Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
ú≥y,
msgj
q 21
;dlaIK wxYh
úúOdldr wjYH;d i|yd Ndú; l< yels nyqldr®h bf,lafg%daksl
Wmdx. jr®.hla fõ'
wkqudk ;r®l l%uh (FUZZY LOGIC)
l%uf,aLkh (Program) m˙.Klhla Ndú; lr ksr®udKh wkqudk ;r®l ms<ns | isoO
a dka;" ≤kg jvd;a u Ndú; jkqfha
lr.; yels w;r" m˙.Klhg u iú lrk ,o úfYaI wu;r lD;su a h (Artitical intelligene) yd iïnkaO mr®fhaIK
% nqoê
tallhka Ndú; lr tu l%uf,aLkh w∞< uhsfl%dfldkafg%da,rh yd jHdmD;s i|yd h' ≤kg m˙.Kl iïnkaO Wmdê y∞rk
;=<g we;=<;a l< yels h' YsIHhkag fuu ;r®l l%uh b.ekSug is≥ fõ' u;= ld,fha
l%uf,aLkh (Program) lrk ,o uhsfl%dlkafg%da,rh w∞< w'fmd'i Wiia fm< .◊;h y∞rk isik q g
a o fuu ;r®l l%uh
ksr®ñ; m˙m:hg we;=<;a ls¯fuka miqj Tng wjYH ls%hdld¯;ajh bf.kSug is≥ ùug bv ;sfí' w†ka werfUk fuu ,sms fmf<ys
,nd foñka lghq;= lrkq we;' wruqK fuu ;r®l l%uh yd tys uq,l s isoO
a dka; ms<n
s |j
fuys ° Tn wjfndaO lr.; hq;= jeo.;a lreKqla jkqfha jegySula ir, W∞yrK u.ska ,nd °u h'
uhsfl%dfldkafg%da,rhg lsis≥ nqoaêuh yelshdjla fkdue;s nj h' W∞yrKh 1 ( ms˙is≥ iy b;d wms˙is≥ c,h Ndck 2lg fjk
uhsfl%dfldkafg%da,rh hkq úúOdldr ixLHdxl bf,lafg%daksl
MICROCONTROLLERS moaO;Ska f.a (Co unters, flip-flops, ALU's, A/D Convert-
fjk ouuq' bkamiq §fuu Ndckfha we;s c,h ms˙is≥ h'¶ hk
m%ldYh i,luq' ms˙is≥ c,h we;s Ndckhg fuu m%ldYh i;H
ers) tl;=fjka ksuefjk tallhla ùu Bg fya;=jhs' Tn f.a jk w;r wms˙is≥ c,h we;s Ndckh i|yd m%ldYh wi;H fõ'
md,k moaO;sh ls%hd l< hq;= wdldrh" ls%hdmámdáh yd ksje/† idudkH ;r®l l%uh hgf;a hï m%ldYhl i;H;dj fyda wi;H;dj
laIqø md,k tall (MICROCONTROLLERS) ;ju;a Ndjh' iïmQr®Kfhka u /£ mj;skafka Tn úiska ilia lrkq jYfhka oaúudk f,i i,lk uq;a fï i;H;dj fyda wi;H;dj
Tn fndfyda fokl=g wd.ka;l = fh≥ula úh yels h' tfy;a ,nk l%uf,aLkh u; fõ' Tn úiska f∞aI iys; widr®:l l%u w;r w;rueo wjia:djkaa ms<sn|j ie,lSula ke;'
laIøq md,k tall jeä l,a fkdhjd u t†fk∞ „ú;hg ke;s f,aLkhka we;=<;a l< fyd;a Tn f.a m˙m:h o tf,i u f∞aI jvd ms˙is≥ fkd jk tfuka u b;d wms˙is≥ fkd jk w;rueo
iys;" m%fhdackhla ke;s tallhla jkq we;' wjia:djl mj;sk c,h Ndckhlg ouuq' túg tu Ndckh
j u ne˙ Wmdx.hla njg m;a jk ,l=Kq fmkakï q lrhs'
tfia u uhsfl%dfldkafg%da,rh hkq jev ls¯ug Wmka" wdYdjka ms<sn|j by; jdlHfha i;H wi;H;dj .ek Tng mjikq
kq≥re wkd.;h jk úg laIøq md,k tallhla wvx.= fkdjk
iys; b;d lSlre fiajlhl= f,i u;l ;nd .ekSu jà' th yelafla l=ula o@
bf,lafg%dksl WmlrKhla fidhd .ekSug o ne˙ ;rï jkq l%uf,aLkfha we;s Wmfoia tlla fkd yer lsis≥ wvqmdvqjlska f;dr
we;' kQ;kfha fudagr® r:" iSã hka;"% leiÜ hka;"% leurd wd† j ls%hd lrk w;r th lsis úgl;a l%uf,aLkfha fkdue;s
WmlrK /il laIøq md,k tall wka;r®.; fõ' ls%hdldrlula is≥ fkd lrhs'
th Tfí wjYH;djla fjkqfjka Wmfoia ° wjYH ld˙hl fuu ,sms fm< ;=<ska uhsfl%dfldkafg%da,rhla Ndú; lr m˙m:
fhoúh yels Wmdx.hls' W∞yrKhla f,i forgqjla yryd ksr®udKh lr .ekSu yd Bg w∞< l%uf,aLkhla (Program)
.uka lrk ñksik q a .Kk .Kka ls¯u i|yd laIøq md,k ksr®udKh ls¯u;a" th uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< msysgqùu;a (In-
tallhla l%uf,aL.; ls¯ug ms<j s k' m˙.Klhl laIøq stall) hk ldr®hhka ms<sn| wjfndaOhla m%dfhda.sl ls%hdldrlï
ilikhla jeks u tfy;a Bg jvd ir, uÜgfï Wmdx.hla lsysmhla ;=<ska mdGlhdg b†˙m;a ls¯ug wms n,dfmdfrd;a;= fjuq'
f,i o fuh y∫kajd †h yels h' tfia u" bf,lafg%daksl lafIa;%fha uhsfl%dfldkafg%da,rj, fh°ï yd 1'1 (a) ms˙is≥ c,h - 1'1 (b) wms˙is≥ c,h - 1'1 (c) w;rueo
ú≥ir mdGl Tn fjkqfjka laIøq md,k tall ms<n s | jdis wjdis ms<sn| j ye¢kaùula b†˙m;a ls¯ug o wms m%ldYh wi;H fõ' m%ldYh wi;H fõ wjia:dj - m%ldYh@
m%fhdackj;a ,sms fm<la wm wo mgka f.k tkafka fï lafIa;h % n,dfmdfrd;a;= fjuq' rEm igyk 1'1
w<,d i;=g∞q hl ≤kqula Tn fj; ,nd °fï wruq◊ks' fuajd túg fuu m%ldYfha wi;H wi;H;dj ug mejish fkdyels h
wvx.= WmlrK w¨;ajeähdj i|yd o fï iïnkaOfhka ♣ uhsfl%dfm%dfiirh hkq uhsfl%dfldkafg%da,rhla o@ lshd Tng lsj yels h' thska yefÛkqfha tu Ndckh ;=< we;s
,nkakd jQ ≤kqula Tng m%fhdackj;a úh yels w;r fï c,fha ms˙is≥lu ms<sn|j Tfí ≤kqula ke;s nj o@ wms fuh
lafIa;f% ha /lshd" iajhx /lshd wjia:d W∞ lr .ekSu i|yd m˙.Kl Ndú;h ms<sn| b;d ir, ≤kqula we;s whl= ;j≥rg;a ú.%y lr .ekSu i|yd ;j;a W∞yrKhla i,luq'
o tlS ≤kqu bjy,a jkq we;' mjd uhsfl%dfm%dfiirh hk jok y∫kkq we;' fndfyda fokd W∞yrKh 2 ( Ndck 3la f.k tu Ndck 3g ms˙is≥ c,h iy
fïa ,sms fm< i|yd wdor®Y jYfhka fhd∞ .kakd laIøq md,k okakd m˙† m˙.Klhl m%Odk o;a; ieliqï yd m˙md,k wms˙is≥ c,h 3 ( 1" 1 ( 1" iy 1 ( 3 hk wkqmd;j,ska
tall fï †kj, mj;sk ñ, .Kkaj,g wkqj remsh,a 350- WmlrKh uhsfl%dfm%dfiirh (µP) fjhs' tfy;a µPys tl u ms<sfj<ska ñY% fldg tu Ndckj,g ouuq' tys ° §fuu Ndckh
700 w;r uqo,lg ñ, ° .; yels neúka uQ,l s fh≥u mqoa., m˙.Klj, (PC) uOHu ieliqï tallh ;=< we;s c,h ms˙is≥ h¶ hk m%ldYh ms<sn|j Tfí woyi l=ula
w;ay∞ne,Sïj, ° wdr®:l s w;ska o Tng lsih
s ï myiqjla (C.P.U) f,i Ndú; ls¯u muKla fkd jk nj isys ;nd o@
ie,fikq we;' .kak' wkqmd;h = ms˙is≥ c,h ( wms˙is≥ c,h
uhsfl%dfldkafg%da,rh (µC) hkq uhsfl%dfm%dfiirfhka ir,
1' ye¢kaùu lrk ,o fh≥ula f,i ye¢kaúh yels fõ' tfy;a µP yd
µC w;r m%Odk fjkila we;' uhsfl%dfldkafg%da,rhla hkq
♣ fudlla o fï uhsfl%dfldkafg%da,rh@ 'Single Chip Computer' tlla f,i ye¢kaúh yels h'
Tn §whs iS¶ (IC - Integraded Circuit) .ek wid fyda ≤l fuu md˙NdIsl jpkfhys ksje/† wr®:h jgyd .ekSug my;
fyda we;sjd ksiel h' uhsfl%dfldkafg%da,r (Microcontroller) ≤lafjk whq˙ka mqΩjk' idudkH m˙.Kl hka;%hla tl,ia
ndysr fmkqñka tlS ix.Dys; m˙m:hla (Integraded Circuit) ù we;af;a ieliqï yd md,k tallfhka (Processors), u;l
jeks WmlrKhls' Tn fyd¢ka okakd ir, ICj, fmkqfuka hq;= .nvdfjka (Memory units) yd o;a; ,nd .ekSfï yd msg 1 ( 1 1 ( 3
3 ( 1
j fjf<| fmdf<ys Microcontroller mj;S' tfuka u fïjd ls¯fï tallj, (Input/Output units) tl;=fjks' 1'2 (a) 1'1 (b) 1'2 (c)
úfYaI ieliqï (Packages) f,i o we;' fuh mdo lsysmhl uhsfl%dfldkafg%da,r IC tlla ;=< by; lS m˙.Klhl rEm igyk 1'2
ir, IC ;;a;ajfha isg mdo ish .Kkla iys; ixlSr®K wjia:d wvx.= jk ishÆ u uQ,sl tall wvqjeä jYfhka ixCIsma;
m%ldYfha i;H wi;H;dj flfia fj;;a fuu Ndck w;=˙ka
olajd mqΩ,a weiqreï wdlD;s jr®.j,ska iukaú; úh yels h' lr mj;S' tu ksid tjeks Chi p tlla ;ks m˙.Klhla
jvd;a u ms˙is≥ c,h we;af;a 1'2 (a)ys o jvd;a u wms˙is≥
wfkl=;a ixLHdxl (Digital) yd m%;siu (Analog) ix.Dys; f,i y∫kajd †h yels h' c,h we;af;a 1'1 (c)ys o nj meye†,s h' 1'2 (b) Ndckh ;=<
m˙m: fuka u fuu uhsfl%dfldkafg%da,r o g%dkaisiagr® ^oaú O%ej&" ♣ µP iy µC w;r iei£ul
iei£ula 1'2 (c) Ndckhg jvd ms˙is≥ c,h we;s w;r 1'2 (a) ;=< we;s
fCIa;% wdprK g%dkaisiagr (F.E.T), m%;sfrdaOl yd Od˙;%l wd° c,h 1'2 (b) ;=< we;s c,hg o jvd ms˙is≥ fõ' tkï 1'2 (a)
uQ,sl bf,lafg%daksl Wmdx. ñ,shk" ì,shk" .Kkla tl;= ùfuka (1) µPg idfmaCI j µCys o;a; ieliSfï yelshdj wvq Ndckh i|yd by; m%ldYh jvd;a i;H;djg wdikak nj;a 1'2
ksr®ñ; ù we;s ix.Dys; m˙m: jr®.hla fõ' h' (c) Ndckh i|yd th jvd;a wi;H;djg wdikak nj;a lsj
¶uhsfl%da¶ hk jokska §ish,a, ix.Dys; lr we;¶ hk wre; o" (2) ls%hdld¯ fõ.h w;ska µP b;d by< h' ^kQ;k yels h' ta wkqj hï m%ldYhl i;H wi;H wjia:djg wu;r j
lkafg%da,r® ^md,lh& hkak uÛska §md,k WmlrKh¶ hk wre; o m˙.Klj, 2GHz muK moaO;s >áld mj;S& µCys úúO w;rueo wjia:djka we;s nj meye†,s h'
ms<sìUq fõ' % dld¯ >áld fõ.h 50MHz (System clock) muK fõ'
lsh idudkH ;r®l l%uh hgf;a hï m%ldYhl fyda hï lreKl fyda
b;d ir, f,i ye¢kajqj fyd;a fuu Micro Controllers,
(3) u;l moaO;s m˙md,kh iïnkaOfhka µCg jvd µP i;H fyda wi;H fyda nj muKla ;r®lhg Ndckh fõ' tfyhska
Ndú; lrkakd yg wjYH m˙† l%uf,aLkh lr (Program) fuu w;rueo wjia:dj ie,lSu i|yd wkqudk ;r®l (Fuzzy
b;d úYd, u;l m%udKhla md,kh ls¯fï yelshdj iys; h'
fï ksid µP uQ,sl moaO;sj, (Microprocessor base logic) Ndú; fõ'
system) tljr fh≥ï (Applications) rdYshla Ndú; fuu w;rueo wjia:dj ie,lSfï ° tu wjia:dfõ ° i;H;dj
ls¯fï yelshdj mj;S' idudkHfhka fuh µC md,l fldmuK o@ tkï i;H;djg fldmuK wdikak o hk .eg¨j
moaO;shlg u|la wmyiq ldr®hhla fõ' fndfyda úg µC mek kef.a' fuys ° i;H wi;H;dfõ m%udKd;aul jákdlula
Ndú; lrkqfha tla úfYaIs; fh≥ula mu◊' th idr®:l f,i (Quantified value) ,nd .ekSug wjYH fõ' fï i|yd
bgq ls¯u µCys we;s úfYaI;ajhhs' fndfyda úg ls%hdlrejl= m%ldYh" lreK fyda ;r®lh i;H úg §1¶ w.h o" wi;H úg
(User) wjYH fkd fõ' §0¶ w.h o fh†h yels h' w;rueo wjia:dj i|yd §0¶ yd §1¶
w;r we;s ´kE u w.hhla .; yels h' i;H ùfï m%udKh
ms<sn| ukd wjfndaOhla we;s úg tu w.h o ksje/† j
m%ldY l< yels h' 1'1 j.=fjka by; W∞yrK fol i|yd
,nk i;sfha ( uhsfl%dfldkafg%da,rfhys m%dfhda.sl fh≥ï i;H;dfõ m%udkh ≤lafõ' fuyss z hkq 0 iy 1 w;r ´kE u
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a iy ú≥,s ixfoaY wxYfha w.hhla úh yels h'
.dñ” chisxy 20 jeks msgj
q g
flda,;
s Or®um%h
s fudrgqj úYAj úoHd,hfha hdka;l
%s wxYfha
uhsfl%dfldkafg%da,rhl ndysr fmkqu ^Wv me;a;& wdpdr®h md,s; oikdhl
msgj
q 26 2005 cqks ui 29 - n∞∞
ú≥y,
;dlaIK wxYh
fojk ,smh
s - ^miq.h
s i;sfhka b;s˙ fldgi& md,k yd ieliqï tallh
m%∞k$m%;∞s k tallh (I/O Ports) fuh uhsfl%dfldkafg%da,rfha yoj; f,i ye¢kaúh yels h' th
l%uf,aLk Wmfoia tlska tl lshjd tajd f;areï .kshs' bka miqj
uhsfl%dfldkafg%da,rhla ndysr f,dalh iu. iïnkaO;d mj;ajd Bg w∞< ld, iamkaok md,k ix{d we;s ls¯u yd ta ta m%ok yd
.ekSu (Communication) fï tall ;=<k s a is≥ flfr®' idudkHfhka m%;s∞k w.%j,g w∞< ;dr®lsl (Logic) w.hhka 0V, 5V) ,nd
uhsfl%dlakfg%da,rhlg úYd, m%∞k (input/out put) m%;s∞k w.% °u Wmfoiaj,g wkqj is≥ lrhs' md,k tallfhka l%uf,aLkh
m%udKhla mj;S' fuu tla tla w.% ;ks ;ks j kï fkd lr (Program) lshjd f;areïf.k Bg wjYH m˙† ls%hd ls¯fï
iuqy jYfhka f.dkq lr ^w.% 8 ne.ska fyda Bg wvq j& y∫kajkq ls%hdj,sh m%Odk wjia:d ;=klska y∫kajkq ,nhs'
,nhs' fuu iuQyhla PORT hk kñka ;dCI◊l jHjydrfha ° fuh"
y∫kajkq ,efí' Fetch - l%uf,aLkfhka Wmfoia ,nd.ekSu'
W∞ (- PORT A - A f;dgqm< Decode - Wmfoia lshjd f;areï .ekSu'
PORT B - B f;dgqm<
PORT tll mj;sk w.% .Kk ta ta IC tl u; ksr®Kh fõ'
Execute - ls%hd ls¯u hkqfjka ye¢kafõ'
fuu ilikj, (Processor) ls%hdld¯;ajh ms<sn|j jvd jeo;a
MICROCONTROLLERS
tfy;a Wm˙u jYfhka uhsfl%dfldkafg%da,r PORT tll ;sìh
yelafla w.% 8la mu◊' ;j;a jeo.;a lreKla jkqfha Tng hï lreKq ≤k .ekSug kï m˙YS,k m; fmd; Ndú; ls¯ug yqre miq.sh ,smsfha m%udo fodaI
PORT tll we;s ta ta w.% iajdëkj tla tla ldr®hhka i|yd jkak' my; olajd we;s rEm igyk u.ska uhsfl%dfldkafg%da,rhl miq.sh ,smsfhys msgq ieliqfï ° m%udo f∞aI 3la is≥ ù we;'
Ndú; l< yels ùuhs' ndysr fmkqu yd tys w.% kï ls¯u y∫kd .kak' fïjdfha ksje/† ls¯ï 27 jeks msgfq õ m< fõ'
W∞ (- PIC 16 F 877 IC ;=< PORT Aj, w.% 8la fuu rEmfhka Pic 16F84 IC tflys Pin configuration
we;'
rEmigyk wxl 3
wjYH kï fuu w.% wxl 1, 2, 5, 7 m%∞k w.% (Input pins)
f,i o 3, 4, 6, 8 hk w.% m%;s∞k w.% (Output pins) f,i o
Ndú; l< yels fõ' fuu oDVdx. m˙md,kh lrk wdldrh
l%uf,aLkfha ° (Programming) iúia;rd;aul j y∞ruq'
fuh my; W∞yrKh u.ska jvd;a meye†,s lr.; yels fõ'
W∞ (- Tn uhsfl%dfldkafg%dar,hl w.%hla m%;s∞khla f,i ilia
lr.; (Coufigure) fyd;a tu w.%hg fY%a◊.; j LED tlla
yd Odrd iSud m%;sfrdaOlhla (Current limitiug resistor) iú
lr Tng tu LED tl ksùu fyda ≤,aùu lr.; yels fõ' tfia
u ;j;a w.%hla m%∞khla f,i ilia (Configure) l< fyd;a
thska Tng LED oe,aùu l< fkd yels jk kuq≥ thg hï
ixfõolhla (LDR fyda iaúphla& iú lr m%∞khla µcg we;=<;a 27 jeks msgj
q g
l< yels h'
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
ú≥y,
msgj
q 27
;dlaIK wxYh
iSã ^ix.; ;eá& ;dCIKh - 3
bf,lafg%dksl
f,dalhg pd˙ldjla
40
;s,lr;ak ≤†.u
fmkajkq ,nhs' tys PORT A w.% miq.sh i;sfha ,smsfhys m%udo fodaI
laIqø md,k tall'''' 5lska hq;= j yd PORT B w.%
26 jeks msgfq jka 8lska hq;= j mj;sk nj jgyd
15 pF .kak' 1' rEm igyka wxl 1ys ueo jQ fldgqj my; i|yka whq˙ka 2' ,smsfhys m<uq ;Srefõ wjika
rEm igyk wxl 4 u.ska thg kï úh hq;= h' f√ofhys 8 jeks fmf<ys i|yka j ;snQ
4 MHz Y1
LED tlla iú lr we;s wdldrh Program EPROM (Erasable Programmable
m˙m: igyklska fmkakqï lr w;' Memory Read Only Memory) hka k
15 pF
17
RA0 RB0/INT
6 wksjdr®hfhka u fï w.%h m%;s∞k EEPROM (Electrically Erasable
18 7
1 RA1 RB1 8 w.%hla (Output pin) f,i ilia Programmable Read Only
RA2 RB2
2
RA3 RB3
9
(Configure) l< hq;= nj ≤ka Tng Memory) f,i fjkia úh hq;= h'
3 10
RA4/TOCKI RB4 jegfykjd we;' ulaksid o h;a wm Controlling & Input/output
16 RB5
11
12
Oscillator Processing unit pins (ports)
15 OSC1/CLKIN RB6 13 LED tl ≤,aùu yd ksùu l< hq;= 3' foda,lh kue;s wkq ud;Dldj
OSC2/CLKOUT RB7
jk ksid h' Y1 hk wxlkfhka 2 hgf;a §fuu foda,lh y;/ia ;rx.
4
MCLR Pin Crystal foda,lh fmkakqï lr tallhla f,i l%shd lrhs'¶ hkqfjka jQ
14 we;s w;r thg wdikakfha u Od˙;%l
VDD jelshg miq my; ≤lafjk rEm igyk
folla o fhd∞ w;' (15 pf) fuu Data Memory
PIC16F84
fhosh hq;= j ;sìKs'
uhsfl%dfldkafg%da,rh wm b†˙fha °
VDD 5V 100 uF m%dfhda.l
s lsh
% dldrlïj,g m%fhdackhg
VSS 0V .kakd ksid Tn i;= j uqo,a we;s
330 R LED úgl ° th ñ,g .ekSu jà' 5V
Clock pulses
Connect Pin No 5 to VSS bf,lafg%dksla Wmdx. fjf<|i,aj, 0V
fuu PIC 16F84 µc tll ñ,
rEmigyk wxl 4 rEm igyka wxl 2
remsh,a 300la muK fõ'
2005 cQ,s ui 6 - n∞∞
ú≥y,
msgj
q 29
;dlaIK wxYh
o& jegfyk NdIdjla mj;S' fï NdIdj wms hka;% NdIdj f,i idlÉPd ls¯u miqjg l,a ;nuq'
y∫kajuq' ;dCI◊l jHjydrfha ° Machine language f,i Compiler tlla hkq Tfí m˙.Klfha msysgqjd .; yels
ye¢kafjk fuu hka;% NdIdfjys we;af;a ixfla; folla mu◊' uD≥ldx.hla fõ' (An application program which can be
tajd kï §1¶ iy §0¶ hk b,lalï fol mu◊' ir, ixLHdxl installed in your computer) fuuÛska wm ,shk l%uf,aLkhka
(Digital) WmlrKj, isg ixlSr®K m˙.Kl olajd jQ hka;% NdIdjg yrjd m˙.Klhlg fyda uhsfl%dfldkafg%da,rhlg
bf,lafg%daksl WmlrKj, ls%hdld¯;ajh yeisrùug fuu ixfla; f;areï .; yels m˙† ilia flfr®'
fol m%udKj;a fõ' §1¶ iy §0¶ys úúO ixfhdackhka Ndú; lr wmg f;areï .ekSug myiq jk m˙† l%uf,aLkhka rpkd
by; i|yka WmlrKj,g úúO mKsúv" úOdk" w.hhka ,nd †h ls¯ug fndfyda úg by< uÜgfï l%uf,aLk NdIdjka (High-
yels h' tfuka u tajdhska ndysr f,dalhg (For users) f;dr;=re level programming languages) fhd∞ .efka' High - level
,nd fokafka;a §1¶ iy §0¶ hk ixLHdj,ska iukaú; ixfhdackhka programming languages hkq idudkHfhka hï ksYaÑ; jQ
f,isk's ixfla;hka yd úOdkhka iuQyhlska ie≥ï ,;a bx.%Sis NdIdjg
my; W∞yrKh o i,ld n,kak' wdikak jYfhka iudk jQ NdIdjka fõ' W∞yrK jYfhka 'C,
MICROCONTROLLERS §1¶ iy §0¶ ixLHd wgla Ndú; fldg Tng fjkia ixfhdack
256la ,nd .; yels h' ^0 isg 255 olajd& fuu ´kE u
C++, Java, VB' wd†h y∫qkajd †h yels h' fuu l%uf,aLk
NdIdjka f.ka rÑ; l%u f,aLkhka myiqfjka jgyd .; yels fõ'
ixfhdackhla 00000000 isg 11111111 olajd jQ mrdih ;=< hï m˙.Kl NdIdjla (Programming language) High -
;=kj
a k ,smh
s mj;S' tkï Tng tlsfklg fjkia úOdk fyda m◊jqv 256la level language f,i y∫kajhs kï" th fndfyda úg ñksiqkag
ksr®udKh lr.; yels nj h'
CIqø md,k tall l%uf,aLkh
lshjd f;areï .; yels wCIr" ixfla;" úOdk wd†fhka hqla; fõ'
;j o isxy, NdIdfõ wCIr 56la o" bx.%Sis NdIdfõ wCIr fïjd fndfyda úg bx.%Sis NdIdjg iudk jk ksid" bx.%Sis NdIdj
26la o we;' tu wCIrj, úúO ixfhdack u.ska úúO wre;a
ls¯u i|yd wjYH jk
ms<sn| uq,sl ≤kSula Tng ;sìh hq;= nj wms uq, ° i|yka
we;s jpk" jdlH ;eksh yels w;r tajd wmg f;areï .; yels lf<uq'
fõ' tfy;a m˙.Klhlg" uhsfl%dfldkafg%da,rhlg fyda fjkhï
uD≥ldx.
wxl 1 rEm igykska úúO l%uf,aLk NdIdjka yd tajd
ixLHdxl (Digital) WmlrKhlg tajd f;areï .; fkdyels h' fl;rï wmg ióm ≤ hs hkak ≤lafõ'
ukao h;a tu WmlrK f;areï .kakd tl u NdIdj hka;% NdIdj
^§1¶ iy §0¶& ùu h' iajdNdúl NdId ^isxy," bx.%i
S "s fou< wd°&
wdrïNfha ° u fuu mdvï ud,dj i|yd oDVdx. (Hardware) tfia kï wfma wjYH;djka" úOdkhka" m˙.Klhlg fyda
yd uD≥ldx. (Software) hk fojr®.h u Ndú; ls¯ug is≥ jk uhsfl%dfldkafg%da,rhlg mejiSug tajd §1¶ iy §0¶ys ixfhdackhka
nj wm i|yka l<d Tng u;l we;e hs is;uq' wo wms njg m;a l< hq;= h' tkï hka;% NdIdjg yerúh hq;= h' 'C', 'VB' jeks bx.Si
% h
s g ióm
uhsfl%dfldkafg%da,r® l%uf,aLkh i|yd wjYH jk uQ,sl uD≥ldx. fuh l< yels o@ High - level languages
ms<sn|j y∞ruq' fï i|yd Tng uD≥ldx. ms<sn| úfYaI ≤kqula i;H jYfhka u m˙.Kl f,dalfha wdrïNfha ° isá
w;HjYH fkd jk nj i,lkak' yels;dla ir, j lreKq ksr®udmlhskag fuh is≥ l< hq;= úh' tfy;a fuh b;d lrorld¯"
b†˙m;a ls¯ug wms W;aiql fjuq' ld,h jeh jk ls%hdj,shls' tfia u fuys ° is≥ jk je/°ula
uq,ska u µC yd m˙.Kl l%uf,aLkh ls¯u i|yd fhd∞ .kakd ksje/† ls˙u fyda wvq ;rñka jro fidhd .ekSu ≥Ialr Machine language tlg jvd;a ióm
NdId (Programming languages) .ek hï wjfndaOhla ,nd lghq;a;la nj Tng jegfykq we;' tfia u hka;% NdIdfjka ,shQ Assembly language
.ksuq' my; W∞yrKh i,lkak' l%uf,aLhla lshjd f;areï .ekSu o w;s ≥Ialr lghq;a;ls'
wms t†fk∞ „ú;fha ° woyia yqjudre ls¯ug NdIdjla Ndú; Bg fya;=j wm yqre ù we;af;a wm f.a ujq NdIdjg ^fyda
lruq' fuh isxy," fou<" bx.%Sis wd° ljr fyda NdIdjla úh yels ;j;a iajdNdúl NdId lsysmhlg& muKla ùu h' tu ksid wms wm 1 iy 0 muKla fhfok
h' tfy;a fuys ° wm Ndú; lrk NdIdj wksla mdr®Yajhg f.a NdIdj Ndú; ls¯ug leue;af;uq' tfy;a uhsfl%dfldkafg%da,rhg Machine language
f;areï .; yels tlla úh hq;= h' tfia fkd jqj fyd;a ksje/† th fkd f;afrk neúka hï wdldrhl m˙jr®;lhl= f.a iydh
woyia yqjudrejla is≥ fkd fõ' tjka wjia:dj, ° wmg wjYH fõ' fuu m˙jr®;lhka ;dCI◊l jHjydrfha ° Compil- ^b;s˙ fldgi ,nk i;sfha&
m˙jr®;lhl= f.a fiajh wjYH jkq we;' ers f,i ye¢kafõ' fïjdfha ldr®hhka m˙jr®;khg muKla iSud fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
fï wdldrhg u uhsfl%dkafg%da,rj,g o ^tfia u m˙.Klj,g fkd fõ' tuÛska ;j;a fndfyda ldr®hhka bgq lrhs' ta .ek .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
ú≥y,
msgj
q 21
;dlaIK wxYh
Compilers fndfyduhla ;sfí' W∞ : C, Basic, J2Me. tfy;a ksIamdolhka úiska fïjd fkdñ,fha imhkq ,efí' fuu ,sms fmf<a
Assembly language Ndú;h my; lreKq fya;= fldgf.k ° wm Ndú;hg .kakd PIC 16F84 uhsfl%dfldkafg%da,r® ksIamdokh
b†˙fhka mj;S' lrk uhsfl%dÑma (Microchip) iud.u w∞< Assembly lan-
1' l%uf,aLkh b;d ixCIsma; ls¯ug yels ùu' guage compiler tl fkdñf,a ,nd °ug ls%hd lr we;' th
2' uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< we;s fkdfhl=;a fldgia ^tall& MPLABIDE (MPLAB Intergrated Development Envi-
ldr®hCIu f,i Ndú; ls¯ug yels ùu& ronment) f,i ye¢kafõ' PIC jr®.fha ´kE u
3' b;d by< ls%hdld¯ fõ.hla yd fõ.j;a m%;spdr iys; uhsfl%dfldkafg%da,rhla l%uf,aLkh ls¯ug Ndú; l< yels h'
moaO;Ska ksr®udKh ls˙ug myiq ùu' tu.ska Tn f.a Assembly code tl hka;% NdIdjg
4' moaO;sh ;=< oDVdx. (Hardware) m˙md,kh b;d yrjkjdg wu;r j tu l%uf,aLh m˙.Kl wdlD;shla u.ska
idr®:l j yd myiqfjka l< yels ùu' m˙.Klh ;=< ° u l%shd lrjd (Simulate lr& y˙
tfia u Tng uhsfl%dfldkafg%da,r Ndú;h ms<sn| meye†,s yd je/† ne,Sug bvlv i,id fohs' fï ksid Tng Tfí
MICROCONTROLLERS ksje/† jegySula ,nd.ekSug kï" Assembly language pro-
gramming mqyqKq ùu wjYH fõ' fï ksid fuu ,sms fmf<a
uhsfl%dfldkafg%da,rh kej; kej; Program ls¯ug is≥ jk jdr
.Kk wju lr .; yels h'
m%dfhda.sl ls%hdldrlï i|yd fhdo.kq ,nk l%uf,aLk ilia fuu MPLAB IDE uD≥ldx.h my; i|yka fjí wvúhg
;=kajk ,smsh - fojk fldgi ls¯ug Assembly language Ndú; ls¯ug wms woyia lf<uq' msúiSfuka Tng ,nd.; yels h'
;j o tla tla uhsfl%dfldkafg%da,r® jr®.hkag úúO Assem-
CIqø md,k tall
http://www.microchip.com
bly language compilers mj;S' lsishï moaO;shla ksr®udKh
ls¯ug uhsfl%dfldkafg%da,rhla f;dard .ekSfï ° Bg w∞< Com- fuu uD≥ldx.h Ndú; lrk wdldrh b†˙ ,smsj, °
l%uf,aLkh ls¯u i|yd piler tl .ek o úfYaI wjOdkhla fhduq l< hq;= h' Bg fya;=j
fuu uD≥ldx. (Compilers) fndfyda ñ, wêl ùu h' iuyr
iúia;rd;aul j y∞ruq' ta jk úg Tng fuu uD≥ldx.h
imhdf.k ;sìh yel' MPLAB IDE wdrïNl uqyqKf;a
,nk i;sfha
wjYH lrk
miq.sh ,smsfha m< jQ rEm igyk wOHhkfha ° Tng High oDVdx. .ek
level languages yd Machine languages w;r Assembly idlÉPd lruq'
language kï ;j;a NdIdjla we;s nj;a th hka;% NdIdjg
jvd;a ióm nj;a fmkS hkq we;' fuh hka;% NdIdjg fndfyda
fihska iudk fõ' tfy;a fuys we;s fjki kï hka;% NdIdfõ tk
§1¶ yd §0¶ys ksYaÑ; ixfhdackhka i|yd bx.%Sis wl=re fh°uhs'
my; W∞yrKh i,ld n,kak'
INCF PORTA
fuh Assembly language instruction tlls' tuÛska Porta
kï f;dgqmf<ys (Ports .ek l,ska i|yka ù we;& w.h tllska
jeä ls¯ug uhsfl%dfldkafg%da,rfha md,k tallhg (Control unit)
úOdkh lrhs' óg wkqrEm Machine code tl my; ≤lafõ'
000101010000101
fuu Machine code tflys wmg f;afrk hula ke;' tfy;a
th u Assembly language uÛska b†˙m;a l< úg f;areï .;
yels fõ'
fï W∞yrKfhka Tng Assembly language Ndú;h Ma-
chine language Ndú;hg jvd fl;rï myiq ≤ hs ≤ka
jegfykjd we;' tfia kuq;a by< uÜgfï l%uf,aLk NdIdjkag
(High level programming languages) idfmaCI j fuh
;j≥rg;a ≥Ialr uÜgfï mj;S'
tfy;a uhsfl%dkafg%da,r Ndú;fha ° Assembly language b;d
úYd, jYfhka fhd∞ .efka' kQ;k f,dalfha uhsfl%dkafg%da,r®
l%uf,aLkh i|yd by< uÜgfï l%uf,aLk NdIdjka yd tajdg w∞< fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
ùug we;s yelshdj 10]la fõ' B fnda;,h b;d ms˙is≥ c,h fkd
wkqudk ;r®l (Fuzzy Logic) jQj;a th wms˙is≥ fkd fõ' tu fnda;,fha we;s c,h îug iq≥iq
iy îug kqiq≥iq w;r wjia:djl mj;S' fuys ° wkqudk i;H;dj
miajk ,smh
s 90]la ksid th îug iq≥iq wdikakfha mj;S'
A fnda;,h f;dard .; fyd;a tu fnda;,h îug iq≥iq
fnda;,hla fyda îug kqiq≥iq ^tkï th îfuka udrdka;sl frda.hla
wkqudk ;r®l je<|sh yels& tlla úh yels h' fuys ° îug iq≥iq ùfï
iïNdú;dj 90] jqj;a" îug kqiq≥iq udrdka;sl ùfï 10]l
(Fuzzy logic) iy wjodkula we;' B fnda;,h" îug iq≥iq b;d ms˙is≥ c,h fkd
jQj;a th lsis úgl;a udrdka;sl fkd fõ' th îug iq≥iq
iïNdú;dj (Probability) wdikakfha mj;sk ksid th mdkh ls¯fuka b;d iqΩ frda.hla
je<£ug bvla we;s uq;a „ú; ;r®ckhla fkdue;' fuys ° fndfyda
w;r fjki mqoa.,hska B fnda;,h f;dard .kq fkdwkqudk h' fuys ° fuu
90] -50] olajd fjkia jqj fyd;a ;;a;ajh fjkia fõ'
fuu ,smsfhka wkqudk ;r®l (Fuzzy logic) ms<sn| j ;j túg A fnda;,h b;d ms˙is≥ c,h fyda udrdka;sl c,h ùug
≥rg;a úuid n,uq' fuys ° wkqudk ;r®l (Fuzzy logic) iy tl yd iudk bv m%udKhla we;' B fnda;,h ms˙is≥ yd
iïNdú;dj (Probability) w;r fjki meye†,s ls¯ug woyia udrdka;sl w;r wjia:djl mj;S'
lruq' B fnda;,h mdkh ls¯fuka fkd ue¯" fí¯ug yelshdj ,enqK;a"
W∞yrKhla f,i j;=r msmdihlska fmf<k mqoa.,hl=g j;=r b;d ;on, f,i frda.d;=r ùug bv ;sfí' fuys ° mqoa.,hd f.a
fnda;,a 2la yuq fõ he hs is;uq' tajd A fnda;,h iy B mshdih wkqj ñfhïjd fyda /flïjd hehs is;ñka A fnda;,h
fnda;,h f,i kï lruq' A iy B fnda;a,j, fufia f,an,a lr mdkh ls¯ug fyda c,h mdkfhka je<lS isàug fyda bv ;sfí'
we;akï" tkï îug .kakd fnda;,h ;SrKh ls¯ug fmr A iy B fnda;,aj, fuu ,smsfhka wkqudk ;r®l iy iïNdú;dj w;r fjki
A - "fuu fnda;,h ;=< we;s c,h îug iq≥iq njg 90]l we;s f,an,aj, woyi úuiuq' A fnda;,fha woyi" fuu fnda;,h meye†,s l< w;r B<Û ,smsfhka oaúudk ;r®l l%ufhka woyila
iïNdú;djla we;¶ (Probability of 0.90 of being potable) mss˙is≥ fnda;,hla ùug we;s yelshdj 90] jk njhs' tfia u tu meye†,s ls¯fï ° Widúhl kS;suh m%Yakhlg ms<s;=re °fï ° tk
B - "fuu fnda;,h ;=< we;s c,h îug iq≥iq njg wkqudk fnda;,h wms˙is≥ tkï îug fkdyels ùug 10]l yelshdjla o .egÆj;a" wkqudk ;r®l l%uh hgf;a th meye†,s l< yels
i;H;dj 90]ls' (Fuzzy membership of 0.90 being pota- we;' ;j ≥rg;a úuiSfï ° ms˙is≥ c,h fnda;,a 9la iy wms˙is≥ wdldrhla úuiuq'
ble) c,h fnda;,a 1la tlg oud" tu fnda;,a 10ka tlla wyUq f,i fudrgqj úYajúoHd,hfha hdka;%sl bx‚fkare wxYfha
tu ;eke;a;dg msmdih ksjd .ekSu i|yd fuu fnda;,a 2ka .;a úg tu fnda;,h ms˙is≥ c,h ;sîug 90]l wjia:djla fyda fcHIaG l:ßldpdr®h
tlla f;dard .; hq;= fõ' Tn Tyq kï f;dard .kafka l=ula o@ yelshdjla we;s w;r tf,i tu fnda;,h wms˙is≥ ùug fkdyels wdpdr®h md,s; oikdhl
2005 cQ,s ui 20 - n∞∞
ú≥y,
msgqj 23
;dlaIK wxYh
CIqø md,k tall hq;= uhsfl%dfldkafg%da,rh fuu WmlrKhg iú lr" hdka;%
wjYH oDVdx.
rEmigyk wxl 2 uÛska wm b†˙m;a lrk ir, fm%da.eur®
tl m˙m: yqjudrejl wegjQ miq †ia jk wdldrh ≤lafjk w;r
rEm igyk wxl 3 uÛska
by; igyk wOHhkh ls¯fï ° yeÛS hk lreKla jkqfha w∞< m˙m: igyk ≤lafõ'
hdka;% NdIdjg yrjk ,o Wmfoia ud,dj uhsfl%dfldkafg%da,rh fuh fjf<|fmdf<a nyq, j
;=<g we;=<;a ls¯u i|yd hïlsis oDVdx.hl iyh me;sh hq;= nj we;s Wmdx. lsysmhlska
h' tjeks oDVdx. fldgia ;dCIK jHjydrfha ° fm%da.eur®ia ;kd.; yels ir, m˙m:hla
(Programmers) fyda l%uf,aLkh ls¯fï WmlrK f,i ye¢kafõ' neúka fjfrdafndaâ tlla u;
MICROCONTROLLERS úúO jr®.fha uhsfl%dfldkafg%da,r i|yd úúOdldrfha l%uf,aLkh
ls¯fï WmlrK Ndú; ls¯ug is≥ fõ'
wgjd .ekSu Tng u is≥ l<
yels h' Bg w∞< Wmfoia
fujeks WmlrK fjf<|fmdf<a ñ, ° .ekSug we;;a tajd ud,djla fuu ,smsfha w.
;=kajk ,smsh - fojk fldgi - ^IIa& ;rula ñ, wêl ùu fndfyda wdOqkslhska ukaf∞a;aidyS ùug fya;= b†˙m;a lr we;' fjfrda
fõ' fndaâ tlla fjkqjg f*dañld
CIqø md,k tall l%uf,aLkfha ° uD≥ldx. Ndú; ls¯u óg ir, úi∫ula b†˙m;a ls¯ug wms woyia lf<uq' wm (Formica) mqjre fyda
ms<sn|j wms miq.sh i;sfha idlÉcd lf<uq' wo wms ta i|yd b†˙m;a lrk l%uf,aLkh ls¯fï WmlrKh Ndú; l< yelafla ma,diaála mqjre fyda Ndú;
rEmigyk wxl 2
wjYH jk oDVdx. ms<sn| ye¢kaùula ls¯ug n,dfmdfrd;a;= fjuq' b;d u iSñ; µC m%udKhlg jQj;a uQ,sl w;ay∞ ne,Sï i|yd th ls¯fuka j<lskak'
uhsfl%dfldkafg%da,rhla l%uf,aLkh ls¯fï ° wkq.ukh l< hq;= m%udKj;a fõ h hkak wm f.a woyihs' ta ukao h;a wm rEmigyk wxl 3
ls%hdms<sfj< ms<sn| o< woyila ,nd.ekSug my; igyk n,kak' m%dfhda.sl ls%hdldrlï
i|yd Ndú; ls¯ug
1
Assembly language uÛska l%uf,aLkh lrk ,o woyia lrk PIC 6
Wmfoia ud,dj 1 6 F 8 4 1N4148 1 18 10k 2
2 RA2 RA1 17 7
fuu m˙jr®;kh is≥ ls¯u i|yd uhs f l% d fldka f g% d a , rh 3 RA3 RA0 3
1N4148 RA4/TOCKI 16 8
MPLAB IDE kï uD≥ldx.h tuÛska l%uf,aLkh 4 OSC1/CLKIN 15 4
fhd∞.; yels h' (PIC jr®.fha MCLR OSC2/CLKOUT 9
µc i|yd& lr.; yels ksid h'
5 14 5
i;H jYfhka u GND VDD
BC547
fm%da.eur® tlla hkq 6 13 9 pin serial
hdka;l
s% NdIdjg yrjk ,o tu Wmfoia ud,dj 7 RB0/INT RB7 12 connector
tla;rd wdldrhl 8 RB1 RB6 11 (Female)
BC547 9 RB2 RB5 10 1.5k
fuu ls%hdj,sh is≥ ls¯u i|yd bf,lafg%dksl m˙m:hls' RB3 RB4
oDVdx. Ndú; l< hq;= fõ' fuh m˙.Kl yd PIC16F84 1N4148
;dCIK jHjydrfha ° tajd
fm%da.eur®ia (Programmers) f,i uhsfl%dfldkafg%da,rh w;r
ye†kafõ' + 8.2V Zener diode +
w;rue†hl= f,i ls%hd 1N4148
lrhs' l%uf,aLkh l< 100uF 25V 22uF 25V 5.1V Zener diode
hdka;%sl NdIdjg yerjQ Wmfoia ud,dj µc ;=<g b;s˙ fldgi
we;=<;a lr we;'
,nk i;sfha
rEmigyk wxl 1 fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
meñ◊,slre" idlalslre fyda ú;a;slre ;ukag yels wdldrhg ñys∫ ysñ - Tn;=udg kEfhda isá;a o@
wkqudk ;r®l (Fuzzy Logic) ms<s;=r meye†,s ls¯ug W;aidy .;a; o §wik m%Yakhg Tõ o" uyrcq - tfia h iajdóks'
ke;s o" jYfhka fl<ska ms<s;=rla fokq¶ hk ksfhda.hg hg;a ùug
ñys∫ ysñ - Tn;=udg fkdkEfhda ^kEfhda fkd jk wh& isá;a
yhjk ,smsh is≥ fõ' §y˙hg u lsj fkdyelshs¶ hk ms<s;=˙ka ta ms<sn| j Tyq
o@
fkd okakd njg ;r®l ls¯ug wjia:djla W∞ fõ' tfyhska u;=
oaúudk ;r®l l%uh hgf;a mj;sk .egÆjla wo f;dard .ksuq' ld,fha ° wkqudk ;r®l ms<sn| woyi kS;s moaO;shg fhduq úh uyrcq - tfia h iajdóks"
W∞yrKhla f,i <uhl= jD;a;hla ;=< tla mdohla o" wfkla hq;= nj uf.a fm!oa.,sl yeÛSu h' ñys∫ ysñ - Tn;=udg kEfhda fkd jk" fkdkEfhda;a fkd jk
mdoh jD;a;fhka msg; o ;nd we;s wjia:djla ^rEmh 6 '1 m˙†& wkqudk ;r®l l%uhg fjkia" tfy;a oaúudk ;r®l l%uhg fjkia ljfrla fyda isá;a o@
i,luq' jk" oaúudk ;r®l l%ufha iuyr .egÆj,g úi∫ï ,nd .; yels uyrcq - wehs iajdóks uu@
fuu .egÆj jvd;a meye†,s ls¯u i|yd my; ixjdoh i,luq' ≤kg t;rï Ndú; fkd flfrk ;r®l l%uhla .ek o fuu
,smsfhka úia;r ls¯ug woyia lrñ' th nqoaO or®Ykfha mj;sk fuu ;r®l l%uh hgf;a by; W∞yrKh ;j ≥rg;a ú.%y l<
m%Yka h - <uhd isákafka jD;a;h p;=iafldaál ;r®l l%uhhs' fuys ° ´kE u fohla fyda m%ldYhla fyd;a §fuu mqoa.,hd fyda ms˙i uyrcqg kEfhda fj;s'¶ hk
;=< o@ ke; fyd;a bka msg; o@ fyda woyila fldgia 4lg fnokq ,efí' m%ldYh i,luq' fuu mqoa.,hd fyda ms˙i f;dard .ekSu wkqj by;
ms<s;=r - th lsj fkdyels h' m%ldYh p;=iafldaál ;r®l l%ufha fldgia 4g we;=<;a ùu ;SrKh
m%Yakh - thska Tn woyia (i) i;H fõ' l< yels h' th 6'1 jÛ=j wkqj meye†,s fõ'
lrkafka <uhd isák ia:dkh (ii) wi;H fõ'
ms<sn| j Tn fkd okakd nj o@ (iii) i;H fyda wi;H fõ' mqoa.,hkaa fyda ms˙i p;=ifa ldaál ;r®lh
(iv) i;H fyda wi;H fkd fõ'
ms<s;=r - ke;' uu <uhd isák kEhka ms˙ila i;H fõ'
ia:dkh meye†,s j ≤k isáñ' fkdkEhka ms˙ila wi;H fõ'
ñys∫ uy ry;ka jykafia YS% ,xldjg jevu fldg foajdkïmsh;sii
a
m%Yk a h - tfia kï uu wik rcq f.ka m%Yak weiqfõ fuu ;r®l l%uh wjfndaO ls¯ug ;rï kEhkaa iy fkdkEhka i;H iy wi;H fõ'
m%Yakhg meye†,s ms<s;=rla fokq' ,dxlSh ck;dj nqoaêu;a ≤ hs ;SrKh ls¯ug h' ula ksid o h;a" hk fofldgiska u
<uhd isákqfha jD;a;h ;=< o@ nq≥ oyu wjfndaOh i|yd oaúudk ;r®l l%ufhka Tíng is;Su iukaú; ms˙ila
ke; fyd;a bka msg; o@ wksjdr®h fyhsks' wU .i iïnkaO m%YAkh o" kEhka iïnkaO uyrcq i;H fyda wi;H fkd fõ'
m%Yakh o fuhg w∞< h' fuys ° kEhka iïnkaO m%Yakh muKla
fuhg †h hq;= ms<s;=r uu Tng ndr lrñ' fuys ° <uhd f.a úia;r ls¯ug n,dfmdfrd;a;= fjñ' j.=j 6'1
fldgila jD;a;h ;=< o" fldgila jD;a;fhka msg; o ksid <uhd
isákqfha jD;a;h ;=< o hk m%Yakhg ms<s;=re jYfhka §<uhd
fuu p;=iafldaál l%uh o" lD;s%u nqoaêh yd iïnkaO j o" kS;s
isákqfha jD;a;h ;=< h'¶ jYfhka fyda §<uhd isákqfha jD;a;h
moaO;shg o fhd∞ .; yels nj ud ork woyils'
;=< fkd fõ'¶ jYfhka oaúudk ;r®l l%uh hgf;a ms<s;=re †h
B<Û ,smsfhka wkqudk ;r®l m%dfhda.sl j fhd∞ .kakd wjia:d
fkdyels h'
(Practical applications) iy lD;s%u nqoaêh iïnkaOfhka Ndú;
ula ksid o h;a" fï i|yd i;H;dj §1¶ fyda i;H;dj §0¶ fyda
lrk l%u fyda ixl,am (Methods and concepts used in
jQ ms<s;=rla ,nd .; fkdyels ksid h' tu ksid fuu .egÆjg
artificial intelligence) ms < s n | flá ye¢ka ù ula ls ¯ ug
ms<s;=r °u i|yd <uhd jD;a;h ;=< msysgk m%udKh i,ld n,d
n,dfmdfrd;a;= fjñ'
wkqudk ;r®l (Fuzzy logic) l%uh hgf;a 0 yd 1 w;r
^W∞yrKhla f,i 0'428& w.hla ,nd †h yels h'
kS;s moaO;sh ;=< o by; i|yka W∞yrKfha m˙† ms<s;=re .ek fudrgqj úYajúoHd,hfha hdka;%sl bx‚fkare wxYfha
fyd| jegySula we;s jqj o wik m%Yakhg i;H o" wi; o" fcHIaG l:ßldpdr®h
jYfhka fl<ska ms<s;=rla †h fkdyels wjia:d we;' túg wirK wdpdr®h md,s; oikdhl
2005 cQ,s ui 27 - n∞∞
ú≥y,
msgj
q 22
;dlaIK wxYh
CIqø md,k tall m˙.Klfhka ú≥,sh ,nd f.k ls%hd;aul fõ' fuu m˙m:h
l%uf,aLkh ls¯u i|yd m˙.Klhg iú lrk neúka Tn jvd;a mfriaiï úh hq;= h'
m˙.Klhg iú ls¯ug fmr m˙m:h Æyqj;a ùïj,ska fyda fjk
fï ,sms fm<g w∞< j Tng mek k.sk .eg¨ we;a kï my; ,smk s hg fhduq lrk fuka f,aLlfhda okajd isá;s'
flda,;
s Or®um%h s h ( dharmapriyatdk@yahoo.com
s " 11$3" háhkaf;dg mdr" wúiaidfõ,a,' B fï,a ,smk
wdldrhg wkqudk ;r®l ñksiqka iy i;=ka f.a fud<fha ls%hdld˙;ajhg kshqfrdak úoHdj
wkqudk ;r®l (Fuzzy Logic) l%u hgf;a fhd∞ .; yels (Neuroscience) jeo.;a ksid" lD;%Su nqoaêh ksmoùu i|yd
h' tu ksid fuh fhd∞ úoHd{hka f.a wjOdkh kshqfrdak úoHdj flfrys fhduq úh'
y;a jk ,smh
s .ekSu Ndú;hg myiq jk tfyhska lD;S%u kshqfrdak moaO;shla (ANN) hkq ienE kshqfrdak
(User - friendly) w;r moaO;s (Biological Neural Network) wdY%fhka ,nd .;a ≤kqu
fuu ,smsfhka wkqudk ;r®l Ndú; lrk wjia:d (Practical u" thska ,efnk úi∫ï Wmfhda.S lr .ksñka lD;S%u j ksr®udKh l< .◊;uh
applications of fuzzy logic) ms<sn| j úuiuq' md,l úoHdj" jvd;a iq≥iq wdldrfhka WmlrKhls" (Mathematical tool). fuys ° ienE kshqfrdak
isoaOdka; iy md,l moaO;s (Control theory and control idOdrKh ls¯ug o moaO;s ls%hd lrk wdldrfha ixlSr®K;ajh ksid th m%dfhda.sl j
systems) i|yd wkqudk ;r®l ixl,amh (Fuzzy logic con- yelshdjla ,efí' ixlSr®K fhd∞ .ekSug wmyiq ksid" ir, lD;S%u kshqfrdak moaO;s ìys úh'
cept) Ndú; lr we;' .egÆ i|yd Fuzzy logic fuu fya;=j ksid m%dfhda.sl fh≥u idr®:l lr .ekSfï wjYH;dj
Fuzzy control ^wkqudk ;r®l Ndú; fldg md,kh ls¯u& iq≥iq jqj o ≤kg Ndú; u; úúO lD;S%u kshqfrdak moaO;s ieleiauj,a iy kshqfrdak
cmdkfha fika∞hsys Wux ≥ï˙hj, ;ajrKh (Acceleration) lrk .◊; l%u (Con- moaO;sh mqyqKq ls¯ug úúO l%u ìys úh' tfyhska m%dfhda.sl
ukaokh (Deceleration) iy ;s˙x. moaO;s (Braking system) ventional methods) fh≥fï úúO;ajhg wkqrEm" ta i|yd iq≥iq ieleiaula (Structure)
md,kh ls¯u i|yd fhd∞ f.k we;' fuys ° Yla;sh jeh ùu uÛska myiqfjka úi¢h yels yd mqyqKq l%uhla (Learning method) fh°u b;d u jeo.;a
(Energy consumption) 10%la wvq ù we;s w;r uÛSka f.a .egÆ i|yd" fuh fh°u úh' fï i|yd" fuu f;a¯u i|yd iq≥iq ms<s.;a l%ufõohla
iem myiqj b;d by< uÜgulg <Ûd ù we;' ≥ï˙fha fõ.h iq≥iq ke;' thg fya;=j fkdue;s ksid ≤kg lD;S%u kshqfrdak moaO;s (A NN) idr®:l;ajh
fjkia ùu uÛSkag fkd ≤fkk uÜgug ;rï tu fõ. md,kh ≤kg Ndú; lrk idudkH l=,l isoaOdka; (General set ,nd we;af;a iuyr wxYj, mu◊' thska lshefjkqfha wfkl=;a
†hqKq h' Y%S ,xldfõ ° ú≥,s fidamdkj, ° iuyr úg Tn;a theory, Crisp sets) wkqudk l=,l (Fuzzy sets)j, Wm wxY i|yd fhd∞ .; fkdyels nj fkd j" ta i|yd iq≥iq moaO;s
fujeks w;a≤lSulg uqyqK °ug bv we;' fujeks ú≥,s fidamdk l=,lhla ùuhs' wkqudk l=,lj, we;s 0 yd 1 muKla ie,l+ úg ieleiaula fyda mqyqKq l%uhla f;dard .ekSfï .egÆ we;s njhs' ´kE
≥,n jqj;a" ug fm!oa.,sl j fujekakla Y%S ,xldfõ ° w;a≤l.; idudkH l=,l ,efí' fjk;a jpkj,ska mejiqj fyd;a ≤kg Ndú; u .egÆjlg Ndú; l< yels fmd≥ lD;%Su kshqfrdak moaO;shl
yels úh' tys ° ú≥,s fidamdkhg we;=Ω ù f∞r jeiqKq miq by< jk l=,l hkq wkqudk l=,lj, úfYaI wjia:djla fõ' .egÆjla ieleiaula (Common artificial neural network structure)
hdula ≤fkkafka ke;' miq j f∞r újD; jk úg by< ud,hg úi£fï ° úfYaI wjia:djla fyda l%uhla fyda fh°u myiq fõ' fyda fmd≥ mqyqKq l%uhla (Common Learning method) fyda
ud meñK isáfha h' fuu md,l moaO;sh i|yd wkqudk ;r®l fPaokh (Inters ection) fyda fï,h (Union) fiúfï ° wkqudk ;j u ìys ù ke;'
fhd∞ .;a;d ≤ hs fidhd .ekSug ug wjia:djla fkdue;s úh' ;r®l l%uh Ndú;h" Ndú;fha fhfok l=,lj, ;rï myiq fkd ixl,am (Concepts) jYfhka uQ,sl j fjkia jQj;a Ndú;fha
flfia fj;;a fujeks ú≥,s fidamdk i|yd wkqudk ;r®l l%uh jk nj fuhg by; m< jQ ,sms uÛska Tn wjfndaO lr f.k ° fïjd tlsfkl ixl,kh lr fhd∞ .ekSu ^W∞ - Neuro-
myiqfjka fhd∞ .; yels nj udf.a fm!oa.,sl úYajdih fõ' we;e hs is;ñ' hï .egÆjla úi£fï ° myiq l%uh Wmfhda.S lr Fuzzy system, Rough-Fuzzy sets) wo iq,N j is≥ fõ'
hka;% iaùlrKh (Machine automation) i|yd fuu l%uh .ekSu jvd;a fhda.H fõ' m%dfhda.sl j Ndú; ls¯fï ° iq≥iq l%uh jkqfha m%dfhda.sl fh≥u
b;d idr®:l j Ndú; lr we;' ^iuyr fr† fidaok hka;% i|yd nqoaêh iïnkaOfhka fhd∞ .efkkqfha wkqudk ;r®l (Fuzzy wkqj l=ula Ndú; l< hq;= o hkak ;SrKh ls¯uhs' fuu
o fuu l%uh Ndú; lrk nj mejfia'& fuhg wu;r j lD;%su logic) fyda wkqudk l=,l (Fuzzy sets) muKla fkd fõ' ta ixl,amh i|yd l=uk m%dfhda.sl fh≥ula fh†h hq;= o jYfhka
nqoaêfhka frdfndajreka md,kh ls¯ug o (Artificial intelligent i|yd lD;S%u kshqfrdak moaO;s (Artificial Neural Networks fiùu iq≥iq ke;' thg fya;=j tys ° tu m%dfhda.sl fh≥u i|yd
control of robotics) fuh idr®:l j fhdod f.k we;' ñksiqka (ANN) cdk we,af.d˙;u (Genetic algorithm) oDV l=,l jvd;a u iq≥iq ixl,amh fyda l%uh fh°ug we;s bvlv wju ùu
is;k m;k wdldrh b;d myiqfjka wkqudk ;r®ldkql+, kS;s (Rough sets) iy ≤kqu .nvd moaO;s (Knowledge based h'
(Fuzzy rules) njg yrjd Ndú; ls¯u" l=uk m%dfhda.sl systems) hkd° jYfhka fkdfhl=;a l%u iy ixl,am b†˙m;a ù fudrgqj úYajúoHd,hfha hdka;%sl bx‚fkare wxYfha
fh≥ulg jqj;a fh†h yels h' idudkH .◊; l%u uÛska we;' fuys ° lD;S%u kshqfrdak moaO;s (ANN) muKla b;d u fcHIaG l:ßldpdr®h
ksrEmKh ls¯ug wmyiq ixl,am" tajdfha woyi ksrEmKh jk ieflúka i|yka lrñ' wdpdr®h md,s; oikdhl
2005 wf.dai;
a = ui 10 - n∞∞
ú≥y,
msgqj 23
;dlaIK wxYh
wm tfia lshkqfha fufia ùug ;j;a fndfyda fya;=
we;s neúks'
fndfyda úg is≥ úh yels f∞aI lsysmhla my;
≤lafõ'
1' úikaê jQ fyda je/† f,i iïnkaO ù we;s
jhr® fya;=fjka'
2' l%uf,aLkh ls¯fï WmlrKfhys Wmdx. f∞aIhla
3' uhsfl%dfldkafg%da,rh IC base tflys je/†
rEm igyk wxl 6 rEm igyk wxl 7 w;g r|jd ;sîu'
4. (Serial port) fY%a◊.; f;dgqm< wxl je/†
fuys ° hïlsis .egÆjla mek ke.=K fyd;a fY%a◊.; f,i we;=<;a lr ;sîu'
MICROCONTROLLERS f;dgqmf<ys ku iy oDVdx. ilia ls¯ï kej; m¯CId lr
n,kak' .egÆjlska f;dr j l%uf,aLkh ùu is≥ jqj fyd;a wmg
5' I/O Delay w.h l=vd fyda úYd, ùu'
6' wjYH ;rï fjda,aàh;djla Serial port tl ;=<ska cks;
th ;yjqre lr .ekSu i|yd Command/verify hkak Ndú; fkd ùu ^fjk;a m˙.Klhla Ndú; lr n,kak&
;=kajk ,smsh - ;=ka jk fldgi (II) l< yels h' túg rEm igyk wxl 7 m˙† f;dr;=re fldgqjla wjidk jYfhka wms Configuration bit settings ms<sn|j
,efnk w;r ;yjqre ls¯u idr®:l jqj fyd;a rEm igyk wxl
l%uf,aLkh ls¯fï
i,ld n,uq' m%Odk uqyqKf;a ol=Kq mig jkakg óg w∞< ieliqï
08 uÛska olajd we;s olakg we;' tys ° m%Odk jYfhka Tn foda,lh f;a˙h hq;= h'
f;dr;=re fldgqj ,efí' Tn 4MHz wmg we;s (Crystal oscillator) ls%iag,a foda,lhla
WmlrKh
fuys ° hï wdldrhl Ndú; lrkafka kï XT hkak o 20MHz fyda Bg wdikak tlla
fkd.e,mSula is≥ jqj fyd;a kï HS hkak o f;darkak' WDT f,i Watch Dog Timer
w∞< ia:dkfha msysgqï wxlh tl o PWRT f,i Powerup Timer tl o ≤lafõ' tajd .ek
(Location Address) iuÛ úia;r ls¯u miqjg l,a ;nuq' ≤kg tajd f;a¯ula fkd lr isàu
Ndú; lrk whqre rEm igyk wxl 8
wxl 09 rEmfha ≤lafjk uekú' ;j o CP-Codeprotect hkak lsis úgl fkdf;a˙h hq;=
h' th ;sfnkqfha Tn f.a l%uf,aLh ;j;a whl= úiska lshùu
wdldrfha f;dr;=re je<elaùug h' Tn fuh f;arej fyd;a l%uf,aLkh ls¯fuka miqj
^miq.h
s i;sfhka b;s˙& fldgqjla †ia fõ' th Tng jqj o kej; lshùu is≥ l< yels fkd fõ'
≤ka Tn f.a l%uf,aLh uhsfl%dkafg%da,rh ;=<g we;=<;a ls¯ug fuu f;dr;=re fldgqj ≤ka Tng fuu WmlrKh ls%hd;aul lrk wdldrh ms<sn| hï
iq≥iq wjia:djhs' ta i|yd Command/Program.all hkak †ia jQ úg wjfnda Ohla we;ehs is;uq' ,nk i;sfha PIC 16F84 Ndú; lr
ls%hd;aul l< hq;= h' fï wjia:dfõ ° Tn f.a úOdkh wkqu; uhsfl%dfldkafg%da,rhg ir, m˙m:hla idouq'
ls¯ula úuikq we;' tys ° 'Yes' hkak tnQ úg rEm igyk wxl ydkshla is≥ ù we;ehs fudrgqj úYa j úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
6ys ≤lafjk m˙† f;dr;=re fldgqjla †ia fõ' ks.ukh fkd l< hq;= h' rEm igyk wxl 9 .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
ú≥y,
msgj
q 22
;dlaIK wxYh
f;dgqm< (RA0 - RA4 w.%& yd PORT B fyj;a B f;dgqm<
(RB0 - RB7 w.%& m%∞k fyda m%;s∞k w.% f,i ielish yels h'
fuys we;s úfYAI ldr®h fr‚iagrj,ska w;HjYH fr‚iagr
lsysmhla .ek muKla fuu ,smsfhka idlÉPd flfr®' wksl=;a
fr‚iagr ms<sn| j tajd fhd∞ .efkk wjia:djkays ° úia;r
b†˙m;a ls¯ug wms n,dfmdfrd;a;= fjuq' Tng fï ms<sn|j
;j≥rg;a ≤k .ekS u g wjYH kï PIC 16F84
uhsfl%dfldkafg%da,rfha o;a; m;s%ldj www.microchip.com fjí
wvúhg msúi ,nd .; hq;= h'
wm f.a ir, m˙m:fha ls%hdld¯;ajhg w∞< l%uf,aLh ilia
ls¯fï ° wmg uQ,sl jYfhka úfYAI ldr®h fr‚iagr 3la jeo.;a
fõ' TRISA, PORTA iy STATUS hkq tu fr‚iagr ;=khs'
MICROCONTROLLERS TRISA hkq A f;dgqmf<ys w.% (RA0 - RA4) m%∞k fyda
m%;s∞k f,i ilia ls¯ug fhd∞ .kakd fr‚iagrhhs' A f;dgqmf<ys
w.% 5la (RA0 - RA4) we;s neúka fuu fr‚iagrfha uq,a ìÜ 5
s - fojk fldgi (II)
isõjk ,smh
muKla Ndú; fõ'
Bit 7 Bit 4 Bit 0
PIC 16F84(A)
uhsfl%dfldkafg%d,
a rfhys
we;s fr‚iagr
RA4 RA3 RA2 RA1 RA0 fyj;a
17 jeks w.%h
m%∞k o
m%;s∞k o
TRISA Register hkak fï ìÜ
miq.sh ,smsfhaa b†˙m;a l< ir, m˙m:fhys we;s PIC 16F84A tlg ,shk
uhsfl%dfldkafg%da,rh i|yd l%uf,aLhla (a program) ilia ls¯u rEm igyk wxl 3 w.h u;
;SrKh fõ'
ó<Ûg l< hq;= ldr®hhhs' tfy;a Bg fmr PIC 16F84(A)
uhsfl%dfldkafg%darfhys we;s fr‚iagr ms<sn| o< wjfndaOhla ,nd rEm igyk wxl 3g wkqj Bit 0g ,shk w.h u; RA0 fyj;a
.ekSu w;HdjYH fõ' tu ksid fuu ,smsfhka wm woyia lrkqfha 17 jk w.%h m%∞k w.%hla o" m%;s∞k w.%hla o (Input pin or
fr‚iagr ms<sn|j Tn wksjdr®hfhka u ≤k isáh hq;= lreKq output pin) hkak ;SrKh fõ' ta wkqj tu ìÜ tl §0¶ jqj
lsysmhla b†˙m;a ls¯ughs' fyd;a RA0 fyj;a 17 jeks w.%h m%;s∞k w.%hla (Output pin)
f,i o §1¶ jqj fyd;a th m%∞k w.%hla (Input pin) f,i o"
1 0 1 1 1 0 0 1 ilia fõ' fuf,i Bit 1g ,shk w.h u; RA1 o Bit 2g ,shk
w.h u; RA2 o Bit 3g ,shk w.h u; RA3 o Bit 4g ,shk
w.h u; RA4 o m%∞k w.% fyda m%;∞s k w.% f,i †Yd.; fõ' A
Bit 7 Bit 3 Bit 2 Bit 1 Bit 0 f;dgqm<g f.dkq fldg we;af;a w.% 5la muKla neúka TRISAys
Bit 5, Bit 6 iy Bit 7 Ndú; fkd fõ' tfy;a B f;dgqmf<ys
rEm igyk wxl 1 w.% 8la we;s neúka Bg w∞< TRISB fr‚iagrfha ìÜ 8 u
Ndú; fõ'
rEm igyka wxl 1 uÛska frcsiagrhl o< igyklaa ≤lafõ'
fuu fr‚iagrfha uQ,sl u;l tall 8la we;' tajd Bit 0, Bit 1, ó<Ûg wms PORTA fr‚iagrh ms<n s | j y∞ruq' fuu fr‚iagrfha
Bit 2, Bit 3, Bit 4, Bit 5, Bit 6, Bit 7 f,i kï lr we;' o uq,a ìÜ 5 muKla Ndú; fõ'
fuu uQ,sl u;l tallj, .nvd l< yelafla §1¶ fyda §0¶ mu◊' Bit 7 Bit 0
ta wkqj fuys b†˙m;a lr we;s ìÜ wfÜ fr‚iagrfhys
§00000000¶ isg §11111111¶ olajd jQ fjkia w.hka 256ka tla fuu rEmigykg wkqj msysgqï wxl 00h isg 0Bh olajd;a"
w.hla .nvd lr ;eìh yels h' fuu u;lh rπ mj;skqfha 80h isg 8Bh olajd;a we;s fr‚iagr úfYAI ldr®hhka i|yd
ú≥,sh imhd we;s ;dla mu◊' ú≥,sh úikaê jQ iekska tu u;lh fjka lr we;s fr‚iagr (Special Purpose Registers, SFR) RA0 - 17 w.%h
o uelS hhs' f,i;a msysgqï wxl 0ch isg 4Fh olajd we;s fr‚iagr idudkH RA1 - 18 w.%h
by; rEm igyk wxl 1 uÛska b†˙m;a lr we;af;a ìÜ 8l ldr®hhka i|yd fhd∞ .; yels (General Purpose Registers, RA2 - 1 w.%h
fr‚iagrhla jqj o fr‚iagrhla ;=< Bg jvd ìÜ .Kkla ;sìh GPR) fr‚iagr® f,i;a y∫kajd ° ;sfí' rEm igyk wxl 4 RA3 - 2 w.%h
yels h' WodyrKhla f,i .; fyd;a kQ;k m˙.Klj, we;s fuu idudkH ldr®hhka i|yd fhd∞ .; yels fr‚iagrj,g RA4 - 3 w.%h
CIQø ilikj, (Microprocessors) ìÜ 32l fyda 64l fr‚iagr l%uf,aLkfha ° Tng wjYH jk úp,Hhka fyda úfYAI o;a;
;sfí' túg tajd ms<sfj<ska ìÜ 32 m˙.Kl (32bit Computer) we;=<;a l< yels h' tfy;a úfYAI ldr®hhka i|yd fjka lr fuu frisiagrfha ìÜ 0g ,shk w.h (§1¶ fyda §0¶& wkqj RA0
fyda ìÜ 64l m˙.Kl (64 bit Computer) f,i ye¢kafjhs' we;s fr‚iagrj,g fufia úp,Hhka fyda o;a; we;=<;a l< fyj;a 17 jeks w.%h 5V fyda 0V njg m;a fõ' W∞yrKhla
tfy;a wm Ndú; lrk PIC 16F84 uhsfl%dfldkafg%da,rfha fkdyels h' tu fr‚iagr Ndú; flfrkqfha uhsfl%dfldkafg%da,rfha f,i fuu w.%hg iïnkaO lr we;s LED tlla ≤,aùu i|yd
we;af;a ìÜ wfÜ fr‚iaagr mu◊' tu fr‚iagrj,g ° we;s kï we;s fkdfhl=;a fldgia yd tall fufyhùu i|yd h' W∞yrKhla th 5V ;;a;ajhg f.k taug fuu Bit 0ys 1 ,súh hq;= w;r
yd tajdfha w∞< msysgqï wxl (Addresses) rEmigyk wxl 2 f,i TRISA iy TRISB fr‚iagr uÛska PORT A fyj;a A n,anh ksùu i|yd tu ia:dkhg 0 o ,súh hq;= h' fuf,i u
u.ska ≤lafõ' Bit 1g ,shk w.h wkqj RA1ys o Bit 2g ,shk w.h wkqj
RA2ys o Bit 3g ,shk w.h wkqj RA3ys o Bit 4g ,shk
w.h wkqj RA4ys o fjd,aàh;dj fjkia fõ' óg wkqrEm B
f;dgqmf<a w.%hka i|yd we;af;a PORTB fr‚iagrhhs'
rEm igyk wxl 2 fyd¢ka ms˙laiQ úg tys Bank 0 yd Bank
1 f,i fldgia folla ≤lsh yels fõ' úfYAI ldr®h fr‚iagrj,ska
fldgila Bank 0ys o wfkla fldgi Bank 1ys o fõ'
uhsfl%dfldkafg%da,rh ls%hd ls¯ug wdrïN lrk úg fuu Bank
0ys we;s fr‚iagr Ndú; ls¯ug yels ;;a;ajfha mj;S' Tng
Bank 1ys we;s fr‚iagrhlg hula ,sùug wjYH jQ úg (W∞-
TRISA) uq,ska u Bank 0ys isg Bank 1 olajd udre úh hq;=
h' tfia udre ùug STATUS fr‚iagrfha Bit 5ys w.h 1 f,i
ilia l< hq;= h' tfuka u kej;;a Bank §0¶g udre ùu i|yd
tu ìÜ tl §0¶ l< hq;= h'
ó <Û ,smsfhka w∞< l%uf,aLh b†˙m;a flfr®'
Bit 7 Bit 5 Bit 0
1 Bank 1
1 Bank 0 STATUS Register
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
.dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
msgqj 30 ú≥ir ú≥y, 2005 iema;eïnr® ui 14 - n∞∞
iemhSug wkqrEm fõ' tuksid tu fldgig w∞< j lsisjla ,sùug yeu úp,Hhla u ìÜ wfÜ tajd neúka 0 isg 255 olajd jQ ´kE
wjYH ke;' u w.hla .; yels h' idudkHfhka wdrïNl w.hka 255 ne.ska
fojk fldgiska olajkqfha m%∞k$m%;s∞k w.% we;=Ω wfkl=;a fõ'
w;HjYH tall ksis m˙† ilia ls¯uhs' fuu ls%hdldrlfï ° wmg LOOP1 DECFSZ counterL,'
uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< we;s fjk;a tll lsisjla wjYH fkd goto LOOP1
jk w;r wjYH jk tl u foh A f;dgqmf<ys RAO fyj;a DECFSZ CounterH,'
17 jeks w.%h m%;s∞khla f,i ilia ls¯uhs' fufia ls¯ug Tn goto LOOP1
TRISA fr‚iagrfha 0 jeks ìÜ tlg ìka≥j ,súh hq;= h' by; ≤lajQ Wmfoia ud,dfõ LOOP1 hkq l%uf,aLkfhka
(TRISA fr‚iagrh ms<sn| úia;rhla miq.sh ,smsfhka b†˙m;a ;ekla y∫kd .ekSug fhdok f,an,hla mu◊' tu ksid thg
lr we;& tfy;a TRISA fr‚iagrh we;af;a Bank 1 fldgfia fjk;a kula jqj o wdfoaY l< yels h'
neúka Bg udre ùu i|yd STATUS fr‚iagrfha 5 jeks ìÜ tl DECFSZ counterL,' u.ska lshfjkqfha Decrease the
tl §1¶ f,i ilia lr isáh hq;= h' my; ≤lafjk Assembly register and skip the next instruction if the result is
MICROCONTROLLERS language instruction fyj;a Wmfoia fï i|yd Ndú; l< yels zero tkï Counter kï úp,Hfha w.h tllska wvq lr
h' m%;sM,h ìx≥j kï B<Û Wmfoi u.y˙k f,i;a m%;sM,h §0¶
isõjk ,smsh - ;=ka jk fldgi (III) BSF STATUS, 5 kï B <Û Wmfoi ls%hd;aul lrk f,i;a h' wvq lr ,enqKq
fuuÛska uhsfl%dkafg%da,rhg fokq ,nk Wmfoia jkqfha Status w.h kej; counterL u; u ,shk f,i fl<jfr® u we;s §1¶
fr‚iagrfha mia jeks ìgqj 1 f,i ilia l< hq;= h hkakhs' fuu b,lalu uÛska lshfõ'
PIC 16F84(A) Wmfoi ls%hd;aul l< miq Tng Bank 1ys we;s fr‚iagr wdrïNfha ° CounterLys w.h 255 neúka
uhsfl%dfldkafg%da,rh i|yd ir, yeisrúh yels h' bkamiq TRISA fr‚iagrfha §0¶ jeks ìÜ tlg
ìx≥j ,sùu i|yd BCF TRISA,0 hk Wmfoi ,nd †h yels h'
DECFSZ CounterL, 1 Wmfoi jrla ls%hd;aul jQ úg w.h
254 jk w;r m%;sM,h §0¶ fkd jk neúka B<Û Wmfoig hhs'
l%uf,aLkhla f.dvkÛk whqre fuys ° BSF (Bit Set in register F& uÛska l< hq;= bka lshfjkafka kej; LOOP1 yfj;a DECFSZ counterL,1
ldr®hh STATUS uÛska l=uk fr‚iagrh u; th l< hq;= o Wmfoig kej; meñfKk f,ihs' fï wkqj l%ufhka CounterLys
PIC 16F84(A) uhsfl%dkafg%da,rh Ndú; lr LED tlla hkak;a Bg miqj tk b,lalu uÛska w∞< ìÜ msysgqu;a ≤lafõ' w.h tlska tl wvq ù ìx≥jg meñ◊ miq goto LOOP1 Wmfoi
≤,aùug yd ksùug yels m˙m:hl igykla wms miq.sh ,smsj,ska ta wkqj u.yer DECFSZ CounterH,1 hk Wmfoig meñfKa' tys °
b†˙m;a lf<uq' Bg wu;rj uhsfl%dkafg%da,rfhys we;s úfYaIs; BCF TRISA,0 kï Wmfoi uÛska TRISA fr‚iagrfha §0¶ 255ys jQ CounterHys w.h 254 jk ksid B<Ûg we;s goto
fr‚iagr ms<sn| o< wjfndaOhla o ,nd °ug W;aidy lf<uq' Tn jeks ìgqjg ìx≥j ,shkq ,efí' BCF uÛska Bit clear in LOOP1 Wmfoi uÛ fkd y¯' tu ksid wjidkfha kej;;a
fuu ,sms fm< wjfndaOfhka hq;= j lshjQfha kï fï jk úg register F hkak lshfõ' fuys ° tu fr‚iagrfha wksl=;a ìÜj,g LOOP1 fyj;a DECFSZ CounterL, hk ;ekg u meñfKa'
PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%da,rh i|yd ir, l%uf,Lkhla lsis≥ fjkila is≥ fkd fõ' l,ska wjia:dfõ ° CounterLys w.h ìx≥jg ;snQ ksid kej;
,sùu wdrïN ls˙ug iq≥iq uÜgfï isà' tu ksid fuu ,smsfha fï jk úg uhsfl%dkafldkafg%da,rh Bank 1ys we;s fr‚iagr 1la wvq l< úg tys w.h 255g meñfKa' ^8 Bit ksid& tfia
wruqK jkqfha ir, l%uf,aLkhla f.dvk.d .kakd whqre b†˙m;a muKla Ndú; l< yels wjia:dfõ mj;S' idudkH ;;aa;aj hgf;a meñK kej; kej;;a jdr 255la DECFSZ CounterL,1 iy 1
ls˙uhs' fuys wvx.= hï hï lreKq Tng tl jr wjfndaO fkdúh ls%hd;aul ùug kï uhsfl%dkafldkafg%da,hr Bank 0 fjk kej; goto LOOP1 hk Wmfoia ls%hd;aul lrhs' fufia jdr 255la
yels h' tfia jqj fyd;a fuu ,smshka miq.sh ,sms o idjOdk j f.k wd hq;= h' ta i|yd §1¶ f,i ieliQ STATUS, 5 ìÜ tl hEfï ° CounterL kej;;a ìx≥jg ùu fya;=fjka goto
fo;=ka jrla lshjQ úg tu .egÆj uÛ ye˙ hkq we;s nj wm ìx≥j l< hq;= h' Bg BCF STATUS, 5 hk Wmfoi iEfya' LOOP1 Wmfoia uÛyer DECFSZ CounterH,1 hkakg meñK
f.a úYajdihhs' ≤ka n,anh ≤,aùug iq≥iq wjia:djhs' ta i|yd RAO fyj;a l,ska 254 j ;snQ CounterHys w.h 253 njg m;a lrhs'
idr®:l l%uf,aLkhla f.dvk.d .ekSu i|yd fyd| u m%fõYh 17 jeks w.%h ;dr®lsl 1 fyj;a 5V ;;a;ajhg m;a l< hq;= h' kej;;a th §0¶ fkd jk neúka goto LOOP1 Wmfoi uÛ fkd
kï Tng is≥ lr .; hq;= ldr®hhg w∞< ixCIsma; o< igykla ta i|yd PORTA fr‚iagrfha §0¶ jeks ìÜ tlg §1¶ ,súh hq;= yer l%shd;aul lrhs' ta fya;=fjka kej;;a DECFSZ CounterL
we| .ekSuhs' fï i|yd we;s jvd;a ckm%sh u l%uh kï .e,Sï h' ta i|yd START BSF PORTA, 0 hk Wmfoi Ndú; l< hkak o ta yd iuÛ jQ goto LOOP1 hkak o mqkrdjr®;S f,i
igyka (Flaw charts) we£uhs' fuys ° wms≥ tu l%uh Ndú; yels h' 255 jrla is≥ lr DECFSZ CounterH,l hkakg meñfKa' tys
ls¯ug woyia lf<uq' uhsfl%dfldkafg%da,rh ,jd LED tlla ksùu ó<Ûg we;af;a ;;amr 1g wdikak ld,hla n,d ys£uhs' ta ° kej; CounterHys w.h 1la wvq lr m%;sM,h ¶0¶ fkd fõ
yd ≤,aùu is≥ lr .ekSug w∞< .e,Sï igyk rEm igyk wxl i|yd fkdfhl=;a l%u mj;sk w;r fuys ° wms b;d u ir, kï by; m˙† u ls%hd;aul fõ' fufia 255×225 j;djla .sh
1 uÛska ≤lafõ' ta wkqj uhsfl%dfldkafg%da,rh ls%hd ls¯ug mgka l%uhla Ndú; lrkafkuq' fï i|yd Tng úp,Hhka folla Ndú; miq CounterL yd CounterH hk úp,Hhka fol u ìx≥j ùu
.;a ú.i u tkï thg ú≥,sh iemhq ú.i u is≥ l< hq;= ls¯ug is≥ fõ' tajd CounterH CounterL jYfhka .ksuq' fï fya;=fjka LOOP1 ;=<ska bj;g meñfKa' fufia LOOP1 ;=<
ldr®hh kï tys wNHka;r tallhka ksis f,i ilia lr .ekSuhs' 255×225 j;djla .uka ls¯ug ld,h wdikak jYfhka
fuys ° jvd;a jeo.;a jkqfha m%∞k yd m%;s∞k w.% ksje/† ;;amrhla muK .kakd ksid (4MHz fo`,lhla we;s úg& tu
wdldrhg †Yd.; jk m˙† ilia ls¯uhs' ld,h mqrd u LED tl ≤,aù mj;S'
≤ka LED tl ksùug iq≥iq wjia:djhs' ta i|yd RA fyj;a
uhsfl%dkafg%da,rh ls%hdld˙;ajh wdrïN ls¯u 17 jeks w.%h 0V fyj;a ;dr®lsl §0¶ fj; f.k taug BCF
PORTA,0 hk Wmfoia ,nd †h hq;= h' bkamiq ;;amrhla n,d
isàug my; i|yka Wmfoia ud,dj fh†h yels h'
m%∞k yd m%;s∞k w.% we;=Ω wfkl=;a LOOP 2 DECFSZ CounterL, 1
w;HjYH tall ksis m˙† ilia ls¯u goto LOOP 2
DECFSZ CounterH, 1
goto LOOP 2
LED tl ≤,aùu fuys ls%hdld˙;ajh o by; úia;r l< wdldrhg u fõ'
;;amrhla n,d isàfuka miq kej;;a n,anh ≤,aùu i|yd
START hk ;ekg hd hq;= neúka wjidkfha ° goto START
;;amr 1la n,d isàu hk Wmfoi fhdokak' fufia ilia lr.;a l%uf,aLkh MPLAB
IDE uÛska Compile lr.kak whqre ó<Û ,smsfhka
n,dfmdfrd;a;= jkak'
LED tl ksùu
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
.dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
;;amr 1la n,d isàu fï ,sms fm< kej; ≤kqï fok ;=re iEu foi;shlg u jrla
rEm igyk wxl 1 m< jkq we;s nj lreKdfjka ie,l=j uekeú
tfia ilia ls¯fuka miq LED h ≤,aùu is≥ l< yels w;r
bkamiq ;;amr 1la fyda Bg wdikak ld,hla n,d isáh hq;= h'
tu ld,h ;=< n,anh ≤,aù mj;S' bkamiqj n,anh ksjd ;j;a
ld,hla n,d isáh hq;= h' fufia fkdl< fyd;a Tng n,anh †.g
u ≤,aù fyda ksù mj;skq ≤lsh yels fõ' n,anh ksjd ;;amrhla
fyda Bg wdikak ld,hla .; jQ miq kej;;a n,anh ≤,aùug
w∞< ia:dkhg hd hq;= h' fï whq˙ka n,anh ≤,aùu yd ksùu
fkdlvjd is≥ lrf.k hkq ,nhs' ú≥,sh imhd we;s ;dla fuh
is≥ fõ'
≤ka wms .e,Sï igyfka tla tla fldgig w∞< j
uhsfl%dfldkafg%da,rhg †h hq;= Wmfoia (Instructions) tlska tl
iúia;rd;aul j y∞ruq'
uhsfl%dfldkafg%da,rfha ls%hdld¯;ajh wdrïN ls¯u f,i olajd
we;s fldgiska i;H jYfhka u olajkqfha t;eka mgka .e,Su
igyk wdrïN lrk njhs' fuh uhsfl%dfldkafg%da,rh ú≥,sh
msgj
q 26 ú≥ir ú≥y, 2005 Tlaf;danr® ui 5 - n∞∞
Tn f.a Wmfoia ud,dj y˙hdldrj ,sh ù we;skï rEm igyk ia:dmkh l< yels h' bkamiq Command→Verify úOdkh
wxl 2 uÛska ≤lafjk uqyqK; b†˙m;a jk w;r hïlsis f∞aIhla Ndú; lr ksje/†j l%uf,aLkh ù o keoao hkak ;yjqre lr.;
;snqK fyd;a rEmigyk wxl 3ys m˙† uqyK;la †ia fõ' tfia jqj yels h'
fyd;a w∞< f∞aIh l=ula ≤ hs fidhd ksje/† lr kej; fï jk úg PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%da,rh l%uf,aLkh
Quickbuild úOdkh ls%hd;aul l< hq;= h' lr wjika neúka th ls%hd ls¯ug iq≥iq uÜgfï mj;S' tu ksid
fufia ls¯fuka miqj w∞< Wmfoia ud,dj hka;% NdIdjg ye¯" th l%uf,aLkh ls¯fï WmlrKfhka bj;g f.k Tn id∞.;a
.hex †.=j hgf;a m˙.Klh ;=< .nvd ù we;s nj Tng m˙m:hg iïnkaO lrkak' (PIC 16F84(A) Ndú; lr LED
≤l.; yels jkq we;' W∞ (- LED Blink.hex tlla ksùug yd ≤,aùug w∞< m˙m:h óg by; ° b†˙m;a lr
we;&
Tn ksis m˙† m˙m:h ilia lr ;snqfKa kï ú≥,sh
Executing: “D:\Program Files\MPLAB IDE\MCHIP_Tools\mpasmwin.exe” /q /p16F84A “Vidu2.asm” / iemhQ ú.i uhsfldfl%dkafg%da,rfha 17 jeks w.%hg
MICROCONTROLLERS l”Vidu2.lst” /e”Vidu2.err”Message[302] D:\GAMINISSTUFFS\VIDUSARA\VIDU2.ASM 11 : Register
in operand not in bank 0. Ensure that bank bits are correct.Loaded
D:\gaminisstuffs\VIDUSARA\Vidu2.CODBUILD SUCCEEDED: Fri Sep 30 12:03:50 2005
iïnkaO fldg we;s LED tl ksùu yd ≤,aùu
fkdlvjd is≥ fõ' tfia fkdue;s jqj fyd;a hïlsis
f∞aIhla mj;S' tjka wjia:djl ° uq,ska u l< hq;af;a
isõjk ,smsh - isõ jk fldgi (IV) uhsfl%dkafg%da,rfha VDD (14) iy GND (5) w.%
rEmigyk wxl 2
w;r fjda,aÜ 5l iemhqula ;sfí o hkak m¯CId
ls¯uhs' bkamiq foda,lh yd wfkl=;a Wmdx. ksis m˙†
MPLAB IDE uD≥ldx.h Executing: “D:\Program Files\MPLAB IDE\MCHIP_Tools\mpasmwin.exe” /q /p16F84A “Vidu2.asm” /
l”Vidu2.lst” /e”Vidu2.err”Message[302] D:\GAMINISSTUFFS\VIDUSARA\VIDU2.ASM 11 : Register in
iïnkaO lr kej; ú≥,sh iemhQ úg ksis
ls%hdld˙;ajh ,efí'
Ndú; lrk whqre operand not in bank 0. Ensure that bank bits are correct.Error[113]
D:\GAMINISSTUFFS\VIDUSARA\VIDU2.ASM 18 : Symbol not previously defined (oop1)Halting build fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY
on first failure as requested.BUILD FAILED: Fri Sep 30 12:04:47 2005
miq.sh ,smsfhka wm W;aidy lf<a PIC 16F84(A) wxYfha .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
uhsfl%dfldkafg%da,rh Ndú; lr LED tlla ksùu yd ≤,aùu is≥ rEmigyk wxl 3
lr .ekSug w∞< l%uf,aLkh f.dvk.k whqre mshjfrka mshjr
b†˙m;a ls¯ughs' tfia f.dvkÛd.;a l%uf,aLkh fyj;a Wmfoia ≤ka Tn Assembly language uÛska ,shk ,o
ud,dj MPLAB IDE uD≥ldx.h Ndú; lr hka;% NdIdjg Wmfoia ud,dj hka;% NdIdjg yerùu wjika lr we;s
yrjd miqj th uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=<g we;=Ω lrk wdldrh fyhska B<Û mshjr jkqfha" tu hka;% NdIdfjka we;s
fuu ,smsfhka úia;r flfr®' Wmfoia ud,dj uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< ;ekam;a
fï jk úg Tn MPLAB IDE uD≥ldx.h imhd f.k th ls¯uhs' fuh is≥ ls¯ug wm l,ska b†˙m;a l<
Tfí m˙.Klh ;=< ia:dmkh lr ;sìh hq;= h' tfia fkdjqj l%uf,aLkh ls¯fï WmlrKh yd w∞< uD≥ldx.h jk
fyd;a fuys i|yka hï hï lreKq wmeye†,s úh yels h' IC-Prog ls%hd;aul uÜgfï ;sìh hq;= h'
MPLAB IDE uD≥ldx.h Ndú;h ms<sn| iúia;rd;aul meye†,s (IC-Prog uD≥ldx.h configure ls˙u yd Ndú;
ls¯ula is≥ ls¯ug ;ju;a l,a jeä neúka wm f.a ldr®hhg ls¯u óg fmr ,smshl ° idlÉcd lf<uq&
w;HjYH wju mshjr muKla fuys ° b†˙m;a flfr®' flfia IC-Prog uD≥ldx.h Tfí m˙.Klh ;=< Odjkh
fj;;a b†˙ ,smsj, ° ;j ;j;a lreKq b†˙m;a ls¯ug wms lr File → Open file hk úOdkh Ndú; lr
n,dfmdfrd;a;= fjuq' l,ska id∞ .;a Led blink.hex kue;s ,smsh újD;
rEm igyk wxl 1 uÛska MPLAB IDE uD≥ldx.h Odjkh lrkak' tfia is≥ l< miq
wdrïN ls˙fuka miq ,efnk wÆ;a uqyqKf;a (New window) IC-Progys m%Odk uqyqK; rEm igyk wxl 4
w∞< Wmfoia (Assembly language instructions) ,shd we;s wdldrhg †ia fõ' ≤ka l%uf,aLkh ls¯fï hka;%h ;=<
wdldrh †ia fõ' (File → New hk úOdkh Ndú; lr fuu PIC 16F84(A) uhsfl%dkafg%da,rh r|jd bka miqj
uqyqK; ,nd.; yels h' m˙.Klfha Serial port tlg th iú lrkak'
Command→Erase All úOdkh uÛska
uhsfl%dkafldkafg%da,rh ;=< l,ska ;snQ Wmfoia uld
bkamiq Command→Program All úOdkh uÛska
wm f.a Wmfoia ud,dj uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< rEmigyk wxl 4
fï ,sms fm< kej; ≤kqï fok ;=re iEu foi;shlg u jrla m< jkq we;s nj lreKdfjka ie,l=j uekeú
;*****Set up the Constants*****
STATUS equ 03h
udih wjidkh f;la m< jk .eg¨ w;˙ka .eg¨ 20la fyda Bg
TRISA equ 85h jeä ixLHdjla i|yd ,nd.kakd uqΩ ,l=Kq ixLHdfõ idudkHh
PORTA equ 05h i,ld n,d by< u idudkHh ,nd .kakd isiqka ^1986 cQ,s 14
CounterL equ 0Dh fyda Bg miq Wm; ,o& 15 fokdg YS% ,xld .◊; wNsfhda.;d
CounterH equ 0Eh
;r.hg iDcq j u iyNd.S ùfï wjia:dj ie,fia'
;*****Set up the port***** ^YS% ,xld .◊; ;r.h iy YS% ,xld .◊; wNsfhda.;d ;r.h
bsf STATUS,5
bcf TRISA,0
ms<sn| jeä úia;r i|yd www.slmatholympiad.org hk fjí
bcf STATUS,5 wvúhg msúfikak&
;*****Turn the LED on***** 3.A yd 3.B .egÆ i|yd fï jk úg ie,lsh hq;= úi∫ï
Start bsf PORTA,0 m%udKhla ,eî we;s w;r ta i|yd jeä u ,l=Kq ,enQ ;sfokd f.a
;*****Delay loop1*****
Loop1 decfsz CounterL,1 kï ,nk i;sfha m< flfrkq we;' fuu .egÆ úi£fï ° fï
goto Loop1 ;dla Tn olajd we;s Wkka≥j tf,iska u mj;ajdf.k hkq we;ehs
decfsz CounterH,1
goto Loop1 wms n,dfmdfrd;a;= fjuq'
;*****Turn the LED OFF***** miq.h
s i;sfha m< jQ .Ks; .egÆ
bcf PORTA,0
4.A n hkq ixLHdxl mylska hq;a ixLHdjla ^m<uq ixLHdxlh
;*****Delay loop2*****
Loop2 decfsz CounterL,1
Y=kH fkdjk& iy m hkq nys oyfia ia:dkfha
goto Loop2 ixLHdxlh uld oud ,nd .kakd ixLHdxl y;rlska hq;a
decfsz CounterH,1
goto Loop2 n
ixLHdj f,i i,lkak' ksÅ,hla jk m˙† ng .;
goto Start m
fld<U úYAj úoHd,hfha .◊; wOHhkxYfha wxY m%Odk yels ishÆ w.hhka fidhkak' Tfí ms<s;=r ikd: lrkak'
end
fcHIaG l:sldpdr®h
pdklH úf–r;ak iy Let n be a five digit number (whose first digit is
iyh l:sldpdr®h ohd,a Or®ufiak non zero) and let m be the four digit number
formed from n by deleting its thousands' place
rEmigyk wxl 1 YS% ,xld T,sïmshdâ .◊; moku u.ska b†˙m;a flfrk fuu n
fuu Wmfoia ta wdldrfhka u Tn f.a m˙.Klhg o we;=<;a .◊; T,sïmshdâ fmryqrej ,sms fmf<ys wruqKq jkafka cd;Hka;r digit. Determine all n such that is an integer.
lrkak' bkamiq File→ Save As hk úOdkh Ndú; lr th .◊; T,sïmshdâ uÜgfï .◊;h YS% ,dxlsl mdi,a isiqkg ióm m
.asm †.=j hgf;a m˙.Klh ;=< .nvd lrkak' WodyrKhla lrùu yd .◊;h flfrys iqúfYAI oCI;d we;s isiqka y∫kdf.k Justify your answer
f,i LED blink.asm hk ku yd †.=j Ndú; l< yels h' Tjqka f.a oCI;d jvd by< uÜgulg kxjd ,Suhs' wNsfhda.d;aul
ó<Ûg Configure → Select device hgf;a we;s fukqj .◊; .eg¨ .◊; T,sïmshdâ fmryqrej ;Srh Tiafia m< flfrk
;=<ska PIC 16F84(A) hkak f;a˙h hq;=hs' bkamiq Project w;r ta i|yd úi∫ï tùug i;s foll ld,hla bv ,nd fokq jeks msgj
q g
hgf;a we;s Quick build hk úOdkh ls%hd;aul lrkak' fuys ° we;' Tn tjk úi∫ï i|yd ,l=Kq ,nd fok w;r 2006 wfm%a,a
2005 Tlaf;danr® ui 19 - n∞∞ ú≥ir ú≥y, msgqj 23
;yjqre lr.; hq;= h'
4' Tn Pic 16F 84 (A) o;a; m;s%ldfõ i|yka Instruction
set hk fldgi lshjQfha kï tys i|yka Instruction lemsg,a
wl=rej,ska we;s kuq;a fuu ,smsfha tajd Simple lettersj,ska ,shd
we;s njla fmkS hkq we;' MPLAB uD≥ldx.h Simple iy
Capital hk fohdldr fiùu we;s Wmfoia ms<s.kS'
,nk i;sfha MPLAB IDE uD≥ldx.h uÛska fuu
l%uf,aLkh Simulate ls¯u .ek y∞ruq'
;*****Set up the Constants*****
STATUS equ 03h
TRISA equ 85h
MICROCONTROLLERS PORTA equ 05h
CounterL equ 0Dh
isõjk ,smsh - mia jk fldgi (V) CounterH equ 0Eh
iaa 3' W;=re wr®Of.da,fha fjfik ñksia f.da;%hl kñka fuu ksyd˙ldj
ye¢kafõ'
rEm igyk wxl 5
rEm igyk wxl 5 uÛska fuu ls%hdldrlug w∞< l%uf,aLkh
5' wÛyre f.a Wm.%yfhls' olajd we;' fï wdldrhg u MPLAB IDE ;=< fuu
fï m%fya<sldj ksje/†j iïmQr®K lr ;eme,a m;l w,jd Tfí ku" l%uf,aLkh ,shd Compile ls¯fuka miqj ,efnk hka;% NdIdjg
;eme,a ,smskh o iu. fkdjeïnr® ui 30 †kg fmr yerjQ Wmfoia ud,dj uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< ia:dmkh l< hq;=
5
;re m%ya<sldj wxl 12" ú≥ir" iSudiys; Wmd,s mqj;a m;a iud.u" 223" h' bka miqj rEm igyk wxl 1 uÛska ≤lafjk m˙m:h
í¨uekav,a mdr" fld<U 13' hk ,smskhg ,eîug i,iajkak' ksje/† j f.dvk.d l%uf,aLkh lr.;a uhsfl%dfldkafg%da,rh Bg
l=im;a we°fuka f;dard .kakd ch.%dylhka isõ fokl= i|yd my; iïnkaO lr ú≥,sh iemhQ úg ksis ls%hdld¯;ajh ,nd foñka ls%hd
6 lrkq we;'
i|yka wdldrhg ;Hd. ms˙kefï' mqj;amf;ys m< jk m%fya<sldj muKla
ma fhduq lrkak' Pdhd msgm;a Ndr.kq fkd,efí'
m%:u ia:dkh - §msgilaj< „jhla mj;S o@¶ .%ka:h iy §;re f.`,h¶
fuu l%uf,aLkh ms<sn| jeä úia;r ó<Û ,smsfhka
n,dfmdfrd;a;= jkak'
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
kï wyi ks¯laIK is;shu .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
fojk ia:dkh - §msgilaj< „jhla mj;S o@¶ .%ka:h
f;jk iy isõ jk ia:dk - §;re f.`,h¶ ne.sks' fï ,sms fm< kej; ≤kqï fok ;=re iEu foi;shlg u jrla
m< jkq we;s nj lreKdfjka ie,l=j uekeú
ú≥y,
2005 foieïnr® ui 7 - n∞∞ msgj
q 17
;dlaIK wxYh
ms<n|j b†˙ ,smshl ° úia;r flfr®' uhsfl%dfldkafg%da,rhg btfsc PORTB, 7 u.ska Wmfoia ° we;'
bka miqj ;sfnk ;***** Setup the PORT ***** hkak o tu ksid i;ajeks ìgqj §0¶ ù we;s iEu úg u tu Wmfoi
igykls' B<Ûg ls¯ug hk ldr®hh l=ula o hkak bka lshfõ' u.yer rlf PORTB, 1 hk Wmfoi ls%hd;aul lrhs' rlf hkq
fujeks igyka fh¥ úg l%uf,aLkh lshjd f;areï .ekSu myiq rotate left hkak flá lr fh°uls' fuys ° is≥ jkqfha PORTB
jk neúka fuf,i igyka (Comments) fh°ug yqre ùu fr‚iagrfha we;s w.hka tl ia:dkhla jug mekakSuhs' tkï
w;HjYH fõ' ihjeks ìgqfõ we;s w.h ^§1¶ fyda §0¶& i;ajeks ìgqjg;a miajeks
bsf STATUS, 5 hk Wmfofika lshfjkqfha STATUS ìgqfõ we;s w.h ih jeks ìgqjg;a i;r jeks ìgqfõ we;s w.h
fr‚iagrfha miajeks ìgqj "1" ls¯u h' túg Bank 1yss we;s miajeks ìagqjg;a hkd° jYfhka ishÆ u w.hka tl ia:dkhla
fr‚iagr® yeisrùug yels fõ' B<Û Wmfofika Clrf TRISB jug mekakSuhs' tfukau i;ajeks ìgqfõ ;snQ w.h bj;a jk w;r
lshfjkqfha TRISB fr‚iagrfha ishÆ u ìgq "O" njg m;a ìx≥j jeks ìsgqjg §0¶la tla fõ' rEm igyk wxl 4 u.ska fuh
ls¯uhs' PORTBg wod,j RB0.... RB7 w.% wg m%;s∞k f,i ;j≥rg;a meye†,s fõ'
ilia ls¯u fuys wruqKhs' TRIS B fr‚iagrh we;af;a
MICROCONTROLLERS Bank 1j, neúka Bg hula ,sùug fmr Bank 1 fj; hdug
STATUS fr‚iagrfha miajeks ìgqj 1 f,i ilia ls¯u wksjdr®h
PORTB
fr‚iagrh
0 0 0 0 0 0 0 1
rlf PORTB, 1
l%hs d;aul ùug
fmr
miajk ,smsh - fojk jk fldgi (II) fõ' tfy;a idudkHfhka mej;sh hq;fa ;a Bank0j, neúka TRISB
fr‚iagrhg ,sùfuka wk;=re j STATUS fr‚iagrfha miajeks
PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%da,rh ìgqj nx≥j njg m;a lr kej; Bank0 fj;g meñ”ug bcf rlf PORTB, 1
STATUS, 5 hk Wmfoi fhd∞f.k we;' 0 0 0 0 0 0 1 0
l%shd;aul ùfuka
fhd∞f.k úis;r= e wdf,dal rgdjla fï jk úg uQ,sl ilia ls¯ï is≥ lr wjika neúka ñ<Ûg is≥ rEm igyk wxl 4 miqj
f.dvk.uq l< hq;af;a m<uq n,anh ≤,aùuhs' ta i|yd PORTB fr‚iagrfha
ìx≥j jeks ìgqj §1¶ l< hq;= h' túg RBO fyj;a 6 jeks rlf PORTB, 1 hk Wmfoi ls%hd;aul jQ miq l,ska ≤,aù ;snQ
PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%d, a rh Ndú; lr úis;r= e wdf,dal w.%hg iú lr we;s m<uq n,anh ≤,afõ' bsf PORTB, 0 n,anh ksù B<Û n,anh ≤,afõ' B<Ûg we;s Call Delay
rgdjla f.dvk.d .ekSug w∞< m˙m: igyk iy l%uf,aLkh Wmfoi u.ska flfrkqfha PORTBys ìx≥j jeks ìgqj §1¶ ls¯uhs' Wmfoi u.ska ;;amr 1l mudjla we;s lr bkamiq goto
miq.sh ,smsfhka b†˙m;a lf<uq' tu l%uf,aLkh iy Bg w∞<j rEm igyk wxl 2 uÛska fï wjia:dfõ ° PORTB fr‚iagrfha Forward hk Wmfoig meñfKa' goto Forward hkafkka
uhsfl%dfldkafg%da,rh ls%hd lrk wdldrh ms<sn|j ;j≥rg;a úia;r w.hka mj;sk wdldrh ≤lafõ' lshfjkqfha kej; btfsc PORTB, 7 hk Wmfoi we;s ;ekg
ls¯u fuu ,ssmsfha wruqK fõ' hk f,ihs' tys ° PORTB fr‚iagrfha 7 jeks ìgqj 1 o keoao
;*****Define Registers***** PORTB 0 0 0 0 0 0 0 1
m<uq n,anh hkak n,hs' th 0 kï B<Ûg we;s goto reverse hk Wmfoi
STATUS equ 03h fr‚iagrh ≤,afõ u.ye¯ tfia fkdue;s j PORTB fr‚iagrfha i;ajeks ìgqj §1¶
TRISB equ 86h ù ;sfí kï B<Ûg we;s goto reverse Wmfoi ls%hd;aul lrhs'
i;ajeks ìx≥j jeks
PORTB equ 06h ìgqj ìgqj
goto reverse Wmfoi ls%hd;aul jQ úg wjidk n,anfha isg
rEm igyk wxl 2
CounterL equ 0Dh uq,a n,anh olajd ±,aùug wod, Wmfoia wvx.= revervse
CounterH equ 0Eh m<uqjeks n,anh ≤,aùfuka miqj ;;amr 1l muK ld,hla keue;s fldgig wj;Sr®K fõ' tys° PORTB fr‚iagrfha we;s
kej;S isg bkamiqj fojk n,anh ≤,aúh hq;= neúka Call Delay w.hka tla ia:dkhla ol=Kg mekakSfuka ±,aù ;snQ wgjeks n,anh
;*****Set up the Port***** hk Wmfoi B<Ûg fh° we;' fuys ° Delay hkq l%uf,aLkfha ksjd i;ajeks n,anh ±,aùu is≥l, yel' ta i|yd rrt PORTB 1
bsf STATUS,5 u we;s ;j;a Wmfoia f.dkqjls' th Delay Loop f,i kï lr hk Wmfoi fhd∞f.k we;' fuys° rrf hkq rotate righl hkak
clrf TRISB ;PORT B output we;' th ilid we;af;a ;;amr 1l muK mudjla ,nd fok flálr ±laùuhs' bkamiqj ;;amr 1 l mudjla ,nd.ekSug
bcf STATUS,5 wdldrhg jk w;r wjidkfha ° return hk Wmfoi fujeks Delay hk Wmfoia f.dkqj kej;;a Ndú;d lr we;'
Wmfoia f.dkqjl wksjdr®fhka ;sìh hq;a;ls' fuu Wmfoia f.dkqj bkamiqj we;s btfsc PORTB, 0 hkafkka PORTB fr‚iagrfha
;****Turn the First LED on**** ;;amr 1l muK mudjla wjYHh iEu úg u fhd∞.; yels h' ìx≥j jeks ìgqj §1¶ ù ;sfí±hs n,hs' PORTB fr‚iagrfha
Start bsf PORTB,0 l%uf,aLkhla ;=< ° kej; kej; Ndú; l< hq;= fujeks Wmfoia ìx≥j jeks ìgqj §1¶ jkqfha n,an ish,a,u wdmiq ±,aùu is≥lr
call Delay f.dkq Sub programs fyda functions f,i ;dCI◊l jHjydrfha yudr jQ úghs' tfia fkdue;skï tu ìgqj 0 f,ig mj;S' túg
° ye¢kafõ' btfsc PORTBO g miqj we;s goto Forwavd hk Wmfoi u.
;*****Shift Forward***** Call Delay hkakg miqj we;af;a ikaikaokh ls¯uls' ta yer goto reverse hk Wmfoi ls%hd;aul flfr®' túg kej;;
Forward btfsc PORTB,7 ms<sn|j úia;r ls¯u uolg kj;d m˙m:h ;=< ó<Ûg is≥ úh rrf PORTB 1 hk Wmfoig meñK PORTB ys w.hka tla
goto reverse hq;af;a l=ula ≤hs n,uq' fï jk úg m<uq n,anh oe,aù ;;amr ia:dkhla ol=Kg mekakSu is≥lrhs' fufia kej; kej;;a is≥lr
PORTB ys 0 jeks ìgqj §1¶ jq úg goto Forward hk
rlf PORTB,1 1la .; ù yudr h' ≤ka fojk n,anh ≤,aúh hq;= h' tfuka u
m<uq n,anh ksùu o is≥ úh hq;=h' tfia ùug kï PORTB Wmfoig meñfKa' tkï n,an kej; 1 isg 8 olajd ±,aùu
call Delay
wdrïN ls¯uhs' fuu ls%hdj,sh wkjr;j is≥fõ' wjidkfha° Tng
goto Forward fr‚iagrfha 1 jeks ìgqj muKla §1¶ l< hq;= h' fï wjia:dj
rEm igyk wxl 3ka ≤lafõ' knignt Ridev wdf,dal rgdjla ±l.; yelsfõ'
fuu ls%hdj,shu ;j;a wdldr .Kkdjlska u is≥lr .; yels
;*****Shift Backward***** fojk n,anh jqj;a l%uf,aLKh jvd;a †.=ùu yd ixlSr®K ùu tajdfha we;s
reverse rrf PORTB,1 PORTB 0 0 0 0 0 0 1 0 ≤,afõ
fr‚iagrh wvqmdvqjhs' wm b†˙m;a lr we;s l%uf,aLKh b;du;a l=vd tlla
call Delay jqj;a hï;dla ≥rg ixlSr®K njla Wiq,hs' kuq;a Tn fuu ,smsh
btfsc PORTB,0 i;ajeks ìgqj 1 jeks ìgqj ìx≥j jeks ìgqj iy fmr ,smsh wjfndaOfhka hq;=j fo;=ka jrla lshjQfha kï tu
goto Forward rEm igyk wxl 3 ixlSr®K Ndjh u.ye¯ hkq we;s nj wmf.a úYajdihhs'
goto reverse PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%da,rhg w∞, Wmfoia fyj;a
fojk n,anh o,ajd ;;amr 1la n,d isg kej; ;=kajk n,anh Assemdy Iìtrnctioì 35 ms<sn| meye†,s wjfndaOhlska ,nd
;*****Delay loop***** muKla ≤,aùug PORTB fr‚iagrfha 2 jk ìgqj §1¶ l< hq;= .ekSug tu uhsfl%dfldkafg%da,rfha o;a; m;s%ldj lshjk fuka wms
Delay decfsz CounterL,1 h' tu wjia:dj rEm igyk wxl 4ka ≤lafõ' Wolau b,a,d isáuq'
goto Delay f;jk n,anh
0 0 0 0 0 1 0 0
decfsz CounterH,1 ≤,afõ ó<Û ls%hdldrlu f,i 7 Segment display Ndú;d lr
goto Delay Conter tlla ksr®udKh ls¯u y∞ruq'
return i;ajeks ìgqj 2 jeks ìgqj ìx≥j jeks ìgqj
rEm igyk wxl 4 fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
end .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
rEm igyk wxl 1 fuf,i i;ajeks ìgqj olajd tla tla ìgqj ms<sfj<ska §1¶ fï ,sms fm< kej; ≤kqï fok ;=re iEu foi;shlg u jrla
rEm igyk wxl 1 u.ska wod< l%uf,aLkh ≤lafõ' tys ° lrf.k hdfï ° wmg m<uq n,anfha isg wgjk n,anh olajd m< jkq we;s nj lreKdfjka ie,l=j uekeú
wdrïNfha ° u ;***** Define Registers ***** f,i ,shd n,an ms<sfj<ska ≤,afõ' wgjeks n,anh ≤,ajqKdhska miqj tu
we;af;a l%uf,aKLkh lshjd f;areï .ekSu i|yd fhd∞ we;s rgdj wjika jk w;r wdmiq wfÜ isg tl olajd n,an wdmiq
igykla nj uq,ska u we;s ;s;a fldudj (;) ≥gq ú.i Tng ≤,aùu wdrïN l< hq;= h' fuu wjia:dj y∫kd .ekSug kï
wjfndaO úh hq;= h' ^jeä úia;r i|yd 4'5 ,smsh lshjkak& PORT B fr‚iagrfha 7 jeks ìgqj §1¶ jk f;la n,d isáh
bkamiqj we;s STATUS equ 03h hkak MPALB uD≥ldx.hg hq;= h' btfsc PORTB, 7 hk Wmfofika lshfjkqfha bit test f
,nd fok Wmfoila fyj;a A Compiler Directive f,i ye¢kafõ' skip if clear hkak h' fuys ° f hkq ° we;s fr‚iagrfha ì
fuys ° uD≥ldx.hg fok Wmfoi jkqfha STATUS fr‚iagrhg jk w;r m¯CId l< hq;= ìgqj Wmfofia w.g we;=<;a l< hq;=
w∞< msysgqï fr‚iagrj,g w∞, msysgqï wxlh (Address) 03 h' fuys ° w∞< fr‚iagrh PORTB jk w;r ìgqj 7 jeks
njhs' fï wdldrhg PORTB yd TRISB fr‚iagrj,g w∞< ìgqj fõ'
msysgqï wxl o 06 iy 86 f,i o olajd we;' Counterh iy ìx≥j jeks ìgqfõ isg i;ajeks ìgqj olajd tfla b,lalu jï
CounterH hkq úp,Hhka folla jk w;r tajdg w∞< msysgqï mig f.kú;a i;ajeks ìgqjg meñ◊ úg reverse fyj;a n,an
wxl o OD iy OE f,i olajd we;' fuys ° b,lalïj, w.g wdmiq ≤,aùfï Wmfoia wvx.= fldgi fj; hdug goto reverse
"h" wl=r fhdod we;af;a tu ixLHd oyfha mdofha ixLHd fkd j Wmfoi fhd∞ we;' i;ajeks ìgqj 1 jQ úg muKla fuu Wmfoig
oy ifha mdofha ixLHd nj ≤laùug h' oy ifha mdofha ixLHd meñfKa' wka iEu úg u fuu Wmfoi u.y˙k f,i
ú≥y,
2005 foieïnr® ui 21 - n∞∞ msgqj 23
;dlaIK wxYh
≤ka PIC 16F84(A) u.ska fuu ls%hdldrlu is≥ lrk wdldrh fuys Odjk fõ.h jeä lr .ekSug wjYH kï Deley loopys
úuid n,uq' rEm igyk wxl 1ka w∞< m˙m:h ≤lafjk w;r ta Ndú; jk Counter H i|yd wvq w.hla fh†h hq;= h' ta i|yd
i|yd f.dvke.= l%uf,aLkh rEm igyk wxl 2ka ≤lafõ' tu retnrn Wmfoig fmr
l%uf,aLkh wm uq,ska b†˙m;a l< Knight Rider m˙m:hg w∞< Movlw 80 h
l%uf,aLkfha u jeä †hqKq ls¯uls' ≤ka ms<sfj<ska LED 40 tlska movwf Counter H hk Wmfoia fhdokak' fuys ° 80h
tl oe,afjk wdldrh n,uq' fjkqjg Bg wvq w.hla fh¥ úg ;j;a fõ.j;a fõ'
m˙m: igykg wkqj fuu LED 40 wg ne.ska fldgia mylg fuu LED 40 u rEm igyk wxl 4 u.ska ≤lafjk wdldrhg
fn∞ we;' bka miq ta iEu fldgila u D 400 g%dkaisiagr u.ska fm<.eiajQ úg Tng 8 × 5 matrix tlla ,efí' tu.ska Tng
n, iemhqfï iDK w.%hg iïnkaO lr w;' iEu g%dkaisiarhl u leue;s wl=rla fyda b,lalula or®Ykh lr.; yels h'
mdou (Base) w.%h m%;sfrdaOlhla yryd uhsfl%dfldkafg%da,rfha
PORT Ays w.%j,g (RA0 - RA4) iïnkaO lr we;'
PORT Ays w.% ;dr®lsl 1 fyj;a 5V ;;a;ajhg m;a l< úg ^b;s˙ fldgi ,nk i;sfha&
MICROCONTROLLERS tu g%dkaisiagr ls%hdld¯ ;;a;ajhg m;a fõ' tkï w∞< LED
wfÜ f.dkqj ≤,aúh yels h' tu f.dkqfõ we;s LED ≤,aùu
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
;SrKh jkqfha PORT Bys w.%j,g ,shk w.h u; h'
miajk ,smsh - f;jk jk fldgi (III) W∞yrKhla f,i PORT Ays RA1 w.%hg ;dr®lsl 1 (5V) .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
PIC 16F84(A) 1
VIN D VOUT
3 14
4 VDD 6
330R X 8
0
B
R
1
B
R
2
B
R
3
B
R
4
B
R
5
B
R
6
B
R
7
B
R
N MCLR RB0/INT RB0
uhsfl%dfldkafg%da,rfhka G 7805
R A0
1k
17
18
RA0
R B1
R B2
7
8
9
RB1
RB2
R A1 RA1 R B3 RB3
wf,dal rgd ksru ® dK ls¯u 1N4007 2
220uF R A2
R A3
1
2
RA2
RA3
R B4
R B5
10
11
RB4
RB5
D33 D40
3 12
R A4 RA4 R B6 13 RB6
miq.sh ,sms lsysmh ;=<ska ir, Knight Rider wdf,dal rgdjla + 15pF X 2
R B7 RB7
movlw b 00010001’
AA AA A movwf PORTB ;Writ the value
RRRRR ;*****Shift Backward*****
call Delay ;Call the Delay loop Reverse
rEm igyk wxl 4 clrf PORTB ;All LEDs OFF btfsc PORTB,0 ;Check the 4th bit
fuu rEm igyfkka oelafjkqfha A wl=r m%or®Ykh lr we;s goto Rshift ;If it is 1 do this
wjia:djls' Bg w∞< l%uf,aLkh rEm igyk wxl 5ka ≤lafõ' movlw b 00010000’ rrf PORTB,1 ;Else left shift
movwf PORTA ;Select fifth column call Delay ;Call the Delay loop
fuys ° uq,ska u m<uq ;Srej f;a¯u RAQ u.ska is≥ lr w∞< movlw b 11111110’ goto Reverse ;Back to Reverse loop
n,an D2..... D7 ≤,aùu l< hq;= h' B<Ûg RA1 u.ska fojk movwf PORTB ;Writ the value
;Srej f;dard Bg w∞< D9 iy D13 ≤,aúh hq;= h' fuf,i call Delay ;Call the Delay loop
;=kajk y;rjk iy miajk ;Sre f;dard Bg w∞< n,an ≤,aúh clrf PORTB ;All LEDs OFF Rshift btfsc PORTA,0 ;Check for the 1st set
hq;= h' fuys ° jrlg ≤,afjkqfha tla ;Srejlg w∞< n,an jqj;a goto Forward ;If true start Forward
;Sre tlska tl fõ.fhka udre ls¯u fya;=fjka ishÆ u ;Sre goto Main clrf PORTB ;Else all LEDs OFF
tljr ≤,afjk wdldrhla †ia fõ' fuys ° Delay loopys bsf PORTB,7 ;Make 8th LED ON
Counter H i|yd 20h ,shd we;s neúka fõ.h b;d by< Delay decfsz CounterL,1 rrf PORTA,1 ;Else move to next set
w.hla .kS' goto Delay goto Reverse ;Back to Reverse loop
wod< l%uf,aLkfha iEu Wmfoilg u miq ,shd we;s igyk decfsz CounterH,1
lshùfuka l%uf,aLkh f;areï .ekSug W;aidy lrkak' goto Delay
fuys ° Tng uhsfl%dfldkafg%da,rfha we;s W fr‚iagrh fyj;a movlw 20h ;*****Delay loop*****
Working Register ms<sn|j hula i|yka l< hq;= j we;' Tng movwf CounterH Delay decfsz CounterL,1
PORT A fr‚iagrhg 0000001 ,súh hq;= j we;ehs is;kak' return goto Delay
uq,ska u tu w.h W fr‚iagrhg ,shd bkamiqj th PORT A decfsz CounterH,1
fr‚iagrhg ,súh hq;= h' 00000001 hkq fofla mdofha ixLHdjla end goto Delay
nj ≤laùug l%uf,aLkfha ° b'00000001' f,i ,shd we;' movlw 80h
ta wkqj" rEm igyk wxl 5 movwf CounterH
Movlw b'00000001
return
hk Wmfoig ls%hd;aul l< miq W fr‚iagrfha ;;a;ajh my;
≤lafõ' fï wkqj Tn f;areï .; hq;af;a Tng frcsiagrhlg ,sùug
wjYH iEu úg u th uq,ska W fr‚iagrhg ,shd bkamiq th end
W w∞< ;ekg ,súh hq;= njhs'
0 0 0 0 0 0 0 1
fr‚iagrh
Bit 7 Bit 0 ó<Û ,smsfhka 7 segment displays yeisrùu n,dfmdrd;a;=
bka miq Movwf PORT A Wmfoi ls%hd;aul l< úg tu jkak'
w.h PORT A fr‚iagrhg ,shfõ' tu wjia:dj my; rEmfhka
≤lafõ'
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
PORT A
0 0 0 0 0 0 0 1 .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
fr‚iagrh
Bit 7 Bit 0
ú≥y,
2006 ckjd˙ ui 4 - n∞∞ msgj
q 21
;dlaIK wxYh
wxl ≤,aúh hq;= LKavl PORTB ìx≥fõ isg kjh olajd jQ wxl mqkrdjr®;S f,i ≤,aùug w∞<
fr‚iagrhg ,súh hq;= w.h l%uf,aLkh rEm igyk wxl 5 uÛska ≤lafõ'
0 abcdef 00111111 fuys ° uq,ska u wxl §0§g w∞< j ≤,aúh hq;= LKavl jk
1 bc 00000110 abcdef ≤,aùu i|yd PORTB fr‚iagrhg 00111111 ,súh hq;=
2 abdeg 01011011 h' tfia ls¯ug kï uq,ska u tu w.h W fr‚iagrhg ,shd
3 abcdg 01001111 bkamiqj PORTB fr‚iagrhg ,súh hq;= h'
4 bcfg 01100110 Movlw b'00111111'
5 acdfg 01101101 movf PORTB
6 acdefg 01111101 hk Wmfoia foflka flfrkqfha tu ldr®hhhs' bka miq
7 abc 00000111 ;;amrhl mudjlg miq wxl 1 o bka miq wxl 2 o wd°
8 abcdefg 01111111
MICROCONTROLLERS 9 abcfg 01100111
jYfhka f.dia wxl §9¶ m%or®Ykh ls¯fuka miq kej;;a wxl
§0¶ka mgkaf.k §9¶ olajd jQ b,lalï m%or®Ykh lrhs' fuh
rEm igyk wxl 4 fkdkej;S †.g u is≥ fõ'
yhjk ,smsh - m<uq jk fldgi (I) ó<Û ,smsfhka fnd;a;ula tnQ úg w.h 1lska jeä jk
;*****Define Registers***** wdldrfha .Kl m˙m:hla f.dvk.uq'
ima; LKav m%or®Yl STATUS equ 03h
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
PORTB equ 06h
(Seven segment displays) TRISB equ 86h .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
yeisrùu
CounterL equ 0Dh
ìx≥fõ isg kjh olajd jQ b,lalï m%or®Ykh ls¯u i|yd
CounterH equ 0Eh
fhd∞.; yels ima; LKav m%or®Yl fyj;a Seven segment
display fhd∞f.k ir, .Kl m˙m:hla f.dvk.d .kakd
;*****Set up the Ports*****
wdldrh fuu ,smsfhka b†˙m;a flfr®' rEm igyk wxl 1 uÛska
bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
ima; LKav m%or®Ylhl o< igykla ≤lafõ'
clrf TRISB ;PORT B output
fujeks ima; LKav m%or®Yl úúO
bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0
jr®.j,ska úúO m%udKj,ska yd úúO
jr®Khka f.ka b;d iqΩ uqo,lg ñ, ;****Display numbers from 0 to 9****
° .ekSug ;sfí' tu ksid fujeks Main
Wmdx.hla ñ, ° f.k tla tla movlw b’00111111'
LKavdxl fjk fjk u ≤,aùug movwf PORTB ;Writ the number 0
W;aidy lr n,kak' fï i|yd 1.5V call Delay ;Call the Delay loop
úh<s fldaI folla fyda 3la m%udKj;a
fõ' fuys we;s LKavdxl úúO movlw b’00000110'
wdldrj,ska ≤,aùfuka 0 isg 9 olajd movwf PORTB ;Writ the number 1
jQ b,lalï m%or®Ykh lr.; yels h' call Delay ;Call the Delay loop
rEm igyk wxl 1
rEm igyk wxl 2 uÛska
§0¶ §1¶ iy §2¶ hk movlw b’01011011'
b,lalï m%or®Ykh jk movwf PORTB ;Writ the number 2
wdldrh ≤lafõ' call Delay ;Call the Delay loop
fuu Wmdx.fha LKavl
y; f,i we;af;a LED movlw b’01001111'
y;ls' rEmigyk wxl 3 movwf PORTB ;Writ the number 3
uÛska tu LED y; call Delay ;Call the Delay loop
rEm igyk wxl 2 m%or®Ylh ;=< iïnkaO ù
we;s wdldrh ≤lafõ' movlw b’01100110'
fuys LKavl f,i we;s movwf PORTB ;Writ the number 4
LED yf;a u lef;dav call Delay ;Call the Delay loop
tlg iïnkaO lr we;s movlw b’01101101'
wdldrhla olajhs' fujeks movwf PORTB ;Writ the number 5
ima; LKav m%or®Ylhla call Delay ;Call the Delay loop
fmd≥ lef;dav jr®.fha
m%or®Ylhla f,i ye¢kafõ' movlw b’01111101'
rEm igyk wxl 3 (Common Cathode movwf PORTB ;Writ the number 6
Display) tdy;a call Delay ;Call the Delay loop
fjf<|fmdf<a fmd≥ wefkdav jr®.fha m%or®Yl o ;sfí' fuu
ls%hdldrlfï ° wm fhd∞ .kafka fmd≥ lef;dav jr®.fha tlla movlw b’00000111'
neúka tu jr®.fha u m%or®Ylhla ñ, ° .ekSug Tn j.n,d.; movwf PORTB ;Writ the number 7
hq;= h' call Delay ;Call the Delay loop
Tn fjf<|fmd<ska ñ, ° .kakd m%or®Ylh fmd≥ lef;dav o
fmd≥ wefkdav o hkak m¯CId lr .ekSug nyq ógrhla movlw b’01111111'
(Multimeter) fhd∞.; yels h' nyq ógrh m%;sfrdaO ñkqï i|yd movwf PORTB ;Writ the number 8
ilia lr (XI Scale) r;= w.%h ima; LKav or®Ylfha tla call Delay ;Call the Delay loop
w.%hlg iïnkaO lr lΩ w.%h wfkl=;a w.%j, iamr®Y lrkak'
lsis u LKavlhla fkd≤,afõ kï nyq ógrfha r;= w.%h B<Û movlw b’01100111'
w.%hg f.k f.dia kej; lΩ w.%h tla tla w.%h iuÛ iamr®Y movwf PORTB ;Writ the number 9
lrkak' nyq ógrfha r;= w.%fha tla msysgqul ° ishÆ u LKavl call Delay ;Call the Delay loop
fjka fjka j ≤,aúh yels wjia:djla ,efí' fuys ° r;= w.%h
ia:djr j tla w.%hla u; ;sfnk w;r lΩ w.%h m%or®Ylfha goto Main
tla tla w.% fj; f.k hdfï ° w∞< LKavl ≤,afõ' Tng
fujeks ks¯CIKhla ,enqfKa kï th fmd≥ lef;dav jr®.fha Delay decfsz CounterL,1
m%or®Ylhls' tfia fkdjQfha kï" nyq ógrfha r;= yd lΩ w.% udre goto Delay
lr by; ms<sfj<g u m¯CId lrkak' túg by; lS ks˙CIKh decfsz CounterH,1
goto Delay
,enqfKa kï th fmd≥ wefkdav m%or®Ylhls'
return
fuf,i m¯CId ls¯fï ° m%or®Ylfha tla tla LKavlhg w∞<
w.%h o fmd≥ w.%h o f;dard.; yels h' rEm igyk wxl 4
end
uÛska tla tla b,lalug w∞< j ≤,aúh hq;= LKavl iy tfia
≤,aùu i|yd PORTB fr‚iagrhg ,súh hq;= w.hka o ≤lafõ' rEm igyk wxl 5
msgj
q 18
ú≥y,
2006 ckjd˙ ui 18 - n∞∞
;dlaIK wxYh
btfsc PORTA,0 hk Wmfofika lshfjkqfha PORTA
fr‚iagrfha ìx≥j jeks ìgqj §0¶ ≤ hs n,d tfia ù kï B<Ûg ;*****Define Registers*****
we;s Wmfoi fyj;a go to Loop hkak uÛyer w.h 1lska jeä PC equ 02h
lrk incf count, 1 hk Wmfoi ls%hd;aul lrk f,ihs' tu ksid STATUS equ 03h
fnd;a;u tnQ ú.i fuu Wmfoig meñ◊ count keue;s úp,Hfha PORTA equ 05h
w.h tllska jeä lr .kS' bkamiq count úp,Hfha w.h oyh PORTB equ 06h
ù ≤ hs ne,Su i|yd movlw D'10 yd xoRwf count, 0 hk TRISA equ 85h
Wmfoia fol Ndú; lr we;' fuys ° flfrkqfha uq,ska u w TRISB equ 86h
fr‚iagrhg oyfha b,lalu f.k count úp,Hfha w.h ta yd
iudk ≤hs ne,Suhs' w.hka fol iudk kï STATUS CounterL equ 0Dh
fr‚iagrfha fojk ìgqj §1¶ njg m;a fõ' w.hka iudk ke;skï CounterH equ 0Eh
MICROCONTROLLERS tu ìgqj §0¶ fõ' fufia jkqfha by; XOR kue;s ;dr®lsl
ls%hdfõ ° m%;sM,h ìx≥j ùu fyda fkdùu wkqjhs' Count
Count equ 0Fh
úp,Hfha w.h oyh ù kï STATUS fr‚iagrfha fojk ìgqj ;*****Set up the Ports*****
yhjk ,smsh - fojk fldgi (II) §1¶ jk neúka btfsc STATU S 2 hk Wmfoig miqj we;s clrt bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
count hk Wmfoia uÛy¯' túg count úp,Hfha ;snQ w.h bsf TRISA,0 ;Set RA0 as input
tf,i u mj;S' clrf TRISB ;PORT B output
ir, .Kl m˙m:hla ≤ka tu w.h ima; LKav m%or®Ylh uÛska ≤laúh hq;= ksid bcf
clrf
STATUS,5
Count
;Switch to Bank 0
Bg w∞< j PORTB fr‚iagrhg ,súh hq;= w.hka Table f,i
f.dv ke.Su kï lr we;s fldgfika ≤lafõ' fujeks j.=jla Look up table
;****Display numbers from 0****
f,i ;dCI◊l jHdjydrfha ° ye¢kafõ'
ima; LKav m%or®Yl (Seven Segment Displays) yiqrejk fuu j.=j Ndú; ls¯ug uq,ska u wod< b,lalu w main movlw b’00111111'
wdldrh ms<sn| uQ,sl lreKq lsysmhla miq.sh ,smsfhka b†˙m;a fr‚iagrhg ≤ñh hq;= h' movf conut, 0 uÛska count úp,H movwf PORTB ;Writ the number 0
fl¯ we;s w;r ta u; mokï j fnd;a;ula tnQ úg w.h 1lska fyj;a m%or®Ykh l< hq;= wxlh W fr‚iagrhg ,nd foa' bkamiq
jeä jk wdldrfha .Kl m˙m:hla f.dvk.k whqre úia;r call Table hk Wmfoiska w∞< j.=jg hk f,i okajd isà' fï ;*Wait for Button press & then display*
ls¯u fï ,smsfha wruqK fõ' jk úg;a w fr‚iagrfha w∞< wxlh tf,i u mj;sk neúka Loop btfsc PORTA,0 ;Button pressed?
rEm igyk wxl 1ka ≤lafjk m˙m:fha PIC 16F84 (A) Addwf PC,1 hk Wmfofika lshfjk m˙† tu b,lalu PC goto Loop ;If no then wait
uhsfl%dfldkafg%da,hrg iú l< ima; LKav or®Ylh yd iaúph fr‚iagrhg tl;= flfr®' tl;= lrk b,lalu wkqj w∞< ;Srej
fuys ° úfYaIfhka jeo.;a fõ' m˙m:hg ú≥,sh iemhq fudfydf;a fj; f.dia tys we;s w.h W fr‚iagrhg o f.k kej; wdmiq incf Count,1 ;If yes count up
u ima; LKaav m%or®Ylfha ìka≥j †ia úh hq;= w;r fnd;a;u call Table hk Wmfoig miqj we;s movwf portb Wmfoi movlw D’10' ;load w with ten
(sw1 iaúph& jrla tnQ úg wxl tl †ia úh hq;= w;r kej; fj; meñfKa' W∞yrKhla f,i m%or®Ykh l< hq;= w.h §5¶ kï xorwf Count,0 ;compare Count & 10
jrla fnd;a;u tnQ úg wxl fol §2¶ †ia úh hq;= h' fufia Bg w∞< retlw b' 01101101¶ hk Wmfoig meñK tys we;s
fnd;a;u Tnk jdrhla mdid w.h tllska jeä ù wxl 9g w.h jk 01101101 kue;s fofla mdofha ixLHdj w btfsc STATUS,2 ;if equal result 0
meñ◊ miq kej; §0¶ka mgka .; hq;= h' fr‚iagrhg f.k wdmiq movwf PORTB Wmfoig .uka lrhs' clrf Count ;Then clear Count
movf Count,0 ;Else continue
1 3 14 330R X 7 call Table ;Look Up Table
VIN D VOUT 4 VD D 6 a
N MCLR RB0/I NT a movwf PORTB ;Writ the number
1k 7
G R B1 b f b call Delay ;Call the Delay loop
7805 17 8 g
4.7k 18 RA0 R B2 9 c goto Loop
RA1 R B3 d e
1N4007 2 1
RA2 R B4
10
e d c
2 11 ;****Look Up Table for bit patterns****
RA3 R B5 f D
+ 3 12
220uF SW1 RA4 R B6 13 g N Table addwf PC,1
15pF X 2 R B7 G retlw b’00111111' ;Number 0
7 - 30V DC 16 Sev en Segment Display retlw b’00000110' ;Number 1
GND OSC1/CLKIN
15 5 retlw b’01011011' ;Number 2
- OSC2/CLKOUT GND
CRY STAL 4MHz PIC16F84(A) retlw b’01001111' ;Number 3
retlw b’01100110' ;Number 4
rEm igyk wxl 1 retlw b’01101101' ;Number 5
retlw b’01111101' ;Number 6
rEm igyk wxl 2 uÛska w∞< l%uf,aLkh ≤lafõ' fuys ° tys ° W fr‚iagrfha ;snQ w.h PORTB fr‚iagrhg udre
PORTBys RB0-RB6 w.% ima; LKav m%or®Yl Odjkh ls¯ug retlw b’00000111' ;Number 7
lrk w;r Bg wkqrEm j ima; LKav m%or®Ylfha §5¶ b,lalu
fhd∞ we;s ksid tajd m%;s∞k f,i;a RA0 w.%h sw1 iaúphg retlw b’01111111' ;Number 8
or®Ykh fõ' bka miq ;;amr 1l muK ld,hla n,d isg kej;;a
retlw b’01100111' ;Number 9
iïnkaO lr tuÛska ix«jla ,nd.ekSug fhd∞ .kakd ksid m%∞k btfsc PORTA, 0 Wmfoig .uka lrhs' ta i|yd go to Loop
w.%hla f,i;a ilia l< hq;= h' Clrf TRISB yd bsf TRISA, hk Wmfoi fhd∞f.k we;' tys ° kej;;a fnd;a;u Tnk ;=re
0 uÛska tu ilia ls¯ï is≥ lr we;' ^m%∞k yd m%;s∞k f,i w.% ;********** Delay Loop *********
n,d isà' fnd;a;u tnQ miq kej;;a Count úp,Hfha w.h 1lska
Delay decfsz CounterL,1
ilia ls¯u 4 jk ,smsfha i|yka úh& jeä lr th oyh fõ kï §0¶ lr ke;skï tf,i u" w
mgka .ekSfï ° ìx≥j m%or®Ykh ls¯u i|yd Bg w∞<j goto Delay
fr‚iagrhg udre lr j.=j fj; f.dia w∞< w.hka f.kú;a
PORTB fr‚iagrhg ,súh hq;= w.h jk 00111111| uq,ska u decfsz CounterH,1
P ORTB fr‚iagrhg ,nd foa' bka miqj kej;;a fnd;a;u
w fr‚iagrhg ,shd bka miqj th PORTB fr‚iagrhg udre goto Delay
tfnk ;=re Bttsc PORTA,0 yd go to Loop hk Wmfoia u;
lr we;' Morlw b'00111111 yd movwf PORTB hk return
fkdkej;S ls%hd;aul fõ'
Wmfoia fol uÛska tu ldr®hhka is≥ flfr®' end
fuys ° Tng .Kkh l< yelafla 0 isg 9g mu◊' 0 isg 99 rEm igyk wxl 2
bkamiq fnd;a;u Tnk f;la n,d isáh hq;= h' fnd;a;u tnQ olajd .Kka ls¯u i|yd ;j;a ima; LKav m%or®Ylhla wjYH
úg RA0 w.%fha w.h fyj;a PORTA fr‚iagrfha ìx≥j jeks fõ' Bg w∞< m˙m:h yd l%uf,aLkh ó<Û ,smsfhka
ìgqj §0¶ fõ' fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
n,dfmdfrd;a;= jkak'
.dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
ksje/† ls¯ula
miq.sh mdvfï rEm igyk wxl 6 f,i m< ù ;snQ rEmfhys fldgila uqøKh ù fkd;sì◊' tu rEmh ksje/†j my; m< fõ'
msgj
q 18
ú≥y,
2006 fmnrjd˙ ui 1 - n∞∞
;dlaIK wxYh
ìgq ieleiau jk §01101101¶ PORTB fr‚iagrhg ,súh hq;=
h' bka miq Digit 1ys fmd≥ w.%h iïnkaO lr we;s Q1 ;*****Define Registers*****
PC equ 02h
g%dkaisiagrh ;=<ska Odrdj .e,Sug ie,eiaúh hq;= h' ta i|yd STATUS equ 03h
RA1 w.%h 5V ;;a;ajhg f.k wd hq;= h' PORTA PORTA equ 05h
fr‚iagrfha §1¶ jeks ìgqjg §1¶ ,sùfuka th is≥ lr.; yels h' PORTB equ 06h
túg §5¶ b,lalu Digit 1 uÛska m%or®Ykh fõ' bka miqj TRISA equ 85h
we;af;a wfkla b,lalu jk fofla b,lalu Digit 2 uÛska TRISB equ 86h
m%or®Ykh ls¯u h' tfia ls¯ug kï l< hq;af;a tu b,lalug
w∞< ìgq ieleiau PORTB fr‚iagrhg ,shd Q2 g%dkaisiagrh CounterL equ 0Dh
CounterH equ 0Eh
;=<ska Odrdj .e,Sug ie,eiaùu h' tfy;a fuúg Q1 g%dkaisiagrh Digit1 equ 10h
;=<ska o Odrdj .e,Sug yels j ;snqfKa kï Digit 1ys o mfya Digit2 equ 11h
MICROCONTROLLERS b,lalu fjkqjg fofla b,lalu †ia fõ' tu ksid jrlg
m%or®Ykh l< hq;af;a tla b,lalula mu◊' ta wkqj Digit 1 ;*****initialization*****
uÛska mfya b,lalu m%or®Ykh lrk úg Digit 2 uÛska lsis u bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
yhjk ,smsh - f;jk fldgi (III) b,lalula m%or®Ykh fkd l< hq;= w;r Digit 2 uÛska fofla movlw b’00111001'
b,lalu m%or®Ykh lrk úg Digit 1 uÛska lsis≥ b,lalula movwf TRISA ;RA0 I/P RA1,2 O/P
clrf TRISB ;PORT B output
m%or®Ykh fkdúh hq;= h' bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0
0 isg 99 olajd .s◊h yels ta wkqj Digit 1 yd Digit 2 uÛska w∞< b,lalï fol fjk clrf Digit1 ;initilize to zero
fjk u wjia:d foll ° m%or®Ykh lrhs' fuu ls%hdj,sh clrf Digit2 ;initilize to zero
.Kl m˙m:hla ksru® dKh lruq fkdkj;ajd fõ.fhka lrf.k hdfï ° m%or®Ylh ksù we;s
wjia:dj wmg .%yKh fkd ù b,lalï fol u ≤,aù we;s
miq.sh ,smsfhka wm b†˙m;a lf<a 0 isg 9 olajd .s◊h yels wdldrhla fmfka' ta wkqj 0 isg 99 olajd jQ ´kE u wxlhla ;**display the first digit**
.Kl m˙m:hla ksr®udKh lr.kakd wdldrhhs' th u|la m%or®Ykh lr .; yels h' fuu ixl,amh b,lalï y;rla fyda Loop bcf PORTA,2 ;disable digit2
jeä†hqKq fldg 0 isg 99 olajd fyj;a wxl follska hq;a .Kl movf Digit1,0 ;get digit1 value
myla i|yd jqj o j,x.= fõ' m˙m:h yd l%uf,aLkh ixlSr®K call Table ;Look Up Table
m˙m:hla ksr®udKh lrk whqre fuu ,smsfhka b†˙m;a flfr®' ùu j<lajd .ekSu i|yd b,lalï follg muKla iSud ls¯ug movwf PORTB ;Writ the number
rEm igyk wxl 1 uÛska w∞< m˙m:h ≤lafõ' wm is≥ jqj;a u|la W;aidy l< fyd;a b,lalï follg jvd bsf PORTA,1 ;enable digit1
taug o w;=re ì∫ï fyj;a Interrupts Ndú; fõ' ISR 2 wxl 2 w;=re ì∫u i|yd
yhjk ,smsh - isõjk fldgi (IV) fï wd° jYfhka fkdfhl=;a wjYH;d i|yd w;=re ì∫ï Ndú; jk Wmfoia f.dkqj
flfr®' b†˙ ,smsj, ° ta tla tla wjia:d W∞yrK iuÛ f.kyer retie
≤laùug wms woyia lruq' wxl 3 w;=re ì∫u i|yd
uhsfl%dfldkafg%da,r l%uf,aLkfha ° PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%da,rhg w;=re ì∫ï ,nd †h ISR 3
jk Wmfoia f.dkqj
w;=re ì∫ïj, (Interrupts) Ndú;h yels wdldr lsysmhla fõ' tajd uQ,sl jYfhka fldgia follg retie
fn†h yels h'
w;=re ì∫ï hk jpkh fndfyda fokl=g wÆ;a f,i yeÛS 1' wNHka;r w;=re ì∫ï (Interu nal Interrupts)
hdug bv we;' ;dCI◊l jHjydrfha ° kï fndfyda úg w;=re 2' ndysr w;=re ì∫ï (Extr ernal Interrupts)
ì∫ï fjkqjg Interrupts hkak Ndú; fõ' m˙.Kl i|yd fyda wNHka;r w;=re ì∫ï ckkh lrkq ,nkafka
uhsfl%dkafg%da,r i|yd l%uf,aLk ieliSfï ° w;=re ì∫ï fyj;a uhsfl%dfldkafg%da,rfha wNHka;r tall uÛsks' W∞ ( main
Interrupts ms<sn| ≤kqu w;sYhska jeo.;a fõ' b†˙hg m< ùug * Timer module interrupts
we;s ishÆ u ksr®udKj, ° w;=re ì∫ï Ndú; lrk neúka ta * A/D converter interrupts
ms<sn|j uQ,sl wjfndaOhla ,nd °u fuu ,smsfha wruqKhs' * Brown out interrupts w;=re
w;=re ì∫ï hk jpkfha ir, f;areu jkqfha" is≥ lrñka hk * PWN Interrupts ì∫ula
ls%hdj,shla u|lg kj;ajd fjk;a ls%hdj,shlg fhduq ù th ndysr w;=re ì∫ï ckkh lrkq ,nkafka uhsfl%dfldkafg%da,rhg ,efnk úg
iïmQr®K lr wdmiq uq,a ls%hdj,shg meñ”u h' b;d ir, m˙ndysr m˙m: fyda Wmdx. uÛsks' W∞yrKhla f,i PIC l%h
s d;aul
W∞yrKhla uÛska fuh wjfndaO lr .ekSug W;aidy lruq' 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%da,rfha RBO w.%fha fjda,aàh;dj 0V lrñka ;snQ Main
Tn ksjfia ° mqj;am;la lshjñka isákafka hehs is;kak' fï isg 5V olajd fyda 5V isg 0V olajd fjkia ùul ° w;=re Wmfoi fyj;a
w;r;=fr® ° ≥rl:kh kdo jqj fyd;a" lshùu u|lg kj;d ì∫ula ckkh jk f,i ilia lr.; yels h' idudkHfhka m%Odk
≥rl:k weu;=ug ms<s;=re °ug hd hq;= h' ≥rl:k ixjdoh uhsfl%dfldkafg%da,rhl fujeks w;=re ì∫ï ,nd †h yels w.% tlla lsh
% dj,shg
wjika ls¯fuka miq kej; mqj;am; lshùu wdrïN l< yels h' fyda lsysmhla ;sìh yels h' fuys ° úfYaIfhka i|yka l< hq;= w;=re w∞<
fuys ° uQ,sl ls%hdj,sh jkqfha mqj;am; lshùuhs' ≥rl:k kdo jkafka wmg wjYH w;=re ì∫ï muKla ls%hdld¯ ;;a;ajhg m;a ì∫ug w∞< Wmfoia
ùu thg ndOdjla fyj;a w;=re ì∫ula f,i ie,lsh yels h' lr wfklajd wls%h ls¯fï yelshdj l%uf,aLkh f.dvk.kakdg ls%hdj,sh fuu
≥rl:k weu;=ug ms<s;=re °u fojeks ls%hdj,sh f,i .; yels h' we;s njhs' is≥ l< miq fldgfia
th wjika jQ miq kej; uq,a ls%hdj fyj;a mqj;am; lshùu wNHka;r fyda ndysr w;=re ì∫ula ,enqKq miq fuu we;'
wdrïN l< yels h' uhsfl%dfldkafg%da,r yd m˙.Klj, ° o uhsfl%dfldkafg%da,rh flfia ls%hd lrhs o hkak ó<Ûg i,ld Wmfoig
w;=re ì∫ïj, Ndú;h óg wkqrEm fõ' ne,sh hq;= ldrKh fõ' meñK uQ,sl
fuu W∞yrKh u mdol lr.ksñka w;=reì∫ïj,g wdfõ◊l rEm igyk wxl 1ka ≤lafjkqfha uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< ls%hdj,sh
.;s ,CIK lsysmhla myiqfjka úia;r l< yels h' l%uf,aLkhla .nvd ù we;s wdldrhhs' uhsfl%dfldkafg%da,rhg kej; mgka
w;=re ì∫ula ckkh jQ jyd u Bg w∞< ls%hdj,sh wdrïN ú≥,sh iemhQ ú.i u 0000h kue;s msysgqfï we;s Wmfoia ls%hdjg .kS'
l< hq;= h' tfia fkdue;s j is≥ lrñka hk ls%hdj,sh wjika kxjhs' fndfyda úg fuys we;af;a goto main hk Wmfoihs' ta
lr Bg fhduq ùu m%dfhda.sl fkd fõ' by; W∞yrKhg wkqj wkqj m%Odk l%uf,aLkh fj; meñK tys we;s Wmfoia tlska tl
≥rl:k weu;=ug ms<s;=re °u th ,enqKq ú.i u l< hq;= ls%hd;aul ls¯u wdrïN lrhs' fï wdldrhg m%Odk ls%hdj,shg
ldr®hhla jk w;r mqj;am; lshjd wjika lr Bg ms<s;=re °u wh;a Wmfoia ls%hd;aul lrf.k hdfï ° hïlsis fudfyd;l
m%dfhda.sl fkd fõ' w;=re ì∫ula ckkh jqj fyd;a ta fudfydf;a ls%hd;aul lrñka
iuyr w;=re ì∫ï fkdi,ld ye˙h yels h' tfia l< yelafla ;snQ Wmfoig w∞< ldr®hh wjika lr 0004h msysgqu fj;
tajdfha jeo.;alfï wvq jeä ùu wkqj h' iuyr ≥rl:k meñfKa' ´kE u w;=re ì∫ul ° meñfKkafka fuu msysgqug neúka
weu;=ïj,g ms<s;=re fkd ° isàu óg wkqrEm W∞yrKhhs' ckkh ù we;af;a l=uk wdldrfha w;=re ì∫ula ≤hs fidhd ne,Su
lsishï uhsfl%dfldkafg%da,rhlg w;=re ì∫ï ckkh ls¯fï ó<Ûg is≥ l< hq;= ldr®hhhs' 0004h iy bkamiq we;s msysgqï
m%Nj tllg jvd jeä .Kkla ;sìh yels w;r bka iuyrla wvq lsysmfha we;af;a Bg w∞< Wmfoia fõ'
jeo.;alñka hq;= fkdi,ld ye˙h yels tajd úh yels w;r iuyr bkamiqj we;s ISR1, ISR2, ISR3 hk Wmfoia f.dkqj, Wmfoig miqj we;s Wmfoighs' bkamiqj m%Odk ls%hdj,sh kej;
tajd fkdje<elaúh yels w;sYhska jeo.;a tajd úh yels h' we;af;a ta ta w;=re ì∫ug w∞<j l< hq;= ldr®hhka i|yd jQ idudkH wdldrhg is≥ lrf.k hhs' kej;;a w;=re ì∫ula ckkh
W∞yrKhlska mjif;d;a ≥rl:kh kdoùug wu;rj f∞rg ;Ügq Wmfoia fõ' fuys ISR hkq Interrupts Service Routine fyj;a jqj fyd;a by; lS wdldrhg u Bg m%;spdr olajhs'
ls¯u" úYd, Yíohla weiSu" y†is .skakla we;s ùu wd†h Tfí w;=re ì∫ïj, ° ls%hd;aul l< hq;= Wmfoia f.dkq fõ' w;=re ì∫ï ms<sn| j o; hq;= uQ,sl lreKq fndfyduhla fï
wjOdkh fhduq lr.kakd w;=re ì∫ï úh yels h' bka iuyrla W∞yrKhla f,i ckkh jQ w;=re ì∫ug w∞< Wmfoia f.dkqj jk úg úia;r fl¯ we;' ;j≥rg;a lreKq b†˙m;a ls¯ug
wjia:dj wkqj fkdi,ld ye˙h yels w;r .skakla jeks hula ISR1 kï tys we;s Wmfoia tlska tl ls%hd;aul lr wka;sug m%dfhda.sl ksoiqkla fhd∞ .ekSu fhda.H jk neúka ó<Û ,smsfhka
lsisfia;a fkdi,ld ye˙h fkdyels h' we;s retie fy;a return from interrupts hk Wmfoig meñfKa' w;=re ì∫ï iys; ksr®udKhla n,dfmdfrd;a;= jkak'
w;=re ì∫ï ms<sn| o< wjfndaOhla ,nd °ug by; W∞yrK tuÛska lshfjkqfha w;=re ì∫ug w∞< ls%hdj,sh fj; wdmiq hk
m%udKj;a fõ hehs wms is;uq' ≤ka uhsfl%dfldkafg%da,rj, ° w;=re f,ihs' fuu Wmfoia ls%hd;aul ls¯fuka miq kej; meñfKkafka fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
ì∫ï fhd∞ .efkkafka wehs ≤hs úuid n,uq' w;=re ì∫u ckkh jk wjia:dfõ ° ls%hd;aul lrñka isá .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
iuyr fh°ïj, ° fjda,aàh;d iamkao (Pulses) uÛye¯ulska
f;dr j uhsfl%dfldkafg%da,rhg ,nd.; hq;= wjia:d W∞ fõ' tjka
úgl ° tu iamkaoh w;=re ì∫ula f,i uhsfl%dfldkafg%da,rhg
,nd ≥k fyd;a wksjdr®hfhka u th ,nd .kS'
wjYH ld, mrdi ,nd.ekSu i|yd uhsfl%dfldkafg%da,r ;=<
we;s ld, .Kl (Timers) Ndú; ls¯fï ° o w;=re ì∫ï
fndfyda úg fhfoa' W∞yrKhla f,i iEu ;;amr 1l ° u
uhsfl%dfldkafg%da,rfha w.%hl fjda,aàh;dj 0V fyda 5V f,i
udre ls¯ug wjYH kï ld, .Kkh ;;amr 1lg ilia lr bka
miq uhsfld%dfldkafg%da,rh fjk;a ldr®hhl fh†h yels h' fï
w;r ld, .Klfha ld,h flfuka f.ù f.dia ;;amr 1g meñ”
úg w;=re ì∫ula ckkh lrhs' túg lrñka ;sfnk ldr®hh
u|lg kj;d w;=re ì∫ug w∞< ldr®hh jk w.%hl fjda,aàh;dj
fjkia fldg kej; uq,a ldr®hhg meñ◊h yels h' Tn miq.sh ,sms
ú≥y,
2006 fmnrjd˙ ui 22 - n∞∞ msgj
q 25
;dlaIK wxYh
w.h ìx≥fõ isg 255 olajd jeä l< yels w;r tys úfYaI;ajh ;*****Define Registers*****
jkqfha 255g meñ◊ miq w;=reì∫ula ckkh ls¯ug yels ùuhs' PC equ 02h
TMR0 fr‚iagrfha w.hka jeä l< yels wdldr lsysmhla
STATUS equ 03h
;sfnk w;r fndfyda úg Ndú; jkqfha uhsfl%dfldkafg%da,rfha
m%Odk foda,lfha iamkao lsysmhlg jrla TMR0 fr‚iagrfha PORTB equ 06h
w.h 1lska jeä jk wdldrhghs' fuys ° wm Ndú; lr we;af;a TRISB equ 86h
o tu l%uh jk w;r m%Odk f∞a,lfha iamkao 1024lg jrla OPTIONreg equ 81h
TMR0 fr‚iagrfha w.h 2lska jeä fõ' ta wkqj 255g meñKSu INTCON equ 0Bh
i|yd ld, iamkao 1024×255la jeh fõ' fï i|yd .; jk CounterL equ 0Dh
ld,h .Kkh ls¯u i|yd f∞a,lfha ixLHd;h o; hq;= h' Count equ 0Fh
ixLHd;h 4MHz jk f∞a,lhla Ndú; lr we;s úg tla ld,
iamkaohl w.h 1/4MHz fyj;a 250ns fõ' ta wkqj TMR0 org 0 ;Reset vector
MICROCONTROLLERS fr‚iagrfha w.h 255g meñ”ug 1024×255l ld,iamkao
m%udKhla fyj;a ñ,s ;;amr 65'536 (65.536ms) .; fõ'
goto main ;1st instruction
;at 0th location
yhjk ,smsh - miajk fldgi (V) ;j;a wdldrhlska lshf;d;a iEu ñ,s ;;amr 65'536lg u
org 4 ;Interrupt vector
jrla w;=reì∫ula ckkh fõ' fujeks w;=reì∫ï 15la .;a úg
;;amr 1lg wdikak ld,hla ,efí' btfss INTCON,2 ;TIMER0 interrupt?
w;=reì≥ïj, m%dfhda.sl Ndú; l%uf,aLkfha we;s orgo hkak MPLAB uD≥ldx.hg ,nd goto INTend ;If no return
w;=reì∫ï (Interrupts) ms<sn| uQ,sl ye¢kaùula miq.sh fok Wmfoila fõ' bka lshfjkqfha 0 fjks msysgqfï ° we;s
,smsfhka b†˙m;a lr we;s w;r ta ms<sn|j ;j≥rg;a úia;r Wmfoia jk goto main hkak ,shk f,i h' decfsz CounterL,1 ; decrease CounterL
ls¯u i|yd ir, m˙m:hla iy Bg w∞< l%uf,aLkh my; uhsfl%dfldkafg%da,rhg ú≥,sh iemhQ ú.i u fuu 0 jeks msysgqfï goto INTend ;If no return
≤lafõ' fuu m˙m:h 6'1 ,smsfhka b†˙m;a l< m˙m:h u jk we;s Wmfoia ls%hd;aul lrhs' ta wkqj goto main hk Wmfoi
w;r l%uf,aLkh u|la fjkia fldg we;' fuys ° o ima; LKav ls%hd;aul lr l%uf,aLkfha we;s main keue;s ia:dkhg f.dia incf Count,1 ;If yes count up
m%or®Ylfha †ia jk w.h ìx≥fjys isg 9 olajd ;;amrfhka bka miqj we;s Wmfoia tlska tl ls%hd;aul lrhs' OPTION yd movlw D’10' ;load w with ten
;;amrhg jeä ù kej; ìx≥fjka mgka .kS' INTCON fr‚iagrj,g ,shd we;s w.hkaj,ska flfrkqfha xorwf Count,0 ;compare Count & 10
6'1 ,smsfhka b†˙m;a l< l%uf,aLkfha ° ;;amr 1l mudjla TMR0 w;=reì∫ï ckkh ùug ie,eiaùu yd Bg w∞< wfkl=;a btfsc STATUS,2 ;if equal result 0
,nd .ekSu i|yd Delay l oop f,i ye¢kajQ Wmfoia f.dkqjla mrdñ;Ska ilia ls¯u h' PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%da,rfha
clrf Count ;Then clear Count
fhd∞ .;a; o fuys ° tjeks hula wjYH fkd fõ' ta fjkqjg o;a; m;%sldj m˙YS,kh ls¯fuka óg w∞< ;j;a úia;r ,nd.;
yels fõ' movf Count,0 ;Else continue
uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< we;s ld, .Kl (Timers) yd ine¢ call Table ;Look Up Table
w;=reì∫ï Ndú; ls¯u jvd;a ldr®hCIu l%uhhs' PIC 16F84A wdrïNfha ° u o m%or®Ykh ls¯ug movlw b'00111111' yd
movwf PORTB hk Wmfoia fol Ndú; lr we;' bka miqj movwf PORTB ;Writ the number
uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< fujeks ld, .Kl 1la muKla we;s
w;r th Timer 0 f,i kï lr we;' tfy;a iuyr we;s Loop goto Loop hk Wmfoig meñK †.g u tys /£ movlw D’15'
uhsfl%dfldkafg%da,rj, fujeks ld,.Kl 1lg jvd ;sìh yels h' isà' fï w;r TMR0 fr‚iagrfha w.h tlska tl jeä ù 255g movwf CounterL ;Load initial value
wms ≤ka Timer 0 ld,.Klh ls%hd;aul lrk wdldrh n,uq' meñ◊ miq w;=reì∫ula ckkh fõ' túg l%uf,aLkh .nvd ù
Timer 0 ld, .Klh yd iïnkaO m%Odk u fr‚iagrh jkqfha we;s u;lfha (Program memory) 4 jeks ia:dkhg hhs' tys INTend retfie ;Return from interrupt
TMR0 fr‚iagrhhs' fuh ìga 8l fr‚iagrhla jk w;r tys we;s btfss Intcon,2 hk Wmfoiska n,kqfha ckkh ù we;af;a
org D’25' ;start writing from
;17th location
;*****Loop forever*****
Loop1 goto Loop1 ;If no then wait
end
ú≥y,
2006 udr®;= ui 8 - n∞∞
;dlaIK wxYh
uD≥ldx.h uÛska ;srh u; or®Ykh lrkq ,efí' Æyqj;a ls¯u
bj;a l< úg ;srh u; Tnk wl=re †ia ùu kj;S' fuys °
jkqfha h;=re mqjrej u; Tnk wl=rg w∞< o;a; ìgq 0
fY%a◊.; f;dgqmf<a f;jk w.%fhka bj;g f.dia Æyqj;a ls˙u
yryd fojk w.hg meñK kej;;a m˙.Klh ;=<g msúiSuhs'
Æyqj;a ls¯u fjkqjg uhsfl%dfldkafg%da,rh uÛska msg lrk
o;a; ìgq fY%a◊.; f;dgqmf<a fojk w.%hg ,nd ≥k fyd;a tu
o;a; ;srh u; †ia fõ' Bg w∞< j m˙m:h yd l%uf,aLkh
f.dvk.d.kakd wdldrh ó<Û fldgiska b†˙m;a flfr®'
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
.dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
MICROCONTROLLERS
i;ajk ,smsh
ú≥y,
2006 udr®;= ui 15 - n∞∞
;dlaIK wxYh
16F628(A) uhsfl%dfldkafg%da,rh fhd∞f.k we;' fuys ndysr m˙.Klfha isg uhsfl%dfldkafg%da,rhg;a tljr o;a; iïfm%aIKh
iajrEmh yd w.% msysàu PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%da,rhg l< yels h' fuh ;dCI◊l jHjydrfha ° Full Duplex
fndfyda fihska iudk fõ' tfy;a fY%a◊.; wdldrhg o;a; Communication f,i ye¢kafõ' tfy;a tljr fo†idjg o;a;
yqjudrejg w∞< UART fldgi PIC 16F84(A) iïfm%aIKh ls¯u ;rula ixlSr®K neúka wdrïNhla f,i
uhsfl%dfldkafg%da,rfha fkdue;s ksid wmg ta fjkqjg PIC uhsfl%dfldkafg%da,rfha isg m˙.Klhlg wl=rla ^A wl=r& heùug
16F628(A) uhsfl%dfldkafg%da,rh fhd∞ .ekSug is≥úh' fuh o w∞< l%uf,aLkh rEm igyk wxl 2 uÛska b†˙m;a lr we;'
PIC 16F84(A)ys ñ,g wdikak ñ,lg ,nd.; yels h' tys ° iqmqre≥ m˙† fr‚iagr yd úp,Hhka ye¢kaùu uq,ska u
Bg wu;rj m˙m:fha we;s jeo.;a u Wmdx.h jkqfha is≥ lr we;' bkamiq Initialize hgf;a fYa%◊.; wdldrhg o;a;
MAX232 kue;s ix.Dys; m˙m:hhs (IC). uhsfl%dfldkafg%da,rh yqjudrejg w∞< fr‚iagr ilia ls¯u is≥ lr we;' TXSTA
ls%hd;aul jk fjda,aàh;djka yd m˙.Klfha fY%a◊.; f;dgqm< fr‚iagrhg ,shd we;s w.hka uÛska fY%a◊.; wdldrhg o;a;
ls%hd;aul jk fjda,aàh;djka tlsfklg fjkia ksid tu iïfm%aIKh i|yd uhsfl%dfldkafg%da,rfha UART fldgi ilia lr
MICROCONTROLLERS fjda,aàh;djka iïnkaO lrk fyj;a m˙jr®;kh lrk
w;rue†hl= f,i fuh ls%hd lrhs' fjf<|mf<a re' 100lg
we;' SPBRG fr‚iagrhg ,shd we;s w.fhka o;a; yqjudre jk
fõ.h fyj;a Baud rate 9600 f,i
i;ajk ,smh
s - fojk fldgi ilia lr we;' PIC 16F628(A)ys
o;a; m;s%ldfõ úúO fõ.hkag w∞<j
SPBRG fr‚iagrhg ,súh hq;=
CIqø md,k tall m˙.Kl w.hka ≤lafjk j.=jla fõ' Tng
fjkia fõ.hlska o;a; iïfm%aIKh
iuÛ iïnkaO ls¯u -2 ls¯ug wjYH kï tu j.=j n,d Bg
wkqrEm w.h SPBRG fr‚iagrhg
m˙.Klhla yd uhsfl%dfldkafg%da,rhla w;r fY%a◊.; ,súh hq;= h' fuys ° úfYaI lreKla
wdldrhg o;a; yqjudre lr.ekSug w∞< uQ,sl lreKq lsysmhla jkqfha m˙.Klh o tu fõ.hg u
fuu ,smsfha m<uqjeks fldgiska b†˙m;a flreKq w;r Bg w∞< ilia lr ;sîu w;HjYH njhs'
m˙m:h iy l%uf,aLkh fuu ,smsfhka úia;r flfr®' rEm igyk wxl 3
Transmit letter A hk
úia;rhg miqj we;s movlw 'A' yd
movw TXREG fyj;a Tranamit
Register hk Wmfoia folg wkqj
A wl=rg wod< ìgq ieleiau
TXREG fr‚iagrhg ,shkq ,nhs'
túg tu ìgq ieleiau
uhsfl%dfldkafg%da,rfha 8 jk w.%fhka
MAX 232 yryd m˙.Klhg hefõ'
bkamiq Call Delay uÛska ;;amrhl
muK mudjla f.k gotomain hk
Wmfoig wkqj 'A' wl=r iïfm%aIKh
ls¯ug w∞< movlw 'A' hk
Wmfoig meñfKa' fï wkqj iEu
;;amrhlg jrla u
rEm igyk wxl 1 uhsfl%dfldkafg%da,rfha isg m˙.Klhg
A wl=re hefõ' m˙.Klfha we;s Hyperterminal uD≥ldx.h
;*****Define Registers*****
uÛska tu wl=re ;srh u; †iaùug ie,eiaúh yels h'
STATUS equ 03h wdikak uqo,lg fuu ix.Dys; m˙m:h ñ, ° .; yels h'
RCSTA equ 18h ó<Û ,smsfhka m˙.Klfha isg uhsfl%dfldkafg%da,rhg o;a;
TXREG equ 19h rEm igyk wxl 3 uÛska m˙.Klfha fY%a◊.; f;dgqm<
ls%hd;aul jk fjda,à
a h;djkag w∞< igykla ≤lafjk w;r hjk wdldrh b†˙m;a flfr®'
RCREG equ 1Ah
TXSTA equ 98h
SPBRG equ 99h
;*****Initialize*****
bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
movlw b’00100110' fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd
movwf TXSTA ;Transmit Enable ú≥,s ixfoaY wxYfha .dñ”
movlw D’25' chisxy$flda,s; Or®um%sh
movwf SPBRG ; Baud rate 9600
bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0 rEm igyk wxl 4
ú≥y,
2006 udr®;= ui 22 - n∞∞
;dlaIK wxYh
;*****Define Registers***** jk w.%fhka uhsfl%dfldkafg%da,rfha RB1/RX fyj;a 7 jk
w.%hg ,efí' túg uhsfl%dfldkafg%da,rh tu o;a; ìgq ,ndf.k
STATUS equ 03h
RCREG fyj;a Receive Register kue;s fr‚iagrfha .nvd
PIR1 equ 0Ch lr.kS'
RCSTA equ 18h o;a; ìgq 8 u ,enqKq miq m˙.Klfhka ksl=;a l< wl=r
TXREG equ 19h uhsfl%dfldkafg%da,rhg ,eîu iïmQr®K ù we;s neúka th ≤laùug
RCREG equ 1Ah PIR1 fr‚iagrfha 5 jk ìgqj ;dr®lsl njg m;a lrhs'
TXSTA equ 98h l%uf,aLkfha Main f,an,hg miqj we;s btfss PIR1,5 hk
SPBRG equ 99h Wmfofika flfrkqfha tu îgqj m¯CId ls¯uhs'
uhsfl%dfldkafg%da,rh fj; wl=rla fyda o;a; ìgq 8la ,enqKq úg
CounterL equ 0Dh fuu ìgqj 1 jk ksid th o;a; ,eîu iïmQr®K ù o keoao
MICROCONTROLLERS CounterH equ 0Eh hkak ms<sn| or®Ylhla f,i fhd∞f.k .; yels h' ta wkqj tu
ìgqj ;dr®lsl §0¶ kï ;ju;a o;a; ,eîu iïmQr®K ù ke;s
neúka goto main Wmfoig f.dia kej; btfss PIR1,5
i;ajk ,smsh - f;jk fldgi ;*****Initialize*****
Wmfoig u meñfKa' o;a; ìgq 8 u ,efnk f;la fuu pl%Sh
bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1 ls%hdj,sh †.g u is≥ fõ'
movlw b’00100110' hï úfgl o;a; ìgq 8 u ,eî PTR,5 ìgqj §1¶ jQ úg goto
CIqø md,k tall m˙.Kl yd movwf TXSTA ;Transmit Enable main Wmfoi uÛyer B<Ûg we;s movf RCREG, 0 Wmfoig
movlw D’25' hhs' túg RCREGys ;sfnk m˙.Klfhka tjQ wl=r W
iïnkaO ls¯u - 3 movwf SPBRG ;Baud rate 9600 fr‚iagrhg ,nd foa' bkamiq we;s movwf TXREG Wmfoig
uhsfl%dfldkafg%da,rhl isg m˙.Klhlg o;a; heùu ms<sn|j bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0 wkqj W fr‚iagrfha we;s tu wl=r TXREG fyj;a Transmit
miq.sh ,smsfhka wms úia;r lf<uq' ó<Û mshjr f,i m˙.Klfha Register kue;s fr‚iagrhg ,nd foa' túg tu wl=rg w∞<
isg uhsfl%dfldkafg%da,rhg o;a; heùu;a Bg m%;spdr f,i bsf RCSTA,7 ;Enable Serial com o;a; ìgq fY%a◊.; wdldrhg uhsfl%dfldkafg%da,rfha 8 jk
uhsfl%dfldkafg%da,rfha isg m˙.Klhg tu o;a;hka u wdmiq tjk bsf RCSTA,4 ;Enable Continuous receive w.%fhka msg ù MAX 232 yryd m˙.Klfha fY%a◊.;
wdldrfha ksr®udKhla fuu ,smsfhka b†˙m;a flfr®' f;dgqmf<a fojk w.%hg msúfia' bkamiq m˙.Klh uÛska tu wl=r
,ndf.k Hyperterminal uD≥ldx.h m˙.Kl ;srh u; †iaùug
rEm igyk wxl 1 uÛska w∞< m˙m: igyk o rEm igyk ;****Receive and transmit back****
i,iajhs'
wxl 2 uÛska l%uf,aLkh o ≤lafõ' fuu m˙m: igyk yd Main btfss PIR1,5 Call Delay uÛska ;;amrhl muK mudjla f.k goto
l%uf,aLkh miq.sh ,smsfhka b†˙m;a l< m˙m: igykg yd goto Main
l%uf,aLkhg fndfyda fihska iudk fõ' tneúka ta ms<sn| jeä≥r main Wmfoig wkqj kej;;a btfss PIR1, 5 Wmfoig meñK
movf RCREG,0 ;Received letter wÆ;a wl=rla ,eî we;a ≤ hs n,hs' wl=rla ,eî ke;akï kej;
úia;r ls¯ula fuys ° wjYh fkd fõ' tfy;a m˙.Klfha isg movwf TXREG ;Transmit to PC
uhsfl%dfldkafg%da,rhg o;a; heùu iy tu o;a; ,enqKq úg kej;;a PIR1, 5 ìgqj m¯CId lrñka isák w;r wl=rla ^fyda
call Delay ;Wait a little o;a; ìgq 8la& ,enqKq miq movf RCREG,0 uÛska tu wl=r
uhsfl%dfldkafg%da,rh ls%hd l< hq;= wdldrh ms<sn|j úia;rhla
my; ≤lafõ' goto Main lshjd movwf TXREG uÛska m˙.Klh fj;g hjhs'
Start>programs>Accessories>Communication>Hyperterminal RCREG fr‚iagrh movf RCREG, 0 Wmfoi uÛska lshjQ
wkqms<sfj<g f.dia m˙.Klfha Hyperterminal uD≥ldx.h ;****Delay Loop**** miq PIR1, 5 ìgqj ;dr®lsl §0¶ njg m;a fõ'
újD; lr bkamiq COMX properties uqyqK; ,enqKq miq Delaydecfsz CounterL,1 fï wdldrhg m˙.Klfha isg wl=rla msg l< úg th
Band rate fyj;a o;a; hjk fõ.h 9600 f,i ilia l< hq;= goto Delay uhsfl%dfldkafg%da,rhg ,eîu PIR1, 5 ìgqj m¯CId lr ≤k.;
h' fï i|yd tu uqyqKf;a Restrore Defaults hk fnd;a;u yels w;r tu wl=r lshjd Bg w∞< ldr®hh l< miq kej;
decfsz CounterH,1
;j;a wl=rla ,efnk f;la n,d isàu idudkH l%uhhs' ta w;r;=r
tîu o l< yels h' bkamiqj h;=re mqjrej u; Tnk wl=rg goto Delay uhsfl%dfldkafg%da,rhg fjk;a ldr®hhl fh†h fkdyels neúka fuu
w∞< o;a; ìgq m˙.Klfha fY%a◊.; f;dgqmf<a 3 jk w.%fhka return
MAX 232 ix.Dys; m˙m:fha 13 jk w.%hg f.dia +12V yd l%uh ;rula wldr®hCIu fõ' th je<elaùu i|yd w;=re ì∫ï
-12V fjda,aàh;djka 0V yd +5V njg m˙jr®;kh ù tys 12 Ndú; l< yels h' tu ksid ó<Û ,smsfhka fY%a◊.; l%uhg o;a;
end 2 rEm igyk yqjudre ls¯u yd iïnkaO w;=re ì∫ïj, fh°ï úia;r flfr®'
1 rEm igyk
ú≥y,
2006 udr®;= ui 29 - n∞∞ msgj
q 17
;dlaIK wxYh
;*****Define Registers*****
STATUS equ 03h
INTCON equ 0Bh
PIR1 equ 0Ch
PIE1 equ 8Ch
RCSTA equ 18h
TXREG equ 19h
RCREG equ 1Ah
TXSTA equ 98h
SPBRG equ 99h
MICROCONTROLLERS CounterL equ 0Dh
i;ajk ,smsh - isõjk fldgi CounterH equ 0Eh
;****Reset vector****
org 0
CIqø md,k goto Init
m˙.Kl yd iïnkaO ls¯u - 4 ;****Interrupt vector****
uhsfl%dfldkafg%da,rhl isg m˙.Klhlg;a m˙.Klhl isg org 4
uhsfl%dfldkafg%da,rhlg;a hk fo†Ydjg u fY%a◊.; wdldrhg
movlw “A” ;Load letter A into W
o;a; yqjudre ls¯u ms<sn|j w;HjYH lreKq fndfyduhla u
miq.sh ,sms ;=fkka b†˙m;a lr we;' fY%a◊.; l%uhg o;a; xorwf RCREG,0 ;Compare Received letter with A
yqjudre ls¯u yd iïnkaO w;=reì∫ï Ndú;h;a" btfss STATUS,2 ;This bit becomes 1 if match
uhsfl%dfldkafg%da,rhg m˙.Klfhka ,efnk o;a; f;dard fírdf.k retfie ;Else return from interrupt
w∞< o;a;hkag muKla m%;spdr ≤laùu;a úia;r ls¯u fuu movlw “B” ;Letter B
,smsfha wruqKhs' movwf TXREG ;Transmit to PC
rEm igyk wxl 1ka b†˙m;a lr we;s l%uf,aLkhg wkqj call Delay ;Wait a little
m˙.Klfhka wl=rla ,efnk ;=re Loop goto loop hk Wmfoi retfie ;Return from interrupt
†.g u ls%hd;aul fõ' m˙.Klfhka wl=rla ,enqKq ú.i
w;=reì∫ula ckkh ù org 4 kue;s ia:dkhg (Interrupt ;*****Initialize*****
Vector) f.dia tys we;s Wmfoia tlska tl ls%hd;aul lrhs' org 15
tys ° uq,ska u we;s movlw 'A' Wmfoig 'A' wl=r W
fr‚iagrhg f.k B<Ûg we;s xorwf RCREG, 0 hk Wmfoig
wkqj m˙.Klfhka ,eî we;s wl=r yd ikaikaokh lrkq ,nhs' Init bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
m˙.Klfhka ,enqfKa 'A' wl=r kï ikaikaokh idr®:l neúka movlw b’00100110'
Status fr‚iagrfha fojk ìgqj 1 jk neúka btfss STATUS, movwf TXSTA ;Transmit Enable
2 Wmfoig wkqj bkamiqj w;s retfie fyj;a return from movlw D’25'
interrupt Wmfoi uÛy¯' m˙.Klfhka ,enqKq wl=r 'A' fkd fõ movwf SPBRG ;Baud rate 9600
kï ikaikaokh fkd.e,fmk neúka STATUS fr‚iagrfha fojk bsf PIE1,5 ;Enable receive interrupt
ìgqj 0 fõ' tuksid btfss STATUS, 2g miqj we;s retfie bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0
Wmfoi ls%hd;aul lr w;=reì∫ug w∞< Wmfoia ud,dfjka bj;a bsf INTCON,6 ;Enable peripheral interrupt
j Loop goto Loop hk Wmfoig kej;;a .uka lrhs' bsf INTCON,7 ;Enable global interrupt
ta wkqj m˙.Klfhka ,enqKq wl=r A kï retfie Wmfoi bsf RCSTA,7 ;Enable Serial communication
uÛyer movlw 'B' Wmfoig meñfKa' tys ° B wl=r W
bsf RCSTA,4 ;Enable Continuous receive
fr‚iagrhg f.k bkamiqj movwf TXREG Wmfoig wkqj th
m˙.Klh fj;g iïfm%aIKh lrhs' bkamiq ;;amrhl muK
mudjlaa Call Delay uÛska f.k w;=reì∫ï i|yd jk Wmfoia ;****Wait for a letter from PC****
ud,dfjka (Interrupt Service Routine) bj;a j kej;;a Loop Loop goto Loop
goto Loop Wmfoig f.dia ksrka;rfhka tu Wmfoi u
ls%hd;aul lrhs' kej;;a wl=rla ,enqKq úg w;=reì∫ula ckkh ;****Delay Loop****
ù org 4 kue;s ia:dkhg f.dia w∞< Wmfoia ud,dj ls%hd;aul Delay decfsz CounterL,1
lr ,enqKq wl=r A kï Bg m%;spdr f,i B wl=r m˙.Klh goto Delay
fj; hjk w;r ,enqKq wl=r A fkd fõ kï lsis u wl=rla decfsz CounterH,1
m˙.Klhg fkd hjd w;=reì∫fuka bj;a fõ' goto Delay
fuu l%ufha we;s úfYaI jdish jkqfha m˙.Klfhka wl=rla return
,eî we;a ≤ hs ksrka;rfhka fidhd ne,Su wjYH fkdùuhs' ta
wkqj uhsfl%dfldkafg%da,rh jvd;a ldr®HCIu f,i ;j;a ldr®hhla
i|yd Ndú; ls¯ug fï uÛska bv i,id foa' end
l%uf,aLkfha Initialize hgf;a we;s Wmfoia ud,dfjka fY%a◊.;
wdldrhg o;a; yqjudre ls¯ug yd Bg w∞< w;=reì∫ï ckkhg ls¯ug w∞< uQ,sl lreKq fuu ,sms lsysmfhka b†˙m;a lr we;s
wjYH uQ,sl ilials¯ï is≥ lr we;' fuys ° INTCOM yd PIE w;r ;j≥rg;a lreKq b†˙m;a ls¯u i|yd m%dfhda.sl ksoiqkla
fr‚iagr uÛska w;=reì∫ïj,g w∞< ilia ls¯ï o TXSTA, fhd∞ .ekSu iq≥iq nj wmg yeÛs .sh neúka ó<Û ksr®udKh f,i
SPBRG, RCSTA uÛska fY%a◊.; wdldrhg o;a; heùug m˙ir WIaK;ajh uek tu w.hka m˙.Klhg hjd jdr®;djla
Ndú; lrk UART tallhg w∞< ilia ls¯ï o is≥ lr we;' ;nd.kakd wdldrh úia;r flfr®'
PIC 16F628A uhsfl%dfldkafg%da,rfha o;a; m;%sldj m˙YS,kh
ls¯fuka ;j≥rg;a úia;r ,nd.; yels h' fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
m˙.Kl;a uhsfl%dfldkafg%da,r;a fY%a◊.; l%uhg iïnkaO .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
ú≥y,
2006 wfm%a,a ui 5 - n∞∞ msgj
q 17
;dlaIK wxYh
wms fuh W∞yrKhlska f;areï .ekSug W;aidy lruq' 25" 26" ika;;sl úp,Hhla jk WIaK;ajh ixLHd - wxl njg
27" 28" 29" 30 hk ixLHd fm< i,lkak' tu ixLHd fm< 25 m˙jr®;kfha ° f∞aIhla u;= ùuhs' th lafjdkaàlrK f∞aIh
isg 30 olajd tlska tl jeä ù we;' fyj;a Quanitzation error f,i ye¢kafõ' fuf,i ´kE u
tjeks ixLHd fm<la ie,l+ úg tys w;rueo w.hka ≤laúh ika;;sl úp,Hhla ixLHd - wxl uÛska ≤laùug hdfï ° tu
fkdyels h' Bg fya;=j tys we;s ixLHd tlska tl jeä ù ;sîuhs' f∞aIh we;s fõ'
wm m˙ir WIaK;ajh fi,aishia wxYl 25" 26" 27" 28" 29" 30 rEm igyk wxl 1ys fr®Ldj uÛska ika;;sl úp,Hhlg
''''' wd° jYfhka mQr®K ixLHdj,ska ≤lajqj fyd;a tys fjkiaùu ≤lafõ' ta wkqj thg ´kE u w.hka .; yels nj
ika;;slNdjhla fkdue;' tfy;a m˙ir WIaK;ajh iEu úg u meye†,s jk w;r ixLHd wxl uÛska ≤laùug hdfï ° 0'5l
mQr®K w.hka f.ka fkdmj;S' thg mQr®K w.hka folla w;r Wm˙u f∞aIhla we;súh yels h'
we;s ´kE u w.hla .; yels h' WIaK;ajh kue;s ika;;sl rdYsh wm f.a myiqj ;ld ixLHd-
ta wkqj ika;;sl rdYshlg hïlsis mrdihla ;=< ´kE u wxlj,ska ≤laùfï ° by; wdldrfha f∞aI we;sùu iajdNdúl h'
MICROCONTROLLERS w.hla ,nd.; yels nj meye†,s fõ' tjeks ika;;sl rdYSka Bg
wkqrEm úoHq;a ix« njg m˙jr®;kh l< úg ,efnk ix«j o
ta wkqj ´kE u ika;;sl rdYshla fyda Bg wkqrEm m%;siu ix«j
ixLHd - wxl njg m;a ls¯fï ° fuu f∞aIh we;s fõ' tfy;a
ika;;slNdjhla Wiq,hs' tajd m%;siu ix« fyj;a Analog fhd∞.kakd ixLHd-wxl w;r mr;rh wvq l< úg fuu f∞aIh
wgjk ,smsh - m<uqjk fldgi Signals f,i ;dCI◊l jHjydrfha ° ye¢kafõ' wju lr.; yels h'
wm Ndú; lrk LM 35 WIaK;aj ixfõolh o WIaK;ajh fuf,i m%;siu ix« ixLHd-wxl njg m˙jr®;kh ls¯u
kï jQ ika;;sl rdYshg m%;siu úoHq;a ix«jla ksl=;a lrhs' §m%;siu ix« ixLHdxl ix« njg m˙jr®;kh¶ ls¯u (Analog
to digital convertion) f,i ye¢kafõ' fuf,i m˙jr®;kh
m%;i
s u ix« ixLHdxl ix« tfy;a wm WIaK;ajh m%ldY ls¯ug n,dfmdfrd;a;= jkqfha
fi,aishia wxYl 0'5l ksrjoH;djlska hqla; j h' W∞yrKhla ls¯fï ° by; i|yka l< f∞aIh we;s jqj;a Bg jvd úYd, jdis
njg m˙jr®;kh ls¯u f,i m˙ir WIaK;ajh 27.30C jqj o wms th 27.5 f,i m%udKhla ,nd.; yels h'
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
Analog to Digital wdikak ls¯ul fhfouq' fuys ° kshu w.h fkd,enqK;a iuyr
wjYH;d i|yd th m%udKj;a fõ' fuys ° is≥ j we;af;a .dñ” chisxy$flda,s; Or®um%sh
convertion y
CounterL equ 20h ;Loop counher Low ;***Get the decimal point****
wgjk ,smsh - isõjk fldgi CounterH equ 21h ;Loop counher High movlw D’5' ;Move 5 to W
Decimal equ 22h ;Decimal point clrf Decimal ;Clear decimal point
Digit1 equ 23h ;One’s btfsc temp,0 ;if the 0th bit =1
m%;i
s u-ixLHdxl ix« Digit2
temp
equ
equ
24h
25h
;Ten’s
;Temporary variables
movwf Decimal ;move 5 to decimal
msgj
q
fY%◊
a h
2006 uehs ui 3 - n∞∞ • b†˙m;a lrkafka ckm%sh foaYl$f,aLl ( fla' wd˙hisxy
22 jeks msgfq jka 3' jia;=j id∞ ;sfnk øjH jr®.fha úYsIag ;dm Od˙;dj
28& <s|lska j;=r nd,a†hla 6m by<g tieùu i|yd 50N
^28& 4' jia;=j msysgk Wi
n,hla fh°u wjYH jQ w;r" tu ldr®hh i|yd 15s ld,hla ^40& 6mla la Wi fmd,a .il ;sfnk fmd,a f.ähl ialkaOh
.; jQfha kï ldr®hh ls¯fï YS>;% dj jkqfha" 3kgls
ls' fmd,a f.äfha úNj Yla;h s ≤lafjkafka my; ≤lafjk V = fλ
1.300Js-1ls' 2. 50Js-1 ls' 3. 20Js-1ls' 4. 750Js-1 ls' s f= rka o@ ^.=re;ajc ;ajrKh = 10ms-2&
ljr ms<; 300 = 150 × 2l
1. 180J 2. 18J 3. 60J 4. 30J ⇒ l = 1m
^29& §cjh¶ uekSfï wka;r®cd;sl tallh f,i ms<s.efkkqfha" ∴ k<fha †. = 1m
1' cQ,h hs' 2' fjdgh hs' 3' fjda,agh hs' 4' ksõgkh hs' ^41& jia;j
= l pd,l Yla;h
s rπ mj;skfa ka ljr idOl u;
^30& ú≥,s WjdrKhl CIu;dj 500Wla la fõ' fuhska o@ W∞ () 03
lshefjkafka" 1' jia;=fjys ialkaOh yd .=re;ajc ;ajrKh u; h' fofl<jr újD; k<hl uQ,sl ixLHd;h f0 fõ' tys wr®Ohla
1' ú≥,s WjdrKh Ndú; jk yeu ;;amrhla ;=< ° u úoHq;a 2' jia;=fjys ialkaOh yd m%fõ.h u; h' c,fha .s,a¨ úg b;s˙ fldgfia uQ,sl ixLHd;h l=ula o@
Yla;hs 500Jla jeh jk njhs' 3' jia;=fjys m%fõ.h yd .=re;ajc ;ajrKh u; h' f0 = ;rx. ixLHd;h
2' ú≥,s WjdrKfha m%;fs rdaOh 500Ω njhs' 4' jia;=fjys ialkaOh yd ;ajrKh u; h' λ0 = ;rx. wdhduh
3' ú≥,s WjdrKh 500Vg jvd jeä fjda,aàh;djhlg ^42& ialkaOh 3kglala jQ nÆ megfjla 4ms-1l m%fõ.hlska V = ;rx. m%fõ.h
Tfrd;a;= fkdfok tlla njhs' ≥jf.k hhs' nÆ megjd i;= pd,l Yla;h s ≤lafjkafka ljr
4' ú≥,s WjdrKfhka jeh jk uqΩ Yla;sh 500J njhs' l
ms<;
s f= rys o@
^31& ksjfia ú≥,s iemhqug iïnkaO l< ;dmk oÛrhla 1. 12J 2. 24J 3. 48J 4. 6J
ñks;;a = 2l ° 60,000Jl
l Yla;s m%udKhla jeh lrkafka kï ^43& kHIaál Yla;hs uÛska ú≥,sh ksmojd .ekSfï ° is≥ jk
;dmk oÛrfha cjh jkafka" Yla;s m˙Kdukh jkafka
1' kHIaál Yla;sh → pd,l Yla;sh → úoHq;a Yla;sh
2' kHIaál Yla;sh → ;dmh → pd,l Yla;sh → úoHq;a c,fha wr®Ohla .s,a¨ miq uQ,sl ;rx. rgdj my; olajd
Yla;hs we;'
^32& my; i|yka ljr ú≥,s n,anhla uÛska jeä u 3' kHIaál Yla;sh → pd,l Yla;sh → ;dmh → úoHq;a ;rx. wdhduh λ1 kï
YS>;
% djhlska Yla;h
s jeh lrkafka o@ Yla;h s
1. 15W 2. 20W 3. 40W 4. 100W 4' kHIaál Yla;sh → úoHq;a Yla;sh
^33& jia;j= lg iemfhk ;dm m%udKh fyda jia;j = lska bj;a
^44& ú≥,s n,anhlg Yla;s tall 60la iemhQ úg Yla;s tall l/2
jk ;dm m%udKh .Kkh ls¯fï ° ta i|yd m%fhdackj;a fkdjk
6la wdf,dalh njg m;afõ' wdf,dalh njg m;a fkdù wmf;a hk V = fλ
idOlh jkafka" Yla;s m%udKh m%;Y s ;hla f,i ≤lafjkafka my; ≤lafjk ljr
1' øjHfha ialkaOh 2' øjHfha úYsIaG ;dm Od˙;dj ;rx. ixLHd;h = f1
3' is≥ jk WIaK;aj fjki 4' øjHfha øjdxlh
ms<;
s f= rka o@ V = f1×2l → (2)
1' 25] 2' 54] 3' 90] 4' 36] ^1& } ^2&
^34& 2kgla nr ;U l=Üáhla 300C isg 800C olajd ^45& fudagrhlg 6000J/s l Yla;s m%udKhla imhk w;r" f0 × 2l = f1×2l
r;als¯ug jqjukd ;dm m%udKh ksje/† j ≤lafjkafka my; thska 3000Jl l Yla;s m%udKhla pd,l Yla;sh njg ye¯ fudagrh ⇒ f = f0
≤lafjk ljr ms<s;=frka o@ lrleùug fhd∞ .kS' 1500Jl l Yla;s m%udKhla ;dmh njg o"
^;Uj, úYsIaG ;dm Od˙;dj = 400Jkg-10c-1) W∞ () 04
1500Jl l Yla;s m%udKhla èjksh njg o m;a j wmf;a hhs kï"
1. 2×50J 2. 2×400×50J 3. 2×80×50J 4. 30×400×80J fofl<jr újD; k< foll †. ms<fs j<ska 50cm iy
fudagrfha ldr®hCIu;dj jkafka"
^35& f.dvìu úYsIg a ;dm Od˙;dj" uqy≥q c,fha úYsIg
a ;dm 1' 25] 2' 75] 3 '50] 4' 100] 50.5cm fõ' fofokd tljr kdo l< úg ;;amrhlg kq.eiqï
Od˙;djg jvd wvq neúka" oyj,a ld,fha ° uqyoq g jvd blaukska 3 ^;=kla& wefia' k<j, ixLHd; fidhkak'
^46& ^40&m%Yakfhys lshefjk fudagrh ls%hd ls¯fï ° ;dmh
f.dvìu r;aùfï m%;M s ,hla f,i f.dvìu yd .eà ;sfnk jd; f,i wmf;a hk Yla;fs ha m%;Y
s ;h jkafka"
;Ügq r;a ù by< hdfuka f.dvìug by<ska we;s jk jd; wvqj ms<;
s r= -
1' 50] 2' 25] 3' 75] 4' 60]
msrùug uqyqo foi isg f.dvìug jd; Odrdjla .,d ths' fuu
ixisoê
a h y∫kajkafka" ^48& ú≥,s n,an o,ajd ;sfnk ldur ;=< ≤ä WKqiu q la 50cm 50.5cm
1' f.dv iq<x kñka h' 2' ks˙;†. fudaiï iq<x kñka h' ≤fkkqfha"
3' uqyq≥ iq<x kñka h' 4' iq<s iq<x kñka h' 1' ú≥,s n,anhg iemhQ Yla;sfhka jeä fldgila wdf,dalh
njg m;aùu ksid ° we;s k< fofla †f.ys fjki l=vd fõ' tneúka k< fol
^36& fudagr® r: tka‚ï isis,a ls¯u i|yd tajdfha úlsrlj, 2' ú≥,s n,anhg iemhQ Yla;sfhka jeä fldgila ;dmh njg tljr lïmkh lrk úg k< foflau tlu ;rx. rgdj yg
^fr®äfhagrj,& c,h Ndú; lrkafka" ye¯u ksid .kS'
1' c,fha úYsIg a ;dm Od˙;dj jeä ksid c,h kgk 3' ú≥,s n,anhg iemhQ Yla;sfhka jeä fldgila pd,l Yla;sh tneúka wjia:d fofla ;rx. wdhduh my; wdldrhg b†˙m;a
WIaK;ajh f;la r;a ùug úYd, ;dm m%udKhla wjYH neúka njg ye¯u ksid l< yelsh'
tjeks úYd, ;dm m%udK ordf.k jdIam fkdù meje;Sfï yelshdj 4' ú≥,s n,anhg iemhQ Yla;sfhka jeä fldgila wmf;a hdu λ = kl
c,hg ;sfnk ksid h' ksid m<uq k<hg λ1 = K×0.5m
2' c,fha úYsIag ;dm Od˙;dj jeä ksid tjeks úYd, ;dm fojk k<hg λ2 = k×0.505m
^49& Yla;s iïfm%Ia Kh is≥ lrkq ,nk WmlrKhla f,i k< fol ;=<u ;rx. m%fõ. iudk jk w;r th V f,i
m%udKhla ord isàfï yelshdj c,hg fkdue;s neúka h'
Ndú; l< fkdyels jkafka my; i|yka ljr WmlrKh o@ i<luq'
3' c,fha úYsIag ;dm Od˙;dj wvq neúka h'
1' ù fuda, 2' uyk ueIsu 3' h;=re me†h 4' .srh m<uq k<fha ;rx. wdhduhg jvd fojk k<fha ;rx.
4' c,fha m˙ud m%idrK ix.=Klh by< w.hla .kakd ksid
h' ^50& r;a jQ wxY=jla hdno wxY=j,g wkqlu
% fhka ;dmh fn∞ wdhduh iqΩ jeähla ;sfnk fyhska tys ixLHd;h wvqh'
^37& Yla;hs úkdY ùula fyda ueùula is≥ fkdjk w;r" tla °fï l%uh y∫kajkafka" m<uq k<fha ixLHd;h =f
iajrEmhl isg fjk;a iajrEmhla njg m;aùu is≥ fõ' tneúka 1' ikakhkh kñka h' 2' úlsrKh kñka h' ∴ fojk k<fha ixLHd;h = (f-3)
m˙irh iuÛ m∞r®: yd Yla;h s yqjudre fkdjk moaO;shl 3' ixjykh kñka h' V = fλ
^tal,s; moaO;shl& iïmQrK ® Yla;s m%udKh fkdfjkia j mj;S' 4' fr®Çh m%idrKh kñka h' m<uq k<hg
fuu kshuh y∫kajkafka" V = f×K× 0.5→ (1)
1' ialkaO ixia:ß;s kshuh kñka h' fojk k<hg
m%;siu-ixLHdxl''' V = (f-3)×K×0.505 → (2)
2' Yla;s ixia:ß;s kshuh kñka h'
18 jeks msgfq jka (1) = (2)
3' wej.dâfrda kshuh kñka h' 4' ´ï kshuh kñka h'
fuys ° iEu ìgqjla u tl ia:dkhla ol=Kg udre fõ' rEm f × K × 0.5 = (f-3)×K×0.505
^38& TkaÑ,a,djla m†k úg is≥ jk Yla;s m˙Kduk ms<ns | igyk wxl 2 n,kak' 0.5f = 0.505f-3×0.505
m%ldY folla my; ≤lafõ' ∴ 0.005f = 3×0.505
A = TkaÑ,a,dj by< hdfï ° ( pd,l Yla;h s → úNj 0 1 0 0 1 1 1 0 1 fmr f = 303 Hz
Yla;h s ∴ m<uq k<fha ixLHd;h = 303Hz
B = TkaÑ,a,dj my< hdfï ° ( úNj Yla;h s → pd,l bj;a fõ fojk k<fha ixLHd;h = 300Hz
Yla;hs Status
fr‚iagrfha
0 1 0 0 1 1 1 0 miq
fuu m%ldY w;=˙ka"
1' A muKla i;H h' 2' B muKla i;H h' 0 jeks ìgqj ia:dkfha w.h yd oi ia:dkfha w.h ,nd.ekSug Get tens yd
3' A yd B m%ldY fol u i;H h' Temp fr‚iagrfha rrf temp, 1 Wmfoig fmr yd miq Get ones hk Wmfoia ud,djla fhd∞f.k we;' tajd ;rula
4' A yd B m%ldY fol u wi;H h' rEm igyk wxl 2 ixlSr®K neúka jeä≥r úia;r ls¯u miqjg l,a ;nuq' bkamiqj
^39& .=re;aj n,h ksid jia;j= l we;s jk úNj Yla;h s goto loop Wmfoi uÛska by; úia;r l< ish,a, kej; is≥
.Kkh ls¯u i|yd Woõ fkdjk o;a;h jkafka" B<Ûg temp úp,Hfha we;s fofla mdofha ixLHdj oyfha ls¯u mgka .kS' B<Û ,smsfhka A/D m˙jr®;kfhka ,efnk
1' jia;=jl ialkaOh 2' .=re;ajc ;ajrKh mdofha ixLHdjla njg m˙jr®;kh ls¯u fyj;a wkqrEm tl w.hka m˙.Klhg fhduq lrk wdldrh úia;r flfr®'
ú≥y,
msgj
q 18 2006 uehs ui 10 - n∞∞
;dlaIK wxYh
Wmfoi uÛyer bkamiqj fhfok movf
ADRESH 0 Wmfoi ls%hd;aul lrk w;r
tfia fkd fõ kï goto ADloop Wmfoi
ls%hd;aul lr kej;;a tu ìgqj ìx≥j fõ
≤hs m¯CId lrkq ,nhs'
tf,i m%;siu ixLHdxl ix« m˙jr®;kh
is≥ lr wjika jQ miq tys m%;sM, fyj;a
m%;siu ix«jg w∞< ixLHdxl w.h
ADRESH yd ADRESL fr‚iagrj,
;sfí' tu w.hka fY%a◊.; wdldrhg
m˙.Klh fj; heùu ó<Ûg is≥ l< hq;=
ldr®hhhs' tu fr‚iagr fofla we;s w.hka
jdr foll ° m˙.Kl fj; heùu idudkH
l%uhhs' ta wkqj uq,ska u movf ADRESH,
0 Wmfoi uÛska ADRESH fr‚iagrfha
we;s w.h W fr‚iagrhg f.k bkamiqj movwf TXREG
Wmfoi uÛska tu w.h TXREG kue;s fr‚iagrhg hjkq
,efí' tu fr‚iagrhg hïlsis w.hla ,shQ úg
uhsfl%dfldkafg%da,rfha we;s USART tallh tu o;a; ìgq
fY%a◊.; wdldrhg yrjd RC6/TX w.%h yryd MAX 232
ix.Dys; m˙m:hg;a t;ekska m˙.Klfha fY%a◊.; f;dgqm<g;a
fhduq lrhs' m˙.Klfha Hyperterminal uD≥ldx.h újD; lr
rEm igyk wxl 1 we;s úg ,efnk w.hka ;srh u; †iaùug ie,eiaúh yels h'
;*****Define Registers***** fï wjia:dj jk úg ADRESHys w.h m˙.Klhg hjd
we;s w;r ADRESLys w.h heùug kshñ; j ;sfí' ta fol
STATUS equ 03h
PORTA equ 05h
w;r l=vd ld, mr;rhla ,nd .ekSu i|yd Delay hgf;a we;s
PORTC equ 07h Wmfoia fol fhd∞f.k we;' bkamiqj ADRESL fr‚iagrh
TXREG equ 19h lshùu i|yd Bank 1 fj;g hd hq;= neúka bsf STATUS, 5
ADRESH equ 1Eh Wmfoi fhd∞ f.k we;' (Bank 1 yd Bank 0 ms<sn| j
ADCON0 equ 1Fh ;=kajk ,smsfha i|yka úh&
TRISA equ 85h B<Ûg we;s movf ADRESL, 0 uÛska w∞< w.h W
TRISC equ 87h
fr‚iagrhg f.k movwf TXREG uÛska th TXREG
TXSTA equ 98h
SPBRG equ 99h
fr‚iagrhg fhduq flfr®' túg tu w.h o m˙.Klh fj;
ADRESL equ 9Eh hefõ' fï jk úg w∞< w.hka fol u m˙.Klh fj; hjd
ADCON1 equ 9Fh wjika neúka B<Û jdrh meñfKk f;la ;;amrhl muK
MICROCONTROLLERS ;*****Define Variables*****
mudjla .ekSug goto LOOP Wmfoi uÛska wdmiq Main
LOOP fj; f.dia we;' ta wkqj fuu ls%hdj,sh †.ska †.g u
is≥ ù ;;amrfhka ;;amrhg m˙ir WIaK;ajfha fjkiaùu
wgjk ,smsh - miajk fldgi CounterL equ 20h ;Loop counter Low
m˙.Klhg jdr®;d lrkq ,efí'
CounterH equ 21h ;Loop counter High ó<Û ,smsfhka LCD yeisrùu ms<sn|j úia;r flfr®'
m%;i
s u ix« ixLHdxl njg ;*****Initialization*****
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
.dñ” chisxy
yrjd m˙.Klhg heùu bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1 flda,;
s Or®um%h
s
ir, ixLHdxl WIaK;ajudkhla ksr®udKh lr .kakd wdldrh movlw b’00100110'
miq.sh ,sms lsysmfhka wms b†˙m;a lf<uq' tys ° m˙ir movwf TXSTA ;Transmit Enable
WIaK;ajh uek ima; LKav m%or®Yl uÛska b,lalula f,i movlw D’25'
movwf SPBRG ;Baud rate 9600
m%or®Ykh ls¯u uQ,sl woyi úh' th ;j≥rg;a †hqKq lr bsf TRISA,0 ;RA0 input
m˙.Klhla yd iïnkaO lrk wdldrh úia;r ls¯u fuu ,smsfha bsf ADCON1,7 ;Set Result Format
wruqKhs' bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0
m˙.Klhka yd uhsfl%dfldkafg%da,rhla w;r fY%a◊.; bsf ADCON0,0 ;ADON=1
wdldrhg o;a; yqjudre lr.kakd wdldrh 7 jk ,smsfha úia;r
lr we;s neúka ta .ek jeä hula fuys ° b†˙m;a fkd fõ' ;**Main Loop**
tfy;a w;HjYH lreKq lsysmhla muKla my; ≤lafõ'
Loop decfsz CounterL,1
uhsfl%dfldkafg%da,rh ;dr®lsl 1 yd 0 olajk fjda,aàh;djka goto Loop
5V yd 0V jk kuq;a m˙.Klfha fY%a◊.; f;dgqm<g w∞< j decfsz CounterH,1
tu w.hka -10V yd +10V fõ' tuksid w∞< fjda,aàh;d goto Loop ;255x255 (1 second)
m˙jr®;khkaa is≥ lrk w;rue†hl= f,i Max 232 kue;s
ix.Dys; m˙m:h uhsfl%dfldkafg%da,rh yd m˙.Klh w;rg fh†h ;*Start A/D convertion $ transmit to PC*
hq;= h' rEm igyk wxl 1 uÛska Bg w∞< m˙m:h olajd we;'
bsf ADCON0,2 ;Start A/D convertion
miq.sh ,smsfhka b†˙m;a l< m˙m:fha ;snQ ima; LKav m%or®Yl
bj;a lr MAX 232 ix.Dys; m˙m:h yd Bg wjYH lrk ADloop btfsc ADCON0,2 ;If finished skip
Od˙;%l lsysmhla fuys ° wÆ;ska we;=<;a fldg we;' goto ADloop ;next else wait
rEm igyk wxl 2 uÛska w∞< l%uf,aLkh olajd we;' tys °
iqmqre≥ m˙† wjYH jk fr‚iagr úp,Hhka yd tajdfha msysgqï movf ADRESH,0 ;Move the A/D result
wxl uq,ska u y∫kajd ° we;' ó<Ûg Initialization hgf;a we;s movwf TXREG ;Transmit to PC
Wmfoia uÛska uhsfl%dfldkafg%da,rh ls%hd;aul ùu wdrïN lrk
Delay decfsz CounterL,1
wjia:dfõ ° is≥ lr.; hq;= ilia ls¯ï olajd we;' bka miqj
goto Delay ;Small Delay (mS)
Main Loop hk úia;rhg miqj we;s Wmfoia y;r uÛska
;;amrhl muK mudjla f.k B<Ûg ;sfnk bxf ADCON0, 2 bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
Wmfoi ls%hd;aul l< miq m%;siu ixLHdxl ix« m˙jr®;kh movf ADRESL,0 ;Move the A/D result
(Analog to Digital convertion) wdrïN fõ' tfia wdrïN l< bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0
A/D m˙jr®;kh is≥ lr wjika nj ≤k.ekSu i|yd movwf TXREG ;Transmit to PC
A DCON0 fr‚iagrfha fojk ìgqj m¯laId lr ne,sh hq;= h'
goto Loop ;Back to main Loop
tu ìgqj 1 kï ;ju;a m˙jr®;kh is≥ flfrñka mj;sk w;r
0 kï m˙jr®;kh wjika ù we;' btfsc A DCON, 2 Wmfoi end
uÛska is≥ flfrkqfha tu m¯CId ls¯fï ldr®hhhs' tu Wmfoig
wkqj w∞< ìgqj ìx≥j fõ kï B<Ûg we;s goto ADloop rEm igyk wxl 2
ú≥y,
2006 uehs ui 24 - n∞∞ msgj
q 17
;dlaIK wxYh
Transflective jr®.fha LCD
by; i|yka l< Reflective
jr®.fha LCDj, cj m˙fNdackh
wju jqj;a rd;S% ld,fha ° fyda
ndysr wdf,dalh fkdue;s wjia:dj,
° m%fhdackhg .; fkdyels h'
tfuka u Transmissive jr®.fha
LCD ndysr wdf,dalh fkdue;s j
ls%hd;aul jqj o tys cj m˙fNdackh
by< uÜgul mj;S' tu ksid by;
i|yka l< fojr®.fha u hï hï
MICROCONTROLLERS jdis iy wjdis mj;S' wjYH;dj
wkqj jvd;a u iq≥iq LCD jr®.h
f;dard .ekSu ksr®udKlrejd f.a
kj jk ,smsh - fojk fldgi j.lSu fõ'
iuyr fh°ïj, ° by; i|yka
l< LCD jr®. fofla u
LCD (Liquid Crystal Display) iïñY%Khla jk Transflective
Liquid Crystal Displays fyj;a øj iaMál m%or®Yl jr®.fha LCD Ndú; ls¯ug is≥ fõ'
ms<sn|j uQ,sl ye¢kaùula miq.sh ,smsfhka b†˙m;a lr we;s w;r ndysr wdf,dal ;;a;ajh j˙ka jr
LCD ms<sn|j ;j;a jeo.;a lreKq lsysmhla fuu ,smsfhka fjkia jk kuq;a WmlrK †.g u
b†˙m;a flfr®' ls%hd;aul úh hq;= wjia:djka fï
wl=re b,lalï fyda ixfla; ;srh u; ilik wdldrh wkqj rEmigyk wxl 1 i|yd fyd| u W∞yrKh fõ' fuu
LCD m%Odk jYfhka jr®. ;=klg fjka l< yels h' LCD jr®.fha ;Sj%;dj wvq
1. Reflective wNHka;r wdf,dal m%Njhla mj;S'
2. Transmissive tfuka u ndys˙ka ,efnk wdf,dalh
3. Transflective kej; mrdjr®;kh ls¯ug ;rula
fï tla tla jr®.h ms<sn|j ir, ye¢kaùula my; ≤lafõ' mdroDYH ¯† wdf,amkhka o or®mKh
f,i fhd∞f.k we;' fïjdfha †iajk
Reflective jr®.fha LCD wl=re b,lalï fyda ixfla; ;rula
fuu jr®.fha LCD wdf,dalh ,nd .kafka ndysr m˙irfhks' ;Sj%;dfjka wvq úh yels h' tfia
tu ksid w∫fr® ° fuu jr®.h Ndú; l< fkdyels h' jkafka ,efnk wdf,dalfhka fldgila
rEmigyk wxl 1 uÛska fuu jr®.fha LCD tll w∫re yd msgqmi we;s or®mkh yryd bj;g
wdf,dalj;a ,CIH iEfok wdldrh olajd we;' hdfuks'
fuys ° w∫re úh hq;= ,CIHj,g (Pixels) w∞< úúO LCD jr®. yd tajdfha
bf,lafg%davj,g úNj wka;rhla ,nd foa' túg tu ,CIH ON wNHka;r ls%hdld¯;ajh ms<sn| o<
;;a;ajhg m;a fõ' tkï øj iaMál wKq ish,a, tl u †Ydjlg wjfndaOh ,nd .ekSug fuu lreKq
ye¯ mj;S' túg b†˙ O%eùlrKh jQ (Vertically polarized) m%udKj;a neúka ,nk i;sfha
wdf,dal lsrK tf,i u miqmi we;s ;sria O%eùldrlh fj;g uhsfl%dfldkafg%da,rhlg LCD tlla
meñfKa' tfy;a wdf,dal lsrK ;ju;a isria f,i O%eùlrKh ù iïnkaO lrk wdldrh idlÉcd
we;s ksid ta ;=<ska .uka fkd lrhs' lruq'
tfia u wdf,dalj;a ,CIHj,g w∞< bf,lafg%dav w;r úNj fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a
wka;rhka fkdue;s neúka øj iaMál wKq wxYl 0 isg wxYl yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
90 olajd l%ufhka ye¯ mj;S' túg isria O%eùldrlfhka tk
wdf,dalh øj iaMál yryd f.dia l%ufhka O%eùh;dj ;sria njg
.dñ” chisxy
yrjd .kS' ta wkqj tu lsrKj,g miqj yuq jk ;sria
O%eùldrlh yryd myiqfjka .uka l< yels h' tfia .uka lrk rEmigyk wxl 2 flda,;
s Or®um%h
s
wdf,dal lsrK bka miqj ;sfnk mrdjr®;lfha je° wdmiq yefr®' miq.sh i;sfha wxl 2 rEm igyk fjkqjg m< ù ;snqfKa
tfia yefrk wdf,dalh o ;sria f,i u O%eùlrKh ù mj;S' tu ,CIHfhka ks¯CIlhd fj;g wdf,dalh fkd meñfKa' tu ksid fjk;a rEmhls' th my; i|yka rEmh f,i
ksid tu wdf,dal lsrK ;sria O%eùldrlh (Horizontal tjeks ,CIH w∫re f,i fmfka' rEmigyk wxl 2ys by< fldgi ksje/† úh hq;= h'
Polarizer) yryd wdmiq meñfKa' tfia tk wdf,dal lsrK fyj;a ON wjia:dj n,kak'
kej;;a øj iaMál yryd hEfï ° ;sria ;;a;ajfha isg isria bf,lafg%dav fj; úNj wka;rhla iemhQ úg ishÆ u øj
;;a;ajhg O%eùlrKh fõ' isria f,i O%eùlrKh jQ wdf,dal iaMál wKq tl u †Ydjlg yefrk ksid miqmi we;s isria
lsrKj,g B<Ûg yuq jkqfha isria O%eùldrlhhs' fï jk úg O%eùldrlh yryd tk isria f,i O%eùlrKh jQ wdf,dal lsrK
wdf,dal lsrK isria f,i O%eùlrKh ù we;s neúka ta ;=<ska tf,i u b†˙mi we;s isria O%eùldrlh fj;g o <Ûd fõ'
myiqfjka .uka lr ks˙CIlhd f.a weig <Ûd fõ' ta wkqj w∞< wdf,dal lsrK ;j≥rg;a isria f,i u O%eùlrKh ù we;s ksid
,CIHh (Pixel) wdf,dalj;a ù we;s fihla fmfka' tu wjia:dj myiqfjka ta ;=<ska .uka lr ks˙CIlhd f.a wei lrd <Ûd fõ'
OFF wjia:dj f,i ye¢kafõ' rEm igyk wxl 1ys by< fldgi túg tjeks ,CIH wdf,dalj;a ù we;s fihla fmfka' ^rEmigyk
n,kak' wxl 2 my; fldgi&' fuys ° wmg wjYH wl=r" b,lalu fyda
tf,i u ON wjia:dfõ we;s ,CIH (Pixels) yryd ixfla;h iEfokafka wdf,dalj;a jQ ,CIHj,ska ksid ndysr
wdf,dalh weig fkd tk ksid tajd w∫re jQ f,i fmfka' fufia wdf,dalh fkdue;s úu .egÆjla fkd fõ' tfy;a fujeks LCDj,
w∫re yd wdf,dalj;a jQ ,CIH Ndú; lr wmg wjYH wl=re" cj m˙fNdackh ;rula jeä fõ'
b,lalï yd ixfla; m%or®Ykh lr.; yels h' fuys ° ls%hd;aul
ùug wjYH wdf,dalh ,nd.kafka ndysr m˙irfhka neúka cj
m˙fNdackh b;d wju uÜgul mj;S' tfy;a ndysr wdf,dalh
fkdue;s wjia:dj, ° ls%hd;aul fkd ùu fuu jr®.fha LCDj,
we;s m%Odk;u ≥r®j,;dj fõ'
tajd
tfukau ir, ksr®udKj, isg frdfnda hka;% olajd jQ ixlSr®K
tajd
tajd
tajd
tajd
mrdihl úys≥Kq m%dfhda.sl ksr®udK fm<la b†˙m;a lrk f,i;a y;rjk b,lalu uÛska 23
(24) oy ifha
(2×2×2) fyj;a wfÜ tajd o"
(23) wfÜ
(22) y;fr®
(21) fofla
(20) tfla
iuyre b,a,d isáh y' fï wdldrhg woyia yd fhdackd
fndfyduhla ,enqKq w;r ta fjkqfjka wm f.a ia;+;sh m< lr miajk b,lalu uÛska 24
isáuq' (2×2×2×2) fyj;a oy ifha tajd
CIqø md,l fyda CIqø ilik i|yd l%uf,aLk f.dvkexùfï ° o ≤lafõ' fuf,i b,lalï .Kk
fofla" oyfha iy oy ifha mdofha ixLHd fuka u nq,shdkq ùc jeäjk úg Bg wkqrEm j ia:dkSh fidhd.; hq;= h'
.◊;h ms<sn|j ≤k isàu w;HjYH fõ' tu ksid fuu ,smsfhka rEm igyk wxl 2 w.h o fofla n,hla f,i jeä
wm W;aidy .kafka by; i|yka lreKq ms<sn|j m%udKj;a fõ' fuu W∞yrKfha olajd we;s oyfha mdofha fofla mdofha oyifha mdofha
≤kqula mdGl Tng ,nd °ug h' fofla mdofha ixLHdjg wkqrEm oyfha mdofha ixLHdj ,nd.ekSug ixLHd ixLHd ixLHd
wm t†fk∞ lghq;=j, ° Ndú; lrkqfha oyfha mdofha ixLHd my; i|yka l%uh Ndú; l< yels h' 0 0 0 0 0 0
neúka tajd wmg yqre mqre≥ jqj;a fofla iy oy ifha mdofha 20 tfla tajd 1→1 1 0 0 0 1 1
ixLHd tf,i Ndú; fkd jk fyhska kqyqre njla ≤kSug mqΩjk' 22 fofla tajd 0→0 2 0 0 1 0 2
tu ksid fofla iy oy ifha mdofha ixLHd .ek úia;r ls¯ug 22 y;fr® tajd 1→4 3 0 0 1 1 3
fmr wm fyd¢ka okakd oyfha mdofha ixLHd ms<sn|j flá 23 wfÜ tajd 1→8 4 0 1 0 0 4
úia;rhla fldg ta weiq˙ka fofla iy oy ifha mdofha ixLHd 24 oy ifha tajd 0 → 0 5 0 1 0 1 5
.ek f;areï .ekSug W;aidy .ksuq' 6 0 1 1 0 6
wm fyd¢ka okakd m˙† oyfha mdofha ixLHdj,g ìx≥fõ isg 7 0 1 1 1 7
kjh olajd jQ wxl 10la we;=<;a fõ' tuÛska ìx≥fõ isg kjh by; .Kkh ls˙ug wkqj 01101 uÛska ksrEmKh flfrkqfha 8 1 0 0 0 8
olajd jQ w.hla ≤laúh yels h' bkamiqjg fhfok w.hla oy ;=k ^13& keue;s w.hhs' fuf,iu 10110101 uÛska 9 1 0 0 1 9
≤laùug ;ks b,lalula m%udKjka fkd jk fyhska jï miska ≤lafjkqfha l=uk w.hka ≤hs n,uq' 10 1 0 1 0 A
;j;a b,lalula ,súh hq;= h' túg wmg b,lalï foll 20 tafla tajd 1→1 11 1 0 1 1 B
ixLHdjla ,efí' 21 fofla tajd 0→0 12 1 1 0 0 C
W∞yrKhla f,i 25 .; fyd;a tys tlia:dkfha w.h 5 fõ' 22 y;fr® tajd 1→4 13 1 1 0 1 D
tkï tafla tajd 5la f,i .; hq;h' tfuka u fojeks b,lalu 23 wfÜ tajd 0→0 14 1 1 1 0 E
oYia:dkh f,i ye¢kafjk w;r tuÛska oyfha tajd lShla ;sfí 24 oy ifha tajd 1 → 16 15 1 1 1 1 F
≤ hs úia;r flfr®' fuys ° fofla b,lalu uÛska oyfha tajd 2la 25 ;sia fofla tajd 1 → 32
;sfnk nj olajhs' ta wkqj oyfha tajd folla iy tfla tajd 5la 26 yeg y;fr® tajd 0→0 rEm igyk wxl 4
.;a úg w.h úis myla f,i ,efí' 27 tl ish úis wfÜ tajd 1 → 128
fuf,i b,lalï follska 0 isg 99 olajd jQ w.hka ksrEmKh by; j.=jg wkqj 1011 0101g w∞< oy ifha mdofha
181 ksrEmKh B5 fõ' idudkHfhka oy ifha mdofha ixLHdjka hehs
l< yels w;r bka tydg we;s w.hka ksrEmKh ls¯ug ;j;a
b,lalula wjYH fõ' tf,i fhdok f;jeks b,lalu uÛska ≤laùug b,lalfï w.hg H fyda b,lalug OX fhfoa' ta wkqj
by; .Kkh ls¯ug wkqj 10110101 uÛska ksremKh OXB5 fyda B5H uÛska lshfjkqfha th oy ifha mdofha
ishia:dkh olajk w;r tuÛska ishfha tajd lShla ;sfí ≤hs flfrkqfha 181 ^tl ish wiQ tl& fõ'
lshfõ' fï wdldrhg 999ka miqj we;s w.hka ksrEmKh ls¯ug ixLHdjla njhs'
≤ka wms oyfha mdofha ixLHdjka fofla mdohg yrjk wdldrh fndfyda wjia:dj, ° fofla mdofha ixLHd fjkqjg oy ifha
jïmiska y;rjeks b,lalula o ,súh hq;= w;r th oyiaia:dkh n,uq' W∞yrKhla f,i 19 .ksuq' th †.g u foflka fn∞f.k
f,i ye¢kafõ' tuÛska oyfia tajd lShla ;sfí ≤hs ≤lafõ' fuf,i mdofha ixLHd fhd∞ .efka' Bg m%Odk fya;=j lshùfï myiqjhs'
hd hq;= h' tfy;a oy ifha mdofha ixLHdjla ≥ka úg Bg w∞< fofla mdofha
oi oyiaia:dkh" ishla oyia ia:dkh f,i b,lalï .Kk tlska
tl jeä fõ' wxl 1 rEm igykska fuu lreK ;j≥rg;a meye†,s 2 19 b;s˙ 1 ixLHdj yd oyfha mdofha ixLHdj ,nd .ekSug Tn ≤k isáh
lr.; yels h' 2 9 b;s˙ 1 hq;= h' W∞yrKhla f,i A3H kue;s oy ifha mdofha ixLHdjla
≤ka wms fofla mdofha ixLHd foig 2 4 b;s˙ 0 i,luq' tys ° A hkq fofla mdofha m%ldY l< úg 1010 jk
w;r 3g w∞< fofla mdofha ksrEmKh 0011 fõ' ta wkqj w∞<
24356 yefruq' oyfha mdofha ixLHdj, ° 0" 2 2 b;s˙ 0 ixLHdj my; ≤lafjk wdldrhg ,súh hq;= h'
1" 2" 3" 4" 5" 6" 7" 8" 9 f,i fjkia
1 b;s˙ 1 A3 oyifha mdofhka
ixfla; oyhla ;snqK;a fofla mdofha
by; wdldrhg foflka fn∞f.k f.dia ol=Kqmiska my< isg 1010 0011 fofla mdofhka
ixLHdj, ° wmg Ndú; ls¯ug
is≥jkqfha 0 iy 1 hk ixfla; mu◊'
by<g we;s b;s˙ w.hka ms<sfj<ska jfï isg ol=Kg ,shQ úg 163 oyfha mdofhka
tajd
tajd
tajd
tajd
tajd
wkqrEm fofla mdofha ixLHdj ,efí' ta wkqj 19g w∞< fofla by; wdldrhg fofla" oyfha iy oy ifha mdofha ixLHd
tfy;a fuu ixfla; fol Ndú; lr
mdofha ksrEmKh 10011 fõ' tllska ;fjllg m˙jr®;kh ls¯u Tn m%.=K l< hq;= fõ' ó<Û
wmg wjYH ´kE u b,lalula
(102) ishfha
(104) oi oyfia
(101) oyfha
(103) oyfia
(100) tfla
fofla mdofha ixLHd iy oyfha mdofha ixLHd w;r iïnkaOh fldgiska nQ,shdkq ùc.◊;h iïnkaO lreKq lsysmhla úia;r
ksrEmKh l< yels h'
≤k Tng meye†,s ù we;e hs is;uq' flfr®'
fofla mdofha ixLHd nyq, j u
fofla mdofha ixLHd iy oyfha mdofha ixLHd ie,lSfï °
Ndú; jk wjia:d f,i ixLHdxl
fofla mdofha ixLHd †.ska jeä fõ' W∞yrKhla f,i 19 ≤laùug
(Digital) bf,lafg%dksl WmlrK iy
b,lalï 5la wjYH fõ' fuf,i †.ska jeä ùu lshùfï °
m˙.Kl y∫kajd †h yels h'
wmyiq;d we;s lrhs' tu ksid Bg ms<shula f,i fofla mdofha
W∞yrKhla f,i m˙.Kl jevigykla
rEm igyk wxl 1 b,lalï y;r ne.ska f.k f.dkq fldg ;ks b,lalula f,i
.; fyd;a tys wvx.= Wmfoia o;a;
,sùfï l%uhla f.dvkÛdf.k we;' th oy ifha mdofha ixLHd
yd wfkl=;a f;dr;=re ish,a, .nvd
ksrEmKh f,i ye¢kafõ' (Hexa Decimal Notation).
lr we;af;a §1¶ iy §0¶ f,i h' fuf,i ixLHdxl bf,lafg%dksl
tys ° uq,ska u l< hq;af;a oyfha mdofha ixLHdjg wkqrEm
WmlrKj, fofla mdofha ixLHd Ndú; ùug fya;=j f,i ir,j
fofla mdofha ixLHdj fidhd.ekSu h' bka miqj ol=fKa isg jug
≤laúh yelafla §1¶ iy §0¶ hk wjia:d fol fjda,aàh;d uÜgï
§1¶ iy §0¶ b,lalï y;r ne.ska fjka lr.; hq;= h' rEm
follska myiqfjka ksrEmKh l< yels ùu h' fuh iaúphla
igyk wxl 3 n,kak'
újD; j (Off) iy jeiS (On) we;s wjia:d f,i o f;areï.;
yels h' fndfyda ixLHdxl m˙m:j, ° §0¶ ≤laúu i|yd 0V ^fyda 181 → 1011 0101
0-0.8V mrdih& o §1¶ ≤laùu i|yd 5V ^3.2-5V mrdih& o fojeks f.dkqj m<uq f.dkqj
f,iska jQ fjda,aàh;d uÜgula 2la Ndú; flfr®'
§1¶ iy §0¶ hk ixfla; Ndú; lr ´kE u b,lalula rEm igyk wxl 3
ksremKh l< yels nj wms by; i|yka lf<uq' tfia ksrEmKh rEm igyk wxl ;=fkka ≤lafjk wdldrhg ol=fKa isg jug
lrk wdldrh úia;r ls¯ug fmr oyfha mdofha ixLHd yd fofla b,lalï y;fr® f.dkq ilid.;a miq ta ieu f.dkqjlg u w∞<
mdofha ixLHdj, ° ia:dkSh w.h ;SrKh flfrk wdldrh úuid ;ks b,lalu rEmigyk wxl 4ka ≤lafjk j.=j weiq˙ka
ú≥y,
2006 wf.dai;
a = ui 16 - n∞∞ msgqj 19
;dlaIK wxYh
j.=j ≤lafõ' ;dr®lsl oajdrh iy i;H;d j.=j ≤lafõ'
m%∞kh A A B Q A B Q
m%∞kh A Q m%;s∞kh A
Q m%;s∞kh 0 0 0 Q 0 0 1
0 1 1 0 1 0
m%∞kh B 1 0 1 m%∞kh A B 1 0 0
Q = A+B 1 1 1 1 1 1
rEmigyk wxl 2 OR oajdrh iy i;H;d j.=j Q=A+B
fuys ° A fyda B fyda AB fol u ;dr®lsl 1 ^i;H& fõ kï rem igyk wxl 7 XNOR oajdrh iy i;H;d j.=j
m%;s∞kh 1 ^i;H& fõ' idudkH .◊;fha ° 1 ¤ 1ys w.h 2 jqj;a
nQ,shdkq ùc .◊;fha ° tjekakla is≥ fkd fõ' tys ° Q = A+B fuys ° i|yka l< nQ,shdkq ùc .◊; lr®u iy w∞< uQ,sl
MICROCONTROLLERS wkqj A yd B fol u 1 jk úg;a Qys w.h 1 u fõ'
ó<Ûg OR ls%hdfjys úf,dauh f,i NOR ls%hdj y∫kajd †h
;dr®lsl oajdr Ndú; lr ´kE u ixlSr®K ls%hdjla is≥ lr.;
yels h' tu ksid fuu lreKq b†˙fha ° jvd;a m%fhdackj;a fjhs'
10 fldgi - 2 ,smsh yels h' A yd Bys úúO ixfhdackhkag OR ls%hdfõ ° ,enqKq fudrgqj úYajúoHd,hfha ú≥,s ixfoaY wxYfha
m%;s∞kh Qj, úf,dauh fuys ° ,efí' fuh OR oajdrhl .dñ” chisxy
;dr®ll
s oajdr iy nq,h
s dkq ùc .◊;h m%;s∞khg NOT oajdrhla iú ls˙ug iudk fõ' rEm igyk flda,;
s Or®um%h
s
wxl 3 n,kak'
oYl lsysmhlg fmr fpia lS%vd ls¯u" f,aLkhl jHdlrK fyda A B
wCIr f∞aI fiùu" .sKqul y˙ je/† ne,Su wd° lghq;= ñksidg 0 0 1
m%∞kh A Q m%;s∞kh A
muKla l< yels jqj;a jr®;udkfha ° ta ishÆ lghq;= m˙.Kl Q 0 1 0
uÛska bgq lr.; yels h' ñksia fud<h uÛska ;r®ldkql+, j is;d 1 0 0
m%∞kh B B
n,d bgq l< tjeks ldr®hhka is,slkaj,ska (Silicon) ksr®ñ; 1 1 0
ix.Dys; m˙m: (IC) tla fldg ;ekQ hka;%hla jk m˙.Klh Q = A+B
flfia bgq lrkafka o hkak Tng o .egÆjla úh yels h' rEm igyk wxl 3 NOT oajdrh iy i;H;d j.=j
Bg ,efnk ms<s;=r f;areï .ekSug kï tys nQ,shdkq ùc fuys ° w∞< .◊; lr®uh Q = A + B f,i ksrEmKh lr
.◊;h ms<sn|j ≤k isáh hq;= fõ' 19 jk Y;jr®Ifha ueo
Nd.fha ° fcdar®– nQ,a (George Boole) úiska f.dvkxjk ,o we;' A +Bg by<ska ;sfnk br uÛska Q i|yd A+Bys úf,dauh
neúka fuu .◊; l%uh nQ,shdkq ùc .◊;h (Boolean alge- ,eìh hq;= nj olajhs' tfuka u OR yd NOT oajdr foll
bra) f,i kï lr we;' tl;=jla fjkqjg OR oajdrfha m%;s∞k ,nd fok me;a;g ìx≥jla
m˙.Klhla ;=< is≥ jk ishÆ u ;r®ldkql+, ls%hdjka fuu §0¶ we°fuka NOR oajdrh i|yd ixfla;hla ;kdf.k we;'
nQ,shdkq ùc .◊;h u; mokï ù we;' m˙.Klj, fuka u ó<Ûg wms AND ls%hdj .ek n,uq' fuys ° o m%∞k folla
uhsfl%dfldkafg%da,r l< o hïlsis ;r®ldkql, ls%hdjka is≥ lr we;s w;r m%;s∞k we;af;a tlla mu◊' tajd ms<sfj<ska A, B iy
.ekSug wjYH jQ úgl fuu .◊; l%ufha iydh ,nd .; hq;= Q f,i kï fldg we;' fuys ° m%;s∞kh f,i 1 ,efnkqfha A
fõ' W∞yrKhla f,i b,lalï folla iudk ≤ hs ne,Su" w.fhka iy B hk m%;s∞k fol u 1 ^i;H& jQ wjia:dfõ ° mu◊' wka
jeä b,lalu f;dard .ekSu wd° lghq;= ≤laúh yels h' tu ksid is h Æ wjia : djka ys ° u m%;s∞kh §0¶ ^wi;H& fõ' rEm igyk
uhsfl%dfldkafg%da,r Ndú; lrñka ;rula ixlSr®K ksr®udK ls¯ug wxl 4 uÛs k a NOT oajdrhl ixfla;h yd w∞< i;H;d j.=j
hdfï ° nq,shdkq ùc .◊;h ms<sn|j ≤k isàu w;HjYH fõ' ≤la f õ'
fuu ,smsh ;=<ska wm idlÉcd ls¯ug n,dfmdfrd;a;= jkafka A B Q
m%∞kh A Q m% ; s ∞ kh 0 0 0
nQ,shdkq ùc .◊;fha uQ,sl ls%hdjka jk NOT, OR, NOR,
AND, NAND, XOR iy XNOR ms<sn|jhs' tu ls%hdjka bgq 0 1 0
m%∞kh B 1 0 0
ls¯ug fhd∞ .kakd ;dr®lsl oajdr (Logic gates) yd Bg w∞< Q=A×B
i;H;d j.= (Truth tables) o ta iuÛ u b†˙m;a lr we;' 1 1 1
uhsfl%dfldkafg%da,r ms<sn|j Wkka≥jla olajk Tng fuka u Wiia rEm igyk wxl 4 AND oajdrh iy i;H;d j.=j
fm< fN!;sl úoHdj y∞rk isiqkag o fuu lreKq jeo.;a úh
yels h' fuys ° A iy B fol u tl u jQ úg muKla m%;s∞kh Q
wm idudkHfhka Ndú; lrk 0 isg 9 olajd jQ b,lalïj,ska tl fõ' tfy;a NAND ls%hdfõ ° tys úf,dauh is≥ fõ' tkï A
ìx≥j iy tl ^0 iy 1& muKla nQ,shdkq ùc .◊;fha ° Ndú; iy B fol u 1 jQ úg muKla m%;s∞kh ìx≥j jk w;r wka
fõ' tajd ms<sfj<ska i;H fkd fõ" i;H fõ f,i o ye¢kafõ' iEu úg u m%;s∞kh Q tl f,i mj;S' fuys ° o AND oajdrhg
m˙m:hl ° kï §0¶ yeÛùug 0V fjda,aàh;djla o §1¶ yeÛùug NOT oajdrhla iïnkaO lr NAND oajrhla id∞.; yels h'
5V fjda,à a h;djla o Ndú; l< yels h' tfy;a ta fjkqjg AND oajdrfha m%;s∞kh ≤lafjk me;a;g 0la
nQ,shdkq ùc .◊;fha m%∞k (Inputs) yd m%;s∞k (Outputs) tl;= lr ;ks ixfla;hla f.dvkxjd we;' rEm igyk wxl 5
f,i fldgia folla we;' wm m%∞khka f,i fokafka o tfuka u uÛska w∞< ixfla;h iy i;H;d j.=j ≤lafõ'
m%;s∞k f,i wmg ,efnkafka o tl yd ìx≥j fõ' nQ,shdkq ùc A B Q
.◊;fha tk .◊; lr®u is≥ ls¯u i|yd ;dr®lsl oajdr (Logic m%∞kh A Q m%;s∞kh A Q 0 0 1
gates) fhd∞.kS' tla tla .◊; lr®uhkag w∞< j ;dr®lsl oajdr 0 1 1
tlla fyda lsysmhl tlla j;a ≤lsh yels h' tuÛska w∞< .◊; m%∞kh B B 1 0 1
lr®uhg wkqj m%∞khkag wkqrEm m%;s∞k ,nd foa' 1 1 0
fï hgf;a úia;r l< yels ir, u .◊; lr®uh NOT fõ' Q = A+B
th Inverter f,i o ye¢kafõ' fuys ° m%∞khka tlla muKla
olakg ,efnk w;r m%;s∞k o we;af;a tlls' tajd ms<sfj<ska A rEmigyk wxl 5 NAND oajdrh iy i;H;d j.=j
yd Q f,i kï fldg we;' m%∞kh jk A i|yd 0 fyda 1 hk
wjia:d foflka ´kE u tlla ;sìh yels h' m%;s∞kh f,i ó<Ûg XOR fyj;a Exclusive OR ls%hdj i,luq' fuys °
,efnkqfha m%∞kfha úf,dauhhs' tkï m%∞kh f,i 0 we;s úgl o m% ∞ khka folla we;s w;r m%;s∞k we;af;a tlla mu◊' tajd
m%;s∞kh f,i 1 ,efnk w;r m%∞kh 1 jQ úgl m%;s∞kh 0 fõ' ms <f
s j<s ka A, B yd Q f,i kï fldg we;' A yd B m%∞khkays
w.hka wiudk jQ úg muKla m%;s∞kh 1 fõ' A yd B iudk jQ
fuh Q = A f,i iólrKhlska ≤laúh yels h' rEmigyk
úg m%;s∞kh Qys w.h §0¶ fõ' fuu .◊; lr®uh is≥ ls¯ug
wxl 1 uÛska w∞< ;dr®lsl oajdrh jk NOT oajdrh ixfla;j;a fhd∞ .kakd XOR oajdrfha ixfla;h;a tu .◊; lr®uhg w∞<
lrk wdldrh iy m%∞khkag wkqrEm m%;s∞k olajk i;H;d j.=j i;H;d j.=j;a rEm igyk wxl 6ka ≤lafõ'
(Truth table) b†˙m;a fldg we;' A B Q
m%∞kh A Q m%;s∞kh A Q m%∞kh A 0 0 0
0 1 Q m%;s∞kh
0 1 1
1 0 m%∞kh A 1 0 1
Q=A+B
Q = A 1 1 0
rEm igyk wxl 1 NOT oajdrh iy i;H;d j.=j
OR kue;s .◊; lr®ufha ° m%∞khka folla ;sfnk w;r rem igyk wxl 6 XOR oajdrh iy i;H;d j.=j
tla m%;s∞khla mj;S' tajd ms<sfj<ska AB iy Q f,i kï fldg fuys ° w∞< iólrKh Q =A + B f,i ksrEmKh fldg
we;' fuys ° tu .◊; lr®uh Q = A+B f,i ksrEmKh flfr®' we;' A yd B iudk jQ úg m%;s∞kh 0 o wiudk jq úg 1 o
tkï A yd B m%∞khka foflka tlla fyda i;H kï ^§1¶ kï& fõ' tfy;a XNOR (Exclusive NOR) ls%hdfõ ° tys úf,dauh
m%;s∞kh i;H fõ' tfia fkdue;s kï m%;s∞kh wi;H fõ' ^§0¶ m%;s∞kh f,i ,efí' rEm igyk wxl 7 uÛska Bg wkqrEm
fõ& rEm igyk wxl 2 uÛska w∞< ;dr®lsl oajdrh iy i;H;d
ú≥y,
2006 wf.dai;
a = ui 30 - n∞∞ msgj
q 17
;dlaIK wxYh
Counter 0 hk Wmfoia folska tlla Ndú; l< yels h' m<uq fuys ° uq,a ìgq 4 (Least Significant bits) ìx≥j neúka w∞<
Wmfoig wkqj m%;sM,h C ounter fr‚iagrhg ,shk w;r wfkla fr‚iagrfha uq,a ìgq 4 l=ula jqj;a m%;sM,h §0¶ u fõ' tfy;a
Wmfoig wkqj m%;sM,h W fr‚iagrhg ,shefõ' Wmfoia w.g by< ìgq 4 u 1 ksid w∞< fr‚iagrfha ìx≥j ;sfnk úg
;sfnk 1 fyda 0 wkqj th ;SrKh fõ' rEm igyk wxl 3 uÛska m%;sM,h 0 f,i o 1 ;sfnk úg m%;sM,h 1 f,i o ,efí' rEm
OR ls%hdjg fmr yd miqj Countor iy W fr‚iagrj, ìgq igyk wxl 4 n,kak'
ieleiau ≤lafõ'
Bit 7 NAND
Bit 0 NAND ls%hdj o AND ls%hdjg fndfyda fihska iudk fõ'
Counter 1 1 0 0 1 0 1 0 tfy;a PIC uhsfl%dfldkfg%da,rj, ° NAND ls%hdj i|yd ;ks
W 1 1 0 0 1 0 1 0
} fmr Wmfoila fjkqjg AND yd NOT ls%hd fol fhd∞.; hq;= fõ'
XOR
MICROCONTROLLERS OR oajdrh XOR ls%hdjg o m%∞k folla wjYH neúka Counter yd W
hk fr‚iagr fol u fuys ° o fhd∞.; yels h' XORg w∞<
Counter 1 1 1 0 1 1 1 0 miq ixLHd; j.=j wOHhkh l< úg meye†,s jk lreKla jkafka
fr‚iagr yd iïnkaO nQ,shdkq .◊; m%Odk ìgq fol u iudk jk úg m%;s∞kh §0¶ jk w;r ìgq
rEm igyk wxl 3 - IORWF Counter 1 Wmfoig fmr fol wiudk jk iEu úg u m%;s∞kh tl f,i ,efí' tu ksid
miq.sh ,sms fol ;=<ska fofla mdofha ixLHd iy nQ,shdkq ùc yd miq C ounter W fr‚iagrj, ìgq ieleiau ìgq folla iudk ≤ hs ne,Sug fuu l%uh fhd∞.; yels h' ìgq
.◊;fha tk uQ,sl .◊; lr®uhka ms<sn|j úia;rhla wms follg wu;r j fr‚iagr foll ;sfnk ìgq ieleiauj,a iudk
b†˙m;a lf<uq' uhsfl%dfldkafg%da,r ms<sn|j jeä≥r bf.kSfï ° tys ° Counter fr‚iagrfha ìx≥j jeks ìgqj yd W ≤ hs ne,Sug o fuu l%uh fhd∞.; yels h' W∞yrKhla f,i
fï lreKq w;sYhska jeo.;a fõ' ta wkqj fuu ,smsh o fjka fr‚iagrfha ìx≥j jeks ìgqj OR oajdrhlg ,nd foa' tf,i u Counter fr‚iagrfha ;sfnk w.h 8 ≤ hs ne,Sug W
fldg we;af;a Tn wksjdr®hfhka u ≤k isáh hq;= lreKq lsysmhla fr‚iagr fofla m<uqjeks ìgq fol o ;j;a foa OR oajdrhlg fr‚iagrhg wfÜ b,lalug w∞< ìgq ieleiau f.k bkamiq
f.k taug h' m%∞k f,i ,nd foa' fuf,i fr‚iagr fofla u wkqrEm ìgq OR Counter fr‚iagrh iuÛ XOR ls%hdjg fhduq l< yels h'
l,ska úia;r l< NOT, OR, NOR, AND, NAND, XOR oajdr wglg m%∞k f,i ,nd ° bkamiqj ,efnk m%;sM, kej; túg iudk kï m%;sM,h f,i ìx≥ wgla ,efí' tfia ke; fyd;a
iy XNOR nQ,shdkq .◊; lr®u ìgq 8lska hq;a fr‚iagr i|yd Counter fr‚iagrhg ,shefõ' túg l,ska ;snQ w.hka uelS wÆ;a tfla b,lalï tlsska fyda lsysmhla ;sfí' ´kE u .◊;uh fyda
Ndú; lrk whqre fuys ° m%Odk fõ' w.hkaf.ka fr‚iagrh msfr®' ;dr®lsl ls%hdjlg miq m%;sM,h ìx≥j ù ≤ hs ≤k .ekSug
uhsfl%dfldkafg%da,r l%uf,aLkh ls¯fï ° OR ls%hdj b;d STATUS fr‚iagrfha fojk ìgqj fyj;a (Zero flag) foi
Bit 7 Bit 0 jeo.;a fõ' ne,sh hq;= h' m%;sM,h ìx≥j fõ kï tu ìgqj 1 f,i o tfia
0 1 1 1 0 0 1 W∞yrKhla f,i fr‚iagrhl we;s tl ìgqjla ;dr®lsl 1 fkd fõ kï 0 f,i o ilia fõ' rEm igyk wxl 5 ks XOR
1
f,ig ilid.; hq;= j we;e hs is;kak' fuys ° wfkl=;a ls%hdjla ir, j úia;r flfr®' fuys ° Counter yd W hk
rEm igyk wxl 1 ìgq 8lska hq;a fr‚iaagrhla ìgqj,g lsis≥ n,mEula fkd úh hq;= h' tjeks wjia:djl ° fhd∞ fr‚iagrj, ;sfnk w.hka iudk fkd jk ksid m%;sM,h ìx≥j
.; yels tla .◊; lr®uhla f,i OR ls%hdj ye¢kaúh yels h' fkd fõ' tfy;a tu w.hka iudk ù kï m%;sM,h f,i ìx≥ 8la
rEm igyk wxl 1 uÛska ìgq 8lska hq;a fr‚iagrhla ≤lafõ' wm by; ° Ndú; l< Counter fr‚iagrh ìx≥j jeks ìgqj 1 ,efí'
tu ìgq Bit 0, Bit 1 ....Bit 7 f,i kï lr we;' fï iEu lr .ekSug wjYH he hs is;kak' túg W fr‚iagrhg Bit 7 Bit 0
ìgqjl u 1 fyda 0 ;sìh yels h' l%uf,aLk ls¯fï ° myiqj 00000001 f.k W yd Counter fr‚iagr w;r OR ls%hdj
.;a úg Counter fr‚iagrfha ìx≥j jeks ìgqj 1 njg m;a fõ' Counter 1 0 1 0 1 1 0 0
}
i|yd fuu fr‚iagrj,g leue;s wdldrhl kula †h yels h'
idudkHfhka fr‚iagrfhka flfrk ldr®hhg wkqrEm kula °u ta ukao h;a ìgq folska tlla fyda 1 kï m%;sM,h 1 ùuhs' fmr
fndfyda úg is≥ fõ' W∞yrKhla f,i w.%hlg ,efnk iamkao tfukau Wys b;s˙ ìgq ish,a, ìx≥j ksid OR ls%hdj uÛska W 1 1 0 0 1 0 1 0
.Kkh ls˙ug fhd∞.kakd úp,Hhla Counter f,i kï l< Counter fr‚iagrfha b;s˙ ìgqj,g lsis≥ n,mEula we;s fkd
yels h' fuys ° Counter f,i ksrEmKh flfrkqfha fr‚iagrhls' lrhs' ^OR oajdrhg w∞< i;H;d j.=j n,kak& XOR oajdrh
fuu fr‚iagrh i|yd by; ° úia;r l< .◊; ls¯u is≥ lrk fï i|yd MOVLW b00000001
W 0 1 1 0 0 1 1 0 miq
wdldrh my; ≤lafõ' IORWF Counter 1 hk Wmfoia fol Ndú; l< yels h'
NOT NOR
fuys ° w∞< fr‚iagrfha we;s ìgq ish,a, u tajdfha úf,dauh NOR ls%hdj o by; úia;r l< m˙† u fõ' fjkilg rem igyk wxl 5 - XORWF Counter 0 Wmfoig fmr
(Complement) njg m;a fõ' tkï §1¶ ;snqfKa kï th §0¶ we;af;a tys m%;sM,h ,nd .ekSug IORWF Counter 1 Wmfoig yd miq fr‚iagrj, ìgq ieleiau
njg;a §0¶ ;snqfKa kï th §1¶ njg;a m;a fõ' fuu ls%hdj is≥ miqj COMF Counter 1 Wmfoi o ,sùu w;HjYH ùuhs' túg PIC uhsfl%dfldkafg%da,rj, ° CORWF Counter 0 Wmfoi
jk wdldrh rEm igyk wxl 2ka olajd we;' OR ls%hdfjka m%;s∞kh NOT oajdrhl ° miqj ,efnk m%;sM,h fï i|yd fhd∞.; yels h' túg Counter yd W fr‚iagrj,
NOR f,i f.k fkd jk Counter fr‚iagrhg ,shefõ' we;s ìgq w;r XOR ls%hdj is≥lr m%;sM,h W fr‚iagrhg
kej; ,shkq ,nhs' tys ° Counter fr‚iagrfha ;snqKq w.hg
fmr 1 0 1 1 1 0 0 1
AND lsis≥ n,mEula is≥ fkd fõ' ;j o m%;sM,h 0 kï Status
fuys ° m%Odk 2la we;s neúka fr‚iagr foll wjYH;dj mek fr‚iagrfha fojk ìgqj (Zero flog) 1 jk w;r tfia fkd fõ
k.S' ta wkqj by; úia;r l< m˙† Counter yd W hk kï th 0 fõ' m%;sM,h Counter fr‚iagrhg ,súh hq;= kï
fr‚iagr ta i|yd fhd∞f.; yels h' rEm igyk wxl 4 uÛska XORWF Counter 1 Wmfoi Ndú; l< hq;= fõ'
miq 1 0 1 1 1 0 0 1 tu fr‚iagr fofla wkqrEm ìgq AND oajdr 8lg fhduq fldg
,efnk m%;s∞k kej; W fr‚iagrhg ,shk wjia:djla ≤lafõ' XNOR
rEm igyk wxl 2 - NOT ls%hdjg fmr iy miq Counter XNOR ls%hdj fuf,i u is≥ fõ' tys ° m%∞k ìgq fol
frcsiagrhla ìgq ieleiau Bit 7 Bit 0 iudk jk úg m%;sM,h §1¶ o wiudk jk úg §0¶ o fõ' fï
i|yd kS;s Wmfoila fkdue;s neúka XORWF Counterg miqj
Counter 1 0 1 0 1 1 0 0
COMF Counter 1 Wmfoi o fh†h hq;= fõ' fuys ° is≥
COMF Counter 1 kue;s Wmfoi Ndú; fldg PIC
uhsfl%dfldkafg%da,hrla ;=< ° fuu ldr®hh bgq lrjd .; yels h'
fuys COMF hkafkka Complement hkak o Counter uÛska W 1 1 1 0 0 0 0 0
} fmr jkafka XNOR fjkqjg XOR yd NOT ls%hd fol tla ls¯uls'
by; úia;r l< .◊; lr®u wfÜ fr‚iagrj,g muKla iSud
fr‚iagrh o ksrEmKh flfr®' bkamiqj we;s tfla b,lalu uÛska fkd fõ' Bg jvd jeä ìgq .Kkla iys; fr‚iagrj,g o j,x.=
AND oajdrh fõ' W∞yrKhla f,i m˙.Klj, ° ìgq 1032 yd 64 fr‚iagr
úf,dauh .ekSfuka miqj ,efnk kj ìgq ieleiau Counter
fr‚iagrhg u wdmiq ,shk f,i okajd isá' hï fyhlska tl 1 0 1 0 0 0 0 0 olakg ,efí' tajdg o fuu .Kk lr®u tk f,i fhd∞ .; yels
W miq h' tfyhska m˙.Kl l%uf,aLk ilia ls¯ug fyda
fjkqjg ìx≥j ,sheù ;snqK fyd;a úf,dauh .ekSfuka miqj ,efnk
ngq ieleiau Counter fr‚iagrhg fkd j W fr‚iagrhg uhsfl%dfldkafg%da,r iïnkaO ksr®udK ls¯ug woyia lrk Tng
rEm igyk wxl 4 - XORWF Counter, 0 Wmfoia fmr fuu lreKq w;sYhska jeo.;a fõ' ó<Û ,smsfhka wm woyia
,shfõ' túg Counter fr‚iagrfha l,ska ;snQ ìgq ieleiau tf,i yd miq fr‚iagrh j, ìgq ieleiau
u mj;S' ^W fyj;a Working fr‚iagrh ms<sn|j miq.sh ,smsj, lrkqfha fofla mdofha ixLHd fhd∞f.k wl=re ksrEmKh lrk
° i|yka lr we;& wdldrh fyj;a ASCII ms<sn|j lreKq iaj,amhla f.k taug h'
ANDWF Counter 0 Wmfoig fmr yd miq ìgq ieleiau
wm l,ska ,smsfha ° i|yka l< m˙† OR ls%hdj i|yd m%∞k ANDWF Counter 0 Wmfoi fï i|yd fhd∞.; yels h' fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
folla ;sìh hq;= w;r tla m%;s∞khla ,efí' ta wkqj fr‚iagr AND ls%hdjg wkqj m%;sM,h 1 jkafka ìgq fol u 1 jQ úg .dñ” chisxy
iïnkaO fldg OR ls%hdj is≥ ls¯u hdfï ° wmg m%∞k f,i mu◊' tla ìgqjla fyda §0¶ fõ kï m%;sM,h §0¶ fõ' fuu flda,;
s Or®um%h
s
fr‚iagr follska tlsfklg wkqrEm ìgq ,nd.; hq;= fõ' tu ,CIKh fndfyda wjia:dj, ° m%fhdackj;a fõ' W∞yrKhla f,i
ksid Counter fr‚iagrh wu;rj W fr‚iagrh o fï i|yd ìgq 8lska hq;a fr‚iagrhl by< ìgq 4 (Most significant bits)
fhd∞ .; hq;= fõ' túg Counter yd W hk fr‚iagr fofla tf,i u iy wfkla ìgq 4 bj;a lr W fr‚iagrhg .; hq;=
wkqrEm ìgq OR oajdr 8lg m%∞k f,i ,nd ° bka miqj ,efnk wjia:djla i,luq' túg 11110000 iuÛ w∞< fr‚iagr AND
m%;sM, kej;;a Counter fr‚iagrhg fyda W fr‚iagrhg ,súh ls%hdjg Ndckh ls¯u ir, u l%uhhs' fuys ° uq,a ìgq 4 (Least
yels h' fï i|yd ms<sfj<ska IORWF Counter 1 fyda IORWF Significant bits) ìx≥j neúka w∞< fr‚iagrfha uq,a ìgq 4
ú≥y,
msgj
q 22 2006 iema;eïnr® ui 6 - n∞∞
;dlaIK wxYh
ta wkqj f,dj mqrd we;s ´kE u m˙.Klhla tl u wl=r"
b,lalu" fyda ixfla;h i|yd Ndú; lrkqfha tl u ìgq
ieleiauls' W∞yrKhla f,i "A" wl=r ksrEmKh ls¯u i|yd
§010000001¶ hk ìgq ieleiau Ndú; fõ' tu ìgq ieleiaug
w∞< oyfha mdofha ixLHdj 65 jk w;r oy ifha mdofhka ,shQ
úg 41 fõ' m˙.Kl fuka u ixLHdxl bf,lafg%dksl WmlrK o
fuu iïu;hg wkqj ls%hd lrhs'
W∞yrKhla f,i uqøK hka;%hla i,luq' uqøKh l< hq;=
wl=re b,lalï fyda ixfla; m˙.Klfha isg uqøK hka;%hg
hefjkqfha fï iïu;hg wkqrEm ìgq wfÜ f.dkq f,i h' uqøKh
flfrk wl=re b,lalï fyda ixfla; Printable characters f,i
MICROCONTROLLERS ye¢kafõ' Bg wu;rj ;j;a úfYaI f;dr;=re o m˙.Klfha isg
uqøK hka;%h fj; heúh hq;= fõ' W∞yrKhla f,i Carriage
10 fldgi 4 ,smh
s return iy New line i|yka l< yels h' Carriage return
hkq uqøK ysi jïmi fl<jrg f.k tk f,i fok úOdkhla
jk w;r New line hkq wÆ;a fma<shlska uqøKh mgka.kakd
fofla mdofha ixLHd Ndú; fldg f,i flfrk úOdkhls' tjeks úfYaI f;dr;=re i|yd jk ìgq
ieleiauj,a Non printable characters f,i ye¢kafõ' ASCII
wl=re" b,lalï iy ixfla; iïu;hg wkqj Printable characters 95la iy Non printable
ksrEmKh ls¯u charactors fyj;a Control codes 33la ;sfí' ish,af,ys tl;=j
m˙.Kl" CIqø md,k tall jeks ixLHdxl bf,lafg%dksl 128ls'
WmlrKj, ishÆ u ls%hdldrlï fofla mdofha ixLHd ^tkï §1¶ ta wkqj fjkia ixfhdack 128la ,nd.ekSug wvq u jYfhka
iy §0¶& fhd∞f.k is≥ flfrk nj wms l,ska i|yka lf<uq' ìgq 7la wjYH fõ' (27=128) tfy;a idudkHfhka ìgq wfÜ
fujeks WmlrKj, m%∞k yd m%;s∞k f,i wl=re" b,lalï iy f.dkq Ndú; flfrk neúka wjika ìgqj 0 f,i f.k b;s˙ ìgq
ixfla; ks;r Ndú; fõ' tys ° wl=re b,lalï iy ixfla; 7ka by; i|yka l< Printable iy Non printable charac-
ksrEmKh ls¯u i|yd 1 yd 0ys úúO ixfhdack fhd∞ .efka' tl ters ksrEmKh flfr®'
u wl=r" b,lalu fyda ixfla;h i|yd ksIamdolhka fjkia rEm igyk wxl 1ka tla tla wl=rg b,lalug ixfla;hg
ixfhdack Ndú; l< fyd;a fndfyda .egÆ we;s úh yels neúka ìgq ieleiau olajd we;'
hïlsis iïuq;shl wjYH;dj mek keÛs◊' rEm igyk wxl 2 uÛska Non printable characters fyj;a
tu wjYH;dj i,ld n,d 1967 ° ASCII (American Control codesj,g w∞< ìgq ieleiauj,a iy tajdfha úia;r
Standard Code for Information Interchange) wl=re f.dkqj olajd we;'
iïu; lr.kakd ,°' 1986 ° th kej; jrla ixfYdaOkh fldg m˙.Kl h;=re mqjrefõ h;=rla tnQ úg tu h;=rg w∞< ìgq
jr®;udkfha Ndú; jk ;;a;ajhg f.k tk ,°' ieleiau m˙.Klhg hefjk w;r m˙.Klh tu ìgq ieleiau
11 ,smh
s 6 fldgi ≤ka PWM tallh ksis f,i ilia lr.; hq;= wjia:djhs' ta ;*****Port Settings*****
i|yd uq,ska u CCPICON yd TMR2 fr‚iagr fol ìx≥j main bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
ir, Odrd fudagrhl N%uK fõ.h njg m;a fldg we;' TMR2 hk Timer 2 ld, .Klh yd clrf TRISC ;PORT C output
md,kh ls¯u iïnkaO fr‚iagrhla jk w;r CCPICON uÛska PWM clrf TRISD ;PORT D output
tallhg w∞< ilia ls¯u is≥ lr.; yels h' PWM Period bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0
PWM ;dCIKh Ndú; fldg ir, Odrd fudagrhl fõ.h Register fyj;a PR2g 996 yd PWM Duty Cycle register
md,kh ls¯u iy ta i|yd PIC 16F877(A) fyj;a CCPR1L yd CCP1CON 5, 4 i|yd 249 o ,nd ° ;***Initialize motor driving part****
uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< ;sfnk úfYaI tallh ms<sn|j úia;rhla we;' ta wkqj PWM ixLHd;h 1KHz o ú≥,sh ,efnk ld,h clrf PORTC ;Enable = 1
miq.sh ,smsj,ska wms b†˙m;a lf<uq' fuu l%uh m%dfhda.slj w;ay∞ iïmqr®K wdjr®; ld,fhka ^25]& f,i o ilia fõ' fuys ° bcf PORTD,1 ;In2 = 0 Q3,Q4 OFF
ne,Su i|yd PIC 16F877(A) uhsfl%dfldkafg%da,rhla iy L298 bsf PORTD,0 ;In1 = 1 Q1,Q2 ON
fudagr Odjl ix.Dys; m˙m:hla we;=<;a m˙m: igykla rEm CCP1CON fr‚iagrfha fojk yd f;jk ìgq fol ilia l<
igyk wxl 1 iy 2ka ≤lafõ' rEm igyk wxl 1ka ≤lafjkafka miq PWM tallh ls%hdld¯ ;;a;ajhg m;a fõ' bkamiq bsf
uhsfl%dfldkafg%da,rh yd Bg iïnkaO wfkl=;a Wmdx. jk w;r T2CON, 2 Wmfoi uÛska Timer 2 .Kkh ls%hd;aul lrhs' ta ;*****PWM Initialization*****
rEm igyk wxl 2 uÛska L298ys wNHka;r ieleiau;a thg wkqj uhsfl%dfldkafg%da,rfha m%Odk f∞a,lfha f∞a,k 16lg jrla clrf CCP1CON ;CCP Module is off
uhsfl%dfldkafg%da,rh yd fudagrh iïnkaO l< hq;= wdldrhka TMR2 fr‚iagrfha w.h tllska jeä fõ' fufia w.h jeä clrf TMR2 ;Clear Timer2
≤lafõ' L298ys wNHka;rfha we;af;a H Bridge movlw b’11111001'
^H wl=fr® yevhg g%dkaisiagr wEπ we;s m˙m:& bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
hq.,hla jk w;r tajdg fjk fjk u fudagr 2la movwf PR2 ;PWM period PR2=996
iú l< yels h' fuys ° fhd∞f.k we;af;a bka bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0
m<uqjekak jk w;r Q1A Q2A Q3A yd Q4A bsf T2CON,0 ;Timer2 presale =4
g%dkaisiagr y;r uÛska fuu m˙m:h ilia ù we;' movlw b’00111110'
OUT1 yd OUT2 w.% w;rg fudagrhla iïnkaO movwf CCPR1L ;Duty Cycle register = 249
lr Q1A Q2A fyda Q3A, Q4A g%dkaisiagr hq.,hka movlw b’00011100' ;Duty Cycle=25% of PWM Period
f.ka tlla ls%hd;aul lr fudagrh jug fyda movwf CCP1CON ;enable PWM mode
ol=Kg lrleùug ie,eiaúh yels h' tfy;a fuys ° bsf T2CON,2 ;Timer2 starts to increment
EnA w.%h ;dr®lsl 1ys (5V) mj;ajd .; hq;=
fõ' g%dkaisiagr hq.,hla ls%hd;aul ls¯u i|yd IN1 ;*****loop forever*****
fyda IN2 w.%j,g ;dr®lsl 1 ,nd ≥kak o th Loop goto Loop ;loop forever
g%dkaaisiagr fj; <Ûd ùu i|yd EnA w.%h end
;dr®lsl 1ys ;sîu wksjdr®h fõ'
ta wkqj fuu m˙m:fha ° uhsfl%dfldkafg%da,rfha rEm igyk wxl 3
RD0 yd RD1 (19, 20) w.% uÛska N%uKh jk
†Ydj ;SrKh lrk w;r fudagrh N%uKh ls¯u w.%h ;dr®lsl ìx≥j njg m;a fldg TMR2ys w.h ;j≥rg;a
fyda fkd ls¯u is≥ lrkq ,nkafka RC2 17 jk by< hhs' tfia f.dia PR2g iudk jQ úg u TMR2 ìx≥j
w.%hg iïnkaO lr we;s EnA md,l ix«j uÛsk's njg m;a fldg kej; tlska tl jeäùug i,iajhs' ta w;r u
fjda,aàh;d iamkaoj, m<, fjkia fldg EnA RC2 w.%h ;dr®lsl ìx≥fjys isg 1 njg m;a flfr®' túg
fj; ,nd °fuka fudagrh fj; ú≥,sh ,efnk yd kej;;a fudagrhg ú≥,sh ,efí'
rEm igyk wxl 1 fï wdldrhg CCPR1L yd PR2g ,shk w.hka u.ska
fkd ,efnk ld,h fjkia lr.; yels h' miq.sh
,smsfhka úia;r l< uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< ;sfnk PWM fjda,aàh;d iamkaoj, ixLHd;h yd m<, fjkia fldg fudagrfha
fjñka f.dia CCPR1Hys w.hg iudk jk f;la RC2 w.%h N%uK fõ.h fjkia lr.; yels h' fuu ksr®udKhg wkqj
tallh ndysrg iïnkaO jkafka fuu
;dr®lsl 1ys mj;ajd .efka' túg tu ld,h ;=< fudagrhg ú≥,sh CCPR1L yd PR2g fjkia w.hka ,shd kej;
RC2 w.%h yryd fõ' tu ksid tu
,efí' TMR2ys w.h CCPR1Hys w.hg iudk jQ úg RC2 uhsfl%dfldkafg%da,rh w∞< l%uf,aLkh ,nd †h hq;= fõ' tfy;a
w.%h L298 ix.Dys; m˙m:fha EnA
tfia lrkq fjkqjg fudagrfha fõ.h wvq jeä ls¯u i|yd
w.%hg iïnkaO fldg we;'
fnd;a;ï folla jqj o fh†h yels h' tjeks ksr®udKhla ó<Û
uhsfl%dfldkafg%da,rfha PWM tallh
ls%hd;aul jQjdg miq fuu w.%hg ,smsfhka n,dfmdfrd;a;=
jkak'
fudrgqj úYaj
úoHd,hfha úoHq;a yd
ú≥,s ixfoaY wxYfha
.dñ◊
chisxy
flda,; s
Or®um%hs
;*****PWM Initialization*****
clrf CCP1CON ;CCP Module is off
clrf TMR2 ;Clear Timer2
movlw b’11111001'
bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
movwf PR2 ;PWM period PR2=996
bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0
bsf T2CON,0 ;Timer2 prescaler=4
movlw b’00111110'
movwf CCPR1L ;Duty Cycle register = 249
movlw b’00011100' ;Duty Cycle=25% of PWM
Period
movwf CCP1CON ;enable PWM mode
bsf T2CON,2 ;Timer2 starts to increment
s Or®um%h
.dñ” chisxy
s
iekska Bg w∞< úoHq;a pqïnl ;rx. rgdjla
ksl=;a ls¯u iEu ≥ria: md,lhlg u fmd≥
fõ' ta wkqj ú≥,s WmlrK iy ≥ria:
md,lh w;r iïnkaO;dj mj;ajd.kq
flda,;
,nkafka úoHq;a pqïnl ;rx. weiq˙ks'
≥ria: md,lfhka ksl=;a l< úoHq;a
pqïnl ;rx. WmlrKfha we;s ixfõol
ixfõolh uÛska .%yKh lr WmlrKh
th úoHq;a ix«jla njg m;a
lrhs' tu úoHq;a ix«j
;=< Tnk ,o fnd;a;ug úoHQ;a
w∞< wxlh iy tu pqïnl
≥ria: md,lh l=uk ;rx.
WmlrKhlg w∞<
≤ hs ≤lafjk rEmigyk wxl 1
wxlhka fõ' ta
wkqj tu ix«j
WmlrKhg w∞<
≥ria: ≥ria: md,lhlska
md,lh ksl=;a ù ≤ hs m¯CId
lr Tnk ,o fnd;a;ug
w∞< ls%hdj is≥ lrhs'
W∞yrKhla f,i remjdyskS
hka;%hka iy .=jka ú≥,s hka;%hla
i,lkak' fuu WmlrK fol u
≥ria: md,l iys; tajd he hs uolg
Wml,amkh lruq' Tn rEmjdyskS hka;%hg
w∞< ≥ria: md,lfha fnd;a;ula tnQ úg
thska ksl=;a jk úoHq;a pqïnl ;rx. rEmjdyskS rEmigyk wxl 2
hka;%fha fuka u .=jka ú≥,s hka;%fha o we;s
ú≥y,
ú≥ir
2007 ckjd˙ ui 24 - n∞∞
;dlaIK wxYh 17
msgj
q
u o;a; meleÜgqjl wdrïNh ≤laùug ñ,s ;;amr 2.4l ld,hla iamkao hjd B<Û 900µs ld,h kej;S isà' tfuka u ;dr®lsl §1¶
wfOdarla; lsrK iamko hjd bka ksrEmKh i|yd 900µs ld,hla n,d isg B<Û 900µs ld,fha °
miqj 0.6ms ld,hla kej;S isà' ta wfOdarla; lsrK iamkao ksl=;a lrhs' fï wkqj wfOdarla; lsrK
wkqj tu 3ms ld,h wdrïNl iamkao ksl=;a lf<a uq,a 900µs ld,h ;=< o ke;skï fojk
ìgqj (Start Bit) i|yd fjka lr 900µs ld,h ;=< o hkak wkqj ;dr®lsl §0¶ fyda ¶1¶ ;SrKh
we;' bka miqj C0, C1.....C6 f,i fõ' fuys ° ;dr®lsl §1¶ yd §0¶ hk folg u ,efnkqfha 1.8ms
ìgq 7la ms<sfj<ska ksl=;a flfr®' iudk ld, wka;r fõ'
fuu ìgq 7ka úOdkh o bka miqj rEm igyk wxl 07 uÛska RC 5 l%ufha ° fhd∞ .kakd
we;s D0, D1, D2, D3, D4 ìgq my o;a; meleÜgqjl ieleiau ≤lafõ' SIRC l%ufha ° fuka fkd j
uÛska tu úOdkh w∞< jkafka fuys ° wdrïNl ìgq (Start Bits) folla ;sfnk w;r B<Û ìgq
rEm igyk wxl 04 l=uk WmlrKhlg hkak o ≤lafõ' 5ka w∞< WmlrKh ≤lafõ' wjika ìgq 6 uÛska úOdkh olajd
rEm igyk wxl 4 uÛska ≤lafjk isà' S1 S2 yd Address ìgq w;r ueo ;sfnk T kï ìgqj fuys
MICROCONTROLLERS j.=fjka tu úOdkj,g w∞< wxl" ú≥,s WmlrK tajd f;areï
.kakd wdldrh iy tla tla WmlrKj,g w∞< wxl ≤lafõ' fï
° úfYaI ldr®hhla bgq lrhs' tl u fnd;a;u kej; jrla tnqj
fyd;a fï ìgqj §1¶ys ;snqfKa kï §0¶g;a §0¶ys ;snq◊ kï §1¶g;a
wkqj Tn remjdysks hka;%hg w∞< ≥ria: md,lfha Volume f,i udre fõ' (Toggle). fnd;a;u †.g u tnqj fyd;a tfia is≥ fkd
12 ,smsh - 2 fldgi kï lr we;s fnd;a;u tnqfha kï wdrïNl ìgqjg miqj Bg fõ' fï wkqj fnd;a;ula †.g u Tndf.k isàu iy j˙ka jr
wkqrEm ìgq ieleiau ^19& iy tfla b,lalug w∞< ìgq ieleiau tîu myiqfjka fjka lr.; yels h' rEmigykg wkqj ;dr®lsl
wfOdarla; lsrK ≥ria: md,l ksl=;a flfr®' fuys ° 19 hkq úOdkh o 1 hkq w∞< WmlrKh §1¶ksl=;a lrk úg wfOdarla; lsrK iamkao fojeks 900µs ld,h
(Infrared Remote Controllers) olajk wxlh o fõ' rEm igyk wxl 5 uÛska fï wjia:dfõ ° ;=< o §0¶ ksl=;a lrk úg m<uq 900µs
≥ria: md,l ms<sn|j ir, ye¢kaùula iy úoHq;a pqïnl ;=< ° is≥ fõ' lΩ meye;s fldgia
jr®Kdj,sfha wfOdarla; lsrK mrdih ms<sn|j úia;rhla miq.sh wfOdarla; lsrK iamkao ksl=;a ls¯u
,smsfhys ≤laú◊' tys ° i|yka l< m˙† úúO jr®.fha ≥ria: olajk w;r iq≥ meye;s fldgia tfia
md,l ;sìh yels w;r tajd úoHq;a pqïnl jr®Kdj,sfha fr®äfhda ksl=;a fkd ls¯u olajhs' SIRC l%ufha °
;rx. iy wfOdarla; lsrK mrdihkag w∞< úoHq;a pqïnl ;rx. i|yka l< f,i u RC 5 l%ufha °;a
ksl=;a lrhs' tu úoHq;a pqïnl ;rx. ;=< wjYH f;dr;=re .eí fjkia WmlrK i|yd fjkia wxl o
ù ;sfí' .Dy úoHq;a WmlrK ls%hd;aul ls¯ug .kakd ≥ria: fjkia úOdk i|yd fjkia wxl o Ndú;
md,l fndfyda úg ksl=;a lrkqfha wfOdarla; lsrK jk w;r tu fõ'
lsrK 38kHz fyda 40kHz ixLHd;hlg uqr®ckh lr ;sfí' rEm igyk wxl 05 RC 5 l%ufha ksr®udKlrejka w;r
tkï ≥ria: md,lfha ;sfnk wdf,dal úfudapl vfhdavfhka wkka; jvd;a ckm%sh ù we;' Bg fya;=j f,i ≤laúh yelafla tu l%uh
f,i wfOdarla; lsrK ksl=;a fkd fldg by; i|yka l< wfOdarla; lsrK iamkao ksl=;a jk wdldrh ≤lafõ' ;o lΩ wkqj ;ekQ ≥ria: md,l ñf,ka wvq ùu iy myiqfjka ,nd.;
ixLHd;fhka hq;a wfOdarla; lsrK iamkao ksl=;a lrhs' ysre mdáka olajd we;s ;ekaj, ° muKla wfOdarla; lsrK iamkao yels ùuhs' flfia fj;;a Philips iud.u RC5 l%uh u|la
t<sfhka fyda iq;%sld mykaj,ska ,efnk wfOdarla; lsrK yd ≥ria: ksl=;a fõ' †hqKq fldg RC 6 l%uhla o ìys fldg we;' ;j o Philips
md,lfhka ,efnk wfOdarla; lsrK fjka lr y∫kd .ekSu tjeks tla iamkao rgdjla uÛska tla o;a; meleÜgqjla iy SONY iud.ïj,g wu;rj NEC, NOKIA, SHARP
fuuÛska myiq fõ' ksrEmKh flfr®' ≥ria: md,lfha fnd;a;ula Tndf.k isákafka jeks iud.ï o Tjqkg wdfõ◊l l%u y∫kajd ° ;sfí' 12 jk
rEm igyk wxl 01 uÛska kï iEu ñ,s ;;amr 45lg u jrla tu iamkao rgdj ksl=;a ,smsfha ó<Û fldgiska wdfOdarla; lsrK ixfõol iy tajd
fuf,i uqr®ckh lrk ,o flfr®' by; i|yka l< SIRC l%uh SONY jr®.fha ú≥,s
wfOdarla; lsrK iamkao ≤lafõ' WmlrKj, Ndú; fõ'
fufia 40kHz ^30kHz isg
60KHz mrdih ;=< w.hla& RC 5
rEm igyk wxl 01 ixLHd;hg uqr®ckh lrk ,o Philips iud.u
wfOdarla; lsrK iamkao ;=<g y∫kajd ≥ka l%ufha °;a
f;dr;=re we;=Ω ls¯u i|yd úúO l%u mj;S' ≤kg nyq, j u wfOdarla; lsrK iamkao
Ndú; jk l%u fyj;a iïuq;Ska folla fuu ,smsh ;=<ska b†˙m;a (36kHz& fhd∞.kS' tfy;a
ls¯ug wms woyia lf<uq' tajd kï SONY iud.u úiska y∫kajd fuys ° ;dr®lsl §1¶ iy
fok ,o SIRC (SONY Infrared Remote Control Codes) §0¶ ksrEmKh ls¯u i|yd
iy Philips iud.u úiska y∫kajd fok ,o RC 5 iïuq;Ska fhd∞ .kakd l%uh SIRCys
(Protocols) fõ' fhd∞.;a l%uhg jvd rEm igyk wxl 06
SIRC fjkia fõ' rEm igyk
rEmigyk wxl 02 uÛska ;dr®lsl 1 yd 0 ksrEmKh lrk wxl 6g wkqj ;dr®lsl §0¶ ≤laùu i|yd 900µs ld,hla uhsfl%dfldkafg%da,rhlg iú lr.kakd wdldrh úia;r flfr®'
wfOdarla; lsrK
fudrgqj
úYajúoHd,hfha
úoHq;a yd ú≥,s
ixfoaY wxYfha
.dñ”
chisxy
flda,s;
rEm igyk wxl 02 rEm igyk wxl 07 Or®um%h
s
wdldrh ≤lafõ' ta wkqj 40kHz wfOdarla; lsrK iamkao 1.2ms
ld,hla ksl=;a fldg 600µs ld,hla ksl=;a fkd lr isáfha kï
tuÛska ;dr®lsl 1 ksrEmKh jk w;r 600µs ld,hla
wdfOdarla; lsrK iamkao hjd ;j;a 600µs ld,hla fkd hjd
isáfha kï tuÛska 0 ksrEmKh flfr®' fï wkqj ;dr®lsl §1¶
i|yd 1.2ms ld,hla o ;dr®lsl §0¶ i|yd 1.2ms ld,hla o
fjka flfr®' fuh 11 jk ,smsfha i|yka l< wdldrfha u (PWM
P ulse Width Modulation) l%uhls'
by; úia;r we;s wdldrhg ≥ria: md,lfha isg w∞< ú≥,s
WmlrKh fj;g ;dr®lsl §1¶ fyda §0¶ heúh yels h' tf,i ;ks
ìgqjla muKla heùu idudkHfhka is≥ fkd fõ' ta fjkqjg ìgq
lsysmhlska hq;a o;a; meleÜgqjla heùu is≥ flfr®' rEm igyk
wxl 3
uÛska tjeks
meleÜgq j l
wka;r®.;h
rEm igyk wxl 03
≤lafõ' ta
wkqj uq,ska
ú≥y,
ú≥ir
2007 fmnrjd˙ ui 7 - n∞∞
;dlaIK wxYh 17
msgqj
ix{d muKla Demodulator m˙m:hg ,efí'
fï wkqj meye†,s jk lreKla kï ≥ria: md,lfhka ksl=;a
jk wfOdarla; lsrK iamkaoj, ixLHd;h 38kHz ù ixfõolfha
uOH ixLHd;h 40kHz jqj;a hï ;dla ≥rlg ls%hd;aul jk
njhs' tfy;a jvd;a fyd| m%;sM, i|yd ≥ria: md,lh yd
ixfõolh tl u ixLHd;hl ;sîu jeo.;a fõ'
≤ka wms kej;;a rEm igyk wxl 2 foig yefruq' Band
pass tallfhka ksl=;a jQ ix« Demodulator tallh fj;g
,eîfuka miq tajd ;dr®lsl §1¶ yd §0¶ njg m;a fldg m%;s∞k
g%dkaisiagrhg ,nd foa' tu g%dkaisiagrfha ix.%dylh (Collector)
uÛska m%;s∞kh ,nd foa' ixfõolfha 1 yd 2 w.% 5V ú≥,s
iemhqulg iïnkaO l< hq;= fõ' túg wfOdarla; lsrK iamkao
MICROCONTROLLERS ,efí kï f;jk w.%fha fjda,aàh;dj OUT ;dr®lsl §0¶ys mj;sk
w;r wfOdarla; lsrK iamkao fkdue;s kï tys fjda,aàh;dj
;dr®lsl §1¶ys mj;S' rEm igyk wxl 4 uÛska wfOdarla; lsrK
12 ,smsh -3 fldgi iamkao iy Bg wkqrEm j m%;s∞k fjda,aàh;d fjkia jk wdldrh
≤lafõ' fuf,i ,efnk m%;s∞kh uhsfl%dfldkafg%da,rhlg fl<ska u
wfOdarla; lsrK ixfõol ,nd †h yels h' tjeks m˙m:hla rEm igyk wxl 4 uÛska
≤lafõ' tys µC hkq uhsfl%dfldkafg%da,rh jk w;r R1 yd C1
(IR Sensors) rEm igyk wxl 3 m%;sfrdaO - Od˙;%l hq.,h n,iemhqï fjda,aàh;d WÉpdjpkhka
≥ria: md,l uÛska ksl=;a jk wfOdarla; lsrK iamkao iy f.ka is≥ jk n,mEï wju ls¯ug fh¥ m˙m:
tuÛska o;a; ksrEmKh ls¯ug fhd∞.kakd iïuq;Ska lsysmhla ieliquls' +Vs i|yd +5V iemhqula ,nd †h hq;=
ms<sn|j wms miq.sh ,smsfhka úia;r lf<uq' wm f.a ksr®udKh w;r tys - w.%h GNDg iïnkaO l< hq;= h'
i|yd ≥ria: md,l ms<sn|j o; hq;= fndfyduhla lreKq tys uhsfl%dfldkafg%da,rhg ,efnk fjda,aàh;d
i|yka jqKq w;r wfOdarla; lsrK ixfõol ms<sn|j ≤k isáh iamkaoj, m<, fyj;a ld,h ksje/† j uek.;
hq;= lreKq iaj,amhla fuu ,smsfhka b†˙m;a flfr®' hq;= fõ' bkamiqj tu iamkao rgd wkqj ;dr®lsl §1¶
úúO jr®.fha wfOdarla; lsrK ixfõol fjf<|fmdf<a olakg yd §0¶ fjka lr.; hq;= fõ' PIC 16F877(A)
,efí' tajdhska fndfyduhl ls%hdld¯;ajh iudk fõ' tkï ≥ria: uhsfl%dfldkafg%da,rfha ;sfnk Capture/Compare/
md,lhlska ,efnk wfOdarla; lsrK iamkao rgd ,ndf.k Bg PWM tallfha Capture fldgi uÛska by;
wkqrEm úoHq;a ix« ksl=;a ls¯uhs' tfy;a tla tla ixfõol i|yka iamkao m<, .Kkh ls¯u is≥ lr.; yels
ls%hd;aul jk ixLHd; fjkia úh yels h' tu ksid wfOdarla; h' Bg wkqrEm m˙m: igyk iy l%uf,aLh ó<Û
lsrK ixfõolhla f;dard .ekSfï ° ≥ria: md,lh uÛska ksl=;a
flfrk wfOdarla; lsrK iamkaoj, ixLHd;hg .e,fmk tlla
f;dard.; hq;= h' fï i|yd tu ixfõolj, o;a; m;%sld lshjd
ne,sh hq;= fõ' tfy;a fjf<|fmdf<a we;s iuyr ixfõolj,
o;a; m;%sld (Data sheet) fidhd.ekSu wmyiq fõ' tjka
wjia:djl ° ixfõol jr®. lsysmhla f.k tlska tl fhd∞ ne,Su
fyj;a ;;a jro l%uh (Trial and Error) l%uh Ndú; ls¯ug
is≥ fõ' tfuka u rEmjdyskS hka;% wÆ;ajeähd lrk m<mqre≥
ldr®ñlhl= f.a Wmfoia ,nd .ekSfuka ksje/† ixfõolh fidhd
.ekSfï ldr®hh myiq fõ'
rEmjdyskS hka;% i|yd
fhd∞ .kakd ≥ria: md,l ,smsfhka úia;r flfr®'
fuka u wfOdarla; lsrK
ixfõol fjf<|fmdf<a rEm igyk wxl 5
nyq, j olakg ,eîu;a rEm igyk wxl 4
tajdfha ñ, ;rula wvq
uOH ixLHd;h 38kHz fyda 40kHz úh yels h' tu igykg
w.hl mej;Su;a ksid fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
wkqj 0.93f0 yd 1.07f0 w;r ixLHd; muKla fmryka
tlsfklg .e,fmk .dñ” chisxy
m˙m:fhka bj;g .,hs' W∞yrKhla f,i uOH ixLHd;h
rem igyk wxl 1 ≥ria: md,lhla yd
40kHz kï 37.14khz ig 42.85kHz olajd jQ mrdihg wh;a flda,;
s Or®um%h
s
ixfõolhla ñ, ° .ekSu
fhda.H fõ'
rem igyk wxl 1 uÛska fjf<|fmdf<a olakg ,efnk
wfOdarla; lsrK ixfõolhla ≤lafõ' tys ndysr wdjrKh w∫re
lΩ meyehlska hqla; fõ' ysre t<sfhka iy ú≥,s mykaj,ska
,efnk wfOdarla; lsrKj, n,mEu tu wdjrKh uÛska wju fõ'
msgj
q
rEm igyk wxl 02
msgj
q
uÛyer B<Û Wmfoig .uka lrhs' fï fudfyd; jk úg falling
;*****Define Registers***** edge fyj;a 5V isg 0Vg ixl%uKhla is≥ ù we;s w;r B<Ûg
STATUS equ 03h is≥ jk 0V isg 5Vg by< hdula fyj;a rising edge olajd
PORTA equ 05h ld,h uek.; hq;= fõ' tu ld,h 900µs wjg ;sfí kï th
TRISA equ 85h j,x.= ix«jla f,i .; yels h' tu ksid B<Ûg is≥ jk
rising edge fyj;a 0V isg 5V olajd ixl%uKh y∫kd .ekSug
PORTC equ 07h CCP1 tall ilia l< hq;= fõ' ta i|yd bsf CCP1CON, 0
TRISC equ 87h Wmfoi fhd∞f.k we;' ^jeä úia;r i|yd P IC 16F877A
uhsfl%dfldakfg%da,rfha o;a; m;%sldj n,kak&
CCP1CON equ 17h kej;;a PIR1 fr‚iagrfha fojk ìgqj ;dr®lsl 0 njg m;a
TMR1L equ 0Eh fldg TIMER1 tallh wdrïN ls¯ug bcf PIR1, 2 yd bsf
TMR1H equ 0Fh T1CON, 0 Wmfoia fol fhd∞f.k we;' tfia is≥ l< úg
MICROCONTROLLERS T1CON
PIR1
equ
equ
10h
0Ch
falling dege fyj;a 5V isg 0Vg ixl%uKh is≥ jk wjia:dfõ
mgka t<efUk iEu uhsfl%d ;;amrhl ° u TMR1H yd
TMR1L fr‚iagrh uÛska ≤lafjk w.h tllska jeä fõ' fufia
12 ,smsh -5 fldgi CCPR1L equ 15h w.h jeä fjñka hoa° hïlsis fudfyd;l 0V isg 5V olajd hk
CCPR1H equ 16h ixl%uKhla fyj;a rising edge we;s jQ ú.i PIR1 fr‚iagrfha
fojk ìgqj ;dr®lsl §1¶ njg m;a fldg TMR1H yd
≥ria: md,l ix« Count1 equ 21h TMR1Lys w.hka CCPR1H yd CCPRIL fr‚iagj,g udre
Count2 equ 22h lrk w;r TMR1H yd TMR1Lys w.h ìx≥j njg m;a
y∫kd.ekSu lrhs'
PIC 16F877(A) uhsfl%dfldakfg%da,rhlg wfOdarla; lsrK l%uf,aLfha ≤lafjk Watt for a rising edge igykg miqj
;*****Port Settings***** ;sfnk btfss PIR1, 2 yd goto LOOP - rise Wmfoia uÛska
ixfõolhla iy wdf,dal úfudapl vfhdavhla (LED) iú lr main bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1
.kakd wdldrh miq.sh ,smsfhka wms b†˙m;a lf<uq' tfuka u fuu wjia:dj t<eU ;sfí ≤ hs ksrka;rfhka m¯CId lrhs' tfia
ixfõolfhka ,efnk fjda,aàh;d iamkaoj, m<, uekSu i|yd clrf TRISA ;PORT A output is≥ jQ úg CCPR1Hys w.h W fr‚iagrhg f.k th 768g
fhd∞.; yels Capture Compare/PWM tallfha Capu ture bsf TRISC,2 ;RC2 input jeä ≤hs n,hs' ta i|yd 768ka Wys w.h wvq lrkq ,efí' th
fldgi ls%hd;aul jk wdldrh ≤lafjk leá igykla thg bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0 is≥ ls¯u i|yd Swbwl B'00000011' Wmfoi fhd∞f.k we;'
we;=<;a úh' clrf PORTA ;LED OFF fuys olajd we;af;a ìgq 16lska hq;a b,lalula 9 jeks ìgqfõ isg
tu tallh uÛska fjda,aàh;d iamkaoj, m<, uek ksis 16 jeks ìgqj olajd jQ fldgi mu◊' tys w.h 768 (29+28)
m%udKhg ;sfí kï wdf,dal úfudapl †fhdavh (LED) ≤,aùug fõ' CCPR1Hys w.h 768g jvd jeä kï (CCPR1Lys ìgq
;*****Main loop***** 8;a we;=Ω ìgq 16ys w.h& wvq ls˙fï Wmfoi ls%hd;aul jq miq
w∞< l%uf,aLh fuu ,smsfhka b†˙m;a flfr®' Loop clrf CCP1CON ;CCP Module is off
rEm igyk wxl 1 uÛska w∞< l%uf,aLh ≤lafõ' tys ° SITTUS fr‚iagrfha ìx≥j jeks ìgqj ;dr®lsl 1 njg m;a fõ'
iqmqre≥ m˙† wjYH flfrk fr‚iagr uq,ska u y∫kajd ° we;' clrf TMR1L ;Clear TMR1L tfia fkdue;s úg tkï w.h 768g jvd wvq jQ úg th j,x.=
bka miqj Port Settings igykg miqj clrf TRISA Wmfoia clrf TMR1H ;Clear TMR1H ix«jla fkd jk ksid kej;;a uq,a ia:dkhg .uka lrùu i|yd
uÛska TRISA fr‚iagrfha ishÆ u ìgq ;dr®lsl §0¶ njg m;a goto LOOP Wmfoi fhd∞ we;'
fldg we;' tfia ls¯fuka A f;dgqmf<ys (PORTA) ishÆ u w.% bsf CCP1CON,2 ;Capture falling edge tfia fkdue;s j w.h 768g jeä kï kej;;a th 1792g
m%;s∞k njg m;a fõ' wmg wjYH jkafka PORTA ys §0¶ jk bcf PIR1,2 ;Clear capture flag jvd wvq ≤hs ne,Su i|yd movlw b'0000011' yd subwf
w.%h RA0 muKla neúka" bcf TRISA, 0 Wmfoi o fï i|yd CCPR1H Wmfoia fol fhd∞f.k we;' fuys ° o l,ska i|yka
bsf T1CON,0 ;Start Timer 1 l< m˙† STATUS fr‚iagrfha ìx≥j jeks ìgqj m¯CId lr
.e,fma' túg RAO w.%h muKla m%;s∞k njg m;a fõ' ta wkqj
bcf TRISC, 2 Wmfoi uÛska RC2 fyj;a 17 jk w.%h n,d ;dr®lsl 1 fõ kï w.h 1792 jvd wvq nj ;yjqre lr.;
m%∞khla (Input) f,i ilia fldg we;' tfia ls¯ug wjYH ;*****Wait for a falling edge***** yels h' fuf,i 768 yd 1792 w;r w.hka ,eî we;akï n,anh
jkafka wfOdarla; lsrK ixfõolfhka ,efnk fjda,aàh;d iamkao Loop_fall ≤,aùu i|yd bsf PORTA, 0 Wmfoi fhd∞f.k we;' bka miqj
fuu w.%h ;=<ska uhsfl%dfldakfg%da,rh ;=<g .; hq;= neúks' bsf btfss PIR1,2 ;Is Capture occurred? ;;amrhl muK ld, mudjla ,nd .ekSu i|yd Delay keue;s
STATUS, 5 iy bcf STATUS 5 Wmfoia fol fhd∞ f.k goto Loop_fall ;if No wait Wmfoia f.dkqj Ndú; fldg we;' wjidkfha ° n,anh
we;af;a B ank 0 isg Bank 1g f.dia TRISA yd TRISC ;;amrhlg muK ksjd oud kej; wdrïNl ia:dkhg .uka lr
fr‚iagrj,g w.hka ,shd kej; Bank 0 fj;g meñ”u i|yd wfOdarla; lsrK iamkao ,efí ≤ hs m¯CId lrhs' fuf,i j,x.=
bsf CCP1CON,0 ;Capture rising edge ix« ,efnk iEu úgl u n,anh ;;amrhla ≤,aù ;sfí' ≥ria:
h' (Bank 0 yd Bank 1 yd TRIS fr‚iagr ms<sn|j bcf PIR1,2 ;Clear capture flag
úia;rhla l,ska ,smshl i|yka úh& wdrïNfha ° u n,anh ksùu md,lfha ´kE u fnd;a;ula tnQ úg fuh is≥ fõ' lsishï
i|yd clrf PORT A Wmfoi fhd∞f.k we;' bsf T1CON,0 ;Start Timer 1 úfYaIs; fnd;a;ula muKla ls%hd;aul jk ksr®udKhla ó<Û
bkamiqj Main loop kue;s igykska wdrïN jk fldgi ,smsfhka n,dfmdfrd;a;= jkak'
kej; kej; Ndú; fõ' tys ° uq,ska u clrf CCPICON ;*****Wait for a rising edge*****
Wmfoi uÛska Capture/Compare/PWM tallh wl%Sh Loop_rise fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
;;a;ajfha u ;sîug i,iajhs' idudkHfhka uhsfl%dfldkafg%da,rhla btfss PIR1,2 ;Is Capture occurred? .dñ” chisxy
ls%hdld˙;ajh wdrïN ls˙fï ° fuu tallh wl%Sh ù ;sfí' bka goto Loop_rise ;if No wait flda,;
s Or®um%h
s
miqj clrf TMR1L yd clrf TMR1H Wmfoia fol uÛska
TIMER 1 w.hka ≤lafjk fr‚iagr fol ìx≥fjka wdrïN
lrk f,ig ilihs' bkamiqj ;sfnk bsf CCPICON, 2 Wfmoi ;*****Check for 900uS*****
uÛska falling edge fyj;a wfOdarla; lsrK ixfõolfhka ,efnk movf CCPR1H,0 ;Move high byte to W
ix«fõ 5V isg 0Vg ixl%uKh ùula y∫kd .ekSug yels jk sublw b’00000011' ;check for 900uS
f,i CCP1 (Capture compare PWM unit 1) tallh btfsc STATUS,0 ;If less than 768uS
ilihs' tfia ilia fldg PIR1 fr‚iagrfha fojk ìgqj o goto Loop ;back to main loop
;dr®lsl§ 0¶ njg m;a lrhs' fuu ìgqj b;d jeo.;a ldr®hhla
bgq lrhs' tkï falling edge fyj;a 5V isg 0Vg my< hdula movlw b’00000111' ;load 1792 to W
is≥ jQ ú.i tu ìgqj ;dr®lsl §1¶ njg m;a fõ' tu ksid tjeks
ixl%uKhla is≥ ù o keoao hkak fuu ìgqj m¯CId ls¯fuka subwf CCPR1H,0 ;check for 900uS
≤k.; yels h' bsf T1COM, 0 Wmfoi uÛska TIMER 1 btfsc STATUS,0 ;If greater than 1792uS
tallh ls%hd;aul lrhs' fu;eka mgka iEu uhsfl%d ;;amr 1lg u goto Loop ;back to main loop
jrla (1µs) TMR1H yd TMRIL fr‚iagr hq.,fhka ≤lafjk
w.h tllska jeä fõ' hïlsis fudfyd;l fjda,aáh;d ixl%uKhla bsf PORTA,0 ;else LED ON
is≥ jqj fyd;a tu fr‚iagr fofla w.hka CCPR1H yd
CCPRIL fr‚iagrhg udre lr kej; ìx≥fõ isg jeä ùug Delaydecfsz Count1,1 ;Small delay
mgka .kS'
L oop - fall f,an,h hgf;a ;sfnk btfss PIR1, 2 Wmfoi goto Delay
uÛska PIR fr‚iagrfha fojk ìgqj m¯CId lr n,hs' fjda,aàh;d decfsz Count2,1
ixl%uKhla is≥ ù ke;akï tu ìgqj ;dr®lsl ìx≥fõ u mj;S' goto Delay
túg B<Û Wmfoi uk goto LOOP fall uÛska tu ia:dkhg u
meñfKa' ta wkqj †.ska †.g u tu ìgqj m¯CId lrñka isà' bcf PORTA,0 ;LED OFF
hïlsis fudfyd;l fjda,aàh;d ixl%uKhla is≥ jqj fyd;a tu goto Loop ;back to main loop
ìgqj ;dr®lsl §1¶ njg m;a jk ksid goto LOOP- fall Wmfoi end
ú≥y,
ú≥ir
2007 udr®;= ui 14 - n∞∞
;dlaIK wxYh 17
msgj
q
ìgqjla fõ' tuÛska jeo.;a ldr®hhla bgq lrhs' ≥ria: md,lhl
hïlsis fnd;a;ula †.ska †.g u Tndf.k isàfï ° iEu ñ,s wdrïNh
;;amr 114lgu jrla ìgq 14lska hq;= meleÜgqjla ksl=;a lrk
nj l,ska i|yka úh' tfia tl u meleÜgqj kej; kej; ksl=;a
ls¯fï ° T ìgqj §1¶ fyda §0¶ f,i †.g u ksl=;a flfr®' tl u
fnd;a;u j˙ka jr tîfï ° tu ìgqj 1ka 0g;a 0ka 1g;a udre m%∞k" m%;s∞k w.% ilia ls¯u iy CCP tallh
fõ' fuf,i is≥ ls¯fï úfYaI;u jdish jkqfha tl u fnd;a;u lsh
% d;aul ls¯u
j˙ka jr tîu iy †.g u Tnd f.k isàu meye†,s j fjka
lr.; yels ùuhs' iuyr WmlrKj, tl u fnd;a;u j˙ka jr
tîfï ° tla ls%hdjl=;a tu fnd;a;u †.= ld,hla Tndf.k isáfï
° fjk;a ls%hdjl=;a is≥ jk nj iuyr úg Tn w;a≤l ;sîug m<uq wdrïNl ìgqj
mqΩjk' tjeks ldr®hhka i|yd fuu ìgqj uÛska is≥ jk fufyh ,efnk f;la n,d isàu
msgj
q
;*****Define Registers***** ;***** 2nd Command bit*****
MICROCONTROLLERS STATUS
PORTA
equ
equ
03h
05h
btfsc
bsf
PORTC,2
Temp,2
;If it is 1 set
;2nd bit of Temp
12 ,smsh - 7 fldgi TRISA equ 85h call Loop_1800 ;Wait for the next bit
PORTC equ 07h ;*****1st Command bit*****
TRISC equ 87h btfsc PORTC,2 ;If it is 1 set
bsf Temp,1 ;1st bit of Temp
CCP1CON equ 17h call Loop_1800 ;Wait for the next bit
CCP2CON equ 1Dh ;*****0th Command bit*****
TMR1L equ 0Eh btfsc PORTC,2 ;If it is 1 set
TMR1H equ 0Fh bsf Temp,0 ;0th bit of Temp
T1CON equ 10h call Loop_1800 ;Wait for the next bit
PIR1 equ 0Ch
PIR2 equ 0Dh movlw 0x01 ;Load W with
CCPR2L equ 1Bh xorwf Temp,0 ;IR command
CCPR2H equ 1Ch btfsc STATUS,2 ;If IR command = 1
bsf PORTA,0 ;LED ON
Count1 equ 21h clrf CCP2CON ;CCP2 Module is off
rEm igyk wxl 03 Count2 equ 22h
≥ria: md,l ix« y∫kd Temp equ 23h ;*****Delay few seconds*****
Delay decfsz Count1,1 ;Small delay
.ekSu ^l%u f,aLh& ;*****Port Settings***** goto Delay
≥ria: md,lhl hïlsis fnd;a;ula tnQ úg muKla ls%hd;aul iqmqre≥ m˙† uq,ska u wjYH main bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1 decfsz Count2,1
ùu i|yd PIC 16F877(A) uhsfl%dfldkafg%da,hrla l%uf,aLkh jk fr‚iagrh yd tajdfha clrf TRISA ;PORT A output goto Delay
lr.kakd wdldrh fuu ,smsfhka úia;r flfr®' óg w∞< msysgqï wxl olajd we;' bsf TRISC,2 ;RC2 input
bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0 bcf PORTA,0 ;LED OFF
l%uf,aLh ;rula ixlSr®K úh yels neúka miq.sh i;sfha m< jQ bkamiqj wjYH lrk
clrf PORTA ;LED OFF goto Loop ;back to main loop
.e,Sï igyk o Wmfhda.S fldg f.k th f;areï .ekSug W;aidy f;dgqm<j,a (Ports) iy clrf Temp ;clear Temp variable
.ekSu jvd;a iq≥iq fõ' rEm igyk wxl 1 uÛska w∞, l%uf,aLh úp,Hhka ilia lr we;'
≤lafõ' Main Loopg my<ska ;*****Main loop*****
RC5 l%uhg wkqj wdrïNl ìgq 2;a Toggle ìgqj;a Ad- ;sfnk ishÆ Wmfoia kej; Loop clrf TMR1L ;Clear TMR1L ;*****Wait for 2700uS*****
dress ìgq 5;a Wmfoia ìgq 6;a wfOdarla; lsrK kej; ls%hd;aul fõ' tys clrf TMR1H ;Clear TMR1H Loop_1800
ixfõolfhka uhsfl%dfldkafg%da,rfha RC2 fyj;a 17 jk i|yka jk fndfyduhla bsf CCP1CON,2 ;Capture falling edge btfss PIR1,2 ;1800uS elapsed?
w.%hg ,efí' fuys ° wm n,dfmdfrd;a;= jkqfha ≥ria: Wmfoia óg fmr jdr clrf CCP2CON ;CCP2 Module is off goto Loop_1800 ;if No wait
bcf PIR1,2 ;Clear capture flag return
md,lfha wxl 1 fnd;a;u tnQ úg muKla LED n,anh lsysmhl ° u úia;r lr
≤,aùuhs' Bg wkqrEm j uhsfl%dfldkafg%da,rhg ,eìh hq;= we;s neúka tajd tlska tl
;*****Wait for a falling edge*****
iamkao rgdj rEmigyk wxl 2ka ≤lafõ' Loop_fall end
rem igyk wxl 2ka ≤lafjkafka wfOdarla; lsrK btfss PIR1,2 ;is edge occurred?
ixfõolfhka uhsfl%dfldkafg%d,arhg ,efnk ix«j jk goto Loop_fall ;if No wait
rEm igyk wxl 01
w.h n,k
w;r th miq.sh i;sfha b†˙m;a l< iamkao igyfka bsf T1CON,4 ;Timer1 prescale = 2
wjia:dj
úf,dauh fõ' (Inverted Signal). tfia jkafka wfOdarla; bsf T1CON,0 ;Start Timer 1 f.k meye†,s ls¯u wkjYH fõ' tfy;a tu Wmfoia
lsrK iamkao ,efnk úg ixfõolfha m%;s∞kh 0V jk clrf CCP1CON ;CCP1 Module is off f.dkq lr we;af;a l=uk ldr®hhka i|yd ≤ hs hkak
w;r tfia fkd ,efnk úg m%;∞s kh 5V neúks' ms<sn|j úia;rhla my; ≤lafõ'
1
t;eka isg 1350µs (0.75 X iamkao m<,& ld,hla .sh movwf CCPR2H ;1350uS 0.75*pulse time ,nd.;a miq CCP1 tallh wl%Sh lr we;' B<Ûg
;ek 17 jk w.%fha we;s fjda,aàh;dj uekSfuka is≥ lr.; 1350µs ld,dka;rh ,nd.ekSug CCP2 tallh
yels h' tu fjda,aàh;dj 5V ^;dr®lsl 1& kï fojk Compare f,i ilia fldg we;' 1350µs ld,hla
0
ld,hla .shmiq 17 jk w.%fha fjda,aàh;dj m¯CId l< hq;= w.h m¯CId lr n,d tys w.h 1 kï b;s˙ Wmfoia
fõ' tfuka u B<Ûg ,efnk Address ìgq 5 y∫kd.ekSu ;*****Wait for 1350uS*****
ìgq lshùu i|yd ;j;a 10800µs ld,hla n,d isà'
i|yd;a iEu 1800µsla wjidkfha ° u 17 jk w.%h u; tfia ke;skï fojk wdrïNl ìgqj j,x.= tlla fkd
0
Loop_1350
fjda,aàh;dj m¯CId l< hq;= fõ' btfss PIR2,2 ;1350uS elapsed? jk neúka b;s˙ ìgq lshùu w;yer ouhs' Wmfoia
tfy;a tu Address ìgq my iy Toggle ìgqj m¯CId goto Loop_1350 ;if No wait ìgq lshùfï ° 10800µs ld,hlg miqj RC2 w.%h
rEm igyk wxl 02
ls¯ug n,dfmdfrd;a;= fkd jk neúka fojk wdrïNl u; fjda,aàh;dj f.k tuÛska ;dr®lsl 1 ksrEmKh
0
ìgqfõ isg 1800×6 = 10800µs ld,hlg miq ,efnk ;*****Check second start bit***** flfr® kï Temp úp,Hfha 5 jeks ìgqj ;dr®lsl 1
Command fyj;a Wmfoia ìgq yh lshùu m%udKj;a fõ' btfss PORTC,2 ;Is it = 1? njg m;a l< hq;= h' bkamiqj B<Û ìgqj ,nd
1
ta ukao h;a Tnk ,o fnd;a;u olajkqfha tu ìgq 6 uÛska goto Loop ;If no go back .ekSu i|yd ;j;a 1800µs ld,hla n,d isg RC2
muKla neúks' w.%h u; fjda,aáh;dj m¯CId l< hq;= h' tuÛskq;a
movlw 0x3A ;Else continue
fuu 1350µs idy 1800µs ld,dka;r ,nd.ekSu i|yd ;dr®lsl 1 ksrEmKh lrhs kï Tem úp,fha 4 jk
0
uÛska tu tallfha ieleiau olajd we;' w.%h u; fjda,aáh;dj uek Tempys w∞< ìgq ilia
tys TMRIH yd TMRIL hkq Timer 1 ld,.Klhg Loop_10800 l< hq;= h' fuf,i wjika ìgqj;a lshjQ miqj
w∞< ìgq wfÜ fr‚iagr fol jk w;r CCPRIH yd btfss PIR1,2 ;10800uS elapsed? Temp úp,H u; Tnk ,o fnd;a;ug wkqrEm
0
CCPRIH hkq CCP1 tallhg w∞< ìgq wfÜ fr‚iagr goto Loop_10800 ;if No wait w.h igyka fõ' tu w.h wm n,dfmdfrd;a;= jk
fol fõ' tfy;a fuys ° wm Ndú; lrkqfha CCP1 tallh w.h iuÛ ikaikaokh lr .e,fma kï LED
1800
µs
tu fr‚iagr folg wmg wjYH w.hka ,súh yels h' ls¯ug fhdok w.hka wkqj fjkia b,lalï i|yd
µs
Timer 1 tallh tlska tl w.h jeä lrf.k hdfï ° ;*****4th Command bit***** fjkia n,an ≤,aùug fuu l%uf,aLh jeä †hqKq l<
hï lsis wjia:djl CCPR2H yd CCPR2L uÛska okjk btfsc PORTC,2 ;If it is 1 set yels h' wms th mdGl Tng wNHdihla f,i ;nd
1800
µs
w.hg iudk fõ' túg Compare wjia:dj iïmQr®K jQ bsf Temp,4 ;4th bit of Temp SPI Serial Peripheral Interfacing tallh .ek
S2
nj ≤kaùug PIR 2 fr‚iagrfha ìx≥j jeks ìgqj call Loop_1800 ;Wait for the next bit úia;rhla ó<Û ,smsfhka f.k tkafkuq'
;***** 3rd Command bit*****
1350
ìgqj m¯CId lrñka isáh hq;= fõ' túg 1800µs fyda btfsc PORTC,2 ;If it is 1 set
S1
0V
msgj
q
Interface fyj;a w;=re uqyqK; fyj;a iïnkaO ls˙fï moaO;sh ;;a;ajfha ;nd.ekSu i|yd Slave Select fyj;a SS ;dr®lsl
hk wre; f.fka' ta wkqj SPI hkq WmlrK fyda m˙m: ìx≥fjys ;nd.; hq;= h' (Active low hkafkys f;areu ;dr®lsl
ixLHdxl lsysmhla w;r fY%a◊.; wdldrhg o;a; iïfm%aIKh ls¯fï o° ls%hd;aul jk njhs&' SS ;dr®lsl 1ys mj;sk úg fojekshd
wl%sh fõ' fojeks WmlrK tllg
m˙m: jeä .Kkla iïnkaO ls¯fï °
fuu ls%hdld¯;ajh w;sYhska jeo.;a
w;r fõ' rEm igyk wxl 2 n,kak'
tys ° tla m%Odksfhla (Master)
MICROCONTROLLERS o;a; isák w;r fojekshka (Slave
13 ,smsh - 1 fldgi yqjudrej units) 3la mj;S' tajd tlska tl
fjk fjk u l%shd;aul yd wl%sh
ls¯ug SS1, SS2 yd SS3 f,i
uhsfl%dfldkafg%da,r ms<sn|j jeä≥r ye±¯fï ° Tn ≤k isáh fjk u iïnkaO ;ekla mj;S' SS1
hq;= jeo.;a u lreKla jk ixLHdxl m˙m: w;r o;a; ;dr®lsl ìx≥fjys ;nd SS2 yd
yqjudrej iïnkaO úia;rhla fuu ,smsfhka b†˙m;a flfr®' ir, SS3 ;dr®lsl 1ys ;enQ úg m<uq
ldr®hhka i|yd ksr®udKh lrk m˙m: fndfyda úg ;ks j rEm igyk wxl 01
moaO;sfhka o SS2 muKla ;dr®lsl
ls%hd;aul fõ' tfy;a m˙m:h fyda m˙m: lsysmhl tl;=j uÛska ìx≥j njg m;a l< úg fojeks
bgq lr .ekSu n,dfmdfrd;a;= jk ldr®hh ixlSr®K jk úg ;ks tallh SS3 muKla ;dr®lsl ìx≥j
j ls%hd;aul ùfï yelshdj o my< niS' tkï ;j;a m˙m:hl ù ;sfnk úg f;jeks tallh o
fyda lsysmhl iydh Bg wjYH fõ' ls%hd;aul fõ'
W∞yrKhla f,i kùk fudagr® r:hl bf,lafg%daksl moaO;sj, fuf,i fojeks WmlrK (Slave
ls%hdld¯;ajh i,luq' bkaOk oykh md,kh ls¯u" frdaOl fh°u" units) lsysmhla iïnkaO ls¯u
jdhq nokh ls%hd;aul ls¯u" jdhq iuk moaO;sh ls%hd;aul ls¯u iuyr ksr®udKj, ° w;HjYH fõ'
wd° ls%hdjka i|yd fjk fjk u bf,lafg%daksl m˙m: ;sfnk wm f.a uQ,sl ls%hdldrlu f,i tla
w;r tajd w;r tajd tlsfklg iïnkaO ù o;a; yqjudre lr.kS' fojeks WmlrKhla muKla iïnkaO
fndfyda úg tu m˙m:j, uhsfl%dfldkafg%da,r olakg ,efí' ls¯ug wms n,dfmdfrd;a;= fjuq'
tfia is≥ ls¯fï ° úfYaI jdis lsysmhla u w;a fõ' tla SSPI ls%hdld¯;ajh ,nd °u i|yd
fldgila wls%h jQ úg tu fldgi muKla udre lr moaO;sh h:d PIC 16F 877(A)
;;a;ajhg f.k taug yels ùu tys we;s úfYaI jdishls' ;j o uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< wka;r®.;
moaO;shg wÆ;ska hula tla ls¯u fuka u ;sfnk ls%hdld¯;ajhka lr we;s tall iy fr‚iagr ms<sn|
wfklajdg ndOd ùulska f;dr j bj;a ls¯ug yels ùu o tys úia;rhla ó<Û ,smsfhka
we;s ;j;a jdishls' n,dfmdfrd;a;= jkak'
tu ksid jvd;a ixlSr®K WmlrK ksmoùfï ° i''''''' ;ks
m˙m:hla fjkqjg m˙m: fldgia lsysmhl tl;=jla f,i
ksr®udKh ls¯u ckm%sh l%uhls'
;j;a W∞yrKhla f,i m˙.Klhla i,luq' tys we;s m%Odk u fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a
tallh CIqø ilikh (Microprocessor) jk w;r tys yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
ls%hdld¯;ajhg wjYH jk iiïNdù m%fõY u;lh (RAM) m%∞k .dñ” chisxy
m%;s∞k yeisrùfï m˙m: wd° fkdfhl=;a m˙m: fldgia fjk fjk flda,;
s Or®um%h
s
u f.k iïnkaO l< yels h'
fufia m˙m: lsysmhla tla ls¯fï ° tu m˙m: w;r o;a;
yqjudre lr .ekSu w;HjYH lreKls' fufia m˙m: w;r o;a;
yqjudre lr .ekSu uq,sl jYfhka wdldr follg is≥ l< yels
h' rEm igyk wxl 02
1' iudka;r.; wdldrhg o;a; heùu yd ,nd.ekSu
(Parallel Communication) moaO;shla fyj;a ieleiaula f,i wr®: ≤laúh yels h'
2' fY%a◊.; wdldrhg o;a; heùu yd ,nd.ekSu rEm igyk wxl 1 uÛska fï wdldrhg WmlrK folla
(Serial Communication) iïnkaO lr we;s wdldrh ≤lafõ' fuys ° tla WmlrKhla
fuu l%u fol u m˙m:j, ° nyq, j fhd∞ .efka' m%Odkshd f,i (SPI Master) ilia lr we;s w;r wfkl
iudka;r.; l%ufha ° heùug we;s ishÆ u ìgq ^W∞yrKhla f,i fojekshd f,i (SPI Slave) f,i kï lr we;' m%Odkshd f,i
ìgq 8la i,luq& tljr iïfm%aIKh flfr®' fuys ° iEu ìgqjla uhsfl%dfldkafg%da,hrhl=;a fojekshd f,i ;j;a
i|yd u fjk fjk u jhr® fyda iïnkaOl ;sìh hq;= fõ' tfy;a uhsfl%dfldkafg%da,rhla fyda fjk;a WmlrKhla fh†h yels h'
fY%a◊.; l%ufha ° ìgq ish,a, tljr iïfm%aIKh lrkjd fjkqjg flfia fj;;a o;a; yqjudrej iïmqr®Kfhka u md,kh lrkq
ìgqfjka ìgqj tlla miq tlla isák fia iïfm%aIKh flfr®' tu ,nkafka m%Odkshd (Master) uÛsks' o;a; iïfm%aIKh ksis m˙†
ksid fuys ° iudka;r.; l%ufha ° fuka ìgq .Kkg iudk jhr is≥ ls˙u i|yd iïnkaO;d y;rla wjYH nj rEm igyk neÆ
fyda iïnkaOl m%udKhka wjYH fkd fõ' fndfyda úg jhr folla úg Tng meye†,s fjhs' tajd my; ≤lafjk wdldrhg kïlr
fyda ;=kla ;sîu m%udKj;a fõ' we;'
tu ksid ix.Dys; m˙m: w;r o;a; yqjudre lr .ekSfï ° SCLK - Seiral Clock
fY%a◊.; l%uh nyq, j fhfoa' ta i|yd f.dvkÛd we;s iïuq;Ska MOSI - Master Output Slare Input
lsysmhla my; ≤lafõ' MISO - Master Input Slave Output
1' IIC (Inter Integrated Circuites) I2C f,i o y∫kajhs' SS - Slave Select (active low)
2' 1 Wire iuyr wjia:dj, ° my; ≤lafjk wdlrhg o kï lr ;sìh
3. CAN (Controler Area Network) yels h'
4. SPI (Serial Peripheral Interface) SCLK- Serial Clock
5. RS 232, RS 422, RS 485 Serial Communication SDI - Serial Data In
6. USB Firewire SDO - Serial Data Out
wjYH;dj wkqj fïjdhska iq≥iq l%uh f;dard.; hq;= fõ' PIC CS- Chip Select (active low)
uhsfl%dfldkafg%da,r I2C, RS 232 yd SPI hk l%uj,ska tlla SCLK uÛska ld, iamkao" m%Odkshd f.a isg fojekshd fj;g
fyda lsysmhla iys; j ksmojd ;sfí' thska RS 232 l%uh Ndú; f.k hk w;r o;a; ìgq MOSI yryd m%Odkshd f.a isg
fldg m˙.Klhg o;a; hjk wdldrh 9 jk ,smsfha ° idlÉcd fojekshd fj;g f.k hkq ,nhs' tf,i u MISO yryd
lf<uq' I2C l%uh ;rula ixlSr®K neúka ta .ek idlÉPd ls¯u fojekshd f.a isg m%Odkshdg o;a; iïfm%aIKh flfr®' m%Odkshd
miqjg l,a ;nd SPI l%uh .ek úia;rhla iy th Ndú; ìgqjla MOSI u;g ≤uQ úg th ,nd.kakd f,i fojekshdg
flfrk ksr®udKhka b†˙ ,sms lsysmh ;=<ska f.k taug wms woyia ≤kaùu i|yd CLK yryd iamkaohka ksl=;a lrhs' tfuka u ta
lf<uq' wjia:dfõ ° fofjkshd i;= j hïlsis ìgqjla m%Odkshdg heùug
uq,ska u SPI hkafkys f;areu l=ula ≤hs n,uq' S uÛska ;sfí kï th o MISO u;g oukq ,efí' ta wkqj MOSI yd
Serial fyj;a fY%a◊.; hkak ≤lafõ' tkï fuu l%ufha ° o;a; MISO yryd o;a; ìgq iïfm%aIKh jk w;r tajd ,nd.kakd
iïfm%aIKh jkafka fY%A◊.; wdldrhg hkakhs' P uÛska Periph- f,i ≤kaùug SCLK yryd ld, iamkao ksl=;a lrk nj ≤ka
eral fyj;a iïnkaO jk WmlrKh woyia flfr®' I uÛska Tng meye†,s úh hq;= h' Bg wu;r j fojekshd ls%hdld¯
ú≥y,
ú≥ir
2007 wm%fs h,a ui 11 - n∞∞
;dlaIK wxYh 17
msgj
q
bkamiqj th m%Odkshd f.a SSPSR fr‚iagrfha LSB ia:dkhg ;sfnk w.hka fjkia ls¯u w;HjYH fkd fõ' tfy;a
iïnkaO fõ' fï jk úg tu ia:dkh ysi aj ;sfí' tu ksid SSPCON1 fr‚iagrfha ìgq lsysmhla ilia l< hq;= fõ' tu
fojekshd f.ka ksl=;a jQ ìgqj m%Odkshd f.a SSPSR fr‚iagrfha fr‚iagrfha miajeks ìgqj SSPEN (Synchronous Serial Port
PIC LSB msysgqfuys ;eìh yels h' fï isoaê ∞uh u ixCIsma; j Enable) f,i kï lr we;' tu ìgqj ;dr®lsl 1 njg m;a l<
uhsfl%dkafg%da,r ie,l+ úg m%Odk uhsfl%dfldkafg%darfha ;snQ ìgqjla fojeks hq;= h' túg SPI tallh ls%hdld¯ ;;a;ajhg m;a fõ' tys 0" 1"
w;r SPI uhsfl%dfldkafg%da,rhg;a fojekshd f.a ìgqjla m%Odkshdg;a ,eî 2 iy 3 hk ìgq y;rg ,shk w.hka wkqj m%Odkshd o fojekshd
;sfí' fï i|yd .; jk ld,h tla ld, iamkaohla (SCKys tl o tfukau SCK ld, iamkaoj, fõ.h o ;SrKh fõ' fuf,i
l%uhg iamkaohla& fõ' fï wdldrhg ld, iamkao 8la f.jqKq ;ek ilia lr.kakd wdldrh W∞yrKhla weiq˙ka úia;r ls¯ug
MICROCONTROLLERS o;a ; m%Odkshd f.a SSPSR fr‚iagrfha ;snQ ìgq wg fojekshd f.a b†˙fha ° wms n,dfmdfrd;a;= fjuq'
yqjudre SSPSR fr‚iagrhg f.dia we;s w;r fojekshd f.a SSPSR SPI l%uh Ndú; fldg o;a; yqjudre lr.; yelafla
13 ,smsh - 2 fldgi fr‚iagrh ;=< ;snq ìgq 8g m%Odkshd f.a SSPSR fr‚iagrhg uhsfl%dfldkafg%da,r w;r muKla u fkd fõ' tkï m%Odkshd f,i
ls¯u ,eî we;' ta wkqj fuh tljr fo†idjg u o;a; iïfm%aIKh uhsfl%dfldkafg%da,rhla f.k fojekshd f,i EEPROM Ñmhla"
ixLHdxl m˙m: w;r o;a; yqjudre lr.ekSï wjYH jkafka lrk l%uhla (Full Duplex) fuka u iuuqyqr®;kh jQ l%uhla AID Converter Ñmhla tfia;a ke;skï LCD tallhla fyda
wehs o hkak;a tfia l< yels l%u fudkjd o hkak;a wms miq.sh f,i o i|yka l< yels h' fjk;a m˙m:hla iïnkaO l< yels h'
,smsfhka idlÉcd lf<uq' ta w;=˙ka SPI (Serial Peripheral fuys ° o;a; yqjudrej iïmQr®Kfhka u md,kh lrkq ,nkafka ó<Ûg wm b†˙m;a lrk ksr®udKh ;+<ska cx.u ≥rl:k
Interfacing) l%uh uhsfl%dfldkafg%da,r w;r o;a; yqjudre ls¯u m%Odkshd úisks' ta wkqj m%Odkshdg wjYH úg fojekshdg o;a; LCD ;srhl wmg wjYH wl=re" rEm m%or®Ykh lr.kakd
i|yd nyq, j fhd∞.kakd nj o i|yka úh' ta wkqj fuu ,smsh ,nd †h yels w;r fojekshd f.ka o;a; ,nd.ekSu o is≥ flfr®' wdldrh úia;r flfr®'
;=<ska wm úia;r ls¯ug n,dfmdfrd;a;= jkafka PIC 16F877(A) SCK ld, iamkaaoh ckkh lrkq ,nkafka o m%Odkshd úisks' fuu
uhsfl%dfldkaafg%da,rh ;=< ;sfnk SPI tallh ms<sn|jhs' l%ufha ° m%Odk jYfhka wjia:d ;=kla ≤lsh yels h' fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
SPI l%uh fhd∞f.k uhsfl%dfldkafg%da,r folla fyda Bg jeä 1' m%Odkshd f.ka fojekshdg o;a; heùug wjYH jQj;a .dñ” chisxy
.Kkla w;fr® o;a; yqjudre lr.; yels nj wms l,ska i|yka fojeks hdg tfia wjYH fkd fõ' flda,;
s Or®um%h
s
lf<uq' tys ° tla uhsfl%dfldkafg%da,rhla m%Odkshd (Master) f,i 2' m%Odkshdg fukau fojekshdg o yqjudre lr .ekSu i|yd
ls%hd;aul jk w;r wfkl ^fyda wfklajd& fojekshd (Slave) o;a; ;sfí'
^fyda fojekshka (slaves) f,i ls%hd;aul fõ' f;areï .ekSfï 3' m%Odkshd f.ka fojekshdg heùug o;a; ke;;a fojekshd
myqij Wfoid tla fojekshl= muKla isák wjia:djla i,luq' f.ka m%Odkshdg heùu i|yd o;a; ;sfí'
rEm igyk wxl 1 uÛska tjeks wjia:djla ≤lafõ' ≤ka wms tla tla wjia:dj fjk fjk u f.k n,uq' m%Odkshd
SDC SDI
SDI SDO
Shift register Shift register
(SSPSR) (SSPSR)
msgj
q
MICROCONTROLLERS rEm igyk wxl 01
13 ,smsh - 2 fldgi
msgj
q
rEm igyk wxl 02
w.%h ku ldr®hh
we;=<;a ls¯ug wm j.n,d .; hq;= h'
1' VDD LCD tallh ls%hd;aul ùgu wjYH wm fuu ksr®udKh i|yd fhd∞.kq ,nkafka NOKIA 3310
ú≥,sh iemhqï w.%h jr®.fha cx.u ≥rl:k LCD ;srhla jk w;r tys w.% msysgd
2' SCK LCD tallh ;=<g o;a; ,nd °u i|yd we;s wdldrh rEm igyk wxl 2ka okajd we;' LCD ;srfha
ckkh lrk ld, iamkao fuu w.%hg msgqmi by< fl<jrg jkakg iïnkaOl w.% 8la msysgd we;' tu
iïnkaO l< hq;= h' w.% kï lr we;s wdldrh iy tajdfha Ndú; my; j.=fõ olajd
3 SDIM fY%a◊.; wdldrhg uhsfl%dfldakafg%da,rfhka we;'
,nd fok o;a; fyda Wmfoia ìgq fuu fuu w.% wfgka 5la u uhsfl%dfldkafg%da,rhg iïnkaO l<
w.%hg iïnkaO l< hq;= h' hq;= tajd jk w;r 2la ú≥,sh ,nd °ug;a tlla l=vd
fjda,aàh;djla msg;g ,nd °ug;a fhfoa' fuu ishÆ w.% ksishdldr
4 D/C Data/Command o;a; yd Wmfoia fjkaa
j rEm igyk wxl 1ys i|yka wdldrhg iïnkaO l< hq;= h'
lr ≤laùu i|yd 5V yd 0V fuu w.%hg
MICROCONTROLLERS ,nd †h hq;= h' md,l ix« jk RES , SCE iy D / C D f;dgqmf<a RD3,
RD4 iy RD6 w.% yryd ,nd ° we;' fuu w.% m%;s∞k f,i
5 SCE Chip Enable LCD tallh ls%hd;aul
13 ,smsh - 5 fldgi ilia l< hq;= h' tfuka u fY%a◊.; wdldrhg o;a; yd Wmfoia
ùug" o;a; yd Wmfoia ,nd°ug fuu w.%h
ìgq ,nd °fï SDO fyj;a SPI tallfha o;a; msg;g ,nd fok
0Vys ;eìh hq;= h' wl%hs wjia:dfõ ;eîug
5V ,nd †h hq;= h' w.%h fhd∞.; yels h' ld, iamkao ,nd °ug RD3 fyj;a SCK
w.%h fhd∞f.k we;' fuu w.% fol u uhsfl%dfldkafg%da,rfha SPI
PIC 16F877 uhsfl%dfldkafg%da,rhlg 6 GMD n, iemhqfï iDK ^-& w.%h óg iïnkaO
l< hq;= h'
tallhg iïnkaO tajd fõ'
cx.u ≥rl:k LCD ;srhla LCD tallhg jhr® iïnkaO ls¯fï ° jvd;a ie,ls,su;a úh
7 Vout fuu w.%h yryd l=vd fjda,aàh;djla
msg;g ,nd foa' hq;= h' tfia fkd jqj fyd;a w.% Æyqj;aùu" w.% leã hdu fyda
iïnkaO ls¯u 8 RESET Reset w.%h lsh% dld¯ wjia:dfõ ° 0V tu w.% LCD ;srhg iïnkaO jk ia:dkh ^wNHka;r j& mΩ≥
ùug mqΩjk' Tng fujeks ishqï ldr®hhka ms<sn| w;a≤lSula
uÜgfï ;sì hq;= w;r fjda,aàh;d
cx.u ≥rl:k LCD ;srhl wmg wjYH wl=re b,lalï fyda fkdue;s kï ta i|yd mqyqKq mqoa.,hl= f.a iydh me;Su iq≥iq fõ'
iamkaohka ,nd ≥ka úg LCD ;srhg ,shQ
rEm m%or®Yk lrjd .ekSu i|yd uhsfl%dfldkafg%da,rhla uÛska ,nd ish,a, uelS f.dia wNHka;r u;lh yd tfukau iïnkaO l< jhr tyd fuyd f.dia leã hdu je<elaùug
†h hq;= Wmfoia yd md,l ix« ms<sn|j wms miq.sh i;sfha wfkl=;a fldgia o wdrïNl wjia:djg tu jhr wg LCD tallfha miq mi w.%j,g u|la my<ska
idlÉcd lf<uq' tjeks LCD ;srhla PIC 16F877(A) w,jd ;srhg we,ùu o jeo.;a fõ' fufia ilid.;a m˙m:h
meñfKa'
uhsfl%dfldkafg%da,rhlg iïnkaO lr.kakd wdldrh fuu ,smsfhka ls%hd;aul lrùug w∞< l%uf,aLh ó<Û ,smsfhka b†˙m;a flfr®'
úia;r flfr®'
msgj
q
wjidk Wmfoi uÛska D iy E ìgq §0¶ yd §1¶ f,i ilia iqcdks,f.'''
lr we;' túg LCD ;srfha ishÆ u (Pixels) fldgq lΩ meye 25 jeks msgqfjka
.ekafõ' tkï All display segments on ;;a;ajhg m;a fõ'
bkamiq tu ;;a;ajh †.g u mj;ajd .kS' LCD ;srh u; wl=re
m%or®Ykh lr .ekSug w∞< l%uf,aLhla ó<Û ,smsfhka Hard words and phrases
n,dfmdfrd;a;=jkak' Combining - iïnkaO lrkav
Pliers - w~qj
;*****Define Registers***** Rough figure - rΩ igykla
STATUS equ 03h Load - Ndrh
PORTA equ 05h Fulcrum - Orh
Effort - wdhdih
TRISA equ 85h
MICROCONTROLLERS PORTC equ 07h
Mechanical Advantage - hdka;%sl jdish
Ratio - wkqmd;h
TRISC equ 87h
13 ,smsh - 6 fldgi PORTD equ 08h That's it and Bye to both my teachers.
TRISD equ 88h Bye dear student.
cx.u ≥rl:k LCD ;srhlg SSPSTAT equ 94h And a good student too bye f rom me too nangi.
,sùfï l%uf,aLh SSPCON equ 14h
SSPBUF equ 13h
uhsfl%dfldkafg%da,rhlska SPI l%uhg o;a; heùu iy ta miq.sh i;sfha mdvfï fmr uqøK w†hfrys is≥ jQ f∞aIhla
wdldrhg o;a; ,nd.; yels WmlrKhla jk cx.u ≥rl:k fya;=fjka uelS f.dia ;snQ f√oh iy rEm igyfka úia;rh fuys
LCD ;srhl ls%hdld˙;ajh wms miq.sh ,sms lsysmh ;=<ska b†˙m;a Temp equ 21h kej; m< flfrhs'
lf<uq' PIC 16F877(A) uhsfl%dfldkafg%da,rhlg cx.u ≥rl:k
LCD ;srhla iïnkaO lr.kakd wdldrh ≤lafjk m˙m: igyk ;*****Initializing***** Sujani akki, the experiment and these measurements
13'5 ,smsfha m< úh' main bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1 show some nice patterns. The first is that the coins to
uhsfl%dfldkafg%da,rh yd LCD ;srh ksje/† j iïnkaO lr clrf TRISA ;PORT A output the left of the knife edge tries to turn the ruler anti
ú≥,sh ,nd ≥ka mu◊ka u tajd ksis m˙† ls%hd;aul fkd fõ' clockwise while the coins to the right of the knife edge
clrf TRISC ;PORT C output tries to turn the ruler clockwise, The other is that the
LCD ;srh ksis m˙† ls%hd;aul ùug kï Bg wjYH Wmfoia yd clrf TRISD ;PORT D output
o;a; ksis ms<sfj<g ,nd †h hq;= h' tf,i Wmfoia yd o;a; ,nd product of the number of coins and their distance to the
†h hq;af;a uhsfl%dfldkafg%da,rh uÛsks' fjf<|fmdf<ka Tn clrf SSPSTAT ;Clear SPI Status register left of the knife edge is always equal to the relevant
uhsfl%dfldkafg%da,rhla ñ, ° .kakd úg tys lsis≥ l%uf,aLhla bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0 product of the number of coins and its distance to the
wvx.= fkd fõ' tu ksid uq,ska u wm l< hq;af;a LCD ;srhg bsf SSPCON,1 ;Set SPI Clock frequency right of the knife edge. iqcdks wlals" m¯CIKhhs' fï ñkqï
wjYH lrk Wmfoia yd o;a; ksis m˙† ,nd °ug bsf SSPCON,4 ;Clock idle state is high álhs fyd| rgd lSmhla u;= lrkjd' m<uqjekak msys ∞rfhka jï
uhsfl%dfldkafg%da,rh l%uf,aLkh (Program) lr.ekSuhs' fï bsf SSPCON,5 ;Enable SPI unit me;af;a ldis flda≥j jdudjr®; j N%uKh lrkav jehï lrk
i|yd uhsfl%dfldkfg%da,rhg ,nd †h hq;= Wmfoia wvx.= fldg" msys∞rfhka ol=Kqg we;s ldis uÛska flda≥j oCIsKdjr®; j
l%uf,aLhla wm úiska f.dvkexúh hq;= fõ' fuu ,smsh ;=<ska N%uKh lrkav jehï ls¯u" wfkl iEu wjia:dfõ u msys ∞rhg
tjeks l%uf,aLhla f.dvkxjd.kakd wdldrh mshjfrka mshjr jï mi ldis ixLHdfõ iy msys ∞rhg we;s ≥frys .=◊;h"
;***Reset LCD**** wkql+, ol=Kq mi ldis ixLHdj iy tys msys ∞rhg we;s ≥frys
úia;r flfr®'
rEm igyk wxl 1 uÛska w∞< l%uf,aLh ≤lafõ' miq.sh .=◊;hg iudk ùu'
,smsj, m< jQ l%uf,aL lshjd we;akï fuh f;areï .ekSu jvd;a bcf PORTD,3 ;RESET = 0, reset the lcd
call Delay1 ;Small delay Fig. 1 - How the force needed to move the gate
myiq jkq we;s' ta flfia fj;;a fuu l%uf,aLh f;areï .ekSug
bsf PORTD,3 ;RESET = 1, normal state varied with the perpendicular distance to pivot
13 jk ,smsfha uq,a fldgia my <Û ;nd.ekSu kï w;HjYH fõ'
l%uf,aLfha iqmqre≥ m˙† Define Registers hgf;a wmg wjYH ^óg wod< úia;rh miq.sh i;sfha m< úh&
lrk fr‚iagr yd tajdfha msysgqï wxl olajd we;' ta iuÛ u ;***give commands to the lcd***
Temp f,i úp,Hhla o y∫kajd ° we;' bkamiq we;af;a 2007 f,dal m˙ir †k cd;sl ls%hdldrlï
uhsfl%dfldkafg%da,rfha wmg wjYH w.% m%∞k m%;s∞k f,i ilia bcf PORTD,4 ;SCE=0 LCD enabled wh≥ï m;%h
lrkq ,nk Initializing fldgihs' wm f.a m˙m:hg wkqj
bcf PORTD,6 ;D/C=0, command mode 01' iïmQr®K ku $ lKAvdhï idud‚slhka f.a kï (
RA0, RD3, RD4, RD6, RC3 iy RC5 hk fï w.%
ish,a,la u m%;s∞k f,i ls%hd l< hq;= h' fuys ° tla tla w.%h 02' ,smskh $lKavdhï idud‚lhjka f.a ,smskhka (
movlw b’00100001' ;Function set PD=0 V=0 03' ≥rl;k wxl $lKavdhï idud‚lhjka f.a ≥rl;k
fjk fjk u m%;s∞k f,i ilia lrkjd fjkqjg tu f;dgqm<j,a
movwf SSPBUF ;extended instructions H=1 wxl (
;=kg m%;s∞k f,i ilia lr we;' tu f;dgqm<j, wfkl=;a w.%
04' jhi (
fjk;a ldr®hhka i|yd fhd∞ fkd .kakd neúka fufia is≥ l< call Delay1 ;Small delay
05' Tn $lKavdhï idud‚lhkaa iïnkaO;d mj;ajk wdh;kh
yels h' Clrf TRISA, Clrf TRISD, Clrf TRISC hk Wmfoia (
;=k fï i|yd fhd∞f.k we;' movlw b’10010000' ;Set Vop 06' Tn $lKavdhï idud‚lhka is≥ lrk ,o ls%hdldrlï
Clrf SSPSTAT hkq SPI tallhg iïnkaO STATUS movwf SSPBUF ;normal instructions H=0 jr®.h (
fr‚iagrfha ishÆ u ìgq ìx≥j njg m;a lrk f,ig fokq ,nk
call Delay1 ;Small delay ^,smsfha i|yka ud;Dld w;=˙ka l=uk jr®.fha o hk
Wmfoils' SPI tallh o;a; iïfm%aIKh lrk wdldrh tuÛska nj&
;SrKh fõ' ^jeä úia;r i|yd o;a; m;%sldj n,kak& SSPCON 07' tu ls%hdldrlï f;dard .ekSug fya;=j (
hkq SPI Control fr‚iagrhhs' tys 1" 4 iy 5 hk ìgq ;=k movlw b’00100000' ;Function set PD=0 V=0
08' is≥ lrk ,o ls%hdldrlï ixúOdkh jQ yd ls%hd;aul
;dr®lsl njg m;a ls¯fuka o;a; iïfm%aIK fõ.h ld, iamkaofha movwf SSPBUF ;Vop=+16xb
jQ wdldrh
idudkH wjia:dj ^fuys ° ;dr®lsl 1& iy SPI tallfha call Delay1 ;Small delay ^†k fyda ld,jljdkqj i|yka lrkak&
ls%hdld¯;ajh wdrïN ls¯u ksis f,i ilid we;' 09' ls%hdldrlï i|yd ndys˙ka iïnkaO jQ$iyfhda.h ,nd≥ka
Reset LCD hgf;a we;s Wmfoia ;=fkka LCD tallh movlw b’00001001' ;Display control set mqoa.,hkaf.a kï $ ,smsk yd ≥rl;k wxl (
Reset wjia:djg m;a fldg kej; idudkH ;;a;ajhg f.k movwf SSPBUF ;D=0 E=1 all pixels ON 10' ls%hdldrï ys m%;sM, ( ^hym;a yd whym;a&
we;' tfia ls¯u w;HjYH fõ' LCD tallhg ú≥,sh ,nd ≥ka call Delay1 ;Small delay 11' widr®:l jQ wjia:d fyda we;s jQ wvq¨yq~qlï (
ú.i tys wNHka;r fr‚iagrj, wyUq w.hka igyka úh yels h' 12' lsa%hdldrlï i|yd uqo,a jeh jQ wjia:d yd tu uqo,a
Reset l< úg ishÆ w.hka ;dr®lsl ìx≥j njg m;a fõ' bcf m%udKh (
PORTD,4 Wmfoi uÛska LCD Chip Enable keue;s ix«j Loop goto Loop ;loop forever
13' is≥lrk ,o ls%hdldrlu ;j≥rg;a is≥l< hq;= jkafka
;dr®lsl ìx≥j njg m;a fõ' SPI wdldrhg uhsfl%dfldkafg%da,rh o@ (
uÛska ,nd fok o;a; fyda Wmfoia LCD tallh ;=<g .efkkqfha Delay1 decfsz Temp,1 ta i|yd Tng fyda Tn lKAvdhug ,nd†h yels odhl;ajh
fuu ix«j ;dr®lsl ìx≥fjys we;s úg mu◊' bcf PORTD,6 goto Delay1 ljfr® o@
uÛska B<Ûg ,nd fokqfha o;a; fkd j Wmfoia nj okajd isà' return
tys ° D / C ix«j ;dr®lsl ìx≥j njg m;a fõ' fuu ix«j wxl 8 isg 12 olajd i|yka lreKq ms<sn| ikd: ls¯fï
;dr®lsl 1 kï ,nd fokqfha o;a; nj yÛjhs' end idOl wh≥ïm;%h iuÛ weuqKqï lr fhduq lrkak' ^.kqfokq
bkamiq we;s Wmfoia ;=fka f.dkqj,ska flfrkqfha LCD rEm igyk wxl 01
lrk ,o ,sms $ PdhdrEm$ùäfhda mqj;am;a jdr®;d$ì,am;a
tallfha ksis ls%hdld˙;ajh wdrïN ls¯u i|yd wjYH jk Wmfoia wd†h&
,nd °uhs' fuu Wmfoia ms<sn| úia;rhla 13'4 ,smsfha i|yka úh' fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha by; i|yka f;dr;=re i;H yd ksjer† njg iy;sl fjñ
iEu Wmfoilg u miq l=vd ld, mudjla ,nd °u i|yd Call .dñ” chisxy
delay1 kue;s Wmfoia f.dkqj fhd∞f.k we;' flda,;
s Or®um%h
s †kh ku iy w;aik
ú≥y,
ú≥ir
2007 uehs ui 30 - n∞∞
;dlaIK wxYh 17
msgj
q
;***Write data to the LCD***
MICROCONTROLLERS SSPCON
SSPBUF
equ
equ
14h
13h
xorwf
btfss
Count,0
STATUS,2
;compare with 27
;if equal result 0
goto WriteLoop ;else back to
13 ,smh
s - 7 fldgi Temp equ 21h WriteLoop
Count equ 22h
Loop goto Loop ;loop forever
≥rl:k LCD ;srhlg ,sùu ;*****Initializing*****
PIC 16F877(A) uhsfl%dfldkafg%da,rhla uÛska cx.u ≥rl:k main bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1 Delay1 decfsz Temp,1
LCD ;srhlg SPI l%ufhka o;a; yd Wmfoia hjd th ls%hd;aul clrf TRISA ;PORT A output goto Delay1
clrf TRISC ;PORT C output return
lrjd .kakd wdldrh ≤lafjk ir, l%uf,aLhla wms miq.sh
,smsfhka b†˙m;a lf<uq' tys ° LCD ;srfha ishÆ u fldgq lΩ clrf TRISD ;PORT D output
clrf SSPSTAT ;Clear SPI Status register ;***Lookup Table***
meye.ekaùug l%uf,aLh ilia fldg we;' thg ;j≥rg;a jeä Lookup addwf PCL,1
bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0
†hqKq fldg (Test) hk jok LCD ;srfha m%or®Ykh ls¯ug bsf SSPCON,1 ;Set SPI Clock frequency retlw b’00000000' ;Space between letters
w∞< l%uf,aLh fuu ,smsfhka úia;r flfr®' bsf SSPCON,4 ;Clock idle state is high retlw b’01000000' ;First byte of letter T
rEm igyk wxl 1ka w∞< l%uf,aLh olajd we;' tys uq,a bsf SSPCON,5 ;Enable SPI unit retlw b’01000000' ;Second byte of letter T
fldgi miq.sh ,smsfhka b†˙m;a l< l%uf,aLh u jk neúka ta clrf Count ;Clear the counter retlw b’01111111' ;third byte of letter T
ms<sn| fldgi fuys ° úia;r fkd flfr®' Write data to the retlw b’01111111' ;Forth byte of letter T
retlw b’01000000' ;Fifth byte of letter T
LCD hk igykg miqj fhfok Wmfoia wÆ;ska we;=<;a l<
;***Reset LCD**** retlw b’01000000' ;Sixth byte of letter T
tajd jk w;r tu fldgfia ls%hdld˙;ajh my; úia;r lr we;' retlw b’00000000' ;Space between letters
rEm igyk wxl 2ka ≤lafjkqfha 'Test' hk jokg w∞< j
bcf PORTD,3 ;RESET = 0, reset the lcd
lΩ meye .ekaúh hq;= Pixels fyj;a l=vd fldgq ms<sn|j call Delay1 ;Small delay retlw b’01111111' ;First byte of letter E
igykls' tys ° m<uq ;Srej .;a úg tl fldgqjla muKla lΩ bsf PORTD,3 ;RESET = 1, normal state retlw b’01111111' ;Second byte of letter E
meye .ekaù b;s˙ fldgq iq≥ meyefhka †ia úh hq;= h' ta i|yd ;***give commands to the LCD*** retlw b’01010001' ;third byte of letter E
tu fldgqjg w∞< ìgqj muKla 1 fldg wksl=;a ìgq ish,a, '0' retlw b’01010001' ;Forth byte of letter E
l< hq;= h' tkï '01000000' hk ìgq ieleiau ,nd †h hq;= fõ' bcf PORTD,4 ;SCE=0 LCD enabled retlw b’01000000' ;Fifth byte of letter E
ta wdldrhg 'T' wl=rg w∞< j ,nd †h hq;= ìgq ieleiau bcf PORTD,6 ;D/C=0, command mode retlw b’00000000' ;Space between letters
Lookup Table hgf;a olajd we;' tfuka u E yd S wl=rej,g retlw b’00110001' ;First byte of letter S
w∞< ìgq ieleiauj,a o tys ° olajd we;' Count keue;s movlw b’00100001' ;Function set PD=0 V=0
movwf SSPBUF ;extended instructions H=1 retlw b’01111001' ;Second byte of letter S
úp,Hh 1ka mgkaf.k 27 olajd jeä fõ' tys w.h tlska tl retlw b’01001111' ;third byte of letter S
call Delay1 ;Small delay
jeä ùfï ° Lookup Table hgf;a we;s ìgq ieleiauj,a o retlw b’01000110' ;Forth byte of letter S
tlska tl f.k SPI wdldrhg LCD tallh fj; ,nd foa' movlw b’10010000' ;Set Vop retlw b’00000000' ;Space between letters
fuf,i tla tla ìgq ieleiauj,a ms<sfj<ska ,nd °fï ° LCD movwf SSPBUF ;normal instructions H=0
;srh u; w∞< wl=re igyka fõ' iEu wl=rla ueog u ysia;ekla call Delay1 ;Small delay retlw b’01000000' ;First byte of letter T
,nd °u i|yd ishÆ u fldgq iq≥ meye .ekafjk wdldrfha ìgq retlw b’01000000' ;Second byte of letter T
ieleiaula jk '00000000' fhd∞f.k we;' movlw b’00100000' ;Function set PD=0 V=0 retlw b’01111111' ;third byte of letter T
movwf SSPBUF ;Vop=+16xb retlw b’01111111' ;Forth byte of letter T
fujeks Lookup Table l%u wl=re b,lalï fyda rEm retlw b’01000000' ;Fifth byte of letter T
m%or®Ykh lr .ekSu i|yd fndfyda úg fhd∞ .efka' Tng Test call Delay1 ;Small delay
retlw b’01000000' ;Sixth byte of letter T
fjkqjg fjk;a jpkhla fh°ug wjYH kï w∞< ìgq ieleiauj,a retlw b’00000000' ;Space between letters
movlw b’00001001' ;Display control set
fuu Lookup Table fldgig we;=<;a l< hq;= fõ' bx.%sis wl=re movwf SSPBUF ;D=0 E=1 all pixels ON return
muKla fkd j isxy, wl=re mjd fï wdldrhg m%or®Ykh call Delay1 ;Small delay
lrjd.; yels h' wjYH jkafka w∞< ìgq ieleiauj,a ksr®udKh end
lr .ekSuhs' tfuka u wl=rej, m%udKh iy yevh jqj o fjkia movlw b’00001100' ;Display control set fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
lr.; yels h' LCD ;srfha isxy, wl=re lsysmhla m%or®Ykh movwf SSPBUF ;D=1 E=0 normal mode
lrjd .kakd wdldrh ó<Û ,smsfhka n,dfmdfrd;a;= jkak' call Delay1 ;Small delay .dñ” chisxy
flda,;
s Or®um%h
s
ú≥y,
ú≥ir
2007 cQks ui 6 - n∞∞
;dlaIK wxYh 17
msgj
q
cx.u ≥rl:k LCD ;srhl bx.%sis wl=re fuka myiqfjka m%or®Ykh lrjd.; fkdyels h' tu
ksid Test hk jok ,sùug isria w;g l=vd fldgq 8la m%udKj;a
isxy, wl=re ,sùu jQj;a fuys ° l=vd fldgq 16la fhd∞f.k we;' fhd∞.kakd l=vd
fldgq m%udKh jeä j;a u wl=rej, kshu yevh o myiqfjka
cx.u ≥rl:k LCD ;srhl Test keue;s bx.%Sis wl=re y;r
,nd.; yels h' rEm igyk wxl 2ka ≤lafjkqfha w∞<
,sùug w∞< l%uf,aLh miq.sh ,smsfhka wms b†˙m;a lf<uq' mdGl
l%uf,aLfhka fldgils' iïmQr®K l%uf,aLh u b†˙m;a lS˙ug
Tn f.a ksr®udKYS,s yelshdjka Wmfhda.S fldgf.k Test fjkqjg
ie,lsh hq;= bvlvla wjYH jk neúka w;HjYH fldgi muKla
fjk;a ´kE u jpkhla fyda jpk lsysmhla ,sùug by; i|yka
we;=<;a ls¯ug wms woyia lf<uq' miq.sh i;sfha b†˙m;a l<
l%uf,aLh kùlrKhl lr.; yels h' ta wdldrhg bx.%Sis wl=rla
l%uf,aLh Write data to the LCD hk igyk olajd ;sfnk
muKla fkd j isxy, wl=re jqj o wmg wjYH yevfhka yd
fldgi fuhg we;=<;a fldg ke;' Tn l< hq;af;a tu fldgi
m%udKfhka cx.u ≥rl:k LCD ;srhl m%or®Ykh lrjd.; yels
miq.sh ,smsfhka f.k tys w.g fuu l%uf,aLh tla lr .ekSuhs'
h' fuu ,smsh ;=<ska b†˙m;a lrkqfha Nokia 3310 cx.u
≥rl:k LCD ;srhl ú≥ir hkak m%or®Ykh lrjd .ekSug
w∞< l%uf,aLhhs' LCD ;srfha l=vd fldgq (Pixels) lΩ meye
wl=re ,sùug isria w;g l=vd fldgq 16la fhd∞f.k we;s ksid
LCD ;srfha uq,a fma<s folg u ,súh hq;= fõ' tkï m<uq MICROCONTROLLERS
fma<sfha jfï isg ol=Kg ,shdf.k f.dia kej; fojeks fma<sfhka
.ekaùfuka tu jpkh u;= lrjd .; yels wdldrh rEm igyk 13 ,smsh - 8 fldgi
mgka f.k jfï isg ol=Kg ,súh hq;= h' ú≥ir hk wl=re
wxl 1ka olajd we;'
y;fr® by< fldgia m<uq fma<sfhkq;a my< fldgia fojk
isxy, wl=re fndfyduhla úúO yevhka f.ka hqla; ksid
fma<sfhkq;a ksrEmKh flfr®' WriteLoop 1 uÛska m<uq fma<shg
,sùu fyj;a wjYH l=vd fldgq lΩ meye .ekaùu is≥
lrhs' Lookup tableys First line f,i kï lr we;s
;***Write data to the LCD*** retlw b’10101010' retlw b’11110000' fldgfia fuf,i lΩ úh hq;= fldgq ≤lafjk ìgq
ieleiauj,a fõ' tfuka u Second line hgf;a fojk
retlw b’10101110' fma<sfha lΩ úh hq;= fldgq ≤lafjk ìgq ieleiauj,a
bsf PORTD,6 ;D/C=1, Data mode retlw b’10011000' retlw b’11000000'
retlw b’00000000' fõ' WriteLoop 1 yd WriteLoop 2 uÛska fuu
incf Count retlw b’01011111' ìgq ieleiauj,a lshjd LCD ;srhg ,shhs' tfia ,shQ
retlw b’11110001'
miq wmg wjYH jok ;srfha m%or®Ykh fõ' rEmigyk
WriteLoop1 retlw b’00000111' retlw b’11110001' wxl 1 fyd¢ka ks¯CIKh ls¯fuka Lookup Tableys
movf Count,0 retlw b’00000000' retlw b’00011001' ìgq ieleiauj,a f.dvkxjd we;s wdldrh f;areï
call Lookup ;Read from Lookup table retlw b’00000001' retlw b’00001001' .ekSug W;aidy lrkak' fuf,i w∞< ìgq ieleiauj,a
movwf SSPBUF ;Sent to LCD via SPI retlw b’00001111' retlw b’00001001' ksr®udKh lr.;a úg wmg ta wjYH ´kE u wl=rla
call Delay1 ;Small delay retlw b’00011111' retlw b’00001001' fyda jpkhla ;srfha m%or®Ykh lrjd .; yels h' Tn
retlw b’00001001' f.a ksr®udKYS,s;ajh Wmfhda.S fldg f.k fuh
incf Count,1 ;increase read counter retlw b’00010010'
retlw b’00011111' ;j≥rg;a †hqKq lr.; yels h'
movlw D’44' ;load w with 44 retlw b’00010010' fuu ,sms fm< ;=<ska wm ,nd °ug woyia lrkqfha
xorwf Count,0 ;compare with 44 retlw b’00010010' wjYH lrk uQ,sl ≤kqu yd uÛfmkaùu mu◊' bka
btfss STATUS,2 ;if equal result 0 retlw b’00011110' retlw b’00011111' tydg hEu mdGl Tng Ndr fõ' ó<Û ,smsfhka ir,
goto WriteLoop1 ;else back to WriteLoop1 retlw b’00001110' retlw b’00000000' p,k Ñ;%hla (an animation) cx.u ≥rl:k LCD
retlw b’11110000' ;srhl m%or®Ykh lrjd .kakd wdldrh úia;r flfr®'
bcf PORTD,6 ;D/C=0, command mode retlw b’00000000' retlw b’11111000'
movlw b’01000001' ;Set Y address Y=1 retlw b’00000000' retlw b’00001000'
movwf SSPBUF ;Write to the 2nd line retlw b’00000010' retlw b’00001000'
call Delay1 ;Small delay retlw b’00011111' retlw b’11111000'
retlw b’00011111' retlw b’11111000'
movlw b’10000000' ;Set X address X=0 retlw b’00010010' retlw b’00001000'
movwf SSPBUF ;Write from left retlw b’00011110' retlw b’00001000'
call Delay1 ;Small delay retlw b’00011110'
retlw b’00011110' retlw b’00011000'
bsf PORTD,6 ;D/C=1, Data mode retlw b’00010010' retlw b’11111000'
incf Count retlw b’11110000'
retlw b’00011111' retlw b’00000000'
WriteLoop2 retlw b’00011111' retlw b’11100000'
movf Count,0 retlw b’00000001' retlw b’11110000'
call Lookup ;Read from Lookup table retlw b’00000000' retlw b’00111000'
movwf SSPBUF ;Sent to LCD via SPI retlw b’00000011' retlw b’00011000'
call Delay1 ;Small delay retlw b’00001111' retlw b’00001000'
incf Count,1 ;increase read counter retlw b’00001100' retlw b’00001000'
movlw D’88' ;load w with 44 retlw b’00011000'
xorwf Count,0 ;compare with 44 retlw b’00010000' retlw b’00011000' fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY
btfss STATUS,2 ;if equal result 0 retlw b’00110000' retlw b’00111000' wxYfha
goto WriteLoop2 ;else back to WriteLoop1 retlw b’11110000' .dñ” chisxy
retlw b’01110000' retlw b’11000000' flda,;
s Or®um%h
s
Loop goto Loop ;loop forever retlw b’01011100'
retlw b’00001111'
Delay1 decfsz Temp,1 retlw b’00000111' return
goto Delay1
return ;********Second line******** end
retlw b’00000000'
;***Lookup Table*** retlw b’11100000'
Lookup addwf PCL,1 retlw b’11110000'
;********First line******** retlw b’00011000' bf,lafg%dksl f,dalhg
retlw b’00000000' ;Space between letters retlw b’00001000' pd˙ldjla ,sms fm< kej; ≤kqï
retlw b’01100011' retlw b’00001000' fok ;=re m< jkafka i;shla
retlw b’11101111' retlw b’00001000'
retlw b’10101110'
yer i;shla nj lreKdfjka
retlw b’00011000'
retlw b’10101010' retlw b’00110000'
ie,l=j uekeú
2007 cqks ui 20 - n∞∞ ú≥ir ú≥y, msgj
q 17
bsf SSPCON,1 ;Set SPI Clock frequency call Delay1 ;Small delay
bsf SSPCON,4 ;Clock idle state is high incf Count,1 ;increase read counter
bsf SSPCON,5 ;Enable SPI unit incf Count2 ;increase cycle counter
clrf Count ;Clear the counter movlw D’6' ;load w with 6
clrf Count2 ;Clear the counter2 xorwf Count,0 ;compare with 6
btfss STATUS,2 ;if equal result 0
goto AniLoop ;else back to WriteLoop1
;***Reset LCD****
bcf PORTD,6 ;D/C=0, command mode
bcf PORTD,3 ;RESET = 0, reset the lcd movlw b’10000101' ;Set X address X=5
call Delay1 ;Small delay movwf SSPBUF ;Write from left
bsf PORTD,3 ;RESET = 1, normal state call Delay1 ;Small delay
cx.u ≥rl:k LCD ;srhl movlw b’00100001' ;Function set PD=0 V=0 call
movwf
Lookup
SSPBUF
;Read from Lookup table
;Sent to LCD via SPI
movwf SSPBUF ;extended instructions H=1
p,k Ñ;%hla m%or®Ykh ls¯u call Delay1 ;Small delay call Delay1 ;Small delay
cx.u ≥rl:k LCD ;srhl isxy, wl=re m%or®Ykh ls¯ug movlw b’10010000' ;Set Vop call Lookup ;Read from Lookup table
w∞< ksr®udKhla wms miq.sh ,smsfhka b†˙m;a lf<uq' fuu ,smsh movwf SSPBUF ;normal instructions H=0 movwf SSPBUF ;Sent to LCD via SPI
;=<ska úia;r ls¯ug n,dfmdfrd;a;= jkafka ir, p,k Ñ;%hla call Delay1 ;Small delay call Delay1 ;Small delay
(Animation) m%or®Ykh lrjd .kakd wdldrhhs' rEm igyk
movlw b’00100000' ;Function set PD=0 V=0 clrf Count ;Clear the counter
wxl 1 uÛska ldgqka uqyqKq folla olajd we;' tu uqyqKq fol clrf Count2 ;Clear the counter2
movwf SSPBUF ;Vop=+16xb
udrefjka udrejg fõ.fhka m%or®Ykh ls¯fï ° th p,k Ñ;%hla call Delay1 ;Small delay
f,i †ia fõ' goto WriteLoop1 ;Animation loop forever
tf,i tu Ñ;% fol udrefjka udrejg m%or®Ykh ls˙ug kï movlw b’00001001' ;Display control set
uq,ska ;snQ Ñ;%h movwf SSPBUF ;D=0 E=1 all pixels ON Delay1decfsz Temp,1
call Delay1 ;Small delay goto Delay1
uld ta u; wfkla return
Ñ;%h we¢h hq;= h' movlw b’00001100' ;Display control set
bkamiqj th o movwf SSPBUF ;D=1 E=0 normal mode ;***Lookup Table***
bj;a lr uq,a Ñ;%h call Delay1 ;Small delay Lookup addwf PCL,1
we¢h hq;= h' ;********First line********
;***Write data to the LCD*** retlw b’00000000' ;Space
fuf,i tu Ñ;% retlw b’00001111'
fol udrefjka bsf PORTD,6 ;D/C=1, Data mode retlw b’00010000'
udrejg uelSu yd incf Count retlw b’00100000'
we£u uÛska p,k Ñ;%h uefõ' retlw b’01001000'
tfy;a tu Ñ;% fol foi l,amkdfjka neÆj fyd;a wmg fmkS WriteLoop1 retlw b’01000010'
movf Count,0 retlw b’01000010'
hk lreKla kï" l=vd lΩ fldgq Pixels lsysmhla muKla fjkia retlw b’01001000'
call Lookup ;Read from Lookup table
ù we;s njhs' tu ksid Ñ;% fol u udrefjka udrejg movwf SSPBUF ;Sent to LCD via SPI retlw b’00100000'
iïmqr®Kfhka u uelSSu yd we£u fjkqjg fjkia jk fldgq call Delay1 ;Small delay retlw b’00010000'
muKla uelSu yd we£u is≥ l< yels h' Bg w∞< l%uf,aLh rEm incf Count,1 ;increase read counter retlw b’00001111'
igyk wxl 2ka b†˙m;a lr we;' fuu rEmh m%or®Ykh ls¯ug movlw D’11' ;load w with 11
l=vd fldgq wfÜ fma<s folla wjYH fõ' tuksid Write loop 1 xorwf Count,0 ;compare with 11
btfss STATUS,2 ;if equal result 0
yd Write loop 2 f,i we;s Wmfoia f.dkq uÛska tu fma<s goto WriteLoop1 ;else back to WriteLoop1 ;********Second line********
folg ,shkq ,efí' tfuka u x yd yj, mssysgqï wxl o tla tla retlw b’00000000'
wjia:djkays ° wjYH m˙† fjkia lr we;' bcf PORTD,6 ;D/C=0, command mode retlw b’10000000'
Aniloop hgf;a we;s Wmfoia f.dkqj uÛska fjkia úh hq;= movlw b’01000001' ;Set Y address Y=1 retlw b’01000000'
movwf SSPBUF ;Write to the 2nd line retlw b’00100000'
fldgqj,g muKla ,shkq ,efí' l%uf,aLfha wjidkhg ;sfnk retlw b’10010000'
call Delay1 ;Small delay
Lookup table fldgfiys w∞< ìgq ieleiauj,a olajd we;' tys retlw b’10010000'
First line yd Second line hgf;a we;s ìgq ieleiauj,a uÛska movlw b’10000000' ;Set X address X=0 retlw b’10010000'
rEm igyk wxl 1ka ≤lafjk uq,a rEmh ilia flfr®' Chang- movwf SSPBUF ;Write from left retlw b’10010000'
ing words, 1st line yd Changing words, 2nd line hgf;a call Delay1 ;Small delay retlw b’00100000'
retlw b’01000000'
we;s ìgq ieleiauj,a uÛska fjkia úh hq;= fldgq ≤lafõ' fuu retlw b’10000000'
bsf PORTD,6 ;D/C=1, Data mode
l%uf,aLh o miq.sh ,sms fofla m< jQ l%uf,aLj,g fnfyúka incf Count
iudk fõ' tu ksid jeä≥r úia;r ls¯ug wkjYH hehs yefÛa' ;********Changing words, 1st line********
WriteLoop2
movf Count,0 retlw b’00101000'
;*****Define Registers***** call Lookup ;Read from Lookup table retlw b’01001000'
PCL equ 02h movwf SSPBUF ;Sent to LCD via SPI retlw b’01000010'
STATUS equ 03h call Delay1 ;Small delay retlw b’01000010'
PORTA equ 05h incf Count,1 ;increase read counter retlw b’01001000'
TRISA equ 85h movlw D’22' ;load w with 22 retlw b’00101000'
PORTC equ 07h xorwf Count,0 ;compare with 22
TRISC equ 87h btfss STATUS,2 ;if equal result 0 ;********Changing words, 2nd line********
PORTD equ 08h goto WriteLoop2 ;else back to WriteLoop1 retlw b’10010000'
TRISD equ 88h retlw b’11010000'
SSPSTAT equ 94h ;***Instructions for animation ***
SSPCON equ 14h return
SSPBUF equ 13h bcf PORTD,6 ;D/C=0, command mode
movlw b’10000011' ;Set X address X=3 end
Temp equ 21h movwf SSPBUF ;Write from left
Count equ 22h call Delay1 ;Small delay fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
Count2 equ 23h
movlw b’01000000' ;Set Y address Y=0
.dñ” chisxy
;*****Initializing***** movwf SSPBUF ;Write to the 1st line
flda,;
s Or®um%h
s
main bsf STATUS,5 ;Switch to Bank 1 call Delay1 ;Small delay
clrf TRISA ;PORT A output bsf PORTD,6 ;D/C=1, Data mode
clrf TRISC ;PORT C output kej; ≤kqï fok ;=re §bf,lafg%dksl f,dalhg
clrf TRISD ;PORT D output AniLoop pd˙ldjla¶ ,sms fm< m< jkafka i;shla yer
clrf SSPSTAT ;Clear SPI Status register call Lookup ;Read from Lookup table i;shla nj lreKdfjka i,lkak
bcf STATUS,5 ;Switch to Bank 0 movwf SSPBUF ;Sent to LCD via SPI
2007 iema;eïnr® ui 19 - nodod ú≥ir ú≥y, msgj
q 17
Capture keue;s ls%hdld˙;ajh meye†,s ls¯ug f∞f<diajk ,smsfha w∞< l%uf,aL f.dvkxjd .kakd wdldrhhs' tu l%uf,aL yd w∞<
i|yka ≥ria: md,l iïnkaO ksr®udKh fhd∞ .;suq' tys ° f.or Assembly Language fhd∞f.k f.dvkxjk ,o l%uf,aL
f∞fr® ks;r Ndú; jk idudkH ≥ria: md,lhl fnd;a;ula tnQ b†˙fha ° ixikaokh lr ne,Su Tng ndr lruq'
úg th y∫kdf.k Bg w∞< n,anhla ≤,aùu fyda ksùu is≥ fï olajd wm meye†,s ls¯ug W;aidy .kq ,enQfõ hï
fl˙◊' fCIa;%hl m%ùK;ajhla ,nd .ekSug wjYH kï wmyiqfjka jQj;a
oy;=ka jk ,smsh fjka flrefKa ixLHdxl m˙m: w;r o;a; tys .eUqre fldgia iamr®Y l< hq;= njhs' fuu lreKq ;yjqre
yqjudre lr .ekSu i|yd nyq,j fhfok ;j;a l%uhla jk SPI ls¯ug l†u ksoiqkla fn!oaO idys;Hfhka fidhd.; yels h'
(Serial Peripheral Interfacing) l%uh .ek úia;r ls¯ug h' ñ,skao rc;=ud iy kd.fiak yduq≥rejka w;r jQ ixjdoh ms<sn|j
fï lreKq m%dfhda.sl w;ay∞ne,Sï ;=<ska wjfndaO lr .ekSu Tn wdid we;ehs is;uq' tu isoaêh fláfhka fufia h' ñ,skao kï
Wfoid Nokia 3310 jr®.fha cx.u ≥rl:k LCD ;srhlg jQ oCI rc flkl úiska jdo lr m%Yak wid ish,a,ka mrdchg
,sùu yd iïnkaO ksr®udKhla b†˙m;a lf<uq' m;a lrk ,°' Tyq f.a m%Yakj,g W;a;r °ug fkdyels j fndfyda
fï olajd m< jQ tu ksr®udKhka ;=<ska wm W;aidy f.k wd.ñlhka ráka m,d .sh w;r fn!oaOd.ug o fuh nrm;,
MICROCONTROLLERS we;af;a uhsfl%dfldkafg%da,r ms<sn|j ye±¯ug n,dfmdfrd;a;= jk
iy tajd fhd∞ f.k kj ksr®udK ìys ls¯ug n,dfmdfrd;a;= jk
m%Yakhla úh' Bg úi∫u f,i kd.fiak kï jQ l=udrhl= meú†
lr Tyqg Or®uh W.kajd rcq yd jdohg heùug ;SrKh fl˙◊'
whl= wksjdr®hfhka u ≤k isáh hq;= uQ,sl lreKq tall úia;r tu l=urdg uq,ska u .=re yduq≥rejka úiska W.kajk ,oafoa
CIqø md,l l%uf,aLkfha ° by< uÜgfï lr°ug h' ta wkqj wms yels;dla ≥rg ir,j tu lreKq b†˙m;a wNsOr®uhhs' iq;% yd úkh msgl W.ekaùu miqjg l,a ;nd w;sYh
m˙.Kl NdIdj, Ndú; lf<uq' fuys ° i|yka l< hq;= jeo.;a lreKla jkqfha ta iEu .eUqre ixlSr®K Or®u fldgia wvx.= wNsOr®uh uq,ska u bf.k
flá úrduhlg miqj uhsfl%dfldkafg%da,r ,sms fm< kej;;a ksr®udKhl ° u l%uf,aL f.dvkxjd .ekSu i|yd Assembly .;a miq iQ;% úkh msgl bf.kSug lsis≥ wmyiqjla fkd ú◊'
wÆ;a uqqyqKqjrlska Tn fj; f.k taug wms woyia lf<uq' fï Language keue;s m˙.Kl NdIdj fhd∞f.k ;sîuhs' Bg úfYaI fuys ° ,enqKq ≤kqu yd wjfndaOh yryd rcq yd jdo fldg
olajd m< jQ ,smsj, wvx.= ksr®udKj, ° l%fu,aL f.dvkxjk fya;=jla ;sfí' tkï tu m˙.Kl NdIdj oDVdx.j,g fnfyúka mrdch ls¯ug yels úh' tu W∞yrKh wkqj fmkS hkafka wm
,oafoa Assembly Language keue;s m˙.Kl NdIdj fhd∞.ksñks' ióm ùuhs' uhsfl%dfldkafg%da,r ms<sn| meye†,s ksrjq,a .eUqre by; i|yka l< m˙† hïlsis fCIa;%hl m%ùKhl= ùug kï tys
fu;eka isg wms ;j;a mshjrla b†˙hg ;nñka tu ksr®udKhkag ≤kSula ,nd.ekSug kï wksjdr®hfhka u Assembly Language .eUqrg hd hq;= njhs'
w∞< l%uf,aL by< uÜgfï m˙.Kl NdIdjl wdOdrfhka ilid fhd∞f.k l%uf,aL f.dvkexúh hq;= h' th ;j≥rg;a ≥Ialr nj miq.sh ,sms oy ;=k ;=<ska wms Assembly Language yryd
.kakd wdldrh b†˙m;a lrkafkuq' ienE kuq;a bka ,efnk ≤kqu yryd ´kE u ixlSr®K .egÆjla hïlsis .eUqre uÜgulg lreKq idlÉcd lf<uq' tfy;a jvd;a
miq.sh ,sms 13 ;=<ska wms Tn fj; f.k wd ksr®udK ms<sn|j úYaf,aIKh lr úi∫ï ,nd °ug yels ;;a;ajhlg <Ûd úh yels ldr®hCIu f,i l%uf,aL f.dvkxjd .ekSug kï wm by< uÜgfï
jQ flá ye¢kaùula my; ≤lafõ' m<uq ,smsh ;=< wka;r®.; jQfha h' tys jákdlu ñ, l< fkdyels h' by; ≤lajQ iEu m˙.Kl NdId olajd hd hq;= h' tys ° Assembly Language
uhsfl%dfldkafg%da,r yd tajdfha Ndú; ms<sn| flá úia;rhls' ksr®udKhl u w∞< l%uf,aL by< uÜgfï m˙.Kl NdIdjla ms<sn| ≤kqu o m%fhdackj;a fõ' tu ksid wm f.a wjjdoh kï
uhsfl%dfldkafg%da,rj, wNHka;r ieliqu ms<sn|j meye†,s ls¯ug Ndú; lf<a kï b;d myiqfjka f.dvkxjd .; yels j ;snq◊' uq,ska Assembly Language Ndú; fldg l%uf,aL f.dvkxjk
fojk ,smsh fjka jqKq w;r uhsfl%dfldkafg%da,r l%uf,aLkh ls¯ug tfy;a wm ≥Ialr jQ Assembly Language NdIdj f;dard.ekSug whqre Wf.k bkamiq by< uÜgfï m˙.Kl NdId fj; hd hq;=
wjYH oDVdx. yd uD≥ldx. ms<sn| f;dr;=re rdYshla f;jk fya;= jQfha by; i|yka l< m˙† uhsfl%dfldkafg%da,r ;=< jQ úúO njhs'
,smsfha wvx.= úh' tu ,sms ;=k m˙YS,kh ls¯fuka tall yeisrùu ms<sn| ksis wjfndaOhla bka ,efnk ksihs' by< fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
uhsfl%dfldkafg%da,r ms<sn| meye†,s wjfndaOhla ,nd.; yels fõ h uÜgfï m˙.Kl NdIdjla Ndú; lf<a kï t;rï .eUqrlg hd .dñ” chisxy
hkak wm f.a úYajdihhs' yels fkd fõ' w†ka werfUk ,sms fmf<a wvx.= jkq we;af;a tjeks flda,;
s Or®um%h
s
i;r jk ,smsfha isg uhsfl%dfldkafg%da,rj, we;s wNHka;r by< uÜgfï m˙.Kl NdIdjlska by; i|yka l< ksr®udKhkag
tall tlska tl úia;r flfrk m˙† ir, ksr®udK b†˙m;a
iqcdks,f.a''' 35 jeks msgqfjka
ls¯ug wms W;aidy .;af;uq' ta wkqj uq,a u ksr®udKh f,i Hard words and phrases
wdf,dal úfudapl vfhdavhla ksùu yd ≤,aùu is≥ lr .ekSug from the ring circuit, the blue wire will be con- A blackout - mQr®K wkaOldrhlg jegqK ^fuys ° ú≥,s
w∞< ir, m˙m:hla yd l%uf,aLhla i;r jk ,smsfha wvx.= úh' nected to the Neutral from the ring circuit and the thick iemhqu úikaê ùfuka&
Assembly Language keue;s m˙.Kl NdIdj fhd∞ .ksñka earthed terminal of the ring circuit will be connected to Presto - CI◊lj ^ue‚la n,fhka fuka&
w∞< l%uf,aLh f.dvkxjd .kakd wdldrh;a MPLAB IDE the green-yellow wire which comes from the metal Recognise - y∫kd.kav
uD≥ldx.h uÛska tu l%uf,aLh hka;% NdIdjg yrjd.kakd case of the electric iron. ≤ka wms 2 rEmh (a) iy 2 rEmh Flexible wire - kuH /yek
wdldrh;a tys ° úia;r fl˙◊' tu ksr®udKh ;j≥rg;a jeä (b) 2 rEmfha (c) flfjksfha w.%j,g idfmaCIj neÆfjd;a" ;=ka In excess - m%udKh blaujQ
†hqKq ls¯fuka tla wdf,dal úfudapl vfhdavhla fjkqjg tjeks l+re fmakqj flfjksh ;=<g iÉ pqKyu ≥Uqre /yek j,h Overloaded - wêyrkh ùu
vfhdav 8la fhd∞f.k úis;=re wdf,dal rgd f.dvkxjd .kakd m˙m:fha i„ú lïìhg;a" ks,a /yek j,h m˙m:fha W∞iSk Supersede - wNsnjd
wdldrh miajk ,smsfha i|yka úh' fuu ,sms fol ;=<ska ir, lïìhg;a bia;s˙lalfha f,day wdjrKhg iïnkaO ly-fld< Three core cable - ;=kayr ú≥,s flan,h
uhsfl%dfldkafg%da,r m˙m:hla f.dvkxjd .kakd wdldrhka" ta i|yd /yek j,h m˙m:fha N+.; l< >klu w.%hg;a iïnkaO jk Element - uq,djhjh
l%uf,aLh f.dvkxjd .kakd wdldrh iy uhsfl%dfldkafg%da,rfha w.% nj meye†,shs' A link - in|;djla
yd iïnkaO f;dgqm<j,a ms<sn| wjfndaOhla mdGl Tng ,nd °u Yes Dilini nangi you have understood this electrical
Well that's it and bye to both of you for now.
wm f.a wruqK úh' connection well, and this is the pattern that should be
Bye dear and may be we can find some old electri-
ima; LKav m%or®Yl fyj;a Seven Segment Displasy used in connecting any electrical appliance to the ring
cal appliances for the next day.
b,lalï m%or®Ykh ls¯ug w∞< ksr®udKhla ihjk ,smsfha wvx.= circuits, using a three pin plug and a socket. Nangi did
I think can locate an hot plate too but bye now.
úh' Bg wu;rj uhsfl%dfldkafg%da,r iïnkaO ksr®udK ls¯fï ° you know that the switch in a three pin socket is
≤k isáh hq;= w;HjYH u fohla jk w;=reì∫ï (Interrupts) always connected to the right hand side terminal. This
ms<sn| °r®> úia;rhla ihjk ,smsfha w. Nd.fha ° b†˙m;a arrangement is very important to make sure that the
Live supply is completely cut off when the socket is i;sfha úuiqu'''
lf<uq' ndysr w;=reì∫ï ms<sn|j bf.kSu i|yd fnd;a;ula jrla 15 jeks msgqfjka
tnQ úg ima; LKav m%or®Ylj, †ia jk w.h tllska jeä jk switched off. Tõ †,sks kx.S ta ú≥,s iïnkaO;dj Thd fyd¢ka iudc rgdj
wdldrfha ksr®udKhla o Bg we;=<;a úh' f;areï wrka ;sfhkjd' flfjkshlska ;=ka l+re fmakqjla fhdo, tl, hlv ksIamdokfha fh≥Kq wh úúO l=,j,g fn∞ fjka
i;ajk ,smsh fjka jQfha ;j;a w;sYhska jeo.;a fldgila jk ú≥,s WjdrKhla" j,h m˙m:hlg iïnkaO l< hq;= rgdj fïl lr ;snq◊' ta wkqj hmiaj,ska hlv ksiaidrKh l< ck fldgi
VART fyj;a fY%a◊.; wdldrhg o;a; yqjudre lr .ekSu ;uhs' ;=ka l+re flfjkshl h;=r ks;r u i„j lïìh iïnkaO hukakkaa f,i;a tu hlvj,ska jdfka fyda hlv wdhqO iE°u l<
iïnkaOj lreKq b†˙m;a ls¯ug h' tys ° uhsfl%dfldkafg%da,rhla jk ol=Kq me;af;a w.%hg iïnkaO nj kx.s ≤k.k ysáh o@ ckfldgi kjkaokakkaa fyj;a wdpd˙ l=,hg;a wh;a jQ y' ls%'mQ'
m˙.Klhl fY%a◊.; f;dgqm<g iïnkaO lrk wdldrh iy o;a; h;=r újr l<yu i„ú iemhqu iïmqr®Kfhka u k;r jk nj ishjia iuhg wh;a n%dyaó Ys,d ,smsj, úúO f,day Ys,amSka
yqjudre lr.kakd wdldrh úia;r úh' bka miqj wg jk ,smsh ;yjqre lrkav fïl y˙ jeo.;a' ms<sn|j i|yka ù we;' ta wkqj lnr f,i hlv Ys,amSka o"
;=<ska m%;siu ix« ixLHdxl ix« njg m˙jr®;kh ls¯u No Seni akki but I know the purpose of connecting ;Ulr f,i ;U Ys,amSka o jr®. lr we;' fuys lnr hk
(Analog to Digital convertion) iy tajdfha ixLHdxl njg the wire from the case of an electrical appliance to the jpkh md,s NdIdfõ tk lïudr hkafkka ì£ wdjla nj furg
yerjQ w.hka m˙.Klhg hjd ;srh u; †ia ùug i,iajk earth of the ring circuit. If there is a short circuit in the mqrdúoHd fCI;%fha isxy, ,l=K jQ uydpdr®h fikr;a
wdldrh meye†,s lf<uq' ta i|yd jQ m%dfhda.sl ksr®udKhla f,i appliance the current will leak in to the case and go mrKú;dkhka t;=uka f.a Inscription of Ceylon-II kï
WIaK;aj ixfõolhlska ,nd.kakd ix«j wkqj ksje/† into the earthed terminal of the ring circuit. As this lD;sfhka fmkajd fohs' mqrd;k Y%s ,xldfõ fndfyda uQ,dY%j, hlv
WIaK;ajh uek tu w.h m˙.Kl ;srh u; †ia ùug ie,eiaùu earth has a link to the trip switch, the current in the ksIamdokh yd ne∫Kq uhskyu" jdhqk<" ls◊ys˙h jeks wdhqO
fhd∞ .ekq◊' wl=re b,lalï iy ixfla; m%or®Ykh l< yels øj earthed wire will make the trip switch open and cut off ms<sn|j Resource Used in Antiquity, the Ulilization of
iaMál m%or®Yl (Liquid Crystal Displays - LCD) the supply, thus saving any damage to the equipment or Minerals hk mr®fhaIK m;%sld ;=<ska tia fifkúr;ak kï
uhsfl%dfldkafg%da,rhlg iïnkaO lr.kakd wdldrh iy tajd electrical fires in the circuit. kE fiaks wlals" ta;a ú≥,s mr®fhaIlfhla fmkajd fohs'
ls%hd;aul lrùug w∞< l%uf,aL f.dvkxjd .kakd wdldrh kj WjdrKhl f,day wdjrKhg iïnkaO jk /yek j,h m˙m:fha mrmqqfrka mrmqrg Wreu ù we;s isxy, cklúj, o hukakkaa
jk ,smsfha i|yka úh' uhsfl%dfldkafg%da,r iïnkaO ixlSr®K N=.;hg iïnkaO fjkafka fudlo lsh, kï uu okakjd' iy wdpd˙ l=,j,g wh;a ldr®hhka ms<sn|j meye†,s lr we;'
ksr®udK ls¯fï ° ixLHdxl bf,lafg%daksl úoHdj ms<sn| ≤kqu WjdrKfha m˙m:fha hï Æyqj;a ùula jqj fyd;a Odrdj ldka≥ bmer◊ iufha l=, l%uh /lshdj uq,a lr ìys jQjla nj
w;sYhska jeo.;a fõ' tuksid oi jk ,smsh ;=<ska ta ms<sn| Tn jkafka f,day wdjrKhg" ta Odrdj j,h m˙m:fha N+.;hg .,d meye†,sj u fmfka'
≤k isáh hq;= w;HjYH lreKq lsysmhla b†˙m;a lf<uq' hkjd' fï N+.;fha mekakqï iaúphg in|;djla ;shk ksid ta fuys m%;sM,hla f,i ;dCIKh mrmqfrka mrmqrg /lf.k
lr®udka; fCI;%fha ° ks;r wjYH jk ir, Odrd" fudagr®j, Odrdj uÛska mekakqï iaúph ls%hd;aul lr m˙m:h újD; fkd keiS mej;=fKa h' fuu l=, mer◊ iudc-wdr®:ßl rgdj
N%uK fõ.h iy †Ydj md,kh ls¯ug w∞< ksr®udKhla ls¯fuka WjdrK ydks iy m˙m:h .sks .ekSï j<lajkjd' md,kh ls˙ug o iu;a úh' hg;aú‚;jd°ka rg md,kh ls¯u
tfldf<dia jk ,smsfha i|yka úh' tu ksr®udK ;=<ska wms That's good Dilini nangi but like the trip switch weröu;a iuÛ tu iudc rgdj fjkia jQ w;r thska ,o
W.ekaùug n,dfmdfrd;a;= jQfha fndfyduhla uhsfl%dfldkafg%da,rj, cutting off the current the clock is going to cut off our m%;sM,h jQfha idïm%∞hsl ;dI◊l ≤kqu úkdY ù hdu h' fuu
wvx.= jk tallhla jk PWM (Pulse Width Modulation) lesson, because it's past twelve thirty and I can see m˙ydkshg ;j;a fya;=jla jQfha wvq ñ,lg hlv NdKav
tallh yiqrejk wdldrhhs' tu PWM tallhg u iïnkaO your amma on the way over here, so hard words it'll hqfrdamfhka furgg wdkhkh ls¯u h'
have to be.
2007 iema;eïnr® ui 26 - nodod ú≥ir ú≥y, msgj
q 17
MICROCONTROLLERS
14 ,smh
s - 2 fldgi
PIC 16F84(A)
uhsfl%dfldkafg%da,rfhka
wdf,dal rgd ksr®udKh
wdf,dal úfudapl vfhdav wgla ms<sfj<ska jfï isg ol=Kg;a
ol=fKa isg jug;a tlska tl ≤,afjk wdldrfha ksr®udKhla wms
mi.sh ,smsfhka b†˙m;a lf<uq' thu ;j≥rg;a jeä †hqKq fldg
LED n,an 40la ms<sfj<ska o,ajk wdldrfha ksr®udKhla fuu
,smsfhka b†˙m;a flfr®' rEm igyk wxl 1 u.ska w∞< m˙m:
igyk ≤lafõ' tys D1 isg D40 olajd kï lrk ,o LED
40la olakg ,efí' tu LED 40" 8 ne.ska jq f.dkq 5lg fn∞
we;' ta iEu f.dkqjl u lef;dav w.% iïnkaO lr D 400
g%dkaisiagrhla yryd iemhqfï RK w.%hg iïnkaO fldg we;' ta
wkqj g%dkaisiagrh ls%hd;aul jk wjia:dfõ ° muKla w∞<
f.dkqfõ LED ≤,afõ' Bg wu;rj iEu f.dkqjl u wdrïNl
LED n,anfha wefkdav w.%h P uhsfl%dfldkafg%da,rfha RB0
w.%hg iïnkaO lr we;' tf,i u fojeks n,anj, wefkdav w.%h
RB1 w.%fhka wd° jYfhka RB7 w.%h olajd ms<sfj<ska iïnkaO
lr we;' g%dkaisiagr ls%hd;aul ls¯u yd wls%h ls¯u A f;dgqmf<a
RA0 isg RA4 olajd jQ w.% yryd is≥ flfr®' rEm igyk wxl 1
// function for moving left
W∞yrKhla f,i PORTB fr‚iagrhg §00000001¶ kue;s void MoveLeft()
{
while(PORTB.F7 != 1) // Check the Right most LED
{ // If OFF move left until
PORTB = PORTB*2; // it gets turned on
Delay_ms(500);
}
Delay_ms(500);
PORTB = 1; // Light up the first LED
}
// Main function
void main()
{
TRISA = 0; // Configure PORTA as output
TRISB = 0; // Configure PORTB as output
PORTA = 0b00011111; // Enable all LED sets
PORTB = 0b11111111; // Light up all the LEDs
Delay_ms(500); // 500ms second delay
PORTA = 0b00000001; // Select first LED set
PORTB = 1; // Light up the first LED
Delay_ms(500); // 0.5 second delay
MoveLeft(); // move left the First LED set
while (1)
{
if(PORTA.F0 == 0) number = number +1;
if(number>9) number=0;
ssdecode(number);
Delay_ms(500);
}
}
void ssdecode(int i)
{
switch (i)
{
case 0: PORTB = 0b00111111; break;
case 1: PORTB = 0b00000110; break;
case 2: PORTB = 0b01011011; break;
case 3: PORTB = 0b01001111; break;
case 4: PORTB = 0b01100110; break;
case 5: PORTB = 0b01101101; break;
case 6: PORTB = 0b01111101; break;
case 7: PORTB = 0b00000111; break;
case 8: PORTB = 0b01111111; break;
case 9: PORTB = 0b01101111; break;
}
}
;dlaIK wxYh 17
ú≥y,
MICROCONTROLLERS
14 ,smsh - 8 fldgi
w;=re ì∫ïj,
m%dfhda.sl Ndú;
fuu ,sms fmf<a 6'4" 6'5 iy 6'6 ,sms ;=k ;=<ska w;=re
ì∫ï fyj;a Interrupts ms<sn| ye¢kaùula iy tajdfha
m%dfhda.sl Ndú; lsysmhla úia;r fl˙◊' tys ° wm b†˙m;a rEmigyk wxl 1
l< l%uf,aL Assembly language Ndú;fhka f.dvkÛk ,o
tajd úh' tu l%uf,aLhka u C m˙.Kl NdIdj weiq˙ka
f.dvkxjk wdldrh úia;r lr °u fuu ,smsfha iy ó<Û
,smsfha wruqK fõ' by; i|yka ,sms ;=k yryd w;=re ì∫ï
ms<sn| uQ,sl lreKq b†˙m;a lr we;s neúka tu lreKq
úia;r lss˙u wkjYH hhs yefÛa' Tng w;=re ì∫ï ms<sn|j // Introduce functions and variables
uQ,Or®u ye±¯ug wjYH kï tu ,sms fm< ;=k lshjk fuka void ssdecode(int i); // Function for 7 Segment decoding while (1) // loop forever
wms Wola u b,a,d isáuq' int Digit1; // Variable for digit1 {
rEm igyk wxl 1ka w∞< m˙m: igyk ≤lafõ' fuh int Digit2; // Variable for digit2
l,ska ,smsfhys i|yka m˙m:h u jk w;r fnd;a;ula tîu
int LoopCounter; // Cycle counter ssdecode(Digit1); //Display digit 1
fjkqjg ;;amrhlg jrla ima; LKav m%or®Ylj, †ia jk
w.h tllska jeä ùu fuys ° is≥ fõ' ;;amrhl ld, mrdih PORTA.F1 = 1; //Enable Digit1
u ,nd.ekSu i|yd PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafg%da,rh ;=< // Interrupt Service Routine (ISR)
;sfnk Timer 0 kue;s ld, .Klfha iydh ,ndf.k we;' void interrupt() //Delay_ms(20); //Small delay
fuu Timer 0 tallh ms<sn| jeä úia;r i|yd 6'5 ,smsh { PORTA.F1 = 0; //Disable Digit1
lshjkak' if (INTCON.T0IF) // Check for Timer 0 interrupt
Timer 0 tallfhys ìgq 8lska iukaú; fr‚iagrhla mj;S' { ssdecode(Digit2); //Display digit 2
th TMR0 f,i kï lr we;' tu fr‚iagrfhka ≤lafjk
w.h tlska tl jeä lrf.k hdfï ° Wm˙u w.h jk 255g LoopCounter++;
if(LoopCounter > 15) //Check for 15 cycles PORTA.F2 = 1; //Enable Digit2
meñfKa' ^ìgq 8lska 0 isg 255 olajd jQ w.hka ksrEmkh l< //Delay_ms(20); //Small delay
yels h'& tu wjia:dj Timer 0 Over flow f,i ye¢kafjhs' { Digit1 = Digit1 +1; // Increase Digit 1
túg INTCOM kue;s fr‚iagrfha 22 jk ìgqj (TOIF - if(Digit1>9) // if it is 9 then PORTA.F2 = 0; //Disable Digit2
Timer 0 Interrupt flag) ;dr®lsl 1 njg m;a fõ' tfia jQ { Digit1=0; // reset to 0 and
jyd u w;=reì∫ula m;kh fõ' túg m%or®Ykh jk w.h Digit2++; // increase Digit 2 LoopCounter++;//Cycle counter
1lska jeä lr kej; m%Odk ''''''''''' f.dkqjg meñfKa' if(Digit2>9)// If Digit 2 is 9
Bg w∞< l%uf,aLh rEmigyk wxl 2ka ≤lafõ' tu
Digit2=0;// then reset it to 0 }
l%uf,aLfha Wmfoia f.dkq 3la mj;S' tajd Interrupt main }
iy ssdecode f,i kï lr we;' w;=re ì∫ula ckkh jQ }
jydu interrupt kue;s Wmfoia f.dkqjg meñfKa' tu Wmfoia LoopCounter =0; // Reset Loop Counter
f.dkqfõ ° ckkh jQ w;=re ì∫u Timer 0 ld, .Klfhys } // Sewven Segment Decoder function
w.h 255g meñ”u fyj;a Overflow ùu ksid we;s jQjla void ssdecode(int i)
≤hs m¯CId lr n,hs' ta i|yd If(INTCON.TOIF) Wmfoi INTCON.T0IF = 0; // Clear Timer 0 overflow flag {
fhd∞f.k we;' w;=re ì∫u ckkh jQfha Timer 0 overflow } switch (i)
ksid kï TOIF ìgqj ;dr®lsl 1 njg m;a fõ' túg by; {
i|yka m¯laId ls¯u i;H njg m;a ù ta hgf;a tk Wmfoia case 0: PORTB = 0b00111111; break;
tlska tl ls%hd;aul ls¯ug mgka .kS' fujeks overflow ìÜ case 1: PORTB = 0b00000110; break;
15la is≥ ùug .; jk ld,h ;;amrhlg wdikak fõ' }
tneúka tfia jdr 15la .sh miq Digit 1 fyj;a m%or®Ykh //Main Function case 2: PORTB = 0b01011011; break;
l< hq;= tfla tajd .Kk by< ≤fï' Digit 1 w.h 9 miq void main() case 3: PORTB = 0b01001111; break;
lf<a kï Digit 2 fyj;a oyfha tajd .Kk tllska jeä lr { case 4: PORTB = 0b01100110; break;
tfla tajd .Kk 0 njg m;a flfr®' TRISA = 0b00011001; //RA0 input case 5: PORTB = 0b01101101; break;
w;=re ì∫ul ° l%shd;aul l< hq;= Wmfoia ≤lafjk by;
TRISB = 0; //PORTB output case 6: PORTB = 0b01111101; break;
i|yka Interrupt kue;s Wmfoia f.dkqj Interrupt Service case 7: PORTB = 0b00000111; break;
Routine (ISR) f,i ;dCI◊l jHjydrfha ° ye¢kafõ' OPTION_REG = 0b10000111; //Configure Timer 0
INTCON = 0b10100000; //Enable interrupts case 8: PORTB = 0b01111111; break;
main kue;s m%Odk Wmfoia f.dkqfõ iqmqre≥ m˙† A yd B
f;dgqm<j,a m%∞k yd m%;s∞k f,i ilid we;' bka miqj Digit1 = 0; //Start from 0 case 9: PORTB = 0b01101111; break;
OPTION_REG fyj;a OPTION fr‚iagrh 10000111 Digit2 = 0; //Start from 0 }
ìgq ieleiau ,nd ° we;' ta wkqj uhsfl%dfldkafg%da,rfha LoopCounter=0; //Start from 0 }
m%Odk >áldfõ iamkao 256la .sh úg TMR0 fr‚iagrfha
w.h 1lska jeä fõ' tkï m%Odk >áld iamkao 256×256 rEmigyk wxl 2
(65536)la .sh úg Timer 0 overflow ùu is≥ fõ'
INTCON fr‚iagrhg 10100000 ìgq ieleiau ,sùfuka
Timer 0 overflow keue;s w;=re ì∫ï jr®.h ls%hdld¯ m;s%ldj m˙YS,kh l< hq;= h' l%uf,aLfha b;s˙ fldgia wdldrh b†˙m;a flfr®'
;;a;ajhg f.k we;' fuu fr‚iagr® fol iy tajdfha tla miq.sh ,smsfha i|yka jQ tajdg fnfyúka iudk neúka ta fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
tla ìgqj,ska is≥ flfrk ldr®hhka ms<sn| jeä úia;r ms<sn| kej; kej; úia;r ls¯u wkjYH hehs yefÛa' ó<Û .dñ” chisxy
≤k.ekSu i|yd PIC 16F84(A) uhsfl%dfldkafgda,rfha o;a; ,smsh ;=<ska RB0 ndysr w;=re ì∫u m%dfhda.slj fhd∞.kakd flda,s; Or®um%sh
;dlaIK wxYh 17
ú≥y,
rEm igyk wxl 1ka w∞< m˙m:h ≤lafõ' th 6'6 ,smsfha
i|yka jQ m˙m:h u fõ' SW 1 fnd;a;u jrla tnQ úg
// Introduce functions and variables
RB0 w.%h yryd ndysr w;=reì∫ula ckkh fõ' túg
ima;LKav m%or®Ylfha olajk w.h tllska jeä jk wdldrhg void ssdecode(int i); //Function for 7 Segment decoding
l%uf,aLh ielish hq;= h' tf,i ieliQ l%uf,aLh rEm igyk int Digit1; // Variable for digit1
wxl 3ka ≤lafõ'
iqmqre≥ m˙† tu l%uf,aLfha uq,ska u Ndú; jk Wmfoia // Interrupt Service Routine (ISR)
f.dkq iy úp,Hhka y∫kajd ° we;' ta i|yd void ssdecodec void interrupt()
(int i); iy int Digit 1; Wmfoia fhd∞f.k we;' w;=reì£ï {
i|yd jQ Wmfoia f.dkqj void interrupt () hgf;a b†˙m;a if (INTCON.INTF) // Check for Timer 0 interrupt
lr we;' w;=reì∫ula ckkh jQ jydu m%Odk Wmfoia {
f.dkqfjka fuu Wmfoia f.dkqj meñfKa' tfia meñ◊ úg tu Digit1 = Digit1 +1; // Increase Digit 1
MICROCONTROLLERS w;=reì∫u ckkh jQfha ndysr w;=reì∫ula fyj;a RB0
w.%hg iïnkaO SW iaúph tîu ksid ≤hs m¯CId l< hq;=
if(Digit1>9) Digit1=0;
INTCON.INTF = 0; // Clear RB0 interrupt flag
14 ,smsh - 9 fldgi fõ' tfia m¯CId ls¯u i|yd if(INTCON.INTF) Wmfoi }
fhd∞f.k we;' tfia ù kï ima;LKav m%or®Ylfha o m%or®Ykh }
ndysr w;=reì∫ï l< hq;= w.h ≤lafjk Digit 1 úp,Hfha w.h tllska jeä
flfr®' tfukau tu w.h §10¶g meñ◊ úg kej; "D" njg //Main Function
Ndú; lrk whqre m;a ls¯u o is≥ fldg we;' void main()
PIC 16184(A) uhsfl%dfldkafg%da,rhg ndys˙ka w;=reì∫ula wjidkfha ° INTCON.INTF = 0; u.ska ndysr {
,nd °u iy Bg w∞< l%uf,aLh C m˙.Kl NdIdj weiq˙ka w;=reì∫ula ckkh jQ nj ≤lafjk ìgqj (Interrupt flag) TRISB = 0b00000001; //RB0 input
f.dvkxjd .kakd wdldrh fuu ,smsh ;=<ska úia;r flfr®' §0¶ njg m;a lrhs' th wksjdr®hfhka u l< hq;a;ls' tfia INTCON = 0b10010000; //Enable RB0 interrupts
Digit1 = 0; //Start from 0
;dlaIK wxYh 17
ú≥y,
void main()
{ unsigned short i;
USART_init(9600); // initialize USART module
// (8 bit, 9600 baud rate, no parity bit... void main()
while (1) {
{ USART_init(9600); // initialize USART module
USART_Write(‘A’); // send data via USART // (8 bit, 9600 baud rate, no parity bit...
Delay_ms(500); while (1)
} {
} if (USART_Data_Ready())
{ // if data is received
MICROCONTROLLERS rEmigyk wxl 2a i = USART_Read(); // read the received data
USART_Write(i); // send back via USART
14 ,smsh - 10 fldgi }
}
} rEmigyk wxl 2b
CIQø md,l m˙.Kl iuÛ
iïnkaO ls¯u
kùk bf,lafg%dksl WmlrK fndfyduhla m˙.Kl yd
iïnkaO ls¯ug yels jk f,i ilid ;sfí' tf,i WmlrK
m˙.Kl yd iïnkaO ls¯fuka jdis lssysmhla w;a fõ'
W∞yrKhla f,i ldurhl WIaK;ajh md,kh ls¯ug ilid
we;s md,l m˙m:hla i,luq' th m˙.Klhla yd iïnkaO
l< yels f,i ksr®udKh fldg we;akï ldurfha WIaK;aj
úp,kh m˙.Klfha igyka lr.; yels h' wjYH kï
rEmigyk wxl 3
rEmigyk wxl 1
RB1/RX w.%h yryd
m%ia:d˙lj ksrEmKh l< yels h' tfuka u ldurfha WIaK;ajh uhsfl%dfldkafg%da,rhg msúfia'
md,kh ls¯ug wjYH Wmfoia o m˙.Klh u.ska ,nd †h rEmigyk wxl 2(a)
yels h' fï wd° jYfhka jQ fndfyda jdis m%udKhla m˙.Kl fldgiska ≤lafjk l%uf,aLfha
yd iïnkaO ls¯fuka ,nd.; yels h' ° uq,ska u CIqø md,lfha
CIqø md,l m˙.Kl yd iïnkaO ls¯u m%Odk jYfhka fYa%◊.; wdldrhg o;a;
wdldr follg is≥ l< yels h' ta heùug w∞< tallh
1' fYa%◊.; wdldrh USART ksis f,i ilia
2' iudka;r.; wdldrh fldg we;' tys ° o;a;
fYa%◊.; wdldrhg o;a; yqjudre lr.ekSfï ° ìgq tllg hjk fõ.h 9600 f,i
miq wfkl .uka lrk w;r iudka;r.; wdldrfha ° tu ilid we;' m˙.Klfha
ìgq ish,a, tljr .uka lrhs' ir, W∞yrKhla f,i mgq fYa%◊.; f;dgqm< o fuu
mdrl jdyk tlla miqmi tlla .uka ls¯u iy m<,a mdrl fõ.hg u ilia l< hq;=
jdyk tl fm<g .uka ls¯u ≤laúh yels h' o;a; jeä≥r rEmigyk wxl 4 h' bkamiq †.ska †.g u A
f.k hdug fyj;a m˙.Klh yd CIqø md,lh w;r ≥r jeä
jk úg fYa%◊.; wdldrh jvd;a fhda.H fõ' 7'1" 7'2" 7'3 iy wl=r ;;amrhlg fojrla ne.ska ksl=;a lrhs' m˙.Klfha
igyk wxl 3 u.ska m˙.Klfha fYa%◊.; f;dgqm< ;dr®lsl Hyper Terminal uD≥ldx.h újD; l< úg ;srh u; "A"
7'4 hk ,smsj, ° fuf,i fYa%◊.; wdldrhg m˙.Kl yd §1¶ yd §0¶ ksrEmKh lrk wdldrh wdrïNl ìgqj o;a; ìgq
CIqø md,l w;r o;a; yqjudrejg w∞< fndfyduhla lreKq wl=r †.ska †.g u †iaúh hq;= h'
iy kej;=ï ìgqj olajk wdldrh b†˙m;a lr we;' tf,i u rEm igyk wxl 2(b) fldgiska ≤lafjk l%uf,aLh u|la
úia;r fl¯ we;' tneúka tu lreKq kej; jrla fuys ° tu ishÆ lreKq CIqø md,lhg w∞< jk wdldrh rEm igyk
b†˙m;a ls¯u wkjYH hhs yefÛa' tys ° b†˙m;a l< l%uf,aL jeä †hqKq fldg we;' tys i keue;s úp,Hh ìgq 8lska
wxl 4 u.ska ≤lafõ' iukaú; neõ unsigned short hk Wmfoi okajd isà'
ish,a, Assembly Language keue;s m˙.Kl NdIdj tu rEmigyka fol foi ie,ls,af,ka ne¨ úg fmkS hk
fhd∞f.k f.dvkxjd we;' tu l%uf,aL u C m˙.Kl NdIdj bkamiqj m%Odk Wmfoia f.dkqfõ ° USART tallh ksis f,i
lreKla kï CIqø md,lh fl<ska u m˙.Klfha fYa%◊.; ilia fldg m˙.Klfhka hï wl=rla ,efnk ;=re n,d isà'
fhd∞f.k f.dvkxjd .kakd wdldrh úia;r ls¯u fuu ,smsfha f;dgqm<g iïnkaO l< fkdyels njhs' tfia iïnkaO l<
wruqK fõ' USART_Data_Ready() hkq hï o;a;hka ,enqKq úg ;dr®lsl
fyd;a tys ;sfnk by< fjda,aàh;d u.ska CIqø md,lhg ydks 1 ,nd fokakls' túg ,enqKq wl=r i úp,Hhg f.k th
rEm igyk wxl 1 u.ska w∞< m˙m: igyk ≤lafõ' tys is≥ úh yels h' tneúka m˙.Klh yd CIqø md,lh w;rg
° PIC 16F628(A) CIqø md,lh yd m˙.Klh w;r kej;;a m˙.Klh fj;g u ,nd foa' tfia fõ kï Hyper
w;rue† m˙m:hka fh°u w;HjYH fõ' Terminal uD≥ldx.h yryd ;srfha igyka flfrk wl=r
iïnkaOh mj;ajdf.k hdug w;rue†hl= f,i MAX 232 CIqø md,lfha isg m˙.Klhg hjk o;a; RB2/TX w.%h
ix.Dys; m˙m:h ls%hd lrhs' tys m%Odk ldr®hh pkqfha fY%a◊.; f;dgqmf<ka uhsfl%dfldkafg%da,rhg f.dia kej;
yryd MAX232 T1In w.%hg f.dia bka miq T1out m˙.Klhg meñK ;srfha †ia jkakls'
fjda,aàh;d uÜgï ksis m˙† ilid °uhs' Bg fya;=j CIqø w.%fhka ksl=;a ù fY%a◊.; f;dgqmf<a 2 jk w.%fhka
md,lh ;dr®lsl §1¶ yd §0¶ ksrEmKh lrk fjda,aàh;djkq;a m˙.Klhg msúfia' tfukau m˙.Klfhka ,nd fok o;a; fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
m˙.Klfha fYa%◊.; f;dgqm< ;dr®lsl §1¶ yd §0¶ ksrEmKh fYa%◊.; f;dgqmf<a 3 jk w.%fhka ksl=;a ù R1In w.%hg .dñ” chisxy
lrk fjda,aàh;djhkq;a yd;amiska u fjkia tajd ùuhs' rEm meñK t;ekska R1out w.%h yryd f.dia uhsfl%dfldkafg%da,rfha flda,; s Or®um%h s
2007 foieïnr® 12
;dlaIK wxYh 17
ú≥y,
MICROCONTROLLERS
14 ,smh
s - 12 fldgi
øj iaMál m%or®Yl
Liquid Crystal Display
(LCD)
øj iaMál m%or®Ylj, ls%hdld¯;ajh iy PIC 16F84
uhsfl%dfldkafg%da,rhlg iïnkaO lr wl=re b,lalï iy
ixfla; lsysmhla m%or®Ykh lr.kakd wdldrh 9 jk ,smsh
;=<ska wms b†˙m;a lf<uq' tys ° w∞< l%uf,aLh Assembly
Language kue;s m˙.Kl NdIdj Ndú; lr f.dvkxjd ;snQ
w;r ;rul ixlSr®K njla o Wiq,hs' tu ldr®hh u jvd;a
myiqfjka C m˙.Kl NdIdj fhd∞f.k is≥ lr.kakd wdldrh
úia;r ls¯u fuu ,smsfha wruqKhs'
rEm igyk wxl 1ka w∞< m˙m: igyk ≤lafõ' tys °
PIC 16F877(A) uhsfl%dfldkafg%da,rhla fhd∞f.k we;s w;r
øj iaMál m%or®Ylh (LCD) 16×2 jr®.fha tlla fõ' 16×2
hkq wl=re 16 ne.ska fma<s 2la we; hkakhs' fï fjkqjg
16×1 fyda 20×4 jeks LCD jQj o .e,fma' flfia fj;;a
iEu LCD tll u w.% msysàu rEm igyfka m˙† fõ' fuu
w.% iy tajdfha ldr®hhka ms<sn| °r®> úia;rhla 9 jk
,smsfhys i|yka jQ neúka hïlsis .egÆjla wef;d;a tu ,smsh
lshùfuka tu .egÆ ksrdlrKh lr.ekSug yels jkq we;'
rEm igyk wxl 2ka w∞< l%uf,aLh olajd we;' tu
l%uf,aLh f.dvkxjd we;af;a C m˙.Kl NdIdj weiqre
lrf.k ùu ksid Wmfoia lsysmhlska wmg wjYH ldr®hh is≥
lr.ekSug yels ù we;'
≤ka wms tla tla Wmfoi fjk fjk u f.k tajdfhka is≥
flfrkqfha l=ula ≤hs n,uq' iqmqre≥ m˙† uq,ska u Void
main() u.ska m%Odk Wmfoia f.dkqj y∫kajd ° we;' bkamiqj
;sfnk LCD8_Init(&PORTC, &PORTD); Wmfoi u.ska
LCD tallh ksis m˙† ilid we;' Assembly Language
Ndú; lf<a kï fï i|yd Wmfoia úYd, m%udKhla ,súh hq;= rEmigyk wxl 1
fõ' tfy;a fuys ° tla Wmfoilska tu ish,a, is≥ fldg we;'
bkamiqj ;sfnk LCD8_cmd(LCD_CLEAR); iy
LCD8_cmd(LCD_CURSOR_OFF); Wmfoia u.ska ;srh void main() u.ska ksrka;rfhka Odjkh jk Loop forever wjia:djka
u; hula ,shù ;sfí kï th uelSu iy Cursor OFF ls¯u { we;s lrhs' ta wkqj fuu l=vd l%uf,aLh u.ska LCD ;srfha
is≥ fldg we;' bkamiqj ;sfnk LCD8_out(1,1,"Hello"); Lcd8_Init(&PORTC, &PORTD); // Initialize LCD connected to PORT Hello hkak m%or®Ykh lrhs' Hello fjkqjg fjk;a jpkhla
Wmfoi u.ska LCD ;srfha m<uqjk fma<sfha m<uq msysàfï C&D jQj o m%or®Ykh lr.; yels h'
isg b†˙hg Hello hk jpkh ,shk f,i uhsfl%dfldkafg%da,rhg miq.sh ,sms ,nd.ekSu i|yd
okajd isà' tu Wmfoia ish,af,a u LCD8 f,i uq,ska i|yka LCD8_Cmd(LCD_CLEAR); // Clear display http;//www.ent.mrt.ac.lk/web/knowledgebase/
ù ;sfnk w;r tys ;sfnk 8 b,lalu u.ska ìgq 8la Ndú; LCD8_Cmd(LCD_CURSOR_OFF); // Turn cursor off index.xml fjí wvúhg msúfikak'
lr uhsfl%dfldkafg%da,rh yd iïnkaO ù we;s nj yÛjhs' ìgq LCD8_Out(1,1, “Hello”); // Print text to LCD, 1st row, 1st fudrgqj úYajúoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
4lska LCD tallh (D0 - D3) iïnkaO lr l< yels column
wdldrhka o mj;S' jvd;a ir, ìgq 8 l%uh neúka wms tu .dñ” chisxy
while(1); flda,;
s Or®um%h
s
l%uh Ndú; lf<uq' wjidkhg ;sfnk while(1); Wmfoi } rEmigyk wxl 2
rEmigyk wxl 2
2007 foieïnr® 26
18 ;dlaIK wxYh
ú≥y,
m˙.Kl fudksgr
n, iemhqu fufyhjk
MOSFET cj g%dkaisiagrh
iy
UC3842 ix.Dys; m˙m:h
m˙.Kl fudksgrh ils%h ùu i|yd th ;=< wj fjda,aàh;d
(Low Voltage) n, iemhqula fuka u wê fjda,aàh;d
(High Voltage) n, iemhqula o ls%hd;aul nj wxl 117
,smsfha iúia;rj ≤laú◊' fuu n, iemhqï fol u ls%hd;aul
ùu tajdfha m˙Kdul m%d:ñl oÛrj, .,d hk Odrd iamkao
ksid is≥ jk wdldrh o tu ,smsfha úia;r úh' fuu Odrd
iamkao ksjer† m%n,;djka f.ka yd ksjre† ld,iSudj ;=< bf,lafg%dksl f,dalhg
we;s ùu o is≥úh hq;= h' fï i|yd fuu Odrd iamkao we;s pd˙ldjla - 118
lrk cj g%dkaisiaigrj, fufyhqï w.% fj; ksjer† wdldrfha
fjda,aàh;d iamkao (Voltage Pulses) ,nd †h hq;= h' fuu
iamkao ;j;a kulska tkï fjda,aàh;d y;/ia ;rx. (Square ;s,lr;ak ≤†.u
Waves) f,i o ye¢kafõ'
cj g%dkaisiagr jr®. folla wj fjda,aàh;d n,iemhqïj, we;s jk fjda,aàh;d iamkao ksmoùfï ls%hdj,sh k;r fõ'
≤lsh yels h' ñka tl jr®.hla oaú O%ej (Bipolar) jk ixfõokh jk fjda,aàh;djka Wmfhda.S lrf.k iqúfYaIs ldr®hhla m%Odk m˙m:fha Æyqj;aùï jeks wys;lr ;;a;ajhka yuqfõ
w;r wfkla jr®.h jkqfha FET fyj;a Field Effect bgq lrhs' tys m%:u mshjr jkqfha n, iemhqu ils%h úg Odrd b,aÆï jeä fõ' túg tu Odrd b,aÆï ,nd °ug
g%dkaisiagr h' oaú O%ej g%dkaisiagrfha fufyhqï MOSFET MOSFET g%dkaisiagrfha Drain w.%fha we;s jk fjda,aàh;dj n,iemhqu W;aidy ≤¯fï ° tu g%dkaisiagrh Tiafia ìï
g%dkaisiagrfha G fyj;a Gate w.%h fufyhqï w.%h f,i ixfõokh ls¯uhs' fuu fjd,aàh;dj we;s jkqfha MOSFET .ekafjk Odrd iamkaoj, m%n,;dj jeä fõ' fuhska Drain
ls%hd;aul fjhs' wj fjda,aàh;d n, iemhqfï b;s˙ m˙m: g%dkaisiagrh Tiafia ìï .ekafjk Odrd iamkao ksid h' fuu w.%fha fjda,aàh;dj by< hhs' túg tu wkdrCIs; Odrd
fldgiska iq≥iq wdldrfhka fuu fjd,aàh;d iamkao ksmoùu;a Odrd iamkaoj, m%n,;dj jeäj;a u fuu Drain w.%fha we;s iemhqï fjda,aàhdjla f,i w.% wxl 3 Tiafia ixfõokh lrk
tajd g%dkaisiagr fufyhqï w.% fj; fhduq ls¯u;a is≥ flfr®' jk fjda,aàh;dj o jeä fõ' UC3842 ix.Dys; m˙m:h fjda,aàh;d iamkao ksmoùfï
fudksgr wj fjda,aàh;d n, iemhqï i|yd fï jk úg w.% wxl 3 Tiafia UC3842 wNHka;rhg ixfõokh jk ls%hdj,sh k;r lr ouhs' túg n,iemhqu wls%h jk ksid
jvd;a u fhd∞.kq ,nkafka FET jr®.fha cj g%dkaisiagr h' fuu fjd,aàh;dj tla;rd w.hla blaujk úg wNHka;rfha m%Odk m˙m:hg ;j≥rg;a ≤ä ydks is≥ùu kj;S'
ta tajd by< ldr®hCIu;djlska l%shd;aul jk ksid h' tfiau
fjda,aàh;d iamkao ksmoùu i|yd fuu n,iemhqïj, UC
3842 ix.Dys; m˙m:h o nyq,j Ndú; fjhs' fuu ix.Dys; jr®Ol m˙m:h iómfha isys,k fuu wjodku j<lajd.ekSug ieliqï lrk WIaK;ajhla
m˙m:fha úfYaI;ajh jkqfha th m˙m: wdrCIdj o i,iñka yuqfõ isis,sk mxldjla iajhxlS%hj ils%h ls¯ug;a WIaK;ajh
ls%hd;aul ùu h' tkï th fj; iq≥iq wdldrfhka m˙m: (Cooling) ls%hdld¯;ajhla we;s my< nisk úg th iajhxlS%hj wls%h ls¯ug;a yelshdj fujr
.kajd iq≥iq ir, Odrd iemhqu ,nd ≥ka úg kshñ; fjd,aàh;d lr.ekSu b†˙m;a lrk m˙m:fha we;' isys,k mxldj f,i m˙.Kl
iamkao ksl=;a lrkjd muKla fkd ja wys;lr ls%hdld˙;aj m%n, n, jr®Ol m˙m:j,g tajd ;=< we;s úh yels by< n,iemhqu u.ska bj;a l< mxldjla fuys ° fhd∞ .ekSu
we;s jk úg ta nj ixfõokh lr fjda,aàh;d iamkao WIaK;aj ksid tajdfha Wmdx. ≤ù hdfï wjodkula we;' jvd;a iq≥iq h' fujeks WIaK;aj ixfõol f,i IN 4004
ksmoùu w;aysgqùu u.ska n,iemhqu k;r lr ≤óu o lrkq m˙ir WIaK;ajh 400C muK blaujk úg fuu m˙m:j, vfhdav ls%hd;aul jk w;r isys,kh wjYH WIaK;ajh ieliqï
,efí' fuu.ska m˙m:hg is≥úh yels ≤ä ydks j<lS' wjika jr®Ol wjia:dfõ we;s jk ;dmh Heat Zync Tiafia ls¯u VR 1 100k úp,H m%;sfrdaOhlska is≥ l< hq;= fjhs'
m˙.Kl fudksgrfha wj fjd,aàh;d n, iemhqu ms<sn| j m%udKj;a YS>%;djlska wjgg ksl=;a fkd ùug bv we;' túg bf,lafg%dksl w;ay∞ne,Sï i|yd ckms%h b;d myiqfjka ,nd.;
ir, wjfndaOhla ,nd °u i|yd fï iu. MOS FET cj tl;= jk ;dmh ksid is≥ jk WIaK;ajh by< hdu fuu yels UA741 op amp ix.Dys; m˙m:h fuu wegjqïj,
g%dkaisiagrhla iy UC3842 ix.Dys; m˙m:hla Ndú; jk wjodkug fya;= fõ' isys,k mxldj WIaK;aj ieliqug wkqj fufyhùu lrhs'
fjk;a ir, n,iemhqula b†˙m;a lrñ' fuys uq,ska u
230VAC .Dy ú≥,s iemhqu vfhdav y;rlska RcqlrKh ù
tu Odrdj 400V lemEisgrfha ;ekam;a ùfuka +320VDC
we;s fõ' fufia uq,ska u n, iemhqu ls%hd;aul ls¯ug w∞<
DC m%Njh njg fuu 400V lemEisgrh m;a fjhs' fuu
m%Njfha + w.%h Chopper m˙Kdulfha m%d:ñl oÛrh Tiafia
FET g%dkaisiagrfha S fyj;a Source w.%h fj; iïnkaO fõ'
MOS FET g%dkaisiagrfha D fyj;a Drain w.%h b;d wvq
m%;sfrdaO w.hla jk 0'8500 Tiafia ìï.ekakqu fj; iïnkaO
fõ' UC3842 ix.Dys; m˙m:fha w.% wxl 6 iy tys
m%;sfrdaOh Tiafia MOS FET g%dkaisiagrfha Gate w.%h fj;
fjda,aàh;d iamkao ,efnhs' fïjd ,efnk úg FET g%dkaisiagrh
Tiafia Odrd iamkao ìï.ekakqu fj; .uka ls¯u is≥ fõ' túg
m%d:ñl oÛrfha we;s jk pqïnl fCI;% fjkia ùï ksid tu
m˙Kdul oaú;Shsl oÛrj, fjda,aàh;d fma%rKh fõ'
tfy;a fuu ls%hdld¯;ajh fufia we;s ùug kï UC3842
ix.Dys; m˙m:h fj; iq≥iq w.fhka hq;a ir, Odrd iemhqula
^tu iemhqfï + w.%h w.% wxl 7 fj;;a tys ìï.ekakqu w.%
wxl 5 fj;;a f,i& iemhsh hq;= h' fufia fuu iemhqu we;s
úg il%sh jk UC3842 ix.Dys; m˙m:h w.% wxl 6 fj;ska
fjda,aàh;d iamkao ksl=;a lrk w;r m%Odk m˙m:fha Odrd
b,aÆug i˙,k m˙† tu fjda,aàh;d iamkao iq≥iq wdldrhg
ilia ls¯u o is≥ lrkq ,efí'
fuu ieliSï i|yd w∞< jk Wmdx. fuys w.% wxl 1" 2"
4 iy 8 fj; iïnkaO lr we;' ;j o fuu ldr®hh i|yd uhsfl%dfldkafg%da,r ,sms fmf<a iudma;sh
w∞< jk m%;sfmdaIK fjda,aàh;djka (Feed Back Voltage)
w.% wxl 2 fj; iemhSu o is≥ fõ' l=uk fyda n,iemhqul l,la ;siafia ú≥ir úoHd iÛrdfjys m< jQ úfYaIfhka i|yka l< hq;= h'
we;s UC3842 jeks ix.Dys; m˙m:hla fj; m˙m: iïnkaO;d uhsfl%dfldkafg%da,r ,sms fm< miq.sh i;sfha m< jQ ,smsfhka tu wruqK ;j≥rg;a fmdaIKh ls¯fï mshjrla f,i
we;s jkqfha by; ≤lajQ wdldrhg h' tfy;a tla tla ksudjg m;a úh' fuf;la m< jQ ishÆ ,sms http://www.ent.mrt.ac.lk/web/
ie,iqug wkqj fjkia Wmdx. fhd∞.ekSu is≥ fõ' furgg ^idfmalaIj& kj w;a≤lSula jQ uhsfl%dfldkafg%da,r knowledgebase/index.xml fjí wvúh ;=<ska wjYH flkl=g
fuys ° UC3842 ix.Dys; m˙m:h tys w.% wxl 3 Tiafia ms<sn| ≤kqu mdGlhka w;r m%p,s; ls¯fï ms˙is≥ wruq◊ka fkdñf,a ,nd.; yels nj f,aLl .dñ” chisxy uy;d okajd
tu ,sms fm< w∞< f,aLlhka úiska b†˙m;a lrk ,o nj isáhs'
ú≥y,
2006 cQks ui 28 - n∞∞ msgqj 19
;dlaIK wxYh
uhsfl%dfldkafg%da,r ,sms fmf<ys ó <Û w†hr mdGl m%;spdr fï jk úg tu moaO;shg pkaøsld 28la tl;= ù we;' fufia ls¯ug fya;=j jkqfha iEu úg u f,dalfha ´kE u
i,ld n,d Bg wkql+,j kq≥re wkd.;fha ° weröug lsf,daógr® 20180l wrhla iys; tlsfklg fjkia lCI 6l ;eklg wju jYfhka pkaøsld 4lska j;a ix{d ,nd.; yels
n,dfmdfrd;a;= fjuq' tf;la mdGlhkag fmd≥fõ jeo.;a úh fuu pkaøsld lCI.; lr we;' ta wkqj tl lCIhl wvq u ùu ;yjqre ls¯ug h' fuu moaO;shg wh;a iEu pkaøsldjlg
yels hehs wm woyia l< iq,n jHjydrfha mj;sk ;dlaI◊l jYfhka pkaøsld 4la j;a mj;S' fï pkaøsld 28ka 24la ks;r u mD:súh jgd tla jghla hEug meh 12la .; fõ' ta w;r
f;dr;=re we;=<;a ,sms fm<la fufia f.k tkafkuq' u ls%hd;aul ;;a;ajfha mj;sk w;r b;s˙ 4 ls%hd;aul ùug mD:súh o N%uKh jk neúka l,ska msysá ia:dkhg meñ”ug
iQ∞kï ;;ajfha mj;S' hï fyhlska tla pkaøsldjla ls%hd meh 24la .; fõ' iEu pkaøsldjl u mrudKql Trf,daiq 4
úrys; jqj fyd;a tu 4ka tlla ta fjkqjg wdfoaY flfr®' ne.ska mj;S' iEu pkaøsldjla u iuuqyqr®;kh ls¯u
by; i|yka l< lCI 6 u iulhg wxYl 55la wdk; j (Synchronize) i|yd mrudKql Trf,daiq ;sîu w;HjYH fõ'
GPS - Global Positioning mj;S' wxl 1 rEmh n,kak' uqΩ moaO;sh u ie,l= úg m%Odk jYfhka fldgia 3la
System mj;S'
1' wjldY fldgi - lCI.; fldg we;s pkaøsld ish,a,
fï hg;g .efka'
wE; w;S;fha isg u ñksid ;uka isák ia:dkh iy .uka 2' md,k fldgi - pkaøsldj, p,s;h" msysàu wd†h
lrk udr®.h oek .ekSu i|yd úúO WmlrK Ndú; l< o ks¯CIKh ls¯u yd md,k ix{d ,nd °u is≥ lrk fmdf<dfõ
tajdfha ;snQ fkdfhl=;a iSudjka yd wvqmdvqlï fya;=fjka ´kE we;s md,l uOHia:dk óg wh;a fõ'
u flkl=g ´kE u fõ,djl ° ;uka isák ia:dkh oek.; 3' wd∞hl fldgi - wdrCIl wxY fyda idudkH ck;dj
yels úYajikSh myiq l%uhl wjYH;dj fndfyda ld,hl isg Ndú; lrk GPS receivers fyj;a wd∞hl WmlrK fï
mej;s◊' hg;g .efka'
uq,a ld,fha ° kdúlhka Ndú; l< tla ir, l%uhla jQfha wxl 2 rEmfhka fuu fldgia ;=k tlsfklg iïnkaO jk
f.dvìug wdikakfha hd;%d ls¯u h' tfy;a ie;mqï oyia wdldrh olajd we;' ta wkqj pkaøsldj, isg GPS receivers
.Kkla ≥r f.jd tla uydoaùmhlska ;j;a tllg hdfï ° olajd 1575.42MHz ixLHd;fhka hq;a úoHq;a ;rx. .uka
tu l%uh m%dfhda.sl fkd fõ' lrk w;r GPS receivers u.ska lsisjla iïfm%AIK fkd
tjeks wjia:dl ° wyfia ;re rgd ks¯CIKh lrk .uka lrhs' tfy;a md,k uOHia:dk yd pkaøsld w;r fo†idjg u
udr®.h ;SrKh ls¯u tla úi∫uls' tfuka u ud,sudjl úoHq;a pqïnl ;rx. iïfm%aIKh flfr®'
wdOdrfhka W;=re †Ydj oek.; yels ùu ksid msysgqu flfia fujeks md,k uOHia:dk 5la ia:dk 5l ia:dms; lr we;'
fj;;a .uka l< iy .uka lrk †Ydj ksjer†j oek.; m%Odk uOHia:dkh wefu˙ldfõ fld,rdfvda (Colorado)
yels h' tfy;a fuu l%uh Ndú;fhka o; yelafla wCIdxY m%dka;fha msysgd we;s w;r b;s˙ uOHia:dk 4 f,dalh mqrd
(Latitude) mu◊' tkï iulhg fl;rï ≥rla W;=˙ka fyda úis¯ mj;sk m˙† iulhg wdikak Ascension island
ol=◊ka isákafka o hk f;dr;=r muKls' (w;a,ka;sla id.rh), Diargo Garcia (bka†hka id.rh),
msysgqï ksjer†j oek.ekSu i|yd wCIdx. fukau foaYdxY o wxl 1 rEmh Kwajalein iy Hawai (Ydka;slr id.rh) hk ¥m;aj,
oek .ekSu w;HjYH fõ' by; lS l%uj,ska foaYdxY ,nd.; msysgd we;'
fkdyels ùu fya;=fjka fjk;a l%u fidhd hEug ñksid W;aiql wxl 2 rEmh fuu uOHia:dkj,ska my; i|yka ldr®hhka bgq lrhs'
úh'
1' pkaøsldj, p,s;h ks¯CIKh ls¯u iy tajdfha msysàï
tu W;aidyfha m%;sM,hla f,i 1920 ° muK fr®äfhda .Kkh ls¯u'
;rx. Ndú;fhka .uka udr®. ;SrK ls¯fï l%uhla ìys úh'
th LORAN (Long Range Aid to Navigation) f,i 2' pkaøsldj, we;s mrudKql Trf,daiqj, ld,h ks˙CIKh
ye¢kaú◊' fmdf<dfõ ksYaÑ; ia:dkj, iú lr we;s ls¯u iy tajdfha yeis¯u iïnkaOfhka wjOdkfhka isàu' ^fï
iïfm%aIKd.drj,ska meñfKk .=jka ú≥,s ;rx.j, ld, iSudj i|yd iEu uOHia:dkhl u
Ndú; lr wCIdxY fukau foaYdxY f;dr;=re o ,nd.; yels mrudKql Trf,daiq mj;S&'
ùu fuys ;snQ úfYAI jdishls' tfuka u úúO ld,.=◊l 3' pkaøsldj, ld,h iuuqyqr®;kh
úmr®hdihka uOHfha jqj o msysàu oek.; yels ùu fuu ls¯u'
l%uh ckms%h ùgu ;j;a fya;=jls'
4' pkaøsldj,ska ,efnk tajdfha
fojk f,dal hqo iufha ° keõ fukau .=jka hdkd o ;u msysgqï ms<sn| o;a; .nvd ls¯u'
.uka udr®.h fidhd .ekSu i|yd fuu l%uh Ndú; lrk ,°'
tfy;a fuys ° ;dCI◊l .eg¨ lsysmhla u u;= úh' jvd;a 5' pkaøsldj, ls%hdld¯ ;;a;ajh"
ksjer† f;dr;=re ,nd.ekSu i|yd by< ixLHd;hlska hq;a Trf,daiqj, fodaI iy wfkl=;a
fr®äfhda ;rx. fhd∞.; hq;= jqj o tau.ska wdjrKh jk w;HjYH f;dr;=re .nvd lr
mrdih l=vd fõ' tfia u jeä mrdihla wdjrKh ls¯ug .ekSu'
ixLHd;h wvq .=jka ú≥,s ;rx. Ndú; l< úg ksrjoH;dj wdodhl fldgi fyj;a
my< niS' ta fya;=fjka fuu l%uh o idr®:l úi∫ula f,i pkaøsldj,ska ksl=;a lrk ix{d ,nd
ie,lsh fkdyels úh' .kakd fldgi iy tajdfhka ,nd.;a
tfy;a fjkia ;ekaj, isg tk .=jka ú≥,s ;rx.j, ix{dj,ska msysàu ksr®Kh lrk
ld,iSudj fhd∞f.k msysgqu ksr®Kh ls¯fï ixl,amh ;j≥rg;a wkaou ,nk i;sfha úia;r flfr®'
Ndú; fl˙◊' ta Tiafia l< w;ay∞ ne,Sïj, m%;sM,hla f,i
1959 ° muK m%:u jrg pkaøsld ;dCIKh Ndú; fldg
msysgqï ksr®Kh ls¯fï moaO;sh TRANSIT ìys úh' fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a
fuu moaO;shg pkaøsld 6la wka;r®.; ù ;sì◊' tys ° yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
fmdf<dfõ msysá iïfm%aIKd.dr fjkqjg fuu pkaøsldj,ska .dñ” chisxy
fmdf<djg úoHq;a pqïnl ;rx. iïfm%aIK lrk ,°' wefu˙ldkq flda,;
s Or®um%h
s
kdúl yuq∞fõ iíue¯kj,g udr®.h fidhd .ekSu i|yd
ksr®udKh lrk ,o fuu l%uh bkamiqj jr®;udk f.da,Sh
ia:dk.; ls¯fï moaO;sh (Global Positioning System YS% ,xld T,sïmshdâ fï i;sfha .◊. .eg¨
(GPS) olajd jeä †hqKq úh' .◊; moku u.ska 19.A mQr®K jr®.hla jk m˙† jQ aabb wdldrfha ixLHdxl
fmd≥fõ Ndú; lrk kduh GPS jqj;a tys iïmQr®K b†˙m;a flfrk fuu y;rlska hq;a ish¨ u ixLHd fidhdkak'
kduh NAVSTAR GPS (Navigation System with .◊; T,sïmshdâ 1 1 1
Timing and Ranging Global Positioning System) fõ' fmryqrej ,sms fmf<ys 19.B 1 + + +.....+ hk ixLHdj 100g jvd úYd,
wruqK jkafka 2 3 N
wefu˙ldkq wdrCIl fomdr®;fïka;=j u.ska md,kh jk cd;Hka;r .◊; jk m˙† jQ N kï Ok ksÅ,hla fidhkak' Tfí ms<s;=r
fuu moaO;sh uq, ° wdrCIl wxYj,g muKla iSud jqj;a T,sïmshdâ uÜgfï ikd: lrkak'
miqj idudkH ck;djg o Ndú; ls¯ug yels jk f,i ilia .◊;h mdi,a isiqkag fuu .eg¨ fol u fyda tlla i|yd jk Tnf.a úi∫ï
lrk ,°' idudkH ck;djg ,nd fok SPS (Standard ióm lrùu yd .◊;h 2006 cq,s 05 ∞ fyda Bg fmr ,efnk f,i
Positioning Service) ix{d fkdñ,fha u ,nd.; yels flfrys iqúfYAI oCI;d
w;r PPS ( Precise Positioning Service) ix{d Ndú; §.◊; T,sïmshdâ fmryqrej¶" .◊; wOHhkxYh"
we;s isiqka y∫kdf.k
l< yelafla wdrCIl wxYj,g iy n,h ,;a rdcH wdh;kj,g Tjqkaf.a oCI;d jvd fld<U úYaj úoHd,hh" fld<U - 03
mu◊' by< uÜgulg kxjd ,Suhs' fuu wruq◊ka hq;= j hk ,smshkg tjkak' úi∫ï tùfï ° ku' jhi" ,smskh yd
1978 fmnrjd˙ 22 jk †k fuu moaO;shg w∞< m<uq wNsfhda.d;aul .◊; .eg¨ folla .◊; T,sïmshdâ fmryqrej bf.kqu ,nk mdi, i|yka ls¯ug wu;l fkd lrkak' fuu
pkaøsldj lCI.; lrk ,°' ;Srh Tiafia m< flfrk w;r ta i|yd Tng úi∫ï túh .eg¨ i|yd fyd| u úi∫u tjk whf.a kï úi∫ï túh
yels h' hq;= wjidk †k isg i;s follska fuys m< fõ'
ú≥y,
2006 cQ,s ui 5 - n∞∞ msgqj 19
;dlaIK wxYh
uhsfl%dfldkafg%da,r ,sms fmf<ys ó <Û w†hr mdGl m%;spdr ^W∞yrKhg wkqj l=reKE.,& ,nd.; hq;= fõ' túg tu f.da,Sh mDIaGh u; by; i|yka l<
i,ld n,d Bg wkql+,j kq≥re wkd.;fha ° weröug fuh oaúudk ;,fha W∞yrKhls' tfy;a ;s%udK ;,hg o fuu ,CIH foflka tlla muKla msysghs' ta wkqj mssysàu ksr®Kh ls¯u
n,dfmdfrd;a;= fjuq' tf;la mdGlhkag fmd≥fõ jeo.;a úh ixl,amh u fhd∞.; yels h' ;s%udK ;,fha ° jD;a; fjkqjg i|yd pkaøsld 4l j;a msysgqï iy tajdg we;s ≥rj,a o; hq;= fõ'
yels hehs wm woyia l< iq,n jHjydrfha mj;sk ;dlaI◊l ,efnkqfha f.da,Sh mDIaG ùu úfYaI;ajhhs' wxl 3 rEm igykg tfy;a fndfyda wjia:dj, ° y;rjk f.da,h f,i mD:ßúh o
f;dr;=re we;=<;a ,sms fm<l fojekakhs fï' wkqj Tn i;= GPS receiver WmlrKh pkaøsld 3l msysgqï yd fhd∞.; yels h' ^Tn mD:ßú mDIaGh u; isákafka hehs fuúg
tajdg ;sfnk ≥rj,a .Kkh lr we;ehs is;kak' m<uq pkaøsldjg Wml,amkh flfr®& ta wkqj pkaøsld 3lska muKla ix« ,enqK;a
we;s ≥r ie,l+ úg" ta ≥r wrh o" pkaøsldfõ msysgqu flakaøh o msysgqu .Kkh lr.; yels fõ' tfy;a ksjroH;dj wvq ùu iy
GPS Global Positoning System lr.;a f.da,Sh mDIaGhl ´kE u ;ekl Tn isáh yels h' tfuka Wi ms<sn|j ksje/† w.hla fkd ,eîu fuys we;s wjdishhs'
u fojk pkaøsldjg we;s ≥r ie,l+ úg tu ≥r wrh o" by; i|yka l< wdldrhg msysàu .KKh ls¯u b;d u
pkaøsldj flakaøh o jQ fojk f.da,fha mDIaGh u; o Tn isáh ixlSr®K ls%hdj,shls' tfy;a bf,lafg%dksl ;dCIKfha †hqKqj;a
f.da,Sh ia:dk.; ls¯fï moaO;sh (GPS) ms<sn|j flá hq;= fõ' by; i|yka f.da, folg u fmd≥ ia:dk tkï f.da, iuÛ u ìys jQ CIqø ilik fhd∞.;a úg b;d u flá ld,hlska
ye¢kaùula iy tys m%Odk fldgia ;=fkka wjldY fldgi yd fofla f–ok ie,l+ úg wmg ,efnkqfha jD;a;hls' ta wkqj tu ishÆ .Kkh ls¯u is≥ lr mssysàu ,nd.ekSug yelshdj ,eî we;'
md,k fldgi ms<sn| úia;rhla miq.sh ,smsfhka b†˙m;a fldg jD;a;fha ´kE u ,CIHhl Tn isáh yels h' ta wdldrhg u tfuka u l,ska .Kkh l< msysgqï u;l ;ndf.k tajd is;shul
we;' fuu moaO;sfha fiajh ,nd .ekSu i|yd wjYH jk wfkla f;jk pkaøsldjg we;s ≥r o ie,l+ úg" tu ≥r wrh o" ,l=Kq lr .uka l< udr®.h o msysgqïj, fjkiaùfï YS>%;dj
fldgia jk wd∞hl fyj;a GPS receiversys ls%hdld¯;ajh fujr pkaøsldj flakaøh o jQ f.da,Sh mDIaGh u;;a Tn isáh hq;= fõ' wkqj .uka lrk fõ.h o .Kkh l< yels h'
úia;r flfr®' tkï by; i|yka l< jD;a;hg;a f;jk f.da,hg;a fmd≥ GPSys Ndú; iy iSudjka ms<sn| úia;rhla ó<Û ,smsfhka
wxl 1 remh uÛska tjeks wd∞hl WmlrKhla olajd we;' ia:dkhl tkï f–ok ,CIHhl Tn isáh hq;= fõ' f.da,hl yd n,dfmdfrd;a;= jkak'
GPSys fiajh idudkH ck;djg újD; ls¯u;a iuÛu fujeks jD;a;hl f–okh ie,l+ úg idudkHfhka f–ok ,CIH folla
wd∞hl WmlrKj,g úYd, b,aÆula ,enq◊' ta fya;=fjka fndfyda mj;S' ta wkqj Tn isáh yels ia:dk folla mj;S' tu ksid fï fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
ksIamdolfhda úúO wdldrfha myiqlï iys; j wvq ñ,lg GPS ia:dk foflka ksje/† ia:dkh f;dard.ekSug ;j;a o;a;hka .dñ” chisxy
receivers ksIamdokhg keUqre jQ y' ta wkqj jr®;udkfha ° wjYH fõ' tkï ;j;a pkaøsldjl msysàu iy Bg we;s ≥r
fujeks WmlrKhla remsh,a 10"000lg wdikak uqo,lg ,nd.;
yels h' flfia fj;;a WmlrKfha we;s úúO myiqlï wkqj ñ,
wvq jeä úh yels h'
fndfyda fokl=g .egÆjla jkafka fujeks WmlrKhla ñ, °
.;a miq GPS moaO;sfha fiajh ,nd.ekSu i|yd lsishï f.ùula mq;a;,u
l< hq;= o hkakhs' ir, u ms<s;=r jkafka ke; hkakhs' meye†,s
j wyi fmfkk ia:dkhl Tn isákafka kï tu ia:dkfha 8 7km
wCIdxY" foaYdxY" Wkak;dxY f;dr;=re fuka u fõ,dj o A
WmlrKfha †ia fõ' ta i|yd lsis≥ f.ùula l< hq;= ke;' uykqjr
tfia u Tn .uka lrñka isákafka kï fõ.h o tys igyka B
42k
fõ' iuyr WmlrKj, is;shï o wka;r®.; fldg we;' túg Tn
isák ia:dkh" ta wjg f;dr;=re" .uka l< udr®.h" idudkH
m
fõ.h wd° úYd, f;dr;=re m%udKhla tuÛska ,nd.; yels h' fld<U
tu ksid jr®;udkfha ° GPS receivers ixpdrlhkag ke;s j u
m
ne˙ WmlrKhla njg m;a ù we;'
100k
≤ka wms GPS receiver WmlrK uÛska by; i|yka
m
f;dr;=re ,nd.kafka flfia ≤ hs n,uq' miq.sh ,smsfhka úia;r wxl 1 rEm igyk 87k
l< m˙† f.da,Sh ia:dk.; ls¯fï moaO;shg iEu úg u ls%hdld¯
pkaøsld 24la wvx.= fõ' tu pkaøsld uÛska úiqrejd y˙k úoHq;a wxl 2 rEm igyk
pqïnl ;rx. by; i|yka wd∞hl WmlrK uÛska ,nd .kS'
fndfyda WmlrKj,g pkaøsld 10la fyda 12la fyda 16la uÛska
úiqrejd y˙k ix« tl jr ,nd.; yels h'
tfia ,nd.kakd úoHq;a pqïnl ;rx. uÛska pkaøsldj,
msysàu;a pkaøsldj, isg wd∞hl WmlrKh olajd tu ;rx. .uka
ls¯Sug .; jQ ld,h;a .Kkh flfr®' úoHq;a pqïnl ;rx.
jd;fha ° 300"000km/sl fõ.hlska .uka lrkafka hehs ie,l+
úg ≥r } fõ.h × ld,h hk iólrKh Ndú; fldg tla tla
pkaøsldjg ;sfnk ≥r .Kkh lr.; yels h' ^fuys ° ld,h hkq
tla tla pkaøsldfõ isg úoHq;a pqïnl ;rx." wd∞hlhg meñ”ug
.; jQ ld,hhs& msysgqu ms<sn|j f;dr;=re ,nd .ekSug wvq
;rñka pkaøsld ;=klska j;a ix« ,nd.; hq;= fõ' tfy;a jvd;a
ksje/† w.hka ,nd.ekSug pkaøsld 4lska j;a ix« ,nd.ekSu
w;HjYH fõ'
by; i|yka l< wdldrhg wvq ;rñka pkaøsld 3l j;a
msysgqï iy tajdg we;s ≥rj,a ≤k.;a miq msysàu .Kkh lrkafka
flfia ≤hs n,uq' fï i|yd >k cHdñ;sh ms<sn|j hï wjfndaOhla
;sìh hq;= h' Bg fya;=j pkaøsldj, msysgqu;a" wd∞hlfha msysgqu;a
ie,l+ úg tajd ;s%udK ;,hl msysàuhs' tfy;a w∞< isoaOdka;h
ir, j f;areï .ekSu i|yd oaúudk ;,fha W∞yrKhka .ksuq'
Tn lsishï ia:dkhl w;rux ù isák úgl ° Tn isákafka
fld<U isg lsf,daógr 100l ≥rlska hehs hfula mjihs' ta wkqj
fld<U flakaøh lr.;a lsf,daógr 100l wrhla we;s jD;a;hl wxl 3 rEm igyk
m˙êfha ´kE u ,CIHhl Tn isáh yels h' ;j≥rg;a úia;r
fidhd ne,Sfï ° Tn isákafka mq;a;,fï isg lsf,daógr 87l ≥˙ka
nj o ≤k .kakg ,efí' ta wkqj mq;a;,u flakaøh lr.;a
lsf,daógr 87l wrhka iys; jD;a;hl m˙êfha Tn isà' ≤ka
uq,ska lS jD;a;fha m˙êh;a miqj lS jD;a;fha m˙êh;a lefmk
fmd≥ ia:dk 2la ,efí' ^A yd B& fuu ,CIH foflka ´kE u
;ekl Tn isáh yels h' tu ksid isák ia:dkh y˙hg u ≤k
.ekSu i|yd ;j;a f;dr;=rla wjYH fõ' tu ksid ;j≥rg;a
úia;r fidhd hEfï ° Tn isákafka uykqjrg lsf,daógr 42l
≥˙ka nj o ≤k.kakg ,efí' túg uykqjr flakaø lr.;a
42km wrhka iys; jD;a;hl m˙êfha Tn isà' ≤ka fuu jD;a;
;=k u lefmk ia:dk we;af;a tlla mu◊' tkï A ,CIHh fõ'
^wxl 2 rEmh n,kak&
wxl 2 rEmfha wdldrhg is;shï.; jD;a; i,l=Kq lr f–ok
,CIHh .;a úg Tn isák ia:dkh ksje/†j ,nd.; yels h'
ú≥y,
msgj
q 18 2006 cQ,s ui 12 - n∞∞
;dlaIK wxYh
uhsfl%dfldkafg%da,r ,sms fmf<ys ó <Û w†hr mdGl m%;spdr m%or®Ykh flfr®' fkd okakd
i,ld n,d Bg wkql+,j kq≥re wkd.;fha ° weröug m<d;l is≥ lrk ixpdrhl
n,dfmdfrd;a;= fjuq' tf;la mdGlhkag fmd≥fõ jeo.;a úh ° fujeks f;dr;=rej, we;s
yels hehs wm woyia l< iq,n jHjydrfha mj;sk ;dlaI◊l jákdlu ñ, l< fkdyels
f;dr;=re we;=<;a ,sms fm<l f;jekakhs fï' ;rï h' ta fya;=fjka fndfyda
ixpdrlhka w;r GPS
moaO;sfha fiajh jvd;a
GPS - Global Positioning System ckm%sh ù we;'
jdykj, wdrCIdj i|yd
o GPS moaO;sfha fiajh
f;jk fldgi ,nd.; yels h' ta fufia h'
f.da,Sh ia:dk.; ls¯fï moaO;shg (GPS) wh;a uQ,sl fldgia Tn f.a jdykfha GPS re-
yd tajdfha ls%hdld¯;ajhka ms<sn|j ir, ye¢kaùula m<uq ,smsfhka ceiver WmlrKhla iy
b†˙m;a fldg we;s w;r fojk ,smsh uÛska mssysgqu ksr®Kh cx.u ≥rl:k cd,hlg fyda
lr.kakd wdldrh úia;r fldg we;' GPSys Ndú; yd iSudjka pkaøsld moaO;shlg iïnkaO
ms<sn|j úia;rhla fuu ,smsfhka b†˙m;a flfr®' úh yels ≥rl:khla ^fyda
f.da,Sh ia:dk.; ls¯fï moaO;sh Ndú; fldg uQ,sl jYfhka fjkhï WmlrKhla& ;sfí
;uka isák ia:dkh yd fõ,dj ≤k.; yels h' fuys ° ia:dkh kï GPS receiver uÛska
ms<sn| f;dr;=re ,efnkqfha wCIdxY foaYdxY yd Wi hk ,nd fok msysgqï ms<sn|
wdldrfhka jk w;r fõ,dj ,efnkqfha UTC fyj;a Universal f;dr;=re tu ikaksfõok
Time Coordinated wdldrhg h' cd,h yryd m˙.Klhla
Tn f,dalfha fld;ekl isáh;a Tn isák ia:dkh wdikak ógr fj; heúh yels h' túg
20g ksje/† j ,nd °ug fuu moaO;shg yels jk w;r ld,h m˙.Kl ;srh u; Tn f.a jdykh ;sfnk ia:dkh" .uka l< yd i|yd fhd∞ .efkkafka o GPS moaO;sfhka ,nd .kakd iïu;
wdikak kefkda ;;amr 60g ,nd °ug o mqΩjk' fujeks .uka lrk †Ydj †ia fõ' fuu f;dr;=re wkqj jdykh fidrlï fõ,djhs'
ksrjoH;djlska hq;= j msysàu yd ld,h ,nd †h yels neúka lr we;skï fidhd .ekSu jvd;a myiq fõ' tfuka u wjYH kï Bg wu;rj lDIsldr®ñl yd jk ixrCIK lghq;=j, ° udhsï
GPSys fiajh fndfyda fCIa;%j, ckm%sh ù we;' jdykfha tka‚u ls%hd úrys; l< yels jk m˙† fuejks i,l=Kq ls¯ug yd úfYaIs; m%foaY fidhd .ekSug GPS moaO;sfha
by; i|yka l< msysàu yd ld,h ms<sn| f;dr;=rej,g WmlrKhla ilia lr.; yels h' iydh ,nd.; yels h'
wu;rj .uka lrñka isákafka kï fõ.h" ;ajrKh" .uka by; i|yka l< ls%hdj,sh Automatic vehicle Locating fï wdldrhg úúO fCIa;% .Kkdjla mqrd me;sr .sh
udr®.h" .sh ≥r jeks m%fhdackj;a f;dr;=re rdYshla o ,nd.; System (AVL) f,i ye¢kafõ' fujeks moaO;s l=,S r: ysñhka ;dCIKhla f,i GPS ;dCIKh y∫kajd †h yels h' tfy;a fuu
yels neúka .=jka" kdúl" fuka u f.dvìu is≥ lrk .ukaj, ° w;r jvd;a ckm%sh ù we;' W∞yrKhla f,i hïlsis ;dCIKfha;a hï hï iSudjka iy ≥r®j,;d we;' W∞yrKhla f,i
GPSys fiajh nyq, j fhd∞ .efka' md˙fNda.slhl= ;ukag úkdä 20la we;=<; hïlsis ia:dkhl l=,S .; fyd;a msysàu ksr®Kh ls¯u i|yd wju jYfhka pkaøsld
GPS moaO;sh uq, ° wdrïN lrk ,oafoa wdrCIk wxYj, r:hla (Taxi) tjk f,i b,a,d isák wjia:djla i,luq' ta ;=klska j;a ix« ,eìh hq;= h' tfy;a Tn f.dvke.s,a,la ;=<
m%fhdackh i|yd mu◊' 1990 .,a*a hqo iufha ° i;=re b,lal wjia:dfõ ° ;ukag wh;a l=,S r: ta jk úg ;sfnk ia:dk isákafka kï ,efnk ix« b;d ≥r®j, neúka msysàu .Kkh
fj; myiqfjka <Ûd ùug fuu moaO;sfha fiajh nyq,j fhd∞ m˙.Kl ;srh u; †ia fõ kï w∞< ia:dkhg wdikak u r: ls¯u is≥ l< fkdyels h' tfukau úúO fya;= ksid .Kkh lrk
.eks◊' kqmqre≥ m%foaYhl is≥ lrk fujeks fufyhqïj, ° hd hq;= f;dard f.k tys ˙h≥rdg hd hq;= ia:dkh ≤laúh yels h' tf,i w.fha hï hï f∞aI ;sìh yels h' ta i|yd n,mdk fya;=
udr®.h" ndOl fuka u fndaïn j<,d we;s ia:dk ms<sn| ksYaÑ; wdikak u l=,S r:h myiqfjka fidhd.; yels ksid jvd;a idr®:l lsysmhla my; olajd we;s w;r tuÛska we;s úh yels f∞aIhka
f;dr;=re wf;a f.k hd yels l=vd WmlrKhlska myiqfjka ldr®hCIu fiajhla ,nd †h yels h' ms<sn| ñKqula rEm igyka wxl 1ka ≤lafõ'
≤k.; yels ùu úYd, jdishls' tjeks WmlrK pkaøsldj,ska ≥ï˙h fiajdjka i|yd o by; lS AVL moaO;s fhd∞ .efka' 1' whk f.da,fha yd my< jdhqf.da,fha is≥ jk fjkiaùï ksid
úiqrejd y˙k úoHq;a pqïnl ;rx. ,nd .kakjd úkd lsis≥ tys ° o ≥ï˙h tka‚fï GPS rec eiver WmlrKhla yd cx.u úoHq;a pqïnl ;rx. .uka lrk fõ.h wvq ùu'
ix«jla ndysrg iïfm%aIKh fkd ls¯u fya;=fjka i;=rdg yiq ≥rl:k cd,hlg iïnkaO úh yels WmlrKhla iú lr ;sìh 2' pkaøsldj, mrudKql Trf,daiq ;snqK o 10ns m%udKhl
ùfï wjodku o wju fõ' hq;= h' GPS receiver WmlrKh uÛska ,efnk ia:dkh ms<sn| f∞aIhla uÛska 3ml f∞aIhla we;s úh yels h'
;dCIKfha †hqKqj;a iuÛ u GPSys fiajh hqouh lghq;=j, f;dr;=re cx.u ≥rl:k cd,h yryd md,l uOHia:dkfha we;s 3' pkaøsldj, msysàu ,nd.; yelafla wdikak ógr 1g fyda
° jeä jeäfhka ,nd .eks◊s' jr®;udkfha ° th GPS Guided m˙.Klhla fj; hefõ' túg ≥ï˙h ;sfnk ia:dkh is;shula u; 1'5g ùu'
missiles olajd o †hqKq ù we;' uq, ° wdrCIl wxYj,g i,l=Kq flfr®' ta wkqj B<Û ≥ï˙h fmd<g meñ”ug .; jk 4' pkaøsldfõ isg meñfKk ix«j,g wu;rj úúO
muKla iSud jQ GPS moaO;sfha fiajh miqj idudkH ck;dj ld,h o< jYfhka .Kkh l< yels h' jia;+kaf.ka mrdjr®;kh ù meñfKk úoHq;a pqïnl ;rx. ksid
i|yd o újD; fl˙◊' bkamiqj YS>%fhka ckm%sh jQ fuh óg wu;rj uekqï yd is;shï we£fï lghq;=j, ° o GPS f∞aI we;s ùu'
jr®;udkfha ° fCIa;% .Kkdjl u t†fk∞ lghq;= i|yd ke;s j moaO;sfha iydh ,nd.; yels h' tys ° idudkH ksrjoH;dj 5' msysàu .Kkh ls¯ug fhd∞ .kakd pkaøsld y;r u b;d
u ne˙ fohla njg m;a ù we;' tjeks fCIa;% lsysmhla ms<sn|j 20m muK ùu m%udKj;a fkd fõ kï Differential GPS wdikakfha msysghs kï we;s jk f∞aIh jeä ùu'
flá ye¢kaùula my; ≤lafõ' (DGPS) l%uh Ndú; l< yels h' (DGPS ms<sn|j ó<Û fujeks f∞aI yd iSudjka mej;sh o tajd wju lr.; yels l%u
.=jka .ukaj, ° hd hq;= udr®.h ksje/†j ≤k .ekSu i|yd ,smsfhka úia;r flfr®'& GPS Receivers uÛska UTC fyj;a mj;S' DGPS tjeks tla l%uhls' ó<Û ,smsfhka ta ms<sn|j
GPS moaO;sfha fiajh ,nd .efka' úúO ld,.=◊l úmr®hdihka iïu; fõ,dj kefkda ;;amr 60l m%udKhlg ksje/† j ,nd.; úia;r flfr®'
uOHfha jqj o isák ia:dkh yd .uka lrk" .uka l< hq;= yels ksid fjkia ia:dkj, we;s WmlrK iuuqyqr®;kh ls¯u
fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd ú≥,s ixfoaY wxYfha
udr®.h ms<sn|j f;dr;=re kshuqjdg myiqfjka ,nd.; yels ùu (Synchronizatoin) i|yd o fhd∞ .efka' cx.u ≥rl:k ix«
.dñ” chisxy
fuys we;s úfYaI;ajhhs' GPS moaO;sh fkd ;sì◊ kï ta fjkqjg l=¨kqj, iú lr we;s ikaksfõok WmlrK iuuqyqr®;kh ls¯u
fmdf<dfõ ksYaÑ; ia:dkj, iú lr we;s WmlrKj,ska ksl=;a
lrk ix« iy my<ska or®Ykh jk i,l=Kqj, wdOdrfhka .uka udkj iqkL'''
udr®.h ;SrKh l< hq;= fõ' iuyr wjia:dj, ° tjeks 11 jeks msgqfjka
WmlrKj,ska ix« fkd ,eîu;a or®Yk m:h meye†,s fkd ùu;a fï w;r iqkL úfYAI w;r uqyqïlrKfhka (Inbreeding)
fya;= fldgf.k hd hq;= udr®.h fidhd .ekSfï ≥Ialr;d u;= úh megjqka ìys lr .ekSu oekg úoHd.drj, is≥ jk w;r fuh
yels h' tfy;a GPS moaO;sfha fiajh ´kE u ;ekl ° ,efnk wjdis /ila W∞ lrk ;;a;ajhls' lsÜgq {d;s in|;djka
neúka by; lS l%u wNsnjd b†˙fhka isà' ork kEkd uiaiskd újdyh wx.úl,;d iys; ≥r®j, orejka
tfuka u uqyqfoa is≥ lrk .ukaj, ° o GPS moaO;sfha ìys ls¯ug ;=vq fok f,iska u iqkLhska w;r wNsckkfhka
fiajh ,nd .efka' jr®;udkfha ° úYd, keõj, fuka u l=vd ìys jk megjqka o fndfyda frda. ork nj mr®fhaIlfhda
fndaÜgqj, mjd GPS Receivers iú lr ;sfnkq ≤lsh yels h' fmkajd fo;s' ms<sld" jr®K wkaO;dj" yoj;a frda." wefia iqo
w;rux ùulska f;dr j ndOl" .,a mr uÛ yer myiqfjka u;=ùu" wmiaudrh" yka† wdndO yd ìys˙ nj wd° frda. /ila
.ukdka;hg <Ûd ùug wjYH f;dr;=re fï uÛska ,eîu Bg lsÜgq úfYAI uqyqï ls¯u ksid Wreu fjhs'
fya;=jhs' hq.fhka hq.hl ne∫K udkj iqkL ine¢hdj ;j;a
GPS Recevers nyq, j u Ndú; jkafka f.dvìu is≥ lrk mshjrlska Tíng f.dia ñksidf.a meje;aug Wmld¯ jk
.ukaj, ° ùu idudkH ;;a;ajhhs' Bg fya;=j jYfhka ≤laúh úoHd;aul mr®fhaIK lghq;= i|yd o iqkLhka yjq,a ùu fï
yelafla kùk fudagr® r: fndfyduhl u GPS receivers wvx.= ne£u ;j;a ;yjqre lr.kakla hehs fï nj wkdjrKh lrk
ùu;a tfia fkdue;s kï wÆf;ka iú lr .ekSu;a fõ' jdykhl AFP mqj;a fmkajd fohs'
iú lr we;s fujeks WmlrKhlska isák ia:dkh is;shul
i,l=Kq lr fmkajk w;r .uka l< udr®.h;a" w∞< ia:dkhg ksoiqkla jYfhka iqkLhska w;r olakg ,efnk fndfyda
hdug yels flá u udr®.h;a" ux i,l=Kq;a wd° jeo.;a f;dr;=re m%fõ◊l frda. ñksiqka ;=<ska o yuq jk neúka" iqkLhskaf.a
rdYshla ,nd.; yels h' fuu f;dr;=re fndfyda úg ixhqla; cdk igyka wOHhkh ñksidf.a m%fõ◊l frda. /ila ms<sn|j
;eáhl (CD Rom) .nvd fldg ;sfnk w;r GPS Receiver wOHhkhg o fodrgq újr lrhs' fï wkqj m%fõ◊l frda.j,
uÛska ,efnk msysgqug wkqj w∞< f;dr;=re lshjd ;srhla u; moku l,a ;shd y∫kdf.k tu frda.ldrl cdk ie,iqï
fjkia ls¯fuka fndfyda frda.j,ska wdrCIdj i,id.; yels h'
ú≥y,
2006 cQ,s ui 19 - n∞∞ msgqj 19
;dlaIK wxYh
uhsfl%dfldkafg%da,r ,sms fmf<ys ó <Û w†hr mdGl m%;spdr wdldrhg jr®. 7lg f.dkq
i,ld n,d Bg wkql+,j kq≥re wkd.;fha ° weröug fldg we;'
n,dfmdfrd;a;= fjuq' tf;la mdGlhkag fmd≥fõ jeo.;a úh 1. GGA - GPS Fin Data
yels hehs wm woyia l< iq,n jHjydrfha mj;sk ;dlaI◊l - fï hgf;a UTC Time
f;dr;=re we;=<;a ,sms fm<l wjika fldgihs fï' fyj;a iïu; ld,h" foaYdxY"
wCIdxY" .Kkh ls¯fï °
fhd∞.;a pkaøsld .Kk Wi wd°
GPS - Global Positioning System f;dr;=re we;=<;a fõ'
2. GLL - Geographic Po-
sition - fï hgf;a wCIdxY"
isújk fldgi foaYdxY" ld,h iy ,efnk
f;dr;=rej, j,x.=Ndjh ≤lafõ'
GPSys Ndú; yd iSudjka ms<sn|j miq.sh ,smsfhka úia;r 3. GSA - .Kkh ls¯ï l<
lf<uq' ta wkqj idudkH ;;a;aj hgf;a ° ógr 20l muK wdldrh (2D/3D) iy Ndú;
ksrjoH;djlska hq;= j isák ia:dkh ^wCIdxY" foaYdxY iy l< pkaøsld iy .Kkh ls˙ïj,
Wkak;dxY& ms<sn| f;dr;=re ,nd.; yels h' tfy;a iuyr ksrjoH;dj ms<sn| ñkqula
wjia:dj, ° ñgr 20l ksjroH;dj m%udKj;a fkd fõ' tjka fuuÛska b†˙m;a flfr®'
wjia:djl ° fhd∞.; yel úi∫ula f,i Differential GPS 4. GSV - .Kkh ls¯ï is≥
fyj;a DGPS y∫kajd ≥kafkuq' fuu ,smsfhka DGPSys rEm igyk wxl 1 lrk wjia:dfõ ° olakg ,enqKq
ls%hdld˙;ajh úia;r flfr®' Bg wu;rj GPS receiver
WmlrKhla m˙.Khlg iïnkaO ls¯u iy m˙.Klhg ,efnk fuys ° iEu fma<shla u wdrïN lrkafka $ ,l=◊ka jk w;r pkaøsld .Kk" tajdg ,nd ° we;s y∫kd .ekSfï wxl" msysgqï iy
f;dr;=re f;areï .kakd wdldrh úia;r flfr®' bkamiqj we;s G yd P wl=re fol o iEu fma<shlg u fmd≥ fõ' ,enqKq ix«j, .=Kd;aulNdjh ms<sn| f;dr;=re fï hgf;a
rEm igyk wxl 1 uÛska DGPS ls%hdld˙;ajh ≤lafõ' tys GP hkafkka ≤lafjkqfha fuu f;dr;=re GPS WmlrKhlska b†˙m;a flfr®'
Reference station hkq msysgqu y˙hg u okakd ia:dkhl ,efnk tajd njhs' bka miqj we;s wl=re ;=k uÛska tu fma<sfhys 5. RMC - fï hgf;a ld,h wCIdxY" foaYdxY" Wi" fõ.h"
msysgqjd we;s GPS wd∞hlhla (Receiver) .=jka ú≥,s ;rx. wvx.= f;dr;=re fudkjd ≤ hs úia;r flfr®' tajd my; ≤lafjk .uka †Ydj" †kh ms<sn| f;dr;=re b†˙m;a flfr®'
iïfm%aIK WmlrK iy m˙.Klhla fyda ta yd iudk CIqø 6. VTG - .uka lrk †Ydj" fõ.h ms<sn| f;dr;=re
ilikj,ska (Microprocessors) iukaú; ixlSr®K moaO;shls' fuuÛska ≤lafõ'
pkaøsldj,ska tu GPS wd∞hlhg ,efnk ix« wkqj msysgqu 7. ZDA - UTC Time, †kh" udih iy
.Kkh lr ,efnk ms<s;=r tu ia:dkfha kshu w.hka iuÛ wjqreoao fuuÛska ,efí'
ikaikaokh flfr®' túg .Kkh ls¯ïj,ska ,efnk f∞aIh by; i|yka l< o;a; f.dkq.; cd;Hka;r
fldmuK ≤ hs ksr®Kh l< yels h' tu f∞aIh ms<sn| f;dr;=re iïu;hlg wkqj f.dvke.+ tajd fõ' th NMEA
ta wjg we;s wfkl=;a iEu GPS receiver WmlrKhlg u - 0183 Standard f,i ye¢kafõ' NMEA hkq
,efnk m˙† .=jka ú≥,s ;rx. Tiafia úlYdkh flfr®' GPS National Marine Electronics Associationys
receiver WmlrK tu f;dr;=re ,enqKq miq pkaøsldj,ska ,efnk flá fh≥u fõ' by; i|yka l< o;a; f.dkq y;
ix«j,g wkqj l< .Kkh ls¯ïj, ;sfnk f∞aIh wvq lr u fyda bka lsysmhla muKla ,efnk wdldrhg
jvd;a ksje/† ms<s;=rla ,nd foa' fï wdldrhg fikaáógr GPS receiver WmlrKh ilid .; yels h'
lsysmhlg ksje/†j msysgqï ms<sn| o;a; ,nd.; yels h' fndfyda ksIamdolfhda ta i|yd wjYH uD≥ldx.
fndfyda GPS receiver WmlrKj, msysgqu" ld,h" fõ.h iy fkdñf,a u ,nd fo;s'
;j;a jeo.;a f;dr;=re m%or®Ykh ls¯u i|yd LCD ;srhla GPS moaO;sh" tys ls%hdld˙;ajh" Ndú;" iSud"
wvx.= fõ' tfy;a iuyr wjia:dj, ° m˙.Klhlg iïnkaO fuka u f∞aI wju ls¯u wd° uD;dld .Kkdjla
ls¯u w;HjYH úh yels h' tu ksid fndfyda GPS receiver w<,d ilia l< GPS ,sms fm< fuf;lska wjika
WmlrK m˙.Klhl fY%a◊.; f;dgqm<g (Seril port) iïnkaO fõ'
l< yels jk m˙† ilid we;' tfia iïnkaO lr m˙.Klfha fudrgqj úYaj úoHd,hfha úoHq;a yd
Hyperterminal uD≥ldx.h újD; l< úg rEm igyk wxl 2ys ú≥,s ixfoaY wxYfha
olajd we;s j.=j ;=< ;sfnk wdldrfha f;dr;=re rdYshla †ia fõ' rEm igyk wxl 2 .dñ” chisxy
• wdik ieleiau
iskud rislhkaf.a'''''' 8 jeks msgqfjka idudkH iskudy,l fuka fkd j IMAX iskudy,l wdik
mkjd we;af;a tl u ;,hl msysgk whq˙ks' ^idudkH iskudy,l
• leurdj kï uÜgï 8;a 12;a w;r .Kkla mj;S&' wr®O f.da,dldr
IMAX ;dlaIKfhka É;%mghla rE.; ls¯u o idudkH iïu; fm%dfclagrhl mg,mgh †fjkafka úkdählg wä 90l Yd,jl kï fm%laIlhd iDcq j ;srhg uqyqK ,d isák njg
leurdjlska l< yels fkd fõ' IMAX leurdjla lsf,da.a?ï fõ.hlsks' IMAX fm%dfclagrhl th úkdählg wä 334ls' j.n,d.kq ms◊i wdik wxYl 23la olajd we, lr iú lr we;'
109l muK nrlska hq;= w;r ^idudkH Ñ;%mg ksmojk ñ,sñgr jeä wdf,dal m%udKhla mg,mgh yryd .uka lrùu ms◊i flfia fj;;a wr®Of.da,dldr Yd,djl mekúh yels wdik m%udKh
35 leurdjl nr lsf,da.a?ï 18la mu◊& th /|ùug yd tyd iïu; fm%dfclagrhl Igrh újD; j we;s ld,hg jvd ishhg iSudiys; w;r or®Ykfhys Wm˙u ;d;aúl njla w;aú¢h yelafla
fuyd p,kh lrùug úfYaI wdOdrl jqjukd flfr®' 20lska jeä ld,hla IMAX fm%dfclagrhl Igrh újD; j Yd,dj uOHhg jkakg msysá wiqkaj, isg h'
IMAX mg,mgh fl;rï úYd, o lsj fyd;a leurdj ;=< mj;shs' wdf,dalh bmoùu i|yd fhd∞ we;s fifkdka pdm myk
we;s nyd¨u ;=< jrlg .nvd lr ;nd.; yelafla úkdä 3l fjdÜ 15000l laIu;djlska hq;= neúka th c, isis,k moaO;shl
Odjk ld,hlg m%udKj;a mg,mg m%udKhla mu◊' fuys wre; wdOdrfhka isis,a ls¯ug o is≥ j we;' IMAX ;dlaIKh fu;rï u wdlr®I”h tlla jqj o
kï lsishï or®Ykhla úkdä 3l ld,hla rE.; l< miq leurdj wr®Of.da,dldr iskud y,l kï fm%dfclagrh ia:dk.; lr f,dalfha u fujeks Ñ;%mg ;ekSug wjYH WmlrK yd iskud
l%shd úrys; lr" ;snQ mg,mgh fjkqjg wÆ;a mg,mghla fh°ug ;sfnkafka iskud Yd,dj uOHfhys h' ;j o th wjYH;dfõ m˙† Yd,d we;af;a w;f<diails' thg fya;=j óg w∞< iEu lghq;a;la
is≥ jk nj h' fufia mg,mg udre ls¯u i|yd .; jk ld,h wä 10;a 23;a w;r Wila olajd by<g tiùug ms<sjk' ≤jeka; u w;sYh úhoïiy.; ùu h'
o< jYfhka meh Nd.hla muK fõ' ;srhla fj; rEm m%lafIamKh l< hq;= neúka fujeks fujeks Ñ;%mghl" fm%alaIl weig yiq fkd jk fia fydr
;j o IMAX leurdjla l%shd;aul j mj;sk úg ú≥,s fm%dclagrhl fhd∞ we;af;a Fish-eye ldphls' fndre m%fhda. fh°u myiq fkd fõ' ukao tjekakla weig
lsh;la jev lrk úgl ° jeks wêl Yíohla ksl=;a fõ' fï fï ish¨ ldrKd we;=<;a IMAX fm%dfclagrhl nr fgdka 2 myiqfjka u yiq jk ;rug ;srh w;s úYd, neúks'
Yíoh kΩ ks<shkaf.a yd ksIamdol lKavdhfï wjOdkh mj;ajd blaujhs' ^l=vd fudagr® r:hl nrg iudk h& T-rex: Back to the Cretaceous, kue;s Ñ;%mgh ksmoùfï
.ekSug ndOd muqKqjk ;rï h' fï ksid ish¨ y~leùï is≥ ° m˙.Kl wdYs%; m%fhda. ieliSug muKla fgrdnhsÜ 4l
flfrkafka miq ksIamdok w†hrj, ° h' • Yío moaO;sh f;dr;=re m%udKhla oDV ;eáfha .nvd ls¯ug is≥ ù we;'
IMAX w;a≤lSu fm%laIlhdg Wm˙u jYfhka ú| .ekSug fu;rï f;dr;=re m%udKhla idudkH m˙.Klhl .nvd l< yels
• m%lafIamK hka;%h ^fm%dfclagrh& ie,eiaùu ms◊i thg u i˙,k pek, yfha nyq-ux (Six- fkd fõ'
idïm%∞hsl iskud fm%dfclagrhlg mg,mgh m%fõY flfrkafka channel, multi-way) ä‚g,a iamSlr moaO;shla iskud y, mqrd fujeks Ñ;%mghl o< ksIamdok úhou fvd,r® ñ,shk 3;a 8;a
tys by<sks' tfy;a IMAX fm%dfclagrhla yryd mg,mgh l%shd;aul fjhs' fuh iuQy 6lg fn∞ we;s iamSlr 44lska w;r jk w;r ;%sudk nj o ≤kfjk whq˙ka ksIamdokh lrkafka
†fjkafka isria w;g fkd j ;sria w;g h' ;j o mg,mgfha iukaú; moaO;shla jk w;r ;srh msgqmi;a Yd,dfõ msgqmi;a kï th fvd,r® ñ,shk 8;a 15;a w;r .Kkls'
wêl úYd,;ajh fya;= fldgf.k th tla rEm rduqjlska b†˙hg ia:dk.; lr ;sfí' weïma,s*hr® 16lska fjdÜ 13000l n,hla flfia fj;;a fï jk úg idudkH l%uhg ksmojQ Ñ;%mg
.uka lrùu ms◊i idïm%∞hsl hdka;%sl l%uh fjkqjg ˙la; fuys ° Wmojkq ,efí' fm%laIlhl= isák ´kE u wdikhl isg" IMAX l%uhg fm/<Sfï uD≥ldx.hla y∫kajd fokq ,en we;s
(Vacuum) moaO;shl iydh ,nd .efkhs' fï jel=ï moaO;sh jeis c, ì∫jla jeàfï mgka fyK y~la olajd úúO mrdihkag neúka fu;rï úhoulska f;dr j IMAX l%ufhka Ñ;%mg
u.ska mg,mgh ù≥re ;yvqjla fj; we,S .uka lrùug i,iajkq wh;a Yío b;d u ;d;aúl f,i Y%jKh ls¯fï yelshdj fï m%or®Ykh l< yels ,l=Kq my< ù ;sfí' ≤kg †hqKq rgj,a
,efí' fï ù≥re ;yvqj ia:dk.; lr we;af;a y˙hg u ldph moaO;sh úiska ,nd fokq ,efí' ;srfhys laIqø is≥re b;s˙ lr lsysmhlg ^jdr®;d Ñ;%mg m%or®Ykh ls¯u ms◊i úoHd
tl t,a,fha neúka mg,mgfha wod< fldgi ^tys igyka j we;s we;af;a ;srh msgqmi we;s iamSlrj, isg tk Yíoh jvd;a fl!;=ld.dr lsysmhl o we;=Ω& iSud ù we;s fï wdldrfha iskud
rEm& weo ùulska f;dr j ldph wìhiska .uka lrhs' myiqfjka Y%jKh l< yels jkq ms◊i h' y,a jeä l,a fkd hd f,dj mqrd jHdma; úh yels h'