‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﻃﺮح ﺗﻮﻟﯿﺪ‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ روش ﺗﺮ‬

‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه‪:‬‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﻣﯿﺮﮐﺒﯿﺮ‬
‫دﮐﺘﺮ ﻣﻬﺮان ﺟﻮاﻧﺒﺨﺖ‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﻬﯿﻪ‪ :‬اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه ‪1389‬‬

‫‪0‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺧﻼﺻﻪ ﻃﺮح‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ‬ ‫ﻧﺎم ﻣﺤﺼﻮل‬

‫‪ 10‬ﻫﺰار ﺗﻦ در ﺳﺎل‬ ‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﻃﺮح‬
‫ﻣﺎده اﻓﺰودﻧﯽ در ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻫﺎي ﮔﺎزدار‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻮدﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮارد ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬ﭘﺎك ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺻﺎﺑﻮﻧﯽ و ﻏﯿﺮﺻﺎﺑﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫ﺗﺼﻔﯿﻪ آب‪ ،‬ﺧﻮراك دام‪ ،‬دارو ﺳﺎزي‪ ،‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ‪،‬‬
‫ﺗﻤﯿﺰﮐﺎري ﻓﻠﺰات‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﭘﺰﺷﮑﯽ‬

‫اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ‪ ،‬ﮐﻨﺴﺘﺎﻧﺘﺮه ﻓﺴﻔﺎت‬ ‫ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻋﻤﺪه‬

‫‪ 250‬ﻫﺰار ﺗﻦ‬ ‫ﮐﻤﺒﻮد ﻣﺤﺼﻮل )‪(1390‬‬
‫‪37‬‬ ‫اﺷﺘﻐﺎل زاﯾﯽ )ﻧﻔﺮ(‬
‫‪ 10000‬ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫زﻣﯿﻦ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪250‬‬ ‫اداري‬ ‫زﯾﺮﺑﻨﺎ‬
‫‪1500‬‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪي‬
‫‪200‬‬ ‫ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت‬
‫‪2000‬‬ ‫اﻧﺒﺎر‬
‫ﮐﻨﺴﺘﺎﻧﺘﺮه ﻓﺴﻔﺎت‪ 17800 :‬ﺗﻦ‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ اﺻﻠﯽ‬
‫اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ‪ 14800 :‬ﺗﻦ‬
‫‪22000‬‬ ‫آب )‪(m3‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف ﯾﻮﺗﯿﻠﯿﺘﯽ‬
‫‪400‬‬ ‫ﺑﺮق )‪(kw‬‬
‫‪1800000‬‬ ‫ﮔﺎز )‪(m3‬‬
‫‪800‬‬ ‫ارزي )ﻫﺰار ﯾﻮرو(‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬
‫‪52960‬‬ ‫رﯾﺎﻟﯽ )ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل(‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﻃﺮح‬
‫‪64160‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع )ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل(‬
‫اﺳﺘﺎن ﻗﻢ‪ ،‬ﯾﺰد‪ ،‬ﮐﻬﮑﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ‪ ،‬ﺑﻮﺷﻬﺮ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي اﺟﺮاي ﻃﺮح‬

‫‪1‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬

‫‪ -1‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺤﺼﻮل ‪3....................................................................................................................‬‬

‫‪ 1-1‬ﻧﺎم و ﮐﺪ ﻣﺤﺼﻮل ‪3 .................................................................................................................‬‬
‫‪ 2-1‬ﺷﻤﺎره ﺗﻌﺮﻓﻪ ﮔﻤﺮﮐﯽ ‪4 ............................................................................................................‬‬
‫‪ 3-1‬ﺷﺮاﯾﻂ واردات‪4 ....................................................................................................................‬‬
‫‪ 4-1‬ﺑﺮرﺳﯽ و اراﺋﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ ‪4 ....................................................................................................‬‬
‫‪ 5-1‬ﺑﺮرﺳﯽ و اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم در زﻣﯿﻨﻪ ﻗﯿﻤﺖ داﺧﻠﯽ و ﺟﻬﺎﻧﯽ ‪4 ............................................................‬‬
‫‪ 6-1‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف و ﮐﺎرﺑﺮد‪5 ..................................................................................................‬‬
‫‪ 7-1‬ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎﻻﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺛﺮات آن ﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮل‪6 ........................................................‬‬
‫‪ 8-1‬اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮑﯽ ﮐﺎﻻ در دﻧﯿﺎي اﻣﺮوز ‪6 .....................................................................................‬‬
‫‪ 9-1‬ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻋﻤﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه و ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺤﺼﻮل ‪6 ....................................................................‬‬
‫‪ 10-1‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺻﺎدرات ‪7 ...............................................................................................................‬‬

‫‪ -2‬وﺿﻌﯿﺖ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎ ‪8..........................................................................................................‬‬

‫‪ 1-2‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻬﺮﻫﺒﺮداري و روﻧﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪8 ...................................................................................‬‬
‫‪ 2-2‬ﺑﺮرﺳﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ و ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ در دﺳﺖ اﺟﺮا‪ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.‬‬
‫‪ 3-2‬ﺑﺮرﺳﯽ روﻧﺪ واردات ﻣﺤﺼﻮل ‪ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. ........................................‬‬
‫‪ 4-2‬ﺑﺮرﺳﯽ روﻧﺪ ﻣﺼﺮف ‪ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. ....................................................‬‬
‫‪ 5-2‬ﺑﺮرﺳﯽ روﻧﺪ ﺻﺎدرات ﻣﺤﺼﻮل ‪ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. .......................................‬‬
‫‪ 6-2‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ‪ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. ................................................‬‬

‫‪ -3‬ﺑﺮرﺳﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي و روﺷﻬﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻋﺮﺿﻪ ﻣﺤﺼﻮل در ﮐﺸﻮر‪ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED.‬‬

‫‪ -4‬اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﻨﺘﺨﺐ ‪ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. .......................................‬‬

‫‪ -5‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﻇﺮﻓﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ‪20................................................................................‬‬

‫‪ -6‬ﺑﺮآورد ﺣﺠﻢ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ رﯾﺎﻟﯽ و ارزي ‪20..........................................................‬‬

‫‪ -7‬ﻣﯿﺰان ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ و ﻣﺤﻞ ﺗﺎﻣﯿﻦ آن ‪28................................................................‬‬

‫‪ -8‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻃﺮح ‪29 ........................................................................................‬‬

‫‪ -9‬وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺷﺘﻐﺎل‪29 ...................................................................................‬‬

‫‪ -10‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان آب‪ ،‬ﺑﺮق و ﺳﻮﺧﺖ ‪30 ..............................................................................‬‬

‫‪ -11‬وﺿﻌﯿﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ‪31 ..............................................................................‬‬

‫‪ -12‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻧﻬﺎﯾﯽ در ﻣﻮرد اﺣﺪاث واﺣﺪﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‪31 .........................‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪32......................................................................................................................................‬‬

‫‪2‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪ -1‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺤﺼﻮل‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﯾﺎ اورﺗﻮﻓﺴﻔﺮﯾﮏ اﺳﯿﺪ ﯾﮏ اﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺳﻪ ﭘﺮوﺗﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮل ‪ H3PO4‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻠﻮل آن در ﺣﺎﻟﺖ‬

‫ﺧﺎﻟﺺ ﺑﯽ رﻧﮓ و وﯾﺴﮑﻮز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ درﺟﻪ ﺧﻠﻮص ‪ %85‬ﯾﺎ ‪ (P2O5 %54) %73‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‬

‫ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺎﯾﻌﯽ ﺑﯽ رﻧﮓ و روﺷﻦ ‪ ،‬ﻏﯿﺮ ﻓﺮار و ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺧﻮرﻧﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :1‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮل‬

‫اﺳﯿﺪاورﺗﻮ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ‬ ‫ﻧﺎم ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ) ‪(℅ 550-85‬‬ ‫اﺳﻢ ﻣﺘﺮادف راﯾﺞ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬

‫‪H3PO4‬‬ ‫ﻓﺮﻣﻮل ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ‬

‫‪ -17 /5‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد )‪(℅75‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺠﻤﺎد‬

‫‪ 133‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد )‪(℅75‬‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮش‬

‫‪267‬ﭘﺎﺳﮑﺎل در ‪ 20‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺑﺨﺎر‬

‫ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ در ﻫﻤﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎ‬ ‫ﺣﻼﻟﯿﺖ در آب‬

‫‪ cm-31/58‬ﺑﺮ ﮔﺮم در‪ 15/5‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد‬ ‫داﻧﺴﯿﺘﻪ‬

‫ﻣﺎﯾﻊ وﯾﺴﮑﻮز ﻗﻬﻮه اي‪/‬ﺳﺒﺰ‬ ‫رﻧﮓ‬

‫اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻮي اﺳﯿﺪي‬ ‫ﺑﻮ‬

‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﯾﮏ‬ ‫‪pH‬‬

‫‪-1-1‬ﻧﺎم و ﮐﺪ ﻣﺤﺼﻮل )‪(ISIC‬‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺳﯿﺪ ﻫﺎي ﻏﯿﺮآﻟﯽ ﺗﺤﺖ ﮐﺪ‪ 2411-1316 ISIC‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪ -2-1‬ﺷﻤﺎره ﺗﻌﺮﻓﻪ ﮔﻤﺮﮐﯽ‬

‫در ﮐﺘﺎب ﻣﻘﺮرات ﺻﺎدرات و واردات ﺳﺎل ‪ 1389‬ﺗﻌﺮﻓﻪ ﮔﻤﺮﮐﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﺪه ﺑﻪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ‪ 2809/20‬ﻗﯿﺪ ﮔﺮدﯾﺪه‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﮐﯽ و ﺳﻮد ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﻠﻘﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻓﻪ ﻣﺬﮐﻮر ﻫﺮ ﮐﺪام ‪ 5‬درﺻﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در زﯾﺮﻧﻮﯾﺲ ﺗﻌﺮﻓﻪ ﻓﻮق‪ ،‬ﺳﻮد‬

‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﺎ ﺧﻠﻮص ‪ 54‬درﺻﺪ وﮐﻤﺘﺮ‪ %30 ،‬ارزش وادرات ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -3-1‬ﺷﺮاﯾﻂ واردات‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﮑﺎن ﺗﻬﯿﻪ اﯾﻦ اﺳﯿﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ رازي‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ آرﯾﺎ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺟﻨﻮب و ﺻﻨﺎﯾﻊ دﻓﺎع )ﭘﺎرﭼﯿﻦ (‬

‫ورود اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﮐﺴﺐ ﻣﺠﻮز از وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺻﻨﺎﯾﻊ و ﻧﻔﺖ وﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -4-1‬ﺑﺮرﺳﯽ و اراﺋﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺧﻮراﮐﯽ ﯾﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮف در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻫﻤﯿﺖ و ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺬﮐﻮر داراي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫وﯾﮋه اي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي آزﻣﻮن آن در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 2884‬ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺳﯿﺪ ﻓﺴﺴﻔﺮﯾﮏ‬

‫ﺻﻨﻌﺘﯽ داراي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺧﺎﺻﯽ ﻧﯿﺴﺖ وﻟﯽ روش اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﮐﻠﺴﯿﻢ‪ ،‬آﻫﻦ و ﺳﻮﻟﻔﺎﺗﻬﺎ در آن ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ‪1068‬و‬

‫‪1081‬و‪ 1080‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -5-1‬ﻗﯿﻤﺖ داﺧﻠﯽ و ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺤﺼﻮل‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ - 1‬ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه اي را در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻗﯿﻤﺖ‬

‫ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﻣﺤﺼﻮل دارد‪.‬‬

‫‪ - 2‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ اﺣﺪاث واﺣﺪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص از ﻟﺤﺎظ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ و ﮐﺎﻧﻮن ﻫﺎي ﻣﺼﺮف‬

‫ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪ - 3‬ﻧﻮع ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‪ ،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﻟﯿﺪي و ﻣﯿﺰ ان ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺑﺮ ﻗﯿﻤﺖ‬

‫ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ - 4‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻗﯿﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﻣﺤﺼﻮل دارد‪.‬‬

‫‪- 5‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ واﺣﺪ ﺑﺮ روي ﻗﯿﻤﺖ ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ از ﻃﺮﯾﻖ‬

‫ﺳﺮﺷﮑﻦ ﻧﻤﻮدن ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﯿﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﻣﺤﺼﻮل ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺧﻮراﮐﯽ ‪ %85‬ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺎرﭼﯿﻦ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ دﻓﺎع ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﻫﺮ‬

‫ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ‪ 12000‬رﯾﺎل در ﺑﺎزار ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﻣﯽ ﺷﻮد و اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺻﻨﻌﺘﯽ ‪ %54‬ﮐﻪ از ﺗﻮﻟﯿﺪات ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ رازي‬

‫اﺳﺖ ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺖ ‪ 6850‬رﯾﺎل در ﻫﺮ ﮐﯿﻠﻮ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻗﯿﻤﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺧﻮراﮐﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻮده وﻟﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﯿﻤﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻦ‪/‬دﻻر ‪ 1000‬و ﺗﻦ‪/‬دﻻر ‪ 650‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -6-1‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف و ﮐﺎرﺑﺮد‬

‫اﻣﺮوزه اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ ﻃﻮر وﺳﯿﻌﯽ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﻬﻢ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‬

‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻮدﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎت ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﻧﻮآﻣﻮﻧﯿﻮم ﻓﺴﻔﺎت‪ ،‬دي آﻣﻮﻧﯿﻮم ﻓﺴﻔﺎت‪ ،‬ﺳﻮﭘﺮ ﻓﺴﻔﺎت ﺗﺮﯾﭙﻞ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺎت ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ و ‪.....‬‬ ‫•‬

‫• ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﺴﻔﺎت ﻫﺎي ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﻣﻮاد ﺷﻮﯾﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮي ﺳﺪﯾﻢ ﻓﺴﻔﺎت و ﺳﺪﯾﻢ ﺗﺮي ﭘﻠﯽ ﻓﺴﻔﺎت‬

‫• ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺎك ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎﺗﻪ ﺻﻨﻌﺘﯽ‬

‫• ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﺗﺼﻔﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه و ﻣﻨﻌﻘﺪ ﮐﻨﻨﺪه در ﺻﻨﻌﺖ آب و ﻓﺎﺿﻼب‬

‫• ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﯾﺪ ﺧﻮراﮐﯽ‪ ،‬ﻣﺼﺮف در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ‬

‫• ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﮑﻤﻠﻬﺎي ﺧﻮراك دام و ﻃﯿﻮر ﻣﺎﻧﻨﺪ دي ﮐﻠﺴﯿﻢ ﻓﺴﻔﺎت‬

‫• ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﺑﺎزدارﻧﺪه اﺷﺘﻌﺎل ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف آﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﯽ‬

‫• ﻣﺼﺮف در ﺻﻨﻌﺖ آﺑﮑﺎري‬

‫‪5‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪ -7-1‬ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎﻻﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺑﻮده و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺑﺮاي اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬اﯾﻦ‬

‫ﻣﺎده در ﺑﺴﯿﺎري از ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎده اوﻟﯿﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪﮔﯽ آن‬

‫در ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﯿﺪ ﺳﯿﺘﺮﯾﮏ اﺳﯿﺪ اﺳﮑﻮرﺑﯿﮏ و‪ ...‬دارا ﺑﺎﺷﺪ در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﺻﺮف‬

‫ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪﮔﯽ آن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﺻﻨﺎﯾﻊ روﻏﻦ ﻧﺒﺎﺗﯽ ﺟﻬﺖ ﺣﺬف ﺻﻤﻎ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در‬

‫روﻏﻦ ﺧﺎم ﺣﺘﻤﺎ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﺳﺎزي اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﻫﻢ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻃﻤﻊ دﻫﻨﺪﮔﯽ‬

‫و ﻫﻢ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺑﻮدن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮف در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎرﺗﺎرﯾﮏ اﺳﯿﺪ‬

‫اﺳﯿﺪ ﺳﯿﺘﺮﯾﮏ و اﺳﮑﻮرﺑﯿﮏ از ﻗﺪرت ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ اﺳﯿﺪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺼﺮف‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -8-1‬اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮑﯽ ﮐﺎﻻ در دﻧﯿﺎي اﻣﺮوز‬

‫ﻓﺴﻔﺮ ﯾﺎ ﻓﺴﻔﺎت ﯾﮑﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻬﻢ در زﻧﺪﮔﯽ اﻣﺮوزي ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود ﭼﺮا ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻋﻤﺪة رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬

‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزي را ﮐﻮدﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎﺗﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺟﻬﺎن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻮاد‬

‫ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺒﻊ اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺎﻣﯿﻦ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ‪ ،‬در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزي و‬

‫ﺻﻨﻌﺘﯽ داراي ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ و ﺣﯿﺎﺗﯽ و ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﺣﯿﺎﺗﯽ اﯾﻦ ﻣﺎده در ﻋﺮﺻﻪ ﺣﯿﺎت‪،‬‬

‫ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ آن اﻓﺰاﯾﺶ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪-9-1‬ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻋﻤﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه و ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺤﺼﻮل‬

‫ﺑﺰرﮐﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎي ﺷﻤﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ 12‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ‪ P2O5‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ آن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در آﺳﯿﺎي ﻣﯿﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻓﺮﯾﻘﺎ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ آﺳﯿﺎ ﺣﺪود ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ‪ P2O5‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﻃﺒﻖ آﻣﺎر اﺧﺬ ﺷﺪه ﻣﯿﺰان ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در ﺳﺎل ‪ 1995‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻗﺎره ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :2‬ﻣﯿﺰان ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻗﺎره ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﻣﯿﺰان ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫ﻗﺎره‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫)ﻫﺰار ﺗﻦ(‬

‫‪11944‬‬ ‫آﻣﺮﯾﮑﺎي ﺷﻤﺎﻟﯽ‬ ‫‪1‬‬

‫‪3751‬‬ ‫اروﭘﺎ‬ ‫‪2‬‬

‫‪689‬‬ ‫آﺳﯿﺎ‬ ‫‪3‬‬

‫‪354‬‬ ‫اﻓﺮﯾﻘﺎ‬ ‫‪4‬‬

‫‪546‬‬ ‫اﻣﺮﯾﮑﺎي ﺟﻨﻮﺑﯽ‬ ‫‪5‬‬

‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﯾﻦ اﺳﯿﺪ از ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﭼﯿﻦ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮري ﮐﺮه‪ ،‬ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﻪ‪ ،‬ﻣﺮاﮐﺶ‪،‬‬

‫ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬اﺗﺮﯾﺶ‪ ،‬ﻫﻠﻨﺪ و اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ وارد ﮐﺸﻮر ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -10-1‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺻﺎدرات‬

‫ﺻﺎدرات اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﻬﺪ و ﭘﯿﻤﺎن ارزي ﻣﻌﺎف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﺻﺎدرات ﺗﺎرﯾﺦ‬

‫‪ ،1379/12/27‬ﺻﺎدرات ﮐﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت از ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻮارض ﻣﻌﺎف اﺳﺖ و ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ‪،‬‬

‫ﻧﻬﺎدﻫﺎ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺷﻬﺮداري ﻫﺎ و ﺷﻮراﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﺣﻖ وﺿﻊ و اﺧﺬ ﻋﻮارض را‬

‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ از ﮐﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺻﺎدر ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﻋﻮارض اﺧﺬ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﯾﺎ ﻣﺠﻮز اﺧﺬ آن را ﺻﺎدر ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪ -2‬وﺿﻌﯿﺖ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎ‬

‫ﺳﯿﺎﺳﺖ دوﻟﺖ در ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻗﺒﻞ از ﺳﺎل ‪ 1385‬ﺗﻮزﯾﻊ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﺎراﻧﻪ اي ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از‬

‫ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﮑﻤﻞ دام و ﻃﯿﻮر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﯿﺮ ﺳﯿﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﺣﺬف ﯾﺎراﻧﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬

‫ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪي و وارداﺗﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﻗﯿﻤﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺘﻬﺎي ﺟﻬﺎﻧﯽ‬

‫ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ دارد‪.‬‬

‫در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آزاد ﺷﺪن ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ و ﺣﺬف ﺳﻮﺑﺴﯿﺪ‪ ،‬واردات اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ‬

‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ اﯾﺮان ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ‬

‫رازي ﻧﯿﺰ ﺻﺮف ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻮدﻫﺎي آﻣﻮﻧﯿﻮم ﻓﺴﻔﺎت در ﻫﻤﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ رازي ﺑﺮاي ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻮدﻫﺎي‬

‫دي و ﻣﻮﻧﻮ آﻣﻮﻧﯿﻮم ﻓﺴﻔﺎت ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ دوﯾﺴﺖ وﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﺗﻦ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪي آن ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﯿﺎز‬

‫ﻓﺮاوان ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن اﻗﺪام ﺑﻪ واردات اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل از ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﯿﻦ‬

‫ﺑﻨﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺣﺎل ﺑﺴﯿﺎري از ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﻘﺪان ﺛﺒﺎت ﻻزم در ﺑﺎزار اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل در ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻮﻟﯿﺪات ﺧﻮد‬

‫ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در دﻧﯿﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻮدﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎت و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﺴﻔﺎت ﻫﺎي ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﻣﻮاد‬

‫ﺷﻮﯾﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮي ﺳﺪﯾﻢ ﻓﺴﻔﺎت و ﺳﺪﯾﻢ ﺗﺮي ﭘﻠﯽ ﻓﺴﻔﺎت‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺎك ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎﺗﻪ ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﺗﺼﻔﯿﻪ‬

‫ﮐﻨﻨﺪه و ﻣﻨﻌﻘﺪ ﮐﻨﻨﺪه در ﺻﻨﻌﺖ آب و ﻓﺎﺿﻼب‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﮑﻤﻠﻬﺎي ﺧﻮراك دام و ﻃﯿﻮر ﻣﺎﻧﻨﺪ دي ﮐﻠﺴﯿﻢ ﻓﺴﻔﺎت و ﺑﺮاي‬

‫ﻣﺼﺎرف ﺻﻨﻌﺖ آﺑﮑﺎري ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬

‫‪ -1-2‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري و روﻧﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬

‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ رازي از واﺣﺪ ﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت ﻧﻔﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺮﺳﻮدﮔﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت و ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﻮدن‬

‫واﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﮐﺎﻣﻞ از ﻇﺮﻓﯿﺖ اﺳﻤﯽ را ﻧﺪارد‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﯾﻦ ﻣﺠﺘﻤﻊ روش‬

‫‪ wet processing‬اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺰ در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺻﻨﺎﯾﻊ دﻓﺎع ﭘﺎرﭼﯿﻦ از واﺣﺪﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزارت دﻓﺎع اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺣﺮارﺗﯽ‬

‫‪ thermal processing‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺧﻮد را در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ ﻗﺮﻣﺰ و اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺧﻮراﮐﯽ آﻏﺎز ﻧﻤﻮده‬

‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫واﺣﺪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﯿﻨﻪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :3‬واﺣﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در ﮐﺸﻮر‬

‫ﻇﺮﻓﯿﺖ رﺳﻤﯽ )ﺗﻦ در ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻋﻤﻠﯽ )ﺗﻦ در‬ ‫ﺳﺎل ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬ ‫ﻧﺎم واﺣﺪ‬

‫ﺳﺎل(‬ ‫ﺳﺎل(‬

‫‪150000‬‬ ‫‪450000‬‬ ‫‪1349‬‬ ‫ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ رازي‬

‫‪10000‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫‪1375‬‬ ‫ﺻﻨﺎﯾﻊ دﻓﺎع ﭘﺎرﭼﯿﻦ‬

‫‪9‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪ -2-2‬ﺑﺮرﺳﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ و ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ در دﺳﺖ اﺟﺮا‬

‫ﺟﺪول ‪ :4‬واﺣﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي در دﺳﺖ اﺟﺮاي اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در ﮐﺸﻮر‬

‫ﺻﺪور‬ ‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺎرﯾﺦ‬ ‫ﻇﺮﻓﯿﺖ‬ ‫ﻧﺎم واﺣﺪ‬ ‫ﻣﺤﻞ اﺟﺮا‬ ‫ﻧﺎم اﺳﺘﺎن‬

‫ﻣﺠﻮز‬ ‫ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬ ‫)ﺗﻦ(‬

‫‪1389/05/30‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫ﻧﯿﮑﺎن ﺷﯿﻤﯽ ارس‬ ‫ﮔﺮﻣﺴﺎر‬ ‫ﺳﻤﻨﺎن‬

‫‪1389/10/01‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪40000‬‬ ‫ﺻﯿﺎدﻓﺮﻫﺎدي و ﻋﻠﯽ رﺟﺒﯽ‬ ‫ﮔﺮﻣﺴﺎر‬

‫‪1389/11/23‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ وﺗﻮﻟﯿﺪي زرﯾﻦ ﻣﻬﺪ ‪4500‬‬ ‫ﺳﻤﻨﺎن‬

‫ﺷﯿﻤﯽ‬

‫‪1387/10/23‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪60000‬‬ ‫ﭘﺮﺷﯿﻦ ﺷﯿﻤﯽ ﮔﺴﺘﺮ‬ ‫ﺑﻮﺷﻬﺮ‬

‫‪1386/12/14‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3000‬‬ ‫رﺿﺎ ﺣﺎﺟﯽ زادﮔﺎن‬ ‫دﺷﺘﺴﺘﺎن‬ ‫ﺑﻮﺷﻬﺮ‬

‫‪1386/03/16‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪50000‬‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس‬ ‫دﯾﺮ‬

‫‪1386/12/11‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪300000‬‬ ‫ره ﭘﻮﯾﺎن ﮔﺴﺘﺮ ﺧﻮي‬ ‫ﺧﻮي‬ ‫آذرﺑﺎﯾﺠﺎن‬

‫‪1385/10/19‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﯿﻦ ﺟﻬﺘﯽ‬ ‫اروﻣﯿﻪ‬ ‫ﻏﺮﺑﯽ‬

‫‪1385/11/15‬‬ ‫‪33‬‬ ‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺳﻬﻨﺪ ‪50000‬‬ ‫ﻣﺮاﻏﻪ‬ ‫آذرﺑﺎﯾﺠﺎن‬

‫ﻣﺮاﻏﻪ‬ ‫ﺷﺮﻗﯽ‬

‫‪1383/11/16‬‬ ‫‪37‬‬ ‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺳﻬﻨﺪ ‪300000‬‬ ‫ﻣﺮاﻏﻪ‬

‫ﻣﺮاﻏﻪ‬

‫‪1382/05/06‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻦ وﻓﺴﻔﺎت ‪100000‬‬ ‫ﮐﻬﮑﯿﻠﻮﯾﻪ‬ ‫ﮐﻬﮑﯿﻠﻮﯾﻪ‬

‫ﭘﺎرس ﺷﻤﺎﻟﯽ ﮐﻮرش ﻓﺮﻫﺎد ﭘﻮر‬ ‫وﺑﻮﯾﺮ اﺣﻤﺪ‬

‫‪1389/10/18‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺑﯿﻦ اﻟﻠﻤﻠﯽ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺖ ‪15000‬‬ ‫ﭼﺮام‬

‫‪10‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﻣﻌﺪن آﯾﺮﻣﺎ‬

‫‪1388/07/15‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8480‬‬ ‫روح اﻟﻪ زرﯾﻦ آﺑﺎدي‬ ‫دﻫﻠﺮان‬ ‫اﯾﻼم‬

‫‪1385/02/23‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪي ﻣﻮاد ﺻﻨﻌﺘﯽ ‪1000‬‬ ‫ﻧﺠﻒ آﺑﺎد‬ ‫اﺻﻔﻬﺎن‬

‫ﮐﯿﻤﯿﺎ اﻓﺮوز ﺳﭙﺎﻫﺎن‬

‫‪1386/02/13‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﻧﻮروزي‬ ‫ﺗﻔﺮش‬ ‫ﻣﺮﮐﺰي‬

‫‪1386/08/17‬‬ ‫‪0‬‬ ‫وﻣﻬﺪي ‪6000‬‬ ‫اﻟﻬﯿﺎري‬ ‫ﺷﻬﺮام‬ ‫اراك‬

‫ﯾﺎرﻣﺤﻤﺪي‬

‫‪1387/06/17‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪100000‬‬ ‫اﺣﻤﺪ رﺿﺎ ﺳﻼﻣﯽ‬ ‫اراك‬

‫‪1389/11/18‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10800‬‬ ‫ﺷﻬﺎب اﻟﺪﯾﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﮋاد‬ ‫زرﻧﺪﯾﻪ‬

‫‪1385/12/05‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪30000‬‬ ‫ﻓﺴﻔﺎات ﺷﯿﻤﯽ آﭘﺎداﻧﺎ‬ ‫رﺷﺘﺨﻮار‬ ‫ﺧﺮاﺳﺎن‬

‫‪1387/07/08‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪100000‬‬ ‫ﭘﺘﺮو ﺳﺮﺧﺲ اﯾﺮاﻧﯿﺎن‬ ‫ﺳﺮﺧﺲ‬ ‫رﺿﻮي‬

‫‪1382/10/11‬‬ ‫‪93‬‬ ‫‪72000‬‬ ‫ﭘﺎﻟﺶ ﯾﺰد‬ ‫ﻣﻬﺮﯾﺰ‬ ‫ﯾﺰد‬

‫‪1386/02/18‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪61000‬‬ ‫ﮐﯿﻤﯿﺎداران ﮐﻮﯾﺮ‬ ‫ﺑﻬﺎﺑﺎد‬

‫‪1388/07/16‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪40000‬‬ ‫ﻓﺴﻔﺎت ﮐﻮﯾﺮ ﻃﺮح ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﺑﺎﻓﻖ‬

‫‪1387/09/26‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ‪10000‬‬ ‫ﻫﻤﺪاان‬ ‫ﻫﻤﺪان‬

‫ﭘﺎرس ﺑﺎﺧﺘﺮرازي‬

‫‪1387/11/08‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ‪18900‬‬ ‫ﺑﯿﻦ اﻟﻠﻤﻠﯽ‬ ‫اﻟﯿﮕﻮدرز‬ ‫ﻟﺮﺳﺘﺎن‬

‫ﮐﯿﻤﯿﺎﮔﺮان‬

‫‪1388/10/13‬‬ ‫‪9‬‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﭘﺎرس اﻟﻮﻧﺪ ‪500000‬‬ ‫آرﻧﺎ‬

‫ﻟﺮﺳﺘﺎن‬

‫‪1386/05/30‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪20000‬‬ ‫زﯾﺴﺖ ﮔﯿﺎه ﻧﻮﯾﻦ ﺷﻤﺎل‬ ‫ﺳﺎري‬

‫‪1383/10/07‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪5000‬‬ ‫ﮐﯿﻤﯽ ﭘﻮدر زرﯾﻦ‬ ‫اﺑﻬﺮ‬ ‫زﻧﺠﺎن‬

‫‪11‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪1388/10/02‬‬ ‫‪700000‬‬ ‫ﺳﻌﯿﺪ ﮐﺮﯾﻤﯽ اﺑﻬﺮي‬ ‫اﺑﻬﺮ‬

‫‪1388/11/03‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪20000‬‬ ‫ﻓﺮﻫﺎد ﻃﺎﻟﺒﯽ‬ ‫زﻧﺠﺎن‬

‫‪1384/06/30‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪30000‬‬ ‫ﮐﯿﻤﯿﺎداران ﻓﺮدوس‬ ‫ﻓﺮدوس‬ ‫ﺧﺮاﺳﺎن‬

‫ﺟﻨﻮﺑﯽ‬

‫‪1386/04/09‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪30000‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺎن ﺻﻨﻌﺖ ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‬ ‫ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‬ ‫ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‬

‫‪1387/10/07‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫اﻣﯿﺮ اﻧﺼﺎري‬ ‫ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‬

‫‪1386/04/09‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪40000‬‬ ‫ﮐﻮد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ آرﺑﺎ ﻧﮋاد ﺧﺠﺴﺘﻪ‬ ‫اﺳﻼم آﺑﺎد‬

‫‪1387/08/26‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ‪15000‬‬ ‫ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‬

‫ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﭘﺎرس ﺑﺎﺧﺘﺮ‬

‫رازي‬

‫‪1375/08/20‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪12000‬‬ ‫‪-68088‬ﺗﻤﺪﯾﺪ‬ ‫ﮐﺮج‬ ‫اﻟﺒﺮز‬

‫‪1385/12/23‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ آﮐﯿﺶ‬ ‫ﮐﺮج‬

‫‪1386/11/01‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪20000‬‬ ‫ﮐﯿﻤﯿﺎﮔﺮان ﻋﻠﯿﺎ‬ ‫ﮐﺮج‬

‫‪12‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪ -3-2‬روﻧﺪ واردات ﻣﺤﺼﻮل‬

‫ﻣﯿﺰان واردات اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎر ﻣﻮﺟﻮد در وزارت ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :5‬ﻣﯿﺰان واردات اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬ ‫ارزش دﻻري‬ ‫ارزش‬ ‫ﻣﯿﺰان واردات )ﺗﻦ(‬ ‫ﺳﺎل‬

‫)ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎﻟﯽ(‬

‫آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮري ﮐﺮه‪ ،‬ﭼﯿﻦ‬ ‫‪39412762‬‬ ‫‪355078‬‬ ‫‪89140‬‬ ‫‪1384‬‬

‫آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﭼﯿﻦ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮري ﮐﺮه‪،‬‬ ‫‪47176794‬‬ ‫‪434070‬‬ ‫‪94142‬‬ ‫‪1385‬‬

‫اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ‬

‫ﺗﺮﮐﯿﻪ‪ ،‬اﺗﺮﯾﺶ‪ ،‬ﻫﻠﻨﺪ‪ ،‬ﭼﯿﻦ‪ ،‬اﻣﺎرات‬ ‫‪3569309‬‬ ‫‪332862‬‬ ‫‪44948‬‬ ‫‪1386‬‬

‫ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ‬

‫ﭼﯿﻦ‪ ،‬اﺗﺮﯾﺶ‪ ،‬ﻫﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻨﮓ ﮐﻨﮓ‪،‬‬ ‫‪33712557‬‬ ‫‪326970‬‬ ‫‪28596‬‬ ‫‪1387‬‬

‫اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ‬

‫ﭼﯿﻦ‪ ،‬آﻟﻤﺎن‪ ،‬اﺗﺮﯾﺶ‪ ،‬اردن‪ ،‬اﻣﺎرات‬ ‫‪27530017‬‬ ‫‪272888‬‬ ‫‪35908‬‬ ‫‪1388‬‬

‫ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ‪ ،‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﻪ‪،‬‬
‫ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬ﻫﻨﮓ ﮐﻨﮓ‬

‫‪ -4-2‬ﺑﺮرﺳﯽ روﻧﺪ ﻣﺼﺮف‬

‫آن ﻃﻮر ﮐﻪ از آﻣﺎر ﺗﻮﻟﯿﺪ در ﮐﺸﻮر ﺑﺮ ﻣﯽ آﯾﺪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ داﺧﻠﯽ ﺑﻪ روش ﺗﺮ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺠﺘﻤﻊ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ‬

‫ﺑﻨﺪر اﻣﺎم ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﺸﻮد و ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻮد ﻓﺴﻔﺎت ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺻﻨﺎﯾﻊ دﻓﺎع‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺣﺠﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ داﺧﻠﯽ و واردات ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪ -5-2‬ﺑﺮرﺳﯽ روﻧﺪ ﺻﺎدرات ﻣﺤﺼﻮل‬

‫ﺑﺪﻟﯿﻞ ﮐﻤﺒﻮد اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در ﮐﺸﻮر‪ ،‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪات داﺧﻠﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از واردات اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد و زﻣﯿﻨﻪ اي‬

‫ﺑﺮاي ﺻﺎدرات اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺣﺠﻢ ﻣﺤﺪودي اﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺳﯿﺪ وارداﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺰ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻨﺎدر ﮐﺸﻮر ﻃﺒﻖ ﺟﺪول زﯾﺮ ﺻﺎدر ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي آﻣﺎر اداره ﮔﻤﺮك ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ در ‪ 5‬ﺳﺎل‬

‫اﺧﯿﺮ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 500‬ﺗﻦ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ از ﮐﺸﻮر ﺻﺎدر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -6-2‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل‬

‫ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮔﺴﺘﺮده اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺸﻮر ﻣﺼﺮف ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫اﻟﻒ‪ -‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ‬

‫ﻧﯿﺎز ﮐﺸﻮر ﺑﻪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﮔﺮﯾﺪ ﻏﺬاﯾﯽ در ﮐﺸﻮر ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎر ﺑﯿﺶ از ‪ 10‬ﻫﺰار ﺗﻦ در ﺳﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﯽ از اﻗﻼم را‬

‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﯿﺰان اﺳﯿﺪ ﻣﺼﺮﻓﯽ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪:‬‬

‫روﻏﻦ ﻧﺒﺎﺗﯽ ‪ 0/15‬درﺻﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ‪ 1875‬ﺗﻦ ) ﺑﺮ اﺳﺎس‪ 1250000‬ﺗﻦ ﻇﺮﻓﯿﺖ رﺳﻤﯽ روﻏﻦ ﻧﺒﺎﺗﯽ(‬

‫ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ‪ 0/019‬درﺻﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ‪ 970‬ﺗﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس )‪ 208‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺟﻌﺒﻪ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ(‬

‫ب‪ -‬ﮐﻮد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ‪ 1/2‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ﮐﻮد در زﻣﯿﻨﻬﺎي زراﻋﯽ و ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﯽ ﻃﺒﻖ اﻃﻼﻋﺎت اﺧﺬ ﺷﺪه از وزارت ﮐﺸﺎورزي و ﺑﺎ‬

‫اﺣﺘﺴﺎب ﻣﺼﺮف‪ 50‬درﺻﺪ ﮐﻮد دي آﻣﻮﻧﯿﻮم ﻓﺴﻔﺎت و ‪ 50‬درﺻﺪ ﺗﺮﯾﭙﻞ ﺳﻮﭘﺮ ﻓﺴﻔﺎت ﻧﯿﺎز ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﻪ ﮐﻮد دي آﻣﻮﻧﯿﻮم‬

‫ﻓﺴﻔﺎت ‪ 600‬ﻫﺰار ﺗﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﮑﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ داﺧﻠﯽ ‪ 250‬ﻫﺰار ﺗﻦ از ﮐﻮد ﻣﺬﮐﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ رازي ﻧﯿﺎز‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ‪ 250‬ﻫﺰار ﺗﻦ در ﺳﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ج‪ -‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ )زﻧﮕﺒﺮﻫﺎ‪-‬ﭼﺮﺑﯽ زدا و ﻓﺴﻔﺎﺗﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ(‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺬﮐﻮر ‪ 3‬ﻫﺰار ﺗﻦ در ﺳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬

‫د‪ -‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻧﺴﺎﺟﯽ‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻓﺰودﻧﯽ در ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺎﺗﺎﻟﯿﺰورو آﻧﺘﯽ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﻬﺎ( ‪ 85‬ﺗﻦ در ﺳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬

‫ف‪ -‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻓﻠﺰي‬

‫ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺎزﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﻇﺮوف ﺗﻔﻠﻮن ﺑﻪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ‪ 300‬ﺗﻦ در ﺳﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ق‪ -‬ﺧﻮراك دام و ﻃﯿﻮر وﺧﻤﯿﺮ دﻧﺪان‬

‫ﯾﮑﯽ از ﻣﻮارد ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺧﻮراك دام و ﻃﯿﻮر و ﺧﻤﯿﺮ دﻧﺪان ﻣﻨﻮ و دي ﻓﺴﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬

‫ﻇﺮﻓﯿﺖ واﺣﺪ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه دي ﻓﺴﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ ‪ 70‬ﻫﺰار ﺗﻦ در ﺳﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﯿﺎز واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ‬

‫‪ 56‬ﻫﺰار ﺗﻦ در ﺳﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺑﺮرﺳﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﻓﻨﺎوري و روﺷﻬﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮل‬

‫ﻃﺮاﺣﯽ و اﺣﺪاث ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺗﺌﻮري و ﺑﺮﺧﻮرداري از دﯾﺪﮔﺎﻫﻬﺎي ﻋﻤﻠﯽ و ﺗﺠﺮﺑﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ‬

‫اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺣﺎﮐﻢ و داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﯿﻞ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽ اﻣﮑﺎن اﺣﺪاث‬

‫واﺣﺪ از ﺣﯿﺚ ﻧﺤﻮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﺳﺮﻣﺎﯾ ﻪ ﮔﺬاري و ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﺗﺨﺼﺺ‬

‫ﻫﺎ و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ ﻣﻮﺟﻮد در ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﻗﻠﯿﻤﯽ و ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ را‬

‫اﯾﺠﺎب ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﻨﯽ اﯾﺠﺎد ﺻﻨﺎﯾﻊ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت در ﺧﺼﻮص ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻣﻮاد و ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد و ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎ در راﺳﺘﺎي ﻧﯿﻞ ﺑﻪ‬

‫ﻫﺪف ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺎﻓﺖ ﻓﻨﯽ واﺣﺪﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‬

‫اﻟﺘﺎﺳﯿﺲ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﺎزار و رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺗﺠﺎري ﺑﺎ دو روش آﭘﺎﺗﯿﺖ ﺷﻮﯾﯽ ﺑﺎ اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ )روش ﺗﺮ( و ﯾﺎ ﺑﺎ اﺣﺘﺮاق ﻓﺴﻔﺮ )روش ﮐﻮره اي( ﺗﻮﻟﯿﺪ‬

‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬

‫اﻟﻒ‪ -‬روش ﺗﺮ )‪(Wet processing‬‬

‫در اﯾﻦ روش اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ از ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻻت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﮐﻨﺴﺘﺎﻧﺘﺮه ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت و اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫واﮐﻨﺶ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﺎﺛﯿﺮ اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ ﺑﺮ ﺧﺎك ﻓﺴﻔﺎت‪ ، Ca10F2(PO4)6 ،‬داﻧﺴﺖ‪:‬‬

‫‪Ca10F2 (PO4 )6 + 14H 3 PO4 ‬‬

‫‪→10Ca(H2 PO4 )2 + 2HF‬‬

‫‪10Ca(H2 PO4 )2 + 10H2SO4 + 20H2O ‬‬

‫‪→20H 3 PO4 + 10CaSO4 .2H2 O‬‬
‫واﮐﻨﺶ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬

‫‪Ca10F2 (PO4 )6 + 10H2SO4 + 20H2 O ‬‬

‫‪→ 6H 3 PO4 + 10CaSO4 .2H2O + 2HF‬‬

‫در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ واﮐﻨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬واﮐﻨﺶ آﭘﺎﺗﯿﺖ ﺷﻮﯾﯽ ) ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت( ﺑﺎ اﺳﯿﺪ‬

‫ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه اي ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪ .‬ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت‪ ،‬ﺧﺸﮏ و ﺧﺮد ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ‬

‫ﻫﻤﺮاه اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ ﺑﻪ داﺧﻞ راﮐﺘﻮر ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻃﯽ واﮐﻨﺶ‪ ،‬ﮐﻠﺴﯿﻢ ﻓﺴﻔﺎت ﺑﺎ اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬

‫ﮐﻠﺴﯿﻢ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﮔﭻ از آن ﯾﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫از ﺧﺮد ﮐﺮدن ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت در آﺳﯿﺎب ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻘﺪاري اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ رﻗﯿﻖ ﺷﯿﺮاﺑﻪ اي ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺷﯿﺮاﺑﻪ‬

‫ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺎ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ‪ 55‬درﺻﺪ ﺑﻪ راﮐﺘﻮر ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ودر اﺛﺮ ﻣﺠﺎورت ﺑﺎ اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ و ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻫﻤﺰن ﻣﺤﺼﻮل‬

‫ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺎزﻫﺎي ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ ﺷﺪه‪ ،‬اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ و ﺳﻮﻟﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ اﺳﺖ از دو ﺑﺨﺶ راﮐﺘﻮر ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي ﻣﺘﺼﺎﻋﺪه ﮐﻪ ﺣﺎوي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺳﯿﻠﯿﺲ و ﻓﻠﻮﺋﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ از ﺑﺮج ﻫﺎي ﺟﺬب در ﻣﺠﺎورت ﺑﺎ اب اﺳﯿﺪ‬

‫ﻓﻠﻮﺳﯿﻠﯿ ﺴﯿﮏ ) ‪ ( H2SiF6‬ﻣﻮﺟﻮد در آن ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﯿﺮاﺑﻪ ﺧﺮوﺟﯽ از ﻗﺴﻤﺖ دﯾﮕﺮ راﮐﺘﻮر از ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺧﻼ دوراﻧﯽ اﻓﻘﯽ )‪ (Pan filter‬ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻮده واﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ‬

‫از ﺳﻮﻟﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ ﺟﺪا ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺳﻮﻟﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ ﯾﺎ ﮔﭻ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺻﻄﻼﺣﺎ ژﯾﭙﺲ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻐﻠﯿﻆ‬

‫اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ از اواﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺧﻼ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻏﻠﻈﺖ از ‪ 30‬درﺻﺪ ﺑﻪ ‪ 54‬درﺻﺪ ﻣﯽ رﺳﺪ‪.‬‬

‫اﺻﻮﻵ دو ﻧﻮع ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻧﺤﻼل ﺗﺪرﯾﺠﯽ وﺟﻮد دارد‪:‬‬

‫• ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ دو آﺑﻪ )‪ (Dihydrate process‬ﺗﺸﮑﯿﻞ و ﺟﺪاﺳﺎزي ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫• ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ ﻧﯿﻤﻪ آﺑﺪر )‪ (Hemihydrate process‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻓـﺮآورده ﻣﯿـﺎﻧﯽ ﯾـﺎ‬

‫ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﻤﻪ آﺑﺪار ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻮع ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪:‬‬

‫• ﺳﻮﻟﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﯿﻤﻪ آﺑﺪار رﺳﻮب ﮐﺮده و ﺗﻮﺳﻂ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﮐﺮدن ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫• ﺳﻮﻟﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ در آﻏﺎز ﺑﻪ ﺻﻮرت دو آﺑﻪ رﺳﻮب ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻧﯿﻤﻪ آﺑﺪار رﺳﻮب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫• ﺳﻮﻟﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﯿﻤﻪ آﺑﺪار رﺳﻮب ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ دو آﺑﻪ ﺗﺒﻠﻮر ﻣﺠﺪد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ روش ‪ Hemihydrate‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫درﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻓﻮق ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺳﻮﻟﻔﺎت ﮐﻠﺴﯿﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬اﺳﯿﺪ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ‬

‫ﻋﻤﻞ ﺗﺒﺨﯿﺮ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 54‬درﺻﺪ ﺗﻐﻠﯿﻆ ﺷﺪه و ﺗﻐﻠﯿﻆ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﺳﻮﭘﺮ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺣﺎل‬

‫ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ رازي ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﻓﻮق ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ب‪ -‬روش ﺣﺮارﺗﯽ ﯾﺎ ﺧﺸﮏ )‪(Thermal processing‬‬

‫در اﯾﻦ روش ﮐﻨﺴﺎﻧﺘﺮه ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت ﺑﺎ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از ﮐﺮﺑﻦ )ﮐﮏ( و ﮐﻮارﺗﺰ در ﮐﻮره اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﻋﻨﺼﺮ ﻓﺴﻔﺮ‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪3‬‬
‫‪CaF2 .3 Ca 3 (PO4 )2 . + 9 SiO2 + 15 C ‬‬
‫‪→ CaF2 + P4 + 15 CO + 9CaSiO 3‬‬
‫‪2‬‬

‫‪18‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺳﭙﺲ ﻓﺴﻔﺮ ﺑﺎ اﮐﺴﯿﮋن ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﻮا اﮐﺴﯿﺪ ﺷﺪه و ﭘﻨﺘﺎ اﮐﺴﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮ )‪ ( P2O5‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﻨﺘﺎ اﮐﺴﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮ ﻧﯿﺰ در‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ﺟﺬب آب ﺷﺪه واﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬

‫‪P4 + 5 O2 ‬‬
‫‪→ 2 P2 O5‬‬

‫‪P2O 5 + 3 H2 O ‬‬
‫‪→ 2 H 3 PO4‬‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ روش ﺣﺮارﺗﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ اﺳﺖ‪:‬‬

‫اﺑﺘﺪا ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت ﺑﻪ اﻧﺪازه و اﺑﻌﺎد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﺮد ﺷﺪه وﮐﺎﻣﻼ ﺧﺸﮏ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺳﭙﺲ ﻣﺮاﺣﻞ ﺧﺮدﺷﺪن ﻫﺎي ﺑﻌﺪي را ﺗﺎ‬

‫رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ 1/5‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﻃﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺧﺮده ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎت ﺑﻪ ﺧﺸﮏ ﮐﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در ﻣﻌﺮض‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي اﺣﺘﺮاق ﺣﺎﺻﻞ ازﮐﻮره ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ در دﻣﺎي ‪ 450-600‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﺧﺸﮏ ﺷﺪه و ﺑﻪ رﻃﻮﺑﺖ ‪ 1/5‬درﺻﺪ‬

‫ﺑﺮﺳﻨﺪ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﮐﮏ و ﺳﯿﻠﯿﺲ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪه و ﻣﺨﻠﻮط ﺑﻪ ﮐﻮره اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ وارد ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﮐﻮره ﻣﺬﮐﻮر از ﻧﻮع ﻗﻮس اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺑﻮده و در اﺛﺮ اﺣﯿﺎ در دﻣﺎي ‪ 1300-1500‬درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس ﻓﺴﻔﺮ ﺳﻔﯿﺪ ﺑﺼﻮرت‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮي ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر از ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻮره ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﮐﻨﺪاﻧﺴﻮر ﺑﺨﺎر ﻓﺴﻔﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻓﺴﻔﺮ‬

‫ﺟﺎﻣﺪ ﺷﺪه ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺮج در ﻗﺴﻤﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﻤﻊ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻓﺴﻔﺮ ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻘﺎدﯾﺮي ﻟﺠﻦ و آب ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ‬

‫ﺗﺼﻔﯿﻪ ارﺳﺎل ﺷﺪه و ﭘﺲ از ﺷﺴﺘﺸﻮي ﺑﺎ ﺑﺨﺎر از روي اﺧﺘﻼف داﻧﺴﯿﺘﻪ از ﻟﺠﻦ ﺟﺪا و در ﺗﻪ ﻣﺨﺰن ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﻓﺴﻔﺮ ﺳﻔﯿﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻫﻮا ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺣﺘﺮاق ﭘﺎﺷﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪-4‬اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻨﺘﺨﺐ‬

‫اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﺑﺎﻻ در روش ﮐﻮره اي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﻌﯽ ﺑﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ روش ﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ‬

‫ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺧﯿﻠﯽ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ روش ﮐﻮره اي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ روش‬

‫ﺗﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻮدﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود‪ .‬در ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺳﯿﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﺗﺮي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﻣﯽ‬

‫ﺗﻮان اﺳﯿﺪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ روش ﺗﺮ را ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻧﻤﻮد و اﺳﯿﺪ روﺷﻦ ﺗﺮ و ﺑﺎ درﺟﻪ ﺧﻠﻮص ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪ -5‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﻇﺮﻓﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي‬

‫در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ واﺣﺪﻫﺎي اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در دﻧﯿﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ‪ 20-100‬ﻫﺰار ﺗﻦ در ﺳﺎل ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ‬

‫واﺣﺪﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﺘﺮي ﻧﯿﺰ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻧﯿﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻇﺮﻓﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ‬

‫ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ روش ﺗﺮ ‪10‬ﻫﺰار ﺗﻦ در ﺳﺎل ﺑﻮده ﮐﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﺒﻨﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -6‬ﺑﺮآورد ﺣﺠﻢ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ رﯾﺎﻟﯽ و ارزي‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﻇﺮﻓﯿﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي واﺣﺪﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺑﻬﯿﻨﻪ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪،‬‬

‫ﻋﺎﻣﻠﯽ در ﺟﻬﺖ ﮐﺴﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺳﻮد ﻣﻤﮑﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ اﺣﺪاث واﺣﺪﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬

‫اوﻟﯿﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا اﻧﺘﺨﺎب ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻢ‪ ،‬ﺳﻮدآوري ﻃﺮح را ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ‬

‫ﺳﺎزد ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ان در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﻮﭼﮏ اﻧﺘﺨﺎب ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ زﯾﺎدي‬

‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در آن ﺻﻮرت واﺣﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﻮﭼﮏ و اﺣﺪاث آن ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﯽ رود ‪.‬ﻟﺬا در اﯾﻦ‬

‫زﻣﯿﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺎزار‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮐﺎﻧﻮﻧﻬﺎي ﻣﺼﺮف‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎي داﺧﻠﯽ و اﻣﮑﺎن ﺻﺎدرات ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻃﺮح ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺑﻞ‬

‫ﺳﻮدآوري ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ و ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎي ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﻮﭼﮏ و ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺼ ﺮﻓﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻇﺮﻓﯿﺖ اﯾﻦ واﺣﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪي ‪ 10000‬ﺗﻦ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در ﺳﺎل در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در اداﻣﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻃﺮح آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻟﻒ‪ -‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬اﻧﺸﻌﺎب و ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت‬

‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﮑﺎن ﯾﺎﺑﯽ ﻃﺮح و ﻣﺤﻞ اﺟﺮاي آن ﮐﻪ در ﺷﻬﺮك ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺧﺎرج از ﺗﻬﺮان اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﯿﻤﺖ زﻣﯿﻦ‬

‫در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ 250000‬رﯾﺎل ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺮآورد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﺮاژ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز زﻣﯿﻦ ﮐﻪ در ﺣﺪود‬

‫‪ 10000‬ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺮﯾﺪ زﻣﯿﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2500‬ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل ﺑﺮآورد ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪20‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺟﺪول ‪ :6‬ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ زﻣﯿﻦ‬

‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫ﺑﻬﺎي واﺣﺪ‬ ‫ﻣﺴﺎﺣﺖ‬

‫ﺷﺮح‬ ‫ردﯾﻒ‬
‫)ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل(‬ ‫)رﯾﺎل(‬ ‫)ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ(‬

‫‪2500‬‬ ‫‪250000‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫زﻣﯿﻦ‬ ‫‪1‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :7‬ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎزي‬

‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫ﺑﻬﺎي واﺣﺪ‬ ‫ﻣﺴﺎﺣﺖ‬

‫ﺷﺮح‬ ‫ردﯾﻒ‬
‫)ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل(‬ ‫)رﯾﺎل(‬ ‫)ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ(‬

‫‪300‬‬ ‫‪30000‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫ﺗﺴﻄﯿﺢ و ﺧﺎﮐﺒﺮداري‬ ‫‪1‬‬

‫‪150‬‬ ‫‪300000‬‬ ‫‪ 500‬ﻣﺘﺮ‬ ‫دﯾﻮارﮐﺸﯽ‬ ‫‪2‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪15000000‬‬ ‫‪ 2‬ﺑﺎب‬ ‫درب ورودي‬ ‫‪3‬‬

‫‪80‬‬ ‫‪200000‬‬ ‫ﺟﺪول ﮐﺸﯽ‪ ،‬آﺳﻔﺎﻟﺖ و ﺧﯿﺎﺑﺎن ‪ 400‬ﻣﺘﺮ‬ ‫‪4‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪50000‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰ‬ ‫‪5‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪500000‬‬ ‫‪ 40‬ﺷﻌﻠﻪ‬ ‫روﺷﻨﺎﯾﯽ ﻣﺤﻮﻃﻪ‬ ‫‪6‬‬

‫‪680‬‬ ‫__‬ ‫__‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫‪21‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺟﺪول ‪ :8‬ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‬

‫واﺣﺪ ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫ﻗﯿﻤﺖ‬ ‫ﻣﺴﺎﺣﺖ‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫ﺷﺮح‬
‫)ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل(‬ ‫)رﯾﺎل(‬ ‫)ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ(‬
‫‪3750‬‬ ‫‪2500000‬‬ ‫‪1500‬‬ ‫ﺳﻮﻟﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫‪1‬‬

‫‪5000‬‬ ‫‪2500000‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫ﺳﻮﻟﻪ اﻧﺒﺎر‬ ‫‪2‬‬

‫‪500‬‬ ‫‪2500000‬‬ ‫‪200‬‬ ‫ﺳﻮﻟﻪ ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت‬ ‫‪3‬‬

‫‪700‬‬ ‫‪3000000‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اداري‪ ،‬رﻓﺎﻫﯽ‪250 ،‬‬ ‫‪4‬‬

‫ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ و آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه‬

‫‪9550‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫ﺟﺪول ‪ :9‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺣﻖ اﻧﺸﻌﺎب‬

‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻣﯿﻠﯿﻮن‬ ‫ﻋﻨﻮان‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫رﯾﺎل(‬
‫‪1200‬‬ ‫اﻧﺸﻌﺎب ﺑﺮق‬ ‫‪1‬‬

‫‪100‬‬ ‫اﻧﺸﻌﺎب آب‬ ‫‪2‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪ 4‬ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻦ‬ ‫‪3‬‬

‫‪100‬‬ ‫اﻧﺸﻌﺎب ﮔﺎز‬ ‫‪4‬‬

‫‪1420‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫‪22‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺟﺪول ‪ :10‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ‬

‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻣﯿﻠﯿﻮن‬ ‫ﻋﻨﻮان‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫رﯾﺎل(‬
‫‪500‬‬ ‫ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت آب‬ ‫‪1‬‬

‫‪800‬‬ ‫ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺳﺮﻣﺎﯾﺶ و‬ ‫‪2‬‬

‫ﮔﺮﻣﺎﯾﺶ‬
‫‪400‬‬ ‫دﯾﺰل ژﻧﺮاﺗﻮر اﺿﻄﺮاري‬ ‫‪3‬‬

‫‪150‬‬ ‫ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت اﻃﻔﺎء ﺣﺮﯾﻖ‬ ‫‪4‬‬

‫‪2050‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫ب‪ -‬وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ و اداري‬

‫ﺟﺪول ‪ :11‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي وﺳﺎﺋﻂ ﻧﻘﻠﯿﻪ‬

‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫ﺑﻬﺎي واﺣﺪ‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ﺧﺮﯾﺪ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﺷﺮح‬ ‫ردﯾﻒ‬
‫)ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل(‬ ‫)ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل(‬

‫داﺧﻠﯽ‬ ‫‪300‬‬ ‫‪150‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺳﻮاري‬ ‫‪1‬‬

‫داﺧﻠﯽ‬ ‫‪200‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2‬‬ ‫واﻧﺖ ﻧﯿﺴﺎن‬ ‫‪2‬‬
‫داﺧﻠﯽ‬ ‫‪160‬‬ ‫‪160‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻟﯿﻔﺘﺮاك دﯾﺰل‬ ‫‪3‬‬
‫__‬ ‫‪660‬‬ ‫__‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫‪23‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺟﺪول ‪ :12‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي وﺳﺎﯾﻞ اداري‬

‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻣﯿﻠﯿﻮن‬ ‫ﻋﻨﻮان‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫رﯾﺎل(‬
‫‪150‬‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺘﻮﮐﭙﯽ و ﭘﺮﯾﻨﺘﺮ‬ ‫‪1‬‬

‫‪100‬‬ ‫ﺗﺠﻬﯿﺰات اداري‬ ‫‪2‬‬

‫‪250‬‬ ‫ﻣﯿﺰ و ﺻﻨﺪﻟﯽ و ﻗﻔﺴﻪ‬ ‫‪3‬‬

‫‪150‬‬ ‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﻟﻮازم ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫‪4‬‬

‫‪50‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ‬

‫‪700‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫ج‪ -‬دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﻮردﻧﯿﺎز‬

‫اﻣﮑﺎن ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻤﺎم دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن داﺧﻠﯽ وﺟﻮد دارد ﮐـﻪ ﻣﻬﻤﺘـﺮﯾﻦ‬

‫آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ .1‬ﻣﻨﺒﻊ ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ و اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ‬

‫‪ .2‬ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﺿﺪ اﺳﯿﺪ‬

‫‪ .3‬ﻏﺮﺑﺎﻟﻬﺎ و آﺳﯿﺎﺑﻬﺎ‬

‫‪ .4‬ﺑﺎﻻﺑﺮﻫﺎ و ﻧﻮارﻫﺎي ﻧﻘﺎﻟﻪ‬

‫‪ .5‬راﮐﺘﻮرﻫﺎي واﺣﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﺗﻐﻠﯿﻆ و ﺗﺼﻔﯿﻪ‬

‫‪ .6‬ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ‬

‫‪ .7‬ﻫﯿﺘﺮ ﻫﺎ و ﻣﺸﻌﻠﻬﺎي واﺣﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ و واﺣﺪ ﺗﻐﻠﯿﻆ‬

‫ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﺟﺪول زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪24‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﻮردﻧﯿﺎز واﺣﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬:13 ‫ﺟﺪول‬

‫ﺷﻤﺎره‬ ‫وﺳﯿﻠﻪ‬

1 Attack Tank

2 Fume Scubber

3 Filter Condenser

4 Cake/Cloth wash Tank

5 Flash Cooler

6 Defoamer Tank

7 Filter Condenser Seal Tank

8 Gypsum Transfer conveyor

9 Scrubber Fan

10 Attack Tank Agitator

11 Belt Filter Package

12 Belt Filter

13 Filter Fume Hood

14 Cake Wash Pump

15 Filter Feed Pump

16 Filtrate Pump

17 Water Pump

18 Sulfuric Acid Pump

19 Recycle Acid Pump

20 Phosphoric Acid Pump

21 Multi-Purpose Pump

22 Evaporator condenser

23 Evaporator Heater

25

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

 ‫‪24‬‬ ‫‪Liquor Storage Tank‬‬

‫‪25‬‬ ‫‪Sulphoric Acid Tank‬‬

‫‪26‬‬ ‫‪Phosphoric Acid Tank‬‬

‫‪27‬‬ ‫‪Washing liquor storage Tank‬‬

‫‪28‬‬ ‫‪Water Tank‬‬

‫‪29‬‬ ‫‪Fans‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪Furnace‬‬

‫‪31‬‬ ‫‪Filtrate Tank‬‬

‫‪32‬‬ ‫‪Evaporator Crculation pump‬‬

‫‪33‬‬ ‫‪Fluorine Scrubber‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪Fluorine Scrubber Seal Tank‬‬

‫‪35‬‬ ‫‪Fluosilicic Acid Pump‬‬

‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﻌﻼم ﻫﺎي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﺮآورد‬

‫ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﺮﺧﻬﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه از ﺳﻮي اﯾﻦ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﺟﻬﺖ ﻧﺼﺐ‪ ،‬ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ ﮐﺸﯽ‬

‫و ﺑﺮق ﮐﺸﯽ‪ ،‬اﺑﺰار دﻗﯿﻖ و رﻧﮓ ﮐﺎري ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :14‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت‬

‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻣﯿﻠﯿﻮن‬ ‫ﻋﻨﻮان‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫رﯾﺎل(‬
‫‪36000‬‬ ‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫‪1‬‬

‫‪500‬‬ ‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت‬ ‫‪2‬‬

‫‪2500‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﺗﺠﻬﯿﺰات‬ ‫‪3‬‬

‫‪2300‬‬ ‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﺼﺐ‬ ‫‪4‬‬

‫‪700‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ‬ ‫‪5‬‬

‫‪42000‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫‪26‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫د‪ -‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه‬

‫ﺟﺪول ‪ :15‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬

‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻣﯿﻠﯿﻮن‬ ‫ﺷﺮح‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫رﯾﺎل(‬
‫‪350‬‬ ‫آﻣﻮزش ﭘﺮﺳﻨﻞ‬ ‫‪1‬‬

‫‪500‬‬ ‫ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري آزﻣﺎﯾﺸﯽ‬ ‫‪2‬‬

‫‪150‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ‬ ‫‪3‬‬

‫‪1000‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫در اﯾﻦ ﻃﺮح ‪ 5‬درﺻﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه در ﻧﻈﺮ‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :16‬ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬

‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫ﺑﺮآورد‬

‫ارزي *‬ ‫رﯾﺎﻟﯽ‬ ‫ﺷﺮح‬ ‫ردﯾﻒ‬
‫)ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل(‬
‫)ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل( )ﻫﺰار ﯾﻮرو(‬
‫‪2500‬‬ ‫__‬ ‫‪2500‬‬ ‫زﻣﯿﻦ‬ ‫‪1‬‬

‫‪680‬‬ ‫__‬ ‫آﻣﺎده ﺳﺎزي زﻣﯿﻦ )ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺳﺎزي( ‪680‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪9550‬‬ ‫__‬ ‫‪9550‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‬ ‫‪3‬‬

‫‪1420‬‬ ‫__‬ ‫اﻧﺸﻌﺎب‬ ‫‪4‬‬

‫‪42000‬‬ ‫‪800‬‬ ‫‪30800‬‬ ‫ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫‪5‬‬

‫‪2050‬‬ ‫__‬ ‫‪2050‬‬ ‫ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ‬ ‫‪6‬‬

‫‪27‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫‪600‬‬ ‫__‬ ‫‪600‬‬ ‫ﻟﻮازم آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‬ ‫‪7‬‬

‫‪660‬‬ ‫__‬ ‫‪660‬‬ ‫وﺳﺎﺋﻂ ﻧﻘﻠﯿﻪ‬ ‫‪8‬‬

‫‪700‬‬ ‫__‬ ‫‪700‬‬ ‫اﺛﺎﺛﻪ و ﻟﻮازم اداري‬ ‫‪9‬‬

‫‪3000‬‬ ‫__‬ ‫‪3000‬‬ ‫ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه‬ ‫‪10‬‬

‫‪1000‬‬ ‫__‬ ‫‪1000‬‬ ‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬

‫‪64160‬‬ ‫‪800‬‬ ‫‪52960‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫‪ -7‬ﻣﯿﺰان ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ و ﻣﺤﻞ ﺗﺎﻣﯿﻦ آن‬

‫ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف در ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول ذﯾﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ﺟﺪول ‪ :17‬ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬

‫ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻣﻮاد ﻣﺼﺮف ﺑﺎزاء ﻫﺮ ﻧﺤﻮه ﺗﺎﻣﯿﻦ‬ ‫ردﯾﻒ ﻧﺎم ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ‬

‫داﺧﻠﯽ ﺧﺎرﺟﯽ )ﺗﻦ(‬ ‫ﺗﻦ ﻣﺤﺼﻮل )ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم(‬

‫‪17800‬‬ ‫√‬ ‫√‬ ‫‪1780‬‬ ‫ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت‬ ‫‪1‬‬

‫‪14800‬‬ ‫√‬ ‫‪1480‬‬ ‫اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ‬ ‫‪2‬‬

‫اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ از ﺗﻮﻟﯿﺪات ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺳﻮي ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ در اﺧﺘﯿﺎر واﺣﺪ ﻫﺎي ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻗﺮار ﻣﯽ‬

‫ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ اﺳﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﺎﻓﯽ ﺗﻮﺳﻂ واﺣﺪﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت در اﯾﺮان ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻓﺴﻔﺎت رﺳﻮﺑﯽ و ﻓﺴﻔﺎت ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎ آذرﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ذﺧﺎﯾﺮ ﻓﺴﻔﺎت‬

‫آذرﯾﻦ ﺣﺪود ‪ 15‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ﺑﺎ ﻋﯿﺎر‪ 12‬درﺻﺪ در ﮐﺸﻮر ﺑﺮآورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪28‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺑﺮاﺳﺎس آﻣﺎر وزارت ﻣﻌﺎدن و ﻓﻠﺰات ‪ 20‬ﻣﻌﺪن داراي ﺳﻨﮓ ﻓﺴﻔﺎت در اﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﺑﻮﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺧﺮاﺳﺎن‪ ،‬ﺧﻮزﺳﺘﺎن‪،‬‬

‫زﻧﺠﺎن‪ ،‬ﮐﺮﻣﺎن‪ ،‬ﮐﻬﮑﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ و ﯾﺰد وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ دﻗﯿﻖ آﻧﻬﺎ اﮐﺜﺮا در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﮐﺘﺸﺎف‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -8‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻃﺮح‬

‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اوﻟﻮﯾﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ و ﻣﺤﻞ ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﯾﺰد‪ ،‬ﻗﻢ‪ ،‬ﮐﻬﮑﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ و ﺑﻮﺷﻬﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻃﺮح ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻌﺎدن ﻓﺴﻔﺎت در اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﯾﺰد و ﮐﻬﮑﯿﻠﻮﯾﻪ‬

‫و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ و ﺑﻮﺷﻬﺮ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﻟﺰوم ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﻣﺤﺮوم ﮐﻬﮑﯿﻠﻮﯾﻪ و ﺑﻮﯾﺮاﺣﻤﺪ‪ ،‬ﯾﺰد و ﺑﻮﺷﻬﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﻪ اﺳﺘﺎن‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ اﺳﺘﺎﻧﻬﺎ از اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺎن ﻗﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ‬

‫ﺳﻮﻟﻔﻮرﯾﮏ و ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺼﺮف اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -9‬وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ واﺷﺘﻐﺎل‬

‫در ﺟﺪول ﺑﻌﺪ اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮ اﺳﺎس ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪي ‪ 10‬ﻫﺰار ﺗﻦ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪29‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺟﺪول ‪ :18‬ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎزي‬

‫ﺗﻌﺪاد ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬ ‫ﺳﻤﺖ‬ ‫ﺑﺨﺶ‬

‫‪1‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮ ﻣﺎﻟﯽ و اداري‬

‫‪1‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮ ﻓﺮوش و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‬

‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻏﯿﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪي‬
‫‪2‬‬ ‫ﮐﺎرﻣﻨﺪ اداري و ﻓﺮوش‬

‫‪4‬‬ ‫ﻧﮕﻬﺒﺎن و ﺧﺪﻣﺎت‬

‫‪1‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ‬

‫‪1‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬

‫‪2‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﺗﻮﻟﯿﺪ‬

‫‪3‬‬ ‫ﮐﺎرﺷﻨﺎس‬ ‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪي‬

‫‪6‬‬ ‫ﺗﮑﻨﺴﯿﻦ‬

‫‪15‬‬ ‫ﮐﺎرﮔﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬

‫‪1‬‬ ‫اﻧﺒﺎردار‬

‫‪37‬‬ ‫ﺟﻤﻊ‬

‫‪-10‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان آب‪ ،‬ﺑﺮق و ﺳﻮﺧﺖ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺟﻬﺖ اﺣﺪاث ﻃﺮح ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﯾﮑﯽ از ﺷﻬﺮﮐﻬﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺬﮐﻮر ﮐﻪ ﻣﺠﻬﺰ‬

‫ﺑﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺤﻞ اﺣﺪاث اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدد ﺗﺎ از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻧﺮژي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬

‫ﺷﻬﺮﮐﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪30‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ﺟﺪول ‪ :19‬ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف آب‪ ،‬ﺑﺮق و ﮔﺎز در ﺳﺎل‬

‫ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف‬ ‫واﺣﺪ ﻣﺼﺮف‬ ‫ﺷﺮح‬ ‫ردﯾﻒ‬

‫‪400‬‬ ‫ﮐﯿﻠﻮوات‬ ‫ﺑﺮق‬ ‫‪1‬‬

‫‪1800000‬‬ ‫ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﮔﺎز‬ ‫‪2‬‬

‫‪22000‬‬ ‫ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ‬ ‫آب‬ ‫‪3‬‬

‫‪ - 11‬وﺿﻌﯿﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‬

‫ﻃﺮح ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ از ﻃﺮح ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺸﻮر در اوﻟﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﻗﺪام ﺑﻪ راه‬

‫اﻧﺪازي اﯾﻦ واﺣﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﯾﻦ ﻃﺮح در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ‬

‫ﺻﺎدرات ﻣﺤﺼﻮل ﻧﯿﺰ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮف ﻫﺎي ﺑﺮاي ﺻﺎدرات ﻣﺤﺼﻮل وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن داﺧﻞ ﺑﺪون ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ اي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﻮد را ﺻﺎدر ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ - 12‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻧﻬﺎﯾﯽ در ﻣﻮرد اﺣﺪاث واﺣﺪﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ از ﺧﺎرج ﮐﺸﻮر وارد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﺣﺪاث ﯾﮏ واﺣﺪ ﻧﻮﻟﯿﺪي اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﺸﻮر ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺣﺪاث واﺣﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ در ﮐﺸﻮر ﺑﺎﻋﺚ روﻧﻖ ﺻﻨﺎﯾﻊ دﯾﮕﺮ ي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮدﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎت ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻧﯿﺎز اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺻﻨﻌﺘﯽ از ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪات داﺧﻠﯽ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﯾﺠﺎد واﺣﺪ ﺟﺪﯾﺪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ذﯾﻞ در‬

‫اﯾﻦ ﺧﺼﻮص اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻤﮑﺎري وزارت ﻣﻌﺎدن وﻓﻠﺰات ﺑﺎ وزارت ﺻﻨﺎﯾﻊ و ﻣﺘﻘﺎﺿﯿﺎن اﯾﺠﺎد واﺣﺪ ﺻﻨﻌﺘﯽ در زﻣﯿﻨﻪ اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬

‫ﮐﺎﻓﯽ و ﺻﺤﯿﺢ‬

‫‪31‬‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

 ‫ ﺗﺸﻮﯾﻖ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﻮ دي ﮐﻠﺴﯿﻢ ﻓﺴﻔﺎت ﺧﻤﯿﺮ دﻧﺪان و ﮐﻮدﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬-2

‫ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ ﻣﺘﻘﺎﺿﯿﺎن ﻃﺮح اﯾﺠﺎد اﺳﯿﺪ ﻓﺴﻔﺮﯾﮏ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻃﺮح‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

1. Production of phosphoric acide, EFMA European Fertilizer Manufacturers’ Association.

2. "Phosphoric Acid", Chemical And Engineering News, March 2, 1987.
3. Sulfuric/Phosphoric Acid Plant Operation, American Institute Of Chemical Engineers,
New York, 1982.
4. P. Becker, Phosphates And Phosphoric Acid, Raw Materials, Technology, And Economics
Of The Wet Process, 2nd Edition, Marcel Dekker, Inc., New York, 1989.
5. Atmospheric Emissions from Thermal Process Phosphoric Acid Manufacture, AP-48, US.
6. http:// www.iran iec.ir
7. http://www.mim.gov.ir
8. http://ir.kompass.com
‫ ﻣﺮﮐﺰ اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ وزارت ﺻﻨﺎﯾﻊ و ﻣﻌﺎدن‬-9

‫ ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي واردات و ﺻﺎدرات ﮔﻤﺮك ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان‬-10

32

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com