Φυσική I

1η Θεματική ενότητα : Διανυσματικά μεγέθη - Κίνηση

σε μία διάσταση

Τμήμα
Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής

Νίκος Μερλέμης

2019
 Θεωρία- Νόμοι
Φύσης

Μέτρηση Φυσικών Πειραματική

ποσοτήτων επιβεβαίωση

Φυσικές ποσότητες

Βαθμωτές Διανυσματικές

Ν. Μερλέμης
 Διανυσματικός λογισμός
Το διάνυσμα έχει μέτρο και κατεύθυνση:

Ιδιότητες πρόσθεσης και αφαίρεσης διανυσμάτων:

Προσεταιριστική ιδιότητα:

Ν. Μερλέμης
 Διανυσματικός λογισμός
 Κάθε διάνυσμα αναλύεται στις συνιστώσες του σε ένα
ορθογώνιο σύστημα συντεταγμένων ως:
y
Ay

Ax
x
Az

Τα , , είναι τα μοναδιαία διανύσματα των αξόνων.

Ν. Μερλέμης
 Διανυσματικός λογισμός:
Εσωτερικό γινόμενο
 Το εσωτερικό γινόμενο δύο διανυσμάτων είναι μία βαθμωτή
ποσότητα που ορίζεται ως:
φ

Χρησιμοποιώντας τις συντεταγμένες των διανυσμάτων:

Συνεπώς:

Ν. Μερλέμης
 Διανυσματικός λογισμός:
Εξωτερικό γινόμενο
 Το εξωτερικό γινόμενο δύο διανυσμάτων είναι ένα διάνυσμα
το μέτρο του οποίου ορίζεται ως:

Η κατεύθυνση ορίζεται από τον κανόνα του

δεξιού χεριού: Θέτοντας την παλάμη στο
τέλος του 1ου διανύσματος, τους δείκτες στο
τέλος του 2ου , ο αντίχειρας δείχνει τη
κατεύθυνση του εξωτερικού γινομένου. φ

 Σε διανυσματική μορφή:

Ν. Μερλέμης
 Κινηματική υλικού σημείου σε μία
διάσταση
• Μέση αριθμητική ταχύτητα ενός σώματος στο χρονικό
διάστημα t1 έως t2, κατά το οποίο το σώμα έχει διανύσει
συνολική απόσταση ΔS είναι:

• Μέση ταχύτητα ενός σώματος στο χρονικό διάστημα t1 έως

t2, κατά το οποίο το σώμα έχει μετακινηθεί από τη θέση x1
στη θέση x2 είναι: x (m)
x2

Από το διάγραμμα x(t) παρατηρούμε ότι η μέση

ταχύτητα ισούται με την κλίση της ευθείας που x1
ενώνει τα 2 σημεία της καμπύλης x(t)
t1 t2 t (s)
Ν. Μερλέμης
 Κινηματική υλικού σημείου σε μία
διάσταση
• Η στιγμιαία ταχύτητα ορίζεται ως το όριο όταν Δt→0:
x dx
v  lim 
t 0 t dt

• Συνεπώς η στιγμιαία ταχύτητα είναι ο ρυθμός μεταβολής

(παράγωγος) της θέσης x του σώματος ως προς τον χρόνο.

x (m)
x2
Από το διάγραμμα x(t) παρατηρούμε ότι η
στιγμιαία ταχύτητα ισούται με την κλίση της
εφαπτόμενης ευθείας πάνω στη καμπύλη x(t) την
x1
συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
t1 t2 t (s)
Ν. Μερλέμης
 Κινηματική υλικού σημείου σε μία
διάσταση
• Η μέση επιτάχυνση ορίζεται σε μία διάσταση ως:
v v2  v1
a AV  
t t2  t1

• Η στιγμιαία επιτάχυνση είναι ο ρυθμός μεταβολής

(παράγωγος) της ταχύτητας ως προς τον χρόνο:
v dv
a  lim 
t 0 t dt

Ν. Μερλέμης
 Bιβλιογραφία
 Young Hugh D, Freedman R, 2009, Πανεπιστημιακή φυσική (Τόμος Α),
Εκδόσεις Παπαζήση.
 Halliday David, Resnick Robert, Walker Jearl, 2012 Φυσική (1ος τόμος),
Εκδόσεις Γ. Δαρδανός και ΣΙΑ.
 Raymond A. Serway, John W. Jewett, 2012, Φυσική για επιστήμονες και
μηχανικούς: μηχανική, ταλαντώσεις και μηχανικά κύματα,
θερμοδυναμική, σχετικότητα, Εκδόσεις Κλειδάριθμος ΕΠΕ.
 Κωνσταντινίδης Στέλιος, Ντρίβας Νίκος, Πρελορέντζος Λούης, Φυσική Ι
(μηχανική και σύγχρονη φυσική), Εκδόσεις Δερμετζής Παντελής.

 Σημειώσεις μαθήματος και παραδείγματα στο e-class του μαθήματος