»

στον ιατρό τα προβλήματα υγείας του και εξιστορώντας του πολλές φορές γεγονότα από την
προσωπική ζωή του, τις ιδέες ή τις πίστεις του, αναζητά στο πρόσωπο του ιατρού τη συμπάθεια
και την κατανόηση. Η προσδοκία αυτή, όπως και η προηγούμενη, αποτελεί συχνά πηγή
προβλημάτων στη σχέση ιατρού-ασθενή, αφού απαιτείται από τον ιατρό ουδετερότητα, έλεγχος
των συναισθημάτων του και υψηλού βαθμού δεξιότητες επικοινωνίας με τον ασθενή. Το όγδοο
κεφάλαιο αναφέρεται διεξοδικά στη διαχείριση της σχέσης ιατρού-ασθενή στη διάρκεια της
εξέτασης στο ιατρείο. Τέλος, αναμένεται από τον ιατρό να ακολουθήσει τους παγκόσμια
αποδεκτούς κανόνες επαγγελματικής συμπεριφοράς και όχι τις περιστασιακές απαιτήσεις που
επιβάλλουν τοπικές συνθήκες και καταστάσεις (Blum, 1963).

Σε αυτές τις δύο βασικές υποχρεώσεις που περιγράφει ο Samuel Blum, θα μπορούσε να
προστεθεί μια τρίτη, σύμφωνα με την οποία ο ιατρός είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί ένα
σύνολο κανόνων προσωπικής και κοινωνικής ζωής, συμβατών με τις επικρατούσες
κοινωνικοπολιτιστικές αντιλήψεις της περιοχής. Στη χώρα μας, και ιδιαίτερα στις αγροτικές
περιοχές, ο ιατρός αποτελεί ένα είδος τοπικού «ηγέτη» με σημαντική συμμετοχή και επιρροή
στις υποθέσεις και στα προβλήματα της τοπικής κοινωνίας. 'Ολοι αναφέρονται με σεβασμό στο
πρόσωπο του ιατρού (και αυτό απορρέει από τον κοινωνικό ρόλο του) και αναζητούν από αυτόν
βοήθεια και συμβολή ακόμη και σε προβλήματα που δεν αφορούν την υγεία. Αυτή η ειδική και
προνομιακή θέση του ιατρού στην τοπική κοινωνία συνεπάγεται, με τη σειρά της, βασικές
υποχρεώσεις, αφού αναμένεται οι στάσεις και η συμπεριφορά του ιατρού να λειτουργήσουν ως
44

πρότυπο στον πληθυσμό. Μια μη συμβατή, με τις υπάρχουσες στην περιοχή αντιλήψεις,
συμπεριφορά του ιατρού εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει προβλήματα στη σχέση του με τον
ασθενή.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Bastide, R., (1972). The Socίology of Mental Disorder. Routledge aηd Kegan
Ρaul(Trans.McNeil, J.), London.

Βlum, S.W., (1963). The conceptual approach, In: The doctor and his patient. Russell Saga
Foundation, New York.

Carr-Saυnders, Α.Μ. and Wilson, Ρ.Α., (1933). The Professions. Oxford Universίty Press,
London.

Clark, M., (1970). Health in a Mexican – American culture: A community study. Berkeley:
University of California Press.

Dimen, M., Friedl, E., (1976). Regional variation in Modern Greece and Cyprus: Toward an
ethnography of Greece. Annals, New York Academy of Sciences, 263.

Frank, J., Mustard, J.F., (1994). The determinants of health from a historical perspective.
Daedalus,123(4): 1-20.

Friedson, Ε., (1972). Profession of Medicine: Α study of the sociology of applied knowledge.
Dodd Mead, New York.

Helman, C., (2006). Why medical anthropology matters. Anthropology Today, 22(1): 3-4.

Henderson, L.J., (1935). Physician and Patient as a Social System. N Engl J Med 1935, 212:819-
823May 2, 1935DOI: 10.1056/NEJM193505022121803

Johnson, T.M., Sargent, C.F., editors. (1990). Medical anthropology: A handbook of theory and
method. New York: Greenwood Press.
45

Kleinman, A., (1980). Patients and healers in the context of culture: An exploration of the
borderland between anthropology, medicine, and psychiatry. Berkeley: University of California
Press.

Kleinman, A., (1985). Interpreting Illness Experience and Clinical Meanings. Med Anth Q,
16(3): 69-71

Leslie, C., (1980). Medical pluralism in world perspective. Soc Sci & Med,14B: 191-195.

Lombard, K.A., Forster-Cox, S., Smeal, D., O’Neill, M.K., (2006). Diabetes on the Navajo
nation: What role can gardening and agriculture extension play to reduce it? Rur Rem Health.
Διαθέσιμο στην ιστοσελίδα: http://www.rrh.org.au/articles/subviewnew.asp?ArticleID=640

Nettleton, S., (1995). Κοινωνιολογία της Υγείας και της Ασθένειας. Αθήνα, Τυπωθήτω.

Robίnson, D., (1973 ). Patient and Doctor: a Social Relationship. In: Heinemann ΜedicaΙ Books
LTD, London.

Robinson, D., (1973). Medicine: Α Particular Professιon. In: Patients, Practitioners, and Medical
Care. Williams Heinemann, Medical Books LTD, London.

Szasz, T.S. and Hοllander, Μ.Η., (1956). Α Contribution to the Philosophy of Medicine: The
Basic Models of the Doctor-Patient Relationship. Α.Μ.Α. Arch Int Med, 97: 585-592.

White, K.L., Williams, T.F., Greenberg, B.G., (1961). The ecology of medical care. New England
J Med, 265:885-892.

World Health Organization, (2010). People centred care in low- and middle-income countries -
meeting report. Geneva.

Worsley, P., (1982). Non-Western medical systems. Ann Rev Anth, 11: 315-348.
46

Ευλαμπίδου, Ζ., (2005). Εμβολιαστική κάλυψη παιδιών μεταναστών σε έναν αστικό δήμο της
Κρήτης. Αδημοσίευτη Μεταπτυχιακή Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Ιατρικής.

Τεγόπουλος – Φυτράκης, (1992). Ελληνικό Λεξικό, Δ' έκδοση, Εκδόσεις Αρμονία, Αθήνα.
47

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
ΙΑΤΡΟΣ-ΑΣΘΕΝΗΣ: Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Ν. Ραζής

4.1 Η ιστορική προσέγγιση της σχέσης ιατρού-ασθενή

Η πολυπλοκότητα της άσκησης των καθηκόντων στα επαγγέλματα υγείας, και ιδιαίτερα στην ιατρική,
είναι τέτοια, ώστε ο σημερινός λειτουργός υγείας να βρίσκεται αντιμέτωπος με ποικιλία ηθικών και
δεοντολογικών ζητημάτων. Την όλη κατάσταση έρχεται να «περιπλέξει» και η αναγκαιότητα
κατανόησης και εφαρμογής των νομικών θεμάτων που αφορούν ιδίως τον ασθενή. Ιδιαίτερα θέματα
προκύπτουν σε περιπτώσεις μεταμοσχεύσεων, ευγονικής, γενετικής, οικογενειακού προγραμματισμού,
τεχνιτής γονιμοποίησης, ευθανασίας, ψυχικής-ηθικής-επαγγελματικής-θρησκευτικής-επιστημονικής
βούλησης, συναισθηματικής ωριμότητας, ψυχολογικής αρτιότητας, υποχρεώσεων προς την επιστήμη,
τους συναδέλφους, τους ασθενείς, το οικογενειακό και το φιλικό περιβάλλον και την
κοινωνία.(Πάσχος, 1983-84). Ιδιαίτερη θέση κατέχουν οι σχέσεις ιατρού-ασθενή και στην καθημερινή
ιατρική πράξη, σε θέματα που αφορούν την κατανόηση της ψυχολογίας του πάσχοντος, τον τρόπο
λήψης του ιστορικού, τις διάφορες εργαστηριακές και διαγνωστικές επιλογές, την επιλογή της
καταλληλότερης θεραπευτικής αγωγής και τη συμμόρφωση για τη λήψη της, την προσπάθεια
κατανόησης της φοβίας του αρρώστου και τη διάλυση των αμφιβολιών του, την εκτίμηση του
παράγοντα του κόστους και τη δυνατότητα εποικοδομητικής συνεργασίας (Γραμματικού, Τσάπα,
1993).

Πολλές έννοιες, όπως η φιλανθρωπία, η φιλαλήθεια και το κοινωνικό χρέος, μολονότι δοκιμάστηκαν
σκληρά, είναι αλήθεια ότι εξακολουθούν να αποτελούν -για τη μεγάλη πλειοψηφία των σύγχρονων
ιατρών- πηγή ανθρωπιστικών αξιών, ειδικά όσον αφορά τη σχέση τους με τους ασθενείς, και
τηρούνται από την αρχαία εποχή έως ακόμη και στις σημερινές καταναλωτικές ημέρες (Πεντόγαλος,
1983). Η σχέση ιατρού-ασθενή, πέρα από άλλες παραμέτρους, απεικόνιζε και την κοινωνική θέση
του αρρώστου. Αυτό αποτυπωνόταν με πολλή σαφήνεια σε αρκετές πρωτόγονες φυλές, όπου οι
ασθενείς εγκαταλείπονταν χωρίς καμία μέριμνα, με αποτέλεσμα την κοινωνική-ηθική απομόνωσή
τους και την επίσπευση του μοιραίου. Επιπλέον, τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και στη
Μεσοποταμία, η απέχθεια προς την αρρώστια ήταν τέτοια, που θεωρούνταν αμαρτία, θεϊκή τιμωρία ή
αποτέλεσμα επιρροής κακοδαιμονίας, με όλες τις συνέπειες που αυτά επέφεραν στη σχέση ιατρού-
ασθενή. Παρά την πρόοδο της επιστημονικής Ιατρικής εις βάρος των θρησκευτικών - δεισιδαιμονικών
48

αντιλήψεων στην κλασική Ελλάδα, ένα σύμπλεγμα κατωτερότητας περιέβαλε τους μη υγιείς. Τα
ασθενικά παιδιά δεν καταδικάζονταν μόνο στη Σπάρτη. Ο φιλόσοφος Ζήνων (336-264 π. Χ.)
κρεμάστηκε μόνος του, εξαιτίας ενός ελαττωματικού δαχτύλου. Από τα έργα της ιπποκρατικής
συλλογής, προκύπτουν πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τη σχέση ιατρού και ασθενή:
στο έργο «Περί Τέχνης» υπάρχει η παρότρυνση της μη ενασχόλησης με ασθένειες που θεωρούνται
ανίατες, στο «Περί Ιερής Νόσου» υπάρχει το στοιχείο της κοινωνικής απομόνωσης των επιληπτικών,
όμως στον Όρκο,στο «Περί Ιητρού», στο «Περί ευσχημοσύνης» και στο «Παραγγελίες»
περιγράφονται με σαφή τρόπο το αγνό ενδιαφέρον που πρέπει να έχει ο ιατρός για τον ασθενή του, η
αμέριστη φροντίδα του προς αυτόν και η συμμετοχή στον πόνο του, ενώ στο «Επιδημίες»
αναγράφεται χαρακτηριστικά «ο ιατρός προσφέρει βοήθεια...στην αντιμετώπιση της αρρώστιας
πρέπει ο ιατρός να έχει και τη συνεργασία του αρρώστου.» Είναι γνωστό, επίσης, ότι, την ίδια εποχή,
οι ιατροί θεράπευαν στον αυτό χώρο και χωρίς καμία διάκριση ελεύθερους και σκλάβους
(Πεντόγαλος, 1983, Pollak, 2005).

Αναμφίβολα, το οικονομικό, έπαιζε σημαντικό ρόλο στη σχέση ιατρού-ασθενή. Χαρακτηριστικά, ο

κωμικός ποιητής Φιλήμων, ο νεότερος, (περί το 300 π.Χ.) αναφέρει σχετικά: «Πόσο άσχημα περνά
κάθε ιατρός, όταν κανένας δεν αισθάνεται άσχημα!».

Νομοθετικές ρυθμίσεις που σχετίζονται με την ιατρική αμοιβή, τη δεοντολογία και το

καθηκοντολόγιο, συναντάμε από τα παλαιότατα χρόνια. Ο έκτος Βασιλιάς της 1ης δυναστείας της
Βαβυλωνίας, Χαμουραμπί (2067-2024 π. Χ.), σε μια πέτρινη κυλινδρική στήλη από διορίτη ύψους
2,25 μέτρων, που ανευρέθη από Γάλλους αρχαιολόγους το 1901 και εκτίθεται στο Μουσείο του
Λούβρου, είχε διατυπώσει τον περίφημο Κώδικά του, που ολοκληρώνεται σε 282 άρθρα (σώζονται
247), με τον οποίο αναμόρφωσε το αστικό-εμπορικό-ποινικό δίκαιο της χώρας του. Στα άρθρα 215-
223 καθορίζονται οι ιατρικές αμοιβές και οι ποινές (είναι η αρχαιότερη ιατρική νομοθεσία), που
σαφέστατα επηρέαζαν τη σχέση ιατρού-ασθενή (Τσούρας, 1980, Ραζής, 2000).

Στην Αρχαία Ρώμη, χάρη στην επιρροή του Ασκληπιάδη, ο Ιούλιος Καίσαρας, το 64 π.Χ.,
κατοχύρωσε, νομοθετικά, ορισμένα αστικά δικαιώματα των ιατρών. Ο Αύγουστος τους εξομοίωσε με
Ρωμαίους πολίτες (πλήρη πολιτικά δικαιώματα). Επί Αυτοκρατορίας Βεσπασιανού-Τραϊανού-
Ανδριανού, απολάμβαναν πλήρη «ασυλία»' (Pollak, 2005, Παπαζιώγας, 1981). Στην άσκηση της
Ιατρικής από τους αρχαίους Κινέζους, Ινδούς, Πέρσες, Εβραίους και Άραβες, συχνά βρίσκουμε
ποικιλία απαγορεύσεων για τις ιατρικές πράξεις, οι οποίες αφενός μεν, συνήθως, οφείλονταν στις
κρατούσες κοινωνικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις, αλλά -παρά ταύτα- είχαν,ενίοτε, δυσμενή
49

επίδραση στη σχέση ιατρού-ασθενή (Ραζής, 2000, Παπαζιώγας, 1981).

Μεταγενέστερα, στο έργο «Προσευχή του Γιατρού», γραμμένο από τον μαθητή του Αβερρόη
Μαϊμονίδη (ιατρό, φιλόσοφο και θρησκευτικό δάσκαλο, που γεννήθηκε στην Κόρδοβα το 1125 μ.Χ.
και πέθανε στο Κάιρο το 1204 μ.Χ., και στα συγγράμματά του αναζητούσε τη συμφωνία μεταξύ
πίστης και λογικής), συναντάμε προτροπές για υπευθυνότητα, επαγρύπνηση, στοργή και αγάπη προς
τον ασθενή και, γενικότερα, προς τον συνάνθρωπο, για μετριοφροσύνη, τήρηση του ιατρικού
απόρρητου, αυτοσυγκέντρωση, ανεκτικότητα, υπομονή, ολιγάρκεια, καταπολέμηση της κακοβουλίας,
της ματαιοδοξίας της κακοήθειας και των αρνητικών επιδράσεων (Πεντόγαλος, 1983).

Άξια αναφοράς είναι και η «Υπόσχεση του Ιατρού» ή «Διακήρυξη της Γενεύης», που επικυρώθηκε
από τη γενική συνέλευση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας στη Γενεύη το 1950, στην οποία
εκφράζονται σημαντικά στοιχεία για τη σχέση ιατρού-ασθενή, όπως «η υγεία των ασθενών μου θα
είναι ο πρωτεύων σκοπός μου», «δεν θα υποτάξω το ιατρικό μου καθήκον απέναντι στον ασθενή σε
σκέψεις που θα ήταν δυνατό να εμφανιστούν με βάση τη θρησκεία, την εθνικότητα, τη φυλή, την
κομματική-πολιτική ή την κοινωνική τάξη» (Πεντόγαλος, 1983). Στην Ελλάδα, αρχές δεοντολογίας
και σχέσεων ιατρού-ασθενή, περιέχονταν στα 47 άρθρα του Βασιλικού Διατάγματος της 29ης Μαΐου
1955. Από αυτά, δέκα (36-45) σχετίζονταν με την ιατρική αμοιβή, ενώ τα υπόλοιπα ασχολούνταν με
γενικότερα ιατρικά καθήκοντα και υποχρεώσεις, τόσο προς συλλογικά όργανα όσο και προς
συναδέλφους, αρχές και πολίτες (Πάσχος, 1983-84). Πιο πρόσφατα, στην ΚΔ' συνεδρίαση της
Ολομέλειας της Βουλής των Ελλήνων (8/4/2005), ψηφίστηκε το σχέδιο νόμου (3418/2005) του
Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, όπου το Κεφάλαιο Γ' αναφέρεται στις σχέσεις ιατρού και ασθενή
(Άρθρο 8: Η ιατρική ως σχέση εμπιστοσύνης και σεβασμού, Άρθρο 9: Υποχρεώσεις του ιατρού προς
τον ασθενή, Άρθρο 10: Συνεχιζόμενη εκπαίδευση, διεπιστημονικότητα και επαγγελματική
συνεργασία, Άρθρο 11: Υποχρέωση ενημέρωσης, Άρθρο 12: Συναίνεση του ενημερωμένου ασθενή,
Άρθρο 13: Ιατρικό απόρρητο, Άρθρο 14: Τήρηση ιατρικού αρχείου, Άρθρο 15: Σύγκρουση
καθηκόντων) (ΙΑΣΠΙΣ). Από κοινωνιολογική άποψη, πρώτος ο Αμερικανός κοινωνιολόγος
Talcott Parson (1901-1979) κατέγραψε ένα ασύμμετρο-συναινετικό μοντέλο για τη σχέση ιατρού-
ασθενή, ενώ αντίθετα ο Eliot Freidsan (1922-2005) χαρακτήρισε την ίδια σχέση «συγκρουσιακή παρά
συναινετική» (www.biblionet.gr). Ολοκληρώνοντας τη μικρή αυτή ιστορική αναδρομή, αξίζει να
αναφερθεί ότι, ακόμη και στις ημέρες μας, στην ελληνική επικράτεια, οι σχέσεις ιατρού-ασθενή
χαρακτηρίζονται «πάρα πολύ καλές» και είναι πραγματικά αμέτρητες οι αντίστοιχες περιστάσεις που
το επιβεβαιώνουν, ειδικά στα πλαίσια της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Ραζής, 1993).
50

Βιβλιογραφικές αναφορές

Pollak, K., (2005). Η ιατρική στην αρχαιότητα. Ελληνική μετάφραση: Μαυρουδή Αιμιλίου,
Παπαδήμα, Αθήνα, 171-173.

Γραμματικού, Φ., Τσάπα, Γ., (1993, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος). Σκέψεις ιατρικής τακτικής και
δεοντολογίας. Ιατρικό Βήμα, Αθήνα, 23-26.

ΙΑΣΠΙΣ Ιδεώδες Ασκληπιακό Πάρκο Ιατρικής Σχολής. Διαθέσιμο στο

http://panacea.med.uoa.gr/topic.aspx?id=337

Παπαζιώγας, Θ., (1981). Ιστορία της Χειρουργικής. Universy, Θεσσαλονίκη, 19-71.

Πάσχος, Α., (1983-1984). Ο σημερινός ιατρός προ των δεοντολογικών προβλημάτων. Ιατρολογοτεχνκή
Στέγη, Αθήνα, 60: 27-28.

Πεντόγαλος, Γ., (1983). Εισαγωγή στην Ιστορία της Ιατρικής. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 203-218.

Ραζής, Ν., (1993). Διαχρονική ανασκόπηση συμβάντων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας από την
σκοπιά του Γενικού Γιατρού. Αυτοέκδοση, Αλεξανδρούπολη, 5-51.

Ραζής, Ν., Embry, R., (2000). Ιστορική αναδρομή Ιατρικής Δεοντολογίας και Ηθικής. Αυτοέκδοση,
Αλεξανδρούπολη,

Τσούρας, Σ., (1980). Ιστορία της Ιατρικής. Θεσσαλονίκη, 27-30.

Φιλήμων, αποσπ. 2-3 Kock.

51

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΤΟΝ ΙΑΤΡΟ
Ν. Γεωργιάννος, Ελίζα Ιατράκη, Χ. Λιονής

5.1 Πριν από τη συνάντηση με τον ιατρό – αναφορά στις στάσεις και τα
συναισθήματα του ασθενή: το γνωσιακό πλαίσιο της συνάντησης

Οι προηγούμενες εμπειρίες του ασθενή επηρεάζουν σαφώς τη στάση και τη συμπεριφορά του
απέναντι στον ιατρό. Οι εμπειρίες του περιβάλλοντος του ασθενή επιδρούν επίσης σημαντικά. Η μη
αναζήτηση των προσδοκιών του ασθενή ή η αποτυχία εκπλήρωσής τους συνδέονται με τη μειωμένη
ικανοποίηση, την ανεπαρκή ανοχή και τη μη αποτελεσματική ακολούθηση της θεραπευτικής αγωγής
(Barry et al., 2000).

Η απόφαση του ασθενή να επισκεφτεί τον ιατρό αποτελεί την αφετηρία για τη διαμόρφωση και την
εξέλιξη της μεταξύ τους σχέσης. Η στάση και η συμπεριφορά του ασθενή, καθώς και τα
συναισθήματα και οι προσδοκίες που συνοδεύουν την επαφή του με τον ιατρό, αποτελούν
αναμφίβολα ένα σημαντικό παράγοντα για την ποιότητα και την αποτελεσματικότητά της.

Είναι γνωστό ότι η αντίληψη που διαμορφώνει κάθε άτομο σχετικά με τον κοινωνικό και
επαγγελματικό ρόλο του ιατρού, βασίζεται κύρια στις προηγούμενα εμπειρίες του, κατά τη διάρκεια
της παιδικής ηλικίας του αλλά και της υπόλοιπης ζωής του, και αυτό οδηγεί σε απαραίτητη σύνδεση
με τις διαδικασίες της μάθησης (Γεώργας, 1986). Η μάθηση, βέβαια, πραγματώνεται μέσα από τη
σύνδεση, την ενίσχυση και τη μίμηση, ενώ αποτελεί τη διαδικασία διαμόρφωσης των στάσεων
(Γεώργας, 1986). Το παιδί μαθαίνει πρώτα μέσω των στάσεων και των συμπεριφορών τόσο των
μελών της οικογένειας του, κύρια των γονέων του, όσο και των συνομηλίκων του. Συχνά, οι γονείς και
οι συνομήλικοι μεταδίδουν στο παιδί στάσεις που περικλείουν σεβασμό και εκτίμηση στο πρόσωπο
του ιατρού και εκφράζουν τη δυναμική και την επίδραση της λειτουργίας του ιατρού στην κοινωνία,
στην οικογένεια και στον ασθενή (Blum, 1960). Η επαφή με τον ιατρό διαμορφώνει σιγά-σιγά στην
αντίληψη του μικρού παιδιού την εικόνα ενός ανθρώπου με σημαντικές δυνάμεις. Το παιδί παρατηρεί
ότι ο ιατρός κατέχει γνώσεις με τις οποίες μπορεί να ανακαλύπτει και να θεραπεύει ασθένειες, ενώ του
αναγνωρίζεται, από μέρους των γονέων του, το δικαίωμα να παραβαίνει συγκεκριμένες αρχές,
κανόνες και όρια, παραδείγματος χάρη να αγγίζει και να εξετάζει το σώμα, να ρωτά και να
πληροφορείται προσωπικά δεδομένα. Ο ιατρός ξεχωρίζει στα μάτια του παιδιού από τους άλλους
ανθρώπους και γίνεται αντιληπτός ως ιδιαίτερα προικισμένο άτομο, με ιδιαίτερα προνόμια και με
52

ασυνήθιστες ικανότητες, που συχνά ξεπερνούν τη λογική και αγγίζουν το όριο του ανεξήγητου, του
θαυμαστού και της μαγείας (Blum, 1960). Στην αντίληψη αυτή προστίθεται, συνήθως, η γενική γνώμη
της κοινότητας, στην οποία ζει και αναπτύσσεται το παιδί, σχετικά με τον ιατρό, τον οποίο προβάλει
ιδανικά ως ένα ευφυές και ευσυνείδητο άτομο, εξυπηρετικό και αφοσιωμένο στην εργασία του και τον
άνθρωπο (Blum, 1960). Βέβαια, τα παραπάνω τα υποστήριζαν οι Blum κάποιες δεκαετίες πριν, όταν
και στη χώρα μας ο ιατρός της κοινότητας ήταν μια αναγνωρίσιμη και καθιερωμένη παρουσία, με
σαφή αλληλεπίδραση με την κοινότητα και τον πληθυσμό. Σήμερα απαιτούνται μελέτες που θα
διερευνήσουν την ανάπτυξη των στάσεων και των πρακτικών απέναντι στον ιατρό, στο πλαίσιο μιας
μεταβολλόμενης κοινωνίας και ιδιαίτερα λόγω των αλλαγών που διέρχεται σήμερα η ελληνική
οικογένεια και οι κοινωνικοί θεσμοί.

Η πολιτισμική διάσταση των στάσεων που αφορούν τον ρόλο του ιατρού μέσα στην κοινωνία
εξελίσσεται με τον χρόνο (Triandis, 1971). Οι αλλαγές στο σύστημα διανομής των υπηρεσιών
φροντίδας υγείας, η χρήση της υψηλής τεχνολογίας αλλά και οι αλλαγές στην ελληνική οικογένεια και
ζωή έχουν τροποποιήσει την «παραδοσιακή» επίσκεψη στο σπίτι ή το ιατρείο, μεταθέτοντάς τη συχνά
σε σύνθετες δομές, κέντρα υγείας, νοσοκομεία και διαγνωστικά εργαστήρια, με αποτέλεσμα η εικόνα
του ιατρού να αλλάζει. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προβάλλουν συχνά τη δυσαρέσκεια ιατρών και
ασθενών, τα ιατρικά λάθη, τις παραβάσεις της δεοντολογίας ή τις ανεπάρκειες του συστήματος υγείας,
και ως εκ τούτου, η εξιδανικευμένη εικόνα της παιδικής ηλικίας σχετικά με το πρόσωπο και τη
λειτουργία του ιατρού τροποποιείται.

Εκτός από την οικογένεια, τους συνομηλίκους και γενικά την ευρύτερη κοινότητα, τα πρόσωπα
αποκτούν γνώμη και διαμορφώνουν στάσεις και προσδοκίες για τον ιατρό μέσα και από τις
προσωπικές εμπειρίες τους ως ασθενείς. Ο ίδιος ο ιατρός, μέσα από τη συμπεριφορά και τη λειτουργία
του, διδάσκει τον ασθενή του σχετικά με την «αποστολή» και το καθήκον του (Balint, 1964). Η
«εκπαίδευση» αυτή, που ξεκινά από την παιδική ηλικία και συνεχίζεται σε όλη τη ζωή, διαμορφώνει
συχνά θετικές στάσεις, ωστόσο, δεν είναι σπάνιες και οι δυσάρεστες ή τραυματικές εμπειρίες που
διαμορφώνουν αρνητικές στάσεις για τον ιατρό και συχνά ευθύνονται για τη μη αποτελεσματική
εξέλιξη της σχέσης ιατρού-ασθενή. Η συμπεριφορά κάθε ατόμου σχετίζεται με τις τάσεις του και τις
συνήθειες του, την ψυχολογική του κατάσταση και τις συνθήκες του περιβάλλοντος και είναι συχνά
προβλέψιμη μέσα από ένα πλαίσιο επαναληψιμότητας (Triandis, 1977).

Ο φόβος και το άγχος, μεταξύ άλλων ποικίλων συναισθημάτων, φαίνεται να διακατέχουν τον ασθενή
που περιμένει να εξεταστεί από τον ιατρό. Ο ιατρός είναι εκείνος που θα επιβεβαιώσει ή όχι τις
53

προϋπάρχουσες ανησυχίες και φόβους του, που είναι απότοκοι των προσωπικών εμπειριών και
αντιλήψεων του. Συχνά, η ασθένεια είναι γνωστή στον ασθενή και βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο ασθενής
προσδοκά από τον ιατρό όχι μόνο να καθησυχάσει τους φόβους, τις ανησυχίες και το άγχος του
σχετικά με την πιθανότητα παρουσίας ασθένειας, αλλά και, στην περίπτωση που αυτή υπάρχει, να την
αντιμετωπίσει πριν εξελιχθεί και επηρεάσει τη ζωή του, οδηγώντας σε αναπηρία ή στον θάνατο. Η
Ευρωπαϊκή μελέτη QUALICOPC για την αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών ΠΦΥ (Schäfer et
al., 2015) στην Ευρώπη, στην οποία συμμετείχαν 34 Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η
Ελλάδα, ανέδειξαν κάποιους σημαντικούς παράγοντες στην επαφή με τον ιατρό. Πρόκειται,
ουσιαστικά, για τις προσδοκίες των ασθενών στο πλαίσιο της προσωποκεντρικής φροντίδας, οι οποίες
αφορούν τη στάση ευγένειας και σεβασμού του ιατρού προς αυτούς, την αφιέρωση αρκετού χρόνου
και την εστίαση της προσοχής του στους ασθενείς, με παροχή σαφών οδηγιών και ειδικά την
αντιμετώπισή τους ως πρόσωπα και όχι ως προβλήματα υγείας (Lionis et al., 2015).

Υπό αυτές τις προσδοκίες και αναμένοντας τη συνάντηση με τον ιατρό, η φαντασία του ασθενή
οργιάζει και, συχνά, η αγωνία και η ανησυχία είναι δυνατό να κορυφώνεται. Αν και ο ασθενής,
συνήθως, επιθυμεί και φαντάζεται ότι η ασθένειά του δεν είναι σοβαρή και ότι είναι θεραπεύσιμη,
εντούτοις δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που ασθενείς νομίζουν ότι είναι σοβαρά άρρωστοι και
δύσκολα θα θεραπευτούν. Είναι φυσικό οι φαντασιώσεις αυτές να δημιουργούν περαιτέρω
αναστάτωση και άγχος στον ασθενή, επιδεινώνοντας έτσι την κατάστασή του. Συγχρόνως, με αυτές
τις φαντασιώσεις του ο ασθενής προετοιμάζει (νοητικά) και μια ποικιλία απαντήσεων ή αντιδράσεων
σε κάθε μία από τις καταστάσεις που έχει φανταστεί (Blum, 1960). Τον φόβο και το άγχος του
ασθενή, όσον αφορά την πρόβλεψη της ασθένειάς του, επιδεινώνει και η αμφιβολία που συχνά τον
συνοδεύει, αφού ο ίδιος δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί περαιτέρω (Blum,
1960).

Αν και η ανησυχία του ασθενή σχετίζεται κύρια με την πληροφορία που αναμένει να λάβει από τον
ιατρό, παρά με τον ίδιο το ιατρό, συχνά δεν είναι εύκολο να διακρίνει κανείς ποιος από τους δυο
παράγοντες ευθύνεται για την ψυχική του κατάσταση. Συχνά, η αγωνία του ασθενή πριν από την
πρώτη επαφή του με τον ιατρό του συνδέεται και με την προσμονή της μεταξύ τους γνωριμίας και την
προσδοκία για τη σχέση που θα την ακολουθήσει. Ο ασθενής αναρωτιέται πώς ο ιατρός θα τον
αντιμετωπίσει, εάν θα του συμπεριφερθεί ευγενικά, εάν θα κατανοήσει την κατάστασή του, εάν θα
ενδιαφερθεί για τα διάφορα προβλήματά του, εάν θα διαγνώσει σωστά την ασθένειά του και εάν είναι
ικανός να τον θεραπεύσει. Ταυτόχρονα, ανησυχεί εάν ο ίδιος θα είναι συμπαθής στον ιατρό και εάν ο
ιατρός θα είναι συμπαθής σ' αυτόν, ενώ συγχρόνως, προετοιμάζει τον εαυτό του για ένα ευρύ φάσμα
54

καταστάσεων, που πιθανόν να αντιμετωπίσει. Οι προσδοκίες του ασθενή σχετίζονται, πέρα από το
κοινωνικό και πολιτισμικό υπόβαθρό του, και με την προσωπικότητά του και το ψυχολογικό προφίλ
του. Συχνά, πίσω από έναν «δύσκολο» ή «απαιτητικό» ασθενή ως συνήθως αναφέρουμε,
υποκρύπτεται κάποια ψυχική διαταραχή ή κάποια διαταραχή προσωπικότητας, και αυτό απαιτεί χρόνο
και αποτελεσματικές δεξιότητες από μέρους του ιατρού για την έγκαιρη αναγνώριση τους. 'Ετσι,
αναμένεται ο «δύσκολος» ασθενής με πλήθος φαντασιώσεων, απαιτήσεων και αναγκών, να
απασχολήσει περισσότερο τον ιατρό και να δημιουργήσει προβλήματα στην ανάπτυξη της μεταξύ
τους σχέσης (Blum, 1960).

Σήμερα, όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται η ανάγκη μεγαλύτερης ανταπόκρισης της παρεχόμενης
φροντίδας υγείας στις απαιτήσεις και στις ανάγκες των χρηστών του συστήματος υγείας. Δεν είναι
γνωστό αν οι προσδοκίες και οι στάσεις των ασθενών αλλά και οι ανάγκες τους σε υπηρεσίες
φροντίδας είναι ίδιες σε όλες τις χώρες ή αν εξαρτώνται από άλλους εξωγενείς προσδιοριστές και
ιδιάιτερα αυτούς που σχετίζονται με το σύστημα υγείας κάθε χώρας. Η συστηματική ανασκόπηση των
σχετικών μελετών φανερώνει ότι δεν εστιάζονται στις ίδιες παραμέτρους και γι' αυτό είναι δύσκολο να
συγκριθούν μεταξύ τους. Οι περισσότερες έχουν γίνει στις ΗΠΑ και δεν είναι ξεκάθαρο αν τα
αποτελέσματά τους μπορούν να μεταφερθούν σε χώρες με διαφορετικά συστήματα υγείας, όπως αυτό
της χώρας μας. Οι Grol et al., το 1999, διεξήγαγαν μια μελέτη σε 8 ευρωπαϊκές χώρες, που
περιελάμβανε 3,540 άτομα τα οποία επισκέφθηκαν γενικό ιατρό. Στη μελέτη αυτή, βρέθηκαν
περιορισμένες διαφορές στη στάση και τις προσδοκίες των ασθενών μεταξύ των χωρών στις οποίες
έγινε η μελέτη. Για τα άτομα που συμμετείχαν, μεγαλύτερη αξία είχαν οι εξής παράμετροι σχετικά με
την επαφή τους με τον γενικό ιατρό: αφιέρωση αρκετού χρόνου από τον ιατρό, γρήγορη εξυπηρέτηση
επειγόντων, εχεμύθεια, πλήρης πληροφόρηση για τη νόσο, διαμόρφωση κατάλληλου περιβάλλοντος
ώστε ο άρρωστος να νιώθει ελεύθερος για να μιλήσει για τα προβλήματα του, πρόληψη. Αντίθετα,
μικρότερη αξία είχαν οι εξής παράμετροι: χρόνος αναμονής, εξασφάλιση βοήθειας για να εκφράσουν
τα συναισθήματά τους, αποδοχή της επιλογής εναλλακτικών μεθόδων θεραπείας, κόστος αγωγής.
Ωστόσο, και οι 38 παράμετροι που εξετάστηκαν αξιολογήθηκαν ως σημαντικές. Στη μελέτη
QUALICOPC, για την αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών ΠΦΥ, αναδείχτηκαν κάποιοι
παράγοντες εκτιμούμενοι ως πολύ σημαντικοί από τους ασθενείς στη σχέση τους με τον ιατρό. Πιο
αναλυτικά, οι ασθενείς, πριν από την επίσκεψή τους στον ιατρό, θεώρησαν ιδιαίτερα σημαντικό το να
γνωρίζουν ποιο ιατρό θα χρειαστεί να επισκεφθούν. Αναφορικά με τους σημαντικότερους παράγοντες
κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στον ιατρό, αυτοί σχετίζονταν κυρίως με τη συμπεριφορά και στάση
του ιατρού (προσοχή στον ασθενή, αντιμετώπιση ασθενή ως άτομο και όχι ως ιατρικό πρόβλημα,
κατανόηση και σεβασμός του ασθενή). Τέλος, οι οδηγίες-συμβουλές από τον ιατρό προς τον ασθενή
55

σε περίπτωση λάθους συνιστούν τον πιο σημαντικό παράγοντα μετά την επίσκεψη στον ιατρό.

Δυστυχώς, συχνά στη χώρα μας οι προτεραιότητες για τις υπηρεσίες υγείας καθορίζονται μόνο από
τους επαγγελματίες του συστήματος υγείας, χωρίς τη συμμετοχή των ασθενών ή των χρηστών των
υπηρεσιών, που δεν φαίνεται ουσιαστικά να συμμετέχουν στη λήψη της απόφασης, παρά τα αιτήματα
που υποβάλλονται τελευταία από τους συλλόγους των ασθενών. Η ανάλυση και η λήψη της κλινικής
απόφασης εστιασμένης στον ασθενή δεν φαίνεται να αποτελούν στόχους της ιατρικής εκπαίδευσης
στη χώρα μας. Ωστόσο, μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα-χρήστες του συστήματος υγείας μπορεί να
έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με το τι εξασφαλίζει την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας
υγείας. Η άγνοια και η παραγνώριση των απόψεων αυτών μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην
ικανοποίηση των ασθενών αλλά και στην ανταπόκριση τους στις οδηγίες των επαγγελματιών υγείας.
Η οργάνωση και η λειτουργία της ΠΦΥ στη χώρα μας χρειάζεται να επανεκτιμηθούν με βάση τις
απόψεις και των ασθενών και γενικά των προσώπων που τις χρησιμοποιούν και όχι μόνο των
επαγγελματιών του συστήματος υγείας. Είναι απαραίτητο ο γενικός ιατρός και γενικά ο ιατρός της
ΠΦΥ να λαμβάνει πάντα υπόψιν του τις ανησυχίες, τις προσδοκίες, τις επιθυμίες και τις ανάγκες του
ασθενή που τον επισκέπτεται, προκειμένου να εξασφαλίσει τη συνεργασία του και το θεραπευτικό
αποτέλεσμα.

5.2 Πριν από τη συνάντηση με τον ιατρό: το λειτουργικό πλαίσιο της συνάντησης

Η συνάντηση του ασθενή με τον ιατρό σηματοδοτεί και προάγει την ανάπτυξη μιας ιδιαίτερης
διαπροσωπικής σχέσης. Η σχέση αυτή διαμορφώνεται από πολιτισμικές, κοινωνικές, ψυχολογικές και
οικονομικές επιδράσεις και καλείται να διαχειριστεί ζητήματα με ιδιαίτερη σημασία και σημαντικές
προεκτάσεις σε προσωπικό, διαπροσωπικό, οικογενειακό, επαγγελματικό, κοινωνικό, οικονομικό και
πολιτισμικό επίπεδο. Η ανάγκη επίλυσής τους προάγει συχνά έντονα συναισθήματα και επιβάλλει μια
στενή συνεργασία του ιατρού με τον ασθενή, ενώ ο τρόπος συμμετοχής του τελευταίου στη
διαδικασία επηρεάζει την αποτελεσματικότητά της (Ong et al., 1995).

Αν και πρόκειται για μια σχέση «κοινωνική», οι καλοί τρόποι δεν φαίνεται να αρκούν για να τη
συντηρήσουν και να προαγάγουν την αποτελεσματικότητά της. Ο τρόπος με τον οποίο ο ασθενής
επιλέγει τον ιατρό του σχετίζεται άμεσα με την οργάνωση του συστήματος υγείας, καθώς και με τη
φύση και τη βαρύτητα του λόγου αναζήτησης ιατρικής βοήθειας, και επηρεάζει αισθητά τις στάσεις
και τις συμπεριφορές τόσο του ιατρού όσο και του ασθενή, συμπεριλαμβανομένης και της
56

δυνατότητας συμμετοχής του ασθενή στη θεραπευτική διαδικασία. Διαμορφώνονται, έτσι, ποικίλες
θεωρήσεις (πατερναλιστική, τεχνοκρατική, συνεταιρική) και πρότυπα
(ενεργητικότητας/παθητικότητας, καθοδήγησης, ώριμης συμμετοχής) για την εν λόγω σχέση (Ong et
al., 1995).

Τα δυο μοντέλα που έχουν κυριαρχήσει στα συστήματα υγείας διεθνώς είναι το πατερναλιστικό και το
συνεταιριστικό (συνεργατικό). Το πρώτο τοποθετεί τον ιατρό σε μια «εξουσιαστική» θέση στη σχέση
του με τον ασθενή, βασιζόμενο στην υπόθεση ότι έχει όλη τη διαθέσιμη γνώση ώστε να λαμβάνει
αποφάσεις για τον ασθενή, χωρίς να τον εμπλέκει καθόλου στη διαδικασία λήψης της απόφασης και
θέλει να έχει τον πλήρη έλεγχο του ασθενή, αποτρέποντας τις εναλλακτικές πηγές ιατρικής
πληροφόρησης. Πρόκειται για ένα απαρχαιωμένο, αναχρονιστικό μοντέλο, που δεν έχει θέση στα
σύγχρονα συστήματα υγείας, τα οποία εστιάζουν στον ασθενή παρέχοντας προσωποκεντρική
φροντίδα, Αντίθετα, στο δεύτερο μοντέλο, η σχέση ιατρού-ασθενή στηρίζεται στον αλληλοσεβασμό
και στην από κοινού συνεργασία προς όφελος του ασθενή. Το μοντέλο αυτό, ουσιαστικά, δένει τις
γνώσεις και τις δεξιότητες του ιατρού αναφορικά με τις διαγνωστικές τεχνικές, την πρόγνωση της
νόσου, τις θεραπευτικές επιλογές και τις στρατηγικές πρόληψης με τις εμπειρίες του ασθενή σχετικά
με την ασθένειά του, τις συνήθειες, τις στάσεις, τις ανάγκες και τις προσδοκίες του, ώστε,
λαμβάνοντας υπόψη όλη αυτή την πληροφορία, να αποφασίζουν από κοινού με στόχο ένα καλύτερο
αποτέλεσμα για την υγεία του ασθενή (Coulter, 1999).

Σύμφωνα με την πατερναλιστική θεώρηση, αποτελεί υποχρέωση του ασθενή η συμμόρφωσή του στις
εντολές του ιατρού. Πρόκειται για ένα πρότυπο ενεργητικότητας–παθητικότητας και αφορά έναν
ασθενή πλήρως παθητικό και τυφλά υπάκουο στις αποφάσεις του απόλυτα ενεργού ιατρού. Ένας
λιγότερο παθητικός ασθενής που παραμένει, ωστόσο, υπάκουος στις αποφάσεις–εντολές του ιατρού
επιδεικνύει συμπεριφορά η οποία εντάσσεται στο πρότυπο της καθοδήγησης. Στην αντίπερα όχθη
βρίσκεται η τεχνοκρατική θεώρηση, που δεν επιτρέπει καμία συμμετοχή του ιατρού στη θεραπευτική
επιλογή και περιορίζει το καθήκον του απλώς στην απρόσωπη έκθεση των δεδομένων στον ασθενή. Η
στενή συνεργασία ιατρού και ασθενή, ώστε οι θεραπευτικές επιλογές να πραγματοποιούνται από
κοινού σε πλαίσιο αμοιβαίου σεβασμού, αλληλοκατανόησης και ισότιμης ανταλλαγής των
πληροφοριών, υποστηρίζεται από τη συνεταιρική θεώρηση της λειτουργίας της σχέσης ιατρού-
ασθενή. Εδώ, ο ασθενής αναλαμβάνει ενεργό ρόλο, επιλέγοντας και αναλαμβάνοντας ο ίδιος, με τη
βοήθεια του ιατρού του, τη φροντίδα του, διαμορφώνοντας έτσι μια σχέση σύμφωνη με το πρότυπο
της ώριμης συμμετοχής (Ong et al., 1995).
57

Η καρτεσιανή διάκριση νου και σώματος γέννησε το κλασικό βιοϊατρικό πρότυπο άσκησης της
ιατρικής, που παραδοσιακά επικράτησε έως τον 20ο αιώνα, επιβάλλοντας ένα αυστηρό πλαίσιο
απόλυτης παθητικότητας του ασθενή απέναντι στη γνώση του ιατρού, ενώ τα αποτελέσματα της
γενετικής και των σύγχρονων θεραπειών που εστιάζουν στο σώμα συνέβαλαν στη συντήρησή του. Το
πρότυπο αυτό έχει δεχθεί ισχυρή κριτική, που αφορά την ανεπάρκειά του να υποστηρίξει τον ορισμό
της υγείας και της ασθένειας, αφού ταυτίζει αυστηρά (κατά το μοντέλο του Virchow) την ασθένεια με
την ύπαρξη παθολογίας του σώματος ή του κυττάρου, ορίζοντας, ταυτόχρονα, την υγεία ως την
κατάσταση απουσίας μιας τέτοιας παθολογίας (Alonso, 2004). Η κρίση του προτύπου είχε ήδη
εκφραστεί από το 1960, όταν ο Engel, εστιάζοντας στην ασθένεια ως διαδικασία, συμπεριέλαβε
κοινωνικές και ψυχολογικές παραμέτρους, προτείνοντας έτσι ένα νέο πρότυπο άσκησης της Ιατρικής,
το βιοψυχοκοινωνικό (Engel and George, 1962).

Σήμερα, είναι πλέον αποδεκτό πως η ασθένεια και η υγεία είναι αποτέλεσμα μιας αλληλεπίδρασης
βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων. Έχει αναδειχθεί η ψυχοσωματική παράμετρος
πολλών παθολογικών καταστάσεων και αναπτύσσονται διάφορες «εναλλακτικές» θεραπείες,
δεδομένης της αδυναμίας του κλασσικού βιοϊατρικού μοντέλου να ερμηνεύσει και να συσχετίσει
πληθώρα συμπτωμάτων. Το βιοψυχοκοινωνικό πρότυπο είναι πλέον αποδεκτό και εφαρμοσμένο σε
ακαδημαϊκό επίπεδο, σε πεδία όπως –μεταξύ άλλων- η ψυχολογία της υγείας, η εκπαίδευση της
υγείας, η δημόσια υγεία, η προληπτική ιατρική, η γενική / οικογενειακή ιατρική και η ΠΦΥ, όπου
κρίνεται σκόπιμη και αναγκαία η ολιστική προσέγγιση του ανθρώπου και της κατάστασης της υγείας
του (Alonso, 2004).

Παρόλο που η πατερναλιστική θεώρηση και το πρότυπο του παθητικού ασθενή που προάγει,
θεωρούνται σήμερα αναποτελεσματικά, αφού δεν επιτρέπουν μια γόνιμη επικοινωνιακή
αλληλεπίδραση, συχνά ιατροί και ασθενείς εξακολουθούν στη χώρα μας να διαμορφώνουν τη σχέση
τους σε ένα πλαίσιο «καθοδήγησης». Ωστόσο, η συνεταιρική θεώρηση της σχέσης τους (πρότυπο της
ώριμης συμμετοχής του ασθενή) θεωρείται σήμερα ως η πλέον κατάλληλη και αποτελεσματική -
ιδιαίτερα για τη διαχείριση χρόνιων νοσημάτων και την προαγωγή της υγείας στην κοινότητα
(γενική/οικογενειακή ιατρική, πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας κ.ά.). Το σύγχρονο βιοψυχοκοινωνικό
μοντέλο υποστηρίζει την επιδίωξη και εφαρμογή αυτής της προσέγγισης στο ευρύτερο φάσμα
άσκησης της Ιατρικής και της διαχείρισης της υγείας, όταν βέβαια οι συνθήκες το επιτρέπουν (Alonso,
2004).

Ο ιατρός επιδιώκει τη σωστή διάγνωση και εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας. Ο ασθενής νιώθει
58

την ανάγκη να γνωρίζει και να κατανοεί, ενώ ταυτόχρονα επιθυμεί να γίνει αποδεκτός από τον ιατρό
σε ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και ισοτιμίας. Στο πλαίσιο του βιοψυχοκοινωνικού μοντέλου, ο
ιατρός μπορεί να διευκολύνει με τις δράσεις και αντιδράσεις του τον ασθενή, ώστε να εκφράσει τους
λόγους προσέλευσης, τη συμπτωματολογία, τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις προσδοκίες του, με
στόχο την κατανόηση της κατάστασής του. Η ενσυναίσθηση, ο σεβασμός, η ειλικρίνεια, η αποδοχή
και η θέρμη αποτελούν συνθήκες σημαντικές για την αποτελεσματικότητα της σχέσης. Η εδραίωση
και η λειτουργία της σε κοινό έδαφος εμπιστοσύνης και δημιουργικής επικοινωνίας αποτελεί κριτήριο
ποιότητας με προέκταση στη θεραπευτική έκβασή της (Ong et al., 1995).

Έτσι, στη σημερινή εποχή, ο ιατρός καλείται να αναλάβει την εκπαίδευση και την παρότρυνση του
ασθενή με όρους ενσυναίσθησης ή και συμπόνια, προκειμένου η σχέση τους να αναπτυχθεί σε μια
βάση προτροπής και ενθάρρυνσης, που θα οδηγήσει στη συμμόρφωση και στην αλλαγή της
συμπεριφοράς. Στόχο δεν αποτελεί μόνο η αναζήτηση των αντιλήψεων και των προσδοκιών του
ασθενή για τη φροντίδα του, η αμοιβαία κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων ιατρού και ασθενή, και η
αναγνώριση του κοινού εδάφους πάνω στο οποίο οικοδομείται, με εμπιστοσύνη και ακρίβεια, αλλά
και η έκφραση της επιθυμίας του ιατρού να ανακουφίσει τους ασθενείς από τα συμπτώματα και τα
προβλήματα υγείας τους. Για την συμπόνια και ενσυναίσθηση λεπτομερής αναφορά γίνεται σε
ιδιαίτερο κεφάλαιο αυτού του βιβλίου.

Μια τέτοια συνειδητοποιημένη και ενεργός συμμετοχή του ασθενή στη θεραπευτική διαδικασία
προάγει καλύτερα κλινικά αποτελέσματα, ελαχιστοποιεί την πιθανότητα λάθους και παραπομπών στη
δικαιοσύνη, παρέχει μεγαλύτερη ικανοποίηση για τον ασθενή και τον ιατρό, προάγοντας ταυτόχρονα
τη σωστή διαχείριση των πόρων και την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος υγείας (Joosten,
DeFuentes-Merillas, De Weert, Sensky, Van der Staak, De Jong, 2008).

Η βιοκοινωνική-ψυχολογική προσέγγιση δεν αποτελεί απλώς ιδεολογική στροφή ή ρεύμα ξαφνικής

ευαισθητοποίησης αλλά βασικό άξονα στο πλαίσιο οργάνωσης σύγχρονων συστημάτων υγείας, που
σχεδιάζονται για να λειτουργούν υπό την αρχή: μέγιστο δυνατό όφελος - ελάχιστο δυνατό κόστος,
δεδομένου ότι το κόστος των διαγνωστικών και θεραπευτικών διαδικασιών της παραδοσιακής-
βιοϊατρικής προσέγγισης αρχίζει να ξεπερνά κατά πολύ τη δυνατότητα των συστημάτων υγείας. Αν
και η υψηλή τεχνολογία χρησιμοποιείται διαρκώς περισσότερο στη διαγνωστική και στη θεραπευτική
διαδικασία, η διαπροσωπική επικοινωνία παραμένει το βασικό εργαλείο με το οποίο ιατρός και
ασθενής ανταλλάσσουν την πληροφορία, αποτελώντας έτσι κομβική παράμετρο της σχέσης τους (Ong
et al., 1995). Η εστίαση στη φροντίδα του ασθενή (patient-centered care) που αναφέρεται και ως
59

ανθρωποκεντρική φροντίδα αλλά και ως εστιασμένη στο πρόσωπο φροντίδα (personalized care)
αποτελούν κεντρικές κατευθύνσεις της πολιτικής υγείας σε ΗΠΑ και Ευρώπη (Clarke and Cohen,
2010).

Η διαφορετική ερμηνεία των συμπτωμάτων και των προβλημάτων υγείας από τους επαγγελματίες
υγείας και τους ασθενείς, επιβάλλουν την ανάγνωση ανθρωπολογικών και κοινωνιολογικών
προσεγγίσεων σχετικών με τη συμπεριφορά στην αρρώστια και στη νόσο, για την οποία γίνεται
αναφορά στο κεφάλαιο 2. Η εμπειρία της ασθένειας εξελίσσεται για τον ασθενή σε επτά διαδοχικά
στάδια, από την εμπειρία του συμπτώματος, την υπόθεση του ρόλου του ασθενή και την επαφή με τον
ιατρό, στην υπόδυση του εξαρτημένου από τον ιατρό ρόλο του ασθενή, τη θεραπεία, την
αποκατάσταση και την ανάρρωση. Η φύση και ο χαρακτήρας των συμπτωμάτων, η προηγούμενη
εμπειρία, η γνώση και η ικανότητα αναγνώρισής τους από τον ασθενή, η όποια ανικανότητα
συνεπάγονται, η συσχέτισή τους με επικρατούσες κοινωνικές και πολιτισμικές αντιλήψεις,
διαμορφώνουν και τροποποιούν αυτή την εμπειρία. Ανάλογα επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ασθενή,
την επικοινωνία με τους γύρω του και τις προσδοκίες του.

Είναι σημαντικό ο ιατρός να κατανοήσει αυτή την εμπειρία και να γίνει σαφές στον ασθενή πως στη
λήψη της απόφασης θα συνεκτιμηθεί η κάθε σκέψη και συμβουλή του ασθενή που αφορά τη
διαχείριση της ασθένειάς του. Έτσι, θα προαχθεί μια δυναμική αλληλεπίδραση στο πλαίσιο της
οποίας, ιατρός και ασθενής επιχειρούν, παρά τις διαφορές στο υπόβαθρό τους, να κατανοήσουν σε
βάθος ο ένας τον άλλο και να αποδώσουν την ίδια ερμηνεία σε παραμέτρους και χαρακτηριστικά που
αφορούν την ασθένεια. Κάθε προσπάθεια δημιουργίας μιας λειτουργικής και αποτελεσματικής σχέσης
ιατρού-ασθενή προϋποθέτει την υψηλού επιπέδου κλινική ικανότητα του ιατρού, τόσο σε επίπεδο
διάγνωσης και θεραπείας όσο και επικοινωνίας του με τον ασθενή. Επιπλέον, αναγνωρίζει και
προστατεύει, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν, το δικαίωμα του ασθενή για επιλογή του ιατρού του
και διασφαλίζει τη δυνατότητα επικοινωνίας του με τον ιατρό. Προάγοντας την κατανόηση και την
επικοινωνία, ελαχιστοποιούνται οι συγκρούσεις, προστατεύονται η διάρκεια, η συνέχεια και η
αποτελεσματικότητα της σχέσης ιατρού-ασθενή.

Σύμφωνα με τους Engel & George (1962), παραμένει γεγονός πως τα κριτήρια και οι ανάγκες τους
έχουν πάντα ψυχολογικό και κοινωνικό υπόβαθρο, αλλά έχει να κάνει και με ελλείμματα στην
προπτυχιακή ιατρική εκπαίδευση, που στη χώρα μας εξακολουθεί να είναι συμβατική και
παραδοσιακή. Ο στόχος επιβάλει την αναθεώρηση της βάσης ανάπτυξης της σχέσης ιατρού-ασθενή
και, επομένως, μεγάλη προσπάθεια τόσο από πλευράς ιατρών αλλά και κατά τον σχεδιασμό
60

συστημάτων υγείας με μέριμνα τον συνυπολογισμό όλων των παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία
και την ασθένεια και προϋποθέτουν την επένδυση σε χρόνο, γνώση και χρήμα.

5.3 Πριν από τη συνάντηση του ιατρού με τον ασθενή: τι πρέπει να αναγνωρίσει ο ιατρός

Συναισθήματα που συνοδεύουν τον ασθενή

Αναφέρθηκε ήδη ότι ο φόβος, το άγχος, η ανησυχία, η αγωνία και η περιέργεια αποτελούν, μεταξύ
άλλων, συναισθήματα που συνοδεύουν τον ασθενή κατά την αναμονή της συνάντησής του με τον
ιατρό. Έχοντας ήδη την εμπειρία του συμπτώματος, υποθέτει και υποδύεται τον ρόλο του ασθενή και
προσέρχεται στον ιατρό προκειμένου να κατανοήσει τι του συμβαίνει, να το διαχειριστεί και να το
αντιμετωπίσει. Η φύση και ο χαρακτήρας της ασθένειας, η επίδρασή της στη ζωή του, ο τρόπος με τον
οποίο θα αντιμετωπιστεί και ο τρόπος που θα τη διαχειριστεί, αποτελούν τους άξονες γύρω από τους
οποίους κινείται η λογική και το συναίσθημα του ασθενή κατά την αναμονή της συνάντησής του με
τον ιατρό.

Η συναισθηματική και η λογική αντίδραση του ασθενή απέναντι στην εμπειρία του συμπτώματος
διαμορφώνεται υπό την επίδραση του διανοητικού και μορφωτικού επιπέδου του, του πολιτισμικού
υπόβαθρου και του κοινωνικού περιβάλλοντος, της γνώσης και των προηγούμενων εμπειριών του, των
δυνατοτήτων και του τρόπου επιλογής του ιατρού του. Ειδικές ψυχολογικές καταστάσεις, όπως η
υποχονδρίαση, η άρνηση, η ενοχή, η εξάρτηση, η ευαισθητοποίηση, η προτεραιότητα της προσοχής,
επιδρούν και επηρεάζουν σε αυτό το στάδιο. Σε αυτές περιλαμβάνονται, επίσης, η κατάθλιψη και η
αυτο-απόρριψη, ο φόβος, η αντίδραση στον φόβο, το άγχος, η απογοήτευση και ο θυμός, η απόσυρση
ή απάθεια, η υπερβολή των συμπτωμάτων, η παλινδρόμηση, η εξάρτηση, και η εσωστρέφεια, που
αποτελούν τις κύριες αντιδράσεις στην ασθένεια και αναλύονται σε άλλο κεφάλαιο.

Ο ασθενής προσδοκά από τον ιατρό την υπομονή και την αποδοχή του, τον σεβασμό και την
κατανόηση, την τεκμηριωμένη διερεύνηση και διάγνωση και την ανάπτυξη μιας λειτουργικής σχέσης
συνέχειας, πάνω στην οποία θα βασιστεί η αποτελεσματική διαχείριση, η αντιμετώπιση και η
παρακολούθηση της συγκεκριμένης ασθένειας αλλά και μελλοντικών προβλημάτων υγείας. Η
περιέργεια για τη συνάντηση με τον ιατρό και η αγωνία για το αν η σχέση τους θα εξελιχθεί
ανταποκρινόμενη σε αυτές τις προσδοκίες του, αποτελούν συναισθήματα που αναδύονται σε αυτή τη
φάση της αναμονής της συνάντησης.

Ο ασθενής προετοιμάζεται για τη συνάντηση με τον ιατρό στην προσπάθειά του να επιτύχει μια
θετική ανταπόκρισή του. Προσπαθεί να οργανώσει τη σκέψη του, να συνοψίσει τα όσα κρίνει πως
61

πρέπει να συζητήσει με τον ιατρό, δημιουργεί ένα δικό του πλαίσιο σημαντικών πληροφοριών,
βασικών αποριών και κύριων προτεραιοτήτων. Συχνά εμφανίζεται στη συνάντηση με μια χειρόγραφη
λίστα θεμάτων προς συζήτηση με τον ιατρό και αυτό εξακολουθεί να αποτελεί εμπειρία σε αγροτικές
και απομονωμένες περιοχές της χώρας μας.

Αυτή την ευάλωτη συναισθηματική κατάσταση μπορεί να επηρεάσει ανάλογα κάθε άλλη θετική ή
αρνητική συναισθηματική φόρτιση του ασθενή που σχετίζεται με τη διάρθρωση και τη συμπεριφορά
του προσωπικού της μονάδας υγείας, από τη στιγμή της απάντησης σε μια τηλεφωνική κλήση ή του
διά ζώσης αιτήματος του ασθενή για τον προγραμματισμό μιας συνάντησης με τον ιατρό, έως και την
πραγματοποίησή της. Ο σεβασμός, η αποδοχή, η διευκόλυνση και η μείωση κάθε περιττού
αισθήματος αμφιβολίας και αβεβαιότητας αποτελούν τους στόχους του προσωπικού της μονάδας
υγείας στη φάση αυτή.

Η προετοιμασία του ιατρού

Από την πρώτη στιγμή της συνάντησής του με τον ιατρό, ο ασθενής έχει την ανάγκη να νιώσει
ευπρόσδεκτος. Το ενδιαφέρον του ιατρού πρέπει να είναι έκδηλο από την πρώτη στιγμή και η
προσοχή του απολύτως επικεντρωμένη στον ασθενή. Μια τέτοια προσέγγιση προϋποθέτει τη σχετική
προετοιμασία του ιατρού (Silverman et al., 2005).

Εκκρεμότητες που σχετίζονται με τη λειτουργία του ιατρείου, καθώς και άλλες επαγγελματικές ή
προσωπικές εκκρεμότητες είναι καλό να τακτοποιούνται και να ρυθμίζονται πριν από τη συνάντηση
με τον ασθενή. Αν ο διαθέσιμος χρόνος δεν επαρκεί ή δεν είναι εφικτή η ολοκλήρωσή τους, είναι
προτιμότερο να αναβάλλονται για αργότερα. Η εικόνα του ιατρού που υποδέχεται τον ασθενή
συμπληρώνοντας στο αρχείο του στοιχεία για τον προηγούμενο ασθενή, μιλάει στο τηλέφωνο ή το
προσωπικό της μονάδας υγείας, τακτοποιεί το γραφείο ή το ιατρείο του μπορεί να δημιουργήσει στον
ασθενή αβεβαιότητα και αίσθημα ανασφάλειας που επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της σχέσης
τους.

Προτείνεται μέριμνα από τον ιατρό για την πρόληψη κάθε προβλέψιμου παράγοντα που μπορεί να
προκαλέσει διάσπαση στην αποτελεσματική επικοινωνία του με τον ασθενή. Η σωστή και
αποτελεσματική φροντίδα του ασθενή προϋποθέτει τη φροντίδα των αναγκών του ίδιου του ιατρού. Η
ζέστη ή το κρύο, η πείνα ή άλλες φυσικές ανάγκες, αν δεν καλυφθούν, θα είναι παρούσες και κατά τη
συνάντηση του ιατρού με τον ασθενή, επηρεάζοντας την αποτελεσματικότητά της.

Η συγκέντρωση ή ανάκληση πληροφοριών και στοιχείων για το ιστορικό του ασθενή που πρόκειται
62

να συναντηθεί με τον ιατρό είναι καλό να γίνεται και να ολοκληρώνεται πριν την έναρξη αυτής της
συνάντησης. Η κάρτα υγείας του ασθενή, σημειώσεις και αποτελέσματα εξετάσεων, όταν
ενημερώνουν και προετοιμάζουν έγκαιρα τον ιατρό, συμβάλλουν σε μια αποτελεσματική διαχείριση
της συνάντησης και στη μείωση του αισθήματος αβεβαιότητας των εμπλεκομένων σε αυτή.

5.4 Η ανάγκη απόκτησης των κατάλληλων δεξιοτήτων για μια αποτελεσματική επικοινωνία
ιατρού - ασθενή

Έως τα μέσα του προηγούμενου αιώνα, βασικά κριτήρια για την κρίση της επιστημονικής ικανότητας
του ιατρού αποτελούσαν η γνώση της ιατρικής τεχνικής, της φυσικής εξέτασης και της επίλυσης
ιατρικών προβλημάτων. Σταδιακά άρχισε να γίνεται αντιληπτή η σημασία της επικοινωνίας ιατρού-
ασθενή στην εδραίωση και ανάπτυξη μιας λειτουργικής και αποτελεσματικής σχέσης μεταξύ τους.
Σήμερα, η διεθνής βιβλιογραφία αναγνωρίζει την επικοινωνιακή ικανότητα του ιατρού ως βασική
κλινική δεξιότητα και η βελτίωσή της κρίνεται απολύτως απαραίτητη σε κάθε επίπεδο παροχής
φροντίδας υγείας, έστω και εάν αυτό στη χώρα μας, δυστυχώς, δεν αξιολογείται στην απόκτηση της
ιατρικής ειδικότητας (Blum, 1960).

Επικοινωνία είναι η διαδικασία ή η πράξη μέσω της οποίας κάτι καθίσταται γνωστό, μεταβιβάζεται ή
συνδέεται με κάτι άλλο, ή ανταλλάσσεται ως πληροφορία. Σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων, η
φυσική επικοινωνία εξυπηρετείται βιολογικά, μέσω του συνδυασμού της οπτικής, ακουστικής,
γευστικο-οσφρητικής και κιναισθητικής οδού. Μια αδρή προσέγγιση διακρίνει την επικοινωνία των
ανθρώπων σε λεκτική –ό,τι εκφράζεται με το περιεχόμενο των λέξεων- και μη λεκτική –κάθε άλλη
μορφή έκφρασης. Η διανοητική ικανότητα, το πολιτισμικό υπόβαθρο, το μορφωτικό επίπεδο και η
εμπειρία διαμορφώνουν για κάθε άνθρωπο ένα συγκεκριμένο πλαίσιο αναφοράς, που καθορίζει και
την ερμηνεία που προσδίδει ο άνθρωπος αυτός σε κάθε μήνυμα που εκφράζει ή λαμβάνει από άλλους
ανθρώπους. Η διαδικασία της επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων θεωρείται επιτυχημένη όταν, παρά τη
διαφορετικότητα αυτού του προσωπικού τους πλαισίου αναφοράς, καταφέρουν τελικά να εντοπίσουν
και να αποδώσουν την ίδια ερμηνεία στα μηνύματα που εκφράζονται, λεκτικά και μη.

Κάθε προσπάθεια για αποτελεσματική επικοινωνία βασίζεται στη δυναμική, τον σχεδιασμό και τον
προγραμματισμό ως προς το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και επιδιώκει αλληλεπίδραση και ανταλλαγή
των πληροφοριών κατά τρόπο που να ελαχιστοποιεί κάθε περιττό αίσθημα αβεβαιότητας. Η
κατανόηση του κομβικού ρόλου της επικοινωνίας στη σχέση ιατρού-ασθενή και στην κλινική πράξη
63

προϋποθέτει αφενός τον προσδιορισμό και τη μελέτη των σκοπών της επικοινωνίας και αφετέρου την
ανάλυσή της σε συγκεκριμένες επικοινωνιακές συμπεριφορές, με ταυτόχρονη μελέτη της επίδρασής
τους σε συγκεκριμένες εκβάσεις.

Σύμφωνα με τους Ong et al. (1995), μια απόπειρα προσδιορισμού των σκοπών της επικοινωνίας
μεταξύ ιατρού και ασθενή θα εντόπιζε τρεις κύριους άξονες: την ανάπτυξη μιας καλής διαπροσωπικής
σχέσης, τη μεταβίβαση της πληροφορίας και τη λήψη αποφάσεων. Ωστόσο, μια ιδανική θεώρηση της
σχέσης ιατρού-ασθενή προϋποθέτει τον συνδυασμό ιατροκεντρικής και ασθενοκεντρικής
προσέγγισης. Ο ασθενής επικοινωνεί στον ιατρό την εμπειρία του -συμπτώματα, προτιμήσεις,
ανησυχίες- και ο ιατρός επικοινωνεί στον ασθενή τη γνώση του – πιθανή διάγνωση, λεπτομέρειες
σχετικά με τη νόσο και τη θεραπεία.

Η μεταβίβαση της πληροφορίας προϋποθέτει δύο κύριες πρακτικές. Την παραχώρηση της
πληροφορίας και την αναζήτησή της. Μια διαρκής αμφίδρομη εναλλαγή αναζήτησης και
παραχώρησης της πληροφορίας αποτελεί προϋπόθεση σε κάθε προσπάθεια κάλυψης των αναγκών και
των στόχων τόσο του ιατρού όσο και του ασθενή στο πλαίσιο της μεταξύ τους σχέσης. Η λήψη
αποφάσεων αφορά τη διαχείριση της νόσου και τη θεραπευτική διαδικασία. Ιδανική θεωρείται η από
κοινού λήψη θεραπευτικών αποφάσεων μεταξύ ιατρού και ασθενή. Αν και υπάρχουν ασθενείς που δεν
επιδιώκουν ή δεν επιθυμούν τη συμμετοχή τους στη λήψη των αποφάσεων, δικαιούνται μια τέτοια
δυνατότητα στο πλαίσιο της σχέσης με τον ιατρό τους.

Συγκεκριμένες επικοινωνιακές συμπεριφορές του ιατρού και του ασθενή μπορούν να επηρεάσουν την
αποτελεσματικότητα σε κάθε επίπεδο παροχής φροντίδας: λήψη ιστορικού, κλινική εξέταση,
διερεύνηση της ασθένειας, ακρίβεια διάγνωσης, σχεδιασμός θεραπείας, παροχή πληροφοριών,
κατανόηση και ανάκληση της ιατρικής πληροφορίας, διαχείριση της νόσου και ανταπόκριση του
ασθενή, δέσμευση στη θεραπεία (συμφωνία, συμμόρφωση, επιμονή) αλλά και συμβιβασμό με την
ασθένεια, ψυχολογική στήριξη, ποιότητα ζωής και την ίδια την κατάσταση της υγείας του ασθενή με
αυτονόητες προεκτάσεις σε ιατρονομικά ζητήματα και παράγοντες λειτουργικότητας ενός συστήματος
υγείας (Haq et al., 2004). Ως συνέπεια, οι ασθενείς απολαμβάνουν αυξημένη ικανοποίηση, με
βελτιωμένη έκβαση της υγείας τους, και οι ιατροί είναι περισσότερο ικανοποιημένοι με μεγαλύτερα
ποσοστά αποτελεσματικότητας, αύξηση της λειτουργικότητάς τους, μικρότερα ποσοστά παραπομπών
και μειωμένες αναφορές για κακή πρακτική (Kurtz et al., 2003).

5.5 Λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία

64

Η αποτυχία της «επικοινωνίας» είναι η τραγωδία της σύγχρονης εποχής και προσβάλλει όλο και
περισσότερο τις κοινωνίες μας. Όταν ο John Donne έγραψε την αθάνατη φράση: «Ο άνθρωπος δεν
είναι νησάκι στον ωκεανό», αποκάλυπτε μια βαθιά ψυχολογική αλήθεια που η σημασία της γίνεται
ακόμη μεγαλύτερη στον αιώνα μας (Hogg και Vaughan, 1995)1.

Η επικοινωνία είναι η ύπαρξη της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Οι άνθρωποι, συνεχώς, μεταφέρουν

πληροφορίες, συνειδητά ή ασυνείδητα, γύρω από τις αντιλήψεις τους, τις σκέψεις, τα συναισθήματα,
τους σκοπούς και την ταυτότητά τους. Μεταδίδουν μηνύματα με άμεση επαφή ή εγγράφως, με
συνομιλίες, εκφράσεις, στάσεις ή σήματα.

Η επικοινωνία είναι κοινωνική με μια ποικιλία τρόπων, π.χ.:

1. Περιλαμβάνει διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.
2. Απαιτεί την από κοινού κατανόηση της σημασίας ειδικών σημάτων, ήχων, λέξεων, στάσεων.
3. Είναι το μέσο με το οποίο οι άνθρωποι επηρεάζουν τους άλλους και με τη σειρά τους δέχονται
επιρροή από αυτούς (Hogg και Vaughan, 1995).

Κατά το ελάχιστο, η επικοινωνία απαιτεί έναν αποστολέα, ένα μήνυμα, έναν παραλήπτη και ένα
κανάλι επικοινωνίας. Παρόλα αυτά, κάθε επικοινωνιακό γεγονός είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο και
σύνθετο φαινόμενο -ο αποστολέας είναι επίσης και παραλήπτης, και αντίστροφα, ενώ μπορεί να
μεταδίδονται πολλαπλά και συχνά αντιθετικά μηνύματα στιγμιαία μέσω διαφορετικών λεκτικών και
μη λεκτικών καναλιών.

Έννοια - Ορισμοί - Σημασία - Διάκριση σε λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία- Διαδικασία

επικοινωνίας

Η επικοινωνία εμπλέκεται με όλη την ανθρώπινη ζωή. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά, διάχυτα και
σύνθετα σχήματα κοινωνικής συμπεριφοράς. Η ικανότητα της επικοινωνίας σε ένα ανώτερο επίπεδο
διακρίνει τα ανθρώπινα όντα από τα ζώα. Η καθημερινή μας ζωή προσδιορίζεται από την επικοινωνία
μας με τους άλλους και τα μηνύματα που μας στέλνουν. Και εμείς επικοινωνούμε για να επηρεάσουμε
και να επιδράσουμε με πρόθεση.

Johne Donne (1572 – 1631), Meditation XVII: No Man is an Island

65

Η επικοινωνία χρησιμεύει σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής δομής, ούσα κοινωνική πράξη.
Εξυπηρετεί τη μεταβίβαση της κοινωνικής παράδοσης, του πολιτισμού, των ηθών και εθίμων ενός
τόπου, τη ρύθμιση των σχέσεων της κοινωνικής οργάνωσης και την αναπαραγωγή. Άρα, βρίσκεται σε
κάθε ανθρώπινη επαφή, έχει κοινωνικο-διαλεκτικό χαρακτήρα και, λαμβάνοντας μέρος στη δυναμική
της κοινωνίας, συνίσταται σε τρόπο ύπαρξης αυτής της ίδιας. Επιπλέον, διευκολύνει τη συνοχή, τη
συνεργασία και τις οργανωτικές κοινωνικές σχέσεις μέσω της ανταλλαγής μηνυμάτων και σημασιών,
συνδέοντας άρρηκτα την κοινότητα. Η γλώσσα και οι θεσμοί αποτελούν το πλαίσιο για τη χρήση της
και η πηγή και ο στόχος της παίρνουν πιο ουσιαστικές και λεπτομερείς μορφές.

Από τη μία πλευρά, με τον όρο «επικοινωνία» εννοούμε τη διαδικασία μετάδοσης-μεταφοράς

μηνυμάτων και εννοιών από ένα υποκείμενο σε άλλο ή άλλα, με χρήση συμβόλων και σημασιών. Από
την άλλη, επικοινωνία είναι μια κατάσταση κατά την οποία ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα άτομα
διακινούνται νοήματα, συναισθήματα ή συγκινήσεις με τρόπο άμεσο ή με την παρεμβολή κάποιου
μέσου. Επικοινωνία, λοιπόν, δεν είναι μόνο μετάδοση αλλά και ροή πληροφορίας (πολλές φορές
ασυνείδητη). Δηλαδή, επικοινωνώ δεν σημαίνει ότι αντιλαμβάνομαι πάντα ή πλήρως αυτό που μου
συμβαίνει, όταν οι αισθήσεις μου προσλαμβάνουν από τον άλλο ή το περιβάλλον κάτι που επηρεάζει
την ψυχική μου κατάσταση (Ναυρίδης, 1994).

Σύμφωνα με τον τελευταίο ορισμό, η επικοινωνία είναι άμεση όταν τα άτομα συνυπάρχουν στον ίδιο
χώρο και αντιλαμβάνονται το ένα το άλλο με τις αισθήσεις τους. Αυτό συμβαίνει διότι ο καθένας είναι
φορέας σημασιών για τους άλλους. Μια στιγμιαία επαφή αρκεί για να μπορέσει κανείς να αντιληφθεί
λόγου χάρη ότι ο άλλος βιάζεται, βαριέται, είναι κουρασμένος, αδημονεί, πονάει, είναι ευδιάθετος ή
στεναχωρημένος. Όμως, είναι δυνατόν η επικοινωνία να μην είναι άμεση, αλλά να παρεμβάλλεται
κάποιο μέσο διαμεσολάβησης. Το κατεξοχήν τέτοιο μέσο είναι το γλωσσικό όργανο, οι διάφορες
γλώσσες στις οποίες μιλάμε και γράφουμε.

Η γλώσσα είναι το ιδιαίτερο μέσο έκφρασης-συνεννόησης και το κατεξοχήν μέσο επικοινωνίας που
είναι κοινό για μια ολόκληρη κοινότητα. Αποτελεί σύστημα συμβόλων με τα οποία μεταδίδονται,
όπως αναφέρθηκε, σημασίες και μηνύματα. Επιπλέον, με τη γλώσσα διατηρείται ο πολιτισμός. Από
την άλλη, υπάρχουν γλωσσικά όρια επικοινωνίας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε άτομο μεγαλώνει με τη
γλώσσα ορισμένου πολιτισμού και μέσω της συνεννόησης κατευθύνει τον τρόπο σκέψης και τις
αξιολογικές του τάσεις. Η επικοινωνία περιορίζεται, ακόμη, από τα γλωσσικά ταμπού. Υπάρχουν
θέματα για τα οποία δεν μιλάει κανείς ή λέξεις που δεν χρησιμοποιεί γιατί είναι “απαγορευμένες”
66

στην κοινωνία της οποίας είναι μέλος.

Όμως, η επικοινωνία είναι πρώτιστα ένα γεγονός πολιτισμικό και ψυχοκοινωνικό. Προέχει το ότι
διακινούνται σημασίες που έχουν το ίδιο ή περίπου το ίδιο νόημα για όλα τα συμμετέχοντα σε αυτήν
υποκείμενα. Η διαπροσωπική επικοινωνία μπορεί να είναι λεκτική, όταν επικοινωνούμε
χρησιμοποιώντας μια από τις γλώσσες που μιλάμε, και μη λεκτική, όταν εκφραζόμαστε με
μορφασμούς ή με χειρονομίες, με κινήσεις ή με στάσεις του σώματός μας, με ήχους ή με εικόνες και
άλλα μη λεκτικά κανάλια. Πολλές φορές, ο τρόπος που κάθεται κανείς, η έκφραση του προσώπου του,
οι χειρονομίες και ο τόνος της φωνής του «μιλάνε» πιο αυθεντικά για τα συναισθήματά του, παρά τα
λόγια του. Υπάρχει, λοιπόν, ένας κινησιολογικός κώδικας επικοινωνίας, που διαφέρει από τον ένα
τόπο στον άλλο και από τη μια εποχή στην άλλη. Κι ένα εμπόδιο στην επικοινωνία μας με τους
ασθενείς μπορεί να οφείλεται στο ότι μπορεί να διαθέτουν διαφορετικούς τρόπους εξωλεκτικής
επικοινωνίας από τους δικούς μας. Είναι γνωστό, λόγου χάρη, πόσο αλλιώτικα εκφράζουν
συναισθήματα με το σώμα τους άτομα από διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς. Αντιλαμβανόμαστε,
λοιπόν, πολύ περισσότερα από εκείνα που οι ίδιοι πιστεύουμε ότι βλέπουμε (Ναυρίδης, 1995).
Η άμεση διαπροσωπική σχέση ως διυποκειμενική αλληλεπίδραση (interaction) επηρεάζει την
επικοινωνία ως εξής: Κάτι το οποίο εκφράζεται ή προσλαμβάνεται από ένα άτομο δεν απορρέει μόνο
από το ίδιο, κατά τρόπο αυτόνομο, αλλά ως ένα βαθμό προκύπτει από την παρούσα αλληλεπίδραση
του συγκεκριμένου ατόμου με άλλα άτομα (Ναυρίδης, 1995).
.
Μία στοιχειώδης πράξη επικοινωνίας αποτελείται από :
 Τον αποστολέα, ο οποίος ξεκινά και προκαλεί τη διαδικασία επικοινωνίας, γνωστός και ως
πομπός ή πρωτουργός ή κωδικοποιητής.
 Κωδικοποίηση είναι η συλλογή και η προσαρμογή των πληροφοριών οι οποίες θα μεταδοθούν.
 Το μήνυμα, που είναι η πληροφορία που μεταδίδεται και περιέχει δεδομένα, προφορικά ή μη.
Προφορικό είναι το μέρος του μηνύματος που αποτελεί συνδυασμό πληροφοριών που
συντάσσει και στέλνει ο αποστολέας. Το μη προφορικό εμπεριέχει στοιχεία όπως η γλώσσα
του σώματος και το υπάρχον περιβάλλον.
 Τον αποδέκτη ή παραλήπτη στον οποίο απευθύνεται το μήνυμα.
 Τον κώδικα βάσει του οποίου συντάσσεται το μήνυμα από τον αποστολέα και
αποκωδικοποιείται από τον δέκτη.(Για να το καταλάβει, προϋπόθεση ο κοινός κώδικας ).
 Τους αγωγούς ή κανάλια, που είναι φυσικά ή τεχνητά μέσα για τη μεταβίβαση του μηνύματος
στον παραλήπτη (π.χ. αέρας, μικρόφωνο κλπ.). Επίσης, παρεμβαίνουν φυσικά εμπόδια (π.χ.
κακοκαιρία ή καύσωνας) και κοινωνικά (π.χ. συνωστισμός), όπου διεξάγεται η επικοινωνία,
67

καθώς και η πρόθεση του αποστολέα, που είναι συνειδητή, και χαρακτηρίζουν την επικοινωνία
(Πιπερόπουλος, 1996).

Οι Παναγοπούλου και Μπένος (2004) αναφέρουν ότι, κατά την επικοινωνία μας με τους ασθενείς,
υπάρχει διαρκής αλληλεπίδραση μαζί τους, γι’ αυτό κάθε πομπός είναι ταυτόχρονα και δέκτης
συνειδητά ή ασυνείδητα. Μέσα από την αλληλεπίδραση, ο καθένας επηρεάζει με τη συμπεριφορά του
την υποκειμενική αίσθηση της πραγματικότητας του άλλου, υποκινώντας αντίστοιχες αντιδράσεις. Για
τον λόγο αυτό, η διαπροσωπική επικοινωνία δεν είναι σχεδόν ποτέ μονοσήμαντη. Διακινούνται
συνεχώς νοήματα. Επίσης, ο τύπος επικοινωνίας που θα ακολουθήσουμε θα εξαρτηθεί από κάποιες
ιδιότητες που έχουμε μέσα από κάποιους κοινωνικούς ρόλους.

Στη μελέτη των Coehlo και Galan (2012), σημαντική πηγή μη ικανοποίησης του ασθενή από τον ιατρό
του είναι η ανικανότητα κατάλληλης αποκωδικοποίησης των μη λεκτικών συναισθηματικών
εκδηλώσεων του ασθενή, ιδιαίτερα για τον ασθενή που προέρχεται από διαφορετική κουλτούρα από
τη δική μας. Συχνά, αυτή η μη ικανοποίηση αντανακλάται στην αποτυχία του ασθενή ή την άρνηση
συμμόρφωσης και εφαρμογής των οδηγιών και των ιατρικών θεραπευτικών συστάσεων. Οι
δημογραφικές αλλαγές και η εθνική ανομοιογένεια είναι παράγοντες που καθιστούν αναγκαία την
κατανόηση της επίδρασής τους στην ικανοποίηση του ασθενή από τη σχέση του με κάποιον ιατρό από
μια διαφορετική κουλτούρα.

Η μη λεκτική επικοινωνία, υπό τη μορφή του τόνου φωνής και της έκφρασης προσώπου, βελτιώνει τη
λεκτική επικοινωνία ως το πρωταρχικό μέσο έκφρασης συναισθημάτων και μη λεκτικών
συμπεριφορών. Επιπλέον, η μη λεκτική συμπεριφορά ρέπει σε παραποίηση σε σημαντικά μικρότερο
βαθμό, διότι υφίσταται σε υποσυνείδητο επίπεδο. Έτσι, η μη λεκτική επικοινωνία θεωρείται μια
καλύτερη ένδειξη ποιότητας της επικοινωνίας μεταξύ ιατρών-ασθενών και είναι κεντρική στην
ταυτοποίηση στρατηγικών αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης των αναγκών ασθενών διαφορετικής
εθνικότητας. Η βιβλιογραφία τεκμηριώνει το πλεονέκτημα της εσω-ομάδας, σε τέτοιο βαθμό που τα
άτομα είναι ικανά να κρίνουν με ακρίβεια τα συναισθήματα των μελών της πολιτισμικής ομάδας στην
οποία ανήκουν παρά μελών διαφορετικής ομάδας. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν πρόσφατες μελέτες
που να αφορούν την επίδραση των πολιτισμικών διαφορών στην ικανοποίηση του ασθενή, τη σχέση
με τον ιατρό και την προσήλωσή του στις ιατρικές συστάσεις. Η πλειονότητα των προγραμμάτων
ιατρικής εκπαίδευσης είναι αναγκαίο να περιλαμβάνουν θεματικές με διαπολιτισμική μη λεκτική
επικοινωνία, προκειμένου οι ιατροί να προετοιμαστούν για την καλύτερη αντιμετώπιση των αναγκών
ανομοιογενών πληθυσμών ασθενών.
68

Η σημασία της αποδοχής, της παθητικής και ενεργητικής ακρόασης

Ο ιατρός χρειάζεται να υιοθετήσει στάση αποδοχής απέναντι στον ασθενή του μέσα από τις
επικοινωνιακές του συνήθειες. Η αποτελεσματικότητά του ως οργάνου προσφοράς βοήθειας δεν
εξαρτάται μόνο από την ικανότητά του να εκδηλώνει την αποδοχή του για τον πελάτη του. Με τη
συστηματική εκπαίδευση και τη μακροχρόνια πείρα οι ιατροί αποκτούν ειδικές δεξιότητες στην
εκδήλωση της αποδοχής τους. Μαθαίνουν ότι αυτό που τους κάνει να είναι υποστηρικτικοί ή όχι είναι
αυτό που λένε. Η συζήτηση μπορεί να φέρει την δημιουργική αλλαγή. Πρέπει, όμως, να είναι η σωστή
συζήτηση.

Είναι πρωτίστως θέμα μάθησης του πώς να μιλάει κανείς στους ανθρώπους με ένα «δημιουργικό
τρόπο». Οι ψυχολόγοι το ονομάζουν αυτό «θεραπευτική επικοινωνία», που σημαίνει ότι συγκεκριμένα
είδη μηνυμάτων έχουν μια «θεραπευτική» ή μια θετική επίδραση στα άτομα. Τα κάνουν να
αισθάνονται καλύτερα, τα ενθαρρύνουν να μιλούν, τα βοηθούν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους.
Δημιουργούν ένα αίσθημα αυτοαξίας ή αυτοεκτίμησης, μειώνουν την απειλή ή τον φόβο,
διευκολύνουν την ανάπτυξη και τη δημιουργική αλλαγή.

Μηνύματα στέλνουμε με τον προφορικό λόγο (με αυτά που λέμε) ή με αυτά που οι κοινωνικοί
επιστήμονες ονομάζουν «μη λεκτικά μηνύματα» (αυτά που κάνουμε κι όχι αυτά που λέμε). Τα μη
λεκτικά μηνύματα εκφράζονται με χειρονομίες, στάσεις του σώματος, εκφράσεις του προσώπου ή
άλλες συμπεριφορές. Το να μη λέμε τίποτε μπορεί επίσης να εκφράσει καθαρά αποδοχή. Η
σιωπή/παύση -η παθητική ακρόαση- είναι ένα δυνατό μη λεκτικό μήνυμα και μπορεί να
χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά, ώστε να κάνει ένα άτομο να αισθανθεί ότι γίνεται γνήσια αποδεκτό.

Κατά τη λήψη του ιατρικού ιστορικού από τον γενικό ιατρό, ο ασθενής επωφελείται της επαφής του
με κάποιον ειδικό και ξεκινά μια συνομιλία μαζί του για σοβαρά θέματα υγείας που τον απασχολούν.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο ιατρός κάνει συστηματική χρήση της σιωπής, προσφέροντας στον ασθενή
μια θαυμάσια εμπειρία καθώς η σιωπή τον κάνει να αισθάνεται ότι γίνεται αποδεκτός. Ο ασθενής
περιγράφει αργότερα την εμπειρία του σαν μια συνομιλία με κάποιον που απλώς τον άκουγε. Έτσι,
χωρίς λόγο, η σιωπή στην πραγματικότητα εκφράζει κάτι.

Διαπιστώνουμε, ωστόσο, ότι δεν μπορεί να παραμένει κανείς σιωπηλός επί μακρόν σε μια ανθρώπινη
επικοινωνία. Οι άνθρωποι θέλουν κάποιο είδος λεκτικής αλληλεπίδρασης. Κατά τους Ivey και
69

Gluckstern (1995), τα απλά ανοίγματα, όπως «καταλαβαίνω», «πραγματικά!», «χμ, ώστε έτσι», είναι
ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους αντίδρασης στα μηνύματα συναισθημάτων ή τα
προβλήματα υγείας των ασθενών. Πρόκειται για αντιδράσεις που τους προσκαλούν να ανακοινώσουν
τις δικές τους ιδέες, κρίσεις ή συναισθήματα.

Η επικοινωνία ιατρού-ασθενή είναι η λεκτική και μη λεκτική διαδικασία μέσω της οποίας ο ιατρός
αποκτά και μοιράζεται πληροφορίες με τον ασθενή, αναπτύσσοντας μια θεραπευτική σχέση μαζί του.
Μόνον όταν ο ιατρός καταλαβαίνει τον ασθενή στο δικό του πλαίσιο, μπορεί να προσφέρει καλή
ποιότητα φροντίδας. Στη μελέτη του D’ Elia (1999), πιο αποτελεσματικός τρόπος αντίδρασης στα
μηνύματα των ασθενών είναι οι απλές προσκλήσεις για ομιλία. Η ενεργητική ακρόαση είναι τόσο
βασική που τείνουμε να τη θεωρούμε δεδομένη. Δυστυχώς, οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι
είμαστε καλύτεροι ακροατές από ό,τι ισχύει στην πραγματικότητα. Ιδιαίτερα εκνευριστικό είναι όταν
ο ιατρός δεν μας «ακούει», ενώ υπολογίζουμε ότι θα μας καταλάβει. Ο ιατρός αναμένεται να κατέχει
τις κατάλληλες δεξιότητες στην αντιμετώπιση αγχωμένων, δυσαρεστημένων, θυμωμένων ασθενών.
Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να προωθήσουμε στον ασθενή το συναίσθημα ότι «ακούγεται» και να
θεμελιώσουμε μια λειτουργική σχέση. Ο Gorney (1999) αναφέρει ότι, αν επικεντρωθούμε στη χρήση
καλών δεξιοτήτων ακρόασης, μπορούμε να βελτιώσουμε τη σχέση μας με τους ασθενείς μας.

Η ενεργητική ακρόαση είναι ένας επικοινωνιακός τρόπος εμπλοκής του «αποστολέα» και του
«λήπτη». Ο λήπτης είναι ενεργητικός στη διαδικασία, όπως και ο αποστολέας. Σύμφωνα με τους Lang
κ.ά. (2000), η ενεργητική ακρόαση είναι μια επικοινωνιακή δεξιότητα διερεύνησης και αναγνώρισης
των σκέψεων των ασθενών. Χωρίς αυτή τη δεξιότητα, τα πραγματικά ζητήματα που αφορούν τους
ασθενείς δεν αναγνωρίζονται επαρκώς από τους επαγγελματίες υγείας. Σύμφωνα με τον Meryn
(1998), το συνηθέστερο παράπονο των ασθενών είναι ότι οι ιατροί δεν τους «ακούν». Οι ασθενείς
ζητούν περισσότερη και καλύτερη πληροφόρηση για το πρόβλημα υγείας τους και το θεραπευτικό
αποτέλεσμα, τις παρενέργειες της θεραπείας, την ανακούφιση από τον πόνο και την ψυχολογική
πίεση, καθώς και καθοδήγηση σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν για τους εαυτούς τους.

Όμως, για να μάθουν πώς να ακούν ενεργητικά, οι ιατροί συνήθως πρέπει να καταλάβουν
περισσότερα για τη διαδικασία επικοινωνίας μεταξύ δύο προσώπων. Η ενεργητική ακρόαση,
προφανώς, απαιτεί από τον λήπτη να αναστείλει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, ώστε να
προσέξει αποκλειστικά το μήνυμα του ασθενή. Αυτό επιβάλλει ακριβή λήψη. Αν ο ιατρός θέλει να
καταλάβει το μήνυμα, όπως το εννοεί ο ασθενής, πρέπει να βάλει τον εαυτό του στη θέση του (στο
δικό του πλαίσιο αναφοράς) και τότε μπορεί να ακούσει το νόημα που εννοεί ο αποστολέας. Η
70

ανατροφοδότηση της ενεργητικής ακρόασης είναι ο τελικός έλεγχος από τον ιατρό της ακρίβειας της
ακρόασής του, μολονότι αυτό επιβεβαιώνει επίσης τον αποστολέα (ασθενή) ότι έχει γίνει κατανοητός,
όταν ακούει να του στέλνουν πίσω το «μήνυμά» του με ακρίβεια. Όταν κάνετε ενεργητική ακρόαση,
εσείς, ως ακροατής, διατρέχετε τον κίνδυνο να αλλάξετε απόψεις και στάσεις. Με άλλα λόγια, στην
πραγματικότητα οι άνθρωποι αλλάζουν με αυτό που πραγματικά καταλαβαίνουν. Το να είστε
«ανοιχτοί στην εμπειρία» του άλλου μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να επανεξετάσετε τις δικές σας
εμπειρίες. Αυτό μπορεί να φοβίσει. Ένα «αμυντικό» άτομο δεν μπορεί να αντέξει να εκθέσει τον
εαυτό του σε ιδέες ή απόψεις που είναι διαφορετικές από τις δικές του. Ένα ενήλικο και
ευπροσάρμοστο άτομο, όμως, δεν φοβάται μήπως αλλάξει.

Στη μελέτη του Silverman (2010), συστήνονται οι εξής στρατηγικές για κατάλληλη βλεμματική
επαφή, ενεργητική ακρόαση του ασθενή με ταυτόχρονη αναφορά στον φάκελό του:
 Συνειδητή/σκόπιμη αναβολή μελέτης του φακέλου του, έως ότου ο ασθενής έχει ολοκληρώσει
την πρότασή του.
 Αναμονή για τον προσφορότερο χρόνο πριν τη μελέτη των σημειώσεών του.
 Διάκριση της ενεργητικής ακρόασης ασθενή από τη μελέτη σημειώσεων, εστιάζοντας την
προσοχή στον φάκελό του όταν έχει ολοκληρωθεί η συνεδρία, ώστε ο ασθενής να αντιληφθεί
τη δομή της όλης συνεδρίας.

Ένας πραγματικός κίνδυνος για τους ιατρούς που προσπαθούν να μάθουν την ενεργητική ακρόαση
μόνο μέσα από τις τυπωμένες σελίδες ενός βιβλίου είναι η ανικανότητα τους να ακούσουν με τη
θέρμη και την ενσυναίσθηση που πρέπει να συνοδεύουν πάντοτε τις προσπάθειές τους. Σύμφωνα με
τη μελέτη των Montague et al. (2013), η βλεμματική επαφή και η κοινωνική επαφή εκ μέρους του
ιατρού έχουν στατιστικά σημαντική συσχέτιση με την αντίληψη του ασθενή για την ικανότητα
ενσυναίσθησης του ιατρού.

Κατά τον Mercer και τους συνεργάτες του (2008), η ενσυναίσθηση (empathy) ορίζεται ως η
κοινωνικο-συναισθηματική ικανότητα του ιατρού να κατανοεί την κατάσταση του ασθενή (των
πεποιθήσεων και των βιωμάτων του), να επικοινωνεί αυτή την κατανόηση και να ελέγχει την ακρίβειά
της, αλλά και να αλληλεπιδρά με τον ασθενή κατά θεραπευτικό τρόπο. Η ενσυναίσθηση κατέχει
κεντρικό ρόλο στη σχέση ιατρού ασθενή και συνδέεται στενά με την εμπιστοσύνη και την
ικανοποίηση του ασθενή. Σύμφωνα με τoυς Ivey και Gluckstern (1995), ενσυναίσθηση είναι η
ικανότητα του ακροατή του μηνύματος να βρίσκεται συναισθηματικά κοντά στον αποστολέα, να βάζει
71

τον εαυτό του στη θέση του. Εδώ ο αποστολέας καταλαβαίνει ότι ο ακροατής (ιατρός) αντιλαμβάνεται
όχι μόνο ό,τι ακούει αλλά και ό,τι αισθάνεται ο αποστολέας (ασθενής). Από την άλλη μεριά, όπως
αναφέρουν οι Παπαδάτου και Αναγνωστόπουλος (1995), η ενεργητική ακρόαση δεν πρέπει να
παραχρησιμοποιείται τη στιγμή που ο ασθενής έχει ανάγκη να μείνει για λίγο μόνος με τα
συναισθήματά του .

Κατά τους Τσούνη και Σαράφη (2014), η ενσυναίσθηση, ως έννοια, στην οποία το βιβλίο αναφέρεται
διεξοδικά σε ιδιαίτερο κεφάλαιο, περιγράφεται λεπτομερώς στο έργο του ψυχολόγου Carl Rogers και
χρειάζεται να τονιστεί ότι δεν ταυτίζεται με τη συμπάθεια (sympathy). Δεν υποδηλώνει τη συμμετοχή
στην ψυχική κατάσταση του πάσχοντα με την έννοια της λύπης ή του οίκτου, αλλά αφορά
περισσότερο την κατανόηση του συναισθήματος του άλλου. Η ανθρωπιστική προσέγγιση του Carl
Rogers απαιτεί την αποδοχή του άλλου, όπως αυτός φανερώνεται μέσα από τα συναισθήματα και τις
επιλογές του, χωρίς κριτική και προϋποθέσεις. Αυτό ακριβώς είναι και το συναισθηματικό
προαπαιτούμενο της θεραπευτικής σχέσης, δεδομένου ότι μόνο σ’ αυτό το περιβάλλον ο ασθενής θα
αισθανθεί ασφαλής να εκφραστεί για ό,τι τον αφορά και η συνεργασία που θα προκύψει θα είναι
παραγωγική.

Δεξιότητες επικοινωνίας και ενσυναίσθησης στη συνάντηση με τον ασθενή

Η σημαντική επίδραση της επικοινωνίας στη σχέση ιατρού-ασθενή εμπνέει προσπάθειες για τη
βελτίωσή της. Αυτές οι προσπάθειες δεν αναφέρονται απλώς σε βελτίωση ιατροτεχνικών,
οργανωτικών ή ψυχοκοινωνικών παραμέτρων φροντίδας, αλλά στην καλλιέργεια και την ανάπτυξη
συγκεκριμένων, ποιοτικά και ποσοτικά, δεξιοτήτων του ιατρού κατά τρόπο ικανό να βελτιώσει, με
ακρίβεια και αποδοτικότητα, τη φυσική έκβαση και το αποτέλεσμα της θεραπείας, αλλά και να
προάγει την υποστήριξη και τη συνεργασία με τον ασθενή.

Αν και η διεθνής βιβλιογραφία αναφέρεται σε δεξιότητες επικοινωνίας, διαβούλευσης και

συμβουλευτικής, τούτες στην καθημέρα κλινική πράξη συχνά αλληλεπικαλύπτονται και, επομένως, οι
όροι αυτοί δημιουργούν μια σύγχυση. Γενικά, θα λέγαμε πως οι δεξιότητες επικοινωνίας είναι
θεμελιώδεις στην επιτυχία της σχέσης με τον ασθενή, συμβάλουν αποτελεσματικά στη λήψη του
ιστορικού, βοηθούν τον ασθενή να εξοικειωθεί με το περιβάλλον του και να μειώσει το άγχος του
αλλά και τον ιατρό να αντιμετωπίσει δύσκολες και απρόβλεπτες καταστάσεις. Οι δεξιότητες
διαβούλευσης αφορούν την κλινική εξέταση του ασθενή, τη διάγνωση και τη θεραπεία,
συμπεριλαμβάνοντας διαγνωστικούς και θεραπευτικούς χειρισμούς. Οι δεξιότητες συμβουλευτικής
72

είναι σημαντικές για τη «συμμόρφωση» του ασθενή αλλά και την αποτελεσματικότητα της
θεραπευτικής αγωγής.

Με αναφορά στο στόχο, η βιβλιογραφία προτείνει τη διάκριση των δεξιοτήτων επικοινωνίας σε

συντελεστικές, που έχουν ως αντικείμενο την κατάσταση της υγείας (αγωγή, θεραπεία, ίαση κλπ.) και
κοινωνικοσυναισθηματικές συμπεριφορές, που αφορούν την φροντίδα και έχουν ως αντικείμενο την
ικανοποίηση. Στις συντελεστικές συμπεριφορές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η παροχή
πληροφοριών, η υποβολή ερωτήσεων, το θεραπευτικό σχέδιο και η εξήγησή του, η συζήτηση
παρενεργειών, η συζήτηση αποτελεσμάτων. Οι κοινωνικοσυναισθηματικές δεξιότητες περιλαμβάνουν,
μεταξύ άλλων, την ενσυναίσθηση, την εμψύχωση, τον καθησυχασμό, τη φιλική, ανοιχτή και ειλικρινή
επαφή, τη στάση ενδιαφέροντος και αποδοχής. Η αναγκαιότητα και των δύο τύπων συμπεριφορών
είναι αδιαμφισβήτητη και ο διαχωρισμός τους είναι πρακτικά μάλλον ανούσιος, δεδομένου ότι μια
συντελεστική συμπεριφορά μπορεί να μετατραπεί σε κοινωνικοσυναισθηματική μέσω της κατάλληλης
χρήσης της λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας (Ong et al., 1995).

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη συμπεριφορά εστίασης στην ιδιωτικότητα που δεν περιλαμβάνουν
απλώς το απόρρητο της πληροφορίας που ανταλλάσεται αλλά και την ψυχολογική, κοινωνική και
φυσική ιδιωτικότητα. Η ψυχολογική συνιστώσα εστίασης στην ιδιωτικότητα σχετίζεται με τη
δυνατότητα που παρέχεται στον ασθενή να διαχειρίζεται ο ίδιος την προσλαμβανόμενη ή
προβαλόμενη πληροφορία, να σκέφτεται και να διαμορφώνει στάσεις, πεποιθήσεις ή αξίες και το
δικαίωμα να επιλέγει με ποιον και υπό ποιες συνθήκες θα μοιραστεί τις σκέψεις και τα συναισθήματά
του. Στο πλαίσιο της ιατρικής συνέντευξης, είναι αναγκαία η αναζήτηση από τον ιατρό ιδιωτικών-
προσωπικών πληροφοριών. Προκειμένου να εγκαθιδρυθεί σχέση εμπιστοσύνης με τον ασθενή, ο
ιατρός έχει την υποχρέωση να ενημερώσει τον ασθενή για την τήρηση του απορρήτου. Η κοινωνική
συνιστώσα της εστίασης στην ιδιωτικότητα επεκτείνεται της ψυχολογικής και πληροφοριακής και
αφορά τη δυνατότητα που παρέχεται στον ασθενή να διαχειρίζεται κοινωνικές επαφές και να
πετυχαίνει διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις. Η απόσταση που καθορίζεται από συμπεριφορές των
«τύπων» καθώς και το περιεχόμενο της ανταλλασσόμενης πληροφορίας επηρεάζουν τον βαθμό της
κοινωνικής ιδιωτικότητας. Για παράδειγμα, το κοίταγμα στα μάτια ή η χειραψία μπορεί υπό
συγκεκριμένες συνθήκες να γίνει αντιληπτό ως προσβολή της κοινωνικής ιδιωτικότητας. Η φυσική
συνιστώσα εστίασης στην ιδιωτικότητα αφορά τον βαθμό που ο ασθενής είναι «φυσικά» εκτεθειμένος
σε άλλους. Η οπτική και σωματική επαφή, καθώς και η σωματική απόσταση μπορεί εύκολα να
προσβάλει τη φυσική ιδιωτικότητα.
73

Οι συμπεριφορές ελέγχου (υψηλού ή χαμηλού) αποτελούν σημαντικές παραμέτρους της ιατρικής

επικοινωνίας. Κάθε σχέση ιατρού-ασθενή χαρακτηρίζεται από μια αναλογία υψηλού - χαμηλού
ελέγχου της σχέσης. Άλλοτε τον υψηλό έλεγχο έχει ο ιατρός άλλοτε ο ασθενής, ενώ, ιδανικά, η σχέση
χαρακτηρίζεται από μια ισορροπία στον έλεγχο πάνω στην οποία βασίζεται μια ισότιμη ανταλλαγή
απόψεων και λήψη αποφάσεων. Ο έλεγχος επιβάλλεται, μεταξύ άλλων, από συμπεριφορές όπως η
φωνητική υπερβολή, η υπέρμετρη επιχειρηματολογία, οι μορφασμοί κατά την επικοινωνία. Η χρήση
της καθομιλουμένης γλώσσας και ταυτόχρονα της ιατρικής ορολογίας καθιστά τους ιατρούς
ουσιαστικά δίγλωσσους. Συχνά υπάρχει μετάπτωση ή μίξη της καθομιλουμένης και της ιατρικής
γλώσσας κατά την επικοινωνία των ιατρών με τους ασθενείς, ενώ οι δεύτεροι επιχειρούν συχνά να
χρησιμοποιήσουν, πολλές φορές κατά τρόπο που οδηγεί σε σύγχυση, την ιατρική γλώσσα που
γνωρίζουν προκειμένου να επικοινωνήσουν με τον ιατρό. Συνήθως το νόημα που δίνεται στις ίδιες
λέξεις είναι διαφορετικό, καθιστώντας επί της ουσίας τη λεκτική επικοινωνία μη αποτελεσματική
(Ong et al., 1995).

Συσχετίζοντας τις δεξιότητες επικοινωνίας με το πλαίσιο της ιατρικής συνέντευξης, διακρίνουμε τις
σχετιζόμενες με το περιεχόμενο, τις σχετιζόμενες με τη διαδικασία και τις σχετιζόμενες με την
αντίληψη. Το περιεχόμενο αφορά κάθε πληροφορία που ανταλλάσσεται, σχόλια και συμπεράσματα,
τον κατάλογο των συμπτωμάτων, ιατρικά δεδομένα, τη διαφορική διάγνωση και θεραπευτικές
επιλογές. Η διαδικασία αφορά τον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται η πληροφορία, τον τρόπο σύνταξης
και έκθεσής της, την εξασφάλιση της αλληλεπίδρασης και την ανάπτυξη της θεραπευτικής σχέσης. Η
αντίληψη αφορά σκέψεις, συναισθήματα και την επίγνωσή τους, στάσεις και προκαταλήψεις,
παράγοντες απόσπασης της προσοχής.

Απλουστεύοντας, θα λέγαμε πως οι δεξιότητες που σχετίζονται με το περιεχόμενο αφορούν το τι λέμε,

οι σχετιζόμενες με τη διαδικασία το πώς το λέμε και οι δεξιότητες οι σχετιζόμενες με την αντίληψη
αφορούν το πώς νιώθουμε. Οι δύο πρώτες ομάδες διαμορφώνονται σε διαπροσωπικό επίπεδο
αλληλεπίδρασης, ενώ η τρίτη διαμορφώνεται σε προσωπικό επίπεδο. Οι προσπάθειες ανάπτυξης και
βελτίωσης των δεξιοτήτων επικοινωνίας εστιάζουν κυρίως στις δύο πρώτες ομάδες (Silverman et al.,
2005).

Οι δεξιότητες επικοινωνίας είναι σημαντικές για τη συγκέντρωση πληροφοριών, τη διάγνωση, τη

θεραπεία, την εκπαίδευση του ασθενή και τις αλληλεπιδράσεις της ομάδας υγείας. Διάφορα
συστήματα ανάλυσης αλληλεπίδρασης έχουν αναπτυχθεί για τον σκοπό αυτό. Μια τέτοια
συστηματική ανάλυση επιδιώκει τον μεθοδικό εντοπισμό, κατηγοριοποίηση και ποιοτικό
74

προσδιορισμό συγκεκριμένων χαρακτηριστικών της επικοινωνίας ιατρού-ασθενή. Το σκεπτικό είναι

πως κάθε τέτοιο χαρακτηριστικό αποτελεί δυνητικά ισχυρό συστατικό στο πλαίσιο της θεραπευτικής
διαδικασίας. Οι ιατροί που διαθέτουν και χρησιμοποιούν αποτελεσματικές επικοινωνιακές δεξιότητες
αντιλαμβάνονται ταχύτερα και πιο έγκυρα το πρόβλημα του ασθενή, παρέχουν καλύτερη ψυχολογική
υποστήριξη και μεγαλύτερη ικανοποίηση στον ασθενή, προάγουν την εμπιστοσύνη και την υγεία του
και βιώνουν οι ίδιοι λιγότερη εργασιακή ένταση και μεγαλύτερη επαγγελματική ικανοποίηση (Haq et
al., 2004).

Αναγνωρίζοντας τον κομβικό ρόλο της επικοινωνίας στην αποτελεσματικότητα της ιατρικής
συνέντευξης και της σχέσης του ιατρού με τον ασθενή, οργανώσεις υποστήριξης ασθενών, ερευνητές,
ιατρικοί εκπαιδευτές, ιδιωτικοί και κρατικοί φορείς υπηρεσιών υγείας και επενδυτές -ανά την υφήλιο-
εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στις μεθόδους βελτίωσής της. Η διαρκώς αυξανόμενη έμφαση
εκφράζεται σε διεθνείς διακηρύξεις ομοφωνίας ειδικών επιστημόνων, κατευθυντήριες οδηγίες και
επαγγελματικά δεδομένα άσκησης και εκπαίδευσης στην Ιατρική.

Οι προσπάθειες εστιάζουν στη λειτουργική οργάνωση της ιατρικής συνέντευξης, με στόχο τη

βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο άνοιγμα της συζήτησης, στη
συγκέντρωση πληροφοριών, στην κατανόηση της άποψης του ασθενή, στο μοίρασμα της
πληροφορίας, στη διαπραγμάτευση και τη συμφωνία και στο ασφαλές κλείσιμο της συνεδρίας.

Η πρώτη επαφή και το άνοιγμα της συζήτησης κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό, αφού αποτελεί τη βάση
για την εδραίωση μιας αποτελεσματικής σχέσης του ιατρού με τον ασθενή. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται
στον χαιρετισμό και τις συστάσεις, στο καλωσόρισμα με χαμόγελο και στον προσδιορισμό των ρόλων.
Συστήνεται προσοχή στην άνεση του ασθενή και ανταπόκριση σε κάθε μορφή δυσφορίας, όπως ο
πόνος, ή φυσικής δυσκολίας, όπως ένα ακατάλληλο κάθισμα. Κατά τον προσδιορισμό του λόγου της
επίσκεψης, επιδιώκεται η εξασφάλιση της δυνατότητας ολοκλήρωσης των δηλώσεων του ασθενή και
ο προσδιορισμός των ανησυχιών του, των φόβων και των προσδοκιών του. Ιδιαίτερη σημασία έχει η
σιωπή και η ενεργητική ακρόαση του ιατρού. Η συγκρότηση ενός πλάνου για την επίσκεψη κρίνεται
ιδιαίτερα επιβοηθητική, όπως επίσης η προσπάθεια εδραίωσης και διατήρησης μιας προσωπικής
σχέσης. Η βλεμματική επαφή με τον ασθενή, ακόμη και αν η συνέντευξη γίνεται με τη βοήθεια τρίτου
ατόμου (π.χ. μεταφραστής) συντελεί προς αυτή την κατεύθυνση.

Η συγκέντρωση πληροφοριών αποτελεί βασικό στόχο και αναπόσπαστο στοιχείο της ιατρικής
συνέντευξης. Συστήνεται η ισορροπημένη και στοχευμένη χρήση ανοιχτών και κλειστών ερωτήσεων
75

και η ενεργητική ακρόαση με την κατάλληλη χρήση λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας. Ιδιαίτερα
επιβοηθητικές τεχνικές αποτελούν η παρότρυνση για προσδιορισμό ή διευκρίνιση (κλειστές
ερωτήσεις), η παράφραση των λεγόμενων του ασθενή (η έκφραση του ίδιου νοήματος με άλλα λόγια),
η επανάληψη και η σύνοψη. Η δομημένη συγκέντρωση αρκετής πληροφορίας, προκειμένου να
προσδιοριστούν και να χαρακτηριστούν επακριβώς τα συμπτώματα που προσδιορίζουν την ασθένεια,
θεωρείται αυτονόητη.

Η κατανόηση της άποψης του ασθενή αποτελεί τον βασικό άξονα της σύγχρονης βιοψυχοκοινωνικής
προσέγγισης στη φροντίδα υγείας. Προτείνεται η διερεύνηση εξαρτημένων μεταβλητών όπως η
οικογένεια, το φύλο, η ηλικία, η πολιτισμική και κοινωνικοοικονομική κατάσταση, η πνευματικότητα.
Σημαντικό είναι να προσδιοριστούν η γνώση, οι πεποιθήσεις, οι φόβοι, οι ανησυχίες και οι προσδοκίες
του ασθενή σχετικά με τη νόσο και την ασθένεια. Στο πλαίσιο μιας τέτοιας προσέγγισης, λογική
κρίνεται η αναγνώριση και ανταπόκριση στις ιδέες, τα συναισθήματα και τις αξίες του ασθενή με
ενσυναίσθηση (κατανόηση της θέσης και της κατάστασής του) χωρίς κριτική στάση. Η ενσυναίσθηση
χαρακτηρίζει απαραίτητα τις σχέσεις εκείνες που δίνουν έμφαση στον εντοπισμό των συναισθημάτων
και συχνά συνδυάζεται με τεχνικές όπως η παράφραση και η αντανάκλαση συναισθήματος, η χρήση
της σιωπής, η ακρόαση του τι προσπαθεί να πει ο ασθενής, αλλά και ο εντοπισμός του τι δεν
καταφέρνει να εκφράσει, η παρότρυνσή του και η συνειδητοποιημένη χρήση της μη λεκτικής
επικοινωνίας.

Το διαφορετικό πλαίσιο αναφοράς ιατρού και ασθενή δημιουργεί την ανάγκη από πλευράς του ιατρού
μιας προσπάθειας να διασφαλίσει την ανταλλαγή της πληροφορίας κατά τρόπο ανταποκρινόμενο στην
πραγματικότητα. Οι επεξηγήσεις αναμένεται να είναι απλές και κατανοητές. Ως εκ τούτου,
προτείνεται η αποφυγή δυσνόητων ιατρικών όρων και η χρήση γλώσσας που ο ασθενής δεν μπορεί να
κατανοήσει. Σημαντικός είναι ο έλεγχος της κατανόησης του ασθενή και η βελτίωσή της, αν κρίνεται
ανεπαρκής. Η παρότρυνση του ασθενή να επαναλάβει την πληροφορία και να εκφράσει τις απορίες
του μπορεί να συνεισφέρει προς τον σκοπό αυτό.

Η επίτευξη μιας συμφωνίας μεταξύ ιατρού και ασθενή και η διαμόρφωση από κοινού ενός τρόπου
δράσης αποτελεί βασική επιδίωξη της σύγχρονης προσέγγισης στη δυναμική της σχέσης τους,
προκειμένου να διασφαλίζεται όχι μόνο η αποτελεσματικότητα αλλά και η συνέχειά της. Αυτονόητη
θεωρείται η παρότρυνση του ασθενή να συμμετέχει στη θεραπευτική απόφαση κατά τον βαθμό που
επιθυμεί, ενώ ταυτόχρονα εκτιμάται η επιθυμία, η πρόθεση, η δυνατότητα και η ικανότητα του ασθενή
να ακολουθήσει κάθε θεραπευτική συμβουλή ή διαδικασία. Στην προσπάθεια εξασφάλισης ενός
76

ρεαλιστικού σχεδίου δράσης, απαραίτητη κρίνεται η διερεύνηση και ο εντοπισμός των πόρων και των
πηγών υποστήριξης του ασθενή, η διαπραγμάτευση των διαφορών σε απόψεις και σκοπούς και η
εξασφάλιση μιας διπλής δέσμευσης του ιατρού και του ασθενή σε μια αλληλεπίδραση και συνεργασία
με στόχο την επίλυση των προβλημάτων.

Το κλείσιμο μιας συνάντησης του ιατρού με τον ασθενή είναι σημαντικό αφού αποτελεί την τελευταία
ευκαιρία επιβεβαίωσης της αποτελεσματικής και ρεαλιστικής αλληλεπίδρασης τους και της
θεμελίωσης μιας εξίσου αποτελεσματικής συνέχειας της σχέσης τους. Είναι σημαντικό,
ολοκληρώνοντας, να διευκρινιστεί αν τον ασθενή απασχολούν απορίες, ανησυχίες ή θέματα που δεν
εκφράστηκαν ή δεν λήφθηκαν υπόψη κατά τη συνεδρία. Καλό είναι ο ιατρός να συνοψίσει το σχέδιο
δράσης και να επιβεβαιώσει για μια ακόμη φορά τη συμφωνία του ασθενή με αυτό. Αναπόσπαστο
τμήμα αυτής της φάσης είναι η συζήτηση και η συμφωνία επί του σχεδίου παρακολούθησης και ο
προγραμματισμός της επόμενης επαφής ιατρού και ασθενή επί αναμενόμενων συνθηκών, ενώ είναι
ιδιαίτερα χρήσιμος ο αντίστοιχος σχεδιασμός στην περίπτωση που το αρχικό σχέδιο δράσης δεν
επιφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα (εναλλακτικό σχέδιο, δικλείδες ασφαλείας) (Kalamazoo
Consencus Statement, 2001).

Η σημασία της κοινωνικής επαφής

Υπάρχουν κινήσεις που δείχνουν χαιρετισμό αλλά και αποχαιρετισμό, τη συμφιλίωση και την
υπογραφή μιας συμφωνίας, την έκφραση συγχαρητηρίων και την αποδοχή μιας πρόσκλησης, της
ευχαριστίας αλλά και της ευχής. Αυτές οι κινήσεις, που εξυπηρετούν την κοινωνική επαφή,
θεμελιώνουν τον συναισθηματικό μας κόσμο. Τέτοια παραδείγματα «ασήμαντων», κατά τα άλλα,
κινήσεων είναι ένα απαλό φιλικό χτύπημα στην πλάτη -χωρίς να μεσολαβεί άλλο άγγιγμα- και μια
χειραψία. Η χειραψία, μια κίνηση με ιστορία τουλάχιστον διακοσίων χρόνων, αποτελεί την ελάχιστη
σωματική επαφή που διατηρήθηκε μέχρι τις μέρες μας. Σήμερα, σε κοινωνικό επίπεδο, όλα τα είδη
των χαιρετισμών έχουν αντικατασταθεί με τη χειραψία, μια συνήθεια που τείνει να καθιερωθεί σε
παγκόσμια κλίμακα. Η χειραψία συμβολίζει, εκτός των άλλων, τόσο τον αμοιβαίο χαιρετισμό
ανάμεσα σε ίσους όσο και την προσωρινή φιλική διάθεση. Σφίγγοντας το χέρι ενός ανθρώπου δεν
εννοώ τίποτε περισσότερο από το ότι καταρχήν δεν έχω πρόθεση να του επιτεθώ (Morris, 1986).

Το άγγιγμα (φυσική επαφή) είναι ένα σημαντικό συστατικό της μη λεκτικής επικοινωνίας, μιας
«σιωπηρής γλώσσας» που είναι απαραίτητη για την ποιότητα ζωής, ενώνοντας τη φυσική και
συναισθηματική απόσταση μεταξύ των ατόμων. Παρά το ότι το άγγιγμα είναι μια από τις θεμελιώδεις
77

μορφές της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης, δεν έχει λάβει την απαιτούμενη προσοχή στη βιβλιογραφία,
είτε στη μελέτη της συμβουλευτικής είτε ως ένα επικοινωνιακό εργαλείο στην πρωτοβάθμια φροντίδα.
Το άγγιγμα έχει περιγραφεί είτε ως διαδικαστικό και προσανατολισμένο στο έργο (task oriented)
[φυσική επαφή που επισυμβαίνει ενόσω πραγματοποιείται μέρος της εξέτασης] είτε ως εκφραστικό
[αυθόρμητη επαφή, η οποία δεν απαιτείται ως μέρος της κλινικής εξέτασης]. Σύμφωνα με τη μελέτη
των Cocksedge et al. (2013), οι περισσότεροι ιατροί και όλοι οι ασθενείς ανέφεραν ότι το εκφραστικό
άγγιγμα βελτίωνε την ποιότητα της επικοινωνίας. Οι γενικοί ιατροί περιέγραψαν κάποια όρια στη
χρήση του εκφραστικού αγγίγματος με τους ηλικιωμένους ασθενείς, εκείνους που βίωναν περίοδο
πένθους, τους ασθενείς του ίδιου φύλου με εκείνους και τους ασθενείς που γνώριζαν πολύ καλά.
Επίσης, έθεσαν όρια στη χρήση του αγγίγματος, με ορισμένους ιατρούς να χρησιμοποιούν
αποκλειστικά το διαδικαστικό άγγιγμα το οποίο θεώρησαν θεραπευτικό.

Οι ιατροί που χρησιμοποίησαν το εκφραστικό άγγιγμα ανέφεραν ότι δείχνει ευγένεια, καλωσόρισμα
και ζεστασιά και βοηθά στη δημιουργία αισθήματος χαλάρωσης κατά τη συνεδρία, ιδιαίτερα η
χειραψία ως χαιρετισμός στην αρχή ή αποχαιρετισμός με τη λήξη της. Οι περισσότεροι ιατροί ήταν σε
θέση να κάνουν ξεκάθαρη διάκριση μεταξύ εκφραστικού και διαδικαστικού αγγίγματος. Το άγγιγμα,
ως μέρος του κλινικού έργου, θεωρήθηκε επιβοηθητικό, καθησυχαστικό και συχνά διαδικαστικό και
εκφραστικό ταυτόχρονα. Σύμφωνα με τα ευρήματα της εν λόγω μελέτης, καθοριστικοί παράγοντες της
χρήσης του εκφραστικού αγγίγματος ήταν η ηλικία, το φύλο και οι καταστάσεις που συνδέονταν με
τελευταίο στάδιο θανάτου ή πένθος του ασθενή. Αντιθέτως, όλοι οι ασθενείς της μελέτης θεώρησαν
ότι ήταν αποδεκτό το άγγιγμα στο χέρι (ώμος) ή τον βραχίονα. Μάλιστα, οι περισσότεροι το
θεώρησαν κατάλληλο ιδιαίτερα στις περιπτώσεις άγχους τους. Γυναίκες και άνδρες ασθενείς
ανέφεραν αίσθημα μικρότερης άνεσης (αμηχανίας) με το άγγιγμα των ανδρών ιατρών. Όλοι οι γενικοί
ιατροί της μελέτης φοβήθηκαν την παρερμηνεία της χρήσης του αγγίγματος, αλλά οι ασθενείς
θεώρησαν ότι είναι βοηθητικό της μεταξύ τους σχέσης. Η επίγνωση εκ μέρους των ιατρών των
δυνατοτήτων της συνειδητής χρήσης του εκφραστικού αγγίγματος ως ενός επιβοηθητικού
επικοινωνιακού εργαλείου στην ΠΦΥ μπορεί να βελτιώσει τη σχέση με τους ασθενείς τους.

Επομένως, το άγγιγμα θεωρείται μια άλλη μη λεκτική αλληλεπίδραση για την ανάπτυξη της
ενσυναίσθησης. Για παράδειγμα, οι ιατροί μερικές φορές αγγίζουν τους ασθενείς για να εκφράσουν
νοιάξιμο και ενδιαφέρον. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, γενικά υπάρχουν δύο διαφορετικοί
τύποι αγγίγματος στην ιατρική συνεδρία: η φυσική επαφή και η θεραπευτική επαφή. Άλλοι έχουν
περιγράψει αυτούς τους τύπους αγγίγματος ως διαγνωστικό άγγιγμα και θεραπευτικό άγγιγμα,
αντίστοιχα. Στη μελέτη των Montague et al. (2013), χρησιμοποιούνται οι όροι: άγγιγμα που συνδέεται
78

με το έργο (task touch) και κοινωνικό άγγιγμα (social touch). Συγκεκριμένα, το άγγιγμα που συνδέεται
με το έργο (task touch) έχει κλινικό σκοπό, όπως είναι η εξέταση του σώματος του ασθενή, η χρήση
στηθοσκοπίου για τον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού. Tο κοινωνικό άγγιγμα (social touch) έχει ένα
ιδιαίτερα κοινωνικό νόημα, το άγγιγμα σε ένα πλαίσιο ενδιαφέροντος με θεραπευτική χροιά, όπως
λόγου χάρη, μια χειραψία, ένας εναγκαλισμός ή ένα χτυπηματάκι στη πλάτη του ασθενή.

Με τα δεδομένα αυτά, ο ιατρός μπορεί να θεωρηθεί ως επαγγελματίας της επαφής. Λόγω της
εξειδικευμένης υπηρεσίας που προσφέρει, έχει το δικαίωμα να αγγίζει τα σώματα των ασθενών του.
Από την άλλη πλευρά, συχνά, πολλοί ασθενείς δεν παραδέχονται ότι νιώθουν ανασφάλεια και
χρειάζονται την σωματική επαφή με κάποιο καλυμμένο τρόπο. Για τον λόγο ότι μια τέτοια παραδοχή
θα κατέστρεφε την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους, σαν αυτοελεγχόμενοι και ανεξάρτητοι
ενήλικες, αδιαθετούν τόσο ώστε να αναγκάζουν τους άλλους να σπεύδουν να τους προσφέρουν τις
παρηγορητικές πράξεις της σωματικής επαφής. Εφόσον το καθημερινό άγχος που μας επιβάλλει η ζωή
στις μεγαλουπόλεις γεννάει την ανάγκη για περιστασιακή «μητρική φροντίδα», δεν υπάρχει τίποτα το
κακό, αν οι περισσότεροι από εμας χρησιμοποιούμε το πρόσχημα της αδιαθεσίας για να
προκαλέσουμε αυτή τη φροντίδα που έχουμε ανάγκη.

Άλλωστε, η εξυπηρέτηση αυτής της ανάγκης στηρίζει τη βιομηχανία της υγείας. Γιατί, παρά την
εντυπωσιακή τεχνολογική πρόοδο της σύγχρονης ιατρικής, εξακολουθούμε να αρρωσταίνουμε σε
εντυπωσιακά υψηλό ποσοστό. Βεβαίως, για την πλειονότητα των περιπτώσεων, δεν πραγματοποιείται
πότε εισαγωγή του αρρώστου στο νοσοκομείο. Παραμένουν «πελάτες» των εξωτερικών ιατρείων ή
των ιδιωτικών ιατρείων μας. Η πλειοψηφία των αρρώστων του είδους υποφέρει από βήχα, κρύωμα,
γρίπη, πονοκέφαλο, αλλεργίες, αμυγδαλίτιδα, λαρυγγίτιδα, πόνους στο στομάχι, έλκος, διάρροια,
δερματικές παθήσεις, και άλλα παρόμοια. Οι μόδες των κοινότυπων παθήσεων αλλάζουν από γενιά σε
γενιά. Στον προηγούμενο, μάλιστα, αιώνα, γινόταν πολύς λόγος για την παθογόνο δράση των
«ατμών», σήμερα όλοι μιλούν για τους «ιούς», αλλά ουσιαστικά η θεματολογία όσον αφορά στη
συμπτωματολογία που απαρτίζει τον εν λόγω «κατάλογο» παραμένει αναλοίωτη.

Όπως προαναφέρθηκε, οι ιατροί, ως επαγγελματίες της επαφής, «έχουν δικαίωμα να αγγίζουν» το

ανθρώπινο σώμα, γνωρίζοντας πολύ καλά τη θεραπευτική αξία αυτού του δικαιώματος που τους
παρέχει η κοινωνική σύμβαση και κατά κανόνα το χρησιμοποιούν. Ο άρρωστος, λοιπόν, δεν
απολαμβάνει μόνο τις φροντίδες των συγγενών αλλά και του ιατρού -ενός προσώπου, άγνωστου
ωστόσο γι’ αυτόν. Ο ιατρός, από την άλλη, έχει δικαίωμα να μιλάει απαλά και τρυφερά, να πιάνει το
χέρι του αρρώστου για να μελετήσει τον σφυγμό του, να τον χτυπά απαλά στην πλάτη και το στήθος
79

για να πάρει τα ακροαστικά, να εξετάσει το στόμα, τα μάτια ή και τα αυτιά του ασθενή. Όλες αυτές οι
σωματικές επαφές ανάμεσα στον ιατρό και τον άρρωστο, μετρούν για τον τελευταίο καλύτερα από τη
φαρμακευτική αγωγή.

Άρα, τα ιατρικά αγγίγματα είναι επαγγελματικά, δηλαδή γίνονται για την εξέταση και τη φροντίδα του
σώματος και δεν μεταφέρουν μηνύματα φιλίας. Στην περίπτωση αυτή, το σώμα του ασθενή παίζει τον
ρόλο του «αντικειμένου» και επομένως το άγγιγμα αυτής της μορφής δεν μεταφέρει συναισθήματα.
διότι συνδέεται με το επαγγελματικό καθήκον (Morris, 1986).

Η σημασία της μη λεκτικής επικοινωνίας ιατρού – ασθενή

Η μη λεκτική επικοινωνία εξασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία των διαπροσωπικών σχέσεων.
Αρκετοί ερευνητές της ανθρώπινης συμπεριφοράς υπολογίζουν ότι το 90% της διαπροσωπικής
επικοινωνίας διεξάγεται μέσω της μη λεκτικής οδού, ενώ μόνο το 10% γίνεται μέσω του λόγου
(Παπαδάκη-Μιχαηλίδη, 1995). Επίσης, έχει βρεθεί ότι ποσοστό περίπου 30% του νοήματος ενός
μηνύματος αποδίδεται στο καθαυτό λεκτικό περιεχόμενό του. Παρά τη σπουδαιότητα των μη
προφορικών σημάτων στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση, οι μη λεκτικές όψεις της επικοινωνίας έχουν
μελετηθεί επισταμένα μόνο κατά τα τελευταία σαράντα χρόνια, όταν ο Julius Fast δημοσίευσε ένα
βιβλίο για τη γλώσσα του σώματος (Pease, 1991). Αποτελέσματα μελέτης κατέδειξαν ότι το 55% των
μηνυμάτων που ανταλλάσσουμε είναι σιωπηλά και σχετίζονται με τις κινήσεις και τη στάση του
σώματος (Pease, 1991).

Όμως, τι είναι η μη λεκτική επικοινωνία; Η διαδικασία μέσω της οποίας το άτομο επηρεάζει τη
συμπεριφορά, τη νοητική κατάσταση ή τα συναισθήματα κάποιου άλλου, χρησιμοποιώντας μη-
λεκτικά κανάλια. Αυτά είναι η εμφάνιση του σώματος, οι εκφράσεις του προσώπου, το βλέμμα, οι
χειρονομίες, οι κινήσεις, ο προσανατολισμός και η στάση του σώματος, το μέγεθος του ζωτικού
χώρου. Μια άλλη πηγή μη λεκτικών σημάτων εντοπίζεται στα μη λεκτικά στοιχεία του λόγου, όπως η
ένταση, ο τόνος, η αλλοίωση ή η σταθερότητα της φωνής, οι παύσεις, η ταχύτητα ροής του λόγου, η
διάρκεια, ο ρυθμός του, η προφορά και οι διάφοροι ήχοι εκτός των λέξεων. Πρόκειται για τα
παραγλωσσικά στοιχεία της μη λεκτικής επικοινωνίας (Παπαδάκη-Μιχαηλίδη, 1995).

Λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία, συνήθως, συμβαίνουν ταυτόχρονα. Συνολικά υπάρχουν

επτακόσιες χιλιάδες διαφορετικών ειδών χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου και κινήσεις, οι οποίες
80

υπηρετούν μια ποικιλία σκοπών, όπως, η παροχή πληροφοριών για τα συναισθήματα και τις
προθέσεις, η ρύθμιση των αλληλεπιδράσεων κατά τη λεκτική επικοινωνία και της ροής της
συζήτησης, η έκφραση οικειότητας ή αντίθετα κυριαρχίας και ελέγχου αλλά και ο επηρεασμός των
νοημάτων των όσων λέμε (συμφωνία, ασυμφωνία, ενίσχυση του λεκτικού με το μη λεκτικό σήμα κ.ά.)
(Hogg και Vaughan, 1995). Βέβαια, ο τρόπος έκφρασης των μη λεκτικών συμπεριφορών καθορίζεται
από τους κοινωνικούς κανόνες έκφρασης, που ανέπτυξαν οι άνθρωποι για να προσδιορίζουν το ποιος
έχει δικαίωμα να εκφράζει τι, πώς, πότε, με ποιον τρόπο και σε ποιον, δηλαδή το κοινωνικά αποδεκτό.
Γι’ αυτό διακρίνουμε τις εκδηλώσεις της μη λεκτικής συμπεριφοράς σε ελεγχόμενες και αυθόρμητες,
συνειδητές και ασυνείδητες. Πολλά αυθόρμητα μη λεκτικά σήματα έχουν οικουμενική αξία και
συνιστούν ένα απλό σύστημα επικοινωνίας (Παπαδάκη-Μιχαηλίδη, 1995). Οι βασικές μη λεκτικές
εκδηλώσεις, όπως το χαμόγελο, είναι κατανοητές από όλους, ασχέτως πολιτισμικού συστήματος και
γλώσσας. Τέλος, η σωστή κωδικοποίηση και αποκωδικοποίηση των μη λεκτικών σημάτων, όπως και η
εφαρμογή των κοινωνικών κανόνων έκφρασης κατά τη διάρκεια των επαφών, αποτελούν τα
βασικότερα στοιχεία των κοινωνικών δεξιοτήτων. Σε ορισμένες εξειδικευμένες και δύσκολες μορφές
σχέσεων, απαιτούνται μη λεκτικές κοινωνικές δεξιότητες τις οποίες κατέχουν μόνο λίγοι άνθρωποι. Σε
αυτές είναι απαραίτητο να εκπαιδεύονται εντατικά οι λειτουργοί της σωματικής υγείας, ώστε να
αποκτήσουν την ικανότητα συναισθηματικής συμμετοχής στον ψυχικό κόσμο ξένων ανθρώπων
(ενσυναίσθηση), την κατανόηση της θέσης και των προβλημάτων των ασθενών τους και, κυρίως, την
στοιχειώδη προσφορά ψυχικής στήριξης για μια ολιστική αντιμετώπιση των ασθενών (Παπαδάκη-
Μιχαηλίδη, 1995).

H μελέτη των Roter et al. (2006) υποστηρίζει ότι η μη λεκτική συμπεριφορά σχετίζεται με την
κοινωνικο-συναισθηματική ανταλλαγή. Οι μη λεκτικές συμπεριφορές των ιατρών, όπως η κλίση
σώματος προς τα εμπρός, το νεύμα της κεφαλής, το κάθισμα κοντά στον ασθενή και λιγότερη ώρα
μελέτης ή καταγραφής σημειώσεών τους, συνδέονται με την ικανοποίηση και την κινητοποίηση του
ασθενή. Όπως αναφέρουν οι Pawlikowska et al. (2012), στη συστηματική ανασκόπηση των Beck et al.
το 2002, βρέθηκε ότι η θετική ανατροφοδότηση, η ενσυναίσθηση, η φιλικότητα και η ανοικτή γλώσσα
σώματος εκ μέρους του ιατρού σχετίζονται θετικά με σημαντικές εκβάσεις υγείας για τον ασθενή,
όπως η ικανοποίηση του ασθενή και η θετική σχέση με τον ιατρό.
Δύο στενά συνδεδεμένες όψεις της μη λεκτικής επικοινωνίας ιατρού-ασθενή είναι η μη λεκτική
συμπεριφορά ασθενών και η αντίστοιχη των ιατρών. Από την πλευρά του ο ιατρός είναι απαραίτητο
να αναγνωρίσει και να διερευνήσει τα μη λεκτικά σχήματα στον λόγο του ασθενή, τις εκφράσεις του
προσώπου και τη στάση του σώματος. Παράλληλα, θα πρέπει να έχει επίγνωση της δικής του μη
λεκτικής συμπεριφοράς: πώς χρησιμοποιεί τη βλεμματική επαφή, τη θέση και τη στάση του σώματός
81

του, τις κινήσεις και τις χειρονομίες του, την έκφραση του προσώπου του αλλά και τη χρήση της
φωνής του, καθώς όλα αυτά επηρεάζουν την έκβαση της συμβουλευτικής σχέσης τους. Σύμφωνα με
τους Marcinowicz et al. (2010), οι ασθενείς παρατηρούν προσεκτικά τη λεκτική συμπεριφορά των
ιατρών τους. Στην πολωνική μελέτη τους, βρέθηκε ότι ο τόνος φωνής του ιατρού και ο βαθμός της
βλεμματικής επαφής του είναι τα δύο μη λεκτικά σχήματα που ο ασθενής δίνει ιδιαίτερη προσοχή.

Στη μελέτη του Silverman (2010), αναφέρεται ότι, κατά τα τελευταία 25 χρόνια, ένας αυξημένος
όγκος δουλειάς έχει περιγράψει τη σχέση της μη λεκτικής επικοινωνίας ιατρού (ως βλεμματική επαφή,
νεύμα κεφαλιού και εκφράσεις προσώπου, θέση και τόνος φωνής) με την ικανοποίηση του ασθενή, τη
κατανόηση εκ μέρους του, την ανίχνευση του στρες του εκ μέρους του ιατρού κ.ά. Σημαντική είναι η
μαρτυρία της βαρύτητας που οι ιατροί πρέπει να δώσουν στη δική τους μη λεκτική συμπεριφορά.

Σύμφωνα με τον Friedman (1979), σε όλες τις θεραπευτικές σχέσεις διαμορφώνονται συνθήκες
ισχυρής φόρτισης, οι οποίες καθιστούν ιδιαίτερα σημαντικό τον ρόλο της μη λεκτικής επικοινωνίας. Η
φόρτιση δημιουργείται λόγω των έντονων συναισθημάτων που ανταλλάσσονται μεταξύ των
αλληλεπιδρώντων. Κάτω από τέτοιες συνθήκες αλληλεπίδρασης, οι άνθρωποι εκφράζονται
αυθόρμητα και συχνά ανεξέλεγκτα μέσω της μη λεκτικής οδού. Στηρίζονται πολύ στα μη λεκτικά
σήματα των άλλων και εμπιστεύονται περισσότερο τις μη λεκτικές εκδηλώσεις απ' ό,τι τον λόγο, ιδίως
όταν οι ασθενείς δυσκολεύονται να κατανοήσουν την ορολογία των θεραπευτών. Συχνά, οι ασθενείς
αναγκάζονται να αποκωδικοποιήσουν τα μη λεκτικά σήματα του θεραπευτή όταν η “θέση ισχύος” που
αυτός κατέχει τους αποτρέπει από την εκφορά ερωτήσεων για το πρόβλημά τους. Οι Boon και Stewart
(1998) - κρίνοντας σημαντική τη μη λεκτική επικοινωνία μεταξύ ιατρού και ασθενή- προτείνουν την
αναγκαιότητα εκτίμησής της με συγκεκριμένα εργαλεία αξιολόγησης της υφιστάμενης
αλληλεπίδρασης.

Έξι βασικές μη λεκτικές κοινωνικές δεξιότητες

Στις τυπικές σχέσεις κυριαρχούν οι ανταλλαγές πληροφοριών και υπηρεσιών μεταξύ των
αλληλεπιδρώντων και οι συναισθηματικές ανταλλαγές είναι μικρές. Για τη διατήρηση, όμως, και την
εξέλιξη αυτών των σχέσεων απαιτείται συντονισμός λεκτικών και μη λεκτικών σημάτων. Οι
δεξιότητες καλής επικοινωνίας είναι καίριες για μια επιτυχημένη σχέση ιατρού-ασθενή. Η μη λεκτική
επικοινωνία επηρεάζει την ερμηνεία των λεκτικών μηνυμάτων. Επίσης, επιδρά στην ικανοποίηση και
το άγχος του ασθενή, τη συμμόρφωση στη θεραπεία και την τήρηση των ραντεβού.

Η αποτελεσματική μη λεκτική επικοινωνία εξασφαλίζεται από τις μη λεκτικές κοινωνικές δεξιότητες

82

του ατόμου., την ικανότητα έκφρασης των προσωπικών συναισθημάτων και την ικανότητα
αποκωδικοποίησης των συναισθημάτων των άλλων ατόμων. Επιπλέον, αναγκαία είναι η ικανότητα
ελέγχου των αυθόρμητων εκδηλώσεων των συναισθημάτων μας. Σημαντική προϋπόθεση για τη
διατήρηση των σχέσεών μας είναι η ικανότητά μας να αλληλοπροσαρμόζουμε τις προσωπικότητές μας
με μη λεκτικές διαπραγματεύσεις και όχι λεκτικά. Αυτές περιλαμβάνουν λεπτές και διακριτικές
κινήσεις στο ασυνείδητο επίπεδο, ώστε να μη βιώνουμε συνειδητές συγκρούσεις. Απαραίτητος,
επίσης, είναι ο συντονισμός του συναισθηματικού μας τόνου με αυτόν του ασθενή, δείχνοντας με
σαφήνεια ότι συμπάσχουμε μαζί του (ενσυναίσθηση). Για να επιβιώσει η επαγγελματική μας σχέση,
είναι σπουδαίος ο ακριβής καθορισμός και η αμοιβαία αποδοχή των ρόλων ιατρού–ασθενή,
παραδείγματος χάρη, αν ένα μέλος της σχέσης εκδηλώσει πρόωρη οικειότητα την οποία ο άλλος δεν
αποδέχεται, η μεταξύ τους απόσταση μεγαλώνει και μειώνεται η οπτική τους επαφή. Έτσι,
μεταδίδεται το μήνυμα επιθυμίας περιορισμού της οικειότητας (Παπαδάκη-Μιχαηλίδη, 1995).

Διαστάσεις της μη λεκτικής συμπεριφοράς

1. Κινητική συμπεριφορά: Περιλαμβάνει χειρονομίες, νεύματα, κίνηση σώματος, εκφράσεις

προσώπου, οπτική επαφή αλλά και τα φυσικά χαρακτηριστικά του άλλου προσώπου, π.χ.
εμφάνιση. Τα διαλείμματα οπτικής επαφής και οι σωματικές στάσεις προδίδουν τα συναισθήματά
μας.
1. Παραγλωσσικές ή φωνολογικές ενδείξεις: Σχετίζονται με το φωνητικό ύφος, τις σιωπές (διακοπές
στην ομιλία), τα λάθη, το ύψος, τον τόνο και τη χροιά της φωνής. Η λεκτική επικοινωνία θα
επηρεαστεί από τις αλλαγές στον ρυθμό και την ένταση της φωνής, όσο και τους δισταγμούς κατά
την ομιλία, οι οποίοι αντανακλούν το βίωμα σημαντικού συναισθήματος.
2. Χρήση του προσωπικού ή κοινωνικού χώρου: Πώς χρησιμοποιούμε τον χώρο ώστε να
αισθανόμαστε άνετα. Η συνηθισμένη -φυσική- προσωπική απόσταση μεταξύ ημών και
εξυπηρετούμενου να είναι όχι πιο κοντινή από ένα καθορισμένο μέτρο.
3. Περιβαλλοντολογικοί παράγοντες: Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι αντιδρούν
συναισθηματικά στο περιβάλλον τους. Ένα περιβάλλον μπορεί να προκαλέσει εγρήγορση,
ενδιαφέρον ή διέγερση, οπότε προκαλεί θετική αντίδραση και ζωτικότητα, ενώ κάποιο άλλο
περιβάλλον φέρνει πλήξη, οπότε δημιουργεί αρνητική συμπεριφορά με κύρια χαρακτηριστικά τις
τάσεις φυγής και την κακή διάθεση. Χρειάζεται να λάβουμε υπόψη μας ότι υπάρχουν άνθρωποι
που έχουν την ικανότητα προσαρμογής-συγχρονισμού με το περιβάλλον τους. Άλλοι με την αλλαγή
περιβάλλοντος χάνουν την ατομική και κοινωνική τους ισορροπία.
83

4. Αντίληψη και χρήση του χρόνου: Παράγοντες που συνήθως εμπλέκονται με τον χρόνο είναι: η
ακρίβεια ή, αντίθετα, η καθυστέρηση στα επαγγελματικά ραντεβού. Επίσης, πότε ξεκινάει και πότε
τελειώνει κάποιος την προσφορά εργασίας στον εξυπηρετούμενο, πόσο χρόνο του αφιερώνει.

Ο Knapp (1978) παρατήρησε ότι πάντα υπάρχει συνάφεια λεκτικού και μη λεκτικού μηνύματος. Η μη
λεκτική συμπεριφορά συμπληρώνει τη λεκτική. Υπάρχουν έξι (6) τρόποι υποστήριξης των λεκτικών
κομματιών της συνομιλίας με μη λεκτικά:
1. Επανάληψη: Το μη λεκτικό μήνυμα επαναλαμβάνει το λεκτικό.
2. Αντίφαση: Όταν η λεκτική και η μη λεκτική επικοινωνία δεν συμφωνούν υπάρχει ένδειξη
προβλήματος. Ο συνομιλητής, συνήθως, αρνείται να ομολογήσει ό,τι αισθάνεται.
3. Αντικατάσταση: Χρησιμοποίηση ενός μη λεκτικού μηνύματος που αντικαθιστά ένα λεκτικό,
π.χ. ένα χαμόγελο θα ισοδυναμούσε με το λεκτικό “είμαι καλά”.
4. Συμπλήρωση: Η μη λεκτική συμπεριφορά συμπληρώνει τη λεκτική. Αυτό σημαίνει ότι είτε
αλλάζει το λεκτικό μήνυμα είτε το εξειδικεύει.
5. Έμφαση: Τα μη λεκτικά μηνύματα δίνουν έμφαση στα λεκτικά, π.χ. όταν αλλάζει ο τόνος της
φωνής μας σε μια λέξη, σε μια φράση ή με ένα συνοφρύωμα τονίζουμε τα λόγια μας.
6. Ομαλοποίηση: Τα μη λεκτικά μηνύματα βοηθούν στην ομαλοποίηση της συζήτησης, π.χ. το
κούνημα του κεφαλιού ενθαρρύνει τον άλλο να μιλήσει.

Όταν υπάρχει ασυμφωνία λεκτικού και μη λεκτικού μηνύματος, θεωρείται ότι το άτομο βρίσκεται σε
εσωτερική σύγκρουση. Τα νοήματα των μη λεκτικών μηνυμάτων αλλάζουν από άτομο σε άτομο, από
περίσταση σε περίσταση και από κουλτούρα σε κουλτούρα. Στον δυτικό πολιτισμό, δίνεται έμφαση
στην οπτική επαφή και πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε σε αυτήν. Χρειάζεται να επιστήσουμε την
προσοχή μας στο ότι σε μια διαπροσωπική επικοινωνία δεν αξιολογούμε, δεν κάνουμε ερμηνεία της
μη λεκτικής συμπεριφοράς του άλλου. Δηλαδή, δεν κάνουμε, όπως λέμε, περιγραφική εκτιμητική όταν
δίνουμε λανθασμένη ερμηνεία της μη λεκτικής συμπεριφοράς του άλλου.

Στη μελέτη του Silverman (2010), γίνεται αντιληπτό ότι η ερμηνεία της μη λεκτικής επικοινωνίας
είναι πολύ δύσκολη. Αν και σιωπηρή, είναι συνεχής. Μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικές εκφάνσεις
την ίδια στιγμή, δίνει διέξοδο σε αυθόρμητες εκδηλώσεις και είναι το κανάλι επικοινωνίας για την
έκφραση των στάσεων και συναισθημάτων μας. Η μη λεκτική επικοινωνία διαδραματίζει έναν
σημαίνοντα ρόλο κατά την ιατρική συνεδρία και την αλληλεπίδραση ιατρού-ασθενή. Συμβάλλει στην
αναδόμηση της σχέσης τους και, μέσω αυτής, ενισχύεται ή αντιπαραβάλλεται η λεκτική επικοινωνία
τους. Ιδιαίτερα στην περίπτωση που λεκτικά και μη λεκτικά μηνύματα είναι αντικρουόμενα ή
84

αντιφατικά, τα μη λεκτικά τείνουν να υπερισχύσουν των λεκτικών. Έτσι εξηγείται γιατί μια κλειστή -
κατά τα άλλα- ερώτηση, εάν συνοδεύεται από την κατάλληλη μη λεκτική συμπεριφορά, συχνά οδηγεί
σε ανοικτή απάντηση και γιατί ο ασθενής δεν πείθεται από ένα σχόλιο καθησυχασμού εκ μέρους του
ιατρού του, εφόσον συνοδεύεται από μια άκρως αντίθετη έκφραση προσώπου του ιατρού και
διστακτικότητα στη φωνή του.

Διαρροές της αλήθειας - Διαίσθηση

Όταν προσπαθούμε να ελέγξουμε τις αυθόρμητες εκδηλώσεις μας και βρισκόμαστε κάτω από
συναισθηματική πίεση, εμφανίζονται ασυνείδητα οι λεγόμενες διαρροές της αλήθειας, οι οποίες
αποκωδικοποιούνται εύκολα από έμπειρους λήπτες. Αποκωδικοποιούνται καθώς εκδηλώνονται με
αντιδράσεις όπως η ένταση των μυών, ο τρόμος των χεριών, η αστάθεια της φωνής, το κοκκίνισμα του
προσώπου, ο υπερβολικός ιδρώτας και αποκαλύπτουν την πραγματική συναισθηματική κατάσταση
του ατόμου.

Η ικανότητα λεπτομερούς αποκωδικοποίησης της μη λεκτικής συμπεριφοράς ονομάζεται

«διαίσθηση». Από τεχνική άποψη, όταν λέμε ότι κάποιος έχει “αντίληψη” ή “διαίσθηση”,
αναφερόμαστε στην ικανότητά του να διαβάζει τα μη προφορικά σήματα του συνομιλητή του και να
τα συγκρίνει με τα λεκτικά του μηνύματα. Στην ουσία, έχει την ευαισθησία να συλλαμβάνει και να
αποκρυπτογραφεί τις λεπτομέρειες της μη λεκτικής επικοινωνίας. Ταυτόχρονα, αντιλαμβάνεται την
ασυνέπεια ή ασυμφωνία λεκτικού και μη λεκτικού σήματος. Η εν λόγω ικανότητα είναι απαραίτητη
στον ιατρό, προκειμένου να πετύχει ειλικρινή επικοινωνία με τον ασθενή του. Από τη μία πλευρά,
μπορεί να ερμηνεύσει τις νευρικές και αγχώδεις κινήσεις του όπως και άλλα μη λεκτικά σήματα, όταν
ο ασθενής ψεύδεται. Επιπλέον, ο “διαισθητικός” ιατρός θα αντιλαμβανόταν ότι ο τρόπος ομιλίας του
δεν γινόταν κατανοητός, εάν ο ασθενής καθόταν γερμένος πίσω στο κάθισμά του, με το κεφάλι κάτω
και τα χέρια διπλωμένα στο στήθος. Η ικανότητα της διαίσθησης όσο και η γνώση των επιμέρους
εκδηλώσεων που αφορούν τις διαρροές της αλήθειας βοηθούν τον ιατρό όχι μόνο στο να είναι
παρατηρητικός και ευαισθητοποιημένος, αλλά και αληθινός στις μη λεκτικές συμπεριφορές του, ώστε
να συμφωνούν με τα λεγόμενά του. Από τη στιγμή που συμβαίνουν αυτά, ο ασθενής δεν συγχέεται
στην ερμηνεία της δικής μας συμπεριφοράς και μπορεί να μας εμπιστευτεί με μεγαλύτερη ευκολία
(Παπαδάκη-Μιχαηλίδη, 1995).

Εμφάνιση
85

Η εμφάνιση αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πηγές μη λεκτικών σημάτων και, συχνά ασυνείδητα,
επηρεάζει τη συμπεριφορά των ανθρώπων σε όλες τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Οι άνθρωποι στις
καθημερινές τους σχέσεις, ειδικά σε ένα καινούριο και άγνωστο περιβάλλον, αναγκάζονται να
χρησιμοποιήσουν πιο έμμεσους τρόπους αυτοπαρουσίασης, όπως αυτόν της εμφάνισης για την
προβολή τους. Ο παράγοντας “ενδυμασία”, που επηρεάζει την εμφάνιση, αντανακλά την ατομικότητα
και μοναδικότητά του κάθε ατόμου.

Αν ο στόχος είναι η προβολή του επαγγελματικού ρόλου μας, αυτός εξασφαλίζεται με τη χρήση της
στολής εργασίας του ιατρού (“ιατρική ποδιά”). Η στολή είναι ένα σταθερό και συνήθως επίσημο
μοντέλο ρούχου, που δηλώνει ξεκάθαρα ότι ο χρήστης ανήκει σε μια ομάδα, όπως και ποια ιεραρχική
θέση κατέχει σ’ αυτήν. Αποτελεί έμπρακτη απόδειξη υποταγής και ένταξης του ατόμου στο κοινωνικό
σύνολο και σέβεται τον τρόπο ντυσίματος της ομάδας στην οποία ανήκει. Είναι ένα είδος
συμμόρφωσης και συμβιβασμού του κάθε ιατρού με τους κανόνες του αποδεκτού τρόπου ντυσίματος.
Η στολή του ιατρού, βέβαια, τονίζει την υπάρχουσα κοινωνική απόσταση, αλλά χρησιμοποιείται
συχνά σαν μέσο εντυπωσιασμού στα εκτός ομάδας άτομα. Αν περιοριστούμε απλώς στην επίτευξη του
δεύτερου στόχου για να πείσουμε ότι διαθέτουμε υψηλό επίπεδο επιρροής και ισχύος, χρειάζεται να
αποκτήσουμε περισσότερη εμπιστοσύνη στις γνώσεις και τις ικανότητές μας, καθώς ένας τέτοιος
στόχος αντανακλά εσωτερική αλλά και επαγγελματική ανασφάλεια. Η καλλιέργεια αυτογνωσίας είναι
ένα από τα μέσα που σίγουρα βοηθούν στην κατανόηση και την προβολή του επαγγελματικού ρόλου
μας (Παπαδάκη-Μιχαηλίδη, 1995).

Εκφράσεις προσώπου

Από το πρόσωπο ξεκινούν όλες οι επαφές μεταξύ των ανθρώπων και, επομένως, εκεί έχουν
αναπτυχθεί και οι πρώτες εκφράσεις χαιρετισμού. Ακόμη, από το πρόσωπο εξάγονται τα πολυτιμότερα
συμπεράσματα για τον ψυχοσυναισθηματικό και πνευματικό κόσμο των ανθρώπων. Σύμφωνα με τον
Ekman (1972), υπάρχουν επτά κύριες συγκινησιακές καταστάσεις που διαγράφονται στο πρόσωπο και
μπορούν να αποκωδικοποιηθούν σωστά από τους περισσότερους. Αυτές είναι η χαρά, η έκπληξη, ο
φόβος, ο θυμός, η θλίψη, η αηδία και το ενδιαφέρον (Hogg και Vaughan, 1995). Χρειάζεται να
λάβουμε υπόψη μας ότι το χαμόγελο αποτελεί μια από τις σημαντικότερες κοινωνικές αμοιβές και ότι
συχνά χρησιμοποιείται στις συνομιλίες για να ενθαρρύνει τη συζήτηση.

Αντίθετα, κατά την επικοινωνία ιατρού-ασθενή, η συνοφρύωση και η έλλειψη χαμόγελου φανερώνουν
έλλειψη κατανόησης και δυσαρέσκεια, και διαταράσσουν σοβαρά ή διακόπτουν εντελώς τις
86

αλληλεπιδράσεις. Η απλή έλλειψη του χαμόγελου, όπως και το κατέβασμα των φρυδιών,
υποδεικνύουν υπεροχή και συνήθως, εάν εκδηλωθούν από τον ιατρό, «απομακρύνουν» τον ασθενή
και τονίζουν την ανισότητα των ρόλων. Τα φρύδια δραστηριοποιούνται όταν υπάρχει δυσπιστία και
απορία και το γρήγορο ανεβοκατέβασμά τους χρησιμοποιείται και ως γρήγορος χαιρετισμός, ο οποίος
έχει και οικουμενικό χαρακτήρα (Παπαδάκη-Μιχαηλίδη, 1995).

Βλέμμα

Η οπτική επαφή αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά κανάλια της μη λεκτικής επικοινωνίας και μεταφέρει
τόσο θετικά όσο και αρνητικά συναισθήματα. Το βλέμμα καθορίζει τη φύση των διαπροσωπικών
σχέσεων και μέσω αυτού ανταλλάσσονται συναισθήματα μεταξύ των αλληλεπιδρώντων και
ρυθμίζεται η ροή του λόγου στη διάρκεια των συνομιλιών. Η κατεύθυνση του βλέμματος προς ένα
άτομο συνιστά την αρχική πρόσκληση για αλληλεπίδραση. Ωστόσο, η διάρκεια του βλέμματος, στις
κοινωνικές επαφές, συνήθως, κυμαίνεται στα 2, 3 έως και 7 δευτερόλεπτα, ενώ κατά την οπτική
επαφή (αμοιβαίο βλέμμα) δεν διαρκεί περισσότερο από ένα δευτερόλεπτο. Στη δυτική κοινωνία, αυτοί
που κατέχουν την υψηλότερη θέση κοιτούν πολύ λιγότερο τους συνομιλητές τους. Στην περίπτωση
του γενικού ιατρού, αφού θεωρείται ότι κατέχει τη γνώση και το κύρος στη σχέση του με τον ασθενή,
η συχνότητα της οπτικής επαφής είναι μειωμένη και πιθανόν αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως έλλειψη
προσοχής και ενδιαφέροντος. Όμως, χρειάζεται να τονιστεί ότι η οπτική επαφή όχι μόνο δημιουργεί
καλή ατμόσφαιρα και θετικά συναισθήματα, αλλά μειώνει και τον ανταγωνισμό και καλλιεργεί την
αρμονική συνεργασία ιατρού-ασθενή. Παράλληλα, πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στο επίπεδο
της οικειότητας, το οποίο δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όριά του, διότι ενδέχεται να δημιουργηθεί
δυσάρεστη ατμόσφαιρα και αμηχανία στους αλληλεπιδρώντες.

Το βλέμμα ρυθμίζει, επίσης, την ανταλλαγή του λόγου. Όταν ο ομιλητής θέλει να δώσει τον λόγο,
τότε κοιτά τον συνομιλητή του στο τέλος του λόγου του, προσπαθώντας να προκαλέσει την έκφραση
της δικής του άποψης. Αντίθετα, όταν ο ομιλητής αποφεύγει να κοιτάξει τον ακροατή, του μεταδίδει
το μήνυμα ότι δεν θέλει να διακόψει την ομιλία του. Έχει διαπιστωθεί ότι οι άνθρωποι, ως ακροατές,
κοιτούν τους συνομιλητές τους σχεδόν το διπλάσιο χρόνο από ό,τι όταν μιλούν οι ίδιοι (Γεώργας,
1990).

Όπως υποστηρίζουν οι Montague et al. (2013), η βλεμματική επαφή ιατρού ασθενή συνδέεται
σημαντικά με την ικανοποίηση του ασθενή. Έχει βρεθεί στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τη
διάρκεια της επίσκεψης του ασθενή. Όσο αυξάνεται σε διάρκεια η επίσκεψη του ασθενή, τόσο
87

μειώνεται η θετική επίδραση της βλεμματικής επαφής, καθώς επιδρά στην αντίληψη του ασθενή για
την ενσυναίσθηση που εκφράζει ο ιατρός (ότι μειώνεται).

Στάσεις και κινήσεις του σώματος

Ο γενικός ιατρός που θέλει να επιβληθεί στον ασθενή του, να προβάλει την αυτοπεποίθησή του και να
δείξει σιγουριά, υιοθετεί την όρθια στάση του σώματός του, ώστε να τονίζεται ο όγκος του. Όμως,
βεβαιότητα αντανακλά και η χαλαρή στάση, η οποία χαρακτηρίζεται από έλλειψη έντασης στο μυϊκό
σύστημα, ασύμμετρη θέση των άκρων, πλάγια κλίση του σώματος. Η υιοθέτηση αυτής της στάσης –
ιδιαίτερα από τους άνδρες – απαιτεί προσοχή διότι μπορεί να θεωρηθεί ως απόρριψη ή έλλειψη
σεβασμού απέναντι στον ασθενή, ενώ η αμεσότητα επιτυγχάνεται με τη μειωμένη απόσταση, τη
συμμετρική κλίση και τον αμοιβαίο προσανατολισμό των σωμάτων των αλληλεπιδρώντων, όπως και
τα συχνά βλέμματα και χαμόγελα. Δηλώνεται, έτσι, η διάθεση προσφοράς βοήθειας, εάν χρειαστεί.
Αντίθετα, όταν το σώμα κλίνει προς τα πίσω, απομακρυνόμενο από τον συνομιλητή, φανερώνει
αντιπάθεια ή αμηχανία, με αποτέλεσμα τη μείωση ή τη διακοπή της αλληλεπίδρασης ή τη δημιουργία
ψυχρού κλίματος. Από την άλλη, η λεγόμενη «κινητική ηχώ» (στάση κατοπτρισμού ή αντανάκλασης
των κινήσεων των σωμάτων των αλληλεπιδρώντων) συμβάλλει στην επιπλέον διαμόρφωση θετικών
συναισθημάτων μεταξύ ιατρού–ασθενή (Κομνηνάκης, 1998).

Σύμφωνα με τον Ruusuvuori (2001), η θέση του σώματος του ιατρού στην έναρξη της συνεδρίας
επηρεάζει το επικοινωνιακό άνοιγμα του ασθενή. Η θέση του κάτω μέρους του σώματος του ιατρού
που εστιάζει στον Η/Υ παρά στον ασθενή έχει αρνητική επίπτωση στη σχέση με τον ασθενή, ακόμη
και αν ο ιατρός διατηρεί βλεμματική επαφή με τον ασθενή του κατά διαστήματα, στρέφοντας το πάνω
μέρος του σώματος για να κοιτάξει τον ασθενή.

Οι στάσεις και οι χειρονομίες σχετίζονται με τα αισθήματα και τα χαρακτηριστικά της

προσωπικότητας του ατόμου. Μπορούμε, έτσι, να ανακαλύψουμε, από τη θέση που παίρνουν τα χέρια
του ασθενή, το πώς αισθάνεται: τα σταυρωμένα σφιχτά χέρια μπροστά στο στήθος ή την κοιλιά
δηλώνουν διαφωνία ή αμυντική στάση. Τα ανοικτά χέρια που εκτείνονται προς τα εμπρός δηλώνουν
αποδοχή ή πρόσκληση, ενώ όταν ακουμπούν τους γοφούς μεταφέρουν αρνητικά ή επιθετικά
μηνύματα. Ως προς τη συχνότητα των χειρονομιών, έχει διαπιστωθεί ότι αυξάνεται σε ανθρώπους που
έχουν αυξημένη λεκτική ικανότητα (ευφράδεια), ενώ ο περιορισμός της κινητικότητας διαταράσσει
σοβαρά τη λεκτική επικοινωνία του ατόμου. Οι χειρονομίες μπορούν να αντικαταστήσουν τις λέξεις,
να συνοδεύσουν τον λόγο και να φανερώσουν την συναισθηματική μας κατάσταση. Για παράδειγμα,
88

το ελαφρό χτύπημα στην πλάτη είναι ένδειξη συμπαράστασης και ενθάρρυνσης. Αντίθετα με τις
χειρονομίες, οι κινήσεις που κατευθύνονται στο ίδιο το άτομο, οι λεγόμενες “δραστηριότητες
μετάθεσης”, ενώ φαίνονται άσκοπες και στερεότυπες, εντούτοις απελευθερώνουν τις εσωτερικές
εντάσεις που βιώνει το άτομο.

Περιοχές - Ζωτικός χώρος

Ο ζωτικός προσωπικός χώρος σχηματίζεται κυκλικά γύρω από το σώμα του κάθε ατόμου και
εξυπηρετεί την προστασία του. Όταν παραβιάζεται, οι άνθρωποι αισθάνονται και εκδηλώνουν έντονη
δυσφορία και αμηχανία και κάνουν διορθωτικές κινήσεις που συμβάλλουν στη διατήρηση του χώρου
αυτού. Κατά την επικοινωνία μας με τον ασθενή, όταν επιχειρούμε να παραβιάσουμε τον ζωτικό χώρο
του με φυσική εισβολή, είτε πλησιάζοντάς τον είτε ακουμπώντας τον συχνά, δημιουργούνται ισχυρές
απωθητικές δυνάμεις εκ μέρους του και αυτόματα εκτελεί διορθωτικές κινήσεις αποκατάστασης της
ισόρροπης απόστασης. Τέτοιες κινήσεις, όμως, εκτελούμε και οι ίδιοι στην περίπτωση που ο ασθενής
εισβάλει στο ζωτικό χώρο μας (Κομνηνάκης, 1998).

Διακόσμηση, διάταξη θέσεων και ατμόσφαιρα του χώρου

Σύμφωνα με τους Βενιού και Τεντολούρη (2013), είναι αποδεδειγμένο ότι το περιβάλλον επηρεάζει τα
συναισθήματα των ανθρώπων αλλά και τη συμπεριφορά τους σε μεγάλο βαθμό. Τα διαφορετικά είδη
περιβάλλοντος δημιουργούν και διαφορετική ατμόσφαιρα. Ο χώρος εργασίας μας μεταφέρει τα δικά
του μη λεκτικά μηνύματα στον ασθενή. Η διακόσμηση, ο φωτισμός, τα χρώματα και τα έπιπλα στο
ιατρείο μπορούν να επιδράσουν στη διάθεση των ατόμων και να τους προκαλέσουν μια σημαντική
πρώτη εντύπωση για εμάς.

Ο υπέρμετρος πλούτος και ο μεγάλος όγκος δημιουργούν αυστηρό και τυπικό περιβάλλον. Η
ατμόσφαιρα σ’ αυτό το περιβάλλον προκαλεί φόβο και συναισθήματα υποταγής και αφανισμού.
Αντιθέτως, το ζεστό περιβάλλον, με τη χρήση κατάλληλων υλικών και χρωμάτων, προκαλεί
χαλάρωση στους ανθρώπους και αίσθηση οικειότητας. Η έλλειψή της οικειότητας φέρνει ένταση,
εγρήγορση και έλλειψη άνεσης. Τέτοια συναισθήματα δημιουργούν στον ασθενή το περιοριστικό
περιβάλλον με την αναλογία μικρού ζωτικού χώρου για κάθε άτομο. Οι μεγάλοι λιτοί και αυστηροί
χώροι επιτρέπουν τη δημιουργία τυπικών επαγγελματικών σχέσεων και όχι διαπροσωπικών. Στο
ιατρείο του γενικού ιατρού, τα έπιπλα χρειάζεται να είναι λιτά και πρακτικά, ενώ αποφεύγεται η
περίπλοκη διακόσμηση των τοίχων.
89

Ο σχεδιασμός των θέσεων στον χώρο ώστε να ευνοείται η ανάπτυξη σχέσεων και κοινωνικών επαφών
είναι μια σημαντική προέκταση των κοινωνικών ικανοτήτων. Για παράδειγμα, η «αντιμέτωπη»
διάταξη στις καρέκλες ευνοεί την ανταγωνιστικότητα, ενώ η συνεργασία ευνοείται με τον σχηματισμό
γωνιών μεταξύ τους (Παπαδάκη-Μιχαηλίδη, 1995).

Δυσαναλογία ισχύος και κοινωνικής θέσης στην επικοινωνία ιατρού–ασθενή

Οι συζητήσεις έχουν οριοθετημένες φάσεις (λ.χ. άνοιγμα και κλείσιμο) και μια σειρά από σύνθετους
πολιτισμικούς κανόνες που κυριαρχούν σε κάθε φάση αλληλεπίδρασης. Για παράδειγμα, μπορούμε να
σηματοδοτήσουμε το τέλος μιας διαπροσωπικής συζήτησης με τη διακοπή της οπτικής επαφής και μια
μικρή σωματική απομάκρυνση. Είναι σημαντικό να υπάρχουν κανόνες για την εναλλαγή σειράς,
διαφορετικά δημιουργούνται προβλήματα.

Το είδος της συζήτησης διαφέρει ανάλογα με τον βαθμό γνωριμίας των συμμετεχόντων και ανάλογα
με το είδος της σχέσης τους (εδώ μιλάμε για επαγγελματική σχέση). Κατά την επικοινωνία ιατρού-
ασθενή, παρατηρείται δυσαναλογία ισχύος και κοινωνικής θέσης. Προκειμένου να γίνει η σωστή
διάγνωση και να παρασχεθεί η κατάλληλη θεραπεία, το πλαίσιο επικοινωνίας θα έπρεπε να είναι
εκείνο στο οποίο ο ιατρός μπορεί να συλλέξει όσο το δυνατόν περισσότερο ειδικές πληροφορίες και
σχετικές με το σωματικό πρόβλημα του ασθενή του. Για να επιτευχθεί αυτό, ο ιατρός οφείλει να
αναπτύξει μια αρμονική σχέση με τον ασθενή του, να συμπαρίσταται, να τον ενθαρρύνει, να μιλά
ανοιχτά και ειλικρινά και γενικότερα να του αφιερώνει ένα σημαντικό και ουσιώδες ποσοστό
ενεργητικής ακρόασης.

Όπως αναφέρουν οι Fisher, Todd και West (1993), μια αποκαλυπτική έρευνα στην Αμερική
καταδεικνύει την ύπαρξη απόλυτης και προφανούς δυσαναλογίας στη συζήτηση, κατά την οποία ο
ιατρός φαίνεται να είναι εκείνος ο οποίος την κανονίζει, την ελέγχει και την κατευθύνει. Ο ιατρός
μιλά τον περισσότερο χρόνο, οι εκφορές του λόγου ξεκινούν από τον ίδιο σε ένα θεαματικό ποσοστό
91% και αφήνει μόνο ένα 9% των ζητημάτων να ερωτηθούν από τον ασθενή. Ακόμη, παρατηρήθηκε
ότι ρωτά επιπλέον ερωτήσεις προτού ακόμα ο άρρωστος τελειώσει την απάντησή του σε προηγούμενη
ερώτηση. Διακόπτει συχνότερα τον ασθενή, αποφασίζει για τα θέματα συζήτησης και ελέγχει τη λήξη
της συνεδρίας.

Σύμφωνα με τους Βενιού και Τεντολούρη (2013), είναι σύνηθες σε μια εξέταση κλινικής πρακτικής το
90

45% των προβλημάτων που απασχολούν τον ασθενή να μην αναφέρονται στον ιατρό, με αποτέλεσμα
να μη συζητηθούν ποτέ. Αντιστοίχως, έχει βρεθεί ότι δεν παρέχεται αρκετός χρόνος στον ασθενή,
εφόσον ο ιατρός τον διακόπτει μόλις 18 δευτερόλεπτα -σε τιμές μέσου όρου- από τη στιγμή που έχει
αρχίσει να μιλάει και να αναλύει τον λόγο της επίσκεψής του.

Αυτό το πλαίσιο επικοινωνίας αντανακλά μια διαφορά στην κατοχή ισχύος όσο και κοινωνικής θέσης
μεταξύ ιατρού και ασθενή. Αυτή ανήκει στις διαφορές κοινωνικο-οικονομικής θέσης, την κατοχή της
γνώσης και την πραγματογνωμοσύνη του ιατρού και, από την πλευρά του ασθενή, στην αβεβαιότητα,
στην ανασφάλεια και, ως ένα βαθμό, στο άγχος του. Όλο αυτό επιτείνεται από τα συμφραζόμενα και
το πλαίσιο της συνεδρίας -το ιατρείο. Αυτή η συνομιλητική δυσαναλογία μπορεί να αποτρέψει παρά
να ενθαρρύνει το επικοινωνιακό άνοιγμα και πράγματι, ίσως, σε πολλές περιστάσεις, να είναι
αντιπαραγωγική όσον αφορά τη διάγνωση και τη θεραπεία (Hogg και Vaughan, 1995).

Παρότι θα πρέπει να ενθαρρύνεται η εμπλοκή των ασθενών στη διατύπωση ερωτήσεων και στην
ανάμειξή τους στη λήψη ιατρικών αποφάσεων, η επίσημη μαρτυρία καταδεικνύει ότι οι ιατροί
αναστέλλουν και εμποδίζουν τη συμμετοχή των ασθενών τους μέσα από τη μη λεκτική συμπεριφορά
τους. Στη μελέτη των Bensing και συν. (2006), η επικοινωνία των ιατρών είναι εστιασμένη στο έργο
τους (task oriented), μη εκφράζοντας το ενδιαφέρον για τους ασθενείς τους στην οικοδόμηση μιας
σχέσης εμπιστοσύνης και στη δόμησή της με συμβουλευτικό περιεχόμενο. Οι Bensing και συν. (2006)
θεώρησαν ως μια πιθανή αιτία της παρατηρούμενης χειροτέρευσης της επικοινωνίας στη μελέτη τους
τη συνεχώς αυξανόμενη χρήση του Η/Υ τους. Η έρευνα χρειάζεται να εστιάζει περισσότερο στο
βαθμό χρήσης του Η/Υ και την επίδρασή του στην ικανοποίηση του ασθενή. Το ζήτημα είναι ότι όσο
αυξάνεται η χρήση του Η/Υ κατά τη διάρκεια της ιατρικής συνεδρίας, τόσο μειώνεται η λεκτική
επικοινωνία μας με τον ασθενή, καθώς και η συζήτηση θεμάτων που σχετίζονται με τις ψυχολογικές
όψεις της αρρώστιας και η απόκρισή μας στις συναισθηματικές όψεις της ιατρικής φροντίδας. Αυτή η
παρατήρηση συνδέεται με την υπάρχουσα γνώση της επίπτωσης της απώλειας βλεμματικής επαφής με
τον ασθενή μας, όσο κοιτάζουμε τον ιατρικό φάκελό του, είτε πρόκειται για έγγραφα είτε για τον
υπολογιστή μας. Αυτή η συμπεριφορά μειώνει την αποτελεσματικότητα της συμβουλευτικής
παρέμβασης του ιατρού, με μείωση της λεκτικής επικοινωνίας του ασθενή και αύξηση της
πιθανότητας ο ιατρός να ξεχάσει σημαντικές πληροφορίες.

Ο Silverman (2010) αναφέρει ότι μια καλή επιλογή είναι η αναβολή εισαγωγής ορισμένων στοιχείων
(δεδομένων) στον Η/Υ, μέχρι ο ασθενής να αποχωρήσει από το ιατρείο. Η δεξιότητα της οργάνωσης
της ιατρικής συνεδρίας σε διαφορετικά μέρη, με εσκεμμένη προσπάθεια έναρξης της ιατρικής
91

συνέντευξης δίνοντας την πλήρη προσοχή μας στον ασθενή και, κατόπιν, εξηγώντας του ότι η
προσοχή μας θα πρέπει να στραφεί στον φάκελό του. Ο σκοπός είναι να επιτευχθεί η χρυσή τομή,
όπου ο ιατρός να αξιοποιεί τις δεξιότητες καλής επικοινωνίας με τον ασθενή του και, παράλληλα, να
αναπτύσσει την ικανότητα διαχείρισης της συνεδρίας με τρόπο που παρέχει ταυτόχρονα καλή
ποιότητα φροντίδας και καταγραφή των απαραίτητων δεδομένων.

Η γλώσσα του σώματος του ασθενή μπορεί να «εκφράζει» κάτι διαφορετικό από εκείνο που λέει ο
ασθενής. Είναι απαραίτητο να τονιστούν οι αντιφάσεις και να γίνουν ξεκάθαρες οι αιτίες τους.
Επιπλέον, χρειάζεται να δείχνουμε αδιάλειπτη προσοχή και να έχουμε καλή οπτική επαφή, ώστε να
ενθαρρύνουμε το επικοινωνιακό άνοιγμα του ασθενή. Η δική μας γλώσσα του σώματος πρέπει να
δείχνει ότι «είμαστε εκεί, παρόντες»! Βάσει των προαναφερθέντων, δίνονται οι ακόλουθες συστάσεις:
 Ο ιατρός πρέπει να έχει επίγνωση της σπουδαιότητας της γλώσσας του σώματος στην επικοινωνία
του με τους ασθενείς του -διότι μέσω της μη λεκτικής επικοινωνίας μεταφέρονται πραγματικά
συναισθήματα και στάσεις, τόσο των ασθενών όσο και του ίδιου- και να την αξιοποιεί για την
επίτευξη του μέγιστου θεραπευτικού αποτελέσματος.
 Ο ιατρός χρειάζεται να υιοθετήσει στάση αποδοχής απέναντι στους ασθενείς του, μέσα από τη
λεγόμενη «θεραπευτική» επικοινωνία, δίνοντας το μήνυμα ότι «ακούγονται», μειώνοντας έτσι το
άγχος τους και ενθαρρύνοντας τη δεκτικότητα και τη προσωπική αλλαγή των ασθενών του.
 Ο ιατρός πρέπει να προσέξει τη συνομιλητική δυσαναλογία με τους ασθενείς του, διότι αυτή
αποτρέπει παρά ενθαρρύνει το επικοινωνιακό άνοιγμα των ασθενών του και ίσως είναι
αντιπαραγωγική όσον αφορά τη διάγνωση και τη θεραπεία.

Συμπεράσματα

Η επικοινωνία είναι το βασικό μέσο με το οποίο οι άνθρωποι πληροφορούνται και καθοδηγούνται σε

καλύτερη απόδοση. Ο ιατρός, για να επιτύχει αποτελεσματική επικοινωνία με τους ασθενείς του, δεν
αρκεί να βάζει σε τάξη τις σκέψεις του και να τις παρουσιάζει με άμεσα κατανοητό τρόπο. Πρέπει,
επίσης, να προκαλεί στους ασθενείς τη διάθεση να τον ακούσουν προσεκτικά. Η σχέση ιατρού-ασθενή
είναι αμφίδρομη διαδικασία που εξαρτάται από την προσοχή των ασθενών στα μηνύματα του ιατρού
και από την εκ μέρους του ορθή ερμηνεία των μηνυμάτων τους.

Ο ιατρός, λοιπόν, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της ενότητας αυτής, έχει τα παρακάτω

πλεονεκτήματα, εάν υιοθετήσει τις βασικές κατευθύνσεις καλής επικοινωνίας με τους ασθενείς του:
 Δημιουργεί κλίμα εμπιστοσύνης.
92

 Αποδέχεται τους ασθενείς.

 Επιτυγχάνει καλύτερη συνεργασία.
 Αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των ασθενών.
 Αποφεύγει τις παρεξηγήσεις.
 Κερδίζει την ανταπόκριση των ασθενών.
 Θεωρείται άξιος προσοχής.
 Γίνεται πιο μεθοδικός.
 Βελτιώνει την ικανότητά του να σκέφτεται καθαρά.
 Νιώθει να έχει τον έλεγχο αυτού που κάνει.

Κρίνεται απαραίτητο να συμπληρώσουμε ευρήματα ερευνών τα οποία έχουν δείξει ότι η ποιότητα της
διαπροσωπικής επικοινωνίας ιατρού-ασθενή μπορεί να επιδράσει ακόμη και στον βαθμό ανάρρωσης
του ασθενή, εφόσον η υποστηρικτική σχέση μπορεί να μειώσει το άγχος του ασθενή, το οποίο είναι
βασικό επακόλουθο της αρρώστιας. Η συναισθηματική συμμετοχή του ιατρού στις ιατρικές συνεδρίες
σχετίζεται ειδικά με τη μη λεκτική συμπεριφορά του και τις δεξιότητες που συνδέονται με τη
συναισθηματική νοημοσύνη: κωδικοποίηση και αποκωδικοποίηση μη λεκτικής πληροφορίας και
συναισθηματική αυτεπίγνωση.

Συμπερασματικά, η μη λεκτική συμπεριφορά ορίζεται ως μια ποικιλία επικοινωνιακών

συμπεριφορών, οι οποίες δεν φέρουν λεκτικό περιεχόμενο. Αυτές περιλαμβάνουν την έκφραση του
προσώπου, το χαμόγελο, τη βλεμματική επαφή, τα νεύματα της κεφαλής, τις στάσεις/κινήσεις του
σώματος, τις διακοπές/σιωπές και τα παραγλωσσικά στοιχεία του λόγου, όπως ο ρυθμός, η προφορά,
η ευχέρεια ή μη ευχέρεια λόγου, η ποιότητα φωνής, ο τόνος και η δύναμή της. Επίσης, η μη λεκτική
επικοινωνία παίζει σημαντικό ρόλο στην εναλλαγή σειράς κατά τη διάρκεια της συζήτησης. Η μη
λεκτική κατεύθυνση του λόγου επικαλύπτει τα λεκτικά μηνύματα και, έτσι, νοηματοδοτεί το πλαίσιο
επικοινωνίας, είτε ενδυναμώνοντας είτε αντικρούοντας το λεκτικό περιεχόμενο.

Οι ασθενείς είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι στη μη λεκτική συμπεριφορά του ιατρού, διότι είναι
γεμάτοι αγωνία και ανασφάλεια και προσπαθούν να διακρίνουν τα συναισθήματα του ιατρού τους
προς τους ίδιους ή την κατάστασή τους. Με τη σειρά τους, οι ιατροί αξιοποιούν τα μη λεκτικά
χαρακτηριστικά των ασθενών τους για να υπολογίσουν την κλινική πρόοδο, να μετρήσουν τον βαθμό
πόνου, καθώς επίσης για να επιβεβαιώσουν και να υποστηρίξουν τους ασθενείς τους. Οι ασθενείς
τείνουν να είναι περισσότερο ικανοποιημένοι με ιατρούς που εκφράζουν και ερμηνεύουν σωστά τη μη
λεκτική συμπεριφορά των ασθενών τους, παρά με εκείνους που δεν έχουν την ικανότητα μεταφοράς
93

συναισθήματος στην καθημερινή κλινική πρακτική τους. Ο χρωματισμός της φωνής, η

εκφραστικότητα του προσώπου (σε συνδυασμό με χαμόγελο και καταφατικά νεύματα), η ανοικτή
θέση του σώματος, το αυθόρμητο στυλ και o αργός ρυθμός εκφοράς λόγου του ιατρού σχετίζονται
θετικά με την αντίληψη εκ μέρους του ασθενή ότι ο ιατρός τους εκφράζει ζεστασιά, ενδιαφέρον και
ενσυναίσθηση.

Τα συναισθήματα, καθώς εκφράζονται με τη μη λεκτική συμπεριφορά μπορούν, επίσης, να ασκήσουν

μια προφανή επίδραση στις γνωστικές λειτουργίες, όπως η αποθήκευση των πληροφοριών, η
ανάκληση, η λήψη απόφασης, η απόκτηση των πληροφοριών και οι διαπροσωπικές στάσεις. Η
συναισθηματική φύση της αλληλεπίδρασης επηρεάζει τους ασθενείς με μια σειρά διαφορετικών
τρόπων, από την ικανοποίηση και την ανάκληση μέχρι τη συμμόρφωση στη θεραπεία και μια
καλύτερη ποιότητα ζωής. Έχει βρεθεί ότι η αποστασιοποίηση και η ουδετερότητα του ιατρού
(απουσία χαμόγελου και ευθέος βλέμματος) σχετίζεται με τη μειωμένη φυσική και γνωστική
λειτουργικότητα του ασθενή (Fernández, 2010).

Επομένως, η καλή επικοινωνία ιατρού-ασθενή βελτιώνει την υγεία του ασθενή. Αρκετές μελέτες
δείχνουν καθαρά μια συσχέτιση μεταξύ αποτελεσματικής επικοινωνίας και βελτίωσης θεραπευτικού
αποτελέσματος. Το αποτέλεσμα συνδέεται με την ψυχική υγεία, τον διαχωρισμό των συμπτωμάτων,
τη λειτουργικότητα του ασθενή, τον έλεγχο του πόνου και τη φυσιολογική πίεση αίματος (Meryn,
1998).

Τέλος, δίνοντας την απαραίτητη έμφαση στον ρόλο της επικοινωνίας στη σχέση ιατρού-ασθενή, ο
ιατρός μπορεί να βοηθηθεί στην κατεύθυνση της σωστής διάγνωσης και της θεραπευτικής
παρέμβασης. Σύμφωνα με τον Luban-Plozza (1995), «..μια παρέμβαση είναι θεραπευτική όταν φέρνει
στο προσκήνιο τον ψυχολογικό ή γνωστικό παράγοντα στη σχέση ιατρού-ασθενή και καθιστά ικανό τον
ασθενή να αναγνωρίσει κάτι καινούργιο για τον εαυτό του και –κάνοντας αυτό– ακόμη και να αλλάξει».

5.6 Επίσκεψη στο γραφείο του ιατρού

5.6.1 H είσοδος στο γραφείο του ιατρού: η αίθουσα υποδοχής και αναμονής

Η πρώτη συνάντηση του ιατρού με τον ασθενή είναι καθοριστική για την περαιτέρω σχέση τους. Η
πρώτη αυτή συνάντηση γίνεται, συνήθως, στο γραφείο του ιατρού, είτε αυτό βρίσκεται στο ιδιωτικό
ιατρείο του ή σε κάποια νοσηλευτική μονάδα ή κέντρο υγείας. Έγινε ήδη αναφορά, σε προηγούμενη
94

ενότητα του κεφαλαίου, στα συναισθήματα που συνοδεύουν τον ασθενή πριν από την
προγραμματισμένη επίσκεψή του στον ιατρό, καθώς και στον καθοριστικό ρόλο της της λεκτικής και
μη λεκτικής επικοινωνίας (βλ. ενότητα 5.5). Ποικίλοι παράγοντες μπορούν να επιδράσουν θετικά ή
αρνητικά στην εξέλιξη της θεραπευτικής σχέσης και, ανάμεσα σε αυτούς, ιδιαίτερα σημαντική
κρίνεται η υποδοχή του ασθενή από εντεταλμένα πρόσωπα του ιατρείου ή της μονάδας υγείας, οι
συνθήκες παραμονής του στην αίθουσα αναμονής, η πρόσκλησή του από τον νοσηλευτή του ιατρείου
ή τον ιατρό στον χώρο του ιατρείου, η συμπληρωματική εξέτασή του σε παρακείμενα με το ιατρείο
ειδικά ιατρεία ή εργαστήρια, καθώς και η διαδικασία αναχώρησής του από το ιατρείο.

Η υποδοχή του ασθενή

Θα ήταν καλό να αναλαμβάνει αυτή την πρώτη επαφή με τον ασθενή, κατά την προσέλευσή του σε
μια μονάδα υγείας, ένα ειδικά εντεταλμένο άτομο. Συνήθως, πρόκειται για κάποιον διοικητικό
υπάλληλο ή άλλο επαγγελματία υγείας ή άτομο που εκτελεί χρέη γραμματέα στο ιατρείο του ιατρού,
αν και αυτό φαίνεται να αποτελεί σήμερα προνόμιο χωρών με προηγμένα συστήματα υγείας. Είναι,
επίσης, καλό αυτή η πρώτη επαφή να λαμβάνει χώρα σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, που προστατεύει
την ιδιωτικότητα του ασθενή και διευκολύνει την αποτελεσματική συνεννόηση μεταξύ επαγγελματιών
υγείας και ασθενών. Στόχο αυτής της πρώτης επαφής αποτελεί η ενημέρωση του ασθενή σχετικά με
τις συνθήκες υπό τις οποίες θα λάβει χώρα η συνάντησή του με τον ιατρό, καθώς και τον χρόνο που
θα χρειαστεί η συνάντηση, την ώρα, τον χώρο όπου θα διενεργηθεί, το όνομα του ιατρού, την πιθανή
παροχή οδηγιών σχετικά με την εξέταση και την ανεύρεση ή δημιουργία της ατομικής κάρτας ή
ηλεκτρονικού φακέλου υγείας του ασθενή, όπου θα καταχωρείται η πληροφορία σχετικά με το ιατρικό
ιστορικό του. Η εκτίμηση της βαρύτητας της κατάστασης υγείας του ασθενή και οι ιδιαιτερότητές της
χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και ανάλογης καθοδήγησης κατά το στάδιο αυτό.

Η οργάνωση του χώρου υποδοχής, των σχετικών αρχείων και των μεθόδων καταγραφής, ταξινόμησης,
αναζήτησης, ανεύρεσης και παροχής της πληροφορίας είναι καλό να εξασφαλίζει την αποτελεσματική
ενημέρωση του ασθενή και να διασφαλίζει την ιδιωτικότητά του, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα κάθε
καθυστέρηση και πιθανότητα πρόκλησης σύγχυσης ή δυσαρέσκειας στον ασθενή. Ήδη αναφέρθηκε
ότι ο ασθενής, κατά την επίσκεψή του σε μια μονάδα υγείας, είναι φορτισμένος συναισθηματικά λόγω
της ασθένειάς του και της επικείμενης συνάντησής του με τον ιατρό, ενώ συχνά δεν γνωρίζει εκ των
προτέρων τον τρόπο οργάνωσης των υπηρεσιών της μονάδας στην οποία εργάζεται ο ιατρός, ούτε τις
διαδικασίες που ακολουθούνται και προηγούνται της εξέτασής του. Ακόμη, η στάση και η
συμπεριφορά του ασθενή κατά την πρώτη αυτή επαφή με το προσωπικό του χώρου υποδοχής
95

επηρεάζονται αισθητά από τον τρόπο με τον οποίο εκείνος βιώνει την ασθένειά του και τις
προηγούμενες εμπειρίες του σε παρόμοιους χώρους και καταστάσεις. Ο φοβισμένος, αγχωμένος,
αναστατωμένος, προβληματισμένος και συχνά σε σύγχυση ευρισκόμενος ασθενής, λίγο πριν την
εξέτασή του από τον ιατρό, αναζητά σε κάθε περίπτωση ένα πρόσωπο ικανό και πρόθυμο να του
παράσχει πληροφορίες σε κλίμα ευγένειας και κατανόησης. Θεωρείται αναμενόμενο ότι ένας
«δύσκολος» ασθενής θα είναι απαιτητικός και θα προκαλεί δυσλειτουργία λίγο πριν από την
συνάντησή του με τον ιατρό (Γεώργας, 1986)

Συνήθη σημεία που αποτελούν αιτίες δυσαρέσκειας του ασθενή πριν από την είσοδο στο γραφείο του
ιατρού αποτελούν η μη ευγενική και η μη φιλική συμπεριφορά του προσωπικού του χώρου υποδοχής
προς τον προσερχόμενο ασθενή, η ελλιπής πληροφόρηση σχετικά με τη διαδικασία και τον χώρο της
εξέτασης, την ώρα και την ακριβή σειρά προτεραιότητας ή τυχόν αλλαγές αυτών, το όνομα, την
ιδιότητα και την ειδικότητα του ιατρού. Συχνά, ο ασθενής δεν ενημερώνεται για τυχόν υπάρχουσες
αλλαγές που αφορούν τη σειρά ή την ώρα εξέτασής του ή ακόμη και τον ιατρό που θα τον εξετάσει,
με αποτέλεσμα. όταν το πληροφορείται καθυστερημένα, να θυμώνει και να οργίζεται, προκαλώντας
διάφορα επεισόδια λίγο έξω από την πόρτα του γραφείου του ιατρού. Η μη ανταπόκριση στη
βαρύτητα της κατάστασης της υγείας του ασθενή με τον τρόπο που βιώνεται από τον ίδιο, η
καθυστέρηση, η έλλειψη ευγένειας και προθυμίας από τον εντεταλμένο υπάλληλο, η απώλεια ή μη
ανεύρεση δεδομένων που αφορούν το ιατρικό ιστορικό του ασθενή ή η λάθος ταυτοποίηση του
ιατρικού φακέλου του, η προσβολή της ιδιωτικότητάς του προκαλούν τη δυσαρέσκεια του ασθενή.

Η αποφυγή της έντασης που δυνητικά δημιουργούν καταστάσεις σαν αυτές χρήζει ιδιαίτερης
προσπάθειας και προσοχής, δεδομένου πως μειώνει τον βαθμό ικανοποίησης του ασθενή από την
παρεχόμενη φροντίδα και η προβολή της στη συνάντηση με τον ιατρό μπορεί να επηρεάσει τη
θεραπευτική σχέση πριν ακόμη προλάβει να δημιουργηθεί. Η εξοικείωση των επαγγελματιών υγείας
με τις προσδοκίες του ασθενή που αναφέρθηκαν σε προηγούμενη ενότητα αναμένεται να συμβάλει
αποτελεσματικά στην αποφυγή κάθε πιθανής δυσαρέσκειας.

Αίθουσα αναμονής

Η αίθουσα αναμονής αποτελεί τον χώρο όπου ο ασθενής παραμένει για κάποιο χρονικό διάστημα,
αναμένοντας τη συνάντησή του με τον ιατρό. Η εργονομική διαρρύθμισή της αποτελεί αντικείμενο
των σχεδιαστών υγειονομικών μονάδων, ενώ η οργάνωσή της και η ευχάριστη λειτουργία της
προτείνεται ως μέλημα του ιατρού και των υπόλοιπων εργαζόμενων σε μια μονάδα υγείας. Οι
96

επικρατούσες σε αυτή συνθήκες χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, δεδομένου ότι οι ασθενείς παραμένουν
εκεί συχνά για σημαντικό χρονικό διάστημα, αναμένοντας την εξέτασή τους

Η αίθουσας αναμονής εξυπηρετεί ανθρώπους όλων των ηλικιών, διαφορετικούς μεταξύ τους, ασθενείς
με διαφορετικά προβλήματα, συνήθειες και ανάγκες, καθώς επίσης και τους συνοδούς τους. Η
σχεδίαση και η διαρρύθμιση του χώρου εξυπηρετεί την άνεση και την κάλυψη ιδιαίτερων αναγκών
των ασθενών. Η επίπλωση και η διακόσμησή του στοχεύει στην άνεση και τη δημιουργία μιας
ατμόσφαιρας ευχάριστης για τους ασθενείς και τους συνοδούς τους, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην
υγιεινή και την ασφάλεια. Ιδιαίτερες διευκολύνσεις προβλέπονται για την εξυπηρέτηση ατόμων με
ειδικές δυσκολίες.

Ιδιαίτερο μέλημα λαμβάνεται για την εύκολη πρόσβαση στην αίθουσα αναμονής, με στόχο τη
δυνατότητα εύκολης και ασφαλούς κίνησης των ατόμων στον χώρο. Οι ανισόπεδοι χώροι, τα
ολισθηρά δάπεδα και η πυκνή τοποθέτηση των επίπλων συνιστάται να αποφεύγονται. Επικίνδυνα
σημεία όπως μεγάλοι υαλοπίνακες και σκαλοπάτια συνιστάται να φέρουν κατάλληλη σήμανση και
διευκολύνσεις (π.χ. χειρολαβές). Ανελκυστήρες, ράμπες και εξοπλισμός ειδικών προδιαγραφών για
άτομα με ειδικές δυσκολίες (τυφλοί, κωφοί, άτομα με κινητικές δυσκολίες), καθώς και διευκολύνσεις
πρόσβασης αναπηρικού αμαξιδίου ή φορείου είναι καλό να μην παραβλέπονται. Τέλος, η παρουσία
ενός εργαζόμενου στον χώρο αναμονής με καθήκον να παρέχει βοήθεια και εξυπηρέτηση σε όσους
την έχουν ανάγκη θεωρείτο άλλοτε υπερβολική και περιττή. Ωστόσο, αποδεικνύεται στην πράξη
ιδιαίτερα χρήσιμη, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ασφάλεια αλλά και την ικανοποίηση των ασθενών
και των συνοδών τους (Arneill, Devlin, 2002).

Η καθαριότητα και η τήρηση συνθηκών ασφάλειας και υγιεινής θεωρείται αυτονόητη για κάθε χώρο
μιας υγειονομικής ομάδας. Μέριμνα λαμβάνεται για την καθαριότητα και τον υγιεινό και ασφαλή
αερισμό της αίθουσας αναμονής. Η διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας στον χώρο επιβοηθείται συχνά
από συσκευές κλιματισμού που λειτουργούν και συντηρούνται με ειδικές προδιαγραφές, κατάλληλες
για μονάδες υγείας. Ιδιαίτερο μέλημα αποτελεί ο καλός φωτισμός του χώρου με φυσικά ή τεχνητά
μέσα για την άνετη παραμονή στην αίθουσα αναμονής, όπως παραδείγματος χάρη η χρήση σκιάστρων
σε παράθυρα και υαλοπίνακες προσανατολισμένων στον ήλιο.

Η ύπαρξη διακριτικής μουσικής στον χώρο εξυπηρετεί συχνά τη χαλάρωση των ασθενών και των
συνοδών τους, επιτρέποντας ταυτόχρονα τη διατήρηση μιας άνετης ατμόσφαιρας για συζήτηση με
άλλους ή της ενασχόλησης με την ανάγνωση μικρών και ευχάριστων βιβλίων και περιοδικών Η
97

διακόσμηση της αίθουσας αναμονής στοχεύει στο να κάνει τον επισκέπτη της να νιώσει ευχάριστα,
ζεστά, άνετα και οικεία, θυμίζοντας, κατά το δυνατό, έναν χώρο υποδοχής κατοικίας. Δυστυχώς, όλα
αυτά θεωρούνται πολυτέλειες σε πολλά από τα δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα και εξεταστήρια στη
χώρα μας.

Εκδόσεις ιατρικού περιεχομένου, φωτογραφίες/πίνακες ή τρισδιάστατα ομοιώματα που εμφανίζουν

τον μηχανισμό και την κλινική εκδήλωση ασθενειών, την εντόπιση και τη λειτουργία μελών του
ανθρωπίνου σώματος, τον τρόπο δράσης φαρμάκων κλπ. αποτελούν εικόνες με τις οποίες η
πλειοψηφία των ανθρώπων δεν είναι εξοικειωμένοι, ενώ φωτογραφίες ή μηνύματα που σχετίζονται με
ασθένειες και προκαλούν ανησυχία ή φόβο και δυσάρεστους συνειρμούς, που επηρεάζουν αρνητικά
τον ψυχισμό και την άνετη παραμονή του ασθενή και των συνοδών του στην αίθουσα, και η
τοποθέτησή τους στην αίθουσα αναμονής είναι προτιμότερο να αποφεύγεται. Προτείνεται, επίσης, η
αποφυγή γειτνίασης του χώρου αναμονής με το ιατρείο έκτακτων περιπτώσεων ή μικρών
χειρουργικών πράξεων, καθώς και η ύπαρξη οδηγιών-πινακίδων που κατευθύνουν σε χώρους όπως το
χειρουργείο ή το νεκροτομείο, προκειμένου να μην τροφοδοτείται η φαντασία των ασθενών με
δυσάρεστες σκέψεις όσον αφορά την έκβαση της ασθένειάς τους (Blum, 1960). Οι συνθήκες
γειτνίασης της αίθουσας αναμονής με αίθουσες εξέτασης ασθενών, ιατρεία επειγόντων περιστατικών
ή αίθουσες μικρών επεμβάσεων χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, καθώς πρέπει να ελαχιστοποιείται η
πιθανότητα έκθεσης των σε αναμονή ασθενών και συνοδών σε δυσάρεστες εικόνες, ήχους και
εμπειρίες, που ενδέχεται να οδηγήσουν σε δυσάρεστους συνειρμούς με αρνητικό αντίκτυπο στην
ψυχολογία τους. Ταυτόχρονα, πρέπει να διασφαλίζεται η ιδιωτικότητα των ασθενών και το ιατρικό
απόρρητο.

Η εύκολη πρόσβαση από την αίθουσα αναμονής σε τουαλέτα, αλλά όχι η άμεση γειτνίασή τους,
διευκολύνει τους ασθενείς, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την άνεση της ιδιωτικότητάς τους και
βασικούς κανόνες υγιεινής. Η ύπαρξη τουαλέτας ιδιαίτερων προδιαγραφών για άτομα με ειδικές
ανάγκες και η διευκόλυνση πρόσβασης σε αυτή κρίνεται αναγκαία.

Ένας ξεχωριστός χώρος αναμονής, κατάλληλα διαμορφωμένος, επιπλωμένος και διακοσμημένος για
παιδιά, εξυπηρετεί βασικούς κανόνες δημόσιας υγείας και ταυτόχρονα εξασφαλίζει συνθήκες
ευχάριστες, προστατεύοντάς τα από εικόνες, ήχους και εμπειρίες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν
αρνητικά τον ευαίσθητο ψυχισμό τους, δυσαρεστώντας συγχρόνως και τους γονείς που τα
συνοδεύουν. Ένας τέτοιος ειδικός χώρος αναμονής για παιδιά θα ήταν κατάλληλα διαμορφωμένος με
εικόνες, ζωγραφιές, παιδικά βιβλία και παιχνίδια, όλα κατάλληλα σχεδιασμένα και ακίνδυνα για την
98

υγεία τους, καθώς και έπιπλα εργονομικά σχεδιασμένα και τοποθετημένα ειδικά για παιδιά.
Αυτονόητη, όπως για κάθε χώρο, θεωρείται η μέριμνα για την τήρηση κανόνων και ασφάλειας.

Ασθενείς που νιώθουν συστολή, πάσχουν από σοβαρές ασθένειες ή ασθένειες που επηρεάζουν έντονα
την εμφάνισή τους ή τον ψυχισμό τους νιώθουν συχνά την ανάγκη να παραμείνουν μόνοι σε κάποιο
χώρο, αποφεύγοντας την έκθεσή τους σε άλλους ανθρώπους. Ειδικά προστατευμένοι χώροι (γωνιές)
προβλέπονται κατά τη διαμόρφωση της αίθουσας αναμονής ειδικά για τον σκοπό αυτό, προσφέροντάς
τους τη δυνατότητα να παραμείνουν σ' αυτούς χωρίς να ατενίζονται ή παρατηρούνται από άλλους
(Blum, 1960). Ασθενείς με μεταδοτικά νοσήματα ή νοσήματα επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία, αλλά
και ασθενείς που ανήκουν σε ομάδες με ιδιαίτερη ευπάθεια θα πρέπει να κατευθύνονται ανάλογα ώστε
να παραμένουν σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους.

Η περίοδος της αναμονής για την εξέταση

Η αποτελεσματική οργάνωση και διαχείριση του χρόνου και η συνέπεια στην τήρηση του
προγράμματος της προ-συνεννοημένης συνάντησης με τον ιατρό κρίνεται σημαντική, δεδομένου πως
οποιαδήποτε παράταση του χρόνου αναμονής, σε συνδυασμό με τη συναισθηματική φόρτιση που
συνοδεύει τον ασθενή, μπορεί να οδηγήσει σε δυσαρέσκεια και να επηρεάσει την εξέλιξη της σχέσης
του με τον ιατρό.

Σημαντικός παράγοντας που προκαλεί συχνά τη δυσαρέσκεια του ασθενή είναι η παρατεταμένη
αναμονή του πριν από τη συνάντησή του με τον ιατρό, η οποία οφείλεται συνήθως: (α) στην
καθυστερημένη άφιξη του ιατρού, (β) σε καθυστέρηση της εξέτασης των ασθενών είτε εξαιτίας
απασχόλησης του ιατρού σε κάποιο έκτακτο/επείγον περιστατικό, ή ακόμη και σε προσωπικό του
πρόβλημα, είτε εξαιτίας της σπουδαιότητας που εμφάνιζαν κάποια από τα προηγούμενα
προγραμματισμένα για εξέταση άτομα. Κάθε καθυστέρηση του ιατρού η οποία δεν δικαιολογείται,
έστω εκ των υστέρων, προκαλεί αρνητική εντύπωση στον ασθενή, ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτός
επισκέπτεται για πρώτη φορά τον ιατρό. Ακόμη και αν το γεγονός αυτό δεν προκαλέσει τον φανερό
εκνευρισμό του ασθενή -όχι τόσο ασύνηθες στην ελληνική πραγματικότητα- εντούτοις αποτελεί έναν
από τους παράγοντες που συμβάλλουν στη διάσπαση της σχέσης ανάμεσα στον ιατρό και τον ασθενή.
Σημαντικές καθυστερήσεις, όσον αφορά τον χρόνο, ενέχουν τον κίνδυνο όχι μόνο ο ιατρός να
χαρακτηριστεί μη ακριβής στην ώρα του ή απερίσκεπτος ή και αδιάφορος για τους ασθενείς του, αλλά
και να προκαλέσει τον θυμό, την οργή ενίοτε και τις ύβρεις από μέρους του ασθενή ή των ατόμων
(συγγενείς, φίλοι) που τον συνοδεύουν (Blum, 1960).
99

Η οργάνωση και η τήρηση ενός συστήματος προγραμματισμένων συναντήσεων με τον ιατρό μπορεί,
αν λειτουργεί αποτελεσματικά, να ελαχιστοποιήσει τον χρόνο αναμονής του ασθενή, μειώνοντας έτσι
την ανησυχία ή την πιθανότητα δυσαρέσκειάς του και δίνοντας την αίσθηση ότι ο ασθενής είναι
σημαντικός και σεβαστός (Goold, Lipkin, 1999). Η οριοθέτηση των ασθενών που μπορεί να
εξυπηρετήσει ο ιατρός με αποτελεσματικότητα έχει πολύ μεγάλη σημασία, καθώς έρευνες έχουν δείξει
ότι οι ασθενείς είναι περισσότερο ικανοποιημένοι, ορίζεται καλύτερα ο φόρτος εργασίας του ιατρού,
προβλέπονται οι απαιτήσεις που προκύπτουν από τους ασθενείς (επισκέψεις στο ιατρείο,
διαγνωστικές εξετάσεις, γραφειοκρατική εργασία, νοσοκομειακές παραπομπές), διαφαίνεται η
αποδοτικότητα του ιατρού και βελτιώνεται η συνέχεια στη φροντίδα με καλύτερα κλινικά
αποτελέσματα (Murray, Davies, Boushon, 2007).

Η αποτελεσματική λειτουργία ενός τέτοιου συστήματος αποτελεί ευθύνη του ιατρού, ο οποίος, σε
συνεργασία με το προσωπικό της μονάδας υγείας, είναι καλό να διαμορφώνουν ένα ημερήσιο σχέδιο
(προγραμματισμό), λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες της μονάδας υγείας, προσωπικές ή
επαγγελματικές υποχρεώσεις του προσωπικού, τον όγκο προσέλευσης ασθενών, τους λόγους
προσέλευσης και τις ιδιαίτερες ανάγκες των ασθενών, προκειμένου να επιτυγχάνεται μια συνεχής και
αποτελεσματική ροή εξυπηρέτησης. Η εξυπηρέτηση μη προγραμματισμένων περιπτώσεων και
επειγουσών καταστάσεων είναι καλό να αποτελεί ιδιαίτερο καθήκον, ώστε να μην εμπλέκεται στη
διαχείριση των προγραμματισμένων περιστατικών. Συχνά, όμως, ο ιατρός αναγκάζεται από την ίδια τη
φύση της ασθένειας ή την ανεπαρκή λειτουργία ή έλλειψη συστήματος προσυννενόησης, ακόμη και
για λόγους κοινωνικούς, να δέχεται πολλές επισκέψεις ασθενών χωρίς να μπορούν να μειωθούν. Σε
αυτές τις περιπτώσεις, γίνεται προσπάθεια να σταθμιστούν τα οφέλη που θα αποκομίσει ο ίδιος ο
ιατρός, η μονάδα υγείας και οι ασθενείς, με αντίκτυπο είτε την προσωπική κόπωση του ιατρού είτε
την ενδεχόμενη μείωση της ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας, με την αναπόφευκτη επίδραση στη
σχέση του με τον ασθενή (Blum, 1960).

Η καθυστέρηση στην εξέταση, παρά τις προσπάθειες για αποτελεσματική διαχείριση του χρόνου και
προγραμματισμό των δραστηριοτήτων, καθώς και οι τυχόν μεταβολές του προγράμματος προτείνεται
να ανακοινώνονται έγκαιρα στον ασθενή και τους συνοδούς του, προσφέροντας ταυτόχρονα
εναλλακτικές, όπως ο επαναπρογραμματισμός της εξέτασης ή η εξυπηρέτηση του ασθενή από
κάποιον άλλο, σύμφωνα πάντα με τη σύμφωνη γνώμη και επιθυμία του. Σε περίπτωση
καθυστερημένης προσέλευσής του, ο ιατρός είναι καλό να ζητήσει συγνώμη από τους ασθενείς του,
100

να δικαιολογήσει την καθυστέρηση, να τους διαβεβαιώσει πως σέβεται τον χρόνο και τις ανάγκες τους
και πως η καθυστέρηση αυτή δεν θα εμπλακεί στην ποιότητα της φροντίδας τους. Στην περίπτωση
που η καθυστέρηση του ιατρού οφείλεται στη σοβαρότητα ή στη φύση της ασθένειας κάποιου άλλου
ασθενή, προτείνεται ο ιατρός ή συνεργάτης του να εξηγήσει τον λόγο της καθυστέρησής του και να
προσδιορίσει τον νέο χρόνο εξέτασης των αναμενόντων ασθενών. Οι σχετικές διευκρινίσεις δίνονται
με σεβασμό στην τήρηση των κανόνων του ιατρικού απόρρητου, της ηθικής και της δεοντολογίας,
χωρίς αναφορές στην κατάσταση της υγείας του ασθενή. Ανάλογη συμπεριφορά προτείνεται στην
περίπτωση που ο ιατρός είναι υποχρεωμένος, λόγω της κατάστασης της υγείας του ασθενή, να του
δώσει προτεραιότητα σε σχέση με κάποιον άλλο του οποίου επιδιώκεται η ενημέρωση και η
συγκατάθεση. Σε περιπτώσεις αυξημένης προσέλευσης ασθενών, πέρα των προγραμματισμένων,,
προτείνεται η εκτίμηση του χρόνου και των αναγκών τους και η αδρή εκτίμηση του λόγου
προσέλευσης τους, η έγκαιρη ενημέρωσή τους για τη δυνατότητα μη προγραμματισμένης συνάντησης
μαζί του και τον υπολογιζόμενο χρόνο αναμονής τους στην περίπτωση αυτή ή να τους προσφέρει μια
εναλλακτική λύση προγραμματισμένης συνάντησης. Η διαδικασία αυτή, προς αποφυγή σπατάλης
χρόνου του ιατρού, γίνεται συχνά από συνεργάτες του, με αυτονόητη την εμπλοκή και τη συμμετοχή
του όταν κρίνεται απαραίτητο, και ιδιαίτερα όταν ο ιατρός καθυστερεί στην εξέταση των ασθενών για
διάφορους λόγους. Αυτό αποτελεί αποτελεσματική στρατηγική διαχείρισης των προσδοκιών για τον
χρόνο αναμονής των ασθενών, με στόχο τη βελτίωση της ικανοποίησης των ασθενών (Thompson et
al., 1996).

Η αδικαιολόγητη καθυστέρηση και η έλλειψη ενημέρωσης για τυχόν τροποποιήσεις του

προγράμματος αυξάνουν την ανησυχία και την αβεβαιότητα των ασθενών και διαμορφώνουν στην
αίθουσα αναμονής μια ατμόσφαιρα εκνευρισμού και δυσαρέσκειας, που αποτελεί στοιχείο διάσπασης
της σχέσης των ασθενών με τον ιατρό, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που μετατρέπεται σε θυμό και
οδηγεί σε ανοιχτή σύγκρουση. Η διαχείριση μιας τέτοιας κρίσης απαιτεί ιδιαίτερους χειρισμούς, με
επίγνωση πως, κατά τη συνάντησή του με τον ιατρό, διαμορφώνεται για τον ασθενή το
συναισθηματικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα στηριχτεί η σχέση τους, και μέριμνα ώστε σε κάθε
φάση της φροντίδας του ο ασθενής να απολαμβάνει το συναίσθημα της αποδοχής, της κατανόησης και
του σεβασμού.

Η πρόσκληση του ασθενή

Η πρόσκληση του ασθενή μπορεί να γίνει από κάποιο μέλος του διοικητικού ή νοσηλευτικού
προσωπικού, ωστόσο, είναι προτιμότερο η πρόσκληση και η πρώτη επαφή να γίνεται προσωπικά από
101

τον ίδιο τον ιατρό, με στόχο την ύπαρξη αμεσότητας στη σχέση ιατρού-ασθενή. Στις περιπτώσεις που
η παραπάνω αντιμετώπιση εκτιμάται ως αδύνατη, προτείνεται η ενημέρωση του ασθενή για τη σειρά
προτεραιότητας και τον αναμενόμενο χρόνο συνάντησης με τον ιατρό.

Συνηθισμένος τρόπος πρόσκλησης του ασθενή είναι η αναγγελία ενός αριθμού που αντιστοιχεί στη
σειρά προτεραιότητάς του, πολύ συχνά επίσης η πρόσκληση περιορίζεται στο παράγγελμα «ο
επόμενος». Ο τρόπος αυτός επηρεάζει τον ασθενή και τη σχέση που πρόκειται να αναπτύξει με τον
ιατρό, δεδομένου ότι αυξάνει την ανασφάλεια που νιώθει, καθώς αντιμετωπίζεται απρόσωπα και
διεκπεραιωτικά. Η παράλειψη ή υπερπήδηση αριθμών χωρίς σχετική ενημέρωση δημιουργούν
εσφαλμένες εντυπώσεις στον ασθενή, ο οποίος αισθάνεται παραγκωνισμένος και, όχι σπάνια,
θυμωμένος, αφού νομίζει ότι παραβιάστηκε η σειρά του.
Η πρόσκληση του ασθενή με το ονοματεπώνυμό του και την προσφώνηση του ως κύριο/κυρία
αποπνέει ευγένεια και σεβασμό. Ωστόσο, πολιτισμικά στοιχεία και θέματα ιδιωτικότητας μπορούν να
τροποποιήσουν αυτή την πρόταση. Εναλλακτικά, προτείνεται η φιλική προσφώνηση μόνο με το μικρό
όνομα του ασθενή, δεδομένου ότι επιτρέπει μια στοιχειώδη διατήρηση προστασίας προσωπικών
δεδομένων, όπως το επώνυμο του ασθενή από την έκθεσή του σε τρίτους.

5.6.2 Η είσοδος στο γραφείο του ιατρού: η αίθουσα εξέτασης

Το περιβάλλον συμβάλλει στη διαμόρφωση του συναισθήματος και αυτό το συναίσθημα επηρεάζει τη
συμπεριφορά των ανθρώπων. Η διαμόρφωση του ιατρείου ή του χώρου εξέτασης του ασθενή μπορεί,
επίσης, να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τη σχέση του με τον ιατρό.

Τα έπιπλα παραμένουν φροντισμένα και καθαρά, ώστε να αποπνέουν σιγουριά και ικανοποίηση όσον
αφορά την υγιεινή του χώρου. Επιλέγονται έπιπλα απλά, άνετα και λειτουργικά, που τοποθετούνται
εργονομικά στον χώρο. Η έλλειψη άνεσης και «ζεστής» ατμόσφαιρας προκαλούν εγρήγορση και
ένταση και υποβάλλουν τον ασθενή σε μια αίσθηση μείωσης του ζωτικού χώρου του.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο γραφείο του ιατρού και την καρέκλα του ασθενή. Συνήθως, παρατηρεί
κανείς ένα μεγάλο γραφείο σε σχήμα παραλληλογράμμου, με τον ιατρό να κάθεται σε υψηλότερη, σε
σύγκριση με τον ασθενή, καρέκλα (ή πολυθρόνα, συχνά περιστρεφόμενη) σε αντίθετη θέση από τον
άρρωστο, που κάθεται συνήθως σε μια στενή καρέκλα και σε απόσταση μέτρων από τον ιατρό. Η
χαμηλότερη αυτή θέση του αρρώστου, σε σχέση με τον ιατρό, συχνά τον κάνει να αισθάνεται
μικρότερος και λιγότερο σημαντικός, ενώ συγχρόνως του αυξάνει το δέος και τον φόβο που νιώθει
102

από πριν για τον ιατρό. Μια υποθετική αμοιβαία αλλαγή των δυο καρεκλών μάλλον αυξάνει την
ανησυχία του ασθενή, ενώ συγχρόνως δημιουργεί σύγχυση όσον αφορά την εικόνα που αυτός έχει
σχηματίσει για τον ιατρό. Έτσι, είναι προτιμότερο ιατρός και ασθενής να κάθονται σε παρόμοιες
καρέκλες, ευρισκόμενες στο ίδιο ύψος και σε θέση που να επιτρέπει το πλησίασμα των συνομιλητών,
επιτρέποντας ταυτόχρονα άνετη οπτική επαφή όλου του σώματος, δυνατότητα φυσικής επαφής αλλά
και διαφυγής του βλέμματος (αποφυγή βλεμματικής επαφής), όταν ο ασθενής νιώσει τη σχετική
ανάγκη. Το έπιπλο του γραφείου και η οθόνη του υπολογιστή αποφεύγεται να τοποθετείται ανάμεσα
στον ιατρό και τον ασθενή και προτιμάται μια θέση που επιτρέπει τη χρήση του υπολογιστή από τον
ιατρό κατά τη διάρκεια της συζήτησης με τον ασθενή, κατά τρόπο που δεν παρεμβαίνει στην επαφή
και την προσοχή (Morgan, 2003).

Η απόσταση μεταξύ του ιατρού και του ασθενή αποτελεί παράγοντα που επηρεάζει την επικοινωνία.
Η μεγάλη απόσταση δημιουργεί στον ασθενή το αίσθημα της απόρριψης και της μη λήψης της
δέουσας προσοχής, ενώ η μικρή απόσταση (ασθενής δίπλα στον ιατρό) μπορεί να προκαλέσει επίσης
δυσφορία και αμηχανία στον ασθενή, ιδιαίτερα αν δεν είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει τη
στάση αυτή του ιατρού, την οποία συνήθως αντιλαμβάνεται ως υπερβολικά οικεία. Η ιδανική
απόσταση επιλέγεται με βάση τις επικρατούσες πολιτισμικές και κοινωνικές αντιλήψεις. τους. Η
απόσταση που διευκολύνει την αποτελεσματική επικοινωνία δύο συνομιλούντων ατόμων είναι
περίπου 1,5 με 2,5 μέτρα. Μια απόσταση περίπου 1,5 μέτρου θεωρείται λειτουργική για τον ιατρό και
τον ασθενή (Blum, 1960).

Η θέση του γραφείου του ιατρού μέσα στον χώρο είναι σημαντική. ΄Ενα γραφείο τοποθετημένο πολύ
κοντά στην πόρτα του ιατρείου επιτρέπει συχνά τη μετάδοση της συνομιλίας με τον ασθενή στην
αίθουσα αναμονής, παραβιάζοντας το ιατρικό απόρρητο, ενώ κάθε άνοιγμα της πόρτας από
απρόσκλητους επισκέπτες διακόπτει την επικοινωνία και προκαλεί τη δυσαρέσκεια του ασθενή. Η
πόρτα και οι τοίχοι του ιατρείου πρέπει να φέρουν την κατάλληλη ηχομόνωση για την προστασία της
ιδιωτικότητας της συζήτησης ιατρού-ασθενή και τη μη μετάδοση ήχων από το ιατρείο στον
περιβάλλοντα χώρο, ενώ η τακτική του κλειδώματος της πόρτας του ιατρείου κατά τη διάρκεια της
εξέτασης πρέπει να αποφεύγεται, αφού μπορεί να προκαλέσει άγχος, αμηχανία ή και πανικό στον
ασθενή. Μακριά από την πόρτα και την κοινή θέα, τοποθετείται το εξεταστικό κρεβάτι, δίπλα στο
οποίο υπάρχει ένα φορητό "παραβάν", που μπορεί να προσφέρει ιδιωτικότητα στον ασθενή στην
περίπτωση που άλλο άτομο χρειάζεται να εισέλθει στο ιατρείο κατά τη διάρκεια της εξέτασης του.

H χρήση βοηθημάτων όπως το ειδικό σκαλοπάτι ή εναλλακτικά ένα αυξομειούμενου ύψους

103

εξεταστικό κρεβάτι, βοηθήματα υπόδησης, κρεμάστρα ρούχων κτλ καθώς και η λήψη μέτρων όπως η
διευκόλυνση της πρόσβασης στην τουαλέτα για άτομα που αντιμετωπίζουν κινητικές δυσκολίες
αποτελούν απαραίτητες επιλογές που προσφέρουν στον ασθενή αίσθημα άνεσης και ασφάλειας.

5.6.3 Η είσοδος στο γραφείο του ιατρού: η ιατρική συνέντευξη και η κλινική εξέταση
Η γνωριμία με τον ασθενή

Η πρώτη συνάντηση του ιατρού με τον ασθενή είναι καθοριστική για τη σχέση τους. Διαθέσιμος
χρόνος μετά την υποδοχή του ασθενή με στόχο την εξοικείωση και τη γνωριμία είναι συνήθως
απαραίτητος και προτείνεται η αποφυγή έναρξης της διαδικασίας της συνέντευξης με ερωτήσεις που
αφορούν τον λόγο προσέλευσης του ασθενή, δεδομένου ότι μπορεί να αιφνιδιάσουν τον ασθενή ή να
του προκαλέσουν αίσθημα έλλειψης προσωπικού ενδιαφέροντος από την πλευρά του ιατρού,
επηρεάζοντας την έκβαση της σχέσης που μόλις αρχίζει να δημιουργείται. Ο ασθενής χρειάζεται λίγο
χρόνο για να νοιώσει φιλικά με τον ιατρό και να του αποκαλύψει στη συνέχεια τα προβλήματα της
υγείας του, τους φόβους και τις προσδοκίες του. Ο ιατρός μπορεί να συμβάλει σ' αυτό λαμβάνοντας
ταυτόχρονα χρήσιμες για το ιστορικό πληροφορίες που αφορούν τα προσωπικά στοιχεία του, τον τόπο
κατοικίας και καταγωγής, το επάγγελμα και την εκπαίδευση, την οικογενειακή κατάσταση, τις
συνήθειες και τα ενδιαφέροντα του, τις στάσεις σε σχέση με την υγεία και την ασθένεια,
προηγούμενες σχετικές εμπειρίες κλπ. Συνήθως, στο στάδιο αυτό αρχίζουν να διαφαίνονται στοιχεία
που χαρακτηρίζουν τύπους «απαιτητικών» ή « δύσκολων» ασθενών, όπως ο παράλογος, ο μη
συνεργάσιμος, ο εξαρτημένος, ο καχύποπτος ή ο εχθρικός ασθενής (Blum, 1960).

Έγινε ήδη αναφορά στη σημασία της λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας του ιατρού με τον
ασθενή.

Η λήψη του ιστορικού και η τεχνική των ερωτήσεων

Η λήψη του ιστορικού ακολουθεί την πρώτη γνωριμία με τον ασθενή. Αποτελεί μια διαδικασία που
χρήζει μιας ιδιαίτερης τεχνικής, μέσω της οποίας ο ιατρός επιχειρεί να ανιχνεύσει και να εντοπίσει
μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα το υπόβαθρο και τη φύση των ενοχλημάτων του ασθενή, καθώς
επίσης των φόβων, των πεποιθήσεων και των προσδοκιών του. Η πληροφορία αυτή είναι απαραίτητη
για τη μετέπειτα θεραπευτική επιλογή, τη βοήθεια και τη στήριξη που θα παρέχει ο ιατρός στον
ασθενή.
104

Η έναρξη λήψης του ιστορικού με την υποβολή μιας σειράς ερωτήσεων από τον ιατρό είναι
προτιμότερο να αποφεύγεται και, αντ’ αυτού, προτείνεται η παρότρυνση του ασθενή να μιλήσει
ελεύθερα για τα προβλήματα, τις ανησυχίες και τις επιθυμίες του. Η μη λεκτική συμπεριφορά του
ιατρού διευκολύνει τη συμμετοχή του ασθενή, δίνοντάς του κάθε φορά το έναυσμα να συνεχίσει την
περιγραφή του προβλήματός του χωρίς παύσεις. Έτσι, αποκτάται μια γενική εικόνα για τον ασθενή
και, ταυτόχρονα, εκείνος νιώθει το ενδιαφέρον, την προθυμία του ιατρού να τον ακούσει και την
αμέριστη προσοχή στραμμένη πάνω του (Heath, 1984). Αντίθετα, το ξεφύλλισμα των σημειώσεων
από την πλευρά του ιατρού και η αποτυχία έμμεσης βλεμματικής επαφής με τον ασθενή μεταδίδουν
ένα αίσθημα αδιαφορίας, με αποτέλεσμα ο ασθενής να αποτυγχάνει να περιγράψει το πρόβλημά του
και να αναζητήσει την κατάλληλη λύση (Morgan, 2003). Η λεκτική και η μη λεκτική επικοινωνία στη
φάση αυτή σκιαγραφούν τον τύπο του ασθενή και την ψυχική και συναισθηματική κατάστασή του και
δίνουν πληροφορίες απαραίτητες για τη μετέπειτα διαχείριση της κατάστασής του. Στην περίπτωση
που ο ασθενής κάνει κατάχρηση του διαθέσιμου χρόνου και μακρηγορεί, ο ιατρός μπορεί να τον
διακόψει ευγενικά με μια έκφραση του τύπου «αυτές οι πληροφορίες είναι χρήσιμες για μένα, θα
ήθελα ωστόσο να σας κάνω κάποιες πιο ειδικές ερωτήσεις για να καταλάβω καλύτερα τι συμβαίνει» ή
ακόμη «βλέπω πως υπάρχει μια σειρά θεμάτων που σας απασχολεί, αναρωτιέμαι ποιο είναι εκείνο το
οποίο θα θέλατε να ασχοληθούμε σήμερα» κλπ. Βασικές ερωτήσεις-παροτρύνσεις που βοηθούν
ιδιαίτερα σε αυτή τη φάση της ανίχνευσης είναι οι ερωτήσεις ανοικτού τύπου, όπως «μιλήστε μου για
τον λόγο που σας φέρνει εδώ», «τι σκέφτεστε ότι μπορεί να συμβαίνει;», «υπάρχει κάτι που σας
φοβίζει;», «τι είναι αυτό φοβάστε;», «πώς νομίζετε πως μπορώ να σας βοηθήσω», «υπάρχει κάτι άλλο
για το οποίο χρειάζεται να μιλήσετε;». Καλό είναι να αποφεύγονται οι στοχευμένες ερωτήσεις του
τύπου «Μου φαίνεται ότι αυτό σας απασχόλησε πολύ. Είναι αλήθεια;» καθώς μπορεί να περιορίσουν
την παρεχόμενη πληροφορία σε αυτή που ο ασθενής νομίζει ότι θέλει να ακούσει ο ιατρός. Στη φάση
αυτή, προτείνεται η αποφυγή υποβολής ερωτήσεων που διαμορφώνουν ή περιορίζουν την απάντηση
σε ένα ναι ή όχι (Seidel et al., 2011). Συχνά, ο ασθενής, είτε γιατί βρίσκεται σε σύγχυση είτε γιατί δεν
μπορεί να παρακολουθήσει τη σκέψη του ιατρού, απαντά επιπόλαια ή λανθασμένα σε αυτού του
τύπου τις ερωτήσεις. Η συνειδητοποίηση μιας τέτοιας λανθασμένης απάντησης αργότερα από τον
ασθενή θα του προσδώσει ανησυχία, ενώ ταυτόχρονα η πληροφορία που λαμβάνει ο ιατρός δεν
ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Είναι ακόμη πιθανό ο ασθενής αυτός να αποδώσει ευθύνη στον
ιατρό, που τον πιέζει με τέτοια λεκτικά διλήμματα που ζητούν ως απάντηση ένα ναι ή ένα όχι. Οι
ερωτήσεις που ξεκινούν με «τι;», «ποιος/α/ο;», «πού», «πότε» διευκολύνουν τον ασθενή να εκφραστεί
ελεύθερα και να διευκρινίσει καλύτερα την απάντηση.

Η υποβολή δύο ερωτήσεων ταυτοχρόνως με τρόπο που επιτρέπει μία απάντηση μόνο, παραδείγματος
105

χάρη «Έχετε πόνο στην κοιλιά και συχνουρία;», προκαλούν συχνά σύγχυση στον ασθενή, ενώ τον
αναγκάζουν, συνήθως, να δώσει μία μόνο απάντηση, πιο συνηθισμένα αυτή που αφορά το θέμα το
οποίο θεωρεί ο ίδιος ως σημαντικότερο. Καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση ιατρικών όρων, καθώς
συνήθως προκαλούν σύγχυση. Προτιμάται η χρήση απλής γλώσσας και οικείας στον ασθενή, γιατί
διευκολύνει την επικοινωνία και προκαλεί λιγότερη αμηχανία. Ακόμη κι όταν ο ασθενής χρησιμοποιεί
μια καθαρά ιατρική ορολογία (συχνό φαινόμενο μέσω της πληροφορίας που διαχέεται από το
διαδίκτυο κι όχι μόνο), προτείνεται η προσπάθεια διευκρίνισης από τον ιατρό με τη χρήση της κοινής
ορολογίας, αφού συνήθως ο ασθενής δίνει στις λέξεις διαφορετικό περιεχόμενο από το πραγματικό.

Η διαμόρφωση και η χρήση από τον ιατρό ενός λεξικού όρων συμπτωμάτων και νόσων στην τοπική
διάλεκτο της περιοχής που εξασκεί το λειτούργημά του μπορεί να συμβάλει όχι μόνο στην
πληρέστερη συλλογή της απαραίτητης ιατρικής πληροφορίας, αλλά και στη βελτίωση της σχέσης του
με τους ασθενείς του (Λιονής, Slikkerveer, Φασατάκης, Φιορέτος, 1994). Προτείνεται η αποφυγή
λέξεων ή ερωτήσεων με μορφή που μπορεί να προκαλέσουν συναισθηματική φόρτιση ή συστολή στον
ασθενή, ενώ ανάλογη προσοχή προτείνεται και στη διερεύνηση νόσων που φέρουν το φορτίο του
κοινωνικού στιγματισμού, όπως τα αφροδίσια νοσήματα ή οι διαταραχές ψυχικής υγείας (Klitzman,
2006). Η θεώρηση ασθενών ως κοινωνικά «στιγματισμένων» σχετίζεται άμεσα με τις επικρατούσες
πολιτισμικές και κοινωνικές αντιλήψεις των κατοίκων κάθε περιοχής, τις οποίες είναι καλό να
γνωρίζει ο ιατρός. Η προσέγγιση του ιστορικού σε αυτές τις περιπτώσεις αλλά και σε άλλες κοινωνικά
ευαίσθητες περιοχές, όπως συνήθειες που αφορούν τον τρόπο ζωής (π.χ. κατανάλωση αλκοόλ,
σεξουαλικές συνήθειες) είναι προτιμότερο να γίνεται περιφραστικά, χωρίς ίχνος κριτικής και με τρόπο
κάπως διστακτικό (Aronsson, Satterlund-Larsson, 1987), εξηγώντας τον λόγο που χρειάζονται αυτού
του είδους οι πληροφορίες, ώστε να αποφεύγεται κατά το δυνατό η αμηχανία ή δυσαρέσκεια του
ασθενή.

Η παρουσία τρίτων στον χώρο της συνέντευξης είναι προτιμότερο να αποφεύγεται, ενώ, στην
περίπτωση που αυτή είναι αναγκαία για λόγους εκπαιδευτικούς ή εξυπηρέτησης του ιατρού ή
υποστήριξης του ίδιου του ασθενή, προτείνεται η λήψη της συγκατάθεσης του ασθενή μετά από την
εξήγηση του ρόλου και του λόγου της παρουσίας τους.

Η εξέταση του ασθενή

Στη φάση αυτή, η αγωνία του κορυφώνεται γιατί ο ασθενής ανησυχεί για τα ευρήματα της εξέτασης
που θα καθορίσουν τη διάγνωση, αισθάνεται συστολή, ανησυχία και αμηχανία, δεδομένης της
106

έκθεσης του σώματός του και την παραβίαση της ατομικότητάς του, και φοβάται για την πρόκληση
πόνου κατά τη διαδικασία της εξέτασης. Τα άτομα που επισκέπτονται για πρώτη φορά τον ιατρό
βιώνουν αυτή τη συναισθηματική κατάσταση ακόμα πιο έντονα. Πρόκειται για τη φάση που ο
ασθενής αισθάνεται ευάλωτος και σωματικά εκτεθειμένος, καθώς παραχωρεί στον ιατρό την άμυνα
και την ιδιωτικότητά του, παραμένοντας παθητικός και άπραγος, αφήνοντας στον ιατρό κάθε κρίση
(Bickley και Szilagyi, 2012 ). Ο ιατρός, κατανοώντας τη συναισθηματική κατάσταση του ασθενή,
επιδιώκει την καθησύχασή του και επιχειρεί να συμβάλει με τις ενέργειές του στην αποφυγή
παραγόντων που θα εντείνουν την ανησυχία ή θα προκαλέσουν την αμηχανία και τη δυσαρέσκεια του
ασθενή και θα επηρεάσουν αρνητικά τη σχέση τους.

Ο ασθενής οδηγείται στον χώρο της εξέτασης και το εξεταστικό κρεβάτι αφού του εξηγηθεί η
διαδικασία και ο λόγος της εξέτασης και ζητηθεί η συγκατάθεσή του. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης,
αποφεύγεται η παροχή οδηγιών με τη μορφή παραγγελμάτων ή εντολών και προτιμάται η καθοδήγηση
του ασθενή με τη μορφή παράκλησης, που παρέχει στον ίδιο την αίσθηση του σεβασμού και της
συμμετοχής του στη διαδικασία.

Η εξέταση και η έκθεση του ασθενή περιορίζεται στον απόλυτα απαραίτητο χρόνο και αποφεύγεται η
διακοπή ή η άσκοπη παράτασή της για οποιονδήποτε λόγο. Το περιβάλλον της εξέτασης πρέπει να
διαθέτει τον κατάλληλο φωτισμό και να εκπέμπει αίσθηση ηρεμίας και άνεσης, προστατευόμενο από
εξωτερικούς θορύβους ή την είσοδο τρίτων κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Η επαφή-επικοινωνία του
ιατρού με τον ασθενή του είναι μοναδική και είναι καλύτερα να αποφεύγεται η παρουσία άλλων
ατόμων, ακόμη και στην περίπτωση που αυτοί είναι ιατροί ή άλλοι επαγγελματίες υγείας, ενώ, όπου η
παρουσία τους κρίνεται απαραίτητη, ζητείται η συγκατάθεσή του αφού εξηγηθεί ο λόγος της
παρουσίας συμμετοχής τους.

Τα στάδια της εξέτασης εξηγούνται εκ των προτέρων, προετοιμάζοντας έτσι τον ασθενή φυσικά και
ψυχικά. Ο ασθενής που δεν είναι εξοικειωμένος με τις τεχνικές της εξέτασης, συχνά ανησυχεί και
φοβάται μήπως οι ενέργειες του ιατρού είναι επώδυνες και αντιδρά σε αυτές. Η ενημέρωση για κάθε
βήμα της εξέτασης και ο λόγος πραγματοποίησής του αναλύονται στον ασθενή, καθησυχάζοντας τον
φόβο, την αγωνία και τις ανησυχίες του. Ιδιαίτερης προσοχής χρήζει η προετοιμασία του ασθενή στην
περίπτωση εξέτασης εσωτερικών κοιλοτήτων του σώματος με ή χωρίς τη βοήθεια κλινικών
εργαλείων, όπως στην περίπτωση της εξέτασης ορθού (δακτυλική εξέταση με ή χωρίς σύγχρονη
πρωκτοσκόπηση, ωτο-ρινο ή οφθαλμοσκόπηση κ.ά.)
107

Η φάση της σωματικής εξέτασης χρήζει ιδιαίτερης προσοχής από τον ιατρό. Η ενημέρωση του ασθενή
από τον ιατρό μετά από κάθε βήμα της εξέτασης βοηθάει στη διατήρηση της επικοινωνίας και
συμβάλλει στην καθησύχασή του και τη μείωση της αγωνίας και της ανησυχίας του, σε αντίθεση με τη
σιωπή ή την αβεβαιότητα με εκφράσεις όπως «Για να δούμε τι θα συμβεί.» που μειώνει την
εμπιστοσύνη του ασθενή προς τον ιατρό (Ogden et al., 2002), αυξάνει τον φόβο και πυροδοτεί τη
φαντασία του. Πολλές φορές, ο ιατρός συνηθίζει, κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης του ασθενή,
να εκφράζει τις σκέψεις του φωναχτά, ειδικά προς το τέλος της διαγνωστικής εξέτασης,
αναφερόμενος στη διάγνωση με τρόπο αργό και διστακτικό, προκαλώντας τον σχολιασμό από την
πλευρά του ασθενή. Η διαδικασία αυτή δίνει το έναυσμα για την αποτελεσματική συνεργασία του
ασθενή στη μετέπειτα λήψη αποφάσεων και στην αποφυγή πιθανών παρεξηγήσεων/παρερμηνεύσεων
(Aronsson, Satterlund-Larsson, 1987). Η χρήση λιτής γλώσσας περιγράφει με σαφήνεια την
κατάσταση (π.χ. «ο λαιμός σας είναι λίγο κόκκινος» ή «δεν έχετε ακροαστικά» ή «η καρδιά σας
ακούγεται καλά» ή «το ηλεκτροκαρδιογράφημά σας φαίνεται καλό» ) αρκεί για να δώσει στον ασθενή
την απαραίτητη πληροφορία (Blum, 1960).

Γενικά, όλη η διαδικασία της φυσικής εξέτασης του ασθενή λαμβάνει υπόψη και προσαρμόζεται στις
πολιτισμικές και κοινωνικές αντιλήψεις του, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν την προστασία της
ιδιωτικότητας του σώματός του και τον σεβασμό στην αξιοπρέπειά του. Συχνά, οι ασθενείς
αισθάνονται ντροπή αποκαλύπτοντας στον ιατρό το σώμα τους και αντιδρούν προσπαθώντας να
καλύψουν τα «ευαίσθητα» μέρη του (μαστοί, υπογάστριο, γεννητικά όργανα). Προτείνεται η εξήγηση
από τον ιατρό της αξίας (σημασία) και της αναγκαιότητας της συγκεκριμένης εξέτασης και η λήψη
της συγκατάθεσης του ασθενή για την πραγματοποίησή της. Η συμπεριφορά αυτή του ιατρού,
αξιολογούμενη από τον ασθενή θετικά ως πράξη σεβασμού της ατομικότητάς του, συμβάλλει στη
δημιουργία του απαραίτητου κλίματος εμπιστοσύνης. Ερωτήσεις που αφορούν τη διευκρίνιση
κλινικών ευρημάτων κατά τη διάρκεια της εξέτασης (π.χ. «σας έχουν πει πως υπάρχει φύσημα στην
καρδιά;» είναι προτιμότερο να αποφεύγονται ή να γίνονται αφού πρώτα παρουσιαστεί στον ασθενή το
κλινικό εύρημα και η πιθανή σημασία του. Μια τέτοια ερώτηση είναι φυσικό να προκαλέσει την
αναστάτωση του ασθενή, ο οποίος ανησυχεί και ζητά περισσότερες διευκρινίσεις από τον ιατρό,
αποσπώντας ή διακόπτοντας συχνά τη διαδικασία της εξέτασης.

Η αντίδραση του ιατρού που ενθουσιασμένος από την ανακάλυψη ενός παθολογικού σημείου στη
διάρκεια της κλινικής εξέτασης, το οποίο είναι ενδιαφέρον ή ερμηνεύει τα συμπτώματα του ασθενή,
φωνάζει και καλεί παριστάμενους ή μη συναδέλφους του ή άλλους υγειονομικούς, αναμένεται να
αυξήσει τον φόβο, την ανησυχία, τη συστολή και τη δυσαρέσκεια του ασθενή και να επηρεάσει τη
108

σχέση του με τον ιατρό. Επιφωνήματα ή εκδηλώσεις δυσαρέσκειας που σχετίζονται με τεχνικά
προβλήματα ή δυσκολίες που ανακύπτουν κατά τη διάρκεια της εξέτασης (π.χ. «δεν δουλεύει πάλι
αυτό, τόσες φορές τους είπα να το φτιάξουν!») μεταδίδουν στον ασθενή ιδιαίτερο άγχος και ανησυχία
για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της εξέτασης. Συχνά, η εκδήλωση κάποιας ανησυχίας
με τη μορφή επιφωνήματος από την πλευρά του ιατρού (π.χ. «ωχ!») ερμηνεύεται λανθασμένα από τον
ασθενή ως σχετιζόμενη με την κατάσταση της υγείας του, εντείνοντας την ανησυχία του (Blum,
1960).

Η ενημέρωση του ασθενή

Η φάση της ενημέρωσης του ασθενή ακολουθεί λογικά εκείνη της εξέτασης. Η πίεση του χρόνου
οδηγεί συχνά σε παράλειψή της από τον ιατρό, ο οποίος, έχοντας καταλήξει συνήθως σε κάποια
διάγνωση, προχωρά στην παροχή συμβουλών και οδηγιών και τη συνταγογράφηση, χωρίς να
αφιερώνει χρόνο για την ενημέρωση του ασθενή. Η ελλιπής ενημέρωση μπορεί δυνητικά να
επηρεάσει την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας αλλά και τη δυσαρέσκεια του ασθενή, του οποίου
οι απορίες δεν λύνονται, αυξάνοντας έτσι την ανησυχία του.

Η ειλικρινής και με ιδιαίτερη προσοχή καθησύχαση του ασθενή αποτελεί, μαζί με τη συμβουλή, την
πιο κοινή μορφή ιατρικής θεραπείας (Balint, 1961), επιτρέποντας την κατανόηση και τη συμμετοχή
του στη θεραπευτική διαδικασία. Η αγωνία και το άγχος που διακατέχει τον ασθενή με την
ολοκλήρωση της κλινικής εξέτασης χρήζουν διαχείρισης από τον ιατρό, προκειμένου ο ασθενής να
ηρεμήσει και να αισθανθεί καλύτερα, ώστε να προετοιμαστεί για την από κοινού λήψη της
πληροφορίας που αφορά τη διαχείριση της κατάστασής του και τη συμμετοχή του σε αυτή. Η
ρεαλιστική ενημέρωση του ασθενή σχετικά με τη φύση των προβλημάτων του κάνει, επίσης, πιο
εύκολη τη συμμετοχή του και προωθεί την αυτονομία του αναφορικά με την επιλογή θεραπευτικής
αγωγής (Fins, 2001), καθώς και τη διαμόρφωση ενός εναλλακτικού θεραπευτικού σχεδίου, σε
περίπτωση αποτυχίας του αρχικού, αλλά και την αποδοχή και κατανόηση μιας επιδείνωσης της
κατάστασής του ή αποτυχίας της θεραπείας. Η αποφυγή χρήσης δυσνόητων ιατρικών όρων και
εξεζητημένων εκφράσεων, καθώς και οι διευκρινίσεις σε απλή και κατανοητή γλώσσα συμβάλλουν
στην αποτελεσματικότητα της επικοινωνίας. Ο ιατρός οφείλει να μην αποκρύψει από τον ασθενή τη
σοβαρότητα της κατάστασής, βασιζόμενος στην υπόθεση ότι ο ασθενής ενδεχομένως να μην μπορεί
να διαχειριστεί τη διάγνωση μιας κατάστασης απειλητικής για τη ζωή του και να τον καθησυχάσει
λέγοντας απλά πως «δεν έχει τίποτα». Ο τρόπος, όμως, και ο βαθμός ενημέρωσης αποκτά μια ηθική
διάσταση και πρέπει να σέβεται την επιλογή του ασθενή (De Zulueta, 2007), καθώς εξαρτάται από
109

παράγοντες που αφορούν τόσο τον ίδιο τον ασθενή, όπως ψυχολογικοί (προσωπικότητα), πολιτισμικοί
(αντιλήψεις σε σχέση με την ασθένεια και τη θεραπεία της), όσο και το περιβάλλόν του, καθώς και τις
συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτός ζει (οικογένεια, κοινότητα κ.ά).

Είναι σημαντική η παροχή της σχετικής πληροφορίας, είτε αφορά τη διάγνωση είτε τις θεραπευτικές
επιλογές, αφού πρώτα ανιχνευθεί και προσδιοριστεί ο βαθμός ενημέρωσης και συμμετοχής που
επιθυμεί ο ίδιος ο ασθενής. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η παροχή αυτής της πληροφορίας είναι
απαραίτητη και ουσιαστική για τη φάση της από κοινού λήψης απόφασης, που θα ακολουθήσει. Στο
πλαίσιο αυτό, ο ιατρός, με πειστικό και τεκμηριωμένο λόγο, απαντά στα βασικά ερωτήματα του
ασθενή σχετικά με τα ευρήματα και τη σοβαρότητα της κατάστασης (ασθένειας) που διέγνωσε και του
εξηγεί τη σημασία της δικής του συμμετοχής στην προτεινόμενη θεραπευτική διαδικασία. Η
κατανόηση και η ενσυναίσθηση από πλευράς του ιατρού βοηθούν στη στήριξη του ασθενή και
αυξάνουν την ικανοποίησή του, επηρεάζοντας θετικά την αποτελεσματικότητα της σχέσης του με τον
ιατρό.

Η ενημέρωση του ασθενή σχετικά με τη μορφή, τον μηχανισμό δράσης και το αναμενόμενο
αποτέλεσμα της θεραπείας αναμένεται, επίσης, να συμβάλει στην αποτελεσματική διαχείριση της
κατάστασης του ασθενή. Ανάλογη επίδραση έχουν διευκρινήσεις που αφορούν τον τρόπο δράσης, τη
δόση και τον τρόπο λήψης των φαρμάκων, τη διάρκεια χορήγησής τους, καθώς και τις παρενέργειες
τους. Η ενημέρωση δεν περιορίζεται καθαρά στη φαρμακευτική αγωγή αλλά επεκτείνεται και στην
παροχή πληροφορίας και διευκρινίσεων που αφορούν συνήθειες υγείας (κάπνισμα, κατανάλωση
οινοπνεύματος, διατροφή, άσκηση) και γενικότερα τον τρόπο ζωής. Επιπλέον, η ενημέρωση
επεκτείνεται και στους παράγοντες που μπορούν πιθανά να την επηρεάσουν, όπως οι αντιλήψεις του
ασθενή σχετικά με τη φύση και την προέλευση της ασθένειας (π.χ. αντιλήψεις που δεν επιτρέπουν τη
μετάγγιση αίματος), το κόστος της αγωγής, ο τρόπος χορήγησης (π.χ. άρνηση χρήσης υποθέτων),
πιθανές παρενέργειες σε συνδυασμό με τον τύπο και την προσωπικότητα του ασθενή (π.χ. αύξηση
βάρους σε γυναίκες), καθώς επίσης και παράγοντες του περιβάλλοντος, όπως ταυτόχρονες θεραπείες
και παρουσία άλλων νόσων (συννοσηρότητα), οι συνθήκες διαβίωσης του ασθενή (π.χ. στήριξη από
άλλα άτομα, ύπαρξη ψυγείου σε ινσουλινοθεραπευόμενο διαβήτη).

Η ενημέρωση και η συζήτηση με τον ασθενή δεν εστιάζεται μόνο στην επιλογή της κατάλληλης
θεραπευτικής αγωγής αλλά και σε αποφάσεις που αφορούν αλλαγή στη στάση και στη συμπεριφορά
του ασθενή απέναντι σε παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του και την παρέμβαση του ιατρού. Η
αλλαγή της συμπεριφοράς, βέβαια, είναι μια σημαντική πρόκληση και προϋποθέτει την αλλαγή της
στάσης τόσο του γνωστικού όσο και του συναισθηματικού στοιχείου (Γεώργας, 1986). H αλλαγή μόνο
110

του γνωστικού στοιχείου, του βαθμού ενημέρωσης δηλαδή, δεν αρκεί και χρειάζονται ειδικές μέθοδοι
και τεχνικές για να αλλαχθεί η στάση. Χρειάζεται συμβουλευτική προσέγγιση που να μην προκαλεί
την αντίσταση αλλά λαμβάνει υπόψη την ετοιμότητα του ασθενή για αλλαγή και τον ενθαρρύνει να
προβεί ο ίδιος σε εκτίμηση του προβλήματός του και της λύσης του, βελτιώνοντας την εσωτερική του
παρακίνηση (Butler et al., 1996). Παράμετροι που συμμετέχουν και συμβάλλουν στην αλλαγή της
στάσης είναι η πηγή του μηνύματος (ο ομιλητής, ο ιατρός ή ένα ειδικά εκπαιδευμένο άτομο), τα
χαρακτηριστικά του μηνύματος, ο δέκτης του μηνύματος (ο ακροατής, ο ασθενής) και οι συνθήκες
κάτω από τις οποίες βρίσκεται ο ίδιος ο ακροατής (Γεώργας, 1986). Η χρήση μεθόδων από τις θεωρίες
της συμπεριφοράς και της κοινωνικής ψυχολογίας αναμένεται να βοηθήσουν στην επικοινωνία
ιατρού-ασθενή. Η δε εκμάθηση τεχνικών προσέγγισης του ασθενή με εστίαση στην ανάδειξη της
σημασίας της συμπεριφοράς και με στόχο την παρακίνηση του ασθενή για αλλαγή συνηθειών και
συμπεριφορών (motivational interviewing) έχει λάβει ιδιαίτερη προσοχή τα τελευταία χρόνια (Miller
and Rollnick, 2009).

Ο σχεδιασμός και ο προγραμματισμός της επόμενης συνάντησης είναι σημαντικός για την εξασφάλιση
μιας συνέχειας στη σχέση και την ασφάλεια και ικανοποίηση του ασθενή. Τα επόμενα βήματα και η
επόμενη συνάντηση (ή συναντήσεις) με τον ασθενή ορίζονται, κατά προτίμηση, πριν φύγει από το
ιατρείο, ενώ ταυτόχρονα καθορίζονται και διευκρινίζονται εναλλακτικές και δικλείδες ασφαλείας για
την περίπτωση αναμενόμενων αλλαγών στην κατάσταση του ασθενή ή δυσκολιών στην επαφή του με
τον ιατρό (π.χ. τηλεφωνική επικοινωνία, διακοπή της αγωγής υπό όρους κλπ.) Μια ορισμένη
ημερομηνία επανεξέτασης εξασφαλίζει την επιστροφή του ασθενή ακόμη και στην περίπτωση που
υπάρχει βελτίωση των συμπτωμάτων αλλά κρίνεται απαραίτητη η παρακολούθησή του. Εξασφαλίζει,
επίσης, τη συνέχεια της σχέσης αφού μια μη προγραμματισμένη αναζήτηση βοήθειας μπορεί να έχει
ως αποτέλεσμα, ιδιαίτερα στην περίπτωση δημοσίων μονάδων υγείας, να συναντήσει ο ασθενής άλλον
ιατρό, με συνέπεια τη δυσαρέσκειά του, την εγκατάλειψη της θεραπείας και γενικά τη μη
αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάστασής του.

Οι παραπάνω προτάσεις που αφορούν την ενημέρωση του ασθενή, είναι εύκολα εφαρμόσιμες στην
περίπτωση ενός ασθενή με οξεία ή χρόνια μη ψυχική ασθένεια, η οποία δεν απειλεί άμεσα τη ζωή του.
Στην περίπτωση σοβαρής ασθένειας, ο ιατρός στην ενημέρωσή του θα πρέπει να λάβει υπόψη του και
πολλούς παράγοντες ανάμεσα στους οποίους η στάση και η συμμετοχή της οικογένειας του ασθενή.

5.7 Οδηγοί παρατήρησης επικοινωνιακής συμπεριφοράς

111

Διάφορες μέθοδοι-οδηγοί έχουν αναπτυχθεί και διαμορφωθεί με στόχο την πληρέστερη και
αποτελεσματικότερη χρήση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων κατά την κλινική άσκηση της ιατρικής,
αλλά και την οργάνωση, διαμόρφωση και αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων επικοινωνίας.
Διακρίνονται δύο βασικές προσεγγίσεις: οι εστιάζουσες στη θεραπεία (ανάγκη να γνωρίζει και να
κατανοεί) και οι εστιάζουσες στη φροντίδα (ανάγκη να κάνει γνωστό και κατανοητό). Επιπλέον, οι
μέθοδοι διαφοροποιούνται ως προς την κλινική σχετικότητα/καταλληλότητα, τη στρατηγική
παρατήρησης, την αξιοπιστία, την εγκυρότητα και τις περιεχόμενες παραμέτρους επικοινωνιακής
συμπεριφοράς. Η επιλογή προς χρήση τέτοιων οδηγών δεν είναι εύκολη. Οι ανάγκες και οι στόχοι
εκπαίδευσης αλλά και η διαθεσιμότητα και αξιοπιστία της μεθόδου αποτελούν βασικά κριτήρια
επιλογής, ενώ τα χαρακτηριστικά της είναι δυνατό να επηρεάσουν τα αποτελέσματα μιας διαδικασία
αξιολόγησης ή άλλων μελετών. Ο συνδυασμός των δύο βασικών προσεγγίσεων παρέχει μια
ολοκληρωμένη θεώρηση και ένα ασφαλές πλαίσιο άσκησης και μελέτης στην επικοινωνία
(Kalamazoo Consensus Statement, 2001).

Οδηγός Calgary – Cambridge

Η οδηγός παρατήρησης Calgary – Cambridge (Kurtz et al., 2005) για τη διδασκαλία και τη χρήση
δεξιοτήτων επικοινωνίας στην ιατρική αποτελεί μια τέτοια ολοκληρωμένη προσέγγιση. Εναρμονίζεται
πλήρως με διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες (Kalamazoo Consensus Statement, 2001) και επιχειρεί να
εντάξει λειτουργικά την επικοινωνία στην ιατρική συνέντευξη.

Το γενικό πλαίσιο της μεθόδου επισημαίνει επτά βασικά καθήκοντα με τα οποία ο ιατρός καλείται να
στηρίξει μια αποτελεσματική ιατρική συνέντευξη. Η έναρξη, η συγκέντρωση των πληροφοριών, η
φυσική εξέταση, οι επεξηγήσεις και ο σχεδιασμός και, τέλος, το κλείσιμο της συνέντευξης αποτελούν
καθήκοντα που καλύπτονται σε αλληλοδιαδοχή, ενώ παράλληλα και σε όλη τη διάρκεια της
συνέντευξης, ο ιατρός καλείται να εξασφαλίσει δύο ακόμη βασικά καθήκοντα, δηλαδή να παρέχει
συγκεκριμένη δομή στη συνέντευξη και να προάγει τη σταδιακή εδραίωση και ανάπτυξη της σχέσης
του με τον ασθενή.

Κάθε ένα από τα επτά αυτά βασικά καθήκοντα αναλύεται και συγκεκριμενοποιείται ως προς το
περιεχόμενό του. Έτσι, στην έναρξη τονίζονται, η φάση της προετοιμασίας, η εδραίωση μιας πρώτης
ζεστής επαφής, η συγκεκριμενοποίηση του λόγου προσέλευσης του ασθενή. Κατά τη συγκέντρωση
των πληροφοριών, επισημαίνεται η ανίχνευση των προβλημάτων του ασθενή, με έμφαση τόσο στη
βιοϊατρική – αντικειμενική διάσταση της ασθένειας, όσο και στην υποκειμενική της, όπως αυτή
εκφράζεται από τον ασθενή, καθώς και η διερεύνηση του υπόβαθρου και του πλαισίου αναφοράς του
112

ασθενή. Η φυσική εξέταση λαμβάνει χώρα με βάση τους κανόνες και τις αρχές της ιατρικής
επιστήμης, με επιπλέον μέλημα τη μείωση του αισθήματος αβεβαιότητας ή συστολής του ασθενή.
Κατά τη φάση της επεξήγησης και του σχεδιασμού, δίνεται έμφαση στην παροχή ποιοτικά και
ποσοτικά των κατάλληλων πληροφοριών, με τρόπο που επιδιώκει την κατανόηση και την ακριβή
ανάκλησή τους από τον ασθενή και με σεβασμό στην υποκειμενική διάσταση της νόσου του. Ο
σχεδιασμός των θεραπευτικών παρεμβάσεων βασίζεται σε από κοινού αποφάσεις, βάσει του πρότυπου
της ώριμης συμμετοχής. Κατά την τελική φάση, κρίνεται σημαντική η ανίχνευση του κατάλληλου
σημείου για το κλείσιμο της συνεδρίας και η επιδίωξη ενός σχεδιασμού μελλοντικής αντιμετώπισης
της νόσου. Η έκδηλη οργάνωση της συνέντευξης και η προσοχή στη ροή της κρίνονται ουσιαστικές
για την εξασφάλιση μιας αποτελεσματικής δομής. Για τη σταδιακή ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής
σχέσης ιατρού-ασθενή, αξιοποιείται η χρήση κατάλληλης μη λεκτικής επικοινωνίας, η ανάπτυξη
ζεστής επαφής και η εμπλοκή του ασθενή στη θεραπευτική διαδικασία.
Ολοκληρώνοντας την αναφορά στον οδηγό παρατήρησης Calgary – Cambridge, κρίνεται αναγκαίο να
γίνουν κάποιες επισημάνσεις. Ο κατάλογος των επικοινωνιακών δεξιοτήτων είναι σύνθετη, όπως και η
ιατρική συνέντευξη που δεν συνοψίζεται σε γενικότητες. Όλες οι δεξιότητες είναι σημαντικές για την
ιατρική συνέντευξη και υποστηρίζονται από τη θεωρία και την έρευνα. Η λίστα τους δεν είναι στατική
αλλά εξελίσσεται δυναμικά με βάση την επιστημονική τεκμηρίωση. Δεν υπάρχουν καλές ή κακές
δεξιότητες επικοινωνίας παρά κατάλληλες δεξιότητες για την κατάλληλη περίσταση. Τέλος, δεν είναι
απαραίτητο να χρησιμοποιούνται πάντα όλες οι επικοινωνιακές δεξιότητες (Kurtz, Silverman &
Draper, 2005).

Μια τέτοια οργανωμένη προσέγγιση της επικοινωνίας εξασφαλίζει πλεονεκτήματα (Sanson-Fisher,

Fairbairn, Maguire, 1981): α. για την άσκηση της ιατρικής, αφού προλαμβάνει την παρατεταμένη
άσκοπη αναζήτηση πληροφορίας και την απώλεια σημαντικών πληροφοριών, προωθεί τη σκόπιμη και
όχι την τυχαία χρήση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων και τη συνειδητοποίηση των σταδίων της
ιατρικής συνέντευξης,
β. για την εκπαίδευση, αφού οργανώνει την επικοινωνία σε μια εύχρηστη μορφή, παρέχοντας
τη δομή που επιτρέπει την εντόπιση της χρήσης των δεξιοτήτων, όπως αυτή προκύπτει τυχαία κατά
την κλινική πρακτική και τη συγκρότησή τους, ως σύνολο, στο πλαίσιο της ιατρικής συνέντευξης,
ενώ, ταυτόχρονα, πλεονεκτεί υπέρ των εκπαιδευτών, αφού προσφέρει συγκρότηση κατά τη
διδασκαλία και επιτρέπει μια «εκ του αποτελέσματος» προσέγγιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας,
γ. για την έρευνα, αφού παρέχει το πλαίσιο ανάπτυξης εργαλείων παρατήρησης, εκτίμησης και
αξιολόγησης.

Η ακολουθία αυτή διερευνά και εκτιμά την αντικειμενική διάσταση της υγείας πάνω στην οποία
βασίζει αποκλειστικά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της θεραπευτικής διαδικασίας. Παραβλέπει,
ωστόσο, παντελώς την υποκειμενική διάσταση της υγείας με αποτέλεσμα (Kurtz, Silverman, Benson,
113

Draper, 2003):
-Μεγάλο ποσοστό των ενοχλημάτων ή ανησυχιών των ασθενών δεν ανακαλύπτονται ή
παρερμηνεύονται ή δεν τους αποδίδεται η δέουσα σημαντικότητα.
- Η προσέγγιση του ασθενή στοχεύει συνήθως στην απάντηση των ερωτημάτων του ιατρού ή
ακόμη απλώς στην επιβεβαίωση των πρώιμων και συχνά αβάσιμων υποψιών του, ενώ οι συνεχείς
διακοπές από τον ιατρό δεν επιτρέπουν στον ασθενή πλήρη έκθεση των προβληματισμών του.
-Η ικανοποίηση του ασθενή μειώνεται κατακόρυφα όταν αγνοούνται οι προβληματισμοί του.
-Οι ιατροί δεν εκθέτουν τις σκέψεις τους στον ασθενή, αν το κάνουν σπάνια χρησιμοποιούν
απλή και κατανοητή γλώσσα, τείνουν να υπερεκτιμούν τον χρόνο που αφιερώνουν στον ασθενή τους
και να παρανοούν τη σημαντικότητα που έχουν για τον ασθενή συγκεκριμένες πληροφορίες.
-Η αμφιβολία οδηγεί τους ασθενείς σε κακή «συμμόρφωση», αυξάνει το κόστος της παροχής
φροντίδας, οδηγεί σε νομικές αντιπαραθέσεις και δημοσιοποίηση αυτών στα Μ.Μ.Ε.
-Η ικανοποίηση των ιατρών από το επάγγελμά τους μειώνεται με συνέπειες στην
επαγγελματική τους απόδοση αλλά και στην προσωπική τους ζωή

Μια τέτοια προσέγγιση, ως άνω, διερευνά τη φύση και τους χαρακτήρες της νόσου, την εμπειρία της
ασθένειας από τον ασθενή, τις συνέπειες της νόσου και της ασθένειας στη ζωή του, το βιοϊατρικό -
ψυχολογικό – κοινωνικοπολιτισμικό υπόβαθρό του. Λαμβάνει υπόψη την άποψη, τις επιθυμίες και τις
προσδοκίες του ιατρού και του ασθενή. Επιδιώκει τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη, την
αλληλοκατανόηση, την αλληλοϋποστήριξη και τη συνεργασία, την ενημέρωση και την εμπλοκή του
ασθενή στις διαδικασίες, τον σχεδιασμό και τον προγραμματισμό ως προς τις επιδιώξεις, τη
διαμόρφωση και την υλοποίηση κοινά αποδεκτού σχεδίου δράσης. Επιτυγχάνει, έτσι, τη μείωση του
αισθήματος της αβεβαιότητας και την αύξηση του αισθήματος της ικανοποίησης για τον ιατρό και τον
ασθενή, την αποφυγή σύγκρουσης/ διάσπασης της σχέσης τους, καθώς και υψηλή ακρίβεια και
αποτελεσματικότητα στη διαγνωστική και θεραπευτική διαδικασία (Kurtz, Silverman, Benson,
Draper, 2003).

Κλινική Περίπτωση 2

Δεσποινίδα 15 ετών συνοδευόμενη από τη μητέρα της προσέρχεται στο γραφείο ενός ειδικευμένου
ιατρού με τα παρακάτω συμπτώματα και σημεία:
114

(α) υψηλός πυρετός από τριημέρου, και (β) διογκωμένοι τραχηλικοί λεμφαδένες.

Ο ιατρός διαγιγνώσκει «πυώδη αμυγδαλίτιδα» και χορηγεί αντιβιοτικά χωρίς οδηγίες και συμβουλές. Ο
πυρετός μετά από τέσσερα 24ωρα δεν υποχωρεί, η γενική κατάσταση του παιδιού επιδεινώνεται και η
μητέρα του, που ανησυχεί ιδιαίτερα, επισκέπτεται δεύτερο ιατρό, ο οποίος αρκείται στο να την
καθησυχάσει αλλάζοντας το αντιβιοτικό.

Την 6η ημέρα, η γενική κατάσταση είναι κακή και υπάρχει δεκατική κίνηση. Η μητέρα τηλεφωνεί σε
γνωστό ιατρό, ο οποίος μιλάει για λάθος διάγνωση και αναφέρει τη διάγνωση της λοιμώδους
μονοπυρήνωσης, καθησυχάζοντάς την ότι πρόκειται περί ιογενούς λοιμώξεως η οποία δεν απαιτεί
θεραπεία και συμβουλεύει τη μητέρα να προχωρήσει σε ειδικό κλινικοεργαστηριακό έλεγχο.

Την 11η ημέρα, η ασθενής εμφανίζει ίκτερο και εισάγεται επειγόντως σε νομαρχιακό νοσοκομείο. Οι
ιατροί της εφημερίας δεν παίρνουν ιστορικό, δεν αξιολογούν την πορεία της νόσου και μιλούν για
ηπατίτιδα, επιδεινώνοντας την κατάσταση της οικογένειας.

Ερωτήσεις

1. Προσδιορίστε με σαφήνεια τα λάθη στα οποία υπέπεσαν όλοι οι ιατροί στη συγκεκριμένη πορεία του
νοσήματος, συζητώντας τα από τη σκοπιά της σχέσης ιατρού-ασθενή.

2. Ποιες θα ήταν οι δικές σας ενέργειες εάν ήσασταν ο πρώτος ή ο τελευταίος ιατρός;

Βιβλιογραφικές αναφορές

Ελληνικές

Βενιού, Α., & Τεντολούρης, Ν., (2013). Παράγοντες που επηρεάζουν την επικοινωνία ιατρού-ασθενούς.
Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, 30(5), 613-18.

Γεώργας, Δ., (1986). Κοινωνική Ψυχολογία, Αθήνα.

Γεώργας, Δ., (1986). Οι Στάσεις. Στο βιβλίο Κοινωνική Ψυχολογία. Γεώργα Δ., Αθήνα, 120-163.
Γεώργας, Δ., (1986). Η Αλλαγή των Στάσεων. Στο βιβλίο Κοινωνική Ψυχολογία, Γεώργα Δ., Αθήνα,
164-191).
Γεώργας, Δ., (1990). Η επικοινωνία και οι διαπροσωπικές σχέσεις: Η μη λεκτική επικοινωνία. Στο
βιβλίο Κοινωνική Ψυχολογία, Τόμος Α’ , Αθήνα, 285-304.

Ivey, A.E. & Gluckstern, N.B., (1995). Συμβουλευτική: Βασικές Δεξιότητες Επιρροής, μτφ. επιμ. Μ.
115

Μαλικιώση-Λοϊζου. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα.

Κομνηνάκης, Μ.Κ., (1998). Η Γλώσσα του Σώματος. Αθήνα: Εκδ. Έλλην.

Λιονής, Χ., Slikkerveer. J.L., Φασατάκης, N., Φιορέτος, M., (1994). Ονομασίες ασθενειών στην τοπική
διάλεκτο της Δυτικής Κρήτης. Το Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, 4:157-71

Morris, D., (1986). Η Σημασία της Επαφής, μτφ. Μ. Βερέττας. Αθήνα, Ωρόρα.

Nαυρίδης, Κλ., (1994). Η διατομική επικοινωνία. Στο βιβλίο Κλινική Κοινωνική Ψυχολογία. Αθήνα,
Παπαζήση.

Παναγοπούλου, Ε. & Μπένος, Α., (2004). Η επικοινωνία στην ιατρική εκπαίδευση: Ζήτημα ανάγκης ή
άκαιρη πολυτέλεια; Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, 21(4), 385-390.

Παπαδάκη-Μιχαηλίδη, Ε., (1995). Η Σιωπηλή Γλώσσα των Συναισθημάτων. Αθήνα, Ελληνικά

Γράμματα.

Παπαδάτου, Δ. & Αναγνωστόπουλος, Φ., (1995). Η Ψυχολογία στο χώρο της Υγείας. Αθήνα, Ελληνικά
Γράμματα.

Πιπερόπουλος, Γ., (1996). Επικοινωνώ άρα Υπάρχω. Αθήνα,Ελληνικά Γράμματα, 48, 51.

Pease, A., (1991). Η Γλώσσα του Σώματος, μτφ. Δ. Ευαγγελόπουλος, Αθήνα, Έσοπτρον, 11.

Τσούνης, Α. & Σαράφης, Π., (2014). Η επικοινωνία ιατρού-ασθενούς ως παράμετρος καθορισμού της
παρεχόμενης φροντίδας. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, 31(5), 534-540.

Alonso, Y., (2004). The biopsychosocial model in medical research: the evolution of the health concept
over the last two decades. Patient education and Counselling, 53, 239-244

Arneill, A., Devlin, A., (2002). Perceived Quality Of Care: The Influence Of The Waiting Room
Environment. Journal of Environmental Psychology 22, 345-360

Aronsson, K., Satterlund-Larsson, U., (1987). Politeness strategies and doctor-patient communicatio.
On the social choreography of collaborative thinking doctor-patient communication. Journal of
Language and Social Psychology, 6, (1)

Balint, Μ., (1961). Psychotherapy. In: The Doctor, his Patient and the Illness. Pitman Medical
Publiching Co. Ltd, London, 107-214.

ΒaΙint, Μ., (1964). The Apostolic-Function - Ι. Ιν: The Doctor, His Patient and the Illness, Pitman
Medical Publishing Co.LTD. London, 215-229.
116

Barry, C.A., Bradley, P.C., Britten, N., Stevenson, F.A., Barber, N. (2000). Patients' invoiced agenda
in general practice consultations: qualitive study. BMJ, 320:1246-1250.

Beck, R.S., Daughtridge, R. & Sloane, P.D., (2002). Physician-patient communication in the primary
care office: a systematic review. J Am Board Fam Med, 15(1), 25-38.

Bensing, J.M., Tromp, F., Van Dulmen, S., Van den Brink-Muinen, A., Verheul, W. &
Schellevis, F., (2006). Shifts in doctor–patient communication between 1986 and 2002: a study of
videotaped general practice consultations with hypertension patients. BMC Fam Pract, 7(1), 62.

Bickley, L., Szilagyi, P.G., (2012). Bates' guide to physical examination and history-taking (11th
Edition) ISBN: 978-1-60913-762-5.

Blum, R.H., (1960). The Management of the Doctοr-Patient, Relationship. Mc Graw-Hill Book
Company, Inc., New York, Torondο, London.

Blum, R.H., (1960). The Patient's Attitude toward the Doctor. In: The Management of The Doctor-
Patient Relationship. McGraw-Hill Book Company, Ιnc.. Νew York, Toronto, London, 67-93.

Blum, R.H., (1960). The Office Call. In: The Management of The Doctor-Patient Reiationship,
McGraw-Hill Book Company, Inc., New York, Toronto, Londοn, 150-169.

Boon, H., & Stewart, M., (1998). Patient-physician communication assessment instruments; 1986 to
1996 in review. Patient Educ Couns, 35(3), 161-76.

Butler, C., Rollnick, S., Stott, N., (1996), The practitioner, the patient and resistance to change: recent
ideas on compliance. Can Med Assoc J, 154 (9)

Clarke, A., Cohen, A.B., (2010). Bringing it all back home: can Europeans learn from recent moves
toward the medical home in US primary health care reform? European Journal of Public Health,
613–615

Cocksedge, S., George, B., Renwick, S., & Chew-Graham, C.A., (2013). Touch in primary care
consultations: qualitative investigation of doctors’ and patients’ perceptions. Br J Gen Pract, 63(609),
e283-e290.

Coelho, K.R., & Galan, C., (2012). Physician cross-cultural nonverbal communication skills, patient
satisfaction and health outcomes in the physician-patient relationship. International Journal of Family
Medicine, (376907), 2090-2042.

Coulter, A., (1999). Paternalism or partnership? BMJ, 319:719

D’Elia, G., (1999). To know that the physician is really listening. Lakartidningen, 96(3), 203-6.

De Zulueta, P., (2007). Primary Care Ethics -Truth, trust and the doctor-patient relationship. Oxon,
United Kingdom ISBN-10: 1-85775-730-0
117

Ekman, P., (1972). Universals and Cultural Differences in Facial Expressions of Emotions. In Cole, J.
(Ed.), Nebraska Symposium on Motivation (pp. 207-282). Lincoln, NB: University of Nebraska Press.

Engel, George L., (1962). Psychological development in health and disease. Oxford, England: W. B.
Saunders.

Fernández, E.I., (2010). Verbal and nonverbal concomitants of rapport in health care encounters:
implications for interpreters. The Journal of Specialised Translation, 14, 216-227.

Fins, J.J., (2001). Topics in Palliative Care: Volume 5 -Truth-telling and reciprocity in the doctor-
patient relationship: A North American perspective. Oxford University Press. ISBN: 0-19-513220-3

Friedman, H.S., (1979). The concept of skill in nonverbal communication: Implications for
understanding social interaction. In R. Rosenthal (Ed.), Skill in Nonverbal Communication: Individual
Differences (pp. 2-27). Cambridge, MA: Oelgschlager, Gunn & Hain.

Goold, S.D, Lipkin, M., (1999). The Doctor–Patient Relationship Challenges, Opportunities, and
Strategies. J Gen Intern Med. (Suppl 1): S26–S33. doi: 10.1046/j.1525-1497.1999.00267.x

Gorney, M., (1999). The role of communication in the physician’s office. Clin Plast Surg, 26(1), 133-
41, ix.

Grol, R., Wensing, M., Mainz, J., Ferreira, P., Hearnshaw, H., Hjortdahl, P., Olesen, F., Ribacke,
M., Spenser, T., Szécsényi, J., (1999). Patients' priorities with respect to general practice care
:an international comparison. European Task Force on Patient Evaluations of General Practice
(EUROPEP). Fam Pract, 16(1):4-11.

Haq, C., Steele, D.J., Marchand, L., Seibert, C., Brody, D., (2004). Integrating the art and science of
Medical Practice: Innovations in Teaching Medical Communication Skills, Fam Med, 36, January
suppl., S43-S50.
Heath, C., (1984). Participation in the medical consultation: the co-ordination of verbal and
nonverbal behaviour between the doctor and patient. Sociology of Health & Illness, 6 (3).

Hogg, M.A., Vaugham, G.M., (1995). Language and Communication. In: Social Psychology: an
introduction. Prentice Hall, Harvester Wheatsheaf, London.

Joosten, E.A.G., DeFuentes-Merillas, L., De Weert, G.H., Sensky, T., Van der Staak, C.P.F., De
Jong, C.A., (2008). Systematic Review of the Effects of Shared Decision-Making on Patient
Satisfaction, Treatment Adherence and Health Status. Psychother Psychosom, 77:219–226
(DOI:10.1159/000126073)

Kalamazoo Consencus Statement, (2001). Acad Med, 76, 391.

Klitzman, M., (2006). Improving Education on Doctor–Patient Relationships and Communication:
Lessons from Doctors
118

Knapp, M.L., (1978). Nonverbal Communication In Human Interaction. New York: Holt, Rinehart &
Winston.

Kurtz, S., Silverman, J., Benson, J., Draper, J., (2003). Marrying Content and Process in Clinical
Method Teaching: Enhancing the Calgary–Cambridge Guides Academic Medicine, 78(8):802-8

Kurtz, S., Silverman, J., Draper, J., (2005). Teaching and Learning Communication Skills in Medicine
(2nd Ed).Radcliffe Publishing (Oxford)

Lang, F., Floyd, M., & Beine, K.L., (2000). Clues to patients’ explanations and concerns about their
illnesses. A call for active listening. Arch Fam Med, 9(3), 222-27.

Lionis, C., Papadakis, S., Tatsi, C., Bertsias, A., Duijker, G., Mekouris, P. B., Boerma, W., Schäfer, W.
(2015). Informing primary care reform in Greece: patient expectations and experiences (the
QUALICOPC study). Submitted to BMC Health Services Research for publication.

Luban-Plozza, B., (1995). Empowerment techniques: from doctor-centered (Balint approach) to

patient-centered discussion groups. Patient Edu Couns, 26(1-3), 257-63.

Marcinowicz, L., Konstantynowicz, J., & Godlewski, C., (2010). Patients’ perceptions of GP non-
verbal communication: a qualitative study. Br J Gen Pract, 60(571), 83–87.

Mercer, S.W., Neumann, M., Wirtz, M., Fitzpatrick, B., & Vojt, G., (2008). General practitioner
empathy, patient enablement, and patient-reported outcomes in primary care in an area of high socio-
economic deprivation in Scotland-a pilot prospective study using structural equation modelling,
Patient Education and Counseling, 73(2), 240-245.

Meryn, S., (1998). Improving doctor-patient communication, B M J, 316(7149), 1922-30.

Miller, W.R., Rollnick, S.(2009). Ten things that Motivational Interviewing is not, Behavioural and
Cognitive Psychotherapy, 37, 129--140

Montague, E., Chen, P., Xu, J., Chewning, Β., & Barrett, B., (2013). Nonverbal interpersonal
interactions in clinical encounters and patient perceptions of empathy. J Participat Med, 14(5), e33-
e48.

Morgan, M., (2003). Sociology as Applied to Medicine-The doctor-patient relationship, 49-65, (Sixth
Edition by Scambler G.) ISBN: 978-0-7020-2901-1

Murray, M., Davies, M., Boushon, B., (2007). Panel Size: How Many Patients Can One Doctor
Manage? Fam Pract Manag.,14(4),44-51.

Ogden, J., Fuks, K., Gardner, M., Johnson, S., McLean, M., Martin, P., Shah, R., (2002). Doctors
expressions of uncertainty and patient confidence. Patient Education and Counseling48, (2), 171–176
119

Ong, L.M., de Haes, J.C., Hoos, A.M., & Lammes, F.B., (1995). Doctor-patient communication: a
review of the literature. Soc Sci Med, 40(7), 903-18.

Pawlikowska, T., Zhang, W., Griffiths, F., Van Dalen, J., & Van der Vleuten, C., (2012). Verbal and
non-verbal behavior of doctors and patients in primary care consultations – how this relates to patient
enablement. Patient Education and Counseling, 86(1), 70-76.

Roter, D., Frankel, R., Hall, J., & Sluyter, D., (2006). The expression of emotion through nonverbal
behaviour in medical visits: mechanisms and outcomes. J Gen Intern Med, 21(Suppl 1), S28–34.

Ruusuvuori, J., (2001). Looking means listening: coordinating displays of engagement in doctor–
patient interaction. Soc Sci Med, 52(7), 10931108.

Sanson-Fisher, R.W., Fairbairn, S., Maguire, P., (1981). Teaching skills in communication to medical
students-a critical review of the methodology. Medical Education, 15, 33-37.

Schäfer, W. L.A., Boerma, G.W., Murante, A.M., Sixma, H. J.M., Schellevis, G. F., Groenewegen, P.,
(2015). Assessing the potential for improvement of primary care in 34 countries: a cross-sectional
survey. Bull World Health Organ, 93,161–168

Seidel, H.M., Ball, J.W., Dains, J.E., Flynn, J.A., Solomon, B.S., Stewart, R.W., (2011). Mosby's guide
to physical examination (Seventh Edition). ISBN: 978-0-323-05570-3

Silverman, J., Kurtz, S., Draper, J., (2005). - Skills for Communicating with Patients (2nd Ed).Radcliffe
Publishing (Oxford)

Silverman, J., (2010). Doctors’non-verbal behavior in consultations: look at the patient before you
look at the computer. Br J Gen Pract, 60(571), 76-78.

Thompson, D.A., Yarnold, P.R., Williams, D.R., Adams, S.L., (1996). Effects of Actual Waiting Time,
Perceived Waiting Time, Information Delivery, and Expressive Quality on Patient Satisfaction in the
Emergency Department. Annals of Emergency Medicine, (8,(6), 657–665

Triandis, H.C., (1971). Attidude and Attidude Change. New York: Wiley.
Triandis, H.C., (1977). Interpersonal Behaνior. Monterey: Βrοοκs/Cole.

West, C., (1993). “‘Ask Me No Questions . . .’An Analysis of Queries and Replies in Physician-Patient
Dialogues” in Todd, A, Fisher, S (eds) The Social Organization of Doctor-Patient Communication 2nd
edition USA: Ablex Publishing Corporation

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
120

ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΟΝΙΑ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΟΥΣ

Χ. Λιονής, S. Shea και Α. Μαρκάκη

6.1 Ιστορική αναδρομή-έννοια της ενσυναίσθησης

Ο όρος «εμπάθεια» (empathy) έχει απασχολήσει τον χώρο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών
επιστημών από τις αρχές του 20ου αιώνα. Προέρχεται από τον Titchener ως μετάφραση της
γερμανικής λέξης «Einfühlung», που αναφέρεται στη «διαδικασία του εξανθρωπισμού των
αντικειμένων, το γεγονός ότι αισθανόμαστε τον εαυτό μας μέσα σε αυτά» (Håkansson, 2003).

Ο όρος απασχόλησε ιδιαίτερα το πεδίο της Ψυχολογίας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο,
όπου το φαινόμενο διερευνήθηκε ιδιαίτερα από τους κλινικούς ψυχολόγους Rogers και Kohut.
Σύμφωνα με τον πρώτο, η εμπάθεια αντιστοιχήθηκε με «την ικανότητα του θεραπευτή να αναγνωρίζει
με ακρίβεια το εσωτερικό του άλλου ατόμου και να καταλαβαίνει, με τα συναισθηματικά στοιχεία που
εμπεριέχονται, ως ο ίδιος να ήταν το άλλο άτομο άτομο» (Rogers, 1959). Αργότερα, υποστήριξε ότι
πρόκειται για μια διαδικασία που σήμαινε ότι τα άτομα που λάμβαναν αυτή την ενσυναισθηματική
κατανόηση εμπιστεύονταν και κατανοούσαν καλύτερα τον εαυτό τους, ώστε να υιοθετούν θετικές
αλλαγές συμπεριφοράς (Rogers, 1975). Ο δεύτερος ψυχολόγος έδωσε δύο ορισμούς για την
ενσυναίσθηση, έναν πιο αφηρημένο και έναν πιο εφαρμοσμένο. Σύμφωνα με τον αφηρημένο, η
εμπάθεια είναι μια «αντιπροσωπευτική ενδοσκόπηση» (Kohut, 1959), ενώ, στον εφαρμοσμένο, η
ενσυναίσθηση ορίστηκε ως «η ικανότητα του ατόμου να σκέφτεται και να αισθάνεται τον εαυτό του
στην εσωτερική ζωή ενός άλλου προσώπου» (Kohut, 1984).

Πρόσφατα, η έννοια της εμπάθειας αναγνωρίστηκε ως μια μορφή συναισθηματικής ανάμιξης,

η οποία θεωρείται ότι είναι ωφέλιμη στον χώρο της Ιατρικής για τη φροντίδα του ασθενή και ότι
αποτελεί βασικό συστατικό της σχέσης ιατρού-ασθενή, στο πλαίσιο της εστίασης στην ολιστική ή
ανθρωποκεντρική φροντίδα. Έχει αναφερθεί ότι η εμπάθεια περιλαμβάνει «ένα γνωστικό (σε αντίθεση
με το συναισθηματικό) χαρακτηριστικό που αφορά την κατανόηση των εσωτερικών εμπειριών και των
αντιλήψεων του ασθενής, σε συνδυασμό με την ικανότητα να 'μεταδίδεται' και να γίνεται αντιληπτή αυτή
η κατανόηση από τον ασθενή» (Hoyat et al., 2002). Αυτή η «κοινοποίηση» της ικανότητας του ιατρού
στον ασθενή προϋποθέτει, σαφώς, κατάλληλες επικοινωνιακές δεξιότητες από τον ιατρό, ώστε να
καταφέρει να μεταδώσει το αίσθημα που βιώνει τη στιγμή εκείνη στον ασθενή.

Γενικά, υποστηρίζεται ότι η εμπάθεια αφορά μια έννοια που εμπεριέχει τόσο γνωστικά όσο
121

και συναισθηματικά χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, η μεν γνωστική συνιστώσα αφορά τη σύλληψη

μιας υποτιθέμενης κατάστασης για το πώς αισθάνεται ένα άλλο άτομο που βρίσκεται σε μια
συγκεκριμένη κατάσταση, ενώ η συναισθηματική συνιστώσα αφορά τη διαδικασία κατά την οποία ο
ιατρός αντιλαμβάνεται τι είναι αυτό που βιώνει ο ασθενής (Halpern, 2003). Αυτή η προσέγγιση
διευκολύνει την ιατρική συλλογή πληροφοριών για τον ασθενή και, ως εκ τούτου, πραγματοποιείται
πιο ακριβής διάγνωση και παρέχεται καλύτερη φροντίδα. Επίσης, βοηθά τους ασθενείς να έχουν
μεγαλύτερη αυτονομία και να συμμετέχουν στη θεραπεία τους, ενώ οδηγεί σε θεραπευτικές
αλληλεπιδράσεις που επηρεάζουν άμεσα την αποκατάσταση του ασθενή.

Η αναγνώριση από μέρους των ιατρών των δυο παραπάνω χαρακτηριστικών της εμπάθειας
αναμένεται να συμβάλει ουσιαστικά στην καλή επικοινωνία με τον ασθενή. Έτσι, ο ιατρός,
τοποθετώντας τον εαυτό του στη θέση του ασθενή, μπορεί να κατανοήσει την κατάστασή του, κάτι
που, σταδιακά, θα τον οδηγήσει υποσυνείδητα στην υιοθέτηση κοινωνικής συμπεριφοράς που
εκπέμπει ευαισθησία, ζεστασιά, αισιοδοξία (Larson and Yao, 2005).

6.2 Η έννοια της συμπόνιας στη γενική ιατρική

6.2.1 Η συμπόνια ως έννοια

Η έννοια της εμπάθειας συχνά συγχέεται με αυτή της συμπόνιας (compassion), αν και η δεύτερη
εμπεριέχει το στοιχείο της επίγνωσης αυτού που υποφέρει, παράλληλα με την επιθυμία ανακούφισής
του (Chochinov, 2007). Στην εμπάθεια δεν υπάρχει κάποια κινητοποίηση ή αντίδραση για
ανταπόκριση στο βίωμα του ασθενή (Weiner and Auster. 2007), ενώ η συμπόνια δεν μένει μόνο στην
επίγνωση του “πόνου”.

Τα τελευταία χρόνια, έχει αυξηθεί έντονα το διεθνές ενδιαφέρον από τις επιστήμες υγείας για την
έννοια της συμπόνιας και έχει επιχειρηθεί, σε διεθνές επίπεδο, προσέγγιση από διαφορετικά γνωστικά
πεδία και οπτικές γωνίες (Shea, Lionis, 2010). H ανάγκη για συμπονετική φροντίδα (compassionate
care) φαίνεται περισσότερο από ανάγκες γίνεται φανερή σε αρκετές αναφορές, ανάμεσα στις οποίες
περιλαμβάνεται και η αναφορά του Sir Robert Francis (2013) με την κοινοποίηση των ελλειμμάτων
ακόμη και στοιχειώδους φροντίδας στο Νοσοκομείο Stafford του Ηνωμένου Βασιλείου. Η έλλειψη
συμπόνιας φαίνεται να συνδέεται με την αδυναμία του συστήματος υγείας να καλύψει τις θεμελιώδεις
ανάγκες των ασθενών αλλά και με τα ελλείμματα στην ανάπτυξη της οργανωσιακής κουλτούρας στις
δομές φροντίδας (Fotaki, 2015). Ειδικά στη χώρα μας, όπου το φαινόμενο της κοινωνικοοικονομικής
κρίσης είναι έντονο, καθίσταται αναγκαία η ενσωμάτωση της συμπόνιας στην παροχή φροντίδας
122

υγείας από τους επαγγελματίες υγείας (Lionis, 2015). Η συμπόνια είναι μια σύνθετη έννοια που
εμπεριέχει και άλλες αξίες, όπως η συμπάθεια, η ενσυναίσθηση και ο σεβασμός. Αντανακλά μια βαθιά
επίγνωση του γεγονότος ότι κάποιος υποφέρει, σε συνδυασμό με την επιθυμία να προσφερθεί
ανακούφιση (Chochinov, 2007). Η συμπονετική φροντίδα είναι η διανοητική, ψυχολογική και
πνευματική προσφορά ενέργειας, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του πάσχοντα ή για την
προαγωγή της ευεξίας. Προϋποθέτει την «ελεγχόμενη συναισθηματική συμμετοχή» του επαγγελματία
υγείας (ευαισθησία στα συναισθήματα, κατανόηση της σημασίας τους και σκόπιμη, αλλά ελεγχόμενη,
ανταπόκριση σε αυτά.

6.2.2 Γιατί η εστίαση στη συμπονετική φροντίδα;

Αρκετή συζήτηση στη βιβλιογραφία γίνεται σχετικά με τους λόγους για τους οποίους δίνεται έμφαση
και εκδηλώνεται ενδιαφέρον για τη συμπόνια. Οι λόγοι είναι αρκετοί και οι επιδράσεις της συμπόνιας
θα πρέπει να μελετηθούν τόσο από την οπτική του ασθενή όσο και του ιατρού.

Η συμπόνια φαίνεται να οδηγεί σε μείωση του άγχους (π.χ. προεγχειρητικού), γρηγορότερη ανάρρωση
και καλύτερη διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων (π.χ. χρόνιος πόνος) (CCARE, Fogarty, Curbow,
Wingard, McDonnell, Somerfield, 1999). Επιπρόσθετα, όταν ο ιατρός προσεγγίζει τον ασθενή του με
συμπόνια, μπορεί να του εμπνεύσει εμπιστοσύνη και ο ασθενής, με τη σειρά του, να αισθανθεί ότι ο
ιατρός αφιερώνει αρκετό χρόνο και ακούει τα προβλήματά του με προσοχή, ότι, γενικότερα,
ενδιαφέρεται, φροντίζει, νοιάζεται γι' αυτόν και το εκδηλώνει παρέχοντας την κατάλληλη
συμβουλευτική υποστήριξη (Suchman, Markakis, Beckman, Frankel, 1997). Αυτό συμβάλλει στην
ανάπτυξη μιας περισσότερο αποτελεσματικής σχέσης, με σαφή επίδραση στη συμμόρφωση στη
θεραπεία αλλά και στην αλλαγή της συμπεριφοράς. Σε σχετική μελέτη (Thom, 2001), όπου
διερευνήθηκαν οι παράγοντες που αυξάνουν την εμπιστοσύνη του ασθενή προς τον ιατρό, τα
αποτελέσματα έδειξαν ότι στους παράγοντες αυτούς συγκαταλέγονται η επιπλέον αφιέρωση χρόνου
εκ μέρους του ιατρού για να ακούσει τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς του ασθενή, η αίσθηση
φροντίδας και πραγματικού ενδιαφέροντος από τον ιατρό για τον ασθενή που καλλιεργείται σε ένα
άνετο περιβάλλον, οι καλοί τρόποι και η οπτική επικοινωνία, το γεγονός ότι ο ιατρός λαμβάνει υπόψη
τη γνώμη του ασθενή, η ικανότητα του ιατρού να ακούει τον ασθενή και να αφουγκράζεται τους
φόβους και τις αγωνίες του με συμπόνια και κατανόησή. Είναι αναγκαία, λοιπόν, μια προσέγγιση πιο
εστιασμένη στον ασθενή, που να τον αντιμετωπίζει ως ολότητα και να απευθύνεται τόσο στις
σωματικές όσο και στις ψυχικές ανάγκες του. Μια τέτοια προσέγγιση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με
το πατερναλιστικό βιοϊατρικό μοντέλο που συχνά ακολουθείται στο προπτυχιακό επίπεδο σπουδών
123

των ιατρικών σχολών στη χώρα μας, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό ακολουθούν συμβατικές μεθόδους
διδασκαλίας.

Επιπλέον, πρόσφατη έρευνα (Jensen et al., 2014) μελέτησε τον τρόπο με τον οποίο ο ιατρός
αισθάνεται τον πόνο του ασθενή κατά την αλληλεπίδρασή τους. Όπως έδειξαν τα αποτελέσματα, οι
ιατροί μπορούσαν να αισθανθούν τον πόνο των ασθενών τους και, επίσης, όσο περισσότερο
συνέπασχαν και ανακούφιζαν τον πόνο των ασθενών, ενεργοποιούσαν δικές τους περιοχές
ανακούφισης του πόνου στον εγκέφαλό τους. Ακόμη, ο ιατρός που παρέχει συμπονετική φροντίδα
οδηγείται σε προσωπική ωρίμανση, βελτίωση της αυτοεκτίμησης και της εμπιστοσύνης στον εαυτό
του και στην αλτρουιστική προσφορά φροντίδας. Επίσης, αυξάνεται η ικανοποίησή του καθώς
αισθάνεται ότι είναι «απαραίτητος» για τον ασθενή και τονώνεται το αίσθημα της αυτοπραγμάτωσής
καθώς υλοποιεί τον σκοπό που έχει ταχθεί να υπηρετήσει.

6.2.3 Τι πρέπει να διαθέτει ο ιατρός για την παροχή συμπονετικής φροντίδας;

Μερικά υποθετικά στοιχεία συμπόνιας που πρέπει να διαθέτει ο γενικός ιατρός είναι το ενδιαφέρον, η
προσεκτική ακρόαση του ασθενή, το γενικότερο αίσθημα συμπόνοιας που πρέπει να τον διακατέχει ως
προσωπικότητα, η ανοχή, το επεξηγηματικό ύφος επικοινωνίας, η υπομονή, η εκτίμηση και ο
σεβασμός προς τον ασθενή, η προσοχή στη λεπτομέρεια και η εξοικείωση που αναπτύσσεται με την
πάροδο του χρόνου (Danielsen and Cawley, 2007). Τα στοιχεία αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά όταν ο
ιατρός οφείλει να παρέχει ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας σε ηλικιωμένους ευπαθείς (frail) ασθενείς
και σε ασθενείς που βρίσκονται σε τελικό στάδιο φροντίδας. Η συμπόνια φαίνεται να διαδραματίζει
καθοριστικό ρόλο στη διευκόλυνση της εστιασμένης στον ασθενή επικοινωνίας, στις περιπτώσεις που
ο γενικός ιατρός πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένος αναφορικά με την κουλτούρα, τη φιλοσοφία και
τις προτιμήσεις του ασθενή, όταν καλείται να του ανακοινώσει δυσάρεστα νέα ή να παρέχει
παρηγορητική φροντίδα στο τέλος της ζωής.

Σύμφωνα με τον Chochinov (2007), ο ιατρός οφείλει να αντιμετωπίζει την επαφή με τον ασθενή όπως
θα έκανε με οποιαδήποτε σημαντική κλινική παρέμβαση, η επαγγελματική συμπεριφορά απέναντι
στον ασθενή πρέπει πάντα να διέπεται από σεβασμό και καλοσύνη και η πιθανή έλλειψη
θεραπευτικών επιλογών δεν θα πρέπει ποτέ να αποτελεί λόγο για διακοπή της επαφής με τον ασθενή.
Για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας με τον ασθενή, πρέπει αυτός να έχει όλη την προσοχή του
ιατρού και ο ιατρός να μη διστάζει να τον συμβουλεύει να συνοδεύεται από κάποιο κοντινό του
πρόσωπο, ιδιαίτερα όταν η συζήτηση περιλαμβάνει σύνθετα ή «δύσκολα» θέματα. Τα προσωπικά
124

θέματα θα πρέπει να συζητούνται με σεβασμό και σε ιδιωτικό χώρο και η πληροφορία να αποτελείται
από εύκολα κατανοητή ορολογία και να συνοδεύεται πάντα από ερωτήσεις προς τον ασθενή για τυχόν
ανάγκη περαιτέρω διευκρινίσεων. Με δεδομένο ότι η ασθένεια και η αλλαγή στο επίπεδο υγείας
μπορεί να είναι δύσκολα διαχειρίσιμα από τον ασθενή και την οικογένεια του, πρέπει να δίνονται
επανειλημμένα εξηγήσεις από τον ιατρό.

6.2.4 Εμπόδια στην εφαρμογή της συμπονετικής φροντίδας

Ο ιατρός, ωστόσο, μπορεί να αντιμετωπίσει κάποια εμπόδια ή δυσκολίες στην παροχή συμπονετικής
φροντίδας προς τον ασθενή και να θέσει σε αβεβαιότητα τη σχέση του με αυτόν. Τέτοιου είδους
δυσκολίες μπορεί να είναι η αδυναμία «αντικειμενικής» απόφασης-ενημέρωσης του ασθενή και η
αντιμετώπιση ηθικού διλήμματος λόγω της διαπροσωπικής σχέσης, τα προσωπικά βιώματα και
πεποιθήσεις του ίδιου του ιατρού (Κάρλου και Πατηράκη, 2011), η έλλειψη εκπαίδευσης στην
«ελεγχόμενη συναισθηματική συμμετοχή». Επιπλέον, το έμφυτο άγχος λόγω παρουσίας ενός ξένου ή
άγνωστου χαρακτηριστικού μπορεί να σταθεί εμπόδιο την εκδήλωση ενσυναίσθησης και συμπόνιας
(Martin et al., 2015). Όλα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της εκπαίδευσης των ιατρών από το
προπτυχιακό επίπεδο, παρά τη συζήτηση που γίνεται σήμερα σχετικά με τον βαθμό στον οποίο η
συμπόνια μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διδασκαλίας. Η αναγκαιότητα διδασκαλίας της
συμπόνιας υιοθετείται βαθμιαία από την τριτοβάθμια εκπαίδευση και ενσωματώνεται σε προτάσεις
του ευρύτερου ιατρικού εκπαιδευτικού πλαισίου, με στόχο την ενθάρρυνση των εκπαιδευόμενων στην
υιοθέτηση ηθικών αξιών και γενικότερα συστημάτων αξιών που θα αναγνωρίζουν τη συμπονετική
φροντίδα ως σημαντική και απαραίτητη ικανότητα, ισότιμη με τις παραδοσιακές για την άσκηση της
Ιατρικής (Pence, 1983). Η διδασκαλία μπορεί να γίνει ποικιλοτρόπως και, πιο ειδικά, μέσω της
έκθεσης/παρατήρησης της συμπόνιας ως αρετής βασισμένης σε αληθινές ιστορίες, μέσω της
λογοτεχνίας ή της τέχνης, μέσω της ενθάρρυνσης του στοχασμού πάνω στην κλινική πρακτική ή μέσω
μη συμβατικών ομιλιών/συζητήσεων με συναδέλφους που έχουν οι ίδιοι νοσήσει, συλλόγους
ασθενών, μέλη οικογενειών φροντιστών (Chochinov, 2007). Στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου
Κρήτης, τα τελευταία χρόνια έχει εισαχθεί στο πρόγραμμα σπουδών η διδασκαλία της συμπονετικής
φροντίδας και έχει τύχει θετικής αποδοχής από τους πρωτοετείς φοιτητές (Lionis, Shea, Markaki,
2011). Στην υποστήριξη της διδασκαλίας της συμπονετικής φροντίδας στοχεύει και η πρόσφατη
έκδοση του βιβλίου με τίτλο «Providing Compassionate Health Care-Challenges in policy and practice
(2014).
125

Αντίθετα, χαρακτηριστικά της απουσίας συμπονετικής φροντίδας αποτελούν ο περιορισμένος

διαθέσιμος χρόνος από την πλευρά του ιατρού για εξατομικευμένη φροντίδα του ασθενή, η
επικέντρωση στην μηχανιστική προσφορά, που αντιμετωπίζει τον ασθενή σαν αντικείμενο, η
παράβλεψη ουσιαστικής επικοινωνίας – εξατομικευμένης ενημέρωσης του ασθενή (Cole-King and
Gilbert, 2011), ακόμη και η έλλειψη σεβασμού των προσωπικών επιλογών κάθε ασθενή
(θρησκευτικές, πολιτισμικές ιδιαιτερότητες) μειώνοντας την εμπιστοσύνη στη σχέση ιατρού-ασθενή.

Τέλος, μερικοί τρόποι για τη διασφάλιση της συμπονετικής φροντίδας είναι η υποστήριξη και
από άλλους επαγγελματίες υγείας σε επίπεδο ομάδας, αλλά και από τη διοίκηση σε οργανωσιακό
επίπεδο, κυρίως με την αλλαγή της οργανωσιακής κουλτούρας, η λήψη μέτρων πρόληψης του άγχους
και της επαγγελματικής εξουθένωσης, η ανταλλαγή εμπειριών σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο, η
εστίαση σε καινοτομίες σε πιλοτικά στάδια εφαρμογής, η σκέψη και ο στοχασμός στην καθημερινή
πράξη (στοχαστική πρακτική), καθώς και η δυνατότητα του ιατρού να μοιράζεται συναισθήματα,
εμπειρίες και θετικά αποτελέσματα με συναδέλφους και φίλους (Schwartz Center Rounds).

Επιπλέον, η έρευνα στο πεδίο της συμπονετικής φροντίδας, που δεν έχει λάβει την προσοχή
που θα χρειαζόταν, αναμένεται να συμβάλει στην τεκμηρίωση της αποτελεσματικότητάς της και στην
περαιτέρω υπογράμμιση της σημασία της. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και το ηλεκτρονικό
περιοδικό Journal of Compassionate Health Care (http://www.jcompassionatehc.com/), που από
χρόνου έχει αρχίσει να δημοσιεύει άρθρα έρευνας και ανασκόπησης

6.3 Εμπειρίες ασθενών

Παρακάτω παρατίθενται δυο σενάρια σχετικά με τη συμπονετική φροντίδα και τα δανειζόμαστε από
τις εργαστηριακές ασκήσεις του μαθήματος «Συμπονετική Φροντίδα» που διδάσκεται ως κατ’
επιλογήν μάθημα στο β’ εξάμηνο της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Κλινική περίπτωση 3:

Εμπειρία ασθενή/οικογένειας σε νοσοκομείο Α, Ελλάδα

Το παρακάτω κείμενο έχει περικοπεί και προσαρμοστεί από το αρχικό δημοσίευμα για τις ανάγκες της
διδασκαλίας.
126

Ερωτήσεις:

Αξιολογήστε τα αποτελέσματα της έλλειψης συμπόνιας στην κλινική φροντίδα της ασθενούς και στην
οικογένεια της.

Αναφέρετε 3 ερωτήσεις εκτίμησης της στάσης του πνευμονολόγου αναφορικά με τον πόνο της
ασθενούς (σύμφωνα με τον Chochinov, 2007). Τι διαφορετικό θα κάνατε εσείς στη θέση του;

Ποιες διορθωτικές δράσεις θα προτείνατε για το προσωπικό της Κλινικής (σύμφωνα με το άρθρο του
Chochinov, 2007 ή με αυτά που διδαχθήκατε στα εργαστήρια);
127

Κλινική περίπτωση 4: Μαθαίνοντας τα δυσάρεστα νέα – Ελλάδα

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_05/05/2012_481153

Ανακοινώνοντας ψυχρά τα «κακά νέα»

Της Λίνας Γιάνναρου

Λίγες σκηνές της ζωής της μπορεί η Καίτη Αποστολίδου να επαναφέρει στη μνήμη της με
τέτοια ευκρίνεια όσο εκείνη στο γραφείο του ογκολόγου, περιμένοντας τα αποτελέσματα της
βιοψίας. Ο γιατρός μπήκε μέσα, κάθισε, άνοιξε τον φάκελο και χωρίς να σηκώσει τα μάτια από
τα χαρτιά του, χωρίς ούτε μια στιγμή να την κοιτάξει κατά πρόσωπο, της ανακοίνωσε: «Είναι
καρκίνος. Πότε μπορείτε να έρθετε για τη μαστεκτομή;»

Η κ. Αποστολίδου δεν «μάσησε». Η θλίψη της μετατράπηκε σε οργή για την απαθή
αντιμετώπιση του ιατρού, που με τη σειρά της πυροδότησε τη διάθεση για εξαντλητική έρευνα
γύρω από τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, οδηγώντας εν τέλει στον αποκλεισμό της
μαστεκτομής. Πόσοι όμως ασθενείς στη θέση της θα «λύγιζαν» από την ψυχρή ανακοίνωση;
Πόσο εκπαιδευμένοι είναι οι γιατροί στην επικοινωνία μιας κακής πρόγνωσης, στην προσέγγιση
ασθενών με σοβαρά προβλήματα υγείας; Το κρίσιμο αλλά παραγνωρισμένο θέμα της σχέσης
ιατρού-ασθενή, που σύμφωνα με τους ειδικούς μπορεί να επηρεάσει ακόμα και την έκβαση της
θεραπείας, βρέθηκε στο προσκήνιο σε ειδική εκδήλωση που διοργάνωσε πριν από λίγες ημέρες
ο Σύλλογος Νέων Ιατρών με θέμα «Κοιτάζοντας στα μάτια την πρόγνωση». «Μετά εκείνη την
ψυχρολουσία, επισκέφθηκα άλλους πέντε γιατρούς, οι οποίοι επίσης αρνούνταν να με
ακούσουν. Αρνούνταν να συζητήσουν μαζί μου», είπε στην ομιλία της κ. Αποστολίδου. «Σε μια
περίπτωση μάλιστα, αφού περίμενα επί μισή ώρα γυμνή από τη μέση και πάνω σε μια αίθουσα
ιατρείου, μπήκε ο γιατρός και απευθύνθηκε στη βοηθό του: «Τι έχουμε;» Η βοηθός τού είπε τις
λεπτομέρειες του «περιστατικού» και μόνο τότε γύρισε σε μένα και χωρίς να με εξετάσει μού
είπε να ντυθώ. «“Θα σας εξετάσω αύριο το πρωί πριν από τη μαστεκτομή”. ”Μα γιατί
κατευθείαν μαστεκτομή για ένα τόσο μικρό ογκίδιο”», αναρωτήθηκα. «Γιατί αυτή τη μέθοδο
ακολουθώ και με αυτή είμαι σίγουρος» ήταν η απάντηση. Εγώ, ο γιατρός, αποφασίζω, ήταν η
«μετάφραση». Έτσι ήταν οι περισσότεροι από τους γιατρούς που συνάντησε κατά την
περιπέτεια της υγείας της. Όσο καλοί επιστήμονες κι αν ήταν, δεν ήταν διατεθειμένοι να
συνεργαστούν μαζί της στη διαμόρφωση της θεραπείας: να ασχοληθούν όχι με το περιστατικό,
αλλά με τον ίδιο τον ασθενή.

Αυτή η αντιμετώπιση είναι τόσο συνήθης που σχεδόν δεν την παρατηρούμε. Δεν είναι τυχαίο
ότι σε διεθνές συνέδριο, σε ερώτηση για το εάν για την πορεία της θεραπείας αποφασίζει ο
γιατρός ή ο ασθενής, ήταν μόνο οι Έλληνες και οι Μεξικανοί που αναφώνησαν με έκδηλη
απορία: «Μα ο γιατρός φυσικά!». «Είναι χαρακτηριστικό ότι στα ιατρικά συνέδρια, οι μόνοι
που δεν συμμετέχουν είναι οι ασθενείς, εκείνοι δηλαδή για τους οποίους γίνεται όλη η
φασαρία!» λέει η κ. Αποστολίδου. «Κι όμως», συνεχίζει, «όλες οι σύγχρονες θεωρίες,
τοποθετούν τον ασθενή στη θέση του συνοδηγού, και όχι του απλού επιβάτη, στο ταξίδι της
θεραπείας».

Η προσωπική της εμπειρία την έκανε να αφιερωθεί τα επόμενα χρόνια στην προώθηση των
δικαιωμάτων των ασθενών και δη των λεγόμενων e-patients. Ο όρος περιγράφει τους
«σύγχρονους», δικτυωμένους, έμπειρους ασθενείς, οι οποίοι προσέρχονται στα ραντεβού
128

έχοντας κάνει προεργασία, τους ασθενείς που έχουν το θάρρος της γνώμης τους και είναι
έτοιμοι να θέσουν καίριες ερωτήσεις και να ζητήσουν συμπληρωματική ενημέρωση. «Κάποια
πράγματα ακούγονται αυτονόητα, ενώ δεν είναι», εξηγεί η ίδια. «Ενώ για παράδειγμα ο
ασθενής θα πρέπει να έχει ανά πάσα στιγμή το δικαίωμα της πρόσβασης στον φάκελό του,
πολλά νοσοκομεία θέτουν διάφορα εμπόδια. Έτσι καταλήγεις να παίρνεις τον φάκελό σου μόνο
όταν είναι πολύ αργά». Στο ίδιο πλαίσιο, ο χρόνος του ιατρικού ραντεβού ολοένα
συρρικνώνεται. «Ιδίως στο Δημόσιο, πολύ σπάνια ένα ραντεβού κρατά πάνω από 20 λεπτά.
Είναι αδιανόητο όμως ιδίως ένα ραντεβού με ογκολογικό ασθενή να διαρκεί κάτω από 45
λεπτά». Το πρόβλημα ξεκινά από τα «απλά» περιστατικά. «Εάν χρονομετρήσετε, θα δείτε ότι,
όταν πάτε σε έναν ειδικό, θα σας σταματήσει στα πρώτα 28 δευτερόλεπτα και θα σας πει
“εντάξει, έχετε αυτό και θα πάρετε αυτό”», λέει η κ. Αποστολίδου.

Η οικονομική συγκυρία λειτουργεί ακόμα πιο επιβαρυντικά. Είναι όμως τώρα περισσότερο από
ποτέ που η προσοχή θα πρέπει να στραφεί στον άνθρωπο, κατέληξαν οι ειδικοί.

«Ο ασθενής είναι προσωπικότητα»

Η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας έχει δώσει στους γιατρούς τα εργαλεία ακόμη και
για να προβλέψουν με σχετική ακρίβεια το προσδόκιμο ζωής ενός ασθενούς. Ένα κομπιούτερ
όμως, όσο «έξυπνο» κι αν είναι, δεν μπορεί να συναγωνιστεί την εμπειρία ενός ιατρού, ούτε
βέβαια να υπολογίσει τη «ζημιά» που μπορεί να κάνουν τα κακά νέα... «Οι στατιστικές γενικώς
πρέπει να αμφισβητούνται», τόνισε στην ημερίδα του Συλλόγου Νέων Ιατρών ο παθολόγος-
ογκολόγος και διευθυντής του Ογκολογικού Τμήματος του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών
Δημήτριος Τζανίνης. «Τα στατιστικά δεδομένα βασίζονται κατά κύριο λόγο σε γεγονότα
περασμένων δεκαετιών, ενώ αφορούν και ασθενείς που κατέληξαν πιθανώς από άλλες αιτίες και
όχι από τη βασική νόσο.

Σε κάθε περίπτωση, έχει βρεθεί ότι μια ψυχρή, ωμή αποκάλυψη της πρόγνωσης μπορεί να
επισπεύσει μια τελεσίδικη κατάσταση. Η ομαδοποίηση σε στατιστική κατηγορία χάνει τη
μοναδικότητα του ατόμου. Η άποψή μου είναι ότι θα πρέπει να δίνουμε την αίσθηση στον
ασθενή ότι οι πιθανότητες να αντιμετωπιστεί το πρόβλημά του είναι άριστες.

Ερωτήσεις

Με βάση τις αρχές της συμπονετικής φροντίδας, ποιος θα ήταν ο ενδεδειγμένος τρόπος ενημέρωσης
της ασθενή για τα δυσάρεστα νέα;

Σύμφωνα με τους Danielsen & Cawley (2007), ποια από τα υποθετικά στοιχεία της συμπονετικής
φροντίδας απουσιάζουν στην αλληλεπίδραση ιατρού-ασθενή;

Ποια είναι η αναμενόμενη αντίδραση (βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα) της ασθενούς που
πληροφορείται μια διάγνωση όπως ο καρκίνος μαστού; Τι θα σας βοηθούσε, ως νέος ιατρός, να
προβλέψετε την πιθανή πορεία αντιμετώπισης της νόσου από την ασθενή;

Βιβλιογραφικές αναφορές
129

Center for Compassion and Altruism Research and Education (CCARE) at Stanford University. Διαθέσιμο στο
http://ccare.stanford.edu/tag/compassion/ [Τελευταία πρόσβαση 29/09/2015]

Chochinov, H.M., (2007). Dignity and the essence of medicine: the A, B, C and D of dignity conserving care,
BMJ, 335: 184-187

Cole-King, A., Gilbert P., (2011, December). Compassionate care: the theory and the reality, Journal
of holistic healthcare, 8 (3): 29

Danielsen, R.D., Cawley, JF., (2007). Compassion and integrity in health professions education. Internet
Journal of Allied Health Sciences & Practice, 5(2): 1-9, L.J., (2011). The origin of everything? Empathy in
theory and practice. Unpublished manuscript. Διαθέσιμο στο http://www.laurelfelt.org/wp-
content/uploads/2011/06/Empathy-Smith.LaurelFelt.Quals_.May2011.pdf) [Τελευταία πρόσβαση
29/09/2015]

Fogarty, L.A., Curbow, B.A., Wingard, J.R., McDonnell, K., Somerfield, M.R., (1999). Can 40
seconds of compassion reduce patient anxiety? Journal of Clinical Oncology, 17(1): 371.

Fotaki, M. (2015). Why and How Is Compassion Necessary to Provide Good Quality Healthcare? Int J
Health Policy Manag, 4(4), 199–201

Håkansson, J., (2003). Exploring the phenomenon of empathy. Doctoral dissertation, Department of
Psychology, Stockholm University
Halpern, J., (2003). What is clinical empathy? Journal of General Internal Medicine,18(8): 670-4.

Hoyat, M., Gonnella, J.S., Nasca, T.J., Mangione, S., Veloksi, J.J., Magee, M., (2002). The Jefferson Scale of
physician empathy: further psychometric data and differences by gender and specialty at item level, Acad Med,
77(10): S58–S60

Jensen, Κ.Β., Petrovic, P., Kerr, C.E., Kirsch, I., Raicek, J., Cheetham, A., Spaeth, R., Cook, A., Gollub, R.L.,
Kong, J., Kaptchuk, T.J., (2014). Sharing pain and relief: neural correlates of physicians during treatment of
patients, Molecular Psychiatry, 19: 392–398, doi:10.1038/mp.2012.195;

Larson, E.B., Yao, X., (2005). Clinical Empathy as Emotional Labor in the Patient-Physician Relationship,
JAMA, 293(9): 1100-1106. doi:10.1001/jama.293.9.1100.

Lionis, C., (2015). Why and How Is Compassion Necessary to Provide Good Healthcare? Comments From an
Academic Physician; Comment on “Why and How Is Compassion Necessary to Provide Good Quality
Healthcare?” Int J Health Policy Manag. 4(11):771–772. doi:10.15171/ijhpm.2015.132

Lionis, C., Shea, S., (2014). Encouraging a focus on compassionate care within general practice/family
medicine-Providing Compassionate Health Care: Challenges in Policy and Practice, Routledge, ISBN
13: 9780415704960

Lionis, C., Shea, S., Markaki, A., (2011). Introducing and implementing a compassionate care elective for
medical students in Crete, Journal of Holistic Health care, 8: 38-41.

Kohut, H., (1959). Introspection, empathy, and psychoanalysis: An examination of the relationship
130

between mode of observation and theory. In P. H. Ornstein (Ed.), The search for the self 1: 205-232,.
New York: International University Press.

Kohut, H., (1984). How does analysis cure? Chicago, The University of Chicago Press.

Martin, L.J., Hathaway, G., Isbester, K., Mirali, S., Acland, L., Niederstrasser, N., Slepian, P.M.,Trost, Z., Bartz,
J.A., Sapolsky, R.M., Sternberg, W.F., Levitin, D.J., Mogil J.S., (2015). Reducing Social Stress Elicits Emotional
Contagion of Pain in Mouse and Human Strangers, Current Biology, 25 (3): 326–332.
Pence, G.E., (1983). Can compassion be taught? Journal of Medical Ethics, 9: 189-191.

Rogers, C., (1959). A theory of therapy, personality and inter-personal relationships as developed in the client
centered framework. In S. Koch (Ed.), Psychology: A study of science: Formulations of the person and the
social contract, 3:184- 256, New York: MacGraw- Hill.

Rogers, C., (1975). Empathic: An unappreciated way of being, Counseling Psychologist, 5:2-10.

Schwartz Center Rounds Διαθέσιμο στο http://www.theschwartzcenter.org/supporting-caregivers/schwartz-

center-rounds/ [Τελευταία πρόσβαση 29/09/2015]

Shea, S., Lionis, C., (2010). Restoring humanity in health care through the art of compassion: an issue for the
teaching and research agenda in rural health care, Rural and Remote Health, 10: 1679.

Suchman, A.L., Markakis, K., Beckman, H.B., Frankel, R., (1997). A model of empathic communication in the
medical interview., JAMA, 277(8): 678-682.

The Mid Staffordshire NHS Foundation Trust Inquiry, (2013). Independent Inquiry into Care Provided by Mid
Staffordshire NHS Foundation Trust January 2005-March 2009 Volume I and II, Chaired by Robert Francis QC,
London: Stationery Office.

Thom, D.H., (2001). Physician behaviors that predict patient trust, J Fam Pract, 50(4): 323-8.

Weiner, S.J., Auster, S., (2007, September), From Empathy to Caring: Defining the Ideal Approach to a
Healing Relationship, Yale J Biol Med, 80(3):123–130.

Κάρλου, Χ., Πατηράκη, Ε., (2011). Η έννοια της φροντίδας στην ογκολογική νοσηλευτική: ανασκόπηση της
βιβλιογραφίας, Νοσηλευτική, 50(1):35-48.

Γιάνναρου, Λ., (5/05/2012). Ανακοινώνοντας ψυχρά τα «κακά νέα», Καθημερινή, Διαθέσιμο στο :
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_05/05/2012_481153 [Τελευταία πρόσβαση
28/11/2015]
131

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

ΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Χ. Λιονής και Ε. Πιτέλου

7.1 Οικογένεια και πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας προσανατολισμένη στην οικογένεια

Η οικογένεια, ως ήδη έχει αναφερθεί, αποτελεί σημαντικό μέρος του κοινωνικού συστήματος στο
οποίο αναπτύσσεται η σχέση ιατρού-ασθενή, αφού επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις αντιλήψεις των
μελών της αναφορικά με την αιτία της ασθένειας, καθώς και τη συμπεριφορά τους απέναντι σε αυτήν
(Omole et al., 2011). Η οικογένεια αποτελεί ένα σημαντικό μέσο το οποίο προστατεύει τη σχέση του
ιατρού με τον ασθενή, ενώ, συγχρόνως, βοηθά τον ίδιο τον ιατρό να επιτύχει ένα καλό θεραπευτικό
αποτέλεσμα, αλλά και τον ίδιο τον ασθενή να ακολουθήσει τις οδηγίες του ιατρού (Di Matteo, 2004).

Οι McDaniel, Campbell και Seaburn αναφέρονται στην προσανατολισμένη στην οικογένεια

πρωτοβάθμια φροντίδα (family-oriented primary care) και στο ρόλο του ιατρού σε αυτήν. Σύμφωνα με
αυτούς, ο προσανατολισμένος στην οικογένεια ιατρός συλλέγει πληροφορίες όχι μόνο για τα
προβλήματα που του αναφέρει ο ασθενής, αλλά και για τις οικογενειακές σχέσεις, τα πρότυπα υγείας
και συμπεριφοράς όσον αφορά την ασθένεια. Ιδανικά, λαμβάνει υπόψη πώς αυτά τα πρότυπα και οι
συμπεριφορές έχουν καθιερωθεί στην οικογένεια, τους υπάρχοντες συναισθηματικούς δεσμούς μεταξύ
των μελών της, καθώς και για τη διαχρονική εξέλιξη αυτής, προκειμένου έτσι να καταλάβει καλύτερα
τον ίδιο τον ασθενή και το περιβάλλον στο οποίο ζει. Η παράβλεψη του οικογενειακού περιβάλλοντος
του ασθενή από τον ιατρό, συνήθως ως αποτέλεσμα του εργασιακού του φόρτου, συχνά περιορίζει
τόσο τη διαγνωστική ικανότητα όσο και το εύρος των θεραπευτικών δυνατοτήτων που έχει (McDaniel
et al., 1990).

7.2 Οικογένεια και η σχέση της με την υγεία και την ασθένεια και τη νόσο

Η δομή της οικογένειας αλλάζει ραγδαία, καθώς ο αριθμός των ζευγαριών που παραμένουν μαζί
για όλη τη ζωή τους έχει μειωθεί δραστικά και η συχνότητα εμφάνισης νέων τύπων οικογένειας, όπως,
για παράδειγμα, η μονογονεϊκή έχει αυξηθεί (Ellwood, Jencks, 2004). Οι µονογονεϊκές οικογένειες
προκύπτουν κυρίως µετά από θάνατο ή διαζύγιο, ενώ η τρίτη κατηγορία αποτελείται από τις
132

ανύπαντρες µητέρες. Η σημασία της οικογένειας στη διατήρηση και στην προστασία της υγείας έχει
καταδειχθεί σε πολλές μελέτες. Οι δείκτες θνησιμότητας είναι μικρότεροι στα παντρεμένα άτομα, απ'
ό,τι στα ίδιας ηλικίας ανύπαντρα άτομα (Gardner, Oswald, 2004). Επίσης, τα ανύπαντρα άτομα, όπως
και αυτά με χαλαρούς οικογενειακούς δεσμούς, νοσηλεύονται στα νοσοκομεία για μεγαλύτερα
χρονικά διαστήματα, μια τάση καταγεγραμμένη εδώ και δεκαετίας (Blum, 1960) με μια πρακτική
διάσταση όσον αφορά τη μετανοσοκομειακή φροντίδα, ιδιαίτερα για ηλικιωμένα άτομα ή άτομα σε
άλλες ευπαθείς ομάδες (Τριανταφύλλου και συν., 2006).
Χαρακτηριστικά, σε πρόσφατες αναφορές για την παρουσία του συνδρόμου ευαλωτότητας
(frailty) σε άστεγα και ανασφάλιστα άτομα στην Κρήτη, το σύνδρομο συνδέθηκε, ανάμεσα σε άλλους
παράγοντες, με την απουσία οικογενειακής ζωής (Samoli et al., 2015). Η εμφάνιση αγχογόνων
παραγόντων που συνδέονται με την οικογένεια και τη δομή της, όπως ο θάνατος ενός συζύγου, το
διαζύγιο ή ο χωρισμός των συζύγων, δημιουργούν ένταση μέσα στην οικογένεια και φαίνεται να
σχετίζονται με τη συνολική θνησιμότητα (McDaniel, Campell, Seaburn, 1996). Περαιτέρω, υπάρχουν
αναφορές που καταδεικνύουν ότι τέτοιου είδους εντάσεις ασκούν ανοσοκατασταλτική επίδραση στον
οργανισμό, αυξάνοντας έμμεσα την πιθανότητα εμφάνισης νοσήματος (Schleifer, Keller, Camerino,
Thornton, Stein, 1983). Για παράδειγμα, ο συσχετισμός οξείας μορφής άγχους έχει συσχετιστεί
εκτενώς με φαινόμενα παροδικής ανοσοκαταστολής, ωστόσο, υπάρχουν πλέον αναφορές και για μια
λιγότερο διερευνηθείσα διάσταση – τη μειωμένη δυνατότητα προσαρμογής από ανοσολογικής και
ψυχολογικής πλευράς των ατόμων που αναλαμβάνουν τη φροντίδα άλλων μελών της οικογένειας με
χρόνια προβλήματα υγείας, για παράδειγμα, ασθενών που πάσχουν από τη νόσο Alzheimer (Kiecolt-
Glaser et al., 1987) ή παιδιών που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας (Kuster et al., 2004,
Malm-Buatsi et al., 2015), βιώνοντας, ως αποτέλεσμα, χρόνιο άγχος.
Οι Holt-Lundstad, Smith και Layton (2010), ερευνώντας 308.849 συμμετέχοντες από 148 μελέτες
σχετικές με τη σχέση της ύπαρξης κοινωνικών σχέσεων και της θνησιμότητας, έδειξαν ότι η παρουσία
κοινωνικού δικτύου υποστήριξης αποτελεί σημαντικό παράγοντα και αυξάνει κατά 50% την
πιθανότητα μακρόχρονης επιβίωσης. Το αποτέλεσμα αυτό παρέμεινε σταθερό για μεταβλητές όπως η
ηλικία, το φύλο, τα αρχικά επίπεδα υγείας, τα αιτία θανάτου και η περίοδος παρακολούθησης.
Επιπλέον, η παρουσία αλλά και ο αριθμός των παιδιών που ζουν μέσα στην οικογένεια φαίνεται
να επηρεάζουν θετικά το προσδόκιμο της επιβίωσης των μελών αυτής, αλλά το ίδιο ισχύει και για τις
στενές σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας, με την υποκειμενική αίσθηση ασφάλειας να είναι
αυξημένη (δηλαδή «αίσθηση προστασίας») (Ross et al., 2002). Είναι πάρα πολλές οι διαστάσεις, οι
πλευρές και οι συμπεριφορές που επηρεάζονται, καθώς και οι συνήθειες που διαμορφώνονται. Για
παράδειγμα, τα οικογενειακά γεύματα, διαπιστώνεται ότι έχουν «προστατευτιικό» ρόλο, όσον αφορά
στις διαταραχές θρέψης και διατροφικής πρόσληψης, ιδιαίτερα στους εφήβους (Neumark-Sztainer et
133

al., 2007). Κατά ανάλογο τρόπο, η αλλαγή της διαιτητικής συμπεριφοράς παχύσαρκου συζύγου έχει
συνδεθεί με τη συμπαράσταση των μελών της οικογένειας και ιδιαίτερα αυτή του/της συζύγου
(Brownell et al., 1978) ή για παράδειγμα στην αντιμετώπιση του άγχους που προκύπτει από τη
φροντίδα διαβητικού παιδιού (Koski και Kumento, 1977). Τέτοιου είδους επιδράσεις δεν φαίνεται να
περιορίζονται μόνο στα παιδιά ή στα ευπαθή μέλη, για παράδειγμα, ο υποστηρικτικός ρόλος της
οικογένειας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μοιάζει να είναι σημαντικός όσον αφορά την έκβασή της
(McDaniel, Campell, Seaburn, 1996).
Περαιτέρω αναφορές για τη σχέση και το ρόλο της οικογένειας ως προς τους γνωστούς
παράγοντες κινδύνου για τα χρόνια νοσήματα, καθώς και με συγκεκριμένα νοσήματα-καταστάσεις
υγείας, όπως η παχυσαρκία, η αρτηριακή υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης, έχουν τεράστια
σημασία από πλευράς πρόληψης και αντιμετώπισης χρόνιων νοσημάτων που βρίσκονται σε έξαρση
και που έχουν τεράστιο κόστος τόσο για τα συστήματα υγείας όσο και για την παραγωγικότητα και
την ευζωία των ατόμων, είναι, δηλαδή, κρίσιμης σημασίας και από πλευράς δημόσιας υγείας
(Kamerman, Neuman, Waldfogel, Brooks-Gunn, 2003).

O Καθηγητής F.J.A. Huygen έχει συγγράψει ένα εξαιρετικό βιβλίο με τίτλο Family Medicine,
όπου εξιστορεί πολλές από τις εμπειρίες της ζωής με τη μορφή ιστοριών από περιπτώσεις που έζησε
αλλά και από τις μελέτες του σε διάφορες οικογένειες. Ουσιαστικά, θέτει τις βάσεις για μια
θεραπευτική σε οικογένειες και προτρέπει σε έναν άλλο τρόπο άσκησης της σημερινής γενικής
ιατρικής (Huygen, 2006).
Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για την καρδιοαγγειακή νόσο (κάπνισμα, παχυσαρκία,
υπερχοληστερολαιμία, υπέρταση) φαίνεται ότι διανέμονται στα μέλη της οικογένειας και για το
γεγονός αυτό έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι μηχανισμοί (McDaniel, Campell, Seaburn, 1996). Εκτός
από τους γενετικούς, φαίνεται ότι και οι παράγοντες μάθησης συντελούν σε σημαντικό βαθμό.
Άλλωστε, αναμένεται τα μέλη της οικογένειας, και ιδιαίτερα οι γονείς, με τις συνήθειες και τη
συμπεριφορά υγείας τους, να επηρεάσουν τις συνήθειες υγείας και των άλλων μελών, και πιο
συγκεκριμένα των παιδιών τους.
Είναι σημαντικό για τον ιατρό να γνωρίζει τις συνήθειες υγείας των μελών της οικογένειας του
αρρώστου του, όχι μόνο για να καταλάβει το περιβάλλον του και τις επιδράσεις που ασκεί στην υγεία
του, αλλά και για να μπορέσει να το τροποποιήσει, εφόσον χρειάζεται, κάτι που συζητείται στο
πλαίσιο αυτού του κεφαλαίου. Είναι γνωστό ότι n ικανότητα ενός ατόμου για αυτοφροντίδα και
αλλαγή του τρόπου ζωής του αποκτάται και μέσα από την οικογένεια. Στην κατεύθυνση αυτή, η
μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από την υποστήριξη
(συμπαράσταση) που έχει το άτομο αυτό από την οικογένεια του (McDaniel, Campell, Seaburn,
134

1996). Ακόμη, οι θετικές αντιλήψεις των μελών μιας οικογένειας, όσον αφορά την πρόληψη της
καρδιαγγειακής νόσου, ασκούν ευνοϊκή επίδραση στην υιοθέτηση ενός θετικού τρόπου ζωής ή στην
τροποποίηση (αλλαγή) του ήδη καθιερωμένου. Η ευνοϊκή επίδραση της οικογένειας στη ρύθμιση
(έλεγχο) της αυξημένης αρτηριακής πίεσης φαίνεται να σχετίζεται με τη συμμόρφωση των ασθενών
στις οδηγίες του ιατρού (Morisky, Levine, Green, Shaprio, Russel, Smith, 1988).

Δυστυχώς, στη χώρα μας, τα ζητήματα της αυτοφροντίδας και της αυτοδιαχείρισης στην υγεία δεν
αποτελούν θέματα προτεραιότητας στις πολιτικές υγείας και η υιοθέτηση τέτοιων δεξιοτήτων από
τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη φαίνεται να είναι μικρή (Kousoulis et al., 2014), με το
σακχαρώδη διαβήτη να αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα χρόνιου νοσήματος δεκτικού προς
ρύθμιση με τη βοήθεια (και στήριξη) της οικογένειας. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει κακή ρύθμιση
του διαβητικού στις περιπτώσεις οικογενειών με δυσλειτουργίες (Pearce et al., 1981, Orr et al., 1983 ).
Άλλα χρόνια νοσήματα, στον έλεγχο των οποίων η οικογένεια φαίνεται να επιδρά, είναι το βρογχικό
άσθμα, η χρόνια νεφρική και καρδιακή ανεπάρκεια. καθώς και ο καρκίνος (McDaniel et al., 1996) –
στην περίπτωση της χρόνια δύσπνοιας στο πλαίσιο της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας
(ΧΑΠ) (Gardiner et al., 2010). Η ΧΑΠ νόσος με υψηλό επιπολασμό και κακή πρόγνωση, τα
συμπτώματα της οποίας περιορίζουν κάθε είδους δραστηριότητα και συχνά οδηγούν σε κοινωνικό
αποκλεισμό και κακή ποιότητα ζωής. Ανάλογες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι οικογένειες και τα μέλη
αυτών που φροντίζουν ασθενείς με ΧΑΠ καθώς απαιτείται να παρέχουν συναισθηματική αλλά και
σωματική υποστήριξη. Παρά τις εκτεταμένα καταγεγραμμένες προκλήσεις, οι ανάγκες πληροφόρησης
δεν καλύπτονται και η επικοινωνία με τον ιατρό είναι στενά συνδεδεμένη με την περαιτέρω στήριξη
που απαιτείται από τη νοσηλευτική, παρηγορητική, και κοινωνική στήριξη, καθώς και τη στήριξη σε
επίπεδο οικογένειας και κοινότητας. Ο ιατρός, λοιπόν, καλείται να αντεπεξέλθει σε διαλειτουργικό
επίπεδο με συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων και λοιπούς επαγγελματίες υγείας, αλλά και να είναι σε
θέση να φέρει σε επαφή τον ασθενή και τα μέλη της οικογένειας που τον φροντίζουν με άλλες πηγές
πληροφόρησης ή στήριξης. Η ΧΑΠ αποτελεί ένα άριστο παράδειγμα για την κατανόηση των αρχών
της εστιασμένης στον ασθενή φροντίδας και της απαρτιωμένης ή ολοκληρωμένης φροντίδας
(integrated care).

7.3 Οι αλλαγές στην Ελλάδα - Από την κοινότητα και το σπίτι της ελληνικής οικογένειας στο
ιατρείο και στο διαγνωστικό κέντρο
135

Στο πέμπτο κεφάλαιο έγινε αναφορά στην εξέλιξη της σχέσης ιατρού-ασθενή στην Κρήτη. Κύρια
χαρακτηριστικά της μεταβολής αυτής ήταν η αλλαγή του τόπου ιατρικής φροντίδας, από το σπίτι στο
ιατρείο αρχικά και στο νοσοκομείο στη συνέχεια. Η αλλαγή του χώρου εξέτασης του ασθενή τα
τελευταία χρόνια στην Κρήτη, αλλά και σε όλη την Ελλάδα, συνοδεύτηκε και από αλλαγές στον κύριο
ρόλο των ιατρών. Από τον ιατρό της οικογένειας ή της κοινότητας που συναντήσαμε πριν από τον Β'
Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές, φτάσαμε στον ιατρό του ιδιωτικού ιατρείου
της πόλης και των διαγνωστικών κέντρων. Από τις απλές τεχνικές που χρησιμοποιούσε ο ιατρός της
οικογένειας (ιστορικό, κλινική εξέταση), οι οποίες βασίζονταν στην άμεση επαφή που είχε με τον
άρρωστο και την καλή γνώση του ιστορικού του, της οικογένειάς του κλπ., φτάσαμε στις πολύπλοκες
(διαγνωστικές-θεραπευτικές) παρεμβάσεις, που βασίζονται στην υψηλή τεχνολογία στον χώρο του
ιατρείου, του διαγνωστικού κέντρου και του νοσοκομείου, που συχνά, χαρακτηρίζονται, ωστόσο, από
την έλλειψη διαχρονικότητας στη σχέση οικογένειας-ιατρού (και ιατρού-ασθενή), ιδιαίτερα στα
αστικά κέντρα.

Τρεις παράμετροι φαίνεται να είναι υπεύθυνες για τις παραπάνω αλλαγές: (α) το έλλειμμα στη
συνέχεια της φροντίδας, (β) το κόστος των υπηρεσιών υγείας και (γ) η διαφοροποίηση της
διαπροσωπικής σχέσης με τον ασθενή και η αναζήτηση εξειδικευμένων υπηρεσιών στο πρώτο επίπεδο
της φροντίδας.

Οι αλλαγές αυτές στην πρώτη επαφή, που καταγράφονται στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες,
μαζί με τους γοργούς ρυθμούς αστικοποίησης, είχαν παρατηρηθεί αρκετά πριν στην αμερικανική
κοινωνία (Blum, 1963). Ο Samuel Blum στο βιβλίο του "The Doctor and his Patient" (1960) γράφει
«Όλο και περισσότερα ιδιωτικά ιατρεία έχουν φτιαχτεί μέσα στο ίδιο το νοσοκομείο, και πάλι, βάσει
της λογικής ότι η μοντέρνα ιατρική απαιτεί άμεση και γρήγορη πρόσβαση σε τεχνολογικές μεθόδους
που να είναι αδύνατο να παρασχεθούν στο παλαιού τύπου ιδιωτικό ιατρείο του ιατρού / ελεύθερου
επιχειρηματία» (Blum, 1963). Στο βιβλίο αυτό, ο Blum επισημαίνει την αδυναμία της αμερικανικής
οικογένειας της περιόδου εκείνης να αντιμετωπίσει τις σοβαρές ασθένειες των μελών της. Αυτή η
αδυναμία ήταν αποτέλεσμα των αλλαγών στη δομή και τη λειτουργία, που συνέβησαν στη
μεταπολεμική περίοδο και οδήγησαν, με τη σειρά τους, στην αλλαγή των παραδοσιακών στάσεων της
οικογένειας απέναντι στην ασθένεια. Τις αλλαγές στις στάσεις και στη συμπεριφορά της αμερικανικής
οικογένειας ευνόησε η ανάπτυξη υπηρεσιών φροντίδας έξω από το σπίτι.
136

Η διαφοροποίηση της σχέσης με τον προσωπικό ιατρό μπορεί να αποδοθεί στην εξέλιξη της
ιατρικής τεχνολογίας, που, πράγματι, σημείωσε σημαντικά άλματα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
και ήδη έχει επηρεάσει την ελληνική αγορά της τελευταίας δεκαετίας, παρόλο που δεν έχει
ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα μια συστηματική προσπάθεια για την εκτίμηση της ποιότητας αυτής που
προορίζεται για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Τα τελευταία χρόνια, οι κοινωνιολόγοι έχουν
επικεντρώσει την προσοχή τους στην οικογένεια και τις αλλαγές που έχει υποστεί εξαιτίας της
εκβιομηχάνισης και των υψηλών ρυθμών αστικοποίησης που χαρακτηρίζουν τις δυτικές κοινωνίες.

Οι υψηλοί ρυθμοί αστικοποίησης (από τις αγροτικές περιοχές στα αστικά κέντρα) επίσης
μπορούν να αποδοθούν στα κύρια χαρακτηριστικά της ελληνικής γεωργίας (μικρή-πολυτεμαχισμένη
οικογενειακή εκμετάλλευση, χαμηλή παραγωγικότητα, ανεπάρκεια της συνεταιριστικής
δραστηριότητας, μειωμένες επενδύσεις και βραδύτητα εκσυγχρονισμού των ειδών και των μεθόδων
καλλιέργειας) (Μουσούρου, 1984). Οι αλλαγές αυτές, που αφορούν τη δομή της οικογένειας και έχουν
αρχίσει να παρατηρούνται στη χώρα μας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν καταστήσει τη
σημερινή οικογένεια αδύναμη να αντιμετωπίσει από μόνη της τα προβλήματα υγείας των μελών της
και να αναζητά τη λύση τους στο χώρο του νοσοκομείου. Περαιτέρω, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’
ό,τι στο παρελθόν, τα άτομα έχουν πολύ μεγαλύτερο φάσμα επιλογών σε κάθε επίπεδο –από
διατροφικές συνήθειες, μέχρι την αλλαγή τόπου –συχνά, πλέον και σε επίπεδο χώρας- κατοικίας,
γεγονός που καθιστά –κατ’ ανάγκη- πιο χαλαρούς τους οικογενειακούς δεσμούς ή, έστω, τη σαφή και
συνεπή προς τα οικογενειακά πρότυπα και τις συνήθειες της οικογενείας, συμπεριφορά και ταυτότητα
των ατόμων που απομακρύνονται από αυτή. Η επίδραση αυτή δεν δρα μόνο ανασταλτικά ή αρνητικά
–είναι δυνατό, για παράδειγμα- μέσω της κοινωνικής ανέλιξης, της εκπαίδευσης ή της δυνατότητας
πρόσβασης σε καινοτόμα προγράμματα, το άτομο να υιοθετήσει θετικές συμπεριφορές ή να
αποβάλλει επιβλαβείς συνήθειες (για παράδειγμα, άσκηση, διατροφή, οδοντιατρική πρόληψη αλλά και
διακοπή του καπνίσματος, αντιστοίχως).

Ο ρόλος της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και ειδικότερα του ιατρού της οικογένειας, που,
δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, απέχει αρκετά από τον θεσμό που έχει
καθιερωθεί σε πολλές χώρες της Ευρώπης, εκτιμάται ως ιδιαίτερα σημαντικός για την αντιμετώπιση
των προβλημάτων υγείας και φροντίδας τα οποία αντιμετώπιζε παραδοσιακά μέχρι σήμερα η
ελληνική οικογένεια.

Τέλος, μια γρήγορη επισκόπηση στατιστικών στοιχείων για την Ελλάδα (Συμεωνίδου, 2006),
όσον αφορά τη γονιμότητα, το ποσοστό των γεννήσεων εκτός γάμου και το γενικό ποσοστό
διαζυγίων, επιβεβαιώνει τις προηγούμενες διαπιστώσεις σχετικά με τη γήρανση του πληθυσμού, την
137

άνοδο του αριθμού των νέων τύπων οικογένειας –πέρα από την πυρηνική και την παραδοσιακή
ευρύτερη οικογένεια- όπως, για παράδειγμα, των μονογονεϊκών οικογενειών. Η σημαντική μεταβολή
στην ηλικιακή πυραμίδα τις πέντε τελευταίες δεκαετίες, με σημαντική μείωση στη βάση (μειωμένη
γονιμότητα) και σημαντική διεύρυνση στην κορυφή (ιατρική πρόοδος στους τομείς της έρευνας και
της τεχνολογίας, μειωμένη θνησιμότητα), θέτει περαιτέρω το ερώτημα της ορθής διαχείρισης
περιορισμένων πόρων, που γίνονται ολοένα και πιο σπάνιοι στην περίοδο της κρίσης, για την κάλυψη
των αναγκών υγείας και φροντίδας της ελληνικής οικογένειας.

7. 4 Η συνάντηση του ιατρού με την οικογένεια

Για να μπορέσει να διαχειριστεί ο ιατρός την οικογένεια του ασθενή, θα πρέπει να συλλέξει όσο
περισσότερη πληροφορία για τα χαρακτηριστικά της, τη δομή της και τις διεργασίες που διέπουν τη
λειτουργία της. Ο ιατρός θα πρέπει να έχει εκπαιδευτεί γι' αυτό, να γνωρίζει όχι μόνο τις ερωτήσεις
που πρέπει να ενσωματώσει κατάλληλα μέσα στη διαβούλευση με τον ασθενή, αλλά και τον τρόπο
που θα τις υποβάλει για να αποφύγει αντιδράσεις και παρερμηνείες συμβουλών από μέρους του
ασθενή. Αυτό, φυσικά, απαιτεί κατάλληλη εκπαίδευση ώστε να αποκτηθούν οι απαραίτητες
δεξιότητες, αλλά δυστυχώς, στη χώρα μας, η ιατρική προπτυχιακή εκπαίδευση έχει μικρή συμβολή. Ο
παρακάτω πίνακας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οδηγός για να συλλέξει την πληροφορία που αφορά
με τα χαρακτηριστικά, τη δομή, τη διεργασία και την πορεία της οικογένειας.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
Οικογένεια ως σύστημα (system)
Σταθερότητα (ομοιόστασις) της οικογένειας(stability, homeostasis)
Μεταβατικά στάδια στην οικογένεια
Η «κοσμοθεώρηση» (κουλτούρα)
Οικογενειακές σχέσεις και ζητήματα ασθενή
ΔΟΜΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
Ιεραρχία
Όρια (υποομάδες)
Οικογενειακοί ρόλοι
Συμμαχία
Συνασπισμός
Η ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ (PROCESS)
138

Συναισθηματική εμπλοκή
Συναισθηματική αποσύνδεση
Τριγωνική σχέση

Οικογενειακά πρότυπα
Α. Συναισθηματική εμπλοκή (enmeshment)
Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΧΡΟΝΟΥ
Η αναπτυξιακή πορεία (οικογενειακοί κύκλοι)
Πίνακας 7.1 Η πληροφορία που θα αναζητήσει ο ιατρός
Πηγή: (McDaniel, Campell, Seaburn 1996), (McDaniel, Campbell, Hepworth, Lorenz, 2005).

Κλινική Περίπτωση 5

Γυναίκα 16 ετών παραπέμπεται στο δημοτικό ιατρείο του Δήμου Ηρακλείου από κοινωνική
λειτουργό, λόγω περιορισμένου ασφαλιστικού προγράμματος, για 2η φορά
Υπηκοότητα: ελληνική – ρουμανική
Οικογενειακό ιστορικό και συνθήκες διαβίωσης: Γονείς διαζευγμένοι, δεν έχει συναντήσει ποτέ τον
πατέρα της, αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, ζει με τη μητέρα της, 2 αδέρφια της ζουν στη
Ρουμανία, 1 αδερφή της ζει στα παιδικά χωριά SOS
Λόγος επίσκεψης: Λιποθύμησε, απώλεια βάρους και έλεγχος εμβολιασμών
Συμπτώματα : κόπωση, ναυτία, αϋπνία, ανορεξία
Συνήθειες υγείας: Κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ, χρήση ναρκωτικών ουσιών (8μηνη παύση)
Προσωπικό ιατρικό ιστορικό: 3μηνη ανορεξία, 7μηνη αϋπνία, συναισθηματική διαταραχή
Οικογενειακό ιατρικό ιστορικό: Δεν αναφέρθηκαν άλλα νοσήματα
Πραγματοποιήθηκε κλινική εξέταση και αιμοληψία

Ερωτήσεις :
 Μπορείτε να σκεφθείτε τα προβλήματα υγείας αυτής της μαθήτριας;
 Μπορείτε να αναγνωρίσετε προβλήματα σχετικά με το οικογενειακό της περιβάλλον;
 Μπορείτε να αναγνωρίσετε τυχόν διαταραχές ψυχικής υγείας;
139

 Μπορείτε να ορίσετε την εστιασμένη στον ασθενή προσέγγιση τόσο της κοινότητας όσο και των
νοσοκομειακών υπηρεσιών;

Βιβλιογραφικές αναφορές

Blum, R.H., (1960). Getting the family involved. Ιn: The Management οf the Doctor - Patient
Relationship. McGraw-Hill Book Company Eds Inc, New York, Toronto, London, 267-276.

Blum, S., (1963). The Doctor and his Patient. Α Sociological Interpretation. Russell Sage Foundation
Ed, New York.

Brownell, K.D., Heckerman, C.L., Westlake, R.J., Hayes, S.C., Monti, Ρ.Μ., (1978). The effects of
couples training and partner cooperativeness in the behavioral treatment of obesity. Behav Res Ther,
16, 323-333.

DiMatteo, M. R., (2004) Social Support and Patient Adherence to Medical Treatment: A Meta-
Analysis. Health Psychology, 23(2), 207-218 http://dx.doi.org/10.1037/0278-6133.23.2.207

Ellwood, D., Jencks, C., (2004). The Spread of Single-Parent Families in the United States since 1960.
KSG Faculty Research Working Paper Series.

Gardiner, C., Gott, M., Payne, S., Small, N., Bames, S., Halpin, D., Ruse, C., Seamark, D. (2010).
Exploring the care needs of patients with advanced COPD: An overview of the literature,
Respiratory Medicine, 104 (2):159-165.

Gardner, J., Oswald, A., (2004). How is mortality affected by money, marriage, and stress? Journal of
Health Economics, 23, 1181-1207 Goldberg, A., Salloway, Rickler K., (2011). The Role of Family
Caregivers for People with Chronic Illness. Medicine & Health/Rhode Island, 94(2).

Holt-Lunstad, J., Smith, T.B., Layton, J.B., (2010). Social Relationships and Mortality Risk: A
Meta-analytic Review. PLoS Med, 7(7) e1000316. doi:10.1371/journal.pmed.1000316

Huygen, F.J.A. (2006). Family Medicine. Royal Van Gorcum, Assen, The Netherlands.
140

Kamerman, S. B., Neuman, M., Waldfogel, J., Brooks-Gunn, J. (2003). OECD social, employment and
migration working papers no. 6. Social Policies, Family Types and Child Outcomes in Selected OECD
Countries. DELSA/ELSA/WD/SEM 6: Διαθέσιμο στην ιστοσελίδα
http://www.oecd.org/social/family/2955844.pdf.

Kiecolt-Glaser, JK., Glaser, R., Shuttleworth, EC., Dyer, CS., Ogrocki, P., Speicher, CE. (1987).
Chronic stress and immunity in family caregivers of Alzheimer's disease victims. Psychosom
Med., 49(5):523-35.

Koski, M.L., Kumento, Α., (1977). The interrelationship between diabetic control and family life.
Pediat Adol Endocrin, 3.41-45.

Kousoulis, A.A., Patelarou, E., Shea, S., Foss, C., Ruud Knutsen, I.A., Todorova, E., Roukova,
P., Carmen Portillo, M., Pumar-Méndez M.J., Mujika, A., Rogers, A., Vassilev, I., Serrano-
Gil, M., Lionis, C., (2014). Diabetes self-management arrangements in Europe: a realist review
to facilitate a project implemented in six countries. BMC Health Serv Res, 14, 453
doi: 10.1186/1472-6963-14-453.
Kuster, PA., Merkle, CJ., (2004). Caregiving stress, immune function, and health: implications for
research with parents of medically fragile children. Issues Compr Pediatr Nurs., 27(4):257-76.
Review.

Malm-Buatsi, E., Aston, CE., Ryan, J., Tao, Y., Palmer, BW., Kropp, BP., Klein, J., Wisniewski, AB.,
Frimberger, D., (2015). Mental health and parenting characteristics of caregivers of children with
spina bifida. J Pediatr Urol, 11(2):65.e1-7.

McDaniel, S.H., Campell, T.L., Seaburn, D.B., (1990). Basic Premises of Family- Oriented Primary
Care. Ιn Family-Oriented Primary Care: Α Μanual for Health Providers. Springer-Verlag, New
York, Berlin, Heidelberg, London, Paris, Τοkyo, Ηοng Kong, 3-15.

McDaniel, S.H., Campbell, T.L., Seaburn, D.B., (1996). Ηοw Families Affect Illness, Ιn: Family-
oriented primary care: Α Manual for Health Providers. Springer-Verlag, New York, Berlin,
Heidenberg, London, Paris, Tokyo, Hong Kong, 16--32.

McDaniel, S.H., Campbell, T.L., Hepworth, J. and Lorenz, A., (2005). Family-Oriented Primary Care.
New York: Springer-Verlag, 484

Morisky, D.E., Levine, D.M., Green, L.W., Shaprio, S., Russel, R.P., Smith, C.R., (1988). Five year
blood pressure control and mortality following health education for hyρertensive patients. Am J
Pub Health, 73,153-162.
Neumark-Sztainer, D., Eisenberg, ME., Fulkerson, JA., Story, M., Larson, NI., (2008). Family meals
and disordered eating in adolescents: longitudinal findings from project EAT. Arch Pediatr
Adolesc Med, 162(1):17-22.

Omole, F., Sow, C., Fresh, E., Babalola, D., Strothers, H., (2011). Interacting with Patients' Family
Members During the Office Visit. Am Fam Physician, 84(7), 780-784.
Orr, D., P., Golden, M., P., Myers, G., Marrero, D., G. (1983). Characteristics of adolescents with
poorly controlled diabetes referred to tertiary care center. Diabetes Care, 6, 170-175.
141

Pearce, J.W., Lebow, M.D., Orchard, J., (1981). Role of spouse involvement in the behavioral
treatment of overweight women. J Consult Clin Psychol, 49,236-244.
Ross, CE., Mirowsky, J. (2002). Family relationships, social support and subjective life expectancy. J
Health Soc Behav, 43(4):469-89.

Samoli, A., Sifaki-Pistolla, D., Tzanakis, N., Lionis, C., (2015. Frailty syndrome among younger and
elder adults during times of austerity. (Presentation at EGPRN meeting, Edirne, Turkey)

Schleifer, S.J., Keller, S.E., Camerino, Μ., Thornton, J.C., Stein, Μ., (1983). Suppression of
lymphocyte stimulation following bereavement. JAMA, 250,374-377.

Μουσούρου, Λ.Μ., (1984). Η ελληνική οικογένεια. Έκδοση Ιδρύματος Γουλανδρή-Χορν. Αθήνα.

Συμεωνίδου, Χ., (2006). Οικογένεια και Γονιμότητα στην Ελλάδα, Έρευνα του Εθνικού Κέντρου
Κοινωνικών Ερευνών. Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα Αθήνα.
Τριανταφύλλου T., Μεσθεναίου E., Προύσκας K., Γκόλτση Π, , Κοντούκα Σ., Λουκίσης Α. (2006).
EUROFAMCARE, ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Η Οικογένεια που Φροντίζει Εξαρτημένα
Ηλικιωμένα Ατομα available at http://www.uke.de/extern/eurofamcare/documents/deliverables/nasure_el_in_greek.pdf

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΙΑΤΡΟΥ – ΑΣΘΕΝΗ

Χ. Λιονής, Ε. Πιτέλου

«Η εισαγωγή της απολογιστικής αξιολόγησης της επαγγελματικής εκπαίδευσης αποτελεί για

τη γενική Ιατρική μια από τις μεγαλύτερες καινοτομίες στην ιατρική εκπαίδευση τα τελευταία
χρόνια. Εισαγάγει μια νέα, βασισμένη στις ικανότητες προσέγγιση αξιολόγησης στον ευρύτερο από
τους κλάδους της Ιατρικής.»

Pereira Gray και συν., 1997

8.1 Αξιολόγηση των δεξιοτήτων επικοινωνίας-απαραίτητες προϋποθέσεις

Η αξιολόγηση της σχέσης ιατρού-ασθενή μπορεί να ενταχθεί στο γενικότερο πλαίσιο αξιολόγησης της
επαγγελματικής πρακτικής και των υπηρεσιών υγείας, που αποτελούν αντικείμενο ενός ευρύτερου
συστήματος αξιολόγησης του συστήματος και των υπηρεσιών υγείας, με κύριο θεμελιωτή τον Avedis
Donabedian, το σύστημα διασφάλισης της ποιότητας στην υγεία (Quality assurance). Η αξιολόγηση
προϋποθέτει ένα αποδεκτό και συμφωνημένο πλαίσιο βέλτιστης κλινικής πρακτικής του οποίου οι
αρχές και οι κατευθύνσεις έχουν διακηρυχθεί και έχουν γίνει αποδεκτές. Προϋποθέτει, επίσης, την
οργανωμένη ύπαρξη υπόβαθρου για στο επίπεδο της ειδικότητας και της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης,
με σαφή προσδιορισμό των αρχών που διέπουν τόσο την παροχή υπηρεσιών υγείας, το μοντέλο
φροντίδας, αλλά και τον τρόπο επικοινωνίας αυτόν καθ’ αυτόν – παράδειγμα, το ασθενοκεντρικό
142

μοντέλο φροντίδας. Το εν λόγω μοντέλο μεταφράζεται στο επίπεδο της οργανωμένης, εστιασμένης
στον ασθενή φροντίδας στην παροχή ολοκληρωμένης φροντίδας σε διεπιστημονικό και
διαλειτουργικό επίπεδο –το μοντέλο αυτό είναι γνωστό στις ΗΠΑ ως Patient-Centered Medical Home
(Lionis and Petelos, 2015). Το περιεχόμενο και οι αρχές αυτής της προσέγγισης συζητούνται σε άλλο
κεφάλαιο. Ακόμα, προϋποθέτει διατυπωμένους κανόνες στη σχέση με τον ασθενή και την οικογένειά
του, διακηρυγμένα και νομοθετημένα δικαιώματα του ασθενή, διαδικασίες ιατρικού ελέγχου και
αξιολόγησης της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας. Φυσικά, αξιολόγηση των δεξιοτήτων επικοινωνίας
δεν νοείται χωρίς προηγούμενη διδασκαλία τους, στο προπτυχιακό επίπεδο και στην περίοδο της
εκπαίδευσης, κατά τη διάρκεια της ιατρικής ειδικότητας. Δυστυχώς, στη χώρα μας, η διδασκαλία των
δεξιοτήτων επικοινωνίας δεν είναι ο κανόνας στις ιατρικές σχολές, ενώ οι δεξιότητες αυτές δεν
αξιολογούνται στις τελικές εξετάσεις για την απόκτηση της ιατρικής ειδικότητας. Ένα δείγμα από την
εικόνα της ανεπάρκειας των δεξιοτήτων αυτών και των συνεπειών τους στην κλινική πρακτική
αντλούμε από αναγνώσεις επιλεγμένων ειδήσεων στις ημερήσιες εφημερίδες αλλά και από το άρθρο
των Liangas and Lionis (2004). Η Ελλάδα δεν αποτελεί τη μόνη χώρα με τέτοια κενά στο επίπεδο
στρατηγικής προσέγγισης διαμόρφωσης και εξέλιξης μια ειδικότητας –σημαντικό είναι δε να
σημειωθεί ότι τα κενά αυτά οδηγούν στην αυξημένη ποικιλότητα στο επίπεδο της λεκτικής
συμπεριφοράς των γενικών ιατρών (Piccolo et al., 2002). Εν αντιθέσει, σε χώρες με οργανωμένη
στρατηγική προσέγγιση στο επίπεδο ειδικότητας και αξιολόγησης, η επιδίωξη βελτίωσης και
εφαρμογής του ασθενοκεντρικού μοντέλου έχει οδηγήσει στην έρευνα στο επίπεδο ειδικότητας για τη
βελτίωση της επικοινωνίας ακόμα και μέσω τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων μελετών (Maatouk-
Bürmann et al., 2015).

8.2 Τι αξιολογούμε;

Σύμφωνα με τον Kurtz και τους συνεργάτες του (1998), η αξιολόγηση των δεξιοτήτων επικοινωνίας
θα πρέπει να περιλαμβάνει την επιμέρους αξιολόγηση των γνώσεων (knowledge), των ικανοτήτων
(competence), της απόδοσης (performance) ή ακόμα και των εκβάσεων (outcomes) στη σχέση ιατρού-
ασθενή. Σύμφωνα με τους παραπάνω συγγραφείς, μια άλλη προσέγγιση της αξιολόγησης των
δεξιοτήτων επικοινωνίας αφορά την αξιολόγηση του περιεχομένου (content), των διαδικασιών
(process) και της αντιληπτότητας (perceptual). Με τον όρο «δεξιότητες περιεχομένου» εννοούνται
αυτές που σχετίζονται με την ακρίβεια και την πληρότητα της πληροφορίας που συλλέγεται αλλά και
παρέχεται στον ασθενή, ενώ με τον όρο «δεξιότητες διαδικασιών» εννοούνται αυτές που αφορούν την
143

ικανότητα του ιατρού να συλλέγει, να καταγράφει το ιστορικό υγείας, να ενδυναμώνει τη σχέση με

τον ασθενή, να πληροφορεί τον ασθενή για τα αποτελέσματα της εξέτασής του στο ιατρείο κ.ά. Οι
δεξιότητες αντιληπτότητας, σύμφωνα πάντα με τους συγγραφείς αυτούς, αναφέρονται στις ικανότητες
του ιατρού να διαμορφώνει υποθέσεις, να τοποθετεί τα προβλήματα σε μια σειρά και να θέτει
προτεραιότητες, να προχωρά στη διάγνωση αλλά και στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων από τις
διάφορες εξετάσεις και παρεμβάσεις. Κάθε προσπάθεια αξιολόγησης, λοιπόν, θα πρέπει να λαμβάνει
υπόψη όλες τις παραπάνω παραμέτρους και διαστάσεις των ικανοτήτων, αφού αναμένεται ότι αυτές
θα επηρεάσουν σημαντικά την επικοινωνία του με τον ασθενή και την έκβαση της μεταξύ τους
σχέσης. Υπάρχουν διάφοροι ορισμοί για το τι συνιστά κλινική ικανότητα. Για παράδειγμα, η κλινική
ικανότητα μπορεί να συνοψιστεί στη «συνειδητή και συστηματική χρήση γνώσης, τεχνικών
δεξιοτήτων, κλινικής σκέψης, συναισθημάτων, αξιών, αντιδράσεων στην καθημερινή πρακτική ».
(Epstein and Hundbert, 2002). Η γνωστή πυραμίδα ικανότητας του Miller (1990) ξεκινά με τη γνώση
στο κατώτατο επίπεδο, όπου ο ιατρός «γνωρίζει» γεγονότα/δεδομένα και βαθμιαία προχωρά στο
ανώτερο επίπεδο ικανότητας, το οποίο επιτυγχάνεται όταν ο ιατρός γνωρίζει πώς να χρησιμοποιήσει
τη γνώση σε μια δεδομένη περίπτωση (knows how – context) ή όταν, ακόμα καλύτερα, επιδεικνύει
την ικανότητα, όταν χρειαστεί να δοκιμαστεί στην πρακτική εφαρμογή. Το κορυφαίο επίπεδο του
«πράττειν» αναφέρεται στην πραγματική άσκηση της ιατρικής. Ενδιαφέρουσα φαίνεται να είναι η
άποψη του Ed Peile (2006), ο οποίος εστιάζει περαιτέρω στα θεμελιώθη επίπεδα επίγνωσης που
καθορίζουν την εξέλιξη στην πυραμίδα. Ίσως τα παραπάνω να ακούγονται πολύ θεωρητικά, αλλά
είναι ενδιαφέρον να μελετήσουμε τη «γνωστική» αυτή εξέλιξη των ικανοτήτων του ατόμου, με την
αξιολόγηση της σχέσης ιατρού-ασθενή ως μέσο «αυτό-αξιολόγησης», για τη βελτίωση των εκβάσεων
στις υπηρεσίες υγείας.Στην πράξη, η αξιολόγηση χρησιμοποιείται είτε για να αξιολογηθεί η ποιότητα
των υπηρεσιών υγείας με στόχο τη βελτίωση τους (εδώ συνήθως περιλαμβάνονται ερωτηματολόγια
αξιολόγησης της γνώμης των ασθενών) ή για να εκτιμηθεί η απόδοση των ιατρών στην κλινική
πρακτική (μέθοδοι αυτοαξιολόγησης) ή των δεξιοτήτων τους για την εγγραφή τους σε κολέγια ή
ιατρικές εταιρείες.

Οι μέθοδοι αξιολόγησης των απόψεων και της γνώμης των ασθενών μπορούν να ταξινομηθούν,
σύμφωνα με τους Wensing και Elwyn (2003), ανάλογα με το τι μετρούν, δηλαδή τις προτιμήσεις των
ασθενών, την αξιολόγηση της γνώμης των ασθενών (όπως τα ερωτηματολόγια που αναφέρθηκαν), και
τις αναφορές. Ποσοτικές μέθοδοι (χρήση ερωτηματολογίων), που απαιτούν, όμως, προηγούμενη
στάθμιση και προσαρμογή στη γλώσσα και στο περιβάλλον που μεταφράζονται, αλλά και ποιοτικές,
που μπορούν να εξετάσουν τόσο τις εμπειρίες που αυτοί απέκτησαν, όσο και, μέσω παθητικής
παρατήρησης, να αξιολογήσουν την οργάνωση και τις διαδικασίες που ακολουθούνται.
144

Στις μεθόδους αξιολόγησης από τον ίδιο τον ιατρό περιλαμβάνεται το φύλλο κριτικής (critique sheet)
και ο χάρτης της εξέτασης (consultation map). Οι δύο αυτές μέθοδοι, που έχουν ως στόχο να
βοηθήσουν τον ιατρό να εντοπίσει περιοχές καθηκόντων που δεν επιτέλεσε αλλά και να αξιολογήσει
την απόδοσή του, παρουσιάζονται στο εγχειρίδιο του Peter Tate (1999). Στην πρώτη μέθοδο,
αποτυπώνονται 5 σημαντικά πεδία της εξέτασης σε χαρτί.

Πιο συγκεκριμένα:
α. εάν ο ιατρός ανακάλυψε τις αιτίες προσέλευσης του, ασθενή
β. εάν προσδιόρισε τα κλινικά προβλήματα,
γ. εάν εξήγησε τα προβλήματα στον ασθενή,
δ. εάν τα διαχειρίστηκε,
ε. εάν ήταν αποτελεσματική η εξέταση υπό μορφή παροτρύνσεων/οδηγιών.
Στο φύλλο αυτό ο ιατρός αξιολογεί τι πήγε καλά και γιατί, και τι θα μπορούσε να πάει καλύτερα.

Ο χάρτης της εξέτασης, σύμφωνα με τον Peter Tate, μοιάζει με έναν οδικό χάρτη όπου στον κάθετο
άξονά του παρουσιάζονται τα καθήκοντα του ιατρού (λήψη ιστορικού, εξέταση, στάσεις ασθενή,
συνέπειες του προβλήματος, συνεχιζόμενα προβλήματα, προαγωγή της υγείας, δράσεις που
αναλήφθηκαν, συζήτηση για την αντιμετώπιση), και στον οριζόντιο άξονα παρουσιάζονται ο χρόνος
σε λεπτά. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο ιατρός κρατά σύντομες σημειώσεις. Το άθροισμα όλων
των αλληλοδιαδόχων γεγονότων μπορεί να επιτρέψει στον ιατρό να αξιολογήσει περιοχές που δεν
καλύφθηκαν. Στην Ελλάδα, δεν έχουμε εμπειρία εφαρμογής του, ενώ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί
στην εκπαίδευση των ειδικευομένων στη γενική ιατρική. Στην τρίτη κατηγορία, περιλαμβάνεται η
εξέταση που εφαρμόζει, το Βασιλικό Κολέγιο των Γενικών Ιατρών στο Ηνωμένο Βασίλειο (The Royal
College of General Practitioners) κατά την εγγραφή των ιατρών στο μητρώο των μελών. Πρόκειται
για μια άμεση εκτίμηση των διαπροσωπικών δεξιοτήτων των υποψηφίων μέσα από τη θεώρησή τους
κατά τη διάρκεια εξέτασης πραγματικών ασθενών (Tate et al., 1999). Στην αξιολόγηση αυτή
χρησιμοποιούνται υιοθετημένα εκ των προτέρων κριτήρια, και η αξιοπιστία της μεθόδου φαίνεται να
είναι υψηλή.
145

8.3 Εργαλεία αξιολόγησης

α. Εργαλεία αξιολόγησης

Σύμφωνα με τους Evans et al. (2007), η ατομική αξιολόγηση της απόδοσης του ιατρού είναι ζωτικής
σημασίας για τη σχέσης του με τον ασθενή, αλλά και για τον ρόλο που θα πρέπει οι γενικοί ιατροί να
αναλαμβάνουν, πάντα σε σχέση με τον βαθμό που οι κανόνες, οι κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες, και
οι ρυθμιστικές διατάξεις κλπ. επηρεάζουν και διέπουν την άσκηση της ιατρικής. Η θεώρηση του
ασθενή και η συμμετοχή του στη διαδικασία θεωρείται, επίσης, ως μια δυνητικά έγκυρη διάσταση, αν
και η θεωρητική και εμπειρική βάση που τεκμηριώνει την αναγκαιότητα αυτή παραμένει ασαφής. Η
ανάγκη προσδιορισμού και αξιολόγησης, καθώς και προσαρμογής και στάθμισης εργαλείων τα οποία
έχουν σχεδιαστεί με σκοπό την αξιολόγηση των εμπειριών που έχουν οι ασθενείς από τον ιατρό και τα
οποία παρέχουν πληροφορίες ανάδρασης αναφορικά με την απόδοση σε ατομικό επίπεδο είναι μάλλον
προφανής και χρειάζεται, έστω και με συντομία, να συζητηθούν στο κεφάλαιο αυτό. Σε συστηματική
ανασκόπηση που πραγματοποίησαν οι Evans et al. (2007), επιλέχθηκαν εργαλεία αξιολόγησης της
σχέσης ιατρού-ασθενή και συνοπτική παρουσίαση των χαρακτηριστικών τους γίνεται στον παρακάτω
πίνακα.
146

Πίνακας 1: Περιγραφή των εργαλείων αξιολόγησης: στόχος μέτρησης, σχεδιασμός, μέτρα

σύγκρισης και προτεινόμενο μέγεθος δείγματος για χρήση
 147

Εργαλείο Στόχος μέτρησης Σχεδιασμός Λεπτομέρειες Οδηγίες προς Εγχει Εμπορική Δημοσιευμέν Απαραίτητο
ή θεωρητική ή κλίμακας (αρ. εφαρμογής βαθμολογητή ρίδιο χρήση ή α μέτρα μέγεθος
εμπειρική βάση στοιχείων) δωρεάν σύγκρισης δείγματος για
σταθερότητα
CSQ, Baker, Εμπειρική αξιολόγηση Πενταβάθμια Δίνεται κατά την άφιξη Δεν υπάρχουν Όχι Δωρεάν Η ανάδραση Δόθηκε σε 70
1991 της ικανοποίησης του κλίμακα και συμπληρώνεται δεδομένα δίνεται με ασθενείς για 40
ασθενή συμφωνίας Likert μετά τη συνάντηση, βαθμολογία που επιστροφές –
πριν από την έχει αξιοπιστία 0.91
αναχώρηση. ανωνυμοποιηθεί από 40 ασθενείς.
για τους άλλους
συμμετέχοντες.
Δημοσιευμένοι
συνολικοί μέσοι
όροι.
CEP, Ικανοποίηση ασθενή σε Εξαβάθμια κλίμακα Δύο μέθοδοι: να Δεν υπάρχουν Δεν Δεν υπάρχουν Μέσος όρος τιμών Δεν υπάρχουν
Wensing, 11 διαστάσεις της Likert (κακή έως δίδεται κατά την δεδομένα υπάρχου δεδομένα ανά διάσταση συν δεδομένα. Η
1998 φροντίδας: ραντεβού, πολύ καλή) προσέλευση ή ν την υψηλότερη και αναφορά
διαθεσιμότητα σε ταχυδρομικώς σε δεδομέν τη χαμηλότερη στο ανάδρασης
επείγουσες περιπτώσεις, εγγεγραμμένους α εύρος. βασίστηκε σε 100
συνεχές φροντίδας, ασθενείς –όχι διαδοχικούς
χώρος συνάντησης, λεπτομερή δεδομένα. ασθενείς ανά
συνεργασία, ιατρική ιατρό.
φροντίδα,
ικανότητα/ακρίβεια,
σχέση και επικοινωνία,
ιδιωτικότητα,
πληροφορίες και ιατρική
γνώμη, στήριξη
GPAS—πλέον Εξαβάθμια κλίμακα Likert GPAS - χρησιμοποίησηΓραπτές οδηγίες στην Εγχειρίδιο με Δωρεάν – στον Μέτρα σύγκρισης σεΟ ιστότοπος GPAQ
GPAQ—Ramsay (πολύ κακή έως άριστη) πριν από τη συνάντησηαρχή του δυνατότητα ιστότοπο εθνικό επίπεδο στονσυστήνει 50 για
και συν. και μέσω ταχυδρομείου.ερωτηματολογίου καταφόρτωσης παρέχεται ιστότοπο –βάσει τωνατομική ανάδραση.
2000Πέντε GPAQ – μετά τη από ιστότοπο λογισμικό για την αποτελεσμάτων της
ενότητες- συνάντηση κατά την ανάλυση των έρευνας GPAS μέσω
κλειδιά: έξοδο και ως αποτελεσμάτων ταχυδρομείου με
(i)πρόσβαση, ταχυδρομική έρευνα. ενημέρωση με
(ii)τεχνογνωσία δεδομένα από τη
, χρήση του GPAQ.
(iii)αποτελεσματ
ική επικοινωνία
γενικού ιατρού,
(iv)διαπροσωπικ
ές ικανότητες
γενικού ιατρού
και
(v)αποτελεσματ
ική οργάνωση
φροντίδας
 148

Εργαλείο Πέντε διαστάσεις Πενταβάθμια Μεταβλητή – Σελίδα γραπτών Όχι Δωρεάν – Οι τιμές Δεν υπάρχουν
EUROPEP, φροντίδας – σχέση και κλίμακα Likert επιστροφή μέσω οδηγιών απαιτείται η αναφοράς είναι συγκεκριμένα
Grol, 2000* επικοινωνία, ιατρική (κακή έως ταχυδρομείου ή εγγραφή στο διαθέσιμες μέσω δεδομένα.
φροντίδα, άριστη) συμπλήρωση στην EUROPEP και η εγγραφής. Στόχος θα πρέπει
πληροφορίες και αίθουσα αναμονής συνεισφορά στη να είναι το
στήριξη, συνεχές και βάση δεδομένων δείγμα περίπου
συνεργασία, 60 ασθενών.
διαθεσιμότητα και
προσβασιμότητα όσον
αφορά στο χώρο
IPQ—Greco, Ικανοποίηση ασθενή Πενταβάθμια Μετά τη συνάντηση Γραπτές οδηγίες Δημοσι Εμπορική χρήση Δημοσιευμένοι Προτείνονται 30-
2003* με δύο στοιχεία: κλίμακα Likert και πριν την στην αρχή του ευμένο μέσω των ερευνών μέσοι όροι με 50 – δεν
(i)DISQ και (ii)θέματα (κακή έως αναχώρηση ερωτηματολογίου εγχειρί CFEP - UK διαστήματα υπάρχουν
εξυπηρέτησης – άριστη) διο – εμπιστοσύνης δημοσιευμένα
πρόσβαση, IPQ 95%. δεδομένα.
περιβάλλον, Toolkit
πληροφορίες
προσωπικού
PSS- Nelson, Ικανοποίηση ασθενή σε Πενταβάθμια Ταχυδρομείται τυχαία Συνοδευτική επιστολή Όχι Δεν υπάρχουν Δεν υπάρχουν Αξιοπιστία της
2004 δύο διαστάσεις κλίμακα Likert σε επιλεγμένους δεδομένα δεδομένα τάξης του 0,80 σε
φροντίδας. (i)φροντίδα (κακή έως ασθενείς ακολούθως επίπεδο κλινικού
κλινικού ιατρού και ( άριστη) της συνάντησης με τον ιατρού (κλίμακα
ii)χαρακτηριστικά ιατρό φροντίδα κλινικού
επίσκεψης στο ιατρείο ιατρού 11
(κλείσιμο ραντεβού, στοιχείων) από 66
άφιξη και εγγραφή, ασθενείς.
αναμονή, εξυπηρέτηση
από προσωπικό πέρα από
τον ιατρό)
*Τα εργαλεία για τα οποία γίνεται περαιτέρω συζήτηση στην αμέσως επόμενη ενότητα του κεφαλαίου, και τα οποία έχουν σταθμιστεί, αλλά και χρησιμοποιηθεί στην Ελλάδα,
σημειώνονται με αστερίσκο και με έντονους χαρακτήρες.
149

Επίσης, σε μια πρόσφατη ανασκόπηση (Eveleigh et al., 2012) αναζητήθηκαν ερωτηματολόγια

κατάλληλα για τη μέτρηση της σχέσης ιατρού-ασθενή. Η ανασκόπηση αυτή εντόπισε 19
ερωτηματολόγια ως εργαλεία κατάλληλα για την εκτίμηση της σχέσης ιατρού-ασθενή, λαμβάνοντας
υπόψη τέσσερα στοιχεία της: τη γνώση, την εμπιστοσύνη, την αφοσίωση και την υπόληψη. Το πιο
σημαντικό στην επιλογή του καταλληλότερου εργαλείου για την εκτίμηση της σχέσης ιατρού-ασθενή
είναι ο ορισμός των χαρακτηριστικών που τη διέπουν και που έχουν επιλεγεί να μετρηθούν βάσει του
σκοπού της έρευνας. Κατάλληλο για χρήση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας είναι και το
ερωτηματολόγιο των Feltz-Cornelis Van Oppen et al. [Patient-doctor relationship questionnaire (PDR-
Q-9) 2004] για την εκτίμηση της «ψυχοθεραπευτικής» σχέσης ιατρού-ασθενή, εστιάζοντας στην
αντίληψη του ασθενή για τη στάση-συμπεριφορά προσφοράς βοήθειας από τον ιατρό προς αυτόν.
150

β. Η χρήση εργαλείων αξιολόγησης στην Ελλάδα

Ένα ερωτηματολόγιο βασισμένο στην αξιολόγηση από τον ασθενή που έχει δοκιμαστεί στην Ελλάδα
είναι το Ερωτηματολόγιο Διαπροσωπικών Δεξιοτήτων των Ιατρών (Doctors Interpersonal Skills
Questionnaire / DISQ), το οποίο διαμορφώθηκε και σταθμίστηκε αρχικά στην Αυστραλία, από τον Dr.
Michael Greco και τους συνεργάτες του και σήμερα χρησιμοποιείται σε πολλές
περιπτώσεις. Με αυτό αξιολογούνται από τον ασθενή οι διαπροσωπικές δεξιότητες του ιατρού
αμέσως μετά την έξοδό του από το ιατρείο. Περιλαμβάνει 12 ερωτήσεις στις οποίες, σε μια
πενταβάθμια κλίμακα Likert, εκτιμάται η συνολική ικανοποίηση του ασθενή, η εγκαρδιότητα του
χαιρετισμού, η ικανότητα του ιατρού να ακούει τον ασθενή, να του εξηγεί τα προβλήματα, να τον
καθησυχάζει, η ευκαιρία που δίνει ο ιατρός στον ασθενή να εκφράζει τις ανησυχίες του, ο βαθμός του
σεβασμού που έδειξε ο ιατρός στο πρόσωπο του ασθενή, ο χρόνος που του διέθεσε, το ενδιαφέρον
που έδειξε, και η σύσταση που κάνει ο ασθενής για το ιατρό σε φίλους. Το DISQ έχει μεταφραστεί
στα ελληνικά και έχει προσαρμοστεί στο ελληνικό περιβάλλον από την Κλινική Κοινωνικής και
Οικογενειακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα πρώτα αποτελέσματα μιας πιλοτικής
εφαρμογής του DISQ στην Ελλάδα έχουν ανακοινωθεί στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Γενικής Ιατρικής του
Λονδίνου. Ο δείκτης ικανοποίησης κατά αξιολογούμενο ιατρό, ο οποίος εξάγεται από το άθροισμα της
βαθμολογίας κάθε ερωτηματολογίου διά τον αριθμό των ερωτηματολογίων και πολλαπλασιαζόμενος
επί 100, κυμάνθηκε μεταξύ 84-99% (Lionis et al., 2002).

Ένα άλλο ερωτηματολόγιο δοκιμασμένο στη χώρα μας είναι το EUROPEP (European Task Force for
Patient Evaluation of General Practice), που αποτελεί ένα ευρωπαϊκό εργαλείο για τη μέτρηση της
ικανοποίησης του ασθενή και την αξιολόγηση της φροντίδας του, και έχει αποδειχθεί ότι είναι
κατάλληλο και ικανό για διεθνείς συγκρίσεις (Grol et al., 2000, Jung, et al., 2002). Η τελική μορφή
του ερωτηματολογίου περιλαμβάνει 23 ερωτήσεις δομημένες σε έξι μέρη που αφορούν τη σχέση
ιατρού-ασθενή (6 ερωτήσεις), τις τεχνικές που χρησιμοποιεί ο ιατρός (3 ερωτήσεις), την πληροφορία
και την υποστήριξη (4 ερωτήσεις), την οργάνωση της φροντίδας (2 ερωτήσεις), τον συντονισμό της
φροντίδας (6 ερωτήσεις) και την τελική γνώμη για τον ιατρό (2 ερωτήσεις). Το ερωτηματολόγιο
προσφέρεται για ποικίλες χρήσεις (Grol et al., 2000, Jung et al., 2002, Wensing et al., 2003), μία εξ’
αυτών είναι η διεθνής σύγκριση δεδομένων σχετικών με την αξιολόγηση της φροντίδας υγείας στη
γενική ιατρική. Σύμφωνα με ευρωπαϊκή μελέτη στην οποία συμμετείχαν 17.391 ασθενείς από 10
χώρες και εφαρμόστηκε το EUROPEP (ποσοστό συμμετοχής 79%), πάνω από το 80% των
απαντήσεων αξιολόγησαν «θετική» έως «άριστη» τη γνώμη τους για τον γενικό ιατρό τους σε θέματα
που σχετίζονται με τη δεξιότητά του να κρατά εμπιστευτικές τις εγγραφές, να ακούει προσεκτικά τον
151

ασθενή και να προσφέρει γρήγορα τις υπηρεσίες του σε περιπτώσεις επειγουσών περιπτώσεων, ενώ
αρνητικά αξιολογήθηκαν θέματα σχετικά με την οργάνωση των υπηρεσιών (Grol et al., 2000). To
EUROPEP έχει μεταφραστεί και σταθμιστεί στα ελληνικά και στο ελληνικό και κυπριακό περιβάλλον
από την Κλινική Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, έχει
επιδοκιμαστεί από την Ελληνική Εταιρεία Γενικής Ιατρικής και έχει εφαρμοστεί σε περιοχές των
Πε.Σ.Υ.Π. Κρήτης και Ηπείρου, με απόφαση των κεντρικών υπηρεσιών τους. Επιλεγμένα
αποτελέσματα από τη χρήση του στις υπηρεσίες Κέντρου Υγείας στην Κρήτη φαίνονται στη
δημοσίευση των Lionis et al. (2004).

8.4 Η αξιολόγηση της σχέσης ιατρού-ασθενή ως μέρος της αξιολόγησης της ποιότητας στις
υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας

Στην Ευρώπη, η αξιολόγηση της ποιότητας στις υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αποτελεί
θέμα συζήτησης εδώ και πολλά χρόνια. Τον Απρίλιο του 2014, η εισαγωγή του νέου συμβολαίου
Υπηρεσιών Γενικής Ιατρικής (General Medical Services Contract) παρείχε νέες κατευθύνσεις
διακυβέρνησης και κινήτρων στη γενική ιατρική, μέσω της καθιέρωσης ενός συστήματος με μόρια
που συλλέγονταν από την επίτευξη προτύπων σχετικών με τη διαχείριση των νοσημάτων, την
οργάνωση και εν γένει την πρακτική στις υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (National
Health Service, 2015). Στην Ευρώπη, πρόσφατα το Ολλανδικό Ινστιτούτο NIVEL συντόνισε ένα
ευρωπαϊκό, συνεργατικό πρόγραμμα (QUALICOPC) με στόχο την αξιολόγηση της ποιότητας και του
κόστους της ΠΦΥ σε 34 χώρες. Ανάμεσα στους στόχους του προγράμματος, ήταν η εξέταση της δομής
και των υπηρεσιών ΠΦΥ σε κάθε χώρα που σχετίζονται με τη δυνατότητα βελτίωσης των
χαρακτηριστικών της εστιασμένης στον ασθενή φροντίδας, όπως την αντιλαμβάνονται οι ίδιοι οι
ασθενείς. Εννέα ερωτηματολόγια της μελέτης αξιολόγησαν τις εμπειρίες που αποκτήθηκαν στη
διάρκεια της συνάντησης του ιατρού με τον ασθενή και ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησε τις αξίες για
την ΠΦΥ, όπως τις ανέφεραν οι ασθενείς (Schäfer et al., 2015). Η Ελλάδα παρουσίασε ένα χαμηλό
έως μέτριο επίπεδο δυνατότητας βελτίωσης στους τομείς της προσβασιμότητας, της συνέχειας της
φροντίδας, του ολοκληρωμένου φάσματος υπηρεσιών φροντίδας και της συμμετοχής του ασθενή, ενώ
οι καταγραφείσες προσδοκίες και αξίες των ασθενών έχουν αναλυθεί και είναι διατυπωμένες σε
εργασία προς υποβολή για δημοσίευση.

Βιβλιογραφικές αναφορές
Epstein, R. and Hundbert, E., (2002). Defining and assessing professional competence, JAMA 287,
226-35.
152

Evans, R.G., Edwards, A., Elwyn, B., Elwyn, G., (2007). Assessing the practising physician using
patient surveys: a systematic review of instruments and feedback methods, Family Practice, 24(2), 117-
127 first published online January 29, 2007 doi:10.1093/fampra/cml072

Eveleigh, R.M., Muskens, E., Van Ravesteijn, H., Van Dijk, I., Van Rijswijk, E., Lucassen, P., (2012)
An overview of 19 instruments assessing the doctor-patient relationship: different models or concepts
are used. Journal of Clinical Epidemiology 65, 10e15.

Greco, M., Cavanagh, M., Brownlea, A., McGovern, J., (1999). Validation studies of the Doctors’
Interpersonal Skills Questionnaire, Education for General Practice. 10: 256-264.

Greco, M., Powell, R., Sweeney, K., (2003) The Improving Practice Questionnaire (IPQ): a practical
tool for general practices seeking patient views, Educ Prim Care, 14: 440–448.

Grol, R., Wensing, M., Mainz, et al, (2000). Patients in Europe evaluate general practice care: an
international comparison. European Task Force on Patients Evaluation of General Practice Care
(EUROPEP), Br J Gen Pract, 50, 882-887.

Jung, H.P., Wensing, M., Olesen, F., Grol, R., (2002). Comparison of patients’ and general
practitioners’ evaluation of general practice care. Qual Saf Health Care, 11, 315-319.

Kurtz, S., Silverman, J. and Draper, J., (1998). Teaching and Learning Communication Skills in
Medicine. Radcliffe Medical Press, Oxford.

Liangas, G., Lionis, C., (2004). General practice in Greece: A student's and supervisor's
perspective. Australian Journal of Rural Health, 12, 112-114. DOI: 10.1111/j.1440-
1854.2004.00570.x.

Lionis, C., Antonakis, N., Fragouli, E., Papazissis, H., Sweeney, K., Greco, M., (2002). Introducing
and implementing the Doctor’s interpersonal skills questionnaire (DISQ) in Greece. Oral Presentation
in the WONCA Europe Conference 2002, London, UK.

Lionis, C., Tsiraki, M., Bardis, V., Philalithis, A., (2004). Seeking quality improvement in primary care
in Crete, Greece: the first actions, Croat Med J, 45(5):599-603.

Lionis, C., Petelos, E., (2015). The Patient-centered Medical Home Model within an Integrated
Primary Care System: towards a European Model? In the Book: Integrated Primary and Behavioral
Care, Springer.

Maatouk-Bürmann, B., Ringel, N., Spang J., Weiss, C., Möltner, A., Riemann, U., Langewitz,
W., Schultz, J.H., Jünger, J., (2015, Aug 14). Improving patient-centered communication: Results of a
randomized controlled trial. Patient Educ Couns.

Miller, G.E., (1990). The assessment of clinical skills/competence/performance, Acad Med, 65, S63–7.

National Health Service (General Medical Services Contracts and Personal Medical
ServicesAgreements) (Amendment) Regulations 2015.
153

Peile, E., (March, 2006). Knowing and knowing about. BMJ 2006; 332:645 doi:
10.1136/bmj.332.7542.645

Pereira, Gray D., Murray, S., Hasler, J., Percy, D., Allen, J., Freeth, M., Hayden, J., (1997). The
summative assessment package: an alternative view. Education for General Practice, 8, 8-15.

Del Piccolo, L., Mazzi, M., Saltini, A., Zimmermann, C., (2002, Nov). Inter and intra individual
variations in physicians' verbal behaviour during primary care consultations. Soc
Sci Med, 55(10):1871-85.

Schäfer, W. L.A., Boerma, G.W., Murante, A.M., Sixma, H. J.M., Schellevis, G. F., Groenewegen, P.,
(2015). Assessing the potential for improvement of primary care in 34 countries: a cross-sectional
survey. Bull World Health Organ, 93,161–168.

Tate, P., Foulkes, J., Neighbour, R., Campion, P., Fields, S., (1999). Assessing physicians’
interpersonal skills via videotaped encounters: a new approach for the Royal College of General
Practitioners Membership Examination. J Health Commun, 4, 143-152.

Van der Feltz-Cornelis, C., Van Oppen, P., Van Marwijk, H. W.J., De Beurs, E., Van Dyck, R., (2004).
A patient-doctor relationship questionnaire (PDRQ-9) in primary care: development and psychometric
evaluation. General Hospital Psychiatry, 26, 115–120.

Wensing, M., Grol, R., Van Weel, C., (1998). Quality assessment using patients’ evaluations of care.
Eur J Gen Pract 4: 150–153.

Wensing, M., Elwyn, G., (2003). Improving the quality of health care: Methods for incorporating
patients’ views in health care. BMJ. 326, 877-879.
154

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9

Η ΣΧΕΣΗ ΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΗ ΣΕ ΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ

ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ

Χ. Λιονής, Ε. Πιτέλου

Αρκετή συζήτηση γίνεται τα τελευταία χρόνια στη βιβλιογραφία για την εστιασμένη στον
ασθενή φροντίδα (patient-centered care) (Lionis, Petelos, 2015). Πρόκειται για έναν όρο θεμελιωμένο
από παλιά, ο οποίος, όμως, ξαναεπιστρέφει με προσθήκες στις παραδοσιακές αξίες και διαστάσεις που
τον συνοδεύουν, αλλά, δυστυχώς, χωρίς να τυγχάνει της προσοχής που χρειάζεται στη χώρα μας.
Είναι αναγνωρισμένο ότι ο ιατρός δεν αποτελεί το επίκεντρο της σχέσης με τον ασθενή, ο οποίος
διατηρεί το δικαίωμα να απολαμβάνει υπηρεσίες φροντίδας αντίστοιχες με τις επιθυμίες, τις ανάγκες
και τις προτιμήσεις του (Bardes, 2012). Η εστιασμένη στον ασθενή φροντίδα ορίζεται με διαφορετικό
τρόπο στα διαφορετικά περιβάλλοντα και σήμερα έχουν γίνει πολλές απόπειρες ορισμού της
εστιασμένης στον ασθενή φροντίδας. Το Institute of Medicine ορίζει την εστιασμένη στον ασθενή
φροντίδα ως την παροχή φροντίδας που σέβεται και ανταποκρίνεται στις ατομικές προτιμήσεις,
ανάγκες και αξίες του κάθε ασθενή, διασφαλίζοντας την καθοδήγηση όλων των κλινικών αποφάσεων
από αυτές. Ανάμεσα στα έξι βασικά χαρακτηριστικά της υψηλής ποιότητας φροντίδας, το Ινστιτούτο
συγκαταλέγει την ασφάλεια, τη χρονική επικαιρότητα, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα,
την ισότητα και την εστιασμένη στον ασθενή φροντίδα (Institute of Medicine, 2001).Το Picker
Institute αναφέρεται στον σεβασμό στις αξίες, στις προτιμήσεις και στις εκφρασμένες ανάγκες του
ασθενή (Gerteis, Edgman-Levitan, Daley, Delbanco, 1993), το Commonwealth Fund δίνει έμφαση στη
συμμετοχή του ασθενή στη φροντίδα του, στην υποστήριξη της ποιότητας φροντίδας υγείας, στη
βελτίωση της ποιότητας της φροντίδας υγείας και της τεκμηριωμένης εκπαίδευσης, καθώς και στον
συντονισμό της φροντίδας (Davis, Schoenbaum, Aude, 2005), ενώ το Institute for Family-Centered
Care κάνει αναφορά στην αξιοπρέπεια και στον σεβασμό μέσω της ενεργούς συμμετοχής και της
συνεργασίας του ασθενή και της διάχυσης της πληροφορίας (Scholle, Torda, Peikes, Han, Genevro,
2010).Από τις παραπάνω προσεγγίσεις κρατάμε τους όρους «αξίες», «προτιμήσεις», «ανάγκες»,
«αξιοπρέπεια», «σεβασμός» ως αναφορά σε θεμελιώδη χαρακτηριστικά του ασθενή στην προσέγγιση
αυτή, και την «ενεργό συμμετοχή» και «συνεργασία» ως απαραίτητη διαδικασία για την εφαρμογή
της. Πολύ στενά συνδεδεμένο με το τελευταίο και, φυσικά, με τη φροντίδα την εστιασμένη στον
155

ασθενή είναι και η έννοια της από κοινού ανάλυσης και λήψης αποφάσεων (Shared Decision Making),
η οποία, με τη σειρά της, είναι αλληλένδετη με την τεκμηριωμένη ή με τη βασισμένη στις ενδείξεις
φροντίδα (evidence-based practice), για την οποία γίνεται συχνή αναφορά στη βιβλιογραφία και στις
ακαδημαϊκές διαλέξεις. Στον ορισμό αυτό, οι David Sachett et al. (1996) έχουν προσθέσει την
εφαρμογή της «καλύτερα τεκμηριωμένης γνώσης προσαρμοσμένης στις επιθυμίες και στις αξίες των
ασθενών», όροι που, δυστυχώς, δεν έχουν λάβει τη μελέτη και την προσοχή που χρειάζονται στον
σχεδιασμό των υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας. Είναι, επίσης, διαδεδομένη η διατύπωση ότι η
βασισμένη στην τεκμηρίωση ή αποδείξεις φροντίδα υγείας, γνωστή ως: «η συνειδητή χρήση της
υπάρχουσας καλύτερης τεκμηρίωσης για τη λήψη αποφάσεων για τη φροντίδα ασθενών ή για την
προσφορά των υπηρεσιών υγείας» (www.cochrane.org) θα είναι σύμφωνη με τις προσδοκίες και τις
αξίες των ασθενών. Πώς, όμως, εφαρμόζεται η εστιασμένη στον ασθενή φροντίδα, ποια μοντέλα
που έχουν εφαρμοστεί και αξιολογηθεί αξίζει να εξετάσουμε; Το μοντέλο/υπόδειγμα που έχει
καθιερωθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και συζητιέται ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια είναι
γνωστό στη βιβλιογραφία ως Patient-Centered Medical Home (PCMH) του οποίου μια κριτική
προσέγγιση σε σχέση με την eυρωπαϊκή προοπτική γίνεται σε υπό έκδοση βιβλίο (Lionis, Petelos,
2015). Το υπόδειγμα αυτό χαρακτηρίζεται από τις πέντε ακόλουθες βασικές αξίες: εστίαση στον
ασθενή, άμεση πρόσβαση, ολοκληρωμένη φροντίδα, συντονισμός υπηρεσιών υγείας και δέσμευση
στον ασθενή για την ποιότητα και στην ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Το υπόδειγμα
αυτό περιλαμβάνει (Brown, Oliver-Baxter, Bywood, 2013):
 Φροντίδα εστιασμένη στον ασθενή (στο ίδιο το άτομο, στην οικογένεια και στις
προτιμήσεις του).
 Ολοκληρωμένη φροντίδα (πρόληψη σωματικών και ψυχικών διαταραχών,
φαρμακευτική αγωγή, θεραπεία και αποκατάσταση).
 Συντονισμένη φροντίδα (ειδικοί ιατροί, νοσοκομεία, υπηρεσίες κοινότητας).
 Προσβασιμότητα στη φροντίδα (ελαχιστοποίηση χρόνου αναμονής, τηλεφωνική και
ηλεκτρονική επικοινωνία).

Επιπλέον, το υπόδειγμα αυτό δίνει έμφαση στην ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και στην ασφάλεια
του ασθενή μέσω της τεκμηριωμένης ή βασισμένης στις ενδείξεις πρακτικής και της από κοινού
λήψης κλινικών αποφάσεων, που αναμένεται να οδηγήσει στη βελτίωση της ποιότητας της
παρεχόμενης φροντίδας, στη μείωση του κόστους των υπηρεσιών υγείας και του χρόνου αναμονής,
στη βελτίωση της πρόσβασης, και των εμπειριών των ασθενών. Με την υλοποίησή του PCMH,
επιτυγχάνεται η προώθηση της υγείας και η πρόληψη ασθενειών, καθώς και η παροχή συμπονετικής
και οικονομικά προσιτής φροντίδας για άτομα με πολύπλοκα και χρόνια νοσήματα (Clarke, Cohen,
156

2010). Το υπόδειγμα αυτό κατανοείται ακόμη και από τη δέσμευσή του στις παρακάτω αρχές (Clarke,
Cohen, 2010):
 Συνεχή σχέση με προσωπικό ιατρό εκπαιδευμένο στην πρώτη συνάντησή του με τον ασθενή.
 Παρουσία ομάδας κλινικών επαγγελματιών υγείας που εργάζονται ως ομάδα και
αναλαμβάνουν την ευθύνη της συνεχιζόμενης φροντίδας.
 Προσανατολισμό στο σύνολο των αναγκών του ατόμου, συμπεριλαμβανομένων όλων των
σταδίων, όπως η άμεση φροντίδα, η χρόνια φροντίδα, η πρόληψη και η φροντίδα στο τέλος της
ζωής.
 Παρουσία συμπονετικής και εύρωστης συνεργασίας μεταξύ γενικών ιατρών/ προσωπικών
ιατρών, ασθενών και των οικογενειών των ασθενών.
 Ενεργή συμμετοχή των ασθενών στη λήψη αποφάσεων για τη φροντίδα υγείας τους.
 Ανατροφοδότηση για τη διασφάλιση της ποιότητας και την ικανοποίηση των προσδοκιών του
ασθενή.
 Βελτιωμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες φροντίδας υγείας.

Στην Ευρώπη δεν έχουμε να εξετάσουμε ένα θεμελιωμένο και ενιαίο υπόδειγμα εστιασμένης στον
ασθενή φροντίδας υγείας. Αξίζει, όμως, να συζητηθεί η εμπειρία του ολλανδικού ινστιτούτου NIVEL,
που προκύπτει από την εφαρμογή συνεργατικών ερευνητικών προγραμμάτων. Αναφορά στα
αποτελέσματα των προγραμμάτων αυτών, που στοχεύουν στην αξιολόγηση της ποιότητας των
υπηρεσιών ΠΦΥ και του κόστους της, έχει γίνει σε άλλο κεφάλαιο.

Την ανάγκη περαιτέρω μελέτης της εστιασμένης στον ασθενή φροντίδας υπογραμμίζει το Ευρωπαϊκό
Δίκτυο Έρευνας στη γενική ιατρική (European General Practice Research Network/EGPRN), με
σκοπό την ανάδειξη περιοχών έρευνας μέσα από εμπειρίες ασθενών και τη γεφύρωση του χάσματος
στην παρούσα τεκμηρίωση, στοχεύοντας στην ευρύτερη βελτίωση της κλινικής έρευνας. Μια σειρά
έξι άρθρων αναφορικά με την επιστημονική ατζέντα για τη γενική ιατρική και την Πρωτοβάθμια
Φροντίδα Υγείας στην Ευρώπη υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της εξέλιξης της πρωτοβάθμιας
φροντίδας σε διεπιστημονική φροντίδα, με εστίαση της έρευνας στη σύσταση ομάδας υγείας
εστιασμένης στον ασθενή. Στο πρώτο άρθρο συζητιέται το ιστορικό, οι στόχοι και η μεθοδολογία
(Hummers-Pradier et al., 2009). Σε τρία άρθρα της πρόσφατης βιβλιογραφίας (Van Royen et al., 2010,
Hummers-Pradier et al., 2010, Hummers-Pradier et al., 2010) παρουσιάζονται τα αποτελέσματα για τις
έξι βασικές ικανότητες του γενικού ιατρού, ενώ σε ένα άλλο (Van Royen et al., 2010) δίνονται οι
κατευθύνσεις για μελλοντική επιστημονική έρευνα σε πεδία όπου εντοπίζονται κενά και ελλείψεις στη
157

συζήτηση στη βιβλιογραφία των θεμάτων σχετικών με την εστίαση στον ασθενή και στον
προσανατολισμό των υπηρεσιών υγείας στην κοινότητα. Το Δίκτυο αυτό καταλήγει στο συμπέρασμα
ότι η ΠΦΥ απαιτεί μια πιο διεπιστημονική προσέγγιση, με έμφαση στις βασικές ικανότητες μιας
ομάδας φροντίδας εστιασμένης στο άτομο και με τη χρήση κατάλληλων εργαλείων (Van Royen et al.,
2011).

Στενά συνδεδεμένη με την ενότητα της εστιασμένης στον ασθενή φροντίδας είναι και η
ολοκληρωμένη/απαρτιωμένη (Ο/Α) φροντίδα. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η ολοκληρωμένη/απαρτιωμένη
φροντίδα (integrated care ορίζεται ως «η διαχείριση και παροχή υπηρεσιών υγείας ώστε ο πελάτης να
απολαμβάνει ένα συνεχόμενο πακέτο προληπτικών και θεραπευτικών υπηρεσιών σύμφωνα με τις
ανάγκες υγείας του, που προκύπτουν στη διάρκεια του χρόνου και κατά μήκος διάφορων επιπέδων του
συστήματος υγείας». Η Ο/Α φροντίδα φαίνεται να σχετίζεται με δύο άλλες αλληλοσυσχετιζόμενες
έννοιες, αυτές της πολλαπλής νοσηρότητας (multimorbidity) και της ευπάθειας (frailty). Η πρώτη
ορίζεται ως «η συνύπαρξη δύο ή περισσότερων νοσημάτων» (Diederichs, Berger, Bartels, 2011), ενώ η
δεύτερη αποτελεί ένα κλινικό σύνδρομο το οποίο παρατηρείται σε ηλικιωμένους που παρουσιάζουν
αυξημένο κίνδυνο επιβαρυμένης κατάστασης υγείας, που συνοδεύεται από πτώσεις, αναπηρία και
αυξημένη πιθανότητα για νοσοκομειακή νοσηλεία και θνησιμότητα. Η αντιμετώπιση των δύο
προαναφερόμενων καταστάσεων υγείας υποδηλώνει την αναγκαιότητα της παροχής μιας
ολοκληρωμένης και συντονισμένης φροντίδας, παρεχόμενης από ομάδα επαγγελματιών υγείας, που
διασφαλίζει την ποιότητα και την ασφάλεια του ασθενή και ικανοποιεί τόσο τις σωματικές όσο και τις
πνευματικές ανάγκες υγείας. Επιπλέον, στην κατανόηση και στην εφαρμογή της εστιασμένης στον
ασθενή φροντίδας, ουσιαστικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η καλλιέργεια μιας σχέσης συμπόνιας
και η ανάπτυξη μιας υγιούς συνεργασίας μεταξύ των γενικών ιατρών και προσωπικών ιατρών, των
ασθενών και των οικογενειών τους. Αυτό, όμως, απαιτεί εξειδίκευση και συνεχή εκπαίδευση των
γενικών ιατρών σε θέματα συμπόνιας, κάτι το οποίο απουσιάζει, δυστυχώς, από τα προγράμματα
ιατρικής εκπαίδευσης των περισσότερων χωρών. Η αναφορά και εδώ στις αξίες του ασθενή και στην
ολοκληρωμένη φροντίδα του, ως μέρος της εκπαίδευσης φοιτητών και ειδικευόμενων γενικής
ιατρικής, είναι επίκαιρη στη χώρα μας. Για τη συμπονετική φροντίδα μπορείτε να διαβάσετε
αναλυτικά στο Κεφάλαιο 6.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Bardes, C.L., (2012). Defining “Patient-Centered Medicine”. N Engl J Med, 366:782-783

Brown, L., Oliver-Baxter, J., Bywood, P., (2013). International trends and initiatives in primary health
158

care. PHCRIS Research Roundup

Clarke, A.B., Cohen, (2010). Bringing it all back home: can Europeans learn from recent moves
toward the medical home in US primary health care reform? European Journal of Public Health, 613–
615.

Davis, K., Schoenbaum, S., Audet, A., (2005). A 2020 vision of patient-centred primary care. J Gen
Intern Med, 20, 953-957

Diederichs, C., Berger, K., Bartels, D. B., (2011). The Measurement of Multiple Chronic Diseases—A
Systematic Review on Existing Multimorbidity Indices. J Gerontol A Biol Sci Med Sci, 66A (3), 301-
311.

Gerteis, M., Edgman-Levitan, S., Daley, J., Delbanco, T., (1993). Through the patient’s eyes:
understanding and promoting patient-centered care. San Fransisco, Jossey-Bass.

Hummers-Pradier, E., Beyer, .M, Chevallier, P., Eilat-Tsanani, S., Lionis, C., Peremans, L., Petek, D.,
Rurik, I., Soler, J.K., Stoffers, H.E., Topsever, P., Ungan, M., Van Royen, P., (Dec., 2009). The
Research Agenda for General Practice/Family Medicine and Primary Health Care in Europe. Part 1.
Background and methodology. Eur J Gen Pract, 15(4), 243-50.

Hummers-Pradier, E., Beyer, M., Chevallier, P., Eilat-Tsanani, S., Lionis, C., Peremans, L., Petek, D.,
Rurik, I., Soler, J.K., Stoffers, H.E., Topsever, P., Ungan, M., Van Royen, P., (Mar., 2010). The
Research Agenda for General Practice/Family Medicine and Primary Health Care in Europe. Part 2.
Results: Primary care management and community orientation. Eur J Gen Pract, 16(1), 42-50.

Hummers-Pradier, E., Beyer, M., Chevallier, P., Eilat-Tsanani, S., Lionis, C., Peremans, L., Petek, D.,
Rurik, I., Soler, J.K., Stoffers, H.E., Topsever, P., Ungan, M., Van Royen, P., (Sep., 2010). Τhe
research agenda for general practice/family medicine and primary health care in Europe. Part 4.
Results: specific problem solving skills. Eur J Gen Pract, 16(3), 174-81.

Institute of Medicine, (2001). Crossing the Quality Chasm: a new health system for the 21st century.

Lionis, C., Petelos, E., (2015). The Patient-centered Medical Home Model within an Integrated
Primary Care System: towards a European Model? In the Book: Integrated Primary and Behavioral
Care, Springer.

Sackett, D.L., Rosenberg, W.M.C., Gray, J.A.M., Haynes, R.B., Richardson, W.S., (1996). Evidence
based medicine: what it is and what it isn't. BMJ, 312:71.
159

Scholle, S.H., Torda, P., Peikes, D., Han, E., Genevro, J., (June, 2010). Engaging Patients and Families
in the Medical Home. AHRQ Publication, No. 10-0083-EF.

Van Royen, P., Beyer, M., Chevallier, P., Eilat-Tsanani, S., Lionis, C., Peremans, L., Petek, D., Rurik,
I., Soler, J.K., Stoffers, H.E., Topsever, P., Ungan, M., Hummers-Pradier, E., (June, 2010). The
research agenda for general practice/family medicine and primary health care in Europe. Part 3.
Results: person centred care, comprehensive and holistic approach. Eur J Gen Prac, 16(2), 113-9.

Van Royen, P., Beyer, M., Chevallier, P., Eilat-Tsanani, S., Lionis, C., Peremans, L., Petek, D., Rurik,
I., Soler, J.K., Stoffers, H.E., Topsever, P., Ungan, M., Hummers-Pradier, E., (Dec., 2010). The
research agenda for general practice/family medicine and primary health care in Europe. Part 5:
Needs and implications for future research and policy. Eur J Gen Pract, 16(4), 244-8.

Van Royen, P., Beyer, M., Chevallier, P., Eilat-Tsanani, S., Lionis, C., Peremans, L., Petek, D., Rurik,
I., Soler, J.K., Stoffers, H.E., Topsever, P., Ungan, M., Hummers-Pradier, E., (March, 2010). The
research agenda for general practice/family medicine and primary health care in Europe. Part 6:
reaction on commentaries - how to continue with the Research Agenda? Eur J Gen Pract, 17(1), 58-61.

Cochrane Community, Evidence-based health care and systematic reviews, Διαθέσιμο στην
ιστοσελίδα: http://www.cochrane.org/about-us/evidence-based-health-care. Τελευταία πρόσβαση 30
Οκτωβρίου, 2015.
160

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10

Η ΣΧΕΣΗ ΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΗ ΣΕ ΕΝΑΝ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟ ΚΟΣΜΟ

Ε. Πιτέλου και Χ. Λιονής

10.1 Χρόνια νοσήματα, συννοσηρότητα και νέα πρότυπα φροντίδας

Τα τελευταία χρόνια, πραγματοποιείται μια σημαντική αλλαγή στα πρότυπα ασθένειας, με τη

μετάβαση από, κυρίως, οξείας μορφής παθήσεις/νόσους στην επικράτηση χρόνιων νόσων με υψηλά
ποσοστά συννοσηρότητας. Η αλλαγή οφείλεται στη γήρανση του πληθυσμού, στις αλλαγές του
τρόπου ζωής αλλά και στην ερευνητική και τεχνολογική πρόοδο, και συνεπάγεται ανακατανομή των
διαθέσιμων πόρων και αναδιάρθρωση των ρόλων των επαγγελματιών υγείας στην πρωτοβάθμια
φροντίδα. Υπαγορεύει, επίσης, εστίαση σε ασθενοκεντρικά (patient-centric) μοντέλα ολοκληρωμένης
(integrated) και διεπιστημονικής (interdisciplinary) φροντίδας (Greenhalgh, 2007), προκειμένου να
γίνεται αποτελεσματική και αποδοτική διαχείριση των περιορισμένων πόρων στον τομέα της
πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, καθώς επίσης και για να λαμβάνονται υπόψη τόσο οι ανάγκες όσο
και οι προτιμήσεις του ασθενή.

Μια προσέγγιση που επιτρέπει τον συντονισμό μεταξύ πολλών επαγγελματιών για την παροχή
φροντίδας σε πολύπλοκες παθήσεις συνιστούν οι διαδρομές ολοκληρωμένης φροντίδας (ICP:
Integrated Care Pathway), γνωστές και ως διαδρομές ασθενών (patient pathway) ή πρωτόκολλα
φροντίδας (care protocols).
161

Εικόνα 1: Η πυραμίδα της φροντίδας για άτομα με χρόνια νοσήματα (Πηγή: Προσαρμοσμένη από
Greenhalgh, 2007)
162

10.2 Τεχνολογικές εξελίξεις: νέα διαγνωστικά μέσα και νέες θεραπευτικές τεχνικές
163

Οι τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον στον χώρο της υγείας, επιδρώντας
ποικιλοτρόπως στη σχέση ιατρού-ασθενή. Ο ιατρός έχει στη διάθεσή του περισσότερα μέσα για τη
θεραπεία των ασθενών, ενώ οι ασθενείς έχουν, ενδεχομένως, τη δυνατότητα να απολαύσουν
υπηρεσίες υψηλότερου επιπέδου.
Ο ασθενής εξακολουθεί να προσέρχεται στο ιατρείο αναζητώντας τη βοήθεια του ιατρού για
ανακούφιση και θεραπεία. Παρά, όμως, το γεγονός ότι οι βασικές αρχές στη σχέση ιατρού-ασθενή
παραμένουν αναλλοίωτες, αυτές εκφράζονται ανάμεσα σε ένα «νέο είδος» ασθενή και σε έναν ιατρό
που πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες.

Ο «νέος» ασθενής

Ίσως ο καθοριστικότερος παράγοντας στην αλλαγή της σχέσης ιατρού-ασθενή σε έναν

μεταβαλλόμενο κόσμο είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον νέο ασθενή. Ανεξάρτητα από το αν
αυτό αποδίδεται στο υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο ή σε άλλα κοινωνικά χαρακτηριστικά, ο νέος
ασθενής έχει περισσότερες απαιτήσεις για το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς και για την
επεξήγηση της κατάστασης της υγείας του και τους λόγους επιλογής μιας θεραπευτικής αγωγής. Ο
ασθενής, συχνά, έχει πλήρη συναίσθηση του ότι ο ίδιος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση της υγείας
του ή, τουλάχιστον, αντιλαμβάνεται μέρος των ενδεχόμενων συνεπειών των αποφάσεών του όσον
αφορά τις επιλογές του, με αποτέλεσμα να επιζητητά έναν ενεργότερο ρόλο στη λήψη αποφάσεων που
τον αφορούν. Το φαινόμενο ασθενών που ακολουθούν ιατρικές συμβουλές χωρίς να έχουν αντίληψη
του προβλήματος που αντιμετωπίζουν και των λόγων που οδηγούν σε συγκεκριμένες οδηγίες,
επιλογές και παρεμβάσεις παρατηρείται και θα παρατηρείται στο μέλλον όλο και λιγότερο συχνά.
Επιπροσθέτως, ο ασθενής έχει στη διάθεσή του πηγές πληροφόρησης, με σημαντικότερη το διαδίκτυο,
από τις οποίες μπορεί ανά πάσα στιγμή να αντλήσει ενημέρωση για θέματα υγείας που τον αφορούν.
Προσέρχεται, λοιπόν, στο ιατρείο με μια λιγότερο ή περισσότερο σωστή αντίληψη για το πρόβλημα
που αντιμετωπίζει.

Ο «νέος» ρόλος του ιατρού

Ευρισκόμενος αντιμέτωπος με ασθενείς με διαφορετικές αντιλήψεις και απαιτήσεις, ο ιατρός

οφείλει να διασφαλίσει τη διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου θεραπείας και φροντίδας. Στην
περίπτωση που οι ασθενείς φτάνουν στο ιατρείο παραπληροφορημένοι και με διάθεση παρέμβασης
στο έργο του ιατρού, ο ιατρός οφείλει να αποκαταστήσει τη σχέση στις σωστές βάσεις,
164

ξεκαθαρίζοντας τον ρόλο που ο καθένας έχει να διαδραματίσει στην προσπάθεια αποκατάστασης και
διατήρησης της υγείας του ασθενή. Όταν, όμως, ο ασθενής προσέρχεται ενημερωμένος στο ιατρείο,
επιζητώντας έναν ενεργότερο ρόλο στη θεραπεία του, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται από τον ιατρό
ως ενόχληση. Απεναντίας, ο ιατρός έχει, στην περίπτωση αυτή, την ευκαιρία να κτίσει μια σχέση
συνεργασίας και εμπιστοσύνης με τον ασθενή. Για παράδειγμα, σε περίπτωση που είναι δυνατό να
ακολουθηθούν διαφορετικές θεραπευτικές αγωγές, με κάθε μία από αυτές να παρουσιάζει διαφορετικά
πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, η γνώμη του ασθενή θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στη λήψη
της τελικής απόφασης από τον ιατρό.

Νέα μέσα

Τα νέα μέσα στη διάθεση ιατρών και ασθενών δημιουργούν τις συνθήκες για δραστικές
αλλαγές στον τρόπο παροχής υπηρεσιών και στη σχέση ιατρού-ασθενή.

i. Ηλεκτρονικά αρχεία
Το ιατρικό ιστορικό ασθενών μπορεί να διατηρείται σε ψηφιακή μορφή και να παρέχει τις
απαιτούμενες πληροφορίες στον ιατρό με ταχύτητα και ακρίβεια. Τα τελευταία χρόνια, έχουν
εφαρμοστεί διαφορετικές μορφές ηλεκτρονικών φακέλων με κυριότερα παραδείγματα τον
Ηλεκτρονικό Φάκελο Ασθενή (Electronic Patient Record), τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας
(Electronic Health Record) και τον Προσωπικό Φάκελο Υγείας (Personal Health Record).

Ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας διατηρείται, συνήθως, από έναν πάροχο υπηρεσιών υγείας
(π.χ. νοσοκομείο, κλινική). Ο φάκελος περιέχει πληροφορίες για τις επισκέψεις ασθενών και τις
διαγνώσεις και τις θεραπευτικές αγωγές που ακολουθήθηκαν στο νοσηλευτικό ίδρυμα όπου
διατηρείται ο φάκελος. Ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας συμπεριλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που
είναι σχετικές με την υγεία ενός ασθενή, από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο. Η αποθήκευση του
αρχείου γίνεται, συνήθως, στην τράπεζα δεδομένων του ασφαλιστικού οργανισμού, ο οποίος παρέχει
πρόσβαση και δικαίωμα επεξεργασίας των δεδομένων στους παροχείς υπηρεσιών υγείας που
επισκέπτεται ο ασθενής. Ο Προσωπικός Φάκελος Υγείας αποτελεί τη νεότερη και λιγότερο
διαδεδομένη μορφή ψηφιακής αποθήκευσης ιατρικών δεδομένων και ανήκει στον ασθενή, ο οποίος
είναι υπεύθυνος για τη διαχείρισή του και την παροχή πρόσβασης σε αυτόν. Οι ασθενείς έχουν,
επίσης, τη δυνατότητα να καταχωρούν οι ίδιοι πληροφορίες σχετικές με την υγεία τους.

Οι ψηφιακές μορφές ιατρικού ιστορικού αποτελούν σημαντικά στοιχεία για τη διοίκηση και
165

την οργάνωση της παροχής υγείας. Σε σχέση με τον ιατρό, μπορεί να αποτελέσουν στοιχεία τα οποία
διευκολύνουν το έργο του και βελτιώνουν τη δυνατότητα λήψης σωστών αποφάσεων. Για παράδειγμα,
μπορεί να διευκολύνουν την εφαρμογή κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών (clinical guidelines). Αυτό,
όμως, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον σχεδιασμό και τις απαιτήσεις για τη διατήρηση των
ηλεκτρονικών αρχείων. Ένας σχεδιασμός φιλικός προς τον χρήστη μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά
στη βελτίωση της καθημερινής πρακτικής. Αντίθετα, ο κακός σχεδιασμός μπορεί να μετατρέψει τον
ηλεκτρονικό φάκελο σε ένα δύσχρηστο αρχείο, από το οποίο είναι δύσκολο να αντληθούν χρήσιμες
πληροφορίες και το οποίο επιβαρύνει γραφειοκρατικά τον ιατρό, σπαταλώντας χρήσιμο χρόνο που θα
μπορούσε να αφιερωθεί στην επικοινωνία με τους ασθενείς. Η χρήση ηλεκτρονικών αρχείων
δημιουργεί ερωτηματικά σε σχέση με την ιδιοκτησία των πληροφοριών και προβληματισμό σχετικά
με τον σεβασμό της ιδιωτικότητας των ασθενών.

ii. Διαγνωστικά μέσα

Η πρόοδος στη διάγνωση μέσω νέων εργαστηριακών ελέγχων ή διαγνωστικών συσκευών έχει,
επίσης, μια σημαντική επίδραση στη σχέση ιατρού-ασθενή. Τα μέσα αυτά συμβάλλουν συχνά στη
δημιουργία της εντύπωσης ότι η θεραπεία αποτελεί μια μάλλον τεχνική διαδικασία. Η μείωση, όμως,
του χρόνου επίσκεψης και θεραπείας δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα πρέπει να επιβαρύνει την
ποιότητα της επικοινωνίας ιατρού-ασθενή. Αντιθέτως, η χρήση των σύγχρονων διαγνωστικών μέσων
μπορεί να δημιουργήσει μια επιπλέον αίσθηση διαφάνειας στη διαγνωστική θεραπεία, συμβάλλοντας
θετικά στη σχέση εμπιστοσύνης ιατρού-ασθενή. Σε απάντηση της πολυέξοδης και συχνά μη
αιτιολογημένης, όσον αφορά τις ενδείξεις, διαγνωστικής τεχνολογίας, που αναπτύσσεται σε
νοσοκομειακό περιβάλλον, τα τελευταία χρόνια έχει επενδυθεί αρκετή προσπάθεια για την ανάπτυξη
διαγνωστικών μέσων πλησίον του ασθενή (near the patients tests/ point to care), τα οποία συμβάλλουν
σημαντικά στην ανάπτυξη διαγνωστικών αλγόριθμων και στη μέτρηση των διαγνωστικών
πιθανοτήτων στη βάση της στοχαστικής/πιθανολογικής διαγνωστικής.

iii. Θεραπευτικές πρακτικές

Οι αυξανόμενες απαιτήσεις των ασθενών και οι μεταβαλλόμενες συνθήκες και δυνατότητες
για παροχή υγείας έχουν οδηγήσει στη δημιουργία καινοτόμων υπηρεσιών στον κλάδο. Υπηρεσίες για
τη διαχείριση ασθενειών (disease management) ή το μοντέλο φροντίδας ασθενών με χρόνια νοσήματα
(chronic care model) τοποθετούν τον ασθενή στο επίκεντρο, προσαρμόζοντας ανάλογα τον ρόλο των
επαγγελματιών υγείας. Οι ασθενείς αποκτούν μεγαλύτερο ρόλο και ευθύνη για την υγεία τους, ενώ οι
ιατροί έχουν τη δυνατότητα να επιτελούν το έργο τους πιο αποδοτικά, αποτελώντας μέλη μιας ομάδας
166

με τεχνικές δυνατότητες αποτελεσματικότερης επικοινωνίας και συνεργασίας.

Η τηλεϊατρική αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τεχνολογικής εξέλιξης

με επιπτώσεις στη σχέση ιατρού ασθενή. Η χρήση ειδικών συσκευών ή εφαρμογών για την
παρακολούθηση της εξέλιξης της υγείας των ασθενών μπορεί να οδηγεί σε μείωση της ανάγκης
συχνών επισκέψεων στον ιατρό. Ταυτόχρονα, όμως, και σε συνδυασμό με τη δυνατότητα χρήσης της
τεχνολογίας για επικοινωνία (π.χ. μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας ή εφαρμογών κοινωνικής
δικτύωσης), οι εφαρμογές τηλεϊατρικής δημιουργούν μια διαρκή σύνδεση ασθενή-ιατρού, με τον
ασθενή να έχει την αίσθηση συνεχούς φροντίδας και τον ιατρό να έχει πρόσβαση σε χρήσιμες
πληροφορίες ανά πάσα στιγμή. Όλα τα παραπάνω κάνουν ακόμα πιο επίκαιρη την ανάλυση και τη
λήψη της κλινικής απόφασης με την εκτίμηση των εκβάσεων (outcomes) των διάφορων θεραπευτικών
επιλογών, δάνεια, συνήθως, των δημοσιευμένων κλινικών δοκιμών και της μετασύνθεσής τους, πέρα
από την απλή υποκειμενική εκτίμηση του ασθενή σχετικά με τις προτεινόμενες θεραπευτικές επιλογές
και του κόστους τους, αλλά σίγουρα ως έκφραση της προτίμησής του.

10.3 Γενετική βάση και πρόληψη

Ο ρόλος του γενικού ιατρού είναι καίριας σημασίας για την πρόληψη νόσων. Η γενετική δίνει
μια άλλη διάσταση στον όρο «πρόληψη» εφόσον στόχος του ιατρού θα πρέπει να είναι η αύξηση της
κληρονομικότητας μιας νόσου (στόχος 1.0) στο πλαίσιο εξάλειψης άλλων, για παράδειγμα,
περιβαλλοντικών, παραγόντων μέσω της πρόληψης και των παρεμβάσεων στον τρόπο ζωής.
Όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενα κεφάλαια, η εμφάνιση μιας ασθένειας, ακόμα και όταν
έχει «γενετική βάση», προκύπτει από τον συνδυασμό της γονιδιακής προδιάθεσης με
περιβαλλοντικούς παράγοντες. Για παράδειγμα, η ραχίτιδα συχνά αναφέρεται ως μια νόσος της οποίας
η κληρονομικότητα αυξήθηκε θεαματικά (Scriver, 1990). Πρόκειται για μια «νόσο της πόλης», επειδή
εμφανίζεται σε βρέφη που στερούνται τον ήλιο εξαιτίας των συνθηκών στις πόλεις αλλά και λόγω
ανεπαρκούς δίαιτας. Μετά την ανακάλυψη της βιταμίνης D, η νόσος εμφανιζόταν ως απόρροια της
φτώχειας. Η προσθήκη βιταμίνης D στη διατροφή και η παρακολούθηση των βρεφών είχε ως
αποτέλεσμα η ραχίτιδα σχεδόν να εξαλειφθεί.

Ένα άλλο μεγάλο ερωτηματικό που τίθεται αφορά τις συνέπειες της γνώσης όσον αφορά στον
κίνδυνο. Η πληροφορία δεν αποτελεί απαραίτητα στοιχείο βοήθειας, ακόμα και όταν είναι δυνατή η
πρόληψη. Για παράδειγμα, ο εντοπισμός του γονιδίου για την ανεπάρκεια άλφα-1-αντιτρυψίνης –
γονίδιο που αυξάνει το ποσοστό ευπάθειας στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια από τον καπνό
167

των τσιγάρων- θα έπρεπε να καθιστά δυνατή την πρόληψη μέσω της συμβουλευτικής προσέγγισης
(counseling) στους γονείς, ώστε να μην καπνίζουν στο σπίτι. Ωστόσο, μια δοκιμή συμβουλευτικής
προσέγγισης σε επίπεδο κοινότητας στη Σουηδία (Thelin, 1985) έδειξε ότι όχι μόνο δεν μειώθηκε το
κάπνισμα, αλλά οι μητέρες είχαν πλέον πολύ υψηλότερο βαθμό άγχους για τα παιδιά τους. Παρά τις
προσπάθειες καλά εκπαιδευμένων συμβούλων, οι γονείς είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα
ασυμπτωματικά παιδιά τους ήταν μάλλον προορισμένα να αναπτύξουν πνευμονική νόσο παρά σε
κίνδυνο να την εμφανίσουν. Το πρόγραμμα «πρόληψης» εγκαταλείφθηκε επειδή διαπιστώθηκε ότι η
«τοξικότητά του» υπερέβαινε τις ωφέλειές του.

Οι δυνατότητες των νέων τεχνολογιών περιλαμβάνουν τον μαζικό γενετικό έλεγχο (screening)
που μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά, αλλά και αρνητικά –δίνοντας υψηλό αριθμό εσφαλμένων
θετικών (false positives).
Παράδειγμα 1: Γονίδιο HFE >οικογενής αιμοχρωμάτωση, στην περίπτωση ανίχνευσης πριν
από την έναρξη κίρρωσης ή διαβήτη, η περιοδική φλεβοτομή (TBD) επιτρέπει φυσιολογικό
προσδόκιμο. Ωστόσο, δεν εμφανίζουν τη νόσο όλοι οι φορείς. Χωρίς να ξέρουμε τι άλλο είναι
απαραίτητο για να μετατραπεί ο γονότυπος σε φαινότυπο, ο μαζικός γενετικός έλεγχος θα είχε ως
αποτέλεσμα υπερβολικά μεγάλο αριθμό εσφαλμένων θετικών.

Παράδειγμα 2: [...] Αγγειοεγκεφαλική νόσος/θρόμβωση, οικογενής. Υπάρχουν δύο τόποι

γονιδίου που συντελούν σε αυξημένο κίνδυνο. Επίσης, είναι ήδη γνωστό ότι τα αντισυλληπτικά
φάρμακα (προσδ. τυπ.) αυξάνουν τον κίνδυνο σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό. Η ικανότητα γενετικού
ελέγχου για τα δύο γονίδια καθιστά δυνατή τη μείωση αυτής της επιπλοκής (δηλ. των
αντισυλληπτικών) μέσω της σύστασης άλλων μεθόδων οικογενειακού προγραμματισμού.
Η αναγνώριση της ανάγκης για αναζήτηση της γενετικής βάσης από τους ιατρούς γενικής
ιατρικής αποτελεί σήμερα μια επείγουσα ανάγκη.

Ο μελλοντικός ρόλος του ιατρού δυνητικά περιλαμβάνει τη λήψη πληροφοριών οικογενειακού

ιστορικού και συζήτηση σχετικά με τον γενετικό κίνδυνο/προδιάθεση, την πραγματοποίηση γενετικών
ελέγχων και την ενημέρωση ασθενών σχετικά με τα αποτελέσματά τους και την όποια σημασία τους,
καθώς και ενδεχόμενες θεραπευτικές ή προληπτικές επιλογές (Holtzman, 1993). Προκειμένου να
μπορέσουν να ανταποκριθούν στις νέες, σχετικά, προκλήσεις οι νέοι ιατροί και οι ιατροί γενικής
ιατρικής, θα πρέπει να έχουν γνώσεις σχετικά με τη γενετική και τη μοριακή ιατρική, καθώς και
δεξιότητες σχετικές με αυτούς τους τομείς και, κατ’ επέκταση, την αυτοπεποίθηση να αντιμετωπίσουν
τέτοιες περιπτώσεις ασθενών (Watson, 1999). Ενδεικτικά, οι οι ιατροί γενικής ιατρικής θα πρέπει να
168

είναι σε θέση να πάρουν το γενετικό οικογενειακό ιστορικό και να παρέχουν γενετική συμβουλευτική,
όταν είναι απαραίτητο.

10.4 Η επιστροφή της ιπποκρατικής ιατρικής με αναφορά στη συμπόνια στην εκπαίδευση και
στην έρευνα

Η παρούσα ενότητα θίγει ένα επίκαιρο θέμα στη βιβλιογραφία και στη συζήτηση για την
προπτυχιακή ιατρική εκπαίδευση και φαίνεται να αποτελεί την απάντηση της ιπποκρατικής ιατρικής
σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο στον οποίο η συναίσθηση και η συμπάθεια αρχίζουν να
συγκεντρώνουν την προσοχή τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην έρευνα. Περισσότερα μπορείτε να
διαβάσετε σε ένα προσφάτως δημοσιευμένο άρθρο σύνταξης αλλά και να ακούσετε στο πλαίσιο κατ’
επιλογήν μαθήματος του 2ου εξαμήνου (Shea, Lionis, 2010).

10.5 Νέες οργανωσιακές και επαγγελματικές προκλήσεις -Κριτήρια Benson για επιτυχή
λειτουργία «ολόκληρων» συστημάτων

Ιδεολογική συναίνεση – ο βαθμός στον οποίο υπάρχει συμφωνία επί της φύσεως, της σημασίας
και της αξίας του εγχειρήματος.
Συναίνεση τομέων αρμοδιότητας – ο βαθμός στον οποίο υπάρχει συμφωνία επί της συμβολής
κάθε συμμετέχοντος στο εγχείρημα.
Θετική αποτίμηση – ο βαθμός στον οποίο οι άνθρωποι της μίας πλευράς της σύμπραξης έχουν
θετική άποψη για τη συμβολή αυτών της άλλης.
Συντονισμός έργου – ο βαθμός στον οποίο οι συνεταίροι είναι προετοιμασμένοι να
συμμορφώσουν τα πρότυπα εργασίας.
Εκπλήρωση των απαιτήσεων του προγράμματος – ο βαθμός συμβατότητας μεταξύ των στόχων
της σύμπραξης και των στόχων των συμμετεχόντων ως ατόμων.
Κοινωνική σημασία – ο βαθμός στον οποίο υπάρχει υποστήριξη προς τους στόχους της
σύμπραξης από το φάσμα των επηρεαζόμενων εκλογικών περιφερειών.
Διατήρηση της ροής πόρων – ο βαθμός στον οποίον υπάρχει επαρκής χρηματοδότηση για τους
αντικειμενικούς στόχους της σύμπραξης.
Ταυτότητα της σύμπραξης – ο βαθμός στον οποίο οι συμμετέχοντες εκλαμβάνουν τον εαυτόν
τους ως εργαζόμενο για τη σύμπραξη παρά ως εκπρόσωπο της εκλογικής τους περιφέρειας.
169

Βιβλιογραφικές αναφορές

Greenhalgh, T., (2007). Complex problems in a complex system. In Primary Health Care: Theory and
Practice. Oxford: Blackwells.

Holtzman, N.A., (1993). Primary care physicians as providers of frontline genetic services.,Fetal
Diagn Ther 8 (Suppl 1), 213–219.

Watson, Ε.Κ., Shickle, D., Qureshi, N., Emery J., and Austoker J., (1999). The ‘new genetics’ and
primary care: GPs' views on their role and their educational needs, Family Practice, 16(4):420-425
doi:10.1093/fampra/16.4.420.

Scriver, C.R., (1990). Changing heritability of nutritional disease: another explanation for clustering.
In, Simpolous, A. and Child, B. (eds) Genetic Variations and Nutrition. New York, Karger, 60-71.

Shea, S., Lionis, C., (2010). Restoring humanity in health care through the art of compassion: an issue
for the teaching and research agenda in rural health care, RRH, 10(4), 1679.
170

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11

ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΩΣ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΙΑΤΡΟΥ-

ΑΣΘΕΝΗ

Α. Δ. Αλεξιάδης

11.1. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

Τα δικαιώματα του ασθενή αποτελούν ζήτημα μείζονος σημασίας τόσο για την ελληνική όσο
και για τη διεθνή έννομη τάξη, ιδιαίτερα λόγω της ευάλωτης θέσης του απέναντι στους παρόχους
υγείας και στα νοσηλευτικά ιδρύματα. Αρχικά, έμμεση αναφορά γίνεται στον όρκο του Ιπποκράτη, ως
το αρχαιότερο κείμενο περί την Ιατρική και τις λειτουργίες αυτής. Μεταγενέστερα, όμως,. η
κατοχύρωσή τους χρονολογείται τον 17ο αιώνα, όταν γίνεται μνεία στο κείμενο του Habeas Corpus, το
1969 (Κρεμαλής, 2011). Σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, ακολούθησαν και άλλες αναφορές στα
δικαιώματα του ασθενή και καταβλήθηκαν συντονισμένες προσπάθειες από διάφορους φορείς και
οργανισμούς για τη σύνταξη ενός καταλόγου δικαιωμάτων του ασθενή. Ειδικότερα, τα δικαιώματα
του ασθενή έχουν λάβει θεσμική αναγνώριση μέσω πολλών κειμένων, όπως: α) η Οικουμενική
Διακήρυξη των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, το 1948 (Universal Declaration of Human
Rights), β) ο πρώτος κώδικας δικαιωμάτων του ασθενή, το 1973 (Patient Bill of Rights) στις Η.Π.Α.,
γ) η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το 1950 (European
Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms), δ) ο Ευρωπαϊκός
Κοινωνικός Χάρτης, το 1961, (European Social Charter, 1961) από το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο
οποίος κυρώθηκε από την Ελλάδα με τον νόμο 1426/1984, ε) η Σύμβαση του Συμβουλίου της
Ευρώπης για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και τη Βιοϊατρική, Οβιέδο 1997
(Convention on Human Rights and Biomedicine), η οποία κυρώθηκε από την Ελλάδα με τον νόμο
2619/1998, και τα πρόσθετα Πρωτόκολλα αυτής (1998, 2002, 2005, 2008), στ) οι τρεις Διακηρύξεις
της UNESCO αναφορικά με τη βιοηθική και τη γενετική (1997, 2003, 2005) και ζ) η Διακήρυξη για
την Προαγωγή των Δικαιωμάτων των Ασθενών από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 1994
(WHO Declaration on the Promotion of Patient’s Rights). Ωστόσο, παρά την αυξημένη θεσμική
αναγνώριση των δικαιωμάτων του ασθενή σε διάφορα διεθνή θεσμικά κείμενα, υπάρχει μια εγγενής
δυσκολία η οποία οφείλεται στην έλλειψη ενός ακριβούς ορισμού αυτών. Κατά συνέπεια, κρίνεται
επιτακτική η ανάγκη ορισμού και οριοθέτησης της έννοιας και του περιεχομένου τους, μέσω της
συνύφανσής τους με ένα σύνολο δικαιωμάτων του ασθενή κατά τη διάρκεια της θεραπείας και μετά την
171

ολοκλήρωσή (Μητροσύλη, 2009).

Σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή.
Μάλιστα, η θέσπιση των δικαιωμάτων του ασθενή αποτέλεσε την αφορμή για ουσιαστικές αλλαγές
στον χώρο της υγείας (δημόσιο ή ιδιωτικό) εκ μέρους του ελληνικού κράτους, με απώτερο στόχο τη
βελτίωση υπηρεσιών υγείας που παρέχονται στον πολίτη, που αποτελούσε κομβικό σημείο των
αιτημάτων του. Ύστερα από διάφορες παρεμβάσεις διεθνών, και όχι μόνο, οργανισμών, το ελληνικό
κράτος προχώρησε με νομοθετική πρωτοβουλία στη θέσπιση των πρώτων βασικών δικαιωμάτων του
ασθενή και, ακολούθως, στη συμπλήρωση αυτών βάσει της ισχύουσας νομολογίας. Ειδικότερα, με τις
διατάξεις του νόμου 2071/1992 (άρθρο 47), καθιερώθηκε μια σειρά δικαιωμάτων κατά τρόπο ρητό και
περιοριστικό, με αναφορά στον νοσοκομειακό ασθενή, ενώ για τις λοιπές κατηγορίες ασθενών γίνεται
έμμεση αναφορά στα δικαιώματά τους κατά τρόπο ρυθμιστικό, τόσο στον Κώδικα Ιατρικής
Δεοντολογίας (ΚΙΔ- Ν.3418/2005) όσο και σε άλλους κώδικες δεοντολογίας λοιπών κλάδων υγείας.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι τα δικαιώματα του ασθενή είναι κανονιστικού περιεχομένου,
κατοχυρωμένα στην ελληνική έννομη τάξη, αλλά, κατά το μεγαλύτερο τμήμα τους, είναι άγνωστα στο
ευρύ κοινωνικό σύνολο. Ωστόσο, η θέσπιση των δικαιωμάτων του προστατεύει τον ασθενή από κάθε
είδους καταστρατήγηση αυτών (Μητροσύλη, 2009).

11.2. Δικαιώματα του ασθενή

Με τη διάταξη του άρθρου 21, παρ. 3 του Συντάγματος, κατοχυρώνεται το δικαίωμα του
πολίτη στην υγεία. Πρόκειται για ένα δικαίωμα με διφυή χαρακτήρα, δηλαδή κοινωνικό και ατομικό,
το οποίο θέτει τη θεσμική βάση προκειμένου ο κοινός νομοθέτης να οργανώσει τις υπηρεσίες υγείας,
με απώτερο στόχο την απόλαυση του δικαιώματος αυτού από τον πολίτη (Αλεξιάδης, 1999).
Παράλληλα, το δικαίωμα αυτό διέπεται από τρία συστατικά στοιχεία: την καθολικότητα, την
υπευθυνότητα και την ισότητα, τα οποία, μαζί με τις βασικές αρχές της πληροφόρησης, της
συναίνεσης, της εμπιστευτικότητας, της ιδιωτικότητας και του σεβασμού της αξίας και της
προσωπικότητας, συνθέτουν τη βάση της θέσπισης των δικαιωμάτων του ασθενή (Παπαρηγοπούλου-
Πεχλιβανίδη, 2009). Τα δικαιώματα αυτά έχουν ως σημείο αναφοράς τον σεβασμό της αξίας και της
αξιοπρέπειας της προσωπικότητας του ατόμου, το οποίο, ως ανεξάρτητο ον, αυτοκαθορίζεται και
αυτονομείται (Παπαρηγοπούλου-Πεχλιβανίδη, 2009). Ο νόμος 2071/1992 (άρθρο 47) αποτέλεσε μια
πρώτη προσπάθεια για τη θέσπιση των δικαιωμάτων του ασθενή, η οποία, όμως, δεν εξαντλείται σε
μια στερεότυπη απαρίθμηση αυτών, αλλά συνεχίζεται όσο εξελίσσεται η επιστήμη και, κατ’ επέκταση,
η ζωή. Επιπρόσθετα, η απαρίθμηση των δικαιωμάτων ενισχύεται σημαντικά και με άλλα δικαιώματα.
τα οποία προκύπτουν από το Σύνταγμα, τη νομοθεσία, τη νομολογία, τους κώδικες δεοντολογίας των
172

διάφορων κλάδων Υγείας, τις διεθνείς συμβάσεις, τις διακηρύξεις και τους κανόνες της Ευρωπαϊκής
Ένωσης κλπ. (Μητροσύλη, 2009, Αλεξιάδου, 2012).
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι η ύπαρξη και η σύνθεση μιας λίστας δικαιωμάτων του
ασθενή συντελείται στο πλαίσιο της διαμόρφωσης των σχέσεων μεταξύ ιατρού και ασθενή, οι οποίες
αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο της λειτουργίας των δικαιωμάτων αυτών (Παπαρηγοπούλου-
Πεχλιβανίδη, 2009). Μάλιστα, τόσο ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας όσο και ο Ευρωπαϊκός
Κώδικας Δεοντολογίας του 1987 ρυθμίζουν, κατά τρόπο ρητό, την επαγγελματική συμπεριφορά του
ιατρού προς τον ασθενή και τις μεταξύ τους σχέσεις (Αναπλιώτου-Βαζαίου, 1988).
Συνεπώς, βάσει των ανωτέρω, στα δικαιώματα του ασθενή συγκαταλέγονται τα ακόλουθα:
1. Ο ασθενής έχει δικαίωμα να προσέρχεται στις υπηρεσίες υγείας και να επιλέγει ελεύθερα εκείνες
τις υπηρεσίες υγείας που, κατά την κρίση των ειδικών, είναι κατάλληλες και απαραίτητες για την
αντιμετώπιση της κατάστασης της υγείας του (άρθρο 47 παρ. 1 Ν. 2071/1992). Ειδικότερα, ο
ασθενής, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 21 παρ. 3 του Συντάγματος, έχει δικαίωμα
πρόσβασης σε άμεση και ποιοτικά ανώτερη υπηρεσία υγείας για την απόλαυση του κοινωνικού
δικαιώματος στην υγεία και την αποκατάσταση της υγείας του (Κρεμαλής, 2011, Αλεξιάδου, 2012).
2. Ο ασθενής διατηρεί το δικαίωμα της πλήρους ενημέρωσης σχετικά με την πραγματική κατάσταση
της υγείας του. Η ενημέρωση του ασθενή θα πρέπει να είναι πλήρης, κατανοητή και
εμπεριστατωμένη, προκειμένου ο ασθενής να διαμορφώνει πλήρη εικόνα των οικονομικών,
κοινωνικών και ιατρικών διαστάσεων της κατάστασής του και να λαμβάνει ο ίδιος τις κρίσιμες
αποφάσεις για τη ζωή του ή να τις συνδιαμορφώνει με άλλους (άρθρο 47 παρ. 4 και 5
Ν.2071/1992). Επιπρόσθετα, στα πλαίσια της πλήρους ενημέρωσης, ο ασθενής έχει δικαίωμα
πρόσβασης σε ιατρικά αρχεία σχετικά με τη θεραπεία του, με σκοπό την απόκτηση γνώσης που
αφορά τη θεραπεία του και την πραγματική κατάσταση της υγείας του (άρθρο 10 Ν. 2619/1998,
παρ. 4.4, Διακήρυξη WHO). Η ενημέρωση δύναται να γίνεται είτε στον ίδιο τον ασθενή είτε στον
νόμιμο εκπρόσωπό του, ενώ θα πρέπει να περιγράφει με σαφή και κατανοητό τρόπο την ακριβή
κατάσταση της υγείας του, καθώς και τυχόν επεμβάσεις και λοιπές πράξεις. Ωστόσο, πληροφορίες
δύναται να αποκρυφτούν από τον ασθενή κατ’ εξαίρεση, όταν υπάρχει σοβαρός λόγος να
πιστεύεται ότι οι πληροφορίες αυτές, χωρίς να υπάρχει καμία προσδοκία για προφανή οφέλη, θα
προξενήσουν σε αυτόν σοβαρή βλάβη. Επιπρόσθετα, ο ιατρός υποχρεούται να σέβεται την
επιθυμία του ασθενή για μη ενημέρωση του ίδιου αλλά και τρίτων προσώπων. Επίσης, μέσα στο
πλαίσιο της ενημέρωσης του ασθενή εντάσσεται και η υποχρέωση πληροφόρησής του αναφορικά
με την ταυτότητα και την επαγγελματική ιδιότητα των ατόμων που παρέχουν υπηρεσίες υγείας
(Αλεξιάδης, 1996).
3. Ο ασθενής διατηρεί το δικαίωμα συγκατάθεσης και συμμετοχής στη διενέργεια πράξεων στον ίδιο,
173

για ερευνητικούς ή εκπαιδευτικούς σκοπούς (Ν.3418/2005- Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας,

Αλεξιάδης, 2004). Στην περίπτωση αυτή, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη συναίνεση του ασθενή πριν
από κάθε πράξη, η οποία θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα πλήρους και εκ των προτέρων
ενημέρωσης για τους κινδύνους και τις επιπλοκές που ενδέχεται να προκύψουν ή να προκληθούν
από την εφαρμογή πειραματικών ιατρικών μεθόδων (άρθρο 47 παρ. 4 και 5 Ν.2071/1992, άρθρα
11, 12 και 22 Ν.3418/2005, Αλεξιάδου, 2012). Η πληροφόρηση θα πρέπει να είναι εκτενής και η
συναίνεση του ασθενή θα πρέπει να είναι ρητή, ενώ δύναται να ανακληθεί οποτεδήποτε από αυτόν.
Ειδικότερα, οι κίνδυνοι για το υποκείμενο έρευνας-ασθενή δεν θα πρέπει να είναι δυσανάλογοι
προς τα οφέλη που ενδέχεται να προκύψουν για τον ίδιο ή για άλλους ανθρώπους (άρθρο 16(ii)
Ν.2619/1998).
4. Κάθε ασθενής έχει το δικαίωμα να λαμβάνει τη φροντίδα που είναι κατάλληλη για τις ανάγκες της
υγείας του, συμπεριλαμβανομένων της προληπτικής ιατρικής και άλλων δραστηριοτήτων που
στοχεύουν στην προαγωγή της υγείας και στον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η φροντίδα
που παρέχεται στον ασθενή μέσω των υπηρεσιών υγείας περιλαμβάνει κάθε είδους αναγκαία γι’
αυτόν υπηρεσία υγείας, όπως ιατρική, νοσηλευτική, παραϊατρική, με ανάλογη καλή μεταχείριση
από όλες τις άλλες γενικές υπηρεσίες, διοικητικές και τεχνικές (άρθρο 47 Ν.2071/1992). Οι
ασθενείς έχουν το συλλογικό δικαίωμα να μετέχουν με εκπρόσωπο τους σε κάθε επίπεδο του
συστήματος για τη φροντίδα της υγείας τους, για θέματα που αναφέρονται στον σχεδιασμό και την
αξιολόγηση των υπηρεσιών. Ο ασθενής έχει δικαίωμα επιλογής και αλλαγής ιατρού, όπως επίσης
και αξιοπρεπούς αντιμετώπισης αναφορικά με τη διάγνωση, τη θεραπεία και τη φροντίδα του
(άρθρο 7 παρ. 2 Συντ., άρθρο 47 παρ. 3 Ν.2071/1992, άρθρο 28 παρ. 3 και 4 Ν.3418/2005).
5. Ο ασθενής έχει δικαίωμα στην προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του, στον βαθμό
που αυτό είναι δυνατό (άρθρο 9Α Συντ., άρθρο 47 παρ. 6 Ν.2071/1992, άρθρα 5, 13 και 14
Ν.3418/2005). Κάθε πληροφορία που αναφέρεται στην κατάσταση της υγείας του αλλά και κάθε
άλλη πληροφορία προσωπικής φύσης θεωρούνταιι εμπιστευτικές, ακόμη και μετά τον θάνατό του.
Εμπιστευτική πληροφορία δύναται να αποκαλυφθεί μόνο αν ο ασθενής παραχωρήσει ρητά τη
συναίνεσή του ή αν ο Νόμος παρέχει σαφώς το δικαίωμα αυτό. Όλα τα στοιχεία αναγνώρισης του
ασθενή πρέπει να προστατεύονται, όπως επίσης ανθρώπινες ουσίες από τις οποίες δύναται να
προκύψουν στοιχεία αναγνώρισής του. Επιπλέον, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο ασθενής έχει
δικαίωμα πρόσβασης στα ιατρικά αρχεία του και σε οποιοδήποτε άλλο αρχείο στο οποίο
περιέχονται στοιχεία περί τη διάγνωση, τη θεραπεία και τη φροντίδα του. Ειδικότερα, ο ιατρός
οφείλει να τηρεί τον απόρρητο χαρακτήρα των στοιχείων που του εμπιστεύθηκε ο ασθενής ή
στοιχείων που περιήλθαν σε γνώση αυτού. Παράλληλα, η τήρηση του ιατρικού απόρρητου δεν
επιτρέπει στον ιατρό να χορηγεί σε οποιονδήποτε τρίτο στοιχεία που αφορούν τον ασθενή του,
174

πλην του ίδιου ή των νόμιμων προς τούτο εξουσιοδοτημένων προσώπων. Όμως, αξίζει να
σημειωθεί ότι το ιατρικό απόρρητο κάμπτεται σε ειδικές περιπτώσεις, όπως: εκπλήρωση
καθήκοντος, αναγγελία θανάτου, γεννήσεως, δήλωσης μολυσματικής νόσου, καθώς και για την
προστασία του δημόσιου ή άλλου δικαιολογημένου συμφέροντος, όπως: η προστασία της υγείας
ηλικιωμένων και ανίκανων ατόμων, παιδιών, αναπήρων κλπ., η πρόληψη δημόσιου κινδύνου
(Κοτσιάνου, 1977, Επιβατιανού, 1988, Κάτσα, 1940, Αλεξιάδη, 1996, Κουτσελίνη,
Μιχαλοδημητράκης, 1984, Χορταρέα, 1975, Αλεξιάδου, 2012). Δεν είναι δυνατή η διείσδυση στην
προσωπική και οικογενειακή ζωή του ασθενή, εκτός εάν αυτό, σε συνδυασμό με τη συναίνεση του
ασθενή, μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση, θεραπεία και φροντίδα αυτού. Ιατρικές επεμβάσεις
μπορούν να γίνουν μόνον όταν επιδεικνύεται κατάλληλος σεβασμός στην ιδιωτικότητα του ατόμου.
Αυτό σημαίνει ότι στις ιατρικές επεμβάσεις παρίστανται αποκλειστικά εκείνα τα άτομα τα οποία
είναι αρμόδια για την αποκατάσταση της υγείας του, εκτός αν ο ασθενής συναινεί ή απαιτεί κάτι
άλλο (Ν.2071/1992).
6. Ο ασθενής έχει δικαίωμα να τυγχάνει ανάλογου σεβασμού και αναγνώρισης σε ό,τι αφορά τις
θρησκευτικές και ιδεολογικές πεποιθήσεις του, δεδομένου ότι αυτά τα δύο στοιχεία είναι
συστατικά της προσωπικότητάς του (Μητροσύλη, 2009, Αλεξιάδης, 2004, άρθρο 13§1 Συντ.,
άρθρο 47§7 Ν.2071/1992, άρθρο 8§4 & άρθρο 28§6 Ν.3418/2005). Εξάλλου, η σχέση ιατρού και
ασθενή στηρίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη, στον σεβασμό της αξιοπρέπειας του ασθενή,
συμπεριλαμβανομένων των απόψεων του, θρησκευτικών, φιλοσοφικών και πολιτικών. Συνεπώς,
κρίνεται απόλυτα αναγκαίος ο αποκλεισμός της καταστρατήγησης της σχέσης εμπιστοσύνης
μεταξύ ιατρού και ασθενή (Εισηγητική έκθεση ΚΙΔ). Πάντως, αυτό το δικαίωμα του ασθενή
κάμπτεται στις περιπτώσεις που η ζωή του τίθεται σε κίνδυνο (π.χ. σε περίπτωση μετάγγισης
αίματος μαρτύρων του Ιεχωβά) (Αλεξιάδης, 1996, Κότσιανου, 1977, Μητροσύλη, 2009).
7. Ο ασθενής έχει δικαίωμα υποβολής αναφοράς διαμαρτυρίας ή ένστασης στις αρμόδιες αρχές και,
ακολούθως, πλήρους ενημέρωσης για τα αποτελέσματα των ενεργειών του. Το δικαίωμα αυτό τελεί
σε συνάρτηση της διάταξης του άρθρου 10 του Συντάγματος, βάσει του οποίου ο πολίτης έχει το
δικαίωμα του αναφέρεσθαι στις αρχές (άρθρο 47 Ν.2071/1992, άρθρο 10 Συντ.).
8. Ο ασθενής διατηρεί το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής ιατρού ή θεραπευτηρίου δημόσιου ή ιδιωτικού
τομέα, με τη χρήση ατομικού βιβλιαρίου υγείας. Η απόλαυση του δικαιώματος αυτού από τον
ασθενή είναι καθολική, χωρίς διακρίσεις και βάσει τόσο της ασφαλιστικής κάλυψής του όσο και
της οικονομικής δυνατότητάς του (Αλεξιάδης, 2004). Όσον αφορά μεν τον δημόσιο τομέα, η
κάλυψη του δικαιώματος αυτού ενδέχεται να είναι πλημμελής, λόγω έλλειψης κάποιας ιατρικής
ειδικότητας ή κατάλληλου εξοπλισμού ή ειδικού θεραπευτήριου. Όσον αφορά δε τον ιδιωτικό
τομέα, ο ασθενής έχει το δικαίωμα, μέσα από την ασφαλιστική κάλυψή του ή ιδιωτικώς, να
175

επιλέξει ελεύθερα τον ιατρό ή το θεραπευτήριο, χωρίς κάποιο εμπόδιο ή κώλυμα που να αποτρέπει
τον ασθενή από την λήψη υπηρεσιών υγείας (Κρεμαλής, 2011, Ν.2071/1992, άρθρο 1§2 και άρθρο
20, άρθρο 5§1 Συντ.).
9. Ο ιατρός, πριν από κάθε ιατρική πράξη, οφείλει να ζητά τη συναίνεση του ασθενή, σύμφωνα με τον
ΚΙΔ, άρθρο 11 (Ν.3418/2005) και τη σύμβαση του Οβιέδο (Ν.2619/1998, άρθρο 5), αφού
προηγηθεί η ενημέρωση του ασθενή για όλα τα δεδομένα και τους κινδύνους που ενδεχομένως να
προκύψουν από την θεραπεία ή την επέμβαση. Εδώ, αξίζει να σημειωθεί ότι η δοθείσα από τον
ασθενή συναίνεση υπόκειται οποτεδήποτε σε ανάκληση. Επιπλέον, η συναίνεση του ασθενή είναι
έγκυρη μόνο όταν καλύπτονται οι προϋποθέσεις πλήρους και απόλυτα κατανοητής πληροφόρησής
του, ώστε να είναι ικανός για τη συναίνεση και η συναίνεση να μην αποτελεί προϊόν πλάνης,
απάτης ή απειλής και να μην συγκρούεται με τα χρηστά ήθη. Σε περίπτωση, όμως, που ο ασθενής
δεν είναι ικανός να συναινέσει, τότε ο νόμιμος αντιπρόσωπός του διαθέτει αυτό το δικαίωμα. Κατ’
εξαίρεση, η συναίνεση του ασθενή δεν απαιτείται (α) όταν η κατάσταση αυτού χαρακτηρίζεται ως
κατεπείγουσα, οπότε ο ασθενής δεν είναι σε θέση να χορηγήσει την απαραίτητη προς τούτο
συναίνεση, (β) όταν ο ασθενής είναι ανήλικος, οπότε στην περίπτωση αυτή το δικαίωμα παροχής
συναίνεσης ασκείται από τους γονείς ή άλλους συγγενείς του ανήλικου, οι οποίοι, όμως, ενδέχεται
για δικούς τους λόγους (θρησκευτικούς, ιδεολογικούς κλπ.) να αρνηθούν να παράσχουν την
απαιτούμενη συναίνεση. Στην περίπτωση αυτή, επειδή ο κίνδυνος για τη ζωή του ασθενή ή για την
πρόκληση βλάβης στην υγεία του είναι υπαρκτός και άμεσος, ο ιατρός είναι υποχρεωμένος να
προβεί σε άμεσες ενέργειες για την αντιμετώπιση της κατάστασης, δηλαδή ζητά την άμεση
παρέμβαση της αρμόδιας εισαγγελικής αρχής για τη λύση του προβλήματος (Κρεμαλής, 2011,
Ψαρούλης, Βούλτσιος, 2010, Βουγιούκας, 1993). Τέλος, να σημειωθεί ότι, σε περίπτωση κατά την
οποία ο ιατρός ενεργήσει πάνω στον ασθενή ιατρικές πράξεις χωρίς να έχει τη συναίνεση του ίδιου
ή των συγγενών του, υποπίπτει σε πταίσμα και, εφόσον ο ασθενής υποστεί ζημία, ο ιατρός
υποχρεούται σε αποκατάσταση αυτής, ακόμη και εάν είχε ενεργήσει σύμφωνα με τους
παραδεδεγμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης (Αλεξιάδης, 1996, Κουτσελίνη,
Μιχαλοδημητράκης, 1984, Βουγιούκα, 1993, Κότσιανου, 1977, Κατσαντώνη, 1956, Ψαρούδα-
Μπενάκη, 1974).
Όσον αφορά τον τύπο της συναίνεσης, αυτός αποτελεί ένα από τα βασικά στοιχεία αυτής,
δεδομένου ότι κατοχυρώνει αμφότερες πλευρές, τόσο του ιατρού όσο και του ασθενή. Γι’ αυτό θα
πρέπει να είναι γραπτή, ώστε να διασφαλίζονται όλοι οι εμπλεκόμενοι και να διευκολύνονται οι
διαδικασίες ενώπιον του δικαστηρίου, οσάκις τούτο απαιτηθεί. Η γραπτή συναίνεση παραχωρείται
από τον ασθενή κυρίως σε περιπτώσεις σοβαρών χειρουργικών επεμβάσεων, καθώς επίσης και για
κρίσιμες διαγνωστικές μεθόδους. Αντίθετα, η προφορική συναίνεση δεν διασφαλίζει τον ιατρό σε
176

περιπτώσεις σοβαρών ιατρικών πράξεων, ακόμη και όταν παραχωρείται από τον ασθενή παρουσία
μαρτύρων οι οποίοι είναι συγγενείς του. Ο προφορικός τύπος θεωρείται επαρκής για τον ιατρό
μόνο σε περιπτώσεις μη σοβαρών εξετάσεων ή άλλων θεραπευτικών μεθόδων. Οι περιπτώσεις της
γραπτής και προφορικής συναίνεσης αποτελούν τη λεγόμενη δηλούμενη συναίνεση. Εκτός, όμως,
αυτής έχουμε και την αυτονόητη συναίνεση, η οποία συνάγεται από τη συμπεριφορά του ασθενή
και είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη, κυρίως σε ιατρικές εξετάσεις απλές και ανώδυνες
(Αλεξιάδης, 1996, Πολίτη, 1990, Επιβατιανού, 1988, Αναπλιώτου-Βαζαίου, 1993). Τέλος, ορισμένα
δίκαια, όπως το αγγλικό και το αμερικάνικο, για την απαλλαγή του ιατρού από την ευθύνη του,
απαιτούν συνήθως όχι απλώς την ύπαρξη συναίνεσης αλλά συναίνεση μετά από ενημέρωση του
ασθενή (informed consent) εκ μέρους του ιατρού για τους ενδεχομένους κινδύνους-επιπλοκές της
σκοπούμενης χειρουργικής επέμβασης ή άλλης θεραπείας (Αλεξιάδης, 1996, Ζέπου, 1973).

11.3 Ειδικά όργανα ελέγχου της προστασίας των δικαιωμάτων του ασθενή

Για τη διασφάλιση και τον έλεγχο των δικαιωμάτων του ασθενή, το ελληνικό κράτος
προχώρησε στη θέσπιση ενός πλαισίου ελέγχου μέσω της συγκρότησης των ακόλουθων υπηρεσιών –
ειδικών οργάνων ελέγχου (Αλεξιάδης, 2000, Αλεξιάδου, 2007 & 2012, Μητροσύλη, 2009).
Συγκεκριμένα:
α. Βάσει του άρθρου 1 του νόμου 2519/1997, συγκροτείται στο υπουργείο Υγείας ειδική υπηρεσία με
την επωνυμία «Αυτοτελής υπηρεσία προστασίας δικαιωμάτων των ασθενών». Έργο της υπηρεσίας
είναι η παρακολούθηση και ο έλεγχος της προστασίας των δικαιωμάτων των ασθενών, η εξέταση
παραπόνων και καταγγελιών που αφορούν τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας στους ασθενείς και,
ακολούθως, η ενημέρωση του Γενικού Γραμματέα του ίδιου υπουργείου σχετικά με τα θέματα
αυτά.
β. Παράλληλα, το 1997 συστάθηκε επιτροπή ελέγχου προστασίας των δικαιωμάτων του ασθενή. Η
επιτροπή αποτελείται από εκπροσώπους ιατρικών και διάφορων άλλων φορέων, επαγγελματικών,
επιστημονικών, αθλητικών, κοινωνικών και συνδικαλιστικών. Έργο της επιτροπής είναι η
εξακρίβωση συγκεκριμένης ενυπόγραφης καταγγελίας ή και η αυτόβουλη παρακολούθηση της
τήρησης των κανόνων για την προστασία των δικαιωμάτων του ασθενή. Η επιτροπή υποβάλλει το
πόρισμά της στον γενικό γραμματέα του υπουργείου Υγείας για τις περαιτέρω νόμιμες ενέργειες
(άρθρο 1 Ν.2519/1997). Σε περίπτωση ένδειξης τέλεσης ποινικού αδικήματος, το πόρισμα
διαβιβάζεται στην αρμόδια εισαγγελική αρχή (άρθρο 1(β) Ν.2519/1997).
γ. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 2 του νόμου 2716/1999, συγκροτείται γραφείο επικοινωνίας
για την προάσπιση και τον έλεγχο των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές.
177

δ. Συγκροτείται ειδική επιτροπή ελέγχου της προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές
διαταραχές. Έργο της επιτροπής είναι η εποπτεία και ο έλεγχος της προστασίας των δικαιωμάτων
των συγκεκριμένων ατόμων, όπως το δικαίωμα για αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης στις Μονάδες
Ψυχικής Υγείας, το δικαίωμα για εξειδικευμένη ατομική θεραπεία, το δικαίωμα του ασθενή να
αμφισβητεί στο δικαστήριο την ακούσια νοσηλεία, να συνομιλεί κατ’ ιδίαν με τον δικηγόρο, να
έχει πρόσβαση στα δεδομένα των αρχείων που τον αφορούν, να προστατεύει την περιουσία του, το
δικαίωμα στην κοινωνική επανένταξη κλπ. (άρθρο 2 παρ.2 Ν.2716/1999).
ε. Σε κάθε νοσοκομείο του ΕΣΥ συγκροτείται και λειτουργεί γραφείο επικοινωνίας με τον πολίτη, το
οποίο τελεί υπό την άμεση εποπτεία και ευθύνη του διευθυντή του νοσοκομείου, καθώς και
τριμελής επιτροπή διασφάλισης και σεβασμού των δικαιωμάτων των πολιτών που προσέρχονται
στα νοσοκομεία για τη λήψη υπηρεσιών υγείας (άρθρα 1-2 Ν.2519/1997).
στ. Το 2004 θεσπίστηκε ο Συνήγορος Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μια ανεξάρτητη αρχή στην
οποία δύναται να απευθύνεται ο ασθενής, σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων του
(Ν.3293/2004). Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Νόμο, η αρχή έχει αρμοδιότητα να εξετάζει τα
παράπονα ασθενών, που ανακύπτουν από πράξεις φορέων υγείας, με απώτερο στόχο την
αποκατάσταση και την προστασία των δικαιωμάτων του ασθενή και τη βελτίωση των παρεχόμενων
υπηρεσιών υγείας.

11.4 Τελικές παρατηρήσεις

Στόχος του κεφαλαίου αυτού ήταν η καταγραφή των πιο σημαντικών δικαιωμάτων του ασθενή
που διέπουν την σχέση ιατρού-ασθενή και αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στη διαμόρφωσή της. Η
προσέγγιση της σχέσης ιατρού-ασθενή από την πλευρά των δικαιωμάτων του ασθενή συντέλεσε στον
επανακαθορισμό της θέσης της Ελληνικής Πολιτείας απέναντι στους φορείς υγείας και, ειδικότερα,
στη σχέση του με τον ιατρό. Τα δικαιώματα του ασθενή συνέβαλαν στην ενίσχυση της θέσης του,
θέτοντάς τον περισσότερο στο επίκεντρο των αποφάσεων που τον αφορούν, παρά αποδίδοντάς του
ρόλο παθητικό απέναντι στις εντολές του ιατρού. Με άλλα λόγια, η αναγνώριση των δικαιωμάτων του
ασθενή, που αποτελεί σύγχρονη προέκταση του σεβασμού της αξιοπρέπειας και της ακεραιότητας του
ατόμου, σε συνδυασμό με τον σεβασμό του απορρήτου και της συναίνεσης, συμβάλλει στη
διασφάλιση της αντιμετώπισης των ασθενών ως ατόμων και όχι απλώς ως ενός μέσου έρευνας για
ιατρικούς σκοπούς και αντικειμένου καταστρατήγησης. Προς την κατεύθυνση αυτή, το ελληνικό
κράτος προχώρησε και στη θέσπιση ενός πλαισίου προστασίας και ελέγχου των δικαιωμάτων του
ασθενή, μέσω της συγκρότησης ειδικών οργάνων ελέγχου, που αποτελούν λειτουργικά
προαπαιτούμενα μιας σύγχρονης κοινωνίας. Ταυτόχρονα, αξίζει να τονιστεί ότι στοιχείο-κλειδί για τη
178

διασφάλιση των δικαιωμάτων του ασθενή αποτελεί η ενεργή συμμετοχή των ίδιων των ασθενών και
αντιπροσωπευτικών τους οργανώσεων στον σχεδιασμό και την αξιολόγηση των μέτρων προώθησης
και ελέγχου των δικαιωμάτων τους, ώστε τα μέτρα που θα υιοθετηθούν να έχουν ουσιαστική θετική
επιρροή στη σχέση ιατρού-ασθενή.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Αλεξιάδης, Α. Δ., (1996). Εισαγωγή στο Ιατρικό Δίκαιο, Θεσσαλονίκη, Μ. Δημοπούλου.

Αλεξιάδης, Α. Δ., (1999). Εισαγωγή στο Δίκαιο της Υγείας, Θεσσαλονίκη, Μ. Δημοπούλου.
Αλεξιάδης, Α. Δ., (2000). Δίκαιο της Υγείας. Δεοντολογία της Υγείας, Θεσσαλονίκη, Μ.
Δημοπούλου.
Αλεξιάδης, Α. Δ., (2004). Ο Περιορισμός της Ελευθερίας του Ασθενή, Θεσσαλονίκη, Μ.
Δημοπούλου.
Αλεξιάδου, Ε. Α., (2007, Οκτώβριος - Δεκέμβριος). Το Νομικό Πλαίσιο της Προστασίας των
Δικαιωμάτων του Νοσοκομειακού Ασθενή, ΕΔΔΔΔ, 51, ( 4).
Αλεξιάδου, Ε. Α., (2012). Γενικές Αρχές της Δεοντολογίας της Υγείας, Θεσσαλονίκη, University
Studio Press.
Αναπλιώτου-Βαζαίου, Ειρ., (1988). Καθημερινά Ιατρικά Προβλήματα, Αθήνα, Ειρ. Αναπλιώτου
Βαζαίου.
Αναπλιώτου- Βαζαίου, Ειρ., (1993). Γενικές Αρχές Ιατρικού Δικαίου, Αθήνα, Ειρ. Αναπλιώτου
Βαζαίου.
Βουγιούκας, Α.Ε., (1993). Η Επαγγελματική Ευθύνη του Ιατρού, Θεσσαλονίκη, Art of Text.
Εισηγητική Έκθεση Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας – Ν.3418/2005.
Επιβατιανού, Π., (1988). Ιατρικό Δίκαιο, Δεοντολογία και Προβληματική, Θεσσαλονίκη,
University Studio Press.
Ζέπου, Π., (1973). «Η Ευθύνη του Ιατρού», Νο.Β.
Κάτσα, Γ., (1940). Στοιχεία Ιατρικής Δεοντολογίας, Αθήνα
Κατσαντώνη, Α., (1956). Διατριβή, Η συναίνεση του παθόντος εν τω Ποινικώ Δικαίω, Αθήνα
Κότσιανου, Σ. (1977). Ιατρική Ευθύνη.
Κουτσελίνη, Α. & Μ. Μιχαλοδημητράκης, Μ., (1984). Ιατρική Ευθύνη. Γενικά και ειδικά θέματα
ιατρικής αμέλειας και ιατρικής ευθύνης, Αθήνα, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
Κρεμαλής, Κ., (2011). Δίκαιο της Υγείας. Γενικές Αρχές των Κοινωνικών Υπηρεσιών Υγείας,
Αθήνα, Νομική Βιβλιοθήκη.
179

Μητροσύλη, Μ. (2009). Δίκαιο της Υγείας, Αθήνα, Παπαζήση.

Ν.2071/1992, ΦΕΚ τ.Α΄ 123/15-07-1992
Ν.2519/1997, ΦΕΚ τ.Α΄ 165/21-08-1997
Ν.2619/1998, ΦΕΚ τ.Α΄ 132/19-06-1998
Ν.2716/1999, ΦΕΚ τ.Α΄ 96/17-05-1999
Ν.3293/2004, ΦΕΚ τ.Α΄ 231/26-11-2004
Ν.3418/2005, ΦΕΚ τ.Α΄ 287/28-11-2005
Παπαρηγοπούλου-Πεχλιβανίδη, Π., (2009). Το Δημόσιο Δίκαιο της Υγείας, Αθήνα, Νομική
Βιβλιοθήκη.
Πολίτης, Χ., (1990). «Διαφώτιση και συναίνεση του ασθενούς», Ιατρικό βήμα.
Χορταρέα, Κ., (1975). Αι ευθύναι των ιατρών και ιατρική νομοθεσία. Αθήνα,
Ψαρούδα-Μπενάκη, Α., (1974). «Το ιατρικό καθήκον διαφωτίσεως του ασθενή ως προϋπόθεση
της συναινέσεως του», Ποιν. Χρονικά ΚΔ΄.
Ψαρούλης, Δ. & Βούλτσος, Π., (2010). Ιατρικό Δίκαιο. Στοιχεία Βιοηθικής, Θεσσαλονίκη,
University Studio Press.
Additional Protocol to the Convention on Human Rights and Biomedicine on the Prohibition of
Cloning Human Beings, CETS 168, Paris 1998.
Additional Protocol to the Convention on Human Rights and Biomedicine on Transplantation of
Organs and Tissues of Human Origin, CETS 186, Strasbourg 2002.
Additional Protocol to the Convention on Human Rights and Biomedicine concerning
Biomedical Research, CETS 195, Strasbourg 2005.
Additional Protocol to the Convention on Human Rights and Biomedicine concerning Genetic
Testing for Health Purposes, CETS 203, Strasbourg 2008.
Convention for the Protection of Human Rights and Dignity of the Human Being with regard to
the Application of Biology and Medicine, CETS 164, Oviedo 1997.
European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms 4
November 1950, 213 UNTS 221.
European Social Charter 18 October 1961, 529 UNTS 89, E.T.S. 35.
International Declaration on Human Genetic Data, Paris 2003.
Universal Declaration on the Human Genome and Human Rights, Paris 1997.
Universal Declaration on Bioethics and Human Rights, Paris 2005.
Universal Declaration of Human Rights 10 December 1948, UN Doc. A/810.
WHO (1994). A Declaration of the Promotion of Rights of Patients in Europe, Copenhagen.
180
 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
3 συμπτώματα συναγερμού δυσπεψίας

5 εργαστηριακά (εκτός λιπιδαιμικού προφίλ) που θα κάνετε σε ασθενή που

πρόκειται να ξεκινήσει αγωγή με στατίνες

Ασθενής με χρόνια πνευμονικά προβλήματα προσέρχεται με πυώδη πτύελα

επί οξείας βρογχίτιδας. Τι θα δώσεις (2 σωστά)
α) Αmoxil 1 gr x 3 ή Zithromax 500 mg/24ωρο
β) Doxycycline 100 mg x 2 ή Klaricid 500 mg x 2
γ) Aποχρεμπτικά
δ) Σαλβουταμόλη

4 περιπτώσεις που παραπέμπεις ασθενή με έγκαυμα

Θεραπεία 1ης γραμμής στη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή (ήθελε 2)

4 συστάσεις σε ασθενή με ηπατίτιδα Β

4 αίτια ΧΝΑ

Δείκτες οστικού σχηματισμού και οστικής απορρόφησης

Τι χορηγούμε σε υποψία μηνιγγίτιδας στο ιατρείο όταν αργεί το ασθενοφόρο

(ήθελε 2)

Συστροφή όρχι
α) ο πόνος κορυφώνεται σε 6-12 ώρες
β) δεν κάνει ερυθρότητα δέρματος
γ) πρέπει να γίνει χειρουργείο σε 6 ώρες
δ) α+γ

Στατιστική: σενάριο με κάποια νόσο που μελετάται σε πληθυσμό καπνιστών

και μη καπνιστών και ζητάει σχετικό κίνδυνο. Φτιάχνουμε το πινακάκι και
χρησιμοποιούμε τον τύπο RR= α/(α+β)/γ/(γ+δ)= 2

Στατιστική: χρήση του ΝΝΤ= 100/διαφορά κινδύνου% = 12,5

ΠΕΡΔΙΚΑΚΗ
Σε ποια ηλικία γίνεται η πρώτη δόση του εμβολίου της ανεμευλογιάς:
α) μετά τους 2 μήνες
β) μετά τους 4 μήνες
γ) μετά τους 6 μήνες
δ) μετά τους 24 μήνες
ε) μετά τα 6 χρόνια

Ειδική δίαιτα για μείωση χοληστερόλης σε παιδιά με υπερχοληστερολαιμία

μπορεί να χορηγηθεί:
α) από τη γέννηση
β) σε παιδιά άνω των 2 ετών
γ) σε παιδιά άνω των 10 ετών
δ) μετά την εφηβεία
ε) σε ηλικία μεγαλύτερη των 5 ετών

Σε κατώτερο ΟΕΜ με βραδυκαρδία και υπόταση τι δίνουμε:

α) μορφίνη
β) πεθιδίνη
γ) και τα 2
δ) τίποτα από τα 2

Η βρουκέλλωση χαρακτηρίζεται από όλα εκτός:

α) πυρετό
β) αρθραλγίες
γ) εύκολη κόπωση
δ) πυώδη ρινίτιδα
ε) νυχτερινή δύσοσμη εφίδρωση

Ο υποθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από όλα τα κατωτέρω, εκτός από ένα:

α) γενικευμένα οιδήματα
β) βράγχος φωνής
γ) σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
δ) αύξηση CPK
ε) υπερχοληστερολαιμία

Ποια ηλεκτρολυτική διαταραχή παρατηρείται κατά την αρχική περίοδο των

εγκαυμάτων:
α) υπονατριαιμία
β) υπασβεστιαιμία
γ) υπογλυκαιμία
δ) υπερκαλιαιμία
ε) τίποτα από τα παραπάνω

Πού αυξάνεται η έμμεση χολευθρίνη:

-φυσιολογικός ίκτερος νεογνού

Ποιο αντιβιοτικό μπορεί να χορηγηθεί σε μηνιγγίτιδα

Πού έχουμε χαμηλή TSH

-υπερέκκριση θυρεοειδικών ορμονών

Άνδρας 35 ετών με κόπωση, ξηρό δέρμα, αύξηση σωματικού βάρους έχει FT4
φυσιολογική, αυξημένη TSH, αυξημένα αντιTPG, φυσιολογικά αντιTPO
-θυρεοειδίτιδα DeQuervain, Graves, Hashimnoto, ….
Τα παρακάτω δεν θυμάμαι αν είναι του Παπανικολάου ή της Περδικάκη

Γυναίκα 25 ετών με κολπική αιμόρροια. Ποιο το συχνότερο αίτιο;

Λοίμωξη, τραυματισμός, εγκυμοσύνη, ξένο σώμα

Παιδί μικρής ηλικίας με απόφραξη ρώθωνα ετερόπλευρα και ρινόρροια χωρίς

σημεία φλεγμονής
-ξένο σώμα

Βρέφος ημερών με πυρετό

-εισαγωγή στο νοσοκομείο

Αυξημένη αλκαλική φωσφατάση

Κακώσεις κεφαλής τι ισχύει:

α) παραπέμπουμε υγιείς με GS=14/15
β) ασθενείς υπό αντιπηκτική αγωγή κινδυνεύουν από υποσκληρίδιο αιμάτωμα
γ) .....
δ) όλα τα παραπάνω

Ο παράδοξος σφυγμός παρατηρείται σε

α) καρδιακό επιπωματισμό
β) πνευμονία
γ) βαριά κρίση άσθματος
δ) α+β
ε) όλα τα παραπάνω

Άνδρας 50 ετών χωρίς γνωστό ιστορικό εμβολιασμού. Τι εμβόλιο θα κάνουμε;

α) Τdap
β) πνευμονιοκόκκου
γ) ηπατίτιδας Α
δ) ......

Άνδρας 60 ετών με ΧΑΠ τι εμβόλια θα κάνουμε (2 σωστά)

α) γρίππης
β) πνευμονιοκόκκου με πρώτο το pneumo13
γ) πνευμονιοκόκκου με πρώτο το pneumo23
δ) .....

ΛΙΟΝΗΣ
2 ερωτήσεις με το CHADSVASc score:

Έδινε περιπτώσεις και ρωτούσε ποιοι από τους παρακάτω θα λάβουν

αντιπηκτική θεραπεία
-όλοι άνω των 75

Έδινε 3 παράγοντες και ρωτούσε ποιος από αυτούς βαθμολογείται με 2

βαθμούς
-κανένας

Ασιάτισσα 19 ετών που ζει 1 χρόνο στην Ελλάδα και αθλείται ερασιτεχνικά τα
τελευταία 3 χρόνια έρχεται στο ιατρείο για πιστοποιητικό άθλησης.

-Τι δεν θα ρωτήσεις από το ιστορικό;

-Τι εξέταση θα ζητήσεις;

ΗΚΓ

-Σε περίπτωση που επιλέξεις το ΗΚΓ πότε θα παραπέμψεις;

α) QT>400ms
β) ατελές RBBB
γ) αρνητικό Τ σε μια από V2-V6
δ) .....

Σε ασθενή πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου ποιος είναι ο στόχος LDL

Find risk έδινε 3 σκορ και ήθελε αυτό που αντιστοιχεί σε κίνδυνο 1:3

Screening σε Ca μαστού (ήθελε το λάθος). Μαστογραφία γίνεται

-45-60(;) ετησίως
- άνω των 55 ανά 2 έτη
-σταματά μετά τα 75

Στην υπέρταση κύησης:

α) ....
β) οι β-αναστολείς είναι ασφαλείς και δεν έχουν παρενέργειες
γ) ....
δ) τίποτα από τα παραπάνω (σωστό)

Αντιψυχωσικά που προκαλούν μεταβολές στο μεταβολισμό της γλυκόζης

Ερωτήσεις για αντιθρομβωτική θεραπεία και σύνδρομο Frailty

ΠΡΟΦΟΡΙΚΑ

Μπήκαμε σε ομάδες των 7. Κάθε ομάδα είχε 2 ερωτήσεις τις οποίες

απαντούσαν όλοι. Θέματα που ρωτήθηκαν:

Διαχείρηση τροχαίου

ΗΚΓ με LBBB

Εμβόλια ενηλίκων: ποια εμβόλια συστήνουμε, αν και πότε κάνουμε Tdap,

επιχειρήματα έναντι του αντιεμβολιαστικού κινήματος

Τεχνική πραγματοποίησης Mantoux

Πρώτη αντιμετώπιση ασθενή σε αμόκ

 40 Παιδ
Σε ποια ηλικία γίνεται η πρώτη δόση του εμβολίου της ιλαράς:
Α 2 μηνών
Β 4 μηνών
Γ 6 μηνών
Δ 15 μηνών
Ε 24 μηνών

65 Παιδ
Ειδική δίαιτα για μείωση χοληστερόλης σε παιδιά με υπερχοληστερολαιμία μπορεί να χορηγηθεί:
Α Από τη γέννηση
Β Σε παιδιά άνω των 2 ετών
Γ Σε παιδιά άνω των 10 ετών
Δ Μετά την εφηβεία
Ε Σε ηλικία μεγαλύτερη των 5 ετών

17 Παιδ
Φυσιολογικά τα παιδιά πριν την ηλικία των 4 ετών στη γενική αίματος έχουν:
Α Επικράτηση των λεμφοκυττάρων
Β Επικράτηση των ουδετερόφιλων
Γ Την ίδια αναλογία λεμφοκυττάρων-ουδετεροφίλων
Δ Επικράτηση των ηωσινόφιλων
Ε Επικράτηση των βασεόφιλων

2602 παθ
Ο παράδοξος σφυγμός παρατηρείται σε
Α Καρδιακό επιπωματισμό
Β Πνευμονία
Γ Βαριά κρίση άσθματος
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2635 Παθ

Ποιο από τα παρακάτω εφαρμόζεται σαν αντίδοτο σε δηλητηρίαση με βενζοδιαζοπίνες;

Α Δεφεροξαμίνη
Β Φλουμαζενίλη
Γ Ναλοξόνη
Δ Κυανούν του μεθυλενίου
Ε Αλκαλοποίηση ούρων

4 Γυν
Η προεκλαμψία εμφανίζεται:
Α Στο πρώτο τρίμηνο
Β Πριν τις 20 εβδομάδες
η
Γ Μετά την 23 εβδομάδα
Δ Μετά τις 32 εβδομάδες
Ε Στον τοκετό
430 παθ
Ο υποθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από όλα τα κατωτέρω, εκτός από ένα:
Α Γενικευμένα οιδήματα
Β Βράγχος φωνής
Γ Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
Δ Αύξηση της κρεατινοφωσφοκινάσης (CPK)
Ε Υπερχοληστερολαιμία

660 χειρ
Ποια ηλεκτρολυτική διαταραχή παρατηρείται κατά την αρχική περίοδο των εγκαυμάτων:
Α Υπονατριαιμία
Β Υπασβεστιαιμία
Γ Υπογλυκαιμία
Δ Υπερκαλιαιμία
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

388 παθ
Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά προκαλεί συχνότερα ψευδομεμβρανώδη εντεροκολίτιδα:
Α μετρονιδαζόλη
Β κλινδαμυκίνη
Γ βανκομυκίνη
Δ τεϊκοπλανίνη
Ε πενικιλλίνη G

16 παιδ
Η προβολή της πηγής σε ένα βρέφος με πυρετό θέτει κλινικά την υπόνοια της:
Α Μηνιγγίτιδας
Β Υδροκέφαλου
Γ Επιληψίας
Δ Πνευμονίας
Ε Ουρολοίμωξης

77 παιδ
Ποιο από τα παρακάτω είναι το αντίδοτο εκλογής σε δηλητηρίαση με παρακεταμόλη:
Α Ασπιρίνη
Β Ακετυλοκυστείνη
Γ Διμερκαπρόλη
Δ Ατροπίνη
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

548 παιδ
Η βρουκέλλωση χαρακτηρίζεται συνήθως από όλα τα παρακάτω ευρήματα ΕΚΤΟΣ από ένα:
Α Πυρετό
Β Αρθραλγίες
Γ Εύκολη κόπωση
Δ Πυώδη ρινίτιδα
Ε Νυχτερινή δύσοσμη εφίδρωση
2370 παιδ
Ποια από τις παρακάτω εκδηλώσεις είναι σημείο τοξικότητας από χρήση διγοξίνης:
A Πυρετός
B Έμετος
Γ Διαταραχές όρασης
Δ Εμβοές
E Ουρτικάρια

186 παθ
Άσηπτη νέκρωση κεφαλής μηριαίου συνήθως παρατηρείται σε
Α Αλκοολισμό
Β Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Γ Σύνδρομο Cushing
Δ Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Ε Όλα τα παραπάνω

216 παθ
Άσηπτη νέκρωση κεφαλής μηριαίου συνήθως παρατηρείται σε
Α Χρόνια λήψη γλυκοκορτικοστροειδών
Β Αλκοολισμό
Γ Ρευματοειδή αρθρίτιδα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

369 παιδ
Η πενικιλλίνη χρησιμοποιείται σε λοιμώξεις από όλα τα παρακάτω μικρόβια ΕΚΤΟΣ από ένα:
Α Στρεπτόκοκκος
Β Πνευμονιόκοκκος
Γ Μηνιγγιτιδόκοκκος
Δ Αιμόφιλος ινφλουέντζας
Ε Κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας

1973 παθ
Σε ασθενείς με υπερκαλιαιμία στο ΗΚΓ ανευρίσκουμε:
Α Υψηλό κύμα U
Β Πτώση του διαστήματος ST
Γ Κοιλιακή εκτακτοσυστολική αρρυθμία
Δ Παροξυσμική κοιλιακή ταχυκαρδία τύπου torsade de pointes
Ε Υψικόρυφα κύματα Τ

1162 παιδ
Ποιά από τις παρακάτω καταστάσεις, που αναφέρονται στην κλινική εικόνα μιας βαριάς αφυδάτωσης
από γαστρεντερίτιδα σε βρέφος, ΔΕΝ είναι σωστή:
Α Υπνηλία
Β Βραδύπνοια
Γ Εισολκή μεγάλης πηγής
Δ Ταχυκαρδία
Ε Ολιγουρία – ανουρία
 719 παιδ
Όλα τα παρακάτω αποτελούν χαρακτηριστικά της βιταμίνης D ΕΚΤΟΣ από ένα:
Α Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D είναι κυρίως τα αυγά , το γάλα, το βούτυρο και το ήπαρ ·
Β Σημαντικά ποσά βιταμίνης D προέρχονται από τη μετατροπή της 7-δευδρο- χοληστερόλης του
δέρματος με τη δράση της ηλιακής ακτινοβολίας
Γ Είναι υδατοδιαλυτή
Δ Έχει δράση αντίθετη από την καλσιτονίνη
Ε Σε ανεπάρκεια της αναπτύσσεται ραχίτιδα

1435παιδ
ου
Ποιο από τα παρακάτω χαρακτηρίζει τον 1 βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό στο
ηλεκτροκαρδιογράφημα ηρεμίας:
Α Ανεξάρτητη συστολή κόλπων και κοιλιών
Β Σταδιακά αυξανόμενο PR διάστημα
Γ Υψηλά P στην απαγωγή ΙΙ
Δ Αρνητικά P στην απαγωγή ΙΙ
Ε Επιμήκυνση του PR διαστήματος

34 παθ
1. Για το ΗΚΓ ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Το έπαρμα Τ αντιστοιχεί στην συστολή των κόλπων
Β Εάν το έπαρμα S είναι μεγαλύτερο από το R στην απαγωγή Ι, αυτό σημαίνει στροφή του
άξονα
προς τα δεξιά
Γ Εάν το έπαρμα S είναι μεγαλύτερο από το R στην απαγωγή ΙΙ, αυτό σημαίνει στροφή του
άξονα
προς τα αριστερά
Δ Η κατάσπαση του ST μπορεί να αποτελεί ένδειξη καρδιακής ισχαιμίας
Ε Υψηλό έπαρμα R στην απαγωγή V1 μπορεί να αποτελεί ένδειξη υπερτροφίας της δεξιάς
κοιλίας
Ερωτήσεις που δεν μπόρεσα να βρω
1. Σε ασθενή με ουρολοίμωξη από E.Coli πολυευαίσθητο τι αντιβίωση δίνεις
a. Σιπροφλοξασίνη
b. ….
c. Νιτροφουραντοίνη
2. Σε ετερόζυγο β μεσογειακή αναιμία τι ισχύει
a. Η διάγνωση γίνεται με ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης
b. Δεν συνυπάρχει με σιδηροπενική αναιμία
c. Κληρονομείται με ….
3. Ποιο αντιβιοτικό πιάνει τον H. Influenzae
a. Βακιτρασίνη
b. Αμπικιλλίνη
c. …..
d. ….
4. Ποιο είναι το λάθος
a. Σε εμπύρετο ουδετεροπενία χορηγούμε αντιβίωση για gram – και ψευδομονάδα ??
b. Σε πνευμονία χορηγούμε αντιβίωση μέχρι ακτινολογική βελτίωση
c. ….
d. …..
5. Τι είναι η βρογχοκήλη
6. Τι μας δίνει ακτινολογική εικόνα μπαμπού στην α/α
a. Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
b. …
c. …
d. …
7. Πότε είναι αυξημένη η ALP
a. Σε απόφραξη χοληφόρων
b. Σε οστεομαλακία
c. Σε οστεοπόρωση ‘σε συνδυασμό των παραπάνω
d. …
8. Ποιο δρα περισσότερο στην μείωση βάρους σε ΣΔ
a. GLP 1
b. DDP4
c. Μετφορμίνη
d. ….
e. ….
 ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ

1. Τι δεν ισχύει για την γιγαντοκυτταρική αρτηρίτιδα

Α Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών υποχωρεί κατόπιν θεραπείας με κορτικοειδή
Β Οι ακτινογραφίες των μετακαρπιοφαλαγγικών και μεσοφαλαγγικών αρθρώσεων είναι
φυσιολογικές
Γ Το βάρος του ασθενούς συνήθως αυξάνει
Δ Η βιοψία μυός θα είναι παθολογική
Ε Μπορεί να εμφανίζεται πόνος κατά την μάσηση

2. Τα παρακάτω παρατηρούνται στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο εκτός από ένα

Α Φαινόμενο Raynaud
Β Πολλαπλή μονονευρίτις
Γ Θρομβοπενία
Δ Λεμφοπενία
Ε Μεγάλη αύξηση της CRP

3. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για το ρευματοειδή παράγοντα

Α Είναι αντίσωμα κατά των ερυθρών προβάτου
Β Υπάρχει σχεδόν πάντα όταν παρατηρούνται και ρευματοειδή οζίδια
Γ Η ανίχνευσή του θέτει τη διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Δ Συνήθως είναι ανοσοσφαιρίνη IgA
Ε Δεν ανευρίσκεται ποτέ σε πλευριτικό ή περικαρδιακό υγρό

4. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την ουρική αρθρίτιδα

Α Οι τόφοι αποτελούν πρώιμο εύρημα
Β Η αλλοπουρινόλη αποτελεί το φάρμακο εκλογής για την οξεία προσβολή
Γ Η φουροσεμίδη συμβάλλει στη αποβολή του ουρικού οξέως από τα ούρα
Δ Οι μεγάλες αρθρώσεις δεν προσβάλλονται
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

5. Ποιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό του φυσιολογικού συνοβιακού υγρού

Α Το υγρό είναι διαυγές και άχρωμο
Β Συνήθως υπάρχουν κρύσταλλοι πυροφωσφορικού ασβεστίου
Γ Το ιξώδες είναι χαμηλό
Δ Η ποσότητα ινικής είναι σημαντική
Ε Τα περισσότερα κύτταρα είναι λεμφοκύτταρα

6. Ποιο από τα παρακάτω χαρακτηριστικά της ρευματοειδούς αρθρίτιδας δεν σημαίνει και βαρύτερη
πρόγνωση
Α Υψηλός τίτλος ρευματοειδούς παράγοντα
Β Συστηματικές εκδηλώσεις
Γ Ρευματοειδή οζίδια
Δ Διαβρωτικές βλάβες στις αρθρώσεις
Ε Προσβολή των άκρων χειρών

7. Τι ισχύει σχετικά με την σηπτική αρθρίτιδα

Α Η ταυτόχρονη προσβολή τριών αρθρώσεων απομακρύνει τη διάγνωση της σηπτικής αρθρίτιδας
Β Εάν απομονωθεί χρυσίζων σταφυλόκοκκος από το αρθρικό υγρό, τότε μπορεί να αντιμετωπισθεί
με κλοξακιλλίνη από του στόματος και ανάπαυση
Γ Οι ιοί δεν προκαλούν φλεγμονή και διόγκωση των αρθρώσεων
Δ Η απουσία πυρετού αποκλείει τη διάγνωση της σηπτικής αρθρίτιδας
Ε Μια χρόνια μονοαρθρίτις μπορεί να οφείλεται σε μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης

1
 8. Τι ισχύει σχετικά με τα φαγοκύτταρα
Α Μόλις το παθογόνο μικρόβιο ενσωματωθεί στο εσωτερικό του φαγοκυττάρου, τότε η λοίμωξη
αναστέλλεται
Β Τα μακροφάγα καταστρέφουν άμεσα τους ιούς
Γ Η γ-ιντερφερόνη δεν παίζει ρόλο στη λειτουργία των ουδετεροφίλων
Δ Τα περισσότερα ουδετερόφιλα του ανθρώπινου οργανισμού κυκλοφορούν στο αίμα
Ε Τα φαγοκύτταρα αναλαμβάνουν την παρουσίαση του αντιγόνου στα Τ λεμφοκύτταρα

9. Όσον αφορά στην προδιάθεση για λοιμώξεις, ποιος συσχετισμός από τους παρακάτω ισχύει
Α Σακχαρώδης διαβήτης και χρυσίζων σταφυλόκοκκος
Β Νόσος του Hodgkin και απλούς έρπης
Γ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και βακτηριαιμία
Δ Λήπτης καρδιακού μοσχεύματος και κυτταρομεγαλοϊός
Ε Όλα τα παραπάνω

10. Στις δερματικές εκδηλώσεις της λοίμωξης από HIV περιλαμβάνονται όλα τα παρακάτω εκτός από
ένα
Α Το σάρκωμα Kaposi
Β Η σμηγματορροϊκή δερματίτις
Γ Η ονυχομύκωση
Δ Τα ξανθώματα
Ε Η βαρειά λοίμωξη με συμμετοχή των βλεννογόνων από απλό έρπητα

11. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει σχετικά με την λοίμωξη από HIV και το AIDS
Α Η πνευμονία από pneumocystis carinii είναι πολύ συχνή στην Αφρική
Β Η εκδηλώσεις της φυματίωσης είναι ίδιες με αυτές που παρατηρούνται στους μη πάσχοντες από
AIDS
Γ Η στοματική καντιντίαση είναι όψιμη εκδήλωση της νόσου
Δ Η τοξοπλάσμωση εκδηλώνεται με ευρήματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα
Ε Η αμφιβληστροειδίτις από κυτταρομεγαλοϊό θεραπεύεται με ακυκλοβίρη

12. Ποια κλινική εικόνα, σε συνδυασμό με τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά, θέτει την υποψία
λοίμωξης από HIV
Α Συνεχώς υποτροπιάζοντα επεισόδια επιχείλιου έρπητα
Β Διάγνωση φυματίωσης σε τέως χρήστη ενδοφλέβιων ουσιών
Γ Μη Hodgkin λέμφωμα σε γυναίκα 62 ετών
Δ Γονείς υιοθετημένου παιδιού ξένης καταγωγής
Ε Υποτροπιάζουσα παραρρινοκολπίτις

13. Σε ποιο από τα παρακάτω η πενικιλίνη αποτελεί σωστή θεραπευτική επιλογή

Α Σύφιλλη
Β Ουρολοίμωξη από Escherichia coli
Γ Νεκρωτική επιδερμόλυση από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α
Δ Ψευδομεμβρανώδης κολίτις
Ε Το Α και Γ

14. Κατά ποιου μικροοργανισμού είναι δραστική η αμπικιλίνη σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%
Α Pseudomonas aeruginosa
Β Haemophilus influenzae
Γ Staphylococcus aureus
Δ Listeria monocytogenes
Ε Το Β και Δ

15. Τι ισχύει για τον οξύ διαχωρισμό της θωρακικής αορτής

Α Η θνητότητα της χειρουργικής επέμβασης είναι περίπου 10%
Β Η υπέρταση πρέπει οπωσδήποτε να αντιμετωπισθεί
Γ Ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει ισχαιμία του μυοκαρδίου

2
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

16. Υποαερισμός μπορεί να παρατηρηθεί σε

Α Σύνδρομο άπνοιας ύπνου
Β Βαρειά κυφοσκολίωση
Γ Αγχώδη νεύρωση
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

17. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την εντεροπάθεια εκ γλουτένης

Α Τα συμπτώματα πάντα αρχίζουν κατά την παιδική ηλικία
Β Διαγιγνώσκεται με βιοψία του παχέως εντέρου
Γ Η διάγνωση είναι λανθασμένη εάν ο ασθενής δεν ανταποκρίνεται σε δίαιτα ελεύθερη γλουτένης
Δ Συσχετίζεται με τον τύπο HLA-B8
Ε Το Α και Β

18. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί αιτία χρόνιας ηπατoπάθειας

Α Η ηπατίτιδα C
Β Η ανεπάρκεια α1-αντιτρυψίνης
Γ Το σύνδρομο Gilbert
Δ Όλα τα παραπάνω δεν είναι αιτίες χρόνιας ηπατoπάθειας
Ε Το Β και Γ

19. Η οξεία σωληναριακή νέκρωση μπορεί να εκδηλωθεί ως επιπλοκή ποιου από τα παρακάτω
Α Καρδιογενές shock
Β Οπισθοπεριτοναϊκοί όγκοι
Γ Σηψαιμία
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και το Γ

20. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τον καρκίνο του νεφρού
Α Μπορεί να είναι αμφοτερόπλευρος
Β Μπορεί να εκδηλωθεί ως πυρετός αγνώστου αιτιολογίας
Γ Μπορεί να εκδηλωθεί με πνευμονικές μεταστάσεις
Δ Κανένα από τα παραπάνω
Ε Το Α, Β και Γ

21. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αιτία μικροκυτταρικής αναιμίας

Α Η δρεπανοκυτταρική νόσος
Β Η αιμόλυση οποιασδήποτε αιτιολογίας
Γ Η αναιμία της χρόνιας νόσου
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

22. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα

Α Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών είναι φυσιολογική
Β Οι ακτινογραφίες των άκρων χεριών παρουσιάζουν χαρακτηριστικές αρθρικές διαβρώσεις
Γ Η πρωινή δυσκαμψία διαρκεί περισσότερο από 2 ώρες
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

23. Αιτία ψηλαφητής μάζας στο δεξιό υποχόνδριο είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Αιμαγγείωμα του ήπατος
Β Αμοιβαδικό ηπατικό απόστημα
Γ Ηπατοκυτταρικός καρκίνος
Δ Καρκίνος του κάτω λοβού του δεξιού πνεύμονα

3
Ε Εστιακή οζώδης υπερπλασία του ήπατος

24. Όλα τα παρκάτω αποτελούν αιτίες διαταραχής της κινητικότητας του οισοφάγου εκτός από ένα
Α Ιδιοπαθής αχαλασία
Β Νόσος Chagas
Γ Συστηματικό σκληρόδερμα
Δ Διάχυτος οισοφαγικός σπασμός
Ε Αγγειοδυσπλασίες του βλεννογόνου του οισοφάγου

25. Η αναπνοή Cheyne-Stokes συνήθως παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Νευρολογικές παθήσεις
Β Μεταβολική οξέωση
Γ Βαρειά καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Υποξία οποιασδήποτε αιτίας
Ε Μετάβαση σε τοποθεσία μεγάλου υψόμετρου

26. Η χορεία μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα όλων των παρακάτω εκτός από ένα
Α Νόσο του Huntington
Β Νόσο του Wilson
Γ Ισθμική στένωση της αορτής
Δ Δηλητηρίαση με αντιχολινεργικά
Ε Λήψη αντιψυχωτικών φαρμάκων

27. Κοινές αιτίες χρόνιου διαρροϊκού συνδρόμου είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου
Β Δυσανεξία στη λακτόζη
Γ Η κατάχρηση οινοπνεύματος
Δ Οι εντερικές παρασιτώσεις
Ε Η χαμηλή πρόσληψη υγρών

28. Η αποβολή σκουρόχρωων ούρων μπορεί να οφείλεται σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Οξεία διαλείπουσα πορφυρία
Β Ραβδομυόλυση
Γ Άποιος διαβήτης
Δ Αιμολυτική αναιμία
Ε Απόφραξη χοληφόρων

29. Οι ευρέως φάσματος πενικιλλίνες (όπως η τικαρσιλίνη ή η πιπερακιλίνη) έχουν θέση στη
θεραπεία των παρακάτω λοιμώξεων εκτός από μία
Α Βακτηριαιμία από Enterobacter
Β Ενδοκαρδίτις από εντερόκοκκο
Γ Σταφυλοκοκκική οστεομυελίτις
Δ Ουρολοίμωξη από ψευδομονάδα
Ε Βακτηριαιμία από Klebsiella

30. Σε όλες τις παρακάτω παθήσεις μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε βανκομυκίνη εκτός από μία
Α Σταφυλοκοκκική λοίμωξη φλεβοκαθετήρα
Β Λοίμωξη χειρουργικού τραύματος από πολυανθεκτικό χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο
Γ Λοίμωξη τεχνητής προσθετικής κατ’ ισχίον άρθρωσης
Δ Ενδοκαρδίτιδα από εντερόκοκκο σε άτομο αλλεργικό στην πενικιλίνη
Ε Σηψαιμία από Candida

31. Τα παρακάτω αποτελούν ενδείξεις χορήγησης ακυκλοβίρης εκτός από ένα

Α Ιογενής εγκεφαλίτις
Β Απλούς έρπης
Γ Ανεμευλογιά
Δ Προφύλαξη από κυτταρομεγαλοϊό σε μεταμοσχευμένους ασθενείς

4
Ε Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης

32. Για ποια ιογενή πάθηση δεν διαθέτουμε ειδική θεραπεία;

Α Γρίππη
Β Πυρετός Lassa
Γ Χρόνια ηπατίτις Β
Δ Πνευμονία από αναπνευστικό συγκυτιακό ιό
Ε Ερυθρά

33. Τι από τα παρακάτω δεν ισχύει

Α Είναι σημαντικό να προσδιορίζονται τα επίπεδα της γενταμυκίνης του ορού για να αποφύγουμε
τοξικά φαινόμενα
Β Στην ενδοκαρδίτιδα πρέπει να προσδιορίζονται τα επίπεδα των αντιβιοτικών για να
εξασφαλίσουμε αποτελεσματικές συγκεντρώσεις
Γ Η τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη αποτελεί καλή επιλογή για έναν ασθενή 65 ετών με έξαρση
χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας
Δ Η τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη προκαλεί συχνά ναυτία, που υποχωρεί με μείωση της
δοσολογίας της, στη θεραπεία της πνευμονίας από πνευμοκύστη
Ε Είναι σημαντικό να προσδιορίζονται τα επίπεδα της ιτρακοναζόλης όταν χρησιμοποιείται για τη
θεραπεία συστηματικών μυκητιάσεων

34. Για το ΗΚΓ ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Το έπαρμα Τ αντιστοιχεί στην συστολή των κόλπων
Β Εάν το έπαρμα S είναι μεγαλύτερο από το R στην απαγωγή Ι, αυτό σημαίνει στροφή του άξονα
προς τα δεξιά
Γ Εάν το έπαρμα S είναι μεγαλύτερο από το R στην απαγωγή ΙΙ, αυτό σημαίνει στροφή του άξονα
προς τα αριστερά
Δ Η κατάσπαση του ST μπορεί να αποτελεί ένδειξη καρδιακής ισχαιμίας
Ε Υψηλό έπαρμα R στην απαγωγή V1 μπορεί να αποτελεί ένδειξη υπερτροφίας της δεξιάς κοιλίας

35. Τι ισχύει για την ενδοκαρδίτιδα

Α Για να τεθεί η διάγνωση πρέπει να ληφθούν πολλαπλές καλλιέργειες αίματος σε διάστημα
μεγαλύτερο τον 24 ωρών
Β Η διαθωρακική ηχοκαρδιογραφία αποτελεί μέθοδο υψηλής ευαισθησίας για την επιβεβαίωση της
διάγνωσης
Γ Η ιογενής ενδοκαρδίτις οδηγεί σε βαλβιδική βλάβη
Δ Σε ασθενείς με οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο, μπορούμε να αποκλείσουμε την ενδοκαρδίτιδα ως
πηγή του θρόμβου εάν ο ασθενής είναι απύρετος
Ε Κανένα από τα παραπάνω

36. Στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου

Α Η διάγνωση αμφισβητείται εάν η κεντρική φλεβική πίεση δεν είναι αυξημένη
Β Η στρεπτοκινάση δεν πρέπει να χορηγηθεί εάν προηγουμένως η διάγνωση δεν επιβεβαιωθεί δύο
φορές με διαπίστωση αύξησης των καρδιακών ενζύμων του ορού
Γ Η εμφάνιση αρρυθμίας τις πρώτες ώρες μετά το έμφραγμα αποτελεί σημείο κακής πρόγνωσης
Δ Πρέπει να χορηγούμε σε κάθε ασθενή λιδοκαϊνη για να προλάβουμε τυχόν αρρυθμίες
Ε Η ρήξη του μεσοκοιλιακού διαφράγματος αποτελεί σπάνια αλλά σοβαρή επιπλοκή

37. Τι δεν ισχύει για τις βαλβιδοπάθειες

Α Η στένωση της μιτροειδούς προκαλείται συνήθως από ρευματική νόσο της καρδιάς
Β Η επιδείνωση της πνευμονικής υπέρτασης αποτελεί ένδειξη χειρουργικής αντιμετώπισης της
στένωσης της μιτροειδούς
Γ Ένας ασθενής με ρευματική βαλβιδοπάθεια της αορτής μάλλον πάσχει και από μιτροειδοπάθεια
Δ Η ισθμική στένωση της αορτής δυνατόν να συνοδεύεται και από χρωμοσωμική ανωμαλία
Ε Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης αποτελούν τη θεραπεία
εκλογής της δύσπνοιας που προκαλεί η στένωση της αορτής

5
 38. Τι ισχύει για τη θεραπεία της στηθάγχης
Α Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης αποτελούν τη θεραπεία εκλογής
όταν ο ασθενής έχει και υπέρταση
Β Από όλες τις θεραπευτικές μεθόδους, μόνον η επαναγγείωση αυξάνει αποδεδειγμένα το
προσδόκιμο επιβίωσης
Γ Η ηπαρίνη ενδείκνυται για τη θεραπεία της ασταθούς στηθάγχης
Δ Η επαναγγείωση ενδείκνυται σε ασθενείς μόνο κάτω των 60 ετών
Ε Η θεραπεία της δυσλιποπρωτεϊναιμίας δεν έχει αξία όταν ο ασθενής έχει εκδηλώσει πλέον
στηθάγχη

39. Τι δεν ισχύει για τις καρδιακές αρρυθμίες

Α Η δηλητηρίαση με δακτυλίτιδα μπορεί να προκαλέσει υπερκοιλιακή ταχυκαρδία
Β Ένας ασθενής με πλήρη αρρυθμία και 180 σφύξεις το λεπτό, μάλλον έχει κολπική μαρμαρυγή
Γ Ο πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός μπορεί να μην παρουσιάζει κλινικά συμπτώματα
Δ Η δακτυλίτιδα είναι αποτελεσματική στην πρόληψη των παροξυσμών της κολπικής
μαρμαρυγής
Ε Εάν το εύρος του συμπλέγματος QRS είναι μικρότερο από 3 τετραγωνάκια στο ΗΚΓ τότε η
ταχυκαρδία είναι υπερκοιλιακή

40. Άνδρας 35 ετών προσέρχεται με οξεία προσβολή άσθματος. Τι από τα παρακάτω ισχύει
Α Πρέπει να αποφευχθεί η χορήγηση οξυγόνου σε υψηλές συγκεντρώσεις
Β Φυσιολογική μερική πίεση CO2 σημαίνει πάντα ήπια προσβολή
Γ Πρέπει να του χορηγηθούν ηρεμιστικά
Δ Δεν πρέπει να χορηγήσουμε εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά εάν οι σφύξεις του είναι πάνω από
100/λεπτό
Ε Κανένα από τα παραπάνω

41. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα δεν προσφέρεται για τη θεραπεία της φυματίωσης
Α Πιπερακιλίνη
Β Στρεπτομυκίνη
Γ Πυραζιναμίδη
Δ Εθαμβουτόλη
Ε Ισονιαζίδη

42. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί αιτία βαρειάς πνευμονίας σε ενήλικες
Α Pneumocystis carinii
Β Ιός της γρίππης
Γ Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός
Δ Χρυσίζων σταφυλόκοκκος
Ε Legionella pneumophila

43. Ποιο δεν αποτελεί σημαντική αιτία πνευμονίας σε ανοσοκατασταλμένα άτομα

Α Κυτταρομεγαλοϊός
Β Legionella
Γ Μυκόπλασμα της πνευμονίας
Δ Aspergillus fumigatus
Ε Πνευμονιόκοκκος

44. Τι ισχύει για τον καρκίνο του παχέως εντέρου

Α Μπορεί να προέλθει από μεταπλαστικό πολύποδα
Β Πιο συχνά εμφανίζεται στο ορθό και το σιγμοειδές
Γ Συνυπάρχει πάντα με πολλαπλούς πολύποδες
Δ Η προσβολή των τοπικών λεμφαδένων δεν επιβαρύνει την πρόγνωση της νόσου
Ε Η απόφραξη του εντέρου είναι επιπλοκή συχνότερα του καρκίνου του ανιόντος κόλου

45. Τι ισχύει για την αγγειοδυσπλασία του παχέως εντέρου

Α Παρατηρείται συχνότερα στο τυφλό και στο ανιόν κόλον

6
Β Συνοδεύεται με μακροκυτταρική αναιμία
Γ Διαγιγνώσκεται ακτινολογικά με διάβαση παχέως εντέρου
Δ Συνήθως χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση
Ε Πρόκειται για συγγενή βλάβη

46. Τι ισχύει για τις ιογενείς ηπατίτιδες

Α Η ηπατίτιδα Β μπορεί να μεταδοθεί μέσω επαφής με υγρά τραύματος
Β Η ηπατίτιδα C δεν αποτελεί αιτία ηπατοκυτταρικού καρκινώματος
Γ Η ηπατίτιδα Α εαποτελεί αιτία χρόνιας ηπατοπάθειας
Δ Η ηπατίτιδα Ε μπορεί να μεταδοθεί με μολυσμένες βελόνες
Ε Ένα άτομο θετικό για IgG core αντίσωμα ηπατίτιδας Β μπορεί να μεταδόσει την νόσο

47. Άμεσες επιπλοκές της οξείας ιογενούς ηπατίτιδας είναι όλες οι παρακάτω εκτός από μία
Α Απλαστική αναιμία
Β Κεραυνοβόλος ηπατική ανεπάρκεια
Γ Χρόνια ηπατίτις
Δ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Ε Θάνατος του εμβρύου σε έγκυο ασθενή

48. Τι δεν ισχύει για την κίρρωση του ήπατος

Α Πολύ συχνά παρατηρούνται κιρσοί οισοφάγου
Β Η πιθανότητα αιμορραγίας πεπτικού είναι μεγαλύτερη από 60%
Γ Μπορεί να οφείλεται σε σχιστοσωμίαση
Δ Εάν υπάρχει έντονος κνησμός, τότε η διάγνωση μάλλον είναι πρωτοπαθής χολική κίρρωση
Ε Μπορεί να είναι αιτία δεκατικής πυρετικής κίνησης χωρίς να συνυπάρχει λοίμωξη

49. Όλα τα παρακάτω μπορούν να επιπλέκουν οξεία ηπατική ανεπάρκεια εκτός από ένα
Α Εγκεφαλικό οίδημα
Β Αιμορραγία
Γ Υπερευαισθησία σε φάρμακα
Δ Σηψαιμία από Candida
Ε Υπογλυκαιμία

50. Τι ισχύει για ασθενείς με οξεία νεφρική ανεπάρκεια

Α Πρέπει να τους χορηγούνται πάντα διττανθρακικά
Β Οι περισσότεροι θα χρειασθούν μακροχρόνια αιμοκάθαρση
Γ Η εξέταση της σπαργής του δέρματος αποτελεί μια αξιόπιστη εξέταση για τη διαπίστωση της
ανάγκης για χορήγηση ενδοφλεβίως υγρών
Δ Η τοποθέτηση ουροκαθετήρα μας βοηθά να διαπιστώσουμε την ανταπόκριση στη θεραπεία
Ε Η εξέταση εκλογής για τη διαπίστωση υδρονέφρωσης είναι η ενδοφλέβια πυελογραφία

51. Από τα παρακάτω ισχύουν όλα εκτός από ένα

Α Η ουρία στον ορό αποτελεί καλύτερο δείκτη από την κρεατινίνη για τη διάγνωση της
νεφρικής ανεπάρκειας
Β Η θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας με διουρητικά μπορεί να αυξήσει την ουρία του ορού
Γ Η κρεατινίνη ορού μπορεί να είναι χαμηλή σε πολύ αδύνατα άτομα ακόμη και με νεφρική
ανεπάρκεια
Δ Η κρεατινίνη στο πλάσμα επηρρεάζεται κυρίως από τον ρυθμό σπειραματικής διήθησης και όχι
από την ροή των ούρων
Ε Η συγκέντρωση της ουρίας των ούρων παρέχει πολύ χρήσιμες πληροφορίες κατά τη διερεύνηση
πιθανής νεφρικής ανεπάρκειας

52. Τι από τα παρακάτω δεν αποτελεί αιτία χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

Α Πολυκυστική νόσος των νεφρών
Β Αθηροσκλήρωση
Γ Κατάχρηση αναλγητικών
Δ Μη ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης

7
Ε Υποθυρεοειδισμός

53. Τι ισχύει για την βαρειά μυασθένεια

Α Η επίπτωση είναι ίδια και στα δύο φύλα
Β Το οίδημα της θηλής είναι το κύριο εύρημα από τους οφθαλμούς
Γ Συνήθως παρατηρείται μείωση των τενόντιων αντανακλαστικών
Δ Υπάρχει ανεπάρκεια της ακετυλχολινεστεράσης
Ε Κανένα από τα παραπάνω

54. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αιτία μηνιγγίτιδας όταν στο ΕΝΥ επικρατούν τα λεμφοκύτταρα
Α Εντεροϊοί
Β Σαρκοείδωση
Γ Φυματίωση
Δ Ιός του απλού έρπητα
Ε Όλα τα παραπάνω

55. Τι ισχύει σχετικά με την οσφυονωτιαία παρακέντηση

Α Οι διαταραχές της πήξης του αίματος αποτελούν αντένδειξη για την διενέργειά της
Β Το οίδημα θηλής αποτελεί απόλυτη αντένδειξη
Γ Μια επιπλοκή της είναι η πρόκληση μηνιγγίτιδας
Δ Μπορούμε να αποφύγουμε ενσφήνωση του στελέχους με το να αφαιρέσουμε λιγότερο ΕΝΥ
Ε Η κεφαλαγία που εμφανίζεται μετά τη διενέργειά της, εξαρτάται από το μέγεθος της βελόνης που
θα χρησιμοποιηθεί

56. Τι δεν συσχετίζεται συνήθως με την έκβαση της βακτηριακής μηνιγγίτιδας

Α Η ηλικία του ασθενούς
Β Η πρώιμη χορήγηση αντιβίωσης
Γ Η ικανοποιητική συγκέντρωση του αντιβιοτικού στο ΕΝΥ
Δ Η ανάπτυξη αντίστασης στα αντιβιοτικά κατά τη θεραπεία
Ε Ο παθογόνος μικροοργανισμός που προκάλεσε την νόσο

57. Τι ισχύει για τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Α Στη βυθοσκόπηση παρατηρείται το σημείο Salus
Β Παραπέμπεται στον οφθαλμίατρο αμέσως μόλις εκδηλωθεί μείωση της όρασης
Γ Τελικά οδηγεί αναπόφευκτα σε τύφλωση
Δ Μπορεί να παρατηρηθούν βαμβακόμορφα εξιδρώματα
Ε Τύφλωση προκαλείται συχνότερα στον τύπο 1 και όχι στον τύπο 2 σακχαρώδη διαβήτη

58. Τι δεν ισχύει για την εντατική θεραπεία με ινσουλίνη στο διαβήτη τύπου 1
Α Αυξάνει τον κίνδυνο βαρειάς υπογλυκαιμίας
Β Μειώνει την επίπτωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας
Γ Μειώνει την επίπτωση της διαβητικής νεφροπάθειας
Δ Αυξάνει τη θνησιμότητα του διαβήτη τύπου 1
Ε Μπορεί να αποβεί επικίνδυνη εάν ο ασθενής δεν παρακολουθεί εντατικά τα επίπεδα της γλυκόζης
του ορού

59. Τι δεν ισχύει για τις δοκιμασίες της θυρεοειδικής λειτουργίας

Α Η TSH είναι ευαίσθητη δοκιμασία για τη διάγνωση του υπερθυρεοειδισμού
Β Η TSH μπορεί να διακρίνει τον πρωτοπαθή από τον δευτεροπαθή υποθυρεοειδισμό
Γ Η Τ3 δεν είναι αξιόπιστη δοκιμασία για τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού
Δ Μερικοί υπερθυρεοειδικοί ασθενείς μπορεί να έχουν αυξημένη Τ3 με φυσιολογική Τ4
Ε Η θεραπεία με αντισυλληπτικά αυξάνει ψευδώς τα επίπεδα της ελεύθερης θυροξίνης

60. Τι δεν ισχύει σχετικά με τους όγκους της υπόφυσης

Α Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η θεραπεία εκλογής για ασθενείς με
υπερπρολακτιναιμία
Β Η συνήθης πρώιμη εκδήλωση της πίεσης του οπτικού χιάσματος είναι η κροταφική ημιανοψία

8
Γ Η εμφάνιση άποιου διαβήτη σημαίνει βλάβη του υποθαλάμου
Δ Η οπτική ατροφία μπορεί να αποτελεί συνέπεια όγκου της υπόφυσης
Ε Η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει υποφυσιακή ανεπάρκεια μέχρι και 10 χρόνια αργότερα

61. Τι δεν ισχύει για την μεγαλακρία

Α Δεν επιδρά στο προσδόκιμο επιβίωσης
Β Συχνά προκαλεί κεφαλαγία
Γ Μπορεί να θεραπευθεί χειρουργικά
Δ Μπορεί να θεραπευθεί φαρμακευτικά εάν η χειρουργική θεραπεία είναι αδύνατη ή έχει αποτύχει
Ε Συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο κακοήθειας

62. Τι ισχύει για τη δυσλιποπρωτεϊναιμία

Α Οι φιμπράτες αποτελούν τη θεραπεία πρώτης εκλογής
Β Τα αντιλιπιδαιμικά φάρμακα δεν μειώνουν την επίπτωση της καρδιαγγειακής νόσου
Γ Η υπερχοληστερολαιμία είναι πάντα συγγενής διαταραχή
Δ Δεν υπάρχει ένδειξη για θεραπεία της υπερλιπιδαιμίας στους καπνιστές
Ε Κανένα από τα παραπάνω

63. Ποιο από τα παρακάτω αντιφυματικά φάρμακα προκαλεί οπτική νευρίτιδα;

Α Ισονιαζίδη
Β Ριφαμπικίνη
Γ Πυραζιναμίδη
Δ Στρεπτομυκίνη
Ε Εθαμβουτόλη

64. Οι στεροειδείς ορμόνες συντίθενται

Α Στα επινεφρίδια
Β Στα επινεφρίδια, τις γονάδες και τον πλακούντα
Γ Στην υπόφυση
Δ Στα επινεφρίδια και τις γονάδες
Ε Στις γονάδες

65. Το ένζυμο 1α-υδροξυλάση στο νεφρικό παρέγχυμα παίξει σημαντικό ρόλο

Α Στον καταβολισμό της παραθορμόνης
Β Στην αποθήκευση της βιταμίνης D στο ήπαρ
Γ Στην παραγωγή της 1,25(ΟΗ)2 βιταμίνης D3
Δ Στην νεφρική αποβολή του ασβεστίου
Ε Στην ελάττωση της εντερικής απορρόφησης ασβεστίου

66. Το κυριότερο κλινικό χαρακτηριστικό της αυξημένης παραγωγής αυξητικής ορμόνης λόγω
αδενώματος της υπόφυσης στην προεφηβική περίοδο είναι:
Α Η αύξηση του μεγέθους των άκρων ποδιών
Β Η υπερτρίχωση
Γ Η αύξηση του μεγέθους της κάτω γνάθου
Δ Η αλλαγή του μεγέθους των δακτύλων
Ε Η αύξηση του ύψους σώματος

67. Στα παιδιά και τους εφήβους ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί:

Α Διαταραχές της όρασης
Β Επίμονη κεφαλαλγία
Γ Καθυστέρηση της ανάπτυξης
Δ Ελάττωση του σωματικού βάρους
Ε Ταχυκαρδία

68. Στους άνδρες, η συχνότερη κλινική εκδήλωση του προλακτινώματος είναι:

Α Η κεφαλαλγία
Β Η στυτική δυσλειτουργία

9
Γ Η γυναικομαστία
Δ Η γαλακτόρροια
Ε Η διπλωπία

69. Έφηβος ηλικίας 15 ετών υποβάλλεται σε διαμετωπιαία εξαίρεση κρανιο-φαρυγγιώματος. Την

επόμενη της επέμβασης η γενική του κατάσταση είναι πολύ καλή αλλά παρουσιάζει συχνουρία-
πολυουρία και δίψα που τον οδηγεί σε αυξημένη πρόσληψη υγρών. Ποια θεωρείτε ως πιθανότερη
διάγνωση.
Α Υπερβολική παρεντερική χορήγηση υγρών
Β Άποιος διαβήτης
Γ Υποφυσιακή ανεπάρκεια
Δ Ψυχογενής πολυδιψία
Ε Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης

70. Γυναίκα ηλικίας 48 ετών προσέρχεται στο εξωτερικό ιατρείο λόγω εμμηνόπαυσης. Από τον
κλινικοεργαστηριακό έλεγχο, στον οποίο υποβάλλεται, διαπιστώνεται: Α. Δείκτης μάζας σώματος
30, Β Τριγλυκερίδια 160 mg/dl, Γ HDL 44 mg/dl Δ Σάκχαρο αίματος 112 mg/dl και Ε Αρτηριακή
πίεση 130/82 mmHg. Πώς θα χαρακτηρίζατε την περίπτωση της ασθενούς
Α Έχει σακχαρώδη διαβήτη
Β Έχει παχυσαρκία
Γ Έχει δυσλιπιδαιμία λόγω παχυσαρκίας
Δ Έχει μεταβολικό σύνδρομο
Ε Έχει εκδηλώσεις άγχους

71. Απρόσφορη έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης μπορεί να προκληθεί από:

Α Σημαντική απώλεια υγρών
Β Ανεπαρκή πρόσληψη υγρών
Γ Χορήγηση διουρητικών
Δ Κακοήθη νεοπλάσματα
Ε Έκθεση σε χαμηλή θερμοκρασία

72. Αναγκαίο στοιχείο για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών είναι

Α Το λίθιο
Β Το ιώδιο
Γ Ο χαλκός
Δ Ο ψευδάργυρος
Ε Ο σίδηρος

73. Η συχνότερη αιτία υποθυρεοειδισμού είναι:

Α Η διαταραχή ενζύμων της βιοσύνθεσης των θυρεοειδικών ορμονών
Β Η ανεπαρκής πρόσληψη ιωδίου
Γ Η λήψη λιθίου
Δ Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα
Ε Η πρόσληψη βρογχοκηλογόνων με την τροφή

74. Το σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 1 χαρακτηρίζεται από :

Α Υπερπαραθυρεοειδισμό και αδένωμα υπόφυσης
Β Υπερπαραθυρεοειδισμό, αδένωμα υπόφυσης και φαιοχρωμοκύττωμα
Γ Αδένωμα υπόφυσης, υπερπαραθυρεοειδισμό και αδένωμα παγκρέατος
Δ Αδένωμα υπόφυσης και υπερπαραθυρεοειδισμό
Ε Υπερπαραθυρεοειδισμό και αδένωμα παγκρέατος

75. Το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς με ραδιενεργό ιώδιο αποτελεί εξέταση εκλογής για τη
διάγνωση:
Α Του αυτόνομου λειτουργικού αδενώματος του θυρεοειδούς
Β Του υπερθυρεοειδισμού
Γ Της οζώδους βρογχοκήλης

10
Δ Των μεταστάσεων του θηλώδους καρκίνου του θυρεοειδούς
Ε Των κακοήθων νεοπλασμάτων του θυρεοειδούς

76. Η παρουσία αυτοαντισωμάτων του θυρεοειδούς στο περιφερικό αίμα συνδυάζεται συχνότερα με
Α Τοξική βρογχοκήλη
Β Υπερθυρεοειδισμό
Γ Υποθυρεοειδισμό
Δ Υποξεία θυρεοειδίτιδα
Ε Καρκίνο του θυρεοειδούς

77. Η συχνότερη αιτία υπερθυρεοειδισμού σε άτομα μεγαλύτερα των 50 ετών είναι:

Α Η τοξική πολυοζώδης βρογχοκήλη
Β Η υποξεία θυρεοειδίτιδα
Γ Η νόσος του Grave
Δ Η θεραπευτική χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου
Ε Η διατροφή πτωχή σε ιώδιο

78. Στον δευτεροπαθή υποθυρεοειδισμό η βλάβη εντοπίζεται

Α Στην υπόφυση
Β Στον υποθάλαμο
Γ Στον θυρεοειδή
Δ Στους υποδοχείς των θυρεοειδικών ορμονών
Ε Στον υποθάλαμο και την υπόφυση

79. H αρχική φάση της υποξείας θυρεοειδίτιδας χαρακτηρίζεται από:

Α Άλγος στην περιοχή του λαιμού
Β Αίσθημα καταβολής
Γ Ελαφρά ταχυκαρδία
Δ Αυξημένη ΤΚΕ
Ε Όλα τα παραπάνω

80. Η διάχυτη τοξική βρογχοκήλη (νόσος του Grave) οφείλεται σε :

Α Αυξημένη παραγωγή TSH
Β Αυτονομία του θυρεοειδούς
Γ Αυξημένη πρόσληψη ιωδίου
Δ Παρουσία ειδικών αντισωμάτων
Ε Σε εξωγενή λήψη θυρεοειδικών ορμονών

81. Το μονήρες τοξικό αδένωμα του θυρεοειδούς

Α Παρουσιάζεται ως θερμός όζος στο σπινθηρογράφημα
Β Προκαλεί συχνά κολπική μαρμαρυγή
Γ Χαρακτηρίζεται από ατροφία του υπόλοιπου θυρεοειδούς
Δ Χαρακτηρίζεται από καταστολή της TSH
Ε Ισχύουν όλα τα παραπάνω

82. Αυξημένη πιθανότητα για την παρουσία διαφοροποιημένου καρκίνου του θυρεοειδούς υπάρχει
Α Σε πολυοζώδη βρογχοκήλη όπου συνυπάρχει υποθυρεοειδισμός
Β Στον μονήρη ψυχρό όζο του θυρεοειδούς
Γ Στον μονήρη ψυχρό όζο του θυρεοειδούς σε νεαρούς άνδρες
Δ Στον μονήρη θερμό όζο του θυρεοειδούς σε νεαρές γυναίκες
Ε Στην πολυοζώδη βρογχοκήλη

83. Ανδρας ηλικίας 35 ετών προσέρχεται λόγω διόγκωσης στο θυρεοειδή. Σε σπινθηρογραφικό
έλεγχο διαπιστώνεται η παρουσία μονήρους ψυχρού όζου. Στο ατομικό αναμνηστικό σημειώνεται
η διενέργεια ακτινοβολίας στην περιοχή του ρινοφάρυγγα στην παιδική ηλικία λόγω υπερτροφίας
των αδενοειδών εκβλαστήσεων. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Καρκίνος θυρεοειδούς

11
Β Αδένωμα θυρεοειδούς
Γ Εστιακή θυρεοειδίτιδα
Δ λέμφωμα του θυρεοειδούς
Ε μεταστατικό νεόπλασμα

84. Το σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2 χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση
νεοπλασμάτος
Α Στον θυρεοειδή και τα επινεφρίδια
Β Στους παραθυρεοειδείς και τα παραθυλακιώδη κύτταρα του
θυρεοειδούς
Γ Στην υπόφυση και το θυρεοειδή
Δ Στην υπόφυση, τα παραθυλακιώδη κύτταρα του θυρεοειδούς και το
πάγκρεας
Ε Στους παραθυρεοειδείς, τα παραθυλακιώδη κύτταρα του θυρεοειδούς και το μυελό των
επινεφριδίων

85. Γυναίκα ηλικίας 65 ετών, παχύσαρκη, προσέρχεται στο γιατρό λόγω αρρυθμίας. Η ασθενής
λαμβάνει από ετών 75 μg θυροξίνης ημερησίως λόγω πολυοζώδους βρογχοκήλης. Στο ΗΚΓ
διαπιστώνεται κολπική μαρμαρυγή. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση.
Α Η λήψη αυτοβούλως θυρεοειδικών ορμονών με στόχο την απώλεια βάρους
Β Η νόσος του Grave
Γ Το αυτόνομο λειτουργικό αδένωμα θυρεοειδούς
Δ Η τοξική πολυοζώδης βρογχοκήλη
Ε Εστιακή θυρεοειδίτιδα

86. Συχνότερη αιτία αύξησης του σωματικού βάρους είναι

Α Ο υποθυρεοειδισμός
Β Η αυξημένη διαιτητική πρόσληψη λίπους
Γ Η μειωμένη σωματική δραστηριότητα
Δ Ο συνδυασμός αυξημένης πρόσληψης τροφής και μειωμένης σωματικής δραστηριότητας
Ε Το σύνδρομο Cushing

87. Η συχνότερη αιτία που οδηγεί στη διάγνωση του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοεισδισμού είναι
Α Τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου σε έλεγχο τυχαίο
Β Το έλκος στομάχου
Γ Οι μυαλγίες
Δ Οι διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος
Ε Η υπέρταση

88. Κατά την διερεύνηση ασθενούς με δεκατική πυρετική κίνηση και ελαφρά υπερασβεστιαιμία
διαπιστώνεται διεύρυνση των πυλών των πνευμόνων. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία ποια είναι
η πιθανότερη διάγνωση.
Α Η σαρκοείδωση
Β Το πολλαπλό μυέλωμα
Γ Ο καρκίνος του μαστού
Δ Η υπερβιταμίνωση D
Ε Ο υπερπαραθυρεοειδισμός

89. Στη θεραπευτική αντιμετώπιση της σοβαρής παρανεοπλασματικής υπερασβεστιαιμίας το

φάρμακο εκλογής είναι:
Α Τα διφωσφονικά
Β Η καλσιτονίνη
Γ Η κυκλοφωσφαμίδη
Δ Η μιθραμυκίνη
Ε Η κορτιζόνη

90. Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός με ελαφρά αυξημένα επίπεδα ασβεστίου

12
Α Αντιμετωπίζεται πάντα με εγχείρηση
Β Αντιμετωπίζεται χειρουργικά μόνο όταν συνυπάρχουν προβλήματα υγείας που
επηρεάζονται δυσμενώς από τον υπερπαραθυρεοειδισμό
Γ Αντιμετωπίζεται πάντα συντηρητικά
Δ Αντιμετωπίζεται συντηρητικά σε άτομα κάτω των 30 ετών
Ε Αντιμετωπίζεται συντηρητικά σε άτομα άνω των 50 ετών

91. Για την αντιμετώπιση της υπασβεστιαιμίας της νεφρικής ανεπάρκειας χορηγείται ασβέστιο από το
στόμα με την παρακάτω μορφή.
Α Φωσφορικό ασβέστιο
Β Διτανθρακικό ασβέστιο
Γ Μείγμα ανθρακικού και φωσφορικού ασβεστίου
Δ Ανθρακικό ασβέστιο
Ε Καμία από τις παραπάνω μορφές

92. Συχνότερη αιτία πρωτοπαθούς υποπαραθυρεοειδισμού είναι:

Α Η αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου
Β Η αυξημένη πρόσληψη φωσφόρου
Γ Η χειρουργική αφαίρεση ή βλάβη των παραθυρεοειδών αδένων
Δ Η αυτοάνοση καταστροφή των παραθυρεοειδών
Ε Η ανεπάρκεια βιταμίνης D

93. Τα κριτήρια για τη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη είναι

Α Σάκχαρο αίματος νηστείας >140 mg/dl
Β Τυχαίο σάκχαρο αίματος >170 mg/dl
Γ Σάκχαρο αίματος νηστείας >126 mg/dl
Δ Σάκχαρο αίματος νηστείας >132 mg/dl
Ε Σάκχαρο αίματος νηστείας >126 mg/dl ή/και τυχαίο σάκχαρο αίματος >200 mg/dl

94. Αυτοαντισώματα έναντι των νησιδίων του παγκρέατος παρατηρούνται

Α Στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1
Β Στη χρόνια παγκρεατίτιδα
Γ Όταν υπάρχει αυτοάνοση θυρεοειδοπάθεια
Δ Στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
Ε Σε οξεία ιογενή παγκρεατίτιδα

95. Ασθενής υπό αιμοκάθαρση παρουσιάζει αιμορραγική πλευριτική συλλογή. Ποιο από τα
παρακάτω είναι σωστό;
Α Δεν είναι σε καμιά περίπτωση ουραιμική πλευρίτιδα
Β Πρέπει να αποκλειστεί η φυματίωση σαν αίτιο
Γ Πρέπει να αποκλειστεί η κακοήθεια σαν αίτιο
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

96. Η ινσουλινοαντίσταση είναι χαρακτηριστικό στοιχείο

Α Του μεταβολικού συνδρόμου
Β Του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
Γ Της λιποδυστροφίας
Δ Της παχυσαρκίας
Ε Όλων των παραπάνω

97. Η συχνότερη αιτία νεφρικής ανεπάρκειας είναι

Α Η σπειραματονεφρίτιδα
Β Η πυελονεφρίτιδα
Γ Η νεφρολιθίαση
Δ Ο καρκίνος του νεφρού
Ε Ο σακχαρώδης διαβήτης

13
 98. Η μικρολευκωματίνη ούρων αποτελεί δείκτη :
Α Ουρολοίμωξης
Β Υπερλευκωματιναιμίας
Γ Ανεπαρκούς ρύθμισης του ΣΔ
Δ Αρχόμενης βλάβης του νεφρικού σπειράματος
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

99. Ο κίνδυνος εμφάνισης των επιπλοκών στο σακχαρώδη διαβήτη εξαρτάται από:
Α Την ημερήσια δόση της ινσουλίνης
Β Τα βαθμό ρύθμισης της γλυκόζης
Γ Το φύλο του ασθενούς
Δ Το κληρονομικό αναμνηστικό του ασθενούς
Ε Το βάρος του ασθενούς

100. Η παρουσία οξόνης στα ούρα διαβητικών σημαίνει

Α Αυξημένη εναπόθεση τριγλυκεριδίων στο λιπώδη ιστό
Β Ανεπαρκή δράση ισνουλίνης
Γ Αυξημένη γλυκονεογένεση
Δ Αυξημένη λιπόλυση
Ε Ανεπαρκή δράση ινσουλίνης, αυξημένη λιπόλυση και γλυκονεογένεση

101. Τι από τα παρακάτω δεν αποτελεί στοιχείο του μεταβολικού συνδρόμου:

Α Ινσουλινοαντίσταση
Β Ελάττωση της HDL χοληστερόλης
Γ Υπέρταση
Δ Κοιλιακή παχυσαρκία
Ε Αύξηση της LDL χοληστερόλης

102. Το φαιοχρωμοκύττωμα είναι νεόπλασμα προερχόμενο συχνότερα από:

Α Τα κύτταρα του καρωτιδικού σωματίου
Β Τα γάγγλια του συμπαθητικού
Γ Τον φλοιό των επινεφριδίων
Δ Τον μυελό των επινεφριδίων
Ε Τα παραγάγγλια

103. Η συχνότερη αιτία πρωτοπαθούς φλοιοεπινεφριδιακής ανεπάρκειας είναι

Α Η αυτοανοση καταστροφή του αδένα
Β Ο μεταστατικός καρκίνος των επινεφριδίων
Γ Η θρόμβωση της νεφρικής φλέβας
Δ Η φυματίωση
Ε Η τοξοπλάσμωση

104. Η πλέον ευαίσθητη εργαστηριακή μέτρηση για τη διάγνωση του φαιοχρωμοκυττώματος

είναι:
Α Ο προσδιορισμός του VMA ούρων
Β Ο προσδιορισμός της ντοπαμίνης ούρων
Γ Ο προσδιορισμός των μετανεφρινών ούρων
Δ Ο προσδιορισμός των κατεχολαμινών ούρων
Ε Ο προσδιορισμός των κατεχολαμινών αίματος

105. Η λήψη σημαντικής ποσότητας οινοπνεύματος προκαλεί

Α Αύξηση της χοληστερόλης
Β Αύξηση των τριγλυκεριδίων
Γ Αύξηση της ΗDL χοληστερόλης
Δ Ελάττωση της LDL χοληστερόλης
Ε Ελάττωση της Lp(a)

14
 106. Η απολιποπρωτείνη Β-100
Α Προάγει τη μετακίνηση τριγλυκεριδίων από το λιπώδη ιστό
Β Αποτελεί δομική πρωτείνη των LDL λιποπρωτείνικών μορίων
Γ Παράγεται στο έντερο
Δ Δεν έχει σημασία για τον μεταβολισμό των λιποπρωτεϊνών
Ε Ελαττώνεται στο σακχαρώδη διαβήτη

107. Για την θεραπευτική αντιμετώπιση της υπερχοληστερολαιμίας το φάρμακο εκλογής είναι:
Α Το νικοτινικό οξύ
Β Οι φιμπράτες
Γ Η θυροξίνη
Δ Οι στατίνες
Ε Τα ω-λιπαρά οξέα

108. Γυναίκα ασθενής 42 ετών παραπονείται για αίσθημα κόπωσης και αιμωδία στα δάχτυλα
του δεξιού χεριού. Στον έλεγχο που ακολουθεί διαπιστώνονται επίπεδα ολικού ασβεστίου αίματος
8,4 mg/dl, αλβουμίνη αίματος 3,1 γραμ/dl και κρεατινίνη αίματος 0,9mg/dl. Ποια παθολογική
κατάσταση δεν μπορεί να είναι:
Α Υποπαραθυρεοειδισμός
Β Νευροφυτικές διαταραχές
Γ Υποθυρεοειδισμός
Δ Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
Ε Ηπατική δυσλειτουργία

109. Η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται από:

Α Ελάττωση της οστικής μάζας
Β Ελάττωση του ασβεστίου στα οστά
Γ Ελάττωσης της αντίστασης των οστών και συχνά κατάγματα
Δ Ελάττωση της οστικής μάζας και μεταβολές στην οστική μικροαρχιτεκτονική με
αποτέλεσμα μείωση της αντίστασης
Ε Κατάγματα μετά από πτώση

110. Ο μετεγχειρητικός υποπαραθυρεοειδισμός αντιμετωπίζεται θεραπευτικά με:

Α Χορήγηση παραθορμόνης
Β Χορήγηση ασβεστίου
Γ Χορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D3
Δ Χορήγηση καλσιτονίνης
Ε Χορήγηση ασβεστίου και διουρητικών

111. Παχύσακρο ονομάζεται το ενήλικο άτομο που έχει δείκτης μάζας σώματος:
Α Πάνω από 30
Β Από 20 έως 27
Γ Από 18,5 έως 25
Δ Κάτω από 30
Ε Από 25 έως 30

112. Τα διγουανίδια είναι φάρμακα τα οποία

Α Ελαττώνουν την λιπόλυση
Β Αυξάνουν την ευαισθησία των υποδοχέων της ινσουλίνης
Γ Χορηγούνται κατα προτεραιότητα σε λεπτόσωμους διαβητικούς
Δ Διεγείρουν την έκκριση της ινσουλίνης
Ε Χορηγούνται σε διαβητικούς τύπου 1 μαζί με ινσουλίνη

113. Το σύνδρομο Zollinger-Ellison οφείλεται σε νεόπλασμα του γαστρεντερικού που παράγει:

Α Γαστρίνη
Β Παγκρεατικό πολυπεπτίδιο

15
Γ Σωματοστατίνη
Δ Ινσουλίνη
Ε Γλυκαγόνη

114. Ποιο από τα παρακάτω αντιφυματικά φάρμακα προκαλεί υπερουριχαιμία;

Α Ισονιαζίδη
Β Ριφαμπικίνη
Γ Πυραζιναμίδη
Δ Στρεπτομυκίνη
Ε Εθαμβουτόλη

115. Ποιο από τα παρακάτω αντιφυματικά φάρμακα έχει νευροτοξική δράση;

Α Ισονιαζίδη
Β Ριφαμπικίνη
Γ Πυραζιναμίδη
Δ Στρεπτομυκίνη
Ε Εθαμβουτόλη

116. Όλα τα παρακάτω αποτελούν αιτία αύξησης του σωματικού βάρους εκτός από ένα
Α Ο υποθυρεοειδισμός
Β Η αυξημένη διαιτητική πρόσληψη λίπους
Γ Η μειωμένη σωματική δραστηριότητα
Δ Ο υπερθυρεοειδισμός
Ε Το σύνδρομο Cushing

117. Το παραγαγγλιώματα εκκρίνουν:

Α Κορτιζόλη
Β Αλδοστερόνη
Γ Παραθορμόνη
Δ Κατεχολαμίνες
Ε Προλακτίνη

118. Η μέση εγκεφαλική αρτηρία αρδεύει

Α Τον κροταφικό λοβό
Β Τον ινιακό λοβό
Γ Το μεσεγκέφαλο
Δ Την παρεγκεφαλίδα
Ε Κανένα από τα παραπάνω

119. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τις σουλφονυλουρίες;

Α Αυξάνουν την ευαισθησία των υποδοχέων της ινσουλίνης
Β Χορηγούνται κατά προτεραιότητα σε παχύσαρκους διαβητικούς
Γ Διεγείρουν την έκκριση της ινσουλίνης
Δ Χορηγούνται σε διαβητικούς τύπου 1 μαζί με ινσουλίνη
Ε Όλα τα παραπάνω

120. Βλάβη του πυρήνα του δεξιού απαγωγού νεύρου προκαλεί

Α Αδυναμία προσαγωγής του δεξιού οφθαλμού
Β Αδυναμία απαγωγής του δεξιού οφθαλμού
Γ Αδυναμία προσαγωγής του αριστερού οφθαλμού
Δ Πτώση δεξιού βλεφάρου
Ε Μύση δεξιού οφθαλμού

121. Η κεντρικού τύπου πάρεση του προσωπικού νεύρου συνίσταται σε

Α Υπαισθησία και πτώση γωνίας στόματος
Β Πτώση της γωνίας του στόματος, αδυναμία σύγκλισης βλεφάρων και αδυναμία ρυτίδωσης
του μετώπου

16
Γ Πτώση της γωνίας του στόματος
Δ Αδυναμία ρυτίδωσης του μετώπου και σύγκλισης βλεφάρων
Ε Αδυναμία σύγκλισης βλεφάρων

122. Ο χιασμός των πυραμιδικών οδών γίνεται

Α Στην γέφυρα
Β Στον διεγκέφαλο
Γ Στα όρια του προμήκη και της αυχενικής μοίρας του νωτιαίου μυελού
Δ Στη θωρακική μοίρα του νωτιαίου μυελού
Ε Στην ιππουρίδα

123. Ετερώνυμη ημιανοψία παρατηρείται σε βλάβη

Α Του οπτικού χιάσματος
Β Της οπτικής ακτινοβολίας
Γ Του έξω γονατώδους σώματος
Δ Του ινιακού λοβού
Ε Του οπτικού νεύρου

124. Ομώνυμη ημιανοψία παρατηρείται σε βλάβη

Α Του οπτικού χιάσματος
Β Του ινιακού λοβού
Γ Του κροταφικού λοβού
Δ Του μετωπιαίου λοβού
Ε Του οπτικού νεύρου

125. Διατομή του νωτιαίου μυελού στο επίπεδο Θ6 θα προκαλέσει

Α Αναπνευστική ανεπάρκεια
Β Δεξιά ημιπληγία
Γ Αριστερή ημιπληγία
Δ Τετραπληγία
Ε Παραπληγία

126. Βλάβη του κερκιδικού νεύρου θα προκαλέσει

Α Αδυναμία σχηματισμού γροθιάς
Β Αδυναμία έκτασης του καρπού
Γ Αδυναμία απαγωγής δακτύλων
Δ Αδυναμία κάμψης του αντιβραχίου
Ε Αδυναμία έκτασης του αντιβραχίου

127. Βλάβη του μέσου νεύρου θα προκαλέσει

Α Αδυναμία σχηματισμού γροθιάς
Β Αδυναμία έκτασης του καρπού
Γ Αδυναμία απαγωγής δακτύλων
Δ Καμία αισθητική διαταραχή
Ε Αδυναμία κάμψης του αντιβραχίου

128. Βλάβη του ωλένιου νεύρου θα προκαλέσει

Α Αδυναμία έκτασης του καρπού
Β Αδυναμία κάμψης του αντιβραχίου
Γ Αδυναμία σχηματισμού γροθιάς
Δ Αδυναμία απαγωγής δακτύλων
Ε Καμία αισθητική διαταραχή

129. Ποια από τις παρακάτω νόσους έχουν συνδεθεί με την επέκταση επαναληπτικών
τριπλετών νουκλεοτιδίων
Α Νόσος Αλτσχάιμερ
Β Σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια

17
Γ Νόσος Πάρκινσον
Δ Νόσος του κινητικού νευρώνα
Ε Νόσος Χάντιγκτον

130. Η μυασθένεια συνδέεται με την ύπαρξη αντισωμάτων κατά του υποδοχέα της
ακετυλοχολίνης
Α Στην προσυναπτική μεμβράνη της νευρομυϊκής σύναψης
Β Στην μετασυναπτική μεμβράνη της νευρομυϊκής σύναψης
Γ Στον πυρήνα του κυττάρου
Δ Στο ενδοπλασματικό δίκτυο
Ε Στα μικροσωμάτια

131. Οξύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο στην δεξιά έσω κάψα προκαλεί
Α Ομόπλευρη ημιπληγία
Β Αντίπλευρη ημιπληγία
Γ Ομώνυμη ημιανοψία
Δ Ετερώνυμη ημιανοψία
Ε Παραπληγία

132. Τα βασικά συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον είναι

Α Τρόμος και διαταραχές αντανακλαστικών στάσεως
Β Δυσδιαδοχοκινησία, βραδυκινησία και αταξία
Γ Αταξία, τρόμος, δυσκαμψία και διαταραχές αντανακλαστικών στάσεως
Δ Τρόμος, δυσκαμψία, βραδυκινησία και διαταραχές αντανακλαστικών στάσεως
Ε Τρόμος, δυσκαμψία, βραδυκινησία και διαταραχές παλαισθησίας

133. Η εγκεφαλική περιοχή που επηρεάζεται περισσότερο στη νόσο Χάντιγκτον είναι
Α Ο θάλαμος
Β Ο κερκοφόρος πυρήνας
Γ Η ωχρά σφαίρα
Δ Ο κροταφικός λοβός
Ε Ο υποθαλάμιος πυρήνας

134. Η εγκεφαλική περιοχή που επηρεάζεται περισσότερο στη νόσο Πάρκινσον είναι
Α Η μέλαινα ουσία
Β Ο κερκοφόρος πυρήνας
Γ Η ωχρά σφαίρα
Δ Ο υποθαλάμιος πυρήνας
Ε Ο κροταφικός λοβός

135. Οι αφαιρέσεις είναι

Α Γενικευμένες επιληψίες
Β Εστιακές επιληπτικές κρίσεις
Γ Δευτερογενώς γενικευμένες εστιακές επιληπτικές κρίσεις
Δ Κρίσεις κροταφικού λοβού
Ε Το Β και Δ

136. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται συνήθως στο σύνδρομο βρεγματικού λοβού
Α Μεταβολή της προσωπικότητας του πάσχοντος
Β Αφασία
Γ Επιληψία
Δ Απραξία
Ε Κανένα από τα παραπάνω

137. Η δυσδιαδοχοκινησία είναι αποτέλεσμα βλάβης

Α Του κερκοφόρου πυρήνα
Β Του υποθαλάμιου πυρήνα

18
Γ Της παρεγκεφαλίδας
Δ Της έσω κάψας
Ε Όλων των παραπάνω

138. Η σπαστικότητα είναι αποτέλεσμα της βλάβης

Α Της εξωπυραμιδικής οδού
Β Της πυραμιδικής οδού
Γ Της παρεγκεφαλίδας
Δ Του κερκοφόρου πυρήνα
Ε Το Α και Δ

139. Η επαπειλούμενη ρήξη καρωτιδικού ανευρύσματος στον σηραγγώδη κόλπο μπορεί να

προκαλέσει
Α Αντίπλευρο οπισθοβολβικό άλγος με ομόπλευρη ημιπάρεση
Β Ομόπλευρο οπισθοβολβικό άλγος με ομόπλευρη ημιπάρεση
Γ Ομόπλευρη πτώση βλεφάρου
Δ Πάρεση προσωπικού νεύρου περιφερικού τύπου ομόπλευρα
Ε Το Γ και Δ

140. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για τις μιτοχονδριακές εγκεφαλομυοπάθειες
Α Οφείλονται αποκλειστικά σε γενετική βλάβη του μιτοχονδριακού DNA
B Οφείλονται σε γενετική βλάβη του μιτοχονδριακού ή του πυρηνικού DNA
Γ Κληρονομούνται κυρίως με φυλοσύνδετη επικρατητική κληρονομικότητα
Δ Στο σύνολο τους είναι κακοήθη νοσήματα που οδηγούν στο θάνατο σε παιδική ηλικία
Ε Το Α και Γ

141. Τα σωμάτια Lewy ανευρίσκονται σε εγκεφάλους ασθενών με

Α Νόσος Αλτσχάιμερ
Β Νόσο Πάρκινσον
Γ Μετωποκροταφική άνοια
Δ Αγγειακή άνοια
Ε Το Α και Β

142. Η προοδευτική υπερπυρηνική εκφύλιση ανήκει

Α Στα πυραμιδικά σύνδρομα
Β Στα παρεγκεφαλιδικά σύνδρομα
Γ Στα νοσήματα των εγκεφαλικών συζυγιών
Δ Στα εξωπυραμιδικά σύνδρομα
Ε Σε κανένα από τα παραπάνω

143. Η νόσος Αλτσχάιμερ χαρακτηρίζεται από εναπόθεση στον εγκέφαλο

Α Μόνο του Αβ-αμυλοειδούς
Β Του Αβ-αμυλοειδούς και της πρωτεΐνης τ
Γ Μόνο της πρωτεΐνης τ
Δ Του Αβ-αμυλοειδούς, της α-συνουκλεΐνης και της πρωτεΐνης τ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

144. Ποια από τις παρακάτω εξετάσεις δυνατό να αποβεί επικίνδυνη σε ασθενείς με
χωροκατακτική εξεργασία στην παρεγκεφαλίδα ιδίως όταν αυτή συνοδεύεται από περιεστιακό
οίδημα
Α Κατευθυνόμενη στερεοτακτική βιοψία
Β Οσφυονωτιαία παρακέντηση
Γ Ψηφιακή αγγειογραφία σπονδυλοβασικού συστήματος
Δ Αξονική τομογραφία εγκεφάλου προ και μετά την έγχυση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού
Ε Το Α και Β

145. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την οσφυονωτιαία παρακέντηση;

19
Α Δυνατό να αποβεί επικίνδυνη σε ασθενείς με εγκεφαλικό οίδημα
Β Έχει απόλυτη ένδειξη σε υποψία μηνιγγίτιδας
Γ Ως διαγνωστική μέθοδος έχει αντικατασταθεί από τη μαγνητική τομογραφία
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

146. Ποια από τις παρακάτω εξετάσεις δεν είναι αναγκαία για την επιβεβαίωση της διαγνώσεως
οξείας φλεγμονώδους απομυελινωτικής πολυριζονευροπάθειας
Α Μαγνητική τομογραφία της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης
Β Μέτρηση αισθητικών ταχυτήτων αγωγής περιφερικών νέυρων
Γ Ανίχνευση του F-κύματος
Δ Οσφυονωτιαία παρακέντηση
Ε Όλες είναι αναγκαίες

147. Η πρωτοπαθής πλαγία σκλήρυνση ανήκει

Α Στα νοσήματα κινητικού νευρώνα
Β Στα απομυελινωτικά νοσήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος
Γ Στα επιληπτικά σύνδρομα
Δ Στις μυϊκές δυστροφίες
Ε Σε κανένα από τα παραπανω

148. Η εργαστηριακή εξέταση εκλογής για την διάγνωση της νόσου κινητικού νευρώνα είναι
Α Η αξονική τομογραφία εγκεφάλου προ και μετά την ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικού
Β Η μέτρηση των ταχυτήτων αγωγής των περιφερικών νέυρων
Γ Το ηλεκτρομυογράφημα
Δ Τα αισθητικά προκλητά δυναμικά
Ε Κανένα από τα παραπάνω

149. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί εκδήλωση του υποθυρεοειδισμού από το νευρικό
σύστημα
Α Υπερδιέγερση
Β Διπλωπία
Γ Βραδυψυχισμός
Δ Αγχώδης συνδρομή
Ε Το Α και Δ

150. Η χολινεργική κρίση στη βαριά μυασθένεια οφείλεται σε

Α Μεγάλη παραγωγή αντισωμάτων έναντι των υποδοχέων ακετυλοχολίνης
Β Συνυπάρχουσα λοίμωξη του αναπνευστικού
Γ Υπερβολική χορήγηση αντιχολινεστερασικών φαρμάκων
Δ Υπερβολική χορήγηση μυοχαλαρωτικών φαρμάκων
Ε Κανένα από τα παραπάνω

151. Η οικογενής σπαστική παραπληγία συνήθως προκαλεί

Α Αμφοτερόπλευρη κατάργηση των τενοντίων αντανακλάσεων στα κάτω άκρα
Β Ετερόπλευρη παρουσία πυραμιδικών σημείων
Γ Υπαισθησία τύπου κάλτσας στα κάτω άκρα
Δ Αμφοτερόπλευρη εκτατική αντίδραση του πελματιαίου αντανακλαστικού
Ε Το Α και Γ

152. Καλπαστικό βάδισμα έχουμε σε

Α Νόσο Πάρκινσον
Β Οικογενή σπαστική παραπληγία
Γ Αμφοτερόπλευρη παράλυση των περονιαίων νεύρων
Δ Ημιπάρεση
Ε Κανένα από τα παραπάνω

20
 153. Η έλλειψη της βιταμίνης Β12 συνήθως προκαλεί
Α Σύνδρομο οπισθίων δεσμών
Β Συριγγομυελικό διχασμό
Γ Προσβολή μόνο των προσθίων κεράτων του νωτιαίου μυελού
Δ Σύνδρομο διατομής του νωτιαίου μυελού
Ε Κανένα από τα παραπάνω

154. Το τενόντιο αντανακλαστικό του δικεφάλου ελέγχεται από

Α Από το μυοδερματικό νέυρο
Β Από το κερκιδικό νεύρο
Γ Από το βραχιόνιο πλέγμα
Δ Από την Α1 αυχενική ρίζα
Ε Το Β και Γ

155. Το τρίδυμο νεύρο εκφύεται από

Α Από τη γέφυρα
Β Από τα σκέλη του εγκεφάλου
Γ Από τον προμήκη
Δ Από το νωτιαίο μυελό
Ε Από την περιοχή του διχασμού της πυραμιδικής οδού

156. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για το παραπληρωματικό νεύρο

Α Είναι αμιγώς κινητικό νεύρο
Β Νευρώνει μόνο τον δελτοειδή μυ
Γ Συμπορεύεται με το υπογλώσσιο νεύρο
Δ Είναι αισθητικοκινητικό νεύρο
Ε Κανένα από τα παραπάνω

157. Στα αρχικά στάδια της νόσου Πάρκινσον διαταράσσεται κυρίως

Α Η εκούσια κίνηση
Β Η ακούσια κίνηση
Γ Το αυτόνομο νευρικό σύστημα
Δ Τα τενόντια αντανακλαστικά
Ε Η λειτουργία του υποθαλάμου

158. Το ραβδωτό σώμα αποτελείται από

Α Το κέλυφος και την ωχρά σφαίρα
Β Τη μέλαινα ουσία και το φακοειδή πυρήνα
Γ Τον κερκοφόρο πυρήνα και το κέλυφος της ωχράς σφαίρας
Δ Την ωχρά σφαίρα και τον κερκοφόρο πυρήνα
Ε Κανένα από τα παραπάνω

159. Ποιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό της μυασθένειας;

Α Ημερήσια διακύμανση των συμπτωμάτων
Β Μόνιμη κεντρομελική μυϊκή αδυναμία
Γ Κατάργηση των τενοντίων αντανακλάσεων
Δ Λευκοκυτταρικός διχασμός στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό
Ε Δυσδιαδοχοκινησία

160. Τα σωμάτια Lewy ανευρίσκονται σε εγκεφάλους ασθενών με

Α Νόσο Αλτσχάιμερ
Β Μετωποκροταφική άνοια
Γ Αγγειακή άνοια
Δ Το Α και Β
Ε Κανένα από τα παραπάνω

161. Αιμορραγικό αρθρικό υγρό (αίμαρθρος) συνήθως παρατηρείται σε

21
Α Νόσο του von Willebrand
Β Ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα (αιμοπετάλια 7000/μl)
Γ Αιμορροφιλία Α
Δ To Α και Β
Ε Το Β και Γ

162. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση της

υπερθυρεοειδικής κρίσης
Α β-αναστολείς
Β Μεθιμαζόλη
Γ Κορτικοστεροειδή
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

163. Όλοι οι παρακάτω παράγοντες πήξεως ελέγχονται με το χρόνο μερικής θρομβοπλαστίνης

(PTT) εκτός από ένα:
Α Ο παράγοντας IX
Β Ο παράγοντας VIII
Γ Ο παράγοντας ΧII
Δ Ο παράγοντας VII
Ε Ο παράγοντας ΧI

164. Ποιος από τους παρακάτω αιτιολογικούς συσχετισμός ισχύει

Α Συγγενές αγγειοοίδημα – Έλλειψη του αναστολέα της C1 εστεράσης
Β Κνίδωση – Νικέλιο
Γ Ερπητοειδής δερματίτιδα – Κοιλιοκάκη
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

165. Όλα τα παρακάτω είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν στην αντιμετώπιση της

υπερθυρεοειδικής κρίσης εκτός από ένα:
Α Μεθιμαζόλη
Β β-αναστολείς
Γ Πλασμαφαίρεση
Δ Κορτικοστεροειδή
Ε Αιμοκάθαρση

166. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση της θυρεοειδίτιδας
Hashimoto:
Α Μεθιμαζόλη
Β Θυροξίνη
Γ Καλσιτονίνη
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

167. Από τα παρακάτω νοσήματα, που συνοδεύονται από οξύ θωρακικό πόνο, όλα συνιστούν
πιθανό άμεσο κίνδυνο για τη ζωή και απαιτούν επείγουσα αντιμετώπιση εκτός από ένα:
Α Πνευμοθώρακας υπό τάση
Β Πλευρίτιδα με υπεζωκοτική συλλογή
Γ Πνευμονική εμβολή
Δ Διασχιστικό ανεύρυσμα ανιούσης αορτής
Ε Ρήξη οισοφάγου

168. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση της νόσου Grave:
Α Συνδυασμός υψηλής δόση καρβιμαζόλης με θυροξίνη
Β Μονοθεραπεία με καρβιμαζόλη
Γ Ολική θυρεοειδεκτομή

22
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

169. Όλα τα παρακάτω δυνατό να παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα στον ορό σε οξύ
έμφραγμα μυοκαρδίου εκτός από ένα:
Α Kινάση της κρεατίνης (CK)
Β Γαλακτική δεϋδρογενάση(LDH)
Γ Τροπονίνη I
Δ Αμινοτρανσφεράση του ασπαρτικού (AST, SGOT)
Ε Αμινοτρανσφεράσης της αλανίνης (ALT, SGPT)

170. Όλα τα παρακάτω είναι σωστά για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα εκτός από ένα
Α Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών είναι πάντοτε φυσιολογική
Β Συνοδεύεται από οστεοπόρωση
Γ Η πρωινή δυσκαμψία δυνατό να διαρκεί περισσότερο από 2 ώρες
Δ Συνοδεύεται από αναιμία
Ε Το Α, Β και Δ

171. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να χρησιμοποιηθεί για τη διάγνωση της πνευμονίας από
Legionella:
Α Ανίχνευση αντιγόνου του μικροβίου στα ούρα
Β Καλλιέργεια του μικροβίου στα πτύελα
Γ Καλλιέργεια μικροβίου στο αίμα
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

172. Σε ασθενή με πνευμονία ποιο από τα παρακάτω κλινικοεργαστηριακά ευρήματα

υποδηλώνει λοίμωξη από Legionella:
Α Πυώδη πτύελα με ανάδειξη μικροβίων στη Gramm χρώση
Β Σύγχυση
Γ Υπονατριαιμία
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

173. Σε ασθενή με πνευμονία ποιο από τα παρακάτω κλινικοεργαστηριακά ευρήματα

υποδηλώνει λοίμωξη από Legionella:
Α Γαστρεντερικές διαταραχές (διάρροιες)
Β Σύγχυση
Γ Πυώδη πτύελα χωρίς ανάδειξη μικροβίων στη Gramm χρώση
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

174. Σε ποιο από τα παρακάτω έχουμε διαταραχές της λειτουργίας των αιμοπεταλίων:
Α Αιμορροφιλία Α
Β Νόσο του Glanzmann
Γ Νόσο του von Willebrand
Δ Το Β και Γ
Ε Το Α και Β

175. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί μέθοδο διερεύνησης της λειτουργίας των αιμοπεταλίων:
Α Χρόνος ροής αίματος κατά Duke
Β Έλεγχος της συσσώρευσης με ADP
Γ Χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης
Δ Το Β και Γ
Ε Το Α και Β

23
 176. Όλοι οι παρακάτω παράγοντες πήξεως ελέγχονται με το χρόνο προθρομβίνης (Quick)
εκτός από ένα:
Α Ο παράγοντας VII
Β Ο παράγοντας II
Γ Ο παράγοντας V
Γ Ο παράγοντας Χ
Ε Ο παράγοντας ΧIΙ

177. Ασθενής με συγγενή αιμορραγική διάθεση που έχει παρατεταμένο χρόνο μερικής
θρομβοπλαστίνης (PTT) πιθανότατα πάσχει από:
Α Αιμορροφιλία Α
Β Αιμορροφιλία Β
Γ Θρομβασθένεια Glanzmann
Δ Το Α και Γ
Ε Το Α και Β

178. Ποιο από τα παρακάτω χαρακτηρίζει το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο:

Α Αύξηση του χρόνου προθρομβίνης (Quick)
Β Υπαραχνοειδής αιμορραγία
Γ Θρομβοκυττάρωση
Δ Το Α και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

179. Σε ενήλικα όλα τα παρακάτω είναι κλινικά χαρακτηριστικά της αυξημένης παραγωγής
αυξητικής ορμόνης λόγω αδενώματος της υπόφυσης εκτός από ένα:
Α Η αλλαγή του μεγέθους των δακτύλων
Β Η αύξηση του ύψους σώματος
Γ Η υπερτρίχωση
Δ Η αύξηση του μεγέθους της κάτω γνάθου
Ε Η αύξηση του μεγέθους των άκρων ποδιών

180. Ποια από τις παρακάτω διαταραχές δυνατό να προκαλέσει παράταση του χρόνος ροής:
Α Δυσλειτουργία των αιμοπεταλίων
Β Θρομβοπενία (αιμοπετάλια < 100000/μl)
Γ Αιμορροφιλία Β
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

181. Ποια από τις παρακάτω συσχετίσεις αυξητικού παράγοντα και επίδρασής του
περιγράφεται σωστά;
Α Ερυθροποιητίνη – Διέγερση ερυθροποίησης
Β Ιντερλευκίνη-2 – Διέγερση παραγωγής Τ-λεμφοκυττάρων
Γ Ιντερλευκίνη-5 – Διέγερση παραγωγής ηωσινοφίλων
Δ Το Α και Γ
Ε Όλες οι παραπάνω

182. Ποιο από τα παρακάτω χαρακτηρίζει το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο:

Α Θετικό αντιπηκτικό του λύκου
Β Αυτόματες αποβολές
Γ Θρομβοκυττάρωση
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

183. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις είναι αυξημένη η συχνότητα νέκρωσης του
δέρματος από κουμαρινικά αντιπηκτικά:
Α Έλλειψη πρωτεΐνης C
Β Έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ

24
Γ Έλλειψη πρωτεΐνης S
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

184. Ποιος από τους παρακάτω παράγοντες είναι μειωμένος σε έλλειψη βιταμίνης Κ ή σε
χορήγηση κουμαρινικών αντιπηκτικών:
Α Πρωτεΐνη C
Β Παράγοντας VII
Γ Πρωτεΐνη S
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

185. Αιμορραγικό αρθρικό υγρό (αίμαρθρος) συνήθως παρατηρείται σε

Α Αιμορροφιλία Α
Β Λήψη ασπιρίνης
Γ Θρομβοπενία (<10000/μl)
Δ Βαριά ουραιμία
Ε Όλα τα παραπάνω

186. Άσηπτη νέκρωση κεφαλής μηριαίου συνήθως παρατηρείται σε

Α Αλκοολισμό
Β Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Γ Σύνδρομο Cushing
Δ Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Ε Όλα τα παραπάνω

187. Η έλλειψη της δεϋδρογενάσης της 6-φωσφορικής γλυκόζης (έλλειψη G-6-PD):

Α Δυνατό να εκδηλωθεί κλινικά σε λήψη σουλφοναμιδών
Β Προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες
Γ Προκαλεί άσηπτη νέκρωση κεφαλής μηριαίου
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

188. Στα υπερηχοκαρδιογραφικά ευρήματα της μεσοκολπικής επικοινωνίας περιλαμβάνονται:

Α Αύξηση των διαστάσεων της ανιούσας αορτής
Β Περικαρδιακή συλλογή
Γ Παράδοξη κινητικότητα του μεσοκοιλιακού διαφράγματος
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

189. Οι αρρυθμίες μπορεί να οφείλονται σε:

Α Παθολογική αυτοματικότητα
Β Μηχανισμό επανεισόδου
Γ Πυροδοτούμενη δραστηριότητα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

190. Στη στένωση του ισθμού της αορτής παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Απουσία των σφύξεων των μηριαίων αρτηριών
Β Ρενινοεξαρτώμενη αρτηριακή υπέρταση
Γ Μείωση της αρτηριακής πίεσης πριν από τη στένωση
Δ Το Β και Γ
Ε Το Α και Β

191. Ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται στη σαρκοείδωση:

Α Νεφρωσικό σύνδρομο
Β Πολύμορφο ερύθημα

25
Γ Οζώδες ερύθημα
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

192. Ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται στη σαρκοείδωση:

Α Αρνητική Mantoux
Β Ραγοειδίτιδα
Γ Πολύμορφο ερύθημα
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

193. Σε ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται αύξηση της κινάσης της κρεατίνης (CPK):
Α Υποθυρεοειδισμό
Β Ενδομυϊκή ένεση
Γ Ρευματική πολυμυαλγία
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

194. Σε ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται αύξηση της κινάσης της κρεατίνης (CPK):
Α Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου
Β Πνευμονία
Γ Πολυμυοσίτιδα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

195. Σε ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται αύξηση της κινάσης της κρεατίνης (CPK):
Α Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου
Β Πνευμονία
Γ Πολυμυοσίτιδα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

196. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στη λοιμώδη μονοπυρήνωση:

Α Τα άτυπα μονοκύτταρα είναι Β λεμφοκύτταρα
Β Προκαλεί μεσεντέρια λεμφαδενίτιδα
Γ Δυνατό να συνοδεύεται από θρομβοπενία
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

197. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στη λοιμώδη μονοπυρήνωση:

Α Η χορήγηση αμπικιλλίνης προκαλεί εξάνθημα
Β Προκαλεί μεσεντέρια λεμφαδενίτιδα
Γ Προκαλεί αύξηση τρανσαμινασών
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

198. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί διάχυτη ενδαγγειακή πήξη (ΔΕΠ, DIC):
Α Βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση
Β Σηψαιμία
Γ Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα
Δ Το Β και Γ
Ε Το Α και Β

199. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί διάχυτη ενδαγγειακή πήξη (ΔΕΠ, DIC):
Α Βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση
Β Οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία
Γ Δήγμα φιδιού

26
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

200. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στη λοιμώδη μονοπυρήνωση:

Α Σε χορήγηση αμπικιλλίνης εμφανίζεται εξάνθημα
Β Προκαλεί μεσεντέρια λεμφαδενίτιδα
Γ Δυνατό να συνοδεύεται από θρομβοπενία
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

201. Η ασφαλέστερη μέθοδος διάγνωσης για το μελιταίο πυρετό:

Α Η συγκολλητινοαντίδραση Wright
Β Η καλλιέργεια μυελού
Γ Η εκδήλωση με αρθραλγίες και λεμφαδενοπάθεια
Δ Η ανταπόκριση εντός τριημέρου στη θεραπεία με στρεπτομυκίνη και
τριμεθοπριμη/σουλφομεθοξαζόλη
Ε Όλα τα παραπάνω

202. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα προκαλεί υπερτρίχωση:

Α Αναβολικά στεροειδή
Β Μινοξιδίλη
Γ Κυκλοσπορίνη
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

203. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί διάχυτη ενδαγγειακή πήξη (ΔΕΠ, DIC):
Α Σηπτική καταπληξία
Β Οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία
Γ Βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

204. Όλες οι παρακάτω καταστάσεις προδιαθέτουν σε φλεβοθρόμβωση εκτός από μία:

Α Υπερομοκυστεϊναιμία
Β Κύηση
Γ Χειρουργικές επεμβάσεις
Δ Φλεγμονώδη νόσοι του εντέρου
Ε Κολπική μαρμαρυγή

205. Σε ποιό από τα παρακάτω η εκκενωτική παρακέντηση του πλευριτικού υγρού είναι
απόλυτη ένδειξη
Α Στη διάγνωση του μεσοθηλιώματος
Β Στη διάγνωση της φυματιώδους πλευρίτιδας
Γ Στην ανακούφιση της δύσπνοιας ασθενούς με πλευριτική συλλογή λόγω
κακοήθους νεοπλάσματος
Δ Στο Α και
Ε Στο Α και Γ

206. Η ανεύρεση στην κλινική εξέταση της κοιλιάς μεταλλικών ήχων συνηγορεί υπέρ:
Α Οξείας κοιλίας
Β Ασκίτη
Γ Εκκολπωματίτιδας
Δ Αποφρακτικού ειλεού
Ε Παραλυτικού ειλεού

207. Η θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου του Hashimoto περιλαμβάνει:

Α Τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου

27
Β Τη χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς
Γ Τη χορήγηση αντιθυρεοειδικών φαρμάκων
Δ Το Β και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

208. Ο τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από:

Α Χαμηλό ασβέστιο, υψηλό φωσφόρο και υψηλή παραθορμόνη αίματος
Β Αυξημένο ασβέστιο χαμηλό φωσφόρο και αυξημένη παραθορμόνη αίματος
Γ Φυσιολογικό ασβέστιο, υψηλό φωσφόρο και αυξημένη παραθορμόνη αίματος
Δ Αυξημένο ασβέστιο, υψηλό φωσφόρο και πολύ αυξημένη παραθορμόνη
αίματος
Ε Κανένα από τα παραπάνω

209. Στο πολλαπλούν μυέλωμα παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Ευαισθησία σε λοιμώξεις
Β Αυτόματα κατάγματα
Γ Αύξηση των πλασματοκυττάρων στο αίμα
Δ Αναιμία
Ε Το Α και Δ

210. Ποιό από τα επόμενα δεν είναι σύμπτωμα εντοπισμένου (μη μεταστατικού) καρκίνου του
ορθοσιγμοειδούς?
A Τεινεσμός
Β Αναιμία
Γ Ίκτερος
Δ Αιματοχεσία
Ε Απώλεια βάρους

211. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τη χορήγηση β αποκλειστών σε διαβητικούς ασθενείς:
Α Προκαλεί βήχα
Β Υπάρχει απόλυτη αντένδειξη
Γ Μπορεί να συγκαλύψει τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας
Δ Προκαλεί περιφερικά οιδήματα
Ε Όλα τα παραπάνω

212. Η ανίχνευση θετικού τίτλου anti-HBs με θετικό anti-HBc και αρνητικό HBsAg σημαίνει:
Α Λανθασμένο αποτέλεσμα
Β Επιτυχή εμβολιασμό
Γ Παλιά αποδραμούσα λοίμωξη
Δ Σπάνια περίπτωση ηπατίτιδας με αρνητικό HBsAg
Ε Όλα τα παραπάνω

213. Όλα τα παρακάτω δυνατό να χρησιμοποιηθούν στην αντιμετώπιση της νόσου Grave εκτός
από ένα:
Α Συνδυασμός υψηλής δόση καρβιμαζόλης με θυροξίνη
Β Μονοθεραπεία με καρβιμαζόλη
Γ Υφολική θυρεοειδεκτομή
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

214. Από τα παρακάτω νοσήματα, που συνοδεύονται από οξύ θωρακικό πόνο, όλα συνιστούν
πιθανό άμεσο κίνδυνο για τη ζωή και απαιτούν επείγουσα αντιμετώπιση εκτός από ένα:
Α Έμφραγμα μυοκαρδίου
Β Πνευμοθώρακας υπό τάση
Γ Οξύ διαχωρισττικό ανεύρυσμα θωρακικής αορτής
Δ Πνευμονική εμβολή
Ε Πνευμονία

28
 215. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να χαρακτηρίζει το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο:
Α Αύξηση του χρόνου προθρομβίνης (Quick)
Β Φλεβοθρόμβωση
Γ Θρομβοπενία
Δ Το Β και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

216. Άσηπτη νέκρωση κεφαλής μηριαίου συνήθως παρατηρείται σε

Α Χρόνια λήψη γλυκοκορτικοστροειδών
Β Αλκοολισμό
Γ Ρευματοειδή αρθρίτιδα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

217. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στη σαρκοείδωση:

Α Προκαλεί υπερασβεστιαιμία
Β Η διάγνωση δυνατό να τεθεί με βιοψία ήπατος
Γ Συνοδεύεται από οζώδες ερύθημα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

218. Η πιο σημαντική ανεπιθύμητη ενέργεια της καρμιβαζόλης είναι:

Α Η αύξηση των ηπατικών ενζύμων
Β Η λευκοπενία
Γ Οι γαστρεντερικές διαταραχές
Δ Ο υποθυρεοειδισμός
Ε Ο δερμογραφισμός

219. Ποιό από τα παρακάτω φάρμακα είναι αποτελεσματικό για τα αναερόβια μικρόβια:
Α Πιπερασιλίνη
Β Κεφταζιδίμη
Γ Αμινογλυκοσίδη
Δ Κλαριθομυκίνη
Ε Τριμεθοπρίμη

220. Όλα τα παρακάτω είναι στόχος της θεραπευτικής αγωγής σε διαβητικούς ασθενείς, εκτός
από:
Α LDL CHOL <100 mg/dl
Β ΑΠ<130/80 mmHg
Γ HbA1 <8%
Δ TRG<150 mg/dl και HDL CHOL >40 mg/dl
Ε HbA1 <6,5%

221. Οι αμινογλυκοσίδες είναι αποτελεσματικές:

Α Κατά των αναεροβίων
Β Κατά του πνευμονιόκοκκου
Γ Κατά των Gram αρνητικών (-) βακτηριδίων (εντεροβακτηριοειδών)
Δ Κατά του μυκοπλάσματος της πνευμονίας
Ε Κατά του μυκοβακτηριδίου της φυματιώσεως

222. Όσον αφορά την αντιπηκτική αγωγή όλα τα παρακάτω είναι σωστά, εκτός από:
Α Η ηπαρίνη προκαλεί θρομβοπενία και θρομβωτική διάθεση
Β Αντίδοτο σε περίπτωση αιμορραγίας από ηπαρίνη είναι η θειϊκή πρωταμίνη
Γ Αντίδοτο σε περίπτωση αιμορραγίας από κουμαρινικά αντιπηκτικά είναι η βιταμίνη Κ
Δ Η ηπαρίνη προκαλεί υποκαλιαιμία
Ε Τα όρια της θεραπευτικής δοσολογίας είναι ιδιαίτερα στενά

29
 223. Όλα τα παρακάτω είναι φάρμακα πρώτης επιλογής για τη θεραπεία της καρδιακής
ανεπάρκειας, εκτός από:
Α Φουροσεμίδη
Β ΑΜΕ
Γ β-αποκλειστές
Δ Ανταγωνιστές Ca2+
Ε Νιτρώδη

224. Όλες οι παρακάτω καταστάσεις μπορούν να εμφανισθούν ως πυρετός άγνωστης

αιτιολογίας, εκτός από:
Α Κροταφική αρτηρίτιδα
Β Νόσος Still των ενηλίκων
Γ Βρουκέλλωση
Δ Παραρινοκολπίτις
Ε Λέμφωμα

225. Για τη διάγνωση της οξείας ηπατίτιδας Β απαιτείται:

Α Ο προσδιορισμός τoυ HBsAg
Β Ο προσδιορισμός τoυ HbsAg και των IgM anti-HBc
Γ Ο προσδιορισμός του HBsAg και του HbeAg
Δ Ο προσδιορισμός των IgG anti-HBc
Ε Ο προσδιορισμός της συνθετικής ικανότητας του ήπατος

226. Όλες οι παρακάτω είναι εκδηλώσεις της σαρκοείδωσης, εκτός από:

Α Αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης και της γGT
Β Διάμεση νεφρίτιδα
Γ Υπερασβεστιαιμία
Δ Ρευματική πολυμυαλγία
Ε Αύξηση της ΤΚΕ και της CRP

227. Όλες οι παρακάτω είναι ανεπιθύμητες ενέργειες της αμιοδαρόνης, εκτός από:
Α Ηπατίτιδα
Β Λευκωματουρία
Γ Υποθυρεοειδισμός
Δ Διάμεση πνευμονίτιδα
Ε Βραδυκαρδία

228. Σε ασθενείς με οξεία υπερασβεστιαιμία απαιτούνται όλα τα παρακάτω, εκτός από:

Α Ενυδάτωση με φυσιολογικό ορό
Β Χορήγηση φουροσεμίδης
Γ Χορήγηση διφωσφονικών
Δ Χορήγηση βιταμίνης D
Ε Χορήγηση καλτσιτονίνης

229. Όλα τα παρακάτω φάρμακα επηρεάζουν τα ηπατικά ένζυμα, εκτός από:

Α Στατίνες
Β Ριφαμπικίνη
Γ Ταμοξιφαίνη
Δ Κυκλοφωσφαμίδη
Ε Ισονιαζίδη

230. Όλες οι παρακάτω είναι παρενέργειες της κυκλοφωσφαμίδης, εκτός από:

Α Θρομβοκυττάρωση
Β Απλασία του μυελού
Γ Διάμεση πνευμονίτιδα
Δ Υπονατριαιμία

30
Ε Αιματουρία

231. Όλα τα παρακάτω μικρόβια ενοχοποιούνται ως αίτια οξείας λοίμωξης των χοληφόρων,
εκτός από:
Α Εντεροβακτηριοειδή
Β Μυκόπλασμα
Γ Αναερόβια
Δ Εντερόκοκκος
Ε Βακτηροειδή

232. Γυναικομαστία είναι δυνατόν να παρατηρηθεί σε όλα τα παρακάτω, εκτός από:

Α Ηπατική ανεπάρκεια
Β Χορήγηση δακτυλίτιδας
Γ Χορήγηση σπειρονολακτόνης
Δ Χορήγηση Β-αποκλειστών
Ε Υπερπρολακτιναιμία

233. Φάρμακο εκλογής για τη θεραπεία παχύσαρκων ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ
είναι:
Α Η ινσουλίνη
Β Η μετφορμίνη
Γ Οι σουλφονυλουρίες
Δ Η ρεπαγλινίδη
Ε Η γλιβενκλαμίδη

234. Τι ισχύει για τη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη:

Α Αποκλείεται αν η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι φυσιολογική
Β Τίθεται όταν η γλυκόζη του ορού σε τυχαίο έλεγχο είναι > 125 mg/dl
Γ Τίθεται όταν η γλυκόζη νηστείας στον ορό είναι > 100 mg/dl
Δ Τίθεται σε ανεύρεση αντισωμάτων κατά της ινσουλίνης
Ε Κανένα από τα παραπάνω

235. Η οξεία σωληναριακή νέκρωση χαρακτηρίζεται από:

Α Υπονατριαιμία
Β Αυξημένη κλασματική απέκκριση νατρίου (> 1%)
Γ Πετεχειώδες εξάνθημα
Δ Υποκαλιαιμία
Ε Όλα τα παραπάνω

236. Στην ελκώδη κολίτιδα σε αντίθεση με τη νόσο του Crohn:

Α Η προσβολή του εντέρου είναι κατά τόπους
Β Τα συρίγγια είναι συχνά
Γ Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου
Δ Η φλεγμονή του εντέρου είναι διατοιχωματική
Ε Δεν παρατηρούνται εξωεντερικές εκδηλώσεις

237. Ασθενής με αυξημένα χολοστατικά ένζυμα καθώς και υψηλά αντιμιτοχονδριακά

αντισώματα πάσχει από:
Α Σκληρυντική χολαγγειίτιδα
Β Αυτοάνοση ηπατίτιδα
Γ Πρωτοπαθή χολική κίρρωση
Δ Χολαγγειοκαρκίνωμα
Ε Καρκίνο του παγκρέατος

238. Φαινόμενο Raynaud παρατηρείται συχνότερα:

Α Στη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Β Στο συστηματικό ερυθηματώδη λύκο

31
Γ Στο σκληρόδερμα
Δ Στη δερματομυοσίτιδα
Ε Στον υπερθυρεοειδισμό

239. Το πιο συχνό και τυπικό σύμπτωμα της αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας είναι:
Α Άλγος στις μεγάλες αρθρώσεις
Β Χαμηλή πρωινή οσφυαλγία
Γ Πρωινή δυσκαμψία διάρκειας τουλάχιστον μίας ώρας
Δ Διαλείπουσα χωλότητα στους μηρούς
Ε Πυρετός αγνώστου αιτιολογίας

240. Η διάγνωση της οξείας ουρικής αρθρίτιδας τίθεται όταν υπάρχουν:

Α Υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος στον ορό
Β Κρύσταλλοι ουρικού μονονατρίου στο αρθρικό υγρό
Γ Τυπικά ακτινολογικά ευρήματα
Δ Προσβολή τουλάχιστον τριών αρθρώσεων
Ε Όλα τα παραπάνω

241. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα χρησιμοποιείται στη θεραπεία της λεϊσμανίασης :
Α Αμινογλυκοσίδες
Β Κεφαλοσπορίνες 2ης ή 3ης γενεάς
Γ Αμφοτερικίνη Β
Δ Βανκομυκίνη
Ε Ερυθρομυκίνη

242. Στη μεγαλοβλαστική αναιμία ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από:

Α Τα δικτυοερυθροκύτταρα είναι υψηλά
Β Υπάρχουν πολυκατάτμητα πολυμορφοπύρηνα
Γ Υπάρχουν ευρήματα αιμόλυσης
Δ Μπορεί να υπάρχει παγκυτταροπενία
Ε Παρατηρείται μακροκυττάρωση των ερυθρών αιμοσφαιρίων

243. Η θεραπεία της υπερκαλιαιμίας μπορεί να περιλαμβάνει όλα τα παρακάτω, εκτός από:
Α β- αποκλειστές
Β Γλυκονικό ασβέστιο
Γ Διττανθρακικό νάτριο
Δ Φουροσεμίδη
Ε Ινσουλίνη

244. Ασθενής με θρομβοπενία και παράταση του χρόνου προθρομβίνης και μερικής
θρομβοπλαστίνης μπορεί να πάσχει από:
Α Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα
Β Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
Γ Σύνδρομο αντικαρδιολιπίνης
Δ Ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα
Ε Σύνδρομο αντιφωσφολιπιδικών αντισωμάτων

245. Όλα τα παρακάτω είναι σωστά για τη σαρκοείδωση, εκτός από:

Α Το μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτασίνης είναι αυξημένο
Β Μπορεί να προκαλέσει υπερασβεστιαιμία
Γ Μπορεί να εμφανισθεί πάρεση του προσωπικού νεύρου
Δ Η πλευρίτιδα είναι ιδιαίτερα συχνή
Ε Χαρακτηριστικό ακτινολογικό εύρημα είναι η συμμετρική πυλαία λεμφαδενοπάθεια

246. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια της πυραζιναμίδης είναι:

Α Η αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης
Β Η αύξηση του ουρικού οξέος

32
Γ Η αύξηση της χοληστερόλης
Δ Η μείωση του καλίου
Ε Η λευκοκυττάρωση

247. Οι στόχοι της αγωγής σε διαβητικούς είναι οι παρακάτω, εκτός από:

Α LDL CHOL <100mg/dl
Β HbA1c<7%
Γ AΠ<140/90mmHg
Δ AΠ<130/80mmΗg
Ε Το Α και Β

248. Όλες οι παρακάτω είναι ανεπιθύμητες ενέργειες των γλιταζονών, εκτός από:
Α Μείωση του αιματοκρίτη
Β Αύξηση βάρους
Γ Αύξηση ΑΠ
Δ Οιδήματα
Ε Υπογλυκαιμία

249. Απόλυτη αντένδειξη για τη χορήγηση θειαζιδικών διουρητικών είναι:

Α Η υπερχοληστερολαιμία
Β Οι κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας
Γ Η δυσανεξία στη γλυκόζη
Δ Η υπερτριγλυκεριδαιμία
Ε Ο σακχαρώδης διαβήτης

250. Φιμπράτες δεν πρέπει να χορηγηθούν:

Α Σε συνδυασμό με στατίνες
Β Σε άτομα που παίρνουν κουμαρινικά αντιπηκτικά
Γ Σε άτομα με έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας
Δ Σε άτομα με αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης
Ε Σε καρδιακή ανεπάρκεια

251. Όλα τα παρακάτω δυνατόν να προκαλέσουν οζώδες ερύθημα, εκτός από:

Α Σαρκοείδωση
Β Νόσος Crohn
Γ Φυματίωση
Δ Χορήγηση ισονιαζίδης
Ε Λοίμωξη από Yersinia

252. Η πιο σημαντική επιπλοκή της βρουκέλωσης είναι:

Α Η πλευρίτιδα
Β Η επιδιδυμίτιδα
Γ Η ενδοκαρδίτιδα
Δ Η λεμφαδενοπάθεια
Ε Η πνευμονίτιδα

253. Γυναίκα 62 ετών με έντονο κνησμό και ολική χοληστερόλη 420mg/dl πιθανόν έχει:
Α Οικογενή χοληστερολαιμία
Β Πρωτοπαθή χολική κίρρωση
Γ Υποθυρεοειδισμό
Δ Πολλαπλό μυέλωμα
Ε Νόσο Paget των οστών

254. Ασθενής 70 ετών με οσφυαλγία, αναιμία και σύνδρομο Fanconi (γλυκοζουρία,

ουρικοζουρία, φωσφατουρία), πιθανά έχει:
Α Οξεία λευχαιμία
Β Μεμβρανώδη σπειραματονεφρίτιδα

33
Γ Πολλαπλό μυέλωμα
Δ Καρκίνο του νεφρού
Ε Βρουκέλλωση

255. Όλα τα παρακάτω προκαλούν υπερνατριαιμία, εκτός από:

Α Ωσμωτική διούρηση
Β Αυξημένες άδηλες απώλειες
Γ Επινεφριδιακή ανεπάρκεια
Δ Χορήγηση λιθίου
Ε Φάση πολυουρίας της οξείας σωληναριακής νέκρωσης

256. Ασθενής με λεύκη και υποθυρεοειδισμό εμφανίζει κόπωση σε συνδυασμό με υπόταση (ΑΠ
90/60mmHg) και αυξημένες τρανσαμινάσες. Η πιο πιθανή διάγνωση είναι:
Α Υποφυσιακή ανεπάρκεια
Β Νόσος Addison
Γ Φαιοχρωμοκύττωμα
Δ Υποξεία θυρεοειδίτιδα
Ε Νόσος Wilson

257. Σε οξεία κρίση ουρικής αρθρίτιδας δεν πρέπει να χορηγηθεί:

Α Αλλοπουρινόλη
Β Κολχικίνη
Γ Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Δ ACTH
Ε Το Β και Δ

258. Ποιος συνδυασμός αντιυπερτασικών φαρμάκων πρέπει να αποφεύγεται:

Α Διουρητικά με ανταγωνιστές Ca++
Β Βεραπαμίλη με ατενολόλη
Γ Μινοξιδίνη με διυδροπυριδίνες
Δ β- αποκλειστές με ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτασίνης
Ε Διουρητικά της αγκύλης με καλλιοσυντηρητικά διουρητικά

259. Σε ασθενείς με υποθυρεοειδισμό παρατηρούνται όλα τα παρακάτω, εκτός από:

Α Περικαρδίτις
Β Διάρροιες
Γ Αύξηση της χοληστερόλης
Δ Αναιμία
Ε Αύξηση βάρους του σώματος

260. Στην πνευμονική πύκνωση:

Α Υπάρχει σαφής πνευμονικός ήχος επικρουστικά
Β Οι φωνητικές δονήσεις είναι αυξημένες
Γ Οι φωνητικές δονήσεις είναι ελαττωμένες
Δ Υπάρχουν ξηροί μουσικοί ρόγχοι
Ε Υπάρχει πλευριτική τριβή

261. Υγροί ρόγχοι τρίζοντες και υποτρίζοντες είναι ακουστοί:

Α Στην φυματιώδη πλευρίτιδα
Β Σε αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Σε περικαρδίτιδα
Δ Στο βρογχικό άσθμα
Ε Σε πνευμονικό εμφύσημα

262. Στον πνευμοθώρακα:

Α Υπάρχει επικρουστικά αμβλύτητα ή υπαμβλύτητα
Β Οι φωνητικές δονήσεις είναι αυξημένες

34
Γ Το αναπνευστικό ψιθύρισμα απουσιάζει
Δ Υπάρχουν υγροί ρόγχοι
Ε Υπάρχουν ξηροί ρόγχοι

263. Η εστία ακροάσεως της αορτικής βαλβίδας ανευρίσκεται:

ο
Α Στο 5 μεσοπλεύριο διάστημα αριστερά παραστερνικά
Β Στο 2ο μεσοπλεύριο διάστημα αριστερά παραστερνικά
Γ Στο 2ο μεσοπλεύριο διάστημα δεξιά παραστερνικά
Δ Στο 5ο μεσοπλέυριο διάστημα στη μεσοκλειδική γραμμή
Ε Στην κορυφή του στέρνου

264. Στη στένωση αορτικής βαλβίδας υπάρχει:

Α Έντονος δεύτερος τόνος
Β Ήπιο συστολικό φύσημα με αντανάκλαση στη μασχάλη
Γ Τραχύ συστολικό φύσημα που επεκτείνεται στον τράχηλο
Δ Διαστολικό κύλισμα
Ε Ήχος τριβής

265. Στη στένωση μιτροειδούς υπάρχει:

Α Έντονος δεύτερος τόνος
Β Διαστολικό κύλισμα
Γ Συστολικό φύσημα με αντανάκλαση στην αριστερά μασχάλη
Δ Διαστολικό φύσημα με αντανάκλαση στον τράχηλο
Ε Ήχος τριβής

266. Στη θρομβωτική θρομβοκυττοπενική πορφύρα (ΤΤΡ) είναι δυνατό να υπάρχουν όλα τα
παρακάτω, εκτός από:
Α Θρομβώσεις των μικρού και μέσου μεγέθους αγγείων
Β Αιμορραγικές εκδηλώσεις
Γ Διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας
Δ Διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας
Ε Διαταραχές του επιπέδου συνείδησης

267. Στη διάχυτη ενδαγγειακή πήξη υπάρχουν:

Α Αντισώματα κατά μεταλλοπρωτεϊνάσης 3
Β Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
Γ Διαταραχή της ηπατικής αρχιτεκτονικής
Δ Αντισώματα έναντι των θρομβοκυττάρων
Ε Αιμορραγική διάθεση

268. Κληρονομική θρομβοφιλική διάθεση πρέπει να αναζητηθεί:

Α Σε ηλικιωμένα άτομα με παρατεταμένο κλινοστατισμό
Β Σε νεαρά άτομα με θρόμβωση χωρίς προφανές αίτιο
Γ Σε άτομα με απουσία οικογενειακού ιστορικού θρομβωτικών διαταραχών
Δ Σε κάθε περίπτωση θρόμβωσης στη γαστροκνημία
Ε Σε θρομβοφλεβίτιδα που παρουσιάζεται σε ασθενή με καρκίνο του παγκρέατος

269. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για την αληθή πολυκυτταραιμία:
Α Υπάρχει εκσεσημασμένη σπληνομεγαλία
Β Υπάρχει θετικό χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας
Γ Παρατηρείται χαρακτηριστική θρομβοπενία
Δ Η αλκαλική φωσφατάση λευκών είναι μηδενική
Ε Είναι δυνατό να εξελιχθεί σε οξεία λευχαιμία

270. Στην ένδεια βιταμίνης Β12 υπάρχουν όλα τα παρακάτω εκτός από:
Α Μικροαγγειοπαθητική αιμολυτική αναιμία
Β Μακροκυττάρωση

35
Γ Πολυκατατμητα πολυμορφοπύρηνα
Δ Διαταραχή της εν τω βάθει αισθητικότητας
Ε Ελαττωμένα δικτυοερυθροκύτταρα

271. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει για την οξεία κρίση ουρικής αρθρίτιδας:
Α Τα επίπεδα του ουρικού οξέος στον ορό δεν είναι πάντοτε αυξημένα
Β Υπάρχει καταστροφική αρθρίτιδα των αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης
Γ Υπάρχει προσβολή της πρώτης μεταταρσιοφαλαγγικής άρθρωσης
Δ Θεραπεία εκλογής είναι η χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών ή και κολχικίνης
Ε Δεν ισχύουν το Α και Δ

272. Στην αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα μπορεί να υπάρχουν όλα τα παρακάτω, εκτός από:
Α Αρθρίτιδα των μεσοφαλαγγικών αρθρώσεων των χειρών με πρωινή δυσκαμψία των
άκρων
Β Πόνος και πρωινή δυσκαμψία στη ράχη που βελτιώνεται με την κίνηση
Γ HLA B27 αντιγόνο στο αίμα θετικό
Δ Ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας
Ε Ο τυπικός ασθενής είναι νεαρός άνδρας

273. Στην κροταφική αρθρίτιδα δυνατό να υπάρχουν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Αναιμία και υψηλή ΤΚΕ
Β Διαλείπουσα χωλότητα των μασητήρων
Γ Βαρειά αρτηριακή υπέρταση
Δ Κεφαλαλγία
Ε Παρατεινόμενος πυρετός

274. Στο συστηματικό σκληρόδερμα υπάρχει:

Α Ψωριασικές βλάβες στο δέρμα
Β Διαταραχή της κινητικότητας του οισοφάγου
Γ Αντισώματα κατά διπλής έλικος DNA
Δ Καταστροφική αρθρίτιδα των μικρών αρθρώσεων της άκρας χειρός
Ε Κνιδωτικό εξάνθημα στους γλουτούς

275. Στη διάγνωση του ΣΕΛ συμβάλλουν όλα τα παρακάτω, εκτός από:
Α Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
Β Αντιπυρηνικά αντισώματα στον ορό
Γ Προσβολή του ΚΝΣ
Δ Δισκοειδείς βλάβες στο δέρμα
Ε Υψηλή CRP

276. Ένα από τα παρακάτω δεν ισχύει για τις συστηματικές αγγειίτιδες:
Α υπάρχει αναιμία, λευκοκυττάρωση και θρομβοκυττάρωση
Β υπάρχει υψηλή ΤΚΕ
Γ είναι συχνό αίτιο παρατεινομένου εμπυρέτου
Δ υπάρχει πολυσυστηματική προσβολή
Ε υπάρχει παγκυτταροπενία

277. Στο φαιοχρωμοκύττωμα υπάρχει:

Α Υπέρταση και ταχυκαρδία κατά κρίσεις
Β Υπόταση και συγκοπτικές προσβολές
Γ Βραδυκαρδία
Δ Ίκτερος
Ε Νεφρική ανεπάρκεια

278. Στον υπερθυρεοειδισμό παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από:

Α Κεντρομελικού τύπου μυϊκή αδυναμία
Β Απώλεια βάρους

36
Γ Ταχυκαρδία
Δ Βραδυκαρδία
Ε Διάρροιες

279. Η νόσος του Addison χαρακτηρίζεται από:

Α Υπερκορτιζολαιμία
Β Υπερκαλιαιμία
Γ Υποκαλιαιμία
Δ Υπέρταση
Ε Πυρετός

280. Η αλδοστερόνη:
Α Δρά στα άπω εσπειραμένα σωληνάρια και προκαλεί κατακράτηση νατρίου και αποβολή
καλίου
Β Είναι η πιο ισχυρή καλιοσυντηρητική ουσία του οργανισμού
Γ Παράγεται από την παρασπειραματική συσκευή στους νεφρούς
Δ Εκκρίνεται από τον μυελό των επινεφριδίων
Ε Αναστέλλει τη νεφρική επαναρρόφηση ύδατος

281. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για τη σαλμονέλλα του τύφου:
Α τα παιδιά και οι άνδρες που νοσούν γίνονται συνήθως φορείς
Β αποβάλλεται με τα ούρα, όπου και είναι δυνατό να καλλιεργηθεί την πρώτη εβδομάδα της νόσου
Γ οι καλλιέργειες κοπράνων είναι θετικές από την πρώτη εβδομάδα, αλλά κυρίως την
δεύτερη και την τρίτη
Δ η νόσος μεταδίδεται με την εισπνοή μολυσμένων σταγονιδίων
Ε η νόσος συγκαταλλέγεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα

282. Η λοιμώδης μονοπυρήνωση:

Α είναι νόσος των ηλικιωμένων
Β είναι νόσος των παιδιών και των νεαρών ενηλίκων
Γ προκαλεί συχνά νεφρική δυσλειτουργία
Δ Το διαρροϊκό σύνδρομο αποτελεί την αρχική εκδήλωση της νόσου
Ε Μετά την εκδήλωση συμπτωμάτων, παρατηρούνται μικρά ώριμα λεμφοκύταρα στο περιφερικό
αίμα

283. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τη μικροβιακή μηνιγγίτιδα:

Α εμφανίζεται μόνο σε νεογέννητα
Β η διάγνωση είναι αβέβαιη όταν τα λευκά αιμοσφαίρια στο ΕΝΥ είναι περισσότερα από 50 κατά
οπτικό πεδίο
Γ τα συνηθέστερα μικρόβια σε ηλικιωμένους είναι ο μηνιγγιτιδόκοκκος και ο αιμόφιλος
Δ το σάκχαρο στο ΕΝΥ είναι υψηλό
Ε το σύνδρομο Waterhouse Friderichsen έχει υψηλή θνητότητα

284. Ποια από τα παρακάτω ισχύουν για την βρουκέλλωση:

Α θεραπεία εκλογής αποτελεί η πενικιλλίνη και η ερυθρομυκίνη
Β αποτελεί συχνό αίτιο παρατεινομένου διαρροϊκού συνδρόμου
Γ προκαλεί συχνά νεφρική βλάβη
Δ μπορεί να υπάρχει ηπατοσπληνομεγαλία και λεμφαδενοπάθεια
Ε είναι συχνή στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης

285. Ποιό από τα παρακάτω ισχύει για τη συμπιεστική περικαρδίτιδα:

Α Συνοδεύεται πολύ συχνά από κοιλιακή μαρμαρυγή
Β Στο ΗΚΓ τα δυναμικά είναι υψηλά
Γ Υπάρχει διόγκωση των φλεβών του τραχήλου
Δ Η αρτηριακή πίεση αυξάνεται κατά την εισπνοή
Ε Η καρδιαγγειακή σκιά έχει μικρό μέγεθος στην ακτινογραφία θώρακος

37
 286. Για την λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα ισχύει:
Α Αποκλείεται να υπάρχει όταν οι καλλιέργειες αίματος είναι αρνητικές
Β Πρέπει να υπάρχει προσθετική τεχνητή βαλβίδα για να εμφανισθεί
Γ Υπάρχει πυρετός, λευκοκυττάρωση, αυξημένη ΤΚΕ και CRP
Δ Κατά την ακρόαση της καρδιάς δεν ακούγεται ποτέ φύσημα
Ε Συχνά από τα εργαστηριακά ευρήματα παρατηρείται πολυκυτταραιμία

287. Στην πνευμονική εμβολή ισχύει:

Α Στην ακτινογραφία θώρακα πρατηρείται διεύρυνση του μεσοθωρακίου
Β Από την εξέταση αίματος παρατηρείται χαρκατηριστικά παράταση του χρόνου προθρομβίνης
Γ Υπάρχει δύσπνοια και αναπνευστική αλκάλωση με υποξαιμία
Δ Μπορεί να υπάρχει αριστερή στροφή του άξονα του ΗΚΓ
Ε Θεραπεία εκλογής είναι η μακροχρόνια χορήγηση ασπιρίνης

288. Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου:

Α Αυξάνουν τις ενδοσπειραματικές πιέσεις στο νεφρό
Β Μειώνουν τη διαβητική μικρολευκωματινουρία
Γ Αντενδείκνυνται σε υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας
Δ Πρέπει να αποφεύγεται ο συνδυασμός τους με διουρητικά
Ε Πρέπει να χορηγούνται μόνο όταν η διαστολική πίεση είναι μεγαλύτερη από 110 mmHg

289. Στην αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια έχουμε:

Α Ορθόπνοια
Β Οίδημα στα σφυρά
Γ Διόγκωση των φλεβών του τραχήλου
Δ Τα Α και Β
Ε Τα Β και Γ

290. Στην ανεπάρκεια αορτής:

Α Έχουμε διαστολικό φύσημα
Β Μπορεί να έχουμε και συστολικό φύσημα
Γ Ο αρτηριακός σφυγμός είναι μειωμένου εύρους
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

291. Ποιο από τα πακάτω ισχύει στην κληρονομική σφαιροκυττάρωση

Α κληρονομείται με τον φυλοσύνδετο χαρακτήρα
Β χαρακτηρίζεται από θετική αντίδραση Coombs
Γ κληρονομείται συνήθως με τον αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα
Δ Το Β και Γ
Ε Το Α και Β

292. Εγκεφαλοπάθεια του Wernicke προκαλείται από

Α Έλλειψη πυριδοξίνης (Β6)
Β Έλλειψη θειαμίνης (Β1)
Γ Έλλειψη Νιασίνης (Β3)
Δ Κανένα από τα παραπάνω
Ε Όλα τα παραπάνω

293. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό:

Α Η σταφυλοκοκκική πνευμονία προσβάλλει άτομα που είχαν νοσήσει από τον ιό της γρίπης
Β Η πνευμονιοκοκκική πνευμονία είναι σύνηθες αίτιο νοσοκομειακής πνευμονίας
Γ Ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας προσβάλλει συνήθως ασθενείς με χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

294. Σε όλα τα παρακάτω προδιαθέτει το κάπνισμα εκτός από ένα:

38
Α Ισχαιμική καρδιοπάθεια
Β Εμφύσημα
Γ Καρκίνο του οισοφάγου
Δ Περικαρδίτιδα
Ε Βρογχογενές καρκίνωμα

295. Ποιο από τα παρακάτω σχετίζονται με ασπληνία:

Α Σωμάτια Howell-Jolly
Β Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Γ Κοιλιοκάκη
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

296. Στην πνευμονική εμβολή ισχύει:

Α Στην πλειονότητα των ασθενών συνυπάρχει εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση
Β Το ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι πάντοτε διαγνωστικό
Γ Το σπινθηρογράφημα αερισμού είναι η εξέταση εκλογής
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

297. Όλα τα παραπάνω είναι δυνατό να παρατηρηθούν σε βαριά υποθερμία εκτός από ένα:
Α Κώμα
Β Αρτηριακή υπόταση
Γ Βραδυκαρδία
Δ Υπεργλυκαιμία
Ε Κοιλιακές αρρυθμίες

298. Οξύ κοιλιακό άλγος παρατηρείται τυπικά σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Ανιούσα χολαγγειίτιδα
Β Ρήξη ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής
Γ Οξεία παγκρεατίτιδα
Δ Αιμορραγία δωδεκαδακτυλικού έλκους
Ε Εμβολή μεσεντερίου αρτηρίας

299. Όλα τα παρακάτω αποτελούν αίτια διιδρωματικής υπεζωκοτικής συλλογής, εκτός από ένα:
Α Υποθυρεοειδισμός
Β Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Γ Καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Συμπιεστική περικαρδίτιδα
Ε Σύνδρομο Meigs

300. Διάρροια συχνά παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:

Α Υπερασβεστιαιμία
Β Δυσεντερία από Σαλμονέλλα
Γ Θυρεοτοξίκωση
Δ Ελκώδη κολίτιδα
Ε Νόσος του Crohn

301. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό στη λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα:

Α Δεν προσβάλλονται ποτέ οι φυσιολογικές βαλβίδες
Β Τα βακτήρια είναι τα μοναδικά αιτιοπαθογόνα
Γ Συνηθέστερα προσβάλλεται η μιτροειδής βαλβίδα
Δ Το συνηθέστερο παθογόνο είναι ο Streptococcus faecalis
Ε Όλα τα παραπάνω

302. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις χρησιμοποιείται η πενικιλλαμίνη:

Α Σε ρευματοειδή αρθρίτιδα

39
Β Σε κυστινουρία
Γ Σε δηλητηρίαση από μόλυβδο
Δ Στο Α και Γ
Ε Σε όλα τα παραπάνω

303. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δυνατό να παρατηρείται πάρεση προσωπικού:
Α Νόσο Lyme
Β Χολοστεάτωμα
Γ Σαρκοείδωση
Δ Στο Β και Γ
Ε Σε όλα τα παραπάνω

304. Οξύ κοιλιακό άλγος παρατηρείται τυπικά σε:

Α Οξεία χολοκυστίτιδα
Β Ρήξη ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής
Γ Οξεία παγκρεατίτιδα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

305. Διάρροια συχνά παρατηρείται σε:

Α Θυρεοτοξίκωση
Β Δυσεντερία από Σαλμονέλλα
Γ Υπερασβεστιαιμία
Δ Σύνδρομο Mallory-Weiss
Ε Στο Α και Β

306. Ποιο από τα παρακάτω αποτελούν χαρακτηριστικά του υποθυρεοειδισμού:

Α Περικαρδιακή συλλογή
Β Υπερχοληστερολαιμία
Γ Υπονατριαιμία
Δ Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
Ε Όλα τα παραπάνω

307. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί χαρακτηριστικό της πρωτοπαθούς επινεφριδιακής
ανεπάρκειας
Α Υπογλυκαιμία
Β Υπέρταση
Γ Υπερκαλιαιμία
Δ Υπονατριαιμία
Ε Εύκολη κόπωση και αδυναμία

308. Εμφάνιση δερματικού εξανθήματος παρατηρείται τυπικά σε όλα τα παρακάτω εκτός από
ένα:
Α Πορφύρα Henoch-Schoenlein
Β Μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία
Γ Κακοήθη αναιμία
Δ Έρπητα ζωστήρα
Ε Μετά τη χορήγηση αμπικιλλίνης σε ασθενή με λοιμώδη μονοπυρήνωση

309. Πολυουρία προκαλούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:

Α Σακχαρώδης Διαβήτης
Β Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Γ Υπερασβεστιαμία
Δ Κίρρωση ήπατος
Ε Θεραπεία με λίθιο

310. Η βραδυκαρδία είναι σημείο:

40
Α Θυρεοτοξίκωσης
Β Αυξημένης ενδοκράνιας πίεσης
Γ Μεταβολικής οξέωσης
Δ Πλήρους κολποκοιλιακού αποκλεισμού
Ε Το Β και Δ

311. Ποιο από τα παρακάτω δεν συσχετίζεται αιτιοπαθογενετικά με το νεφρωσικό σύνδρομο:

Α Πολλαπλούν μυέλωμα
Β Νόσος του Hodgkin
Γ Θεραπεία με χρυσό
Δ Ηπατίτιδα Α
Ε Ηπατίτιδα Β

312. Ποιο από τα παρακάτω δεν συσχετίζεται αιτιοπαθογενετικά με το νεφρωσικό σύνδρομο:

Α Πολλαπλούν μυέλωμα
Β Υπερθυρεοειδισμός
Γ Θεραπεία με πενικιλλαμίνη
Δ Νόσος του Hodgkin
Ε Ηπατίτιδα C

313. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις συνοδεύεται συχνά από πυρετό:
Α Πνευμονία
Β Υπερνέφρωμα
Γ Έξαρση ελκώδους κολίτιδας
Δ Λέμφωμα
Ε Όλα τα παραπάνω

314. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις συνοδεύεται συχνά από πυρετό:
Α Λέμφωμα
Β Λοιμώξεις από Σαλμονέλα
Γ Υπερνέφρωμα
Δ Έξαρση ελκώδους κολίτιδας
Ε Όλα τα παραπάνω

315. Χαμηλή συγκέντρωση διττανθρακικών στον ορό παρατηρείται χαρακτηριστικά σε όλες τις
παρακάτω καταστάσεις εκτός από μία:
Α Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
Β Ιστική υποξία
Γ Νεφρική σωληναριακή οξέωση τύπου Ι
Δ Διαβητική κετοξέωση
Ε Νεφρική ανεπάρκεια

316. Χαμηλή συγκέντρωση διττανθρακικών στον ορό παρατηρείται χαρακτηριστικά σε όλες τις
παρακάτω καταστάσεις εκτός από μία:
Α Δηλητηρίαση από ασπιρίνη
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Διαβρωτική γαστρίτιδα
Δ Διαβητική κετοξέωση
Ε Ιστική υποξία

317. Χαμηλή συγκέντρωση διττανθρακικών στον ορό παρατηρείται σε:

Α Νεφρική σωληναριακή οξέωση τύπου Ι
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Διαβητική κετοξέωση
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

41
 318. Υψηλή συγκέντρωση διττανθρακικών στον ορό παρατηρείται σε:
Α Δηλητηρίαση από μεθανόλη
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Νεφρική σωληναριακή οξέωση τύπου Ι
Δ Το Β και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

319. Στην κοκκιωμάτωση του Wegener μπορεί να προσβληθούν:

Α Οι ανώτερες αναπνευστικές οδοί
Β Οι κατώτερες αναπνευστικές οδοί
Γ Οι νεφροί
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

320. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στην κροταφική ή γιγαντοκυτταρική αρτηρίτιδα:

Α Προσβάλλει κυρίως τους ηλικιωμένους
Β Χαρακτηρίζεται από αναιμία χρονίας νόσου και αυξημένη ταχύτητα καθίζησης των ερυθρών
Γ Μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

321. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στην κροταφική ή γιγαντοκυτταρική αρτηρίτιδα:

Α Προσβάλλει κυρίως τους ηλικιωμένους
Β Η ιστολογική εξέταση δείχνει τυπικά παναρτηρίτιδα των μικρού μεγέθους αγγείων
Γ Χαρακτηρίζεται από αναιμία χρονίας νόσου και αυξημένη ταχύτητα καθίζησης των ερυθρών
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

322. Όλα τα παρακάτω χαρακτηρίζουν την οζώδη πολυαρτηρίτιδα, εκτός από:

Α Σχηματισμός πολλαπλών μικροανευρυσμάτων
Β Συσχέτιση με λοίμωξη από ηπατίτιδα Β
Γ Δικτυωτή πελίωση (livedo reticularis)
Δ Προσβολή των ανώτερων αναπνευστικών οδών
Ε Παρουσία αρτηριακών μικροανευρυσμάτων

323. Ποιο από τα παρακάτω χαρακτηρίζει την οζώδη πολυαρτηρίτιδα:

Α Σχηματισμός πολλαπλών μικροανευρυσμάτων
Β Συσχέτιση με λοίμωξη από ηπατίτιδα Β
Γ Δικτυωτή πελίωση (livedo reticularis)
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

324. Ποιο από τα παρακάτω χαρακτηρίζει την οζώδη πολυαρτηρίτιδα:

Α Σχηματισμός πολλαπλών μικροανευρυσμάτων
Β Συσχέτιση με λοίμωξη από ηπατίτιδα Β
Γ Δικτυωτή πελίωση (livedo reticularis)
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

325. Ένδεια βιταμίνης Β12 μπορεί να παρατηρηθεί:

Α Στη νόσο του Crohn
Β Μετά από γαστρεκτομή
Γ Σε αποκλειστικά χορτοφάγους
Δ Εκτομή ειλεού σε θρόμβωση μεσεντερίου
Ε Σε όλα τα παραπάνω

326. Ένδεια βιταμίνης Β12 μπορεί να παρατηρηθεί:

42
Α Σε αποκλειστικά χορτοφάγους
Β Σε καρκίνο του παχέος εντέρο
Γ Στη νόσο του Crohn
Δ Στο Α και Γ
Ε Σε όλα τα παραπάνω

327. Στη σιδηροπενική αναιμία:

Α Τα επίπεδα της φερριτίνης του ορού είναι χαμηλά
Β Τα επίπεδα της ολικής σιδηροδεσμευτικής ικανότητας είναι χαμηλά
Γ Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίζουν κοιλωνυχία
Δ Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

328. Όλα τα παρακάτω αποτελούν χαρακτηριστικά της αμυλοείδωσης, εκτός από ένα:
Α Περιφερική νευροπάθεια
Β Νεφριτιδικό σύνδρομο
Γ Μακρογλωσσία
Δ Περιοριστική μυοκαρδιοπάθεια
Ε Αρθροπάθεια

329. Αποτελούν χαρακτηριστικά της αμυλοείδωσης:

Α Περιφερική νευροπάθεια
Β Αρθροπάθεια
Γ Μακρογλωσσία
Δ Περιοριστική μυοκαρδιοπάθεια
Ε Όλα τα παραπάνω

330. Αποτελούν χαρακτηριστικά της αμυλοείδωσης:

Α Περιφερική νευροπάθεια
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Μακρογλωσσία
Δ Περιοριστική μυοκαρδιοπάθεια
Ε Όλα τα παραπάνω

331. Όλα τα παρακάτω αποτελούν χαρακτηριστικά της αμυλοείδωσης, εκτός από ένα:
Α Νεφρωσικό σύνδρομο
Β Νεφριτιδικό σύνδρομο
Γ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Δ Περιοριστική μυοκαρδιοπάθεια
Ε Αρθροπάθεια

332. Το σύνδρομο Horner χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Μυδρίαση
Β Ενόφθαλμο
Γ Πτώση του άνω βλεφάρου
Δ Ανιδρωσία του προσώπου
Ε Μύση

333. Το σύνδρομο Horner χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Ενόφθαλμο
Β Μύση
Γ Πτώση του άνω βλεφάρου
Δ Ανιδρωσία του προσώπου
Ε Δυσκαταποσία

334. Τα μακρολίδια έχουν όλα τα παρακάτω χαρακτηριστικά εκτός από ένα:

Α Αλληλεπιδρούν με τις στατίνες

43
Β Αλληλεπιδρούν με τα κουμαρινικά αντιπηκτικά
Γ Προκαλούν οξεία σωληναριακή νέκρωση
Δ Προκαλούν παράταση του Q-T στο ΗΚΓ
Ε Αλληλεπιδρούν με την κυκλοσπορίνη

335. Εμφάνιση δερματικού εξανθήματος παρατηρείται τυπικά σε:

Α Μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία
Β Κακοήθη αναιμία
Γ Μετά τη χορήγηση αμπικιλλίνης σε ασθενή με λοιμώδη μονοπυρήνωση
Δ Στο Α και Β
Ε Στο Α και Γ

336. Πολυουρία προκαλούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:

Α Σακχαρώδης Διαβήτης
Β Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Γ Συστολή του εξωκυττάριου όγκου
Δ Υποκαλιαιμία
Ε Υπερασβεστιαμία

337. Διαβητικός ασθενής με pH 7.28, PCO2 40 mmHg και HCO3- 18 mEq/L έχει:
Α Διαβητική κετοξέωση
Β Διαβητική κετοξέωση σε έδαφος χρόνιας βρογχίτιδας
Γ Αναπνευστική οξέωση
Δ Νεφρική σωληναριακή οξέωση
Ε Νεφρική ανεπάρκεια

338. Οι ασθενείς με λεπτοσπείρωση εμφανίζουν:

Α Υποκαλιαιμία με έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας
Β Λευκοκυττάρωση, θρομβοπενία
Γ Αύξηση της CPK ορού
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

339. Το φάρμακο εκλογής σε ασθενή με εξωνοσοκομειακή πνευμονία είναι:

Α Η κοτριμοξαζόλη
Β Τα μακρολίδια
Γ Η τετρακυκλίνη
Δ Η κλινδαμικίνη
Ε Οι αμινογλυκοσίδες

340. Όλα τα παρακάτω είναι σωστά για τον ρευματοειδή παράγοντα εκτός από ένα:
Α Ανευρίσκεται θετικός στη βακτηριδιακή ενδοκαρδίτιδα και άλλες χρόνιες λοιμώξεις
Β Υπάρχει σε χαμηλούς τίτλους σε ένα μικρό ποσοστό υγιών ατόμων
Γ Είναι αντίσωμα έναντι φυσιολογικών ανοσοσφαιρινών του ορού
Δ Όταν ανευρίσκεται πρώιμα θετικός και σε υψηλούς τίτλους σε άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα
προδικάζει κακή πρόγνωση
Ε Είναι πάντοτε θετικός σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα

341. Η πνευμονία από μυκόπλασμα χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Τα λευκά είναι συνήθως εντός φυσιολογικών ορίων
Β Η ταχύτητα καθίζησης των ερυθρών είναι αυξημένη
Γ Έχει σημαντικότερα ακροαστικά παρά ακτινολογικά ευρήματα
Δ Πιο συχνά παρατηρείται σε ηλικίες 5-20 χρόνων
Ε Συχνά παρατηρούνται ψυχροσυγκολλητίνες

342. Ο πυρετός του τυφοειδούς πυρετού είναι:

Α Συνεχής

44
Β Διαλείπων
Γ Υφέσιμος
Δ Αμφημερινός
Ε Κυματοειδής

343. Ο καλύτερος τρόπος για τη διάγνωση του τυφοειδούς πυρετού την πρώτη εβδομάδα της
νόσου είναι:
Α Η συγκολλητινοαντίδραση Wright
Β Η καλλιέργεια μυελού
Γ Η καλλιέργεια κοπράνων
Δ Η συγκολλητινοαντίδραση Widal
Ε Συνδυασμός Α και Δ

344. Όλα τα παρακάτω χαρακτηρίζουν τη σιγκέλλωση, εκτός από ένα:

Α Βλεννοαιματηρές κενώσεις
Β Καλλιέργειες κοπράνων είναι συνήθως θετικές
Γ Καλλιέργειες αίματος είναι συχνά θετικές
Δ Είναι συνήθως αυτοπεριοζόμενη νόσος
Ε Λευχαιμοειδή αντίδραση

345. Άτυπα λεμφοκύτταρα είναι δυνατόν να βρεθούν σε όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Ερυσίπελας
Β Λοιμώδη μονοπυρήνωση
Γ Τοξοπλάσμωση
Δ Λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό
Ε Αντιδράσεις φαρμάκων

346. Όλες οι παρακάτω νεοπλασίες μπορεί να εκδηλωθούν ως πυρετός αγνώστου αιτιολογίας,

εκτός από:
Α Μύξωμα
Β Υπερνέφρωμα
Γ Λέμφωμα
Δ Ηπάτωμα
Ε Μυελοειδές Ca θυρεοειδούς

347. Όλα τα παρακάτω είναι δυνατόν να παρατηρηθούν στην υποξεία βακτηριδιακή

ενδοκαρδίτιδα, εκτός από:
Α Σπληνομεγαλία
Β Οζίδια Osler
Γ Στίγματα Janeway
Δ Περιγεγραμμένο ερύθημα
Ε Στίγματα Roth

348. Ποιο από τα παρακάτω μικρόβια είναι υπεύθυνο για τη μηνιγγίτιδα που χαρακτηρίζεται
από επιδημίες, ταχεία εξέλιξη, καταπληξία και εξάνθημα:
Α Ο αιμόφιλος της γρίππης
Β Ο μηνιγγιτιδόκοκκος
Γ Ο πνευμονιόκοκκος
Δ Η λιστέρια
Ε Ο σταφυλόκοκκος

349. Η εξέταση του ΕΝΥ στη βακτηριδιακή μηνιγγίτιδα εμφανίζει όλα τα παρακάτω, εκτός από
ένα:
Α Αύξηση της γλυκόζης
Β Αύξηση των κυττάρων
Γ Αύξηση των λευκωμάτων
Δ Μείωση της διαύγειας του ΕΝΥ

45
Ε Αύξηση της πίεσης του ΕΝΥ

350. Ποιες από τις παρακάτω εξετάσεις είναι η καλύτερη εξέταση για την οριστική διάγνωση της
βρουκέλλωσης:
Α Το Monotest
Β Το Τoxotest
Γ Οι καλλιέργειες κοπράνων
Δ Οι καλλιέργειες μυελού
Ε Συνδυασμός Α και Β

351. Ποιο από τα παρακάτω μικρόβια είναι το συχνότερο αίτιο ενδοκαρδίτιδας φυσικών
βαλβίδων:
Α Ο στρεπτόκοκκος Viridans
Β Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος
Γ Ο πνευμονιόκοκκος
Δ Ο στρεπτόκοκκος bovis
Ε Ο σταφυλόκοκκος της επιδερμίδας

352. Όλα τα παρακάτω χαρακτηρίζουν την ικτερική λεπτοσπείρωση, εκτός από ένα:
Α Φυσιολογική CPK
Β Θρομβοπενία
Γ Διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας
Δ Μέτρια αύξηση των τρανσαμινασών
Ε Σημαντική αύξηση της χολερυθρίνης

353. Ποιο από τα παρακάτω είναι η κύρια αιτία μικροβιακής δυσεντερίας:

Α Οι σαλμονέλλες
Β Η αμοιβάδα
Γ Η yersinia
Δ Το E. Coli
Ε Οι σιγκέλλες

354. Όλα τα παρακάτω νοσήματα είναι δυνατό να αποτελέσουν αιτίες πυρετού αγνώστου
αιτιολογίας, εκτός από ένα:
Α Νόσος του Still
Β Κροταφική αρτηρίτιδα
Γ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκο
Δ Οζώδης πολυαρτηρίτιδα
Ε Σκληρόδερμα

355. Ηπατοκυτταρική καταστροφή είναι δυνατόν να προκαλέσουν όλα τα παρακάτω, εκτός από
ένα:
Α Ισονιαζίδη
Β Ριφαμπικίνη
Γ Πυραζιναμίδη
Δ Κετοκοναζόλη
Ε Αιθαμβουτόλη

356. Οι τετρακυκλίνες χαρακτηρίζονται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:

Α Δεν χορηγούνται σε ασθενείς ηλικίας <12 ετών
Β Προκαλούν γαστρεντερικές διαταραχές
Γ Προκαλούν αντιδράσεις φωτοευαισθησίας
Δ Είναι δυνατό να προκαλέσουν νεφρωσικό σύνδρομο
Ε Είναι δυνατό να προκαλέσουν οξεία νεφρική ανεπάρκεια

357. Υπερπλασία ούλων έχουμε σε όλα τα παρακάτω, εκτός από:

Α Οξεία μονοκυτταρική λευχαιμία

46
Β Κύηση
Γ Θεραπεία με ανταγωνιστές ασβεστίου
Δ Δηλητηρίαση με μόλυβδο
Ε Θεραπεία με διφαινυλυδαντοίνη

358. Στην πνευμονική πύκνωση είναι δυνατόν να υπάρχουν όλα τα παρακάτω, εκτός από:
Α Επικρουστική αμβλύτητα
Β Συρίττοντες και ρεγχάζοντες
Γ Σωληνώδες φύσημα
Δ Τρίζοντες
Ε Αύξηση των φωνητικών δονήσεων

359. Όλα τα παρακάτω χαρακτηρίζουν τη γρίππη, εκτός από ένα:

Α Προφυλακτικός εμβολιασμός είναι απαραίτητος σε ευπαθείς ομάδες
Β Ο χρόνος επώασης είναι 2-3 εβδομάδες
Γ Ο ιός τύπου Α είναι υπεύθυνος για τις πανδημίες
Δ Οι ιοί τύπου Β προκαλούν ηπιότερη κλινική εικόνα
Ε Δυνατό να επιπλακεί από σταφυλοκκοκική πνευμονία

360. Όλα τα παρακάτω χαρακτηρίζουν τη γρίππη, εκτός από ένα:

Α Ο ιός τύπου Α είναι υπεύθυνος για τις πανδημίες
Β Προφυλακτικός εμβολιασμός είναι απαραίτητος σε νέους ηλικίας 18-25 ετών
Γ Δυνατό να επιπλακεί από σταφυλοκκοκική πνευμονία
Δ Οι ιοί τύπου Β προκαλούν ηπιότερη κλινική εικόνα
Ε Επιπλέκεται από πνευμονιοκκοκική πνευμονία

361. Σε ποιο από τα παρακάτω οφείλεται κυρίως η αυξημένη επίπτωση μη τυφικών

σαλμονελλώσεων στον αναπτυγμένο κόσμο:
Α Στην ύδρευση
Β Στην κατανάλωση βοδινού κρέατος
Γ Στην κατανάλωση κρέατος-πουλερικών
Δ Στα κατοικίδια ζώα
Ε Σε όλα τα παραπάνω

362. Στη δρεπανοκυτταρική αναιμία έχουμε όλα τα παρακάτω, εκτός από:

Α Σπληνομεγαλία
Β Επώδυνες κρίσεις
Γ Απώλεια της συμπυκνωτικής ικανότητας των νεφρών
Δ Συχνές λοιμώξεις
Ε Άσηπτη νέκρωση του ισχίου

363. Λεμφαδενοπάθεια υπάρχει σε όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:

Α Χρόνια λεμφογενής λευχαιμία
Β Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα
Γ Λοιμώδης μονοπυρήνωση
Δ Σύνδρομο Sjogren
Ε Νόσος του Hodgkin

364. Η συχνότερη αιτία της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας είναι:

Α Υπέρταση
Β Οξεία πυελονεφρίτιδα
Γ Σακχαρώδης διαβήτης
Δ Σπειραματονεφρίτιδα
Ε Πολυκυστικοί νεφροί

365. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αναστρέψιμη αιτία νεφρικής ανεπάρκειας:

Α Απόφραξη των ουροφόρων οδών

47
Β Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Φάρμακα
Δ Απώλεια δραστικού ενδαγγειακού όγκου
Ε Όλα τα παραπάνω

366. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αναστρέψιμη αιτία νεφρικής ανεπάρκειας:

Α Απόφραξη των ουροφόρων οδών
Β Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Φάρμακα
Δ Καταπληξία
Ε Όλα τα παραπάνω

367. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αιτία αύξησης της ουρίας του αίματος:
Α Αιμορραγία γαστρεντερικού
Β Χορήγηση γλυκοκορτικοειδών
Γ Χορήγηση τετρακυκλίνης
Δ Τραύμα ιστών
Ε Όλα τα παραπάνω

368. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αιτία αύξησης της ουρίας του αίματος:
Α Αιμορραγία γαστρεντερικού
Β Χορήγηση γλυκοκορτικοειδών
Γ Χορήγηση τετρακυκλίνης
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

369. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αιτία αύξησης της κρεατινίνης του αίματος:
Α Κατανάλωση μεγάλης ποσότητας κρέατος
Β Ραβδομυόλυση
Γ Έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας
Δ Κετοξέωση
Ε Όλα τα παραπάνω

370. Η πιο συχνή αιτία δευτεροπαθούς υπέρτασης είναι:

Α Το φαιχρωμοκύττωμα
Β Η στένωση της αορτής
Γ Η μεγαλακρία
Δ Ο υπερπαραθυρεοειδισμός
Ε Η νεφρική παρεγχυματική νόσος

371. Λεμφοκυττάρωση συνήθως παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:

Α Κοκκύτη
Β Λοιμώδη μονοπυρήνωση
Γ CMV λοίμωξη
Δ HIV λοίμωξη
Ε Λοίμωξη από αναερόβια μικρόβια

372. Για τον πυρετό Q ισχύουν όλα τα παρακάτω, εκτός από:

Α Οφείλεται στην Coxiella burnetti
Β Προκαλεί πνευμονία
Γ Προκαλεί ηπατίτιδα
Δ Μεταδίδεται από δήγμα κρότωνος (τσιμπούρι)
Ε Το Α, Β και Γ

373. Μετά την έκθεση σε ποιον από τους παρακάτω λοιμογόνους παράγοντες απαιτείται
προληπτική αγωγή:
Α Ιό HIV

48
Β Μηνιγγιτιδόκοκκο
Γ Ιό ηπατίτιδας B
Δ To Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

374. Όλα τα παρακάτω συμπεριλαμβάνονται στην τριάδα του Charcot εκτός από ένα :
Α Πυρετός
Β Ίκτερος
Γ Άλγος δεξιού υποχονδρίου
Δ Αυχενική δυσκαμψία
Ε Το Β και Γ

375. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την υπερουριχαιμία:

Α Εμφανίζεται νωρίτερα στις γυναίκες
Β Παρατηρείται συχνά σε νεφρική ανεπάρκεια
Γ Προδιαθέτει σε ουρολιθίαση
Δ Το Β και Γ
Ε Το Α και Γ

376. Όλα τα παρακάτω αποτελούν αιτία διάρροιας που οφείλεται σε τοξίνη, εκτός από:
Α Χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο
Β Yersinia enterocolitica
Γ Κηρώδη βάκιλλο
Δ Δονάκιο χολέρας
Ε Κλωστηρίδιο perfringens

377. Τα άτομα με ουδετεροπενία (< 500 ml) είναι ευπαθή κυρίως σε όλες τις παρακάτω
λοιμώξεις, εκτός από:
Α E. Coli
Β Ψευδομονάδα
Γ Σταφυλόκοκκο
Δ Πνευμονοκύστη Carinii
Ε Μύκητες

378. Η διαταραχή της κυτταρικής ανοσίας προδιαθέτει κυρίως για λοιμώξεις από όλα τα
παρακάτω μικρόβια, εκτός από ένα:
Α Ασπέργιλλο
Β Λιστέρια
Γ Κρυπτόκοκκο
Δ Σαλμονέλλα
Ε Τοξόπλασμα

379. Το συχνότερο καρκίνωμα σε άνδρες 15-35 ετών είναι:

Α Του στομάχου
Β Του εντέρου
Γ Του προστάτη
Δ Των όρχεων
Ε Του θυρεοειδή

380. Ποιος από τους παρακάτω νεοπλασματικούς δείκτες σχετίζεται με νεοπλασία των
ωοθηκών:
Α CA 125
Β CA 19-9
Γ CA 15-3
Δ PSA
Ε α-εμβρυϊκή σφαιρίνη

49
 381. Η κοτριμοξαζόλη προκαλεί όλα τα παρακάτω, εκτός από:
Α Πολύμορφο ερύθημα
Β Υποκαλιαιμία
Γ Λευκοπενία
Δ Αλλεργική αντίδραση
Ε Διάμεση νεφρίτιδα

382. Σε ασθενή με μεγαλοβλαστική αναιμία είναι δυνατό να παρατηρηθούν όλα τα παρακάτω,

εκτός από:
Α Αύξηση της LDH
Β Αύξηση της έμμεσης χολερυθρίνης
Γ Μακροκυττάρωση
Δ Αύξηση των δικτυερυθροκυττάρων(ΔΕΚ)
Ε Μείωση συγκέντρωσης φυλλικού οξέος στον ορό

383. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά είναι δυνατόν να προκαλέσει σπασμούς, όταν
χορηγηθεί στις μέγιστες θεραπευτικές δόσεις:
Α Αμπικιλλίνη
Β Αμοξυκιλλίνη
Γ Κεφουροξίμη
Δ Κεφοταξίμη
Ε Νατριούχος πενικιλλίνη G

384. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά είναι δυνατόν να προκαλέσει σπασμούς, όταν
χορηγηθεί στις μέγιστες θεραπευτικές δόσεις:
Α Αμοξυκιλλίνη
Β Νατριούχος πενικιλλίνη G
Γ Ιμιπενέμη
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

385. Σε ασθενή με λοιμώδη μονοπυρήνωση είναι χαρακτηριστική η εμφάνιση

κηλιδοβλατιδώδους εξανθήματος, όταν χορηγηθεί ένα από τα παρακάτω αντιβιοτικά:
Α Αμπικιλλίνη
Β Τετρακυκλίνη
Γ Χλωραμφενικόλη
Δ Αμινογλυκοσίδη
Ε Βανκομυκίνη

386. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά είναι δυνατόν να προκαλέσει ψευδοχολολιθίαση κατά
τη θεραπευτική χορήγησή του:
Α Κεφουροξίμη
Β Κεφτριαξόνη
Γ Κεφοταξίμη
Δ Κεφταζιτίμη
Ε Κεφαμανδόλη

387. Ποια από τις παρακάτω κεφαλοσπορίνες β-γενεάς είναι δραστική ενάντια στα αναερόβια:
Α Κεφαμανδόλη
Β Κεφουροξίμη
Γ Κεφορανίδη
Δ Κεφοξιτίμη
Ε Κεφακλόρη

388. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά προκαλεί συχνότερα ψευδομεμβρανώδη

εντεροκολίτιδα:
Α μετρονιδαζόλη

50
Β κλινδαμυκίνη
Γ βανκομυκίνη
Δ τεϊκοπλανίνη
Ε πενικιλλίνη G

389. Όλα τα παρακάτω αντιβιοτικά διέρχονται τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό όταν φλεγμαίνουν
οι μήνιγγες εκτόςαπό ένα:
Α Αμπικιλλίνη
Β Αμοξυκιλλίνη
Γ Κεφοταξίμη
Δ Κεφτριαξόνη
Ε Αμινογλυκοσίδη

390. Όλα τα παρακάτω αντιβιοτικά έχουν αντιψευδομοναδική δράση, εκτός από ένα:
Α Κεφταζιτίμη
Β Ιμιπενέμη
Γ Μεροπενέμη
Δ Κεφοταξίμη
Ε Αντιψευδομοναδικές πενικιλλίνες

391. Όλα τα παρακάτω αντιβιοτικά έχουν ισχυρή αντισταφυλοκοκκική δράση, εκτός από ένα:
Α Βανκομυκίνη
Β Λινεζολίδη
Γ Τεϊκοπλανίνη
Δ Φουσιδικό οξύ
Ε Αμοξυκιλλίνη

392. Όλα τα παρακάτω αντιβιοτικά είναι φάρμακα εκλογής για λοιμώξεις από αναερόβια
βακτηρίδια, εκτός από ένα:
Α Μετρονιδαζόλη
Β Κλινδαμυκίνη
Γ Κεφαλοσπορίνες γ-γενεάς
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

393. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά δεν πρέπει να χορηγείται πριν συμπληρωθεί η
ανάπτυξη του σώματος:
Α Αμινογλυκοσίδες
Β Κινολόνες
Γ Τριμεθοπρίμη – σουλφομεθοξαζόλη
Δ Αντιψευδομοναδικές πενικιλλίνες
Ε Αντισταφυλοκοκκικές πενικιλλίνες

394. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά είναι δυνατόν να προκαλέσει το σύνδρομο του
ερυθρού άνδρα κατά τη χορήγησή του;
Α Πενικιλλίνη G
Β Αμπικιλλίνη
Γ Μετρονιδαζόλη
Δ Βανκομυκίνη
Ε Ιμιπενέμη

395. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά προκαλεί συχνά παγκυτταροπενία όταν η χορήγησή
του υπερβεί τις 15 μέρες:
Α Βανκομυκίνη
Β Κλινδαμυκίνη
Γ Κεφορανίδη
Δ Ιμιπενέμη

51
Ε Μεροπενέμη

396. Η συνηθέστερη παρενέργεια των αμινογλυκοσιδών είναι:

Α Η οξεία σωληναριακή νέκρωση
Β Η καρδιοτοξικότητα
Γ Η ηπατοτοξικότητα
Δ Οι έμετοι
Ε Οι διάρροιες

397. Όλα τα παρακάτω είναι δυνατόν να παρατηρηθούν κατά τη χορήγηση τετρακυκλινών,

εκτός από ένα:
Α Φωτοευαισθησία
Β Έμετοι
Γ Διάρροιες
Δ Πριν την ηλικία των 12 ετών προκαλούν βλάβη στα οστά και τα δόντια
Ε Απλαστική αναιμία

398. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο κατά τη χορήγηση της
χλωραμφενικόλης:
Α Η κώφωση
Β Η νεφροτοξικότητα
Γ Η νευροτοξικότητα
Δ Οι διαταραχές από το γαστρεντερικό
Ε Η εμφάνιση απλαστικής αναιμίας

399. Ποια από τις παρακάτω παθήσεις δυνατό να παρουσιάζει έλκη κνημών:
Α Η αυτοάνοσος αιμολυτική αναιμία
Β Η σιδηροπενική αναιμία
Γ Η οικογενής σφαιροκυττάρωση
Δ Η μεγαλοβλαστική αναιμία
Ε Η ετερόζυγος β-μεσογειακή αναιμία

400. Όλα τα παρακάτω είναι δυνατόν να παρατηρηθούν στη σιδηροπενική αναιμία, εκτός από
ένα:
Α Υποχρωμία
Β Χαμηλό MCV
Γ Χαμηλή MCH
Δ Βασεόφιλη στίξη
Ε Χαμηλό MCHC

401. Μεγάλη αύξηση του μεγέθους του σπλήνα (ψηλαφητός 8cm κάτω του πλευρικού τόξου)
είναι δυνατόν να παρατηρηθεί σε όλα τα παρακάτω, εκτός από:
Α Μυελοσκλήρυνση
Β Μείζονα θαλασσαιμία
Γ Χρόνια μυελογενή λευχαιμία
Δ Λέμφωμα σπληνός
Ε Οξεία ιογενή ηπατίτιδα

402. Εμβολή στη συστηματική κυκλοφορία είναι δυνατό να παρατηρηθεί σε όλα τα παρακάτω,
εκτός από ένα:
Α Κολπική μαρμαρυγή
Β Μύξωμα αριστερού κόλπου
Γ Ανεύρυσμα αριστεράς κοιλίας
Δ Εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση των κάτω άκρων σε συνδυασμό με μεσοκολπική επικοινωνία
Ε Θρόμβωση της πυλαίας φλέβας σε συνδυασμό με μεσοκολπική επικοινωνία

403. Όλα τα παρακάτω προκαλούν ετερόπλευρο οίδημα των κάτω άκρων, εκτός από ένα:
52
Α Εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση
Β Κύστη Baker
Γ Αρτηριακή εμβολή του κάτω άκρου
Δ Φλεβική ανεπάρκεια του κάτω άκρου
Ε Το Α, Β και Δ

404. Όλα τα παρακάτω είναι δυνατόν να προκαλέσουν υπερτροφία ούλων, εκτός από ένα:
Α Ανταγωνιστές Ca++
Β Φουροσεμίδη
Γ Κυκλοσπορίνη
Δ Φαινυτοΐνη
Ε Οξεία μονοκυτταρική λευχαιμία

405. Πυρετός με ημερήσιες διακυμάνσεις από 37,5οC έως 40 οC χαρακτηρίζεται ως:

Α Συνεχής
Β Διαλείπων
Γ Κυματοειδής
Δ Υφέσιμος
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

406. Ποια από τις παρακάτω λοιμώξεις παρουσιάζει κυματοειδή πυρετό:

Α Βρουκέλλωση
Β Μηνιγγίτιδα
Γ Σαλμονέλλωση
Δ Φυματίωση
Ε Πυελονεφρίτιδα

407. Σπληνομεγαλία παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:

Α Μείζονα θαλασσαιμία
Β Κίρρωση ήπατος
Γ Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Δ Μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία
Ε Οικογενή σφαιροκυττάρωση

408. Πονόλαιμος είναι δυνατό να παρατηρηθεί σε όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α ‘Εξαρση ΣΕΛ (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος)
Β Λεπτοσπείρωση
Γ Νόσος Still
Δ Υποξεία θυρεοειδίτιδα
Ε Αμυγδαλίτιδα

409. Όλα τα παρακάτω συνοδεύονται από υπερασβεστιαιμία, εκτός από ένα:

Α Υπερπαραθυρεοειδισμός
Β Πολλαπλό μυέλωμα
Γ Σαρκοείδωση
Δ Χορήγηση φουροσεμίδης
Ε Χορήγηση θειαζιδικών διουρητικών

410. Το σύνδρομο Gilbert χαρακτηρίζεται από:

Α Ηπατομεγαλία
Β Σπληνομεγαλία
Γ Αύξηση των τρανσαμινασών
Δ Αύξηση της εμμέσου χολερυθρίνης
Ε Αύξηση της αμέσου χολερυθρίνης

411. Η αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία χαρακτηρίζεται από θετική αντίδραση:

Α Wright

53
Β Coombs
Γ Widal
Δ Ερυθρού της βεγγάλης
Ε Monospot (Monotest)

412. Σε ποια από τις παρακάτω λοιμώξεις το Μοnotest είναι θετικό:

Α Βρουκέλλωση
Β Μηνιγγίτιδα
Γ Σαλμονέλλωση
Δ Λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό
Ε Λοιμώδη μονοπυρήνωση

413. Όλα τα παρακάτω χαρακτηρίζουν τη σιγγέλωση, εκτός από ένα:

Α Ευαισθησία στο υπογάστριο
Β Τεινεσμό
Γ Αντιδραστική αρθρίτιδα
Δ Ενίοτε λευχαιμοειδή αντίδραση
Ε Ρόδινες κηλίδες στο δέρμα της άνω κοιλίας

414. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα:
Α Στένωση αορτής
Β Ανεπάρκεια μιτροειδούς
Γ Ανεπάρκεια τριγλώχινας
Δ Μεσοκολπική επικοινωνία
Ε Μεσοκοιλιακή επικοινωνία

415. Ποια από τις παρακάτω μηνιγγίτιδες έχει συνήθως την ταχύτερη εξέλιξη:
Α Η νεοπλασματική
Β Η φυματιώδης
Γ Η ιογενής
Δ Η μηνιγγιτιδοκοκκική
Ε Η κρυπτοκοκκική

416. Αναιμία με υψηλό MCV είναι δυνατόν να παρατηρηθεί σε όλα τα παρακάτω, εκτός από
ένα:
Α Έλλειψη Β12
Β Έλλειψη σιδήρου
Γ Έλλειψη φυλλικού οξέος
Δ Κατάχρηση αλκοόλ
Ε Θεραπεία με κυτταροστατικά

417. Ποιο από τα παρακάτω σημεία παρατηρείται στην οξεία χολοκυστίτιδα:

Α Giordano
Β Babinski
Γ Gordon
Δ Murphy
Ε Kerning

418. Ποιο από τα παρακάτω σημεία παρατηρείται στην οξεία σκωληκοειδίτιδα:

Α Rovsing
Β Laseque
Γ Barre
Δ Homan
Ε Kussmaul

419. Σε ποια βαλβιδική καρδιακή βλάβη στην ακρόαση υπάρχει η κλαγγή διανοίξεως:
Α Ανεπάρκεια αορτής

54
Β Στένωση αορτής
Γ Στένωση μιτροειδούς
Δ Ανεπάρκεια μιτροειδούς
Ε Ανεπάρκεια τριγλώχινας

420. Σε ποια βαλβιδική καρδιακή βλάβη υπάρχει πρωτοδιαστολικό φύσημα:

Α Ανεπάρκεια αορτής
Β Στένωση αορτής
Γ Ανεπάρκεια μιτροειδούς
Δ Ανεπάρκεια τριγλώχινας
Ε Στένωση μιτροειδούς

421. Στην οξεία βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι δυνατόν να παρατηρηθούν όλα τα παρακάτω,
εκτός από ένα:
Α Σημείο Kerning
Β Ανώτερο σημείο Brudzinski
Γ Κατώτερο σημείο Brudzinski
Δ Αυχενική δυσκαμψία μη υποχωρούσα
Ε Αυχενική δυσκαμψία υποχωρούσα

422. Όλες οι παρακάτω αρθρίτιδες χαρακτηρίζονται ως σπονδυλοαρθροπάθειες, εκτός από

μία:
Α Reiter
Β Behcet
Γ Εντεροπαθητική
Δ Ψωριασική
Ε Ουρική

423. Ο περισσότερο ειδικός δείκτης για την ταξινόμηση του ασκίτη είναι:
Α Ο λόγος LDH υγρού/ LDH ορού
Β Ο λόγος πρωτεϊνών υγρού/ πρωτεΐνών ορού
Γ Ο λόγος λευκωματίνης υγρού/ λευκωματίνης ορού
Δ Οι ολικές πρωτείνες υγρού
Ε Η διαφορά: λευκωματίνη ορού μείον λευκωματίνη υγρού (κλίση αλβουμίνης)

424. Όλα τα παρακάτω σχετίζονται με αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης του ορού, εκτός από
ένα:
Α Εξωηπατική χολόσταση
Β Ενδοηπατική χολόσταση
Γ Πρωτοπαθή χολική κίρρωση
Δ Εφηβική ηλικία
Ε Αύξηση της εμμέσου χολερυθρίνης

425. Όλα τα παρακάτω αποτελούν αίτια ορθοστατικής υπότασης, εκτός από:

Α Διαβητική νευροπάθεια
Β Αμυλοείδωση
Γ Υποογκαιμία
Δ Υπογλυκαιμία
Ε Οξεία απώλεια μεγάλης ποσότητας αίματος από το γαστρεντερικό

426. Ασθενής μετά από κρανιοεγκεφαλική κάκωση εμφανίζει πολυουρία, ενώ το ειδικό βάρος
των ούρων είναι 1005. Η πιθανότερη διάγνωση είναι:
Α Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης της αντιδιουρητικής ορμόνης
Β Άποιος διαβήτης
Γ Σύνδρομο εγκεφαλοπάθειας με απώλεια νατρίου
Δ Μετατραυματική επιληψία
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

55
 427. Αίτιο επίμονου και γενικευμένου κνησμού αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Αποφρακτικό ίκτερο
Γ Υποξεία βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα
Δ Ιδιοπαθή πολυερυθραιμία
Ε Λέμφωμα Hodgkin

428. Οζώδες ερύθημα παρατηρείται σε όλες τις παρακάτω παθήσεις, εκτός από μία:
Α Σαρκοείδωση
Β Φυματίωση
Γ Φλεγμονώδη πάθηση του εντέρου
Δ Στρεπτοκοκκική λοίμωξη
Ε Οξεία παγκρεατίτιδα

429. Ασθενής με πυρετό, παγκυτταροπενία και εκσεσημασμένη σπληνομεγαλία πάσχει από:

Α Βρουκέλλωση
Β Οξεία μυελογενή λευχαιμία
Γ Νόσο του Gaucher
Δ Λεϊσμανίαση
Ε Οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία

430. Ο υποθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από όλα τα κατωτέρω, εκτός από ένα:

Α Γενικευμένα οιδήματα
Β Βράγχος φωνής
Γ Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
Δ Αύξηση της κρεατινοφωσφοκινάσης (CPK)
Ε Υπερχοληστερολαιμία

431. Το πιο συχνό αίτιο του ερυσιπέλατος είναι:

Α β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος
Β Ο σταφυλόκοκκος aureus
Γ Το κορυνοβακτηρίδιο
Δ Τα gram αρνητικά βακτηρίδια (εντεροβακτηριοειδή)
Ε Ο στρεπτόκοκκος bovis

432. Πιθανά παθογόνα του ερυσιπέλατος είναι:

Α Ο σταφυλόκοκκος aureus
Β β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος
Γ Τα αναερόβια μικρόβια
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

433. Συμπτώματα ή σημεία της υπογλυκαιμίας αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Εφίδρωση
Β Αίσθημα πείνας
Γ Βραδυκαρδία
Δ Σπασμούς
Ε Κώμα

434. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα είναι θεραπεία εκλογής για τη λεπτοσπείρωση:
Α Μακρολίδια
Β Πενικιλλίνη
Γ Κινολόνες
Δ Βανκομυκίνη
Ε Αμινογλυκοσίδες

56
 435. Ασθενής με υπέρταση (χωρίς θεραπεία) και υποκαλιαιμία πιθανότατα πάσχει από:
Α Φαιοχρωμοκύττωμα
Β Πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό
Γ Υπορενιναιμικό υποαλδοστερονισμό
Δ Νόσο του Addison
Ε Στένωση νεφρικής αρτηρίας

436. Ασθενής με υπέρταση (χωρίς θεραπεία) και υποκαλιαιμία πιθανότατα πάσχει από:
Α Στένωση ισθμού αορτής
Β Υπορενιναιμικό υποαλδοστερονισμό
Γ Πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό
Δ Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης
Ε Το Β και Γ

437. Ασθενής 18 ετών 48 ώρες μετά από λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού εμφανίζει
μικροσκοπική αιματουρία και λευκωματουρία (1.5 gr/24ώρο). Ποια είναι η πιο πιθανή διάγνωση:
Α Μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα
Β IgA νεφροπάθεια
Γ Σύνδρομο Goodpasture
Δ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Ε Κοκκιωμάτωση Wegener

438. Πρώιμο σύμπτωμα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας είναι:

Α Η ανουρία
Β Τα οστικά άλγη
Γ Η νυκτουρία
Δ Η καυσαλγία εξαιτίας περιφερικής νευροπάθειας
Ε Οι γαστρεντερικές διαταραχές

439. Η προνεφρική αζωθαιμία χαρακτηρίζεται συνήθως από:

Α Χαμηλό νάτριο ούρων (< 20 mmol/L)
Β Παρουσία αιμορραγικών κυλίνδρων
Γ Αυξημένη ωσμωτικότητα ούρων
Δ Το A και Γ
Ε Το Α, Β και Γ

440. Η οξεία νεφρική ανεπάρκεια χαρακτηρίζεται από:

Α Υπερφωσφαταιμία
Β Υποφωσφαταιμία
Γ Υπερασβεστιαιμία
Δ Υποουριχαιμία
Ε Το Α και Δ

441. Για τη διάγνωση του νεφρωσικού συνδρόμου αρκει:

Α Το λεύκωμα ούρων 24ωρου να είναι πάνω από 3.5 gr/24ωρο
Β Να υπάρχει έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας
Γ Να υπάρχει υπολευκωματιναιμία
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

442. Σε ασθενείς με μεικτή κρυοσφαιριναιμία ανευρίσκονται συχνά αντισώματα κατά:

Α Του ιού της ηπατίτιδας C
Β Του ιού της ηπατίτιδας Α
Γ Του κυταρομεγαλοϊού
Δ Των ερπητοϊών
Ε Όλα τα παραπάνω

57
 443. Προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση καρκίνου του οισοφάγου είναι:
Α Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Β Τα εκκολπώματα Zenker
Γ Η διαφραγματοκήλη
Δ Ο οισοφάγος Βarrett
Ε Όλα τα παραπάνω

444. Ασθενής με πυρετό, κοιλιακό άλγος και αιμορραγικές διαρροϊκές κενώσεις πιθανότατα
πάσχει από:
Α Εκκολπωματίτιδα
Β Καρκίνο του παχέος εντέρου
Γ Αιμορροϊδοπάθεια
Δ Λοιμώδη εντερίτιδα
Ε Αγγειοδυσπλασία

445. Ο πιο αξιόπιστος πρώιμος δείκτης ηπατοκυτταρικής ανεπάρκειας είναι:

Α Η παράταση του χρόνου προθρομβίνης
Β Η αύξηση των τρανσαμινασών
Γ Η αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης
Δ Η αύξηση της γ- γλουταμυλτρανσφεράσης (γ-GT)
Ε Η αύξηση της χολερυθρίνης

446. Προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση ηπατικής εγκεφαλοπάθειας αποτελούν όλα
τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Αιμορραγία πεπτικού
Β Υπερκαλιαιμία
Γ Δυσκοιλιότητα
Δ Λοίμωξη
Ε Αλκάλωση

447. Μετάπτωση σε χρόνια ηπατίτιδα παρατηρείται μετά από λοίμωξη από:

Α Ηπατίτιδα Α
Β Ηπατίτιδα Β
Γ Ηπατίτιδα C
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

448. Επιπλοκές της οξείας παγκρεατίτιδας είναι:

Α Η οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Β Η διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
Γ Η υπερασβεστιαιμία
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

449. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί γνώρισμα της πορφύρας Henoch- Schonlein:
Α Κοιλιακό άλγος
Β Μέλαινες
Γ Αρθρίτιδα
Δ Θρομβοπενία
Ε Νεφρική προσβολή

450. Για τη θεραπεία της μυκοπλασματικής πνευμονίας μπορεί να χρησιμοποιηθούν με

επιτυχία:
Α Μακρολίδια
Β Αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό
Γ Τετρακυκίνες
Δ Όλα τα παραπάνω

58
Ε Το Α και Γ

451. Οι ασθενείς με κροταφική αρτηρίτιδα μπορεί να εμφανίζουν όλα τα παρακάτω, εκτός από
ένα:
Α Πυρετό
Β Τριψήφια ΤΚΕ
Γ Αυξημένη αλκαλική φωσφατάση
Δ Έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας
Ε Διαλλείπουσα χωλότητα των μασητήρων

452. Η μεικτή νόσος του συνδετικού ιστού χαρακτηρίζεται από υψηλούς τίτλους:
Α Αντιπυρηνικών αντισωμάτων (ANA)
Β Αντισωμάτων κατά πυρηνικών ριβονουκλεοτιδίων (U1RNP)
Γ Αντι-DNA αντισωμάτων
Δ Αντισωμάτων κατά καρδιολιπίνης
Ε Ρευματοειδή παράγοντα

453. Σε ποια από τις παρακάτω παθήσεις δεν παρατηρείται πληκτροδακτυλία:

Α Συγγενείς κυανωτικές καρδιοπάθειες
Β Καρκίνος πνεύμονα
Γ Βακτηριδιακή ενδοκαρδίτιδα
Δ Εμπύημα πνεύμονα
Ε Βρογχικό άσθμα

454. Όσον αφορά την κλινδαμυκίνη όλα τα παρακάτω είναι σωστά, εκτός από:
Α Προκαλεί ψευδομεμβρανώδη εντεροκολίτιδα
Β Είναι δραστική κατά των gram+ κόκκων
Γ Είναι δραστική κατά των αναεροβίων μικροοργανισμών
Δ Είναι αποτελεσματική κατά της σερράτιας
Ε Εμφανίζει υψηλά επίπεδα στα οστά

455. Αίτια θρομβοκυττάρωσης αποτελούν:

Α Οι αιμορραγίες
Β Οι χρόνιες λοιμώξεις
Γ Η σπληνεκτομή
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

456. Η αμιοδαρόνη προκαλεί όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:

Α Διάμεση πνευμονίτιδα
Β Αύξηση της χοληστερόλης
Γ Υποθυρεοειδισμό
Δ Φωτοευαισθησία
Ε Νεφροσωληναριακή οξέωση

457. Όλα τα παρακάτω προκαλούν υπομαγνησιαιμία, εκτός από ένα:

Α Χρόνιο αλκοολισμό
Β Απορρυθμισμένο σακχαρώδη διαβήτη
Γ Νόσος του Addison
Δ Χορήγηση Cisplatin
Ε Χορήγηση αμφοτερικίνης Β

458. Οι ασθενείς με πνευμονία από Legionella δυνατό να εμφανίζουν:

Α Πολλαπλά αμφοτερόπλευρα διηθήματα
Β Υπονατριαιμία
Γ Αύξηση των ηπατικών ενζύμων
Δ Το Α και Β

59
Ε Όλα τα παραπάνω

459. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί εκδήλωση της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας:
Α Επώδυνες αγγειοαποφρακτικές κρίσεις
Β Αιμολυτικές κρίσεις
Γ Σπληνομεγαλία
Δ Άτονα έλκη κνημών
Ε Το Α και Β

460. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί εκδήλωση της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας:
Α Επώδυνες αγγειοαποφρακτικές κρίσεις
Β Άτονα έλκη κνημών
Γ Πάχυνση της διπλόης
Δ Αιμολυτικές κρίσεις
Ε Το Α και Β

461. Στο πολλαπλούν μυέλωμα συνηθέστερα απαντώνται όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Λεμφαδενοπάθεια
Β Αναιμία
Γ Συχνές λοιμώξεις αναπνευστικού και ουροποιητικού
Δ Ήπια διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας
Ε Μονοκλωνική παραπρωτείνη στον ορό

462. Σοβαρή κεφαλαλγία μπορεί να αποτελεί εκδήλωση:

Α Υπαραχνοειδούς αιμορραγίας
Β Βακτηριακής μηνιγγίτιδας
Γ Υποσκληρίδιου αιματώματος
Δ Το Α και Β
Ε Όλων των παραπάνω

463. Ποια αγωγή θα χορηγήσετε μετά από τη διάγνωση ήπιας κρίσεως βρογχικού άσθματος;
Α Αντιπηκτική αγωγή και νοσηλεία
Β Σαλβουταμόλη, φλουτικαζόνη, κορτιζόνη από το στόμα χωρίς νοσηλεία
Γ Σαλβουταμόλη, θεοφυλλίνη, οξυγονοθεραπεία και νοσηλεία
Δ Σαλβουταμόλη μόνο και επανεκτίμηση της αναπνευστικής λειτουργίας σε εξωτερική βάση
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

464. Αίτια φλεβοκομβικής βραδυκαρδίας είναι όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Θεραπεία με β-αποκλειστές
Β Ενδοκράνια υπέρταση
Γ Στεφανιαία νόσος
Δ Υπερθυρεοειδισμός
Ε Θεραπεία με δακτυλίτιδα

465. Σοβαρή κεφαλαλγία μπορεί να αποτελεί εκδήλωση όλων των παραπάνω εκτός ενός:
Α Υπαραχνοειδούς αιμορραγίας
Β Βακτηριακής μηνιγγίτιδας
Γ Υποσκληρίδιου αιματώματος
Δ Εγκεφαλικού όγκου
Ε Ορθοστατικής υπότασης

466. Μακροκυττάρωση παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω, εκτός από:

Α Υποθυρεοειδισμό
Β Κατάχρηση αλκοόλ
Γ Στίγμα β-θαλασσαιμίας (ετερόζυγη β-μεσογειακή αναιμία)
Δ Έλλειψη φυλικού οξέος
Ε Θεραπεία με υδροξυουρία

60
 467. Στη θρομβωτική θρομβοκυτοπενική πορφύρα (ΤΤΡ) είναι δυνατό να υπάρχει:
Α Θρομβοπενία
Β Θρομβοκυττάρωση
Γ Παράταση ΡΤ, ΡΤΤ
Δ Αυξημένες τρανσαμινάσες
Ε Το Α και Δ

468. Στην ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα (ΙΤΡ) υπάρχει:

Α Αυξημένα D-διμερή
Β Καταστροφή των αιμοπεταλίων με ανοσολογικό μηχανισμό
Γ Μικροαγγειοπαθητική αιμολυτική αναιμία
Δ Θρομβοκυττάρωση
Ε Το Α και Γ

469. Στη διάχυτη ενδαγγειακή πήξη απαντάται:

Α Θρομβοκυττάρωση
Β Σύγχυση
Γ Διαταραχή της νεφρικής λειτουργίας
Δ Αυξημένα ΔΕΚ
Ε Παράταση του ΡΤ και του ΡΤΤ

470. Ο πρώτος καρδιακός είναι μειωμένος σε:

Α Βραδυκαρδία
Β Πρώτου βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό
Γ Το Α και Β
Δ Ταχυκαρδία
Ε Αναιμία

471. Σε πρώτου βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό έχουμε:

Α Παράταση του PQ
Β Ανεξάρτητη συστολή κόλπων-κοιλιών
Γ Διευρυσμένο κύμα Ρ
Δ Ανάσπαση ST στις προκάρδιες απαγωγές
Ε Το Β και Δ

472. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί χαρακτηριστικό των μακρολιδίων;

Α Αλληλεπιδρούν με την κυκλοσπορίνη
Β Αλληλεπιδρούν με τα κουμαρινικά αντιπηκτικά
Γ Προκαλούν παράταση του Q-T στο ΗΚΓ
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

473. Κυλίνδρους ερυθρών αιμοσφαιρίων σε γενική εξέταση ούρων βλέπουμε σε:

Α Ουρολοίμωξη
Β Πυελονεφρίτιδα
Γ Κυστίτιδα
Δ Σπειραματονεφρίτιδα
Ε Νεφρολιθίαση

474. Ασθενής με πυρετό, πόνο στο λαιμό που αντανακλά στα αυτιά, με λευκοκυττάρωση και
αυξημένη ΤΚΕ, πιθανά έχει:
Α Οξεία πυώδη θυρεοειδίτιδα
Β Υποξεία θυρεοειδίτιδα
Γ Χρόνια θυρεοειδίτιδα
Δ Νεοπλασία του θυρεοειδή
Ε Οξεία πυώδη αμυγδαλίτιδα

61
 475. Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα χαρακτηρίζεται από την προσβολή κυρίως των
αρθρώσεων:
Α Των ισχίων
Β Των γονάτων
Γ Των ποδοκνημικών
Δ Των ιερολαγονίων
Ε Των μεσοφαλαγγικών

476. Αντιπυρηνικά αντισώματα ανευρίσκονται σε:

Α Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Β Αυτοάνοση ηπατίτιδα
Γ Σύνδρομο Sjogren
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

477. Ελαττωμένο συμπλήρωμα στον ορό αίματος παρατηρείται σε:

Α Ρευματοειδή αρθρίτιδα
Β Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Γ Σκληρόδερμα
Δ Σύνδρομο Sjogren
Ε Όλα τα παραπάνω

478. Η κορτιζόνη προκαλεί:

Α Λιπόλυση
Β Αναβολισμό πρωτεϊνών
Γ Νεογλυκογένεση
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

479. Η πιθανότητα αλλεργίας στην πενικιλλίνη μπορεί να αποκλειστεί αξιόπιστα από:

Α Το αρνητικό ιστορικό
Β Την αρνητική δερματική δοκιμασία
Γ Μέτρηση IgE ορού
Δ Το Β και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

480. Η πολυουρία σχετίζεται με:

Α Υπερκαλιαιμία
Β Υπασβεστιαιμία
Γ Υπονατριαιμία
Δ Νεοεμφανισθέντα σακχαρώδη διαβήτη
Ε Το Β και Δ

481. Οξεία νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσει:

Α Η προστατίτιδα
Β Το υπερνέφρωμα
Γ Η οξεία ενδοαγγειακή αιμόλυση
Δ Η λιθίαση της ουροδόχου κύστης
Ε Η κυστίτιδα

482. Ο δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός παρατηρείται σε:

Α Κίρρωση ήπατος
Β Ρευματοειδή αρθρίτιδα
Γ Νόσο Βerger
Δ Κακοήθη αναιμία
Ε Όγκους εγκεφάλου

62
 483. Η συχνότερη αιτία ηπατοκυτταρικού καρκίνου παγκοσμίως είναι:
Α Η αφλατοξίνη
Β Η αλκοολική κίρρωση
Γ Η αιμοχρωμάτωση
Δ Η ηπατίτιδα Β
Ε Η ηπατίτιδα C

484. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις είναι δυνατόν να συνδυάζεται με οξεία παγκρεατίτιδα:
Α Ο υπερθυρεοειδισμός
Β Ο υποθυρεοειδισμός
Γ Ο υπογοναδισμός
Δ Ο υπερπαραθυρεοειδισμός
Ε Ο υποπαραθυρεοειδισμός

485. Ποιο από τα παρακάτω είναι περισσότερο επιβλαβές για το βλεννογόνο του οισοφάγου:
Α Το ιόν υδρογόνου
Β Η πεψίνη
Γ Η θρυψίνη
Δ Τα χολικά άλατα
Ε Η υπερωσμωτικότητα των τροφών

486. Το ποσοστό μετάπτωσης της οξείας ηπατίτιδας Α σε χρόνια είναι:

Α Στο 100% των ασθενών
Β Στο 50% των ασθενών
Γ Στο 10% των ασθενών
Δ Στο 5% των ασθενών
Ε Στο 0% των ασθενών

487. Επιπλοκές έλκους του βολβού του 12/λου μπορεί να είναι όλα τα παρακάτω, εκτός από
ένα:
Α Αιμορραγία ανώτερου πεπτικού
Β Διάτρηση
Γ Κακοήθης εξαλλαγή
Δ Στένωση του πυλωρού
Ε Το Α και Δ

488. Η νόσος του Crohn μπορεί να προσβάλλει:

Α Μόνο τον τελικό ειλεό
Β Μόνο το παχύ έντερο
Γ Όλον τον πεπτικό σωλήνα
Δ Μόνο την αρχή της νήστιδας
Ε Μόνο το Α και Β

489. Ποιο από τα παρακάτω κλινικά συμπτώματα και ευρήματα της φυσικής εξέτασης δεν είναι
ιδιαίτερα συχνό στην ελκώδη κολίτιδα:
Α Βλεννοαιματηρές κενώσεις
Β Αποβολή ερυθρού αίματος χωρίς διάρροια
Γ Αποβολή ερυθρού αίματος και δυσκοιλιότητα
Δ Διάχυτα κοιλιακά άλγη
Ε Περιπρωκτικά συρίγγια

490. Η αναιμία μετά από μερική γαστρεκτομή οφείλεται συνήθως σε:

Α Έλλειψη φυλλικού οξέος
Β Έλλειψη σιδήρου
Γ Έλλειψη βιταμίνης Β12
Δ Αντίσταση στην ερυθροποιητίνη

63
Ε Αιμόλυση

491. Ο πιο συνηθισμένος όγκος των νησιδίων του παγκρέατος στο σύνδρομο πολλαπλής
ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 1 (ΜΕΝ 1) είναι το:
Α Ινσουλίνωμα
Β Γαστρίνωμα
Γ VIPωμα
Δ Γλυκαγόνωμα
Ε Λίπωμα

492. Η διάγνωση διάτρησης δωδεκαδακτυλικού έλκους έχει τεκμηριωθεί και ο ασθενής θα

υποβληθεί σε θεραπεία. Ποια από τις παρακάτω θεραπευτικές επιλογές είναι η λιγότερο
ενδεικνυόμενη:
Α Αναπλήρωση υγρών με ενδοφλέβια χρήση
Β Συνεχής ρινογαστρική αναρρόφηση
Γ Ερευνητική λαπαροτομία
Δ Χορήγηση αντιβιοτικών ευρέως φάσματος
Ε Ενδοσκοπικός καυτηριασμός του αιμορραγούντος αγγείου

493. Προσέρχεται ασθενής με οιδηματώδη, θερμή, επώδυνη κατά γόνυ άρθρωση από 24ώρου.
Η καλύτερη αντιμετώπιση είναι:
Α Να λάβει άμεση αναλγητική αγωγή με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
Β Να επανεκτιμηθεί σε μία εβδομάδα προκειμένου να ελεγχθεί η εξέλιξη της κατάστασης
Γ Ακινητοποίηση της άρθρωσης
Δ Άμεση παρακέντηση της άρθρωσης και εξέταση του υγρού
Ε Το Α και Β

494. Από τα παρακάτω νοσήματα, ποιο είναι το πιο συνηθισμένο αίτιο του αποφρακτικού
ειλεού:
Α Κήλη
Β Συστροφή εντέρου
Γ Συμφύσεις
Δ Εγκολεασμός
Ε Όγκος

495. Η ορμόνη ινσουλίνη παράγεται:

Α Από τα α κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος
Β Από τα β κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος
Γ Από τα γ κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος
Δ Από τα δ κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος
Ε Από το Β και Γ

496. Οι παρακάτω παράγοντες προδιαθέτουν στην εμφάνιση χολολιθίασης, εκτός από έναν:
Α Θήλυ φύλο
Β Υπερθυρεοειδισμός
Γ Παχυσαρκία
Δ Ταχεία απώλεια βάρους
Ε Εγκυμοσύνη

497. Κλινικές εκδηλώσεις της χρόνιας παγκρεατίτιδας αποτελούν:

Α Δυσαπορρόφηση
Β Χρόνιο επιγαστρικό άλγος
Γ Σακχαρώδης διαβήτης
Δ Ίκτερος
Ε Όλα τα παραπάνω

64
 498. Ασθενής με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο μπορεί να έχει όλα τα παρακάτω, εκτός από
ένα:
Α Φωτοευαίσθητο εξάνθημα προσώπου
Β Διαβρωτική αρθρίτιδα άκρων χεριών
Γ Έλκη στόματος
Δ Λευκοπενία
Ε Θετικά αντιπυρηνικά αντισώματα

499. Όλα τα παρακάτω είναι συμβατά με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, εκτός από ένα:
Α Συνήθως οι ασθενείς έχουν θετικό ρευματοειδή παράγοντα
Β Συνήθως είναι συμμετρική πολυαρθρίτιδα μικρών αρθρώσεων
Γ Προσβάλλει συνήθως νέους άνδρες
Δ Μπορεί να συνδυάζεται με σύνδρομο Sjogren
Ε Ανεύρεση ρευματικών οζιδίων σε 20-30% των ασθενών

500. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα:

Α Προσβάλλει την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης
Β Η CRP είναι ο καλύτερος εργαστηριακός δείκτης παρακολούθησης της ενεργότητας της
νόσου
Γ Η ΤΚΕ είναι ο καλύτερος δείκτης παρακολούθησης της ενεργότητας της νόσου
Δ Τα ρευματικά οζίδια δεν εμφανίζονται στον πνεύμονα
Ε Ποτέ δεν οδηγεί σε δευτεροπαθή αμυλοείδωση

501. Αίτια οξείας περικαρδίτιδας μπορεί να είναι τα παρακάτω, εκτός από:

Α Ιογενείς λοιμώξεις
Β Βρουκέλλωση
Γ Φυματίωση
Δ Νεοπλάσματα
Ε Κίρρωση ήπατος

502. Γυναίκα 50 ετών προσέρχεται με διάχυτες αρθραλγίες, φυσιολογική ΤΚΕ και διαταραχές
ύπνου. Η πιθανή διάγνωση είναι:
Α Οστεοαρθρίτιδα
Β Οστεοπόρωση
Γ Ινομυαλγία
Δ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Ε Αμφοτερόπλευρο σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα

503. Η συχνότερη αιτία ελκών στόματος είναι:

Α Ιδιοπαθής φλεγμονώδης πάθηση του εντέρου
Β Νόσος Αδαμαντιάδη-Behcet
Γ Αφθώδης στοματίτιδα
Δ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Ε Σύνδρομο Reye

504. Ποιο από τα παρακάτω αίτια λευκοπενίας είναι λάθος:

Α Τυφοειδής πυρετός
Β Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Γ Χορήγηση χημειοθεραπευτικών φαρμάκων
Δ Πνευμονία από πνευμονιόκοκκο
Ε Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS)

505. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα δεν προκαλεί θρομβοπενία:

Α Φυματίωση
Β Σήψη
Γ Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
Δ Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS)

65
Ε Αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο

506. Ο υπερπαραθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από:

Α Υπερφωσφαταιμία
Β Υπερασβεστιαιμία
Γ Πολυουρία και πολυδιψία
Δ Ινώδη κυστική οστείτιδα
Ε Νεφρολιθίαση

507. Προδιαθεσικοί παράγοντες για οστεοπόρωση είναι όλοι οι παρακάτω, εκτός από:
Α Σύνδρομο Cushing
Β Ομοκυστινουρία
Γ Χορήγηση ανδρογόνων
Δ Χρόνια ηπατοπάθεια
Ε Ρευματοειδή αρθρίτιδα

508. Όλα τα παρακάτω χαρακτηρίζουν την προνεφρική αζωθαιμία, εκτός από ένα:
Α Νάτριο ούρων <20 mEq/L
Β Νάτριο ούρων >20 mEq/L
Γ Ωσμωτικότητα ούρων >500 mEq/L
Δ Κλασματική απέκκριση νατρίου στα ούρα <1%
Ε Φυσιολογικό (ή σχεδόν φυσιολογικό) ίζημα των ούρων

509. Όλα τα παρακάτω χαρακτηρίζουν την προνεφρική αζωθαιμία, εκτός από ένα:
Α Νάτριο ούρων <20 mEq/L
Β Ουρία ορού αυξημένη
Γ Κηρώδεις κύλινδροι στο ίζημα των ούρων
Δ Κλασματική απέκκριση νατρίου στα ούρα <1%
Ε Το Α και Γ

510. Μορφές πρωτοπαθούς οξείας σπειραματονεφρίτιδας είναι όλες οι παρακάτω, εκτός από
μια:
Α Μεμβρανοϋπερπλαστική σπειραματονεφρίτιδα
Β Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
Γ Σπειραματονεφρίτιδα με ελάχιστες αλλοιώσεις
Δ Εστιακή σπειραματοσκλήρυνση
Ε Αμυλοείδωση

511. Η μακροσφαιριναιμία του Waldenstrom χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από
ένα:
Α Οστεολυτικές βλάβες
Β Μονοκλωνική IgM παραπρωτείνη
Γ Διήθηση του μυελού από πλασματοειδή λεμφοκύτταρα
Δ Σπληνομεγαλία
Ε Αύξηση της γλοιότητας του αίματος

512. Κριτήρια για την αξιολόγηση της βαρύτητας της οξείας παγκρεατίτιδας είναι όλα τα
παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Ηλικία (μεγαλύτερη των 55 ετών)
Β Λευκά αιμοσφαίρια (περισσότερα από 16.000 κύτταρα/mm3)
Γ Ασπαρτική αμινοτρανσφεράση (SGOT μεγαλύτερη από 250 IU/L)
Δ Αμυλάση ορού (μεγαλύτερη από 500 IU/L)
Ε Γαλακτική δεϋδρογενάση (μεγαλύτερη από 350 IU/L)

513. Κριτήρια για την αξιολόγηση της βαρύτητας της οξείας παγκρεατίτιδας είναι όλα τα
παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Γαλακτική δεϋδρογενάση (μεγαλύτερη από 350 IU/L)

66
Β Λευκά αιμοσφαίρια (περισσότερα από 16.000 κύτταρα/mm3)
Γ Γλυκόζη ορού (μεγαλύτερη από 200 mg/dl)
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

514. Άνδρας 45 ετών εισήχθη στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) δέκα ημέρες πριν με
οξεία βαριά χολολιθιασική παγκρεατίτιδα. Σας ζητήθηκε να τον εκτιμήσετε λόγω πτώσης της
αιμοσφαιρίνης από 13.6 g/dl σε 8.2 g/dl. Είναι ταχυκαρδικός και η ρινογαστρική αναρρόφηση δίνει
φρέσκο αίμα από το στόμαχο. Διενεργείται γαστροσκόπηση και αναδεικνύει μικρούς οισοφαγικούς
και μεγάλους γαστρικούς κιρσούς. Σε συνδυασμό με την παγκρεατίτιδα, ποια από τις παρακάτω
καταστάσεις πιθανότερα υπάρχει:
Α Οξεία ιογενής ηπατίτιδα
Β Κατάχρηση αλκοόλ
Γ Σηραγγώδης μετασχηματισμός της πυλαίας φλέβας
Δ Θρόμβωση σπληνικής φλέβας
Ε Παγκρεατικός αιμόσακκος, συνέπεια βαριάς αιμορραγικής παγκρεατίτιδας

515. Όλα τα παρακάτω φάρμακα είναι δυνατό να προκαλέσουν βρογχόσπασμο, εκτός από ένα:
Α Ασπιρίνη
Β β2-διεγέρτες
Γ Ινδομεθακίνη
Δ β-αποκλειστές
Ε Ιβουπροφένη

516. Όλα τα παρακάτω φάρμακα προκαλούν αιμόλυση σε άτομα με έλλειψη G-6-PD, εκτός από
ένα:
Α Ασπιρίνη
Β Προπρανολόλη
Γ Δαπσόνη
Δ Πριμακίνη
Ε Σουλφαμεθοξαζόλη

517. Όλες οι παρακάτω ουσίες ελαττώνουν την αποτελεσματικότητα των κουμαρινικών

αντιπηκτικών, εκτός από:
Α Φαινοβαρβιτάλη
Β Ριφαμπικίνη
Γ Αιθυλική αλκοόλη (αιθανόλη)
Δ Καρβαμαζεπίνη
Ε Γκριζεοφουλβίνη

518. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι αληθές για τη θεραπεία με ισονιαζίδη:
Α Προκαλεί περιφερική νευροπάθεια
Β Είναι περισσότερο τοξική για τους βραδείς ακετυλιωτές
Γ Πρέπει να χορηγείται σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα για τη θεραπεία της φυματίωσης
Δ Διέρχεται τον αιματεγκεφαλικό φραγμό
Ε Προκαλεί χολοστατικό ίκτερο

519. Η χορήγηση των κορτικοστεροειδών πρέπει να αποφεύγεται σε όλους τους παρακάτω

ασθενείς, εκτός από εκείνους που πάσχουν από:
Α Ουρική αρθρίτιδα
Β Αρτηριακή υπέρταση
Γ Έρπητα ζωστήρα
Δ Ερπητική κερατίτιδα
Ε Ενεργό δωδεκαδακτυλικό έλκος

520. Η θεραπεία με κυκλοσπορίνη δυνατό να προκαλέσει όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Υπερουρικαιμία

67
Β Υπερτρίχωση
Γ Υπερπλασία των ούλων
Δ Πνευμονική ίνωση
Ε Διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας

521. Η θεραπεία με κυκλοσπορίνη δυνατό να προκαλέσει όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας
Β Υπερτρίχωση
Γ Σπασμούς
Δ Διάρροιες
Ε Υπερτριγλυκεριδαιμία

522. Η θεραπεία με κυκλοσπορίνη δυνατό να προκαλέσει όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας
Β Υπερτρίχωση
Γ Τρόμο χειρών
Δ Νεφρογενή άποιο διαβήτη
Ε Αρτηριακή υπέρταση

523. Η θεραπεία με κυκλοσπορίνη δυνατό να προκαλέσει όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας
Β Υπερτρίχωση
Γ Υπερουρικαιμία
Δ Διάρροιες
Ε Τρόμο χειρών

524. Όλα τα παρακάτω είναι αποτελεσματικές θεραπείες για την ασταθή στηθάγχη, εκτός από
ένα:
Α Θεραπεία με διαζεπάμη
Β Χορήγηση ασπιρίνης
Γ Χορήγηση χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνης
Δ Χορήγηση μονονιτρικού ισοσορβίτη
Ε Χορήγηση ατενολόλης

525. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι αληθές για την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση:
Α Η φλεβογραφία είναι η καλύτερη διαγνωστική εξέταση
Β Πρέπει να χορηγείται θεραπεία με βαρφαρίνη το λιγότερο για τρεις μήνες
Γ Η χορήγηση χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνης είναι εξίσου αποτελεσματική με την κλασσική
ηπαρίνη
Δ Υπάρχει πάντοτε οίδημα στα σφυρά
Ε Αν δεν υπάρχει προφανής αιτιολογικός παράγοντας, πρέπει να αναζητείται υποκείμενη
νεοπλασία

526. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι σωστό για την καρδιακή ανεπάρκεια:
Α Η θεραπεία με αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης παρατείνει την επιβίωση
Β Τα νιτρώδη ελαττώνουν το μεταφόρτιο
Γ Η δακτυλίτιδα είναι αποτελεσματική όταν υπάρχει κολπική μαρμαρυγή
Δ Η ανάπαυση αυξάνει τη διούρηση
Ε Στη θεραπεία δυνατό να χρησιμοποιηθούν διουρητικά

527. Όλα τα παρακάτω για τη νόσο του Wilson είναι λάθος, εκτός από ένα:
Α Τα επίπεδα α-1-αντιθρυψίνης είναι αυξημένα
Β Τα επίπεδα σερουλοπλασμίνης στο πλάσμα είναι αυξημένα
Γ Υπάρχουν εναποθέσεις στη μεμβράνη του Descemet στον οφθαλμό γνωστές ως δακτύλιος
Kayser-Fleischer
Δ Η εναπόθεση χαλκού στο ήπαρ είναι παθογνωμική
Ε Θεραπεία πρώτης επιλογής είναι η χορήγηση trientine

68
 528. Τα επίπεδα αμυλάσης στον ορό δυνατό να είναι αυξημένα σε όλα τα παρακάτω, εκτός
από ένα:
Α Διαβητική κετοξέωση
Β Εμφραγμα μυοκαρδίου
Γ Παρωτίτιδα
Δ Μακροαμυλασαιμία
Ε Το Α και Β

529. Τα επίπεδα αμυλάσης στον ορό δυνατό να είναι αυξημένα σε όλα τα παρακάτω, εκτός
από ένα:
Α Παγκρεατίτιδα
Β Εμβολή μεσεντερίου αρτηρίας
Γ Παρωτίτιδα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

530. Όλα τα παρακάτω είναι αληθή για την αιμοχρωμάτωση, εκτός από ένα:
Α Οι γυναίκες εμφανίζουν τη νόσο αργότερα σε σχέση με τους άνδρες
Β Η νόσος μπορεί να εκδηλώνεται ως συμφορητική μυοκαρδιοπάθεια σε νεαρά άτομα
Γ Κληρονομείται ως φυλοσύνδετο χαρακτηριστικό
Δ Σχετίζεται με το αντιγόνο HLA-A3
Ε Χαρακτηρίζεται από μετάλλαξη στο χρωμόσωμα 6

531. Όλα τα παρακάτω είναι αληθή για την οξεία παγκρεατίτιδα, εκτός από:
Α Μπορεί να προκληθεί από αζαθειοπρίνη
Β Μπορεί να προκαλέσει τετανία
Γ Η βαρύτητα σχετίζεται με τα επίπεδα αμυλάσης
Δ Η πρόγνωση είναι χειρότερη στους ηλικιωμένους
Ε Πρέπει να χορηγούνται αναλγητικά και υγρά

532. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για την ταχύτητα καθίζησης των ερυθροκυττάρων:
Α Αυξάνεται στη δρεπανοκυτταρική αναιμία
Β Είναι τυπικά ελαττωμένη στο πολλαπλούν μυέλωμα
Γ Είναι αυξημένη στην αληθή πολυκυτταραιμία
Δ Αποτελεί δείκτη παρακολούθησης στην κροταφική αρτηρίτιδα
Ε Ανευρίσκεται ελαττωμένη στη μακροσφαιριναιμία του Waldenstrom

533. Ο μέσος όγκος ερυθρών (MCV) >100 fl μπορεί να υπάρχει σε όλα τα παρακάτω , εκτός
από:
Α Σιδηροπενική αναιμία
Β Χρόνια ηπατοπάθεια
Γ Υποθυρεοειδισμό
Δ Κατάχρηση αλκοόλ
Ε Δικτυοερυθροκυττάρωση

534. Η διάχυτη ενδαγγειακή πήξη στην αρχική φάση χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω,
εκτός από ένα:
Α Ελαττωμένο ινωδογόνο
Β Θρομβοκυττάρωση
Γ Παράταση του χρόνου προθρομβίνης
Δ Παράταση του χρόνου μερικής θρομβοπλαστίνης
Ε Αυξημένα D-διμερή

535. Συχνά η μεγαλοβλαστική αναιμία συνυπάρχει με όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Σακχαρώδη διαβήτη
Β Ατροφική γαστρίτιδα και γαστρικό καρκίνωμα

69
Γ Σύνδρομο Cushing
Δ Νόσο Addison
Ε Λεύκη

536. Συχνά η μεγαλοβλαστική αναιμία συνυπάρχει με όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Λεύκη
Β Ατροφική γαστρίτιδα και γαστρικό καρκίνωμα
Γ Υπερθυρεοειδισμό
Δ Νόσο Addison
Ε Υποθυρεοειδισμό

537. Ποιο από τα παρακάτω συνυπάρχει συχνά με μεγαλοβλαστική αναιμία;

Α Λεύκη
Β Νόσο Addison
Γ Ατροφική γαστρίτιδα και γαστρικό καρκίνωμα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

538. Η διάχυτη ενδαγγειακή πήξη χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Ελαττωμένο ινωδογόνο
Β Θετικά αντιαιμοπεταλιακά αντισώματα
Γ Μείωση αντιθρομβίνης ΙΙΙ
Δ Παράταση του χρόνου μερικής θρομβοπλαστίνης
Ε Αυξημένα D-διμερή

539. Όλα τα παρακάτω είναι αληθή για τη βρουκέλλωση, εκτός από:

Α Υπάρχει λευκοκυττάρωση με πολυμορφοπυρηνικό τύπο
Β Υπάρχει αναιμία
Γ Υπάρχουν οστικά άλγη
Δ Υπάρχουν νυκτερινοί ιδρώτες
Ε Θεραπεύεται με τη χορήγηση δοξυκυκλίνης και ριφαμπικίνης

540. Ποιο από τα παρακάτω για τη σπλαχνική λεϊσμανίαση είναι λάθος:

Α Υπάρχει σημαντική παγκυτταροπενία
Β Υπάρχει εκσεσημασμένη σπληνομεγαλία
Γ Υπάρχει σημαντική υπογαμμασφαιριναιμία
Δ Θεραπεύεται με άλατα του πεντασθενούς αντιμονίου
Ε Θεραπεύεται με λιποσωμιακή αμφοτερικίνη

541. Υπογλυκαιμία υπάρχει σε όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:

Α Νόσο Addison
Β Μεγαλακρία
Γ Ηπατική ανεπάρκεια
Δ Σαρκώματα των μαλακών μορίων
Ε Ινσουλινώματα

542. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για τον πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό:
Α Τα επίπεδα των φωσφορικών του ορού είναι αυξημένα
Β Η αποβολή φωσφορικών από τα ούρα είναι ελαττωμένη
Γ Τα θειαζιδικά διουρητικά βελτιώνουν την υπερασβεστιαιμία
Δ Τα διουρητικά της αγκύλης βελτιώνουν την υπερασβεστιαιμία
Ε Τα επίπεδα καλσιτονίνης είναι αυξημένα

543. Η έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης διεγείρεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Τη μείωση του ενδαγγειακού όγκου
Β Την αυξημένη ωσμωτικότητα στο πλάσμα
Γ Τον πόνο και τη ναυτία

70
Δ Τα στρεσσογόνα ερεθίσματα
Ε Το οινόπνευμα

544. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος για τα αντιδιαβητικά δισκία:

Α Η μετφορμίνη μπορεί να προκαλέσει γαλακτική οξέωση
Β Δεν πρέπει να χορηγούνται στην κύηση
Γ Οι σουλφονυλουρίες έχουν ισχυρή και παρατεταμένη υπογλυκαιμική δράση
Δ Τα διγουανίδια έχουν ισχυρή και παρατεταμένη υπογλυκαιμική δράση
Ε Χορηγούνται σε άτομα με διαβήτη τύπου ΙΙ

545. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος για το φυσιολογικό αρθρικό υγρό;
Α Είναι άχρωμο και διαυγές
Β Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ινωδογόνο
Γ Περιέχει 0.2-1 Χ 109 κύτταρα/L
Δ Ο τύπος είναι καθ’ υπεροχή λεμφοκυτταρικός
Ε Το Β και Γ

546. Πολύ αυξημένες τιμές ταχύτητας καθιζήσεως ερυθρών (ΤΚΕ ανευρίσκονται σε:
Α Πολλαπλό Μυέλωμα
Β Κροταφική αρτηρίτιδα
Γ Πνευμονική εμβολή
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

547. Πολύ αυξημένες τιμές ταχύτητας καθιζήσεως ερυθρών (ΤΚΕ ανευρίσκονται σε:
Α Πολλαπλό Μυέλωμα
Β Κροταφική αρτηρίτιδα
Γ Πρωτοπαθή όγκο του εγκεφάλου
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

548. Υπερκαλιαιμία παρατηρείται συχνά σε:

Α Πυλωρική στένωση
Β Διάρροια
Γ Σύνδρομο Cushing
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

549. Υπερκαλιαιμία παρατηρείται συχνά σε:

Α Διαβητικούς ηλικιωμένους ασθενείς
Β Σύνδρομο Cushing
Γ Νεφρική ανεπάρκεια
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

550. Υπερκαλιαιμία παρατηρείται συχνά σε όλα τα παραπάνω εκτός από ένα:

Α Πυλωρική στένωση
Β Οξέωση
Γ Διαβητικούς ηλικιωμένους ασθενείς
Δ Σύνδρομο Cushing
Ε Νεφρική ανεπάρκεια

551. Μακροκυττάρωση ανευρίσκεται σε:

Α Αλκοολισμό
Β Υπερθυρεοειδισμό
Γ Κακοήθη αναιμία
Δ Το Β και Γ

71
Ε Το Α και Γ

552. Μακροκυττάρωση ανευρίσκεται σε:

Α Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Β Υπερθυρεοειδισμό
Γ Κακοήθη αναιμία
Δ Ελκώδη κολίτιδα
Ε Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

553. Σε ασθενείς με πρωτοπαθή πολυερυθραιμία:

Α Ο κορεσμός του οξυγόνου είναι φυσιολογικός
Β Μπορεί να παρατηρηθεί αυξημένη επίπτωση πεπτικού έλκους
Γ Τα επίπεδα της βιταμίνης Β12 είναι αυξημένα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

554. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις για το σύνδρομο Zollinger-Ellison είναι σωστή:
Α Χαρακτηρίζεται από πολλαπλά πεπτικά έλκη και συχνά από διάρροιες και εκδηλώσεις
δυσαπορρόφησης
Β Χαρακτηρίζεται από χαμηλά επίπεδα γαστρίνης και ατροφία του γαστρικού βλεννογόνου
Γ Η βασική προς τη μέγιστη έκκριση του υδροχλωρικού οξέος στο στόμαχο είναι μικρότερη του 50%
Δ Η ενδοφλέβια χορήγηση εκκριματίνης προκαλεί ελάττωση των επιπέδων της γαστρίνης του ορού
Ε Χαρακτηρίζεται από αχλωρυδρία και ατροφία του γαστρικού βλεννογόνου

555. Για τα επίπεδα ουρικού οξέος στον ορό ισχύουν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Μειώνονται σε χορήγηση αλλοπουρινόλης
Β Στις γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση είναι συνήθως υψηλότερα
Γ Αυξάνονται στη νεφρική ανεπάρκεια
Δ Αυξάνονται σε λευχαιμίες
Ε Δυνατό να είναι μειωμένα στην κύηση

556. Ο οικογενής μεσογειακός πυρετός

Α Είναι συγγενές νόσημα
Β Θεραπεύεται με κολχικίνη
Γ Προκαλεί ορογονίτιδες
Δ Προκαλεί αμυλοείδωση
Ε Όλα τα παραπανω

557. Για την υπερουριχαιμία (αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος στον ορό) ισχύουν όλα τα
παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Παρατηρείται σε νεφρική ανεπάρκεια
Β Αντιμετωπίζεται με χορήγηση αλλοπουρινόλης
Γ Παρατηρείται σε λευχαιμίες
Δ Παρατηρείται σε πολυκυτταραιμία
Ε Αντιμετωπίζεται με χρόνια χορήγηση κολχικίνης

558. Υπομαγνησιαιμία δυνατό να προκληθεί από

Α Δυσαπορρόφηση
Β Διάρροιες
Γ Φουροσεμίδη
Δ Αλκοολισμό
Ε Όλα τα παραπάνω

559. Στην έλλειψη μαγνησίου ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Φυσιολογικά επιπέδα μαγνησίου στον ορό την αποκλείουν με βεβαιότητα
Β Σχετίζεται με καρδιακές αρρυθμίες
Γ Συχνά σχετίζεται με υποκαλιαιμία

72
Δ Παρατηρείται σε λήψη οινοπνεύματος
Ε Συχνά σχετίζεται με υπασβεστιαιμία

560. Στη χρόνια λήψη λιθίου ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Απαιτείται μείωση της δόσης σε υπονατριαιμία
Β Δυνατό να προκαλέσει νεφρογενή άποιο διαβήτη
Γ Δυνατό να προκαλέσει υποθυρεοειδισμό
Δ Δυνατό να προκαλέσει υπερπαραθυρεοειδισμό
Ε Μέτρηση των επιπέδων λιθίου δεν είναι απαραίτητη

561. Ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός στη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια προκαλείται

από:
Α Υπασβεστιαιμία
Β Υπομαγνησιαιμία
Γ Χαμηλά επίπεδα καλσιτριόλης
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

562. Στη νεφροπάθεια από αναλγητικά με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια δυνατό να

παρατηρηθούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Πολυερυθραιμία
Β Ρικνοί νεφροί με ανώμαλο περίγραμμα
Γ Θηλική νέκρωση
Δ Καρκίνος του ουροεπιθηλίου
Ε Πεπτικό έλκος

563. Στη νεφροπάθεια από αναλγητικά με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια δυνατό να

παρατηρηθούν:
Α Θηλική νέκρωση
Β Καρκίνος του ουροεπιθηλίου
Γ Ρικνοί νεφροί με ανώμαλο περίγραμμα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

564. Για την ΑL αμυλοείδωση ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από ενα:
Α Σχετίζεται με το πολλαπλούν μυέλωμα
Β Σε νεφρική προσβολή έχουμε συνώθως νεφρωσικό σύνδρομο και νεφρική ανεπάρκεια
Γ Υπερηχογραφικά ανευρίσκονται ρικνοί νεφροί με ανώμαλο περίγραμμα
Δ Ιστολογικά το αμυλοειδές ανευρίσκεται με χρώση ερυθρού του Κογκό
Ε Το Β και Γ

565. Σε ασθενή με κακοήθη υπέρταση δυνατό να παρατηρηθούν όλα τα παρακάτω εκτός από
ένα:
Α Υπερασβεστιαιμία
Β Οίδημα οπτικής θηλής
Γ Μικροαγγειοπαθητική αιμολυτική αναιμία
Δ Υποκαλιαιμία
Ε Το Α και Γ

566. Όλα τα παρακάτω ισχύουν στη θρομβοπενία από ηπαρίνη τύπου 2 (ΗΙΤ) εκτός από ένα:
Α Είναι η κλινικά σημαντική μορφή
Β Η θρομβοπενία εμφανίζεται μετά 10 (6-12) μέρες
Γ Δεν παρατηρείται σε ασθενείς που λαμβάνουν ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους
Δ Οδηγεί σε θρομβώσεις
Ε Το Α και Δ

73
 567. Όλα τα παρακάτω αποτελούν τυπικά χαρακτηριστικά της νόσου του Buerger
(αποφρακτική θρομβαγγειίτιδα) εκτός από ένα:
Α Επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα
Β Φαινόμενο Raynaud
Γ Προσβάλει ποιο συχνά άνδρες
Δ Φύσημα στις μηριαίες αρτηρίες
Ε Το Β και Δ

568. Ποιά από τα παρακάτω είναι σημεία κακής πρόγνωσης στην καρδιακή ανεπάρκεια:
Α Χαμηλά επίπεδα νοραδρεναλίνης
Β Υπονατριαιμία
Γ Υψηλά επίπεδα εγκεφαλικού νατριουρητικού πεπτιδίου
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

569. Όλα τα παρακάτω τυπικά προκαλούν αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια και πνευμονικό
οίδημα εκτός από ένα:
Α Στένωση αορτικής βαλβίδας
Β Βαριά αρτηριακή υπέρταση
Γ Πρόσθιο έμφαγμα μυοκαρδίου
Δ Στένωση νεφρικής αρτηρίας
Ε Πνευμονική υπέρταση

570. Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο προκαλούν εκτός από ένα:

Α Στένωση αορτικής βαλβίδας
Β Κολπική μαρμαρυγή
Γ Διατατική καρδιομυοπάθεια
Δ Πυλαία υπέρταση
Ε Το Γ και Δ

571. Πιθανές επιπλοκές του πολλαπλού μυελώματος:

Α Υπερασβεστιαιμία
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Νεφρογενής άποιος διαβήτης
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

572. Ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται στο σύνδρομο DiGeorge:

Α Υπασβεστιαιμία
Β Εξάλειψη στο 22q11.2 χρωμόσωμα
Γ Ανοσοανεπάρκεια
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

573. Υπασβεστιαιμία προκαλούν

Α Ο υποπαραθυρεοειδισμός
Β Τα καλσιμιμητικά φάρμακα
Γ Τα διφοσφωνικά
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

574. Υπασβεστιαιμία προκαλούν

Α Η νεφρική ανεπάρκεια
Β Τα καλσιμιμητικά φάρμακα
Γ Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

74
 575. Αφνίδιο θάνατο δυνατό να προκαλέσουν:
Α Η υπερτροφική καρδιομυοπάθεια
Β Το έμφραγμα του μυοκαρδίου
Γ Το σύνδρομο Brugada
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

576. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα σχετίζεται ιδιαίτερα με HLA αντιγόνα:

Α Υποθυρεοειδισμός
Β Νόσος Βehcet
Γ Αφθώδης στοματίτιδα
Δ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Ε Σκληρόδερμα

577. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα σχετίζεται ιδιαίτερα με HLA αντιγόνα:

Α Υποθυρεοειδισμός
Β Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
Γ Αφθώδης στοματίτιδα
Δ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Ε Σκληρόδερμα

578. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα προκαλεί διάμεση πνευμονική ίνωση:

Α Βλεομυκίνη
Β Μεθοτρεξάτη
Γ Αμιοδαρόνη
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

579. Στις κακοήθεις πλευριτικές συλλογές ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Μια από τις συχνότερες αιτίες είναι ο καρκίνος του μαστού
Β Ο λόγος της LDH του πλευριτικού υγρού προς του ορού είναι μικρότερη από 0,5
Γ Η βιοψία υπεζωκότα είναι συχνότερα διαγνωστική από την κυτταρολογική εξέταση του
πλευριτικού υγρού
Δ Το Α και Γ
Ε Το Α και Β

580. Στη νόσο του Paget ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Τα διφωσφονικά χρησιμοποιούνται στη θεραπεία
Β Η καλσιτονίνη χρησιμοποιείται στη θεραπεία
Γ Η αλκαλική φωσφατάση ορού είναι αυξημένη
Δ Μια από τις συχνότερες αιτίες είναι ο καρκίνος του μαστού
Ε Αυξημένη συχνότητα οστεοσαρκώματος

581. Στη νόσο του Paget:

Α Η αλκαλική φωσφατάση ορού είναι αυξημένη
Β Η μεθοτρεξάτη χρησιμοποιείται στη θεραπεία
Γ Τα διφωσφονικά χρησιμοποιούνται στη θεραπεία
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

582. Η αλκαλική φωσφατάση ορού είναι αυξημένη

Α Στην οστεοπώροση
Β Στην οστεομαλακία
Γ Στη νόσο Paget
Δ Στο Β και Γ
Ε Σε όλα τα παραπάνω

75
 583. Στην ελονοσία χορηγούνται όλα τα παρακάτω φάρμακα εκτός από ένα:
Α Χλωροκίνη
Β Μεφλοκίνη
Γ Πριμακίνη
Δ Ηπαρίνη
Ε Κινίνη

584. Η αλκαλική φωσφατάση ορού είναι αυξημένη σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Στην οστεοπώροση
Β Στην οστεομαλακία
Γ Στη χοληδοχολιθίαση
Δ Στη νόσο Paget
Ε Σε παιδιά

585. Στην ελονοσία δυνατό να χορηγούνται όλα τα παρακάτω φάρμακα εκτός από ένα:
Α Χλωροκίνη
Β Μεφλοκίνη
Γ Κινίνη
Δ Πριμακίνη
Ε Δεξαμεθαζόνη

586. Όλα τα παρακάτω είναι αληθή για την αιμοχρωμάτωση, εκτός από ένα:
Α Οι γυναίκες εμφανίζουν τη νόσο πολύ νωρίτερα σε σχέση με τους άνδρες
Β Η νόσος δυνατό να εκδηλώνεται ως συμφορητική μυοκαρδιοπάθεια σε νεαρά άτομα
Γ Θεραπεία πρώτης επιλογής είναι οι αφαιμάξεις
Δ Σχετίζεται με το αντιγόνο HLA-A3
Ε Χαρακτηρίζεται από μετάλλαξη στο χρωμόσωμα 6

587. Αίτια σύγχυσης δυνατό να είναι:

Α Υπερασβεστιαιμία
Β Σηψαιμία
Γ Υπερθυρεοειδισμός
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

588. Όλα τα παρακάτω είναι πιθανές εκδηλώσεις στην αιμοχρωμάτωση, εκτός από ένα:
Α Νεφρική ανεπάρκεια
Β Συμφορητική μυοκαρδιοπάθεια σε νεαρά άτομα
Γ Σακχαρώδης διαβήτης
Δ Αρρυθμίες
Ε Κίρρωση ήπατος

589. Όλα τα παρακάτω φάρμακα δυνατό να χρησιμοποιηθούν στη θεραπεία της σύφιλης, εκτός
από ένα:
Α Βενζαθινική πενικιλλίνη
Β Δοξυκυκλίνη
Γ Κεφτριαξόνη
Δ Τετρακυκλίνη
Ε Αμινογλυκοσίδες

590. Ποιά από τις παρακάτω λοιμώξεις είναι συχνές ή ιδιαίτερα βαριές σε ασθενείς με
ασπληνία:
Α Βακτηριαιμία από σταφυλόκκοκο
Β Βακτηριαιμία από πνευμονιόκκοκο
Γ Μηνιγγίτιδα από κρυπτόκοκκο
Δ Το Β και Γ

76
Ε Όλα τα παραπάνω

591. Ποιά από τις παρακάτω λοιμώξεις είναι συχνές ή ιδιαίτερα βαριές σε ασθενείς με
ασπληνία:
Α Βακτηριαιμία από σταφυλόκκοκο
Β Βακτηριαιμία από πνευμονιόκκοκο
Γ Βακτηριαιμία από αιμόφιλο της ινφλουέντζας
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

592. Όλα τα παρακάτω δυνατό να χρησιμοποιηθούν σαν προφύλαξη για τη λοίμωξη από
Pneumocysti carinii εκτός από ένα:
Α Πενταμιδίνη (αεροζόλ)
Β Κλινδαμυκίνη
Γ Τριμεθοπρίμη/Σουλφομεθοξαζόλη
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

593. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να παρατηρηθούν σε λοίμωξη από Borrelia:

Α Παράταση του διαστήματος PR στο ΗΚΓ
Β Περιφερική πάρεση προσωπικού
Γ Εμβρυϊκή λοίμωξη
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

594. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να παρατηρηθούν σε λοίμωξη από Borrelia:

Α Βαλβιδική βλάβη από ενδοκαρδίτιδα
Β Εμβρυϊκή λοίμωξη
Γ Περιφερική πάρεση προσωπικού
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

595. Σε ποιο από τα παρακάτω νοσήματα είναι κατάλληλη θεραπεία η σιπροφλοξασίνη:

Α Σε πνευμονιοκοκκική πνευμονία
Β Σε βακτηριακές γαστροεντερίτιδες
Γ Σε ουρολοιμώξεις
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

596. Ποιο από τα παρακάτω βακτήρια ανευρίσκεται τυπικά σε λοιμώξεις ασθενών με

κεντρικούς φλεβικούς καθετήρες:
Α Σταφυλόκκοκοι
Β Λιστέριες
Γ E. coli
Δ Από το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

597. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τη σιπροφλοξασίνη:

Α Είναι κατάλληλη θεραπεία σε πνευμονιοκοκκική πνευμονία
Β Ανήκει στις κινολόνες
Γ Είναι κατάλληλη θεραπεία σε βακτηριακές γαστροεντερίτιδες
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

598. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα χορηγείται συνήθως σε ασθενή με οξεία μυελογενή
λευχαιμία, ουδετεροπενία και πυρετό (39,5ο C):
Α Αμφοτερικίνη Β

77
Β Ευρέως φάσματος αντιβίωση
Γ Γαγκυκλοβίρη
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

599. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στις συνήθεις ανεπιθύμητεςενέργειες της αμφοτερικίνης Β:
Α Υπομαγνησιαιμία
Β Υποκαλιαιμία
Γ Γυναικομαστία
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

600. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στις συνήθεις ανεπιθύμητεςενέργειες της κετοκοναζόλης:
Α Υπομαγνησιαιμία
Β Υποκαλιαιμία
Γ Γυναικομαστία
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

601. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την σιπροφλοξασίνη:

Α Αυξάνει τα επίπεδα θεοφυλλίνης
Β Μειώνει τα επίπεδα φενυτοΐνης
Γ Είναι κατάλληλη θεραπεία σε ουρολοιμώξεις
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

602. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στις ανεπιθύμητεςενέργειες της αμφοτερικίνης Β:

Α Οξεία σωληναριακή νέκρωση
Β Υποκαλιαιμία
Γ Υπόταση
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

603. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα προκαλεί συχνά ουδετεροπενία:

Α Αμφοτερικίνη Β
Β Φλουκυτοσίνη
Γ Κυκλοφωσφαμίδη
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

604. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα πρέπει να αποφεύγεται σε θεραπεία με αζαθειοπρίνη:

Α Ασπιρίνη
Β Αλλοπουρινόλη
Γ Ινδομεθακίνη
Δ Γλιβενκλαμίδη
Ε Όλα τα παραπάνω

605. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί αντιδραστική αρθρίτιδα:

Α Chlamydia
Β Yersinia
Γ Shigella
Δ Τα Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

606. Ποιό από τα παρακάτω ισχύει στο συστηματικό ερυθηματώδη λύκο:

Α Συνοδεύεται από γιγαντοκυτταρική αρτηριίτιδα στο 10-20 % των περιπτώσεων
Β Προσβάλει πιο συχνά τους άνδρες

78
Γ Εκδηλώνεται συχνά με παραμορφωτική αρθρίτιδα
Δ Τα Α και Β
Ε Κανένα από τα παραπάνω

607. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί αντιδραστική αρθρίτιδα:

Α Chlamydia
Β Ιός του απλού έρπητα
Γ Yersinia
Δ Τα Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

608. Όλα τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικά της δευτεροπαθούς (ΑΑ) αμυλοείδωσης εκτός από
ένα.
Α Μονοκλωνική ανοσοσφαιρίνη
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Άνοια
Δ Μακρογλωσία
Ε Όλα τα παραπάνω

609. Ποιό από τα παρακάτω ισχύει στη ρευματική πολυμυαλγία:

Α Συνοδεύεται από γιγαντοκυτταρική αρτηριίτιδα στο 10-20 % των περιπτώσεων
Β Προσβάλει συνήθως νέους άνδρες
Γ Εκδηλώνεται συχνά με παραμορφωτική αρθρίτιδα
Δ Τα Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

610. Ποιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό της πρωτοπαθούς (ΑL) αμυλοείδωσης:
Α Μονοκλωνική ανοσοσφαιρίνη
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Νευροπάθεια
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

611. Ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται τυπικά στη γιγαντοκυτταρική αρτηριίτιδα;

Α Οξεία απώλεια οράσεως
Β Αύξηση της κρεατίνοφωσφοκινάσης (CPK)
Γ Ρευματική πολυμυαλγία
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

612. Όλα τα παραπάνω ισχύουν στη σαρκοείδοση εκτός από ένα:

Α Αρνητική Mantoux
Β Ηωσινοφιλία
Γ Υπασβεστιαιμία
Δ Αυξημένα επίπεδα ACE ορού
Ε Το Α και Γ

613. Όλα τα παραπάνω σχετίζονται με ηωσινοφιλία εκτός από ένα:

Α Μαστοκυττάρωση
Β Σαρκοείδωση
Γ Σύνδρομο Churg-Strauss
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

614. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί ηωσινοφιλία:

Α Μαστοκυττάρωση
Β Σαρκοείδωση

79
Γ Νόσο του Hodgkin
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

615. Ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται συχνά στη σαρκοείδοση;

Α Θετική Mantoux
Β Υπασβεστιαιμία
Γ Υπερασβεστιαιμία
Δ Το Α και Γ
Ε Το Α και Δ

616. Ποιο από τα παρακάτω σχετίζεται με ηωσινοφιλουρία:

Α Οξεία διάμεση νεφρίτιδα από φάρμακα
Β Νεφρική εμβολή χοληστερόλης
Γ Ηωσινοφιλική κυστίτιδα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

617. Ποια από τα παρακάτω παθογόνα σχετίζεται με κακή πρόγνωση σε ασπληνία:

Α Πνευμονιόκοκκος
Β Babesia
Γ Αιμόφιλος της ινφλουέντζας
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

618. Λοίμωξη με ποιον από τους παρακάτω μικροοργανισμούς σχετίζεται με κακή πρόγνωση
σε ασπληνία:
Α Πνευμονιόκοκκος
Β Αιμόφιλος της ινφλουέντζας
Γ Μηνιγγιτιδόκοκκος
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

619. Ποια από τα παρακάτω είναι ανεπιθύμητες ενέργειες σε χρόνια χορήγηση

κορτικοστεροειδών:
Α Οστεοπόρωση
Β Οστεονέκρωση
Γ Σακχαρώδης διαβήτης
Δ Καταρράκτης
Ε Όλα τα παραπάνω

620. Μετά την έκθεση σε ποιον από τους παρακάτω λοιμογόνους παράγοντες απαιτείται
προληπτική αγωγή:
Α Ιό HIV
Β Σταφυλόκκοκο
Γ Ιό ηπατίτιδας B
Δ To Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

621. Ποια από τα παρακάτω είναι ανεπιθύμητες ενέργειες σε χρόνια χορήγηση

κορτικοστεροειδών:
Α Γλαύκωμα
Β Οστεονέκρωση
Γ Σακχαρώδης διαβήτης
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

80
 622. Ποια από τα παρακάτω εμβόλια είναι σημαντικά σε ασπληνία:
Α Πνευμονιόκοκκου
Β Ηπατίτιδας Β
Γ Μηνιγγιτιδόκοκκου
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

623. Ποιος από τους παρακάτω μικροργανισμούς προκαλέι οξεία χολαγγειίτιδα:

Α Ε coli
Β Klebsiella
Γ Μηνιγγιτιδόκοκκος
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

624. Ποια από τα παρακάτω εμβόλια είναι σημαντικά σε ασπληνία:

Α Μηνιγγιτιδόκοκκου
Β Πνευμονιόκοκκου
Γ Αιμόφιλου της ινφλουέντζας
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

625. Ποιο από τα παρακάτω συμπεριλαμβάνεται στην τριάδα του Charcot:

Α Αιματουρία
Β Κωλικός νεφρού
Γ Άλγος δεξιού υποχονδρίου
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

626. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την υπερουριχαιμία:

Α Οι ουρόλιθοι ουρικού οξέως είναι ακτινοσκιεροί
Β Η κρίση ουρικής αρθρίτιδας αντιμετωπίζεται με αλλοπουρινόλη
Γ Αλκαλοποίηση των ούρων δρα προληπτικά στη λιθίαση από ουρικό
Δ Το Β και Γ
Ε Το Α και Γ

627. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για την υπερουριχαιμία:

Α Οι ουρόλιθοι ουρικού οξέως είναι ακτινοδιαφανείς
Β Η κρίση ουρικής αρθρίτιδας δυνατό να αντιμετωπιστεί με ινδομεθακίνη
Γ Παρατηρείται συχνά σε νεφρική ανεπάρκεια
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

628. Σε ποιο από τα παρακάτω ενδείκνυται πολυδύναμο πολυσακχαριδικό εμβόλιο κατά του
πνευμονιόκοκκου
Α Παιδική ηλικία (< 2 ετών)
Β Νεοσύλλεκτοι στρατιώτες
Γ Άτομα με ασπληνία
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

629. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στις επιπλοκές της βρουκελλώσεως;

Α Ορχίτιδα
Β Ενδοκαρδίτιδα
Γ Αρθρίτιδα
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

81
 630. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αίτιο για ανεύρεση κυστικού μορφώματος στο πάγκρεας;
Α Ψευδοκύστη
Β Ορώδες κυσταδένωμα
Γ Απλή κύστη
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

631. Ποια από τα παρακάτω νοσήματα μεταδίδεται με έντομα;

Α Ελονοσία
Β Ερλιχίωση
Γ Borreliosis
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

632. Ποια από τα παρακάτω λοιμώδη νοσήματα μεταδίδεται με έντομα;

Α Ελονοσία
Β Βρουκέλλωση
Γ Borreliosis
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

633. Ποια από τα παρακάτω όργανα προσβάλλεται τυπικά από ασπέργιλο;

Α Πνεύμονας
Β Παραρρίνιοι κόλποι
Γ Δέρμα
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

634. Ποια από τα παρακάτω αποτελούν χαρακτηριστικά του ρευματικού πυρετού;

Α Αρθρίτιδα
Β Χορεία Sydenham
Γ Οφείλεται σε στρεπτόκοκκο της ομάδας Α
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

635. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα δυνατό να παρατηρηθούν μετά από φαρυγγίτιδα από
στρεπτόκοκκο της ομάδας Α;
Α Ρευματικός πυρετός
Β Χορεία Sydenham
Γ Μεταλοιμώδης σπειραματονεφρίτιδα (διάχυτη υπερπλαστική
και εξιδρωματική ενδοτριχοειδική ΣΝ)
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

636. Ποια από τα παρακάτω ανήκει στα μείζονα κριτήρια για τη διάγνωση του ρευματικού
πυρετού;
Α Ιστορικό ρευματικής βαλβιδοπάθειας
Β Πυρετός
Γ Αρθραλγίες
Δ Χορεία Sydenham
Ε Όλα τα παραπάνω

637. Όλα τα παρακάτω ανήκουν στα μείζονα κριτήρια για τη διάγνωση του ρευματικού πυρετού
εκτός από ένα:
Α Ιστορικό ρευματικής βαλβιδοπάθειας
Β Υποδόρια οζίδια
Γ Αρθρίτιδα

82
Δ Χορεία Sydenham
Ε Όλα τα παραπάνω

638. Αντιπυρηνικά αντισώματα δυνατό να παρατηρηθούν σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Αυτοάνοση ηπατίτιδα τύπου 2
Β Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Γ Μικτή νόσος του κολλαγόνου
Δ Σκληρόδερμα
Ε Ρευματοειδής αρθρίτις

639. Αντιπυρηνικά αντισώματα δυνατό να παρατηρηθούν σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Ρευματικός πυρετός
Β Μικτή νόσος του κολλαγόνου
Γ Σκληρόδερμα
Δ ΣΕΛ
Ε Το Β και Γ

640. Ποια απο τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστή για τον ασκίτη:
Α Οφείλεται σε καρδιακή ανεπάρκεια σε 50% των περιπτώσεων
Β Οφείλεται σε κίρρωση του ήπατος σε 80% των περιπτώσεων
Γ Οφείλεται σε κακοήθειες σε 10 % των περιπτώσεων
Δ Το Α και Γ
Ε Το Β και Γ

641. Αίτιο στένωσης της τριγλώχινας είναι:

Α Σύνδρομο καρκινοειδούς
Β Νόσος Whipple
Γ Ρευματικός πυρετός
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

642. Ποιο από τα παρακάτω ανήκουν στα αντιαιμοπεταλιακά σκευάσματα:

Α Ασπιρίνη
Β Κλοπιδογρέλη
Γ Ηπαρίνη
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

643. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις σχετίζονται με θρομβοκυττοπάθεια (διαταραχή της
λειτουργίας των αιμοπεταλίων);
Α Ουραιμία
Β Θεραπεία με κλοπιδογρέλη
Γ Θεραπεία με ινδομεθακίνη
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

644. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να χρησιμοποιθεί σαν θεραπεία της νόσου von Willebrand;
Α Δεσμοπρεσίνη (dDAVP)
Β Παράγοντας VIII
Γ Παράγοντας IX
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

645. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δυνατό να σχετίζεται με θρομβοπενία;

Α Θεραπεία με ηπαρίνη
Β Νόσος von Willebrand
Γ Αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο

83
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

646. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δυνατό να σχετίζεται με υπερχοληστεριναιμία;

Α Υποθυρεοειδισμός
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Λήψη αναβολικών στεροειδών
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

647. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δυνατό να σχετίζεται με υπερτριγλυκεριδαιμία;

Α Λήψη αλκοόλης
Β Υπερθυρεοειδισμός
Γ Λήψη οιστρογόνων
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

648. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δυνατό να προκαλεί αυτόματη υπογλυκαιμία;
Α Λήψη αλκοόλης
Β Υποφυσιακή ανεπάρκεια
Γ Νόσος Addison
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

649. Ποιες από τις παρακάτω μορφές ουρολίθων είναι ακτινοσκιερές;

Α Οξαλικού ασβεστίου
Β Στρουβίτη
Γ Ουρικού οξέως
Δ Το Α και Β
Ε Όλες οι παραπάνω

650. Όλα τα παρακάτω δυνατό να αποτελούν επιπλοκές της ρευματοειδούς αρθρίτιδας εκτός
από ένα.
Α Πλευριτική συλλογή
Β Καρδίτιδα με κολποκοιλιακό αποκλεισμό
Γ Εξάνθημα από φωτευαισθησία
Δ Περιφερική αισθητική νευροπάθεια
Ε Γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια

651. Όλα τα παρακάτω δυνατό να σχετίζονται με το χρόνιο αλκοολισμό εκτός από ένα.
Α Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
Β IgA νεφροπάθεια
Γ Καρδιομυοπάθεια
Δ Άσηπτη νέκρωση κεφαλής μηριαίου
Ε Αυξημένος κίνδυνος λεμφωμάτων

652. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στην εγκεφαλοπάθεια του Wernicke

Α Οφείλεται σε έλλειψη πυριδοξίνης (Β6)
Β Οφείλεται σε αλκοολισμό με ασιτία
Γ Αντιμετωπίζεται με ενδοφλέβια χορήγηση θειαμίνης (Βιταμίνης Β1)
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

653. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί υπετριγλυκεριδαιμία

Α Θειαζιδικά διουρητικά
Β Οξεία παγκρεατίτιδα
Γ Λήψη αλκοόλ

84
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

654. Όλα τα παρακάτω προκαλούν οστεοπόρωση εκτός από ένα

Α Εμμηνόπαυση
Β Ηπαρίνη
Γ Σύνδρομο Marfan
Δ Κορτικοστεροειδή
Ε Το Β και Γ

655. Σε όλα τα παρακάτω παρατηρείται ολιγοκλωνικότητα κατά την ηλεκτροφόρηση

λευκωμάτων του εγκεφαλονωτιαίου υγρού εκτός από ένα
Α Υποθυρεοειδισμός
Β Σαρκοείδωση
Γ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Δ Πολλαπλή σκλήρυνση
Ε Νευροσύφιλη

656. Σε όλα τα παρακάτω παρατηρείται χαμηλή γλυκόζη στο εγκεφαλονωτιαίου υγρού εκτός
από ένα
Α Βακτηριακή μηνιγγίτιδα
Β Φυματιώδη μηνιγγίτιδα
Γ Μηκυτιασική μηνιγγίτιδα
Δ Πολλαπλή σκλήρυνση
Ε Μηνιγγίτιδα από ιό παρωτίτιδας

657. Όλα τα παρακάτω σχετίζονται με την οστεομαλακία/ραχίτιδα εκτός από ένα:

Α Υψηλή αλκαλική φωσφατάση ορού
Β Υπασβεστιουρία
Γ Υποφωσφαταιμία
Δ Κυστινουρία
Ε Αύξηση του οστεοειδούς

658. Όλα τα παρακάτω είναι σωστά στη Λεϊσμανίαση (Kala-azar) εκτός από ένα:
Α Συνοδεύεται συχνά από υπογαμμασφαιριναιμία
Β Ανεύρεση του μικροοργανισμού στο μυελό των οστών θέτει τη διάγνωση
Γ Συνοδεύεται από μαζική σπληνομεγαλία
Δ Υπέρχρωση δέρματος
Ε Η θνητότητα είναι υψηλή αν παραμείνει χωρίς θεραπεία

659. Ασθενής με ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα υποβλήθηκε σε θεραπευτική σπληνεκτομή.

Στη συνέχεια σε μια μικροσκοπική εξέταση περιφερικού αίματος δεν ανευρίσκονται σωμάτια
Howell-Jolly. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής πιθανότατα
Α Έχει παρασπληνίδιο (accessory spleen)
Β Πάσχει ταυτόχρονα και από αυτοάνοση αναιμία (Σύνδρομο Εvans)
Γ Πάσχει ταυτόχρονα και από κοιλιοκάκη
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

660. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί μυοπάθεια

Α Δερματομυοσίτιδα
Β Κατάχρηση ηρωίνης
Γ Υποκαλιαιμία
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

661. Πιθανές νευρολογικές εκδηλώσεις του υποθυρεοειδισμού είναι

85
Α Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
Β Περιφερική νευροπάθεια
Γ Διαταραχές της ακοής
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

662. Ποιο από τα παρακάτω χαρακτηρίζουν τις υποθαλαμικές βλάβες;

Α Υπερπρολακτιναιμία
Β Υποπρολακτιναιμία
Γ Αμφικροταφική ημιανοψία
Δ Το Α και Γ
Ε Το Β και Γ

663. Ποιο από τα παρακάτω είναι αίτιο θηλικής νέκρωσης;

Α Σακχαρώδης διαβήτης
Β Κατάχρηση αναλγητικών
Γ Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

664. Ποιο από τα παρακάτω είναι αίτιο θηλικής νέκρωσης;

Α Φυματίωση
Β Κατάχρηση αναλγητικών
Γ Άποιος διαβήτης
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

665. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να προκαλέσουν νεφρική απώλεια νατρίου (νεφροπάθεια
με απώλεια νατρίου):
Α Πολυκυστική νόσος του νεφρού
Β Κατάχρηση αναλγητικών
Γ Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

666. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να προκαλέσει πνευμονική υπέρταση:

Α Σκληρόδερμα
Β Αμιοδαρόνη
Γ Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

667. Ποιο από τα παρακάτω δυνατό να παρατηρηθεί σε βαριά υποθερμία:

Α Κώμα
Β Υπογλυκαιμία
Γ Βραδυκαρδία
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

668. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό:

Α Η σταφυλοκοκκική πνευμονία προσβάλλει άτομα που είχαν νοσήσει από τον ιό της γρίπης
Β Η πνευμονιοκοκκική πνευμονία είναι σύνηθες αίτιο πνευμονίας της κοινότητας
Γ Ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας προσβάλλει συνήθως ασθενείς με χρόνια αποφρακτική
πνευμονοπάθεια
Δ Τα μακρολίδια αποτελούν θεραπεία εκλογής σε περιπτώσεις πνευμονίας από Legionella
Ε Όλα τα παραπάνω

86
 669. Στην πνευμονική εμβολή ισχύει:
Α Το σπινθηρογράφημα αερισμού-αιμάτωσης είναι συνήθως διαγνωστικό
Β Στην πλειονότητα των ασθενών συνυπάρχει εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση
Γ Το ηλεκτροκαρδιογράφημα δυνατό να συμβάλει στη διάγνωση
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

670. Διάρροια συχνά παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:

Α Δυσεντερία από Σιγκέλλα
Β Θυρεοτοξίκωση
Γ Ελκώδη κολίτιδα
Δ Σύνδρομο Mallory-Weiss
Ε VIPωμα

671. Ποιος από τους παρακάτω μικροργανισμούς προκαλέι οξεία χολαγγειίτιδα:

Α Εnterobacter sp
Β Klebsiella
Γ Εντερόκοκκος
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

672. Ποιο από τα παρακάτω συμπεριλαμβάνεται στην τριάδα του Charcot:

Α Αιματουρία
Β Ίκτερος
Γ Πυρετός
Δ Το Β και Γ
Ε Το Α και Γ

673. Εμφάνιση δερματικού εξανθήματος παρατηρείται τυπικά σε:

Α Μηνιγγιτιδοκοκκική σηψαιμία
Β Πορφύρα Henoch-Schoenlein
Γ Μετά τη χορήγηση αμπικιλλίνης σε ασθενή με λοιμώδη μονοπυρήνωση
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

674. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στη νόσο του Paget:

Α Στα περισσότερα άτομα παρατηρείται μια ασυμπτωματική αύξηση της αλκαλικής
φωσφατάσης του ορού
Β Η αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης του ορού οφείλεται σε αύξηση της οστεοκλαστικής
δραστηριότητας
Γ Παρατηρείται μειωμένη απέκκριση υδροξυπρολίνης στα ούρα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

675. Η πιθανότητα αλλεργίας στην πενικιλλίνη μπορεί να αποκλειστεί αξιόπιστα από:

Α Το αρνητικό ιστορικό
Β Την αρνητική δερματική δοκιμασία
Γ Μέτρηση ηωσινόφιλων
Δ Το Α και Β
Ε Κανένα από τα παραπάνω

676. Η πολυουρία σχετίζεται με:

Α Υποκαλιαιμία
Β Υπερασβεστιαιμία
Γ Υπονατριαιμία
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

87
 677. Πολύ αυξημένες τιμές ταχύτητας καθιζήσεως ερυθρών (ΤΚΕ ανευρίσκονται σε:
Α Πολλαπλό Μυέλωμα
Β Πρωτοπαθή όγκο του εγκεφάλου
Γ Πνευμονική εμβολή
Δ Πνευμοθώρακα
Ε Όλα τα παραπάνω

678. Τα επίπεδα αμυλάσης στον ορό δυνατό να είναι αυξημένα σε όλα τα παρακάτω, εκτός
από ένα:
Α Παρωτίτιδα
Β Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Γ Διαβητική κετοξέωση
Δ Παγκρεατίτιδα
Ε Αιμορραγία από γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος

679. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στις συνήθεις ανεπιθύμητεςενέργειες της αμφοτερικίνης Β:
Α Ουδετεροπενία
Β Υποκαλιαιμία
Γ Υπόταση
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

680. Αντιπυρηνικά αντισώματα ανευρίσκονται σε:

Α Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Β Σκληρόδερμα
Γ Αυτοάνοση ηπατίτιδα
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

681. Κυλίνδρους ερυθρών αιμοσφαιρίων σε γενική εξέταση ούρων βλέπουμε σε:

Α Σπειραματονεφρίτιδα
Β Ουρολιθίαση (της πυέλου)
Γ Θήλωμα κύστεως
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

682. Οξέωση με αυξημένο χάσμα ανιόντων προκαλούν όλες οι παρακάτω καταστάσεις, εκτός
από:
Α Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Β Διαβητική κετοξέωση
Γ Νεφροσωληναριακή οξέωση
Δ Γαλακτική οξέωση
Ε Ραβδομυόλυση

683. Για τη θεραπεία της μυκοπλασματικής πνευμονίας μπορεί να χρησιμοποιηθούν με

επιτυχία:
Α Πενικιλλίνη
Β Μακρολίδια
Γ Τετρακυκίνες
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

684. Ελαττωμένο συμπλήρωμα στον ορό αίματος παρατηρείται σε:

Α Ρευματοειδή αρθρίτιδα
Β Μεμβρανοϋπερπλαστική σπειραματοπάθεια
Γ Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο

88
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

685. Ασθενής με χρόνια βρογχίτιδα και με PO2: 60 mmHg, pCO2: 70 mmHg, pH: 7.38, έχει:
Α Αναπνευστική οξέωση
Β Αναπνευστική αλκάλωση
Γ Άμεση ανάγκη οξυγόνου
Δ Το Α και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

686. Αποτελεί πιθανή επιπλοκή της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας:

Α Εμπύημα
Β Χρόνια βρογχίτιδα
Γ Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Πνευμοθώρακας
Ε Νεοπλασία πνεύμονα

687. Η κορτιζόνη προκαλεί:

Α Καταβολισμό πρωτεϊνών
Β Λιπόλυση
Γ Νεογλυκογένεση
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

688. Το σύνδρομο Turner μπορεί να περιλαμβάνει:

Α Χαμηλό ανάστημα
Β Ανωμαλίες των νεφρών
Γ Ανωμαλίες από το καρδιαγγειακό σύστημα
Δ Σκελετικές ανωμαλίες
Ε Όλα τα παραπάνω

689. Αίτια γυναικομαστίας αποτελούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:

Α Χορήγηση δακτυλίτιδας ή σπειρονολακτόνης
Β Σύνδρομο Klinefelter
Γ Εφηβεία
Δ Χρόνια επιδιδυμίτιδα
Ε Ηπατική κίρρωση

690. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό για την κυστική ίνωση
Α Προκαλείται από ιογενείς λοιμώξεις κατά την παιδική ηλικία
Β Χαρακτηρίζεται από αλλαγή των μηχανισμών μεταφοράς των διαύλων των ιόντων
Γ Ανεπάρκεια της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος αναπτύσσεται στο 20% μόνο των ασθενών
Δ Οι ασθενείς εμφανίζουν συχνά λοιμώξεις ουροποιητικού
Ε Μεταδίδεται με αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα

691. Εξέταση ελέγχου (screening test) για τη διάγνωση της οστικής νόσου του Paget είναι:
Α Επίπεδα παραθορμόνης
Β Μέτρηση οστικής πυκνότητας
Γ Ασβέστιο ορού
Δ Επίπεδα καλσιτονίνης
Ε Αλκαλική φωσφατάση

692. Που εφαρμόζεται διαγνωστικά η δοκιμασία στέρησης ύδατος;

Α Άποιος διαβήτης
Β Απρόσφορη έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης
Γ Διερεύνηση υπονατριαιμίας
Δ Νεφρωσικό σύνδρομο

89
Ε Όλα τα παραπάνω

693. Σε δηλητηρίαση από παρακεταμόλη παραβλάπτεται σοβαρότερα:

Α Ο μυελός των οστών
Β Οι νεφροί
Γ Το μυοκάρδιο
Δ Το ήπαρ
Ε Το κεντρικό νευρικό σύστημα

694. Για τη νόσο Whipple ισχύουν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Εκδηλώνεται συνήθως με κοιλιακό άλγος, διάρροιες, πυρετό και αρθραλγίες
Β Οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα σε gram θετικό βακτήριο
Γ Η νόσος προσβάλλει επίσης το κεντρικό νευρικό σύστημα
Δ Η διάγνωση βασίζεται στη βιοψία του λεπτού εντέρου
Ε Θεραπεία εκλογής αποτελεί η χορήγηση χολεστυραμίνης από το στόμα

695. Σε ασθενή με οξεία οσφυοϊσχιαλγία και αδυναμία στήριξης στις φτέρνες υπάρχει συμπίεση
της:
Α Ο5 νευρικής ρίζας
Β Ι1 νευρικής ρίζας
Γ Ο3 νευρικής ρίζας
Δ Ο2 νευρικής ρίζας
Ε Ο4 νευρικής ρίζας

696. Σε ασθενή με οξεία οσφυο-ισχιαλγία και αδυναμία πελματιαίας κάμψης του άκρου πόδα
υπάρχει συμπίεση της:
Α Ο5 νευρικής ρίζας
Β Ι1 νευρικής ρίζας
Γ Ο3 νευρικής ρίζας
Δ Ο2 νευρικής ρίζας
Ε Ο4 νευρικής ρίζας

697. Σε ασθενή με συμπίεση του ωλενίου νεύρου στον αγκώνα υπάρχει σύστοιχα:
Α Αδυναμία απαγωγής των δακτύλων
Β Αδυναμία σχηματισμού γροθιάς
Γ Ατροφία οπισθέναρος
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Μόνο το Α και Γ

698. Ο ασθενής σε μηχανική αναπνοή είναι δυνατόν να παρουσιάσει

A Τοξική δράση του Ο2
Β Ελαττωμένη καρδιακή παροχή
Γ Πνευμονία και σήψη
Δ Ψυχολογικά προβλήματα
Ε Όλα τα παραπάνω

699. Σε διασωληνωμένο ασθενή στην ΜΕΘ ενδείκνυται

A Διεντερική σίτιση
Β Παρεντερική σίτιση
Γ Δεν χρειάζεται σίτιση
Δ Σύγχρονη χορήγηση διεντερικής και παρεντερικής σίτισης
Ε Παρεντερική σίτιση, αφού περάσει μία εβδομάδα σε μηχανική αναπνοή

700. Η λήψη αμιοδαρόνης δεν μπορεί να προκαλέσει

A Υποθυρεοειδισμό
Β Υπερθυρεοειδισμό
Γ Πνευμονική ίνωση

90
Δ Διαταραχές στην όραση
Ε Υπερασβαιστιαιμία

701. Η ραβδομυόλυση μετά από μυϊκό τραυματισμό μπορεί να προκαλέσει

A Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Β Υπερκαλιαιμία
Γ Υπερουριχαιμία
Δ Υπερφωσφαταιμία
Ε Όλα τα παραπάνω

702. Η θεραπεία της ραβδομυόλυσης δεν περιλαμβάνει

A Μεγάλη χορήγηση υγρών
Β Χορήγηση διττανθρακικών
Γ Πλασμαφαίρεση
Δ Αιμοκάθαρση επί υπερκαλιαιμίας
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

703. Για το ουρικό οξύ ισχύουν όλα εκτός από:

Α Είναι προϊόν μεταβολισμού των πουρινών
Β Οι φυσιολογικές τιμές στον ορό είναι 9-11 mg/dL
Γ Αυξάνεται στη νεφρική ανεπάρκεια
Δ Αυξάνεται σε λευχαιμίες
Ε Αυξάνεται σε πολυκυτταραιμία

704. Για την κρεατινίνη ισχύουν όλα εκτός από:

Α Δεν επηρεάζεται από τις πρωτεΐνες της διατροφής
Β Αυξάνεται παράλληλα με την ελάττωση της GFR
Γ Αυξάνεται σε ραβδομυόλυση
Δ Αυξάνεται στην κύηση
Ε Η κάθαρση κρεατινίνης φυσιολογικά κυμαίνεται από 90-130 mL/min

705. Για τα λευκώματα του πλάσματος ισχύουν όλα εκτός από:

Α Φυσιολογικά κυμαίνονται σε 6-8 g/dL
Β Η αύξηση των λευκωμάτων σε παθολογικές καταστάσεις οφείλεται σχεδόν πάντα στην αύξηση
των λευκωματινών
Γ Οι σφαιρίνες αυξάνονται σε χρόνιες λοιμώξεις
Δ Η ελάττωση των λευκωμάτων οφείλεται σχεδόν πάντα σε ελάττωση της λευκωματίνης
Ε Ελαττώνονται στα εγκαύματα

706. Όλα ισχύουν για τα λευκά αιμοσφαίρια εκτός από ένα:

Α Τα ουδετερόφιλα αυξάνονται σε αιμορραγίες
Β Τα ηωσινόφιλα αυξάνονται σε παρασιτώσεις
Γ Τα μεγάλα μονοπύρηνα αυξάνονται σε μονοκυτταρική λευχαιμία
Δ Τα λεμφοκύτταρα αυξάνονται σε ιογενείς λοιμώξεις
Ε Τα λεμφοκύτταρα αυξάνονται μετά από χορήγηση κορτιζόνης

707. Σημειώστε τη λάθος πρόταση:

Α Η φεριττίνη του ορού αυξάνεται σε αιμοχρωμάτωση
Β Η ερυθροποιητίνη του ορού αυξάνεται στην ιδιοπαθή πολυκυτταραιμία
Γ Τα δικτυοερυθροκύτταρα αυξάνονται μετά από χορήγηση σιδήρου σε σιδηροπενική αναιμία
Δ Στην άμεση Coombs τα αυτοαντισώματα έναντι ερυθροκυττάρων ανιχνεύονται στην επιφάνεια
των ερυθρών
Ε Στην έμμεση Coombs τα ανιχνευόμενα αντισώματα βρίσκονται στον ορό

708. Σημειώστε τη λάθος πρόταση:

Α Παράταση του χρόνου ροής παρατηρείται σε νόσο von Willebrand
Β Το ινωδογόνο ελαττώνεται σε ηπατοπάθειες

91
Γ Ο χρόνος προθρομβίνης παρατείνεται σε ηπατοπάθειες
Δ Ο χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης ελέγχει την ενδογενή οδό της πήξης
Ε Ο χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης παρατείνεται με δικουμαρινικά αντιπηκτικά

709. Σε χορήγηση στατίνης μπορεί να επηρεαστούν τα επίπεδα των παρακάτω εξετάσεων:

Α Κρεατινίνη ορού
Β Σάκχαρο αίματος
Γ Αλκ. Φωσφατάση
Δ Αμυλάση
Ε Κρεατινική φωσφοκινάση

710. Ο οικογενής μεσογειακός πυρετός

Α Είναι λοιμώδες νόσημα
Β Θεραπεύεται με τετρακυκλίνες
Γ Προκαλεί ορογονίτιδες
Δ Προκαλεί προδιάθεση για νεοπλάσματα
Ε Συνδυάζεται με σημαντική ηωσινοφιλία

711. Ποιο φάρμακο μπορεί να προκαλέσει υποθυρεοειδισμό:

Α Διγοξίνη
Β Σαλβουταμόλη
Γ Κυκλοσπορίνη
Δ Αλατα λιθίου
Ε Υδροξείδιο του αργιλίου

712. Ποιο νόσημα σχετίζεται ιδιαίτερα με HLA αντιγόνα:

A Υποθυρεοειδισμός
Β Ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης
Γ Αφθώδης στοματίτιδα
Δ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Ε Σκληρόδερμα

713. Στα αυτοάνοσα νοσήματα δεν περιλαμβάνεται:

Α Θυρεοειδίτιδα Hashimoto
Β Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα
Γ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Δ Πολυκυστική νόσος των νεφρών
Ε Ρευματοειδής αρθρίτιδα

714. Στα απαραίτητα αμινοξέα δεν περιλαμβάνεται:

Α Μεθειονίνη
Β Λυσίνη
Γ Κυστίνη
Δ Τρυπτοφάνη
Ε Θρεονίνη

715. Φάρμακα που προκαλούν περιφερικό οίδημα είναι:

Α Κυκλοσπορίνη
Β Αμιλορίδη
Γ Σπιρονολακτόνη
Δ Νιφεδιπίνη
Ε Διγοξίνη

716. Οι κλινικές εκδηλώσεις της φαρμακευτικής αλλεργίας είναι οι παρακάτω εκτός μιας
Α Αγγειοοίδημα
Β Αποφολιδωτική δερματίτιδα
Γ Περικαρδίτιδα

92
Δ Σύνδρομο Steven-Johnson
Ε Κνίδωση

717. Η συστηματική αναφυλακτική αντίδραση αντιμετωπίζεται με τα παρακάτω φάρμακα εκτός

από ένα
Α Στεροειδή
Β Αδρεναλίνη
Γ Αντιισταμινικά
Δ Ατροπίνη
Ε β-διεγέρτες

718. Τα εφιαλτικά όνειρα είναι παρενέργεια:

Α Των ανταγωνιστών ασβεστίου
Β Των β-αποκλειστών
Γ Της σπειρονολακτόνης
Δ Των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου
Ε Των διουρητικών

719. Η βαρηκοΐα είναι χαρακτηριστικό εύρημα σε :

Α Αμυλοείδωση
Β Νόσο Hartnup
Γ Σύνδρομο Alport
Δ Σύνδρομο Sjögren
Ε Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα

720. Κύρια παρενέργεια των στατινών είναι η αύξηση:

Α Της ουρίας
Β Της CPK
Γ Του ουρικού οξέος
Δ Της LDH
Ε Της αλκαλικής φωσφατάσης

721. Η αμυλοείδωση προσβάλλει τα παρακάτω όργανα εκτός από ένα

Α Νεφρούς
Β Καρδιά
Γ Έντερο
Δ Ήπαρ
Ε Οφθαλμούς

722. Η διάγνωση του μεσογειακού πυρετού στηρίζεται σε όλα εκτός από ένα
Α Λευκοκυττάρωση
Β Αυξημένο ινωδογόνο
Γ Αυξημένη CRP
Δ Αυξημένη σερουλοπλασμίνη
Ε Αυξημένη γαλακτική δεϋδρογενάση

723. Κύρια παρενέργεια της σπιρονολακτόνης είναι:

Α Ο ξηρός βήχας
Β Το οίδημα των κάτω άκρων
Γ Η επώδυνη γυναικομαστία
Δ Η υποκαλιαιμία
Ε Η βραδυκαρδία

724. Κύρια παρενέργεια των ανταγωνιστών ασβεστίου είναι:

Α Υπερκαλιαιμία
Β Ξηρός βήχας
Γ Βραδυκαρδία

93
Δ Εφιαλτικά όνειρα
Ε Οίδημα κάτω άκρων

725. Μακροχρόνια λήψη λιθίου μπορεί να προκαλέσει:

Α Σύνδρομο Nelson
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Νεφρογενή άποιο διαβήτη
Δ Αρτηριακή υπέρταση
Ε Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα

726. Κύρια παρενέργεια των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου είναι:

Α Το οίδημα των κάτω άκρων
Β Η ταχυκαρδία
Γ Η βραδυκαρδία
Δ Ο ξηρός βήχας
Ε Η θρομβοπενία

727. Ποιο από τα παρακάτω περιλαμβάνεται στα κριτήρια διάγνωσης ιδιοπαθούς

θρομβοκυττάρωσης;
Α Αιμοπετάλια >300 μL
Β Παθολογική μάζα ερυθρών
Γ Απουσία σπληνομεγαλίας
Δ Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
Ε Απουσία ίνωσης στον μυελό

728. Η θεραπεία της αυτοάνοσης αιμολυτικής αναιμίας περιλαμβάνει όλα εκτός από:
Α Κορτικοειδή
Β γ σφαιρίνη
Γ Σπληνεκτομή
Δ Αφαιμαξομεταγγίσεις
Ε Κυκλοφωσφαμίδη

729. Στα ευρήματα της διάχυτης ενδαγγειακής πήξης ένα δεν περιλαμβάνεται:
Α Θρομβοπενία
Β Ινωδογονοπενία
Γ Προϊόντα διάσπασης ινωδογόνου
Δ Στοχοκύτταρα
Ε Σχιστοκύτταρα

730. Επιπλοκές μεσογειακής αναιμίας δεν περιλαμβάνουν:

Α Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις
Β Υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα
Γ Οξύ θωρακικό σύνδρομο
Δ Χολολιθίαση
Ε Μελάγχρωση του δέρματος

731. Σπληνομεγαλία συνήθως παρατηρείται σε όλα εκτός από ένα:

Α Πολλαπλούν μυέλωμα
Β Μυελοΐνωση
Γ Μεσογειακή αναιμία
Δ Χρόνια λεμφογενής λευχαιμία
Ε Σύνδρομο Felty

732. Στα ευρήματα του πολλαπλού μυελώματος δεν περιλαμβάνεται:

Α Αναιμία
Β Υπερασβεστιαιμία
Γ Υπερσφαιριναιμία

94
Δ Αύξηση μονοκλωνικής αιμοσφαιρίνης
Ε Πλασματοκύτταρα στο αίμα >30%

733. Στα ευρήματα της αληθούς πολυκυτταραιμίας δεν περιλαμβάνεται:

Α Σπληνομεγαλία
Β Κορεσμός αρτηριακού αίματος σε Ο2>92%
Γ Αύξηση της μάζας των ερυθρών
Δ Υψηλή ερυθροποιητίνη
Ε Αιμοπετάλια >400x109 και λευκά >12x109/L

734. Ένα από τα παρακάτω δεν προκαλεί παθολογική αύξηση της ερυθροποιητίνης:
Α Οξεία αφυδάτωση
Β Νεόπλασμα νεφρού
Γ Πολλαπλά ινομυώματα
Δ Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
Ε Αγγειακές βλάβες του νεφρού

735. Ένα από τα παρακάτω δεν προκαλεί δευτεροπαθή θρομβοκυττάρωση:

Α Οξείες και χρόνιες λοιμώξεις
Β Λεπτοσπείρωση
Γ Χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου
Δ Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Ε Αιμολυτική αναιμία

736. Για τη θεραπεία της ιδιοπαθούς θρομβοκυττάρωσης δεν συνιστάται:

Α Αιμοπεταλιοαφαίρεση
Β Κορτικοστεροειδή
Γ Υδροξυουρία
Δ Ιντερφερόνη α
Ε Αναγρελίδη

737. Ένα από τα παρακάτω δεν περιλαμβάνεται στα ευρήματα της ιδιοπαθούς μυελοΐνωσης:
Α Ίνωση στη βιοψία μυελού σε >1/3 της επιφάνειας
Β Λευκοερυθροβλαστική εικόνα στο αίμα
Γ Απουσία αυξημένης μάζας ερυθρών
Δ Χρωμόσωμα Φιλαδέλφεια
Ε Αποκλεισμός συστηματικής νόσου

738. Στην αιμολυτική αντίδραση από ασύμβατη μετάγγιση δεν παρατηρείται:

Α Έμετος
Β Ρίγος
Γ Δύσπνοια
Δ Υπέρταση
Ε Οξεία νεφρική ανεπάρκεια

739. Ένα από τα παρακάτω δεν συνοδεύεται από θρομβοπενία:

Α Σοβαρή αιμορραγία
Β Σιδηροπενική αναιμία
Γ Αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο
Δ Εγκαύματα
Ε Σηψαιμία

740. Ένα από τα παρακάτω δεν προκαλεί επίκτητη διαταραχή της αιμοπεταλιακής λειτουργίας:
Α Θρομβασθένεια
Β Θρομβοκυτταραιμία
Γ Χρόνια μυελογενής λευχαιμία
Δ Αληθής πολυκυτταραιμία

95
Ε Μυελοΐνωση

741. Έλεγχος για θρομβοφιλία απαιτείται σε:

Α Όλους τους ασθενείς με θρόμβωση
Β Όλες τις έγκυες γυναίκες
Γ Περιπτώσεις ορθοπεδικών επεμβάσεων
Δ Άτομα με έμφραγμα μυοκαρδίου
Ε Νέα άτομα με θρόμβωση

742. Σχιστοκύτταρα δεν ανευρίσκονται σε:

Α Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα
Β Ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα
Γ Μικροαγγειοπαθητική αιμολυτική αναιμία
Δ Αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο
Ε Επασβεστωμένες βαλβίδες

743. Συχνότερος τύπος παραπρωτεϊνης στο πολλαπλό μυέλωμα είναι:

Α IgA
B IgG
Γ Ελαφρές αλύσεις μόνο
Δ IgD
Ε ΙgE

744. Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη μπορεί να προκληθεί από:

Α Αδενοκαρκίνωμα παχέος εντέρου
Β Υπερπαραθυρεοειδισμό
Γ Υπερομοκυστεϊναιμία
Δ Πρόωρη αποκόλληση πλακούντα
Ε Δηλητηρίαση από μύκητες (μανιτάρια)

745. Θεραπεία με εξωγενή χορήγηση ερυθροποιητίνης μπορεί να συνοδεύεται από:

Α Αιμορραγική διάθεση
Β Θρομβοπενία
Γ Λευκοπενία
Δ Αύξηση της γλοιότητας του αίματος
Ε Σακχαρώδη διαβήτη

746. Η σιδηροπενική αναιμία χαρακτηρίζεται από:

Α Νορμοχρωμία
Β Μικροκυττάρωση
Γ Αυξημένα επίπεδα φερριτίνης πλάσματος
Δ Φυσιολογικό σίδηρο στο μυελό των οστών
Ε Αυξημένα επίπεδα φυλλικού οξέος πλάσματος

747. Φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν ουδετεροπενία και ακοκκιοκυτταραιμία είναι:

Α Τριμεθοπρίμη/Σουλφαμεθυξαζόλη
Β Φουροσεμίδη
Γ Ινσουλίνη
Δ Υδροξείδιο του αργιλίου
Ε Νιφεδιπίνη

748. Ο χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης είναι παρατεταμένoς σε:

Α Θρομβοπενία
Β Ενδαγγειακή αιμόλυση
Γ Ηπαρινοθεραπεία
Δ Θεραπεία με ασπιρίνη
Ε Νόσο Willebrand

96
 749. Οι παρακάτω περιπτώσεις ανήκουν στις μικροκυτταρικές αναιμίες εκτός μιας
Α Σιδηροπενική αναιμία
Β Αναιμία χρόνιας νόσου
Γ Σιδηροβλαστική
Δ Μεσογειακή
Ε Σιδηροαχρηστική

750. Στις μεγαλοβλαστικές αναιμίες ανήκουν οι παρακάτω εκτός μιας

Α Αναιμία της χρόνιας ηπατικής νόσου
Β Η χρόνια αιμολυτική αναιμία
Γ Μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα
Δ Η μετά γαστρεκτομή
Ε Η αναιμία του μυελώματος

751. Οι παρακάτω νευρολογικές εκδηλώσεις είναι χαρακτηριστικές της μεγαλοβλαστικής

αναιμίας εκτός μιας
Α Τρόμος των χειρών
Β Παραισθήσεις των χειρών και ποδών
Γ Πόνος στα άνω και κάτω άκρα
Δ Κινητικές διαταραχές
Ε Πόνος στην οσφύ

752. Σχετικά με τη μεγαλοβλαστική αναιμία, ποιο από τα ακόλουθα είναι λάθος

Α MCV > 100 Fl
Β Μυελός κυτταροβριθής
Γ Αυξημένη LDH
Δ Αυξημένη χολερυθρίνη
Ε Αυξημένα δικτυοερυθροκύτταρα

753. Τα παρακάτω ισχύουν στη σιδηροπενική αναιμία εκτός από ένα

Α Η μέση πυκνότητα της αιμοσφαιρίνης (MCHC) < 30%
Β Η μέση περιεκτικότητα της αιμοσφαιρίνης < 27 pg
Γ Ο σίδηρος χαμηλός
Δ Η φεριττίνη χαμηλή
Ε Η σιδηροδεσμευτική ικανότητα χαμηλή

754. Οι συγγενείς αιμολυτικές αναιμίες οφείλονται στα παρακάτω αίτια εκτός από ένα
Α Διαταραχή της μεμβράνης των ερυθρών
Β Έλλειψη ενζύμων γλυκολυτικής οδού
Γ Έλλειψη φυλλικού οξέος
Δ Έλλειψη G-6PD
Ε Αιμοσφαιρινοπάθειες

755. Τα παρακάτω ισχύουν στις αιμολυτικές αναιμίες εκτός από ένα

Α Αυξημένη LDH
Β Αυξημένη χολερυθρίνη
Γ Αυξημένη τιμή σιδήρου
Δ Αυξημένα δικτυοερυθροκύτταρα
Ε Θεραπεύεται με κυκλοσπορίνη

756. Οι εκδηλώσεις της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας από το ουροποιητικό είναι οι παρακάτω

εκτός μίας
Α Μικροσκοπική αιματουρία
Β Μακροσκοπική αιματουρία
Γ Λευκωματουρία και σε απώτερο σταδιο νεφρωσικό σύνδρομο
Δ Οξεία σωληναριακή νέκρωση

97
Ε Νεφρογενής αποιος διαβήτης

757. Εκλυτικά αίτια αιμόλυσης στη μεσογειακή αναιμία είναι τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Υποξία
Β Πυρετός
Γ Αφυδάτωση
Δ Οξέωση
Ε Αλκάλωση

758. Στο πολλαπλούν μυέλωμα ο ασθενής κινδυνεύει κυρίως από

Α Καρδιακή ανεπάρκεια
Β Ηπατική ανεπάρκεια
Γ Νεφρική ανεπάρκεια
Δ Υποασβεστιαιμία
Ε Υποκαλιαιμία

759. Ποιο από τα παρακάτω δεν αληθεύει για την πορφύρα Henoch – Schonlein
Α Προσβάλλει μόνο ενήλικες
Β Μπορεί να υποτροπιάσει μετά την αρχική ύφεση
Γ Οι νεφροί μπορεί να προσβληθούν
Δ Το γαστρεντερικό σύστημα μπορεί να προσβληθεί
Ε Όλα τα παραπάνω

760. Στο οξύ σύνδρομο διάχυτης ενδαγγειακής πήξης δεν παρατηρείται

Α Θρομβοπενία
Β Παράταση του χρόνου θρομβίνης και του χρόνου θρομβοπλαστίνης
Γ Αναιμία που οφείλεται σε αυτοάνοσο μηχανισμό
Δ Αυξημένα προϊόντα διάσπασης ινικής
Ε Παρουσία δακρυοκυττάρων στο περιφερικό αίμα

761. Στην ανοσολογική αντίδραση τύπου Ι, ποια είναι η σωστή απάντηση;

Α Παρατηρείται αυξημένη παραγωγή IgG ανοσοσφαιρινών
Β Τα Τh1 λεμφοκύτταρα παράγουν IL-10
Γ Τα Th2 λεμφοκύτταρα παράγουν IL-5
Δ Τυπική περίπτωση είναι η πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία
Ε Όλα τα παραπάνω

762. Τα ηωσινόφιλα κύτταρα παράγουν

Α Μέγιστη βασική πρωτεΐνη
Β Κατιονική πρωτεΐνη
Γ Υπεροξειδάση των ηωσινοφίλων
Δ Νευροτοξίνη
Ε Όλα τα παραπάνω

763. Τα προϊόντα του αραχιδονικού οξέως είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Λευκοτριένη LTD4
Β Προσταγλανδίνη F2a
Γ Προστακυκλίνη PGI2
Δ Προσταγλανδίνη PGD2
Ε Τρυπτάση

764. Η συστηματική αναφυλακτική αντίδραση αντιμετωπίζεται με τα παρακάτω φάρμακα εκτός

από ένα
Α Στεροειδή
Β Αδρεναλίνη
Γ Αντιισταμινικά
Δ Ατροπίνη

98
Ε β-Διεγέρτες

765. Οι παρακάτω νευρολογικές εκδηλώσεις είναι χαρακτηριστικές της μεγαλοβλαστικής

αναιμίας εκτός μιας
Α Παραισθήσεις των άκρων
Β Τρόμος των χεριών
Γ Πόνος στα άνω και κάτω άκρα
Δ Κινητικές διαταραχές
Ε Πόνος στην οσφύ

766. Τα παρακάτω ισχύουν για τις αιμολυτικές αναιμίες εκτός από ένα
Α Διαταραχή της μεμβράνης των ερυθρών
Β Έλλειψη ενζύμων (πυρουβική κινάση)
Γ Έλλειψη φυλλικού οξέος
Δ Έλλειψη G-6PD
Ε Αιμοσφαιρινοπάθειες

767. Συχνότερα αίτια απλαστικής αναιμίας είναι τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Ιονίζουσα ακτινοβολία
Β Η λοίμωξη από μυκόπλασμα της πνευμονίας
Γ Ανοσολογικά ευρήματα
Δ Ιδιοπαθής
Ε Ιογενείς λοιμώξεις

768. Οι σκελετικές εκδηλώσεις στη δρεπανοκυτταρική αναιμία είναι οι παρακάτω εκτός μιας
Α Αμφίκοιλη παραμόρφωση των σπονδύλων
Β Καθυστέρηση σωματικής ανάπτυξης
Γ Αυτόματα κατάγματα
Δ Άσηπτη νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου
Ε Καθυστέρηση σύγκλισης των επιφύσεων

769. Τα χαρακτηριστικά αιματολογικά της μεσογειακής αναιμίας είναι τα παρακάτω εκτός από
ένα
Α Ελαττωμένος αριθμός των ερυθροκυττάρων
Β Υποχρωμία
Γ Μικροκυττάρωση
Δ Σχιστοκυττάρωση
Ε Βασεόφιλος στίξη των ερυθρών

770. Σε ασθενείς με νόσο Hodgkin είναι συχνές οι παρακάτω λοιμώξεις εκτός μιας
Α Έρπης ζωστήρ
Β Λοίμωξη από Haemophilus influenzae
Γ Candida albicans
Δ Τοξόπλασμα
Ε Πνευμονική λοίμωξη από Pneumocystis carinii

771. Στην αληθή πολυκυτταραιμία αυξάνονται τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Η γλοιότητα του αίματος
Β Τα επίπεδα της βιταμίνης Β12
Γ Η αλκαλική φωσφατάση των πολυμορφοπύρηνων
Δ Η συχνότητα θρομβώσεων
Ε Ο όγκος πλάσματος

772. Τα παρακάτω αποτελούν βέβαια κλινικοεργαστηριακά ευρήματα για τη διάγνωση της

αληθούς πολυκυτταραιμίας εκτός από ένα
Α Αύξηση της μάζας των ερυθρών
Β Σπληνομεγαλία

99
Γ Κατά κανόνα διόγκωση λεμφαδένων
Δ Αυξημένη μυελική κυτταροβρίθεια
Ε Χαμηλή ερυθροποιητίνη

773. Τα παρακάτω κλινικοεργαστηριακά ευρήματα συνηγορούν υπέρ του πολλαπλού

μυελώματος εκτός από ένα
Α Αναιμία
Β Αυξημένη ΤΚΕ
Γ Θετικά αντιπυρηνικά αντισώματα
Δ Μονοκλωνική ανοσοσφαιρίνη
Ε Αυξημένος αριθμός πλασματοκυττάρων στο μυελόγραμμα

774. Οι περιφερικού τύπου θρομβοπενία παρατηρείται στις παρακάτω καταστάσεις εκτός μιας
Α Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
Β Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα
Γ Αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο
Δ Μυελοϊνωση
Ε Σηψαιμία

775. Σε ασθενείς που λαμβάνουν παράγωγα της δικουμαρόλης θα πρέπει περιοδικά να

ελέγχεται:
Α Η συγκολλητικότητα των αιμοπεταλίων
Β Ο χρόνος προθρομβίνης
Γ Ο χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης
Δ Ο χρόνος ροής
Ε Ο χρόνος πήξης

776. Ως πρώτη θεραπευτική επιλογή για την αντιμετώπιση της ιδιοπαθούς θρομβοπενικής
πορφύρας θεωρείται:
Α Η κυκλοσπορίνη
Β Η σπληνεκτομή
Γ Τα κορτικοειδή
Δ Η αζαθειοπρίνη
Ε Τα ανδρογόνα

777. Η εμφάνιση νευρολογικών συμπτωμάτων είναι χαρακτηριστική στην:

Α Ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα
Β Ιδιοπαθή μυελοΐνωση
Γ Αληθή πολυκυτταραιμία
Δ Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα
Ε Δρεπενοκυτταρική αναιμία

778. Για τη θεραπεία της μεγαλοβλαστικής αναιμίας από έλλειψη βιταμίνης Β12 χορηγείται:
Α Β12 ενδομυΐκώς εφ’ όρου ζωής
Β Β12 ενδομυΐκώς επί 6 μήνες
Γ Β12 από το στόμα εφ’ όρου ζωής
Δ Β12 από το στόμα επί 6 μήνες
Ε Β12 ενδοφλεβίως επί ένα μήνα

779. Η σιδηροπενική αναιμία είναι:

Α Απλαστική
Β Αιμολυτική
Γ Μακροκυτταρική
Δ Νορμόχρωμη, νορμοκυτταρική
Ε Υπόχρωμη, μικροκυτταρική

780. Το χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας είναι διαγνωστικό εύρημα σε:

100
Α Σφαιροκυττάρωση
Β Χρόνια μυελογενή λευχαιμία
Γ Οξεία μυελογενή λευχαιμία
Δ Χρόνια λεμφογενή λευχαιμία
Ε Οξεία λεμφογενή λευχαιμία

781. Κύριο εύρημα στην ιδιοπαθή μυελοΐνωση είναι:

Α Η υπονατριαιμία
Β Η σπληνομεγαλία
Γ Η υπερουριχαιμία
Δ Η ουραιμία
Ε Η υπερασβεστιαιμία

782. Αύξηση των πλασματοκυττάρων >30% στο μυελόγραμμα παρατηρείται σε:

Α Κακοήθη αναιμία
Β Οξεία λεμφογενή λευχαιμία
Γ Λέμφωμα Hodgkin
Δ Πολλαπλούν μυέλωμα
Ε Οξεία μυελογενή λευχαιμία

783. Η αιμορροφιλία Α χαρακτηρίζεται από έλλειψη του παράγοντα:

Α ΙΧ
Β V
Γ VIII
Δ X
Ε VI

784. Θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της αυτοάνοσης αιμολυτικής αναιμίας είναι:
Α Η σπληνεκτομή
Β Η σωματοστατίνη
Γ Η ινδομεθακίνη
Δ Τα κορτικοστεροειδή
Ε Η κυκλοφωσφαμίδη

785. Ο χρόνος προθρομβίνης είναι συνήθως παρατεταμένος σε:

Α Νοσήματα του ήπατος
Β Θεραπεία με ηπαρίνη
Γ Νόσο του Christmas
Δ Κίρρωση ήπατος
Ε Χρόνια παγκρεατίτιδα

786. Η πιο συχνή κληρονομική διαταραχή που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο φλεβικής
θρόμβωσης είναι:
Α Η έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ
Β Η έλλειψη πρωτεΐνης C
Γ Η έλλειψη πρωτεΐνης S
Δ Η δυσινωδογοναιμία
Ε Ο παράγοντας V Leiden

787. Ποια είναι η συχνότερη συγγενής διαταραχή που προδιαθέτει σε θρομβοφιλία στο γενικό
πληθυσμό;
Α Αντίσταση στην ενεργοποιημένη πρωτεΐνη C
Β Υπερομοκυστεϊναιμία
Γ Ανεπάρκεια πρωτεΐνης C
Δ Ανεπάρκεια πρωτεΐνης S
Ε Ανεπάρκεια αντιθρομβίνης

101
 788. Γυναίκα 54 ετών με χειρουργείο αρθροπλαστικής του ισχίου προ 20ημέρου που διέκοψε
την προφυλακτική αγωγή με ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους προ 5νθημέρου, εμφανίζει
αιφνίδιο άλγος δεξιού ημιθωρακίου. Στην εξέταση εμφανίζει ταχύπνοια (25 αναπνοές/λεπτό),
ταχυκαρδία (120 σφύξεις/λεπτό) και PaO2 = 62 mmHg, PaCO2 = 22 mmHg, pH = 7,59. Η πρώτη
ενδεδειγμένη ενέργεια είναι:
Α Έλεγχος d-Dimer
Β Σπινθηρογράφημα αιμάτωσης
Γ Αγγειογραφία υπό spiral CT για έλεγχο των πνευμονικών αρτηριών
Δ Υπερηχογραφικός έλεγχος του φλεβικού δικτύου των κάτω άκρων
Ε Χορήγηση 5.000 IU ηπαρίνης bolus IV

789. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος σχετικά με τη διαγνωστική προσέγγιση της
πνευμονικής εμβολής;
Α Ο έλεγχος των d-Dimers έχει υψηλή ειδικότητα και χαμηλή ευαισθησία
Β Ένα φυσιολογικό σπινθηρογράφημα αερισμού δεν αποκλείει την πνευμονική εμβολή
Γ Ένα φυσιολογικό σπινθηρογράφημα αιμάτωσης αποκλείει την πνευμονική εμβολή
Δ Η εξέταση αναφοράς (gold standard) για τη διάγνωση είναι η αγγειογραφία των πνευμονικών
αρτηριών
Ε Η ειδικότητα της αγγειογραφίας υπό ελικοειδή (spiral) CT έχει περιορισμένη διαγνωστική αξία στο
επίπεδο των υποτμηματικών κλάδων των πνευμονικών αρτηριών

790. Αιμορραγικό αρθρικό υγρό συνήθως βρίσκεται σε

Α Αιμορροφιλία
Β Κάταγμα διάφυσης οστού
Γ Μελαγχρωματική λαχνοοζώδη υμενίτιδα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Μόνο Α και Γ

791. Ποιο από τα ακόλουθα δεν αποτελεί αίτιο θρομβοπενίας

Α Η διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
Β Η θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα
Γ Η ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα
Δ Η πορφύρα Henoch – Schonlein
Ε Το σύνδρομο Evans

792. H ιδιοπαθής ερυθραιμία χαρακτηρίζεται από

Α Χαμηλή ερυθροποιητίνη ορού
Β Υψηλή ερυθροποιητίνη ορού
Γ Φορτωμένες αποθήκες σιδήρου στο μυελόγραμμα
Δ Χαμηλό αρτηριακό κορεσμό οξυγόνου
Ε Ύπαρξη του ανασυνδυασμού BCR/ABL

793. Στα μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα παρατηρούνται συνήθως τα ακόλουθα εκτός από ένα
Α Χρωμοσωμικές ανωμαλίες
Β Αυτοάνοσες εκδηλώσεις – αγγειϊτιδα
Γ Μετατροπή σε οξεία λευχαιμία
Δ Αναιμία
Ε Αύξηση των δικτυοερυθροκυττάρων

794. Στη διάχυτη ενδαγγειακή πήξη παρατηρείται :

Α Αυξημένα προϊόντα αποδόμησης ινικής
Β Θρομβοπενία
Γ Αιμορραγίες στο δέρμα και στους βλεννογόνους
Δ Σημεία αιμόλυσης και σχιστοκύτταρα
Ε Όλα τα παραπάνω

795. Αίτιο θρομβοφιλίας αποτελούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

102
Α Έλλειψη αντιθρομβίνης
Β Έλλειψη πρωτεΐνης C
Γ Μετάλλαξη στον παράγοντα V (παράγοντας V-Leiden)
Δ Επίκτητη αντίσταση στην ενεργοποιημένη πρωτεΐνη C (APC)
Ε Ετερόζυγη αύξηση της πρωτεΐνης S

796. Tα τύπου Th1 CD4+ βοηθητικά λεμφοκύτταρα ασκούν την εξής λειτουργία
Α Παράγουν IL-2 και ιντερφερόνη-γ
Β Ενισχύουν τη δράση των Th2 κυττάρων μέσω ιντερφερόνης-γ
Γ Παράγουν IL-10
Δ Παράγουν IL-4
Ε Επεμβαίνουν καθοριστικά στην παραγωγή αντισωμάτων

797. Στο πολλαπλούν μυέλωμα παρατηρούνται συνήθως τα ακόλουθα εκτός από ένα
Α Ευαισθησία σε λοιμώξεις
Β Αυτόματα κατάγματα
Γ Χαρακτηριστική αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης του πλάσματος
Δ Αύξηση των πλασματοκυττάρων στο μυελό των οστών
Ε Ελάττωση των φυσιολογικών ανοσοσφαιρινών

798. Η ιντερφερόνη χορηγείται για τη θεραπεία των εξής νοσημάτων, εκτός από ένα
Α Χρόνια ηπατίτιδα Β
Β Χρόνια μυελογενής λευχαιμία
Γ Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Δ Χρόνια ηπατίτιδα C
Ε Α και Β

799. Θροβοκυττάρωση παρατηρείται συνήθως σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Χρόνια μυελογενή λευχαιμία
Β Καρκίνος
Γ Εγκαύματα
Δ Λοιμώξεις
Ε Μεγαλοβλαστική αναιμία Biermer

800. Τι ισχύει για τη χρόνια λεμφογενή λευχαιμία

Α Η χημειοθεραπεία πρέπει να αρχίζει σε αρχικό στάδιο και πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων
Β Η μέση επιβίωση σπάνια ξεπερνά τον 1 χρόνο
Γ Είναι συχνότερη στις γυναίκες
Δ Χαρακτηρίζεται συνήθως από μονοκλωνικό πολλαπλασιασμό των Τ λεμφοκυττάρων
Ε Παρατηρείται συχνότερα στην 6η και 7η δεκαετία της ζωής

801. Ποιο αποτελεί λανθασμένη θεραπευτική επιλογή σε ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα

Α Κορτικοειδή
Β γ-σφαιρίνη
Γ Κυκλοφωσφαμίδη
Δ Σπληνεκτομή
Ε Πλάσμα

802. Τι ισχύει για την πορφύρα Henoch-Schoenlein

Α Χαρακτηρίζεται από θρομβοπενία
Β Εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά
Γ Έχει καλύτερη πρόγνωση στους ενήλικες παρά στα παιδιά
Δ Τα κορτικοστεροειδή δεν είναι αποτελεσματικά και δεν χορηγούνται
Ε Αντιμετωπίζεται με χορήγηση πλάσματος

803. Με το κάπνισμα σχετίζονται τα ακόλουθα εκτός από ένα

Α Ο καρκίνος του λάρυγγα

103
Β Η περιφερική αρτηριοπάθεια
Γ Η νόσος Parkinson
Δ Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
Ε Η στεφανιαία νόσος

804. Οι διαταραχές του μεταβολισμού της αίμης καλούνται:

Α Πορφύρες
Β Αιμοχρωμάτωση
Γ Αιμοσφαιρινοπάθειες
Δ Πορφυρίες
Ε Αιμοσιδήρωση

805. Στους καρκινικούς δείκτες ανήκουν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α α-εμβρυϊκή σφαιρίνη
Β Καρκινοεμβρυικό αντιγόνο (CEA)
Γ α1-αντιθρυψίνη
Δ Προστατική αλκαλική φωσφατάση
Ε PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο)

806. Παρανεοπλασματικό σύνδρομο δεν μπορεί να είναι:

Α Η υπερασβεστιαιμία
Β Η πολυκυτταραιμία
Γ Η θρομβοφλεβίτιδα
Δ Η σηπτική αρθρίτιδα
Ε Η υπογλυκαιμία

807. Το πολλαπλούν μυέλωμα σχετίζεται με:

Α Υπερπαραγωγή ACTH
Β Υπερασβεστιαιμία
Γ Θυρεοτοξίκωση
Δ Υπερπρολακτιναιμία
Ε Κανένα από τα παραπάνω

808. Για τις IgE ανοσοσφαιρίνες ισχύουν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Η συγκέντρωσή τους στον ορό είναι πολύ χαμηλή σε σύγκριση με άλλες ανοσοφαιρίνες
Β Δεν διέρχονται τον πλακούντα
Γ Ευθύνονται για την πρόκληση της άμεσης αλλεργικής αντίδρασης
Δ Με το Fc τμήμα τους ενώνονται σε υποδοχείς της επιφάνειας των
πολυμορφοπύρηνων κυττάρων
Ε Συμβάλλουν στην άμυνα του οργανισμού έναντι παρασιτικών λοιμώξεων του γαστρεντερικού
βλεννογόνου

809. Για το συμπλήρωμα ισχύουν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα

Α Πρόκειται για ομάδα πρωτεϊνών του ορού που ενεργοποιούνται με διαδοχικές αλυσιδωτές
αντιδράσεις
Β Προσελκύει τα φαγοκύτταρα στο σημείο της φλεγμονής
Γ Διευκολύνει τη φαγοκυττάρωση
Δ Η ενεργοποίηση των πρωτεϊνών του συμπληρώματος γίνεται με την κλασική ή την εναλλακτική οδό
Ε Έχει καθοριστικό ρόλο στην παρουσίαση του αντιγόνου

810. Αίτιο θρομβοφιλίας είναι

Α Σύνδρομο του αντιπηκτικού του λύκου
Β Έλλειψη πρωτεΐνης C
Γ Μεταλλάξεις στον παράγοντα V (V-Leiden)
Δ Θρομβοπενία οφειλόμενη στη χορήγηση ηπαρίνης (τύπου II)
Ε Όλα τα παραπάνω

104
 811. Η κληρονομική σφαιροκυττάρωση
Α Κληρονομείται με τον φυλοσύνδετο χαρακτήρα
Β Χαρακτηρίζεται από θετική αντίδραση Coombs
Γ Κληρονομείται με τον αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα
Δ Δεν ανταποκρίνεται στη χορήγηση φυλικού οξέος
Ε Ανταποκρίνεται στη χορήγηση κυκλοφωσφαμίδης

812. Η κρίση του οικογενούς μεσογειακού πυρετού στην τυπική του μορφή διαρκεί
Α 1-2 ημέρες
Β 5 ημέρες
Γ 7 ημέρες
Δ 10 ημέρες
Ε 3-4 ημέρες

813. Στη φυλοσύνδετη αγαμμασφαιριναιμία παρατηρούνται

Α Ελάττωση των CD4 κυττάρων
Β Ελάττωση των CD8 κυττάρων
Γ Συχνές λοιμώξεις μετά την ενηλικίωση
Δ Χαρακτηριστική ελάττωση της IgM ανοσοσφαιρίνης
Ε Ελάχιστα Β-λεμφοκύτταρα στο περιφερικό αίμα

814. Σπληνομεγαλία παρατηρείται συνήθως σε όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα

Α Ιδιοπαθή θροβοκυττάρωση
Β Λεμφοπαραγωγά σύνδρομα
Γ Συμπαγείς όγκους
Δ Χρόνια μυελογενή λευχαιμία
Ε Σπλαχνική λεϊσμανίαση

815. Τι ισχύει για τη χρόνια λεμφογενή λευχαιμία

Α Συχνά διαπιστώνεται σε τυχαίο αιματολογικό έλεγχο
Β Η μέση επιβίωση σπάνια ξεπερνά τον 1 χρόνο
Γ Είναι συχνότερη σε νεαρά άτομα
Δ Προσβάλλεται το Τ-λεφοκύτταρο
Ε Είναι 5 φορές συχνότερη σε άνδρες

816. Η θεραπεία της θρομβωτικής θρομβοπενικής πορφύρας περιλαμβάνει

Α Κορτικοστεροειδή
Β Πλάσμα
Γ Πλασμαφαίρεση
Δ Ηπαρίνη
Ε Τα Α, Β και Γ

817. Η μακροσφαιριναιμία Waldenström χαρακτηρίζεται από

Α Διήθηση του μυελού από πλασματοκύτταρα >50%
Β Μονοκλωνική IgM παραπρωτείνη
Γ Χαρακτηριστικές λυτικές βλάβες των οστών
Δ Απουσία λεμφαδενικών διογκώσεων
Ε Όλα τα παραπάνω

818. Τι ισχύει για το λέμφωμα Hodgkin

Α Δεν προσβάλλει τον σπλήνα και τον μυελό των οστών
Β Προκαλεί συχνά αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
Γ Οφείλεται σε λοίμωξη από τον ιό Epstein-Barr
Δ Η διόγκωση των λεμφαδένων είναι χαρακτηριστικά επώδυνη
Ε Τα αρχικά στάδια της νόσου αντιμετωπίζονται μόνο με ακτινοθεραπεία

819. Μικροαγγειοπαθητική αιμολυτική αναιμία παρατηρείται σε

105
Α Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
Β Αγγειίτιδα
Γ Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα
Δ Μεταστατικό αδενοκαρκίνωμα
Ε Όλα τα παραπάνω

820. Η αναιμία από έλλειψη Β12 οφείλεται συχνότερα σε

Α Έλκος δωδεκαδακτύλου
Β Υφολική γαστρεκτομή
Γ Αυτοανοσία (κακοήθης αναιμία)
Δ Διατροφικές συνήθειες
Ε Ανεπάρκεια της τρανσκοβαλαμίνης ΙΙ

821. Η αλκαλική φωσφατάση των λευκών είναι ελαττωμένη σε

Α Μυελοσκλήρυνση
Β Χρόνια μυελογενή λευχαιμία
Γ Λευχαιμοειδή αντίδραση
Δ Πολυκυτταραιμία
Ε Λευκοκυττάρωση

822. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις παρατηρείται αύξηση των δικτυοερυθροκυττάρων
Α Οξεία λευχαιμία
Β Απλαστική αναιμία
Γ Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
Δ Μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο
Ε Μυελοίνωση

823. Αυτοάνοση θρομβοπενία προκαλούν τα εξής φάρμακα, εκτός από

Α Ηπαρίνη
Β Κουμαρινικά παράγωγα
Γ Χλωροκίνη
Δ Κινιδίνη
Ε Κεφαλοσπορίνη

824. Για αποκλεισμό σημαντικής διαταραχή της αιμόστασης σε επίπεδο παραγόντων

πλάσματος απαιτείται προσδιορισμός
Α Χρόνου προθρομβίνης (PT)
Β Χρόνου ενεργοποιημένης μερικής θρομβοπλαστίνης (APTT)
Γ Χρόνου θρομβίνης (TT)
Δ Συνδυασμός Α, Β και Γ
Ε Συνδυασμός Α και Β

825. Τι ισχύει για την πορφύρα Henoch-Schoenlein

Α Εκδηλώνεται με θρομβοπενία και δερματικές βλάβες πορφύρας
Β Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα του άρρενος φύλου
Γ Δεν εμφανίζεται σχεδόν ποτέ σε άτομα προχωρημένης ηλικίας
Δ Τα κορτικοστεροειδή δεν είναι αποτελεσματικά και δεν χορηγούνται
Ε Έχει χειρότερη πρόγνωση στα παιδιά

826. Ασθενείς με λειτουργική ή ανατομική έλλειψη του σπλήνα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο
λοίμωξης από
Α Μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης
Β Πνευμονιόκοκκο
Γ Ψευδομονάδα
Δ Legionella
Ε Όλα τα παραπάνω

106
 827. Οξεία αναφυλακτική αντίδραση εμφανίζεται συχνότερα κατά τη θεραπεία με
Α Αμικασίνη
Β Πεφλοξασίνη
Γ Πενικιλλίνη
Δ Μετρονιδαζόλη
Ε Βανκομυκίνη

828. Ποιο από τα παρακάτω συνηγορεί για αιμολυτική αναιμία

Α Ελάττωση της απτοσφαιρίνης
Β Δικτυοερυθροκύτταρα 10%
Γ Έμμεση χολερυθρίνη 1,8 mg%
Δ LDH 400 U/L
Ε Όλα τα παραπάνω

829. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αίτιο υπόχρωμης (μικροκυτταρικής) αναιμίας

Α Κακοήθης αναιμία του Biermer
Β Χρόνια λοίμωξη
Γ Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Δ Μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο
Ε Οξεία απώλεια αίματος

830. Αίτιο θρομβοφιλίας αποτελεί

Α Έλλειψη πρωτεΐνης C
B Συγγενής ανεπάρκεια αντιθρομβίνης ΙΙΙ
Γ Υπερομοκυστεϊναιμία
Δ Σύνδρομο αντιπηκτικού του λύκου
Ε Όλα τα παραπάνω

831. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για το φαιοχρωμοκύττωμα

Α Είναι πάντα καλόηθες
Β Εντοπίζεται συνήθως στον φλοιό των επινεφριδίων
Γ Είναι το συνηθέστερο αίτιο δευτεροπαθούς υπέρτασης
Δ Αντιμετωπίζεται συντηρητικά
Ε Μπορεί να είναι και πολλαπλό

832. Ο ενδογενής παράγοντας για την απορρόφηση της βιταμίνης Β12 παράγεται
Α Στο στομάχι
Β Στο δωδεκαδάκτυλο
Γ Στη νήστιδα
Δ Στον ειλεό
Ε Στο παχύ έντερο

833. Στη διάχυτη ενδαγγειακή πήξη παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Παράταση του χρόνου προθρομβίνης
Β Παράταση του χρόνου μερικής θρομβοπλαστίνης
Γ Αύξηση της αντιθρομβίνης ΙΙΙ
Δ Μείωση του ινωδογόνου
Ε Αύξηση των προϊόντων διασπάσεως του ινώδους

834. Ποιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό της μεγαλοβλαστικής αναιμίας

Α Μικροκυττάρωση
Β Λευκοκυττάρωση
Γ Θρομβοκυττάρωση
Δ Υπερκατάτμηση του πυρήνα των πολυμορφοπυρήνων
Ε Αυξημένα επίπεδα φυλλικού οξέος στον ορό

835. Η αναιμία της χρόνιας νόσου οφείλεται σε

107
Α Ελαττωμένη απορρόφηση σιδήρου
Β Έλλειψη φυλλικού οξέος
Γ Ελάττωμα στη σύνθεση της αίμης
Δ Μειωμένη ερυθροποίηση
Ε Όλα τα παραπάνω

836. Ποια δοκιμασία είναι διαγνωστική για την κακοήθη αναιμία

Α Ο αριθμός των δικτυοερυθροκυττάρων
Β Το μυελόγραμμα
Γ Τα επίπεδα της ερυθροποιητίνης
Δ Τα επίπεδα φυλλικού οξέος
Ε Η δοκιμασία Schilling

837. Ποιο νεόπλασμα του θυρεοειδούς προκαλεί αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης:

Α Μυελοειδές καρκίνωμα
Β Θυλακιώδες καρκίνωμα
Γ Θηλώδες καρκίνωμα
Δ Λέμφωμα του θυρεοειδούς
Ε Κανένα από τα παραπάνω

838. Παράταση του χρόνου προθρομβίνης προκαλούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
Β Οξεία ηπατική ανεπάρκεια σε ιογενή ηπατίτιδα
Γ Θεραπεία με κουμαρινικά παράγωγα
Δ Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα
Ε Έλλειψη βιταμίνης Κ

839. Παράγων V Leiden χαρακτηρίζεται από όλα τα κατωτέρω, εκτός από ένα:
Α Αντίσταση στην ενεργοποιημένη πρωτεΐνη C
Β Σημειακή μετάλλαξη στον παράγοντα V της πήξης
Γ Αυξημένο κίνδυνο θρόμβωσης των μεσεντερίων φλεβών
Δ Θετικό οικογενειακό ιστορικό θρομβοεμβολικών επεισοδίων
Ε Ανίχνευση της μετάλλαξης στο 30% του γενικού πληθυσμού

840. Υπόχρωμη μικροκυτταρική αναιμία παρατηρείται σε:

Α Οξεία απώλεια αίματος
Β Αιμολυτική αναιμία
Γ Χρόνια λοίμωξη
Δ Κίρρωση ήπατος
Ε Νεφρογενή αναιμία

841. Δύο γονείς είναι ετεροζυγώτες της β-μεσογειακής αναιμίας. Τι πιθανότητες έχει το παιδί
τους να είναι φορέας που πάσχοντος γονιδίου;
Α 0%
Β 25%
Γ 50%
Δ 75%
Ε 100%

842. Για την πορφύρα Henoch-Schoenlein ισχύει ότι

Α Στη βιοψία νεφρού υπάρχει εναπόθεση κυρίως ανοσοσφαιρίνης IgE
Β Απαντά πιο συχνά σε ηλικιωμένα άτομα
Γ Μπορεί να έχει κοιλιακό άλγος
Δ Το πορφυρικό εξάνθημα απαντά πιο συχνά στο ανώτερο θωρακικό τοίχωμα
Ε Καταλήγει συνήθως σε χρονία νεφρική ανεπάρκεια

843. Στην κρυοσφαιριναιμία τύπου ΙΙ συνήθως ισχύουν όλα εκτός από:

108
Α Ανιχνεύεται συχνά ο ιός της ηπατίτιδας C
Β Δεν υπάρχει ρευματοειδής παράγοντας στον ορό
Γ Υπάρχει ψηλαφητή πορφύρα στα κάτω άκρα
Δ Υπάρχουν ευρήματα σπειραματονεφρίτιδας στα ούρα
Ε Υπάρχει περιφερική νευροπάθεια

844. Ποια από τις ακόλουθες δηλώσεις είναι σωστή:

Α Το CD3 είναι δείκτης των Β λεμφοκυττάρων
Β Το CD20 είναι δείκτης των Τ λεμφοκυττάρων
Γ Το CD4 είναι δείκτης Τ λεμφοκυττάρων
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Μόνο το Α και Γ

845. Τι ισχύει για την ανοσοσφαιρίνη:

Α Η IgG διέρχεται τον πλακούντα
Β Το αντίσωμα έναντι του Fc τμήματος της IgG ονομάζεται ρευματοειδής παράγοντας
Γ Είναι υποδοχέας αντιγόνου στα Β λεμφοκύτταρα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Μόνο το Α και Β

846. Στη θεραπεία του αναφυλακτικού schock φάρμακο πρώτης επιλογής είναι:
Α Η κορτιζόνη
Β Η αδρεναλίνη
Γ Αντι-ισταμινικό από το στόμα
Δ Αντι-ισταμινικό παρεντερικά
Ε Eπιλεκτικός β2-αδρενεργικός αγωνιστής (albuterol)

847. Σε τι ποσοστό οι ασθματικοί έχουν ασυμπτωματική παραρρινοκολπίτιδα

Α 50%
Β 25%
Γ 20%
Δ 10%
Ε 5%

848. Άνδρας 75 ετών παρουσιάζεται με πόνο στην οσφύ και διαγιγνώσκεται με μεταστατικό
καρκίνο προστάτου με πολλαπλές οστικές εντοπίσεις. Δεν υπάρχει συμπίεση νωτιαίου μυελού.
Ποιά θεραπεία θα συνιστούσατε?
A Διεθυλστιλβεστρόλη
Β Μή στεροειδές αντι-ανδρογόνο (π.χ. φλουταμίδη)
Γ LHRH και αντιανδρογόνο
Δ LHRH και χημειοθεραπεία
Ε Χημειοθεραπεία

849. Γυναίκα 68 ετών, χρόνια καπνίστρια, παρουσιάζεται με 3 επεισόδια αιμόπτυσης τις

τελευταίες 2 εβδομάδες χωρίς άλλα συμπτώματα. Στην φυσική εξέταση διαπιστώνεται 3 εκ.
σκληρή, ανώδυνη μάζα στην δεξιά υπερκλείδιο χώρα χωρίς άλλη λεμφαδενική μάζα. Η στοματική
κοιλότητα και ο φάρυγγας είναι φυσιολογικά. Δεν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα στην φυσική
εξέταση από τον θώρακα, μαστούς, ήπαρ και κοιλιακή χώρα. Η ακτινογραφία θώρακα δείχνει
αύξηση της προσθιοπίσθιας διαμέτρου. Η βιοψία του λεμφαδένα είναι θετική για καρκίνο εκ
πλακώδους επιθηλίου. Τι θα κάνετε;
A Παρακολούθηση
Β Μαστογραφία, υπερηχογράφημα και μαγνητική τομογραφία μαστών
Γ Αξονική τομογραφία τραχήλου και εξέταση ΩΡΛ για ενδοσκόπιση ανωτέρας αναπνευστικής οδού
Δ Κυτταρολογική πτυέλων, Αξονική Τομογραφία θώρακος, και βρογχοσκόπηση
Ε Ανοσοϊστοχημική μελέτη του λεμφαδένα

109
 850. Άνδρας 65 ετών προσέρχεται με αιμορραγία απο το ορθό και αλλαγή διαμέτρου
κοπράνων. Δεν υπάρχει ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέως εντέρου ή
πολυπόδων. Η κολονοσκόπιση έδειξε μια πολυποειδή μάζα 10 εκ. από το ορθό. Ο ασθενής
υπεβλήθη σε χειρουργική εξαίρεση της μάζας 6 εκατοστών που δεν διηθούσε το τοίχωμα του
εντέρου και χωρίς στοιχεία κακοήθειας. Οι λεμφαδένες ήταν αρνητικοί. Τι θα συνιστούσατε?
A Κολονοσκόπιση σε 6 μήνες και μετά κάθε 3 χρόνια
Β Γενική αίματος, CEA, ηπατικές δοκιμασίες καθε 3 μήνες. Αξ. Τομογραφία και Mayer κοπράνων
κάθε χρόνο. Κολονοσκόπιση κάθε 3 χρόνια
Γ Προφυλακτική χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία
Δ Φυσική εξέταση κάθε χρόνο
Ε Απλή παρακολούθηση

851. Ποιός είναι ο πιο συχνός ιστολογικός τύπος καρκίνου πνεύμονα σε μή-καπνιστές?
A Επιδερμοειδές (εκ πλακώδους επιθηλίου)
Β Αδενοκαρκίνωμα
Γ Μικροκυτταρικό
Δ Μεγαλοκυτταρικό
Ε Από διαυγή κύτταρα

852. Ποια από τις ακόλουθες νεοπλασίες ΔΕΝ παρατηρείται στο σύνδρομο Πολλαπλής
Ενδοκρινοπάθειας/Νεοπλασίας τύπου Ι (ΜΕΝ Ι) ?
A Καρκίνος παραθυρεοειδούς
Β Νεοπλασίες υποφύσεως
Γ Καρκίνος θυρεοειδούς
Δ Όγκοι νησιδιακών κυττάρων παγκρέατος
Ε Καρκίνος όρχεως

853. Στο σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινοπάθειας τύπου ΙΙ (ΜΕΝ ΙΙ) παρατηρούνται όλα τα
ακόλουθα εκτός από:
A Καρκίνος θυρεοειδούς
Β Φαιοχρωμοκύτωμα
Γ Καρκίνος μαστού
Δ Νευρινώματα
Ε Υπερπλασία παραθυρεοειδών αδένων

854. Ποια από τις παρακάτω κακοήθειες προκαλεί κατ΄ εξοχήν οστεολυτικές μεταστάσεις?
A Καρκίνος μαστού
Β Γλοιοβλάστωμα
Γ Καρκίνος νεφρού
Δ Καρκίνος προστάτου
Ε Καρκίνος θυεροειδούς

855. Γυναίκα 37 ετών παραπονείται για πάχυνση του δέρματος στο άνω, έξω τεταρτημόριο του
δεξιού μαστού. Δεν έχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού ή ωοθηκών. Δεν πάσχει από
άλλα νοσήματα και έχει κανονική περίοδο. Τώρα βρίσκεται στην 1η μέρα του κύκλου της. Στην
φυσική εξέταση διαπιστώνεται ότι και οι δύο μαστοί παρουσιάζουν πολλαπλούς όζους διάχυτα και
υπάρχει πάχυνση δέρματος στον δεξιό μαστό. Η πάχυνση παραμένει και μετά από 2 εβδομάδες
(στην μέση του κύκλου). Η μαστογραφία δείχνει «πυκνό μαζικό αδένα» αμφοτερόπλευρα χωρίς
μάζες ή αποτιτανώσεις. Τι συνιστάτε:
A Παρακολούθηση και επανεξέταση σε 6 με 12 μήνες
Β Επανάληψη της μαστογραφίας σε 1 μήνα
Γ Υπερηχογράφημα μαστών
Δ Μαγνητική τομογραφία μαστών
Ε Τίποτε από τα παραπάνω

856. Ασθενής 64 ετών με καρκίνο ωοθηκών σταδίου ΙΙΙ παρουσιάζεται με πυρετό 38.9οC 10
ημέρες μετά την χημειοθεραπεία με ταξόλη και καρβοπλατίνα. Η αρτηριακή της πίεση είναι

110
 φυσιολογική και δεν υπάρχουν άλλα συνοδά ενοχλήματα ή ευρήματα από την φυσική εξέταση. Ο
εργαστηριακός έλεγχος δείχνει αιμοσφαιρίνη 8,3 g/dL, Αιματοκρίτη: 25%, Λευκά αιμοσφαίρια
400/μL με 20% ουδετερόφιλα. Τα αιμοπετάλιά της είναι 78 χιλιάδες/μL. Τι συνιστάτε:
A Αντιπυρετική αγωγή και επανεξέταση εάν έχει άλλα ενοχλήματα
Β Εισαγωγή στο νοσοκομείο και ενδοφλέβια αγωγή με κεφταζιδίμη
Γ Αντιβιοτική αγωγή από του στόματος με σιπροφλοξασίνη και κλινδαμυκίνη
Δ Έλεγχο καλλιεργειών αίματος, πτυέλων, και ούρων και αντιβιοτική αγωγή εάν τα αποτελέσματα των
καλλιεργειών είναι θετικά
Ε Ακτ/φία θώρακος και αντιβιοτική αγωγή επί ευρημάτων

857. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι προδιαθεσικός παράγοντας για καρκίνο στομάχου.
A Χρόνια ατροφική γαστρίτιδα
Β Κακοήθης αναιμία
Γ Υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών
Δ Μερική γαστρεκτομή για καλοήθη νόσο
Ε Κάπνισμα

858. Ποιο από τα παρακάτω δεν αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο ήπατος?
A Κίρρωση ήπατος
Β Χρόνια λοίμωξη με ιό ηπατίτιδας Β ή C
Γ Χρόνια λοίμωξη με ιό ηπατίτιδας Α
Δ Αλκοολισμός
Ε Χρήση συνθετικών ανδρογόνων στεροειδών (dopping)

859. Ποιος από τους παρακάτω δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρκίνο παχέος
εντέρου?
A Σύνδρομο Gardner
Β Οικογενής πολυποδίαση
Γ Συχνή χρήση μή-στεροειδών αντιφλεγμονωδών
Δ Αυξημένη πρόσληψη κρέατος και λιπαρών
Ε Ελκώδης κολίτιδα

860. Ποιός από τους παρακάτω ασθενείς χρειάζεται προφυλακτική χημειοθεραπεία μετά από
κολεκτομή?
A Ασθενής με καρκίνο παχέος εντέρου περιορισμένο στον υποβλενογόνιο
Β Ασθενής με καρκίνο παχέος εντέρου και θετικούς περικολικούς λεμφαδένες
Γ Ασθενής με ελκώδη κολίτιδα και ολική κολεκτομή χωρίς ευρήματα διηθητικού καρκίνου
Δ Ασθενής με καρκίνο παχέος εντέρου και επιφανειακή διήθηση του μυικού χιτώνα
Ε Ασθενής με δυσπλαστικό πολύποδα

861. Ποιός από τους παρακάτω δεν είναι προδιαθεσικός παράγοντας για καρκίνο ουροδόχου
κύστεως?
A Κάπνισμα
Β Ενδημική σχιστοσωμίαση
Γ Ατομικό ιστορικό καρκίνου όρχεως
Δ Επαγγελματική έκθεση σε χρώματα –βαφές
Ε Προηγούμενη χρήση κυκλοφωσφαμίδης

862. Ποιο είναι το πιο συχνό σύμπτωμα καρκίνου νεφρού?

A Αναιμία
Β Αιματουρία
Γ Πόνος
Δ Ερυθροκυττάρωση
Ε Υπέρταση

111
 863. 22 ετών άνδρας παρουσιάζεται με συμπαγή μάζα στον δεξιό όρχι από 3 μήνες. Η φυσική
εξέταση δέν δείχνει άλλα παθολογικά ευρήματα Η αξονική τομογραφία άνω-κάτω κοιλίας και
η ακτινογραφία θώρακα είναι φυσιολογικές. Τι συνιστάτε:
A Bιοψία δια βελόνης
Β Αντιβιοτικά για 1 μήνα και επανεκτίμηση
Γ Προσδιορισμός επιπέδων α-φετοπρωτείνης, β-χοριακής γοναδοτροπίνης και LDH στον ορό καθώς
και βουβωνική ορχεκτομή
Δ Οσχεϊκή ορχεκτομή
Ε Προσδιορισμός ινχιμπίνης και οιστραδιόλης ορού

864. Ποιός από τους παρακάτω δέν είναι αποδεδειγμένος παράγοντας κινδύνου για καρκίνο
όρχεος?
A Κρυψορχία
Β Σύνδρομο Klinefelter
Γ Σύνδρομο θηλεοποιητικών όρχεων
Δ Προηγούμενη χρήση αντισυλληπτικών από την μητέρα
Ε Έκθεση σε ακτινοβολία

865. Τι δοκιμασίες ορού θα παραγγείλετε σε ασθενή με νεοδιαγνωσμένο καρκίνο όρχεος?

A LDH, CEA, και α-φετοπρωτείνη
Β LDH, CA19-9, και α-φετοπρωτείνη
Γ LDH, α-φετοπρωτείνη και β-χοριακή γοναδοτροπίνη
Δ Α-φετοπρωτείνη, β-χοριακή γοναδοτροπίνη και CA-125
Ε CEA, CA 15.3 και CA 125

866. Ποιοί δείκτες μπορεί να είναι αυξημένοι στον ορό σε ασθενή με σεμίνωμα?
A LDH, α-φετοπρωτείνη και β-χοριακή γοναδοτροπίνη
Β LDH, β-χοριακή γοναδοτροπίνη
Γ LDH, CEA, και α-φετοπρωτείνη
Δ Α-φετοπρωτείνη, β-χοριακή γοναδοτροπίνη και CA-125
E LDH και α-φετοπρωτείνη

867. Ποιά κακοήθεια είναι υπεύθυνη για τους περισσότερους θανάτους κατ΄έτος στον γενικό
πληθυσμό?
A Καρκίνος παχέος εντέρου
Β Οξεία Λευχαιμία
Γ Καρκίνος πνεύμονος
Δ Καρκίνος μαστού
Ε Καρκίνος παγκρέατος

868. Γυναίκα 59 ετών, καπνίστρια 2 πακέτων την ημέρα επί 40 χρόνια που διέκοψε το
κάπνισμα πριν 3 χρόνια, παρουσιάζεται με δύσπνοια και πυρετό (38,5 0C) τις τελευταίες 8 ημέρες.
Στην φυσική εξέταση έχει ταχυκαρδία, ταχύπνοια, και επικρουστική αμβλύτητα στον αριστερό άνω
λοβό με μειωμένο αναπνευστικό ψιθύρισμα. Έχει επίσης λευκοκυττάρωση με στροφή του τύπου
αριστερά. Η ακτινογραφία θώρακος δείχνει πύκνωση στον αριστερό άνω λοβό. Χορηγείτε
αντιβιοτική αγωγή για 10 ημέρες και ο πυρετός εξαφανίζεται. Μετά 1 μήνα η ασθενής προσέρχεται
εκ νέου με πυρετό, βήχα και δύσπνοια. Τι θα συνιστούσατε:
A Αντιβιοτικά ενδοφλεβίως
Β Επανάληψη της γενικής αίματος και αντιβιοτικά από το στόμα εάν παραμένει η λευκοκυττάρωση
Γ Έλεγχο πνευμονικής λειτουργίας
Δ Επανάληψη ακτινογραφίας θώρακος και κυτταρολογική πτυέλων
E Βρογχοσκόπηση

869. Ποιά από τις παρακάτω μεθόδους είναι πιό αποτελεσματική για την πρόληψη καρκίνου
πνεύμονα σε ένα καπνιστή
A Ακτινογραφία θώρακος κάθε χρόνο
Β Κυτταρολογική πτυέλων κάθε χρόνο

112
Γ Συμπλήρωμα διατροφής με β-καροτένιο
Δ Συμπλήρωμα διατροφής με 13-cis ρετινοικό οξύ
Ε Διαδερμική χορήγηση νικοτίνης για διακοπή του καπνίσματος

870. Καπνιστής 65 ετών παρουσιάζεται με βήχα και δύσπνοια από μηνός και αιμόπτυση από 1
εβδομάδα. Η δοκιμασία Mantoux είναι αρνητική. Ο εργαστηριακός έλεγχος δείχνει νάτριο ορού
124 mEq/L, κάλιο ορού 4,2 mEq/L , κρεατινίνη ορού 0,7 mg/dL και ουρία 12 mg/L. Η αξονική
τομογραφία θώρακος δείχνει μάζα 3 εκατοστών στον δεξιό άνω πνευμονικό λοβό και
διογκωμένους μεσοθωρακικούς λεμφαδένες αμφοτερόπλευρα. Η βρογχοσκόπηση και βιοψία
ενδοβρογχικής μάζας είναι θετική για κακοήθεια. Ποιά είναι η πιό πιθανή ιστολογική διάγνωση?
A Επιδερμοειδής καρκίνος
Β Αδενοκαρκίνωμα
Γ Μεικτός όγκος (αδενοκαρκίνωμα και επιδερμοειδές)
Δ Μικροκυτταρικός όγκος
Ε Μεγαλοκυτταρικός όγκος

871. Γυναίκα 72 ετών, πρώην καπνίστρια, υποβάλλεται σε ακτινογραφία θώρακος στο πλαίσιο
προεγχειρητικού ελέγχου για διόρθωση κοιλιοκήλης. Η ακτινογραφία δείχνει μια μάζα 4 εκ. στον
δεξιό άνω λοβό. Η ασθενής δέν έχει βήχα, αιμόπτυση, δύσπνοια, απώλεια βάρους ή
καρδιαγγειακά προβλήματα. Η αξονική τομογραφία θώρακος δείχνει την μάζα στον δεξιό άνω
λοβό και πολλαπλούς μεσοθωρακικούς λεμφαδένες 2-2,5 εκ. Η βρογχοσκόπιση δείχνει
ενδοβρογχική μάζα και η βιοψία είναι θετική για επιδερμοειδές καρκίνωμα. Τι συνιστάτε:
A Υποστηρικτική θεραπεία
Β Επανάληψη αξονικής τομογραφίας σε 3 μήνες για εκτίμηση του ρυθμού αύξησης της μάζας
Γ Μεσοθωρακοσκόπιση
Δ Ακτινοθεραπεία
Ε Χημειοθεραπεία

872. Όλα από τα παρακάτω είναι αντενδείξεις για χειρουργική αφαίρεση μή-μικροκυτταρικού
καρκίνου πνεύμονος, ΕΚΤΟΣ από:
A Άπω μεταστάσεις
Β Πλευριτική συλλογή
Γ Απόφραξη άνω κοίλης
Δ Μάζα 4 εκ. στον δεξιό κάτω λοβό
Ε Διήθηση του τοιχώματος της τραχείας

873. Ασθενής 58 ετών με καρκίνο μαστού υποβάλλεται σε τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή.

Ο όγκος είναι θετικός για οιστρογονικούς και προγεστερονικούς υποδοχείς. Οι μασχαλιαίοι
λεμφαδένες είναι όλοι αρνητικοί για κακοήθεια Κατόπιν συστάσεως η ασθενής παίρνει ταμοξιφένη
προφυλακτικά. Στα επόμενα 10 χρόνια έχει αυξημένο κίνδυνο για ποιά από τις παρακάτω
κακοήθειες
A Καρκίνο ενδομητρίου
Β Καρκίνο πνεύμονος
Γ Καρκίνο μαστού
Δ Καρκίνο παχέος εντέρου
Ε Σάρκωμα θωρακικού τοιχώματος

874. Ποιο από τα παρακάτω δεν αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο μαστού
A Προχωρημένη ηλικία
Β Προηγούμενος καρκίνος μαστού
Γ Πρώτη τελειόμηνος κύηση σε ηλικία 20 ετών
Δ Καρκίνος μαστού σε συγγενή 1ου βαθμού
Ε In situ λοβιδιακό καρκίνωμα

875. Ποιός δεν είναι παράγοντας κινδύνου για καρκίνο τραχήλου μήτρας
A Αρχή σεξουαλικής δραστηριότητας σε νεαρή ηλικία
Β Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι

113
Γ Φυσιολογικό τεστ Παπανικολάου μέχρι τα 60 χρόνια
Δ Χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο
Ε Λοίμωξη με HPV 16/18

876. Ποιός δεν είναι παράγοντας κινδύνου για καρκίνο ενδομητρίου?

A Ατεκνία
Β Παχυσαρκία
Γ Σακχαρώδης διαβήτης
Δ Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Ε Τρία παιδιά με πρώτη τελειόμηνο κύηση σε ηλικία 23 ετών

877. Ποιός δεν είναι παράγοντας κινδύνου για καρκίνο ωοθηκών?

A Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού, ενδομητρίου, ή παχέος εντέρου
Β Χρήση αντισυλληπτικών
Γ Ατεκνία
Δ Γοναδική δυσγενεσία
Ε Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου προστάτου, μαστού, ενδομητρίου, ή παχέος εντέρου

878. Συνηθισμένος λόγος για τον οποίο προσέρχονται αρχικά στο γιατρό ασθενείς με
πολλαπλούν μυέλωμα είναι όλα τα παρακάτω εκτός:
A Οσφυαλγία
Β Παθολογικό κάταγμα
Γ Διόγκωση λεμφαδένων
Δ Νεφρική ανεπάρκεια
Ε Τυχαία ανεύρεση αναιμίας

879. Τι δεν ισχύει για τη νόσο Von Willebrand

A Ο ενεργοποιημένος χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης μπορεί να είναι παρατεταμένος
Β Ο χρόνος προθρομβίνης μπορεί να είναι παρατεταμένος
Γ Ο χρόνος αιμορραγίας είναι συνήθως παρατεταμένος
Δ Η συσσώρευση των αιμοπεταλίων με ριστοκετίνη είναι μειωμένη
Ε Το αντιγόνο του παράγοντος μπορεί να είναι μειωμένο ή φυσιολογικό

880. Σε ποιο από τα κατωτέρω νοσήματα τα επίπεδα της ερυθροποιητίνης ορού συνήθως δεν
είναι αυξημένα:
A Απλαστική αναιμία
Β Σιδηροπενική αναιμία
Γ Πρωτοπαθής (ιδιοπαθής) πολυκυτταραιμία
Δ Δευτεροπαθής πολυκυτταραιμία
Ε Δρεπανοκυτταρική αναιμία

881. Στην εγκυμοσύνη αντενδείκνυται η χορήγηση αντιθρομβωτικής αγωγής με:

A Ηπαρίνη
Β Χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη
Γ Κουμαρινικά αντιπηκτικά
Δ Ασπιρίνη
Ε Όλα τα παραπάνω

882. Ασθενής με πρωτοπαθή πολυκυτταραιμία και αιματοκρίτη 65% εμφανίζει σύνδρομο

υπεργλοιότητας. Ο ποιο ενδεδειγμένος άμεσος θεραπευτικός χειρισμός είναι:
A Πλασμαφαίρεση
Β Λευκαφαίρεση
Γ Αφαίμαξη
Δ Χημειοθεραπεία
Ε Ακτινοβολία σπληνός

883. Ποιά είναι τα αποτελέσματα υπερφόρτωσης με σίδηρο? Όλα ΕΚΤΟΣ από:

114
A Καρδιομυοπάθεια
Β Ηπατική δυσλειτουργία και κίρρωση
Γ Ηπάτωμα
Δ Αρθροπάθεια
Ε Περιφερική νευροπάθεια

884. Άνδρας 24 ετών παρουσιάζεται με ανώδυνη τραχηλική λεμφαδενοπάθεια αριστερά από 6

εβδομάδων. Δεν έχει άλλα συμπτώματα. Στην φυσική εξέταση ψηλαφώνται μόνο διογκωμένοι
τραχηλικοί και υπερκλείδιοι λεμφαδένες αριστερά Ο εργαστηριακός έλεγχος είναι θετικός μόνο για
αυξημένη ταχύτητα καθιζήσεως ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ο ακτινολογικός έλεγχος δείχνει
πολλαπλούς διογκωμένους μεσοθωρακικούς λεμφαδένες. Η βιοψία τραχηλικού λεμφαδένος
έδειξε νόσο Hodgkin, οζώδους ινοσκληρυντικού τύπου. Η οστεομυελική βιοψία είναι αρνητική. Σε
τι στάδιο βρίσκεται η νόσος;
A ΙΙ Α
Β ΙΙ Β
Γ ΙΑ
Δ ΙΙΙ Α
Ε ΙV A

885. Ποιό από τα παρακάτω προβλήματα είναι λιγότερο συχνό σε ασθενείς με πολλαπλούν
μυέλωμα?
A Υπερασβεστιαιμία
Β Υπεργλοιότητα αίματος
Γ Νεφρική δυσλειτουργία
Δ Οστικό άλγος
Ε Λοιμώξεις

886. Όλα τα παρακάτω μπορεί να προκαλέσουν υπόχρωμη-μικροκυτταρική αναιμία ΕΚΤΟΣ

ΑΠΟ:
A Σιδηροπενία
Β Σιδηροβλαστική αναιμία λόγω χρήσης αλκοόλης, χλωραμφενικόλης, ή αντιφυματικών
Γ Θαλασσαιμία
Δ Έλλειψη ενδογενούς παράγοντος μετά γαστρεκτομή
Ε Αναιμία χρόνιας νόσου

887. Χρόνιος αλκοολικός με ιστορικό σπασμών κατόπιν κρανιοεγκεφαλικής κακώσεως

σταμάτησε την φαινυτοϊνη πρίν από ένα χρόνο λόγω δερματικού εξανθήματος. Νοσηλεύεται λόγω
επιληπτικής κρίσεως και του χορηγείται καρβαμαζεπίνη. Τέσσερις εβδομάδες αργότερα
νοσηλεύεται με πυρετό και κυτταρίτιδα αριστερού κάτω άκρου. Συνεχίζει να πίνει αλκοόλ. Ο
εργαστηριακός έλεγχος δείχνει αιμοσφαιρίνη 12 gr/dL, αιματοκρίτη 36%, μέσος όγκος ερυθρών
(MCV) 98 fL, λευκοκύτταρα 1.400/μL, με 4% ουδετερόφιλα και αιμοπετάλια 210.000 /μL. H
eξέταση περιφερικού αίματος επιβεβαιώνει την λευκοπενία. Η μορφολογία των ερυθρών είναι
φυσιολογική. Ποια είναι η πιο πιθανή διάγνωση?
A Καταστολή λειτουργίας μυελού λόγω αλκοόλ
Β Ουδετεροπενία οφειλόμενη στη λήψη καρβαμαζεπίνης
Γ Ένδεια φυλλικού οξέος
Δ Κυτταρίτιδα και σηψαιμία
Ε Υπερσπληνισμός

888. Ασθενής 62 ετών με ιστορικό μεταστατικού καρκίνου προστάτη που ανταποκρίθηκε σε

ορμονική θεραπεία, παρουσιάζεται με οξεία εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα δεξιού κάτω άκρου.
Αρχίζετε συνεχή έγχυση ενδοφλέβιας ηπαρίνης. Ποια είναι η πλέον ενδεδειγμένη μακρόχρονη
θεραπεία?
A Ασπιρίνη, 85 mg ημερησίως
Β Χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη
Γ Κουμαδίνη, με στόχο INR 2.0 έως 3.0
Δ Κουμαδίνη, με στόχο INR 2.0 έως 3.0 και ασπιρίνη

115
Ε Διακοπή ορμονοθεραπείας

889. Στην αναιμία τύπου Addison-Biermer ισχύουν τα ακόλουθα εκτός από ένα:
A Ο μέσος όγκος των ερυθροκυττάρων (MCV) είναι αυξημένος
Β Τα ουδετερόφιλα έχουν πολυκατάτμητους πυρήνες
Γ Τα δικτυοερυθροκύτταρα είναι αυξημένα
Δ Η γαλακτική δεϋδρογενάση (LDH) είναι αυξημένη
Ε Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του στομάχου

890. Η β-ετεροζυγωτική μεσογειακή αναιμία διαφέρει από την σιδηροπενική αναιμία σε όλα
εκτός από:
A Τα επίπεδα σιδήρου του ορού
Β Την ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα
Γ Τα επίπεδα της φερριτίνης του ορού
Δ Τους ερυθροκυτταρικούς δείκτες (ΜCV, ΜCH)
Ε Τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης Α2

891. Ένδεια βιταμίνης Β12 μπορεί να οφείλεται σε:

A Γαστρεκτομή
Β Εκτομή του τελικού ειλεού
Γ Τυφλή έλικα λεπτού εντέρου
Δ Μόνο τα Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

892. Ασθενής με κοιλιακό άλγος εμφανίζει στο υπερηχοτομογράφημα υπόπυκνη βλάβη στο
ήπαρ και τιμή αFP ορού 15 φορές μεγαλύτερη του φυσιολογικού. Η πιθανότερη διάγνωση είναι:
Α Μεταστατική εστία στο ήπαρ
Β Πρωτοπαθές ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
Γ Ηπατίτιδα
Δ Εχινόκοκκος κύστη
Ε Καμία από τις παραπάνω

893. Οι γυναίκες με ιστορικό καρκίνου μαστού ετερόπλευρα:

Α Έχουν υψηλότερο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου στον άλλο μαστό σε σχέση με τον γενικό
πληθυσμό
Β Έχουν χαμηλότερο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου στον άλλο μαστό σε σχέση με
τον γενικό πληθυσμό
Γ Έχουν τον ίδιο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου στον άλλο μαστό σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό
Δ Πρέπει να κάνουν προληπτική μαστεκτομή στον υγιή μαστό
Ε Δεν υπάρχουν δεδομένα για την εκτίμηση του κινδύνου

894. Πότε θα πρέπει να συστήσετε συμπληρωματική χημειοθεραπεία σε ασθενή με καρκίνο

παχέος εντέρου που έχει εξαιρεθεί χειρουργικά.
Α Όταν έχει γίνει ολική κολεκτομή
Β Όταν υπάρχουν διηθημένοι περικολικοί λεμφαδένες στο χειρουργικό παρασκεύασμα (στάδιο III ή
C2 κατά Duke’s)
Γ Σε όλους τους ασθενείς
Δ Σε κανένα ασθενή
Ε Όταν συνυπάρχουν πολύποδες στο χειρουργικό παρασκεύασμα

895. Ποια από τις παρακάτω δεν θεωρείται επείγουσα κατάσταση την ογκολογία:
Α Εγκάρσια μυελίτιδα
Β Υπερασβαιστιαιμία
Γ Ανίχνευση ηπατικής μετάστασης
Δ Εμπύρετη ουδετεροπενία
Ε Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας

116
 896. Τι δεν ισχύει για τους πρωτοπαθείς όγκους του εγκεφάλου:
Α Αντιμετωπίζονται κυρίως χειρουργικά και με ακτινοθεραπεία
Β Δίνουν πολύ συχνά απομακρυσμένες μεταστάσεις
Γ Αυξάνουν την ενδοκράνια πίεση
Δ Μπορούν να εκδηλωθούν με επιληπτική κρίση σαν πρώτο σύμπτωμα της νόσου
Ε Έχουν γενικώς κακή πρόγνωση

897. Ποιο από τα παρακάτω είναι σύμπτωμα ή εύρημα σε ασθενείς με καρκίνο του
παγκρέατος:
Α Επιγαστρικό άλγος με αντανάκλαση στην οσφύ
Β Αποφρακτικός ίκτερος
Γ Εμφάνιση αιφνιδίως σακχαρώδη διαβήτη
Δ Απώλεια βάρους
Ε Όλα τα παραπάνω

898. Ποιος είναι ο κύριος καρκινικός δείκτης με τον οποίο θα παρακολουθήσετε την εξέλιξη
ενός καρκίνου του παχέος εντέρου
Α Καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο
Β Α-Εμβρυϊκή σφαιρίνη
Γ CA 15.3
Δ CA 19.9
E CA 125

899. Τι από τα παρακάτω αποτελεί παρενέργεια της ακτινοθεραπείας;

Α Λευχαιμίες
Β Σαρκώματα
Γ Μυελοτοξικότητα
Δ Εγκαύματα
Ε Όλα τα παραπάνω

900. Σε ποιον καρκίνο έχει μερικές φορές θέση η ακτινοθεραπεία σαν κύρια θεραπευτική
μέθοδος;
Α Σε εντοπισμένο καρκίνο λάρυγγος
Β Σε εντοπισμένο καρκίνωμα τραχήλου μήτρας
Γ Σε εντοπισμένο καρκίνωμα προστάτη
Δ Στο Α, Β και Γ
Ε Σε κανένα από τα παραπάνω

901. Ποιο από τα παρακάτω νεοπλάσματα θεωρείται ιδιαίτερα χημειοευαίσθητο.

Α Λέμφωμα
Β Καρκίνος του όρχεως
Γ Χοριοκαρκίνωμα
Δ Μικροκυτταρικό νεόπλασμα πνεύμονος
Ε Όλα τα παραπάνω

902. Ποιο ιστολογικό στοιχείο μιας βιοψίας ενός κακοήθους όγκου συνήθως σχετίζεται με την
πρόγνωση του.
Α Η ύπαρξη πολλών μιτώσεων
Β Η διήθηση αιμοφόρων αγγείων
Γ Η διήθηση λεμφαδένων
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

903. Στο πρωτόπλασμα των ερυθροκυττάρων βρίσκονται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Αιμοσφαιρίνη
Β Ένζυμα της αναερόβιας γλυκόλυσης
Γ Ένζυμα της αερόβιας γλυκόλυσης

117
Δ Αναγωγικές ουσίες
Ε Τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP)

904. Η ερυθρά σειρά στο μυελό περιλαμβάνει όλα τα παρακάτω κύτταρα εκτός από ένα:
Α Μυελοβλάστες
Β Προερυθροβλάστες
Γ Βασεόφιλους ερυθροβλάστες
Δ Πολυχρωματόφιλους ερυθροβλάστες
Ε Οξύφιλους ερυθροβλάστες

905. Υπό φυσιολογικές συνθήκες βρίσκονται στο αίμα όλα τα παρακάτω κύτταρα εκτός από
ένα:
Α Ουδέτερο πολυμορφοπύρηνο
Β Λεμφοκύτταρο
Γ Πλασματοκύτταρο
Δ Ηωσινόφιλο πολυμορφοπύρηνο
Ε Βασεόφιλο πολυμορφοπύρηνο

906. Στους παράγοντες του μηχανισμού της πήξης που απαρτίζουν το ενδογενές σύστημα
εντάσσονται όλα τα παρακάτω μόρια εκτός από ένα:
Α Ο παράγοντας ΧΙΙ
Β Ο παράγοντας ΧΙ
Γ Ο παράγοντας ΙΧ
Δ Ο παράγοντας VII
Ε Ο παράγοντας VIII

907. Το νεοπλασματικά υπερπλασσόμενο κύτταρο στην οξεία μυελική λευχαιμία είναι

Α Μυελοβλάστης
Β Λεμφοβλάστης
Γ Λεμφοκύτταρο
Δ Πλασματοκύτταρο
Ε Κανένα από τα παραπάνω

908. Αναιμία από μη – αποδοτική αιμοποίηση παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω εκτός ενός:
Α Μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο
Β Μεγαλοβλαστική αναιμία
Γ Αναιμία από έλλειψη φυλλικού οξέως
Δ Οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία
Ε Ομόζυγη β-Μεσογειακή αναιμία

909. Όλα τα παρακάτω νοσήματα εκτός από ένα προκαλούν αύξηση των μονοπυρήνων
λευκών αιμοσφαιρίων.
Α Λοιμώδης μονοπυρήνωση
Β Λοίμωξη από CMV
Γ Λοίμωξη από τον ιό της ερυθράς
Δ Χρόνια λεμφογενής λευχαιμία
Ε Τοξοπλάσμωση

910. Ασθενής με 56% αιματοκρίτη μπορεί να πάσχει από μία εκ των παρακάτω νόσων εκτός
από μία
Α Πρωτοπαθή (ιδιοπαθή) πολυκυτταραιμία
Β Αιμοσυμπύκωση
Γ Δευτεροπαθή ερυθραιμία από αναπνευστική ανεπάρκεια
Δ Δευτεροπαθή ερυθραιμία από υπερέκκριση ερυθροποιητίνης
Ε Υπερσπληνικό σύνδρομο

911. Όλα τα παρακάτω θεωρούνται αίτια ουδετεροπενίας εκτός από ένα:

118
Α Αντι-πολυμορφοπυρηνικά αντισώματα
Β Υπερσπληνισμός
Γ Απλαστική αναιμία
Δ Μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο
Ε Μεσογειακή αναιμία

912. Στην έναρξή της η νόσος της Hodgkin μπορεί να συνοδεύεται από όλα τα παρακάτω εκτός
από ένα
Α Πυρετός
Β Κνησμός
Γ Εντοπισμένη λεμφαδενοπάθεια
Δ Ηωσινοφιλία και μονοκυττάρωση
Ε Υπογαμμασφαιριναιμία

913. Στη σταδιοποίηση του λεμφώματος σε ένα άρρωστο σημειώθηκε μονήρης υπερκλείδια
λεμφαδενοπάθεια με προσβολή του μεσοθωρακίου. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η νόσος;
Α Στάδιο Ι
Β Στάδιο ΙΙ
Γ Στάδιο ΙΙΙ
Δ Στάδιο IV
Ε Για τη σταδιοποίηση χρειάζεται μυελόγραμμα

914. Διάχυτη υπεργαμμασφαιριναιμία παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Σπλαχνική λεϊσμανίαση
Β AIDS
Γ Πολλαπλούν μυέλωμα
Δ Κίρρωση του ήπατος
Ε Χρονία πυελονεφρίτιδα

915. Τα παρακάτω είναι συμβατά με τη διάγνωση του πολλαπλού μυελώματος εκτός ενός
Α Πλασματοκυτταρική διήθηση στο μυελό
Β Υπερασβεστιαιμία
Γ Οστεολύσεις
Δ Νεφρική ανεπάρκεια
Ε Λεμφοκυττάρωση στο αίμα (πάνω από 3500/μl)

916. Με τον χρόνο προθρομβίνης (Quick) ελέγχεται ένας από τους κάτωθι παράγοντες του
μηχανισμού της πήξης
Α Ο παράγοντας IX
Β Ο παράγοντας ΧΙΙΙ
Γ Ο παράγοντας VII
Δ Ο παράγοντας VIII
Ε Η καλλικρεϊνη

917. Ποιος ιστολογικός τύπος του λεμφώματος Hodgkin έχει τη χειρότερη πρόγνωση;
Α Οζώδης σκλήρυνση
Β Πλούσιος σε λεμφοκύτταρα
Γ Λεμφοπενικός
Δ Μικτής κυτταροβρίθειεας
Ε Κανένας από αυτούς

918. Η διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη αποτελεί πιθανό αίτιο θρομβοπενίας, λόγω:

Α Μειωμένης παραγωγής αιμοπεταλίων από το μυελό
Β Αυτοάνοσου μηχανισμού
Γ Αλλοαντισωμάτων
Δ Κατανάλωσης αιμοπεταλίων
Ε Ποιοτικών διαταραχών των αιμοπεταλίων

119
 919. Η χρόνια λεμφογενής λευχαιμία αποτελεί πιθανό αίτιο θρομβοπενίας, λόγω:
Α Μειωμένης παραγωγής αιμοπεταλίων από το μυελό
Β Αυτοάνοσου μηχανισμού
Γ Αλλοαντισωμάτων
Δ Κατανάλωσης αιμοπεταλίων
Ε Ποιοτικών διαταραχών των αιμοπεταλίων

920. Το αιμολυτικό – ουραιμικό σύνδρομο αποτελεί πιθανό αίτιο θρομβοπενίας, λόγω:

Α Μειωμένης παραγωγής αιμοπεταλίων από το μυελό
Β Αυτοάνοσου μηχανισμού
Γ Αλλοαντισωμάτων
Δ Κατανάλωσης αιμοπεταλίων
Ε Ποιοτικών διαταραχών των αιμοπεταλίων

921. Παρατεταμένος χρόνος ροής του αίματος ανευρίσκεται σε ασθενείς με:

Α Αιμοφιλία Α, ήπιας μορφής (η τιμή του παράγοντα VIII>0,05U/ml)
Β Αιμοφιλία Α, ενδιάμεσης μορφής (η τιμή του παράγοντας VIII μεταξύ 0,01-0,05U/ml)
Γ Αιμοφιλία Α, βαριάς μορφής (η τιμή του παράγοντας VIII < 0,01U/ml)
Δ Το β και γ
Ε Όλα τα παραπάνω

922. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι συμβατό με την κλινική εικόνα ασθενούς με εξωμυελική
αιμοποίηση;
Α Συμπτώματα υπερκαταβολισμού
Β Σύνδρομο υπεργλοιότητας
Γ Αναιμία
Δ Κοιλιακά άλγη-πληρότητα κοιλίας
Ε Όλα είναι συμβατά

923. Τα μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα προσβάλλουν συνήθως άτομα:

Α 10-20 ετών
Β 20-40 ετών
Γ 30-50 ετών
Δ 40-60 ετών
Ε 60-80 ετών

924. Σε ποια από τις ακόλουθες παθήσεις παρατηρείται στο μυελόγραμμα υπεροχή βλαστών
της μυελικής σειράς;
Α Χρόνια μυελογενής λευχαιμία
Β Οξεία μυελογενής λευχαιμία
Γ Μυελοσκλήρυνση
Δ Το α και β
Ε Σε όλες

925. Σε ποια από τις ακόλουθες παθήσεις παρατηρούνται άωρα λεμφοειδή κύτταρα στο
περιφερικό αίμα;
Α Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία
Β Οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία
Γ Μυελοσκλήρυνση
Δ Το α και β
Ε Σε όλες

926. Η ιονίζουσα ακτινοβολία θεωρείται πιθανός προδιαθεσικός παράγοντας για την ανάπτυξη:
Α Οξείας μυελογενούς λευχαιμίας
Β Οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας
Γ Απλαστικής αναιμίας

120
Δ Μυελοδυσπλαστικών συνδρόμων
Ε Όλων των παραπάνω

927. Χαρακτηριστικός ανοσοφαινότυπος λεμφοκυττάρων CD19+CD5 και ασθενής έκφραση

μονοκλωνικής ανοσοσφαιρίνης παρατηρούνται σε ασθενείς με:
Α Οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία
Β Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία
Γ Λέμφωμα Hodgkin
Δ Μη – Hodgkin λεμφώματα
Ε Σε όλα

928. Πορωτικές διαβρώσεις στα οστά του κρανίου, με χαρακτηριστική εικόνα αλατοπίπερου,
παρατηρούνται σε ασθενείς που πάσχουν από:
Α Λέμφωμα Hodgkin
B Μη – Hodgkin λεμφώματα
Γ Πολλαπλό μυέλωμα
Δ Σύνδρομο Bernard-Soulier
E Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία

929. Η νόσος του Waldenstrom αποτελεί πρωτοπαθή μακροσφαιριναιμία, κατά την οποία
εκκρίνεται:
Α IgM
B IgA
Γ IgG
Δ IgA+IgG
Ε IgM+IgA

930. Θετική (+) δοκιμασία Sia συμβάλλει στη διάγνωση:

Α Πολλαπλού μυελώματος
Β Νόσου Waldenstrom
Γ Δρεπανοκυτταρικής αναιμίας
Δ Πολυκυτταραιμίας
Ε Όλων των παραπάνω

931. Ο έλεγχος της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων με ριστοσετίνη, η οποία είναι παθολογική,
συμβάλλει στη διάγνωση:
Α Της νόσου του von Willebrand
Β Αιμοφιλίας Α
Γ Αιμοφιλίας Β
Δ Του συνδρόμου των φαιών αιμοπεταλίων
Ε Της νόσου του Glanzmann

932. Η συγγενής έλλειψη τρανσκοβαλαμίνης ΙΙ, πιθανώς να οδηγήσει σε :

Α Πλαστική αναιμία
Β Μεγαλοβλαστική αναιμία
Γ Μακροκυτταρική – μη μεγαλοβλαστική αναιμία
Δ Σιδηροπενική αναιμία
Ε Σιδηροβλαστική αναιμία

933. Δίαιτα φτωχή σε λαχανικά, πιθανώς να οδηγήσει σε:

Α Απλαστική αναιμία
Β Μεγαλοβλαστική αναιμία
Γ Μακροκυτταρική – μη μεγαλοβλαστική αναιμία
Δ Σιδηροβλαστική αναιμία
Ε Καμία από αυτές

121
 934. Η αποβολή σκοτεινόχροων ούρων, ύστερα από κατανάλωση τεύτλων (beeturia), είναι
χαρακτηριστική ασθενών με:
Α Απλαστική αναιμία
Β Μεγαλοβλαστική αναιμία
Γ Μακροκυτταρική –μη μεγαλοβλαστική αναιμία
Δ Σιδηροπενική αναιμία
Ε Σιδηροβλαστική αναιμία

935. Οι διαταραχές της όρεξης (pica): αμυλοφαγία, παγοφαγία, γεωφαγία, είναι χαρακτηριστική
ασθενών με :
Α Απλαστική αναιμία
Β Μεγαλοβλαστική αναιμία
Γ Μακροκυτταρική –μη μεγαλοβλαστική αναιμία
Δ Σιδηροπενική αναιμία
Ε Σιδηροβλαστική αναιμία

936. Το σύνδρομο Plummer-Vinson, είναι χαρακτηριστικό ασθενών με:

Α Απλαστική αναιμία
Β Μεγαλοβλαστική αναιμία
Γ Μακροκυτταρική –μη μεγαλοβλαστική αναιμία
Δ Σιδηροπενική αναιμία
Ε Σιδηροβλαστική αναιμία

937. Οι διαταραχές της όρασης και της ακοής, είναι χαρακτηριστικό ασθενών με:
Α Απλαστική αναιμία
Β Μεγαλοβλαστική αναιμία
Γ Μακροκυτταρική –μη μεγαλοβλαστική αναιμία
Δ Σιδηροπενική αναιμία
Ε Σιδηροβλαστική αναιμία

938. Ο καρκίνος του στομάχου, αποτελεί συχνή επιπλοκή σε ασθενείς με:

Α Απλαστική αναιμία
Β Μεγαλοβλαστική αναιμία
Γ Μακροκυτταρική –μη μεγαλοβλαστική αναιμία
Δ Σιδηροπενική αναιμία
Ε Σιδηροβλαστική αναιμία

939. Ποιο από τα παρακάτω εργαστηριακά ευρήματα παρατηρείται στην απλαστική αναιμία;
Α Αιμοπετάλια εντός φυσιολογικών ορίων
Β ΔΕΚ>1%
Γ Ο χρόνος υποδιπλασιασμού του ραδιενεργού Fe είναι αυξημένος
Δ Υπόχρωμη-μικροκυτταρική αναιμία
Ε Κατάτμηση πολυμορφοπύρηνων

940. Η σιδηροβλαστική αναιμία χαρακτηρίζεται από:

Α Αυξημένη τρανσφερίνη ορού
Β Ερυθρά σε σχήμα «πούρου»
Γ Υπερφόρτιση του οργανισμού με Fe
Δ Υπέρχρωμη –μικροκυτταρική αναιμία
Ε Έρημος μυελός σε παρακέντηση

941. Στην κλινική εικόνα/εργαστηριακά ευρήματα της νυχτερινής παροξυσμκής

αιμοσφαιρινουρίας δεν παρατηρείται:
Α Θρόμβωση του μεσεντερίου ή της ηπατικής φλέβας
Β Απλαστική αναιμία
Γ Αυξημένος Fe ορού
Δ Θρομβοπενική προφύρα

122
Ε Καφεκόκκινα ούρα στην πρωινή ούρηση

942. Στους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του οισοφάγου από πλακώδες επιθήλιο
περιλαμβάνονται όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Αλκοολισμός
Β Ουλώδεις βλάβες από καυστικές ουσίες
Γ Αχαλασία οισοφάγου
Δ Καυκάσια φυλή
Ε Κάπνισμα

943. Ποιο από τα παρακάτω δεν προδιαθέτει σε καρκίνο του στομάχου

Α Αδενωματώδεις πολύποδες στομάχου
Β Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού
Γ Αυτοάνοση γαστρίτιδα
Δ Βαγοτομή-πυλωροπλαστική
Ε Νόσος Menetrier

944. Ποιο δεν συσχετίζεται με λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού

Α Έλκος δωδεκαδακτύλου
Β Έλκος στομάχου
Γ MALT λέμφωμα στομάχου
Δ Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος
Ε Καρκίνος στομάχου

945. Ποια εξωεντερική εκδήλωση της ελκώδους κολίτιδας δεν ανταποκρίνεται στην κολεκτομή;
Α Γαγγραινώδες πυόδερμα
Β Περιφερική αρθρίτιδα
Γ Σκληρυντική χολαγγειίτιδα
Δ Ιριδοκυκλίτιδα
Ε Οζώδες ερύθημα

946. Ποιο δεν συμπεριλαμβάνεται στα αίτια της συγγενούς μη αιμολυτικής

υπερχολερυθρυναιμίας
Α Σύνδρομο Gilbert
Β Πρωτοπαθής χολική κίρρωση
Γ Σύνδρομο Crigler-Najjar
Δ Σύνδρομο Dubim-Johnson
Ε Σύνδρομο Rotor

947. Στα αίτια κίρρωσης του ήπατος περιλαμβάνονται όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Ανεπάρκεια α1-αντιθρυψίνης
Β Αιμοχρωμάτωση
Γ Ηπατίτιδα Ε
Δ Νόσος Wilson
Ε Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα

948. Ποιο δεν αποτελεί εκδήλωση της πρωτοπαθούς αιμοχρωμάτωσης

Α Ηπατομεγαλία
Β Σακχαρώδης διαβήτης
Γ Καστανόφαιη χρώση του δέρματος
Δ Χονδρασβέστωση
Ε Δακτύλιος Kayser-Fleischer

949. Στις εξωεντερικές εκδηλώσεις της ελκώδους κολίτιδας περιλαμβάνονται τα εξής εκτός από
ένα
Α Εντεροπαθητική αρθρίτιδα

123
Β Αφθώδης στοματίτιδα
Γ Κερατοεπιπεφυκίτιδα
Δ Οζώδες ερύθημα
Ε Σκληρυντική χολαγγειίτιδα

950. Συχνότερο αίτιο αιμορραγίας ανωτέρου πεπτικού

Α Πεπτικό έλκος
Β Καρκίνος στομάχου
Γ Διαβρωτική γαστρίτιδα
Δ Κιρσοί οισοφάγου
Ε Σύνδρομο Mallory-Weiss

951. Άνδρας ηλικίας 55 ετών παραπονείται για εύκολη κόπωση και αίσθημα κακουχίας.
Κλινικώς διαπιστώνεται μόνο ωχρότητα δέρματος και βλεννογόνων, ενώ από τον εργαστηριακό
έλεγχο διαπιστώθηκε υπόχρωμη μικροκυτταρική αναιμία και χαμηλή φεριτίνη ορού. Ποια από τις
παρακάτω διαγνώσεις είναι η πιθανότερη
Α Επίκτητη αιμολυτική αναιμία
Β Απλαστική αναιμία
Γ Εκκολπώματα οισοφάγου
Δ Καρκίνος παχέος εντέρου
Ε Ατροφική γαστρίτιδα

952. Ποιο περιλαμβάνεται στα τυπικά συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας

Α Επίσχεση αερίων και κοπράνων
Β Έμετοι
Γ Βαριά υπόταση
Δ Αντανάκλαση του άλγους προς τη ράχη
Ε Όλα τα παραπάνω

953. Ποιο από τα παρακάτω περιλαμβάνεται στις εκδηλώσεις του καρκινώματος της κεφαλής
του παγκρέατος
Α Ίκτερος
Β Σημείο Courvoisier
Γ Θρoμβοφλεβίτιδα
Δ Απώλεια βάρους
Ε Όλα τα παραπάνω

954. Ψευδοκύστεις παγκρέατος απαντώνται:

Α Σε νεογνά
Β Στο πλαίσιο της πολυκυστικής νόσου των νεφρών
Γ Σε όγκους του παγκρέατος
Δ Μετά από τραυματική ρήξη του παγκρέατος
Ε Σε όλα τα παραπάνω

955. Ποιο ανήκει στις επιπλοκές της ελκώδους κολίτιδας;

Α Τοξικό μεγάκολο
Β Ανάπτυξη καρκινώματος
Γ Περιπρωκτικά συρίγγια
Δ Ρήξη εντέρου
Ε Όλα τα παραπάνω

956. Η συνθετική ικανότητα του ήπατος εκτιμάται καλύτερα με τον προσδιορισμό:

Α Του χρόνου προθρομβίνης και της χοληνεστεράσης του ορού
Β Της άτυπης χοληνεστεράσης
Γ Του ολικού λευκώματος του ορού
Δ Των τρανσαμινασών (SGOT, SGPT)
Ε Της γλουταμινικής δεϋδρογενάσης (G-LDH)

124
 957. Καταλληλότερη εξέταση για διάκριση μεταξύ ενδοηπατικής και εξωηπατικής χολόστασης
είναι
Α Βιοψία ήπατος
Β Χολοκυστογραφία
Γ Υπερηχογράφημα
Δ Βιοχημικός εργαστηριακός έλεγχος
Ε Όλα τα παραπάνω

958. Ποιο από τα ακόλουθα δεν συμπεριλαμβάνεται στα αίτια της χρόνιας ηπατίτιδας
Α Ηπατίτιδα Β, C, D
Β Ηπατίτιδα Ε
Γ Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα
Δ Χρόνια χρήση οινοπνεύματος
Ε Πρωτοπαθής χολική κίρρωση

959. Τι ισχύει σχετικά με την αλκοολική νόσο του ήπατος

Α Συγκαταλλέγεται στις συχνότερες ηπατοπάθειες στις βιομηχανικές χώρες
Β Μπορεί να διαδράμει χωρίς συμπτώματα
Γ Ειδική μορφή αποτελεί το σύνδρομο Zieve
Δ Χαρακτηρίζεται από αυξημένη τιμή των ενζύμων γ-GT και SGOT καθώς και από
μακροκυττάρωση
Ε Όλα τα παραπάνω

960. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με τη νόσο Wilson

Α Κληρονομείται με το φυλοσύνδετο χαρακτήρα
Β Oφείλεται σε διαταραχή της σύνθεσης της σερουλοπλασμίνης
Γ Οι ασθενείς εμφανίζουν αιμολυτικές κρίσεις, λευκοπενία και θρομβοπενία
Δ Φέρεται και ως ηπατοφακοειδής εκφύλιση
Ε Η έγκαιρη θεραπεία με D-πενικιλλαμίνη βελτιώνει την πρόγνωση

961. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στα APUD-ώματα:

Α Αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος
Β Θυλακιώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς
Γ Αδένωμα της υπόφυσης
Δ Καρκινοειδές
Ε Λιποσάρκωμα

962. Ποιο δεν ανήκει στις κλινικές εκδηλώσεις του καρκινοειδούς συνδρόμου;
Α Ερυθρότητα και οίδημα προσώπου
Β Εκδηλώσεις βρογχικού άσθματος
Γ Διάρροια
Δ Σπληνομεγαλία
Ε Αλλοιώσεις του δέρματος

963. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με την ιδιοπαθή αιμοχρωμάτωση
Α Κληρονομείται με τον αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα
Β Χαρακτηρίζεται από αυξημένη εντερική απορρόφηση σιδήρου
Γ Μπορεί να εκδηλωθεί για πρώτη φορά με καρδιακές αρρυθμίες
Δ Παρατηρείται συχνότερα στους άνδρες παρά στις γυναίκες
Ε Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με βιοψία ήπατος και ποσοτική μέτρηση σιδήρου στον ηπατικό ιστό

964. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό για το αιμαγγείωμα του ήπατος
Α Οι άντρες προσβάλλονται συχνότερα από τις γυναίκες
Β Υφίσταται κίνδυνος κακοήθους εξαλλαγής
Γ Η διάγνωση πρέπει να επιβεβαιώνεται με βιοψία
Δ Το υπερηχογράφημα απεικονίζει σαφή υπερηχοϊκή περιοχή

125
Ε Η θεραπεία συνίσταται στην έγκαιρη χειρουργική εξαίρεση

965. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για την εχινoκοκκίαση ήπατος

Α Προκαλείται συχνότερα από τον Echinococcus multilocularis
Β Μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο
Γ Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με διαγνωστική παρακέντηση ή βιοψία
Δ Ηωσινοφιλία απαντάται στο 90% των περιπτώσεων
Ε Θεραπεία εκλογής σε λοίμωξη από E. cysticus είναι η χειρουργική αφαίρεση

966. Οξεία κεραυνοβόλος ηπατική ανεπάρκεια παρατηρείται σε:

Α Δηλητηρίαση από παρακεταμόλη
Β Δηλητηρίαση από μανιτάρια
Γ Σύνδρομο Budd-Chiari
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

967. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με την ηπατική κίρρωση
Α Η ιογενής ηπατίτιδα και ο αλκοολισμός ευθύνονται για την πλειονότητα των περιπτώσεων
Β Συχνά επιπλέκεται από ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
Γ Η σταδιοποίηση κατά Child-Pugh μπορεί να καθορίσει την πρόγνωση
Δ Η υπολευκωματιναιμία αποτελεί κακό προγνωστικό δείκτη
Ε Η ηπατομεγαλία αποτελεί σταθερό εύρημα σε όλα τα στάδια της κίρρωσης

968. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με την πυλαία υπέρταση
Α Χαρακτηρίζεται από αύξηση της πίεσης της πυλαίας σε επίπεδα > άνω των 12 mmHg
Β Συχνότερο προηπατικό αίτιο είναι το σύνδρομο Budd-Chiari
Γ Συχνά επιπλέκεται από ασκίτη και αυτόματη μικροβιακή περιτονίτιδα
Δ Η παρατηρούμενη συνήθως θρομβοπενία οφείλεται σε υπερσπληνισμό
Ε Στα αίτιά της συμπεριλαμβάνονται όλα τα αίτια της ηπατικής κίρρωσης

969. Στις επιπλοκές της χολολιθίασης υπάγονται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Ύδρωπας χοληδόχου κύστης
Β Δευτεροπαθής χολική κίρρωση
Γ Οξεία παγκρεατίτιδα
Δ Καρκίνος χοληδόχου κύστης
Ε Χολαγγειίτιδα

970. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με την οξεία παγκρεατίτιδα
Α Στο 10-30% των περιπτώσεων χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής
Β Στη διάγνωση συμβάλλει η μέτρηση των επιπέδων της λιπάσης του ορού
Γ Το επίπεδο της αμυλάσης του ορού αποτελεί δείκτη της βαρύτητας της νόσου
Δ Μπορεί να επιπλακεί από θρόμβωση της πυλαίας και της σπληνικής φλέβας
Ε Μπορεί να οφείλεται σε υπερασβεστιαιμία

971. Τι ισχύει για τον καρκίνο του παγκρέατος

Α Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο πρόκλησης
Β Η χρόνια παγκρεατίτιδα αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα
Γ Χαρακτηρίζεται από αύξηση του CA 19-9 στο 80% των ασθενών
Δ Η χημειοθεραπεία δεν επιτυγχάνει σαφή παράταση της επιβίωσης
Ε Όλα τα παραπάνω

972. Συμπτωματολογία οξείας κοιλίας δυνατόν να παρατηρηθεί σε:

Α Πνευμονία
Β Υπερτριγλυκεριδαιμία
Γ Διαβητική κετοξέωση
Δ Οζώδη πολυαρτηρίτιδα
Ε Όλα τα παραπάνω

126
 973. Συχνότερη αιτία απώλειας αίματος από το ορθό σε ασθενή ηλικίας 65 ετών είναι
Α Καρκίνος ορθού
Β Αιμορροϊδες
Γ Εκκολπωμάτωση εντέρου
Δ Ελκώδης κολίτιδα
Ε Ισχαιμική κολίτιδα

974. Αιμορραγικές κενώσεις απαντώνται σε όλες τις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από μία
Α Χολέρα
Β Αμοιβαδική δυσεντερία
Γ Σιγκέλλωση
Δ Τυφοειδής πυρετός
Ε Ελκώδης κολίτιδα

975. Παραλυτικός ειλεός ανευρίσκεται σε όλες τις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από μία
Α Οξεία διαλείπουσα πορφυρία
Β Κωλικός νεφρού
Γ Ουραιμία
Δ Υποκαλιαιμία
Ε Καρκινοειδές

976. Ποιο από τα ακόλουθα αποτελεί επιπλοκή της οξείας παγκρεατίτιδας

Α Υπασβεστιαιμία
Β Υπογλυκαιμία
Γ Οξεία αιμόλυση
Δ Άποιος διαβήτης
Ε Μεταβολική αλκάλωση

977. Προδιαθεσικοί παράγοντες καρκινώματος παχέος εντέρου είναι τα εξής εκτός από ένα:
Α Σποραδική πολυποδίαση
Β Κληρονομική πολυποδίαση
Γ Ελκώδης κολίτιδα
Δ Σπαστική κολίτιδα
Ε Διαιτητικοί παράγοντες

978. Στα αίτια της παγκρεατίτιδας περιλαμβάνονται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α υπερασβεστιαιμία
Β υπερχοληστερολαιμία χωρίς υπερτριγλυκεριδαιμία
Γ διουρητικά
Δ τραύμα
Ε αγγειίτιδες

979. Το γαστρίνωμα χαρακτηρίζεται από:

Α ελαττωμένη οξύτητα γαστρικού υγρού
Β γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Γ υποτροπιάζοντα και ανθεκτικά στη θεραπεία πεπτικά έλκη
Δ ανάπτυξη ελκών στο παχύ έντερο
Ε αρθρικές εκδηλώσεις

980. Για την εκκολπωματίτιδα του παχέος εντέρου ισχύουν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Εκδηλώνεται με ισχυρό κοιλιακό άλγος και σύστπαση στην αριστερά κοιλιακή χώρα
Β Για τη διάγνωση διενεργείται τις πρώτες ημέρες βαριούχος υποκλυσμός του παχέος
εντέρου
Γ Οι ασθενείς εμφανίζουν συνήθως πυρετό και λευκοκυττάρωση
Δ Η θεραπεία έγκειται σε διακοπή σίτισης και χορήγηση υγρών και αντιβιοτικών ενδοφλεβίως
Ε Χειρουργική θεραπεία απαιτείται σε βαριές περιπτώσεις

127
 981. Για την οξεία εντερική ψευδοαπόφραξη ισχύουν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Χαρακτηρίζεται από οξεία εντερική διάταση, κυρίως του παχέος εντέρου
Β Η διάγνωση τίθεται με βαριούχο υποκλυσμό
Γ Παρατηρείται συχνά σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς (π.χ. σήψη, αναπνευστική ανεπάρκεια, κ.ά.)
Δ Μερικές φορές αναφέρεται και ως σύνδρομο Ogilvie
Ε Αντιμετωπίζεται με αναπλήρωση υγρών - ηλεκτρολυτών και τοποθέτηση ρινογαστρικού καθετήρα

982. Ποιο αποτελεί συγκριτικά συχνότερο αίτιο απόφραξης (μηχανικού ειλεού) του παχέος
εντέρου:
Α Συμφύσεις
Β Εκκολπωματίτιδα του σιγμοειδούς
Γ Κήλες
Δ Οπισθοπεριτοναϊκό αιμάτωμα
Ε Πορφυρία

983. Τι είναι σωστό σε σχέση με την εκκολπωματίτιδα του παχέος εντέρου

Α Μπορεί να επιπλακεί με στένωση του παχέος εντέρου και μηχανικό ειλεό
Β Διαγνωστικώς επιβάλλεται κατά την οξεία φάση η διενέργεια κολονοσκόπησης
Γ Υποτροπιάζει στο 10% των περιπτώσεων μετά από το δεύτερο επεισόδιο
Δ Επιπλέκεται πάντοτε από γενικευμένη περιτονίτιδα
Ε Στο 50% των ασθενών με πρώτο επεισόδιο εκκολπωματίτιδας χρειάζεται επείγουσα χειρουργική ε
πέμβαση

984. Αίτια αιμορραγίας κατωτέρου πεπτικού αποτελούν τα εξής, εκτός από ένα
Α Εκκοπλωμάτωση του παχέος εντέρου
Β Νόσος Crohn
Γ Ισχαιμική κολίτιδα
Δ Εκκολπωματίτιδα του παχέος εντέρου
Ε Νόσος Hirschsprung

985. Αίτια εκκριτικής διάρροιας αποτελούν τα εξής, εκτός από ένα

Α Λοίμωξη από δονάκιο της χολέρας
Β Υπερθυρεοειδισμός
Γ Λοίμωξη από εντεροτοξινογόνο Escherichia coli
Δ Σύνδρομο Verner- Morrison
Ε Λοίμωξη από Salmonella enteritidis

986. Τι ισχύει σε σχέση με την αιμορραγία των εκκολπωμάτων του παχέος εντέρου
Α Παρατηρείται συχνότερα όταν υπάρχει οξεία εκκολπωματίτιδα
Β Είναι συνήθως επώδυνη
Γ Δεν εκδηλώνεται ποτέ με μέλαινα κένωση
Δ Αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια αιμορραγικών κενώσεων σε άτομα άνω των 60 ετών
Ε Στο 50% των περιπτώσεων απαιτείται επείγουσα κολεκτομή για την αντιμετώπιση της
αιμορραγίας

987. Τι ισχύει για την εμπειρική αντιμικροβιακή θεραπεία σε ασθενή με λοιμώδη διάρροια;
Α Ενδείκνυται κυρίως για νέους ασθενείς με ήπια συμπτωματολογία λόγω του κινδύνου διασποράς
Β Σε ηλικιωμένα άτομα δεν πρέπει να χορηγείται, αλλά να αναμένεται το αποτέλεσμα της
καλλιέργειας
Γ Αντιβιοτικό πρώτης εκλογής αποτελεί η μετρονιδαζόλη
Δ Δεν ενδείκνυται για ασθενείς με υψηλό πυρετό
Ε Χορηγείται σε ασθενείς με διάρροια που διαρκεί περισσότερο από 48 ώρες

988. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο σχετικά με τη νόσο Menetrier

Α Αποτελεί συχνά τυχαίο ενδοσκοπικό εύρημα σε ασυμπτωματικό ασθενή
Β Χαρακτηρίζεται από απώλεια λευκώματος

128
Γ Χαρακτηρίζεται από υπερχλωρυδρία
Δ Χαρακτηρίζεται από έντονα πεπαχυμένες πτυχές του βλεννογόνου του στομάχου
Ε Εκδηλώνεται με διάρροιες και υπολευκωματιναιμία

989. Στο σύνδρομο Zollinger-Ellison ισχύουν όλα εκτός από ένα

Α Χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζοντα και ανθεκτικά στη θεραπεία έλκη
Β Η διάτρηση και η αιμορραγία των ελκών είναι συχνή
Γ Στο 1/3 των ασθενών εμφανίζεται διάρροια
Δ Η τιμή της γαστρίνης δεν αυξάνει μετά από διέγερση με σεκρετίνη
Ε Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων αποτελούν βασική θεραπεία

990. Στην εντεροπάθεια από γλουτένη ισχύουν όλα εκτός από ένα
Α Εκδηλώνεται με χαρακτηριστική εικόνα συνδρόμου δυσαπορρόφησης
Β Η ιστολογική εξέταση δείχνει ατροφία εντερικών λαχνών
Γ Συνδυάζεται με αυτοάνοσες διαταραχές
Δ Η ανίχνευση αντισωμάτων κατά γλιαδίνης επιβεβαιώνει τη διάγνωση
Ε Θεραπευτικά απαιτεί τον αποκλεισμό σιταριού, κριθαριού και βρώμης

991. Αίτια υπερανάπτυξης μικροβίων στο λεπτό έντερο είναι όλα εκτός από ένα
Α Σκληρόδερμα
Β Εκκολπώματα νήστιδας
Γ Μερική γαστρεκτομή
Δ Διαβητική αυτόνομη νευροπάθεια
Ε Κοιλιοκάκη

992. Οι κλινικές εκδηλώσεις του καρκινοειδούς συνδρόμου περιλαμβάνουν όλα εκτός από ένα
Α Ερυθρότητα του προσώπου
Β Συριγμός στην αναπνοή
Γ Διάρροια
Δ Σπληνομεγαλία
Ε Καρδιακή ανεπάρκεια

993. Στις εκδηλώσεις του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου περιλαμβάνονται όλα, εκτός από ένα
Α Αλλαγές της σύστασης των κενώσεων
Β Κωλικοειδή κοιλιακά άλγη
Γ Αίσθημα ατελούς κένωσης
Δ Αιμορραγικές κενώσεις
Ε Κοιλιακή διάταση

994. Στην εκκολπωμάτωση του παχέος εντέρου ισχύουν όλα εκτός από ένα
Α Η νόσος είναι συχνά ασυμπτωματική
Β Είναι σπάνια στην Αφρική και Ασία
Γ Συνήθης εντόπιση είναι το ανιόν κόλον
Δ Επιπλέκεται από διάτρηση και αιμορραγία
Ε Παρατηρείται στο 50% τουλάχιστον των ατόμων >80 ετών

995. Ποιο δεν περιλαμβάνεται στους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο παχέος εντέρου
Α Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση
Β Χρόνια λήψη ακετυλοσαλικυλικού οξέος
Γ Σύνδρομο Gardner
Δ Ακτινοβολία πυέλου
Ε Ελκώδης κολίτιδα

996. Ποιο είναι λανθασμένο σχετικά με την οξεία παγκρεατίτιδα

Α Η χολολιθίαση και η χρήση αλκοόλ αποτελούν τις σημαντικότερες αιτίες
Β Το σημείο Cullen οφείλεται σε εκχυμώσεις της περιομφαλικής περιοχής
Γ Ψευδοκύστεις άνω των 6 εκ. σπάνια υποχωρούν αυτόματα

129
Δ Η βαρύτητα της νόσου συσχετίζεται με την τιμή της αμυλάσης του ορού
Ε Παγκρεατικός ασκίτης εμφανίζεται μετά από ρήξη του παγκρεατικού πόρου

997. Εκδηλώσεις του καρκίνου παγκρέατος είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Αποφρακτικός ίκτερος
Β Θρομβοφλεβίτιδα
Γ Κνησμός
Δ Διάρροια με μεταβολική οξέωση
Ε Σημείο Courvoisier

998. Στις επιπλοκές της πυλαίας υπέρτασης ανήκουν όλα, εκτός από ένα
Α Υπερσπληνισμός
Β Αυτόματη βακτηριακή περιτονίτιδα
Γ Καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Συμφορητική γαστροπάθεια
Ε Ηπατική εγκεφαλοπάθεια

999. Εκλυτικοί παράγοντες ηπατικής εγκεφαλοπάθειας είναι όλα εκτός

Α Δυσκοιλιότητα
Β Αιμορραγία πεπτικού
Γ Λήψη διουρητικών
Δ Υποσκληρίδιο αιμάτωμα
Ε Αύξηση λευκωμάτων τροφής

1000. Ποιο δεν αποτελεί εκδήλωση αλκοολικής ηπατικής νόσου

Α Λιπώδες ήπαρ
Β Ηπατίτιδα
Γ Σύνδρομο Zieve
Δ Χολαγγειίτιδα
Ε Κίρρωση

1001. Για το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα ισχύουν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Ο ιός της ηπατίτιδας Β αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία
Β Μεθίσταται κυρίως σε επιχώριους λεμφαδένες, πνεύμονες και οστά
Γ Η αύξηση της α-φετοπρωτεϊνης είναι παθογνωμονική της νόσου
Δ Η χημειοθεραπεία είναι μη αποτελεσματική
Ε Η χειρουργική θεραπεία είναι δυνατή μόνο στο 10% των ασθενών

1002. Ποιο δεν περιλαμβάνεται στις εκδηλώσεις της οξείας χολοκυστίτιδας

Α Σημείο Courvoisier
Β Επίμονο άλγος διάρκειας >4 ωρών
Γ Ναυτία και έμετοι
Δ Μικρή αύξηση τρανσαμινασών
Ε Μικρή αύξηση χολερυθρίνης

1003. Στο σύνδρομο Mallory-Weiss ισχύουν τα ακόλουθα, εκτός από ένα

Α Απαντάται κυρίως σε αλκοολικούς
Β Πρόκειται συνήθως για επιπολής διάβρωση του βλεννογόνου της καρδιοοισοφαγικής συμβολής
Γ Η αιμορραγία είναι βαρύτερη όταν η διάβρωση αφορά το στόμαχο
Δ Διαγιγνώσκεται ενδοσκοπικά εφόσον η ενδοσκόπηση γίνει μετά από το 2ο 24ωρο
Ε Αποτελεί σχετικά συχνό αίτιο αιμορραγίας ανωτέρου πεπτικού

1004. Σχετικά με τον οισοφάγο Barret όλα είναι αληθή, εκτός από ένα
Α Αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου ανάπτυξης αδενοκαρκινώματος
Β Εκδηλώνεται επί εδάφους γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
Γ Κλινικά εμφανίζεται με καύσο, ανάρροια και δυσφαγία
Δ Ιστολογικά χαρακτηρίζεται από πλακώδες επιθήλιο

130
Ε Απαιτείται ενδοσκόπηση και βιοψία τουλάχιστο κάθε δύο χρόνια

1005. Τι ισχύει για το σύνδρομο Plummer - Vinson

Α Παρατηρείται συνήθως σε ασθενείς με βαριά μεγαλοβλαστική αναιμία
Β Χαρακτηρίζεται από δυσφαγία και αναιμία
Γ Η διάγνωση τίθεται συνήθως με το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα
Δ Σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο λευχαιμίας
Ε Όλα τα παραπάνω

1006. H συχνότερη εντόπιση του καρκίνου του στομάχου είναι

Α Στο πυλωρικό άντρο
Β Στο σώμα του στομάχου
Γ Στο καρδιακό στόμιο
Δ Στο θόλο του στομάχου
Ε Στο έλασσον τόξο του στομάχου

1007. Συχνότερο αίτιο αιμορραγίας κατωτέρου πεπτικού

Α Ισχαιμική κολίτιδα
Β Καρκίνος παχέος εντέρου
Γ Αγγειοδυσπλασία
Δ Εκκολπωμάτωση
Ε Ελκώδης κολίτιδα

1008. To συχνότερο αίτιο σιδηροπενικής αναιμίας σε ενήλικα άνδρα είναι

Α Χρόνια απώλεια αίματος από το πεπτικό
Β Δυσαπορρόφηση σιδήρου
Γ Χρόνια νόσος
Δ Ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου με την τροφή
Ε Κατάχρηση αιθυλικής αλκοόλης

1009. Ποιο σύμπτωμα αποδεικνύει την ύπαρξη διατιτραίνοντος πεπτικού έλκους

Α Σανιδώδης γενικευμένη σύσπαση κοιλιακών τοιχωμάτων
Β Ελεύθερος αέρας κάτω από το διάφραγμα
Γ Παραλυτικός ειλεός
Δ Μέλαινες κενώσεις
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1010. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στις επιπλοκές της οξείας παγκρεατίτιδας
Α Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Β Υπασβεστιαιμία
Γ Οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια
Δ Αποστηματική συλλογή στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο
Ε Όλα τα παραπάνω

1011. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δεν δικαιολογείται η εμφάνιση κιρσών οισοφάγου
Α Θρόμβωση σπληνικής φλέβας
Β Αλκοολική νόσος του ήπατος
Γ Θρόμβωση πυλαίας φλέβας
Δ Σύνδρομο Budd-Chiari
Ε Έντονη σπληνομεγαλία στο πλαίσιο χρόνιας μυελογενούς λευχαιμίας

1012. Ποιο δεν ανήκει στα τυπικά συμπτώματα του καρκινώματος της κεφαλής του παγκρέατος
Α Ίκτερος
Β Σημείο Courvoisier
Γ Θρoμβοφλεβίτιδα
Δ Απώλεια βάρους
Ε Ατροφική γαστρίτιδα

131
 1013. Ποια εξέταση έχει τη μεγαλύτερη διαγνωστική αξία για τον καρκίνο του στομάχου;
Α Αξονική Τομογραφία
Β Γαστροσκόπηση με βιοψία
Γ Ακτινογραφία στομάχου δωδεκαδακτύλου (διπλής αντίθεσης)
Δ Κυτταρολογική εξέταση γαστρικού υγρού
Ε Ανίχνευση του καρκινικού δείκτη CEA στον ορό του ασθενούς

1014. Στα θεραπευτικά μέτρα της οξείας κιρσορραγίας ανήκει:

Α Τοποθέτηση σωλήνα Sengstaken
Β Επείγουσα ενδοσκοπική αιμόσταση
Γ Χορήγηση σωματοστατίνης
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1015. Ποιο δεν ανήκει στα τυπικά ευρήματα προχωρημένου μηχανικού ειλεού του λεπτού
εντέρου;
Α Έμετοι
Β Αφυδάτωση
Γ Ολιγουρία
Δ Μεταβολική αλκάλωση
Ε Ταχυκαρδία

1016. Ποιο δεν ανήκει στις επιπλοκές της ελκώδους κολίτιδας;

Α Τοξικό μεγάκολο
Β Σχηματισμός εκκολπωμάτων
Γ Ανάπτυξη καρκινώματος
Δ Ρήξη εντέρου
Ε Γαγγραινώδες πυόδερμα

1017. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό για το σύνδρομο Gilbert

Α Η συχνότητά του στο γενικό πληθυσμό ανέρχεται στο 0,01%
Β Χαρακτηρίζεται συνήθως από πολύ μεγάλη αύξηση της ολικής χολερυθρίνης του ορού (>6 mg/dl)
Γ Οφείλεται σε διαταραχή απέκκρισης της συζευγμένης χολερυθρίνης
Δ Αποτελεί αθώα κληρονομική διαταραχή του μεταβολισμού της χολερυθρίνης
Ε Απαιτείται πάντοτε βιοψία ήπατος για επιβεβαίωση της διάγνωσης

1018. Ποια εξέταση είναι καταλληλότερη για εκτίμηση της συνθετικής ικανότητας του ήπατος
Α Η μέτρηση του χρόνου προθρομβίνης
Β Η μέτρηση της χοληνεστεράσης του ορού
Γ Η μέτρηση των τρανσαμινασών (SGOT, SGPT)
Δ γ-γλουταμινικής τρανσφεράσης (γ-GT)
Ε Όλα τα παραπάνω

1019. Ποια εξέταση είναι καταλληλότερη για διάκριση μεταξύ ενδοηπατικής και εξωηπατικής
χολόστασης
Α Βιοψία ήπατος
Β Χολοκυστογραφία
Γ Υπερηχογράφημα
Δ Βιοχημικός και ανοσολογικός έλεγχος
Ε Καμία από τις παραπάνω

1020. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό για την πρωτοπαθή χολική κίρρωση
Α Αντιμιτοχονδριακά αντισώματα ανιχνεύονται στο 30% των περιπτώσεων
Β Παρατηρείται εξίσου συχνά στους άνδρες και στις γυναίκες
Γ Οφείλεται σε αυτοάνοση αντίδραση που στρέφεται κατά του επιθηλίου των χοληφόρων
Δ Ο ίκτερος αποτελεί πρώιμη εκδήλωση της νόσου

132
Ε Η θεραπεία με κορτικοστεροειδή είναι σχεδόν πάντοτε αποτελεσματική

1021. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με την αλκοολική ηπατίτιδα
Α Συγκαταλέγεται στις συχνότερες ηπατοπάθειες στις βιομηχανικές χώρες
Β Μπορεί να διαδράμει χωρίς συμπτώματα ή με εικόνα οξείας ηπατικής ανεπάρκειας
Γ Εμφανίζει κακή πρόγνωση με θνητότητα μέχρι 15%
Δ Η θεραπεία με κορτικοστεροειδή ενδέχεται να είναι χρήσιμη σε ορισμένες περιπτώσεις
Ε Ο λόγος SGPT/SGOT είναι συχνά μεγαλύτερος του 2

1022. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό για την πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειίτιδα
Α Παρατηρείται συχνότερα στις γυναίκες παρά στους άνδρες
Β Συνήθως συνυπάρχει με χολολιθίαση
Γ Η ύπαρξη πυρετού ή άλγους στο δεξιό υποχόνδριο απομακρύνουν από τη διάγνωση της νόσου
Δ Η διάγνωση τεκμηριώνεται με ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειο-παγκρεατογραφία
(ERCP)
Ε Η κολεκτομή σε ασθενείς με ταυτόχρονη ελκώδη κολίτιδα οδηγεί σε ίαση της νόσου

1023. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με το λιπώδες ήπαρ

Α Μπορεί να οφείλεται σε αλκοολισμό ή παχυσαρκία
Β Κύριο εργαστηριακό εύρημα αποτελεί η αύξηση της γ-GT
Γ Το υπερηχογράφημα συμβάλει καθοριστικά στη διάγνωση
Δ Αποτελεί τη συχνότερη ηπατοπάθεια στις βιομηχανικές χώρες
Ε Η αυξημένη αλκαλική φωσφατάση αποτελεί χαρακτηριστικό εύρημα αυτού

1024. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με το σύνδρομο Budd-Chiari

Α Παρατηρείται συχνά στο πλαίσιο μυελοϋπερπλαστικής νόσου
Β Η λήψη αντισυλληπτικών δισκίων αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα
Γ Η θρομβόλυση έχει ένδειξη μόνο στο οξύ σύνδρομο
Δ Χαρακτηρίζεται από πλήρη ή ατελή απόφραξη των ηπατικών αρτηριών
Ε Δευτεροπαθώς επιπλέκεται από θρόμβωση της πυλαίας ή της κάτω κοίλης φλέβας

1025. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα

Α Αναπτύσσεται κατά κανόνα σε έδαφος κίρρωσης
Β Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η ηπατίτιδα Β και C καθώς και η κίρρωση ήπατος
Γ Η ηπατεκτομή με μεταμόσχευση ήπατος αποτελεί τη μοναδική ριζική θεραπευτική αντιμετώπιση
Δ Η διάγνωση τίθεται με το υπερηχογράφημα και επιβεβαιώνεται με βιοψία
Ε Η συστηματική χημειοθεραπεία έχει τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα

1026. Στα αίτια της οξείας ηπατικής ανεπάρκειας υπάγονται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Οξεία ιογενής ηπατίτιδα Β
Β Δηλητηρίαση από μανιτάρια
Γ Σύνδρομο Budd-Chiari
Δ Νόσος Wilson
Ε Οξεία δηλητηρίαση από διγιτοξίνη

1027. Εκλυτικοί παράγοντες ηπατικής εγκεφαλοπάθειας είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Αιμορραγία πεπτικού
Β Λοιμώξεις
Γ Διαταραχή του ισοζυγίου των ηλεκτρολυτών
Δ Αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών / δυσκοιλιότητα
Ε Θεραπεία με αμινογλυκοσίδες

1028. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για το σημείο Courvoisier

Α Παρατηρείται σε πάσχοντες από οξεία σκωληκοειδίτιδα
Α Υποδηλώνει χολολιθίαση με χολοκυστίτιδα
Γ Συνηγορεί για ύπαρξη όγκου που εμποδίζει την αποχέτευση της χολής
Δ Συνηγορεί για οξεία πυελονεφρίτιδα

133
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1029. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με τη χρόνια παγκρεατίτιδα

Α Είναι συχνότερη στους άνδρες
Β Στο 60-90% των περιπτώσεων οφείλεται σε χρόνια κατάχρηση οινοπνεύματος
Γ Η απλή ακτινογραφία κοιλίας αποκαλύπτει συχνά επασβεστώσεις στην περιοχή του παγκρέατος
Δ Η ανεπάρκεια της ενδοκρινούς μοίρας του παγκρέατος αποτελεί πρώιμη εκδήλωση αυτής
Ε Η νόσος έχει συνήθως χρόνια και προοδευτικώς επιδεινούμενη πορεία

1030. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με τον καρκίνο του παγκρέατος
Α Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο πρόκλησης
Β Η χρόνια παγκρεατίτιδα αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα
Γ Χαρακτηρίζεται από αύξηση του CA 19-9 στο 80% των ασθενών
Δ Θεραπευτική χειρουργική επέμβαση είναι εφικτή στην πλειονότητα των ασθενών
Ε Η χημειοθεραπεία δεν επιτυγχάνει σαφή παράταση της επιβίωσης

1031. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για το γαστρίνωμα

Α Αποτελεί όγκο του παγκρέατος
Β Αποτελεί όγκο του στομάχου
Γ Η διάγνωση τίθεται με γαστροσκόπηση και βιοψία
Δ Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση γαστρικού άλγους με δυσκοιλιότητα
Ε Η έκκριση της γαστρίνης δεν επιτείνεται μετά από διέγερση με σεκρετίνη ή γλυκαγόνη

1032. Ασκίτης ανευρίσκεται σε όλες τις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από μία
Α Θρόμβωση της πυλαίας φλέβας
Β Θρόμβωση των ηπατικών φλεβών
Γ Νεφρωσικό σύνδρομο
Δ Φυματιώδης περιτονίτιδα
Ε Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός

1033. Στους προδιαθεσικούς παράγοντες του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος περιλαμβάνεται:

Α Η ηπατίτιδα C
Β Το σύνδρομο Gardner
Γ Η νόσος Crohn
Δ Η ηπατίτιδα E
Ε Όλα τα παραπάνω

1034. Περιπρωκτικά συρίγγια παρατηρούνται συχνότερα σε:

Α Καρκίνο ορθού
Β Νόσο Crohn
Γ Εκκολπωματική νόσο παχέος εντέρου
Δ Πολύποδες ορθού
Ε Ελκώδη κολίτιδα

1035. Ποιο από τα παρακάτω σχετίζεται με καρκίνωμα του οισοφάγου

Α Η παλαμιαία τύλωση
Β Η κατάχρηση αλκοόλ
Γ Ο οισοφάγος Barret
Δ Η αχαλασία οισοφάγου
Ε Όλα τα παραπάνω

1036. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό σε σχέση με την εκκολπωμάτωση του παχέος εντέρου
Α Είναι συχνότερη σε άτομα που καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες
Β Εντοπίζεται συχνότερα στο σιγμοειδές
Γ Εκδηλώνεται με κοιλιακό άλγος που επιδεινώνεται με τη λήψη τροφής
Δ Στις αναπτυγμένες χώρες προσβάλει το 5% των ατόμων ηλικίας άνω των 50 ετών
Ε Είναι συχνότερη στους άνδρες παρά στις γυναίκες

134
 1037. Επιπλοκές της εκκολπωμάτωσης του παχέος εντέρου αποτελούν τα εξής, εκτός από ένα
Α Συρίγγια
Β Στένωση του εντέρου
Γ Αιμορραγία
Δ Φλεγμονή
Ε Καρκίνος

1038. Στον αποφρακτικό ειλεό του λεπτού εντέρου ισχύουν τα ακόλουθα, εκτός από ένα
Α Οφείλεται συχνά σε συμφύσεις
Β Εκδηλώνεται συνήθως με κολικοειδές κοιλιακό άλγος και εμέτους
Γ Ο πόνος είναι εντονότερος όταν η απόφραξη είναι υψηλότερα
Δ Σημεία και συμπτώματα shock εμφανίζονται σε πολύ προχωρημένο στάδιο του ειλεού
Ε Η απουσία εντερικών ήχων αποκλείει την απόφραξη

1039. Τυπικό σύμπτωμα της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι

Α Υψηλός πυρετός
Β Ακατάσχετοι έμετοι
Γ Καλή όρεξη παρά τον πόνο
Δ Σχετικά ήπιο αρχικό άλγος σπλαχνικού τύπου που εντοπίζεται στο επιγάστριο ή
περιομφαλικά
Ε Επίσχεση αερίων και κοπράνων

1040. Ενδείξεις καλλιέργειας κοπράνων σε ασθενή με οξεία διάρροια είναι όλα τα παρακάτω,
εκτός από ένα
Α Κενώσεις με αιμορραγικές προσμίξεις
Β Συνύπαρξη εμέτων
Γ Ανοσοκατασταλμένος ασθενής
Δ Υψηλός πυρετός
Ε Διάρκεια διάρροιας >48 ώρες

1041. Ασθενής 65 ετών με προοδευτικά επιδεινούμενη δυσκαταποσία στερεών από διμήνου, και
απώλεια βάρους 7 κιλών. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Καρκίνος οισοφάγου
Β Αχαλασία οισοφάγου
Γ Κατάποση ξένου σώματος
Δ Εκκόλπωμα οισοφάγου
Ε Δακτύλιος Schatzki

1042. Η παράδοξη δυσκαταποσία (η δυσκαταποσία στα υγρά προηγείται της δυσκαταποσίας

στα στερεά) παρατηρείται σε :
Α Καρκίνο οισοφάγου
Β Αχαλασία οισοφάγου
Γ Σκληρόδερμα
Δ Κατάποση καυστικών ουσιών
Ε Καρκίνο πνεύμονος

1043. Η εξέταση εκλογής για τη διάγνωση των κινητικών διαταραχών του οισοφάγου είναι
Α Η γαστροσκόπηση
Β Ο ακτινολογικός έλεγχος με βάριο (οισοφαγογράφημα)
Γ Η αξονική τομογραφία
Δ Η 24ωρη φορητή pH-μετρία
Ε Η μανομετρία οισοφάγου

1044. Η συχνότητα της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου στον γενικό πληθυσμό είναι
περίπου:
Α 1%

135
Β 7%
Γ 17%
Δ 30%
Ε 70%

1045. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος όσον αφορά την παθογένεια της γαστροοισοφαγικής
παλινδρομικής νόσου:
Α Η παραγωγή οξέος στον στόμαχο είναι συνήθως αυξημένη
Β Η ιστική αντίσταση του οισοφαγικού βλεννογόνου στο οξύ μπορεί να είναι μειωμένη
Γ Η πίεση ηρεμίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα μπορεί να είναι χαμηλή
Δ Η οισοφαγική κάθαρση μπορεί να είναι μειωμένη
Ε Η παλινδρόμηση ενισχύεται από παχυσαρκία, κύηση και ορισμένες τροφές

1046. Το συχνότερο σύμπτωμα στη γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο είναι:

Α Οπισθοστερνικός καύσος
Β Απώλεια βάρους
Γ Έμετοι
Δ Δυσκαταποσία
Ε Σιελόρροια

1047. Ποιο από τα παρακάτω είναι το πιο αποτελεσματικό στη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής
παλινδρομικής νόσου
Α Αντιόξινα
Β Ανταγωνιστές των Η2 υποδοχέων της ισταμίνης
Γ Αναστολείς της αντλίας πρωτονίων
Δ Αντιπαλινδρομικές οδηγίες
Ε Σπασμολυτικά

1048. Ποιο από τα παρακάτω δεν χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της αχαλασίας του
οισοφάγου
Α Νιφεδιπίνη
Β Νιτρώδη
Γ Τοξίνη του κλωστηριδίου της αλλαντίασης
Δ Αντιόξινα
Ε Αεροδιαστολές

1049. Ποια από τις παρακάτω παθήσεις συνδυάζεται συχνά με κινητικές διαταραχές του
οισοφάγου
Α Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
Β Σκληρόδερμα
Γ Σύνδρομο Fanconi
Δ Έλκος στομάχου
Ε Ψωρίαση

1050. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος όσον αφορά τον οισοφάγο Barrett
Α Συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο αδενοκαρκινώματος
Β Σχετίζεται με γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο
Γ Εκδηλώνεται με προοδευτική δυσκαταποσία στερεών
Δ Η πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής εξαρτάται από το μήκος του μεταπλαστικού επιθηλίου
Ε Η διάγνωσή του επιβεβαιώνεται ιστολογικά

1051. Σε ασθενή με γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο τι από τα παρακάτω ΔΕΝ θα

συστήσετε
Α Να αποφεύγει τα λίπη , τις σοκολάτες και το κάπνισμα
Β Να αποφεύγει τα μαξιλάρια όταν ξαπλώνει
Γ Να μειώσει το σωματικό του βάρος

136
Δ Να αποφεύγει φάρμακα που μειώνουν την πίεση στον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (π.χ.
αντιχολινεργικά, νιτρώδη)
Ε Να αποφεύγει την κατάκλιση αμέσως μετά το φαγητό

1052. Ασθενής 36 ετών με AIDS εμφανίζει επίμονη οδυνοφαγία παρά τη 10ήμερη θεραπεία με
αντιμυκητιασικά. Τι θα του συστήσετε;
Α Οισοφαγογράφημα
Β Αξονική τομογραφία θώρακος
Γ Ενδοσκόπηση ανωτέρου πεπτικού και βιοψίες
Δ Έλεγχο αντισωμάτων έναντι του μεγαλοκυτταροϊού
Ε Μανομετρία οισοφάγου

1053. Ποια από τις παρακάτω είναι η λιγότερο πιθανή επιπλοκή της οισοφαγίτιδος
Α Στένωση
Β Έλκη οισοφάγου
Γ Οισοφάγος Barrett
Δ Αιμορραγία
Ε Διάτρηση

1054. Ποιο από τα παρακάτω ΔΕΝ αποτελεί πιθανή επιπλοκή της γαστροσκόπησης
Α Διάτρηση
Β Αιμορραγία
Γ Αναπνευστική καταστολή
Δ Χολοκυστίτις
Ε Βακτηριδιαιμία

1055. Ποια αιτία από τις παρακάτω ΔΕΝ σχετίζεται με οζώδες ερύθημα
Α Φάρμακα
Β Ελκώδης κολίτιδα
Γ Νόσος του Crohn
Δ Αδενοκαρκινώματα
Ε Λοιμώξεις

1056. Ποια από τις παρακάτω μεταβολικές ή ενδοκρινικές παθήσεις ΔΕΝ σχετίζεται με
δυσκοιλιότητα
Α Σακχαρώδης διαβήτης
Β Σαρκοείδωση με υπερασβεστιαιμία
Γ Υπερθυρεοειδισμός
Δ Υπερπαραθυρεοειδισμός
Ε Υποθυρεοειδισμός

1057. Ο συνήθης μηχανισμός με τον οποίο ο υπερθυρεοειδισμός προκαλεί διάρροια είναι:

Α Αυξημένη έκκριση του λεπτού εντέρου
Β Αυξημένη κινητικότητα του λεπτού εντέρου
Γ Φλεγμονή του λεπτού εντέρου
Δ Υπερπαραγωγή γαστρίνης
Ε Δυσαπορρόφηση χολικών αλάτων

1058. Το σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από αδενωματώδεις πολύποδες, επιδερμοειδείς

κύστεις, οστεώματα, ινώματα και δεσμοειδείς όγκους ονομάζεται:
Α Σύνδρομο Peutz-Jeghers
B Σύνδρομο Fanconi
Γ Σύνδρομο Gardner
Δ Σύνδρομο Cronkhite-Canada
Ε Σύνδρομο Cowden

137
 1059. Ποιες από τις παρακάτω παθήσεις μπορούν να βελτιωθούν με την εκρίζωση του
ελικοβακτηριδίου του πυλωρού
Α Γαστρικά και 12δακτυλικά έλκη
Β Χαμηλής κακοήθειας Β-κυτταρικής αρχής MALT λέμφωμα στομάχου
Γ Φλεγμονή στομάχου και 12δακτύλου
Δ Γαστρικό αδενοκαρκίνωμα
Ε Τα Α,Β και Γ

1060. Ποια από τις παρακάτω δοκιμασίες ανίχνευσης του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού ΔΕΝ
είναι επεμβατική (ΔΕΝ προϋποθέτει ενδοσκόπηση)
Α Αναπνευστική δοκιμασία ουρίας
Β CLO test
Γ Καλλιέργεια
Δ Ιστολογική
Ε Τα Α και Β

1061. Ποιος από τους παρακάτω παράγοντες σχετίζεται με ανθεκτικά στη θεραπεία πεπτικά
έλκη
Α Κάπνισμα
Β Χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
Γ Η μη εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού
Δ Επίπεδα γαστρίνης πάνω από 1000pg/ml
Ε Όλοι οι παραπάνω παράγοντες

1062. Ποιο κλινικό δεδομένο από τα παρακάτω βοηθάει περισσότερο στη διάκριση του
αποφρακτικού από τον παραλυτικό ειλεό
Α Χαμηλός πυρετός
Β Κοιλιακή διάταση
Γ Έμετοι
Δ Μεταλλικοί ήχοι
Ε Ευαισθησία στην εν τω βάθει ψηλάφηση

1063. Ποια από τις παρακάτω εξωεντερικές εκδηλώσεις της ελκώδους κολίτιδας δεν σχετίζεται
με την ενεργότητα της νόσου
Α Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
Β Περιφερική αρθρίτιδα
Γ Οζώδες ερύθημα
Δ Ιριδοκυκλίτιδα
Ε Αφθώδη έλκη της στοματικής κοιλότητας

1064. Γυναίκα 35 ετών επιστρέφοντας από ταξίδι σε τροπική χώρα εμφανίζει αιμορραγική
διάρροια. Ποιο είναι το ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΠΙΘΑΝΟ αίτιο του προβλήματος
Α Campylobacter
B Yersinia
Γ Σαλμονέλλα
Δ Σιγκέλλα
Ε Τοξίνη σταφυλοκόκκου

1065. Ποιος ιστολογικός τύπος πολύποδα σχετίζεται κατ εξοχήν με δυνατότητα κακοήθους
εξαλλαγής
Α Αδενώματα
Β Υπερπλαστικοί πολύποδες
Γ Αμαρτωματώδεις πολύποδες
Δ Οι Α, Β και Γ
Ε Οι Α και Γ

138
 1066. Ποια από τις παρακάτω χρόνιες παθήσεις έχει ως πιθανή επιπλοκή το λέμφωμα του
λεπτού εντέρου
Α Ελκώδης κολίτιδα
Β Νόσος του Crohn
Γ Νόσος του Whipple
Δ Κοιλιοκάκη
Ε Εκκολπωμάτωση του λεπτού εντέρου

1067. H κοιλιοκάκη σχετίζεται με τις παρακάτω εκδηλώσεις εκτός από μία

Α Αναιμία
Β Διάρροια
Γ Υπερασβεστιαιμία
Δ Λέμφωμα λεπτού εντέρου
Ε Υποσπληνισμός

1068. Τι από τα παρακάτω είναι ΛΑΘΟΣ όσον αφορά το σύνδρομο Zollinger-Ellison;

Α Χαρακτηρίζεται από υπερπαραγωγή γαστρίνης
Β Οφείλεται σε αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος
Γ Μεγάλο ποσοστό ασθενών εμφανίζει δωδεκαδακτυλικά έλκη
Δ Διάρροια ή δυσαπορρόφηση υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις
Ε Μπορεί να εμφανίζεται σποραδικά ή να κληρονομείται γενετικά

1069. Τι από τα παρακάτω δεν χρησιμοποιείται στη ΟΞΕΙΑ κιρσορραγία;

Α Προπρανολόλη
Β Σκληροθεραπεία
Γ Περίδεση των κιρσών
Δ Σωλήνας Sengstaken-Blakemore
E Διασφαγιτιδική ενδοηπατική πυλαιοσυστηματική ενδοπρόθεση

1070. Άνδρας 65 ετών εμφανίζει σιδηροπενική αναιμία λόγω αφανούς αιμορραγίας του
πεπτικού. Ποια από τις παρακάτω είναι η πιθανότερη διάγνωση
Α Εκκολπώματα του παχέος εντέρου
Β Αγγειοδυσπλασίες
Γ Διαφραγματοκήλη
Δ Καρκίνος του παχέος εντέρου
Ε Κοιλιοκάκη

1071. Κορίτσι 14 ετών εμφανίζει υποτροπιάζουσες ερυθρομέλαινες κενώσεις. Ποια είναι η

πιθανότερη διάγνωση;
Α Έλκος στομάχου
Β Αγγειοδυσπλασίες
Γ Λέμφωμα του λεπτού εντέρου
Δ Μονήρες έλκος του τυφλού
Ε Μεκέλειος απόφυση

1072. Ασθενής 70 ετών με γνωστό ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής εμφανίζει αιφνίδια κοιλιακό
πόνο, δεκατική πυρετική κίνηση και αιμορραγικές κενώσεις. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση
Α Ισχαιμική κολίτιδα
Β Ελκώδης κολίτιδα
Γ Λοιμώδης κολίτιδα
Ε Καρκίνος του παχέος εντέρου
Ε Αιμορροϊδική κρίση

1073. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις αποτελεί αντένδειξη ενδοσκόπησης ανωτέρου
πεπτικού σε ασθενή με επιγαστραλγία
Α Λευχαιμία
Β Στένωση οισοφάγου

139
Γ Στεφανιαία νόσος
Δ Κατάποση καυστικής ουσίας
Ε Όλα τα παραπάνω

1074. Η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα συχνά συνδυάζεται με :

Α Φυματίωση
Β Ελκώδη κολίτιδα
Γ Χρόνια ηπατίτιδα Β
Δ Νόσο Wilson
Ε Κοιλιοκάκη

1075. Ποιο από τα παρακάτω είναι ΛΑΘΟΣ;

Α Στη νόσο του Crohn οι βλάβες του εντέρου είναι τμηματικές
Β Στην ελκώδη κολίτιδα οι βλάβες του εντέρου είναι συνεχείς
Γ Η νόσος του Crohn μπορεί να αφορά αποκλειστικά το παχύ έντερο
Δ Στην ελκώδη κολίτιδα η φλεγμονή μπορεί να αφορά ολόκληρο τον γαστρεντερικό σωλήνα από τη
στοματική κοιλότητα μέχρι τον πρωκτό
Ε Στη νόσο του Crohn η προσβολή του εντέρου είναι διατοιχωματική

1076. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα ΔΕΝ χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της νόσου του
Crohn;
Α Αζαθειοπρίνη
Β Κορτικοειδή
Γ Μεσαλαζίνη
Δ Αλλοπουρινόλη
Ε Μετρονιδαζόλη

1077. Ποιο από τα παρακάτω ΔΕΝ αποτελεί αίτιο αποφρακτικού ειλεού

Α Κήλες
Β Καρκίνος παχέος εντέρου
Γ Οξεία παγκρεατίτιδα
Δ Συστροφή του εντέρου
Ε Συμφύσεις

1078. Ανάπτυξη ασκίτη μπορεί να εμφανισθεί σε όλα τα παρακάτω εκτός από:

A Κίρρωση ήπατος
Β Φυματιώδη περιτονίτιδα
Γ Σύνδρομο Budd-Chiari
Δ Θρόμβωση πυλαίας
Ε Νεφρωσικό σύνδρομο

1079. Το συνηθέστερο ορολογικό πρότυπο ενός ατόμου που πάσχει από χρόνια ηπατίτιδα Β
στη Μεσόγειο είναι:
A HΒsAg (+) , αντι – ΗΒc IgM (+) , HBeAg (+)
B HBsAg (-), αντι – HBc (+), αντι-HBs (+)
Γ ΗΒsΑg (+), αντι – ΗBc (+), HBeAg (+)
Δ Αντι-ΗΒs (+)
E HBsAg(+), αντι-ΗΒe(+), αντι-ΗΒe(+)

1080. H πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειϊτιδα σχετίζεται πιο συχνά με:

A Χρόνια παγκρεατίτιδα
Β Ελκώδη κολίτιδα
Γ Αυτοάνοση ηπατίτιδα
Δ Πρωτοπαθή χολική κίρρωση
Ε Κοιλιοκάκη

1081. Από τα παρακάτω αίτια οξείας παγκρεατίτιδας πιο συχνή αιτία είναι:

140
A Εκκόλπωμα 12δακτύλου
Β Η ύπαρξη πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού
Γ Η χολολιθίαση
Δ Το δυσχιδές πάγκρεας
Ε Η παρουσία υπερτριγλυκεριδαιμίας

1082. Το συχνότερο αίτιο της μη αλκοολικής στεατοηπατίτιδας στο Δυτικό κόσμο είναι:
A Ο ιός της ηπατίτιδας C
Β Η χορήγηση αμιοδαρόνης
Γ Η λοίμωξη από τον HIV
Δ Η παχυσαρκία
Ε Το σύνδρομο Cushing

1083. Η οξεία ιογενής ηπατίτιδα Β στους ενήλικες χαρακτηρίζεται συνήθως από :

A Υψηλά ποσοστά κεραυνοβόλου μορφής της νόσου
Β Ασυμπτωματική (ανικτερική) νόσο στην πλειονότητα των ασθενών
Γ Υψηλά ποσοστά μετάπτωσης (> 80%) σε χρονιότητα (χρόνια ηπατίτιδα)
Δ Συν-λοίμωξη και από τον ιό της ηπατίτιδας D σχεδόν πάντα
Ε Αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης εξωηπατικών επιπλοκών

1084. Παθογνωμικό εύρημα στην πρωτοπαθή χολική κίρρωση είναι:

A Η ανεύρεση αυξημένης IgM ανοσοσφαιρίνης
Β Η παρουσία αντιμιτοχονδριακών αντισωμάτων
Γ Η ανεύρεση σημείων υπερσπληνισμού
Δ Η αύξηση των χολοστατικών ενζύμων (γ-GT και αλκαλικής φωσφατάσης)
Ε Η παρουσία κνησμού

1085. Η λιθίαση της χοληδόχου κύστης (χολολιθίαση) :

A Είναι συνήθως ασυμπτωματική
Β Δεν σχετίζεται με την παχυσαρκία
Γ Οδηγεί σε ανάπτυξη χολαγγειοκαρκινώματος
Δ Παρατηρείται συχνότερα στους άνδρες
Ε Εμφανίζεται σπάνια σε ασθενείς με χρόνια αιμολυτικά νοσήματα

1086. Προδιαθεσικός παράγοντας εκδήλωσης ηπατικής εγκεφαλοπάθειας σε ασθενή με γνωστή

μη-αντιρροπούμενη κίρρωση ήπατος είναι:
A Η παρατεταμένη δυσκοιλιότητα
Β Η συνύπαρξη συνδρόμου Gilbert
Γ Η συνύπαρξη χολολιθίασης
Δ Η μειωμένη πρόσληψη πρωτεϊνών
Ε Όλα τα παραπάνω

1087. Η αυτοάνοση ηπατίτιδα χαρακτηρίζεται συνήθως από:

A Μειωμένα επίπεδα σερουλοπλασμίνης
Β Παρουσία αντιπυρηνικών αντισωμάτων (ΑΝΑ)
Γ Παρουσία αντιμιτοχονδριακών αντισωμάτων (ΑΜΑ)
Δ Μειωμένα επίπεδα α1-αντιθρυψίνης
Ε Σημαντική υπογαμμασφαιριναιμία

1088. Ήχος τριβής στην περιοχή του ήπατος ακούγεται συχνότερα σε:
A Οξεία χολοκυστίτιδα
Β Ιογενή ηπατίτιδα
Γ Κίρρωση ήπατος
Δ Ηπάτωμα
Ε Σύνδρομο Budd-Chiarri

1089. Συνύπαρξη ασκίτη και πλευριτικής συλλογής παρατηρείται συχνά σε:

141
A Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια
Β Σύνδρομο Meigs
Γ Οξεία χολοκυστίτιδα
Δ Χρόνια παγκρεατίτιδα
Ε Ρευματοειδή αρθρίτιδα

1090. Η αλκοολική ηπατίτιδα χαρακτηρίζεται από:

A Λευκοπενία
Β Μεγάλη αύξηση των IgM ανοσοσφαιρινών
Γ Επώδυνη ηπατομεγαλία με συνοδό πυρετό
Δ Υπόχρωμη μικροκυτταρική αναιμία
Ε Αυξημένες τιμές χοληστερόλης

1091. Στις επιπλοκές της οξείας παγκρεατίτιδας περιλαμβάνεται :

A Η περικαρδίτιδα
Β Η εκδήλωση αιμορραγικής κολίτιδας
Γ Το σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας των ενηλίκων ( ΑRDS)
Δ Το οζώδες ερύθημα
Ε Η ανάπτυξη συνδρόμου υπερσπληνισμού

1092. Ο ιός της ηπατίτιδας Β μεταδίδεται στις μέρες μας κυρίως με:
A Σεξουαλική επαφή
Β Την κοπρανοστοματική οδό
Γ Τις κοινωνικές επαφές
Δ Τον πταρμό και το σάλιο
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1093. Η οξεία χολοκυστίτιδα παρουσιάζει :

A Έντονο άλγος στο δεξιό λαγόνιο βόθρο
Β Ανάπτυξη αριστερής πλευριτικής συλλογής
Γ Χαρακτηριστική απυρεξία
Δ Έμμεση υπερχολερυθριναιμία
Ε Άλγος στο επιγάστριο ή το δεξιό υποχόνδριο

1094. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις μπορεί να εκδηλωθεί συνηθέστερα σύνδρομο
Budd-Chiari
A Ιδιοπαθής πολυκυτταραιμία
Β Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Γ Χρόνια ηπατίτιδα C
Δ Καρκίνος παγκρέατος
Ε Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειϊτιδα

1095. Τα παρακάτω αποτελούν δείκτες βαρύτητας οξείας παγκρεατίτιδας εκτός από:

A Ηλικία > 50 έτη
Β Λευκοκύτταρα > 16.000/μl
Γ Γλυκόζη >200 mg/dl
Δ Αμυλάση ορού > 1000 U/L
Ε LDH > 350 U/L

1096. Απώτερη επιπλοκή της χρόνιας ηπατίτιδας C είναι η:

A Επιρρέπεια σε συχνές λοιμώξεις
Β Ανάπτυξη κίρρωσης και ηπατοκυτταρικού καρκίνου
Γ Εκδήλωση εξωηπατικών συμπτωμάτων
Δ Ανάπτυξη καρκίνου παγκρέατος
Ε Εκδήλωση θρομβοφιλικών φαινομένων

1097. Ασκίτης καρδιακής αιτιολογίας παρατηρείται σε:

142
A Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου
Β Κολπικό πτερυγισμό
Γ Στένωση αορτικής βαλβίδας
Δ Ανεπάρκεια αριστεράς κοιλίας
Ε Συμπιεστική περικαρδίτιδα

1098. Κυριότερο αίτιο μικροοζώδους κιρρώσεως είναι:

A Η αλκοολική νόσος του ήπατος
Β Η πρωτοπαθής χολική κίρρωση
Γ Η χρόνια ηπατίτιδα C
Δ Η αιμοχρωμάτωση
Ε Τα κοκκιωματώδη νοσήματα του ήπατος

1099. Η ηπατίτιδα D (δέλτα) αναπτύσσεται μόνο σε ασθενείς με :

A Ηπατίτιδα C
Β Αλκοολική ηπατίτιδα
Γ Αυτοάνοση ηπατίτιδα
Δ Ηπατίτιδα Β
Ε Ηπατίτιδα Α

1100. Ο αποφρακτικός ίκτερος χαρακτηρίζεται από:

A Μείωση της λευκωματίνης
Β Μεγάλη αύξηση της έμμεσης χολερυθρίνης
Γ Μεγάλη αύξηση των τρανσαμινασών
Δ Απουσία κνησμού
Ε Μεγάλη αύξηση των χολοστατικών ενζύμων

1101. Σε επιτυχή εμβολιασμό για ηπατίτιδα Β βρίσκουμε:

A Θετικό anti- HBe
Β Θετικό anti-HBs
Γ Θετικό HBsAg
Δ Θετικό anti-HBc
Ε Θετικό anti-HBs και anti-HBc

1102. H συχνότερη αιτία ικτέρου κατά τη διάρκεια της κύησης είναι:

A Ενδοηπατική χολόσταση της κύησης
Β Οξύ λιπώδες ήπαρ της κύησης
Γ Ιογενείς ηπατίτιδες
Δ Σύνδρομο HELLP
Ε Φαρμακευτική ηπατίτιδα

1103. Η παρουσία αδενωμάτων στο ήπαρ σχετίζεται πιο συχνά με:

A Την παρουσία του ιού της ηπατίτιδας Β
Β Την κατάχρηση οινοπνεύματος
Γ Το κάπνισμα
Δ Τη λήψη αντισυλληπτικών
Ε Λοίμωξη με σχιστόσωμα mansoni

1104. Αντισώματα που ανιχνεύονται πολύ συχνά στην πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειϊτιδα
είναι:
A Τα αντισώματα κατά κυτταροπλάσματος ουδετεροφίλων με περιπυρηνικό φθορισμό
(p-ANCA)
B Τα αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ)
Γ Τα αντιμιτοχονδριακά αντισώματα (ΑΜΑ)
Δ Τα αντισώματα έναντι λείων μυϊκών ινών (SMA)
Ε Οι ρευματοειδείς παράγοντες

143
 1105. Ομάδες υψηλού κινδύνου για λοίμωξη από ηπατίτιδα C είναι όλες εκτός από:
A Χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών
Β Ασθενείς σε χρόνια αιμοκάθαρση
Γ Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη
Δ Επαγγελματίες υγείας
Ε Ομοφυλόφιλοι άνδρες

1106. Η διάγνωση της χρόνιας ηπατίτιδας C απαιτεί:

A Θετικό αντι-HCV στον ορό
Β Θετικό αντι-HCV στον ορό και θετικό HCV-RNA στον ορό
Γ Θετικό αντι-HCV στον ορό και αυξημένες τρανσαμινάσες
Δ HCV-RNA ορού θετικό (ανεξαρτήτως του αντι-HCV)
Ε Θετικό αντι-HCV στον ορό και ιστολογικές βλάβες ηπατίτιδας στη βιοψία ήπατος

1107. Στην αυτόματη βακτηριδιακή περιτονίτιδα όλα είναι σωστά εκτός από ένα:
A Παρατηρείται σχεδόν αποκλειστικά σε ασθενείς με κιρρωτικό ασκίτη
Β Χαρακτηρίζεται από υψηλή θνητότητα
Γ Στο ένα τρίτο των ασθενών δεν εμφανίζονται συμπτώματα
Δ Είναι σχεδόν πάντα μονο-μικροβιακή
Ε Το συχνότερο αίτιο είναι η Candida albicans

1108. Ποια είναι η πλέον επικίνδυνη επιπλοκή της οξείας χολοκυστίτιδας:

Α Εμπύημα της χοληδόχου κύστεως
Β Η γάγγραινα της χοληδόχου κύστεως
Γ Η σηψαιμία
Δ Ο ύδρωπας της χοληδόχου κύστεως
Ε Η διάτρηση της χοληδόχου κύστεως

1109. Ποια είναι η κύρια διαφορά μεταξύ ελκώδους κολίτιδας και νόσου του Crohn:
Α Το είδος των ελκών
Β Η πρόγνωση
Γ Η εντόπιση των βλαβών
Δ Το είδος της θεραπείας
Ε Η πιθανότητα εξωεντερικών εκδηλώσεων

1110. Ποια είναι η πρώτη εξέταση που θα ζητήσετε σε ένα χολοστατικό ίκτερο:
Α Υπερηχογράφημα ήπατος
Β Αξονική τομογραφία ήπατος
Γ Τρανσαμινάσες ορού
Δ Βιοψία ήπατος
Ε ERCP

1111. Ποια είναι η θεραπεία της οξείας ηπατίτιδας Β:

Α Χορήγηση ιντερφερόνης
Β Χορήγηση λαμιβουδίνης
Γ Χορήγηση κορτικοειδών
Δ Χορήγηση ριβαμπιρίνης
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1112. Ποια είναι η θεραπεία της οξείας ηπατίτιδας C:

Α Χορήγηση ιντερφερόνης
Β Χορήγηση ριβαμπιρίνης
Γ Χορήγηση συνδυασμού Α και Β
Δ Χορήγηση κορτικοειδών
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

144
 1113. Που οφείλεται η αιφνίδια εμφάνιση εγκεφαλοπάθειας σε έναν κιρρωτικό που ήταν για
μακρύ χρονικό διάστημα σε σταθερή κατάσταση:
Α Σε ηλεκτρολυτικές διαταραχές
Β Σε λοίμωξη
Γ Σε αιμορραγία του πεπτικού
Δ Σε ανάπτυξη ηπατώματος
Ε Σε όλα τα παραπάνω

1114. Όλα τα ακόλουθα είναι αληθινά για το ηπάτωμα εκτός από:

Α Η συχνότητά του αυξάνει παγκοσμίως
Β Η διάγνωσή του γίνεται συνήθως αργά
Γ Η πρόγνωσή του είναι πολύ κακή
Δ Δεν υπάρχει ικανοποιητική θεραπεία
Ε Οι ασθενείς πεθαίνουν συνήθως από σηψαιμία ή ηπατική ανεπάρκεια

1115. Από τις ακόλουθες αιτίες κιρρώσεως, ποια έχει πάντοτε αποτελεσματική θεραπεία εάν
διαγνωσθεί έγκαιρα:
Α Η ηπατίτιδα C
Β Η ηπατίτιδα B
Γ Η νόσος του Wilson
Δ Η μη αλκοολική στεατοηπατίτις
Ε Η ένδεια της αντιθρυψίνης

1116. Ποιο από τα παρακάτω δεν προκαλεί παγκρεατίτιδα:

Α Αλκοολισμός
Β Υπερτριγλυκεριδαιμία
Γ Κοιλιοκάκη
Δ Λιθίαση χοληφόρων
Ε Ορισμένα φάρμακα

1117. Ποια από τις ακόλουθες καταστάσεις δεν αποτελεί αιτία πυλαίας υπέρτασης:
Α Αιθυλική αλκοόλη
Β Σύνδρομο Budd-Chiari
Γ Ηπατίτιδα Α
Δ Ηπατίτιδα Β
Ε Ηπατίτιδα C

1118. Ποιο από τα κατωτέρω δεν χαρακτηρίζει τα στεατορροϊκά κόπρανα:

Α Ο μεγάλος όγκος
Β Η αυξημένη περιεκτικότητα σε λίπος
Γ Οι προσμίξεις αίματος και βλέννης
Δ Επιπλέουν στο νερό
Ε Είναι λίαν δύσοσμα

1119. Η δυσαπορρόφηση λιπών που εκδηλώνεται με στεατόρροια δεν παρατηρείται:

Α Στην ανεπάρκεια της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος
Β Στην κοιλιοκάκη
Γ Σε όλες τις κολίτιδες
Δ Στα Α και Β
Ε Στα Α, Β και Γ

1120. Ποιος από τους ακόλουθους παράγοντες δεν ευνοεί την επούλωση των πεπτικών ελκών:
Α Οι προσταγλανίδες
Β Η καλή αιμάτωση βλεννογόνου
Γ Η αναστολή της γαστρικής έκκρισης
Δ Οι λευκοτριένες
Ε Η βλέννα και τα διττανθρακικά

145
 1121. Ποια από τις ακόλουθες γαστρίτιδες προκαλεί υπολευκωματιναιμία:
Α Η ατροφική γαστρίτιδα του άντρου
Β Η γαστρική ατροφία
Γ Η γιγαντιαία υπερτροφική γαστρίτιδα
Δ Η ελκωτική γαστρίτιδα
Ε Η γαστρίτιδα του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού

1122. Όλα τα ακόλουθα είναι χρήσιμα στην θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρομήσεως
εκτός από:
Α Χορήγηση αναστολέων αντλίας πρωτονίων
Β Χορήγηση προκινητικών παραγόντων
Γ Εκρίζωση ελικοβακτηριδίου πυλωρού
Δ Αποφυγή μεγάλων γευμάτων
Ε Απώλεια βάρους

1123. Ποιο από τα ακόλουθα δεν αποτελεί εκδήλωση της αχαλασίας του οισοφάγου:
Α Απουσία περισταλτικών κυμάτων στο σώμα του οισοφάγου
Β Αδυναμία συγκλείσεως του καρδιακού στομίου
Γ Πολυέλικτος οισοφάγος
Δ Αδυναμία διάνοιξης του καρδιακού στομίου
Ε Το Β και Γ

1124. Όλα τα ακόλουθα είναι πιθανές επιπλοκές της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης εκτός
από:
Α Ελκωτική οισοφαγίτιδα
Β Ανάπτυξη επιθηλίου Barrett
Γ Ανάπτυξη αδενοκαρκινώματος οισοφάγου
Δ Βράγχος φωνής
Ε Ανάπτυξη αχαλασίας

1125. Ποιο είναι το κύριο σύμπτωμα που χαρακτηρίζει τον διάχυτο οισοφαγικό σπασμό:
Α Οπισθοστερνικό καύσος
Β Οπισθοστερνικό συνεχές άλγος διαρκείας ωρών
Γ Οπισθοστερνικό άλγος διαρκείας λεπτών
Δ Δυσκαταποσία στα στερεά
Ε Δυσκαταποσία στα υγρά

1126. Ποιο από τα ακόλουθα δεν αληθεύει στον καρκίνο της καρδιοοισοφαγικής συμβολής:
Α Η συχνότητά του αυξάνει
Β Η πρόγνωσή του είναι πολύ κακή
Γ Δεν ανταποκρίνεται στην χημειοθεραπεία
Δ Σχετίζεται με το κάπνισμα
Ε Το Β και το Δ

1127. Ποια από τις ακόλουθες καταστάσεις προκαλεί μεγαλοβλαστική αναιμία του Biermer:
Α Η ατροφική γαστρίτιδα του άντρου
Β Η γαστρική ατροφία
Γ Η γιγαντιαία υπερτροφική γαστρίτιδα
Δ Η ελκωτική γαστρίτιδα
Ε Η γαστρίτιδα του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού

1128. Σε μια αιμορραγία από έλκος δωδεκαδακτύλου όλα τα ακόλουθα είναι δικαιολογημένα
εκτός από:
Α Γαστροσκόπηση εντός 12 ωρών
Β Χορήγηση αναστολέων αντλίας πρωτονίων
Γ Χορήγηση ανταγωνιστών διαύλου ασβεστίου

146
Δ Σίτιση το πρώτο 24ωρο
Ε Εισαγωγή στο νοσοκομείο

1129. Σε περίπτωση συνυπάρξεως γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και λοίμωξης από

ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού τι πρέπει να κάνουμε:
Α Να εκριζώσουμε το ελικοβακτηρίδιο
Β Να χορηγήσουμε αναστολείς αντλίας πρωτονίων
Γ Το Α και το Β
Δ Να συστήσουμε αντιπαλινδρομική επέμβαση
Ε Να κάνουμε αντιπαλινδρομική επέμβαση και εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού

1130. Όλα τα ακόλουθα είναι αληθή στην νόσο του Crohn εκτός από:
Α Δυνατόν να προσβληθεί ο στόμαχος
Β Η φλεγμονή είναι διατοιχωματική
Γ Δημιουργούνται εντεροκυστικά συρίγγια
Δ Ενίοτε προσβάλλεται μόνο το ορθό
Ε Η χειρουργική εξαίρεση του πάσχοντος εντέρου πρέπει να αποφεύγεται

1131. Θεραπεία με anti-TNF ενδείκνυται σε όλα τα ακόλουθα εκτός από:

Α Νόσος Crohn λεπτού εντέρου χωρίς στενώσεις
Β Σπονδυλίτιδα που επιπλέκει τις Φλεγμονώδεις Εντεροπάθειες
Γ Εντεροδερματικά συρίγγια της νόσου του Crohn
Δ Στενωτική μορφή νόσου Crohn
Ε Το Β και Γ

1132. Ποια είναι η καλύτερη διαγνωστική εξέταση για την διάγνωση της χρόνιας ηπατίτιδας C:
Α Ο προσδιορισμός του mRNA HCV
Β Η διαδοχική ανά μήνα μέτρηση τρανσαμινασών
Γ Η βιοψία ήπατος
Δ Ο προσδιορισμός του αντι-HCV
Ε Το Γ και Δ

1133. Ποιο από τα ακόλουθα χαρακτηρίζεται από έμμεσο μόνο υπερχολερυθριναιμία:

Α Το σύνδρομο Dubin-Johnson
Β Το σύνδρομο Rotor
Γ Το σύνδρομο Crigler-Najjar
Δ Η χρόνια ηπατίτιδα Β
Ε Η νόσος του Wilson

1134. Όλα τα ακόλουθα είναι πιθανές θανατηφόρες επιπλοκές τις κιρρώσεως εκτός από:
Α Η αυτόματη βακτηριακή περιτονίτις
Β Η κιρσορραγία
Γ Η ηπατική εγκεφαλοπάθεια
Δ Η πυλαία υπέρταση
Ε Το ηπατονεφρικό σύνδρομο

1135. Ποια από τα ακόλουθα δεν προδιαθέτει σε ηπατική εγκεφαλοπάθεια στους κιρρωτικούς
ασθενείς:
Α Η χορήγηση φουροσεμίδης
Β Η λοίμωξη των χοληφόρων
Γ Η αυτόματη βακτηριακή περιτονίτιδα
Δ Η παρουσία ασκίτη
Ε Η δημιουργία ηπατώματος

1136. Ποια είναι η συχνότερη κλινική εικόνα της νόσου του Wilson:
Α Ίκτερος και άνοδος των τρανσαμινασών άνω των 1000 U/l
Β Ίκτερος και αιμολυτική αναιμία

147
Γ Αστηριξία και τρόμος
Δ Ασκίτης
Ε Ηπατική εγκεφαλοπάθεια

1137. Ποια από τις ακόλουθες ιογενείς λοιμώξεις δεν ακολουθείται από εμφάνιση χρόνιας
φορείας του ιού:
Α Η ηπατίτιδα C
Β Η ηπατίτιδα D
Γ Η ηπατίτιδα Ε
Δ Η ηπατίτιδα Α
Ε Το Γ και Δ

1138. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι συμβατό με την κλινική εικόνα ασθενούς με εκκόλπωμα
Zenker:
Α Δυσφαγία
Β Έντονος πόνος κατά την κατάποση
Γ Αναγωγές σάλιου και κάκοσμων άπεπτων τροφών
Δ Πιεστικά φαινόμενα από την τραχεία και τον οισοφάγο
Ε Όλα είναι σωστά

1139. Ποια από τις παρακάτω παθήσεις προκαλεί διόγκωση σπληνός:

Α Κίρρωση ήπατος
Β Σύνδρομο Budd-Chiari
Γ Αμυλοείδωση
Δ Ελονοσία
Ε Όλες

1140. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί πιθανό αίτιο γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης:
Α Κήλη Bochdalek
Β Ανεπάρκεια καρδιοοισοφαγικού σφιγκτήρα
Γ Σκληροδερμία
Δ Εγκυμοσύνη
Ε Όλα είναι πιθανά αίτια

1141. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί πιθανό αίτιο για κίρρωση του ήπατος:
Α Μεθυλντόπα
Β Καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Ισονιαζίδη
Δ Ιός ηπατίτιδας Β
Ε Όλα είναι πιθανά αίτια

1142. Ποιο από τα ακόλουθα αποτελεί ένδειξη σπληνεκτομής:

Α Απόστημα σπληνός
Β Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα
Γ Ρήξη σπληνός
Δ Όλα
Ε Κανένα

1143. Ποιο από τα ακόλουθα αποτελεί ένδειξη για μεταμόσχευση ήπατος:

Α Σκληρυντική χολαγγειίτιδα
Β Οξεία χολοκυστίτιδα
Γ Χρόνια χολοκυστίτιδα
Δ Όλα
Ε Κανένα

1144. Ποιος από τους παρακάτω όγκους του ήπατος προέρχεται από τα ηπατικά κύτταρα:
Α Εμβρυώματα

148
Β Χολαγγειοκαρκινώματα
Γ Ινοσαρκώματα
Δ Όλα
Ε Κανένα

1145. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για ανάπτυξη
ηπατοκυτταρικού καρκινώματος:
Α Πρωτεϊνική υποθρεψία
Β Οιστρογόνα
Γ Νιτροζαμίνες
Δ Έλλειψη α1-αντιθρυψίνης
Ε Όλα

1146. Τι από τα ακόλουθα δεν είναι σωστό όσον αφορά την α-εμβρυϊκή πρωτεϊνη:
Α Τα επίπεδά της αυξάνονται σε πρωτοπαθείς όγκους του ήπατος
Β Τα επίπεδά της αυξάνονται σε μεταστατικούς όγκους του ήπατος
Γ Τα επίπεδά της αυξάνονται σε όγκους των όρχεων και των ωοθηκών
Δ Όλα είναι σωστά
Ε Κανένα δεν είναι σωστό

1147. Ποιο από τα παρακάτω συμπτώματα δεν είναι χαρακτηριστικό ασθενούς με σύνδρομο
Budd-Chiari:
Α Πόνος στο δεξιό υποχόνδριο
Β Ρικνό ήπαρ
Γ Σοβαρός ασκίτης
Δ Όλα είναι
Ε Κανένα δεν είναι χαρακτηριστικό

1148. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι σωστό όσον αφορά τον τρόπο μετάδοσης της ηπατίτιδας
Β:
Α Μεταδίδεται μέσω του πλακούντα από τη μητέρα στο έμβρυο
Β Μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή
Γ Περιγεννητική μετάδοση: κατά τη διάρκεια του τοκετού
Δ Μεταδίδεται από άτομα που ασχολούνται με την τροφική αλυσίδα π.χ. κρεοπώλης
Ε Όλα είναι σωστά

1149. Ποιος είναι ο συχνότερος ιστολογικός τύπος του καρκίνου του παχέος εντέρου:
Α Εκ πλακώδους επιθηλίου
Β Αδενοκαρκίνωμα
Γ Λεμφώματα
Δ Ινοσαρκώματα
Ε Λειομυοσαρκώματα

1150. Σε καρκίνο του παχέος εντέρου που εντοπίζεται στο αριστερό κόλο, ποιο από τα
ακόλουθα συμπτώματα δεν παρατηρείται συνήθως:
Α Δυσκοιλιότητα
Β Διάρροια
Γ Ψηλαφητή μάζα
Δ Σταγόνες ζωηρού αίματος στα κόπρανα
Ε Όλα είναι συνήθη

1151. Ποιο από τα ακόλουθα κλινικά συμπτώματα είναι συμβατό με την εικόνα ασθενούς με
γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση:
Α Εισροφήσεις και αναπνευστικές λοιμώξεις
Β Βήχας
Γ Βράγχος φωνής
Δ Άσθμα

149
Ε Όλα είναι σωστά

1152. Σύμφωνα με τη σταδιοποίηση ΤΝΜ ο Τ3 καρκίνος του παχέος εντέρου:

Α Εντοπίζεται έως τον ορογόνο
Β Εντοπίζεται έως τον μυϊκό χιτώνα
Γ Διατιτραίνει το σπλαχνικό περιτόναιο και διηθεί άλλα όργανα
Δ Εντοπίζεται μόνο στο βλεννογόνο
Ε Κανένα δεν είναι σωστό

1153. Τι από τα παρακάτω δεν ισχύει όσον αφορά την ελκώδη κολίτιδα:
Α Η βλάβη είναι συνεχής
Β Συχνά προκαλεί διαταραχές θρέψης: στεατόρροια, υποβιταμίνωση, καθυστέρηση στην
ανάπτυξη
Γ Εκδηλώνεται συχνά με αιμορραγία από το ορθό
Δ Τα έλκη είναι ακανόνιστα
Ε Όλα είναι σωστά

1154. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί πιθανή επιπλοκή της οξείας χολοκυστίτιδας
Α Εμπύημα
Β Γάγγραινα
Γ Ύδρωπας
Δ Εμφυσηματική χολοκυστίτιδα
Ε Όλα είναι πιθανά

1155. Ποια διαγνωστική μέθοδος θα πρέπει να αποφεύγεται σε ασθενή με ελκώδη κολίτιδα, που
έχει παρουσιάσει ως επιπλοκή τοξικό μεγάκολο:
Α Ενδοσκόπηση ορθοσιγμοειδούς
Β Κολονοσκόπηση
Γ Βαριούχο υποκλεισμό με double contrast
Δ Όλα
Ε Κανένα

1156. Το σημείο Rovsing παρατηρείται σε:

Α οξεία παγκρεατίτιδα
Β οξεία χολοκυστίτιδα
Γ υγρή πλευρίτιδα
Δ περιτονίτιδα
Ε οξεία σκωληκοειδίτιδα

1157. Η δοκιμασία D-ξυλόζης διενεργείται για τη διάγνωση:

Α της χρόνιας ενεργού ηπατίτιδας
Β της χρόνιας παγκρεατίτιδας
Γ του συνδρόμου πλημμελούς απορρόφησης
Δ της εκκολπωμάτωσης του παχέος εντέρου
Ε Της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης

1158. Η νόσος του Crohn προσβάλλει συχνότερα:

Α Το στόμαχο
Β Την ειλεοτυφλική περιοχή
Γ Το εγκάρσιο κόλο
Δ Το σιγμοειδές
Ε Τον οισοφάγο

1159. Τα ενδοκοιλιακά αποστήματα αποτελούν επιπλοκή:

Α Της νόσου του Crohn
Β Του πεπτικού έλκους
Γ Της οξείας παγκρεατίτιδας

150
Δ Της χρόνιας παγκρεατίτιδας
Ε Του συνδρόμου πλημμελούς απορρόφησης

1160. Συχνότερο αίτιο της οξείας παγκρεατίτιδας είναι:

Α Ο αλκοολισμός
Β Ο υπερπαραθυρεοειδισμός
Γ Η χολολιθίαση
Δ Λοιμώδη αίτια
Ε Η υπερλιπιδαιμία

1161. Η ελκώδης κολίτιδα εντοπίζεται:

Α Στο στόμαχο
Β Στον ειλεό
Γ Στη νήστιδα
Δ Στο παχύ έντερο
Ε Στον οισοφάγο

1162. Στο σύνδρομο Gilbert αυξάνεται:

Α Η αλκαλική φωσφατάση
Β Η LDH
Γ Η γGT
Δ Η άμεση χολερυθρίνη
Ε Η έμμεση χολερυθρίνη

1163. Η ηπατίτιδα C μεταδίδεται συχνότερα με:

Α Το σίελο
Β Τη σεξουαλική επαφή
Γ Το τρύπημα από βελόνα
Δ Τη μετάγγιση αίματος
Ε Την αιμοκάθαρση

1164. Ένα από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στο ηπατονεφρικό σύνδρομο:

Α Αύξηση της κρεατινίνης του ορού >1,5 mg%
Β Μειωμένη αποβολή Na στα ούρα (<10 mmoL/L)
Γ Υπερνατριαιμία
Δ Μείωση του όγκου των ούρων
Ε Μη απάντηση στη χορήγηση υγρών

1165. Ένα από τα παρακάτω αντιβιοτικά δεν προκαλεί συνήθως κολίτιδα από clostiridium
difficile:
Α Αμινογλυκοσίδες
Β Κεφαλοσπορίνες
Γ Αμπικιλλίνη
Δ Αμοξυκιλλίνη
Ε Κλινδαμικίνη

1166. Ένα από τα παρακάτω δεν παρατηρείται σε οξεία παγκρεατίτιδα:

Α Υπεργλυκαιμία
Β Υπερασβεστιαιμία
Γ Υπεραμυλασαιμία
Δ Πτώση της ΡΟ2
Ε Αυξημένη λιπάση ορού

1167. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι λάθος:

Α HBV-DNAσημαίνει πολλαπλασιασμός του ιού και μολυσματικότητα
Β HBsAg σημαίνει οξεία ηπατίτιδα ή χρόνιος φορέας
Γ HBeAg σημαίνει οξεία ηπατίτιδα και ενεργός λοίμωξη

151
Δ anti HBs σημαίνει χρόνια λοίμωξη και μολυσματικότητα
Ε anti HBe σημαίνει χρόνια λοίμωξη και μη μολυσματικότητα

1168. Ένα από τα παρακάτω αίτια ηπατικής κίρρωσης είναι το σπανιότερο:

Α Νόσος Wilson
Β Κρυψιγενής κίρρωση
Γ Αλκοολισμός
Δ Ηπατίτιδα Β
Ε Ηπατίτιδα C

1169. Ένα από τα παρακάτω συνήθως δεν παρατηρείται στην κίρρωση του ήπατος:
Α Τρανσαμινασαιμία
Β Θρομβοκυττάρωση
Γ Υπολευκωματιναιμία
Δ Υπερσφαιριναιμία
Ε Παράταση του χρόνου προθρομβίνης

1170. Μία από τις παρακάτω προτάσεις είναι λάθος:

Α Αύξηση της ασύζευκτης (έμμεσης) χολερυθρίνης παρατηρείται σε αιμόλυση
Β Αύξηση της ασύζευκτης χολερυθρίνης παρατηρείται σε σύνδρομο Gilbert
Γ Η ασύζευκτη χολερυθρίνη είναι λιποδιαλυτή και δεν διηθείται από το νεφρό
Δ Η ασύζευκτη χολερυθρίνη δεν διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό
Ε Σε ηπατικές παθήσεις αυξάνεται κυρίως η συζευγμένη χολερυθρίνη (άμεση)

1171. Μετεγχειρητικός ίκτερος με αύξηση συζευγμένης (άμεσης) χολερυθρίνης και αλκαλικής

φωσφατάσης μπορεί να οφείλεται σε όλα εκτός από:
Α Αιμόλυση
Β Ηπατίτιδα από αναισθητικά φάρμακα
Γ Shock
Δ Ηπατίτιδα από μετάγγιση
Ε Φάρμακα

1172. Ποιοι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι νεοπλασματικοί;

Α Αδενώματα
Β Φλεγμονώδεις πολύποδες
Γ Υπερπλαστικοί πολύποδες
Δ Αμαρτώματα
Ε Σύνδρομο Peutz – Jeghers

1173. Ένα από τα παρακάτω δεν είναι αληθές για την πρωτοπαθή χολική κίρρωση:
Α Αφορά κατά 90% το ανδρικό φύλο
Β Ο κνησμός είναι χαρακτηριστικό εύρημα
Γ Ανευρίσκεται υψηλή αλκαλική φωσφατάση
Δ Τα αντιμιτοχονδριακά αντισώματα είναι θετικά
Ε Συνοδεύεται συχνά από κερατοεπιπεφυκίτιδα και ξηροστομία

1174. Το λιγότερο συχνό σύμπτωμα σε καρκίνο του ήπατος είναι:

Α Ίκτερος
Β Κοιλιακά άλγη
Γ Ηπατομεγαλία
Δ Ασκίτης
Ε Απώλεια βάρους

1175. Ένα από τα παρακάτω είναι αληθές για το δωδεκαδακτυλικό έλκος:

Α Πάσχουν συχνότερα οι γυναίκες
Β Είναι σπανιότερο από το γαστρικό έλκος
Γ Εμφανίζει συχνά υποτροπές

152
Δ Ο έμετος και η απώλεια βάρους είναι συνήθη συμπτώματα
Ε Το επιγαστρικό έλκος επιτείνεται με τη λήψη τροφής

1176. Ένα από τα παρακάτω είναι εσφαλμένο για τη νόσο του Crohn:
A Είναι χρόνια ιδιοπαθής πάθηση
Β Η ειλεοτυφλική περιοχή προσβάλλεται σπάνια
Γ Ο πόνος στην κοιλιακή χώρα είναι συχνό σύμπτωμα
Δ Τα αποστήματα λόγω διάτρησης του εντέρου είναι συχνά
Ε Εξωεντερική εκδήλωση της νόσου δυνατόν να είναι η ιριδοκυκλίτιδα

1177. Ένα από τα παρακάτω είναι εσφαλμένο για την ελκώδη κολίτιδα:
Α Προσβάλλει οποιαδήποτε ηλικία
Β Ο βλεννογόνος του παχέος εντέρου είναι εξέρυθρος και εύθρυπτος
Γ Διαρροϊκές κενώσεις με πρόσμειξη αίματος δεν είναι συχνές
Δ Η αναιμία είναι σύνηθες εύρημα
Ε Η κολονοσκόπηση είναι η μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση της νόσου

1178. Ένα από τα παρακάτω είναι αληθές για την κίρρωση του ήπατος:
Α Οι διαταραχές της θρέψης είναι σπάνιες
Β Υπερανάπτυξη μικροβίων στο λεπτό έντερο παρατηρείται στο 75%
Γ Η στεατόρροια είναι σπάνια εκδήλωση
Δ Αστεροειδείς ευρυαγγείες στο δέρμα είναι σύνηθες εύρημα
Ε Η στεφανιαία νόσος σε ασθενείς με κίρρωση είναι σπάνια

1179. Ένα από τα παρακάτω είναι εσφαλμένο για την ηπατίτιδα Β:

Α Ο χρόνος επώασης κυμαίνεται συνήθως από 30-90 ημέρες
Β Η μετάδοση γίνεται παρεντερικά
Γ Ο ιός Β είναι DNA ιός
Δ Μόνο η ικτερική μορφή μεταπίπτει σε χρονιότητα
Ε Η θεραπεία είναι συμπτωματική

1180. Ποιο από τα παρακάτω επάγει τα ηπατικά μικροσωμιακά ένζυμα και αυξάνει τα επίπεδα
της γ-GT :
Α Μεθυλπρεδνιζολόνη
Β Ατροπίνη
Γ Βαρβιτουρικά
Δ Φουροσεμίδη
Ε Νιφεδιπίνη

1181. Για τη θεραπεία του πεπτικού έλκους χρησιμοποιούνται όλα τα φάρμακα εκτός από ένα:
Α Ρανιτιδίνη
Β Σιμετιδίνη
Γ Ομεπραζόλη
Δ Νιφεδιπίνη
Ε Φαμοτιδίνη

1182. Στο σύνδρομο πλημμελούς απορρόφησης παρατηρούνται:

Α Επεισόδια μακροσκοπικής αιματουρίας
Β Δευτεροπαθής ερυθραιμία
Γ Μεγαλοβλαστική αναιμία
Δ Δυσκαταποσία
Ε Έλκος βολβού 12-δακτύλου

1183. Εξωεντερικές εκδηλώσεις της νόσου του Crohn αποτελούν:

Α Πυώδης πλευρίτιδα
Β Σαρκοείδωση
Γ Φυματίωση λεπτού εντέρου

153
Δ Σκληρυντική χολαγγειϊτιδα
Ε Σακχαρώδης διαβήτης

1184. Συχνά αίτια οξείας κοιλίας αποτελούν όλα εκτός από:

A Οξεία παγκρεατίτιδα
Β Ρήξη αορτικού ανευρύσματος
Γ Ρήξη έκτοπης κύησης
Δ Οξεία πυελονεφρίτιδα
Ε Αποφρακτικός ειλεός

1185. Καταστάσεις που υποδύονται οξεία κοιλία είναι:

Α Γαστρικό έλκος
Β Οισοφαγίτιδα από παλινδρόμηση
Γ Πορφύρα Henoch-Schonlein
Δ Οξεία πλευρίτιδα
Ε Γαστρορραγία

1186. Στους παράγοντες κινδύνου για οξεία παγκρεατίτιδα δεν περιλαμβάνεται:

Α Η υπερλιπιδαιμία
Β Η χρήση αλκοόλ
Γ Η χολολιθίαση
Δ Η υπασβεστιαιμία
Ε Η στένωση στο φυμα του Vater

1187. Οξύ ηπατονεφρικό σύνδρομο προκαλούν:

Α Ο ιός της ηπατίτιδας C
Β Ο ιός Epstein-Barr
Γ Η λεπτόσπειρα
Δ Ο κυτταρομεγαλοϊός
Ε Τα χλαμύδια

1188. Στις μεταβολικές διαταραχές της οξείας κεραυνοβόλου ηπατίτιδας περιλαμβάνονται:

Α Υπερκαλιαιμία
Β Υπεργλυκαιμία
Γ Υπασβεστιαιμία
Δ Υπερχοληστερολαιμία
Ε Υπερτριγλυκεριδαιμία

1189. Στα αίτια που προκαλούν χρόνια ηπατική νόσο περιλαμβάνονται όλα εκτός από:
Α Αιμοχρωμάτωση
Β Νόσος Wilson
Γ Έλλειψη α1-αντιθρυψίνης
Δ Σύνδρομο Budd-Chiari
Ε Υπερομοκυστεϊναιμία

1190. Στις επιπλοκές της ηπατικής κίρρωσης περιλαμβάνονται:

Α Αυξημένη νατριούρηση
Β Αρτηριακή υπέρταση
Γ Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης
Δ Αύξηση αμμωνίας αίματος
Ε Θρομβοφιλική διάθεση

1191. Στην γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση παρατηρούνται τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Μειωμένος τόνος κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα
Β Συχνά διαφραγματοκήλη
Γ Οισοφαγίτιδα
Δ Συνυπάρχει πάντοτε με δερματομυοσίτιδα

154
Ε Συχνή παρουσία βήχα

1192. Οι παρακάτω παράγοντες είναι προδιαθεσικοί για 12δακτυλικό έλκος εκτός από ένα
Α Χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια
Β Αυξημένη έκκριση προσταγλανδινών
Γ Κληρονομικοί
Δ Ομάδα αίματος Α
Ε Αυξημένη παραγωγή υδροχλωρικού οξέος από το στομάχι

1193. Τα παρακάτω είναι συχνά στο γαστροδωδεκαδακτυλικό έλκος εκτός από ένα
Α Σύνδρομο πλημμελούς απορρόφησης
Β Πυλωρική στένωση
Γ Διάτρηση
Δ Αιμορραγία
Ε Ανάρροια

1194. Ο καρκίνος του στομάχου παρατηρείται συχνότερα σε μια από τις παρακάτω καταστάσεις
Α Στη λήψη ουσιών πλούσιων σε υδατάνθρακες
Β Στα άτομα της ομάδας ΑΒ
Γ Ύπαρξη Helicobacter Pylori
Δ Σε άτομα με υπερχοληστεριναιμία
Ε Στους φορείς της ηπατίτιδας Β

1195. Η διάγνωση της κοιλιοκάκης γίνεται με

Α Δοκιμασία D-ξυλόζης
Β Με τη δοκιμασία του Schilling
Γ Με MRI (μαγνητική τομογραφία)
Δ Βιοψία εντέρου
Ε Αναζήτηση αντιγλoιαδινικών αντισωμάτων IgA, IgG

1196. Τα παρακάτω ευρήματα εκτός από ένα είναι συχνά στη νόσο Crohn
Α Πόνος
Β Διάρροια
Γ Απώλεια βάρους
Δ Αποφρακτικός ειλεός
Ε Οξεία κοιλία

1197. Τα παρακάτω είναι παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εκτός από ένα
Α Αυξημένη λήψη κυτταρινούχων τροφών
Β Προχωρημένη ηλικία
Γ Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
Δ Οικογενής πολυποδίαση
Ε Ιστορικό καρκίνου μαστού – γεννητικών οργάνων

1198. Στις πρώιμες επιπλοκές της παγκρεατίτιδας υπάγονται τα παρακάτω εκτός από μία
Α Υπασβεστιαιμία
Β Παγκρεατική αιμορραγία
Γ Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
Δ Αιμολυτική αναιμία
Ε Υπογλυκαιμία

1199. Οι παρακάτω εξετάσεις εκτός μίας είναι ειδικές της ηπατίτιδας C

Α Δείκτες του ιού
Β Αυξημένες SGOT, SGPT
Γ Υπολευκωματιναιμία
Δ RNA ιού
Ε Αυξημένη γ-GT

155
 1200. Στην οξεία χολαγγειίτιδα παρατηρούνται τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Λευκοκυττάρωση
Β Αύξηση ALP
Γ Αύξηση αμυλάσης
Δ Αύξηση τρανσαμινασών
Ε Αύξηση χολερυθρίνης

1201. Σε ασθενή 30 ετών με πυρετό, κακουχία, πόνο στην κοιλιακή χώρα, ψηλαφητή μάζα στο
δεξιό λαγόνιο βόθρο και περιπρωκτικό συρίγγιο, πιθανότερη διάγνωση είναι
Α Ελκώδης κολίτιδα
Β Αμοιβάδωση
Γ Νόσος Crohn
Δ Οξεία σκωληκοειδίτιδα
Ε Εκκολπωματίτιδα

1202. Οι επιπλοκές του γαστρικού έλκους είναι οι παρακάτω εκτός μιας

Α Αιμορραγία
Β Κιρσοί στομάχου
Γ Πυλωρική στένωση
Δ Εξαλλαγή σε καρκίνο
Ε Διάτρηση στομάχου

1203. Η βιοψία στην κοιλιοκάκη αποκαλύπτει τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Εξαφάνιση των λαχνών
Β Μεγάλη διήθηση του βλεννογόνου από ηωσινόφιλα κύτταρα
Γ Επιπέδωση των λαχνών
Δ Αύξηση του βάθους των κρυπτών
Ε Διήθηση του συνδετικού ιστού με πλασματοκύτταρα

1204. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στα ιστολογικά ευρήματα της νόσου Crohn
Α Διατοιχωματική φλεγμονή
Β Κοκκιώματα του εντέρου
Γ Εντερική ισχαιμία
Δ Περιοχές με φυσιολογικό βλεννογόνο
Ε Όλα ανήκουν

1205. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στη σχέση αδενωμάτων και καρκίνου παχέος
Α Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου στα αδενώματα αυξάνει με το μέγεθος
Β Η καθολική ανάπτυξη καρκίνου στην οικογενή πολυποδίαση
Γ Σε μικρούς όγκους παρατηρείται υπολειμματικός αδενικός ιστός
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

1206. Η περιοχή όπου αναπτύσσεται συχνότερα καρκίνος του παχέος είναι

Α Τυφλό
Β Ανιόν
Γ Εγκάρσιο
Δ Ορθοσιγμοειδές
Ε Τελικό μέρος του ορθού

1207. Στο σύνδρομο Gilbert παρατηρείται

Α Αυξημένη αλκαλική φωσφατάση
Β Αυξημένες τιμές τρανσαμινασών
Γ Αυξημένη έμμεση χολερυθρίνη
Δ Παράταση χρόνου προθρομβίνης
Ε Υπολευκωματιναιμία

156
 1208. Ειδικές εξετάσεις στην ηπατίτιδα Β είναι οι παρακάτω εκτός μιας
Α HBs Ag (+)
B Εμβρυϊκή σφαιρίνη
Γ DNA ιού
Δ Τρανσαμινάσες
Ε HBe Ag (+)

1209. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στην κίρρωση του ήπατος
Α Πυρετική κίνηση
Β Βουλιμία
Γ Πληκτροδακτυλία
Δ Αστεροειδείς ευρυαγγείες
Ε Μυϊκή τήξη

1210. Ποιος από τους παρακάτω παράγοντες δεν συμμετέχει στην παθοφυσιολογία του ασκίτη
Α Αυξημένη παραγωγή λέμφου
Β Μειωμένη κολλοειδωσμωτική πίεση
Γ Πυλαία υπέρταση
Δ Ελαττωμένη επαναρρόφηση του νατρίου
Ε Υπεραλδοστερονισμός

1211. Ο κνησμός αποτελεί χαρακτηριστικό κλινικό σημείο σε:

Α Χρόνια ενεργό ηπατίτιδα
Β Πρωτοπαθή χολική κίρρωση
Γ Χρόνια παγκρεατίτιδα
Δ Ελκώδη κολίτιδα
Ε Νόσο του Crohn

1212. Στη νόσο του Wilson διαταράσσεται ο μεταβολισμός του:

Α Φωσφόρου
Β Χαλκού
Γ Νατρίου
Δ Μαγνησίου
Ε Ασβεστίου

1213. Η διάγνωση του συνδρόμου Zollinger-Ellison γίνεται από:

Α Τη δοκιμασία D-ξυλόζης
Β Τη γαστροσκόπηση
Γ Την κλινική εικόνα
Δ Τα εργαστηριακά ευρήματα
Ε Τη δοκιμασία έκκρισης υδροχλωρικού οξέος

1214. Η κύρια διαφορά μεταξύ ελκώδους κολίτιδας και νόσου του Crohn είναι:
Α Η πρόγνωση
Β Η πιθανότητα εξωεντερικών εκδηλώσεων
Γ Η εντόπιση των βλαβών
Δ Το είδος της θεραπείας
Ε Το είδος των ελκών

1215. Ποια από τις παρακάτω παθήσεις του πεπτικού δεν συνδυάζεται με αφθώδη έλκη στη
στοματική κοιλότητα
Α Ελκώδης κολίτιδα
Β Νόσος του Crohn
Γ Σύνδρομο Behcet
Δ Πεπτικά έλκη
Ε Κοιλιοκάκη

157
 1216. Η συχνότητα της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου στον γενικό πληθυσμό είναι
περίπου :
Α 1-3%
Β 7-10%
Γ 17-20%
Δ 30-35%
Ε 50-70%

1217. Η δυσοσμία του στόματος (halitosis) μπορεί να οφείλεται σε:

Α Κάπνισμα
Β Φαρυγγικό εκκόλπωμα
Γ Παραρρινοκολπίτιδες
Δ Κακή υγιεινή δοντιών
Ε Όλα τα παραπάνω

1218. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα ΔΕΝ αποτελεί αιτία οισοφαγικής δυσκαταποσίας
Α Αχαλασία
Β Σκληρόδερμα
Γ Καρκίνος οισοφάγου
Δ Αμυγδαλίτιδα
Ε Διαφράγματα ανωτέρου οισοφάγου

1219. Ασθενής 65 ετών εμφανίζει από διμήνου δυσκαταποσία στερεών, προοδευτικά

επιδεινούμενη και απώλεια βέρους 7 κιλών. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Καρκίνος του οισοφάγου
Β Αχαλασία
Γ Πεπτική οισοφαγίτιδα
Δ Δακτύλιος Schatzki
E Διαφραγματοκήλη

1220. Η εξέταση εκλογής για τη διερεύνηση των διαταραχών της κινητικότητας του οισοφάγου
είναι
Α Η οισοφαγο-γαστροσκόπηση
Β Το οισοφαγογράφημα με βάριο
Γ Η μανομετρία οισοφάγου
Δ Η 24ωρη φορητή pHμετρία
Ε Ο ραδιοϊσοτοπικός έλεγχος

1221. Η συνηθέστερη μορφή διαφραγματοκήλης είναι :

Α Η ολισθαίνουσα
Β Η παραοισοφαγική
Γ Η μικτή
Δ Η βουβωνοκήλη
Ε Η συγγενής

1222. Ποιο είναι το συχνότερο σύμπτωμα της παλινδρομικής οισοφαγίτιδας;

Α Οπισθοστερνικός πόνος
Β Οπισθοστερνικός καύσος
Γ Δυσκαταποσία
Δ Αναιμία
Ε Σιελόρροια

1223. Τι από τα παρακάτω είναι λάθος, όσον αφορά τον οισοφάγο Barrett;
Α Συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο αδενοκαρκινώματος οισοφάγου
Β Προϋποθέτει την παρουσία εντερικής μετάπλασης στον οισοφάγο
Γ Αποτελεί επιπλοκή της πεπτικής οισοφαγίτιδας

158
Δ Θα πρέπει να αντιμετωπίζεται χειρουργικά
Ε Η διάγνωσή του συνεπάγεται ενδοσκόπηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα

1224. Ποιο από τα παρακάτω ΔΕΝ αποτελεί επιπλοκή της πεπτικής οισοφαγίτιδας;
Α Λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού
Β Οισοφάγος Barrett
Γ Αιμορραγία
Δ Στένωση οισοφάγου
Ε Βήχας

1225. Ποια από τις παρακάτω ΔΕΝ συμπεριλαμβάνεται στις αντιπαλινδρομικές οδηγίες;
Α Απώλεια σωματικού βάρους
Β Αποφυγή σοκολάτας, οινοπνευματωδών και καπνίσματος
Γ Κατάκλιση χωρίς μαξιλάρια
Δ Αποφυγή νιτρωδών και αντιχολινεργικών φαρμάκων
Ε 3 γεύματα ημερησίως

1226. Τα φάρμακα εκλογής στη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου είναι :
Α Ανταγωνιστές των Η2 υποδοχέων της ισταμίνης
Β Ανταγωνιστές των διαύλων ασβεστίου
Γ Αναστολείς της αντλίας πρωτονίων
Δ Αντιχολινεργικά
Ε Αντιόξινα

1227. Ασθενής 35 ετών με δυσκαταποσία υγρών και στερεών, αναγωγές, νυκτερινό βήχα και
απώλεια βάρους 8 κιλών από διετίας πιθανότατα πάσχει από:
Α Καρκίνο του οισοφάγου
Β Πεπτική οισοφαγίτιδα-στένωση οισοφάγου
Γ Δακτύλιο Schatzki
Δ Σύνδρομο Plummer-Vinson
Ε Αχαλασία οισοφάγου

1228. Η θεραπεία πρώτης εκλογής σε ασθενή 60 ετών με αχαλασία οισοφάγου είναι:

Α Ενδοσκοπική έγχυση BoTox
B Ενδοσκοπική αεροδιαστολή
Γ Χορήγηση νιτρωδών
Δ Χορήγηση αναστολέων των διαύλων ασβεστίου
Ε Χειρουργική καρδιομυοτομη κατά Heller

1229. Η συχνότερη δευτεροπαθής κινητική διαταραχή του οισοφάγου απαντάται σε ασθενείς με :

Α Σκληρόρερμα
Β Νόσο του Parkinson
Γ Αμυλοείδωση
Δ Μυκητίαση
Ε Οισοφαγίτιδα από μεγαλοκυτταροϊό

1230. Οι ρουκετοειδείς έμετοι παραπέμπουν σε :

Α Πεπτικό έλκος
Β Γαστρίτιδα
Γ Ενδοκρανιακή υπέρταση
Δ Αποφρακτικό ειλεό
Ε Σακχαρώδη διαβήτη

1231. Τι από τα παρακάτω θα προτείνετε σε ασθενή 30 ετών με δυσπεψία, οπισθοστερνικό

καύσο και απώλεια βάρους 5 κιλών τους 4 τελευταίους μήνες:
Α Δοκιμαστική θεραπεία με αναστολείς της αντλίας πρωτονίων
Β Γαστροσκόπηση

159
Γ Έλεγχο ελικοβακτηριδίου του πυλωρού με αναπνευστική δοκιμασία
Δ Αιματολογικές εξετάσεις
Ε Αξονική τομογραφία κοιλίας

1232. Τι από τα παρακάτω είναι σωστό, όσον αφορά την γαστρίτιδα;

Α Θα πρέπει να αντιμετωπίζεται πάντοτε με χορήγηση αναστολέων της αντλίας πρωτονίων
Β Ο κυριότερος αιτιολογικός παράγοντας είναι το κάπνισμα
Γ Η ενδεδειγμένη αντιμετώπιση είναι η εκλεκτική βαγοτομή
Δ Ο όρος είναι κυρίως παθολογοανατομικός
Ε Προκαλεί πάντα πόνο

1233. Ποια είναι η κυριότερη μη επεμβατική μέθοδος για τη διάγνωση του ελικοβακτηριδίου του
πυλωρού
Α Καλλιέργεια
Β Αναπνευστική δοκιμασία ουρίας
Γ CLO test
Δ Ορολογική μέθοδος
Ε PCR

1234. Το κλασικό θεραπευτικό σχήμα για την εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού
περιλαμβάνει:
Α ΡΡΙ + άλατα βισβουθίου + Αμοξυκιλλίνη
Β ΡΡΙ + αμοξυκιλλίνη + μετρονιδαζόλη
Γ ΡΡΙ + αμοξυκιλλίνη + κλαριθρομυκίνη
Δ ΡΡΙ + τετρακυκλίνη + μετρονιδαζόλη
Ε ΡΡΙ + άλατα βισμουθίου + ερυθρομυκίνη

1235. Ο σημαντικότερος αιτιολογικός παράγοντας για την πρόκληση πεπτικού έλκους είναι:
Α Το κάπνισμα
Β Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού
Γ Η κακή διατροφή
Δ Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
Ε Το stress

1236. Ποια από τις παρακάτω ΔΕΝ είναι επιπλοκή δωδεκαδακτυλικού έλκους;
Α Αιμορραγία
Β Διάτρηση
Γ Αναιμία
Δ Καρκίνος
Ε Πυλωρική στένωση

1237. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος όσον αφορά την παθογένεια της γαστροοισοφαγικής
παλινδρομικής νόσου:
Α Η παραγωγή οξέος στον στόμαχο είναι συνήθως αυξημένη
Β Η ιστική αντίσταση του οισοφαγικού βλεννογόνου στο οξύ μπορεί να είναι μειωμένη
Γ Η πίεση ηρεμίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα μπορεί να είναι χαμηλή
Δ Η οισοφαγική κάθαρση μπορεί να είναι μειωμένη
Ε Η παλινδρόμηση ενισχύεται από παχυσαρκία, κύηση και ορισμένες τροφές

1238. Ποιοι από τους παρακάτω παράγοντες σχετίζονται με ανθεκτικά στη θεραπεία πεπτικά
έλκη;
Α Κάπνισμα
Β Χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
Γ Η μη εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού
Δ Επίπεδα γαστρίνης πάνω από 1000pg/ml
Ε Όλοι οι παραπάνω παράγοντες

160
 1239. Τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα στην επούλωση των γαστροδωδεκαδακτυλικών ελκών
είναι:
Α Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Β Τα αντιόξινα
Γ Τα αντιχολινεργικά
Δ Η σουκραλφάτη
Ε Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων

1240. Ποιο από τα παρακάτω ΔΕΝ αποτελεί αιτία συνδρόμου δυσαπορρόφησης;

Α Η κοιλιοκάκη
Β Η ελκώδης κολίτιδα
Γ Η νόσος του Crohn
Δ Η νόσος του Whipple
Ε Η ακτινική εντερίτιδα

1241. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό;

Α Μέθοδος εκλογής για τη διάγνωση του πεπτικού έλκους είναι η ενδοσκόπηση
Β Τα έλκη του δωδεκαδακτύλου πολλές φορές εξαλλάσσονται προς καρκίνο
Γ Όλοι οι ασθενείς με επιγαστραλγία πρέπει να υποβάλλονται σε ενδοσκόπηση
Δ Όλοι οι ασθενείς με πεπτικό έλκος πρέπει να ελέγχονται για επίπεδα γαστρίνης ορού
Ε Όλα τα παραπάνω

1242. Ποια από τα παρακάτω φάρμακα μειώνουν την κινητικότητα του στομάχου
Α Η μετοκλοπραμίδη
Β Τα αντιχολινεργικά
Γ Η ερυθρομυκίνη σε μικρές δόσεις
Δ Η δομπεριδόνη
Ε Όλα τα παραπάνω

1243. Σε εκτομή του τελικού ειλεού θα επηρεαστεί κυρίως η απορρόφηση:

Α Του σιδήρου
Β Του φυλλικού οξέος
Γ Του ύδατος και των ηλεκτρολυτών
Δ Των υδατανθράκων
Ε Της βιταμίνης Β12

1244. Ποια είναι η πολυτιμότερη εξέταση για τη διερεύνηση των συνδρόμων δυσαπορρόφησης
Α Η κολονοσκόπηση
Β Η βιοψία λεπτού εντέρου
Γ Η εντερόκλυση
Δ Η μαγνητική τομογραφία
Ε Η ενδοσκοπική κάψουλα

1245. Ποια από τις παρακάτω μεταβολικές ή ενδοκρινικές παθήσεις προκαλεί διάρροια;
Α Νόσος Gaucher
Β Σαρκοείδωση με υπερασβεστιαιμία
Γ Υπερθυρεοειδισμός
Δ Υπερπαραθυρεοειδισμός
Ε Υποθυρεοειδισμός

1246. Ο συνήθης μηχανισμός με τον οποίο ο υπερθυρεοειδισμός προκαλεί διάρροια είναι:

Α Αυξημένη έκκριση του λεπτού εντέρου
Β Αυξημένη κινητικότητα του λεπτού εντέρου
Γ Φλεγμονή του παχέος εντέρου
Δ Υπερπαραγωγή VIP
Ε Δυσαπορρόφηση βιταμίνης B12

161
 1247. Η δυσαπορρόφηση ποιών ουσιών προκαλεί οιδήματα;
Α Ύδατος και ηλεκτρολυτών
Β Βιταμινών του συμπλέγματος Β
Γ Λιπών
Δ Υδατανθράκων
Ε Λευκωμάτων

1248. Ποια είναι τα ποιο ειδικά αντισώματα για τη διάγνωση της κοιλιοκάκης;
Α p-ANCA
Β Έναντι ενδομυΐου
Γ Έναντι ρετικουλίνης
Δ Αντιπυρηνικά
Ε Έναντι γλοιαδίνης

1249. Μερική ή υφολική ατροφία των λαχνών του λεπτού εντέρου μπορεί να προκαλέσει :
Α Η κοιλιοκάκη
Β Η λαμβλίαση
Γ Η ακτινική εντερίτιδα
Δ Η βακτηριδιακή υπερανάπτυξη του λεπτού εντέρου
Ε Όλα τα παραπάνω

1250. Η κύρια θεραπεία της κοιλιοκάκης είναι :

Α Τα κορτικοειδή
Β Η δίαιτα χωρίς γλουτένη
Γ Τα ανοσοκατασταλτικά
Δ Τα αντιβιοτικά
Ε Η παρεντερική διατροφή

1251. Ποιοι πολύποδες σχετίζονται κυρίως με κακοήθη εξαλλαγή;

Α Οι υπερπλαστικοί
Β Οι αδενωματώδεις
Γ Οι αμαρτωματώδεις
Δ Τα λειομυώματα
Ε Οι πολύποδες του συνδρόμου Peutz-Jeghers

1252. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος, όσον αφορά την οικογενή αδενωματώδη
πολυποδίαση;
Α Η αντιμετώπισή της είναι κυρίως ενδοσκοπική
Β Κληρονομείται κατά τον επικρατούντα χαρακτήρα
Γ Προκαλείται από μια ή περισσότερες μεταλλαγές του γονιδίου APC
Δ Θεραπεία εκλογής είναι η ολική κολεκτομή
Ε Χωρίς θεραπεία είναι αναπόφευκτη η εξέλιξη προς καρκίνο

1253. Ποια από τις παρακάτω ΔΕΝ αποτελεί επιπλοκή της ελκώδους κολίτιδας;
Α Διάτρηση
Β Τοξικό μεγάκολο
Γ Καρκίνος
Δ Μαζική αιμορραγία
Ε Στενώσεις του λεπτού εντέρου

1254. Ποια από τα παρακάτω φάρμακα αποτελούν αντένδειξη στην ελκώδη κολίτιδα;
Α Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Β Η σουλφασαλαζίνη
Γ Τα κορτικοειδή
Δ Τα ανοσοκατασταλτικά
Ε Τα αντιβιοτικά

162
 1255. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος, όσον αφορά τις αιμορραγίες ανωτέρου πεπτικού;
Α Στο 80% των περιπτώσεων αυτοπεριορίζονται
Β Η συνηθέστερη αιτία είναι τα πεπτικά έλκη
Γ Η συνηθέστερη εκδήλωση είναι οι μέλαινες κενώσεις
Δ Η πιο αποτελεσματική θεραπεία είναι η χορήγηση σωματοστατίνης
Ε Ο ασθενής πρέπει να παραπέμπεται σε νοσοκομείο

1256. Ποιο από τα παρακάτω είναι το συχνότερο αίτιο αιμορραγίας πεπτικού σε νεαρούς
εφήβους;
Α Κιρσορραγία
Β Μεκέλειος απόφυση
Γ Εκκολπώματα παχέος εντέρου
Δ Καρκίνος του ορθού
Ε Αγγειοδυσπλασίες

1257. Ποια από τις παρακάτω εξωεντερικές εκδηλώσεις της ελκώδους κολίτιδας ΔΕΝ σχετίζεται
με την ενεργότητα της νόσου;
Α Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
Β Περιφερική αρθρίτιδα
Γ Οζώδες ερύθημα
Δ Ιριδοκυκλίτιδα
Ε Γαγγραινώδες πυόδερμα

1258. Ποιο από τα παρακάτω ΔΕΝ αποτελεί αίτιο αιμορραγικής διάρροιας;

Α Τοξίνη σταφυλοκόκκου
Β Κλωστηρίδιο Difficile
Γ Ελκώδης κολίτιδα
Δ Ισχαιμική κολίτιδα
Ε Yersinia

1259. Ποιος από τους παρακάτω είναι κακός προγνωστικός παράγοντας σε οξεία αιμορραγία
ανωτέρου πεπτικού;
Α Το σύνδρομο Mallory-Weiss
Β Το πεπτικό έλκος
Γ Η προχωρημένη ηλικία
Δ Οι σκληρές μέλαινες κενώσεις
Ε Το ιστορικό χρήσης μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων

1260. Ποια από τις παρακάτω είναι προτιμότερη αντιμετώπιση της οξείας κιρσορραγία;
Α Η χορήγηση αναστολέων της αντλίας πρωτονίων
Β Η μεταμόσχευση ήπατος
Γ Η αγγειογραφία
Δ Η ενδοσκοπική αιμόσταση
Ε Η χορήγηση β-blockers

1261. Τι από τα παρακάτω αποτελεί αντένδειξη στην πραγματοποίηση γαστροσκόπησης;

Α Η λήψη αντιπηκτικών
Β Η έντονη επιγαστραλγία
Γ Η ενεργός αιμορραγία
Δ Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
Ε Όλα τα παραπάνω

1262. Αίτια υπερθυρεοειδισμού αποτελούν τα εξής, εκτός από ένα

Α Νόσος του Graves
Β Τοξική πολυοζώδης βρογχοκήλη
Γ Τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς
Δ Απλή βρογχοκήλη

163
Ε Αδενώματα της υπόφυσης που παράγουν TSH

1263. Τα παρακάτω είναι αληθή για τον πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό, εκτός από ένα
Α Προκαλείται συνήθως από μονήρες αδένωμα των επινεφριδίων
Β Εκδηλώνεται με αρτηριακή υπέρταση
Γ Χαρακτηρίζεται από υποκαλιαιμία
Δ Είναι γνωστός και ως σύνδρομο Conn
Ε Εκδηλώνεται συχνά με μεταβολική οξέωση

1264. Η θυρεοειδίτιδα του De Quervain (υποξεία γιγαντοκυτταρική) χαρακτηρίζεται από όλα τα

παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Αυξημένη ΤΚΕ
Β Επώδυνη βρογχοκήλη
Γ Γενικά μη ειδικά συμπτώματα
Δ Χαμηλές τιμές θυρεοειδικών ορμονών στην οξεία φάση
Ε Καταστροφή του θυρεοειδικού παρεγχύματος

1265. Αίτιο της νόσου του Addisson είναι:

Α Αυτοάνοσης αιτιολογίας καταστροφή του φλοιού
Β Φυματίωση
Γ AIDS
Δ Διηθητικές νόσοι
Ε Όλα τα παραπάνω

1266. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για τη μεγαλακρία:

Α Είναι κληρονομική νόσος
Β Χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια υπογλυκαιμίας
Γ Η φαρμακευτική θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση ανάλογων σωματοστατίνης
Δ Είναι πολύ συχνή νόσος
Ε Αντιμετωπίζεται με χορήγηση κορτικοστεροειδών

1267. Ψυχιατρικός ασθενής εμφανίζει βρογχοκήλη. Είναι πολύ πιθανόν να λαμβάνει:

Α Χλωροπρομαζίνη
Β Λίθιο
Γ Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά
Δ Αναστολέα της επαναπρόσληψης σεροτονίνης
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1268. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο σχετικά με το σύνδρομο Cushing:

Α Οφείλεται σε χρόνια αύξηση της κορτιζόλης
Β Αποτελεί δευτεροπαθές αίτιο σακχαρώδη διαβήτη
Γ Θεωρείται δευτεροπαθές αίτιο αρτηριακής υπέρτασης
Δ Το συχνότερο αίτιο του είναι η οζώδης υπερπλασία των επινεφριδίων
Ε Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν ψυχικές διαταραχές

1269. Τι είναι λανθασμένο σχετικά με το σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής

ορμόνης;
Α Χαρακτηρίζεται από υπονατριαιμία και ελαττωμένη ωσμωτική πίεση πλάσματος
Β Συχνή αιτία αυτού αποτελεί ο βρογχογενής καρκίνος
Γ Το νάτριο ούρων είναι > 40 mEq/L
Δ Η ωσμωτική πίεση των ούρων είναι χαμηλή (<100 mosm/kg ύδατος)
Ε Ο εξωκυττάριος όγκος υγρών είναι φυσιολογικός

1270. Σε σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς σε νεαρό ασθενή διαπιστώνεται ψυχρός όζος. Ποιο

από τα παρακάτω ενδείκνυται;
Α Αναμονή και τακτική σπινθηρογραφική παρακολούθηση
Β Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο

164
Γ Χειρουργική αφαίρεση
Δ Βιοψία με λεπτή βελόνη
Ε Χορήγηση θυροξίνης

1271. Αίτια δευτεροπαθούς υπεραλδοστερονισμού αποτελούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Καρδιακή ανεπάρκεια
Β Ηπατική κίρρωση
Γ Νεφρωσικό σύνδρομο
Δ Λήψη διουρητικών
Ε Όγκος των επινεφριδίων

1272. Στις πρωτεϊνικές ορμόνες δεν ανήκει η:

Α Καλσιτονίνη
Β Αυξητική ορμόνη
Γ Αλδοστερόνη
Δ Παραθορμόνη
Ε Καμμιά από τις παραπάνω

1273. Δεν παράγεται από την αδενοϋπόφυση:

Α Ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη
Β Θυρεοτρόπος ορμόνη
Γ Προλακτίνη
Δ Αυξητική ορμόνη
Ε Αντιδιουρητική ορμόνη

1274. Στις συνήθεις εκδηλώσεις του συνδρόμου Cushing ανήκουν τα ακόλουθα εκτός από ένα:
Α Υπερασβαιστιαμία
Β Διαταραχές εμμήνου ρύσεως
Γ Αρτηριακή υπέρταση
Δ Παχυσαρκία
Ε Ψυχολογικές διαταραχές

1275. Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός μπορεί να οφείλεται σε:

Α Μονήρες αδένωμα των παραθυρεοειδών
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Μυελοειδές καρκίνωμα
Δ Νόσο Paget
Ε Όλα τα παραπάνω

1276. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο σχετικά με το σύνδρομο Cushing:

Α Η διάγνωση τίθεται με δυναμικές δοκιμασίες
Β Θεωρείται δευτεροπαθές αίτιο σακχαρώδη διαβήτη
Γ Θεωρείται δευτεροπαθές αίτιο αρτηριακής υπέρτασης
Δ Το συχνότερο αίτιο του είναι οι πρωτοπαθείς επινεφριδιακοί όγκοι
Ε Η ACTH μπορεί να είναι κατασταλμένη σε ορισμένες περιπτώσεις

1277. Στη διάγνωση της νόσου του Cushing συμβάλουν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Η μέτρηση της κορτιζόλης ούρων 24/ώρου
Β Η μέτρηση της ACTH πλάσματος
Γ H διέγερση των επινεφριδίων με τετρακοσακτρίδη (test Synachten)
Δ Οι δοκιμασίες καταστολής με δεξαμεθαζόνη
Ε Το Β και το Δ

1278. Ποιο είναι λανθασμένο σχετικά με τον πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό:

Α Το συχνότερο αίτιο είναι το αδένωμα των παραθυρεοειδών
Β Η βαριά μορφή της νόσου αντιμετωπίζεται με ραδιενεργό ιώδιο
Γ Συχνά οι ασθενείς εκδηλώνουν νευροψυχιατρική συμπτωματολογία

165
Δ Οι ήπιες μορφές της νόσου μπορούν να αντιμετωπιστούν και συντηρητικά
Ε Τα επίπεδα της παραθορμόνης είναι απρόσφορα υψηλά

1279. Δευτεροπαθής αμηνόρροια σε γυναίκα 45 ετών μπορεί να οφείλεται σε:

Α Κύηση
Β Εμμηνόπαυση
Γ Προλακτίνωμα
Δ Τα Β και Γ
Ε Τα Α, Β και Γ

1280. Αίτιο υπερασβεστιαιμίας είναι όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:

Α Οστεομαλακία
Β Θυρεοτοξίκωση
Γ Θειαζιδικά διουρητικά
Δ Οστική νόσος Paget
Ε Σαρκοείδωση

1281. Τι είναι λανθασμένο σχετικά με τον κλινικό υποθυρεοειδισμό:

Α Συχνά συνυπάρχει αύξηση των λιπιδίων
Β Αντιμετωπίζεται αποκλειστικά με χορήγηση θυρεοειδικών ορμονών
Γ Είναι αίτιο κολπικής μαρμαρυγής
Δ Είναι αίτιο περικαρδίτιδας
Ε Ενα από τα αίτιά του είναι η νόσος του Hashimoto

1282. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση σε γυναίκα που εμφανίζει 10 ημέρες μετά από ιογενή
λοίμωξη άλγος στο θυρεοειδή, χαμηλό πυρετό και τρόμο άκρων χειρών;
Α Υποξεία θυρεοειδίτιδα του DeQuervain
Β Νόσος του Hashimoto
Γ Πυώδης θυρεοειδίτιδα
Δ Επιγλωτίτιδα
Ε Νόσος Grave’s

1283. Ποιο είναι σωστό από τα παρακάτω:

Α Η έκκριση της κορτιζόλης είναι αυξημένη το πρωί σε σύγκριση με το απόγευμα
Β Η ACTH εκκρίνεται από τον υποθάλαμο
Γ Στο σύνδρομο Cushing δεν επηρεάζεται ο ημερήσιος ρυθμός έκκρισης της κορτιζόλης
Δ Η ACTH είναι στεροειδές
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1284. Δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός παρατηρείται στις εξής καταστάσεις, εκτός από μία
Α Καρδιακή ανεπάρκεια
Β Ηπατική κίρρωση
Γ Νεφρωσικό σύνδρομο
Δ Λήψη διουρητικών
Ε Όγκο των επινεφριδίων

1285. Η εγκυμοσύνη επιβεβαιώνεται βιοχημικά με μέτρηση της:

Α Οιστραδιόλης
Β Οιστρόνης
Γ Ωχρινοτρόπου ορμόνης
Δ β-χοριακής γοναδοτροπίνης
Ε Ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης

1286. Αίτια υπερπρολακτιναιμίας αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα

Α Όγκοι υποθαλάμου – υπόφυσης
Β Υπερθυρεοειδισμός
Γ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

166
Δ Λήψη οιστρογόνων φαρμάκων
Ε Λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων

1287. Η σωματοστατίνη παράγεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα

Α Τον υποθάλαμο
Β Τα D κύτταρα του παγκρέατος
Γ Το φλοιό των επινεφριδίων
Δ Τα C κύτταρα του θυρεοειδούς
Ε Το γαστρεντερικό βλεννογόνο

1288. Έκκριση ή αυξημένη δραστικότητα αντιδιουρητικής ορμόνης προκαλούν όλα τα

παρακάτω, εκτός από ένα
Α Αιθυλική αλκοόλη
Β Νικοτίνη
Γ Μορφίνη
Δ Χλωροπροπαμίδη
Ε Ινδομεθακίνη

1289. Στις εκδηλώσεις της μεγαλακρίας (σε ενήλικα) περιλαμβάνονται τα εξής, εκτός από ένα
Α Οστεοαρθροπάθεια
Β Υπέρταση
Γ Δυσανεξία στη γλυκόζη
Δ Αλλαγή του βάθους της ομιλίας
Ε Αύξηση του ύψους του σώματος

1290. Στα αίτια του συνδρόμου απρόσφορης έκκρισης ADH περιλαμβάνονται τα εξής, εκτός από
ένα
Α Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα
Β Κρανιοεγκεφαλική κάκωση
Γ Μηνιγγίτιδα
Δ Φυματίωση πνεύμονα
Ε Υπερβολική χρήση οινοπνεύματος

1291. Αίτια δευτεροπαθούς νεφρογενούς άποιου διαβήτη αποτελούν τα εξής, εκτός από ένα
Α Υπονατριαιμία
Β Υποκαλιαιμία
Γ Υπερασβεστιαιμία
Δ Αμυλοείδωση
Ε Θεραπεία με λίθιο

1292. Η κλινική εικόνα του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνει τα εξής, εκτός από ένα
Α Αίσθημα παλμών
Β Βραδυκαρδία
Γ Δυσκοιλιότητα
Δ Περικαρδιακή συλλογή υγρού
Ε Κατάθλιψη

1293. Κακοήθη νεοπλάσματα του θυρεοειδούς είναι όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Θηλώδες καρκίνωμα
Β Θυλακιώδες καρκίνωμα
Γ Αναπλαστικό καρκίνωμα
Δ Μικροκυτταρικό καρκίνωμα
Ε Μυελοειδές καρκίνωμα

1294. Η θεραπεία της υπερασβεστιαιμίας περιλαμβάνει όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Διουρητικά της αγκύλης
Β Θειαζιδικά διουρητικά

167
Γ Μιθραμυκίνη
Δ Καλσιτονίνη
Ε Διφωσφονικά

1295. Η κλινική εικόνα του συνδρόμου Cushing περιλαμβάνει όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Μυική ατροφία
Β Εύκολες εκχυμώσεις
Γ Απόπτωση των τριχών
Δ Υπογοναδισμό
Ε Αμηνόρροια

1296. Αίτια της νόσου του Addisson αποτελούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Αυτοάνοσης αιτιολογίας καταστροφή του φλοιού
Β Φυματίωση
Γ AIDS
Δ Βρουκέλλωση
Ε Διηθητικές νόσοι

1297. Ο πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός χαρακτηρίζεται από:

Α Επεισόδια αρτηριακής υπότασης
Β Υπερκαλιαιμία
Γ Χαμηλά επίπεδα ρενίνης
Δ Μεταβολική οξέωση
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1298. Η υπονατριαιμία είναι σύνηθες εργαστηριακό εύρημα σε:

Α Σύνδρομο Cushing
Β Πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό
Γ Απρόσφορη έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης
Δ Άποιο διαβήτη
Ε Εξωγενή χορήγηση γλυκοκορτικοειδών

1299. Στα αίτια του δευτεροπαθούς σακχαρώδη διαβήτη ανήκουν όλα τα παρακάτω εκτός από
ένα:
Α Μεγαλακρία
Β Φαιοχρωμοκύττωμα
Γ Σύνδρομο Cushing
Δ Υπερπαραθυρεοειδισμός
Ε Γλουκαγόνωμα

1300. Η νόσος Addison χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Πρωτοπαθή φλοιοεπινεφριδική ανεπάρκεια
Β Υπονατριαιμία
Γ Υποκαλιαιμία
Δ Μελάγχρωση του δέρματος
Ε Μικρή ή ανύπαρκτη αύξηση της τιμή της κορτιζόλης μετά διέγερση με ACTH

1301. Σε υποψία φαιοχρωμοκυττώματος πρέπει να ελέγχεται:

Α Δραστηριότητα ρενίνης πλάσματος
Β Αλδοστερόνη ούρων 24/ώρου
Γ Κατεχολαμίνες ούρων 24/ώρου
Δ Κορτιζόλη ούρων 24/ώρου
Ε Όλα τα παραπάνω

1302. Από τη νευρϋπόφυση εκκρίνονται

Α Αντιδιουρητική ορμόνη και ωξυτοκίνη
Β Αντιδιουρητική ορμόνη και αυξητική ορμόνη

168
Γ Μόνο αντιδιουρητική ορμόνη
Δ Μόνο ωξυτοκίνη
Ε Αντιδιουρητική ορμόνη και ωξυτοκίνη αλλά μόνο στις γυναίκες

1303. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο

Α Τα προλακτινώματα αντιμετωπίζονται συνήθως φαρμακευτικά
Β Ο υποθυρεοειδισμός αποτελεί αίτιο υπερπρολακτιναιμίας
Γ Τα προλακτινώματα μπορεί να εκκρίνουν και αυξητική ορμόνη
Δ Η βρωμοκρυπτίνη χρησιμοποιείται θεραπευτικά στα προλακτινώματα
Ε Η υπερπρολακτιναιμία εκδηλώνεται συνήθως με πολυμηνόρροια

1304. Στις εκδηλώσεις της μεγαλακρίας ανήκουν τα ακόλουθα, εκτός από ένα:
Α Βρογχοκήλη
Β Αρτηριακή υπέρταση
Γ Σακχαρώδης διαβήτης
Δ Ραβδοϊώδεις γραμμώσεις του δέρματος
Ε Διαταραχές της όρασης

1305. Η κύρια ορμόνη που παράγεται από τον μυελό των επινεφριδίων είναι:
Α Η αδρεναλίνη
Β Η DHEA
Γ Η τεστοστερόνη
Δ Η κορτιζόλη
Ε Καμία από τις παραπάνω

1306. Η νόσος του Grave (διάχυτη τοξική βρογχοκήλη) μπορεί να αντιμετωπιστεί με:
Α Εξωτερική ακτινοβολία του θυρεοειδούς
Β Αναμονή και παρακολούθηση
Γ Χορήγηση ασπιρίνης και κορτικοστεροειδών
Δ Χειρουργική επέμβαση
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1307. Τι ισχύει για τη μεγαλακρία

Α Είναι κληρονομική νόσος
Β Χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια υπογλυκαιμίας
Γ Αντιμετωπίζεται με χορήγηση οκτρεοτίδης
Δ Είναι πολύ συχνή νόσος
Ε Έχει άριστη πρόγνωση

1308. Τι ισχύει για τη θυρεοειδίτιδα του Hashimoto:

Α Χαρακτηρίζεται από ψηλό τίτλο αντισωμάτων κατά της υπεροξειδάσης
Β Έχει πορεία με εξάρσεις και υφέσεις
Γ Παρατηρείται κυρίως στους άνδρες
Δ Αντιμετωπίζεται χειρουργικά
Ε Σχετίζεται με ενδοκρινικές νεοπλασίες

1309. Το συχνότερο νεόπλασμα του θυρεοειδή είναι το:

Α Θυλακιώδες καρκίνωμα
Β Το μυελοειδές καρκίνωμα
Γ Θηλώδες καρκίνωμα
Δ Λέμφωμα
Ε Αδιαφοροποίητο καρκίνωμα

1310. Υπασβεστιαιμία και υπερφωσφαταιμία με φυσιολογική νεφρική λειτουργία χαρακτηρίζουν:

Α Τον υποθυρεοειδισμό
Β Την οστεοπόρωση
Γ Τον υποπαραθυρεοειδισμό

169
Δ Την παγκρεατίτιδα
Ε Όλα τα παραπάνω

1311. Ασθενής με κεφαλαλγία και αμφικροταφική ημιανοψία ενδέχεται να πάσχει από:

Α Σκλήρυνση κατά πλάκας
Β Μακροαδένωμα της υπόφυσης
Γ Όγκο του ινιακού λοβού
Δ Μετωπιαία κολπίτιδα
Ε Γλαύκωμα

1312. Τι είναι λανθασμένο σχετικά με τον υποθυρεοειδισμό:

Α Μπορεί να είναι και ιδιοπαθής
Β Συνοδεύεται πάντα από υψηλή τιμή TSH
Γ Συνοδεύεται συνήθως από αύξηση του βάρους
Δ Αφορά περισσότερο τις γυναίκες
Ε Αντιμετωπίζεται με χορήγηση θυροξίνης

1313. Η θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου του Hashimoto περιλαμβάνει:

Α Τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου
Β Την χορήγηση λεβοθυροξίνης
Γ Τη χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς
Δ Τη χορήγηση αντιθυρεοειδικών φαρμάκων
Ε Τη χορήγηση κορτιζόλης και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών

1314. Χαρακτηριστική κεντρική παχυσαρκία παρατηρείται σε:

Α Νόσο Grave’s
Β Προλακτίνωμα
Γ Σακχαρώδη διαβήτη
Δ Πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό
Ε Σύνδρομο Cushing

1315. Τα διάφορα σύνδρομα πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας (ΜΕΝ) δεν περιλαμβάνουν

κακοήθειες:
Α Του θυρεοειδούς αδένα
Β Των παραθυρεοειδών αδένων
Γ Της υπόφυσης
Δ Των γονάδων
Ε Των επινεφριδίων

1316. Η αμφοτερόπλευρη ημιανοψία οφείλεται συνήθως σε

Α Ευμεγέθη αδενώματα της υπόφυσης
Β Όγκους της περιοχής του κωναρίου
Γ Βλάβη του ενός οπτικού νεύρου
Δ Υποφυσιακή ανεπάρκεια
Ε Βλάβες του αμφιβληστροειδούς

1317. Τα χρωμόφοβα αδενώματα της υπόφυσης χαρακτηρίζονται από

Α Παραγωγή αυξητικής ορμόνης
Β Παραγωγή προλακτίνης
Γ Μικρό μέγεθος
Δ Τίποτα από τα παραπάνω
Ε Όλα τα παραπάνω

1318. Στους άνδρες τα προλακτινώματα

Α Είναι κατά κανόνα μικρά αδενώματα της υπόφυσης που προκαλούν γυναικομαστία
Β Εκκρίνουν πλακουντιακό γαλακτογόνο

170
Γ Είναι κατά κανόνα μεγάλα αδενώματα της υπόφυσης που προκαλούν διαταραχή της σεξουαλικής
διάθεσης
Δ Προκαλούν γυναικομαστία ανεξάρτητα από το μέγεθος τους
Ε Ισχύει το Β και Γ

1319. Ανδρας ηλικίας 55 ετών παρουσιάζει, ξαφνικά, έντονο πονοκέφαλο που συνοδεύεται από
αστάθεια, ναυτία, εμετό και διπλωπία. Ποια από τις παρακάτω αιτίες θεωρείτε πιο πιθανή;
Α Ρήξη ανευρύσματος της οπίσθιας εγκεφαλικής αρτηρίας
Β Εισβολή κρίσης ημικρανίας
Γ Υποφυσιακή αποπληξία
Δ Οξεία φλεγμονή του λαβύρινθου
Ε Όγκο της παρεγκεφαλίδας

1320. Γυναίκα ηλικίας 40 ετών προσέρχεται στο εξωτερικό ιατρείο παραπονούμενη για
πολυουρία (περισσότερο από 3 λίτρα το 24ωρο) μετά από έναρξη θεραπείας με λίθιο, πριν 3
μήνες, για ψυχιατρικό της πρόβλημα. Η άρρωστη ξυπνάει κατά τη διάρκεια της νύκτας για να πάει
στην τουαλέτα. Ποια θεωρείτε ως πιθανότερη αιτία του προβλήματος της.
Α Έχει σακχαρώδη διαβήτη
Β Έχει ανεπάρκεια αντιδιουρητικής ορμόνης
Γ Έχει διαταραχή στη δράση της αντιδιουρητικής ορμόνης στα αθροιστικά σωληνάρια
των νεφρών
Δ Πίνει μεγάλες ποσότητες νερού λόγω της ξηροστομίας που της προκαλούν τα φάρμακα
Ε Έχει νεφρική ανεπάρκεια

1321. Άνδρας ασθενής υποβάλλεται επιτυχώς σε χειρουργική αφαίρεση μηνιγγιώματος της

περιοχής του τουρκικού εφιππίου. Εικοσιτέσσερις ώρες αργότερα o ασθενής παρουσιάζει
υπνηλία και σε έλεγχο διαπιστώνεται σοβαρή υπονατριαιμία (Να=125 mEq/L), χαμηλή ουρία και
ουρικό οξύ και φυσιολογικό νάτριο ούρων. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση.
Α Αυξημένη χορήγηση υγρών μετεγχειρητικά
Β Μειωμένη χορήγηση νατρίου μετεγχειρητικά
Γ Λανθασμένη χορήγηση διουρητικών
Δ Απρόσφορη έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης
Ε Φλοιοεπινεφριδιακή ανεπάρκεια

1322. Γυναίκα 34 ετών παρουσιάζει μονήρη όζο με διάμετρο 2 εκατοστών στο δεξιό λοβό του
θυρεοειδούς, αυξημένης σύστασης. Κατά την αντικειμενική εξέταση δεν διαπιστώνεται τραχηλική
λεμφαδενική διόγκωση. Τα επίπεδα της ελεύθερης Τ4 και της ΤSH βρέθηκαν φυσιολογικά. Στο
ατομικό αναμνηστικό της σημειώνεται η ακτινοβόληση της περιοχής του ρινοφάρυγγα στην
εφηβική ηλικία. Ποια θα είναι η επόμενη κίνηση σας.
Α Να οδηγήσετε στο χειρουργείο την ασθενή
Β Να της δώσετε θεραπεία καταστολής με θυροξίνη
Γ Να συστήσετε τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας τραχήλου
Δ Να συστήσετε τη διενέργεια σπινθηρογραφήματος
Ε Να συστήσετε προσδιορισμό της καλσιτονίνης

1323. Η πιο συχνή θυρεοειδοπάθεια στον Ελληνικό ενήλικο πληθυσμό είναι

Α Ο πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός
Β Η πολυοζώδης μη τοξική βρογχοκήλη
Γ Η χρόνια θυρεοειδίτιδα
Δ Ο καρκίνος του θυρεοειδούς
Ε Ο υπερθυρεοειδισμός

1324. Το συχνότερο νεόπλασμα του θυρεοειδούς είναι

Α Ο αναπλαστικός καρκίνος
Β Οι διαφοροποιημένοι καρκίνοι του θυρεοειδούς
Γ Ο μυελοειδής καρκίνος
Δ Το λέμφωμα του θυρεοειδούς

171
Ε Μεταστατικά άλλων οργάνων

1325. Γυναίκα ηλικίας 25 ετών παρουσιάζει από 20ημέρου αιμωδίες στα δάκτυλα και στο
πρόσωπο, μυϊκή αδυναμία και συχνές κράμπες. Σε έλεγχο που έγινε βρέθηκε: ολικό ασβέστιο
αίματος 8,6 mg/dl, φωσφόρος αίματος 6,4 mg/dl, λευκωματίνη 3,6 gr/dl και παραθορμόνη αίματος
στα κατώτερα φυσιολογικά επίπεδα. Σημειώστε την πιθανότερη διάγνωση κατά την κρίση σας.
Α Σύνδρομο δυσαπορρόφησης
Β Πρωτοπαθή υποπαραθυρεοειδισμό
Γ Υποκαλιαιμία
Δ Υπομαγνησιαιμία
Ε Διαταραχή του φλοιού των επινεφριδίων

1326. Ό προσδιορισμός της θυρεοσφαιρίνης είναι χρήσιμος για

Α Τη διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς
Β Την παρακολούθηση της θεραπείας της απλής βρογχοκήλης
Γ Τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού
Δ Την παρακολούθηση της πορείας του διαγνωσμένου καρκίνου του
θυρεοειδούς
Ε Δεν έχει καμία χρησιμότητα

1327. Εάν υποχρεωθείτε να ζητήσετε μόνο μία εξέταση για τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού
ποια θα επιλέξετε
Α Τον προσδιορισμό της ελεύθερης Τ4
Β Τον προσδιορισμό της Τ3
Γ Τον προσδιορισμό της ΤSH
Δ Τη διενέργεια σπινθηρογραφήματος του θυρεοειδούς
Ε Τη διενέργεια υπερηχογραφήματος του θυρεοειδούς

1328. Η ινσουλινοαντίσταση είναι μια κατάσταση που ορίζεται από:

Α Ελαττωμένη ικανότητα μιας συγκεκριμένης δόσης ινσουλίνης να μεταφέρει γλυκόζη στο
εσωτερικό των κυττάρων
Β Ελαττωμένη παρουσία υποδοχέων ινσουλίνης στην επιφάνεια των κυττάρων
Γ Δυσκολία της ινσουλίνης να συνδέεται με τους υποδοχείς της
Δ Παρουσία αντισωμάτων έναντι του μορίου της ινσουλίνης
Ε Ελαττωματικο μόριο ινσουλίνης

1329. Η καλσιτονίνη είναι ορμόνη που παράγεται στα παραθυλακιώδη κύτταρα του θυρεοειδούς.
Αυξημένα επίπεδα στο αίμα παρατηρούνται
Α Στον υπερπαραθυρεοειδισμό
Β Στο μυελοειδές καρκίνωμα
Γ Στην οστεοπόρωση
Δ Στο πολλαπλούν μυέλωμα
Ε Στο μεταστατικό καρκίνο του μαστού

1330. Γυναίκα ηλικίας 60 ετών, παχύσαρκη, προσέρχεται στο γιατρό γιατί παρουσιάζει καρδιακή
αρρυθμία. Κατά την αντικειμενική εξέταση διαπιστώνεται όζος στο θυρεοειδή διαμέτρου 3,5
εκατοστών χωρίς άλλα κλινικά ευρήματα ή σημεία. Στο ΗΚΓ διαπιστώνεται κολπική μαρμαρυγή.
Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση.
Α Βλάβη της μιτροειδούς βαλβίδας
Β Νόσος του Grave
Γ Αυτόνομο λειτουργικό αδένωμα θυρεοειδούς
Δ Καρκίνο του θυρεοειδούς
Ε Μυοκαρδιοπάθεια

1331. Ποια από τις κατωτέρω αιτίες ευθύνεται συχνότερα για την αύξηση του σωματικού βάρους.
Α Ο υποθυρεοειδισμός
Β Η αυξημένη διαιτητική πρόσληψη λίπους

172
Γ Η μειωμένη σωματική δραστηριότητα
Δ Ο συνδυασμός αυξημένης πρόσληψης τροφής και μειωμένης σωματικής
δραστηριότητας
Ε Η νόσος του Cushing

1332. Επιλέξτε ποιο από τα κατωτέρω είναι σωστό.

Α Ο υποθυρεοειδισμός οφείλεται συχνότερα σε βλάβη της υπόφυσης
Β Διαταραχή της υποθαλαμικής λειτουργίας είναι η συχνότερη αιτία
υποθυρεοειδισμού
Γ Διαταραχή της υποθαλαμικής λειτουργίας είναι η σπανιότερη αιτία
υποθυρεοειδισμού
Δ Η χορήγηση κορτιζόνης αυξάνει τα επίπεδα της TSH
Ε Η ιωδιοπενία είναι η συχνότερη αιτία υποθυρεοειδισμού

1333. Γυναίκα ηλικίας 45 ετών αιτιάται καυσαλγίες στο ανώτερο πεπτικό και άτυπα άλγη
νηστείας. Υποβάλλεται σε γαστροσκόπιση και διαπιστώνεται η παρουσία μικρών διαβρώσεων στο
βλεννογόνο του στομάχου. Ο εργαστηριακός έλεγχος δείχνει την παρουσία υπερασβεστιαιμίας και
η ασθενής αναφέρει ότι και η αδελφή της έχει αυξημένο ασβέστιο. Ποια είναι η πιθανότερη
διάγνωση.
Α Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Β Έλκος στομάχου
Γ Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Δ Σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας
Ε Σαρκοείδωση

1334. Ποια είναι η συχνότερη αιτία υπερασβεστιαιμίας σε ασθενή που προσέρχεται στο
εξωτερικό ιατρείο.
Α Η σαρκοείδωση
Β Το πολλαπλό μυέλωμα
Γ Ο καρκίνος του μαστού
Δ Η υπερβιταμίνωση D
Ε Η υπερπαραθυρεοειδισμός

1335. Η σοβαρή υπερασβεστιαιμία αποτελεί συνήθως παρανεοπλασματική εκδήλωση που

απαιτεί επείγουσα ιατρική παρέμβαση. Σε ποιες περιπτώσεις χορηγείται θεραπευτικά και
κορτιζόνη.
Α Στα νεοπλάσματα του μαστού με μεταστάσεις
Β Στα νεοπλάσματα του πνεύμονα
Γ Στον καρκίνο του οισοφάγου που συνοδεύεται από δυσκαταποσία
Δ Στα λεμφώματα
Ε Σε καμμία από τις παραπάνω περιπτώσεις

1336. Ο πρωϊμότερος δείκτης διαβητικής νεφροπάθειας είναι :

Α Η αύξηση της ουρίας του αίματος
Β Η αύξηση της κρεατινίνης του αίματος
Γ Η πολυουρία
Δ Λευκωματίνουρία
Ε Η ελάττωση της σπειραματικής διήθησης

1337. Η οστεομαλακία είναι διαταραχή της εναπόθεσης αλάτων στα οστά που οφείλεται σε:
Α Ανεπάρκεια βιταμίνης D
Β Διαταραχή του μεταβολισμού του φωσφόρου
Γ Διαταραχή του μεταβολισμού του ασβεστίου
Δ Ανεπάρκεια παραθορμόνης
Ε Ισχύουν το Α και Β

173
 1338. Ασθενής με διαταραχή του επιπέδου συνείδησης, χαμηλή αρτηριακή πίεση και ταχυκαρδία
εισάγεται στο Νοσοκομείο. Δύο 24ωρα πριν την εισαγωγή του είχε παρουσιάσει παραγωγικό
βήχα και πυρετό. Κατά τον εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώνεται Να+ ορού 126 mEq/L, K+
5.4mEq/L και γλυκόζη πλάσματος 65 mg/dl. Ποια είναι η πιθανή σας διάγνωση.
Α Υπερθυρεοειδισμός
Β Υποφυσιακή ανεπάρκεια
Γ Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης
Δ Φλοιοεπινεφριδιακή ανεπάρκεια
Ε Βρογχοπνευμονία

1339. Άνδρας ηλικίας 45 ετών, παχύσαρκος, προσέρχεται στο εξωτερικό ιατρείο νοσοκομείου για
διερεύνηση και θεραπεία υπέρτασης (142/95 mmHg) που διαπίστωσε τυχαία πριν 15 ημέρες. Η
παρουσία υπέρτασης επιβεβαιώνεται και συνιστάται εργαστηριακός έλεγχος που δείχνει Να 145
mEq, K 3,3 mEq, κρεατινίνη αίματος 1,1 mg/dl και ρενίνη ελαττωμένη. Ο ασθενής είχε ελεύθερη
διατροφή. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση:
Α Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός
Β Δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός
Γ Στένωση της νεφρικής αρτηρίας
Δ Ιδιοπαθής υπέρταση
Ε Φαιοχρωμοκύττωμα

1340. Ασθενής με κλινική εικόνα συνδρόμου Cushing προσέρχεται στο εξωτερικό ιατρείο. Ο
εργαστηριακός έλεγχος στον οποίο υποβάλλεται δείχνει αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης πλάσματος
και ούρων και ACTH πλάσματος χαμηλή. Ποια είναι η επόμενη εξέταση που θα ζητήσετε
Α Αξονική τομογραφία υποφύσεως
Β Μαγνητική τομογραφία υποφύσεως
Γ Σπινθηρογράφημα επινεφριδίων
Δ Αξονική τομογραφία επινεφριδίων
Ε Δοκιμασία αναστολής με δεξαμεθαζόνη

1341. Το φαιοχρωμοκύττωμα είναι νεόπλασμα που συνήθως προέρχεται από

Α Το φλοιό των επινεφριδίων
Β Τα παραγάγγλια
Γ Το μυελό των επινεφριδίων
Δ Τα διάσπαρτα κύτταρα του χρωμαφινικού συστήματος
Ε Το φαιό λιπώδη ιστό

1342. Οι όγκοι που βρίσκονται τυχαία στα επινεφρίδια, κατά τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας
κοιλίας είναι συνήθως:
Α Λειτουργικά αδενώματα
Β Μεταστατικά νεοπλάσματα
Γ Καλοήθεις μη λειτουργικοί όγκοι
Δ Φλεγμονές των επινεφριδίων
Ε Κύστεις των επινεφριδίων

1343. Το φαιοχρωμοκύττωμα συνυπάρχει με άλλα νεοπλάσματα των ενδοκρινών αδένων

Α Στο σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 1
Β Στο σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2
Γ Στο σύνδρομο Τurner
Δ Σε κανένα από τα παραπάνω
Ε Σε όλα τα παραπάνω

1344. Το ινσουλίνωμα είναι:

Α Μικρός όγκος του παγκρέατος που παράγει γαστρίνη
Β Μικρός όγκος του εντέρου που παράγει ινσουλίνη και γαστρίνη
Γ Μικρός όγκος του παγκρέατος που παράγει ισνουλίνη
Δ Μικρός όγκος του παγκρέατος που παράγει ινσουλίνη και εκδηλώνεται

174
 με κλινική εικόνα υπογλυκαιμίας
Ε Μικρός όγκος του παγκρέατος που παράγει ινσουλίνη και εκδηλώνεται με
πόνο και καυσαλγίες από το ανώτερο πεπτικό

1345. Άνδρας ηλικίας 22 ετών παρουσιάζει μέτρια γυναικομαστία. Έχει ύψος 195 εκατοστά και
ανάπτυγμα χεριών 199 εκατοστά. Η τρίχωση του προσώπου είναι αραιά και κατά την κλινική
εξέταση διαπιστώνεται ότι οι όρχεις έχουν ελαττωμένο όγκο (8 κ.εκ. με φυσιολογικές τιμές >15
κ.εκ.) και είναι αυξημένης σύστασης. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση:
Α Σύνδρομο Marfan
Β Υπογοναδοτροφικός υπογοναδισμός
Γ Υπεργοναδοτροφικός υπογοναδισμός
Δ Κιρσοκήλη
Ε Μεμονωμένη έλλειψη της FSH

1346. Σε ασθενή με μυεολοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς ποιο από τα παρακάτω είναι
δυνατόν να χρησιμοποιηθεί ως εκκριταγωγόν της καλσιτονίνης πλην της πενταγαστρίνης:
Α Αυξητική ορμόνη
Β Αλκοόλη
Γ Ιώδιο
Δ Αδρεναλίνη
Ε Αργινίνη

1347. Γυναίκα 25 ετών με προσφάτως ανακαλυφθέντα όγκο της αριστεράς ωοθήκης

παραπονείται για ταχυκαρδία, απώλεια βάρους, δυσανεξία στο θερμό περιβάλλον και πολλαπλές
κενώσεις. Σε σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς, περιοριζόμενο στον τράχηλο δεν ανιχνεύεται
καθήλωση ραδιενεργού ιωδίου. Ποια από τις παρακάτω μετρήσεις νομίζετε ότι θα πείσει τους
συναδέλφους της πυρηνικής ιατρικής να επανεκτελέσουν το σπινθηρογράφημα κατά τον τρόπο
που εσείς θα τους υποδείξετε:
Α Κατεχολαμίνες ορού
Β Βανυλμανδελικό οξύ εις συλλογήν ούρων 24ώρου
Γ 5-υδροξυ-ινδολοξεικόν οξύ ούρων
Δ Θυροξίνη ορού
Ε Κορτιζόλη ορού

1348. Ποιες από τις παρακάτω καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν απρόσφορο έκκριση της
αντιδιουρητικής ορμόνης:
Α Μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονος
Β Μηνιγγίτις ή εγκεφαλίτις
Γ Πνευμονία
Δ Καμία από τις παραπάνω
Ε Τα Α, Β και Γ

1349. Το σύνδρομο Zieve περιλαμβάνει

Α Υπερλιπιδαιμία, αιμολυτική αναιμία και ίκτερο
Β Υπερανδρογοναιμία, υπασβεστιαιμία και ξανθελάσματα
Γ Υπερουριχαιμία, σακχαρώδη διαβήτη και υπερλιπιδαιμία
Δ Λεύκη, υποθυρεοειδισμό και υπογοναδισμό
Ε Ξηροστομία, ξηροφθαλμία και πολυαρθρίτιδα

1350. Πέραν της οστεομαλακίας ποιο είναι σημαντικό κλινικό χαρακτηριστικό του συνδρόμου
αντιστάσεως στη βιταμίνη D:
Α Τερηδονισμένοι οδόντες
Β Εξανθήματα
Γ Καθολική αλωπεκία
Δ Κοιλονυχία
Ε Υποδόρια οζίδια

175
 1351. Σε οικογένειες με τύπου ΙΙ σύνδρομο πολλαπλών ενδοκρινικών αδενωμάτων η ανίχνευση
μεταλλάξεων σε ποιο γονίδιο υποδεικνύει τα μέλη των οικογενειών υψηλού κινδύνου αναπτύξεως
της νόσου:
Α Πρωτεϊνης Ρ53
Β Γονίδιο της καλσιτονίνης
Γ Πρωτοογκογονίδιο ret
Δ Πρωτοογκογονίδιο myc
Ε Πρωτοογκογονίδιο ras

1352. Η παραισθητική μηραλγία των διαβητικών οφείλεται σε προσβολή ποιου νεύρου:

Α Μηροδερματικού
Β Μηριαίου
Γ Ισχιακού
Δ Κνημιαίου
Ε Περονιαίου

1353. Ποιο είναι το πλέον ειδικό και ευαίσθητο διαγνωστικό κριτήριο διαγνώσεως μεγαλακρίας
από τα κατωτέρω παρατιθέμενα:
Α Αύξηση επιπέδου αυξητικής ορμόνης ορού σε τυχαία μέτρηση
Β Αύξηση επιπέδων IGF-I ορού σε δύο τουλάχιστον μετρήσεις
Γ Αύξηση επιπέδων αυξητικής ορμόνης ορού μετά χορήγηση ισοποροτερενόλης
Δ Αύξηση επιπέδων αυξητικής ορμόνης ορού μετά χορήγηση βρωμοκρυπτίνης
Ε Όλα τα παραπάνω

1354. Ποιας καταστάσεως από τις κατωτέρω αναφερόμενες είναι εκδήλωση η λιπαιμία του
αμφιβληστροειδούς:
Α Διαβητική κετοξέωση
Β Νεφροσωληναριακή οξέωση
Γ Αναπνευστική οξέωση
Δ Κατανάλωση τοξικών δόσεων ασπιρίνης
Ε Δηλητηρίαση με μεθανόλη

1355. Ποια είναι η πλέον ειδική απεικονιστική μέθοδος των φαιοχρωμοκυττωμάτων από τις
κατωτέρω παρατιθέμενες
Α Αξονική τομογραφία
Β Υπερηχοτομογράφημα
Γ Σπινθηρογράφημα με MIBG
Δ Μαγνητική τομογραφία
Ε Πυελογραφία

1356. Ο υποπαραθυρεοειδισμός, λόγω καταστροφής του αδένα, θεωρείται μόνιμος όταν

ξεπερνά σε διάρκεια τους:
Α 3 μήνες
Β 6 μήνες
Γ 9 μήνες
Δ 12 μήνες
Ε 18 μήνες

1357. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στη νόσο του Plummer:

Α Ο ασθενής παραμένει ευθυρεοειδικός για μεγάλο χρονικό διάστημα
Β Ήπιος υπερθυρεοειδισμός εμφανίζεται, όταν το μέγεθος του όζου είναι >3cm
Γ Από τα οφθαλμικά σημεία ανευρίσκεται μόνο το ‘λάμπον όμμα’
Δ Χαρακτηριστική είναι γη παρουσία του προκνημιαίου μυξοιδήματος
Ε Χαρακτηριστική εικόνα ‘Ιαπωνικής σημαίας’ στο σπινθηρογράφημα

1358. Ποια η θεραπεία εκλογής στην υποξεία θυρεοειδίτιδα του De Quervain:

Α Γλυκοκορτικοειδή

176
Β Το Α και παροχέτευση του αποστήματος
Γ Τ4-θυροξίνη
Δ Χειρουργική ή, αν δεν είναι εφικτή, τραχειοστομία
Ε Ραδιενεργό ιώδιο

1359. Ποια ή ποιες από τις ακόλουθες επινεφρίδιακές ορμόνες παρουσιάζουν ημερήσια
διακύμανση:
Α Κορτιζόλη
Β Αλδοστερόνη
Γ Επινεφριδιακά ανδρογόνα
Δ Τα Α και Β
Ε Όλες

1360. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει όσον αφορά τον σακχαρώδη διαβήτη, τύπου Ι:
Α Υπάρχει τάση για ανάπτυξη κετοξέωσης
Β Συχνά στους ασθενείς αυτούς παρατηρείται εναπόθεσης αμυλοειδούς
Γ Στον ορό του αίματος αυτών των ασθενών ανευρίσκονται αντισώματα
Δ Οι ασθενείς αυτοί καταλήγουν συνήθως από ΧΝΑ
Ε Όλα είναι σωστά

1361. Ποιο από τα ακόλουθα δεν είναι σωστό όσον αφορά τις δράσεις της παραθορμόνης:
Α Επαναρρόφηση του ασβεστίου στα εγγύς εσπειραμένα σωληνάρια των νεφρών
Β Επαναρρόφηση του φωσφόρου στα εγγύς εσπειραμένα σωληνάρια των νεφρών
Γ Προάγει την παραγωγή της vit D στους νεφρούς
Δ Όλα είναι σωστά
Ε Κανένα δεν είναι σωστό

1362. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι συμβατό με τη διάγνωση συνδρόμου Cushing:
Α Ανωμαλίες περιόδου-αμηνόρροια
Β Ερυθροϊώδεις ραβδώσεις στους ώμους , τα πλαϊνά μέρη του θώρακα, την κοιλιά, τους γλουτούς
και τους μηρούς
Γ Αυξημένη και ταχεία σωματική ανάπτυξη στα παιδιά
Δ Λευκοκυττάρωση και λεμφοπενία
Ε Όλα είναι συμβατά

1363. Σε ασθενή με αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα, προσδιορίζεται η ACTH

πλάσμαστος και ανευρίσκεται φυσιολογική ή λίγο αυξημένη. Πιθανότερο αίτιο:
Α Αδένωμα υπόφυσης
Β Μονήρες αδένωμα επινεφριδίου
Γ Καρκίνος επινεφριδίων
Δ Παρανεοπλασματική εκδήλωση, λόγω μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα
Ε Παρανεοπλασματική εκδήλωση, λόγω καρκίνου των ωοθηκών

1364. Ποια από τις ακόλουθες εργαστηριακές εξετάσεις συμβάλλει στη διάγνωση του συνδρόμου
Cushing:
Α Μέτρηση κορτιζόλης στο αίμα
Β Μέτρηση της ελεύθερης κορτιζόλης στα ούρα 24 ωρών
Γ Μέτρηση των μεταβολιτών της κορτιζόλης στα ούρα 24 ωρών
Δ Δοκιμασία μικρής δόσης δεξαμεθαζόνης
Ε Όλες συμβάλλουν

1365. Ποιο από τα παρακάτω κορτικοστεροειδή έχει τη μεγαλύτερη αντιφλεγμονώδη ισχύ;

Α 20 mg υδροκορτιζόνης
Β 20 mg οξεϊκής κορτιζόνης
Γ 20 mg πρεδνιζολόνης
Δ 20 mg μεθυλπρεδνιζολόνης
Ε 20 mg δεξαμεθαζόνης

177
 1366. Ένα από τα παρακάτω δεν προκαλεί χαμηλό ανάστημα:
Α Ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης
Β Υποθυρεοειδισμός
Γ Σύνδρομο Marfan
Δ Σύνδρομο Cushing
Ε Σύνδρομο Turner

1367. Ένα από τα παρακάτω δεν ισχύει για την φαινφορμίνη:

Α Προτιμάται σε παχύσαρκους ασθενείς
Β Ελαττώνει την όρεξη
Γ Συνδυάζεται με σουλφονυλουρίες
Δ Ελαττώνει το γαλακτικό οξύ
Ε Ελαττώνει τη γλυκονεογένεση

1368. Οι ανάγκες σε ινσουλίνη αυξάνονται σε όλα εκτός από ένα:

Α Σε παχύσαρκους
Β Σε κύηση
Γ Σε κορτιζονοθεραπεία
Δ Σε καταστάσεις έντονου σωματικού stress
Ε Σε χειρωνακτική εργασία

1369. Ένα από τα παρακάτω δεν ανήκει στα νευρογενή συμπτώματα της υπογλυκαιμίας:
Α Διάρροια
Β Τρόμος
Γ Παλμοί
Δ Εφίδρωση
Ε Ωχρότητα

1370. Η θεραπεία της υπερασβεστιαιμίας δεν περιλαμβάνει:

Α Χορήγηση υγρών
Β Γλυκοκορτικοειδή
Γ Θειαζίδες
Δ Καλσιτονίνη σολομού
Ε Παμιδρονάτη

1371. Ένα από τα παρακάτω δεν συνοδεύεται από υπασβεστιαιμία:

Α Έκτοπη παραγωγή 1,25 διϋδροξυβιταμίνης D
Β Όξεία υπερφωσφαταιμία
Γ Μεταγγίσεις αίματος με κιτρικά
Δ Οξεία παγκρεατίτιδα
Ε Υπολευκωματιναιμία

1372. Μία από τις παρακάτω ορμόνες δεν εκκρίνεται από τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης:
Α Αυξητική ορμόνη
Β Προλακτίνη
Γ Βαζοπρεσσίνη
Δ Φλοιοτρόπος ορμόνη (ACTH)
Ε Θυρεοειδοτρόπος ορμόνη (TSH)

1373. Ένα από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στον υποθυρεοειδισμό:

Α Δέρμα τραχύ – ωχρό
Β Απώλεια τριχωτού κεφαλής
Γ Βραδυκαρδία
Δ Αναιμία
Ε Διάρροιες

178
 1374. Ένα από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στη χρόνια επινεφριδιακή ανεπάρκεια:
Α Κοιλιακά άλγη
Β Διάρροιες
Γ Μελάγχρωση
Δ Υπόταση
Ε Υποκαλιαιμία

1375. Συχνότερα αίτια πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού είναι:

Α Οζώδης υπερπλασία των παραθυρεοειδών
Β Καρκίνος των παραθυρεοειδών
Γ Μονήρες αδένωμα
Δ Έκτοπη παραγωγή παραθορμόνης από νεόπλασμα
Ε Υποβιταμίνωση D

1376. Στα ευρήματα της νόσου του Addison δεν περιλαμβάνονται:

Α Ανορεξία
Β Υπέρχρωση του δέρματος
Γ Ορθοστατική υπόταση
Δ Υπεργλυκαιμία
Ε Αίσθημα κόπωσης

1377. Ισοδύναμη αντιφλεγμονώδης δόση με 5mg πρεδνιζολόνης διαφόρων κορτικοστεροειδών

είναι:
Α Υδροκορτιζόνη 100mg
B Δεξαμεθαζόνη 10mg
Γ Βηταμεθαζόνη 5mg
Δ Μεθυλπρεδνιζολόνη 0.4mg
E Οξική κορτιζόνη 75mg

1378. Συχνότερο αίτιο θανάτου σε διαβητικούς ασθενείς υπό θεραπεία είναι:

A Νεφρική ανεπάρκεια
Β Λοιμώξεις
Γ Διαβητική κετοξέωση
Δ Νεοπλάσματα παγκρέατος
Ε Αγγειακή αθηρωμάτωση

1379. Σημεία νευροπάθειας του αυτόνομου νευρικού συστήματος σε διαβητικούς ασθενείς

αποτελούν όλα εκτός από:
Α Ορθοστατική υπόταση
Β Ανιδρωσία
Γ Γαστροπάρεση
Δ Υπεραντιδραστική ουροδόχος κύστη
Ε Δυσκοιλιότητα

1380. Αύξηση της κρεατινίνο-φωσφοκινάσης προκαλείται συχνότερα από τα παρακάτω

υπολιπιδαιμικά φάρμακα:
Α Σιμβαστατίνη
Β Γκεμφιμπροζίλη
Γ Χολεστυραμίνη
Δ Νικοτινικό οξύ
Ε Ιχθυέλαια

1381. Ενδοκρινικά νοσήματα που προκαλούν συνήθως υπέρταση είναι όλα εκτός από:
Α Σύνδρομο Cushing
Β Μεγαλακρία
Γ Υπερπαραθυρεοειδισμός
Δ Νόσος Addison

179
Ε Σύνδρομο Conn

1382. Συχνότερο αίτιο υπερθυρεοειδισμού είναι:

Α Νόσος Grave’s
Β Πολυοζώδης βρογχοκήλη
Γ Υποξεία θυρεοειδίτιδα (De Quervain)
Δ Μονήρεις όζοι του θυρεοειδούς
Ε Χρήση αμιοδαρόνης

1383. Το σύνδρομο Cushing χαρακτηρίζεται από:

Α Περιφερικά ζυμώδη οιδήματα
Β Υπερκαλιαιμία
Γ Μεγάγχρωση του δέρματος
Δ Υπερτρίχωση
Ε Ορθοστατική υπόταση

1384. Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας δεν περιλαμβάνουν:

Α Αίσθημα πείνας
Β Αδυναμία
Γ Ξηρότητα δέρματος
Δ Διαταραχές της όρασης
Ε Σύγχυση

1385. Ποιο από τα παρακάτω που αφορούν στο φαιοχρωμοκύττωμα είναι λάθος
Α Συνήθης εντόπιση είναι ο φλοιός των επινεφριδίων
Β Συνήθης εντόπιση είναι ο μυελός των επινεφριδίων
Γ Οι περισσότεροι όγκοι είναι ενδοκοιλιακοί
Δ Συχνή είναι η εντόπιση κατά μήκος της συμπαθητικής αλύσου
Ε Χαρακτηριστική η απότομη αύξηση της αρτηριακής πίεσης

1386. Στη νόσο Grave’s ισχύουν τα παρακάτω εκτός από ένα

Α TSH ελαττωμένη
Β Τ3 – Τ4 αυξημένα
Γ Αυξημένη πρόσληψη ιωδίου
Δ Αυξημένη τιμή χοληστερόλης
Ε Παθολογικό σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς

1387. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στον υποθυρεοειδισμό

Α Βράγχος φωνής
Β Αίσθημα ψύχους
Γ Αϋπνία
Δ Τρόμος άκρων
Ε Οιδαλέα όψη

1388. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό στη θεραπεία της νόσου Grave’s
Α Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα αυξάνουν την πρόσληψη του ιωδίου
Β Αρχική δόση για την καρβιμαζόλη είναι τα 30 mg ημερησίως
Γ Διάρκεια θεραπείας 3-3,5 χρόνια
Δ Η ύφεση ανέρχεται στο 80-90%
Ε Σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια είναι η δερματίτιδα

1389. Η αντιμετώπιση της υπερασβεστιαιμίας περιλαμβάνει τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Ενυδάτωση
Β Διουρητικά της αγκύλης
Γ Κινητοποίηση
Δ Διούρηση με διαλύματα άλατος
Ε Ωσμωτική διούρηση

180
 1390. Στο σύνδρομο Cushing παρατηρούνται όλα εκτός
Α Πανσεληνοειδές προσωπείο
Β Υπέρταση
Γ Κεντρική μυοπάθεια
Δ Υπερτρίχωση
Ε Υπασβεστιαιμία

1391. Τα παρακάτω εκτός από ένα είναι αίτια νόσου Addison

Α Ιδιοπαθής αιτιολογία
Β Φυματίωση επινεφριδίων
Γ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Δ Αιμορραγία επινεφριδίων
Ε Αιμοχρωμάτωση

1392. Σε ποιες από τις παρακάτω καταστάσεις η δραστικότητα ρενίνης του πλάσματος είναι
πολύ ελαττωμένη
Α Στο δευτεροπαθή αλδοστερονισμό
Β Στην κίρρωση ήπατος
Γ Στον πρωτοπαθή αλδοστερονισμό
Δ Στο νεφρωσικό σύνδρομο
Ε Σε κανένα από τα παρακάτω

1393. Οι παρακάτω εκτός μιας είναι δερματικές εκδηλώσεις του σακχαρώδη διαβήτη
Α Υπερκεράτωση
Β Εκζεματοειδής δερματίτιδα
Γ Εξελκώσεις του δέρματος
Δ Νευροτροφικές διαταραχές
Ε Άτονα έλκη

1394. Την υπογλυκαιμία χαρακτηρίζουν τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Νευρικότητα
Β Πείνα
Γ Μύση
Δ Ταχυκαρδία
Ε Υπεριδρωσία

1395. Στη διαβητική οξέωση παρατηρείται

Α Μείωση γλυκονεογένεσης
Β Απώλεια νατρίου
Γ Υποκαλιαιμία
Δ Καταβολισμός πρωτεϊνών
Ε Μυδρίαση

1396. Ενδοκρινικά νοσήματα εκτός από ένα που ενοχοποιούνται για υπέρταση
Α Ακρομεγαλία
Β Addison
Γ Υπερθυρεοειδισμός
Δ Φαιοχρωμοκύττωμα
Ε Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός

1397. Αίτια υπερθυρεοειδισμού είναι

Α Νόσος Grave’s
Β Τοξική οζώδης βρογχοκήλη
Γ Τοξικό αδένωμα
Δ Λήψη ιωδιούχων
Ε Όλα τα παραπάνω

181
 1398. Το τοξικό αδένωμα χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Υπερλειτουργία μονήρους όζου
Β Συμπεριφέρεται ως αυτόνομο χωρίς να προκαλεί θυρεοτοξίκωση
Γ Απεικονιστικά εμφανίζεται ως μονήρης θερμός όζος
Δ Αυξημένη TSH
Ε Η χειρουργική επέμβαση γίνεται όταν ο ασθενής καταστεί ευθυρεοειδικός

1399. Τα αίτια υποθυρεοειδισμού με βρογχοκήλη είναι τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Χημειοθεραπεία με κυκλοφωσφαμίδη
Β Βρογχοκηλογόνα
Γ Δυσορμονογένεση
Δ Θυρεοειδίτιδα Hashimoto
Ε Έλλειψη ιωδίου

1400. Η διάγνωση της νόσου Addison γίνεται με τις παρακάτω εξετάσεις εκτός μιας
Α Δοκιμασία διέγερσης με ACTH
Β Μέτρηση ACTH πλάσματος
Γ Αξονική – Μαγνητική – Υπέρηχοι
Δ Επίπεδα κορτιζόλης στον ορό
Ε Βιοψία επινεφριδίων

1401. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις η δραστικότητα της ρενίνης πλάσματος είναι πολύ
ελαττωμένη
Α Στο δευτεροπαθή αλδοστερονισμό
Β Στην κίρρωση ήπατος
Γ Στη νόσο Addison
Δ Στο φαιοχρωμοκύτωμα
Ε Στον πρωτοπαθή αλδοστερονισμό

1402. Το σπινθηρογράφημα με ιωδοχοληστερόλη χρησιμοποιείται για τη διάγνωση:

Α Του συνδρόμου Cushing
Β Της νόσου του Grave
Γ Του συνδρόμου Sheehan
Δ Του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού
Ε Της νεφραγγειακής υπέρτασης

1403. Η έλλειψη της βαζοπρεσσίνης προκαλεί:

Α Σύνδρομο Cushing
Β Άποιο διαβήτη
Γ Νόσο Grave’s
Δ Πρωτοπαθή αλδοστερονισμό
Ε Σύνδρομο Sheehan

1404. Φάρμακο εκλογής για τη θεραπεία της υποξείας θυρεοειδίτιδας είναι:

Α Η ερυθρομυκίνη
Β Η αμικασίνη
Γ Η προπρανολόλη
Δ Η πρεδνιζολόνη
Ε Η καρβιμαζόλη

1405. Το σημείο Chvostec παρατηρείται σε:

Α Υπερκαλιαιμία
Β Υπασβεστιαιμία
Γ Υπερασβεστιαμία
Δ Υποκαλιαιμία
Ε Υπονατριαιμία

182
 1406. Στον πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό παρατηρείται:
Α Υποκαλιαιμία
Β Υπερκαλιαιμία
Γ Υπονατριαιμία
Δ Υπερνατριαιμία
Ε Υπερασβεστιαμία

1407. Η μετφορμίνη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία:

Α Του υπερθυρεοειδισμού
Β Του υποθυρεοειδισμού
Γ Του ινσουλινώματος
Δ Του σακχαρώδη διαβήτη
Ε Της αρτηριακής υπέρτασης

1408. Η βρωμοκρυπτίνη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία:

Α Του συνδρόμου Cushing
Β Του συνδρόμου Conn
Γ Του προλακτινώματος
Δ Της νόσου του Crohn
Ε Του άποιου διαβήτη

1409. Η ινώδης κυστική οστεΐτιδα είναι χαρακτηριστικό εύρημα σε:

Α Θυρεοειδίτιδα του Hashimoto
Β Σύνδρομο Cushing
Γ Πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό
Δ Σύνδρομο Sipple
Ε Φαιοχρωμοκύττωμα

1410. Η καρβιμαζόλη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του:

Α Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
Β Υποθυρεοειδισμού
Γ Άποιου διαβήτη
Δ Υπερθυρεοειδισμού
Ε Επινεφριδικής ανεπάρκειας

1411. Το προκνημιαίο μυξοίδημα απαντά σε:

Α Υποθυρεοειδισμό
Β Κίρρωση ήπατος
Γ Νεφρωσικό σύνδρομο
Δ Θυρεοειδίτιδα de Quervain
Ε Νόσο του Grave

1412. Η δοκιμασία διέγερσης με ACTH χρησιμοποιείται για τη διάγνωση:

Α Του συνδρόμου Cushing
Β Της χρόνιας επινεφριδικής ανεπάρκειας
Γ Του άποιου διαβήτη
Δ Του προλακτινώματος
Ε Του υπερπαραθυρεοειδισμού

1413. Η δοκιμασία καταστολής με 1mg δεξαμεθαζόνης χρησιμοποιείται για τη διάγνωση:

Α Του συνδρόμου Cushing
Β Της χρόνιας επινεφριδικής ανεπάρκειας
Γ Του άποιου διαβήτη
Δ Του πρωτοπαθούς αλδοστερονισμού
Ε Του υπερπαραθυρεοειδισμού

183
 1414. Το σύνδρομο Nelson χαρακτηρίζεται από ανάπτυξη:
Α Αδενώματος των επινεφριδίων
Β Αδενώματος της υπόφυσης
Γ Όζου του θυρεοειδούς
Δ Νεφρωσικού συνδρόμου
Ε Θρομβοπενικής πορφύρας

1415. Εξέταση εκλογής για τη διάγνωση του φαιοχρωμοκυττώματος είναι:

Α Η δραστικότητα ρενίνης πλάσματος
Β Η κορτιζόλη ορού
Γ Η αλδοστερόνη ορού
Δ Οι κατεχολαμίνες ούρων 24ώρου
Ε Η δοκιμασία καταστολής με δεξαμεθαζόνη

1416. Η ενδομυϊκή χορήγηση γλουκαγόνου ενδείκνυται για την αντιμετώπιση:

Α Της υπογλυκαιμίας
Β Της υποκαλιαιμίας
Γ Της υπερκαλιαιμίας
Δ Της υπερασβεστιαιμίας
Ε Της υπερνατριαμίας

1417. Στα υπερηχοκαρδιογραφικά ευρήματα της μεσοκολπικής επικοινωνίας περιλαμβάνονται:

Α Αύξηση των διαστάσεων της ανιούσης αορτής
Β Περικαρδιακή συλλογή υγρού
Γ Ασύμμετρη υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1418. Η πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας:

Α Αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας
Β Συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα
Γ Μπορεί να προκαλέσει υπερκοιλιακές ή κοιλιακές αρρυθμίες
Δ Τίποτε από τα παραπάνω
Ε Όλα τα παραπάνω

1419. Στην κοιλιακή ταχυκαρδία:

Α Τα συμπλέγματα QRS είναι συνήθως ευρέα
Β Μπορεί να υπάρχουν συστολές από σύλληψη
Γ Μπορεί να υπάρχουν συστολές από συγχώνευση
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1420. Στα ηλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα της οξείας φάσης του διατοιχωματικού εμφράγματος
του μυοκαρδίου περιλαμβάνονται:
Α Ανάσπαση του ST διαστήματος
Β Κύματα Q
Γ Βαθιά κύματα S
Δ Πτώση του PR διαστήματος
Ε Κύματα QS

1421. Η αρτηριακή πίεση ενός ασθενούς με σακχαρώδη διαβήτη πρέπει να είναι

Α <150/90 mmHg
Β <145/90 mmHg
Γ <140/90 mmHg
Δ <150/85 mmHg
Ε <130/85 mmHg

184
 1422. Ένας ασθενής έχει ρυθμική ταχυκαρδία με ευρέα QRS με κοιλιακή συχνότητα 180/λεπτό
και στο ηλεκτροκαρδιογράφημα απουσιάζουν τα επάρματα Ρ. Η πιθανότερη διάγνωση είναι:
Α Φλεβοκομβική ταχυκαρδία
Β Κολπική μαρμαρυγή με αποκλεισμό σκέλους
Γ Κοιλιακή ταχυκαρδία
Δ Κολπική ταχυκαρδία
Ε Κολποκοιλιακή κομβική ταχυκαρδία επανεισόδου

1423. Το συχνότερο αίτιο ανεπάρκειας της τριγλώχινας είναι:

Α Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα
Β Διάταση και δυσλειτουργία της δεξιάς κοιλίας
Γ Συγγενής δυσπλασία
Δ Μύξωμα του δεξιού κόλπου
Ε Ρευματικός πυρετός

1424. Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας μπορεί να οφείλεται σε:

Α Στεφανιαία νόσο
Β Ρευματικό πυρετό
Γ Λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτε από τα παραπάνω

1425. Χαρακτηριστικό ακροαστικό εύρημα της μεσοκοιλιακής επικοινωνίας είναι:

Α Διαστολικό φύσημα στη βάση
Β Διαστολικό φύσημα στην κορυφή
Γ Συστολικό φύσημα στη βάση
Δ Κλαγγή διάνοιξης
Ε Ολοσυστολικό φύσημα αριστερά παραστερνικά

1426. Στην Τετραλογία Fallot υπάρχει:

Α Ευρύς διχασμός του δεύτερου καρδιακού τόνου
Β Σταθερός διχασμός του δεύτερου καρδιακού τόνου
Γ Παράδοξος διχασμός του δεύτερου καρδιακού τόνου
Δ Σταθερός διχασμός του πρώτου καρδιακού τόνου
Ε Μονήρης δεύτερος καρδιακός τόνος

1427. Στην κοιλιακή ταχυκαρδία μπορεί να χορηγηθεί:

Α Δοβουταμίνη
Β Διγοξίνη
Γ Αμιοδαρόνη
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1428. Στην ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας μπορεί να υπάρχουν:

Α Διαστολικό φύσημα στο τέταρτο μεσοπλεύριο διάστημα αριστερά παραστερνικά
Β Συστολικό φύσημα στη βάση της καρδιάς
Γ Φύσημα Austin-Flint
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1429. Στην στένωση της αορτικής βαλβίδας μπορεί να υπάρχουν:

Α Δύσπνοια
Β Στηθάγχη
Γ Συγκοπτικά επεισόδια
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

185
 1430. Στην τετραλογία Fallott υπάρχει:
Α Μεσοκοιλιακή επικοινωνία
Β Στένωση της πνευμονικής
Γ Εφίππευση της αορτής στο μεσοκοιλιακό διάφραγμα
Δ Τίποτα από τα παραπάνω
Ε Όλα τα παραπάνω

1431. Ένας ασθενής πάσχει από ασταθή στηθάγχη. Στη στεφανιογραφία βρίσκεται νόσος του
στελέχους. Η καλύτερη θεραπεία για το ασθενή αυτόν είναι:
Α Αορτοστεφανιαία παράκαμψη
Β Απλή αγγειοπλαστική με μπαλόνι
Γ Αγγειοπλαστική με τοποθέτηση στεφανιαίας ενδοπρόσθεσης (stent)
Δ β-αναστολείς
Ε Αποκλειστές των διαύλων ασβεστίου

1432. Η μέγιστη επιτρεπόμενη τιμή ολικής χοληστερόλης σε ασθενή με στεφανιαία νόσο είναι:
Α 240 mg/dl
Β 220 mg/dl
Γ 200 mg/dl
Δ 180 mg/dl
Ε 150 mg/dl

1433. Στα ηλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα της χρόνιας φάσης του εμφράγματος του
μυοκαρδίου περιλαμβάνονται:
Α Ανάσπαση του ST διαστήματος ενδεικτική δυσκινησίας της αριστεράς κοιλίας
Β Κύματα Q
Γ Κύματα QS
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1434. Ένας ασυμπτωματικός ασθενής με 50% στένωση στη μεσότητα της δεξιάς στεφανιαίας
αρτηρίας πρέπει να υποβληθεί σε:
Α Απλή αγγειοπλαστική με μπαλόνι
Β Αγγειοπλαστική με τοποθέτηση ενδοστεφανιαίας πρόσθεσης (stent)
Γ Αορτοστεφανιαία παράκαμψη
Δ Φαρμακευτική αγωγή
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1435. Ένας ασθενής με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου έχει δύσπνοια και εφίδρωση. Η
αρτηριακή πίεση είναι 80/40 mmHg, η πίεση ενσφήνωσης πνευμονικών τριχοειδών 27 mmHg και
ο καρδιακός δείκτης 1,8 L/min/m2. Ο ασθενείς έχει:
Α Βρογχικό άσθμα
Β Πνευμονικό οίδημα
Γ Μαζική πνευμονική εμβολή
Δ Καρδιογενή καταπληξία
Ε Αφυδάτωση

1436. Σε έναν ασθενή η επιφάνεια της αορτικής βαλβίδας είναι 0.65 cm2. Ο ασθενής:
Α Έχει σοβαρή στένωση της αορτής
Β Έχει ήπια στένωση της αορτής
Γ Έχει μέτρια στένωση της αορτής
Δ Δεν έχει στένωση της αορτής
Ε Έχει ανεπάρκεια της αορτής

1437. Σε έναν ασθενή με δύσπνοια σε μικρή κόπωση, η επιφάνεια της αορτικής βαλβίδας είναι
0.65 cm2. Ο ασθενής πρέπει:
Α Να υποβληθεί σε εγχείρηση αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας

186
Β Να λάβει φαρμακευτική αγωγή με νιτρώδη
Γ Να λάβει αποκλειστές των διαύλων του ασβεστίου
Δ Να λάβει αναστολείς του μετατρεπικού ενζύμου της αγγειοτασίνης
Ε Να λάβει δοβουταμίνη ενδοφλεβίως

1438. Ένας ασθενής έχει επιφάνεια μιτροειδούς 0,9 cm2. Ο ασθενής πάσχει από:
Α Ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας
Β Σοβαρή στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας
Γ Ήπια στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας
Δ Μέτρια στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας
Ε Πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας

1439. Τα περισσότερα εμφράγματα του μυοκαρδίου προκαλούνται από:

Α Σπασμό μιας φυσιολογικής στεφανιαίας αρτηρίας
Β Σπασμό μιας αθηρωματικής στεφανιαίας αρτηρίας
Γ Θρόμβωση μιας φυσιολογικής στεφανιαίας αρτηρίας
Δ Θρόμβωση μιας αθηρωματικής στεφανιαίας αρτηρίας
Ε Όλα τα παραπάνω

1440. Χειρουργική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας στους ασθενείς με στένωση της αορτής
απαιτείται:
Α Στους συμπτωματικούς ασθενείς με σοβαρή στένωση
Β Στους ασυμπτωματικούς ασθενείς με φυσιολογικό κλάσμα εξώθησης και κλίση πίεσης
εκατέρωθεν της αορτικής βαλβίδας 35 mmHg
Γ Στους ασυμπτωματικούς ασθενείς με φυσιολογικό κλάσμα εξώθησης και κλίση πίεσης
εκατέρωθεν της αορτικής βαλβίδας 45 mmHg
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1441. Χειρουργική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας στους ασθενείς με χρόνια ανεπάρκεια
της αορτής απαιτείται:
Α Στους ασυμπτωματικούς ασθενείς με φυσιολογικές διαστάσεις και φυσιολογικό κλάσμα εξώθησης
αριστερής κοιλίας και μικρή ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας
Β Στους ασυμπτωματικούς ασθενείς με φυσιολογικές διαστάσεις και φυσιολογικό κλάσμα εξώθησης
αριστερής κοιλίας και μέτρια ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας
Γ Σε ασθενείς με μέτρια προς σοβαρή ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας που υποβάλλονται
σε αορτοστεφανιαία παράκαμψη
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1442. Στη λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα μπορεί να ανευρεθούν:

Α Οζίδια Osler
Β Ξανθελάσματα
Γ Ξανθώματα
Δ Υποδόρια οζίδια
Ε Γεροντότοξο

1443. Στη χρόνια ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας υπάρχει:

Α Διαστολικό φύσημα παλινδρόμησης
Β Συστολικό φύσημα παλινδρόμησης
Γ Συνεχές φύσημα
Δ Κλαγγή διάνοιξης
Ε Συστολικό click

1444. Ένας βηματοδότης VVI

Α Ανιχνεύει κοιλιακή δραστηριότητα και βηματοδοτεί τη δεξιά κοιλία
Β Ανιχνεύει κολπική δραστηριότητα και βηματοδοτεί τη δεξιά κοιλία

187
Γ Βηματοδοτεί και τις δύο κοιλίες χωρίς να ανιχνεύει κολπική δραστηριότητα
Δ Βηματοδοτεί και τις δύο κοιλίες και ανιχνεύει κολπική δραστηριότητα
Ε Ανιχνεύει κοιλιακή δραστηριότητα και βηματοδοτεί την αριστερή κοιλία

1445. Ένας ασθενής 65 ετών έχει φυσιολογική κλινική εξέταση, αρτηριακή πίεση 155/100 mmHg
σε επανειλημμένες μετρήσεις και στο ηλεκτροκαρδιογράφημα το ύψος του κύματος R στην
απαγωγή V5 είναι 30 mm και το βάθος του κύματος S στην απαγωγή V1 είναι 18 mm. Η πιο
πιθανή διάγνωση είναι:
Α Στένωση της αορτικής βαλβίδας
Β Υπερτασική καρδιοπάθεια
Γ Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια
Δ Διατατική μυοκαρδιοπάθεια
Ε Μεσοκοιλιακή επικοινωνία

1446. Ένας ασθενής έχει ρυθμική ταχυκαρδία με στενό QRS με κοιλιακή συχνότητα 215/λεπτό
και στο ηλεκτροκαρδιογράφημα απουσιάζουν τα επάρματα Ρ. Η πιθανότερη διάγνωση είναι:
Α Φλεβοκομβική ταχυκαρδία
Β Κολπική μαρμαρυγή
Γ Κοιλιακή ταχυκαρδία
Δ Χαώδης κολπικός ρυθμός
Ε Κομβική ταχυκαρδία επανεισόδου

1447. Το συχνότερο αίτιο στένωσης της τριγλώχινας είναι:

Α Σύνδρομο καρκινοειδούς
Β Νόσος Whipple
Γ Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα
Δ Μύξωμα του δεξιού κόλπου
Ε Ρευματικός πυρετός

1448. Στα ηλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα της δυσλειτουργίας του φλεβοκόμβου δεν

περιλαμβάνεται
Α Η φλεβοκομβική παύλα
Β Η φλεβοκομβική βραδυκαρδία
Γ Ο φλεβοκομβικός ρυθμός
Δ Ο φλεβοκομβοκολπικός αποκλεισμός πρώτου βαθμού
Ε Ο φλεβοκομβοκολπικός αποκλεισμός δευτέρου βαθμού

1449. Ένας ασθενής 15 ημέρες μετά από χειρουργική αντικατάσταση της μιτροειδούς βαλβίδας
έχει λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα. Το συχνότερο αίτιο είναι:
Α Σταφυλόκοκκος
Β Εντερόκοκκος
Γ Πνευμονιόκοκκος
Δ Στρεπτόκοκκος
Ε Ψευδομονάδα

1450. Ένας ασθενής 18 μήνες μετά από χειρουργική αντικατάσταση της μιτροειδούς βαλβίδας
έχει λοιμώδη ενδοκαρδίτιδa Το συχνότερο αίτιο είναι:
Α Σταφυλόκοκκος
Β Εντερόκοκκος
Γ Πνευμονιόκοκκος
Δ Στρεπτόκοκκος
Ε Ψευδομονάδα

1451. Θρομβόλυση στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου πρέπει να γίνεται εντός χρονικού
διαστήματος:
Α 6ωρών
Β 14 ωρών

188
Γ 18 ωρών
Δ 24 ωρών
Ε Όταν φθάσει ο ασθενής ανεξάρτητα από το πόση ώρα έχει περάσει

1452. Η φυσιολογική συστολική πίεση στην πνευμονική αρτηρία ανέρχεται σε:

Α 5-10 mmHg
Β 10-15 mmHg
Γ 15-30 mmHg
Δ 33-46 mmHg
Ε 41-55 mmHg

1453. Η φυσιολογική διαστολική πίεση της δεξιάς κοιλίας ανέρχεται σε:

Α 1-3 mmHg
Β 3-5 mmHg
Γ 1-7 mmHg
Δ 7-14 mmHg
Ε 9-16 mmHg

1454. Στη μεσοκολπική επικοινωνία υπάρχει:

Α Ευρύς διχασμός του δεύτερου καρδιακού τόνου
Β Σταθερός διχασμός του δεύτερου καρδιακού τόνου
Γ Παράδοξος διχασμός του δεύτερου καρδιακού τόνου
Δ Σταθερός διχασμός του πρώτου καρδιακού τόνου
Ε Μονήρης δεύτερος καρδιακός τόνος

1455. Η αντιμετώπιση της κοιλιακής μαρμαρυγής απαιτεί:

Α Άμεση χορήγηση αμιοδαρόνης
Β Άμεση χορήγηση δισοπυραμίδης
Γ Άμεση ηλεκτρική απινίδωση
Δ Άμεση χορήγηση κινιδίνης
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1456. Ένας παχύσαρκος, διαβητικός ασθενής 58 ετών αναφέρει προκάρδιο άλγος στο
περπάτημα που υποχωρεί στην ανάπαυση. Ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε:
Α Αξονική τομογραφία του θώρακα
Β Μαγνητική τομογραφία του θώρακα
Γ Αρτηριογραφία της πνευμονικής αρτηρίας
Δ Σπινθηρογράφημα πνευμόνων
Ε Στεφανιαία αρτηριογραφία

1457. Ένας ασθενής με προκάρδιο άλγος διαρκείας 45 λεπτών εμφανίζει ανάσπαση του ST στις
απαγωγές ΙΙ, ΙΙΙ και aVF, με το κυρτό προς τα άνω. Η πιθανότερη διάγνωση είναι:
Α Οξύ πρόσθιο έμφραγμα του μυοκαρδίου
Β Οξύ κατώτερο έμφραγμα του μυοκαρδίου
Γ Οξεία περικαρδίτιδα
Δ Πνευμονία
Ε Πνευμοθώρακας υπό τάση

1458. Χαρακτηριστικό ακροαστικό εύρημα του ανοικτού αρτηριακού πόρου είναι:

Α Διαστολικό φύσημα στη βάση
Β Διαστολικό φύσημα στην κορυφή
Γ Συστολικό φύσημα στη βάση
Δ Κλαγγή διάνοιξης
Ε Συνεχές φύσημα

1459. Στη στένωση του ισθμού της αορτής μπορεί να παρατηρείται:

Α Μείωση του εύρους των σφύξεων των μηριαίων αρτηριών

189
Β Αύξηση της αρτηριακής πίεσης στα άνω άκρα
Γ Συνύπαρξη δίπτυχης αορτικής βαλβίδας
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1460. Ο αποκλεισμός τύπου Mobitz II χαρακτηρίζεται από:

Α Σταθερό PR πριν και μετά το αποκλειόμενο Ρ
Β Μεταβαλλόμενο PR πριν και μετά το αποκλειόμενο Ρ
Γ Αδυναμία καθόδου του φλεβοκομβικού ερεθίσματος στις κοιλίες
Δ Αδυναμία ανόδου του κοιλιακού ερεθίσματος στους κόλπους
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1461. Στον πλήρη κολποκοιλιακό αποκλεισμό:

Α Κανένα υπερκοιλιακό ερέθισμα δεν μεταδίδεται στις κοιλίες
Β Μπορεί να χρειασθεί προσωρινή βηματοδότηση
Γ Μπορεί να χρειασθεί μόνιμη βηματοδότηση
Δ Μπορεί να παρατηρηθεί συγκοπτικό επεισόδιο
Ε Όλα τα παραπάνω

1462. Στα οξέα στεφανιαία σύνδρομα περιλαμβάνεται:

Α Η ασταθής στηθάγχη
Β Η σταθερή στηθάγχη
Γ Το οξύ πνευμονικό οίδημα
Δ Η οξεία περικαρδίτιδα
Ε Η μαζική πνευμονική εμβολή

1463. Ένας ασθενής έχει ρυθμική ταχυκαρδία με ευρέα QRS με κοιλιακή συχνότητα 180/λεπτό
και στο ηλεκτροκαρδιογράφημα απουσιάζουν τα επάρματα Ρ. Στον ασθενή πρέπει να χορηγηθεί:
Α Δακτυλίτιδα
Β Δινιτρικός ισοσορβίτης
Γ Ξυλοκαίνη
Δ Ισοπροτερενόλη
Ε Ακετυλοχολίνη

1464. Η δίπτυχη αορτική βαλβίδα:

A Συχνά συνυπάρχει με στένωση του ισθμού της αορτής
Β Περιλαμβάνεται στα αίτια της στένωσης της αορτικής βαλβίδας
Γ Περιλαμβάνεται στα αίτια της ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδας
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1465. Στις κυανωτικές καρδιοπάθειες περιλαμβάνονται:

A Η στένωση της αορτικής βαλβίδας
Β Η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας
Γ Η τετραλογία του Fallot
Δ Η στένωση του ισθμού της αορτής
Ε Η μεσοκολπική επικοινωνία

1466. Συχνότερη συγγενής ανωμαλία της καρδιάς είναι:

Α Η ανωμαλία Epstein
Β Η τετραλογία του Fallot
Γ H δίπτυχη αορτική βαλβίδα
Δ Ο ανοικτός αρτηριακός (βοτάλειος) πόρος
Ε Η διορθωμένη μετάθεση των μεγάλων αρτηριών

1467. Oι αναστολείς των β-αδρενεργικών υποδοχέων προκαλούν:

A Ταχυκαρδία

190
Β Βραδυκαρδία
Γ Αύξηση της συσταλτικότητας του μυοκαρδίου
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1468. Ένας υπερτασικός ασθενής με χρόνια κολπική μαρμαρυγή πρέπει να λάβει:

A Ασπιρίνη
Β Κουμαρινικά αντιπηκτικά
Γ Κλοπιδογρέλη
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1469. Στα υπερηχοκαρδιογραφικά ευρήματα της μεσοκολπικής επικοινωνίας περιλαμβάνονται:

A Αύξηση των διαστάσεων της ανιούσας αορτής
Β Περικαρδιακή συλλογή
Γ Στένωση τριγλώχινος βαλβίδος
Δ Διάταση του δεξιού κόλπου
Ε Συμπίεση της δεξιάς κοιλίας

1470. Ο ανοιχτός αρτηριακός πόρος:

A Συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο ενδοκαρδίτιδας
Β Μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια στους ενηλίκους
Γ Μπορεί να προκαλέσει σύνδρομο Eisenmenger
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1471. Στην κοιλιακή ταχυκαρδία:

A Τα συμπλέγματα QRS είναι συνήθως ευρέα
Β Μπορεί να υπάρχουν συστολές από σύλληψη
Γ Μπορεί να υπάρχουν συστολές από συγχώνευση
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1472. Για τη μεσοκοιλιακή επικοινωνία ισχύουν τα εξής:

A Ο κίνδυνος ενδοκαρδίτιδας είναι μικρός
Β Ουδέποτε προκαλεί σύνδρομο Eisenmenger
Γ Ουδέποτε συνοδεύεται από ανεπάρκεια της αορτής
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1473. Στα ινωδολυτικά φάρμακα δεν περιλαμβάνεται:

A Η ηπαρίνη
Β Η στρεπτοκινάση
Γ Η ουροκινάση
Δ Η ρετεπλάση
Ε Η ανιστρεπλάση

1474. Η στένωση της αορτικής βαλβίδας προκαλεί:

Α Δύσπνοια προσπαθείας
Β Διαλείπουσα χωλότητα
Γ Ίκτερο
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1475. Ένας αθλητής κατά τη διάρκεια του ύπνου παρουσιάζει φλεβοκομβική βραδυκαρδία με
συχνότητα 45/λεπτό. Στον ασθενή αυτό πρέπει να χορηγηθεί:
A Ατροπίνη

191
Β Διγοξίνη
Γ Δοβουταμίνη
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1476. Σε έναν ασθενή με δύσπνοια σε μικρή κόπωση, η επιφάνεια της αορτικής βαλβίδας είναι
0.60 cm2.Ο ασθενής πρέπει:
A Να υποβληθεί σε εγχείρηση αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας
Β Να λάβει διγοξίνη
Γ Να υποβληθεί σε αορτοστεφανιαία παράκαμψη
Δ Να λάβει ανταγωνιστές του ασβεστίου
Ε Να λάβει ισοπροτερενόλη

1477. Ένας ασθενής έχει επιφάνεια μιτροειδούς 1,5 cm2. Ο ασθενής πάσχει από:
Α Ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας
Β Σοβαρή στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας
Γ Μύξωμα του αριστερού κόλπου
Δ Μέτρια στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας
Ε Πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας

1478. Στη χρόνια ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας υπάρχει:

Α Διαστολικό φύσημα παλινδρόμησης
Β Συστολικό φύσημα παλινδρόμησης
Γ Συνεχές φύσημα
Δ Κλαγγή διάνοιξης
Ε Συστολικό click

1479. Ένας ασθενής 25 ετών εμφάνισε ξαφνικά ρυθμική ταχυκαρδία με ευρύ QRS, με κοιλιακή
συχνότητα 185/λεπτό και στο ηλεκτροκαρδιογράφημά του εμφανίζει εικόνα κολποκοιλιακού
διαχωρισμού. Η πιθανότερη διάγνωση είναι:
A Φλεβοκομβική ταχυκαρδία
Β Κολπική μαρμαρυγή με αποκλεισμό σκέλους
Γ Koιλιακή ταχυκαρδία
Δ Κολπική ταχυκαρδία
Ε Κολποκοιλιακή κομβική ταχυκαρδία επανεισόδου

1480. Στη διατατική μυοκαρδιοπάθεια ισχύουν τα παρακάτω εκτός από:

Α Η νόσος χαρακτηρίζεται από αύξηση των διαστάσεων των καρδιακών κοιλοτήτων με εκφύλιση και
νέκρωση μυϊκών κυττάρων
Β Οι κοιλιακές αρρυθμίες είναι συχνές και τούτο εξηγεί πολλούς αιφνιδίους θανάτους που
παρατηρούνται στους ασθενείς αυτούς
Γ Ο τελοδιαστολικός και τελοσυστολικός όγκος της αριστερής κοιλίας είναι φυσιολογικός ή
ελαττωμένος
Δ Τα επίπεδα των κατεχολαμινών είναι αυξημένα
Ε Τα διουρητικά ανήκουν στα φάρμακα πρώτης γραμμής αντιμετώπισης των συμπτωμάτων της
νόσου

1481. Τα παρακάτω σχετικά με την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια είναι σωστά εκτός από:
Α Η νόσος αποδίδεται σε γενετική μεταδιδόμενη διαταραχή η οποία κληρονομείται κατά τον
αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα
Β Η ασύμμετρη υπερτροφία του μεσοκοιλιακού διαφράγματος είναι ένα από τα τυπικά
χαρακτηριστικά της νόσου
Γ Η συστολική λειτουργικότητα της αριστερής κοιλίας είναι μειωμένη με αποτέλεσμα την
αύξηση της τελοδιαστολικής της πίεσης
Δ Ο αιφνίδιος θάνατος είναι συχνή επιπλοκή της νόσου
Ε Η καρδιακή πλήρωση στη διάρκεια της διαστολής είναι παθολογική

192
 1482. Για τον καλπαστικό ρυθμό ένα δεν είναι σωστό:
Α Οφείλεται σε διαστολική υπερφόρτωση της καρδιάς
Β Ο πρωτοδιαστολικός καλπασμός είναι δυσοίωνο σημείο
Γ Ο προσυστολικός καλπασμός είναι δυσοίωνο σημείο
Δ Δεν ακούγεται σε κολπική μαρμαρυγή
Ε Συνοδεύεται από βραδυκαρδία

1483. Ο εναλλασσόμενος σφυγμός κυρίως χαρακτηρίζει:

Α Την τοξική μυοκαρδίτιδα
Β Τις έκτακτες συστολές
Γ Την υπερκοιλιακή ταχυκαρδία
Δ Τον πτερυγισμό
Ε Την ανεπάρκεια της αριστεράς κοιλίας

1484. Το πνευμονικό οίδημα δημιουργείται όταν η πίεση ενσφήνωσης των πνευμονικών

τριχοειδών υπερβεί:
Α Τα 5-10 mm/Hg
Β Τα 10-15 mm/Hg
Γ Τα 15-20 mm/Hg
Δ Τα 20-25 mm/Hg
Ε Τα 25-30 mm/Hg

1485. Ένα από τα παρακάτω δεν εμφανίζεται στον τοξικό δακτυλιδισμό:

Α Έμετοι
Β Εμφάνιση αρρυθμιών
Γ Διαταραχές της όρασης
Δ Διαβρωτική γαστρίτις
Ε Διανοητικές διαταραχές

1486. Ένα από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στο shock:

Α Ψυχρό και πελιδνό δέρμα
Β Διαταραχές του επιπέδου συνείδησης
Γ Όγκος ούρων <20 mL/ώρα
Δ Na ούρων <30 mEg/L
Ε Μεταβολική αλκάλωση

1487. Μυδρίαση εμφανίζεται όταν η καρδιακή ασυστολία διαρκέσει τουλάχιστον:

Α 1 λεπτό
Β 2 λεπτά
Γ 4 λεπτά
Δ 6 λεπτά
Ε 8 λεπτά

1488. Ένα από τα παρακάτω δεν ανήκει στις επιπλοκές της στένωσης της μιτροειδούς βαλβίδος:
Α Πνευμονική εμβολή
Β Εμβολικά εγκεφαλικά έμφρακτα
Γ Κολπική μαρμαρυγή
Δ Βρογχοπνευμονικές λοιμώξεις
Ε Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα

1489. Ένα από τα παρακάτω δεν ανήκει στις επιπλοκές της στένωσης αορτικής βαλβίδας:
Α Αρτηριακή υπέρταση
Β Συγκοπτικά επεισόδια
Γ Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα
Δ Καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Αιφνίδιος θάνατος

193
 1490. Ένα από τα παρακάτω δεν ισχύει στην οξεία ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας:
Α Αποτελεί μια από τις επιπλοκές της πνευμονικής εμβολής
Β Μπορεί να εμφανισθεί σε λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα
Γ Το διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής αποτελεί μία από τις αιτίες της
Δ Σχετίζεται με την εμφάνιση πρωτοδιαστολικού καλπασμού
Ε Συχνά οδηγεί σε πνευμονικό οίδημα

1491. Η διαφορική διάγνωση της περιοριστικής μυοκαρδιοπάθειας γίνεται κυρίως από:

Α Την υπερτασική καρδιοπάθεια
Β Τη διατατική μυοκαρδιοπάθεια
Γ Την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια
Δ Την πνευμονική εμβολή
Ε Την συμπιεστική περικαρδίτιδα

1492. Ποιο από τα παρακάτω ενδοκρινικά νοσήματα προκαλεί συνήθως περικαρδίτιδα;

Α Υπερθυρεοειδισμός
Β Υποθυρεοειδισμός
Γ Υπερπαραθυρεοειδισμός
Δ Υποπαραθυρεοειδισμός
Ε Μεγαλακρία

1493. Όλα τα παρακάτω που αφορούν στην σταθερή στηθάγχη είναι σωστά, εκτός από:
Α Υπάρχει ανατροπή ισοζυγίου προσφοράς και ζήτησης Ο2 στο μυοκάρδιο
Β Το χαρακτηριστικό ηλεκτροκαρδιογραφικό εύρημα είναι η πτώση του ST διαστήματος.
Γ Στη διάρκεια της στηθαγχικής κρίσης μπορεί να ακούσουμε συστολικό φύσημα ανεπάρκειας της
μιτροειδούς
Δ Στη διάρκεια της στηθαγχικής κρίσης πρώτα παραβλάπτεται η συστολική και μετά η
διαστολική λειτουργικότητα της αριστεράς κοιλίας
Ε Η μείωση των αναγκών σε Ο2 του μυοκαρδίου αποτελεί πρωταρχικό θεραπευτικό στόχο επί
σταθερής στηθάγχης

1494. Σε μία από τις παρακάτω παθήσεις δεν παρατηρούνται συνήθως συγκοπτικά επεισόδια:
Α Έκτακτες υπερκοιλιακές συστολές
Β Στένωση αορτής
Γ Υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια
Δ Νόσος του φλεβοκόμβου
Ε Κολποκοιλιακός αποκλεισμός 3ου βαθμού

1495. Ένα από τα παρακάτω προσφέρει τη μικρότερη βοήθεια για τη διάγνωση διαχωριστικού
ανευρύσματος της αορτής:
Α Κλινική εικόνα
Β Αύξηση των ηπατικών ενζύμων
Γ Διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογράφημα
Δ Αξονική τομογραφία
Ε Μαγνητική τομογραφία

1496. Οι νεφροί στην οξεία ενδοκαρδίτιδα μπορεί να εμφανίσουν όλα εκτός από:
Α Έμφρακτα
Β Εκφυλιστικές κύστεις
Γ Σπειραματονεφρίτιδα από ανοσοσυμπλέγματα
Δ Διάμεση ή τοξική νεφροπάθεια από την αντιμικροβιακή θεραπεία
Ε Αποστήματα

1497. Ένα από τα παρακάτω δεν ισχύει για τον 3ο καρδιακό τόνο:
Α Ακούγεται σε ανεπάρκεια της αριστεράς κοιλίας
Β Ακούγεται σε ανεπάρκεια μιτροειδούς
Γ Ακούγεται σε μεσοκοιλιακή επικοινωνία

194
Δ Ακούγεται στην εγκυμοσύνη
Ε Δεν είναι παθολογικός σε άτομα μεγάλης ηλικίας

1498. Ποιο από τα παρακάτω δεν χαρακτηρίζει τη νεφραγγειακή υπέρταση:

Α Εμφάνιση σε ηλικία <20 ετών
Β Φύσημα στο επιγάστριο
Γ Υψηλή αλδοστερόνη ορού
Δ Υψηλή ρενίνη ορού
Ε Χαμηλός αιματοκρίτης

1499. Η διαφορική διάγνωση του πρωτοπαθούς από τον δευτεροπαθή υπεραλδοστερονισμό θα

στηριχθεί:
Α Στις τιμές της αρτηριακής πίεσης
Β Στις τιμές του καλίου του ορού
Γ Στις τιμές της ρενίνης
Δ Στις τιμές της αλδοστερόνης
Ε Στην αξονική τομογραφία

1500. Σημειώστε τη λάθος πρόταση:

Α Η ισοποροτερενόλη προκαλεί βραδυκαρδία
Β Η κλονιδίνη προκαλεί βραδυκαρδία
Γ Η προπρανολόλη προκαλεί βραδυκαρδία
Δ Η διλτιαζέμη προκαλεί βραδυκαρδία
Ε Η ατροπίνη προκαλεί ταχυκαρδία

1501. Σχετικά με τη στεφανιαία νόσο τα παρακάτω πλην ενός είναι σωστά:

Α Η στεφανιαία ροή γίνεται κυρίως στη διάρκεια της διαστολικής περιόδου της καρδιάς
Β Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελούν κλινικές
εικόνες με τις οποίες μπορεί να εκδηλωθεί η στεφανιαία νόσος
Γ Στη διάρκεια ισχαιμικής κρίσης μειώνεται η τελοδιαστολική πίεση της
αριστερής κοιλίας
Δ Σημαντικό ρόλο στην ασταθή στηθάγχη κατέχουν ο σπασμός του στεφανιαίου δικτύου
και ο μηχανισμός συγκόλησης των αιμοπεταλίων
Ε Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου στεφανιαίας νόσου

1502. Αντικειμενικά ευρήματα ανεπάρκειας της αριστεράς καρδιάς είναι:

Α Αύξηση της φλεβικής πίεσης
Β Ηπατομεγαλία
Γ Καλπαστικός ρυθμός
Δ Περιφερικά οιδήματα
Ε Ασκίτης

1503. Η δοκιμασίας κόπωσης ενδείκνυται σε :

Α Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου <3 ημερών
Β Ασταθή στηθάγχη
Γ Υπερτροφική αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια
Δ Για τη διερεύνηση προκαρδίου άλγους
Ε Για τη διερεύνηση αρτηριακής εμβολής κάτω άκρων

1504. Ένα από τα παρακάτω είναι αληθές για τη στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας:
Α Παρατηρείται ολοσυστολικό φύσημα
Β Υπάρχει έντονος 1ος καρδιακός τόνος
Γ Δυνατό να ακούγεται 3ος καρδιακός τόνος
Δ Αποτελεί οξεία επιπλοκή της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
Ε Παρατηρείται διάταση της αριστεράς κοιλίας

1505. Ένα από τα παρακάτω είναι αληθές για την οξεία λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα:

195
Α Προσβάλλει συχνότερα τις φυσικές έναντι των προσθετικών βαλβίδων
Β Ο πνευμονιόκοκκος είναι η συχνότερη αιτία
Γ Εκβλαστήσεις ανευρίσκονται στο 100% των περιπτώσεων
Δ Οι αιμοκαλλιέργειες είναι θετικές στο 25% των περιπτώσεων
Ε Νέα ή μεταβαλλόμενα φυσήματα αναπτύσσονται συχνά

1506. Ταχυκαρδία μπορεί να συνοδεύει:

Α Υποθερμία
Β Κολποκοιλιακό αποκλεισμό
Γ Λήψη β-αποκλειστών
Δ Πνευμονική εμβολή
Ε Υποθυρεοειδισμό

1507. Σταθερός διχασμός του δεύτερου καρδιακού τόνου παρατηρείται σε:

Α Υπερτροφική καρδιομυοπάθεια
Β Καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Μεσοκολπική επικοινωνία
Δ Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
Ε Διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής

1508. Στον καρδιακό επιπωματισμό παρατηρούνται:

Α Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
Β Μείωση της φλεβικής πίεσης
Γ Υψικόρυφα κύματα –Τ στο ηλεκτροκαρδιογράφημα
Δ Παράδοξος σφυγμός
Ε Το Α και Β

1509. Στη στένωση της μιτροειδούς βαλβίδας παρατηρούνται:

Α Συστολικό φύσημα στο 2ο μεσοπλεύριο διάστημα αριστερά
Β Υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας
Γ Έντονος πρώτος τόνος
Δ Παράδοξος σφυγμός
Ε Ασύμμετρη υπερτροφία του μεσοκοιλιακού διαφράγματος

1510. Τα παρακάτω αποτελούν αντικειμενικά ευρήματα της ανεπάρκειας της δεξιάς κοιλίας εκτός
από ένα:
Α Ηπατομεγαλία
Β Οιδήματα κάτω άκρων
Γ Αναιμία
Δ Πλευριτική συλλογή
Ε Διάταση σφαγιτίδων

1511. Στα παρακάτω νοσήματα παρατηρείται διόγκωση του σπλήνα εκτός από ένα
Α Υποξεία ενδοκαρδίτιδα
Β Καλά Αζάρ
Γ Τοξοπλάσμωση
Δ Καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Ελονοσία

1512. Επιπλοκές της αριστεράς καρδιακής ανεπάρκειας είναι οι παρακάτω εκτός από μία
Α Διαταραχές καρδιακού ρυθμού
Β Σπληνομεγαλία
Γ Πνευμονική συμφόρηση
Δ Καρδιακή καχεξία
Ε Αιφνίδιος θάνατος

1513. Στις παρακάτω καταστάσεις χρησιμοποιούνται οι β-αναστολείς εκτός από

196
Α Διαλείπουσα χωλότητα
Β Σταθερή στηθάγχη
Γ Αρτηριακή υπέρταση
Δ Υπερκοιλιακή ταχυκαρδία
Ε Υπερθυρεοειδισμός

1514. Στη νυκτερινή δύσπνοια, ισχύουν τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Εμφανίζεται 2-3 ώρες μετά την κατάκλιση
Β Οφείλεται σε ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας
Γ Οφείλεται σε ανεπάρκεια της αριστεράς κοιλίας
Δ Υποχωρεί με την έγερση
Ε Οφείλεται σε διάμεσο πνευμονικό οίδημα

1515. Στις ενδείξεις χορήγησης της δακτυλίτιδας περιλαμβάνονται οι παρακάτω εκτός μίας
Α Υπερκοιλιακή ταχυκαρδία
Β Κολπική μαρμαρυγή με ταχεία ανταπόκριση
Γ Ασταθή ισχαιμικά σύνδρομα
Δ Χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Διατατική μυοκαρδιοπάθεια με κολπική μαρμαρυγή

1516. Οι παρακάτω παράγοντες εκτός από έναν συμβάλλουν στην τοξική δράση της
δακτυλίτιδας
Α Υποκαλιαιμία
Β Ενδοφλέβια χορήγηση ασβεστίου
Γ Υποξυγοναιμία
Δ Οξέωση
Ε Ενδοφλέβια χορήγηση μαγνησίου

1517. Τα παρακάτω εκτός μιας αποτελούν ανεπιθύμητες ενέργειες της δακτυλίτιδας

Α Αλλεργία
Β Ανορεξία
Γ Έμετοι
Δ Διαταραχές όρασης
Ε Οξεία νεφρική ανεπάρκεια

1518. Για την καταπληξία ισχύουν τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Η ωριαία αποβολή ούρων ›50ml/ώρα
Β Η κεντρική φλεβική πίεση αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα αιμοδυναμικής
παρακολούθησης
Γ Τα επίπεδα του γαλακτικού οξέος έχουν σημαντική προγνωστική αξία
Δ Η μη βελτίωση σε μια ώρα είναι δυσμενές προγνωστικό σημείο
Ε Συχνότερη επιπλοκή αποτελεί η νεφρική ανεπάρκεια

1519. Παράγοντες κινδύνου αθηροσκλήρωσης είναι οι παρακάτω εκτός από

Α Υπέρταση
Β Αναιμία
Γ Ελαττωμένη HDL
Δ Σακχαρώδης διαβήτης
Ε Αυξημένη LDH

1520. Σχετικά με την ιδιοπαθή διατατική μυοκαρδιοπάθεια, τα παρακάτω πλην ενός είναι σωστά:
Α Η νόσος χαρακτηρίζεται από διάταση και των δύο κοιλιών και μείωση της
συσταλτικότητας των τοιχωμάτων τους
Β Η νόσος χαρακτηρίζεται από αυξημένη διέγερση του συμπαθητικού
νευρικού συστήματος
Γ Η διέγερση του συμπαθητικού συστήματος συνεπάγεται αυξημένη
παραγωγή και απελευθέρωση αγγειοτασίνης

197
Δ Η πυκνότητα των β-υποδοχέων στο μυοκάρδιο είναι αυξημένη
Ε Ο αιφνίδιος θάνατος είναι σημαντική επιπλοκή της νόσου και οφείλεται κυρίως σε σύμπλοκη
κοιλιακή αρρυθμιογένεση

1521. Η διαφορική διάγνωση του εμφράγματος γίνεται από τα παρακάτω νοσήματα του
αναπνευστικού εκτός από ένα
Α Πλευρίτιδα
Β Πνευμονική εμβολή
Γ Πνευμοθώρακα
Δ Πνευμονία με παραπνευμονική συλλογή
Ε Διάμεση πνευμονική ίνωση

1522. Η διαφορική διάγνωση του προκάρδιου πόνου γίνεται από τα παρακάτω νοσήματα της
καρδιάς και αγγείων εκτός από ένα
Α Διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής
Β Στηθάγχη Prinzmental
Γ Περικαρδίτιδα
Δ Μεσοκοιλιακή επικοινωνία
Ε Οξεία μυοκαρδίτις

1523. Τα παρακάτω φάρμακα εκτός από ένα έχουν θέση στην αντιμετώπιση της στηθάγχης
Α Νιτρώδη
Β Ανταγωνιστές ασβεστίου
Γ β -αδρενεργικοί διεγέρτες
Δ β -αδρενεργικοί αναστολείς
Ε Αντιαιμοπεταλιακά

1524. Στη στηθάγχη Prinzmetal ισχύουν τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Οφείλεται σε σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών
Β Παρατηρείται ανύψωση του ST διαστήματος στο ΗΚΓ
Γ Εμφανίζεται κατά την προσπάθεια
Δ Στη στεφανιογραφία οι αρτηρίες μπορεί να είναι φυσιολογικές
Ε Τα νιτρώδη είναι φάρμακα επιλογής

1525. Στο πρόσθιο έμφραγμα του μυοκαρδίου παρατηρείται ανάσπαση του ST διαστήματος σε
όλες τις παρακάτω απαγωγές εκτός μιας
Α Στη V1
B Στη V2
Γ Στη V3
Δ Στην AVF
Ε Στη V4

1526. Πρώιμες επιπλοκές του εμφράγματος του μυοκαρδίου είναι οι παρακάτω εκτός από μια
Α Διαταραχές ρυθμού
Β Ανεύρυσμα της αριστεράς κοιλίας
Γ Επέκταση του εμφράγματος
Δ Περικαρδίτιδα
Ε Ρήξη θηλοειδών μυών

1527. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι επιπλοκή της στένωσης της μιτροειδούς
Α Μαρμαρυγή των κόλπων
Β Σύνδρομο Wolf-Parkinson-White
Γ Περιφερικές αρτηριακές εμβολές
Δ Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα
Ε Αιμοπτύσεις

1528. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις συμβαίνουν συχνότερα τα συγκοπικά επεισόδια

198
Α Πρόπτωση της μιτροειδούς
Β Ανεπάρκεια της μιτροειδούς
Γ Στένωση της αορτής
Δ Ανεπάρκεια της αορτής
Ε Στένωση της τριγλώχινος

1529. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό στην κολπική μαρμαρυγή

Α Θεωρείται πάντοτε κακής πρόγνωσης
Β Εμφανίζεται μόνο σε ασθενείς με οργανική καρδιοπάθεια
Γ Είναι η συχνότερη αρρυθμία
Δ Εμφανίζεται αποκλειστικά στην τρίτη ηλικία
Ε Χρειάζεται πάντοτε αντιαρρυθμική αγωγή

1530. Ποιος από τους παρακάτω μικροοργανισμούς είναι σχετικά σπανιότερο αίτιο λοιμώδους
ενδοκαρδίτιδας
Α Χρυσίζων σταφυλόκοκκος
Β Εντερόκοκκος
Γ Πρασινίζων σταφυλόκοκκος
Δ Πρωτέας
Ε Επιδερμικός σταφυλόκοκκος

1531. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια

Α Είναι νόσος κληρονομική
Β Προκαλεί συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας
Γ Παρατηρείται αυξημένη ευαισθησία των μυοκαρδιακών ινών στις κατεχολαμίνες
Δ Χαρακτηρίζεται από ασύμμετρη υπερτροφία του μεσοκοιλιακού διαφράγματος
Ε Αποτελεί συχνή αιτία περικαρδίτιδος

1532. Η θεραπεία της ιδιοπαθούς περικαρδίτιδας περιλαμβάνει

Α Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Β Αζαθειοπρίμη
Γ Αμπικιλλίνη
Δ Κυκλοφωσφαμίδη
Ε Κλαριθρομυκίνη

1533. Στο οξύ πνευμονικό οίδημα παρατηρούνται τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Ρήξη πνευμονικών τριχοειδών
Β Πυώδη πτύελα
Γ Διέγερση του συμπαθητικού συστήματος
Δ Αναστροφή αγγείωσης και πνευμονικές διηθήσεις στην ακτινογραφία θώρακος
Ε Πρωτοδιαστολικός καλπαστικός ρυθμός

1534. Στα αντικειμενικά ευρήματα της ανεπάρκειας της δεξιάς κοιλίας δεν περιλαμβάνεται
Α Αναιμία
Β Ηπατομεγαλία
Γ Περικαρδιακή συλλογή
Δ Ολιγουρία
Ε Οιδήματα κάτω άκρων

1535. Στη θεραπεία του πνευμονικού οιδήματος περιλαμβάνονται τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Θειϊκή μορφίνη
Β Διουρητικά
Γ Χορήγηση νιτρογλυκερίνης
Δ Χορήγηση αναστολέων των β-υποδοχέων
Ε Δακτυλίτιδα

1536. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει στην καταπληξία

199
Α Η ωριαία αποβολή των ούρων <20ml/ώρα
Β Τα D-dimers είναι κατά κανόνα αυξημένα
Γ Η κεντρική φλεβική πίεση αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα αιμοδυναμικής
παρακολούθησης
Δ Τα επίπεδα του γαλακτικού οξέος έχουν μεγάλη προγνωστική αξία
Ε Η μη βελτίωση σε μια ώρα αποτελεί δυσμενές προγνωστικό σημείο

1537. Η σωματική άσκηση προκαλεί τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Δραστηριοποίηση του ινωδολυτικού συστήματος
Β Ελαττώνει την LDL
Γ Αυξάνει τη δραστηριότητα των αιμοπεταλίων
Δ Αυξάνει τη δραστηριότητα της λιποπρωτεϊνικής λιπάσης
Ε Αυξάνει τη HDL

1538. Τα παρακάτω σχετικά με τους β-αναστολείς είναι σωστά εκτός από:

Α Έχουν αρνητική ινότροπη δράση
Β Έχουν αρνητική χρονότροπη δράση
Γ Χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της σταθεροποιημένης καρδιακής ανεπάρκειας σε συνδυασμό με
τα συνήθη φάρμακα του συνδρόμου
Δ Η χρήση του αντεδείκνυται μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου
Ε Ανήκουν στα αντιυπερτασικά φάρμακα

1539. Στις πρώιμες επιπλοκές του εμφράγματος του μυοκαρδίου υπάγονται οι παρακάτω εκτός
μιας
Α Διαταραχές του ρυθμού
Β Ρήξη θηλοειδών μυών
Γ Σύνδρομο Dressler
Δ Περικαρδίτιδα
Ε Επέκταση του εμφράγματος

1540. Για τη διατατική μυοκαρδιοπάθεια ισχύουν τα ακόλουθα εκτός από ένα

Α Καταλήγει σε βαριά συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Β Έχει καλή πρόγνωση με φαρμακευτική αγωγή
Γ Συνοδεύεται από διαταραχές του ρυθμού
Δ Προκαλεί αιφνίδιο θάνατο
Ε Το μέγεθος της καρδιάς είναι σημαντικά αυξημένο

1541. Ποια από τα παρακάτω ανήκουν στους δείκτες λειτουργικότητας της αριστερής κοιλίας:
Α Το κλάσμα εξωθήσεως
Β Ο όγκος παλμού
Γ Ο καρδιακός δείκτης
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1542. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί αιτία περικαρδίτιδας

Α Λοιμώδεις παράγοντες
Β Υποθυρεοειδισμός
Γ Καρκινοειδές του λεπτού εντέρου
Δ Νοσήματα του συνδετικού ιστού
Ε Νεφρική ανεπάρκεια

1543. Οι παρακάτω ηλεκτροκαρδιογραφικές μεταβολές παρατηρούνται στην περικαρδίτιδα εκτός

μιας
Α Ανάσπαση ST με το κοίλο προς τα επάνω
Β Επιπέδωση επαρμάτων Τ
Γ Ελάττωση του δυναμικού QRS
Δ 2ου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός

200
Ε Αρνητικά επάρματα Τ

1544. Στον καρδιακό επιπωματισμό παρατηρούνται τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Αυξημένος όγκος παλμού
Β Χαμηλή αρτηριακή πίεση
Γ Αυξημένη φλεβική πίεση
Δ Παράδοξος αρτηριακός σφυγμός
Ε Ολιγουρία

1545. Οι παρακάτω είναι συνήθεις επιπλοκές της αρτηριακής υπέρτασης από την καρδιά εκτός
μιας
Α Στεφανιαία νόσος
Β Έμφραγμα του μυοκαρδίου
Γ Υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας
Δ Διατατική μυοκαρδιοπάθεια
Ε Καρδιακή ανεπάρκεια

1546. Η συνηθέστερη ανεπιθύμητη ενέργεια των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου είναι
Α Οιδήματα στα άκρα
Β Ξηρός βήχας
Γ Ερυθρότητα προσώπου
Δ Ξηροστομία
Ε Κολποκοιλιακός αποκλεισμός 1ου βαθμού

1547. Φάρμακο εκλογής για την υπέρταση της εγκυμοσύνης είναι:

Α Η εναλαπρίλη
Β Η λοσαρτάνη
Γ Η αμλοδιπίνη
Δ Η μεθυλντόπα
Ε Η φουροσεμίδη

1548. Κατά τη θεραπεία ασθενών με στεφανιαία νόσο, ο στόχος για τα επίπεδα της LDL
χοληστερόλης είναι:
Α <130 mg/dl
Β <100 mg/dl
Γ <190 mg/dl
Δ <160 mg/dl
Ε <120 mg/dl

1549. Φύσημα Austin-Flint ακούγεται σε:

Α Στένωση ισθμού αορτής
Β Λοβώδη πνευμονία
Γ Λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα
Δ Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας
Ε Ρήξη μεσοκοιλιακού διαφράγματος

1550. Παροξυντική νυκτερινή δύσπνοια παρατηρείται σε:

Α Λοβώδη πνευμονία
Β Καρκίνο πνεύμονος
Γ Καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Πρόπτωση μιτροειδούς
Ε Οξεία βρογχίτιδα

1551. Εναλλασσόμενος σφυγμός παρατηρείται σε:

Α Μικροβιακή ενδοκαρδίτιδα
Β Ασταθή στηθάγχη
Γ Πρωτοπαθή αλδοστερονισμό

201
Δ Ανεπάρκεια της αριστεράς κοιλίας της καρδιάς
Ε Μεσοκολπική επικοινωνία

1552. Αύξηση της τροπονίνης παρατηρείται σε:

Α Μηνιγγίτιδα
Β Οξεία πυελονεφρίτιδα
Γ Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
Δ Κίρρωση ήπατος
Ε Φαιοχρωμοκύττωμα

1553. Η κλαγγή διάνοιξης παρατηρείται σε:

Α Ασταθή στηθάγχη
Β Ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας
Γ Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας
Δ Ανεπάρκεια τριγλώχινας βαλβίδας
Ε Πνευμονική υπέρταση

1554. Σχετική βραδυκαρδία παρά τον υψηλό πυρετό παρατηρείται σε:

Α Βρουκέλλωση
Β Σταφυλοκοκκική πνευμονία
Γ Τυφοειδή πυρετό
Δ Λεϊσμανίαση
Ε Διφθερίτιδα

1555. Παράδοξος διχασμός του 2ου τόνου παρατηρείται σε:

Α Ασταθή στηθάγχη
Β Στένωση αορτικής βαλβίδας
Γ Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας
Δ Ανεπάρκεια τριγλώχινας βαλβίδας
Ε Πνευμονική υπέρταση

1556. Αλλόμενος σφυγμός παρατηρείται σε:

Α Καρδιακή ανεπάρκεια
Β Ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας
Γ Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας
Δ Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας
Ε Πνευμονική υπέρταση

1557. Χορός των καρωτίδων παρατηρείται σε:

Α Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας
Β Ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας
Γ Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας
Δ Καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Έμφραγμα του μυοκαρδίου

1558. Τα οζίδια του Osler παρατηρούνται σε:

Α Ερυθηματώδη λύκο
Β Κοκκιωμάτωση Wegener
Γ Λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα
Δ Ψωρίαση
Ε Σύνδρομο Reiter

1559. Το συχνότερο αίτιο οξείας μυοκαρδίτιδας είναι:

Α Οι μύκητες
Β Οι ιοί
Γ Τα φάρμακα
Δ Τα πρωτόζωα

202
Ε Τα βακτηρίδια

1560. Ηλικιωμένοι ασθενείς με χρόνια κολπική μαρμαρυγή θα πρέπει χρονίως να λαμβάνουν:

Α Παράγωγα της δικουμαρόλης
Β Ασπιρίνη
Γ Ηπαρίνη
Δ Κλοπιδογρέλη
Ε Τικλοπιδίνη

1561. Παράδοξος σφυγμός παρατηρείται σε:

Α Υπέρταση της «άσπρης μπλούζας»
Β Ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας
Γ Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας
Δ Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας
Ε Καρδιακός επιπωματισμός

1562. Εξέταση εκλογής για τη διάγνωση της υγρής περικαρδίτιδας είναι:

Α Το ΗΚΓ
Β Το υπερηχογράφημα καρδιάς
Γ Η δοκιμασία κόπωσης
Δ Η αξονική τομογραφία θώρακος
Ε Η μαγνητική τομογραφία θώρακος

1563. Τα παρακάτω σχετικά με το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι σωστά εκτός από:
Α Το μέγεθος του εμφράγματος μπορεί να εκτιμηθεί από το βαθμό αυξήσεων των μυοκαρδιακών
ενζύμων, από το ΗΚΓ, αλλά και το υπερηχογράφημα καρδιάς
Β Σημαντικό ρόλο στην παθοφυσιολογία του εμφράγματος κατέχει ο σχηματισμός θρόμβου και ο
σπασμός του στεφανιαίου αγγείου
Γ Η απόφραξη του προσθίου κατιόντα κλάδου της αριστερής στεφανιαίας αρτηρίας,
δημιουργεί έμφραγμα του κατωτέρου τοιχώματος της αριστερής κοιλίας
Δ Έμφραγμα μπορεί να παρατηρηθεί και επί φυσιολογικών στεφανιαίων αγγείων
Ε Ο θάνατος στις πρώτες ώρες του εμφράγματος οφείλεται κυρίως στην εμφάνιση κακοήθους
κοιλιακής αρρυθμίας

1564. Στα ευρήματα της περιφερικής αρτηριοπάθειας ανήκουν τα ακόλουθα εκτός από ένα:
Α Διαλείπουσα χωλότητα
Β Ισχαιμικό άλγος ηρεμίας
Γ Γάγγραινα
Δ Τροφικές αλλοιώσεις δέρματος και ονύχων
Ε Θετικό σημείο Homan’s

1565. Στη θεραπεία της πνευμονική υπέρτασης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται

Α Ανταγωνιστές Ca
Β Προστακυκλίνη
Γ Αντιπηκτικά
Δ β-αποκλειστές
Ε Ανταγωνιστές υποδοχέων ενδοθηλίνης

1566. Η κοιλιακή ταχυκαρδία συνήθως σχετίζεται με όλες τις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από
μία
Α Οξέα ισχαιμικά καρδιακά επεισόδια
Β Διαταραχές ηλεκτρολυτών
Γ Τοξικός δακτυλιδισμός
Δ Ως παρενέργεια αντιαρρυθμικών φαρμάκων
Ε Στένωση της μιτροειδούς

1567. Παράγοντες που ευνοούν τη φλεβική θρόμβωση είναι όλοι οι παρακάτω εκτός από έναν

203
Α Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση
Β Ύπαρξη νεοπλασίας
Γ Παράγοντα V-Leiden
Δ Συγγενής υπερομοκυστεϊναιμία
Ε Αύξηση της πρωτεΐνης C

1568. Στις εκδηλώσεις της οξείας περικαρδίτιδας περιλαμβάνονται όλα τα παρακάτω εκτός από
Α Πυρετό
Β Θωρακικό άλγος που υφίεται κατά την κατάκλιση
Γ Περικαρδιακή τριβή
Δ Ταχυκαρδία
Ε Ηλεκτροκαρδιογραφικές μεταβολές

1569. Η κλινική εικόνα της πνευμονικής εμβολής περιλαμβάνει τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Αιφνίδια εγκατάσταση δύσπνοιας
Β Βραδυκαρδία
Γ Ταχύπνοια
Δ Αιμόπτυση
Ε Πλευριτικού τύπου άλγος

1570. Το σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου

Α Εκδηλώνεται συχνά με λιποθυμικά ή προλιποθυμικά επεισόδια
B Χαρακτηρίζεται και ως σύνδρομο βραδυκαρδίας - ταχυκαρδίας
Γ Οφείλεται συχνά σε στεφανιαία νόσο
Δ Αντιμετωπίζεται συνήθως με τοποθέτηση μόνιμου βηματοδότη
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

1571. Ποιο από τα ακόλουθα αποτελεί δυνητικό αίτιο μυοκαρδίτιδας

Α Εντεροϊοί
Β Υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο
Γ Ρικέτσιες
Δ Νοσήματα συνδετικού ιστού
Ε Όλα τα παραπάνω

1572. Ποιο ΗΚΓ εύρημα συνηγορεί για υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας
Α Στροφή του ηλεκτρικού άξονα της καρδιάς προς τα δεξιά
Β S στη V1 + R στη V5 >3.5 mV
Γ R στη V1 + S στη V5 >1.05 mV
Δ Ενδοκοιλιακές διαταραχές της αγωγιμότητας
Ε Όλα τα παραπάνω

1573. Τι ισχύει σχετικά με την κολπική μαρμαρυγή

Α Χαρακτηρίζεται από απολύτως άρρυθμη κοιλιακή ανταπόκριση
Β Συχνή αιτία αυτής είναι οι παθήσεις της μιτροειδούς βαλβίδας
Γ Στο 30% περίπου των περιπτώσεων δεν ανευρίσκεται βασική νόσος (ιδιοπαθής)
Δ Η ιδιοπαθής έχει συνήθως ευνοϊκότερη πρόγνωση
Ε Όλα τα παραπάνω

1574. Η κεντρική φλεβική πίεση είναι αυξημένη σε όλες τις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από
μία
Α Στένωση τριγλώχινος βαλβίδας
Β Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Καρδιακός επιπωματισμός λόγω συλλογής περικαρδιακού υγρού
Δ Οξεία αριστερά καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Συμπιεστική περικαρδίτιδα

204
 1575. Ένδειξη τοποθέτησης μόνιμου τεχνητού βηματοδότη αποτελούν τα παρακάτω εκτός από
ένα:
Α Πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός
Β Κολπικός πτερυγισμός
Γ Σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου
Δ Υπερευαίσθητος καρωτιδικός κόλπος με συγκοπτικά επεισόδια
Ε Κολποκοιλιακός αποκλεισμός δευτέρου βαθμού (Mobitz II) και συγκοπτικά επεισόδια

1576. Άρρυθμος σφυγμός ανευρίσκεται σε όλες τις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από μία
Α Εκτακτοσυστολική αρρυθμία
Β Κολπικός πτερυγισμός
Γ Αναπνευστική αρρυθμία
Δ Κολποκοιλιακός αποκλεισμός δευτέρου βαθμού τύπου I (Weckenbach)
Ε Αποκλεισμός δεξιού σκέλους

1577. Συλλογή εξιδρωματικού υγρού στην υπεζωκοτική κοιλότητα μπορεί να ανευρίσκεται σε

όλες τις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από μία
Α Πνευμονία
Β Πνευμονικό έμφρακτο
Γ Καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Φυματίωση
Ε Βρογχογενές καρκίνωμα

1578. Τι αντενδείκνυται σε οξεία θρόμβωση της λαγόνιας και της εν τω βάθει μηριαίας φλέβας
Α Θρομβεκτομή
Β Θρομβόλυση
Γ Θεραπεία με ηπαρίνη
Δ Άμεση κινητοποίηση του ασθενούς
Ε Φλεβογραφία

1579. Ποιο από τα παρακάτω κλινικά ευρήματα συνηγορεί εναντίον της διάγνωσης της κολπικής
μαρμαρυγής;
Α Περιφερικό έλλειμμα σφύξεων
Β Ακρόαση 4ου τόνου
Γ Μεταβολή της έντασης του 1ου τόνου
Δ Απουσία προσυστολικής επίτασης διαστολικού κυλίσματος επί στένωσης μιτροειδούς
Ε Βραδυκαρδία

1580. Η εναλαπρίλη και η ατενολόλη είναι φάρμακα:

Α Κορτικοστεροειδή
Β Αντιβιοτικά
Γ Γαστροπροστατευτικά
Δ Αντιυπερτασικά
Ε Υπολιπιδαιμικά

1581. Στη δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Οίδημα κάτω άκρων
Β Διάταση σφαγιτίδων
Γ Ηπατοσφαγιτιδικό σημείο
Δ Αυξημένη κεντρική φλεβική πίεση
Ε Νυκτερινή δύσπνοια

1582. Στη στένωση αορτής παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Στηθάγχη
Β Δύσπνοια στην κόπωση
Γ Συστολικό φύσημα στο 2ο μεσοπλεύριο διάστημα δεξιά παραστερνικά
Δ Συγκοπτικά επεισόδια

205
Ε Μεγάλος όγκος σφυγμού

1583. Αίτια κολπικής μαρμαρυγής είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Υπερπαραθυρεοειδισμός
Β Υπερθυρεοειδισμός
Γ Διατατική μυοκαρδιοπάθεια
Δ Αρτηριακή υπέρταση
Ε Στεφανιαία νόσος

1584. Στη λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Αναιμία
Β Αναπνοή Kussmaul
Γ Σπληνομεγαλία
Δ Πετέχειες
Ε Πληκτροδακτυλία

1585. Στον καρδιακό επιπωματισμό παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Βραδυκαρδία
Β Πτώση της συστολική αρτηριακής πίεσης
Γ Παράδοξος σφυγμός
Δ Διάταση σφαγιτίδων
Ε Ηπατομεγαλία

1586. Εργαστηριακά ευρήματα λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Αναιμία
Β Μικροσκοπική αιματουρία
Γ Υπεργαμασφαιριναιμία
Δ Αζωθαιμία
Ε Αυξημένη ΤΚΕ

1587. Η αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Ταχυκαρδία
Β Αναπνοή Cheyne – Stokes
Γ Νυχτερινή δύσπνοια
Δ Καλπαστικό ρυθμό
Ε Ηπατοσφαγιτιδικό σημείο

1588. Στη στένωση μιτροειδούς παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Συστολικό φύσημα στην κορυφή
Β Έντονος πρώτος τόνος
Γ Κλαγγή διανοίξεως
Δ Κολπική μαρμαρυγή
Ε Αιμοπτύσεις

1589. Ευρήματα αορτικής ανεπάρκειας αποτελούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Διαστολικό φύσημα υψηλής συχνότητας
Β Κλαγγή διάνοιξης
Γ Καρδιομεγαλία
Δ Ορατός τριχοειδικός σφυγμός
Ε Φύσημα Αustin-Flint

1590. Ποιο από τα παρακάτω περιλαμβάνεται στα αίτια συλλογής περικαρδιακού υγρού
Α Ουραιμία
Β Σύνδρομο Dressler
Γ Οικογενής μεσογειακός πυρετός
Δ Ερυθηματώδης λύκος
Ε Το Β και Δ

206
 1591. Παράγοντες που ευνοούν τη φλεβοθρόμβωση είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Παρατεταμένη κατάκλιση
Β Παρουσία νεοπλασίας
Γ Έλλειψη της αντιθρομβίνης ΙΙΙ
Δ Υπερομοκυστεϊναιμία
Ε Αύξηση της πρωτεΐνης S

1592. Ο τύπος SI–QIII-TIII στο ηλεκτροκαρδιογράφημα συνηγορεί για

Α Πνευμονική εμβολή - Οξεία πνευμονική καρδία
Β Πλήρη αποκλεισμό του αριστερού σκέλους
Γ Ατελή αποκλεισμό του αριστερού σκέλους
Δ Λήψη του ΗΚΓ σε βαθιά εισπνοή
Ε Υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας

1593. Παθήσεις της καρδιάς που δυνητικά επιπλέκονται με εμβολικό αγγειακό εγκεφαλικό
επεισόδιο είναι
Α Έμφραγμα του μυοκαρδίου
Β Παθήσεις της μιτροειδούς βαλβίδας
Γ Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα
Δ Ανοικτό ωοειδές τρήμα
Ε Όλα τα παραπάνω

1594. Η στηθάγχη Prinzmetal

Α Προκαλείται από σπασμό των στεφανιαίων αγγείων
Β Εμφανίζεται μόνο σε φυσιολογικά αγγεία
Γ Εμφανίζεται συνήθως κατά τη διάρκεια της κόπωσης
Δ Είναι συχνότερη στις γυναίκες
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

1595. Τη μεγαλύτερη ευαισθησία και ειδικότητα για τη διάγνωση του οξέος εμφράγματος του
μυοκαρδίου τις πρώτες 6 ώρες έχει
Α CPK
Β CPK και CPK-MB
Γ SGOT
Δ LDH
Ε C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP )

1596. Ποιο από τα παρακάτω έχει επιβεβαιωμένη θετική επίδραση στη μείωση του κινδύνου
εμφάνισης νέου εμφράγματος του μυοκαρδίου:
Α Νιτρώδη
Β Ακετυλοσαλικυλικό οξύ
Γ Ανταγωνιστές ασβεστίου
Δ Δακτυλίτιδα
Ε Όλα τα παραπάνω

1597. Σε περίπτωση καρδιακής ανακοπής προτεραιότητα έχει

Α Η διενέργεια ΗΚΓ
Β Η τοποθέτηση φλεβικής οδού
Γ Η εφαρμογή τεχνητής αναπνοής
Δ Η εφαρμογή καρδιακών μαλάξεων
Ε Η ηλεκτρική απινίδωση

1598. Το σύνδρομο του καρωτιδικού κόλπου

Α Οφείλεται συνήθως σε αθηρωματική βλάβη των τασεοϋποδοχέων των καρωτίδων
Β Είναι αθώα διαταραχή που αντιμετωπίζεται συμπτωματικά
Γ Εκδηλώνεται με περιστροφική ζάλη

207
Δ Αντιμετωπίζεται με αντιαρρυθμικά φάρμακα
Ε Όλα τα παραπάνω

1599. Τι ισχύει για τον κολπικό πτερυγισμό

Α Χαρακτηρίζεται από πολύ ταχεία συστολή των κόλπων (συχνότητα 200-350 / min)
Β Εμφανίζεται κατά παροξυσμούς ή είναι χρόνιος
Γ Ενδέχεται να οφείλεται σε στεφανιαία νόσο
Δ Μπορεί να μην ανευρεθεί σαφές αίτιο (ιδιοπαθής)
Ε Όλα τα παραπανω είναι σωστά

1600. Τι ισχύει για το σύνδρομο WPW (Wolf – Parkinson – White)

Α Πρόκειται για συγγενή ανωμαλία
Β Χαρακτηρίζεται από παράταση του διαστήματος PQ (> 0,2 sec)
Γ Δεν προκαλεί διαταραχές του διαστήματος ST
Δ Είναι πάντα ασυμπτωματικό
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

1601. Αίτια κοιλιακής ταχυκαρδίας

Α Έμφραγμα μυοκαρδίου
Β Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια
Γ Αρρυθμιογόνος δεξιά κοιλία
Δ Σύνδρομο μακρού QT
Ε Όλα τα παραπάνω

1602. Το σύνδρομο μακρού QT

Α Χαρακτηρίζεται από παθολογική βράχυνση του διαστήματος QT
Β Μπορεί να οφείλεται σε αντιαρρυθμικά φάρμακα ή να είναι συγγενές
Γ Πρέπει να αντιμετωπίζεται πάντοτε με μόνιμο καρδιακό βηματοδότη
Δ Είναι αθώα διαταραχή και δεν απαιτεί θεραπεία
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1603. Πιθανές παρενέργειες των β-αποκλειστών αποτελούν

Α Διαταραχές από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα
Β Επιδείνωση των μεταβολικών διαταραχών του διαβήτη
Γ Διαταραχές της σεξουαλικής ικανότητας
Δ Ζάλη, καταβολή
Ε Όλα τα παραπάνω

1604. Ποιο ανήκει στα αίτια του καρδιακού επιπωματισμού

Α Διαχωριστικό ανεύρυσμα ανιούσης αορτής
Β Υπερθυρεοειδισμός
Γ Βαριά συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Ασταθής στηθάγχη
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1605. Η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα των φυσικών βαλβίδων

Α Εντοπίζεται συχνότερα στην αορτική βαλβίδα
Β Προσβάλει αρκετά συχνά την πνευμονική
Γ Οφείλεται συχνότερα σε εντερόκοκκο
Δ Δίδει θετική καλλιέργεια αίματος στο 50% των περιπτώσεων
Ε Η θεραπεία είναι πάντοτε συντηρητική

1606. Αίτια συλλογής περικαρδιακού υγρού αποτελούν

Α Ουραιμία
Β Θεραπεία με διφαινυλυδαντοΐνη
Γ Φυματίωση
Δ Σύνδρομο μετά από περικαρδιοτομή

208
Ε Όλα τα παραπάνω

1607. Το μύξωμα της καρδιάς

Α Εντοπίζεται συνήθως στον αριστερό κόλπο
Β Αποτελεί το συχνότερο καλοήθη καρδιακό όγκο
Γ Εκδηλώνεται συνήθως με απώλεια βάρους, αναιμία, πυρετό και αρτηριακές εμβολές
Δ Διαγιγνώσκεται κατά κανόνα με το υπερηχοκαρδιογράφημα
Ε Όλα τα παραπάνω

1608. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για τη ρευματική καρδίτιδα

Α Προκαλείται με ανοσολογικό μηχανισμό
Β Οφείλεται σε άμεση προσβολή της καρδιάς από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο
Γ Αποτελεί επιπλοκή της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Δ Προσβάλλει κατά κύριο λόγο το περικάρδιο
Ε Θεραπεύεται αποτελεσματικά με ευρέως φάσματος αντιβιοτικά

1609. Ακροαστικά ευρήματα σε στένωση της αορτής

Α Αύξηση της έντασης του πρώτου καρδιακού τόνου
Β Συστολικό φύσημα με επέκταση προς τις καρωτίδες
Γ Αύξηση της έντασης του δευτέρου τόνου
Δ Ευρύς σταθερός διχασμός του δευτέρου τόνου
Ε Κλαγγή διάνοιξης

1610. Το φύσημα Αustin-Flint οφείλεται σε

Α Ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας
Β Στένωση της αορτής
Γ Στένωση της μιτροειδούς
Δ Λειτουργική στένωση της μιτροειδούς λόγω ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδας
Ε Λειτουργική στένωση της αορτικής βαλβίδας

1611. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό σχετικά με τη μεσοκολπική επικοινωνία

Α Πρόκειται συχνότερα για πρωτογενούς τύπου
Β Το έλλειμμα εντοπίζεται συχνότερα στην περιοχή του ωοειδούς τρήματος
Γ Χαρακτηρίζεται από συστολικό φύσημα λειτουργικής στένωσης της αορτικής βαλβίδας
Δ Χαρακτηρίζεται από σημεία υπερτροφίας της αριστεράς κοιλίας
Ε Στο ΗΚΓ ανευρίσκεται συνήθως αποκλεισμός του αριστερού σκέλους

1612. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για το σύνδρομο Marfan

Α Κληρονομείται κατά τον υπολειπόμενο φυλοσύνδετο χαρακτήρα
Β Χαρακτηρίζεται από σοβαρές βλάβες της αορτής και των καρδιακών βαλβίδων
Γ Οι πάσχοντες εμφανίζουν συχνά σπειραματονεφρίτιδα
Δ Δεν επηρεάζει το προσδόκιμο επιβίωσης του πάσχοντα
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

1613. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για την κακοήθη αρτηριακή υπέρταση
Α Δεν επηρεάζεται η πορεία της από την αντιϋπερτασική αγωγή
Β Χαρακτηρίζεται από βαριά υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια
Γ Παρατηρείται κατά κύριο λόγο σε πάσχοντες από δευτερογενή υπέρταση
Δ Είναι συχνότερη στις γυναίκες
Ε Όλα τα παραπάνω

1614. Τι ισχύει για την υπέρταση από λήψη ορμονικών αντισυλληπτικών

Α Παρατηρείται στο 20% των γυναικών που λαμβάνουν αντισυλληπτικά
Β Αποδίδεται στην ενεργοποίηση του συστήματος ρενίνης-αγγειοτασίνης
Γ Αντιμετωπίζεται με διουρητικά
Δ Παρατηρείται μόνο σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης
Ε Η αλλαγή του λαμβανομένου σκευάσματος αντισυλληπτικού λύνει συνήθως το πρόβλημα

209
 1615. Χαρακτηριστικό της υπέρτασης που οφείλεται σε στένωση του ισθμού της αορτής είναι
Α Αυξημένη αρτηριακή πίεση στα άνω άκρα και φυσιολογική ή ελαττωμένη στα κάτω άκρα
Β Διαστολικό φύσημα στην προκάρδιο χώρα
Γ Εμφάνιση μετά τη μέση ηλικία
Δ Αυξημένη αρτηριακή πίεση στα άνω και κάτω άκρα
Ε Αυξημένη αρτηριακή πίεση στο αριστερό μόνο άνω άκρο

1616. Η συχνότερη προέλευση του εμβόλου σε πνευμονική εμβολή είναι

Α Τοιχωματικός θρόμβος μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου
Β Θρόμβωση δεξιών καρδιακών κοιλοτήτων
Γ Θρόμβωση της μείζονος σαφηνούς φλέβας
Δ Θρόμβωση φλεβών της πυέλου
Ε Θρόμβωση δεξιάς μασχαλιαίας φλέβας

1617. Στους μείζονες παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο υπάγονται τα εξής, εκτός από
ένα
Α Κάπνισμα
Β Υπέρταση
Γ Χαμηλή HDL(<40mg%)
Δ Μυοκαρδίτιδα
Ε Σακχαρώδης διαβήτης

1618. Δευτεροπαθή υπερλιπιδαιμία προκαλούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Υποθυρεοειδισμός
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Υπερθυρεοειδισμός
Δ Αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης
Ε Ουραιμία

1619. Αρτηριακή υπέρταση και υποκαλιαιμία παρατηρείται χαρακτηριστικά σε:

Α Φαιοχρωμοκύττωμα
Β Πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό
Γ Θυρεοτοξική κρίση
Δ Διαβητική κετοξέωση
Ε Όλα τα παραπάνω

1620. Ποιο από ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με την ασταθή στηθάγχη
Α Χαρακτηρίζεται από εντονότερες και με μεγαλύτερη συχνότητα εμφανιζόμενες στηθαγχικές κρίσεις
σε ασθενή με ιστορικό στηθάγχης
Β Ενδέχεται να πρόκειται για πρωτοεμφανιζόμενη στηθάγχη
Γ Η στηθάγχη εμφανίζεται κατά τη διάρκεια ηρεμίας
Δ Το ΗΚΓ είναι πάντα φυσιολογικό κατά τη διάρκεια του πόνου
Ε Ο ασθενής πρέπει να εισάγεται αμέσως στο νοσοκομείο

1621. Αίτια φλεβοκομβικής βραδυκαρδίας είναι όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Θεραπεία με β-αποκλειστές ή δακτυλίτιδα
Β Ενδοκράνια υπέρταση
Γ Στεφανιαία νόσος
Δ Υποθυρεοειδισμός
Ε Θεραπεία με αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης

1622. Η εμφάνιση συγκοπτικών επεισοδίων αποτελεί τυπικό εύρημα σε

Α Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας
Β Στένωση αορτικής βαλβίδας
Γ Ανεπάρκεια μιτροειδούς
Δ Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας

210
Ε Πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας με ανεπάρκεια

1623. Ποιο είναι το συχνότερο ηλεκτροκαρδιογραφικό εύρημα σε ασθενείς με πνευμονική

εμβολή;
Α Φλεβοκομβική ταχυκαρδία
Β Εικόνα οξείας υπερφόρτωσης (strain) της δεξιάς κοιλίας
Γ Βαθύ κύμα S στην απαγωγή I, σημαντικό κύμα Q στην απαγωγή IIIΙ και αρνητικό κύμα Τ στην
απαγωγή III (εικόνα SIQIIITIII)
Δ Πνευμονικά P
Ε Δεξιά στροφή του άξονα

1624. Ποια είναι η εξέταση που αποτελεί το χρυσό κανόνα (gold standard) για τη
διάγνωση της πνευμονικής εμβολής;
Α Ελικοειδής (spiral) CT αγγειογραφία πνευμονικών αγγείων
Β Υπερηχογράφημα φλεβών κάτω άκρων
Γ Σπινθηρογράφημα αερισμού-αιμάτωσης
Δ Πνευμονική αγγειογραφία
Ε Διοισοφάγειο υπερηχοκαρδιογράφημα

1625. Ο καθετηριασμός των δεξιών καρδιακών κοιλοτήτων (Swan Ganz) χρησιμεύει σε όλα τα
κατωτέρω εκτός από:
Α Τον υπολογισμό του προφορτίου της καρδιάς
Β Την εκτίμηση των περιφερικών αντιστάσεων
Γ Τον καθορισμό του είδους της αντιμικροβιακής αγωγής
Δ Την εκτίμηση της καρδιακής παροχής
Ε Την απόφαση χορήγησης ινοτρόπων φαρμάκων

1626. Σε ασθενείς με αναπνευστική ανεπάρκεια, η αύξηση του υγρού στους πνεύμονες μπορεί
να οφείλεται σε όλα τα κατωτέρω εκτός από:
Α Αυξημένη πνευμονική τριχοειδική πίεση
Β Αυξημένη κολλοειδωσμωτική πίεση
Γ Δυσλειτουργία λεμφαγγείων πνεύμονος
Δ Διαταραχή διαπερατότητας της κυψελιδικής μεμβράνης
Ε Αυξημένη αρνητική ενδοθωρακική πίεση

1627. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί αιτία πνευμονικής υπέρτασης

Α Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
Β Στένωση μιτροειδούς βαλβίδας
Γ Μύξωμα αριστερού κόλπου
Δ Βρογχικό άσθμα
Ε Το Γ και Δ

1628. Αυξανόμενα επίπεδα τελοεκπνευστικής πίεσης (PEEP) σε διασωληνωμένο ασθενή μπορεί

να προκαλέσει τα κατωτέρω εκτός
Α Αύξηση του μεταφορτίου της αριστερής κοιλίας
Β Μειωμένη πλήρωση δεξιάς κοιλίας
Γ Αύξηση του φυσιολογικού νεκρού χώρου
Δ Μείωση της διατασιμότητας του πνεύμονα
Ε Αύξηση της διατασιμότητας του πνεύμονα

1629. Στην σηπτική κυκλοφορική καταπληξία ποιο από τα παρακάτω συμβαίνει πάντα
Α Οι περιφερικές αντιστάσεις είναι μειωμένες
Β Η πνευμονική πίεση ενσφήνωσης είναι αυξημένη
Γ Η κεντρική φλεβική πίεση είναι αυξημένη
Δ Η καρδιακή παροχή είναι μειωμένη
Ε Οι περιφερικές αντιστάσεις είναι αυξημένες

211
 1630. Στο καρδιογενές πνευμονικό οίδημα
Α Οι περιφερικές αντιστάσεις είναι αυξημένες
Β Η πνευμονική πίεση ενσφήνωσης είναι αυξημένη
Γ Οι πνευμονικές αντιστάσεις μπορεί να είναι φυσιολογικές
Δ Η κεντρική φλεβική πίεση μπορεί να είναι φυσιολογική
Ε Όλα τα παραπάνω

1631. Οι παρακάτω αντιρροπιστικοί μηχανισμοί κινητοποιούνται επί καρδιακής ανεπάρκειας

εκτός από:
Α Αύξηση του τόνου του συμπαθητικού συστήματος
Β Αύξηση του τόνου του παρασυμπαθητικού συστήματος
Γ Νόμος του Starling
Δ Υπερτροφία του κοιλιακού μυοκαρδίου
Ε Κατακράτηση υγρού από τους νεφρούς

1632. Τα παρακάτω είναι σωστά στη στένωση μιτροειδούς εκτός από ένα:
Α Παρατηρείται συχνότερα στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες
Β Η ένταση του 1ου καρδιακού τόνου είναι αυξημένη
Γ Η αριστερή κοιλία είναι φυσιολογικών διαστάσεων
Δ Συνοδεύεται από διαστολικό φύσημα εξωθήσεως
Ε Συνοδεύεται από διαστολικό φύσημα που παρουσιάζει προσυστολική επίταση

1633. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστά στους ασθενείς με ιογενή περικαρδίτιδα:
Α Είναι δυνατόν να οφείλεται στον ιό Coxsackie
Β Είναι συχνότερη την άνοιξη και το φθινόπωρο
Γ Συχνά οι ασθενείς παρουσιάζουν πρόδρομα συμπτώματα λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού
συστήματος
Δ Η νόσος μπορεί να υποτροπιάζει
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

1634. Στο οξύ πνευμονικό οίδημα τα παρακάτω είναι σωστά εκτός από ένα:
Α Συχνά συνοδεύει οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
Β Συμβαίνει συχνότερα σε ασθενείς με επηρεασμένη συστολική λειτουργία της αριστερής κοιλίας
Γ Είναι δυνατό να συμβεί σε ασθενείς χωρίς στεφανιαία νόσο
Δ Η χορήγηση β-αναστολέων βελτιώνει την έκβαση του ασθενούς
Ε Ο καρδιοθωρακικός δείκτης μπορεί να είναι φυσιολογικός

1635. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα δεν ανήκει στα αντυπερτασικά:

Α Φουροσεμίδη
Β Δακτυλίτιδα
Γ β-αναστολείς
Δ Αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ
Ε Αναστολείς των διαύλων ασβεστίου

1636. Τα παρακάτω σχετικά με την διατατική μυοκαρδιοπάθεια είναι σωστά εκτός από ένα:
Α Ο καρδιοθωρακικός δείκτης στην ακτινογραφία θώρακος είναι αυξημένος
Β Το κλάσμα εξωθήσεως είναι μειωμένο
Γ Οι κατεχολαμίνες του αίματος είναι μειωμένες
Δ Τα διουρητικά ανήκουν στα φάρμακα εκλογής της νόσου
Ε Οι ασθενείς με διατατική μυοκαρδιοπάθεια κινδυνεύουν από αιφνίδιο καρδιακό θάνατο

1637. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις σχετικά με την ισχαιμική καρδιακή νόσο είναι λάθος:
Α Η στηθάγχη Prinzmetal συνοδεύεται από ανάσπαση του τμήματος ST στο
ηλεκτροκαρδιογράφημα
Β Το σύνδρομο X συνοδεύεται από παθολογκή δοκιμασία κοπώσεως και παθολογικό
σπινθηρογράφημα του μυοκαρδίου
Γ Στο οξύ στεφανιαίο σύνδρομο η παρουσία θετικής δοκιμασίας τροπονίνης συνοδεύεται από

212
 χειρότερη πρόγνωση
Δ Σε ασθενή με ασταθή στηθάγχη, η δοκιμασία κοπώσεως το πρώτο 24ωρο νοσηλείας του
είναι εξέταση εκλογής
Ε Σε ασθενή με έμφραγμα του μυοκαρδίου η χορήγηση β-αναστολέα, κρίνεται απαραίτητη εκτός αν
υπάρχει σημαντική αντένδειξη

1638. Ποιο από τα παρακάτω είναι ψευδές στη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια:
Α Οι α-ΜΕΑ πρέπει να χορηγούνται σε όλους αυτούς τους ασθενείς
Β Οι β-αναστολείς αντενδείκνυνται απόλυτα
Γ Η χορήγηση διουρητικών βοηθάει στη βελτίωση της συμπτωματολογίας
Δ Η χορήγηση αντιπηκτικών δεν είναι απαραίτητη
Ε Ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου αυξάνει όσο το κλάσμα εξώθησης ελαττώνεται

1639. Τα παρακάτω σχετικά με το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι σωστά εκτός από:
Α Διακρίνεται σε αυτό με άνασπαση ή χωρίς ανάσπαση του ST διαστήματος
Β Σε ένα μικρό ποσοστό επισυμβαίνει και επί φυσιολογικών στεφανιαίων αγγείων
Γ Το πρώτο μυοκαρδιακό ένζυμο που αυξάνει στο αίμα είναι η γαλακτική δενδρογένεση
(LDH) η αύξηση της οποίας διατηρείται για 48 ώρες
Δ Ο θάνατος τις πρώτες ώρες του εμφράγματος οφείλεται κυρίως σε σοβαρές κοιλιακές αρρυθμίες
Ε Η έγκαιρη θρομβόλυση ή αγγειοπλαστική αποτελεί προτεραιότητα του θεράποντα ιατρού

1640. Σχετικά με την κολπική μαρμαρυγή τι δεν είναι αληθές :

Α Μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς απαραίτητα να υπάρχει οργανική καρδιακή νόσος
Β Δεν παρατηρείται 4ος καρδιακός τόνος
Γ Επί κολπικής μαρμαρυγής μειώνεται η πλήρωση των κοιλιών
Δ Στην κολπική μαρμαρυγή υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας θρόμβων στις αριστερές καρδιακές
κοιλότητες
Ε Το κέρδος από τη χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής συνήθως εξισώνεται από τα
αιμορραγικά προβλήματα που δημιουργούν αυτά τα φάρμακα

1641. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί επιπλοκή της αρτηριακής υπέρτασης
Α Ανεύρυσμα αορτής
Β Στεφανιαία νόσος
Γ Αθηροσκλήρυνση
Δ Διάταση των κόλπων
Ε Άτονα έλκη κνημών

1642. Οι αντιρροπιστικοί μηχανισμοί της καρδιακής ανεπάρκειας περιλαμβάνουν (μεταξύ των

άλλων) όλα τα παρακάτω εκτός από:
Α Κατακράτηση Na και H2O
Β Αύξηση των κυκλοφορουσών κατεχολαμινών
Γ Ενεργοποίση του νόμου του Starling
Δ Ενεργοποίηση του συστήματος ρενίνης-αγγειοτασίνης
Ε Αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης και της χοληστερόλης στο αίμα

1643. Σχετικά με την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια όλα πλην ενός είναι αληθή:
Α Χαρακτηρίζεται κυρίως από ασύμμετρη υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας
Β Η νόσος είναι κληρονομική και μεταδίδεται με τον επικρατούντα αυτοσωματικό χαρακτήρα
Γ Η παρουσία συγκοπτικών επεισοδίων αποτελεί δυσμενή προγνωστικό παράγοντα αιφνιδίου
θανάτου
Δ Η δακτυλίτιδα και τα διουρητικά αποτελούν φάρμακα εκλογής για την αντιμετώπιση της
νόσου
Ε Η νόσος προκαλεί κυρίως διαστολική δυσλειτουργία της αριστεράς κοιλίας

1644. Τα παρακάτω σχετικά με την ισχαιμική καρδιακή νόσο είναι σωστά εκτός από:
Α Ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπερλιπιδαιμία αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για
την ανάπτυξή της

213
Β Οι β-αναστολείς και τα αντιαιμοπεταλιακά, αποτελούν φάρμακα πρώτης γραμμής στην
αντιμετώπιση της ισχαιμικής καρδιακής νόσου
Γ Η ασταθής στηθάγχη και το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου χαρακτηρίζονται ως ασταθή ισχαιμικά
σύνδρομα
Δ Η σταθερή στηθάγχη εμφανίζεται επί διαταραχής στο ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης οξυγόνου
στο μυοκάρδιο
Ε Τα ασταθή ισχαιμικά σύνδρομα οφείλονται κυρίως σε σπασμό και όχι σε θρόμβωση των
στεφανιαίων αγγείων

1645. Σχετικά με την στένωση της αορτής, όλα πλην ενός είναι σωστά:
Α Μπορεί να είναι βαλβιδικής, υποβαλβιδικής ή υπερβαλβιδικής αιτιολογίας
Β Η αριστερή κοιλία προσαρμόζεται με υπερτροφία των τοιχωμάτων της
Γ Συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας, στηθάγχης και συγκοπτικών επεισοδίων αποτελούν τις
βασικές κλινικές εκδηλώσεις της νόσου
Δ Όλοι οι ασθενείς με σοβαρή στένωση της αορτικής βαλβίδας χρειάζονται αντικατάσταση
της βαλβίδας ακόμα και απουσία συμπτωμάτων
Ε Χαρακτηριστικό κλινικό ακροαστικό εύρημα της νόσου αποτελεί το συστολικό φύσημα
εξωθήσεως στην εστία ακροάσεως της αορτής

1646. Στην ανεπάρκεια της μιτροειδούς όλα είναι σωστά εκτός από ένα:
Α Η διάταση του μιτροειδικού δακτυλίου αποτελεί σημαντική αιτία ανεπάρκειας της μιτροειδούς
Β Η συνυπάρχουσα στένωση της αορτής συνεπάγεται αύξηση του βαθμού της ανεπάρκειας της
μιτροειδούς
Γ Τόσο ο αριστερός κόλπος όσο και η αριστερή κοιλία δεν μεταβάλουν τις διαστάσεις τους,
ενώ αυξάνεται μόνο η τελοδιαστολική πίεση τους
Δ Συχνή επιπλοκή της νόσου είναι η εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής
Ε Ο καρδιοθωρακικός δείκτης είναι αυξημένος στη χρόνια ανεπάρκεια της μιτροειδούς

1647. Ποίο από τα παρακάτω φάρμακα δεν έχει ένδειξη στο ανεπίπλεκτο οξύ έμφραγμα του
μυοκαρδίου.
Α r–TPA (Tissue Plasminogen Activator)
Β Β - αναστολείς
Γ Ασπιρίνη
Δ Νιτρώδη
Ε Δακτυλίτιδα

1648. Ασθενής ηλικίας 55 ετών με σακχαρώδη διαβήτη και καπνιστής, προσέρχεται στο τμήμα
επειγόντων περιστατικών του νοσοκομείου, αναφέροντας οπισθοστερνικό συσφιγκτικό άλγος
διάρκειας 5’ στην ηρεμία με αντανάκλαση στη ράχη και συνοδό εφίδρωση. Από 20ημέρου ο
ασθενής αναφέρει παρόμοια ενοχλήματα ηρεμίας μικρής διάρκειας.Από την κλινική εξέταση:
Αναπνευστικό ψιθύρισμα:κφ, S1-S2 ευκρινείς, Περιφερικές αρτηρίες ψηλαφητές άμφω, Αρτηριακή
πίεση 130/80mmHg. ΗΚΓ: φλεβοκομβικός ρυθμός, χωρίς ισχαιμικές διαταραχές. Ποια από τις
παρακάτω διαγνώσεις είναι πιο πιθανή;
Α Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
Β Οισοφαγίτιδα
Γ Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Δ Περικαρδίτιδα
Ε Ασταθής στηθάγχη

1649. Η αρτηριακή υπέρταση σχετίζεται με τα παρακάτω πλην ενός:

Α Η στένωση του ισθμού της αορτής αποτελεί αίτιο δευτεροπαθούς αρτηριακής υπέρτασης
Β Αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου στεφανιαίας αθηρωμάτωσης και εμφράγματος του
μυοκαρδίου
Γ Ο πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός χαρακτηρίζεται από αρτηριακή υπέρταση και
υπερκαλιαιμία
Δ Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης και οι β-αναστολείς αποτελούν
φάρμακα αντιμετώπισης της αρτηριακής υπέρτασης

214
Ε Στις κλινικές εκδηλώσεις της υπερτασικής κρίσης περιλαμβάνεται η ολιγουρία και η αζωθαιμία

1650. Στην στένωση της αορτής, ένα από τα παρακάτω είναι αναληθές:
Α Η συγγενής μονόπτυχη αορτική βαλβίδα αποτελεί αίτιο στένωσης της βαλβίδας
Β Ασθενής με σοβαρή στένωση της αορτής μπορεί να παραμένει ασυμπτωματικός
Γ Ακροαστικώς η νόσος χαρακτηρίζεται από συστολικό φύσημα εξωθήσεως με επέκταση στα
αγγεία του τραχήλου
Δ Η δακτυλίτιδα και τα διουρητικά ενδείκνυνται στην στένωση αορτής ακόμα και απουσία
συμπτωμάτων
Ε Η κλινική εμφάνιση συγκοπτικών επεισοδίων και στηθάγχης σε σοβαρή στένωση αορτής αποτελεί
δυσμενή προγνωστικό δείκτη

1651. Τα παρακάτω εκτός από ένα σχετίζονται με το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Α 5% περίπου των ασθενών με οξύ έμφραγμα δεν παρουσιάζουν στενώσεις στα στεφανιαία αγγεία
όπως φαίνεται στην στεφανιογραφία
Β Η απόφραξη της δεξιάς στεφανιαίας αρτηρίας ευθύνεται για το έμφραγμα του προσθίου
τοιχώματος της αριστερής κοιλίας
Γ Το θωρακικό άλγος επί οξέος εμφράγματος μπορεί να ποικίλει σε ένταση με τις περισσότερες των
περιπτώσεων να είναι ισχυρό και παρατεταμένο
Δ 4ος καρδιακός τόνος συνοδεύει σχεδόν πάντα τους ασθενείς με οξύ έμφραγμα και φλεβοκομβικό
ρυθμό
Ε Η αύξηση της κρεατινικής κινάσης (CK) αυξάνεται εντός 4-8 ωρών μετά από οξύ έμφραγμα του
μυοκαρδίου

1652. Όλα τα παρακάτω σχετικά με την κολπική μαρμαρυγή είναι σωστά εκτός από ένα:
Α Είναι η συχνότερη κλινική αρρυθμία
Β Οι β-αναστολείς, η δακτυλίτιδα, η διαλτιαζέμη χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της κοιλιακής
ανταπόκρισης
Γ Η ασπιρίνη και η κλοπιδογρέλη είναι ανώτερες των από του στόματος κουμαρινικών
αντιπηκτικών στην πρόληψη ΑΕΕ
Δ Η επίπτωσή της αυξάνει με την ηλικία
Ε Συσχετίζεται με αύξηση της νοσηρότητας και θνητότητας

1653. Όλα τα παρακάτω σχετικά με τη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας είναι σωστά εκτός
από ένα:
Α Τα διουρητικά είναι από τα φάρμακα εκλογής
Β Οι αναστολείς των β-αδρενεργικών υποδοχέων βελτιώνουν την πρόγνωση, όταν χορηγούνται σε
επιλεγμένους ασθενείς
Γ Οι αναστολείς των διαύλων Ca μειώνουν τη θνητότητα ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης και οι β-αναστολείς βελτιώνουν την
πρόγνωση ασθενών με δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας
Ε Η σωματική άσκηση βελτιώνει το λειτουργικό στάδιο των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια

1654. Όλα τα παρακάτω σχετικά με την πνευμονική εμβολή είναι σωστά εκτός από ένα:
Α Τα έμβολα προέρχονται συχνότερα από το φλεβικό δίκτυο των άνω άκρων
Β Τα έμβολα προέρχονται από το φλεβικό δίκτυο των κάτω άκρων
Γ Η ταχυσφυγμία και η ταχύπνοια είναι τα συχνότερα κλινικά σημεία
Δ Δύσπνοια παρατηρείται συχνά αν και είναι δυνατόν να απουσιάζει
Ε Στη θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνονται τα αντιπηκτικά, η ηπαρίνη και τα θρομβολυτικά
φάρμακα

1655. Στην ανεπάρκεια μιτροειδούς όλα τα παρακάτω είναι σωστά εκτός από ένα:
Α Η ρήξη θηλοειδούς μυός δεν αποτελεί σημαντικό αίτιο οξείας ανεπάρκειας της βαλβίδας
Β Στη χρόνια ανεπάρκεια της μιτροειδούς αυξάνεται η διάμετρος του αριστερού κόλπου και της
αριστερής κοιλίας
Γ Οι ασθενείς με ανεπάρκεια μιτροειδούς συχνά εμφανίζουν κολπική μαρμαρυγή
Δ Τα διουρητικά και οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης αποτελούν

215
 φάρμακα εκλογής στην ανεπάρκεια μιτροειδούς με κλινική εικόνα καρδιακής ανεπάρκειας
Ε Κλινικά χαρακτηρίζεται από συστολικό φύσημα ακουστό κυρίως στην κορυφή της καρδιάς

1656. Την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια χαρακτηρίζουν τα παρακάτω πλην ενός:

Α Οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν κλινική εικόνα καρδιακής ανεπάρκειας με φυσιολογική τη
συστολική λειτουργικότητα της αριστερής κοιλίας
Β 25% των ασθενών εμφανίζουν απόφραξη στον χώρο εξόδου της αριστερής κοιλίας, στην ηρεμία
Γ Οι νέοι ασθενείς κινδυνεύουν από αιφνίδιο καρδιακό θάνατο
Δ Οι εμφυτεύσιμοι απινιδωτές αποτελούν την ασφαλέστερη προφυλακτική προσέγγιση από τον
αιφνίδιο καρδιακό θάνατο
Ε Η νόσος είναι δευτεροπαθής και οφείλεται κυρίως στην αρτηριακή υπέρταση

1657. Σχετικά με το έμφραγμα μυοκαρδίου όλα τα παρακάτω είναι σωστά εκτός από ένα:
Α Οι ασθενείς με κατώτερο έμφραγμα παρουσιάζουν συχνά διαταραχές κολποκοιλιακής αγωγής
Β Οι ασθενείς με κατώτερο έμφραγμα μυοκαρδίου παρουσιάζουν συχνότερα φλεβοκομβική
βραδυκαρδία από ότι οι ασθενείς με πρόσθιο έμφραγμα μυοκαρδίου
Γ Η εμφάνιση κοιλιακής ταχυκαρδίας τις πρώτες ώρες του εμφράγματος μυοκαρδίου
επηρεάζει δυσμενώς την μακροπρόθεσμη πρόγνωση
Δ Οι ασθενείς με έμφραγμα και αποκλεισμό αριστερού σκέλους έχουν δυσμενέστερη πρόγνωση απ’
ότι οι ασθενείς με έμφραγμα και 1ου βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό
Ε Οι ασθενείς με διατοιχωματικό έμφραγμα μυοκαρδίου παρουσιάζουν συχνότερα ρήξη μυοκαρδίου
απ’ ότι οι ασθενείς με υπενδοκάρδιο έμφραγμα

1658. Τα παρακάτω σχετικά με την κολπική μαρμαρυγή είναι ακριβή εκτός από:
Α Μπορεί να είναι ιδιοπαθής
Β Η απώλεια της κολπικής συστολής μειώνει την πλήρωση των κοιλιών
Γ Στο ΗΚΓ παρατηρείται παράταση του PR διαστήματος
Δ Η ηλεκτρική ανάταξη αποτελεί αξιόπιστο τρόπο διόρθωσης της αρρυθμίας
Ε Αντιπηκτική αγωγή ενδείκνυται για την πρόληψη εμβολών

1659. Ποια από τα παρακάτω ανήκουν στα αντιυπερτασικά:

Α Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης
Β Αναστολείς των διαύλων ασβεστίου
Γ Αναστολείς των β-αδρενεργικών υποδοχέων
Δ Τα διουρητικά
Ε Όλα τα παραπάνω

1660. Όλα τα παρακάτω σχετικά με την καρδιακή ανεπάρκεια είναι σωστά, εκτός από:
Α Η ανεπάρκεια της αριστεράς κοιλίας έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της διαστολικής της πίεσης
και την ελάττωση του όγκου παλμού
Β Η ελάττωση του όγκου παλμού οδηγεί σε ελαττωμένη ιστική αιμάτωση και υποξία
Γ Η ελάττωση της νεφρικής αιματώσεως συντελεί στη μείωση της ρενίνης, αγγειοτασίνης ΙΙ
και αλδοστερόνης
Δ Τα διουρητικά είναι φάρμακα που βελτιώνουν σημαντικά τα συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας
Ε Σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια οι αρρυθμίες είναι πολύ συχνές

1661. Όλα τα παρακάτω που αφορούν την ισχαιμική καρδιακή νόσο είναι σωστά, εκτός από:
Α Η στηθάγχη οφείλεται σε παροδική ισχαιμία του μυοκαρδίου που προκαλείται από διαταραχή του
ισοζυγίου "προσφορά και ζήτηση" του μυοκαρδίου σε οξυγόνο
Β Από το συνολικό αριθμό των ισχαιμικών επεισοδίων που εμφανίζει ο ασθενής τα 2/3 περίπου
είναι ανώδυνα (σιωπηρά)
Γ Ο παθογενετικός μηχανισμός της ασταθούς στηθάγχης περιλαμβάνει την αθηρωματική πλάκα
που είναι και αυτή "ασταθής," συχνά εξελκωμένη και επί της οποίας ενεργοποιεί τον μηχανισμό
συγκόλλησης των αιμοπεταλίων
Δ Η άμεση πραγματοποίηση δοκιμασίας κοπώσεως σε ασθενή που προσέρχεται στο
νοσοκομείο λόγω ασταθούς στηθάγχης συνιστάται για διαγνωστικούς λόγους
Ε Συχνά στην ακρόαση ακούγεται 4ος καρδιακός τόνος στη διάρκεια ασταθούς στηθάγχης

216
 1662. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δεν σχετίζεται με την πρόγνωση του ασθενή μετά
από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου (ΟΕΜ)
Α Η εμφάνιση μετεμφραγματικής περικαρδίτιδας
Β Η εμφάνιση υψηλού βαθμού κοιλιακής αρρυθμιογένεσης μετά το δεύτερο 24ώρο από το ΟΕΜ
Γ Η έκταση του εμφράγματος
Δ Η εμφάνιση μετεμφραγματικής στηθάγχης
Ε Η δημιουργία ανευρύσματος της αριστεράς κοιλίας

1663. Η πνευμονική εμβολή μπορεί να προκαλεί όλα τα παρακάτω εκτός από:

Α Συγκοπτικό επεισόδιο
Β Αιφνίδιο θάνατο
Γ Συστολική δυσλειτουργία της αριστεράς κοιλίας
Δ Μείωση της καρδιακής παροχής
Ε Θωρακικό άλγος

1664. Οι παρακάτω αντιρροπιστικοί μηχανισμοί κινητοποιούνται επί καρδιακής ανεπάρκειας

εκτός από:
Α Νόμος Starling
Β Αύξηση τόνου παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος
Γ Υπερτροφία αριστερής κοιλίας
Δ Κατακράτηση υγρών
Ε Αύξηση του τόνου του συμπαθητικού νευρικού συστήματος

1665. Σ’ έναν ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια αναπτύσσονται αντιρροπιστικοί μηχανισμοί.

Βρείτε ποια από τις παρακάτω προτάσεις δεν είναι ορθή σύμφωνα με τις τρέχουσες αντιλήψεις:
Α ενεργοποίηση του συστήματος ρενίνης αγγειοτενσίνης
Β αύξηση των κυκλοφορουσών κατεχολαμινών
Γ υπονατριαιμία
Δ οι αντιρροπιστικοί μηχανισμοί ενδέχεται να είναι επιβλαβείς για τον ασθενή
Ε η αντιρροπιστική κατακράτηση υγρών προκαλεί πάντοτε οιδήματα κάτω άκρων και
διάταση σφαγιτίδων

1666. Η αρτηριακή υπέρταση έχει αιτιολογική συσχέτιση με όλα τα παρακάτω εκτός από:
Α Στένωση ισθμού αορτής
Β Πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό
Γ Ανεπάρκεια αορτής
Δ Στένωση νεφρικών αρτηριών
Ε Στένωση στεφανιαίων αρτηριών

1667. Η θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας περιλαμβάνει όλα τα παρακάτω εκτός από:
Α Διουρητικά της αγκύλης
Β β-αναστολείς
Γ Αναστολείς μονοαμινοξειδάσης (ΜΑΟ)
Δ Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης
Ε Αναστολείς της αγγειοτενσίνης ΙΙ

1668. Τι δεν είναι ακριβές σχετικά με την πνευμονική εμβολή :

Α Είναι σχετικά συχνή νόσος
Β Μπορεί να εμφανίζεται μόνο με ταχύπνοια και ταχυκαρδία
Γ Τα αέρια αίματος είναι πάντοτε παθολογικά
Δ Ο προσδιορισμός των d-dimers είναι μια πολύ χρήσιμη εξέταση για την αποκλεισμό της
Ε Μπορεί να αποτελέσει πρώτη κλινική εκδήλωση μιας κακοήθειας

1669. Τα παρακάτω σχετικά με το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι σωστά εκτός από:
Α Η διάγνωση του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου στηρίζεται κυρίως στο ιστορικό, στο
θωρακικό πόνο, στο ΗΚΓφημα και στα ένζυμα του ορού

217
Β Το έμφραγμα της δεξιάς κοιλίας συνοδεύει συχνά το έμφραγμα του κατωτέρου τοιχώματος της αρ.
κοιλίας λόγω απόφραξης της δεξιάς στεφανιαίας αρτηρίας
Γ Στο υπενδοκάρδιο έμφραγμα του μυοκαρδίου η εμφραγματική προσβολή αφορά ένα
τμήμα της υπενδοκάρδιας στιβάδος του μυοκαρδίου και το ΗΚΓφημα παρουσιάζει έπαρμα
Q νέκρωσης
Δ Η αύξηση της κρεατινικής φωσφοκινάσης (CPK) παρατηρείται κατά τις πρώτες 6-8 ώρες του
εμφράγματος
Ε Η θρομβόλυση τις πρώτες ώρες του εμφράγματος αποτελεί βασική θεραπευτική προσέγγιση του
θεράποντος ιατρού

1670. Σχετικά με την ανεπάρκεια αορτής όλα τα παρακάτω πλην ενός είναι σωστά:
Α Η διάταση της αορτικής ρίζας και της ανιούσης αορτής αριστερή αποτελεί αίτιο ανεπάρκειας της
βαλβίδας
Β Στην χρόνια ανεπάρκεια αορτής ο τελοδιαστολικός όγκος της αριστερής κοιλίας είναι
ελαττωμένος
Γ Στην ακτινογραφία θώρακος ο καρδιοθωρακικός δείκτης είναι αυξημένος
Δ Χαρακτηριστικό ακροαστικό εύρημα της νόσου είναι το διαστολικό φύσημα αμέσως μετά τον 2ο
καρδιακό τόνο
Ε Η νόσος χαρακτηρίζεται από αυξημένη διαφορική αρτηριακή πίεση

1671. Τα παρακάτω αποτελούν φάρμακα πρώτης επιλογής στην σταθερή στηθάγχη εκτός από:
Α β-αναστολείς
Β Αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα
Γ Νιτρώδη
Δ Θετικά Ινότροπα
Ε Αναστολείς ασβεστίου

1672. Τα παρακάτω σχετικά με τη χρόνια κολπική μαρμαρυγή είναι σωστά εκτός από:
Α Είναι σπάνια κάτω από την ηλικία των 20 ετών
Β Η συχνότερη αιτία είναι η στεφανιαία νόσος
Γ Εμφανίζεται πάντοτε σε ασθενείς με αυξημένες διαστάσεις του αριστερού κόλπου
Δ Το 50% των επεισοδίων ανατάσσεται αυτόματα εντός 24 ωρών
Ε Ο κίνδυνος θρομβοεμβολικών επεισοδίων αυξάνει μετά τις πρώτες 48 ώρες της αρρυθμίας

1673. Το δυναμικό ενέργειας της μυοκαρδιακής ίνας έχει σχέση με όλα τα παρακάτω εκτός από:
Α Το μέγεθος της μυοκαρδιακής ίνας
Β Την ηλεκτρολυτική κλίση των ιόντων εκατέρωθεν της κυτταρικής μεμβράνης
Γ Την κατάσταση των διαύλων του Na+ και του Ca++ της κυτταρικής μεμβράνης
Δ Την ένταση και τη χρονική διάρκεια του ερεθίσματος
Ε Το Β και Γ

1674. Πόσες φάσεις διακρίνουμε στο δυναμικό ενέργειας

Α Δύο
Β Τρεις
Γ Τέσσερις
Δ Πέντε
Ε Εξι

1675. Η επίδραση ενός ουδικού ερεθίσματος στην καρδιά προκαλεί

Α Εκπόλωση των μυοκαρδιακών κυττάρων
Β Επαναπόλωση των μυοκαρδιακών κυττάρων
Γ Πρώτα το Α και μετά το Β
Δ Πρώτα το Β και μετά το Α
Ε Ταυτόχρονη εκπόλωση και επαναπόλωση των μυοκαρδιακών κυττάρων

1676. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί μηχανισμό παραγωγής αρρυθμιών

Α Παθολογικός αυτοματισμός

218
Β Πυροδοτούμενη δραστηριότητα
Γ Επανείσοδος και διαταραχές αγωγής του ερεθίσματος
Δ Φλεβοκομβική ταχυκαρδία
Ε Το Α και Β

1677. Η καρδιακή ανεπάρκεια χαρακτηρίζεται από την κινητοποίηση νευροορμονικών

αντιρροπιστικών μηχανισμών. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι αποτέλεσμα τέτοιων μηχανισμών
Α Κατακράτηση υγρών
Β Περιφερική αγγειοσύσπαση
Γ Συστηματική φλεβική συμφόρηση
Δ Φλεβοκομβική ταχυκαρδία
Ε Κολπική μαρμαρυγή

1678. Τα παρακάτω σχετικά με το έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι σωστά εκτός από:
Α Σε ένα μικρό ποσοστό εμφανίζεται και επί φυσιολογικών τις στεφανιαίών αρτηριών
Β Το πρώτο μυοκαρδιακό ένζυμο που ανιχνεύεται στο έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι η
μυοσφαιρίνη
Γ Η εμφάνιση Q κύματος στο ΗΚΓ δηλώνει διατοιχωματικό έμφραγμα
Δ Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου δεν ανήκει στα οξέα ισχαιμικά σύνδρομα
Ε Εκκίνηση για το σχηματισμό θρόμβου και απόφραξης των στεφανιαίων αγγείων αποτελεί
συνήθως η ρήξη της αθηρωματικής πλάκας

1679. Στο έμφραγμα του μυοκαρδίου τα παρακάτω πλην ενός είναι σωστά:
Α Αποτελεί σημαντικό αίτιο καρδιακής ανεπάρκειας
Β Μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του κλάσματος εξωθήσεως της αριστερής κοιλίας
Γ Οι κακοήθεις αρρυθμίες είναι το κυριότερο αίτιο θανάτου τις πρώτες ώρες μαζί με το οξύ
έμφραγμα του μυοκαρδίου
Δ Η θρομβόλυση αντενδείκνυται τις 3 πρώτες ώρες μετά το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
Ε Έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορεί να επισυμβεί και επί φυσιολογικών στεφανιαίων αγγείων

1680. Τα παρακάτω πλην ενός είναι σωστά στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια.

Α Ο αιφνίδιος θάνατος αποτελεί την σημαντικότερη επιπλοκή της νόσου
Β Το χαρακτηριστικό ηχοκαρδιογραφικά εύρημα της νόσου είναι η ασύμμετρη υπερτροφία της
αριστερής κοιλίας
Γ Το κλάσμα εξωθήσεως της αριστερής κοιλίας είναι συνήθως μειωμένο
Δ Η τελοδιαστολική πίεση της αριστερής κοιλίας είναι αυξημένη στην υπερτροφική
μυοκαρδιοπάθεια
Ε Οι ασθενείς με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα καρδιακής
ανεπάρκειας

1681. Ένα από τα παρακάτω είναι λάθος σχετικά με τις φυσιολογικές πιέσεις των καρδιακών
κοιλοτήτων
Α Τελοδιαστολική πίεση αριστερής κοιλίας: 8-24 mmHg
Β Μέση πίεση αριστερού κόλπου : 2-12 mmHg
Γ Συστολική πίεση πνευμονικής:15-30 mmHg
Δ Μέση πίεση δεξιού κόλπου: 1-5 mmHg
Ε Τελοδιαστολική πίεση δεξιάς κοιλίας: 1-7 mmHg

1682. Στην ανεπάρκεια της μιτροειδούς τα παρακάτω πλην ενός είναι σωστά:
Α Η χρόνια ανεπάρκεια της μιτροειδούς οδηγεί σε διάταση μόνο του αριστερού κόλπου
Β Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί επιπλοκή της νόσου
Γ Η μυξωματώδης εκφύλιση της μιτροειδούς αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια ανεπάρκειας της
βαλβίδας
Δ Στην χρόνια ανεπάρκεια της μιτροειδούς στην α/α θώρακος ο καρδιοθωρακικός δείκτης είναι
αυξημένος
Ε Η συνύπαρξη στένωσης αορτής αυξάνει το μέγεθος της ανεπάρκειας

219
 1683. Όλα τα παρακάτω αποτελούν χαρακτηριστικά του καρδιογενούς shock εκτός από:
Α Αρτηριακή πίεση μικρότερη από 90mmHg
Β Αυξημένη τελοδιαστολική πίεση αριστερής κοιλίας
Γ Αυξημένη συμπαθητική νευρική διέγερση
Δ Χαμηλή καρδιακή παροχή
Ε Αυξημένη διαφορική πίεση

1684. Όλες οι παρακάτω καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν πνευμονικό οίδημα σε ασθενή

με ελαττωμένη συστολική λειτουργικότητα της αριστερής κοιλίας εκτός από:
Α Υπερτασική κρίση
Β Ελάττωση του αιματοκρίτη από 48% σε 46%
Γ Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST διαστήματος
Δ Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου χωρίς ανάσπαση του ST διαστήματος
Ε Λοίμωξη αναπνευστικού

1685. Ένας εξηνταπεντάχρονος ασθενής παρουσιάζει χρόνια κολπική μαρμαρυγή, σε έδαφος

στένωσης της μιτροειδούς, με μέση συχνότητα κοιλιακής ανταπόκρισης 65 σφύξεις/λεπτό. Ποιο
είναι το κύριο φάρμακο, πρώτης επιλογής σας, από τα παρακάτω
Α Δακτυλίτιδα (Digoxin)
Β Διλτιαζέμη
Γ Κουμαρινικά αντιπηκτικά
Δ Β-αναστολέας
Ε Ασπιρίνη

1686. Ποιο από τα παρακάτω δεν συνοδεύει την στένωση της μιτροειδούς
Α Συστολικό φύσημα στην εστία ακροάσεως της μιτροειδούς
Β Διαστολικό φύσημα στην εστία ακροάσεως της μιτροειδούς
Γ Διάταση του αριστερού κόλπου
Δ Συχνά προσβολή από κολπική μαρμαρυγή
Ε Ερύθημα προσώπου τύπου πεταλούδας

1687. Τα επεισόδια στηθάγχης παρουσιάζουν πόνο στο στήθος ή και στα άνω άκρα. Συνήθως
ποια είναι η διάρκεια του επεισοδίου όταν δεν ληφθεί αντιισχαιμική αγωγή; Να ορίσετε το ορθό
Α 20-30’
Β 10-20’
Γ Πάντα μεγαλύτερη των 30 λεπτών
Δ 1-10’
Ε Μπορεί να είναι συνεχής πόνος μέχρι μία ώρα

1688. Πόσο είναι το ανώτερο φυσιολογικό διάστημα του PQ διαστήματος στο ΗΚΓφημα όταν
εκφράζεται σε msec
Α Μέχρι 110 msec
Β Μέχρι 340 msec
Γ Μέχρι 210 msec
Δ Μέχρι 8 0 msec
Ε Το ανώτερο 450 msec

1689. Στην υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια όλα πλην ενός είναι σωστά:

Α Η νόσος χαρακτηρίζεται από πρωτοπαθή υπερτροφία του μυοκαρδίου
Β Η σχέση πάχους του μεσοκοιλιακού διαφράγματος προς εκείνο του ελευθέρου τοιχώματος της αρ.
κοιλίας είναι  1,5
Γ Όλοι οι ασθενείς με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια παρουσιάζουν κλίση πίεσης στο χώρο
εξόδου της αριστερής κοιλίας σε ηρεμία
Δ Υπάρχει διαταραχή στην πλήρωση των κοιλιών με αύξηση της τελοδιαστολικής τους πίεσης
Ε Το ΗΚΓ παρουσιάζει εικόνα υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας

1690. Τα παρακάτω σχετικά με την ισχαιμία του μυοκαρδίου είναι σωστά εκτός από ένα:
220
Α Η ισχαιμία ελαττώνει την προμήθεια οξυγόνου και μεταβολικών πρώτων υλών στα μυοκαρδιακά
κύτταρα, μειώνοντας την σύνθεση ΑΤΡ μέσω της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης
Β Παράλληλα με την μείωση του οξειδωτικού μεταβολισμού στα μιτοχόνδρια μειώνεται και η
αναερόβια γλυκόλυση
Γ Η αποκατάσταση της αιμάτωσης μετά από ισχαιμία δεν οδηγεί πάντα στην αποκατάσταση
των μεταβολικών και λειτουργικών διαταραχών
Δ Τα περισσότερα ισχαιμικά επεισόδια στην διάρκεια της καθημερινής δραστηριότητας είναι
σιωπηρά
Ε Σιωπηρή ισχαιμία ανευρίσκεται στο 1-2% του γενικού πληθυσμού αρρένων μέσης ηλικίας

1691. Στην ανεπάρκεια της μιτροειδούς όλα είναι σωστά εκτός από ένα:
Α Η διάταση του μιτροειδικού δακτυλίου αποτελεί σημαντική αιτία ανεπάρκειας της
μιτροειδούς
Β Η συνυπάρχουσα στένωση της αορτής συνεπάγεται αύξηση του βαθμού της
ανεπάρκειας της μιτροειδούς
Γ Τόσο ο αριστερός κόλπος όσο και η αριστερή κοιλία δεν μεταβάλουν τις διαστάσεις τους,
ενώ αυξάνεται μόνο η τελοδιαστολική πίεσή τους
Δ Συχνή επιπλοκή της νόσου είναι η εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής
Ε Ο καρδιοθωρακικός δείκτης είναι αυξημένος στη χρόνια ανεπάρκεια της μιτροειδούς

1692. Τα παρακάτω σχετικά με τη στένωση της αορτής είναι σωστά εκτός από:
Α Στη στένωση της αορτής η αριστερή κοιλία απαντά με συγκεντρική υπερτροφία
Β Η υπερτροφία της αριστερής κοιλίας συνεπάγεται μείωση της ενδοτικότητας και αύξηση της
τελοδιαστολικής της πίεσης
Γ Η εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής δεν φαίνεται να επηρεάζει την καρδιακή πλήρωση και
την καρδιακή παροχή
Δ Η στηθάγχη αποτελεί βασικό σύμπτωμα σοβαρής στένωσης αορτής
Ε Η ασβέστωση της βαλβίδας είναι βασική αιτία στένωσης αορτής σε ηλικίες άνω των 70 ετών

1693. Ποιό από τα παρακάτω φάρμακα δεν έχει ένδειξη στο ανεπίπλεκτο οξύ έμφραγμα του
μυοκαρδίου
Α r – TPA (Tissue Plasminogen Activator)
Β Β - αναστολείς
Γ Ασπιρίνη
Δ Νιτρώδη
Ε Δακτυλίτιδα

1694. Σχετικά με την οξεία περικαρδίτιδα τα παρακάτω πλήν ενός είναι σωστά:
Α Οι περισσότερες περιπτώσεις ιδιοπαθούς περικαρδίτιδας αποδίδονται σε φλεγμονή από ιούς
Β Το κύριο κλινικό εύρημα είναι ο ήχος τριβής
Γ Το ΗΚΓ της οξείας περικαρδίτιδος παρουσιάζει ανάσπαση του ST διαστήματος και
έπαρμα Q
Δ Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ είναι σχεδόν πάντα αυξημένη
Ε Τα μυοκαρδιακά ένζυμα αυξάνουν όταν συνυπάρχει μυοκαρδίτιδα

1695. Όλα τα παρακάτω που αφορούν τις διαταραχές της κολποκοιλιακής αγωγιμότητας (Κ/Κ)
είναι σωστά, εκτός από:
Α Στον 1ου βαθμού Κ/Κ αποκλεισμό το PR διάστημα είναι μεγαλύτερο από 0,20 sec
Β Στον Mobitz I Κ/Κ/ αποκλεισμό παρατηρείται προοδευτική επιμήκυνση του PR διαστήματος μέχρις
ότου αποκλειστεί ένα κολπικό έπαρμα
Γ Στον Mobitz II K/K αποκλεισμό το PR διάστημα είναι σταθερό
Δ Στον πλήρη Κ/Κ αποκλεισμό η κολπική συχνότητα συνήθως είναι μικρότερη από την
κοιλιακή
Ε Στον πλήρη Κ/Κ αποκλεισμό τα συμπλέγματα QRS μπορεί να έχουν φυσιολογική μορφολογία ή
να είναι διευρυσμένα

221
 1696. Οι παρακάτω καταστάσεις μπορεί να συνδυάζονται με φλεβοκομβική ταχυκαρδία σε
ηρεμία εκτός από :
Α Ενδοκράνια υπέρταση
Β Υπερθυρεοειδισμός
Γ Καταπληξία
Δ Πνευμονική συμφόρηση
Ε Πνευμονική εμβολή

1697. Τα παρακάτω σχετικά με το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι σωστά εκτός από:
Α Ο θάνατος τις πρώτες ώρες του εμφράγματος οφείλεται κυρίως σε σοβαρές κοιλιακές αρρυθμίες
Β Σε ένα μικρό ποσοστό επισυμβαίνει και επί φυσιολογικών στεφανιαίων αγγείων
Γ Η έγκαιρη θρομβόλυση ή αγγειοπλαστική αποτελεί προτεραιότητα του θεράποντα ιατρού
Δ Διακρίνεται σε διατοιχωματικό ή υπενδοκάρδιο
Ε Το πρώτο μυοκαρδιακό ένζυμο που αυξάνει στο αίμα είναι η γαλακτική δενδρογένεση
(LDH) η αύξηση της οποίας διατηρείται για 48 ώρες

1698. Οι αντιρροπιστικοί μηχανισμοί της καρδιακής ανεπάρκειας περιλαμβάνουν μεταξύ των

άλλων όλα τα παρακάτω εκτός από:
Α Ενεργοποίση του νόμου του Starling
Β Αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης και της χοληστερόλης στο αίμα
Γ Κατακράτηση Na και H2O
Δ Ενεργοποίηση του συστήματος ρενίνης-αγγειοτασίνης
Ε Αύξηση των κυκλοφορουσών κατεχολαμινών

1699. Σχετικά με την στένωση της αορτής, όλα πλην ενός είναι σωστά:
Α Η αριστερή κοιλία προσαρμόζεται με υπερτροφία των τοιχωμάτων της
Β Μπορεί να είναι βαλβιδικής, υποβαλβιδικής ή υπερβαλβιδικής αιτιολογίας
Γ Χαρακτηριστικό κλινικό ακροαστικό εύρημα της νόσου αποτελεί το συστολικό φύσημα
εξωθήσεως στην εστία ακροάσεως της αορτής
Δ Όλοι οι ασθενείς με σοβαρή στένωση της αορτικής βαλβίδας χρειάζονται αντικατάσταση
της βαλβίδας ακόμα και απουσία συμπτωμάτων
Ε Συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας, στηθάγχης και συγκοπτικών επεισοδίων αποτελούν τις
βασικές κλινικές εκδηλώσεις της νόσου

1700. Η αρτηριακή υπέρταση σχετίζεται με τα παρακάτω πλην ενός:

Α Η στένωση του ισθμού της αορτής αποτελεί αίτιο δευτεροπαθούς αρτηριακής υπέρτασης
Β Ο πρωτοπαθής αλδοστερονισμός χαρακτηρίζεται από αρτηριακή υπέρταση και
υπερκαλιαιμία
Γ Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης και οι β-αναστολείς αποτελούν
φάρμακα αντιμετώπισης της αρτηριακής υπέρτασης
Δ Αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου στεφανιαίας αθηρωμάτωσης και εμφράγματος του
μυοκαρδίου
Ε Στις κλινικές εκδηλώσεις της υπερτασικής κρίσης περιλαμβάνεται η ολιγουρία και η αζωθαιμία

1701. Την υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια χαρακτηρίζουν τα παρακάτω πλην ενός:

Α Η νόσος είναι δευτεροπαθής και οφείλεται κυρίως στην αρτηριακή υπέρταση
Β 25% των ασθενών εμφανίζουν απόφραξη στον χώρο εξόδου της αριστερής κοιλίας
Γ Οι εμφυτεύσιμοι απινιδωτές αποτελούν την ασφαλέστερη προφυλακτική προσέγγιση από τον
αιφνίδιο καρδιακό θάνατο
Δ Οι νέοι ασθενείς κινδυνεύουν από αιφνίδιο καρδιακό θάνατο
Ε Οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν κλινική εικόνα καρδιακής ανεπάρκειας με φυσιολογική τη
συστολική λειτουργικότητα της αρ. κοιλίας

1702. Τα παρακάτω σχετικά με το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι σωστά εκτός από:
Α Στο υπενδοκάρδιο έμφραγμα του μυοκαρδίου η εμφραγματική προσβολή αφορά ένα
τμήμα της υπενδοκάρδιας στιβάδος του μυοκαρδίου και το ηλεκτροκαρδιογράφημα
παρουσιάζει έπαρμα Q νέκρωσης

222
Β Το έμφραγμα της δεξιάς κοιλίας συνοδεύει συχνά το έμφραγμα του κατωτέρου τοιχώματος της αρ.
κοιλίας λόγω απόφραξης της δεξιάς στεφανιαίας αρτηρίας
Γ Η θρομβόλυση τις πρώτες ώρες του εμφράγματος αποτελεί βασική θεραπευτική προσέγγιση του
θεράποντος ιατρού
Δ Η αύξηση της κρεατινικής φωσφοκινάσης (CPK) παρατηρείται κατά τις πρώτες 6-8 ώρες του
εμφράγματος
Ε Η διάγνωση του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου στηρίζεται κυρίως στο ιστορικό, στο
θωρακικό πόνο στο ΗΚΓφημα και στα ένζυμα του ορού

1703. Τα παρακάτω σχετικά με τη χρόνια κολπική μαρμαρυγή είναι σωστά εκτός από:
Α Η συχνότερη αιτία είναι η στεφανιαία νόσος
Β Είναι σπάνια κάτω από την ηλικία των 20 ετών
Γ Εμφανίζεται πάντοτε σε ασθενείς με αυξημένες διαστάσεις του αριστερού κόλπου
Δ Ο κίνδυνος θρομβοεμβολικών επεισοδίων αυξάνει μετά τις πρώτες 48 ώρες της αρρυθμίας
Ε Το 50% των επεισοδίων ανατάσσεται αυτόματα εντός 24 ωρών

1704. Στην στένωση της μιτροειδούς τα παρακάτω πλην ενός είναι σωστά:
Α Ο ρευματικός πυρετός αποτελεί σύνηθες αίτιο της νόσου
Β Παρατηρείται διάταση του αριστερού κόλπου
Γ Η αριστερή κοιλία διατηρεί φυσιολογικές διαστάσεις
Δ Η δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί εξέλιξη της νόσου
Ε Η πίεση ενσφήνωσης των πνευμονικών τριχοειδών διατηρείται χαμηλή η φυσιολογική

1705. Η χρόνια ανεπάρκεια αορτής σχετίζεται με τα παρακάτω πλην ενός:

Α Παρουσιάζει αυξημένη διαφορική αρτηριακή πίεση
Β Ο καρδιοθωρακικός δείκτης είναι μειωμένος
Γ Η διάταση της αορτικής ρίζας αποτελεί αίτιο ανεπάρκειας της βαλβίδας
Δ Η συστολική αρτηριακή πίεση μπορεί να είναι αυξημένη
Ε Ο τελοδιαστολικός όγκος της αριστεράς κοιλίας είναι αυξημένος

1706. Επιπλοκές της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας από του νεφρούς είναι:

Α Ισχαιμικά νεφρικά έμφρακτα
Β Σπειραματονεφρίτιδα
Γ Εστιακή σπειραματονεφρίτιδα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

1707. Εργαστηριακά ευρήματα λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Ορθόχρωμη ορθοκυτταρική αναιμία
Β Λευκωματουρία, αιματουρία, κυλινδρουρία
Γ Υπεργαμασφαιριναιμία
Δ Υπερχολερυθριναιμία
Ε Αυξημένη C-αντιδρώσα πρωτεΐνη

1708. Συχνά αίτια πνευμονίας σε ασθενείς με HIV λοίμωξη είναι τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Pneumocystis carinii
Β Μυκοβακτηρίδια
Γ CMV (κυτταρομεγαλοϊός)
Δ Cryptococcus neoformans
Ε Εντερόκοκκοι

1709. Ποιο από τα παρακάτω ευθύνεται συχνότερα για νοσοκομειακή πνευμονία στους ενήλικες
Α Streptococcus pneumoniae
Β Haemophilus influenzae
Γ Pseudomonas aeruginosa
Δ Legionellapne pneumophila
Ε Staphylococcus aureus

223
 1710. Τι ισχύει για την ασυμπτωματική μικροβιουρία
Α Χαρακτηρίζεται από ανεύρεση 100.000 τουλάχιστο C.F.U. /ml ούρων σε 2 καλλιέργειες ούρων
Β Χρήζει αντιμικροβιακής θεραπείας, όταν ανευρίσκεται σε έγκυο γυναίκα
Γ Δεν χρήζει πάντοτε αντιμικροβιακής θεραπείας
Δ Χρήζει θεραπείας όταν ανευρίσκεται σε νήπια με κυστεο-ουρητηρική παλινδρόμιση
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

1711. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά έχει επαρκή αντιψευδομοναδική δράση

Α Κεφουροξίμη
Β Κεφτριαξόνη
Γ Κλινδαμυκίνη
Δ Βανκομυκίνη
Ε Κεφταζιδίμη

1712. Ασθενείς με έλλειψη σπλήνα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης από

Α Μηνιγγιτιδόκοκκο
Β Πνευμονιόκοκκο
Γ Αιμόφιλο της γρίππης
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Legionella

1713. Ποια ηπατίτιδα μεταδίδεται συχνότερα με την σεξουαλική επαφή;

Α Ηπατίτιδα Α
Β Ηπατίτιδα Β
Γ Ηπατίτιδα C
Δ Ηπατίτιδα D
Ε Ηπατίτιδα E

1714. Τι ισχύει για την κολίτιδα από το Clostridium difficile

Α Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο
Β Εμφανίζεται σε άτομα που λαμβάνουν αντιβιοτικά
Γ Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με ανίχνευση της υπεύθυνης τοξίνης στα κόπρανα
Δ Αντιμετωπίζεται με χορήγηση μετρονιδαζόλης ή βανκομυκίνης από το στόμα
Ε Όλα τα παραπάνω

1715. Χημειοπροφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα απαιτείται στις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από
μία
Α Πρόπτωση μιτροειδούς συνοδευόμενη από φύσημα
Β Ιστορικό ενδοκαρδίτιδος
Γ Προσθετική βαλβίδα
Δ Αορτοστεφανιαία παράκαμψη
Ε Ανεπάρκεια αορτής

1716. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό για την οξεία ηπατίτιδα Α
Α Ο χρόνος επώασης είναι συνήθως 4-6 μήνες
Β Η διάγνωση βασίζεται στην ανίχνευση IgG-αντι-HAV
Γ Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την ανίχνευση του ιού στα κόπρανα
Δ Μπορεί να προκαλέσει οξεία ηπατική ανεπάρκεια
Ε Η λοίμωξη κατά την παιδική ηλικία έχει βαρύτερη πορεία

1717. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό για την οξεία ηπατίτιδα C
Α Μεταδίδεται συνήθως με τη σεξουαλική επαφή
Β Μεταπίπτει σπανίως σε χρονιότητα
Γ Έχει συνήθη χρόνο επώασης 2-4 εβδομάδες
Δ Εμφανίζει κεραυνοβόλο πορεία και οξεία ηπατική ανεπάρκεια στο 3% των περιπτώσεων
Ε Οφείλεται σε RNA ιό με 6 τουλάχιστο γονότυπους

224
 1718. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με τη σιγκέλλωση
Α Χαρακτηρίζεται και ως βακτηριακή δυσεντερία
Β Ο χρόνος επώασης είναι 1-7 ημέρες
Γ Συχνά εκδηλώνεται με αιμορραγικές διαρροϊκές κενώσεις
Δ Η διάγνωση τίθεται με καλλιέργεια κοπράνων
Ε Δεν απαιτείται συνήθως αντιμικροβιακή θεραπεία

1719. Τι ισχύει για τη ψευδομεμβρανώδη κολίτιδα

Α Οφείλεται σε τοξίνες του Clostridium difficile
Β Παρατηρείται συχνότερα σε άτομα μεγάλης ηλικίας
Γ Μπορεί να επιπλακεί από διάτρηση του παχέος εντέρου
Δ Εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό και αιμορραγικές – βλεννώδεις διαρροϊκές κενώσεις
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

1720. Η εμπειρική θεραπεία της μικροβιακής μηνιγγίτιδας σε ενήλικες συνίσταται σε χορήγηση:

Α Κεφτριαξόνης ή κεφοταξίμης
Β Γενταμυκίνης και πενικιλλίνης G
Γ Σιπροφλοξασίνης
Δ Αζτρεονάμης
Ε Κεφοξιτίνης

1721. Ποιο ανήκει στα συνήθως χρησιμοποιούμενα θεραπευτικά σχήματα στη φυματίωση
Α Ισονιαζίδη + Ριφαμπικίνη + Πυραζιναμίδη
Β Ισονιαζίδη + Ριφαμπικίνη + λεβοφλοξασίνη
Γ Ισονιαζίδη + Ριφαμπικίνη + Πυραζιναμίδη + Τετρακυκλίνη
Δ Το Α και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1722. Ο μικροοργανισμός Borrelia burgdorferi προκαλεί:

Α Επιδημικό υπόστροφο πυρετό
Β Ενδημικό υπόστροφο πυρετό
Γ Νόσο Lyme
Δ Νόσο Weil
E Κανένα από τα παραπάνω

1723. Τι ισχύει για τη λιστερίωση

Α Μεταδίδεται με μολυσμένα λαχανικά καθώς και με κρέας, γάλα και γαλακτομικά προϊόντα
Β Παρατηρείται κυρίως σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς
Γ Μπορεί να προσβάλει την έγκυο γυναίκα και να μεταδοθεί στο νεογνό
Δ Αντιμετωπίζεται με αμπικιλλίνη ή με τριμεθοπρίμη / σουλφαμεθοξαζόλη
Ε Όλα τα παραπάνω

1724. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό για τον τέτανο

Α Οι γενικευμένοι μυϊκοί σπασμοί αποτελούν πρώιμη εκδήλωση της νόσου
Β Η πνευματική διαύγεια του ασθενούς διατηρείται σε όλα τα στάδια της νόσου
Γ Η διάγνωση βασίζεται στην απομόνωση του κλωστηριδίου με καλλιέργεια
Δ Για πρόληψη απαιτείται αναμνηστική δόση του αντιτετανικού εμβολίου κάθε 3 χρόνια
Ε Έχει πλέον εκλείψει

1725. Ποια από τις παρακάτω ορολογικές εξετάσεις είναι η πλέον αξιόπιστη για τη διάγνωση της
σύφιλης
Α Η δοκιμασία φθορίζοντος αντιτρεπονημικού αντισώματος μετά απορρόφηση
(FTA-ABS test)
B Η δοκιμασία αιμοσυγκόλλησης για τρεπόνημα (TPHA)
Γ Η δοκιμασία VDRL (Veneral Disease Researche Laboratory)

225
Δ Η δοκιμασία RPR (Rapid Plasma Reagin)
Ε Καμία από τις παραπάνω

1726. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με τη γονόρροια

Α Ο χρόνος επώασης είναι 3-5 ημέρες
Β Οι ορολογικές εξετάσεις ανίχνευσης αντισωμάτων συμβάλλουν στη διάγνωση
Γ Η λοίμωξη δεν αφήνει ανοσία
Δ Συχνά συνυπάρχει με μη ειδική ουρηθρίτιδα από χλαμύδια
Ε Θεραπευτικώς χορηγείται κεφτριαξόνη ή νεότερη κινολόνη

1727. Τυπικό εύρημα της υποξείας ενδοκαρδίτιδας αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Πυρετός
Β Σπληνομεγαλία
Γ Υπονύχιες αιμορραγίες
Δ Μικροσκοπική αιματουρία
Ε Αύξηση του τίτλου αντιστρεπτολυσίνης

1728. Το συχνότερο αίτιο της ιογενούς μηνιγίτιδας είναι:

Α Εντεροϊοί
Β Ιός της παρωτίτιδας
Γ Ιός λεμφοκυτταρικής χοριομηνιγγίτιδας
Δ Ιός του απλού έρπητα (HSV τύπου 2)
Ε Ιός Epstein - Bar (EBV)

1729. Στη ψευδομεμβρανώδη κολίτιδα ισχύουν όλα εκτός από ένα

Α Συνδέεται με τη χρήση αντιβιοτικών
Β Προκαλείται από τοξίνη του Clostridium difficile
Γ Η διάγνωση βασίζεται στην καλλιέργεια κοπράνων
Δ Η σιγμοειδοσκόπηση δείχνει χαρακτηριστικές ψευδομεμβράνες
Ε Θεραπευτικά χορηγείται μετρονιδαζόλη ή βανκομυκίνη

1730. Κριτήρια σοβαρής πνευμονίας αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Αναπνευστική συχνότητα > 30min
Β Εκτεταμένη πύκνωση στην ακτινογραφία θώρακα
Γ Λευκοπενία (λευκά αιμοσφαίρια < 4000/ml)
Δ Λευκοκυττάρωση (λευκά > 20.000/ml)
Ε Συστολική αρτηριακή πίεση >160 mm Hg

1731. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο σχετικά με τη ψευδομεμβρανώδη κολίτιδα

Α Εμφανίζεται μετά από χρήση αντιβιοτικών
Β Εμφανίζεται συνήθως κατά τη 2η ημέρα της αντιμικροβιακής θεραπείας
Γ Εκδηλώνεται με διάρροιες και κοιλιακό άλγος
Δ Μπορεί να υποχωρήσει χωρίς ειδική θεραπεία μετά τη διακοπή του αντιβιοτικού
Ε Θεραπευτικώς χορηγείται μετρονιδαζόλη ή βανκομυκίνη από του στόματος

1732. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο για τον ιό της ηπατίτιδας C
Α Είναι RNΑ ιός
Β Μεταδίδεται παρεντερικά
Γ Ο χρόνος επώασης είναι 3-12 εβδομάδες
Δ Εκδηλώνει κατά κανόνα με ήπια ή υποκλινική οξεία ηπατίτιδα
Ε Δεν προκαλεί χρόνια ηπατίτιδα

1733. Συχνότερο αίτιο πνευμονίας της κοινότητας στους ενήλικες είναι:

Α Streptococcus pneumoniae
Β Haemophilus influenzae
Γ Moraxella catarrhalis
Δ Legionella pneumophila

226
Ε Klebsiella pneumoniae

1734. Συχνότερο αίτιο μικροβιακής μηνιγγίτιδας στους ενήλικες:

Α Neisseria meningitides
Β Streptococcus pneumoniae
Γ Listeria monocytogenes
Δ Staphylococcus aureus
Ε Candida albicans

1735. Ο μικροοργανισμός Coxiella burnetιi

Α Μεταδίδεται στον άνθρωπο με ψύλλους
Β Προκαλεί πνευμονία
Γ Προκαλεί εξανθηματικό τύφο
Δ Προσβάλλει κατά κύριο λόγο ανοσοκατασταλμένους ασθενείς
Ε Προκαλεί λοίμωξη που αντιμετωπίζεται επιτυχώς με κεφαλοσπορίνη

1736. Σε ποια από τις παρακάτω λοιμώξεις παρατηρείται σχετική βραδυκαρδία

Α Ιογενής μηνιγγίτιδα
Β Σιγκέλλωση
Γ Σαλμονέλλωση (τυφοειδής πυρετός)
Δ Οξεία ιογενής μυοκαρδίτιδα
Ε Σύφιλη

1737. Υψηλός τίτλος ψυχροσυγκολλητινών σε ασθενή με πνευμονία της κοινότητας συνηγορεί

για
Α Λοίμωξη από χλαμύδια
Β Λοίμωξη από μυκόπλασμα
Γ ΛοίμωξηαπόHaemophilus influenzae
Δ Λοίμωξη από Moraxella catarrhalis
Ε Λοίμωξη από ιό της γρίππης

1738. Πολυδύναμο πολυσακχαριδικό εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου ενδείκνυται

Α Σε όλα τα παιδιά κάτω των 2 ετών
Β Σε νεοσύλλεκτους στρατιώτες
Γ Σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών
Δ Σε όλους τους παραπάνω
Ε Σε κανένα από τους παραπάνω

1739. Υψηλότερη θνησιμότητα από οξεία μηνιγγίτιδα παρατηρείται στην οφειλόμενη σε:
Α Haemophilus influenzae
Β Neisseria meningitides
Γ Streptococcus pneumoniae
Ε Ιούς Echo
Ε Ιό του απλού έρπητα τύπου 2 (HSV-2)

1740. Ποιο από τα κάτωθι είναι λάθος σχετικά με την κολίτιδα από το Clostridium difficile
Α Το C.difficile μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο
Β Η κολίτιδα μπορεί να προκληθεί λόγω χρήσης αντιβιοτικών
Γ Η τοξίνη που την προκαλεί μπορεί να ανιχνευθεί στα κόπρανα
Δ Αντιμετωπίζεται με αντιδιαρροϊκά φάρμακα
Ε Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση μετρονιδαζόλης

1741. Η θεραπεία της χρόνιας ηπατίτιδας C περιλαμβάνει

Α Χορήγηση ιντερφερόνης α σε συνδυασμό με ριμπαβιρίνη
Β Χορήγηση ιντερφερόνης α σε συνδυασμό με λαμιβουδίνη
Γ Χορήγηση λαμιβουδίνης
Δ Χορήγηση καρτικοστεροειδών

227
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1742. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις ανευρίσκεται θετικός τίτλος αντιπυρηνικών
αντισωμάτων στον ορό των ασθενών
Α Χρόνια ιογενής ηπατίτιδα C
Β Αυτοάνοση ηπατίτιδα τύπου 1
Γ Κρυψιγενής ηπατίτιδα
Δ Αλκοολική ηπατίτιδα
Ε Χρόνια ιογενής ηπατίτιδα Β

1743. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τη λοίμωξη από είδη Yersinia
Α Ο χρόνος επώασης κυμαίνεται από 2 μέχρι 7 εβδομάδες
Β Μπορεί να εκδηλώνεται με συμπτώματα σκωληκοειδίτιδας
Γ Μπορεί να επιπλακεί από ρευματοειδή αρθρίτιδα
Δ Η διάγνωση βασίζεται στην ανίχνευση αντισωμάτων στον ορό των ασθενών
Ε Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση μετρονιδαζόλης

1744. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με τη ψευδομεμβρανώδη κολίτιδα

Α Μπορεί να επιπλακεί από αποφρακτικό ειλεό
Β Εμφανίζεται συνήθως ύστερα από θεραπεία με ευρέως φάσματος αντιβιοτικά
Γ Μπορεί να επιπλακεί από τοξικό μεγάκολο
Δ Η διάγνωση τίθεται συνήθως με ανίχνευση της τοξίνης στα κόπρανα
Ε Θεραπευτικώς χορηγείται μετρονιδαζόλη ή βανκομυκίνη από το στόμα

1745. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί χαρακτηριστικό εύρημα κατά την εξέταση του
εγκεφαλονωτιαίου υγρού σε ασθενή με οξεία μικροβιακή μηνιγγίτιδα:
Α Αύξηση των λεμφοκυττάρων, του λευκώματος και της γλυκόζης
Β Αύξηση των πολυμορφοπυρήνων, του λευκώματος και της γλυκόζης
Γ Αύξηση των πολυμορφοπυρήνων και του λευκώματος με ελάττωση της γλυκόζης
Δ Αύξηση των πολυμορφοπυρήνων και του λευκώματος με φυσιολογική τιμή γλυκόζης
Ε Αύξηση των λεμφοκυττάρων και του λευκώματος με φυσιολογική τιμή γλυκόζης

1746. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο σχετικά με τη σήψη

Α Χαρακτηρίζεται από πυρετό, λευκοκυττάρωση, ταχυκαρδία και ταχύπνοια
Β Ο υπεύθυνος μικροοργανισμός απομονώνεται στο 60% των περιπτώσεων
Γ Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ευθύνονται Gram αρνητικά βακτήρια
Δ Διάφορες κυτταροκίνες ενοχοποιούνται για την πρόκληση πολυάριθμων συμπτωμάτων
Ε Με την ενδεδειγμένη αντιμικροβιακή θεραπεία η θνησιμότητα είναι <5%

1747. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με τη Βρουκέλλωση

Α Οφείλεται συχνότερα στη Brucella melitensis
Β Ο χρόνος επώασης στον άνθρωπο είναι συνήθως 1-3 εβδομάδες
Γ Η καλλιέργεια αίματος αποβαίνει θετική στο 50-75% των περιπτώσεων
Δ Μπορεί να προκαλέσει βαριά οξεία λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα
Ε Η θεραπεία εκλογής περιλαμβάνει το συνδυασμό τετρακυκλίνης με κινολόνη

1748. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με τη Λιστερίωση

Α Μεταδίδεται με μολυσμένα τρόφιμα
Β Παρατηρείται κυρίως σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς
Γ Συνήθως εκδηλώνεται ως σήψη ή ως μηνιγγίτιδα
Δ Αντιμετωπίζεται με χορήγηση κεφαλοσπορίνης
Ε Η διάγνωση τίθεται με καλλιέργεια αίματος ή εγκεφαλονωτιαίου υγρού

1749. Το αίτιο της αεριογόνου γάγγραινας είναι

Α Clostridium perfrigens τύπου Α
Β Clostridium novyi
Γ Clostridium septicum

228
Δ Clostridium botulinum
Ε Τα Α, Β και Γ

1750. Η μετάδοση της σύφιλης γίνεται

Α Mε τη γενετήσια επαφή
Β Mε άμεση επαφή του δέρματος ή των βλεννογόνων με μολυσματικό έκκριμα
Γ Συγγενώς δια μέσου του πλακούντα
Δ Με μετάγγιση μολυσμένου αίματος
Ε Με όλα τα παραπάνω

1751. Τα πλατέα κονδυλώματα είναι δερματικές βλάβες που εμφανίζονται

Α Στο πρωτοπαθές στάδιο της σύφιλης
Β Στο δευτεροπαθές στάδιο της σύφιλης
Γ Στο τριτοπαθές στάδιο της σύφιλης
Δ Σε λοίμωξη από ιούς των θηλωματωδών εκβλαστήσεων του ανθρώπου
Ε Σε όλα τα παραπάνω

1752. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με την οξεία HIV λοίμωξη
Α Εκδηλώνεται συνήθως 1-3 εβδομάδες ύστερα από τη μόλυνση
Β Οι ασθενείς εμφανίζουν συμπτωματολογία γριππώδους συνδρομής ή λοιμώδους
μονοπυρήνωσης
Γ Τα συμπτώματα διαρκούν συνήθως 1-2 εβδομάδες
Δ Η εξέταση ανίχνευσης αντισωμάτων έναντι HIV ενδέχεται να αποβεί αρνητική
Ε Χαρακτηρίζεται από τη συχνή εμφάνιση συνδρόμου απίσχνασης

1753. Κοκκιωματώδης λεμφαδενίτιδα ανευρίσκεται στις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από μία
Α Φυματίωση
Β Τοξοπλάσμωση
Γ Ιλαρά
Δ Σαρκοείδωση
Ε Νόσος Crohn

1754. Η ανίχνευση θετικού τίτλου anti-HBs με αρνητικό anti-HBc και αρνητικό HBsAg σημαίνει:
Α Λανθασμένο αποτέλεσμα
Β Επιτυχή εμβολιασμό
Γ Παλιά αποδραμούσα λοίμωξη με απώλεια του anti-HBc
Δ Σπάνια περίπτωση ηπατίτιδας με αρνητικό HBsAg
Ε Όλα τα παραπάνω

1755. Η ανίχνευση θετικού τίτλου anti-HCV στον ορό ενός ατόμου μπορεί να σημαίνει:
Α Ψευδώς θετικό αποτέλεσμα
Β Οξεία ηπατίτιδα C
Γ Παλιά αποδραμούσα λοίμωξη
Δ Χρόνια ηπατίτιδα C
Ε Όλα τα παραπάνω

1756. Η διαφορική διάγνωση της οξείας μονοαρθρίτιδας συνήθως περιλαμβάνει:

Α Μικροβιακή αρθρίτιδα
Β Κρυσταλλογενή αρθρίτιδα
Γ Σύνδρομο Sjogren
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Μόνο το Α και Β

1757. Διαγνωστικές εξετάσεις σε ασθενή με οξεία μονοαρθρίτιδα περιλαμβάνουν όλα εκτός από:
Α Εξέταση αρθρικού υγρού για κύτταρα
Β Μέτρηση πρωτείνης αρθρικού υγρού
Γ Καλλιέργεια αρθρικού υγρού

229
Δ Χρώση Gram αρθρικού υγρού
Ε Εξέταση αρθρικού υγρού για κρυστάλλους

1758. Τι ισχύει για την οξεία σηπτική μη γονοκοκκική αρθρίτιδα

Α Συνήθως αρχίζει αιφνιδίως με διόγκωση και θερμότητα μιας άρθρωσης
Β Η καλλιέργεια αίματος είναι θετική στο 100% των περιπτώσεων
Γ Η καλλιέργεια αρθρικού υγρού είναι θετική στο 100% των περιπτώσεων
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Μόνο το Α και Γ

1759. Εκδηλώσεις της γονοκοκκικής αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

Α Οξεία μονοαρθρίτιδα
Β Τενοντοελυτρίτιδα
Γ Δερματικές βλάβες
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

1760. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί κριτήριο σήψης

A Θετικές αιμοκαλλιέργειες
Β Πυρετός > 380 C
Γ Πυοσφαίρια στα ούρα
Δ Λευκά > 12.000/mm3
Ε Λευκά < 4.000/mm3

1761. H εκλεκτική αποστείρωση του πεπτικού σωλήνα

A Εμποδίζει την ανάπτυξη λοιμώξεων
Β Έχει σημαντική επίδραση στην νοσηρότητα και τον χρόνο παραμονής του ασθενούς στην ΜΕΘ
Γ Έχει σημαντική επίδραση στη θνητότητα
Δ Τίποτα από τα παραπάνω
Ε Όλα τα παραπάνω

1762. Λοιμώξεις από μυκοβακτηρίδια χαρακτηρίζουν :

A Ένδεια ή δυσλειτουργία Β-λεμφοκυττάρων
Β Σπληνεκτομή
Γ Ένδεια του συμπληρώματος
Δ Ένδεια ή δυσλειτουργία Τ-λεμφοκυττάρων
Ε Όλα τα παραπάνω

1763. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει για το ερυσίπελας:

A Χαρακτηρίζεται από ερυθρή θερμή περιοχή με στιλπνή επιφάνεια
Β Η βλάβη έχει σαφή όχθο
Γ Εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό
Δ Οφείλεται στον στρεπτόκοκκο της πνευμονίας
Ε Εντοπίζεται συχνά στο πρόσωπο και στις κνήμες

1764. Ασθενής ηλικίας 22 ετών που εμφανίζει πυρετό και κεφαλαλγία λαμβάνει αμοξυκιλίνη per
os. Την επομένη προσέρχεται με υψηλό πυρετό και θετικά μηνιγγικά σημεία. Το εγκεφαλονωτιαίο
υγρό δείχνει 1500 λευκά κυρίως πολυμορφοπύρηνα, λεύκωμα 152 mg/dl, γλυκόζη 40 mg/dl,
αρνητική χρώση Gram και αρνητικές καλλιέργειες. Ποια από τις κατωτέρω είναι η πιθανότερη
διάγνωση
A Ιογενής μηνιγγίτιδα
Β Βακτηριακή μηνιγγίτιδα
Γ Σαρκοείδωση
Δ Φυματιώδης μηνιγγίτιδα
Ε Συφιλιδική μηνιγγίτιδα

1765. Ποιό από τα ακόλουθα ανήκει στις επιπλοκές της λοιμώδους μονοπυρηνώσεως:

230
A Ηπατίτιδα
Β Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα
Γ Θρομβοπενία
Δ Ίκτερος
Ε Όλα τα παραπάνω

1766. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για τον πυρετό Q;

A Θεραπεία εκλογής είναι η τετρακυκλίνη
Β Μεταδίδεται στον άνθρωπο κατά κύριο λόγο με κρότωνες
Γ Η διάγνωση και θεραπεία βασίζεται στην καλλιέργεια αίματος
Δ Αποτελεί αγνώστου αιτιολογίας λοίμωξη
Ε Δεν απαντάται στην Ελλάδα

1767. Σχετικά με την πνευμονία της ανεμευλογιάς δεν ισχύει ότι

A Δυνατόν να εμφανισθεί σε όλες τις ηλικίες
Β Εκδηλώνεται 2-6 ημέρες μετά την έκθεση του εξανθήματος
Γ Συνοδεύεται από υψηλό πυρετό, βήχα και δύσπνοια
Δ Η ακτινογραφία θώρακος δείχνει δίκτυοοζώδεις βλάβες του τύπου της διάμεσης πνευμονίτιδας
Ε Το Β και Γ

1768. Η κλινική εκδήλωση μηνιγγιτιδοκοκκικής λοιμώξεως ευνοείται από τις κατωτέρω

καταστάσεις πλην μιάς:
A Υπογαμμασφαιριναιμία
Β Ιογενείς λοιμώξεις
Γ Ασπληνία
Δ Ένδεια στοιχείων του συμπληρώματος
Ε Το Γ και Δ

1769. Σχετικά με την ανεργία στη φυματίωση, ένα από τα ακόλουθα είναι λάθος:
A Μπορεί να ευρεθεί σε άτομα που πάσχουν από σαρκοείδωση
Β Παρατηρείται σε ηλικιωμένους ασθενείς
Γ Ουδέποτε παρατηρείται σε φυματιώδη πλευρίτιδα
Δ Μπορεί να παρατηρηθεί σε άτομα με Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια
Ε Μπορεί να παρατηρηθεί στην ιλαρά

1770. Σχετικά με τη λεπτοσπείρωση ποιο από τα ακόλουθα είναι λάθος:

A Προσβάλλει τον άνθρωπο που έρχεται σε επαφή με ούρα ή ιστούς μολυσμένων ζώων και με
μολυσμένα νερά
Β Έχει στάδιο επωάσεως 1 έως 2 εβδομάδες
Γ Οι κλινικές εκδηλώσεις διατρέχουν σε δύο φάσεις
Δ Μπορεί να εκδηλωθεί ως άσηπτη μηνιγγίτιδα
Ε Η κυνάγχη είναι τυπική εκδήλωση

1771. Ποιο από τα κατωτέρω παθογόνα είναι το λιγότερο συχνό αίτιο τροφικής δηλητηριάσεως
A Σαλμονέλες
Β Σιγκέλες
Γ Σταφυλοκοκκική τοξίνη
Δ Γερσίνιες
Ε Κλωστηρίδιο το διαθλαστικό

1772. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για τη βρουκέλλωση ;

A Η καλλιέργεια αίματος αποβαίνει θετική στο 50-75% των περιπτώσεων
Β Η αρνητική συγκολλητινοαντίδραση Wright αποκλείει τη λοίμωξη
Γ Αντιβιοτικό εκλογής αποτελεί η πενικιλλίνη
Δ Η διάρκεια της θεραπείας είναι 1-2 εβδομάδες
Ε Ο χρόνος επώασης της λοίμωξης είναι συνήθως 5-7 ημέρες

231
 1773. Στα κριτήρια της σήψεως περιλαμβάνεται /περιλαμβάνονται:
A Πυρετός > 38ο C
Β Αναπνοές περισσότερες από 30 το λεπτό
Γ Ταχυκαρδία με σφύξεις > 90
Δ Αριθμός λευκών > 12.000/μl ή Αριθμός λευκών < 4.000/μl
Ε Όλα τα παραπάνω

1774. Μεταξύ των βακτηρίων που προκαλούν οξεία φαρυγγίτιδα δεν περιλαμβάνεται:
A Streptococcus pneumoniae
Β Streptococcus pyogenes
Γ Streptococcus group C
Δ Corynebacterium diphtheria
Ε Mycoplasma pneumoniae

1775. Συχνότερο αίτιο εξωνοσοκομειακής πνευμονίας είναι:

A Ο στρεπτόκοκκος της πνευμονίας
Β Το μυκόπλασμα
Γ Ο σταφυλόκοκκος
Δ Ο αιμόφυλος
Ε Η λεγιονέλλα

1776. Ποιο από τα παραπάνω δεν αποτελεί εξωπνευμονική εκδήλωση λοίμωξης από Legionella
pneumophila
A Διαταραχές της ηπατικής λειτουργίας
Β Διαταραχές συνείδησης
Γ Νεφρική ανεπάρκεια
Δ Πετεχειώδες εξάνθημα
Ε Υπονατριαιμία

1777. Για την τυφική ροδάνθη ισχύουν όλα εκτός από:

A Συνίσταται από ρόδινες υπεραιμικές κηλίδες
Β Εμφανίζεται περί την 9η ημέρα της νόσου
Γ Το εξάνθημα είναι αραιό
Δ Οι κηλίδες εμφανίζονται κατά ώσεις
Ε Αποτελεί αλλεργική εκδήλωση στην λοίμωξη

1778. Βακτήρια που προκαλούν συχνά νοσοκομειακές λοιμώξεις είναι όλα εκτός από:
A Staphylococcus aureus
Β Streptococcus pneumoniae
Γ Αcinetobacter spp
Δ Staphylococcus epidermidis
Ε Pseudomonas spp

1779. Oι συχνότερες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις είναι :

A Λοιμώξεις χειρουργικού τραύματος
Β Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού
Γ Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού
Δ Λοιμώξεις ουροποιητικού
Ε Βακτηριαιμία

1780. Στη σιγκέλλωση ισχύουν τα ακόλουθα εκτός από:

A Είναι διεισδυτική λοίμωξη του εντέρου
Β Για να εκδηλωθεί η νόσος απαιτείται η πρόσληψη μεγάλου αριθμού σιγκελλών
Γ Οι προκαλούμενες διάρροιες είναι φλεγμονώδους τύπου
Δ Ενδεχόμενη επιπλοκή είναι το σύνδρομο Reiter
Ε Η Shigella sonnei και η Shigella flexneri είναι οι συχνότεροι τύποι που απομονώνονται στην
Ελλάδα

232
 1781. Για τον πυρετό Q ισχύουν όλα εκτός από:
A Οφείλεται στην Coxiella burnetti
Β Μεταδίδεται με ακάρεα
Γ Το στάδιο επωάσεως διαρκεί περί τις 3 εβδομάδες
Δ Η προσβολή των πνευμόνων χαρακτηρίζεται από πενιχρά ακροαστικά και έντονα
ακτινολογικά ευρήματα
Ε Η προσβολή των βαλβίδων της καρδιάς είναι σημαντική επιπλοκή

1782. Άτομα με νόσο του Hodgkin είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε λοιμώξεις από τα ακόλουθα
εκτός από:
A Μυκοβακτηρίδιο φυματιώσεως
Β Αιμόφιλο ινφλουένζας
Γ Ιό ανεμευλογιάς – ζωστήρα
Δ Μύκητες
Ε Listeria monocytogenes

1783. Η υπογαμμασφαιριναιμία προδιαθέτει σε λοιμώξεις από τα ακόλουθα παθογόνα εκτός

ενός:
A Candida spp
Β Streptococcus Pneumoniae
Γ Neisseria meningitides
Δ Hemophilus influenzae
E Το Β, Γ και Δ

1784. Ποια από τις παρακάτω σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις οφείλεται σε τοξίνη:

A Αρθρίτιδα
Β Γαστρεντερίτιδα
Γ Κυτταρίτιδα
Δ Οστεομυελίτιδα
Ε Ηπατικό απόστημα

1785. Στις επιπλοκές της βρουκελλώσεως στον άνθρωπο περιλαμβάνονται οι ακόλουθες εκτός
μιας
A Ενδοκαρδίτιδα
Β Ορχίτιδα
Γ Χοριοειδίτιδα
Δ Αποβολή εμβρύου
Ε Αρθρίτιδα

1786. Ποια από τα κατωτέρω εργαστηριακά ευρήματα δεν ανήκουν τυπικά στις λεγεωνελλώσεις
A Λευκοκυττάρωση
Β Αύξηση τρανσαμινασών
Γ Υπονατριαιμία
Δ Λευκωματουρία
Ε Αύξηση αμυλάσης

1787. Μεταξύ των εκδηλώσεων της επίκτητης τοξοπλασμώσεως δεν περιλαμβάνεται:

A Επιπεφυκίτιδα
Β Πυρετός
Γ Αίσθημα κακουχίας
Δ Λεμφαδενοπάθεια
Ε Κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα

1788. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα δεν είναι αντιμυκητιασικό (κατά των μυκήτων).
Α Κετοκοναζόλη
Β Μικοναζόλη

233
Γ Μετρονιδαζόλη
Δ Φλουκοναζόλη
Ε Βορικοναζόλη

1789. Ποια από τις παρακάτω είναι πάντα θανατηφόρος παρενέργεια της χλωραμφενικόλης;
Α Νεφροτοξικότητα
Β Απλαστική αναιμία
Γ Λευκοπενία
Δ Θρομβοπενία
Ε Όλες είναι θανατηφόρες παρενέργειες του φαρμάκου

1790. Τι λοιμώξεις προκαλούνται επί καταστολής της κυτταρικής ανοσίας;

Α Ερπητικές
Β Από Πνευμονοκύστη καρίνιι
Γ Φυματίωση
Δ Κρυπτοκοκκικές
Ε Όλες οι παραπάνω

1791. Σε ουδετεροπενικό ασθενή με πυρετό άγνωστης αιτιολογίας ποια είναι η σωστή θεραπεία;
Α Πενικιλλίνη σε μεγάλη δόση
Β Σουλφαμεθοξαζόλη-τριμεθοπρίμη από το στόμα
Γ Μία αμινογλυκοσίδη
Δ Αμινογλυκοσίδη σε συνδυασμό με β-λακτάμη
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1792. Που οφείλεται το ερυσίπελας;

Α Σε αλλεργία
Β Σε στρεπτοκοκκική λοίμωξη
Γ Σε μόλυνση από κολοβακτηρίδιο
Δ Είναι λοίμωξη από ερπητοϊό
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1793. Ποιο είναι το κλινικό χαρακτηριστικό στο ερυσίπελας;

Α Οίδημα ολόκληρου του πάσχοντος άκρου
Β Ο σαφώς αφοριζόμενος όχθος (όριο)
Γ Η αιμάσουσα επιφάνεια
Δ Η πυόροια
Ε Όλα τα παραπάνω

1794. Πότε κινδυνεύει μια ερπητική λοίμωξη να γενικευτεί;

Α Επί μακροχρόνιας λήψεως μεγάλων δόσεων κορτικοειδών
Β Επί ουδετεροπενίας
Γ Επί λεμφοπενίας
Δ Επί HIV λοιμώξεως
Ε Σε όλες τις παραπάνω καταστάσεις

1795. Ποιες είναι οι επιπλοκές του έρπητος σε ανοσοκατασταλμένους;

Α Πνευμονίτις
Β Εγκεφαλίτις
Γ Ηπατίτις
Δ Εικόνα βαρειάς ανεμευλογιάς
Ε Όλα τα παραπάνω

1796. Που βασίζεται η διάγνωση της μηνιγγίτιδας;

Α Στην κλινική εικόνα
Β Στην μικροβιολογική εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ENY)
Γ Στην βιοχημική εξέταση του ΕΝΥ

234
Δ Στην μακροσκοπική εικόνα του ΕΝΥ
Ε Σε όλα τα παραπάνω

1797. Ποια μικρόβια είναι δυνατόν να προκαλέσουν μηνιγγίτιδα;

Α Πνευμονιόκοκκος
Β Αιμόφιλος ινφλουέντζας
Γ Σταφυλόκοκκος
Δ Gram αρνητικά
E Όλα τα παραπάνω

1798. Ποια μικρόβια είναι πιθανότερο να προκαλέσουν μηνιγγίτιδα σε άτομο 18-20 ετών;
Α Πνευμονιόκοκκος
Β Gram αρνητικά
Γ Σταφυλόκοκκος
Δ Τίποτα απ’ τα παραπάνω
Ε Όλα τα παραπάνω

1799. Ποια είναι τα συμπτώματα του τετάνου;

Α Τρισμός και σαρδόνιος γέλως
Β Οπισθότονος
Γ Υπερευαισθησία σε φως και θορύβους
Δ Σπασμοί
Ε Όλα τα παραπάνω

1800. Ποια είναι η θεραπεία της αεριογόνου γάγγραινας;

Α Πενικιλλίνη
Β Στρεπτομυκίνη
Γ Σουλφαμεθοξαζόλη-τριμεθοπρίμη
Δ Τετρακυκλίνη
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1801. Πως μεταδίδεται η νόσος του Lyme;

Α Με σταγονίδια
Β Με στοματική επαφή
Γ Με κουνούπια
Δ Με τσιμπούρια (κρότωνες)
Ε Με σεξουαλική επαφή

1802. Τι είναι σωστό σχετικά με την ενδοκαρδίτιδα;

Α Είναι δυνατόν να μείνει αδιάγνωστη για εβδομάδες
Β Επηρεάζει τα χαρακτηριστικά καρδιακού φυσήματος
Γ Η διάγνωση υποβοηθείται με υπερηχογράφημα
Δ Παίζει σημαντικό ρόλο για την διάγνωση το αποτέλεσμα αιμοκαλλιεργειών
Ε Όλα τα παραπάνω ισχύουν

1803. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει όσον αφορά την Νόσο των Λεγεωναρίων;
Α Οφείλεται στη Legionella pneumophila
Β Μεταδίδεται με την εισπνοή αερολυμάτων που περιέχουν τον μικροοργανισμό
Γ Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο
Δ Η νόσος είναι συχνότερη σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς
Ε Όλα είναι σωστά

1804. Ποιο από τα παρακάτω είναι συμβατό με την κλινική εικόνα της βρουκέλλωσης.
Α Πυρετός
Β Αρθραλγίες-μυαλγίες
Γ Κατάθλιψη
Δ Ηπατο-σπληνομεγαλία

235
Ε Όλα είναι συμβατά

1805. Ποιο από τα ακόλουθα δεν είναι συμβατό με την εικόνα σηπτικού shock;
Α Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
Β Εφίδρωση
Γ Πυρετός
Δ Ολιγουρία
Ε Όλα είναι συμβατά

1806. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι σωστό όσον αφορά τη δερματική λεϊσμανίαση;
Α Εκδηλώνεται ως ξηρό έλκος με επηρμένα και διηθημένα χείλη
Β Προκαλεί επιχώρια λεμφαδενίτιδα
Γ Δεν εγκαταλείπει μόνιμη ανοσία
Δ Η διάγνωση επιτυγχάνεται με απομόνωση του παρασίτου από την δερματική βλάβη
Ε Συνήθως δεν χρειάζεται θεραπεία

1807. Ποιο από τα παρακάτω είναι συμβατό με την κλινική εικόνα της λεπτοσπείρωσης;
Α Πιθανώς να διατρέξει σε δυο φάσεις, τη σηψαιμική (λεπτοσπειραιμία) και την ανοσολογική (η
λεπτόσπειρα ανευρίσκεται μόνο στα ούρα)
Β Γαστρεντερικές διαταραχές
Γ Επιστάξεις με αιμορραγικά πτύελα
Δ Βήχας
Ε Όλα είναι σωστά

1808. Η πενικιλίνη είναι φάρμακο εκλογής της:

Α Άτυπης πνευμονίας
Β Μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας
Γ Στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας
Δ Το Α και Γ
Ε Το Β και Γ

1809. Ποιο από τα παρακάτω συμπτώματα είναι χαρακτηριστικό για την κλινική εικόνα της
αλλαντίασης;
Α Υπέρταση
Β Μύση της κόρης των οφθαλμών
Γ Πτώση των βλεφάρων
Δ Όλα είναι χαρακτηριστικά της νόσου
Ε Κανένα από αυτά δεν χαρακτηρίζει τη νόσο

1810. Ποιο από τα παρακάτω εντάσσεται στην κλινική εικόνα της λεϊσμανίασης;
Α Σπληνομεγαλία
Β Ηπατομεγαλία
Γ Λεμφαδενοπάθεια
Δ Πετέχειες, αιμορραγίες
Ε Όλα είναι σωστά

1811. Σε λοίμωξη από Shigella dysenterii δεν παρατηρείται:

Α Τεινεσμός
Β Πυρετός
Γ Ανώδυνη υδαρή διάρροια
Δ Αφυδάτωση κυρίως σε ηλικιωμένους και παιδιά
Ε Κοιλιακά άλγη

1812. Στην κλινική εικόνα της χολέρας δεν ανήκει:

Α Εμετοί
Β Αφυδάτωση
Γ Βλεννοαιματηρές διαρροικές κενώσεις

236
Δ Κοιλιακά άλγη
Ε Μυϊκές κράμπες

1813. Με ποιο τρόπο εισέρχεται ο βάκιλλος του άνθρακα στον ανθρώπινο οργανισμό;
Α Μέσω λύσης της συνέχειας του δέρματος
Β Με εισπνοή
Γ Με κατάποση
Δ Και με τους τρεις αυτούς τρόπους
Ε Με κανένα από αυτούς τους τρόπους

1814. Σε μάγειρα που πάσχει από σαλμονελλική εντερίτιδα ποιο αντιμικροβιακό θα επιλέγατε;
Α Κοτριμοξαζόλη
Β Αμπικιλλίνη
Γ Σιπροφλοξασίνη
Δ Πενικιλίνη
Ε Κανένα

1815. Όλα τα παρακάτω εντάσσονται στην κλινική εικόνα της λεϊσμανίασης, εκτός από:
Α Ίκτερο
Β Ασκίτη
Γ Δυσκοιλιότητα
Δ Βήχα
Ε Το Α και Β

1816. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί πιθανή επιπλοκή της λεπτοσπείρωσης;

Α Ιριδοκυκλίτιδα
Β Εγκεφαλίτιδα
Γ Μυελίτιδα
Δ Μυοκαρδίτιδα
Ε Όλα είναι πιθανές επιπλοκές της νόσου

1817. Η πιο σοβαρή επιπλοκή του οικογενούς μεσογειακού πυρετού είναι:

Α Η οξεία κρίση κοιλιακού άλγους
Β Η οξεία κρίση πλευριτικού άλγους
Γ Η οξεία αρθρίτιδα
Δ Η αμυλοείδωση
Ε Η περικαρδίτιδα

1818. Ένα δεν ισχύει για το σύνδρομο τοξικής καταπληξίας:

Α Οφείλεται σε εντεροτοξίνη του σταφυλόκοκκου
Β Παρατηρείται αδυναμία των μακροφάγων να παράγουν ιντερλευκίνη 1
Γ Συνοδεύεται από απολέπιση σε μεγάλη επιφάνεια του δέρματος
Δ Συνοδεύεται από θρομβοπενία
Ε Συνοδεύεται από ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων

1819. Ένα από τα παρακάτω δεν ισχύει για το ερυσίπελας:

Α Οφείλεται κυρίως στον στρεπτόκοκκο της ομάδας Α
Β Μπορεί να οφείλεται και σε χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο
Γ Η διάγνωση στηρίζεται στη θετική αιμοκαλλιέργεια
Δ Προσβάλλει κυρίως τις επιπολής στιβάδες του δέρματος
Ε Δεν συνοδεύεται από κνησμό

1820. Ποιο από τα παρακάτω είναι σπάνιο στη βακτηριακή μηνιγγίτιδα;

Α Κεφαλαλγία
Β Πυρετός
Γ Διαταραχές επιπέδου συνείδησης
Δ Οίδημα οπτικής θηλής

237
Ε Αυχενική δυσκαμψία

1821. Ένα από τα παρακάτω δεν ισχύει για τη μηνιγγίτιδα:

Α Η θνητότητα της βακτηριακής μηνιγγίτιδας είναι περίπου 70%
Β Η πρόγνωση είναι χειρότερη σε λοιμώξεις από Gram (-)
Γ Η πρόγνωση είναι καλύτερη σε ιογενείς λοιμώξεις
Δ Η μεγάλη ηλικία επιβαρύνει την πρόγνωση
Ε Η βρεφική ηλικία επιβαρύνει την πρόγνωση

1822. Ένα από τα παρακάτω δεν ισχύει για τη βακτηριακή δυσεντερία:

Α Στην Ελλάδα οφείλεται κυρίως στη Shigella sonnei
Β Η Shigella dysenteriae προκαλεί τη βαρύτερη εικόνα
Γ Χαρακτηρίζεται από βλεννοπυοαιματηρές κενώσεις
Δ Η θνητότητα της νόσου χωρίς θεραπεία είναι 10-30%
Ε Η διάγνωση στηρίζεται αποκλειστικά στη θετική αιμοκαλλιέργεια

1823. Ένα από τα παρακάτω δεν αποτελεί χαρακτηριστικό εργαστηριακό εύρημα της νόσου των
λεγεωναρίων:
Α Λευκοκυττάρωση
Β Θρομβοκυττάρωση
Γ Λευκωματουρία
Δ Υπονατριαιμία
Ε Τρανσαμινασαιμία

1824. Ένα από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στη φάση της συμπτωματικής λοίμωξης με ιό
HIV1
Α Λευκοπενία
Β Θρομβοπενία
Γ Λεμφοπενία
Δ Αρνητική δοκιμασία Mantoux
Ε Δεν ανιχνεύονται αντισώματα έναντι του ιού

1825. Ποια από τα παρακάτω αντιβιοτικά είναι μικροβιοστατικά

Α Αμινογλυκοσίδες
Β Πενικιλλίνη
Γ Νορφλοξασίνη
Δ Κεφαλοσπορίνες
Ε Τετρακυκλίνες

1826. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά είναι νεφροτοξικό

Α Αμοξυκιλλίνη
Β Πιπερακιλλίνη
Γ Νετιλμυκίνη
Δ Ερυθρομυκίνη
Ε Κεφουροξίμη

1827. Στα συμπτώματα της λοιμώδους μονοπυρήνωσης ανήκει/ανήκουν:

Α Αιμορραγικές κενώσεις
Β Οξεία επιπεφυκίτιδα
Γ Σπληνομεγαλία
Δ Πνευμονίτιδα
Ε Ηωσινοφιλία

1828. Λοιμώδης γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκληθεί από:

Α Χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο
Β Clostiridium botulinum
Γ Σαλμονέλλα

238
Δ Πνευμονιόκοκκο
Ε Κλεμπσιέλλα

1829. Στις επιπλοκές της βρουκέλλωσης περιλαμβάνονται:

Α Νεκρωτική αγγειϊτιδα
Β Οστεομυελίτιδα
Γ Ελκώδης κολίτιδα
Δ Εγκεφαλική αιμορραγία
Ε Οξεία χολοκυστίτιδα

1830. Στις αμινογλυκοσίδες δεν περιλαμβάνεται η:

Α Στρεπτομυκίνη
Β Νετιλμυκίνη
Γ Κλινδαμικίνη
Δ Γενταμυκίνη
Ε Αμικασίνη

1831. Φάρμακα που δεν χρησιμοποιούνται εναντίον των ιογενών λοιμώξεων είναι:
Α Γκανκικλοβίρη
Β Ακυκλοβίρη
Γ Βαλακυκλοβίρη
Δ Αμφοτερικίνη
Ε Ζιντοβουδίνη

1832. Η φλεγμονώδης αντίδραση πυροδοτείται από τα ακόλουθα εκτός από

Α Λιποσακχαρίδη των Gram αρνητικών
Β Πεπτιδογλυκάνη των μικροβίων
Γ Ενεργοποίηση του συμπληρώματος
Δ Ένζυμα των μικροβίων
Ε Γαλακτική δεϋδρογενάση

1833. Προδιαθεσικοί παράγοντες λοιμώξεων σε ανοσοκατασταλμένα άτομα είναι τα παρακάτω

εκτός από ένα
Α Ουδετεροπενία
Β Ηπατονεφρικό σύνδρομο
Γ Σπληνεκτομή
Δ Θεραπεία με κορτικοειδή
Ε Διαταραχές κυτταρικής ανοσίας

1834. Στην διάγνωση του κοιλιακού τύφου συμβάλλουν τα παρακάτω εκτός από
Α Λευκοπενία
Β Λεμφοκυττάρωση
Γ Αντίδραση Widal
Δ Καλλιέργειες κοπράνων
Ε Εξέταση PCR για αναζήτηση γονοτύπου σαλμονέλας

1835. Στη λοιμώδη μονοπυρήνωση παρατηρούνται τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Ηπατίτιδα
Β Μηνιγγίτιδα
Γ Ιλαροειδές εξάνθημα
Δ Νεφρική ανεπάρκεια
Ε Ορχίτιδα

1836. Στη λεϊσμανίαση ισχύουν τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Υψηλός πυρετός διαλείπων ή υφέσιμος
Β Χαρακτηριστική λευκοκυττάρωση
Γ Συχνές αιμορραγίες από το πεπτικό

239
Δ Μυϊκή αδυναμία
Ε Θετική βιοψία σπληνός

1837. Στο σηπτικό shock παρατηρούνται τα παρακάτω

Α Μεταβολική οξέωση
Β Ολιγουρία
Γ Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη
Δ Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας
Ε Όλα είναι σωστά

1838. Προδιαθετικοί παράγοντες λοιμώξεων σε ασθενείς με νεοπλασία είναι οι παρακάτω εκτός

από έναν
Α Ουδετεροπενία
Β Διαταραχή χυμικής ανοσίας
Γ Διαταραχή κυτταρικής ανοσίας
Δ Βλεννογονίτιδα λόγω χημειοθεραπείας
Ε Καρδιακή ανεπάρκεια

1839. Παρενέργειες της χρήσης αντιβιοτικών είναι οι παρακάτω εκτός από

Α Διάρροια
Β Νεφροτοξικότητα
Γ Αιμορραγική γαστρίτιδα
Δ Αντιδράσεις υπερευαισθησίας
Ε Φαρμακευτικός πυρετός

1840. Τα παρακάτω νοσήματα προκαλούν πυρετό άγνωστης αιτιολογίας εκτός από ένα
Α Μικτή νόσος συνδετικού ιστού
Β Νόσος Addison
Γ Υπερνέφρωμα
Δ Κροταφική αρτηριίτιδα
Ε Κακοήθης ιστιοκυττάρωση

1841. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει στην οξεία βακτηριακή μηνιγγίτιδα
Α Συχνό αίτιο είναι ο μηνιγγιδόκοκκος
Β Ο πνευμονιόκοκκος είναι συχνότερος σε κατάγματα βάσεως κρανίου
Γ Ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας προσβάλλει παιδιά κάτω των 6 ετών
Δ Χαρακτηρίζεαι από βαριά βακτηριαιμία
Ε Συχνή επιπλοκή είναι η εγκεφαλική αιμορραγία

1842. Ο κοιλιακός τύφος χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Συνεχή πυρετό
Β Κεφαλαλγία
Γ Σχετική βραδυκαρδία
Δ Διόγκωση σπλήνα
Ε Χολοστατικό ίκτερο

1843. Η εργαστηριακή διερεύνηση της βρουκέλλωσης στηρίζεται στα παρακάτω

Α Αντίδραση Coombs
Β Καλλιέργεια κοπράνων
Γ Αντίδραση συνθέσεως συμπληρώματος
Δ Συγκολλητινοαντίδραση Wright
Ε Όλα τα παραπάνω

1844. Ποιο από τα κατωτέρω παθογόνα είναι το συχνότερο αίτιο τροφικής δηλητηρίασης
Α Σαλμονέλλες
Β Σιγκέλλες
Γ Αλλαντίαση

240
Δ Clostridium difficile
Ε Σταφυλοκοκκική τοξίνη

1845. Στο Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (AIDS) παρατηρούνται

Α Καταστροφή CD4+ λεμφοκυττάρων
Β Πολυκλωνική ενεργοποίηση Β-λεμφοκυττάρων
Γ Ελάττωση της IFN-γ
Δ Αύξηση των IL-4 και IL-10
Ε Όλα τα παραπάνω

1846. Σε ποιο από τα παρακάτω νοσήματα δεν παρατηρείται διόγκωση του σπλήνα
Α Υποξεία ενδοκαρδίτιδα
Β Καλά Αζάρ
Γ Τοξοπλάσμωση
Δ Πολλαπλούν μυέλωμα
Ε Λοιμώδης μονοπυρήνωση

1847. Στην ελονοσία ισχύουν τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με μυελόγραμμα
Β Είναι συνήθης η διόγκωση του ήπατος
Γ Συχνή επιπλοκή είναι η οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Δ Η χλωροκίνη είναι το φάρμακο πρώτης επιλογής
Ε Προκαλεί βαριά αιμολυτική αναιμία

1848. Υπερσφαιριναιμία παρατηρείται σε:

Α Λοβώδη πνευμονία
Β Λεϊσμανίαση
Γ Βρουκέλλωση
Δ Αμοιβάδωση
Ε Φυματίωση

1849. Το σημείο Kerning παρατηρείται σε:

Α Μηνιγγίτιδα
Β Τετανία
Γ Οξεία σκωληκοειδίτιδα
Δ Νόσο Parkinson
Ε Πνευμοθώρακα

1850. Ο κυματοειδής πυρετός αποτελεί χαρακτηριστικό της

Α Μηνιγγίτιδας
Β Βρουκέλλωσης
Γ Τυφοειδούς πυρετού
Δ Ερυσιπέλατος
Ε Σιγκέλλωσης

1851. Παρενέργεια των αμινογλυκοσιδών είναι:

Α Η ταχυκαρδία
Β Η ωτοτοξικότητα
Γ Η ηπατοτοξικότητα
Δ Η μεταβολική αλκάλωση
Ε Η αιμορραγική διάθεση

1852. Η νόσος του Bornholm οφείλεται σε :

Α Ιούς Coxsackie
Β Στρεπτόκοκκο
Γ Σταφυλόκοκκο
Δ Ερπητοϊό Ebstein-Barr

241
Ε Αιμόφιλο της ινφλουέντζας

1853. Αιτιολογικός παράγοντας του ερυσιπέλατος είναι:

Α Ο πνευμονιόκοκκος
Β Ο στρεπτόκοκκος
Γ Ο αιμόφιλος
Δ Το κολοβακτηρίδιο
Ε Ο πρωτέας

1854. Το συχνότερο μικρόβιο σε ουρολοιμώξεις είναι:

Α Η ψευδομονάδα
Β Ο στρεπτόκοκκος
Γ Ο σταφυλόκοκκος
Δ Το κολοβακτηρίδιο
Ε Ο πρωτέας

1855. Η οροαντίδραση Wright είναι θετική σε:

Α Μελιταίο πυρετό
Β Τυφοειδή πυρετό
Γ Λεΐσμανίαση
Δ Ερυσίπελας
Ε Διφθερίτιδα

1856. Φάρμακο εκλογής για τη θεραπεία λοιμώξεων από κυτταρομεγαλοϊό είναι:

Α Η ερυθρομυκίνη
Β Η σιπροφλοξασίνη
Γ Η πενικιλλίνη
Δ Η γκανκυκλοβίρη
Ε Η γενταμυκίνη

1857. Φάρμακο εκλογής για τη θεραπεία της ασπεργίλλωσης είναι:

Α Η βανκομυκίνη
Β Η σιπροφλοξασίνη
Γ Η πενικιλλίνη
Δ Η αμφοτερικίνη Β
Ε Η αμικασίνη

1858. Ο ίκτερος είναι χαρακτηριστική κλινική εκδήλωση σε:

Α Σιγκέλλωση
Β Τριχίνωση
Γ Νόσο του Weil
Δ Λεϊσμανίαση
Ε Σαλμονέλλωση

1859. Το σημείο Brudzinski παρατηρείται σε:

Α Τετανία
Β Μηνιγγίτιδα
Γ Κίρρωση ήπατος
Δ Οξεία σκωληκοειδίτιδα
Ε Οξεία περιτονίτιδα

1860. Φάρμακο εκλογής για τη θεραπεία της νόσου των λεγεωναρίων είναι:
Α Η γενταμυκίνη
Β Η ριφαμπικίνη
Γ Η ερυθρομυκίνη
Δ Η πενικιλλίνη
Ε Η αμπικιλλίνη

242
 1861. Διογκωμένος βουβωνικός λεμφαδένας είναι πιθανό να οφείλεται σε:
Α Επιμολυσμένο τραύμα κάτω άκρου
Β Μόλυνση – λοίμωξη περιοχής πρωκτού
Γ Σύφιλλη
Δ Λέμφωμα
Ε Όλα τα παραπάνω

1862. Σε τι μικροοργανισμούς οφείλεται συνήθως η κυτταρίτιδα:

Α Gram αρνητικούς
Β Gram θετικούς
Γ Αναερόβιους και Gram αρνητικούς
Δ Μύκητες
Ε Όλα τα παραπάνω

1863. Επί λοίμωξης HIV πάσχει κατά βάση:

Α Η χημική ανοσία γενικώς
Β Η κυτταρική ανοσία
Γ Η παραγωγή συμπληρώματος
Δ Τα μακροφάγα
Ε Όλα τα παραπάνω

1864. Επί λοίμωξης HIV προκαλούνται επιμέρους λοιμώξεις από :

Α Πνευμονοκύστη
Β Μυκοβακτηρίδια
Γ Σαλμονέλλα
Δ Κρυπτόκοκκο
Ε Όλα τα παραπάνω

1865. Σε ποιο / ποια από τα παρακάτω ενοχοποιούνται κυρίως αναερόβιοι μικροοργανισμοί:

Α Πνευμονικό απόστημα
Β Ηπατικό απόστημα
Γ Αεριογόνο γάγγραινα
Δ Περιπρωκτικό απόστημα
Ε Όλα τα παραπάνω

1866. Ποιο/α είναι δραστικά φάρμακα κατά του Ασπεργίλλου

Α Αμφοτερικίνη Β
Β Βορικοναζόλη
Γ Μικοναζόλη
Δ Τα Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

1867. Ποιοί ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο από Ασπεργίλλωση

Α Πάσχοντες από αιμοτολογικές κακοήθειες
Β Ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Ασθενείς με ηπατική ανεπάρκεια
Δ Ασθενείς με μεταβολικά νοσήματα
Ε Όλοι οι παραπάνω

1868. Ποιος μύκητας προσβάλλει συχνότερα ασθενείς με HIV λοίμωξη

Α Ασπέργιλλος
Β Κρυπτόκοκκος
Γ Φουσάριον
Δ Επιδερμόφυτα
Ε Όλα τα παραπάνω

243
 1869. Ποιο/α από τα παρακάτω αντιμικροβιακά ανήκουν στις β λακτάμες:
Α Στρεπτομυκίνη
Β Τετρακυκλίνες
Γ Κεφταζιδίμη
Δ Ερυθρομυκίνη
Ε Όλα τα παραπάνω

1870. Ποια/ες είναι παρενέργειες των πενικιλλινών:

Α Σπασμοί
Β Νεφροτοξικότητα
Γ Ηπατοτοξικότητα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

1871. Ποια/ες είναι παρενέργειες των αμινογλυκοσιδών:

Α Ωτοτοξικότητα
Β Νεφροτοξικότητα
Γ Θρομβοπενία
Δ Ερυθροκυττάρωση
Ε Τα Α και Β

1872. Ποια/ες είναι παρενέργειες του συνδυασμού σουλφαμεθοξαζόλης/τριμεθοπρίμης

Α Θρομβοπενία
Β Σπασμοί
Γ Δερματικές αντιδράσεις
Δ Ηπατοτοξικότητα
Ε Τα Α και Γ

1873. Ποιο/α από τα παρακάτω αντιμικροβιακά δεν δίδεται σε βρέφη;

Α Πενικιλλίνη
Β Κινολόνες
Γ Κεφαλοσπορίνες
Δ Αμινογλυκοσίδες
Ε Όλα μπορούν να δοθούν

1874. Ποια/ες είναι παρενέργειες της αμφοτερικίνης;

Α Νεφροτοξικότητα
Β Υποκαλιαιμία
Γ Έμετοι
Δ Πυρετός
Ε Όλα τα παραπάνω

1875. Ποια είναι η συνηθέστερη λοιμώδης αιτία οισοφαγίτιδας σε ανοσοκατεσταλμένους;

Α Candida
Β Στρεπτόκοκκος
Γ Gram αρνητικά βακτηρίδια
Δ Gram θετικά βακτηρίδια
Ε Όλα τα παραπάνω

1876. Ποιο είναι το φάρμακο κατά του κυτταρομεγαλοϊού;

Α Κυκλοφωσφαμίδη
Β Ακυκλοβίρη
Γ Γκανκυκλοβίρη
Δ Βαλακυκλοβίρη
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1877. Ποιο/α φάρμακα δεν πρέπει να δίδονται σε ασθενείς που λαμβάνουν κουμαρινικά;

244
Α Αζόλες
Β Πενικιλλίνες
Γ Τετρακυκλίνες
Δ Αμινογλυκοσίδες
Ε Όλα τα παραπάνω

1878. Ποιο/α από τα ακόλουθα αντιμικροβιακά έχει/ουν αναερόβια δράση;

Α Πενικιλλίνη
Β Μετρονιδαζόλη
Γ Κλυνδαμικίνη
Δ Χλωραμφενικόλη
Ε Όλα τα παραπάνω

1879. Ποια από τις ακόλουθες είναι ανθρωπο-ζωονόσος;

Α Άνθραξ
Β Βρουκέλλωση
Γ Λεπτοσπείρωση
Δ Εχινοκοκκίαση
Ε Όλες οι παραπάνω

1880. Ποια/ες από τις παρακάτω νόσους ωφείλονται σε ρικέτσιες;

Α Πυρετός Q
Β Νόσος των βραχωδών ορέων
Γ Εξανθηματικός τύφος
Δ Μόνο τα Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

1881. Ποιο από τα πλασμώδια προκαλεί συχνότερα προσβολή του κεντρικού νευρικού
συστήματος;
Α Falciparum
Β Vivax
Γ Oval
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Μόνο τα Α και Β

1882. Ποια/ες είναι εκδηλώσεις γενικευμένης λοίμωξης από Candida;

Α Οφθαλμίτιδα
Β Πνευμονία
Γ Ηπατοσπληνική λοίμωξη
Δ Νεφρικά αποστημάτια
Ε Όλα τα παραπάνω

1883. Ποια από τις παρακάτω νόσους οφείλεται σε ιο;

Α Λεπτοσπείρωσις
Β Νόσος Lyme
Γ Πυρετός Q
Δ Λοιμώδης μονοπυρήνωση
Ε Όλα τα παραπάνω

1884. Ποιος από τους παρακάτω μικροοργανισμούς μπορεί να προσβάλλει το κεντρικό νευρικό
σύστημα;
Α Λιστέρια
Β Ασπέργιλος
Γ Κρυπτόκοκκος
Δ Ερπητοιοί
Ε Όλα τα παραπάνω

245
 1885. Τι ισχύει για την οστεομυελίτιδα
Α Μπορεί να υποτροπιάσει
Β Οι σταφυλόκοκκοι αποτελούν συχνό αίτιο
Γ Δεν γίνεται αντιληπτή στα αρχικά στάδια στην απλή ακτινογραφία
Δ Απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία
Ε Όλα είναι σωστά

1886. Ποιο δεν ανήκει στους προδιαθεσικούς παράγοντες για οστεομυελίτιδα;

Α Υποθρεψία
Β Διαβήτης
Γ Αυτοάνοσα νοσήματα
Δ Κακοήθειες
Ε Θυρεοειδοπάθεια

1887. Τα χαρακτηριστικά της τριάδας του Whipple είναι:

Α Συμπτώματα υπογλυκαιμίας, χαμηλή γλυκόζη αίματος, υποχώρηση συμπτωμάτων με
χορήγηση γλυκόζης
Β Συμπτώματα υπογλυκαιμίας, χαμηλή αρτηριακή πίεση, ωχρότητα
Γ Ίκτερος, ζωστηροειδές άλγος κοιλίας, αυξημένη αμυλάση ορού
Δ Ζάλη, κεφαλαλγία, νυσταγμός
Ε Ζάλη, κεφαλαλγία, εμβοές ώτων

1888. Στις τυπικές πρώτες εκδηλώσεις σακχαρώδους διαβήτη περιλαμβάνονται τα εξής εκτός
από :
Α Πολυδιψία, πολυφαγία
Β Πολυουρία
Γ Κνησμός γεννητικών οργάνων, βαλανίτις, αιδοιοκολπίτις
Δ Επιγαστρικό άλγος πείνας
Ε Θολή όραση

1889. Ενδείξεις ότι ο τύπου 1 σακχαρώδης διαβήτης έχει αυτοάνοση αρχή παρέχουν τα εξής
εκτός από ένα:
Α Συσχέτιση με ορισμένα αντιγόνα του συστήματος HLA
Β Συνύπαρξη με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα
Γ Ανίχνευση ειδικών αυτοαντισωμάτων στον ορό
Δ Συχνά επεισόδια κετοξέωσης
Ε Διήθηση των νησιδίων του παγκρέατος από φλεγμονώδη κύτταρα

1890. Η πιο σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια των διγουανιδών είναι:

Α Υπογλυκαιμία
Β Κατακράτηση υγρών
Γ Εξάνθημα
Δ Λευκοπενία
Ε Γαλακτική οξέωση

1891. Στις σουλφονυλουρίες ανήκουν οι ακόλουθες ουσίες εκτός από:

Α Χλωροπροπαμίδη
Β Γλικλαζίδη
Γ Γλιμεπιρίδη
Δ Γλιβενκλαμίδη
Ε Διαζοξείδη

1892. Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου στους διαβητικούς ασθενείς:

Α Μειώνουν τη μικρολευκωματινουρία
Β Απαγορεύεται να χορηγούνται
Γ Μπορεί να συγκαλύψουν τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας
Δ Προκαλούν περιφερικά οιδήματα

246
Ε Παρουσιάζουν επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις με τα υπογλυκαιμικά δισκία

1893. Εκδηλώσεις διαβητικής νευροπάθειας με προσβολή του αυτονόμου νευρικού συστήματος

είναι οι εξής εκτός από:
Α Ορθοστατική υπόταση
Β Διάρροια
Γ Μόνιμη ταχυκαρδία
Δ Γαστροπάρεση
Ε Διαταραχές της πρόσφατης μνήμης

1894. Η περιφερική αρτηριοπάθεια στους διαβητικούς ασθενείς:

Α Είναι συχνότερη στις γυναίκες
Β Συχνότερα εντοπίζεται στην επιπολής μηριαία αρτηρία
Γ Είναι πάντοτε ανώδυνη
Δ Συχνότερα εντοπίζεται στις αρτηρίες της κνήμης
Ε Οδηγεί σε χαρακτηριστικά ισχαιμικά έλκη στην ιγνυακή χώρα

1895. Καταστάσεις που ευνοούν την εκδήλωση υπογλυκαιμίας σε διαβητικούς ασθενείς είναι οι
εξής εκτός από:
Α Γαστροπάρεση
Β Αυστηρή γλυκαιμική ρύθμιση
Γ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Δ Λοίμωξη
Ε Έντονη σωματική άσκηση

1896. Παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση γαλακτικής οξέωσης σε διαβητικούς τύπου 2 που
λαμβάνουν διγουανίδη είναι οι εξής εκτός από:
Α Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Ηλικία άνω των 70 ετών
Γ Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
Δ Καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Παχυσαρκία

1897. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο σχετικά με τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σε

ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη;
Α Η τιμή της βοηθά στην εκτίμηση της γλυκαιμικής ρύθμισης
Β Η διατήρηση σταθερά χαμηλής τιμής συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης χρονίων
επιπλοκών
Γ Σε ασθενείς με συνυπάρχουσα βαριά νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να παρουσιαστεί μικρού
βαθμού ψευδής αύξηση της τιμής της
Δ Η πιο ακριβής μέθοδος για τον προσδιορισμό της είναι η υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης
Ε Η τιμή της είναι αποκαλυπτική των επιπέδων γλυκόζης της προηγούμενης εβδομάδας

1898. Στα υπογλυκαιμικά δισκία ανήκουν οι εξής ουσίες εκτός από:

Α Μετφορμίνη
Β Γλιβενκλαμίδη
Γ Ακαρβόζη
Δ Ροσιγλιταζόνη
Ε Κλονιδίνη

1899. Αντένδειξη για χορήγηση διγουανιδίων σε διαβητικούς ασθενείς αποτελεί:

Α Η παχυσαρκία
Β Ο διαβήτης τύπου LADA
Γ Ο διαβήτης τύπου MODY
Δ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Ε Η μακρά διάρκεια του διαβήτη

247
 1900. Στις μικροαγγειακές επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη ανήκουν:
Α Η αμφιβληστροειδοπάθεια, η νευροπάθεια και η στεφανιαία νόσος
Β Η αμφιβληστροειδοπάθεια, η νευροπάθεια και η νεφροπάθεια
Γ Η νεφροπάθεια και η υπέρταση
Δ Η αμφιβληστροειδοπάθεια, η διαλείπουσα χωλότητα και η νευροπάθεια
Ε Η νευροπάθεια, η νεφροπάθεια και η περιφερική αρτηριοπάθεια

1901. Οι διαβητικοί τύπου 2:

Α Παθαίνουν συχνά κετοξέωση
Β Συνήθως έχουν αντινησιδιακά αντισώματα
Γ Συνήθως δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
Δ Στην πλειονότητά τους είναι παχύσαρκοι
Ε Πάντοτε χρειάζονται ινσουλίνη

1902. Η συχνότερη διαταραχή των λιπιδίων στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι:
Α Η αύξηση των τριγλυκεριδίων και η μείωση της HDL
Β Η μείωση της ολικής χοληστερόλης
Γ Η αύξηση της Lp(a)
Δ Η αύξηση της LDL
Ε Η μείωση της HDL και η αύξηση της LDL

1903. Στην παθογένεια του διαβήτη τύπου 1 έχουν ενοχοποιηθεί τα εξής εκτός από:
Α Ο πρώιμος απογαλακτισμός
Β Η λοίμωξη με κυτταρομεγαλοϊό
Γ Η λοίμωξη με ιό Coxsackie
Δ Η ενεργοποίηση του μηχανισμού της μοριακής μίμησης
Ε Η λοίμωξη με στρεπτόκοκκο

1904. Στην παθογένεια του διαβήτη τύπου 2 έχουν ενοχοποιηθεί τα εξής εκτός από:
Α Η αντίσταση των ιστών στη δράση της ινσουλίνης
Β Η γλυκοτοξικότητα
Γ Η διαταραχή στην έκκριση της ινσουλίνης
Δ Το χαμηλό βάρος γέννησης
Ε Η ενεργοποίηση του μηχανισμού της μοριακής μίμησης

1905. Εκδηλώσεις της αντίστασης στην ινσουλίνη είναι οι εξής εκτός από:
Α Η μειωμένη χρησιμοποίηση της γλυκόζης από τα μυϊκά κύτταρα
Β Η αυξημένη γλυκονεογένεση
Γ Η μη αλκοολική λιπώδης διήθηση του ήπατος
Δ Η δυσλιπιδαιμία
Ε Η διαβητική κετοξέωση

1906. Τυπική παθολογοανατομική βλάβη της διαβητικής νεφροπάθειας είναι:

Α Η σπειραματοσκλήρυνση
Β Η υαλινοποίηση των αρτηριδίων
Γ Η υαλινοποίηση των σωληναρίων
Δ Οι μηνοειδείς σχηματισμοί
Ε Η υαλινοποίηση των νεφρικών θηλών

1907. Τι ισχύει για το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2:

Α Η διάγνωση μπορεί να καθυστερήσει αρκετά έτη μετά την έναρξη της νόσου
Β Για τη διάγνωση απαιτείται η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης
Γ Η διάγνωση προϋποθέτει τη μέτρηση του C-πεπτιδίου
Δ Μειώνει κατά 200% το προσδόκιμο της επιβίωσης
Ε Συνήθως απαιτείται έναρξη ινσουλίνης αμέσως μετά τη διάγνωση

248
 1908. Χαρακτηριστικό εύρημα σε ασθενή με υπερλιπιδαιμία είναι:
Α Ωχρότητα
Β Δρυφάδες
Γ Κιτρινωπή χροιά δέρματος
Δ Ξανθελάσματα
Ε Γεροντότοξο

1909. Δευτεροπαθή υπερλιπιδαιμία προκαλούν τα ακόλουθα εκτός από ένα:

Α Οιστρογόνα
Β Διαβήτης τύπου 2
Γ Αλκοολισμός
Δ Νεφρωσικό σύνδρομο
Ε Υπερθυρεοειδισμός

1910. Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα, εκτός από ένα

Α Οφείλεται σε γενετική βλάβη του LDL- υποδοχέα
Β Κληρονομείται με τον υπολειπόμενο αυτοσωματικό χαρακτήρα
Γ Τενόντια ξανθώματα
Δ Υπερχοληστερολαιμία στον ένα τουλάχιστο από τους γονείς
Ε Θεραπευτικά χορηγούνται αναστολείς της HMG CoA αναγωγάσης με ρητίνη ανταλλαγής ιόντων
που δεσμεύει τα χολικά οξέα

1911. Ο κίνδυνος αθηρωσκληρωτικής αγγειακής νόσου αρχίζει να αυξάνει, όταν η τιμή της
ολικής χοληστερόλης είναι
Α >180 mg/dl
Β >240 mg/dl
Γ >300 mg/dl
Δ >150 mg/dl
Ε >140 mg/dl

1912. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για τις στατίνες

Α Έχουν ως κυριότερη ανεπιθύμητη ενέργεια το νεφρωσικό σύνδρομο
Β Είναι φάρμακα ειδικά για τη μείωση των τριγλυκεριδίων
Γ Αποτελούν φάρμακα εκλογής για την υπερλιπιδαιμία τύπου 1
Δ Δρουν αλληλεπιδρώντας με τα χολικά οξέα
Ε Δρουν αναστέλλοντας την ηπατική σύνθεση της χοληστερόλης

1913. Εκδηλώσεις της αυτόνομης νευροπάθειας σε σακχαροδιαβητικούς ασθενείς είναι όλα τα

παρακάτω, εκτός από ένα
Α Γαστροπάρεση
Β Υπεριδρωσία των κάτω άκρων
Γ Σεξουαλική δυσλειτουργία
Δ Ορθοστατική υπόταση
Ε Νωθρότητα αντίδρασης της κόρης του οφθαλμού στο φώς

1914. Η επίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ σχετίζεται θετικά με τα εξής, εκτός από ένα
Α Κληρονομικότητα
Β Παχυσαρκία
Γ Ηλικία
Δ Έλλειψη σωματικής άσκησης
Ε Απότομη απώλεια σωματικού βάρους

1915. Στα αίτια της δευτεροπαθούς δυσλιποπρωτεϊναιμίας ανήκει:

Α Υποθυρεοειδισμός
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης

249
Δ Ουραιμία
Ε Όλα τα παραπάνω

1916. Στην καλύτερη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ συμβάλει:

Α Η χορήγηση υπολιπιδαιμικής αγωγής
Β Η μειωμένη κατανάλωση κρέατος
Γ Η αντιμετώπιση τυχόν συνυπάρχουσας αρτηριακής υπέρτασης
Δ Η λήψη δύο μόνο γευμάτων ημερησίως
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1917. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τις σουλφονυλουρίες

Α Είναι ευγλυκαιμικά φάρμακα και δεν προκαλούν υπογλυκαιμία
Β Δρουν ελαττώνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη
Γ Προκαλούν αύξηση του σωματικού βάρους
Δ Αντενδείκνυται η χορήγησή τους σε λεπτόσωμους ασθενείς
Ε Έχουν νεφροτοξική δράση

1918. Ασθενής ηλικίας 40 ετών εμφανίζει σε δύο μετρήσεις, γλυκόζη πλάσματος νηστείας 115
και 112 mg%. Ποια είναι η διάγνωσή σας;
Α Πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη
Β Έχει διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας
Γ Πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη που χρειάζεται θεραπεία με διγουανίδη
Δ Έχει φυσιολογικές τιμές γλυκόζης
Ε Έχει παθολογική ανοχή στη γλυκόζη

1919. Η πιθανότερη διάγνωση σε ασθενή με σακχαρώδη διαβήτη, κίρρωση και αρθραλγίες είναι:
Α Νόσος του Wilson
Β Αιμοχρωμάτωση
Γ Γαλακτοζαιμία
Δ Ηπάτωμα
Ε Οξεία διαλείπουσα πορφυρία

1920. Αίτια δευτεροπαθούς υπερτριγλυκεριδαιμίας αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Σακχαρώδης διαβήτης
Β Κατάχρηση αλκοόλ
Γ Χορήγηση κορτικοστεροειδών
Δ Υπερθυρεοειδισμός
Ε Χορήγηση οιστρογόνων

1921. Για την αιμοχρωμάτωση ισχύουν τα ακόλουθα, εκτός από ένα

Α Σχετίζεται με διαταραχή του μεταβολισμού του σιδήρου
Β Χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα φερριτίνης
Γ Κληρονομείται με φυλοσύνδετο χαρακτήρα
Δ Μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση ηπατοκυτταρικού καρκινώματος
Ε Αντιμετωπίζεται με αφαιμάξεις

1922. Τι ισχύει για το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1:

Α Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη αυτοαντισωμάτων
Β Δεν εκδηλώνεται στη μέση ηλικία
Γ Αρχική παθοφυσιολογική διαταραχή είναι η αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη
Δ Έχει καλύτερη πρόγνωση από το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1923. Η πιογλιταζόνη είναι φάρμακο:

Α Αντιμυκητιασικό
Β Αντιδιαβητικό
Γ Αντιυπερτασικό

250
Δ Αντιμικροβιακό
Ε Αντινεοπλασματικό

1924. Σύμφωνα με τα ισχύοντα κριτήρια (Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία), η διάγνωση του

Σακχαρώδους Διαβήτη τίθεται όταν η τιμή της γλυκόζης πλάσματος νηστείας είναι:
Α ≥ 126 mg/dl
Β ≥ 110 mg/dl
Γ ≥ 140 mg/dl
Δ ≥ 90 mg/dl
Ε ≥ 100 mg/dl

1925. Τα τυπικά ευρήματα σε διαβητική κετοξέωση περιλαμβάνουν τα ακόλουθα εκτός από:

Α Ταχύπνοια
Β Υπόταση
Γ Έντονη εφίδρωση
Δ Απόπνοια σάπιου μήλου
Ε Έμετο

1926. Αίτια δευτεροπαθούς σακχαρώδους διαβήτη είναι τα ακόλουθα εκτός από:

Α Φαιοχρωμοκύττωμα
Β Μεγαλακρία
Γ Αιμοχρωμάτωση
Δ Χρόνια παγκρεατίτιδα
Ε Καρδιακή ανεπάρκεια

1927. Η συχνότερη ανεπιθύμητη ενέργεια των σουλφονουλυριών είναι:

Α Υπογλυκαιμία
Β Υπόταση
Γ Εξάνθημα
Δ Λευκοπενία
Ε Γαλακτική οξέωση

1928. Η πιο σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια των διγουανιδίων είναι η ακόλουθη:

Α Μεταλλική γεύση
Β Ανορεξία
Γ Υπογλυκαιμία
Δ Γαλακτική οξέωση
Ε Εξάνθημα

1929. Η πιο σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια της ινσουλίνης είναι:

Α Λιποατροφία
Β Εξάνθημα
Γ Υπογλυκαιμία
Δ Άλγος
Ε Απώλεια βάρους

1930. Οι β-αποκλειστές στους διαβητικούς ασθενείς:

Α Μπορεί να συγκαλύψουν τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας
Β Μειώνουν τη μικρολευκωματινουρία
Γ Απαγορεύεται να χορηγούνται
Δ Προκαλούν βήχα
Ε Βελτιώνουν τα λιπίδια

1931. Στα αρχικά συμπτώματα της υπογλυκαιμίας ανήκουν τα ακόλουθα εκτός από:
Α Εφίδρωση
Β Υπνηλία
Γ Πολυουρία

251
Δ Περιστοματικός τρόμος
Ε Αίσθημα παλμών

1932. Στις δράσεις της ινσουλίνης ανήκουν οι ακόλουθες εκτός από:

Α Αναστολή κετογένεσης
Β Αναστολή γλυκονεογένεσης
Γ Αύξηση πρόσληψης γλυκόζης από τα μυϊκά κύτταρα
Δ Έξοδος καλίου από τα κύτταρα
Ε Αύξηση πρωτεϊνοσύνθεσης

1933. Παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση διαβητικής κετοξέωσης είναι οι εξής εκτός από:
Α Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Διαβήτης τύπου 1
Γ Ουρολοίμωξη
Δ Πνευμονία
Ε Παράλειψη δόσεων ινσουλίνης

1934. Αποφασιστικής σημασίας για την άμεση αντιμετώπιση της διαβητικής κετοξέωσης είναι:
Α Η χορήγηση διττανθρακικών
Β Η χορήγηση καλίου
Γ Η χορήγηση αντιβίωσης
Δ Η χορήγηση υγρών
Ε Η χορήγηση ινσουλίνης μακράς δράσης

1935. Απόλυτη αντένδειξη για χορήγηση σουλφονυλουριών σε διαβητικούς ασθενείς αποτελεί:

Α Ο διαβήτης τύπου 2
Β Ο διαβήτης της κύησης
Γ Η παχυσαρκία
Δ Η μακρά διάρκεια του διαβήτη
Ε Ο διαβήτης τύπου LADA

1936. Η συχνότερη χρόνια επιπλοκή του σακχαρώδους διαβήτη είναι:

Α Η υπέρταση
Β Η νεφροπάθεια
Γ Η αμφιβληστροειδοπάθεια
Δ Η νευροπάθεια
Ε Η στεφανιαία νόσος

1937. Το υπερωσμωτικό μη κετωτικό κώμα χαρακτηρίζεται από:

Α Υπονατριαιμία
Β Υπογλυκαιμία
Γ Απόπνοια οξόνης
Δ Αύξηση ωσμωτικότητας πλάσματος
Ε Ένδεια καλίου

1938. Ιδιαίτερη μορφή χολοκυστίτιδας στους διαβητικούς αποτελεί:

Α Η μη λιθιασική χολοκυστίτιδα
Β Η ασυμπτωματική χολοκυστίτιδα
Γ Η εμφυσηματική χολοκυστίτιδα
Δ Η χρόνια χολοκυστίτιδα
Ε Ο ύδρωπας χοληδόχου κύστης

1939. Στη διαβητική κετοξέωση:

Α Το χάσμα ανιόντων είναι αυξημένο
Β Το χάσμα ανιόντων είναι φυσιολογικό
Γ Χρειάζεται άμεση χορήγηση διττανθρακικών
Δ Η συχνότητα και το βάθος των αναπνοών μειώνονται

252
Ε Χαρακτηριστικά υπάρχει υπέρταση

1940. Αίτια υπογλυκαιμίας είναι τα ακόλουθα εκτός από:

Α Ινσουλίνωμα
Β Ηπατική ανεπάρκεια
Γ Υπερβολική δόση χορηγούμενης ινσουλίνης
Δ Φάρμακα
Ε Σύνδρομο Cushing

1941. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα έχει διαβητογόνο δράση:

Α Καπτοπρίλη
Β Νεμπιβολόλη
Γ Πραβαστατίνη
Δ Υδροχλωροθειαζίδη
Ε Νιφεδιπίνη

1942. Στη διαβητική κετοξέωση υπάρχει συνήθως:

Α Καταβολισμός λιπών
Β Πρωτεϊνοσύνθεση
Γ Υποκαλιαιμία από την πρώτη στιγμή
Δ Υπέρταση
Ε Φυσιολογικό χάσμα ανιόντων

1943. Αίτια υπερουριχαιμίας είναι τα ακόλουθα εκτός από ένα:

Α Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Φάρμακα
Γ Μυελοϋπερπλαστικά σύνδρομα
Δ Σύνδρομο λύσης όγκου
Ε Σύνδρομο Cushing

1944. Σε ασθενή με υπερλιπιδαιμία μπορεί κατά την επισκόπηση να διαπιστώσουμε:

Α Ωχρότητα
Β Δρυφάδες
Γ Ίκτερο
Δ Ξανθελάσματα
Ε Γεροντότοξο

1945. Η οξεία διαλείπουσα πορφυρία:

Α Χαρακτηρίζεται από έντονη φωτοευαισθησία
Β Χαρακτηρίζεται από διάρροια
Γ Πυροδοτείται από την άφθονη λήψη υδατανθράκων
Δ Εκδηλώνεται με κρίσεις κοιλιακού άλγους, εμέτους και δυσκοιλιότητα
Ε Θεραπευτικά χορηγούνται βαρβιτουρικά

1946. Στις επιπλοκές της παχυσαρκίας ανήκουν τα ακόλουθα εκτός από:

Α Οστεοαρθρίτιδα κάτω άκρων
Β Άπνοια κατά τον ύπνο
Γ Χολολιθίαση
Δ Νεοπλάσματα
Ε Οστεοπόρωση

1947. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λάθος σχετικά με το σκορβούτο

Α Χαρακτηρίζεται από αιμορραγικές εκδηλώσεις
Β Οφείλεται σε έλλειψη βιταμίνης Α
Γ Χαρακτηρίζεται από καθυστέρηση επούλωσης των τραυμάτων
Δ Χαρακτηρίζεται από ευθραυστότητα των αγγείων
Ε Προκαλεί συχνά ουλορραγίες

253
 1948. Δευτεροπαθή υπερλιπιδαιμία προκαλούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Υποθυρεοειδισμός
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Υπερθυρεοειδισμός
Δ Αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης
Ε Ουραιμία

1949. Σε ποια από τα ακόλουθες καταστάσεις εμφανίζεται έλλειψη βιταμίνης Β12;

Α Έλκος στομάχου
Β Εντεροπάθεια από γλουτένη
Γ Θεραπεία με ισονιαζίδη
Δ Γιγαντιαία υπερτροφική γαστρίτιδα (νόσος Menetrier)
Ε Πτωχή σε φρούτα και λαχανικά διατροφή

1950. Με την παχυσαρκία σχετίζονται οι ακόλουθες ορμόνες, εκτός από μία:

Α Λεπτίνη
Β Αδιπονεκτίνη
Γ Ρεσιστίνη
Δ Καλσιτονίνη
Ε Γκρελίνη

1951. Σε γυναίκα ηλικίας 55 ετών χορηγήθηκε κορτιζόνη (20mg πρεδνιζόνη ημερησίως) για 5
ημέρες λόγω εμφάνισης σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης. Σε εργαστηριακό έλεγχο που έγινε την
5η ημέρα βρέθηκε γλυκόζη αίματος νηστείας 142 mg/dl και σε επανάληψη 146 mg/dl. Η ασθενής
ανέφερε ότι σε έλεγχο που είχε κάνει ένα μήνα πριν η γλυκόζη αίματος νηστείας ήταν 110 mg/dl.
H ασθενής πρέπει:
Α Να κάνει δοκιμασία ανοχής γλυκόζης ένα μήνα μετά τη διακοπή της κορτιζόνης
Β Να επαναλάβει τη μέτρηση του σακχάρου αίματος 10 μέρες μετά τη διακοπή της κορτιζόνης
Γ Να μετρήσει την ινσουλίνη αίματος
Δ Να μετρήσει το c-πεπτίδιο αίματος
Ε Να μην κάνει τίποτα

1952. Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη:

Α Χρησιμοποιείται για τον έλεγχο του βαθμού ρύθμισης του σακχαρώδη διαβήτη
Β Δημιουργείται από τη μη ενζυμική σύνδεση της αιμοσφαιρίνης με μόρια γλυκόζης
Γ Το ποσοστό της είναι ανάλογο με το βαθμό υπεργλυκαιμίας
Δ Ισχύουν όλα τα παραπάνω
Ε Ισχύουν το Α και Γ

1953. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 οφείλεται:

Α Σε καταστροφή των νησιδίων του παγκρέατος
Β Σε απόπτωση των β- κυττάρων
Γ Σε κατάχρηση αγελαδινού γάλακτος
Δ Σε αυτοάνοση καταστροφή των β- κυττάρων των νησιδίων του παγκρέατος
Ε Σε οξεία ιογενή παγκρεατίτιδα

1954. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου-2 χαρακτηρίζεται από:

Α Σχετική ανεπάρκεια ινσουλίνης
Β Αντίσταση των ιστών στη δράση της ινσουλίνης
Γ Σημαντική κληρονομική προδιάθεση
Δ Συνδυασμό των παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

1955. Η συχνότερη αιτία νεφρικής ανεπάρκειας είναι:

Α Η σπειραματονεφρίτιδα
Β Η πυελονεφρίτιδα

254
Γ Η νεφρολιθίαση
Δ Ο καρκίνος του νεφρού
Ε Ο σακχαρώδης διαβήτης

1956. Η συχνότερη αιτία τύφλωσης είναι:

Α Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς
Β Το γλαύκωμα
Γ Οι μηχανικές κακώσεις του βολβού
Δ Ο σακχαρώδης διαβήτης
Ε Η υπέρταση

1957. Η διαβητική μικροαγγειοπάθεια χαρακτηρίζεται από βλάβη:

Α Των στεφανιαίων
Β Των αγγείων του εγκεφάλου
Γ Των αγγείων του νεφρού
Δ Των καρωτίδων
Ε Των αγγείων του άκρου ποδός

1958. Ο κίνδυνος εμφάνισης των επιπλοκών στο σακχαρώδη διαβήτη εξαρτάται από:
Α Την ημερήσια δόση της ινσουλίνης
Β Τα βαθμό ρύθμισης της γλυκόζης
Γ Το φύλο του ασθενούς
Δ Το κληρονομικό αναμνηστικό του ασθενούς
Ε Το βάρος του ασθενούς

1959. Η διαβητική κετοξέωση οφείλεται σε:

Α Αυξημένη λιπόλυση και προσφορά ελεύθερων λιπαρών οξέων στο ήπαρ
Β Ανεπάρκεια ινσουλίνης
Γ Αυξημένη παραγωγή κετονικών σωμάτων
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Ισχύουν το Β και Γ

1960. Το υπερωσμωτικό κώμα χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Επίπεδα γλυκόζης πλάσματος υψηλότερα από 500 mg/dl
Β Αύξηση της οσμωτικής πίεσης του πλάσματος
Γ Διαταραχή της λειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος
Δ Παρουσία μικρών ποσοτήτων κετονικών σωμάτων
Ε Πλήρη έλλειψη ινσουλίνης

1961. Το μεταβολικό σύνδρομο ή σύνδρομο Χ χαρακτηρίζεται από

Α Ινσουλινοαντίσταση
Β Δυσλιπιδαιμία
Γ Υπέρταση
Δ Κοιλιακή παχυσαρκία
Ε Όλα τα παραπάνω

1962. Ασθενής με σακχαρώδη διαβήτη τύπου-1 εισάγεται στο νοσοκομείο λόγω διαβητικής
κετοξέωσης. Ποιόν από τους παρακάτω θεραπευτικούς χειρισμούς θα διαλέγατε ως πρώτη σας
ενέργεια:
Α Τη χορήγηση φυσιολογικού ορού
Β Τη χορήγηση κρυσταλλικής ινσουλίνης
Γ Τη χορήγηση διατανθρακικών
Δ Τη χορήγηση μαγνησίου
Ε Τη χορήγηση αντιβιοτικών

1963. Συχνότερη αιτία υπογλυκαιμίας είναι:

Α Το ινσουλίνωμα

255
Β Η θεραπεία με ινσουλίνη
Γ Η λήψη αντιδιαβητικών δισκίων
Δ Η γαστρεκτομή
Ε Η νησιδιοβλάστωση

1964. Οξεία παγκρεατίτιδα εκδηλώνεται μετά από σημαντική λήψη οινοπνεύματος σε άτομα που
έχουν:
Α Αυξημένη χοληστερόλη
Β Χαμηλή HDL
Γ Αυξημένα τριγλυκερίδια
Δ Ιστορικό παγκρεατίτιδας στην οικογένεια
Ε Αυξημένη δραστικότητα του ενζύμου λιποπρωτεϊνική λιπάση

1965. Τι ισχύει για τις απολιποπρωτείνες

Α Είναι συστατικά των λιποπρωτεϊνών
Β Ασκούν όλες ενζυμική δράση
Γ Αποτελούν, ορισμένες, δομικά στοιχεία των λιποπρωτεϊνών
Δ Μερικές συνδέονται με υποδοχείς των κυττάρων
Ε Δεν είναι συστατικά των λιποπρωτεϊνών

1966. Η οικογενής υπερχοληστερολαιμία οφείλεται σε:

Α Αυξημένη πρόσληψη χοληστερόλης
Β Αυξημένο σωματικό βάρος στα μέλη της οικογένειας
Γ Διαταραχή του υποδοχέα των λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας (LDL)
Δ Διαταραχή της αποπρωτείνης Β
Ε Το Γ και Δ

1967. Η λιποπρωτεϊνική λιπάση είναι ένζυμο που :

Α Διασπά τα τριγλυκερίδια των χυλομικρών
Β Διασπά τα τριγλυκερίδια των VLDL
Γ Παράγεται στο ενδοθήλιο των τριχοειδών
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα Α, Β, Γ

1968. Παχύσαρκο χαρακτηρίζουμε ένα ενήλικο άτομο όταν έχει:

Α Δείκτη μάζας σώματος μεγαλύτερο από 30
Β Δείκτη μάζας σώματος μεγαλύτερο από 25
Γ Δείκτη μάζας σώματος από 25 έως 30
Δ Δείκτη μάζας σώματος πάνω από 40
Ε Δείκτη μάζας σώματος μεγαλύτερο από 50

1969. Η ανεύρεση ερυθροκυτταρικών κυλίνδρων στα ούρα συνηγορεί για:

Α Οξεία σπειραματονεφρίτιδα
Β Νεφρολιθίαση
Γ Πυελονεφρίτιδα
Δ Κυστίτιδα
Ε Θήλωμα ουροδόχου κύστης

1970. Ποιοι από τους παρακάτω κυλίνδρους στα ούρα συνηγορούν για σπειραματονεφρίτιδα
Α Κοκκώδεις
Β Λευκοκυτταρικοί
Γ Ερυθροκυτταρικοί
Δ Υελώδεις
Ε Όλοι οι παραπάνω

1971. Ερυθροκυτταρικοί κύλινδροι στα ούρα ανευρίσκονται σε

Α Σπειραματονεφρίτιδα

256
Β Νεφρολιθίαση
Γ Πυελονεφρίτιδα
Δ Κυστίτιδα
Ε Όλα τα παραπάνω

1972. Σε ασθενείς με υποκαλιαιμία στο ΗΚΓ παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Υψηλό κύμα U
Β Πτώση του διαστήματος ST
Γ Κοιλιακή εκτακτοσυστολική αρρυθμία
Δ Παροξυσμική κοιλιακή ταχυκαρδία τύπου torsade de pointes
Ε Υψικόρυφα κύματα Τ

1973. Σε ασθενείς με υπερκαλιαιμία στο ΗΚΓ ανευρίσκουμε:

Α Υψηλό κύμα U
Β Πτώση του διαστήματος ST
Γ Κοιλιακή εκτακτοσυστολική αρρυθμία
Δ Παροξυσμική κοιλιακή ταχυκαρδία τύπου torsade de pointes
Ε Υψικόρυφα κύματα Τ

1974. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα προκαλεί συνήθως σύνδρομο πνεύμονα νεφρού
(πνευμονονεφρικό);
Α Σακχαρώδης διαβήτης
Β Αμυλοείδωση
Γ Νόσος Wegener
Δ Πολλαπλούν μυέλωμα
Ε Νόσος Hodgkin

1975. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα προκαλεί συνήθως σύνδρομο πνεύμονα νεφρού
(πνευμονονεφρικό);
Α Σακχαρώδης διαβήτης
Β Αμυλοείδωση
Γ Νόσος Goodpasture
Δ Λοίμωξη με ιό Hanta
Ε Πολλαπλούν μυέλωμα

1976. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί εκδήλωση της ουραιμίας

Α Περικαρδίτιδα
Β Θρομβοπενία
Γ Αιμορραγική διάθεση
Δ Γαστρίτιδα
Ε Πνευμονικό οίδημα

1977. Όλα τα παρακάτω αποτελούν χαρακτηριστικές εκδηλώσεις της ουραιμίας εκτός από ένα
Α Περικαρδίτιδα
Β Πλευρίτιδα
Γ Αιμορραγική διάθεση
Δ Γαστρίτιδα
Ε Μικροσκοπική αιματουρία

1978. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα δεν προκαλεί οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Α Αμινογλυκοσίδες
Β Δακτυλίτιδα
Γ Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (αΜΕΑ)
Δ Αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτασίνης
Ε Μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη

1979. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα δεν προκαλεί οξεία νεφρική ανεπάρκεια

257
Α Αμινογλυκοσίδες
Β Ανταγωνιστές των διαύλων ασβεστίου
Γ Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (αΜΕΑ)
Δ Αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτασίνης
Ε Μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη

1980. Ποιο από τα παρακάτω δεν προκαλεί χρόνια διάμεση νεφρίτιδα;

Α Αριστολοχικό οξύ
Β Φαινακετίνη
Γ Ενδημική βαλκανική νεφροπάθεια
Δ Αμινογλυκοσίδες
Ε Μόλυβδος

1981. Ποιο από τα παρακάτω δεν προκαλεί οξεία διάμεση νεφρίτιδα;

Α Ιοί Hanta
Β Μεθικιλλίνη
Γ Σύνδρομο Sjoegren
Δ Αναφυλακτοειδής πορφύρα
Ε Σαρκοείδωση

1982. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί οξεία διάμεση νεφρίτιδα;

Α Ιοί Hanta
Β Θεραπεία με χρυσό
Γ Νόσος Wegener
Δ Αναφυλακτοειδής πορφύρα
Ε Σακχαρώδης διαβήτης

1983. Ποιο από τα παρακάτω δεν προκαλεί διάμεση νεφρίτιδα

Α Η ΙgΑ νεφροπάθεια
Β Σαρκοείδωση
Γ Αγκυλοποιητική σπονδυλίτις
Δ Κατάχρηση αναλγητικών
Ε Νεφροπάθεια από σινικά βότανα

1984. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στις νεφρικές επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη
Α ΟΝΑ μετά από σκιαστικά μέσα
Β Θηλική νέκρωση
Γ Ταχέως εξελισσόμενη σπειραματονεφρίτιδα
Δ Υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός
Ε Συχνές ουρολοιμώξεις

1985. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στις νεφρικές επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη
Α ΟΝΑ μετά από σκιαστικά μέσα
Β Θηλική νέκρωση
Γ Υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός
Δ Σπειραματοπάθεια ελαχίστων αλλοιώσεων με νεφρωσικό σύνδρομο
Ε Το νεφρωσικό σύνδρομο

1986. Στις επιπλοκές της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας περιλαμβάνονται:

Α Απώλεια νατρίου και ύδατος
Β Υπερνατριαιμία
Γ Υπερασβεστιαιμία
Δ Υπερφωσφαταιμία
Ε Υπομαγνησιαιμία

1987. Στις επιπλοκές της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας περιλαμβάνονται:

Α Μεταβολική οξέωση

258
Β Υπερασβεστιαιμία
Γ Υπερνατριαιμία
Δ Υποκαλιαιμία
Ε Υποφωσφαταιμία

1988. Εργαστηριακά ευρήματα στην οξεία νεφρική ανεπάρκεια είναι τα παρακάτω εκτός από
Α Υπερκαλιαιμία
Β Υπερασβεστιαιμία
Γ Μεταβολική οξέωση
Δ Υπονατριαιμία
Ε Υπερουριχαιμία

1989. Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια με μικρό μέγεθος νεφρών παρατηρείται σε

Α Αμυλοείδωση νεφρού
Β Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα
Γ Σακχαρώδη διαβήτη
Δ Πολυκυστικούς νεφρούς
Ε Πολλαπλούν μυέλωμα

1990. Σε ποιο από τα παρακάτω μπορεί να οφείλεται η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια όταν
συνοδεύεται από μεγάλο μέγεθος νεφρών;
Α Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα
Β Υπερτασική νεφροσκλήρυνση
Γ Νεφροπάθεια από αναλγητικά
Δ Αμυλοείδωση
Ε Χρόνια πυελονεφρίτιδα

1991. Μεγάλο μέγεθος νεφρών σε προχωρημένη νεφρική ανεπάρκεια παρατηρείται σε:

Α Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα
Β Αμυλοείδωση νεφρού
Γ Νεφροσκλήρυνση
Δ Νεφραγγειακή υπέρταση
Ε Χρόνια διάμεση νεφροπάθεια

1992. Προχωρημένη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια με μεγάλο μέγεθος νεφρών παρατηρείται σε:
Α Αμυλοείδωση νεφρού
Β Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση
Γ Νεφροπάθεια από αναλγητικά
Δ Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα
Ε Υπερτασική νεφροσκλήρυνση

1993. Αίτιο περίσσειας νατρίου και ύδατος αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Νεφρωσικό σύνδρομο
Β Έμετοι
Γ Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός
Δ Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης ADH
Ε Κίρρωση ήπατος

1994. Αίτιο απρόσφορης έκκρισης ΑDH αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Υπαραχνοειδής αιμορραγία
Β Βρογχογενές καρκίνωμα
Γ Όγκοι εγκεφάλου
Δ Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός
Ε Οπιούχα φάρμακα

1995. Στα αίτια υπερκαλιαιμίας υπάγονται όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Οξεία νεφρική ανεπάρκεια

259
Β Αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης
Γ Νόσος Cushing
Δ Σπειρονολακτόνη
Ε Νόσος Addison

1996. Τι είναι λανθασμένο σχετικά με το σύνδρομο Alport

Α Η αιματουρία αποτελεί αρχική εκδήλωση της νόσου
Β Κληρονομείται συνήθως με τον υπολειπόμενο φυλοσύνδετο χαρακτήρα
Γ Χαρακτηρίζεται από νευροαισθητηρικού τύπου βαρηκοΐα
Δ Δεν οδηγεί ποτέ σε τελικό στάδιο χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
Ε Προσβάλλει συχνότερα άνδρες

1997. Η κλινική εικόνα της υπερασβεστιαιμίας περιλαμβάνει όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Μυική αδυναμία
Β Δυσκοιλιότητα
Γ Αϋπνία
Δ Πολυουρία
Ε Νεφρολιθίαση

1998. Ποιο από τα ακόλουθα δεν εκδηλώνεται με νεφρωσικό σύνδρομο

Α Μεσαγγειακή IgA νεφροπάθεια
Β Νεφροπάθεια από αναλγητικά
Γ Μεμβρανοϋπερπλαστική σπειραματονεφρίτιδα
Δ Αμυλοείδωση
Ε Νόσος Hodgkin

1999. Τι ισχύει για την προεκλαμψία

Α Εμφανίζεται συνήθως κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης
Β Χαρακτηρίζεται από υπέρταση, πρωτεϊνουρία και σπασμούς
Γ Παρατηρείται στο 25% περίπου όλων των κυήσεων
Δ Είναι συχνότερη σε πολύτοκες
Ε Χαρακτηρίζεται από υπέρταση και πρωτεϊνουρία με ή χωρίς έκπτωση νεφρικής
λειτουργίας

2000. Οξέωση που συνοδεύεται συχνά από υποκαλιαιμία παρατηρείται σε:

Α Διαβητική κετοξέωση
Β Γαλακτική οξέωση
Γ Αναπνευστική οξέωση
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2001. Υποκαλιαιμία προκαλούν όλα τα παρακάτω φάρμακα εκτός από ένα

Α Πρεδνιζολόνη
Β Ηπακτικά
Γ Θειαζιδικά διουρητικά
Δ Τικαρσιλλίνη
Ε Σπειρονολακτόνη

2002. Ποιο από τα ακόλουθα αποτελεί τυπικό εύρημα του νεφρωσικού συνδρόμου
Α Αναιμία
Β Αυξημένη τιμή ουρίας και κρεατινίνης ορού
Γ Υπολευκωματιναιμία με δυσλιποπρωτεϊναιμία
Δ Υπερκαλιαιμία
Ε Υπερασβεστιαιμία

2003. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί αίτιο υπασβεστιαιμίας:

Α Υποπαραθυρεοειδισμός

260
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Σύνδρομο δυσαπορρόφησης
Δ Οξεία παγκρεατίτιδα
Ε Οστεοπόρωση

2004. Η τετανία εκδηλώνεται συνήθως σε:

Α Βαριά αναπνευστική οξέωση
Β Λοίμωξη από το κλωστηρίδιο του τετάνου
Γ Θυρεοτοξική κρίση
Δ Βαριά υπασβεσταιμία
Ε Όλα τα παραπάνω

2005. Η νεφρική ανεπάρκεια συνοδεύεται χαρακτηριστικά από:

Α Μεταβολική οξέωση
Β Μεταβολική αλκάλωση
Γ Αναπνευστική οξέωση
Δ Αναπνευστική αλκάλωση
Ε Μικτή μεταβολική και αναπνευστική οξέωση

2006. Αίτιο ελλείμματος νατρίου και ύδατος αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Νόσος Addison
Β Υπορενιναιμικός υποαλδοστερονισμός
Γ Άποιος διαβήτης
Δ Καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Σύνδρομο Bartter

2007. Αίτιο νεφρογενούς άποιου διαβήτη αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Βαριά υποκαλιαιμία
Β Λήψη λιθίου
Γ Βαριά υπερασβεστιαιμία
Δ Υπερκαλιαιμία
Ε Νεφροπάθεια από αναλγητκά

2008. Αίτιο υποκαλιαιμίας αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα

Α Έμετοι
Β Λήψη αμιλορίδης
Γ Διάρροιες
Δ Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός
Ε Σύνδρομο Bartter

2009. Στα αίτια υπερκαλιαιμίας υπάγονται όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Β Αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτασίνης
Γ Θειαζιδικά διουρητικά
Δ Σπειρονολακτόνη
Ε Νόσος Addison

2010. Για την αντιμετώπιση της υπερκαλιαιμίας ενδείκνυται η χορήγηση

Α Ασβεστίου
Β Γλυκόζης και ινσουλίνης
Γ Διττανθρακικών
Δ Ιοντοανταλλακτικών ρητινών
Ε Όλων των παραπάνω

2011. Αίτιο υπερασβεστιαιμίας αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα

Α Νεοπλάσματα
Β Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

261
Γ Νεφρικής αιτιολογίας δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Δ Σαρκοείδωση
Ε Παρατεταμένη ακινητοποίηση

2012. Αίτιο νεφρωσικού συνδρόμου αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
Β Σπειραματονεφρίτιδα ελαχίστων αλλοιώσεων
Γ Υπερλιπιδαιμία
Δ Νεοπλάσματα εντέρου
Ε Αμυλοείδωση

2013. Το νεφρωσικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Δυσλιποπρωτεϊναιμία
Β Υπολευκωματιναιμία
Γ Υπολιπιδαιμία
Δ Προδιάθεση για λοιμώξεις
Ε Προδιάθεση για θρομβώσεις

2014. Αίτιο προνεφρικής αζωθαιμίας αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Έμετοι
Β Διάρροιες
Γ Οξεία παγκρεατίτιδα
Δ Αιμορραγία
Ε Ραβδομυόλυση

2015. Στην οξεία νεφρική ανεπάρκεια παρατηρούνται όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Υπερκαλιαιμία
Β Κατακράτηση νατρίου και ύδατος
Γ Μεταβολική οξέωση
Δ Υπερουριχαιμία
Ε Αλκάλωση

2016. Αίτιο χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από
Α Σακχαρώδης διαβήτης
Β Αρτηριακή υπέρταση
Γ Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα
Δ Σπειραματονεφρίτιδες
Ε Αποφρακτική νεφροπάθεια

2017. Διάμεση νεφροπάθεια προκαλούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα

Α Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Β Αναλγητικά
Γ Αντιβιοτικά
Δ Λοιμώξεις
Ε Ρευματική πολυμυαλγία

2018. Μεμβρανοϋπερπλαστική σπειραματονεφρίτιδα μπορεί να παρατηρηθεί σε

Α Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Β Λέμφωμα
Γ Χρόνια λεμφοβλαστική λευχαιμία
Δ Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (AIDS)
Ε Όλες τις παραπάνω καταστάσεις

2019. Ποιοι από τους παρακάτω κυλίνδρους των ούρων έχουν διαγνωστική σημασία
Α Κοκκώδεις
Β Λευκοκυτταρικοί
Γ Ερυθροκυτταρικοί

262
Δ Κηρώδεις
Ε Όλοι οι παραπάνω

2020. Ως σημαντική μικροβιουρία χαρακτηρίζεται

Α Η ανεύρεση στην καλλιέργεια ούρων τουλάχιστον 100.000 C.F.U. /ml ούρων
Β Η μικροβιουρία που συνδυάζεται με δυσουρικά ενοχλήματα
Γ Η ανεύρεση στην καλλιέργεια ούρων τουλάχιστον 10.000 C.F.U. /ml ούρων
Δ Η ανεύρεση στην καλλιέργεια ούρων τουλάχιστον 1000 C.F.U. /ml ούρων
Ε Η ανεύρεση μικροσκοπικής βακτηριουρίας και πυουρίας

2021. Σε ποιο από τα ακόλουθα νοσήματα προσβάλλεται συνήθως το νεφρικό σπείραμα

Α Μικροσκοπική μορφή πολυαρτηρίτιδας
Β Πορφύρα Henoch-Schoenlein
Γ Σύνδρομο Goodpasture
Δ Κοκκιωμάτωση Wegener
Ε Όλα τα παραπάνω

2022. Η μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα

Α Οφείλεται σε β αιμολυτικούς στρεπτόκοκκους της ομάδας Β
Β Εκδηλώνεται χαρακτηριστικά ως ταχέως εξελισσόμενη σπειραματονεφρίτιδα
Γ Δεν παρατηρείται ποτέ μετά από στρεπτοκοκκική λοίμωξη του δέρματος
Δ Εμφανίζεται συνήθως 7 έως 21 ημέρες μετά από στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα
Ε Στα παιδιά μεταπίπτει συχνότερα σε χρονιότητα

2023. Στην οξεία νεφρική ανεπάρκεια είναι δυνατό να παρατηρηθούν τα ακόλουθα εκτός από
ένα
Α Υπερκαλιαιμία
Β Υπονατριαιμία
Γ Υπασβεστιαιμία
Δ Υποφωσφαταιμία
Ε Αναιμία

2024. Οι πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου εμφανίζουν

Α Ορθόχρωμη - ορθοκυτταρική αναιμία
Β Διαταραχές της λειτουργικότητας των αιμοπεταλίων
Γ Αιμορραγική διάθεση
Δ Υπερφωσφαταιμία και υπασβεστιαιμία
Ε Όλα τα παραπάνω

2025. Τι ισχύει για το σύνδρομο Alport

Α Κληρονομείται πάντοτε με τον επικρατούντα σωματικό χαρακτήρα
Β Χαρακτηρίζεται από αιματουρία, βαρηκοΐα και νεφρική ανεπάρκεια
Γ Δεν εξελίσσεται ποτέ σε τελικό στάδιο χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
Δ Ιστολογικώς χαρακτηρίζεται από εναπόθεση ανοσοσυμπλεγμάτων
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

2026. Τι ισχύει για το σύνδρομο Goodpasture

Α Προκαλείται από εναπόθεση κυκλοφορούντων ανοσοσυμπλεγμάτων
Β Χαρακτηρίζεται από προσβολή των νεφρών και των ανωτέρων αναπνευστικών οδών
Γ Μπορεί να εμφανισθεί ως μεμονωμένη ταχέως εξελισσόμενη σπειραματονεφρίτιδα
Δ Ιστολογικώς διαπιστώνεται σπειραματονεφρίτιδα ελαχίστων αλλοιώσεων
Ε Είναι συνήθως αυτοϊώμενη νόσος

2027. Στη νεφροσωληναριακή οξέωση τύπου Ι ανευρίσκεται

Α Ελαττωμένη απέκκριση ιόντων υδρογόνου στο άπω σωληνάριο
Β Υποκαλιαιμική υπερχλωραιμική οξέωση
Γ Υπασβεστιουρία

263
Δ Χαμηλό pH ούρων
Ε Όλα τα παραπάνω

2028. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τη διαβητική νεφροπάθεια

Α Οφείλεται σε μακροαγγειοπάθεια των αγγείων των νεφρών
Β Πρώιμη εκδήλωσή της είναι η μικρολευκωματινουρία
Γ Παρατηρείται με μεγαλύτερη συχνότητα σε ΣΔ τύπου Ι από ότι σε ΣΔ τύπου ΙΙ
Δ Για τη βλάβη ενοχοποιείται κυρίως η συνυπάρχουσα με το διαβήτη υπερχοληστερολαιμία
Ε Η ρύθμιση της υπέρτασης δεν επηρεάζει της εξέλιξη της νεφρικής ανεπάρκειας

2029. Τι ισχύει για την πολυκυστική νόσο των νεφρών (τύπου ενηλίκων)
Α Πρόκειται συνήθως για αυτοσωματική επικρατούσα κληρονομική νόσο
Β Κύστεις εμφανίζονται εκτός του νεφρού και σε πολλά άλλα σπλάχνα
Γ Συχνά επιπλέκεται από υπαραχνοειδή αιμορραγία λόγω ενδοκρανιακών ανευρυσμάτων
Δ Επιπλέκεται συνήθως από νεφρική ανεπάρκεια κατά την 4η- 6η δεκαετία
Ε Όλα τα παραπάνω

2030. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λανθασμένο σχετικά με την υπερασβεστιαιμία

Α Οφείλεται συχνά σε κακοήθη όγκο και/ή μεταστάσεις του όγκου
Β Μπορεί να εκδηλωθεί με βραδυκαρδία και βράχυνση του QT-διαστήματος
Γ Η άμεση αντιμετώπιση έγκειται συνήθως στην καλή ενυδάτωση με 0,9% διάλυμα NaCl
Δ Σε βαριά υπερασβεστιαιμία χορηγούνται επίσης διφωσφονικά άλατα
Ε Συχνά οφείλεται σε έλλειψη καλσιτονίνης

2031. Υπερασβεστιουρία ανευρίσκεται σε όλες τις παρακάτω καταστάσεις, εκτός από μία
Α Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Β Λήψη μεγάλων δόσεων βιταμίνης D
Γ Σαρκοείδωση
Δ Πολλαπλούν μυέλωμα
Ε Ανεπάρκεια της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος

2032. Για την αντιμετώπιση της υπερασβεστιαιμίας χορηγούνται:

Α Αναστολείς διαύλων ασβεστίου
Β Θειαζιδικά διουρητικά
Γ Βιταμίνη D
Δ Διφωσφονικά
Ε Ινσουλίνη και διττανθρακικά

2033. Η μεταβολική αλκάλωση χαρακτηρίζεται από:

Α Αύξηση του pH και χαμηλά διττανθρακικά
Β Ελάττωση του pH και υψηλά διττανθρακικά
Γ Αύξηση του pH και υψηλά διττανθρακικά
Δ Αύξηση του pH και υψηλό pCO2
Ε Ελάττωση του pH και χαμηλό pCO2

2034. Η μεταβολική οξέωση αντιρροπείται από:

Α Αναπνευστική αλκάλωση
Β Κατακράτηση CO2
Γ Μεταβολική αλκάλωση
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2035. Μεταβολική οξέωση έχουμε σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Νεφρική ανεπάρκεια
Β Υπερδοσολογία κατασταλτικών φαρμάκων (π.χ. βενζοδιαζεπίνες)
Γ Διαβητικό κώμα
Δ Κυκλοφορική καταπληξία

264
Ε Διαρροικές κενώσεις

2036. Το συχνότερο αίτιο χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας στις αναπτυγμένες χώρες είναι
Α Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα
Β Διαβητική νεφροπάθεια
Γ Χρόνια πυελονεφρίτιδα
Δ Νεφροπάθεια από αναλγητικά
Ε Πολυκυστικός νεφρός

2037. Ποιο από τα παρακάτω ευρήματα χαρακτηρίζει την προνεφρική αζωθαιμία:

Α Πολυουρία
Β Νάτριο ούρων >30 mmol/l
Γ Φυσιολογική ουρία και κρεατινίνη ορού
Δ Φυσιολογικό ίζημα ούρων
Ε Αρτηριακή υπέρταση

2038. Από τα παρακάτω υπερκαλιαιμία προκαλεί:

Α Η μεταβολική αλκάλωση
Β Ο τοξικός δακτυλιδισμός
Γ Το σύνδρομο Cushing
Δ Η υπασβεστιαιμία
Ε Η λήψη συμπαθομιμητικών φαρμάκων

2039. Από τα παρακάτω υποκαλιαιμία προκαλεί:

Α Η μεταβολική οξέωση
Β Ο τοξικός δακτυλιδισμός
Γ Το σύνδρομο Conn (πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός)
Δ Η νεφρική ανεπάρκεια
Ε Η λήψη β-αναστολέων

2040. Όλα τα παρακάτω αποτελούν τυπικά χαρακτηριστικά της νεφρογενούς αναιμίας εκτός από
ένα
Α Μειωμένη παραγωγή ερυθροποιητίνης
Β Φυσιολογική φερριτίνη ορού
Γ Αυξημένη ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα του ορού
Δ Ορθόχρωμη, ορθοκυτταρική αναιμία
Ε Φυσιολογικά δικτυοερυθροκύτταρα

2041. Η αμιγής απλασία της ερυθράς σειράς είναι δυνατό να προκληθεί από
Α Αντισώματα έναντι της ερυθροποιητίνης
Β Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Γ Ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα
Δ Κίρρωση του ήπατος
Ε Όλα τα παραπάνω

2042. Αμυλοείδωση του νεφρού προκαλούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Οικογενής μεσογειακός πυρετός
Β Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Γ Ρευματικός πυρετός
Δ Νόσος του Still
Ε Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα

2043. Στο αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο ανευρίσκονται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Σχιστοκύτταρα στο περιφερικό αίμα
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Αρτηριακή υπέρταση
Δ Νεφρική ανεπάρκεια

265
Ε Θρομβοπενία

2044. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί χαρακτηριστικό του νεφρωσικού συνδρόμου
Α Λευκωματουρία >3,5g/24h
Β Οιδήματα
Γ Αιμορραγική διάθεση
Δ Υπερχοληστεριναιμία
Ε Ευπάθεια σε λοιμώξεις

2045. Ασυμπτωματική βακτηριουρία αντιμετωπίζεται απαραίτητα με αντιβιοτικά όταν εμφανίζεται

Α Μετά την εμμηνόπαυση
Β Στην εγκυμοσύνη
Γ Στη μεταμόσχευση νεφρού
Δ Στην κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση
Ε Στα Β, Γ και Δ

2046. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα δεν προκαλεί υπονατριαιμία;

Α Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης
Β Νόσος του Addison
Γ Κίρρωση του ήπατος
Δ Άποιος διαβήτης
Ε Γαστροεντερίτιδα

2047. Η νόσος Goodpasture χαρακτηρίζεται από

Α Ηωσινοφιλία
Β p-ANCA
Γ Μεμβρανώδη σπειραματονεφρίτιδα
Δ Μηνοειδική σπειραματονεφρίτιδα
Ε IgA θετικό ανοσοφθορισμό στο μεσάγγειο του σπειράματος

2048. Η ασυμπτωματική βακτηριουρία αντιμετωπίζεται απαραίτητα με αντιβιοτικά σε όλα εκτός

από ένα
Α Στο σακχαρώδη διαβήτη
Β Στην εγκυμοσύνη
Γ Στη μεταμόσχευση νεφρού
Δ Στην κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση σε παιδιά
Ε Πριν από ουρολογικές ενδοσκοπικές επεμβάσεις

2049. Η θρομβοφιλία στο νεφρωσικό σύνδρομο οφείλεται συχνά σε

Α Θρομβοπενία
Β Αναιμία
Γ Έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ
Δ Παράγοντα V-Leyden
Ε Νεφρική ανεπάρκεια

2050. Νεφρωσικό σύνδρομο δεν προκαλείται από

Α Σακχαρώδη διαβήτη
Β Αμινογλυκοσίδες
Γ Αμυλοείδωση
Δ Πολλαπλούν μυέλωμα
Ε Προεκλαμψία

2051. Η αλλοπουρινόλη δεν προκαλεί

Α Ακοκκιοκυτταραιμία
Β Λευκοπενία όταν χορηγείται με αζαθειοπρίνη
Γ Κοκκιοματώδη ηπατίτιδα
Δ Διάμεση νεφρίτιδα

266
Ε Χρόνια λεμφογενή λευχαιμία

2052. Ποιο από τα παρακάτω είναι αιτία ρενινοεξαρτώμενης δευτεροπαθούς υπέρτασης;

Α Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Στένωση νεφρικής αρτηρίας
Γ Σύνδρομο Conn (πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός)
Δ Στένωση ισθμού αορτής
Ε Συστηματικό σκληρόδερμα

2053. Πoιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό του νεφρωσικού συνδρόμου

Α Αρτηριακή υπέρταση
Β Μικροσκοπική αιματουρία
Γ Υποκαλιαιμία
Δ Bence-Jones πρωτεϊνουρία
Ε Οιδήματα

2054. Πoιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό του νεφριτιδικού συνδρόμου

Α Υπερχοληστεριναιμία
Β Αιματουρία
Γ Υπολευκωματιναιμία
Δ Λευκωματουρία >3,5γρ/24ωρο
Ε Τα Α, Γ και Δ

2055. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα είναι κληρονομικό

Α Σύνδρομο Alport
Β Κακοήθης υπέρταση
Γ Σύνδρομο Goodpasture
Δ Αναφυλακτοειδής πορφύρα
Ε Μεμβρανώδης σπυραματονεφρίτιδα

2056. H σπειραματοπάθεια ελαχίστων αλλοιώσεων:

Α Δεν ανταποκρίνεται σε θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή
Β Προκαλεί πολύ συχνά νεφρική ανεπάρκεια
Γ Δεν ανταποκρίνεται σε θεραπεία με κυκλοσπορίνη
Δ Προκαλεί νεφριτιδικό σύνδρομο
Ε Προκαλεί νεφρωσικό σύνδρομο

2057. Μεμβρανώδη σπειραματονεφρίτιδα προκαλούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Ηπατίτιδα Β
Β ΣΕΛ
Γ Πενικιλλαμίνη
Δ Βρογχικό καρκίνωμα
Ε Θρόμβωση νεφρικής φλέβας

2058. Υπερκαλιαιμία προκαλούν τα εξής σκευάσματα

Α Θειαζιδικά διουρητικά
Β β2 συμπαθομιμητικά
Γ Αναστολείς των διαύλων ασβεστίου
Δ Σπειρονολακτόνη
Ε Ινσουλίνη

2059. Υπερασβεστιαιμία προκαλούν τα εξής

Α Θειαζιδικά διουρητικά
Β Φουροσεμίδη
Γ Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης
Δ Πολλαπλούν μυέλωμα
Ε Τα Α και Δ

267
 2060. Στη μεικτή νόσο του κολλαγόνου παρατηρείται:
Α Σύνδρομο Raynaud
Β Ταχέως εξελισσόμενη σπειραματονεφρίτιδα
Γ Υψηλός τίτλος αντισωμάτων έναντι διπλής έλικας DNA (anti-dsDNA)
Δ Αντισώματα έναντι της βασικής μεμβράνης του σπειράματος
Ε Αντισώματα έναντι του κυτταροπλάσματος των ουδετεροφίλων (ANCA)

2061. Νεφρωσικό σύνδρομο παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Υδρονέφρωση
Β Αμυλοείδωση
Γ Σπειραματοπάθεια ελαχίστων αλλοιώσεων
Δ Μεμβρανώδη σπειραματονεφρίτιδα
Ε Σακχαρώδη διαβήτη

2062. Υπερασβεστιαιμία προκαλούν όλες οι παρακάτω καταστάσεις εκτός από μία:

Α Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Β Μεταστατικός καρκίνος
Γ Σαρκοείδωση
Δ Πολλαπλούν μυέλωμα
Ε Χορήγηση αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης

2063. Όλα τα παρακάτω νοσήματα προκαλούν ταχέως εξελισσόμενη σπειραματονεφρίτιδα εκτός

από ένα
Α Νόσος Goodpasture
β Νόσος Wegener
Γ Λοίμωξη με ιό Hanta
Δ Νόσος Churg-Strauss
Ε Μικροσκοπική μορφή πολυαρτηρίτιδας

2064. Ποιο από τα παρακάτω είναι αιτία δευτεροπαθούς αρτηριακής υπέρτασης;

Α Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Σύνδρομο Guillain-Barre
Γ Νόσος του Addison
Δ Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
Ε Πυλαία υπέρταση

2065. Η μεβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα:

Α Συνοδεύεται συχνά από μακροσκοπική αιματουρία
Β Παρατηρείται δευτεροπαθώς σε ηπατίτιδα Β
Γ Πολύ σπάνια προκαλεί χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου
Δ Είναι δευτεροπαθής στο 90% των περιπτώσεων
Ε Χαρακτηρίζεται από όλα τα παραπάνω

2066. Σε ποια από τις παρακάτω σπειραματοπάθειες η νεφρική λειτουργία τυπικά παραμένει
φυσιολογική.
Α Εστιακή και τμηματική σπειραματοσκλήρυνση
Β Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
Γ Σπειραματοπάθεια ελαχίστων αλλοιώσεων
Δ Μηνοειδική σπειραματονεφρίτιδα
Ε IgΑ νεφροπάθεια

2067. Ιστολογικά κακοήθης αρτηριολοσκλήρυνση στο νεφρό παρατηρείται σε:

Α Μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα
Β Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
Γ Αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο
Δ Μηνοειδική σπειραματονεφρίτιδα

268
Ε ΙgΑ νεφροπάθεια

2068. Δεν χαρακτηρίζει τη μεταστρεπτοκοκκική σπειραμοτονεφρίτιδα:

Α ΑST-O
Β Παροδική μείωση του C3
Γ Υπέρταση
Δ Οιδήματα
Ε Θετικό ΗΒsΑg

2069. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα προκαλεί συχνά νεφρωσικό σύνδρομο.

Α Συστηματικό σκληρόδερμα
Β Αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο
Γ Οικογενής μεσογειακός πυρετός
Δ Αιμορραγικός πυρετός με νεφρικό σύνδρομο
Ε Νέκρωση θηλών

2070. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στη λεπτοσπείρωση

Α Λευκοκυττάρωση
Β Αύξηση της CPK
Γ Νεφρωσικό σύνδρομο
Δ Αύξηση των τρανσαμινασών
Ε Οξεία νεφρική ανεπάρκεια

2071. Η κακοήθης αρτηριακή υπέρταση χαρακτηρίζεται από

Α Κακοήθη όγκο των επινεφριδίων
Β Φυσιολογική νεφρική λειτουργία
Γ Υπερθυρεοειδισμό
Δ Αιμορραγίες και εξιδρώματα στη βυθοσκόπηση
Ε Οξύ γλαύκωμα

2072. Η χρόνια νεφροπάθεια από κατάχρηση αναλγητικών δεν χαρακτηρίζεται από

Α Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Αυξημένη συχνότητα ουροθηλιακών όγκων
Γ Σπειραματική λευκωματουρία (>1,5g/24h)
Δ Αναιμία
Ε Νέκρωση θηλών

2073. Η μεταβολική οξέωση με φυσιολογικό χάσμα ανιόντων οφείλεται σε:

Α Διάρροιες
Β Νεφρική σωληναριακή οξέωση
Γ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Δ Γαλακτική οξέωση
Ε Οι απαντήσεις α και β είναι σωστές

2074. Η μεταβολική οξέωση με αυξημένο χάσμα ανιόντων οφείλεται σε:

Α Διάρροιες
Β Νεφρική σωληναριακή οξέωση
Γ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Δ Γαλακτική οξέωση
Ε Οι απαντήσεις γ και δ είναι σωστές

2075. Ποιες παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν σύνδρομο πνεύμονα νεφρού

(πνευμονονεφρικό):
Α Μικροσκοπική μορφή πολυαρτηρίτιδας
Β Νόσος Wegener
Γ Σύνδρομο Goodpasture
Δ Κρυοσφαιριναιμία

269
Ε Όλα τα παραπάνω

2076. Η νεφρίτιδα του λύκου χαρακτηρίζεται από:

Α Θετικά ΑΝΑ
Β Θετικά anti DNA
Γ Χαμηλό C3 και C4
Δ Λευκωματουρία
Ε Όλα τα παραπάνω

2077. Για τον υπολογισμό της ωσμωτικότητας του πλάσματος απαιτούνται:

Α Προσδιορισμός συγκέντρωσης νατρίου
Β Προσδιορισμός συγκέντρωσης καλίου
Γ Προσδιορισμός συγκέντρωσης γλυκόζης
Δ Προσδορισμός συγκέντρωσης ουρίας
Ε Όλα τα παραπάνω

2078. Το σύνδρομο της απρόσφορης έκκρισης της ADH χαρακτηρίζεται από:

Α Υπονατριαιμία
Β Χαμηλή ωσμωτικότητα πλάσματος
Γ Ωσμωτικότητα ούρων >150mosm/kg
Δ Απουσία καρδιακής ανεπάρκειας, κίρρωσης, νεφρικής ανεπάρκειας, νεφρωσικού συνδρόμου
Ε Όλα τα παραπάνω

2079. Το σύνδρομο της απρόσφορης έκκρισης της ADH χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω,
εκτός από ένα:
Α Υπονατριαιμία
Β Χαμηλή ωσμωτικότητα πλάσματος
Γ Ωσμωτικότητα ούρων >150mosm/kg
Δ Απουσία καρδιακής ανεπάρκειας, κίρρωσης, νεφρικής ανεπάρκειας, νεφρωσικού συνδρόμου
Ε Υπερνατριαιμία

2080. Ποια από τις παρακάτω παθήσεις μπορεί να δώσει στα ούρα ερυθρό χρώμα:
Α Νεφρολιθίαση
Β Νεόπλασμα νεφρού
Γ Αιμοσφαιρινουρία
Δ Μυοσφαιρινουρία
Ε Όλα τα παραπάνω

2081. Ο πόνος στην οσφυϊκή χώρα μπορεί να συνοδεύει:

Α Κωλικό του νεφρού
Β Πυελονεφρίτιδα
Γ Ρήξη νεφρικής κύστης
Δ Θρόμβωση ή εμβολή νεφρικής αρτηρίας
Ε Όλα τα παραπάνω

2082. Σε ασθενή με υπέρταση, η ανεύρεση φυσήματος περιομφαλικά είναι ενδεικτική:

Α Νεφροσκλήρυνσης
Β Χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
Γ Πολυκυστικών νεφρών
Δ Στένωσης νεφρικής αρτηρίας
Ε Νεφρωσικού συνδρόμου

2083. Τα διουρητικά το οποία δρουν στην αγκύλη του Henle μπορεί να προκαλέσουν:
Α Υποκαλιαιμία
Β Μεταβολική αλκάλωση
Γ Υπερκαλιαιμία
Δ Αναπνευστική αλκάλωση

270
Ε Το Α και Β

2084. Στη χρόνια πυελονεφρίτιδα παρατηρούνται:

Α Ανώμαλο περίγραμμα νεφρών
Β Παραμορφώσεις καλύκων
Γ Συμμετρική ρίκνωση νεφρών
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

2085. Αίτια άσηπτης πυουρίας είναι:

Α Η φυματίωση νεφρού
Β Η μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
Γ Η διάμεση νεφρίτιδα από αναλγητικά
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

2086. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί υπασβεστιαιμία ;

Α Πρωτοπαθής υποπαραθυρεοειδισμός
Β Δευτεροπαθής υποπαραθυρεοειδισμός
Γ ΧΝΑ
Δ Οξεία παγκρεατίτιδα
Ε Όλα τα παραπάνω

2087. Τι από τα παρακάτω αποτελούν νεφρικά αίτια ΟΝΑ;

Α Υποογκαιμικό shock
Β Σηψαιμικό shock
Γ Καρδιογενές shock
Δ Όλα είναι σωστά
Ε Κανένα δεν είναι σωστό

2088. Ποια η κλινική εικόνα αρρώστου με νεφριτιδικό σύνδρομο;

Α Αιματουρία, αιμόπτυση, αναιμία
Β Δυσουρία, συχνουρία, χαμηλή οσφυαλγία, οστικά άλγη, πυρετός 38,5-39OC
Γ Ναυτία, εμετός, κνησμός, υπέρταση, οστικά άλγη, αναιμία
Δ Αιματουρία, υπέρταση, ολιγουρία, οιδήματα, γενικά συμπτώματα
Ε Οίδημα ανά σάρκα, πολυουρία, συλλογή υγρών, λοιμώξεις

2089. Η νεφρική αντιτυπία:

Α Ελέγχεται με αμφίχειρη ψηλάφηση
Β Είναι θετική πάντοτε σε οσφυαλγία
Γ Παρατηρείται όταν ο νεφρός είναι διογκωμένος
Δ Το Α και Β
Ε Το Α και Γ

2090. Στα αίτια περίσσειας Νa και H20 δεν περιλαμβάνονται:

Α Νεφρογενής άποιος διαβήτης
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Συμφυτική περικαρδίτιδα
Ε Κίρρωση ήπατος

2091. Απρόσφορη έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης προκαλούν όλα εκτός από:

Α Εγχειρήσεις
Β Πόνος
Γ Βρογχογενές καρκίνωμα
Δ Οπιούχα
Ε Κορτιζόνη

271
 2092. Υποκαλιαιμία από ενδοκυττάρια μετακίνηση καλίου προκαλούν όλα εκτός από:
Α Περίσσεια αλατοκορτικοειδούς
Β Αλκάλωση-ταχεία διόρθωση οξέωσης
Γ Χορήγηση ινσουλίνης και γλυκόζης
Δ Διεγέρτες των β-αδρενεργικών υποδοχέων
Ε Περιοδική παράλυση (υποκαλιαιμική)

2093. Υποκαλιαιμία και μεταβολική οξέωση προκαλούν όλα εκτός από ένα:
Α Έμετοι
Β Διάρροιες
Γ Καθαρτικά (ηπακτικά)
Δ Σωληναριακή οξέωση
Ε Νεφροπάθειες με απώλεια άλατος

2094. Υπερκαλιαιμία προκαλούν όλα εκτός από ένα:

Α Υπέρμετρη σωματική άσκηση
Β Ολιγουρική οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Γ Χορήγηση σπειρονολακτόνης
Δ Σύνδρομο Cushing
Ε Κυκλοσπορίνη

2095. Η θεραπεία της υπερκαλιαιμίας περιλαμβάνει όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Ασβέστιο
Β Δακτυλίτιδα
Γ Γλυκόζη και ινσουλίνη
Δ Διαττανθρακικά
Ε Ρητίνες ανταλλαγής Κ+

2096. Αναπνευστική οξέωση προκαλούν όλα εκτός από:

Α Οπιούχα φάρμακα
Β Ασπιρίνη
Γ Χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες
Δ Πνευμοθώρακας
Ε Πνευμονικό οίδημα

2097. Σημειώστε τη λάθος πρόταση:

Α Φυσιολογικά η PaCO2 στο αρτηριακό αίμα είναι 40 mmHg
Β Φυσιολογικά τα HCO3- στο πλάσμα είναι 14 mmoL/L
Γ Στη μεταβολική οξέωση η PaCO2 είναι μειωμένη
Δ Στη μεταβολική οξέωση τα HCO3- είναι μειωμένα
Ε Στην αναπνευστική οξέωση τα HCO3- είναι αυξημένα

2098. Υψηλή αρτηριακή πίεση και ανεύρεση ερυθροκυτταρικών (αιμορραγικών) κυλίνδρων και
λευκώματος στα ούρα χαρακτηρίζουν κυρίως:
Α Τη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Το νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Τη διάμεση νεφρίτιδα
Δ Την αποφρακτική ουροπάθεια
Ε Το νεφριτιδικό σύνδρομο

2099. Η οξεία νεφρική ανεπάρκεια προκαλεί συνήθως όλα εκτός από:

Α Μεταβολική οξέωση
Β Υπερφωσφαταιμία
Γ Υπερουριχαιμία
Δ Υπερνατριαιμία
Ε Υπερκαλιαιμία

272
 2100. Άσηπτη νέκρωση οστών προκαλείται από:
Α Αζαθειοπρίνη
Β Κυκλοφωσφαμίδη
Γ Χλωραμβουκίλη
Δ Κορτικοστεροειδή
Ε Κυκλοσπορίνη

2101. Κοκκιώματα στο ρινοφάρυγγα ανευρίσκονται σε:

Α Ερυθηματώδη λύκο
Β Ρευματοειδή αρθρίτιδα
Γ Νόσο Wegener
Δ Γιγαντοκυτταρική αγγειίτιδα
Ε Μικροσκοπική μορφή πολυαρτηρίτιδας

2102. Στην νεφρική αμυλοείδωση ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Παρουσία μη εκλεκτικής λευκωματουρίας
Β Οι νεφροί έχουν αυξημένο μέγεθος
Γ Σπάνια υπάρχει υπέρταση
Δ Εκδηλώνεται ως νεφρωσικό σύνδρομο
Ε Η βλάβη είναι ταχέως αναστρέψιμη με τη θεραπεία

2103. Η θεραπεία της χρόνιας προστατίτιδας συνήθως διαρκεί:

Α 1 εβδομάδα
Β 2 εβδομάδες
Γ 3 εβδομάδες
Δ 1 μήνα
Ε 3 μήνες

2104. Στις κλινικές εκδηλώσεις της υπερασβεστιαιμίας περιλαμβάνεται:

Α Επιμήκυνση του διαστήματος Q-T
Β Σημεία Chvostek και Trousseau
Γ Αρτηριακή υπέρταση
Δ Διαρροϊκές κενώσεις
Ε Επασβέστωση των βασικών γαγγλίων

2105. Μεταβολική οξέωση με φυσιολογικό χάσμα ανιόντων παρατηρείται σε:

Α Νεφρική ανεπάρκεια
Β Γαλακτική οξέωση
Γ Λήψη σαλικυλικών
Δ Διάμεσες νεφροπάθειες
Ε Μαζική ραβδομυόλυση

2106. Επιπλοκή βαριάς αλκάλωσης είναι:

Α Η διάταση των αρτηριδίων
Β Η μείωση του καρδιακού όγκου παλμού
Γ Ο υποαερισμός με υπερκαπνία
Δ Ο υπεραερισμός
Ε Η υπερκαλιαιμία

2107. Ένα από τα παρακάτω αποτελεί αιτία οξέος νεφριτιδικού συνδρόμου με μειωμένα επίπεδα
συμπληρώματος:
Α Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
Β Πορφύρα Henoch-Schonlein
Γ Κρυοσφαιριναιμία
Δ Αμυλοείδωση
Ε Συστηματικές αγγειΐτιδες

273
 2108. Νεφριτιδικό σύνδρομο προκαλείται από
Α Μεμβρανώδη σπειραματονεφρίτιδα
Β Σπειραματοπάθεια ελαχίστων αλλοιώσεων
Γ Αμυλοείδωση
Δ Εστιακή τμηματική σπειραματονεφρίτιδα
Γ Κρυοσφαιριναιμία

2109. Σε ποια σπειραματονεφρίτιδα το χαρακτηριστικό εύρημα είναι οι

«μηνοειδείς σχηματισμοί»;
Α Σπειραματοπάθεια ελαχίστων αλλοιώσεων
Β Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
Γ Ταχέως εξελισσόμενη σπειραματονεφρίτιδα
Δ Εστιακή σπειραματοσκλήρυνση
Ε Μεμβρανοπαραγωγική σπειραματονεφρίτιδα

2110. Ποια είναι η πιο επικίνδυνη για τη ζωή διαταραχή σε ασθενή με ΧΝΑ 4ου σταδίου
Α Υπερνατριαιμία
Β Υπονατριαιμία
Γ Υπερκαλιαιμία
Δ Υπερουριχαιμία
Ε Υπερτριγλυκεριδαιμία

2111. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα προκαλεί οξεία διαμεσοσωληναριακή νεφροπάθεια

Α Νετιλμυκίνη
Β Φουροσεμίδη
Γ Ριφαμπικίνη
Δ Αζαθειοπρίνη
Ε Ισονιαζίδη

2112. Για την οξεία μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα ισχύουν τα παρακάτω:

Α Η έναρξή της συμπτίπτει χρονικά με την στρεπτοκοκκική λοίμωξη
Β Η αιματουρία είναι συνήθως μακροσκοπική
Γ Το νεφρωσικό σύνδρομο είναι συχνή εκδήλωσή της
Δ Το C3 είναι χαμηλό στην οξεία φάση της νόσου
Ε Τα κορτικοστεροειδή βελτιώνουν την πρόγνωση της νόσου

2113. Ποιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό εύρημα των ούρων στην οξεία σωληναριακή
νέκρωση :
Α Ωσμωτική πίεση<350mOsm/kgH2O
Β Na ούρων <20mEq/L
Γ Υελοκοκκώδεις και αιμορραγικοί κύλινδροι
Δ Λεύκωμα ούρων συνήθως>2-3gr/25ωρο
Ε Μακροσκοπική αιματουρία

2114. Το οξύ ουρηθρικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από:

Α Μακροσκοπική αιματουρία
Β Πυρετό>38ο C
Γ Αρνητικές καλλιέργειες ούρων
Δ Καλοήθη υπερτροφία του προστάτη
Ε Απομόνωση συνήθως Gram(-) μικροοργανισμών στα ούρα

2115. Στις εξωνεφρικές εκδηλώσεις της πολυκυστικής νόσου των νεφρών περιλαμβάνονται:
Α Πρόπτωση μιτροειδούς
Β Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής
Γ Νεοπλάσματα παχέος εντέρου
Δ Χολολιθίαση

274
Ε Αληθής πολυκυτταραιμία

2116. Το σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης χαρακτηρίζεται από:

Α Υπερνατριαιμία
Β Περιφερικά οιδήματα
Γ Να ούρων>20mEq/L
Δ Ήπια νεφρική ανεπάρκεια
Ε Μεταβολική οξέωση

2117. Κορτικοστεροειδή μόνα ή σε συνδυασμό με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ενδείκνυνται

συνήθως σε:
Α Σύνδρομο Alport
Β Μεταλοιμώδη σπειραματονεφρίτιδα
Γ Νόσο Wegener
Δ Νεφροπάθεια από αναλγητικά
Ε Οξεία σωληναριακή νέκρωση με συνοδό ολιγουρία

2118. Παράγοντες που επιδεινώνουν την εξέλιξη της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας είναι:
Α Λευκωματουρία>3g/24ωρο
Β Μικροσκοπική αιματουρία
Γ Υπερκαλιαιμία
Δ Υπασβεστιαιμία
Ε Ασυμπτωματική μικροβιουρία

2119. Αίτια αληθούς ελλείμματος Να και H2O αποτελούν:

Α Σύνδρομο Cushing
Β Σύνδρομο Bartter
Γ Πολυκυστική νόσος των νεφρών
Δ Νεφρωσικό σύνδρομο
Ε Οξύ νεφριτιδικό σύνδρομο

2120. Φάρμακα που προκαλούν απρόσφορη έκκριση ADH:

Α Καρβιμαζόλη
Β Αζαθειοπρίνη
Γ Διφωσφονικά
Δ Κυκλοφωσφαμίδη
Ε Αμικασίνη

2121. Αίτιο υπερκαλιαιμίας είναι:

Α Αποκλειστές διαύλων ασβεστίου
Β Διεγέρτες β-υποδοχέων
Γ Κυκλοσπορίνη
Δ Κορτικοστεροειδή
Ε Πενικιλλίνες

2122. Σε νεφρωσικό σύνδρομο έχουμε ελάττωση των παρακάτω πρωτεϊνών

του πλάσματος:
Α Ανοσοσφαιρίνης IgG
Β Ανοσοσφαιρίνης ΙgA
Γ Πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (VLDL)
Δ Ινωδογόνου
Ε Παράγοντα VIII

2123. Αίτια περίσσειας Να και H2O αποτελούν:

Α Η οξεία σπειραματονεφρίτιδα
Β Ο υπερθυρεοειδισμός
Γ Ο υπερπαραθυρεοειδισμός

275
Δ Η χρήση φουροσεμίδης
Ε Οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου

2124. Όλα τα παρακάτω είναι αίτια υποκαλιαιμίας εκτός από ένα:

Α Ωσμωτική διούρηση
Β Πολυουρητική φάση νεφρικής ανεπάρκειας
Γ Διουρητικά
Δ Πολυκυστικός νεφρός
Ε Σύνδρομο Bartter

2125. Όλα τα παρακάτω είναι αίτια υπασβεστιαιμίας εκτός από ένα

Α Υποπαραθυρεοειδισμός
Β Έλλειψη βιταμίνης D
Γ Σαρκοείδωση
Δ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Ε Σύνδρομο δυσαπορρόφησης

2126. Ποια είναι η συχνότερη μορφή μεμβρανώδους σπειραματονεφρίτιδας

Α Η ιδιοπαθής
Β Η οφειλόμενη σε κακοήθη νεοπλάσματα
Γ Η οφειλόμενη σε φάρμακα
Δ Η οφειλόμενη σε λοιμώξεις
Ε Η οφειλόμενη σε συστηματικά νοσήματα

2127. Η αρτηριακή υπέρταση προκαλεί τις κατωτέρω επιπλοκές από την καρδιά εκτός μιας
Α Στεφανιαία νόσο
Β Έμφραγμα του μυοκαρδίου
Γ Μυοκαρδιοπάθεια
Δ Υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας
Ε Ανεπάρκεια της αριστεράς κοιλίας

2128. Ποιο από τα παρακάτω είναι συχνότερο αίτιο νεφραγγειακής υπέρτασης

Α Ανεύρυσμα νεφρικής αρτηρίας
Β Αθηρωμάτωση νεφρικών αρτηριών
Γ Οζώδης πολυαρτηρίτιδα
Δ Αμυλοείδωση νεφρού
Ε Πολυκυστικός νεφρός

2129. Η ελάττωση της αρτηριακής πίεσης μετά από χορήγηση β-αποκλειστών επιτυγχάνεται
Α Με ελάττωση της ρενίνης
Β Με αύξηση της καρδιακής συχνότητας
Γ Με κεντρική δράση στους β-αδρενεργικούς υποδοχείς
Δ Με ελάττωση της καρδιακής παροχής
Ε Με αύξηση της ρενίνης

2130. Στα νεφρικά αίτια απώλειας Na περιλαμβάνονται τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Διαμεσοσωληναριακές νεφροπάθειες
Β Νεφρική σωληναριακή οξέωση
Γ Ωσμωτική διούρηση
Δ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Ε Οξεία πυελονεφρίτιδα

2131. Νεφρικά αίτια υποκαλιαιμίας είναι τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Ωσμωτική διούρηση
Β Πολυουρική φάση οξείας νεφρικής ανεπάρκειας
Γ Διουρητικά
Δ Σύνδρομο Bartter

276
Ε Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου

2132. Υποκαλιαιμία από τη μετακίνηση καλίου στον ενδοκυττάριο χώρο συμβαίνει κατεξοχήν
στις παρακάτω καταστάσεις εκτός μιας
Α Αλκάλωση
Β Χορήγηση ινσουλίνης και γλυκόζης
Γ Χορήγηση μανιτόλης
Δ Χορήγηση β-αδρενεργικών διεγερτών
Ε Θεραπεία αναιμίας

2133. Υπερασβεστιαιμία παρατηρείται στις παρακάτω καταστάσεις εκτός μίας

Α Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Β Πολλαπλούν μυέλωμα
Γ Νόσος Addison
Δ Σαρκοείδωση
Ε Σύνδρομο Milk-Alkali

2134. Τα συνήθη αίτια μεταβολικής οξέωσης είναι τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Έμετοι
Β Γαλακτική οξέωση
Γ Σωληναριακή οξέωση
Δ Απορρύθμιση σακχαρώδη διαβήτη
Ε Νεφρική ανεπάρκεια

2135. Στις παρακάτω καταστάσεις παρατηρείται αναπνευστική αλκάλωση εκτός από μία
Α Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
Β Εγκεφαλίτιδα
Γ Σύνδρομο υπεραερισμού
Δ Διάμεσες πνευμονοπάθειες
Ε Βρογχικό άσθμα

2136. Αίτια νεφρωσικού συνδρόμου ανεξάρτητα ηλικίας είναι τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Εστιακή σπειραματονεφρίτιδα
Β Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Γ Η φυματίωση νεφρών
Δ Ο σακχαρώδης διαβήτης
Ε Πορφύρα Henoch-Schonlein

2137. Η θεραπεία της ταχέως εξελισσόμενης σπειραματονεφρίτιδας περιλαμβάνει τα παρακάτω

εκτός από ένα
Α Κορτικοειδή σε μεγάλες δόσεις
Β Κυκλοφωσφαμίδη
Γ Αζαθειοπρίμη
Δ Πλασμαφαίρεση
Ε Χορήγηση ιντερφερόνης γ

2138. H οξεία πυελονεφρίτιδα εκδηλώνεται με όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Πόνο οσφυϊκό
Β Μικροσκοπική αιματουρία
Γ Κρεατινίνη ορού >2mg/dl
Δ Πυουρία
Ε Αυξημένη C-αντιδρώσα πρωτεΐνη

2139. Υπονατριαιμία παρατηρείται σε:

Α Πρωτοπαθή αλδοστερονισμό
Β Σύνδρομο Cushing
Γ Μεγαλοβλαστική αναιμία

277
Δ Υπερθυρεοειδισμό
Ε Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης

2140. Πτερυγοειδής τρόμος παρατηρείται σε:

Α Οξεία παγκρεατίτιδα
Β Οξεία χολοκυστίτιδα
Γ Λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα
Δ Ουραιμία
Ε Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο

2141. Η υπερκαλιαιμία προκαλεί:

Α Έκτακτες κολπικές συστολές
Β Βραδυκαρδία
Γ Ταχυκαρδία
Δ Κολπικό πτερυγισμό
Ε Κολποκοιλιακό αποκλεισμό α΄ βαθμού

2142. H φυσιολογική ωσμωτική πίεση του πλάσματος είναι:

Α 280-295 mOsm/kg
Β 400-430 mOsm/kg
Γ 10-20 mOsm/kg
Δ 40-50 mmHg
Ε 100-120 mmHg

2143. Η ενδοφλέβιος χορήγηση γλυκονικού ασβεστίου χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της:
Α Υποκαλιαιμίας
Β Υπερκαλιαιμίας
Γ Υπονατριαιμίας
Δ Υπερνατριαιμίας
Ε Υπερασβεστιαμίας

2144. Η υπερασβεστιαιμία είναι χαρακτηριστικό εργαστηριακό εύρημα:

Α Στην αληθή πολυκυτταραιμία
Β Στην κακοήθη αναιμία
Γ Στο πολλαπλούν μυέλωμα
Δ Στην οξεία μυελογενή λευχαιμία
Ε Στη μεσογειακή αναιμία

2145. Η νεφρική προσβολή είναι συχνή σε ασθενείς με:

Α non Hodgkin’s λέμφωμα
Β Μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο
Γ Ιδιοπαθή μυελοΐνωση
Δ Πολλαπλούν μυέλωμα
Ε Μεσογειακή αναιμία

2146. Συχνό αίτιο υπερκαλιαιμίας είναι:

Α Η χρήση ανταγωνιστών ασβεστίου
Β Η μεταβολική οξέωση
Γ Η μεταβολική αλκάλωση
Δ Το σύνδρομο Cushing
Ε Ο άποιος διαβήτης

2147. Ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός παρατηρείται σε:

Α Μεμβρανώδη σπειραματονεφρίτιδα
Β Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Γ Νεφριτιδικό σύνδρομο
Δ Νεφρωσικό σύνδρομο

278
Ε IgA νεφροπάθεια

2148. Η υποκαλιαιμία είναι συχνό εργαστηριακό εύρημα σε:

Α Νεφρωσικό σύνδρομο
Β Φαιοχρωμοκύττωμα
Γ Πρωτοπαθή αλδοστερονισμό
Δ Σύνδρομο Cushing
Ε Άποιο διαβήτη

2149. Σε ποιες περιπτώσεις παρατηρείται νυκτουρία;

Α ΧΝΑ
Β Νεφρολιθίαση
Γ Νόσος Addison
Δ Μονόνεφρος
Ε Φλοιώδης κύστη νεφρού

2150. Στην πολυκυστική νόσο των νεφρών η σπανιότερη εκδήλωση είναι:

Α Υπέρταση
Β Ερυθροκυττάρωση
Γ Ηπατικές κύστεις
Δ Ενδοκρανιακά ανευρύσματα
Ε Εκκολπώματα παχέος εντέρου

2151. Μεταβολική αλκάλωση προκαλούν όλα εκτός από:

Α Περίσσεια αλατοκορτικοειδών
Β Θειαζιδικά διουρητικά
Γ Υπερασβεστιαιμία
Δ Διουρητικά της αγκύλης του Henle
Ε Μαζική ραβδομυόλυση

2152. Νεφρογενής υπέρταση παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Ινομυωματώδη στένωση της νεφρικής αρτηρίας
Β Αθηρωμάτωση της νεφρικής αρτηρίας
Γ Ανεύρυσμα της νεφρικής αρτηρίας
Δ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Ε Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα

2153. Όλα τα παρακάτω ισχύουν στη μεμβρανώδη σπειραματονεφρίτιδα, εκτός από ένα
Α Είναι χρόνια σπειραματονεφρίτιδα
Β Στο ηλεκτρικό μικροσκόπιο παρατηρείται πάχυνση της βασικής μεμβράνης του σπειράματος
Γ Στον ανοσοφθορισμό παρατηρούνται εναποθέσεις μόνο C3
Δ 50% των ασθενών με ιδιοπαθή μεμβρανώδη σπειραματονεφρίτιδα αναπτύσσουν ΧΝΑ σε
διάστημα 10-15 ετών
Ε Παρατηρείται δευτεροπαθώς στην ηπατίτιδα Β

2154. Οι πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου εμφανίζουν πολύ συχνά
Α Υπερφωσφαταιμία
Β Θρομβοκυττάρωση
Γ Αυξημένη τάση φλεβικών θρομβώσεων
Δ Υπερασβεστιαιμία
Ε Όλα τα παραπάνω

2155. Οι διάρροιες προκαλούν:

Α Μεταβολική αλκάλωση
Β Μεταβολική οξέωση με αυξημένο χάσμα ανιόντων
Γ Μεταβολική οξέωση με φυσιολογικό χάσμα ανιόντων
Δ Υπερχλωραιμική μεταβολική οξέωση

279
Ε Σωστές απαντήσεις οι γ και δ

2156. Οπίσθια επώδυνα ουρητηρικά σημεία είναι:

Α Το σημείο Giordano
Β Το πλευροσπονδυλικό
Γ Το πλευρομυϊκό
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2157. Τι ισχύει για τη νεφρική οστεοδυστροφία;

Α Παρατηρείται αύξηση του φωσφόρου και της παραθορμόνης (PTH) καθώς και μείωση του Ca
Β Σχετίζεται με δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό
Γ Δυνατόν να σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα αργιλίου στον ορό
Δ Τα Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2158. Σημειώστε τη λάθος πρόταση όσον αφορά στην εξέταση ούρων:

Α Το pH των ούρων κυμαίνεται συνήθως από 5-6,5
Β Η ωσμωτική πίεση των ούρων κυμαίνεται συνήθως από 400-800 mOsm/kgr
Γ Οι αιμορραγικοί κύλινδροι δηλώνουν σπειραματοπάθεια
Δ Οι κρύσταλλοι κυστίνης είναι παθολογικοί
Ε Οι κρύσταλλοι ουρικού νατρίου είναι παθολογικοί

2159. Ποιες από τις παρακάτω καταστάσεις αποτελούν ένδειξη για αιμοκάθαρση;
Α Κάλιο > 7.0
Β Ουρία > 300mg/dl
Γ Κρεατινίνη > 6mg/dl
Δ Πνευμονικό οίδημα
Ε Όλα τα παραπάνω

2160. Μεταβολική αλκάλωση προκαλούν όλα εκτός από:

Α Περίσσεια αλατοκορτικοειδών
Β Θειαζιδικά διουρητικά
Γ Υπερασβεστιαιμία
Δ Παροχέτευση γαστρικού υγρού (ρινογαστρικός καθετήρας)
Ε Νόσος Addison

2161. Ποιο από τα ακόλουθα είναι σωστό για τη νεφροπάθεια IgA (Νεφροπάθεια Berger)
Α Χαρακτηρίζεται από μεσαγγειακές εναποθέσεις IgG ανοσοσυμπλεγμάτων
Β Εκδηλώνεται συνήθως με νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Χαρακτηρίζεται από αρτηριακή υπέρταση και παθολογικά ευρήματα στα ούρα
Δ Μεταπίπτει σπανίως (<1%) σε τελικού σταδίου χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Ε Όλα τα παραπάνω

2162. Αίτια υπονατριαιμίας αποτελούν:

Α Καρδιακή ανεπάρκεια
Β Ηπατική κίρρωση
Γ Νεφρωσικό σύνδρομο
Δ Λήψη διουρητικών
Ε Όλα τα παραπάνω

2163. Ένα από τα παρακάτω επιβάλλει την παροχέτευση μιας πλευριτικής συλλογής:
Α pH υπεζωκοτικού υγρού >7,3
Β pH υπεζωκοτικού υγρού >7,6
Γ pH υπεζωκοτικού υγρού <7,0
Δ LDH υπεζωκοτικού υγρού ίση με LDH πλάσματος
Ε Γλυκόζη υπεζωκοτικού υγρού <60 mg/100mL

280
 2164. Ένα από τα παρακάτω δεν προκαλεί συνήθως πλευριτική συλλογή:
Α Ερυθηματώδης λύκος
Β Σκληρόδερμα
Γ Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Δ Πνευμονική εμβολή
Ε Μεσοθηλίωμα

2165. Στον πνευμοθώρακα επικρουστικά παράγεται:

Α Σαφής πνευμονικός ήχος
Β Αμβλύς ήχος
Γ Υπαμβλύς ήχος
Δ Τυμπανικός ήχος
Ε Υπερσαφής πνευμονικός ήχος

2166. Υπερκαπνία παρατηρείται σε:

Α Υπεραερισμό
Β Μεταβολική οξέωση
Γ Αναπνευστική αλκάλωση
Δ Οξεία βρογχίτιδα
Ε Σύνδρομο άπνοιας κατά τον ύπνο

2167. Παροξυσμικός βήχας με συνοδό συριγμό παρατηρείται σε :

Α Λαρυγγική παράλυση
Β Χρόνια βρογχίτιδα
Γ Λοβώδη πνευμονία
Δ Απόφραξη τραχείας
Ε Πλευριτική συλλογή

2168. Αίτια πληκτροδκτυλίας αποτελούν όλα εκτός από:

A Βρογχογενές καρκίνωμα
Β Βρογχεκτασίες
Γ Πνευμονικό απόστημα
Δ Συγγενείς κυανωτικές καρδιοπάθειες
Ε Μεσογειακός πυρετός

2169. Στα αντιφυματικά φάρμακα δεν περιλαμβάνεται:

A Ισονιαζίδη
Β Στρεπτομυκίνη
Γ Εθαμβουτόλη
Δ Κυκλοσπορίνη
Ε Ριφαμπικίνη

2170. Επιπλοκές της χρόνιας βρογχίτιδας αποτελούν:

Α Δευτεροπαθής αρτηριακή υπέρταση
Β Πολυερυθραιμία
Γ Θρομβοπενία
Δ Πνευμονική εμβολή
Ε Μείωση των διττανθρακικών του πλάσματος

2171. Συχνές αιτίες υπεζωκοτικής συλλογής αποτελούν όλα εκτός από:

Α Μικροβιακή πνευμονία
Β Φυματίωση
Γ Σαρκοείδωση
Δ Πνευμονικό έμφρακτο
Ε Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονος

281
 2172. Παρανεοπλασματικά σύνδρομα που συνδυάζονται με βρογχογενή καρκίνο είναι:
Α Υπερθυρεοειδισμός
Β Πολυκυτταραιμία
Γ Απρόσφορη έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης
Δ Οξεία σπειραματονεφρίτιδα
Ε Υπερινσουλιναιμία

2173. Συχνά αίτια εξωνοσοκομειακής πνευμονίας είναι όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Στρεπτόκοκκος της πνευμονίας
Β Αιμόφιλος της ινφλουέντζας
Γ Χλαμύδια της πνευμονίας
Δ Σταφυλόκοκκος της πνευμονίας
Ε Οι αδενοϊοί

2174. Ποιος από τους παρακάτω μικροβιακούς οργανισμούς προκαλεί συνήθως πνευμονικά
αποστήματα
Α Ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας
Β Η κλεμπσιέλλα
Γ Η ψευδομονάδα
Δ Ο σταφυλόκοκκος
Ε Η ιστολυτική αμοιβάδα

2175. Οι άτυπες πνευμονίες οφείλονται στους παρακάτω μικροοργανισμούς εκτός από ένα
Α Legionella
Β Μυκόπλασμα της πνευμονίας
Γ Ρικέτσιες
Δ Ερπητοϊοί
Ε Χλαμύδια

2176. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος στην πρωτομόλυνση από φυματίωση
Α Το πρωτοπαθές σύμπλεγμα εντοπίζεται στις βάσεις των πνευμόνων
Β Συνοδεύεται με λεμφαδενίτιδα
Γ Κατά κανόνα ακολουθείται από νόσηση
Δ Συσχετίζεται με θετικοποίηση της φυματινοαντίδρασης
Ε Δεν είναι αναγκαία η προληπτική αντιφυματική αγωγή

2177. Η διάγνωση της φυματίωσης θα στηριχθεί στις παρακάτω εξετάσεις/ευρήματα εκτός από
μία
Α Καλλιέργεια πτυέλων
Β Άμεση εξέταση κατά Ziehl-Neelsen
Γ Φυματινοαντίδραση
Δ Λευκοπενία
Ε PCR ανίχνευση του μικροβίου

2178. Τα παρακάτω είναι ανεπιθύμητες ενέργειες της ισονιαζίδης εκτός από μια
Α Περιφερική νευρίτιδα
Β Νεφρίτιδα
Γ Αντιδράσεις υπερευαισθησίας
Δ Ηπατίτιδα
Ε Γυναικομαστία

2179. Χαρακτηριστικά του εμφυσήματος είναι τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Υπεραερισμός
Β Συχνή εμφάνιση ανεπάρκειας της αριστεράς κοιλίας
Γ Η σχέση αερισμού / αιμάτωσης παραμένει σταθερή
Δ Έντονη δύσπνοια
Ε Μικρή απόχρεμψη

282
 2180. Ενδείξεις χορήγησης οξυγόνου είναι οι παρακάτω εκτός μιας:
Α Όταν η PaO2 < 60 mmHg
Β Στην πνευμονική καρδία
Γ Στην υποξυγοναιμία μετά κόπωση
Δ Στην ανεπάρκεια της αριστεράς κοιλίας αλλά με τιμή οξυγόνου στο αίμα > 65mmHg
Ε Υποξυγοναιμία κατά τον ύπνο

2181. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό στο βρογχικό άσθμα

Α Η ζωτική χωρητικότητα FVC είναι αυξημένη
Β Ο μέγιστος εκπνεόμενος όγκος αέρα FEV1 είναι ελαττωμένος
Γ Η PaCO2 κατά κανόνα είναι φυσιολογική
Δ Χαρακτηριστικός είναι ο ξηρός βήχας
Ε Όλα τα παραπάνω

2182. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στη διάμεση πνευμονοπάθεια

Α Ελαττωμένη PaO2
Β Ελαττωμένη PaCO2
Γ Ελαττωμένη διαχυτική ικανότητα του μονοξειδίου (DCO)
Δ Μείωση ταυτόχρονη ζωτικής χωρητικότητας FVC και μέγιστου εκπνεόμενου όγκου αέρα σε 1΄
(FEV1)
Ε Αυξημένα διττανθρακικά

2183. Στην σαρκοείδωση παρατηρούνται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Λεμφοκυττάρωση
Β Αυξημένη παραγωγή IL-2 από τα Τ-λεμφοκύτταρα
Γ Στο βρογχοκυψελικό έκπλυμα αυξημένα τα Τ-λεμφοκύτταρα
Δ Η Mantoux είναι αρνητική
Ε Αυξημένη παραγωγή ανοσοσφαιρινών

2184. Εργαστηριακά ευρήματα στην οξεία πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία είναι όλα εκτός
από ένα
Α Σχηματισμός ιζηματινών
Β Λεμφοκυττάρωση στο περιφερικό αίμα
Γ Αυξημένος αριθμός λεμφοκυττάρων στο βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα
Δ Ελαττωμένη διαχυτική ικανότητα
Ε Διάχυτες δικτυοζώδεις σκιάσεις στην ακτινογραφία θώρακα

2185. Η διάγνωση της Wegener στηρίζεται στις παρακάτω εξετάσεις εκτός από μία
Α Ανεύρεση HLA-DR2 αντιγόνου
Β Νεκρωτική αγγειίτιδα
Γ Αυξημένα ANCA
Δ Αποφρακτικού τύπου πνευμονοπάθεια
Ε Σοβαρού βαθμού υποξυγοναιμία

2186. Τα παρακάτω είναι παρανεοπλασματικές εκδηλώσεις καρκίνου του πνεύμονα εκτός από
ένα
Α Υποθυρεοειδισμός
Β Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH)
Γ Γυναικομαστία
Δ Σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ
Ε Αυξημένη παραγωγή καλσιτονίνης

2187. Τα παρακάτω αποτελούν κριτήριο χαρακτηρισμού εξιδρωματικού υγρού εκτός από ένα
Α Πρωτεΐνες υπεζωκοτικού υγρού / πρωτεΐνες αίματος > 0,5
Β LDH υπεζωκοτικού υγρού / LDH αίματος > 1
Γ Απόλυτη τιμή LDH στο υπεζωκοτικό υγρό > 2/3 του πλάσματος

283
Δ Αριθμός λευκών στο πλευριτικό υγρό > 300
Ε Η όψη του υγρού ξανθοχρωματική

2188. Η διάγνωση της πνευμονικής εμβολής θα στηριχθεί στις παρακάτω εξετάσεις εκτός από
μία
Α Σπινθηρογράφημα αερισμού / αιμάτωσης
Β Υποξυγοναιμία
Γ Υπερκαπνία
Δ Ελικοειδή αξονική τομογραφία
Ε Στα αυξημένα d-Dimers

2189. Στο σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας παρατηρούνται τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Διάχυτες αμφοτερόπλευρες διηθήσεις
Β Ελάττωση της ευενδοτικότητας του πνεύμονα
Γ Αύξηση της κυψελιδοαρτηριακής διαφοράς του οξυγόνου
Δ Αυξημένη μερική πίεση του διοξειδίου του άνθρακα (PaCO2)
Ε Υποξυγοναιμία ανθεκτική στη χορήγηση οξυγόνου

2190. Τα παρακάτω είναι αληθή εκτός από ένα στο σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας των
ενηλίκων
Α Είναι πνευμονικό οίδημα μη καρδιογενούς αιτιολογίας
Β Παρατηρείται διαταραχή σχέσης αερισμού / αιμάτωσης
Γ Η πνευμονική πίεση παραμένει ανεπηρέαστη
Δ Παρατηρείται απελευθέρωση διαφόρων μεσολαβητών στο αίμα
Ε Κατά κανόνα υπάρχει μεταβολική οξέωση

2191. Η αντιμετώπιση της πνευμονικής εμβολής γίνεται με τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Χορήγηση οξυγόνου 100%
Β Χορήγηση ηπαρίνης
Γ Αναλγητικά
Δ Κορτιζόνη
Ε Ακινησία για επτά τουλάχιστον ημέρες

2192. Προδιαθετικοί παράγοντες πνευμονικής λοίμωξης είναι όλοι εκτός από ένα
Α Καταστολή του αντανακλαστικού του βήχα
Β Μειωμένη δραστηριότητα βλεννοκροσσωτής κάθαρσης
Γ Μειωμένη φαγοκυτταρική ικανότητα
Δ Μειωμένη παραγωγή ανοσοσφαιρινών
Ε Μειωμένη οψωνοποίηση

2193. Στο βρογχιτιδικό τύπο (τύπος Β) της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας δεν
παρατηρείται
Α Έντονη δύσπνοια
Β Μεγάλη απόχρεμψη
Γ Υπερκαπνία
Δ Αντιρροπιστική κατακράτηση διττανθρακικών
Ε Ανεπάρκεια της δεξιάς

2194. Οι ενδείξεις χορήγησης οξυγόνου είναι οι παρακάτω εκτός μιας

Α Η υποξυγοναιμία κατά την κόπωση
Β Η τιμή PaO2 < 60mmHg
Γ Πνευμονική καρδιά και οριακή τιμή οξυγόνου
Δ Φυσιολογική τιμή οξυγόνου κατά τον ύπνο
Ε Ασθενείς με οριακή τιμή οξυγόνου και αυξημένο αιματοκρίτη

2195. Τα παρακάτω ισχύουν στο βρογχικό άσθμα εκτός από ένα

Α Η ζωτική χωρητικότητα μειωμένη η φυσιολογική (FVC)

284
Β Ελαττωμένος ο υπολειπόμενος όγκος (RV)
Γ Η τιμή PaCO2 κατά κανόνα φυσιολογική
Δ Ο βήχας κατά κανόνα ξηρός
Ε Χρησιμοποίηση των επικουρικών μυών σε παρόξυνση

2196. Στη διαμέσου τύπου πνευμονοπάθεια ισχύουν τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Χαρακτηριστική η παρουσία ανοσοσυμπλεγμάτων στα πνευμονικά τριχοειδή
Β Παραγωγή οξειδωτικών ουσιών
Γ Παραγωγή λευκοτριενών
Δ Παραγωγή κολλαγόνου από τα μεσεγχυματικά κύτταρα
Ε Παραγωγή φιμπρονεκτίνης από τα μεσεγχυματικά κύτταρα

2197. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα δεν προκαλεί διάμεση πνευμονοπάθεια

Α Σκληρόδερμα
Β Οζώδης πολυαρτηρίτιδα
Γ Δερματομυοσίτιδα
Δ Σύνδρομο Sjogren
Ε Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος

2198. Η διάγνωση της σαρκοείδωσης στηρίζεται στα παρακάτω εκτός από ένα
Α Στην ετερόπλευρη παραπυλαία διόγκωση λεμφαδένων
Β Στο αυξημένο ασβέστιο
Γ Στην αρνητική Mantoux
Δ Στην αυξημένη τιμή του μετατρεπτικού ενζύμου
Ε Στο σπινθηρογράφημα με γάλλιο 67

2199. Τα παρακάτω ισχύουν στην πνευμονική εμβολή εκτός από ένα

Α Τα d-Dimers είναι αυξημένα
Β Το ΗΚΓ είναι πάντοτε παθολογικό
Γ Το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης είναι κατά κανόνα παθολογικό
Δ Η γαλακτική δεϋδρογενάση (LDH) είναι αυξημένη
Ε Η αγγειογραφία είναι η πιο ειδική εξέταση

2200. Στην κοκκιωμάτωση του Wegener παρατηρούνται τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Αμφοτερόπλευρες διηθήσεις και κοιλότητες στους πνεύμονες
Β Χαρακτηριστική νεκρωτική αγγειίτιδα
Γ Η αιμόπτυση είναι σπάνια
Δ Αυξημένα αντιουδετεροφιλικά κυτταροπλασματικά αυτοαντισώματα (ANCA)
Ε Η κορτιζόνη και η κυκλοφωσφαμίδη είναι τα φάρμακα επιλογής

2201. Το αμφορικό φύσημα παρατηρείται σε:

Α Βρογχικό άσθμα
Β Χρόνια βρογχίτιδα
Γ Καρκίνο πνεύμονος
Δ Φυματιώδες σπήλαιο
Ε Υγρή περικαρδίτιδα

2202. Οι τρίζοντες ρόγχοι είναι χαρακτηριστικοί σε:

Α Υγρή πλευρίτιδα
Β Λοβώδη πνευμονία
Γ Βρογχικό άσθμα
Δ Πνευμονικό οίδημα
Ε Πνευμοθώρακα

2203. Οι υγροί ρόγχοι είναι χαρακτηριστικοί σε:

Α Υγρή πλευρίτιδα
Β Λοβώδη πνευμονία

285
Γ Βρογχικό άσθμα
Δ Πνευμονικό οίδημα
Ε Φυματιώδες σπήλαιο

2204. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο για τη χρόνια πνευμονική ηωσινοφιλία
Α Τα ηωσινόφιλα στο περιφερικό αίμα είναι αυξημένα
Β Τα ηωσινόφιλα στο βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα είναι ελαττωμένα (< 20%)
Γ Υπάρχει συνήθως πυρετός με δύσπνοια
Δ Ακτινολογικά παρατηρούνται συνήθως πνευμονικές διηθήσεις
Ε Η θεραπεία με κορτικοστεροειδή είναι αποτελεσματική

2205. Στη φυματιώδη πλευρίτιδα όλα τα παρακάτω είναι αληθή εκτός από ένα
Α Το 60% των κυττάρων σε προχωρημένα στάδια είναι πολυμορφοπύρηνα
Β Η καλλιέργεια για μυκοβακτηρίδια είναι θετική στο 20% των περιπτώσεων
Γ Η βιοψία υπεζωκότα επιβεβαιώνει τη νόσο στο 80% των περιπτώσεων
Δ Η γλυκόζη και το pH του πλευριτικού υγρού δεν βοηθούν στη διάγνωση
Ε Η δερμοαντίδραση φυματίνης είναι συχνά θετική

2206. Ο τυπικός ασθενής με σύνδρομο άπνοιας ύπνου εμφανίζει τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Αρτηριακή υπέρταση
Β Παχυσαρκία
Γ Διαταραχές συγκέντρωσης, πρωινή κεφαλαλγία
Δ Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
Ε Επιθετική συμπεριφορά και έντονη νευρικότητα

2207. Τυπικό ακροαστικό εύρημα σε ασθενή με βρογχικό άσθμα είναι

Α Βρογχοφωνία
Β Βρογχική αναπνοή
Γ Ρεγχάζοντες και συρίττοντες ρόγχοι
Δ Μικροφυσαλιδώδεις υγροί ρόγχοι
Ε Κριγμοί

2208. Διεύρυνση του μεσοθωρακίου μπορεί να παρατηρηθεί σε όλα τα παρακάτω, εκτός από
ένα:
Α Σαρκοείδωση
Β Νόσος του Hodgkin
Γ Νόσος του Churg-Strauss
Δ Φυματίωση
Ε Λοιμώδης μονοπυρήνωση

2209. Σε πάσχοντες από βρογχικό άσθμα αντενδείκνυται η θεραπεία με

Α Ιπρατρόπιο
Β Ακετυλοκυστεϊνη
Γ Κορτικοστεροειδή
Δ Χρωμογλυκικό νάτριο
Ε β-αποκλειστές

2210. Συστηματικά νοσήματα που προκαλούν χρόνια διάμεση πνευμονοπάθεια είναι

Α Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Β Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Γ Σκληρόδερμα
Δ Δερματομυοσίτιδα – πολυμυοσίτιδα
Ε Όλα τα παραπάνω

2211. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο για τη σαρκοείδωση

Α Είναι κοκκιωματώδης νόσος
Β Προκαλεί συχνά πυλαία λεμφαδενοπάθεια

286
Γ Εκδηλώνεται συχνά με οζώδες ερύθημα
Δ Τα κορτικοειδή είναι απαραίτητα σε όλα τα στάδια της νόσου
Ε Το μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης μπορεί να είναι αυξημένο

2212. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο για τη νόσο του Wegener
Α Είναι κοκκιωματώδης νόσος
Β Μπορεί να προσβληθούν οι παραρρίνιοι κόλποι
Γ Παρατηρούνται συχνά βήχας, αιμόπτυση και δύσπνοια
Δ Οι νεφροί προσβάλλονται στους περισσότερους ασθενείς
Ε Η μονοθεραπεία με κορτικοστεροειδή επιφέρει πλήρη ίαση

2213. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο για το σύνδρομο Churg – Strauss
Α Αποτελεί συστηματική αγγειίτιδα
Β Χαρακτηρίζεται από συμπτώματα βρογχικού άσθματος
Γ Παρατηρείται συνήθως μεγάλη ηωσινοφιλία στο περιφερικό αίμα
Δ Η διάγνωση επιβεβαιώνεται ιστολογικώς
Ε Η θεραπεία έγκειται σε χορήγηση εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών

2214. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο για το σύνδρομο Goodpasture

Α Είναι συνηθέστερο σε νεαρούς άνδρες
Β Χαρακτηρίζεται από αντισώματα έναντι της βασικής μεμβράνης
Γ Προκαλεί αιμοπτύσεις
Δ Χαρακτηρίζεται από ταχέως εξελισσόμενη σπειραματονεφρίτιδα
Ε Αποτελεί συνήθως αυτοϊώμενη νόσο

2215. Εκδηλώσεις βρογχογενούς καρκίνου αποτελούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Aιμόπτυση
Β Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας
Γ Eνόφθαλμος, μύση και πτώση βλεφάρου
Δ Bράγχος φωνής
Ε Πνευμονία από Pneumocystis carinii

2216. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο για τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα
Α Ο όγκος είναι ανεγχείρητος στην πλειονότητα των περιπτώσεων
Β Παρουσιάζει εξαιρετικά ταχεία εξέλιξη
Γ Δίνει πρώιμες μεταστάσεις
Δ Δεν είναι ευαίσθητος στη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία
Ε Η πρόγνωση είναι δυσμενέστερη στους ηλικιωμένους

2217. Παρανεοπλασματική εκδήλωση καρκίνου του πνεύμονα είναι

Α Υπερασβεστιαιμία
Β Πυρετός
Γ Θρομβοφλεβίτιδα
Δ Θρομβοκυττάρωση
Ε Όλα τα παραπάνω

2218. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις η υπεζωκοτική συλλογή είναι εξίδρωμα
Α Καρδιακή ανεπάρκεια
Β Βρογχογενές καρκίνωμα
Γ Κίρρωση με ασκίτη
Δ Συμπιεστική περικαρδίτιδα
Ε Νεφρωσικό σύνδρομο

2219. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις η υπεζωκοτική συλλογή είναι διίδρωμα
Α Φυματίωση
Β Βακτηριακή πνευμονία
Γ Μεσοθηλίωμα

287
Δ Υπολευκωματιναιμία
Ε Πνευμονική εμβολή

2220. Ποιο από τα παρακάτω είναι λανθασμένο σχετικά με το σύνδρομο της άπνοιας του ύπνου
Α Οι περισσότεροι ασθενείς είναι παχύσαρκοι
Β Παθαίνουν συχνά εργατικά ή αυτοκινητιστικά ατυχήματα
Γ Χαρακτηρίζεται από παύση της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου για 10 δευτερόλεπτα
τουλάχιστο
Δ Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν υπόταση
Ε Σε σοβαρές περιπτώσεις εφαρμόζεται συνεχής θετική πίεση με ειδική ρινική μάσκα (nCPAP)

2221. Εκδηλώσεις της σαρκοείδωσης αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Πετεχειώδες εξάνθημα
Β Οζώδες ερύθημα
Γ Υποδόρια οζίδια
Δ Χηλοειδή έλκη
Ε Χειμετλοειδής λύκος

2222. Εξωπνευμονικές εκδηλώσεις της σαρκοείδωσης αποτελούν τα ακόλουθα, εκτός από ένα
Α Περιφερική λεμφαδενοπάθεια
Β Ραγοειδίτιδα
Γ Χρόνια μηνιγγίτιδα
Δ Χρόνια αρθρίτιδα
Ε Χρόνια σπειραματονεφρίτιδα

2223. Η κλινική εικόνα του αυτόματου πνευμοθώρακα περιλαμβάνει τα ακόλουθα, εκτός από ένα
Α Δύσπνοια
Β Πλευριτικό πόνο
Γ Τυμπανικότητα κατά την επίκρουση
Δ Αυξημένες φωνητικές δονήσεις
Ε Μείωση του αναπνευστικού ψιθυρίσματος

2224. Αίτια συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας ενηλίκων (ARDS) είναι όλα, εκτός από ένα
Α Οξεία παγκρεατίτιδα
Β Εμβολή με αέρα
Γ Αιμορραγικό shock
Δ Πολλαπλές μεταγγίσεις
Ε Έμφραγμα του μυοκαρδίου

2225. Αίτια διιδρωματικής υπεζωκοτικής συλλογής αποτελούν όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα
Α Καρδιακή ανεπάρκεια
Β Πνευμονική εμβολή
Γ Κίρρωση ήπατος
Δ Νεφρωσικό σύνδρομο
Ε Οξεία σπειραματονεφρίτιδα

2226. Σε εξιδρωματική πλευριτική συλλογή το υγρό χαρακτηρίζεται από τα εξής, εκτός από ένα
Α Αριθμό λευκών > 1000/κ.χ.
Β Λεύκωμα υγρού /λεύκωμα ορού > 0,5
Γ LDH υγρού/LDH ορού < 0,6
Δ LDH υγρού > 2/3 της ανώτερης φυσιολογικής τιμής του ορού
Ε Χοληστερίνη πλευριτικού υγρού > 45mg/dl

2227. Σχετικά με τις παρανεοπλασματικές εκδηλώσεις του καρκίνου του πνεύμονα ισχύουν τα
ακόλουθα, εκτός από ένα
Α Είναι σπάνιες στο μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονα
Β Μπορεί να υποχωρήσουν μετά την αφαίρεση του όγκου

288
Γ Συχνή είναι η υπερτροφική οστεοαρθροπάθεια
Δ Συχνή είναι η απρόσφορη έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης
Ε Μπορεί να προηγούνται της εμφάνισης της νόσου

2228. Ποιο από τα ακόλουθα είναι λάθος σχετικά με την κυάνωση:

Α Είναι επακόλουθο αύξησης της αναχθείσης ή μη οξυγονωμένης αιμοσφαιρίνης (>5g/dl)
Β Μπορεί να οφείλεται σε ύπαρξη μη φυσιολογικής αιμοσφαιρίνης
Γ Δεν γίνεται αντιληπτή σε περίπτωση βαριάς αναιμίας
Δ Συνοδεύεται συχνά από πληκτροδακτυλία
Ε Βελτιώνεται πάντοτε με χορήγηση οξυγόνου

2229. Τι ισχύει για την κοκκιωμάτωση Wegener

Α Χαρακτηρίζεται από γενικευμένη νεκρωτική αγγειίτιδα και σχηματισμό κοκκιωμάτων στο
αναπνευστικό σύστημα
Β Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν θετικό τίτλο p-ANCA
Γ Η νεφρική προσβολή προηγείται συνήθως της προσβολής του αναπνευστικού
Δ Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν θετικό τίτλο αντιπυρηνικών αντισωμάτων (ΑΝΑ)
Ε Όλα τα παραπάνω

2230. Σε ποια από τις παρακάτω καταστάσεις παρατηρείται συχνότερα συλλογή υγρού στην
αριστερή υπεζωκοτική κοιλότητα
Α Εχινoκοκκίαση ήπατος
Β Οξεία παγκρεατίτιδα
Γ Θρόμβωση σπληνικής φλέβας
Δ Εμφυσηματική χολοκυστίτιδα
Ε Οξεία σταφυλοκοκκική γαστρεντερίτιδα

2231. Αιμόπτυση ενδέχεται να παρατηρηθεί σε όλα τα παρακάτω νοσήματα, εκτός από ένα
Α Πνευμονική εμβολή
Β Βρογχεκετασίες
Γ Πνευμονική ίνωση
Δ Βρογχογενές καρκίνωμα
Ε Χρόνια βρογχίτιδα

2232. Όλα τα παρακάτω είναι συμπτώματα του συνδρόμου της αποφρακτικής άπνοιας στον
ύπνο εκτός από ένα
Α Λιποθυμικά επεισόδια
Β Ροχαλητό με παύσεις και απότομη επανέναρξη
Γ Υπνηλία την ημέρα
Δ Νυχτερινή συχνουρία
Ε Ευερεθιστότητα

2233. Οι ασθενείς που πάσχουν κατ’ εξοχήν από εμφύσημα σε αντίθεση από ασθενείς με χρόνια
βροχγίτιδα παρουσιάζουν
Α Αύξηση > 15% της FEV1 μετά βρογχοδιαστολή
Β Μεγαλύτερη PCO2
Γ Μικρότερη ολική χωρητικότητα των πνευμόνων (TLC)
Δ Μικρότερη διαχυτική ικανότητα (DLCO)
Ε Μεγαλύτερη τάση ανάπτυξης χρονίας πνευμονικής καρδίας

2234. Η κοκκιωμάτωση Wegener μπορεί να εκδηλωθεί ακτινολογικά σαν

Α Εικόνα ατελεκτασίας
Β Διάχυτες κυψελιδικού τύπου σκιάσεις
Γ Πλευριτική συλλογή
Δ Πολλαπλές οζώδεις σκιάσεις
Ε Όλα τα παραπάνω

289
 2235. Ασθενής με σοβαρές διάρροιες έρχεται στα επείγοντα ιατρεία με τα εξής: PCO2 =40mmHg,
HCO3 = 12mEq/l, pH = 7,20, χάσμα ανιόντων =12, και κάλιο ορού= 2,8. Ποιά είναι η διαταραχή.
Α Μεταβολική οξέωση και αναπνευστική αλκάλωση
Β Μη αντιρροπούμενη μεταβολική οξέωση
Γ Μεταβολική και αναπνευστική οξέωση
Δ Διαβητική οξέωση
Ε Αναπνευστική οξέωση

2236. Ποιός είναι ο συνηθέστερος εκλυτικός παράγοντας της αναπνευστικής ανεπάρκειας σε

ασθενείς με ΧΑΠ
Α Πνευμοθώρακας
Β Πνευμονική εμβολή
Γ Λοίμωξη αναπνευστικού
Δ Χειρουργική επέμβαση
Ε Καρδιακή ανεπάρκεια

2237. Ο παράπλευρος αερισμός των πνευμόνων γίνεται

Α Μόνο από κυψελίδες προς κυψελίδες
Β Μόνο από βρογχιόλια προς βρογχιόλια
Γ Μόνο από κυψελίδες προς βρογχιόλια
Δ Μόνο από βρογχιόλια και κυψελίδες προς κυψελίδες
Ε Από κυψελίδες προς κυψελίδες, από βρογχιόλια προς κυψελίδες και από βρογχιόλια προς
βρογχιόλια

2238. Σε ασθενείς με γνωστή ή υποψία HIV λοίμωξης το όριο για μια θετική δερματική
φυματινοαντίδραση είναι τα
Α 0 mm
Β 3 mm
Γ 5 mm
Δ 10 mm
Ε 15 mm

2239. Η πλευριτική συλλογή είναι πιο συχνή σε πνευμονία από

Α Μυκόπλασμα πνευμονίας
Β Gram θετικούς κόκκους
Γ Gram αρνητικούς κόκκους
Δ Αναερόβια
Ε Ιούς

2240. Στις βάσεις των πνευμόνων εντοπίζονται συνήθως οι βλάβες που οφείλονται σε
Α Σαρκοείδωση
Β Βηρυλλίωση
Γ Ιστιοκυττάρωση Χ
Δ Ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση
Ε Χρονία πνευμονίτιδα από υπερευαισθησία

2241. Τα συχνότερα ευρήματα σε πνευμονική εμβολή είναι

Α Βήχας – αιμόπτυση
Β Κυάνωση – εφίδρωση
Γ Ταχύπνοια – δύσπνοια
Δ Αίσθημα φόβου – ανακοπή
Ε Πυρετός – δύσπνοια

2242. Προκειμένου να δοθεί εξιτήριο σε έναν ασθενή με πνευμονία πρέπει να ισχύουν όλα τα
παρακάτω, για το τελευταίο 24ώρο τουλάχιστον, εκτός από ένα
Α Να έχει θερμοκρασία < 37,8ο C
Β Να έχει συχνότητα αναπνοών < 24/min

290
Γ Να έχει αιματοκρίτη τουλάχιστον 35%
Δ Να έχει καρδιακή συχνότητα < 100/min και συστολική πίεση > 90 mmHg
Ε Να είναι ικανός να λάβει θεραπεία από το στόμα

2243. Ποιοί μύες δε συμμετέχουν στην προσπάθεια αύξησης του αερισμού μετά από μετρίου
βαθμού άσκηση
Α Διάφραγμα
Β Μεσοπλεύριοι εισπνευστικοί
Γ Κοιλιακοί εισπνευστικοί
Δ Στερνοκλειδομαστοειδείς
Ε Μεσοπλεύριοι εκπνευστικοί

2244. Ποιό κλινικό σημείο είναι παθογνωμονικό για πνευμοθώρακα από μηχανική αναπνοή
Α Ταχυκαρδία
Β Ταχύπνοια
Γ Υποδόριο εμφύσημα στον τράχηλο ή στο άνω μεσοθωράκιο
Δ Υπόταση
Ε Μείωση του αναπνευστικού ψιθυρίσματος ετερόπλευρα

2245. Ποιός παθογόνος μικροοργανισμός καλλιεργείται συχνότερα στις βρογχικές εκκρίσεις

ασθενών με κυστική ίνωση και βρογχεκτασίες
Α Χρυσίζων σταφυλόκοκκος
Β Ψευδομονάδα cepacia
Γ Ψευδομονάδα aeruginosa
Δ Αιμόφιλος ινφλουέντζας
Ε Κλεμπσιέλλα πνευμονίας

2246. Ποια από τις παρακάτω αιτίες προκαλεί αύξηση της διαχυτικής ικανότητας των πνευμόνων
(DLCO)
Α Αναιμία
Β Αύξηση μεθαιμοσφαιρίνης
Γ Πνευμονεκτομή
Δ Κυψελιδική αιμορραγία
Ε Πνευμονικό οίδημα

2247. Ποιό από τα παρακάτω νοσήματα του πνεύμονα συνοδεύεται με δεξιοκαρδία

σε ποσοστό που φθάνει το 50%
Α Απλασία πνευμονικής αρτηρίας
Β Κυστική ίνωση
Γ Σύνδρομο δυσκινησίας των κροσσών
Δ Ανεπάρκεια α1 αντιθρυψίνης
Ε Σύνδρομο yellow nail

2248. Η γωνία του Cobb εκτιμά τη βαρύτητα ενός από τα κατωτέρω νοσήματα και μπορεί να
συνδέεται με τη πιθανότητα εκδήλωσης αναπνευστικής ανεπάρκειας.
Α Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
Β Pectus escavatum
Γ Κυφοσκολίωση
Δ Θωρακοπλαστική
Ε Αυχενική σπονδύλωση

2249. Ένα από τα κατωτέρω αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα συχνά επιπλέκεται με

βρογχεκτασίες:
Α Το σύνδρομο Sjogren
Β Η πνευμονίτιδα του λύκου
Γ Το σκληρόδερμα
Δ Η ρευματοειδής αρθρίτιδα

291
Ε Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα

2250. Η έκθεση σε αμίαντο μπορεί να προκαλέσει όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Καλοήθη υπεζωκοτική συλλογή
Β Μεσοθηλίωμα
Γ Ινωδοποιό παχυπλευρίτιδα
Δ Βρογχικό άσθμα
Ε Πνευμονική ίνωση

2251. Ποιό από τα παρακάτω αποτελεί απόλυτη ένδειξη νοσηλείας σε ασθενή με

εξωνοσοκομειακή πνευμονία
Α Υποξαιμία (SaO2 < 90%)
Β Αιμοδυναμική αστάθεια
Γ Συνυπάρχουσα κατάσταση που απαιτεί νοσηλεία
Δ Αδυναμία λήψης αγωγής per os
Ε Όλα τα παραπάνω

2252. Όλα τα παρακάτω αποτελούν αιτία υποξυγοναιμίας εκτός από ένα

Α Σύνδρομο υπεραερισμού
Β Διαταραχές διάχυσης
Γ Διαταραχές Αερισμού/Αιμάτωσης (V/Q)
Δ Σύνδρομο διαφυγής (Shunt)
Ε Υποαερισμός

2253. Πότε έχουμε αυξημένη παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα από τον οργανισμό
Α Στην άσκηση
Β Σε αυξημένη πρόσληψη υδατανθράκων
Γ Σε περίπτωση σπασμών
Δ Σε τέτανο
Ε Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις

2254. Ασθενείς με χρονία αποφρακτική πνευμονοπάθεια συνήθως ΔΕΝ έχουν

Α Φυσιολογική δύναμη των αναπνευστικών μυών
Β Δυναμική υπερδιάταση
Γ Αυξημένες αντιστάσεις των αεραγωγών
Δ Δύσπνοια στην άσκηση
Ε Μείωση της FEV1

2255. Τα περιοριστικά νοσήματα του πνεύμονα χαρακτηρίζονται από διαταραχές αερισμού

περιοριστικού τύπου και προσβάλλουν
Α Το πνευμονικό παρέγχυμα
Β Τον υπεζωκότα
Γ Το θωρακικό τοίχωμα
Δ Τη νευρομυϊκή συσκευή
Ε Όλα τα παραπάνω

2256. Ποιο από τα παρακάτω νοσήματα χαρακτηρίζονται ιστολογικά από την ανάπτυξη
κοκκιώματος:
Α Εξωγενής αλλεργική κυψελιδίτιδα
Β Ιστιοκυττάρωση από κύτταρα τύπου Langerhans
Γ Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση
Δ Σαρκοείδωση
Ε Τα Α, Β και Δ

2257. Ποιό από τα παρακάτω ή συνδυασμός αυτών, απαιτούνται για τη διάγνωση της
σαρκοείδωσης:
Α Η ανεύρεση αυξημένου SACE

292
Β Η ανεύρεση μη τυροειδοποιημένου κοκκιώματος σε ιστολογικό δείγμα
Γ Η συμβατή κλινική και ακτινολογική εικόνα
Δ Η ανεύρεση μειωμένης διάχυσης
Ε Τα Β και Γ

2258. Ασθενής με γνωστή πνευμονοκονίαση προσέρχεται με πυρετό από 1 μήνα, βήχα

παραγωγικό, επιδείνωση της προϋπάρχουσας δύσπνοιας και εμφάνιση κοιλότητας σε περιοχή
προϋπάρχουσας βλάβης. Ποιά είναι η πιθανότερη διάγνωση.
Α Οξεία επιδείνωση της νόσου
Β Φυματίωση
Γ Αναερόβιος λοίμωξη
Δ Λοίμωξη από σταφυλόκοκκο
Ε Λοίμωξη από μύκητες

2259. Η τριάδα εκδηλώσεων, ιγμορίτιδα - ποικιλόμορφη πνευμονική προσβολή – ταχέως

εξελισσόμενη σπειραματονεφρίτιδα, είναι χαρακτηριστική:
Α Του συστηματικού ερυθηματώδη λύκου
Β Της νόσου του Wegener
Γ Της νόσου του Behcet
Δ Του συνδρόμου Sjogren
Ε Κανενός από τα παραπάνω

2260. Ποια από τις παρακάτω κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων αντενδείκνυται σε

ασθματικούς ασθενείς;
Α Αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης
Β Διουρητικά
Γ Αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτασίνης II
Δ β-αποκλειστές
Ε Αναστολείς ασβεστίου

2261. Ποιο είναι το συχνότερο βακτηριακό παθογόνο σε παροξύνσεις χρόνιας αποφρακτικής

πνευμονοπάθειας;
Α Moraxella catarrhalis
Β Streptococcus pneumoniae
Γ Haemophilus influenzae
Δ Pseudomonas aeruginosa
Ε Mycoplasma pneumoniae

2262. Ποια από τις παρακάτω παραμέτρους μπορεί να είναι αυξημένη σε ασθενείς
με ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση;
Α FVC
Β FRC
Γ FEV1
Δ TLC
Ε FEV1/FVC

2263. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά δεν αποτελεί φάρμακο εκλογής για την
εξωνοσοκομειακή αντιμετώπιση της πνευμονίας κοινότητας;
Α Νεότερες μακρολίδες (κλαριθρομυκίνη, αζιθρομυκίνη)
Β Αντιπνευμονιοκοκκικές φθοριοκινολόνες
Γ Δοξυκυκλίνη
Δ Αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό
Ε Αμινογλυκοσίδες

2264. Η βρογχόρροια είναι χαρακτηριστικό σύμπτωμα σε ασθενείς με:

Α Βρογχιοκυψελιδικό καρκίνο πνεύμονα
Β Μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονα

293
Γ Αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση
Δ Βρογχεκτασίες
Ε Κυστική ίνωση

2265. Πλατύπνοια παρατηρείται χαρακτηριστικά σε:

Α Καρδιογενές πνευμονικό οίδημα
Β Μη καρδιογενές πνευμονικό οίδημα
Γ Ηπατοπνευμονικό σύνδρομο
Δ Παράλυση αμφότερων των ημιδιαφραγμάτων
Ε Αμφοτερόπλευρη υπεζωκοτική συλλογή

2266. Στα χαρακτηριστικά της παθογένειας του άσθματος περιλαμβάνονται όλα τα ακόλουθα
ΕΚΤΟΣ από ένα:
Α Φλεγμονή αεραγωγών
Β Υπεραντιδραστικότητα αεραγωγών
Γ Θρόμβωση βρογχικών αρτηριών
Δ Υπερέκκριση βλέννης
Ε Απελευθέρωση κυτταροκινών

2267. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δεν αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για
θρομβοφιλία:
Α Έλλειψη αντιθρομβίνης III
Β Έλλειψη πρωτεϊνών C και S
Γ Υπερομοκυστεϊναιμία
Δ Αυξημένα επίπεδα παράγοντα VIII
Ε Μετάλλαξη ΔF508

2268. Σε ποιο από τα παρακάτω νοσήματα δεν παρατηρείται πληκτροδακτυλία;

Α Βρογχεκτασίες
Β Καρκίνος του πνεύμονα
Γ Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση
Δ Πνευμονικό απόστημα
Ε Χρόνια βρογχίτιδα

2269. Ένας ασθενής εμφανίζει PaO2=100 mmHg, PaCO2=25 mmHg, pH=7,20, HCO3 =9 mmol/L.
Η διαταραχή που εμφανίζει είναι:
Α Μερικώς αντιρροπούμενη μεταβολική οξέωση
Β Μερικώς αντιρροπούμενη αναπνευστική οξέωση
Γ Μη αντιρροπούμενη μεταβολική οξέωση
Δ Αντιρροπούμενη αναπνευστική αλκάλωση
Ε Μη αντιρροπούμενη μεταβολική αλκάλωση

2270. Ποιο είναι το συχνότερο παθογόνο αίτιο σε σοβαρή εξωνοσοκομειακή πνευμονία σε

ασθενείς άνω των 65 ετών χωρίς συνυπάρχοντα νοσήματα;
Α Legionella pneumophila
Β Streptococcus pneumoniae
Γ Haemophilus influenzae
Δ Pseudomonas aeruginosa
Ε Mycoplasma pneumoniae

2271. Ένας ασθενής εμφανίζει PaO2=55 mmHg, PaCO2=58 mmHg, pH=7,44, HCO3=40 mmol/L.
Η διαταραχή που εμφανίζει είναι:
Α Οξεία υπερκαπνική αναπνευστική ανεπάρκεια
Β Πλήρως αντιρροπούμενη μεταβολική αλκάλωση
Γ Χρόνια υπερκαπνική αναπνευστική ανεπάρκεια
Δ Μερικώς αντιρροπούμενη μεταβολική οξέωση
Ε Πλήρως αντιρροπούμενη μεταβολική οξέωση

294
 2272. Ποια από τις παρακάτω εξετάσεις είναι απαραίτητη για τη διάγνωση της Χρόνιας
Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας;
Α Απλή σπιρομέτρηση
Β Ακτινογραφία θώρακα
Γ Αέρια αρτηριακού αίματος
Δ Διαχυτική ικανότητα για το μονοξείδιο του άνθρακα
Ε Υπολογιστική τομογραφία θώρακα

2273. Ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση σε έναν ασθενή με ήπιο διαλείπον
άσθμα σε σταθερή κατάσταση;
Α β2-διεγέρτης μακράς δράσης συστηματικά
Β Εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή
Γ β2-διεγέρτης ταχείας δράσης συστηματικά
Δ β2-διεγέρτης ταχείας δράσης κατ' επίκληση
Ε Αντιλευκοτριένια

2274. Ποια από τις παρακάτω παθήσεις δεν χαρακτηρίζεται από αποφρακτικού τύπου
διαταραχή του αερισμού στον λειτουργικό έλεγχο του αναπνευστικού;
Α Άσθμα
Β Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
Γ Βρογχεκτασίες
Δ Βρογχιολίτιδα
Ε Πνευμονία

2275. Πόσο πρέπει να αυξηθεί ο δυναμικά εκπνεόμενος όγκος στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV1)
μετά από χορήγηση βρογχοδιασταλτικού φαρμάκου προκειμένου το αποτέλεσμα να είναι
συμβατό με τη διάγνωση άσθματος;
Α >5%
Β >12%
Γ >20%
Δ >30%
Ε >50%

2276. Ποια από τις παρακάτω παθήσεις δεν χαρακτηρίζεται από την παρουσία ηωσινοφιλικών
διηθημάτων στο πνευμονικό παρέγχυμα;
Α Σύνδρομο Löffler
Β Χρόνια ηωσινοφιλική πνευμονία
Γ Αποφρακτική βρογχιολίτιδα με οργανούμενη πνευμονία (BOOP)
Δ Σύνδρομο Churg-Strauss
Ε Αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση

2277. Στα διαγνωστικά κριτήρια της αλλεργικής βρογχοπνευμονικής ασπεργίλλωσης

περιλαμβάνονται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Ηωσινοφιλία περιφερικού αίματος
Β Κεντρικές βρογχεκτασίες
Γ Ολική IgE ορού >1000 IU/mL
Δ Άσθμα
Ε παραρρινοκολπίτιδα

2278. Η εξέταση εκλογής για τη διάγνωση των βρογχεκτασιών σήμερα είναι:

Α Βρογχογραφία
Β Βρογχοσκόπηση
Γ Αξονική τομογραφία θώρακα υψηλής ευκρίνειας
Δ Αξονική τομογραφία θώρακα με σκιαγραφικό
Ε Πνευμονική αγγειογραφία

295
 2279. Ποια είναι η διάρκεια εμπειρικής αντιβιοτικής θεραπείας σε πνευμονία κοινότητας χωρίς
εντοπισμό παθογόνου αιτίου;
Α 7-10 ημέρες
Β 14 ημέρες
Γ 14-21 ημέρες
Δ 5-7 ημέρες
Ε 2-4 εβδομάδες

2280. Ποιος είναι ο καλύτερος δείκτης για χαρακτηρισμό μιας πλευριτικής συλλογής ως
επιπλεγμένης;
Α Κύτταρα >1000/mm3
Β Χαμηλό σάκχαρο
Γ LDH >1000
Δ pH <7,20
Ε Πολυμορφοπυρηνικός τύπος υγρού

2281. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις μπορεί να προκαλέσει παρόξυνση βρογχικού
άσθματος;
Α Αλλεργική ρινίτιδα
Β Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Γ Ιογενείς λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού
Δ Άσκηση
Ε Όλα τα παραπάνω

2282. Ποια από τις παρακάτω παθήσεις δεν προκαλεί εμφάνιση εισπνευστικού συριγμού
(stridor);
Α Δυσλειτουργία φωνητικών χορδών
Β Κυστική ίνωση
Γ Κυσταδενοκαρκίνωμα τραχείας
Δ Καταδυόμενη βρογχοκήλη
Ε Ξένο σώμα τραχείας

2283. Ποιο από τα ακόλουθα κλινικά ευρήματα είναι ενδεικτικό σοβαρής παρόξυνσης άσθματος;
Α Καρδιακή συχνότητα 100 σφύξεις ανά λεπτό
Β Αρτηριακή πίεση 160/90 mmHg
Γ Αναπνευστική συχνότητα 25 αναπνοές ανά λεπτό
Δ PaO2 <80 mmHg
Ε PaCO2 >45 mmHg

2284. Ποια από τις παρακάτω δεν αποτελεί κλινική εκδήλωση της κυστικής ίνωσης;
Α Νεφρική ανεπάρκεια
Β Ανεπάρκεια της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος
Γ Αμφοτερόπλευρες βρογχεκτασίες
Δ Οστεοπόρωση
Ε Στειρότητα

2285. Σε ποιον τύπο καρκίνου του πνεύμονα είναι συχνότερη η παρουσία εγκεφαλικών
μεταστάσεων;
Α Μικροκυτταρικό
Β Πλακώδες
Γ Αδενοκαρκίνωμα
Δ Καρκινοειδές
Ε Μεγαλοκυτταρικό

2286. Ποια από τις παρακάτω παθήσεις δεν εντοπίζεται συχνά στο πρόσθιο μεσοθωράκιο;
Α Ανεύρυσμα ανιούσας αορτής
Β Θύμωμα

296
Γ Σβάννωμα
Δ Τεράτωμα
Ε Καταδυόμενη βρογχοκήλη

2287. Η διάκριση της πνευμονικής σαρκοείδωσης σε στάδια βασίζεται σε:

Α Αξονική τομογραφία θώρακα με σκιαγραφικό
Β Αξονική τομογραφία θώρακα υψηλής ευκρίνειας
Γ Απλή ακτινογραφία θώρακα
Δ Σπινθηρογράφημα με Ga67
Ε Τα Α, Β και Δ

2288. Αίτια διάχυτης κυψελιδικής αιμορραγίας είναι όλα τα παρακάτω εκτός:

Α Κοκκιωμάτωση Wegener
Β Μικροσκοπική πολυαγγειίτιδα
Γ Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση
Δ Ιδιοπαθής πνευμονική αιμοσιδήρωση
Ε Σύνδρομο Goodpasture

2289. Αφθώδη έλκη της στοματικής κοιλότητας μπορούν να παρατηρηθούν σε:

Α Ελκώδη κολίτιδα
Β Νόσο του Crohn
Γ Κοιλιοκάκη
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2290. Υποξαιμία παρουσιάζεται όταν υπάρχει:

Α Διαταραχή διάχυσης αερίων στην κυψελιδοτριχοειδική μεμβράνη
Β Διαταραχές αερισμού/αιμάτωσης
Γ Κυκλοφορικό βραχυκύκλωμα στον πνεύμονα ή την καρδιά
Δ Υποαερισμός
Ε Όλα τα παραπάνω

2291. Οξεία υπερκαπνική αναπνευστική ανεπάρκεια είναι δυνατόν να έχουμε σε:

Α Υπερδοσολογία βενζοδιαζεπινών
Β Νευρομυΐκά νοσήματα (Guillain-Barre)
Γ Ασταθή θώρακα (flail chest)
Δ Τα Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2292. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στα κριτήρια για την διάγνωση του συνδρόμου της
οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS) του ενηλίκου
A Αμφοτερόπλευρες σκιάσεις στην ακτινογραφία θώρακα
Β Αναπνοές > 30/λεπτό
Γ Πίεση ενσφήνωσης στην πνευμονική αρτηρία  18 mmHg
Δ Σχέση οξυγόνου αρτηριακού αίματος προς πυκνότητα χορηγουμένου οξυγόνου
(PaO2/FiO2)  200 mmHg
Ε Όλα τα παραπάνω

2293. Ποιος είναι ο επιπολασμός της ΧΑΠ στους ενήλικες στις δυτικές προηγμένες κοινωνίες
Α 15%
Β 20%
Γ 4-10%
Δ 1%
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

2294. Γυναίκα 66 ετών προσέρχεται στα εξωτερικά ιατρεία με προοδευτικά επιδεινούμενη

δύσπνοια. Η ακτινογραφία θώρακος δείχνει κατάληψη ολόκληρου του αριστερού ημιθωράκιου
297
 (ομοιογενής σκίαση). Το μεσοθωράκιο απωθείται στην αντίθετη της σκίασης πλευρά. Η αρχική
διαγνωστική προσέγγιση πρέπει να είναι:
Α Θωρακοκέντηση
Β Αξονική τομογραφία θώρακος
Γ Θωρακοσκόπηση
Δ Βρογχοσκόπηση
Ε Βιοψία Υπεζωκότα

2295. Το συχνότερο κλινικό σημείο της πνευμονικής εμβολής είναι:

Α Ταχυκαρδία
Β Ρόγχοι
Γ Έντονος 2ος τόνος
Δ Τέταρτος καρδιακός τόνος
Ε Ταχύπνοια

2296. Τα αέρια: PaO2=29, PaCO2=72, pH=7.34, διττανθρακικά=39, περίσσεια βάσεων=+7

δείχνουν:
Α Μεταβολική οξέωση
Β Αναπνευστική αλκάλωση
Γ Αναπνευστική οξέωση
Δ Μεταβολική αλκάλωση
Ε Μικτή οξέωση

2297. Τα αέρια PaO2=51, PaCO2=55, pH=7.18, διττανθρακικά=9, περίσσεια βάσεων= -17

δείχνουν:
Α Μεταβολική οξέωση
Β Αναπνευστική αλκάλωση
Γ Αναπνευστική οξέωση
Δ Μεταβολική αλκάλωση
Ε Μικτή οξέωση

2298. Υποξία-υποκαπνία στα αέρια αίματος δεν παρατηρείται σε:

Α Πνευμονική εμβολή
Β Οξύ πνευμονική οίδημα
Γ Χρονία αναπνευστική ανεπάρκεια
Δ Οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια
Ε Πνευμονία από πνευμονιόκοκο

2299. Η φυσιολογική αναπνευστική συχνότητα είναι:

Α 10/min
Β 15/min
Γ 18/min
Δ 22/min
Ε 25/min

2300. Ποια είναι η εξέταση που θα βοηθήσει περισσότερο στην διερεύνηση της υφής ενός
μονήρους όζου του πνεύμονος (νομισματοειδής σκιά στην απλή ακτινογραφία).
Α Η τομογραφία
Β Το υπερηχογράφημα
Γ Η αξονική τομογραφία
Δ Η αγγειογραφία
Ε Η βρογχογραφία

2301. Όλα τα παρακάτω ισχύουν στην πνευμονία από μυκόπλασμα εκτός από ένα:
Α Τα λευκά είναι συνήθως εντός φυσιολογικών ορίων
Β Η ταχύτητα καθίζησης των ερυθρών είναι αυξημένη
Γ Έχει σημαντικότερα ακροαστικά παρά ακτινολογικά ευρήματα

298
Δ Συχνά παρατηρούνται ψυχροσυγκολλητίνες
Ε Το Γ και Δ

2302. Ποιες από τις παρακάτω καταστάσεις προκαλούν υπεραερισμό:

Α Αλκάλωση στα αέρια αίματος
Β Οξέωση στα αέρια αίματος
Γ Μείωση της PaCO2
Δ Ηρεμία
Ε Αύξηση της PaCO2

2303. Η καμπύλη αποδέσμευσης της αιμοσφαιρίνης μετατίθεται προς τα δεξιά όταν:

Α Μειώνεται η θερμοκρασία
Β Αυξάνεται το pH
Γ Ανεβαίνει η ιστική PCO2
Δ Ανεβαίνει η PACO2
Ε Μειώνεται η 2-3 DPG

2304. Η αγγειογραφία στην πνευμονική εμβολή:

Α Έχει 95% ευαισθησία όταν γίνει τις 2 πρώτες ημέρες
Β Έχει 90% ευαισθησία όταν γίνει μετά τη 2η εβδομάδα
Γ Δεν είναι η εξέταση επιλογής στη διάγνωση της ΠΕ
Δ Έχει υψηλό ποσοστό επιπλοκών
Ε Όλες σωστές

2305. Ποιες εξετάσεις είναι απαραίτητες στη σταδιοποίηση του ασθενή με καρκίνο πνεύμονος;
Α Υπολογιστική τομογραφία θώρακος, εγκεφάλου, επινεφριδίων
Β Βρογχοσκόπηση
Γ Σπινθηρογράφημα οστών
Δ Υπερηχογράφημα ήπατος
Ε Όλα τα παραπάνω

2306. Ασθενής με καρκίνο πνεύμονα έχει μάζα διαμέτρου 5 cm στο διάμεσο βρόγχο και
διογκωμένους λεμφαδένες της πύλης σύστοιχα. Σε ποιο στάδιο κατατάσσεται ο καρκίνος του
Α Στάδιο Ι
Β Στάδιο ΙΙ
Γ Στάδιο ΙΙΙα
Δ Στάδιο ΙΙΙβ
Ε Στάδιο ΙV

2307. Ποια θα είναι κατά τη γνώμη σας η καταλληλότερη θεραπεία για ασθενή με μικροκυτταρικό
καρκίνο πνεύμονος σταδίου Ι, του οποίου η βλάβη ευρίσκεται στο διάμεσο βρόγχο 2 cm από τον
άνω;
Α Εξαίρεση του μέσου και κάτω λοβού (διλοβεκτομή) μόνο
Β Πνευμονεκτομή
Γ Διλοβεκτομή σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία
Δ Ακτινοθεραπεία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία
Ε Παρηγορητική αγωγή

2308. Ποιες είναι οι πιθανότητες πενταετούς επιβίωσης του ασθενή με μη-μικροκυτταρικό

καρκίνο πνεύμονος σταδίου ΙΙ;
Α 60%
Β 40%
Γ 15%
Δ 10%
Ε 5%

299
 2309. Μια γυναίκα 30 ετών παρουσιάζει άσθμα από 20 ετών με εποχιακή κατανομή κατά τους
ανοιξιάτικους μήνες. Παρουσιάζεται σήμερα στα επείγοντα περιστατικά για εμπύρετο μέχρι 39οC
δύσπνοια με συρίττουσα αναπνοή. Στην ακρόαση παρουσιάζει συρίττοντες άμφω, χωρίς
ταχυκαρδία, οι αναπνοές είναι 18/min, τα αέρια αίματος δείχνουν PaO2 =85mmHg,
PCO2=35mmHg, pH=7.40 Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Πνευμονική εμβολή
Β Μέτριας βαρύτητας κρίση βρογχικού άσθματος
Γ Αγγειϊτιδα
Δ Ήπια κρίση βρογχικού άσθματος
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

2310. Ποια εξέταση θα ζητούσατε στα επείγοντα που θα βοηθούσε στη διάγνωση κρίσης
βρογχικού άσθματος;
Α Ακτινογραφία θώρακος
Β Γενική αίματος
Γ Έλεγχο πηκτικότητας του αίματος
Δ Σπινθηρογράφημα αιμάτωσης των πνευμόνων
Ε Καμία εξέταση

2311. Τι ισχύει για τους β2 διεγέρτες στην αντιμετώπιση του βρογχικού άσθματος:
Α Είναι η αγωγή του άσθματος άσκησης
Β Οι μακράς δράσης χορηγούνται στο μέτριο και βαρύ χρόνιο σταθερό άσθμα
Γ Σταθεροποιούν τα μαστοκύτταρα
Δ Προκαλούν μυϊκό τρόμο και ταχυκαρδία
Ε Όλα τα παραπάνω

2312. Το σύνδρομο Katragener εκδηλώνεται με

Α Βρογχεκτασία μέσου λοβού, αναστροφή σπλάγχνων και παραρινοκολπίτιδα
Β Άλγος στον ώμο, ηπατομεγαλία και διαταραχές της αναπνευστικής λειτουργίας περιοριστικού
τύπου
Γ Πτώση άνω βλεφάρου, ενόφθαλμος, σύστοιχη ανιδρωσία άνω άκρου
Δ Πυρετός, εφίδρωση, μυδρίαση
Ε Κανένα από τα παραπάνω δεν ισχύει

2313. Τι από τα ακόλουθα είναι συμβατό με την κλινική εικόνα αμιγούς εμφυσήματος;
Α Χρόνιος βήχας
Β Συνεχής παραγωγή βλέννας πηχτής και δύσκολα αποβαλλόμενης
Γ Παρατεταμένη εκπνοή με συμπλησίαση των χειλέων
Δ Οίδημα στα βλέφαρα
Ε Όλα είναι συμβατά

2314. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί αίτιο για αιμόπτυση;

Α Φυματίωση
Β Βρογχογενές καρκίνωμα
Γ Στένωση μιτροειδούς
Δ Βρογχεκτασία
Ε Όλα τα παραπάνω

2315. Πως εκδηλώνεται το σύνδρομο Pancoast;

Α Βρογχεκτασία μέσου λοβού, αναστροφή σπλάγχνων, παραρινοκολπίτιδα
Β Άλγος στον ώμο
Γ Πτώση άνω βλεφάρου, εξώφθαλμος, σύστοιχη ανιδρωσία άνω άκρου
Δ Πυρετός, εφίδρωση, μυδρίαση
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2316. Τι από τα παρακάτω δεν περιλαμβάνεται στην κλινική εικόνα της βρογχεκτασίας;
Α Χρόνιος βήχας

300
Β Απόχρεμψη
Γ Δύσπνοια
Δ Πυρετός
Ε Αιμόπτυση

2317. Ποιος από τους ακόλουθους παράγοντες πιθανώς να αποτελεί αίτιο συνδρόμου Loeffler;
Α Ασπέργιλλος Fumigatus
Β Μετανάστευση στους πνεύμονες ασκαρίδων και φιλάριας
Γ Οζώδης πολυαρτηρίτιδα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2318. Ποια η πιθανή παρενέργεια της στρεπτομυκίνης;

Α Περιφερική νευρίτιδα, ηπατική βλάβη
Β Ωτοτοξικότητα
Γ Οπτική νευρίτιδα, δυσχρωματοψία
Δ Αιμολυτική αναιμία
Ε Κανένα δεν είναι σωστό

2319. Τι από τα ακόλουθα είναι σωστό όσον αφορά τους ιστολογικούς τύπους του καρκίνου του
πνεύμονα;
Α Το πλακώδες καρκίνωμα εντοπίζεται κυρίως περιφερικά (60%)
Β Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα εντοπίζεται κυρίως κεντρικά (65%)
Γ Το πλακώδες καρκίνωμα είναι το πιο σπάνιο
Δ Το μικροκυτταρικό καρκίνωμα είναι ενδιάμεσης κακοήθειας ανάμεσα στο πλακώδες καρκίνωμα
και αδενοκαρκίνωμα
Ε Όλα τα παραπάνω

2320. Τι από τα ακόλουθα ισχύει όσον αφορά στην κλινική εικόνα της κυστικής ίνωσης;
Α Στην παιδική ηλικία εκδηλώνεται συνήθως με αναπνευστικά συμπτώματα δηλ.
υποτροπιάζουσες λοιμώξεις, οι οποίες δύσκολα αντιμετωπίζονται και προοδευτικά
οδηγούν σε αναπνευστική ανεπάρκεια
Β Στα βρέφη εκδηλώνεται συνήθως με ελαφρά αναπνευστικά προβλήματα, που συχνά θυμίζουν
άσθμα ή υποτροπιάζουσα βρογχίτιδα
Γ Σε μεγαλύτερες ηλικίες εκδηλώνεται συνήθως με γαστρεντερικά συμπτώματα, κυρίως
στεατόρροια και εντερική απόφραξη
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2321. Ποιο από τα ακόλουθα εργαστηριακά ευρήματα δεν ανευρίσκεται σε ασθενή με

σαρκοείδωση;
Α ↑ ασβεστίου στο αίμα
Β ↑ ασβεστίου στα ούρα
Γ Μετά από βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα 90% παρουσιάζουν λεμφοκυτταρική κυψελίτιδα με σχέση
CD4/CD8>4
Δ ↓ ACE
Ε Όλα τα παραπάνω

2322. Ποιο από τα ακόλουθα δεν οδηγεί σε βρογχεκτασία;

Α Άσθμα
Β Χρόνια βρογχίτιδα
Γ Εμφύσημα
Δ Σύνδρομο Katrangener
E Κανένα δεν οδηγεί

2323. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη για τη διενέργεια
βρογχοσκόπησης:

301
Α Πρόσφατο έμφραγμα του μυοκαρδίου
Β Ασταθής στηθάγχη
Γ Σοβαρή υποξυγοναιμία
Δ Μη συνεργασία του ασθενούς
Ε Αιμοδυναμική αστάθεια

2324. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δεν σχετίζεται με την ανάπτυξη βρογχεκτασιών;
Α Σύνδρομο Marfan
Β Μυική δυστροφία Duchenne
Γ Σύνδρομο Young
Δ Σύνδρομο Katragener
Ε Νόσος Crohn

2325. Ποια από τις παρακάτω αποτελεί ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση για ασθενείς με
σοβαρή πνευμονία κοινότητας που εισάγονται στη ΜΕΘ και δεν εμφανίζουν παράγοντες κινδύνου
για Pseudomonas aeruginosa;
Α Μονοθεραπεία με μοξιφλοξασίνη
Β Μονοθεραπεία με κεφτριαξόνη
Γ Κεφτριαξόνη + αμικασίνη
Δ Μεροπενέμη + σιπροφλοξασίνη
Ε Αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό + ερυθρομυκίνη

2326. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση
πνευμονίας κοινότητας από πολυανθεκτικό Streptococcus pneumoniae;
Α Ηλικία >65 ετών
Β Θεραπεία με β-λακτάμες τους τελευταίους 3 μήνες
Γ Βρογχεκτασίες
Δ Αλκοολισμός
Ε Πρόσφατη λήψη κορτικοστεροειδών

2327. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί παράγοντα που σχετίζεται με αυξημένη θνητότητα σε
ασθενείς με πνευμονία κοινότητας;
Α Πυρετός >38,5οC
Β Λευκά <4000/mm3
Γ Σύγχυση
Δ Συστολική αρτηριακή πίεση <90 mmHg
Ε Αιματοκρίτης <30%

2328. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί κριτήριο για τη διάγνωση του ARDS;
Α Αμφοτερόπλευρα διηθήματα στην ακτινογραφία θώρακα
Β Πίεση ενσφήνωσης πνευμονικής <18 mmHg
Γ PaO2/FiO2 <250 mmHg
Δ Παρουσία προδιαθεσικού παράγοντα
Ε Κανένα από τα παραπάνω δεν απότελει

2329. Ποιο από τα παρακάτω αντιβιοτικά δεν αποτελεί φάρμακο εκλογής για την
εξωνοσοκομειακή αντιμετώπιση της πνευμονίας κοινότητας;
Α Νεότερες μακρολίδες (κλαριθρομυκίνη, αζιθρομυκίνη)
Β Αντιπνευμονιοκοκκικές φθοριοκινολόνες
Γ Δοξυκυκλίνη
Δ Αμοξυκιλλίνη/κλαβουλανικό
Ε Αμινογλυκοσίδες

2330. Ορθόπνοια μπορεί να παρατηρηθεί σε όλες τις παρακάτω παθήσεις ΕΚΤΟΣ από:
Α Στένωση μιτροειδούς
Β Έμφραγμα μυοκαρδίου
Γ Πρωτοπαθή πνευμονική υπέρταση

302
Δ Παράλυση αμφότερων των ημιδιαφραγμάτων
Ε Κολπική μαρμαρυγή πρόσφατης έναρξης

2331. Τα αέρια αρτηριακού αίματος ενός ασθενούς με σοβαρή χρόνια αποφρακτική

πνευμονοπάθεια είναι: PaO2=60 mmHg, PaCO2=110 mmHg και pH=7,20. Όλες οι ακόλουθες
προτάσεις είναι σωστές ΕΚΤΟΣ από μία:
Α Υπάρχει υποξυγοναιμία
Β Υπάρχει κατακράτηση CO2
Γ Υπάρχει αναπνευστική οξέωση
Δ Υπάρχει κάποιου βαθμού νεφρική αντιρρόπηση της οξέωσης
Ε Ο ασθενής αναπνέει στον αέρα

2332. Στα χαρακτηριστικά της παθογένειας του άσθματος περιλαμβάνονται όλα τα ακόλουθα
ΕΚΤΟΣ από ένα:
Α Φλεγμονή αεραγωγών
Β Υπεραντιδραστικότητα αεραγωγών
Γ Θρόμβωση βρογχικών αρτηριών
Δ Υπερέκκριση βλέννας
Ε Απελευθέρωση κυτταροκινών

2333. Ποιο είναι το συχνότερο ηλεκτροκαρδιογραφικό εύρημα σε ασθενείς με

πνευμονική εμβολή;
Α Φλεβοκομβική ταχυκαρδία
Β Εικόνα οξείας υπερφόρτωσης (strain) της δεξιάς κοιλίας
Γ Βαθύ κύμα S στην απαγωγή I, σημαντικό κύμα Q στην απαγωγή IIIΙ και αρνητικό κύμα Τ στην
απαγωγή III (εικόνα SIQIIITIII)
Δ Πνευμονικά P
Ε Δεξιά στροφή του άξονα

2334. Ένας ασθενής εμφανίζει PaO2=100 mmHg, PaCO2=25 mmHg, pH=7,20, HCO3-=9 mmol/L.
Η διαταραχή που εμφανίζει είναι:
Α Μερικώς αντιρροπούμενη μεταβολική οξέωση
Β Μερικώς αντιρροπούμενη αναπνευστική οξέωση
Γ Μη αντιρροπούμενη μεταβολική οξέωση
Δ Αντιρροπούμενη αναπνευστική αλκάλωση
Ε Μη αντιρροπούμενη μεταβολική αλκάλωση

2335. Ποιο είναι το δεύτερο συχνότερο παθογόνο αίτιο σε σοβαρή εξωνοσοκομειακή πνευμονία
σε ασθενείς που απαιτούν νοσηλεί σε ΜΕΘ;
Α Legionella pneumophila
Β Streptococcus pneumoniae
Γ Haemophilus influenzae
Δ Pseudomonas aeruginosa
Ε Mycoplasma pneumoniae

2336. Ποια από τις παρακάτω εξετάσεις είναι απαραίτητη για τη διάγνωση και σταδιοποίηση της
Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας;
Α Απλή σπιρομέτρηση
Β Απλή σπιρομέτρηση προ και μετά βρογχοδιαστολή
Γ Αέρια αρτηριακού αίματος
Δ Διαχυτική ικανότητα για το μονοξείδιο του άνθρακα
Ε Υπολογιστική τομογραφία θώρακα

2337. Ποια από τις παρακάτω συνθήκες αποτελεί ένδειξη για χορήγηση μακροχρόνιας
οξυγονοθεραπείας (>15 ώρες/24ωρο) σε ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια;
Α PaO2 <55 mmHg
Β PaCO2 >45 mmHg

303
Γ pH<7,35
Δ pH<7,25
Ε PaCO2 >50 mmHg

2338. Ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση σε έναν ασθενή με ήπιο διαλείπον
άσθμα σε σταθερή κατάσταση;
Α β2-διεγέρτης μακράς δράσης συστηματικά
Β Εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή
Γ β2-διεγέρτης ταχείας δράσης συστηματικά
Δ β2-διεγέρτης ταχείας δράσης κατ' επίκληση
Ε Αντιλευκοτριένια

2339. Στα διαγνωστικά κριτήρια της αλλεργικής βρογχοπνευμονικής ασπεργίλλωσης

περιλαμβάνονται όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:
Α Ηωσινοφιλία περιφερικού αίματος
Β Κεντρικές βρογχεκτασίες
Γ Ολική IgE ορού >1000 IU/mL
Δ Άσθμα
Ε Παραρρινοκολπίτιδα

2340. Ποιο είναι το συχνότερο αίτιο ιογενούς πνευμονίας σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς;

Α Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV)
Β Κυτταρομεγαλοϊός (CMV)
Γ Ιός της γρίππης τύπου Α
Δ Ιοί Coxsackie
Ε Ρινοϊοί

2341. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί ασύνηθες εύρημα σε μια φυματιώδη υπεζωκοτική
συλλογή;
Α Λεμφοκυτταρικός τύπος
Β Χαμηλό σάκχαρο
Γ Υψηλές τιμές αδενοδεαμινάσης (ADA)
Δ Ηωσινόφιλα >10%
Ε Πολυμορφοπυρηνικός τύπος στο αρχικό στάδιο

2342. Η μεταπρωτοπαθής φυματίωση:

Α Εμφανίζεται στα μέσα και κάτω πνευμονικά πεδία
Β Χαρακτηρίζεται συχνά από πυλαία λεμφαδενοπάθεια
Γ Εμφανίζεται στα πρόσθια τμήματα των άνω λοβών
Δ Εμφανίζεται στα κορυφαία και οπίσθια τμήματα των άνω λοβών
Ε Είναι συχνότερη στα παιδιά

2343. Ποια από τις ακόλουθες διάχυτες διάμεσες πνευμονοπάθειες έχει καλύτερη πρόγνωση;
Α Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση (IPF)
Β Αποφρακτική βρογχιολίτιδα - οργανούμενη πνευμονία (BOOP)
Γ Οξεία διάμεση πνευμονία (AIP)
Δ Μη ειδική διάμεση πνευμονία (NSIP)
Ε Λεμφοκυτταρική διάμεση πνευμονία (LIP)

2344. Ποια είναι η συχνότερη κλινική εκδήλωση από το αναπνευστικό σε ρευματοειδή αρθρίτιδα;
Α Υπεζωκοτική συλλογή
Β Ρευματικά οζίδια πνευμόνων
Γ Διάμεση ίνωση
Δ Βρογχεκτασίες
Ε Πνευμονική αρτηριακή υπέρταση

304
 2345. Υποστροφή της ακτινολογικής εικόνας παρατηρείται στο στάδιο Ι της σαρκοείδωσης σε
ποσοστό:
Α >90%
Β >80%
Γ 50-80%
Δ 40-50%
Ε 30-40%

2346. Το σύνδρομο Löffgren στη σαρκοείδωση περιλαμβάνει:

Α Αμφοτερόπλευρη πυλαία λεμφαδενοπάθεια
Β Οζώδες ερύθημα
Γ Πολυαρθρίτιδα
Δ Τα Α, Β και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2347. Αίτια διάχυτης κυψελιδικής αιμορραγίας είναι όλα τα παρακάτω εκτός:

Α Κοκκιωμάτωση Wegener
Β Μικροσκοπική πολυαγγειίτιδα
Γ Οξύ πνευμονικό οίδημα
Δ Ιδιοπαθής πνευμονική αιμοσιδήρωση
Ε Σύνδρομο Goodpasture

2348. Σε ποια από τις παρακάτω παθήσεις παρατηρείται συχνότερα αποφρακτική βρογχιολίτιδα;
Α Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Β Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Γ Πολυμυοσίτιδα/δερματομυοσίτιδα
Δ Σκληρόδερμα
Ε Μικτή νόσος του συνδετικού ιστού

2349. Στην εγκυμοσύνη η ασθματική ασθενής:

Α Μπορεί να λάβει β2-διεγέρτες
Β Μπορεί να λάβει κορτικοστεροειδή από το στόμα σε παροξύνσεις
Γ Δεν μπορεί να λάβει εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή
Δ Τα Α και Β
Ε Τα Α, Β και Γ

2350. Στην κοκκιωμάτωση Wegener το ποσοστό των ασθενών που εμφανίζουν θετικά c-ANCA
είναι:
Α 100%
Β >85%
Γ >50%
Δ >20%
Ε 10%

2351. Ποιο από τα παρακάτω αντιφυματικά φάρμακα πρέπει να αποφεύγεται στην εγκυμοσύνη;
Α Ισονιαζίδη
Β Ριφαμπικίνη
Γ Πυραζιναμίδη
Δ Στρεπτομυκίνη
Ε Εθαμβουτόλη

2352. Σε ποια από τις παρακάτω πληθυσμιακές ομάδες μια δερμοαντίδραση φυματίνης με
διήθηση 5 mm θεωρείται θετική;
Α Παιδιά <4 ετών
Β Ασθενείς που έλαβαν 15 mg πρεδνιζόνης την ημέρα για 1 μήνα
Γ Μετανάστες από χώρα με υψηλή επίπτωση φυματίωσης που ήλθαν στη χώρα την τελευταία 5ετία
Δ Ασθενείς με πυριτίαση
305
Ε Νοσηλευτές

2353. Ποιο από τα παρακάτω σχήματα δεν ενδείκνυται για τη θεραπεία της λανθάνουσας
φυματίωσης;
Α Ισονιαζίδη για 6 μήνες
Β Ισονιαζίδη για 9 μήνες
Γ Ισονιαζίδη και ριφαμπικίνη για 2 μήνες
Δ Ριφαμπικίνη και πυραζιναμίδη για 2 μήνες
Ε Ριφαμπικίνη για 4 μήνες

2354. Ποια από τις ακόλουθες διάχυτες διάμεσες πνευμονοπάθειες παρατηρείται συχνά σε
ασθενείς με AIDS;
Α Ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση (IPF)
Β Αναπνευστική βρογχιολίτιδα - διάμεση πνευμονοπάθεια (RB-ILD)
Γ Οξεία διάμεση πνευμονία (AIP)
Δ Μη ειδική διάμεση πνευμονία (NSIP)
Ε Λεμφοκυτταρική διάμεση πνευμονία (LIP)

2355. Ποιο από τα παρακάτω είναι λάθος σχετικά με την αποφρακτική βρογχιολίτιδα με
οργανούμενη πνευμονία (BOOP);
Α Χαρακτηρίζεται από αποφρακτικό σύνδρομο
Β Χαρακτηρίζεται από μειωμένη DLCO
Γ Το βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα (BAL) εμφανίζει λεμφοκυτταρικό τύπο
Δ Μπορεί να συνοδεύει άλλες διάχυτες διηθητικές πνευμονοπάθειες
Ε Εμφανίζει ανταπόκριση στα κορτικοειδή στα 2/3 των περιπτώσεων

2356. Ασθενής 27 ετών διακομίζεται σε κώμα στο τμήμα επειγόντων περιστατικών και εμφανίζει
PaO2 = 92 mmHg, PaCO2 = 22 mmHg, pH = 7,15, HCO3- = 9 mmol/L και BE = –30 mmol/L. Ποια
διαταραχή της οξεοβασικής ισορροπίας εμφανίζει;
Α Πλήρως αντιρροπούμενη μεταβολική οξέωση
Β Μερικώς αντιρροπούμενη μεταβολική οξέωση
Γ Πλήρως αντιρροπούμενη αναπνευστική αλκάλωση
Δ Μερικώς αντιρροπούμενη αναπνευστική αλκάλωση
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2357. Ασθενής με ΧΑΠ εμφανίζει εμπύρετο από 48ώρου με πυώδη απόχρεμψη και στο τμήμα
επειγόντων περιστατικών εμφανίζει έντονη δύσπνοια, μουσικούς ρόγχους άμφω με παράταση
εκπνοής, 120 σφύξεις/λεπτό, 35 αναπνοές/λεπτό, θερμοκρασία 38,4οC, PaO2 = 52 mmHg, PaCO2
= 67 mmHg, pH = 7,32. Ποια είναι η πρώτη θεραπευτική ενέργεια που πρέπει να γίνει;
Α Εισαγωγή και έναρξη αντιβιοτικής θεραπείας
Β Εντατική χορήγηση βρογχοδιασταλτικών
Γ Χορήγηση κορτικοστεροειδών ενδοφλεβίως
Δ Εφαρμογή μη επεμβατικού μηχανικού αερισμού
Ε Διασωλήνωση και μηχανικός αερισμός

2358. Ποιο είναι λανθασμένο σχετικά με το σύνδρομο των αντιφωσφολιπιδικών αντισωμάτων

Α Χαρακτηρίζεται από αρτηριακές και φλεβικές θρομβώσεις
Β Σε γυναίκες συνοδεύεται με συχνές αυτόματες εκτρώσεις
Γ Οι ασθενείς εμφανίζουν ψευδώς θετικές ορολογικές αντιδράσεις για σύφιλη
Δ Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με ανίχνευση αντισωμάτων έναντι καρδιολιπίνης ή αντιπηκτικού του
λύκου
Ε Παρατηρείται πάντοτε στο πλαίσιο συστηματικού ερυθηματώδους λύκου ή άλλων νοσημάτων του
συνδετικού ιστού

2359. Με τη συστηματική σκληροδερμία συσχετίζονται όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα

Α Διάμεση ίνωση του πνεύμονα
Β Υποκινητικότητα του οισοφάγου

306
Γ Αχαλασία του οισοφάγου
Δ Υπέρταση
Ε Νεφρική ανεπάρκεια

2360. Η ομοιόμορφη διόγκωση ενός δακτύλου (αλλαντοειδής δακτυλίτις) αποτελεί

χαρακτηριστικό όλων των παρακάτω καταστάσεων εκτός από μία
Α Σύνδρομο Reiter
Β Ψωριασική αρθρίτιδα
Γ Αντιδραστική αρθρίτιδα
Δ Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Ε Αρθρίτιδα της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου

2361. Επιπλοκή της χρόνιας χορήγησης γλυκορτικοστεροειδών είναι

Α Οστεοπόρωση
Β Καταρράκτης
Γ Παγκρεατίτιδα
Δ Μυοπάθεια
Ε Όλα τα παραπάνω

2362. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό σχετικά με το αντιγόνο HLA-Β27

Α Ανήκει στα αντιγόνα τάξεως Ι του μείζονος συμπλέγματος ιστοσυμβατότητος
Β Συναντάται σε συχνότητα 10% περίπου σε ασθενείς με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
Γ Έχει κοινή πρωτεϊνική ακολουθία με βακτηρίδια που προσβάλλουν τον εντερικό σωλήνα
Δ Συναντάται στο γενικό πληθυσμό σε συχνότητα μικρότερη από 1%
Ε Όλα τα παραπάνω

2363. Ποιο είναι λανθασμένο σχετικά με την προοδευτική συστηματική σκλήρυνση

(σκληρόδερμα)
Α Η νόσος έχει κακή πρόγνωση
Β Μπορεί να επιπλέκεται από διάμεση ίνωση των πνευμόνων
Γ Το φαινόμενο Raynaud αποτελεί εκδήλωση προχωρημένης νόσου
Δ Αντιπυρηνικά αντισώματα ανευρίσκονται στην πλειονότητα των ασθενών
Ε Χαρακτηριστικά της νόσου είναι τα αυτοαντισώματα έναντι της τοποϊσομεράσης Ι (Scl-70)

2364. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
Α Ανήκει στις οροαρνητικές σπονδυλοαρθοπάθειες
Β Προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες
Γ Ανταποκρίνεται καλά στη θεραπεία με κορτικοστεροειδή
Δ Εκδηλώνεται συνήθως μετά το 45ο έτος της ηλικίας
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

2365. Στα αίτια της δευτεροπαθούς οστεοπόρωσης ανήκουν τα ακόλουθα εκτός από ένα:
Α Υπερθυρεοειδισμός
Β Εξωγενής χορήγηση κορτικοειδών
Γ Σύνδρομο Cushing
Δ Παχυσαρκία
Ε Υπερπαραθυρεοειδισμός

2366. Γενικευμένη διαταραχή της σύστασης των οστών αλλά με διατήρηση της φυσιολογικής
πυκνότητας αυτών παρατηρείται στην:
Α Οστεοπόρωση
Β Ραχίτιδα
Γ Οστεομαλακία
Δ Τα Α και Γ
Ε Τα Β και Γ

2367. Τα anti-SCL-70 αυτοαντισώματα συνήθως απαντώνται

307
Α Στη δερματομυοσίτιδα
Β Στη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Γ Στο σύνδρομο CREST
Δ Στο συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Ε Στη κοκκιωμάτωση Wegener

2368. Το σύνδρομο Sjögren

Α Είναι συχνότερο στους άνδρες
Β Απαιτεί πάντοτε θεραπεία με κορτικοειδή
Γ Δεν συνυπάρχει σχεδόν ποτέ με ρευματοειδή αρθρίτιδα
Δ Συσχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης συμπαγών όγκων
Ε Συσχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης κακοήθων λεμφωμάτων

2369. Η ρευματική πολυμυαλγία

Α Προσβάλλει συνήθως νέες γυναίκες
Β Ανταποκρίνεται σε χαμηλές δόσεις κορτιζόνης
Γ Απαιτείται συνδυασμένη θεραπεία κυκλοφωσφαμίδης και υψηλών δόσεων κορτζόνης
Δ Εμφανίζει ακτινολογικά ευρήματα που χαρακτηρίζονται από διάβρωση των στυλοειδών
αποφύσεων
Ε Αποτελεί επιπλοκή του ρευματικού πυρετού

2370. Τι ισχύει για την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα

Α Είναι συχνότερη στις γυναίκες
Β Χαρακτηρίζεται από θετικό ρευματοειδή παράγοντα
Γ Στο 95% των ασθενών ανευρίσκεται το αντιγόνο HLA-B27
Δ Συχνά εκδηλώνεται ως εμπύρετο αγνώστου αιτιολογίας
Ε Όλα τα παραπάνω

2371. Τι ισχύει για την κροταφική αρτηρίτιδα

Α Αποτελεί αίτιο πυρετού αγνώστου αιτιολογίας
Β Προσβάλλει συνήθως άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών
Γ Χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει τύφλωση
Δ Εκδηλώνεται συνήθως με κεφαλαλγία
Ε Όλα τα παραπάνω

2372. Σε αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία οφειλόμενη σε συστηματικό ερυθηματώδη λύκο έχουν

θέση οι παρακάτω θεραπευτικοί χειρισμοί
Α Χορήγηση κορτικοστεροειδών
Β Χορήγηση κυκλοφωσφαμίδης
Γ Χορήγηση γ-σφαιρίνης
Δ Χορήγηση φυλλικού οξέος
Ε Όλα τα παραπάνω

2373. Τι ισχύει για την κοκκιωμάτωση Wegener

Α Τα pANCA είναι ειδικά της νόσου
Β Τα cANCA ανευρίσκονται στο 50% των περιπτώσεων
Γ Αντενδείκνυται η χορήγηση κυκλοφωσφαμίδης
Δ Προσβάλει το κατώτερο, αλλά όχι το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα
Ε Χαρακτηρίζεται από ταχέως εξελισσόμενη νεκρωτική σπειραματονεφρίτιδα

2374. Τι ισχύει για τη νεφρίτιδα του ερυθηματώδους λύκου

Α Χαρακτηρίζεται από εναπόθεση ανοσοσυμπλεγμάτων
Β Δεν επηρεάζει σημαντικά την πρόγνωση του Συστηματικού Ερυθηματώδους Λύκου
Γ Χαρακτηριστική είναι η ανεύρεση υψηλής τιμής συμπληρώματος στο ορό του ασθενούς
Δ Συνήθως αντιμετωπίζεται με υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών και κυκλοφωσφαμίδης
Ε Η μείωση της τιμής του συμπληρώματος αποτελεί ένδειξη ανταπόκρισης στη θεραπεία

308
 2375. Τι ισχύει για το σύνδρομο Αδαμαντιάδη – Behcet
Α Είναι συχνότερο στις γυναίκες
Β Βλάβες του στοματικού βλεννογόνου ανευρίσκονται σε όλους σχεδόν τους ασθενείς
Γ Είναι συχνότερο σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης
Δ Τα στοματικά έλκη που εμφανίζονται στο πλαίσιο του συνδρόμου είναι χαρακτηριστικά ανώδυνα
Ε Η διάγνωση τίθεται με την ανίχνευση παθογνωμονικών αντιπυρηνικών αντισωμάτων

2376. Η πλέον ενδεδειγμένη δοκιμασία για τη διάγνωση του συνδρόμου Sjogren είναι
Α Βιοψία επιπεφυκότος
Β Βιοψία σιελογόνου αδένος από το κάτω χείλος
Γ Αντι-Ro αντισώματα
Δ Αντι-La αντισώματα
Ε Μανομετρία του οισοφάγου

2377. Ποια βαλβίδα της καρδιάς προσβάλλεται συχνότερα στον ρευματικό πυρετό
Α Η τριγχλώχινα
Β Η μιτροειδής
Γ Η αορτική
Δ Η πνευμονική
Ε Όλες οι βαλβίδες προσβάλλονται το ίδιο

2378. Τι ισχύει σχετικά με το ρευματοειδή παράγοντα

Α Είναι πάντοτε θετικός στην ρευματοειδή αρθρίτιδα
Β Εμφανίζεται μόνο στη ρευματοειδή αρθρίτιδα
Γ Μπορεί να παρατηρείται στο πλαίσιο χρόνιων λοιμώξεων
Δ Είναι αντίσωμα εναντίον του αρθρικού χόνδρου
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

2379. Ποιο από τα παρακάτω αντισώματα είναι περισσότερο ειδικό για το Συστηματικό
Ερυθηματώδη Λύκο
Α Αντι-Ro
Β Αντι-La
Γ Έναντι ιστονών
Δ Αντι-dsDNA
Ε Ρευματοειδής παράγοντας

2380. Η νόσος Αδαμαντιάδη-Behcet χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω, εκτός από ένα:
Α Έλκη στα έξω γεννητικά όργανα
Β Στοματικά έλκη
Γ Οφθαλμική προσβολή
Δ Φαινόμενο Raynaud
Ε Αποφράξεις μεγάλων φλεβών και αρτηριών

2381. Τι ισχύει για τον οικογενή μεσογειακό πυρετό;

Α Οφείλεται σε μικρόβιο που μεταδίδεται από άτομο σε άτομο
Β Συνήθως εκδηλώνεται σε άτομα άνω των 20 ετών
Γ Χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια πυρετού και κοιλιακού άλγους
Δ Η νόσος υποχωρεί εύκολα με την κατάλληλη αντιμικροβιακή θεραπεία
Ε Παρατηρείται συχνότερα σε κτηνοτρόφους

2382. Στην κοκκιωμάτωση Wegener

Α Προσβάλλεται το ανώτερο αναπνευστικό
Β Προσβάλλεται το κατώτερο αναπνευστικό
Γ Προσβάλλονται οι νεφροί
Δ Iσχύουν όλα τα παραπάνω
Ε Ισχύει μόνο το Β και Γ

309
 2383. Στην κοκκιωμάτωση Wegener
Α Τα cANCA έχουν υψηλή ειδικότητα για τη νόσο
Β Τα pANCA έχουν υψηλή ευαισθησία για τη νόσο
Γ Τα cANCA αναγνωρίζουν συνήθως τη μυελο-υπεροξειδάση
Δ Ισχύουν όλα τα παραπάνω
Ε Ισχύει μόνο το Α και Γ

2384. Στην κοκκιωμάτωση Wegener ισχύουν όλα εκτός από:

Α Δεν έχει αναφερθεί ετερόπλευρη πρόπτωση βολβού
Β Μπορεί να υπάρχει αιμόπτυση
Γ Συνήθως υπάρχει πυρετός
Δ Μπορεί να υπάρχει αιματουρία
Ε Μπορεί να υπάρχει πορφύρα

2385. Στο σύνδρομο Αδαμαντιάδη-Behcet μπορεί να υπάρχουν

Α Άφθες στόματος επώδυνες
Β Έλκη γεννητικών οργάνων
Γ Οζώδες ερύθημα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

2386. Στην κροταφική αρτηρίτιδα μπορεί να υπάρχουν όλα εκτός από:

Α Κεφαλαλγία
Β Αναιμία
Γ Υψηλή ταχύτητα καθίζησης
Δ Φυσιολογική C-αντιδρώσα πρωτεΐνη
Ε Διαλείπουσα χωλότητα της κάτω γνάθου

2387. Στην κροταφική αρτηρίτιδα μπορεί να συμβεί

Α Αιφνίδια τύφλωση ενός οφθαλμού
Β Διαλείπουσα χωλότητα της κάτω γνάθου
Γ Ετερόπλευρη μείωση των αρτηριακών σφύξεων στο άνω άκρο
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

2388. Εκδηλώσεις αγγειίτιδας μπορεί να είναι

Α Διαλείπουσα χωλότητα ενός άκρου
Β Ετερόπλευρη πτώση του άκρου ποδός
Γ Κοιλιάγχη
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2389. Στην αγγειίτιδα Churg-Strauss ισχύει ότι:

Α Μπορεί να παρατηρηθούν πνευμονικά διηθήματα στην ακτινογραφία θώρακος
Β Δεν υπάρχει ιστορικό βρογχικού άσθματος
Γ Μπορεί να υπάρχει προσβολή νεφρών
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2390. Σε ασθενή με αγγειίτιδα και παράλυση του κερκιδικού νεύρου υπάρχει σύστοιχα:
Α Αδυναμία απαγωγής των δακτύλων
Β Αδυναμία σχηματισμού γροθιάς
Γ Πτώση άκρας χείρας (αδυναμία έκτασης καρπού)
Δ Ατροφία μεσόστεων μυών άκρας χείρας
Ε Όλα τα παραπάνω

2391. Σε ασθενή με σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα μπορεί να υπάρχει σύστοιχα:

310
Α Ατροφία θέναρος
Β Ατροφία οπισθέναρος
Γ Αδυναμία απαγωγής των δακτύλων
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2392. Αίτια του συνδρόμου καρπαίου σωλήνα περιλαμβάνουν

Α Ρευματοειδή αρθρίτιδα
Β Υποθυροειδισμό
Γ Αμυλοείδωση
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2393. Σε ασθενή με χρόνια ενεργό ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι πιθανό να βρείτε:

Α Ωλένια απόκλιση των μετακαρπιοφαλαγγικών αρθρώσεων
Β Υπερέκταση των εγγύς μεσοφαλλαγικών αρθρώσεων
Γ Συμμετρική διόγκωση των μετακαρπιο-φαλαγγικών αρθρώσεων
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2394. Στη ρευματοειδή αρθρίτιδα συνήθη ευρήματα περιλαμβάνουν:

Α Αναιμία χρονίας νόσου
Β Αναιμία λόγω ένδειας βιταμίνης Β12
Γ Ρευματοειδή παράγοντα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2395. Για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα αληθεύει ότι:

Α Προσβάλλονται συχνότερα οι άνδρες
Β Μπορεί να εκδηλώσει πλευριτική συλλογή
Γ Μπορεί να προκαλέσει υποδόρια οζίδια
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2396. Στους παράγοντες κινδύνου γαστρορραγίας από μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη

περιλαμβάνονται:
Α Ιστορικό γαστρορραγίας
Β Ταυτόχρονη λήψη κουμαρινικού αντιπηκτικού
Γ Ιστορικό έλκους
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2397. Παράγοντες κινδύνου νεφρικών παρενεργειών από μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη

αποτελούν όλα τα παρακάτω εκτός από:
Α Λήψη διουρητικών
Β Ιστορικό γαστρικού έλκους
Γ Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Ιστορικό νεφρικής νόσου
Ε Ηπατική ανεπάρκεια με χαμηλή λευκωματίνη ορού

2398. Στις παρενέργειες της μεθοτρεξάτης στη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
περιλαμβάνονται όλα εκτός από:
Α Αύξηση αλκαλικής φωσφατάσης ορού
Β Λευκοπενία
Γ Θρομβοκυττάρωση
Δ Τριχόπτωση
Ε Οξεία πνευμονίτιδα

311
 2399. Παρενέργειες κορτικοστεροειδών στη θεραπεία της πολυμυοσίτιδας αποτελούν:
Α Οστεοπόρωση
Β Αυξημένος κίνδυνος λοιμώξεων
Γ Καταρράκτης
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

2400. Σε ασθενή με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο εάν επιλέγατε μια εξέταση για να
διαπιστώσετε προσβολή νεφρού αυτή θα ήταν:
Α Αντιπυρηνικά αντισώματα
Β Γενική ούρων
Γ C3 ορού
Δ Κρεατινίνη ορού
Ε Αντι-dsDNA αντισώματα

2401. Τυπικά εργαστηριακά ευρήματα σε ασθενή με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο είναι όλα
τα παρακάτω εκτός από:
Α Θρομβοπενία
Β Λευκοκυττάρωση
Γ Αιμολυτική αναιμία
Δ Χαμηλό C3 ορού
Ε Αντιπυρηνικά αντισώματα

2402. Τυπικά ευρήματα σε ασθενή με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο είναι όλα τα παρακάτω
εκτός από:
Α Ασύμμετρη ολιγοαρθρίτιδα άκρων χειρών με διαβρώσεις στην ακτινογραφία
Β Πλευριτική συλλογή
Γ Έλκη στόματος
Δ Εξάνθημα παρειών σαν χρυσαλλίδα (πεταλούδα)
Ε Περικαρδιακή συλλογή

2403. Τυπικά ευρήματα σε ασθενή με συστηματική σκλήρυνση περιλαμβάνουν:

Α Τηλεαγγειεκτασίες προσώπου
Β Φαινόμενο Raynaud
Γ Έλκη ή βοθρία στις ράγες των δακτύλων των χεριών
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2404. Τυπικά ευρήματα σε ασθενή με πολυμυοσίτιδα περιλαμβάνουν:

Α Δυσκολία να σηκωθεί από χαμηλό κάθισμα
Β Δυσκαταποσία
Γ Αύξηση κρεατινοφωσφοκινάσης ορού
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2405. Τυπικά εργαστηριακά ευρήματα στη συστηματική σκλήρυνση είναι όλα εκτός από:
Α Χαμηλό C3 ορού
Β Αντι-κεντρομεριδιακά αντισώματα
Γ Αναιμία
Δ Αντιπυρηνικά αντισώματα
Ε Αντι-Scl-70 αντισώματα

2406. Για το σύνδρομο Sjogren ισχύουν όλα εκτός από:

Α Εμφανίζεται πιο συχνά σε άνδρες
Β Εκδηλώνεται με ξηροστομία
Γ Εκδηλώνεται με ξηροφθαλμία

312
Δ Συνοδεύεται με αυξημένη συχνότητα λεμφώματος
Ε Συνοδεύεται με αυξημένη συχνότητα τερηδονισμού δοντιών

2407. Εργαστηριακά ευρήματα στον ορό στο σύνδρομο Sjogren περιλαμβάνουν:

Α Ρευματοειδή παράγοντα
Β Αντιπυρηνικά αντισώματα
Γ Αντι-Ro(SS-A) αντισώματα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2408. Με σπονδυλαρθρίτιδα συνοδεύονται:

Α Η ψωριασική αρθρίτιδα
Β Η αντιδραστική αρθρίτιδα
Γ Η νόσος του Crohn
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

2409. Για την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα ισχύουν:

Α Εκδηλώνεται για πρώτη φορά σε άτομα άνω των 55 ετών
Β Προκαλεί περιορισμό κινητικότητας της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης
Γ Προκαλεί ιριδοκυκλίτιδα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2410. Εργαστηριακά ευρήματα στην αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα περιλαμβάνουν:

Α HLA-B27 στο αίμα
B HLA-DR4 στο αίμα
Γ Ρευματοειδής παράγοντας στον ορό
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2411. Κλινικές εκδηλώσεις της ψωριασικής αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

Α Ασύμμετρη ολιγοαρθρίτιδα
Β Πολυαρθρίτιδα
Γ Οσφυαλγία
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2412. Για την αντιδραστική αρθρίτιδα ισχύουν:

Α Συμβαίνει μετά από εντερική λοίμωξη (Yersinia, salmonella)
Β Συμβαίνει μετά από λοίμωξη του ουροποιογεννητικού(Chlamydia)
Γ Απαντά πιο συχνά σε ηλικιωμένες γυναίκες
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

2413. Υπερουριχαιμία απαντά σε:

Α Μυελο-υπερπλαστικές νόσους
Β Λήψη θειαζιδών
Γ Λήψη αλκοόλ
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2414. Η υπερουριχαιμία μπορεί να εκδηλωθεί με:

Α Οξεία μονοαρθρίτιδα
Β Χρονία πολυαρθρίτιδα
Γ Νεφρολιθίαση
Δ Όλα τα παραπάνω

313
Ε Το Α και Γ

2415. Σε ασθενή με πρώτη προσβολή οξείας ουρικής αρθρίτιδας η θεραπεία περιλαμβάνει ένα
από τα ακόλουθα εκτός από:
Α Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Β Κολχικίνη
Γ Αλλοπουρινόλη
Δ Κορτικοστεροειδή από το στόμα
Ε Ενδοαρθρική ένεση κορτικοστεροειδούς

2416. Σε ασθενή μετά την ύφεση της πρώτης προσβολής της οξείας ουρικής αρθρίτιδας θα
συστήσετε:
Α Αλλοπουρινόλη
Β Αποφυγή αλκοόλ
Γ Μείωση σωματικού βάρους σε περίπτωση παχυσαρκίας
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2417. Σε ασθενή με οξεία οσφυαλγία, ένδειξη λήψης ακτινογραφίας της οσφυϊκής μοίρας
σπονδυλικής στήλης αποτελεί:
Α Η χρονία χρήση κορτικοστεροειδούς
Β Ο πυρετός
Γ Ιστορικό καρκίνου
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2418. Σε ασθενή με οξεία οσφυαλγία απαιτείται νευροχειρουργική εκτίμηση όταν υπάρχει/ουν

Α Αντανάκλαση του άλγους στο κάτω άκρο
Β Αιμωδία στον άκρο πόδα
Γ Επιδεινούμενο κινητικό έλλειμμα (αδυναμία) στο κάτω άκρο
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2419. Σε ασθενή με οξεία οσφυαλγία, αίτια επιδεινούμενου νευρολογικού ελλείμματος

(αδυναμίας, διαταραχές αισθητικότητας) στα κάτω άκρα είναι
Α Σύνδρομο ιππουρίδας
Β Επισκληρίδιο απόστημα
Γ Μεγάλη δισκοκήλη
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2420. Σημειώστε ποια από τις παρακάτω παθήσεις απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση:
Α Ινομυαλγία
Β Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Γ Σηπτική αρθρίτιδα
Δ Οστεοαρθρίτιδα γόνατος
Ε Οστεοπόρωση από κορτικοειδή

2421. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί εξωαρθρική εκδήλωση ρευματοειδούς αρθρίτιδας:
Α Λεμφαδενοπάθεια
Β Ρευματικά οζίδια
Γ Πλευρίτιδα
Δ Αμυλοείδωση
Ε Αλωπεκία

2422. Ποιο δεν είναι χαρακτηριστικό κλινικό εύρημα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας:
Α Ωλένια απόκλιση των δακτύλων του χεριού

314
Β Αλλαντοειδής δάκτυλος
Γ Παραμορφώσεις τύπου «λαιμού κύκνου»
Δ Υπεξαρθρήματα των μεταταρσιοφαλαγγικών αρθρώσεων
Ε Πάχυνση των μετακαρπιοφαλαγγικών αρθρώσεων

2423. Ποιο αποτελεί δείκτη παρακολούθησης έξαρσης ρευματοειδούς αρθρίτιδας:

Α Αντιπυρηνικά αντισώματα
Β Ταχύτητα καθιζήσεως ερυθρών
Γ Αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων
Δ Γλυκόζη πλάσματος
Ε Αντί-DNA αντισώματα

2424. Τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικά της ακγυλοποιητικής σπονδυλίτιδας εκτός ένα:

Α Μονοαρθρίτιδα ή ολιγοαρθρίτιδα
Β Ασαφοποίηση των ιερολαγονίων αρθρώσεων στην απλή ακτινογραφία
Γ Πρωινή δυσκαμψία
Δ Η νόσος εκδηλώνεται συνήθως μετά το 40ο έτος
Ε Η ανεπάρκεια της αορτής είναι από τις πιθανές εξωσκελετικές εκδηλώσεις

2425. Τα παρακάτω αποτελούν χαρακτηριστικά της ρευματικής πολυμυαλγίας εκτός από:

Α Ήπια φλεγμονώδη αρθρίτιδα
Β Δυσκαμψία της ωμικής και της πυελικής ζώνης
Γ Υψηλή ταχύτητα καθιζήσεως ερυθρών
Δ Ορθόχρωμη, ορθοκυτταρική αναιμία
Ε Μυϊκή αδυναμία των μυών της ωμικής και πυελικής ζώνης

2426. Ποιο φάρμακο δεν χρησιμοποιείται στη θεραπεία ρευματοειδούς αρθρίτιδας:

Α Αλλοπουρινόλη
Β Υδροξυχλωροκίνη
Γ Σουλφασαλαζίνη
Δ Μεθοτρεξάτη
Ε Κορτικοστεροειδή

2427. Ποιο από τα ακόλουθα δεν είναι χαρακτηριστικό του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου:
Α Φωτοευαισθησία
Β Εξάνθημα χρυσαλλίδας (πεταλούδας)
Γ Σκλήρυνση δέρματος
Δ Πολυαρθρίτιδα
Ε Νεφρίτιδα

2428. Ποιο από τα παρακάτω δεν χρησιμοποιείται στη θεραπεία του συστηματικού
ερυθηματώδους λύκου
Α Ανθελονοσιακά (υδροξυχλωροκίνη)
Β Κορτικοστεροειδή
Γ Κυκλοφωσφαμίδη
Δ Υψηλές δόσεις ασπιρίνης
Ε Αζαθειοπρίνη

2429. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι χαρακτηριστικό του συστηματικού ερυθηματώδους
λύκου:
Α Αντιπυρηνικά αντισώματα
Β Λευκοπενία
Γ Λευκωματουρία
Δ Αντισώματα έναντι διπλής έλικας DNA (αντι-dsDNA)
E Σακχαρώδης διαβήτης

2430. Τι δεν αληθεύει στο συστηματικό ερυθηματώδη λύκο:

315
Α Η δεκαετής επιβίωση είναι περίπου 85%
Β Η κυκλοφωσφαμίδη βελτίωσε την επιβίωση των ασθενών
Γ Υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών χορηγούνται σε νεφρική προσβολή
Δ Τα ανθελονοσιακά σπάνια χορηγούνται για τις δερματικές εκδηλώσεις
Ε Η νόσος χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις

2431. Τι δεν ισχύει για την ψωριασική αρθρίτιδα:

Α Μπορεί να προσβάλλει και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις
Β Δεν προκαλεί αρθρικές καταστροφές
Γ Εμφανίζεται σε ασθενείς με δερματική ψωρίαση
Δ Μπορεί να προσβάλλει και τις τελικές φαλαγγοφαλαγγικές αρθρώσεις
Ε Απουσιάζει ο ρευματοειδής παράγοντας

2432. Ποιο είναι λάθος για την αντιδραστική αρθρίτιδα:

Α Προηγείται δυσεντερικών λοιμώξεων
Β Προσβάλλει συνήθως μεγάλες αρθρώσεις των κάτω άκρων
Γ Μπορεί να συνυπάρχει επιπεφυκίτιδα
Δ Συνήθως εμφανίζεται σε νέους άνδρες
Ε Μπορεί να χορηγηθούν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη

2433. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει στις εντεροπαθητικές αρθρίτιδες:

Α Συνοδεύει τη νόσο του Crohn
Β Μπορεί να προσβάλλει και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις
Γ Σπάνια προσβάλλει τις αρθρώσεις των κάτω άκρων
Δ Μπορεί να συνυπάρχει και οζώδες ερύθημα
Ε Μπορεί η αρθρίτιδα να προηγείται της κλινικής εκδήλωσης της εντερικής νόσου

2434. Ποιο αληθεύει για τη σηπτική αρθρίτιδα

Α Το συνηθέστερο αίτιο είναι το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης
Β Απαιτείται άμεση αρθροκέντηση
Γ Συνήθως είναι πολυαρθρική
Δ Τα σημεία φλεγμονής συνήθως απουσιάζουν από την πάσχουσα άρθρωση
Ε Συνήθως χορηγούνται αντιβιοτικά από του στόματος

2435. Φάρμακο εκλογής για το φαινόμενο Raynaud είναι:

Α Αποκλειστές διαύλων ασβεστίου
Β Στατίνες
Γ β αποκλειστές
Δ Διουρητικά
Ε Κορτικοστεροειδή

2436. Ποιο δεν χαρακτηρίζει τη συστηματική σκλήρυνση:

Α Δυσκινησία οισοφάγου
Β Πνευμονική ίνωση
Γ Φαινόμενο Raynaud
Δ Περικαρδίτιδα
Ε Ερύθημα χρυσαλίδας (πεταλούδας)

2437. Ποιο είναι λάθος για το σύνδρομο Sjogren:

Α Θεραπεία εκλογής είναι υψηλές δόσεις (1mg/kg/ημέρα) κορτικοστεροειδών
Β Χαρακτηρίζεται από ξηρότητα οφθαλμών
Γ Μπορεί να συνυπάρχει με ρευματοειδή αρθρίτιδα
Δ Καταστρέφονται οι εξωκρινείς αδένες
Ε Η βιοψία χείλους (ελάσσονος σιελογόνου αδένα ) βοηθά στη διάγνωση

2438. Ένα από τα παρακάτω δεν ισχύει για τη νόσο Αδαμαντιάδη-Behcet:

Α Συνήθως προσβάλλονται νεαροί άνδρες

316
Β Σπάνια εμφανίζονται έλκη γεννητικών οργάνων
Γ Συχνή είναι η εμφάνιση ραγοειδίτιδας
Δ Η αρθρίτιδα δεν προκαλεί αρθρικές καταστροφές
Ε Η οφθαλμική προσβολή αντιμετωπίζεται με κορτικοστεροειδή και ανοσοκατασταλτικά

2439. Ποιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό εύρημα σε αγγειϊτιδες:

Α Αντισώματα έναντι του κυτταροπλάσματος των ουδετερόφυλλων (ANCA)
Β Αντικαρδιολιπινικά αντισώματα
Γ Αντί SSA-Ro αντισώματα
Δ Αντιπυρηνικά εντισώματα (ΑΝΑ)
Ε Αντισώματα έναντι DNA (αντι ds-DNA)

2440. Ο ρευματοειδής παράγοντας μπορεί να ανιχνεύεται στις παρακάτω νόσους εκτός μιας:
Α Ρευματοειδή αρθρίτιδα
Β Σύνδρομο Sjogren
Γ Νόσος Still ενηλίκων
Δ Σαρκοείδωση
Ε Υποξεία βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα

2441. Υπερουριχαιμία καλείται η αύξηση του ουρικού οξέος πάνω από:

Α 0,1 mg/dl
Β 0,7 mg/dl
Γ 1 mg/dl
Δ 7 mg/dl
Ε 10 mg/dl

2442. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι σωστό όσον αφορά την αγγειίτιδα από υπερευαισθησία:
Α Προσβάλλει κυρίως τα αγγεία μικρού μεγέθους
Β Πιθανώς να οφείλεται στη λήψη πενικιλίνης
Γ Πιθανώς να οφείλεται στη λήψη κινολονών
Δ Οι δερματικές βλάβες εντοπίζονται κυρίως στο αντιβράχιο
Ε Όλα είναι σωστά

2443. Η πορφύρα Henoch-Schonlein είναι συστηματική αγγειίτιδα, η οποία προσβάλλει:

Α Τα αγγεία μικρού μεγέθους
Β Τα αγγεία μεσαίου μεγέθους
Γ Τα αγγεία μεγάλου μεγέθους
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

2444. Ποιο από τα παρακάτω κλινικά συμπτώματα δεν εμφανίζεται στο Σ.ΕΛ;
Α Ψηλαφητή πορφύρα
Β Μικροέμφρακτα στις ράγες των δακτύλων
Γ Αλωπεκία
Δ Διάμεση πνευμονική ίνωση
Ε Αρθραλγίες ή/ και συμμετρική διαβρωτική πολυαρθρίτιδα

2445. Με τι από τα παρακάτω σχετίζεται, όσον αφορά την παθογένειά της, η αντιδραστική
αρθρίτιδα;
A HLA-B27
B c-και p-ANCA
Γ ΑΝΑ
Δ IgA και μείωση C3 κλάσματος του συμπληρώματος
E Κανένα από αυτά

2446. Στις αρθρικές εκδηλώσεις της ρευματοειδούς αρθρίτιδας δεν εντάσσεται:

Α Παραμόρφωση των δακτύλων της άκρας χείρας δίκην «λαιμού κύκνου»

317
Β Προσβολή του αγκώνα με θυλακίτιδα του ωλεκράνου
Γ Ασύμμετρη ιερολαγονίτιδα
Δ Προσβολή της κροταφογναθικής άρθρωσης
Ε Παραμόρφωση τύπου Ζ του αντίχειρα

2447. Στα εργαστηριακά ευρήματα της συστηματικής σκληροδερμίας δεν ανήκει:

Α Διάχυτη υπεργαμμασφαιριναιμία
Β Αυξημένη ΤΚΕ
Γ Αυξημένη CRP
Δ Αντιριβοσωμιακά αντισώματα
Ε Ρευματοειδής παράγοντας

2448. Στο φαρμακευτικό λύκο δεν ισχύει :

Α Σπάνια παρατηρείται λευκοπενία, θρομβοπενία και αναιμία (<15%)
Β Το συμπλήρωμα είναι μειωμένο
Γ Τα αντι Sm και αντι-dsDNA είναι αρνητικά
Δ Σπάνια παρατηρείται προσβολή του ΚΝΣ και των νεφρών
Ε Η ΤΚΕ είναι συνήθως αυξημένη

2449. Όλες από τις παρακάτω παθήσεις συνήθως συνοδεύονται από αντιπυρηνικά αντισώματα
(ΑΝΑ) εκτός από:
Α Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
Β Δερματομυοσίτιδα-πολυμυοσίτιδα
Γ Σκληροδερμία
Δ Σκληρυντική χολαγγειίτις
Ε Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια

2450. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί πιθανό αίτιο οστεοπόρωσης;

Α Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Β Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
Γ Πολλαπλό μυέλωμα
Δ Ακινησία
Ε Νόσος του Still των ενηλίκων

2451. Το σύνδρομο Felty σχετίζεται με :

Α Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Β Σκληροδερμία
Γ Ρευματοειδή αρθρίτιδα
Δ Ψωριασική αρθρίτιδα
Ε Δερματομυοσίτιδα

2452. Για ποια από τις παρακάτω παθήσεις είναι διαγνωστική η εξέταση αρθρικού υγρού;
Α Σηπτική αρθρίτιδα
Β Ουρική αρθρίτιδα
Γ Ψευδοουρική (πυροφωσφορική) αρθρίτιδα
Δ Σε όλες
Ε Σε καμμία

2453. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό όσον αφορά την ψωριασική αρθρίτιδα;
Α Συσχετίζεται με HLA DR4
Β Δεν ανευρίσκεται ρευματοειδής παράγοντας
Γ Είναι συχνή η προσβολή των ιερολαγονίων αρθρώσεων
Δ Υπάρχουν δερματικές και αρθρικές εκδηλώσεις σε πολλαπλά στάδια
Ε Όλα τα παραπάνω είναι σωστά

2454. Τι από τα παρακάτω είναι σωστό όσον αφορά την επιδημιολογία της πορφύρας Henoch-
Schonlein

318
Α Είναι η δεύτερη πιο συχνή αγγειίτιδα σε παιδιά, μετά το σύνδρομο Kawasaki
Β Προσβάλλει συνήθως βρέφη 1-3 ετών
Γ Προσβάλλει συχνότερα τα κορίτσια σε αναλογία 3:1, σε σχέση με τα αγόρια
Δ Εμφανίζει εποχιακή κατανομή: άνοιξη/χειμώνα
Ε Όλα τα παραπάνω

2455. Με ποια μορφή προσβάλλει συχνότερα το μυοσκελετικό σύστημα η αντιδραστική

αρθρίτιδα;
Α ως ολιγοαρθρίτιδα των μεγάλων αρθρώσεων των κάτω άκρων
Β ως ολιγοαρθρίτιδα των μικρών αρθρώσεων των άνω άκρων
Γ ως μονοαρθρίτιδα των μεγάλων αρθρώσεων των άνω και κάτω άκρων
Δ Ως πολυαρθρίτιδα των μικρών αρθρώσεων των άνω άκρων
Ε Ως πολυαρθρίτιδα των μικρών αρθρώσεων των κάτω άκρων

2456. Ποιο από τα παρακάτω λευκώματα δεν ανήκει στις πρωτεΐνες οξείας φάσης
Α CRP
B a1-αντιθρυψίνη
Γ β2-μικροσφαιρνίνη
Δ Ινωδογόνο
Ε Πεψινογόνο

2457. Ποια από τις ακόλουθες αρθρικές εκδηλώσεις δεν παρατηρείται στην ρευματοειδή
αρθρίτιδα;
Α Προσβολή των μεταταρσιοφαλαγγικών αρθρώσεων
Β Ενθεσοπάθεια του Αχιλλείου τένοντα
Γ Σπονδυλολίσθηση της αυχενικής μοίρας
Δ Ιγνυακή κύστη (νόσος του Baker)
Ε Ατλαντοαξονικό υπεξάρθρημα

2458. Το δευτεροπαθές σύνδρομο Sjogren είναι δυνατόν να συνδυάζεται με όλα τα παρακάτω,

εκτός από:
Α Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο
Β Νόσος Grave’s
Γ Χρόνια θυρεοειδίτιδα του Hashimoto
Δ Πολυμυοσίτιδα – Δερματομυοσίτιδα
Ε Όλα είναι πιθανά

2459. Στην οστεοαρθρίτιδα υπάρχουν όλα τα παρακάτω εκτός από:

Α Πάντα αυξημένη C-αντιδρώσα πρωτείνη ορού
Β Οστεόφυτα στις αρθρώσεις
Γ Ελάττωση του μεσαρθρίου διαστήματος
Δ Πυκνό υποχόνδριο οστό
Ε Διόγκωση στις άπω φαλαγγικές αρθρώσεις των χειρών

2460. Στην οστεοαρθρίτιδα μπορεί να παρατηρηθεί

Α Λευκοκυττάρωση με άνω των 3.000/μL στο αρθρικό υγρό
Β Σπογγώδης διόγκωση των άπω φαλαγγικών αρθρώσεων των χειρών
Γ Διόγκωση της καρπο-μετακαρπίου άρθρωσης του αντίχειρα
Δ Το Α και Γ
Ε Το Α και Β

2461. Η οστεοαρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από:

Α Οστική διόγκωση των άπω φαλαγγικών αρθρώσεων των χειρών
Β Πρωινή δυσκαμψία άνω των 30 λεπτών
Γ Λευκοκύτταρα κάτω από 3.000/μL στο αρθρικό υγρό
Δ Το Α και Γ
Δ Το Α και Β

319
 2462. Υπερουριχαιμία μπορεί να οφείλεται σε
Α Συχνή κατανάλωση αλκοόλ
Β Εκτεταμένη ψωρίαση
Γ Διουρητικά
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2463. Στην οξεία ουρική αρθρίτιδα

Α Το ουρικό οξύ στον ορό είναι πάντα αυξημένο
Β Η ΤΚΕ είναι πάντα φυσιολογική
Γ Τα λευκοκύτταρα αίματος είναι πάντα φυσιολογικά
Δ Υπάρχουν κρύσταλλοι ουρικού στο αρθρικό υγρό
Ε Όλα τα παραπάνω

2464. Στην οξεία ουρική αρθρίτιδα συνήθως υπάρχουν

Α Λευκοκύτταρα κάτω των 3.000/μL στο αρθρικό υγρό
Β Οξεία μονοαρθρίτις
Γ Κρύσταλλοι ουρικού στο αρθρικό υγρό
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2465. Οι παρακλινικές εξετάσεις για τη διάγνωση της οξείας ουρικής αρθρίτιδας περιλαμβάνουν
όλα εκτός από:
Α Ουρικό οξύ ορού
Β Ανίχνευση κρυστάλλων ουρικού νατρίου στο αρθρικό υγρό
Γ Ανίχνευση κρυστάλλων ουρικού νατρίου στα ούρα
Δ Λευκοκύτταρα αρθρικού υγρού
Ε Καλλιέργεια αρθρικού υγρού

2466. Σε άτομο με χρόνια ουρική αρθρίτιδα μπορεί να διαπιστωθούν

Α Λίθοι νεφρών που είναι συνήθως ακτινοσκιεροί
Β Ουρικοί τόφοι
Γ Στην ακτινογραφία διαβρώσεις σε αρθρώσεις
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2467. Σε άτομο με οξεία οσφυαλγία και πυρετό ζητούμε να γίνει

Α Μαγνητική τομογραφία οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης
Β Καλλιέργεια αίματος
Γ Ορολογικές εξετάσεις για διάγνωση λοίμωξης
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2468. Η διαφορική διάγνωση οξείας οσφυαλγίας που συνοδεύεται από αυξημένη C-αντιδρώσα
πρωτεΐνη περιλαμβάνει:
Α Λοίμωξη οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης
Β Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου
Γ Νεοπλασία
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2469. Σε άτομο με οξεία οσφυαλγία, ενδείξεις για επείγουσα ακτινογραφία ΟΜΣΣ είναι όλες εκτός
από:
Α Χρόνια λήψη κορτικοστεροειδών
Β Επιδείνωση του άλγους με τις κινήσεις
Γ Ανοσοκαταστολή

320
Δ Ιστορικό νεοπλασίας
Ε Νυκτερινό άλγος

2470. Σε άτομο με οξεία οσφυοισχιαλγία ενδείξεις άμεσης χειρουργικής αποσυμπίεσης νεύρων

περιλαμβάνουν
Α Σύνδρομο ιππουρίδας
Β Αιμωδία στην έσω επιφάνεια της κνήμης
Γ Αδυναμία ραχιαίας κάμψης άκρου ποδός
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2471. Στο σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα μπορεί να υπάρχει

Α Αιμωδία των 4ου και 5ου δακτύλων
Β Ατροφία οπισθέναρος
Γ Ατροφία θέναρος
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

2472. Εκδηλώσεις του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα περιλαμβάνουν

Α Αιμωδία του αντίχειρα και δείκτη
Β Ατροφία οπισθέναρος
Γ Επιδείνωση του άλγους και αιμωδίας όταν γίνει ακραία παλαμιαία κάμψη του καρπού
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2473. Για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα ισχύουν ότι

Α Προσβάλλει πιο συχνά τους άνδρες
Β Προκαλεί συμμετρική πολυαρθρίτιδα
Γ Μπορεί να προκαλέσει πλευριτική συλλογή
Δ Το Β και Γ
Ε Το Α και Β

2474. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προσβάλλει όλες τις αρθρώσεις εκτός από:

Α Μετακαρπιοφαλαγγικές
Β Κροταφογναθικές
Γ Ιερολαγόνιες
Δ Μεταταρσιοφαλαγγικές
Ε Αγκώνες

2475. Εκδηλώσεις της ρευματοειδούς αρθρίτιδας περιλαμβάνουν όλες εκτός από:

Α Υποδόρια οζίδια στην εκτατική επιφάνεια των αγκώνων
Β Κερκιδική απόκλιση των μετακαρπιοφαλαγγικών αρθρώσεων
Γ Υπερέκταση των εγγύς φαλαγγικών αρθρώσεων
Δ Κάμψη των εγγύς φαλαγγικών αρθρώσεων
Ε Έμφρακτα στις ονυχικές πτυχές

2476. Τυπικά εργαστηριακά ευρήματα στη χρόνια ενεργό ρευματοειδή αρθρίτιδα αποτελούν όλα
τα παρακάτω εκτός από:
Α Ρευματοειδή παράγοντα
Β Φυσιολογικό αιματοκρίτη
Γ Αύξηση των αιμοπεταλίων
Δ Αύξηση της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης
Ε Αύξηση της ΤΚΕ

2477. Ο ρευματοειδής παράγοντας μπορεί να είναι θετικός σε

Α Φυματίωση
Β Υποξεία βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα

321
Γ Ηπατίτιδα C
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2478. Τυπικές αλλοιώσεις στην ακτινογραφία άκρων χειρών στη ρευματοειδή αρθρίτιδα
συνιστούν
Α Η ωλένια απόκλιση των μετακαρπιοφαλαγγικών αρθρώσεων
Β Οι διαβρώσεις των μετακαρπιοφαλαγγικών αρθρώσεων
Γ Οι διαβρώσεις της στυλοειδούς απόφυσης
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

2479. Παρενέργειες της μεθοτρεξάτης στη θεραπεία τη ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι όλες
εκτός από:
Α Μυελοτοξικότητα
Β Ηπατική ίνωση
Γ Νεφρική ανεπάρκεια
Δ Δυσανεξία από το γαστρεντερικό
Ε Τερατογένεση

2480. Για τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ισχύουν όλα εκτός από:

Α Η ασπιρίνη αναστέλλει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων μόνιμα
Β Η ναπροξένη αναστέλλει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων μόνιμα
Γ Η ναπροξένη αναστέλλει μόνο την κυκλο-οξυγενάση-2
Δ Η σελεκοξίμπη αναστέλλει μόνο τη κυκλο-οξυγενάση-1
Ε Η ιβουπρουφένη αναστέλλει τις προσταγλανδίνες

2481. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορεί να προκαλέσουν

Α Αιμορραγία ανώτερου πεπτικού
Β Αιμορραγία κατώτερου πεπτικού
Γ Έλκος 12δακτύλου
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2482. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη μπορεί να προκαλέσουν

Α Υπερκαλιαιμία
Β Αύξηση κρεατινίνης
Γ Επιδείνωση υπέρτασης
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2483. Παρενέργειες των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών από τους νεφρούς περιλαμβάνουν

Α Διάμεση νεφρίτιδα
Β Υπέρταση
Γ Νέκρωση νεφρικών θηλών
Δ Κατακράτηση νατρίου
Ε Όλα τα παραπάνω

2484. Τυπικά εργαστηριακά ευρήματα στο συστηματικό ερυθηματώδη λύκο περιλαμβάνουν όλα
εκτός από:
Α Αύξηση του C3 κλάσματος του συμπληρώματος
Β Θρομβοπενία
Γ Λευκοπενία
Δ Αναιμία
Ε Αντιπυρηνικά αντισώματα

322
 2485. Για τη διάγνωση του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου τα αντιπυρηνικά αντισώματα
έχουν
Α Μεγάλη ευαισθησία αλλά μικρή ειδικότητα
Β Μεγάλη ευαισθησία και μεγάλη ειδικότητα
Γ Μικρή ευαισθησία και μικρή ειδικότητα
Δ Μικρή ευαισθησία αλλά μεγάλη ειδικότητα
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

2486. Για τη διάγνωση του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου τα αντι-dsDNA αντισώματα

έχουν
Α Μεγάλη ευαισθησία αλλά μικρή ειδικότητα
Β Μεγάλη ευαισθησία και μεγάλη ειδικότητα
Γ Μικρή ευαισθησία και μικρή ειδικότητα
Δ Μικρή ευαισθησία αλλά μεγάλη ειδικότητα
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

2487. Τα αντι-Ro(SSA) αντισώματα συσχετίζονται με

Α Σύνδρομο Sjogren
Β Νεογνικό ερυθηματώδη λύκο
Δ Υποξύ δερματικό λύκο
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Β

2488. Τυπικές εκδηλώσεις στο συστηματικό ερυθηματώδη λύκο αποτελούν

Α Αρθρίτιδα εγγύς φαλαγγικών των άκρων χειρών
Β Ερύθημα χρυσαλίδας
Γ Αλωπεκία
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2489. Τυπικές εκδηλώσεις στο συστηματικό ερυθηματώδη λύκο περιλαμβάνουν

Α Εξιδρωματική πλευριτική συλλογή
Β Διιδρωματική πλευριτική συλλογή
Γ Περικαρδιακή συλλογή
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2490. Τυπικές εκδηλώσεις στο αντι-φωσφωλιπιδικό σύνδρομο περιλαμβάνουν

Α Θρόμβωση αρτηρίας
Β Θρόμβωση φλέβας
Γ Αποβολή εμβρύου
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2491. Τυπικά εργαστηριακά ευρήματα στο αντι-φωσφωλιπιδικό σύνδρομο περιλαμβάνουν όλα

εκτός από:
Α Θρομβοκυττάρωση
Β Αντισώματα έναντι καρδιολιπίνης
Γ Αντισώματα έναντι-β2 γλυκοπρωτείνης
Δ Αντιπηκτικό λύκου
Ε Παράταση του χρόνου μερικής θρομβοπλαστίνης (ΡΤΤ)

2492. Τυπικές εκδηλώσεις στη συστηματική σκλήρυνση περιλαμβάνουν

Α Φαινόμενο Raynaud
Β Τηλεαγγειεκτασίες
Γ Δύσπνοια προσπαθείας
Δ Όλα τα παραπάνω

323
Ε Το Α και Γ

2493. Τυπικά ευρήματα στις ιδιοπαθείς πολυμυοσίτιδες περιλαμβάνουν όλα εκτός από:
Α Αδυναμία άπω μυών των άκρων
Β Αδυναμία κεντρομελικών μυών των άκρων
Γ Δυσφαγία
Δ Αύξηση φωσφορικής κρεατινίνης ορού
Ε Αύξηση αλδολάσης ορού

2494. Τυπικές εκδηλώσεις του σύνδρομο Sjogren αποτελούν

Α Δυσπαρεύνεια
Β Ξηροστομία
Γ Ξηρό βήχα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2495. Τυπικά χαρακτηριστικά της κροταφικής αρτηρίτιδας είναι όλα εκτός από
Α Κεφαλαλγία
Β Έναρξη σε ηλικία 30-45 ετών
Γ Ευαισθησία της κροταφικής αρτηρίας
Δ Αιφνίδια απώλεια όρασης
Ε Πρωινή δυσκαμψία ωμικής ζώνης

2496. Τα cANCA
Α Αναγνωρίζουν τη μυελο-υπεροξειδάση
Β Αναγνωρίζουν την πρωτεϊνάση-3
Γ Απαντούν στην κοκκιωμάτωση Wegener
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2497. Τυπικές εκδηλώσεις αγγειίτιδας περιλαμβάνουν

Α Διαλείπουσα χωλότητα άνω άκρων
Β Κοιλιάγχη
Γ Πολλαπλή μονονευρίτιδα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2498. Η κρυοσφαιριναιμία τύπου ΙΙ σχετίζεται με

Α Ηπατίτιδα C
Β Παρουσία ρευματοειδούς παράγοντα στον ορό
Γ Πορφύρα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

2499. Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα χαρακτηρίζεται από

Α Έναρξη σε άτομα άνω των 55 ετών
Β Πρωινή δυσκαμψία οσφύος
Γ Ασύμμετρη ιερολαγονίτιδα
Δ Συμμετρική πολυαρθρίτιδα άκρων χειρών
Ε Οσφυαλγία που επιδεινώνεται με την κίνηση

2500. Η ψωριασική αρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από

Α Συμμετρική αρθρίτιδα άκρων χειρών
Β Ασύμμετρη αρθρίτιδα άκρων χειρών
Γ Ασύμμετρη ιερολαγονίτιδα
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Β και Γ

324
 2501. Κλινικές εκδηλώσεις της ψωριασικής αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:
Α Ασύμμετρη ολιγοαρθρίτιδα
Β Πολυαρθρίτιδα
Γ Οσφυαλγία
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Το Α και Γ

2502. Τα παθογνωμικά αντισώματα στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο είναι

Α Τα έναντι ιστονών
Β Αντί-Ro (SSA), αντι-La (SSB)
Γ Αντιριβοσωμιακά
Δ anti-dsDNA
E Το Α και Δ

2503. Ποια από τα παρακάτω δεν παρατηρούνται στην οστεομυελοσκλήρυνση;

Α Σπληνομεγαλία
Β Πανκυτταροπενία
Γ Ασπληνία
Δ Το Β, Γ
Ε Το Α, Β και Γ

2504. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει στην ιδιοπαθή υπερτροφική καρδιομυοπάθεια;
Α Στην αποφρακτική μορφή η θεραπεία με δακτυλίτιδα είναι ενδεδειγμένη
Β Η μη αποφρακτική μορφή είναι πιο συχνή από την αποφρακτική
Γ Είναι η συχνότερη αιτία θανάτου νεαρών αθλητών
Δ Είναι συγγενής, κληρονομική πάθηση
Ε Στην αποφρακτική μορφή η θεραπεία με βεραπαμίλη είναι ενδεδειγμένη

2505. Σε όλα τα παρακάτω ενδείκνυται εμβολιασμός για την πρόληψη λοίμωξης από
πνευμονιόκοκκο εκτός από ένα
Α Νεφρωσικό σύνδρομο
Β Ακοκκιοκυτταραιμία
Γ Σπληνεκτομή
Δ Δρεπανοκυτταρική αναιμία
Ε Το Γ και Δ

2506. Ποιο από τα παρακάτω δεν χαρακτηρίζει το σύνδρομο Reiter

Α Ουρηθρίτιδα
Β Το αντιγόνο HLAB27
Γ Ιρίτιδα
Δ Επιπεφυκίτιδα
Ε Νεφρίτιδα

2507. Οστεομαλακία προκαλούν όλα τα παρακάτω εκτός από ένα:

Α Σύνδρομο Fanconi
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Υπερβιταμίνωση D
Δ Ηπατική νόσος
Ε Το Α και Γ

2508. Ουρηθρίτιδα προκαλούν:

Α Chlamydia trachomatis
Β Ureoplasma urealyticum
Γ Trichomonas vaginalis
Δ To Β και Γ

325
Ε Όλα τα παραπάνω

2509. Η γονορροϊκή ουρηθρίτιδα αντιμετωπίζεται με:

Α Δοξυκυκλίνη
Β Μετρονιδαζόλη
Γ Κλαριθρομυκίνη
Δ To Β και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2510. Η ουρηθρίτιδα από τριχομονάδες αντιμετωπίζεται με:

Α Δοξυκυκλίνη
Β Μετρονιδαζόλη
Γ Κλαριθρομυκίνη
Δ To Β και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2511. Αυξημένη συγκέντρωση SGOT (AST) ανευρίσκεται σε:

Α Ηπατοπάθεια
Β Μυοπάθεια
Γ Εμφρακτο μυοκαρδίου
Δ To Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2512. Αυξημένη συγκέντρωση SGPT (ALT) ανευρίσκεται σε:

Α Ηπατοπάθεια
Β Μυοπάθεια
Γ Εμφρακτο μυοκαρδίου
Δ To Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2513. Ανεπιθύμητες ενέργειες ανταγωνιστών της αλδοστερόνης (σπειρονολακτόνης) είναι:

Α Γυναικομαστία
Β Υποκαλιαιμία
Γ Υπονατριαιμία
Δ To Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2514. Όλα τα παρακάτω αποτελούν αίτια δευτερογενούς υπέρτασης εκτός από ένα:
Α Μεγαλακρία
Β Κυστική ίνωση
Γ Σύνδρομο Conn
Δ Φαιοχρωμοκύττωμα
Ε Σπειραματονεφρίτιδα

2515. Όλα τα παρακάτω αποτελούν πιθανές αιματολογικές διαταραχές στον αλκοολισμό εκτός
από ένα:
Α Μακροκυττάρωση
Β Θρομβοπενία
Γ Αιμολυτική αναιμία
Δ Πολυερυθραιμία
Ε Το Γ και Δ

2516. Το σύνδρομο Zieve στον αλκοολισμό συμπεριλαμβάνει:

Α Αιμολυτική αναιμία
Β Άλγος στο δεξιό υποχόνδριο
Γ Ίκτερο

326
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2517. Το σύνδρομο Zieve στον αλκοολισμό συμπεριλαμβάνει:

Α Αιμολυτική αναιμία
Β Υπερλιπιδαιμία
Γ Ίκτερο
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2518. Ποιο από τα παρακάτω ΔΕΝ αποτελεί τυπικό χαρακτηριστικό της αλκοολικής ηπατιτίδας
Α Αύξηση τρανσαμινασών
Β Αύξηση γGT και αλκαλικής φωσφατάσης
Γ Άλγος στο δεξιό υποχόνδριο
Δ Ίκτερος
Ε Το Β και Γ

2519. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί τυπικό χαρακτηριστικό της αλκοολικής ηπατιτίδας
Α Ίκτερος
Β Αύξηση γGT και αλκαλικής φωσφατάσης
Γ Ηπατομεγαλία
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2520. Ποιο από τα παρακάτω αυτοαντισώματα είναι θετικό στον ορό σε ασθενείς με αυτοάνοση
ηπατιτίδα τύπου 1
Α Αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ)
Β Αντισώματα έναντι κυτταροπλάσματος ουδετεροφίλων (ΑΝCΑ)
Γ Αντισώματα έναντι λείων μυϊκών ινών (ASMA)
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2521. Ποιο από τα παρακάτω αυτοαντισώματα είναι θετικό στον ορό σε ασθενείς με αυτοάνοση
ηπατιτίδα τύπου 2
Α Αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ)
Β Αντισώματα έναντι κυτταροπλάσματος ουδετεροφίλων (p-ΑΝCΑ)
Γ Αντισώματα έναντι μικροσωμάτων νεφρικών και ηπατικών κυττάρων (ALKM1)
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2522. Ποιο από τα παρακάτω αυτοαντισώματα είναι θετικό στον ορό σε ασθενείς με αυτοάνοση
ηπατιτίδα τύπου 2
Α Αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ)
Β Αντισώματα έναντι κυτταροπλάσματος ουδετεροφίλων (p-ΑΝCΑ)
Γ Αντισώματα έναντι λείων μυϊκών ινών (ASMA)
Δ Το Α και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2523. Αντισώματα έναντι κυτταροπλάσματος ουδετεροφίλων είναι θετικά στον ορό ασθενών με
Α Νόσο Wegener
Β Μικροσκοπική πολυαγγειίτιδα
Γ Αυτοάνοση ηπατιτίδα τύπου 2
Δ Το Α και B
Ε Όλα τα παραπάνω

2524. Αντισώματα έναντι κυτταροπλάσματος ουδετεροφίλων είναι θετικά στον ορό ασθενών με

327
Α Σύνδρομο Churg-Strauss
Β Αυτοάνοση ηπατιτίδα τύπου 1
Γ Μικροσκοπική πολυαγγειίτιδα
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2525. Μια εξέταση ασκιτικού υγρού σε ασθενή με κίρρωση πρέπει πάντοτε να περιλαμβάνει
Α Συγκέντρωση λευκωματίνης και ολικών λευκωμάτων
Β Αριθμό λευκών και τύπο
Γ Κυτταρολογική εξέταση
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2526. Μια εξέταση ασκιτικού υγρού σε ασθενή με κίρρωση πρέπει πάντοτε να περιλαμβάνει
Α Συγκέντρωση χολερυθρίνης
Β Συγκέντρωση τριγλυκεριδίων
Γ Συγκέντρωση λευκωματίνης και ολικών λευκωμάτων
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2527. Μια εξέταση ασκιτικού υγρού σε ασθενή με κίρρωση πρέπει πάντοτε να περιλαμβάνει
Α Συγκέντρωση λευκωματίνης και ολικών λευκωμάτων
Β Αριθμό λευκών και τύπο
Γ Καλλιέργεια
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2528. Στη σκληρυντική χολαγγειίτιδα δυνατό να υπάρχει έλλειψη όλων των παρακάτω εκτός από
μία
Α Βιταμίνη Α
Β Βιταμίνη C
Γ Βιταμίνη D
Δ Βιταμίνη E
Ε Βιταμίνη Κ

2529. Όλα τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικά στη σκληρυντική χολαγγειίτιδα εκτός από ένα
Α Αντιμιτοχονδριακά αντισώματα (ΑΜΑ)
Β Εξω- και ενδοηπατικές στενώσεις χολαγγείων
Γ Αυξημένη συχνότητα εμφάνισης χολαγγειοκαρκινώματος
Δ Υψηλή συχνότητα συνύπαρξης με ελκώδη κολίτιδα
Ε Το Α και Δ

2530. Όλα τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικά της πυλαίας υπέρτασης εκτός από ένα
Α Υπερτροφία αριστεράς κοιλίας
Β Ασκίτης
Γ Σπληνομεγαλία
Δ Κιρσοί οισοφάγου
Ε Το Α, Β και Γ

2531. Στο συστηματικό σκληρόδερμα συχνά παρατηρείται:

Α Παρατεινόμενος πυρετός
Β Κνιδωτικό εξάνθημα στους γλουτούς
Γ Αντισώματα κατά διπλής έλικας DNA
Δ Καταστροφική αρθρίτιδα των μικρών αρθρώσεων της άκρας χειρός
Ε Βαριά αρτηριακή υπέρταση

328
 2532. Στο συστηματικό σκληρόδερμα συχνά παρατηρείται:
Α Βαριά αρτηριακή υπέρταση
Β Διαταραχή της κινητικότητας του οισοφάγου
Γ Αντισώματα κατά διπλής έλικος DNA
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2533. Όλα τα παρακάτω ευρήματα σε ένα ηλικιωμένο ασθενή σχετίζονται με την ύπαρξη
πολλαπλού μυελώματος εκτός από ένα:
Α Πυρετός με λευκοκυττάρωση
Β Αναιμία, αυξημένη ΤΚΕ με οσφυαλγία
Γ Οστεοπενία, οστεολυτικές βλάβες
Δ Υπερασβεστιαιμία
Ε Περιφερική νευροπάθεια

2534. Όλα τα παρακάτω ισχύουν για τα λευκώματα που ανευρίσκονται στα ούρα εκτός από ένα:
Α Ελαφρές άλυσοι γ-σφαιρίνης υποδηλώνουν σωληναροδιάμεση βλάβη
Β γ-σφαιρίνη υποδηλώνει σπειραματική βλάβη
Γ β2-μικροσφαιρίνη υποδηλώνει σωληναροδιάμεση βλάβη
Δ α2-μακροσφαιρίνη υποδηλώνει σπειραματική βλάβη
Ε Πρωτεΐνη Tamm-Horhfall υποδηλώνει νεφρωσικό σύνδρομο

2535. Έκφραση μονοκλωνικής ανοσοσφαιρίνης (μονοκλωνική γαμμοπάθεια) παρατηρείται σε

ασθενείς με:
Α Πολλαπλούν μυέλωμα
Β Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία
Γ Λέμφωμα Hodgkin
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2536. Έκφραση μονοκλωνικής ανοσοσφαιρίνης (μονοκλωνική γαμμοπάθεια) παρατηρείται σε

ασθενείς με:
Α Σύνδρομο POEMS
Β Πρωτοπαθή αμυλοείδωση
Γ Μη–Hodgkin λεμφώματα
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2537. Όλα τα παρακάτω ανήκουν στις εξωηπατικές εκδηλώσεις της ηπατίτιδας Β εκτός από ένα:
Α Μικροσκοπική πολυαγγειίτιδα
Β Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτιδα
Γ Μεμβρανοϋπερπλαστική σπειραματονεφρίτιδα
Δ Οζώδης πολυαρτηριίτιδα
Ε Το Α και Δ

2538. Όλα τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικά της ηπατίτιδας Β εκτός από ένα:
Α Ο ιός της ηπατίδας Β είναι DΝΑ ιός
Β Είναι η πιο συχνή ιογενής ηπατίτιδα παγκοσμίως
Γ Η αιματογενής (παρεντερική) και η κάθετη μετάδοση είναι εξαιρετικά σπάνιες
Δ Η παρουσία αντι-HBs και αντι-ΗΒc υποδηλώνουν παλιά λοίμωξη
Ε Η παρουσία μόνο αντι-HBs υποδηλώνει προηγούμενο εμβολιασμό

2539. Όλα τα παρακάτω προκαλούν χρόνια ηπατίτιδα εκτός από ένα:

Α Ο ιός της ηπατίδας Β
Β Ο ιός της ηπατίδας C
Γ Ο ιός της ηπατίτιδας D
Δ Ο ιός της ηπατίτιδας Α

329
Ε Η αυτοάνοση ηπατίτιδα

2540. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί εκδήλωση/επιπλοκή του μελιταίου πυρετού:

Α Οστεομυελίτιδα
Β Ορχίτιδα
Γ Αρθρίτιδα
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2541. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί τυπική εκδήλωση/επιπλοκή του αλκοολισμού:

Α Στεφανιαία νόσος
Β Παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή
Γ Χρόνια παγκρεατίτιδα
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2542. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί τυπική εκδήλωση/επιπλοκή του αλκοολισμού:

Α Πολυνευροπάθεια
Β Εγκεφαλίτιδα
Γ Σύνδρομο Korsakoff
Δ Το A και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2543. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί τυπική εκδήλωση/επιπλοκή του αλκοολισμού:

Α Σύνδρομο Korsakoff
Β Εγκεφαλοπάθεια Wernicke
Γ Παρεγκεφαλιδική ατροφία
Δ Το A και B
Ε Όλα τα παραπάνω

2544. Όλα τα παρακάτω είναι ορθά για το σάρκωμα Kaposi εκτός από ένα:
Α προσβάλει ασθενείς με AIDS
Β στην κλασσική του μορφή είναι συχνότερο σε Ασιάτες
Γ προσβάλει ασθενείς με νεφρική μεταμόσχευση
Δ σχετίζεται με τον ανθρώπινο ιό του έρπητα 8 (HHV-8)
Ε προσβάλει ασθενείς υπό κυκλοσπορίνη

2545. Μετά από συμμετοχή σε βαριά άσκηση νεαρός στρατιώτης προσέρχεται επειγόντως με
σκουρόχρωμα ούρα. Ποια είναι η πιο ενδεδειγμένη αρχική αντιμετώπιση;
Α Αιμοκάθαρση
Β Ντοπαμίνη
Γ Στέρηση υγρών
Δ Αθρόα χορήγηση υγρών με διττανθρακικά ενδοφλέβια
Ε Φουροσεμίδη

2546. Ασθενής 75 ετών με κολπική μαρμαρυγή προσέρχεται επειγόντως με πτώση γωνίας

στόματος αριστερά, αριστερή ημιπάρεση και διαταραχές της αισθητικότητας αριστερά. Ποια από
τις παρακάτω εγκεφαλικές αρτηρίες είναι πιθανότερα προσβεβλημένη;
Α Δεξιά πρόσθια εγκεφαλική
Β Δεξιά μέση εγκεφαλική
Γ Αριστερή πρόσθια εγκεφαλική
Δ Αριστερή μέση εγκεφαλική
Ε Το Γ και Δ

2547. Σε ποιο από τα παρακάτω αντενδείκνυται η χορήγηση δακτυλίτιδας

Α Ταχυαρρυθμία σε κολπική μαρμαρυγή
Β Σύνδρομο WPW

330
Γ Αποφρακτική υπερτροφική καρδιομυοπάθεια
Δ Το Α και Γ
Ε Το Β και Γ

2548. Εξέταση του αρθρικού υγρού σε ασθενή με οξεία μονοαρθρίτιδα πρέπει πάντοτε να
περιλαμβάνει
Α Συγκέντρωση λευκωμάτων
Β Κύτταρα και τύπο
Γ Κρύσταλλοι
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2549. Όλες οι παρακάτω ορμόνες όταν υπερεκκρίνονται προκαλούν την αντίστοιχη νόσο εκτός
από μια
Α Αυξητική – Γιγαντισμός / Μεγαλακρία
Β Προλακτίνη – Σύνδρομο γαλακτόρροιας αμηνόρροιας
Γ LH, FSH – Καθυστερημένη ενήβωση
Δ TSH – Υπερθυρεοειδισμός
Ε ACTH – Νόσος Cushing

2550. Όλες οι παρακάτω ορμόνες όταν υπερεκκρίνονται προκαλούν την αντίστοιχη νόσο εκτός
από μια
Α Αυξητική – Γιγαντισμός / Μεγαλακρία
Β Προλακτίνη – Σύνδρομο γαλακτόρροιας αμηνόρροιας
Γ LH, FSH – πρώιμη ήβη
Δ TSH – Υπερθυρεοειδισμός
Ε ACTH – Σύνδρομο Addison

2551. Όλες οι παρακάτω ορμόνες όταν υπερεκκρίνονται προκαλούν την αντίστοιχη νόσο εκτός
από μια
Α Αυξητική – Υποφυσιογενής νανισμός
Β Προλακτίνη – Σύνδρομο γαλακτόρροιας αμηνόρροιας
Γ LH, FSH – πρώιμη ήβη
Δ TSH – Υπερθυρεοειδισμός
Ε ACTH – Νόσος Cushing

2552. Όλα τα παρακάτω είναι αίτια οξείας παγκρεατίτιδας εκτός από ένα
Α Υπερλιπιδαιμία
Β Υπερασβεστιαιμία
Γ Λιθίαση χοληδόχου πόρου
Δ Αλκοολισμός
Ε Υποθυρεοειδισμός

2553. Τι ισχύει για τον ιό του απλού έρπητα (HSV, Herpes simplex virus)
Α Είναι RNA ιός
Β Υπάρχουν δύο τύποι ΗSV 1 και HSV 2
Γ O HSV-1 προσβάλλει τα έξω γεννητικά όργανα
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2554. Τι ισχύει για τον ιό Ebstein-Barr

Α Μεταδίδεται κυρίως αιματογενώς (παρεντερικά)
Β Είναι RNA ιός
Γ Προκαλεί λοιμώδη μονοπυρήνωση
Δ Στην Ευρώπη 0,1% του πληθυσμού κάτω των 40 ετών έχει μολυνθεί
Ε Όλα τα παραπάνω

331
 2555. Ποια από τις παρακάτω κακοήθειες συνδέεται με τον ιό Ebstein-Barr
Α Καρκίνος ωοθηκών
Β Λέμφωμα Burkitt
Γ Βρογχικό καρκίνωμα
Δ Αδενοκαρκίνωμα του νεφρού
Ε Καρκίνος του παχέως εντέρου

2556. Επιπλοκές της λοίμωξης με τον ιό της παρωτίτιδας είναι:

Α Παγκρεατίτιδα
Β Ορχίτιδα
Γ Μηνιγγίτιδα
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2557. Επιπλοκές της λοίμωξης με τον ιό της παρωτίτιδας είναι:

Α Παγκρεατίτιδα
Β Σπάνια μηνιγγοεγκεφαλίτιδα
Γ Επιδυδιμίτιδα
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2558. Ποιο από τα παρακάτω μικρόβια προκαλεί σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα

Α Τριχομονάδες
Β ΗΙV
Γ Ιός της ηπατίτιδας Β
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2559. Ποιο από τα παρακάτω μικρόβια προκαλεί σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα

Α Λεπτόσπειρα
Β ΗPV
Γ Χλαμύδια
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2560. Ποιο από τα παρακάτω ισχύουν για την αυτοάνοση ηπατίτιδα

Α Στην αυτοάνοση ηπατίτιδα τύπου 1 ανευρίσκονται ΑΝΑ θετικά
Β Χωρίς ανοσοκατασταλτική θεραπεία η πρόγνωση είναι κακή
Γ Προσβάλλονται συχνότερα άνδρες
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2561. Ποιο από τα παρακάτω είναι αίτιο επίμονου και γενικευμένου κνησμού
Α Αυτοάνοση ηπατίτιδα
Β Πρωτοπαθής χολική κίρρωση
Γ Αληθής πολυερυθραιμία
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2562. Ποιο από τα παρακάτω είναι αίτιο επίμονου και γενικευμένου κνησμού
Α Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Πρωτοπαθής χολική κίρρωση
Γ Σακχαρώδης διαβήτης
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

332
 2563. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στις επιπτώσεις της βαριάς συγγενούς έλλειψης α1-
αντιθρυψίνης
Α Εμφύσημα
Β Κίρρωση
Γ Ανοσοανεπάρκεια
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2564. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στις επιπτώσεις της βαριάς συγγενούς έλλειψης α1-
αντιθρυψίνης
Α Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Ανοσοανεπάρκεια
Γ Εμφύσημα
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2565. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις είναι δυνατό να συνοδεύεται από υπογλυκαιμία
Α Ινσουλίνομα
Β Νόσος Addison
Γ Υποφυσιακή ανεπάρκεια
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2566. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις δυνατό να συνοδεύεται από δευτεροπαθή
θρομβοκυττάρωση
Α Σπληνεκτομή
Β Μεγάλο αιμαγγείωμα
Γ Αιμορραγία
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2567. Ασθενής 70 ετών προσέρχεται με αιφνίδια δεξιά ημιπάρεση και ιστορικό υψηλού πυρετού.
Στην κλινική εξέταση ανευρίσκεται συστολικό καρδιακό φύσημα και στον εργαστηριακό έλεγχο
αναιμία. Ο ασθενής πάσχει πιθανά από
Α Έμφραγμα του μυοκαρδίου
Β Περικαρδίτιδα
Γ Ενδοκαρδίτιδα
Δ Μηνιγγίτιδα
Ε Κροταφική αρτηριίτιδα

2568. Ασθενής 68 ετών προσέρχεται με διαβήτη τύπου 2 από 10ετίας και υπέρταση. Στον
εργαστηριακό έλεγχο ανευρίσκεται λευκωματουρία. Ποιο από τα παρακάτω είναι η ενδεδειγμένη
θεραπεία για την υπέρταση
Α Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης
Β β-αποκλειστές
Γ Θειαζιδικά διουρητικά
Δ Αναστολείς των διαύλων ασβεστίου
Ε Υδραλαζίνη

2569. Ασθενής 30 ετών με ισχυρούς πόνους μετεγχειρητικά παρουσιάζει υπονατριαιμία. Στον

ασθενή υπάρχει πιθανά
Α Καρδιακή ανεπάρκεια
Β Νεφρική ανεπάρκεια
Γ Σύνδρομο απροσφορης έκκρισης ADH
Δ Τοξικότητα από οπιούχα αναλγητικά
Ε Άποιος διαβήτης

333
 2570. Η αντιμετώπιση της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας συμπεριλαμβάνει
Α Λακτουλόζη
Β Αμπικιλλίνη
Γ Διουρητικά της αγκύλης
Δ Δίαιτα έμπλουτισμένη σε λευκώματα
Ε Ανταγωνιστές της αλδοστερόνης

2571. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις ΔΕΝ ανήκει στις εξωεντερικές εκδηλώσεις της
ελκώδους κολίτιδας;
Α Ιριδοκυκλίτιδα
Β Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα
Γ Οζώδες ερύθημα
Δ Φαινόμενο Raynaud
Ε Γαγγραινώδες πυόδερμα

2572. Ασθενής 25 ετών μετά από υπερβολική κατανάλωση αιθυλικής αλκοόλης και εμέτους
προσέρχεται με οξύ ισχυρό οπισθοστερνικό άλγος. Ο ασθενής δυνατό να πάσχει από
Α Σύνδρομο Mallory-Weiss
Β Έμφραγμα του μυοκαρδίου
Γ Αλκοολική καρδιομυοπάθεια
Δ Αυτόματο πνευμοθώρακα
Ε Σύνδρομο Borhaave

2573. Ποια από τις παρακάτω καταστάσεις ανήκει στις εξωεντερικές εκδηλώσεις της ελκώδους
κολίτιδας;
Α Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα
Β Ιριδοκυκλίτιδα
Γ Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2574. Σε ποιο από τα παρακάτω ΔΕΝ έχουμε διαταραχές της λειτουργίας των αιμοπεταλίων:
Α Νόσο του von Willebrand
Β Ινδομεθακίνη
Γ Αιμορροφιλία Α
Δ Νόσο του Glanzmann
Ε Ουραιμία

2575. Σε ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις η πρόγνωση της στεφανιαίας νόσου είναι
χειρότερη:
Α Νόσος των τριών αγγείων
Β Στεφανιαία νόσος σε καπνιστή
Γ Νόσος του ενός αγγείου
Δ Στένωση του στελέχους
Ε Το Α και Β

2576. Ποια από τις παρακάτω ουσίες ανήκει στα θρομβολυτικά φάρμακα:
Α Ηπαρίνη
Β Αλτεπλάση (tPA)
Γ Δικουμαρόλη
Δ Ασπιρίνη
Ε Διπυριδαμόλη

2577. Ποια από τις παρακάτω ουσίες ανήκει στα θρομβολυτικά φάρμακα:
Α Στρεπτοκινάση
Β Αλτεπλάση (tPA)
Γ Ουροκινάση

334
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2578. Ποιο από τα παρακάτω έχει αρρυθμιογόνο δράση:

Α Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά
Β Κινίνη
Γ Υποκαλιαιμία
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2579. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στα χαρακτηριστικά ευρήματα στο φαιοχρωμοκύττωμα;
Α Υπεργλυκαιμία
Β Λευκοκυττάρωση
Γ Ωχρότητα
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2580. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τον καρκίνο του στομάχου;
Α Είναι συχνότερος στις γυναίκες
Β Είναι συχνότερος στην Ευρώπη από ότι στις χώρες της ανατολικής Ασίας
Γ Εμφανίζεται με αυξημένη συχνότητα σε ασθενής με ατροφική γαστρίτιδα
Δ Η παρουσία ελικοβακτηριδίου είναι σπάνια σε ασθενείς με καρκίνο του στομάχου
Ε Όλα τα παραπάνω

2581. Ποιο από τα παρακάτω συνδυάζεται με αυξημένη CRP;

Α Σύνδρομο Sjoegren
Β Σκληρόδερμα
Γ Νόσος του Crohn
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2582. Ποιος από τους παρακάτω συνδυασμούς είναι σωστός;

Α Δεξιά στεφανιαία αρτηρία – Απαγωγές Ι, AVL, V1-V6
Β Πρόσθιος κατιών κλάδος της αριστερής στεφανιαίας – Απαγωγές Ι, AVL, V1-V6
Γ Περισπωμένη στεφανιαία αρτηρία – Απαγωγές ΙΙΙ, AVF, V6
Δ Το B και Γ
Ε To A και Γ

2583. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto;

Α Είναι συχνότερη σε άνδρες
Β Σχετίζεται με την παρουσία αντιγόνου ΗLΑB27
Γ Προκαλεί πάντοτε υπερθυρεοειδισμό
Δ Συχνά παρατηρούνται αντισώματα αντι-ΤPO
Ε Συχνά συνδυάζεται με εξώφθαλμο

2584. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στους όγκους του ήπατος;

Α Αιμαγγείωμα
Β Εστιακή οζώδης υπερπλασία
Γ Χολαγγειοκαρκίνωμα
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2585. Όλα τα παρακάτω ισχύουν στην ψωριασική αρθρίτιδα εκτός από ένα;
Α Υπάρχει συμμετοχή των τελοφαλλαγγικών αρθρώσεων
Β Ο ρευματοειδής παράγοντας είναι έντονα θετικός
Γ Αρθρίτιδα παρατηρείται σε 10 % των ασθενών με ψωρίαση
Δ Η δερματικές βλάβες δυνατόν να προηγούνται ή να έπονται της αρθρίτιδας

335
Ε Η ταχύτητα καθιζήσεως είναι συνήθως αυξημένη

2586. Υπερουριχαιμία παρατηρείται σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Λήψη υδροχλωροθειαζίδης
Β Ψωρίαση
Γ Λήψη σπειρονολακτόνης
Δ Λήψη πυραζιναμίδης
Ε Αληθή πολυκυτταραιμία

2587. Όλα τα παρακάτω είναι ουρικοζουρικά εκτός από ένα

Α Προβενεσίδη
Β Αλλοπουρινόλη
Γ Υδροχλωροθειαζίδη
Δ Το Α και Γ
Ε Το Β και Γ

2588. Όλα τα παρακάτω ισχύουν για την θυρεοτοξική κρίση εκτός από ένα
Α Εκδηλώνεται με ταχυκαρδία, υπερθερμία, υπερκινητικότητα, διαταραχές του επιπέδου συνείδησης
Β Δυνατό να εκδηλωθεί μόνο με ψυχωσικά συμπτώματα ιδίως σε ηλικιωμένους
Γ Για την αντιμετώπισή της απαιτείται άμεση νοσηλεία και εντατική παρακολούθηση
Δ Η πρόγνωση είναι πολύ καλή ιδίως αν δεν υπάρχουν διαταραχές του επιπέδου συνείδησης
Ε Το Β και Δ

2589. Όλα τα παρακάτω συνδέονται με χρόνιο (υποτροπιάζον) κοιλιακό άλγος εκτός από ένα
Α Πορφυρίες
Β Υπερλιπιδαιμία
Γ Δηλητηρίαση από μόλυβδο
Δ Υπερουριχαιμία
Ε Αθηρωματική στένωση μεσεντερίου αρτηρίας

2590. Όλα τα παρακάτω φάρμακα προκαλούν μη δοσοεξαρτώμενα ακοκκιοκυτταραιμία, εκτός

από ένα
Α Μεθοτρεξάτη
Β Καρβιμαζόλη
Γ Σουλφοναμίδες
Δ Χλωραμφενικόλη
Ε ριφαμπικίνη

2591. Πολυερυθραιμία δυνατό να παρατηρηθεί σε όλα τα παρακάτω εκτός από ένα

Α Πολυκυστική νόσος των νεφρών
Β Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
Γ Σπάνια σε νεφροκυτταρικό καρκίνωμα
Δ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Ε Πρώιμα στάδια της οστεομυελοσκλήρυνση

2592. Όλα τα παρακάτω συνοδεύονται από ηοσινοφιλία, εκτός από ένα

Α Σύνδρομο Churg Strauss
Β Φαρμακευτικό εξάνθημα
Γ Υπερθυρεοειδισμός
Δ Τριχίνωση
Ε Σχιστοσωμίαση

2593. Όλα τα παρακάτω συνοδεύονται από υπερλιπιδαιμία, εκτός από ένα

Α Σακχαρώδης διαβήτης
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Παγκρεατίτιδα
Δ Πρωτοπαθής χολική κίρρωση

336
Ε Υπερθυρεοειδισμός

2594. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί τυπική εκδήλωση του καρκινοειδούς συνδρόμου;
Α Ανεπάρκεια τριγλωχινας
Β Εκδηλώσεις βρογχικού άσθματος
Γ Ανεπάρκεια μιτροειδούς
Δ Διάρροια
Ε Ερυθρότητα και οίδημα προσώπου

2595. Για το αιμαγγείωμα του ήπατος όλα τα παρακάτω είναι σωστά εκτός από ένα
Α Οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα από τους άντρες
Β Η διάγνωση πρέπει πάντοτε να επιβεβαιώνεται με αγγειογραφία
Γ Δεν υφίσταται κίνδυνος κακοήθους εξαλλαγής
Δ Στο υπερηχογράφημα, το CT και το MRI έχουμε τυπική εικόνα
Ε Χειρουργική εξαίρεση δεν ενδείκνυται συνήθως

2596. Η α-εμβρυϊκή πρωτεΐνη είναι αυξημένη σε όλα τα παρακάτω :

Α Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
Β Εστιακή οζώδης υπερπλασία
Γ Όγκους όρχεων και ωοθηκών
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2597. Η διάγνωση του συνδρόμου απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης γίνεται με:
Α Δοκιμασία δίψας
Β Ακτινογραφία τουρκικού εφιππίου
Γ Μέτρηση επιπέδων αντιδιουρητικής ορμόνης
Δ Μέτρηση Νατρίου ούρων
Ε Όλα τα παραπάνω

2598. Η διάγνωση του άποιου διαβήτη γίνεται με:

Α Μέτρηση επιπέδων αντιδιουρητικής ορμόνης
Β Την κλινική εικόνα
Γ Δοκιμασία δίψας
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2599. Όλα τα παρακάτω ανήκουν στα θυρεοστατικά φάρμακα εκτός από ένα:
Α Προπυλθυουρακίλη
Β Καρβιμαζόλη
Γ Θειαμαζόλη
Δ 5-Φλουοροουρακίλη
Ε Το Β και Δ

2600. Σε ποιο από τα παρακάτω δυνατό να παρατηρείται πυρέτιο;

Α Φυματίωση
Β Βρουκέλλωση
Γ Υποθυρεοειδισμός
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2601. Σε ποιο από τα παρακάτω υφίσταται αυξημένος κίνδυνος τοξικού δακτυλιδισμού

Α Υποκαλιαιμία
Β Καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Υπερκαλιαιμία
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

337
 2602. Ο παράδοξος σφυγμός παρατηρείται σε
Α Καρδιακό επιπωματισμό
Β Πνευμοθώρακα υπό τάση
Γ Βαριά κρίση άσθματος
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2603. Σε ποιο από τα παρακάτω δυνατό να παρατηρείται πυρέτιο;

Α Φυματίωση
Β Βρουκέλλωση
Γ Υπερθυρεοειδισμός
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2604. Σε καρδιακό επιπωματισμό

Α Θεραπεία εκλογής είναι η χορήγηση αδρεναλίνης
Β Παρατηρείται παράδοξος σφυγμός
Γ Η κεντρική φλεβική πίεση είναι μειωμένη
Δ Η κεντρική φλεβική πίεση μειώνεται στην βαθιά εισπνοή
Ε Συνοδεύεται συχνά από μικρή περικαρδιακή συλλογή

2605. Σε καρδιακό επιπωματισμό

Α Θεραπεία εκλογής είναι η χορήγηση αδρεναλίνης
Β Παρατηρείται βραδυκαρδία
Γ Η κεντρική φλεβική πίεση είναι αυξημένη
Δ Η κεντρική φλεβική πίεση μειώνεται στην βαθιά εισπνοή
Ε Συνοδεύεται συχνά από μικρή περικαρδιακή συλλογή

2606. Ηλεκτροκαρδιογραφική δοκιμασία κοπώσεως ενδείκνυται σε

Α Στένωση στελέχους αριστερής στεφανιαίας αρτηρίας
Β Πρόσφατο έμφραγμα μυοκαρδίου
Γ Οπισθοστερνικό άλγος στην κόπωση
Δ Βαριά καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Μυοκαρδίτιδα

2607. Υπολευκωματιναιμία είναι δυνατό να ανευρίσκεται σε

Α Νόσος Whipple
Β Νεφρωσικό σύνδρομο
Γ Κίρρωση ήπατος
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2608. Μείωση του χρόνου προθρομβίνης είναι δυνατό να ανευρίσκεται σε

Α Έλλειψη βιταμίνης D
Β Λήψη κουμαρινικών
Γ Έλλειψη παράγοντα VΙΙI
Δ Το B και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2609. Καρδιομυοπάθεια δυνατό να προκαλέσουν

Α Έλλειψη θειαμίνης
Β Έλλειψη παράγοντα VΙΙ
Γ Αμυλοείδωση
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

338
 2610. Πυλαία λεμφαδενοπάθεια προκαλούν συχνά
Α Αμυλοείδωση
Β Μη-Hodgkin λεμφώματα
Γ Σαρκοείδωση
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2611. Πυλαία λεμφαδενοπάθεια προκαλούν συχνά

Α Φυματίωση
Β Μη-Hodgkin λεμφώματα
Γ Σαρκοείδωση
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2612. Σε ποιο από τα παρακάτω ενδείκνυται η χορήγηση δακτυλίτιδας

Α Σύνδρομο WPW
Β Ταχυαρρυθμία σε κολπική μαρμαρυγή
Γ Αποφρακτική υπερτροφική καρδιομυοπάθεια
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2613. Σε ποιο από τα παρακάτω υφίσταται αυξημένος κίνδυνος τοξικού δακτυλιδισμού

Α Νεφρική ανεπάρκεια
Β Υποκαλιαιμία
Γ Υπερκαλιαιμία
Δ Το Α και Β
Ε Το Β και Γ

2614. Τι ισχύει για την αρτηριίτιδα Takayasu

Α Ονομάζεται και αποφρακτική θρομβαγγειίτιδα
Β Είναι συχνή σε άνδρες, βαρύς καπνιστές
Γ Εκδηλώνεται τυπικά με πυρετό, αυξημένη ΤΚΕ και αναιμία
Δ Τυπικά συνοδεύεται από θρομβοφλεβίτιδες
Ε Αντιμετωπίζεται με μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη

2615. Ποιο από τα παρακάτω δεν προκαλεί γυναικομαστία

Α Σπιρονολακτόνη
Β Σιμετιδίνη
Γ Προλακτίνομα
Δ Κετοκοναζόλη
Ε Υποθυρεοειδισμός

2616. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για ουρολοιμώξεις
Α Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση
Β Σακχαρώδης διαβήτης
Γ Νευρογενής κύστη
Δ Σύνδρομο Alport
Ε Κύηση

2617. Ποιο από τα παρακάτω δεν προκαλεί γυναικομαστία

Α Σπιρονολακτόνη
Β Σιμετιδίνη
Γ Δακτυλίτιδα
Δ Κετοκοναζόλη
Ε Βρομοκρυπτίνη

339
 2618. Ποιο από τα παρακάτω αντιυπερτασικά θα πρέπει να αποφεύγεται στην αποφρακτική
πνευμονοπάθεια
Α Προπρανολόλη
Β Ατενολόλη
Γ Βεραπαμίλη
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2619. Ποιο από τα παρακάτω ανήκει στις επιπλοκές του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής
Α Οξεία νεφρική ανεπάρκεια μετεγχειρητικά
Β Ρήξη ανευρύσματος
Γ Εμβολή χοληστερόλης
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2620. Σε εχινόκοκκο κύστη του ήπατος

Α Η θεραπεία εκλογής είναι τα ανθελμινθικά
Β Στη χειρουργική αφαίρεση υπάρχει ο κίνδυνος αλλεργικής καταπληξίας
Γ Η θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική αφαίρεση
Δ Το Β και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2621. Ποιος από τους παρακάτω συνδυασμούς είναι σωστός

Α Αιμόλυση – άμεση υπερχολερυθριναιμία
Β Ενδαγγειακή αιμόλυση – αυξημένη απτοσφαιρίνη ορού
Γ Αιμόλυση – μειωμένα δικτυοερυθροκύτταρα
Δ Αιμόλυση – αυξημένη LDH ορού
Ε Αιμόλυση in vitro – μειωμένη απτοσφαιρίνη ορού

2622. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί δυσκοιλιότητα

Α Κύηση
Β Υποθυρεοειδισμός
Γ Αντιχολινεργικά
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2623. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στις πρώιμες επιπλοκές (πρώτες 72 ώρες) στο οξύ
έμφραγμα του μυοκαρδίου
Α Κοιλιακή μαρμαρυγή
Β Ανεύρυσμα καρδιακού τοιχώματος
Γ Καρδιογενή καταπληξία
Δ Οξεία ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδος
Ε Πνευμονικό οίδημα

2624. Όλα τα παρακάτω δυνατό να ισχύουν στα καρδιακά μυξώματα, εκτός από ένα
Α Σχετίζονται με ανεύρυσμα του καρδιακού τοιχώματος
Β Οδηγούν σε εμβολικά επεισόδια
Γ Παρατηρούνται στο σύμπλοκο Carney
Δ Αντιμετωπίζονται χειρουργικά
Ε Εκδηλώνονται με πυρετό, αυξημένη ΤΚΕ και αναιμία

2625. Ασθενής με οιδήματα κάτω άκρων, ασκίτη και αυξημένη κεντρική φλεβική πίεση πάσχει
πιθανότατα από
Α Νεφρωσικό σύνδρομο
Β Κίρρωση του ήπατος
Γ Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια
Δ Ιδιοπαθή οιδήματα

340
Ε Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια

2626. Για την οξεία μονοαρθρίτιδα του γόνατος δυνατό να ισχύουν όλα τα παρακάτω εκτός από
ένα
Α Αποτελεί εκδήλωση της ψευδοουρικής αρθρίτιδας
Β Η πυώδης είναι συχνά γοννοκοκική
Γ Είναι συχνά τραυματικής αιτιολογίας
Δ Παρατηρείται σπάνια στη νόσο του Lyme
Ε Για την τελική διάγνωση πολύ σπάνια εξέταση αρθρικού υγρού

2627. Για όλα τα παρακάτω υπάρχει δυνατότητα προφυλακτικού εμβολιασμού, εκτός από ένα
Α Ηπατίτιδα Β
Β Ηπατίτιδα C
Γ Ηπατίτιδα Α
Δ Πνευμονιόκοκκος
Ε Διφθερίτιδα

2628. Άνδρας 40 ετών παρουσιάζει σημαντικού βαθμού διαφορά αρτηριακής πίεσης μεταξύ των
δύο άνω άκρων και σε ανύψωση των άνω άκρων σημεία λιποθυμίας. Ποια είναι η πιο πιθανή
διάγνωση;
Α Σύνδρομο νοσούντος φλεβοκόμβου
Β Στένωση μιτροειδούς
Γ Σύνδρομο υποκλοπής της υποκλειδίου αρτηρίας
Δ Διασχιστικό ανεύρυσμα ανιούσης αορτής
Ε Κολποκοιλιακός αποκλεισμός

2629. Ποια από τις παρακάτω διαταραχές του οισοφάγου χαρακτηρίζεται από απώλεια
γαγγλιακών κυττάρων του μυοεντερικού πλέγματος;
Α Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Β Οισοφάγος Barrett
Γ Τραχειοοισοφαγικό συρίγγιο
Δ Κιρσοί του οισοφάγου
Ε Αχαλασία οισοφάγου

2630. Ποια από τις παρακάτω διαταραχές δεν εμφανίζεται τυπικά σε ασθενή με πρωτοπαθή
χολική κίρρωση;
Α Σπληνομεγαλία
Β Λεμφαδενοπάθεια
Γ Κνησμός
Δ Ξηροφθαλμία
Ε Το Α, Β και Δ

2631. Ασθενής 4 εβδομάδες μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών αναπτύσσει πνευμονία.
Ποιο από τα παρακάτω είναι το πιθανότερο αίτιο;
Α Κυτταρομαγαλοϊός
Β Μυκόπλασμα
Γ Αδενοϊός
Δ Σταφυλόκοκκος
Ε Κλεμπσιέλλα

2632. Ασθενής 70 ετών παρουσιάζει οσφυαλγία, αναιμία και πλασματοκυττάρωση (>25 %) στο
μυελό των οστών. Ποια από τις παρακάτω εξετάσεις δεν είναι απαραίτητη;
Α Αξονική θώρακος
Β Ακτινογραφία κρανίου
Γ Ασβέστιο ορού
Δ Ηλεκτροφόρηση λευκωμάτων
Ε Bence-Jones στα ούρα

341
 2633. Ασθενής 70 ετών παρουσιάζει οίδημα προσώπου και άνω άκρων καθώς και διάταση
φλεβών αντίστοιχα. Ποια από τις παρακάτω είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Φαιοχρωμοκύττωμα
Β Θύμωμα
Γ Νόσος του Grave
Δ Νόσος Hashimoto
Ε Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας

2634. Ποια από τις παρακάτω θεραπείες εφαρμόζεται σε δηλητηρίαση με μόλυβδο;

Α Αιμοκάθαρση
Β Πλασμαφαίρεση
Γ Χορήγηση EDTA
Δ Χορήγηση ναλοξόνης
Ε Χορήγηση ατροπίνης

2635. Ποιο από τα παρακάτω εφαρμόζεται σαν αντίδοτο σε δηλητηρίαση με βενζοδιαζοπίνες;

Α Δεφεροξαμίνη
Β Φλουμαζενίλη
Γ Ναλοξόνη
Δ Κυανούν του μεθυλενίου
Ε Αλκαλοποίηση ούρων

2636. Σε ποιο από τα παρακάτω ασκούν πρωταρχικά τη δράση τους τα κουμαρινικά;

Α Αίμα
Β Καρδιά
Γ Μύς
Δ Ήπαρ
Ε Νεφρός

2637. Σε ποιο από τα παρακάτω δεν χρησιμοποιούνται θεραπευτικά αναστολείς της αντλίας
πρωτονίων;
Α Έλκος στομάχου
Β Σύνδρομο Zollinger-Ellison
Γ Γαστρίτιδα
Δ Μυοσίτιδα
Ε Αλκαλοποίηση ούρων

2638. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται με τη χορήγηση μη-στεροειδών αντιφλεγμονωδών;

Α Πεπτικό έλκος
Β Μυοπάθεια
Γ Αναιμία
Δ Νεφρική ανεπάρκεια
Ε Ναυτία

2639. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται με τη χορήγηση μη-στεροειδών αντιφλεγμονωδών;

Α Πεπτικό έλκος
Β Νέκρωση κεφαλής μηριαίου
Γ Αναιμία
Δ Νεφρική ανεπάρκεια
Ε Ναυτία

2640. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί οξεία ανεπιθύμητη ενέργεια της νιτρογλυκερίνης;
Α Κεφαλαλγία
Β Ζάλη
Γ Ρουκετοειδής έμετος
Δ Ταχυκαρδία

342
Ε Υπόταση

2641. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται με τη χορήγηση κορτικοστεροειδών;

Α Καταρράκτης
Β Μυοπάθεια
Γ Ψύχωση
Δ Ακμή
Ε Ζάλη από υπόταση

2642. Ποιο από τα παρακάτω σχετίζεται με βαριά φωτοευαισθησία;

Α Νιασίνη
Β Τετρακυκλίνη
Γ Φλουοροκινολόνες
Δ Δακτυλίτιδα
Ε Πενικιλλίνη

2643. Ποιο από τα παρακάτω σχετίζεται με αντίδραση Stevens-Johnson;

Α Κινιδίνη
Β Ισονιαζίδη
Γ Βαλπροϊκό οξύ
Δ Εθοσουξιμίδη
Ε Το Α και Δ

2644. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί φαρμακευτική ηπατίτιδα;

Α Κινιδίνη
Β Ισονιαζίδη
Γ Βαλπροϊκό οξύ
Δ Εθοσουξιμίδη
Ε Πενικιλλίνη

2645. Σε ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα παρατηρείται τυπικά δεξιά βαλβιδοπάθεια και
διάρροια;
Α Mallory-Weiss
Β Wiskott-Aldrich
Γ Καρκινοειδές
Δ Job
Ε Down

2646. Ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα αντιστοιχεί σε αρθρίτιδα ουρηθρίτιδα και παρατηρείται
συχνότερα σε άνδρες;
Α Mallory-Weiss
Β Sjoegren
Γ Καρκινοειδές
Δ Reiter
Ε Ehlers-Danlos

2647. Σε ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα παρατηρείται διαταραχή της κινητικότητας του
σπέρματος και υποτροπιάζουσα παραρινοκολπίτιδα;
Α Down
Β Kartagener
Γ Καρκινοειδές
Δ Sjoegren
Ε Ehlers-Danlos

2648. Ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα αντιστοιχεί σε αρθρίτιδα, ξηροφθαλμία και παρατηρείται
συχνότερα σε γυναίκες;
Α Mallory-Weiss

343
Β Ehlers-Danlos
Γ Καρκινοειδές
Δ Reiter
Ε Sjoegren

2649. Ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα χαρακτηρίζεται κλινικά από εξαιρετική

υπερεκτατικότητα των αρθρώσεων και του δέρματος;
Α Down
Β Ehlers-Danlos
Γ Goodpasture
Δ Mallory-Weiss
Ε Sjoegren

2650. Ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα χαρακτηρίζεται από αιματουρία με αιμοραγικούς

κυλίνδρους και κυψελιδική αιμορραγία;
Α Goodpasture
Β Ehlers-Danlos
Γ Down
Δ Mallory-Weiss
Ε DiGeorge

2651. Ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα χαρακτηρίζεται κλινικά από κοιλιακό άλγος, ασκίτη και
θρόμβωση ηπατικών φλεβών;
Α Down
Β Goodpasture
Γ Budd-Chiari
Δ Mallory-Weiss
Ε Καρκινοειδές

2652. Ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα δυνατό να παρατηρηθεί σε πολλαπλούν μυέλωμα;

Α Fanconi
Β Down
Γ Dubin-Johnson
Δ Mallory-Weiss
Ε Καρκινοειδές

2653. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί χαρακτηριστικό της νεφρικής σωληναριακής οξέωσης
τύπου 2;
Α Συνοδεύει συχνά το σύνδρομο Fanconi
Β Το pH ούρων δεν ξεπερνά ποτέ το 5,3
Γ Η οξινοποίηση των ούρων στο άπω εσπειραμένο σωληνάριο είναι διαταραγμένη
Δ Η επαναρρόφηση διττανθρακικών στο εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο είναι αυξημένη
Ε Χαρακτηρίζεται από μειωμένη δράση της αλδοστερόνης

2654. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί χαρακτηριστικό της νεφρικής σωληναριακής οξέωσης
τύπου 1;
Α Συνοδεύει συχνά το σύνδρομο Fanconi
Β Το pH ούρων παρουσιάζει διακυμάνσεις και δυνατό να ξεπερνά το 5,3
Γ Η οξινοποίηση των ούρων στο άπω εσπειραμένο σωληνάριο είναι διαταραγμένη
Δ Η επαναρρόφηση διττανθρακικών στο εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο είναι μειωμένη
Ε Το Α και Β

2655. Ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα δυνατό να παρατηρηθεί σε παροξυσμική νυκτερινή

αιμοσφαιρινουρία;
Α Mallory-Weiss
Β Down
Γ Dubin-Johnson

344
Δ Fanconi
Ε Καρκινοειδές

2656. Ποιο από τα παρακάτω σύνδρομα δυνατό να παρατηρηθεί σε παροξυσμική νυκτερινή

αιμοσφαιρινουρία;
Α Mallory-Weiss
Β Budd-Chiari
Γ Dubin-Johnson
Δ Down
Ε Καρκινοειδές

2657. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στα διουρητικά της αγκύλης;
Α Βουμετανίδη
Β Τορασεμίδη
Γ Φουροσεμίδη
Δ Χλωροθειαζίδη
Ε Εθακρυνικό

2658. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στα συστατικά ουρολίθων;

Α Οξαλικό ασβέστιο
Β Φωσφορικό ασβέστιο
Γ Κυστίνη
Δ Ουρικό οξύ
Ε Διττανθρακικό

2659. Ποιο από τα παρακάτω δε συνδέεται με τη νόσο Wilson;

Α Κίρρωση
Β Βασικά γάγγλια
Γ Αστηριξία
Δ Παγκρεατίτιδα
Ε Δακτύλιος Kayser-Fleischer

2660. Ποιο από τα παρακάτω δε συνδέεται με το σύνδρομο Reye;

Α Λιπώδες ήπαρ
Β Κώμα
Γ Ιός της γρίππης
Δ Υπεργλυκαιμία
Ε Το Γ και Δ

2661. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει στο σύνδρομο Guillian-Barre;

Α Συχνά παρατηρούνται λοιμώξεις
Β Αρχικά προσβολή των άνω άκρων
Γ Αυξημένα επίπεδα πρωτεΐνης στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό
Δ Υπέρταση είναι συχνή αιτία
Ε Το Α και Δ

2662. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στον όγκο Pancoast;

Α Σύνδρομο Horner
Β Ανιδρωσία
Γ Αρθρίτιδα
Δ Συμμετοχή του βραχιονίου πλέγματος
Ε Το Β και Γ

2663. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στο σύνδρομο Horner;

Α Μείωση
Β Ανιδρωσία
Γ Ενόφθαλμος

345
Δ Κακουχία
Ε Βλεφαρόπτωση

2664. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται άμεσα με τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto;

Α Αυτοάνοση νόσος
Β Αντιθυρεοειδικά αντισώματα
Γ Αργή έναρξη
Δ Υποθυρεοειδισμός
Ε Σκληρή υφή θυρεοειδούς κατά την ψηλάφηση

2665. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται άμεσα με εμβολικά επεισόδια ;

Α Λίπος
Β Αέρας
Γ Βακτηρίδια
Δ Ιοί
Ε Όγκοι

2666. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται άμεσα με τη νόσο Buerger;

Α Πυρετός
Β Νυκτερινή εφίδρωση
Γ Θρομβοφλεφίτιδα
Δ Διαλείπουσα χωλότητα
Ε Το Α και Β

2667. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται άμεσα με τη νόσο Kawasaki;

Α Επιπεφυκίτιδα
Β Πυρετός
Γ Λεμφαδενίτιδα
Δ Αρθρίτιδα
Ε Το Α και Β

2668. Ποιο από τα παρακάτω δεν χαρακτηρίζει την κατά πλάκας σκλήρυνση;
Α Νυσταγμός
Β Αυξημένα επίπεδα IgE
Γ Τρόμος
Δ Οπτική νευρίτιδα
Ε Το Α και Β

2669. Ποιο από τα παρακάτω δεν αντιμετωπίζεται με κορτικοστεροειδή;

Α Άσθμα
Β Κροταφική αρτηριίτιδα
Γ Νόσος Addison
Δ Νόσος Wilson
Ε Ρευματική πολυμυαλγία

2670. Ποιο από τα παρακάτω εφαρμόζεται σαν αντίδοτο στην ηπαρίνη;

Α Κυανούν του μεθυλενίου
Β Φλουμαζενίλη
Γ Ν-ακετυλκυστεΐνη
Δ Δεφεροξαμίνη
Ε Πρωταμίνη

2671. Ποιο από τα παρακάτω χορηγείται στην κυστινουρία;

Α Αμινοκαπροϊκό οξύ
Β Ατροπίνη
Γ Πενικιλλαμίνη
Δ Αζαθειοπρίνη

346
Ε Γλουκαγόνη

2672. Ποιο από τα παρακάτω χορηγείται στην κυστινουρία;

Α Καπτοπρίλη
Β Εναλαπρίλη
Γ Πενικιλλαμίνη
Δ Αζαθειοπρίνη
Ε Το Α και Γ

2673. Σε ποιο από τα παρακάτω δεν χρησιμοποιείται θεραπευτικά η επινεφρίνη;

Α Κρίση άσθματος
Β Καταπληξία
Γ Ασυστολία
Δ Οξεία σπειραματονεφρίτιδα
Ε Το Γ και Δ

2674. Σε ποιο από τα παρακάτω δεν χρησιμοποιείται θεραπευτικά η υδροχλωροθειαζίδη;

Α Γλαύκωμα
Β Καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Υπερασβεστιουρία
Δ Αρτηριακή υπέρταση
Ε Το Α και Γ

2675. Σε ποιο από τα παρακάτω δεν χρησιμοποιείται θεραπευτικά η υδροχλωροθειαζίδη;

Α Υπερουριχαιμία
Β Καρδιακή ανεπάρκεια
Γ Υπερασβεστιουρία
Δ Αρτηριακή υπέρταση
Ε Το Α και Γ

2676. Σε ποιο από τα παρακάτω δεν χρησιμοποιείται ποτέ θεραπευτικά η μεθοτρεξάτη;

Α Λευχαιμία
Β Ρευματικός πυρετός
Γ Έκτοπος κύηση
Δ Σάρκωμα
Ε Ρευματοειδής αρθρίτιδα

2677. Σε ποιο από τα παρακάτω δεν χρησιμοποιείται θεραπευτικά η διλτιαζέμη;

Α Υπερυδάτωση
Β Αρτηριακή υπέρταση
Γ Ταχυαρρυθμία
Δ διαβητική νεφροπάθεια
Ε Το Α και Γ

2678. Με ποιο χρωμόσωμα σχετίζεται το σύνδρομο Down;

Α 22
Β X
Γ 21
Δ 18
Ε 15

2679. Ποιο από τα παρακάτω δεν χαρακτηρίζει τη νόσο Fabry;

Α Είναι φυλοσύνδετο νόσημα
Β Χαμηλά επίπεδα α-γαλακτοσιδάσης Α
Γ Βαριά μυϊκή αδυναμία
Δ Μειωμένα επίπεδα καρνιτίνης
Ε Το Γ και Δ

347
 2680. Ποιο από τα παρακάτω δεν χαρακτηρίζει τη δρεπανοκυτταρική αναιμία;
Α Είναι πιο συχνή σε αφρικανούς
Β Είναι αυτόσωμο επικρατούν νόσημα
Γ Η μετάλλαξη εντοπίζεται στη β αλυσίδα
Δ Εκδηλώνεται συχνά με ισχυρούς πόνους
Ε Το Β και Γ

2681. Ποιο από τα παρακάτω βακτήρια δεν προκαλεί ουρολοίμωξη;

Α Αιμόφιλος
Β Ψευδομονάδα
Γ Κλεμπσιέλλα
Δ E. coli
Ε Το Α και Γ

2682. Ποιος από τους παρακάτω ιούς δεν είναι RNA ιός;
Α Picorna ιοί
Β Toga ιοί
Γ Retro ιοί
Δ Bunya ιοί
Ε Το Α και Γ

2683. Ποιο από τα παρακάτω δεν προκαλείται από τον αιμόφιλο της ινφλουέντζας;
Α Επιγλωτίτιδα
Β Μέση ωτίτιδα
Γ Πνευμονία
Δ Κυστίτιδα
Ε Μηνιγγίτιδα

2684. Ποιος από τους παρακάτω συσχετισμούς είναι λανθασμένος;

Α Τουλαρεμία – Francisella tularensis
Β Γαστρίτιδα – Helicobacter pylori
Γ Φλέγμων – Pasteurella multocida
Δ Κυστίτιδα – Ε. coli
Ε Νόσος Lyme – Yersinia pestis

2685. Ποιος από τους παρακάτω συσχετισμούς είναι λανθασμένος;

Α Γαστρίτιδα – Helicobacter pylori
Β Σύφιλις – Treponema pallidum
Γ Διφθερίτιδα – Yersinia enterocolitica
Δ Κυστίτιδα – Ε. coli
Ε Νόσος Lyme – Borrelia burgdorferi

2686. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι σωστό για το σταφυλόκοκκο;

Α Προκαλεί δοθιήνες
Β Προκαλεί πνευμονία
Γ Δεν παράγει κοαγκουλάση
Δ Προκαλεί οξεία βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα
Ε Το Β και Γ

2687. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί νόσο Chaga;

Α Wuchereria bancrofti
Β Trypanosoma cruzi
Γ Naegleria
Δ Schistosoma
Ε Yersinia enterocolitica

348
 2688. Ποιο από τα παρακάτω προκαλείται από έλλειψη βιταμίνης B5;
Α Ναυτία
Β Πυρετός
Γ Έκτοπη κύηση
Δ Δερματίτιδα
Ε Το Α, Β και Γ

2689. Ποιο από τα παρακάτω προκαλείται από έλλειψη βιταμίνης B6;

Α Ανησυχία (ευερεθιστότητα)
Β Ξηρός βήχας
Γ Πυρετός
Δ Ξηροστομία
Ε Το Α και Γ

2690. Ποιο από τα παρακάτω προκαλείται από έλλειψη βιταμίνης B12;

Α Πολυνευροπάθεια
Β Αναιμία
Γ Υπέρταση
Δ Οιδήματα
Ε Το Α και Β

2691. Η βιταμίνη D παράγεται από κύτταρα του δέρματος μετά από επεξεργασία της
Α Χοληστερόλης
Β Υδροχοληστερόλης
Γ 7 Δεϋδροχοληστερόλης
Δ Επιανδροστενδιόνης
Ε Α και Δ

2692. Ποιο από τα παρακάτω προκαλείται από έλλειψη βιταμίνης C;

Α Κεφαλαλγίες
Β Εκχυμώσεις
Γ Πυρετός
Δ Ναυτία
Ε Το Α και Β

2693. Ποιο από τα παρακάτω τρόφιμα έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε κάλιο;

Α Εσπεριδοειδή
Β Μπανάνες
Γ Πατάτες (γεώμηλα)
Δ Ντομάτες
Ε Κουνουπίδι (ανθοκράμβη)

2694. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό για την προθρομβίνη;

Α Είναι α σφαιρίνη
Β Συντίθεται στο νεφρό
Γ Είναι β σφαιρίνη
Δ Συντίθεται από τα μεγακαρυοκύτταρα
Ε Ονομάζεται και παράγοντας V

2695. Ποιο από τα παρακάτω αγγεία σχηματίζεται ενδοκρανιακά από τις σπονδυλικές αρτηρίες;
Α Κοινή καρωτίδα
Β Μέση εγκεφαλική
Γ Οπίσθια εγκεφαλική
Δ Πρόσθια εγκεφαλική
Ε Βασική

349
 2696. Ποιο από τις παρακάτω φλέβες δεν αποτελεί κλάδο που τελικά τροφοδοτεί την πυλαία
φλέβα;
Α Κάτω μεσεντέρια
Β Σπληνική
Γ Αριστερή γαστρική φλέβα
Δ Άνω μεσεντέρια
Ε Ηπατικές φλέβες

2697. Που εκβάλουν πρώτα οι στεφανιαίες φλέβες;

Α Στην αριστερή κοιλία
Β Στη δεξιά κοιλία
Γ Στο στεφανιαίο κόλπο
Δ Στον αριστερό κόλπο
Ε Στην άνω κοίλη φλέβα

2698. Πόσες θερμίδες περιέχει ένα γραμμάριο πρωτεΐνης;

Α 3 kcal
Β 1 kcal
Γ 4 kcal
Δ 9 kcal
Ε 6 kcal

2699. Πόσα γραμμάρια πρωτεΐνης περιλαμβάνει μια δίαιτα πτωχή σε λεύκωμα;

Α 20-40
Β 30-50
Γ 40-60
Δ 50-70
Ε 60-90

2700. Πως αλλιώς ονομάζεται η βιταμίνη Β12;

Α Ριβοφλαβίνη
Β Κυανοκοβαλαμίνη
Γ Νιασίνη
Δ Βιοτίνη
Ε Παντοθενικό οξύ

2701. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται σε δευτέρου βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό,
Mobitz I;
Α Είναι συνήθως ασυμπτωματικός
Β Τα κύμα P δεν ακολουθείται πάντα από ένα QRS
Γ Χαρακτηριστική επιμήκυνση του διαστήματος PR
Δ Η θνησιμότητά του ανέρχεται σε 70%
Ε Επιδεινώνεται σε χορήγηση δακτυλίτιδας

2702. Ο 3ος καρδιακός τόνος (S3) ανευρίσκεται σε

Α Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Β Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
Γ Κολπική μαρμαρυγή
Δ Κοιλιακή μαρμαρυγή
Ε 3ου βαθμού κολποκοιλιακό αποκλεισμό

2703. Ποιο από τα παρακάτω δεν εκκρίνεται από την αδενοϋπόφηση;

Α Προλακτίνη
Β Βαζοπρεσίνη
Γ ΤSH
Δ Αυξητική ορμόνη
Ε Ωχρινοτρόπος ορμόνη

350
 2704. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στις δράσεις της τριιοδοθυρονίνης;
Α Μειώνει την επαναρρόφηση ασβεστίου
Β Προκαλεί β-αδρενεργική διέγερση
Γ Συμβάλει στην ανάπτυξη του εγκεφάλου
Δ Διεγείρει την ανάπτυξη και την αύξηση των οστών
Ε Αναστέλλει την έκκριση TSH

2705. Ποιο από τα παρακάτω δεν προκαλεί υπερασβεστιαιμία;

Α Υπεραλδοστερονισμός
Β Νόσος Paget μετά από κάταγμα
Γ Σαρκοείδωση
Δ Κακοήθειες
Ε Υπερπαραθυρεοειδισμός

2706. Ποιο από τα παρακάτω δεν απαιτεί την προγεστερόνη για τη σύνθεσή του;
Α Τεστοστερόνη
Β Αλδοστερόνη
Γ Κορτιζόλη
Δ Κορτικοτροπίνη
Ε Το Β και Δ

2707. Τι ΔΕΝ ισχύει σχετικά με την φυσιολογία της καρδιάς

Α Η εξέταση της σφαγίτιδας μας δίδει πληροφορίες για το καρδιακό προφορτίο
Β Η φλεβοκομβική βραδυκαρδία χαρακτηρίζεται από λιγότερες από 30 σφύξεις το λεπτό
Γ Καρδιακός ρυθμός συχνότερος από 160 σφύξεις το λεπτό συνήθως προέρχεται από κέντρο
διαφορετικό του φλεβοκόμβου
Δ Ο πρώτος καρδιακός τόνος συνίσταται από δύο στοιχεία: τον ήχο της μιτροειδούς και αυτόν της
τριγλώχινας
Ε Η αυξημένη πίεση σφυγμού δεν σημαίνει απαραίτητα και αυξημένο όγκο παλμού.

2708. Τι ισχύει σχετικά με τις παθήσεις του περικαρδίου

Α Φυσιολογικό μέγεθος της καρδιάς στην ακτινογραφία θώρακος αποκλείει την περικαρδιακή νόσο.
Β Τα συνήθη ευρήματα στον επιπωματισμό είναι οι τρίζοντες στις βάσεις των πνευμόνων και το
οίδημα στα κάτω άκρα.
Γ Μεγάλη ποσότητα υγρού στο περικάρδιο προκαλεί χαμηλά δυναμικά στο ΗΚΓ
Δ Μεγάλη ποσότητα υγρού στο περικάρδιο προκαλεί αυξημένους καρδιακούς τόνους
Ε Όλες οι περιπτώσεις πυώδους περικαρδίτιδας συνοδεύονται από περικαρδιακό ήχο τριβής

2709. Σε έναν ασθενή με αυξημένη πίεση στη σφαγίτιδα,

Α Ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της πίεσης κατά την εκπνοή σημαίνει επιπωματισμό
Β Τεράστια κύματα V σημαίνουν στένωση της τριγλώχινας
Γ Η συνύπαρξη οιδήματος στο πρόσωπο είναι χαρακτηριστικό της απόφραξης της άνω κοίλης
φλέβας.
Δ Αποκλείεται η διάγνωση της πνευμονικής εμβολής
Ε Χορηγούμε πάντοτε διουρητικά ανεξαρτήτως της αιτίας

2710. Τι ΔΕΝ ισχύει για την ισχαιμική καρδιοπάθεια

Α Η επιπολασμός της είναι αυξημένος στην χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Β Η μη αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού αποτελεί προδιάθεση για ισχαιμική καρδιοπάθεια
Γ Η πολυκυτταραιμία μπορεί να προκαλέσει ισχαιμία του μυοκαρδίου
Δ Ακόμη και η χαμηλή αλλά τακτική κατανάλωση οινοπνεύματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχαιμικής
καρδιοπάθειας
Ε Υψηλές τιμές ινωδογόνου του πλάσματος αυξάνουν τον κίνδυνο

2711. Τι από τα παρακάτω προκαλεί μετατόπιση της καμπύλης οξυγόνου αιμοσφαιρίνης προς
τα δεξιά

351
Α Η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος
Β Η μείωση της συγκέντρωσης των ιόντων υδρογόνου
Γ Η μείωση της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα
Δ Η υποθερμία
Ε Ο υπεραερισμός

2712. Ποιο από τα παρακάτω δεν αναγνωρίζεται ως αιτία πνευμοθώρακα

Α Κάταγμα πλευράς
Β Πνευμονική κύστη
Γ Κυφοσκολίωση
Δ Παρακέντηση υποκλειδίου φλέβας
Ε Πνευμονία από Pneumocystis carinii

2713. Τι ισχύει για το μεσοθηλίωμα

Α Εμφανίζεται μόνο σε περιπτώσεις που προϋπάρχει μακροχρόνια έκθεση σε αμίαντο
Β Ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στην ακτινοθεραπεία
Γ Είναι συνήθως ανώδυνο
Δ Μεθίσταται πρώιμα
Ε Η εξέταση με υπερηχογράφημα μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη στη διάγνωση

2714. Η ριζική χειρουργική αντιμετώπιση του βρογχογενούς καρκινώματος αντενδείκνυται σε

Α Περιφερική νευροπάθεια
Β Υπερτροφική πνευμονική οστεοαρθροπάθεια
Γ Απόφραξη της άνω κοίλης φλέβας
Δ Απόφραξη του βρόγχου
Ε Μη μικροκυτταρικό καρκίνο

2715. Σε ασθενείς με περιοριστική πνευμονοπάθεια

Α Η FEV1 είναι συνήθως φυσιολογική
Β Η σχέση FEV1/FVC είναι μειωμένη
Γ Στα αρχικά στάδια συχνά παρατηρείται αύξηση της μερικής πίεσης του διοξειδίου του άνθρακα
Δ Το επάγγελμα του ασθενούς είναι σημαντική πληροφορία για την διαφορική διάγνωση
Ε Δεν ανευρίσκεται ποτέ πληκτροδακτυλία

2716. Όσον αφορά στο λεπτό έντερο

Α Εάν υπάρχει ελαττωμένη έκκριση χολικών αλάτων μειώνεται ο σχηματισμός μηκυλλίων
Β Τα τριγλυκερίδια μακρών αλύσεων μεταφέρονται από το λεπτό έντερο στην λέμφο ως χυλομικρά
Γ Δεν υπάρχει λεμφικός ιστός
Δ Ο βλεννογόνος αντικαθίσταται εξ ολοκλήρου κάθε 2-3 εβδομάδες
Ε Ελάχιστες θρεπτικές ουσίες μπορούν να απορροφηθούν από το λεπτό έντερο

2717. Τι ΔΕΝ αποτελεί αιτία οξείας παγκρεατίτιδας

Α Το οινόπνευμα
Β Η υπερασβεστιαιμία
Γ Η υπερλιπιδαιμία
Δ Η απόπειρα αυτοκτονίας με διαζεπάμη
Ε Η ενδοσκοπική παλίνδρομη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP)

2718. Τι ΔΕΝ αποτελεί παρενέργεια της σουλφασαλαζίνης

Α Παροδική ολιγοσπερμία
Β Αιμόλυση
Γ Ανεπάρκεια φολικού οξέως
Δ Τερατογέννεση
Ε Οξεία παγκρεατίτις

2719. Τι ΔΕΝ χαρακτηρίζει την μη ελκωτική δυσπεψία

Α Πόνος στο επιγάστριο

352
Β Αίσθημα πληρότητας μετά από γεύμα
Γ Βελτίωση με χορήγηση ανταγωνιστών των υποδοχέων Η2 της ισταμίνης
Δ Είναι συχνότερη στις γυναίκες
Ε Η συμπτωματολογία της είναι σαφώς διαφορετική από αυτήν του πεπτικού έλκους

2720. Τι ΔΕΝ ισχύει για την ψευδομεμβρανώδη κολίτιδα

Α Μπορεί να διαγνωσθεί μόνο με σιγμοειδοσκόπηση
Β Συνήθως είναι ελαφρά νόσος που υποχωρεί άνευ θεραπείας
Γ Συνήθως παρατηρείται σε νοσηλευόμενους ασθενείς
Δ Ανταποκρίνεται συχνά σε χορήγηση μετρονιδαζόλης από το στόμα
Ε Υποτροπιάζει σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10% μετά την αρχική θεραπεία

2721. Η διαφορική διάγνωση της οξείας αιμορραγικής διάρροιας περιλαμβάνει όλα τα παρακάτω
εκτός από
Α Αμοιβαδική δυσεντερία
Β Εντερίτις από campylobacter
Γ Κολίτις από E. coli
Δ Ελκώδης κολίτις
Ε Χολέρα

2722. Πού μπορούμε να αποδώσουμε το εύρημα του «λιπώδους ήπατος»

Α Στην παχυσαρκία του ασθενούς
Β Σε αλκοολισμό
Γ Σε ηπατίτιδα Α
Δ Σε οξεία δηλητηρίαση με βιταμίνη Α
Ε Σε τεχνικό λάθος του υπερηχογραφήματος

2723. Τι ισχύει για την αιμοκάθαρση και την μεταμόσχευση νεφρού

Α Η αιμοκάθαρση μακροπρόθεσμα προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής από την μεταμόσχευση
Β Η μεταμόσχευση αποτελεί την ενδεδειγμένη αντιμετώπιση της νεφρικής ανεπάρκειας σε
ηλικιωμένους
Γ Η περικαρδίτις αποτελεί αντένδειξη για αντιμετώπιση της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας με
αιμοκάθαρση
Δ Η αιμοκάθαρση μπορεί να διορθώσει την μεταβολική οξέωση
Ε Η χρόνια αιμοκάθαρση προσφέρει στους ασθενείς με ΧΝΑ φυσιολογικό προσδόκιμο επιβίωσης

2724. Τι ΔΕΝ ισχύει σχετικά με την διερεύνηση της νεφροπάθειας

Α Κανείς ασθενής δεν επιτρέπεται να αντιμετωπισθεί με αιμοκάθαρση χωρίς προηγούμενη βιοψία
νεφρού
Β Η ενδοφλέβια πυελογραφία μπορεί να επιδεινώσει την νεφρική ανεπάρκεια
Γ Η εξέταση των ούρων μπορεί να δώσει σημαντικές πληροφορίες για την αιτία της νεφρικής
ανεπάρκειας
Δ Η νεφρική φλεβογραφία μπορεί να ενδείκνυται στη διερεύνηση του νεφρωσικού συνδρόμου
Ε Το υπερηχογράφημα νεφρών είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στη διάγνωση της απόφραξης των
ουρητήρων

2725. Τι ΔΕΝ ισχύει για την στένωση της νεφρικής αρτηρίας

Α Η κύρια αιτία της είναι η αθηροσκλήρωση
Β Μπορεί να προκαλέσει νεφρική ανεπάρκεια σε ασθενείς που τους χορηγούνται αναστολείς του
μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης
Γ Η μη ακρόαση φυσήματος στην νεφρική χώρα αποκλείει τη διάγνωση της νόσου
Δ Στο υπερηχογράφημα μπορεί να φαίνεται ως ετερόπλευρος μικρός νεφρός
Ε Αποτελεί αιτία αρτηριακής υπέρτασης

2726. Τι ΔΕΝ ισχύει σχετικά με το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ)

Α Μετά από ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, οι περισσότεροι ασθενείς θα παρουσιάσουν ΑΕΕ
μέσα στα επόμενα 3 χρόνια

353
Β Η ενδαρτηρεκτομή ενδείκνυται για την πρόληψη του ΑΕΕ σε ασθενείς με σημαντική στένωση της
καρωτίδας που είχαν ήδη ένα παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο
Γ Η θεραπεία της υπέρτασης αποδεδειγμένα έχει αξία σε ασθενείς κάτω των 80 ετών
Δ Η αντιπηκτική αγωγή ελαττώνει τον κίνδυνο ΑΕΕ σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή
Ε Η ωφέλεια οποιασδήποτε θεραπευτικής προσπάθειας εξαρτάται από τον απόλυτο κίνδυνο να
συμβεί αυτό το οποίο αντιμετωπίζει

2727. Τι ΔΕΝ χαρακτηρίζει την παράλυση του έκτου κρανιακού νεύρου δεξιά.
Α Συγκλίνων στραβισμός
Β Διπλωπία που επιδεινώνεται όταν ο ασθενής βλέπει προς τα δεξιά
Γ Το ψευδές είδωλο είναι παράλληλο με το αληθές
Δ Το ψευδές είδωλο παρατηρείται δεξιότερα από το αληθές
Ε Τα είδωλα απομακρύνονται περισσότερο μεταξύ τους όταν ο ασθενής κοιτάζει προς τα αριστερά

2728. Η πίεση του προσωπικού νεύρου στον έσω ακουστικό πόρο από νευρίνωμα
μπορεί να προκαλέσει
Α Απώλεια της γεύσης
Β Απώλεια της όσφρησης
Γ Απώλεια της νεύρωσης της παρωτίδας
Δ Απώλεια της αισθητικότητας στην παρειά
Ε Ανιδρωσία της παρειάς

2729. Σε ένα κορίτσι 19 ετών με ιστορικό πτώσεων το τελευταίο έτος, η διάγνωση της
επιληψίας ενισχύεται από το γεγονός ότι
Α Δεν υπάρχουν πρόδρομα συμπτώματα πριν από τις προσβολές
Β Οι προσβολές παρατηρούνται μόνον όταν είναι παρούσα και η μητέρα
Γ Οι προσβολές παρατηρούνται μόνον όταν παρακολουθεί τηλεόραση
Δ Έχει ιδιαίτερο άγχος όταν βρίσκεται σε λεωφορείο ή σε καταστήματα
Ε Οι προσβολές παρουσιάζονται όταν σηκώνεται όρθια

2730. Τι από τα παρακάτω ισχύει

Α Η υπασβεστιαιμία προκαλεί παράταση του χρόνου προθρομβίνης
Β Ο χρόνος προθρομβίνης είναι μια ευαίσθητη δοκιμασία εκτίμησης της ηπατικής λειτουργίας
Γ Η παράταση του χρόνου προθρομβίνης σε ασθενείς υπό θεραπεία με ηπαρίνη είναι δείκτης της
δοσολογίας της ηπαρίνης
Δ Το αντιπηκτικό αποτέλεσμα της ηπαρίνης αντιστρέφεται με τη χορήγηση βιταμίνης Κ
Ε Η εν τω βάθει θρομβοφλεβίτις μπορεί να διαγνωσθεί με την μέτρηση των προϊόντων διάσπασης
της ινικής (FDPs)

2731. Σε ασθενείς με βαριά βρομβοπενία

Α Η αιμορραγία από το ορθό είναι συχνά το πρώτο σύμπτωμα
Β Οι βυθοί των οφθαλμών πρέπει να εξετάζονται τακτικά
Γ Ο κίνδυνος εγκεφαλικής αιμορραγίας είναι αμελητέος
Δ Για την πρόληψη της αιμορραγίας και ανεξάρτητα από την αιτία της θρομβοπενίας πρέπει να
χορηγούνται κορτικοστεροειδή
Ε Η μετάγγιση αιμοπεταλίων επαναφέρει τον αριθμό των θρομβοκυττάρων σε φυσιολογικά επίπεδα

2732. Τι ΔΕΝ ισχύει σχετικά με τα λεμφώματα

Α Εάν ένας ασθενής παρουσιάζει γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια, η διάγνωση του μη-Hodgkin
λεμφώματος είναι πιθανότερη από αυτήν του λεμφώματος Hodgkin
Β Πρώιμα στάδια της νόσου Hodgkin μπορούν να αντιμετωπισθούν με ακτινοθεραπεία
Γ Εάν ιστολογικά επικρατούν τα λεμφοκύτταρα τότε η πρόγνωση της νόσου Hodgkin είναι καλύτερη
Δ Ο πόνος των λεμφαδένων μετά από λήψη οινοπνεύματος είναι χαρακτηριστικό σύμπτωμα της
νόσου Hodgkin
E H εφαρμογή της μεταμόσχευσης μυελού των οστών έχει βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση του
μη-Hodgkin λεμφώματος

354
 2733. Τι ισχύει για την θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
Α Οι περισσότεροι ασθενείς παχαίνουν όταν αρχίζουν θεραπεία με μετφορμίνη
Β Η γλιβενκλαμίδη αποτελεί θεραπεία εκλογής σε ασθενείς μεγαλύτερους των 70 ετών
Γ Η ακαρβόζη βελτιώνει τα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα καθυστερώντας τη
διάσπαση των υδατανθράκων στο έντερο
Δ Σε όλους τους ασθενείς με αυξημένα επίπεδα σακχάρου πρέπει να ξεκινούμε φαρμακευτική
θεραπεία αμέσως
Ε Ένα ποσοστό 2% των ασθενών που λαμβάνουν αντιδιαβητικά δισκία κάποτε θα πρέπει να
περάσουν σε θεραπεία με ινσουλίνη

2734. Τι ΔΕΝ ισχύει για την υπέρταση στους διαβητικούς

Α Είναι πιο συχνή στον τύπου 2 από τον τύπου 1 διαβήτη
Β Η θεραπεία της υπέρτασης επιβραδύνει την εξέλιξη της νεφροπάθειας στον τύπου 1 διαβήτη
Γ Τα θειαζιδικά διουρητικά απαγορεύονται στους διαβητικούς
Δ Οι β-αποκλειστές αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης βαρειάς υπογλυκαιμίας σε ασθενείς υπό
θεραπεία με ινσουλίνη
Ε Η υπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου στους διαβητικούς

2735. Τι ισχύει στον υπερθυρεοειδισμό

Α Η βρογχοκήλη σε υπερθυρεοειδικό ασθενή είναι συνήθως κακοήθης
Β Οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση
Γ Ο υπερθυρεοειδισμός προκαλεί εξόφθαλμο
Δ Οι ασθενείς που θεραπεύονται με καρβιμαζόλη πρέπει να προσέχουν για εμφάνιση
ουδετεροπενίας
Ε Όλες οι περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού πρέπει να ελέγχονται με σπινθηρογράφημα

2736. Τι ΔΕΝ ισχύει για τον υποθυρεοειδισμό

Α Ο καρκίνος του θυρεοειδούς προκαλεί υποθυρεοειδισμό πολύ σπάνια
Β Μια αιτία υποθυρεοειδισμού είναι οι όγκοι της υπόφυσης
Γ Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας
Δ Το υπερηχογράφημα βοηθά ιδιαίτερα στη διάγνωση
Ε Προδιαθέτει για ισχαιμική καρδιοπάθεια

2737. Τι ισχύει για τα οζίδια του θυρεοειδούς

Α Διερευνώνται με σπινθηρογράφημα και χειρουργικά
Β Συνήθως είναι κακοήθη
Γ Σχεδόν πάντα συνοδεύονται από υπερθυρεοειδισμό
Δ Μπορούν να αγνοηθούν εάν διαπιστωθούν σε νεαρά ηλικία
Ε Μπορούν να διερευνηθούν με βιοψία δια βελόνης

2738. Τι ισχύει για το σύνδρομο Cushing

Α Προκαλεί οστεοπόρωση
Β Η διάγνωση γίνεται με τη δοκιμασία υψηλής δόσης δεξαμεθαζόνης
Γ Οι ασθενείς με πρωτοπαθές σύνδρομο Cushing έχουν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ACTH ορού
Δ Οι ασθενείς με έκτοπο παραγωγή ACTH από μικροκυτταρικό βρογχογενές καρκίνωμα έχουν τα
τυπικά σωματικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου Cushing
Ε Η μόνη θεραπεία του συνδρόμου είναι η αμφοτερόπλευρη επινεφριδιεκτομή

2739. Τι ισχύει για τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη

Α Βελτιώνουν την νεφρική λειτουργία
Β Μειώνουν το κάλιο του ορού
Γ Αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών του πεπτικού έλκους
Δ Βελτιώνουν την μακροπρόθεσμη πρόγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Ε Βελτιώνουν την κατάσταση συνυπάρχοντος άσθματος

2740. Τι ΔΕΝ περιλαμβάνεται στα κλινικά χαρακτηριστικά της ψωριασικής αρθρίτιδας

Α Προσβολή των άπω μεσοφαλλαγγικών αρθρώσεων

355
Β Ασύμμετρη προσβολή των μικρών αρθρώσεων
Γ Χαρακτηριστικές δερματικές εκδηλώσεις
Δ Ιερολαγονίτις
Ε Προσβολή της κροταφογναθικής

2741. Τι ισχύει για την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα

Α Είναι πιο συχνή στις γυναίκες
Β Μπορεί να εκδηλωθεί ως βαρειά ολιγοαρθρίτις
Γ Συνδυάζεται με το αντιγόνο ιστοσυμβατότητας HLA-DW3
Δ Προκαλεί χαρακτηριστική στένωση της μιτροειδούς
Ε Προσβάλλει τις εγγύς μεσοφαλλαγγικές αρθρώσεις

2742. Τι ΔΕΝ ισχύει για την οστεομυελίτιδα

Α Η βασική θεραπευτική αντιμετώπιση της χρόνιας βακτηριακής οστεομυελίτιδας είναι χειρουργική
Β Συνήθως παρατηρείται ιδιαίτερα υψηλή ΤΚΕ
Γ Διακριτικό γνώρισμα της χρόνιας οστεομυελίτιδας είναι η συνεχής έκκριση υγρού από τους
παραρίνιους κόλπους
Δ Η θετική καλλιέργεια του εκκρίματος των κόλπων είναι ο καλύτερος δείκτης της βακτηριακής αιτίας
της χρόνιας οστεομυελίτιδας
Ε Η διάρκεια της αντιβιοτικής θεραπείας είναι συνήθως 7 έως 12 εβδομάδες

2743. Ποιο από τα παρακάτω αυτοαντισώματα ΔΕΝ ταιριάζει με την αντίστοιχη νόσο
Α Αντισώματα κατά της βασικής μεμβράνης και σύνδρομο Goodpasture
Β Αντισώματα κατά του ενδογενούς παράγοντα και κακοήθης αναιμία
Γ Περιπυρηνικά ANCA και πολυαρτηρίτις
Δ Αντιπυρηνικά αντισώματα και σύνδρομο Raynaud
E Αντιμιτοχονδριακά αντισώματα και πρωτοπαθής χολική κίρρωση

2744. Τι ΔΕΝ ισχύει σχετικά με την αντιδραστική αρθρίτιδα

Α Μπορεί να εκδηλωθεί μετά από λοίμωξη τόσο από Salmonella όσο και από Campylobacter
B Αυτοϊάται μετά από μερικές εβδομάδες ή μήνες
Γ Η αρνητική καλλιέργεια κοπράνων αποκλείει την νόσο
Δ Θεραπευτικά χορηγούμε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Ε Στη διάγνωση πρέπει να αποκλεισθεί ο ρευματικός πυρετός

2745. Τι ΔΕΝ ισχύει σχετικά με τον μεταβολισμό του ασβεστίου

Α Η συγκέντρωση του ασβεστίου και του φωσφόρου στο πλάσμα μεταβάλλονται ανεξάρτητα η μία
από την άλλη
Β Το ασβέστιο του πλάσματος ρυθμίζεται ανεξάρτητα από την ποσότητα που προσλαμβάνεται με
τις τροφές
Γ Η αλκαλική φωσφατάση είναι δείκτης της δραστηριότητας των οστεοκλαστών
Δ Ο σχηματισμός του οστού εξαρτάται από την επαρκή πρόσληψη ασβεστίου
Ε Η νεφρική ανεπάρκεια προκαλεί κατακράτηση φωσφόρου

2746. Τι είναι λάθος σχετικά με την υπερασβεστιαιμία

Α Η οστεοπόρωση δεν αποτελεί αιτία υπερασβεστιαιμίας
Β Οι κοκκιωματώδεις νόσοι, ανεξάρτητα από την φύση τους, προκαλούν υπερασβεστιαιμία
Γ Χαρακτηριστικό της υπερασβεστιαιμίας που οφείλεται σε αυξημένη έκκριση PTH είναι τα χαμηλά
επίπεδα φωσφόρου
Δ Η νεφρογενής οστεοπάθεια ποτέ δεν προκαλεί υπερασβεστιαιμία
Ε Σε ασθενή με υπερασβεστιαιμία πρέπει να αποκλεισθεί η κακοήθης νόσος του αιμοποιητικού
συστήματος

2747. Τι ισχύει σχετικά με την οστεοπόρωση

Α Στην οστεοπόρωση παρατηρείται μόνον μείωση της ασβεστώσεως του οστού και όχι του
οστεοειδούς
Β Η οστική μάζα αυξάνεται μέχρι την ηλικία των 55 ετών και στη συνέχεια μειώνεται

356
Γ Η παρατεταμένη ακινησία οδηγεί σε μείωση της οστικής μάζας
Δ Η θεραπεία με κορτικοστεροειδή αυξάνει την οστική μάζα
Ε Ο υπογοναδισμός προκαλεί οστεοπόρωση μόνο σε ηλικιωμένα άτομα

2748. Τι ισχύει σχετικά με τους παραθυρεοειδείς

Α Η υπασβεστιαιμία μπορεί να εκδηλωθεί με επιληπτικούς σπασμούς
Β Η διάγνωση της υπασβεστιαιμίας γίνεται κυρίως με την κλινική εξέταση
Γ Αποτελεσματική θεραπεία της υποτροπιάζουσας υπασβεστιαιμίας είναι η καλτσιτονίνη
Δ Στον υπερπαραθυρεοειδισμό μπορεί να παρατηρήσουμε επασβεστώσεις στον εγκέφαλο
Ε Ασθενείς με υποπαραθυρεοειδισμό αντιμετωπίζονται με χορήγηση ανθρώπινης παραθορμόνης

2749. Τι από τα παρακάτω είναι σωστό

Α Ειδικά IgM αντισώματα χρησιμεύουν για τη διάγνωση της πρόσφατης ηπατίτιδας Α
Β Ειδικά IgM αντισώματα είναι χρήσιμα για τη διάγνωση του κυτταρομεγαλοϊού σε ασθενείς με AIDS
Γ Τα IgM αντισώματα δεν συνδέονται με το συμπλήρωμα
Δ Λόγω του μεγέθους τους, τα IgM αντισώματα ανευρίσκονται μόνο στο αίμα και όχι στον τόπο της
φλεγμονής
Ε Τα IgM αντισώματα γενικά δεν είναι αποτελεσματικά στη δέσμευση Gram αρνητικών
μικροοργανισμών

2750. Τι ισχύει σχετικά με το AIDS

Α Η λοίμωξη με HIV-1 οδηγεί σε AIDS μέσα σε 4 χρόνια
Β Ο ιός HIV προσβάλλει τα CD8 λεμφοκύτταρα
Γ Η δυσλειτουργία των μακροφάγων αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό του AIDS
Δ Ο ιός HIV ποτέ δεν μπορεί να μεταδοθεί με απλή ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή
Ε Τα συμπτώματα της νόσου τυπικά εμφανίζονται όταν τα CD4 μειωθούν στα 500x106 κύτταρα/l

2751. Τι ΔΕΝ ισχύει για τις λοιμώξεις του ουροποιογεννητικού

Α Η καντιντίαση του κόλπου μεταδίδεται συνήθως σεξουαλικά
Β Ένας ασθενής που πρόσφατα εμφάνισε εκτεταμένα κονδυλώματα πρέπει να ελεγχθεί για σύφιλη
Γ Ο ιός του απλού έρπητα δεν έχει εμφανίσει ανθεκτικότητα στην ακυκλοβίρη
Δ Οι λοιμώξεις από χλαμύδια μπορεί να είναι ασυμπτωματικές
Ε Μικρά επώδυνα πολλαπλά έλκη των γεννητικών οργάνων μπορεί να αποτελούν εκδήλωση
πρωτοπαθούς λοίμωξης HIV

2752. Τι θα προτείνατε σε ασθενή με κλασσική συμπτωματολογία γαστροοισοφαγικής

παλινδρόμησης καθώς και φυσιολογικό ΗΚΓ και δοκιμασία τροπονίνης;
Α Δοκιμασία κόπωσης
Β Θεραπεία με αναστολείς της αντλίας πρωτονίων
Γ Στεφανιαία αγγειογραφία
Δ Θεραπεία με αντικαταθλιπτικά
Ε Εξέταση από ψυχίατρο

2753. Άνδρας με προκάρδιο άλγος και 42 σφύξεις το λεπτό έχει στο ΗΚΓ ανύψωση του
ST στις απαγωγές ΙΙ, ΙΙΙ και aVF. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Απλή παρασυμπαθητικοτονία
Β Κατώτερο έμφραγμα του μυοκαρδίου
Γ Κοιλιακό ανεύρυσμα
Δ Διάτρηση πεπτικού έλκους
Ε Πρόσθιο έμφραγμα του μυοκαρδίου

2754. Τι από τα παρακάτω μειώνει περισσότερο τη θνητότητα των ασθενών με

συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια;
Α Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης
Β Τα θειαζιδικά διουρητικά
Γ Η δίαιτα χαμηλής χοληστερίνης
Δ Η ημερήσια χορήγηση ασπιρίνης

357
Ε Οι ανταγωνιστές της αλδοστερόνης

2755. Τι από τα παρακάτω συνδέεται με χαμηλότερο προσδόκιμο επιβίωσης σε ασθενείς

με στένωση αορτής;
Α Η ένταση του συστολικού φυσήματος
Β Τα συχνά επεισόδια στηθάγχης
Γ Το ιστορικό συγκοπτικών προσβολών
Δ Η κλινική εικόνα συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας
Ε Οι συχνές έκτακτες συστολές στο ΗΚΓ

2756. Στη στένωση της μιτροειδούς πιο είναι το συνηθέστερο εύρημα από την ακρόαση
της καρδιάς
Α Διαστολικό κύλισμα στην κορυφή
Β Πρώιμο διαστολικό φύσημα στο τέταρτο δεξιό μεσοπλεύριο διάστημα παραστερνικά
Γ Ολοσυστολικό φύσημα στην κορυφή
Δ Τελικό συστολικό φύσημα στο τέταρτο δεξιό μεσοπλεύριο διάστημα παραστερνικά
Ε Συστολικό φύσημα στις περισσότερες εστίες ακροάσεως της καρδιάς

2757. Σε ασθενή που προσέρχεται με αιματέμεση και σημεία υποογκαιμίας με τι από τα

παρακάτω θα ξεκινούσατε την αντιμετώπισή του
Α Χορήγηση υγρών ενδοφλεβίως και προετοιμασία για μετάγγιση αίματος
Β Χορήγηση ανταγωνιστών της αντλίας πρωτονίων
Γ Εξέταση κοπράνων για παρουσία αίματος
Δ Έναρξη θεραπείας εκκρίζωσης του Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού
Ε Μεταφορά του ασθενούς για άμεση ενδοσκοπική διερεύνηση

2758. Σε άνδρα 56 ετών με εύκολη κόπωση, απώλεια βάρους, υπόταση, υπέρχρωση

δέρματος και υπονατριαιμία, υπερκαλιαιμία και οξέωση, ποια είναι η πιθανότερη αιτία της
υπονατριαιμίας;
Α Σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης
Β Υποθυρεοειδισμός
Γ Απώλεια νατρίου από το πεπτικό
Δ Ανεπάρκεια επινεφριδίων
Ε Νεφρική ανεπάρκεια

2759. Ποια από τις παρακάτω είναι η πιθανότερη διάγνωση σε γυναίκα 21 ετών που
προσέρχεται με πυρετό, εύκολη κόπωση και διαφορετική αρτηριακή πίεση ανάμεσα στο αριστερό
και δεξί άνω άκρο;
Α Ινομυϊκή δυσπλασία
Β Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
Γ Νόσος του Buerger
Δ Αρτηριίτις Takayasu
E Διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής

2760. Γυναίκα 30 ετών με κεντρικού τύπου παχυσαρκία, απόπτωση τριχών και

ερυθροϊώδεις ραβδώσεις στον κορμό, προσέρχεται με υπερταση. Ποια είναι η πιθανότερη αιτία
της υπέρτασης;
Α Υπερθυρεοειδισμός
Β Ισθμική στένωση της αορτής
Γ Σύνδρομο Cushing
Δ Φαιοχρωμοκύττωμα
Ε Στένωση νεφρικής αρτηρίας

2761. Ποια από τις παρακάτω εξετάσεις μπορεί να επιβεβαιώσει την διάγνωση της
θυρεοειδίτιδας Hashimoto
A Δοκιμασίες της θυρεοειδικής λειτουργίας
Β Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς

358
Γ Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς
Δ Δοκιμασίες αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων
Ε Γενική αίματος και ΤΚΕ

2762. Σε κορίτσι 15 χρονών με θετικά πυρηνικά αντισώματα παρατηρείται σημαντική

αύξηση των ηπατικών ενζύμων. Ποια από τις παρακάτω είναι πιθανότερη αιτία αυτής της
αύξησης;
Α Νόσος Wilson
Β Αιμοχρωμάτωσις
Γ Αυτοάνοσος ηπατίτις
Δ Σκληρυντική χολαγγειίτις
Ε Ιογενής ηπατίτις

2763. Άνδρας 35 χρονών με ιστορικό ελκώδους κολίτιδας εμφανίζει κίρρωση ήπατος.

Ποια από τις παρακάτω είναι πιθανότερη αιτία της κίρρωσής του;
Α Νόσος Wilson
Β Αιμοχρωμάτωσις
Γ Αυτοάνοσος ηπατίτις
Δ Σκληρυντική χολαγγειίτις
Ε Πρωτοπαθής χολική κίρρωση

2764. Ποια από τις παρακάτω είναι πιθανότερη αιτία κίρρωσης του ήπατος σε άνδρα 56
ετών με σακχαρώδη διαβήτη και οικογενειακό ιστορικό κίρρωσης;
Α Νόσος Wilson
Β Αιμοχρωμάτωσις
Γ Αυτοάνοσος ηπατίτις
Δ Σκληρυντική χολαγγειίτις
Ε Πρωτοπαθής χολική κίρρωση

2765. Γυναίκα 35 ετών με ιστορικό χρόνιου πόνου στην κοιλιά και διάρροιας χωρίς
απώλεια βάρους ή αιμορραγία από το πεπτικό υποβάλλεται σε κολονοσκόπηση και βιοψία
παχέως εντέρου τα οποία είναι φυσιολογικά. Ποια από τις παρακάτω είναι η πιθανότερη
διάγνωση;
Α Εντερική παρασίτωση
Β Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Γ Νόσος του Crohn
Δ Ελκώδης κολίτις
Ε Σύνδρομο δυσαπορρόφησης

2766. Σε άνδρα με τελικό στάδιο χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας λόγω σακχαρώδη

διαβήτη που προσέρχεται με οπισθοστερνικό άλγος παρατηρείται ήχος τριβής κατά την ακρόαση
της καρδιάς. Ποια είναι η πλεόν ενδεδειγμένη αντιμετώπιση της πάθησής του;
Α Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Β Αιμοκάθαρση
Γ Κορτικοστεροειδή
Δ Ιοντοανταλλακτικές ρητίνες
Ε Διουρητικά της αγκύλης

2767. Ποια είναι η πιθανότερη εξέλιξη ενός επεισοδίου οξείας περικαρδίτιδας;

Α Έμφραγμα του μυοκαρδίου
Β Επιπωματισμός
Γ Συμπιεστική περικαρδίτις
Δ Ίαση χωρίς υπολειμματικές βλάβες
Ε Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας

2768. Ποιο από τα παρακάτω εργαστηριακά ευρήματα είναι το πλέον συμβατό με

μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα;

359
Α Αύξηση του συμπληρώματος του ορού
Β Θετικά αντιπυρηνικά αντισώματα
Γ Αυξημένος τίτλος αντιστρεπτολυσίνης Ο
Δ Θετικές καλλιέργειες αίματος
Ε Θετικός τίτλος κρυοσφαιρίνης

2769. Ποια από τις παρακάτω ΔΕΝ είναι κοινή αιτία νεφρωσικού συνδρόμου;
Α Αμυλοείδωση
Β Νεφρολιθίαση
Γ Σακχαρώδης διαβήτης
Δ Εστιακή τμηματική σπειραματοσκλήρυνση
Ε Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος

2770. Ποια είναι η καλύτερη εργαστηριακή εξέταση για την διαπίστωση πρώιμης
διαβητικής νεφροπάθειας
Α Γενική ούρων
Β Έλεγχος για μικρολευκωματινουρία
Γ Νεφρική βιοψία
Δ Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη
Ε Κάθαρση κρεατινίνης

2771. Ποια είναι η πλέον ενδεδειγμένη αρχική θεραπεία της οξείας λοιμώδους
μονοαρθρίτιδας;
Α Κορτικοστεροειδή από το στόμα
Β Ενδοαρθρικά κορτικοστεροειδή
Γ Ενδοφλέβια αντιβιοτική θεραπεία
Δ Κολχικίνη
Ε Άλατα χρυσού

2772. Ένας υγιής άνδρας 35 ετών ξεκινά μια αυτοσχέδια αυστηρή δίαιτα και σε τρεις
μήνες διαπιστώνεται ότι έχει αναπτύξει μακροκυτταρική αναιμία. Ποια είναι η πιθανότερη αιτία της
αναιμίας του;
Α Σιδηροπενία
Β Ανεπάρκεια φυλικού οξέως
Γ Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12
Δ Θαλασσαιμία
Ε Σιδηροβλαστική αναιμία

2773. Ποια είναι η συχνότερη επιπλοκή της εκκολπωμάτωσης του παχέως εντέρου
Α Τοξικό μεγάκολον
Β Εκκολπωματίτις
Γ Αιμορραγία
Δ Σχηματισμός συριγγίου
Ε Χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο

2774. Ποιος από τους παρακάτω μικροοργανισμούς προκαλεί συχνότερα λοίμωξη που
οφείλεται σε κεντρικό φλεβικό καθετήρα
Α Χρυσίζων σταφυλόκοκκος
Β Ψευδομονάς αεριογόνος
Γ Σταφυλόκοκκος της επιδερμίδας
Δ Κλεμπσιέλα της πνευμονίας
Ε Candida albicans

2775. Ποιο είναι το πλεόν κατάλληλο αντιβιοτικό για την θεραπεία της μηνιγγίτιδας από
Λιστέρια μονοκυτογόνο;
Α Βανκομυκίνη
Β Μετρονιδαζόλη

360
Γ Αμπικιλίνη
Δ Γενταμυκίνη
Ε Κεφτριαξόνη

2776. Ποιος από τους παρακάτω ασθενείς χρειάζεται αντιμικροβιακή προφύλαξη πριν
από οδοντιατρική θεραπεία;
Α Μεσοκολπική επικοινωνία
Β Πρόπτωση μιτροειδούς χωρίς ανεπάρκεια
Γ Αορτοστεφανιαία παράκαμψη
Δ Ιστορικό λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
Ε Κολπική μαρμαρυγή

2777. Ποια από τις παρακάτω εργαστηριακές εξετάσεις είναι η πλέον χρήσιμη στην
παρακολούθηση ασθενούς με φυματίωση που θεραπευτικά παίρνει ισονιαζίδη και ριφαμπυκίνη;
Α Έλεγχος νεφρικής λειτουργίας
Β Έλεγχος ηπατικής λειτουργίας
Γ Εξέταση οφθαλμών με σχισμοειδή λυχνία
Δ Έλεγχος αμυλάσης και λιπάσης ορού
Ε Έλεγχος CPK

2778. Η άμεση υποστηρικτική αγωγή σε ασθενή με καρδιακό επιπωματισμό πριν την

περικαρδιοκέντηση παριλαμβάνει
Α Διούρηση με φουροσεμίδη
Β Υγρά ενδοφλεβίως
Γ Νιτρώδη για την φλεβική συμφόρηση
Δ. Μορφίνη για την αντιμετώπιση της δύσπνοιας
Ε. Τίποτε από τα παραπάνω

2779. Ποιο από τα παρακάτω είναι το συχνότερο εύρημα από την φυσική εξέταση
ασθενούς με πνευμονικό οίδημα;
Α Συρίττοντες ρόγχοι
Β Αύξηση του πνευμονικού στοιχείου του δεύτερου καρδιακού τόνου
Γ Ταχύπνοια
Δ Οίδημα της ποδοκνημικής άρθρωσης
Ε Τρίζοντες των κάτω πνευμονικών πεδίων

2780. Άνδρας 67 ετών, πολύ βαρύς καπνιστής με ΧΑΠ, παρουσιάζει από τρεις ημέρες
κεφαλαλγία και οίδημα στο πρόσωπο και το δεξιό άνω άκρο. Ποια από τις παρακάτω είναι η
πιθανότερη διάγνωση;
Α Αγγειοοίδημα
Β Υποθυρεοειδισμός
Γ Τριχίνωση
Δ Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας
Ε Ερυσίπελας

2781. Ποια είναι η συχνότερη αιτία δευτεροπαθούς ανεπάρκειας των επινεφριδίων;

Α Αυτοάνοση νόσος
Β Χειρουργική επέμβαση
Γ Αιμορραγικό σοκ
Δ Λήψη κορτικοστεροειδών
Ε Ελαττωμένη ACTH λόγω υποφυσιακής ανεπάρκειας

2782. Σε υγιές άτομο χωρίς συμπτώματα συστηματικής νόσου ή αναιμία, η ανεύρεση

αυξημένης έμμεσης χολερυθρίνης ως μοναδικής εργαστηριακής διαταραχής κατά πάσα
πιθανότητα υποδηλώνει:
Α Χρόνια ήπια αιμόλυση
Β Κατάχρηση οινοπνεύματος

361
Γ Χολολιθίαση
Δ Νόσο Gilbert
Ε Σκληρυντική χολαγγειίτιδα

2783. Η μέτρηση σακχάρου του αίματος σε δύο ανεξάρτητα πρωινά δείγματα ενός μη
διαβητικού ατόμου έδειξε 115 και 120 mg/dL. Τι θα αποφασίζατε σχετικά με αυτό;
Α Θα τον βεβαιώνατε ότι τα αποτελέσματα είναι φυσιολογικά
Β Θα του συνιστούσατε να χάσει βάρος και να ασκείται
Γ Θα ξεκινούσατε θεραπεία σακχαρώδη διαβήτη με σουλφονυλουρία
Δ Θα συνιστούσατε δοκιμασία κόπωσης
Ε Θα ζητούσατε εργαστηριακό προσδιορισμό του pH του αίματος και επίπεδα κετονών.

2784. Ποιο από τα παρακάτω είναι πιθανότερο να οδηγήσει σε οξέωση με φυσιολογικό

χάσμα ανιόντων
Α Διάρροια
Β Γαλακτική οξέωση
Γ Διαβητική κετοξέωση
Δ Δηλητηρίαση από αιθυλενική γλυκόλη
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2785. Ποιο από τα παρακάτω είναι το σημαντικότερο πρώτο βήμα στην θεραπεία της
διαβητικής κετοξέωσης;
Α Η αποκατάσταση των επιπέδων του καλίου
Β Η χορήγηση υγρών ενδοφλεβίως
Γ Η αποκατάσταση των επιπέδων του φωσφόρου
Δ Η έναρξη αντιβιοτικής θεραπείας
Ε Η διόρθωση του ελλείματος μαγνησίου

2786. Ποια είναι η ενδεικνυόμενη θεραπεία της νόσου του Graves;

Α Μακροχρόνια θεραπεία με προπρανολόλη
Β Προπυλθειουρακίλη εφ’ όρου ζωής
Γ Ραδιενεργό ιώδιο
Δ Θυρεοειδεκτομή
Ε Καρβιμαζόλη για τουλάχιστον 6 μήνες

2787. Ένας άνδρας 35 ετών χωρίς ιστορικό καρδιακής ή άλλης νόσου ρωτά κάθε πότε
πρέπει να εξετάζει την χοληστερίνη.
Α Κάθε 3 μήνες
Β Κάθε χρόνο
Γ Κάθε 5 χρόνια
Δ Κάθε 7-10 χρόνια
Ε Δεν χρειάζεται εξέταση εάν δεν είναι καπνιστής

2788. Γυναίκα 24 ετών είχε πριν ένα χρόνο ένα επεισόδιο διπλωπίας που διήρκεσε 2
εβδομάδες. Τώρα έχει μυική αδυναμία του αριστερού άνω άκρου χωρίς κεφαλαγία. Ποια από τις
παρακάτω είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Υποτροπιάζον παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο
Β Υπαραχνοειδής αιμορραγία
Γ Ημικρανία
Δ Σκλήρυνση κατά πλάκας
Ε Αυχενικό σύνδρομο

2789. Γυναίκα 67 ετών με βαριά αθηροσκλήρωση πάσχει από έντονη ζάλη και ίλιγγο.
Ποια αρτηρία θα είναι η πλέον προσβεβλημένη;
Α Η σπονδυλοβασική
Β Η καρωτίδα
Γ Η αορτή

362
Δ Η μέση εγκεφαλική
Ε Η πρόσθια εγκεφαλική

2790. Η πτώση της αρτηριακής πίεσης κατά τουλάχιστον 10 mmHg με την βαθειά
εισπνοή καλείται:
Α Σοκ
Β Παράδοξος σφυγμός
Γ Σύνδρομο Adams Stokes
Δ Συγκοπτική προσβολή
Ε Αποτελεί φυσιολογικό φαινόμενο

2791. Για την θεραπεία της κοιλιακής μαρμαρυγής απαιτείται οπωσδήποτε:

Α Χορήγηση β-αναστολέων
Β Περικαρδιοκέντηση
Γ Άμεση καρδιοανάταξη
Δ Μάλαξη του καρωτιδικού κόλπου
Ε Περίδεση των άκρων

2792. Αντιυπερτασικό φάρμακο εκλογής σε διαβητικούς ασθενείς με πρωτεϊνουρία είναι:

Α Οι β-αναστολείς
Β Οι ανταγωνιστές των διαύλων ασβεστίου (διυδροπυριδίνες)
Γ Τα διουρητικά
Δ Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2793. Ποιο φάρμακο επιβραδύνει την μετάδοση του ηλεκτρικού ερεθίσματος στον
κολποκοιλιακό κόμβο;
Α Οι β-αναστολείς
Β Η δακτυλίτιδα
Γ Οι ανταγωνιστές των διαύλων του ασβεστίου
Δ Κανένα από τα παραπάνω
Ε Τα Α, Β και Γ

2794. Τι ισχύει για το σύνδρομο Dressler

A Εκδηλώνεται 2-3 ημέρες μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
Β Χαρακτηρίζεται από τα συμπτώματα της τριάδας του Beck
Γ Πρόκειται για την εμφάνιση περικαρδίτιδας μετά από νεόπλασμα των ωοθηκών
Δ Χαρακτηρίζεται από πυρετό, περικαρδίτιδα και αυξημένη ΤΚΕ
Ε Οφείλεται σε λοίμωξη από μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης

2795. Ποιος είναι ο ορισμός της υπέρτασης

Α Αρτηριακή πίεση μεγαλύτερη από 115/85 mmHg
Β Αρτηριακή πίεση μεγαλύτερη από 140/90 mmHg
Γ Αρτηριακή πίεση μεγαλύτερη από 140/90 mmHg σε ανεξάρτητες μετρήσεις κατά τρεις
συνεχόμενες ημέρες
Δ Αρτηριακή πίεση μεγαλύτερη από 140/90 mmHg σε τρεις ανεξάρτητες μετρήσεις κάθε δύο
εβδομάδες
Ε Μέσος όρος τριών ανεξάρτητων μετρήσεων μεγαλύτερος από 140/90 mmHg

2796. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί χειρουργικά αντιμετωπίσιμη αιτία

δευτεροπαθούς υπέρτασης
Α Ισθμική στένωση της αορτής
Β Σύνδρομο Conn
Γ Ετερόπλευρη νεφρική παρεγχυματική νόσος
Δ Σύνδρομο Cushing
E Σύνδρομο Budd Chiari

363
 2797. Ποια παρακλινική εξέταση ενδείκνυται σε ασθενή με σφύζουσα ψηλαφητή μάζα
στην κοιλιακή χώρα και φύσημα κατά την ακρόασή της;
Α Ενδοφλέβια πυελογραφία
Β Ανιούσα κυστεογραφία
Γ Λαπαροσκόπηση
Δ Υπερηχογράφημα κοιλίας και αξονική τομογραφία
Ε Ενδοσκοπική παλίνδρομη χολοκυστοπαγκρεατογραφία (ERCP)

2798. Τι από τα παρακάτω δεν ενδείκνυται ως θεραπεία του οξέως στεφανιαίου

συνδρόμου
Α Μορφίνη
Β Υπογλώσσια νιτρογλυκερίνη
Γ Αδρεναλίνη
Δ Ασπιρίνη
Ε Οξυγόνο

2799. Τι από τα παρακάτω δεν αποτελεί χαρακτηριστικό του μεταβολικού συνδρόμου

Α Κοιλιακή παχυσαρκία
Β Υψηλή HDL
Γ Υπέρταση
Δ Υψηλά τριγλυκερίδια
Ε Αντίσταση στην ινσουλίνη

2800. Το εξάνθημα ποιας νόσου έχει δερμοτομική κατανομή

Α Πολύμορφο ερύθημα
Β Ροδόχρους πιτυρίαση
Γ Έρπης ζωστήρ
Δ Ακτινική κεράτωση
Ε Πεμφυγοειδές

2801. Ποιο από τα παρακάτω δεν χαρακτηρίζει την κηλίδα του μελανώματος
Α Ποικιλοχρωμία
Β Πολλαπλές φλύκταινες
Γ Ασυμμετρία
Δ Μεγάλη διάμετρος
Ε Ανώμαλο περίγραμμα της βλάβης

2802. Ποια είναι η συχνότερη αιτία υποθυρεοειδισμού

Α Θυρεοειδίτις Hashimoto
Β Νόσος του Grave
Γ Καρκίνος του θυρεοειδούς
Δ Απλή βρογχοκήλη
Ε Οζώδης βρογχοκήλη

2803. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί παρακλινικό εύρημα της θυρεοειδίτιδας

Hashimoto
A Χαμηλή TSH
Β Υψηλή Τ4
Γ Αντιμικροσωμιακά αντισώματα
Δ Κανένα από τα παραπάνω
Ε Τα Α, Β και Γ

2804. Ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται στη νόσο του Graves

A Εξόφθαλμος
Β Προκνημιαίο μυξοίδημα
Γ Υψηλή TSH
Δ Όλα τα παραπάνω

364
Ε Τα Α και Β

2805. Ποια είναι η συχνότερη αιτία του συνδρόμου Cushing

Α Χρόνια χρήση στεροειδών
Β Δηλητηρίαση με μανιτάρια
Γ Δηλητηρίαση με μόλυβδο
Δ Χρόνια χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών
Ε Αδένωμα των επινεφριδίων

2806. Ποιο από τα παρακάτω παρατηρείται στον υποπαραθυρεοειδισμό

Α Σημεία υπασβεστιαιμίας
Β Υποφωσφαταιμία
Γ Χαμηλή PTH
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τα Α και Γ

2807. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί χαρακτηριστικό του φαιοχρωμοκυττώματος

Α Ταχυκαρδία
Β Υπερτασικές κρίσεις
Γ Κεφαλαλγία
Δ Διαταραχές του νοητικού επιπέδου
Ε Ανιδρωσία

2808. Ασθενής που κάνει χρήση λιθίου παρουσιάζει πολυουρία με αποβολή μεγάλης ποσότητας
αραιών ούρων. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Οξύ ουρηθρικό σύνδρομο
Β Πολλαπλή νεφρολιθίαση
Γ Άποιος διαβήτης
Δ Σύνδρομο Fanconi
E Διαβητική κετοξέωση

2809. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα χρησιμοποιείται στην θεραπεία του

φαιοχρωμοκυττώματος
Α Φαιντολαμίνη
Β Προπρανολόλη
Γ Φαινοξυβενζαμίνη
Δ Τα Α και Β
Ε Τα Α και Γ

2810. Γιατί οι β-αναστολείς αντενδείκνυνται στους διαβητικούς;

Α Προκαλούν γαλακτική οξέωση
Β Προδιαθέτουν σε διαβητική κετοξέωση
Γ Καλύπτουν τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας
Δ Προκαλούν ταχυκαρδία
Ε Αυξάνουν την όρεξη

2811. Πώς ονομάζεται η πρόκληση δυνατού πόνου στην βαθειά εισπνοή κατά την ψηλάφηση
του δεξιού υποχονδρίου;
Α Σημείο Mc Burney
B Σημείο Courvoisier
Γ Σημείο Giordano
Δ Σημείο Murphy
Ε Παλίνδρομη ευαισθησία

2812. Τι από τα παρακάτω δεν είναι χρήσιμο στην αντιμετώπιση της οξείας αιμορραγίας από το
πεπτικό;
Α Η αποκατάσταση του ενδοαγγειακού όγκου

365
Β Η μετάγγιση αίματος
Γ Η υποστήριξη της αναπνοής
Δ Η χορήγηση αγγειοσυσπαστικών ουσιών
Ε Η προετοιμασία για ενδοσκόπηση

2813. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα δεν προκαλεί ηπατίτιδα

Α Ριφαμπικίνη
Β Γενταμυκίνη
Γ Ισονιαζίδη
Δ Παρακεταμόλη
Ε Τετρακυκλίνη

2814. Ποιο από τα παρακάτω δεν προκαλεί μικροκυτταρική αναιμία

Α Θαλασσαιμία
Β Σιδηροπενία
Γ Χρόνια νόσος
Δ Σιδηροβλάστωση
Ε Έλλειψη ενδογενούς παράγοντα

2815. Τι συνήθως δεν προκαλεί αιμολυτική κρίση σε ασθενείς με έλλειψη G6PD;

Α Σουλφοναμίδες
Β Ανθελονοσιακά
Γ Αντιισταμινικά
Δ Βρώση κουκιών
Ε Ναφθαλίνη

2816. Τι από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στην δευτεροπαθή πολυκυθαιμία;

Α Αυξημένος αιματοκρίτης
Β Αυξημένη μάζα ερυθρών αιμοσφαιρίων
Γ Ελαττωμένος κορεσμός οξυγόνου
Δ Υψηλά επίπεδα ερυθροποιητίνης
Ε Αυξημένη γλοιότητα αίματος

2817. Τι από τα παρακάτω δεν χαρακτηρίζει την θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα;

Α Πυρετός
Β Αναιμία
Γ Θρομβοκυττάρωση
Δ Νεφρική δυσλειτουργία
Ε Νευρολογικές διαταραχές

2818. Ποιο από τα παρακάτω είναι αυξημένο στην διάχυτη ενδαγγειακή πήξη;
Α Προϊόντα διάσπασης της ινικής
Β Αιμοπετάλια
Γ Ινωδογόνο
Δ Τα δ-διμερή
Ε Τα Α και Δ

2819. Πού παρατηρούνται τα κύτταρα Reed-Sternberg;

Α Σιδηροπενική αναιμία
Β Λέμφωμα Hodgkin
Γ Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία
Δ Οξεία μυελογενή λευχαιμία
Ε Μη-Hodgkin λέμφωμα

2820. Τι δεν χαρακτηρίζει την σιδηροπενική αναιμία;

Α Μικροκυττάρωση
Β Χαμηλά επίπεδα φυλικού οξέως

366
Γ Ελαττωμένος σίδηρος ορού
Δ Αυξημένη ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα (TIBC)
Ε Ελαττωμένη φερριτίνη ορού

2821. Τι δεν χαρακτηρίζει μια βλαστική κρίση στη χρόνια μυελοκυτταρική λευχαιμία;
Α Πανκυτταροπενία
Β Πυρετός
Γ Οσταλγία
Δ Σπληνομεγαλία
Ε Όλα τα παραπάνω είναι χαρακτηριστικά της βλαστικής κρίσης

2822. Τι δεν χαρακτηρίζει το σύνδρομο λύσης του όγκου;

Α Μείωση του ασβεστίου του ορού
Β Μείωση των λεμφοκυττάρων
Γ Αύξηση του καλίου
Δ Αύξηση του φωσφόρου
Ε Αύξηση του ουρικού οξέως

2823. Σε ποια πάθηση ανευρίσκονται τα σωμάτια του Heinz;

Α Θαλασσαιμία
Β Έλλειψη G6PD
Γ Μετά από σπληνεκτομή
Δ Σε όλα τα παραπάνω
Ε Σε κανένα από τα παραπάνω

2824. Τι από τα παρακάτω δεν ανήκει στα θεραπευτικά μέσα αντιμετώπισης μιας προσβολής
πόνου σε ασθενή με δρεπανοκυτταρική αναιμία;
Α Αναλγητικά
Β Θρομβολυτικά
Γ Οξυγόνο
Δ Ενυδάτωση
Ε Μετάγγιση αίματος

2825. Πού μας κατευθύνει η εξέταση του ΕΝΥ όταν σε αυτό παρατηρούνται χαμηλό σάκχαρο και
πολυμορφοπύρηνα;
Α Βακτηριακή μηνιγγίτις
Β Άσηπτος (ιογενής) μηνιγγίτις
Γ Υπαραχνοειδής αιμοραγία
Δ Σκλήρυνση κατά πλάκας
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2826. Πού μας κατευθύνει η εξέταση του ΕΝΥ όταν σε αυτό παρατηρούνται φυσιολογική γλυκόζη
και λεμφοκύτταρα;
Α Βακτηριακή μηνιγγίτις
Β Άσηπτος (ιογενής) μηνιγγίτις
Γ Υπαραχνοειδής αιμοραγία
Δ Σκλήρυνση κατά πλάκας
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2827. Πού μας κατευθύνει η εξέταση του ΕΝΥ όταν σε αυτό παρατηρούνται πολυάρυθμα ερυθρά
αιμοσφαίρια σε πολλαπλά δείγματα;
Α Βακτηριακή μηνιγγίτις
Β Άσηπτος (ιογενής) μηνιγγίτις
Γ Υπαραχνοειδής αιμοραγία
Δ Σκλήρυνση κατά πλάκας
Ε Κανένα από τα παραπάνω

367
 2828. Πού μας κατευθύνει η εξέταση του ΕΝΥ όταν σε αυτό παρατηρείται αύξηση των γ-
σφαιρινών;
Α Βακτηριακή μηνιγγίτις
Β Άσηπτος (ιογενής) μηνιγγίτις
Γ Υπαραχνοειδής αιμοραγία
Δ Σκλήρυνση κατά πλάκας
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2829. Τι δεν θεωρείται ως παράγοντας κινδύνου για πυελονεφρίτιδα;

Α Κύηση
Β Νεφρολιθίαση
Γ Κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση
Δ Κίρρωση
Ε Μόνιμος ουροκαθετήρας

2830. Ποιος είναι ο συχνότερος μικροοργανισμός που προκαλεί πνευμονία σε αλκοολικούς;

Α Pasteurella multocida
Β Neisseria meningitides
Γ Streptococcus pneumoniae
Δ Klebsiella
E Pseudomonas

2831. Ποιος είναι ο συχνότερος μικροοργανισμός που προκαλεί λοίμωξη μετά από δάγκωμα
σκύλου;
Α Pasteurella multocida
Β Neisseria meningitides
Γ Streptococcus pneumoniae
Δ Klebsiella
E Pseudomonas

2832. Ποιος είναι ο συχνότερος μικροοργανισμός που προκαλεί μηνιγγίτιδα στους ενήλικες;
Α Pasteurella multocida
Β Neisseria meningitides
Γ Streptococcus pneumoniae
Δ Klebsiella
E Pseudomonas

2833. Ποιος είναι ο συχνότερος μικροοργανισμός που προκαλεί μηνιγγίτιδα σε ηλικιωμένους;

Α Pasteurella multocida
Β Neisseria meningitides
Γ Streptococcus pneumoniae
Δ Klebsiella
E Pseudomonas

2834. Ποιος είναι ο συχνότερος μικροοργανισμός που προκαλεί λοίμωξη στους εγκαυματίες;
Α Pasteurella multocida
Β Neisseria meningitides
Γ Streptococcus pneumoniae
Δ Klebsiella
E Pseudomonas

2835. Ποιες αρθρώσεις του χεριού προσβάλλονται συνηθέστερα στην ρευματοειδή αρθρίτιδα;
Α Μετακαρπιοφαλλαγικές
Β Εγγύς μεσοφαλλαγγικές
Γ Άπω μεσοφαλλαγγικές
Δ Οι Α και Β
Ε Οι Β και Γ

368
 2836. Ποια πάθηση θεωρείτε πιθανότερη όταν ο ασθενής διαμαρτύρεται για πόνο και δυσκαμψία
των αρθρώσεων που επιδεινώνονται κατά την διάρκεια της ημέρας και βελτιώνονται με την
ανάπαυση;
Α Ρευματοειδής αρθρίτις
Β Οστεοαρθρίτις
Γ Ψευδοουρική αρθρίτις
Δ Αγκυλοποιητική σπονδυλίτις
Ε Ουρική αρθρίτις

2837. Ποια από τις παρακάτω είναι κληρονομική νόσος, εκδηλώνεται κατά την παιδική ηλικία και
συνοδεύεται με πολλαπλά κατάγματα;
Α Ρευματοειδής αρθρίτις
Β Ατελής οστεογένεση
Γ Μυική δυστροφία του Duchenne
Δ Αγκυλοποιητική σπονδυλίτις
Ε Πολλαπλούν μυέλωμα

2838. Ποια πάθηση θεωρείτε πιθανότερη όταν ο ασθενής διαμαρτύρεται για πόνο στα ισχύα,
οσφυαλγία και δυσκαμψία που βελτιώνεται με τις κινήσεις κατά την διάρκεια της ημέρας και
επιδεινώνεται κατά την ανάπαυση;
Α Ρευματοειδής αρθρίτις
Β Πολλαπλούν μυέλωμα
Γ Οστεοαρθρίτις
Δ Ρευματική πολυμυαλγία
Ε Αγκυλοποιητική σπονδυλίτις

2839. Πού εντοπίζεται η βλάβη στην αφασία του Broca;

Α Μετωπιαίος λοβός
Β Αριστερός βρεγματικός λοβός
Γ Αριστερός κροταφικός λοβός
Δ Ινιακός λοβός
Ε Παρεγκεφαλίδα

2840. Σε ανεύρεση μεταστάσεων στον εγκέφαλο, ποιον πρωτοπαθή καρκίνο δεν θα σκεφτούμε;
Α Πνεύμονα
Β Μαστού
Γ Νεφρού
Δ Προστάτη
Ε Μελάνωμα

2841. Στις πιο συχνές αιτίες σπασμών σε νέους ενήλικες περιλαμβάνονται:

Α Κρανιοεγκεφαλική κάκωση
Β Σύνδρομο στέρησης αλκοόλ
Γ Όγκος εγκεφάλου
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τα Α και Γ

2842. Ποια είναι η πιο συχνή μορφή σπειραματονεφρίτιδας;

Α Σύνδρομο Alport
B Κοκκιομάτωση Wegener
Γ Σύνδρομο Goodpasture
Δ Νόσος του Berger
Ε Μεμβρανώδης σπειραματονεφρίτις

2843. Ποιο από τα παρακάτω δεν θεωρείται ως αιτία φαρμακευτικού ερυθηματώδη λύκου;
Α Ισονιαζίδη

369
Β Πενικιλλαμίνη
Γ Υδραλαζίνη
Δ Προκαϊναμίδη
Ε Σαλβουταμόλη

2844. Με ποιο τρόπο αντιμετωπίζουμε την αιμορραγική διάθεση μετά από υπερβολική δόση
ηπαρίνης;
Α Βιταμίνη Κ
Β Πρωταμίνη
Γ Μετάγγιση αιμοπεταλίων
Δ Όλα τα παραπάνω
Ε Τα Α και Β

2845. Ποια θεραπεία είναι πλέον ενδεδειγμένη σε σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας
Α Διουρητικά
Β Αγγειοδιασταλτικά
Γ Χειρουργική επέμβαση
Δ Ακτινοβολία
Ε Ανταγωνιστές των διαύλων ασβεστίου

2846. Όλα τα παρακάτω χαρακτηριστικά ενός μονήρους όζου του πνεύμονα συνηγορούν υπέρ
του καρκινώματος εκτός από ένα:
Α Μέγεθος του όζου 0.5 έως 1 εκ.
Β Ηλικία μεγαλύτερη των 50 ετών
Γ Απουσία επασβεστώσεων
Δ Ανώμαλα τοιχώματα του όζου
Ε Όζος που δεν υπήρχε στην προηγούμενη ακτινογραφία

2847. Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί κλασσικό ακτινολογικό εύρημα στο πνευμονικό
οίδημα;
Α Καρδιομεγαλία
Β Επίταση των πνευμονικών αγγείων
Γ Γραμμές Kerley B
Δ Απεικόνιση των πυλών δίκην πεταλούδας
Ε Ανύψωση των διαφραγμάτων

2848. Ποιο από τα παρακάτω μικροσκοπικά ευρήματα μιας αποφρακτικής βλάβης του παχέως
εντέρου υποδεικνύει κακοήθη ανάπτυξη;
Α Εστίες νέκρωσης και οξείας φλεγμονής
Β Νέα αγγεία και αιμορραγία
Γ Μακροφάγα πλήρη αιμοσιδηρίνης
Δ Βλέννη μέσα και έξω από τα επιθηλιακά κύτταρα
Ε Στιβάδες επιθηλιακών κυττάρων στον ορογόνο χιτώνα

2849. Ένας ασθενής εμφανίζει σύγχυση, δύσπνοια, εμέτους και διάρροια τις τελευταίες 6 ώρες.
Παρατηρείται γενικευμένη μυική αδυναμία, έντονη εφίδρωση και σιελόρροια. Ποια από τις
παρακάτω ουσίες θα μπορούσε να προκαλέσει αυτά τα συμπτώματα;
Α Γλουτεθυμίδη
Β Ηρωίνη
Γ Μπελλαντόνα
Δ Παραθείον
Ε Φαινυλκυκλιδίνη

2850. Η γλυκαντική ουσία ασπαρτάμη πρέπει να αποφεύγεται από παιδιά που έχουν μία από τις
παρακάτω μεταβολικές διαταραχές:
Α Σακχαρώδης διαβήτης
Β Κληρονομική δυσανεξία στη φρουκτόζη

370
Γ Δυσανεξία στην λακτόζη
Δ Αβηταλιποπρωτεϊναιμία
Ε Φαινυλκετονουρία

2851. Νοσηλευόμενος ασθενής σε τελικό στάδιο εμφυσήματος δεν δείχνει πλέον κανένα
ενδιαφέρον προς τους συγγενείς που τον επισκέπτονται. Ποια είναι η καλύτερη ερμηνεία της
αλλαγής αυτής στην συμπεριφορά του;
Α Έναρξη παραληρήματος
Β Ανάπτυξη ψύχωσης
Γ Επιδείνωση διαταραχής της συμπεριφοράς
Δ Υπερβολική δόση κατασταλτικών
Ε Απόσυρση

2852. Ένας ασθενής πάσχει από κληρονομική νόσο που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα
παθολογικό ΗΚΓ και αυξημένη αμμωνία ορού. Ποιο από τα παρακάτω ένζυμα ανεπαρκεί;
Α Συνθετάση της ασπαραγίνης
Β Συνθετάση Ι της φωσφ. καρβαμούλης
Γ Φουμαράση
Δ Αμινοτρανσφεράσες
Ε Γλουταμινάση

2853. Μέλισσα τσιμπάει ένα οκτάχρονο παιδί. Μέσα σε 5 λεπτά αναπτύσσει επηρμένη,
οιδηματώδη, ερυθρά βλάβη 2 εκ. Τι από τα παρακάτω συνέβη κατά κύριο λόγο στον τοπικό ιστό;
Α Αντίδραση ξένου σώματος
Β Αιμορραγία
Γ Λεμφοκυτταρική διήθηση
Δ Μετανάστευση ουδετεροφίλων
Ε Αγγειοδιαστολή

2854. Τρεις εβδομάδες μετά από μεταμόσχευση νεφρού, ο ασθενής εμφανίζει πυρετό,
λευκοπενία, εφίδρωση και βαρειά διαταραχή της αναπνευστικής και ηπατικής λειτουργίας. Ποιος
ιός είναι η πιθανότερη αιτία των συμπτωμάτων;
Α Αδενοϊός τύπου 12
Β Coxsackie
Γ Κυτταρομεγαλοϊός
Δ Ιός της γρίππης
Ε Ιός Parvo Β19

2855. Σε ευαισθητοποιημένα άτομα, η άμεση αντίδραση υπερευαισθησίας είναι αποτέλεσμα

απελευθέρωσης αγγειοδραστικών ουσιών μέσω της δράσης ποιου από τα ακόλουθα;
Α Ενεργοποιημένα Τ λεμφοκύτταρα στις λείες μυικές ίνες
Β IgA στα βασεόφιλα και μαστοκύτταρα
Γ IgA στα ουδετερόφιλα και ηωσινόφιλα
Δ IgE στα βασεόφιλα και μαστοκύτταρα
Ε IgE στα ουδετερόφιλα και ηωσινόφιλα

2856. Ανεπάρκεια ποιας βιταμίνης ευθύνεται για λήθαργο, περιορισμό της οριζόντιας κίνησης
των ματιών και αταξία των άνω άκρων σε αλκοολικό ασθενή;
Α Φυλικού οξέως
Β Βιταμίνης Α
Γ Θειαμίνης
Δ Πυριδοξίνης
Ε Κοβαλαμίνης

2857. Ασθενής 70 ετών παρουσιάζει εκχυμώσεις, πετέχειες και οίδημα των ούλων. Τα τελευταία
2 χρόνια ζει μόνος του και τρέφεται κυρίως με έτοιμα σάντουιτς. Ποια είναι η πιθανότερη
διάγνωση;

371
Α Beriberi
Β Kwashiorkor
Γ Πελλάγρα
Δ Ραχίτις
Ε Σκορβούτο

2858. Ένα κοριτσάκι μένει νηστικό για 2 ημέρες λόγω εμέτων. Ποια είναι η κύρια πηγή ενέργειας
για τους σκελετικούς της μύς;
Α Φωσφοκρεατίνη των μυών
Β Μυικό γλυκογόνο
Γ Μυικά τριγλυκερίδια
Δ Λιπαρά οξέα του ορού
Ε Γλυκόζη του ορού

2859. Μια πολυτραυματίας μετά από τροχαίο ατύχημα με κάταγμα μηρού πεθαίνει. Στην βιοψία
ανευρίσκονται διάχυτες πετέχειες στην λευκή ουσία του εγκεφάλου. Ποια είναι η πλέον πιθανή
αιτία αυτού του ευρήματος;
Α Οξύ σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας
Β Διάσειση
Γ Λιπώδης εμβολή
Δ Σηψαιμία
Ε Υποσκληρίδιο αιμάτωμα

2860. Ο μεταβολισμός 100 γρ. Υδατανθράκων, 25 γρ. Λίπους και 20 γρ. Πρωτεϊνης πόσες
συνολικά θερμίδες (Kcal) θα προσφέρει;
Α 300
B 500
Γ 700
Δ 900
Ε 1100

2861. Ποια από τις παρακάτω βιταμίνες αποθηκεύεται στο ήπαρ;

Α Β6
Β Α
Γ C
Δ D
Ε To A, B και Δ

2862. Σε ασθενή που παίρνει βαρφαρίνη ως αντιπηκτικό μετά από εγχείρηση προσθετικής
βαλβίδας και αρχίζει τώρα θεραπεία με σουλφομεθοξαζόλη και τριμεθοπρίμη για ουρολοίμωξη, σε
ποια επιπλέον ενέργεια πρέπει να προβούμε;
Α Χορηγούμε συμπληρωματικά βιταμίνη Κ
Β Αυξάνουμε τη δόση της βαρφαρίνης
Γ Δεν τροποποιούμε τη δόση της βαρφαρίνης
Δ Ελαττώνουμε τη δόση της βαρφαρίνης
Ε Σταματούμε τη βαρφαρίνη και χορηγούμε ασπιρίνη

2863. Ποια ουσία, που αδρανοποιείται από πεπτιδάση, εάν χορηγηθεί ενδοφλεβίως θα
προκαλέσει μείωση της μέσης αρτηριακής πίεσης;
Α Αγγειοτασίνη ΙΙ
Β Βραδυκινίνη
Γ Ισταμίνη
Δ Νευροπεπτίδιο Υ
Ε Σεροτονίνη

2864. Τα γκραμ αρνητικά εντεροβακτήρια είναι πλέον ανθεκτικά στην πενικιλλίνη από τα γκραμ
θετικά. Τι σχετίζεται κυρίως με αυτή την διαφορά;

372
Α Πλασματική μεμβράνη
Β Λιποπρωτεϊνη
Γ Εξωτερική μεμβράνη
Δ Πεπτιδογλυκάνη
Ε Τειχοϊκό οξύ

2865. Άνδρας 60 χρονών παρουσιάζει τρόμο στα δάκτυλα που επιτείνεται όταν προσπαθεί να
πιάσει κάποιο αντικείμενο. Ποια μοίρα του κινητικού συστήματος έχει προσβληθεί;
Α Βασικά γάγγλια
Β Παρεγκεφαλίδα
Γ Νωτιαίος μυελός
Δ Βρεγματικός λοβός
Ε Κινητικός πυρήνας του θαλάμου

2866. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα συγχορηγούμενο με θεοφυλλίνη μπορεί να προκαλέσει

αύξηση των επιπέδων της θεοφυλλίνης σε τοξικά επίπεδα;
Α Σιμετιδίνη
Β Υδροχλωροθειαζίδη
Γ Πραζοσίνη
Δ Ριφαμπικίνη
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2867. Η βιοψία παχέως εντέρου ασθενούς 21 ετών, με απώλεια βάρους και διαλείπουσες
αιμορραγικές διαρροϊκές κενώσεις και πολλαπλές εξελκώσεις του ορθού στην διάβαση παχέως
εντέρου, δείχνει πολλαπλές εστίες οξείας και χρόνιας φλεγμονής που περιορίζεται στον
βλεννογόνο. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Αμοιβάδωση
Β Νόσος του Crohn
Γ Ισχαιμική κολίτις
Δ Ελκώδης κολίτις
Ε Γαστρεντερίτις του AIDS

2868. Έξη ώρες μετά τον εμβολιασμό κατά του τετάνου, ένας νεαρός υγιής άνδρας εκδηλώνει
πόνο και οίδημα στην περιοχή του εμβολιασμού και την επόμενη ημέρα σχηματίζεται τοπικά
εξέλκωση. Τι από τα παρακάτω έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση αυτής της αντίδρασης;
Α Συγκέντρωση μονοπυρήνων στην περιοχή της ένεσης του αντιγόνου
Β Πρόσληψη του αντιγόνου από τα κύτταρα Langerhans της επιδερμίδας
Γ Τοπική καθήλωση του συμπληρώματος από ήδη κυκλοφορούντα αντισώματα
Δ Τοπική έκκριση ισταμίνης
Ε Σύνθεση IgM αντισωμάτων

2869. Ασθενής σε τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας που βρίσκεται σε αιμοκάθαρση έχει
ορθόχρωμη, ορθοκυτταρική αναιμία. Ποια είναι η πλέον κατάλληλη θεραπεία;
Α Ερυθροποιητίνη
Β Θειικός σίδηρος
Γ Φυλικό οξύ
Δ Πυριδοξίνη
Ε Κυανοκοβαλαμίνη

2870. Οι ηλικιωμένοι περιμένουμε να έχουν μειωμένη ακουστική οξύτητα σε ποιους από τους
παρακάτω τόνους;
Α Μόνον υψηλής συχνότητας
Β Μόνον χαμηλής συχνότητας
Γ Όλων των συχνοτήτων
Δ Τόνους που μεταδίδονται μέσω του αέρα και όχι μέσω των οστών
Ε Τόνους που μεταδίδονται μέσω των οστών και όχι μέσω του αέρα

373
 2871. Γυναίκα που παίρνει θεραπεία για υπέρταση και υπερχοληστερολαιμία εμφανίζει μυικούς
πόνους και μυική αδυναμία καθώς και αύξηση της CPK. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα πρέπει
να προκάλεσε αυτήν την κλινική εικόνα;
Α Καπτοπρίλη
Β Υδροχλωροθειαζίδη
Γ Λοβαστατίνη
Δ Προπρανολόλη
Ε Βεραπαμίλη

2872. Ένας άνδρας ξύπνησε τη νύχτα από δυνατό πόνο στο γόνατο. Το γόνατό του είναι θερμό,
ερυθρό, οιδηματώδες και επώδυνο. Η ανάλυση του αρθρικού υγρού δείχνει λευκά αιμοσφαίρια
70.000/mm3 με 75% πολυμορφοπύρηνα και απουσία κρυστάλλων. Η χρώση κατά Gram ήταν
αρνητική. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Οστεοαρθρίτις
Β Ουρική αρθρίτις
Γ Ψευδοουρική αρθρίτις
Δ Ρευματοειδής αρθρίτις
Ε Σηπτική αρθρίτις

2873. Μια γυναίκα 21 ετών που καπνίζει ένα πακέτο την ημέρα, ρωτά τι πρέπει να προτιμήσει
για να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις πιθανότητες να πεθάνει κάποτε από καρκίνο.
Α Μαστογραφία κάθε χρόνο
Β Τακτικό έλεγχο των κοπράνων για αίμα
Γ Παπ τεστ κάθε χρόνο
Δ Διακοπή του καπνίσματος
Ε Να χρησιμοποιεί αντιηλιακή κρέμα το καλοκαίρι

2874. Ποια είναι η πλέον αποτελεσματική μονοθεραπεία για την πρόληψη της απώλειας οστικής
μάζας σε μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες;
Α Ασβέστιο από το στόμα
Β Οιστρογόνα
Γ Πρεδνιζόνη
Δ Προγεστερόνη
Ε Βιταμίνη D

2875. Άνδρας 75 ετών με ιστορικό δυσκοιλιότητας και συχνών κοιλιακών πόνων έχει
εκκολπωμάτωση. Αυτός έχει αυξημένο κίνδυνο για ποια από τις παρακάτω παθήσεις;
Α Αγγειοδυσπλασία
Β Καρκίνο παχέως εντέρου
Γ Αιμορραγία από το πεπτικό
Δ Κοκκιωματώδη κολίτιδα
Ε Σύνδρομο δυσαπορρόφησης

2876. Γυναίκα 38 ετών με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, έκτακτες κοιλιακές συστολές και
επεισόδια κοιλιακής ταχυκαρδίας έχει φυσιολογικά ευρήματα στην στεφανιογραφία και ιδιαίτερα
μεγάλη καρδιά στην ακτινογραφία θώρακα. Δεν έχει υπέρταση ούτε φυσήματα στην καρδιά. Ποια
είναι η πιθανότερη διάγνωση;
Α Οξύς ρευματικός πυρετός
Β Συγγενής ινοελάστωση
Γ Συμπιεστική περικαρδίτις
Δ Έμφραγμα μυοκαρδίου
Ε Πρωτοπαθής καρδιομυοπάθεια

2877. Ένας ηλικιωμένος παρουσιάζει κακοήθη εξέλκωση της δεξιάς επιφάνειας του οσχέου.
Ποιοι λεμφαδένες θα δεχθούν πρώτοι καρκινικά κύτταρα της βλάβης;
Α Έξω ιγνυακοί
Β Έσω ιγνυακοί

374
Γ Επιπολής βουβωνικοί
Δ Εν τω βάθει βουβωνικοί
Ε Παρα-αορτικοί

2878. Ποια μορφή επέκτασης του αδενοκαρκινώματος του παχέως εντέρου έχει την χειρότερη
πρόγνωση;
Α Περιμετρική ανάπτυξη
Β Επέκταση στον μυικό βλεννογόνο
Γ Επέκταση στον ορογόνο
Δ Πολυποειδής ανάπτυξη
Ε Επιφανειακή εξέλκωση

2879. Ασθενής εμφανίζει ίκτερο και κοιλιακό πόνο 4 εβδομάδες αφότου άρχισε
χημειοπροφύλαξη για TBC με ισονιαζίδη και βιταμίνη Β6. Ποια είναι η πιθανότερη εξήγηση της
κλινικής του εικόνας;
Α Ηπατική φυματίωση
Β Ηπατίτις Β
Γ Ηπατίτις από ισονιαζίδη
Δ Χολοκυστίτις της βιταμίνης Β6
Ε Φυματιώδης παγκρεατίτις

2880. Άνδρας 74 ετών έχει κωλικοειδές άλγος στον αριστερό λαγόνιο βόθρο, λευκοκυττάρωση
και πυρετό χωρίς διάρροια ή δυσκοιλιότητα. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση.
Α Καρκίνωμα του σιγμοειδούς
Β Εκκολπωματίτις
Γ Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση
Δ Ελκώδης κολίτις
Ε Θηλώδες αδένωμα του ορθού

2881. Για γυναίκα 38 ετών με υπέρταση και υποκαλιαιμία, πιθανολογούμε ότι έχει
υπεραλδοστερονισμό. Εκτός από την μέτρηση της αλδοστερόνης ορού, ποια άλλη εξέταση θα
ζητήσουμε;
Α ACTH πλάσματος
Β Κορτιζόλη πλάσματος
Γ Προλακτίνη πλάσματος
Δ Ρενίνη πλάσματος
Ε Νάτριο ούρων

2882. Κατά τον καρδιακό καθετηριασμό της καρδιάς ενός υγιούς ατόμου, το δείγμα αίματος που
λαμβάνουμε έχει 60% κορεσμό οξυγόνου. Η πίεση που μετρούμε κυμαίνεται από 26 έως 14
mmHg. Σε ποια περιοχή βρίσκεται το άκρο του καθετήρα;
Α Αρτηριακός πόρος
Β Ωοειδές τρήμα
Γ Αριστερός κόλπος
Δ Πνευμονική αρτηρία
Ε Δεξιός κόλπος

2883. Ασυμπτωματική γυναίκα 50 ετών έχει υπέρταση και η απέκκριση κατεχολαμινών από τα
ούρα είναι αυξημένη. Η αξονική δείχνει μάζα υπερνεφρικά. Ποια είναι η πιθανότερη αιτία;
Α Καλόηθες νεόπλασμα του φλοιού των επινεφριδίων
Β Καλόηθες νεόπλασμα του μυελού των επινεφριδίων
Γ Κακόηθες νεόπλασμα του φλοιού των επινεφριδίων
Δ Κακόηθες νεόπλασμα του μυελού των επινεφριδίων
Ε Διάχυτη υπερπλασία του φλοιού των επινεφριδίων

2884. Δέκα λεπτά μετά από διαδερμική βιοψία ήπατος, εκδηλώνεται μέτριος πόνος στην κορυφή
του δεξιού ώμου. Μέσω ποιού νεύρου έχει μεταφερθεί το ερέθισμα;

375
Α Μασχαλιαίο
Β Μεσοπλευριοβραχιόνιο
Γ Δεξιό φρενικό
Δ Δεξιά συμπαθητική άλυσο
Ε Δεξιό πνευμονογαστρικό

2885. Μία καπνίστρια, αλκοολική και υπερτασική 54 ετών προσκομίζεται με αιφνίδια

εγκατάσταση αριστεράς ημιπληγίας. Ακούγεται φύσημα στη δεξιά καρωτίδα. Ποιο από τα
παρακάτω είναι η πλέον κατάλληλη αρχική παρακλινική δοκιμασία;
Α ΗΕΓ
Β Υπερηχογράφημα καρωτίδων
Γ Αξονική κρανίου
Δ Υπερηχογράφημα καρδιάς
Ε Αγγειογραφία καρωτίδας

2886. Άνδρας 57 ετών προσέρχεται με αιμόφυρτα πτύελα από 2 εβδομάδες και με ιστορικό
δύσπνοιας στην κόπωση από 6 μήνες. Ακούγονται τρίζοντες στις βάσεις των πνευμόνων και
διαστολικό φύσημα στην κορυφή. Η ακτινογραφία δείχνει επίταση της αγγείωσης στις κορυφές
των πνευμόνων. Ποια είναι η πλέον κατάλληλη παρακλινική εξέταση;
Α Βρογχοσκόπηση
Β Στεφανιογραφία
Γ Αγγειογραφία πνευμονικής
Δ Υπερηχογράφημα καρδιάς
Ε Καθετηριασμός πνευμονικής

2887. Άνδρας 50 ετών με υπέρταση, προσέρχεται με αιφνίδιο οπισθοστερνικό πόνο με επέκταση

προς την πλάτη και τα άνω άκρα. Η ΑΠ είναι 180/80 στο αριστερό χέρι εν’ω στο δεξύ δεν είναι
δυνατόν να προσδιορισθεί. Ακούγεται φύσημα ανεπάρκειας της αορτής. Ποια είναι η πιθανότερη
διάγνωση;
Α Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου
Β Εμβολή δεξιάς υποκλειδίου
Γ Πνευμονική εμβολή
Δ Διαχωριστικό ανεύρυσμα της αορτής
Ε Αυτόματος πνευμοθώρακας

2888. Ποιο αποτέλεσμα βιοψίας θεωρείτε ως πιθανότερο μετά από αφαίρεση ενός οζιδίου του
μαστού υγιούς γυναίκας 22 ετών που είναι 2 εκ., συμπαγές, μαλακό, ευκίνητο και χωρίς
μασχαλιαίους λεμφαδένες.
Α Λιπώδης νέκρωση
Β Ινοαδένωμα
Γ Ινοκυστικές αλλοιώσεις του μαστού
Δ Καρκίνωμα
Ε Θήλωμα

2889. Σε νέο άνδρα που προσέρχεται μετά από τυφλό τραύμα στον αριστερό πρόσθιο θώρακα
και έχει υπόταση, διατεταμένες σφαγίτιδες και φυσιολογικούς αναπνευστικούς ήχους, ποιο είναι το
πλέον κατάλληλο επόμενο βήμα;
Α Ακτινογραφία θώρακα
Β Τοποθέτηση τραχειοσωλήνα
Γ ΗΚΓ
Δ Διασωλήνωση του αριστερού υπεζωκότα
Ε Περικαρδιοκέντηση

2890. Ασθενής 24 ετών με AIDS παρουσιάζει χρόνιο κοιλιακό πόνο, χαμηλό πυρετό, διάρροια
και δυσαπορρόφηση. Στα κόπρανα ανευρίσκονται ωοκύστεις. Ποιος είναι ο πιθανότερος
μικροοργανισμός που προκαλεί την διάρροια;
Α Diphyllobothrium latum

376
Β Entamoeba histolytica
Γ Giardia lamblia
Δ Isospora belli
Ε Microsporidia

2891. Μετά από αφαίρεση υγιούς νεφρού από δότη μεταμόσχευσης, τι περιμένουμε να
ελαττωθεί στον δότη αφού αποκατασταθεί πλήρως η μετεγχειρητική του κατάσταση ;
Α Η κάθαρση κρεατινίνης
Β Η νεφρική απέκκριση της κρεατινίνης
Γ Η παραγωγή της κρεατινίνης
Δ Η ημερήσια απέκκριση νατρίου
Ε Η συγκέντρωση της κρεατινίνης στο πλάσμα

2892. Ποιας παρακλινικής εξέτασης η τιμή έχει την μεγαλύτερη συσχέτιση με καρκίνο του
προστάτη που ήδη έχει προκαλέσει πολλαπλές οστικές μεταστάσεις;
Α Προστατική όξινη φωσφατάση
Β Ειδικό προστατικό αντιγόνο
Γ Αλκαλική φωσφατάση του ορού
Δ Υδροξυπρολίνη των ούρων
Ε γ-γλουταμική τρανσφεράση

2893. Ποια είναι η πιθανότερη αιτία βλάβης που στην αξονική κρανίου φαίνεται ως σφαιρική
μάζα 2 εκ. Που εντοπίζεται στη συμβολή της λευκής και φαιάς ουσίας του εγκεφαλικού
ημισφαιρίου ;
Α Αστροκύτωμα
Β Επενδύμωμα
Γ Πολύμορφο γλοιοβλάστωμα
Δ Μηνιγγίωμα
Ε Μεταστατικό καρκίνωμα

2894. Ποια είναι η πιθανότερη αιτία βακτηριακής ενδοκαρδίτιδας που εντοπίζεται μόνο στην
τριγλώχινα;
Α Συγγενής καρδιοπάθεια
Β Ενδοφλέβια χρήση ουσιών
Γ Ρευματικός πυρετός
Δ Ρευματοειδής αρθρίτις
Ε Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος

2895. Ποια από τις παρακάτω προϋπάρχουσες καταστάσεις μπορεί να προκαλέσει αναφυλαξία
κατά τη διάρκεια μετάγγισης αίματος παρ’ ότι αυτό είναι ΑΒΟ και Rh συμβατό;
Α AIDS
Β Ανεπάρκεια του αναστολέα της c1 εστεράσης
Γ Σύνδρομο Di George
Δ Εκλεκτική ανεπάρκεια IgA
Ε Σύνδρομο Wiskott Aldrich

2896. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση σε ασθενή με υπέρταση και αρθρίτιδα που στα
εργαστηριακά της παρατηρούνται θετικά αντιπυρηνικά αντισώματα, θετικά αντισώματα κατά των
ιστονών ενώ όλα τα άλλα αυτοαντισώματα είναι αρνητικά;
Α Σύνδρομο CREST
Β Διάχυτη μορφή σκληροδέρματος
Γ Σύνδρομο Sjogren
Δ Φαρμακευτικός λύκος
Ε Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος

377
 2897. Ποια είναι η πιθανότερη διάγνωση νόσου που εκδηλώνεται στην ακτινογραφία θώρακα με
αμφοτερόπλευρες μάζες στις πύλες, των οποίων η βιοψία δείχνει κοκκιώματα και απουσία
μικροοργανισμών.
Α Νόσος Caroli
Β Νόσος Raynaud
Γ Σαρκοείδωση
Δ Σκληρόδερμα
Ε Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος

2898. Ποιο από τα παρακάτω είναι κοινό χαρακτηριστικό της διατατικής μυοκαρδιοπάθειας, της
πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας και της λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας με προσβολή της
μιτροειδούς.
Α Μειωμένος όγκος παλμού
Β Μειωμένη συσταλτικότητα του μυοκαρδίου
Γ Η λοιμώδης αιτιολογία
Δ Η στένωση της μιτροειδούς
Ε Κίνδυνος συστηματικών θρομβοεμβολικών επεισοδίων

2899. Ποιο από τα παρακάτω αποτελεί επιπλοκή του εμφράγματος του μυοκαρδίου που
εκδηλώνεται μία εβδομάδα περίπου μετά το οξύ επεισόδιο, μπορεί να οδηγήσει σε καρδιογενές
σοκ και θάνατο και συνοδεύεται με σημεία και συμπτώματα επιπωματισμού;
Α Οξύς διαχωρισμός της αορτής
Β Επέκταση του προηγουμένου εμφράγματος
Γ Κοιλιακή μαρμαρυγή
Δ Ρήξη του τοιχώματος της αριστεράς κοιλίας
Ε Ρήξη θηλοειδών μυών

2900. Ένας ασθενής που προσκομίζεται σε κωματώδη κατάσταση και η απόπνοιά του έχει την
οσμή ακετόνης μάλλον πάσχει από:
Α Δηλητηρίαση από οινόπνευμα
Β Διαβητικό υπεροσμωτικό κώμα
Γ Διαβητική κετοξέωση
Δ Λήψη υψηλής δόσης ηρωίνης
Ε Βαριά υπογλυκαιμία

2901. Οι πνευμονικές αγγειακές αντιστάσεις αυξάνονται:

Α Σε μεγάλο υψόμετρο
Β Σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας
Γ Στην αναιμία
Δ Κατά την άσκηση
Ε Όλα τα παραπάνω

2902. Σε ασθενείς με αναιμία και φυσιολογικούς πνεύμονες:

Α Το αρτηριακό ΡΟ2 είναι ελαττωμένο
Β Η διαφορά της συγκέντρωσης του Ο2 στο αρτηριακό και φλεβικό αίμα είναι αυξημένη
Γ Ο αρτηριακός κορεσμός Ο2 είναι μειωμένος
Δ Η ΡΟ2 του μεικτού φλεβικού αίματος είναι ελαττωμένη
Ε Ισχύουν όλα τα παραπάνω

2903. Ποιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό της δηλητηρίασης με μονοξείδιο του
άνθρακα;
Α Ελαττωμένη αρτηριακή ΡΟ2
Β Ελαττωμένη συνάφεια αιμοσφαιρίνης-οξυγόνου
Γ Αυξημένος κυψελιδικός αερισμός
Δ Ελαττωμένη συγκέντρωση αρτηριακού οξυγόνου
Ε Όλα τα παραπάνω

378
 2904. Ποιος είναι ο μηχανισμός με τον οποίο η χρόνια παγκρεατίτις με παγκρεατική ανεπάρκεια
προκαλεί διάρροια;
Α Εκκριτική διάρροια
Β Φλεγμονώδης διάρροια
Γ Διάρροια λόγω ταχείας διέλευσης του περιεχομένου του εντέρου
Δ Οσμωτική διάρροια
Ε Μη πέψη ή κακή απορρόφηση του λίπους με στεατόρροια

2905. Ποια νόσος προκαλείται από DNA ιό που ενσωματώνεται στο γονιδίωμα του
ηπατοκυττάρου και για την οποία υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο;
Α Ηπατίτις Α
Β Ηπατίτις Β
Γ Ηπατίτις C
Δ Ηπατίτις D
Ε Ηπατίτις E

2906. Η αύξηση της πίεσης στον καρωτιδικό κόλπο προκαλεί όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
Α Ελάττωση του συμπαθητικού τόνου στα αρτηριόλια
Β Ελάττωση της πίεσης στην αορτή
Γ Αντανακλαστική βραδυκαρδία
Δ Αγγειοδιαστολή των αρτηριολίων
Ε Κολπική ταχυκαρδία

2907. Η συσταλτικότητα του μυοκαρδίου συσχετίζεται κυρίως με την ενδοκυττάρια συγκέντρωση

του:
Α Na+
B K+
Γ Ca++
Δ Cl-
Ε Mg++

2908. Σε ασθενή βρέθηκε αυξημένο pH, HCO3 και BE αίματος και ουδέτερο pCO2. Ποιο από τα
παρακάτω είναι σωστό;
Α Αναπνευστική αλκάλωση
B Αναπνευστική οξέωση
Γ Μεταβολική αλκάλωση
Δ Μεταβολική οξέωση
Ε Το Α και Γ

2909. Σε ασθενή βρέθηκε στην εξέταση αίματος αυξημένο pH και pCO2 και ουδέτερο HCO3 και
BE. Ποιο από τα παρακάτω είναι σωστό;
Α Αναπνευστική αλκάλωση
B Αναπνευστική οξέωση
Γ Μεταβολική αλκάλωση
Δ Μεταβολική οξέωση
Ε Το Α και Γ

2910. Σε ασθενή βρέθηκε μειωμένο pH, HCO3 και BE αίματος και ουδέτερο pCO2. Ποιο από τα
παρακάτω είναι σωστό;
Α Αναπνευστική αλκάλωση
B Αναπνευστική οξέωση
Γ Μεταβολική αλκάλωση
Δ Μεταβολική οξέωση
Ε Το Α και Γ

2911. Μετά από ποιο χρονικό διάστημα είναι ορθό να γίνεται η αξιολόγηση της δερματικής
αντίδρασης τουμπερκουλίνης;
379
Α 2 εβδομάδες
B 4 εβδομάδες
Γ 48 ώρες
Δ 72 ώρες
Ε Το Γ και Δ

2912. Ποιο από τα παρακάτω καρκινώματα είναι ο πιο συχνός καρκίνος του πνεύμονα;
Α Μικροκυτταρικό
Β Βρονχοκυψελιδικό
Γ Αδενοκαρκίνωμα
Δ Πλακώδες
Ε Μεγαλοκυτταρικό

2913. Ποιο από τα παρακάτω κύτταρα εκκρίνει surfactant;

Α Πλασματοκύτταρο
Β Κυψελιδικό κύτταρο τύπου Ι
Γ Κυψελιδικό κύτταρο τύπου ΙΙ
Δ Κυψελιδικό κύτταρο τύπου ΙΙΙ
Ε Β-Λεμφοκύτταρο

2914. Ποιο από τα παρακάτω κλινικά ευρήματα αντιστοιχεί σε στένωση της τραχείας ή του
λάρυγγα;
Α Ξηροί ρόγχοι
Β Υγροί ρόγχοι
Γ Αιγοφωνία
Δ Εισπνευστικός συριγμός
Ε Βρογχική αναπνοή στις βάσεις

2915. Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές pCO2;

Α 20-40 mm Hg
Β 25-30 mm Hg
Γ 30-40 mm Hg
Δ 40-45 mm Hg
Ε 35-45 mm Hg

2916. Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές HCO3;

Α 15-30 mEq/L
Β 20-35 mEq/L
Γ 22-26 mEq/L
Δ 25-35 mEq/L
Ε 24-29 mEq/L

2917. Ποιο από τα παρακάτω σχετίζεται με την αντιμετώπιση της λοίμωξης με Pneumoncystis
carinii;
Α Αλλοπουρινόλη
Β Χλωροπροπραμίδη
Γ Νιφεδιπίνη
Δ Πενταμιδίνη
Ε Κινιδίνη

2918. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται ειδικά με τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια;
Α Κεφαλαλγίες
Β Πνευμονία
Γ Βήχας
Δ Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια
Ε Πνευμονική υπέρταση

380
 2919. Ποιο από τα παρακάτω κλινικά ευρήματα αντιστοιχεί στο βρογχόσπασμο;
Α Παράταση εκπνοής
Β Υγροί ρόγχοι
Γ Ήχος τριβής
Δ Εισπνευστικός συριγμός
Ε Βρογχική αναπνοή

2920. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα είναι ξανθίνη;

Α Αλλοπουρινόλη
Β Ακετυλκυστείνη
Γ Θεοφυλλίνη
Δ Επινεφρίνη
Ε Κινιδίνη

2921. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα είναι βλεννολυτικό;

Α Αλλοπουρινόλη
Β Ακετυλκυστείνη
Γ Θεοφυλλίνη
Δ Επινεφρίνη
Ε Κινιδίνη

2922. Που εντοπίζεται το κέντρο της αναπνοής;

Α Μεσεγκέφαλο και γέφυρα
Β Γέφυρα και προμήκη μυελό
Γ Μεσεγκέφαλο και προμήκη μυελό
Δ Γέφυρα και υποθάλαμος
Ε Υποθάλαμος και υπόφυση

2923. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται ειδικά με το έλκος δωδεκαδακτύλου;

Α Κακοήθη έλκη είναι εξαιρετικά σπάνια
Β Προσβάλλει κατά προτίμηση άνδρες
Γ Δυνατό να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους
Δ Προσβάλει κατά προτίμηση ηλικιωμένους
Ε Προκαλεί άλγος νηστείας

2924. Ποια από τα παρακάτω δυνατό να συμβάλουν στην ανάπτυξη ασκίτη γενικά;
Α Αυξημένα επίπεδα αλδοστερόνης
Β Αρτηριακή υπέρταση
Γ Χαμηλά επίπεδα λευκωματίνης
Δ Αυξημένα επίπεδα αγγειοτενσίνης Ι
Ε To A, Γ και Δ

2925. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι σωστό για την ηπατίτιδα C;
Α Δυνατό να μεταδοθεί με σεξουαλική επαφή
Β Σε ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών δυνατό να συνυπάρχει με HIV λοίμωξη
Γ Προκαλεί χρόνια ηπατίτιδα
Δ Υπάρχει προφυλακτικός εμβολιασμός
Ε Φορεία εφ’ όρου ζωής

2926. Ποια από τις παρακάτω βιταμίνες δεν αποθηκεύεται στο ήπαρ;
Α Β6
Β Α
Γ C
Δ D
Ε To A, B και Δ

2927. Ποια από τα παρακάτω δεν παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη ασκίτη γενικά;

381
Α Αυξημένα επίπεδα αλδοστερόνης
Β Αρτηριακή υπέρταση
Γ Χαμηλά επίπεδα λευκωματίνης
Δ Αυξημένα επίπεδα αγγειοτενσίνης Ι
Ε To A, Γ και Δ

2928. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα είναι αντιισταμινικό και μειώνει την οξύτητα του
γαστρικού υγρού;
Α Ομεπραζόλη
Β Σιμετιδίνη
Γ Σιζαπρίδη
Δ Μετοκλοπροπραμίδη
Ε Υδροξύδειο του μαγνησίου

2929. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα είναι αντιόξινο;

Α Ομεπραζόλη
Β Σιμετιδίνη
Γ Σιζαπρίδη
Δ Μετοκλοπροπραμίδη
Ε Υδροξύδειο του μαγνησίου

2930. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα είναι αναστολέας της αντλίας πρωτονίων και μειώνει την
οξύτητα του γαστρικού υγρού;
Α Ομεπραζόλη
Β Σιμετιδίνη
Γ Σιζαπρίδη
Δ Μετοκλοπροπραμίδη
Ε Υδροξύδειο του μαγνησίου

2931. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα δυνατό να χρησιμοποιηθεί σαν προκινητικό του εντέρου;
Α Ομεπραζόλη
Β Σιμετιδίνη
Γ Σιζαπρίδη
Δ Μετοκλοπροπραμίδη
Ε Το Γ και Δ

2932. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα έχει αντιντοπαμινεργική δράση;

Α Ομεπραζόλη
Β Σιμετιδίνη
Γ Σιζαπρίδη
Δ Μετοκλοπροπραμίδη
Ε Υδροξύδειο του μαγνησίου

2933. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα είναι αντιόξινο;

Α Ομεπραζόλη
Β Υδροξύδειο του μαγνησίου
Γ Σιμετιδίνη
Δ Υδροξύδειο του αργιλίου
Ε Το Β και Δ

2934. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει για τις ανεπιθύμητες ενέργειες της σιζαπρίδης;
Α Αλληλεπιδρά με φάρμακα που καταβολίζονται από το P4503A4
Β Αλληλεπιδρά με την ερυθρομυκίνη
Γ Σχετίζεται με θανατηφόρες αρρυθμίες
Δ Προκαλεί εξωπυραμιδικές διαταραχές
Ε Το Β και Γ

382
 2935. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στις ανεπιθύμητες ενέργειες της μετοκλοπροπραμίδης;
Α Εξωπυραμιδικές διαταραχές
Β Άγχος, ανησυχία
Γ Θανατηφόρες αρρυθμίες
Δ Κατάθλιψη
Ε Το Γ και Δ

2936. Ποιο από τα παρακάτω είναι δόκιμο να εξετασθεί πριν τη χορήγηση σιζαπρίδης;
Α Νευρικό σύστημα
Β Διάστημα QTc στο ΗΚΓ
Γ Ρυθμός καταβολισμού της καφεΐνης
Δ Δερματική αντίδραση στο φάρμακο
Ε Το Γ και Δ

2937. Ποιος από τους παρακάτω μικροοργανισμούς σχετίζεται με παρωτίτιδα;

Α Schistosoma
Β Wucheria bancrofti
Γ Πλασμώδιο του Laveran
Δ Staphylococcus aureus
Ε Trypanosoma cruzi

2938. Ποιος από τους παρακάτω τύπους κυττάρων παράγει την ινσουλίνη;
Α α κύτταρα
Β β κύτταρα
Γ Δ κύτταρα
Δ Πλασματοκύτταρα
Ε Τοιχωματικά κύτταρα

2939. Ποιος από τους παρακάτω τύπους κυττάρων παράγει την σωματοστατίνη;
Α α κύτταρα
Β β κύτταρα
Γ Δ κύτταρα
Δ Πλασματοκύτταρα
Ε Τοιχωματικά κύτταρα

2940. Ποιος από τους παρακάτω τύπους κυττάρων παράγει την γλουκαγόνη;
Α α κύτταρα
Β β κύτταρα
Γ Δ κύτταρα
Δ Πλασματοκύτταρα
Ε Τοιχωματικά κύτταρα

2941. Ποιο από τα παρακάτω ονομάζουμε Whipple;

Α Παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή
Β Χολαγγειοπαγκρεατογραφία
Γ Χολοκυστογράφημα
Δ Εκλεκτική χολαγγειογραφία
Ε Γαστρεκτομή

2942. Πως ονομάζουμε αλλιώς τη Billroth II;

Α Παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή
Β Γαστρονηστιδοστομία
Γ Γαστροδωδεκαδακτυλοστομία
Δ Εκλεκτική χολαγγειογραφία
Ε Χολοκυστογράφημα

2943. Πως ονομάζουμε αλλιώς τη Billroth I;

383
Α Παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή
Β Γαστρονηστιδοστομία
Γ Γαστροδωδεκαδακτυλοστομία
Δ Εκλεκτική χολαγγειογραφία
Ε Χολοκυστογράφημα

2944. Πως ονομάζουμε αλλιώς το πλέγμα του Auerbach;

Α Βραχιόνιο
Β Μυεντερικό
Γ Υποβλεννογόνιο
Δ Λαγόνιο
Ε Ηβικό

2945. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα δεν είναι αντιισταμινικό (H2 αποκλειστής) που μειώνει
την οξύτητα του γαστρικού υγρού;
Α Φαμοτιδίνη
Β Σιμετιδίνη
Γ Ρανιτιδίνη
Δ Μετοκλοπροπραμίδη
Ε Το Α, Β και Γ

2946. Ποιο από τα παρακάτω φάρμακα ενεργοποιεί του υποδοχείς της σεροτονίνης τύπου 4 (5
ΗΤ4);
Α Σιζαπρίδη
Β Σιμετιδίνη
Γ Ρανιτιδίνη
Δ Μετοκλοπροπραμίδη
Ε Ομεπραζόλη

2947. Την έκκριση ποιού από τα παρακάτω αναστέλλει η ινσουλίνη;

Α ADH
Β Σωματοστατίνης
Γ Γλουκαγόνης
Δ β κυττάρων
Ε Όλων των παραπάνω

2948. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί η ινσουλίνη;

Α Καταβολισμό λιπών
Β Μείωση σακχάρου αίματος
Γ Καταβολισμό λευκωμάτων
Δ Φωσφορυλίωση γλυκόζης στους νεφρούς
Ε Το Β και Γ

2949. Ποιο από τα παρακάτω προκαλεί η ινσουλίνη;

Α Καταβολισμό λιπών
Β Φωσφορυλίωση γλυκόζης στους νεφρούς
Γ Καταβολισμό λευκωμάτων
Δ Το Β και Γ
Ε Κανένα από τα παραπάνω

2950. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει για τη γλουκαγόνη;

Α Προκαλεί αύξηση σακχάρου και αναστολή της διάσπασης γλυκογόνου στο ήπαρ
Β Η παραγωγή της καταστέλλεται όσο μειώνεται το σάκχαρο αίματος
Γ Προκαλεί αύξηση σακχάρου επειδή αυξάνει τη διάσπαση γλυκογόνου στο ήπαρ
Δ Το Α και Β
Ε Κανένα από τα παραπάνω

384
 2951. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στις ανεπιθύμητες ενέργειες της γλουκαγόνης;
Α Έμετος
Β Πυρετός
Γ Ναυτία
Δ Αλλεργική αντίδραση
Ε Το Α και Γ

2952. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στις οξείες επιπτώσεις του σακχαρώδη διαβήτη;
Α Πολυφαγία
Β Πολυουρία
Γ Πολυδιψία
Δ Αύξηση του σωματικού βάρους
Ε Το Α και Δ

2953. Ποια από τις παρακάτω εξετάσεις δεν θεωρείται αξιόπιστη για τη διάγνωση του
σακχαρώδη διαβήτη;
Α Δοκιμασία γλουκαγόνης νηστίας
Β HbA1c
Γ Δοκιμασία ανοχής γλυκόζης
Δ Σάκχαρο αίματος νηστίας
Ε Το Α και Δ

2954. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στις εκδηλώσεις της διαβητικής κετοοξέωσης;
Α Έμμετος
Β Υπερθερμία
Γ Ναυτία
Δ Βραδεία και επιφανειακή αναπνοή
Ε Το Α και Β

2955. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται με τη διαβητική κετοοξέωση;

Α Έμετος
Β Εγκεφαλικό οίδημα
Γ Ναυτία
Δ Αρρυθμία
Ε Πεπτικό έλκος

2956. Ποιο από τα παρακάτω δεν σχετίζεται με μακρόχρονη παρουσία σακχαρώδη διαβήτη;
Α Αθηροσκλήρυνση
Β Νευροπάθεια
Γ Ουρολοιμώξεις
Δ Ουρολιθίαση
Ε Αρτηριακή υπέρταση

2957. Ποια από τις παρακάτω κακοήθειες προκαλεί τυπικά οστικές μεταστάσεις;
A Καρκίνος όρχεως
Β Καρκίνος θυρεοειδούς
Γ Καρκίνος νεφρού
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2958. Ποια από τις παρακάτω κακοήθειες προκαλεί τυπικά εγκεφαλικές μεταστάσεις;
A Μελάνωμα
Β Καρκίνος θυρεοειδούς
Γ Καρκίνος νεφρού
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

385
 2959. Σε Gram χρώση ουρηθρικού εκκρίματος ανευρίσκονται λευκοκύτταρα και ένας Gram
αρνητικός διπλόκοκκος τόσο μέσα σε λευκοκύτταρα όσο και εξωκυτταρίως. Ο ασθενής έχει
προσβληθεί από
A Πνευμονιόκοκκο
Β Μηνιγγιτιδόκοκκο
Γ Γονόκοκκο
Δ Χλαμύδιο
Ε Candida

2960. Σε σύνδρομο Τurner δεν ισχύουν

A Δύο Χ και ένα Υ χρωμόσωμα
Β Πτέρυγες αυχένα
Γ Ελλειπή ανάπτυξη δευτερογενών χαρακτηριστικών φύλλου
Δ Γυναικεία κατανομή λίπους
Ε Το Α και Δ

2961. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει στο νεφρικό αδενοκαρκίνωμα;

A Η χειρουργική αντιμετώπιση οδηγεί συχνά σε ίαση
Β Πιο συχνά δίνει μεταστάσεις στα οστά και τον πνεύμονα
Γ Χειρουργική αφαίρεση μονήρους μεταστάσεως στον πνεύμονα είναι ενδεδειγμένη
Δ Η χημειοθεραπεία με κυτταροτοξικά παίζει σημαντικό ρόλο στο διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα
Ε Στη θεραπεία της διάχυτης νόσου (μεταστατικού καρκίνου) χρησιμοποιείται ιντερλευκίνη 2 ή
αναστολείς VEGF υποδοχέων

2962. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει όσον αφορά τη σχέση του ελικοβακτηριδίου με
κακοήθειες του γαστρεντερικού;
A Ποσοστό περίπου 35-45% των καρκινωμάτων του στομάχου αποδίδονται στο ελικοβακτηρίδιο
Β Ο μηχανισμός καρκινογένεσης από ελικοβακτηρίδιο παραμένει άγνωστος
Γ Το ελικοβακτηρίδιο σχετίζεται με τα ΜΑLT λεμφώματα
Δ Αντιμετώπιση του ελικοβακτηριδίου οδήγησε σε ύφεση του ΜΑLT λεμφώματος σε αρκετές
περιπτώσεις
Ε Η σχέση του ελικοβακτηριδίου με τον καρκίνο του παχέως εντέρου είναι απολύτως επιβεβαιωμένη

2963. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει για το καρκινοειδές;

A Είναι ο πιο συχνός όγκος της σκωληκοειδούς απόφυσης
Β Προκαλεί ενδοκαρδίτιδα των δεξιών καρδιακών κοιλοτήτων
Γ Το καρκινοειδές του εντέρου είναι συνήθως ασυμπτωματικό και διαγιγνώσκεται τυχαία.
Συμπτώματα (καρκινοειδές σύνδρομο) παρατηρούνται σε ποσοστό 10 % (μόνο μετά από ηπατικές
μεταστάσεις)
Δ Το καρκινοειδές δυνατό να προκαλεί πελλάγρα
Ε Το καρκινοειδές του πνεύμονα προκαλεί ενδοκαρδίτιδα των αριστερών καρδιακών κοιλοτήτων και
καρκινοειδές σύνδρομο μόνο μετά από μετάσταση στο ήπαρ

2964. Ποιο από τα παρακάτω ισχύει σχετικά με την πελλάγρα;

A Οφείλεται σε έλλειψη της βιταμίνης Β1 (θειαμίνης) και κλινικά εκδηλώνεται με φωτοευαισθησία και
δερματίτιδα με υπέρχρωση στα εκτεθειμένα μέρη, διάρροιες και άνοια
Β Το NAD και το NADP είναι τα συνένζυμα στα οποία μετατρέπεται στον οργανισμό η βιταμίνη Β3
(νιασίνη), που η έλλειψή της προκαλεί την πελλάγρα
Γ Στο καρκινοειδές η βραδυκινίνη προκαλεί δερματικές αλλοιώσεις που μοιάζουν με τη
δερματοπάθεια στην πελλάγρα
Δ Η έλλειψη της βιταμίνης Β3 (νιασίνης) προκαλεί νόσο Hartnup
Ε Το NAD και το NADP καταβολίζεται σε τρυπτοφάνη

2965. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει όσον αφορά τη συσχέτιση της μεταμόσχευσης οργάνων
με κακοήθειες;
A Η συχνότητα λεμφώματος 20πλασιάζεται
Β Σε μεταμοσχευμένους νεφρούς η συχνότητα νεφροκυτταρικού καρκινώματος 15πλασιάζεται

386
Γ Η συχνότητα μελανώματος 5πλασιάζεται
Δ Η συχνότητα σαρκώματος Kaposi 20πλασιάζεται
Ε Το σάρκωμα Kaposi παρατηρείται συχνότερα σε μεσογειακούς λαούς και συνήθως οφείλεται σε
ενεργοποίηση του ανθρώπινου ιού του έρπητα 8 (HHV 8)

2966. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει σχετικά με τον καρκίνο του ρινοφάρυγγα;
A Ο καρκίνος του ρινοφάρυγγα εξαιρετικά σπάνια είναι καρκίνωμα εκ πλακωδών κυττάρων
Β Η εντόπιση του καρκινώματος του ρινοφάρυγγα εκ πλακωδών κυττάρων είναι συχνά πολλαπλή
Γ Προδιαθεσικοί παράγοντες αποτελούν η χρήση οινοπνεύματος και το κάπνισμα
Δ Σε ενδημικές περιοχές (Μέση Ανατολή, Βόρειο Αφρική) πρόκειται συνήθως για λεμφοεπιθηλίωμα
(αδιαφοροποίητο καρκίνωμα) που δεν σχετίζεται με το κάπνισμα
Ε Σε ενδημικές περιοχές (Μέση Ανατολή, Βόρειο Αφρική) αιτιοπαθογενετικό ρόλο φαίνεται να παίζει
λοίμωξη από ιό Ebstein Barr (EBV)

2967. Ποιος από τους παρακάτω νευρομεταφορείς δεν σχετίζεται με την πρόκληση εμέτου;
A Ντοπαμίνη
Β Σεροτονίνη
Γ Ουσία P
Δ Αδρεναλίνη
Ε Ισταμίνη

2968. Ποια από τις παρακάτω ομάδες φαρμάκων δεν έχουν αντιεμετική δράση;
A Ανταγωνιστές των υποδοχέων της ντοπαμίνης
Β Ανταγωνιστές της σεροτονίνης (αναστολείς των υποδοχέων σεροτονίνης τύπου 3)
Γ Αντιχολινεργικά
Δ Αντιισταμινικά τύπου 1
Ε Οπιοειδή

2969. Ποιος από τους παρακάτω νευροϋποδοχείς δεν σχετίζεται με την πρόκληση εμέτου;
A Μουσκαρινικοί τύπου 1 (Μ1)
Β Σεροτονίνης τύπου 3 (5 ΗΤ3)
Γ Νευροκινίνης τύπου 1
Δ Ντοπαμίνης τύπου 2 (D2)
Ε Ισταμίνης τύπου 2 (H2)

2970. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει στη μεθερπητική νευραλγία;

A Στη μεθερπητική νευραλγία ο πόνος αντιμετωπίζεται με αντιεπιληπτικά φάρμακα
Β Η μεθερπητική νευραλγία εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα ανεξάρτητα αν έχει δοθεί ειδική αντι-
ιική αγωγή για την αντιμετώπιση του έρπητα ζωστήρα
Γ Η χρήση αντικαταθλιπτικών παράλληλα προς την αντι-ιικη θεραπεία κατά την αρχική οξεία φάση
αποτελεί προληπτική αντιμετώπιση
Δ Το αντιεπιληπτικό gabapentin δυνατό να χρησιμοποιηθεί και για την πρόληψη και για τη θεραπέια
Ε Κανένα από τα παραπάνω δεν ισχύει

2971. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στο σύνδρομο POEMS;

A Συχνά συνυπάρχει οστεοσκληρυντικό μυέλωμα
Β Πολυνευροπάθεια
Γ Οργανομεγαλία
Δ Σακχαρώδης διαβήτης, υπερθυρεοειδισμός
Ε Δερματικές βλάβες

2972. Ποιο από τα παρακάτω δεν παρατηρείται στο σύνδρομο POEMS;

A Συχνά συνυπάρχει η νόσος Castleman
Β Πολυνευροπάθεια
Γ Μ πρωτεΐνη
Δ Σακχαρώδης διαβήτης, υποθυρεοειδισμός
Ε Σκληροδακτυλία

387
 2973. Ποιο από τα παρακάτω σχετίζεται αιτιολογικά με τον ιό HHV8;
A To σάρκωμα Kaposi
Β Η νόσος Castleman
Γ Το λέμφωμα Burkitt
Δ Το Α και Β
Ε Όλα τα παραπάνω

2974. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει στη συγγενή αιμοχρωμάτωση;

A Παρατηρούνται συχνά ΗΚΓικές διαταραχές
Β Σε ετεροζυγώτες παρατηρείται σε μεγάλη συχνότητα μετρίας βαρύτητας ηπατική νόσος
Γ Οι προσβαβλημένοι άνδρες παρουσιάζουν συχνά στυτική δυσλειτουργία (ανικανότητα)
Δ Παρατηρείται συχνά σακχαρώδης διαβήτης
Ε Είναι αυτόσωματικό επικρατούν νόσημα

2975. Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στην πεντάδα του Reynold;
A Πυρετός
Β Ίκτερος
Γ Πυουρία
Δ Υπόταση
Ε Σύγχιση

2976. Ποιο από τα παρακάτω βακτήρια δεν προκαλεί οξεία χολαγγειίτιδα;

A Haemophilus
Β Klebsiella
Γ Enterobacter
Δ Enterococcus
Ε E. coli

2977. Ποιο από τα παρακάτω βακτήρια δεν προκαλεί οξεία πυελονεφρίτιδα;

A E. coli
Β Klebsiella
Γ Proteus
Δ Gonococcus
Ε Enterococcus

2978. Μια συγγενής πάθηση που μεταδίδεται κατά τον αυτόσωμο υπολειπόμενο χαρακτήρα
παρουσιάζει μια συχνότητα 1/3600 σε ένα κλειστό πληθυσμό. Ποια είναι η συχνότητα των φορέων
του γονιδίου στον πληθυσμό αυτό;
A 1/4
Β 1/30
Γ 1/60
Δ 1/600
Ε 1/6000

2979. Ασθενής εκδηλώνει ηπατίτιδα Β και καταλήγει 9 μέρες μετά την εκδήλωση της νόσου. Ποια
θα είναι η ιστολογική εικόνα που θα βρούμε στο ήπαρ;
A Διάχυτη ίνωση με οζώδη υφή
Β Διάχυτη λιπώδη κενοτόπια και ελάχιστες νεκρώσεις
Γ Εκτεταμένη ηπατοκυτταρική νέκρωση
Δ Εκτεταμένη λευκοκυτταρική διήθηση των λοβίων (κυρίως από ουδετερόφιλα)
Ε Το Γ και Δ

2980. Ασθενής με οστεοπενία, αναιμία, υπεργαμμασφαιριναιμία, λευκωματουρία και φυσιολογική

αλκαλική φωσφατάση πιθανότατα πάσχει από
A Οστεομαλακία
Β Πολλαπλούν μυέλωμα

388
Γ Νόσο του Paget
Δ Υπερπαραθυρεοειδισμό
Ε Οστεοσάρκωμα

2981. Σε ασθενή με υπερασβεστιαιμία ποιο από τα παρακάτω αποτελεί την πιο ενδεδειγμένη
θεραπεία;
A Υδροχλωροθειαζίδη
Β Σπειρονολακτόνη
Γ Μαννιτόλη
Δ Φουροσεμίδη
Ε Ακεταζολαμίδη

2982. Τι παρουσιάζει συνήθως ασθενής με πολύ μειωμένα επίπεδα C3;

A Συχνές βακτηριακές λοιμώξεις
Β Συχνές ιογενείς λοιμώξεις
Γ Χαμηλές γ σφαιρίνες
Δ Συχνά επεισόδια αιμόλυσης
Ε Όλα τα παραπάνω

2983. Ποιο από τα παρακάτω μικρόβια προσβάλει κυρίως τα αγγειακά ενδοθήλια;

A Haemophιlus influenzae
Β Salmonella typhi
Γ Coxiella burnetti
Δ Rickettsia typhi
Ε Όλα τα παραπάνω

2984. Ασθενής σε κατάσταση μέθης προσέρχεται επειγόντως και παραπονείται για έντονες
διαταραχές της όρασης και αναφέρει ότι κατανάλωσε άγνωστης προέλευσης ποτό. Η απόπνοια
δεν είναι τυπική αιθανόλης και θυμίζει φορμαλδεΰδη. Από ποια ουσία έχει δηλητηριαστεί ο
ασθενής;
A Αιθυλενική γλυκόλη
Β Μεθανόλη
Γ Αιθανόλη
Δ Προπανόλη
Ε Όλα τα παραπάνω

2985. Σε δηλητηρίαση από μεθανόλη ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί ενδεδειγμένη
θεραπεία;
A Αιμοκάθαρση
Β Διττανθρακικά
Γ Χορήγηση ενεργού άνθρακα
Δ Αιθανόλη άμεσα
Ε Το Α και Δ

2986. Σε ασθενή ανευρίσκεται θρομβοπενία (70.000/μl) σε τυχαία γενική εξέταση αίματος. Ποια
είναι η πρώτη εργαστηριακή εξέταση που θα ζητήσετε;
A Μυελόγραμμα
Β Χρόνος ροής
Γ Μικροσκοπία περιφερικού αίματος
Δ Μελέτη συσσώρευσης αιμοπεταλίων
Ε Ανίχνευση αντιαιμοπεταλιακών αντισωμάτων

2987. Το σύνδρομο στέρησης καφεΐνης χαρακτηρίζεται από όλα τα παρακάτω εκτός από ένα
A Αϋπνία
Β Κεφαλαλγία
Γ Αίσθημα πείνας
Δ Λήθαργο

389
Ε Καταθλιψη

2988. Όλα τα παρακάτω ισχύουν για την IgA εκτός από ένα
A Σε έλλειψη παρατηρούνται λοιμώξεις αναπνευστικού
Β Εκκρίνεται σε βλενογοννους όπου αναστέλλει την προσκόλληση βακτηριδίων
Γ Συνδέει το συμπλήρωμα και επιτείνει τη φαγοκυττάρωση
Δ Είναι η κύρια γ σφαιρίνη στο μητρικό γάλα
Ε Το Α και Γ

2989. Ποιο από τα παρακάτω είναι ο μηχανισμός με τον οποίο η ασπιρίνη ρίχνει τον πυρετό
A Ρίγος
Β Διεγείρει την κυκλοοξυγενάση
Γ Αγγειοσύσπαση των αγγείων του δέρματος
Δ Αναστολή της σύνθεσης των προσταγλανδινών
Ε Το Α και Γ

2990. Ποιος από τους παρακάτω ιούς σχετίζεται αιτιολογικά με τον καρκίνο του ρινοφάρυγγα;
A Epstein-Barr (EBV)
Β Papilloma
Γ Της ιλαράς
Δ Κυτταρομεγαλοϊός (CMV)
Ε Parvo

2991. Όλα τα παρακάτω παρατηρούνται στην αιμόλυση εκτός από ένα

A Μειωμένη απτοσφαιρίνη
Β Αυξημένη χολερυθρίνη ούρων
Γ Αυξημένα ΔΕΚ
Δ Νορμοβλαστική υπερπλασία ερυθράς σειράς
Ε Ίκτερος

2992. Όλα τα παρακάτω σχετίζονται με αύξηση της αλκαλικής φωσφατάσης του ορού, εκτός από
ένα:
Α Παιδική ηλικία
Β Χοληδοχολιθίαση
Γ Πρωτοπαθή χολική κίρρωση
Δ Σύνδρομο Gilbert
Ε Πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα

2993. Ασθενής για θρησκευτικούς λόγους δηλώνει απερίφραστα πριν από μια χειρουργική
επέμβαση ότι κατηγορηματικά αρνείται τη μετάγγιση. Κατά την εγχείρηση προκύπτει ιατρική
ένδειξη μετάγγισης. Ποιο από τα παρακάτω είναι ορθό;
Α Αντιμετωπίζεται με χορήγηση υγρών ενδοφλέβια
Β Ζητάτε την άδεια των συγγενών και πραγματοποιείτε τη μετάγγιση
Γ Ζητάτε δικαστική συνδρομή και πραγματοποιείτε τη μετάγγιση
Δ Πραγματοποιείτε τη μετάγγιση και το αποκρύπτετε
Ε Πραγματοποιείτε τη μετάγγιση και της το αποκαλύπτετε μετά τη νάρκωση

2994. Σε ποιες από τις παρακάτω παθήσεις παρατηρείται οζώδες ερύθημα;

Α Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου
Β Φυματίωση
Γ Σαρκοείδωση
Δ Το Α και Γ
Ε Όλα τα παραπάνω

2995. Μακροχρόνια λήψη λιθίου μπορεί να προκαλέσει:

Α Σπειραματονεφρίτιδα ελαχίστων αλλοιώσεων
Β Νεφρωσικό σύνδρομο

390
Γ Υπερασβεσταιμία
Δ Αρτηριακή υπέρταση
Ε Σύνδρομο Addison

2996. Η θεραπεία της ιδιοπαθούς θρομβοπενικής πορφύρας δυνατό να περιλαμβάνει όλα εκτός
από:
Α Κορτικοειδή
Β γ σφαιρίνη
Γ Σπληνεκτομή
Δ Πλασμαφαίρεση
Ε Κυκλοφωσφαμίδη

2997. Ο ιός της ηπατίτιδας Α μεταδίδεται κυρίως με:

A Σεξουαλική επαφή
Β Την κοπρανοστοματική οδό
Γ Τις κοινωνικές επαφές
Δ Τον πταρμό και το σάλιο
Ε Τίποτα από τα παραπάνω

2998. Έλεγχος για θρομβοφιλία απαιτείται σε:

Α Φλεβοθρόμβωση σε ασυνήθη ανατομική θέση
Β Όλες τις έγκυες γυναίκες
Γ Περιπτώσεις ορθοπεδικών επεμβάσεων
Δ Όλους τους ασθενείς με έμφραγμα μυοκαρδίου
Ε Όλους τους ασθενείς με θρόμβωση

2999. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει για το δωδεκαδακτυλικό έλκος:

Α Πάσχουν συχνότερα οι άνδρες
Β Είναι συχνότερο από το γαστρικό έλκος
Γ Εμφανίζει συχνά υποτροπές
Δ Το επιγαστρικό άλγος επιτείνεται με τη λήψη τροφής
Ε Συνοδεύεται από αύξηση του σωματικού βάρους

3000. Καταστάσεις που υποδύονται οξεία κοιλία είναι:

Α Γαστρικό έλκος
Β Οισοφαγίτιδα από παλινδρόμηση
Γ Διαβητική κετοοξέωση
Δ Οξεία πλευρίτιδα
Ε Γαστρορραγία

3001. Στα αίτια που προκαλούν χρόνια ηπατική νόσο περιλαμβάνονται όλα εκτός από:
Α Αιμοχρωμάτωση
Β Νόσος Wilson
Γ Έλλειψη α1-αντιθρυψίνης
Δ Σύνδρομο Budd-Chiari
Ε Υπερασβεστιαιμία

3002. Ασθενής μειώνει την πρόσληψη λιπών και ταυτόχρονα αυξάνει την πρόσληψη
υδατανθράκων στη δίαιτα. Ποιο από τα παρακάτω θα μειωθεί;
Α Χυλομικρά
Β VLDL
Γ IDL
Δ LDL
Ε To Α και Δ

391