BAB

Jadual Berkala
6 Periodic Table

Konsep PENTING
IMPORTANT concepts

i-THINK Peta Buih Berganda

Terdiri daripada unsur

Contoh: larutan garam, (dikelaskan kepada logam Contoh: Air, karat,
udara, tanah dan syiling dan bukan logam) garam dan gula
Examples: Salt solution, Consist of elements Examples: water, rust,
air, soil and coin (classified into metals salt and sugar
and non - metals)

Dibina daripada atom

(mengandungi proton,
CAMPURAN neutron dan elektron) SEBATIAN
MIXTURES Made up of atoms COMPOUNDS
(contain protons,
neutrons and electrons)

Komponen dapat
diasingkan melalui Komponen diasingkan
Melibatkan perubahan melalui kaedah kimia
kaedah fizikal seperti
fizik atau perubahan seperti elektrolisis
kromatografi
kimia Components can be
Components can be
Involve physical or separated by
separated by physical
chemical changes chemical methods
methods such as
chromatography such as electrolysis

APAKAH JADUAL BERKALA?

WHAT IS PERIODIC TABLE?
Jadual berkala bagi unsur-unsur kimia adalah satu senarai unsur-unsur yang diketahui. Jadual ini digunakan
oleh ahli kimia untuk memerhatikan corak dan hubungan antara unsur. Unsur-unsur disusun dalam
urutan bilangan proton bermula daripada yang paling kecil. Tahukah anda apa itu proton, neutron
dan elektron?
The periodic table of chemical elements is a list of known elements. It is used by chemists for observing the
patterns and relationships between the elements. The elements are arranged in the order of their number of
protons, starting with the lowest number. Did you know what a proton, neutron and electron are?

114
 NOTA BESTARI
Struktur Atom
1. Atom tidak dapat dilihat dengan mikroskop biasa
kerana atom adalah terlalu seni.
2. Atom terdiri daripada satu nukleus yang dikelilingi
oleh elektron-elektron.
Zarah Subatom
1. Terdapat tiga jenis zarah subatom, iaitu proton,
neutron dan elektron.
2. Proton dan neutron membentuk nukleus di pusat
atom.
3. Proton bercas positif, elektron bercas negatif, dan
neutron bersifat neutral.
4. Nukleus atom bercas positif kerana mengandungi
proton yang bercas positif.
5. Atom adalah neutral kerana bilangan proton dan
bilangan elektron di dalam atom adalah sama.
Atom dan Molekul
1. Atom merupakan zarah yang terkecil dalam suatu
unsur.
2. Molekul boleh terdiri daripada gabungan satu atau
lebih jenis atom.
Unsur
1. Unsur ialah bahan yang paling ringkas. Unsur tidak
dapat dipecahkan kepada bahan yang lebih ringkas
melalui sebarang kaedah fizikal atau kimia.
2. Unsur ialah bahan yang dibina daripada sejenis
zarah sahaja. Zarah-zarah dalam suatu unsur terdiri
daripada atom atau molekul daripada jenis yang
sama.
3. Atom ialah zarah terkecil dalam suatu unsur.
4. Semua logam adalah contoh-contoh unsur.
5. Bukan logam seperti oksigen, hidrogen, nitrogen,
sulfur dan klorin adalah contoh-contoh unsur.
6. Semua unsur yang telah ditemukan disusun dengan
teratur dan sistematik dalam suatu jadual yang
dikenal sebagai Jadual Berkala.
Sebatian
1. Sebatian merupakan bahan yang mengandungi dua
atau lebih unsur yang berpadu secara kimia.
2. Contoh-contoh sebatian ialah air, natrium klorida,
kuprum(II) klorida dan karbon dioksida.
3. Logam dapat bertindak balas dengan bukan logam
untuk membentuk suatu sebatian.
4. Juzuk-juzuk dalam suatu sebatian dapat diasingkan
dengan mengalirkan arus elektrik melalui leburan
atau larutan akueus sebatian secara elektrolisis.
115
Atomic Structure
1. Atoms cannot be seen with an ordinary microscope
because they are too tiny.
2. An atom consists of a nucleus surrounded by
electrons.
Subatomic Particles
1. There are three types of subatomic particles, which
are protons, neutrons and electrons.
2. Protons and neutrons form the nucleus in the centre
of an atom.
3. Protons are positively charged, electrons are
negatively charged and neutrons are neutral.
4. The nucleus of an atom is positively charged because
it contains positively charged protons.
5. Atoms are neutral because the number of protons
and the number of electrons in an atom are the
same.
Atoms and Molecules
1. An atom is the smallest particle in an element.
2. A molecule can consist of a combination of one type
or more than one type of atoms.
Elements
1. An element is the simplest type of substance. An
element cannot be broken up into other simpler
BAB
substances by any physical or chemical method.
2. An element is a substance that made up of one type
of particle only. The particles in an element consist
of atoms or molecules of the same type.
3. An atom is the smallest particle of an element.
6
4. All metals are examples of elements.
5. Non-metals such as oxygen, hydrogen, nitrogen,
sulphur and chlorine are examples of elements.
6. All the elements that have been found are arranged
orderly and systematically in a table called the
Periodic Table.
Compounds
1. A compound is a substance that contains two or more
elements that are combined together chemically.
2. Examples of compounds are water, sodium chloride,
copper(II) chloride and carbon dioxide.
3. A metal reacts with a non-metal to form a compound.
4. The constituents of a compound can be separated
by passing an electric current through the molten
compound or an aqueous solution of the compound
via electrolysis.
 Logam dan Bukan Logam
1. Unsur dapat dibahagikan kepada logam dan bukan
logam.
2. Contoh-contoh logam termasuklah besi, aluminium,
timah dan emas.
3. Logam mempunyai permukaan berkilat, takat lebur
yang tinggi dan kekuatan regangan yang tinggi.
4. Contoh-contoh bukan logam termasuklah oksigen,
nitrogen, iodin dan klorin.
5. Bukan logam mempunyai permukaan pudar, takat
lebur rendah dan kekuatan regangan yang rendah.
Campuran
1. Campuran ialah bahan yang terdiri daripada dua
atau lebih bahan yang tidak berpadu secara kimia.
2. Bahan-bahan dalam suatu campuran hanya
bercampur secara fizikal pada sebarang nisbah.
3. Ciri-ciri komponen yang terdapat dalam suatu
campuran dikekalkan.
4. Air laut, udara, tanah, petroleum dan duit syiling
merupakan contoh-contoh campuran.
5. Suatu campuran boleh mengandungi unsur, sebatian
atau kedua-duanya sekali.
Pengasingan Bahan dalam Campuran
1. Pengasingan magnet mengasingkan bahan magnet.
2. Penurasan memisahkan pepejal tidak larut daripada
cecair atau larutan.
3. Pengapungan menggunakan corong pemisah
memisahkan dua cecair yang berbeza ketumpatan
dan tidak saling melarut.
4. Penyulingan memisahkan dua cecair yang berbeza
takat didih dan saling melarut.
BAB
5. Pengenapan memisahkan pepejal yang lebih tumpat
daripada air atau larutan.
6 6. Kromatografi memisahkan komponen berlainan
yang bergerak pada kadar yang berbeza dalam
pelarut.
Perubahan Kimia dan Fizik
1. Perubahan kimia ialah perubahan jirim yang
menghasilkan satu atau lebih bahan baharu. Sifat
kimia dan komposisi bahan baharu adalah berlainan
daripada bahan asalnya.
2. Tidak seperti perubahan fizik, bahan tindak balas
biasanya mengalami perubahan warna semasa
perubahan kimia.
3. Perubahan kimia yang berlaku biasanya melibatkan
penyerapan atau pembebasan haba.
4. Perubahan fizik ialah perubahan yang mengubah
bentuk atau rupa sesuatu bahan tetapi tidak
menukar bahan itu kepada bahan baharu. Komposisi
kimia bagi bahan yang terhasil itu masih sama.
5. Perubahan fizik biasanya melibatkan perubahan
tenaga yang sedikit atau tidak melibatkan
perubahan tenaga.
116
Metals and Non-metals
1. Elements can be divided into metals and non-metals.
2. Examples of metals include iron, aluminium, tin and
gold.
3. Metals have shiny surfaces, high melting points and
high tensile strength.
4. Examples of non-metals include oxygen, nitrogen,
iodine and chlorine.
5. Non-metals have dull surfaces, low melting points
and low tensile strength.
Mixtures
1. A mixture is a substance that consists of two or
more types of substances which are not combined
together chemically.
2. The substances in a mixture are mixed only physically
in any proportion.
3. The original properties of the constituents of a
mixture are maintained.
4. Sea water, air, soil, petroleum and coins are examples
of mixtures.
5. A mixture may consist of elements, compounds or
both.
Separation of a Mixture
1. Magnetic separation separates magnetic substances.
2. Filtration separates insoluble solids from liquids or
solutions.
3. Flotation using a separating funnel separates two
liquids with different densities that are not miscible.
4. Distillation separates two miscible liquids with
different boiling points.
5. Sedimentation separates solids which are denser
than water or the solution.
6. Chromatography separates different components
that move at different rates in a solvent.
Chemical and Physical Changes
1. A chemical change is a change in matter that
forms one or more new substances. The chemical
properties and composition of the new substance are
different from those of the original.
2. Not like in physical changes, the reactants normally
experience a change in colour during chemical
change.
3. The chemical change that occurs usually involves
absorption or release of heat.
4. A physical change is a change that alters the form
or appearance of a substance but does not convert
the substance into new substances. The chemical
composition of the substance remains the same.
5. A physical change usually involves little
or no change in energy.
Nota Grafik
 Standard Kandungan
6.1 Pengelasan unsur Tarikh:

Atom, molekul dan zarah subatom DSKP

6.1 AKTIVITI
PERBINCANGAN Atoms, molecules and subatomic particles Masteri

1 Lengkapkan ruang untuk menunjukkan perbezaan antara atom dengan molekul.

Complete the spaces to show the differences between atoms and molecules. TP2
atom oksigen atom karbon
oxygen atom carbon atom
(a) Semua jirim terdiri daripada unit yang sangat
kecil yang disebut atom .
atoms
All matter consists of tiny units called .
(b) Atom ialah unit asas bagi semua jirim.
atom oksigen basic unit
oxygen atom The atom is the of all matter.
molekul oksigen molekul karbon dioksida
oxygen molecule carbon dioxide molecule

(c) Molekul merupakan gabungan sekumpulan atom . Lebih/More

molecule atoms
A is a combination of a group of . Unit asas/Basic unit
(d) Molekul ialah zarah neutral yang terbina daripada dua Atom/Atoms
lebih Molekul/Molecule
atau atom./ Molecule is the neutral particle made up of
Dua/Two
two of more
atoms.

2 Lengkapkan ruang tentang struktur atom./Complete the spaces on the atomic structure. TP2

Subatom/Subatomic Nukleus/Nucleus Elektron/Electron Proton/Proton Neutron/Neutron

orbit/orbit (a) Atom terdiri daripada satu nukleus di tengah yang dikelilingi oleh
elektron .
nucleus electrons
An atom consists of a in the centre surrounded by .
nukleus (b) Atom terbina daripada zarah-zarah yang lebih kecil yang disebut zarah-
nucleus
zarah subatom , iaitu proton , neutron dan elektron .

BAB
subatomic
An atom is made up of particles that are even smaller called
elektron protons neutrons electrons .
electron particles which are , and

3 Lengkapkan ruang tentang zarah-zarah subatom. Tandakan ( ✓ ) jenis cas yang betul.
Complete the spaces on the subatomic particles. Tick ( ✓ ) the correct types of charge. TP2
6
Zarah subatom
Jenis cas
Subatomic
Types of charge
Model atom particles
Atomic model
(a) Elektron Positif Negatif Neutral
Electron
✓
Positive Negative Neutral

(b) Proton Positif Negatif Neutral

nukleus
Proton
✓
nucleus Positive Negative Neutral

(c) Neutron Positif Negatif Neutral

Neutron
✓
Positive Negative Neutral

(d) Nukleus mengandungi proton dan neutron .

The nucleus contains protons and neutrons .
(e) Atom adalah neutral kerana bilangan proton dan bilangan elektron dalam atom
adalah sama./An atom is neutral because the number of protons and the number of electrons
in the atom are the same.

117
 Tarikh:

6.2 AKTIVITI Unsur, sebatian dan campuran DSKP

KBAT PERBINCANGAN Elements, compounds and mixtures Kontekstual

1 Tuliskan istilah yang betul (unsur, sebatian atau campuran) dalam petak berdasarkan rajah yang
diberi dan padankan istilah dengan maksudnya untuk menunjukkan perbezaan.
Write the correct terms (element, compound or mixture) in the boxes based on their diagrams and match the
terms to their meanings to show the differences. TP2
Istilah/Terms Maksud/Meanings

Bahan terdiri daripada dua atau lebih unsur

atau sebatian yang bercampur secara fizikal.
Substance which consists of two or more elements or
compounds which are mixed physically.
Unsur/Element

Bahan terdiri daripada satu jenis atom sahaja.

Substance which consists of atoms of only one type.

Sebatian/Compound

Bahan terdiri daripada gabungan dua atau lebih

unsur secara kimia.
Substance which consists of two or more elements
which combine chemically.
Campuran/Mixture

2 Kelaskan jirim dalam kehidupan harian kepada unsur, sebatian dan campuran.
Classify the matter in everyday life into elements, compounds and mixtures. TP3/KBAT

Tanah Karbon Keluli Air laut Syiling 1 sen Gula

Soil Carbon Steel Seawater 1 cent coin Sugar
Besi Garam Air Oksigen Merkuri Petroleum
Iron Salt Water Oxygen Mercury Petroleum
Zink Karat Udara Nitrogen Karbon dioksida Zink sulfida
BAB

Zinc Rust Air Nitrogen Carbon dioxide Zinc sulphide

6 Jirim/Matter

Unsur/Elements Sebatian/Compounds Campuran/Mixtures

Zink, besi, karbon, oksigen, Gula, air, karat, garam, Tanah, air laut, udara,
nitrogen karbon dioksida, zink keluli, petroleum, syiling
Zinc, iron, carbon, oxygen, sulfida/Sugar, water, rust, salt, 1 sen
nitrogen carbon dioxide, zinc sulphide Soil, seawater, air, steel,
petroleum, 1 cent coin

3 Kenal pasti molekul-molekul yang diberi. Kemudian, tuliskan ‘U’ (unsur) atau ‘S’ (sebatian) dalam
petak-petak yang disediakan.
Identify the given molecules. Then, write ‘E’ (element) or ‘C’ (compound) in the boxes provided. TP2

Ammonia Sulfur Oksigen Hidrogen klorida Air Karbon dioksida

Ammonia Sulphur Oxygen Hydrogen chloride Water Carbon dioxide

U/E S/C S/C S/C U/E

Oksigen Air/Karbon dioksida Ammonia Hidrogen klorida Sulfur

Oxygen Water/Carbon dioxide Ammonia Hydrogen chloride Sulphur

118
 Tarikh:

6.3 AKTIVITI Pengelasan unsur-unsur DSKP

KBAT PERBINCANGAN Classification of elements Masteri

1 Semua unsur di dunia ini dapat disusun secara teratur dalam jadual berkala. Lengkapkan petak-
petak dengan maklumat yang diberikan tentang jadual berkala. TP2
All elements in the world can be arranged orderly in the periodic table. Complete the boxes with the given
information about the periodic table.
Gas nadir Kala Bukan logam Kumpulan Logam
Inert gases Periods Non-metals Groups Metals
1 18

1
1
H (a) Kumpulan 2
He
Hydrogen 2 Groups 13 14 15 16 17 Helium

3 4 5 6 7 8 9 10

Praktis 2 Li
Lithium
Be
Beryllium
B
Boron
C
Carbon
N
Nitrogen
O
Oxygen
F
Fluorine
Ne
Neon

Kendiri 11 12 13 14 15 16 17 18
3 Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Al
Aluminium
Si
Silicon
P
Phosphorus
S
Sulphur
Cl
Chlorine
Ar
Argon
Sodium Magnesium

(b) Kala 19
K
20
Ca
21
Sc
22
Ti
23
V
24
Cr
25
Mn Fe
26 27
Co
28
Ni
29
Cu
30
Zn
31
Ga Ge As
32 33 34
Se
35
Br
36
Kr
4
Periods Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton

37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54
5 Rb
Rubidium
Sr
Strontium
Y
Yttrium
Zr
Zirconium
Nb Mo
Niobium Molybdenum
Tc
Technetium
Ru Rh
Ruthenium Rhodium
Pd Ag
Palladium Silver
Cd
Cadmium
In
Indium
Sn Sb
Tin Antimony
Te
Tellurium
I
Iodine
Xe
Xenon

(c) Logam Separuh logam

(d) Bukan logam (e) Gas nadir
Metals Semi-metals Non-metals Inert gases

2 Unsur-unsur dapat dikelaskan kepada logam dan bukan logam. Bandingkan ciri-ciri logam dan
bukan logam dalam jadual di bawah./Elements can be classified into metals and non-metals. Compare the
properties of metals and non-metals in the table below. TP3/KBAT

Keras Berkilau Lemah Tinggi Boleh ditempa

Hard Shiny Poor High Malleable
Rendah Mulur Pudar Rapuh Tidak boleh ditempa
Low Ductile Dull Brittle Not malleable
Baik Tidak mulur Tidak (kecuali karbon)
Good Not ductile Does not (except carbon)

BAB
Logam Ciri-ciri Bukan logam
Metals Characteristics Non-metal

Berkilau
Shiny
(a) Rupa
Appearance
Pudar
Dull
6
Keras (b) Kekerasan Rapuh
Hard Hardness Brittle

Boleh ditempa (c) Kebolehtempaan Tidak boleh ditempa

Malleable Malleability Not malleable

Mulur (d) Kemuluran Tidak mulur

Ductile Ductility Not ductile

Baik (e) Konduktor haba Lemah

Good Heat conductor Poor

Baik (f) Konduktor elektrik Tidak (kecuali karbon)

Good Electrical conductor Does not (except carbon)

Tinggi (g) Kekuatan regangan Rendah

High Tensile strength Low

Tinggi (h) Takat lebur dan takat didih Rendah

High Melting and boiling points Low

Tinggi (i) Ketumpatan Rendah

High Density Low

119
 Tarikh:

6.4 EKSPERIMEN Ciri-ciri logam dan bukan logam DSKP

Penemuan
KBAT INKUIRI Properties of metals and non-metals
Inkuiri

Tujuan Untuk mengkaji ciri-ciri logam dan bukan logam

To study the properties of metals and non-metals

Bahan dan Arang, rod karbon dan rod kaca, rod kuprum, dawai kuprum, kayu, sel kering, mentol,
Radas kertas pasir, penukul, dawai penyambung, klip buaya, penunu Bunsen, tungku kaki
tiga, paku tekan
Charcoal, carbon rod and glass rod (non-metals), copper rod, copper wire, wood, dry cell, bulb,
sandpaper, hammer, connecting wires, crocodile clip, Bunsen burner, tripod stand, thumbtacks

Prosedur Jalankan aktiviti dalam jadual dan rekodkan pemerhatian serta berikan sebab.
Carry out the activities in the table and record the observations and give the reasons.

Pemerhatian/Observation
Aktiviti/Activity Logam Bukan logam
Metal Non-metal

A. Rupa/Appearance Rod kuprum Rod karbon kekal

menjadi berkilat . pudar .
The copper rod The carbon rod
becomes shiny . remains dull .

Sebab/Reason: Sebab/Reason:
Logam mempunyai Bukan logam
permukaan mempunyai
Gosok rod kuprum dan rod karbon berkilat permukaan pudar
Metals have a Non-metals have a
dengan kertas pasir.
shiny dull surface.
Rub a copper rod and carbon rod with surface.
sandpaper.

B. Kemuluran/Ductility Dawai kuprum Ketulan arang

menjadi bengkok . tidak dapat
BAB

dawai kuprum
copper wire The copper wire dibengkok .
becomes bent . The piece of charcoal

6 Sebab/Reason:
Logam adalah
cannot be
Sebab/Reason:
bent .

mulur Bukan logam tidak

A metals is mulur
Bengkokkan dawai kuprum dan ketulan ductile . A non-metals is not
arang. ductile .
Bend the copper wire and the piece of
charcoal.

C. Kebolehtempaan/Malleability Dawai kuprum Ketulan arang

menjadi leper . menjadi hancur .
The copper wire The piece of charcoal
becomes flat . shatters .

Sebab/Reason: Sebab/Reason:
Logam Bukan logam
boleh ditempa tidak boleh ditempa
Metals are Non-metals are
Ketuk dawai kuprum dan ketulan arang malleable . not malleable .
dengan penukul
Hammer the copper wire and the piece of
charcoal.

120
 Pemerhatian/Observation
Aktiviti/Activity Logam Bukan logam
Metal Non-metal

D. Kekonduksian elektrik Mentol menyala . Mentol tidak

Electrical conductivity
The bulb lights up . menyala .
sel kering mentol/bulb The bulb does not
dry cell
light up .

rod kuprum
Sebab/Reason: Sebab/Reason:
copper rod Logam Bukan logam
mengkonduksikan tidak
klip buaya/crocodile clip
arus elektrik. mengkonduksikan
Sambung dawai kuprum kepada litar Metals conduct
arus elektrik
seperti yang ditunjukkan. Ulang electric current. Non-metals
aktiviti dengan rod kaca. do not conduct
Connect copper wires to a circuit as shown.
electric current.
Repeat the activity with a glass rod.

E. Kekonduksian haba Paku tekan jatuh Paku tekan

Heat conductivity terlebih dahulu . mengambil masa
kayu rod kuprum/copper rod wood
The thumbtack yang lebih lama
lilin/wax
rod kaca/glass rod drops first . untuk jatuh.
The thumbtack takes a
paku tekan/thumbtack longer time
to drop.
Sediakan susunan radas seperti di atas.
Sebab/Reason: Sebab/Reason:
Lekatkan paku tekan pada setiap hujung
Logam ialah Bukan logam
rod kuprum dan rod kaca (kedua-dua
konduktor ialah konduktor
rod mempunyai panjang dan diameter
yang sama). Panaskan hujung lain rod- haba yang haba yang
rod serentak. baik . lemah .
Set up the apparatus as shown. Attach a good Non-metals are
Metals are

BAB
thumbtack to one end of a copper rod and poor conductors
glass rod (both rods have the same length conductors of
heat of heat .

6
and diameter). Heat the other end of the rods .
simultaneously.

Analisis Kelaskan unsur-unsur yang diberikan kepada logam dan bukan logam.
Classify the elements given as metals and non-metals. TP3/KBAT
Nitrogen Merkuri Klorin Besi Timah Natrium
Nitrogen Mercury Chlorine Iron Tin Sodium
Hidrogen Sulfur Kuprum Emas Argon Bromin
Hydrogen Sulphur Copper Gold Argon Bromine
Fosforus Plumbum Karbon Perak Iodin Zink
Phosphorus Lead Carbon Silver Iodine Zinc

Unsur/Elements

Logam/Metals Bukan logam/Non-metals

Merkuri, plumbum, kuprum, besi, Nitrogen, hidrogen, fosforus, sulfur,
emas, perak, timah, natrium, zink klorin, karbon, argon, iodin, bromin
Mercury, lead, copper, iron, gold, silver, tin, Nitrogen, hydrogen, phosphorus, sulphur,
Praktis sodium, zinc chlorine, carbon, argon, iodine, bromine
Kendiri

Kesimpulan Logam dan bukan logam mempunyai ciri-ciri yang berlainan.

Metals and non-metals have different properties .

121
 Standard Kandungan
6.2 Campuran Tarikh:

6.5 EKSPERIMEN Pengasingan campuran dengan kaedah fizikal (1) DSKP

KBAT INKUIRI The separation of a mixture by physical methods (1) Penemuan

Inkuiri
Buku teks m/s 181, 182, 184 Aktiviti 6.6, 6.7, 6.9
Tujuan Mengasingkan campuran dengan menggunakan kaedah fizikal secara pemisahan
menggunakan magnet, pengenapan dan kromatografi
To separate a mixture by using physical methods such as magnetic separation, sedimentation and
chromatography

Bahan dan Pasir, serbuk besi, kapur tulis, air, air suling, pen dakwat hitam, biru dan merah, magnet
Radas bar, kertas, kertas turas, bikar 50 ml, bikar
Sand, iron filings, chalk, water, distilled water, black, blue and red ink pens, bar magnet, paper,
filter paper, 50 ml beaker, beaker
Prosedur Jalankan aktiviti-aktiviti yang ditunjukkan dalam jadual di bawah dan rekodkan
pemerhatian serta berikan sebab.
Carry out the activities shown in the table below and record the observations and give reasons.

Aktiviti
Activity

A. Pemisahan menggunakan magnet

Magnetic separation

magnet bar 1 Bawa sebatang magnet bar kepada suatu

bar magnet
pasir dan serbuk besi
sand and iron filings
campuran pasir dan serbuk besi.
Bring a bar magnet close to a mixture of sand and
iron filings.
2 Rekodkan pemerhatian.
Record the observation.

B. Pengenapan
Sedimentation
1 Masukkan campuran serbuk kapur tulis dan
air ke dalam sebuah bikar.
campuran
serbuk kapur Put a mixture of chalk powder and water into a
tulis dan air beaker.
BAB

mixture of 2 Biarkan campuran itu selama kira-kira 20

chalk powder
minit dan rekodkan pemerhatian anda.
and water

6 Leave the mixture for about 20 minutes and record

your observation.
3 Tuangkan air secara perlahan-lahan dan tinggalkan pepejal putih (baki) yang
terenap di dalam bikar.
Pour away the water slowly and leave the white solid that settles at the bottom of the beaker.

C. Kromatografi
Chromatography
1 Guntingkan sekeping kertas turas berukuran
5 cm × 12 cm .
TONTON lidi Cut a piece of filter paper with a measurement of
VIDEO kertas wooden 5 cm × 12 cm.
turas stick 2 Buat tiga titik di atas garisan pensel dengan
filter
paper
bikar pen dakwat yang berlainan warna.
beaker Make three points on the pencil line with ink pens of
air different colours.
suling
3 Gantungkan kertas turas seperti yang
distilled
Kromatografi
Chromatography water ditunjukkan pada rajah.
https://www. Hang the filter paper as shown in the diagram.
youtube.com/ 4 Rekodkan pemerhatian selepas 30 minit.
watch?v= Record the observation after 30 minutes.
8Sq8k4_YYTQ

122
Pemerhatian Aktiviti Pemerhatian Sebab
Activity Observation Reason

A Serbuk besi tertarik ke Magnet menarik logam

arah magnet bar. besi .
The iron filings are attracted The magnet attracts iron
to the bar magnet. metal.

B Kapur tulis terenap di dasar Kapur tulis tidak larut

bikar. dalam air dan lebih tumpat
The chalk settles at the daripada air.
bottom of the beaker. Chalk does not dissolve in water
and is denser than water.

C Titik-titik dakwat berwarna Pen dakwat berwarna merupakan

merebak ke atas untuk campuran pelbagai
membentuk tiga garisan tebal bahan pewarna .
warna Coloured ink is a mixture of
yang berlainan .
The points of coloured ink various dyes .
spread upwards to form
three thick lines with different
colours .

Analisis 1 Bolehkah suatu campuran pasir dan garam dipisahkan dengan menggunakan
magnet? Terangkan mengapa.
Can a mixture of sand and salt be separated by using a magnet? Explain why. TP3/KBAT
Tidak . Garam tidak dapat ditarik oleh magnet.
No . Salt cannot be attracted by a magnet.

2 Terangkan mengapa suatu campuran gula halus dan air tidak dapat dipisahkan
dengan kaedah pengenapan./Explain why a mixture of fine sugar and water cannot be
separated by using the sedimentation method. TP3/KBAT
Gula halus larut dalam air./Fine sugar dissolves in water.

BAB
3 Rajah di bawah menunjukkan beberapa kaedah lain yang boleh digunakan untuk

6
mengasingkan campuran. Kenal pasti jenis bahan yang dipisahkan dan nyatakan
kaedah yang digunakan.
The diagram below shows a few other methods that can be used for separating mixtures.
Identify the types of substances separated. Then, state the methods used. TP3/KBAT

Penyejatan Penapisan Pemejalwapan

Evaporation Sieving Sublimation

(a) (b) (c)

ayak/tapis serangga dan tepung
insect and flour larutan garam garam corong turas
sieve
salt solution salt filter funnel
serangga
ammonium
insect
klorida tulen
pure ammonium
tepung chloride
flour
kertas/paper

Penapisan Penyejatan Pemejalwapan

Praktis Sieving Evaporation
Kendiri Sublimation

Kesimpulan Bahan-bahan dalam campuran boleh diasingkan dengan menggunakan magnet ,

kaedah pengenapan dan kromatografi ./The substances in a mixture can be separated
by using a magnet , the methods of sedimentation and chromatography .

123
 Tarikh:

6.6 EKSPERIMEN Pengasingan campuran dengan kaedah fizikal (2) DSKP

Penemuan
KBAT INKUIRI The separation of a mixture by physical methods (2) Inkuiri
Buku teks m/s 178, 183 Aktiviti 6.4, 6.8
Tujuan Mengasingkan campuran dengan menggunakan kaedah fizikal secara penurasan atau
pengapungan
To separate a mixture by using a physical method such as filtration or flotation
Bahan dan Pasir, air, kertas turas, minyak masak, corong turas, rod kaca, kaki retort dan pengapit,
Radas bikar 50 ml, corong pemisah
Sand, water, filter paper, cooking oil, filter funnel, glass rod, retort stand and clamp, 50 ml beaker,
separating funnel

Prosedur A. Penurasan/Filtration B. Pengapungan/Flotation

rod kaca
glass rod

corong pemisah
campuran separatin funnel
kaki retort
pasir dan air retord stand
mixture of
sand and water
bikar
hasil turasan beaker
filtrade

1 Tuangkan campuran pasir dan air di 1 Tuangkan suatu campuran minyak

dalam bikar ke dalam corong turas masak dan air ke dalam corong
menggunakan rod kaca. pemisah./Pour a mixture of cooking oil
Pour a mixture of sand and water from and water into a separating funnel.
a beaker into a filter funnel by using a 2 Buka pili untuk mengalir keluar
glass rod. cecair di lapisan bawah ke dalam
2 Rekodkan pemerhatian. bikar./Turn on the tap to drain out the
Record the observation. liquid at the lower layer into a beaker.
BAB

Pemerhatian Aktiviti Pemerhatian Sebab

Activity Observation Reason

6 A Baki pada kertas turas ialah

pasir . Hasil turasan
Saiz zarah pasir adalah
terlalu besar untuk dituras
yang dikumpulkan di dalam bikar melalui kertas turas.
air The size of sand particles is
ialah .
too big to go through the
The residue on the filter paper
sand filter paper.
is . The filtrate
collected in the beaker is
water .

B Cecair di lapisan atas ialah Minyak masak tidak terlarut

minyak masak . Cecair di lapisan
dalam air dan kurang tumpat
bawah ialah air . daripada air.
The liquid at the upper layer is Cooking oil does not dissolve in
cooking oil . The liquid at the less dense
water and is
lower layer is water . than water.
Praktis
Kendiri

Kesimpulan Bahan-bahan dalam campuran boleh diasingkan melalui penurasan atau

pengapungan .
The substances in a mixture can be separated by filtration or flotation .

124
 Tarikh:

6.7 EKSPERIMEN Pengasingan campuran dengan kaedah fizikal (3) DSKP

Penemuan
KBAT INKUIRI The separation of a mixture by physical methods (3) Inkuiri
Buku teks m/s 179 Aktiviti 6.5
Tujuan Untuk mengasingkan air dan garam melalui penyulingan
To separate water and salt by distillation
Bahan dan Larutan garam biasa, air pili, serpihan porselin, kasa dawai, tungku kaki tiga,
Radas penunu Bunsen, kelalang dasar bulat, kondenser Liebig, kaki retort, penyumbat getah,
termometer, bikar/Common salt solution, tap water, porcelain chips, wire gauze, tripod stand,
Bunsen burner, round-bottomed flask, Liebig condenser, retort stand, rubber stopper, thermometer,
beaker
1 Sediakan susunan radas seperti
kelalang dasar termometer yang ditunjukkan dalam rajah.
bulat thermometer Set up the apparatus as shown in
round-bottomed the diagram.
flask air keluar 2 Didihkan larutan garam di
water outlet dalam kelalang dasar bulat.
kondenser Liebig Boil the salt solution in the round-
larutan garam Liebig condenser bottomed flask.
biasa 3 Kumpulkan hasil sulingan
common salt hasil sulingan
solution dengan bikar.
distillate Collect the distillate by using a
serpihan air masuk beaker.
porselin water inlet
porcelain
4 Rasa sedikit cecair yang
panaskan penyokong dikumpulkan di dalam bikar.
chips
heat support
Taste a small amount of the liquid
collected in the beaker.

Pemerhatian Rasa hasil sulingan adalah/ The taste of the distilled is tawar/bland .

Analisis 1 Apakah hasil sulingan yang dikumpulkan di dalam bikar?

What is the distillate collected in the beaker? TP2
Air tulen/Air suling/Pure water/Distilled water
2 Mengapakah air dan garam dalam campuran larutan garam dapat diasingkan?

BAB
Why is it possible to separate water and salt in a mixture of salt solution? TP3/KBAT
Air dan garam mempunyai takat didih yang berlainan.
Water and salt have different boiling points .
3 Rajah di bawah menunjukkan suatu aktiviti untuk mengasingkan suatu campuran
6
iodin dan pasir.
The diagram below shows an activity of separating a mixture of iodine and sand. TP4/KBAT
corong turas Didapati pepejal hitam iodin terbentuk
filter funnel
pada dinding di sebelah dalam corong turas
mangkuk dan pasir tertinggal di dalam mangkuk
campuran iodin
penyejat
penyejat. Terangkan kejadian ini.
evaporating dan pasir It is found that a black solid of iodine forms on
dish mixture of iodine the inner wall of the filter funnel and sand is left
and sand
in the evaporating dish. Give an explanation for
this occurrence.

Iodin dan pasir diasingkan daripada campuran. Hal ini demikian kerana pasir dan
iodin mempunyai takat lebur yang berlainan./Iodine and sand are separated
Praktis
Kendiri from the mixture. This is because sand and iodine have different melting points .

Kesimpulan Air dan garam dapat diasingkan kerana kedua-duanya mempunyai takat didih
yang berlainan.
Water and salt can be separated because both of them have different boiling points .

125
 Standard Kandungan
6.3 Sebatian Tarikh:

6.8 EKSPERIMEN Tindak balas antara logam dengan bukan logam DSKP
Penemuan
KBAT INKUIRI Reaction between a metal and a non-metal Inkuiri
Buku teks m/s 186 Aktiviti 6.11
Tujuan Mengkaji tindak balas antara magnesium dengan oksigen
To study the reaction between magnesium and oxygen

Bahan dan Pita magnesium, penyepit, penunu Bunsen

Radas Magnesium ribbon, tongs, Bunsen burner

Prosedur tongs 1 Pegang sejalur pita magnesium dengan penyepit dan

penyepit panaskan dengan nyalaan penunu Bunsen.
Hold a magnesium ribbon with a pair of tongs and heat it
with a Bunsen burner.
2 Perhatikan perubahan yang berlaku.
magnesium ribbon Observe the changes that occur.
pita magnesium

Bunsen burner
penunu Bunsen

Pemerhatian Magnesium terbakar dengan api putih berkilauan .

Magnesium burns with a bright white flame .

Analisis 1 Kenal pastikan logam dan bukan logam dalam aktiviti ini.
Identify the metal and non-metal in this activity. TP2
(a) Logam/Metal : Magnesium
(b) Bukan logam/Non-metal : Oksigen/Oxygen

2 Apakah yang berlaku semasa pembakaran magnesium dalam udara?

What happens during the combustion of magnesium in air? TP4/KBAT
Magnesium bertindak balas dengan oksigen dalam udara.
BAB

reacts oxygen
Magnesium with the in air.

6 3 Namakan bahan yang terhasil.

Name the substance produced. TP2
Magnesium oksida/Magnesium oxide

4 Adakah bahan yang terbentuk dalam aktiviti ini merupakan suatu campuran atau
sebatian? Terangkan mengapa.
Is the substance formed in this activity a mixture or a compound? Explain why. TP4/KBAT
Sebatian . Magnesium dan oksigen bergabung secara kimia .
A compound . Magnesium and oxygen combine chemically .

5 Tuliskan satu persamaan perkataan untuk mewakili tindak balas yang berlaku.
Write a word equation to represent the reaction that occurs. TP6/KBAT

Magnesium + oksigen Magnesium oksida

Magnesium oxygen Magnesium oxide

6 Jika aktiviti diulang dengan menggantikan magnesium dengan aluminium, tuliskan

satu persamaan perkataan untuk menunjukkan tindak balas yang berlaku.
If this activity is repeated by replacing the magnesium with aluminium, write a word equation
to show the reaction that occurs. TP6/KBAT

Aluminium + oksigen Aluminium oksida

Aluminium oxygen Aluminium oxide

126
 7 Rajah di bawah menunjukkan satu campuran serbuk besi dan serbuk sulfur yang
dipanaskan dalam satu mangkuk pijar untuk membentuk suatu sebatian.
The diagram below shows a mixture of iron and sulphur powder that is heated in a crucible
TONTON
to form a compound.
VIDEO
dipanaskan

heated
serbuk besi + serbuk sulfur besi sulfida
iron filings + sulphur powder campuran iron sulphide sebatian
Tindak balas mixture compound
antara besi
dengan sulfur. Tuliskan satu persamaan perkataan untuk mewakili tindak balas yang berlaku.
Reaction between
iron and sulphur. Write a word equation to represent the reaction that occurs. TP6/KBAT
https://www.
youtube.com/ Besi Sulfur Besi sulfida
+
watch?v= Iron Sulphur Iron sulphide
A5H6DVe5FAI

8 Jika 4.8 g of magnesium bertindak balas dengan 3.2 g of oksigen, hitung jisim
magnesium oksida yang terbentuk dalam petak yang diberi. Berikan sebab kepada
jawapan anda./If 4.8 g of magnesium react with 3.2 g of oxygen, calculate the mass of
magnesium oxide that is formed in the box given. Give a reason for your answer. TP3/KBAT

+
unsur magnesium unsur oksigen sebatian magnesium oksida
magnesium element oxygen element magnesium oxide compound
(4.8 g) (3.2 g)
8.0 g
Sebab/Reason:
Jisim diabadikan semasa perubahan kimia .
Mass is conserved during a chemical change.

9 Rajah di bawah menunjukkan susunan radas yang boleh digunakan untuk

mengasingkan suatu sebatian. Berdasarkan maklumat yang diberi, tuliskan bahan-
bahan yang terbentuk dalam petak yang disediakan. Kemudian, namakan proses

BAB
yang berlaku./The diagram below shows the apparatus that is set up to separate a compound.
Based on the given information, write the substances formed in the boxes provided. Then, name

6
the process that takes place. TP3/KBAT

TONTON (a) gas klorin (b) kuprum

VIDEO chlorine gas copper
elektrod karbon
carbon electrodes
arus elektrik
larutan kuprum(II) electric current
klorida +
copper(II) chloride
kuprum(II) klorida kuprum klorin
Elektrolisis solution
larutan kuprum(II) + – copper(II) chloride copper chlorine
klorida (sebatian/compound) (unsur/element)
Electrolysis of bateri/battery
copper(II) chloride
solution
https://www. Proses/Process: Elektrolisis/Electrolysis
youtube.com/
watch?v= • Proses pengasingan bahan dalam suatu sebatian dengan menggunakan arus
WinEt5gsew8 elektrik./The separation of substances in a compound by using an electric current.

Kesimpulan Magnesium (logam) bertindak balas dengan oksigen (bukan logam) untuk membentuk
magnesium oksida .
Magnesium (metal) reacts with oxygen (non-metal) to form magnesium oxide .

Magnesium Oksigen Magnesium oksida

Magnesium
+
Oxygen Magnesium oxide

127
 Formation of new substances No

(b) Tindak balas kimia berlaku Tidak

A chemical reaction takes place No
Tarikh:
(c) Perubahan dalam komposisi kimia Tidak
Perubahan fizik
Change dan
in the kimiacomposition
chemical No
serta campuran dan sebatian
6.9 AKTIVITI DSKP
KBAT PERBINCANGAN Physical and chemical changes, mixtures and compounds
(d) Perubahan berbalik Tidak Masteri

Reversible change No
1 Bandingkan antara perubahan fizik dengan perubahan kimia.
Compare physical and chemical changes. TP3/KBAT Kecil/Tidak
(e) Perubahan tenaga
Small/No
Ya/Yes Tidak/No Energy change Kecil/Tidak/Small/No Besar/Big

Perubahan kimia
Chemical changes

Ya
Yes

Ya
Yes

Ya
Yes

Tidak
No

Besar
Big

(f) Perubahan fizik ialah perubahan yang mengubah (rupa, sifat kimia) sesuatu bahan dan
(melibatkan, tidak melibatkan) pembentukan bahan baharu. Perubahan kimia ialah perubahan
yang (melibatkan, tidak melibatkan) tindak balas kimia yang (menghasilkan, tidak menghasilkan)
bahan baharu./A physical change is a change that alters the (appearance, chemical properties) of a
substance and (involves, does not involve) the formation of new substances. A chemical change is a change
which (involves, does not involve) a chemical reaction that (produces, does not produce) new substances

2 Bandingkan antara campuran dengan sebatian.

BAB

Compare mixtures and compounds. TP3/KBAT

Ya Tidak Berbeza Kaedah kimia Sama Kaedah fizikal

6 Yes No Different Chemical method Same Physical method

Campuran Ciri-ciri Sebatian

Mixture Compound
Characteristics
Tidak (a) Pembentukan bahan baharu Ya
No Formation of a new substance Yes

(b) Sifat bahan asal dan bahan

Sama baharu Berbeza
Same
The properties of the original substance Different
and the new substance

Tidak (c) Menyerap tenaga haba semasa

Ya
No pembentukan
Yes
Absorbs heat energy during formation
(d) Melibatkan perubahan kimia
Tidak semasa pembentukan Ya
No Involves a chemical change during its Yes
formation

Kaedah fizikal (e) Kaedah pengasingan Kaedah kimia

Physical method Seperating method Chemical method

128
 REVISI EKSPRES 6
1 Pilih jawapan yang betul. 3 Nyatakan zarah-zarah subatom.
Choose the correct answer. State the subatomic particles.
Semua jirim terdiri daripada (atom, molekul). (Atom, Molekul) Elektron/Electron
merupakan gabungan sekumpulan (atom, molekul). P:
All matter is made up of (atoms, molecules). (An atom, A molecule) is
a combination of a group of (atoms, molecules). Proton
Q:
2 Atom terbina daripada zarah-zarah subatoms , iaitu Neutron
proton neutron dan elektron . R:
,
An atom is made up of subatomic particles which are protons ,
neutrons and electrons .

4 Lengkapkan ruang dalam Jadual Berkala yang berikut.

Complete the spaces in the following Periodic Table.

Gas nadir Logam Kala Kumpulan Bukan logam Separuh logam

Inert gas Metal Period Group Non-metal Semi-metal

P: Kumpulan/Group 1 18
1 2 13 14 15 16 17
U: Gas nadir/Inert gas

Q: Kala/Period

R: Logam/Metal S: Separuh logam/Semi-metal T: Bukan logam/Non-metal

5 Tentukan jenis bahan di bawah (unsur, sebatian atau campuran).

BAB
Determine the types of substances below (element, compound or mixture).
(a)
6
Sebatian/Compound Campuran/Mixture Unsur/Element
(b) (i) Air laut/Seawater : Campuran/Mixture (iv) Udara/Air : Campuran/Mixture
(ii) Besi/Iron : Unsur/Element (v) Merkuri/Mercury : Unsur/Element
(iii) Air/Water : Sebatian/Compound (vi) Garam/Salt : Sebatian/Compound

6 Lengkapkan pengelasan jirim di bawah.

Complete the classification of matter below.
Contoh: Emas
(d) Logam/Metals
Example: Gold
(a) Unsur/Elements
Contoh: Karbon
(e) Bukan logam/Non-metals
Example: Carbon
Jirim Contoh: Air laut
(b) Campuran/Mixtures
Matter Example: Seawater

(c) Sebatian/Compounds Contoh: Natrium klorida

Example: Sodium chloride

129
 7 Tandakan ( ✓ ) jenis unsur berdasarkan cirinya./Tick ( ✓ ) the types of elements based on their characteristics.
Logam/Metal Bukan logam/Non-metal
(a) Takat lebur rendah/Low melting point: ✓
(b) Permukaan berkilat/ Shiny surface: ✓
(c) Ketegangan permukaan rendah/ Low tensile strength: ✓
(d) Boleh ditempa/Malleable: ✓
(e) Mulur/Ductile: ✓
(f) Konduktor haba yang lemah/Poor conductor of heat: ✓
(g) Ketumpatan tinggi/ High density: ✓
(h) Mengkonduksi elektrik/ Conducts electricity: ✓

8 Lengkapkan persamaan perkataan di bawah./Complete the word equation below.

Magnesium/Magnesium + oksigen/oxygen → magnesium oksida/magnesium oxide
9 Cadangkan satu kaedah untuk mengasingkan campuran yang berikut.
Suggest one method of separation for each of the following mixtures.
Campuran/Mixture Kaedah/Method Campuran/Mixture Kaedah/Method
(a) Serbuk besi dan pasir Gunakan magnet . (d) Pasir dan cuka Penurasan
Iron filings and sand magnet Sand and vinegar Filtration
Using a .
(b) Alkohol dan air Penyulingan (e) Gula kasar dan halus Penapisan
Alcohol and water Distillation Coarse and fine sugar Sieving
(c) Kerosin dan air Gunakan corong pemisah . (f) Garam dan air Penyejatan
Kerosene and water Salt and water Evaporation
Using a separating funnel .
(g) Garam dan pasir Larutkan garam dalam air, turaskan pasir dan sejatkan air
Salt and sand
untuk memperoleh garam .
Dissolve filter evaporate
BAB

the salt in water, the sand and the water

to obtain the salt .

6 10 Sebatian seperti natrium klorida dapat dipisahkan kepada unsur-unsurnya melalui elektrolisis .
electrolysis .
A compound such as sodium chloride can be separated into its elements by
11 (a) Perubahan fizik ialah perubahan yang tidak melibatkan pembentukan bahan baharu.
A physical change is a change that does not involve the formation of a new substance.
(b) Perubahan kimia ialah perubahan yang melibatkan pembentukan bahan baharu.
A chemical change is a change that involves the formation of a new substance.
12 Kenal pasti perubahan fizik (F) dan perubahan kimia (K) bagi situasi yang berikut.
Identify the physical changes (P) and chemical changes (C) for the following situations.
(a) Pereputan daun (g) Pembakaran kertas
K/C K/C
Decay of a leaf Burning of paper
(b) Pengaratan besi (h) Pembentukan embun pada daun
K/C F/P
Rusting of iron Formation of dew drops on a leaf
(c) Fotosintesis (i) Memanaskan besi dengan sulfur
K/C K/C
Photosynthesis Heating of iron with sulphur
(d) Pengeringan pakaian (j) Perubahan warna pada sehiris epal
F/P K/C
Drying of clothes Change in the colour of sliced apples
(e) Kitar air (k) Penghasilan gula daripada jus tebu
F/P K/C
The water cycle Producing sugar from sugar cane juice
(f) Pencernaan makanan (l) Memanaskan hablur iodin sehingga memejalwap
F/P F/P
Digestion of food Heating of iodine crystal until it sublimes

130
 PT3 PRAKTIS PENGUKUHAN 6
Arahan: Jawab semua soalan.
Instructions: Answer all questions.
1 Paku besi dan tali nilon adalah jirim.
An iron nail and a nylon string are matter.

paku besi/iron nail tali nilon/nylon string

(a) Apakah yang berlaku apabila kedua-dua bahan di atas dipanaskan? Berikan alasan.
What will happen when the two substances shown above are heated? Give a reason. TP4/K4 Menganalisis
Tali nilon melebur dan terbakar manakala paku besi menjadi panas. Takat lebur paku besi adalah tinggi
manakala takat lebur tali nilon adalah rendah.
The nylon string melts and burns while the iron nail only becomes hot. The melting point of the iron nail is high
while the melting point of the nylon string is low.
[2 markah/2 marks]
(b) (i) Logam aluminium digunakan untuk membuat tin minuman secara besar-besaran.
Aluminium metal is used to make drinking cans in a large scale.

Terangkan ciri pada aluminium yang membolehkannya digunakan untuk tujuan ini.

BAB
Explain the characteristic of aluminium which enables it to be used for this purpose. TP4/K4 Menganalisis
Aluminium adalah mulur dan boleh diketuk menjadi kepingan yang nipis.
Aluminium is malleable and can be knocked into thin sheets.
[1 markah/1 mark] 6
(ii) Foto di bawah menunjukkan perlombongan bauksit untuk memperoleh aluminium.
The photo below shows the mining of bauxite to obtain aluminium.

Sumber aluminium di Bumi adalah terhad. Jika aluminium digunakan dengan cara yang tidak
terkawal, kita akan menghabiskan sumbernya. Cadangkan cara untuk mengurangkan risiko
kehabisan sumber aluminium di Bumi. TP6/K6 Menjana idea
The source of aluminium in the Earth’s crust is limited. If aluminium is used in an uncontrolled way, it will
eventually be exhausted. Suggest ways to reduce the risk of using up the sources of aluminium on the Earth.
Mengitar semula tin-tin terpakai, mengguna semula barangan buatan aluminium dan
mengurangkan penggunaan barangan aluminium.
Recycle used cans, reuse items made of alumunium and reduce the use of aluminium items.
[3 markah/3 marks]

131
 2 (a) Kini, rangka bumbung besi telah menggantikan rangka bumbung kayu bagi sesetengah rumah seperti
yang ditunjukkan dalam foto di bawah.
Nowadays, iron roof frames have replaced wooden roof frames for certain houses as shown in the photo below.

Pada pendapat anda, apakah kelebihan kegunaan rangka besi untuk menggantikan rangka kayu?
In your opinion, what are the advantages of using iron frames to replace wooden frames?
TP5/K5 Menilai
Rangka besi mempunyai kekuatan regangan yang lebih tinggi dan tidak mudah bengkok akibat cuaca
panas/Iron frames have a higher tensile strength and will not bend easily in hot weather.
[2 markah/2 marks]
(b) Penghuni rumah kadang kala menghadapi masalah anai-anai yang merosakkan bingkai kayu pintu.
Huraikan bagaimana penghuni itu dapat mengatasi masalah ini. Wajarkan penggunaan bahan itu
untuk menggantikan bingkai kayu pintu itu. TP6/K6 Menjana idea
The occupants of a house sometimes have problems with thermites that damage wooden door frames. Explain
how the occupants can overcome this problem. Justify the use of the substance for replacing wooden door frames.
Penghuni rumah boleh menggantikan bingkai kayu dengan bingkai besi. Anai-anai tidak dapat
merosakkan bingkai yang dibuat daripada besi. Akan tetapi, bingkai besi menghadapi masalah
pengaratan. Penghuni rumah perlu mengecat bingkai besi dari masa ke semasa.
The occupants of the house can replace the wooden frames with iron frames. Thermites cannot damage iron
frames. However, iron frames can rust. The occupants need to paint the iron frames from time to time.
[4 markah/4 marks]
(c) Rajah di bawah menunjukkan pemegang alatan memasak yang dibuat daripada plastik.
The diagram below shows that the holder of a cooking utensil is made of plastic.
BAB

pemegang

6
holder

Mengapakah plastik boleh digunakan untuk membuat pemegang alatan memasak?

Why is plastic used for making the holder of the cooking utensil? TP3/K3 Mengaplikasi
Plastik merupakan konduktor haba yang lemah.
Plastic is a poor conductor of heat.
[1 markah/1 mark]
(d) Logam adalah sangat berguna kepada manusia./Metals are very useful to humans.

Penukul
Hammer

Terangkan mengapa logam dapat digunakan untuk membuat alatan seperti yang
ditunjukkan dalam foto di atas?/Explain why metals can be used for making the tool shown in
the above photo. TP3/K3 Mengaplikasi
Logam adalah kuat dan mudah ditempa.
Metals are strong and malleable. Praktis
[1 markah/1 mark] PT3

132