Você está na página 1de 11
43.2.2 Jé e ainda Consideramos déiticos temporais, ao lado de ora e enton, 0 par ja (71) : ainda (69) Paralelamente a ora substituto de neste momento e de enton, noutro momento, podemos, aproximativa- mente, considerar a existéncia de ja‘ e ja*, substitutos, respectivamente, de antes deste momento e de a partir deste momento; equivale ainda a antes e para além deste momento. Para uma interpretacdo semAntica desses temporais, poderiamos utilizar os tracos: punctual, que se opde a continuo; presente, que se opde a ndo-presente (quer passado, quer futuro); prospectivo, que se volta para o futuro, vindo do presente se opde ao ndo-prospectivo e perfectivo, que se opde a imperfectivo, néo-acabado. ‘temporais tragos PUNCTUAL PRESENTE, PROSPECTIVO PERFECTIVO Jé equivale ao sintagma nominal «antes deste momento» e se compatibiliza com verbos no passado que indicam um facto ja acabado, realizado, perfectivo portanto. 1.1.8 Acaeceu, padre, ja algia cousa nova por que choras mais que sooes? 261 p> a -f204 on ONL ~ =" wLIBULI9}9 A BIMOJVUY eP Nas] op seaneoM 1.11.6 1.16.3 1.16.4 E pois que ardera ja hia peca da cidade e nengiii non se ousava a poer ante 0 fogo, tomaron o santo bispo Marcelino... s+. de que ja suso falamos «de que ja suso falei. 1.28.33 E el tan toste enviou polos menihos, que ja fezera ir deante 1.29.23 E pero non he pera creer que 0 b66 logar 214 2.2.12 2.353 2.5.12 2.8.12 2.12.3 @ que o ja levaron que o perdesse. Desprecou o mundo que estava con toda sa frol, ben come se fosse ja seco. Ca, pois ele ja vencera as tentacdes dos pecados, dereito era que Deus 0 fezesse meestre das vertudes. —Rogo-te que me respondas se devera leixar os frades que ja hiia vez en sa enco- menda recebera. E eles foron a cima do monte e acharon ja suar o penedo E quando véo a hora de comer, el seendo ja aa mesa, véo hii corvo dia mata... E tal custume guardado por regra muito ja avia, acaeceu hia dia ... Jd equivale ao sintagma nominal a partir deste momento e se compatibiliza com verbos que indicam um facto nao acabado, imperfectivo portanto: 1.4.25 1.12.12 1.16.6 1.17.16 262 E ja podes entender, Pedro, quanto val a homildade pera fazer vertudes e miragres. Ja ora, Pedro, entendes de que santidade foi aqueste homen. Acaeceu hiia noite, quando ja Deus queria galardoar o santo Anastasio os trabalhos que por el en este mundo sofrera... E pois entendeu que os pobres avian ja sa parte, mandou ao meniho que se partisse do logar e sairon... 1.25.2 Chegando-se ja a noite, tomou semelhanca daa romeu. 1.29.23... per razon do ofizio en que soon e era ja mui tardi, non pudi ouvir os feitos do santo bispo Fortunado. 1.31.8 _ E pois acabou e se viinha ja pera o enfermo, sairon contra ele 2.1.47 E, querendo ja Deus poderoso que Romaao folgasse de seu trabalho ... 2.2.16 —Ja entendo, padre, sequer pouquetiho que testemGio deve aver. 2.2.23 EE, porque de cincoenta anos adeante vai ja homen folgando e assessegando ... porque a caentura maa da carne vai ja menguando Ja ocorre duas vezes em frases negativas: 1.1.5 Todos aqueles confortos que soia a aver quando era monge, de que ora ja non ei nemigalha (ja non ei=ja nao tenho ou nao tenho mais)... 1.31.8 — Padre, porque tardasti, non queiras jd cansar. No exemplo seguinte ocorre o jd prospectivo (jd 2) e 0 nao-prospectivo (jd 1): 1.31.7-8 E pois acabou e se vinha ja (2) pera o enfermo, sairon contra ele os mandadeiros que primeiramente veeron e disseron-lhi: — Padre, porque tardasti non queiras ja (2) cansar, ca o enfermo a que ias ja (1) morto he (**). (8) Ja ocorre associado a quanto e que funcionando como quantificadores (cf. Quantificadores 3.2.1.6), por exemplo: 263 - = on BLABUL9}9 A BIMTOPEUY IP MISMIN TE ©” Ainda pode ser considerado como equivalente a antes e para além deste momento, uma vez que se reporta a algo que se situa antes do momento do enunciado e que continua para além desse momento. Ainda e ja * se repor- tam ao futuro embora de maneiras diversas, Enquanto ja* expressa um tempo a partir do presente, ainda indica © passado e ultrapassa o presente. A passagem seguinte marca bem a distincdo semantica entre esses dois tem- porais: 1.8.10 Eu vim aqui pera comer e ainda non abri mha boca pera louvar Deus e ja aquele ven con sa bogia. ‘A passagem seguinte marca o caracter néo-punctual, continuativo de ainda em oposigao ao caracter punctual de ora; 1.29.3 O velho que mi contou aquesto que ora dito he, queria ainda contar outras cousas. O reportar-se ao passado e indicar algo nao-acabado no presente, continuando, portanto, para o futuro, per- mite a compatibilizagao desse temporal em construgdes com o verbo no presente e no passado, a depender do enfoque temporal dado ao facto narrado: 1.2.15 E porque non achou logar en que se rete- vesse estd ainda en si. 1.2.35 Homen religioso que ainda vivo he. 14.27 Mais rogo-te se sabes ainda algiia cousa deste santo homen. 1.8.42 Reteve o mandadeiro do papa no moesteiro ja quan- tos dias. 1.156 Mais porque nas oliveiras do mosteiro aparecian ja que pouquetihas olivas. 264 1.13.4 1.5.3 1.31.24 1.28.3 1.17.6 1.5.69 1.17.20 1.24.12 1.25.7 1.29.3 ...e@ cada hii deles ainda he vivo. Ben sei eu ainda algtia cousa deste santo homen. Eu cuido, Pedro, que muitos taaes ha ainda no mundo. Non me devo calar diia cousa que aprendi dos miragres deste santo bispo Fortunado non ha ainda 12 dias. Acrecentou ainda outra pobreza e outra coita maior. Como iria alé haiti homen que novamente veera ao moesteiro e cuja vida ainda os monges non provaron? En aquesto que Jhi mandava fazer ainda seguia o enxemplo de Nosso Senhor. ...@ vergonha dos homens venceu a ver- gonha de Deus e foi en outro dia aa consa- gracon do santo martir, a que prometera a ir, ainda con sa consciencia, por non caer na vergonha do mundo, e en esto pecava ainda mortalmente. E pois ouvio o queixume que o romeu fazia do bispo, e ainda, pera seer onde mais certo, pregunt6-o e convidé-o pera sa pousada. O velho que mi contou aquesto que ora dito he, queria ainda contar outras cousas. Ainda ocorre muito frequentemente no corpus nao como temporal mas com o valor semantico de além disso, funcionando como um anaforico que remete ao ja antes narrado e dé seguimento 4 narrativa, por exemplo: 1.6.2 1.12.3 1.13.2 265 Contou ainda San Gregorio que... (cf. tam- bém 1.8.2, 1.9.9., 1.10.2 ete.). Deve ainda saber, don Pedro, que... E disse ainda que... ene caGruy Op ONL -ov ot BLIGE” 4.3.2.3 Entramente. Documentado apenas duas vezes no corpus ocorre entramente que pode ser considerado um substituto temporal de um sintagma do tipo entre este momento (presente) e aquele momento (futuro). Pode ser incluido no conjunto dos déiticos temporais, mas com um rendi- mento funcional minimo em confronto com os outros déiticos j4 que ocorre apenas duas vezes em relacdo as numerosas ocorréncias de ora, enton, jd e ainda: 2.14.3 —Conven, Pedro, que te cales entramente se moores cousas quiseres ouvir deste santo homen ca ouvisti ata aqui. 2.38.29 — Quedemos ja hii pouquetiho de falar se quisermos contar os miragres que os outros padres fezeron. E entramente cobraremos nossa forga pera contar depois mais atre- vudamente os béés que dos outros santos quisermos dizer. & de notar que no corpus nao ocorre entretanto e entrementes que podem ser considerados equivalentes actuais de entramente (?*). 4.3.3 Ontem, hoje, cras. O conjunto de temporais que se organiza nao a partir de um momento especifico no tempo, mas a partir da nog&o temporal de «espago de 24 horas» ou seja 0 «tempo de um dia» esta expresso por (*°): oonte (5) ~ oonten (1) : hoje (10) ~ hoge (1) : cras (2) (2°) No corpus nunca ocorre entre que é a base de entra- mente, entretanto e entrementes, mas sempre antre. (#°) Esses temporais foram levantados nos Quatro Livros dos Didlogos. 266 | que equivalem aos sintagmas: neste dia (hoje < lat. hodie), no dia anterior (oonte < lat. a(d) nocte), no dia seguinte (cras < lat. cras). Nao ocorre nem uma vez amanha (

Você também pode gostar