J=∞$`« RHõÅâ◊O

N~å=∞â◊~°‡ PKå~°º „Ѩ=K«<åÅ ã¨OHõÅ#O

J#∞"å^ŒO
‰õΩ=∂i _˘OHÍ_» ~å^è•=∂^èŒq
N _ç.q.Ü«∞<£.a. qâ◊fi<å^è£
_®II `«∞=¸‡i

„ѨK«∞~°}:
QÍÜ«∞„u KÕ`«# =∞iÜ«Ú ^蕺# ˆHO„^ŒO
Jtfix ǨÏ∫ãπ^ŒQÆæ~°, =¸™ê¿Ñ@
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ – 500 018
J=∞$`« HõÅâ◊O
N~å=∞â◊~‡° PKå~°º „Ѩ=K«<åÅ ã¨OHõÅ#O
J=∞$`« aO^Œ∞=ÙÅ∞
=Ú„^Œ} :
#=O|~ü, 2007 1. Ü«ÚQÆ=∞h+≤ PǨfi#O ..................................................... 8
2. ã¨Or=h q^Œº ........................................................... 14
C „ѨK«∞~°}Hõ~°Îq 3. ^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜? ..................................................... 18
4. QÍÜ«∞„f Láêã¨# ....................................................... 26
HÍÑ‘Å∞ : 5. QÍÜ«∞„f [Ѩ™ê^èŒ# ...................................................... 34
=ÚYz„`«O : 6. #=~å„`«∞Å J#∞ëêª#O.................................................. 41

"≥Å : ~°∞. 35/–

„Ѩ`∞« ʼnõΩ:
QÍÜ«∞„u KÕ`«# =∞iÜ«Ú ^蕺# ˆHO„^ŒO
Jtfix ǨÏ∫ãπ^ŒQÆæ~°, =¸™ê¿Ñ@
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ – 500 018
ÖË[~ü >ÿ̌ÑÃπ ã\ò, „Ñ≤O>ˇ_:£
N ^Œ`™Î« ê~Ú „QÍѶH≤ û± , ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^£
á¶È<£ : 23399390
7. QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O ................................................... 47
8. QÆ∞~°∞`«`«fiO Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#O, =∞Ç≤Ï=∞ .................................... 58
9. ǨÏ#∞=∞[˚Ü∞« Ou ......................................................... 65
10. â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»ex *ÏQÆ~°} ...................................... 76
11. ™ê^èŒ# – ã¨=∞~°Ê} – "å`å=~°}O .................................... 84
12. P`«‡â’^èŒ# – P`«‡â◊√kú – HÍÜ«∂HõÅÊO ............................... 91
13. q*Ï˝#=Ú – P^蕺u‡Hõ`«Å ã¨=∞#fiÜ«∞O............................... 98
14. „|Ǩχ=~°Ûãπ â’^è£ ã¨O™ê÷<£ „áê~°OÉè’`«û=O.......................... 110
15. ѨÙ}ºˆH∆„`« x"åã¨O ..................................................... 114

ii iii
 1

16. Ü«ÚQÆx~å‡}O, „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£ ..................................... 120

17. <ås*ÏQÆ~}° ............................................................ 131 QÍÜ«∞„f =∞O„`«Ñ¨Ù J~°ú zO`«#
18. q+¨=∞Ѩiã≤`÷ ∞« ÅÖ’..... ................................................ 147
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ^Õ=㨺
19. Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^躌 `« .................................................. 155 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü
20. ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ªO ............................................. 164 FO : „|Ǩχ
21. J™ê=∂#º"≥∞ÿ# ã¨Oã≤^Œú`« ............................................. 172 Éèí∂ó : „áê} ã¨fi~°∂Ѩ=Ú (Éèí∂Ö’HÍxH˜ „ѨfHõ)
22. Ü«ÚQÆãO¨ kè ã¨=∞Ü«∞OÖ’............................................... 179 Éè∞í =ó : ^Œ∞óY <åâ◊Hõ=Ú (Éèí∞=~À¡HÍxH˜ „ѨuaO|=Ú)
ã¨fió : ã¨∞Y ã¨fi~°∂Ѩ"≥∞ÿ# (ã¨fi~åæxH˜ „Ѩu~°∂Ѩ=Ú)
23. #∂`«# ã¨=∞Ü«∞O – #∂`«# ÉÏ^茺`«Å∞ ............................. 185
`«`ü : P, Pk, Pâ◊H˜Î
24. QÍÜ«∞„u [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O ........................................... 191 ã¨q`«∞ó : `Õ[ã≤fi, „ѨHÍâ◊=O`«∞_» (ã¨∂~°∞º_»x QÆ∂_® J~°÷=Ú#flk)
=ˆ~}ºO : „âı+¨µª_≥·#, „âı+¨ª"≥∞ÿ#
Éèí~Àæ : áêѨ<åâ◊Hõ=Ú (Dâ◊fi~°∞_»x QÆ∂_® J~°÷=Ú)
^Õ=㨺 : k=º"≥∞ÿ#, WK«∞Û#@∞=O\˜"å_»∞
nè=∞Ç≤Ï : ^è•~°} QÍqOz, (=∞#ã¨∞ûÖ’, P`«‡Ö’ ÉèÏqOz)
kèÜ≥∂ : |∞kúx
Ü≥∂ : ÜÕ∞k
#ó : =∞#Ü≥ÚHõ¯
„ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü : „¿Ñˆ~Ñ≤OK«∞QÍHõ!
ÉèÏ==Ú : „áê} ã¨fi~°∂Ѩ=Ú, ^Œ∞óY <å~°ÎHõ=Ú, ã¨∞Y ã¨fi~°∂Ѩ=Ú, „âı+¨ª=Ú,
`Õ[ã¨∞û QÆÅ áêѨ<åâ◊H"õ ∞≥ #ÿ ^≥=· ã¨fi~°∂Ѩ"∞≥ #ÿ Ѩ~=° ∂`«‡#∞ <Õ#∞ JO`«~å`«‡Ö’
`«iOK≥^Œ=Ú QÍHõ! P Ѩ~°=∂`«‡ =∂ |∞kúx, ã¨<å‡~°æ=Ú "≥·Ñ¨Ù „¿Ñˆ~Ñ≤OK«∞
QÍHõ!
iv
2 ~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ"å~°∞
=∂r ~åRѨu _®II â◊OHõ~ü ^ŒÜ«∂àò â◊~°‡ `«=∞ „QÆO^äŒO
''^Õâ◊=∞}˜——Ö’ ˆH=ÅO W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ QÆ∞iOz =∂„`«"Õ∞ Ô~O_Õã≤ "庙êÅ∞ „"åâß~°∞.
"å~°∞ N ÖÏÖò|ǨÏ^Œ∂~ü âߢã≤Î, Ô~O_»="å~°∞ ѨÓ[º
QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ѨO_ç`« N~å=∞â◊~°‡ PKå~°º.
~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ"å~°∞ Ü«ÚQÆ Ü«ÚQÍÅ =~°‰õΩ
"åiH˜ Hõ$`«A˝Öˇ· =ÙO\Ï~°∞
<Õ#∞ PKå~°º ''N~å=∞â◊~°‡QÍix „ѨY~° „ѨuÉèÏ=O`«∞Å∞† ^èŒ$_è» WKåÛùâ◊H˜Î =∞iÜ«Ú
„ѨK«O_» P`«‡ qâßfi㨠ã¨OѨ#∞flÅ∞† `«=∞^≥·# „Ѩ`ÕºHõ`« Hõey# XHõ qt+¨ì P^蕺`«‡"å^Œ
zO`«‰õΩÅ∞QÍ ÉèÏq™êÎ#∞. "å~°∞ `«=∞ P^蕺`«‡ zO`«##∞ =~°Î=∂#Ü«ÚQÆ "≥·*Ï˝xHõ
r=#^Œ~°≈# ^Œ$HõÊ^äŒO`À =∞# =ÚO^Œ∞OKå~°∞. "åi zO`«# q*Ï˝#=Ú – P^蕺u‡Hõ`«,
=∞ã≤Î+¨¯=ږǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú, `«~°¯=Ú qâßfiã¨=ÚÅ ã¨O`«∞Å#O g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç#k. JO^Œ∞ˆH
"åi ^Œ~°≈#O =∞# ã¨=∂*ÏxH˜ ZO`À Z‰õΩ¯= "åº=ǨiHõ=Ú, LѨÜ≥∂QÆHõ~°"≥∞ÿ#^Œx
<Õ#∞ J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. PKå~°ºr JÖÏ KÕÜ«∞QÆÅæ@OÖ’x ~°Ç¨Ï㨺O – "å~°∞ ã¨=∂[O`À
=Ú_çѨ_ç =ÙO_»@OÖ’ =Ù#fl^Œx `≥Å∞ã¨∞Î#flk. "å~°∞ „Ѩ[Å#∞, "åi ‰õΩ@∞OÉÏÅ#∞,
ã¨=∂*Ïxfl KåÖÏ ^ŒQÆæ~°QÍ Ñ¨ijeOKå~°∞. "åi =ÚYº"≥∞ÿ# ã¨=∞㨺Å#∞ KåÖÏ
^Œ∂~°^Œi≈`«fiO`À J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. <å ^Œ$+≤ìÖ’ "å~°∞ =~°Î=∂# r=#O, ã¨=∂[OÖ’x
=ÚYº q_»O|# Éè∫uHõ "å^•xH˜KÕÛ „áê^è•#º`«Ö’ =Ù#fl^Œx ÉèÏqOKå~°∞. ã¨=∂[OÖ’
ѨÙ@∞ìH˘ã¨∞Î#fl Jã¨O`À+¨O, D~°¬º, Ç≤ÏO™ê „Ѩ=$uÎ hu x*Ï~ÚfŠѨ`«#O Ü≥ÚHõ¯
=ÚYº HÍ~°}O Éè’QÆ"å^Œ „Ѩ=$uÎ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ áÈ=@"Õ∞, nx ã¨=∂^è•#O H˘~°‰õΩ PKå~°ºr
`«=∞ „QÆO^èŒO ǨÏ=∂~å =ã‘Ü«∞`ü B~ü q~åã¨`ü—— 118= ѨÙ@Ö’ WÖÏ „"åâß~°∞.
''ã≤÷~° ã¨=∂^è•#O H˘~°‰õΩ [# =∂#㨠Ѩiëê¯~°O =∞iÜ«Ú ã¨„`«Ê=$`«∞ÎÅ ã¨O=~°ú#,
D Ô~O_Õ LáêÜ«∂Å∞. D „Ѩܫ∞`åflÅ∞ ã¨$[<å`«‡Hõ, ã¨OѶ¨∞@<å`«‡Hõ Ѩ^Œú`«∞Å ^•fi~å
KÕã¨∂Î =ÙO_®e =∞iÜ«Ú J^Œ$â◊º P^蕺u‡Hõ LáêÜ«∂Å ^•fi~å ‰õÄ_®.——
W^Õ N~å=∞â◊~°‡ PKå~°ºr KÕã≤Ok ‰õÄ_®, "å~°∞ QÍÜ«∞„f Ѩi"å~ü J<Õ qâßÅ"≥∞ÿ#
"åºÑ¨Hõ ã¨OѶ¨∞@# ~°∂á⁄OkOKå~°∞. JYO_»*’ºu, Ü«ÚQÆ x~å‡} Ü≥∂[# =∂ã¨Ñ¨„uHõÅ∞
=∞#efl ÉÏQÆ∞KÕã¨∞HÀ=_»"Õ∞ „ѨѨOK«OÖ’ Jxfl\˜HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê ¿ã=.
~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ"å~°∞ 3
=∞iÜ«Ú KÒHõ^èŒ~°Ö’ z#fl ѨÙã¨ÎHÍÅ ^•fi~å „Ñ¨[ÅÖ’ 㨄`«Ê=$`«∞ÎÅ#∞ „¿Ñˆ~Ñ≤OKå~°∞.
P~å^èŒ# ^•fi~å „Ñ¨[ÅÖ’ P^蕺u‡Hõ â◊H˜Îx *ÏQÆ$`«O KÕâß~°∞.
PKå~°ºr Ü≥ÚHõ¯ D =∂@Å∞ KåÖÏ =∞ǨÏ`«fi ѨÓ~°‚"≥∞ÿ#q. ''Ü«ÚQÆ Ñ¨i=~°Î# H˘~°‰õΩ
U J=`å~° = Ú Ü≥ Ú Hõ ¯ P=â◊ º Hõ ` « L#fl^À Jk "≥ Ú ^Œ Å ∞ PHÍOHõ ∆ ~° ∂ Ѩ O Ö’<Õ
J=`«iã¨∞ÎOk. JO`ÕHÍHõ P PHÍOHõ∆ =ºH˜ÎÖ’<Õ L`«Ê#flO HÍQÆÅ^Œ∞. ''JO^Œ∞=Å# "å~°∞
=ºH˜ Π㨠O 㨠¯ ~° } , qHÍ™êxH˜ „áê=ÚYº`« xKåÛ~° ∞ . "å~° ∞ Ѩ $ kè fi ÃÑ· ^Õ = `åfixfl
PǨfixOKÕ|^Œ∞Å∞ =∞#∞+¨µºxÖ’ ^•y# ^Õ=`åfixfl "≥eH˜ `≥KÕÛO^Œ∞‰õΩ Hõ$+≤ KÕâß~°∞.
=∞#∞+¨µºx PK«~°}je, L^•`«∞ÎxQÍ ~°∂á⁄OkOK«@O`À "åi „Ѩܫ∂㨠=Ú_çѨ_ç =Ù#flk.
`«=∞ ѨÙã¨ÎHõO ''Ѩi=~°Î<£ =∞ǨHõ∆}ü—— 17= ¿ÑrÖ’ "åiÖÏ „"åâß~°∞. ''Dâ◊fi~°∞xѨ@¡
ã¨∞xtÛ`«"≥∞ÿ# Pf‡Ü«∞`å#∞Éèí∂uÜÕ∞ 'Láêã¨#—. rq`«OÖ’ x~°O`«~° ™œ[#º=Ú,
x~°‡Å`«fi"Õ∞ '™ê^èŒ#.— Hõ~°∞}, L^•~°`«Å∞ "À`«„áÈ`«"≥∞ÿ x~°O`«~°O ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’
„Ѩ=Ç≤ÏOK«@"Õ∞ 'P~å^èŒ#—. D =¸_çO\˜ Ü≥ÚHõ¯ „u"Õ}˜ÜÕ∞ =∞#∞+¨µºx x["≥∞ÿ# J~°úOÖ’
=∞#∞+¨µºxQÍ KÕã¨∞ÎOk.
D 3 q+¨Ü«∂Å∞ =∞# zO`«#, ã¨O㨯 $u Ü≥ÚHõ¯ =¸ÅOÖ’ L#fl"Õ#x <Õ#∞
J#∞‰õΩO\Ï#∞. PKå~°ºr D ã≤^•úO`«=Ú =∞iÜ«Ú ™ê^èŒ##∞ P^èŒ∞xHõ Ü«ÚQÍ#∞‰õÄÅ
`«~°¯=Ú â◊|Ì=ÚÅ`À ™ê=∂lHõ Ѩi=~°Î#‰õΩ ÉÏ@ "Õâß~°∞. JO^Œ∞‰õΩ "åiH˜ ~åÉ’=Ù
`«~åÅ"å~°∞ Ü«ÚQÆÜ«ÚQÍÅ =~°‰õΩ Hõ$`«A˝Öˇ· =ÙO\Ï~°∞. <Õ#∞ PKå~°ºr P^蕺u‡Hõ
=ºH˜Î`«fi=Ú, ã¨=∂[ ã¨O㨯~°}Ï`«‡Hõ =ºH˜Î`«fi=Ú HõÅQÆÅã≤ áÈ~Ú#=x ÉèÏq™êÎ#∞. WÖÏ
K≥ѨÊ@O WOHÍ ã¨iÜ≥ÿ∞#k HÍ=K«∞Û. "åi P^蕺u‡Hõ "å^Œ=Ú =ºH˜Î P`À‡`«¯~°¬#∞ á⁄Ok,
`«=∞O@ `å=Ú ã¨=∂[ ¿ã=Ö’ x=∞QÆ∞flÅ∞ HÍ=\ÏxˆH. "å~°∞ „"åâß~°∞ ‰õÄ_® –
''=ã¨∞Î`«ó Ö’Hõ¿ã=‰õΩÅ∞ x["≥∞ÿ# P^蕺u‡Hõ"å^Œ∞Å∞ HÍQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞——. `«=∞ ã¨=∂[O
Ѩ@¡ zO`«# ã¨KÕ`«#∞_≥·# =ºH˜Î `«# ã¨=∂[OÖ’x K≥_»∞Ѩ@¡ =∞ø#OQÍ ZÖÏ LO_»QÆÅ∞QÆ∞
`å_»∞? PKå~°ºr ~ÚzÛ# Q˘Ñ¨Ê Hõ$u Uq∞@O>Ë "å~°∞ =∞#∞+¨µºx =∞#∞+¨µºxQÍ KÕã≤,
W`«~°∞Å#∞ =∞#∞+¨µºÅ∞QÍ JOwHõiOKÕ@@∞¡ rqOK«@O <Õ~åÊ~°∞.
"å~°∞ ‰õΩÖÏKå~°=Ú, JO@~åx`«<åxfl Hõ@∞â◊ÉÏÌÅÖ’ xOkOKå~°∞. 'P`«‡=`ü
ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨µ— J#QÍ JO^Œih h=Öˇ ÉèÏqOK«∞ J<Õ^Õ "åi =∂#º`«. „Ѩã¨#fl ѨÓ~°fiHõ"≥∞ÿ#
q+¨Ü«∞"Õ∞q∞@O>Ë QÍÜ«∞„f Ѩi"å~ü x~°fiǨÏ} "åi D =∂#º`«‰õΩ J#∞~°∂ѨOQÍ<Õ
[~°∞QÆ∞`«∂ =Ù#flk. <å qâßfiã¨"Õ∞=∞O>Ë Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ D Ѩi"å~°O =∂#gÜ«∞ UHõ`«
Ü≥ÚHõ¯ ã¨∞O^Œ~° L^•Ç¨Ï~°} =∞# ã¨=∂[O =ÚO^Œ∞OK«∞`å~°∞, =∂~°æ^Œ~°≈#O KÕ™êÎ~°∞.
=ºH˜Î x~å‡}"Õ∞ ã¨=∂[ x~å‡}=Ú
4 ~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ"å~°∞
PKå~°º N~å=∞â◊~å‡r <å‰õΩ, x["≥∞ÿ# J~°úOÖ’ XHõ Ü≥∂^èŒ∞xÖÏ JxÊ™êÎ~°∞.
„áê~°OÉèíOÖ’ "å~°∞ ^Õâ◊ ™êfi`«O„`«ºO HÀã¨O áÈ~å_®~°∞. XHõ qѨ¡=HÍ~°∞_≥·# ¿ã<åx
~°∂ѨOÖ’ ^Õâ◊ ™êfi`«O„`«º áÈ~å@OÖ’ áêÖÁæ<åfl~°∞. "å~°∞ „QÍ=∞ „QÍ=∞OÖ’ Ѩ~°º\˜Oz
~å[H©Ü«∞ K≥·`«<åºxfl *ÏQÆ$`«O KÕâß~°∞. ã¨OѶ¨∞\˜`« ѨiKå~°∞. JO^Œ∞H˘~°‰õΩ J<ÕHõ™ê~°∞¡
*ˇ·à◊§‰õΩ "≥àϧ~°∞. ''Ãã·xHõ—— ã¨fi`«O„`«`«QÍ =∂i, =ºH˜Î K≥·`«<åºxfl ‰õ∆Ω„^ŒÉèÏ=#Å #∞O_ç
ã¨fi`«O„`«=∞ÜÕ∞ºO^Œ∞‰õΩ áÈ~å_» <å~°OaèOKå~°∞.
`«=∞ L^•`«Î KÕ`«#, L^•~° ÉèÏ=# =∞iÜ«Ú Hõ~°‡~î°`å |ÅO`À PKå~°ºr Ju
`«fi~°Ö’ Ü«ÚQÆK≥·`«#º â◊H˜Î ˆHO„^ŒOQÍ ~°∂á⁄O^•~°∞, =∞~°Å „Ѩ[ÅÖ’ ^•xx ѨOK«∞`«∂
=KåÛ~°∞.
W@∞=O\˜ =∞Ǩ`«∞‡Öˇ·# ã¨O`üÅ r=#O =∞# ã¨=∂[OÖ’ ã¨^•ƒù"åÅ#∞ „Ѩ"åÇ≤Ï`«O
KÕã≤ ^•xx x~°‡Å"≥Ú#iã¨∞ÎOk† "åi ã¨Oz`« r=hâ◊H˜Îx L^Œ∞ƒù`«"≥Ú#iÛ, â◊H˜Îx xOÑ≤,
^•xx Ö’HõÇ≤Ï`«O "≥·Ñ¨Ù =∞o§ã¨∞ÎOk. PKå~°ºr rq`«O J@∞=O\˜ =∞Ǩϟ#fl`«O.
ã¨=∂[OÖ’ jÅ ã¨OHõ\Ïxfl x~ÀkèOK«@OÖ’ "åi LѨ^Õâ◊=Ú ''=∞O„`«=Ú——`À ã¨=∂#=Ú†
^•x J=ã¨~°=Ú D<å_≥O`≥·<å L#flk.
[# =∂#㨠Ѩiëê¯~°"Õ∞ "åi ^èպܫ∞O
ѨO_ç`« N~å=∞â◊~°‡ PKå~°ºQÍi ¿Ñ~°∞ <Õ_»∞ =∞# ^Õâ◊OÖ’ „Ѩ[ňHg∞ `≥eÜ«∞x ÖË^•
„H˘`«Î ¿Ñˆ~g∞ HÍ^Œ∞. `«=∞ ÖËY#=Ú, "å}˜, ã¨OѶ¨∞@<å ™ê=∞~°÷ºO ^•fi~å "å~°∞
ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x [# ™ê=∂#ºO =^ŒÌ‰õΩ QÆ`« 5 ^ŒâßÉÏÌÅ #∞O_ç KÕ~°∞==Ù`«∂<Õ =Ù<åfl~°∞.
„Ѩ[Å =∞#ã¨∞ûÅÖ’ "åi H©iÎ x~°O`«~°O #∂`«#OQÍ LO@∞O^Œx <Õ#∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞.
HÍh D q^èŒOQÍ J#∞‰õΩO>Ë ~ÚOHÍ ÉÏQÆ∞O@∞O^Õ"≥∂ – ã¨=∞Ü«∞O QÆ_çKÕH˘kÌ "åi
J=ã¨~°O Ü≥ÚHõ¯ P=â◊ºHõ`« Z‰õΩ¯==Ù`«∂ LO@∞Ok. PKå~°ºr =∞#ã¨∞ûÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜
#∞O_ç ã¨=∂[, ^Õâ◊¿ã"åÉèÏ=# L#flk. D ÉèÏ=# HÍ~°}OQÍ<Õ "å~°∞ ã¨fi`«O„`«`å
PO^Àà◊#Ö’ áêÖÁæ<åfl~°∞. "åi ^Œ$+≤ìÖ’ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ü«ÚQÆ^èŒ~°‡=Ú ^Õâßxfl POˆQ¡Ü«ÚÅ
ÉÏxã¨`åfi#∞flO_ç q=ÚH˜Î KÕÜ«Ú@ÜÕ∞. N~å=∞â◊~°‡QÍ~°∞ D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ XHõ x["≥∞ÿ#
HÍ~°ºHõ~°Î, ã¨fiÜ«∞O¿ã=‰õΩx Éèí∂q∞Hõ x~°fiiÎOKå~°∞. `«=∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å=Å# "å~°∞ *ˇ·Å∞
Ü«∂„`«Å∞ KÕÜ«∞=Åã≤ =zÛOk. PKå~°ºr P ~ÀAÅÖ’ KÕã≤# Ѩxx =∞ǨÏ`«fiѨÓ~°‚"≥∞ÿ#kQÍ
ÉèÏq™êÎ~°∞. P„QÍ lÖÏ¡Ö’ Éèí∂q∞Ѩ#∞fl‰õΩ ã¨O|OkèOz q=~åÅ∞ ¿ãHõiOKÕ Ñ¨x"åi
^•fi~å KÕÜ«∞|_çOk. PKå~°ºr „QÍ=∂ÅÖ’ XO@iQÍ uiy, uiy Ô~·`«∞Å ¿Ñ~°∞¡ –
‰õΩ@∞O| áÈ+¨}Ë HÍ^Œ∞, x~å‡}O ‰õÄ_® KÕÜ«∞O_ç.
~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ"å~°∞ 5
Éèí∂q∞Ѩ#∞fl, "≥Ú`«Î=Ú QÆ∞iOz ѨÓiÎQÍ q=~åÅ`À ÖˇHõ¯Å∞ `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞, D ѨxH˜
N QÀqO^Œ=Å¡Éèí ѨO`ü ZO`À „ѨÉèÏq`«∞Öˇ·<å~°∞.
PKå~°ºrH˜ ÅaèOz# J`«ºO`« Ö’Hõ „Ñ≤Ü«∞`«‰õΩ HÍ~°}O "åi „áê~°OÉèí HÍ~åºÖË#x
`«Å∞™êÎ#∞. ã¨fi`«O„`« PO^Àà◊#Ö’ ^Õâ◊OÖ’x [# ™ê=∂ºxH˜ KåÖÏ KÕ~°∞=QÍ =KåÛ~°∞.
"å~°∞ [#O =∞^茺 =ÙO_ç ѨxKÕã≤, "åix J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. DHÍ~°}OQÍ PKå~°ºrH˜
„Ѩ*Ï K≥·`«#ºO Ü≥ÚHõ¯ ã¨iÜ≥ÿ∞# J=QÍǨÏ# =Ù#flk. „Ѩ[Å`À „Ѩ`«ºHõ∆ ã¨OѨ~°¯O HÍ~°}OQÍ
"å~°∞ „Ѩ[Å =¸Å ã¨=∞㨺Å#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. "å\˜x ZÖÏ Ñ¨i+¨¯iOKåÖ’, "åi
=^ŒÌ‰õΩ `å#∞ K≥ѨÊ^ŒÅK«∞H˘#fl ^•xx „ѨuÉèÏ=O`«OQÍ ZÖÏ JOkOKåÖ’ J~°úO KÕã¨∞
‰õΩ<åfl~°∞. ÉÏѨÓr‰õÄ_® ^Õâßxfl, ^Õâ◊ „Ѩ[Å#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=@OÖ’ ÉèÏ~°`«^Õâßxfl
K«∞\˜ì =KåÛ~°∞. <Õ_»∞ N~å=∞â◊~°‡ PKå~°ºr, "åi ™êÇ≤Ï`«ºO =∞# ^Õâ◊OÖ’x qã¨Î $`«
„áêO`«OÖ’ [# ™ê^è•~°}∞Å ^ŒQÆæiH˜ "≥o§Ok† ^•x „ѨÉèÏ=O ‰õÄ_® Ѩ_çOk. z#fl
z#fl „QÍ=∂ÅÖ’ ‰õÄ_® QÍÜ«∞„u â◊H˜Î Ñ‘~îåÅ∞ Ü«ÚQÆ x~å‡} ™êÇ≤Ï`«º=Ú, ã¨^•fiHͺÅ#∞
=∞#O K«∂_»=K«∞Û.
PKå~°ºr zO`«# Ü≥ÚHõ¯ =¸ÖÏ^è•~°=Ú <Õ#∞ 'PÖ’K«#Ö’¡ „HÍOu Jx JOwHõi™êÎ#∞.
PKå~°ºr `«=∞ ѨÙã¨ÎHõO ''ǨÏ=∞s =ã‘Ü«∞`ü B~ü q~åã¨`ü—Ö’ 149= ¿ÑrÖ’ ã¨Ê+¨ìOQÍ
„"åâß~°∞. ''#=Ü«ÚQÆO =KÕÛ@@¡~Ú`Õ Jk PÖ’K«#Å#∞ â’kèOK«∞@^•fi~å<Õ, qѨ¡=O
=zÛ#@¡~Ú`Õ Jk ~°HõÎ=Ú, HõuÎ ^•fi~å HÍHõ PÖ’K«#Å#∞ PÖ’K«#Å ^•fi~å YO_çOK«∞@
^•fi~å =ã¨∞ÎOk. ã¨=∂[ #= x~å‡}=Ú ã¨^•Ö’K«#Å „ѨuëêªÑ¨# ^•fi~å ã¨OÉèí=∞=Ù`«∞Ok.
PÖ’K«<å „HÍOu Ü≥ÚHõ¯ P^è•~°=Ú =ºH˜Î J=Ù`å_»∞. WO^Œ∞=Å# PÜ«∞# `«#
zO`«#Ö’ =ºH˜ÎH˜ „Ѩ=ÚY ™ê÷#q∞KåÛ_»∞. nx J~°÷=Ú "å~°∞ ã¨=∂*ÏxH˜ „áê=ÚYº`«
~Ú=fi~°x HÍ^Œ∞, =ºH˜Î ^•fi~å ã¨=∂[O =~°‰õΩ KÕ~°∞‰õΩO\Ï~°∞. "åi qâßfiã¨"Õ∞q∞@O>Ë
XHõ "Õà◊ =º‰õΩÎÅÖ’ =∂~°∞Ê =zÛ#>ˇ¡Â`Õ ã¨=∂[O `«#O`«@ `å#∞ ÉÏQÆ∞Ѩ_»∞`«∞Ok.
ã¨=∂[O ÉÏQÆ∞Ѩ_ç`Õ ^Õâ◊O ÉÏQÆ∞Ѩ_»∞`«∞Ok. PKå~°ºr Ü≥ÚHõ¯ D zO`«# =∞#
„Ѩ*Ï™êfi=∞º =º=ã¨÷‰õΩ J`«ºO`« J#∞‰õÄÅOQÍ =ÙOk.
PKå~°º N~å"£∞r ѨÓiÎ ˆHO„nHõ~°} [#=∂#㨠Ѩiëê¯~°=Ú g∞^Œ L#flk. "åi
=¸Å qâßfiã¨"Õ∞q∞@O>Ë =ºH˜Î zO`«##∞ ã¨$[<å`«‡Hõ`«, ã¨^•Kå~°=Ú"≥·Ñ¨Ù =∞o§OKåe.
=ºH˜Î Ѩiã¨~åÖ’¡, ^Œ∞„+¨Ê=$`«∞ÎÅ∞ 㨄`«Ê=$`«∞ÎÅ∞QÍ =∂ˆ~@@∞=O\˜ "å`å=~°}O
ã¨$+≤ìOKåe. WO^Œ∞‰õΩ "å~°∞ ''P^蕺u‡Hõ`« #∞O_ç ‰õΩ@∞O| ã¨O㨯~°}—— =~°‰õΩ K≥|∞`«∂
=ÙO\Ï~°∞. "å~°∞ P^蕺u‡Hõ L#flu H˘~°‰õΩ QÍÜ«∞„f â◊H˜Î Ñ‘~îåÅ#∞ ™êúѨ# KÕâß~°∞.
¿ÑflǨÏO x„^ŒáÈ`Õ ^Õfi+¨O ѨxKÕã¨∞ÎOk, ^Õfiëêxfl x„^ŒÑ¨ÙzÛ ¿ãflǨxH˜ J=HÍâ◊O ~Ú=Ùfi.
6 ~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ"å~°∞
Ô~O_À"≥·Ñ¨Ù ÖËY<åxH˜ ZO`À =∞ǨÏ`«fi=Ú xKåÛ~°∞.
''JYO_»*’ºu——, ''Ü«ÚQÆx~å‡} Ü≥∂[#—— =O\˜ Ѩ„uHõÅ ^•fi~å PKå~°ºr „Ѩ[Å#∞
ã¨O㨯iOKÕ J`«ºO`« =∞ǨÏ`«fiHÍ~°º "≥Ú#~åÛ~°∞.
<Õ#∞ PKå~°ºr Ü≥ÚHõ¯ ã¨OѨÓ~°‚ HÍ~åºxfl XHõ <≥·uHõ =∞é˜Ü«Ú jÅ=Ú Ü≥ÚHõ¯
PO^Àà◊#QÍ ÉèÏq™êÎ#∞. <≥·uHõ`«, jÅ=Ú ^•fi~å<Õ =ºH˜Î, ^Õâ◊=Ú z=iH˜ „ѨѨOK«O
L`«Ê#fl=∞ø`å~Ú. =∞# ™êO㨯 $uHõ K«i„`«Ö’ ZO^Œ~°∞ =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅ∞<åfl~À, JO^Œ~°∂
`«=∞ Q˘Ñ¨Ê^≥·# PK«~°}^•fi~å ã¨=∂*ÏxH˜ L^•Ç¨Ï~°}QÍ xeKå~°∞. JÖψQ =∞# zO`«#Ö’
‰õÄ_® PK«~°} =∞é˜Ü«Ú ^èŒ~°‡=Ú "Õ~°∞ "Õ~°∞ HÍ=Ù. ^èŒ~°‡O Ü≥ÚHõ¯ J~°ú"Õ∞q∞@O>Ë
''^è•~°Ü«∞`Õu Wu ^èŒ~°‡—— J#QÍ Uk ^èŒiOK« Ü≥∂Qƺ"≥∞ÿ#^À— Jk ^èŒ~°‡=Ú. ^èŒ~°‡=Ú
Ü≥ÚHõ¯ D ѨiÉèÏ+¨#∞ |\˜ì Jk ZѨC_»∂ =ºH˜Î PK«~°}, =º=Ǩ~°O #∞O_ç "Õ~°∞QÍ
ÖË^Œ<Õk ã¨Ê+¨ì=∞ø`«∞Ok. ÉÏÑ¨Ó ‰õÄ_® ã¨^•K«~°} Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê ã¨=∞~°ú‰õΩÅ∞, "å~°∞ `«=∞
HÍ~°º =º=Ǩ~°=ÚÅ ^•fi~å J<ÕHõ ã¨∞O^Œ~° L^•Ç¨Ï~°}Å∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞, "åi L^ÕÌâ◊OÖ’
=ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ jÅ~°Ç≤Ï`« *Ï˝#=Ú, =º~°ú=Ú. ÉÏÑ¨Ó Ü≥ÚHõ¯ ''Ü«∞OQ∑ WO_çÜ«∂—— Ѩ„uHõ
19–10–1929 ã¨OzHõÖ’ WÖÏ „"åâß~°∞. ''g∞ ã¨OѨÓ~°‚ q^Œfi`«∞Î, ¿+H±ûÑ≤Ü«∞~ü =~ü¤û=~üÎÃÑ·
g∞‰õΩ#fl J^茺ܫ∞#O Jhfl g∞ jÅ x~å‡}=Ú [iy LO_»HõáÈ`Õ =º~°÷=Ú. g∞ PÖ’K«#Å∞,
Ѩ#∞ÅÃÑ· g∞‰õΩ JkèHÍ~°=Ú „áêѨÎO HÍÖË^Œ∞.——
<Õ#∞ D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ѨO_ç`« <≥„Ǩ˙‰õΩ ã¨O|OkèOz XHõ ã¨OѶ¨∞@# Ü≥ÚHõ¯ K«~°Û
KÕÜ«∞^ŒÅ∞Û‰õΩ<åfl#∞. 1964Ö’ HÍO„ÔQã¨∞ Ü≥ÚHõ¯ Éèí∞=<Õâ◊fi~ü =∞Ǩã¨ÉèíÖ’ ѨO_ç`« <≥„Ǩ˙
^Õâ◊ PiúHõ qHÍã¨O g∞^Œ XHõ f~å‡#O `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞. f~å‡#O z=i ¿Ñ~å„QÍѶ¨ÙÖ’
"å~°∞ <≥·uHõ, jÅ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# qÅ∞=Å QÆ∞iOz K≥áêÊ~°∞. H˘O`«=∞Ok Wk PiúHõ
f~å‡#=∞x, hu x*Ï~ÚfÅ q+¨ Ü « ∞ O ~ÚO^Œ ∞ Ö’ #Ѩ Ê ^Œ x J<åfl~° ∞ . nxH˜
ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î <≥„Ǩ˙ ѨÓiÎ f~å‡<åxfl K«∂Ñ≤ã¨∂Î ''Wq ÖˉõΩO_® ѨÓiÎ f~å‡#O <å
^Œ$+≤ìÖ’ J~°÷ ~°Ç≤Ï`«O—— Jx J<åfl~°∞.
PKå~°ºr W~°"≥· XHõ@= â◊`åaÌ HÀiHõ – Ü«ÚQÆ <Õ`«$`«fiO "åºã¨OÖ’ WÖÏ J<åfl~°∞,
''ã¨=∂[ ¿ã"åˆH∆„`«OÖ’ JxflO\˜HõO>ˇ Q˘Ñ¨Ê Ѩx [# =∂#㨠Ѩiëê¯~°"Õ∞—— XHõ "Õà◊
<≥·uHõ, É∫kúHõ, =∞é˜Ü«Ú ™ê=∂lHõ „HÍOuÅHõ∆ ºO ѨÓiÎ KÕã≤#>ˇ¡Â`Õ, HÍÜ«∞HõÅÊO =O\˜
Ѩ i =~° Î # [iyO^Œ x =∞#O Éè Ï qOK« = K« ∞ Û. ^•x Ѷ ¨ e `« O QÍ XHõ "å`å=~° } O
U~°Ê_»∞`«∞Ok. ^•xx =∂#=ÙxÖ’ ^Õ=`«fi L^ŒÜ«∞=Ú Ñ¨$kèfiÃÑ· ã¨fi~åæ=`«~°} ÅHõ∆ ºO
ѨÓ~°ÎÜÕ∞ºkQÍ ÉèÏqOK«=K«∞Û——. nxÖ’ <å‰õΩ PKå~°ºr ã¨OѨÓ~°‚ zO`«# Ü≥ÚHõ¯ x+¨ª
_»|∞ƒ g∞^Œ #=∞‡HõO ÃÑ@∞ìHÀ‰õΩ, #=∞‡Hõã¨∞ÎÅ =^ŒÌ _»|∞ƒ ÃÑ@∞ìHÀ.
~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ"å~°∞ 7
J~°ú=∞=Ù`«∞Ok, nxx QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ=Åã≤ =Ù#flk.
PKå~°ºrÖ’ XHõ q+¨Ü«∞O ##∞fl ÉÏQÍ PHõi¬OzOk. J^Õq∞@O>Ë K≥ѨÊ^ŒÅ∞K«∞‰õΩ#fl
^•xx J~°ú=∞ÜÕ∞º@@∞¡ K≥¿ÑÊ Ñ¨^Œúu† "åi PHõ~°¬}©Ü«∞"≥∞ÿ# â‹·e. KåÖÏ =∞ǨÏ`«fi ѨÓ~°‚"≥∞ÿ#
q+¨Ü«∞"Õ∞q∞@O>Ë "å~°∞ ™ê^è•~°} „Ѩ[Å rq`åÅ #∞Oz z#fl z#fl q+¨Ü«∂Å#∞,
PK«~°} ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# „Ѩâ◊flÅ#∞ ÖË=<≥`«Î@O =∞é˜Ü«Ú L^•Ç¨Ï~°} ^•fi~å Hõ^äŒÅ∞ QÆeÊHõÅ
^•fi~å P ã¨=∞㨺ʼnõΩ ã¨=∂^è•<åÅ#∞ K≥ѨÊ@O, nx`À "åi =∂@Å∞ „Ѩ[ʼnõΩ `ÕeHõQÍ
J~°÷"≥∞ÿ, „ѨÉèÏ=O ‰õÄ_® Ѩ_çOk. D ^Œ$+≤ì`À PKå~°ºr J<ÕHõ"≥∞ÿ# z#fl z#fl ѨÙã¨ÎHÍÅ∞
„"åâß~°∞ – J=hfl "åº=ǨiHõ r=# ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ#q, J`«ºO`« =∞ǨÏ`«fiѨÓ~°‚"≥∞ÿ#q. P
ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ Z‰õΩ¯==∞OkH˜ JO^•Åx, ^•x=Å# „Ѩ[Å∞ `«=∞ r=# xˆ~Ìâßxfl "å\˜#∞O_ç
á⁄O^•Åx <Õ#∞ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl#∞.
W`«~å ‰õΩ=∂~°∞_»∞ S`«ˆ~Ü«Ú_»∞
ÉÏ„^Œ‰õΩÅOÖ’ [x‡Oz# W`«~å ‰õΩ jefi# =∞ǨÏi¬H˜ ^èŒ~°flѨufl JÜÕ∞º J=HÍâ◊O
ÅaèOzOk. P"≥∞‰õΩ XHõ Ѩل`«∞_»∞ [x‡OKå_»∞. =∞Ǩ~åA x~°fiÇ≤ÏOKÕ Q˘Ñ¨Ê Ü«∞[˝OÖ’
„ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ, „ÉÏǨχ} ‰õΩ=∂~°∞ʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ Ѷ¨∞#"≥∞ÿ# ã¨`å¯~åÅ∞ ÅaèOz<≥·. HÍx
W`«~å ‰õΩ=∂~°∞x â◊¥„^Œ∞xQÍ ÉèÏqOz ã¨`«¯iOK«ÖË^Œ∞. =∞ǨÏi¬, W`«~° ‰õÄ_» KåÖÏ ÉÏ^èŒ
Ѩ_®¤~°∞. ÉÏÅ∞xH˜ ‰õÄ_» J==∂#OQÍ `ÀzOk. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =ÚQÆ∞æ~°∞ HõÅã≤ QÆ\ ˜ì
ã¨OHõÖÏÊxfl fã≤‰õΩ<åfl~°∞. [#‡HõO>Ë Hõ~°‡ Q˘Ñ¨Ê^Œx x~°∂Ñ≤OKåÅ#∞‰õΩ<åfl~°∞. P<å\˜
#∞O_ç ‰õΩ=∂~°∞xH˜ ^èŒ~°‡âߢ™êÎÅ∞ <ÕiÊOK«\ÏxH˜ `«e¡ â◊`«q^è•Å Hõ$+≤ KÕã≤Ok. ÉÏÅ∞_»∞
Q˘Ñ¨Ê ѨO_ç`«∞_»Ü«∂º_»∞.
XHõ<å_»∞ "Õ^Œ |∞∞‰õΩ¯Å Ü≥ÚHõ¯ J~åúxfl `≥e¿Ñ áÈ\© x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞. HÍHõÅ∞ fi#
ѨO_ç`«∞ÅO`å Ǩ[~°Ü«∂º~°∞. W`«~å Ѩل`«∞_»∞ S`«ˆ~Ü«Ú_»∞ ‰õÄ_» áêÖÁæ<åfl_»∞.
â◊¥„^Œ=x`«Ü≥ÿ∞# `«# `«e¡ ¿Ñ~°∞#∞, =Oâßxfl "≥Å∞QÆ∞Ö’xH˜ `Õ"åÅ<Õ ÉÏÅ∞_»∞ `«#
¿Ñ~°∞#∞ S`«ˆ~Ü«Ú_»∞QÍ K≥ѨC‰õΩ<åfl_»∞.
P áÈ\©Ö’ S`«ˆ~Ü«Ú_Õ ã¨~°fi„âı+¨µª_»∞QÍ x~°‚~ÚOK«|_®¤_»∞. "Õ^Œ |∞∞‰õΩ¯Å J~åúxfl
qâ◊nHõiã¨∂Î, ''S`«ˆ~Ü«∞ „|ǨχK«~°ºO—— J<Õ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# „QÆO^ä•xfl ~°zOKå_»∞. J#∞‰õΩ#fl
q^èŒOQÍ<Õ [#‡KÕ`« H͉õΩ<åfl Hõ~°‡ KÕ`« „ÉÏǨχ} „âı+¨µª_»Ü«∂º_»∞.
„Ѩ*Ï˝ ѨÙ~å}O – tâ◊√ x~å‡} „ѨHõ~°}O.
<åÔHѨÙ_»∂ `˘O^Œ~°QÍ<Õ LO@∞Ok. <Õ<≥ѨC_»∂ ǨÏ_®=Ù_ç Ѩ_»∞@ÖË^Œ∞.
8 Ü«ÚQÆ=∞h+≤ PǨfi#O
Ü«ÚQÆ =∞h+≤ PǨfi#O
(D „Ѩã¨OQÆO 24 E<£, 1980# QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ âßOu‰õΩO*ò, ǨÏi^•fi~üÖ’ KÕã≤#k)
J„|ǨO eOHõ<£ áê~°¡"≥∞O\ò ɡOKüÃÑ·# XHõ =∞Ç≤Ïà◊#∞ xÅɡ\ ˜ì K«∂ѨÙ`«∂ D =∞Ç≤Ïà◊
<å ã¨OHõÖÏÊxfl x[O KÕã≤ K«∂Ñ≤Oz#k Jx K≥áêÊ~°∞. J„|ǨO eOHõ<£ P`«‡™êH˜∆QÍ,
ÉèíQÆ=O`«∞x Z^Œ∞@ fã¨∞‰õΩ#fl ã¨OHõÅÊO XHõ\ ˜ L#flk. J"≥∞iHÍÃÑ· L#fl XHõ Hõà◊OHÍxfl
`˘ÅyOKåÅx, Jk Z@∞=O\˜ Hõà◊OHõO? ^ŒH˜∆} J"≥∞iHÍÖ’ #Å¡"åix (h„QÀÅ∞)
ÉÏxã¨Å∞QÍ KÕã≤ "åiKÕ [O`«∞=ÙÅ=Öˇ ¿ã=Å∞ KÕ~ÚOK«∞H˘<Õ"å~°∞. J@∞=O\˜
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ XHõ =∞Ç≤Ïà◊ eOHõ<£ „Ѩu[˝#∞ <≥~°"Õ~°Û\ÏxH˜ #_»∞O Hõ\ ˜ì xezOk. P"≥∞
¿Ñ~°∞ ¿ÇÏiÜ«∞\ò™Èì. eOHõ<£ P"≥∞ QÆ∞iOz áê~°¡"≥∞O\ò Z^Œ∞@ „Ѩã¨Oyã¨∂Î, ''D =∞Ç≤Ïà◊
„"åã≤# ѨÙã¨ÎHõO =Å¡ J"≥∞iHÍ „Ѩ[ʼnõΩ h„QÀÅ ^Œ∞ã≤÷u ÉÏQÍ J=QÆ`«"≥∞ÿ#k. ѨÙã¨ÎHõO
K«^Œ∞=Ù`«∂ [#∞Å∞ ~ÀkOKå~°∞. J@∞=O\˜ K«\ÏìÅ#∞ #_»∞ѨÙ`«∞#fl "åiH˜ =ºuˆ~HõOQÍ
áÈ~å_®Åx „Ѩ[Å∞ xâ◊Û~ÚOKå~°x—— J<åfl~°∞.
h„QÀÅ∞ Ü«Ú^ŒúO KÕâß~°x g∞~°#∞‰õΩO>Ë Jk `«Ñ¨C. `≥Å¡"åiH˜, `≥Å¡"åiH˜ =∞^茺<Õ
Ü«Ú^ŒúO [iyOk. h„QÀÅ =^ŒÌ PÜ«Ú^è•Å∞ ÖË=Ù, JO`«\ ˜ â◊H˜Î ÖË^Œ∞. "å~°∞ ˆH=ÅO
J„â◊√=ÙÅ∞ ~åÅÛ@"Õ∞ Z~°∞QÆ∞^Œ∞~°∞. L`«Î~°, ^ŒH˜∆} J"≥∞iHÍÅ =∞^茺 KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ Ü«Ú^ŒúO
[iyOk. KåÖÏ=∞Ok =∞~°}˜OKå~°∞. Ѷ¨e`«OQÍ h„QÀʼnõΩ "åi ǨωõΩ¯Å∞ ã≤kúOKå~Ú.
WO`«\ ˜ Ѩi}Ï=∂xH˜ =¸Åâ◊HÎ̃ ¿ÇÏiÜ«∞\ò™Èì „"åã≤# 'JO‰õΩÖò\Ï"£∞û HÍa<£— J<Õ Ñ¨ÙãÎ̈HõO.
XHõ á⁄\˜ì =∞Ç≤Ïà◊ Ü≥ÚHõ¯ JO`«~°OQÆ =∞^äŒ#O #∞Oz "≥Å∞=_ç# ѨÙã¨ÎHõO. Jâı+¨ [#∞Å
ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞ HõkeOz XHõ qѨ¡"åxfl ˆ~Ñ≤Ok. ѨÙã¨ÎHÍxfl K«kq# „Ѩu =ºH˜Î XHõ
=∂#=Ù_»∞ `«# `À\˜ =∂#=ÙxÃÑ· WO`«\ ˜ J`åºKå~åÅ#∞ KÕ¿ãÎ ^•xx ã¨Ç≤ÏOѨ*ÏÅ=∞x
ÉèÏqOKå~°∞. eOHõ<£ XO@iQÍ Ug∞ KÕÜ«∞ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. PÜ«∞# =^ŒÌ `≥Å¡"åi
<åºÜ«∞âßã¨<åÅ∞#flq. #Å¡"åiH˜ „áê^è•#º`« ÖË^Œ∞. PÜ«∞# JkèHÍ~°O Z=iÃÑ· #_»∞ã¨∞ÎOk?
HÍx P =∞Ç≤Ïà◊ „"åã≤# ѨÙã¨ÎHõO ZO^Œi ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’<À „Ѩ"ÕtOz "åix „ѨÉèÏq`«∞Å#∞
KÕã≤, K«\ÏìÅ#∞ =∂iÊOzOk. #Å¡"åi JkèHÍ~åÅ#∞ uiy WÑ≤ÊOzOk.
XHõ ѨÙã¨ÎHõ"Õ∞ WO`« KÕÜ«∞QÆeyO^•? Jk ѨÙã¨ÎHõ"Õ∞ HÍ^Œ∞, XHõ '^Œ~°≈#O—. ˆH=ÅO
ѨÙã¨ÎHõO QÆ∞iOz <Õ#∞ =∂\Ï¡_»@O ÖË^Œ∞. PÖ’K«# J<Õk W+¨ìO =zÛ# suÖ’ ¿ÑѨ~°¡Ö’#∞,
#=ÅÖ’¡#∞, ѨÙã¨ÎHÍÅÖ’#∞ =Ú„kOK«|_Õk. PÖ’K«# =∞#∞+¨µºÅ =∞ã≤Î+¨¯OÃÑ· "åºÑ≤Oz
LO@∞Ok. XHõѨC_»∞ uO_ç QÆ∞iOz, ÖËHõáÈ`Õ ã¨Oáê^Œ# QÆ∞iOz, Jk HÍHõáÈ`Õ
"Õà◊‰õΩ PHõeQ˘x=zÛ# U „áê}˜ S<å 㨈~ ѨÔH∆Â<å, ѨÙ~°∞ÔQ·<å Ju^äÕ – +≤s¤ ™ê~ÚÉÏÉÏ
Ü«ÚQÆ=∞h+≤ PǨfi#O 9
=º=™êÜ«∞O ÖË^• JѨC fã¨∞HÀ=@O =O\˜ ~°Hõ~°HÍÅ q+¨Ü«∂Å∞ PÖ’K«#ÅÖ’ LO_Õq.
J~Ú`Õ '^Œ~°≈#O— JO`«~°OQÆ =∞^äŒ#O. ^•xH˜ ã¨=∂*Ï#flO`«\ ˜h XHõ =∂~°æOÖ’H˜
ÖωõΩ¯=KÕÛ ™ê=∞~°÷º=Ú#flk. =∞x+≤ rq`«OÖ’#∞, ã¨O㨯 $`«OÖ’#∞ qÅ∞"≥·# q+¨Ü«∞O
^Œ~°≈#=Ú. =∞x+≤ ֒ѨŠÉèíQÆ=O`«∞_»∞ rqã¨∞Î<åfl_®? J<Õ „Ѩâ◊fl#∞ ѨÙ\˜ìOz#q ^Œ~°≈#
âߢ™êÎÖË. WO`«=∞Ok |∞∞+¨µÅ#∞, =∞Ǩ =∂#=ÙÅ#∞, J=`å~åÅ#∞ ѨÙ\˜ìOzO^≥=~°∞?
P ^Œ~°≈#"Õ∞, =∞x+≤x HõkeOz, HõiyOz ~°∂ѨÙ=∂iÛ, „Ѩ=~°Î# =∂~°ÛQÆÅ^Œ∞. =∞#
ã¨OѨ^Œ HÍ^Œ∞, ^Œ~°≈#=ÚÅ∞ JѨÙ~°∂Ѩ"≥∞ÿ#q. P ^Œ~°≈<åÅ „ѨÉèÏ=O =Å¡ =∞# *Ïu
^Õ=`«Å *ÏuQÍ K≥ѨÊ|_çOk. Ô~O_»=k ã¨fi~°æ=Ú. ã¨fi~°æO ZHõ¯_»∞O@∞Ok? ^Õ=`«Å∞
L#fl KÀ@<å? ''W=∞~°û<£—— J<Õ =ºH˜Î Z<Àfl ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ „"åâß_»∞. „Ѩu ѨÙã¨ÎHõOÖ’#∞
"≥Ú^Œ\ ˜¿ÑrÖ’ '##∞fl #~°HÍxH˜ ѨOѨO_ç. <Õ#∞ JHõ¯_» ã¨fi~°æO `«Ü«∂~°∞KÕã≤ K«∂Ñ≤™êÎ#∞—
Jx „"å¿ã"å_»∞. J^Õ '^Œ~°≈#O—. WѨÊ\˜ Ѩiã≤÷ux QÆ∞iOz <Õ<Õg∞ K≥ѨÊ#∞. =∞# PÖ’K«<å
q^è•#O =Å¡ qÅ∞"≥·# rq`å#flO`å JO`«O KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl=Ú. =∂#= â◊H˜Îx, PÖ’K«<å
â◊HxΘ ã¨~fi° <åâ◊#O KÕã∞¨ <Î åfl=Ú. Z=ik `«ÑC¨ ? Hˆ =ÅO =∂#=Ùx ^Œ~≈° <å â◊HΘ Ö’Ñ≤OK«@"Õ∞.
=∂#=Ùx^˘Hõ¯>Ë ã¨=∞㨺. ^Œ~°≈<åâ◊H˜Î „Éèí+¨ì"≥∞ÿáÈ=@O. =∂#=Ùx =^ŒÌ J=ã¨~åxH˜
q∞Oz# =ã¨∞Î=ÙÅ∞<åfl~Ú. =∞x+≤ ^Œ~°≈#O `«‰õΩ¯"≥·áÈ=@O =Å¡ Zxfl Z‰õΩ¯= =ã¨∞Î=ÙÅ∞<åfl
`«‰õΩ¯=QÍ L#fl>Ë¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ^Œi„^ŒO J`«xH˜ JÅ"å>ˇÿ áÈ~ÚOk. =∂#=*Ïu JO`«\Ï,
qâ◊fi=∞O`«\Ï, ã¨=∂[=∞O`«\Ï ^Œ~°≈#O Ö’Ñ≤Oz =∂#=Ù_»∞ ^Œ∞+¨µì_≥·áÈÜ«∂_»∞. ^Œ∞+¨µìÅ#∞
Ѩ@∞ìH˘x, ^ŒO_çOz ã¨iKÕÜ«∂e. J~Ú`Õ ^À=∞Å#∞ K«O¿ÑHõ<åfl, "å\˜x ѨÙ\˜ìOz#
=ÚiH˜x `˘ÅyOK«@O „âı+¨ª=Ú. ^À=∞Å<Õ K«OѨÖËx =∞#=Ú ã¨=∞㨺Å#∞ Uq∞
`˘ÅyOK«QÆÅO? ã¨=∞㨺Å∞ =∂#=Ùx ‰õΩo§# "≥∞^Œ_»∞ #∞O_ç, ǨÏ$^ŒÜ«∞O #∞O_ç
ѨÙ@∞ìH˘™êÎ~Ú. _»|∞ƒ#fl"å~°∞ U"Õ"À „Ѩ}ÏoHõÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ~°∞. ‰õΩ\©~° Ѩi„â◊=∞Åx,
HÍÅ∞=Å∞ „`«qfi™êÎ=∞x, =O`≥#Å∞ Hõ_»`å=∞x, „Ѩ[Å#∞ q^•º=O`«∞Å#∞ KÕ™êÎ=∞x,
^èŒ#=O`«∞Å#∞ KÕ™êÎ=∞x WOHÍ Z<≥fl<Àfl. g@xfl\˜=Å¡ z=iH˜ [iˆQ^Õq∞\˜? W=hfl
L<åfl ‰õÄ_® PÖ’K«#ÅÖ’ ^Œ~°≈<å â◊H˜Î Ö’Ñ≤¿ãÎ UO K≥Ü«∂ºe? nѨѨ٠ѨÙ~°∞QÆ∞Å =Öˇ
`å=Ú =∞O_çáÈ~Ú W`«~°∞Å#∞ =∞O_ç™êÎ~°∞. D<å_»∞ J^Õ [~°∞QÆ∞`«∞#flk.
g∞~°∞ q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ÉèÏ~°º =zÛOk. WѨC_»∞ UO KÕ™êÎ~°∞? WHõ P"≥∞#∞
`«QÆÅɡ@ìO_ç. x["Õ∞, D<å_»∞ =∞x+≤ „Ѩu^•xfl `«QÆÅɡ_»∞`«∞<åfl_»∞. rq`åxfl,
ã¨=∂*Ïhfl, ^Õâßhfl, Ñ≤Å¡Å#∞, D<å_»∞ ã¨=∂[ =∞O`«\Ï „Éèí+¨ì"≥∞ÿ# PÖ’K«#Å∞,
^Œ∞+¨ìPK«~°} "åºÑ≤Oz L#flk. nx JO`«\ ˜H© =¸ÅHÍ~°}O =∂#=Ùx PÖ’K«<å
^èŒ#O`À Ѩ~°∞Ѩ٠H˘#=K«∞Û#∞ HÍh x„^Œ HÍ^Œ∞.
10 Ü«ÚQÆ=∞h+≤ PǨfi#O
q^è•#=Ú, q^Œº – nx<Õ ^Œ~°≈# âߢã¨ÎO JO^•=Ú PÖ’K«# HÍ^Œ∞. ZO`«\ ˜ „â◊=∞,
J*Ï˝#O "åºÑ≤™ÈÎOk. D k#Ѩ„uHõÅ =Å¡? '™È„Hõ\ ©ãπ— J<Õ =ºH˜Î ^Œ~°≈<åÅ#∞ q^•º~°∞úʼnõΩ
<ÕiÊOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ìQÍ<Õ "≥Ú`«ÎO ™ê„=∂[ºO =}˜H˜áÈ~ÚOk. P =∞x+≤H˜ q+¨O
WzÛ K«OáêÅx P[˝ W=fi|_çOk. _®‰õÄ ÖËHõ ^˘OQÆ XHõi^ŒÌ~°∞ =∞#∞+¨µÅ‰õΩ Ǩx
KÕ™êÎ~°∞. HÍx ^•~°≈x‰õΩ_»∞! ã¨=∂*Ï#flO`«\ ˜h HõkeOz"Õ™êÎ_»∞. Uã¨∞„ѨÉèí∞=Ù ™ê^èŒ∞"å?
HÍ^Œ∞. ^•~°≈x‰õΩ_»∞. ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ „ѨѨOK«OÖ’ KåÖÏ=∞Ok =Ù<åfl~°∞. XO\˜HÍeÃÑ· `«Ñ¨ã¨∞û
KÕ¿ã"å~°∞, h~°∞ „`åQÆx"å~°∞, uO_ç u#x"å~°∞. ÉÏÉÏÅ q+¨Ü«∞O K≥ѨÊ@O ÖË^Œ∞ <Õ#∞.
Uã¨∞„ѨÉèí∞=Ù ^•~°≈x‰õΩ_»∞. ^Œ~°≈# âߢã¨Î=∞O>Ë JO`«~åxfl, P`«‡#∞, ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl `åH˜
HõkeOKÕk. ã¨=∂[OÖ’ ^•~°≈x‰õΩÅ∞ ZѨC_»∞ L^Œ~ÚOz<å J^Œ∞ƒù`åÅ∞ [iQÍ~Ú.
~°∂™È J<Õ ^•~°≈x‰õΩ_»∞ LO_Õ"å_»∞. PÜ«∞# "≥Ú^Œ@ PÖ’K«##∞ ѨÙ\˜ìOz,
JO`«~°OQÍÅ#∞ HõkeOz, =∞x+≤ =∞ã≤Îëê¯xfl HõkeOKå_»∞. ~°∂™È _≥"≥∂„Hõã‘ J<Õ ^Œ~°≈<åxfl
WKåÛ_»∞. _≥"≥∂„Hõã‘x JO^Œ~°∂ ÔQeKÕâß~°∞. Ñ≤zÛ =∂@Åx J<åfl~°∞. ~åA ~å[ºO
KÕÜ«∂e, „Ѩ[Å∞ áêeOѨ|_®Å<åfl~°∞. z=iH˜ „ѨѨOK«=∞O`å _≥"≥∂„Hõã‘H˜ h~å[<åÅ∞
Ѩ_»∞`«∞#flk. h>Ëû J<Õ =ºH˜Î ^Õ=Ù_»∞ JO`«"≥∞ÿáÈÜ«∂_»x, ^Õ=Ù}˜‚ Éèí∂q∞Ö’ áêuÃÑ@ì_»O
[iyO^Œx, =∞x+≤ XHõ ã¨∂Ѩ~ü=∂<£ HÍ"åÅx K≥áêÊ_»∞. `«#O`«@ `å<Õ „ѨQÆu
™êkèOKåÅx, W`«~°∞Å#∞ ‰õÄ_® „ѨQÆu=∂~°æOÖ’ #_»áêÅx K≥áêÊ_»∞. PÜ«∞<å ^•~°≈x‰õΩ_Õ.
W^ŒO`å ZO^Œ∞HõO>Ë, ^•~°≈x‰õΩ_»∞ ZO`«\ ˜ â◊H=Θ O`«∞_À K≥Ñʨ \ÏxH˜ ^•~°≈x‰õΩÅ∞ K≥_"¤» åÔ~<· å,
=∞Oz"åÔ~·<å ZO`À â◊H˜Î=O`«∞Å∞. <å rq`«OÖ’ XHõ ã¨OѶ¨∞@# WѨC_»∞ K≥|∞`å#∞.
+≤ÖÏ¡OQ∑, „|∂QÆ_è£"≥·Ñ¨Ù <å q∞+¨<£HÀã¨O "≥o§#ѨC_»∞, <åQÍÖÏO_£ "≥àϧÅ#∞‰õΩ<åfl#∞.
<åQÍ „Ѩ[Å#∞ K«∂_®ÅxÑ≤OzOk. ^Œ∞ÉÏ+‘ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ ‰õÄ_® =∂ rÑπÖ’ =KåÛ~°∞.
<åQÍ „QÍ=∞OÖ’ Py, „Ѩ[Å=∞^茺 ‰õÄ~°∞Û#fl `«~åfi`«, ^Œ∞ÉÏ+‘ <åQÍ ÉèÏ+¨Ö’, ''g~°∞
=∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞, =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ∞, Pj~°fik™êÎ~°x—— K≥áêÊ_»∞. Z=iÔH·<å ÉÏ^èŒÅ∞ LO>Ë
giH˜ K≥ѨCHÀ=K«Ûx, XHõ q∞+¨<£ #_»∞ѨÙ`«∞#fl q^•fiOã¨∞Åx. U^≥·<å HÀiHõ =ÙO>Ë
K≥ѨCHÀ=K«Ûx K≥áêÊ~°∞. ^•^•Ñ¨Ù =O^Œ=∞Ok JHõ¯_» L<åfl~°∞. JO^Œ~°∂ `«=∞‰õΩ Ug∞
ÉÏ^èŒÅ∞ ÖË=x, ~˘>ˇì ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^Œx, ^èŒiOK«\ÏxH© K«~å‡Å∞ L#fl=x, QÆ_ç¤ HõѨCÅ
Wà◊√§ L<åflÜ«∞x, P#O^ŒOQÍ L<åfl=∞x K≥áêÊ~°∞. WO`«Ö’ XHõ =Úã¨e <åQÍÖËz, D
™êfig∞rH˜ U"≥·<å ÉÏ^èŒÅ∞ LO>Ë K≥ѨÊ=∞x J_çQÍ_»∞. =∂‰õΩ ÜÕ∞ ÉÏ^èŒÅ∂ ÖË=Ù. ™êfig∞rH˜
U"≥·<å ÉÏ^èŒÅ∞ LO>Ë f~°ÛQÆÅ=∞x K≥áêÊ_»∞. JѨC_»∞ <å‰õΩ J~°÷"≥∞ÿOk. W^Õ =∂#=Ùx
^Œ~°≈#O. <åQÍÅ∞ <åQÍÖÏO_£ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ZO^Œ∞‰õΩ? HõÅã≤Hõ@∞ìQÍ =ÙO_®Åx.
=∞# ^ŒQÆæ~° =Ù#fl^•x`À `«$Ñ≤ÎѨ_®e. W`«~°∞ʼnõΩ ÃÑ\˜ì =∞#O u<åe. P#O^ŒOQÍ
^èŒ#O`À ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ H˘#=K«∞Û#∞ HÍh "Õ∞^èŒã¨∞û HÍ^Œ∞
Ü«ÚQÆ=∞h+≤ PǨfi#O 11
rqOKåe. D ~°Hõ"≥∞ÿ# ^Œ~°≈<åÅ#∞ ѨÙ\˜ìOKÕ"å~°∞ =∞h+¨µÅ∞. =∞h+¨µÅ∞ ZÖÏ Ñ¨Ù_»`å~°∞?
|∞^Œ∞úx=Öˇ JO`«~°OQÆO #∞Oz ѨÙ_»`å~°∞.
|∞^Œ∞ú_»∞ ã¨=∂*Ïxfl K«∂âß_»∞. PHÍÅOÖ’ =∂Oã¨O, =∞QÆ∞=, =∞k~° J<Õq
r=<å^è•~åÅ∞. JѨÊ\˜ ^èŒ~°‡=Ú J^Õ, WѨC_»∂ J>Ë¡ =ÙOk. |∞^Œ∞ú_»∞ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
L^Œ~ÚOKå_»∞. |∞^Œ∞ú_»∞ qKå~°jÅ`«, ÉèÏ=<åjÅ`«‰õΩ „ѨfHõ. ^èŒ~À‡Ñ¨^ÕâßÅ∞ P ~ÀAÖ’¡#∂
=Ù#flѨÊ\˜H© |∞^Œ∞ú_»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ_»∞. |∞^Œ∞ú_»∞ |∞^ŒúO â◊~°}O QÆKåÛùq∞ J<åfl_»∞.
|∞kú, q"ÕHõO, PÖ’K«#Å#∞ â◊~°}∞HÀ~°=∞x, P<å\˜ su, i"åAÅ∞ ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ`Õ
ã‘fiHõiOK«=∞x, ÖË^ŒO>Ë x~åHõiOK«=∞x K≥áêÊ_»∞. JO^Œ~°∂ J<åfl~°∞ – Jk Jã¨OÉèí=O,
=∂ `å`« – `«O„_»∞Å∞ KÕã≤#k "Õ∞=Ú Ü≥∞O^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞~å^Œx. Ü«∞*Ï˝ÅÖ’ |Å∞Å∞,
Jâ◊fi"Õ∞^èŒO ¿Ñ~°∞`À Jâßfixfl K«OÑ≤ ǨÏ=#O KÕ¿ã"å~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J@∞=O\˜ Ѩ#∞Å∞
KÕÜ«∞=∞x K≥a`Õ, P ÉèíQÆ=O`«∞_ç<Õ #=∞‡~å^Œ∞. "Õ^•Å#∞ #=∞‡~å^Œ∞, JÖÏO\˜ |∞^Œ∞úx
U=∞<åe? ^•~°≈xHõ =∞h+≤ Jx.
=∞h+≤ =∂#=Ùx ã¨=∞㨺Å#∞ ã¨=∂^è•<åÅ∞ W™êÎ_»∞. =ºH˜Îx, ã¨=∂*Ïxfl `«Ü«∂~°∞
KÕ™êÎ~°∞. ™È„Hõ\ ©ãπ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤#k Ji™êì\ ˜Öò J~Ú`Õ, t"årx `«Ü«∂~°∞ KÕã≤#k
QÆ∞~°∞ ã¨=∞~°ú~å=∞^•ã¨∞. K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎx `«Ü«∂~°∞ KÕã≤#k Kå}‰õΩº_»∞. g~°O`å Ü≥∞=~°∞?
=∞h+¨µÅ∞. ^Œ~°≈#O JO>Ë [g∞ÖÏ QÆ∞iOz K≥áêÊe. [g∞ÖÏ rq`«=∞O`å Hõ+≤ìOz
‰õÄ_»Éˇ\ ˜ì# _»|∞ƒ`À HÍÉÏ "≥àϧÅx J#∞‰õΩOk. "≥àı§ ã¨=∞Ü«∂xH˜ Hõ~°=Ù. Ñ≤Å¡Å∞ PHõeH˜
K«xáÈ™êQÍ~°∞. ǨÏ*òH˜ HÍÉÏ "≥àϧÅ#∞‰õΩ#fl [g∞ÖÏ P HÀiHõ#∞ =∂#∞H˘x, P _»|∞ƒ`À
uO_ç, hà◊√§ ÜÕ∞~°Ê~°KåÅ#∞‰õΩOk. nx<Õ „@∂ Ѷ≤ÖÏã¨Ñ¶‘ JO\Ï~°∞. `«~åfi`« XHõ g∞\˜OQÆ∞Ö’
ǨÏ*òH˜ P ã¨OII Z=ifl Z#∞flHÀ"åÅ<Õ K«~°Û =zÛOk.
Hõs"£∞ J<Õ =ºH˜Î JO^Œ∞‰õΩ J~°›`« P"≥∞ˆH LO^Œx J<åfl_»∞. x["≥∞ÿ# ǨÏ*ò KÕã≤# =ºH˜Î
[g∞ÖÏ. HÍx il+¨ì~üÖ’ K«∂¿ãÎ P"≥∞ ǨÏ*ò‰õΩ "≥à◊§<ÕÖË^Œ∞. Hõs"£∞ J#fl@∞¡ [g∞ÖÏ
=Ù#flKÀ@<Õ =ÙO_ç ǨÏ*ò KÕã≤Ok. q∞ye#"å~°∞ "≥o§ =zÛ á¶ê~å‡e\© KÕâß~°∞. JO^Œ∞ˆH
[g∞ÖÏ<Õ Ü≥∞#∞flHÀ"åe.
„Ѩã∞¨ `Î O« ^Œ~≈° #O QÆ∞iOz K≥|∞`«∞<åfl#∞. ^Œ~≈° #O =∞h+¨µÅ‰õΩ [#‡xã¨∞OÎ k. =∞h+¨µÅ#∞
|∞∞`«∞OÉèí~å „Ñ¨[˝ HõÅ"å~°∞ Jx JO\Ï=Ú. WOHÀ ~°HõOQÍ =∞#=Ú ^•x<Õ QÍÜ«∞„u
JO\Ï=Ú. „âı+¨ì"≥∞ÿ# PÖ’K«#Å∞ KÕ¿ã"åi ã¨=¸Ç¨Ï"Õ∞ =∞h+¨µÅ∞. =∞hëê`«`åfixfl =∞#O
ѨÓl™êÎ=Ú. =∞hëê`«`«fi=∞O>Ë `«e¡. `«e¡ UO KÕã¨∞ÎOk? Ñ≤šʼnõΩ ÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
ÜÕ∞q∞ HÍ"åÖ’ J=hfl ã¨=∞‰õÄ~°∞ã¨∞ÎOk. áêezÛ ÃÑOK«∞`«∞Ok. JÖψQ =∞hëê `«`«fiO
^èŒ#O`À PǨ~°O H˘#=K«∞Û#∞ HÍh PHõe HÍ^Œ∞
12 Ü«ÚQÆ=∞h+≤ PǨfi#O
Jx JO>Ë Ü«ÚQÆO Ü≥ÚHõ¯ J=ã¨~åÅ#∞, ã¨=∞Ü«∂=ã¨~åÅ#∞, =∞x+≤ Ü≥ÚHõ¯ J=ã¨~åÅ#∞
"≥uH˜, J~°úO KÕã¨∞H˘x ã¨iÜ≥ÿ∞# ^Œ~°≈<åÅ#∞ Wã¨∞ÎOk. D<å\˜ J=ã¨~åÅ#∞ J~°úO
KÕã¨∞HÀ"åe. Jk Ü«ÚQÍxfl, ^Õâßxfl, Ѩiã≤÷`«∞Å#∞ J~°úO KÕã¨∞H˘x ^•xHõ#∞QÆ∞}=ÚQÍ
Ü«ÚQÍxfl `«Ü«∂~°∞ Kտ㠄Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞ÎOk. =∂#=`«fiO <ÕiÊ, =∞x+≤x L#fl`«OQÍ
`«Ü«∂~°∞ KÕã≤, "åi QÆ$ǨÅ#∞ ã¨fi~°æOQÍ =∂~°∞ã¨∞ÎOk. J@∞=O\˜ =∞hëê`«`åfixfl <Õ#∞
K«∂_®e. g∞Ö’ Z=Ô~·<å J@∞=O\˜ ¿ã= KÕÜ«∞QÆey`Õ "å~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞. "åi rq`«O
™ê~°úHõ=Ú, D<å_»∞ "≥∞\©iÜ«∞e[O "åºÑ≤Oz =Ù#flk. "No God, No Soul" J<Õ =∂@
qxÑ≤™ÈÎOk. JÖÏ J<Õ"å~°∞ <åã≤ΉõΩÅ∞, "≥·*Ï˝x‰õΩÅ∞. J~Ú`Õ gˆ~g∞ ã¨=∂*Ïxfl
K≥_»Q˘@ìÖË^Œ∞. K≥_»Q˘\˜ì#"å~°∞ ^è•i‡‰õΩÅ∞. ѨO_ç`«∞Å∞, ÉÏÉÏÖË. g~°O`å ^è•i‡Hõ
LѨ<庙êÅ∞ Wã¨∂Î, "åi rq`«OÖ’<Õ ^èŒ~å‡x áê\˜OK«x"å~°∞. J@∞=O\˜"åi
Láê<庙êʼnõΩ qÅ∞= ÖË^Œ∞. ^èŒ~å‡xfl, q*Ï˝<åxfl ã¨iKÕÜ«∂e. P Ѩx KÕÜ«∞QÆÅ â◊H˜Î
=∞hëê`«`«fi"Õ∞. ‰õΩOÉèí Ѩ~°fiOÖ’ ™êfl#O KÕ¿ãÎ ã¨fi~åæxH˜ áÈ`å~°<Õk ÜÕ∞q∞ ^èŒ~°‡O?
WÖÏO\˜ ^èŒ~å‡Å#∞ =∂iÛ, q*Ï˝<åxfl <ÕiÊOKåe. g∞ˆ~ D Ü«ÚQÆO Ü≥ÚHõ¯ J=ã¨~åÅ#∞
f~°ÛQÆÅ"å~°∞. =∂#=ÙŠ֒ѨŠ=Ù#fl „â◊^Œú H©∆}˜OzáÈ`«∞#flk. ^•xx ã¨iKÕÜ«∂e.
D<å\˜ ÉèÏ+¨#∞ <Õ~°∞ÛHÀO_ç. W`«~°∞ʼnõΩ <Õ~°ÊO_ç. q*Ï˝#=∞<Õ ÉèÏ+¨`À hux, ^èŒ~å‡xfl,
ã¨^•K«~°}#∞, „â◊^Œú#∞ <Õ~°ÊO_ç, =∂~°æO K«∂ѨO_ç. P^Œ~å≈Å#∞ Ü≥∞šѨC_»∂ áê\˜OK«@O
=Å¡ ÖÏÉèí"Õ∞ HõeyOk HÍx Ü≥∞#fl_»∂ Ü≥∞=iH© #+¨ìO HõÅQÆÖË^Œx `≥eÜ«∞*ˇÑ¨ÊO_ç.
J„|ǨÏO eOHõ<£ "Õ∞_»"£∞ ™Èì#∞ áê~°¡"≥∞O@∞‰õΩ ѨiK«Ü«∞O KÕã¨∂Î K≥Ñ≤Ê# q+¨Ü«∂Å∞
Uq∞\˜? D"≥∞ J"≥∞iHÍ #∞^Œ∞\˜ÃÑ· =Ù#fl Hõà◊OHÍxfl K≥iÑ≤"Õã≤O^Œx K≥áêÊ_»∞. g∞~°∞
KÕÜ«∞=Åã≤Ok ÜÕ∞q∞\˜? =∞#O ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $ux „ѨѨOK«OÖ’ L#fl`«OQÍ xÅɡ\ ˜ì,
D ã¨O㨯 $`Õ „ѨѨOKåxfl =∂iÛO^Œx K«∂Ñ≤OKåe. D<å\˜H© D ã¨O㨯 $`Õ „ѨѨOKåxH˜
=∂~°æO K«∂ѨQÆÅ â◊H˜Îx Hõey =Ù#flk. =∞h+¨µÅ‰õΩ D ã¨O㨯 $`Õ [#‡xzÛOk. =∞~°Å
=∞h+¨µÅ∞ [x‡¿ãÎ, ^Õâ◊"Õ∞ HÍ^Œ∞, ã¨=∂[O, ã¨O㨯 $u, "≥Ú`«ÎO „ѨѨOK«O ÉÏQÆ∞Ѩ_»∞`«∞Ok.
W^Õ =∞# ã¨OHõÅÊO HÍ"åe. =∞#O KÕã≤ K«∂Ñ≤OKåe. g∞~°O`å =∂`À Hõeã≤ #_»"åÅx
=∞#q KÕã¨∞Î<åflO.
rqOz L#fl"åiÖ’ „áê}â◊H˜Î xOÑ≤# QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ =∞~°}˜Oz#"åiÖ’ ‰õÄ_®
„áê}Ïxfl T^•~°∞. #=™ês, QÆ∞[~å`üÖ’ LO_Õ =∞QÆ<£ÉèÏ~Ú x+¨ªQÆÅ HÍ~°ºHõ~°ÎÅÖ’
XHõ~°∞. PÜ«∞#‰õΩ XHõ™êi Ǩ~üì Z\ÏH± =zÛ L#flk. Ô~O_»=™êi =zÛ# Z\ÏH± PÜ«∞#∞fl
=∞~°}Ïã¨#∞flx KÕã≤Ok. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ã¨g∞ѨOÖ’ XHõKÀ@ „Ѩ=K«#O
^èŒ#O`À ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ H˘#=K«∞Û#∞ HÍh ™œO^Œ~°ºO HÍ^Œ∞
Ü«ÚQÆ=∞h+≤ PǨfi#O 13
KÕã¨∂Î, =∞^茺֒<Õ =ÚyOz P#O^£ „QÍ=∞OÖ’ L#fl =∞QÆ<£ÉèÏ~Ú WO\˜H˜ =KåÛ~°∞.
_®Hõì~°∞¡ ''WѨC_Õ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞K«Å#O PyáÈ~ÚO^Œx—— J<åfl~°∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ QÆkÖ’#∞Oz
JO^Œih ɡ·@‰õΩ ѨOÑ≤ JHõ¯_Õ ‰õÄ~°∞Ûx =∞ø#QÍÜ«∞„f[ѨO KÕã≤ J~°QÆO@ `«~åfi`«
JO^Œih Ñ≤eÑ≤OKå~°∞. ''=∞QÆ<£ÉèÏ~Ú x„^Œ#∞Oz "Õ∞Å∞HÀ. WOHÍ Ñ¨k ã¨OIIÅ∞ h=Ù <å
Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞=Åã≤ LOk—— J<åfl~°∞. =∞QÆ<£ÉèÏ~Ú x„^Œ#∞Oz ÖËz#>Ë¡ ÖËz QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ
áê^•ÅÃÑ· Ѩ_®¤_»∞. ã¨iQÍæ Ѩk ã¨OIIÅ `«~åfi`« ã¨fi~°æO KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
™êfi=ÅO|# ã¨O™ê¯~°O
XHõ „á¶ê#∞û^Õâ◊ã¨∞Î_»∞ ~À_»∞¤ „ѨHõ¯# |∂@∞ áêe+π KÕã¨∞Î#fl XHõ ¿Ñ^Œ
‰õΩ„~°"åx KÕ`«∞Ö’¡ XHõ ~°∂áê~Ú ÃÑ\˜ì áêe+π KÕÜ«Ú=∞<åfl_»∞. q∞ye#
ÃÑ·ã¨Å∞ uiyKåÛ_®ÉÏÅ∞_»∞. =^ŒÌ<åfl_® =ºH˜Î. ''<å `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ „â◊=∞‰õΩ
q∞Oz# Ѷ¨e`åxfl ã‘fiHõiOK«=^ŒÌx K≥áêÊ~°∞—— J<åfl_»∞ ÉÏÅ∞_»∞. D
ÉÏÅ∞_Õ ÃÑiy ÃÑ^ŒÌ"å_≥· „á¶ê#∞û^ÕâßxH˜ ~åRѨu JÜ«∂º_»∞. `«e¡^ŒO„_»∞Å∞
a_»¤Å‰õΩ K«Hõ¯x ã¨O™ê¯~å#flOkOKåe.
– „Ѩ*Ï˝Ñ¨Ù~å}O – tâ◊√ x~å‡} „ѨHõ~°}O
=¸~° ∞ ö } ˜ ‚ QÆ ∞ ~° ∞ =ÙQÍ KÕ ã ¨ ∞ H˘x, J`« x =∂~° æ ^ Œ ~ ° ≈ Hõ ` « fi OÖ’
=º=ǨÏiOK«∞@, ^Œ∞+¨µìÅ, ‰õΩHõ~°∞‡Å, ã¨=∂[ q~À^èŒ∞Å „Ñ‘uH˘~°‰õΩ "åi
Ѩ#∞ʼnõΩ ã¨Ç¨ÏHõiOK«∞@, ã¨=∞i÷OK«∞@† ã¨Éèíº PǨ~°=Ú#∞ =^Œe
JÉè í H õ ∆ º=ÚÅ#∞ ã‘ fi Hõ i OK« ∞ @† 㨠= ∞~° ∞ ÷ Å ∞, 㨠` « ¯ ~° ‡ Å∞ KÕ Ü « Ú "åiH˜
J#∞‰õÄÅ=ÚQÍ =º=ǨÏiOK«‰õΩO_»∞@† ã¨`å¯~°º=Ú, Ѩ~ÀѨHÍ~°=Ú,
Ѩ~°Ñ‘_®Ç¨Ï~°}=ÚÅÖ’ PÅ㨺=Ú, L^•ã‘#`« =Ç≤ÏOK«∞@ – r=# Ѩ^èŒ
x~åú~°}Ö’ ÉèÏQƺqÇ‘Ï# ÅHõ∆}ÏÅ∞QÍ QÆ∞iÎOKåe. – ˆH∆"Õ∞O„^Œ∞_»∞
=¸~°ö`«fiO Ѩ`«#O "≥·Ñ¨ÙˆH ^•i fã¨∞ÎOk.
14 ã¨Or=x q^Œº ZO^Œ∞‰õΩ? Z=iHÀã¨O
ã¨Or=x q^Œº ZO^Œ∞‰õΩ? Z=iHÀã¨O?
(Ѩ~°=∞ѨÓ[º QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ U„Ñ≤Öò 22, 1984= ã¨Or=x q^Œº, rqOK«@=∞<Õ Hõà◊
QÆ∞iOz, ^•x tHõ∆}, =∞ǨÏ`«fiO QÆ∞iOz Ѩi[#∞ʼnõΩ WzÛ# ã¨O^Õâ◊O Ü«∞^ä•`«^äŒOQÍ
„"åÜ«∞|_çOk.)
q∞„`«∞ÖÏ~å! [O`«∞=ÙʼnõΩ ZšѨC_»∂ uO_ç ã¨OáêkOK«@O ZÖÏQÍ J<Õ zO`«
=ÙO@∞Ok. Jk fi`Õ ã¨O`å<åxfl =$kú KÕÜ«∞@"Õ∞ Jq KÕ¿ã Ô~O_»= Ѩx. JO`«‰õΩ
q∞Oz Jq WOˆHg∞ KÕÜ«∞ÖË=Ù. J~Ú`Õ =∂#=Ù_»∞ [O`«∞=ÙÅ áÈeHõÅ`À L#flѨÊ\˜H©
(HÀu, zOáêOr) J`«xÖ’ ÉèÏ=#Å∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú. J^Õ [O`«∞=ÙʼnõΩ, =∂#=ÙxH© =Ù#fl
ÉèË^Œ=Ú. XHõ „áêO`«OÖ’ Hõ~°∞=Ù "Õ¿ãÎ, ^è•#ºO xÅfi =ÙOK«∞‰õΩ#fl =ºH˜Î QÀ_Ò<£ MÏm KÕã≤
JO^ŒiH© ѨOK«∞`å_»∞. XHõ WO\˜H˜ xѨÊO@∞‰õΩO>Ë P xѨC P~°Ê\ÏxH˜ JO`å hà◊§
aO^≥Å`À |Ü«∞Å∞ ^Õ~°∞`å~°∞. "å\˜<Õ ÉèÏ=#Å∞ JO\Ï=Ú. W`«~°∞Å ã¨Ç¨Ü«∞O HÀã¨O
=ÚO^Œ∞‰õΩ L~°Hõ@"Õ∞ =∂#=`åfixH˜ w@∞~å~Ú. D ѨsHõ∆Ö’ F_çáÈ`Õ J`«_»∞ =∂#=Ù_»∞
HÍ<ÕHÍ_»∞, [O`«∞=Ù.
g∞~°O`å <å =∂@Å∞ qO@∞#fl D ã¨=∞Ü«∞O g∞‰õΩ ™ê=∂#ºOQÍ JxÑ≤OK«=K«∞Û.
=∂=¸Å∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ =ÚyOK«∞‰õΩx =zÛ ‰õÄ~°∞Ûx <å =∂@Å∞ qO@∞<åfl~°∞. J~Ú`Õ
D ã¨=∞Ü«∞O x*ÏxH˜ KåÖÏ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#k. J~Ú`Õ ~ÚѨÊ\˜HõѨC_»∞ g∞ <≥uÎ#
Ñ≤_»∞QÆ∞Å∞ ‰õΩ~°=HõáÈ=K«∞Û. `«∞á¶ê#∞ ~åHõáÈ=K«∞Û. HÍx g∞~°∞ H˘OK≥O ^Œ∂~°^Œ$+≤ì`À
PÖ’z¿ãÎ, g∞~°∞ Ñ‘ÖËÛ QÍe q+¨Ñ¨Ói`«=∞x „QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞. "å`å=~°}OÖ’ "åºÑ≤Oz =Ù#fl
q+¨O TÑ≤i ^•fi~å g∞Ö’ KÕi, ~ÀA~ÀA‰õÄ g∞ r=#HÍÖÏxfl `«yæã¨∞ÎOk. D ÉèíÜ«∞OHõ~°
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ѩu =ºH˜ÎÃÑ· PѨ^Œ P=iOz =ÙOk. h~°∞ HõÅ∞+≤`«"≥∞ÿáÈ~ÚOk. ˆ~_çÜÕ∞+¨<£
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flk. ^•x=Å¡ Ñ≤Å¡Å∞ JOQÆqHõÅ∞~°∞QÍ Ñ¨Ù_»∞`«∞<åfl~°∞. [#ã¨OYº qѨs`«OQÍ
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞O_»@O =Å¡ aÜ«∞ºO, QÀ^èŒ∞=∞Å ˆ~@∞¡ Wk =~°‰õΩ Z=~°∂ Z~°QÆ#O`«
ÃÑiyáÈÜ«∂~Ú. WOHÍ ÃÑiyáÈ`å~Ú. `«ˆQæ ã¨∂K«#Å∞ <å‰õΩ HõxÑ≤OK«@O ÖË^Œ∞. D
PѨ^ŒÅ∞ =∂#=ÙxÃÑ· WOHÍ Ü≥∞‰õΩ¯= HÍ#∞<åfl~Ú.
„Ѩã¨∞Î`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞ „ѨHõ¯#∞#fl =∞x+≤ ÃÑ· g∞‰õΩ #=∞‡HõO =ÙO_»^Œ∞. ~À_»∞¤ g∞^Œ
#_»∞ã¨∂Î =ÙO>Ë, „ѨHõ¯# #_çKÕ =ºH˜Î U Hõ∆}OÖ’ Kå‰õΩ`À á⁄_çz g∞ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ÖωõΩ¯O\Ï_À
g∞‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. =∂#=ÙÅ PÖ’K«#Å∞, #_»`«, „Ѩ=$uÎ JO`«QÍ HõÅ∞+≤`«"≥∞ÿáÈ~Ú#q.
^èŒ#O`À B+¨^èŒO H˘#=K«∞Û#∞ HÍh P~ÀQƺO HÍ^Œ∞
ã¨Or=x q^Œº ZO^Œ∞‰õΩ? Z=iHÀã¨O 15
WÖψQ [iy`Õ ™È^Œ~°∞Å#∞ #=∞‡ÖË~°∞. ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µx, ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ ¢ã‘Îx #=∞‡ÖË~°∞. J@∞=O\˜
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞q∞k.
„ѨHõ$u „Ѩã¨∞Î`«O xÅHõ_»QÍ ÖË^Œ∞. „ѨHõ$uH˜ =∞# JO^ŒiÃÑ·# HÀѨOQÍ L#flk. `«#H˜+¨ìO
=ÙO>Ë ÉÏQÍ =~å¬Å∞ ‰õΩ~°∞ã¨∞ÎOk, ÖˉõΩO>Ë Hõ~°∞=Ù =KÕÛO`«=~°‰õΩ ‰õΩ~°=^Œ∞. Éèí∂HõOáêÅ∞,
=~°^ŒÅ∞ ZѨC_˘™êÎÜ≥∂ Ü≥∞=fi~°∂ K≥ѨÊÖË~°∞. „ѨHõ$u ѨÓiÎQÍ Ñ¨xKÕÜ«∞@O =∂x"Õã≤Ok.
HÀѨyOK«∞‰õΩ#flk. W@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ ÜÕ∞g∞ KÕÜ«∞#Hõ¯~°ÖË^•? g∞ÃÑ· ÉÏ^茺`«
ÖË^•? g∞ Hõ~°Î=º"Õ∞q∞\˜? g∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞O ~åu`À ã¨=∂#=∂? g∞‰õΩ ÉèÏ=#Å∞ ÖË"å?
HÍ^Œ ∞ . JO^Œ ~ ° ∂ JÖÏO\˜ " å~° ∞ HÍ^Œ ∞ . D<å_» ∞ Ü« Ú =‰õ Ω ÅO`å =$^Œ ∞ ú Å `À
™ê=∂#"≥ ∞ ÿ á ÈÜ« ∂ ~° ∞ . "åi ^Œ $ +≤ ì H© ∆ } ˜ O z, #_» ∞ =Ú =OyáÈ~Ú PHÍâ◊ O "≥ · Ñ ¨ Ù
K«∂_»ÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. L#fl`«"≥∞ÿ# ^Œ$+≤ì`À K«∂™êÎ~°x g∞ÃÑ· <å‰õΩ #=∞‡HõO. g∞~°∞
`«Å∞K«∞‰õΩO>Ë Ü≥∞O`À ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ü≥∞O`≥·<å fiHõ KÕã¨∞‰õΩx Hõ$+≤
KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. 8QÆOII ѨxH˜, 7 QÆOII q„âßOuH˜, 5 QÆOII WO\˜ Ѩ#∞ʼnõΩ Y~°∞Û KÕã≤<å
WOHÍ 4 QÆO@Å∞ ã¨=∂[ ¿ã=‰õΩ, „ѨQuÆ HÍ~°º„Hõ=∂ʼnõΩ, =∂#=Ùx L#fl`«∞_çx KÕÜ∞« \ÏxH˜
"å_»=K«∞Û. WÖψQ KÕã≤ f~åe. nx=Å¡ ÜÕ∞g∞ #+¨ìO =ÙO_»^Œx <Õ#∞ Ǩg∞ Wã¨∞Î<åfl#∞.
ã¨=∂[¿ã=‰õΩÖˇ·# QÍOnè, <≥„Ǩ˙, q<ÀÉÏ, q"ÕHÍ#O^Œ – Ü≥∞=fi~°∂ #+¨ìáÈÖË^Œ∞. "å~°∞
L#fl`«∞Öˇ·, W`«~°∞Å#∞ ÃÑ·H˜ `≥KåÛ~°∞. "åiH˜ Hõey# #+¨ì"Õ∞q∞\˜? QÍOnèr „áêH©ìãπ KÕã≤
=ÙO>Ë U =∂„`«O ã¨OáêkOz =ÙO_Õ"å~°∞? WѨC_»∞ =∂„`«O PÜ«∞#‰õΩ =zÛ# #+¨"ì ∞Õ q∞\˜?
K«^Œ∞=Ù#∞ PÜ«∞# "å_»∞HÀÖË^Œ∞. x["≥∞ÿ# „ÉÏǨχ}∞_»∞ `«#HÀã¨O ÜÕ∞g∞ "å_»∞HÀ_»∞.
PÜ«∞# „ÉÏǨχ}∞_»∞. `«# ã¨=∞Ü«∂xfl uO_çH˜, ã¨O`å# =$kúH˜ Y~°∞Û KÕÜ«∞‰õΩO_®
=∂#=¿ã=‰õΩ Y~°∞Û KÕâß_»∞.
JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ Z<Àfl™ê~°∞¡ K≥áêÊ#∞. ã¨=∞Ü«∞^•#O KÕÜ«∞O_ç. g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl H˘O`«
á⁄^Œ∞Ѩ٠KÕÜ«∞O_ç. U ѨxHÀã¨O? g∞ PÖ’K«##∞ "≥∞^Œ_»∞#∞ ã¨iKÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜, PÖ’K«<å
*Ï˝<åxfl ÃÑOá⁄OkOK«@O HÀã¨O J^Õ LO>Ë ZO`À L#fl`«∞Å∞ HÍ=K«∞Û, eOHõ<£ÖÏQÍ,
*Ïi˚ "å+≤OQÆì<£ÖÏQÍ QÍiѶ‘Öò¤ÖÏQÍ. =∂#=Ù_»∞ ^Õ=`«QÍ =∂i`Õ Éèí∂q∞ ã¨fi~°æO J=Ù`«∞Ok.
J~Ú`Õ P PÖ’K«# Un? `≥eq Un? ѨÓ~°fiO „ÉÏǨχ}∞Å∞, ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ =∂#=ÙÅÖ’
`≥eq`Õ@Å#∞ =$kú KÕÜ«∞\ÏxH˜ Hõ$+≤ KÕ¿ã"å~°∞. "åxˆH g∞~°∂ g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl
Y~°∞ÛKÕÜ«∞O_ç. nxÔHO`À ^èŒ#=Ú HÍ"åÅ<Õ PÖ’K«# KåÖÏ `«Ñ¨C. ^èŒ# ã¨Oáê^Œ#
J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ^èŒ#O ã¨OáêkOz, ‰õÄ_»Éˇ\ ˜ì g∞ˆ~g∞ ™êkèOK«ÖË~°∞. ã¨=∂#º =∂#=Ùx
™ê÷ ~ ÚÖ’ rqOK« O _ç . JѨ C _» ∞ g∞‰õ Ω Ü≥ ∞ O`« 㨠= ∞Ü« ∞ O, |∞kú , *Ï˝ # O, „â◊ = ∞
^èŒ#O`À qÖÏ㨠=ã¨∞Î=ÙÅ∞ H˘#=K«∞Û#∞ HÍh ã¨O`À+¨O HÍ^Œ∞
16 ã¨Or=x q^Œº ZO^Œ∞‰õΩ? Z=iHÀã¨O
q∞yeáÈ`åÜ≥∂ K«∂_»O_ç. J=hfl ã¨=∂[ ¿ã=‰õΩ "å_»=K«∞Û. WO\’¡ LO_Õ ¿ã=
KÕÜ«∞=K«∞Û. nxHÀã¨O g∞~°∞ z#fl „>ˇÿxOQ∑ fã¨∞HÀ=Åã≤ =ÙO@∞Ok. „>ˇÿxOQ∑ KåÖÏ
J=ã¨~°O. qâßfiq∞„`«∞_»∞ ~å=∞ÅHõ∆ ‡}∞Å#∞ `«#`À fã¨∞‰õΩ"≥o§ „>ˇÿxOQ∑ WKåÛ_»∞. Uq∞
„>ˇÿxOQ∑ WKåÛ_»∞? t=^èŒ#∞ã¨∞û JO`«\ ˜^•xfl q~°QÆQ˘@ì@O, ÅOHõÖ’ =Ù#fl ~åHõ∆ã¨∞Å#∞
=kèOK«@O, ~å=∞~å[º ™ê÷Ѩ# Ü≥∞ÖÏ KÕÜ«∞@O J<Õ q+¨Ü«∂ÅÃÑ· „>ˇÿxOQ∑ WKåÛ_»∞.
^•^•Ñ¨Ù JÖÏO\˜ „>ˇÿxOQ∑ U~åÊ@∞¡ âßOu‰õΩO*òÖ’ =Ù<åfl~Ú. ã¨=∂[OÖ’ =Ù#fl
~åHõ ∆ ã ¨ ` åfixfl =kè O KÕ q^è • #O <Õ ~ ° ∞ Ê`å=Ú. âßOu‰õ Ω O*ò # ∞ XHõ #ÅO^•
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OQÍ, XHõ `«Hõ∆tÅ ÖÏQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂Å<Õ ã¨fiѨflO LO_Õk. #ÅO^Œ
#∞Oz "ÕÅ=∞Ok ^èŒ~°‡„ѨKå~°‰õΩÅ∞, `«Hõ∆tÅ#∞O_ç "ÕÅ=∞Ok ã¨O㨯 $f „ѨKå~°‰õΩÅ∞
`«Ü«∂~°Ü«∂º~°∞. JÖψQ WѨC_»∞ ^èŒ~°‡O <Õˆ~Ê"å~°∞ HÍ^Œ∞, ã¨=∂[ ¿ã=KÕ¿ã"å~°∞ `«Ü«∂~°∞
HÍ"åe. ã¨=∂[ ¿ã= KÕÜ«∞#O`«=~°‰õΩ g∞~°∞ L#fl`«∞Å∞ HÍÖË~°∞. g∞ JO`«~°OQÍxH˜
âßOu, ã¨O`À+¨O ÅaèOK«=Ù. P#O^ŒOQÍ P`å‡#O^ŒO`Àáê@∞ ã¨=∂[ ¿ã=‰õΩ Ü≥∞ÖÏ,
HÍ"åÖ’, ÉèíQÆ=O`«∞x J#∞„QÆǨÏO Ü≥∞ÖÏ Åaèã¨∞ÎO^À, P#O^ŒOQÍ Ü≥∞ÖÏ rqOKåÖ’
~ÚHõ¯_» „>ˇÿxOQ∑ ~Ú™êÎ=Ú. Wk Ü≥∞ѨÊ\˜#∞OKÀ #_»∞ã¨∞Î#flk. 5 ~ÀAÅ∞ ÖËHõ 9 ~ÀAÅ∞
ÖËHõ <≥Å ~ÀAÅ∞ fã¨∞HÀ=K«∞Û. Wk ‰õÄ_® XHõ qâ◊fiq^•ºÜ«∞ÅOQÍ =∂~°Û|_çOk.
J~Ú`Õ QÆ=~°fl"≥∞O@∞`À nxH˜ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞. #ÅO^Œ‰õΩ, `«Hõ∆tʼnõΩ ‰õÄ_® Wk
=~°‰õΩ QÆ=~°fl"≥∞O@∞`À ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞ Hõ^•! Wn J@∞=O\˜^Õ.
D<å\˜ =∂#=ÙxH˜ rqOK«@O `≥eÜ«∞^Œ∞. =∂=¸Å∞QÍ JO^Œ~°∂ rqOKÕk rq`«O
HÍ^Œ∞. rqOK«@=∞<Õk Q˘Ñ¨Ê ã¨Or=h q^Œº. rqOK«@"Õ∞ XHõ HõÅ. XHõ <å=Ö’
q∞=∞‡efl ‰õÄ~ÀÛɡ\ ˜ì, g∞ KÕuH˜ K«∞Hͯx WzÛ, g∞`Àáê@∞ H˘xfl =O^ŒÅ=∞Okx #k
^•\˜OK«=∞x X_»∞#¤ =kÖË¿ã,Î Hˆ =ÅO <å= #_»Ñ@¨ "Õ∞ HÍ^Œ∞. =∞^躌 Ö’ =KÕÛ ã¨∞_çQ∞Æ O_®Å#∞
^•@@O, W|ƒO^Œ ∞ Å∞ `« Ñ ≤ Ê OK« ∞ HÀ=@O ‰õ Ä _® <Õ ~ ° Ê =Åã≤ =㨠∞ Î O k. <Õ # ∞ <å
JOu=∞HÍÅOÖ’ âßOu‰õΩO*ò#∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂Åx ã¨OHõeÊOKå#∞.
XHõ¯ <≥ÅÖ’ 500=∞OkH˜ tHõ∆} WKÕÛ áê¡<£ `«Ü«∂~°∞ KÕâß=Ú. XHõ¯ <≥Åã¨iáÈ`«∞O^•,
JO>Ë <å‰õΩ#fl H˘kÌ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ H˘xfl ÅHõ∆Å =∞OkH˜ „>ˇÿxOQ∑ ~Ú"åfiÅO>Ë ã¨iÃÑ@ìHõ
`«Ñ¨Ê^Œ∞. <≥ʼnõΩ 600=∞OkH˜ rqOK«@=∞<Õ Hõà◊#∞, ã¨=∂[¿ã"åHÍ~°º„Hõ=∂Å#∞, D<å\˜
ã¨=∞㨺Å#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x "å\˜H˜ ã¨=∂^è•<åÅ∞ "≥`«Hõ@O <Õ~åÊe. ^•xH˜ U~åÊ@∞¡ KÕâß=Ú.
D<å\˜=~°‰õΩ "Õ∞=Ú QÆ~°fiOQÍ K≥ѨCHÀQÆey#k ÜÕ∞q∞@O>Ë, P„â◊=∞O <Õ#∞ ™ê÷Ñ≤Oz#
<å\˜#∞O_ç h\˜H˜QÍx, x"å™êxH˜ QÍx, HõÔ~O\ò‰õΩ QÍx Ü≥∞=i=^ŒÌ #∞O_ç ÜÕ∞g∞
^èŒ#O`À P_»O|~°O H˘#=K«∞Û#∞ HÍh ã¨fi~°æO HÍ^Œ∞
ã¨Or=x q^Œº ZO^Œ∞‰õΩ? Z=iHÀã¨O 17
fã¨∞HÀÖË^Œ∞. WѨC_»∞ Éè’[#O ‰õÄ_® Lz`«"Õ∞. c^ŒÅ‰õΩ, Q˘Ñ¨Ê"åiH˜ `Õ_® ÖËx Éè’[#O.
„ÉÏǨχ} Éè’[#O Lz`«OQÍ, ^•#OQÍ u#~å^Œx Z=iÔH·<å JxÑ≤¿ãÎ `Àz#O`« ~Ú=fiO_ç.
~°j^Œ∞ fã¨∞HÀO_ç. WѨC_»∞ tHõ∆}‰õΩ =KÕÛ"å~°∞ =∞iO`« `ÕeHõQÍ ~å=K«∞Û. QÆ=~°fl"≥∞O@∞
ã¨∂¯ÖòûÖ’ É’i¤OQ∑, "≥∞ãπ, ѨÙã¨ÎHÍÅ∞ g\˜H˜ Ѷ‘A "Õˆ~ =ÙO@∞Ok. HÍx <Õ#∞ XHõ¯ ÃÑ·™ê
‰õÄ_® Ѷ‘A Z=iÃÑ·<å "≥Ü«∞º#∞. D „Ѩ`ÕºHõ`« #ÅO^Œ – `«Hõ∆tʼnõÄ =ÙO_Õk. J~Ú`Õ
WHõ¯_çH˜ =KÕÛ"å~°∞ ã¨=∞~°∞úÖˇ·, âßs~°HõOQÍ, =∂#ã≤HõOQÍ ‰õÄ_® =$^Œ∞úÅ∞ H͉õΩO_®,
K«^Œ∞=ÙHÀQÆÅ ™ê=∞~°úºO L#fl"å~°∞ HÍ"åe. JO`ÕQÍx, ÉÏ=∞‡Å#∞, `å`«Ü«∞ºÅ#∞ `≥zÛ
QÆO^Œ~°QÀà◊O KÕ¿ãÎ Wk qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O HÍ^Œ∞, #~°Hõ"≥∞ÿáÈ`«∞Ok JO^Œ∞ˆH J~°›`« L#fl"å~°∞
~°O_ç. <å „áê}O #∞Oz <å rq`«O #∞Oz ÖÏÉèíO á⁄O^ŒO_ç. <Õ#∞ L<åfl㨈~† ÖËHõáÈ~Ú<å
㨈~† g∞~°∞ ~å=K«∞Û. „ѨuÉèÏ=O`«∞ʼnõΩ Wk PǨfi#O. =Úã¨e"åiH˜, JtH˜∆`«∞ʼnõΩ,
|^ŒúHõã¨∞ÎʼnõΩ HÍ^Œ∞. JÖÏO\˜ "å~°∞ =¿ãÎ Ô~O_À ~ÀA uÑ≤Ê Ñ¨OѨÙ`å=Ú. Wk ^èŒ~°‡âßÅ
HÍ^Œ ∞ . =∂ ÜÕ ∞ ~åÊ@∞¡ L^Õ Ì â ߺÅ∞, Hõ Å Å∞ áê_» ∞ KÕ Ü « ∞ =^Œ ∞ Ì . Wk HÍÖË r . XHõ
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O. HÍÜ«∞HõÖÏÊxH˜ U~åÊ>ˇ#ÿ XHõ JHÍ_»q∞. <å ã¨`º« Ü«ÚQÆ ã¨fiáêflÅ =∞ǨÏÅ∞.
g∞Ö’ Z=iH˜ =∞#∞+¨µÅ∞QÍ `«Ü«∂~°∞ HÍ"åÅx =ÙO^À, `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂Åx LO^À,
ã¨Or=h q^Œº <Õ~°∞ÛHÀ"åÅx LO^À "å~°O^ŒiH© W^Õ PǨfi#O. rq`åxfl L#fl`«O
KÕã¨∞HÀ=@O, ã¨=∞㨺Å#∞ K«Hõ¯k^ŒÌ@O <Õ~°Ê|_»∞`«∞Ok. PÖ’K«<å Ѩ~°∞Å∞, ÉèÏ=<åjÅ∞~°∞,
D HÍ~°º„Hõ=∞O`À ÖÏÉèíO á⁄O^ŒO_ç. q∞=∞‡efl g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ#∞ KÕã¨∞H˘x ##∞fl ^èŒ#∞º_çx
KÕÜ«∞O_ç.
™êÜ«∞O„`« ã¨=∞Ü«∞O. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ âßOu‰õΩO*òÖ’x `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx U"À
U~åÊ@¡#∞ QÆ∞iOz „Ѩã¨Oyã¨∞Î<åfl~°∞. WO`«Ö’ HõÔ~O\ò áÈ~ÚOk. ÉÏQÍ =∞|∞ƒÑ¨\ ˜ì
LO_»@O KÕ`« pHõ\ ˜QÍ L#flk. JѨC_»∞ t+¨µº_»∞ ÖËz ÖÏOÑπ fã¨∞‰õΩ~å=\ÏxH˜ |Ü«∞Å∞
^Õ~å_»∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ J`«xfl "åiã¨∂Î – ''h‰õΩ U =ã¨∞Î=Ù ZHõ¯_»∞O^À Uq∞ `≥Å∞ã¨∞?
<Õ#∞ U =ã¨∞Î=Ù#∞ ZHõ¯_»∞OKåÖ’ JHõ¯_» LOK«∞`å#∞—— JO@∂ ÖÏOÑπ "≥eyOKå~°∞.
„Ѩã¨OQÆO uiy „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk. ZHõ¯_ç K≥·`«#ºÑ¨Ù L#fl`« „Ѩ^ÕâßÅÖ’ x"åã¨O? ZHõ¯_ç
z#fl =ã¨∞Î=ÙŠѨ@¡ ‰õÄ_® UHÍ„QÆ`«? D Ô~O_çO\˜ J~°∞^≥·# ã¨OQÆ=∞O QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞.
^èŒ#O`À ^Õ"åÅÜ«∞O H˘#=K«∞Û#∞, HÍh ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ HÍ^Œ∞.
18 ^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜?
^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜?
(31, [#=i 1979Ö’ âßOu‰õΩO*ò „áêOQÆ}OÖ’ ~Ú=fi|_ç# „Ѩ=K«#O
Ü«∞^è•`«^äŒOQÍ ~Ú=fi|_çOk)
QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú =∂`À HõeÑ≤ K≥ѨÊO_ç –
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO
Éèí~Àæ^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`üII
^Õ=`«ÖÏ~å =∞é˜Ü«Ú ™È^Œ~°∞ÖÏ~å! ^Õ=`«Å J#∞„QÆÇ¨Ï q+¨Ü«∞=Ú g∞~°O`å q<Õ
=ÙO\Ï~°∞. "å~°∞ ~Úã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞ HÍ|>Ëì "åiH˜ ^Õ=`«Åx ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì~°∞. HÀiHõÅ`À
ZO`À=∞Ok "åi ѨÓ[ KÕã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞, Láêã¨#, Éèí[# KÕã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞. `«^•fi~å
^Õ=`«Å∞ `«=∞ˆH^≥·<å ~ÚzÛ "≥à◊√§`å~°x. D q+¨Ü«∞O ã¨iÜ≥ÿ∞#^• ÖËHõ `«áêÊ J<Õ
^•xx QÆ∞iOz PÖ’z^•ÌO.
^Õ=`«Å∞ ~ÚKÕÛ™êÎ~°∞. nxÖ’ U ã¨O^ÕǨÏ=¸ ÖË^Œ∞. "å~°∞ ~ÚKÕÛ"å~°∞ HÍHõáÈ`Õ
"åi ¿Ñ~°∞¡ ^Õ=`«Åx ÃÑ\˜ì =ÙO_Õ"å~°∞ HÍ^Œ∞. ^Õ=`«Ü≥ÚHõ¯ J~°ú"Õ∞ ~ÚKÕÛ"å~°∞. WKÕÛ"åix
XHõ " Õ à ◊ J_ç ˆ Q "å~° ∞ U^≥ · < å J_ç y #>ˇ ¡  ` Õ ^•xÖ’ `« ¿ ÑÊg∞ ÖË ^ Œ ∞ . HÍh
PÖ’zOK«=Åã≤O^Õq∞@O>Ë ^Õ=`«Å∞ Jã¨Å∞ ~ÚKÕÛ =ã¨∞Î"Õq∞\˜? ^Õ=`«Å∞ `«=∞ ^ŒQÆæ~°
U=Ú#fl^À J^Õ ~Ú™êÎ~°∞. Z=i^ŒQÆæ~° U=Ú#fl^À J^ÕHõ^• "åi=fiQÆeˆQk. ^Õ=`«Å
^ŒQÆæ~° XˆH =ã¨∞Î=Ù =Ù#flk. Jk ^Õ=`«fi=Ú, QÆ∞}=Ú, Hõ~°‡, ã¨fiÉèÏ=O D =¸_çO\˜
Ü≥ÚHõ¯ =∞Oz`«#=Ú, „âı+¨ª`«<Õ ^Õ=`«fi=Ú JO\Ï~°∞. W^ŒO`å ~ÚzÛ# `«~åfi`« ^Õ=`«Å∞
xtÛOu`«∞Ö∫`å~°∞. x=$`«∞ÎÖ∫`å~°∞ "å~°O\Ï~°∞. "Õ∞"Õ∞^≥·`Õ g∞H˜=fiQÆÅ"≥∂ J^ŒO`å
~ÚKÕÛâß=Ú. g∞iѨC_»∞ "Õ∞q∞zÛ#^•xx ZHõ¯_» ã¨=Úz`«"≥∂ JK«@ LѨÜ≥∂yOz
ã¨Ñ¶¨Å`«#∞ á⁄O^Œ@"Õ∞ g∞~°∞ K≥Ü«∞º=Åã≤# Ѩx.
„ѨѨOK«=ÚÖ’ ã¨Ñ¶¨Å`« XHõ =ã¨∞Î=Ù‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. ^•x¿Ñ~°∞ =∞#∞+¨µºx
L`«¯ $+¨ì =ºH˜Î`«fi=Ú. nxHõO>ˇ `«‰õΩ¯=Ö’ U =ã¨∞Î=Ó ÅaèOK«^Œ∞. XHõ"Õà◊ ZHõ¯_ç#∞O_≥·<å
kQÆ*Ïi# =ºH˜Î`«fiOÖ’, `«# <å}ºO x~°∂Ñ≤OK«∞HÀ‰õΩO_®<Õ, `«# Ü≥∂Qƺ`«‰õΩ „áê=∂}˜Hõ`«
K«∂Ѩ‰õΩO_®<Õ, „â◊=∞Ѩ_»‰õΩO_®<Õ QÆ∞}~°Ç≤Ï`«OQÍ U^≥·<å =ã¨∞Î=Ù#∞ á⁄Ok<å, Jk J`«x
=^ŒÌ xÅ=^Œ∞. â◊s~°OÖ’ ri‚OK«∞H˘<Õ â◊H˜ÎÖËHõáÈ`Õ g∞~°∞ u#fl ~°∞zHõ~° Ѩ^•~å÷Åhfl
q∞=∞‡efl ÃÇ·Ï~å<å ÃÑ_»`å~Ú, ~Ú|ƒOk ÃÑ_»`å~Ú. QÆ∞}ÏÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ, ZÖÏ ZÖÏ
ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^Œ\ÏxH˜ „â◊^Œú HÍ"åe.
^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜? 19
ã¨OѨ^Œ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ áÈ`«∞O^À JÖÏ JÖÏ g∞֒ѨŠ^ÀëêÅ∞ =ºã¨<åÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂
áÈ`å~Ú. JǨÏOHÍ~°O ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. g∞ rq`åxfl ã¨~°fi<åâ◊#O KÕã¨∞ÎOk.
^Õ=`«Å∞ Uq∞~Ú™êÎ~°∞? U =ã¨∞Î=ÙÅ<≥·`Õ g∞~°∞ J_»∞QÆ∞`å~À, ã¨∞YO Hõey™êÎÜ«∞x
ÉèÏq™êÎ~À "å\˜x r~°‚OKÕã¨∞H˘<Õ â◊H˜Î<Õ ^Õ=`«Å∞ ~Ú™êÎ~°∞. P =ã¨∞Î=ÙÅ#xfl\˜x r~°‚O
KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ qâı+¨`« HÍ"åe. ^•x ¿Ñˆ~ ^Õ=`«fi=Ú. ^Õ=`«fi=Ú ZѨC_≥·`Õ g∞‰õΩ
„áêÑ≤Îã¨∞ÎO^À g∞~°∞ „ѨѨOK«=ÚÖ’x „Ѩu =ã¨∞Î=Ù #∞O_ç, zxfl^•x #∞O_ç ÃÑ^ŒÌ"åx
=~°‰õΩ ÖÏÉèíO á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
XHõ"Õà◊ P =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ÖËHõáÈ~Ú<å g∞‰õΩ Ѩx #_»∞ã¨∞ÎOk. Z‰õΩ¯= =ã¨∞Î=ÙÅ∞<åfl
=∞Oz^Õ, XHõ"Õà◊ ÖËHõáÈ~Ú<å W|ƒOk ÖË^Œ∞. "Õ∞=Ú "≥#∞Hõ|_ç =Ù<åfl=Ú, WÖψQ
=ÙO\Ï=∞x xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩO>Ë K≥ѨÊQÆeyO^Õg∞ ÖË^Œ∞. =∞#∞+¨µºx â◊s~°OÖ’ ™ê=∞~°÷ºO
=ÙO_®e, `≥eq LO_®e. "åxÃÑ· q"ÕHõO Ü≥ÚHõ¯ xÜ«∞O„`«} =ÙO_®e. q"ÕHõ=Ú
ÖËHõáÈ`Õ JyflÖ’ P[ºO "Õã≤#@∞¡ WO^èŒ#O "Õã≤#@∞¡ „ѨѨOK«OÖ’ HõëêìÅ#∞ =∂„`«O
L`«Ê#flO KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. ^Õ=`«Å∞ Z=iH© ã¨OѨuÎ ~ÚKÕÛ `«Ñ¨C=∂„`«O K≥Ü«∞º~°∞. XHõ"Õà◊
~Úã¨∞Î<åfl~°∞ JO>Ë ^•x J~°÷O <åâ◊#O KÕã¨∞Î#fl>Ë¡. =∂#=ÙxH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ XHõ"Õà◊
=∂#=`«fiO ~ÚzÛ#>ˇ¡Â`Õ Jk qâı+¨`«, #"À`åûǨÏ=Ú. =∂#=`«fi=∞O>Ë =∂#=Ùx zO`«#.
^Œ$+≤ìHÀ}=Ú, =∞ǨÏ`åfiHÍOHõ∆Å∞, L#fl`«™ê÷~Ú QÆuq^èŒ∞ÖË. =∂#=`«fi =∞<Õk XHõ Q˘Ñ¨Ê
q+¨Ü«∞O.
=∞<ÀHÍ=∞#Å∞ ѨÓiÎKÕã¨∞H˘#∞@ K≥_»¤Ñ¨<Õg∞ HÍ^Œ∞, HÍh XHõ +¨~°`«∞ – U Ѩx
H˘~°‰õΩ, U =ã¨∞Î=Ù H˘~°‰õΩ J_çQÍ=Ú J<Õk. XHõ "Õà◊ „áêѨOzHõ`« H˘~°‰õΩ J_çy=ÙO>Ë,
P ã¨OѨuÎ ZÖÏ r~°‚=Ú KÕã¨∞HÀQÆÅ"≥∂ "≥Ú^Œ@ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤ =ÙO@∞Ok. =∞#∞+¨µºÅ∞
á⁄~°áê@∞ KÕÜ«∞=K«∞Û, HÍh ^Õ=`«Å∞ á⁄~°áê@∞ KÕÜ«∞~°∞. ^Õ=`«Å∞ g∞‰õΩ =ã¨∞Î=ÙÅ∞
~Ú=fiÖË~°∞ – <å Jaè„áêÜ«∞OÖ’ ^Õ=`«Å ã¨OѨ~°¯=ÚÖ’ =zÛ# "åiH˜ Éè∫uHõ =ã¨∞Î=ÙÅ∞
ÅaèOK«ÖË^Œ∞. Uq∞ ^˘iH˜Ok. ^Õ=`«fiO ÅaèOzOk. ã¨^Œ∞æ}ÏÅ P^è•~°OQÍ =∂#=Ù_»∞
qHÍã¨O K≥O^Œ\ÏxH˜ J=HÍâ◊O ÅaèOzOk. QÆ∞}ÏÅ∞ qHõã≤OK«@O =Å#, ™ê=∂#º
=∂#=ÙÅ∞ L#fl`« tY~å#flkè ~ ÀÇ≤ Ï OK« Q Æ Å ∞QÆ ∞ `å~° ∞ . Jk „áêѨ O zHõ " ≥ ∞ ÿ < å ÖË H Í
P^蕺u‡Hõ"≥∞ÿ<å QÆ∞}ÏÅ#∞ LѨÜ≥∂yOK«∞H˘<Õ Ñ¨^Œúu =∂„`«=Ú "˘Hõ>Ë. QÆ∞}ÏÅ∞ `«=∞O`«
`å=Ú â◊H˜Î ѨÙO*ÏÅ∞. JÖψQ Hõ~°‡, ã¨fiÉèÏ=O ‰õÄ_» `«=∞O`« `å=Ú â◊H˜Î ѨÙO*ÏÖË.
g\˜<≥Hõ¯_» LѨÜ≥∂yOKåe† Wk g∞ WK«Ûù‰õΩ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü«∞O.
™êǨÏã≤Hõ`« =Å# ã¨Ñ¶¨Å`« Åaèã¨∞ÎOk. Wk XHõ P^蕺u‡Hõ QÆ∞}O. nx P^è•~°OQÍ<Õ
ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^Œ\ÏxH˜ ¿ã= HÍ"åe.
20 ^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜?
Ü≥∂yH˜, `åO„u‰õΩxH˜, =∞ǨѨÙ~°∞+¨µxH˜ ‰õÄ_® ™êѶ¨ÅºO Åaèã¨∞ÎOk. „Ѩu XHõ¯iH˜ D
™êǨÏã≤Hõ`« P^è•~°OQÍ<Õ ã¨Ñ¶¨Å`« ÅaèOzOk. XHõ"Õà◊ |OkáÈ>ˇÿ<å 㨈~. g∞~°∞ Ü≥∂QÆ∞Å∞,
<åÜ«∞‰õΩÅ∞, =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÖˇ·<å nx P^è•~°OQÍ<Õ ™êѶ¨ÅºO á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. Wk XHõ
^≥·gQÆ∞}O. nxfl g∞ HÀiHõ##∞ã¨iOz LѨÜ≥∂yOK«∞HÀ=K«∞Û. g∞ g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç
=ÙO@∞Ok. =∂#=Ùx ֒ѨŠU qâı+¨`«Ü≥ÿ∞`Õ =ÙO^À – Jk QÆ∞}ÏÅ qâı+¨`«ÜÕ∞.
^Õ=`«Å∞ =∞x+≤H˜ XHõ"Õà◊ ~Ú¿ãÎ QÆ∞}ÏÅ qâı+¨`«, QÆ∞} ã¨OѨ^Œ ~Ú™êÎ~°∞. QÍÜ«∞„u
=∂`« XHõ"Õà◊ Z=iÔH·<å WzÛ#>ˇ¡Â`Õ QÆ∞}ÏÅ qâı+¨`«#∞ Wã¨∞ÎOk. QÆ∞}ÏÅ =Å#
U=∞=Ù`«∞Ok? QÆ∞}ÏÅ =Å#<Õ JO`å J=Ù`«∞Ok. Éè∫uHõ"≥∞ÿ<å, P^蕺u‡Hõ"≥∞ÿ<å =ºH˜Î
L#flu á⁄O^•_»xÜ«∞O>Ë ˆH=ÅO QÆ∞}ÏÅ =Å#<Õ. „âı+¨ªQÆ∞}ÏÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ Éè∫uHõ L#flf
^˘~°Hõ^Œ∞, P^蕺u‡Hõ L#flf ^˘~°Hõ^Œ∞.
=∞#∞+¨µº_»∞ ZO`« `≥eq QÆÅ"å_À, JO`«HõO>Ë `≥eqÇ‘Ï#∞_»∞ ‰õÄ_®. ^Õ=`«Å∞
=∞<ÀHÍ=∞#Å∞ ѨÓiÎKÕ™êÎ~°∞, _»|∞ƒ W™êÎ~°∞, ã¨O`å#O W™êÎ~°∞, ã¨OѨ^Œ W™êÎ~°∞, L^ÀºQÆO
W™êÎ~°∞ J<Õ „ÉèÏOu P^蕺u‡Hõ ˆH∆„`«OÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ K˘~°=_çO^À `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞. P^蕺u‡Hõ
ˆH∆„`«OÖ’ ZO`« ÃÑ^ŒÌÖÏÉèíO, ZO`« ÃÑ^ŒÌ LѨÜ≥∂QÆ=Ú ã¨OÉèí="≥∂, ZO`« ã¨∞Y=Ú
ã¨OÉèí="≥∂ "å\˜#xfl\˜H˜ D XHõ¯ „ÉèÏOu KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ #+¨ì=Ú HõÅ∞QÆ*Ëã≤Ok. ^Õ=`«Å∞
=∞#∞+¨µºxH˜ XˆH =ã¨∞Î=Ù W™êÎ~°∞. „Ѩu XHõ¯iH˜ P XHõ¯>Ë WKåÛ~°∞. „áêp#HÍÅOÖ’
K«i„`«Ö’, Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ ‰õÄ_® ^Õ=`«Å∞ rqOz =ÙO>Ë, ÉèíH˜Î rqOz =ÙO>Ë, Láêã¨<å„Hõ=∞O
XHõ"Õà◊ rqOz=ÙO>Ë, XˆH =ã¨∞Î=Ù Åaèã¨∞ÎOk. J^Õq∞@O>Ë ^Õ=`«fiQÆ∞}O. ^Õ=`«fiQÆ∞}O
XHõ"Õà◊ =zÛ#>ˇ¡Â`Õ JѨC_»∞ Zxfl ™êѶ¨ÖϺÅ∞ HÀ~°∞‰õΩO>Ë ^•xH˜ "ÕÅ, ÅHõ∆Å Ô~@∞¡
™êѶ¨ÖϺÅ∞ g∞‰õΩ Åaè™êÎ~Ú.
g∞~°∞ Uq∞ HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞? g∞‰õΩ ^Õ=`åfixH˜ |^Œ∞Å∞ 3, 4 =O^ŒÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞
<ÒHõi WÑ≤ÊOKåÖÏ? =∞O„`«=Ú ÖË^• Pj~åfi^Œ=Ú J<Õk =ã¨∞Î=Ù HÍÉ’^Œ∞. HÍh XHõ"Õà◊
^Õ=`«Å∞ ^Õ=`åfixfl „Ѩ^•#O KÕã≤#>ˇ¡Â`Õ, JѨÙ_»∞ ZO`« qÅ∞"≥·# <ÒHõi g∞‰õΩ
WÑ≤ÊOK«QÅÆ ~°O>Ë, JѨC_»∞ g∞ J^Œ$ëêìxH˜ á⁄Oy áÈ"åeûO^Õ. q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞, N~å=∞Hõ$+¨‚
Ѩ~°=∞ǨÏO㨠=^ŒÌ‰õΩ <ÒHõi J_»QÆ\ÏxH˜ "≥à◊`å_»∞. HÍh ^˘iH˜O^Õq∞\˜. =∞#∞+¨µºÅÃÑ·
ZѨC_≥·<å ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ ^ŒÜ«∞ K«∂Ñ≤™êÎ~°∞. ™ê^èŒ∞=ÙÖˇ=iÔH·<å WKåÛ~°O>Ë XHõ>Ë =ã¨∞Î=Ù
Jk LÖÏ¡ã¨=Ú. Z@∞=O\˜ LÖÏ¡ã¨=∞O>Ë, =∞#∞+¨µºx Jk ã≤^•úO`åÅ"≥·Ñ¨Ù ÖÏHÀ¯x
"≥à◊√ÎOk. ZѨC_≥·`Õ =∞#∞+¨µºxH˜ ã≤^•úO`åÅ =∞`«∞Î "åºÑ≤ã¨∞ÎO^À JѨÙ_»∞ J`«x
JÜ«∞™ê¯O`«`«fi=Ú, PHõ~°¬}, J`«x "å}˜, J`«x „áê=∂}˜Hõ`« ZO`« Z`«∞ÎÔH^Œ∞QÆ∞`åÜ«∞O>Ë
ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^Œ\ÏxH˜ ã¨O=∞Ü«∞O HÍ"åe.
^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜? 21
„Ѩu =∞x+‘ ^ŒQÆæiH˜ ÖÏQÆ|_»`å_»∞. „Ѩu XHõ¯~°∂ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ~°∞. q"ÕHÍ#O^Œ∞xH˜
Q“~°==Ú, ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆ=Ú Ô~O_»∂ ÅaèOKå~Ú. Wk Z=~°∞ WKåÛ~°∞ – HÍoHÍ^Õq. HÍm
Z=iÔH·<å U^≥·<å WzÛ#>ˇ¡Â`Õ Jk W^Õ. XHõ"Õà◊ „ѨѨOK«OÖ’ =∞m§ ~å=∞Hõ$+¨µ‚_»∞ [x‡¿ãÎ,
rq¿ãÎ, D q^èŒ"≥∞ÿ# Pj~åfi^Œ"Õ∞ W™êÎ_»∞. ^•x=Å# =∂#=Ùx =ºH˜Î`«fiO qHõã≤ã¨∂Î
áÈ`«∞Ok. ZѨC_≥·`Õ =ºH˜Î`«fiO qHõã≤ã¨∞ÎO^À g∞~°∞ HÀ~°∞H˘<Õ ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆO =i¬ã¨∞ÎOk.
ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆ=Ú J_»QÆ|_Õk HÍ^Œ∞, =i¬ã¨∞ÎOk. =∞#∞+¨µº_»∞ Wã¨∂Î =ÙO\Ï_»∞. ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆO
=ã¨∂Î =ÙO@∞Ok. ^Õ=`«fi=Ú ZѨC_≥·`Õ =ã¨∞ÎO^À JѨC_»∞ ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆO =i¬ã¨∞ÎOk.
ÉÏÉÏ ™ê¿ÇÏÉò P"Õ∞ì L^•Ç¨Ï~°}=Ú g∞ =ÚO^Œ∞ =Ù#flk. Z=Ô~·`Õ ‰õΩ+¨µª~ÀQÆ∞Å H˘~°‰õΩ,
qHõÖÏOQÆ∞Å H˘~°‰õΩ `«# ã¨~°fi™êfixfl JiÊOKå~À, Wk Uq∞\˜? ã≤^•úO`«=Ú, P^Œ~°≈=Ú,
=~°^•#=Ú. WO`«HõO>Ë `«‰õΩ¯=Ö’ Z=iH© ÅaèOK«^Œ∞. WO`«HõO>Ë `«‰õΩ¯=Ö’ Z=iÔH·<å
=~°^•#O ÅaèOzO^•, WO`«HõO>Ë `«‰õΩ¯=Ö’ Z=iH© ÅaèOK«^Œ∞. J_»∞HÀ¯=@O =Å#
Z=iH© ÅaèOK«ÖË^Œ∞, Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ ÅaèOK«^Œ∞.
^Õ=`«Å∞ XHõ Ѩx KÕã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞. Uq∞ KÕ™êÎ~°∞? ѨÓÅ∞ ‰õΩiÑ≤™êÎ~°∞. ~å=∂Ü«∞}OÖ’
Hõhã¨O 50 ™êÔ~¡Â<å D „Ѩ™êÎ=# =ã¨∞ÎOk. ^Õ=`«Å∞ ѨÓÅ∞ ‰õΩiÑ≤OK«@O QÆ∞iOz,
ѨÓÅ∞ ‰õΩiÑ≤™êΈ~O>Ë? ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆO ‰õΩiÑ≤™êÎ~°∞. ѨÓÅ∞ Jx ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÍ#flO\Ï~°∞.
^Õ=`«fiO U^≥·`Õ „ѨѨOK«OÖ’ rqOz =Ù#fl^À rqOKÕ =ÙO@∞Ok. ^Õ=`«fiO =∞~°}˜OKÕk
HÍ^Œ∞. Éèí∂`åÅ∞, Ãã·`å#∞ÖË =∞~°}˜OK«HõáÈ`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_≥O^Œ∞‰õΩ =∞~°}˜™êÎ_»∞?
=∂#=Ù_≥O^Œ∞‰õΩ =∞~°}˜™êÎ_»∞? =∂#=Ù_»∞ =∂#=Ù}˜‚ K«∂ã≤ PHõi¬`«∞_Ò`å_»∞† ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ K«∂ã≤, ^Õ=Ù`«Å∞ ^Õ=`«efl K«∂ã≤ PHõi¬`«∞Öˇ·`Õ, „âı+¨ª`åfixH˜ ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆO
PHõi¬`«=∞ø`«∞Ok. WѨC_»∞ ‰õÄ_® WÖψQ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. =ÚO^Œ∞ =ÚO^Œ∞ ‰õÄ_® WÖψQ
[~°∞QÆ∞`«∞Ok.
WK«Û@ <Õ#∞ ^Õ=`«Å „Ѩâ◊O㨠KÕã¨∂Î =Ù<åfl#∞. ^Õ=`«Å∞ =∞x+≤ Ü≥ÚHõ¯ 'x*Ï~ÚfÖ’H˜
K˘K«∞Û‰õΩáÈ`å~°∞. J`«x ֒ѨŠXHõ q^èŒ"≥∞ÿ# PHÍOHõ∆. XHõ q^èŒ"≥∞ÿ# L`åûǨÏO, XHõ
q^èŒ"≥∞ÿ# P"Õ^Œ# Hõey™êÎ~°∞. Jxfl =ÅÅ#∂† ™êÖˇQÆ∂\˜ ^•~åÅ#∞ „`≥OK«∞H˘x
ã≤^•úO`åÅ"≥·Ñ¨Ù J„QÆQÍq∞ JÜÕ∞º@@∞¡ =∞x+≤x |ÅѨ~°∞™êÎ~°∞. ^Õ=`«ÅO>Ë JÖÏ =ÙO\Ï~°∞.
^Õ=`«Å =~°^•#=∞x n#flO\Ï=Ú. =∞#∞+¨µºx ֒ѨŠZѨC_≥·`Õ QÆ∞}, Hõ~°‡, ã¨fiÉèÏ=O
Ü≥ÚHõ¯ qâı+¨`«Å∞ L^Œƒùq™êÎÜ≥∂ JѨC_»∞ J`«x L#fluH˜ ^•fi~åÅ∞ `≥~°∞K«∞‰õΩ<åflÜ«∞<Õk
qâ◊fiã≤OK«O_ç. „ѨѨOK« K«i„`«Ö’ WѨÊ\˜ =~°‰õΩ ZO`« =∞O^Œ~Ú`Õ qHõã≤`«∞Öˇ·<å~À, U
ˆH∆„`«OÖ’<≥·<å ã¨Ñ¶¨Å`« á⁄O^•~À Z=~°∞ Q“~°qOK«|_®¤~À "å~°O^Œ~°∂ QÆ∞}ÏÅ P^è•~°OQÍ<Õ
ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^Œ\ÏxH˜ ™êfi^蕺ܫ∞O HÍ"åe.
22 ^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜?
Jaè=$kú K≥O^•~°∞. ^Õ=`«Å =~°^•#O QÆ∞}=ÚÅ, zO`«# L`«¯ $+¨ì`«ÜÕ∞.
„ѨѨOK«=ÚÖ’x =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅÖ’ „Ѩu ã¨Ñ¶¨Å∞_≥·# =ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ WuǨã¨=Ú D
q^èŒOQÍ<Õ =Ù#flk. JO^Œ~°∂ z#fl z#fl =Oâ◊=ÚÅÖ’<Õ [x‡OKå~°∞. H˘kÌ H˘kÌ Wà◊§Ö’¡,
Ѩiã≤÷`«∞Å`À<Õ [x‡OKå~°∞. HÍh L#flu Ü≥ÚHõ¯ Z`≥ÎÂ# tY~åÅ#∞, J`«∞º#fl`« ™ê÷<åÅ#∞
JkèQÆq∞ã¨∂Î =ÚO^Œ∞ÔHàϧ~°∞. Z=~°∞ KÕ~°∞HÀQÆeQÍ~°∞? ÖÏÖò|ǨÏ^Œ∂~ü âߢã≤Îx fã¨∞HÀO_ç.
"åi g∞^Œ ^Õ=`å#∞„QÆǨÏO =Ù#flk. ^Õ=`«Å J#∞„QÆǨxfl ZÖÏ Ñ¨sH˜∆OKåe? J#∞„QÆǨÏO
K«∂áê~å? ÖË^•? J#∞„QÆÇ≤ÏOKå~°#\ÏxH˜ XHõ QÆ∞~°∞Î =Ù#flk. ÉÏ^茺`åÜ«Ú`«OÖÏ
„Ѩ=iÎOK«QÆÅ∞QÆ@ÜÕ∞ Jk.
ѨÓ[ Ü≥ÚHõ¯ J~°ú"Õ∞q∞@O>Ë – =∂#gÜ«∞ QÆ∞}ÏÅ qHÍã¨=Ú. =∂#gÜ«∞ Hõ~°‡Å
qHÍã¨=Ú, =∂#gÜ«∞ ã¨fiÉèÏ= qHÍã¨=Ú. ѨÓ[=Å# Wk ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok. Jk
^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok Jx g∞~°∞ U^≥·`Õ ÉèÏqã¨∂Î =KåÛ~À. J^ŒO`å `«Ñ¨CQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=@O
=Å# L`«Ê#fl"≥∞ÿOk. ѨÓ[ =Å# ^ŒÜ«∞, =∞~åº^Œ, x*Ï~Úf Åaè™êÎ~Ú. =∞#∞+¨µºxH˜
L#fl`«"≥∞ÿ# ^Œ$+≤ìHÀ}O Åaèã¨∞ÎOk. XHõ"Õà◊ ѨÓ[ `«‰õΩ¯=QÍ KÕã≤=ÙO>Ë ^•i `«Ñ≤Ê u~°∞QÆ∞`«∂
=ÙO\Ï~°∞. ѨÓ[ =Å# ÖÏÉèí=Ú WO`«=~°‰õΩ K«i„`«Ö’ =∞#∞+¨µºÅ‰õΩ ZÖÏ Åaèã¨∂Î
=zÛO^À – =∞#‰õΩ ‰õÄ_® P q^èŒOQÍ ÅaèOKåÅ<Õ, =∞# QÆ∞}, Hõ~°‡, ã¨fiÉèÏ= qHÍã¨O,
ÉèÏ=<å qHÍã¨O [~°QÍe. nx ¿Ñˆ~ ^Õ=`«fiO. ^Õ=`«fiO XHõ"Õà◊ g∞ =^ŒÌ‰õΩ =¿ãÎ g∞
=^ŒÌ‰õΩ ™êѶ¨ÖϺÅ∞ =™êÎ~Ú. Ç≤ÏO^Œ∂^Õâ◊ WuǨã¨=Ú "≥·Ñ¨Ù ^Œ$+≤ì ™êiOK«O_ç. P ѨÙ@ÅÖ’
PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ Hõ#Ѩ_Õ =º‰õΩÎÅ∞ "å~°∞ `«=∞ Ü≥∂Qƺ`«Å P^è•~°OQÍ, HÍHõ, `«=∞ qâı+¨`«Å
=Å#<Õ Q˘Ñ¨Ê"å~°Ü«∂º~°∞. =∞Ǩ=∞ǨïÅ∞ =∂Å"åºr L^•Ç¨Ï~°} q<åfl~å – "å~°∞
Z@∞=O\˜ =∞Ǩϟ#fl`« =ºH˜Î. "åig∞^Œ ^Õ=`«Å∞ J#∞„QÆǨÏO ‰õΩiÑ≤OKå~°∞, ™ê=∂#º
=ºH˜Î =∞Ǩ=ºH˜Î JÜ«∂º~°∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å! ÉèíQÆ"å#∞_»∞ „Ѩã¨#∞fl_≥·#ѨC_»∞, g∞~°∞ J_çˆQ@@∞=O\˜ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ W=fi_»∞.
=∞i U =ã¨∞Î=ÙÅ∞ W™êÎ_»∞? ^Õx=Å# =∞#∞+¨µº_»∞ ã¨fiâ◊H˜ÎKÕ`« xÅ|_»`å_À, #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ
ã¨Ñ¶¨Å`«ÖË Åaèã¨∂Î áÈ`åÜ≥∂ – J@∞=O\˜ =ã¨∞Î=Ùx™êÎ_»∞. =∞Ǩ ѨÙ~°∞+¨µÅO^Œih
K«∂_»O_ç. ^≥·g ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆO ÅaèOK«#@∞=O\˜ =ºH˜Î Z=~°∂ „ѨѨOK«Ñ¨Ù `≥~°g∞^Œ
Hõ#Ѩ_»ÖË^Œ∞. Z=iH˜ g∞~°∞ ^Œ∂~°OQÍ LO_»^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl~À, Z=iÖ’ qâı+¨`«ÖËg∞ L`«Ê#flO
HÍÖË^À J@∞=O\˜ =ºH˜Î¿Ñ~°∞ XHõ\ ˜ g∞~°∞ K≥ѨÊO_ç – ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨Ç¨ÏHÍ~°O, [#`å
ã¨Ç¨ÏHÍ~°O á⁄Ok#"åiÖ’ U^≥·`Õ =∞#O ã≤^•úO`«"å^ŒO JO@∞<åfl"≥∂, P^Œ~°≈"å^ŒO
JO@∞<åfl"≥∂, „ѨѨOK«=ÚÖ’x „ѨuÉèÏQÆOÖ’ =ÙO_Õ =ºH˜ÎH© Z=iH˜ „âıÜ«∞ã¨∞û ÅaèOzO^À
ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^Œ\ÏxH˜ qâßfiã¨O HÍ"åe.
^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜? 23
"åiH˜ ^èŒ#O ‰õÄ_® ÅaèOzOk. ZHõ¯_» =∞#∞+¨µºxH˜ „âıÜ«∞ã¨∞û Åaèã¨∞ÎO^À JHõ¯_» "≥·Éèí=O
ÅaèOK«‰õΩO_® LO_»*ÏÅ^Œ∞. ã¨O`üÅ∞ ¿Ñ^Œ"å~°∞ HÍ^Œ∞. "å~°∞ L^•~°∞Å∞. Uk Åaèã¨∞ÎO^À
Jk u#~°∞. ^•xx W`«~°∞ʼnõΩ uxÑ≤™êÎ~°∞. nx<Õ ^Õ=`«fi=∞O\Ï~°∞.
=∞#∞+¨µºx JO`«~°OQÆOÖ’ Ü≥∂Qƺ`« ZѨC_»∞ qHõã≤ã¨∞ÎO^À ÉÏǨϺ ã¨OѨ^ŒÅ∞ J`«xH˜
^ŒQÆæ~“`«∂ =™êÎ~Ú. L^•Ç¨Ï~°} Uq∞ K≥ѨÊ=∞O\Ï~°∞ – „Ѩu XHõ¯ =∞ǨѨÙ~°∞+¨µx
rq`«=¸ XHõ L^•Ç¨Ï~°}Ë. „Ѩu XHõ Dâ◊fi~°Éèí‰õΩÎx, „Ѩu XHõ ã≤^•úO`«"åk rq`«O XHõ
L^•Ç¨Ï~°}Ë. "åix <Õ#∞ ^Õ=Éèí‰õΩÎÅO\Ï#∞. "åix ^Õ"Àáê㨉õΩÅx JO\Ï#∞. `«=∞
QÆ∞}ÏÅ P^è•~°OQÍ ^Õ=`«Å#∞ `«=∞ "≥·Ñ¨Ù PHõi¬OK«∞H˘<Õ"åi ™ê=∞~å÷ºxfl – ™ê~°úHõ"≥∞ÿ#
^Õ=ÉèíH˜ÎQÍ JOwHõi™êÎ#∞. g∞ ÉèÏ+¨Ö’ K≥áêÊÅO>Ë ^Õ=`«Å∞ ZѨC_»∞ „Ѩã¨#∞flÖ∫`å~À
JѨC_»∞ ^Õ=`«fi QÆ∞}Ïxfl™êÎ~°∞, ^Õ=`«fiѨ٠Hõ~°‡Åx™êÎ~°∞, ^Õ=`«fiѨ٠ã¨fiÉèÏ"åxfl™êÎ~°∞, ^Õ=`«fiѨÙ
zO`«#x™êÎ~°∞. Wk g∞ ÉèÏ+¨Ö’ K≥áêÊ#∞. =∂ ѨiÉèÏ+¨ nxHõO>ˇ aè#fl"≥∞ÿ#k. =∞#∞+¨µº_»∞
`«# ^Õ=`«fi QÆ∞}ÏÅ P^è•~°OQÍ ^Õ=`«Å#∞ =uÎ_ç KÕÜ«∞QÆÅ∞æ`å_»∞ Jx <Õ#∞ K≥ѨÊQÆÅ#∞,
`«=∞‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ ^Õ=`«Å#∞ q=â◊√ʼnõΩ KÕ™êÎ~°∞. `«=∞‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O
KÕÜ«∞=Åã≤O^Õ Jx J_»∞QÆ∞`å~°∞. JÖψQ "å~°∞ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. Éèí‰õΩÎ_»∞
ZO`« â◊H˜Î=O`«∞_»O>Ë, ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· =uÎ_ç KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. g∞~°∞ =∂‰õΩ W=fi=Åã≤
=Ù#flk Jx K≥|∞`å_»∞. =∂‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞~°∞? =∂‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O
KÕÜ«∞=Åã≤O^Õ Jx ÉèíQÆ=O`«∞x`À áÈ\Ï¡_»\ÏxH˜ ã≤^Œú=∞ø`å_»∞.
HÍ=∞#Å∞ HÀÔ~"åÔ~ѨC_»∂ Éèí‰õΩÎÅ∞ HÍÖË~°∞. ÉèíHõÎ â◊|ÌO`Àáê@∞, ÉèíQÆ=O`«∞x WK«ÛùÅ∞
<≥~°"Õˆ~Û q+¨Ü«∞O *’_çOK«|_çOk. ''HÍ=∞#ŠѨÓiÎ g∞kHÍ^Œ∞, ÉèíQÆ=O`«∞xk——. Éèí‰õΩÎx
~°H˜∆™êÎ#x ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „=`«O ã‘fiHõiOKå_»∞. 'Ü≥∂QƈH∆=∞O =Ǩ=∞ºÇ¨Ï"£∞—, Ü≥∂QƈH∆=∞=ÚÅ∞
=Ç≤Ï™êÎ#x ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „=`«O fã¨∞‰õΩ#fl q+¨Ü«∞O x["Õ∞ HÍh ǨÏqã¨∞ûÅ∞ ѨÓiÎKÕ¿ã
ÉÏ^茺`« PÜ«∞# fã¨∞HÀÖË^Œ∞. g∞ Ü≥∂QƈH∆=∂ÅO>Ë J~°úO g∞ âßs~°Hõ, =∂#ã≤Hõ
P=â◊ºHõ`«Å#∞ ѨÓiÎKÕ¿ã ÉÏ^茺`« ã‘fiHõiOK«@O. ǨÏqã¨∞ûÅ H˘~°‰õΩ `«$+¨‚Å H˘~°‰õΩ
Ѩ~°∞ÔQ`«Î=^Œ∞Ì. ÉèíQÆ=O`«∞x sîqÖ’#∂ XHõ JǨÏOÉèÏ==Ú#flk. ÉèíQÆ=O`«∞x, Éèí‰õΩÎx =∞^茺
ã¨O|O^èŒO WÖψQ =ÙO@∂ =ÙO@∞Ok. Éèí‰õΩÎÅ∞ J_»QÆ~°∞ W™êÎ~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤HÍ^Œ∞.
=∞#O `«Ü«∂~°∞ KÕâß=Ú. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "åã¨Î"åxH˜ ã≤^•úO`åÅ Ü≥ÚHõ¯ ¿Ñ~°∞, P^Œ~å≈Å
Ü≥ÚHõ¯ ¿Ñ~°∞, „âı+¨ª`«Å ã¨=ÚK«ÛÜ«∞O Ü≥ÚHõ¯ ¿Ñ~°∞ ã≤^•úO`åÅ H˘~°‰õΩ, P^Œ~å≈Å H˘~°‰õΩ
=∞#∞+¨µºx `åºQÆ=Ú |e^•#=Ú U^≥·`Õ L#fl^À J^Õ ÉèíQÆ"å#∞x Ѩ@¡ ÉèíH˜Î nx ¿Ñˆ~
^Õ=`«fiO.
ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ á⁄O^Œ\ÏxH˜ ã¨=∞~°Ê} HÍ"åe.
24 ^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜?
„áê=∂}˜Hõ`« =∞#∞+¨µºxH˜ ZO`« Q˘Ñ¨Ê ã¨OѨ^Œ JO>Ë ^•x =Å# J`«xH˜ „Ѩ[Å
ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆO Åaèã¨∞ÎOk ¿ãflǨÏO ‰õΩ~°∞ã¨∞ÎOk, ã¨=∞~°÷# =i¬ã¨∞ÎOk. ZHõ¯_≥·`Õ ¿ãflǨÏ=Ú,
ã¨=∞~°ú# ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆO =i¬™êÎÜ≥∂ JHõ¯_» U =ã¨∞Î=Ù H˘~°`« LO_»^Œ∞. |∞^Œ∞úx „áê=∂}˜Hõ`«
=Å#, ã¨^•ƒù=# =Å# L^•~°`« =Å# „Ѩ[Å∞ _»|∞ƒ ~åã¨∞Å∞ áÈâß~°∞. QÍOnèr
„áê=∂}˜Hõ`«, ã¨^•ƒù=#, „âı+¨ªHõ~°‡Å QÆ∞iOz x=∞QÆfl`«, L^•~°`«, Ö’HõÇ≤Ï`«O =ºH˜ÎQÆ`«
r=#OÖ’ „âı+¨ª`«, „áê=∂}˜Hõ`«`À =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊§_»O =Å# Éèí‰õΩÎÅ „âı}˜Ö’ KÕiáÈÜ«∂~°∞.
ã¨=∂[=∞O`å ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆ=∞OkOKå~°∞, ^•#q∞KåÛ~°∞. PÜ«∞# P[˝#∞ áêeOKå~°∞.
ÅHõ∆ÖÏk=∞Ok PÜ«∞# =∂@ÃÑ· *ˇ·à◊¡‰õΩ "≥àÏ¡~°∞. ÅHõ∆ÖÏk=∞Ok QÆ∞O_≥ÅÃÑ· QÆ∞O_»∞
^≥|ƒÅ∞ u<åfl~°∞. Wk™ê^茺"Õ∞<å? J=Ù#∞. +¨~°`«∞ XHõ¯>Ë. g∞~°∞ „ѨHÍâ◊O"≥·Ñ¨Ù "≥à◊¥Î
=ÙO>Ë h_» g∞ "≥O|_Õ =ã¨∞ÎOk. g∞~°∞ h_» "≥O|_ç "≥à◊√`«∞O>Ë h_» g∞HõO>Ë =ÚO^Õ
LO@∂ =ÙO@∞Ok. nx J~°÷O =∂Ü«∞. g∞~°∞ „ѨHÍâ◊O "≥·Ñ¨Ù #_»=O_ç. ÉèíQÆ=O`«∞x"≥·Ñ¨Ù
#_»=_»O_ç, P^Œ~å≈Å, ã≤^•úO`åÅ ¿Ñˆ~ ǨÏ#∞=∂<£, g\˜ ¿Ñˆ~ ÉèíQÆ"å<£.
q∞„`«∞ÖÏ~å! U ǨÏqã¨∞ûÅ ÃÑ`«Î#O g∞g∞^Œ =Ù#fl^À, "å\˜#∞O_ç „Ñ¨Hõ¯‰õΩ `«Ñ¨CHÀO_ç.
`«$+¨Å‚ #∞O_ç `«ÑC¨ HÀO_ç. Láêã¨# Ü≥ÚHõ¯ L#fl`«™ê÷<åxfl JO^Œ∞HÀ=\ÏxH˜ Hõ$+≤ KÕÜ∞« O_ç.
^•x=Å# g∞֒ѨŠ=ºH˜Î`«fiOÖ’ „âı+¨ª`« qHõã≤ã¨∞ÎOk. ÉèíHõÎO>Ë W^Õ g∞ ֒ѨŠ„âı+¨ª`«
qHõã≤¿ãÎ, <Õ#∞ g∞‰õΩ qâßfi™êxfl Hõeyã¨∞Î<åfl#∞. g∞‰õΩ [#`å =~°^•#O Åaèã¨∞ÎOk, P`«‡
Ü≥ÚHõ¯ =~°^•#O Åaèã¨∞ÎOk, ÉèíQÆ=O`«∞x =~°^•#O Åaèã¨∞ÎOk.
g∞~°∞ x["≥∞ÿ# =~°^•#O á⁄Ok ã¨O`«$Ñ≤Î K≥O^Œ=K«∞Û. WO`«=~°‰õΩ Éèí‰õΩÎÅ∞ ^Õxx
á⁄Ok ã¨O`«$Ñ≤Î K≥O^•~À <Õ#∞ J^Õ =∂~°æOÖ’ #_çKÕ „Ѩܫ∞`«flO KÕâß#∞. <å rq`«OÖ’
„Ѩ`«ºHõ∆~°∂ѨOÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞x =~°^•<åÅ∞ K«∂âß#∞, á⁄O^•#∞. Z=Ô~·`Õ D ta~åxH˜
=KåÛ~À, =㨠O `« Ѩ O K« q ∞H˜ =KåÛ~À "å~° ∞ „¿Ñ~° } Å∞ á⁄Ok#"åà◊ § x <Õ # ∞
HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl#∞. =∞# „âı+¨ª`« L[˚fiÅ=Ú KÕã¨∞H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ ֒ѨŠ#∞O_ç |Ü«∞@ #∞O_ç
„¿Ñ~°} ÅaèOK«∞#@∞¡ =∞#ÃÑ· ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^ŒÜ«∞EK«∞ QÍHõ. XHõ"Õà◊ g∞‰õΩ J@∞=O\˜
„¿Ñ~°} Åaè¿ãÎ, Ѷ¨e`«OQÍ g∞~°∞ ѨÓiÎ `«$Ñ≤Î á⁄O^Œ∞`å~°∞. g∞~°∞ W@∞=O\˜^Õ^≥·<å
LѨÅaú á⁄Ok`Õ =∞#^Õâ◊O ^èŒ#º=∞ø`«∞Ok. QÍÜ«∞„f =∂`« ^èŒ#º=∞ø`«∞Ok. =∞#O
^èŒ#º=∞ø`å=Ú. D ta~°O ^èŒ#º=∞ø`«∞Ok. FO âßOuó
ÉÏÅ∞x Hõq`«
''H˜ã¨‡`ü—— J<Õ Ñ¨„uHõ Ü≥ÚHõ¯ ã¨Oáê^Œ‰õΩx L`«Î~°O 15ã¨OIIÅ ÉÏÅ∞_»∞ N~å=∞â◊~°‡‰õΩ
=zÛOk. z#flÑ≤Å¡"åxH˜ ã¨Oáê^Œ‰õΩx L`«Î~°O ~å=@O K«∂z „QÍ=∞OÖ’x XHõ Ü«Ú=‰õΩ_»∞
ã¨∞YâßOu HÀ~°∞"åxH˜ Ü«∞[˝=Ú KÕÜ«Ú@ `«Ñ¨Êxã¨i.
^Õ=`«ÅO>Ë Uq∞\˜? 25
`≥iz K«∂_»QÍ JO^Œ∞Ö’ XHõ Hõq`« QÆ∞iOz „"åÜ«∞|_ç =ÙOk. ã¨Oáê^Œ‰õΩ_»∞ D
ÉÏÅ∞xKÕ „"åÜ«∞|_ç, „ѨK«∞iOѨ|_ç# XHõ Hõq`« QÆ∞iOz „"åã¨∂Î, h Hõq`« XHõ
z#flÑ≤Å¡"å_»∞ „"åã≤#@∞¡ ÖË^Œ∞. ã¨O"Õ^Œ#Å „Ѩ"åǨÏO Hõke# XHõ =∞Ǩ#∞ÉèÏ=Ù_»∞
„"åã≤#@∞¡QÍ L#flk Jx „"åâß_»∞. q"ÕHÍ#O^Œ∞x QÆ∞iOz ÃÇÏ~°ƒ~üì ÃãÊ#û~ü „"åã≤#
L`«Î~°O =Öˇ<Õ D L`«Î~°O ‰õÄ_® LOk. J`«_»∞ `«fi~°Ö’ „ѨѨOKåxH˜ XHõ PÖ’K«‰õΩx
~°∂ѨOÖ’ HõxÑ≤™êÎ_»x, Z<Àfl "å_çáÈ~Ú# rq`åÅ#∞ zQÆ∞iOѨ*Ë™êÎ_»x ÃÇÏ~°ƒ~üì
„"åâß_»∞. =∂=¸Å∞ =º‰õΩÎʼnõΩ J@∞=O\˜ á⁄QÆ_»ÎÅ∞ ™ê^茺"Õ∞<å?
Ô~·`«∞Ѩufl ^•fi~° ÅaèOz# tHõ∆}
WOQÆ¡O_»∞ K«i„`«Ö’ DÜ«∞# ¿Ñ~°∞‰õΩ KåÅ Q“~°==ÚOk. „Ѩ*ψH∆=∞O HÀã¨O J<ÕHõ
™êǨÏ㨠HÍ~åºÅ#∞ KÕÜ«∞@O =Å¡ DÜ«∞# =∞Ǩ<£ PÖò„ÃѶ_£QÍ Ñ≤Å∞=|_Õ"å_»∞.
„áê~°OÉèíOÖ’ DÜ«∞# XHõ ™ê^è•~°} ~åA=Öˇ `«O„_ô `å`«Å#∞ J#∞ã¨iã¨∂Î JO^èŒ
qâßfi™êÅÖ’#∞, qÖÏ™êÅÖ’#∞ =Úxy rqOKÕ"å_»∞. XHõ<å_»∞ DÜ«∞# ~å*Ϻxfl Ѩ~å~Ú
~åAÅ∞, JѨǨÏiOz Ѩ^Œ„Éèí+¨µì}˜‚ KÕâß~°∞. k‰õΩ¯ `ÀK«Hõ J@∂ W@∂ uiˆQ ~åA‰õΩ XHõ
Ô~·`«∞ WO\’¡ y<≥flÅ∞ `À=∞@O, |@ìÅ∞ L`«Hõ_»O, HÍѨÖÏ HÍÜ«∞@O "≥ÚII Ѩ#∞Å∞ KÕã¨∂Î
=∂~°∞ "Õ+¨OÖ’ rqOKÕ QÆu Ѩ\ ˜ìOk.
XHõ<å_»∞ Ô~·`«∞ ÉèÏ~°º |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊√`«∂ á⁄~ÚºÃÑ·# ѨѨC L#flk. ^•x ã¨OQÆux
K«∂_»∞=∞x Ѩx"åxH˜ K≥Ñ≤ÊOk. HÍx P"≥∞ uiy =KÕÛã¨iH˜ áê„`«Ö’ ѨѨC =∂_çáÈ~ÚOk.
P"≥∞ HÀѨO`À J#º=∞#㨯OQÍ ‰õÄ~°∞Û#fl Ѩx"å_çx u\˜ìáÈã¨∂Î ''=¸~°∞ö_®! h g∞^Œ
‰õ Ä _» PÖò „ ÃѶ _ £ h_» Ѩ _ ç LO@∞Ok. Åaè O z# ÉÏ^è Œ º `« Å #∞ UHÍ„QÆ z `« Î O `À
x~°fiiÎOK«ÖËx"åà◊§‰õΩ J`«x =Öˇ<Õ g^èŒ∞Å "≥O@ uiˆQ QÆu Ѩ_»∞`«∞Ok—— Jx QÆ\ ˜ìQÍ
ÃÇÏK«ÛiOzOk. P"≥∞‰õΩ Z=i`À =∂\Ï¡_»∞`«∞#fl^À `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍx PÖò„ÃѶ_£‰õΩ =∂„`«O
rq`«OÖ’ `å#∞ KÕã≤# `«Ñ¨C `≥eã≤ =zÛOk. P ~ÀA #∞O_ç P"≥∞ Uk K≥Ñ≤Ê<å
„â◊^Œú`À, x+¨ª`À Ѩ#∞Å∞ KÕã¨∂Î uiy `«# PѨÙÎÅ#∞, ã¨Ç¨ÏHÍ~°∞Å#∞ HõÅ=_»O "≥Ú^ŒÅ∞
ÃÑ\Ïì_»∞. „Hõ=∞OQÍ ^èŒ<åxfl ã¨O„QÆÇ≤ÏOz, ¿ã##∞ ã¨OѶ¨∞\˜`« Ѩ~°z â◊„`«∞=ÙÅÃÑ· P„Hõ=∞}
KÕâß_»∞. uiy `«# ~å*Ϻxfl ÔQÅ∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞. rq`«OÖ’ „Ѩu ™ê^è•~°} ã¨OѶ¨∞@#
LѨÜ≥∂QÆHõ~°"≥∞ÿ#^Õ. *Ï„QÆ`«ÎQÍ QÆ=∞xã¨∂Î rq`«OÖ’ J=∞Å∞ Ѩ~°K«∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`«∂ LO>Ë
J"Õ =∞Ǩ =∂#=ÙÅ∞QÍ fiÛ k^Œ∞Ì`å~Ú.
„Ѩ*Ï˝ „ѨHõ~°}O – tâ◊√ x~å‡} „ѨHõ~°}O
Ü«∞[˝=Ú =Å# J<ÕHõ áêѨ=ÚÅ #∞O_ç q=ÚH˜Î Åaèã¨∞ÎOk.
26 QÍÜ«∞„f Láêã¨#
QÍÜ«∞„f Láêã¨#
(1980 E<£ 4= `Õn QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ N~å=∞â◊~°‡ PKå~°º „Ѩ=K«#O)
QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú =∂`Àáê@∞.....
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ^Õ=㨺nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`üI
q∞„`«∞ÖÏ~å! =∂ 70 ã¨O=`«û~åÅ ã¨OѨÓ~°‚ r=#O XˆH XHõ¯ ѨxÖ’ x=∞QÆfl"≥∞ÿ#k.
Jk ÉèÏ~°fÜ«∞ ^èŒ~°‡=Ú, ã¨O㨯 $u Ü≥ÚHõ¯ P`«‡#∞ QÆ∞iOz â’^èŒ#. ÉèÏ~°fÜ«∞ ^èŒ~°‡=Ú
=∞iÜ«Ú ã¨O㨯 $u Ü≥ÚHõ¯ c[=Ú – QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú. D z#fl^≥·# 24 JHõ∆~åÅ
=∞O„`«=ÚÖ’ *Ï˝#=Ú, q*Ï˝#=Ú xO_ç =Ù#flk. ^•x q™êÎ~°=ÚÖ’<Õ ÉèÏ~°fÜ«∞
`«`«fi*Ï˝#=Ú, ÉèÏ~°fÜ«∞ #$`«`«fi q*Ï˝#=Ú Ô~O_»∂ xÅɡ\ì|_ç =Ù<åfl~Ú. „|Ǩχ `«#
<åÅ∞QÆ∞ =ÚMÏÅ`À <åÅ∞QÆ∞ áê^•Å QÍÜ«∞„f "åºMϺ<åxfl <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å ~°∂Ѩ=ÚÖ’
KÕÜ«∞@O [iyOk. "Õ^•Å #∞Oz J<ÕHÍ<ÕHõ ^èŒ~°‡ „QÆO^è•Å∞ =Ù^ŒƒùqOKå~Ú . =∞# =^ŒÌ
U^≥·`Õ =Ù#fl^À – ^•xHõO`å =¸Å"≥∞ÿ# "Õà◊√§ QÍÜ«∞„u =∞O„`«~°∂ѨOÖ’ K«∂_»=K«∞Û.
JO^Œ∞ˆH nx¿Ñ~°∞ QÆ∞~°∞=∞O„`«=Ú. c[=∞O„`«=∞<Õ ¿Ñ~°∞`À QÍÜ«∞„f=∞O„`«=∞<Õ ¿Ñ~°∞`À
nx<˘Hõ¯ ^•x<Õ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï=Ú. QÆ∞~°∞=∞O„`«=∞x nx<Õ Ñ≤Å"åe. "≥Ú`«Î=Ú ÉèÏ~°fÜ«∞
^èŒ~°‡=Ú =∞iÜ«Ú q*Ï˝#=Ú#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ^•x c*Ïxfl `≥Å∞ã¨∞HÀ=@"Õ∞ =∞Oz^Œx
„Ѩܫ∞uflOKå=Ú. ZÖÏÔQ·`Õ qâßfiq∞„`«∞_»∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ nx ~°Ç¨Ï™êºxfl c*Ïxfl
`≥Å∞ã¨∞HÀ=\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOKå_À =∂ rq`«O "≥Ú`«ÎO D XˆH XHõ¯ „H˜Ü«∂HõÖÏѨOÖ’
x=∞QÆfl"≥∞ÿ<å=Ú. =∂ q∞ye# ~åÉ’ÜÕ∞ HÍÅO ‰õÄ_® nx â’^èŒ#, J<Õfi+¨}, ѨsHõ∆}Ö’<Õ
QÆ_»∞ѨÙ@‰õΩ „Ѩܫ∞ufl™êÎ=Ú.
KåÖÏ ã¨=∞Ü«∞O QÆ_çzáÈ~ÚOk. D q+¨Ü«∞OÖ’ "Õ∞=Ú U â’^èŒ# KÕâß"≥∂, Uq∞
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl"≥∂ ^•x ™ê~°"Õ∞q∞\’ U x+¨¯~°¬‰õΩ =KåÛ"≥∂ J<Õk `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe ~ÚѨC_»∞
„Ѩ[Å∞ HÀ~°∞`«∞<åfl~°∞. Wk ã¨|ÉË. =∂ =∞Ǩ „Ѩܫ∂}O Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∞Ü«∞O ‰õÄ_®
ã¨g∞Ñ≤OK«É’`«∞#flk. HÍ|\˜ì „Ѩ[Å∞ ~ÚÖÏ J_»QÆ@O ã¨iÜ≥ÿ∞#^Õ. „Ѩu=ºH˜Î ~ÚO`«
â’^èŒ# K≥Ü«∞ºÖË_»∞ Hõ^•. „Ѩu=ºH˜Î ~ÚO`« q+¨Ü«∞O `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O ‰õÄ_® ã¨OÉèí=O
HÍ^Œ∞. ''UO K≥Ü«∂ºe? UO J~°÷O KÕã¨∞H˘<åfl~°∞? UO `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞? ^Õx "åºMϺ#
ã¨fi~°∂ѨOÖ’ "≥Ú`«ÎO `«`«fi*Ï˝<åxfl |∞∞+¨µÅ∞ xÅɡ\Ïì~À P QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú Ü≥ÚHõ¯
*Ï˝#=Ú =∞iÜ«Ú q*Ï˝#=Ú <Õ#∞ g∞‰õΩ D ~ÀA K≥ѨÊ^ŒÅK«∞H˘<åfl#∞.
QÍÜ«∞„ux „uѨ^• Jx JO\Ï~°∞. „uѨ^Œ JO>Ë J~°÷=Ú =¸_»∞ K«~°}=ÚÅ∞#flk,
Ѩل`åi÷H˜ Ѩل`«∞_»∞, ^èŒ<åiúH˜ ^èŒ#=Ú, NHÍ=∞# HÀ~°∞"åxH˜ Sâ◊fi~°º=Ú, P#O^Œ=Ú Åaè™êÎ~Ú.
QÍÜ«∞„f Láêã¨# 27
=¸_»∞ áê^•Å∞ Hõey#k. D =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞ =∞#O `≥Å∞ã¨∞H˘O>Ë QÍÜ«∞„f Ü≥ÚHõ¯
*Ï˝#=Ú, q*Ï˝#=ÚÅ P^è•~°tÅ Uq∞\’ =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`åO.
nx XHõ ÉèÏQÆ=Ú q*Ï˝#=Ú#‰õΩ ã¨O|OkèOz#k. `«`«fi ^Œ~°≈#O, `«Ñ¨ã¨∞û, ™ê^èŒ#,
Ü≥∂QÍÉèϺã¨#, J#∞ëêª#=Ú, [Ѩ=Ú, ^蕺#=Ú "≥Ú^ŒÅQÆ∞#=hfl q*Ï˝# ѨHõ∆=Ú. nx
=Å# â◊H˜Î L^Œƒùqã¨∞ÎOk. QÍÜ«∞„f =∞O„`«[ѨO KÕ¿ãÎ Láêã¨#, ^蕺#=Ú KÕ¿ãÎ ^•xˆH^≥·`Õ
=∞Ǩ`«‡º=Ú K≥ѨÊ|_ç=ÙO^À P ÖÏÉèí=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Ѷ¨ÖÏ<å HÀiHõ <≥é"Õ~°∞`«∞Ok.
Wk ZO^Œ ∞ ‰õ Ω <≥ é "Õ ~ ° ∞ `« ∞ Ok? ZO^Œ ∞ ~° ∞ <≥ é "Õ ~ ° Ö Ë ^ Œ ∞ J<Õ k =∞#O ~ÚѨ C _» ∞
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. U^≥·<å q`«Î#O "≥ÚÅÔHuÎOK«_®xH˜ =¸_»∞ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ J=ã¨~°=∞ø`å~Ú
– Éèí∂q∞ J`«x ^ŒQÆæ~° =ÙO_®e. Éèí∂"Õ∞ HÍHõ Z~°∞=Ù, h~°∞ HÍ"åe. XHõ"Õà◊ D =¸_»∞
J`«x ^ŒQÆæ~° ÖËHõáÈ`Õ JѨC_»∞ Hõ+¨ì=∞ø`«∞Ok.JѨC_»∞ c[=Ú "≥ÚÅÔH`«∞Î`«∞O^• ÖË^•
J<Õk K≥ѨÊÖË=Ú. QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® D =¸_»∞ HõeÑ≤#>ˇ¡Â`Õ ã¨iÜ≥ÿ∞#
Ѩi}Ï=∞O ã¨OÉèí==∞ø`«∞Ok. D =¸_»∂ Ö’Ñ≤Oz#>ˇ¡Â`Õ ã¨Ñ¶¨Å`« Ü≥ÚHõ¯ J=HÍâ◊O
`«‰õΩ¯= J<Õ q+¨Ü«∞O K≥ѨÊ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk.
QÍÜ«∞„f Láêã¨#‰õΩ ã¨O|OkèOz n~°…HÍÅOQÍ =∂ J#∞Éèí=O Uq∞@O>Ë [Ѩ=Ú
KÕ¿ã Ѩ^Œúu, Hõ~°‡HÍO_» JO`å ™ê=∂#º ѨÙã¨ÎHÍÅÖ’ „"åã≤#>Ë¡ =Ù#flk, z#fl "åà◊§ ^ŒQÆæ~°
#∞O_ç ÃÑ^ŒÌ"åà◊§ =~°‰õΩ U^≥·`Õ KÕâß~À Z=~°∞ ã¨Ñ¶¨Å`« á⁄O^•~°∞, Z=~°∞ ã¨Ñ¶¨Å`«
á⁄O^ŒÖË^Œ∞ J<Õ^•xH˜ =¸Å HÍ~°}O P =¸_»∞ `«`åfiÅ#∞ ã¨=∂"Õâ◊ Ѩ~°K«HõáÈ=@"Õ∞†
x*ÏxH˜ U Láêã¨#ÔH·<å J"Õ „áê}=Ú. Láêã¨#`À áê@∞ *’_çOK«|_ç# XHõ `«^䌺=Ú
Uq∞@O>Ë JYO_» „â◊^Œú =ÙO_®e. „â◊^Œú `«#O`«@ `å#∞QÍ<Õ â◊H˜Î HõeyÜ«Ú#flk. J<ÕHõ
â◊‰õΩÎÅ∞ =Ù<åfl~Ú. q^Œ∞º`ü â◊H˜Î, Pqiâ◊H˜Î, Jyfl â◊H˜Î =Ù#flk. ~åà◊§#∞O_ç ^Õ=`«Å∞
ѨÙ_»`å~°∞, K≥@¡ h_»Ö’¡Oz Éèí∂`åÅ∞ ѨÙ_»`å~Ú. „`å_»∞ #∞O_ç áê=Ú Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok.
WOHÍ U"Õ∞"≥∂ ѨÙ_»`å~Ú. „â◊^Œú P^è•~°O`À =∞O„`«=Ú, [Ѩ=Ú, Láêã¨# g∞^Œ JYO_»
qâßfiã¨O, „ѨQÍ_è»"≥∞ÿ# x+¨ª, L#fl>ˇ¡Â`Õ, =∂ J#∞Éèí=O Uq∞@O>Ë ^•x K«=∞`å¯~°=Ú
ÖÏÉèí=Ú, ÅaèOz f~åe. Z=Ô~·`Õ „â◊^•ú qÇ‘Ï# Láêã¨#Å∞ KÕã≤, Hõ~°‡HÍO_»Å∞ KÕâß~À,
ˆH=ÅO <åÅ∞Hõz=~° [ѨO KÕâß~À, „"Õà◊§ ã¨Ç¨Ü«∞O`À =∂„`«"Õ∞ =∂Å „uáêÊ~À,
=∞#ã¨∞Ö’ =∂„`«O „â◊^#úŒ ∞ L`«Ê#flO KÕã∞¨ HÀÖËHáõ ÈÜ«∂~À qâßfiã¨O HõeyOK«∞HÀÖËHáõ ÈÜ«∂~À
"å~°∞ =\˜ì KÕ`«∞Å`À =∂„`«"Õ∞ L<åfl~°∞. [ѨO`Àáê@∞ JYO_» „â◊^Œú qâßfiã¨=Ú`À
Láêã¨# KÕã≤#>ˇ¡Â`Õ â◊√ÉèíѨi}Ï=∂Å∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú, Láêã¨# Ü≥ÚHõ¯ ã¨OѨÓ~°‚ ÖÏÉèíO
Åaèã¨∞ÎOk. Wk XHõ ѨHõ∆=Ú.
Ü«∞[˝=Ú =Å# Ñ‘_,» Ѩ`#« =Ú, |O^è∞Œ <åâ◊#=Ú, ^è#Œ HõÜ∆ ∞« =Ú, ~ÀQÆ=ÚÅ#∞O_ç q=ÚH˜Î Åaèã∞¨ OÎ k.
28 QÍÜ«∞„f Láêã¨#
Ô~O_»=k – Ѩi+¨¯ $`« =ºH˜Î`«fi=Ú, Láêã¨# ã¨Ñ¶¨ÅO HÍ=\ÏxH˜ ~Úk x~°O`«~°O
P=â◊ºHõ"≥∞ÿ#k. Ѩi+¨¯ $`« =ºH˜Î`«fi=∞O>Ë =ºH˜Î jÅ=O`«∞_»∞. Ö’Hõ¿ã=‰õΩ_»∞, ã¨^•Kå~°
ã¨OѨ#∞fl_»∞, ã¨OÜ«∞q∞, `«# =ºH˜ÎQÆ`« rq`«O „âı+¨ì=Ú, ã¨=Ú#fl`«=Ú KÕã¨∞H˘<Õ"å_≥·
=ÙO_®e. WѨÊ\˜ =~°‰õΩ J@∞=O\˜ =º‰õΩÎňH ã¨Ñ¶¨Å`« ÅaèOzOk. U ™ê^茉õΩÖˇ·`Õ [Ѩ=Ú,
Láêã¨#, Hõ~°‡HÍO_»Å`À áê@∞QÍ `«=∞ =ºH˜ÎQÆ`« r=#OÖ’ âßb#`«, L^•~°`«, „âı+¨ª`«
xOѨىõΩ<åfl~À "åˆ~ P^蕺`«‡=Ú Ü≥ÚHõ¯ ÖÏÉèÏxfl ã¨fiÜ«∞OQÍ á⁄O^Œ@O, ~Ú`«~°∞ʼnõΩ
~Ú=fi@=Ú KÕÜ«∞QÆÖÏæ~°∞. ã¨OÜ«∞q∞, ã¨^•KåiÜ≥ÿ∞# =ºH˜Î [ѨO U [ѨO KÕã≤<å, U
Láêã¨# KÕã≤<å Jk – `«Ñ¨ÊHõ ã¨Ñ¶¨Å=∞=Ù`«∞Ok. ^Œ∞~åKåi, ^Œ∞+¨µì_»∞, hK«∞_»∞, áêÑ≤
Ѩu`«∞_»∞Ü≥ÿ∞# =ºH˜Î ÉèíQÆ=O`«∞_çfl 㨇iOz<å LѨÜ≥∂QÆO ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_çfl 㨇iOz#
Ѩi}Ï=∞O UO HÍ"åÅO>Ë P =ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ =ºH˜Î`«fi=Ú ã¨iÜ≥ÿ∞#k, â◊√^Œú"≥∞ÿ#k HÍ"åe.
XHõ"Õà◊ =ºH˜Îx â◊√^Œú=Ú ã¨=Ú#fl`«=Ú KÕÜ«Ú@Ö’ ~å=∞<å=∞O ã¨Ñ¶¨ÅO HÍHõáÈ`Õ Láêã¨<å
qkèÖ’ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌá⁄~°áê@∞#fl^Œx „QÆÇ≤ÏOKåe. <å=∞O`Àáê@∞ ѨxKÕÜ«∂eû# q+¨Ü«∞O
=∞~° z áÈ=@O [iyOk. Ѩ i +¨ ¯ $`« =ºH˜ Î ` « fi =∞<Õ k QÍÜ« ∞ „f Láê㨠# Ö’ WOˆ H
Láêã¨#Ö’<≥·<å Ô~O_»= =ÚYº"≥∞ÿ# JOâ◊OQÍ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe.
=¸_»=k – WѨÊ\˜^•HÍ =∂ J#∞Éèí="Õ∞q∞@O>Ë ZѨC_≥·`Õ =ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ ^Œ$+≤ìHÀ}=Ú
=∞ǨÏ`åfiHÍOHõ∆Å∞ L#fl`«"≥∞ÿ#ѨC_Õ LK«Ûùã¨÷sÜ«∞ [Ѩ=Ú, Láêã¨#Å∞ ã¨Ñ¶¨Å=∞=Ù`å~Ú.
hK«"≥∞ÿ# L^ÕÌâ◊º=Ú, xHõ$+¨ì"≥∞ÿ# HÍ=∞#Å∞ Láêã¨#Å`À Láêã¨#Å∞ KÕã≤#>ˇ¡Â`Õ, ^Õ=`«Å∞
Hõ~°‡HÍO_» qkè q^è•#O HõO>Ë =ÚO^Œ∞ D Láêã¨# Ü≥ÚHõ¯ L^ÕÌâ◊º=Ú Uq∞\˜ J<Õk
`≥Å∞ã¨∞HÀ=\ÏxH˜ „Ѩܫ∞ufl™êÎ~°∞. U Ѩx H˘~°‰õΩ ~Úk KÕã¨∞Î<åfl~°∞? U"≥·`Õ =∞x+≤ `«#
Hõ+¨ì=Ú, Ѩi„â◊=∞`À á⁄O^Œ=Åã≤ =Ù#fl"À "å\˜x U^À XHõ `ÕeHõ^•iÖ’ á⁄O^Œ\ÏxH˜
^Õ=`«Å#∞ P„â◊~ÚOz *’Öˇ Ѩ@∞ì‰õΩO>Ë JѨC_»∞ ^Õ=`«Å∞ J`«_»∞ kQÆ*Ïi# =ºH˜ÎÜ«∞x,
hK«"≥∞ÿ# ѨxH˜ `«=∞#∞ P„â◊~ÚOKå_»x `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® ѨxÖ’
x=∞QÆfl"≥∞ÿ=ÙO\Ï~°∞. ^Õ=`«Å∞ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∂Å<Õ J#∞‰õΩO\Ï~°∞, HÍh ã¨Ç¨Ü«∞O
KÕÜ«∞_®xH˜ =ÚO^Œ∞ K≥Ü«∞ºÉ’ÜÕ∞ ã¨Ç¨Ü«∞O ^ÕxH˜ LѨÜ≥∂y™êÎ~°<Õ q+¨Ü«∞O PÖ’z™êÎ~°∞.
hK«"≥∞ÿ# ѨxH˜ LѨÜ≥∂y™êÎ~°x J#∞‰õΩO>Ë á⁄~°áê@∞# ‰õÄ_® Z=iH© Z#fl_»∂ ã¨Ç¨Ü«∞O
K≥Ü«∞º~°∞. L#fl`« ÅH∆ͺŠH˘~°‰õΩ ^Õ=`«Å∞ ZšѨC_»∂ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ~°∞.
L#fl`«"≥∞ÿ# ^Œ$+≤ìHÀ}O =Ù#fl"åiˆH =∞O„`«â◊H˜Î ÉèíQÆ=O`«∞xâ◊H˜Î ˆH\Ï~ÚOK«|_ç =Ù#flk.
Z=Ô~·`Õ L`«Î=∞ HÍ~°º=Ú H˘~°‰õΩ, „âı+¨ª"≥∞ÿ# HÍ~°º=Ú H˘~°‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞x ¿ã=, ã¨Ç¨Ü«∞O
HÀ~å~À "åiH˜ Jq ZšѨC_»∂ Åaèã¨∂Î<Õ =Ù<åfl~Ú. D =¸_»∞ JOâßÅ#∞ „áê}„Ѩ}OQÍ
Ü«∞[˝=Ú =Å# 3 â◊s~åÅ ~ÀQÆ <åâ◊#=Ú [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx =∞# âߢ™êÎÅÖ’ LÖËd¡ OK«|_ç =ÙOk. Ü«∞[˝=u ^•fi~å Wk „Ñ=¨ ∂}˜`"« ∞≥ #ÿ k.
QÍÜ«∞„f Láêã¨# 29
„Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∂Î =KåÛ#∞. =∂ QÍÜ«∞„f Láêã¨# „áê}ã¨OKå~°=Ú J=Ù`«∂ =zÛOk.
„áê}ã¨OKå~°O S`Õ „Ѩu =ã¨∞Î=Ù „áê}=O`«=Ú K«=∞`å¯~° ѨÓi`«=Ú B`«∂Ok,
ã¨Ñ¶¨Å=∞=Ù`«∞Ok. "Õ∞=Ú =∂ =ºH˜ÎQÆ`« rq`«OÖ’ 24 ÅHõ∆Å K˘Ñ¨C#, 24 ã¨O=`«û~åÅ∞
24=∞Ǩ ѨÙ~°â◊Û~°}Å∞ KÕâß=Ú, [Ѩ=Ú, J#∞ëêª#=ÚÅ∞ qkè ѨÓ~°fiHõ=ÚQÍ ã¨OѨ#flO
KÕâß=Ú. xÜ«∞=∂Å∞, LѨxÜ«∞=∂Å áêÅ# KÕâß=Ú. =∂ Láêã¨# qkè q^è•<åxH˜,
Hõ~°‡HÍO_»Å‰õΩ ZO`« Z‰õΩ¯=™ê÷#=Ú#fl^À ^•xHõO>Ë Z‰õΩ¯= "Õ∞=Ú P^蕺u‡Hõ`«‰õΩ
„áê}=∞#^Œy# ÃÑ· =¸_»∞ +¨~°`«∞ʼnõΩ „áê=ÚYºq∞KåÛ=∞<Õk QÆ=∞xOѨ^Œy# q+¨Ü«∞O.
JYO_» „â◊^Œú, JK«OK«Å qâßfiã¨O`À QÍÜ«∞„f=∂`«#∞ Láêã≤OKå=Ú. ^•x Ѩi}Ï=∂Å#∞
á⁄O^•=Ú. ™ê^茺"≥∞ÿ#O`« =~°‰õΩ =ºH˜Î`«fi Ѩiëê¯~åxH˜ ѨÓiÎ Hõ$+≤ KÕâß=Ú. XHõ
„ÉÏǨχ}∞_»∞ =∞iÜ«Ú XHõ ÉèíQÆ=^Œƒù‰õΩÎ_»∞ ZÖÏ rqOKåÖ’ âßÜ«∞â◊‰õΩÎÖÏ „Ѩܫ∞uflOKå=Ú.
^•xÖ’ ã¨OѨÓ~°‚"≥∞ÿ# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞‰õΩ<åfl=Ú. =∞=Ú‡ "Õ∞=Ú KåHõe =Öˇ LuH˜H˘#∞@Ö’
^Œ∂^Õ‰õΩÅ"åx=Öˇ U‰õΩH˘#∞@Ö’ =ÚO^Œ∞ "≥#∞Hõ PÖ’zOK«ÖË^Œ∞. =∂ Láêã¨#
Ѷ¨eOK«\ÏxH˜, K«=∞`å¯~°=O`«O HÍ=\ÏxH˜ W^˘Hõ ÃÑ^ŒÌ HÍ~°}O. L^ÕÌâߺÅ∞ ZšѨC_»∂
L#fl`«OQÍ<Õ L<åfl~Ú. Ñ‘_ç`« =∂#=`«#∞ ÃÑ·H˜ ÖËѨ\ÏxH˜ ^Õâ◊O, ^èŒ~°‡O ã¨=∂[O
ã¨O㨯 $ux ã¨=Ú#fl`«O KÕÜ«∞\ÏxH˜ "Õ∞=Ú Láêã¨# KÕâß=Ú, J#∞ëêª#O KÕâß=Ú.
ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OKå=Ú. <Õ#∞ U xÜ«∞u`À ѨxKÕã¨∞Î<åfl<À ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ K«∂âß_»∞.
Éèíw~°^èŒ∞_ç xÜ«∞u K«∂ã≤ QÆOQÍ^Õq ã¨fi~°æO #∞O_ç Éèí∞qH˜ ~å=\ÏxH˜ ã≤^ŒúѨ_çOk. â◊OHõ~°
ÉèíQÆ"å#∞_»∞ J`«xH˜ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»\ÏxH˜ ã≤^ŒúѨ_®¤~°∞. =∂ q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® JÖψQ
[iyOk. L#fl`« L^ÕÌâߺÅ`À Ѩܫ∞xOK«∞@=Å# ^Õgâ◊‰õΩÎÅ Ü≥ÚHõ¯ ã¨OѨÓ~°‚ ã¨Ç¨Ü«∞O
ÅaèOzOk. `«=∞ Láêã¨##∞ ™ê~°÷HõO KÕã¨∞HÀ"åÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õ U =ºH˜ÎÜ≥ÿ∞<å D =¸_»∞
q+¨Ü«∂Å∞ ѨÓiÎQÍ ^蕺#OÖ’ =ÙOK«∞HÀ"åÅx "Õ∞=Ú QÆ\ ˜ìQÍ HÀ~°∞`«∞<åfl=Ú.
c[O =∂„`«O quÎ =Ó~°∞HÀ=@O ™ê~°úHõO HÍ^Œ<Õ q+¨Ü«∞O =∞#O K«∂ã¨∞ÎO\ÏO.
^•x #∞O_ç ѨO@~å^Œ∞. ѨO@ á⁄O^•Å#∞‰õΩO>Ë q`«Î#O, Éèí∂q∞, Z~°∞=ÙÅ∞, h~°∞ D
=¸_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ J=ã¨~°O. QÆ∞iH˘@ì_®xH˜ `«∞áêH˜, =∞O^Œ∞QÆ∞O_»∞ QÆ∞iKÕ¿ã"åx
JÉèϺã¨=Ú D =¸_»∞O>Ë<Õ Ñ¨x J=Ù`«∞Ok. =¸iÎ `«Ü«∂~°∞ K≥Ü«∞º\ÏxH˜ ~å~Ú, Le,
ÉÏ_çâ◊, =¸iÎ KÕ¿ã"åx HõàÏHÍi`« HÍ"åe. ÖËY# HÍ~°º=Ú H˘~°‰õΩ HÍy`«=Ú, ã≤~å
=∞iÜ«Ú K«^Œ∞=Ù D =¸_»∞ HÍ"åe. HÍ~°∞ #_»=\ÏxH˜ HÍ~°∞, ÃÑ„\’Å∞, „_≥·=~°∞ D
=¸_»∞ HÍ"åe. J^Õq^èŒOQÍ Láêã¨<å K«=∞`å¯~åÅ∞ á⁄O^•Å#∞‰õΩO>Ë LK«Ûùã¨÷sÜ«∞
^Œ$+≤ìHÀ}O, Ѩi+¨¯ $`« =ºH˜Î`«fiO =∞iÜ«Ú JYO_» „â◊^•ú, qâßfiã¨O HÍ"åe. D
Ü«∞[˝=Ú =Å# ^Õ=`«Å∞ ã¨O`«∞+¨µìÖˇ· Ö’HõHõàϺ}=Ú KÕ™êÎ~°∞.
30 QÍÜ«∞„f Láêã¨#
=¸_çO\˜`À Z=~°∞ Láêã¨# KÕã<≤ å ÖÏaè™êÎ~x° xâ◊ÛÜ«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ, qâßfi㨠ѨÓ~°fiHõ=ÚQÍ
"Õ∞=Ú K≥ѨCK«∞<åfl=Ú. =ºH˜Î ã¨fiÜ«∞OQÍ ÖÏÉèÏxfi`«∞_Ò`å_»∞, ã¨=∞~°∞÷_Ò`å_»∞, â◊H˜Î
âßeÜ«∞ø`å_»∞, âßOu Åaèã¨∞ÎOk. ã¨fi~°æO =ÚH˜Î=O\˜ ÖÏÉèÏÅ∞ „áêÑ≤ΙêÎ~Ú, W`«~°∞ʼnõΩ
¿ã"å, ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞@OÖ’ ã¨=∞~°∞ú_Ò`å_»∞.
QÍÜ«∞„f =∞O„`« ã¨O|O^èŒOQÍ "Õ∞=Ú ~Ú^Õ „ѨÜ≥∂QÆ=Ú, ѨsHõ∆ rq`åO`«=¸
KÕã¨∂Î =KåÛ=Ú. QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú ã¨`«º=Ú, â◊H˜Î=O`«=∞x J#∞Éèí=OÖ’ á⁄O^•=Ú.
ZѨÊ\˜=~°‰õΩ ÃÑ· =¸_»∞ q+¨Ü«∂Å`À ‰õÄ_»∞H˘x =ÙO@∞O^À Jhfl JO^Œ∞Ö’<Õ =Ù<åfl~Ú.
LK«Ûùã¨÷sÜ«∞ ^Œ$+≤ìHÀ}=Ú, JYO_» „â◊^•ú – qâßfiã¨O Ѩi+¨¯ $`« =ºH˜Î`«fi=Ú – ~Úq
Z=~°∞ ÅaèOѨKÕã¨∞‰õΩO\Ï~À "å~°∞ ã¨Ñ¶¨Å`« á⁄O^Œ∞`å~°∞, ~ÚѨÊ\˜ =~°‰õΩ QÍÜ«∞„f
Láêã¨<å ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# =∂ J#∞Éèí=O ~Ú^Õ. QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú q+¨Ü«∞=ÚÖ’ =¸_»∞
q+¨Ü«∂Å∞ U"≥·`Õ K≥ѨÊ|_®¤Ü≥∂ – Jq ѨÓ~°‚`«ó ã¨iÜ≥ÿ∞#q. QÍÜ«∞„ux HÍ=∞^èÕ#∞=x
K≥|∞`å~°∞. – Wk "åã¨Î="Õ∞. QÍÜ«∞„ux áê~°ãπ=∞}˜ Jx JO\Ï=Ú. nxfl ã¨Ê $t¿ãÎ
=ºH˜Î`«fi=Ú |OQÍ~°=∞=Ù`«∞Ok – Wk ‰õÄ_® x["Õ∞. QÍÜ«∞„ux J=∞$`«=∞x JO\Ï~°∞.
^•xx áê#O KÕã≤ J[~°∞Å∞, J=∞~°∞Ö∫`å~°∞ – Wk ã¨`«º"Õ∞. W=hfl U Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’
x[=∞O>Ë QÍÜ«∞„f ~°∂Ñ‘ HÍ=∞^èÕ#∞=Ù#∞ uѨC‰õΩ ~å"åe, "Õ∞áêe, hà◊√§ „`åyOKåe,
^•x ~°Hõ∆} ÉÏ^茺`«#∞ K«∂_®e. J=Ù#∞ "Õ∞ѨHõáÈ`Õ, hà◊√§ „`åyOK«HõáÈ`Õ – áêÅ∞
„`åQÍÅ#∞‰õΩO>Ë, J^≥ÖÏ ã¨OÉèí=O? J=Ù#∞ „uѨC‰õΩ ~åHõáÈ`Õ J^≥ÖÏ ™ê^茺O? P=Ù
áêÅ∞ ~Úã¨∞ÎOk – Wk x["Õ∞, HÍh áêÅ∞ á⁄O^•ÅO>Ë ÃÑ· =¸_»∞ Ѩ#∞Å∞ `«Ñ¨Êxã¨i
J<Õk ‰õÄ_® "åã¨Î="Õ∞.
WѨÊ\˜^•HÍ q*Ï˝#ѨHõ∆"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O K≥ѨC‰õΩ<åfl=Ú. WHõ *Ï˝# q+¨Ü«∞O. <å
70ã¨OII J#∞Éèí="Õ∞q∞@O>Ë QÍÜ«∞„f =¸_»∞ áê^•ÅÖ’ K«~°}ÏÅÖ’ 3 tHõ∆}Å∞
^•y=Ù<åfl~Ú. "å\˜x =ºH˜ÎQÆ`«OQÍ ã¨=∂"Õâ◊O KÕã¨∞HÀQÆey#ѨÙ_»∞ P^蕺`«‡O Ü≥ÚHõ¯
~°Ç¨Ï㨺=∞O`å, `«`«fi*Ï˝#=∞O`å rq`«OÖ’ ã¨=∂q+¨ì =∞ø`«∞O^Œ<Õk ã¨OÉèí=O. =¸_»∞
ѨHõ∆=ÚÅ∞, „uѨ^•QÍÜ«∞„f 1. Pã≤ÎHõ`«, 2. P^蕺u‡Hõ`«, 3. ^è•i‡Hõ`« D =¸_»∞ Hõeã≤
„u"Õ}˜ ã¨OQÆ=∞=∞=Ù`«∞Ok. D =¸_»∞ Uq∞\˜?
"≥Ú^Œ\ ˜k Pã≤ÎHõ`«. Pã≤ÎHõ`« JO>Ë Dâ◊fi~° qâßfiã¨O, Éèí[#, ѨÓ[ KåÖÏ=∞Ok
KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞, HÍh Dâ◊fi~° qâßfiã¨O JO>Ë ã¨~°fi„`å"åºÑ≤Oz=Ù#fl ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ <åºÜ«∞HÍi,
ã¨~°fiã¨=∞~°∞ú_»∞, Hõ~°‡Ñ¶¨ÖÏxfl ~ÚKÕÛ"å_»∞ Jx qâ◊fiã≤OKåe. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨~°fi"åºÑ≤,
ã¨~°fi„`å=Ù<åfl_»∞ JO^Œih K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞ Jx qâ◊fiã≤OK«QÆey`Õ =∞#O áêѨHõ~°‡KÕÜ«∞@O
Ü«∞[˝=Ú =Å# x~åâ◊ JO`«=∞=Ù`«∞Ok.
QÍÜ«∞„f Láêã¨# 31
ã¨OÉèíqOK«^Œ∞. =∞#O „ѨuKÀ\Ï ÉèíQÆ=O`«∞}˜fl K«∂¿ãÎ PÜ«∞# <åºÜ«∞O x+¨ÊHõ∆áê`«=Ú,
x~°O`«~°O J‰õ∆Ω}fl=∞x qâ◊fiã≤™êÎ=Ú =∞#Å#∞ =∞#O ~°H˜∆OKÕHÀÖË=Ú. JO^Œ∞=Å#
Pã≤ΉõΩx "≥Ú^Œ\ ˜ „H˜Ü«∂HõÖÏѨO ZÖÏ =ÙO_®ÅO>Ë =∞#‰õΩ Hõ~°‡Ñ¶¨ÅO Åaèã¨∞ÎOk.
ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_®e. Z=Ô~·`Õ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»`å_À J`«_»∞ =∞Ô~=fiiH©
ÉèíÜ«∞Ѩ_»=Åã≤# J=ã¨~°O LO_»^Œ∞. Jã≤ÎHõ`« jÅ|^Œú`«, ã¨=∂[ x+¨ª‰õΩ =¸Å=Ú. =∞x+≤
ZO`« ^èŒ∂~°∞Î_»O>Ë J`«_»∞ „ѨÉèí∞`åfixfl "≥∂ã¨y™êÎ_»∞ K«\ÏìÅ#∞ "≥∂ã¨y™êÎ_»∞, HÍh Dâ◊fi~°
qâßfiã¨O J`«x JO`«óHõ~°}=ÚÅÖ’ LO>Ë P q+¨Ü«∂efl ZšѨC_»∂ ^蕺#OÖ’
LOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. =∞`«ÎQÆ[OÃÑ· JO‰õΩâ◊O ZÖÏѨx KÕã¨∞ÎO^À, Pã≤ÎHõ`« J<Õ JO‰õΩâ◊O
„Ѩu =∞x+≤g∞^Œ ѨxKÕã≤ =∞x+≤ x*Ï~ÚfѨ~°∞_»∞ HÍ=\ÏxH˜ L`«Î=Ú_»∞ HÍ=\ÏxH˜
„¿Ñ~°}, „ѨHÍâ◊O ~Úã¨∞ÎOk.
Dâ◊fi~°∞x Ü≥ÚHõ¯ Láêã¨# J~°úOUq∞@O>Ë Dâ◊fi~°∞_»∞ =∞Ǩϟ#fl`«∞_»∞ JÖψQ
=∞Ǩϟ#flu H˘~°‰õΩ =∞#O ‰õÄ_® „Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∂e. =∞#efl =∞#O ÉèíQÆ=O`«∞_çÖ’
SHõºO KÕã¨∞HÀ"åe. D q~å\òqâ◊fiO ÉèíQÆ"å#∞x~°∂ѨO. =∞#O nx ¿ã=KÕÜ«∂e. Dqâ◊fi
L^•º#=<åxfl ã¨=Ú#fl`«OKÕÜ«Ú@ H˘~°‰õΩ „Ѩܫ∞`«flO KÕ™êÎO. ZO^Œ∞HõO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
„Ѩu KÀ\Ï "åºÑ≤Oz L<åfl_»∞. ã¨~°fi„`å ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ q^•º=∂#"≥∞ÿ =Ù<åfl_»∞. D ÉèÏ=#
=Å# ''P`«‡=`ü ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨µ—— J<Õ ÉèÏ=# =∞#ã¨∞ûÖ’ L^Œ~Úã¨∞ÎOk. QÆOQÍ#k Uq^èŒOQÍ
ã¨=∞~°Ê} KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ ã¨=Ú„^ŒO "≥·Ñ¨Ù L~°HõÅ∞ "Õã¨∞ÎO^À J^Õ q^èŒOQÍ Pã≤ΉõΩ_≥·#
=ºH˜Î `«##∞ `å#∞ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ã¨=∞iÊOK«\ÏxH˜ Ѩ~°∞QÆ∞Öˇ_»`å_»∞. nx J~°úO Uq∞@O>Ë
ÉèíQÆ=O`«∞_ç HÀiHõÖË =ÚYº=∞ø`å~Ú. =ºH˜ÎQÆ`« =∞ǨÏ`åfi HÍOHõ∆Å∞, =ºH˜ÎQÆ`« HÀiHõÅ∞
ÉèíQÆ=O`«∞_ç ÉèíH˜ÎÖ’ ã¨=∂ѨÎ=∞ø`å~Ú. Dâ◊fi~°∞x P[˝Å∞ Dâ◊fi~°∞x ã¨O^Õâ◊O =∞#‰õΩ
ã¨~°fiã¨fi=∞x <Õ~°Ê|_»∞`«∞Ok. =∞# HÀiHõ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞x g∞^Œ ~°∞^ÕÌ|^Œ∞Å∞ |QÆ=O`«∞x
WK«Ûù#∞ rq`«OÖ’ ^èŒiOKåe. Pã≤ÎHõ`« J<Õ c*ÏÅ∞ =∞#֒ѨŠáÈQÆ∞Ѩ_ç=Ù<åfl~Ú. U
q^èŒOQÍ =$H∆Íxfl J#∞H˘x=Ù#fl Å`«, JÅ∞¡H˘x L#fl`«"≥∞ÿ# =$Hõ∆=∞O`« Z`«∞ÎQÍ =ÙO@∞O^À
J^Õ q^èŒOQÍ ÉèíQÆ=O`«∞x Z`«∞ΉõΩ =∞#O ‰õÄ_® Z^Œ∞QÆ∞`åO. Ѩ`«OQÆO Ñ≤Å¡"å_çKÕuÖ’
^•~å#∞flOz PHÍâ◊OÖ’ Z`«∞ÎQÍ ZQÆ∞~°∞`«∂ áÈ`«∞Ok. `ÀÅ∞ÉÁ=∞‡Å∞ P_çOKÕ"åxKÕuÖ’
|OkèOK«|_»∞@=Å¡ =∞Oz #$`«º=Ú KÕÜ«∞QÆÅ∞æ`å~Ú. J^Õ q^èŒOQÍ Dâ◊fi~° qâßfiã¨=Ú
„â◊^Œú#∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞OQÆ=∞O KÕã¨∞H˘x =∞# r=# kâß^è•~°#∞ ÉèíQÆ=O`«∞x KÕuH˜ JѨÊyOKåe.
ÉèíQÆ=O`«∞x P^ÕâßÖË =∞# PHÍOHõ∆Å∞QÍ ÉèÏq¿ãÎ LK«Ûùã¨÷sÜ«∞ r=#=∞=Ù`«∞Ok. DÖ’HõOÖ’
âßOu, Ѩ~°Ö’HõOÖ’ ã¨^Œæu =∞#‰õΩ Åaèã¨∞ÎOk.
HõÜ
∆ ∞« "≥Ú^ŒÖ#·ˇ J™ê^躌 "≥∞#ÿ ~ÀQÍÅ∞ Ü«∞[˝=Ú ^•fi~å x"å~°} J=Ù`å~Ú.
32 QÍÜ«∞„f Láêã¨#
Pã≤ÎHõ`« QÍÜ«∞„f=∞O„`« q^ŒºÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ K«~°}"≥∞ÿ`Õ ^•x Ô~O_»= K«~°}O P^蕺u‡Hõ`«.
P^蕺u‡Hõ`« J~°ú=Ú P`å‡=ÅO|# J#QÍ `«##∞`å#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O. P`«‡É’^èŒ,
''P`å‡#"åˆ~ *Ï˝`«=º—— =∞#efl =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O =Å# =∞#O |Ü«∞\˜ „ѨѨOK«OÖ’
=$^è•QÍ ã¨OK«iOK«=Ú. =∞# „âı+¨ª"≥∞ÿ# PHÍOHõ∆ŠѨÓiÎH˜, ^Œ∞óYHÍ~°}O `≥Å∞ã¨∞HÀ=\ÏxH˜
|Ü«∞@"≥^ŒHõ@O =∂x =∞# Ѩiã≤÷`«∞ʼnõΩ HÍ~°}O =∞#֒ѨÖË =Ù#fl^Œx `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú.
=∞#efl =∞#O Ѩi+¨¯iOK«∞HÀ=\ÏxH˜ Hõ$+≤KÕ™êÎ=Ú. =∞# ֒ѨŠ=∞#O ã¨fi~åæxfl, #~°HÍxfl
J}zÃÑ\˜ì=ÙOKå=Ú. =∞# =∞#óã≤÷u##∞ã¨iOKÕ Ñ¨iã≤÷`«∞ÖË~°Ê_»`å~Ú. Hõã¨∂Îi =∞$QÆ=Ú
ã¨∞QÆO^èŒ=Ú H˘~°‰õΩ #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ J<Õfi+≤ã¨∂ΠѨ~°∞ÔQ`«∞Î`«∞Ok. ^•x <åaè^ŒQÆæˆ~ Jk=Ù#fl^Œx
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl `«~åfi`« J@∞~Ú@∂ Ѩ~°∞ÔQ`«Î_»O =∂x"Õã¨∞ÎOk. ѨÓÅ∞ qHõã≤OK«QÍ<Õ
`«∞"≥∞‡^ŒÅ∞=™êÎ~Ú. H©@HÍÅ∞ =™êÎ~Ú H˘O_»~åà◊§g∞^Œ "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ =i¬™êÎ~Ú. HÍh Z=i
„áêOQÆ}OÖ’ ZO`«áê„`« LO^À JO`Õh~°∞ ~ÚzÛ "≥o§áÈ`å~Ú H˘O_»~åà◊§g∞^Œ "Õ∞Ѷ¨∂Å∞
=i¬™êÎ~Ú. HÍh QÆ_ç¤ "≥ÚHõ¯ XHõ¯\˜‰õÄ_® "≥ÚÅ=^Œ∞. =∞Oz=∂~°∞¯Å∞ `≥K«∞Û‰õΩ#fl"åiˆH
™ê¯Å~ü+≤Ñπ =ã¨∞ÎOk. „ѨѨOK«=ÚÖ’ ™œO^Œ~°º=Ú KåÖÏ=Ù#flk. =∞#‰õΩHõ#∞flÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ
^•x „ѨÜ≥∂[#O? „ѨѨOK«OÖ’ ã¨Ow`« QÍÜ«∞‰õΩÅ∞ KåÖÏ=∞Ok L<åfl~°∞, â◊ÉÏÌÅ∞
KåÖÏ =Ù<åfl~Ú. =∞#‰õΩ K≥=ÙÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ Pâ◊ÉÏÌʼnõΩ J~°ú"Õ∞q∞\˜? „ѨѨOK«OÖ’ *Ï˝#
q*Ï˝#O KåÖÏ=ÙOk. HÍh =∞#‰õΩ =∞ã≤Î+¨¯O ÖËHõáÈ`Õ ^•x „ѨÜ≥∂[#O? `«=∞‰õΩ `å=Ú
ã¨Ç¨Ü«∞=ÚKÕã¨∞‰õΩ<Õ "åiH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ_»∞. JO^Œ∞=Å# P^蕺u‡Hõ`«
ã¨O^Õâ◊"Õ∞q∞@O>Ë „Ѩu=ºH˜Î `«##∞ `å#∞ K«∂ã¨∞HÀ"åe, `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe, Ѩi+¨¯iOK«∞
‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ѨiѨÓ~°‚ „Ѩܫ∞`«flOKÕÜ«∂e, =∞#efl =∞#O ZO`«ÉÏQÆ∞KÕã¨∞‰õΩO\Ï"≥∂
Ѩ i ã≤ ÷ ` « ∞ Å∞ J^Õ ™ê÷ ~ ÚÖ’ =∞#‰õ Ω J#∞‰õ Ä ÅOQÍ =∂~° ∞ `å~Ú. D ã≤ ^ •ú O `« O
QÍÜ«∞„f=∞O„`«O Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»=K«~°}O.
QÍÜ«∞„f=∞O„`«O Ü≥ÚHõ¯ =¸_»=K«~°}O ^è•i‡Hõ`«, ^è•i‡Hõ`«‰õΩ J~°ú=Ú Hõ~°Î=º
Ѩ~åÜ«∞}`«, Hõ~°Î=ºáêÅ#, Hõ~°Î $`«fi=Ú, Hõ~°‡, ^èŒ~°‡=Ú ~Ú=hfl XˆH q+¨Ü«∞O. =∞#∞+¨µº
xH˜ Ѩâ◊√=Ù#‰õΩ =∞^茺 `Õ_® Uq∞@O>Ë Ñ¨â◊√=ÙÅ∞ =∞~åº^Œ`À |OkèOK«Ñ¨_»ÖË^Œ∞. =∞#∞+¨µºx
ÃÑ#· "ÕÖÏk ÉÏ^躌 `«Å∞, <≥u· Hõ xÜ«∞=∂Å∞, ÉÏ^躌 `«Å∞ "≥∂Ѩ_®¤~Ú. ÉÏ^躌 `«Å#∞, Hõ~"ΰ åºÅ#∞
ѨÓiÎKÕÜ«Ú@ =∞#∞+¨µºx Hõ~°Î=ºO. â◊s~°O Ѩ@¡ =∞# Hõ~°Î=º"Õ∞q∞@O>Ë ^•xx =∞#O
~ÀQÆ~°Ç≤Ï`«OQÍ LOKåe. =∞ã≤Î+¨¯OѨ@¡ =∞# ^èŒ~°‡O ^•xÖ’ J"åOKè«hÜ«∞"≥∞ÿ# PÖ’K«#Å∞
~å‰õΩO_® K«∂ã¨∞HÀ"åe. ‰õΩ@∞O|OѨ@¡ =∞# Hõ~°Î=ºO "åix jÅ=O`«∞Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞
KÕÜ«∞_»O. ^Õâ◊=Ú, ^èŒ~°‡=Ú, ã¨=∂[=Ú ã¨O㨯 $uѨ@¡ =∞#Hõ~°Î=ºO "å\˜x ã¨=Ú#fl`«OQÍ
Ü«∞[˝=Ú ^•fi~å "åÜ«Ú=∞O_»ÅOÖ’x „Ѩ^Œ∂+¨} ^Œ∂~°=∞=Ù`«∞Ok.
QÍÜ«∞„f Láêã¨# 33
=ÙOK«@O. Ö’Éèí=Ú "≥∂ǨÏ#∞flO_ç =∞#efl =∞#O q_çÑ≤OK«∞H˘x =∞# r"å`«‡#∞ L^ŒÌiOK«∞
HÀ"åe. Wk =∞# Hõ~°Î=ºO. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ U ѨxH˘~°‰õΩ =∞#efl D „ѨѨOK«OÖ’H˜
ѨOÑ≤OKå_À U Ѩx H˘~°‰õΩ =∞#∞+¨ºÜ≥∂xÖ’ [x‡OKå"≥∂, PѨxx ѨÓiÎ KÕÜ«Ú@ =∞#
Hõ~°Î=ºO. D "≥Ú`«ÎO Hõ~°Î"åºÅ#hfl =∞#O ã¨iQÍæ ѨÓiÎ KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`Õ =∞#O ^è•i‡‰õΩÅ=∞x
ZÖÏ Ñ≤Å∞=|_»`åO?
^è•i‡Hõ`«‰õΩ J~°úO Hõ~°Î=ºáêÅ#, "Õ∞=Ú ã¨OѨÓ~°‚ rq`«OÖ’ QÍÜ«∞„f =∞O„`«O QÆ∞iOz
ZO`≥·`Õ PÖ’zOKå"≥∂, âß„™êÎÅ#∞ K«k"å"≥∂, ã¨`«ûOQÆO zO`«# =∞##O KÕâß"≥∂
^•x ™ê~åOâ◊=Ú Uq∞@O>Ë KåÖÏ Z‰õΩ¯= *Ï˝#=Ú, KåÖÏ Z‰õΩ¯= ^èŒ~°‡=Ú P^蕺u‡Hõ`«
^•xÖ’ L<åfl~Ú. ^•x ™ê~°=ÚÖ’ =¸_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ ^•y=Ù<åfl~Ú. 1) Pã≤ÎHõ`«
J#QÍ Dâ◊fi~° qâßfiã¨=Ú 2) P^蕺u‡Hõ`« J#QÍ P`«‡É’^èŒ. `«##∞`å#∞ Ѩi+¨¯iOK«∞H˘x
`«# ÉÏ^茺`«Å∞ ã‘fiHõiOK«∞@ 3) ^è•i‡Hõ`« J#QÍ ™êfi=ÅO|#, Ѩ~åÜ«∞}`«. Hõ~°Î=º
Ѩ~åÜ«∞}∞_»∞, ™êfi=ÅOa, Dâ◊fi~°Ñ¨~åÜ«∞}∞_≥·# U=ºH˜ÎÜ≥ÿ∞<å QÍÜ«∞„f Láê㨉õΩ_»x
K≥ѨÊ|_»`å_»∞. QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú Ü≥ÚHõ¯ *Ï˝#ѨHõ∆=Ú ^•fi~å U âßOu, ã¨^Œæu Åaè™êÎÜ≥∂
"å\˜H˜ JkäHÍiÜ«∞ø`å_»∞. =∂ rq`«OÖ’ =zÛ# x+¨¯~°¬ ~Ú^Õ† q*Ï˝#ѨHõ∆OÖ’ =¸_»∞
^è•~°Å∞, *Ï˝#ѨHõ∆OÖ’ =¸_»∞^è•~°Å∞ Z=Ô~·`Õ „áêÑ≤ÎOK«∞‰õΩO\Ï~À QÍÜ«∞„f=∞O„`«O Hõ$Ѩ`À
"å~°∞ Pã≤÷ux á⁄Ok ^èŒ#∞ºÖ∫`å~°∞. =∞é˜Ü«Ú D Ö’HõOÖ’<Õ ã¨fi~°æ=Ú =ÚH˜ÎH˜ JkèHÍ~°∞
Ö∫`å~°∞. W^Õ =∂ J#∞Éèí=O. W^Õ =∂ Jaè„áêÜ«∞O, W^Õ =∂ qâßfiã¨O.
x~°¡H∆ͺxfl ã¨Ç≤ÏOK«#∞
=∞„^•ã¨∞Ö’ XHõ z#flÉÏÅ∞_»∞ ÉÏѨÓH˜ „¿Ñ=∞`À XHõ ÃÑxûÅ∞ |Ǩ˙
HõiOKå_»∞. KåÖÏHÍÅOQÍ „"åã≤‰õΩO@∞#fl P ÃÑxûÅ∞ XHõ~ÀA =∂Ü«∞"≥∞ÿOk.
QÍOnèr "≥Ú`«ÎO QÍeOKå_»∞. ^˘~°HõÖË^Œ∞. JO^Œ~°∞ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞. Ñ≤Å¡"åx
ã¨^•ƒù=##∞ x~°¡Hõ∆ ºO KÕÜ«∞ÖË#∞. <Õ\ ˜ <å ~¸ |^ŒúHõ"Õ∞ ˆ~Ѩ٠qHõ$`«~°∂áêxfl
^•ÅÛ=K«∞Û. „¿Ñ=∞Ѩ@¡ x~°¡Hõ∆ ºO, ÉÏ^茺`«Ñ¨@¡ |^ŒúHõO ѨxH˜~å^Œ∞. Ô~O_»∂
Hõ∆q∞OK«~åx <Õ~åÖË J<åfl~°∞ ÉÏѨÓ.
z#fl`«#O #∞O_Õ Ñ≤šʼnõΩ D ã¨O™ê¯~åÅ∞ <Õ~åÊe.
„Ѩ*Ï˝ ѨÙ~å} Hõ^äŒÅ∞ – tâ◊√ x~å‡}O
Ü«∞[˝=Ú =Å# =~°¬ ã¨=∞$kú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
34 QÍÜ«∞„f [Ѩ ™ê^èŒ#
QÍÜ«∞„f [Ѩ ™ê^èŒ#
(QÍÜ«∞„f `«áÈ Éèí∂q∞Ö’ 1968 JHÀì|~ü ™ê^èŒ<å ta~°OÖ’ WzÛ# „Ѩ=K«#O)
QÍÜ«∞„f =∞Ǩ=∞O„`«O =∂`À–
FO Éè∂í ~°∞ƒù=ó ã¨fi ó `«`û« q`«∞~°fi~ˆ }ºO Éè~í Àæ ^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ∂≥ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ∂« `ü
™È^Œ~° ™È^Œs=∞}∞ÖÏ~å !
WHõ¯_» QÍÜ«∞„f `«áÈ Éèí∂q∞Ö’ QÍÜ«∞„f=∂`« =∞Ok~°O LOk. WHõ¯_» QÍÜ«∞„f
=∞O„`«O ™ê^èŒ# KÕÜ«∞|_»∞`«∞Ok. =∞O„`«O ZO`À ™ê~°úHõ"≥∞ÿ#k. ã¨=∞~°ú=O`«"≥∞ÿ#k.
nx =Å# Z<Àfl Ѩ#∞Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. =∞O„`«O q#@O`À<Õ ã¨~åÊÅ∞ ‰õÄ_® qëêxfl
=^Œe "Õ™êÎ~Ú. Éè∫uHõ „ѨѨOK«OÖ’ Ü«∞O„`åʼnõΩ ‰õÄ_® ZO`À „áê=ÚYºO LOk.
<Õ_»∞ Ü«∞O„`åÅ =Å<Õ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Ѩi„â◊=∞Å∞ =∞# ^Õâ◊OÖ’ #_»∞ã¨∞Î<åfl~Ú. Ü«∞O„`åʼnõΩ
‰õÄ_® XHõ ÃÑ^ŒÌ K«i„`« LOk. =∞# ѨÓsfi‰õΩʼnõΩ =∞O„`åÅ „áê=ÚYº`« `≥Å∞ã¨∞. D
HÍ~°}O =Å<Õ "å~°∞ =∞O„`åÅ#∞ LѨÜ≥∂yOKå~°∞. "åx „áê=ÚMϺxfl „Ѩ[ʼnõΩ
qxÑ≤OKå~°∞. =∞O„`åʼnõΩ Éè∫uHõ Ѩ~°"≥∞ÿ# =∞iÜ«Ú P^蕺u‡Hõ Ѩ~°"≥∞ÿ# „áê=ÚYº`«
LOk.
D q+¨Ü«∞O ÃÑ· ~åHõ∆ã¨∞ʼnõΩ, ^Õ=`«Å‰õΩ XHõ q"å^ŒO ˆ~yOk. ~åHõ∆ã¨∞Å∞ Ü«∞O„`åÖË
Q˘Ñ¨Ê=x K≥áêÎ~°∞. g~°∞ Éè∫uHõ`«ˆH Z‰õΩ¯= „áê^è•#º`« W™êÎ~°∞. ^Õ=`«Å∞ =∞O„`åÖË
Q˘Ñ¨Ê=x K≥áêÎ~°∞. JO>Ë P^蕺u‡Hõ`«ÜÕ∞ Q˘Ñ¨Ê^Œx K≥áêÎ~°∞. =∞O„`«O =∞x+≤H˜ PÖ’K«##∞
Wã¨∞ÎOk. =∞O„`«O âß„ã¨Î ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# =∞ǨÏ`«∞Î. <åÅ∞Hõ #∞O_ç "≥Å∞=_Õ â◊|ÌO HõO~î°O,
JOye, ^ŒO`«O JO>Ë =ÚYOÖ’ L#fl qq^èŒ ÉèÏQÍÅ ^•fi~å ѨÅ∞‰õΩ`«∞Ok. D LKåÛ~°}
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =ÚYOÖ’ U ÉèÏQÍÅ #∞O_ç ^èŒfix =ã¨∞ÎO^À P ÉèÏQÍÅ #∞O_ç <å_ô `«O`«∞=ÙÅ
^•fi~å â◊s~°OÖ’x qq^èŒ ÉèÏQÍʼnõΩ „Ѩã¨iã¨∞ÎOk. "åã¨Î"åxH˜ =∞O„`åxH˜ Ô~O_»∞
^Œâ◊Å∞#flq, Ü«∞O„`«O =∞i Ü≥ÚHõ\ ˜ =∞O„`«O. D „ѨѨOK«OÖ’ L#fl =ã¨∞Î=ÙÅhfl <åâ◊#O
J~ÚáÈÜÕ∞"Õ. =∞#=∞O^Œ~°O Ü«∞O„`åÅ"Õ∞. =∞#O u#@O – „`åQÆ@O Jhfl Ü«∞O„`«O
=Öˇ KÕ™êÎ=Ú. "åã¨Î"åxH˜ „ѨѨOK«O JO`å QÆO^Œ~°QÀà◊OQÍ LOk. nx<Õ "Õˆ~ ~°HõOQÍ
K≥áêÊe JO>Ë QÆO^Œ~°QÀà◊O`À<Õ „ѨѨOK«O U~°Ê_çOk.
Ü«∞[˝=Ú ^•fi~å Ѩ~ÀѨHÍ~°=Ú, ^•#=Ú "≥ÚI ѨÙ}ºHÍ~°º=ÚŠѨ@¡ Pã¨HΘ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
QÍÜ«∞„f [Ѩ ™ê^èŒ# 35
D Éèí∂q∞ÃÑ· L#fl=hfl <åâ◊#O JÜ«∞áÈÜÕ∞"Õ. =∞#O z#fl Ñ≤Å¡Å ~°∂ѨOÖ’ D
Éèí∂q∞ÃÑ·H˜ =KåÛO. D Ñ≤Å¡"åxH˜ 25–27 ã¨O=`«û~åÅ∞ =KÕÛã¨iH˜ #=Ü«Ú=‰õΩx=Öˇ
`«Ü«∂~°~Úº JO^ŒOQÍ LO\Ï_»∞. J~Ú`Õ 44–60 =KÕÛ ã¨iH˜ J`«#∞ JO^ŒOQÍ
LO_»_»∞. "åã¨Î"åxH˜ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ =∞xflHõ HõÅqHÍ=Ù. â◊s~°O Ü«∞=fi#OÖ’ L#flѨÙ_»∞ g∞
ÉèÏ~°º g∞‰õΩ sîqQÍ JѨû~°ã¨ =Öˇ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. =Ü«∞ã¨∞û ÃÑiy# `«~åfi`« P"≥∞ Ѩx=∞x+≤
=Öˇ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
=∞#∞+¨µÅ∞ _»|∞ƒO>Ë ã¨∞YâßO`«∞Å∞ Åaè™êÎÜ«∞x #=Ú‡`å~°∞. HÍx JÖÏ [~°QÆ^Œ∞.
"åi ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒO>Ë ^˘OQÆÅ ÉèíÜ«∞O LO@∞Ok. a.U, ZO.U.,áêãπ J~Ú`Õ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ
L^ÀºQÆO HÀã¨O HõÅÅ∞ HõO\Ï~°∞. =∞# ã¨∞YO JO`å HÍÅÊxHõ ™êQÆ~°OÖ’ =Úxy
LO_ç., Wq ZѨÊ\˜H© <≥~°"Õ~°=Ù. =∂#=ÙÅ∞ ã¨=∞㨺Å`À<Õ =™êÎ~°∞. ã¨=∞㨺Å`À<Õ rq`«O
QÆ_»∞ѨÙ`å~°∞. PYiH˜ ã¨=∞㨺Å`À<Õ, ã¨=∞㨺ŠHÀã¨"Õ∞ rq`åxfl =Úy™êÎ~°∞. =∞x+≤
HÍÅÊxHõ ™êQÆ~°OÖ’ =Úxy L<åfl_»∞. â◊s~°O JO>Ë Ü«∞O„`«O =Å# =∞x+≤H˜ H˘kÌáê\˜
âßOu =∂„`«"Õ∞ Åaèã¨∞ÎOk. HÍh J#O`«"≥∞ÿ# âßOu ÅaèOK«^Œ∞. XHõ"Õà◊ =∞x+≤H˜ âßOu
Åaè¿ãÎ Jk =∞O„`«O =Å<Õ Åaèã¨∞ÎOk.
=∞O„`«O JO>Ë [ѨO KÕ¿ã Ѩ^Œúu HÍ^Œ∞. PÖ’K«# KÕ¿ã Ѩ^Œúu. =∞x+≤ D =∞O„`åÅ
^•fi~å `«# ^Œ∞óMÏÅ#∞ ã¨∞MÏÅ∞QÍ =∂~°∞ÛHÀQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. =∞O„`«â◊H˜Îx P„â◊~ÚOK«Hõ
áÈ=@O =Å# Z‰õΩ¯= =∞Ok HõëêìÅÖ’ =ÚxyL<åfl~°∞. ^Œ∞óMÏÅ#∞ ^Œ∂~°O KÕ¿ã â◊H˜Î<Õ
'=∞O„`«O— Jx JO\Ï~°∞. gx =Å# Éè∫uHõ J=ã¨~åÅ∞ ‰õÄ_» ѨÓiÎ J=Ù`å~Ú. XHõ
=ºH˜ÎH˜ áê=Ú HÍ@∞"Õ¿ãÎ `åO„uHõ "Õ`«Î =zÛ =∞O„`«O Ѩiî™êÎ_»∞. áê=Ú =zÛ q+¨O
"≥#H˜¯ fã¨∞‰õΩO@∞Ok. P =ºH˜Î ã¨fiã¨÷`«#∞ á⁄O^Œ∞`å_»∞. nxx =∞O„`«O Ü≥ÚHõ¯ Éè∫uHõ
„ѨÜ≥∂QÆO JO\Ï~°∞.
P^蕺u‡HõˆH∆„`«O KåÖÏ qâßÅ"≥∞ÿ#k. nxÖ’ QÍÜ«∞„f =∞O„`«O Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î
L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ#k. Wk =∞x+≤ Ü≥ÚHõ¯ |∞kúx "≥Å∞QÆ∞Ö’xH˜ fã¨∞‰õΩ=ã¨∞ÎOk. =∞O„`«O
ѨiîOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\ì̃# `«~°∞"å`« Jk =∞x+≤x ^Õ=Ù_çfl KÕã¨∞ÎOk. QÍÜ«∞„f =∞O„`«OÖ’x
„Ѩu JHõ∆~°O #O^Œ∂ *Ï˝#O – q*Ï˝#O Wq∞_ç L<åfl~Ú. WO^Œ∞Ö’ ~°Ç¨Ï㨺 `«`«fiO
Wq∞_ç L#flk. "Õ^Œ=Ú LѨx+¨`«∞ÎÅ∞, ^Œ~°≈#O, 㨇 $`«∞Å∞, ~å=∂Ü«∞}O "≥Ú^ŒÖˇ·#
„QÆO^ä•Å∞ gx QÆ∞iOz q=~°OQÍ =i‚OKå~Ú.
QÍÜ«∞„ux "Õ^Œ=∂`« JO\Ï~°∞, <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å∞ QÍÜ«∞„f Ѩل`«∞Å∞. „|Ǩχ `«#
XH˘¯Hõ¯ =ÚYO #∞O_ç QÍÜ«∞„f XH˘¯Hõ¯ K«~°}ÏxH˜ "åYº#∞ K≥áêÊ_»x âß„™êÎÖ’¡ LOk.
„âı+¨ª L^ÕÌâ◊º=Ú H˘~°‰õΩ â◊s~° Hõ+¨ì=ÚÅ#∞ ã¨Ç≤ÏOK«∞@ÜÕ∞ `«Ñ¨=Ú.
36 QÍÜ«∞„f [Ѩ ™ê^èŒ#
<åÅ∞QÆ∞ =ÚMÏÅ#∞O_ç <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å#∞ D q^èŒOQÍ ~°zOKå_»∞.
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió |∞∞ˆQfi^ŒO
`«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Ü«∞Aˆ~fi^ŒO
Éèí~Àæ ^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï ™ê=∞ "Õ^ŒO
kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü J^èŒ~°fi}"Õ^ŒO
`«~°∞"å`« D "Õ^•Å ^•fi~å ^Œ~°≈#O, J~°}ºHÍÅ∞, LѨx+¨`«∞ÎÅ∞, ѨÙ~å}ÏÅ∞,
㨇 $`«∞Å∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q ~°zOK«|_ç#q. QÍÜ«∞„f =∞O„`«OÖ’ L#fl „Ѩu JHõ∆~°OÖ’
„ѨѨOK« q*Ï˝#O JO`å xO_ç L#flk. WO^Œ∞Ö’<Õ |OQÍ~°O `«Ü«∂~°∞KÕ¿ã q^è•#O
‰õÄ_® L#flk.
QÍÜ«∞„u =∞O„`åxfl Láêã≤OK«@O ã¨~°fi„âı+¨ªO. WO^Œ∞Ö’ |∞kúx ã¨<å‡~°æOÖ’ #_»Ñ¨=∞#fl
„áê~°ú# LOk. =∞x+≤H˜ ã¨^Œ∞ƒùkú =ã¨∞Î Éè∫uHõ`« P^蕺u‡Hõ ÖÏÉèÏÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. Láêã¨#
JO>Ë ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~ÀÛ=@O Jx J~°÷O. JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞x ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~ÀÛ=@O Jx J~°÷O.
P=Ù^Œ∂_» P=Ù ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥à◊§‰õΩO_® áêÅ∞ „`åQÆQÆÅ∞QÆ∞`«∞O^•? `«e¡ "˘_çÖ’ ‰õÄ~ÀÛ‰õΩO>Ë
a_»¤áêÅ∞ „`åQÆQÆÅ∞QÆ∞`«∞O^•? J^Õ q^èŒOQÍ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ã¨g∞ѨOQÍ ÖˉõΩO>Ë P`«‡
Ü≥ÚHõ¯ PHõe U q^èŒOQÍ f~°∞`«∞On? W^Õ =∞#∞+¨µÅ#∞ `«$Ñ≤ÎѨ~°KÕ Láêã¨<å Ѩ^Œúu.
=∞x+≤ â◊s~°OÖ’ Uq^èŒOQÍ „áê}ÏxH˜ „áê=ÚYº`« LO^À J^Õ q^èŒOQÍ P`«‡Ö’ Dâ◊fi~°∞xH˜
„áê=ÚYºO LOk.
™ê^茉õΩ_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞x ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§#ѨÙ_»∞ =∂„`«"Õ∞ `«# "Õ^Œ#Å#∞ ÉèíH˜ÎÉèÏ=O`À
q#flqOK«∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ Éè‰í Ωõ xÎ HÀiHõÅ#∞ f~°ÛQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞.
J`«x `«$+¨‚#∞ "åã¨#Å#∞, JǨÏOHÍ~°=Ú#∞ JO`«O KÕ™êÎ_»∞. ™ê^茉õΩxH˜ âßâ◊fi`«
ã¨O`À+¨O, =∞<ÀqHÍ~°=ÚÅ#∞ â◊q∞OѨKÕÜ«∞@O, ÉÏ^èŒÅ#∞ x"åiOK«@O ã¨∞Y=O`«O
J~Ú# QÆ$ǨÏã¨÷ r=#O, Q“~°=O "≥Ú^ŒÖˇ·# ÖÏÉèÏÅ#∞ á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. gx`Àáê@∞
^≥·= J#∞„QÆǨÏO ¿ã"åÉèÏ=#Å∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ P^蕺u‡Hõ ÖÏÉèÏÅ#∞ ‰õÄ_® á⁄O^Œ∞`å_»∞.
nx =Å# J`«_»∞ #~°∞x ~°∂ѨO #∞O_ç <å~åÜ«∞}∞x ~°∂ѨOÖ’xH˜ =∂~°`å_»∞.
<å ^ŒQÆæ~°‰õΩ U^À ã¨=∞㨺Å`À x`«ºO Z=~À XHõ~°∞ =ã¨∂Î LO\Ï~°∞. "åiH˜ <Õ#∞
QÍÜ«∞„f Láêã¨# ^•fi~å LѨâ◊=∞#O Hõey™êÎ#∞. XHõ™êi =∞.„Ѩ.‰õΩ K≥Ok# „Ѩ^è•<Àáê
^蕺~Úx =KåÛ~°∞. P"≥∞‰õΩ x„^Œ Ѩ@ì@O ÖË^Œx U_»∞ã¨∂Î K≥áêÊ~°∞. <Õ#∞ P"≥∞#∞ ã¨iKÕâß#∞.
JѨC_»∞ J"≥∞‰õΩ x„^Œ Ѩ\ ˜ìOk. XHõ Ѩ~åºÜ«∞O <å^ŒQÆæ~°‰õΩ XHõ ¿ã~îür =KåÛ~°∞. J`«xH˜
`«Ñ=¨ Ú =∞#∞+¨µºx â◊s~°=Ú#∞O_ç HõëêÜ«∞ HõŇ+¨=ÚÅ#∞ `˘ÅyOz"Õã∞¨ OÎ k.
QÍÜ«∞„f [Ѩ ™ê^èŒ# 37
W<£HõO>ËH±û‰õΩ ã¨O|OkèOz# Q˘_»=Å∞ L<åfl~Ú. J`«#∞ W<£HõO\ÏH±û‰õΩ 10 ÅHõ∆Å∞
W"åfie. J`«#∞ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂ L<åfl_»∞. <å =∂@Å∞ qx J`«#∞ LѨâ◊=∞#O á⁄O^•_»∞.
<Õ#∞ J`«xH˜ 10 ÅHõ∆Å∞ áÈ~Ú<å g∞ H˜OHÍ 22 ÅHõ∆Å∞ LO\Ï~Ú HÍ^•, g∞~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ
ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~°∞ Jx K≥áêÊ#∞. "Õ∞=Ú J`«xH˜ QÍÜ«∞„u =∞O„`«O QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê J`«x
|∞kúÖ’ =∂~°∞Êx fã¨∞H˘x =KåÛO.
<åÜ«∞<å! D =∞O„`«O â◊H˜Î =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ#k. "≥Ú^Œ@ ™ê^èŒ∞=ÙÅ =^ŒÌ, =∞Ǩ`«∞‡Å
=^ŒÌ QÍÜ«∞„u =∞O„`«O Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î LO_Õk. nx =Å# g~°∞ „ѨuKÀ\Ï q[Ü«∞O
á⁄O^Õ"å~°∞. XHõ™êi ã≤HõO^Œ~ü Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ʼnõΩ "≥àϧ_»∞. JHõ¯_» XHõ =∞Ǩ`«∞‡x U^≥·<å
HÀ~°∞HÀ=∞x K≥áêÊ_»∞. JѨC_»∞ P =∞Ǩ`«∞‡_»∞ `«=∞~°∞ â◊H˜ÎâßÅ∞~°∞ J~Ú#@¡~Ú`Õ "Õ_çq∞x
W=fi=∞x HÀ~å_»∞. ã≤HõO^Œ~ü xâ◊≈|ÌOQÍ xÅ|_®¤_»∞. JѨC_»∞ J`«#∞ g∞Ö’ Pâ◊H˜Î ÖˉõΩO>Ë
^Œ∂~°OQÍ "≥o§áÈO_ç `«∂~°∞Ê #∞O_ç <Õ#∞ "Õ_çq∞ fã¨∞‰õΩO@∞<åfl#∞ J<åfl_»∞. P ™êǨÏã¨O
QÍÜ«∞„f =∞O„`«O =Å¡<Õ =ã¨∞ÎOk. nx=Å¡<Õ J`«_»∞ qâ◊fiq*Ë`« ã≤HõO^Œ~ü#∞ ‰õÄ_®
F_çOKå_»∞.
QÍÜ«∞„f =∞Ǩ=∞O„`«O =∞ǨÏ`«fi ѨÓ~°fiHõ"≥∞ÿ#k. Jk "åi ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’xH˜
„Ѩ"ÕtOK«QÍ<Õ "åi JO`«óHõ"å\ÏÅ#∞ `≥~°∞K«∞H˘x HÍÜ«∞HõÅÊO KÕã¨∞ÎOk. Wk 'P„=∞áêe—
J<Õ =ºH˜ÎÖ’xH˜ „Ѩ"ÕtOzOk. P"≥∞#∞ |∞^Œ∞úxH˜ t+¨µºxQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤Ok. P"≥∞ `«#
â◊s~°=Ú#∞, =∞#ã¨∞û#∞, ^èŒ#=Ú#∞ |∞^Œ∞úx áê^•Å =^ŒÌ ã¨=∞iÊOzOk. XHõ™êi P"≥∞
|∞^Œ∞úx =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ '=∞Ǩ`凗 <Õ#∞ Jâ◊√^Œ∞ú~åÅ#∞, g∞ â◊~°}∞ HÀi =KåÛ#∞. g∞~°∞
##∞fl L^ŒúiOK«QÆÅ~å? Jx J_çyOk. |∞^Œú ÉèíQÆ"å#∞_»∞ P"≥∞‰õΩ D =∞O„`«O K≥Ñ≤Ê
[Ñ≤OK«∞=∞x K≥áêÊ_»∞. XHõ "Õâ◊º `«##∞ `å#∞ =∂~°∞ÛHÀ"åe Jx ã¨OHõeÊOzOk.
|∞^Œ∞úxH˜ „Ѩ=ÚY t+¨µº~åÅ~Ú ''|∞^ŒúO â◊~°}O QÆKåÛq∞. ã¨OѶ¨∞O â◊~°}O QÆKåÛùq∞—
'^èŒ~°‡O â◊~°}O QÆKåÛùq∞—— JO@∂ H˘xfl HÀ@¡ =∞OkH˜ |∞^Œ∞úx ã¨O^Õâ◊O qxÑ≤OzOk.
<åÜ«∞#ÖÏ~å! W^Õ QÍÜ«∞„f=∞O„`«O Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î. nx ^•fi~å PÖ’K«#ÅÖ’ =∂~°∞Ê
=ã¨∞ÎOk. nx =Å# ã¨O`À+¨O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
x*ÏxH˜ QÍÜ«∞„f =∞O„`«O ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ XHõ „âı+¨ª"≥∞ÿ# „áê~°ú#. nx ^•fi~å =∞#O
¿ÇÏ! `Õ*’=O`«∞_≥·# Ѩ~°=∂`å‡! "Õ∞=Ú h „ѨHÍâßxfl =∂ Ü«∞O^Œ∞ ^èŒiOKåO g∞~°∞ =∂
|∞kúx ã¨<å‡~°æOÖ’ ÃÑ@ìO_ç Jx „áêiúã¨∞Î<åflO.
„|Ǩχ ^•fi~å „Ñ¨™êkOѨ|_ç# D QÍÜ«∞„f =∞Ǩ=∞O„`«O#∞ qA˝Å∞ LѨÜ≥∂yOK«@O
^•fi~å `«=∞ rq`«OÖ’ ã¨O`Àëêxfl „¿Ñ=∞#∞, <≥·uHõ`«#∞ ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆ=Ú#∞ á⁄O^•~°∞.
JO`«óHõ~}° =Ú#∞ ã¨O™ê¯~°=O`« "≥Ú#iOz `«`fi« ^Œi≈QÍ ã¨=Ú#fl`=« Ú KÕÜ∂« e
38 QÍÜ«∞„f [Ѩ ™ê^èŒ#
WѨC_»∞ ‰õÄ_® |ÅÇ‘Ï#∞Å∞ D =∞O„`«=Úáêã≤Oz Jaè=$kú kâ◊QÍ Ñ¨Ü«∞xã¨∞Î<åfl~°∞.
QÍÜ«∞„f =∞O„`«O =Å# ÖÏÉèíO á⁄O^Œ\ÏxH˜ H˘O`« ã¨=∞Ü«∞O Ѩ_»∞`«∞O^Œ#fl =∂@
x["Õ∞. D =∞O„`«O ^•fi~å J~°KÕuÖ’ "≥·‰õΩO~îåxfl "≥ÚeÑ≤OK«ÖËO. =∞x+≤Ö’ L#fl
HõŇ+¨O `˘Åy Ѩq„`«`« xO_ç# `«~°∞"å`« =∞O„`«O =Å# ÖÏÉèíO LO@∞Ok.
QÍÜ«∞„f ™ê^èŒ# Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°O =i‚OѨÖËxk. XHõ™êi JHõƒ~ü `«# =∞O„u
J~Ú# =∂<£ã≤OQ∑#∞ Ñ≤ez „Ѩܫ∂QÆÖ’ L#fl =∞# HÀ@ 18 ™ê~°∞¡ ‰õÄeáÈ~ÚOk. Jk
ã¨∞~°H˜∆`«OQÍ LO_»\ÏxH˜ U^≥·<å LáêÜ«∞O K≥ѨC=∞x J_çQÍ_»∞. JHõƒ~ü P^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ
=∂<£ã≤OQ∑ QÆOQÍ f~°OÃÑ· u~°QÆ™êQÍ_»∞. JHõ¯_» XHõ =∞Ǩ`«∞‡_»∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞@O
K«∂z =∂<£ã≤OQ∑ J`«x =^ŒÌ‰õΩ "≥àϧ_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J`«_»∞ ^蕺<å=ã¨úÖ’ L<åfl_»∞.
XHõ H˘O_»zÅ∞= =zÛ J`«xx q∞O„y"ÕÜ«∞\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOzOk. HÍh „q∞OQÆÖËHõ
áÈ~ÚOk. H˘O`«¿ãѨ\ ˜H˜ J`«x ^蕺#O J~ÚáÈ~ÚOk. J`«#∞ `«# `«áÈ|ÅO =Å#
H˘O_»zÅ∞= #∞O_ç `«##∞ `å#∞ `«Ñ≤ÊOK«∞HÀQÆeQÍ_»∞. W^ŒO`å K«∂ã≤# =∂<£ã≤OQ∑
J`«x ¿Ñ~°∞ ^Õ==Ú~åi Jx `≥Å∞ã¨∞HÀQÆeQÍ_»∞. J`«#∞ =∂<£ã≤OQ∑#∞ ‰õΩâ◊Å „Ѩâ◊flÅ∞
J_çQÍ_»∞. =∂<£ã≤OQ∑ <Õ#∞ JHõƒ~°∞ =∞O„ux, =∂<£ã≤OQ∑#∞. XHõ H˜¡+¨ì ã¨=∞㨺 Ѩiëê¯~åxÔH·
g∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KåÛ#∞ Jx J<åfl_»∞. P =Úx ''xã¨ûOHÀK«OQÍ g∞~°∞ g∞ ã¨=∞㨺#∞
K≥ѨÊ=K«∞Û. Ѩiëê¯~° =∂~°æO ã¨∂zOK«\ÏxH˜ <Õ#∞ „Ѩܫ∞ufl™êÎ#∞—— J<åfl_»∞. =∂<£ã≤OQ∑
''=∞Ǩ`å‡! „Ѩܫ∂QÆÖ’ HÀ@#∞ =∞Ǩ~åA QÍ~°∞ 18 ™ê~°∞¡ xi‡OKå~°∞. HÍh U ^Õ=`«
âßѨO =Å¡<À U"≥∂ P HÀ@ Jxfl ™ê~°∂¡ ‰õÄeáÈ~ÚOk—— J<åfl_»∞. =∞Ǩ`«∞‡_»∞ H˘O`«¿ãѨÙ
=∞ø#OQÍ ^蕺<å=ã¨÷Ö’ LO_ç `«~°∞"å`« =∂<£ã≤OQ∑ KÕuÖ’ U^À ÃÑ\Ïì_»∞. ''g∞~°∞ nxx
ѨÙ<å^Œ∞ÅÃÑ· "ÕÜ«∞O_ç. `«~°∞"å`« x~å‡}O ™êyOK«O_ç. JѨC_»∞ HÀ@‰õΩ Ug∞ HÍ^Œ∞——
Jx K≥áêÊ_»∞. =∂<£ã≤OQ∑ KÕuÖ’ ÃÑ\˜ì# =ã¨∞Î=Ù `«∞Åã≤QÆ∞uÎ. ^Õ==Ú~åi ÉÏÉÏ QÍÜ«∞„f
Láê㨉õΩÅ∞. J`«x Q˘Ñ¨Ê`«#O Ö’Hõqk`«O. JO^Œ~°∂ J`«x ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KÕÛ"å~°∞. J`«#∞
`«∞Åã≤QÆ∞uÎx JO^Œ~°‰õΩ WKÕÛ"å~°∞.
=∞O„`« „ѨÉèÏ=O KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk. WO^Œ∞Ö’ QÍÜ«∞„f =∞O„`«O =∞s qÅHõ∆}"≥∞ÿ#k.
D =∞Ǩâ◊H˜Î =Å# ÖÏÉèíO á⁄Ok# "å~°∞ ^èŒ#∞ºÖ∫`å~°∞. D =∞O„`«O Ü≥ÚHõ¯ =ÚYº
L^ÕÌâ◊ºO ã¨[˚#`«, =ºH˜Î`«fi qHÍã¨O. D ™ê^èŒ# =Å# „Ѩ[Å∞ |∞∞+¨µÅ∞ `«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞
J=Ù`å~°∞. "åi rq`«O HÍÜ«∞HõÅÊO K≥O^Œ∞`«∞Ok. WO^Œ∞ˆH <Õ#∞ q∞=∞‡efl =∞^èŒ∞~°Ö’
L#fl ã≤^ŒúÑ‘~îåxH˜ ~°=∞‡x PǨfixã¨∞Î<åfl#∞. WHõ¯_» PYO_» *’ºu, 400 ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞
™ê÷Ñ≤OK«|_ç#q. WHõ¯_» "Õ∞=Ú QÍÜ«∞„f J#∞ëêª#O KÕ~Ú™êÎO. ZO^Œ∞HõO>Ë nx =Å#
`«Ñ¨=Ú P`À‡`«¯~°¬ Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»= "≥∞@∞ì.
QÍÜ«∞„f [Ѩ ™ê^èŒ# 39
g∞ ѨÓ~°fi [#‡Ö’x ‰õΩã¨O™ê¯~°O `«yæ, D [#‡Ö’ g∞ Q˘Ñ¨Ê`«#O Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞Ok.
g∞Ö’ L#fl HõŇ+¨O `«yæOz #∂`«# ã¨O™ê¯~åxfl ÃÑOá⁄Ok™êÎO. q∞=Ú‡Å#∞ WHõ¯_»‰õΩ
Ñ≤ez Ü«∞*’˝Ñ¨g`«O ^èŒiOѨKÕ™êÎO. Wk QÍÜ«∞„uH˜ „Ѩu ~°∂ѨO =O\˜k. QÍÜ«∞„f
=∞O„`åxH˜ „ѨfHõ. ~å~Ú`À `«Ü«∂~°∞ KÕ¿ãÎ =∞#O ^èŒiOK«ÖË=Ú. D ã¨∂„`«OÖ’ âß„ã¨Î=Ú
‰õÄ_® L#flk. D ã¨∂„`«O P^蕺u‡Hõ =∂Å ~°∂ѨOÖ’ ZšѨC_»∂ QÆ∞O_≥ÅÃÑ· LO@∞Ok.
Wk =∞#‰õΩ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO =Ç≤Ïã¨∞ÎOk.
g∞~°∞ ‰õÄ_® ZšѨC_»∂ QÍÜ«∞„f[ѨO KÕÜ«∞O_ç. g∞~°∞#fl „Ѩ^ÕâßÖ’¡ Ѩ@ì}ÏÖ’¡
„Ѩ[Å#∞ ‰õÄ_® „¿Ñˆ~Ñ≤OK«O_ç. D =∞O„`«O =Å# =∞# Éè∫uHõ P^蕺u‡Hõ ã¨=∞㨺Å∞
Ѩi+¨¯iOѨ|_»`å~Ú. ZO`« ÃÑ^ŒÌ ã¨=∞㨺Å∞ J~Ú<å Ѩi+¨¯iOѨ|_»∞`å~Ú. D =∞O„`«O
=Å# HõeˆQ ÖÏÉèÏÅ∞ ѨÙ~å}ÏÖ’¡ J<ÕHõ Hõ^äŒÅ∞QÍ =∞# |∞∞+¨µÅ∞ =i‚OKå~°∞.
XHÍ<˘Hõ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J<å=$+≤ì =Å# Hõ~°∞=Ù U~°Ê_çOk. ã¨~À=~åÅhfl ZO_ç
áÈÜ«∂~Ú. Ѩâ◊√ѨH∆ͺ^Œ∞Å∞ =∞~°}˜OK«™êQÍ~Ú. „Ѩ[Å∞ PHõe`À JÅ=∞\˜OK«™êQÍ~°∞.
PHõe`À J<ÕHõ =∞Ok =∞i}˜OKå~°∞. „Ѩ[ÅO`å Q“`«=∞ |∞∞+≤ =^ŒÌ‰õΩ "≥àϧ~°∞, ''~°H˜∆OK«
=∞O@∂——. J`«#∞ QÍÜ«∞„f Láê㨉õΩ_»∞. „Ѩ[ÅO`å PÜ«∞# P„â◊=∂xH˜ "≥o§ PÜ«∞#
HÍà◊§ÃÑ· Ѩ_ç `«=∞ ã¨=∞㨺Å#∞ qxÑ≤OKå~°∞. Q“`«=∞ |∞∞+≤ "åiH˜ XHõ JHõ∆Ü«∞ áê„`«#∞
WzÛ Wk QÍÜ«∞„f=∂`« =Å# ã¨O„áêÑ≤OÎ zOk. nxx fã¨∞H˘x "≥à§◊ O_ç, g∞‰õΩ ã¨=∂^è•#O
Åaèã¨∞ÎOk Jx J<åfl~°∞.
HÍh KåÖÏ =∞Ok ''=∞#O QÍÜ«∞„f `«áÈÉèí∂q∞H˜ =KåÛO, PKå~°∞ºÅ =^ŒÌ‰õΩ =KåÛO.
J#∞ëêª#O KÕâßO, [ѨO, `«Ñ¨ã¨∞û, Ü«∂QÆO KÕâßO. "Õ∞O Uk HÀ~°∞‰õΩO>Ë =∂‰õΩ Jk
Åaèã¨∞ÎOk—— Jx J#∞‰õΩO\Ï~°∞ HÍh D PÖ’K«# ã¨i J~Ú#k HÍ^Œ∞. g∞~°∞ g∞ Ѩq„`«`«#∞
ÃÑOá⁄OkOK«∞H˘#=Åã≤# J=ã¨~°O LOk, ÖˉõΩO>Ë P^蕺u‡Hõ „ѨѨOK«OÖ’ qHÍã¨O
ã¨OÉèíqOK«^Œ∞. „Ѩ=ÚY |∞∞+¨µÅO^Œ~°∂ QÍÜ«∞„f ™ê^èŒ# ^•fi~å P`«‡â’^èŒ# KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
Ü≥∂QÆO, `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ "å~°∞ `«=∞#∞ `å=Ú `«iOѨKÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. q`«Î#O ÉÏ=ÙO_»HõáÈ`Õ
K≥@∞ì‰õΩ PHÍ~°O ~å^Œ∞. g∞Ö’ L#fl HõŇëêxfl `˘ÅyOK«∞HÀ‰õΩO>Ë <Õ#∞ g∞ ˆHg∞ W=fiÖË#∞.
P`«‡â’^èŒ# H˘~°ˆH <Õ#∞ q∞=∞‡efl QÍÜ«∞„f `«áÈÉèí∂q∞H˜ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl#∞.
K«q\˜ <ÕÅÃÑ· U q`«Î#=¸ "≥ÚÅÔH`«Î^Œ∞. U ѨO\Ï Ñ¨O_»^Œ∞. W^Õ q^èŒOQÍ ÉèÏ=<å
~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# Láêã¨# KÕÜ«∞@O =º~°úO. nx =Å# Z@∞=O\˜ ÖÏÉèí=¸ LO_»^Œ∞. =∞x+≤Ö’
~åQÆO, ^Õfi+¨O, JǨÏOHÍ~°O HÀѨO "≥Ú^ŒÖˇ·#q xO_ç LO\Ï~Ú. Jq áÈQ˘@∞ì‰õΩO>Ë
HÍx QÍÜ«∞„f =∞O„`«O =Å# ÖÏÉèíO á⁄O^ŒÖË~°∞. nxx "≥eH˜f¿ãk QÆ∞~°∞"Õ. QÆ∞~°∞=Ù
`«Ñ¨=Ú ^•fi~å =∞#∞+¨µº_»∞ ™êfi~°÷=Ú, ã¨OH©~°‚`«Å #∞O_ç "≥·^˘ÅQÆ∞`å_»∞.
40 QÍÜ«∞„f [Ѩ ™ê^èŒ#
JO>Ë „ѨHÍâ◊O. "≥Å∞QÆ∞#∞ U~°Êi¿ãÎ JO^èŒHÍ~°O "≥_»ÅQ˘@ì|_»∞`«∞Ok. q~°*Ï#O^Œ∞_»∞
^ŒÜ«∂#O^Œ∞x Ü≥ÚHõ¯, ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠q"ÕHÍ#O^Œ∞x Ü≥ÚHõ¯, ã¨=∞~°ú~å=∞^•ã¨∞
Kè«„`«Ñ¨u Ü≥ÚHõ¯ =∂ QÆ∞~°∞=Ù QÍ~°∞ =∂ Ü≥ÚHõ¯ JO^èŒHÍ~åxfl ^Œ∂~°O KÕâß~°∞. QÍÜ«∞„f
=∞O„`«O =Å# "Õ∞=Ú á⁄Ok# ÖÏÉèíO g∞ HõO^ŒiH© `≥Å∞ã¨∞.
"Õ∞=Ú ‰õÄ_® ã¨=∞~°∞úÅ"Õ∞. "Õ∞=Ú g∞ JO^èŒHÍ~åxfl `˘ÅyOKåÅx "≥Å∞QÆ∞#∞ g∞Ö’
xOáêÅx J#∞‰õΩO@∞<åfl=Ú. g∞~°∞ WHõ¯_»‰õΩ =zÛ H˘O`« fã¨∞‰õΩ<Õ "≥à◊§=K«∞Û. g∞~°∞
WHõ¯_» #∞O_ç "≥o§ ÉèíQÆ=O`«∞x H˘~°‰õΩ H˘O`« =~°‰õΩ rqOK«@O <Õ~°∞ÛHÀO_ç. ˆH=ÅO g∞
á⁄@ì H˘~°ˆH rqOK«Hõ rq`åxfl Jaè=$kúÖ’xH˜ fã¨∞H˘x "≥à◊§O_ç. nx =Å# "Õ∞O
ZO`À ã¨O`À+≤™êÎO. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® ã¨O`À+≤™êÎ_»∞. g∞ =ºH˜ÎQÆ`« ã¨=∞㨺Ѩ@¡ "Õ∞O
ѨÓiÎQÍ „â◊^Œú=Ç≤Ï™êÎO. "Õ∞O "åxx ^Œ∂~°O KÕ™êÎO. g∞~°∞ xtÛ`«OQÍ LO_»O_ç.
D ~ÀAH˜ WO`«\ ˜`À ã¨=∂ѨÎO, FO âßOu.
Ñ≤šʼnõΩ rqOK«_»O <Õ~°ÊO_ç
QÆ~°∞_»Ñ¨H˜∆ "Õ∞`«‰õΩ áÈ`«∂ `«# Ñ≤Å¡efl gѨÙÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_»Éˇ@∞ì‰õΩx
fã≤H˘xáÈÜÕ∞k. ™êÜ«∞O„`åxH˜ QÆ∂\˜H˜ fã¨∞H˘x =KÕÛk. KåÅ ~ÀAÅ∞
QÆ_çKå~Ú. Ñ≤Å¡Å∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ZQÆ~°ÖËHõáÈ`«∞<åfl~Ú. `«e¡Ñ¨H˜∆ PÖ’zOzOk.
`«# `«Ñ¨C `≥eã≤H˘Ok. Ñ≤Å¡Å#∞ ™È=∞~°∞Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞QÆ∂_»^Œ∞
J#∞‰õΩOk. QÆ∂\˜H˜ uiy=ã¨∂Î =ã¨∂Î Ñ≤Å¡efl gѨ٠ÃÑ·#∞O_ç „H˜OkH˜
=kÖËã≤Ok. „H˜OkH˜ *Ï~°∞`«∞O_»QÍ<Õ Ñ≤šʼnõΩ „áê}ÉèíÜ«∞O`À „H˘`«Î ã¨∂ÊùiÎ
HõeyOzOk. ~°H˜∆OK«∞HÀ=_®xH˜ Ô~Hõ¯Å Ô~ѨÔ~ѨÖÏ_çOKå~Ú. ZQÆ~°_»O
=KÕÛã≤Ok. ZQÆ∞~°∞‰õΩO@∂ QÆ∂\˜H˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~Ú. ''J=∂‡! D ~ÀA Ô~Hõ¯Å∞
Ô~ѨÔ~ѨÖÏ_çOK«HõáÈ~Ú#>ˇ¡Â`Õ "Õ∞=Ú K«xáÈÜÕ∞"åà◊§O—— J<åfl~°∞ kQÆ∞Å∞QÍ.
`«e¡ "å\˜x „¿Ñ=∞`À ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞H˘Ok. ''a_»¤ÖÏ~å! g∞‰õΩ rqOK«_»O
<Õ~åÊÅ<Õ JÖÏ KÕâß#∞. Hõ+¨ìѨ_ç<å Ѩ~°"åÖË^Œ∞. „|`«Hõ_»O <Õ~°∞ÛHÀ"åe.
Wk ã¨$+≤ì xÜ«∞=∞O—— Jx K≥ѨÙ`«∂ `«# =Ú‰õΩ¯`À =∞i =∞i =Ú^•Ì_çOk.
– „Ѩ*Ï˝ ѨÙ~å}O – tâ◊√ x~å‡}O
`«Ñ¨ã≤fi Ü≥ÚHõ¯ `Õ[ã¨∞û „ѨѨOK«=∞O`å "åºÑ¨Î=∞ø`«∞Ok.
#=~å„`«∞Å J#∞ëêª#O 41
#=~å„`«∞Å J#∞ëêª#O
(1971 U„Ñ≤Öò 11= `Õn# =ã¨O`« #=~å„`«∞Å ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ Ñ¨~°=∞ѨÓ[º
QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ „Ѩ=K«#O)
q∞„`«∞ÖÏ~å!
#=~å„`«∞Å∞ ѨÓiÎ HÍÉ’`«∞<åfl~Ú. H˘OK≥O PÖ’zOK«@O „áê~°OaèOK«O_ç. D
`˘q∞‡k ~ÀAÖ’¡ Z=iHÀã¨O, =∞#"Õ∞q∞ KÕâß=Ú? D Ô~O_»∞ „Ѩâ◊flʼnõÄ ["å|∞#∞
J<Õfi+≤¿ãÎ =∞#‰õΩ ÅaèOzO^Õq∞\’ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. g∞ ~ÀA"ås HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ „Ѩuk#O
~å„u „á⁄^Œ∞ÌáÈÜÕ∞ =~°‰õÄ "Õ∞Å∞H˘#@O, L^ŒÜ«∞O PÅ㨺OQÍ x„^ŒÖË=@O. HÍx g∞
k#K«~°ºÖ’ ~ÚHõ¯_» KåÖÏ =∂~°∞Ê fã¨∞‰õΩ~å|_çOk. `≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú# =¸_»∞#fl~°
QÆO@ňH g∞~°O`å x„^Œ ÖËã¨∞Î<åfl~°∞. ÖËz f~°=Åã≤O^Õ. ™êfl#O KÕÜ«Ú@ ~Ú+¨ìO
ÖËHõáÈ~Ú<å KÕã≤ f~°=Åã≤O^Õ, J>Ë¡ g∞ ѨÓ~°fiѨ٠k#K«~°º#O`«\ ˜h J=¸ÖÏ„QÆOQÍ
=∂iÛ"Õâß=∞#fl=∂@.
g∞~°∞ Z@∞=O\˜ PǨ~°O fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~À =∂‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞QÆ^•! ѨÙeǨϟ~°
u#=K«∞Û, JѨÊ_®Å∞ u#=K«∞Û, K«\ fl© Å∞ u#=K«∞Û. HÍx ~ÚHõ¯_» J^ŒO`å |O^£. lǨÏfig∞^Œ
xÜ«∞O„`«} fã¨∞‰õΩ~å|_çOk. ~ÚHõ¯_» HÍà◊√§ KÕ`«∞Å∞ Hõ\ ˜ì"Õã¨∞‰õΩx 27 =∂ÅÅ QÍÜ«∞„f
=∞O„`«[ѨO KÕã≤ f~°=Åã≤O^Õ. ã¨OHõÅÊO fã¨∞‰õΩ#fl `«~åfi`« ѨÓiÎ K≥Ü«∞ºHõáÈ`Õ QÍÜ«∞„f
=∂`«‰õΩ HÀѨO =ã¨∞ÎOk, g∞‰õΩ áêѨO =ã¨∞ÎOk. g∞~°∞ #~°HÍxH˜ áÈ"åe, J#∞ëêª#O
Jã¨OѨÓiÎQÍ q∞yeáÈ`«∞Ok. D q^èŒOQÍ ÉèíÜ«∞ÃÑ\˜ì g∞Ö’ _çã≤Ñ≤¡<£ ÃÑOK«|_çOk.
g∞‰õΩ =∞Oz JÅ"å@∞¡ ~ÚѨC_»∞ <ÕiÊOK«|_®¤~Ú.
`˘q∞‡k ~ÀAÅ∞ ã¨iáÈ"å? JO>Ë ã¨iáÈ=Ù. nxx rq`«=∞O`å JÉèíºã≤OKåe. D
ta~°OÖ’ áêÖÁæ#fl g∞~°∞ Uq∞ <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl, <Õ~°∞ÛHÀHõáÈ~Ú<å XHõ¯ q+¨Ü«∂xfl =∂„`«O
QÆ∞~°∞Î ÃÑ@∞ìHÀO_ç. Jk P^蕺u‡Hõ ѨiÉèÏ+¨. P^蕺`«‡=∞O>Ë ''k Ãã·<£û PѶπ k ™ÈÖò——
q∞=∞‡efl g∞~°∞ ã¨ik^Œ∞̉õΩ<Õ q^Œº. q∞=∞‡efl g∞~°∞ ã¨OÉÏoOK«∞‰õΩ<Õ q^Œº. q∞=∞‡efl
g∞~°∞ ã¨=Ú#fl`«∞Å#∞ KÕã¨∞‰õΩ<Õ q^Œº. g∞~°∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl^Õ=∞O>Ë, P^蕺u‡Hõ`« JO>Ë
^Õ=`«Å#∞ |∞@ìÖ’ "Õã¨∞HÀ=@O, ^Õ=`«Å *Ë|∞Å∞ H˘@ì_»O, JO`Õ. HÍx g∞ PÖ’K«#
`« Ñ ¨ = Ú^•fi~å =∞#∞+¨ µ ºx ™È=∞i`« # =Ú, Éè í Ü « ∞ =Ú, ~ÀQÆ = Ú,zO`« , ^Œ ∞ ifiKå~° = ÚÅ∞ `˘ÅyáÈ`å~Ú.
42 #=~å„`«∞Å J#∞ëêª#O
JO`å â◊√^Œú `«Ñ¨C Jx <Õ#∞ x~°∂Ñ≤™êÎ#∞. ZѨÊ\˜=~°‰õΩ g∞~°∞ =¸~°ö`«fiO`À, ѨxH˜=∂e#
Ѩi*Ï˝#O`À Ñ≤zÛ u~°∞QÆ∞_»∞ u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~À JѨÊ\˜=~°‰õÄ g∞ Hõ~°‡, QÆu JO`Õ.
g∞~°∞ ^Õ=`«Å#∞ U q^èŒOQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞? áê=Ù~åà◊§=Öˇ, Ô~O_»∞ yO[Å∞ qkeOK«QÍ<Õ
ѨiÔQ`«∞ΉõΩ =™êÎ~°#∞‰õΩO@∞<åfl~å? =ÅѨxfl ^•‰õΩ¯O>Ë "å~°∞ =zÛ =ÅÖ’ z‰õΩ¯‰õΩáÈ`å~å?
yO[Å∞ "Õã≤, aÜ«∞ºO"Õã≤, <≥·"Õ^ŒºO ÃÑ\˜ì, ^èŒ∂ѨnáêÅ∞ ^Õ=`«Å‰õΩ Z~°K«∂Ñ≤, =ÅÖ’
"Õã¨∞‰õΩO^•=∞x K«∂ã¨∞Î<åfl~å! ^•xH˜ Éèí[# J<Õ ¿Ñ~°∞ ÃÑ_»`å~å? ^•x `«Ñ¨â◊Û~°º. ™ê^èŒ#
Jx Ñ≤Å∞™êÎ~å! Ü≥∂QÍÉèϺ㨠ã≤^•úO`«=∞O>Ë ~Ú^Õ<å? <Õ#∞ q∞=∞‡efl J_»∞QÆ∞`«∞<åfl#∞.
ã¨=∂^è•#O K≥ѨÊO_ç.
g∞~°∞ ^Õ=`«ÅO>Ë U=∞#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞? g∞~°∞ p=∞Å=O\˜=x ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞.
QÀ^èŒ∞=∞Ñ≤O_ç LO_»Å∞ KÕã≤ qã≤i "å\˜x PHõi¬OKåe. ^èŒ#∞ºÅ∞ g∞~°∞. g∞ =O\˜
^ŒÜ«∂„~°Ì ǨÏ$^ŒÜ«ÚÅ∞ "ÕÔ~=~°∞? KÕѨ#∞ Ѩ@∞ìH˘x, ™È^Œs h‰õΩ ™êfiQÆ`«O, h‰õΩ ‰õÄ~ÀÛ\ÏxH˜
ã≤OǨã¨#O U~åÊ@∞ KÕ™êÎO, Ǩ~°`«∞e™êÎO, h‰õΩ Tˆ~yOѨÙÅ∞ KÕ™êÎO Jx K≥ѨÊO_ç.
D q^èŒOQÍ Hõ|∞~°∞¡ K≥ѨC`«∂ rq`«=∞O`å =OK«#`À xOѨىõΩO@∞<åfl~°∞. ^Õ=`«ÅO>Ë
Z=~°∞? KÕѨÅ∞. ^Õ=`«ÅO>Ë áê=Ù~åÅ∞. g∞Ô~=~°∞? "Õ@QÍà◊√§. *ÏÅ~°∞Å∞ KÕѨÅ#∞
Ѩ\ ˜ì ''"Õ∞=Ú Éèí[# KÕã¨∞Î<åflO, "Õ∞=Ú Éèí‰õΩÎÅO J#fl>Ë¡, "Õ∞=Ú Pã≤ΉõΩÅO JO@∞<åfl~å?
<À~°∞ =ÚÜ«∞ºO_ç! W@∞=O\˜ Ñ≤zÛ‰õÄ`«Å∞ =∂#O_ç! Jk Éèí[# Jx g∞~°#∞‰õΩO>Ë,
HÍ^Œx <Õ#O@∞<åfl#∞. g∞ PÖ’K«#Å#∞ ã¨*Ï=ÙQÍ ™êQÆx=fiO_ç. ã¨fiÉèÏ"åxfl =∂~°ÛO_ç.
JѨC_Õ <Õ#∞ qxÑ≤™êÎ#∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å! g∞~°∞ ~ÚHõ¯_»‰õΩ =zÛ#O^Œ∞‰õΩ XHõ ã≤^•úO`åxfl <À\ò KÕã¨∞H˘x "≥à◊§O_ç.
P^蕺`«‡O JO>Ë J~°÷O `«##∞ `å#∞ ã¨i^Œ∞ÌHÀ=@O Ãã·<£û PѶπ k ™ÈÖò. Jk P`«‡#∞
x^Œ∞~°ÖË¿Ñ q*Ï˝#O. K«=∞`å¯~°O, =∂lH± ã≤^Œ∞úÅ∞ ~Ú"Õq HÍ^Œ∞. `ÕeHõ =∂@ÅÖ’
K≥áêÊÅO>Ë q∞=Ú‡Å#∞ g∞~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ ã¨ik^Œ∞ÌHÀQÆÅ~°∞, J<Õ „ѨtHõ∆} ~ÚKÕÛ q^Œº
Jk. ZѨC_≥·`Õ q∞=Ú‡Å#∞ g∞~°∞ ã¨i^Œ∞̉õΩO\Ï~À, JѨC_»∞ q∞=Ú‡Å#∞ Jxfl ã¨=∞㨺Å∂
"å@O`«@ J"Õ =^ŒeáÈ`å~Ú. Jhfl =^ŒeáÈ`å~Ú QÍx XHõ ã¨=∞㨺 q∞yeáÈ`«∞Ok.
g∞ P~ÀQƺO ã¨iQÍ LO_»^Œ∞ QÆ^•! P^蕇`«‡O Ü≥ÚHõ¯ =∞~°‡O `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç, Ѩ^ŒO_ç g∞
P~ÀQƺO K«Hõ¯|_»∞`«∞O^À ÖË^À K«∂_»O_ç. ~ÀQÍÅ#∞ XHõ™êi <Õ#∞ „ѨtflOKå#∞. ™È^Œs!
h=٠Ѩ^Õ Ñ¨^Õ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl=Ù? Z=ig∞^Œ ^•_ç KÕ^•Ì=∞x? Z=iH˜ P~ÀQƺO
K≥_Q» ˘_»^•=∞x? ~ÀQÆO ã¨=∂^è•#q∞zÛOk ''##∞fl Z=~°∞ PǨfix¿ãÎ "åi =^Œ‰Ì Ωõ áÈ`å#x——
=∞#∞+¨µºÅ∞ `«=∞ Jã¨OÜ«∞=∞O`À, =∞=Ú‡Å#∞ Ѩ^Õ Ñ¨^Õ ZÅ∞ÔQuÎ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞, K«∂âß~å?
`«Ñ¨ã≤fi `«#H˘~°‰õΩ ã¨=∞Ü«∞=Ú, ^èŒ#=Ú Ñ¨iq∞`«OQÍ =ÙOK«∞H˘O\Ï_»∞.
#=~å„`«∞Å J#∞ëêª#O 43
q<åfl~å? ~ÀQÍÅ∞ ZѨC_»∂ áê=Ù~åÅ =^ŒÌ‰õΩ áÈ=Ù! HÀ`«∞Å ^ŒQÆæ~°‰õΩ áÈ=Ù. g∞ ^ŒQÆæiH˜
=∂„`«O =™êÎ~Ú. ZO^Œ∞=Å¡? g∞~°∞ PǨfixã¨∞Î<åfl~°∞ QÍ|\˜ì g∞~°∞ ^≥·g „ѨHÀáêÅ#∞
PǨfix¿ãÎ J"Õ =™êÎ~Ú. ™œÉèÏQͺxfl Ñ≤e¿ãÎ J^Õ =ã¨∞ÎOk. "Õ∞=Ú ~ÀQÍÅ#∞ Ñ≤Å=O,
^≥·g „ѨHÀáêÅ#∞ Ñ≤Å=O, ^Ò~åƒùQͺÅ#∞ Ñ≤Å=O, JO>Ë J"Õg g∞ *’eH˜ ~å=Ù. HÍx,
g∞~°∞ KÕ¿ã Ѩxx|\˜ì, g∞ PK«~°}#∞|\˜ì ~ÀQÍÅ∞ g∞ =^ŒÌ ɡ·~îå~Ú™êÎ~Ú. g∞~°∞ g∞
<åÅ∞HõÃÑ· ~ÚO„kÜ«∂Å g∞^Œ xÜ«∞O„`«} ™êkèOK«O_ç. >ˇÿO>ËaÖò ã¨ik^Œ∞ÌHÀO_ç. JѨC_»∞
K«∂_»O_ç UO [~°∞QÆ∞`«∞O^À? ~ÀQÍÅ∞ g∞ ^ŒQÆæiH˜ ‰õÄ_® ~å=Ù.
QÍOnèr =Ü«∞ã¨∞û JѨC_»∞ =ÚÃÑ·Ê ÜÕ∞à◊√§. PO„`«=ÚÅ∞ („¿Ñ=ÙÅ∞) ZO_çáÈ~Ú<å~Ú.
„Ѩu~ÀE Zh=∂ KÕÜ«∞=Åã≤ =KÕÛk. JѨC_®Ü«∞# ^ŒH˜∆}τѶ≤HÍÖ’ L<åfl_»∞. D q^èŒOQÍ
LO>Ë <Õ#∞ =∞~À S^Œ∞ ã¨OIIÅ∞ „|`«∞‰õΩ`å<å Jx J#∞H˘<Õ"å~°@. JÖÏ [~°QÆÖË^Œ∞.
<≥=∞‡kQÍ JÉèϺã¨O`À PÜ«∞# r~°‚HÀâ◊O K«Hõ¯|_ç#k. Zh=∂`À Ѩx fiOk. 70Uà◊§
=Ü«∞ã¨∞ûÖ’ PÜ«∞# K«xáÈÜÕ∞ =ÚO^Œ∞ <Õ#∞ 120 Uà◊√§ „|`«∞‰õΩ`å#x K≥áêÊ~°∞. lǨÏfi
KåѨÖϺxfl `«yæOK«∞‰õΩO>Ë Jhfl K«Hõ¯|_»`å~Ú. ^•xH˜ HÍ~°}O "å`å=~°}O HÍ^Œ∞.
r"å}∞=ÙÅ∞ HÍ^Œ∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞# lǨÏfi =∂„`«"Õ∞ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOKåe.
J@∞=O\˜ ^ Õ WOH˘Hõ L^•Ç¨ Ï ~° } , „Ѩ H õ $ u xÜ« ∞ =∂Å#∞ áê\˜ ¿ ãÎ P~ÀQÆ º O
K«Hõ¯|_»∞`«∞O^Œ#\ÏxH˜ x^Œ~°≈#O. KåOn~åO =∞Oz Ü«∞ø=#OÖ’ LO_»QÍ Hõ∆Ü«∞ "åºkè
Ñ‘_ç`«∞_≥·<å_»∞. ^ŒQÆ∞æ`À, Hõà‹§`Àáê@∞ KåÔ~_»∞ ~°HõÎO Ѩ_»∞`«∂ LO_Õk. ZO`«=∞Ok _®Hõì~°¡
=^Œ‰Ì Ωõ "≥o§<å J`«_∞» rqOK«_x» K≥áêÊ~°∞. XHõ~ÀA# XHõ ã¨[#˚ ∞_»∞ J`«xfl HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
h=Ù rqOKåÅ#∞‰õΩO>Ë <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ KÕÜ«∞=∞<åfl_»∞. PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê#k, h=Ù hÃÑ·# h
<åÅ∞HõÃÑ·# xÜ«∞O„`«} Hõey LO_»@O <Õ~°∞ÛHÀ=∞x, PǨ~°, qǨ~åÅÖ’ ã¨OÜ«∞=∞O
áê\˜OK«=∞x, â◊s~°O`À „â◊q∞OK«∞. h K«∞@∂ì <åÅ∞QÆ∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ „áê}â◊H˜Î J<Õ ã¨=Ú„^ŒO
"åºÑ≤Oz L#flk. JO^Œ∞Ö’ #∞O_ç h‰õΩ KÕ`«<≥·#O`« „áê}â◊H˜Îx hÖ’xH˜ PHõi¬OK«∞HÀ.
JѨC_ÕO [~°∞QÆ∞`«∞O^À K«∂_»∞. UO [iyOk! Hõ∆Ü«∞"åºkè Ñ‘_ç`«∞_≥·# KåOn~åO ѨÇ≤ÏÖÏfi<£
KåOn~åO J~Ú<å_»∞.
g∞Ö’ „Ѩu XHõ¯~°∂ ѨÇ≤ÏÖÏfi<£ HÍ=K«∞Û. g∞ |ÅÇ‘Ï#`«Å#∞ ã¨iKÕã¨∞HÀ=K«∞Û. g∞
P~ÀQͺxfl K«Hõ¯k^Œ∞ÌHÀ=K«∞Û. Ѩiã≤÷`«∞Å#∞ g∞‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ =∂~°∞ÛHÀ=K«∞Û.
JâßOuѨÓi`«"≥∞ÿ# D „ѨѨOK«OÖ’ ‰õÄ_® „ѨâßO`«OQÍ rqOK«=K«∞Û. ^•xH˜
KÕÜ«∞=Åã≤O^Õq∞\˜! W`«~°∞ÅÖ’ `«Ñ¨CÅ∞ g∞‰õΩ K«Hõ¯QÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú. g∞Ö’ Ö’@∞áê@∞¡,
„Hõ=∞tHõ∆}Ï ~åÇ≤Ï`«ºO g∞‰õΩ HõxÑ≤OK«^Œ∞. g∞ÃÑ· g∞~°∞ xÜ«∞O„`«} ™êkèOK«\ÏxH˜ „Ѩܫ∞`«flO
`«Ñ¨ã≤fi =Ù#fl^ŒO`å Ö’HõHõàϺ}ÏxˆH qxÜ≥∂y™êÎ_»∞.
44 #=~å„`«∞Å J#∞ëêª#O
KÕÜ∞« ~°∞. JO^Œ∞Hˆ <Õ#∞ g∞Ô~=~°∂ P^蕺`«‡"å^Œ∞Å∞ HÍ~°O\Ï#∞. g∞~°∞ JÅ"å@¡‰Ωõ ÉÏxã¨Ö#·ˇ
|ÅÇ‘Ï#∞Åx xOk™êÎ#∞.
D #=~å„u J#∞ëêª#OÖ’ g∞‰õΩ <Õ~°Ê|_»¤ =¸ÅÉèí∂`« ã≤^•úO`åÅ#∞ XHõ¯™êi
ã¨g∞Hõ∆ KÕ^•ÌO. WHõ¯_» q∞=Ú‡Å#∞ <Õ#∞ ^ŒÉÏ~ÚOz, [_çÑ≤Oz =∞s „Hõ=∞tHõ∆}Ö’ ÃÑ\Ïì#∞.
g∞ PÖ’K«<å ^èÀ~°}˜Ö’ =∂~°∞Ê `≥KåÛ#∞. qK«ÛÅq_çQÍ, UkѨ_ç`Õ Jk u<Õ g∞ PǨ„ѨÙ
JÅ"å@¡#∞ K«Hõ¯k^•Ì#∞. Jxfl\˜Ö’#∂ xÜ«∞O„`«} JÅ=_»HõáÈ`Õ g∞ ã¨=∞㨺 XHõ¯\˜‰õÄ_®
Ѩi+¨¯iOѨ|_»^Œ∞. <Õ#∞ ã≤^ŒúѨÙ~°∞+¨µ_»#h, =~åe=fiQÆÅ"å_»#h, g∞ˆ~q∞ Hõ+¨ìѨ_»‰õΩO_®<Õ,
<Õ<Õ Jxfl\˜h K«Hõ¯k^Œ∞Ì`å#h, g∞ PÖ’K«#. x["Õ∞. HÍx `«=∞‰õΩ `å=Ú ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_Õ"åiH˜
=∂„`«"∞Õ <Õ#∞ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕ™êÎ#∞. Z=iH˜ "å~°∞ K«H¯õ k^Œ∞‰Ì Ωõ O>Ë <Õ#∞ =ÚO^ŒO[ "Õ~Ú™êÎ#∞.
K«=∞`å¯~°O J<Õk `«Å<˘Ñ≤ÊH˜ Ü«∂„ã≤Ê<£ =∂„`«=O\˜k. =∂„`« "Õã¨∞‰õΩO>Ë ~ÀQÆO ѨÓiÎQÍ
`«QÆæ^Œ∞. `«yæ#@∞¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. JÖψQ g∞ PǨ~° qǨ~åÅ#∞ K«Hõ¯k^Œ∞ÌHÀx^Õ g∞‰õΩ
ã¨fiã¨÷`« zHõ¯^Œ∞. J=ã¨~åxH˜ `«y# ã¨Ç¨Ü«∞O <Õ#∞ ~Ú™êÎ#∞. HÍx g∞~°∞ g∞ P~ÀQͺxfl
֒Ѩ Å #∞O_ç K« H õ ¯ k^Œ ∞ Ì H À=Åã≤ O ^Õ . =~° ^ •#=¸, K« = ∞`å¯~° = Ú q∞=Ú‡Å#∞
Ѩ~å#flÉèí‰õΩ¯Å∞QÍ Jã¨=∞~°∞÷Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜QÍ^Œ∞. g∞‰õΩ Pã¨~å ~Ú=fi\ÏxH˜
=∂„`«"Õ∞. g∞ HÍà◊§g∞^Œ g∞~°∞ xÅ|_ÕÖÏ *ËÜ«∞QÆÅQÆ\ÏxH˜ =∂„`«"Õ∞.
#=~å„u J#∞ëêª#OÖ’ D P^蕺`«‡ =¸ÅÉèí∂`« ã≤^•úO`å<Õfl g∞‰õΩ <Õ~°Ê\ÏxH˜, g∞
HÍà◊§ÃÑ· g∞~°∞ xÅ|_ÕÖÏ KÕÜ«∞\ÏxH˜, „â◊=∞Ѩ_®¤#∞. g∞ PÖ’K«##∞, „Ѩ=~°Î##∞ ã¨Ô~·#
suÖ’ LOK«∞HÀ=@O <Õ~°∞ÛHÀ"åe. WѨÊ\˜=~°‰õÄ g∞ rq`«O Kå^Œã¨ÎOQÍ QÆ_çzáÈ~ÚOk.
^•x #∞O_ç g∞~°∞ =ÚH˜Îx á⁄O^•e. q∞=Ú‡Å#∞ g∞~°∞ „Hõ=∞tHõ∆}Ö’ LOK«∞HÀ=_»O
<Õ~°∞ÛHÀ"åe. J^Õ g∞‰õΩ D #=~å„u J#∞ëêª#OÖ’ <ÕiÊOk. PǨ~°O q∞`«OQÍ fã¨∞
HÀ=@O =Å¡ #+¨ìO HõÅ∞QÆHõáÈQÍ Q˘Ñ¨Ê ÖÏÉèíO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ g∞ JÅ"å@¡#∞
=∂iÛ LѨ"åã¨O KÕÜ«∞@O <Õ~°Ê|_çOk. J™êfi^Œ∞„=`«O <Õ~°Ê|_çOk. P^蕺u‡Hõ =∂~°æOÖ’
Ѩܫ∞xOK«\ÏxH˜ ~Úk "≥Ú^Œ\ ˜ J_»∞QÆ∞.
PǨ~° ã¨OÜ«∞=∞O `«~°∞"å`« g∞~°∞ PÖ’K«#ÅÃÑ· ã¨OÜ«∞=∞#O áê\˜OKåe. „|Ǩχ
K«~º° O áê\˜OKåe. g∞~°∞ „Ѩuk#O QÍÜ«∞„f =∂`« Ѩ@O ÃÑ@∞ì‰Ωõ x Ǩ~°`∞« eKÕÛ^≥O^Œ∞‰õΩ?
PÖ’zOKå~å? Ѩ@O ÃÑ@∞ìHÀ=_»O ZO^Œ∞HÀ ZѨC_≥·<å PÖ’zOKå~å? P z„`«OÖ’
=∂`« =Ü«∞ã¨∞û ZO`« L#fl@∞¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. W~°"≥· ã¨O=`«û~åÅ∞#fl@∞¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk, 80
ã¨O=`«û~åÅ =Ü«∞ã¨∞û HÍ^Œ∞. ëÈ_»â◊=~°¬ „áêÜ«∞O`À HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. Jã¨Å∞ QÍÜ«∞„u
=Ü«∞ÃãûO`À TÇ≤ÏOK«QÆÅ~å? g∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍi =Ü«∞ã¨∞û 80Ö’ Ѩ_çOk. PÜ«∞# P~å^茺
`«Ñ¨=Ú ^•fi~å KÕ`«# Ѩi+¨¯iOѨ|_»∞`«∞Ok.
#=~å„`«∞Å J#∞ëêª#O 45
^Õ=`«? ã¨$+≤ìH˜ ѨÓ~°fiO #∞O_ç QÍÜ«∞„u L#flk. HÍx 16 ã¨O=`«û~åÅ Ü«Ú=uÖÏQÍ<Õ
HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. HÍx g∞‰õΩ P z„`«Ñ¨@OÖ’ QÍÜ«∞„u, =∂`«=Öˇ HõxÑ≤OKåe† Ü«Ú=u=Öˇ
HÍ^Œ∞. JO>Ë JO`«\ ˜ ã¨OÜ«∞=∞O g∞Ö’ ÃÑ~°QÍe. „Ѩu ¢ã‘ÎÖ’#∂ g∞‰õΩ `«e¡, K≥Öˇ¡Å∞
‰õΩ=∂Ô~Î =∂„`«"Õ∞ HõxÑ≤OKåe, HÍx "åã¨Î"åxfl QÆ=∞xOK«O_ç. ¢ã‘ÎÅO^Œih g∞~°∞ HÍ=ÚHõ
^Œ$+≤ì`À K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. P ^Œ$+≤ì =∂if~åe, JO>Ë „|ǨχK«~åºxfl âßs~°HõOQÍ =∂„`«"Õ∞
QÍHõ =∂#ã≤HõOQÍ QÆ∂_® JÉèíºã≤OKåe. Jk g∞‰õΩ <Õ~°Ê|_çOk.
g∞~°∞ K≥ѨÊ=K«∞Û, QÆ∞~°∂r <Õ#∞ „|ǨχKåi<Õ#x. <Õ#∞ XHõ™êi *ˇ·Å∞‰õΩ "≥àϧ#∞.
JѨC_»∞ <å ÉèÏ~°º Ü«ÚHõÎ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ L#flk. <Õ#∞ Ô~O_»∞#fl~° ã¨O=`«û~åÅ∞ ^Œ∂~°OQÍ
L<åfl#∞. JO`«=∂„`«O`À<Õ <å‰õΩ „|Ǩχ=~°Ûã¨∞û =KÕÛã≤#>Ë¡<å? <å‰õΩ Pj~åfi^•xfl,
=~°^•<åxfl ~ÚKÕÛ â◊H˜Î =zÛ#>Ë¡<å? J=Ù##∞‰õΩO>Ë g∞~°∞ Ñ≤zÛ"åà◊√§. ~Ày+≤ì"åà◊√§,
#ѨÙO㨉õΩÅ∂ QÆ∂_® „|ǨχKå~°∞ÖË<å? HÍ^Œ∞ HÍ^Œ∞. „|ǨχK«~°º=∞O>Ë Jk XHõ PÖ’K«<å
ã¨~°o. g∞ PÖ’K«#ʼnõΩ „ѨfHõ. g∞ rq`«OÖ’ XHõ ÉèÏQÆOQÍ =∂~åe. U ã¨O™ê¯~°"≥∞ÿ`Õ
[#‡ [<å‡O`«~åÅ∞QÍ g∞ "≥O@#O\˜ =ã¨∞Î#fl^À, "å\˜Ö’ XHõ ~°∂ѨO, g∞ K≥_»∞^Œ$+≤ì,
K≥_∞» `«ÅOѨÙÅ∞ 84 ÅHõÅ∆ Ü≥∂#∞ÅÖ’ ã¨OK«iOKÕ@ѨC_»∞ XHõ ‰õΩHõ¯QÍ rqOz LO_»=K«∞Û.
Z^Œ∞QÆ∞`«∂, Z^Œ∞QÆ∞`«∂ KÕ`«# =∞x+≤QÍ =∂iOk. ‰õΩHõ¯QÍ L#flѨC_»∞, g∞ Z^Œ∞@#∞#fl
`«e¡H©, K≥e¡H© ÉË^èŒO `≥eÜ«∞^Œ∞. P `«e¡=Å¡<Õ ‰õΩHõ¯ Ñ≤Å¡efl Hõ#@O ÖË^•, P [#‡Ö’
ÉèË^ŒO `≥eÜ«∞^Œ∞. =∞#ÔHO^Œ∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞Î#flk? =∂#=ÙÅO Hõ#∞Hõ. ã¨=∂[ =∞~åº^ŒÅ
Ü≥ÚHõ¯ =Úã¨∞QÆ∞ =∞# g∞^Œ Ѩ_çOk QÆ#∞Hõ. P =Úã¨∞QÆ∞#∞ `˘ÅyOz K«∂¿ãÎ g∞ =∞#¿ãûg∞
=∂~°ÖË^Œ∞† ~ÚѨÊ\˜H© QÆ∞O_≥g∞^Œ K≥~Úº "Õã¨∞H˘x HÍ^Œx K≥ѨÊQÆÅ~å!
q∞„`«∞ÖÏ~å! ^Œ∞~åÖ’K«#Å#∞ ^Œ∂~°O KÕã¨∞HÀO_ç. „Ѩ=~°Î#Ö’ =∂~°∞Ê `≥K«∞ÛHÀO_ç.
g∞ =^ŒÌ ™ê^èŒ# ™ê=∞„y L#flk, _»|∞ƒÅ∞<åfl~Ú. "≥O_ç |OQÍ~åÅ∞<åfl~Ú. "å\˜x
ã¨^Œ∞ѨÜ≥∂QÆO KÕÜ«∞@O <Õ~°∞ÛHÀO_ç. ‰õÄ_»Éˇ@ì=Åã≤# J=ã¨~°O U=Ú#flk? <åˆHg∞
J~°÷O HÍ=@O ÖË^Œ∞. _»|∞ƒ Y~°∞ÛKÕÜ«∞@O QÆ∂_® <Õ#∞ P^蕺u‡Hõ ^Œ$+≤ì`À<Õ K«∂™êÎ#∞.
g∞~°∞ ^èŒ<åxfl JѨ=ºÜ«∞O KÕã¨∞Î<åfl~°∞, ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. qÖÏ™êʼnõΩ Y~°∞Û
KÕã¨∞Î<åfl~°∞. P^蕺u‡Hõ ^Œ$+≤ìÖ’ <Õ#∞ ^•xx <Õ~°OQÍ Ñ¨iQÆ}˜™êÎ#∞. Ñ≤Å¡ ÃÑo§H˜ Hõ\ÏflxH©
["åǨÏsH˜ Y~°∞Û KÕã≤ <Õ#∞ P^蕺`«‡"åk#O>Ë ã¨iáÈ`«∞O^•?
=∞x+≤ P^蕺u‡Hõ JO‰õΩâßxfl `«#ÃÑ· `å#∞ LѨÜ≥∂yOK«∞‰õΩO>Ë XHõ Dâ◊fi~°K«O„^Œ
q^•º™êQÆ~ü HÍQÆÅ∞`å~°∞. g∞‰õΩ <≥ʼnõΩ ~°∞. 500 =¿ãÎ, "≥Ú`«ÎO ã¨O™ê~åxH˜ Y~°∞Û
ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞. J^Õ q^•º™êQÆ~ü J~Ú`Õ `«# ã¨O™ê~°O Y~°∞Û ~°∞. 50/–`À ã¨iÃÑ@∞ìH˘x,
`«Ñ¨=Ú ^•fi~å áê„`«`« Ü≥ÚHõ¯ „áê=∂}˜Hõ`« ã≤^Œú"≥∞ÿ =∞ǨÏ`«fiѨÓ~°‚=Ú, ã≤÷~°"≥∞ÿ# LѨÅaú Åaèã¨∞ÎOk.
46 #=~å„`«∞Å J#∞ëêª#O
~°∞. 450/– ã¨=∂*ÏxH˜ Y~°∞Û KÕ™êÎ_»∞. ^Œ∞ód`«∞Å#∞, ^Œi„^Œ∞Å#∞ P^Œ∞‰õΩO\Ï_»∞.
PÜ«∞# "ÕÖÏk=∞Ok c^Œ q^•º~°∞÷Å#∞ K«kqOKå_»∞. Ѷ‘A Hõ@ìÖËx "åà◊§ Ѷ‘AÅ∞
Hõ\Ïì_»∞. ÖÏO`«~°∞Ö’ H˜~°ã¨<å~ÚÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ H˘xÃÑ\Ïì_»∞. ^•x<Õ x["≥∞ÿ# P^蕺u‡Hõ`«QÍ
=∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. D<å_»∞ P^蕺u‡Hõ`« JO>Ë J~°÷O ÖˉõΩO_® áÈ~ÚOk. ‰õΩǨÏ<å
P^蕺u‡Hõ "å^ŒO ÃÑK«∞Û ÃÑiyáÈ`«∞#flk. K«=∞`å¯~åÅ∞ K«∂Ñ≤Oz _»|∞ƒ QÆ∞O[@O
P^蕺u‡Hõ`«QÍ Ñ¨iQÆ}˜OѨ|_»∞`«∞#flk. ÖÏ@s Hõ@ì@O, *Ë|∞Å∞ H˘@ì_»OHõ#fl Jk Q˘Ñ¨Ê
q+¨Ü«∞O HÍ^Œ∞. JO^Œ∞‰õΩ q~°∞^ŒúOQÍ g∞ =∂#ã≤Hõ HÍÜ«∞HõÅÊO† P^蕺u‡Hõ ÉèÏ=HõÅÊO
[iyO^ŒO>Ë D #=~å„u ™ê^èŒ# ã¨Ñ¶¨Å"≥∞ÿ#>Ë¡.
D =∞^茺֒ g∞~°∞ KÕã≤# [Ѩã¨OYºÖ’ Ѩkâß`«O JyflǨϟ„`«OÖ’ PǨï`«∞Å∞
"ÕÜ«∞=∞<åfl~°∞. JyflǨϟ„`«O JO>Ë XHõ Hõ~°‡HÍO_»QÍ =∂„`«"Õ∞ g∞~°∞ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞.
JyflǨϟ„`«=∞O>Ë Ü«∞[˝ q*Ï˝#"Õ∞, Jk XHõ Ѩ~°OѨ~° =∂„`«"Õ∞ QÍHõ, ^•xH˜ "≥·*Ï˝xHõ
Ѩ$+¨ªÉèí∂q∞ L#flk. Ü«∞[˝=∞O>Ë P`å‡~°Ê}, ¿ã=, Éèí∂^•#Ü«∞[˝O, <Õ„`«^•# Ü«∞[˝O.
Ü«∞*Ï˝Å∞ "Õ~Ú q^•Å∞. "å@xfl\˜H˜ J~°÷O XHõ>Ë. Ö’HõÇ≤Ï`«O H˘~°‰õΩ PǨïuhÜ«∞@O,
Ü«∞[˝O K≥Ü«∞ºO_ç, ѨÓ~å‚Ǩ˙u "ÕÜ«∞O_ç. HÍx Ö’HõHõàϺ}Ïxfl =∞~°∞==^Œ∞Ì. ã¨O㨯 $u
Ü≥ÚHõ¯ ~°Hõ∆} H˘~°‰õΩ, ^Õâ◊=Ú Ü≥ÚHõ¯ =∂#=`«fi=Ú Ü≥ÚHõ¯ P^Œ~°≈=ÚÅ∞ rqOz
LO_Õ@O^Œ∞‰õΩ, g∞ „â◊=∞#∞ PǨïuhÜ«∞O_ç. g∞ *Ï˝<åxfl PǨïuhÜ«∞O_ç. g∞ Ñ≤ÅÅ¡ H˘~°‰Ωõ
‰õÄ_»Éˇ\ ˜ì# „Ѩu ÃÑ·™ê#∞, PǨïuhÜ«∞O_ç. g∞ qÖÏ™êÅ#∞ PǨïu KÕÜ«∞O_ç. JѨC_»∞
Jk x["≥∞ÿ# Ü«∞[˝O J=Ù`«∞Ok. JѨÙ_»∞ g∞~°∞ x["≥∞ÿ# P^蕺u‡Hõ"å^Œ∞Å∞ HÍQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
JѨC_»∞ [iˆQ K«=∞`å¯~°O K«∂_»O_ç. P<å_»∞ x[OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ K«∂™êÎ~°∞. JѨC_»∞
ÉèíQÆ=O`«∞_Õ ‰õΩKÕÅ∞xH˜ KÕã≤#@∞¡ HÍà◊√§ Hõ_»∞QÆ∞`å_»∞, â◊|i =^ŒÌ =Öˇ ZOye uO\Ï_»∞,
|e K«„Hõ=iÎ =^ŒÌ=Öˇ =¸_»_»∞QÆ∞Å∞ J_»∞‰õΩ¯O\Ï_»∞, Q˘Öˇ¡`«Å =^ŒÌ =Öˇ "≥#fl ^˘Oye™êÎ_»∞.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl_»∞ ~°O_ç. *Ë|∞Å∞ MÏm KÕã¨∞HÀO_ç. "å\˜x q`«∞ÎÅ∞QÍ K«e¡
ѨO@ ѨO_çOK«∞HÀO_ç. <Õ#∞ rq`«=∞O`å J^Õ KÕâß#∞. g∞‰õΩ QÆ∂_® <Õ~åÊÅx
"åOzèã¨∞Î<åfl#∞. QÍÜ«∞„f ™ê^èŒ#Ö’ g∞~°∞ q#fl K«=∞`å¯~åÅhfl g∞‰õΩ ÅaèOKåÅx
Pj~°fikã¨∞Î<åfl#∞.
FO âßOu âß≈Ou âß≈Ouó
QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ J=∞$`«"å}˜ – „Ѩ`ÕºHõOQÍ =∞#HÀã¨O KÕ¿ã =∂~°æ^Œ~°≈#"Õ∞.
QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O 47
QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O
„â◊^Œúó Pã≤ÎHõ`«‰õΩ „áê}O
27 EÖˇ·, 1970 QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ âßOu‰õΩO*ò Ѩiã¨~åÅÖ’ W=fi|_ç# „Ѩ=K«#O.
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À áê@∞
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO
Éèí~Àæ ^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü
™È^Œ~° ™È^Œs=∞}∞ÖÏ~å! QÆ∞~°∞=Ù â◊H˜Î =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ#k. QÆ∞~°∞=Ù „|Ǩχ, QÆ∞~°∞=Ù
q+¨µ‚=Ù, QÆ∞~°∞=Ù =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞ QÆ∞~°∞=Ù ™êH∆Í`«∂ΠѨ~°„|Ǩχ. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ KåÖÏ
ã¨=∞~°∞÷Å∞. QÍÜ«∞„f=∂`«Ö’ L#fl ã¨=∞~°÷`«, K«=∞`å¯~°=Ú =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍiÖ’ ‰õÄ_®
L#flq. H˘O`«=∞Ok ##∞fl J_çQÍ~°∞ g∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ^Õ=Ù_®? Jx, Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O.
ÖˉõΩO>Ë ™ê=∂#º =ºH˜ÎH˜ JO`« â◊H˜Î LO_»@O Jã¨OÉèí=O. J~Ú`Õ QÆ∞~°∞=Ù U q^èŒOQÍ
ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞?
q∞„`«∞ÖÏ~å! D ã¨O^Œ~åƒùxfl ZO`À=∞Ok qâı¡+≤OKå~°∞. „â◊^Œú Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°O
KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk. „â◊^Œú Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°OÖ’ g∞~åHÀã¨O XHõ ~å~Ú QÀáêÅ∞xQÍ =∂iOk.
~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠HÀã¨O F ~å~Ú =∞ǨHÍoQÍ =∂iOk. ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏOã¨
Ü≥ÚHõ¯ ^Õq ZO`« ÃÑ^ŒÌk JO>Ë Jk Éèí∂q∞ #∞O_ç PHÍâ◊O =~°‰õΩ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ^Õq
q"ÕHÍ#O^Œ∞xH˜ ÉèíH˜Îx, â◊H˜Îx WzÛOk. q"ÕHÍ#O^Œ∞‰õΩ P ^ÕqѨ@¡ „â◊^Œú K«∂Ñ≤OKå_»∞.
JO^Œ∞=Å# J`«_»∞ ÉèíH˜Îx, â◊H˜Îx á⁄O^ŒQÆeQÍ_»∞. ~åu=ÚHõ¯Å∞ ˆH=ÅO „ѨfHõÅ∞. HÍh
~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠„â◊^Œú =Å# ^ÕqQÍ =∂iOk. HÍm=∂`«QÍ =∂iOk. g∞~å‰õΩ
‰õÄ_® J@∞=O\˜ „â◊^Õú L#flk. JO^Œ∞=Å#<Õ ~å~Ú Hõ$+¨µ‚xQÍ =∂iOk. UHõÅ=ÙºxH˜
‰õÄ_® J@∞=O\˜ „â◊^ŒúÜÕ∞ L#flk. JO^Œ∞=Å<Õ =∞\˜ìÉÁ=∞‡ QÆ∞~°∞=Ù J~ÚOk. ^•x=Å#
J`«_»∞ W`«~° t+¨µºÅHõO>Ë, J~°∞˚#∞x HõO>Ë ‰õÄ_® Z‰õΩ¯= ÖÏÉèÏxfl á⁄O^•_»∞. =∞\˜ì
q„QÆǨÏO #∞O_ç J`«#∞ á⁄Ok# q*Ï˝<åxH˜ ™ê\˜ÖË^Œ∞. J`«x ^èŒ#∞ifi^Œº =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ#k.
Jk J`«x Q˘Ñ¨Ê`«#O. P É’Ü«∞ÉÏÅ∞_»∞, Jã¨Å∞ „^À}ÏKå~°∞ºx`À D =∞\˜ì q„QÆǨÏ"Õ∞
`«# QÆ∞~°∞=Ù Jx K≥áêÊ_»∞. ''J`«x ^•fi~å<Õ <Õ#∞ q^Œº <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl#∞. ^ŒÜ«∞KÕã≤ g∞~°∞
`«=∞ t~°ã¨∞û#∞ D „^À}ÏKå~°∞ºx =^ŒÌ =OK«O_ç—— J<åfl_»∞.
x*ÏxH˜ „â◊^Œú`À =∞x+≤ =∞\˜ì`À q<åÜ«∞‰õΩx `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. ~åu`À
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x „¿Ñ=∞ ˆH=ÅO ã¨^•Kå~°∞ʼnõΩ, Hõ~°Î=º Ѩ~åÜ«∞}∞ňH ã¨∞~°H˜∆`«OQÍ LO@∞Ok.
48 QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O
HÍo=∂`«#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. ~åu`À â◊OHõ~°∞x `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. KåÖÏ=∞Ok
'##∞fl `«~°K«∞QÍ J_»∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞. ''g∞‰õΩ x~°O`«~°O ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ¿ã =ºH˜Îx
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ʼnõΩ K≥Ok# =ºH˜Îx g∞~°∞ „â◊^Œú`À =∞ÅK«∞‰õΩ<åfl~å?—— Jx. <Õ#∞ Z=iH© D
q+¨Ü«∞"≥∞ÿ ã¨=∂^è•#O K≥ѨÊÖË^Œ∞. HÍh <å „â◊^Œú#∞ Z‰õΩ¯= KÕã¨∞‰õΩ<Õ „Ѩܫ∞`«flO <Õ#∞
ZšѨC_»∞ KÕã¨∂Î<Õ LO\Ï#∞. ZO^Œ∞HõO>Ë nx =Å¡<Õ <Õ#∞ JkèHõ ÖÏÉèÏxfl á⁄O^•#∞.
=∂ rq`«HÍÅOÖ’ „â◊^Œú =Å# Uq∞ á⁄O^•"≥∂ g∞~°O^Œ~°∂ ^•xx K«∂_»QÆÅ~°∞. <Õ#∞
=∂ „â◊^Œú#∞ JѨiq∞`«"≥∞ÿ#kQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞. ^•xx x~°O`«~°O Jaè=$kú Ѩ~°∞K«∞HÀ=@O
Ö’<Õ <Õ#∞ P#O^•xfl á⁄O^Œ∞`«∞<åfl#∞. <Õ#∞ „â◊^Œú<Õ ÉèíQÆ=O`«∞xQÍ K«∂™êÎ#∞.
XHõ Ѩ~åºÜ«∞O <Õ#∞ H˘O`«=∞Ok`À Hõeã≤ áê~°fiu Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å#∞ ^Œi≈OK«∞HÀ=@O
H˘~°‰õΩ ÔH·ÖÏ™êxH˜ "≥àϧ#∞. Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ʼnõΩ "≥o§# `«~°∞"å`« "å~°O`å ÔH·ÖÏ™êxfl,
=∂#㨠ã¨~À=~åxfl ^Œi≈OKå~°∞. `«~°∞"å`« "≥#∞kiQÍ~°∞. "åi`À ''<Õ#∞ g∞`À áê@∂
â◊OHõ~°∞x ^Œi≈OK«∞HÀ=\ÏxH˜ =KåÛ#∞. â◊OHõ~°∞x, áê~°fiux ^Œi≈OK«∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`Õ
uiy =™êÎ#∞—— Jx K≥¿ÑÊ#∞. <Õ#∞ XHõ <≥Å JO`å =∞OK«∞ ‰õÄ_ç# P „Ѩ^Õâ◊OÖ’
uiQÍ#∞. <Õ#∞ uiy# „Ѩ^Õâ◊OÖ’ ZHõ¯_® XHõ =∞ã‘^Œ∞HÍx, XHõ QÆ∞_çHÍh ÖË^Œ∞. XHõ
<≥Åáê@∞ XHõ HõO|o`À =∞OK«∞`À ‰õÄ_ç# H˘O_»Ö’¡ QÆ∞ǨÏÖ’¡ uiQÍ#∞. XHõ~ÀA
Hõà‹§^Œ∞~°∞QÍ XHõ pHõ\ ˜ =ÅÜ«∞O ÖÏO\˜k HõxÑ≤OzOk. â◊OHõ~°∞_Õ =KåÛ_Õ"≥∂ Jx
=∞#ã¨∞ûÖ’ JxÑ≤OzOk. <Õ#∞J#∞‰õΩ<åfl#∞. ''<Õ#∞ HÍã¨Î PQÆ∞`å#∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® H˘OK≥O
=ÚO^Œ∞‰õΩ ~°O_ç. g∞~°∞ ^Œ~°≈#O W=fiHõáÈ`Õ Hõhã¨O g∞ Ѩل`«∞_»∞ QÆ}Ëâ◊√x J~Ú<å
ѨOÑ≤OK«O_ç. ÖË#@¡~Ú`Õ J`«x "åǨÏ#O J~Ú# =¸+≤HÍxfl J~Ú<å ѨOÑ≤OK«O_ç.
g∞~°∞ ^Œ~°≈#O W=fiHõáÈ`Õ g∞ „Ѩuxkèx ѨOÑ≤Oz J~Ú<å =∞=∞‡efl ã¨O`À+¨Ñ¨~°K«O_ç.——
q∞„`«∞ÖÏ~å! D q^èŒOQÍ XHõ <≥Å QÆ_çzáÈ~ÚOk. HÍh Z=i ^Œ~°≈#=¸ HÍÖË^Œ∞.
â◊OHõ~°∞x "åǨÏ#O ^Œ~°≈#O J~Ú<å t~°ã¨∞û =Oz uiy "≥o§áÈ^•O Jx J#∞‰õΩ<åfl#∞.
HÍh Jk ‰õÄ_® [~°QÆÖË^Œ∞. #Ok ‰õÄ_® ~åÖË^Œ∞. <å‰õΩ ÉÏQÍ ^Œ∞óYO =zÛOk. <å
P~ÀQƺO ‰õÄ_® áê_»~ÚáÈ~ÚOk. <Õ#∞ uiy "≥o§áÈ^•O Jx J#∞‰õΩ<åfl#∞. u~°∞QÆ∞
„Ѩܫ∂}OÖ’ <Õ#∞ <åã≤ΉõΩxQÍ WO\˜H˜ uiy=KåÛ#∞. =∂ ~ÚO\˜Ö’ „Ѩf ã¨O=`«û~°O
~å=∂Ü«∞}O ѨiîOK«|_»∞`«∞Ok. P ã¨O=`«û~°O ‰õÄ_® K«^Œ∞=|_çOk. <Õ#∞ <åã≤ΉõΩ_çx
J~ÚáȉõΩO_® ~å=∂Ü«∞}O ##∞fl HÍáê_çOk. <Õ_»∞ g∞ Z^Œ∞@ <Õ#∞ XHõ Pã≤ΉõΩx=Öˇ
L<åfl#∞. =∞iÜ«Ú Pã≤ÎHõ`« QÆ∞iOz g∞‰õΩ K≥ѨÙÎ<åfl#∞.
~å=∂Ü«∞}O ##∞fl <åã≤ÎHõ`« #∞O_ç ZÖÏ ~°H˜∆OzOk? ~å=∂Ü«∞}OÖ’ XHõ â’¡HõO
âßOu`À HÀáêxfl, =∞Oz`À K≥_»∞h, â∫~°ºO`À ^Œ∞+¨ì`åfixfl, ã¨`«ºO`À Jã¨`åºxfl [~ÚOK«∞.
QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O 49
LOk J^Õ ~å=∂Ü«∞} ™ê~åOâ◊O.
Éèí"åh â◊OHõ~“ =O^Õ „â◊^•ú qâßfiã¨~°∂Ñ≤}∫
Ü«∂ÉèϺO q<å 㨠Ѩâ◊ºOu ã≤^•úó ™êfi#Îã¨÷ g∞â◊fi~°"£∞
D q^èŒOQÍ `«∞Åã‘^•ãπ =∞$^Œ∞"≥·# â◊ÉÏÌÅ`À áê~°fif Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞Å∞ ZÖÏ L<åfl~À
=i‚OKå_»∞. „â◊^Œú qâßfi㨠~°∂áêÖ’¡ LO_®Åx K≥áêÊ_»∞. áê~°fiux „â◊^ŒúQÍ, Dâ◊fi~°∞x
qâßfiã¨OQÍ Jaè=i‚Oz `«∞Åã‘^•ãπ, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =ºH˜Î ~°∂ѨOÖ’ LO_»_»x ã¨∞xfl`«"≥∞ÿ#
Ѩ^Œ*ÏÅO`À K≥áêÊ_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JO>Ë XHõ ã≤^•úO`«O Ü≥ÚHõ¯ ¿Ñ~°∞, P^Œ~°≈O Ü≥ÚHõ¯
¿Ñ~°∞. =ºH˜Î „â◊^ŒúÜÕ∞ – Éèí"åx, =ºH˜Î qâßfiã¨"Õ∞ – â◊OHõ~°∞_»∞.
„â◊^ŒúÜÕ∞, =ºH˜ÎH˜ „áê}O. „â◊^ŒúÜÕ∞ Pã≤ÎHõ`«‰õΩ „áê}O. P^蕺u‡Hõ`«#∞, K«=∞`å¯~åxH˜,
P`«‡™êH∆Í`å¯~åxH˜ „áê}O „â◊^Œú. „â◊^Œú Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°O <å rq`«OÖ’ ã¨OÉèíqOzOk.
15ã¨OIIʼnõΩ =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍi ^Œ~°≈#O ÅaèOzOk. =∂~°æO HõxÑ≤OzOk. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
<Õ<≥O`À L^ÕfiQÍxH˜ Ö’#~Úº, =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍi`À g∞~°∞ P[˝x=fiO_ç, ^•xx <Õ#∞
áêe™êÎ#∞, Jx K≥áêÊ#∞. <Õ#∞ ZšѨC_»∂ g∞ P[˝ t~°™ê=Ç≤Ï™êÎ#∞. „áê}O áÈ~Ú<å
=∂@ áÈ^Œ∞. g∞ P^ÕâßÅ#∞, =∂@Å#∞ <Õ#∞ áê\˜™êÎ#∞. g∞~°∞ <å‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù,
=∂~°æ^Œ~°≈‰õΩÅ∞ g∞~°∞ P^Õâ◊O W=fiO_ç. <Õ#∞ áê\˜™êÎ#∞. <Õ#∞ `«∞K«∞Ûù_»#∞ HÍ#∞.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å 24 ã¨O=`«û~åÅ∞ 24 =∞ǨѨÙ~°â◊Û~°}Å∞ ѨÓiÎ KÕã≤# `«~°∞"å`« =∂
QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ##∞fl Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ʼnõΩ Ñ≤eKå~°∞. g∞~°∞ P^ÕtOK«O_ç. <Õ#∞ áê\˜™êÎ#∞—
Jx J<åfl#∞. g∞~°∞ U P^Õâ◊O W¿ãÎ ^•xx <Õ#∞ áê\˜™êÎ#∞. <Õ#∞ q∞=Ú‡Å#∞ „ѨtflOK«#∞.
g∞~°∞ ##∞fl P^Õtã¨∂Î LO_»O_ç. <Õ#∞ "å\˜x Ѩiáêeã¨∂Î LO\Ï#∞ =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞
J<åfl~°∞. g∞~°∞ =∞=∞‡efl J_»QÆHõáÈ`Õ "Õ∞=Ú K≥ѨÊ=Ú Jx. PÜ«∞# "≥Ú^Œ\ ˜#∞O_ô ##∞fl
^Õ=`«#∞ KÕ™êÎ=∞x K≥áêÊ~°∞. x#∞fl Q˘Ñ¨Ê"åxQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂Åx LOk J<åfl~°∞.
™ê^è•~°} rq`åxˆH ##∞fl Ѩiq∞`«O KÕ™êÎ=∞h, P Ô~O_çO\˜ H˘~°‰õÄ `å#∞ „Ѩܫ∞ufl
ã¨∞Î<åfl#x PÜ«∞# K≥áêÊ~°∞.
<Õ#∞ QÆ∞~°∞^Õ"£ g∞~°∞ =∂ =^ŒÌ‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞? Jx J_çQÍ#∞ PÜ«∞# K≥áêÊ~°∞.
''<Õ#∞ XHõ "Õ@‰õΩHõ¯=Öˇ KåÖÏ ~ÀAÅ #∞O_ô u~°∞QÆ∞`«∂ L<åfl#∞. h H˘~°‰õΩ J<Õfi+≤ã¨∂Î
L<åfl#∞. #∞=Ùfi HõxÑ≤OK«QÍ<Õ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl#∞, W^Õq^èŒOQÍ "Õ@‰õΩHõ¯ "åã¨# K«∂ã¨∞‰õΩO@∂
WO\˜H˜ KÕ~°∞`«∞Ok. ǨÏO`«‰õΩÅ#∞, ^˘OQÆÅ#∞ Ѩ@∞ìHÀ=@OÖ’ áÈbã¨∞ʼnõΩ ã¨Ç¨ÏHõiã¨∞ÎOk.
<Õ#∞ J_çQÍ#∞. g∞~°∞ <åÖ’ UO K«∂âß~°∞?—— Jx. "Õ∞=Ú hÖ’ „â◊^Œú K«∂âßO Jx
J<åfl~°∞. „â◊^Œú ÖËx =ºH˜Î =^ŒÌ‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ZÖÏ =™êÎ_»∞? „â◊^Œú ÖËx ã¨Ç¨Ï[ Hõ~°‡HÍO_»Å∞
=∂#==∂„`«∞ÅO`å ã¨=∂#O – XˆH [#‰õΩx ã¨O`å#O
50 QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O
Jhfl „áê} ~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ#q. nx =Å# Z@∞=O\˜ ÖÏÉèí=Ú =∞x+≤H˜ LO_»^Œ∞. „â◊^Œú
ÖˉõΩO_® KÕ¿ãq Jhfl |∂@Hõ"Õ∞. „â◊^Œú ÖˉõΩO>Ë Wq Jhfl J#=ã¨~°"Õ∞.
=∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ K≥áêÊ~°∞. "≥uH˜ "≥uH˜ „â◊^Œú L#fl =ºH˜Îx Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl#∞. „â◊^ŒÌ
Z=iH˜ LO@∞O^À J`«xH˜ Jhfl JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO\Ï~Ú. „â◊^ŒúÖËx =ºH˜ÎH˜ Un JO^Œ^Œ∞.
J`«x P^蕺u‡Hõ qHÍ™êxH˜ Z@∞=O\˜ =∂~°æ=¸ LO_»^Œ∞. hÖ’ „â◊^Œú J<Õ c[O
L#fl^Œx <Õ#∞ QÆ∞iÎOKå#∞. ^•xx ã¨iÜ≥ÿ∞# =∂~°æOÖ’ ÃÑ_ç`Õ Z<Àfl Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞
QÆÅ∞QÆ∞`å=Ú. JO^Œ∞=Å# h‰õΩ ™ê^èŒ##∞ <ÕiÊ™êÎ#∞. 'h=Ù ˆH=ÅO ™ê^èŒ# =∂„`«"Õ∞
HÍ^Œ∞. P~°∞QÆO@Å QÍÜ«∞„u [ѨO K≥Ü«∂ºe. =∞l˚QÆ, *Á#fl~˘>ˇìÅ∞ =∂„`«"Õ∞ u#=∞<åfl~°∞—.
JѨC_»∞ PÜ«∞# '<åÜ«∞<å— gxx <Õ#∞ XHõ „ѨfHõ=Öˇ K≥áêÊ#∞. x#∞fl h=Ù =∞ÅK«∞HÀ.
„Ѩ[ÅO`å ^ÕxH˜ J~Ú`Õ ã¨O`À+¨Ñ¨_»`å~À, ^•x #∞O_ç x#∞fl h=Ù =∞o§OK«∞HÀ.
ZO^Œ∞HõO>Ë h‰õΩ `≥Å∞™È ÖË^À ~°∞K«∞Å#∞O_çÜÕ∞ KåÖÏ=∞Ok rq`åxfl „áê~°Oaè™êÎ~°∞.
HÍ"≥∂„^ÕHÍÅ`À rq`åxfl =Úy™êÎ~°∞. gx #∞O_ç x#∞fl #∞=Ùfi =∞o§OK«∞HÀ"åÅx
K≥ѨÙÎ<åfl#∞. #∞=Ùfi =∞Oz Ѩ#∞ÅÃÑ· h ^Œ$+≤ìx xÅ∞ѨÙ. h Jaè~°∞z JO`«O KÕã¨∞HÀ=@O
H˘~°‰õΩ h‰õΩ Hõ~°‡HÍO_» QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞. D ~°∞K«∞Å∞ Ö’ÉèíO, "≥∂ǨÏO "åã¨# `«$+¨‚
J=Ù`å~Ú. gxÖ’ uiˆQ =ºH˜Î JÅ∞Ê_»∞. J`«x â◊H˜Î JO`«iã¨∞Î#flk. JO^Œ∞ˆH hKÕ`«
Hõ~°‡HÍO_» [iÑ≤ã¨∞Î<åfl#∞.
"Õ∞=Ú h‰õΩ =ÚO^Œ∞~À*Ë K≥¿ÑÊ=Ú. x#∞fl ^Õ=`«#∞ KÕ™êÎ=∞x, JO^Œ∞ˆH "Õ∞=Ú hKÕ
™ê^èŒ#Å∞ KÕ~ÚOKå=Ú. *Á#fl~˘>ˇìÅ∞ u#fl@∞¡QÍ Z=iH© K≥ѨÊ=^Œ∞Ì. "åb‡H˜ =∞\˜ì u<≥#∞.
h=Ù *Á#fl~˘>ˇìÅ∞ u<åe. HÍh D q+¨Ü«∞O Z=iH© K≥ѨÊ=^Œ∞Ì.
=∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ K≥Ñ≤Ê# WOH˘Hõ q+¨Ü«∞O ^Õx^•fi~å =∞#∞+¨µºÅ‰õΩ ã≤^Œ∞úÅ∞ Åaè™êÎ~Ú
J<Õk. P^蕺u‡Hõ r=#O =Å# =∞x+≤Ö’ LO_Õ ã¨O`À+¨O, PÖ’K«#Å∞ W=hfl =∞x+≤x
#_çÑ≤™êÎ~Ú. g∞~°∞ W`«~°∞Å =∂@ q#HõO_ç. JÖÏ qO>Ë Jaè=$kú K≥O^Œ@O KåÖÏ
Hõ+¨ìO. XHõ "Õà◊ q#flѨÊ\˜H© "åi =∂~°æOÖ’ #_»=HõO_ç.
„Ѩ[ŠѨ^Œúu Uq∞\˜? q"åǨk HÍ~°º„Hõ=∂ʼnõΩ "åÔ~O`« Y~°∞Û ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞?
P^蕺u‡Hõ"å^Œ∞Å∞ KåÖÏ Hõ~îÀ~°OQÍ LO_®e. D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ QÍOnèr 3 HÀ`«∞Å Hõ^äŒ
XHõ\ ˜ K≥áêÊ~°∞. g∞~°∞ q∞QÆ`å"åi =∂@Å∞ q<ÕHõO>Ë K≥=ÙÅ∞ =¸ã¨∞HÀ=@O =∞Ozk.
q∞QÆ`å"å~°O`å UO K≥ѨÙÎ<åfl~À g∞~°∞ q#HõO_ç. "åi Ѩ@¡ g∞~°∞ „â◊^Œú =Ç≤ÏOK«HõO_ç.
"åi ã¨ÅǨ g∞~°∞ q<Õ@@¡~Ú`Õ g∞~°∞ Jaè=$kú Ѩ^äŒOÖ’ „Ѩܫ∂}˜OK«ÖË~°∞.
=∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ P^ÕtOz# g∞^Œ@ „â◊^Œú#∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ=\ÏxH˜ Ô~O_»∞
„¿Ñ=∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú`À á⁄Oy á⁄~°ÖË ‰õΩ@∞O|"Õ∞ Éèí∂q∞ g∞^Œ ã¨fi~°æ=Ú.
QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O 51
P^ÕâßÅ#∞ PK«iOKå#∞. "≥Ú^Œ\ ˜k Ü≥∂y, `«Ñ¨ã≤fi „ѨuѨxH©, „Ѩu q+¨Ü«∂xH© 'Ü«∞ãπ—
Jx ã¨=∂^è•#O K≥áêÊÅ#∞HÀ_»∞. "≥Ú^Œ@ PÖ’zOz `«~°∞"å`« Ѩx KÕÜ«∂e. g∞~°∞ g∞
ÉèÏ~°º`À, q∞„`«∞Å`À 'Ü«∞ãπ— Jx K≥¿ÑÎ g∞~°∞ #+¨ìáÈ=K«∞Û. g∞~°∞ KÕÜ«∞=Åã≤# Ô~O_»=
Ѩx '<À— J#@O <Õ~°∞ÛHÀO_ç. D P^Õâ◊O =∂‰õΩ =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ WKåÛ~°∞. QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞
WzÛ# Jxfl P^ÕâßÅ#∞ <Õ#∞ áê\˜OKå#∞. <Õ#∞ ZѨC_»∂ <å |O^èŒ∞=ÙÅ q∞„`«∞Å
=∂@ʼnõΩ 'Ü«∞ãπ— Jx K≥ѨÊÖË^Œ∞. "åà◊√§ ã≤x=∂‰õΩ ~°=∞‡O>Ë g∞~°∞ 'Ü«∞ãπ— Jx K≥ѨÊHõO_ç.
Ü≥∂QÆ∞Å∞ `«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞ JyflÖ’ xÅ|_ç `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞. Z=Ô~·`Õ `«=∞Ö’ LO_Õ
K≥_»∞#∞ `˘Åy™êÎ~À "åˆ~ P^蕺u‡Hõ "å^Œ∞Å∞. K≥_»∞`À x~°O`«~°O P^蕺u‡Hõ "å^Œ∞Å∞
áÈ~å_»∞`«∂<Õ LO\Ï~°∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å! WHõ¯_» L#fl 2,000 =∞OkÖ’ Hõhã¨O 200=∞OkH˜ QÍOnè HÍQÆÅ â◊H˜Î
L#flk. KåÖÏ=∞Ok ã¨~åÌ~ü Ѩ>ËÖò, <≥„Ǩ˙, ÖÏÖò|ǨÏ^Œ∂~ü âߢã≤Î HÍQÆÅ~°∞. KåÖÏ=∞Ok
QÆ∞~°∞QÀqO^£ã≤OQ∑ HÍQÆÅ~°∞. HÍh HÍÖË^Œ∞. nxH˜ Ô~O_»∞ HÍ~°}ÏÅ∞<åfl~Ú. XHõ\ ˜ =∞x+≤Ö’
L#fl K≥_»∞, gx QÆ∞iOKÕ <Õ#∞ ZšѨC_»∂ K≥ѨÓÎ =Ù<åfl#∞. Jq =∞# WO„kÜ«∂Å∞.
"å\˜`À '<À— Jx K≥ѨÊO_ç. g∞~°∞ <å ã¨ÅǨ q<åÅx, <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# =∂~°æOÖ’<Õ #_»==∞x
K≥ѨÊ#∞. g∞~°∞ ##∞fl Hõ+¨ì ÃÑ@ì‰õÄ_»^Œ#∞‰õΩO>Ë g∞~°∞ P =∂~°æOÖ’ #_»Hõ‰õΩ ã≤^ŒúO HõO_ç.
q∞„`«∞ÖÏ~å! 15 ã¨O=`«û~åÅ =Ü«∞ã¨∞û #∞O_ç ã¨∞=∂~°∞ 24 ã¨O=`«û~åÅ∞ <Õ#∞
XO@iQÍ xÅ|_»=Åã≤ =zÛOk. =∂ |O^èŒ∞=ÙÅ∞ <å‰õΩ q~À^èŒ∞Å∞ J~Ú<å~°∞. `«~°∞"å`«
ã¨<å`«# "å^Œ∞Å∞ q~À^èŒ∞Å∞ JÜ«∂º~°∞. ¢ã‘ÎÅ∞ QÍÜ«∞„u KÕÜ«∞@O =Å¡ g~°O`å <å‰õΩ
q~À^è=Œ Ú JÜ«∂º~°∞. QÍÜ«∞„u Hˆ =ÅO „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ =∂„`«"∞Õ Ñ¨iq∞`«O Jx, "å~°<"Õ å~°∞.
HÍh Jã¨Öˇ·# q~À^èŒ∞Å∞ =∂ ã¨O|Onè‰õΩÅ∞. |O^èŒ∞=ÙÅ∞, g~°O`å <å ™êǨϙêxfl |ÅÇ‘Ï#O
K≥Ü«∂ºÅx Ü«∞uflOKÕ"å~°∞. g~°∞ J<ÕHõ ã¨ÅǨÅxã¨∂Î <å ^è≥·~åºxfl `«yæOKÕ „Ѩܫ∞`«flO
KÕ¿ã"å~°∞. HÍh <Õ#∞ "åi P^ÕâßʼnõΩ ZѨC_»∂ '<À— J<Õ K≥áêÊ#∞.
=∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ K≥Ñ≤Ê#^•x<Õ <Õ#∞ PK«iOKå#∞. a_»¤Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ <åÅ∞Hõ^•fi~å
áêÅ~°∞zx P™êfik™êÎ_»x g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. D <åÅ∞Hõ#∞ xÜ«∞O„uOK«\ÏxH˜ <Õ#∞ 24
ã¨OIIÅ∞ *Á#fl~˘>ˇì`À QÆ_çáê#∞. LѨC ѨOK«^•~° J<Õq∞\˜, Jxfl ~°∞K«∞Å#∂ =^Œ∞Å∞
‰õΩ<åfl#∞. <åÅ∞Hõ#∞ xÜ«∞O„uOK«@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì#∞. D Ѩ^Œúu =∂~°∞ÛHÀ=∞x KåÖÏ
=∞Ok <å‰õΩ ã¨ÅǨÅ WKÕÛ~°∞. "åi ã¨ÅǨ <åHõ=ã¨~°O ÖË^Œ∞ J<åfl#∞. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍi
=∂@ =∂„`« " Õ ∞ q<åÅx JO^Œ ∞ =Å¡ < Õ <å‰õ Ω â◊ √ Éè í O Hõ Å ∞QÆ ∞ `« ∞ O^Œ x <Õ # ∞
xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl#∞. q∞QÆ`å "å~°O^ŒiH© '<À— K≥áêÊÅ#∞‰õΩ<åfl#∞. <Õ#∞ q∞ye# "åiH˜
P^Œ~°≈ ~°Ç≤Ï`« „Ѩܫ∂㨠<åq‰õΩ_»∞ ÖËx <å= =O\˜k.
52 QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O
K≥¿ÑÊ#∞. ''##∞fl Hõ∆q∞OK«O_ç, ##∞fl <å =∂~°æOÖ’ #_»=x=fiO_ç—— Jx.
q∞„`«∞ÖÏ~å D q^èŒOQÍ 24 ã¨O=`«û~åÅ∞ QÆ_çáê#∞. <Õ#∞ ZѨC_»∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å
H˘~°`« L#fl@∞¡QÍ ÉèÏqOK«ÖË^Œ∞. <å‰õΩ ZѨC_»∂ ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ LO_Õ"å~°∞. ^≥·=â◊‰õΩÎÅ∞
ZѨC_»∂ <å‰õΩ ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆ=Ú „Ѩ™êkOK«\ÏxH˜ P„`«Ñ¨_Õq. <å „áê~°÷# XHõ¯>Ë. g∞~°∞ g∞
PÖ’K«#Å#∞ =∂~°∞ÛHÀO_ç. ÉèíQÆ=O`«∞x Hõ$Ѩ g∞ÃÑ· =i¬ã¨∞ÎOk. "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ =i¬Oz#ѨC_»∞
h~°∞ #^Œ∞ÅÖ’xH˜ "≥o§ Hõeã≤áÈ=@O HÀã¨O #^Œ∞Å#∞ "≥`«∞‰õΩ`«∂ LO@∞Ok. =∂
QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ‰õÄ_® D q^èŒOQÍ<Õ <å =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ~°∞. QÆ∞~°∞=Ù – XHõ â◊H˜Î, QÆ∞~°∞=Ù XHõ
ã≤^•úO`«O. QÆ∞~°∞=Ù XHõ P^Œ~°≈O. QÆ∞~°∞=Ù QÆ∞iOz âߢã¨ÎO WÖÏ K≥ѨÙÎOk. ''QÆ∞~°∞~ü
„|Ǩχ QÆ∞~°∞~ü q+¨µ‚ QÆ∞~°∞ˆ~"À =∞¿ÇÏâ◊fi~°ó QÆ∞~°∞ ™êH∆Í`ü Ѩ~°„|Ǩχ `«Ãã·‡N QÆ∞~°"Õ#=∞ó
——. J~Ú`Õ g∞~°∞ „|Ǩχ HÍQÆÅ~å? ÖË^Œ∞, ZO^Œ∞‰õΩ? g∞~°∞ XHõ Ñ≤Å¡"åxx `«Ü«∂~°∞
KÕÜ«∞O_ç. 㨈~! „|Ǩχ ã¨$+≤ì#O`«\ ˜h xi‡OKå_»∞. HÍh g∞~°∞ Ug∞ xi‡OK«ÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞.
<Õ#∞ QÆ∞~°∞`«`åfixfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOKå#∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® QÆ∞~°∞`«`åfixfl
J~°÷O KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç. P^蕺u‡HÍxH˜ L#fl ™ê=∞~°÷º=Ú, ã≤^Œ∞úÅ∞ XHõ
=ºH˜Î =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiOÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç LO\Ï~Ú. J^Õ QÆ∞~°∞=Ù. QÆ∞~°∞=Ù =ºH˜Î „ѨuÉèí‰õΩ,
qHÍ™êxH˜ HÍ~°}Éèí∂`«∞_»∞. K«=∞`å¯~°O JO`å „â◊^Œú^Õ. <Õ#∞ U^≥·`Õ á⁄O^Õ<À, Jk
JO`å „â◊^Œú =Å# á⁄Ok#^Õ.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! 24 ã¨OIIÅ =~°‰õΩ J#∞ëêª#O KÕã≤ <Õ#∞ á⁄Ok# Ѷ¨Å=∞O`å „â◊^Œú
=Å# á⁄Ok#^Õ. JO`ÕHÍ^Œ∞, WOHÍ <å „â◊^Œú ÃÑiyOk. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ QÍÜ«∞„f
=∞Ok~°O xi‡OK«∞=∞<åfl~°∞. ^•x H˘~°‰õΩ "Õ∞=Ú <ÕÅ fã¨∞‰õΩ<åflO. JHõ¯_» XHõ `À@
‰õÄ_® L#flk. ^•xx H˘#fl ^ŒQÆæ~°#∞O_ô, x~å‡}O =~°‰õÄ Jxfl Ѩ#∞Å∂ =∂ „â◊^Œú =Å<Õ
ѨÓiÎ JÜ«∂º~Ú. ^Õâ◊O =¸Å =¸ÅÅ#∞O_ô D HÍ~°º„Hõ=∞O HÀã¨O "Õ∞=Ú ã¨Ç¨Ü«∂xfl
á⁄O^Œ@O „áê~°OaèOKåO. =∂ ™ê=∞~°÷ºO =ÚO^Œ∞ ZÖÏ L#flѨÊ\˜H© =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍi`À
Hõeã≤# `«~°∞"å`« J`«x =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO`À Jk ÃÑiyOk. =∂ ^ŒQÆæ~° ^èŒ#O Z‰õΩ¯=ÖË^Œx
=∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ K≥áêÊ=Ú. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ K≥áêÊ~°∞. ''h‰õΩ ÖˉõΩO>Ë UO =∂‰õΩOkQÍ——
Jx, #∞=Ùfi Ѩx „áê~°OaèOK«∞ J<åfl~°∞. "Õ∞=Ú P `À@#∞ 6000/– ~°∂IIʼnõΩ H˘<åfl=Ú.
JO^Œ∞Ö’ XHõ Éèí=#O ‰õÄ_® L#flk. =∞Ok~°O =Öˇ XHõ x~å‡}Ïxfl xi‡OKåe. XHõ
ÉÏq ‰õÄ_® LOk. W`«~° ™ê=∂„y U~åÊ@∞ KÕÜ«∞=∞x QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ K≥áêÊ~°∞. ã¨Ç¨Ï„ã¨
‰õΩO_»=ÚÅ QÍÜ«∞„f =∞ǨÜ«∞[˝=ÚÖ’ 4ÅHõ∆Å =∞Ok x=ã≤OK«\ÏxH˜, Éè’[#O
KÕÜ«∞\ÏxH˜ U~åÊ@∞ KÕÜ«∂Åx K≥áêÊ~°∞. <Õ#∞, g∞~°∞ WÖÏ K≥ѨÓÎ =ÙO>Ë _»ÉˇƒHõ¯_çk?
ÉèíÜ«∞=Ú`À L`«Ê#fl"≥∞ÿ# =∞ø#=Ú Ñ¨â◊√„Ѩ=$uÎ
QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O 53
Jx J_çQÍ#∞. PÜ«∞# K≥áêÊ~°∞ |_≥˚\ò QÆ∞iOz. #∞"Õfig∞ PÖ’zOK«=^Œ∞Ì. Wk <å
|_≥˚\ò, S^Œ∞ ~ÀAÅ =~°‰õΩ 4,00,000 =∞Ok Éè’[#O KÕÜ«∞QÆÅ~°∞.
XH˘¯Hõ¯ Éè’[<åxH˜ XHõ ~°∂áê~Ú K˘Ñ¨C# 2 ÅHõ∆Å ~°∂II Y~°∞Û J=Ù`å~Ú. Ô~O_»=
Ѩ~åºÜ«∞O 2 ÅHõ∆Å∞. D q^èŒOQÍ 4 ÅHõ∆Å∞ Éè’[<åxH˜. Ü«∞[˝O =∞iÜ«Ú W`«~° Ѩ#∞ʼnõΩ
HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ Y~°∞Û J=Ù`å~Ú. HÍh h=Ù nx QÆ∞iOz PÖ’zOK«=^Œ∞Ì. ''<Õ#∞ <å
QÆ∞~°∞=ÙQÍi`À J<åfl#∞. <Õ#∞ „ÉÏǨχ}∞_»#∞ =∂ `«O„_ç `å`«Å∞ ^ŒH˜∆} ~°∂ѨOÖ’ 21
~°∂II J_çˆQ"å~°∞ HÍh <Õ#∞ ZѨC_»∂ Z=i ^ŒQÆæ~° KÕ~Ú KåK«ÖË^Œ∞. Z=ih Ug∞
J_»QÆÖË^Œ∞. D q+¨Ü«∞OÖ’ <Õ#∞ <À~°∞ qѨÊ#∞. XHõ"Õà◊ ##∞fl ~°j^Œ∞ ѨÙã¨ÎHõO fã¨∞‰õΩx
WO\˜O\˜H© "≥à◊√§=∞x g∞~°∞ K≥¿ÑÎ P Ѩx <Õ#∞ KÕÜ«∞ÖË#∞——. PÜ«∞# ''h Ѩx #∞=Ùfi
KÕ~Ú—— Jx J<åfl~°∞.
<åÜ«∞#ÖÏ~å! 1958Ö’ q~å\ò Ü«∞*Ï˝xH˜ Jxfl Ѩ#∞Å∞ [iyáÈÜ«∂~Ú. JѨÊ\˜#∞O_ô
<å =∞<À|ÅO ÃÑiyOk. <å‰õΩ ™ê=∞~°÷ºO â◊H˜Î L<åflÜ«∞#fl #=∞‡HõO ‰õΩkiOk. QÆ∞~°∞=Ù
Ѩ@¡ <å „â◊^Œú Jk. QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ XHõ =ºH˜Î, XHõ ~å~Ú, HÍh UHõÅ=Ùºx =Öˇ <Õ#∞ J`«x
ÉèíQÆ=O`«∞xQÍ =∞ÅK«∞‰õΩ<åfl#∞.
g∞~°∞ ^Õqx ѨÓlOz<å, áêÅ∞ WzÛ<å, \© WzÛ<å ^Õq g∞‰õΩ '^ä•O‰õĺ— K≥ѨÊ^Œ∞.
xâ◊≈|ÌOQÍ ‰õÄ~°∞Ûx LO@∞Ok. g∞~°∞ #=∞™ê¯~°O ÃÑ\˜ì<å Ug∞ =∂\Ï¡_»^Œ∞. g∞~°∞ XHõ
=ºH˜ÎH˜ #=∞㨯i¿ãÎ "≥O@<Õ g∞‰õΩ ã¨=∂^è•#O =ã¨∞ÎOk. ^Õq g∞`À Éè’[#O KÕÜ«Ú=∞x
K≥ѨÊ^Œ∞. J~°\ ˜Ñ¨O_»∞ u#flѨÊ\˜H© g∞‰õΩ K≥ѨÊ^Œ∞. Jk g∞ „â◊^Œú. ^Õq u#fl@∞¡QÍ g∞~°∞
ÉèÏq™êÎ~°∞. <å „â◊^Œú =Å# ^Õq ^Œ~°≈# ÉèÏQƺO ÅaèOzOk. <Õ#∞ "≥eyOz# nѨO
Uq∞\˜? Jyfl, HÍh =∂ „â◊^ŒÌ "Õˆ~ ~°HõOQÍ PÖ’zã¨∞ÎOk. <å‰õΩ nѨO ZѨC_»∞ JyflÖÏ
HõxÑ≤OK«^Œ∞. XHõ „ѨHÍâ◊O =Öˇ *’ºu=Öˇ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. J^Õ <å „â◊^Œú. D „â◊^Œú XHõ
„ѨHÍâ◊O =Öˇ. *’ºu=Öˇ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. D „â◊^Œú UO KÕã¨∞ÎO^À Uq∞ KÕ~Úã¨∞ÎO^À Z=iH©
`≥eÜ«∞^Œ∞. <Õ#∞ ^•x K«=∞`å¯~åxfl K«∂Ñ≤™êÎ#∞. Jk =∂ ã≤^Œ∞úʼnõΩ „ѨfHõ, =∂ „ѨQÆuH˜
„ѨfHõ.
q∞„`«∞ÖÏ~å! <Õ_»∞ QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ Ѩ~°fik#O. Wk ˆH=ÅO „â◊^Œú‰õΩ ã¨O|OkèOz#k.
##∞fl ^Õ=`«QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ=∞x =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ <å‰õΩ K≥áêÊ~°∞. <Õ#∞ ã¨=∂*ÏxH˜
Uq∞ WKåÛ#∞, g∞ =ÚYO g∞^Œ<Õ ZÖÏ K≥ѨÊQÆÅ#∞? <Õ#∞ <å â◊s~åxfl q_çz# `«~°∞"å`«
<Õ#∞ Uq∞KåÛ<À, g∞~°O^Œ~°∂ QÆ∞~°∞Î `≥K«∞Û‰õΩO\Ï~°∞. <Õ#∞ "≥o§áÈ~Ú# `«~°∞"å`«
g∞~°O^Œ~°∂ J#∞‰õΩO\Ï~°∞. XHõ =ºH˜Î =KåÛ_»x J`«_»∞ „Ѩu =ºH˜ÎH© „¿Ñ=∞, Jaè=∂<åxfl
ã¨OÜ«∞=∞[#º =∞ø#=Ú ™ê^èŒ∞`åfixfl `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
54 QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O
ѨOz WKåÛ_»x, „¿Ñ~°}#∞ WKåÛ_»x g∞~°O^Œ~°∂ L^ŒÇ¨Ïi™êÎ~°∞. nxH˜ |∞∞A=Ù Uq∞@x
g∞~°O^Œ~°∂ JO\Ï~°∞. g∞ „¿Ñ=∞O`å =∞~°Å <å ^ŒQÆæ~°‰õΩ uiy =ã¨∞ÎOk. J^Õ |∞∞A=Ù.
g∞~°∞ #=∞‡O_ç, #=∞‡HõáÈO_ç, <å „¿Ñ=∞ "ÕÅ, ÅHõ∆Å =∞Ok =º‰õΩÎÅÃÑ· „Ѩã¨iOz Jk
uiy ##∞fl KÕ~°∞`ÀOk. W^ŒO`å K«∂ã¨∞ÎO>Ë <Õ#∞ K≥_»¤ „ѨѨOK«OÖ’ ÖË#x, „¿Ñ=∞=∞Ü«∞
„ѨѨOK«OÖ’ L<åfl#x, =∞Oz „ѨѨOK«OÖ’ L<åfl#x JxÑ≤™ÈÎOk. W@∞=O\˜ „ѨѨOK«O
„Ѩu =ºH˜ÎH˜ JO^•Åx <Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞x „áêi÷ã¨∞Î<åfl#∞.
g∞~°O^Œ~°∂ ZO`À ^Œ∂~°O #∞O_ç <å ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KåÛ~°∞. g∞~°∞ UO fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞?
„¿Ñ=∞#∞ fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞. Jaè=∂<åxfl fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞. ZO`« ^èŒ#O Y~°∞Û ÃÑ@∞ì‰õΩx
WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ~°∞! g∞~°∞ g∞ ÉèÏ~°º #QÆÅ∞ Jq∞‡ ‰õÄ_® =zÛ LO\Ï~°∞. WOHÍ ZO`«
Hõ+¨ìѨ_®¤~À `≥eÜ«∞^Œ∞. W^ŒO`å ZO^Œ∞‰õΩ, <åÜ«∞#ÖÏ~å! <å „¿Ñ=∞, Jaè=∂#O q∞=∞‡efl
WHõ¯_»=~°‰õΩ ÖÏH˘¯x =KåÛ~Ú. <Õ#∞ „¿Ñ=∞#∞ W™êÎ#∞. L`åûǨxfl™êÎ#∞. q∞=∞‡efl ÃÑ·H˜
fã¨∞H˘x =™êÎ#∞. ÃÑ· #∞O_ç „H˜O^ŒH˜ Ѩ_»"ÕÜ«∞@O <≥·ã¨iæHõ QÆ∞}O, <Õ_»∞ =∞#∞+¨µºÅ∞
WÖψQ „H˜OkH˜ Ѩ_çáÈ`«∞<åfl~°∞. HÍh <Õ#∞ „Ѩu =ºH˜Îh „H˜Ok #∞O_ç ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩx
"≥à◊√§`å#∞.
g∞HõO^ŒiH© `≥Å∞ã¨∞, ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩx "≥à◊§\ÏxH˜ ZO`À â◊H˜Î qxÜ≥∂yOѨ |_»∞`«∞Ok.
QÆ∞~°∞`åfiHõ~°¬} â◊H˜ÎH˜ =ºuˆ~HõOQÍ â◊H˜Îx LѨÜ≥∂yOKåe. <Õ#∞ =ºH˜Îx ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩx
~å=\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOKå#∞. ÅHõ∆Å =∞Okx <Õ#∞ |OuÖÏ, ~åÔH\òÖÏ ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩx
=KåÛ#∞. WÖÏ ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩx =KÕÛ â◊H˜Îx <Õ#∞ =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍi =^ŒÌ #∞O_ç á⁄O^•#∞.
Wk <å „â◊^Œú Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°O.
P^蕺u‡Hõ`« ¿Ñi@ "Õ∞=Ú `«=∂ëê KÕÜ«∞@O ÖË^Œ∞ <åÜ«∞<å! <Õ#∞ QÍ~°_ô KÕã¨∞Î<åfl<å?
g∞ KÕ`« „Ѩâ◊Oã≤OѨ|_»@O HÍh, q∞=∞‡efl Pâ◊Û~°ºÑ¨~°K«@O HÍh <å L^ÕÌâ◊ºO HÍ^Œ∞.
Pâ◊Û~°ºÑ¨_»@O Ñ≤Å¡Å ÅHõ∆}O. <Õ#∞ QÍ~°_ô "å_çx HÍ#∞. g∞~°∞ z#flÑ≤Å¡Å∞ HÍ~°∞. WÖÏ
ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩ~å=@O, <å K«=∞`å¯~°O. <å ^ŒQÆæ~° KåÖÏ K«=∞`å¯~°O L#flk. =∞#∞+¨µºÅ
HõëêìÅ#∞ <Õ#∞ ^Œ∂~°O KÕâß#∞. =∞#∞+¨µÅ∞ WѨÙ_»∞ JÅã≤áÈ~Ú L<åfl~°∞. F_çáÈ~Ú
L<åfl~°∞. =¸iÛù`«∞Öˇ· L<åfl~°∞. "åiH˜Ñ¨C_»∞ „¿Ñ=∞ HÍ"åe, Jaè=∂#O HÍ"åe.
q∞„`«∞ÖÏ~å! <Õ#∞ „Ѩ[ʼnõΩ ^è≥·~°ºO Wã¨∞Î<åfl#∞. ã¨Ç¨Ü«∂xflã¨∞Î<åfl#∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
<å‰õΩ Uq∞ WKåÛ_À `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍh <Õ#∞ W`«~°∞ÅH˘~°‰õΩ <å *Ë|∞#∞ ZѨC_»∂ MÏm
KÕã¨∞‰õΩO\Ï#∞. <Õ#∞ ^Õxh ^ÀK«∞HÀÖË^Œ∞. ^èŒ#O, *Ï˝#O JxflO\˜h <Õ#∞ W`«~°∞ʼnõΩ
ѨOz ÃÑ@ì_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKå#∞. <Õ#∞ ZšѨC_»∂ <å *Ë|∞#∞, <å "≥∞^Œ_»∞#∞ MÏm
W`«~∞° Å#∞ ‰õÄ_® ã¨=∞~°∞Å÷ ∞QÍ KÕÜ∞« QÆÅ"å_Õ ã¨=∞~°∞_÷ ∞» .
QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O 55
KÕã¨∞‰õΩx x„^ŒáÈ`«∞<åfl#∞. <å‰õΩ QÍ_è»OQÍ x„^ŒÑ¨_»∞`«∞Ok. =∞`«∞Î=∞O^Œ∞ "Õã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞
‰õÄ_® <Õ#∞ <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞ x„^ŒáÈ~Ú#@∞¡ x„^ŒáÈÖË~°∞. <Õ#∞ MÏmQÍ x„^ŒáÈ`å#∞
HÍ|\ì̃ JO`« QÍ_èO» QÍ x„^ŒáÈQÆÅ∞QÆ∞`å#∞. <å rq`å#flO`«\ h˜ "Õ~˘HõiH˜ JѨÊyOKÕâß#∞.
HÍ|\˜ì <Õ#∞ MÏmQÍ, QÍ_è»OQÍ x„^ŒáÈQÆÅ∞QÆ∞`å#∞.
<Õ#∞ <å â◊H˜Îx MÏm KÕã¨∞‰õΩ#flѨÊ\˜H© =∞~°Å xOѨىõΩO@∞<åfl#∞. D q^èŒOQÍ <Õ#∞
W`«~°∞ʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»∞`«∞<åfl#∞. ^Œ∞ód`«∞ʼnõΩ ¿ã^Œ f~°∞ã¨∞Î<åfl#∞. "åi Hõhfl\˜x
`«∞_»∞ã¨∞Î<åfl#∞. ''g∞~°∞ PKå~°∞ºÅ =^ŒÌ #∞O_ç MÏm KÕ`«∞Å`À =KåÛˆ~O? Jx g∞~°∞
Z=ix J~Ú<å J_»QÆO_ç. JѨC_»∞ "å~°∞—— PKå~°∞ºÅ =^ŒÌ #∞O_ç iHõΠǨϙêÎÅ`À
Z=Ô~·<å =™êÎ~å? "Õ∞=Ú QÆ∞~°∞=ÙQÍi =^ŒÌ #∞O_ç ZO`À ÖÏÉèÏxfl fã¨∞‰õΩx =KåÛO Jx
ã¨=∂^è•#O W™êÎ~°∞. Z=Ô~·`Õ W=fi@OÖ’ ã¨=∞~°∞úÖ’ "åˆ~ ^Õ=`«Å∞ HÍQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. <Õ#∞
<å QÆ∞~°∞=ÙQÍi =∂~°æOÖ’ „Ѩܫ∂}˜Oz ZO`À LѨÜ≥∂QÍxfl á⁄O^•#∞. ##∞fl ^Õ=Ù_»∞x
KÕ™êÎ=∞<åfl~°∞ =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞. JÖψQ KÕâß~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞=∞‡efl K«∂_»ÖË^Œ∞.
HÍh <Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞x K«∂âß#∞. J`«_»∞ <å`À<Õ u~°∞QÆ∞`«∂ L<åfl_»∞.
ÉèíQÆ=O`«∞x ^•fi~å Z<Àfl Ѩ#∞Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. Ü«ÚQÆO =∂~°∞@ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x
^•fi~å<Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. „Ѩ*Ï˝=`å~°O ‰õÄ_® J`«x=Å#<Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Wk =ºH˜Î KÕ¿ã
Ѩx HÍ^Œ∞. XHõ =ºH˜Î z#fl z#fl Ü«Ú^•úÅ#∞ ‰õÄ_® ã¨iQÍæ KÕÜ«∞ÖË_»∞. J`«x =ºH˜ÎQÆ`«
ã¨=∞㨺Å#∞ Ѩi+¨¯iOK«∞H˘#ÖË_»∞. #QÆ~°áêʼnõΩ_»∞ ‰õÄ_® `«# ѨikèÖ’ L#fl Ѩ#∞Å#∞
ѨÓiÎKÕÜ«∞ÖË_»∞. 25=∞Ok =º‰õΩÎÅ∞ HõÅã≤ ‰õÄ_® #QÆ~° =º=ã¨÷#∞ ã¨OÉÏoOK«ÖË~°∞. lÖÏ¡
_ç.Z"£∞., Ü«∞ãπ.Ñ≤. `«# ÉÏ^茺`«Å#∞ ѨÓiÎQÍ <≥~°"Õ~°ÛÖË_»∞. =∞i WO`«=∞Ok Ü≥ÚHõ¯
WO`« "≥Ú`«ÎOÖ’ L#fl ã¨=∞㨺Å#∞ XHõ =ºH˜Î ZÖÏ f~°ÛQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞? "åã¨Î"åxH˜ =ºH˜Î
<≥~°"Õ~°ÛÖËx Ѩ#∞Å#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«# Éèí∞[㨯O^è•ÅÃÑ· "Õã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
JO`«ó „¿Ñ~°} „ѨHÍâ◊=Ú ã¨∞=º=ã¨÷. „¿Ñ~°} =∞iÜ«Ú „ѨHÍâ◊O =Å# ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ#∞Å∞
[~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ <å‰õΩ x`«º „¿Ñ~°}xã¨∞Î<åfl~°∞. PÜ«∞<Õ =∂‰õΩ
ã¨Ç¨ÏHÍ~åxfl JOkã¨∞Î<åfl~°∞.
J~Ú`Õ ''=∂‰õΩ ‰õÄ_® J@∞=O\˜ QÆ∞~°∞=Ù Åaè™êÎ~å?—— Jx g∞~°∞ J_»QÆ=K«∞Û.
JO^ŒiH© J@∞=O\˜ QÆ∞~°∞=Ù Åaè™êÎ~°∞. J~Ú`Õ nxH˜ XHõ +¨~°`«∞ LOk Jk – „â◊^Œú,
g∞‰õΩ x`«ºO L#fl "≥∂ã¨OÃÑ· qâßfiã¨O LOk. HÍh „â◊^ŒúÃÑ· ÖË^Œ∞. =∂‰õΩ „â◊^ŒúÃÑ· qâßfiã¨O
LOk. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ~å~Ú=Öˇ L<åfl, Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ÅÖ’ L<åfl „â◊^Œú`À <Õ#∞ "åix
K«∂âß#∞. á⁄O^•#∞, "å~°∞ <å`À áê>Ë #_çKÕ"å~°∞. =∂\Ï¡_»∞`«∂ LO_Õ"å~°∞, <å
âßOu`À HÀáêxfl , =∞Oz`À K≥_»∞h, â∫~°ºO`À ^Œ∞+¨ì`åfixfl , ã¨`«ºO`À Jã¨`åºxfl [~ÚOK«∞.
56 QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O
ã¨=∞㨺Å#∞ Ѩi+¨¯iOKÕ"å~°∞. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ =∞=∞‡efl Uq^èŒOQÍ ã¨=∞~°∞÷Å#∞ KÕâß~À
JÖψQ <Õ#∞ ‰õÄ_® q∞=∞‡efl ã¨=∞~°∞÷Å#∞ KÕÜ«∂Å#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. HÍh g∞Ö’ „â◊^Œú
ÖË^Œ∞. ™êfig∞ q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ `«# â◊H˜Îx, „â◊^Œú#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ~å=∞Hõ$+¨µ‚xH˜ JѨÊyOKå_»∞.
<Õ#∞ <å â◊H˜Îx g∞‰õΩ WzÛ xtÛO`«QÍ LO_®Å#∞‰õΩO@∞<åfl#∞.
=∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ <å‰õΩ WÖÏ K≥¿ÑÊ~°∞. ''g∞Ö’ „â◊^Œú L#flO`« =~°‰õÄ =∂ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O
g∞‰õΩ LO@∞Ok—— Jx. QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ J~Ú# D ѨÙ}ºk#O <Õ#∞ g∞‰õΩ K≥¿ÑÊ^Õq∞@O>Ë
g∞ P^蕺u‡Hõ L#flu „â◊^Œú =Å# `«Ñ≤ÊOz =∞i ^Õx =Å# ‰õÄ_® ã¨OÉèíqOK«^Œ∞. <Õ#∞
XHõ K«∞Hõ¯ B+¨^èŒO`À H˘xfl "ÕÅ=∞Ok J<å~ÀQͺxfl JO`«O KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å#∞. Wk
„â◊^Œú Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°O. =∂ B+¨^èŒOÖ’ „â◊^Œú L#flk. Jk J=∞$`«O =Öˇ ѨxKÕã¨∞ÎOk.
<å rq`« ™êѶ¨ÖϺxH˜ W^Õ HÍ~°}O. =∂ QÆ∞~°∞=ÙѨ@¡ PKå~°∞ºÅѨ@¡, ÉèíQÆ=O`«∞xѨ@¡,
Pã≤ÎHõ`«Ñ¨@¡ <å‰õΩ JYO_ç`«"≥∞ÿ# „â◊^Œú L#flk. <Õ#∞ ZѨC_»∂ "≥#∞uiy K«∂_»ÖË^Œ∞. <Õ#∞
XO@iQÍ<Õ "≥àϧ#∞. <å`À <å „â◊^Œú, qâßfiã¨O L#flq. "åx`À<Õ <Õ#∞ q[Ü«∞O
™êkèOKå#∞.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! <Õ#∞ „Ѩu ѨxÜ«∞O^Œ∞ ã¨Ñ¶¨Å=∞ø`«∞<åfl#∞. 6,000 QÍÜ«∞„f Ѩi"å~ü
âßYÅ∞ xi‡OKåÅx ã¨OHõeÊOKå#∞. ѨÓiÎKÕâß#∞. =ÚO^Œ∞ 24 QÍÜ«∞„f â◊H˜Î Ñ‘~îåÅ#∞
xi‡OKåÅx ã¨OHõeÊOKå#∞. Jk WѨÙ_»∞ 2400QÍ =∂i#k. <å "≥#∞Hõ L#fl â◊H˜Î g∞‰õΩ
`≥eÜ«∞^Œ∞. <Õ#∞ U Ѩxx, U ã¨OHõÖÏÊhfl Jã¨OѨÓiÎQÍ =ke"ÕÜ«∞#∞. <å „â◊^Œú`À
"åxx ѨÓiÎKÕ™êÎ#∞. Wk =∂ ™ê^èŒ∞ – „ÉÏǨχ} r=# Ѷ¨ÅO. Jk <Õ_»∞ Ö’Ñ≤OzOk.
<Õ_»∞ ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ ÖË~°∞. ZHõ¯_® ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ HõxÑ≤OK«@O ÖË^Œ∞. "åˆ~ LO>Ë "Õ∞=Ú â◊H˜Î
Ñ‘~î°=ÚÅ∞ xi‡OK«=Åã≤# J=ã¨~°O U=ÚOk? "å~°∞ „QÍ=∂ÅÖ’ L#fl x~°Hõ∆~å㨺`«#∞
x~°∂‡e™êÎ~°∞. ™ê=∂lHõ ^Œ∞sflux ^Œ∂~°O KÕÜ«∞_»OÖ’ ™êѶ¨ÅºO á⁄O^Œ∞`å~°∞. <Õ#∞
™ê^èŒ∞=ÙÅ H˘~°‰õΩ „ÉÏǨχ}∞Å H˘~°‰õΩ XHõ „H˘`«Î x~å‡}Ïxfl KÕѨ_»`å#∞.
g∞~°∞ #<˘flHõ =ºH˜ÎQÍ =º=ǨÏiOK«HõO_ç. â◊H˜ÎQÍ =º=ǨÏiOK«O_ç. „Ѩu Ѩh ã¨=∞Ü«∂#∞
‰õÄÅOQÍ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. <Õ#∞ XO@iQÍ Ñ¨xKÕÜ«∞@O ÖË^Œ∞. <å S^Œ∞ â◊‰õΩÎÅ∞ Ѩx
KÕã¨∞Î<åfl~Ú. Pk=∞"åã¨∞Å ã¨=∞㨺Å#∞ <Õ#∞ x~°∂‡e™êÎ#∞. ™ê=∂lHõ ^Œ∞sflux <Õ#∞
ZÖÏ JO`«iOѨKÕ™êÎ<À g∞~°∞ K«∂™êÎ~°∞. ~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÖ’¡ g∞~°∞ <å K«=∞`å¯~åxfl
K«∂™êÎ~°∞. =∞# „ѨÉèí∞`«fiO x~°Hõ∆~å㨺`«‰õΩ ã¨=∂^è•#O K≥ѨÊÖË^Œ∞. <Õ#∞ ^Õâ◊OÖ’ JO^Œih
JHõ∆~åã¨∞ºÅ∞QÍ =∂~°∞™êÎ#∞. <Õ#∞ WѨÊ\’¡ =∞~°}˜OK«#∞.
<åÜ«∞#ÖÏ~å! D ã¨=∞㨺ʼnõΩ Ѩiëê¯~°O ˆH=ÅO =∞x+≤ =∞#ã¨∞û#∞ =∂~°Û_»O =Å¡
Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl ã‘fiHõiOz#"å_Õ x["≥∞ÿ# Q˘Ñ¨Ê"å_»∞.
QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ ã¨O^Õâ◊O 57
=∂„`«"Õ∞ ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk. ~åÉ’=Ù ~ÀAÖ’¡ Jã¨OMϺHõ"≥∞ÿ# =∞#∞+¨µºÅ `«`åfiÅ#∞ <Õ#∞
=∂~°∞™êÎ#∞. ##∞fl ÉèíQÆ=O`«∞xQÍ =∂~°∞™êÎ=∞x =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ <å`À K≥áêÊ~°∞.
JO`Õ ^•#~°úO ##∞fl ѨÓ[Å∞, Láêã¨#ʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ Ѩiq∞`«O KÕ™êÎ=∞x HÍ^Œ∞.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ZÖÏ J~Ú`Õ =∞#∞+¨µºÅ#∞ =∂~°∞Û`å_À JÖÏ =∂~°∞™êÎ=∞x. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
J_çy`Õ ##∞fl <Õ#∞ JOkOK«∞HÀQÆÅ#∞.
=∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ <å‰õΩ ZѨC_»∞ J=ã¨~°O J~Ú<å ¿ãflÇ≤Ï`«∞x=Öˇ, =zÛ ã¨Ç¨Ü«∞O
KÕ¿ã"å~°∞. <Õ#∞ „â◊^Œú =Å# J`«xx á⁄O^•#∞. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ ã¨∂Hõ∆ ‡~°∂ѨOÖ’
LO\Ï~°∞. "≥∞ÿ„HÀ™È¯Ñπ ^•fi~å <Õ#∞ J`«xx K«∂âß#∞. J`«#∞ =∞Ǩϟ#fl`«∞_»∞. "åi â◊H˜Î
=∞Ǩϟ#fl`«O. g∞~°∞ HÍ"åe J#∞‰õΩO>Ë g∞~°∞ ‰õÄ_® ÖÏÉèÏxfl á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. g∞~°∞
ÉèíQÆ=O`«∞x =∂~°æOÖ’ „Ѩܫ∂}˜¿ãÎ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® g∞ =∂~°æOÖ’ „Ѩܫ∂}˜™êÎ_»∞.
J~°∞˚#∞_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞x =∂~°æOÖ’ „Ѩܫ∂}˜OKå_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® J~°∞˚#∞x =∂~°æOÖ’
„Ѩܫ∂}˜OKå_»∞. <Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞x =∂~°æOÖ’ „Ѩܫ∂}˜OKå#∞. ##∞fl <Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜
JiÊOK«∞‰õΩ<åfl#∞. XHõi`À XHõ~°∞ J<Õ P^蕺u‡Hõ =∂~°æOÖ’ „Ѩܫ∂}˜OK«\ÏxH˜ W^Õ ã¨i
J~Ú# Ѩ^Œúu. g∞ „â◊^Œú#∞ qHõã≤OѨKÕã¨∞HÀ"åe. QÆ∞~°∞`«`åfixfl „â◊^•ú`«`«fiO Jx JO\Ï=Ú.
WÖÏ J~Ú`Õ g∞ rq`«O ‰õÄ_® ã≤^Œ∞úÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∞Ok. gx ^•fi~å g∞~°∞ P`«‡Q“~°"åxfl,
P`«‡âßOux á⁄O^Œ∞`å~°∞. g∞~°∞ ™œÉèÏQƺ=O`«∞Å∞ J=Ù`å~°∞. D k#O q∞=Ú‡ J^Œ$+¨ìO
=iã¨∞ÎOk.
Jã¨`«ºO K≥ѨÊÖË^Œ∞
P<å\˜ ɡOQÍÖò =ÚYº=∞O„_ç _®II q^•ºK«O„^Œ~åÜü∞ ÉÏźO #∞O_ç =∂#=
ã¨^∞Œ }
æ ÏÅ#∞ ã‘fiHõiOKÕ =∞ǨÏhÜ«ÚÖ’¡ XHõ~∞° QÍ LO_Õ"å~°∞. ã¨`º« O K≥Ñʨ @=∞<Õk PÜ«∞#‰õΩ
`«O„_ç#∞O_ç ã¨O„Hõq∞Oz# "å~°ã¨`«fiO. XHõ™êi J`«x J^蕺Ѩ‰õΩ_»∞ J|^ŒúѨ٠™êHõ∆ ºq∞zÛ
"≥∂\Ï~°∞ „Ѩ=∂^ŒOÖ’ `«##∞ x~ÀÌ+≤QÍ x~°∂Ñ≤OK«=∞x ~åÜü∞x HÀ~å_»∞. HÍx ÉÏÅ∞_»∞
x["Õ∞ K≥áêÎ#x YzÛ`«OQÍ K≥áêÊ_»∞. `å#∞ K«∂z# ^•x<Õ K≥áêÊ_»∞. J^蕺Ѩ‰õΩxH˜
HÀѨO =zÛOk. q^•ºiúx ѨsHõ∆Ö’ `«Ñ≤ÊOKå_»∞. q^ŒºÖ’ XHõ ã¨O=`«û~°O #+¨ìáÈ=Åã≤
=zÛOk. S<å J|^ŒúO K≥ѨÊ#O^Œ∞‰õΩ KåÖÏ `«$Ñ≤Îx J#∞ÉèíqOKå_»∞. P ã¨^Œ∞æ}O =Å¡<Õ
Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ Q˘Ñ¨Ê _®Hõì~°Ü«∂º_»∞. Q˘Ñ¨Ê ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩ_»Ü«∂º_»∞.
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ a_»¤Å‰õΩ K«Hõ¯x ã¨O™ê¯~å#flOkOKåe.
–„Ѩ*Ï˝ ѨÙ~å}O – tâ◊√ x~å‡} „ѨHõ~°}O
Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x „¿Ñ=∞ ˆH=ÅO ã¨^•Kå~°∞ʼnõΩ, Hõ~°Î=º Ѩ~åÜ«∞}∞ňH ã¨∞~°H˜∆`«OQÍ LO@∞Ok.
58 QÆ∞~°∞`«`«fiO Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#=Ú – =∞Ç≤Ï=∞
QÆ∞~°∞`«`«fiO Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#=Ú – =∞Ç≤Ï=∞
(1975 EÖˇ· 20# WzÛ# ã¨O^Õâ◊O)
QÍÜ«∞„f =∞O„`«O =∂`À áê@∞ K≥ѨÊO_ç.
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«û q`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ ^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó
„ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü
™È^Œ~° ™È^Œs=∞}∞ÖÏ~å!
D „ѨѨOK«OÖ’ =¸_»∞ â◊‰õΩÎÅ∞ L<åfl~Ú. D =¸_çO\˜ÃÑ·<Õ rq`«O P^è•~°Ñ¨_ç
LO@∞Ok. =∞#O á⁄O^Õ ÖÏÉèíO, ã¨∞YO D =¸_çO\˜ÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_ç LO\Ï~Ú.
"≥Ú^Œ\ ˜ â◊H˜Î „â◊=∞â◊H˜Î. Wk ÉèíQÆ=O`«∞xKÕ =∂#=ÙxH˜ DÜ«∞|_ç#k. Wk â◊s~°O ֒ѨÅ
LO@∞Ok. nx =Å# =∞#O ^èŒ#=Ú#∞ H©iÎx á⁄O^Œ∞`åO. D <ÕÅ WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∂
L#flk WѨC_»∂ L#flk. HÍh WѨC_»∞ <ÕÅ #∞O_ç |OQÍ~°O W`«~° Yx*ÏÅ∞ ѨÓ~°fiO
HõO>Ë Z‰õΩ¯= á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`«∞<åflO. ѨO@Å∞ ÉÏQÍ Ñ¨O_çOK« QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åflO. WO`«‰õΩ
=ÚO^Œ∞ ‰õÄ_® D ã¨^Œ∞áêÜ«∞=ÚÅhfl =∞#H˜ L<åfl~Ú. HÍh WѨC_»∞ JkèHõOQÍ Åaúx
á⁄O^Œ∞`«∞<åflO. W^ŒO`å =∂#=Ùx „â◊=∞ Ѷ¨e`«"Õ∞. W^ŒO`å <åQÆiHõ`å Ѩi}Ï=∞"Õ∞.
D Éèí∂q∞x ѨÙ\˜ìOz# „|Ǩχ^Õ=Ù_Õ K«O„^Œ∞x ‰õÄ_® ã¨$+≤ìOKå_»∞. WHõ¯_® Ö’Ü«∞Å∞
L<åfl~Ú. JHõ¯_® L<åfl~Ú. HÍh „â◊=∞ =Å# Éèí∂q∞ ã¨=∞`«ÅO KÕÜ«∞|_çOk. #^Œ∞Å∞
#Å∞k‰õ Ω ¯Å #∞O_ç „Ñ¨ = Ç≤ Ï ™êÎ ~ Ú. =~° ^ Œ Å ∞ 㨠O Éè í q 㨠∞ Î < åfl~Ú. ~° Ç ¨ Ï ^•~° ∞ Å∞
=¸ã≤"ÕÜ«∞|_»∞`«∞<åfl~Ú. q"åǨk â◊√ÉèíHÍ~°º=ÚÅ∞ PyáÈ`«∞<åfl~Ú. D ã¨=∞Ü«∞O
ã¨∞=∂~°∞ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ∞ LO@∞Ok. gx<Õ Kå`«∞~å‡ã¨O JO\Ï~°∞. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’
ZHõ¯_» =∞#∞+¨µÅ∞ JHõ¯_» |OkèOѨ|_çáÈ`å~°∞. HÍh WѨC_»∞ =∂#=ÙÅ∞ Ѩ_»=Å∞ `«Ü«∂~°∞
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. P#Hõ@ìÅ∞ xi‡OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. W^ŒO`å =∂#=Ùx „â◊=∞ Ѷ¨e`«"Õ∞. WѨC_»∞
Z=~°∂ |OkèOK«|_ç LO_»@O ÖË^Œ∞. =∂#=ÙÅO`å „â◊=∞ÃÑ·#<Õ P^è•~°Ñ¨_ç L<åfl~°∞.
=∂#=Ùx K≥=∞@ÃÑ·<Õ J`«x ã¨Oáê^Œ# P^è•~°Ñ¨_ç L#flk. g∞~°∞ _»|∞ƒHÀã¨O Z=ih
„|`«=∂Å=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. Z=i`À áÈ\Ï¡_»=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. „â◊=∞ J<Õ
^Õ=`« g∞‰õΩ ã¨OѨ^Œxã¨∞ÎOk. P ^Õ=`«<Õ g∞~°∞ Láêã≤OK«O_ç. P~åkèOK«O_ç.
g∞~°∞ ã¨OáêkOz# ã¨OѨ^Œ#∞ ~°H˜∆OK«=Åã≤# ÉÏ^茺`« g∞‰õΩ#flk. g∞~°∞ „â◊=∞ Ü≥ÚHõ¯
Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú#∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO>Ë, ^•xx P*Ï˝Ñ≤OK«QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. ^•x =Å# g∞~°∞
ã¨O`«$Ñ≤Îx á⁄O^Œ∞`å~°∞. „â◊=∞=Å# P~ÀQƺO ‰õÄ_® ã≤kúã¨∞ÎOk. q^Œº, Hõà◊, <Õ~°Êi`«#O
QÍÜ«∞„u ™êH∆Í`«∂Î HÍ=∞^èÕ#∞"Õ.
QÆ∞~°∞`«`«fiO Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#=Ú – =∞Ç≤Ï=∞ 59
Ö’Hõ *Ï˝#O W=hfl „â◊=∞=Å¡<Õ á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`åO. g∞~°∞ ã¨OѨ^Œ#∞ á⁄O^•e J#∞‰õΩO>Ë,
Y~°∞Û ÃÑ\Ïìe J#∞‰õΩO>Ë „â◊q∞OKÕ â◊H˜Î g∞ =^ŒÌ LO_®e. „â◊=∞#∞ ã¨iQÍæ qxÜ≥∂yOKåe.
Wk "≥Ú^Œ\ ˜k.
Ô~O_»=k – *Ï˝#O. PÖ’K«<å â◊H˜Î. <å‰õΩ ÅaèOz# ã¨O`ÀëêxH˜ =¸ÅHÍ~°}O –
*Ï˝#O. Wk |Ü«∞@ #∞O_ç ~å^Œ∞. =∞# Ü«∞O^Œ∞ L#flk. =∞# =∞ã≤Î+¨¯O ã¨OÜ«∞=∞#O`À
LO>Ë =∞#O Z@∞=O\˜ Ѩiã≤÷uÖ’ J~Ú<å ã¨O`À+¨=ÚQÍ =ÙO_»QÆÅ∞QÆ∞`åO. ^Œ@ì"≥∞ÿ#
"Õ∞Ѷ¨∂Å#∞ K«∂ã≤ XHõ =ºH˜Î J|ƒ! ZO`« #Å¡x "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ =ã¨∞Î#flq. WѨC_»∞ =~°¬O
‰õΩ~°∞ã¨∞ÎOk J#∞‰õΩO\Ï_»∞. Ô~O_»= =ºH˜Î ''ZO`« JO^Œ"≥∞ÿ# "Õ∞Ѷ¨∂Å∞—— J#∞‰õΩO\Ï_»∞.
QÆOQÀ„u #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ xâ◊≈|ÌOQÍ L#fl ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# J_»=ÙÅ∞. ~åà◊¡ „H˜O^Œ ã¨~åÊÅ∞
QÍe DÅ "Õã¨∞Î#fl â◊|ÌO, ZO`« ^è≥·~°º=O`«∞Å∞ J~Ú#ѨÊ\˜H© ÉèíÜ«∞Ѩ_Õ "å`å=~°}O.
WO`« ÉèíÜ«∂#Hõ "å`å=~°}OÖ’ ‰õÄ_® <Õ#∞ „"åã≤# UHÍO`«OÖ’ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ g∞~°∞
K«kq#@¡~Ú`Õ g∞‰õΩ `≥eã≤ LO_Õk. ##∞fl "≥Ú^Œ@ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ JHõ¯_»‰õΩ ~°=∞‡#fl
q+¨Ü∞« "Õ∞ <å‰õΩ QÆ∞~°∞Î =™ÈÎOk. g∞~°∞ <å QÆkÖ’xH˜ "≥o§ K«∂_»O_ç. „ѨH$õ uH˜ ã¨O|OkèOz#
z„@Ѩ\ÏÖË g∞‰õΩ HõxÑ≤™êÎ~Ú. "Õ∞Ѷ¨∂ÅÖ’, ÃãÅÜÕ∞~°¡Ö’, =$H∆ÍÅÖ’ <Õ#∞ P#O^•xfl
"≥`«∞‰õΩ¯<åfl#∞. JHõ¯_» ^Õ=`«Å∞ ÖË~°∞. ˆH=ÅO „ѨHõ$uH˜ ã¨O|OkèOz# ^Œ$âߺÖË L#flq.
<Õ#∞ "åxx K«∂ã¨∂Î<Õ Ö’Ö’Ñ¨Å P#O^ŒO á⁄O^Œ∞`«∂ LO\Ï#∞.
rq`«OÖ’ P#O^ŒO ZѨC_»∂ ֒Ѩe #∞O_Õ L^Œƒùqã¨∞ÎOk. =∞# PÖ’K«<å q^è•#O
ã¨i J~Ú#k J~Ú#@¡~Ú`Õ =∞#O ÉÏǨϺOQÍ Z@∞=O\˜ Ѩ#∞Å∞ KÕã≤#ѨÊ\˜H˜ =∞#O
P#O^Œ=Ú#∞ J#∞Éèíq™êÎO. =∞# Ñ≤Å¡Å#∞ K«∂ã≤<å, ÉèÏ~°º#∞ K«∂ã≤<å P#O^ŒÑ¨_»`åO.
g∞~° ∞ ~À_» ∞ ¤ g ∞^Œ [iˆ Q Hõ Ö ÏѨ = ÚÅ#∞ K« ∂ ã≤ ‰ õ Ä _® P#O^Œ = Ú#∞ á⁄O^Œ @ O
<Õ~°∞Û‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ g∞ PÖ’K«<å q^è•#O ã¨iQÍæ L#fl>Ë¡. g∞~°∞ ã¨fi~°æO HÍ"åe
J#∞‰õΩO@∞<åfl~å? J~Ú`Õ ^•xHÀã¨O g∞~°∞ =∞~°}˜OK«#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. <Õ#∞ g∞‰õΩ
ã¨fi~°æO W™êÎ#∞. ã¨fi~°æO J<Õk =∞# ^Œ$+≤ìHÀ}OÖ’ LOk. Hõ#∞flÅ`À K«∂_»\Ïxfl ^Œ~°≈#O
JO\Ï~°∞. ^Œ~°≈#O JO>Ë ^Œ$+≤ì. ^Œ~°≈#O JO>Ë Ñ¶≤ÖÏã¨Ñ¶‘. =∞#O U q+¨Ü«∂xfl J~Ú<å
Ö’`«∞QÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe J#∞‰õΩO>Ë ^•xx ^Œ$+≤ìHÀ}O JO\Ï~°∞. W^Õ ^Œ~°≈#O. ^Õxx
J~Ú<å Ö’`«∞QÍ Ñ¨ije¿ãΠѨijeOz# "åi ^Œ$+≤ì qHõã≤ã¨∞ÎOk. g∞~°∞ ѨÙã¨ÎHõ=Ú#∞
K«∂âß~°∞, K«k"å~°∞ J~Ú`Õ JO^Œ∞Ö’ UO K«∂âß~°∞? g∞~°∞ P ^Œ$+≤ìHÀ}Ïxfl ã¨iQÍæ
J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆeQÍ~å?
^Œ$+≤ìHÀ}O qHõã≤¿ãÎ Z@∞=O\˜ P#O^ŒO Åaèã¨∞ÎO^À, Z@∞=O\˜ `«#‡Ü«∞`«fiO
™ê^躌 "≥∞#ÿ xfl LѨÜ∂≥ QÆH~õ "° ∞≥ #ÿ Ѩ#∞Å∞ KÕÜ∞« _»"∞Õ rq`« ^èºÕ Ü«∞OQÍ =∂~åe.
60 QÆ∞~°∞`«`«fiO Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#=Ú – =∞Ç≤Ï=∞
P=iã¨∞ÎO^À K«∂_»O_ç. ^•~åã¨∞Éè’ãπ XHõ™êi =∞`«∞ÎÖ’ =ÚxyáÈ~Ú LO\Ï_»∞. JѨC_»∞
*Ë|∞hfl™ê WÖÏ J_»∞QÆ∞`«∞Ok. ''<å#flQÍ~°∂! D ~ÀA U"≥∞ÿOk g∞‰õΩ? g∞~°∞ ZѨC_»∂
=∞^ŒºO ¿ãqOK«ÖË^Œ∞ Hõ^•! =∞i D =∞`«∞Î Uq∞\˜?—— JѨC_»∞ ^•~åã¨∞Éè’ãπ ''J=∂‡! D
~ÀA <Õ#∞ Ç≤ÏO^Œ∂ LѨx+¨`«∞ÎÅ∞ ѨiîOKå#∞. <ÕÅÃÑ· <å HÍà◊√§ xÅ=@O ÖË^Œ∞. rq`«O
Ü≥ÚHõ¯ Jã¨Öˇ·# P#O^ŒO "åxÖ’ L#flk. D =∞`«∞Î "å\˜ „ѨÉèÏ="Õ∞—— J<åfl_»∞.
W^Õ Jã¨Öˇ·# P#O^ŒO. =∞`«∞Î, ã¨fi~°æO, P#O^ŒO Jhfl =∞#Ö’<Õ L#flq. PÖ’K«<å
q^è•<åÅÖ’ XHõ\ ˜ – ã¨fi~°æO. ѨÙã¨ÎHõOÖ’ U=Ú#flk? ѨÙã¨ÎHõO JO`å JHõ∆~åÅ`À xO_ç
LO@∞Ok. „Ѩu q+¨Ü«∞OÃÑ· Ö’`≥·# „Ѩ"Õâ◊=Ú#∞ Hõey LO_»@O =Å# P#O^ŒO
Åaèã¨∞ÎOk. Jk PÖ’K«<å Ѩ^ŒúuÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. W^Õ q^èŒOQÍ |O^èŒ#O,
=ÚH˜Î JO`å =∞# PÖ’K«<å q^è•#OÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. =∞#O =∞# PÖ’K«#Å`À
|OkèOK«|_ç LO\ÏO. =∞#O ÉèíQÆ=O`«∞x a_»¤ÅO. =∞# ã¨O™ê¯~åxfl =∞#O ZÖÏ
|OkèOK«∞HÀQÆÅO? =∞# PÖ’K«#Å ^•fi~å<Õ =∞#O =ÚH˜Îx á⁄O^ŒQÆ∞Å∞QÆ∞`åO. =∞#
<åaè =^ŒÌ ã¨∞"åã¨<å Éèíi`«O J~Ú# Hõã¨∂Îi QÆO^èŒO ^•y LO@∞Ok. =∞#O ^•x
HÀã¨O #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ "≥^Œ∞‰õΩ`«∂ LO\ÏO. HÍh Jk =∞#Ö’<Õ LO@∞Ok.
g∞~°∞ ã¨∞Y=Ú#∞, ã¨O`À+¨=Ú#∞ âßOux HÀ~°∞‰õΩO>Ë g∞ ^Œ$+≤ì HÀ}=Ú#∞
=∂~°∞ÛHÀO_ç. P#O^Œ=Ú#∞ JO^ŒiH© W=fiO_ç. `«e¡^ŒO„_»∞ʼnõΩ, q∞„`«∞ʼnõΩ ѨOzÃÑ@ìO_ç.
Hõ~°∞‚_»∞ „Ѩu~ÀA |OQÍ~åxfl ^•#O KÕ¿ã"å_»∞. g∞‰õΩ JO`« â◊H˜Î ÖË^Œ∞. HÍh JO`«HõO>Ë
qÅ∞"≥·# P#O^•xfl ѨOz W=fiQÆÅ~°∞. g∞‰õΩ `≥Å∞™È? ÖË^À? <Õ_»∞ „Ѩ[Å∞ ã¨O`À+¨O
HÀã¨O `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_»∞`«∞<åfl~°∞. P#O^ŒO H˘~°‰õΩ "å~°∞ ã≤x=∂ʼnõΩ, Hõ¡|∞ƒÅ‰õΩ Ô~™êìÔ~O@¡‰õΩ
ˆH|ˆ~ _®<£ûʼnõΩ "≥à◊√§K«∞<åfl~°∞. HÍh "åiH˜ JHõ¯_» P#O^ŒO ÅaèOK«@O ÖË^Œ∞. P#O^ŒO
=∞# ^Œ$+≤ìHÀ}OÖ’ L#flk. ^•x<Õ <Õ#∞ *Ï˝# ã¨OѨ^Œ Jx J<åfl#∞. rq`«OÖ’ =∞#‰õΩ
Z^Œ∞~°ÜÕ∞º ã¨=∞㨺Å#∞ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x =∞#O ZO`À=∞Ok =º‰õΩÎÅ`À ã¨O|O^èŒO
U~°Ê~°K«∞‰õΩO\ÏO. J^Õ *Ï˝#O. Z=Ô~·`Õ P#O^Œ=Ú#∞ ѨOz W™êÎ~À J@∞=O\˜"å~°∞
*Ï˝#∞Å∞ J=Ù`å~°∞. K«^Œ=@O, „"åÜ«∞@O g\˜x *Ï˝#O Jx J#~°∞. *Ï˝#O JO>Ë
^Œ$+≤ìHÀ}O, "åº=ǨiHõ |∞kú.
<Õ#∞ g∞‰õΩ Ô~O_»∞ â◊‰õΩÎÅ QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞. "≥Ú^Œ\ ˜k „â◊=∞â◊H˜Î, Jk g∞‰õΩ ã¨OѨ^Œ#∞,
H©iÎx Wã¨∞ÎOk. Ô~O_»=k PÖ’K«<å â◊H˜Î. Jk =∂#=Ùx Ü≥ÚHõ¯ =ºH˜Î`«fiO. Wk H˘O^ŒiH˜
`«‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. H˘O^ŒiH˜ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. Z=iH˜ J~Ú`Õ D ™ê=∞~°÷ºO
LO@∞O^À "å~°∞ W`«~°∞Å#∞ HõÅ∞ѨÙHÀQÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. "åi qÅ∞= HÀ@¡Ö’ LO@∞Ok.
''rq`«O x~å_»O|~°OQÍ#∂, Pâ◊Ü«∂Å∞ L#fl`«OQÍ#∂ LO_®e.——
QÆ∞~°∞`«`«fiO Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#=Ú – =∞Ç≤Ï=∞ 61
"åiH˜ =∞#O ѨÓÅ^ŒO_»Å∞ "Õ™êÎO. Q˘Ñ¨Ê"åiH˜ K«^Œ=@O „"åÜ«∞@O ~å#ѨÊ\˜H© "å~°∞
Q˘Ñ¨Ê"åˆ~. ǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞, ã¨Ñ¨Î~°∞¬Å∞, "åºã¨∞_»∞, ^Œnèz, â◊OHõ~åKå~°∞º_»∞, QÍOnè,
q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞"å~°O^Œ~°∂ Q˘Ñ¨Ê"åˆ~. g~°O^Œ~°∂ ÉèÏ~°`«K«i„`«Ö’ ™ê÷#O
á⁄O^•~°∞.
=ºH˜ÎÜ≥ÚHõ¯ qÅ∞= J`«x =ºH˜Î`«fiOÃÑ·#<Õ P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. =ºH˜Î`«fiO L#fl =ºH˜Î
^Õ=`«Å J#∞„QÆǨÏO á⁄O^Œ\ÏxH˜ Ѩi„â◊q∞™êÎ_»∞. =$H∆ÍÅ∞ `«=∞ PHõ~°¬} â◊H˜Î ^•fi~å
"Õ∞Ѷ¨∂Å#∞ PHõi¬Oz =~°¬O ‰õΩiÑ≤OK«\ÏxH˜ „Ѩܫ∞ufl™êÎ~Ú. Q˘Ñ¨Ê =º‰õΩÎÅ∞ `«=∞ =ºH˜Î`«fiO
J<Õ JÜ«∞™ê¯O`« â◊H˜Î ^•fi~å ^Õ=`«Å#∞ PHõi¬™êÎ~°∞. g∞‰õΩ ‰õÄ_® ^Õ=Ùx J#∞„QÆǨÏO
á⁄O^•e J#∞‰õΩO>Ë g∞ =ºH˜Î`«fi=Ú#∞ Q˘Ñ¨ÊQÍ =∞ÅK«∞HÀO_ç. ^≥·= â◊‰õΩÎÅ∞ ã¨=∞ã¨Î
„|Ǩ‡O_»=Ú#O^Œ∂ ^•y L#flq. =ºH˜Îx ^≥·=OQÍ, =∞Ǩ`«∞‡xQÍ, |∞∞+≤QÍ =∞Åz#
â◊‰õΩÎÅ∞ =∞# ^ŒQÆæˆ~ L<åfl~Ú. =ºH˜Î`«fiO J`«ºO`« qÅ∞"≥·# ã¨OѨ^Œ. nxx g∞~°∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. =ºH˜Î`«fiO Q“~°"åxfl Wã¨∞ÎOk. ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆ=Ú#∞ Wã¨∞ÎOk. QÍOnè
Q˘Ñ¨Ê`«<åxH˜ HÍ~°}O J`«x =ºH˜Î`«fi"Õ∞.
=ºH˜Î`«fiO „â◊^Œú =Å# =ã¨∞ÎOk. „â◊^Œú JO>Ë ã≤^•úO`«=Ú P^Œ~°≈=ÚŠѨ@¡ J‰õΩOiî`«"≥∞ÿ#
#=∞‡Hõ"Õ∞. q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠â◊H˜Îx á⁄O^Œ∞@‰õΩ HÍ~°}O J`«x
=ºH˜Î`«fi"Õ∞. Q˘Ñ¨Ê =ºH˜Î`«fiO HõÅ"åiH˜ ã≤^Œú ѨÙ~°∞+¨µÅ Pjã¨∞ûÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
Z=i Pj~åfi^Œ=ÚÖˇ·<å HÀ~°∞‰õΩ<Õ "åiH˜, ÉèíQÆ=O`«∞x J#∞„QÆǨÏO HÍ"åe
J#∞‰õΩ#fl"åiH˜ <Õ#∞ WKÕÛ ã¨ÅǨ Uq∞@O>Ë g∞~°∞ g∞ =ºH˜Î`åfixfl qHõã≤OѨKÕã¨∞HÀO_ç.
ÉèíQÆ=O`«∞x Hõ$Ѩ#∞ á⁄O^Œ∞@‰õΩ HõÅ =∂~°æO „â◊^Œú. „â◊^Œú =∞\˜ìx QÆ∞~°∞=ÙQÍ =∂~°∞ã¨∞ÎOk.
~å~Úx ^≥·=OQÍ =∂~°∞ã¨∞ÎOk. UHõÅ=Ùº_»∞ =∞\˜ì`À „^À}ÏKå~°∞ºx q„QÆǨxfl `«Ü«∂~°∞KÕã≤
P =∞\˜ì ÉÁ=∞‡ #∞O_ç qÅ∞q^Œº#∞ <Õ~åÛ_»∞. ~å=∞Hõ$+¨µ‚_»∞ HÍm=∂`« q„QÆǨxH˜ Éè’[#O
ÃÑ\Ïì_»∞. P q„QÆǨÏO =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ L^ÀºQÆO, ^èŒ#O J_»QÆ@O =∞~°z
â◊H˜Îx, ÉèíH˜Îx „Ѩ™êkOK«=∞x J_çÔQ#∞. g∞~°∞ HÍ"åÅ#∞‰õΩO>Ë q„QÆǨxfl Z=i=^ŒÌ<≥·<å
H˘#=K«∞Û. HÍh q„QÆǨxH˜ „áê}O „â◊^ŒÌ ^•fi~å<Õ áÈÜ«∂e. <Õ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞x
J==∂xOK«@O ÖË^Œ∞. <Õ#∞ S^Œ∞ QÍÜ«∞„f =∂`«Å#∞ ~°∂á⁄OkOKå#∞. „â◊^Œú ^•fi~å<Õ
~åu`À ÉèíQÆ=O`«∞x `«Ü«∂~°∞ KÕâß#∞. g∞~å q+¨O u#flѨÊ\˜H© „|uH˜áÈ~ÚOk ÉèíH˜Î
=Å¡<Õ. yi^èŒ~°∞x K«=∞`å¯~°O =Å¡<Õ. q„QÆǨÏOÖ’ K«=∞`å¯~°O ZÖÏ =ã¨∞ÎOk? „â◊^Œú
=Å# =ã¨∞ÎOk. „â◊^Œú =ºH˜ÎÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨$+≤ìã¨∞ÎOk.
„â◊^Œú Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@"Õ∞ QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ Ѩ~°fik#O Ü≥ÚHõ¯ =ÚYº
''rq`åxfl gÖˇ·#O`« L`«Î=∞OQÍ KÕÜ«∞_»"Õ∞ x["≥∞ÿ# =∞Ǩ`«∞‡Å ÅHõ∆}O.——
62 QÆ∞~°∞`«`«fiO Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#=Ú – =∞Ç≤Ï=∞
L^ÕÌâ◊O. „â◊^Œú =Å# =∞# =ºH˜Î`«fiO ã¨i J~Ú# =∂~°æOÖ’ Ѩܫ∞xã¨∞ÎOk. <Õ#∞ JO^茄â◊^Œú#∞
QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»@O ÖË^Œ∞. ^•x =Å# ^ÕâßxH˜ #+¨ìO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. „â◊^Œú JO>Ë
P^Œ~°≈=ÚŠѨ@¡ x+¨ª. |∞∞+¨µÅ∞, ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ „âı+¨ª`« Ѩ@¡ x+¨ª Hõey LO_»@O =∞#O
K«∂ã¨∂Î<Õ L<åflO. g∞~°∞ <åÖ’ K«∂¿ãk JO`å „â◊^Œú Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°"Õ∞. <Õ\ ˜H˜ 55
ã¨O=`«û~åÅ „H˜`«O =∂ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ â◊H˜Î <å ѨÓ*Ï=∞Ok~°OÖ’xH˜ „Ѩ"ÕtOzOk. <Õ#∞
`«Å=Oz K≥áêÊ#∞ – g∞~°∞ P*Ï˝Ñ≤OK«O_ç, ^•xx <Õ#∞ áêe™êÎ#∞ Jx. „Hõ=∞tHõ∆}
=∞iÜ«Ú „â◊^Œú D Ô~O_çO\˜H˜ K≥Ok# ѨO_»∞QÆ QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞. „Hõ=∞tHõ∆} JO>Ë P^Œ~å≈xH˜
„ѨfHõ. g∞~°∞ UO K≥áêÎ~À Jk KÕÜ«∞O_ç. „â◊^Œú =Å¡<Õ ã≤^Œ∞úÅ∞ =™êÎ~Ú. <Õ#∞ QÆ~°fiOQÍ
K≥ѨÊ@O ÖË^Œ∞. q#Ü«∞O`À K≥ѨC‰õΩO@∞<åfl#∞. <åÖ’x „â◊^Œú =Å#<Õ <å‰õΩ ã≤^Œ∞ÌÅ∞
ÅaèOz#q. QÍÜ«∞„f=∂`« ‰õÄ_® „â◊^ŒúÖ’<Õ L#flk. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ K≥áêÊ~°∞. ZѨC_»∂
ã¨=∞`«fiO`À LO_»∞ ã¨=∞㨺Å∞ =¿ãÎ ^è≥·~°ºOQÍ, x^•#OQÍ Ñ¨i+¨¯iOK«∞HÀ Jx. <Õ#∞ 24
ã¨O=`«û~°=ÚÅ∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕâß#∞. <Õ#∞ *Á#fl~˘>ˇìÅ∞ u<åfl#∞. <å `«e¡ ZO`À ^Œ∞ó
dOz#k. <Õ#∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤#O`«HÍÅO P"≥∞ q∞~îå~Ú =ÚHõ¯ ‰õÄ_® u#ÖË^Œ∞. D
`«Ñ¨ã¨∞û =Å¡<Õ QÍÜ«∞„f K«=∞`å¯~°O <å‰õΩ ÅaèOzOk.
g∞~°∞ HÍ"åe J#∞‰õΩ#flk g∞‰õΩ Åaèã∞¨ OÎ k HÍh <Õ#∞ g∞‰õΩ T~°̂H W"åfie J#∞HÀ=@O
ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë ^•x =Å# g∞‰õΩ JѨHÍ~°O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Jk <å‰õΩ W+¨ìO ÖË^Œ∞.
g∞~°∞ <å =∂@ qO>Ë <Õ#∞ g∞‰õΩ W=fi\ÏxH˜ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl#∞. QÆ∞~°∞ t+¨µºÅ ã¨O|O^èŒO
„Hõ=∞tHõ∆}ÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. ã¨=∞~°÷ ~å=∞^•ã¨∞ `«# t+¨µºx ѨsH˜∆OK«\ÏxH˜
ã≤OǨÏO áêÅ∞ fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x K≥áêÊ_»∞. t"år ^Œ$_è» ã¨OHõÅÊO Hõey#"å_»∞. J`«_»∞
"≥o§ ã≤OǨÏO Ü≥ÚHõ¯ áêÅ∞ fã¨∞‰õΩx =zÛ QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ WK≥Û#∞. kbѨÙ_»∞ J<Õ ~åA
P=ÙÅ#∞ =∂Ü«∞O KÕã¨∞Î#fl ã≤OǨÏ=Ú#∞ Ѩ@∞ì‰õΩx ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜
JѨÊyOK≥#∞. D â◊H˜Îx QÆ∞~°∞=Ù `«# t+¨µº#‰õΩ „Ѩ™êk™êÎ_»∞.
ã≤^•úO`«=ÚÅ#∞, P^Œ~°≈=ÚÅ#∞ ™ê÷Ñ≤OK«∞@<Õ „â◊^Œú JO\Ï~°∞. ''ÉèÏ"Õ # q^Œº`Õ ^Õ=
`«™ê‡`ü ÉèÏ"À HÍ~°}"£∞—— Jx ÉèíQÆ=O`«∞_Õ K≥áêÊ_»∞. ^≥·=O JO>Ë ã≤kú. ã≤kúx á⁄O^•e
J<åfl Pj~åfi^ŒO á⁄O^•e J<åfl ^•xH˜ P^è•~°O „â◊^Œú. ^•xx Jaè=$kú Ѩ~°K«∞HÀ=\ÏxH˜
P~°OaèOK«=Åã≤# k#O QÆ∞~°∞ ѨÓi‚=∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ѨiáêʼnõΩ_»∞. J`«xH˜ =∞# â◊H˜Îx
JiÊ^•ÌO. =∞Oz Ѩx KÕ¿ãÎ QÆ∞~°∞=Ù =∞#Å#∞ á⁄QÆ∞_»∞`å_»∞. `«Ñ¨C KÕ¿ãÎ p"å@∞¡ ÃÑ_»`å_»∞.
QÆ∞~°∞=Ù „|Ǩχ, QÆ∞~°∞=Ù q+¨µ‚, QÆ∞~°∞=Ù =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞. QÆ∞~°∞=Ù ÉèíQÆ=O`«∞x „Ѩuxkè.
=∂#=ÙÅO`å `«Ñ¨C KÕ™êÎ~°∞. "åxx K«∂_»‰õΩO_® =∞#O =∞Ozx ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ"åe.
^èŒ~°‡=Ú Ü≥ÚHõ¯ "≥Ú^Œ\˜ P^è•~°=Ú Pã≤ÎHõ`« – Dâ◊fi~°∞xѨ@¡ qâßfiã¨=Ú
QÆ∞~°∞`«`«fiO Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#=Ú – =∞Ç≤Ï=∞ 63
g∞~°∞ „âı+¨ì`« Ѩ@¡ #=∞‡HÍxfl ÃÑOK«∞HÀO_ç. Wk XHõ "åºÜ«∂=∞O, iǨ~°ûÖò =O\˜k.
nx`À =∞#Ö’ L#fl KÕ`«##∞ *ÏQÆ$`« Ѩ~°∞^•ÌO. WO^Œ∞‰õΩ „ѨfHõ Ü≥ÚHõ¯ P=â◊ºHõ`«
L#flk.
=∞# „â◊^Œú‰õΩ `«y# „ѨuѶ¨ÅO =∞#‰õΩ uiy =ã¨∞ÎOk. XHõ t+¨µº_»∞ `«# QÆ∞~°∞=Ù
áê^Œ=ÚÅ#∞ „â◊^ŒúQÍ â◊√„ÉèíѨ~°z P h~°∞ ^Œ∞ód`«∞ʼnõΩ, Ñ‘_ç`«∞ʼnõΩ WK≥Û#∞. "å~°O^ŒiH©
"Õ∞Å∞ [iyOk. JѨC_»∞ P QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ K«=∞`å¯~°=Ú#∞ QÆ∞iÎOz `«# HÍà◊§#∞ h\˜`À
Hõ_çy W`«~°∞ʼnõΩ WK≥Û#∞. HÍh Ѷ¨e`«O Ug∞ Hõ#Ѩ_»ÖË^Œ∞. W^ŒÌ~°∞ Hõ_çy# h~°∂ XHõ>Ë.
HÍh „â◊^ŒúÖ’<Õ K«=∞`å¯~°O L#flk. JO^Œ∞ˆH t+¨µºx h~°∞ J=∞$`«O J~Ú#k. Ô~O_»=k
ˆH=ÅO Hõ_çy# h~°∞QÍ =∂„`«"Õ∞ q∞ye#k. P^蕺u‡Hõ rq`åxH˜ „â◊^Œú „áê}O =O\˜k,
"≥<≥fl=ÚHõ =O\˜k. ^Õ=ÙxH˜ g∞~°∞ KÕ¿ã ѨÓ[Å∞ Ѷ¨e`åxfl W"åfie JO>Ë „â◊^Œú#∞
qHõã≤OѨKÕã¨∞HÀO_ç. ™ê^èŒ# ˆH=ÅO XHõ Ѩx =∂„`«"Õ∞. JO^Œ∞Ö’ „â◊^Œú ã¨=∞#fiÜ«∞
Ѩ~°K«|_»ÖË^Œ∞. =∂#=Ù_»∞ P^蕺u‡Hõ LѨÜ≥∂QÆ=ÚÅ∞ á⁄O^•e JO>Ë Jq Jhfl „â◊^ŒúÃÑ·<Õ
P^è•~°Ñ¨_ç L#flq. g∞Ö’ L#fl „â◊^Œú P^è•~°OQÍ<Õ g∞~°∞ á⁄O^Õ Ñ¶¨e`åÅ∞ LO\Ï~Ú.
QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞ „â◊^Œú‰õΩ K≥Ok# ѨO_»∞QÆ. <å rq`«OÖ’ <Õ#∞ á⁄Ok# „Ѩu ÖÏÉèí=¸
„Hõ=∞tHõ∆} =Å# á⁄Ok#^Õ. "Õ^Œ=ÚÅ#∞ J#∞=kOK«@O #∞O_ç „|Ǩχ=~°Ûã¨∞û x~å‡}O,
4,000â◊H˜Î Ñ‘~îåÅ#∞ xi‡OK«@O Jxfl nxÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_ç L#flq. QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ #∞=Ùfi
K≥~Úº Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞. <Õ#∞ 㨈~ J<Õ "å_çx ''Hõi¿+º =K«#O `«=—— NHõ$+¨µ‚_»∞ K≥Ñ≤Ê#
w`«#∞ qx J~°∞˚#∞_»∞ ''w`å™ê~°O—— JO`å q<åfl#∞, WѨC_»∞ g∞ˆ~O K≥áêÎ~À Jk
KÕ™êÎ#∞ J<åfl_»∞.
<Õ_»∞ QÆ∞~°∞ ѨÓi‚=∞ Ѩ~°fik#O. D ~ÀA ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „H˘`«Î J=`å~°O ^èŒi™êÎ_»∞.
ZHõ¯_≥Hõ¯_» ^Œ∞+¨ì`«fiO „Ѩ|Å∞`«∞O^À, JѨC_»∞ ^Õâ◊HÍŠѨiã≤÷`«∞Å#∞ |\˜ì ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
[x‡™êÎ_»∞. <Õ_»∞ JO^Œi =∞#ã¨∞ÅÖ’ ~åHõ∆ã¨`«fiO xO_ç L#flk. D PÖ’K«#Å<Õ qHõ$u
JO\Ï~°∞. <Õ\ ˜H˜ 2500 ã¨O=`«û~°=ÚʼnõΩ ѨÓ~°fiO |∞^Œ∞úx ~°∂ѨOÖ’ J=`«iOzOk.
J"Õ „Ѩ[˝, q"ÕHõO, PÖ’K«#Å∞ WѨC_»∞ =zÛ#q. Wq =∞# PÖ’K«#Å#∞ Ѩi+¨¯i™êÎ~Ú.
ÉèÏ= „HÍOu ~°∂ѨOÖ’ =zÛ# Wk Ü«ÚQÆâ◊H˜Î QÍÜ«∞„u. Wk ˆH=ÅO ÉèÏ~°`«^ÕâßxˆH
Ѩiq∞`«O HÍ^Œ∞. ã¨=∞ã¨Î „ѨѨOK«=Ú#‰õΩ K≥Ok#k. #∂`«# „ѨѨOK«=Ú#‰õΩ K≥Ok#
"≥∞ÿ„HÀѶ≤Öò‡ WO^Œ∞Ö’ ^•y L#flk. QÍÜ«∞„f =∞O„`«O qâ◊fi=∞O„`«O. =ºH˜Îx =∂ˆ~Û c[O
WO^Œ∞Ö’ L#flk. WѨC_»∞ <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê#k JO`å g∞‰õΩ J~°÷=∞~Ú#@¡~Ú`Õ g∞~°∞ <å`À
áê@∞ #=Ü«ÚQÆO ™ê÷Ñ≤OK«@OÖ’ ã¨Ç¨ÏHõiOK«O_ç. g∞~°∞ HÀ_çѨÙOA=Öˇ LO_»O_ç.
QÍÜ«∞„u =∞é˜Ü«Ú Ü«∞[˝=Ú ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯$uH˜ [#h [#‰õΩÅ∞
64 QÆ∞~°∞`«`«fiO Ü≥ÚHõ¯ ™ê÷#=Ú – =∞Ç≤Ï=∞
HÀ_çѨÙOA „ѨÉèÏ`«"Õà◊ HÍQÍ<Õ J~°∞ã¨∞ÎOk. #= „ѨÉèÏ`«O =™ÈÎOk. „H˘`«Î â◊HõO =™ÈÎOk.
Ü«Ú=â◊H˜Î HÍQÍ<Õ J~°∞ã¨∞ÎOk. #= „ѨÉèÏ`«O =™ÈÎOk. „H˘`«Î â◊HõO =™ÈÎOk. Ü«Ú=â◊H˜Î
J=`«iã¨∞ÎOk Jx g∞~°∞ ‰õÄ_® JO^ŒiH© Kå\˜ K≥ѨÊO_ç. H˘H˘¯~°HÀ.... W^Õ HÀ_çѨÙOA
KÕ¿ã Ѩx. =∞#O #=Ü«ÚQÍxH˜ ™êfiQÆ`«O K≥|∞^•O.
<Õ#∞ QÍÜ«∞„f `«`«fi=Ú#∞, D Ü«ÚQÆ ^Õ=`« q*Ï˝#=Ú#∞ g∞‰õΩ K≥ѨÊ\ÏxH˜ =KåÛ#∞.
D „|Ǩχq^Œº WO\˜O\˜H© KÕ~°∞@ Ü«∞O^Œ∞ g∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O <å‰õΩ HÍ"åe. Ü«ÚQÆâ◊H˜Î
J=`«iOK«É’`«∞Ok. nxH˜ g∞~°∂ ã¨Ç¨ÏHõiOK«O_ç. g∞~°∞ ã¨=∞Ü«∞O W=fiO_ç. ^èŒ#O
W=fiO_ç. g∞ „â◊^Œú ѨiѨHõfiO HÍ=\ÏxH˜ g∞~°∞ UO KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞O^À Jk KÕÜ«∞O_ç.
WO\˜O\˜H©, =∞x+≤ =∞x+≤H© QÍÜ«∞„f*Ï˝#O KÕ~°∞HÀ"åe. D QÆ∞~°∞ѨÓi‚=∞<å_»∞ =∞#efl
=∞#O ѨÓiÎQÍ JiÊOK«∞HÀ"åe. g∞~°∞ <å Jcèëêìxfl <≥~°"Õ~°∞™êÎ~°x J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞.
z=~°QÍ XHõ¯ q+¨Ü«∞O U „â◊^Œú J~Ú`Õ =∂‰õΩ â◊√ÉèíO HõÅ∞QÆ*Ëã≤O^À J^Õ „â◊^Œú g∞‰õΩ
‰õÄ_® â◊√ÉèíO Hõeyã¨∞ÎOk. ZO^Œ∞HõO>Ë „â◊^Œú‰õΩ JO`« â◊H˜Î L#flk. g∞‰õΩ JO^ŒiH© â◊√ÉèíO
[~°QÍe. g∞~°O`å P~ÀQƺOQÍ LO_®e. JOH˜`«ÉèÏ=O g∞ JO^ŒiÖ’ Jaè=$kú á⁄O^•e.
㨈~fi Éèí=#∞Î ã¨∞d#ó 㨈~fi ã¨O`«∞ x~å=∞Ü«∂ó 㨈~fi Éèí„^•}˜ Ѩâ◊ºO`«∞ =∂HõtÛ^£ ^Œ∞ó
Y =∂ѨÙflÜ«∂`ü.
FO âßOuó FO âßOuó FO âßOuó
''=∂#=Ù_»∞ ^Õ=`«QÍ =∂ˆ~ ã¨O^Œ~åƒùÅ∞——
=∞Ǩ=∂#=ÙÅ Hõ~°∞} =∂#=ÙÅÃÑ·<Õ HÍ^Œ∞, „Ѩu XHõ¯ „áê}˜ÃÑ· „Ѩã¨iã¨∞ÎOk. XHõ<å_»∞
QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ =~°O_®Ö’ ‰õÄ~°∞Ûx „"åã¨∞‰õΩO@∂ LO_»QÍ XHõ Ñ≤e¡ áê=Ù~åxfl
<À@Hõ~°∞K«∞H˘xáÈ`«∂ LO_»@O HõxÑ≤OzOk. áê=Ù~°O Hõà◊√§ „áê}^•<åxfl n#OQÍ
HÀ~°∞`«∞<åfl~Ú. Ñ≤e¡x `«iq∞H˘\˜ì áê=Ù~°O QÍÜ«∂xH˜ Ѩã¨∞ѨÙ~åã≤, ^•}Ï, h~°∞ÃÑ\˜ì,
ZQÆ~°QÆÅ â◊H˜Î =KÕÛO`«=~°‰õΩ HÍáê_ç ѨOáê~°∞ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞. JÖψQ WOH˘Hõ™êi
Ü«∞=Ú<å#kH˜ =zÛ#ѨÙ_»∞ X_»∞¤#∞#fl QÆ∞~°∞^Õ=ÙʼnõΩ XHõ ‰õΩHõ¯ h\˜Ö’ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞Î#fl
WO\˜ HõѨCÃÑ· =}∞‰õΩ`«∂ xÅ|_ç LO_»@O HõxÑ≤OzOk. XHõ Ѩ_»="åxx Ñ≤ez
10~°∂II WzÛ ^•xx Ѩ_»= ZH˜¯OKåÅx K«∂âß~°∞. HÍx ÉèíÜ«∞O`À ‰õΩHõ¯ Hõ^ŒÅÖË^Œ∞.
QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ HõѨCÃÑ·H˜ ZH˜¯ ‰õΩHõ¯x X_çÖ’H˜ fã¨∞H˘x Ѩ_»=Ö’H˜ `≥zÛ, X_»∞¤‰õΩ
fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. W@∞=O\˜ z#fl z#fl ã¨O^Œ~åƒùÖË =∂#=ÙÅ#∞ ^Õ=`«Å∞QÍ, |∞∞+¨µÅ∞QÍ,
ÉèíQÆ=O`«∞xQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ~Ú.
ã¨fi~°æ=Ú, =ÚH˜Î Ü≥ÚHõ¯ P#O^Œ=Ú D rq`«OÖ’<Õ ã¨OÉèí=O.
ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou 65
ǨÏ#∞=∞[˚Ü∞« Ou
(U„Ñ≤Öò <≥Å =∞Ǩg~°∞x =∞iÜ«Ú Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x [Ü«∞Ou. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’
QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ U„Ñ≤Öò 6, 1974Ö’ âßOu‰õΩO*òÖ’ WzÛ# LѨ<åºã¨O K«^Œ=O_ç, K«kq
„¿Ñ~°} á⁄O^ŒO_ç.)
QÍÜ«∞„f =∞O„`«O =∂`À áê@∞
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO
Éèí~Àæ ^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü
™È^Œ~° ™È^Œs=∞}∞ÖÏ~å! D ~ÀA =∞Ǩg~°∞x =∞iÜ«Ú ~å=∞Éèí‰õΩÎ_≥·# ǨÏ#∞=∂<£
[#‡k#O. *ˇ·# =∞`«=Ú#∞ ™ê÷Ñ≤Oz# =∞Ǩg~°∞_»∞ [x‡Oz# k#"Õ∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞
[x‡Oz# k#O ‰õÄ_®. ÉèíQÆ=O`«∞x Éèí‰õΩÎ_»∞ J~Ú# ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ‰õÄ_® D~À*Ë
[x‡OKå_»∞. PÜ«∞# =∞#‰õΩ ZO`À „¿Ñ~°}#∞ JOkOKå_»∞. D ~ÀA ZO`« â◊√Éèík#O?
=∞Ǩg~°∞_»∞ ~å[‰õΩ=∂~°∞_»∞. J`«_»∞ ~å[‰õΩ=∂~°∞_»∞QÍ LO_ÕHõO>Ë ™ê^èŒ∞=ÙQÍ LO>Ë
=∞Oz^Œx ÉèÏqOKå_»∞. JO^Œ∞Hõx J`«#∞ ™ê^èŒ∞=ÙQÍ<Õ rq`«O QÆ_»áêe J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë ~å‰õΩ=∂~°∞x â◊H˜ÎHõO>Ë ™ê^èŒ∞=Ù â◊H˜Î Jáê~°O Hõ^•. ã¨=∂*ÏxH˜ ™ê^èŒ∞=Ù
KÕ¿ã ¿ã= ~å‰õΩ=∂~°∞_»∞ KÕÜ«∞ÖË_»∞. WÖÏ PÖ’zOz J`«_»∞ |∞^Œ∞úx=Öˇ `«# ~å[º=Ú#∞
=^Œe `«Ñ¨ã¨∞û#O^Œ∞ x=∞QÆfl=∞Ü«∂º_»∞. XHõ"Õà◊ J`«_»∞ KÕÜ«∂e J#∞‰õΩO>Ë ~åAQÍ
‰õÄ_® ã¨=∂*ÏxH˜ ¿ã= KÕÜ≥ÚK«∞Û. HÍh ~åA Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î Ѩiq∞`«O. =∞`«Ñ¨~°"≥∞ÿ# â◊H˜Î
~åA Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜ÎHõO>Ë KåÖÏ Z‰õΩ¯=. ~åAâ◊H˜Î ˆH=ÅO Éè∫uHõ r=#O ÃÑ·<Õ „ѨÉèÏ=O
K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk, HÍh =∞# PO`«~°OyHõ r=#=Ú#O^Œ∞ „Ѩ"ÕtOK«ÖË^Œ∞.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! ǨÏ$^ŒÜ«∞=Ú#∞ Z=~°∞ âßã≤OK«QÆÅ~°∞? =∞`«O =∞$^ŒÜ«∞=Ú#∞
âßã≤OK«QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. Éè∫uHõ q+¨Ü«∂ÅÃÑ· „ѨÉèí∞`«fiO JkèHÍ~°O K«∂Ñ≤OK«QÆÅ∞QÆ∞ `«∞Ok.
Z<Àfl ~ÀAÅ „H˜`«O <Õ#∞ ~å[H©Ü«∂xfl `«ºlOz, P^蕺u‡Hõ r=#O#O^Œ∞ „Ѩ"ÕtOKå#∞.
HÍO„ÔQãπÖ’ LO_»QÍ KåÖÏ™ê~°∞¡ ™êfi`«O„`«º áÈ~å@OÖ’ *ˇ·Å∞‰õΩ "≥àÏ¡#∞ `«~°∞"å`« ##∞fl
KåÖÏ=∞Ok J_çQÍ~°∞. ~å[H©Ü«∂xfl =^Œe "≥à◊§HõáÈ~Ú LO>Ë q∞x+¨ì~ü J~Úº LO_Õ"å~°∞
Hõ^• Jx. „ѨѨOK«O JO`å "åiH˜ ZO`À Q“~°=O Wã¨∞ÎOk Hõ^• Jx. JѨC_»∞ <Õ#∞
"åiH˜ K≥áêÊ#∞. ~å*ϺkèHÍ~°O Ѩiq∞`«O J~Ú#k Jx. WO^Œ∞Ö’ XHõ =ºH˜Î XHõ
„áêO`åxH˜ q∞x+¨ì~ü J~Ú`Õ P „áêO`«=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞ „ѨÉèÏq`«O KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞.
^ŒH˜∆} ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ XHõ =ÚYº=∞O„u Z=~À K≥ѨÊO_ç. P =∞O„u g∞ÃÑ· U"≥∞ÿ<å
ѨÙ+¨ÊO=Öˇ qHõã≤¿ãÎ, K«O^Œ#O =Öˇ ã¨∞QÆOkè`«"≥∞ÿ`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® t~°ã¨∞ûÃÑ· ^èŒi™êÎ_»∞.
66 ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou
„ѨÉèÏ=O K«∂ѨQÆÅ_®? LǨï U=∂„`«O „ѨÉèÏq`«O KÕÜ«∞ÖË_»∞. HÍh ^ŒH˜∆} ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’
x=ã≤OKÕ ˆH~°à◊ x"åã≤ J~Ú# [QÆ^Œ∞æ~°∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊O JO`å uiy, 4 ^Õ"åÅÜ«∂Å∞
™ê÷Ñ≤OKå~°∞. ^Õâ◊=∞O`å J`«xH˜ ÉèíH˜Î`À #=∞㨯iOzOk. nxx |\˜ì =∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
P^蕺u‡Hõ â◊H˜Î Uq∞\’. WѨÊ\˜H© ##∞fl KåÖÏ=∞Ok J_»∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞. g∞~°∞ ~å[â◊H˜ÎH˜
ZO^Œ∞‰õΩ ^Œ∂~°O JÜ«∂º~°∞ Jx. <åÜ«∞<å ~å[`«O„`«O Ü≥ÚHõ¯ QÆO^Œ~°QÀà◊O <å‰õΩ
ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞. =∂#=rq`«OÖ’ ~å[hu ™ê÷#O Uq∞\’ <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.
~å[hu =∞iÜ«Ú =ºH˜Î WѨC_»∞ Hõeã≤áÈÜ«∂~°∞. ~å[H©Ü«∂Å =Å# ^ŒÖˇ·ÖÏ=∂
\˜Éˇ\ò#∞ q_çzÃÑ\Ïì_»∞. |∞^ŒúÉèíQÆ"å#∞x [#‡ã¨÷ÅO \˜Éˇ\ò. JHõ¯_» [x‡Oz# `«~°∞"å`«
ZHõ¯_≥Hõ¯_» uiÔQ<À Z=iH© `≥eÜ«∞^Œ∞. K≥·<åÖ’ É∫^Œú ^èŒ~°‡O ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ HõO>Ë Z‰õΩ¯=
"åºÑ≤OzOk. É∫^Œú =∞`«ã¨∞÷Å∞ K≥·<åÖ’<Õ Z‰õΩ¯= "åºÑ≤Oz L<åfl~°∞. <Õ\ ˜H© JHõ¯_» Z<Àfl
É∫^Œú qǨ~åÅ∞#flq. K≥·<åÖ’ L#flxfl É∫^Œú „QÆO^ä•Å∞ „ѨѨOK«OÖ’ =∞i ZHõ¯_® ÖË=Ù.
HÍh U=∞~ÚºOn? K≥·<åÖ’ É∫^Œú ^èŒ~°‡=Ú JO`«iOzáÈ~ÚOk. WѨC_»∞ JHõ¯_» U
=∞`« = Ú ÖË ^ Œ ∞ . Ç≤ Ï O^Œ ∂ ^è Œ ~ ° ‡ O, =∞Ǩ Ï =∞‡nÜ« ∞ =∞`« O , „Ô H · ã ¨ Î = =∞`« O Jhfl
JO`«iOzáÈÜ«∂~Ú. WÖÏ [~°QÆ\ÏxH˜ HÍ~°}O =∞`«O `«# â◊H˜Îx =∞~°záÈ=@"Õ∞.
~å[ºâ◊H˜Îx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe JO>Ë "≥#∞Hõ\ ˜ ~ÀAÖ’¡ Ç≤Ï@¡~ü âßã¨#â◊H˜Îx K«∂¿ãÎ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
J`«_»∞ KåÖÏ H˘kÌ ~ÀAÅÖ’ xÜ«∞O`«$`«fi ^Õâ◊OQÍ =∂iÛ"Õâß_»∞. ~å[ºâ◊H˜Î KåÖÏ
JkèHÍ~°O HõÅk. nxx <Õ#∞ u~°ã¨¯iOK«@O ÖË^Œ∞. HÍh nx<Õ =∞OzQÍ KÕÜ«∞@OH˘é‰õΩ
ÃÑ·ÃÑ· Ѩ#∞Å∞ KÕ¿ãÎ ã¨iáÈ^Œ∞. ~å[º`«O„`«O ˆH=ÅO âßã¨<åÅ∞ =∂„`«"Õ∞ KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
Jã¨Öˇ·# â◊H˜Î =∞`« â◊H˜Î =∂„`«"Õ∞. ~å[º`«O„`«O âßã¨<åÅ∞ KÕÜ«∞QÆÅ â◊H˜Î =∂„`«"Õ∞ Hõey
LO@∞Ok. HÍh ^Õâ◊=∞O`«\Ï L#fl ã¨=∞㨺Å#∞ Ѩi+¨¯iOK«ÖË^Œ∞.
ˆH=ÅO âßã¨<åÅ∞ *Ïs KÕÜ«∞@O ^•fi~å =∂„`«"Õ∞ U Ѩh ѨÓiÎ KÕÜ«∞ÖËO. J`åºKå~°O
PyáÈ`«∞O^•? âßã¨<åÅ =Å# XHõ¯ áêѨO J~Ú<å PQÆ∞`«∞O^•? K≥ѨÊO_ç. âßã¨#O
=ºHÎ̃ÃÑ· JkèHÍ~°O K≥ÖÏ~ÚOK«ÖË^Œ∞. =ºHÎ̃ Jaè„áêÜ«∂Å#∞ =∂~°ÛÖË^Œ∞. =ºHÎ̃ Jaè„áêÜ«∂Å#∞
=∂~°ÛQÆeˆQ â◊H˜Î ˆH=ÅO P^蕺u‡Hõ`«`åfixˆH L#flk. ~å[º`«O„`«O HõO>Ë =∞`«O Q˘Ñ¨Êk.
nx â◊H˜Î KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk. ã¨=∞㨺Å#∞ Ѩi+¨¯iOK«@OÖ’ „ѨÉèÏ==Ú#∞ K«∂Ñ≤OK«@OÖ’
Wk q[Ü«∞O ™êkèã¨∞ÎOk. =∞`«O `«Ñ≤ÊOz =∂#=ÙxÃÑ· =∞i U W`«~° JO‰õΩâ◊=¸
ѨxKÕÜ«∞^Œ∞. =∞`«O ^•fi~å, ÉèíQÆ=O`«∞x ^•fi~å =∂„`«"Õ∞ ã¨=∂[=Ú#∞ „ѨÉèÏq`«O
KÕÜ«∞QÆÅ=Ú. =∂#=Ùx ã¨i J~Ú# =∂~°æ=ÚÖ’ #_çÑ≤OKÕk =∞`«"Õ∞. âßã¨<åÅ∞, K«\ÏìÅ∞
`«Ü«∂~°∞ KÕã≤#"åˆ~ `«Ñ¨CÅ∞ KÕÜ«∞@O =∞#O <Õ\ ˜ ã¨=∂[OÖ’ K«∂ã¨∂Î<Õ L<åflO.
Ñ„ Ѩ O¨ Kå#∞flO_ç ZO`≥`· Õ fã¨∞‰õΩ<åfl"À Hõhã¨O JO`≥<· å ~Ú=fi_®xH˜ Ñ„ Ü
¨ ∞« uflOK«∞.
ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou 67
LK«Ûùã≤÷uÖ’ L#fl"å~°∞ <Õ_»∞ ^Õâ◊=Ú#∞ JѨq„`«O KÕã¨∂Î L<åfl~°∞. âßã¨<åÅ∞ gi Jqhux
x~ÀkèOK«ÖË=Ù. âßã¨<åÅ =Å# =∞#∞+¨µºÅ∞ =∞OzQÍ =∂~°∞`å~°∞ J#fl Qͺ~°O\© Ug∞
ÖË^Œ∞. ^≥·=â◊H˜Î =Å¡<Õ =∞#∞+¨µºÅ∞ =∂~°QÆÅ~°∞. ~å[ºâ◊H˜Î =∞#∞+¨µºÅ ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞
âßã≤OK«ÖË^Œ∞. =∂#= ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞ âßã≤OKÕ â◊H˜Î ˆH=ÅO =∞`«=ÚÖ’ =∂„`«"Õ∞ L#flk.
~å[H©Ü«∞=Ú#∞ ÉÏQÆ∞Ѩ~°K«@O H˘~°‰õΩ QÍOnèr =∂‰õΩ XHõ ã¨ÅǨ WKåÛ~°∞. =∞#O
HÍO„ÔQãπ#∞ „Ѩ[Åã¨Oã¨÷QÍ =∂~åÛe. nxx Z=i Pnè#OÖ’ LOKåe J#∞‰õΩO\Ï"≥∂
"åiÃÑ· JO‰õΩâ◊O LOKåe. Jã¨Öˇ·# ~å*ϺkèHÍ~°O „Ѩ[Å =^ŒÌ LO@∞Ok. „Ѩ[ÅÖ’
L`åûǨÏO ÖË#@ì~Ú`Õ, „Ѩ[Å∞ „Ѩ^è•#áê„`«Å∞QÆ ÖË#@¡~Ú`Õ, <åQÆiHõ`«#∞ J~°÷O
KÕã¨∞HÀÖË#@ì~Ú`Õ, "å~°∞ „H˜Ü«∂jÅ∞~°∞QÍ ÖË#@ì~Ú`Õ ^•x Ѩi}Ï=∞O ZÖÏ LO@∞Ok?
„Ѩ[Å∞ ZÖÏ LO\Ï~À „ѨÉèí∞`«fiO ‰õÄ_® JÖψQ LO@∞Ok. áêÅ∞ ZÖÏ LO\ÏÜ≥∂
=∞l˚QÆ ‰õÄ_® JÖψQ LO\Ï~Ú. „Ѩ[Å PÖ’K«#ʼnõΩ `«QÆæ@∞QÍ<Õ QÆ=~°fl"≥∞O@∞ ‰õÄ_®
U~°Ê_»∞`«∞Ok. „ѨÉèí∞`åfixfl =∂~åÛe J#∞‰õΩO>Ë =ÚO^Œ∞ „Ѩ[Å∞ =∂~åe. „Ѩ[Å∞
=∂i`Õ JѨC_»∞ „ѨÉèí∞`«fiO ‰õÄ_® =∂~°∞`«∞Ok.
QÆ=~°fl"≥∞O@∞#∞ U~°ÊiKÕ ÉÏ^茺`« Z=ik? g∞k, =∂k, S^Œ∞ ã¨O=`«û~°=ÚÅ
`«~°∞"å`« JkèHÍ~°=Ú#∞ =∂~°Û=Åã≤ =¿ãÎ âßã¨<åÅ∞ =∂~°Û=Åã≤ =¿ãÎ UO KÕ™êÎO?
=∞# =^ŒÌ Hõ~°Î=º x+¨ª ÖˉõΩO>Ë, =∞# =∞OzѨ@¡ =∞#‰õΩ ^蕺㨠ÖË#@¡~Ú`Õ, JkèHÍ~°O
Ѩ@¡ ã¨iÜ≥ÿ∞# J=QÍǨÏ# ÖË#@¡~Ú`Õ JÉèíºi÷ J#∞Éèí=O QÆ∞iOz `≥eÜ«∞#@¡~Ú`Õ Z=iH˜
F@∞ "≥Ü«∂ºe. Z=iH˜ "ÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞? Jx `≥eÜ«∞#ѨC_»∞ =∞#O ™êfi~°÷O`À, Z=~À
XHõ =ºH˜Î rѨÙÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx =zÛ q∞~îå~ÚÅ∞ ѨOz, =∞^ŒºO „`åyOz#@¡~Ú`Õ P =ºH˜ÎH˜
=∞# F@∞ "Õ¿ã™êÎO. =∞#O WÖÏ "À@∞¡ "Õã¨∂Î =ÙO>Ë =∞Oz „ѨÉèí∞`«fiO =∞#‰õΩ ZÖÏ
=ã¨∞ÎOk? ZѨÊ\˜H© =∞#‰õΩ =∞Oz QÆ=~°fl"≥∞O\ò ~å^Œ∞. „Ѩ[Å∞ `«=∞ ÉÏ^茺`«#∞
`≥Å∞ã¨∞HÀ#@¡~Ú`Õ Z=~°∞ _»aƒ™êÎ~À, Z=~°∞ ÉèíÜ«∞ÃÑ_»`å~À Z=~°∞ ‰õΩÅO ¿Ñ~°∞ K≥Ñ≤Ê
F@∞¡ "Õ~ÚOK«∞HÀ"åÅx K«∂™êÎ~À "åiH˜ F@∞ "Õ™êÎ~°∞. nx=Å# U=∞ø`«∞Ok? ^Õâ◊ÉèíH˜Î
ÖËx"å~°∞, Hõ~°Î=º Ѩ~åÜ«∞}`« ÖËx"å~°∞, ÉÏ^茺`« ÖËx"å~°∞ ^Õâßxfl Ѩiáêe™êÎ~°∞.
J@∞=O\˜"å~°∞ `«=∞ ÉÏ^茺`«#∞ ZÖÏ x~°fiÇ≤Ï™êÎ~°∞? =∞Oz „ѨÉèí∞`«fiO U~°Ê_®ÅO>Ë
=∞Oz =º‰õΩÎʼnõΩ JkèHÍ~åxfl W"åfie. =∞Oz =º‰õΩÎʼnõΩ JkèHÍ~°O W=fi\ÏxH˜ F@∞
J¢ã¨ÎO =O\˜k. ^Õâ◊O ÉÏ=ÙO_®e. JO>Ë „Ѩ[Å∞ =∞OzQÍ LO_®e. Éèíq+¨º`«∞ΉõΩ c[O
g∞ˆ~ "ÕÜ«∂Åx `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç.
KåÖÏ=∞Ok ##∞fl KåÖÏ™ê~°∞¡ J_çQÍ~°∞. g∞~°∞ ~å*H©Ü«∂ÅÖ’H˜ ZO^Œ∞‰õΩ "≥à◊§ÖË^Œ∞?
=∞#∞+¨µºx Hõ~=ΰ º=Ú#∞ =∂~°^æ ~Œ ≈° #O KÕã¿ jÅ=Ú Ü≥ÚHõ¯ ã¨fi~°∂Ѩ"∞Õ ã¨Éºíè `«.
68 ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou
Jx. q∞„`«∞ÖÏ~å <Õ#∞ ~å[H©Ü«∂ÅÖ’<Õ L<åfl#∞. <Õ#∞ JkèHÍ~°=Ú#∞ |Å=O`«OQÍ
KÕl‰õΩ¯OK«∞‰õΩ<Õ ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ ÖË#∞. JkèHÍ~°=Ú#∞ |Å=O`«OQÍ KÕlH˜¯OK«∞‰õΩ#fl
`«~°∞"å`« =ºH˜Î Q˘Ñ¨Ê Ѩ#∞Å∞ Ug∞ KÕÜ«∞ÖË_»∞. „Ѩ[Å∞ J`«xH˜ J=HÍâ◊O W=fi\ÏxH˜
ã≤^ŒúOQÍ LO_»~°∞. „Ѩ[ʼnõΩ `«=∞ Hõ~°Î=ºO. JkèHÍ~°O QÆ∞iOz `≥eÜ«∞Ѩ~°K«Hõ
áÈ~Ú#@¡~Ú`Õ =∞Oz áêsì JkèHÍ~°OÖ’xH˜ ~å^Œ∞. „Ѩ[Å∞ x*Ï~ÚfQÍ LO>Ë<Õ áêsìÅ∞
‰õÄ_® x*Ï~ÚfQÍ LO\Ï~Ú. JѨC_»∞ `«Ñ¨C Ѩ#∞Å∞ KÕ¿ã =∞O„ux J_»¤yOz, g∞~°∞
W@∞=O\˜ `«Ñ¨CÅ∞ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞ Jx K≥áêÎ~°∞. XHõ"Õà◊ „Ѩ[Å∞ x*Ï~ÚfQÍ ÖË#@¡~Ú`Õ,
`«=∞ JkèHÍ~åÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ#@¡~Ú`Õ U áêsì =zÛ<å, UO KÕã≤<å xâ◊ÛÅOQÍ K«∂ã¨∂Î,
P ^Œ∞+¨Êùi}Ï=∂Å#∞ J#∞Éèíqã¨∂Î LO\Ï~°∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å! x["≥∞ÿ# â◊H˜Î „Ѩ[Å KÕuÖ’ L#flk. „Ѩ[ÅHõO>Ë ÃÑ^ŒÌ~åHõ∆ã¨∞_»∞, „‰õÄ~°∞_»∞,
â◊H˜Îâße =∞Ô~=~°∂ ÖË~°∞. „Ѩ[Å^ŒQÆæ~° L#fl â◊H˜Î =∞i Z=i ^ŒQÆæ~å ÖË^Œ∞. „Ѩ[Å∞ HÍ"åe
J#∞‰õΩO>Ë Z=i<≥·<å L#fl`åã¨#OÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_»ÃÑ@ìQÆÅ~°∞. =^ŒÌ#∞‰õΩO>Ë QÍeÖ’
Hõe¿ÑÜ«∞QÆÅ~°∞. „Ѩ[Å ^è≥·~°º ™êǨϙêÅ =Å#<Õ =∞#O ™êfi`«O„`«ºO H˘~°‰õΩ áÈ~å_»QÆeˆQO,
„Ѩ[Å ^è≥·~°ºO =Å¡<Õ =∞#O QÆ=~°fl"≥∞O@∞#∞ U~°Ê~°z HÍO„ÔQãπ áêsìH˜ JkèHÍ~°=Ú#∞
WKåÛ=Ú. â◊H˜Î Z=iH˜ L#flk? QÍOnèrHÍ? LǨ˙ QÍOnèrH˜ HÍ^Œ∞. „Ѩ[ʼnõΩ LOk.
JkèHÍ~°O K«∂Ñ≤OKÕ â◊H˜Î „Ѩ[ʼnõΩ L#flk. HÍh `≥Å∞ã¨∞HÀ‰õΩO>Ë =∞# „Ѩܫ∞`«flO JO`å
=º~°ú"≥∞ÿáÈ`«∞Ok. WѨÊ\˜=~°‰õΩ P q+¨Ü«∞O Ѩ@¡ „â◊^Œú Hõ#Ѩ~°K«@O ÖË^Œ∞. ˆH=ÅO
áêsì x ZÖÏ U~° Ê ~° K åe, QÆ = ~° fl "≥ ∞ O\ò ZÖÏ U~° Ê ~° K åe, âß㨠< åÅ#∞ ZÖÏ
~° ∂ á⁄OkOKåe, Jkè H Í~° O ZÖÏ K≥ Ö Ï~ÚOKåe J#fl q+¨ Ü « ∂ ÅѨ @ ¡ < Õ „â◊ ^ Œ ú
Hõ#Ѩ~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞. ¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! =ÚO^Œ∞ „Ѩ[Å`À ã¨O|O^èŒO U~°Ê~°K«∞HÀ"åe. „Ѩ[Å
=∞#óã≤÷u QÆ`«∞Å∞ ZÖÏ LO>Ë JÖψQ #_»∞ã¨∞ÎOk. „Ѩ[Å =∞#ã¨Î`«fiO =∞OzQÍ ÖˉõΩO>Ë,
™ê=∂lHõ ÉÏ^茺`«Ñ¨@¡ *Ï˝#O ÖˉõΩO>Ë =∞Oz „ѨÉèí∞`«fiO U~°Ê_»^Œ∞.
„Ѩ[Å Hõ~°Î=º=Ú#∞, ÉÏ^茺`«#∞ `≥eÜ«∞K≥ѨÊ@O, "åi JkèHÍ~åÅ#∞ `≥eÜ«∞Ѩ~°K«@O,
W`«~°∞Å Hõ+¨ì#+¨ì=ÚÅÖ’ ÉèÏQÆO ѨOK«∞H˘#@O, ^Õâ◊ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO
ѨOK«∞H˘#@O W=hfl Z=i ÉÏ^茺`«Å∞? ¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! Wk =∞`«O Ü≥ÚHõ¯ ÉÏ^茺`«.
Wk =∂ ÉÏ^茺`«. g∞ ÉÏ^茺`« „Ѩu =ºH˜Î WO^Œ∞Ö’ ÉèÏQÆO ѨOK«∞‰õΩO>Ë ^Õâ◊O Jaè=$kú
K≥O^Œ∞`«∞Ok. âßã¨<åÅ∞ D Ѩx KÕÜ«∞ÖË=Ù. „Ѩ[ÖË KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. „Ѩ[Å x*Ï~Úf
*ÏQÆ$`«=∞~Ú#@¡~Ú`Õ JkèHÍ~°∞ʼnõΩ ÉèíÜ«∞O U~°Ê_»∞`«∞Ok. =∞#O HõbÎ PǨ~°=Ú#∞
fã¨∞‰õΩ<åfl=∂, Hõ_»∞Ѩ٠~å~ÚÖÏ J~ÚáÈ`«∞Ok. JѨC_»∞ áêÅÖ’¡ h~°∞, =∞™êÅÅÖ’
LѨÅ|∞ÌÅ∞ „ѨѨOK«OÖ’ J<ÕHõO Ѩ_ç =Ù#flq. "å\˜x á⁄O^Œ\ÏxH˜ *Ï˝#=Ú, jÅ=Ú, ™êǨÏã¨=Ú HÍ"åe.
ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou 69
=∞\˜ì, aÜ«∞ºOÖ’ ~åà◊√§ HõÅѨ@O x~Àkè™êÎO. „ѨÉèí∞`«fiO H˘`«Î âßã¨<åÅ#∞, xÜ«∞=∂Å#∞
~°∂á⁄Okã¨∂Î LO@∞Ok. „Ѩ[Å∞ `«=∞ ~°Hõ∆} H˘é‰õΩ „H˘`«Î „H˘`«Î Ѩ^Œú`«∞Å#∞ HõxÃÑ_»∞`«∂
LO\Ï~°∞. =∞Oz ^Õâ◊O U~°Ê_»@O HÀã¨O „Ѩ[Å∞ =∞OzQÍ LO_»@O J=ã¨~°O.
ã¨OѨ#∞flÅ∞, Ü«∞[=∂#∞Å∞ =∞Oz „Ѩ[Å∞ HÍ~°∞. Z=Ô~·`Õ `«# ÉÏ^茺`«#∞ Hõ~°Î=º=Ú#∞
`≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~À "åˆ~ =∞Oz „Ѩ[Å∞. ÉÏ^茺`«#∞ Hõ~°Î=º=Ú#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@"Õ∞ =∞`«O
Ü≥ÚHõ¯ L^ÕÌâ◊ºO.
=∞`«O =∞iÜ«Ú P^蕺u‡HõO JO>Ë „Ѩ[Å ^Œ$+≤ìÖ’ =∞~°}O `«~°∞"å`« =∞#O U
Ö’HÍxH˜ "≥àÏÎO? P Ö’HõO ZÖÏ LO@∞Ok. ã¨fi~°æO ZHõ¯_» LOk? ã¨fi~°æO á⁄_»=Ù ZO`«,
"≥_»Å∞Ê ZO`«? =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. ˆH=ÅO rq`«O QÆ∞iOz D <ÕÅ QÆ∞iOz =∂„`«"Õ∞
`≥Å∞ã¨∞. =∞#‰õΩ D Éèí∂q∞Ѩ@¡ HõÅ ÉÏ^Œº`« QÆ∞iOz `≥eÜ«∂e. =∞# Hõ~°Î=ºO `≥eÜ«∂e.
ÉèíQÆ"å<£ =∞Ǩg~°∞xH˜ W"Õ `≥Å∞ã¨∞. g\˜<Õ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞K≥áêÊ~°∞. J`«_»∞ ~å[ºâ◊H˜Î
HõO>Ë =∞`«â◊H˜Î Q˘Ñ¨Êk Jx `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ^•xx JOwHõiOKå_»∞. =∞`«â◊H˜Î „Ѩ[Å =∞#ã¨∞ûÃÑ·
JkèHÍ~°O K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. =∞#ã¨∞ûѨ@¡ JkèHÍ~°O K«∂Ñ≤OKÕ â◊HÎ̃ ˆH=ÅO =∞`«=Ú#‰õΩ =∂„`«"Õ∞
L#flk. JO^Œ∞ˆH =∞Ǩg~°∞_»∞ ~å[º=Ú#∞ `«ºlOKå_»∞. ~å[º=Ú#∞ `«ºlOz# Ñ≤^ŒÑ¨
=∞`«O QÆ∞iOz „Ѩf „áêO`«=Ú#‰õΩ uiy, ™œ[#ºO QÆ∞iOz, x*Ï~Úf QÆ∞iOz,
Hõ~°Î=ºO QÆ∞iOz „Ѩ[ʼnõΩ `≥eÜ«∞Ѩ~°Kå_»∞. „Ѩ[ÅÖ’ ^èŒ~°‡O QÆ∞iOz# Pã¨H˜Îx
HõeyOKå_»∞. =∞Ǩg~°∞_»∞ KÕã≤# Q˘Ñ¨Ê¿ã= Wk. D ~ÀA<Õ [x‡Oz# ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞
=∞O„u HÍÖË_®? N~å=Úx P[˝`À J`«_»∞ q∞x+¨ì~ü HÍQÆÅ_»∞. N~å=Úx =∞O„u HÍQÆÅ_»∞
HÍh HÍÖË^Œ∞. J`«_»∞ <åHõO>Ë q^•º=O`«∞Å∞ KåÖÏ =∞Ok L<åfl~°∞ Jx K≥áêÊ_»∞, HÍh
Hõ+¨ì"≥∞ÿ# Ѩ#∞Å∞. Hõiî#O J~Ú# Ѩ#∞Å∞, `åºQÆѨÓi`«"≥∞ÿ# Ѩ#∞Å∞ Z=~°∞ KÕ™êÎ~°∞?
ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ¿ã= J<Õ =∞ǨÏ`å¯~°ºOÖ’ P~°OÉèíO #∞O_ç JO`«O=~°‰õΩ x=∞QÆflO
JÜ≥∞º#∞. â◊H˜Î HõO>Ë ¿ã= Q˘Ñ¨Êk Jx [#∞Å∞ ZѨC_»∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~À JѨC_»∞
ˆH=ÅO ~å[H©Ü«∞Ѩ~°OQÍ<Õ HÍ^Œ∞. Pi÷HõѨ~°OQÍ, ™ê=∂lHõ Ѩ~°OQÍ L#fl`« tY~åÅ#∞
KÕ~°∞HÀQÆÅO. Jxfl ã¨=∞㨺Å#∞ Ѩi+¨¯iOK«∞HÀQÆÅO. =ºH˜Î ^Œ$HÀ¯}OÖ’<Õ Jxfl ã¨=∞㨺ʼnõΩ
Ѩiëê¯~°O LO@∞Ok. =∞#‰õΩ ã¨O|OkèOz# JxflO\˜h QÆ=~°fl"≥∞O\ò K«∂ã¨∞HÀQÆÅ^•?
ÖË^Œ∞. =∞# PǨ~°áêhÜ«∂Å∞ ã¨iQÍ ÖˉõΩO>Ë, „|Ǩ‡K«~°ºO ÃÑ· =∞#‰õΩ ã¨OÜ«∞=∞#O
ÖˉõΩO>Ë PǨ~° qǨ~åÅÃÑ· =∞#‰õΩ ã¨OÜ«∞=∞#O ÖˉõΩO>Ë, â◊√„Éèí`«, ã¨fiK«Ûù`« Ѩ@¡ =∞#‰õΩ
*Ï˝#O ÖˉõΩO>Ë U ^Õâ◊OÖ’ J~Ú<å „Ñ¨[Å P~ÀQƺO, ~°Hõ∆} Ѩ@¡ „ѨÉèí∞`«fiO ÉÏ^茺`«
=Ç≤ÏOzO^•? =Ç≤ÏOK«^Œ∞. =∞#O UO u<åe, UO KÕÜ«∂e, ZÖÏ LO_®e J#flk
K«^=Œ @O JO^ŒiH© `≥Å∞ã¨∞ HÍh Uq∞ K«^"Œ åe? ZO^Œ∞‰õΩ K«^"Œ åe J<Õk H˘kÌ=∞OkˆH `≥Å∞ã¨∞.
70 ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou
=∞#"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. Wq =∞#O `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë =∞#O P~ÀQƺ ã¨=∞㨺ʼnõΩ Ѩiëê¯~°O
Åaèã¨∞ÎOk. „Ѩu q+¨Ü«∂xfl QÆ=~°fl"≥∞O@∞‰õΩ Ѷ≤~åº^Œ∞ KÕÜ«∞@O ã¨i J~Ú#k HÍ^Œ∞.
H˘xfl Ѩ#∞Å∞ =∞#"Õ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ KÕã¨∞HÀ"åe.
„Ѩ[Å â◊H˜Î KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk. "åiÖ’ L#fl â◊H˜Îx <Õ#∞ *ÏQÆ$`« Ѩ~°∞™êÎ#∞. g∞ ã¨=∞㨺Å#∞
g∞ˆ~ Ѩi+¨¯iOK«∞HÀ"åe, g∞ˆ~ Ѩi+¨¯iOK«∞HÀO_ç Jx K≥áêÎ#∞. ˆHâ◊"å#O^Œ ™êfiq∞ =Öˇ
„Ѩu =ºH˜ÎH© g∞‰õΩ #zÛ# suÖ’ tHõ∆} á⁄O^ŒO_ç Jx K≥áêÎ#∞. ˆHâ◊"å#O^Œ ™êfi=ÚÅ"å~°∞
22 ã¨O=`«û~°=ÚÅ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ ™ê^èŒ∞=ÙQÍ =∂i „Ѩ[Åâ◊H˜Îx ã¨OѶ¨∞\˜`« Ѩ~°K«@OÖ’
x=∞QÆflO JÜ«∂º~°∞. J`«#∞ „Ѩu „QÍ=∞=Ú#‰õΩ "≥o§ „Ѩ[ʼnõΩ tHõ∆}#∞ WKÕÛ"å~°∞. „Ѩu
„Ѩ^Õâ◊OÖ’#∂ „áê^èŒq∞Hõ áê~î°âßÅ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞.
Láê^蕺ܫÚÅ#∞ xÜ«∞q∞OKå~°∞, WO\˜O\˜ #∞O_ç Ñ≤Å¡Å#∞ fã¨∞‰õΩx =zÛ ã¨∂¯Ö’¡
"Õâß~°∞. WO\˜O\˜ #∞O_ç ^è•#ºO fã¨∞‰õΩx =zÛ J^蕺Ѩ‰õΩʼnõΩ <≥Å r`«O WKÕÛ"å~°∞.
D q^èŒOQÍ Z<Àfl =ºÜ«∞ „Ѩܫ∂ã¨Å‰õΩ "ÀiÛ J<ÕHõ ã¨∂¯à◊√§, HÍÖËrÅ∞ ™ê÷Ñ≤OKå~°∞.
W^ŒO`å XHõ ~å[H©Ü«∞<åÜ«∞‰õΩx =Å# [iy# Ѩx HÍ^Œ∞. XHõ ™ê^èŒ∞=Ù =Å# [iy#
Ѩx.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å J~Ú`Õ =∞#O UO K≥Ü«∂ºe? ˆHâ◊"å#O^Œ ™êfiq∞ =Öˇ<Õ =∞#O
‰õÄ_® JO`«\ ˜ =∞ǨÏ`«fiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# Ѩx KÕÜ«∂e. ˆHâ◊"å#O^Œ ™êfiq∞ HõÖˇHõì~ü J~Ú#@¡~Ú`Õ
WO`«\ ˜ =∞ǨÏ`å¯~°º=Ú#∞ KÕÜ«∞QÆeˆQ"å~å! ã¨∂¯à◊√§, HÍÖËrÅ∞ ™ê÷Ñ≤Oz „Ѩ[Å#∞
™êfi=ÅO|∞Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕâß_»∞. „Ѩ[Å#∞ ™êfi=ÅO|∞Å∞QÍ =∂~°Û@O HõO>ˇ ã¨∂¯à◊√§,
HÍÖËrÅ∞ ™ê÷Ñ≤OK«@O ÃÑ^ŒÌ Hõ+¨ìO Ug∞ HÍ^Œ∞. „Ѩ[ʼnõΩ ™êfi=ÅO|∞Å∞QÍ =∂~°Û@O
JxflO\˜HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ Ѩx. =∞#O „Ѩu WO\˜H˜ "≥o§ ã¨=∂*’#flu H˘~°‰õΩ „Ѩܫ∞uflOK«=∞x
K≥áêÊe. nxH˘~°‰õΩ QÆ=~°fl"≥∞O\òÃÑ· P^è•~°Ñ¨_»‰õÄ_»^Œ∞. g∞~°∞ „Ѩuk#O 23 QÆO@Å∞
g∞ Ѩ#∞Å∞ KÕã¨∞‰õΩx 1 QÆO@ g∞ „â◊=∞#∞, Hõ+¨ì=Ú#∞ ã¨=∂[O H˘~°‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ Y~°∞Û
KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞? JÖψQ, XHõ QÆO@ ã¨=∂[O H˘~°‰õΩ ^Õâ◊O H˘é‰õΩ qxÜ≥∂yOK«@O ÃÑ^ŒÌ
Ѩ<Õg∞ HÍ^Œ∞. WO^Œ∞Ö’ UO KÕÜ«∞QÆÅO? 400 WO_»∞¡#fl „QÍ=∞OÖ’ „Ѩu WO\˜H˜, „Ѩu
=ºH˜Î XHõ QÆO@ ã¨=∂[O H˘~°‰õΩ, ^Õâ◊O H˘~°‰õΩ qxÜ≥∂y¿ãÎ? 400 QÆO@Å∞ JO>Ë
U_»∞QÆ∞~°∞ =º‰õΩΊѨiѨÓ~°‚ „â◊=∞. 7QÆ∞~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ XHõKÀ@ Hõeã≤ Ѩiâ◊√„Éèí`« H˘~°‰õΩ
ã¨∂¯Å∞ #_»Ñ¨_»O H˘~°‰õΩ xÅ|_ç`Õ ã¨O=`«û~°OÖ’ UO [~°∞QÆ∞`«∞Ok?
„Ѩ[ÅÖ’ D â◊H˜Îx <Õ#∞ *ÏQÆ$`« Ѩ~°∞™êÎ#∞. „Ѩ[Ö’¡ Hõ~°Î=º=Ú#∞ L^Àƒkè™êÎ#∞.
WO\˜O\˜H© "≥o§ â◊√„Éèí`« QÆ∞iOz K≥áêÎ#∞. PǨ~° áêhÜ«∂Å QÆ∞iOz x"åã¨=Ú QÆ∞iOz
B#fl`«º=Ú âßb#`« =Å¡<Õ Åaèã¨∞ÎOk.
ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou 71
L^Àƒkè™êÎ#∞. =∂e#ºO QÆ∞iOz, =ÚiH˜ QÆ∞iOz, x~°Hõ∆~å㨺`« QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê "å\˜H˜
^Œ∂~°OQÍ LO_»=∞x K≥áêÎ#∞.
J~Ú`Õ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∂ P^蕺u‡Hõ`« JO>Ë W^Õ<å? J=Ù#∞ <åÜ«∞<å, W^Õ =∞`«O,
W^Õ P^蕺`«‡O. ÉèíH˜Î JO>Ë W^Õ. nx<Õ „Ѩ[ʼnõΩ =∞#O<Õ~åÊe. ã¨=∂[O Ѩ@¡ ÉÏ^茺`«
„Ѩu XHõ¯iH© <Õ~åÊe.
Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ XHõ ~°HõOQÍ PÖ’z™êÎ~°∞, =Úã≤¡OÅ∞ =∞~˘Hõ ~°HõOQÍ PÖ’z™êÎ~°∞ Hõ^•
Jx =∂„`«O J#HõO_ç. XHõ~°∞ =∞#O =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« =∞$`«∞ºÖ’Hõ=Ú#‰õΩ "≥àÏÎ=Ú
JO>Ë =∞~˘Hõ~°∞ =∞#O WHõ¯_» xÅ|_ç LO_»QÍ ^Õ=^Œ∂`« ~å^Œ∞ Jx JO\Ï~°∞ (Wk
=Úã¨Öχ#∞Å „ÔH·ã¨Î=ÙÅ „ѨHÍ~°O) =∞~˘Hõ~°∞ Ñ≤O_»^•#O KÕã≤# `«~åfi`« =∞$`«∞xH˜ "≥à◊√ÎOk
JO\Ï~°∞. W@∞=O\˜ q+¨Ü«∂Å#∞ J_»QÆHõO_ç. x["≥∞ÿ# =∞`«O JO>Ë Uq∞\˜? Jx
J_»QÆO_ç <åÜ«∞#ÖÏ~å! =∂#=Ùx ÉÏ^茺`«#∞ „ѨÉèÏq`«O KÕ¿ãn, Hõ~°Î=ºO Ѩ@¡ *Ï˝#O
HõeyOKÕn Jã¨Öˇ·# =∞`«O. D =∞`«#=Ú#∞ P^蕺u‡Hõ`«#∞, ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ ÉèíH˜Îh
=∞~°záÈ~Ú#@¡~Ú`Õ, Ѩi}Ï=∞O ZÖÏ LO@∞O^ŒO>Ë =∞#O c^Œ"å~°O J~ÚáÈ`åO,
n#OQÍ ^Œ∞~°ƒùÅOQÍ, tHõ∆}Ï~°Ç≤Ï`«OQÍ LO\ÏO. ÉèíH˜Î, =∞`«O, =∞# =^ŒÌ L#fl@¡~Ú`Õ
Jq^Œº, JtHõ∆} ZÖÏ ^ŒiKÕ~°`å~Ú? g∞ QÆ∞iOz <Õ#∞ K≥ѨÊ@O ÖË^Œ∞, <å QÆ∞iOz
K≥ѨÙÎ<åfl#∞. <Õ_»∞ ѨO_ç`«∞Å, ™ê^èŒ∞=ÙÅ, ÉÏÉÏrÅ ã¨OYº 56 ÅHõ∆Å =~°‰õÄ L#flk.
„QÍ=∂Å∞ Zxfl L#flq, U_»∞ ÅHõ∆Å∞? XH˘¯Hõ¯ „QÍ=∂xH˜ 8=∞Ok =™êÎ~°∞. XHõ"Õà◊
=∞#O P ^èŒ~°‡=Ú Ü≥ÚHõ¯ =¸Åã¨fi~°∂Ѩ=Ú#∞ fã¨∞‰õΩx „Ѩu „QÍ=∞=Ú#‰õΩ "≥o§#@ì~Ú`Õ
=∞#O ^Õâ◊ ã¨=∞㨺#∞ Ѩi+¨¯iOK«ÖË=∂? ˆHâ◊"å#O^Œ™êfiq∞ XHõ¯~°∂ J<ÕHõ „QÍ=∞=ÚÅ
x~°Hõ∆~å㨺`å ã¨=∞㨺#∞ x~°∂‡eOKå~°∞. J~Ú`Õ =∞# ã¨OYº ^•xHõO>Ë Z<Àfl Ô~@∞¡
JkèHõO. D ã¨=∞㨺#∞ <Õ<Õ Ñ¨i+¨¯iOK«QÆÅ#∞. <Õ<Õ Ñ¨i+¨¯i™êÎ#∞. „ѨÉèí∞`«fiO nxx
Ѩi+¨¯iOK«ÖË^Œ∞. „ÃÑ·=∞s ã¨∂¯Öò #_»Ñ¨@O ‰õÄ_® Hõ+¨ì"Õ∞. =∞#^Õâ◊O WO^Œ∞ˆH "≥#∞Hõ|_ç
L#flk. WHõ¯_» x~°Hõ∆~å㨺`« JkèHõOQÍ L#flk. nxx ^Œ∂~°O KÕÜ«∞\ÏxH˜ „Ѩ[Å#∞
*ÏQÆ$`«Ñ¨~°K«=Åã≤# J=ã¨~°O L#flk. "åiH˜ "åi Hõ~°Î=ºO `≥eÜ«∞Ѩ~°K«=Åã≤ LOk.
"åi`À KÕ`«∞Å∞ HõÅáêe. W^Õ <å Y∞~å<£, W^Õ <å w`«, <å ^≥·=O W^Õ. WO^Œ∞HÀã¨O
<Õ#∞ KåÖÏ KÕâß#∞. D ~ÀA =∞Ǩg~°∞x [#‡k#O. ~å[H©Ü«∞O`À =∞`«=Ú#∞
HõÅѨ=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞ Jx g∞‰õΩ <ÕiÊOK«\ÏxH˜ Ñ≤eKå#∞. =∞#O „Ѩ[ÅÖ’xH˜
"≥o§, =∞#O U Ѩx KÕ™êÎ"≥∂, „Ѩ[Å#∞ ÃÑ·H˜ fã¨∞H˘x =™êÎ"≥∂, „Ѩ[Å PÖ’K«#Å#∞
Jaè=$kú Ѩ~°∞™êÎ"≥∂, Jk H˘xfl "ÕÅ „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ HõÅã≤ ‰õÄ_® KÕÜ«∞ÖË=Ù. W^Õ =∞Ǩg~°∞x
„¿Ñ=∞Ö’ =∞x+≤ ã¨~°fi=¸ ã¨=∞iÊOz ‰õÄ_® `«‰õΩ¯"Õ WKåÛ#x ÉèÏq™êÎ_»∞.
72 ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou
ã¨O^Õâ◊O. nxx x~°fiiÎOK«\ÏxˆH `«# rq`åxfl JOH˜`«O KÕâß_»∞.
D ~À*Ë Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x [#‡k#O ‰õÄ_®, `«# ¿ã= ZHõ¯_» ZѨC_»∞ J=ã¨~°O
J=Ù`«∞O^À, JHõ¯_»‰õΩ "≥àı§"å_»∞. ã‘`å<Õfi+¨}O H˘~°‰õΩ =O`≥# xi‡OK«=Åã≤ =¿ãÎ,
J`«#∞ =O`≥# xi‡OK«@O H˘~°‰õΩ "≥àϧ_»∞. ~å=}∞x`À Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞=Åã≤ =¿ãÎ
Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞\ÏxH˜ "≥àϧ_»∞. Ѩ~°fi`åxfl fã¨∞‰õΩ~å=Åã≤ =¿ãÎ fã¨∞‰õΩx ~å=\ÏxH˜
"≥àϧ_»∞. "≥·^Œ∞ºx J=ã¨~°O =¿ãÎ H˘O_»`À áê@∞ "≥·^Œ∞ºx fã¨∞‰õΩx =KåÛ_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞
`«# rq`«O JO`å ¿ã"å=$uÎ`À QÆ_çáê_»∞. J`«#∞ '<åѨx ¿ã= KÕÜ«∞@O, HõëêìÅ#∞
`˘ÅyOK«@O, J<åfl_»∞. ~å[ºâ◊H˜Î Ü≥ÚHõ¯ ã¨∞YO, "≥·Éèí=O, ã¨O`À+¨O, P#O^ŒO, „Ѩ֒ÉèíO
g@xflO\˜#∞O_ô `«##∞ `å#∞ ZšѨC_»∂ ^Œ∂~°OQÍ LOK«∞‰õΩ<Õ"å_»∞. J~Ú`Õ
ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ~å[H©Ü«∞Ѩ~°OQÍ Z@∞=O\˜ ¿ã"å KÕÜ«∞ÖË^•? JÔ~! ~å[H©Ü«∞Ѩ~°OQÍ
ǨÏ#∞=∞O`«∞x HõO>ˇ Z=~°∞ Z‰õΩ¯= ¿ã= KÕâß~°∞? ~å=}∞x `˘ÅyOz qcè+¨}∞xH˜
~å[ºO JѨÊyOK«@OÖ’ „Ѩ=ÚY áê„`« Z=~°∞ =Ç≤ÏOKå~°∞? ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞, #Å∞_»∞,
hÅ∞_»∞, JOQÆ^Œ∞_»∞, *ÏO|=O`«∞_»∞ =Ç≤ÏOKå~°∞. "å~°∞ =∞=∞‡efl q∞xã¨ì~ü KÕÜ«∞O_ç
Jx J#ÖË^Œ∞. qcè+¨}∞x ~åAQÍ KÕÜ«∞O_ç "Õ∞O ¿ã= KÕ™êÎO J<åfl~°∞. =º=ã¨÷#∞
™ê÷Ñ≤OK«@O, ¿ã= KÕÜ«∞@O, ¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! Wk KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ Ѩx. KåÖÏ™ê~°∞¡ ##∞fl
KåÖÏ=∞Ok J_çQÍ~°∞. g∞~°∞ ~å[H©Ü«∂ÅÖ’xH˜ ZO^Œ∞‰õΩ „Ѩ"ÕtOK«ÖË^Œ∞? Jx "åiH˜
<Õ#∞ K≥¿ÑÊk XHõ¯>Ë. <Õ#∞ XHõ ^Œâ◊Ö’ ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ L<åfl#∞. JѨÊ\˜ ~å[H©Ü«∞O
JO>Ë <å‰õΩ KåÖÏ W+¨Oì . ZѨC_»∞? ¿ã=ÜÕ∞ Ѩ~=° ∂~°O÷ QÍ L#flѨC_»∞ `åºQÆ"∞Õ Ñ¨~=° ∂=kèQÍ
L#flѨC_»∞, ~å[H©Ü«∞O HõëêìÅ#∞ `˘ÅyOK«QÆey#ѨC_»∞, ™êfi`«O„`«ºO H˘é‰õΩ *ˇ·Å∞‰õΩ
"≥o§ ^≥|ƒÅ∞ ux LifÜ«∞|_Õ@@∞=O\˜ ~å[H©Ü«∞O JO>Ë <å‰õΩ KåÖÏ W+¨ìO.
q∞„`«∞ÖÏ~å! WѨC_»∞ ~å[hu Ü≥ÚHõ¯ ~°∂ѨO =∂iáÈ~ÚOk. WѨC_»∞ JkèHÍ~°
^•Ç¨ÏO, â◊H˜ÎѨ@¡ `«$+¨‚ JkèHõO J~ÚáÈ~ÚOk. WO^Œ∞Ö’ F@∞¡ J_»QÆ@O, W`«~°∞Å
ǨωõΩ¯Å#∞ x~°∂‡eOK«@O =∂„`«"∞Õ L#flk. JѨC_»∞ <Õ#∞ ~å[H©Ü∂« Å#∞ q_çz ÃÑ>Ëâì ß#∞.
fã¨∞HÀ=\ÏxH˜ ‰õΩѨÊÅ∞ ‰õΩѨÊÅ∞QÍ =∞#∞+¨µÅ∞ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~°∞. XHõ _»Éσ֒ "≥Ú`«ÎO
QÆ∞OѨ٠JO`å K˘K«∞Û‰õΩ áÈ`«∞#flk. JO^Œ∞Ö’ ‰õÄ~ÀÛ=\ÏxH˜ U^≥·<å KÕ™êÎ~°∞.
J@∞=O@ѨC_»∞ <Õ#∞ JHõ¯_»‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ "≥àϧe? JHõ¯_» ^èŒ~°‡O Ug∞ ÖË^Œ∞, ¿ã= ÖË^Œ∞.
„Ѩ[Å∞ ÖË~°∞. Hõ~°Î=º=Ú#∞ K≥¿ÑÊ"å~°∞ ÖË~°∞. q∞„`«∞ÖÏ~å! <Õ#∞ "≥àÏÎ#∞ g∞~°∞ ‰õÄ_®
~å"åe. <Õ_»∞ ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ JkèHÍ~° ^•Ç¨ÏO JkèHõOQÍ LOk. nxH˜ g∞~°∞ ^Œ∂~°OQÍ
LO_®e. ^Õâ◊=Ú#∞ Jaè=$kú Ѩ~°K«\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç. =∞#O „Ѩ[Å ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àϧe.
¿ãflǨÏO x„^ŒáÈ`Õ ^Õfi+¨O ѨxKÕã¨∞ÎOk. ^Õfiëêxfl x„^ŒÑ¨ÙzÛ ¿ãflǨxH˜ J=HÍâ◊O ~Ú"åfie.
ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou 73
"åix „¿Ñˆ~Ñ≤OKåe. ~å[hu ÖË^• ^Õâ◊¿ã= JO>Ë JO`«HõO>Ë Z‰õΩ¯= Ug∞ ÖË^Œ∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å! g∞~°∞ ã¨=∂[OÖ’xH˜ "≥à◊§O_ç. „Ѩ[Å=^ŒÌ‰õΩ "≥à◊§O_ç. "åiH˜ Hõ~°Î=º=Ú#∞
`≥eÜ«∞*ËÜ«∞@O, ÉÏ^茺`«#∞ QÆ∞~°∞ÎKÕÜ«∞@O, ™ê=∂#º =∂#=Ù_»∞ Q˘Ñ¨Ê =ºH˜ÎQÍ `åÜ«∞~°∞
HÍ=@O QÆ∞iOz `≥eÜ«∞K≥áêÊe. `«# ^Õâ◊ ÉÏ^茺`«Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ U =ºH˜Î J~Ú<å
ZÖÏ LO_»QÆÅ_»∞? =∞Oz ã¨=∂*Ïxfl xi‡OK«@O H˘~°‰õΩ QÆ∂O_®~Ú[O =∞iÜ«Ú
W`«~° ^Œ∞~°¡Hõ∆}ÏʼnõΩ q~°∞^ŒúOQÍ ZÖÏ LO_®e Jx tHõ∆} W=fi@O <å =∞iÜ«Ú g∞ Ѩx.
QÆ∞O_®~Ú[O áÈbã¨∞Å =Å# x~ÀkèOK«|_»^Œ∞. nxx g∞~°∞ <Õ#∞ x~ÀkèOK«QÆÅO.
ZÖÏ =∞iÜ«Ú ZѨC_»∞? =∞#O [\ÏÜ«Ú=Ù#∞ L^•Ç¨Ï~°}QÍ fã¨∞H˘#=K«∞Û. XHõ „‰õÄ~°∞_»∞
XHõ Ѩu„=`å=¸iÎ J~Ú# ¢ã‘Îx ^˘OyeOK«∞‰õΩx áÈ=@O [\ÏÜ«Ú=Ù K«∂âß_»∞.
J@∞=O\˜ QÆ∞O_®Å∞ WѨC_»∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. JÖÏO\˜ „Ѩ*Ï Ñ‘_ç`«∞Å`À =∞#O Ü«Ú^ŒúO
KÕÜ«∂e. =∞# ^ŒQÆæ~° HõuÎÖË^Œ∞. ~å=}∞x ^ŒQÆæ~° LOk. HÍh =∞# ^ŒQÆæ~° P`«‡|ÅO
L#flk. P`«‡|ÅO Q˘Ñ¨Êk – HõuÎHÍ^Œ∞ Jx ~å=}∞x`À Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞ÎOk. ~å=}∞_»∞
[\ÏÜ«Ú=Ù Ô~Hõ¯Å#∞ HõuÎiOz "ÕÃã#∞. [\ÏÜ«Ú=Ù QÍÜ«∞Ѩ_ç <ÕÅÃÑ· Ѩ_≥#∞. ~å=Ú_»∞
=zÛ [\ÏÜ«Ú=Ù#∞ ÖËÑ≤ `«# QÆ∞O_≥ÅÃÑ·, ÃÑ@∞ì‰õΩx x#∞fl ã¨fi~åæxH˜ ѨOÑ≤OK«#Hõ¯~°ÖË^Œ∞,
<Õ#∞ ˆH=ÅO <å ÉÏ^茺`«#∞ =∂„`«"Õ∞ x~°fiiÎOKå#∞. J`åºKå~°=Ú, QÆ∞O_®~Ú[O LO>Ë
^•xx =ºuˆ~H˜OKåe. „Ѩ[ÅO^Œ~°∂ XHõ>ˇÿ =ºuˆ~H˜¿ãÎ ã¨=∂[OÖ’ QÆ∂O_®~Ú[O
JO`«iOzáÈ`«∞Ok.
„Ѩ[Å ã¨Ç¨ÏHÍ~°O ÖˉõΩO>Ë ^Õâ◊ ã¨=∞㨺Å#∞ Ѩi+¨¯iOK«ÖËO. „Ѩ[Å ã¨Ç¨ÏHÍ~°O
ÖË ‰ õ Ω O>Ë ^Õ â ◊ 㨠= ∞㨠º Å#∞ Ѩ i +¨ ¯ iOK« Ö Ë O . „Ѩ [ Å ã¨ Ç ¨ Ï HÍ~° = Ú#∞ Z=~° ∞
"Õ∞Å∞H˘ÅѨQÆÅ~°∞? „Ѩ[Å ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú#∞ „ѨÉèí∞`«fiO *ÏQÆ$`«Ñ¨~°K«ÖË^Œ∞. "Õ∞=Ú
*ÏQÆ$`«Ñ¨~°K«QÆÅO. ZÖÏ J~Ú`Õ Ñ¨H˜∆H˜ Ô~O_»∞ Ô~Hõ¯Å∞ LO\ÏÜ≥∂, P q^èŒOQÍ XHõ Ô~Hõ¯
~å[ºâ◊H˜Î, Ô~O_»=k ^èŒ~°‡â◊H˜Î. nx<Õ =∞#O [#â◊H˜Î, Ö’Hõâ◊H˜Î JO\ÏO. Ö’Hõâ◊H˜Î ZO`«
ÉÏ=ÙO>Ë „ѨÉèí∞`«fiO JO`« =∞OzQÍ LO@∞Ok. XˆH Ô~Hõ¯`À ѨH˜∆ ZQÆ~°ÖË^Œ∞. ~å[ºâ◊H˜Î`À
ѨxKÕÜ«Ú@‰õΩ ZO`À=∞Ok =º‰õΩÎÅ∞ L<åfl~°∞. ^èŒ~°‡â◊H˜Îx <Õ#∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ#∞. „Ѩ[ʼnõΩ
ÉÏ^茺`«#∞, Hõ~°Î"åºxfl QÆ∞~°∞ÎKÕÜ«∂e. KÕ™êÎ#∞. g∞~°∞ "å#„Ѩã¨÷ tHõ∆}#∞ fã¨∞H˘x „Ѩ[ʼnõΩ
nx ã¨fi~°∂Ѩ=Ú#∞ `≥eÜ«∞K≥ѨÊO_ç. W^Õ <Õ#∞ g∞‰õΩ WѨÊ\˜=~°‰õÄ K≥Ñ≤ÊOk. WHõ =ÚO^Œ∞
‰õÄ_® W^Õ K≥ѨÓÎ LO\Ï#∞. =∞`«O JO>Ë ÉÏ^茺`«#∞ "Õ∞Å∞H˘ÅѨ@O. W@∞=O\˜
=∞`«=Ú#∞ <Õ#∞ „Ѩu=ºH˜ÎH© <Õ~°∞Ê`å#∞. ZO^Œ∞HõO>Ë „Ѩu=ºH˜Î =∞Oz"åxQÍ `«Ü«∂Ô~·`Õ,
„Ѩu‰õΩ@∞O|O =∞OzQÍ =∂i`Õ, ã¨=∂[O, ^Õâ◊O =∞OzQÍ LO@∞Ok. =∞Ǩg~°∞_»∞
Ѩ^Œ=ÙÅ∞, „Ѩu+¨ªÅ∞ âßb#`«#∞ „ѨHÍtOѨKÕÜ«∞QÆÅq =∂„`«"Õ∞.
74 ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou
~å[º=Ú#‰õΩ uÖ’^ŒHÍezÛ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã‘fiHõiOz ã¨=∂[OÖ’ ^≥·==Ú#∞ "Õ∞Å∞H˘eÑ≤
„ѨÅ[‰õΩ P^蕺u‡Hõ â◊H˜Î QÆ∞iOz `≥eÜ«∞Ѩ~°Kå_»∞.
|∞^Œú ÉèíQÆ"å#∞_»∞ ‰õÄ_® ~å[º=Ú#∞ `«ºlOKå_»∞. J`«#∞ „Ѩu „QÍ=∞=Ú#O^Œ∞
ÉèíQÆ=O`«∞x "Õ∞Å∞H˘eáê_»∞. Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x "Õ∞Å∞H˘eÊ# `«^Œ∞Ѩi ~å[ºâ◊H˜Î ZO^Œ∞‰õΩ
=∞OzQÍ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞? Jâ’‰õΩx "≥Ú^ŒÅ∞H˘x ǨÏ~°¬=~°ú#∞x =~°‰õΩ =O^ŒÅH˘kÌ =∞Okx
J`«#∞ =∞OzQÍ =∂~åÛ_»∞. =t+¨µª_»∞ P^蕺u‡Hõ â◊H˜Îx J#∞ã¨iOKå_»∞. J`«#∞
~°Ñ¶¨Ú=OjÜ«ÚÖˇ· J<ÕHõ=∞Ok ~åAÅ#∞ =∞OzQÍ =∂~°ÛÖË^•? J=Ù#∞! =∂~åÛ_»∞.
=∞ǨÏhÜ«ÚÅO^Œ~°∂ P^蕺u‡Hõ â◊H˜Î<Õ J#∞ã¨iOKå~°∞. Kå}∞‰õΩº_»∞ K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎx =∞OzQÍ
=∂~°ÛÖË^•? =∂~åÛ_»∞. ã¨=∞~°ú ~å=∞^•ã¨∞ t"år "≥Ú^ŒÅQÆ∞"åix =∞OzQÍ =∂~åÛ_»∞.
"Õ∞=Ú ‰õÄ_® „ѨÉèí∞`«fi=Ú#∞, „Ѩ[Å#∞ =∞OzQÍ =∂~°∞™êÎ=Ú. „Ѩ[Å#∞, „ѨÉèí∞`«fi=Ú#∞
=∞OzQÍ =∂~°Û\ÏxH˜ <Õ#∞, g∞~°∞ HõÅã≤ KÕã¨∞Î#fl D Ѩx KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk. „Ѩ[Å∞
=∂i#@¡~Ú`Õ „ѨÉèí∞`«fiO `«#‰õΩ `å#∞QÍ =∂iáÈ`«∞Ok.
W^Õ <å ÉèÏq ã¨O^Õâ◊O. W^Õ =∞Ǩg~°∞x ã¨O^Õâ◊O. g∞~°∞ ~å[H©Ü«∂ÅÖ’xH˜ ZO^Œ∞‰õΩ
„Ѩ"ÕtOK«ÖË^Œ∞ Jx ##∞fl „ѨtflOKÕ "åiH˜ <Õ#∞ Ѩ^Õ Ñ¨^Õ K≥¿ÑÊ ã¨=∂^è•#O Uq∞@O>Ë
~å[hu Ü≥ÚHõ¯ Ѩikè KåÖÏ z#flk. P^蕺u‡Hõ Ѩikè ÃÑ^ŒÌk. ~å[hu Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î
`«‰õΩ¯=. ^•x "≥·Éèí=O `«‰õΩ¯=. P^蕺u‡Hõâ◊H˜Î KåÖÏ Q˘Ñ¨Êk. ™ê=∞~°÷ºO QÆÅk. <å ^ŒQÆæ~°
=ºH˜Î â◊H˜Î L#flk. <å ^ŒQÆæ~° 46ÅHõ∆Å =∞Ok =º‰õΩÎÅ∞<åfl~°∞. q∞„`«∞ÖÏ~å! U =ºH˜ÎH© '<Õ#∞
~å[H©Ü«∞=ÚÅÖ’xH˜ „Ѩ"Õt¿ãÎ ¿ã= KÕ¿ã J=HÍâ◊O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. <å‰õΩ Q“~°=O Åaèã¨∞ÎOk,
J#fl PÖ’K«# ~å‰õÄ_»^Œ∞, P^蕺u‡HõѨ~°OQÍ =∞#O KÕ¿ã ¿ã= ~å[H©Ü«∞Ѩ~°OQÍ =∞#O
KÕ¿ã ¿ã= HõO>Ë Q˘Ñ¨Êk, JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ ~å[H©Ü«∞OÖ’xH˜ KÕ~°‰õΩO_®, ~å[H©Ü«∂Å#∞
q_çz ÃÑ\˜ì, ^è•i‡Hõâ◊H˜ÎÖ’xH˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\Ïì#∞. D ~ÀA [x‡Oz# =∞Ǩg~°∞x =∞iÜ«Ú
ǨÏ#∞=∞O`«∞x rq`«O #∞Oz <å‰õΩ ã¨=∂^è•#O ÅaèOzOk. D LѨ<åºã¨O ^•fi~å
g∞~°∞ ~å[H©Ü«∞O HõO>Ë ^è•i‡Hõhu Q˘Ñ¨Êk Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. D ~ÀAH˜ WO`«\ ˜`À
ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOu
1988Ö’ K«eHÍÅO #=O|~ü =∂ã¨O. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ `«=∞ QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx t+¨µºÅ`À
^Œ~°≈# âߢ™êÎxfl K«iÛã¨∂Î LO_»QÍ, XHõ t+¨µº_»∞ – ''QÆ∞~°∂r g∞~°∞ ZѨÊ\˜H© =∂ =∞^茺<Õ
LO\Ï~°∞ Hõ^•! K«xáÈ~°∞QÍ!—— J<åfl_»∞. J`«x =¸~°ö`åfixH˜ #=Ùfi`«∂ – '<Õ#∞
K«xáÈ=@"Õ∞q∞\˜? <Õ#∞ âßâ◊fi`«∞_»#∞. â◊s~°O =~°‰õΩ J~Ú`Õ, D ‰õΩ~åÎ qÑ≤Ê áê~°"Õã≤#>Ë¡
<åÔHѨÙ_»∂ `˘O^Œ~°QÍ<Õ LO@∞Ok. <Õ<≥ѨC_»∂ ǨÏ_®=Ù_ç Ѩ_»∞@ÖË^Œ∞.
ǨÏ#∞=∞[˚Ü«∞Ou 75
nxfl ‰õÄ_® qÑ≤Ê áêˆ~™êÎ#∞— J<åfl~°∞. '<Õ#∞ g∞ #∞Oz ^Œ∂~°O HÍ#∞. âßOu‰õΩO*òÖ’<Õ
LO\Ï#∞— J<Õ"å~°∞. D<å_»∞ "å~°∞ â◊s~åxfl ‰õΩ~åÎ=Öˇ<Õ qÑ≤Ê áêˆ~âß~°∞. t+¨µºÅ‰õΩ
=∂„`«O '<Õ#∞ âßâ◊fi`«∞_»#∞— J<Õ =∂@ÃÑ· #=∞‡HõO LOk. PÜ«∞# Wk=~°Hõ\ ˜ Hõ<åfl
Z‰õΩ¯=QÍ âßOu‰õΩO*òÖ’ "åºÑ≤Oz L<åfl~°∞.
21= â◊`å|ÌO – L[˚fiÅ Éèíq+¨º`«∞Î
ã¨fiÜ«∞OHõ$+≤ ÉÏÅ∞_»∞
„á¶ê#∞ûÖ’ QÍÜ«∞x "≥∞e^ä•<£ ^ŒQÆæ~°‰õΩ XHõ ¿Ñ^Œ ÉÏÅ∞_»∞ r~°‚ =¢™êÎÅ`À =zÛ n#OQÍ
xÅ|_®¤_»∞. P"≥∞ ǨÏ$^ŒÜ«∞O „^ŒqOzOk. P^Œ~°O`À ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩx hˆHq∞ HÍ"åÅx
„ѨtflOzOk. ÉÏÅ∞_»∞ q#Ü«∞O`À <å¿Ñ~°∞ Ñ≤Ü«∞ˆ~. =∂ J=∞‡‰õΩ [|∞ƒ KÕã≤Ok. "≥·^ŒºO
KÕ~ÚOK«\ÏxH˜QÍx, PǨ~°O W=fi\ÏxH˜QÍx <å =^ŒÌ U=∂„`«O ÃÑ·ã¨Å∞ ÖË=Ù Jx K≥Ñ≤Ê
`«Å =OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J~Ú`Õ h‰õΩ PiúHõ ã¨Ç¨Ü«∞O HÍ"åe JO`Õ<å? J#flk "≥∞e^ä•<£.
Ñ≤Ü«∞ˆ~ HÍ^Œ<åfl_»∞. P"≥∞ Pâ◊Û~°ºáÈ~ÚOk. J~Ú`Õ ZO^Œ∞‰õΩ =KåÛ=Ù? Jx „ѨtflOzOk.
ÉÏÅ∞_»∞ q#Ü«∞OQÍ |^Œ∞Å∞ K≥áêÊ_»∞.
''<å „Ñ¨uÉèí#∞QÍx, â◊H˜Îx QÍx g∞~°∞ ã‘fiHõiOz ^•xH˜ `«y# qÅ∞= K≥e¡OKÕ U~åÊ@∞
KÕÜ«∞O_ç. P ™⁄=Ú‡`À<Õ J=∞‡ HÀÅ∞‰õΩO@∞Ok Jx <å qâßfiã¨O. Lz`«OQÍ ã‘fiHõiOz#
"å\˜=Å# ã¨`«Êùe`åÅ∞ ~å=Ù—— J<åfl_»∞ YzÛ`«OQÍ, P"≥∞ `«#Ö’x Pâ◊Û~åºxfl, P#O^•xfl
=ºHõÎO HÍhÜ«∞‰õΩO_® ™ê^è•~°} â‹·eÖ’ ''ÉÁuÎQÍ z#fl Ñ≤Å¡"å_çq. UO Ѩx KÕ™êÎ=Ù?——
J#flk. ÉÏÅ∞_»∞ =∞e#"≥∞ÿ# *Ë|∞ #∞O_ç XHõ HÍy`åxfl fâß_»∞. ''<Õ#∞ XHõ z#fl Hõq`«
„"åâß#∞. g∞~°∞ QÍÜ«∞x HÍ|\˜ì D Hõq`«#∞ XHõ QÍ# ã¨ÉèíÖ’ áê_»O_ç. q∞=Ú‡Å#∞
ã¨`«¯iOz ~ÚzÛ# ^èŒ<åxfl <å‰õΩ W=fiO_ç—— J<åfl_»∞. P HÍy`«O P"≥∞ KÕuÖ’ ÃÑ\Ïì_»∞.
"≥∞e^ä•<£ Hõ#∞flÅ∞ K≥=∞~åÛ~Ú. P ÉÏÅ∞x ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~ÀÛɡ@∞ì‰õΩx P`«x Hõ#∞flÅÖ’H˜
K«∂ã¨∂Î P ™êÜ«∞O„`«O ã¨ÉèíÖ’ *ÏeQÍ áê_ç qxÑ≤OzOk. q<Õ"åi Hõ#∞flÅ∞ ‰õÄ_®
h\˜`À xO_çáÈÜ«∂~Ú. „Ѩ[Å∞ Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê HÍ#∞HõÅ#∞ WzÛ "≥∞e^ä•#∞#∞ „ѨâO◊ ã≤OKå~°∞.
P"≥∞ P ã¨`å¯~åxH˜ J~°∞›_»∞ Ñ≤Ü«∞ˆ~ Jx K≥Ñ≤Ê ÉÏÅ∞x ѨiK«Ü«∞O KÕã≤Ok. =zÛ#
_»|∞ƒ#∞ "≥Ú`«ÎO J`«xˆH WzÛ `«e¡ =^ŒÌ‰õΩ ѨOÑ≤"Õã≤Ok. ÉÏÅ∞_»∞ `«e¡H˜ "≥·^ŒºO
KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
„Ѩ*Ï˝ ѨÙ~å}=Ú – tâ◊√ x~å‡} „ѨHõ~°}O
rq`«=ÚÖ’ ѨÙ~°∞ëê~°÷"Õ∞ ã¨~Àfi#fl`«"≥∞ÿ# ÖÏÉèí=Ú
76 â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°}
â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°}
1978 Ѷ≤„|=i 12= `Õn# =ã¨O`« Ѩ~°fiO ã¨O^Œ~åƒù# âßOu‰õΩO*òÖ’ KÕã≤#
„Ѩã¨OQÆáê~î°O.
q∞„`«∞ÖÏ~å!
=ã¨O`« ѨOK«q∞ L`åûǨÏÉèíi`«"≥∞ÿ# ѨO_»∞QÆ. „¿Ñ~°}xKÕÛ â◊√Éèík#O. „ѨHÍâß#flOkOKÕ
â◊√Éèík#O. =ã¨O`« |∞∞`«∞=Ù L`åûǨxfl fã¨∞Hõ=ã¨∞ÎOk. LÅ¡™êxfl fã¨∞Hõ=ã¨∞ÎOk.
ã¨=∞~°÷QÆ∞~°∞ ~å=∞^•ã¨∞ rq`«HÍOÖ’ D ~ÀAÅÖ’<Õ XHõ PÖ’K«# =zÛOk. rq`åxfl
ZO^Œ∞‰õΩ ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ LѨÜ≥∂yOK«∞ HÀ‰õÄ_»^Œ∞? =∞# rq`åxfl ZO^Œ∞‰õΩ ™ê~°÷HõO
KÕã¨∞HÀÖËHõáÈ`«∞<åflO? XHõ =OHõ PÜ«∞# q"åǨxH˜ „Ѩܫ∞`åflÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
ã¨=∞~°÷ QÆ∞~°∞ ~å=∞^•ã¨∞‰õΩ, ÉèÏ~°º, ÉèÏ~°º‰õΩ Ñ≤Å¡Å∞, P Ñ≤šʼnõΩ Ñ≤Å¡Å∞, "åà◊§ ÃÑo§à◊√§,
HÍ#∞ÊÅ∞ ~Ú^ŒO`å XHõ ã¨OÔHÅQÍ `ÀzOk. Ô~O_»="≥·Ñ¨Ù PÜ«∞#‰õΩ P`«‡#∞O_ç ã¨OˆH`«O
JOkOk Ѩ~°=∂`«‡ #∞O_ç ã¨OˆH`«O JOkOk, ''h rq`«O ~ÚO`« qÅ∞=ÖËxk HÍ^Œ∞
Jk J=¸ºÅ"≥ ∞ ÿ # k. KåÖÏ „Ñ≤ Ü « ∞ "≥ ∞ ÿ # k. ~å, h‰õ Ω ~ÚOH˘Hõ ^•iH˜ `« Å ∞Ѩ Ù
`≥~°∞=|_»∞`«∞Ok =∞ǨÏ`«fiO"≥·Ñ¨Ù‰õΩ fã¨∞‰õΩáÈÜÕ∞^•i Jk—— Jx. ã¨=∞~°÷ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞
PÖ’K«#Ö’ Ѩ_®¤~°∞. LÖÏ¡ã¨O =zÛOk. L`åûǨÏO =zÛOk Jk PѨ\ÏxH˜ QÆ∂_®
â◊HõºOQÍ#O`« â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ# "≥Å∞¡=. H˜s@O qã≤i áêˆ~Ü«∞_»O "Õ~°∞. HõOHõ}Ïxfl q~°QÆQ˘\˜ì
áê~°"ÕÜ«∞@O "Õ~°∞. P Ñ≤Å¡"å_»∞ áêiáÈÜ«∂_»∞. Z=~°∞? XHõ ™ê^• ã‘^• Ñ≤Å¡"å_»∞!
Ѩ~°∞QÆ∞Å∞ ÃÑ_»∞`«∂ áêiáÈ~Ú ã¨=∞~°÷QÆ∞~°∞ ~å=∞^•ã¨∞QÍ ZkyáÈÜ«∂_»∞.
WHõ¯_» <åÖ’ LÖÏ¡ã¨O ֒Ѩe #∞O_ç "≥Å∞¡=ÖÏ á⁄Oy á⁄~°Å∞`«∞#flѨC_»∞ ^•xx
Z=~°∂ PѨÖË~°∞. =ã¨O`« |∞∞`«∞=ÙÖ’ LÖÏ¡ã¨O `«~°e =ã¨∞ÎOk. |∞^Œú ÉèíQÆ"å#∞x Hõ^èŒ
QÆ∂_® J^Õ. XHõ =OHõ ÉèÏ~°º x„^ŒáÈ`«∞#flk. XHõ=OHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ x„^ŒáÈ`«∞<åfl_»∞.
qâ◊fi=∞O`«\Ï „Ѩu^èŒfixã¨∞Î#fl XHõ Ñ≤Å∞Ѩ٠PÜ«∞#‰õΩ q#|_çOk† h=Ù `≥eqQÆÅ"å_»=x,
h=Ù PÖ’K«<å â◊H˜Î QÆÅ"å_»=x, h=Ù ^è≥·~°ºO, ™êǨÏã¨O QÆÅ"å_»=x. h=Ù ~Ú^ŒÌiHÀã¨O
=∂„`«"Õ∞ „|`«∞‰õΩ `«∞<åfl"å? ÉèÏ~°º HÀã¨O, Ñ≤Å¡"åxHÀã¨O „|`«∞‰õΩ`«∞<åfl"å? P Ѩx
Z=Ô~·<å KÕÜ«∞QÆÅ~°∞QÆ^•! J#fl JO`«~åfi}˜x q#fl =∞~°∞Hõ∆}O PÜ«∞# K«~°, K«~å
Hõ^ŒeáÈÜ«∂~°∞. |∞^Œú ÉèíQÆ"å#∞_»∞QÍ =∂iáÈÜ«∂~°∞.
â◊OHõ~åKå~°º ™êfiq∞Ö’ ÃÑÅ∞¡aH˜# LÖÏ¡ã¨O QÆ∂_® D |∞∞`«∞=Ù‰õΩ ã¨O|OkèOz#^Õ.
â◊OHõ~°∞Å `«e¡ =∂ "å_»∞ Q˘Ñ¨Ê"å_»=Ù`å_»x JO@∞O_Õk. ÃÑ^ŒÌ K«^Œ∞=ÙÅ∞ K«kq ÔQl>ˇ_£
J„Hõ=∞ ã¨O`å#O LO_»^Œ∞. J„Hõ=∞ `«e¡^ŒO„_»∞ÖË LO\Ï~°∞.
â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°} 77
PѶ‘ã¨~°∞ J=Ù`å_»h, ÃÑà◊§~Ú HÀ_»Å∞ Ñ≤Å¡ =ã¨∞ÎO^Œh, "åà◊§ Ñ≤Å¡Å#∞ P_ç™êÎ#h
=ÚK«Û@Ѩ_Õk. J=∞‡ Ѩ^Õ Ñ¨^Õ JO@∞O_Õk. ''<Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@Å∞ q#HõáÈ`Õ #~°HÍxH˜
áÈ`å=x—— â◊OHõ~°∞Å<Õ "å~°∞ ''㨈~ J=∞‡"å@ q#HõáÈ`Õ #~°HÍxH˜ áÈ`å#∞ #~°HÍxH©,
=∞Ǩ#~°HÍxH˜ áÈ~Ú<å 㨈~ =∞Oz Ѩ#∞Å∞ KÕ™êÎ#∞——. <å ã¨OHõÖÏÊxH˜ qѶ¨∞flO=¿ãÎ
P`«‡, Ѩ~°=∂`«‡Å =∂@ q#Hõ ZHõ¯_»‰õΩ áÈQÆÅ#∞? PÖ’K«#Ö’ Ѩ_®¤~°∞? Z=~°∞?
Pkâ◊OHõ~°∞Å∞.
J=∞‡=∂@ ÖˇHõ¯KÕÜ«∞~å^Œx â◊OHõ~°∞Å∞ xâ◊Û~ÚOKå~°∞. XHõ~ÀA# PÜ«∞# #kÖ’
™êfl<åxH˜ áÈ~Ú, =ÚxyáÈ`«∂ ˆHHõÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. J=∂‡ <Õ<ÕO KÕÜ«∞#∞, <å‰õΩ =∞~°}O
Pã¨#fl=∞~ÚOk† t=Ù_»∞ HõxÑ≤Oz <Õ#∞ ã¨<åºã¨O fã¨∞‰õΩO>Ë ##∞fl ~°H˜∆™êÎ#<åfl_»∞. Jx.
áêѨO, P`«e¡ Hõ_»∞ѨÙfÑ≤`À ˆHHõÅ∞ ÃÑ\˜ìOk. <åÜ«∞<å! h=Ù „|uH˜ LO>Ë KåÅ∞ x#∞fl P
â◊O‰õ~°∞xˆH JѨÊy™êÎ#x. "≥O@<Õ â◊OHõ~°∞Å∞ #k X_»∞¤‰õΩ D^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞. J=∂‡!
~ÚѨC_»∞ <Õ#∞ â◊OHõ~° ÉèíQÆ"å#∞x ™⁄`«∞Îx, J<åfl~°∞.
W@∞=O\˜ ã¨OѶ¨∞@#Å∞ =ã¨O`« Ѩ~°fik<å#, Z<Àfl [iQÍ~Ú JO^Œ∞Ö’ XHõ\ ˜ <å‰õΩ
ã¨O|OkèOz#k. 55 ã¨O=`«û~åÅ „H˜O^Œ@, =ã¨O`« Ѩ~°fi â◊√Éèík<å#, <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞
<å ~ÚO\˜H˜ =KåÛ~°∞. <å ™œÉèÏQƺO <å =ÚOy@ "åeOk. =ã¨O`« ѨOK«q∞ ~ÀA#
JO^ŒiH© ™œÉèÏQƺO =ã¨∞ÎOk. JO^ŒiH© LÖÏ¡ã¨O =ã¨∞ÎOk. XHõ `«~°OQÆO =ã¨∞ÎOk. <å
=^ŒÌ‰õΩ QÆ∂_® XHõ ÔH~°@O =zÛOk. P â◊√Éèík<å#, <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ ~°∂ѨOÖ’, <å
=∂ã¨~ì ü ~°∂ѨOÖ’ =zÛOk. <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ „ѨHÍâ◊~∂° ѨO`À =KåÛ~°∞. =∞Ǩ ѨÙ~°∞+¨µÖˇ=~°∞
=zÛ<å, U^À XHõ\ ˜ fã¨∞‰õΩ=™êÎ~°∞. XHõ =∞Ǩâ◊H˜Î =zÛ#ѨÙ_»∞ U^À XHõ\ ˜ fã¨∞Hõ=ã¨∞ÎOk.
L`«Î KÕ`«∞Å`À ~å~°∞ "åÔ~=~°∂. <å QÆ∞~°∞=Ù ‰õÄ_®, <å ÉÏãπ ‰õÄ_®, <å =∂ã¨ì~ü ‰õÄ_®
=ã¨O`« ѨOK«q∞ ~ÀA# ™œÉèÏQͺxfl fã¨∞‰õΩ =KåÛ~°∞. ^•xfl =∞#O HõÅã≤ ѨOK«∞‰õΩO^•O.
J^Õ ™œÉèÏQƺO g∞ JO^ŒiH© Hõey`Õ g∞~°O`å ^èŒ#∞ºÖË. J@∞=O\˜ LÖÏ¡ã¨Ñ¨Ù "≥Å∞¡=
=zÛ#ѨÙ_»∞ UO [~°∞QÆ∞`«∞Ok? PѨ@O Hõ+¨ì=∞=Ù`«∞Ok. =∞O@ ÃÑ·H˜ ÖËKÕ@ѨC_»∞ Ju
"ÕQÆOQÍ ÖËã¨∞ÎOk. U =∂„`«O JѨkè LO_»^Œ∞. ã¨=∞Ü«∞O =zÛ#ѨÙ_»∞ QÍe"å# QÆ∂_®
ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ =ã¨∞ÎOk. <å rq`«OÖ’ QÆ∂_® J@∞=O\˜ `«∞á¶ê#∞ =zÛOk. <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞
=KåÛ~°∞ ~åQÍ<Õ P`«‡ ™êH∆Í`å¯~°O KÕ~ÚOKå~°∞. ѨÓ~°fi [#‡Å#∞ K«∂Ñ≤OKå~°∞. "≥à◊√`«∂,
Ô~O_»∞ =ã¨∞Î=ÙÅxzÛ "≥_»∞`«∞<åfl#<åfl~°∞. P Ô~O_»∞ =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ =∞#O â◊H˜Î áê`«=∞h,
‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°} Jh JO\ÏO. Ô~O_»∂ H˘xfl ÃãHõ#¡Ö’ [iyáÈÜ«∂~Ú. <å Hõ#∞Å
=ÚO^Œ∞ H˘xfl ~Ú`«~° =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ^Œ~°≈#q∞KåÛ~Ú. xëêÖ’ L#fl"åiH˜ =∂„`«"Õ∞ Jq
`«ÑC¨ Å∞ Z=Ô~<· å KÕ™êÎ~∞° . =¸~°∞Åö ∞ =∂„`"« ∞Õ "å\˜x ã¨ik^Œ∞HÌ À‰õΩO_® QÆ_∞» ѨÙ`å~°∞.
78 â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°}
H˘OK≥O HõxÑ≤™êÎÜÕ∞"≥∂, <å‰õΩ „ѨѨOK«=∞O`å =∞~Àq^èŒOQÍ Hõ#Ѩ_»™êyOk.
â◊H˜Îáê`«O U q^èŒOQÍ KÕâß~°∞? â◊H˜Îáê`«O =Å¡ UO [~°∞QÆ∞`«∞Ok? â◊H˜Îáê`«=∞O>Ë
=∂=∂Å∂QÍ J#∞‰õΩ<Õ =∂@Å∞. QÆ∞~°∞=Ù =^ŒÌ #∞O_ç HõÔ~O@∞ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞ÎO^Œh, Jk
t+¨µºxÖ’ „Ѩ"Õtã¨∞ÎO^Œh, JѨC_»∞ t+¨µº_»∞ Páê^Œ=∞ã¨ÎHõO HõOÑ≤OzáÈ`å_»h! "åã¨Î"åxH˜
Jk â◊H˜Îáê`«O HÍ<ÕHÍ^Œ∞. âßs~°Hõ â◊H˜Îáê`«O =Å¡ „ѨÜ≥∂[#O HõÅ∞QÆ<Õ HõÅ∞QÆ^Œ∞.
â◊H˜Îáê`«=∞O>Ë KÕ`«<åâ◊H˜Îáê`«O. KÕ`«<å â◊H˜Îx L`«Ê#flO KÕ¿ãk. KÕ`«<å â◊H˜Î ÉèÏ=#Å
~°∂ѨOÖ’, ã¨O"Õ^Œ#Å ~°∂ѨOÖ’ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. â◊s~°OÖ’ ‰õΩ^Œ∞Ѩ٠QÆ∂_® LO_»^Œ∞. ^•xH˜
KÕ`«#`À, ™êǨÏã¨O`À =∂„`«"Õ∞ ã¨O|O^èŒO LO@∞Ok. KÕ`«# Ü≥ÚHõ¯ P â◊H˜ÎH˜ ™êǨÏã¨=∞x
¿Ñ~°∞ JѨC_»∞ ã≤^•úO`åÅ#∞, P^Œ~å≈Å#∞ Ѩ@∞ì‰õΩ "ÕÖÏ_»\ÏxH˜ rq`«OÖ’ Ѩx Ѩ_»∞`«∞Ok.
^•xH˜ KÕѨ‰õΩ L#fl@∞=O\˜ ™êǨÏã¨O HÍ"åe. KÕѨ „Ѩ"åǨxH˜ Z^Œ∞s^Œ∞`«∂, =ÚO^Œ∞‰õΩ
áÈ`«∞Ok. Jk KÕ`«<åâ◊H˜Î. Jk ™êǨÏã¨O. P^Œ~å≈Å#∞ rq`«OÖ’ JÅ=~°K«∞HÀ=\ÏxH˜
„Ѩܫ∞uflã¨∞Î#flѨC_»∞ Z<Àfl |ÅÇ‘Ï#`«Å∞ J_»∞¤Ñ¨_»`å~Ú. Ö’ÉèíO, "≥∂ǨÏO, "å`å=~°}O,
"≥∞ÿ„u, q∞„`«∞Å∞ J@∞=O\˜q ÅH∆ÀѨÅHõ∆Å∞. W@∞=O\˜ |ÅÇ‘Ï#`«Å‰õΩ Z^Œ∞~˘_ç¤ KÕѨ
=Öˇ, ^è≥·~°ºOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êˆQ"å_»∞ P^蕺u‡Hõ ^Œ$+≤ìÖ’ |Å=O`«∞_»∞. ##∞fl =∂
QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ~Ú@∞=O\˜ â◊H˜Î=O`«∞xQÍ `«Ü«∂~°∞KÕâß~°∞. W~°"≥· ã¨O=`«û~åÅ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’<Õ
~ÚÅ∞¡ =^Œe, "≥o§ HÍO„ÔQã¨∞Ö’ KÕiáÈÜ«∂#∞. H˘xfl ~ÀAÅ∞ HÍO„ÔQã¨∞ HÍ~åºÅ∞
K«Hõ¯ÃÑ_»∞`«∂, `«~°∞"å`« *ˇ·Å∞‰õΩ "≥àϧ#∞ nx<Õ ^è≥·~°º=∞h, ™êǨÏã¨=∞h JO\Ï~°∞.
ã≤^•úO`åÅHÀã¨O, P^Œ~å≈ÅHÀã¨O =∞x+≤Ö’ XHõ L<å‡^ŒO ÃÑÅ∞¡|∞‰õΩ`«∞Ok. ™ê=∞~°÷ºO
"≥eH˜ =ã¨∞ÎOk. P^Œ~°≈"åk HÍQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. nx ¿Ñˆ~ â◊H˜Îáê`«O.
â◊H˜Îáê`«O U q^èŒOQÍ [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ#\ÏxH˜ =∞~À L^•Ç¨Ï~°}. g∞~åÉÏ~Ú WO\’¡
‰õÄ~°∞Ûx U_»∞ã¨∞Î#flk. WO\’¡ "åà◊§O`å h=Ù =∞# ‰õΩÅ Q“~°"å#fl#∞ã¨iOz ~ÚO\’¡#∞Oz
|Ü«∞@‰õΩ áÈ~å^Œx POHõ∆Å∞ qkèOKå~°∞. g∞~å QÀ™êfiq∞ `«∞Åã‘^•ãπ‰õΩ XHõ ÖËY ^•fi~å
`«# ÉÏ^èŒ#∞ "≥Å¡_çOzOk. `«∞Åã‘^•ãπ ["å|∞ „"åâß~°∞. ''Ѩiã≤÷`«∞Å∞ =∂iáÈ`å~Ú.
h=Ù h =∞# ã≤÷ux =∂~°∞ÛHÀ JѨC_»∞ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ "å@O`«@ J"Õ K«Hõ¯|_»`å~Ú— Jx
„"åã¨∂Î ^•O`ÀÉÏ@∞ XHõ Hõq`«#∞ QÆ∂_® „"åâß~°∞.
''*ψH „Ñ≤Ü«∞#~å=∞ "≥·^ÕÇ‘Ï, `«lÜ«∞ `åÇ≤Ï HÀ\˜Éˇ·s ã¨=∞ Ü«∞^ŒºÑ≤ Ѩ~°=∞ ã¨<ÕÇ‘Ï——
Jx Jk Hõq`« HÍ^Œ∞. â◊H˜Îáê`«O. â◊H˜Îáê`åxfl L^ŒÇ¨ÏiOK«\ÏxH˜ PÔ~O_»∞ ѨO‰õΩÎÅ∂
<å‰õΩ ZO`À LѨHõi™êÎ~Ú. Jq K«^Œ=QÍ<Õ <åÖ’ L`åûǨÏO, ™êǨÏã¨O, ÃÑÅ∞¡aH˜ =™êÎ~Ú.
<åÖ’ JѨiq∞`«"≥∞ÿ# â◊H˜Î =ã¨∞ÎOk. ã≤^•úO`åÅ#∞ áê\˜OK«@OÖ’ <å‰õΩ Z^Œ∞Ô~·#
=∞#O "Õ∞Å∞H˘#flÑC¨ _»∞ x„^ጠÈ`«∞<åflO. x„^ጠÈ`«∞#flÑC¨ _»∞ "Õ∞Å∞ H˘O@∞<åflO.
â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°} 79
q~À^èŒ∞ÅÖ’ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ =∞Ǩ=∞O_»ÖËâ◊fi~°∞Å∞, <å ã¨xflÇ≤Ï`«∞Öˇ·# |O^èŒ∞q∞„`«∞Å∂
L<åfl~°∞. |OQÍ~°∞ ã¨OHÔ à◊§#∞ KèkÕ OKå#∞. rq`åO`«O <åHÀã¨O, g∞ HÀã¨O ã¨=∂[OHÀã¨O,
ã¨=∞ã¨Î qâ◊fiHÀã¨O, =∞Ç≤Ïà◊Å JkèHÍ~°OHÀã¨O, XO\iQÍ<Õ =ÚO^Œ∞‰õΩ K˘K«∞Û‰õΩáÈÜ«∂#∞.
Jqhu`À áÈ~å_»@O HÀã¨O, Ü«ÚQÆx~å‡} qKå~° „HÍOu ã¨∂„`«áê`«O KÕâß#∞. D
^Œ$+≤ìHÀ}OÖ’ <Õ#∞ ~å[Ѩل`«∞_çx. <åÖ’ JO`«\Ï Ñ¨~°â◊√~å=Úx Ѩ^ŒúuÖ’ ~À=∞ ~À=∞OÖ’
â∫~°º ™êǨ™êÅ∞ xO_ç L<åfl~Ú. <Õ#∞ =∞Ǩ=∂#=Ù_»#∞. <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ <åH˜zÛ#
â◊H˜Î áê`«O. <å‰õΩ ^è≥·~°º ™êǨϙêÅ ~°∂ѨOÖ’ ~ÚzÛ#k.
‰õΩO_»ex JO>Ë Uq∞\˜? ‰õΩO_»ex JO>Ë <Õ#∞ Hõ~∞° } JO\Ï#∞. q"ÕHjõ Å`« JO\Ï#∞.
Hõ~°∞} JO>Ë ~Ú`«~°∞Å ^Œ∞óMÏhfl, ÉÏ^èŒh K«∂z |iOK«ÖËHõáÈ=@O. q"ÕHõ=∞O>Ë
Ѩiëê¯~°O H˘~°‰õΩ L#fl`« =∂~åæ<åflK«iOK«@O. [áê<£ QÍOnèQÍ Ñ≤Å∞=|_Õ HÍÉÏQÍ,
`«# rq`«HÍÅ=∞O`å ~ÀQÆ∞ʼnõΩ, "≥#∞Hõ|_ç#"åiH˜, ^Œi„^Œ∞ʼnõΩ, n#∞ʼnõΩ ¿ã=KÕâß_»∞.
24 QÆO@Å∂ P ¿ã=Ö’<Õ QÆ_ç¿Ñ"å_»∞. J^ŒO`å [iyOk Hõ~°∞}=Å¡<Õ. nx<Õ <Õ#∞
‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°} JO\Ï#∞. ^•x =Å¡ =∂#=Ùx JO`«~°OQÆOÖ’ HõÖ’¡ÅO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
QÆQ∞Æ ~åÊ@∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. XHõ =º^èŒ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ XHõ =ºH˜ÖÎ ’ „Ѩ"tÕ Oz#ѨÙ_»∞
~Ú\˜ì Hõ~°∞} ÃÑÅ∞¡|∞‰õΩ`«∞Ok. =º^èŒ L^Œƒùqã¨∞ÎOk. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞\˜ìÉÁ=∞‡ HÍ^Œ∞.
PÜ«∞# XHõ KÕ`«#. KÕ`«#‰õΩ ã¨fi~°∂ѨO LO_»^Œ∞. „|Ǩχ=Ú KÕ`«#. KÕ`«# ˆH=ÅO ã¨O"Õ^Œ#.
ã¨O"Õ^Œ# Uq^èŒOQÍ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok? q"ÕHõjÅ`« ~°∂ѨOÖ’, Hõ~°∞} ~°∂ѨOÖ’ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
P^Œ~°≈=∂#=Ùx JO`«óHõ~°} XHõ JÜ«∞™ê¯O`«O =O\˜k. Jk ~Ú`«~°∞Å=^ŒÌ #∞O_ç
™ê#∞Éèí∂ux, „Ѩ[Å #∞O_ç ã¨=∞~°÷##∞, ÉèíQÆ=O`«∞x #∞O_ç ã¨Ç¨Ü«∂xfl D =¸_»∞
=ã¨∞Î=ÙÅ#∂ PHõi¬OK«∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. HÍQÍÉÏ =^ŒÌ D =∂ÔQfl\ò L#flk. PÜ«∞# n#∞ʼnõΩ
¿ã= KÕÜ«∂Åx ã¨OHõeÊOK«QÍ<Õ, D =¸_»∞ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ PÜ«∞#‰õΩ ÅaèOKå~Ú. =∞x+≤
JO`«~°OQÆOÖ’ Hõ~°∞} *ÏQÆ$`«O HÍQÍ<Õ, =∞ǨÏi¬HÍQÆÅ_»∞, ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ |∞∞+¨µÅ
WuǨ™êÅhfl ~Ú@∞=O\˜"Õ.
Z=iÔH·<å, ZѨC_≥·`Õ ‰õΩO_»ex *ÏQÆ$`«=∞=Ù`«∞O^À, JѨC_»∞ |∞kú, ã≤^Œ∞úÅ∞
"å@O`«@"Õ =™êÎ~Ú. K«=∞`å¯~åÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. "å\˜x J`«_»∞ K«Hõ¯QÍ qxÜ≥∂yOz
~Ú`«~°∞ʼnõΩ "Õ∞Å∞ KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ =KåÛ~°∞. <å ‰õΩO_»exx *ÏQÆ$`«O
KÕã¨∂Î=KåÛ~°∞. <å‰õΩ ÅaèOz# q"ÕHõjÅ`«‰õΩ, Hõ~°}‰õΩ, |^Œ∞Å∞f~°∞ÛHÀ=\ÏxH˜
^•x#O`«\ ˜h Y~°∞Û KÕâß#∞. <å‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ ÅaèOz#k uiy, JѨiq∞`«"≥∞ÿ# ã¨O`À+¨O,
âßOu „Ѩã¨#fl`«. <å=^ŒÌ‰õΩ Z=Ô~·<å ^Œ∞ód`«∞Å∞, Ñ‘_ç`«∞Å∞, Hõà◊§hà◊§`À =¿ãÎ „áêѨOzHõ
™êǨÏã≤OKÕ"å_ç "≥#∞ˆH J^Œ$+¨ìO #_»∞ã¨∂Î LO@∞Ok.
80 â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°}
^Œ$+≤ìÖ’ "åiH˜ `«y#O`« ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞@O =Å¡ <å‰õΩ ZO`À ã¨O`À+¨O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
âßs~°Hõ ^Ò~°ƒÅºO "≥Ú^ŒÅ∞H˘x =∂#ã≤Hõ ^Ò~°ƒÅºO =~°‰õÄ Hõey# ^Œ∞ód`«∞Å∞, =∂#ã≤Hõ
^Œ$+≤ìÖ’ |ÅÇ‘Ï#`«Å∞ =ÙO_ç Ѩu`«∞Öˇ·#"å~°∞ XHõѨC_»∞ ^èŒx‰õΩÖˇ· ~ÚѨC_»∞ x~°ú#∞Öˇ·#"å~°∞
<å=^ŒÌ‰õΩ =zÛ, ã¨O`À+¨O`À uiyáÈ`«∞O>Ë <å‰õΩ HõeˆQ P#O^ŒO =~°‚<åf`«O. W^ŒO`å
‰õΩO_»eh K«=∞`å¯~°"Õ∞.
D ~ÀAÖ’¡ <å =∞#ã¨∞ûÖ’ XˆH XHõ =º^èŒ "≥∞^ŒÅ∞`«∞#flk. <å=^ŒÌ‰õΩ =zÛ# "åiH˜,
<å‰õΩ ÅaèOz# ™œÉèÏQƺOÖ’ XHõ JOâ◊ ^˘iH˜<å, "åiH˜ ¿Ñ~°∞, „Ѩu+¨ª Hõey J[~å=∞~°∞Å∞
HÍQÆÅ~°∞. K«i„`« ѨÙ@ÅÖ’ "åi ¿Ñ~°∞¡ ÅaèOѨ|_»`å~Ú. „Ѩã¨∞Î`«O "åi rq`«OÖ’
K«∞@∞ì=Ú_»∞`«∞#fl ã¨=∞㨺Å∞, PâßOu, =∞@∞=∂Ü«∞O HÍQÆÅ=Ù. "åi ã¨=∞㨺Å#∞
Ѩ i +¨ ¯ iOK« ∞ HÀ=@"Õ ∞ QÍHõ , "Õ Ö Ïk =∞Ok ~Ú`« ~ ° ∞ Š㨠= ∞㨠º Å#∞ QÆ ∂ _®
Ѩi+¨¯iOK«QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. g∞~°∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍi =^ŒÌ‰õΩ =zÛ HõëêìÅ∞ f~°Û=∞x J_»QÆ@O
HÍ^Œ∞ KÕÜ«∞=Åã≤Ok. QÆ∞~°∞"Õ g∞ =^ŒÌ‰õΩ =zÛ <å‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞=∞x J_çˆQ ã≤÷uH˜
g∞~°∞ Z^ŒQÍe. q"ÕHÍ#O^Œ∞x =^ŒÌ‰õΩ ~å=∞„H˜+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠"≥o§ <å ~ÚHõ¯@∞¡ f~°Û=∞x
J_çQÍ_»∞. <å^ŒQÆæ~°‰õΩ <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ =zÛ <å HõëêìÅ#∞ f~°Û=∞x J_çQÍ~°∞. PÜ«∞#
~ÚÖÏ J<åfl~°∞. ''„ѨѨOK« ã¨fi~°∂ѨO =∂iáÈ"åÅx <Õ#∞ "åOzèã¨∞Î<åfl#∞. K«@ìO
=∂iáÈ"åe. K«„@O =∂iáÈ"åe. „ѨѨOK«O HÍÜ«∞HõÖÏÊxfl á⁄O^•e——. Jk g∞~˘Hõ¯ˆ~
KÕÜ«∞ÖË~å? <Õ#∞ KÕÜ«∞ÖË#∞. "≥∞ÿH± KÕ¿ã Ѩx <åÅ∞Hõ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. Ô~O_»∂ Hõe¿ãÎ "å}˜
ZO`« ^Œ∂~°"≥∞ÿ<å qxÑ≤ã¨∞ÎOk. <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ "å‰õΩ¯ J~Ú`Õ <Õ#∞ "≥∞ÿ‰õΩx. PÜ«∞#
qKå~°^è•~°#∞ qâ◊fi=∞O`«\Ï qxÑ≤OKÕÖÏ qxÑ≤™êÎ#∞. g∞~°∞ QÆ∂_® <å‰õΩ=Öˇ<Õ
`«Ü«∂~°∞HÍ"åÅx <Õ#∞ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl#∞. <å ã¨=∞~°÷`«=Å# <Õ#∞ Z#∞flHÀ|_®¤#∞. g∞~°∞
QÆ∂_® Ü≥∂Qƺ`«#∞ ã¨OáêkOK«∞HÀO_ç. JѨC_»∞ ÉèíQÆ"å#∞x Ô~O_»∞ KÕ`«∞ÅÖ’#∂ L#fl
â◊H˜Îáê`«O ‰õΩO_»ex, g∞‰õΩ QÆ∂_® Åaè™êÎ~Ú. JO^Œ∞‰õΩ +¨~°`«∞ XHõ¯>Ë. g∞~°∞ Ü≥∂Qƺ`«#∞,
áê„`«`«#∞ ã¨OáêkOK«∞H˘#O_ç. Ü≥∂Qƺ`« ÖËHõáÈ`Õ Hõ+¨ìO. ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°}‰õΩ áê„`«`«,
„â◊^Œú Hõey LO_®Å<Õk "≥Ú^Œ\ ˜ +¨~°`«∞.
D~ÀA L#fl`å^Œ~å≈Å`À xO_ç# <å rq`« K«i„`«#∞ (QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ rq`« K«i„`«
`≥Å∞QÆ∞Ö’ P`«‡Hõ^èŒ ¿Ñ~°∞`À ^˘~°∞‰õΩ`«∞Ok). K«^Œ∞=Ù`«∂ LO_»O_ç. „Ѩu =ã¨O`« ѨOK«q∞H˜
<å JO`«~°OQÆOÖ’ XHõ `«~°OQÆO L^Œƒùqã¨∞ÎOk XHõ "Õ^Œ# L^Œƒùqã¨∞ÎOk. P L`åûǨÏO,
á⁄OQÆ∞, <å ™êfi~°úOHÀã¨O HÍ^Œ∞. ã¨=∂[O HÀã¨O, Ö’HõHõàϺ}O HÀã¨O, ^èŒ~°‡OHÀã¨O,
ã¨O㨯 $u HÀã¨O, ¿ã=HÀã¨O. D =ã¨O`«Ñ¨~°fi â◊√Éèík<å# <åÖ’ =¸_»∞ `«~°OQÍÅ∞
=∞#O ZÖÏ LO_®Ö’ UHÍO`«O <Õ~°∞Ê`«∞Ok. =∞#O ZÖÏ L<åfl"≥∂ ã¨=∂[O K≥|∞`«∞Ok.
â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°} 81
á⁄Oy=KåÛ~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜k, qâ◊fi=∞O`«\Ï Pã≤ÎHõ`«`À QÆ∂_ç# "å`å=~°}O xO_ç
LO_®Åx. Jã≤ÎHõ`«`À QÆ∂_ç# "å`å=~°}O qã¨ÎiOKåe. Dâ◊fi~°∞x =∂#º`«`Àáê@∞,
J<ÕHõ ã¨=∞㨺Å∞ HõÅã≤=ÙO\Ï~Ú. Dâ◊fi~°∞_»∞ XHõ JO‰õΩâ◊O. P JO‰õΩâßxfl =∞#O
ã‘fiHõiOKåe. Hõ~°‡Ñ¶¨Å ã≤^•úO`åxfl ã‘fiHõiOKåe. XHõ ã¨~Àfi#fl`« â◊H˜Î <≥·uHõâ◊H˜Î,
„ѨѨOK«=∞O`«\Ï Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl^Œ#fl J#∞Éèí=O HõÅQÍe. ^•x`À J_»∞QÆ∞ HõeÑ≤ #_ç¿ãÎ
=∞#‰õΩ =∞Oz HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. J^Õ Pã≤ÎHõ`å ã≤^•úO`«O. ^•xfl "åºÑ≤Î KÕÜ«∞_®xH˜ =∞#O
QÍÜ«∞„f =∞Ok~åÅ#∞ xi‡ã¨∞Î<åflO. QÍÜ«∞„f =∂`« JO>Ë J~°úO, q"ÕHõjÅ`«, Hõ~°∞},
Ѩq„`«`«, „â◊^Œú D ã¨^Œ∞æ}ÏÅ#xfl\˜h "åºÑ≤Î KÕÜ«∞\ÏxˆH WO\˜O\Ï g∞ Wà◊§Ö’, |O^èŒ∞=ÙÅ
Wà◊ § Ö’¡ QÍÜ« ∞ „f=∂`« z„`« Ñ ¨ \ Ïxfl ÃÑ@∞ì H À=∞x <Õ # ∞HÀˆ ~ k. WO\˜ O \Ï,
‰õΩ@∞O|=∞O`«\ ˜Ö’ Pã≤ÎHõ`« Ü≥ÚHõ¯ "å`å=~°}O xO_®e.
QÍÜ«∞„f, Ü«∞[˝Ñ¨~°OѨ~° ã¨r=OQÍ LO_®Åx, <Õ#∞ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl#∞. ã¨OKå~°
ѨÙã¨ÎHÍÅÜ«∂Å`À "≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx, *Ï˝#~°^è•Å =~°‰õÄ #_»Ñ¨\ÏxH˜ ~ÀE Ô~O_»∞ QÆO@Å
ã¨=∞Ü«∂xfl qxÜ≥∂yOK«O_ç. D Ô~O_»∞ QÆO@Å∂ ÉèíQÆ=O`«∞x Éèí[# KÕã≤#@∞¡. Éèí[#
JO>Ë J~°÷O, ÉèíQÆ=O`«∞x qKå~°^è•~°#∞ "åºÑ≤ÎKÕÜ«∞@O. g∞~°∞ QÆ∂_® H˘O`« ã¨=∞Ü«∂xfl
QÍÜ«∞„f ѨÓ[‰õΩ ˆH\Ï~ÚOK«O_ç. <å=^ŒÌ#∞O_ç, <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ã¨=∞Ü«∞^•#O
HÀi#@∞¡QÍ<Õ, g∞ =^ŒÌ#∞O_ç QÆ∂_® <Õ#∞ ã¨=∞Ü«∞^•<åxfl HÀ~°∞`«∞<åfl#∞. g∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
H˘O`« ÉèÏQÍxfl Pã≤ÎHõ`«#∞ "åºÑ≤ÎKÕÜ«∞\ÏxH˜ LѨÜ≥∂yOK«O_ç. H˘O`« `åºQÆO KÕã≤#ѨÙ_»∞
=∂„`«"Õ∞ „ѨuѶ¨ÅO =ã¨∞ÎOk.
D =∞^茺<Õ „|Ǩχ=~°Ûãπ#∞ QÆ∞iOz „ѨHõ@# KÕÜ«∞|_çOk. „|Ǩχ=~°Ûãπ J<Õk XHõ
ã≤^•úO`«O. =∞#∞+¨µºx JO`«~°OQÆOÖ’ xH˜∆ѨÎ"≥∞ÿ L#fl, J#O`«"≥∞ÿ# â◊H˜Îx x„^ŒÖËáêe.
J\˜ì *ÏQÆ~°}‰õΩ `«Ñ¨ã¨∞û HÍ"åe. `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞@O =Å¡<Õ <Õ_»∞ <åÖ’x x„^•} â◊‰õΩÎÅ#∞
*ÏQÆ$`«O KÕâß#∞. `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞@O JO>Ë PǨ~° qǨ~å^Œ∞Å #∞O_ç „|ǨχK«~°ºO
=~°‰õÄ QÆÅ ÉÏǨϺ ™ê^èŒ#`À áê@∞, JO`«~å`«‡#∞, KÕ`«##∞ QÆ∂_® `«Ñ≤OѨKÕÜ«∂e.
`«Ñ¨ã¨∞ ã¨`À â◊‰õΩÎÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. =∞#∞+¨µºxÖ’ ^≥·=`«fiO L^Œ~Úã¨∞ÎOk. JO^Œ∞‰õΩ
QÍ#∞, ™ê=∂#º r=#OÖ’ Pã≤ÎHõ`«#∞ Hõey LO_ç, ÉÏǨϺ r=#OÖ’ `«Ñ¨â◊Û~°º#∞
J=ÅOaOKåe. Pã≤ÎHõ`« JO>Ë J~°úO 㨄`«Ê=~°Î#. `«Ñ¨â◊Û~°º JO>Ë Ö’HõÇ≤Ï`«=Ú H˘~°‰õΩ,
ã≤^•úO`«=ÚÅ H˘~°‰õΩ HõëêìÅ#∞ ã¨Ç≤ÏOK«@O. `«Ñ¨ã¨∞û ZÖÏ KÕÜ«∂Å<Õk „|Ǩχ=~°Ûã¨∞ûÖ’
<Õ~°Ê|_»∞`«∞Ok. Jk XHõ „ѨfHõ, XHõ ã≤O|Öò. XHõ ™ê÷#O. =∞#∞+¨µºx JO`«~°OQÆOÖ’
^≥·=`«fiO L^Œ~ÚOK«@O, ^èŒi„uÃÑ· ã¨fi~°æO J=`«iOK«@O J<Õq <å „Ñ¨™ê÷#OÖ’ Ô~O_»∞
L`«Î~åÅ∞ ^Œ∂~°OQÍ LO_Õ"åiH˜ ^ŒQÆæi`«#O J#∞ÉèíqOѨ *Ë™êÎ~Ú.
82 â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°}
"≥∞@∞¡. <å ‰õΩO_»eh, â◊H˜Îáê`«O D Ô~O_»∞ „ѨÜ≥∂[<åÅ H˘~°ˆH. `«Ñ¨ã¨∞ûÖ’ x=∞QÆflO
HÍ=@O, „Ѩ*’ѨÜ≥∂QÆO H˘~°‰õΩ rqOK«@O JO>Ë =∞#∞+¨µºxÖ’ ^≥·=`«fiO L^Œ~ÚOK«@"Õ∞.
^èŒi„uÃÑ· ã¨fi~åæ=`«~°} Uq∞@O>Ë, =∞Oz "å`å=~°}Ï<Õfl ã¨fi~°æO JO\Ï~°∞. ã¨fi~°æO
"≥·‰õΩO~î°OÖ’<Õ ÖË^Œ∞. Éèí∂q∞ g∞^Œ QÆ∂_® LO_»=K«∞Û. ZHõ¯_» =∞Oz =∞#∞+¨µºÅ∞, L#fl`«∞Å∞,
hu=∞O`«∞Å∞ xO_ç LO\Ï~À, P „Ѩ^Õâ◊"Õ∞ ã¨fi~°æO. ^èŒi„uÃÑ· ã¨fi~åæxfl xi‡OKÕ@O^Œ∞‰õΩ
=ÚO^Œ∞ XHõ „áêO`åxfl, XHõ „QÍ=∂xfl ZOK«∞‰õΩx, ^•xx `åºQÆOKÕ¿ã, ^Õâ◊ ¿ã= KÕ¿ã,
ã≤^•÷O`åÅ#∞ qâ◊fiã≤OKÕ, PK«iOKÕ, #=Ùfi`«∂, #qfiã¨∂Î, âßOu`À „¿Ñ=∞`À J<Àº#ºOQÍ
HõÅã≤ "≥∞Åã≤ rqOKÕ ã¨=Ú^•Ü«∞O`À xOáêÅx <å HÀiHõ. JO^Œ∞‰õΩ #=¸<åQÍ <Õ#∞
QÍÜ«∞„f #QÆ~ü (âßOu‰õΩO*ò)#∞ ~°∂á⁄OkOKå#∞. <Õ#∞ "åb‡H˜ =∞ǨÏi¬x. "åb‡H˜ =∞ǨÏi¬
Å=, ‰õΩâ◊√Å#∞ fiÛkkÌ#@∞¡, <Õ#∞ ÉÏÅ, ÉÏeHõÅ#∞ fiÛk^Œ∞Ì`å#∞. =∞Ç≤Ïà◊Å #O^Œ~°#∞
ã‘`å=∞Ǩ™êkèfi=Öˇ, `«Ñ¨ã≤fi#∞Å∞QÍ, QÆifiOKÕ `«Å∞¡Å∞QÍ fiÛk^Œ∞Ì`å#∞. QÍÜ«∞„f#QÆ~ü,
„|Ǩχ=~°Ûãπ, ~Ô O_»∂ =ã¨O`« ѨOK«q∞ ~ÀA<Õ ™ê÷ÑO≤ K«|_®¤~Ú. Jã≤HÎ `õ « H˘~°‰Ωõ , *Ï˝#Ü«∞[˝O
H˘~°‰õΩ, qKå~°„HÍOu H˘~°‰õΩ Wk #=¸<å.
`«Ñ¨â◊Û~°º ã≤^•úO`åxfl ã¨r=O KÕÜ«∞\ÏxH˜, *Ï˝#, q*Ï˝<åÅ H˘~°‰õΩ „|Ǩχ=~°Ûãπ.
Pã≤ÎHõ`«#∞ ã¨r=O KÕÜ«∞\ÏxH˜, ^èŒi„uÃÑ· ã¨fi~åæ=`«~°}‰õΩ, `åºQÆO, |e^•#O,
¿ã=KÕ¿ã"åiHÀã¨O, QÍÜ«∞„f#QÆ~ü. WHõ¯_»‰õΩ =KÕÛ "å~°O`å <å =^ŒÌ #∞O_ç „¿Ñ=∞#∞,
ã¨O™ê¯~åxfl, „¿Ñ~°}#∞, „ѨHÍâßxfl, P^Œ~å≈Å#∞, á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. <≥·q∞âß~°}ºOÖ’ ã¨∂`«,
â∫#‰õ Ω Š㨠O "å^Œ O [~° ∞ QÆ ∞ `« ∞ O>Ë „ÉÏǨ Ï ‡}∞Å∞ qO@∞O\Ï~° ∞ . *Ï˝ < å^è Œ º Ü« ∞ #O
[~° ∞ QÆ ∞ `« ∞ Ok. Ö’HÀѨ H Í~° O [~° ∞ QÆ ∞ `« ∞ Ok. J@∞=O\˜ "å`å=~° } Ïxfl ~ÚHõ ¯ _»
"åºÑ≤OѨ*ËÜ«∂Åx =∂ HÀiHõ. JO`å ¿ãflÇ¨Ï ã¨^•ƒù=#Å`À xO_ç, „¿Ñ=∞#∞ QÆ∂iÛ,
ã¨=∂[ ¿ã= QÆ∞iOz, W`«~°∞Å#∞ L^ŒÌiOK«_»O QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»O_ç. D #QÆ~°O ÉèÏq
rq`åxH©, Éèí∂`«Å ã¨fi~åæxH˜ #=¸<åQÍ LO_®Åx <å HÀiHõ. âßOu Ѩ~°=∂~åúÅ∞
ZHõ¯_» =ÙO>Ë J^Õ ã¨fi~°æO. g∞ L^ÕÌâßÅ∞ L#fl`«OQÍ =ÙO>Ë, g∞ rq`«OÖ’ Ö’@∞
LO_»^Œ∞. Ѩ~åÉèÏ=O HõÅ∞QÆ^Œ∞. JÉèÏ=O =ÙO_»^Œ∞. Wk <å‰õΩ <å QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ~ÚzÛ#
Pâßfiã¨#. ^•x<Õ g∞‰õΩ <Õ#∞ JOkã¨∞Î<åfl#∞.
<å ~ÚOHÀ HÀiHõ q∞yeáÈ~ÚOk. =ã¨O`« Ѩ~°fik<å#, g∞ JO^Œsfl Ñ≤ez, <å
JO`«~°OQÆOÖ’ ^•y=Ù#fl =º^èŒ#∞, Hõ~°∞}#∞, rq`åxfl Ѩq„`«O KÕÜ«∞\ÏxH˜ <Õ#∞ Ѩ_Õ
ã¨O"Õ^Œ##∞, ^Õ=`åfixfl "≥eH˜fã≤, g∞‰õΩ K«∂áêe. g∞‰õΩ D =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ~Ú+¨ì"≥∞ÿ`Õ
K«∂_»O_ç. KÕ`«<≥·`Õ H˘#∞H˘¯x fã¨∞‰õΩáÈO_ç. <å QÆ∞~°∞=Ù#∞O_ç <Õ#∞ J#∞„QÆǨxfl H˘#∞H˘¯
`«# Pâ◊ʼnõΩ â◊H˜Î ™ê=∞~å÷ºÅ‰õΩ =∞^茺#∞#fl JQÍ^è•xfl J~°÷O KÕã¨∞H˘#fl"å_»∞ ã¨∞YѨ_»`å_»∞.
â◊H˜Îáê`«=Ú – ‰õΩO_»eh *ÏQÆ~°} 83
<åfl#∞. g∞~°∞ QÆ∂_® <å=^ŒÌ #∞O_ç J#∞„QÆǨxfl H˘#∞QÀÅ∞KÕÜ«∞O_ç. âßOux H˘#O_ç.
=∞ǨÏ`åfixfl H˘#O_ç. qâ◊fiOÖ’ „âı+¨ª"≥∞ÿ# „Ѩu^•hfl H˘#O_ç. "å\˜#xfl\˜h H˘#∞‰õΩ¯O>Ë
g∞~°∞ ^èŒ#∞ºÅ=Ù`å~°∞. H˘#∞HÀ¯=\ÏxH˜ ZHõ¯_çH© áÈ#=ã¨~°OÖË^Œ∞. <å QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ <å‰õΩ
~ÚzÛ#@∞¡, â◊H˜Îáê`åxfl, ‰õΩO_»exx, g∞~°∂ <å=^ŒÌ#∞O_ç á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. ^•x Ys^Œ∞
=∂„`«O áê„`«`«, „â◊^Œú, ã¨pÛùÅ=Ú, 㨄`«Ê=~°Î#, ã¨kfiKå~°=Ú, JOâ◊^•#O, ã¨=∞Ü«∞^•#O,
qKå~°„HÍOuH˜ ^ÀǨÏ^ŒO KÕÜ«∞_»O, JYO_»*’ºu, QÍÜ«∞„f Ѩi"å~ü =O\˜ Ѩ„uHõÅ#∞,
Ü«ÚQÆ™êÇ≤Ï`åºxfl K«^Œ=_»O, K«kqOK«_»O, „ѨKå~°O KÕÜ«∞@O =O\˜q.
1966Ö’ XHõ HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ „Ѩ"å™êxH˜ "≥àϧ~°∞. „QÍ=∞OÖ’
HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ PÜ«∞##∞ `«=∞ WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡~°∞. ^Œ~°≈<åxH˜ =zÛ# J<ÕHõ =∞Ok
„Ѩ[ÅÖ’ „ѨH˜¯O\˜ #=q"åÇ≤Ï`« =^èŒ∞=Ù ‰õÄ_® L#flk. P"≥∞ XO\˜ xO_®
JÅOHõiOz# #QÆÅ∞ K«∂z QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ Jxfl #QÆÅ∞ ^èŒiOKå=x J_»QÆQÍ,
„ѨHõ¯<Õ L#fl XHõ „áœ_è» #QÆÅ∞ ^èŒi¿ãÎ „ã‘Î, ™œO^Œ~°ºO W#∞=∞_çã¨∞ÎO^Œx J#flk.
QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ÉèÏ"å"Õâ◊ ѨÓi`«∞Öˇ· ''P „Éèí=∞Ö’ LO_»@O =Å¡<Õ „ã‘ÎÅ∞ #QÆÅ<Õ ã¨OÔHà◊√¡
^èŒiã¨∞Î<åfl~°∞. x*ÏxH˜ ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# Ѩ#∞ÖË ™œO^Œ~åxfl ÃÑOK«∞`å~Ú——. Jx K≥ѨÓÎ
LO_»QÍ PÜ«∞#Ö’ Dâ◊fi~° K«O„^Œ q^•º™êQÆ~ü áÈeHõ HõxÑ≤OzOk.
™êfiaè=∂#O
ã¨∂¯Å∞ K«^Œ∞=ÙÅ∞ ѨÓiÎKÕã≤ HÍÖËr K«^Œ∞=ÙÖ’ „Ѩ"ÕtOz# ã¨∞ÉèÏ+π‰õΩ HÍÖËr
J^蕺Ѩ‰õΩ_≥·# ã≤.ZÑπ. F@<£ `«~°K«∞QÍ ÉèÏ~°fÜ«∞ r=# q^è•<åxfl ¿ÇÏà◊# KÕã¨∂Î LO_»_»O
#K«ÛÖË^Œ∞. P WOw¡+¨µ J^蕺Ѩ‰õΩ_»∞ ÉèÏ~°fÜ«ÚŠѨ@¡ UǨϺ ÉèÏ"åxfl HõeæOK«@"Õ∞ `«#
Ѩ~°=∞ ^èŒ~°‡OQÍ ÉèÏqOKÕ"å_»∞. É’ã¨∞ PÜ«∞#Ö’ Ѩi=~°Î# HõeæOKåÅx ã¨=∞Ü«∞O HÀã¨O
K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. XHõ~ÀA Ü«∞^䕄ѨHÍ~° â‹·eÖ’ PÜ«∞# ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ#∞ H˜OK«Ñ¨~°∞ã¨∂Î áê~îåxfl
„áê~°OaèOKå_»∞. z=~°‰õΩ ÉèíiOK«ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. ~°HõÎO `«∞Hõ `«∞Hõ L_çH˜áÈ`ÀOk. ÖËz
H˘^Œ=∞ã≤OǨÏOÖÏ Láê^蕺ܫÚx =ÚO^Œ∞‰õΩ LiHÍ_»∞. JO`Õ. QÆ∞~°∞=ÙQÍi K≥OѨ#∞
Kè≥à◊√§=∞xÑ≤OKå_»∞, ''ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ ™êfiaè=∂#^èŒ#∞Å∞. ^Õâ◊„¿Ñ=∞, áœ~°∞+¨O TÑ≤iQÍ
rqã¨∞Î#fl"åà◊√§. D ã¨`åºxfl q㨇iOz "åix Ô~K«ÛQ˘_ç`Õ Ñ¶¨e`«O WÖψQ LO@∞Ok.
*Ï„QÆ`«Î—— Jx QÆ\ ˜ìQÍ ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. HÍÖËrÖ’x q∞QÆ`å "å~°O^Œ~°∞ J"åÔH·¯ K«∂ã¨∞ÎO_ç
áÈÜ«∂~°∞.
PÖ’K«<å â◊H˜Î x["≥∞ÿ# â◊H˜Î, ^•x`À =∞Ǩ |Å=O`«∞ÅO HÍQÆÅO
84 ™ê^èŒ# – ã¨=∞~°Ê} – "å`å=~°}O
™ê^èŒ# – ã¨=∞~°Ê} – "å`å=~°}O
(1972–73 Ö’ âßOu‰õΩO*ò Ѩiã¨~°„áêO`«OÖ’ W=fi|_ç# „Ѩ=K«#O)
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`üII
q∞„`«∞ÖÏ~å! H˘xfl Ѩ#∞Å∞ W`«~°∞Å∞ KÕÜ«∞QÆey#q, H˘xfl Ѩ#∞Å∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ
KÕÜ«∞=Åã≤#q. Ô~O_çO\˜h HõeÑ≤`Õ Ñ¨Ó~°‚`«fiO ã≤kúã¨∞ÎOk. ˆH=ÅO W`«~°∞Å∞ KÕÜ«∞@O
=Å¡<Õ U Ѩh [~°∞QÆ^Œ∞. ˆH=ÅO =∞#O =∂„`«"Õ∞ U Ѩh KÕÜ«∞ÖËO. Ô~O_çO\˜ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O
LO>Ë<Õ U Ѩx J~Ú<å [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Éè’[#O =O_ç Z=Ô~·<å W™êÎ~°∞. Éè’[#O KåÖÏ
~°∞zQÍ LO@∞Ok. ѨÙ+≤ìHõ~°"≥∞ÿ#k ‰õÄ_®. HÍh ^•xx ux, r~°‚O KÕã¨∞HÀ=Åã≤Ok
g∞ˆ~. <À\˜^•fi~å ^•xx fã¨∞HÀ"åe, #=∞ÖÏe. JÖÏ H͉õΩO_® W`«~°∞Å<À\˜`À fã¨∞‰õΩx,
g∞ Hõ_»∞ѨÙÖ’ ^•xx LOz r~°‚O KÕã≤ g∞ ~°HõÎOÖ’ HõÅѨ@O JO>Ë Jk Jã¨OÉèí=O
Hõ^•! D Ѩx Z@∞=O\˜ Ѩiã≤÷uÖ’ J~Ú<å g∞ˆ~ K≥Ü«∂ºe. W`«~°∞Å∞ g∞‰õΩ
=O_çÃÑ_»`å~°∞. HÍx ^•xx ux r~°‚O KÕã¨∞HÀ=Åã≤# ÉÏ^茺`« g∞^Õ. g∞‰õΩ q"åǨÏO
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. g∞‰õΩ =∞Ozk, J#∞‰õÄÅ=u J~Ú# ÉèÏ~°º Åaèã¨∞ÎOk. P"≥∞#∞ g∞‰õΩ
Z=iKåÛ~°∞? P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ ZO`À Hõ+¨ìѨ_ç Ü≥∂QÆ∞º~åeQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞.
JHõ¯_ç`À "åi Ѩx ѨÓiÎ J~ÚáÈ~ÚOk. HÍx g∞ Ѩx =∂„`«O q∞ye LOk. P"≥∞ g∞
WO\˜H˜ =zÛ# `«~°∞"å`« P"≥∞#∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ K«∂ã¨∞HÀ"åe, P"≥∞ ÉÏ^茺`«#∞ g∞~°∞
ã‘fiHõiOKåe. XHõ"Õà◊ g∞~°∞ P"≥∞ ÉÏ^茺`«Å∞ ã‘fiHõiOK«HõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ, P"≥∞ uO_ç,
h~°∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "å\˜ QÆ∞iOz g∞~°∞ Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ#@¡~Ú`Õ, P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ WzÛ#
^•#=Ú#∞ g∞~°∞ x~°~°÷Hõ Ѩiz#@¡=Ù`«∞Ok.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! =∞#O `«Ü«∂~°∞ KÕã≤#q Jhfl KåÖÏ JO^ŒOQÍ LO_»=K«∞Û. Q˘Ñ¨ÊqQÍ
LO_»=K«∞Û. HÍh =∞#O KÕÜ«∂eû# Ѩxx =∞#"Õ∞ KÕÜ«∂e. UO KÕÜ«∂e, g∞ HÀã¨O
XHõ "å`å=~°}=Ú#∞ U~°Ê~°K«∞@ H˘~°‰õΩ q∞=Ú‡Å#∞ âßOu‰õΩO*ò‰õΩ Ñ≤Å=@O [iyOk.
<Õ#∞ PÖ’zã¨∞Î<åfl#∞ HÍ|\˜ì <Õ#∞ „|uH˜ L#fl>Ë¡.
™ê^èŒ# – ã¨=∞~°Ê} – "å`å=~°}O 85
WHõ¯_» KÕ¿ã Ѩ#∞Å∞ g∞~°∞ g∞ g∞ WO_»Ö¡ ’ ‰õÄ_® KÕã∞¨ H˘#=K«∞Û. WHõ¯_» L#fl ã¨^∞Œ áêÜ«∞=ÚÅ∞
JHõ¯_» LO_»"å? WHõ¯_» K≥ѨÊ|_Õ xÜ«∞=∞ x|O^èŒ#Å#∞ g∞~°∞ g∞ WO\˜ ^ŒQÆæ~° ‰õÄ_®
áê\˜OK«=K«∞Û. ZO^Œ∞‰õΩ áê\˜OK«ÖË~°∞? WHõ¯_» KÕ¿ã [áêÅ∞ g∞ WO_»¡=^ŒÌ KÕÜ«∞ÖË~å?
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. WHõ¯_» KÕã¨∞Î#fl xÜ«∞=∂Å#∞ ѨÙã¨ÎHÍÅÖ’ K«kq g∞ WO\˜Ö’
KÕÜ«∞=K«∞Û. HÍh WHõ¯_Õ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞=Åã≤ =ã¨∞ÎOk? WHõ¯_» "å`å=~°}O J@∞=O\˜k.
W@∞=O\˜ "å`å=~°}=Ú#∞ U~°Ê~°K«@O H˘~°‰õΩ <Õ#∞ KåÖÏ Hõ+¨ìѨ_®¤#∞. g∞~°∞ D
"å`å=~°}O Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀO_ç.
XHõ™êi =t+¨ª =∞ǨÏi¬ ~å=Úx`À WÖÏ J<åfl_»∞. ''~å=∞K«O„^•! =$^•úѨºO =KÕÛã≤Ok
ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· ^Œ$+≤ìx ˆHO„nHõiOKåe. ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ''J~Ú`Õ UO K≥Ü«∂ºe—— Jx
J_çQÍ_»∞. JѨC_»∞ =t+¨µì_»∞ ''WHõ¯_» ZÖÏ K≥áêÎ#∞. ^•x H˘~°‰õΩ LѨܫÚHõÎ"≥∞ÿ#
"å`å=~°}O LO_®e——. J@∞=O\˜ "å`å=~°}O WHõ¯_» ZHõ¯_» LOk? #∞=Ùfi x=ã≤OKÕ
D JÜ≥∂^茺 "å`å=~°}OÖ’ J@∞=O\˜ J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞. WHõ¯_» h ‰õΩ@∞O|O LO@∞Ok.
|O^èŒ∞=ÙÅ∞ LO\Ï~°∞. ~å*’^ÀºQÆ∞Å∞ =ã¨∂Î LO\Ï~°∞. "åà◊§O`å h‰õΩ qã¨∞QÆ∞#∞ Hõeyã¨∂Î
LO\Ï~°∞. WHõ¯_» P^蕺u‡Hõ`« qHõã≤OK«\ÏxH˜ Z@∞=O\˜ J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞. h=Ù JÜ≥∂^茺#∞
q_çz ÃÑ>ˇìÜ«∂ºe. g@xflO\˜`À h‰õΩ |O^èŒO L#flO`«=~°‰õÄ ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ·H˜ h =∞#ã¨∞#∞
ˆHO„nHõiOK«ÖË=Ù. HÍ|\˜ì #∞=Ùfi WHõ¯_» #∞O_ç "≥o§áÈ"åe. JѨC_»∞ ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞
''ZHõ¯_çH˜ "≥àϧe—— Jx J_çÔQ#∞. =t+¨µª_»∞ ''=∞#‰õΩ ^ŒQÆæ~°Ö’<Õ P „áêO`«O LOk, Jx
K≥ÃÑÊ#∞. =t+¨µìx QÆ∞Ç¨Ï Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ÅÃÑ· LOk. JHõ¯_çH˜ J`«#∞ P #Å∞QÆ∞~°∞ J#fl^Œ=Ú‡
Åh Ñ≤eK≥#∞. ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ^Õ= „Ѩܫ∂QÆ Ü«∞O^Œ∞ x=ã≤OK≥#∞. ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ ‰õÄ_®
JHõ¯_Õ =ÙO_≥#∞. WѨC_»∞ ^•xx ''ÅHõ∆ ‡} ~°≠∂ÖÏ—— Jx JO\Ï~°∞. Éèí~°`«∞_»∞ |∞∞+≤ˆHâò
#O^Œ∞, â◊„`«∞Ѷ¨Úfl_»∞ =Úx nfiѨ=Ú#O^Œ∞ LO_≥#∞. #Å∞QÆ∞~°∞ ™È^Œ~°∞Å∞ "Õˆ~fi~°∞
„Ѩ^ÕâßÅÖ’ x=ã≤ã¨∂Î =t+¨µª_»∞ ã¨∂zOz# =∂~°æ=Ú#O^Œ∞ tHõ∆} á⁄O^•~°∞. J~Ú`Õ
JÜ≥∂^茺֒ Uq∞\˜ ֒ѨO? Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ÅÖ’ L#fl@∞=O\˜ "å`å=~°}O JÜ≥∂^茺֒
ÖË^Œ∞. "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ #∞O_ô ZO`À=∞Ok JHõ¯_» `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ™ê^èŒ# KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
J@∞=O\˜ ã¨O™ê¯~°=O`«"≥∞ÿ# "å`å=~°}O JÜ≥∂^茺֒ ZHõ¯_» LOk? JHõ¯_» ZѨC_»∂
~å[º =º=Ǩ~°=ÚÅ∞, Q˘_»=Å∞ ^•<åÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q LO\Ï~Ú. HÍh `«Ñ¨ã¨∞û Ü≥ÚHõ¯
"å`å=~°}O LO_»^Œ∞. qâßfiq∞„`«∞_»∞, W`«~° J<ÕHõ=∞Ok |∞∞+¨µÅ∞ KÕã≤# `«Ñ¨ã¨∞û =Å#
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å∞ ZO`À LK«Ûùã≤÷ux á⁄Ok#q. =t+¨ª=∞ǨÏi¬ P[˝#∞ t~°™ê=Ç≤ÏOz
N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® ^Õ=„Ѩܫ∂QƉõΩ "≥àϧ_»∞. JÜ≥∂^茺֒ LO_Õ@ѨC_»∞ =t+¨µª_»∞
J<å~ÀQƺOÖ’ =∞#O Uq∞\’ x[OQÍ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
86 ™ê^èŒ# – ã¨=∞~°Ê} – "å`å=~°}O
‰õÄ_® ~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ P^蕺u‡Hõ Ѩ~°"≥∞ÿ# ã¨∂K«#Å∞ W=fiÖË^Œ∞. ˆH=ÅO ~å[º
=º=Ǩ~åÅÖ’<Õ ã¨ÅǨÅ∞ WKåÛ_»∞. #Å∞QÆ∞~°∞ ™È^Œ~°∞Å`À =t+¨µª_»∞ JHõ¯_Õ x=ã≤OKå_»∞.
ˆH=ÅO P^蕺u‡Hõ r=#OÖ’<Õ HÍ^Œ∞, ™êO™êiHõ r=#OÖ’ ‰õÄ_® "å`å=~°}O
Ü≥ÚHõ¯ „áê=ÚYº`« LOk. g∞‰õΩ ™êO™êiHõ r=# =º=Ǩ~åÅ QÆ∞iOz `≥Å∞™ê?
™êO™êiHõ r=#OÖ’ ã¨i J~Ú# "å`å=~°}O ÖË#@¡~Ú`Õ Z<Àfl HõëêìÅ∞ U~°Ê_»`å~Ú.
ã¨∞QÆO^èŒÑ¨Ói`«"≥∞ÿ# K«O^Œ# =$H∆ÍÅ∞ "≥∞ÿã¨∂~ü #O^Œ∂, ˆH~°à◊ #O^Œ∂ =∂„`«"Õ∞ LO\Ï~Ú.
WHõ¯_» L#fl K≥@¡#∞ fã¨∞‰õΩx "≥o§ =∞iÜ≥ÚHõ „Ѩ^Õâ◊OÖ’ <å\˜#@¡~Ú`Õ JHõ¯_» K≥@∞¡
ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. ã¨∞QÆO^èŒO =∂„`«O LO_»^Œ∞. JHõ¯_ç ã¨∞QÆO^è•xfl WHõ¯_»‰õΩ fã¨∞‰õΩ~åÖË=∂?
J^Õ "å`å=~°}O Ü≥ÚHõ¯ „áê=ÚYº`«. <åQÆѨÓ~ü Hõ=∞ÖÏÅ QÆ∞iOz ÉèÏ™ê=Öò J~°\ ˜Ñ¨O_»¡
QÆ∞iOz g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? `≥eÜ«∞^•? JHõ¯_» Hõ=∞ÖÏ K≥@¡h, J~°\ ˜ K≥@¡h WHõ¯_» "Õã≤
K«∂_»O_ç. P ~°∞z, fÜ«∞^Œ#O g\˜H˜ =ã¨∞ÎO^•? LǨ˙ñ! P ~°∞zx á⁄O^ŒÖË~°∞. HÍ~°}O,
"å`å=~°}O, ɡOQÍÖò „áêOfÜ«ÚÅ∞ ã¨#flQÍ LO\Ï~°∞. áê^•Å∞ z#flqQÍ LO\Ï~Ú.
f~° „áêO`åÅÖ’ LO_Õ"å~°∞ á⁄_»=ÙQÍ ÖÏ=ÙQÍ LO\Ï~°∞. "åàı§O uO\Ï~°∞? "åà◊√§
ѨѨC, ~˘>ˇì uO\Ï~°∞. "åà◊§O`å ÖÏ=ÙQÍ, ɡOQÍÖò "åã¨∞Å∞ JO`« ã¨#flQÍ ZO^Œ∞‰õΩ
LO\Ï~°∞? W^ŒO`å "å`å=~°}O =Å¡<å?
D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ <å‰õΩ XHõ áê`« q+¨Ü«∞O [˝Ñ≤ÎH˜ =™ÈÎOk. „âß=} ‰õΩ=∂~°∞_»∞ `«#
`«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ Éèí∞*ÏÅÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_»Éˇ@∞ì‰õΩx "åix f~°úÜ«∂„`«Å‰õΩ fã¨∞‰õΩx "≥àϧ_»∞.
L`«Î~°„Ѩ^ÕâòÖ’ g∞~°\ò =^ŒÌ XHõ „Ѩ^Õâ◊O L#flk. JHõ¯_» „â◊=}∞_»∞ Py D q^èŒOQÍ `«#
`«e¡^ŒO„_»∞Å`À J<åfl_»∞. 'g∞ Hõà◊√§ áÈÜ«∂~Ú, HÍh HÍà◊√§ KÕ`«∞Å∞ ã¨iQÍæ<Õ L<åfl~Ú
Hõ^•! g∞~°∞ Hõ„~°Å ã¨Ç¨Ü«∞O`À <å "≥#∞Hõ<Õ #_»=K«∞Û Hõ^•! <å Éèí∞*ÏÅÃÑ· ‰õÄ~ÀÛ=@O
^ÕxH˜?— Jx. „â◊=}∞x `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ Wk qx ZO`À Pâ◊Û~°ºÑ¨_®¤~°∞. ''h Éèí∞*ÏÅÃÑ·
"Õ∞=Ú ‰õÄ~ÀÛ=\ÏxH˜ HÍ~°}O =∂ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ „ѨѨOK«OÖ’<Õ Q˘Ñ¨Ê Ѩل`«∞xQÍ ¿Ñ~°∞
á⁄O^Œ∞`å_»x, „ѨѨOK«=∞O`«\ ˜H˜ =∂~°æ^Œ~°≈‰õΩ_»∞ J=Ù`å_»x, JO^ŒiH© L^•Ç¨Ï~°}QÍ
xÅ∞™êÎ_»∞ Jx "Õ∞O D q^èŒOQÍ ‰õÄ~°∞ÛO@∞<åflO—— Jx J<åfl~°∞. =∞~°Å WÖÏ J<åfl~°∞.
''h=Ù ZÖÏ K≥a`Õ "Õ∞O JÖÏ<Õ KÕ™êÎO. D ~å„uH˜ "Õ∞O WHõ¯_» LO_»O. WHõ¯_» #∞O_ç
"Õ∞O KåÖÏ ^Œ∂~°O "≥àϧe J#∞‰õΩO@∞<åflO. D „Ѩ^Õâßxfl =ÚO^Œ∞ ^•\˜áÈ"åe
J#∞‰õΩO@∞<åflO——. "åi =∂@Å∞ q#fl „â◊=}∞_»∞ P „Ѩ^Õâßxfl ^•\˜áÈÜ«∂_»∞. P
„Ѩ^Õâßxfl q_çzÃÑ\˜ì# "≥O@<Õ „â◊=}∞xH˜ ZO`À Pâ◊Û~°ºO HõeyOk. U_»∞ã¨∂Î WÖÏ
J<åfl_»∞. ''<å#flQÍ~°∂! q∞=Ú‡Å#∞ #_»==∞x <Õ#∞ ZÖÏ J#QÆeQÍ#∞? <å J^Œ$ëêìxfl
J^Œ$+¨ìO ™êǨÏã¨=O`«∞ÖËfl =iã¨∞ÎOk.
™ê^èŒ# – ã¨=∞~°Ê} – "å`å=~°}O 87
*Ï~°q_»∞K«∞HÀ=@"Õ∞ Hõ^•—— ^•xH˜ „â◊=}∞x `«O„_ç, ''<åÜ«∞<å WO^Œ∞Ö’ ÉÏ^èŒÑ¨_»=Åã≤#k
Ug∞ ÖË^Œ∞. D „Ѩ^Õâ◊O J@∞=O\˜k. WHõ¯_» =∞Ü«Ú_»∞ J#∞ ¿Ñ~°∞ HõÅ ~åHõ∆ã¨∞_»∞
LO_Õ"å_»∞. J`«_»∞ WHõ¯_» `«# `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞ K«OÑ≤"Õâß_»∞. P ã¨O™ê¯~°O P <ÕÅÃÑ·
Ѩ_ç#k. ^•x „ѨÉèÏ=O =Å¡<Õ h =∞#ã¨∞Ö’xH˜ J@∞=O\˜ PÖ’K«# =zÛOk. WѨC_»∞
=∞#O P „Ѩ^Õâ◊O #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_®¤O Hõ#∞Hõ =∞~°Å =∂=¸Å∞QÍ L#flk—— J<åfl_»∞.
"å`å=~°}O Ü≥ÚHõ¯ „ѨÉèÏ=O Z@∞=O\˜^À WѨC_»∞ h‰õΩ J~°÷O J~ÚºOk J#∞
‰õΩO\Ï#∞. JO^Œ∞ˆH q∞=∞‡efl Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ ã¨g∞Ѩ „áêO`åʼnõΩ Ñ≤eKå#∞. Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å∞
WHõ¯_ç#∞O_çÜÕ∞ „áê~°OÉèíO J=Ù`å~Ú. Wk t=Ùx =∞iÜ«Ú ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ ™ê÷#O. ã¨fi~°æO
ZHõ¯_» LOk? Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ÅÖ’ L#fl P „áêO`«=Ú#∞ '#O^Œ# =#O— JO\Ï~°∞. WHõ¯_Õ
ã¨fi~°æO L#flk. QÀ=ÚYO HõO>Ë =ÚO^Œ∞#flk ã¨fi~°æO <ÕÅÃÑ·<Õ L#flk. ã¨∞"Õ∞~°∞ Ѩ~°fi`«O
‰õÄ_® WHõ¯_Õ L#flk. WHõ¯_Õ ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® LO\Ï~°∞. Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê |∞∞+¨µÅO^Œ~°∂
ã¨ÑÎ̈|∞∞+¨µÅ ^ŒQÆæ~° #∞O_ô ã¨#‰õΩ_»∞, ã¨#O^Œ∞x =~°‰õÄ, <å~°^Œ∞x #∞O_ô Pkâ◊OHõ~åKå~°∞ºÅ
=~°‰õÄ =∞ǨÏhÜ«Ú ÅO^Œ~°∂ WHõ¯_Õ ™ê^èŒ# KÕâß~°∞. JO^Œ∞=Å#<Õ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ʼnõΩ
`«#^≥·# qt+¨ì`« L#flk.
QÆOQÆÜ≥ÚHõ¯ =∞ǨÏ`«ºO g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? ÖË^•? QÆOQÆ QÆ∞iOz „ѨѨOK«=∞O`«\ ˜H©
`≥Å∞ã¨∞. Éè∫uHõ Ѩ~°OQÍ, P^蕺u‡HõѨ~°OQÍ ‰õÄ_® QÆOQÆ =∞Ǩϟ`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ#k. =∞#O
âßOu‰õΩO*ò ™ê÷Ñ≤Oz# ^ŒQÆæ~° QÆOQÆ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î LOk. D ™ê÷#O Ü≥ÚHõ¯ =∞ǨÏ`«º=Ú#∞
QÆ∞iOz =∂ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ =i‚ã¨∂Î WHõ¯_» ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ‰õΩ ã¨Ñ¨Î QÆOQÆÅ∞ LO_Õ=x K≥áêÊ~°∞.
Ô~O_»∞ QÆOQÆÅ∞ J^Œ$â◊ºO J~ÚáÈÜ«∂~Ú. HÍh q∞ye# J~Ú^Œ∞ QÆOQÆÅ∞ WѨÊ\˜H©
HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. J^Œ$â◊ºO J~ÚáÈ~Ú# Ô~O_»∞ QÆOQÆÅ∞ ZHõ¯_çH˜ "≥àϧ~Ú? P ™ê÷#OÖ’<Õ
âßOu‰õΩO*ò xi‡`«"≥∞ÿ#k. WHõ¯_» #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î L#fl XHõ ^è•~°#∞ |OkèOz
^•xx <ÕÅÃÑ· „Ѩ=Ç≤ÏOѨKÕâßO. WHõ¯_» QÆOQƉõΩ XHõ qâı+¨`« LOk. Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ ^•fi~°O
=^ŒÌ âßOu‰õΩO*ò xi‡OK«|_çOk. WHõ¯_» ã≤OǨÏO, P=Ù Hõeã≤"≥∞eã≤ x=ã≤ã¨∂Î LO\Ï~Ú.
ÉèÏ~°`«^Õâ◊O JO`«\Ï uiy<å HõxÑ≤OK«x =º‰õΩÎÅ∞ âßOu‰õΩO*òÖ’ g∞‰õΩ HõxÑ≤™êÎ~°∞.
JO^Œ∞ˆH âßOu‰õΩO*ò‰õΩ q∞=∞‡efl PǨfixOKå#∞.
J~Ú`Õ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∂! WO`«\ ˜`À J~ÚáÈ~ÚOk Hõ^•! ÖË^Œ∞ <åÜ«∞<å! WO`«\ ˜`À
ѨÓiÎ HÍÖË^Œ∞. nx`Àáê@∞ g∞~°∞ „â◊^Œú#∞ JÅ=~°K«∞HÀ"åe. KÕѨÅ∞ Ѩ@∞ì"å_»∞ h\˜Ö’
u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï_»∞. J~Ú`Õ J`«xÖ’ „â◊^Œú ÖˉõΩO>Ë Ug∞ LѨÜ≥∂QÆO LO_»^Œ∞. g∞
Ѩiã≤÷u ‰õÄ_® JÖψQ LO@∞Ok. „â◊^Œú =∞iÜ«Ú ÉèíH˜Î ÖˉõΩO>Ë =∞Oz "å`å=~°}O
^Õâ◊„¿Ñ=∞ 㨄`«Ê=~°Î##∞, 㨄`«Ê=~°Î# ^Õâ◊ „¿Ñ=∞#∞ Hõeyã¨∞ÎOk.
 88 ™ê^èŒ# – ã¨=∞~°Ê} – "å`å=~°}O
L#flѨÊ\˜H© LѨÜ≥∂QÆO LO_»^Œ∞. =∞#‰õΩ „â◊^Œú LO>Ë QÆOQÆ =∞##∞, =∞# Ñ≤Å¡Å#∞
L^Œúiã¨∞ÎOk „â◊^Œú LO>Ë QÆOQÆ =∞#Å#∞ D ÉÏ^èŒÅ #∞O_ç q=ÚH˜Î KÕã¨∞ÎOk. „â◊^Œú
ÖˉõΩO>Ë QÆOQÆ ˆH=ÅO XHõ HÍÅ∞=ÖÏ =∂=¸Å∞ h~°∞=Öˇ LO@∞Ok. g∞~°∞ „â◊^Œú#∞
ÃÑOá⁄OkOK«∞H˘#=Åã≤# J=ã¨~°O LOk. g∞~°∞ WHõ¯_» LO_®e J#∞‰õΩO>Ë ^ŒÜ«∞KÕã≤
g∞ „â◊^Œú#∞ g∞~°∞ Jaè=$kú KÕã¨∞HÀO_ç. ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅÖ’ XHõÔ~·# qâßfiq∞„`«∞_»∞ QÍÜ«∞„ux
QÆ∞iOz `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤#k WHõ¯_Õ. qâßfiq∞„`«∞_»∞ ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅÖ’ XHõ~°∞. qâßfiq∞„`«∞_»∞
ZHõ¯_» x=ã≤OK≥#∞? J`«x ‰õΩ\©~°O ZHõ¯_» =ÙOk?WHõ¯_Õ LOk. WѨC_»∞ P „Ѩ^Õâ◊OÖ’
âßOu‰õΩO*ò LOk. Wk qâßfiq∞„`«∞x „Ѩ^Õâ◊O.
"å`å=~°}ÏxH˜ ZO`« „ѨÉèÏ=O LO^À g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? =~å¬HÍÅOÖ’ QÆ_ç¤ Ñ¨K«ÛQÍ
LO@∞Ok. "Õã¨qÖ’ Ѩã¨∞ѨÙQÍ =∂~°∞`«∞Ok ZO^Œ∞‰õΩ? Wã¨∞Hõ ‰õÄ_® K«∂_»QÍ K«∂_»QÍ
Ѩã¨∞Ѩ٠~°OQÆ∞Ö’xH˜ =∂~°∞`«∞Ok. =~å¬HÍÅOÖ’ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ Ñ¨K«ÛQÍ LO@∞Ok. g∞~°∞
ZѨC_≥·<å á⁄~Úº ^ŒQÆæ~°QÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl~å? á⁄~Úº "Õ_çQÍ L#fl@¡~Ú`Õ ^•xH˜ ã¨g∞ѨOÖ’
‰õÄ~°∞Û#fl "åiH˜ ‰õÄ_® "Õ_çQÍ LO@∞Ok. =∞OK«∞Ö’ L#fl"åi â◊s~°O K«Å¡QÍ LO@∞Ok.
g∞‰õΩ ‰õÄ_® J@∞=O\˜ J#∞Éèí=O Z^Œ∞~°=Ù`«∞Ok. WHõ¯_» "å`å=~°}O =Å# g∞~°∞
Ѩ Ó iÎ Q Í ÖÏÉè í O á⁄O^Œ ∞ `å~° ∞ . nxH˘~° ‰ õ Ω „â◊ ^ Œ ú KåÖÏ J=㨠~ ° O . „â◊ ^ Œ ú g∞Ö’
ÖËHõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ g∞~°∞ XHõ WÅ∞¡ K«∂ã≤<å, HÍfi~°ì~ü K«∂ã≤<å, Ǩϟ@Öò K«∂ã≤<å, 㨄`«O
K«∂ã≤<å, P„â◊=∞O K«∂ã≤<å XHõ>Ë. g∞Ö’ „â◊^Œú LO>Ë J"Õ Ñ¨Ù}ºˆH∆„`åÅ∞ J=Ù`å~Ú. <Õ#∞
nxx QÍÜ«∞„f ѨÙ}ºˆH∆„`«OQÍ =∞eKå#∞. ѨÙ}ºˆH∆„`åxH˜ LO_»=Åã≤# ÅHõ∆}ÏÅhfl nxH˜
L<åfl~Ú. WO^Œ∞Ö’ <Õ#∞ U z#fl ֒Ѩ=¸ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. nxx <Õ#∞ KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê
ѨÙ}ºˆH∆„`«OQÍ fiÛk^•Ì#∞.
~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ Ѩk Jâ◊fi"Õ∞^èŒ Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕÃã#∞. JO^Œ∞ˆH ^Œâßâ◊fi"Õ∞^èŒ „Ѩ^Õâ◊O
U~°Ê_çOk. „ѨѨOK«OÖ’ J<ÕHõ Q˘Ñ¨Ê Q˘Ñ¨Ê ã¨OѶ¨∞@#Å∞ [~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. Q˘Ñ¨Ê
Q˘Ñ¨Ê „Ѩ^ÕâßÅ∞ L<åfl~Ú. „ѨHõ$uÖ’ Q˘Ñ¨Ê ã¨OѶ¨∞@#Å∞ [iˆQ „áêO`åÅ∞ „Ѩã≤kú
K≥O^Œ∞`å~Ú. ѨÙ}ºˆH∆„`«O U~°Ê~°K«@O H˘~°‰õΩ P <ÕÅ#∞ ã¨O™ê¯~°=O`«O KÕÜ«∂e. „áêp#
HÍÅ=ÚÖ’ |∞∞+¨µÅ∞ QÆ∞~°∞‰õΩÖÏÅ∞ U~°ÊiKÕ"å~°∞. P„â◊=∂Å∞ U~°ÊiKÕ"å~°∞. WHõ¯_»
J#∞ëêì<åÅ∞ [iˆQq. <Õ#∞ ‰õÄ_® J^Õ KÕã¨∞Î<åfl#∞. „Ѩu ã¨O=`«û~°O #=~å„`«∞ÅO^Œ∞
24 HÀ@¡ ѨÙ~°â◊Û~°}Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. „Ѩu~ÀE `˘q∞‡k ‰õΩO_ôÅ`À "ÕÅ=∞Ok
PǨï`«∞Å`À Ü«∞[˝O KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞. JYO_»nѨO x~°O`«~°O "≥Å∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok.
J<ÕHõ=∞Ok `«Ñ¨ã¨∞û KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞. J^Œ$â◊º~°∂ѨOÖ’ =∂ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ WHõ¯_çH˜ =™êÎ~°∞.
W`«~∞° Å#∞ ^Õfi+≤OK«_=» ∞O>Ë, ZÅ∞Hõ L#fl^xŒ WÅ∞¡ `«QÅÆ Éˇ@∞ìHÀ=_»O ÖÏO\˜k.
™ê^èŒ# – ã¨=∞~°Ê} – "å`å=~°}O 89
g∞‰õΩ „â◊^Œú LO>Ë QÍÜ«∞„f =∂`« ™êxfl^蕺xfl J#∞ÉèíqOK«QÆÅ~°∞. =∂ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ
„áê}KÕ`«# J}∞=}∞=ÙQÍ WHõ¯_» xO_ç LO@∞Ok. WHõ¯_» LO>Ë `«e¡ QÆ~°ƒùOÖ’ L#fl@∞¡QÍ
g∞~°∞ J#∞Éèí∂u K≥O^ŒQÆÅ~°∞. HÀ_ç `«# „QÆ∞_»¡#∞ á⁄ky#@∞¡QÍ =∂ QÆ∞O_≥Ö’¡ q∞=∞‡efl
á⁄^Œ∞=Ù‰õΩO\ÏO. JO^Œ∞ˆH „â◊^Œú#∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ=∞x g∞‰õΩ K≥ѨÙÎ<åfl#∞. g∞~°∞ g∞
„â◊^Œú#∞ =^Œ∞Å∞H˘#fl@¡~Ú`Õ D "å`å=~°}O =Å# g∞‰õΩ U ÖÏÉèí=¸ LO_»^Œ∞. WHõ¯_çH˜
ã¨∂¯@~°∞¡, HÍ~°∞¡ L#fl"åà◊√§, "≥∂`«∞|~°∞Å∞ =™êÎ~°∞. HÍh "å~°O`å MÏm KÕ`«∞Å`À
"≥o§áÈ`å~°∞. HÍ~°}O? „â◊^Œú ÖË^Œ∞. „â◊^Œú ÖˉõΩO_® ÉÏǨϺ P_»O|~åÅ∞ Zxfl L<åfl U
ÖÏÉèí=¸ LO_»^Œ∞.
D ~ÀA g∞‰õΩ „â◊^Œú J<Õ ÉèÏ=O QÆ∞iOz ÉÏQÍ K≥áêÊe J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. âßOu‰õΩO*ò
#∞O_ç g∞~°∞ ÖÏÉèí=Ú#∞ á⁄O^•e J#∞‰õΩO>Ë „â◊^Œú#∞ g∞~°∞ q_çzÃÑ@ì‰õÄ_»^Œ∞. „â◊^Œú#∞
*ÏQÆ$`«Ñ¨i¿ãÎ WHõ¯_» J}∞=}∞=Ù<å J=∞$`«O =i¬ã¨∞ÎOk. g∞~å XHõ ~å~Úx fã¨∞‰õΩx
^•xx `«# Éèí~°ÎQÍ, ÉèíQÆ=O`«∞xQÍ ÉèÏqOzOk. P"≥∞ „â◊^Œú =Å# P ~å~Ú ™êH∆Í`«∂Î
ÉèíQÆ=O`«∞xQÍ =∂iOk. g∞~å q+¨O „`åy<å Ug∞ H͉õΩO_® QÀáêÅ∞_»∞ P"≥∞#∞
HÍáê_®_»∞. P"≥∞‰õΩ U #+¨ì=¸ [~°QÆÖË^Œ∞. W^ŒO`å ZÖÏ [iyOk? QÀáêÅ∞x =Å#.
QÀáêÅ∞_»∞ Z=~°∞? XHõ ~å~Ú. LǨ˙ñ! HÍ^Œ∞ g∞~å Ü≥ÚHõ¯ „â◊^Œú =Å# Pã¨H˜Î =Å#
~å~Ú QÀáêÅ∞xQÍ =∂iOk. WѨC_»∞ P ~å~Ú JHõ¯_Õ LOk. g∞~°∞ "≥o§ K«∂¿ãÎ
JO^Œ ∞ Ö’ g∞‰õ Ω Z@∞=O\˜ K« = ∞`å¯~° = ¸ Hõ x Ñ≤ O K« ^ Œ ∞ . ~åuÖ’ K« = ∞`å¯~° = Ú
U=ÚO@∞Ok? „â◊^ŒúˆH ~åux ÉèíQÆ=O`«∞xQÍ =∂ˆ~Û â◊H˜Î LO@∞Ok. UHõÅ=Ùºx QÆ∞iOz
g∞~°∞ q<åfl~å? J`«#∞ É’Ü«∞"åx ‰õΩ=∂~°∞_»∞. J`«_»∞ =∞\˜ì`À „^À}ÏKå~°∞ºx =^ŒÌ
=ÚMÏ =ÚYOQÍ q^Œº#Éèíºã≤Oz# H“~°=, áêO_»=ÙÅHõO>Ë Q˘Ñ¨Ê"å_»Ü≥∞º#∞.
~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~=° ∞ǨÏO㨠HÍm=∂`« Ѩ~=° ∞Éè‰í Ωõ _Î ∞» . HÍm=∂`«‰Ωõ ÃÑ\˜#ì PǨ~°O ~å=∞Hõ$+¨‚
Ѩ~°=∞ǨÏO㨠u<Õã¨∞Î<åfl_»x „Ѩ[Å∞ ~å}˜H˜ Ѷ≤~åº^Œ∞ KÕâß~°∞. ~å}© ~åã¨=∞}˜ XHõ~ÀA
J`«xx QÆ=∞xOK«™êyOk. ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠HÍm=∂`«`À D q^èŒOQÍ =∂\Ï¡_≥#∞.
''J=∂‡ Éè’[#O K≥Ü«∞ºO_ç—— HÍoHÍ^Õq Ug∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞ ~å=∞Hõ$+¨µ‚_»∞ =∞m§ D
q^èŒOQÍ J<åfl_»∞. ''FǨϟ! =ÚO^Œ∞ H˘_»∞‰õΩ uO>Ë `«~°∞"å`« `«e¡ uO@∞Ok—— JO@∂
`å#∞ =ÚO^Œ∞QÍ u<åfl_»∞. ã¨QÆO u#fl `«~°∞"å`« HÍoHÍ^Õq`À ''J=∂‡! WѨC_»∞ g∞~°∞
u#O_ç—— J<åfl_»∞. JѨÙ_»∞ q„QÆǨÏO Ü≥ÚHõ¯ KÕ~Ú =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êy Ñ¨à‹§OÖ’ L#fl
Éè’[#O fã¨∞H˘x u#∞@ ~å}©~åã¨=∞}˜ K«∂Ãã#∞. Éè’[#O JO`å q„QÆǨÏO u<Õã≤Ok.
MÏm Ñ¨à‹§=Ú fã¨∞‰õΩx ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠|Ü«∞@‰õΩ ~åQÍ JѨC_»∞ ~å}˜ J`«x
P`«‡ J=ã¨~åÅÖ’ XHõ¯\˜ ‰õÄ_® _»|∞ƒ f~°ÛÖË^Œ∞.
90 ™ê^èŒ# – ã¨=∞~°Ê} – "å`å=~°}O
áê^•ÅÃÑ· Ѩ_çáÈÜ≥∞#∞. ''™êfig∞! g∞~°∞ ™êH∆Í`«∂Î HÍoHÍ ã¨fi~°∂ѨÙÅ∞ J#flk. Jk
x["Õ∞ J`«_»∞ `«# „â◊^Œú`À ~å~Úx HÍm=∂`«QÍ KÕâß_»∞. HÍoHÍ^Õqx L^ÀºQÆ=Ú
WÑ≤ÊOK«=Åã≤#kQÍ „áêi÷OK«=∞x q"ÕHÍ#O^Œ∞xH˜ ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠ã¨ÅǨ WK≥Û#∞.
q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ "≥o§ ^Œi≈OK≥#∞. Jk PHÍâ◊=∞O`« Z`«∞Î ÉèÏsHÍÜ«∞O`À L#flk. Jk
ZÖÏ „Ѩu+≤ªOK«|_çOk? P q„QÆǨxfl ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠„â◊^Œú`À U~°ÊiKå_»∞. P
q„QÆǨÏO WѨC_»∞ ‰õÄ_® JHõ¯_» LOk. HÍh WѨC_»∞ JO^Œ∞Ö’ Ѩ^Œ∞#∞ ÖË^Œ∞. P q„QÆǨÏO
Ü≥ÚHõ¯ |OQÍ~°∞ <åÅ∞Hõ#∞ ^˘OQÆÅ∞ fã¨∞‰õΩx áÈÜ«∂~°∞. HÍh ~å~Úx ^≥·=OQÍ =∂iÛ#
Ѷ¨∞#`« ~å=∞Hõ$+¨µ‚x^Õ.
Hõc~üH˜ nHõ∆ W=fi\ÏxH˜ ~å=∂#O^Œ JOwHõiOK«ÖË^Œ∞. Hõc~ü J`«x WO\˜ "≥∞@¡ÃÑ·
x„kOKå_»∞. ~å=∂#O^Œ∞_»∞ pHõ\ ˜Ö’ J`«xÃÑ· HÍÅ∞ "Õâß_»∞. ''~å=∞–~å=∞—— J#∞‰õΩO@∂
"≥#H˜¯ [iQÍ_»∞. Hõc~ü ~å=∂#O^Œ∞_»∞ `«#‰õΩ nHõ∆#∞ WKåÛ_»x K≥áêÊ_»∞. JѨC_»∞
~å=∂#O^Œ∞_»∞ <Õ#∞ h‰õΩ nHõ∆#∞ W=fiÖË^Œ∞. ZO^Œ∞‰õΩ `«Ñ¨CQÍ =∂\Ï¡_»`å=Ù? J<åfl_»∞.
^•xH˜ Hõc~ü ÖË^Œ∞, ÖË^Œ∞, g∞~°∞ <Õ#∞ x„kã¨∞Î#flѨC_»∞ HÍÅ∞ "Õâß~°∞. "≥∞@¡ÃÑ·
~å=∞<å=∞㨇~°}O KÕâß~°∞—— J<åfl_»∞. g∞~°∞ „â◊^ŒúÖ’ L#fl Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç.
„â◊^Œú ÖËHõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ WHõ¯_» #∞O_ç iHõÎǨϙêÎÅ`À "≥à◊§=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. <Õ#∞ Ѩ_»¤
Hõ+¨ì=∞O`å x~°∞ѨÜ≥∂QÆO J=Ù`«∞Ok. ^ŒÜ«∞KÕã≤ g∞~°∞ g∞Ö’ „â◊^Œú#∞ "Õ∞Å∞H˘ÅѨO_ç.
^•xH˜ HÍ=Åã≤# ѨiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# "å`å=~°}O WHõ¯_» LOk. g∞~°∞ g∞ Hõ~°Î"åºxfl x~°fiÇ≤ÏOz,
<Õ#∞ =∂ Hõ~°Î"åºxfl x~°fiÇ≤ÏOz#@¡~Ú`Õ D HõÅÊ™ê^èŒ# g∞‰õΩ ™œÉèÏQͺxfl Wã¨∞ÎO^Œx <å
#=∞‡HõO. D ~ÀAH˜ WO`«\ ˜`À ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOu
QÀ=Ù L#flKÀ@ ѨÙ}º=Ú ZѨÊ\˜H© #tOK«^Œ∞. ^•x =∞Å=¸„`«=ÚÅÖ’ âßOu,
ѨÙ+≤ì L#flq. ™êfiǨ, ã¨fi^è•, =+¨\ò, ǨÏO`«HÍ~ü Wq <åÅ∞QÆ∞ QÀ ^èŒ#=Ú.
QÀ ã¨Ê~°≈ =Å# ~ÀQÆ=ÚÅ∞ #+¨ì=∞=Ù`å~Ú. QÀ=ÙʼnõΩ PǨ~°O ~ÚzÛ# "åiH˜
ã¨fi~°æO Åaèã¨∞ÎOk. QÀ ^èŒ∂o`À |∞kú, ã¨OѨ^Œ Jaè=$kú J=Ù`å~Ú.
„ÉÏǨχ}∞Å∞, P=ÙÅ∞ XˆH ‰õΩÅ=Ú, Ô~O_»∞ q^è•Öˇ·# Ѩ#∞Å∞, XHõ~°∞ =∞O„`«=Ú
=â◊OÖ’ LOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. =∞~˘Hõ~°∞ Ü«∞[˝ ǨÏqã¨∞û (Ѷ¨∞$`«O)#∞.
ѨxKÕÜ«∞x "å_çH˜ #=∞‡Hõ=Ú<åfl „Ѩܫ∂[#O ÖË^Œ∞.
P`«‡ â’^èŒ#, P`«‡ â◊√kú =∞iÜ«Ú HÍÜ«∞HõÅÊO 91
P`«‡ â’^èŒ#, P`«‡ â◊√kú =∞iÜ«Ú HÍÜ«∞HõÅÊO
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`üII
™È^Œ~° ™È^Œs=∞}∞ÖÏ~å!
g∞~°∞ g∞ áêáêÅ#∞ „áêÜ«∞tÛ`«O KÕã¨∞HÀ"åe. „áêÜ«∞tÛ`«O ZÖÏ KÕã¨∞HÀ"åe?
g∞‰õΩ H˘xfl [iy# ã¨OѶ¨∞@#Å#∞ K≥áêÎ#∞. P„=∞áêe =O^ŒÅ H˘Åk =º‰õΩÎÅ rq`åÅ#∞
<åâ◊#=Ú KÕã≤Ok. ZO`À ^èŒ#O H˘Å¡Q˘\˜ì K≥_»∞ =∂~°æOÖ’ #_çzOk. `«# áêáêʼnõΩ
„áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ=@O H˘~°‰õΩ |∞^Œú ÉèíQÆ"å#∞x â◊~°}∞ HÀiOk. |∞^Œú ÉèíQÆ"å#∞_»∞
â◊~°}∞ WKåÛ_»∞. HÍh #∞=Ùfi "≥#∞Hõ KÕã≤# áêáêÅ#∞ `˘ÅyOK«∞HÀ"åe. P^蕺u‡Hõ
L#fluH˜ XHõ =∞O„`«O ÖË^• [Ѩ=Ú =∂„`«"Õ∞ KåÅ^Œ∞ Jx K≥áêÊ_»∞. JѨC_»∞ P„=∞áêe
WÖÏ J#flk. ''㨈~! <Õ#∞ áêѨO KÕã≤ U _»|∞ƒ<≥·`Õ ã¨OáêkOKå<À, P ^èŒ#=Ú#∞ „ѨѨOK«O
HÀã¨O qxÜ≥∂y™êÎ#∞——. P"≥∞ =^ŒÌ HÀ@¡ H˘Åk ^èŒ#O L#flk. P ^èŒ#=∞O`«\ ˜x fã¨∞‰õΩx
=zÛ |∞^Œ∞úx áê^•Å =^ŒÌ LOz K≥Ñ≤ÊOk. ''<Õ#∞ ZÖÏ J~Ú`Õ J<ÕHõ=∞Okx „Éèí+¨µì
Ѩ\ ˜ìOKå<À g∞~°∞ JÖψQ ZO`À=∞Okx =∞Oz =∂~°æOÖ’ ÃÑ\Ïì~°∞. =∞#∞+¨µÅ#∞ =∞Oz
=∂~°æOÖ’ ÃÑ@ì\ÏxH˜ g∞~°∞ D ^èŒ#=Ú#∞ qxÜ≥∂yOK«O_ç——. |∞^Œ∞ú_»∞ P„=∞áêe ^èŒ#O`À
É∫^Œú qǨ~åxfl xi‡Oz, JHõ¯_» Ѩi„"å[‰õΩʼnõΩ tHõ∆} xÑ≤ÊOKå_»∞. D q^èŒOQÍ JqhuQÍ
ã¨OáêkOz# ^èŒ#=Ú#∞ =∞OzH˜ qxÜ≥∂yOz „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞H˘#flk.
W^Õ q^èŒOQÍ WOH˘Hõ =ºH˜Î L<åfl_»∞. J`«x ¿Ñ~°∞ JOQÆ∞m=∂Å∞_»∞. JOQÆ∞m =∂Å∞_»∞
`«# rq`«OÖ’ Z<Àfl ǨÏ`«ºÅ∞ KÕâß_»∞. ZO`À ^èŒ#=Ú#∞ H˘Å¡Q˘\Ïì_»∞. J`«#∞ |∞^Œ∞úx
t+¨µºxQÍ KÕ~°\ÏxH˜, =∞O„`«O J_»QÆ\ÏxH˜ =KåÛ_»∞. |∞^Œ∞ú_»∞ #=Ùfi`«∂ J_çQÍ_»∞. ''h=Ù
=∞O„`«O `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ã¨fi~åæxH˜ "≥àϧe J#∞‰õΩO@∞<åfl"å? Jx. JѨC_»∞ JOQÆ∞m=∂Å∞_»∞
''J=Ù#∞ „ѨÉèí∂! U^À XHõ =∞O„`«O [Ñ≤¿ãÎ "≥·‰õΩO~îåxH˜ "≥à◊`å~°x <Õ#∞ q<åfl#∞—— Jx
J<åfl_»∞. |∞^Œ∞ú_»∞ #qfi, ''h‰õΩ Wk K≥Ñ≤Ê#"å_»∞ Ñ≤zÛ"å_≥· LO\Ï_»∞. Jk q#fl h=Ù
WOHÍ Ñ≤zÛ"å_»"≥· LO\Ï=Ù. ˆH=ÅO ~å=∞<å=∞O [Ñ≤OK«@O nxH˜ XHõ>Ë =∂~°æO.
Z‰õΩ¯= q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOzHÍHõ, q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz Z‰õΩ¯= `≥eÜ«∞@O LѨÜ≥∂QÆO.
92 P`«‡ â’^èŒ#, P`«‡ â◊√kú =∞iÜ«Ú HÍÜ«∞HõÅÊO
=∞#O U `«Ñ¨C<≥·`Õ KÕâß"≥∂, ^•xx ã¨ik^Œ∞ÌHÀ"åe. Jqhu`À ã¨OáêkOz# ^èŒ#=Ú#∞
=∞OzѨ # ∞Å HÀ㨠O qxÜ≥ ∂ yOK« O _ç . JO`Õ ! J`« _ » ∞ P q^è Œ O QÍ<Õ KÕ â ß_» ∞ .
JOQÆ∞m=∂Å∞_»∞ HÀ@¡H˘Åk ~°∂áê~ÚÅ#∞ JÖψQ Y~°∞Û KÕâß_»∞. É∫^Œú =∞`« „QÆO^ä•Å#∞
W`«~° ÉèÏ+¨ÅÖ’ J#∞=kOK«\ÏxH˜, P „QÆO^ä•Å#∞ W`«~° ^ÕâßʼnõΩ ѨOÑ≤OK«_®xH˜
„Ѩܫ∞uflOKå_»∞. JOQÆ∞m=∂Å∞_»∞ `«# ^èŒ#=Ú#O`«\ ˜h WO^Œ∞HÀã¨"Õ∞ Y~°∞Û KÕâß_»∞.
g∞~°∞ Z<Àfl áêáêÅ∞ KÕâß~°∞. „Ѩ[Å #=∞‡HÍxfl ==Ú‡ KÕâß~°∞. WO`«=∞Okx
ǨÏ`«=∂iÛ# "åiH˜, ˆH=ÅO _»|∞ƒ`À „áêÜ«∞tÛ`«ÎO HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•! P„=∞áêe ™ê^èŒ∞=ÙQÍ
=∂i ™êfiq∞ q"ÕHÍ#O^Œ∞x =Öˇ Pã≤Ü«∂ JO`å *Ï˝#O QÆ∞iOz, ã¨`«¯~°‡Å QÆ∞iOz
tHõ∆}x=fi\ÏxH˜ uiyOk. D q^èŒOQÍ P"≥∞ ^èŒ#=Ú<Õ H͉õΩO_® `«# ã¨=∞Ü«∂xfl, `«#
„â◊=∞#∞ JO^Œ∞ˆH qxÜ≥∂yOzOk. K≥_»∞ Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜, K≥_»¤ rq`«O QÆ_»Ñ¨\ÏxH˜
P"≥∞ Z@∞=O\˜ L`åûǨÏO K«∂Ñ≤OK≥<À, J^Õ q^èŒOQÍ `«# ÉèÏq rq`«O ѨÙh`«O
KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ ‰õÄ_® qxÜ≥∂yOzOk. JѨC_Õ P„=∞áêe x["≥∞ÿ# ™ê^èŒ∞=Ù J~ÚOk.
JOQÆ∞m=∂Å∞_»∞ ‰õÄ_® JÖψQ KÕâß_»∞. JOQÆ∞m=∂Å∞x =^ŒÌ L#fl ^èŒ#=∞O`«\ ˜h É∫^Œú
„QÆO^ä•Å∞ „ѨѨOK«OÖ’ L#fl Jxfl ÉèÏ+¨ÅÖ’xH˜ J#∞=kOK«\ÏxH˜ qxÜ≥∂yOKå_»∞.
„áêÜ«∞tÛ`«ÎO JO>Ë `«# ã¨=∞Ü«∂xfl „â◊=∞#∞, q∞ye# rq`«=Ú#∞ =∞Oz Ѩ#∞Å
H˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOK«@"Õ∞. J`«_»∞ JÖψQ KÕâß_»∞. JOQÆ∞m=∂Å∞_»∞ ™ê^èŒ∞=Ù JÜ«∂º_»∞.
„ѨѨOK«=∞O`å ™ê^èŒ∞=ÙQÍ uiy „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. „áêÜ«∞tÛ`«Î=Ú#‰õΩ
WO`«HõO>Ë "Õ~˘Hõ Ѩ^Œúu ÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì g∞~°∞ g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl=fiO_ç. ã¨=∞Ü«∞O W=fi‰õΩO>Ë,
#+¨ìѨiǨ~°O ѨÓiÎ HÍ^Œ∞. „áêÜ«∞tÛ`«ÎO ѨiǨã¨O J=Ù`«∞Ok.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „QÆ∞_ç¤"å_»∞ HÍ^Œ∞. áêѨO KÕã≤# "å~°∞ KÕ`«∞Å∞, HÍà◊√§ *’_çOz`Õ,
=Ú‰õΩ¯ =¸ã¨∞‰õΩO>Ë, ѨÓ[Å∞ KÕ¿ãÎ, ѨOKå=∞$`åÅ∞ „`åy`Õ áêѨO #∞O_ç q=ÚH˜Î
á⁄O^Œ∞`å~å? „ѨѨOK«OÖ’ xÜ«∞=∞O, =º=ã¨÷ L<åfl~Ú. áêѨO KÕÜ«∞O_ç, „áê~°÷#Å∞
KÕÜ«∞O_ç, +¨@¯~°‡Å∞ KÕÜ«∞O_ç, QÆOQÆÖ’ =Ú#HõÖËã≤ =∞~°}˜OK«O_ç. HÍh áêѨO JO>Ë
ÉèíÜ«∞O LO^•? ÖË^•? =∞#ã¨∞ PÖ’zOKÕ q^è•<åÅÖ’ Wk XHõ\ ˜. JO`Õ `«Ñ¨Ê WOˆHg∞
HÍ^Œ∞.
WHõ¯_» g∞KÕ KÕÜ«∞|_»∞`«∞#fl HõÅÊ ™ê^èŒ#Ö’ J#flO, PǨ~°O `«yæOK«=Åã≤ LO@∞Ok.
Éè’[#=Ú#∞ xÜ«∞O„uOKåe. ~°∞K«∞Å#∞ `«yæOK«∞HÀ"åe. „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜
g∞~°∞ XHõ „H˘`«Î Ѩxx „áê~°OaèOK«=K«∞Û#∞. Jk – ã¨=∞Ü«∞^•#O KÕÜ«∞@O.
J#∞âßã¨#O HõO>Ë P`å‡#∞âßã¨#"Õ∞ JkèHõ =∞ǨÏ`«fiѨÓ~°‚=Ú
P`«‡ â’^èŒ#, P`«‡ â◊√kú =∞iÜ«Ú HÍÜ«∞HõÅÊO 93
ã¨=∞Ü«∞^•#O H˘~°‰õΩ UO KÕÜ«∂e? ѨÓ~°fiO nxH˘~°‰õΩ f~°úÜ«∂„`«Å∞ KÕ¿ã"å~°∞.
„áêÜ«∞tÛ`«ÎO H˘~°‰õΩ f~°÷Ü«∂„`«Å∞ =∂„`«"Õ∞ KÕ¿ã"å~°∞.f~°÷Ü«∂„`« JO>Ë Uq∞\˜? ^èŒ~°‡
„ѨKå~°O KÕã¨∂Î áê^ŒÜ«∂„`« KÕÜ«∞\Ï<Õfl f~°÷Ü«∂„`« KÕÜ«∞@O JO\Ï~°∞. f~°÷Ü«∂„`« JO>Ë
„QÍ=∞ „QÍ=∂xH˜ u~°QÆ@O, „Ѩu „Ѩ^ÕâßxH˜ "≥à◊§@O, „Ѩ[ʼnõΩ =∞Oz LѨ^Õâ◊O W=fi@O,
„áêp#HÍÅOÖ’ QÀǨÏ`«º KÕã≤#"å~°∞ P=Ù `ÀHõ#∞ XHõ Hõ„~°‰õΩ Hõ\ ˜ì, „Ѩu „QÍ=∂xH˜
Ѩ@∞ì‰õΩx u~°∞QÆ∞`«∂, ''=∂ =Å# D QÀ=Ù =kèOK«|_ç#k. "Õ∞=Ú Hõà◊OH˜`«∞ÅO.
=∂‰õΩ Hõà◊OHõO =zÛOk——, "Õ∞O `«Ñ¨C KÕâßO. HÍh g∞~°∞ =∂„`«O U `«Ñ¨C KÕÜ«∞HõO_ç.
"Õ∞O HÀѨO`À P=Ù#∞ ǨÏ`«º KÕâßO. g∞~°∞ JÖÏ KÕÜ«∞HõO_ç—— Jx LѨ^Õâ◊q∞ã¨∂Î `«=∞
`«Ñ¨C#∞ K≥ѨÙ`«∂ uiˆQ"å~°∞.
g∞~°∞ „Ѩf „Ѩ^ÕâßxH˜ "≥o§ f~°÷ Ü«∂„`« ~°∂ѨOÖ’ áê^ŒÜ«∂„`« KÕÜ«∞O_ç. áê^ŒÜ«∂„`«
~°∂ѨOÖ’ „Ѩu „QÍ=∂xH© u~°QÆ@O, áê^ŒÜ«∂„`« Ü≥ÚHõ¯ XHõ ~°∂ѨO. WѨC_»∞ ZO`À
„áêK«∞~°ºOÖ’ L`«Î~°„Ѩ^ÕâòÖ’ XHõ JÅ"å@∞ LOk. t=~å„u ~ÀA „Ѩ[Å∞ QÆOQÍ#k
#∞O_ç QÆOQÍ[ÖÏxfl fã¨∞H˘x=zÛ U^≥·<å ^Õ"åÅÜ«∂xH˜ JiÊ™êÎ~°∞. Éèí∞*ÏÅÃÑ· HÍ=_ç
ÃÑ@∞ìH˘x fã¨∞‰õΩx =™êÎ~°∞. JÖÏ =ã¨∂Î L#flѨC_»∞ =∂~°æ=∞^茺OÖ’ =∞Oz =∞Oz
áê@Å∞ áê_»∞`«∂ LO\Ï~°∞. „Ѩu ÉÏ@™êiH© =∞Oz tHõ∆} Åaèã¨∞ÎOk. ÉÏ@™êi U
„QÍ=∞OÖ’xH˜ „Ѩ"ÕtOz<å =∞Oz =∞Oz Ѩ^•ºÅ∞ *Ï˝<åxH˜ K≥Ok#q, ÉèíH˜ÎH˜ ã¨O|O
kèOz#q "≥·~åQͺxH˜ ã¨O|OkèOz#q, Hõ~°Î=º Ѩ~åÜ«∞}`«‰õΩ ã¨O|OkèOz#@∞=O\˜
Ѩ^•ºÅ∞ áê_»∞`«∂ LO\Ï_»∞. WHõ¯_» ^èŒ~À‡Ñ¨^Õâ◊O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. áê^ŒÜ«∂„`« [~°∞QÆ∞`«∂
=ÙO@∞Ok. gx`À áê@∂ [#ã¨OѨ~°¯O ‰õÄ_® [~°∞QÆ∞`«∞Ok. „Ѩ[Å`À ã¨O|O^èŒO
XHõ@=k, áê^ŒÜ«∂„`« Ô~O_»=k, =∞`« „ѨKå~°O =¸_»=k. D =¸_»∞ Hõe¿ãÎ Jã¨Öˇ·#
áê^ŒÜ«∂„`« [iy#@∞¡. H˘O`«=∞Ok ^Õâ◊ q^ÕâßÅ∞ u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞. "å~°∞ ˆH=ÅO
K«∂_»@O HÀã¨"Õ∞ "≥àÏÎ~°∞. "åiÖ’ ^Œi≈OKÕ L^ÕÌâ◊ºO LO_»^Œ∞. ˆH=ÅO K«∂_»@"Õ∞ "åi
L^ÕÌâ◊ºO. "å~°∞ K«∂_»@O HÀã¨"Õ∞ "≥o`Õ |^Œs<å^è£ J~Ú<å, ˆH^•~°<å^ä£ J~Ú<å XHõ>Ë.
=∞Ok~åÅÖ’ LO_Õ ÉÁ=∞‡Å#∞ K«∂_»\ÏxH˜ "≥à◊`å~°∞. ^Œi≈OKÕ L^ÕÌâ◊ºO "åiÖ’ ZHõ¯_»
LOk? ^Œi≈OK«\ÏxH˜ ^Œ$+≤ì HÍ"åe. J~°∞˚#∞_»∞ NHõ$+¨µ‚x ''ÉèíQÆ=„^Œ∂áêxfl—— K«∂Ñ≤OK«∞=∞x
J_çQÍ_»∞. JѨC_»∞ NHõ$+¨µ‚_»∞ ''=ÚO^Œ∞ h=Ù ^Œ$+≤ìx á⁄O^•e—— Jx J<≥#∞. JѨC_»∞
J~°∞#˚ ∞_»∞ ''<Õ#∞ ÉÏQÍ<Õ K«∂_»QÅÆ ∞QÆ∞`«∞<åfl#∞. h=Ù ÉèQí =Æ O`«∞_»=Ù HÍ^Œ∞. <Õ#∞ ÉèQí =Æ O`«∞x
K«∂_®e J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. HÍh ^Œ$+≤ì qHõã≤¿ãÎ<Õ ^Œ~°≈#O KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`åO. NHõ$+¨‚
ÉèíQÆ"å#∞_»∞ J~°∞˚#∞xH˜ K«∂_»\ÏxH˜ ^Œ$+≤ìx WKåÛ_»∞. Z=Ô~·`Õ K«∂_»ÖË~À J@∞=O\˜"å~°∞
JkèHõ ^ŒO_»# Ѷ¨e`«OQÍ ã¨fi`«O„`« |∞kú #tã¨∞ÎOk.
94 P`«‡ â’^èŒ#, P`«‡ â◊√kú =∞iÜ«Ú HÍÜ«∞HõÅÊO
^Õâ◊ „k=∞‡~°∞Å∞ J#|_»`å~°∞. ^Õâ◊ „k=∞‡i`«#O =Å# Uq∞\˜ LѨÜ≥∂QÆO? Wk ˆH=ÅO
=∞<À~°O[#O HÀã¨"Õ∞. HõÅHõ`åÎ, ÉÁOÉÏ~Ú HÍ^Œ∞, |^Œs<å^ä£ =zÛ<å, g\˜ =∞^茺 `Õ_®
Ug∞ LO_»^Œ∞. Ô~O_çO\˜Ö’#∂ u~°QÆ@"Õ∞ =ÚYº L^ÕÌâ◊ºO J~Ú`Õ f~°÷Ü«∂„`« =Å#
ѨÙ}ºO ZÖÏ =ã¨∞ÎOk? f~°÷ Ü«∂„`«Å "≥#∞Hõ L^ÕÌâ◊ºO, Ѩx D Ô~O_»∂ LO\Ï~Ú. „H˜Ü«∞
JO>Ë =∞`« „ѨKå~°=Ú#‰õΩ áê^ŒÜ«∂„`« ã¨OÅQÆflO KÕÜ«∂e. ^èŒ~°‡„ѨKå~åxH˜ áê^ŒÜ«∂„`«#∞
*’_ç¿ãÎ g∞~°∞ KÕ¿ã f~°÷Ü«∂„`«‰õΩ „ѨuѶ¨ÅO LO@∞Ok.
„áêp# HÍÅOÖ’ |∞∞+¨µÅ∞ WÖÏ<Õ KÕ¿ã"å~°∞. WO\˜O\˜Ö’ ^≥·"åxfl "Õ∞Å∞H˘e¿Ñ"å~°∞.
„Ѩu WO\˜ =ÚO^Œ∞ xÅ|_ç áê@Å∞ áê_Õ"å~°∞. XHõ¯Ô~·`Õ XO@iQÍ, W^ŒÌÔ~·`Õ W^ŒÌ~°∂
Hõeã≤ – nx<Õ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x "Õ∞Å∞H˘ÅѨ@O JO\Ï~°∞. P WO\˜Ö’ x=ã≤OKÕ =º‰õΩÎÅ∞
WO\˜#∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ =zÛ, =∞Ǩ`«∞‡Å∞ K≥Ñ≤Ê# q+¨Ü«∂Å∞ q<Õ"å~°∞, áê@Å∞ q<Õ"å~°∞,
LѨ ^ Õ â ◊ = Ú#∞ q<Õ " å~° ∞ . nx<Õ "Õ ∞ Å∞ H˘ÅѨ @ O JO\Ï~° ∞ . WO\˜ O \˜ H © "≥ o §
[#ã¨=¸Ç¨ÏO`À ã¨O|O^èŒO ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ"å~°∞. "å~°∞ g∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =™êÎ~å? ÖË^Œ∞, g∞
^ŒQÆæ~°‰õΩ ~å~°∞. "Õ∞HõÅ =^ŒÌ‰õΩ á⁄ÖÏÅ∞ ZÖÏ ~åQÆÅ=Ù? K≥ѨÊO_ç. á⁄ÖÏÅ =^ŒÌ JO`«
™ê=∞~°÷ºO LO>Ë Z=iHÀã¨"≥∂ ZO^Œ∞‰õΩ Z^Œ∞~°∞K«∂™êÎ~Ú? q∞„`«∞ÖÏ~å! WO\˜O\˜H©,
g∞~°∞ "≥à◊§=Åã≤ LO@∞Ok. "å~°∞ g∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ZÖÏ ~åQÆÅ~°∞? QÆ∞„~°Ñ¨Ù|O_ç
qiyáÈ~ÚOk, UH˜û_≥O\ò [iyáÈ~ÚOk. JѨC_»∞ g∞~°∞ WÖÏ JO\Ï~°∞. ''~°O_ç ÉÏ|∂
~°O_ç! q#u„Ѩ`åÅ∞ „"åÜ«∞O_ç, _»|∞ƒe=fiO_ç, JѨC_»∞ "Õ∞O g∞‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎO.——
JO`« ™ê=∞~°÷ºO LO>Ë áê_»∞Ѩ_ç# QÆ∞„~°Ñ¨Ù|O_çÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ =™êÎ_»∞? Wk g∞~°∞
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. =~°^ŒÅ∞ =™êÎ~Ú, ^Œ∞~°…@#Å∞ ã¨OÉèíq™êÎ~Ú, HõëêìÅ∞ =™êÎ~Ú,
Éèí∂HõOáêÅ∞ =™êÎ~Ú, JO@∞"åº^èŒ∞Å∞ =™êÎ~Ú. JѨC_»∞ aHÍ~°∞Å∞, ^Œ∞ód`«∞Å∞ =∂
^ŒQÆæ~°‰õΩ =™êÎ~°∞. q#u Ѩ„`åÅ∞ ã¨=∞iÊ™êÎ~°∞. q∞=∞‡efl „áêi÷™êÎ~°∞ Jx Z^Œ∞~°∞
K«∂_»~°∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® ÉèÏQÍxfl ѨOK«∞HÀ"åe. QÍe JO^ŒiH© XˆHÖÏ KÕ~°∞`«∞Ok. ã¨∂~°∞ºx
H˜~°}ÏÅ∞ „Ѩu =ºH˜Î =^ŒÌ‰õÄ XˆHÖÏ KÕ~°∞‰õΩO\Ï~Ú. „Ѩu =ºH˜ÎH© "≥Å∞QÆ∞h, "Õ_çq∞h
XˆHÖÏ W™êÎ~Ú. g∞~°∞ ‰õÄ_® ã¨∂~°∞ºx=Öˇ, QÍe=Öˇ, "Õ∞Ѷ¨∂Å=Öˇ, ZHõ¯_≥·`Õ *Ï˝#O
Ü≥ÚHõ¯ J=ã¨~°O LO@∞O^À, JHõ¯_çH˜ "≥à◊§O_ç.
D J=ã¨~°O "≥#∞Hõ|_ç# "åiH˜ LO@∞Ok. K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl "åiH˜ WOHÍ Z‰õΩ¯=
J=ã¨~°"Õ∞ LO@∞Ok. x~°Hõ∆~åã¨∞ºÅ∞ XHõ q^èŒ"≥∞ÿ# x„+¨ÊÜ≥∂[‰õΩÅ∞. W^ŒÌi =∞^蕺 ÃÑ^ŒÌ
ÉèË^ŒO Ug∞ LO_»^Œ∞. K«i„`«Ñ¨~°OQÍ K«∂ã≤<å, PÖ’K«<åѨ~°OQÍ K«∂ã≤<å, ã¨=∂[O
JO`å XˆH „`å\˜ÃÑ· #_»∞ã¨∞ÎOk. WO^Œ∞Ö’ ¿Ñ^Œ, Q˘Ñ¨Ê J#fl ÉèË^ŒO K«∂Ñ≤OK«@O KåÖÏ
=∞\˜áì ê„`« QÆ∞iOz fã¨∞H˘<Õ *Ï„Q`Æ <ÂÎ≥ å, Ñ≤ÅÅ¡ QÆ∞iOz fã¨∞‰õΩO@∞<åfl=∂?
P`«‡ â’^èŒ#, P`«‡ â◊√kú =∞iÜ«Ú HÍÜ«∞HõÅÊO 95
Hõ+¨ìO. K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl"å~°∞, K«^Œ∞=ÙÖËx"å~°∞ J#fl ÉèË^ŒO K«∂Ñ≤OK«@O ‰õÄ_® Hõ+¨ìO. K≥_»∞`À
ã¨O|O^èŒO U~°Ê~°K«∞HÀ=@O, ^Œ∞~åƒù=#Å`À ã¨Ç¨Ï"åã¨O KÕÜ«∞@O =O\˜q JO^ŒiH©
ã¨=∂#"Õ∞. K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl"å~°∞ Z‰õΩ¯= ã¨OáêkOK«=K«∞Û. K«^Œ∞=ÙÖËx"å~°∞ `«‰õΩ¯=
ã¨OáêkOK«=K«∞Û. K«^Œ∞=ÙÖËx"å~°∞ `«‰õΩ¯= K«∞~°∞‰õΩQÍ LO_»=K«∞Û. K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl"åiH˜
ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ WO_»∞¡, Éèí=<åÅ∞, ^èŒ#O LO_»=K«∞Û. „QÍg∞}∞ʼnõΩ áê`«|_ç#, zxyáÈ~Ú#
=¢™êÎÅ∞ LO_»=K«∞Û. HÍh QÆ∞}Ï`«‡HõOQÍ JO^Œ~°∂ XˆH ™ê÷~ÚÖ’ L<åfl~°∞. JO^Œ∞=Å#
„Ѩu =ºH©Î „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ"åe. JO>Ë f~°÷Ü«∂„`«Å∞ KÕÜ«∂e. WO\˜O\˜H© "≥o§
„Ѩ[Å`À ã¨O|O^èŒO ÃÑ@∞ìHÀ"åe.
„Ѩ[Å`À ZO^Œ∞‰õΩ ã¨O|O^èŒO U~°Ê~°K«∞HÀ"åe? =∞`«=Ú#∞, <åºÜ«∞=Ú#∞ ~°H˜∆OK«@O
HÀã¨O, PÖ’K«<å qHÍã¨O HÀã¨O, P^Œ~°≈=Ú#∞ ÃÑOá⁄OkOѨKÕÜ«∞@O H˘~°‰õΩ, WO\˜O\˜H©
g∞~°∞ "≥à◊`å~°∞. ZO^Œ∞‰õΩ "≥à◊`å~°∞? aèHõ∆ J_»QÆ\ÏxHÍ? HÍ^Œ∞ "Õ∞=Ú [# *ÏQÆ$`«O
KÕ™êÎO J#fl L^ÕÌâ◊ºO`À g∞~°∞ WO\˜O\˜H©, „QÍ=∞ „QÍ=∂xH© "≥à◊§O_ç. f~°÷Ü«∂„`«Ö’
L#fl L^ÕÌâ◊ºO W^Õ. HÍe#_»Hõ# "≥à◊§@O =Å# =∂~°æ =∞^茺OÖ’ Z‰õΩ¯==∞Ok
`å~°ã¨Ñ¨_»`å~°∞. "åi`À ã¨O|O^èŒO U~°Ê~°K«∞HÀ=@O ™ê^茺Ѩ_»∞`«∞Ok.
g∞~°∞ ‰õÄ_® J@∞=O\˜ f~°÷Ü«∂„`«Å∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ ã≤^ŒúOQÍ LO_»O_ç. U q^èŒOQÍ
J~Ú`Õ Z‰õΩ¯==∞Okx HõÅ=QÆÅO, =∞Oz LѨ^ÕâßÅ∞ W=fiQÆÅO, Jx XHõ „Ѩ}ÏoHõ#∞
U~°Ê~°K«∞HÀO_ç. nxH˜ XHõ Ѩ^Œúu LOk. Jk Ãã·H˜ÖòÃÑ· Ü«∂„`«. D Ü«∂„`«HÀã¨O g∞~°∞
g∞ Ѩ_»Hõ |@ìÅ∞ fã¨∞‰õΩx "≥à◊§=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. "åxx Ãã·H˜ÖòÃÑ· ÃÑ@∞ì‰õΩx fã¨∞‰õΩx
"≥à◊§O_ç. WÖÏ KÕ¿ãÎ „Ѩf „Ѩ^Õâ◊OÖ’#∂ tHõ∆} W=fi\ÏxH˜, „Ѩ[Å#∞ *ÏQÆ$`«Ñ¨~°K«\ÏxH˜
ÉÏQÍ gÅ=Ù`«∞Ok. QÀ_»ÅÃÑ· P^Œ~°≈ "åHͺÅ∞ „"åÜ«∞O_ç. nx=Å# g∞~°∞ ZO`À=∞Ok
=º‰õΩÎÅ∞, ÉÏ@™ê~°∞ʼnõΩ „¿Ñ~°} W=fiQÆÅ~°∞.
„áêÜ«∞tÛ`«Î=Ú#‰õΩ =∞iÜ≥ÚHõ¯ Ѩ^Œúu LOk. nxH˘~°‰õΩ UO K≥Ü«∂ºe? ~À_»∞¤ g∞^Œ
xÅ|_ç gkèQÍÜ«∞‰õΩÅ KÕ`« KÕÜ«∞|_Õ XHõ Ѩ^Œúux <Õ#∞ „Ѩ"Õâ◊ ÃÑ\Ïì#∞. Jk XHõ¯_»
ta~åÅÖ’ <Õ~°Ê|_»∞`«∞Ok. g∞~°∞ ‰õÄ_® JO^Œ∞ÖË *Ë~°O_ç. „QÍ=∂ÅÖ’ ZHõ¯_≥·<å XHõ
QÆ∞OѨ٠LO>Ë =∞Oz Éèí[# „áê~°OaèOK«O_ç. nx=Å# „Ѩ[ÅÖ’ XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# "Õ∞Å∞H˘Å∞ѨÙ
=ã¨∞ÎOk. W=hfl z#fl z#fl q+¨Ü«∂Å∞. g∞~°∞ ZHõ¯_»‰õΩ "≥o§ J~Ú<å, „Ѩ*Ï˝Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞
K≥ѨÊQÆÅ~°∞. K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl"å~°∞, K«^Œ∞=ÙÖËx"å~°∞ J#fl ÉèË^•xfl K«∂Ñ≤OK«HõO_ç. g∞~°∞
Z=iH˜ K≥áêÊe, Z=iH˜ K≥ѨʉõÄ_»^Œ∞ J#fl *Ï˝#O Ü≥ÚHõ¯ J=ã¨~°O L#flk. HÍ|\˜ì
g∞~°∞ f~°÷Ü«∂„`«Å∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ x~°‚~ÚOK«∞HÀO_ç. g∞‰õΩ gÅ~Ú#@¡~Ú`Õ g∞~°∞ ǨÏi^•fi~ü
x~å_»O|~°O, Q˘Ñ¨Ê^Œ#O Ô~O_»∂ Ѩ~åºÜ«∞Ѩ^•Å∞.
96 P`«‡ â’^èŒ#, P`«‡ â◊√kú =∞iÜ«Ú HÍÜ«∞HõÅÊO
~°O_ç, =∞^èŒ∞~° ~°O_ç. D Ô~O_»∂ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ QÍÜ«∞„f f~å÷Å∞. ^Œ~°≈#O H˘~°ˆH J~Ú`Õ
Z<Àfl „Ѩ^ÕâßÅ∞ L<åfl~Ú. HÍh gxÖÏ „¿Ñ~°}#∞ HõeyOKÕq WOˆHq ÖË=Ù. f~åúʼnõΩ
"≥o§ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. =ÚO_»# ã¨O™ê¯~°O KÕ~Úã¨∞Î<åfl~°∞, f~åúÅÖ’
™êfl#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞, JHõ¯_»‰õΩ "≥o§QÀ^•#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞, „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ Éè’[#O
ÃÑ\˜ ì ã ¨ ∞ Î < åfl~° ∞ , J~Ú`Õ f~° ú Ü « ∂ „`« L^Õ Ì â ◊ º O Uq∞\˜ ? f~° ú Ü « ∂ „`« = Å# áêѨ O
#tOK«|_»∞`«∞Ok. ZÖÏ? g∞~°∞ „Ѩ[Å`À ã¨O|O^èŒO U~°Ê~°K«∞HÀ"åe. ^≥·=`åfixfl
"Õ∞Å∞H˘Åáêe. WO`ÕH͉õΩO_® WOHÍ g∞‰õΩ KåÖÏ K≥ѨÊ|_ç#q. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞
UHÍO`«OÖ’ LO_ç g∞ áêáêÅ#∞ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ ™ê^èŒ#Å∞ KÕÜ«∞O_ç.
Láêã¨#Å∞ KÕÜ«∞O_ç.
„áêp# HÍÅOÖ’ f~åúÅÖ’ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ tHõ∆} LO_Õk. XHõ\ ˜ z#fl Ñ≤šʼnõΩ tHõ∆}
xKÕÛk. nxx QÆ∞~°∞‰õΩÅO J<Õ"å~°∞. QÆ∞~°∞‰õΩÖÏÅ∞ Jhfl f~°ú ™ê÷<åÅÖ’<Õ xi‡OѨ|_ç#q.
QÆ∞~°∞‰õΩÖÏÅ∞ L#flKÀ@ f~°ú™ê÷<åÅ∞ U~°Ê_Õq. „áêp#HÍÅOÖ’ ZHõ¯_» QÆ∞~°∞‰õΩÅO LO_Õ^À
JHõ¯_» ã¨∂¯Öò `≥~°∞=|_Õk. ~å*™ê÷<£Ö’ =#ã¨÷e q^•ºÅÜ«∞O#∞ =∞#O f~°÷O Jx JO\ÏO.
ÉÏÉÏ ™êÃÇÏÉò P"Õ∞ì qHõÖÏOQÆ∞Å zH˜`åûÅÜ«∞O#∞ =∞#O f~°÷O Jx JO\ÏO. f~°÷™ê÷#O
=ÚO^Œ∞ U~°Ê_»∞`«∞O^•? LǨïñ! =∞Oz =º‰õΩÎÅ ^•fi~å U~°Ê_ç# ^•xx, =∞Oz Ѩ#∞Å
=Å# U~°Ê_ç# ^•xx f~°÷™ê÷#O JO\Ï~°∞.
g∞~°∞ ǨÏi^•fi~ü#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. Ãã·H˜ÖòÃÑ· g∞~°∞ „QÍ=∞„QÍ=∂xH˜ "≥à◊§O_ç.
„Ѩu WO\˜=^•Ì PQÆO_ç. QÀ_»ÅÃÑ· =∞Oz "åHͺÅ∞ „"åÜ«∞O_ç, =∞Oz w`åÅ∞
qxÑ≤OK«O_ç. „Ѩ=K«#O W=fi_»O. Ü«∞[˝O "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "åxx QÆ∞iOz PÖ’zOѨKÕÜ«∞O_ç.
g∞~°∞ W=hfl KÕã≤#@¡~Ú`Õ, gx^•fi~å „Ñ¨*Ï rq`«OÖ’xH˜ XHõ #∂`«<À`ÕÎ[O =ã¨∞ÎOk.
g∞‰õΩ ¿ã=KÕÜ«∞\ÏxH˜, „â◊q∞OK«\ÏxH˜, `åºQÆO KÕÜ«∞\ÏxH˜, =∂~°æO K«∂Ñ≤OK«\ÏxH˜
J=HÍâ◊O LO@∞Ok. f~°÷Ü«∂„`« "≥#∞Hõ L#fl g∞ L^ÕÌâ◊ºO áê`« PÖ’K«#Å∞, K≥_»¤
PÖ’K«#Å#∞ =^Œe"ÕÜ«Ú@. f~°÷Ü«∂„`«Å∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® KÕÜ«∂e. =Úã≤¡O =∞`«OÖ’ ‰õÄ_®
DѨ^Œúu L#flk. „Ѩu =∞ǨÏ=∞‡nÜ«Ú_»∂ `«# rq`«OÖ’ XHõ¯™êi J~Ú<å =∞Hͯ‰õΩ
"≥àϧe J#∞‰õΩO\Ï_»∞. Ç≤ÏO^Œ∂ =∞`«OÖ’ ‰õÄ_® J@∞=O\˜ PKå~°O LOk. HÍh
L^ÕÌâ◊ѨÓ~°fiHõOQÍ "≥o`Õ<Õ f~°÷Ü«∂„`«‰õΩ Ѷ¨e`«O LO@∞Ok. ÖËHõáÈ`Õ Ñ¶¨e`«O LO_»^Œ∞.
g∞~°∞ U f~°÷™ê÷#=Ú#‰õΩ "≥o§<å H˘kÌ~ÀAÅ∞ JHõ¯_» LO_»O_ç. ™ê^èŒ# KÕÜ«∞O_ç,
`«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞O_ç, Láêã¨# KÕÜ«∞O_ç, ã¨`«ûOQÆO KÕÜ«∞O_ç. g\˜ =Å# "≥#∞Hõ\ ˜ HÍÅOÖ’
g∞Ö’ L#fl UǨϺ"≥∞ÿ# PÖ’K«#Å∞ `˘ÅyáÈ~Ú L[˚fiÅ"≥∞ÿ# Éèíq+¨º`«∞Î#∞ á⁄O^ŒQÆÅ~°∞.
Ѩ„uHÍ ™êfi`«O„`«ºO =Å# =∞Oz, K≥_»∞ Ô~O_»∂ [~°QÆ=K«∞Û. ™êfi`«O„`«ºO ÖËHõáÈ`Õ =∂„`«O `«Ñ¨ÊHõ K≥_Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
P`«‡ â’^èŒ#, P`«‡ â◊√kú =∞iÜ«Ú HÍÜ«∞HõÅÊO 97
D HÍ~°ºO "å`å=~°}O`À ã¨O|O^èŒO Hõey LOk. „áê}^•Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# „Ѩ„H˜Ü«∞`À
ã¨O|O^èŒO Hõey LOk. f~°÷™ê÷#=ÚÅÖ’ D ™œHõ~åºÅ∞ Jhfl L#flq. JO^Œ∞ˆH „Ѩ[Å∞
f~°÷Ü«∂„`«‰õΩ "≥àı§"å~°∞. JHõ¯_Õ LO_Õ"å~°∞. =∞# WO\˜Ö’ ‰õÄ_® J#∞ëêª#O KÕÜ«∞=K«∞Û.
HÍh =∞Oz "å`å=~°}OÖ’ J#∞ëêª#O KÕÜ«∞@O XHõ Ѩ^Œúu. "å`å=~°}ÏxH˜ KåÖÏ
=∞ǨÏ`«fiO LOk. JO^Œ∞ˆH „áêp# HÍÅOÖ’ f~°úÜ«∂„`«Å∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ "å`å=~°}O
‰õÄ_® K«∂¿ã"å~°∞. |∞∞+¨µÅ ™êxfl^茺O LO_ÕÖÏ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞. HõÅÊ™ê^èŒ# H˘~°‰õΩ
g∞~°∞ =zÛ# D ta~°O "åã¨Î"åxH˜ f~°÷¿ã"å ta~°O. nxx f~°÷㨄`«O Jx ‰õÄ_®
JO\Ï~°∞. f~å÷ÅÖ’ XHõ i"åA LOk. WѨC_»∞ ‰õÄ_® JÖÏ [~°∞QÆ∞`«∂<Õ LOk.
„Ѩܫ∂QÆÖ’ =∂Ѷ¨∞=∂ã¨O JO`å JHõ¯_» ta~åÅÖ’ Ü«∞*Ï˝Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. XHõ <≥Å
„u"Õ}˜Ö’ ‰õΩ\©~åÅ∞ "Õã¨∞‰õΩx LO\Ï~°∞. Z=~°∂ |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊§@O HÍh, ֒ѨeH˜
~å=@O HÍh, WO\˜ QÆ∞iOz PÖ’zOK«@OQÍx KÕÜ∞« Hõ XHõ <≥Åáê@∞ ɡ~· åQÆ∞ÅÜÕ∞º"å~°∞.
WO\˜Ö’ L#fl "åi`À 'WK«\ ˜ q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz Z@∞=O\˜ L`«Î~åÅ∞ „"åÜ«∞HõO_ç, U
ã¨=∞㨺 =zÛ<å g∞ˆ~ Ѩi+¨¯iOK«∞HÀO_ç, <å =~°‰õÄ fã¨∞‰õΩx ~å=^Œ∞Ì, <å HõÅÅ#∞
qѶ¨∞flO KÕÜ«∞=^Œ∞Ì— Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞. WO\˜Ö’ "å~°∞ ‰õÄ_® Wk QÆ∞~°∞Î ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ"å~°∞.
=∞s J=ã¨~°O J~Ú`Õ "åiH˜ J=ã¨~°O J~Ú# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ W=∞‡x J_»∞QÆ∞`å~°∞.
g∞ K≥_»∞QÆ∞}ÏÅ#∞ ã¨=iOK«∞HÀ=\ÏxH˜ g∞~°∞ ‰õÄ_® W^Õ Ñ¨^Œúux J#∞ã¨iOK«O_ç.
g∞~°∞ ã¨`«¯iOѨ|_»`å~°∞. ѨÓ[, Láêã¨#, [ѨO =O\˜ "åxHõO>Ë P`«‡â’^èŒ# ZO`À
Q˘Ñ¨Êk. ZO`À qÅ∞"≥·#k. JO^Œ∞ˆH g∞~°∞ nxѨ@¡ „â◊^Œú =Ç≤ÏOK«O_ç. D ~ÀAH˜
WO`«\ ˜`À ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOu
=∞^蕺ǨÏflO 3 1/2 QÆO@Å ã¨=∞Ü«∞O. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ `«=∞ QÆkÖ’ ¿+qOQ∑
KÕã¨∞‰õΩO@∂, HÍ~°ºHõ~°Î XHõ`«x`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞. ¿+qOQ∑ J=Ù`«∂<Õ HÍ~°ºHõ~°Î P
"≥·Ñ¨Ù‰õΩ LiH˜ P ™ê=∂#∞ Hõ_çy `≥™êÎ#x J#QÍ<Õ – J=Ù#=Ù#∞ <å|^Œ∞Å∞ "≥ÚǨÏO
‰õÄ_® Hõ_çy =KÕÛ@@∞¡<åfl=Ù, JO@∂ ÉÏ`ü~°∂"£∞Ö’H˜ "≥o§ ™ê=∂#∞ Hõ_çy "≥ÚǨÏO
Hõ_»∞H˘¯x =KåÛ~°∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ `«~åfi`« – ''[|∞ƒQÍ =Ù#flѨC_»∞, Pã¨Ç¨Ü«∞ã≤÷uÖ’
L#flѨC_»∞ `«Ñ¨Ê =∞~˘Hõi KÕ`« ¿ã= KÕ~ÚOK«∞HÀ=@O JѨ~å^èŒO J=Ù`«∞Ok—— J<åfl~°∞.
ѨÙ@∞ìHõ`À<Õ q^•ºÉèϺã¨O "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok.
98 q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok?
q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«‰õΩ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ
‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok?
(Z"£∞.l.Z"£∞. "≥∞_çHõÖò HÍÖË*ò, WO_À~ü (=∞.„Ѩ.)Ö’ |∞kú r=ÙÅ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ "Õ∞,
1970Ö’ WzÛ# LѨ<åºã¨O)
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü II
q∞„`«∞ÖÏ~å! qHÍ㨄Hõ=∞OÖ’ <Õ_»∞ =∞#O U ™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl"≥∂ PÖ’z^•ÌO
~°O_ç. <Õ\ ˜H˜ 500 ã¨O=`«û~åÅ „H˜`«O =∞#O D ~ÀA ™êkèOz# q*Ï˝#O QÆ∞iOz
K≥Ñ≤`Õ Pâ◊Û~°ºáÈÜÕ∞"å~°∞. ~À_»¡ÃÑ·, Ô~·Å∞ Ѩ\ÏìÅÃÑ· #_çKÕ Ô~·à◊√§, PHÍâ◊OÖ’ Zyˆ~
q=∂<åÅ∞, ѨÓsfi‰õΩʼnõΩ ZO`À Pâ◊Û~°ºO HõeyOKÕ q+¨Ü«∞O. _èçb¡ #∞O_ç WO_À~üÖ’
LO_Õ =ºH˜Î`À =∂\Ï¡_®e. JO>Ë "åi^ŒÌ~°∂ U=∞O\Ï~°∞? >ˇeq[<£û`À ã¨Ç¨ WOHÍ
U"Õ∞q∞ HõxÃÑ_»`å~À `≥eÜ«∞^Œ∞. ѨÓ~°fiO ÉÏ}ÏÅ`À Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =ºH˜Î â◊s~°OÖ’xH˜ ÉÏ}O ^Œ∂ã¨∞H˘x áÈ`Õ ^•xx |Ü«∞@‰õΩ fÜ«∞@O
HÀã¨O QÆ∞„~°O `ÀHõ‰õΩ `å_»∞#∞ Hõ\ ˜ì QÆ∞„~°=Ú#∞ ѨiÔQuοãÎ<Õ QÍx ÉÏ}O â◊s~°O #∞O_ç
|Ü«∞@‰õΩ =KÕÛk HÍ^Œ∞. P =ºH˜Î „|uH˜`Õ „|uˆH"å_»∞, =∞~°}˜¿ãÎ =∞~°}˜OKÕ"å_»∞.
ѨÓ~°fiHÍÅO JÖÏ LO_Õk. <Õ_»∞ "≥∞_çHõÖò Ãã·<£û, ã¨~°˚s Ãã·<£û ZO`« K«=∞`å¯~°O KÕã¨∞ÎO^À
K«∂_»O_ç. â◊s~° ֒Ѩe ÉèÏQÍÅ#∞ K«∂_»@O ^ŒQÆæ~°∞flO_ô Z<Àfl K«=∞`å¯~åÅ#∞ KÕã¨∞ÎOk.
Wk =∞x+≤ |∞kú Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°O, q*Ï˝#O Ü≥ÚHõ¯ K«=∞`å¯~°O. =∞#k "≥·*Ï˝xHõ
Ü«ÚQÆO.
"≥#∞Hõ\ ˜ â◊`åÉÏÌÅÖ’ L#fl =∞#∞+¨µÅ „ѨQÆuH˜, <Õ\ ˜ =∞# „ѨQÆuH˜ ZO`À JO`«~°O
L#flk. D „ѨѨOK«O U~°Ê_ç 10,00,000 ã¨O=`«û~°=ÚÅ∞ QÆ_çKå~Ú. ѨÓ~°fiHÍÅO
HõO>Ë <Õ_»∞ =∞# Z^Œ∞@ Z<Àfl ã¨∞MÏÅ∞ L<åfl~Ú. >ˇHÍflÅr <Õ_»∞ ZO`À Jaè=$kú
K≥OkOk. "≥#∞Hõ\ ˜ ~ÀAÅ∞ HÍ=Ù. Jq WO`«QÍ Ñ¨`«#O K≥Ok# ~ÀAÅ∞ ‰õÄ_® HÍ^Œ∞.
<Õ_»∞ Ѩ`«#O K≥Ok#O`«QÍ Ñ¨Ó~°fiO =∞#∞+¨µÅ∞ Ѩ`«#O K≥O^ŒÖË^Œ∞. âßs~°Hõ ^Œ$+≤ì`À
K«∂ã≤<å JO`Õ. D â◊s~°O ZO`À ^Œ∞~°ƒÅO. =∞#‰õΩ D ~ÀA XHõ "≥∞ÿÅ∞ ^Œ∂~°O
#_»=@O ‰õÄ_® Hõ+¨ì"Õ∞. "åǨÏ#O =∞# ^ŒQÆæ~° ÖˉõΩO>Ë =∞#O ZÖÏ "≥à◊§QÆÅO? =∞#
=∂#==∂„`«∞ÅO`å ã¨=∂#O – XˆH `«e¡ã¨O`å#O
q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok? 99
ѨÓsfi‰õΩÅ∞ ZÖÏ LO_Õ"å~°∞? =∂ `å`«QÍ~°∞ áœ~°‚q∞ ~ÀA# QÆOQÍ#kÖ’ ™êfl#O
KÕÜ«∞\ÏxH˜ 40 "≥∞ÿà◊§ =~°‰õΩ #_çKÕ"å~°∞. PÜ«∞# Ü«Ú=‰õΩxQÍ L#flѨC_»∞ áœ~°‚q∞
~ÀA# QÆOQÍ ™êfl#O KÕ™êÎ#∞ Jx „Ѩu[˝ KÕ™ê~°@. QÆOQÍ#k =∂ „QÍ=∂xH˜ 40 "≥∞ÿà◊§
^Œ∂~°OÖ’ L#flk. =∂ `å`«QÍ~°∞ „á⁄^Œ∞Ì<Õfl |Ü«∞Å∞^Õi ~å„u JÜÕ∞ºã¨iH˜ QÆOQÍ#kH˜
KÕ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞. „á⁄^Œ∞Ì<Õfl ™êfl#O KÕã≤ ™êÜ«∞O„`«O JÜÕ∞ºã¨iH˜ WO\˜H˜ =KÕÛ"å~°∞. 80
"≥∞ÿà◊√§ Ô~O_»∞ ~ÀAÅÖ’ „Ѩܫ∂}˜OK«@O =∞#‰õΩ KåÖÏ Hõ+¨ìO. =∞#O WѨC_»∞ JÖÏ
#_»=ÖËO. âßs~°Hõ ^Œ$+≤ìHÀ}O #∞O_ç K«∂¿ãÎ =∞#O WѨC_»∞ ^Œ∞~°ƒÅ∞ÅO J=Ù`«∂ L<åflO.
^•OѨ`«º rq`«O ã¨∞Y ã¨O`ÀëêʼnõΩ ˆHO„^Œ™ê÷#O. XHõiѨ@¡ XHõ~°∞ „â◊^Œú#∞, qâßfi™êxfl
Hõey LO_»\Ïxfl U=∞O\Ï~°∞? ~å=∂Ü«∞}OÖ’ XHõ ã¨O^Œ~°ƒùO L#flk. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞,
ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ Jâ◊fi"Õ∞^èŒ Ü«∂QÆ Jâ◊fiO HÀã¨O "≥^∞Œ ‰õΩ`«∂ =zÛ#ѨC_»∞ Å=‰õΩâ◊√Å∞ "åi~°∞=Ùih
g∞Ô~=~°∞? Jx J_»∞QÆ∞`å~°∞. <Õ#∞ ÅHõ∆ ‡}∞_»#∞, <Õ#∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»#∞ Jx ã¨=∂^è•#O
W™êÎ~°∞. JѨC_»∞ Å=‰õΩâ◊√Å∞ g∞~°∞ =∂ J=∞‡#∞ XO@iQÍ, Jã¨Ç¨Ü«∞OQÍ J_»qÖ’
=ke "≥o§#"å~å? Jx JO\Ï~°∞. ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ `«Å =OK«∞‰õΩO\Ï_»∞. JѨC_»∞ P Ñ≤Å¡Å∞
"Õ∞=Ú g∞‰õΩ `«y# âßã≤Î KÕ™êÎO JO\Ï~°∞. Å=‰õΩâ◊√Å∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞x Ѩ@∞ì‰õΩx J`«x
`À‰õ#∞ K≥@∞ì‰õΩ Hõ>Ëì™êÎ~°∞. W^ŒÌih Hõ>Ëìã≤ "åi `«e¡ =^ŒÌ‰õΩ fã¨∞‰õΩx "≥à◊`å~°∞. "å~°∞
`«e¡`À K≥|∞`å~°∞. g~°∞ x#∞fl XO@iQÍ =^Œe "≥o§#"å~°∞. WѨC_»∞ "Õ∞=Ú gix
Hõ\ ˜ì"ÕâßO Jx JѨC_»∞ "åi `«e¡ ''ÖË^Œ∞ <åÜ«∞<å! W`«_»∞ g∞ `«O„_çQÍi ™È^Œ~°∞_»∞. g∞
`«O„_çQÍiH˜ <å Ѩ@¡ ZO`À „¿Ñ=∞ L#flk. PÜ«∞# ##∞fl =#"åã¨OÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ q_çz
ÃÑ>Ëìâß~°∞? „ѨѨOK« K«i„`«Ö’ ^•OѨ`«º r=#O Ѩ@¡ #=∞‡HõO U~°Ê~°K«\ÏxH˜, g∞ HõO>Ë
ÃÑ^ŒÌ"åix J==∂xOK«@O `«Ñ¨C——. ѨÓ~°fiO ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ ZO`« Hõ+¨ìѨ_ç#ѨÊ\˜H©,
ѨÓ~°fiHÍÅѨ٠^•OѨ`åºxH˜ <Õ\ ˜ HÍÅѨ٠^•OѨ`«ºO ã¨i`«∂QÆÖË^Œ∞. <Õ_»∞ =∂#=ÙʼnõΩ
JO^ŒOÃÑ·# "åº"≥∂ǨÏO, ^èŒ# "åº"≥∂ǨÏO ÃãH±ûÃÑ·# "åº"≥∂ǨÏO, ^•OѨ`«º rq`«
P^Œ~å≈Å#∞ JO^Œ~°∂ =∞~°záÈ`«∂ L<åfl~°∞. „Ѩu=ºH˜Î ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ „¿Ñ=∞ÖËYÅ∞ „"åã¨∂Î
L<åfl_»∞. HÍh P~°∞<≥ÅÅ `«~°∞"å`« `«# ^•OѨ`«º rq`«O ÉÏ=ÙO@∞Ok J#fl #=∞‡HõO
U ¢ã‘ÎH˜ ÖË^Œ∞. ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ „¿Ñ=∞ÖËYÅ∞ „"åã¨∞Î#flѨÊ\˜H© „Ѩu=ºH˜Î JâßOuQÍ<Õ L<åfl_»∞.
J"≥∞iHÍ =O\˜ ^èŒxHõ ^ÕâßʼnõΩ =∞# Ñ≤Å¡Å#∞ ѨOÑ≤ã¨∞Î<åflO. HÍh JHõ¯_» "åàı§O
<Õ~°∞Û‰õΩO\Ï~À =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. "å\˜x JO`«QÍ „Ѩâ◊Oã≤OK«@O J#=ã¨~°O. JHõ¯_»
^•OѨ`«º rq`«O KåÖÏ [\˜ÅOQÍ, H˜¡+¨ìOQÍ L#flk. =ºH˜Î "≥∞^Œ_»O`å >ˇ#¬<£`À xO_ç
L#flk. ~å„u Ü«∞O`å "å~°∞ âßOu ÖˉõΩO_®<Õ QÆ_»∞ѨÙ`å~°∞. x„^Œ=∂„`«`À<Õ ~å„`«∞Å∞
ÖËq∞ ¿Ñ^ŒiHõO HÍ^Œ∞, Z‰õΩ¯= HÍ"åÅ#∞HÀ=@"Õ∞ ¿Ñ^ŒiHõ=Ú.
100 q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok?
QÆ_»∞ѨÙ`å~°∞. ~°HõÎáÈ@∞, QÆ∞O_≥"åº^èŒ∞Å∞ "≥Ú^ŒÖˇ·# WOHÍ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞x Z<Àfl "åº^èŒ∞Å∞
=ã¨∞Î<åfl~Ú. UO uO@∞<åfl~À `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞. WO[hiOQ∑ HÍÖË*ò Láê^蕺ܫÚ_≥·#
XHõ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ L<åfl_»∞. J`«_»∞ "Õ∞=Ú h~°∞ „`åQÆO. Ѩà◊§~°™êÖË fã¨∞‰õΩO@∂ LO\ÏO.
h~°∞ „`åQÆ=Åã≤ =zÛ#ѨÙ_»∞ Ѩà◊§ ~°™êÅ∞ „`åQÆ∞`«∂ LO\ÏO Jx K≥áêÊ_»∞. "≥Ú^Œ\’¡
=∂#=ÙÅ∞ ZO_»∞ ~˘>ˇìÅ∞ uO@∂ ã¨∞YOQÍ, fiHõQÍ HÍÅO QÆ_ç¿Ñ"å~°∞. HÍx WѨC_»∞
=∞# ^•OѨ`«º rq`«O ZÖÏ LO@∞O^À `≥eÜ«∞^Œ∞. g∞ QÆ$ǨÏã¨÷ rq`«OÖ’ Z@∞=O\˜
*ÏfiÅÅ∞ ˆ~QÆ∞`åÜ≥∂ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O ÖË^Œ∞. WѨC_»∞ „âß=} ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ˆH=ÅO Hõ^äŒÅÖ’
=∂„`«"Õ∞ L<åfl_»∞. HÍ"åe J#∞‰õΩO>Ë g∞~°∞ K«^Œ=QÆÅ~°∞. „âß=}‰õΩ=∂~°∞x KÕ¿ã J^Œ$+¨ìO
g∞ WO\’¡ g∞‰õΩ ZÖÏQÆ∂ HõÅQÆ^Œ∞. g∞~°∞ ~å=∂Ü«∞}Ïxfl ѨÙã¨ÎHÍÅÖ’ =∂„`«"Õ∞ K«∂_®e.
g∞ Ñ≤Å¡Å∞ ~å=Ú_»∞, ã‘`«ÖÏ LO_®e Jx J#∞HÀHõO_ç. XHõ `«O„_çH˜ S^Œ∞QÆ∞~°∞ Ñ≤Å¡Å∞
LO>Ë "åà◊√§ ÃÑ^ŒÌ J~Ú# `«~°∞"å`« U=∞ø`å~À `≥eÜ«∞^Œ∞. =∞# ™ê=∂lHõ r=#O,
^Õâ◊ r=#O, Pi÷Hõ r=#O ZO`À H˜¡+¨ìOQÍ L<åfl~Ú. âߢã‘ÎÜ«∞OQÍ ZO`« „ѨQÆux
™êkèOz#ѨÊ\˜H©, PiúHõOQÍ ZO`« Jaè=$kúx á⁄Ok#ѨÊ\˜H© =∂#=`«fiO =∂„`«O XHõ
Q˘Ñ¨Ê ã¨=∞㨺QÍ Ñ¨i}q∞OzOk. ^•xx g∞~°∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. nxH˜ Ѩiëê¯~°O
Uq∞\˜ Jx g∞~°∞ PÖ’zOKåe.
q∞„`«∞ÖÏ~å! g∞~°∞ Ñ‘_ç`«∞ʼnõΩ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOK«\ÏxH˜ WHõ¯_»‰õΩ ~å"åe. g∞~°∞ „Ѩ[Å
=ºH˜ÎQÆ`« rq`«O. ~å¢+‘ìÜ«∞ rq`«O, ™ê=∂lHõ rq`«O, Pi÷Hõ rq`åÅÖ’ L#fl H˜¡+¨ì`«#∞
`˘ÅyOKåe. =ºH˜ÎQÆ`« rq`åxfl ™ê=∂lHõ rq`åxfl qHõã≤OѨKÕÜ«∞@O Ѩ@¡ g∞~°∞
„Ѩ=ÚY áê„`« x~°fiÇ≤ÏOKåe. D ÉÏ^茺`«Å#∞ x~°fiiÎOK«\ÏxH˜ ZO`À Hõ+¨ìѨ_®e. <Õ_»∞
^Õâ◊O Z^Œ∞@, =ºH˜Î Z^Œ∞@ J<ÕHõ ã¨=∞㨺Å∞<åfl~Ú. J~Ú`Õ "å\˜x Ѩi+¨¯iOK«\ÏxH˜
<Õ#∞ g∞‰õΩ XHõ z#fl á¶ê~°∞‡ÖÏ K≥ѨÊ^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl#∞. =ºH˜Î x~å‡}O H˘~°‰õΩ, ã¨=∂[
x~å‡}O H˘~°‰õΩ, ^Õâ◊ x~å‡}O H˘~°‰õΩ, z‰õΩ¯|_ç L#fl ã¨=∞㨺Å#∞ Ѩi+¨¯iOK«@O
H˘~°‰õΩ XHõ á¶ê~°∞‡ÖÏ LOk. =ºH˜Î `«#Ö’xH˜ `å#∞ `˘OyK«∂_®e. ã¨=∞™êº Ѩiëê¯~°O
H˘~°‰õΩ UO KÕÜ«∂e? ã¨=∞㨺‰õΩ Ѩiëê¯~°O |Ü«∞@ HÍ^Œ∞. <åÖ’ P`«‡ L#flk. J^Õ
LѨ#ºã≤ã¨∂Î L#flk. J^Õ Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ#∞ „"åã¨∂Î L#flk. ã¨=∂[ #= x~å‡}O J^Õ HÍqã¨∂Î
L#flk. g∞~°∞ K«∂ã¨∞Î#fl, g∞‰õΩ |Ü«∞@‰õΩ HõxÑ≤ã¨∂Î L#fl „H˜Ü«∂ HõÖÏáêÅhfl <å JO`«~°OQÆ
KÕ`«#ÖË. J<å~ÀQƺO J~Ú<å, [fi~°O J~Ú<å, ^ŒQÆ∞æ J~Ú<å |Ü«∞@ L#fl@∞¡ JxÑ≤ã¨∞ÎOk.
HÍx Jq =ã¨∞Î`«ó JO`«~°OQÆOÖ’<Õ L^Œƒùq™êÎ~Ú.
XHõ ^ÕâßxH˜ K≥Ok# ã¨=∞㨺Å∞ J~Ú<å, ~å„ëêìxH˜ ã¨O|OkèOz# ã¨=∞㨺 J~Ú<å,
J_»=ÙÅ∞, "≥∞ÿ^•<åÅ #∞O_ç P^蕺u‡Hõ âߢ™êÎxfl <Õ~°∞ÛHÀQÆÅO
q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok? 101
=ºH˜HÎ ˜ ã¨O|OkèOz# ã¨=∞㨺 J~Ú<å JO`«~`æ° O« QÍ<Õ L^Œƒqù ã¨∞OÎ k. <Õ#∞ q∞=Ú‡ „áêi÷OKÕk
XHõ¯>Ë. g∞~°∞ g∞ ã¨=∞㨺ʼnõΩ Ѩiëê¯~åxfl J<Õfi+≤¿ãÎ |Ü«∞@HÍ^Œ∞. ֒ѨŠJ<Õfi+≤OK«O_ç.
ã¨=∂*ÏxH˜ K≥Ok# ÖËHõ =ºH˜ÎH˜ K≥Ok# ã¨=∞㨺ʼnõΩ zH˜`«û |Ü«∞@ =∂„`«"Õ∞ KÕ¿ãÎ
ã¨iáÈ^Œ∞. ˆH=ÅO =∞O^Œ∞Å ^•fi~å =∂„`«"Õ∞ J<å~ÀQƺO JO`«iOK«^Œ∞. =ºH˜Î P~ÀQƺO
ZÖÏ ÉÏQÆ=Ù`«∞Ok? JO`«~°OQÆ r=#O ÉÏ=ÙO_»HõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ =ºH˜Î P~ÀQƺO
ÉÏQÆ∞Ѩ_»^Œ∞.
âßO_À ¿Ñ~°∞ q<åfl~å g∞~°∞? âßO_À<≥\ò |xÜ«∞#∞¡ `«~°K«∂ ^èŒiOѨ|_»∞`«∂ LO\Ï~Ú.
J`«_»∞ P HÍÅOÖ’ Ü«¸~°ÑπÖ’ „Ѩã≤kú K≥Ok# =™êÎ^Œ∞. JѨÊ\’¡ âßO_À ¿Ñ~°∞ "≥Ú^Œ@
LO_Õk. ÉÏźOÖ’ J`«#∞ `«Å<˘Ñ≤Ê, [Å∞|∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "åx`À `«~°K«∂ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂
LO_Õ"å_»∞. `«# `«O„_ç`À Hõeã≤ XHõ™êi =¸ºlÜ«∞O K«∂_»\ÏxH˜ "≥àϧ_»∞. JHõ¯_»
=™êÎ^Œ∞ z„`«Ñ¨@O K«∂ã≤ `«# `«O„_çx J_çQÍ_»∞. ''<å<åfl! <Õ#∞ ‰õÄ_® =™êÎ^Œ∞#∞ HÍ"åe
JO>Ë UO KÕÜ«∂e? Jx J_çQÍ_»∞. JѨC_»∞ `«O„_ç, ''<åÜ«∞<å! â◊s~°O ^Œ$_è»OQÍ
LO_»\ÏxH˜ Z‰õΩ¯=HÍÅO rqOK«\ÏxH˜ =¸ÅO =∞x+≤ `«#‰õΩ `å#∞ ã¨xflÇ≤Ï`«OQÍ
LO_»@O, HÍx D q+¨Ü«∂xfl =∞x+≤ =∞~°záÈ`«∞<åfl_»∞. XHõ"Õà◊ =∂#=Ù_»∞ D
q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ∞iÎOz#@¡~Ú`Õ ZO`À "Õ∞Öˇ·# P~ÀQͺxfl á⁄O^Œ∞`å_»∞. HÍx =∞#O
Ѩâ◊√=Ù HõO>Ë Z‰õΩ¯= uO@∂ L<åflO. WO„kÜ«∂Å∞ =∞#HÀã¨O ѨxKÕã¨∂Î L<åfl~Ú.
=∞#O =∞# WO„kÜ«∂Å#∞ Z‰õΩ¯= Hõ+¨ìÃÑ_»∞`«∂ LO\ÏO. "≥∞^Œ_»∞#∞ J<ÕHõ PÖ’K«#Å`À,
W`«~° WO„kÜ«∂Å#∞ J<ÕHõ Ѩ#∞Å`À#∞, =∞# P~ÀQƺ=Ú#∞ xÜ«∞O„uOKÕ <≥~°fiãπ ã≤ã¨ì"£∞#∞
Jã¨Î=ºã¨ÎO KÕã¨∂Î L<åflO. =∞#O D =¸_çO\˜h =∂x"Õ¿ãÎ Z‰õΩ¯=HÍÅO rqOK«QÆÅO.
Z=Ô~·<å =™êÎ^Œ∞Å∞ HÍQÆÅ~°∞——. J~Ú`Õ <å#flQÍ~°∂! =∞#O =∞O^Œ∞Å∞ "å_Õ J=ã¨~°O
LO_»^•?—— ÖË^• <åÜ«∞<å! =∞O^Œ∞Å∞ ˆH=ÅO P~ÀQƺ=Ú ã¨iKÕÜ«∞\ÏxH˜ =∂„`«"Õ∞
W™êÎ~°∞. U =ºH˜ÎH˜ J~Ú<å n~°…HÍeHõ rq`åxfl, ^Œ$_è»`åfixfl =∞O^Œ∞Å∞ W=fiÖË=Ù. âßO_À
g\˜x J#∞ã¨iOKå_»∞. nx<Õ <Õ#∞ ''P^蕺u‡Hõ`«—— JO\Ï#∞. g\˜x J#∞ã¨iOz J`«#∞
=™êÎ^Œ∞ JÜ«∂º_»∞.
g∞~°∞ nxx WO„kÜ«∞ x„QÆǨÏO J#O_ç. ##∞fl ''P^蕺u‡HõO—— J#x=fiO_ç. WO„kÜ«∞
x„QÆǨÏO, "≥∞^Œ_»∞ KÕ¿ã PÖ’K«#ŠѨ@¡ x„QÆǨÏO, PǨ~°O "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜Ñ¨@¡ x„QÆǨÏO
ã¨iQÍæ áê\˜¿ãÎ =ºH˜Î P~ÀQƺO ÉÏ=ÙO@∞Ok. ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ _®Hõì~üû LO_Õ"å~°∞ HÍ^Œ∞.
H˘O`« = ∞Ok =¸eHõ Å ∞, x=∞‡~° ã ¨ O , ZO_» ∞ q∞~° Ñ ¨ H ÍÜ« ∞ Å∞ "≥ Ú ^Œ Ö ˇ · # "åx`À
J<å~ÀQƺ=Ú#∞ #Ü«∞O KÕ¿ã"å~°∞. WѨC_»∞ ^ÕâßxH˜ XHõ P~ÀQƺ=∞O„u HÍ"åe. <Õ#∞
„ѨHõ$u, q[˝`« XˆH <å}ˇO Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»∞ =ÚMÏÅ∞.
102 q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok?
q∞=Ú‡ „áêi÷OKÕk XHõ¯>Ë – Ǩã≤Ê@à◊√§ Hõ\ ˜ìOK«O_ç, "≥∞_çHõÖò Ãã·<£ûÖ’ sÃã~üÛ KÕ~ÚOK«O_ç.
HÍx =ºH˜Î P~ÀQͺxH˜ =¸ÖÏ^è•~°O – WO„kÜ«∞ x„QÆǨÏO. nx<Õ <Õ#∞ P^蕺u‡Hõ`«
JO\Ï#∞. ѨÓsfi‰õΩÅ∞ WO„kÜ«∞ x„QÆǨÏO JO\Ï~° ∞ . WO„kÜ« ∞ x„QÆ Ç ¨ Ï O#∞
„Ѩ[ʼnõΩ <ÕiÊOK«=Åã≤ L#flk. =∞Oz P~ÀQƺO á⁄O^•e JO>Ë PǨ~° qǨ~åŠѨ@¡
q∞`«O áê\˜OKåe. WO„kÜ«∂Å∞, "≥∞^Œ_»∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "åx`À ã¨i J~Ú# Ѩ^ŒúuÖ’ Ѩx
KÕ~ÚOKåe. g∞Ö’ Z=Ô~·<å P~ÀQƺ=∞O„u J=fi=K«∞Û. <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# D z#fl q+¨Ü«∂xfl
g∞~°∞ *Ï˝Ñ¨HõO LOK«∞HÀO_ç.
g∞‰õΩ <Õ#∞ =∞~˘Hõ q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® K≥áêÊe. „Ѩu =ºH˜Î q"åǨÏO KÕã¨∞‰õΩ<Õ =ÚO^Œ∞
`å#∞ `«# Ñ≤ÅÅ¡ ÉÏ^躌 `«#∞ 㨄Hõ=∞OQÍ x~°fiiÎOK«QÅÆ <å Jx =O^Œ™ê~°∞¡ PÖ’zOK«∞HÀ"åe.
g∞ ÉèÏ~°º‰õΩ „¿Ñ=∞#∞, ¿ãflǨxfl JOkOK«QÆÅ~å? g∞Ö’ P Ü≥∂Qƺ`« L#fl^•? =ºH˜Î
JO>Ë ˆH=ÅO â◊s~°O H͉õΩO_® "Õ~˘Hõ\ ˜ L#flk. ^•x<Õ r"å`«‡ JO\Ï~°∞. Jk „¿Ñ=∞‰õΩ
^•™ÈǨÏO J=Ù`«∞Ok. XHõ\ ˜, XHõ\ ˜ Hõe¿ãΠѨ^ŒH˘O_»∞ J=Ù`«∞Ok. ~å=Ú_»∞ =∞iÜ«Ú
ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ Hõeã≤ W^ŒÌ~°∞ HÍ^Œ∞. Ѩ^ŒH˘O_»∞, J~Ú`Õ XHõiH˜ =∞~˘HõiѨ@¡ #=∞‡HõO, „â◊^Œú
LO_®e. ZO`« ¿Ñ^Œ"åÔ~·<å ^•OѨ`«º rq`«OÖ’ ã¨∞Y ã¨O`ÀëêʼnõΩ =¸ÅHÍ~°}O
„¿Ñ=∞, #=∞‡HõO.
Ü«¸~°ÑπÖ’ XHõ ¿Ñ^Œ ^ŒOѨ`«∞Å∞ LO_Õ"å~°∞. "åi q"åÇ¨Ï k#O ^ŒQÆæ~° Ѩ_»∞`«∂
LOk. W^ŒÌ~°∂ XHõiH˜ XHõ~°∞ U^≥·<å W"åfie J#∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍh ZÖÏ? Éèí~°Î‰õΩ
ZѨÊ\˜#∞O_çÜ≥∂ XHõ PÖ’K«# L#flk. `«# ÉèÏ~°º‰õΩ KåÖÏ Z‰õΩ¯= JO^Œ"≥∞ÿ# A`«∞Î
LOk. ^•xH˜ |OQÍ~°∞ H˜¡Ñ¨C H˘<åe Jx, Éèí~°Î‰õΩ XHõ QÆ_çÜ«∂~°O L#flk. ^•xH˜ K≥·#∞
H˘<åÅx ÉèÏ~°º J#∞‰õΩ#flk. HÍh "åi^ŒÌi ^ŒQÆæ~å _»|∞ƒÖË^Œ∞. ÉèÏ~°º XHõ "åºáêi ^ŒQÆæ~°‰õΩ
"≥o§ `«# A@∞ì#∞ Jq∞‡"Õã≤ QÆ_çÜ«∂~åxH˜ K≥·#∞ H˘#flk. Éèí~°Î QÆ_çÜ«∂~°O Jq∞‡"Õã≤
H˜¡Ñ¨C H˘<åfl_»∞. q"åÇ¨Ï k#O =zÛOk. Éèí~°Î ÉèÏ~°º`À <Õ#∞ hHÀã¨O |OQÍ~°O H˜¡Ñ¨C
fã¨∞H˘x =KåÛ#∞. h `«Å‰õΩ ~°∞=∂Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ Hõ@∞ì‰õΩ<åfl=Ù? Jx J_çÔQ#∞. JѨC_»∞
ÉèÏ~°º <Õ#∞ g∞HÀã¨O QÆ_çÜ«∂~°O K≥·#∞ H˘<åfl#∞, HÍh g∞~°∞ D ~ÀA KÕuH˜ ~°∞=∂Å∞
Hõ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. ZO^Œ∞‰õΩ?—— W^ŒÌ~°∞ ~°∞=∂à◊√§ `˘ÅyOK«∞H˘x K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. A`«∞Î
HõuÎiOK«|_ç, MÏm KÕu`À L<åfl~°∞. XHõi KÕuÖ’ H˜¡Ñ¨C, XHõiKÕuÖ’ K≥·#∞. W^ŒÌi
Hõà◊§Ö’¡ „¿Ñ=∞. XHõiѨ@¡ XHõiH˜ qâßfiã¨O`À Hõà◊√§ =i¬ã¨∂Î L<åfl~Ú. ™È^Œ~°∞ÖÏ~å!
W@∞=O\˜ ÉèÏ"åÅ∞ LO>Ë ^•OѨ`«º rq`«O ã¨fi~°æO =Öˇ LO@∞Ok.
H˘O`«HÍÅO „H˜`«O ~°≠ÏhûH˜ K≥Ok# XHõ ã¨OѶ¨∞@#. XHõ =ºH˜ÎH˜ q"åǨÏO [iyOk.
L^•`«ÎOQÍ rqOK«_»O ã¨Ô~·# „ѨfHÍ~°O
q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok? 103
ÉèÏ~°º WO\˜H˜ =zÛOk. =¸_»∞ <≥ÅÅ∞ P"≥∞ P~ÀQƺOQÍ<Õ LOk. qkè =âß`«∂Î `«~°∞"å`«
\˜.a. =zÛOk. 22 ã¨O=`«û~åÅ∞ P"≥∞ rqOzOk. XuÎye x„^ŒáÈ=@O ‰õÄ_®
P"≥∞‰õΩ Hõ+¨ìOQÍ<Õ LO_Õk. P"≥∞ Éèí~°Î PѶ‘ã¨∞‰õΩ "≥àı§ =ÚO^Œ∞ `«# ÉèÏ~°º‰õΩ ™êfl#O
KÕ~ÚOK«@O, ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ â◊√„ÉèíѨ~°K«@O, `«Å ^Œ∞=fi@O, \© „`åyOK«@O, =O@KÕÜ«∞@O,
™êÜ«∞O„`«O J~Ú# `«~°∞"å`« =∞~°Å WO\˜Ñ¨x JO`å KÕÜ«∞@O WÖÏ `«# ã¨=∞Ü«∞O
JO`å P"≥∞`À<Õ QÆ_ç¿Ñ"å~°∞. ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ #∞=Ùfi ã≤x=∂‰õΩ "≥à◊§"å? Jx J_çˆQ"å~°∞.
J`«_»∞ <å ÉèÏ~°º‰õΩ J<å~ÀQƺOQÍ LOk. P"≥∞‰õΩ <Õ#∞ ¿ã= KÕÜ«∂e. WO`«HõO>Ë ã¨O`À+¨O
<åÔHHõ¯_» Åaèã¨∞ÎOk? ã≤x=∂Ö’ UO LOk? ã≤x=∂ K«∂¿ãÎ ã¨O`À+¨O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok?
HÍh <Õ#∞ ã≤x=∂Å∞ K«∂ã¨∂Î LO>Ë =∂ ^•OѨ`«º rq`«O ZÖÏ ÉÏ=ÙO@∞Ok? <å
Hõ~°Î=º Ѩ~åÜ«∞}`« K«∂ã≤# P"≥∞ Hõà◊§#∞O_ç H͈~ h\˜ aO^Œ∞=ÙÅ∞ <å‰õΩ =Ú`åºÅHõO>Ë
JkèHõOQÍ JxÑ≤™êÎ~Ú. Jk K«∂ã≤ <å Hõà◊√§ ‰õÄ_® „¿Ñ=∞`À =i¬™êÎ~Ú. ã¨fi~°æO WHõ¯_»
HÍHõ =∞Ô~Hõ¯_» LO@∞Ok?
¿ãflÇ≤ Ï `« ∞ ÖÏ~å! ‰õ Ω @∞O| rq`« O 㨠∞ Y„Ѩ ^ Œ O QÍ ™êQÍe JO>Ë q"åǨ Ï O
KÕã¨∞‰õΩ<Õ@ѨC_»∞ ÉèÏQÆ™êfiq∞ QÆ∞}ÏÅ#∞ K«∂_®e. ÉèÏQÆ™êfiq∞ ~°∂ѨO K«∂_»‰õÄ_»^Œ∞.
QÆ∞}Ïxfl, Ѩ#∞Å#∞, ã¨fiÉèÏ"åxfl K«∂¿ãÎ Ñ≤Å¡Å∞ ÉÏQÍ ÃÑ~°QÆ\ÏxH˜ É’~°flq\Ï =∂„`«"Õ∞
KåÅ^Œ∞, =∞Oz |@ìÅ∞ =∂„`«"Õ∞ KåÅ=Ù`«∞Ok. ã¨∂¯à◊§Ö’¡ |OnQÍ KÕ¿ãÎ KåÅ^Œ∞.
JO^Œ∞Ö’ "å~°∞ ã¨Éèíº`«#∞, tëêìKå~°=Ú#∞ <Õ~°∞Û‰õΩO\Ï~°∞. HÍh ÉèÏ"å`«‡Hõ qHÍã¨O
ZÖÏ ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk?
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ ‰õΩ@∞O|OÃÑ· K«∂Ñ≤OKÕ „¿Ñ=∞, XHõiѨ@¡ XHõ~°∞ K«∂Ñ≤OKÕ „¿Ñ=∞,
"åi „Ѩ=~°Î# Ñ≤Å¡Ö’¡ ÉèÏ"å`«‡Hõ qHÍ™êxfl Jaè=$kú KÕ™êÎ~Ú. <Õ_»∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅÖ’ Wk
Ö’Ñ≤OzOk. J"≥∞iHÍ, WOQÆ¡O_£ "≥Ú^ŒÖˇ·# ^ÕâßÅÖ’ Ñ≤Å¡Å#∞ ÃÑOKÕ FÑ≤HõÖËx
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ KåÖÏ=∞Ok LO\Ï~°∞. "å~°∞ `«=∞ Ñ≤Å¡Å#∞ J<å^èŒ â◊~°}ÏÅÜ«∂ÅÖ’
ÃÑ\˜ì™êÎ~°∞? „ѨÉèí∞`«fiO "åiH˜ ÉÏQÍ K«^Œ∞=Ù K≥Ñ≤Êã¨∞ÎOk. HÍh "åiH˜ ÉèÏ=<å`«‡Hõ qHÍã¨O
LO_»^Œ∞. JO^Œ∞ˆH „ѨÉèí∞`«fi J<å^è•ÅÜ«∂ÅÖ’ ÃÑOK«|_Õ Ñ≤Å¡Å∞ Hõ=ÙÅ∞, ~°K«~Ú`«Å∞
HÍÖË~°∞. =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅ∞ HÍÖË~°∞. Z‰õΩ¯==∞Ok Ãã·x‰õΩÅ∞ J=Ù`å~°∞. "å~°∞ „¿Ñ=∞x
á⁄O^Œx"å~°∞. Ñ≤šʼnõΩ „¿Ñ=∞#∞ W"åfie. É’~°flq\Ï HÍ^Œ∞.
„¿Ñ=∞#∞ =∞#O Ñ≤šʼnõΩ W¿ãÎ "å~°∞ ^Õâ◊ x~å‡}ÏxH˜ ZO`«QÍ LѨÜ≥∂QÆ Ñ¨_»`å~À
g∞‰õΩ XHõ L^•Ç¨Ï~°} K≥áêÎ#∞, q<ÀÉÏÉèÏ"Õ `«e¡ `«# a_»¤#∞, `«# „ѨH˜¯O\˜"åi a_»¤#∞
ÃÑOzOk. q<ÀÉÏ ÉèÏ"Õ `«e¡ „ѨH˜¯O\˜"åi a_»¤‰õΩ <≥~Úº"Õã≤, "Õ_ç "Õ_ç ~˘>ˇìÅ∞ KÕ¿ãk.
„ѨfHÍ~åxfl f~°∞ÛHÀ=_»O HÍ^Œ∞. x["≥∞ÿ# g~°`«fiO ^•xfl F~°∞ÛHÀ=@"Õ∞.
104 q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok?
`«# a_»¤‰õΩ ™ê^• ~˘>ˇì KÕã≤ ÃÑ>Ëìk. q<ÀÉÏ XHõ ~ÀA `«e¡x J_çQÍ_»∞. ''J=∂‡! W^ŒÌ~°O
XˆHÖÏO\˜ Ñ≤Å¡ÅO Hõ^•! =∞=∞‡efl #∞"≥fiO^Œ∞‰õΩ "Õ~°∞ KÕã¨∞Î<åfl=Ù? XHõ\ ˜ "Õ_çQÍ KÕ™êÎ=Ù.
XHõ\ ˜ K«Å¡QÍ KÕ™êÎ=Ù. XHõ^•xÖ’ <≥~Úº "Õ™êÎ=Ù. XHõ^•xÖ’ "≥Ü«∞º=Ù. D `Õ_®‰õΩ
HÍ~°}O Uq∞\˜? =∂ W^ŒÌiH© XˆHÖÏQÆ ZO^Œ∞‰õΩ W=fi=Ù?—— JѨC_»∞ `«e¡ <åÜ«∞<å!
J`«_»∞ =∞# „ѨH˜¯O\˜"åi JÉσ~Ú. JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞x a_»¤ J#fl=∂@. #∞=Ùfi <å
H˘_»∞‰õΩx. h Ѩ@¡ <å‰õΩ „¿Ñ=∞ LO@∞Ok. P JÉσ~ÚѨ@¡ ÉèíQÆ=O`«∞x ÉÏ^茺`« q∞o`«O
J~Ú LO@∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë P `«e¡ `«# H˘_»∞‰õΩx <å X_çÖ’ LOz#k. ÉèíQÆ=O`«∞x
Ѩل`«∞x Ѩ@¡ K«∂Ñ≤OKÕ ÉÏ^茺`« P Ѩل`«∞x Ѩ@¡ ‰õÄ_® K«∂Ñ≤OKåe. ™êfi~°úO`À HÍ^Œ∞
„¿Ñ=∞`À q<ÀÉÏ#∞ J`«x `«e¡ ÃÑOzOk. q<ÀÉÏÉèÏ"Õ `«# z#flѨC_»∞ J`«x `«e¡
â◊#QÆÅ∞ qã¨∞~°∞`«∂ L#flѨC_»∞ JHõ¯_»‰õΩ "≥o§ <å‰õΩ PHõeQÍ LOk JO@∂ â◊#QÆÅ∞
u<Õ"å~°x J`«x rq`« Hõ^äŒÖ’ „"åã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. 'U— q@q∞<£, 'a— q@q∞<£, 'ã≤— q@q∞#∞¡
J`«#∞ u#ÖË^Œ∞. J`«#∞ „¿Ñ=∞#∞ á⁄O^•_»∞. g∞ ^ŒQÆæ~° P „¿Ñ=∞ LO>Ë<Õ Ñ≤Å¡Å#∞
Hõ#O_ç. Ñ≤Å¡Å QÆ∞iOz PÖ’zOK«O_ç. ÖËHõáÈ`Õ =^Œ∞Ì. Uã¨∞„H©ã¨∞ÎH˜ XHõ =ºH˜Î ''g∞~°∞
ÉèíQÆ=O`«∞x K«∂âß~å?—— Jx J_çQÍ_»∞. ''K«∂âß#∞—— Jx Uã¨∞„H©ã¨∞Î K≥áêÊ~°∞. J~Ú`Õ
<å‰õΩ K«∂Ñ≤OK«QÆÅ~å? Jx P =ºH˜Î J_çQÍ_»∞. `«Ñ¨Ê‰õΩO_® K«∂_»O_ç—— Jx Uã¨∞„H©ã¨∞Î XHõ
z#flÑ≤Å¡"åxx fã¨∞‰õΩ=zÛ W`«_Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞. W`«x =∞#ã¨∞û x~°‡ÅO. W`«x ÉèÏ"åÅ∞
xâ◊ÛÅ"≥∞ÿ#q. HÍ=∞, „HÀ^èŒ, =∞^Œ, =∂`«û~°ºO "≥Ú^ŒÅQÆ∞ K≥_»∞ QÆ∞}=ÚÅ∞ ÖË#@∞=O\˜
"å_»∞, U ã¨[˚#∞_≥·`Õ D K≥_»¤ QÆ∞}=ÚÅ∞ #∞O_ç ~°H˜∆OK«|_»`å_À J`«_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
J=Ù`å_»∞.
Ñ≤Å¡Å#∞ K«∂ã¨∞HÀ=\ÏxH˜ HÍ=Åã≤# „â◊^Œú =∞# ^ŒQÆæ~° ÖË^Œ∞. Ñ≤Å¡Å∞ <å#flQÍ~°∞
=™êÎ~°∞, HÀu, ZÅ∞QÆ∞|O\˜, ‰õΩO^ÕÅ∞ Hõ^äŒÅ∞ qxÑ≤™êÎ~°∞. X_çÖ’xH˜ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
Éèí∞*ÏÅÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_»ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞. =∞=∞‡efl uѨC`å~°∞ Jx Ñ≤Å¡Å∞ Z^Œ∞~°∞ K«∂™êÎ~°∞.
`«O„_ç Ãã·H˜Å∞ g∞^Œ =™êÎ_»∞. Ñ≤Å¡Å∞ Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ "≥o§ <å#flQÍ~°∞ =KåÛ~°∞ JO@∂
J`«x K˘HͯѨ@∞ì‰õΩx ã¨O`À+¨OQÍ „"ÕÖÏ_»`å~°∞. J`«x |@ìÅ∞ =∂ã≤áÈ`å~Ú. Ñ≤Å¡Å∞
ÉèíÜ«∞Ѩ_ç `«e¡ X_çÖ’ `«Å^•K«∞‰õΩO\Ï~°∞. `«O„_ç JO\Ï_»∞,''D ^≥Ü«∂ºÅ#∞ HÍã¨Î K«∂_»∞.
<Õ#∞ ã≤x=∂‰õΩ "≥àϧe. Hõ¡|∞ƒ‰õΩ "≥àϧe—— Jx. D Ñ≤Å¡Å∞ ¿ãflǨxfl á⁄O^ŒÖË~°∞. =∞i
gi Jaè=$kú ZÖÏ LO@∞Ok? Ñ≤šʼnõΩ „Hõ=∞tHõ∆} ÖËx<å_»∞, K≥Ñ≤ÊOk q#~°∞, ÃÑ^ŒÌÅ#∞
Q“~°qOK«@O ÖË^Œ∞ Láê^蕺ܫÚÅ#∞ ɡkiã¨∞Î<åfl~°∞. Ü«¸x=i≈\©ÅÖ’ `«ÅÅ∞ ѨQÆ∞Å
Q˘@∞ì‰õΩO@∞<åfl~°∞. "å~°∞ ÉÏźO #∞O_ô W"Õ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞ W"Õ <Õ~°∞Û‰õΩO@∞<åfl~°∞.
Jxfl\˜ÖψQ =∞~°}˜OK«_»O ‰õÄ_® XHõ Hõàı
q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok? 105
g\˜x x~ÀkèOKÕ ÉÏ^茺`« J^蕺Ѩ‰õΩÅk, =∂ã¨ì~°¡k HÍ^Œ∞. ~åu ǨÏ$^ŒÜ«∞O L#fl"å~°∞,
HÍ=Ú‰õΩÅ∞. qÖÏã¨=O`«∞Å∞ Ñ≤Å¡Å ÉÏ^茺`«#∞ ã‘fiHõiOK«ÖË~°∞. ÉèÏq ÉèÏ~°`«^Õâ◊O
=∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅ`À Jaè=$kú K≥O^•e JO>Ë =∞# ^Õâ◊O <åQÆiHõOQÍ Q˘Ñ¨Êk HÍ"åe
JO>Ë, â◊H˜Î=O`«O HÍ"åe JO>Ë ^èŒ#O ã¨OáêkOK«@O`À ã¨iáÈ^Œ∞. =∞#∞+¨µºÅÖ’
=∞Oz QÆ ∞ }ÏÅ∞ Jaè = $kú K≥ O ^•e. =∞Oz QÆ ∞ }ÏÅ∞ LO>Ë ¿Ñ^Œ " å~° ∞ ‰õ Ä _®
J=∞~°∞Ö∫`å~°∞. z#fl z#fl WO_»¡Ö’ [x‡Oz#"å~°∞ ‰õÄ_® ~å~åAÅ∞ HÍQÆÅ~°∞.
L#fl`«™ê÷~Úx á⁄O^ŒQÆÅ~°∞.
~å*™ê÷<£Ö’ Ç‘Ï~åÖÏÖò âߢã≤Î J<Õ 45 ~°∂áêÜ«∞Å "Õ`«#O HõÅ XHõ ã¨O㨯 $`«
J^蕺Ѩ‰õΩ_»∞ L<åfl_»∞. 23 ã¨O=`«û~åÅ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ J`«x ÉèÏ~°º =∞~°}˜OzOk. J`«xx
WOHÀ q"åǨÏO KÕã¨∞HÀ=∞x JO`å J<åfl~°∞. JѨC_»∞ J`«_»∞ <Õ#∞ WOHÍ "≥Ú^Œ\ ˜
ÉèÏ~°ºˆH ¿ã= KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. g∞~°∞ =∞iÜ≥ÚHõ q"åǨÏO QÆ∞iOz K≥ѨÙÎ<åfl~°∞ Jx J`«#∞
L^ÀºQÆO =^Œe `«# ÉèÏ~°º TiH˜ "≥o§ P „QÍ=∂xH˜ ¿ã= KÕ™êÎ#∞ JO@∂ XHõ ÉÏeHõÅ
áê~î°âßÅ#∞ U~°Ê~°KåÅ#fl ã¨OHõÅÊO`À XHõ K≥@∞ìH˜O^Œ K«^Œ∞=Ù K≥ѨÊ@O „áê~°OaèOKå_»∞.
H˘O`«=∞Ok J`«xx K«∂ã≤ #"åfi~°∞. J~Ú<å J`«_∞» `«# ^è$Œ _è» ã¨OHõÅÊ=Ú#∞ q_»<å_»Ö^Ë ∞Œ .
Wk K«∂ã≤ „QÍ=∞O JO`å Pâ◊Û~°ºÑ¨_ç "åiH˜ XHõ ѨÓi QÆ∞_çÃã#∞ WKåÛ~°∞. JO^Œ∞Ö’
Ñ≤Å¡Å∞ K«^Œ∞=Ù‰õΩ<Õ"å~°∞. ^Õâ◊OH˘~°‰õΩ, „QÍ=∞O H˘~°‰õΩ Hõ+¨ìѨ_»∞`«∞#fl J`«_»∞ ã¨[˚#∞_»∞QÍ
ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ѨiK«Ü«∞O HÍ|_»`å_»∞ Jx „QÍ=∞ã¨∞÷ÅO`å J#∞‰õΩ<Õ"å~°∞. ~°∂áêÜ«∞Å∞,
ÃÑ·ã¨Å∞, |OQÍ~°O, "≥O_ç, ã≤"≥∞O\ò, ֒ǨÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q JxflO\˜h „áÈQÆ∞KÕã≤ WѨC_»∞
P ™ê÷#OÖ’ =#ã¨÷e J<Õ q^•ºÅÜ«∞O xi‡OK«|_çOk. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ =∞Ç≤ÏàÏ
qâ◊fi q^•ºÅÜ«∞O J^Õ. F_»Å#∞ #_çÑ≤OK«@O ^ŒQÆæ~°∞flO_ô, ã¨∂¯@~°∞ #_»Ñ¨@O =~°‰õÄ
Jxfl D qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OÖ’ <Õ~°∞Ê`å~°∞. ™êfi`«O„`«ºO =zÛ# `«~°∞"å`« U~°Ê_ç# "≥Ú^Œ\ ˜
„ѨÉèí∞`åfixH˜ Ç‘Ï~åÖÏÖò =ÚYº=∞O„u JÜ«∂º_»∞. XHõ =ºH˜Î =^ŒÌ ZO`« ^èŒ#O LOk,
J`«#∞ ZO`« qÖÏã¨=O`«∞_»∞ J#fl q+¨Ü«∂ÅÃÑ· =ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ P^蕺u‡Hõ qHÍã¨O P^è•~°Ñ¨_ç
LO_»^Œ∞. Wq „ѨQÆuH˜ zǨflÅ∞ HÍ=Ù. =ºH˜Î Ü«∞O^Œe ^è≥·~°ºO J`«x „ѨQÆuH˜ „ѨfHõ.
H˘iÜ«∂Ö’ Ü«∞OQ∑ J<Õ Ô~·`«∞ ¿Ñ~°∞ q<åfl~å g∞~°∞ QÍOnèr z„`«Ñ¨\ÏÅ∞ ZÖÏ
J~Ú`Õ =∞#O QÀ_»‰õΩ `«yeOK«∞‰õΩO\Ï"≥∂, JÖÏ ^ŒH˜∆} H˘iÜ«∂Ö’ Ü«∞OQ∑ z„`« Ѩ\ÏÅ∞
‰õÄ_® „"ÕÖÏ_»n™êÎ~°∞. „H˘`«Î ѨO@HÍÖÏxH˜ =ÚO^Œ∞ Ü«∞OQ∑#∞ ѨÓlOz P `«~°∞"å`«
^è•#º=Ú#∞ LѨÜ≥∂y™êÎ~°∞. 1721Ö’ H˘iÜ«∂#O^Œ∞ Hõ~°∞=Ù ã¨OÉèíqOz#k. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ZO`À =∞Ok „Ѩ[Å∞ PHõe`À =∞~°}˜OKå~°∞. XHõix XHõ~°∞ K«OѨىõΩx
~°K«<å ™ê=∞~°÷ºO ÉèíQÆ=O`«∞_çzÛ# =~°O
106 q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok?
u<Õ"å~°∞. Ü«∞OQ∑ `«# Ñ≤Å¡Å#∞, ÉèÏ~°º#∞ Ñ≤ez WÖÏ K≥áêÊ_»∞. ^Õâ◊OÖ’ Ѩk¿ÇÏ#∞
ÅHõ∆Å =∞Ok PHõe`À JÅ=∞\˜ã¨∞Î<åfl~°∞. =∞# ^ŒQÆæ~° ^è•#ºO L#flk. nxx =∞#O
uO>Ë =∞#O „|`«∞‰õΩ`åO HÍh =∞m§ ã¨O=`«û~åxH˜ q`«Î<åÅ∞ ÖˉõΩO>Ë H˘iÜ«∂Ö’
=∞#∞+¨µºÅO`å K«xáÈ`å~°∞. HÍ|\˜ì =∞#O ^è•#ºO u<Õ|^Œ∞Å∞ "å\˜x q`«Î<åÅ∞QÍ
LOK«∞^•O. ^è•<åºxfl ã‘Å∞ KÕ¿ãã≤ „ѨÉèí∞`«fi ÉϺO‰õΩ‰õΩ JѨÊyOKå~°∞. =~°¬O Ѩ_»¤ `«~°∞"å`«
q`«Î<åÅ∞ J=ã¨~°O J~Ú`Õ gxx qѨÊO_ç Jx. ÉèÏ~°º, Ñ≤¡ÅÅ∞ "≥Ú`«ÎO S^Œ∞QÆ∞~°∂
PHõe`À =∞~°}˜OKå~°∞. =~°¬=ÚÅ∞ Ѩ_ç# `«~°∞"å`« q`«Î<åÅ∞ <å\Ï~°∞. Ü«∞OQ∑ JHõ¯_»
^Õ=Ù_»∞ JÜ«∂º_»∞. ZO^Œ∞HõO>ˇ J`«_»∞ `«# ™êfi~å÷xfl `åºQÆO KÕâß_»∞.
^è Œ # O LO_» @ O Q˘Ñ¨ Ê `« # O HÍ^Œ ∞ . <Õ # ∞ „Ѩ [ Å =∞ã≤ Î + ¨ ¯ =Ú#∞ =∂~åÛe
J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. ^Õâ◊O Q˘Ñ¨Êk HÍ"åe JO>Ë ^Õâ◊O ã¨=∞~°÷=O`«O J~Ú#k HÍ"åe
JO>Ë =ÚO^Œ∞ =ºH˜Î =∂~åe. `«# ‰õΩ@∞OÉÏxfl =∂~åÛe. =∞#efl =∞#O ZÖÏ
~°H˜∆OK«∞HÀ"åe? =∞#Ö’ =∞#O HÀÔ~¯Å#∞, PHÍOHõ∆Å#∞ "Õ∞Å∞H˘ÅѨ‰õÄ_»^Œ∞.Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl
ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ"åe. <Õ_»∞ =ºH˜ÎÖ’ HÀiHõÅ∞ JkèHõO J=Ù`«∞<åfl~Ú. „Ѩu =ºH˜Î `å#∞
KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ"å_çx HÍ"åe Jx, ^èŒ#=O`«∞_»∞ HÍ"åe Jh HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl_»∞. „Ѩu=ºH˜Î
^èŒ#^è•<åºÅ`À `«∞Å`«∂QÍÅx HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»∞. ^èŒ#O`Àáê@∞ =ºH˜ÎÖ’ H˘xfl Q˘Ñ¨Ê ÅHõ∆}ÏÅ∞
‰õÄ_® LO_®e. WOQÆ¡O_»∞‰õΩ K≥Ok# <≥Åû<£ =Öˇ [áê<£ QÍOnè HÍQÍÉÏ =Öˇ LO_®e.
WOQÆ¡O_£ Ãã·#ºOÖ’ <≥Åû<£ XHõ Ãã·x‰õΩ_»∞ HÍh J`«_»∞ `«# ^Õâ◊O Ü≥ÚHõ¯ Ãã·#ºO n#
Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ LO_»@O K«∂ã≤ `«# ÃÑ· JkèHÍ~°∞Å =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ WÖÏ J<åfl_»∞. ''ã≤áê~ÚʼnõΩ
`«∞áê‰õΩÅ∞ KåÅ=Ù, ã≤áê~ÚÅÖ’ L`åûǨÏO, ^Õâ◊ÉèíH˜Î, =∞~°}ÏxH˜ J~Ú<å ã≤^ŒúѨ_Õ
`«`«fiO q[Ü«∂xfl W™êÎ~Ú. P Ѩx <å‰õΩ JѨÊyOK«O_ç. ÃÑ· JkèHÍ~°∞ʼnõΩ ‰õÄ_® Jk
#zÛOk. <≥Åû<£ D „â◊^Œú, ^Õâ◊ÉèíH˜Î, P"Õâ◊O`À Ü«Ú^ŒúO KÕÃã#∞. D P"Õâßxfl <Õ#∞
áêH˜™êÎ<£`À Ü«Ú^ŒúO KÕ¿ã ÉèÏ~°fÜ«∞ Ãã·x‰õΩÅÖ’ K«∂âß#∞. "å~°∞ „áê}ÏÅ∞ áÈÜÕ∞=~°‰õÄ
Zxfl Ü«Ú^Œú \ϺO‰õΩÅ∞ =ã¨∂Î L<åfl "≥#∞Hõ‰õΩ =∞~°Å‰õΩO_® Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞.
<≥Åû<£ ‰õÄ_® JÖψQ KÕâß_»∞. J`«_»∞ `«# KèåfH˜ ÉÏO|∞Å∞ Hõ@∞ì‰õΩx â◊`«$=ÙÅ \ϺO‰õΩÅ
=^ŒÌ‰õΩ "≥àϧ_»∞. \ϺO‰õΩÅ =^ŒÌ "åxx ^èŒfiã¨O KÕâß_»∞. HÍh \ÏO‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® ÉÏO|∞Å
â◊ÉÏÌxH˜ ^èŒfiOã¨=∞Ü«∂º~Ú. QÍÜ«∞Å =Å# <≥Åû<£ xÅ|_»ÖËHõ XHõ K≥@∞ì‰õΩ `«##∞ `å#∞
Hõ\ ˜ì"Õã¨∞‰õΩx `«# Ãã·<åºxH˜ =∂~°æO K«∂Ñ≤OKÕ"å_»∞. â◊s~°O #∞O_ç ~°HõÎO HÍ~°∞`«∂ LO>Ë
J`«_»∞ HõO^ŒHõO „`«=fi@OÖ’ b#"≥∞ÿ LO_Õ"å_»∞. WOQÆ¡O_£ q[Ü«∞O ™êkèOzOk J#fl
â◊√Éèí"å~°Î q#fl "≥O@<Õ J`«_»∞ ''WѨC_»∞ =∞~°}O JO>Ë <å‰õΩ ÉèíÜ«∞O ÖË^Œ∞. P#O^ŒOQÍ
tHõ∆ qK«Hõ∆}Ï *Ï˝<åxfl <Õ~°∞Ê`«∞Ok.
q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok? 107
<Õ#∞ =∞~°}˜™êÎ#∞. WѨC_»∞ <Õ#∞ âßOuQÍ =∞~°}˜ã¨∞Î<åfl#∞—— JO@∂ Hõ#∞fl =¸âß_»∞.
W^Õ q^èŒOQÍ HÍQÍÉÏ ~ÀQÆ∞ʼnõΩ, aèHõ∆‰õΩʼnõΩ, ™È=∞~°∞Å#∞, „`åQÆ∞É’`«∞Å#∞ =∂~°Û@O
H˘~°‰õΩ, ‰õΩ+¨µì~ÀQÆ∞Å H˘~°‰õΩ `«# rq`åxfl JOH˜`«O KÕâß_»∞. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ QÍOnèr
z„`«Ñ¨\ÏÅ∞ ZÖÏ J~Ú`Õ Jxfl „Ѩ^ÕâßÅÖ’#∞ Åaè™êÎÜ≥∂ JÖψQ [áê<£ Jxfl WO_»¡Ö’#∞
HÍQÍÉÏ z„`«Ñ¨\ÏÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ z#flÑ≤Å¡"åxH˜ ‰õÄ_® ZÖÏ QÍOnèr
¿Ñ~°∞ `≥Å∞™È JÖÏ [áê<£Ö’ ‰õÄ_® „Ѩf"åiH˜ HÍQÍÉÏ ¿Ñ~°∞ `≥Å∞ã¨∞. HÍQÍÉÏ ¿Ñ~°∞
J[~°O, J=∞~°O. WOQÆ¡O_£Ö’ <≥Åû<£ Ѩ@¡ JO^Œ~°∂ Hõ$`«[˝`å ÉèÏ=O K«∂Ñ≤™êÎ~°∞.
[áê<£Ö’ HÍQÍÉÏ Ñ¨@¡, H˘iÜ«∂Ö’ Ü«∞OQ∑Ѩ@¡ Hõ$`«[˝`« K«∂Ñ≤™êÎ~°∞. =∞ǨÏhÜ«∞`«
JO>Ë W^Õ.
™È^Œ~°∞ÖÏ~å! =∞#O =∞# HÀiHõÅ#∞ =∞~°záÈ"åe. =∞#∞+¨µºÅÖ’ L#fl`«"≥∞ÿ#
ÉèÏ=#Å∞, Q˘Ñ¨Ê L^ÕÌâߺÅ∞ qHõã≤OѨKÕÜ«∂e. ^èŒ#=O`«∞Å~ÚáÈ"åe J#fl ÉèÏ=#Å∞
LO_»‰õÄ_»^Œ∞. HÍ~°}O ^èŒ#O =ºH˜ÎÖ’ =ºã¨<åÅ∞ ÃÑOá⁄OkOѨ KÕã¨∞ÎOk. "åi Ñ≤Å¡Å#∞
^˘OQÆÅ∞QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞ÎOk. =ºH˜Îx J<å~ÀQƺ=O`«∞xQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞ÎOk. ã¨=∂*ÏxH˜
K≥_»∞ KÕã¨∞ÎOk. nxx g∞~°∞, `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
U ^Õâ◊O ‰õÄ_® _»|∞ƒ=Å#<Õ ˆH=ÅO, ¿Ñ^Œ, Q˘Ñ¨Ê ^Õâ◊O HÍÖË^Œ∞. „á¶ê#∞û‰õΩ KåÖÏ
^èŒ#O LOk. #Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ "≥·Éèí=O, qÖÏã≤`« L#flq. ZO`« ^Œ$_è»OQÍ xi‡OK«|_ç L#flѨÊ\˜H©,
Ç≤Ï@¡~ü =Å# =¸_»∞ ~ÀAÅÖ’ JÅ¡HõÖ’¡ÅO KÕÜ«∞|_çOk. „á¶ê<£û <åQÆiHõ`«#∞ Q˘Ñ¨Êk
Jx JO\Ï~°∞. áêiãπ „ѨѨOK«OÖ’ ã¨fi~°æO Jx JO\Ï~°∞. J~Ú`Õ W`«~° ^ÕâßÅ #∞O_ç
`«# ^Õâßxfl ~°H˜∆OK«∞‰õΩ<Õ â◊H˜Î áêiãπ‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ ÖË^Œ∞? ~°+¨º#∞¡, „a@#∞¡ ^Õâ◊O H˘~°‰õΩ
Ü«Ú^ŒúO KÕã¨∂Î LO\Ï~°∞. J~Ú`Õ „á¶ê#∞û "åi Ѩ~å[Ü«∂xH˜ HÍ~°}O Uq∞\˜?
„á¶ê#∞û"åiH˜ Éè’QÆÉèÏQͺÅѨ@¡ Pã¨H˜Î Z‰õΩ¯=.
ã¨OѨ#fl`« =Å# U ^Õâ◊O HÍh, =ºH˜ÎHÍh Q˘Ñ¨Êk HÍÖË^Œ∞. ^Õâ◊ ã¨=∞㨺Å#∞ ã¨OѨ#fl`«
Ѩi+¨¯iOK«ÖË^Œ∞. nxx g∞~°∞ QÆ∞iÎOK«O_ç, "≥∞_çHõÖò HÍÖËrÖ’ K«k"Õ q^•º~°∞÷ÅÖ’ "Õ^ÀHõÎ
qkèx HõeyOKåe JO>Ë, [QÆ^Œ∞æ~°∞ â◊OHõ~åKå~°∞ºx `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂e JO>Ë g∞~°∞
KÕÜ«∞=Åã≤# Ѩx XHõ\ ˜ L#flk. „Ѩu ™ê^èŒ∞=Ù‰õÄ, ÉÏÉωõΩ ã≤^•úO`åÅ#∞ P^蕺u‡Hõ`«#∞
J#∞ã¨iOK«=∞x K≥áêÊe. P^蕺u‡Hõ`«#∞ J#∞ã¨iOK«_»O JO>Ë QÆ_»¤O ÃÑOK«@O, #∞^Œ∞@
uÅHõO k^ŒÌ@O HÍ^Œ∞. ^èŒ~°‡zO`«# =∂„`«=Ú KåÅ^Œ∞. ^èŒ~°‡hu QÆ∞iOz PÖ’zOKåe.
ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ 7ÅHõ∆Å „QÍ=∂Å∞ L<åfl~Ú. 56ÅHõ∆Å =∞Ok ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ L<åfl~°∞. XHõ
=∞# rq`« ÅHõ∆ºO P#O^ŒO HÍ^Œ∞. ^•xH˜ `«y# J~°›`« ã¨OáêkOK«∞HÀ=_»"Õ∞.
108 q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok?
„QÍ=∂xH˜ 8=∞Ok "≥o`Õ P z#fl „QÍ=∂xfl ÉÏQÆ∞Ѩ~°K«QÆÅ~°∞. Jã¨OMϺHõ"≥∞ÿ# ã¨=∞㨺Å#∞,
K≥_»∞Å#∞ x~°∂‡eOK«QÆÅ~°∞. HÍh "åiH˜ P^蕺u‡Hõ KÕ`«# QÆ∞iOz `≥eÜ«∞^Œ∞. XHõ"Õà◊
"å~°∞ P q^èŒOQÍ KÕã≤#@¡~Ú`Õ =∞# â◊s~°O U ™ê÷~Ú #∞O_ç U ™ê÷~ÚH˜ "≥à◊√`«∞O^À
`≥eÜ«∞^Œ∞. P^蕺u‡Hõ Ü≥ÚHõ¯ D ã¨∂„`«=Ú#∞ <Õ#∞ ¿ã=, ã¨Ç¨Ü«∞O JO\Ï#∞.
Hõ~°Î=ºÑ¨~åÜ«∞}`« JO\Ï#∞.
g∞~°∞ ^èŒ~°‡Ñ¨~°"≥∞ÿ#, P^蕺u‡HõѨ~°"≥∞ÿ# Ѩx KÕÜ«∂e J#∞‰õΩO>Ë g∞~°∞ |∞^Œ∞úx=Öˇ
WÖÏ K≥ѨÊO_ç. =∂ ã¨fi~°æO ¿Ñ^Œ"åi =∞^茺 L#flk, ^Œ∞ód`«∞Å =∞^茺 L#flk, ¿ã= =∞^Œº
L#flk Jx. |∞^Œ∞úx`À g∞~°∞ ã¨fi~åæxH˜ "≥à◊`å~å Jx J_çy`Õ J`«_»∞ <å‰õΩ ã¨fi~åæxH˜
"≥à◊§=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ã¨fi~°æOÖ’ L#fl P#O^ŒO HõO>Ë n#∞Å ^Œ∞ód`«∞Å =∞^茺
Ñ‘_ç`«∞Å =∞^茺, J*Ï˝#∞Å =∞^茺 "≥~Úº Ô~@∞¡ P#O^ŒO Åaèã¨∞ÎOk. <Õ#∞ "åiH˜ ¿ã=
KÕ™êÎ#∞. „ѨѨOK«OÖ’ L#fl =∂#=ÙÅO^Œih ã¨fi~åæxH˜ ѨOÑ≤OK«\ÏxH˜ „Ѩܫ∞ufl™êÎ#∞.
D ~ÀAÅÖ’ =ºH˜ Î rq`« O Ö’ Z<Àfl 㨠= ∞㨠º Å∞<åfl~Ú. ^Õ â ◊ O Ö’ Z<Àfl
ã¨=∞㨺Å∞<åfl~Ú. JO`«~å˚fÜ«∞OQÍ Z<Àfl ã¨=∞㨺Å∞<åfl~Ú. Ü«Ú^Œú KèåÜ«∞Å∞ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ
JÅ=Ú‰õΩO@∞<åfl~Ú. „Ѩu =ºH˜Î =∞~˘Hõ=ºH˜Î ~°HOÎõ „`åQÆ∞`«∞<åfl_»∞. XHõix XHõ~∞° â◊„`«∞=ÙQÍ
ѨiQÆ}˜ã¨∞Î<åfl~°∞. XHõ"Õà◊ JO`«~å˚fÜ«∞ ÉÏ^茺`«Å∞ g∞ÃÑ·# L#fl@¡~Ú`Õ Ü«Ú^•úxfl =∞#ã¨∞û
#∞O_ç `˘ÅyOK«O_ç. ^Õâßxfl =ÚHõ¯Å∞ KÕÜ«∞\Ïxfl x~°ã≤OK«O_ç. =∞Oz "åx =∞#ã¨∞û
^Õâ◊ qÉèí[#‰õΩ JOwHõiOK«^Œ∞. =∞#∞+¨µºÅ =∞^茺 ÉèË^•aè„áêÜ«∂Å∞ LO>Ë "åxx „¿Ñ=∞`À
Ѩi+¨¯iOK«QÆÅO HÍh Ü«Ú^ŒúO`À HÍ^Œ∞. W^ŒÌ~°∞ =∞Oz =º‰õΩÎÅ∞ ™È^Œ~°∞Å∞ J~Ú`Õ
W^ŒÌiH© XHõiÃÑ· XHõiH˜ „¿Ñ=∞ LO_®e. XHõiH˘~°‰õΩ XHõ~°∞ `åºQÆO KÕã¨∞HÀ"åe. WÖÏ
LO>Ë =∞O# Ü«Ú^ŒúO #∞O_ç ~°H˜∆OѨ|_»`åO. Jxfl ã¨=∞㨺Å∞ Ѩi+¨¯iOK«|_»`å~Ú.
<Õ_»∞ XHõ ^Õâ◊O =∞~˘Hõ ^Õâßxfl ÉèíÜ«∞ÃÑ_»∞`ÀOk. nxx =∞#O „¿Ñ=∞`À =∂„`«"Õ∞
x"åiOK«QÆÅO. WѨC_»∞ U *Ï˝#O U ã¨OѨ^Œ`À Ü«Ú^Œú\ϺO‰õΩ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕâß"≥∂
"å\˜`À =∞#O „\ÏHõì~°∞#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞QÆÅO. U q*Ï˝#O J~Ú`Õ <Õ_»∞ "≥∞+‘<£QÆ<£#∞
`«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞ÎO^À, P q*Ï˝#O`À h\˜ ѨOѨÙÅ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞QÆÅO. U q*Ï˝#O, U
â◊H˜Î J~Ú`Õ XHõix XHõ~°∞ K«O¿Ñ, XHõi`À XHõ~°∞ H˘@∞ìH˘<Õ *Ï˝<åxfl Wã¨∞ÎO^À Jk
XHõi Ѩ@¡ XHõiH˜ „¿Ñ=∞#∞ [xOѨ KÕã¨∞ÎOk. =ºH˜Î =∞#ã¨∞ûÖ’ „¿Ñ=∞ LO>Ë „ѨѨOK«=∞O`å
`«# ‰õΩ@∞O|O=Öˇ ÉèÏq™êÎ_∞» . nx =Å# "ÕÅ "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ∞ „ѨÑO¨ K«O ã¨∞YâßO`«∞Å`À
LO@∞Ok.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! XHõ"Õà◊ JÖÏ HÍ#@¡~Ú`Õ <Õ#∞ g∞‰õΩ XHõ ã¨∂„`«O K≥|∞`å#∞. |„Ô~ìO_£
J`«ºO`« =∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ# QÀ=Ù‰õΩ =O^Œ#=Ú „Ѩ^ŒH˜∆}=Ú ZšѨC_»∂ KÕã¨∂Î LO_®e.
q*Ï˝<åxH˜ P^蕺u‡Hõ`«#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞O ZÖÏ ‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok? 109
~°ÃãÖò =∂@ÅÖ’ Ü«Ú^•úÅ∞ "≥Ú^Œ@ ÉÏ}ÏÅ`À, ^èŒ#ã¨∞ûÅ`À [iˆQq. `«~°∞"å`«
`«∞áê‰õΩÅ`À `«~°∞"å`« ÉÏO|∞Å`À [~°∞QÆ∞`«∞#flq. WHõ WѨC_»∞ W@∞HõÅ∞, ~åà◊√¡
LѨÜ≥∂yã¨∞Î<åfl~°∞ Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞\ÏxH˜ D `≥eq, D q*Ï˝#O W=hfl „Ѩâ◊Oã≤OK«
`«QÆæ"Õ. D >ˇHÍflÅr QÆ∞iOz <Õ#∞ g∞‰õΩ =ÚO^Œ∞ #∞O_ç K≥¿ÑÊk Uq∞@O>Ë W=hfl
JÅÊ"≥∞ÿ#q. D q*Ï˝<åxfl ÃÑOá⁄OkOѨKÕÜ«∞\ÏxH˜, D >ˇHÍflÅr Ü≥ÚHõ¯ ÖÏÉèí #ëêìÅ#∞
J~°÷O KÕã¨∞H˘x, =∞`«ÎQÆ[OÃÑ· JO‰õΩâ◊O LѨÜ≥∂yOKåe. ã¨~°¯ãπÖ’ ã≤OǨxfl P_çOK«_®xH˜
iOQ∑=∂ã¨ì~ü ǨÏO@~ü LѨÜ≥∂y™êÎ_»∞. =∞`«ÎQÆ[OÃÑ· JO‰õΩâßxfl LѨÜ≥∂yOz ^•x
kâ◊#∞ ZÖÏ x~å÷i™êÎ"≥∂ =∞Oz rq`åxfl QÆ_»Ñ¨\ÏxH˜ Éè∫uHõ x"å™êxH˜, Pi÷Hõ qHÍ™êxH˜
P^蕺u‡Hõ`« J<Õ JO‰õΩâßxfl LѨÜ≥∂yOKåe.
Ñ≤Å¡Å∂! Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ g∞ÃÑ· Z<Àfl ÉÏ^茺`«Å∞ "≥∂Ѩ|_»`å~Ú. "åx<Õ g∞~°∞
x~°fiiÎOK«=Åã≤ LO@∞Ok. g∞~°∞ Z<Àfl ã¨=∞㨺Å#∞ Ѩi+¨¯iOKåe. <Õ#∞ =Úã¨e"å_çx
J~ÚáÈÜ«∂#∞. ZѨC_»∞ f~åxH˜ KÕ~°∞‰õΩO\Ï<À `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍh g∞‰õΩ XHõ z#fl á¶ê~°∞‡ÖÏ
K≥Ñ≤Ê "≥o§áÈ"åe J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. „ѨѨOK«OÖ’ „Ѩu ã¨=∞㨺‰õΩ ^Õâ◊OÖ’ „Ѩu ã¨=∞㨺‰õΩ
ã¨=∂^è•#O XHõ>Ë. Jk =∞x+≤Ö’ =∂#=`åfixfl "Õ∞Å∞H˘Åáêe. =∞Oz`«<åxfl
rqOѨKÕÜ«∂e. Éè∫uHõ qHÍã¨O`À ã¨Ç¨ =∞ǨÏhÜ«∞`«#∞ qHõã≤OѨKÕÜ«∂e. nx<Õ <Õ#∞
P^蕺u‡Hõ qHÍã¨O JO\Ï#∞. nxx g∞~°∞ ™ê^èŒ∞`«fiO J#O_ç, ǨïO^•`«#O J#O_ç,
^èŒ~°‡hu J#O_ç, U"≥∞ÿ<å J#O_ç. g∞ˆ~ Ѩ^•Å#∞ J~Ú<å LѨÜ≥∂yOK«O_ç. <Õ#∞ nxx
P^蕺u‡Hõ`« JO\Ï#∞. D =∞ǨÏhÜ«∞`«#∞, Hõ~°Î=ºÑ¨~åÜ«∞}`«#∞, =∞#∞+¨µºÅÖ’
rqOѨKÕÜ«∂e. ã¨=∂[OÖ’ =∞Oz^Œâ◊#∞ ã¨∞ã≤÷~°Ñ¨~°z#@¡~Ú`Õ Ñ¨iѨÓ~°‚"≥∞ÿ# P#O^•xfl
á⁄O^ŒQÆÅO.
ã¨∞YÉè’QÍÅ#∞ „Ѩ™êkOKÕ D Éè∫uHõ q*Ï˝<åxH˜ ^èŒ#‡"å^•Å∞. Éè∫uHõ „ѨQÆuH˜
^èŒ#º"å^•Å∞. D >ˇHÍflÅrH˜ ^èŒ#º"å^•Å∞. HÍh W=hfl ZO`« =~°‰õÄ Jã¨OѨÓ~°‚"≥∞ÿ#qQÍ
LO\ÏÜ≥∂, JO`«=~°‰Ωõ g\˜H˜ L#fl =∞~˘Hõ ѨH=∆õ Ú#∞ qHõãO≤ ѨKÜ
Õ ∞« ÖËO. =∞ǨÏ`«fiѨÓ~°"‚ ∞≥ #ÿ
Ô~O_»= ѨHõ∆=Ú#∞ =∞iÛáȉõÄ_»^Œ∞. nx<Õ <Õ#∞ P^蕺u‡Hõ`« JO\Ï#∞. W=hfl g∞‰õΩ
K≥ѨÊ\ÏxH˜ g∞ =^ŒÌ‰õΩ =KåÛ#∞. <åÃÑ· ã¨=∂[ #= x~å‡} ÉÏ^茺`« L#flk. P ÉÏ^茺`«#∞
g∞~°∞ ‰õÄ_® x~°fiiÎOK«=Åã≤ L#flk. g∞~°∞ nxH˜ LѨÜ≥∂QÆѨ_»`å~°x, g∞ ^ÕâßxH˜,
=∂#=*ÏuH˜, qâßfixH˜ =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ# ¿ã= KÕÜ«∞@OÖ’ g∞~°∞ ã¨=∞~°∞÷Å=Ù`å~°x <å
#=∞‡HõO. <å LѨ<åºã¨=Ú#∞ q#∞@‰õΩ g∞ qÅ∞"≥·# HÍÖÏxfl WzÛ#O^Œ∞‰õΩ Hõ$`«[˝`«Å∞.
FO âßOu.
`«~°`«=∞ ÉèË^•Å∞ K«∂_»‰õΩO_® JO^ŒiѨ@¡ PáêºÜ«∞`«`À =ÙO_®e.
110 „|Ǩχ=~°Ûãπ â’^è£ ã¨O™êú<£ „áê~°OÉè’`«û= L^Œƒ^èŒ
„|Ǩχ=~°Ûãπ â’^è£ ã¨O™ê÷<£ „áê~°OÉè’`«û= L^Àƒ^èŒ
(D ã¨OzHõÖ’ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ „|Ǩχ=~°Ûãπ â’^è£ ta~åÅ ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ 23, #=O|~ü
1979Ö’ KÕã≤# L^Àƒ^èŒ Ü«∞^ä•`«^äŒOQÍ W=fi|_çOk.)
=∂#=ÙʼnõΩ ÉèíQÆ=O`«∞_çzÛ#xfl =~åÅ∞ [O`«∞=ÙʼnõΩ W=fiÖË^Œ∞. ™ê=∂#º „áê}∞ʼnõΩ
á⁄@ìxOѨÙHÀ=@O, ã¨O`å<åxfl =$kú KÕÜ«∞@O `«Ñ¨Ê =∞~˘Hõ\ ˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. PÖ’K«<å
Ѩikè D [O`«∞=ÙÅÖ’ H˘O`«=~°ˆH Ѩiq∞`«"≥∞ÿ LO@∞Ok. JO`«‰õΩ q∞Oz# KÕ`«#
"å\˜Ö’ LO_»^Œ∞. =∂#=ÙxH˜ J#º„áê}∞Å#∞ q∞Oz U =~åÅ∞ ÅaèOKå~Ú? â◊s~åxfl
ZO`À Q˘Ñ¨Ê H“â◊ÅO`À `«Ü«∂~°∞ KÕâß~°∞. KÕ`«∞Å<Õ fã¨∞‰õΩO>Ë, WO`«QÍ LѨÜ≥∂QÆѨ_Õ
=∞~˘Hõ JOQÍxfl W`«~° „áê}∞ÅÖ’ K«∂_»ÖË=Ú. WHõ "≥∞^Œ_»∞ QÆ∞iOz K≥¿ÑÊ^Õ=ÚOk?
Hõà◊√§, HÍà◊√§ W`«~° JOQÍÅ∞ ZO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞|_®¤~Ú? D â◊s~åxfl
^è•~°} KÕÜ«∞QÆÅ =~åxfl WzÛ#O^Œ∞‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞x J#∞„QÆǨÏO ѨÓiÎQÍ =∞#ÃÑ·
L#fl^Œ#∞HÀ=K«∞Û.
H˘xfl W`«~° q+¨Ü«∂Å∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "å\˜x, áê„`«`« (J~°›`«)#∞ |\˜ì H˘O^ŒiH˜
~Úã¨∂Î LO\Ï_»∞. g∞ áê„`«`« ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ LO>Ë, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ WKÕÛ <åÅ∞QÆ∞ =~åÅ∞
Åaèã¨∂Î LO\Ï~Ú.
JO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜k |∞∞`«=Ú – JO>Ë x~°ƒùÜ«∞O âßb#`«, JO`«ó „¿Ñ~°}. D
|∞∞`«=Ú ÅaèOz# =ºH˜Î `«##∞ `å#∞ L^ŒúiOK«∞H˘x, ã¨=∂[ ã¨=Ú^Œú~°}‰õΩ Hõ$+≤ KÕ™êÎ_»∞.
Wk ™ê^è • ~° } OQÍ „ÉÏǨ Ï ‡}∞_» ∞ J<Õ "åxH˜ Åaè ã ¨ ∞ Î O k. J`« x xÜ« ∞ =∞OI
''=Ü«∞O~å„¿+ì*ÏQÆ$Ü«∂=∞ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`å—, '„ÉÏǨχ}∞Å∞, ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞, ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞, |∞∞+¨µÅ∞
J#|_Õ "Õ∞=Ú, '~å„¿+ì— ^Õâß#flO`«\ ˜h, „Ѩ[Å#∞ =∂#=`«#∞, '*ÏQÆ$Ü«∂=∞—, *ÏQÆ$`«OQÍ
LOK«∞`å=Ú. D ÉÏ^茺`« ˆH=Å =∂#=*ÏuÖ’x „ÉÏǨχ} =~åæxH˜ W=fi|_çOk.
„ÉÏǨχ}∞_»∞, ^Õ=`«Å∞ XHõ¯>Ë. J`«_»∞ W`«~° =º‰õΩÎÅHõ<åfl L#fl`«OQÍ PÖ’z™êÎ_»∞. ÅHõ∆ ºO
L#fl`«OQÍ LO@∞Ok. ''|∞∞`«∞O K« ã¨`«ºO K« q^•º `«Ñ¨™Èº kfi*ÏÜ«∞`å—— – |∞∞`«O
#∞Oz ã¨`«º=Ú, ã¨`«º=Ú #∞Oz `«Ñ¨=Ú L`«Ê#flO J=Ù`å~Ú. `«Ñ¨ã¨∞û #∞Oz =KÕÛ
"Õ_ç=Å¡ k#=Ú, ~å„u ѨÙ_»∞`«∞<åfl~Ú. `«^•fi~å<Õ D =º=ã¨÷. J#∞„QÆǨÏO ÅaèOz#"å~°∞
`«=∞#∞ `å=Ú L^ŒúiOK«∞H˘x, qâ◊fi=∞O`«\ ˜x L^Œúi™êÎ~°∞.
Ô~O_»= =~°=Ú Ô~O_»= =~°æO "åiH˜ Åaèã¨∞ÎOk, ^•x ¿Ñ~°∞ â∫~°º=Ú, ™êǨÏã¨=Ú.
=¸_»=k ™ê^èŒ#. <åÅæ=k „â◊=∞. =~å‚„â◊=∞ =º=ã¨÷ „ѨHÍ~°O W^Õ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ
ÖH∆ͺxH˜ P@OHõO HõÅ∞QÆxq^èŒOQÍ Hõ$+≤x ™êyOKåe.
„|Ǩχ=~°Ûãπ â’^è£ ã¨O™êú<£ „áê~°OÉè’`«û= L^Œƒ^èŒ 111
=sæHõ~°}. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Ѩ~å„Hõ=∞O WzÛ# =~°æO `«=∞ Ѩxx `å=Ú KÕÜ«∂e.
H˘ÅO|ãπÖÏQÍ, <≥áÈeÜ«∞<£, ã≤HõO^Œ~ü ÖÏQÍ „ѨѨOKåxH˜ ¿ã= KÕÜ«∂e. P^蕺u‡Hõ
[QÆ`«∞ÎÖ’ Ѷ¨~å›^£ #∞Oz g∞~å =~°‰õΩ, q"ÕHÍ#O^Œ∞x #∞Oz ^ŒÜ«∂#O^Œ∞x =~°‰õΩ KÕã≤#
™êǨϙêÅ∞ KÕÜ«∂e. J^Œ∞ƒù`åÅ∞ KÕ¿ã ™êǨÏã≤‰õΩÖË Hõ∆„uÜ«ÚÅ∞. =¸_»==~°æO =^ŒÌ
ã¨OѨ^Œ LO@∞Ok. <åÅæ= =~°æO „âßq∞‰õΩÅk. `«=∞ K≥=∞@ zOkOz „ѨѨOKåxfl
ã¨∞aèHõ∆O KÕÜ«∞QÆÅ "åik. PkHÍÅOÖ’ „ѨѨOK«O ZÖÏ LO_ç LO@∞Ok? ZQÆ∞_»∞
kQÆ∞_»∞QÍ, JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ L#fl ^•xx JѨC_»∞#fl XˆH XHõ¯ =∂#=Ù_»∞ ZO`À „â◊=∞Ѩ_ç
Éèí∂q∞x ã¨=∞`«ÅO KÕã≤ LO\Ï_»∞. W`«~° [O`«∞*ÏÅ=Ú#∞ =∞zÛHõ KÕã≤ LO\Ï_»∞.
^è•#ºO ѨO_çOz LO\Ï_»∞ „â◊=∞ J<Õ =~°O ÅaèOz# =∂#=Ù_»∞ ZO`À L#fl`«∞_»∞. â◊H˜Î
L#fl"å_Õ HÍHõ, â◊H˜ÎÖËx"å~°∞ ‰õÄ_® „â◊=∞ KÕÜ«∞QÆÅQÍe. P =~°O JO^ŒiH© ÅaèOKåe.
=∂#=Ùx |∞kú Ü≥ÚHõ¯ „âı+¨ª"≥∞ÿ# ÉèÏQÆO |∞∞`«=Ú. Wk ÅaèOz# =∂#=Ùx |∞kú,
q^Œº „Ѩ[˝ ™ê~°úHõ=∞=Ù`å~Ú. "åiÖ’ H˘O^ŒiH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ q^Œº <ÕiÊ, <å =^ŒÌ
‰õÄ~ÀÛɡ\Ïì_»∞. ™êfiu z#∞‰õΩѨ_ç#@∞¡ g∞Ö’ „â◊^•úc[O Ѩ_ç`Õg∞~°∞ |∞∞+¨µÅ=Ù`å~°∞.
=∞Ǩ =∞h+¨µÅ=Ù`å~°∞. HÍx |∞kúx ZO`À =º~°úO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. |∞kúH˜ qÅ∞= Hõ\ ˜ì
|*Ï~°∞Ö’ J=Ú‡`«∞<åfl=Ú. J@∞=O@ѨC_»∞ Dâ◊fi~°K«O„^Œ q^•º™êQÆ~ü =∞# =ÚO^Œ∞‰õΩ
=zÛ |∞kúx J=∞‡QÍ =zÛ# ^•xx ZHõ¯_» Y~°∞Û KÕÜ«∂Ö’ K≥|∞`å_»∞. PÜ«∞#‰õΩ P<å_»∞
ÅaèOKÕ "Õ`«#OÖ’ 50 ~°∂IIÅ∞ =∂„`«O `«#HÀã¨O Y~°∞ÛKÕã≤, q∞ye# ^•xx W`«~°
„Ѩ*Ï ¿ã"åHÍ~åºÅÖ’ xÜ≥∂yOKÕ"å_»∞. `«#K«∞@∞ì„ѨHõ¯ÅO^ŒiH© JÖψQ KÕÜ«∞=∞x
K≥¿ÑÊ"å_»∞. g∞ ^èŒ#O ‰õÄ_® JÖψQ Y~°∞Û HÍ"åe. PÜ«∞#Ö’ P„~°Ì`« LOk. J^Õ
|∞∞`«=Ú. JO^Œ∞Ö’ g∞ q^Œº‰õΩ ™ê~°úHõ`« ^•y LOk. g∞ q^Œº Uq∞\˜? ÖÏÜ«∞~ü,
J~Ú`Õ UO KÕ™êÎ~°∞? á⁄^Œ∞Ì\ ˜ #∞Oz ~å„u =~°‰õΩ J|^•úÅ∞ K≥|∞`å~°∞. JÖÏO\˜
ã¨Oáê^Œ# KåÖÏ Jã¨Ç¨ÏºHõ~°"≥∞ÿ#k. |∞kúx Jq∞‡, ^Õâßxfl, ^èŒ~å‡xfl, =∂#=`«#∞
ÉèQí =Æ O`«∞x "≥∂ã¨O KÕ¿ã ã¨Oáê^Œ# =∞#O qã¨iO˚ Kåe. ^•xH˜ xѨC ÃÑ\Ïìe. „ÉÏǨχ}∞xH˜
Jk ã≤QÆ∞æKÕ@∞. ÉèíQÆ=O`«∞x =~åxfl 㨄Hõ=∞OQÍ qxÜ≥∂yOKåe. W`«~°∞Å∞ |∞kúx ZÖÏÔQ·<å
QÍx LѨÜ≥∂yOK«h, „ÉÏǨχ}∞_»<Õ"å_»∞ |∞kúx LѨÜ≥∂yOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨=∂*Ïxfl
^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞HÀ"åe. ÖË#ѨC_»∞ J`«_»∞ „|Ǩχ~åHõ∆ã¨∞_»=Ù`å_»∞. g∞~°∞ „|Ǩχ~åHõ∆ã¨∞Å∞
HÍ=^Œ∞Ì. KÕ`«##∞ *ÏQÆ$`«O KÕã¨∞HÀO_ç.
„ÉÏǨχ}∞Å∞ "Õ∞Å∞HÀ"åÅx Ü«ÚQÆO Ñ≤Å∞™ÈÎOk. g∞Ô~=~°∞? HÍÜ«∞ã¨∞÷ÖÏ? Wk ‰õΩÖÏÅ
K«~Û° HÍ^Œ∞. WHõ¯_» PÖ’K«<å Ѩ~O° Ѩ~^° $Œ +≤`ì À K«∂^•Ì=Ú. =∞x+≤H˜ `«# Hõ~"ΰ åºxfl, ÉÏ^躌 `«Å#∞
''=∞# KÕ`«∞Å`À Hõà◊√§ =¸ã¨∞H˘x pHõ\˜ Jx"åáÈ`åO—— – q"ÕHÍ#O^Œ
112 „|Ǩχ=~°Ûãπ â’^è£ ã¨O™êú<£ „áê~°OÉè’`«û= L^Œƒ^èŒ
QÆ∞~°∞Î KÕ¿ã Ѩ~°OѨ~° Wk.g∞~°∞ JO^Œ∞Ö’ L<åfl~°∞. ÖˉõΩO_® =∂`À ZÖÏ HõÅ∞™êÎ~°∞?
g∞ ֒ѨŠ|∞∞`«=Ú ^•y =ÙOk. =∞#K«∞@∂ì L#fl PÖ’K«<å ˆH∆„`åxfl "≥uH˜, P^蕺u‡Hõ`«#∞
"≥eH˜fÜ«∂e. Ãã·<£û#∞ "≥`«HÍe. J~Ú`Õ J^Õ=∞O`« `ÕeHõ HÍ^Œ∞. |∞kú D<å_»∞ ZO`À
ã¨OH©~°‚"≥∞ÿ áÈ~ÚOk. |∞kúÃÑ· ¿Ñ~°∞‰õΩáÈ~Ú# q+¨Ñ¨Ù á⁄~°#∞ `˘ÅyOKåÅO>Ë ÖËã¨~ü
c"£∞û =O\˜ ™ê^èŒ<åÅ∞ HÍ"åe. "Õ^•O`«O, huâߢã¨ÎO, =∞<Àq*Ï˝#O <Õ~åÊÅO>Ë ZO`À
Hõ+¨ìѨ_®e. `«~åfi`« ^èŒ~°‡âߢ™êÎÅÖ’ L#fl@∞=O\˜ ^èŒ~å‡xfl "≥`«HÍe. ÉèÏ~°`«„Ѩ[ÅÖ’
^èŒ~°‡O LOk. H˘O^Œ~°∞ ^èŒ~å‡xfl ÖˇHõ¯ KÕÜ«∞~°∞. "åiˆH x*ÏxH˜ ^èŒ~°‡O J~°÷O J~Ú
LO@∞O^Œ#∞‰õΩO\Ï#∞. ^èŒ~°‡O HÀã¨O =∞#O ^è•i‡Hõ`«#∞, ^èŒ~°‡x+¨ì#∞, Hõ~°Î=º Ѩ~åÜ«∞}`«#∞
„Ѩuáêk™êÎ=Ú. nxH˜ |∞kú"å^ŒO ã¨Ç¨Ü«∞O HÍ"åe. HÍx `«~°¯=∞<Õ^•xfl Páê=Ú.
^èŒ~°‡O `«ÖˇuÎ`Õ PѨ@O Hõ+¨ì=∞=Ù`«∞Ok.
x*ÏxH˜ `«~°¯O HÍ"åÅã≤O^Õ. ZO^Œ∞=Å#? JO^Œ∞Ö’ ã¨`åºxfl "≥uH˜ f¿ã ™ê=∞~°÷ºO
LOk Hõ#∞Hõ. ^•xx PѨHõáÈ`Õ ZO`≥·<å KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞. ã¨O㨯 $`«OÖ’ XHõ ѨÙã¨ÎHõO LOk.
ZO.U.Ö’ K«k=™êÎ~°∞. ¿Ñ~°∞ '<åºÜ«∞ ‰õΩã¨∞=∂O[e—. ^•xÖ’ "å^Œ# ZÖÏ LO@∞Ok.
f~°∞Ê Z@∞"≥·Ñ¨Ù W™êÎ~°∞? J<Õq L<åfl~Ú. XHõ J^蕺ܫ∞OÖ’ XHõ =ºH˜Î ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
L<åfl_»x, =∞~˘Hõ =ºH˜Î ÖË_»x "åk™êÎ_»∞. ZO`À "å^Œ# [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JÖÏ `«~°¯O
<Õ~°∞Ê`å~°∞. f~°∞Ê Z>ˇÿ<å W=fiK«∞Û. JÖψQ |∞kúÜ≥ÚHõ¯ J<ÕHõ ~°∂áêÅ#∞ Ѩ@∞ìHÀ"åe.
^•x =∂`«$Hõ#∞ Ѩ@∞ìHÀ"åe.
iã¨~üÛ JO>Ë Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ QÆ∞~°∞ÎH˘™êÎ~Ú. D ~ÀAÖ’¡ ~À_»∞¤g∞^Œ J<ÕHõ É’~°∞¤Å∞
HõxÑ≤™êÎ~Ú. XHõ\ ˜ 'Ü≥∂QÍ— Ô~O_Àk 'iã¨~üÛ—. Ü≥∂QÍ <Õ~°Ê@O J<Õk KåÖÏ `ÕeÔH·
áÈ~ÚOk. P„â◊=∂Ö’¡ Ü≥∂QÍ <Õˆ~Ê "åix ^•x J~°÷O J_»QÆO_ç. ã¨~åfiOQÍã¨#O ÖË^•
_ôÑπ „cuOQ∑ ÖËHõ "≥∞_ç>Ë+¨<£ JO\Ï~°∞. "≥∞_ç>Ë+¨<£ J<Õk |∞kúx ˆHO„nHõ$`«O KÕÜ«∞@"Õ∞
J~Ú`Õ `«∞áêH© ¿ÑÅÛ@O „áêH©ìã¨∞ KÕ¿ã"åiÖ’ ‰õÄ_» LO@∞Ok. HÍx Ü≥∂QÍ "Õ~°∞.
"≥∞_ç>Ë+¨#∞ "Õ~°∞ JO\Ï~°∞. JÖψQ iã¨~üÛ ÃãO@~üû ‰õÄ_® ZHõ¯_» K«∂¿ãÎ JHõ¯_» =Ù<åfl~Ú.
HÍh LѨÜ≥∂QÆO ÖËxq.
JÖψQ ''"Õ∞^è•q=~°æO—— J<Õk J~°÷O =∂~°∞ÛH˘x LOk. ^•xx ã¨iKÕÜ«∞O_ç.
'"Õ∞^è•q=~°æO—`À ã¨O|O^èŒO L#fl „Ѩu=ºH˜Î arQÍ L<åfl#O\Ï_»∞. "≥Ú`«ÎO Ô~O_»∞ QÆO@Å∞
HÍÖËrÖ’ K«kq =zÛ arQÍ L<åfl=∞O\Ï~°∞. =OHõÅ∞ ÃÑ>Ëì ÅHõ∆}"Õ∞ Jk.
|∞∞`«=Ú#∞ á⁄Ok L#flO^Œ∞=Å¡ g∞ÃÑ· L#fl ÉÏ^茺`«#∞ <≥~°"Õ~åÛe. „Ѩ*Ï˝ qã¨Î~°}
KÕÜ«∂e. ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ g∞~°∞ |∞∞}Ѩ_ç L<åfl~°∞. ã¨=∞Ü«∂xfl =∞iÛáÈ~Ú Hõ~°Î=º
QÀ=Ù =∂#=*ÏuH˜ ~ÀQÆ~åÇ≤Ï`åºxfl n~å…Ü«Ú=Ù#∞ Wã¨∞ÎOk.
„|Ǩχ=~°Ûãπ â’^è£ ã¨O™êú<£ „áê~°OÉè’`«û= L^Œƒ^èŒ 113
x~°fiǨÏ}Ö’ x=∞QÆ∞flÅ∞ HÍ"åe. Ü«ÚQÆ J#∞ã¨O^è•#=Ú, =∂#= ^èŒ~°‡ J<Õfi+¨},
q*Ï˝#O, P^蕺u‡Hõ Ѩiâ’^èŒ# q+¨Ü«∂ÅÖ’ f„=OQÍ PÖ’zOK«^ŒÅz# ѨHõ∆OÖ’ ã¨=Ú„^Œ
=∞^äŒ#O KÕÜ«∂e. ^Õ=`«Å∞, Jã¨∞~°∞Å∞ XHõѨC_»∞ KÕâß~°∞. ^Õ=`«ÅO>Ë PÖ’K«#, „â◊^Œú,
ã¨^•ƒù=#, P^Œ~°≈=Ú. ^≥·`«∞ºÅ#QÍ â◊‰õΩÎÅ, ѨÙ~°∞ëê~°÷=ÚÅ, "≥·Éèí==ÚÅ, Ѩ^•~°÷ q*Ï˝#
â◊‰õΩÎÅ HõÅ~ÚHõ. HõK«Ûùáê=`å~°"≥∞uÎ# q+¨µ‚=Ù =∞O^Œ~åK«Å=Ú „H˜O^Œ LO_»QÍ, âı+¨<åQÆ∞
„`å_»∞QÍ ã¨=Ú„^•xfl =∞kè¿ãÎ =ÚO^Œ∞ HÍʼnõÄ@=Ú, PÃÑ·# 14 ~°`åflÅ∞ "≥eH˜ =KåÛ~Ú.
"å\˜Ö’ J=∞$`«=Ú, ÅH˜∆ ‡ L<åfl~Ú. =∞#=Ú KÕÜ«∞É’ÜÕ∞ Ѩxx ‰õÄ_® ã¨=Ú„^Œ =∞^äŒ#O`À
áÈÅÛ=K«∞Û.
ã¨=Ú„^ŒO KåÖÏ qâßÅ=Ú. =∞# PÖ’K«<å ѨiHõ~åÅ`À ã¨=Ú„^ŒOÖ’ Ö’`«∞‰õΩ ky,
"≥uH˜`Õ Z<Àfl J=¸Åº ~°`åflÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. g∞ |∞kúx 㨄Hõ=∞OQÍ LѨÜ≥∂yOz,
ã¨=∞Ü«∞^•#q∞zÛ |∞kú r=ÙÅ=∞=Ù`å=∞x „Ѩ=∂}O KÕÜ«∞O_ç. q*Ï˝#O, P^蕺u‡Hõ`«
Ô~O_»∂ HÍ"åe. ~åÉ’=Ù `«~åxfl =∞Ǩ=∂#=ÙÅ `«~°OQÍ KÕÜ«∂ÅO>Ë =∞#`«~°O ZO`À
Hõ$+≤ KÕÜ«∂e. q∞=∞‡efl g∞~°∞ `åºQÆO KÕÜ«∞O_ç. Éè’QÆqÖÏã¨Å`À ZO`À ã¨=∞Ü«∂xfl
=º~°÷O KÕâß~°∞. WHõ *Ï˝# „Ѩ"åǨxfl g∞`À fã¨∞‰õΩ"≥o§, ã¨=∂[=∞O`å „Ñ¨=Ç≤ÏOѨ*ËÜ«∞O_ç
WѨC_»∞ g∞~°∞ DѨxx J`«º=ã¨~°OQÍ KÕÜ«∂e.
FO âßOu
áêѨO "≥Ú^Œ@ PHõ~°¬}`À "≥Ú^ŒÖˇ· ã¨∞ÅÉèíOQÍ LO@∞Ok. `«~åfi`« P#O^ŒO Ü≥ÚHõ¯
PÉèÏ㨠HõeyOz Jx"å~°ºO JxÑ≤ã¨∞ÎOk. „Hõ=∞OQÍ h~°ã≤OѨ*Ëã≤, z=iH˜ ã¨~°fi<åâ◊#O
KÕã≤ "≥o§áÈ`«∞Ok.
Ѩx =∞^茺֒ =^Œe"ÕÜ«∞=^Œ∞Ì. „áê~°OaèOK«=^Œ∞Ì. „áê~°Oaè¿ãΠѨÓiÎK≥~Úº. H˘kÌQÍ
KÕã≤<å ѨÓiÎ =∞#ã¨∞û`À KÕ¿ãÎ ã¨`«Êùe`åÅxflã¨∞ÎOk. U^≥·`Õ ã¨iQÍæ x~°fiÇ≤ÏOK«|_»^À ^•x
=Å# ѨâßÛ`åÎѨ=Ú, J=¿ÇÏà◊# q∞QÆ∞Å∞`å~Ú.
WѨC_»∞ <Õ#∞ l`ÕO„kÜ«Ú_»#∞ Ö’Éèí "≥∂ǨÅ#∞ =ke"Õã≤, ˆH=ÅO Ѩ~°„|Ǩχ֒
=∞#ã¨∞û ÅQÆflO KÕ™êÎ#∞. Z=Ô~·`Õ „|Ǩχ#∞ á⁄O^Œ∞`å~À "åiHõhfl „áêÑ≤ÎOz#>Ë¡. ZO`«
qKå~°Hõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O! <Õ#∞ WO`« HÍÅ=¸ Ö’Éèí=Ú, JǨÏOHÍ~°=ÚÅ`À áÈQ˘@∞ì
H˘<åfl#∞, WѨC_»∞ <å‰õΩ `≥eã≤=zÛOk. Ü≥∂QÆO q∞#Ǩ =∞ˆ~n r=#OÖ’ Ѩ~°=∞
ã¨∞YHõ~°O HÍ^Œ∞.
– =∂~°¯O_ÕÜ«∞ ѨÙ~å}O
㨄`«Ê=$`«∞ÎÅ ã¨=ÚK«ÛÜ«∞"Õ∞ Dâ◊fi~°∞_»x ÉèÏqOK«|_»∞`«∞#flk.
114 ѨÙ}ºˆH∆„`« x"åã¨O – „|ǨχK«~°ºO
ѨÙ}ºˆH∆„`« x"åã¨O – „|ǨχK«~°ºO
(Ѩ~°=∞ѨÓ[º QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ 1972EÖˇ·Ö’ âßOu‰õΩO*ò Ѩiã¨~° „áêO`«OÖ’ WzÛ#
„Ѩ=K«#O)
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü II
™È^Œ~° ™È^Œs =∞}∞ÖÏ~å! ѨÙ}ºˆH∆„`«O J#flâ◊|ÌO QÆ∞~°∞Î~åQÍ<Õ ZO`« P#O^ŒO
JxÑ≤ã¨∞ÎOk? ZO`« ã¨O`À+¨O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok? „áêp# HÍÅOÖ’ „Ѩ[Å∞ ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ#∞
ã¨O^Œi≈OK«@OÖ’ ZO`À P#O^ŒO á⁄O^Õ"å~°∞. JHõ¯_»‰õΩ "≥o§# `«~°∞"å`« „Ѩ[Å∞
`«=∞ HõŇëêxfl, =∂e<åºxfl ZÖÏ ~°∂ѨÙ=∂ѨQÆeˆQ"å~°∞? QÆOQÆ QÆ∞iOz <å‰õΩ Z‰õΩ¯=QÍ
`≥eÜ«∞^Œ∞. P h\˜Ö’ ™êfl#O KÕã≤ ѨÙh`«∞Å∞ J=Ù`å~À ÖË^À <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍh <Õ#∞
*Ï˝#QÆOQÆ#∞ QÆ∞iOz K≥ѨÊQÆÅ#∞. P *Ï˝# QÆOQÆÖ’, P ѨÙ}ºˆH∆„`«OÖ’ g∞ ã¨=∞ã¨Î=¸
g∞~°∞ â◊√„ÉèíѨ~°K«∞HÀQÆÅ~°∞. JO^Œ∞ˆH g∞~°∞ JHõ¯_» Láêã¨# KÕÜ«∞O_ç. ™ê^èŒ# KÕÜ«∞O_ç.
Láêã¨# ™ê^èŒ#Å`À áê@∞ g∞ ã¨=∞㨺ŠÜ≥ÚHõ¯ Ѩiëê¯~åxH˜ g∞~°∞ JHõ¯_» LO>Ë,
|∞∞+¨µÅ#∞ ã¨O^Œi≈OK«@O =Å# g∞~°∞ XHõ =∂~åæxfl J<Õfi+≤OK«QÆÅ~°∞. P =∂~åæÅÖ’
XHõ\ ˜ g∞~°∞ WѨÊ\˜=~°‰õΩ KÕã≤# `«Ñ¨CʼnõΩ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ=@O ZÖÏ? q∞„`«∞ÖÏ~å!
nxH˜ g∞~°∞ g∞ QÆ∞}OÖ’ ѨxÖ’ ã¨fiÉèÏ=OÖ’ =∞~åº^Œ#∞ J}‰õΩ=#∞ KÕ~°ÛO_ç. nx
xq∞`«ÎO g∞~°∞ KÕ¿ã Ѩ#∞Å∞ g∞ Ѩq„`«#∞ ÃÑOá⁄OkOK«QÆÅ"å? [ѨO =Å# Ѩq„`«`«
~å^Œ∞. ~å=∂Ü«∞}O K«kq`Õ=KÕÛ Ñ¨q„`«`« KåÖÏ `«‰õΩ¯=. =∞Oz PÖ’K«#Å`Àáê@∂
H˘xfl ѨÙ}ºHÍ~åºÅ∞ ‰õÄ_® KÕÜ«∂e. PÖ’K«#Å∞, Ѩx Ô~O_»∂ Hõe¿ãÎ<Õ U^≥·<å
ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk. "åã¨Î"åxH˜ P^蕺u‡HõO JO>Ë Ñ¨q„`«`«, Ѩq„`«`« JO>Ë *Ï˝#=¸, Hõ~°‡
Ô~O_çO\˜ Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∞#fiÜ«∞O. *Ï˝#O #∞O_ç ѨÓ[, ã¨`«ûOQÆO ™êfi^蕺ܫ∞O L^Œƒùq™êÎ~Ú.
Wk *Ï˝#ѨHõ∆=Ú. ZO^Œ∞Ö’ ¿ã= LO@∞O^À, Ѩ~ÀѨHÍ~°O LO@∞O^À, ѨÙ}ºHÍ~åºÅ∞
LO\ÏÜ≥∂, [# HõÖϺ}O LO@∞O^À, ^•xx Hõ~°‡Ñ¨Hõ∆O JO\Ï~°∞. D Ô~O_çO\˜h g∞~°∞
HõeÑ≤`Õ g∞ Ѩx ѨÓiÎ J=Ù`«∞Ok. Ô~O_»∞ q^Œ∞º`ü fQÆÅ#∞ HõeÑ≤`Õ<Õ HõÔ~O@∞ =ã¨∞ÎOk.
g∞~°∞ *Ï˝#O =∞iÜ«Ú Hõ~°‡ Ô~O_çO\˜h HõeÑ≤`Õ<Õ g∞ Láêã¨# ѨÓiÎ J=Ù`«∞Ok. P^蕺uHõO
Ü≥ÚHõ¯ D K«=∞`å¯~°O g∞~°∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe J#∞‰õΩO>Ë âß„™êÎÅÖ’ gxx QÆ∞iOz
K«iÛOK«|_ç L#flk.
`«Å∞ã≤x `å‰õΩ>Ë ™êfl#=Ú, `«Ñ¨=Ú JkÜÕ∞ =ÚH˜Î.
ѨÙ}ºˆH∆„`« x"åã¨O – „|ǨχK«~°ºO 115
x#fl g∞‰õΩ ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ =∞ǨÏ`«ºO QÆ∞iOz K≥ѨÓÎ g∞‰õΩ ZHõ¯_≥·<å ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞
`«@ã≤ª¿ãÎ, JHõ¯_» x=ã≤OKÕ J^Œ$+¨ìO g∞‰õΩ Hõey`Õ g∞~°∞ D Ѩx KÕÜ«∞O_ç Jx K≥áêÊ#∞.
âßOu‰õΩO*òÖ’ QÍÜ«∞„f ѨÙ}ºˆH∆„`«OÖ’ LO_Õ@@¡~Ú`Õ g∞~°∞ g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl „Hõ=∞|^ŒúO
KÕã¨∞HÀO_ç. nxH˜ XHõ Ѩ^Œúu LOk. L^ŒÜ«∞O ÖËz# ^ŒQÆæ~° #∞O_ô ™êÜ«∞O„`«O x„^ŒáÈÜÕ∞
=~°‰Äõ XHõ >ÿ̌O>Ë|∞Öò U~°Ê~°K∞« HÀO_ç. D >ˇOÿ >Ë|∞Öò JO`å g∞ #_»=_çHõ ZÖÏ LO_®Åx,
g∞ „Hõ=∞tHõ∆} ZÖÏ LO_®Åx J#fl ^•xx QÆ∞iOz g∞~°∞ ã¨OÜ«∞=∞#O`À ZÖÏ
=º=ǨÏiOKåe? g∞~°∞ `«Ñ¨ã≤fi=Öˇ ZÖÏ rq`åxfl QÆ_»áêe? g∞ k#K«~°º ZÖÏ LO_®e?
J#flk `≥Å∞ѨÙ`«∞Ok. nxx ÉèíOQÆѨi¿ãÎ g∞~°∞ rq`åxfl ã¨Ñ¶¨ÅO KÕã¨∞HÀÖË~°∞. â◊„ã¨ÎzH˜`«û
ZHõ¯_≥·<å KÕÜ«∞=K«∞Û. HÍh âßx\’iÜ«∞OÖ’ _®Hõì~°∞¡ LO\Ï~°∞. "å`å=~°}O J#∞‰õÄÅOQÍ
LO@∞Ok, "å`å=~°}O LѨܫÚHõÎOQÍ LO@∞Ok. JHõ¯_» LO>Ë =º‰õΩÎÅ∞ `«fi~°QÍ
ÉÏQÆ=Ù`å~°∞. „áêp# HÍÅOÖ’ Ñ≤Å¡Å∞ QÆ∞~°∞‰õΩÅOÖ’ LO_ç á⁄Ok#q Jhfl D
âßx\’iÜ«∞OÖ’ á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. ÃÑ^ŒÌ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ =º‰õΩÎÅ∞ J~°}ϺÅ∞ "≥à◊`å~°∞. P~°}ºHÍÅ∞
ÃÑ^ŒÌ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ L#fl"åi ¿ã= ™ê^èŒ#Å xq∞`«Î"≥∞ÿ L#flq. |∞^Œ∞ú_»∞ J<ÕHõ P~å=∂Å∞,
qǨ~åÅ∂ U~°ÊiKå_»∞, JHõ¯_» Ö’Hõ¿ã= JO>Ë W+¨ìѨ_Õ =º‰õΩÎʼnõΩ tHõ∆} W=fi|_Õk,
nx<Õ ''P~°}ºHõO—— Jx JO\Ï~°∞. P~°}ºHõO J#O_ç, É∫^ŒÌ qǨ~°O J#O_ç, ¿Ñ~°∞Ö’#∂,
â◊|ÌOÖ’#∂ U=ÚOk? J@∞=O\˜ „Ѩ^ÕâßÅ∞ ZHõ¯_» L<åfl, JHõ¯_» =º‰õΩÎÅ∞ P`«‡™ê^èŒ#
KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok. ѨÙ}ºˆH∆„`åʼnõΩ "≥à◊§@O, q„QÆǨÅ#∞ K«∂_»@O, HÍ#∞HõÅ∞
"ÕÜ«∞@O, J@∂W@∂ u~°QÆ@O...W^ŒO`å „Ñ¨[Å J*Ï˝#O. g∞~°∞ D [O*Ï\ÏxH˜
^Œ∂~°OQÍ LO_ç, f~°÷Ü«∂„`«Å∞ KÕÜ«∞@OÖ’ Jã¨Å∞ L^ÕÌâߺxfl QÆ∞iÎOK«O_ç. f~°÷Ü«∂„`«
KÕÜ«∞@OÖ’ Jã¨Å∞ L^ÕÌâ◊ºO Uq∞@O>Ë, g∞~°∞ ZO`«¿ãѨ٠ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ#∞ ã¨O^Œi≈™êÎ~À
JO`«¿ãÑ¨Ó q∞=∞‡efl g∞~°∞ ã¨ik^Œ∞ÌHÀ=\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOKåe. QÆ`«OÖ’ KÕã≤# `«Ñ¨CÅ#∞
qâı¡+≤OK«∞‰õΩO@∂ ÉèÏq rq`åxfl xi‡OK«∞HÀ"åe. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ =∞#O UO KÕÜ«∂e
J#∞‰õΩ<åfl ^•x H˘~°‰õΩ =~°Î=∂#OÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∂e. =~°Î=∂#OÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞@O
JO>Ë ÉèÏqrq`åxfl x~å÷iOK«∞HÀ=@O Jx J~°÷O JÖÏ KÕã≤#@¡~Ú`Õ g∞ ѨÙ}ºˆH∆„`«
ã¨O^Œ~°≈#O ã¨Ñ¶¨ÅO J~Ú#>Ë¡.
g∞~°∞ WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ~°∞. J~Ú`Õ D HõÅÊ™ê^èŒ# ta~°O =$^Œ∞úÅ#∞ Ü«Ú=‰õΩÅ∞QÍ
=∂~°Û\ÏxH˜ HÍ^Œ∞. g∞ JO`«~°OQÆ=Ú#∞ â◊√„ÉèíѨ~°K«∞HÀ=\ÏxH˜ g∞~°∞ WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ~°∞.
g∞~°∞ g∞ ã¨=∂Ü«∂xfl JO`«\ ˜h ™êfi^蕺ܫ∞O H˘~°‰õΩ LѨÜ≥∂yOK«O_ç. ѨÓ[ H˘~°‰õΩ,
=∞Oz q+¨Ü«∂Å∞ PÖ’zOK«@O H˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOK«O_ç. ѨÓ[ H˘~°‰õΩ, =∞Oz
`«∞Åã≤x ÃÑOz#"å~°∞, áÈ+≤Oz#"å~°∞, ^èŒ~°‡ J~°ú HÍ=∞"≥∂Hõ∆=ÚÅ#∞ á⁄O^ŒQÆÅ~°∞.
116 ѨÙ}ºˆH∆„`« x"åã¨O – „|ǨχK«~°ºO
q+¨Ü«∂Å#∞ PÖ’zOK«@O H˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOK«O_ç. QÆOQÍ f~°=Ú#‰õΩ "≥o§ LO_»O_ç.
WÖÏ g∞~°∞ g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl qxÜ≥∂y¿ãÎ g∞‰õΩ W+¨ìO ÖËxq [~°QÆ_®xH˜ ZHõ¯_® J=HÍâ◊O
LO_»^Œ∞. WÖÏO\˜ ѨÙ}ºˆH∆„`å<Õfl <Õ#∞ U~°ÊiKå#∞. =∂O^è•`« ã¨Ç¨Ü«∞O`À [QÆ^Œ∞æ~°∞
â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ ѨÙ}ºˆH∆„`«=ÚÅ#∞ xi‡OKå_»∞. PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê ѨÙ}ºˆH∆„`«=ÚÅ#∞
xi‡OKåe J#∞‰õΩ<åfl~°∞. JO^Œ∞=Å# xi‡OK«QÆeQÍ~°∞. |∞^ŒúÉèíQÆ"å#∞_»∞ ‰õÄ_® Z<Àfl
ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ#∞ xi‡OKå_»∞ ZHõ¯_»? ÉèÏ~°`«^Õâ◊=∞O`«\Ï xi‡OKå_»∞. =∞Ǩg~°∞_»∞ ‰õÄ_®
WÖψQ KÕâß_»∞. ã¨=∞~°÷~å=∞^•ã¨∞ ‰õÄ_® WÖψQ KÕâß_»∞. ã¨=∞~°÷~å=∞^•ã¨∞ =∞Ǩ~å„+¨ìÖ’
„Ѩu„QÍ=∂xfl ã¨O^Œi≈Oz, ÖˇHõ¯ÖË#xfl ǨÏ#∞=∞O`«∞x QÆ∞_»∞Å∞ Hõ\ ˜ìOKå_»∞. ZÖÏ?
=∞\˜ìQÀ_»Å`À ѨÓiQÆ∞_çÃãÅ#∞ xi‡OKå_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞x =∞Ok~åxfl ZÖÏ xi‡OKå_»∞?
TiÖ’ JHõ¯_»Hõ¯_® Ѩ_ç=Ù#fl~åà◊§ =ÚHõ¯Å`À, ™ê÷xHõOQÍ L#fl tÅ∞ÊÅ`À PO*<ÕÜ«Úx
q„QÆǨxfl K≥H˜¯OKå_»∞. ^•x<Õ „Ѩ[Å∞ ѨÓlã¨∂Î L<åfl~°∞.
„Ѩã¨∞Î`«HÍÅѨ٠^À+¨O Uq∞@O>Ë =∞# =∞Ok~åÅÖ’ ˆH=ÅO ѨÓ[Å∞ =∂„`«"Õ∞
[~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. [~°QÍe ‰õÄ_®. HÍh q∞QÆ`å ã¨=∞Ü«∂xfl W`«~° HÍ~°º„Hõ=∂ʼnõΩ
qxÜ≥∂yOKåe. ã¨=∞~°÷ QÆ∞~°∞ ~å=∞^•ã¨∞ „Ѩf „Ѩ^Õâ◊OÖ’ =∞Ǩg~°∞x =∞Ok~°O`À
áê@∂ "åºÜ«∞=∞âßÅ#∞ ‰õÄ_® U~°ÊiKå_»∞. P~ÀQƺO HÀã¨O, „Hõ=∞tHõ∆} HÀã¨O J`«_»∞
"åºÜ«∞=∞âßÅ#∞ xi‡OKå_»∞. Wk ‰õÄ_® XHõ~°Hõ"≥∞ÿ# q^•ºÅÜ«∞"Õ∞. Ñ≤Å¡Å∞, ÃÑ^ŒÌÅ∞,
„ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ_® q^ŒºÑ¨@¡ ‰õΩ`«∂ǨÏÖÏxfl U~°Ê~°K«∞‰õΩO\Ï~°∞. JHõ¯_»‰õΩ "≥o§ JHõ¯_» L#fl
ѨÓ*Ïi^ŒQÆæ~° q^Œº <Õ~°∞Û‰õΩO\Ï~°∞. Wq H͉õΩO_® ~å„u `«~°QÆ`«∞Å∞ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú.
`«~°QÆu JO>Ë – „áêp#HÍÅѨ٠Kåi„`å`«‡Hõ ã¨OѶ¨∞@#Å∞ qx WѨÊ\˜ ã¨=∞㨺ʼnõΩ
Ѩiëê¯~°O Hõ#∞Q˘#@O, Hõ^äŒ JO>Ë Ñ¨ÙH˜¯\˜ ѨÙ~å}ÏÅ∞ HÍ^Œ∞. NHõ$+¨µ‚xH˜ Ѩ^ŒÇ¨~°∞"ÕÅ
Zxq∞k=∞Ok ÉèÏ~°ºÅ∞ L<åfl~°∞. "åiH˜ XH˘¯Hõ¯iH˜ Zxq∞k =∞Ok Ñ≤Å¡Å∞ L<åfl~°∞.
W=hfl ѨxH˜~åx q+¨Ü«∂Å∞. g\˜Ö’ J~°÷O ÖË^Œ∞. g\˜ =Å# Z@∞=O\˜ LѨÜ≥∂QÆO
ÖË^Œ∞. â◊OHõ~°∞_»∞ q<åÜ«∞‰õΩx t~°ã¨∞û YO_çOz, U#∞QÆ∞ `«Å#∞ JuH˜OKå_»∞. nx
L^ÕÌâ◊ºO Uq∞\˜? Wk ѨÙ~å}O HÍ^Œ∞. ã¨`«ûOQÆO HÍ^Œ∞. Hõ^äŒ "≥#∞Hõ XHõ ÅHõ∆ ºO LO_®e.
XHõ L^ÕÌâ◊ºO LO_®e. „áêp#HÍÅOÖ’ ã¨=∞~°÷QÆ∞~°∞ ~å=∞^•ã¨∞ '^•ã¨É’^茗 Hõ^äŒÅ∞ „Ѩu
=∞Ǩg~°∞x =∞Ok~°OÖ’#∂ LOKå_»∞. J`«#∞ XHõ #∂`«# âß„ã¨Î=Ú#∞ ~°∂á⁄OkOK«=Åã≤
=zÛOk. #∂`«# "Õ^•xfl ~°∂á⁄OkOK«=Åã≤ =zÛOk. P K≥`«ÎK≥^•~°O #∞O_ç UO
á⁄O^ŒQÆÅ~°∞? Ug∞ á⁄O^ŒÖËO. =∞#ã¨∞ áê_»=@O, ^Œ∞óYO ~å=@O, =∞# ã¨=∞Ü«∞O,
W`«~°∞Å ã¨=∞Ü«∞O Y~°Û=@O `«Ñ≤ÊOz P Hõ^äŒÅÖ’ U=ÚOk? JO^Œ∞ˆH J`«<Õ H˘xfl
`«∞Åã≤Ö’ ã¨`«fiQÆ∞} "≥∞‰õΩ¯=. `«∞Åã≤ f~°÷O =Å# „HÀ^èŒO âßOuã¨∞ÎOk.
ѨÙ}ºˆH∆„`« x"åã¨O – „|ǨχK«~°ºO 117
Hõ^äŒÅ#∞ ~°∂á⁄OkOKå_»∞. ™ê=∞~°÷ºO JO^Œ∞Ö’ #∞O_Õ =zÛOk. PÜ«Ú^è•Å∞ JO^Œ∞Ö’
#∞O_Õ =zÛ#q. =∞Ǩg~°∞x =∞Ok~°O #∞O_Õ "åà◊√§ ™êfi`«O„`«ºO HÀã¨O áÈ~å@O
KÕâß~°∞.
<Õ_»∞ ‰õÄ_® J^Õ Ñ¨Ù#~å=$`«O J=Ù`«∞Ok. <Õ#∞ =ÚO^Œ∞ Ô~O_»∞ ^Õ=™ê÷<åÅ∞
xi‡OKå#∞. XHõ\ ˜ =∞^èŒ∞~°Ö’, WOH˘Hõ\ ˜ WHõ¯_». XHõ\ ˜ ™êfi^蕺ܫ∞O HÀã¨O, WOH˘Hõ\ ˜
tHõ∆} HÀã¨O. [QÆ^Œ∞æ~°∞ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞ <åÅ∞QÆ∞ ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ xi‡OKå_»∞. ã¨=∞~°÷
~å=∞^•ã¨∞ 2,000 =∞Ok~åÅ#∞ xi‡OKå_»∞. QÍÜ«∞„f â◊H˜ÎÑ‘~î°O ¿Ñ~°∞`À 2,400
=∞Ok~°=ÚÅ∞ xi‡OK«|_ç#q. WOHÍ Z‰õΩ¯= xi‡OK«|_»∞`«∞#flq. J~Ú`Õ QÍÜ«∞„f
ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ#∞ ˆH=ÅO =∞Ok~åÅ∞QÍ =∂„`«"Õ∞ H͉õΩO_® tHõ∆}ÏÅÜ«∂Å∞QÍ xi‡OKÕ
„Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞Î<åflO. JHõ¯_» tHõ∆} ~Ú=fi|_»∞`«∞Ok. ã¨$[<å`«‡Hõ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞
x~°fiÇ≤ÏOK«|_»`å~Ú. WHõ¯_» QÍÜ«∞„f ѨÙ}ºˆH∆„`«O xi‡OK«@OÖ’ L#fl =ÚM’º^ÕÌâ◊ºO
W^Õ. g∞~°∞ ‰õÄ_® W@∞=O\˜ ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ xi‡OK«\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç. f~°÷Ü«∂„`«Å∞
KÕ Ü « ∞ @O KåÖÏ =∞Ozk. f~° ÷ Ü « ∂ „`« Å ∞ KÕ Ü « ∞ @OÖ’ g∞~° ∞ g∞ 㨠= ∞Ü« ∂ xfl
qxÜ≥∂yOK«O_ç. XHõ"Õà◊ ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ ÖˉõΩO>Ë g∞~°∞ ZHõ¯_»H˜ "≥à◊§QÆÅ~°∞? ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞
ZHõ¯_» L<åfl~Ú. g∞‰õΩ ZHõ¯_≥·<å HõxÑ≤™êÎÜ«∂? „áêp# HÍÅOÖ’ [iy# ã¨OѶ¨∞@#Å#∞
gxH˜ *’_çOKåe. HÍh Jq =∞#‰õΩ ã¨r=OQÍ HõxÑ≤OK«=Ù. „Ѩ[ʼnõΩ =∂~°Oæ K«∂Ñ≤OKÕ"å~°∞
HÍh, "åiKÕ`« ™ê^è#Œ KÕ~ÚOKÕ "åà◊√§HÍx, |∞∞+¨µÅ∞ HÍh, ѨÙ}ºˆH„∆ `åÅ∂ HÍh, J~°}ºHÍÅ∞
HÍh =∞#‰õΩ ZHõ¯_® HõxÑ≤OK«=Ù. HÍ|\˜ì g∞~°∞ XHõ Ѩx KÕÜ«∞O_ç. g∞~°∞ f~°÷Ü«∂„`«Å∞
KÕ¿ã@ѨC_»∞ JHõ¯_» ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ#∞ ™ê÷Ñ≤OK«@OÖ’ ã¨Ç¨ÏHõiOK«O_ç. ѨÙ}ºˆH∆„`åÅÖ’
JO`«iOz# "å~°ã¨`åfixfl ѨÙ#ó™ê÷Ñ≤`«O KÕÜ«∞O_ç. Z=Ô~·<å =zÛ Ñ¨Ù}ºˆH∆„`åÅ∞ ZHõ¯_»
L<åfl~Ú Jx "≥uH˜#ѨÙ_»∞ g∞~°∞ K«∂Ñ≤¿ãÎ ZÖÏ LO@∞Ok. <Õ_»∞ ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ ™ê÷#OÖ’
ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ =∞Ok~åÅ∞ U~°Ê_®¤~Ú. "å\˜ÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç ZO`À =∞Ok `«=∞ Hõ_»∞ѨÙ
xOѨىõΩO@∞<åfl~°∞. `«QÆ=ÙÖÏ_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ "å`å=~°}O, QÆ∞}O,
Hõ~°‡L^ÕÌâ◊ºO, ÅHõ∆ ºO Jhfl J^Œ$â◊ºO J~ÚáÈÜ«∂~Ú. =Ú#HõÅ∞ "ÕÜ«∞O_ç, q„QÆǨÅ∞
K«∂_»O_ç, HÍ#∞HõÅ∞ "ÕÜ«∞O_ç† =∞Ok~åÅ#∞ K«∂_»O_ç. Wq H͉õΩO_® ѨÙ}ºˆH∆„`åÅÖ’
WOˆH"≥∞ÿ<å LO^•? ÖË^Œ∞. Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O "Õˆ~ LOk. JO^Œ∞Ö’ *Ï˝#QÆOQÆ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞ÎOk.
ZHõ¯_» J~Ú`Õ „¿Ñ~°} Åaèã¨∞ÎO^À, =∂~°æO Åaèã¨∞ÎO^À, =∞Oz ÉèÏ"åÅ#∞ ÃÑOá⁄OkOѨ
KÕÜ«∞QÆÅQÆ∞`å"≥∂, =ºH˜Îx ѨiѨÓ~°∞‚_»∞QÍ KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å"≥∂, J@∞=O\˜ ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ#∞
™ê÷ÑO≤ K«=Åã≤ L#flk. JO^Œ∞Hˆ <Õ#∞ ѨÙ}ºˆH„∆ `åÅ#∞ ™ê÷ÑO≤ Kå#∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® ѨÙ}ºˆH„∆ `åÅ#∞
WO\˜ `«Å"åH˜e #∞O_ç K«∂z# ÃÑ~°\˜Ö’x `«∞Åã≤ "≥ÚHõ¯ Hõ#|_»∞#@∞ÅÜ«Ú#fl â◊√Éèí„Ѩ^Œ=Ú.
118 ѨÙ}ºˆH∆„`« x"åã¨O – „|ǨχK«~°ºO
™ê÷Ñ≤OK«@OÖ’ ã¨Ç¨ÏHõiOK«O_ç. ZHõ¯_» ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ xi‡OK«|_»`åÜ≥∂, "å\˜H˜ g∞
ã¨Ç¨ÏHÍ~åxfl=fiO_ç. ZHõ¯_» ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ LO_»"À JHõ¯_» ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ#∞ xi‡OK«O_ç.
WHõ¯_» QÍÜ«∞„f ѨÙ}ºˆH∆„`«OÖ’ tHõ∆}#∞ WÑ≤ÊOKÕ U~åÊ@∞¡ LO_®e. WHõ¯_» Ñ≤šʼnõΩ,
ÃÑ^ŒÌʼnõΩ, „ã‘ÎʼnõΩ áê~î°âßÅÅ∞ LO_®e. WHõ¯_» „áê}ÏÜ«∂=∞O Pã¨<åʼnõΩ XHõ ˆHO„^ŒO
LO_®e. WHõ¯_» =#=¸eHõÅ∞ LѨÜ≥∂yOKÕ zH˜`åûÅÜ«∞O LO_®e. W=hfl LO>Ë
^•xx ѨÙ}ºˆH∆„`«O Jx J#=K«∞Û. f~°úÜ«∂„`«Å‰õΩ Z=Ô~·<å "≥àϧe J#∞‰õΩO>Ë "åà◊§‰õΩ
ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ ZHõ¯_» L<åflÜ≥∂ `≥Å∞™ê? "åà◊√§ ZHõ¯_çH˜ "≥à◊`å~°∞? JHõ¯_»‰õΩ "≥o§ UO
KÕ™êÎ~°∞? qǨ~° ã¨÷ÖÏʼnõΩ ZO`« =∞Ok =™êÎ~À g∞~°∞ K«∂âß~å? H˘O`«=∞Ok T\©
"≥à◊`å~°∞. H˘O`« =∞Ok _®i˚eOQ∑ "≥à◊`å~°∞. H˘O`« =∞Ok HÀ@Å#∞ K«∂_»\ÏxH˜
"≥à◊`å~°∞. H˘O`« =∞Ok qǨ~åxH˜ _èçb¡ "≥à◊`å~°∞. H˘O`« =∞Ok ÉÏOÉË "≥à◊`å~°∞.
g∞~°∞ ‰õÄ_® "≥à◊§O_ç. ^Õ=™ê÷<åʼnõΩ "≥à◊§O_ç. Ug∞ `Õ_® LO_»^Œ∞. `Õ_® LO_®e JO>Ë
ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ#∞ xi‡OK«=Åã≤ LOk. <Õ#∞ D kâ◊Ö’ #_çKå#∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® <å`À KÕ~Ú
HõÅѨO_ç <Õ#∞ H˘O`« „Ѩܫ∞uflOKå#∞. g∞~°∞ H˘O`« ã¨Ç¨ÏHõiOK«O_ç. ã¨Ç¨ÏHõiOK«QÆÅ~å?
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® ã¨Ç¨ÏHõiOK«QÆÅ~°∞. g∞ ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒ ÖˉõΩO>Ë „ѨHõ¯"åix J_»QÆ=K«∞Û. W`«~°∞Å∞
f~°úÜ«∂„`« KÕ¿ã J=HÍâßxfl=fiO_ç. JÖÏ J~Ú`Õ g∞~°∞ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ Ѩx KÕã≤#>Ë¡. =∂O^è•`«
=Öˇ ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ ™ê÷Ñ≤OKåe JO>Ë g∞~°∞ „Ѩܫ∞uflOKåe. g∞ Ѩ^ŒúuÖ’ g∞~°∞ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞
‰õÄ_®.
tkèÖÏ=ã¨÷Ö’ L#fl =∞Ok~åÅ#∞ ѨÙ#s˚qOѨ KÕÜ«∞\ÏxH˜ UO KÕÜ«∂e? "åxx
„áêÜ«∞tÛ`«ÎOÖ’ ã¨q∞‡o`«O KÕÜ«∞O_ç. „áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕÜ«∞\ÏxH˜ XHõ Ѩ^Œúu LOk. ZHõ¯_»
â◊ H ˜ Î Ñ‘ ~ î å Å∞ xi‡OK« | _» ` åÜ≥ ∂ , JHõ ¯ _ç "å`å=~° } Ïxfl ã¨ Ê OkOѨ K Õ Ü « ∞ O_ç . P
"å`å=~°}Ïxfl "Õ∞Å∞H˘ÅѨO_ç. ZHõ¯_» ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ LO_»"À, JHõ¯_»‰õΩ "≥o§ g∞ „â◊^Œú`À,
g∞ ¿ã"å ÉèÏ=#`À P „Ѩ^Õâ◊xfl ѨÙ}ºˆH∆„`«OQÍ =∂~°ÛO_ç. ѨÙ}ºˆH∆„`åʼnõΩ XHõ „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ#
"å`å=~°}O LO@∞Ok. "å`å=~°}Ïxfl U~°Ê~°K«@O <ÒHõ~°¡ Ѩx HÍ^Œ∞. L^ÀºQÆ∞ŠѨx
HÍ^Œ∞. ѨÓ*Ï~°∞ŠѨx HÍ^Œ∞. „áê}=O`«∞ŠѨx. g∞~°∞ gx QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. D
HÍÜ«∞HõÅÊ zH˜`«ûÖ’ HõÅÊ ™ê^èŒ#‰õΩ =™êÎ~°∞. „áê}=O`«∞Å∞ ÖˉõΩO>Ë g∞~°∞ UO
á⁄O^ŒQÆÅ~°∞? Hõ+¨ì=ÚÅ#∞ ZÖÏ áÈQ˘@∞ìHÀQÆÅ~°∞? „Ѩu XHõ¯~°∂ „Ѩ™ê^ŒO HÀã¨O,
=∂Å HÀã¨O u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~°∞. HÍh `åºQÆO Z=~°∞ KÕ™êÎ~°∞? Z=~°∞ PHõe`À
LO\Ï~°∞? g∞~°∞ P^蕺u‡Hõ`«#∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. ã¨=∞Ü«∞^•#O KÕÜ«∞\ÏxH˜
g∞~°∞ XHõ „Ѩ^Õâßxfl Z#∞flHÀ"åe. Jk â◊H˜Î Ñ‘~î°O. Jxfl „Ѩ^ÕâßÅ∞ uiy „ѨKå~°O
`«∞Åã≤`ÀQÍx, K«O^Œ#=Ú`ÀQÍx KÕã#≤ =∂Å`À Ñ„ u¨ k#O Hõhã¨O XHõ =∂Å [ѨO KÕÜ∂« e.
ѨÙ}ºˆH∆„`« x"åã¨O – „|ǨχK«~°ºO 119
KÕÜ«∞@O H͉õΩO_®, g∞ ã¨g∞ѨOÖ’ L#fl â◊H˜ÎÑ‘~î°O =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ JHõ¯_» H˘O`«HÍÅO
LO_ç ã¨=∞Ü«∞^•#O KÕÜ«∞O_ç. Wk ‰õÄ_® „áêÜ«∞tÛ`«Î"Õ∞. WÖÏ g∞~°∞ KÕ¿ãÎ g∞~°∞ f~°÷
Ü«∂„`«Å Ѷ¨e`åxfl á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. HÍ|\˜ì nxH˜ g∞~°∞ ã≤^ŒúO HõO_ç.
WOHÍ UO KÕ™êÎ~°∞? ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ#∞ ^Õâ◊q^ÕâßÅÖ’ ™ê÷Ñ≤OKåe J#flk, <å HÀiHõ.
g∞~°∞ <å`À KÕ~ÚHõÅѨO_ç. g∞~°∞ g∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú#∞ JOk=fiO_ç. g∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú`À
<Õ#∞ UO ™êkèOK«QÆÅ<À K«∂_»O_ç. g∞~°∞ g∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åxfl Ô~O_»∞ q^è•Å∞QÍ W=fiQÆÅ~°∞.
ѨÙ}ºˆH∆„`åÅÖ’ ^•#O KÕ™êÎ~°∞. Pi÷Hõ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O LO@∞Ok. „ÉÏǨχ}∞ʼnõΩ Éè’[#O
LO@∞Ok. =ÚO^Œ∞ „Ѩ[Å∞ f~°÷Ü«∂„`«Å‰õΩ "≥àı§"å~°∞ uiy WO\˜H˜ =zÛ [ѨO
KÕ~ÚOKÕ"å~°∞. ^•#O KÕ¿ã"å~°∞. J~Ú`Õ ^•#O JO>Ë Uq∞\˜? "åã¨Î"åxH˜ Wk
ã¨=∞Ü«∞^•#O Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»=~°∂ѨO. ã¨=∞Ü«∞^•#O Z=~°∞ KÕÜ«∞ÖË~À "å~°∞ J~°÷^•#O
KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. ã¨=∞Ü«∞^•#O, J~°÷^•#O ‰õÄ_® KÕÜ«∞QÆey`Õ KåÖÏ =∞Ozk. XHõ"Õà◊
JÖÏ KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`Õ W`«~°∞Å ã¨=∞Ü«∂xfl H˘#QÆey`Õ H˘#O_ç. WHõ¯_» QÍÜ«∞„f Ѩi"å~üÖ’
H˘xfl"ÕÅ =∞Ok L<åfl~°∞. ¿ã= KÕÜ«∂Å#fl L^ÕÌâ◊ºO LOk. HÍh UO KÕã¨∞Î<åfl~°∞. QÆ$ǨÏã¨÷
ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# ÉÏ^茺`«Å∞ "åiH˜ L<åfl~Ú. |@ìÅ∞ ÖˉõΩO_®, W`«~° J=ã¨~åÅ∞ ÖˉõΩO_®
U Ѩh [~°QÆ^Œ∞. |@ìÅ∞ `«=∞ WO_»¡ #∞O_ç fã¨∞‰õΩ=KÕÛ"å~°∂, Éè’[#O `«=∞ WO_»¡#∞O_ç
fã¨∞‰õΩ=KÕÛ"å~°∂, Ñ≤Å¡Å Ü≥∂QƈH∆=∂Å∞ `«=∞ WO\˜ #∞O_Õ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞, KåÖÏ
`«‰õΩ¯=, Z‰õΩ¯= =∞OkH˜ Hõ_»∞Ѩ٠xOѨÙHÀ=\ÏxH˜ J#flO HÍ"åe. D q^èŒOQÍ ZO`À
=∞Ok ã¨=∂[¿ã=‰õΩÅ∞, Ö’Hõ¿ã=‰õΩÅ∞ `«Ü«∂~°∞ HÍÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. "åiH˜ L^Œ~° áÈ+¨}ÔH·
<Õ#∞ ZÖÏO\˜ U~åÊ@∂ KÕÜ«∞ÖË#∞. "åi =„™êÎʼnõΩ <Õ#∞ ZÖÏO\˜ U~åÊ@∂ KÕÜ«∞ÖË#∞.
"åi Ñ≤šʼnõΩ <Õ#∞ ~˘>ˇìÅ∞ W=fiÖË#∞. JO^Œ∞ˆH H˘xfl"ÕÅ, ÅHõ∆Å HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ <å‰õΩ
HÍ=Åã≤#ѨÊ\˜H©, "åiH˜ ã¨i J~Ú# ™œHõ~åºÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~°ÛÖËx HÍ~°}OQÍ <Õ#∞ "åix
Ñ≤Å=ÖËHõáÈ`«∞<åfl#∞. g∞~°∞ g∞ Y~°∞ÛÅÖ’ H˘O`« ^•#O KÕÜ«∞O_ç. W^Õ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO.
f~°úÜ«∂„`«ÅÖ’ =Ú#∞QÆ∞@, [ѨO KÕÜ«∞@O W=hfl J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ѨOKå=∞$`«O
„`åQÆ#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. =∞Ok~åÅ#∞ ^Œi≈OK«=Åã≤# J=ã¨~°O ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O
PÖ’zOK«O_ç. Ñ≤e¡ "≥∞_»Ö’ QÆO@ Hõ@ìO_ç. g∞~°∞ H˘OK≥O KÕÜ«∞O_ç. ¿ã= QÆ∞iOz
PÖ’zOK«O_ç. L^•~°OQÍ LO_»O_ç. Hõ+¨ì Ѩ_»O_ç. KÕã≤ K«∂Ñ≤OK«O_ç. ^ÀëêÅ∞ ~°∂ѨÙ
=∂Ѩ\ÏxH˜ ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞. D ~ÀAH˜ WO`«\ ˜`À ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOu
[Ѩ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞ã≤Î+¨¯ =∞^茺 ÉèÏQÆ=Ú# W+¨ì^Õ=`«#∞, ÖË^• „ѨHÍâ◊*’ºux ^蕺xOKåe.
120 Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£
Ü«ÚQÆx~å‡}O, „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£
1972 Ѷ≤„|=i 15 =ã¨O`«Ñ¨OK«q∞ ѨÙ}ºk#=Ú# QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ KÕã≤# „Ѩ=K«#O
Ü≥ÚHõ¯ L`«Î~å~°÷O Wk. WO^Œ∞Ö’ Ü«ÚQÆx~å‡}O, „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£ "≥Ú^ŒÅQÆ∞"åx QÆ∞iOz
K≥ѨÊ|_çOk.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! „|Ǩχ=~°Ûã¨∞û tHõ∆} "≥Ú^Œ\ ˜ÉèÏQÆOÖ’ q∞=Ú‡Å#∞ XHõ Q˘Ñ¨Ê =ºH˜ÎQÍ
`«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂e J#∞‰õΩ<åfl#∞. ^•x ¿Ñ~°∞ – ''`«Ñ¨ã≤fi——, `«Ñ¨ã≤fi Jx Z=ix JO\Ï~°∞?
Z=~°∞ J~Ú`Õ `«=∞ =ºH˜ÎQÆ`« rq`«=Ú#∞ ã¨i J~Ú# =∂~°æOÖ’ =∞ÅK«∞‰õΩO\Ï~À
J@∞=O\˜ "åix `«Ñ¨ã≤fi JO\Ï~°∞. "åiH˜ =∞iÜ≥ÚHõ ¿Ñ~°∞ – „ÉÏǨχ}∞_»∞. „ÉÏǨχ}∞_»∞
Jx Z=ix JO\Ï~°∞? „ÉÏÇπÏ=∞} J<Õk XHõ =Oâ◊O ¿Ñ~°∞ HÍ^Œ∞. ‰õΩÅO ¿Ñ~°∞ HÍ^Œ∞.
*Ïu ¿Ñ~°∞ HÍ^Œ∞. Wk XHõ =~°æO ¿Ñ~°∞. Z=~°∞ J~Ú`Õ `«=∞ =∞#ã¨∞û#∞ `«=∞ =â◊=ÚÖ’
LOK«∞‰õΩO\Ï~À, ã≤^•úO`«Ñ¨~°"≥∞ÿ# rq`«=Ú#∞ QÆ_»∞ѨÙ`å~À J@∞=O\˜"åix „ÉÏǨχ}∞Å∞
JO\Ï~°∞. „ÉÏǨχ}`«fiO q∞=Ú‡Å#∞ ã¨O™ê¯~°=O`«∞Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞KÕã¨∞ÎOk ã¨i J~Ú#
ѨO^ä•Ö’ #_çÑ≤ã¨∞ÎOk.
`«Ñ¨ã≤fi Jx Z=ix JO\Ï~°∞? ã¨`«∞Ê~°∞+¨µÅ#∞ `«Ñ¨ã≤fi JO\Ï~°∞. ã¨`«∞û~°∞+¨µ_»∞ Jx
Z=ix JO\Ï~°∞? "≥#fl‰õΩ "Õ_ç `«ye`Õ ZÖÏ HõiyáÈ`«∞O^À, JÖÏ W`«~°∞Å ã¨=∞㨺ʼnõΩ,
ÉÏ^èŒÅ‰õΩ U =ºH˜Î J~Ú`Õ HõiyáÈ`å~À J@∞=O\˜ =ºH˜Îx ã¨`«∞Ê~°∞+¨µ_»∞ Jx JO\Ï~°∞.
ã¨`«∞Ê~°∞+¨µ_»∞ â’H˜OѨ_»∞. Ѩ`«#=Ú#‰õΩ, ÉÏ^èŒÅ‰õΩ â’Hõ=Ú#‰õΩ QÆÅ HÍ~°}=ÚÅ#∞ ^Œ∂~°O
KÕÜ«∞\ÏxH˜ „Ѩܫ∞ufl™êÎ_»∞. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ `«Ñ¨ã≤fi=Öˇ `«# rq`«=Ú#∞ QÆ_çÃÑ#∞. XHõ
™êi N~å=Ú_»∞ |∞∞+¨µÅ Z=ÚHõÅ QÆ∞@ì#∞ XHõ KÀ@ K«∂z ^Œ∞ódOK≥#∞. `«Ñ¨ã¨∞fiʼnõΩ
^Œ∞óYO =ã¨∞ÎOk. HõëêìÅÖ’ L#fl"åiH˜ "å~°∞ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∂e J#∞‰õΩO\Ï~°∞. N~å=∞
K«O„^Œ∞_»∞ |∞∞+¨µÅ Z=ÚHõÅ QÆ∞@ì#∞ K«∂z ''D Éèí∂q∞ÃÑ· ~åHõ∆ã¨∞Å∞ ÖˉõΩO_® KÕ™êÎ#∞.
JÖÏ KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`Õ <Õ<Õ =∞~°}˜™êÎ#∞.—— Jx â◊Ѩ^äŒO KÕâß_»∞. KÕÜ«∞O_ç ÖˉõΩO>Ë =∞~°}˜O
K«O_ç. ¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~åñ WO`« ™êǨÏã¨O Z=iÔH·`Õ LO@∞O^À J@∞=O\˜ "åˆ~ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕÜ«∞\ÏxH˜, Hõ+¨ìѨ_»\ÏxH˜ ã≤^ŒúOQÍ LO\Ï~°∞. J@∞=O\˜ "åi<Õ `«Ñ¨ã¨∞fiÅx JO\Ï~°∞.
`«Ñ¨ã≤fi ZÖÏ J=Ù`å_»∞? nѨ=Ù ã¨÷OÉèí=Ú U q^èŒOQÍ J~Ú`Õ #_ç ã¨=Ú„^ŒOÖ’
UHÍH˜ÖÏ xez LO@∞Ok, ã¨÷OÉèíO ÃÑ· nѨO ZÖÏ =∞OK«∞ ‰õΩiã≤<å =~°¬O Ѩ_ç<å x~°O
`«~°O "≥Å∞QÆ∞`«∞O^À `«Ñ¨ã≤fi P q^èŒOQÍ LO\Ï_»∞. nѨO U K≥|∞`«∞Ok? <åq‰õΩʼnõΩ
<å=#∞ W@∞"≥·Ñ¨Ù „uѨÊO_ç, J@∞"≥·Ñ¨Ù "≥à◊§HõO_ç. JHõ¯_» ~åà◊√§ L<åfl~Ú. JáêÜ«∞O
t=Ùx [@Å#∞O_ç QÆOQÆ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î =ÙO@∞Ok. QÆOQÆ JO>Ë J~°÷=Ú *Ï˝#QÆOQÆ Ü«∞x.
Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£ 121
á⁄Oz L#flk. "Õ~˘Hõ =∂~°æO "≥·Ñ¨Ù "≥à◊§O_ç. Jx K≥|∞`«∞Ok. `«Ñ¨ã≤fi‰õÄ_® XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ#
nѨѨ٠ã¨÷OÉèíO. J`«_»∞ Zxfl HõëêìÅÖ’ L#flѨÊ\˜H© ^è≥·~°ºOQÍ xÅ|_»`å_»∞. J`«xH˜
ã≤x=∂Å∞ K«∂¿ã J=HÍâ◊O LO_»^Œ∞. Un u<Õ J=HÍâ◊O, „`åˆQ J=HÍâ◊O LO_»^Œ∞.
¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ Z=~°∂ LO_»~°∞. P_»∞HÀ=\ÏxH˜ K«^Œ~°OQÆO =O\˜q Ug∞ LO_»=Ù. J`«#∞
XO@iQÍ xÅ|_»`å_»∞. J@∞=O\˜ =ºH˜Îx `«Ñ¨ã≤fi JO\Ï~°∞. W`«~°∞ʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞O
KÕÜ«∂e J#fl HÀiHõ, ÉèíQÆ=O`«∞x WKåÛù#∞™ê~°O „Ѩ=iÎOKåe J#fl "åOKè« J`«xÖ’
LO\Ï~Ú. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨$+≤ìOz# J<ÕHõ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ U q^èŒOQÍ J~Ú`Õ Ñ¨~°∞ʼnõΩ
LѨÜ≥∂QÆѨ_»∞`«∞<åflÜ≥∂ J^Õ q^èŒOQÍ <Õ#∞ ‰õÄ_® W`«~°∞ʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»=Öˇ#x
J#∞‰õΩO\Ï~°∞. ^Õ=^Œ∂`«Å∞ U Ѩ#∞Å∞ KÕ™êÎ~À P Ѩ#∞Å#∞ `å#∞ ‰õÄ_® KÕÜ«∂e
J#∞‰õΩO\Ï_»∞. ã¨=Ú„^ŒÑ¨Ù h\˜x "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ PHõi¬Oz ZO_çáÈ`«∞#fl Éèí∂=ÚÅÃÑ·
=i¬OѨKÕ™êÎ~Ú. ã¨=∂[=Ú#‰õΩ ^Œ∞ód`«∞Å H˘~°‰õΩ, Ѩu`«∞Å H˘~°‰õΩ `«=∞#∞ `å=Ú
JiÊOK«∞H˘<Õ "åix `«Ñ¨ã≤fi Jx JO\Ï~°∞.
D <ÕÅ, PHÍâ◊O, D „ѨѨOK«O ^Õ=`«fi=Ú`À xO_ç L#flk. <ÕÅÃÑ·H˜ XHõ™êi ^Œ$+≤ì
™êiOz K«∂¿ãÎ WHõ¯_» `«Ñ¨ã¨∞fiʼnõΩ Ug∞ H˘~°`« ÖË^Œ∞ Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. D <ÕÅÃÑ· ѨO@Å∞
ѨO_»∞`å~Ú, QÆ_ç¤ "≥ÚÅ∞ã¨∞ÎOk. ѨÓÅ∞ ѨәêÎ~Ú. <ÕÅ `«#Ö’ #∞O_ç |OQÍ~åxfl,
"≥O_çx, W`«~° ~°™êÜ«∞<åÅ#∞ Wã¨∞ÎOk. Wk Uq∞\˜? `«Ñ¨ã¨∞fiÅ =Å¡<Õ D „ѨѨOK«O
rqã¨∞ÎOk. D „ѨѨOK«OÖ’ JO^ŒO, P#O^ŒO, =∞Oz`«#O Jhfl `«Ñ¨ã≤fi =Å#<Õ
rqã¨∞Î#flq. `«Ñ¨ã≤fi JO>Ë Z=~°∞? =∂#=Ù_»∞ ‰õÄ_® `«Ñ¨ã≤fi HÍQÆÅ_»∞. „ѨѨOK«OÖ’
=∞Oz ^Œâ◊Åhfl `«Ñ¨ã¨∞fiÅ =Å¡<Õ =ã¨∞Î#flq. XHõ¯™êi K≥@¡"≥·Ñ¨Ù g∞ ^Œ$+≤ìx ™êiOK«O_ç.
Jq x~°O`«~°O Ѷ¨ÖÏÅ#∞ Wã¨∂Î<Õ LO\Ï~Ú. P‰õΩÅ∞ [O`«∞=ÙʼnõΩ PǨ~°OQÍ LO\Ï~Ú.
`«=∞ h_»Ö’ Ѩ‰õ∆ΩʼnõΩ P„â◊Ü«∂xfl™êÎ~Ú. `«=∞ Ѷ¨ÖÏÅ#∞ <ÕÅÃÑ·H˜ qã¨i"Õ™êÎ~Ú. Jq
Uq∞\˜? Jq `«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞.
WO`«\ ˜`À J~ÚáÈÖË^Œ∞. #^Œ∞Å∞ x~°O`«~°O „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î ^•Ç¨ÏO`À JÅ=∞\˜OKÕ
"åi ^•Ç¨Ï=Ú#∞ f~°∞™êÎ~Ú. Ѩ‰õ∆ΩʼnõΩ h\˜x™êÎ~Ú. á⁄ÖÏʼnõΩ h\˜x™êÎ~Ú. XHõ `«e¡
`«Ñ¨ã≤fix. `«# ~°HõÎ=Ú#∞, =∂Oã¨=Ú#∞, Z=ÚHõÅ#∞, `«# a_»¤‰õΩ WzÛ, `«# Z„~°x
~°HõÎ=Ú#∞ ‰õÄ_® `≥Å¡x áêÅQÍ =∂iÛ `«# a_»¤‰õΩ Wã¨∞ÎOk. P"≥∞ Z=~°∞? `«Ñ¨ã≤fix.
g∞~°∞ Z@∞=O\˜ "≥Å K≥e¡OK«ÖËHõ áÈ~Ú#ѨÊ\˜H˜ `«# „¿Ñ=∞=Å# `«##∞ `å#∞
JiÊOK«∞‰õΩO@∞Ok. `«Ñ¨ã¨∞û‰õΩ „Ѩu~°∂ѨO J=∞‡. g∞~°∞ g∞ ^Œ$+≤ìx ˆHO„nHõi¿ãÎ WOH˘Hõ
`«Ñ¨ã≤fix HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. P"≥∞ g∞ ^èŒ~°‡Ñ¨ufl. W~°"≥· <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∂ ѨxKÕã¨∂Î LO_Õ
â◊OHõ~°∞x =∞ã¨ÎHõOÃÑ·# K«O„^Œ∞_»∞ âßOuH˜ „ѨfHõ.
122 Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£
=ºH˜Î. „¿Ñ=∞#∞ ѨOKÕ=ºH˜Î, „â◊=∞Ѩ_Õ =ºH˜Î ¿ã=KÕ¿ã =ºH˜Î, `«# HÀiHõÅ#∞ g∞ HÀã¨O
JiÊOKÕ =ºH˜Î. g∞~°∞ u>Ëì u@¡#∞ ÉèíiOKÕ =ºH˜Î. P"≥∞ Z=~°∞? P"≥∞ `«Ñ¨ã≤fix. XHõ"Õà◊
P"≥∞ `«Ñ¨ã≤fix H͉õΩO>Ë D „ѨѨOK«O ~åHõ∆ã¨∞Å`À xO_çáÈ~Ú LO_Õk, =º‰õΩÎÅ∞ Ñ≤âßKåÖÏ¡
`«Ü«∂~°~Úº LO_Õ"å~°∞. JO^Œ∞=Å# `«e¡, ^èŒ~°‡Ñ¨ufl, D<ÕÅ, =$H∆ÍÅ∞, "Õ∞Ѷ¨∂Å∞, QÆ_ç¤
Jhfl `«Ñ¨ã¨∞fiÖË. `«Ñ¨ã≤fi ZѨC_»∂ Ö’HõÇ≤Ï`«O H˘~°‰õΩ, ^Õâ◊O H˘~°‰õΩ, =∞Oz Ѩ#∞Å
H˘~°‰õΩ `«# rq`åxfl "≥zÛ™êÎ_»∞.
`«Ñ¨ã≤fi `«# HÀã¨O H͉õΩO_® W`«~°∞Å H˘~°‰õΩ Hõ+¨ìѨ_»`å_»∞. J~Ú`Õ Z=i H˘~°‰õΩ
Hõ+¨ìѨ_»`å_»∞ Jk g∞~°∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. =∂ `«e¡QÍ~°∞ UHÍ^Œt~ÀA LѨ"åã¨O LO\Ï~°∞.
P ~ÀA P"≥∞ Ug∞ fã¨∞HÀ^Œ∞ =∞~°∞ã¨\ ˜~ÀA ^•fi^Œt. P ~ÀA =∞=∞‡efl JO^Œsfl
Ñ≤ez Ñ≤O_ç, ѨѨC, aÜ«∞ºO, <≥~Úº "≥Ú^ŒÅQÆ∞ ™ê=∂„y JO`å WzÛ PÅÜ«∞OÖ’
W=∞‡x K≥¿ÑÊ"å~°∞. "Õ∞O PÅÜ«∞OÖ’ WzÛ =zÛ# `«~°∞"å`Õ P"≥∞ PǨ~°O fã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞.
JO>Ë ^•x J~°÷O Uq∞\˜? P"≥∞ `«Ñ¨ã≤fix. `«# â◊HÎ̃x =∞Oz Ѩ#∞Å H˘~°‰õΩ LѨÜ≥∂y™êÎ~°∞.
LѨ"åã¨O ZO^Œ∞‰õΩ KÕ™êÎ~°∞? LѨ"åã¨O =Å# q∞ye# ^•xx =∞Oz Ѩ#∞Å H˘~°‰õΩ
LѨÜ≥∂y™êÎ~°∞. ^•x ¿Ñ~°∞ `«Ñ¨ã¨∞û. `«Ñ¨ã≤fi ™êH∆Í`ü ^Õ=`å ã¨fi~°∂ѨO. "å~°∞ `å=Ú
ã¨fiÜ«∞OQÍ HõëêìÅ#∞ J#∞ÉèíqOz `«=∞ ѨÙ}ºO KÕ`«, `«Ñ¨ã¨∞û KÕ`« `«=∞ â◊H˜ÎKÕ`« J<ÕHõ=∞Ok
<å=#∞ ^•\˜™êÎ~°∞. Jã¨OMϺ‰õΩÅ <å=#∞ ^•\˜OK«\ÏxH˜ <Õ#∞ XHõ „H˘`«Î `«~°=Ú#∞
`«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ#∞. ZÖÏ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ#∞? =∂#=ÙÅ "≥∂ǨÏ=Ú#∞, ^Œ$+≤ìHÀ}=Ú#∞
=∂ˆ~Û PÖ’K«#Å#∞, HÍ~°ºÑ¨^Œú`«∞Å#∞, qKå~°}Ïâ◊H˜Îx ~°∂á⁄OkOKå#∞. h=Ù Q˘Ñ¨Ê
=ºH˜ÎQÍ rqOK«∞. J_»q =∞#∞+¨µÅ =Öˇ, Ѩâ◊√=ÙÅ =Öˇ, „H˜q∞ H©@HÍÅ =Öˇ =∂„`«O
rqOK«=^Œ∞Ì. „Ѩu =ºH˜Î K≥=ÙÅ∞ Ѩ@∞ìH˘x g∞~°∞ „H˘`«ÎÜ«ÚQÆ=Ú#‰õΩ <åOk ѨÅ∞Hõ=Öˇ#x,
ã≤^•úO`«=ÚÅ H˘~°‰õΩ, P^Œ~°≈=ÚÅ H˘~°‰õΩ, Ö’HõÇ≤Ï`«O H˘~°‰õΩ rqOKåe Jx K≥áêÊe.
J@∞=O\˜ =º‰õΩÎÅ#∞ ~°∂á⁄OkOK«@O H˘~°‰õΩ <Õ#∞ „|ÇπÏ=∞=~°Ûã¨∞û#∞ U~åÊ@∞
KÕâß#∞. WO^Œ∞Ö’ =∞#ã¨∞ûÖ’ L#fl =∂e#º=Ú#∞ ~°∂Ѩ٠=∂Ѩ\ÏxH˜ Láêã¨#Å∞ ‰õÄ_®
KÕ~Ú™êÎO. =∞#Ö’ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ x„kã¨∂Î L<åfl_»∞. ^Õ=`«Å∞ x„^ŒáÈ`«∂ L<åfl~°∞. =∞#Ö’
â◊‰õΩÎÅ∞, ã≤^•úO`åÅ∞, K«=∞`å¯~°O x„^ŒáÈ`«∂ L#flq. =∞#Ö’ P#O^ŒO x„^ŒáÈ`«∂
L#flk. =∞#Ö’ t=Ù_»∞ x„^ŒáÈ`«∂ L<åfl_»∞. ™œO^Œ~°ºO x„kã¨∂Î L#flk. =∞#Ö’ Hõà◊
x„^ŒáÈ`«∂<Õ L#flk. Jhfl x„kã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. =∞#Ö’ L#fl Ñ≤âßKåÅxfl\˜h `˘ÅyOz
=∞#Ö’ ^Õ=`«Å#∞ "Õ∞Å∞H˘Åáêe. D Ѩ#∞Å#∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ <Õ#∞ „|Ǩχ=~°Ûã¨∞û#∞
U~°ÊiKå#∞. WHõ¯_» #∞O_ç <Õ#∞ XHõ HÍ~°ºÑ¨^Œúux U~°ÊiKå#∞. „H˘`«Îâ◊Hõ=Ú#∞ PǨfixO
=∞# =∞ã≤Î+¨¯O ã¨O`«∞e`«"≥∞ÿ, âßO`«OQÍ, K«Å¡QÍ LO_®e.
Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£ 123
K«@O H˘~°‰õΩ XHõ á¶êºHõìs P=â◊ºHõ`« ZO`«~Ú<å L#flk. JO^Œ∞ˆH „|Ǩχ=~°Ûã¨∞û
™ê÷Ñ≤OK«|_ç#k. =ºH˜Î x~å‡}O H˘~°‰õΩ, ‰õΩ@∞O| x~å‡}O H˘~°‰õΩ, ã¨=∂[ x~å‡}O
H˘~°‰õΩ <Õ#∞ Ѩx KÕâß#∞. =ºH˜Î x~å‡}O H˘~°‰õΩ <Õ#∞ „|Ǩχ=~°Ûã¨∞û#∞ U~åÊ@∞ KÕâß#∞.
=∂#=Ùx =∞ǨÏhÜ«ÚxQÍ, `«Ñ¨ã≤fiQÍ, =∞#ã≤fiQÍ `«Ü«∂~°∞KÕÜ«Ú@‰õΩ, =∂#=ÙxÖ’
^≥·=`«fi=Ú#∞ L^Œ~ÚOѨ KÕÜ«Ú@ˆH =ºH˜Î x~å‡}O. =ºH˜Î Uq^èŒOQÍ =∂~åe J#flk =∂
D z#fl P„â◊=∞O J~Ú# „|Ǩχ=~°Ûã¨∞ûÖ’ P~°OÉèíO J=Ù`«∞Ok. g∞~°∞ nx Éèíq+¨º`«∞Î#∞
K«∂_»O_ç. nx "≥#∞Hõ L#fl Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú#∞ K«∂_»O_ç. nx „ѨfHõ#∞ K«∂_»O_ç. #∂`«#
â◊Hõ=Ú#∞ P~°OaèOK«@O H˘~°‰õΩ #∂`«# =º‰õΩÎÅ#∞ `«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ#∞. JO^Œ∞ˆH q∞=∞‡efl
WHõ¯_»‰õΩ Ñ≤Å=@"≥∞ÿ#k. Ü«ÚQÆâ◊H˜Îx U~°Ê~°K«@O H˘~°‰õΩ, P^蕺u‡Hõ â◊H˜Îx U~°Ê~°K«@O
H˘~°‰õΩ q∞=Ú‡Å#∞ WHõ¯_»‰õΩ Ñ≤Å=@O [iyOk <Õ#∞ =∞#∞+¨µºÅÖ’ L^•~°`«#∞, Hõ~°∞}#∞,
¿ã"å„Ѩ=$uÎx ѨÙ\˜ì™êÎ#∞. =º‰õΩÎÅÖ’ L#fl Ñ≤âßKåÅ∞ ^èŒ#=Ú#∞, "≥∂ǨÏ=Ú#∞ HÍOH˜∆™êÎ~Ú.
Wq =∞#ã¨∞ûÖ’xH˜ ã≤^•úO`åÅ#∞, P^Œ~å≈Å#∞, Hõ~°∞}#∞, ¿ã=#∞ „Ѩ"ÕtOK«hÜ«∞=Ù.
Éèí[# KÕÜ«∂e J#∞‰õΩ<åfl, =∞Ok~°OÖ’xH˜ "≥àϧe J#∞‰õΩ<åfl Jq "≥à◊§hÜ«∞=Ù.
q∞„`«∞ÖÏ~å! <Õ#∞ =∞#∞+¨µºÅ#∞ =∂~åÛe J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. nxH˜ g∞ ã¨Ç¨Ü«∞O
HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl#∞. J~Ú`Õ g∞~°∞ UO KÕÜ«∂e? nx H˘~°‰õΩ g∞~°∞ g∞ r=# „Hõ=∞OÖ’
H˘kÌQÍ =∂~°∞ÊÅ∞ KÕÜ«∂e. g∞ rq`«OÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞x ÉèÏQÆ™êfiq∞x KÕÜ«∂e. D
q+¨Ü«∞O <Õ#∞ g∞‰õΩ KåÖÏ ™ê~°∞¡ K≥áêÊ#∞. g∞~°∞ ÉϺO‰õΩÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ J~Ú#@¡~Ú`Õ
g∞ Ѩ#∞Å∞ ÉÏQÍ [~°∞QÆ∞`å~Ú ã¨OѨ#∞flÅO HÍ=\ÏxH˜, ^èŒ#=O`«∞ÅO HÍ=\ÏxH˜ =∞#
rq`«OÖ’ H˘O`«ÉèÏQÆO g∞ H˘~°‰õΩ, =∞iH˘O`« ÉèÏQÆO ÉèíQÆ=O`«∞x H˘~°‰õΩ Y~°∞Û KÕÜ«∂e
Jx g∞‰õΩ KåÖÏ ™ê~°∞¡ K≥áêÊ#∞. g∞~°∞ g∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞ `≥eqÖ’ g∞ â◊H˜ÎÖ’, g∞
„ѨuÉèíÖ’, g∞ ^èŒ#OÖ’ H˘O`« ÉèÏQÆ=Ú#∞ ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩx HÀã¨O ˆH\Ï~ÚOK«O_ç.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! =∂#=ÙÅ#∞ „âı+¨µìÅ∞QÍ =∂~°Û\ÏxH˜, ã¨∞Yr=ÙÅ∞QÍ =∂~°Û\ÏxH˜,
ã¨=Ú#fl`«∞Å∞QÍ =∂~°Û\ÏxH˜, #=Ü«ÚQÆ=Ú H˘~°‰õΩ „|Ǩχ=~°Ûã¨∞û#∞ P~°OaèOKå#∞.
=ºH˜Î x~å‡}O <å ^èպܫ∞O. „|Ǩχ=~°Ûã¨∞û ~°∂ѨHõÅÊ#Å "≥#Hõ <å L^ÕÌâ◊O–Ü«ÚQÆâ◊H˜Î,
P^蕺u‡Hõ â◊H˜Î L^Œ~ÚOѨKÕÜ«∞@O, =ºH˜Îx `«Ñ¨ã≤fiQÍ =∂~°Û@O g\˜ ^•fi~å =∂#=Ù_»∞
`«# rq`« <ÒHõ#∞ ^•\Ïe.
Ô~O_»=k – „Ѩ*Ï˝ =∞Ok~°O. nx H˘~°‰õΩ K≥ѨÊ\ÏxˆH <Õ#∞ q∞=∞‡efl Ñ≤eKå#∞.
Z=iH˜ „Ѩ*Ï˝ =∞Ok~°O? ™êq„f *Ï˝# =∞Ok~°O. QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∂! QÍÜ«∞„f q„QÆǨO
XHõ\ ˜ LOk Hõ^•! =∞~˘Hõ\ ˜ ZO^Œ∞‰õΩ? <åÜ«∞<å! Wk q„QÆǨÏO HÍ^Œ∞. Wk „Ѩ*Ï˝
â◊OHõ~É° Qíè "Æ å#∞x "åǨÏ#O Z^Œ∞.Ì Z^Œ∞Ìâ„ =◊ ∞jÅ`«‰Ωõ Ñ„ f¨ Hõ. =∞#=∞O`å â„ =◊ ∞jÅ∞~°∞QÍ LO_®e.
124 Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£
=∞Ok~°O. „Ѩ*Ï˝ =∞Ok~°O ã¨~°fi„âı+¨ìO J~Ú#kQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. „Ѩ[˝ HõO>Ë
Q˘Ñ¨Êk =∞ˆ~g∞ ÖË^Œ∞. ''#Ç≤Ï *Ï˝<Õ# ã¨^Œ$â◊ã¨q`«$=∞Ç≤Ï q^Œº`Õ—— JO^Œ∞=Å#<Õ =∞#O
ÉèíQÆ=O`«∞x „Ѩ*Ï˝ ~°∂ѨOÖ’ ѨÓl™êÎO. ''„Ѩ[˝—— Jx ^Õxx JO\Ï~°∞? ^Œ∂~°^Œ$+≤ìx „Ѩ[˝
JO\Ï~°∞. `≥eq =∞# ^ŒQÆæ~° LO@∞Ok. HÍh „Ѩ[˝ ÖË^Œ∞. q"ÕHõO ÖË^Œ∞. `≥eq JO>Ë
Uq∞\˜? „Ѩ[˝ JO>Ë Uq∞\˜? `≥eq JO>Ë H˘O^Œ~°∞ a.U, ZO.U.áêãπ J=Ù`å~°∞. HÍh
"åiH˜ ˆ~Ѩ٠UO J=Ù`«∞O^À `≥eÜ«∞^Œ∞. „Ѩ*Ï˝ =O`«∞Å∞ Z=~°∞? =º=™êÜ«∞^•~°∞_»∞.
J`«_»∞ D ~ÀA #+¨ìáÈ`å_»∞. P~°∞ <≥ÅÅ `«~°∞"å`« ÖÏÉèíO á⁄O^Œ∞`å_»∞. q^•ºi÷ „Ѩ*Ï˝
=O`«∞_»∞ J=Ù`å_»∞. Ѩk, Ѩk¿ÇÏ#∞ ã¨O=`«û~åÅ∞ K«kq# `«~°∞"å`« ÔQl>ˇ_£ PѶ‘ã¨~ü
J=Ù`å_»∞. ^Œ∞HÍ}^•~°∞_»∞ „Ѩ*Ï˝=O`«∞_»∞ J=Ù`å_»∞. Z=~°∞ Z‰õΩ¯= ^Œ∂~°O PÖ’zOK«
QÆÅ∞QÆ∞`å~À J@∞=O\˜ "åix „Ѩ*Ï˝=O`«∞Å∞ Jx JO\Ï~°∞. ã≤^•ÌO`«"å^Œ∞Å#∞ „Ѩ*Ï˝=O
`«∞Å∞ JO\Ï~°∞. Z=~°∞ z#fl z#fl ™êfi~å÷Å HÀã¨O Éèíq+¨º`«∞Î#∞ JO^èŒHÍ~°=∞Ü«∞O KÕã¨∞
‰õΩO\Ï~À J@∞=O\˜"åix `≥eqHõÅ"å~°∞ JO\Ï~°∞. q<åâßxH˜ =¸ÅHÍ~°}O – `≥eq.
`≥e"≥·#"å~°∞ ZÖÏ J=Ù`å~°∞? `≥e"≥·#"å~°∞ ZÖÏ J=Ù`å~°∞ JO>Ë g∞ÖÏQÆ. g∞~°∞
KåÖÏ `≥Åq HõÅ"å~°∞. g∞ `≥eq =Å# g∞ˆ~OKÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. HÍH˜ =Öˇ g∞~°∞
Ug∞ KÕÜ«∞ÖË~°∞. HÍH˜ KåÖÏ `≥e"≥·#k. =∞x+≤ `≥eq`Õ@Å∞ Ѩ_»∞QÆ∞¿ÑHõÅ∞ <ÕÜ«Ú#@∞¡
=º~°÷O J~ÚáÈ`«∞#flq. <åÜ«∞<å! W@∞=O\˜ `≥eq ™ê÷#OÖ’ <Õ#∞ XHõ #∂`«# â◊H˜Îx
ÃÑOá⁄OkOKåe J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. ^•x ¿Ñˆ~ „Ѩ[˝. <Õ#∞ t~°ã¨∞û =Oz „Ѩ*Ï˝^ÕqH˜
#=∞™ê¯~°O KÕâß#∞. „Ѩ[˝‰õΩ ^Õq Z=~°∞? QÍÜ«∞„f =∂`«. QÍÜ«∞„f =∂`« Z=~°∞?
„Ѩ[˝..„Ѩ[˝ Jx ^Õxx JO\Ï~°∞. ^Œ∂~°^Œ$+≤ìx, q"ÕHõ=Ú#∞, <åºÜ«∞^Œ$+≤ìx „Ѩ[˝ JO\Ï~°∞.
D QÍÜ«∞„f =∂`«#∞ <Õ#∞ ™ê^èŒ# KÕâß#∞. J~Ú`Õ QÍÜ«∞„f =∂`« JO>Ë J~°KÕuÖ’
_»|∞ƒ#∞ LOKÕ^•? HÍ^Œ∞ P"≥∞ ~°∂áê~ÚÅ#∞ WKÕÛk HÍ^Œ∞. q∞„`«∞ÖÏ~å! =ã¨∞Î`«ó QÍÜ«∞„u
JO>Ë „â◊^Œú. „Ѩ[˝. <Õ#∞ D „Ѩ[˝#∞ ™ê÷Ñ≤™êÎ#∞. WOHÍ „Ѩu XHõ¯i`À#∞ K≥áêÎ#∞. g∞~°∞
„Ѩ[˝ Z^Œ∞@ t~°ã¨∞û =OK«O_ç Jx.
<Õ#∞ Uq∞ ™ê÷Ñ≤OKå<À ^•x ¿Ñ~°∞ – „â◊^Œú. <Õ#∞ „â◊^Œú#∞ ™ê÷Ñ≤OKå#∞. „â◊^Œú JO>Ë
Uq∞\˜? „âı+¨ª`« Ѩ@¡ LO_Õ W+¨ìO. ^•x<Õ „â◊^Œú JO\Ï~°∞. „â◊^Œú =∞#∞+¨µºÅÖ’ LO@∞Ok.
„â◊^Œú HõÅ =ºH˜Î nxH˘~°‰õΩ `åºQÆO KÕ™êÎ_»∞, Hõ+¨ìѨ_»`å~°∞. <Õ#∞ ™ê÷Ñ≤Oz# ^Õq ¿Ñ~°∞
Uq∞\˜? – „â◊^Œú P"≥∞. Z=~°∞? ¢ã‘Î Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú#∞ <Õ#∞ ™ê÷Ñ≤OKå#∞. ¢ã‘ÎH˜
Q˘Ñ¨Ê`«#O ZÖÏ =ã¨∞ÎOk? ã¨`«ºO, t=O, ã¨∞^Œ~°O D =¸_çO\˜H˜ „ѨfHõ ¢ã‘Î. ¢ã‘Î g∞
‰õΩ=∂Ô~Î ~°∂ѨOÖ’, g∞ ^èŒ~°‡Ñ¨ufl ~°∂ѨOÖ’, g∞ `«e¡ ~°∂ѨOÖ’ L#flk.
Éèãí ‡¨ ^•è ~°}`À D â◊s~°O ZѨC_≥<· å <å Éèãí ‡¨ O HÍHõ `«Ñʨ ^<Œ Õ tHõ}∆ Åaèã∞¨ OÎ k.
Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£ 125
„â◊^úŒ ¢ãΑ Ѩ@¡ ã¨^É£ Ïè ==Ú#∞ *ÏQÆ$`«Ñ~¨ ∞° ã¨∞OÎ k. ¢ãÑΑ @
¨ ¡ „â◊^#úŒ ∞, #=∞‡HÍxfl, Q“~°==Ú#∞,
P^Œ~°=Ú#∞ L`«Ê#flO KÕÜ«∞\ÏxH˜ <Õ#∞ QÍÜ«∞„f=∂`«#∞ ¢ã‘Î=Öˇ U~°ÊiKå#∞. J~Ú`Õ
g∞~°∞ ѨÙ~°∞+¨µx=Öˇ ‰õÄ_® `«Ü∂« ~°∞ KÕâß~å JO>Ë J=Ù#∞ ѨÙ~°∞+¨µx=Öˇ ‰õÄ_® U~°ÊiKå#∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë „|Ǩχâ◊H˜Î, „|Ǩχ =∞iÜ«Ú QÍÜ«∞„u Ô~O_»∞ â◊‰õΩÎÅ∂ XHõ>Ë. ã¨~°ã¨fiu, ÅH˜∆ ‡,
q+¨µ‚=Ù XHõ¯>Ë, áê~°fif â◊OHõ~°∞Å∞ W~°∞=Ù~°∂ XHõ¯ˆ~. JO^Œ∞=Å# <Õ#∞ ¢ã‘Î Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú#∞
ÃÑOá⁄OkOKå#∞. ¢ã‘ΠѨq„`«`«‰õΩ, Hõ~°∞}‰õΩ, Hõà◊‰õΩ, ™œO^Œ~°º=Ú#‰õΩ `«Ñ¨â◊Û~°º‰õΩ
#=∞㨯iOKå#∞. <Õ#∞ nxx ™ê÷Ñ≤OKå#∞.
^Õâ◊=∞O`«\Ï <Õ#∞ „Ѩ*Ï˝ =∞Ok~åÅ#∞ ™ê÷Ñ≤OKå#∞. „Ѩ*Ï˝=∞Ok~°O ^•fi~å =∞#O
UO KÕ™êÎO? =∞#O „Ѩ*Ï˝ =∞Ok~°O ^•fi~å XHõ #∂`«# ã¨=∂*Ïxfl ™ê÷Ñ≤™ê÷O. J~Ú`Õ
#∂`«# ã¨=∂[=Ú#‰õΩ P^è•~°O Uq∞\˜? K≥ѨÊO_ç. Jxfl\˜H© XHõ "Õ∞xÃѶ™Èì L#flk.
#∂`«# ã¨=∂[O xi‡OK«\ÏxH˜ =∞#O =ºH˜Î PÖ’K«#Å#∞ =∂~°Û=Åã≤# J=ã¨~°O LOk.
=∞#O „Ѩu=ºH˜Î =∞#ã¨∞#∞ =∂~°∞Û^•O. =∞#ã¨∞ =∂iÛ`Õ U=∞ø`«∞Ok? =∞#ã¨∞ =∂i`Õ
=ºH˜Î ã¨=∞㨺Å∞, ™ê=∂lHõ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ Ô~O_»∂ =∂~°`å~Ú. <Õ#∞ g∞‰õΩ Z<Àfl™ê~°∞¡
K≥áêÊ#∞. =ºH˜ÎQÆ`« ã¨=∞㨺ʼnõΩ ã¨=∂[OÖ’ LO_Õ Jã¨OMϺHõ"≥∞ÿ# ã¨=∞㨺ʼnõΩ D
ã¨=∞㨺Åxfl\˜H˜ XˆH HÍ~°}O – Jk =ºH˜Î =∞#ã¨∞û. =ºH˜Î =∞#ã¨∞û ‰õΩo§áÈ~Ú#@¡~Ú`Õ
JO^Œ∞Ö’ „H˜=ÚÅ∞, DQÆÅ∞, ^À=∞Å∞ ѨÙ@∞ì‰õΩ=™êÎ~Ú. ^Œ∞~åfiã¨# [xã¨∞ÎOk. g∞~°∞
Ѩiã¨~åÅ∞ â◊√„ÉèíO KÕ¿ãÎ ^À=∞Å∞ „Ѩ"ÕtOK«=Ù. =∞# PÖ’K«#ÅÖ’ L#fl =∂e#ºO =Å#
ã¨=∂[OÖ’ Jã¨OMϺHõ"≥∞ÿ# Ѩiã≤÷`«∞Å∞ L^Œƒùqã¨∞Î<åfl~Ú. ~å¢+‘ìÜ«∞, ™ê=∂lHõ, ‰õΩ@∞O|
ǨïO^•`«#O ã¨=∂[ x~å‡}O H˘~°‰õΩ ã¨[˚#`«fiO, =∞Oz`«#O, =∞~åº^Œ, ǨïO^•`«#O
ÃÑOá⁄OkOKåe. #∂`«# ã¨=∂[O gxÃÑ·#<Õ P^è•~°Ñ¨_ç L#flk.
q∞„`«∞ÖÏ~å! QÍÜ«∞„f=∂`« Uq∞\˜? P"≥∞ Q“~°==Ú, ã¨[˚#`«fi=Ú, ǨïO^•`«#=Ú#‰õΩ
^Õq. ~å[ǨÏO㨠P"≥∞ "åǨÏ#O. ~å[ǨÏO㨠W~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∂ u~°∞QÆ∞`«∂
LO@∞Ok. Uq h~°∞, Uq áêÅ∞ J#fl q"ÕHõ=Ú#∞ Hõey LO@∞Ok. ~å[ǨÏOã¨,
ˆH=ÅO =Ú`åºÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ uO@∞Ok. H©@HÍÅ#∞ u#^Œ∞. ÖË^Œ∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∂! ǨÏOã¨
H©@HÍÅ#∞ uO@∞Ok. J=Ù#∞ <åÜ«∞<å! ǨÏO㨠H©@HÍÅ#∞ uO@∞Ok. HÍh QÍÜ«∞„f=∂`«
Ü≥ÚHõ¯ ~å[ǨÏO㨠"Õ~°∞, <Õ#∞ QÍÜ«∞„u Láê㨉õΩÅÖ’ ~å[ǨÏO㨠„Ѩ=$uÎx [xOѨKÕÜ«∂e
J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. QÍÜ«∞„u ¿Ñ~°∞ ™êq„u. QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∂! g∞~°∞ ã≤^•úO`åÅ#∞
„Ѩuáêkã¨∞Î<åfl~°∞ ^Õxx QÆ∂iÛ. ^Õ=Ùx QÆ∂iÛ g∞~°∞ ZѨC_»∂ K≥ѨÊ~°∞? ^Õ=Ùx =Å#
Uq∞ LѨÜ≥∂QÆO LO_»^•? LO@∞Ok. HÍh ^Õ=`«Å∞ ã≤^•úO`åÅ∞, P^Œ~°≈=ÚÅ∞. =∞x+≤
x*Ï~ÚfH˜, ™ê=∞~å÷ºxH˜ „áê^è•#º`« x"åfie.
126 Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£
Q˘Ñ¨Ê`«#O – =∂#=Ùx QÆ∞}O „âı+¨ì`« J=Ù`«∞Ok. H˘O_»ÃÑ· QÆ∞_çÖ’ ‰õÄ~°∞Û#flk, ^≥·=O
HÍ^Œ∞ _è®H˜h, Éèí∂`«O HÍ^Œ∞ ^Õq. g∞ ^ÕqH˜, <å ^ÕqH˜ ÉèË^ŒO L#flk. <å ^≥·=O ^≥·=`«fi=Ú
Ѩ@¡ #=∞‡HõO, ã¨OHõÅÊO gx`À<Õ <Õ#∞ „Ѩ*Ï˝ =∞Ok~åxfl xi‡OKå#∞. J~Ú`Õ g∞~°∞ D
=∞Ok~°OÖ’ #∞O_ç QÍÜ«∞„f Láêã¨# JO^ŒiH© <ÕiÊ™êÎ~å? ÖË^Œ∞ <åÜ«∞<å! Wk XHõ
„ѨfHõ <Õ#∞ nxx qã¨ÎiOKåe J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞.
„Ѩ*Ï˝ q™êÎ~°O H˘~°‰õΩ <Õ#∞ KåÖÏ Ñ¨#∞Å∞ KÕâß#∞. <Õ#∞ q∞=Ú‡ JO^Œ∞‰õΩ Ñ≤eKå#∞.
„Ѩ[Å =∞#ã¨∞û#∞ =∂~°Û@O HÀã¨O Z<Àfl Ѩ#∞Å∞ KÕuÖ’xH˜ fã¨∞HÀ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk.
=º‰õΩÎÅÖ’ q"ÕHÍxfl HõeyOK«\ÏxH˜ ã≤^•úO`åÅѨ@¡ P^Œ~°≈=ÚŠѨ@¡ ã¨i J~Ú#
J=QÍǨÏ##∞ U~°Ê~°K«\ÏxH˜ g∞~°∞ Ô~O_»∞ Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∂e. XHõ\ ˜ „Ѩ[Å#∞ g∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ
Ñ≤Å"åe. WOHÍ Ô~O_»=k „Ѩ[Å =^ŒÌ‰õΩ g∞~°∞ "≥àϧe. Wk QÍÜ«∞„u =∂`«‰õΩ g∞~°∞
KÕ¿ã Jxfl ¿ã=Å HõO>ˇ =ÚYº"≥∞ÿ# ¿ã=. J~Ú`Õ =∞i Éèí[#? J=Ù#∞ Éèí[# ‰õÄ_®
KÕÜ«∂e. <Õ#∞ ‰õÄ_® Éèí[# KÕ™êÎ#∞. HÍh JO`«\ ˜`À Ѩx ѨÓiÎHÍ^Œ∞. Éèí[#`À áê@∂
^•xx ã¨O`«$Ñ≤ΠѨ~°K«=Åã≤# J=ã¨~°O ZO`«~Ú<å L#flk. nx H˘~°‰õΩ g∞~°∞ *Ï˝#
~°^ä•xfl #_»Ñ¨O_ç Jx <Õ#∞ q∞=Ú‡Å#∞ =uÎ_ç ÃÑ_»∞`«∞<åfl#∞. *Ï˝# ~°^äŒO ZÖÏ LO@∞Ok?
*Ï˝# ~°^äŒO [QÆ<åfl^äŒ ~°^äŒO =Öˇ LO@∞Ok. |$O^•=#OÖ’ áêO_»∞~°OQÆx =∞Ok~°O
XHõ\ ˜ LOk. P =∞Ok~°O #∞O_ç ~°^äŒO Ü«∂„`«‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õi WO\˜O\˜H© "≥à◊√ÎOk.
=$^Œ∞úÅ∞, Ѩã≤"å~°∞ =∞Ok~åxH˜ "≥à◊§ÖË~°∞. "åi H˘~°‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞x ~°^äŒOÃÑ·
‰õÄ~°∞ÛO_»Éˇ\ ˜ì WO\˜O\˜H© fã¨∞‰õΩ"≥o§ K≥áêÎ~°∞.
JÜ«∂º! g∞~°∞ áêO_»∞~°OQÆx HÀ=Öˇ‰õΩ ~åÖË~°∞ Hõ^•! WѨC_»∞ "Õ∞O ÉèíQÆ=O`«∞x g∞
WO\˜=^ŒÌ‰õΩ fã¨∞‰õΩx =KåÛO g∞~°∞ ^Œ~°≈#O KÕã¨∞HÀO_ç—— Jx.
#=Ü«ÚQÆO H˘~°‰õΩ, *Ï˝# Ü«∞[˝O H˘~°‰õΩ "Õ∞Ѷ¨∂Å=Öˇ f~°÷Ü«∂„`«Å =Öˇ WO\˜O\˜H˜
™êÇ≤Ï`«º=Ú#∞ fã¨∞‰õΩx "≥àÏÌO. K«^Œ=@O, „"åÜ«∞@O ~åx"åi HÀã¨O =∞# ^ŒQÆæ~° XHõ
™ê^èŒ#O LOk. Jk "å‰õΩ¯. =∞#O "å‰õΩ¯`À WO\˜O\˜H˜ "≥o§ Ѩ~°"Õ∞â◊fi~°∞x "Õ∞Å∞H˘Åáêe.
„áêp# HÍÅOÖ’ f~°÷Ü«∂„`« WO^Œ∞H˘~°ˆH KÕ¿ã"å~°∞. áê^ŒÜ«∂„`«ÅÖ’ ^èŒ~°‡„ѨKå~°=Ú,
*Ï˝# „ѨKå~°=Ú `«Ñ¨Ê =∞i U W`«~° L^ÕÌâ◊º=¸ ÖË^Œ∞. =∞`«O JO>Ë =∞Oz *Ï˝#=Ú,
=∞Oz PÖ’K«#Å∞. =∞Oz PÖ’K«#Å#∞ "åºÑ≤Î K≥OkOK«@O H˘~°‰õΩ WO\˜O\˜H© "≥à◊§=Åã≤
L#flk. J~Ú`Õ Wk Uq∞\˜? nx<Õ QÍÜ«∞„f =∂`« „ѨKå~°O Jx <Õ#∞ JO\Ï#∞.
áêO_ç`«º=Ú#∞, q*Ï˝#=Ú#∞ „ѨKå~°=Ú KÕÜ«Ú@‰õΩ WO\˜O\˜H© "≥à◊§@O Hõ+¨ìO JѨC_»∞
„Ѩ[ÅO^Œih XHõ ^ŒQÆæ~° ã¨=∂"Õâ◊Ѩ~°z `«‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z‰õΩ¯==∞OkH˜ q*Ï˝#=Ú
Ü«∞[˝=Ú =Å# ã¨∂÷Å, ã¨∂´, HÍ~°} â◊s~åÅ ~ÀQÆ<åâ◊#O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£ 127
„ѨKå~°O KÕÜ«∞QÆÅO J~Ú`Õ g∞~°∞ UO K≥áêÎ~°∞? <åÜ«∞<å! <Õ#∞ QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞
=∂„`«"Õ∞ 24 QÆO@Å∂ K≥áêÎ#∞. ÖË^Œ∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∂! g∞~°∞ „Ѩ=K«#O K≥áêÎ~°∞. ÖË^Œ∞
<åÜ«∞<å! <Õ#∞ „Ѩ=K«#O W=fi#∞. ˆH=ÅO QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞ K≥áêÎ#∞. <å
<À\˜ #∞O_ç =∞i U W`«~° â◊|Ì=¸ "≥Å∞=_»^Œ∞. <å rq`«O JO`å QÍÜ«∞„f ^ÕqH˜
JOH˜`«O. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ QÍÜ«∞„u `«Ñ¨Ê =∞i U W`«~° â◊|Ì=Ú#∞ LK«ÛùiOK«#∞. XHõ
™êfig∞r ˆH=ÅO XˆH XHõ â◊|Ì=Ú#∞ LK«ÛiOKÕ"å~°∞. Jk –
''NHõ$+¨‚ â◊~°}O =∞=∞——. W^Õ q^èŒOQÍ =∞iÜ≥ÚHõ ™êfig∞r LO_Õ"å~°∞. ''Ǩψ~ ~å=∞
– Ǩψ~ Hõ$+¨‚—— `«Ñ≤ÊOz =∞i U W`«~° â◊|Ì=Ú#∞ ѨeˆH"å~°∞ HÍ^Œ∞. <Õ#∞ QÍÜ«∞„f
=∞O„`«O q∞#Ǩ =∞ˆ~ â◊|ÌO LK«ÛiOK«#∞.
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O Ü≥ÚHõ¯ J~°÷O Uq∞\˜? QÍÜ«∞„f =∞O„`«O J~°÷O J"åOKè«hÜ«∞"≥∞ÿ#
^•xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ ã¨OѶ¨∞i¬OK«@O. QÍÜ«∞„f =∞O„`«=∞O^Œ∞ 'Éèí~Àæ— Jx =Ù#flk JO>Ë
J"åOKè«hÜ«∞ `«`«fi=Ú#‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ ã¨OѶ¨∞~°¬} KÕÜ«∞@O. *Ï˝# Ü«∞[˝ =∞O>Ë Uq∞\˜?
„â◊^Œú#∞, „âı+¨ª`«#∞ [xOѨ KÕÜ«Ú@ÜÕ∞ *Ï˝# Ü«∞[˝O. g∞~°∞, <Õ#∂ KÕÜ«∞=Åã≤# Ѩx
W^Õ. KåÖÏ Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞@O H˘~°‰õΩ <Õ#∞ q∞=Ú‡Å#∞ Ñ≤eKå#∞. J=hfl Uq∞\˜?
<åÜ«∞<å! QÍÜ«∞„f =∞O„`« Láêã¨# `«Ñ≤ÊOz =∞ˆ~g∞ HÍ^Œ∞. =∂Å#∞ „uѨC`«∂ =∞O„`«O
LK«ÛiOK«@O Láêã¨# HÍ^Œ∞. =∞Oz PÖ’K«#Å#∞, =∞Oz ÉèÏ=#Å#∞ qHõã≤OѨ KÕÜ«∞@"Õ∞
QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞ Láêã≤OK«@O J=Ù`«∞Ok. QÍÜ«∞„f =∞Ǩ=∞O„`«=Ú#∞ Láêã≤™êÎ#∞,
[Ñ≤™êÎ#∞. 16 QÆO@Å∞ ѨxKÕ™êÎ#∞. ^ŒO`« ^è•=#O KÕ¿ã@ѨC_»∞, ™êfl#O KÕ¿ã@ѨC_»∞,
u<Õ@ѨC_»∞, „`åˆQ@ѨC_»∞, x„kOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Jxfl "Õà◊ÖÏ QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞
Láêã≤ã¨∂Î<Õ LO\Ï#∞. =∞Oz PÖ’K«#Å#∞ "åºÑ≤Î KÕÜ«∞@O, [# *ÏQÆ$u, „Ѩ[ÅÖ’
Ѩi=~°Î# W=hfl KÕÜ«∞=Åã≤# HÍ~°º„Hõ=∂Å∞.
„|Ǩχ =~°Ûã¨∞ûÖ’ "Õ∞=Ú QÍÜ«∞„f =∞O„`« Láêã¨#, QÍÜ«∞„f =∞O„`« ^Œ~°≈#O,
QÍÜ«∞„f =∞O„`« Q˘Ñ¨Ê`«#O, rq`«=Ú#O^Œ∞ QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞ „Ѩ"ÕtOѨKÕÜ«∞@
<ÕiÊ™êÎ=Ú. „ѨѨOK«=∞O`«\Ï <Õ#∞ QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞ "åºÑ≤Î KÕ™êÎ#∞. #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ
<Õ#∞ qã¨ÎiOѨKÕ™êÎ#∞. QÍÜ«∞„u =∞O„`«=∞O^Œ∞ x+¨ª#∞, „¿Ñ~°}#∞, kâ◊#∞, HõÅÊ##∞ „Ѩu
XHõ¯i ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’xH˜ „Ѩ"ÕtOѨKÕ™êÎ#∞. QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞ ™ê~°fi[h#"≥∞ÿ#kQÍ
KÕ™êÎ#∞. QÍÜ«∞„f =∂`«#∞ WO\˜O\˜H© fã¨∞‰õΩx "≥à◊`å#∞. *Ï˝#~°^äŒ=Ú#∞ #_çÑ≤OK«@O
#∞O_ç ã¨"Õ∞‡à◊#O =~°‰õÄ <Õ#∞ KÕ¿ã Ѩ#∞Åhfl QÍÜ«∞„ux WO\˜O\˜H˜ fã¨∞‰õΩx "≥à◊§_»O
H˘~°ˆH. =∂ ã¨Oã¨÷ ~å[H©Ü«∞ ã¨Oã¨÷ HÍ^Œ∞. =∞#∞+¨µºÅÖ’ „â◊^Œú, 㨄`ÕÊ~°}, 㨄`«Ê=$uÎ
''qâ◊fiOÖ’ L#fl â◊‰õΩÎÅhfl =∞# Jnè<åÖË—— – q"ÕHÍ#O^Œ
128 Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£
[xOѨKÕÜ«∞@"Õ∞ D ã¨Oã¨÷ Ü≥ÚHõ¯ =ÚYº L^ÕÌâ◊º=Ú. WO^Œ∞ H˘~°ˆH „áêOfÜ«∞ ã¨"Õ∞‡à◊<åÅ∞
[~°áêÅx g∞‰õΩ K≥áêÊ#∞. „áêOfÜ«∞ ã¨"Õ∞‡à◊<åÅÖ’ <Õ#∞ QÍÜ«∞„f =∂`« Ü≥ÚHõ¯ =∞Oz
PÖ’K«#Å#∞ QÆ∞iOz „ѨKå~°O KÕ™êÎ#∞. nx H˘~°‰õΩ <Õ#∞ Z=iH˜ J~Ú`Õ Ñ¨OÑ≤™êÎ<À
"å~°∞ <å =∂@Å#∞ ѨÅHÍe, <å "å}˜x ѨÅHÍe, =∂ÖÏQÍ =∂\Ï¡_®e. #∂`«#
ã¨=∂[ x~å‡}O H˘~°‰õΩ, ÉèÏ= qã¨Î~°} H˘~°‰õΩ, „Ѩ*Ï˝ =∞Ok~åÅ#∞ "åºÑ≤Î KÕ™êÎ=Ú.
Wk ˆH=ÅO „áê~°OÉèíO =∂„`«"Õ∞.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! QÍÜ«∞„u Ѩi"å~ü XHõ ‰õΩ@∞O|O. ‰õΩ@∞O|O xi‡OK«\ÏxH˜ XHõ
„Ѩ}ÏoHõ L#flk. ‰õΩ@∞O|=Ú#∞ U q^èŒOQÍ xi‡OKåe! nx QÆ∞iOz <Õ#∞ XHõ Ѩ~åºÜ«∞O
''ÖÏ~°˚~ü á¶êºq∞b—— Jx XHõ "åºã¨O =Ú„kOKå#∞. JO^Œ∞Ö’ WÅ∞¡ – ‰õΩ@∞O|O ZÖÏ
`«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂e. ‰õΩ@∞O|O – ã¨=∂[O ZÖÏ xi‡OKåe J#fl q+¨Ü«∂Å∞ K≥ѨÊ|_ç#q.
QÍÜ«∞„f Ѩi"å~°O, Ü«ÚQÆ x~å‡}O Ѩi"å~°O, JYO_»*’ºu Ѩi"å~°O "≥Ú^ŒÖˇ·#q
<å‰õΩ KåÖÏ W+¨ì"≥∞ÿ# â◊ÉÏÌÅ∞. <åÜ«∞<å! Wk =∞# ‰õΩ@∞O|O. WO^Œ∞Ö’ ã¨fi~°æO
J=`«iã¨∞ÎOk. ã¨fi~°æO "≥Ú@ì "≥Ú^Œ@ Z‰õ¯_» [xOzOk? ‰õΩ@∞O|OÖ’ [xOzOk.
`«~°∞"å`« JHõ¯_» #∞O_ç =º‰õΩÎÅÖ’ "åºÑ≤OzOk. `«~°∞"å`« ã¨=∂*ÏxH˜ qã¨ÎiOzOk.
ã¨fi~°æ "å`å=~°}OÖ’ LO_Õ ‰õΩ@∞O|=∞<Õ QÆxÖ’ #~° ~°`«fl=ÚÅ∞ [x™êÎ~Ú. QÆ∞~°∞‰õΩÅO
‰õΩ@∞O|O J~Ú#@¡~Ú`Õ JHõ¯_Õ L^Œƒùq™êÎ~Ú. ‰õΩ@∞O|O HÍ#@¡~Ú`Õ JHõ¯_» ‰õÄ_®
[xOK«=Ù. Ѩi"å~°O ZÖÏ U~°Ê_»∞`«∞Ok? Ѩi"å~°=Ú#∞ Z=~°∞ #_çÑ≤™êÎ~°∞?
Ѩi"å~°=Ú#∞ U~°ÊiKÕk, #_çÑ≤OKÕk XHõ¯ˆ~. Jk – ¢ã‘Î. ¢ã‘Î =^ŒÌ L#fl â◊H˜Î `≥eq HÍ^Œ∞
ǨÏ$^ŒÜ«∞O. ¢ã‘Î =^ŒÌ `≥eq Z‰õΩ¯=QÍ ÖË#ѨÊ\˜H© ǨÏ$^ŒÜ«∞`«`«fiO JkèHõOQÍ L#flk.
âßs~°Hõ â◊H˜Î ‰õÄ_® `«‰õΩ¯"Õ. J~Ú#ѨÊ\˜H© ¢ã‘ÎÖ’ „â◊^Œú Z‰õΩ¯=. =∞x+≤Ö’ =∂#=`«fiO
qHõã≤OK«\ÏxH˜ „â◊^Œú ZO`À LѨÜ≥∂QÆѨ_»∞`«∞Ok.
<Õ_»∞ ‰õΩ@∞O| =º=ã¨÷ JO`«iOzáÈ~ÚOk. ˆH=ÅO ¢ã‘Î – ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ JO>Ë. q"åǨÏO
ZO^Œ∞‰õΩ [~°∞QÆ∞`«∞Ok? XHõ WO\˜HÀã¨O. „¿Ñ=∞HÀã¨O HÍ^Œ∞. „¿Ñ=∞ Jx ^Õxx JO\Ï~°∞.
„¿Ñ=∞ J#flk |Ü«∞@ „ѨѨOK«OÖ’ LO_»^Œ∞. „â◊^ŒúÖ’ ‰õÄ_® LO_»^Œ∞. ã¨Ç¨ÏÜ≥∂QÆ=∞O^Œ∞
‰õÄ_® LO_»^Œ∞. ‰õΩ@∞O| =º=ã¨÷ JO`«iOzáÈ~Ú#k. ‰õΩ@∞O|O ZÖÏ LO_®e? nx
H˘~°‰õΩ <Õ#∞ XHõ „H˘`«Î „ѨÜ≥∂QÆO KÕÜ«∞^ŒÅz <å ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ#∞ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ#∞ Ñ≤ez
K≥áêÊ#∞, <Õ#∞ "å~°O^ŒiH© tHõ∆} W™êÎ#∞ Jx. J~Ú`Õ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∂! g∞~°∞ ™ê^èŒ∞=Ù
Hõ^•! J=Ù#∞ <åÜ«∞<å! <Õ#∞ ™ê^è∞Œ =Ù<Õ. JO^Œ∞Hˆ <Õ#∞ tHõ}∆ #∞ W=fiQÆÅ#∞. N~å=∞K«O„^Œ∞x
ÉèÏ~°º, Ñ≤šʼnõΩ "åb‡H˜ =∞ǨÏi¬ ZO`« K«Hõ¯\˜ tHõ∆}#∞ WKåÛ_»∞? JÖÏ WOÔH=~°∂
Ü«∞[˝=Ú=Å#ÑÙ̈`„ åiúH˜ÑÙ̈`„ ∞« _»∞,^è<Œ åiúH˜^è#Œ =Ú,P#O^Œ=ÚHÀ~°∞"åxH˜P#O^Œ=ÚÅaè™êÎ~Ú.
Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£ 129
~¸Ü«∞ÖË~°∞. Å=Ù_»∞, ‰õΩâ◊√_»∞, ã‘`« á⁄Ok# ã¨∞YâßO`«∞Å#∞ =∞i Z=~°∂ á⁄O^ŒÖË~°∞.
D Ѩx ˆH=ÅO ™ê^èŒ∞=Ù =∂„`«"Õ∞ KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. ‰õΩ@∞O| x~å‡}O H˘~°‰õΩ XHõ
„ѨÜ≥∂QÆâßÅ#∞ xi‡OKå#∞. ^•x¿Ñ~°∞ QÍÜ«∞„f #QÆ~ü. WO^Œ∞Ö’ ¢ã‘Îx ZÖÏ fiÛk^•Ìe
Jx tHõ∆}#∞ W™êÎ#∞. ÖÏ~°˚~ü á¶êºq∞b ã≤ã¨ì"£∞#∞ ZÖÏ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂e? ~ÚO^Œ∞H˘~°‰õΩ
100 HÍfi~°ì~üû L#fl 100 ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ HõÅ XHõ „ѨÜ≥∂QÆâßÅ#∞ U~°ÊiKå#∞. g∞~°∞
‰õÄ_® g∞ WO\˜Ö’ ÖÏ~°˚~ü á¶êºq∞b, ‰õΩ@∞O| x~å‡} „Ѩ„H˜Ü«∞#∞ KÕѨ@ìO_ç.
g∞ ‰õΩ@∞O| x~å‡}OH˘~°‰õΩ g∞~°∞ UO K≥Ü«∂ºe? nx H˘~°‰õΩ <Õ#∞ XHõ „Ѩ}ÏoHõ#∞
~°∂á⁄OkOKå#∞. g∞~°∞ g∞ ã¨Éèí∞ºÅÖ’ Pã≤ÎHõ`«#∞, ^èŒ~°‡=Ú#∞, „â◊^Œú#∞ HõeyOK«_®xH˜
„Ѩܫ∞uflOKåe. nxH˜ g∞~°∞ F WO\˜x QÍÜ«∞„f=∂`« Ü≥ÚHõ¯ z„`«Ñ¨@=Ú, ÉèíQÆ=O`«∞x
z„`«Ñ¨\ÏÅ∞ ÃÑ@ìO_ç. |Å¡ÃÑ· ÃÑ_ç`Õ =∞Oz^Õ. XHõ"Õà◊ ã¨÷ÅO `«‰õΩ¯= L#fl@¡~Ú`Õ Ñ≤šʼnõΩ
JO^Œ‰õΩO_® QÀ_»‰õΩ `«yeOK«O_ç. QÍÜ«∞„uH˜ #=∞㨯iOK«‰õΩO_® Ug∞ u#‰õÄ_»^Œ∞ J#fl
xÜ«∞=∂xfl U~°Ê~°K«∞HÀO_ç. Ô~O_»∞ xq∞ëêÅ∞ ÖË^• S^Œ∞ xq∞ëêÅ∞ QÍÜ«∞„u [ѨO
KÕÜ«∞O_ç. XHõ"Õà◊ g∞‰õΩ JO`« ã¨=∞Ü«∞O ÖË#@¡~Ú`Õ K≥ѨCÅ∞ ÖËx HÍà◊§`À, KÕ`«∞Å∞
*’_çOz, `«Å=OK«O_ç. S^Œ∞™ê~°∞¡ QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞ [Ñ≤OK«O_ç. QÍÜ«∞„f^Õqx
^蕺xOK«O_ç. ÉèíH˜Îx ÃÑOá⁄OkOK«\ÏxH˜ Wk „áê~°OÉèíO. QÍÜ«∞„f =∞O„`«O ™ê~°fi[h#O
HÍ=\ÏxH˜, #∂`«# „ѨѨOKåxfl xi‡OK«\ÏxH˜ XHõ P^è•~°O HÍ"åe. ~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÅÖ’
Láê㨉õΩÅ∞ JO^Œ~°∂ QÍÜ«∞„f Láê㨉õΩÖË. g∞~°∞ WѨÊ\˜ #∞O_ç g∞ WO\˜Ö’ J@∞=O\˜
ÉèíH˜Îx ÃÑOá⁄OkOKåe. P ÉèíH˜Îx g∞ W~°∞QÆ∞ á⁄~°∞QÆ∞ "åiÖ’ "åºÑ≤Î KÕÜ«∂e.
g∞‰õΩ K≥áêÊeû#k WOH˘Hõ\ ˜ L#flk. Jk Ü«∞[˝O. „Ѩu WO\˜Ö’ Ü«∞[˝O KÕÜ«∞@O
KåÖÏ ã¨∞ÅÉèíO. nxx ¢ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ_® KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. g∞~°∞ <å‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∂Åx <Õ#∞
„áêi÷ã¨∞Î<åfl#∞. g∞~°∞ Ü«∞[˝=Ú QÍÜ«∞„f =∂`« ѨÓ[ KÕÜ«∞ÖË#@¡~Ú`Õ g∞ WO\˜Ö’
¢ã‘ÎÅ#∞ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«O_ç. WÖÏ KÕã≤#@¡~Ú`Õ Ü«∞[˝ Ѩ~°OѨ~° H˘#™êQÆ∞`«∞Ok. nxH˘~°‰õΩ
=O@ KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ á⁄~Úº #∞O_ç H˘OK≥O xѨC#∞ fã¨∞‰õΩx JO^Œ∞Ö’ Ô~O_»∞K«∞Hõ¯Å
<≥~Úº PǨïu =Öˇ "ÕÜ«∞O_ç. WѨC_»∞ ~˘>ˇì S^Œ∞ =ÚHõ¯Å∞ KÕã≤ P =ÚHõ¯ÅO^Œ∞ H˘OK≥O
<≥~Úº, ÉˇÅ¡O "Õã≤ ™êfiǨ K≥ѨÙ`«∂ QÍÜ«∞„f =∞O„`«O Ѩiîã¨∂Î S^Œ∞ Ѩ~åºÜ«∞=ÚÅ∞
JyflH˜ ã¨=∞iÊOKåe. „áê~°OÉèí=ÚÖ’ J~°KÕuÖ’ h~°∞ fã¨∞‰õΩx QÍÜ«∞„f =∞O„`«O [Ñ≤ã¨∂Î
JyflH˜ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ [ÖÏ¡e. Ô~O_»∞ K«∞Hõ¯Å∞ =ÚO^Œ∞, =∞iÜ«Ú Ô~O_»∞ K«∞Hõ¯Å∞ PY~°∞Ö’
<≥~Úº"Õã≤ XHõ K«∞Hõ¯ ѨÓ~å‚Ǩïu ã¨=∞Ü«∞=Ú#O^Œ∞ "ÕÜ«∂e. „áê~°OÉèíOÖ’ Jyflx
„Ѩ[fieOѨKÕÜ«Ú =∞O„`«O ''FO JˆQfl#Ü«∞ ã¨∞Ѩ^ä• ~åÜ≥∞—. WѨC_»∞ g∞‰õΩ Ü«∞[˝O`À
XHõ¯\˜ J<Õk ã¨`«ºO. Ô~O_»∞ J<Õk =∂Ü«∞. – HõOz HÍ=∞HÀ\˜
130 Ü«ÚQÆx~å‡}O – „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂<£
`«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞|_ç# Éè’[#O Åaèã¨∞ÎOk.
g∞~°∞ ÃÑ^ŒÌ Ü«∞[˝=Ú#∞ KÕÜ«∞ÖË#@¡~Ú`Õ Ug∞ Ѩ~°"åÖË^Œ∞. Hõhã¨O „ѨfHõ#∞ =∂„`«O
[iÑ≤OK«O_ç, „ѨfHõ#∞ rqOѨKÕÜ«∞O_ç. ^•x`À <Õ#∞ KåÖÏ KÕÜ«∞QÆÅ#∞. ã¨=∞Ü«∞O
=¿ãÎ D „ѨfHõ<Õ <Õ#∞ ÃÑ^ŒÌkQÍ KÕÜ«∞QÆÅ#∞. g∞~°∞ g∞ WO\˜Ö’ Ü«∞*Ï˝Å#∞ [iÑ≤OK«O_ç.
¢ã‘ÎÅ∞ =O@ KÕ¿ã@ѨC_»∞ QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞ [Ñ≤OKåe. `«Å∞¡Å∞ `«=∞ Ñ≤šʼnõΩ
áêÅ∞ WKÕÛ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ QÍÜ«∞„f =∞O„`«=Ú#∞ [Ñ≤OKåe. JѨC_»∞ P J#flO, P
áêÅ∞, PǨ~°O Jhfl g∞Ö’, g∞ Ñ≤Å¡ÖÖ’ „H˘`«Î |∞kúx [xOKÕ@@∞¡ KÕ™êÎ~Ú. K«∂¿ãÎ
Wq KåÖÏ z#flqQÍ L#fl@∞¡ HõxÑ≤™êÎ~Ú. HÍh g\˜ Ѩi}Ï=∂Å∞ J™ê^è•~°}OQÍ
LO\Ï~Ú. g∞~°∞ D z#flѨx KÕÜ«∞O_ç. JѨC_»∞ K«∂_»O_ç, Ѷ¨e`«O ZÖÏ LO@∞O^À?
<Õ#∞ g∞ÃÑ· ÃÑ^ŒÌ |~°∞=ÙÅ∞ "≥∂áêe J#∞HÀ=@O ÖË^Œ∞. z#fl"åiÃÑ· ÃÑ^ŒÌÉèÏ~°O "≥∂Ñ≤`Õ
Hõ+¨ì=Ú. g∞~°∞ =ÚO^Œ∞ XHõ J_»∞QÆ∞ "ÕÜ«∞O_ç. ^•xx ÃÑ^ŒÌk KÕÜ«∞O_ç. „Ѩu L^ŒÜ«∞O,
™êÜ«∞O„`«O QÍÜ«∞„f =∂`«‰õΩ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ „áê~°ú# KÕã≤ W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõ
Ǩ~°u WzÛ#@¡~Ú`Õ KåÖÏ =∞Ozk. ÖˉõΩO>Ë L^ŒÜ«∞O ÖË^• ™êÜ«∞O„`«O XHõ™êi
™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ QÍÜ«∞„f =∂`«‰õΩ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ Ç¨~°u W=fiO_ç. „áê~°÷#Å∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ
KÕÜ«∞O_ç. WO^Œ∞=Å# U~°Ê_ç# "å`å=~°}O =ºH˜Îx Hõkeã¨∞ÎOk. D Ѩ~°OѨ~° g∞
WO\˜Ö’ ‰õÄ_® J=∞Å∞ KÕÜ«∞O_ç. Wk ˆH=ÅO XHõ WO\˜H˜ Ѩiq∞`«O HÍ^Œ∞. W~°∞QÆ∞
á⁄~°∞QÆ∞ #O^Œ∞ ã¨=∂[=Ú #O^Œ∞ ÉèíH˜ÎѨÓ~°fiHõ=∞~Ú# "å`å=~°}O U~°Ê_»\ÏxH˜
LѨHõiã¨∞ÎOk. #=Ü«ÚQÆO fã¨∞‰õΩx ~å=\ÏxH˜, #∂`«# ã¨=∂[=Ú#∞ U~°Ê~°K«@O
H˘~°‰õΩ P^蕺u‡Hõ â◊H˜Îx [xOѨ KÕÜ«∞@O Jx"å~°ºO. nx H˘~°‰õΩ g∞~°∞, <Õ#∞ HõÅã≤ Ѩx
KÕÜ«∞@O J=ã¨~°O.
D ~ÀAH˜ WO`«\ ˜`À ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOuó
Dãπì P„Ѷ≤HÍ "≥à◊§\ÏxH˜ PÜ«∞# (QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞) F_»Ö’ „Ѩܫ∂}O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨=Ú„^Œ
„Ѩܫ∂}O JÅ"å@∞ÖËx "åiH˜ Jk Hõ+¨ì`«~°"Õ∞. J~Ú`Õ ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨Éèíº`«, ã¨O㨯 $`«∞Å#∞
„ѨKå~°O KÕÜ«∂Å<Õ L^ÕÌâ◊ºO`À "å~°∞ HõëêìÅ#∞ K≥Hõ¯KÕÜ«∞Hõ ~°K«<å "åºã¨OQÍÅ#∞
H˘#™êyã¨∂Î L<åfl~°∞. WO`«Ö’ '™êºÇ≤Ïe— J<Õ P„Ѷ≤Hõ<£ ÉèÏ+¨#∞ <ÕiÛ# =ºH˜Î F_»Ö’
L#fl@∞¡ `≥eã≤Ok. <Õ~°∞ÛHÀ"åÅ<Õ ã¨OHõÅÊO =∞#ã¨∞Ö’H˜ ~å=@O`À QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ ˆH=ÅO
9 ~ÀAÖ’¡ P ÉèÏ+¨ÃÑ· JkèHÍ~åxfl ã¨OáêkOKå~°∞. WO`«\ ˜ UHÍ„QÆ`«, f„=QÆu Z=iH˜
™ê^茺O? JHõ¯_çH˜ "≥o§ QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ "åi ÉèÏ+¨Ö’<Õ "åi`À =∂\Ï¡_®~°∞.
[Ѩ=Ú Hõ#fl =∞O„`«ÖËY#=Ú Ñ¨kÔ~@∞¡ JkèHõ ѨÙ}º Ѷ¨Å^•Ü«∞Hõ=Ú.
<ås *ÏQÆ~°} 131
<ås *ÏQÆ~°}
19 ÃãÃÑìO|~°∞ 1975Ö’ âßOu‰õΩO*òÖ’ ~ÚzÛ# „Ѩ=K«#O
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`üII
^Õg ã¨fi~°∂ѨÙÖÏ~å! ™È^Œ~°∞ÖÏ~å! ÉèíQÆ"å<£ |∞^Œ∞ú_»∞ ^èŒ~°‡K«„HõO ^•fi~å `«=∞ PO^Àà◊#
x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞. W^Õq∞\˜? ^èŒ~°‡K«„HÍxfl „uѨÊ@"Õ∞. ÉèíQÆ"å<£ |∞^Œ∞úx D PO^Àà◊##∞
™ê„=∂\ò Jâ’‰õΩ_»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ "≥àϧ_»∞. =∞# *ÏfÜ«∞ Ѩ`åHõOÖ’ Hõ#Ѩ_Õ
Jâ’HõK«„HõO ^èŒ~°‡K«„Hõ „Ѩ=~°Î#‰õΩ zǨÏflO. PyáÈ~Ú# „Ѩ"åǨÅ∞ ÉèíQÆ"å<£ |∞^Œ∞ú_»∞
uiy „Ѩ=Ç≤ÏOѨKÕâß_»∞, *ÏQÆ$`«=Ú KÕâß_»∞. ѨÙ#~°∞^ŒúiOKå_»∞. K≥~°∞=Ù h~°∞ xÅfi
LO_ç K≥_çáÈ`å~Ú. #k h~°∞ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î LO\Ï~Ú. #k Ü≥ÚHõ¯ ^è•~° z#fl^≥·#ѨÊ\˜H˜
„Ѩ=Ç≤Ïã¨∞Î#flO`« HÍÅO JkK≥_çáÈ^Œ∞. K≥é∞=Ù ZO`« ÃÑ^ŒÌ^≥·#ѨÊ\˜H˜ ^•x h~°∞ K≥_çáÈ=Ù@
"≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok. J^Õ q^èŒOQÍ =∞#∞+¨µº_»∞ ‰õÄ_® „ѨQÆu"≥·Ñ¨Ù „Ѩܫ∂}˜OKåe. `«#
Ö’áêÅ QÆ∞iOz =∞x+≤ Ѩ^Õ Ñ¨^Õ PÖ’zOKåe. D ~°HõOQÍ KÕã≤#ѨC_Õ =∞x+≤ ã¨fiÉèÏ=O
ã¨iQÍæ LO@∞Ok. QÆ_çz# ~ÀAÅÖ’ =∞# =Å# UÜÕ∞ `«Ñ¨CÅ∞ [iy#"À D ~ÀA
=∞#O PÖ’zOKåe. =∞#O `«ÑC¨ Å∞ KÕâß=∂? J~Ú`Õ "å\˜x ã¨iKÕã∞¨ HÀ=Åã≤# J=ã¨~O°
=ÙOk. Wk ^èŒ~°‡K«„Hõ „Ѩ=~°ÎHõ k#O. „áê`«óHÍb# ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O`À JO^èŒHÍ~°O ã¨=∂ѨÎ"≥∞ÿ#
k#O. D ~ÀA =∞# HÍ~°ºHõÖÏáêÅ QÆ∞iOz „H˘`«Î ^Œ$+≤ìHÀ}OÖ’ PÖ’zOKåe.
XHõ PÖ’K«# <å‰õΩ HõÅ∞QÆ∞`«∞#flk. g∞‰õΩ ‰õÄ_® D PÖ’K«# ~å=@O J=ã¨~°O.
|O_çÜ≥ÚHõ¯ Ô~O_»∞ K«„HÍÅÖ’ XHõ\ ˜ z#fl^≥·#k. D ã≤÷uÖ’ |O_ç =ÚO^Œ∞‰õΩ ZÖÏ
"≥à◊√`«∞Ok? |O_ç =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊§ÖË^Œ∞. Ѷ¨ÖÏ<å ~À_»∞¤ g∞^Œ |ã¨∞û u~°∞QÆ|_çO^Œx
=∞#O qO@∂ LO\ÏO. P ^Œ∞~°…@# [iyOk. XHõ K«„HÍxH˜ ѨOK«~°∞ JQÆ∞@ =Å# Jk
Ô~O_»= ^•xHõO>ˇ z#fl^Œ=Ù`«∞Ok. JÖÏHÍQÍ<Õ "≥Ú`«ÎO |~°∞=Ù ^•xg∞^Œ Ѩ_ç ã¨O`«∞Å#O
K≥_ç |ã¨∞û u~°∞QÆ|_»∞`«∞Ok. J<ÕHõ™ê~°∞¡ „_≥·=~°∞ HõO_»Hõì~°∞ K«xáÈ`å~°∞, Ys^≥·# |ã¨∞û
=Ú‰õ¯Å∞ =ÚHõ¯Öˇ·áÈ`«∞Ok. H˘kÌáê\˜ J„â◊^Œú =Å# W^ŒO`å ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk. nx HÍ~°}OQÍ
Ü«∞[=∂xH˜ „_≥·=~°∞ WO\˜Ö’x "åiH˜ J<ÕHõ ã¨=∞㨺Å∞ L`«Ê#fl=∞=Ù`å~Ú.
J^Õq^èŒOQÍ QÆ$ǨÏã¨÷ rq`«O J<Õ |O_çH˜ Ô~O_»∞ K«„HÍÅ∞O\Ï~Ú. XHõ ^•x¿Ñ~°∞
ѨÙ~°∞+¨µ_»∞, Ô~O_»=^•x ¿Ñ~°∞ ¢ã‘Î. go§^ŒÌ~°∂ "Õ~°∞ "Õ~°∞ HÍ^Œ∞. g∞~°∞ J~°÷<åsâ◊fi~°∞x
PÖ’K«#Å =Å¡<Õ L#flu – PÖ’K«#Å =Å¡<Õ J^èÀQÆu!
132 <ås *ÏQÆ~°}
z„`«O K«∂¿ã LO\Ï~°∞. ã¨QÆO â◊s~°O â◊OHõ~°∞_»∞, ã¨QÆO â◊s~°O áê~°fiu. ã¨QÆO â◊s~°OÖ’
~å^èŒ ã¨QÆO â◊s~°OÖ’ Hõ$+¨µ‚_»∞ – =¸~°∞ÎÅ∞ KÕÜ«∞|_»∞`«∂ LO\Ï~Ú. ã¨QÆO ã‘`« ã¨QÆO
~å=Ú_»∞ LO\Ï~°∞. J<ÕHõKÀ@¡ u~°∞<åà◊§Ö’ D =¸~°∞ÎÅ#∞ K«∂_»=K«∞Û. g∞ WO\˜Ö’
ÃÑ@∞ìH˘x ‰õÄ_® LO_ç LO_»=K«∞Û. nx J~°÷"Õ∞q∞@O>Ë, Ô~O_»∞ JOQÆ=ÚÅ∞ ã¨=∂#=Ú.
Ô~O_»∞ JOQÆ=ÚÅ∞ Hõeã≤ "≥∞Åã≤ L<åfl~Ú. Ô~O_»OQÆ=ÚÅ∞ ã¨=∂# =∞ǨÏ`«º=Ú Hõey
L<åfl~Ú. =∞#∞+¨µºx Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ ã¨=∂#=ÚQÍ LO\Ï~Ú. QÍOnèr ‰õΩ_çKÕ~Ú
JÅã≤áÈ~Ú#ѨC_»∞ Z_»=∞ KÕu`À „"åã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. J^Õq^èŒOQÍ K«~åö #_ç¿Ñ"å~°∞.
‰õΩ_çKÕu`À ã¨=∂#OQÍ Z_»=∞KÕu`À `«fi~°QÍ "ÕQÆOQÍ Ñ¨x KÕ¿ã"åix J<ÕHõ=∞Okx
"Õ∞=Ú K«∂âß=Ú. J^Õq^èŒOQÍ =∞# Ô~O_»∞ Hõà◊¥§ ã¨=∂#"Õ∞. g\˜Ö’ XHõ\ ˜ Ü«∞[=∂x
=∞~˘Hõ\ ˜ ¿ã=‰õΩ_»∞ HÍ^Œ∞. g\˜Ö’ XHõ\ ˜ Ç≤ÏO^Œ∂, =∞~˘Hõ\ ˜ =Úã≤¡O HÍ^Œ∞, XˆH*ÏuH˜
K≥Ok#q. =∞#‰õΩ Ô~O_»∞ HÍà◊√§ L<åfl~Ú. XHõ\ ˜ ÃÑ^ŒÌk, XHõ\ ˜ z#flkQÍ ÖË=Ù. XHõ"Õà◊
XHõ HÍÅ∞ ÃÑ^ŒÌk XHõ HÍÅ∞ z#flkQÍ LO>Ë =∞# #_»Hõ Hõ+¨ì`«~°=∞=Ù`«∞Ok. J~Ú#ѨC_»∞
¢ã‘Î, ѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺 ÉèË^Œ"≥∞O^Œ∞‰õΩ? â◊s~°OÖ’x Ô~O_»∞ JOQÍÅ=Öˇ "åi~°∞=Ù~°∂
ã¨=∂#"Õ∞. JO^Œ∞=Å# W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ "≥∞Åã≤ J_»∞QÆ∞Ö’ J_»∞QÆ∞ HõeÑ≤, Éèí∞[O`À Éèí∞[O
HõeÑ≤ #_»∞==Åã≤ L#flk. JѨC_Õ =∞# „ѨQÆu ã¨OÉèí=O. „áêp#HÍÅѨ٠WuǨ™êxfl
fã≤K«∂¿ãÎ =∞#‰õΩ ZHõ¯_® U q^èŒ"≥∞ÿ# `Õ_® HõxÊOK«^Œ∞. XHõ™êi ^Õ=`«Å∞ ~å*Ï
^Œâ◊~°^äŒ∞x‚ Ü«Ú^ŒúOÖ’ ã¨Ç¨Ü«∂xH˜ Ñ≤eKå~°∞. PǨfi#O á⁄Ok# ^Œâ◊~°^èŒ∞_»∞ ã¨Ç¨Ü«∞
Ѩ_»\ÏxH˜ "≥àϧ_»∞. PÜ«∞# ~å}˜ ÔH·ˆH~Ú ‰õÄ_® "≥O|_ç "≥o§Ok. P"≥∞ ^èŒ#∞~åƒù}ÏÅ∞
„ѨÜ≥∂yOK«∞@Ö’ Jâ◊fiKåÅ#OÖ’ xѨÙ}∞~åÅ∞. P ^Õ"åã¨∞~° ã¨O„QÍ=∞OÖ’ ^Œâ◊~°^èŒ∞x
~°^äŒK«„HõO ã‘Å T_çáÈ~Ú ~°^äŒO TyáÈ`«∂ =ÙOk. ^Œâ◊~°^äŒ∞xH˜ U =∂„`«=Ú
`≥eÜ«∞x=fi‰õΩO_®<Õ D g~åOQÆ# `«# KÕu„"ÕÅ∞ P ~°^èŒK«„Hõ=ÚÖ’ LOz Ü«Ú^Œú=Ú
=Úyã≤O^•HÍ JÖψQ L#flk. "åã¨Î"åxH˜ P"≥∞ U q^èŒOQÍ<≥·<å ~å*Ï ^Œâ◊~°^èŒ∞x HõO>Ë
`«‰õΩ¯= HÍ^Œ∞, ã¨=∂#∞~åÖˇ·# Ü≥∂^èŒ∞~åÅ∞, g~°=x`«, g~°=∂`«, ~°}huÖ’ ‰õÄ_®
xѨÙ}∞~åÖˇ·# â◊H˜Îâße =∞Ç≤Ïà◊.
XHõ™êi Hõ$ëê‚~°∞˚#∞Å =∞^茺 Ü«Ú^ŒúO [~°yO^Œx XHõ HÍ=ºOÖ’ „"åã≤ L#flk. Jk
x["≥∂ J|^Œú"≥∂ `≥eÜ«∞^Œ∞. P Ü«Ú^Œú ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J~°∞˚#∞x ~°^äŒ ™ê~°kä „^ÒѨk.
W^ŒÌ~°∂ Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«Ú@Ö’ ã¨=∂#"≥∞ÿ# Ü≥∂^èŒ∞ÖË. ~å}˜ ÅH©∆ ‡ÉÏ~Ú, ~å}˜ ^Œ∞~åæÉÏ~Ú
¿Ñ~°∞¡ =∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. "åix =∞#O =∞~°záÈÖË=Ú. Ü«Ú^Œú q+¨Ü«∞OÖ’<Õ HÍ^Œ∞, q^Œº,
*Ï˝#=ÚÖÖ’ ‰õÄ_® #~°∞ÅHõO>ˇ <åsÖ’HõO Ug∞ fã≤áÈÖË^Œ∞. U ~°OQÆOÖ’ ‰õÄ_®
Ü«∞^蕄Ѩ*Ï! `«^è•~å*Ï „Ѩ*Ï`«O„`«O i"å*Ë Jk
<ås *ÏQÆ~°} 133
"≥#∞Hõ|_ç ÖË^Œ∞. ~å*Ï [#‰õΩx ã¨ÉèíÖ’ QÍiæ, Ü«∂[˝=Å∞¯ ºÅ =∞^茺 ã¨O"å^ŒO [iyOk.
„Ѩâ’fl`«Î~åÅ „Hõ=∞OÖ’ QÍiæ Ü«∂[˝=Å∞¯ ºx „Ѩâ◊fl `«~åfi`« „Ѩâ◊fl J_»∞QÆ∞`«∂ LO>Ë K≥=∞@Å∞
Ѩ\ ˜ì k=∞‡ uiyáÈÜ«∂_»∞. ^•x`À „HÀkè`«∞_≥·# Ü«∂[˝=Å∞¯ º_»∞ h=Ù WÖÏ „Ѩâ◊fl g∞^Œ
„Ѩâ◊fl J_»∞QÆ∞`«∂ áÈ`Õ h‰õΩ âßѨq∞™êÎ#∞, h `«Å <ÕÅ~åe áÈ`«∞Ok Jx JO\Ï_»∞.
QÍiæ WÖÏ J#flk – ''J~ÚáÈ~ÚO^•? g∞ *Ï˝#=Ú t~°ã¨∞û YO_çOKÕ =~°ˆH Ѩiq∞`«"≥∞ÿ
áÈ~ÚO^•? |∞∞+≤=~å! g∞~°∞ <å „Ñ¨â◊flʼnõΩ ã¨=∂^è•#q∞=fiO_ç, =∞ø# "≥∞O^Œ∞‰õΩ
=Ç≤ÏOKå~°∞?—— q∞„`«∞ÖÏ~å! <Õ#∞ K≥ѨÊ^ŒÅK«∞H˘xflk, Ü«∂[˝=Å∞¯ º_»∞ U q^èŒOQÍ q^•fiO
ã¨∞_À J^Õ q^èŒ"≥∞ÿ# q^Œ∞+‘=∞}˜ QÍiæ. =∞#O „áêp# WuǨã¨O K«∂¿ãÎ "Õ^Œ=∞O„`«=ÚÅ
„^Œ+¨ìÅ∞QÍ =∞Ç≤Ïà◊Å∞ L<åfl~°x =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞ =ã¨∞ÎOk. ã¨Ñ¨Î |∞∞+¨µÅÖ’ =∞Ç≤Ïà◊Ü≥ÿ∞#
J#ã¨∂Ü«∞ ZO`« ã¨=∞~°∞÷~åÅO>Ë ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ‰õΩ ‰õÄ_® <Õ`«$`«fiO =Ç≤Ïã¨∂Î LO_Õk.
"Õ∞=Ú ZO`«x K≥ѨÊQÆÅO? „áêp# HÍÅO <å\˜ ^èŒ~°‡ ã¨O㨯 $u Ü≥ÚHõ¯ WuǨã¨O
ѨiH˜¿ãÎ "åi *Ï˝#O ZO`« =∞Ǩϟ#fl`«"≥∂ g∞ˆH `≥Å∞ã¨∞ÎOk. #~°<å~°∞ÅÖ’ Uq^èŒ"≥∞ÿ#
JO`«~°O ÖË^Œ∞. *Ï„QÆ`«ÎQÍ Ñ¨ije¿ãÎ =∞#ˆH É’^èŒÑ¨_»∞`«∞Ok. ™ê=∂lHõ, <≥·uHõ, P^蕺u‡Hõ,
^è•i‡Hõ g~°`«fi=Ú, ‰õΩ@∞O|=Ú U ~°OQÆ=ÚÖ’ ‰õÄ_® "å~°∞ "≥#∞Hõ|_ç ÖË~°∞. |O_ç
Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»∞ K«„Hõ=ÚÅ∞ ã¨=∂#OQÍ L<åfl~Ú. Ѩ\ÏìÅÃÑ·# |O_ç ã¨iQÍæ #_»∞ã¨∂Î LO_Õk.
=∞#O P ~ÀAÅÖ’ „ѨQÆu Ѩ^äŒO ÃÑ·# x~°O`«~°O ѨÙ~ÀQÆq∞ã¨∂Î LO_Õ"å~°=Ú. HÍx
=∞# ã¨=∞Ü«∞=Ú, =∞# ^Ò~åƒùQƺ=Ú Z=~À =∞#‰õΩ W^ŒO`å <Õ~åÊ~°∞. U"Õ∞q∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ
=∞#ʼnõΩ |ÅÇ‘Ï#∞Å∞QÍ KÕâß~À? =∞#O =∞# Q“~°==∞Ü«∞ Éèí∂`«HÍÅOÖ’H˜ "≥o`Õ
ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $u, ^èŒ~°‡=ÚÖ’ ¢ã‘Îx ZÅ¡"Õà◊ÖÏ â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜, ÉèíQÆ=uQÍ JOwHõiOz,
ã¨∞Îuã¨∂Î LO_Õ"å~°∞.
Ü«∂ ^Õg ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨µ =∂`«$~°∂¿Ñ} ã¨Oã≤÷`å I
#=∞ã¨ÎÃã·º #=∞ã¨ÎÃã·º #=∞ã¨ÎÃã·º #"≥∂ #=∞óII
<åi =∞# `«e¡ =∞iÜ«Ú =∞# ^èŒ~°‡Ñ¨ufl ‰õÄ_®. P"Õ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤Ok. XHõ"Õà◊
P"≥∞ LO_ç LO_»HõáÈ`Õ J_»=ÙÅÖ’ Ѷ¨H©~°∞ÖÏQÍ, aHÍiÖÏQÍ u~°∞QÆ∞`«∂ LO_ç
LO_Õ"å~°=Ú. =∞#‰õΩ =∞ǨÏ`«fi"Õ∞g∞ LO_Õk HÍ^Œ∞. =∞`«∞ÎÖ’ Ѩ_ç LO_Õ"å~°=Ú. U
=∞Ok~°OÖ’<À H©~°Î#Å∞, Éèí[#Å∞ áê_»∞‰õΩO@∂ LO_Õ"å~°=Ú. =∞# ^èŒ~°‡Ñ¨ufl =∞#HÀã¨O
XHõ QÆ∂_»∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤Ok. =∞#O JÅã≤áÈ~Ú JHõ¯_» q„âßOu fã¨∞‰õΩO\Ï=Ú.
XHõ"Õà◊ Jk LO_ç LO_»HõáÈ`Õ =∞#O ZHõ¯_çH˜ "≥à◊§=Åã≤ =KÕÛ^À, =∞#O ZÖÏ
áê@∞¡Ñ¨_»∞`«∂ uiˆQ"å~°"≥∂.
ÉèÏ~°`^« âÕ Ñ◊ Ù¨ =∂`«ÖÏ~å x^Œ∞~°Ö=Ë O_ç! =∂#=ÙxÖ’ ^Õ=`åfixfl x^Œ∞~°ÖÑË O¨ _ç.
134 <ås *ÏQÆ~°}
q∞„`«∞ÖÏ~å! <åi =∞# ‰õΩ=∂Ô~Î P"≥∞ =∂Ö’, g∞Ö’ ™œ[#º=Ú, ¿ãflǨÏ=Ú
xOѨÙ`«∞Ok. =∞# Hõ#∞flÅÖ’ Ѩq„`«`«#∞ xOÑ≤ ^•xx „áê}=O`«O KÕã¨∞ÎOk. =∞#‰õΩ
™È^Œi LO_ç LO_»HõáÈ`Õ, =∞#‰õΩ W`«~° ¢ã‘ÎʼnõΩ =∞^茺 P_» ‰õΩHõ¯, =∞QÆ ‰õΩHõ¯Å =∞^茺
L#fl@∞=O\˜ ã¨O|O^èŒ"Õ∞ LO_Õk. =∞x+≤ =∞~åº^Œ âßb#`«Å#∞ LÅ¡OѶ≤∞Oz LO_Õ"å_»∞.
=∞#O D „ѨѨOK«OÖ’ ã¨O™ê¯~°=O`«∞Å∞QÍ rqOKÕO^Œ∞‰õΩ =∞# ™È^Œi JO‰õΩâßxfl
LѨÜ≥∂yã¨∞ÎOk. Ѩ~°=∞ Ѩq„`«`å =¸iÎÜ≥ÿ∞# =∞# ‰õΩ=∂Ô~Î, =∞~åº^Œ âßb#`«‰õΩ
„ѨfHõÜ≥ÿ∞# =∞# ™È^Œi, QÆ∂_»∞Hõ>Ëì =∞# ^èŒ~°‡Ñ¨ufl, =∞# ã¨Ç¨ÏÜ≥∂y, g~° Ü≥∂^èŒ∞~åÅ∞,
J~å÷Oyx =∞#O Z=i Hõ_»∞ѨÙÖ’ #==∂ã¨=ÚÅ∞ ÃÑiQÍ"≥∂ P `«e¡, P"≥∞ QÆ~°ƒù=ÚÖ’
`˘q∞‡k <≥ÅÅ∞ HÍà◊√§ KåѨىõΩ<åfl=Ú. P"≥∞ ~˘=Ú‡Å#∞O_ç áêÅ∞ „`åQÍ=Ú. P"≥∞#∞
=∞#O ZÖÏ =∞~°záÈ`å=Ú. "åã¨Î"åxH˜ =∞#O <åix [#x, Ѩufl, ™È^Œi, ‰õΩ=∂Ô~Î U
~°∂ѨOÖ’ K«∂z#ѨÊ\˜H˜ „Ѩu ~°∂ѨOÖ’ P"≥∞ `åºQÆ=Ú, `«Ñ¨ã¨∞û, Hõ∆=∞, Hõ~°∞} =∞iÜ«Ú
^ŒÜ«∞ Ü≥ÚHõ¯ =¸iÎQÍ<Õ HõxÊã¨∞ÎOk. Z=i HÍ~°}OQÍ =∞#‰õΩ =∞#∞+¨µºÅÜÕ∞º Q“~°=O
„áêÑ≤ÎOzO^À P"≥∞ ѨÓAº~åÅ∞. ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $u, ^èŒ~°‡=ÚÖ’ P"≥∞‰õΩ ZO`À =∞ǨÏ`«fi
ѨÓ~°‚ ™ê÷#=Ú#flk HÍh F ÉèíQÆ=O`«∞_®! <Õ_»∞ P"≥∞ ^Œ∞ã≤÷u K«∂¿ãÎ =∂‰õΩ U_»∞Ê =ã¨∞ÎOk.
¿ÇÏ ÉèíQÆ"å<£ P"≥∞ Ѩiã≤÷u ZÖÏ J~ÚOk! <åi Ü≥ÚHõ¯ ^ŒÜ«∞hÜ«∞ ~°∂ѨO K«∂¿ãÎ =∂‰õΩ
ZO`À ^Œ∞óY=Ú, ZO`À Hõ+¨ì=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. <Õ_»∞ nxHõO`«‰õΩ P"≥∞ JÅ"å@∞
Ѩ_çáÈ~ÚOk.
JÉèϺã¨O QÆ∞iOz UO K≥ѨÊ=∞O\Ï~°∞? ~À"£∞Ö’ Mˇ·nÅ#∞ pHõ\ ˜ H˘@¡Ö’ LOKÕ"å~°∞.
q_»∞^ŒÅ KÕã≤# `«~åfi`« "å~°∞ Ñ≤zÛ"åi =Öˇ, ã¨∂~°º „ѨHÍâ◊O =∂‰õΩ JHõ¯~°ÖË^Œ∞ Jx
ˆHHõÅ∞ "Õã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. ''"Õ∞=Ú |Ü«∞\˜H˜ "≥à◊§=Ú, =∂‰õΩ JO^èŒHÍ~°=ÚÖ’<Õ ÉÏQÆ∞#flk.
F ÉèíQÆ=O`«∞_® "Õ∞=Ú ZšѨC_»∂ JO^èŒHÍ~°=ÚÖ’ LO_Õ@@∞¡ K≥~Úº, =∂ K«∂ѨÙ
áȉõΩO_® =ÙO@∞Ok—— Jx „áêi÷ã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. W^Õq^èŒOQÍ <Õ_»∞ ã¨=∂[=Ú,
‰õΩ@∞O|=Ú, =ºH˜Î JO`«~°æ`« Ѩiã≤÷u `«Ü«∂Ô~· ¢ã‘Î, ѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺 U q^èŒ"≥∞ÿ# `Õ_®
Hõ#Ѩ_»∞@ ÖË^Œ∞. ¢ã‘ÎÅ∞ =O@ KÕ™êÎ~°∞. "Õ∞=Ú |Ü«∞@ á⁄ÖÏÅÖ’ Hõ~å‡QÍ~åÅÖ’
ѨxKÕã¨∞Î<åfl=Ú, nxÖ’ PÖ’zOK«=Åã≤#k U=Ú#flk? nxx QÆ∞iOz K≥ѨC@ Hõ+¨ì=Ú.
q∞=Ú‡Å#∞ ¢ã‘ÎQÍ =∂i¿ãÎ JѨC_»∞ g∞‰õΩ É’^èŒÑ¨_»∞`«∞Ok. =∞O„`«^ŒO_»O „uÑ≤Ê q∞=Ú‡
¢ã‘ÎQÍ =∂i¿ãÎ, QÆ_»¤O g∞™êÅ∞ áÈ~Ú á⁄_»"å\˜ t~À*ÏÅ∞ LO>Ë, XH˘Hõ¯à◊§‰õΩ =ÚQÆ∞æ~°∞,
#Å∞QÆ∞~°∞ Ñ≤Å¡Å∞ LO>Ë, g∞~°∞ WO\˜ #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊§‰õÄ_»^Œx P^ÕtOK«|_ç`Õ,
Z=i<≥·<å `À_»∞ fã¨∞‰õΩ<Õ g∞~°∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥àϧeû =¿ãÎ JѨC_»∞ g∞~°∞ JO\Ï~°∞.
ZHõ¯_» ã¨`«º qKå~°}ÖË^À JHõ¯_» ^èŒ# ÉèÏO_®~°O =º~°÷O
<ås *ÏQÆ~°} 135
''QÆ∞~°∂r "Õ∞=Ú K«zÛáÈ`å=Ú, =∞=Ú‡Å#∞ WÖÏ ^ŒO_çOK«=^Œ∞Ì——. ''"Õ∞=Ú PѶ‘ã¨∞
#∞Oz =™êÎ=Ú, ã≤x=∂ K«∂_»\ÏxH˜ "≥à◊`å=Ú, WO\˜ K≥~°™êÅÖ’<Õ LO_»@O ZÖÏ
gÅ=Ù`«∞Ok. Wk =∂‰õΩ KåÖÏ Hõ+¨ìO Hõeyã¨∞ÎOk.—— 㨈~ 㨈~ H˘O`« HÍHõáÈ`Õ H˘O`«
WÖÏ K≥Ü«∞ºO_ç. „Ѩu =∞x+≤ ˆ~Ѩ\ ˜ #∞O_ç Hõhã¨O =Úã¨∞QÆ∞ ^èŒiOz PѶ‘ã¨∞‰õΩ ÖË^•
|*Ï~°∞‰õΩ "≥àϧe. U =∞x+‘ WÖÏ =ÙO_»ÖË_»x g∞~°∞ J#=K«∞Û. "åã¨Î"åxH˜ Wk ã¨`«º"Õ∞.
D q^èŒ"≥∞ÿ# PKå~°O =∂#= =∂„`«∞ʼnõΩ `«y#k HÍ^Œ∞.
<åÜ«∞#ÖÏ~å! U |O^èŒ<åxfl [O`«∞=Ù ‰õÄ_® ã¨Ç≤ÏOK«^À ^•xx =∞x+≤H˜ qkè¿ãÎ
^•xx ZÖÏ ã¨Ç≤Ï™êÎ_»∞? [O`«∞=ÙÅ∞ <À~°∞ qÑ≤Ê ^•iÖ’ #_»∞ã¨∂Î J~°∞ã¨∂Î LO\Ï~Ú.
HÍh =∞# ÉèÏ~°º#∞ <À~°∞ qѨʉõÄ_»^Œx JO>Ë, =∞#O H˘\˜ì<å K«OÑ≤<å Ug∞ J#‰õÄ_»^Œ∞,
J~°=<≥·<å ‰õÄ_»^Œ∞, W^≥ÖÏ ™ê^茺O? P"≥∞ ™È^Œ~°∞x`À `«O„_ç`À K≥Ñ≤Ê`Õ, ZO^Œ∞‰õΩ
K≥áêÊ=x P"≥∞#∞ u\˜ìáÈ™êÎ~°∞. =∂\˜ =∂\˜H˜ =∞#O =∞QÆ"åà◊§=∞x, P"≥∞ ¢ã‘Î Jx
`≥eÜ«∞K≥|∞`«∞O\Ï=Ú. JO^Œ∞Hõx P"≥∞ ™È^Œ~°∞ʼnõΩ K≥ѨʉõÄ_»^Œ∞. =∞#O K≥Ñ≤ÊOk
K≥Ñ≤Ê#@∞¡ KÕÜ«∂e. =Úã¨∞QÆ∞ PKå~°O, J=∂‡~ÚH˜ JÉσ~ÚH˜ =∞^茺 =º`åºã¨O
áê\˜OK«∞@, q^Œº#∞ x~åHõiOK«∞@ – ZHõ¯_ç #∞O_ç T_ç Ѩ_®¤Ü≥∂, g\˜ Ѷ¨e`«OQÍ ¢ã‘Î
Ѩiã≤÷u ^ŒÜ«∞hÜ«∞OQÍ J~ÚOk. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ XHõ"Õà◊ q∞=Ú‡Å#∞ J=∂‡~ÚQÍ g∞
K≥Öˇ¡ex JÉσ~ÚQÍ =∂i¿ãÎ, WO\˜H˜ =zÛ# `«~°∞"å`« g∞‰õΩ ˆQ^≥áêÅ∞ ~Ú=fiHõáÈ`Õ g∞
=∞#óã≤÷u ZÖÏ LO@∞Ok? P_»Ñ≤Å¡Å∞ áêÅ∞ „`åQƉõÄ_»^Œ∞. „`åy`Õ g∞™êÅ∞ =™êÎ~Ú
Jx g∞ J=∞‡ JO>Ë ZÖÏ =ÙO@∞O^À TÇ≤ÏOK«_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç. <Õ#∞ áêÅ∞
„`åQÍ#∞, <å g∞™êÅ∞ fã≤"Õ~ÚOK«=^Œ∞Ì. <åÜ«∞#ÖÏ~å! XˆH `«e¡ QÆ~°ƒùO #∞O_ç ѨÙ\˜ì#
W^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡ÖÖ’ XHõix K«k"ÕO^Œ∞‰õΩ ã¨∂¯Å∞‰õΩ ѨOÑ≤Oz, Ô~O_À"åix ѨOÑ≤OK«~°∞.
XHõiH˜ =∞# Pã≤ÎÖ’ "å\Ï ~Ú™êÎ=Ú. Ô~O_À"åix áêÅÖ’ Ѩ_ç# DQÆÖÏQÆ fã≤
áê~°"Õ™êÎ=Ú. =∞# ã¨=∂[OÖ’ ~Ú^Õq∞ ^Œ∞ã≤÷u? =∞QÆ Ñ≤Å¡"å_çH˜ ÃÑo§Ö’ _»|∞ƒ
fã¨∞‰õΩO\Ï=Ú. P_»Ñ≤Å¡ ÃÑo§H˜ ã¨=∂[OÖ’ "åà◊§O\Ï~°∞, ''D K«zÛ# P=Ù#∞ fã¨∞‰õΩ
"≥à◊§\ÏxH˜ "Õ∞=Ú ã≤^ŒúOQÍ ÖË=Ú. XHõ"Õà◊ =∂ ~Ú=fi^ŒÅK«∞H˘O>Ë nx `«kÌ<åxH˜,
uO_çH˜ g∞~°∞ _»|∞ƒ ~Ú=fi=Åã≤ LO@∞Ok——. JѨC_»∞ =∞#O JO\Ï=Ú, =∂ Ñ≤Å¡
=¸QÆ, K≥q\˜, QÆ∞_ç¤k HÍ^Œ∞. g∞ ~ÚO\˜Ö’ QÆ∞ÃÑÊ_»∞ "≥∞`«∞‰õΩÅ∞ uO@∞Ok. zxy#
áê`«|@ìÅ∞ ^èŒiã¨∞ÎOk. g∞ WO\˜ Ѩ#O`å KÕã≤ |∞∞}O f~°∞ÛH˘O@∞Ok. g∞~°∞ =∞=Ú‡
_»|∞ƒ ZO^Œ∞‰õΩ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞? g∞ WÅ∞¡ â◊√„ÉèíO KÕÜ«Ú@, =O@Ѩx, Ñ≤Å¡efl Hõ<Õ Ñ¨x
HÍѨÖÏ =∞x+≤ Ѩx, KÕã≤ QÆ∞ÃÑÊ_»∞ "≥∞`«∞‰õΩÖËQÍ u<Õk? g∞~°∞ _»|∞ƒ ^ÕxH˜ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞?
™È=∞i`«#O Hõ#fl q∞Oz# Ѷ∂¨ `«∞HõO ÖË^∞Œ . |^ŒHú Íxfl q∞Oz# â◊„`∞« =Ù ÖË^∞Œ .
136 <ås *ÏQÆ~°}
U J=∂‡~Ú a.Z. Ü«∞O.Z. K«kqOz, Ü≥∂QÆ∞º~åeQÍ KÕÜ«∞|_çO^À, P J=∂‡~Ú
`«O„_çx _»|∞ƒ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. g∞‰õΩ ã≤QÆ∞æ "ÕÜ«∞@O ÖË^•? u~°™ê¯~°O!
g∞‰õ Ω `≥ Å ∞™ê? =∂ P„â◊ = ∞OÖ’ =O@KÕ ã ¨ ∞ Î # fl =∞Ç≤ Ï à◊ ‰ õ Ω "Õ ∞ =Ú Éè ’ [#O
ÃÑ_»∞`«∞<åfl=Ú, |@ìÅ∞ ~Úã¨∞Î<åfl=Ú. J<å~ÀQƺO =¿ãÎ =∞O^Œ∞Å∞ ~ÚÑ≤Êã¨∞Î<åfl=Ú,
JO`ÕQÍHõ „Ѩf<≥Å "åi ¿Ñ~°∞`À 60 ~°∂áêÜ«∞Å∞ ÉϺO‰õΩÖ’ [=∞ KÕã¨∞Î<åfl=Ú.
<åÜ«∞<åÖÏ! g∞‰õΩ D =∂„`«O `≥eÜ«∂e. ˆH=ÅO =O@ KÕã≤#O^Œ∞ˆH WO`« ~Ú=fi=Åã≤
=ÙO>Ë WO\˜Ö’x ¢ã‘ÎʼnõΩ ZO`« K≥e¡Oz`Õ ã¨iáÈ`«∞Ok? "åiH˜ Z‰õΩ¯= ~Ú"åfie,
ZO^Œ∞HõO>Ë "å~°∞ T_ÕÛѨx KÕ™êÎ~°∞. |@ìÅ∞ L`«∞‰õΩ`å~°∞. g∞‰õΩ =∞~˘Hõ q+¨Ü«∞O
K≥|∞`å=Ú. "Õ∞=Ú QÍÜ«∞„f `«áÈÉèí∂q∞Ö’ LO_Õ ~ÀAÖ’¡, K«∞@∞ì„ѨHõ¯Å P"å™êÅ∞
LO_Õq HÍ^Œ∞, ^•x`À ^˘OQÆÅ∞ Ѩ_»∞`«∂ LO_Õ"å~°∞. "Õ∞=Ú XHõ =Úã¨e HÍѨÖÏ
=∞x+≤x ÃÑ\Ïì=Ú, J`«xH˜ <≥ʼnõΩ 50~°∂. ~Úã¨∂Î =KåÛ=Ú. WѨC_»∞ "Õ∞=Ú
J_»∞QÆ∞`«∞<åfl=Ú. g∞ ¢ã‘Î HÍѨÖÏ Ñ¨xKÕã¨∞ÎO^•? J=Ù#O_ç, g∞~°∞ L^ŒÜ«∞O PѶ‘ã¨∞‰õΩ
"≥o§áÈ`Õ, g∞~°∞ ^Œ∞HÍ}ÏʼnõΩ "≥o§áÈ`Õ XHÀ¯™êi Z‰õΩ¯= Ѩx LO>Ë ZѨC_À ~å„uH˜
WO\˜H˜ KÕ~°∞‰õΩO\Ï~°∞. P"≥∞ ѨQÆÅO`å WO\˜x *Ï„QÆ`«ÎQÍ LOK«∞`«∞Ok. JÖψQ ~å„u
‰õÄ_®. <≥ʼnõΩ 50~°∂.Å∞ K˘Ñ¨C# ѨQÆÅ∞, ~å„uH˜ HõeÑ≤ =O^Œ~°∂áêÜ«∞Å∞ |Ü«∞@‰õΩ
fÜ«∞O_ç. XHõ"Õà◊ P"≥∞ ÖËHõáÈ`Õ g∞~°∞ "≥o§áÈ`Õ ^˘OQÆÅ∞ Ѩ_ç `åàÏÅ∞ ѨQÆ∞ÖQ˘\˜ì
™ê=∂#O`å ^ÀKÕ™êÎ~°∞. ^•x`À áê@∞ =O@KÕã≤#O^Œ∞‰õΩ, |@ìÅ∞ LuH˜#O^Œ∞‰õΩ, Ñ≤Å¡Å#∞
Hõ#flO^Œ∞‰õΩ, QÆ$ǨÏx~°fiǨÏ}‰õΩ D q^èŒOQÍ "≥Ú`«ÎO ÖˇHõ¯QÆ\ ˜ì ~Ú=fiO_ç. P"≥∞ P`«‡
q+¨Ü«∞O Q͉õΩO_®, WѨÊ\˜^•HÍ g∞~°∞ "ÕʼnõΩ "ÕÅ∞ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. W^Õq∞\˜ Jx D
q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz g∞~°∞ PÖ’zOKåe.
q∞„`«∞ÖÏ~å! Wk Jqhu, „ÉèíëêìKå~°=Ú ^Œ∞+ì̈`«, J`åºKå~°O. U ~ÀA Wq ã¨=∂[OÖ’
JOQÍÅ∞QÍ =∂~°∞`åÜ≥∂ P ~ÀA# ã¨=∂[O ã¨~°fi<åâ◊#"≥∞ÿáÈ`«∞Ok =∞#∞+¨º`«fi=Ú
qÅ∞=O@∂ q∞QÆ∞Å^Œ∞. P ã¨=∂[=Ú #tã¨∞ÎOk, qHõã≤OK«^Œ∞, Ѷ¨eOK«^Œ∞. "ÕÅ
ã¨O=`«û~åÅ∞ ÉÏxã¨Å∞QÍ KÕã≤ =Úã≤¡ âß㨉õΩÅ∞ áêeOKå~°∞. WO`« ^Œ∞+¨ÊiáêÅ#
„ѨѨOK«OÖ’ ZѨC_»∂ [~°∞QÆÖË^Œ∞† Wxfl J`åºKå~åÅ∞ U HÍÅOÖ’#∂ [iy LO_»=Ù.
„QÍ=∂ʼnõΩ „QÍ=∂Å∞ Ѩ@ì}ÏʼnõΩ Ѩ@ì}ÏÅ∞ ¢ã‘ÎÅ∞ ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ Ñ≤Å¡Å`À ã¨Ç¨ `«∞_çz"Õâß~°∞.
Wq ˆH=ÅO Ç≤ÏO^Œ∂™ê÷#OÃÑ·<Õ [iy#q. nxH˜ HÍ~°}O =∞#"Õ∞. =∞#O WѨÊ\˜=~°‰õΩ
=∞# ã¨QÆO J=Ü«∞=OÃÑ·<Õ <Õ~°O KÕâß=Ú. D <Õ~°O [O`«∞=ÙÅÃÑ·# KÕ¿ãÎ,HÀà◊§ÃÑ·# KÕ¿ãÎ
Jk =∞~˘Hõ ã¨OQÆu, HÍh D *Ï˝#∞Å∞ `«=∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞, JHõ¯ K≥Öˇ¡à◊√§, `«e¡, ^èŒ~°‡Ñ¨ufl<Õ
Hõ~°Î"åºxfl =∞~°z#"å_»∞ ǨωõΩ¯ÅHÀã¨O áÈ~å_»ÖË_»∞.
<ås *ÏQÆ~°} 137
ux"Õâß~°∞, ~ÀE "å~°∞ „áê}O áÈQ˘@∞ì‰õΩO@∂ =Ù<åfl~°∞. =∞#O Hõ@flO Z‰õΩ¯=
~Ú=fi=Åã≤ =ã¨∞ÎO^Œx ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ#∞ K«kqOK«∞@‰õΩ ~Ú+¨ìѨ_»∞@ ÖË^Œ∞.
™ê=∂lHõ J`åºKå~° O QÆ ∞ iOz U=∞x K≥ Ñ ¨ Ê =∞O\Ï~° ∞ ? =∂ `« O „_ç Q Í~° ∞
=∞~°}˜Oz#ѨÙ_»∞ =∂‰õΩ *Ï˝Ñ¨HõO, =∂ ~ÚO\˜H˜ =∞Ǩ „ÉÏǨχ}∞_»∞ =KåÛ_»∞. PÜ«∞#
Éè’[#O KÕã≤# `«~°∞"å`« ~ÚÖÏ K≥áêÊ_»∞. =∂ <À~°∞ xOѨO_ç Jx <À~°∞ `≥~°z LOKå~°∞.
JO^Œ~°∂ PÜ«∞# <À\˜Ö’ _»|∞ƒÅ∞ "ÕÜ«Ú@ „áê~°OaèOKå~°∞. P KÒHõ~ÀAÖ’<Õ ã¨∞=∂~°∞
#ÅÉèˇ· UÉèˇ· ~°∂áêÜ«∞Å∞ <À\˜H˜ ÅaèOKå~Ú. P ~ÀAÅÖ’ PÜ«∞#ˆH „ѨMϺu LO_Õk.
D ~ÀA# Hõ@flO J_çˆQ xHõ$+¨ì =º‰õΩÎÅ#∞ P =∞Ǩ „ÉÏǨχ}∞_ç`À áÈÅ∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
WO\˜Ö’ â’Hõ "å`å=~°}O =ÙO>Ë _»|∞ƒ QÆ∞iOz =uÎ_ç KÕÜ«∞\ÏxH˜ J`«xH˜ a_çÜ«∞"Õ∞g∞
ÖË^Œ∞. ã¨=∂[OÖ’ ¢ã‘ÎÅ∞ q^Œº #∞O_ç WO\˜Ö’x JkèHÍ~åÅ #∞O_ç =OzOK«|_»@"Õ∞
HÍHõ ÃÑ·QÍ Hõ@flO ‰õÄ_® J_»∞QÆ|_»∞`«∞#flk. "åã¨Î="Õ∞=∞O>Ë "åix =∞øeHõ JkèHÍ~åÅ
#∞Oz ‰õÄ_® =OzOz "Õâß=Ú. nx =Å# ã¨=∂["Õ∞=∞=Ù`«∞O^À =∞#O ZѨC_»∂
PÖ’zOK«ÖË^Œ∞. Jxfl ã¨Oã¨÷Å∞, „ѨÉèí∞`«fi=Ú „Ѩu =∞x+≤ `«# „áê^äŒq∞Hõ ǨωõΩ¯Å q+¨Ü«∞OÖ’
ã¨fi`«O„`«∞_»∞ Jx Ѷ¨∞’+≤ã¨∞Î<åfl~Ú. J~Ú#ѨÊ\˜H˜ =∞#O ¢ã‘ÎÅ#∞ D ǨωõΩ¯Å #∞O_ç
ZO^Œ∞‰õΩ =OzOKå=Ú? D =¸Å „Ѩâ◊fl =∞# JO^Œi Z^Œ∞@ L#flk.
"Õ∞=Ú q∞=Ú‡ Hõ<åº^•#O KÕ™êÎ~å? Jx J_»∞QÆ∞`å=Ú. ZO^Œ∞‰õΩ? W^Õ=∞<åfl J"Õ∞‡
™ê=∂<å, =Úã¨e"å_ç`À ÉË~°™ê~åÖÏ_ç J=∞‡\ÏxH˜, Wk ã¨OѨuÎ HÍ^Œ∞ =∞x+≤. ÉèÏ~°`«
~å*ϺOQÆ=ÚÖ’ ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ =∞øeHõ JkèHÍ~°=Ú XHõ>Ë, =∂#hÜ«∞ JkèHÍ~åÅ∞ XHõ>Ë
Jx JOwHõiOK«|_ç#k. W^ŒÌ~°∂ =∞#∞+¨µºÖË, JO^Œ∞ˆH W^ŒÌiH© ã¨=∂# JkèHÍ~åÅ∞
ÅaèOz#q. "Õ∞=Ú ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺 aè#fl`«#∞ JOwHõiOK«=Ú Jx ÉèÏ~°`« ~å*ϺOQÆ=Ú
„ѨHõ\ ˜Oz L#flk. "Õ∞=Ú W^ŒÌ~°∂ ã¨=∂#=∞x JOwHõi™êÎ=Ú. W^ŒÌ~°∂ =∞#∞+¨µºÖË#x
JOwHõi™êÎ=Ú. W^ŒÌ~°∂ ã¨fi`«O„`«∞Åx JOwHõi™êÎ=Ú. W^ŒÌi ¿ãfiK«Ûù ã¨Ç¨ÏHÍ~°=Ú Ñ¨@¡
qâßfiã¨O L#flk.XHõ~°∞ =∞~˘Hõi Pã≤ÎQÍh *Ïw~°∞QÍh HÍ*ÏÅ~°∞ HÍx =∞# =º=Ǩ~°=ÚÖ’
W^≥O^Œ∞‰õΩ =zÛOk? <Õ\ ˜H© ¢ã‘Î =∞#‰õΩ QÆ∞k|O_»QÍ L#flk. ÉèÏ~°OQÍ L#flk. <Õ_»∞
ã¨Ç¨Ü«∞HÍiQÍ ÖË^Œ∞. P"≥∞`«O„_ç K«kqOK«ÖË^Œ∞. =∞#O K«^Œ∞=ÙHÀx=fi@O ÖË^Œ∞. P"≥∞
qHÍã¨O H˘~°‰õΩ Z=~°∂ Hõ$+≤ KÕÜ«∞<Õ ÖË^Œ∞. P"≥∞ ™êfi=ÅOa HÍ^Œ∞. P"≥∞ Ѩi„â◊=∞
x~°fiÇ≤ÏOK«*ÏÅ^Œ∞. =º=™êÜ«∞=Ú, L^ÀºQÆ=Ú KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞, P"≥∞ #Å∞QÆ∞Ô~·^Œ∞~°∞QÆ∞
Ñ≤Å¡Å `«e¡. P"≥∞ UO KÕÜ«∞QÆÅ∞æ`«∞Ok?
=∞#k QÆ∞=∞™êÎ L^ÀºQÆO. =∞# r`«O Ô~O_»∞ =¸_»∞ =O^ŒÅ∞ LO_»=K«∞Û. =∞#O
Ü«Ú=‰õΩÖÏ~å ã¨[#˚ ∞Å∞ , âßb#∞Å∞ HõO_ç! ã¨=∂*ÏxH˜ H˘`«ÎѨÙO`« K«∂ѨO_ç!!
138 <ås *ÏQÆ~°}
P ã≤÷uÖ’ K«xáÈ`Õ #Å∞QÆ∞Ô~·^Œ∞QÆ∞~°∞ Ñ≤Å¡Å `«e¡Ü≥ÿ∞# P ÉèÏ~°º Ѩiã≤÷u Uq∞\˜? ÉÏ=QÍ~°∞
=∞ik Ñ≤Å¡Å áêÅ#, áÈ+¨} K«∂¿ã ~ÀAÅ∞ ‰õÄ_® LO@∂ LO_Õq. =∂ JHõ¯, K≥Öˇ¡e
áÈ+¨} <Õ#∞ K«∂™êÎ#∞ Jx K≥¿ÑÊ J#flÜ«∞ºÅ∞ ‰õÄ_® QÆ`«OÖ’ LO@∂ LO_Õ"å~°∞. HÍh
<Õ _ » ∞ Ѩ i ã≤ ÷ u =∂iáÈ~ÚOk. <Õ _ » ∞ XHõ ¯ à◊ √ § ‰õ Ä _® ã¨ Ç ¨ Ï Ü≥ ∂ y, ã¨ Ç ¨  Ü« ∞ ‰õ Ω _» ∞
HÍÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. Wk HõeÜ«ÚQÆO. Wk 1975= ã¨O=`«û~°O. ™È^Œ~°∞_»∞ `«# ™È^Œ~°∞_ç
~°HõÎO „`åˆQO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúO. J#flÜ«∞º#∞ K«O¿Ñã≤# `«~°∞"å`« =k#‰õΩ q+¨O W=fi=K«∞Û.
Ñ≤Å¡Å∞ J<å^èŒÖˇ·áÈ`Õ "åi á⁄ÅO ‰õÄ_® =∞#ˆH ^Œ‰õΩ¯`«∞Ok. Wk =∞# Pâ◊. "åi _»|∞ƒ,
#QÆÅ∞ =∞#‰õΩ ÅaèOKåe. =k##∞ h"≥=`«"Õ Jx ÔQO\˜"Õ™êÎ~°∞. =∂ J#flÜ«∞º
ã¨Oáê^Œ#Ö’ <å‰õΩ ǨωõΩ¯ =ÙOk. D S^Œ∞QÆ∞~°∞ Ñ≤šŠѨiã≤÷u Uq∞\˜? P"≥∞ ѨÙ\˜ìO\˜H˜
"≥o`Õ, WÖÏ K≥|∞`å~°∞. uiy "≥#H˜¯ "≥à◊√§, =∞ik, ÉÏ=QÍ~°¡ JO@∞¡ Hõ_»∞QÆ∞. =∞#O
^èŒ~°‡Ñ¨ufl, J~å÷Oy Jx Ñ≤eKÕ ¢ã‘ΊѨiã≤÷u ~Úk. =∞#‰õΩ U=∞<åfl ÉÏ^茺`« L#fl^•
ÖË^•? =∞#O |@ìÅ∞ Éè’[#O Z~°"Õã≤ xtÛO`«QÍ LO@∞<åfl=Ú. g∞~°∞ a.U. J~Ú=ÙO>Ë
g∞ ÉèÏ~°º "≥∞„\˜H± J~Ú`Õ P"≥∞#∞ K«kqOKÕO^Œ∞‰õΩ Hõ$+≤ KÕÜ«∞O_ç. Z‰õΩ¯==∞Ok Ñ≤Å¡Å#∞
ѨÙ\˜ìOz P"≥∞ P~ÀQƺO K≥_»Q˘@ì=^Œ∞Ì. P"≥∞ áêe@ ǨÏO`«‰õΩÅ∞ HÍ=^Œ∞Ì. g∞~°∞ =∂#=ÙÅ∞
=∂#=`«fiO QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»O_ç. D ã¨=∞㨺#∞ QÆOcè~°OQÍ PÖ’zOK«O_ç.
=∞Ǩ`å‡QÍOnè ^ŒH˜∆}τѶ≤HÍ "≥àϧ~°∞. JHõ¯_» `≥Å¡"åà◊√§, #Å¡"åà◊√§ =∞^茺 =º`åºã¨O
áê\˜ã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. #Å¡"åà◊§Ö’ Z‰õΩ¯==∞Ok Ç≤ÏO^Œ∞™ê÷hÜ«ÚÖË. "åiѨ@¡ `≥Å¡"åà◊√§
J#∞z`«OQÍ =º=ǨÏiã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. "åi ã¨∂¯à◊√§ |Ü«∞Å∞ "Õ~°∞QÍ LO_Õq. `≥Å¡"å~°∞
#Å¡"åix hK«OQÍ K«∂KÕ"å~°∞. QÍOnèr JHõ¯_» ã¨`庄QÆǨÏO „áê~°OaèOKå~°∞. "Õ∞=¸
=∂#=ÙÅ"Õ∞, `≥Å¡"åi =Öˇ<Õ =∂‰õÄ J=HÍâßÅ∞ ÅaèOKåe. =∂‰õÄ =∂ ǨωõΩ¯Å∞
ÅaèOKåe. D #Å∞Ѩ٠`Õ_®#∞ Ü«Ú.Ü«∞<£.F u~°ã¨¯iOzOk. ~°OQÆ∞ HÍ~°}OQÍ Z=~°∂
Q˘Ñ¨Ê, `«‰õΩ¯= HÍÉ’~°∞. Hõ~°Î=º Hõ~°‡Å HÍ~°}OQÍ<Õ Z‰õΩ¯=, `«‰õΩ¯= J=Ù`å~°∞. =∞OzѨx
KÕ¿ãÎ g∞‰õΩ Q“~°=O ÅaèOK«=K«∞Û. K≥_»¤Ñ¨x KÕ¿ãÎ g∞~°∞ J==∂xOK«|_»=K«∞Û. =Oâ◊=Ú,
*Ïux |\˜ì q∞=Ú‡ g∞~°∞ Q˘Ñ¨ÊQÍ TÇ≤ÏOK«∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. g∞ `«O„_»∞Å∞ `å`«Å∞
„ÉÏǨχ}∞Å∞ HÍ=K«∞Û. P Hõ~°Î=º Hõ~°‡Å∞ KÕÜ«∞HõáÈ=Ù@ =Å# g∞~°∞ „ÉÏǨχ}∞Å∞ HÍÖË~°∞.
`≥Å¡"åà◊√§ #Å¡"åà◊§ =∞^茺 JO`«~°O LO_»‰õÄ_»^Œx QÍOnèr J<åfl~°∞. J~Ú`Õ =ÚO^Œ∞
ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ P ÉèË^ŒÉèÏ"åxfl ã¨=∂ѨÎO KÕÜ«∞O_ç Jx "å~°<åfl~°∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å! ¢ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ_® =∂#=ÙÖË, "åiH˜ ‰õÄ_® Ü«∞*’˝Ñ¨g`«=Ú, ǨÏ=#=Ú,
Ü«∞[˝=Ú, QÍÜ«∞„f Láêã¨#‰õΩ JkèHÍ~°O LO_®e. nxfl QÆ∞iOz <Õ#∞ WO`«=~°‰õΩ
L_»`åÉèíH˜Îx `ÕeHõKÕÜ«∞‰õΩ! ¿ã`«∞|O^èŒ#‰õΩ ^•ix =¸Ü«∞‰õΩ
<ås *ÏQÆ~°} 139
Ü«Ú^ŒúO KÕâß#∞. WHõ =ÚO^Œ∞ ‰õÄ_® KÕ™êÎ#∞. JO^èŒHÍ~° Ü«ÚQÆ=ÚÖ’ [x‡Oz# `«O„_»∞Å∞
`å`«Å q+¨Ü«∞O <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. =∞^茺HÍÅOÖ’ ¢ã‘ΊѨ@¡ J<ÕHõ ~°HÍÅ x~°ƒO^è•Å∞
qkèOKå~°∞. ^•xH˜ =ÚO^Œ∞ „áêp# HÍÅѨ٠ã¨=∞Ü«∞O Jk „ѨQÆu ã¨=∞Ü«∞O =O\˜k. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åiH˜ ѨÓiÎ Q“~°==Ú#flk. "å~°∞ ÖH©∆ ‡<å~åÜ«∞}, ã‘`å~°=ÚÅ∞,
~å^è•âߺ"£∞Å∞QÍ q~ålÖÏ¡~°∞. t=ÙxH˜ =ÚO^Õ â◊H˜Îx ѨÓlOKÕ"å~°∞. =∞#O ã¨~°ã¨fif
^Õq ѨO_»∞QÆ =ã¨O`«Ñ¨OK«q∞, ÅH©∆ ‡^Õq ѨO_»∞QÆ náê=o, ^Œ∞~åæ^Õq ѨO_»∞QÆ ^Œâ◊ǨÏ~å
[~°∞ѨىõΩO\Ï=Ú, QÍÜ«∞„f [Ü«∞Oux QÆOQÍ ^Œâ◊ǨÏ~å ¿Ñ~°∞`À, W^Õq∞\˜? Wk ¢ã‘ÎÅ
Ѩ@¡ Q“~°==Ú. „áêp#HÍÅOÖ’ W~°∞=Ù~°∂ XHõi<˘Hõ~°∞ Q“~°qOK«∞H˘<Õ"å~°∞. Éèí∞[O`À
Éèí∞[O HõeÑ≤ #_çKÕ"å~°∞. „Ѩu ¢ã‘Î`À áê@∞ ^Õq Jx *’_çOKÕ"å~°∞. "Õ∞=Ú gix
ÉèíQÆ=O`«∞x â◊H˜Î ã¨fi~°∂ѨOQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl=Ú. âߢã¨Î=ÚÖÖ’ ¢ã‘Îx ÉèíQÆ=`ü ã¨fi~°∂ѨOQÍ
JOwHõiOKå~°∞. JO^Œ∞ˆH Jxfl ѨÓ*’ѨKå~åÅ∞, #=~å„`«∞ÅÖ’ =∞#O #=q^èŒ ^ÕgѨÓ[
KÕ™êÎ=Ú.
=∞^茺HÍÅOÖ’ `«O„_»∞Å∞, `å`«Å∞ g∞Ö’ U =∂#º`«Å∞ HõeyOKå~À Jq =ã¨∞Î`«ó
J*Ï˝#=Ú, JO^èŒHÍ~° Ü«ÚQÆ=ÚÅ #∞O_ç ã¨O„Hõq∞Oz#"Õ. XHõ™ê"≥∞`« LO_Õk. ÖÏsî
Z=i^À ˆQ^≥ "åik. Jk ‰õÄ_® =∂‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. ÃÑ^ŒÌ KÕѨ, z#fl KÕѨ#∞ uO@∞Ok.
Wk P@qHõ <åºÜ«∞O. ¢ã‘ÎÅ#∞ Z`«∞ΉõΩ"≥àı§ "åi =∞^茺 áÈ~å@O [iˆQk, JǨÏOHÍ~°
ѨÓiÎHÀã¨O ~Úk [iˆQk. `«ÖÏ `ÀHÍ ÖËxD áÈ~å\ÏÅ∞ ™ê=∞O`«"å^Œ∞Å∞, [g∞O^•~°∞Å∞
~îå‰õÄ~°¡ HÍÅO <å\˜q. gi ™ê„=∂[ºO Ç≤ÏO^Œ∂™ê÷#OÖ’<Õ HÍHõ |Ü«∞@ ‰õÄ_®
"åºÑ≤OzOk. P ~ÀAÅÖ’ ^ÀÑ≤_ô QÍO„_»∞ Ô~O_»∞ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ^ÀK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. g∞‰õΩ
`≥eÜ«∞HõáÈ=K«∞Û. DlѨÙì Ñ≤~°q∞_£ûÖ’ 30 ÅHõ∆Å =∞Ok ÉÏxã¨Å ~°HõÎO zOkOKå~°∞.
ÉÏxã¨ÅÖ’ "ÀÑ≤Hõ L#flO`« HÍÅO "åix LѨÜ≥∂yOK«∞H˘<Õ"å~°∞. =Úã¨e"åà◊√§
Jã¨=∞~°∞úÅ∞ HÍQÍ<Õ "åix K«OÑ≤"Õ¿ã"å~°∞.
^ÀÑ≤_ôÖ’ Ô~O_»=^Œâ◊, ZHõ¯_» Ü«∞=fi#=`«∞Å∞ HõxÊOz<å "åix ^˘OQÆeOKÕ"å~°∞,
JѨǨÏiOKÕ"å~°∞. ^èŒ#=O`«∞Å∞, [q∞O^•~°∞Å∞ `«=∞ =^ŒÌ =O^Œ=∞Ok, "≥~Úº=∞Ok
¢ã‘ÎÅ#∞ LOK«∞H˘<Õ"å~°∞. D Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ JHõ¯_» u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ =ã¨∞ÎO^• ~å^• g∞~°∞
TÇ≤ÏOK«∞HÀ=K«∞Û#∞. "å~°∞ P ¢ã‘ÎÅ#∞ x~°ƒO^è•ÅÖ’ LOKå~°∞.
=ÚMÏxH˜ |∞~°MÏ "Õã≤ J^Œ∞Ѩ٠KÕâß~°∞. g∞‰õΩ `≥eÜ«∞HõáÈ=K«∞Û, ™êfi`«O„`«ºO ã≤kúOz#
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ ~åA x*Ï=Ú ÉèÏ~°ºÅ=∞x 750=∞Ok =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞.
g∞~°∞ PÖ’zOz K«∂_»O_ç W^ŒÌ~°∞ ÉèÏ~°ºÅ∞#fl KÀ@ ~°HõÎáê`«O [~°∞QÆ∞`«∞O>Ë 750=∞Ok
=∂#=Ù_»∞ `«# ÉèÏQͺxH˜ `å<Õ x~å‡`«
140 <ås *ÏQÆ~°}
=Ù#flKÀ@ ~°HõÎáê`«O [~°∞QÆHõáÈ`Õ UO [~°∞QÆ∞`«Ok? D HÍ~°}OQÍ "åix |OkèOKå~°∞.
`«^•fi~å "å~°∞ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® LO\Ï~°x, q+¨O ~ÚzÛ<å ~Ú=fi=K«∞Û,
^Õfi+¨O JǨÏOHÍ~° =â◊OÖ’ U^≥·<å KÕÜ«∞=K«∞Û. "åi Hõhflà◊√§ W~°∞QÆ∞ á⁄~°∞QÆ∞ "åiH˜,
™È^Œ~°∞xH˜, `«O„_çH˜ Hõ#Ѩ_»‰õÄ_»^Œx "Õ∞e =Úã¨∞QÆ∞ "Õâß~°∞, Z=~°∂ ™ê#∞Éèí∂u K«∂Ñ≤OK«
‰õΩO_®. =Úã¨Öχ#∞Å∞ =∞# ^Õâ◊O =zÛ#ѨÊ\˜ =∂@, P ~ÀAÅÖ’ |ǨïѨufl
™êO„Ѩ^•Ü«∞O „áê~°OaèOKå~°∞. `«~°∞"å`« Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅÖ’ ‰õÄ_® Jk "åºÑ≤OzOk.
P ~ÀAÅÖ’ H˘O`«=∞Ok ѨO_ç`«∞Å∞ ‰õÄ_® NHõ$+¨µ‚xH˜ 16,608 =∞Ok ÉèÏ~°ºÅ∞
LO_»QÍ g∞ÔHO^Œ∞‰õΩ LO_»‰õÄ_»^Œx „áÈ`«ûÇ≤ÏOKÕ"å~°∞. g∞~°∞ Hõhã¨O 1600 =∞Ok<≥·<å
LOK«∞HÀ=K«∞Û#∞. W@∞=O\˜ qѨs`åxfl =∞^茺HÍÅOÖ’ ѨO_®Å∞ ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞ "åºÑ≤OѨ
*Ëã≤ ¢ã‘ΊѨ@¡ Ѷ¨∞’~° JѨ~å^èŒO KÕâß~°∞. [#‰õΩx =O^Œ=∞Ok ~å}∞Å QÆ∞iOz Ѩ@ìѨÙ
~å}∞Å QÆ∞iOz "å~°∞ K≥|∞`«∂O_Õ"å~°∞. ^Œâ◊~°^èŒ∞x ~å}∞Å QÆ∞iOz QÆ∞~°∞Î KÕã¨∂Î
=ÙO_Õ"å~°∞, Z=Ô~·`Õ ^ÀÑ≤_ô KÕã≤ ¢ã‘ÎÅ#∞ `≥KåÛ~À |OkèOz JOwHõiOK«=K«∞Û Jx. D
^ÀÑ≤_ô^•~°∞Å #∞O_ç Ü«∞=fi#=`«∞Å#∞ ~°H˜∆OK«∞@ HÀã¨"Õ∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ ÉÏź q"åǨÅ∞
KÕÜ«Ú@ „áê~°OaèOKå~°∞. 16 ã¨O=`«û~åňH "å~°∞ `«Å∞¡Å∞ JÜÕ∞º"å~°∞. ¢ã‘Î |ÅÇ‘Ï#∞~åÅ
ÜÕ∞ºk, HÍx `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ `«=∞ ‰õΩ=∂Ô~Î ZÖÏ L#flѨÊ\˜H©, Hõhã¨O rqOz L#fl^Œx
ã¨O`À+≤OKÕ"å~°∞. Hõhã¨O U ^˘OQÍ ^ÀÑ≤_ô^•~°∞_»∞ fã¨∞‰õΩ"≥à◊§_»∞. P ~ÀAÅÖ’ „Ѩ[Å∞
KÕã≤# ^•xx PѨ`å¯Å ^èŒ~°‡=ÚQÍ JOwHõiOK«=K«∞Û#∞. |ÅÇ‘Ï#`«Ö’ =∞x+≤ UO KÕÜ«∞
QÆÅ_À UO `≥Å∞ã¨∞ÎOk?
<åÜ«∞#ÖÏ~å! <Õ_»∞ D Ѩiã≤÷`«∞Å∞ =∞# Z^Œ∞@ J™êfiÉèÏqHõO. Wq ã¨=∂ѨÎO HÍ=Å
ã≤#, ã¨O㨯iOK«|_»=Åã≤# J=ã¨~°O =ÙOk. =∞# qâßfi™êÅ∞, =∞# ^Œ$+≤ìHÀ}O =∂~°∞Û
HÀHõáÈ`Õ =∞#∞+¨º rq`«O ZÖÏ #_»∞ã¨∞ÎOk? =∞#O rqOz LO_»QÍ<Õ ÉèÏ~°º Ñ≤Å¡Å#∞
J<å^äŒÅ∞QÍ KÕã¨∞Î<åfl=Ú. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ "åi r=# x~°fiǨÏ}‰õΩ U U~åÊ@∞ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞.
D q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz ZO`À QÆOcè~°`å ѨÓ~°fiHõOQÍ PÖ’zOKå=Ú. ¢ã‘ÎÅ∞ ™êfi=ÅO|∞
Å∞QÍ LO_®e. "åix K«kqOK«=Åã≤#, „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«=Åã¨x J=ã¨~O° L#flk. q^ÕâßÅÖ’,
=∞Ç≤Ïà◊Å Jnè#=ÚÖ’ #∂~°∞âß`«O Ѩ#∞Å∞<åfl~Ú. ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ á¶êºHõìsÅÖ’, „ѨÉèí∞`«fi
L^ÀºQÍÅ∞, q∞ye# =º=™êÜ«∞, ™ê=∂lHõ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞, ã¨∂¯à◊√§, HÍÖËrÅÖ’ ¢ã‘ÎÖË
ѨxKÕã¨∞Î<åfl~°∞. ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ∞ Ѩ~°ã¨Ê~° ѨÓ~°HÍÅ∞. XHõ |O_ç Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»∞ K«„HÍÅ
=O\˜"å~°∞. JHõ¯_ç „Ñ¨[Å∞ rq`åxfl rqOK«∞@ÖË^•? =∞# ^Õâ◊=ÚÖ’x ѨÙ~°∞+¨µÅ‰õΩ
XHõ J#∞=∂#O L#flk. WHõ¯_ç ¢ã‘ÎÅ∞ ѨÙ~ÀQÆq∞Oz#@¡~Ú`Õ =∞#O rqOK«∞@ Hõ+¨ì"≥∞ÿ
„HÍOu "≥Ú^Œ@ ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ "≥Å∞QÆ∞#∞! `«^Œ∞Ѩi ã¨=∂*Ïxfl "≥eyã¨∞ÎOk.
<ås *ÏQÆ~°} 141
áÈ`«∞Ok. =∞#O XHõiH˘~°‰õΩ XHõ~°∞ ѨÓ~°Hõ=ÚÅ∞QÍ =∂i`ÕQÍx =∞# qHÍã¨O ã¨OÉèí=O
HÍ^Œ∞. [áê<£ "≥o§ K«∂_»O_ç JHõ¯_ç =∞Ç≤Ïà◊Å∞ ZO`« qâßfiã¨O`À ѨxKÕã¨∞Î<åfl~À?
=∞#O =∂„`«O "å~°∞ ѨÙ~ÀQÆq∞¿ãÎ "åiH˜ Ô~Hõ¯ÖÁ™êÎÜ«∞x ÉèÏq™êÎO. Jk =∞#efl
K«O¿Ñã¨∞ÎOk, u_»∞`«∞Ok, ["åaã¨∞ÎOk. Zxfl ~°HÍÅ HõÅÊ#Å∞ KÕ™êÎ"≥∂?
g∞~°∞ `«Ñ¨C_»∞ ѨxKÕã≤#ѨC_»∞ P"≥∞ HÀÑ≤OK«‰õΩO_® ZÖÏ LO@∞Ok. XHõ"Õà◊ g∞~°∞
u_ç`Õ P"≥∞ u_»∞`«∞Ok. g∞~°∞ =∞~åº^ŒQÍ =º=ǨÏi¿ãÎ P"≥∞ ‰õÄ_® JÖψQ =º=ǨÏiã¨∞ÎOk.
g∞~°∞ „¿Ñ=∞`À =º=ǨÏi¿ãÎ P"≥∞ ‰õÄ_® „¿Ñ=∞ Hõ#|~°∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡ K≥_»¤Ñ¨x |^Œ∞Å∞
=∞OzѨ<Õ KÕÜ«∞O_ç. J^ŒÌO =ÚO^Œ∞ g∞~°∞ KÕ`«∞Å∞ *’_çOz`Õ, Z^Œ∞~°∞QÍ KÕ`«∞Å∞
*’_çOKÕ =ºH˜Î HõxÊ™êÎ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ g∞~°∞ Z@∞=O\˜ =º=Ǩ~°O KÕ™êÎ~À P"≥∞ J@∞=O\˜
=º=Ǩ~°"Õ∞ KÕã¨∞ÎOk. =∞#efl =∞#O ÉÏQÆ∞KÕã¨∞‰õΩO>Ë Ñ¨iã≤÷`«∞Åhfl J"Õ K«Hõ¯|_»`å~Ú.
<åÜ«∞#ÖÏ~å! =∞#O Hõ~îÀ~°∞ÅO, ¢ã‘ÎÅ∞ JO`« Hõ~îÀ~°∞Å∞ HÍ^Œ∞. ¢ã‘ÎÅ∞ `«Å∞¡Å=Ù`å~°∞.
JHõ¯K≥Öˇ¡à◊§=Ù`å~°∞. Ѩufl J=Ù`å~°∞. "åi ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ Hõ~°∞}, ^ŒÜ«∞, „¿Ñ=∞, xO_ç
=ÙO\Ï~Ú. WѨC_»∞ Ѩiã≤÷u =∂iOk. WѨC_»∞ =∞#O <åºÜ«∂xfl, ã¨`åºxfl fã¨∞H˘x
#_»"åe. =∞# ã¨Oã¨÷ Ü≥ÚHõ¯ L^ÕÌâ◊º=Ú ^èŒ~°‡ „ѨKå~°"Õ∞, ^•x`Àáê@∞ J<åºÜ«∂xH˜
q~°∞^ŒúOQÍ áÈ~å@O ‰õÄ_® =∞# Ѩ<Õ. ˆH=ÅO *Ï˝<å~°˚#, J#∞ëêª<åÅ∞ KÕÜ«Ú@ =∂
L^ÕÌâ◊ºO HÍ^Œ∞. ^Œ∞„+¨Ê=$`«∞ÎÅ x~°∂‡Å#ÜÕ∞ =∂ L^ÕÌâ◊ºO.
XHõ™êi „^À}ÏKå~°∞ºÅ"åix „Ѩ[Å∞ J_çQÍ~°∞, g∞~°∞ gѨÙg∞^Œ ÉÏ}=ÚÅ∞, ^èŒ#∞ã¨∞û
ZO^Œ∞‰õΩ ^èŒi™êÎ~°∞? g∞~°∞ ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞, „ÉÏǨχ}∞Å∞ Hõ^• PÜ«∞# K≥áêÊ~°∞, ''J„w
K«`«∞~À"Õ^•ó Ѩ$+‘ìã¨â◊~À^èŒ#ó W^ŒO „|ǨχO W^ŒO H∆Í„`«O âßáê^ŒÑ≤ â◊~å^ŒÑ≤II——.
=∂=ÚO^Œ∞ <åÅ∞QÆ∞ "Õ^•Å∞<åfl~Ú. J#QÍ ZHõ¯_» „Ѩ[Å∞ =∞~åº^Œã¨∞ÎÖ’ JHõ¯_»
*Ï˝#=Ú, J#∞ëêª#O, ѨÓ[, Láêã¨# QÆ∞iOz K≥|∞`å=Ú. ZHõ¯_» ã¨Ç¨Ï$^ŒÜ«∞`«, =∞~åº^Œ
LO_»^À =∂ ^ŒQÆæ~° L#fl Ô~O_À B+¨^èŒO Ѩx KÕã¨∞ÎOk J#QÍ ^èŒ#∞ã¨∞û ÉÏ}ÏÅ∞ ѨxH˜
=™êÎ~Ú. Wq ÖˉõΩO_® Ѩx [~°∞QÆ^Œ∞. Ѩâ◊√=ÙʼnõΩ *Ï˝#=∂~°æO ^•fi~å É’kèOK«ÖË=Ú.
JO^Œ∞‰õΩ ÖÏsî LO_»=Åã≤O^Õ. JO^Œ∞ˆH "Õ∞=Ú g\˜x =¸Ñ¨Ù# ^èŒiOz u~°∞QÆ∞`«∞<åfl=Ú.
„|Ǩχ|ÅO, Hõ∆„uÜ«∞|ÅO Ô~O_»∂ =∂ =^ŒÌ L<åfl~Ú. "Õ∞=Ú âßѨ=Ú ~ÚKÕÛ ™ê=∞
~°÷º=Ú, ÉÏ}=ÚÅ∞ „ѨÜ≥∂yOKÕ ™êǨÏã¨=Ú ‰õÄ_® Hõey L<åfl=Ú. <åÜ«∞#ÖÏ~å!
ÉèíQÆ=O`«∞x J=`«~°} L^ÕÌâ◊º=Ú ˆH=Å=Ú ^èŒ~°‡™ê÷Ѩ# =∞iÜ«Ú áêѨÙÅ#∞ #tOѨKÕÜ«Ú@
`«^•fi~å ã¨[˚#∞Å#∞ ~°H˜∆OK«∞@‰õΩ gÅ=Ù`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH =∞ǨÉèÏ~°`« Ü«Ú^Œú=Ú KÕÜ«Ú@,
ÅOHÍ^ŒÇ¨Ï#=Ú.
rq UHÍH˜QÍ [x‡™êÎ_∞» . UHÍH˜QÍ =∞~°}™˜ êÎ_∞» . UHÍH˜QÍ<Õ áêѨ, ѨÙ}ϺŠѶe¨ `å##∞Éèqí ™êÎ_∞» .
142 <ås *ÏQÆ~°}
QÆ∞~°∞ QÀqO^Œã≤OÇπÏ XHõ KÕuÖ’ =∂Å =∞~˘Hõ KÕuÖ’ PÜ«Ú^èŒO J<Õ ã¨O^Õâ◊O
~ÚKåÛ~°∞. "Õ∞=Ú „Ѩ[ʼnõΩ *Ï˝# =∂~°æO K«∂Ñ≤™êÎ=Ú. ѨÓ*Ï Ñ¨^Œúu K≥|∞`å=Ú HÍh
JqhuѨ~°∞Å∞ =∂‰õΩ J_»¤O =¿ãÎ "åiH˜ `«y# âßã≤Î KÕ™êÎ=Ú, q∞„`«∞ÖÏ~å! =∞# ã¨Oã¨÷
‰õÄ_® W^Õ q^èŒOQÍ Ô~O_»∞ L^ÕÌâߺÅ#∞ Hõey L#flk. g∞‰õΩ ZHõ¯_çH˜ "≥o§<å ÉèíQÆ"å<£
~å=Úx Hõ^äŒ qxÊOK«O_ç. ™È^Œ~° „¿Ñ=∞, `«e¡^ŒO„_»∞ŠѨ@¡ Hõ~°Î=º ÉèÏ=#Å`À áê@∞
N~å=Ú_»∞ Y~°^Œ∂+¨}∞Å#∞ =∂sK«∞x =^èŒ ‰õÄ_® KÕâß_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~åHõ∆ã¨∞Å∞
=∂#= ~°∂ѨOÖ’ LO_Õ"å~°∞. HõxÊOKÕ"å~°∞. HõxÊOKÕ"åix `«∞^Œ =Ú\˜ìOK«∞@ ã¨∞Å∞=Ù.
Hõ#Ê_»x "åix ã¨OǨÏiOK«∞@‰õΩ PÅ㨺=∞=Ù`«∞Ok. =∞# HÍÅOÖ’x ~åHõã∆ ∞¨ Å∞ =∞ÖËiÜ«∂,
Hõà◊§HõÅHõÅ=Öˇ "åºÑ≤ã¨∂Î L<åfl~°∞. =¸_è» qâßfi™êÅ∞, J*Ï˝#=Ú ^Œ∞+¨ì ™êO„Ѩ^•Ü«∂Å∞,
PKå~åÅ ~°∂ѨOÖ’ =∞# ã¨=∂[OÖ’ ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ "åºÑ≤Oz L<åfl~°∞. gix
`˘ÅyOK«=Åã≤ L#flk. g∞‰õΩ HõxÊOK«∞@ÖË^•? ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺 "≥·~°∞^茺O U
™ê÷~ÚÖ’ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flk? [<åÉèÏÖ’ 50âß`«O ѨHõ∆"å`«O`À L<åfl~°∞. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’
=∞#O 60 HÀ@¡ =∞Ok Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞<åfl =∞#O 30 HÀ@¡ =∞Ok"Õ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë 30
HÀ@¡=∞Ok =∞Ç≤Ïà◊Å∞ |OQÍ¡^Õâò â◊~°}Ï~°∞÷Å=Öˇ L<åfl~°∞. "å~°∞ U Ѩx KÕÜ«∞ÖË~°∞.
`«=∞#∞ `å=Ú HÍáê_»∞HÀÖË~°∞, Pã¨∞Ѩ„uH˜ "≥à◊§ÖË~°∞, =∂Ô~¯\ò‰õΩ "≥o§ ~åÖË~°∞. ÉÏ=Å∞
=∞~°∞^Œ∞Å∞ KÕ¿ã J`åºKå~åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ HÀ~°∞ì‰õΩ "≥à◊§ÖË~°∞, Ñ≤Å¡Å#∞ ã¨∂¯Å∞‰õΩ
fã¨∞‰õΩ"≥à◊§ÖË~°∞, `«y# ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞ÖË~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë =∞#O "åi HÍà◊√§ KÕ`«∞Å∞
qiKÕã≤ ѨHõ∆"å`« ~ÀQÆ∞Å=Öˇ ‰õΩO\˜"åiQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕâß=Ú. D ~ÀAÅÖ’ =∞#^Õâ◊OÖ’
XHõ =Ú~îå 㨄H˜Ü«∞OQÍ LOk. "åà◊√¡ z#fl z#fl Ñ≤Å¡Å HÍà◊√§ KÕ`«∞Å∞ qiKÕã≤ "åà◊§#∞
‰õΩO\˜"åà◊√§QÍ KÕã≤ "åiKÕ`« aè‰õ∆ΩHõ=$uÎ KÕ~Ú™êÎ~°∞. D q^èŒ"≥∞ÿ# „âı}˜Ö’ KÕ~åÛ=Ú.
"å~°∞ ã¨=∂*ÏxH˜ ÉèÏ~°OQÍ `«Ü«∂Ô~·<å~°∞. =∞#O ÉèÏ~°fÜ«∞ ¢ã‘ÎÅ ã¨O~°Hõ∆}‰õΩ xÅ|_»=Åã≤
=Ù#flk. "åiH˜ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_ç D ã¨=∞㨺#∞ Ѩi+¨¯iOK«\ÏxH˜ QÆ\ ˜ì J_»∞QÆ∞"ÕÜ«∞=Åã≤
L#flk.
<åÜ«∞#ÖÏ~å! q∞=Ú‡ ˆH∆„`åʼnõΩ ѨOÑ≤ã¨∞Î<åfl=Ú JHõ¯_» ѨÓ*Ï áê~î°O J#∞ëêª#O
É’kèOK«∞@"Õ∞ HÍHõ =∞x+≤x =∞x+≤QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂e. "åiÖ’ ^≥·gâ◊‰õΩÎÅ#∞
"Õ∞ÖÁ¯Åáêe. ÉèíQÆ=O`«∞x ÅH∆ÍáêuHõ"ÕÅ ¿Ñ~°∞¡ [Ñ≤OK«∞@=Å# _»|∞ƒ, ã¨O`å#O,
L^ÀºQÆO Åaè™êÎÜ«∞x K≥ѨÊ=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. QÍÜ«∞„f=∂`« ѨÓ*Ïáê~î°O, J#∞ëêª#O
KÕÜ«Ú@ L^ÕÌâ◊º=Ú <åºÜ«∞=Ú, x*Ï~Úf, =∞~åº^ŒÅ#∞ „|uH˜OK«∞@, =∞Oz =∞x+≤x
`«Ü«∂~°∞ KÕÜ«Ú@, ÉèíQÆ=<åfl=∞=Ú ‰õΩOÉèíHõ~°∞‚_çÖÏO\˜ "åix "Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙ`«∞Ok. QÍÜ«∞„f
rq`åxH˜ =¸Åã¨OÎ ÉèÏÅ∞ <åÅ∞QÆ∞. Jq ™ê^è#Œ ™êfi^蕺ܫ∞O, ã¨OÜ«∞=∞#O,ã¿ =
<ås *ÏQÆ~°} 143
=∂`«#∞ 㨇iOK«∞@ Hõ~°ú=Ú q"ÕHÍxfl *ÏQÆ$`«O KÕÜ«∞@"Õ∞. P"≥∞ ǨÏOã¨g∞^Œ HÍ^Œ∞
g∞ÃÑ·# ã¨"åi J=Ù`«∞Ok. "Õ∞=Ú q∞=Ú‡ WHõ¯_» [Ѩ=Ú J#∞ëêª#=Ú H˘~°‰õΩ,
Ñ≤eÑ≤OKå=Ú `«^•fi~å g∞ ֒Ѩe ã¨Ç¨Ï$^ŒÜ«∞`«, ã¨[˚#`« "Õ∞ÖÁ¯O@∞O^Œx `«^•fi~å
^èŒ~°‡KÕ`«##∞ *ÏQÆ$`«O KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ ˆH∆„`åʼnõΩ ѨOÑ≤OKåÅx, JHõ¯_ç „Ñ¨[Å =∞^茺
JO^èŒHÍ~åxfl ^Œ∂~°O KÕã≤ „ѨHÍâßxfl ã¨$+≤ìOK«O_ç, ^èŒ~°‡"åºÑ≤Î HÀã¨O J^èŒ~å‡xfl ã¨=∂ѨÎO
KÕÜ«∞O_ç. Ô~O_»∂ XˆH™êi rqOK«∞@ ™ê^茺O HÍ^Œ∞. U^À XHõ\ ˜ =∞~°}˜OK«=Åã≤O^Õ,
<åºÜ«∞O rqã¨∞ÎOk, J<åºÜ«∞O ‰õÄ_® rqã¨∞ÎOk JO>Ë Jk ã¨OÉèí=O HÍ^Œ∞, XHõ
=~°Ö’ XHõ Hõ`ÕÎ W=Ú_»∞`«∞Ok. D ã¨=∂[OÖ’ ã¨`«ºO J~Ú<å rqã¨∞ÎOk ÖË^•
J|^Œú"≥∞ÿ<å, JO^èŒHÍ~åxfl "≥eH˜f¿ã „Ѩܫ∞`«flO K≥Ü«∞ºO_ç. ^•x`Àáê@∞ =∞#O UÉèˇ·âß`«O
„Ѩ[ʼnõΩ, K«zÛáÈ~Ú# <ås*Ïux uiy „|uH˜OKåe, "åiH˜ ã¨iÜ≥ÿ∞# =∂~°æO
K«∂Ñ≤OKåe. "åi U =∂#gÜ«∞ JkèHÍ~åÅ∞ ǨÏiOK«|_®¤Ü≥∂ Jq ~Ú=fi|_ç ã¨=∂[OÖ’
"åiH˜ ѨÙ#ó „Ѩu+¨ì ~ÚÑ≤ÊOKåe.
q∞„`«∞ÖÏ~å! =∞# ã¨Oã¨÷ ѨÙ#ó #g# =∂~°æOÖ’=∞Ç≤ÏàÏ *ÏQÆ$u „ѨKå~åxfl „áê~°OaèO
zOk. nxx PO^Àà◊# Jx ÖË^• „ѨKå~°=∞x J#ÖË=Ú. Wk =∂#gÜ«∞ JkèHÍ~åÅ#∞
~°H˜∆OKÕ XHõ qѨ¡=O. "å~°∞ ¢ã‘ÎÅ∞ ÖË^• ѨÙ~°∞+¨µÅ∞, `≥Å¡"å~°∞ HÍ=K«∞Û ÖË^• #Å¡"å~°∞.
"å~°∞ HÀ~°HõáÈ`Õ "åiH˜ =∞#"Õ∞ „¿Ñ~°} ~Ú"åfie `«^•fi~å "åi JkèHÍ~åÅ#∞ J_»∞QÆ
QÆÅQÍe. U Ѩ^Œú`«∞Å∞ `«Ñ¨CQÍ L<åflÜ≥∂ "å\˜H˜ q~°∞^ŒúOQÍ g∞~°∞ QÆ\ ˜ìQÍ áÈ~å_®Å<Õ
<Õ#∞K≥¿ÑÊk. ѨÙ~°∞+¨µÅÃÑ· =uÎ_ç `≥zÛ ¢ã‘ΊѨ@¡ "åi ^Œ$+≤ì ã¨fiK«ÛùOQÍ LO_Õ@@∞¡ KÕÜ«∂e.
"åix |O^èŒ<åÅ #∞O_ç q=Ú‰õΩÎÅ∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ =ÚO^Œ∞‰õΩ `Õ"åe. áêѨ=Ú Z=~°∞
KÕâß~À „áêÜ«∞tÛ`«ÎO "åˆ~ KÕã¨∞HÀ"åe. ¢ã‘ÎÅ#∞ ^ŒÜ«∞hÜ«∞ ã≤÷uÖ’H˜ <≥\ ˜ìOk ѨÙ~°∞+¨µÅ∞
HÍ|\˜ì „áêÜ«∞tÛ`«ÎO "åˆ~ KÕã¨∞HÀ"åeû# J=ã¨~°O LOk. ¢ã‘ΊѨ@¡ [iy# J<åºÜ«∞=Ú
Ü≥ÚHõ¯ K«i„`« "≥~Úº ã¨O=`«û~åÅ HõO>Ë q∞Oz ÖË^Œ∞. nxx á⁄Q˘@ì\ÏxˆH q∞=Ú‡
ˆH∆„`åʼnõΩ ѨOÑ≤ã¨∞Î<åfl=Ú. |ÅÇ‘Ï#∞Å#∞ HÍáê_»∞@‰õΩ, „Ѩ`ÕºHõOQÍ Ñ¨â◊√=ÙÅ â◊s~°
áÈ+¨} KÕã≤ "åxx HÀã≤ u<Õ Ñ¨^Œúux =∞#O =ºuˆ~H˜OKåe.
[=ǨÏ~üÖÏÖò‰õΩ UO Ö’@∞ LOk. "≥∂fÖÏÖò <≥„Ǩ˙ ‰õΩ=∂~°∞_»∞, P#O^£Éèí=<£Ö’
P#O^Œ=Ú, ã¨O`À+¨O`À rqOKÕ"å_»∞. ÉèÏ~°`« „Ѩ[ʼnõΩ ™êfi`«O„`«ºO ÅaèOѨKÕÜ«∂e,
Z=Ô~·`Õ Ñ‘_ç`«∞Ö’, J}QÆ „^˘Hõ¯|_ç#"å~À, Z=i <åQÆiHõ JkèHÍ~åÅ∞ =OzOK«|_ç<åÜ≥∂
"åi ~°Hõ∆}, "åi =HÍÅ`«∞ KÕÜ«∂Åx, "åi "≥#∞fl `«\ÏìÅx PÜ«∞#‰õΩ ZѨC_»∞ JxÑ≤O
zO^À JѨC_»∞ Jxfl ã¨∞MÏÅ∞ =^ŒeÃÑ\˜ì ™êfi`«O„`«º ã¨O„QÍ=∞OÖ’ ^Œ∂HÍ_»∞. D ã¨Oã¨ú
xO_»∞ =∞#ã¨∞`À „Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∞HõáÈ=_»"Õ∞ Jã¨Ñ¶¨Å`«‰õΩ =¸ÅHÍ~°}O.
144 <ås *ÏQÆ~°}
n~°…HÍÅO #∞Oz <ås L`«¯~°¬H˘~°‰õΩ „Ѩܫ∞uflã¨∞ÎOk. WѨC_»∞ g∞~°∞ D Hõ$+≤Ö’ ã¨Ç¨Ï
HõiOKåe. WO^Œ∞‰õΩ UO KÕÜ«∂Ö’ g∞‰õΩ H˘xfl HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ q=i™êÎ#∞.
1. ¢ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ_® ™ê=∂#º <åQÆi‰õΩÖË#<Õ PÖ’K«##∞ [# ™ê=∂#ºO =∞#ã¨∞ûÖ’
ã≤÷~°Ñ¨~°Kåe. "åix ÉÏxã¨, „QÆ∞_ç¤, ‰õΩO\˜ KÕÜ«Ú@=Å# =∞#ˆHg∞ ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞. g∞~°∞
P=Ù, Z^Œ∞Ì#∞ |e+¨ìѨi¿ãÎ g∞ˆH Z‰õΩ¯= ÖÏÉèíO JÖψQ g∞ ™È^Œi, `«e¡, ÉèÏ~°º, ‰õΩ=∂Ô~Î#∞
tH˜∆`«∞Å∞QÍ, |e+¨µìÅ∞QÍ KÕ¿ãÎ "å~°∞ g∞ „Ѩu ѨxÖ’ ã¨Ç¨ÏHõi™êÎ~°∞.
2. q"åǨÏOÖ’ Hõ@flO PKå~åxfl `˘ÅyOK«=Åã≤ L#flk. q^•º qHÍã¨O KÕÜ«∂e.
WO\˜ Pi÷Hõ =º=ã¨÷#∞ ã¨iKÕÜ«∂e. Hõ@flO ¿Ñ~°∞`À J=∂‡~ÚÅ rq`åxfl <åâ◊#O KÕ¿ã
Hõ™ê~ÚÅ#∞ ã¨iKÕÜ«∂e. D HÍ~°}OQÍ „Ѩu =∞x+≤ Jqhu Ѩ~°∞_»∞, ¿Ñ^Œ"å_»∞QÍ
J=Ù`«∞<åfl_»∞. `«=∞ Ñ≤Å¡Å á⁄@ì xO¿ÑO`«, â◊s~°O Hõ¿ÑÊO`« =∂„`«"Õ∞ =∞# ^Õâ◊OÖ’x
„Ѩ[Å =^ŒÌ =Ù#flk. =∞# ^Õâ◊O ^èŒx‰õΩÅ ^Õâ◊O HÍ^Œ∞. WHõ¯_» Ñ≤Å¡Å#∞ K«kqOK«_»O
‰õÄ_® XHõ ã¨=∞¿ãº "å~°∞ `«=∞ Y~°∞ÛÅ#∞ `«yæOK«∞HÀ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. nx HÍ~°}OQÍ
ã¨=∂[OÖ’x "≥Ú`«ÎO =∞#∞+¨µÅ∞ J<åKå~°O J`åºKå~°OÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÖ∫`«∞<åfl~°∞.
nxx QÆ\ ˜ìQÍ „ѨuѶ¨∞\˜OK«HõáÈ`Õ ¢ã‘ÎÅ∞ ÉèÏ~°OQÍ, J==∂x`«∞Å∞QÆ J=Ù`«∂ áÈ`å~°∞.
"åi ǨÏ`«º [~°∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok. "åix Hõà◊OH˜`«∞Å∞QÍ KÕã≤ WO\˜ #∞O_ç "≥à◊§Q˘_»∞`«∂
LO\Ï~°∞. WO\˜"å~°∞ =∞m§ Hõ@flO fã¨∞H˘x Ô~O_À ÃÑo§H˜ U~åÊ@∞¡ KÕã¨∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞.
nxH˜ "å`å=~°}O g∞~°∞ ~°∂á⁄OkOKåe. ^èŒ~°‡=∞<åfl, ^èŒ~°‡ „ѨKå~°=∞<åfl W^Õ. ÉèÏQÆ=`«
Hõ^äŒ qxÊOK«∞@ÜÕ∞ ^èŒ~°‡=∞x J#ÖË=Ú. ^Õx=Å# =∂#=`«fi=Ú Hõ~°Î=º „¿Ñ~°} Åaèã¨∞ÎO^À
J^Õ ^èŒ~°‡=Ú. J^Œ$+¨ì=Ú "≥Å¡"ÕÜ«Ú@ ^èŒ~°‡O HÍ^Œ∞. w`å Ѩ~î°#O Ü≥ÚHõ¯ `å`«Ê~°ºO
^•x hu – „¿Ñ~°} „QÆÇ≤ÏOK«@O.
q∞„`«∞ÖÏ~å! g∞‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. U ѨxHÀã¨O ѨOÑ≤OK«|_®¤<À, <å rq`«OÖ’x z=i
ÉèÏQÆO JO^Œ∞HÀã¨O J\˜ìÃÑ@ì|_çOk. <å rq`«=∞O`å ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $u, ^èŒ~°‡O
QÆ∞iOKÕ „ѨKå~°O KÕâß#∞.
„Ѩ[Å#∞ "Õ∞ÖÁ¯Å∞Ê`å#∞. WѨC_»∞ <ås *ÏQÆ~°} J^蕺ܫ∂xfl „áê~°Oaèã¨∞Î<åfl#∞.
á¶êÅ∞æ}=∂ã¨OÖ’ Ǩϟb =∞O@ "Õ™êÎ~°∞. ^•x #∞O_ç „Ñ¨u WO\˜"å~°∞ Jyfl fã¨∞‰õΩ"≥o§
`«=∞ WO@Ö’ Ǩϟb =∞O_ç™êÎ~°∞. nxx WO\˜ Ǩϟb JO\Ï~°∞. nx`À aÜ«∞ºO, |OQÍàÏ
^Œ∞OѨÅ∞ =O_»∞`å~°∞. ÃÑ^ŒÌ Ǩϟb #∞O_ç Jyflx fã¨∞‰õΩ~å=@"Õ∞ nx „Ѩ`ÕºHõ`«. ã¨iQÍæ
J^Õ q^èŒOQÍ <Õ#∞ <Õ_»∞ âßOu‰õΩO*òÖ’ ÃÑ^ŒÌ Ǩϟb =∞O_çã¨∞Î<åfl#∞. D Pyfl Hõ}ÏÅ#∞
"≥^Œ[Å¡\ÏxH˜ g∞~°∂ "Õ∞=Ú „Ѩܫ∂㨠KÕ^•Ì=Ú. <Õ#∞ WHõ¯_çH˜ J=∂‡~ÚÅ#∞ Ñ≤eÑ≤Oz
^è•i‡Hõ`åfixH˜ ѨÓ~°fiA_»∞ QÆ∞~°∞"≥·`Õ t+¨µº_»∞ "å~°ã¨∞_»=Ù`å_»∞
<ås *ÏQÆ~°} 145
„ѨtH˜∆`«∞Å#∞ KÕ™êÎ#∞, „¿Ñ~°} ~Ú™êÎ#∞. g∞~°∞ =∞#∞+¨µÖÏ¡QÍ rqOKåe. =∂#=`åfixfl
֒ѨŠÃÑOK«∞HÀ"åe. JqhuH˜ q~°∞^ŒúOQÍ ã¨OѶ¨∞i¬OKåe. `«e¡, J`«Î, ™È^Œi, =∞~°^ŒÅ∞,
‰õΩ=∂Ô~ÎÅ#∞ Q“~°qOKåe, „¿Ñq∞OKåe. x*Ï~Úf`À Hõ~°Î"åºxfl „¿Ñq∞OKåe. <Õ#∞
=∞Ç≤Ïà◊Å#∞ WHõ¯_» ZÖÏ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ#O>Ë "å~°∞ WHõ¯_» #∞O_ç "≥o§ Wà◊§#∞ ã¨fi~°æOQÍ
KÕ™êÎ~°∞. <Õ#∞ ‰õΩ@∞O| =º=ã¨÷#∞ rqOѨKÕ™êÎ#∞. <Õ_»∞ „Ѩ[Å∞ =ºH˜Î ã¨=∂[O Ü≥ÚHõ¯
qHÍã¨O QÆ∞iOz PÖ’zOKå~°∞. HÍh ‰õΩ@∞O|O QÆ∞iOz PÖ’zOK«ÖË^Œ∞. P Ô~O_»∞
=º=ã¨÷Å#∞ rqOѨKÕÜ«∞QÆeˆQk "åã¨Î"åxH˜ ‰õΩ@∞O|"Õ∞. nxx <Õ#∞ "Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙ`å#∞.
Wk QÆx, nx #∞O_Õ #=~°`åflÅ∞ "≥eH˜=™êÎ~Ú. q<ÀÉÏ`«e¡ Ñ≤Å¡Å#∞ „|Ǩχ*Ï˝#∞Å∞QÍ
™ê^èŒ∞=ÙÅQÍ KÕã≤Ok. "å~°∞ rq`åO`«O „|ǨχKå~°∞Å∞QÍ =ÙO@∂ QÍOnèѨx KÕâß~°∞.
"å~°∞ ‰õΩ@∞O|O J<Õ QÆ∞~°∞‰õΩÅOÖ’<Õ K«^Œ∞=Ù‰õΩ<åfl~°∞. =∞#O nxx *ÏQÆ$`«O KÕÜ«∞HõáÈ`Õ
ã¨iÜ≥ÿ∞# =º‰õΩÎÅ∞ ~°∂á⁄O^Œ~°∞. ã¨=∂[=Ú `«Ü«∂~°∞ HÍ^Œ∞, Wk QÆ$ǨÏã¨÷ Ü≥∂QÆ=Ú,
Ü≥∂QÍÉèϺã¨=Ú. WO\˜x P„â◊=∞OQÍ qHõã≤OѨKÕÜ«∂Åx J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. QÆ$ǨÏÅH˜∆ ‡
nxH˜ „áêKå~°∞º~åÅ∞. P"≥∞ WO\˜H˜ „Ñ≤xûáêÅ∞, "≥·ãπ Kèå#ûÅ~ü. QÆ$Ç≤Ï}˜ ¿Ñ~°∞ WÅ∞¡,
WO\˜¿Ñ~°∞ QÆ$Ç≤Ï}˜. ''QÆ$Ç≤Ï}˜ QÆ$ÇπÏ =~°Û`Õ—.
=∞#O ¢ã‘Îx Ü≥∂QÆ∞º~åÅ∞QÍ KÕ¿ãÎ ˆH=Å=Ú Éèí~°Î‰õΩ Ñ≤šʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ ÖÏÉèíO HÍ^Œ∞
ã¨=∂*ÏxH˜ ^ÕâßxH˜ ‰õÄ_® ÖÏÉèíO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. ^Õâ◊ „Ѩ^è•#=∞O„u ~åRѨu XHõ"Õà◊
ã¨iQÍæ ÖËHõáÈ`Õ ^Õâ◊O ZÖÏ #_»∞ã¨∞ÎOk?
JO^Œ∞=Å# g∞~°∞ g∞ Hõ#ºÅ#∞ WHõ¯_» K«kqOK«\ÏxH˜ „Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∞O_ç. <Õ#∞
XHõ¯_» x["≥∞ÿ# Ǩϟ"£∞Ãã·<£û K«kq™êÎ#∞. ã¨~°fiQÆ∞} ã¨OѨ#∞flÅ∞QÍ KÕ™êÎ#∞. QÆ$ǨÏ=º=ã¨÷#∞
ZÖÏ qHõã≤OѨKÕÜ«∂Ö’ "åiH˜ K≥|∞`å=Ú. Ü≥∂QÆ∞ºÖˇ·# Hõ#ºÅ#∞ =∞Ç≤Ïà◊Å<Õ WHõ¯_çH˜
ѨOÑ≤OK«@OÖ’ *Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOK«O_ç. ѨxH˜~åx =¸QÆ, K≥q\˜, Ñ≤Å¡Å `«e¡, xã¨ûO`å#=u,
HÀÔ~¯Å∞#fl "åix ѨOÑ≤OK«=^Œ∞Ì. Z=~°∞ „áê}=O`«∞Ö’, WHõ¯_ç#∞O_ç "≥o§# `«~åfi`«
^•"å#ÅOÖÏ Ñ¨xKÕ™êÎ~À "åix ѨOÑ≤OK«O_ç. <åÜ«∞#ÖÏ~å =∞Oz"åix JO^Œ~°∂
Wà◊§Ö’<Õ LOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. =º~°∞÷Å∞ ѨxH˜~åx "åix WHõ¯_çH˜ ѨOÑ≤™êÎ~°∞. D ~ÀAÖÖ’
„Ѩ[Å∞ ѨÓ[‰õΩ =Hõ¯á⁄_ç ^Œ∞HÍ}O #∞O_ç `≥™êÎ~°∞. ѨxH˜~åxk `≥™êÎ~°∞. =∂‰õΩ JÖÏ
JHõ¯~°ÖË^Œ∞. ã¨=∞~°∞úÅ#∞ ѨOѨO_ç. QÍÜ«∞„f Ѩi"å~ü ‰õΩ@∞OÉÏÅ #∞O_ç, |Ü«∞\˜"åi
#∞O_ç Hõ#ºÅ#∞, =∞Ç≤Ïà◊Å#∞, Z=Ô~·`Õ `«=∞ WO\˜H˜ „Ñ≤xûáêÖò HÍQÆÅ~À, Z=iÖ’
„ѨuÉèí L#fl^À "åix XHõ ã¨O=`«û~°O ÖË^• =¸_»∞ <≥ÅÅHÀã¨O WHõ¯_çH˜ ѨOѨO_ç. =∂
D Jyfl, D xѨCHõ}O ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x Jxfl „áêO`åʼnõΩ KÕ~åÛe.
=∞#∞+¨µºx x["≥∞ÿ# ã¨OѨ^Œ ã¨^•Ö’K«#ÜÕ∞ QÍx ^èŒ#O HÍ^Œ∞.
146 <ås *ÏQÆ~°}
WHõ¯_» U Hõ#ºÅ∞ L<åfl~À "åix <Õ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕâß#∞. "å~°∞ D ã¨O=`«û~°O
=∞Ç≤ÏàÏ ã¨"Õ∞‡à◊<åÅ =∂^茺=∞O`À ÉèÏ~°`«=~°¬=∞O`å *ÏQÆ$`«O KÕ™êÎ~°∞. „Ѩu „QÍ=∞O
#∞O_ç =∞Ç≤Ïà◊Å#∞ Hõ#ºÅ#∞ WHõ¯_çH˜ fã¨∞‰õΩ~å=@O qq^èŒ „áêO`åÅ#∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi
ÉèÏ~°`«=~°¬OÖ’x „Ѩu „QÍ=∂xH˜ "≥àı¡@@∞¡ <Õ#∞ „Ѩܫ∂㨠KÕ™êÎ#∞. ÉèÏ~°`«=~°¬OÖ’x
=∞Ç≤Ïà◊Å∞ q^•º=O`«∞Å∞ HÍ^Œx g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. ™êÇ≤Ï`«ºO ^•fi~å "åi #∞O_ç Z‰õΩ¯=
Ѩx KÕ~ÚOK«ÖË=Ú. JO^Œ∞=Å# <Õ#∞ "åiH˜ w`åÅ∞, „Ѩ=K«#O, Hõ^äŒÅ ~°∂ѨOÖ’
„¿Ñ~°} ~Ú™êÎ#∞. `«^•fi~å "å~°∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõ ã¨`«ûOQÆO, ǨÏ=#O, QÀ+≤ì, ã¨O™ê¯~åÅ∞
"≥ÚII#q KÕÜ«∞QÆÅ∞æ`å~°∞. WO^Œ∞HÀã¨O <Õ#∞ „ѨuKÀ\Ï =∞Ç≤ÏàÏâßY#∞ U~åÊ@∞ KÕ™êÎ#∞.
<åÖ’ U Jyfl L#fl^À ^•xx =∞Ç≤Ïà◊Ö’ Hõ#ºÅÖ’ <Õ#∞ ~°yÖÏÛ#∞, xOáê#∞. gà◊√§
z#fl"åà◊§~Ú`Õ <Õq∞\˜? â◊√Hõ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® z#fl"å_Õ Hõ^•! g∞~°∞ âßY U~åÊ@∞ KÕÜ«∞O_ç.
=∞Ç≤ÏàÏ *ÏQÆ~°} HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç. <Õ#∞ H˘O`«=∞Okx WHõ¯_ç
#∞O_ç ѨOÑ≤™êÎ#∞. =∞Ç≤ÏàÏ *ÏQÆ$u, =∞Ç≤ÏàÏ „HÍOu HÀã¨O g∞~°∞, <Õ#∞ H˘`«Î~°∂ѨÙ`À
„Ѩܫ∂㨠KÕÜ«∂e.
q∞„`«∞ÖÏ~å! g∞~°∞ ‰õÄ_® UÉè̌·âß`«OQÍ =¸iÛ`«∞Öˇ·# ¢ã‘ÎʼnõΩ, ÅHõ∆ ‡}∞xH˜ =Öˇ ã¨Or=x
`≥zÛ~Ú"åfie. „áêÉèí=O H˘_çQÆ\ ˜ì# =∂`«$â◊H˜Îx „|uH˜OK«\ÏxH˜ g∞~°∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞x=Öˇ
Hõ$+≤ KÕÜ«∂e. WÖÏ *ËÜ«Ú@Ö’ g∞~°∞ ã¨Ñ¶¨Å∞Ô~·#@¡~Ú`Õ =∞#O ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ 30HÀ@¡
=∞Okx „H˘`«ÎQÍ Ñ¨Ù\˜ìOK«QÆÅ∞æ`å=Ú. 30 HÀ@¡‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ 60 HÀ@¡=∞Ok rq`«∞Öˇ·#
=º‰õΩÎÅ∞ LO\Ï~°∞. ÉèÏ~°`«OÖ’ 120 HÀ@¡ KÕ`«∞Å∞, 120 HÀ@¡ HÍà◊√§ ѨxKÕÜ«∂Åx
"Õ∞=Ú HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl=Ú. 60 HÀ@¡ =∞ã≤Îëê¯Å∞, ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ ѨxKÕÜ«∂Åx HÀ~°∞‰õΩO@∞
<åfl=Ú. "Õ∞=Ú ÉèÏ=<å`«‡Hõâ◊H˜Î ÃÑOá⁄OkOKåÅ#∞‰õΩO@∞<åfl=Ú. =∞#=Ú D KÕ`«<å`«‡Hõ
â◊H˜Î ÃÑOá⁄OkOK«‰õΩO_® =∞# „áêp# ã¨O㨯 $u áÈQ˘@∞ìH˘x# Q“~°= „Ѩu+¨ªÅ#∞ ѨÙ#ó
ã¨OáêkOK«_®xH˜ =∞~À LáêÜ«∞"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞. =∂ J_»∞QÆ∞Ö’ J_»∞QÆ∞ "Õã≤ Éèí∞[O`À
Éèí∞[O HõeÑ≤ =∂`À áê@∞ #_»=O_ç. "Õ∞=Ú XHõ¯~°"Õ∞ U Ѩh KÕÜ«∞ÖË=Ú. g∞~°∞ =∂
Hõà◊√§ HõO_ç. `«^•fi~å "Õ∞=Ú g∞~°∞ ZO`À Z‰õΩ¯=QÍ =∞Ç≤ÏàÏ *ÏQÆ~°} Ѩx KÕÜ«∞QÆÅ∞æ
`å=Ú. =∞ǨHÍÅ∞x „Ѩ}ÏoHõ#∞ ã¨Ñ¶¨ÅO KÕÜ«∞QÆÅ∞æ`å=Ú.
FO âßOuó
L#flu ã¨OѨ^Œ`À HõÅ∞QÆ^Œ∞ ã¨^Œ∞æ}, ã¨^Œ∞ƒ^Œ∞úÅ`À HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
q+¨=∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ #=Ü«ÚQÆ x~å‡}O 147
q+¨=∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ #=Ü«ÚQÆ x~å‡}O
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü II
™È^Œ~° ™È^Œs=∞}∞ÖÏ~å! U#∞QÆ∞ – "≥Úã¨e Hõ^äŒ g∞~°∞ q<Õ LO\Ï~°∞. U#∞QÆ∞
"≥Úã¨e <À\˜Ö’ zH˜¯ Ѩ~ånè#=∞~ÚOk. `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ=\ÏxH˜ "Õˆ~ =∂~°æO ÖËHõ ÉèíQÆ=O`«∞x
Ñ≤ezOk. ZO^Œ∞HõO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«Ñ¨Ê `«#‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ¿ã"å~°∞ "ÕÔ~=fi~°∂ ÖË~°∞.
J~Ú`Õ ÉèíQÆ=O`«∞x ZÖÏ Ñ≤ezOk? ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ≤Å=\ÏxH˜ Z<Àfl Ѩ^Œú`«∞Å∞<åfl~Ú.
H©~°Î# áê_»=K«∞Û, Ü«∞[˝O KÕÜ«∞=K«∞Û, J#∞ëêª#O KÕÜ«∞=K«∞Û. [ѨO KÕÜ«∞=K«∞Û. HÍh
Jq Ug∞ KÕÜ«∞ÖËx ã≤÷uÖ’ QÆ*ËO„^Œ∞_»∞ =Ù<åfl_»∞. JѨC_»∞ J`«_»∞ P h\˜ #∞O_ç XHõ
ѨÙ=Ùfi#∞ `«# `˘O_»O`À ZuΠѨ@∞ìH˘x ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ≤ezOk. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J`«x
ÉèÏ==Ú#∞ J~°÷O KÕã¨∞H˘<åfl_»∞. ǨÏ$^ŒÜ«∂xfl J~°÷O KÕã¨∞H˘<åfl_»∞. J`«x Hõëêìxfl J~°÷O
KÕã¨∞H˘<åfl_»∞. J`«x JO`«~å`«‡#∞ J=QÆ`«O KÕã¨∞H˘x ѨiÔQ`«∞ΉõΩx =zÛ `«# ã¨∞^Œ~°≈#
K«„Hõ=Ú#∞ "≥Úã¨eÃÑ· „ѨÜ≥∂yOz U#∞QÆ∞#∞ ~°H˜∆OKå_»∞. g∞‰õΩ D Hõ^äŒ `≥Å∞™ê?
`≥eÜ«∞^•? ã¨iQÍæ D Hõ^äÕ WѨC_»∞ =∂#=*Ïu Z^Œ∞@ =ÙOk. =∂#=*Ïu WѨC_»∞
U#∞QÆ∞=Öˇ Z<Àfl HõëêìÅ =∞^茺 =Ù#flk. Ü≥∞<Àfl ~°HÍÅ HõëêìÅ#∞ QÆ∞iOz "≥Ú^Œ@ <Õ#∞
K≥áêÊ#∞. =∞m§ K≥ѨÙ`«∞<åfl#∞. "å`å=~°}O HÍÅ∞+¨ºO J~ÚáÈ`«∞#flk. "åÜ«Ú=∞O_»ÅO
áê_»~ÚáÈ`«∞#flk. [<åÉèÏ ÃÑiyáÈ`«∞#flk. Ü«Ú^Œú ™ê=∞„y ÃÑiyáÈ`«∞#flk. gx=Å#
„Ѩu =ºH˜Î Ü≥∞<Àfl HõëêìÅ#∞ Ü≥∞^Œ∞~˘¯#=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. W=hfl g∞‰õΩ =ÚO^Õ K≥áêÊ#∞.
HÍh D ã¨O=`«û~°O H˘xfl „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# HõëêìÅ∞ g∞ Z^Œ∞@ =Ù#flq. D HõëêìŠѨ@¡
g∞~°∞ „â◊^Œú =Ç≤ÏOKåe. g∞~°∞ gxx J#∞ÉèíqOKåe. D ã¨O=`«û~°O ^èŒ~°Å∞ Ü≥∞ÖÏ
=Ù<åflÜ≥∂ g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? @"≥∂\ÏÅ∞ H˜Ö’ 20 ~°∂áêÜ«∞Å∞ JkèHõ ^èŒ~°Å =Å#
#∂\˜H˜ 99=∞Ok ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. Wk <Õ\ ˜ =ÚYº"≥∞ÿ# ã¨=∞㨺.
Ô~O_»= ã¨=∞㨺 Uq∞\˜? „ѨHõ$u =∞#ÃÑ· HÀÑ≤OzOk. P HÀѨO`À =~°¬O `«#
„ѨÉèÏ"åxfl K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. ã¨iÜ≥ÿ∞# ã¨=∞Ü«∂xH˜ =~å¬Å∞ ‰õΩ~°=HõáÈ`Õ Z@∞=O\˜ HõëêìÅ∞
=™êÎÜ≥∂ g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? á⁄ÖÏÅ∞ ZO_çáÈ`å~Ú. K≥~°∞=ÙÅÖ’ h~°∞ WOH˜áÈ`«∞Ok.
#^Œ∞Å∞, P#Hõ@ìÅÖ’ h~°∞ `«yæáÈ`å~Ú. h\˜H˘~°`« =Å# q^Œ∞º`ü `«yæáÈ`«∞Ok. q^Œ∞º`ü
H˘~°`« =Å# Öˇ·@∞¡, á¶êº#∞¡, Ѩi„â◊=∞Å∞ Ug∞ ѨxKÕÜ«∞=Ù. „QÍ=∂ÅÖ’ q^Œ∞º`ü ÖˉõΩO_®
=∂#=Ù_»∞ ^•i `«Ñ¨Ê‰õΩO_® HÍáê_»@"Õ∞ ^èŒ~å‡xH˜ ^èպܫ∞O.
148 q+¨=∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ #=Ü«ÚQÆ x~å‡}O
gkè Öˇ·@∞¡ "≥ÅQÆ=Ù. HÍÅ∞=Å∞, K≥~°∞=ÙÅ∞ ZO_çáÈ`Õ "Õˆ~ U~åÊ@∞¡ Ug∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’
=ÙO_»=Ù. Z‰õΩ¯= q^Œ∞º`ü h\˜=Å<Õ `«Ü«∂~°=Ù`«∞Ok. h~°∞ ÖˉõΩO>Ë q^Œ∞º`ü =ÙO_»^Œ∞.
„`åQÆ\ÏxH˜ h~°∞ =ÙO_»^∞Œ , ™êfl<åxH˜ h~°∞ LO_»^∞Œ . á⁄ÖÏʼnõΩ h~°∞ LO_»^∞Œ . =∞#^≥#· Ok#
J=ã¨~åʼnõΩ h~°∞ LO_»^Œ∞. h\˜ H˘~°`« =Å# HõeˆQ ÉèÏs #+¨ìO Wk.
Hõ~°∞=Ù "≥Ú^Œ\ ˜k, Ô~O_»=k h~°∞. Wq H͉õΩO_® =¸_»= Hõ+¨ìO =∞iÜ≥ÚHõ\ ˜ g∞
Ü≥∞^Œ∞@<Õ =ÙOk. Jk Uq∞\˜? ѨÙ~å`«# HÍÅOÖ’ Hõ~°∞=Ù U~°Ê_ç#ѨÙ_»∞, u#\ÏxH˜,
„`åQÆ\ÏxH˜ Ug∞ ^˘~°Hõ#ѨÙ_»∞ „Ѩ[Å∞ aèHõ∆"≥∞`«∞ΉõΩ<Õ"å~°∞. H˘O`«=∞Ok Ѩ#∞Å∞
KÕã¨∞H˘<Õ"å~°∞. HÍh WѨC_»∞ ^˘OQÆ`«<åÅ∞, *Ë|∞ ^˘OQÆ`«<åÅ∞, ^ÀÑ≤_ôÅ∞ `«Ñ≤ÊOz
=∞i Ug∞ K≥Ü«∞º@O ÖË^Œ∞. ǨÏ`«ºÅ∞ ‰õÄ_® KÕã¨∞Î<åfl~°∞. J"åOKè«hÜ«∞"≥∞ÿ# ã≤÷u D
ã¨OII ÉÏQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. Wk =¸_»= Hõ+¨ìO.
™êO„Ѩ^•~ÚHõ`« „ѨâßO`«OQÍ =ÙO^•? ÖË^Œ∞, Jã¨ûÅ∞ ÖË^Œ∞. ™êO„Ѩ^•~ÚHõ LѨ„^Œ=O
NHõ$+¨‚ [#‡Éèí∂q∞ #∞O_ç ÉÏ|s =∞ã‘^Œ∞ =~°‰õΩ „Ѩfn ^Õâ◊OÖ’ Jyfl *ÏfiÅÅ#∞ ˆ~ѨÙ`«∂
<åâ◊#O KÕã¨∞ÎOk. D Jyfl*ÏfiÅÅ∞ =∞iO`« ÉèíÜ«∞OHõ~° ~°∂ѨO ^•Å∞Û`åÜ«∞#@OÖ’
Juâ◊Ü≥∂H˜Î ÖË^Œ∞.
=ÚOK«∞‰õΩ =ã¨∞Î#fl „Ѩ=∂^•xfl g∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~å? ÖË^•? ÉÏO|∞Å∞ ¿ÑÅ∞`«∞<åfl~Ú.
H˘xfl „Ѩ^ÕâßÅÖ’ `«∞áê‰õΩÅ∞ ¿ÑÅ∞`«∞<åfl~Ú. D #ëêìÅhfl =∞#ÃÑ· P=iOz =Ù#flq.
=∞#=∞O`å WѨC_ÕO KÕ™êÎ=Ú? U JáêÜ«∞O J~Ú`Õ =ÙO^À ^•xH˜ JO^Œ~°O
|eÜ« ∞ =Ù`åO. ^•x QÆ ∞ iOz <Õ < Õ g ∞ K≥ Ñ ¨ Ê ^Œ Å K« ∞ HÀÖË ^ Œ ∞ . nxH˜ QÆ = ~° fl "≥ ∞ O\ò
=∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO =Ç≤Ïã¨∞ÎOk. D #ëêìÅ#∞ JkèQÆq∞OK«@O HÀã¨O h\˜x `«‰õΩ¯= Y~°∞Û
KÕÜ«∂e Jx ™ê=∂lHõ <Õ`«Å∞ K≥ѨÙ`«∂ LO\Ï~°∞. q^Œ∞º`ü#∞ `«‰õΩ¯= Y~°∞Û KÕÜ«∂e
Jx. K≥~°∞=ÙÅ∞ ã¨~°ã¨∞ûÅ∞ „`«qfiOKåe. WÖÏ JO^Œ~°∂ "Õˆ~fi~°∞ ã¨ÅǨÅ∞ Wã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞.
W=hfl Éè∫uHõ"∞≥ #ÿ Ѩ^`úŒ ∞« Å∞, HÍh WO`«HOõ >Ë Q˘Ñ¨Ê LáêÜ«∞O =ÙOk. Jk P^蕺u‡Hõ"∞≥ #ÿ k.
nx<Õ QÆ*OË „^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® LѨÜ∂≥ yOKå_»∞. Jk Uq∞\˜? QÆ*OË „^Œ∞_»∞ ÉèQí =Æ O`«∞x Ñ≤eK≥#∞.
^Õ=`«Å#∞ ~åHõ∆ã¨∞ʼnõΩ XHõ™êi Ü«Ú^ŒúO [iyOk. ^Õ=`«Å∞ HõëêìÅÖ’ =ÚxyáÈÜ«∂~°∞.
JѨC_»∞ ^Õ=`«ÅO`å ÉèíQÆ=O`«∞x =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ ''=∂ HõëêìÅ#∞ ^Œ∂~°O KÕÜ«∞O_ç—— Jx
"Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. JѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^Œnèz Jã≤÷HõÅ`À PÜ«Ú^è•xfl `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞O_ç.
ã¨fi~°æO #∞O_ç QÆOQÆ#∞ Éèí∂Ö’HÍxH˜ fã¨∞H˘x ~°O_ç. HÍh Uk KÕã≤<å `«fii`«QÆu# KÕÜ«∞O_ç
Jx K≥ÃÑÊ#∞.
W@∞=O\˜ Q˘Ñ¨Ê Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞@O =∂#=ÙÅ=Å# ™ê^茺O HÍ^Œ∞. ˆH=ÅO ÉèíQÆ=O`«∞x
ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯$uH˜ QÍÜ«∞„u=∂`«, Ü«∞[˝=Ú Ñ≤`«
q+¨=∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ #=Ü«ÚQÆ x~å‡}O 149
=Å# =∂„`«"Õ∞ ™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok. ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ≤Å=@O H˘~°‰õΩ <Õ#∞ XHõ =∞Oz
LáêÜ«∞O K≥|∞`å#∞. Wk L`åûǨxfl ÃÑOá⁄OkOKÕ LáêÜ«∞O. nxH˜ g∞~°∞ Ü«∞[˝O
KÕÜ«∞=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë WѨC_»∞ Ü«∞[˝O KÕÜ«∞\ÏxH˜ "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞
Y~°∞Û J=Ù`«∞Ok. JO>Ë ^èŒ#O WKÕÛ ã≤÷uÖ’ „Ѩ[Å∞ ÖË~°∞. XHõ"Õà◊ WzÛ#ѨÊ\˜H© „Ѩu
XHõ¯~°∂ Ü«∞[˝O ^•fi~å h\˜x á⁄O^•Å#fl L^ÕÌâ◊ºO`À LO\Ï~°∞. Ü«∞[˝O =Å# h\˜x
á⁄O^ŒQÆÅO J#fl Ǩg∞x <Õx=fiÖË#∞. J~Ú`Õ D q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz q∞=∞‡efl Ug∞
ÉèíÜ«∞ÃÑ@ì^ŒÅK«∞HÀÖË^Œ∞. ÃÇ·Ï~å<å ÃÑ@ì^ŒÅK«∞HÀÖË^Œ∞. Ü«∞[˝O =Å# ã¨OѨ#∞flÅ∞
J~Ú#ѨÊ\˜H© =~å¬Å∞ ÖˉõΩO>Ë „Ѩ[Å∞ q∞=∞‡efl J=¿ÇÏà◊# KÕ™êÎ~°∞. Ü«∞*Ï˝xfl J=¿ÇÏà◊#
KÕ™êÎ~°∞. =∞=∞‡efl J==∂x™êÎ~°∞. JO^Œ∞ˆH Ü«∞*Ï˝Å#∞ "≥#∞Hõ\ ˜ HÍÅOÖ’ ZÖÏ KÕâß~À
JÖψQ KÕÜ«∂e. "åx ™ê÷#OÖ’ #∂`«# Ü«∞*Ï˝Å#∞ KÕ~ÚOKåe. c^Œ"å~°∞ ‰õÄ_®
ã¨∞ÅÉèíOQÍ KÕÜ«∞QÆeˆQ@@∞¡ KÕÜ«∂e.
Jq Z@∞=O\˜ Ü«∞*Ï˝Å∞? Jq nѨ Ü«∞*Ï˝Å∞. nѨ Ü«∞[˝O J<Õ XHõ Ñ¨à‹¡~°OÖ’
S^Œ∞ náêÅ∞ LOKåe. Ñ¨à‹§~°=Ú#∞ =ÚQÆ∞æ "Õã≤# ã¨÷ÅOÃÑ· #∞Oz XHõ ~°∂áê~Ú ™ê=∂#∞
JO^Œ∞Ö’ "ÕÜ«∞O_ç. Ü«∞[˝O ѨÓiÎ J~ÚáÈ`«∞Ok. =∂=¸Å∞ Ü«∞*˝O ZÖÏ KÕ™êÎ~À
nѨܫ∞[˝O ‰õÄ_® JÖÏ<Õ KÕ™êÎ~°∞.Ѷ¨∞$`å=„Ѷ¨∂}O, Éèí㨇^è•~°}O "≥Ú^ŒÖˇ·#q LO_»=Ù.
q∞QÆ`å=hfl =∂=¸Å∞ Ü«∞*Ï˝xH˜ KÕã≤#>Ë¡. ˆH=ÅO =ã¨∞Î=ÙÅ∞ =∂„`«"Õ∞ `«‰õΩ¯= J=Ù`å~Ú.
Ü«∞[˝OÖ’ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ `«‰õΩ¯= qxÜ≥∂yOK«@O <Õ~°=∂? <Õ~°O HÍ^Œ∞. WHõ¯_» Ü«∂[˝=Å∞¯xH˜,
[#‰õΩxH˜ [iy# "å^Œ# QÆ∞iOz K≥ѨÙ`å#∞. [#‰õΩ_»∞ Ü«∂[˝=Å∞¯ ºx`À WÖÏ J<åfl_»∞.
''U"≥·<å áê_≥·áÈ~Ú# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ LO>Ë =∞#O Ü«∞[˝‰õΩO_ôÖ’ ǨÏ=#O ZÖÏ KÕ™êÎO?——
JѨC_»∞ Ü«∂[˝=Å∞¯ º_»∞ WÖÏ J<åfl_»∞. ''Ü«∞[˝O KÕÜ«∞@O J=ã¨~°"Õ∞, `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
KÕÜ«∂e ‰õÄ_®. =∞# ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $uH˜ QÍÜ«∞„u, Ü«∞[˝O `«e¡^ŒO„_»∞Å =O\˜q.
"åÜ«Ú=∞O_»ÅO H˘~°‰õΩ "åÜ«Ú ã¨Oâ’^èŒ#O H˘~°‰õΩ gxx =∞#O KÕÜ«∂e. "å`å~°}Ïxfl
Ѩiâ◊√„ÉèíѨiKÕ ÉÏ^茺`« =∞#O KÕ`«∞Ö’¡xH˜ fã¨∞HÀ"åe. JѨC_»∞ `«‰õΩ¯= =ã¨∞Î=ÙÅ`À
KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`åO—— Jx JѨC_»∞ [#∞‰õΩ_»∞ ''Uq∞\˜? `«‰õΩ¯= =ã¨∞Î=ÙÅ`À KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞
`å=∂?—— J<≥#∞. Ü«∂[˝=Å∞¯_»∞ ''g∞ ^ŒQÆæ~° <≥~Úº ÖˉõΩO>Ë ˆH=ÅO F+¨^èŒ∞ŠǨÏ=#
™ê=∂„y`À ǨÏ=#O KÕÜ«∞O_ç—— J<åfl_»∞. WOHÍ ''=~å¬Å∞ ÖˉõΩO>Ë "≥ÚHõ¯Å∞ ‰õÄ_®
LO_»=Ù. J~Ú`Õ Ç¨Ï=#O ZÖÏ KÕ™êÎO?—— JѨC_»∞ Ü«∂[˝=Å∞¯_»∞ ''g∞~°∞ Hõ>ˇìÅ`À
U~°Ê_ç# ã¨q∞^èŒÅ`À ǨÏ=#O KÕÜ«∞=K«∞Û#∞——. K≥¿ÑÊ^Õq∞@O>Ë ZO`« `«‰õΩ¯= =ã¨∞Î=ÙÅ`À
J~Ú<å ǨÏ=#O KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`åO. Ü«∞[˝ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ â’¡HÍÅ∞ K«^Œ=@O =Å#,
P_»O|~°O`À ‰õÄ_ç# q"åǨÅ∞ =∞#efl ^Œi„^Œ∞efl Jqâßfiã¨áê„`«∞Å#∂ KÕ™êÎ~Ú.
150 q+¨=∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ #=Ü«ÚQÆ x~å‡}O
Ü«∞[˝‰õΩO_ôÅ∞ xi‡Oz, "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ „áÈQÆ∞ KÕÜ«∞@O =Å# ZO`« ѨÙ}ºO =ã¨∞ÎO^À
nѨ Ü«∞[˝O KÕÜ«∞_»O =Å# ‰õÄ_® JO`Õ Ñ¨Ù}ºO =ã¨∞ÎOk.
Wk Ü«∞[˝O Ü≥ÚHõ¯ XHõ Ѩ^Œúu. Ü«∞*˝O Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»= Ѩ^Œúu ~ÀE L^ŒÜ«∂<Õfl
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ü«∞[˝O „áê~°OaèOKåe. "Õ_çq∞ "åºÑ≤OKÕ=~°‰õÄ, K«e LO@∞Ok.
g∞~°∞ WO\˜ ѨxÖ’ L<åfl, ^Œ∞HÍ}ÏÅÖ’ ѨxÖ’ L<åfl, ^Œ∞HÍ}ÏÅÖ’ ѨxÖ’ L<åfl
=∞~°záÈHõO_ç. ™êÜ«∞O„`«O =∞iÜ≥ÚHõ HÍ~°º„Hõ=∞O LO@∞Ok. ™êÜ«∞O„`«O HÍ~°º„Hõ=∞O
Uq∞\˜? ™êÜ«∞O„`«O HÍ~°º„Hõ=∞O H©~°Î#Å∞ áê_»@O. ѨÙ~å`«# H©~°Î#ʼnõÄ, =∂ H©~°Î#ʼnõÄ
`Õ_® LOk. áê`« H©~°Î#ÅÖ’ ˆH=ÅO ~å=∞Éèí[# =∂„`«"Õ∞ LO@∞Ok. ~å=∞ Éèí[#`À
Ǩψ~~å=∞, Ǩψ~Hõ$+¨‚, Ǩψ~Hõ$+¨‚ JO`Õ. ˆH=ÅO ~å=∞<å=∞"Õ∞ LO@∞Ok. =∂ H©~°Î#ÅÖ’
PÖ’K«#Å∞ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú. ÉèíQÆ=O`«∞x <å=∞O LO@∞Ok. nx`À áê@∞ PÖ’K«#Å∞
"åºYºÅ∂ LO\Ï~Ú. g∞~°∞ ‰õÄ_® =O^Œ ‰õΩO_ôÅ Ü«∞[˝O KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. ^•xH˜ HÍ=Åã≤#
ÃÑ@∞ì|_ç =O^Œ~°∂áêÜ«∞Å∞.
Ü«∞[˝O `«~°∞"å`« "åºMϺ#O `«~°∞"å`« ^≥·=^ŒH˜∆} J=ã¨~°O. ^≥·= ^ŒH˜∆}Ö’ g∞~°∞ g∞
K≥_»¤QÆ∞}ÏÅ#∞ `åºQÆO KÕã≤, =∞Oz QÆ∞}ÏÅ#∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ"åe. Wk "å`å=~°}Ïxfl
ã¨Oâ’kèOK«∞HÀ=@OÖ’ =ÚYº HÍ~°º„Hõ=∞O. „ѨHõ$u =∞#ÃÑ· HÀÑ≤OK«\ÏxH˜ HÍ~°}O W=hfl
=∞x+≤ ã¨fiÉèÏ=OÖ’, =∞x+≤ QÆ∞}OÖ’, =∞x+≤ ѨxÖ’ =∂~°∞Ê#∞ fã¨∞‰õΩx ~å=@"Õ∞.
g∞~°∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® nxx áê\˜OKåe. JO>Ë Ü«∞[˝O `«~°∞"å`« ^≥·=^ŒH˜∆} W"åfie. WO^Œ∞Ö’
U^À XHõ K≥_»¤QÆ∞}Ïxfl q_çz ÃÑ>ËìÜ«∂e. U^À XHõ =∞Oz QÆ∞}Ïxfl ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ"åe.
WÖÏ KÕÜ«∞@O KåÖÏ J=ã¨~°O. W^Õ ^≥·=^ŒH˜∆}. ^ŒH˜∆} H˘~°‰õΩ ѨÓ*ÏiH˜ "≥~Úº
~°∂áêÜ«∞Å∞, S^Œ∞ =¢™êÎÅ∞, Éè’[#O W=fi=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. Wk ™ê=¸Ç≤ÏHõ
Ü«∞[˝O. ^Õ=`«Å#∞ =∞#O Ñ≤Å∞™êÎO. "åiH˜ ѨÓ[ KÕ™êÎO. ^ŒH˜∆} HÀã¨O =zÛ#"å~°∞
ѨÓ*Ï~°∞Å∞ HÍ^Œ∞. _»|∞ƒHÀã¨O ѨxKÕ¿ã"å~°∞ ^Õ=`«Å∞ HÍÖË~°∞. „ÉÏǨχ}∞Å∞ HÍÖË~°∞.
g∞‰õΩ _»|∞ƒ J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. HÍh ^Õ=`«Å‰õΩ ^ŒH˜∆} W"åfie. ^ŒH˜∆} ~°∂ѨOÖ’ g∞~°∞
U^≥·<å K≥_»¤QÆ∞}Ïxfl =^Œ∞Å∞HÀ"åe. =∞Oz QÆ∞}Ïxfl JÅ=~°K«∞HÀ"åe.
=O^Œ ‰õΩO_ôÅ Ü«∞*Ï˝xfl K≥·„`«Ñ¨Ói‚=∞<å_»∞ „áê~°OaèOK«O_ç. â◊~°`ü ѨÓi‚=∞<å_»∞
ã¨=∂ѨÎO KÕÜ«∞O_ç. "≥Ú`«ÎO P~°∞ <≥ÅÅ∞ J=Ù`«∞Ok. =∞^茺HÍÅOÖ’ g∞ „QÍ=∞OÖ’, g∞
#QÆ~°OÖ’ L#fl „Ѩu WO\˜Ö’#∞ ã¨OѨ~°¯O U~°Ê~°K«∞HÀO_ç. nx<Õ ã¨OѨ~°¯ Ü«∞[˝O
JO\Ï~°∞. ã¨OѨ~°¯ Ü«∞[˝O JO>Ë „Ѩu WO\˜H© "≥o§ JHõ¯_» =∞#∞+¨µºÅ#∞ `«Ü«∂~°∞
KÕÜ«∞O_ç. „Ѩu WO\˜Ö’#∞ D P~°∞ <≥ÅÖ’¡ XHõ Ü«∞[˝O KÕÜ«∂e. J=ã¨~°O J~Ú`Õ
ã¨∞=º=ã≤÷`«"≥∞ÿ# k#K«~°º P~ÀQͺxH˜ =¸ÅO.
q+¨=∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ #=Ü«ÚQÆ x~å‡}O 151
P~°∞ <≥ÅÅ∞ HõO>Ë Z‰õΩ¯=HÍÅO ‰õÄ_® Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕÜ«∞=K«∞Û#∞.
XHõ ‰õΩO_ô Ü«∞[˝O JO>Ë g∞~°∞ J~°÷O J~ÚºO^•? ÖË^•? XHõ Ñ¨à‹§OÖ’ S^Œ∞
JQÆ~°∞|fÎÅ∞, S^Œ∞ náêÅ∞ LOK«∞`å~°∞. Ѩã¨∞ѨÙ, LO‰õΩ=∞, Ñ≤O_ç LOK«∞HÀO_ç. Wq
™ê^è•~°}OQÍ JO^Œi WO_»¡Ö’#∂ LO_Õ"Õ. XHõ QÆO@ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ S^Œ∞ JQÆ~°∞|`«∞ÎÅ∞
Y~°∞Û J=@O Z‰õΩ¯=x g∞‰õΩ JxÑ≤¿ãÎ S^Œ∞ náêʼnõΩ JÜÕ∞º Y~°∞Û Z‰õΩ¯= JxÑ≤¿ãÎ
g∞~°∞ á⁄^Œ∞Ѩ٠KÕÜ«∂Å#∞‰õΩO>Ë KÕÜ«∞QÆÅ~°∞ ‰õÄ_®. =ÚO^Œ∞ XHõ\ ˜ "≥eyOk, Jk
PiáÈ~Ú# `«~°∞"å`« Ô~O_»=k "≥eyOK«O_ç. Ô~O_»=k PiáÈ~Ú# `«~°∞"å`« =¸_»=k,
=¸_»=k PiáÈ~Ú# `«~°∞"å`« <åÅ∞QÆ=k, <åÅ∞QÆ=k PiáÈ~Ú# `«~°∞"å`« S^Œ=k
"≥eyOK«O_ç. WÖÏ XH˘¯Hõ¯ nѨO`À Ѩx [iyáÈ`«∞Ok. S^Œ∞ náêÅ#∞ "≥eyOKåe.
ZO^Œ∞HõO>Ë Wq ^Õ=`«Å#∞ PǨfix™êÎ~Ú. WO^Œ∞Ö’ ѨOK« „áê}ÏÅ#∞ PǨfixOKÕ
`«`«fiO LOk. JO^Œ∞ˆH S^Œ∞ náêÅ#∞ "≥eyOKåe. JQÆ~°∞|fÎÅ q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® WO`Õ.
g∞~°∞ ÉÏQÍ á⁄^Œ∞Ѩ٠KÕÜ«∂e. ZO^Œ∞HõO>Ë ¿Ñ^ŒiHõO KåÖÏ Z‰õΩ¯=QÍ LOk. HÍ|\˜ì
_»|∞ƒ `«‰õΩ¯= Y~°∞Û KÕÜ«∂e. S^Œ∞ JQÆ~°∞|`«∞ÎÅÖ’ XHõ\ ˜ `«~°∞"å`« XHõ\ ˜ "≥eyOK«O_ç.
WÖÏ J~Ú`Õ g∞ Ѩh J=Ù`«∞Ok, á⁄^Œ∞Ѩ٠áê\˜OK«@=¸ J=Ù`«∞Ok. á⁄^Œ∞Ѩ٠KÕÜ«∞=∞x
<Õ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ K≥|∞`«∞<åfl#O>Ë q∞QÆ`å ~ÀAÅÖ’ g∞ ^ŒQÆæ~° _»|∞ƒ ÖˉõΩO_® áÈ`Õ g∞~°∞
Hõ+¨ìѨ_»=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. Z‰õΩ¯= Y~°∞Û ÃÑ\˜ì# =ºH˜Î Z‰õΩ¯= ÖÏÉèÏxfl Pt™êÎ_»∞. `«‰õΩ¯=
Y~°∞Û ÃÑ>Ëì =ºH˜Î `«‰õΩ¯=`À<Õ ã¨iÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞. JO^Œ∞ˆH Ü«∞*Ï˝Å#∞ „Ѩ[Å∞ W+¨ìѨ_»~°∞.
Ü«∞[˝O ¿Ñ~°∞`À `«‰õΩ¯= Y~°∞Û KÕ~ÚOKåe. g∞‰õΩ K≥Ñ≤Ê#q^èŒOQÍ „Ѩu WO\˜H© "≥o§
Ü«∞[˝O KÕ~ÚOK«O_ç.
WO\˜O\˜H© "≥o§ Ü«∞[˝O KÕ~ÚOK«@`À áê@∂, g∞~°∞ =∞iH˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ ‰õÄ_®
*’_çOKåe. "åã¨Î"åxH˜ Wk áêi"åiHõ Ü«∞[˝O =O\˜k. ™ê=∂lHõ x~å‡}ÏxH˜
ã¨O|OkèOz#k J~Ú<å, Ü«∞[˝ x~å‡}ÏxH˜ ã¨O|OkèOz#k, WO^Œ∞Ö’ áêi"åiHõ
x~å‡}O ^•y LO@∞Ok. áêi"åiHõ x~å‡}O áêi"åiHõ Ü«∞[˝O =Å# =∂„`«"Õ∞
™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok. WO^Œ∞Ö’ L^ŒÜ«∞O áêi"åiHõ Ü«∞[˝O, ™êÜ«∞O„`«O H©~°Î#Å∞ LO\Ï~Ú.
gxx =∞Ç≤Ïà◊ÅO`å HõÅã≤ KÕÜ«∞O_ç. nx`Àáê@∂ ^Õ=`«Å‰õΩ ^ŒH˜∆} ‰õÄ_® W"åfie.
WOHÍ Uq∞ KÕÜ«∂e? H˘xfl =ÚYº"≥∞ÿ#q `«Ñ¨Ê‰õΩO_® KÕÜ«∂e. "≥Ú^Œ@ „áê`«óHÍÖÏ<Õfl
JO>Ë ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^Õ=Ùx 㨇iOKåe. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Wk KåÖÏ J=ã¨~°O.
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞ HÍÖÏxH˜ KåÖÏ qt+¨ì`« =Ù#flk. „áê~°÷# L^ŒÜ«∞"≥∞ÿ<å KÕÜ«∞=K«∞Û.
=∞^蕺ǨÏflO J~Ú<å KÕÜ«∞=K«∞Û. ™êÜ«∞O„`«O J~Ú<å KÕÜ«∞=K«∞Û JO\Ï~å? ÖË^Œ∞.
ã¨~°fi "åºÑ≤x ¿ãqOKÕ "å_»∞ áêÑ≤ HÍÖË_»∞.
152 q+¨=∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ #=Ü«ÚQÆ x~å‡}O
™êfl#O KÕã≤ J~Ú<å, KÕÜ«∞‰õΩO_® J~Ú<å L^ŒÜ«∂<Õfl `«Ñ¨Ê‰õΩO_® KÕÜ«∂e. ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ XˆH ã¨=∞Ü«∞OÖ’, XˆH q^èŒOQÍ KÕ¿ãÎ ^•x „ѨÉèÏ=O =O^ŒÔ~@∞¡ Z‰õΩ¯=
J=Ù`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH „áê`«óHÍÅOÖ’ Ѩk x=ÚëêÅ [ѨO KÕÜ«∞=∞x JO^ŒiH© K≥ѨÊO_ç.
W^Õ H͉õΩO_® WOHÀ q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® LOk. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ Hõ~°∞=Ù ZO`«QÍ<À
=ÙOk. nxH˜ H˘xfl HÍ~°}ÏÅ∞<åfl~Ú. "åx#∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«_®xH˜ g∞~°∞ „Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∂e.
q^Œº ÖËHõáÈ=@O =Å# =∞x+≤ Ѩâ◊√=Ù=Öˇ ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ =∂~°∞`«∞<åfl_»∞. =∂#=Ùx
*Ï˝# <Õ„`åÅ∞ `≥~°∞K«∞HÀ=@O ÖË^Œ∞. J`«xH˜ H˘`«Î q+¨Ü«∂Å∞ `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞. ã¨=∂[OÖ’
UO [~°∞QÆ∞`«∞Ok. „Ѩ[Å∞ U q^èŒOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊√Î<åfl~°∞. W"Õg `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞.
XHõ ~°HõOQÍ #∂uÖ’ HõѨÊ=Öˇ rqã¨∞Î<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH Ü«∞[˝O`À áê@∞ =Ü≥∂[# q^Œº#∞
‰õÄ_® *’_çOK«=∞O@∞<åfl#∞. g∞Ö’ K«^Œ=@O „"åÜ«∞@O `≥eã≤# "å~°∞ WÖÏ „Ѩu[˝
KÕÜ«∞O_ç. ''"Õ∞=Ú S^Œ∞QÆ∞iH˜ `«‰õΩ¯= H͉õΩO_® K«^Œ=@O „"åÜ«∞@O <ÕiÊ™êÎ=Ú—— Jx
g∞Ô~·<å "åiO\˜H˜ "≥à◊§O_ç. "åà◊§<≥·<å g∞ WO\˜H˜ Ñ≤Å=O_ç. XHõ <≥Öˇ·<å K«^Œ∞=Ù K≥ѨÊO_ç.
P~°∞ <≥ÅÖˇ·<å K«^Œ∞=Ù K≥ѨÊO_ç. ÖËHõáÈ`Õ Ô~O_»∞ ã¨O=`«û~åÅ~Ú<å K≥ѨÊO_ç. WÖÏ
ã¨OHõeÊOK«∞‰õΩx S^Œ∞QÆ∞iH˜ J~Ú<å q^Œº#∞ <ÕiÊOK«O_ç. áêi"åiHõ Ü«∞[˝OÖ’
Wk=ÚYº"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. WO\˜Ö’ L#fl =$^Œ∞úʼnõΩ, Ü«Ú=‰õΩʼnõΩ, ¢ã‘ÎʼnõΩ g∞~°∞ q^Œº#∞
<ÕiÊOK«O_ç. Ü«∞*Ï˝xH˜ `À_»∞QÍ "Õ∞=Ú D L^Œº=∂xfl ‰õÄ_® *’_çOKå=Ú.
WOH˘Hõ L^Œº=∞O WO`«HõO>ˇ Q˘Ñ¨Êk. Jk Uq∞\˜? =∞# Hõëêìi˚`åxfl =$^è• KÕã¨∞Î<åflO.
~°O„^èŒO L#fl ‰õΩO_»Ö’ h~°∞ZO`« áÈã≤<å =ÙO_»=Ù. =∞# ã¨=∂[OÖ’ q"åǨʼnõΩ
JÜÕ∞º Y~°∞Û KåÖÏ Ü≥∞‰õΩ¯=. P_»O|~°OQÍ q"åǨÅ∞ KÕÜ«∞@O =Å# ^Œi„^Œ∞Å∞
J~ÚáÈ`«∞<åfl~°∞. g∞‰õΩ WѨÊ\˜H˜ áêuHõ™ê~°∞¡ K≥ÑÊ≤ LO\Ï#∞. WѨÊ\˜H© K≥|∞`«∂<Õ L<åfl#∞.
=∞# ^Õâ◊OÖ’ L#fl c^Œ"å~°∞ q"åǨʼnõΩ J#=ã¨~°OQÍ Y~°∞Û KÕã≤ ZO`« ^èŒ#=O`«∞Å∞
HÍ"åÅ#∞‰õΩ<åfl HÍÖË~°∞. nxˆHO KÕÜ«∂e? nxH˜ g∞~°O`å WÖÏ „Ѩu[˝ KÕÜ«∂e. ''"Õ∞O
=∂ Ñ≤šʼnõΩ P_»O|~°OQÍ q"åǨÏ=Ú KÕÜ«∞=Ú—— Jx, Wk XHõ@=k. Ô~O_»=k "≥·Éèí=OQÍ
KÕÜ«∞=Ú Jx. =¸_»=k Hõ@flO fã¨∞HÀ=Ú Jx. <åÅæ=k PÉèí~°}ÏÅ∞ W=fi=Ú Jx.
q"åǨÅÖ’ PÉèí~°}ÏʼnõΩ, =~°Hõ\ÏflxH˜ KåÖÏ ã¨O|O^èŒ=Ú LOk. JÉσ~Ú `«O„_ç
=~°Hõ@flO J_»∞QÆ∞`å_»∞. J=∂‡~Ú `«O„_ç #QÆÅ∞ J_»∞QÆ∞`å_»∞. D Ô~O_»∂ =∞~°}˜¿ãÎ
XˆH™êi =∞~°}˜™êÎ~Ú. rq¿ãÎ Ô~O_»∂ rq™êÎ~Ú. XHõ¯ =~°Hõ\Ïflxfl =∂„`«"Õ∞ x¿+kè¿ãÎ,
J=∂‡~Ú `«O„_ç #QÆÅ∞ ÃÑ@ì=∞x J_»∞QÆ∞`å_»∞. JѨC_»∞ JÉσ~Ú `«O„_ç #QÆÅ H˘~°‰õΩ
|OQÍ~åxfl ZHõ¯_» #∞O_ç fã¨∞‰õΩx =™êÎ_»∞? |OQÍ~°O qÅ∞= ZO`« Ü≥∞‰õΩ¯=QÍ LOk
#=Ùfi`«∂ #qfiã¨∂Î rqOKÕ rq`«"Õ∞ ™ê~°úHõO.
q+¨=∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ #=Ü«ÚQÆ x~å‡}O 153
D ~ÀAÅÖ’? Ѩk „QÍ=ÚÅ |OQÍ~°O 4,000 ~°∂II LOk. ZHõ¯_» #∞O_ç =ã¨∞ÎOk?
J~Ú`Õ #QÆÅHÀã¨O =~°Hõ@flO J_»QÆ@O =∞Ozk HÍ^Œ∞. =~°Hõ\Ïflxfl x¿+kèOKåe JO>Ë
PÉèí~°}ÏÅ∞ J_»QÆ@O ‰õÄ_® x¿+kèOKåe. JO^Œ∞ˆH q"åǨÅÖ’ =~°Hõ\Ïflxfl PÉèí~°}ÏÅ#∞
x¿+kèOKåe. ÉÏ*Ï Éèí[O„fÅ#∞ x¿+kèOKåe. =∞# Wà◊§Ö’ [iˆQ ѨO_»∞QÆÅ#∞ Ü≥∞ÖÏ
KÕ™êÎ"≥∂ H˘kÌ=∞Okx Ñ≤ez q"åǨÏO [iÑ≤OKåe. XHõ"Õà◊ q"åǨxH˜ =~°Hõ@flO
W=fi=Åã≤ =¿ãÎ J=∂‡~Ú ¿Ñi@ WOk~å qHÍã¨Ñ¨„`åÅ∞ H˘O>Ë S^Õà◊¡‰õΩ Ô~\˜ìOѨÙ
J=Ù`«∞Ok.
=~°Hõ@flO Ç≤ÏO^Œ∂ ã¨=∂*ÏxH˜ ‰õΩ+¨µì =O\˜k. Wk Ç≤ÏO^Œ∂ ã¨=∂*ÏxˆH Hõà◊OHõO.
x~°Hõ∆~å㨺`« =∞# ^ÕâßxˆH =∞K«Û. q"åǨʼnõΩ Ü≥∞‰õΩ¯= Y~°∞Û ÃÑ@ì_»O, =~°Hõ@flO
W=fi@O =∞Ozk HÍ^Œ∞.
Ü«∞*Ï˝xH˜ `À_»∞QÍ D Ô~O_»∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ ‰õÄ_® *’_çOKåe.
q"åǨ  ÅÖ’ =∞iÜ≥ Ú Hõ Ѩ ^ Œ ú u ‰õ Ä _® L#flk. „Ѩ H ˜ ¯ O\˜ " å~° ∞ , ¿ãflÇ≤ Ï `« ∞ Å∞
"≥Ú^ŒÖˇ·#"å~°∞ ''Ѷ¨ÖÏ<å "å~°∞ JO`« "≥·Éèí=OQÍ KÕâß~°∞. g∞~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞?
JO\Ï~°∞. g∞ HõëêìÅ#∞ áê~°„^ÀÅ\ÏxH˜ "å~°∞ Z@∞=O\˜ LáêÜ«∞O K≥ѨÊ~°∞. Jk <Õ#∞
g∞‰õΩ K≥|∞`«∞<åfl#∞. g∞~°∞ J=∂‡~Úx JÉσ~Úx fã¨∞‰õΩx ~°O_ç. Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ S^Œ∞QÆ∞~°∞
K˘Ñ¨C# Ѩk=∞Ok ~°O_ç, âßOu‰õΩO*òÖ’ ã¨O`À+¨OQÍ q"åǨÏO [iÑ≤OK«=K«∞Û.
Z@∞=O\˜ Y~°∞Û ÖˉõΩO_® WHõ¯_» Z@∞=O\˜ Y~°∞ÛÅ∂ ÃÑ@ì=Åã≤# J=ã¨~°O LO_»^Œ∞.
Z@∞=O\˜ P_»O|~åÅ∂ K«∂Ñ≤OK«=Åã≤# J=ã¨~°O LO_»^Œ∞. ZÖÏO\˜ Ѷ¨sflK«~ü
W=fi=Åã≤# J=ã¨~°O LO_»^Œ∞. =~°Hõ@flO J_çˆQ ™êǨÏã¨O Z=~°∂ KÕÜ«∞~°∞. #QÆÅ∞
KÕ~ÚOKåe J#fl xÜ«∞=∞O LO_»^Œ∞. WHõ¯_Õ Éè’[<åÅ∞ KÕÜ«∞O_ç. WHõ¯_» XHõ ѨOH˜ÎÖ’
"≥~Úº=∞Ok Éè’[<åÅ∞ KÕ™êÎ~°∞. =~°∞x `«~°Ñ¨Ù "åiH˜ WHõ¯_Õ Éè’[<åÅ∞ ÃÑ>ËìÜ«∞=K«∞Û.
g∞ T~À¡ Jk JO`« ã¨∞ÅÉèíOQÍ [~°QÆ^Œ∞. âßOu‰õΩO*òÖ’ [iˆQ q"åǨÅhfl W^Õ
Ѩ^ŒúuÖ’ [~°∞QÆ∞`å~Ú. Wk ѨÙ}ºˆH∆„`«O ‰õÄ_®. WHõ¯_» ^Õ=`«Å∞ x=ã≤™êÎ~°∞. WHõ¯_»
x~°O`«~°O Ü«∞*Ï˝Å∞ [~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. W@∞=O\˜ ™ê÷<åÅÖ’ q"åÇ¨Ï ã¨O™ê¯~åÅ∞
[iÑ≤¿ãÎ =∞Ozk. =∞Oz =ÚǨ˙~åÎÅ QÆ∞iOz g∞~°∞ Ü≥∞ÖÏ J~Ú`Õ PÖ’z™êÎ~À,
JÖψQ =∞Oz „Ѩ^ÕâßÅ QÆ∞iOz PÖ’zOK«O_ç. J~Ú`Õ =ÚǨ˙~åÎÅ J=ã¨~°O LO_»^Œ∞.
Wk H͉õΩO_® WOHÍ Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å∞<åfl~Ú. "≥Ú^Œ\ ˜k =∞^Œºáê#O. nx=Å#
Ü≥∞<Àfl #ëêìÅ∞<åfl~Ú. g∞‰õΩ `≥Å∞™È, `≥eÜ«∞^À HÍh =∞^Œºáê#O =Å# â◊s~°O, |∞kú,
Ô ~ O_» ∂ ^≥ | ƒuO\Ï~Ú. ‰õ Ω @∞O|O <åâ◊ # O J~ÚáÈ`« ∞ Ok. Ñ≤ Å ¡ Å Éè í q +¨ º `« ∞ Î
™ê~å„`åy`Õ J^èÀQÆu – ™ê~å =∂x`Õ Ñ¨Ù~ÀQÆu.
154 q+¨=∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ #=Ü«ÚQÆ x~å‡}O
^≥|ƒuO@∞Ok. HÍ|\˜ì =∞^Œºáê<åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ g∞~°∞ KÕÜ«∞QÆey#q Jhfl KÕÜ«∞O_ç.
=∞^Œºáê#"Õ∞ H͉õΩO_® =∞iÜ≥ÚHõ\ ˜ ‰õÄ_® LOk. P‰õΩ ‰õÄ~°Å∞ ѨO_çOK«=∞x
"Õ∞=Ú K≥ѨÊÖË=Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë =~å¬Å∞ ÖËHõáÈ`Õ g∞~°∞ ZÖÏ Ñ¨O_çOK«QÆÅ~°∞? ^è•#ºO
=∞x+≤H˜ Ü≥∞O`« J=ã¨~°"≥∂, P‰õΩ‰õÄ~°Å∞ ‰õÄ_® JO`Õ J=ã¨~°=Ú. P‰õΩ ‰õÄ~°Å∞
ѨO_çOK«\ÏxH˜ g∞~°∞ WO\˜Ö’<Õ U~åÊ@∞¡ KÕÜ«∞O_ç. h~°∞ g∞~°∞ „`åQÆ∞`å~°∞ 㨈~. HÍh
ѨÙH˜¯eOz#ѨÙ_»∞, ™êfl#O KÕ¿ã@ѨC_»∞ KåÖÏ h~°∞ =$^è• J=Ù`å~Ú. P h\˜#O`«\ ˜h
g∞~°∞ „áÈQÆ∞KÕã≤ g∞ WO\˜Ö’ ѨÓÅ`˘@∞¡, z#fl ‰õΩO_ôÅÖ’ ^ÕxÖ’ P‰õΩ ‰õÄ~°Å∞ ÃÑOKåe
Jx J#∞‰õΩO\Ï~À ^•xÖ’ P h\˜x áÈÜ«∞O_ç. g∞~°∞ ™êfl#O KÕã≤ q∞yeÛ# h\˜x,
KÕ`∞« Å∞ â◊√„ÉèÑí ~¨ z° q∞yeÛ# h\˜x JO^Œ∞Ö’ áÈ¿ãÎ Jq "≥ÚÅÔH`«∞`Î å~Ú. WÖÏ P‰õΩ‰õÄ~°efl
ÃÑOK«@O =Å# Jq g∞ Y~°∞Û "≥Ú`åÎxfl `«yæOK«ÖËHõáÈ=K«∞Û. HÍh ZO`À H˘O`«
q∞QÆ∞Å∞Û`å~Ú. ~˘>ˇìÅ∞ gx`À áê@∞QÍ u#=K«∞Û. g∞~°∞ H˘uÎg∞~°, ѨÙn<å, áêʼnõÄ~°,
JÅ¡O, q∞iÛ @"≥∂\Ï W=hfl ã¨∞ÅÉèíOQÍ Ñ¨O_çOK«=K«∞Û.
P‰õΩ‰õÄ~°Å∞ ѨO_çOK«@O XHõ\ ˜. =∞^Œºáê<åxfl =ºuˆ~H˜OK«@O Ô~O_»∞. q"åǨʼnõΩ
J#=ã¨~°Ñ¨Ù Y~°∞ÛÅ∞ KÕÜ«∞HõáÈ=@O =¸_»∞. =Ü≥∂[# q^Œº QÆ∞iOz |Ǩïà◊ „ѨKå~°O
KÕÜ«∞@O <åÅ∞QÆ∞. =∞#^Õâ◊OÖ’ =¸_»= =O`«∞ =∞Ok x~°Hõ∆~åã¨∞ºÅ∞ L<åfl~°∞. "åix
q^•º=O`«∞Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ ã¨OHõeÊOK«O_ç. D q+¨Ü«∂ÅxflO\˜ Ѩ@¡ „â◊^Œú
=Ç≤ÏOz, gx`À áê@∞QÍ ^Õâßxfl Jaè=$kú KÕÜ«∞\ÏxH˜, =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩx "≥à◊§\ÏxH˜
„Ѩܫ∞uflOK«O_ç. Ü«∞[˝=Ú#∞ KÕÜ«∞O_ç. H©~°Î#Å∞ áê_»O_ç. JO`ÕH͉õΩO_® g∞Ö’ L#fl
K≥_»∞ „Ѩ=$uÎx q_çz ÃÑ@ìO_ç. =∞Ozx Jaè=$kú KÕã¨∞HÀO_ç. g\˜#xflO\˜h KÕ¿ãÎ g∞‰õΩ
=∞Oz Ѷ¨e`«O =ã¨∞ÎOk. g∞~°∞ g\˜ #xflO\˜h ÉÏQÍ q<åfl~°x g\˜x PK«~°}Ö’ ÃÑ_»
`å~°x Ptã¨∞Î<åfl=Ú.
FO âßOu
R
¢ã‘Îx Éè’QÆ=ã¨∞Î=ÙQÍ K«∂_»‰õΩ, Jk Ѩâ◊√=ÙÅ ÅHõ∆}O.
"å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`« 155
"å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`«
QÍÜ«∞„f =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`üII
^Õ=`«ÖÏ~å! ™È^Œ~°∞ÖÏ~å! Wk ™ê=∂#º"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞O HÍ^Œ∞. J™ê=∂#º"≥∞ÿ#
ã¨=∞Ü«∞O. Wk Ü«ÚQÆã¨Okè HÍÅO. WѨC_»∞ Ü«ÚQÆO =∂~°∞`«∞Ok. JO>Ë H˘O`« =∂~°∞ÊÅ∞
KÕ~°∞ÊÅ∞ [~°QÆ@O J=ã¨~°O Jx g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. a_»¤ [x‡OKÕ@ѨC_»∞ Hõ_»∞ѨÙÖ’ #∞O_ç
|Ü« ∞ @‰õ Ω =KÕ Û @Ѩ C _» ∞ ZO`À ÉÏ^è Œ # ∞ J#∞Éè í q 㨠∞ Î O k. WѨ C _» ∞ áê`« Ü « Ú QÆ O
"≥o§áÈ`ÀOk. #∂`«# Ü«ÚQÆO =ã¨∂ÎOk. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ô~O_»∞ Ѩ#∞Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú.
XHõ\ ˜ x~å‡}O =∞~˘Hõ\ ˜ ^èŒfiOã¨=Ú. Ѩi=~°Î# K≥O^Õ D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^èŒfiOã¨O JÜÕ∞ºq
Uq∞\˜? gx QÆ∞iOz ɡ·aÖòÖ’ K≥ѨÊ|_çOk. ''¿ã"å ã¨=∞Ü«∞O =ã¨∞ÎOk. JѨC_»∞ „ѨѨOK«O
JO`å <åâ◊#O J=Ù`«∞Ok—— nx QÆ∞iOz W™ê¡O =∞`« „QÆO^äŒO J~Ú# Y∞~å<£Ö’ WÖÏ
LOk. ''14= â◊`å|ÌO =ã¨∞ÎOk JѨC_»∞ „ѨѨOK«O tkäÅO J=Ù`«∞Ok—— Éèíq+¨º ѨÙ~å}OÖ’
WÖÏ LOk. ''„ѨѨOK«O =∞~°ÖË ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <åâ◊#O J=Ù`«∞Ok—— Wk tkäÅO JÜÕ∞º
ã¨=∞Ü«∞O. Wk x~å‡}O JÜÕ∞º ã¨=∞Ü«∞O, Wk Ü«ÚQÆѨi=~°Î# HÍÅO, Wk ã¨Okè
HÍÅO.
ã¨OkèHÍÅOÖ’ x~å‡}O =∞iÜ«Ú ^èŒfiOã¨O Ô~O_»∂ XHõ^•x "≥O@ XHõ\ ˜ LO\Ï~Ú.
XHõ \ ˜ xi‡OѨ | _» ∞ `« ∂ LO@∞Ok. XHõ \ ˜ ^è Œ fi O㨠O J=Ù`« ∂ LO@∞Ok. WÅ∞¡
xi‡OKÕ@ѨC_»∞ ѨÙ<å^Œ∞Å∞ `«=Ùfi`«∂ LO\Ï~°∞. Ô~O_À"≥·Ñ¨Ù QÀ_»Å∞ Hõ_»∞`«∂ LO\Ï~°∞.
XHõ"≥·Ñ¨Ù ѨÙ<å^Œ∞Å∞ „`«"ÕfiѨx „áê~°OÉèíO J=Ù`«∞Ok. Ô~O_»="≥·Ñ¨Ù "åx x~å‡}O „áê~°OÉèíO
J=Ù`«∞Ok. x~å‡}O =∞iÜ«Ú tkäÅO Ô~O_»∂ XHõ^•x`À =∞~˘Hõ\ ˜ [~°∞QÆ∞`«∂
LO\Ï~Ú. a_»¤ [x‡OKÕ@ѨC_»∞ =∞O„`«™êx J=ã¨~°O LO@∞Ok. #~üû J=ã¨~°O
LO@∞Ok. W^Õq^èŒOQÍ Ñ¨i=~°Î# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ZO`À=∞Ok Ѩ~°º"ÕH˜∆OK«=Åã≤# J=ã¨~°O
LO@∞Ok. g∞‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞ „ѨHõ$uH˜ HÀѨO =¿ãÎ H˘xfl „Ѩ^ÕâßÅÖ’ =~°^ŒÅ∞, =∞iH˘xfl
„Ѩ^ÕâßÅÖ’ Ju=$+≤ì, H˘xfl „Ѩ^ÕâßÅÖ’ J<å=$+≤ì ã¨OÉèíq™êÎ~Ú. H˘xflKÀ@¡ `«∞á¶ê#∞
ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk. H˘xflKÀ@¡ Éèí∂HõOѨO =ã¨∞ÎOk. D q^èŒOQÍ „ѨHõ$u `«# HÀáêxfl =∞#ÃÑ·
K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. WѨC_»∞ "å`å=~°}O ZÖÏ J~ÚáÈ~ÚO^ŒO>Ë H˘O`«=∞Ok Ñ≤Å¡Å∞ ѨÙ_»∞`«∂
=ºH˜ÎH˜ Q˘Ñ¨Ê^Œ#O ~°∂ѨO`À ~å^Œ∞, QÆ∞}, Hõ~°‡ ã¨fiÉèÏ"åÅ`À „âı+¨ª`« ##∞ã¨iOz HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
156 "å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`«
=Ù<åfl~°∞. g~°∞ [#‡`«ó‰õΩ ã¨O™ê¯~°∞Å∞. g~°∞ `«e¡=∂@ q#~°∞. Láê^蕺ܫÚÅ =∂@
q#~°∞. g~°∞ ÃÑiy ÃÑ^ŒÌ~Ú# `«~°∞"å`« WOÔHÖÏO\˜ =º~°÷"≥∞ÿ# Ѩ#∞Å∞ KÕ™êÎ~À? W^ŒO`å
K≥_»∞ "å`å=~°}O Ü≥ÚHõ¯ „ѨÉèÏ=O.
nx#∞O_ç ~°H˜∆OK«\ÏxH˜, "å`å=~°}Ïxfl Ѩiâ◊√„ÉèíѨ~°K«\ÏxH˜ "Õ∞=Ú XHõ Ѩxx
„áê~°OaèOKåO. nx ÉÏ^茺`« H˘O`« g∞ÃÑ· ÃÑ\ÏìO. H˘O`« ÉÏ^茺`« "Õ∞O =Ç≤ÏOKåO.
"Õ∞"Õ∞q^èŒOQÍ ÉÏ^茺`« =Ç≤ÏOKåO? Éèíw~°^äŒ∞_»∞ `«Ñ¨ã¨∞û KÕÜ«∞@O =Å# UO [iyOk?
ã¨fi~°æOÖ’ LO_Õ QÆOQÆ Éèí∂Ö’HÍxH˜ =zÛOk. QÆOQÆ <ÕÅÃÑ· „Ѩ=Ç≤ÏOK«@O`À<Õ <ÕÅO`å
ѨK«Û^Œ#O ã¨O`«iOK«∞‰õΩ#flk. =$H∆ÍÅ∞ [xOKå~Ú. Éèíw~°^äŒ∞_»∞ U q^èŒOQÍ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕâß_À J^Õ q^èŒOQÍ <Õ#∞ ‰õÄ_® `«Ñ¨ã¨∞û KÕâß#∞. XHÍ<˘Hõ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨fi~°æÖ’Hõ
JkèHÍ~°O H˘~°‰õΩ ^Õ=`«Å#∞ ~åHõ∆ã¨∞Å∞ ÉÏkèOKÕ"å~°∞. ^Õ=`«Å∞ „|Ǩχ ^ŒQÆæiH˜ "≥àϧ~°∞.
„|Ǩχ ''Éèí∂q∞ÃÑ· ^Œnèz ¿Ñ~°∞ QÆÅ XHõ =∞ǨÏi¬ L<åfl_»∞. J`«x Jã≤÷HõÅ`À WO„^Œ∞xH˜
=„*ÏÜ«Ú^èŒO `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞O_ç. ^•x`À ~åHõ∆ã¨∞Å#∞ F_çOK«_»O ã¨∞ÅÉèí=∞ø`«∞Ok——
Jx K≥áêÊ_»∞. ^Õ=`«Å∞ P q^èŒOQÍ<Õ KÕâß~°∞. ^Œnèz ZO`« Q˘Ñ¨ÊQÍ `«Ñ¨ã¨∞û KÕÃã#O>Ë
J`«x Z=ÚHõÅ`À `«Ü«∂~°∞ KÕã≤# =„*ÏÜ«Ú^èŒO`À =$`åÎã¨∞~°∞x =O\˜ (=$`åÎã¨∞~°∞_»O>Ë
Ö’Hõ=∞O`«\ ˜H© ÉèíÜ«∞O) ~åHõ∆ã¨∞x ‰õÄ_® =kèOK«QÆeQÍ~°∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® JÖψQ KÕâß#∞.
<Õ#∞ Ô~O_»∞''ã¨O=`«û~åÅ∞—— =∞ø#„=`«O áê\˜OKå#∞. UHÍO`«OQÍ x=ã≤OKå#∞. D
q^èŒOQÍ <å `«Ñ¨ã¨∞û, UHÍO`« ¿ã=#O ™êQÍ~Ú.
W^ŒO`å <å ÉÏ^茺`«, =∞i g∞ ÉÏ^茺`« Uq∞\˜? g∞~°∞ ‰õÄ_® H˘OK≥O KÕÜ«∂e.
g∞~°∞ KÕÜ«∞HõáÈ`Õ JѨC_»∞? ~å}© DQÆ Ñ≤Å¡Å H˘~°‰õΩ `Õ<≥`«∞>ˇì#∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞ÎOk.
XO@iQÍ KÕã∞¨ OÎ ^•? q∞QÆ`å DQÆÅ∞ uiy uiy JHõ¯_»H¯õ _® L#fl ѨÓÅ#∞O_ç =∞Hõ~O° ^•xfl
fã¨∞‰õΩx =™êÎ~Ú. ¿ã<åѨu LO\Ï_»∞. J`«#∞ Ü«Ú^ŒúO KÕ™êÎ_»∞. J~Ú`Õ XO@iQÍ
KÕ™êÎ_®? J`«x "≥O@ ã≤áê~ÚÅ∞ LO\Ï~°∞. ÅOHõ‰õΩ "≥àı§=ÚO^Œ∞ "å~°kèx xi‡OKå~°∞.
~å=∞ ÅHõ∆ ‡}∞e~°∞=Ùˆ~ xi‡OKå~å? "åi`À ZÅ∞QÆ∞|O\˜, "å#~°∞Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞.
=∞ǨÉèÏ~°`O« Ö’ J~°∞#˚ ∞_»∞ Ü«Ú^ŒOú KÕâß_»∞ XO@iQÍ KÕâß_®? ÖË^∞Œ J`«x`À KåÖÏ=∞Ok
ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ L<åfl~°∞. NHõ$+¨µ‚_»∞ QÀ=~°÷#yix XO@iQÍ Z`åÎ_®? J`«x`À áê@∂
J`«x J#∞K«~°∞Å∞ L<åfl~°∞. ^èŒ~°‡ Ѩi=~°Î# K«„HÍxfl |∞^Œ∞ú_»∞ XO@iQÍ KÕâß_®? É∫^Œú
aè‰õ∆Ω=ÙÅ∞ J`«x "≥O@ L<åfl~°∞. QÍOnèr ã¨`庄QÆǨxfl KÕã≤ ã¨fi~å*Ϻxfl ã¨OáêkOKå~°∞.
J~Ú`Õ J`«x "≥O@ H˘xfl "ÕÅ =∞Ok L<åfl~°∞. W^Õ q^èŒOQÍ <å `«Ñ¨â◊Û~°º H˘#™êQÆ∞`ÀOk.
J~Ú`Õ Wk XO@iQÍ H˘#™êQÆ∞`«∞O^•? <å ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ, ™È^Œ~°∞Å, <å JÅ∞¡à◊§,
LѨ^Õâ◊O q#_»O ã¨∞ÅÉèíO, ^•<åflK«iOK«_»O JuHõ+¨ìO.
"å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`« 157
<å Ñ≤Å¡Å, <å ѨÓsfi‰õΩÅ, Jxfl =Ü«∞ã¨∞ûÅ∞ HõÅ ã¨Éèí∞ºÅ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À D Ѩx [~°QÍe.
Wk <å 75= ã¨O=`«û~°O. D ã¨O=`«û~°O <Õ#∞ <å Hõ~°ºHõ~°ÎʼnõΩ H˘xfl Ѩ#∞Å∞ JѨÊyOKåe
J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞ U ÜÕ∞ Ѩ#∞Å∞ JѨÊyOKåe?
"≥Ú^Œ\ ˜ Ѩx "Õ∞=Ú #ÅO^• qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O =O\˜, `«Hõ∆tÅ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O
=O\˜ tHõ∆} ^èŒ~°‡ „ѨKå~°Hõ ã¨Oã¨÷Å∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∂e J#∞‰õΩO@∞<åflO. Wk KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ
Ѩx. D „ѨѨOK«OÖ’ „`åQÆ\Ïxfl <ÕiÊOKÕ"åà◊√§, =ºaèKå~åxfl <ÕiÊOKÕ"åà◊√§<åfl~°∞.
Z=~°∂ =∞Oz Ѩ#∞Å#∞ <ÕiÊOK«~°∞. =∞Oz Ѩ#∞Å#∞ <ÕiÊOK«\ÏxH˜ <å‰õΩ ÅHõ∆=∞Ok
HÍ"åe. QÍOnèr =O^Œ=∞Ok =º‰õΩÎÅ∞ LO>Ë <å Ѩ#∞Å∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú Jx K≥¿ÑÊ"å~°@
HÍh <å‰õΩ gÅ∞ HÍ^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ 7 ÅHõ∆Å „QÍ=∂Å∞<åfl~Ú. XH˘Hõ¯Hõ¯
=ºH˜ÎH© 7 „QÍ=∂Å∞ WzÛ#ѨÊ\˜H©, ÅHõ∆=∞Ok HõO>Ë `«‰õΩ¯==∞Ok LO>Ë ã¨iáÈ^Œ∞. 7
ÅHõ∆Å =∞Ok „ѨKå~°‰õΩÅ#∞ <Õ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞^ŒeKå#∞. nx H˘~°‰õΩ g∞ ѨiK«Ü«∞ã¨∞÷Å#∞,
q∞„`«∞Å#∞, ‰õΩ@∞O|ã¨Éèí∞ºÅ#∞ XH˘¯Hõ¯ix „>ˇÿxOQ∑ H˘~°‰õΩ ѨOÑ≤OK«O_ç. <Õ#∞ XHõ <≥ÅÖ’
JO`å <ÕiÊOz "åix ã¨=∞~°÷=O`«∞Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ#∞. ã¨Ow`«O ^•fi~å #∂`«#
Ü«ÚQÆ ã¨O^Õâßxfl "å~°∞ W=fiQÆeˆQ@@∞¡ "åix `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ#∞.
<å tHõ∆} "åºMϺ# „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#k HÍ^Œ∞. ã¨Ow`« „Ѩ^è•#"≥∞ÿ#k. q+¨Ü«∂xfl áê@
~°∂ѨOÖ’ KÕã≤ <Õ#∞ K≥áêÎ#∞. g∞~°∞ XHõ Ѩx KÕÜ«∞O_ç. K«∞~°∞ÔH·# "åix, ã¨=∞Ü«∞^•#O
KÕÜ«∞QÆey# "åix ¿ã"åÉèÏ=O Hõey# "åix <Õ~°∞ÛHÀ"åÅ<Õ JaèÖÏ+¨ HõÅ "åix
WHõ¯_»‰õΩ ѨOÑ≤OK«O_ç. =$^Œ∞úÅ#∞ ~ÀQÆ∞Å#∞ ѨOÑ≤¿ãÎ "å~°∞ UO <Õ~°∞ÛHÀQÆÅ~°∞? "åà◊√§
K«^Œ=ÖË~°∞. Ug∞ K«∂_»ÖË~°∞. J@∞=O\˜ =º‰õΩÎÅ#∞ UO KÕã¨∞HÀQÆÅO? g∞~°∞ WHõ¯_»‰õΩ
ѨOÑ≤OKÕ K«∞~°∞ÔH·# =ºH˜ÎH˜ g∞~°∞ XHõ q#flѨO KÕÜ«∂e. J`«_»∞ WHõ¯_»#∞O_ç "≥o§#
`«~°∞"å`« XHõ q^•ºÅÜ«∂xfl U~°Ê~°Kåe. Jk „ѨKå~° q^•ºÅÜ«∞O HÍ"åe. JHõ¯_»
ã¨Ow`«O <ÕiÊOKåe. „Ѩ=K«#O W=fi@O <ÕiÊOK«|_®e. <Õ#∞ "≥Ú^Œ@ #ÅO^•
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O `«Hõ∆tÅ qâ◊fi q^•ºÜ«∞ÅO Ѩ^ŒúuÖ’ ÅHõ∆ „ѨKå~°‰õΩÅ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ#∞.
P „ѨKå~°‰õΩÅ ^•fi~å „Ñ¨u =ºH˜Î `«# Hõ~°Î=ºO Uq∞\˜? `«<ÕO KÕÜ«∂e? Jx PÖ’zOKÕ
"å`å=~° } Ïxfl Hõ e ÊO™êÎ O . „Ѩ * Ï˝ tHõ ∆ } q^•ºÅÜ« ∂ Å QÆ ∞ iOz JYO_» *’ºu
ã¨Oáê^ŒH©Ü«∂ÅÖ’ „"åÜ«∞|_ç LOk. Z<ÀflKÀ@¡ K≥áêÊ#∞ ‰õÄ_®. g∞ „QÍ=∞OÖ’ ‰õÄ_®
XHõ q^•ºÜ«∞ÅO xi‡OKåe. JHõ¯_» ã¨Ow`«O`À ‰õÄ_ç# XHõ \©O LO_®e. XHõ =ºH˜Î
=∂„`«"Õ∞ áê@ áê_ç`Õ ã¨iáÈ^Œ∞. ZO`À=∞Ok =º‰õΩÎÅ∞ HõÅã≤ „QÆ∂ѨÙQÍ U~°Ê_ç `«=∞
PÖ’K«# áê@^•fi~å qã¨ÎiOѨ*ËÜ«∂e. Wk "≥Ú^Œ\ ˜ Ѩx.
`«e¡ J*Ï˝#OÖ’ =ÚxyLO>Ë, a_»¤ ^˘_»¤"å_»∞ ZÖÏ HÍQÆÅ_»∞?
158 "å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`«
Ô~O_»=Ѩx? Ô~O_»= ѨxQÍ ÅHõ∆Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕÜ«∂Åx <Õ#∞ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl#∞ J=Ù#∞
ÅHõ∆. ZÖÏ? J=∂"å㨺, áœ~°‚q∞, UHÍ^Œt, Pk"å~°O WÖÏ U^À XHõ ~ÀA g∞‰õΩ
gÅ~Ú# ~ÀA Ü«∞[˝O KÕÜ«∂Åx x~°‚~ÚOK«∞HÀO_ç. P ~ÀA S^Œ∞ ‰õΩO_®Å∞ `«Ü«∂~°∞
KÕÜ«∞O_ç. ǨÏ=#O KÕÜ«∞O_ç. ǨÏ=#=Ú#∞ "Õ∞=Ú ZO`À ã¨∞Å∞=Ù KÕâßO. ZO`À
Y~°Û=Ù`«∞Ok. ZO^Œ~À ѨO_ç`«∞Å∞ =™êÎ~°∞, ZO`À ^ŒH˜∆} fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞ J<Õk ÖË^Œ∞.
ZÖÏO\˜ ^ŒH˜∆}Ï fã¨∞HÀ~°∞. g∞~°O`å HõÅã≤ â’¡HÍÅ∞ LK«ÛiOK«O_ç. ‰õΩO_®Å∞ U~°Ê~°K«
=Åã≤# J=ã¨~°O ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. K«`«∞~°„ã¨OQÍ L#fl "ÕkHõ#∞ U~°Ê~°K«O_ç. Wk 24
JOQÆ∞à◊=ÚÅ á⁄_»=Ù. 24 JOQÆ∞à◊=ÚÅ "≥_»Å∞Ê. 3 JOQÆ∞à◊=ÚÅ Z`«∞Î LO_®e. D
"ÕkHõÃÑ· =ÚQÆ∞æ"Õã≤ ѨÓ*Ïã¨÷ÅOQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤ ǨÏ=#O KÕÜ«∞O_ç. ǨÏ=# ™ê=∂„y g∞
^ŒQÆæ~° ÖË#@¡~Ú`Õ, ÉˇÅ¡O <≥~Úº HõeÑ≤ LO_»Å∞QÍ KÕã≤ XH˘¯Hõ¯ LO_»#∞ ǨÏ=#O KÕã¨∂Î
LO_»O_ç. nx ã¨∞QÆO^èŒO =Å# "å`å=~°}O JO`å ã¨∞QÆO^èŒÉèíi`«O J=Ù`«∞Ok. Ѩq„`«O
J=Ù`«∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë, ÉˇÅ¡O, <≥~Úº, =∞#∞+¨µÅ J<å~ÀQͺxfl `˘ÅyOK«\ÏxH˜ J=ã¨~°
"≥∞ÿ# QÆ∞}ÏÅhfl L<åfl~Ú. Wq ǨÏ=# ™ê=∂„yÖ’ ‰õÄ_® Åaè™êÎ~Ú. ^è•#ºO, QÀ^èŒ∞=∞Å#∞
Ǩϟ=∞O KÕÜ«∞=∞x K≥ѨÊÖË^Œ∞. #∞=ÙfiÅ#∞ "ÕÜ«∞=∞x J#ÖË^Œ∞. aÜ«∂ºxfl "ÕÜ«∞=∞x
K≥ѨÊÖË^Œ∞. ^è•<åºxfl "ÕÜ«∞\Ïxfl <Õ#∞ ѨÓiÎQÍ =ºuˆ~H˜™êÎ#∞. D =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ "ÕÜ«∞=Åã≤#
J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
nx`Àáê@∂ [#‡k#O ‰õÄ_® [~°áêe. QÍÜ«∞„uѨi"å~üÖ’ 24 ÅHõ∆Å =∞Ok
HõÅ~°∞. D =º‰õΩÎÅO^Œi [#‡k#O [iÑ≤`Õ 24 ÅHõ∆Å [#‡k<åÅ∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú. Ü«∞[˝O
JO>Ë <å L^ÕÌâ◊ºOÖ’ P_»O|~åÅ∞, ÉèÏs J@ìǨ™êÅ∞ HÍ^Œ∞. ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ ã¨=¸Ç¨Å∞
HÍh, =O^ŒÅ H˘Ån Ü«∞[˝‰õΩO_®Å∞ HÍ<Õ HÍ^Œ∞. DHÍÅOÖ’ Ü«∞[˝O JO>Ë KåÖÏ
Y~°∞Û`À ‰õÄ_»∞‰õΩx L#flk. ÃÑ^ŒÌ Ü«∞[˝OÖ’ ZO`« ™ê=∂#∞ Y~°Û=Ù`«∞Ok. „Ѩ[Å =^ŒÌ
K«O^•Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕã≤# ^èŒ#O ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO J=Ù`«∞Ok. nxx <Õ#∞ ѨÓiÎQÍ =ºuˆ~H˜
™êÎ#∞. H˘O`«=∞Ok <å ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KåÛ~°∞, =zÛ ''"Õ∞=Ú =O^Œ ‰õΩO_®Å Ü«∞*Ï˝xfl
KÕ™êÎO—— J<åfl~°∞. "Õ∞=Ú ''XHõ¯™êˆ~ =^Œ∞Ì—— Jx K≥áêÊO. S^Œ∞ ‰õΩO_®Å HõO>Ë Z‰õΩ¯=
KÕÜ«∞=^Œ∞Ì. g∞~°∞ S^Œ∞ ‰õΩO_®Å Ü«∞[˝ "ÕkHõ#∞ U~°Ê~°z, "åx`À g∞‰õΩ =zÛ# XHõ\ ˜
Ô~O_»∞ ~°∂áêÜ«∞Å`À ǨÏ=#O ÉÏQÍ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. D „ѨHÍ~°OQÍ XHõ ÅHõ∆ ǨÏ=<åÅ#∞
D ã¨O=`«û~°OÖ’ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® ѨÓiÎ KÕ™êÎ~°∞. „ѨѨOK« K«i„`«Ö’ ÅHõ∆‰õΩO_®ÅÖ’ ǨÏ=#O
KÕÜ«∞@O XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. nxH˜ XHõ Ѩ^Œúu „Ѩu „Ѩ^Õâ◊OÖ’ <≥ʼnõΩ XHõ™êi
S^Œ∞ ‰õΩO_®ÅÖ’ ǨÏ=#O KÕÜ«∞@O, JO^Œi [#‡k<åÅ∞ [~°Ñ¨@O WO^Œ∞Ö’ ã¨Ow`«O,
ã¨=∞Ü«∂xfl ã¨^Œ∞ѨÜ≥∂QÆO KÕ¿ãÎ ™êѶ¨ÅºO ^•#O`«@^Õ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
"å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`« 159
„Ѩ=K«#O, „Ѩ*Ï˝Ñ¨Ù~å}O [~°∞QÆ∞`«∞Ok KåÅ∞. <≥Å JO`å ã¨"Õ∞‡à◊#O, S^Œ∞ ‰õΩO_®Å
Ü«∞[˝O KåÅ∞.
D q^èŒOQÍ ÅHõ∆ Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕ~ÚOK«@O <å „Ñ¨}ÏoHõ. <å ^ŒQÆæ~° |O_»∞¡ L<åfl~Ú.
WHõ¯_» #∞O_ç "åǨÏ<åÅ`À „ѨKå~°‰õΩÅ#∞ QÆ∞OѨÙÅ∞QÍ Ñ¨OÑ≤™êÎ=Ú. "åǨÏ<åÅÃÑ·
„ѨKå~°‰õΩÅ ã¨=¸Ç¨xfl, ZHõ¯_» ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ U~åÊ@∞¡ J=ã¨~°"≥∂ JHõ¯_çH˜ "Õ∞O ѨOÑ≤™êÎO.
nxH˜ g∞~°∞ ÃÑ„\’Öò Y~°∞Û q∞#Ǩ~ÚOz =∞ˆ~g∞ W=fi#Hõ¯~°ÖË^Œ∞. =∂HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ "≥àÏÎ~°∞.
"åiH˜ ^ŒH˜∆} W"åfiÖÏ? ÖË^Œ∞ J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. "≥∞ÿH±, Ö∫_£ ã‘ÊHõ~ü, \ÏÑπ "≥Ú^ŒÖˇ·#q
WHõ¯_»#∞O_ç "Õ∞O ѨOÑ≤™êÎO. HÍh WѨC_»∞ H˘OK≥O PÅ㨺O J~ÚOk. D HÍÅOÖ’
H˘\Ï¡@Å∞ ÉÏQÍ Z‰õΩ¯= JÜ«∂º~Ú. ѨO*ÏÉòÖ’ H˘\Ï¡@Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Ç≤ÏO^Œ∂
=Úã≤¡"£∞Å∞ =∞^茺 H˘\Ï¡@Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. WѨC_»∞ H˘\Ï¡@Å∞ `«yæ âßOu <≥Å
H˘O@∞Ok. J~Ú`Õ D HÍ~°º„Hõ=∂Å HÀã¨O ã¨=¸Ç¨Å∞ HÍ"åe. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ âßOu
`˘O^Œ~°QÍ <≥ÅH˘O@∞Ok. Jk ZO`À ^Œ∂~°OÖ’ ÖË^Œ∞. g∞‰õΩ Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ J~°÷=∞
Ü«∂ºÜ«∂? ÖË^•? "≥Ú^Œ\ ˜ Ѩx „Ѩ*Ï˝ „ѨtHõ∆} U~åÊ@¡ H˘~°‰õΩ g∞~°∞ ã¨Oã≤^Œ∞úÅ∞ HÍ"åe.
WHõ¯_» ta~°OÖ’ ѨÙã¨ÎHÍÅÜ«∞O, ã¨Ow`« q^•ºÅÜ«∞O #_»áêe. Wq g∞~°∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO>Ë
D HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ ѨÓiÎ J~Ú#>Ë¡.
g∞‰õΩ W=fi|_ç# =¸_»= Ѩx =$H∆ÍÅ#∞ <å@@O. ǨÏ=#O KÕÜ«∞@O, =$H∆ÍÅ#∞
<å@@O ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∂ XHõ>Ë. "å`å=~°}OÖ’ q+¨O ZO`«QÍ<À ¿Ñ~°∞‰õΩáÈ~ÚOk.
QÍeÖ’ h\˜Ö’ ZO`À q+¨O KÕiáÈ`ÀOk. „Ѩf „Ѩ^Õâ◊OÖ’ q+¨O LOk. D qëêxH˜
ã¨=∂^è•#O =$H∆ÍÅ#∞ <å@@"Õ∞, ÖË^ŒO_ô! =∂ ^ŒQÆæ~° MÏm „Ѩ^Õâ◊O ÖË^Œ∞. á⁄ÅO ÖË^Œ∞
JO\Ï~å? JѨC_»∞ g∞~°∞ g∞ WO\˜Ö’<Õ z#fl `À@#∞ xi‡OK«O_ç. z#fl z#fl `«∞Åã≤
"≥ÚHõ¯Å#∞ <å@O_ç. g∞~°∞ âßOu‰õΩO*ò =¿ãÎ "Õ∞=Ú =#=¸eHõÅ`À ZO`« ÃÑ^ŒÌ
L^•º<åxfl xi‡OKå"≥∂, ^•x=Å# ZO`«=∞Ok ÖÏÉèÏxfl á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~À g∞~°∞ K«∂_»
QÆÅ~°∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® WO\’¡ =#=¸eHõÅ#∞ ã¨$+≤ìOz „Ѩ[ʼnõΩ W¿ãÎ "åi J<å~ÀQͺÅ#∞
x"åiOK«=K«∞Û. "åx P‰õΩÅ`À ǨÏ=# ™ê=∞„yx ‰õÄ_® `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞=K«∞Û. D
q+¨Ü«∞O <Õ#∞ JO^Œi`À#∞ K≥|∞`«∞<åfl#∞. g∞~°∞ XHõ =$H∆Íxfl <å@QÆÅ~°∞. ZHõ¯_≥·<å
<å@O_ç. g∞ WÅ∞¡HÍh, QÆ=~°fl"≥∞O@∞"åi ã¨÷ÅOÖ’HÍh, W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞"åi „Ѩ^Õâ◊OÖ’
HÍh <å@O_ç. <å\˜ ''nxx <Õ#∞ <å\Ï#∞, HÍh H˘<åflà◊√§áÈ`Õ Wk g∞ ã¨fiO`«=∞ø`«∞Ok——
Jx K≥ѨÊO_ç. "å`«=~°}Ïxfl Ѩiâ◊√„ÉèíѨ~°K«@O HÀã¨O "Õ∞=Ú =$H∆ÍÅ#∞ Z‰õΩ¯=QÍ <å\ÏO.
W^Õ =¸_»= HÍ~°º„Hõ=∞O.
ã¨∞O^Œ~° Ѩi}Ï=∞O HõxÑ≤OKÕ =∞Oz Ѩ#∞Å <≥OK«∞H˘x PK«iOK«∞
160 "å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`«
<åÅæ= HÍ~°º„Hõ=∞O Uq∞@O>Ë, =ÚO^Œ∞ xi‡Oz# â◊H˜Î Ñ‘~îåÅhfl KåÖÏ ÃÑ^ŒÌq.
"å\˜ x~å‡}ÏxH˜ ÅHõ∆Å ~°∂áêÜ«∞Å∞ Y~°Û~Ú#q. ÅHõ∆Å ~°∂áêÜ«∞Å∞ Y~°Û~Ú#ѨÊ\˜H©
^•xH˜ ã¨iѨ_#ç Ѩx [~°QÖÆ ^Ë ∞Œ . WѨC_»∞ "å\˜ ™ê÷#OÖ’ g∞~°∞ J^≥‰Ì Ωõ XHõ WÅ∞¡ fã¨∞HÀO_ç,
ÖË^• 㨄`åÅ∞ MÏmQÍ LO\Ï~Ú. "åxÖ’ g∞~°∞ Ô~O_»∞ QÆ^Œ∞Å∞ J_»QÆO_ç. Z=Ô~·<å
ÃÑ^ŒÌ"åà◊§ ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ g∞~°∞ <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞ =∂‰õΩ D QÆ^Œ∞Å#∞ W¿ãÎ WO^Œ∞Ö’
"Õ∞O ÃÑ^ŒÌ"åà◊§‰õΩ, z#fl"åà◊§‰õΩ q^Œº#∞ É’kè™êÎO. „Ѩ*Ï˝ „ѨtHõ∆} ‰õÄ_® [~°∞ѨÙ`åO,
=∂‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞ W=fiO_ç. q∞QÆ`å ã¨=∞Ü«∂xfl g∞~°∞ g∞ Ѩ#∞Å H˘~°‰õΩ
qxÜ≥∂yOK«O_ç—— Jx K≥ѨÊO_ç. JÖÏ J~Ú`Õ g∞~°∞ HÀ~°‰õΩ#fl WÅ∞¡ g∞‰õΩ ÅÉèíº=∞ø`«∞Ok.
XHõ"Õà◊ ÅaèOz#@¡~Ú`Õ z#fl ÃÑO‰õΩ\˜ìÅ∞¡ HÍh, ѨÓiÅ∞¡HÍh xi‡OK«O_ç. WO^Œ∞Ö’
áêuHõ #∞O_ç =ÚÃÑ·Ê =∞Ok =~°‰õΩ ‰õÄ~˘Û#QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.
â◊H˜Î Ñ‘~îåʼnõΩ <Õ#∞ XHõ „H˘`«Î ~°∂áêxfl WKåÛ#∞. D â◊H˜Î Ñ‘~îåÅ∞ 100 ~°∂áêÜ«∞Å`À
‰õÄ_® xi‡OK«=K«∞Û. WO^Œ∞Ö’ g∞~°∞ QÍÜ«∞„u=∂`« á¶⁄\’#∞ XHõ\ ˜ LOK«O_ç. JO^Œ~°∂
^•xH˜ #=∞㨯iOz, JHõ¯_» ‰õÄ~°∞Ûx QÍÜ«∞„u =∞O„`«O [Ñ≤¿ãÎ J^Õ â◊H˜ÎÑ‘~î°O J=Ù`«∞Ok.
WO^Œ∞Ö’ tHõ∆} HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ [~°∞Ѩ|_®e JÖÏ [iy#@¡~Ú`Õ =∂ r"å`«‡
„Ѩã¨#fl=∞ø`«∞Ok. â◊H˜Î Ñ‘~îåÅ∞ xi‡OKåÅ#fl <å L^ÕÌâ◊ºO <≥~°"Õ~°∞`«∞Ok. Wk ^Õâ◊O
Jaè=$kú K≥O^Œ\ÏxH˜, =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊§\ÏxH˜, =ºH˜Î`«fi qHÍ™êxH˜ ^ÀǨÏ^ŒO KÕã¨∞ÎOk.
"Õ∞=Ú =ºH˜Î L#fl`« ã¨O™ê¯~åxfl á⁄O^Œ\ÏxH˜ c*Ïxfl <å@∞`å=Ú. Jk `«~°∞"å`« =ºH˜Î
x~å‡}ÏxH˜, ã¨=∂[ x~å‡}ÏxH˜ ^ÀǨÏ^ŒO KÕã¨∞ÎOk. =∞# â◊H˜ÎÑ‘~î°O [# *ÏQÆ$uH˜ ˆHO„^ŒO
HÍ"åe. <Õ#∞ g∞‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞. S^Œ= HÍ~°º„Hõ=∞O ‰õÄ_®
K≥¿ÑÎ D ~ÀA „Ѩ=K«#O J~ÚáÈ`«∞Ok.
S^Œ= Ѩx Uq∞@O>Ë g∞~°∞ ZѨC_≥·<å ǨÏi^•fi~ü =zÛ#@¡~Ú`Õ âßOu‰õΩO*ò‰õΩ
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® ~°O_ç. âßOu‰õΩO*òÖ’ "Õ∞=Ú LO\Ï=∂? J=Ù#∞, ^•^•Ñ¨ÙQÍ JO`Õ.
Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞O ZO`«=~°‰õÄ LO>Ë JO`« =~°‰õΩ =∂`år „áê}O, <å „áê}O
=∂ `«Ñ¨â◊Û~°º`À áê@∞QÍ "å`å=~°}OÖ’ LO\Ï~Ú. „ѨѨOK«OÖ’ ZHõ¯_® [~°QÆx
ã¨OѶ¨∞@#Å∞ âßOu‰õΩO*òÖ’ [~°∞QÆ∞`å~Ú. g∞~°∞ W@∞=O\˜ ѨÙ}ºˆH∆„`«=Ú#∞ WOÔHHõ¯_®
K«∂_»~°∞.gxx K«∂_»\ÏxH˜ g∞~°∞ g∞ ‰õΩ@∞O|ã¨Éèí∞ºÅ`À áê@∂ ~°O_ç. âßOu‰õΩO*ò
KåÖÏ LѨÜ≥∂QÆHõ~°"≥∞ÿ# „Ѩ^Õâ◊O. q"åǨÏO "≥Ú^ŒÖˇ·# HÍ~åºÅ HÀã¨O J#=ã¨~°Ñ¨Ù
Y~°∞Û `«yæOK«∞HÀ"åÅ#flk <å HÀiHõ. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ ¿Ñ^ŒiHÍxfl JO`«O KÕÜ«∂Åx <Õ#∞
J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. ¿Ñ^ŒiHÍxfl JO`«O KÕÜ«∂e JO>Ë g∞ P^•Ü«∞O ÃÑ~°QÍe. P^•Ü«∞O
Ö’Hõ HõàϺ}O HÀ~°x =∞x+≤ áêëê}O Hõ#flq∞#fl .
"å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`« 161
ÃÑ~°QÆ\ÏxH˜ XHõ Ѩ^Œúu – Y~°∞Û#∞ `«yæOK«∞HÀ=@O. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ q"åǨxˆH Z‰õΩ¯=
Y~°∞Û J=Ù`«∞Ok. HÍ|\˜ì g∞~°∞ Y~°∞Û#∞ `«yæOK«∞HÀO_ç. g∞ WO_»¡Ö’ W~°∞QÆ∞ á⁄~°∞QÆ∞"å~°∞,
|O^èŒ∞=ÙÅ∞ q∞=∞‡efl ÃÇ·Ï~å<å ÃÑ_ç`Õ âßOu‰õΩO*ò =KÕÛÜ«∞O_ç. g∞~°∞ g∞ J=∂‡~Ú,
=~°∞_»∞, J`«x `«e¡^ŒO„_»∞Å`À WHõ¯_»‰õΩ =KÕÛÜ«∞O_ç. |O_ç Y~°∞ÛÅ∞ g∞‰õΩ J=Ù`å~Ú.
HÍh â◊√ÉèíHÍ~åºxH˜ Z@∞=O\˜ Y~°∞ÛÅ∂ HÍ=Ù. Z=iH© ^ŒH˜∆} W=fi#Hõ¯~°ÖË^Œ∞. Jhfl
WHõ¯_» ZšѨC_»∂ `«Ü«∂~°∞QÍ LO\Ï~Ú. g∞ Ñ≤šʼnõΩ A`«∞Î f~ÚOK«\ÏxH˜ J#fl „áêã¨#
KÕ~ÚOK«\ÏxH˜, q^•º~°OÉèíHÍ~°º„Hõ=∂xH˜ WHõ¯_»‰õΩ =KÕÛÜ«∞O_ç.
q∞„`«∞ÖÏ~å! Wk KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê "å`å=~°}O HõÅ „Ѩ^Õâ◊O. QÆOQÍf~°O, Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å
ã¨g∞ѨO ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ `«áÈÉèí∂q∞ Wk ™ê^èŒ#`À xO_ç L#fl "å`å=~°}O WHõ¯_» JYO_»
nѨO ™ê÷Ñ≤OK«|_çOk. JYO_» [ѨO x~°O`«~°O [~°∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok. x`«ºO 9
‰õΩO_®Å`À Ü«∞[˝O [~°∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok. W=hfl g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. W=hfl WHõ¯_» [~°QÆ\ÏxH˜
HÍ~°}O D ™ê÷#O J@∞=O\˜k. WHõ¯_» x=ã≤OKÕ"å~°∞ ã¨Ç¨Ï[OQÍ `«áÈâ◊H˜Î`À xO_ç
LO\Ï~°∞. P^蕺u‡HõOQÍ âßOu‰õΩO*ò ™ê\˜ÖËx „Ѩ^Õâ◊O, ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ `«áÈÉèí∂q∞ =^ŒÌ
QÍÜ«∞„f =∞Ǩ ѨÙ}ºˆH∆„`«O xi‡OK«|_çOk. D „Ѩ^Õâ◊OÖ’ WѨÊ\˜H© qâßfiq∞„`«∞x
ã¨O™ê¯~°O, KÕ`«#, xO_ç L#flk. âßOu‰õΩO*òÖ’ x=ã≤OKÕ"å~°∞, |Ü«∞@#∞O_ç =KÕÛ"å~°∞
JO^Œ~°∂ ZO`À ™ê^èŒ# KÕã≤ P`«‡|ÖÏxfl á⁄O^Œ∞`å~°∞. Jxfl |ÖÏÅ HõO>Ë P`«‡|ÅO
ZO`À L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ#k. Ѩ~å„Hõ=∞O, `Õ[ã¨∞û, =~°Ûã¨∞û nx=Å# Öaè™êÎ~Ú. D
"å`å=~°#OÖ’ x=ã≤OKÕ "åiH˜ ÉèÏ"å#∞Éèí∂u ã¨Ç¨Ï[OQÍ =$kú K≥O^Œ∞`«∞Ok. Wk
„Ѩ`«ºHõ∆OQÍ HõxÑ≤OKÕ LѨÜ≥∂QÆO, Ѩ~ÀHõ∆OQÍ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ÅÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤# ã¨Ñ¨Î|∞∞+¨µÅ
ÉèÏ"åÅ∞ WHõ¯_» „Ѩã¨iã¨∂Î LO\Ï~Ú. WHõ¯_ç ^≥·=â◊H˜Î =Å# WHõ¯_» x=ã≤OKÕ"å~°∞ „¿Ñ~°}
á⁄O^Õ J=HÍâ◊ O Åaè ã ¨ ∞ Î O k. H˘kÌ ã¨ = ∞Ü« ∞ OÖ’<Õ Z‰õ Ω ¯= á⁄O^Œ Q Æ Å ∞QÆ ∞ `å~° ∞ .
âßOu‰õΩO*òÖ’ [iˆQ tHõ∆} ^≥·=Hõ$Ѩ =Å# [~°∞QÆ∞`«∞#fl^Õ. nxx ~å=∂Ü«∞}OÖ’ L#fl
Ѩ^ŒºO `≥Å∞ѨÙ`«∞Ok.
QÆ∞~°∞ QÆ$Ç¨Ï QÆÜÕ∞ ã¨∞^èŒ<£ ~°Ñ¶¨Ú~å D
JÅÑπ HÍÖò q^•º #Éò P~¸ I
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! *Ï˝#QÆOQÆ ZHõ¯_» #∞O_ç J~Ú`Õ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞ÎO^À P QÆOQÀ„u Ü≥ÚHõ¯
ˆH∆„`«O Wk. QÀ=ÚYO #∞O_ç QÆOQÆ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. âßOu‰õΩO*ò #∞O_ç <åÅ∞QÆ∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ
*Ï˝#=∞<Õ „ѨHÍâ◊O "≥Å∞=_»∞`«∞Ok. #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ QÆOQÆ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ
ã¨ã¨ºâߺ=∞ÅO KÕã¨∞ÎOk. WHõ¯_» #∞O_ç "Õ∞=Ú <åÅ∞QÆ∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ [#ˆ~@~ü=Öˇ "≥Å∞QÆ∞#∞
Éè∫uHõ ™ê^èŒ#Öˇxfl Hõey<å âßOu ™œYº=ÚÅ∞ ZO`À ^Œ∂~°O
162 "å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`«
„ѨHÍtOѨKÕ™êÎO. Wk „ѨHÍâßxH˜ ˆHO„^ŒO. Wk ™ê=∂#º"≥∞ÿ#k HÍ^Œ∞. J™ê=∂#º"≥∞ÿ#k.
g∞~°∞ Z<Àfl ѨÙ}ºˆH∆„`åÅ∞ K«∂ã≤ LO\Ï~°∞. Z<Àfl™ê~°∞¡ QÆOQÍ™êfl#O KÕã≤ LO\Ï~°∞.
Z<Àfl =∞Ok~åÅ∞ K«∂ã≤ LO\Ï~°∞. HÍh âßOu‰õΩO*ò‰õΩ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ HõO>ˇ Z‰õΩ¯=™ê~°∞¡
~å=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. g∞ ѨiK«Ü«∞ã¨∞÷ʼnõΩ q∞„`«∞ʼnõΩ XHõ¯™êi K≥ѨÊO_ç. ZѨC_≥·<å
ǨÏi^•fi~ü =¿ãÎ âßOu‰õΩO*ò‰õΩ ‰õÄ_® ~°=∞‡x. „|Ǩχ =~°Ûã¨∞ûÖ’ Uq∞ [~°∞QÆ∞`å~Ú?
"åxx K«∂_»\ÏxH˜ ~°O_ç, „Ѩu=ºH˜Î, „ѨuHõ∆}O q∞+¨<£=Öˇ ѨxKÕÜ«∞\Ïxfl g∞~°∞ WHõ¯_»
K«∂™êÎ~°∞. WHõ¯_» Z=~°∂ q∞=∞‡efl KÕ~Ú KåÑ≤ =∂‰õΩ aèHõ∆ "ÕÜ«∞O_ç, =∂‰õΩ ^•#O
W=fiO_ç, =∂‰õΩ _»|∞ƒe=fiO_ç, =∂‰õΩ ^ŒH˜∆} W=fiO_ç Jx J_»QÆ~°∞. WHõ¯_» g∞‰õΩ ¿ã=
=∂„`«"Õ∞ KÕ™êÎ~°∞. JO^Œ∞=Å# g∞~°∞ âßOu‰õΩO*ò‰õΩ ~å"åÅ#fl HÀiHõ LO>Ë Ç¨Ïi^•fi~ü
=zÛ#ѨC_»∞ âßOu‰õΩO*ò#∞ =∞~°záÈHõO_ç.
g∞‰õΩ `≥eã≤# "åiH˜ ‰õÄ_® âßOu‰õΩO*ò‰õΩ ~å=@O =∞~°záÈ=^ŒÌx K≥ѨÊO_ç.
âßOu‰õΩO*ò QÆ∞iOz g∞‰õΩ K≥áêÊeû#k W^Õ.
=∞~˘Hõ¯™êi g∞~°∞ U"Õ∞O KÕÜ«∂Ö’ q#O_ç. "≥Ú^Œ\ ˜k – XHõ =ºH˜Îx, XHõ Ü«ÚQÆteÊx
WHõ¯_»‰õΩ ѨOÑ≤OKåe. J`«_»∞ WHõ¯_» XHõ <≥Å tHõ∆}#∞ á⁄Ok# `«~°∞"å`« JHõ¯_» tHõ∆}#∞
W=fiQÆey LO_®e. J`«_»∞ g∞ „Ѩ^ÕâßxH˜ J^蕺Ѩ‰õΩ_»∞ J=Ù`å_»∞. JѨC_»∞ g∞‰õΩ ##∞fl
=∞m§ Ñ≤Å==Åã≤# J=ã¨~°O LO_»^Œ∞. J`«x ^•fi~å<Õ g∞~°∞ g∞ Ѩ#∞ÅxflO\˜h KÕã¨∞
HÀ=K«∞Û. „Ѩ*Ï˝ „ѨtHõ}
∆ q^•ºÅÜ«∂Å∞ ÅHõ∆ âßYÅ∞ LO_®e. g∞~°∞ JHõ¯_» S^Œ∞ ‰õΩO_®Å`À
ǨÏ=#O KÕÜ«∞\ÏxH˜ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞O_ç. „Ѩu =ºH˜Î [#‡k<åxH˜ Ü«∞[˝O KÕÜ«∞O_ç.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! g∞‰õΩ <Õ#∞ K≥¿ÑÊ =∞~˘Hõ q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë g∞~°∞ K≥@¡x <å@O_ç.
Zxfl K≥@∞¡ <å@QÆey`Õ Jxfl K≥@∞¡ <å@O_ç. g∞ ѨÓsfi‰õΩÅ ¿Ñ~°∞ g∞^Œ K≥@∞¡ <å\˜
ѨÙ}Ϻxfl ÃÑOá⁄OkOѨ KÕã¨∞HÀO_ç. g∞~°∞ P K≥@¡#∞ á⁄ÖÏÅÖ’ <å@O_ç. g∞ WO\˜
P=~°}Ö’ <å@O_ç. x~°∞ѨÜ≥∂QÆOQÍ L#fl "å`å=~°}O =Å# LѨÜ≥∂QÍxfl á⁄O^ŒO_ç.
g∞~°∞ WHõ¯_» L#fl „|Ǩχ=~°Ûã¨∞û Ѩiâ’^èŒ<å ã¨Oã¨÷Å∞ K«∂ã≤ WHõ¯_» ZO`« Z‰õΩ¯= sÃãiÛ
[~°∞QÆ∞`«∞O^À K«∂_»O_ç. WHõ¯_» `˘q∞‡k ‰õΩO_ôÅ Ü«∞[˝O ZÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞O^À K«∂_»O_ç.
Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å =∞Ok~°O ZÖÏ U~°Ê_ç#^À K«∂_»O_ç. ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞ UO KÕã¨∞Î<åfl~À K«∂_»O_ç.
„|ǨχKåi Jx Z=ix JO\Ï~°∞? Z=Ô~·`Õ `«=∞ WO\˜x =kÖËã≤, "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å
L^ÀºQÍxfl =kÖËã≤ ~å„u ѨQÆÅ∞ Ѩx KÕ™êÎ~À "åix JO\Ï~°∞. g∞~°∞ g@xflO\˜h
K«∂_»O_ç. g∞~°∞ <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# D <åÅ∞ÔQ·^Œ∞ JOâߊѨ@¡ „â◊^Œú =Ç≤Ï™êÎ~°x <Õ#∞ Pt™êÎ#∞.
g∞~°∞ W=hfl KÕã≤#@¡~Ú`Õ, <Õ#∞ g∞‰õΩq∞„`«∞_»#∞ J#∞HÀO_ç. <å KÕu`À KÕux HõeÑ≤,
ѨQÆÅ∞, ~å„u ZÖÏ HõÅ="À, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, "åã¨#Å∞ J^Õ q^èŒOQÍ HõÅ==Ù
"å`å=~°}Ïxfl ÉÏQÆ∞KÕÜ«Ú@Ö’ Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ ÉÏ^茺`« 163
<å J_»∞QÆ∞Ö’ J_»∞QÆ∞ "Õã≤# "å~°∞ <å‰õΩ ™È^Œ~°∞_»∞, <å ‰õΩ@Oc‰õΩ_»∞ W=hfl g∞~°∞
KÕ™êÎ~°#fl #=∞‡HõO <å‰õΩOk. D ~ÀAH˜ WO`«\ ˜`À ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOu
ã¨`庄QÆÇ≤ÏQÍ =∂i# ~å[‰õΩ=∂i
HõѨÓ~ü ^äŒÅ =∞Ǩ~åA Ü≥ÚHõ¯ UÔH·Hõ ã¨O`å#O J=∞$`«H“~ü.
ã¨fi^Õâ◊OÖ’ q^Œº‰õΩ Ö’@∞ ÖËHõáÈ~Ú<å, D"≥∞ q^Õj „ѨQÆu, JHõ¯_ç
„Ѩ[Å nHõ∆ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ K«∂_®Åx HÀ~°∞‰õΩ#flk. JO^Œ∞=Å¡ `«O„_ç D"≥∞#∞
WOQÆ¡O_»∞‰õΩ ѨOÑ≤OKå_»∞. PH±ûѶ¨~ü¤ Ü«¸x=i≈\©Ö’ K«kqO^ÕQÍx
P"≥∞HõHõ¯_» <Õ~°∞ÛHÀ^Œy#"Õg∞ HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. H˘O`«HÍÅO K«∂z ã¨fi^ÕâßxH˜
uiy =zÛOk. ã¨~ü. P~å‡<£ã≤OǨÏ, QÀáêÅHõ$+¨‚ QÀYÖË D"≥∞‰õΩ =∞Oz
q∞„`«∞Å∞. "åi`À HõÅã≤ ™êfi`«O„`«º ã¨=∞~°OÖ’ áêÖÁæx `«#^≥·# „Ѩ`ÕºHõ
Ѩ^ŒúuÖ’ „Ѩܫ∞`åflÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ìOk.
XHõ â◊√Éèí k<å# D"≥∞‰õΩ ÉÏѨÓ`À ѨiK«Ü«∞=∞~ÚºOk. `«# ѨÓiÎ
rq`åxfl ~åR HõàϺ}ÏxH˜ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ#flk. ~å[‰õΩ=∂Ô~Î J~Ú =ÙO_ç
„|ǨχKåi}˜QÍ J<ÕHõ HõëêìʼnõΩ Z^Œ∞~°∞ xez `«~°K«∞QÍ *ˇ·Å∞ rq`åxfl
QÆ_çÑ≤Ok. ™êfi`«O„`«ºO HÀã¨O JǨÏiflâ◊Å∞ Hõ$+≤ KÕã≤Ok. Ѩk ã¨O=`«û
~åÅ∞ QÍOnèQÍi ^ŒQÆæ~° Ãã„Hõ@sQÍ Ñ¨xKÕã≤Ok. =∞Ç≤Ïà’^Œú~°} Ѩi+¨`«∞Î
"≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì# HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ ã¨=∞~°ú=O`«OQÍ x~°fiÇ≤ÏOKÕk. Ô~O_»∞
=∂~°∞¡ P~ÀQƺâßMÏ =∞O„uQÍ Z#∞flHÀ|_çOk. `«O„_ç ~å*ϺxH˜ "å~°ã¨∞
~åeQÍ =∞Ǩ~å}˜QÍ rqOK«=Åã≤# ~å[‰õΩ=∂i `«# ¿ã"å HÍ~°º„Hõ=∂Å
=ÚO^Œ∞ ~å}˜"å™êxH˜ "≥ÅÖË^Œx x~°∂Ñ≤OzOk.
„Ѩ*Ï˝ ѨÙ~å}O – tâ◊√ x~å‡} „ѨHõ~°}O
=∞Oz Ѩx KÕã<≤ å, K≥_∞» Ѩx KÕã<≤ å Ѷe¨ `«O =∂„`O« "≥O@<Õ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok
164 ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k
ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k
(=ã¨O`« ѨOK«q∞ 1977Ö’ ~Ú=fi|_ç# „Ѩ=K«#O)
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨÜ≥∂^ŒÜ«∂`üII
™È^Œ~°∞ÖÏ~å! ^Õg ã¨fi~°∂ѨÙÖÏ~å! ã¨=∞Ü«∞O JO^ŒiH© ã¨=∂#OQÍ LO@∞Ok. ^•xx
㨄Hõ=∞OQÍ qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<Õ "åˆ~ ã¨O`À+¨OQÍ rqOK«QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. q∞ye# "å~°∞
Ѩâ◊√=ÙÅ =Öˇ á⁄@ìxOѨÙHÀ=@O Ö’#∞, Ñ≤Å¡efl Hõ#@OÖ’#∂ x=∞QÆflO J=Ù`å~°∞. D
Ô~O_»∞ Ѩ#∞ÅÖ’ „H˜q∞H©@HÍÅ∂ Ѩâ◊√=ÙÅ∞ =∞#∞+¨µºÅ∂ XˆH q^èŒOQÍ ã¨=∞Ü«∂xfl
"≥zÛ™êÎ~Ú. J~Ú`Õ ™œÉèÏQƺ=O`«∞Å∞ HÍ=@O "åxÃÑ· J^è•~°Ñ¨_»∞`«∞Ok. Z=Ô~·`Õ
J=HÍâßxfl ã¨iQÍæ qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩO\Ï~À "åˆ~ P Ѩx KÕÜ«∞QÆÅ~°∞.
Ô~·Å∞ ã¨iJ~Ú# ã¨=∞Ü«∂xH˜ =ã¨∞ÎOk. g∞~°∞ >ˇÿOH˜ áê¡\òáê~°O g∞^Œ‰õΩ KÕi`Õ P
Ô~·Å∞Ö’ „Ѩܫ∂}O KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. ã¨=∞Ü«∞O ^•\˜# `«~°∞"å`« =¿ãÎ 24 QÆO@Å∞
xsH˜∆OK«=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. ˆ~Ѩ٠=∞m§ |O_ç =ã¨∞ÎOk. ã¨=∞Ü«∞O Ѩ@¡ =∞#O ZšѨC_»∂
„â◊^ŒúK«∂Ñ≤OKåe. q`«Î<åÅ∞ <å@\ÏxH˜ XHõ xtÛ`«"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞O LO@∞Ok. P ã¨=∞Ü«∞O
^•\˜# `«~°∞"å`« g∞~°∞ Zxfl q`«Î<åÅ∞ <å\˜<å, ã¨iQÍæ<Õ <å\˜<å, Jq Ѷ¨Å=O`«O HÍ=Ù.
g∞‰õΩ P^•Ü«∂xfl=fi=Ù. HÍ|\˜ì q`«Î<åÅ#∞ ã¨i J~Ú# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <å\Ïe. ѨO@Å#∞
HÀÜ«∞\ÏxH˜ ‰õÄ_® XHõ xtÛ`«"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞O LO@∞Ok. Pã¨=∞Ü«∞OÖ’ HÀ¿ãÎ<Õ ^è•#ºO
g∞ WO\˜H˜ =ã¨∞ÎOk. Ѩk¿ÇÏ#∞~ÀAÖ’ <≥Å~ÀAÖ’ QÆ_»z# `«~°∞"å`« HÀ¿ãÎ g∞ KÕuH˜
`«‰õΩ¯ = ^è•#ºO =ã¨∞ÎOk.
rq`«OÖ’ Z<Àfl J=HÍâßÅ∞ =™êÎ~Ú. ZÖÏ JO>Ë – g∞ „ѨH˜¯O\’¡ Z=~À
=∞~°}˜™êÎ~°∞. P WO\˜Ö’x =ºH˜Î =zÛ q∞=Ú‡ Ñ≤Å∞™êÎ_»∞. D~ÀA <å‰õΩ gÅ∞HÍ^Œ∞.
ZÅ∞¡O_ç `«Ñ¨Ê‰õΩO_® =™êÎ#∞ Jx. J~Ú`Õ P =ºH˜Î rq`åO`«O XˆH Jaè„áêÜ«∞O`À
LO\Ï_»∞. Jk, =∂ J=∞‡ K«xáÈ`Õ J`«_»∞ ~åÖË^Œ∞. ''J`«_»∞ ~åÖË^Œ∞——. U Ѩx KÕã≤<å
Ѷ¨e`«O LO_»^Œ∞. ZHõ¯_À q"åǨÏO [~°∞QÆ∞`«∞Ok P =ºH˜Î =zÛ q∞=Ú‡ Ñ≤Å∞™êÎ_»∞.
''JO^Œ~°∂ =KåÛ~°∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® ~°O_ç——. Jx, g∞~°∞ Ѩk¿ÇÏ#∞ ~ÀAÅ `«~°∞"å`«
=™êÎ#O_ô D >ˇÿOÖ’ <Õ#∞ ~åÖË#∞. WѨC_»∞ <å‰õΩ ÃãÅ=ÙÖË^Œ∞. KåÖÏ Ñ¨x LOk. Jx
JO\Ï~°∞. rq`«O JO`å, q"åǨxH˜ Ǩ[~°∞ HÍ=\ÏxH˜ ã¨=∞Ü«∞O ÖË^Œ∞ J#fl ¿Ñ~°∞`À<Õ
#QÆ~O° HÍh, J~°}ºO HÍh, *Ï˝#∞Å∞ x=ã≤OKÕ KÀ@∞ f~°ã÷ e÷¨ QÍ =∂if~°∞`«∞Ok.
ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k 165
QÆ_»∞Ѩ=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. WO\˜Ö’ Ñ≤Å¡Å∞ ѨÙ_»`å~°∞. WO\’¡ P_»"åà◊√§, á⁄~°∞QÆ∞ „ã‘ÎÅ∞
JO^Œ~°∂ HÀ_»Å∞ Z@∞=O\˜ Hõ+¨ìO ÖˉõΩO_® a_»¤#∞ Hõ<Õ@@∞¡ K«∂™êÎ~°∞. "å~°∞ ã¨iJ~Ú#
ã¨=∞Ü«∂xH˜ =¿ãΠѨ~°"åÖË^Œ∞. JÖÏH͉õΩO_® a_»¤ ѨÙ\˜ì# `«~°∞"å`« =zÛ JÔ~ "Õ∞O ÉÏQÍ
JÅã≤áÈÜ«∂O, x„^ŒáÈÜ«∂O, JO^Œ∞ˆH ~åÖËHõáÈÜ«∂O JO>Ë
HÍÖÏxH˜ KåÖÏ qÅ∞= LOk. ã¨=∞Ü«∂xfl ã¨iQÍæ qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩ#fl =ºˆHÎ
`≥e"≥·#"å_»∞. J`«_Õ P#O^Œ=∞Ü«∞ rq`åxfl QÆ_»∞ѨÙ`å_»∞. g∞‰õΩ ‰õÄ_® D ã¨=∞Ü«∞O
KåÖÏ qÅ∞"≥·#k. g∞~°∞ D ã¨=∞Ü«∂xfl QÆ∞iÎOz ã¨iQÍæ qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩO>Ë g∞~°∞
J^Œ$+¨ì=O`«∞Å∞ HÍQÆÅ~°∞. D rq`åxfl ™ê~°úHõO KÕã¨∞HÀQÆÅQÆ∞`å~°∞. ã¨=∞Ü«∞O J<Õ
ã¨OѨ^Œ#∞ g∞~°∞ ã¨iQÍæ qxÜ≥∂yOK«∞HÀ‰õΩO>Ë Ñ¨âßÛ`åÎѨ_»@O `«Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞ KÕÜ«∞ÖË~°∞.
Wk KåÖÏ qÅ∞"≥·# ã¨=∞Ü«∞O ZO`« qÅ∞"≥·# ã¨=∞Ü«∞O? Wk Z@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∞O
JO>Ë XHõ™êi ~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ Hõ+Oì¨ =zÛOk. J`«#∞ "å#~°∞Å#∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞x ã¨∞„w=Ùx
ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«Ú=∞x J_çQÍ_»∞. ~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞\ÏxH˜ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞
"≥àϧ_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ‰õÄ_® ^•ã¨∞_Õ J`«_»∞ ã¨∞„w=Ùx =^ŒÌ ѨxKÕã¨∞Î<åfl_»∞. Uq^èŒOQÍ
QÆ_»∞ѨÙ`«∞#flѨÊ\˜H© ~å=Úx Ñ≤Å∞Ѩ٠q#Ѩ_»QÍ<Õ J=HÍâßxfl QÆ∞iÎOK«@O =Å# UO
[iyOk? J`«_»∞ KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê "å_»Ü«∂º_»∞. J`«#∞ H˘O_»efl ÃÑà◊§yOK≥#∞. ã¨=Ú„^•Å#∞
^•\˜ ÅOHõ#∞KÕi ã‘`«#∞ K«∂âß_»∞. ~å=∞~å[º™ê÷Ѩ# H˘~°‰õΩ `«# rq`åxfl JiÊOz,
rq`åxfl ^èŒ#ºO KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. WѨC_»∞ „ѨuKÀ\Ï J`«xH˜ ѨÓ[Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
~å=Ú_»∞ Ñ≤ez#ѨC_»∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ <åH˜Ñ¨C_»∞ ã¨=∞Ü«∞OÖË^Œ∞. ã¨O=`«û~°O ^•\˜#
`«~°∞"å`« K«∂™êÎ#∞. WѨC_»∞ <å‰õΩ ÃãÅ=ÙÖË^Œ∞ Jx JO>Ë Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ D~ÀA
ѨÓ[ÅO^Œ∞‰õΩ<Õ"å_»∞ HÍ^Œ∞.
Z=Ô~·`Õ J=HÍâßxfl LѨÜ≥∂yOK«∞‰õΩO\Ï~À "å~°∞ ^èŒ#∞ºÅ∞ HÍQÆÅ~°∞. J~Ú`Õ P
ã¨=∞Ü«∞O Z@∞=O\˜k? =∞x+≤ ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ≤Å∞™êÎ_»∞. Jk ™ê=∂#º"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞O.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤x Ñ≤Å∞™êÎ_»∞. Jk J™ê=∂#º"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞O. =∂#=ÙÅ∞ `«=∞
HõëêìÅ#∞ ^Œ∂~°O KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ ÉèíQÆ=O`«∞x Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. ^èŒ#O W=fi=∞x Ñ≤Å¡ x=fi=∞x
`«QÆ=ÙÅ #∞O_ç HÍáê_»=∞x J<å~ÀQͺxfl ^Œ∂~°O KÕÜ«∞=∞x Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. J~Ú`Õ J@∞=O\˜
"åiH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Ug∞ W=fi_»∞. XH˘¯Hõ¯™êi Q˘Ñ¨Ê J=HÍâßÅ∞ qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩO>Ë
=ºH˜Î ^èŒ#∞º_»=Ù`å_»∞. ^Œâ◊~°^èŒ∞x =^ŒÌ‰õΩ qâßfiq∞„`«∞_»∞ =KåÛ_»∞. UO J_»QÆ\ÏxH˜ =KåÛ_»∞.
Ñ≤Å¡efl J_»QÆ\ÏxH˜ =KåÛ_»∞. ''Ü«∞*Ï˝Å#∞ ~°H˜∆OK«\ÏxH˜ gi J=ã¨~°O KåÖÏ LOk——.
Jx J`«_»∞ K≥ÃÑÊ#∞. qâßfiq∞„`«∞_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ ~åHõ∆ã¨∞Å`À Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞QÆÅ_»∞ J`«_»∞
J#~°àæ ◊ „ÑK¨ å~°O KÕã¿ "åÔ~‰õΩ¯=QÍ L#flKÀ@ |∞kú=∞O`«∞Å∞ <À~°∞ =¸ã¨∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛ@O Lz`«O.
166 ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k
‰õÄ_® ~å*Ë. `«# rq`«OÖ’ J`«_»∞ Z<Àfl Ü«Ú^•úÅ∞ KÕâß_»∞. J`«#∞ ‰õÄ_® ~åHõ∆ã¨∞Å#∞
K«OѨQÆÅ_»∞. HÍh JO`«_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ K«OѨ_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë |∞∞+≤ ^èŒ~°‡O "Õ~°∞. |∞∞+¨µÅ∞
=∂#ã≤Hõ ã¨O`«∞Å<åxfl áê\˜OKåe. |∞∞+¨µÅ∞ Hõ∆=∂QÆ∞}Ïxfl Hõey LO_®e. J~Ú`Õ
~åHõ∆ã¨∞Å#∞ K«OѨ\ÏxH˜ "ÕÔ~=Ô~·<å HÍ"åe. "å~°∞ ÖËHõáÈ`Õ Ñ¨x [~°QÆ^Œ∞. |∞∞+¨µÅ∞
Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞~°∞. W`«~°∞ÅKÕ Ü«Ú^ŒúO KÕ~Ú™êÎ~°∞.
^Œâ◊~°^èŒ∞_»∞ =ÚO^Œ∞ <å Ñ≤Å¡Å∞ <å ^ŒQÆæ~° LO_®e. <å^ŒQÆæ~° ÃÑiy ÃÑ^ŒÌ"åà◊§=Ù`å~°∞.
<å‰õΩ ¿ã= KÕ™êÎ~°∞. <å WO\˜x K«∂™êÎ~°∞. |∞∞+≤ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ ѨOÑ≤OKåe Jx
PÖ’zOKå_»∞. `«~°∞"å`« J`«#∞ QÆ∞~°∞=Ù =t+¨µªx ã¨ÅǨ J_çQÍ_»∞. J`«_»∞ 'qâßfiq∞„`«∞_»∞
WѨC_»∞ J_»Q\Æ ÏxH˜ =KåÛ_»∞. "å~°∞ =∞m§ =∞m§ ~å~°∞. =∞ǨÏ~°∞¬Å‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« \ÏxˆH
=∞#O L<åflO. WѨC_»∞ J`«xH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ¿ãÎ `«=∞ Ñ≤Å¡Å∞ ^èŒ#∞ºÖ∫=Ù`å~°∞. W@∞=O\˜
J=HÍâ◊O =∞àϧ~å^Œ∞. HÍ|\˜ì g∞~°∞ ã¨O`À+¨OQÍ g∞ Ñ≤Å¡Å#∞ ѨOÑ≤OK«=K«∞Û— Jx
K≥áêÊ_»∞. JѨC_»∞ ^Œâ◊~°^èŒ =∞Ǩ~åA `«# Ñ≤Å¡Å#∞ qâßfiq∞„`«∞x ‰õÄ_® ѨOÑ≤OKå_»∞.
`«~°∞"å`« Uq∞ [iyOk? qâßfiq∞„`«∞x`À "≥o§# `«~°∞"å`« "åi^ŒÌiH© KåÖÏ "Õ∞Å∞
[iyOk. "åiH˜ |∞∞+¨µÅ∞ Z<Àfl q^ŒºÅ∞ <Õ~åÊ~°∞. J"≥∂Ѷ¨∞"≥∞ÿ# J„ã¨Îâ◊„™êÎÅ∞ „Ѩ^•#O
KÕâß~°∞. â◊OHõ~°∞x ^èŒ#ã¨∞û q~°=@O Z=iÔH·<å KåÖÏ Hõ+¨ìO JO^Œ∞Ö’ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞
q[Ü«∞O ™êkèOKå_»∞. =∂QÆ∞~°∞=ÙQÍi ^èŒ#ã¨∞û Z=~°∞ qiKå~°∞? Jx Ѩ~°â◊√~å=Ú_»∞
ZO`À HÀÑ≤OKå_»∞. ã‘`å^Õq`À ~å=Úx q"åǨÏO [iyOk. ÅOHõ#∞ <åâ◊#O KÕÜ«∞@OÖ’
~åHõã∆ ∞¨ ÅO^Œih x~°∂‡eOK«@OÖ’ ~å=Ú_»∞ ã¨ÑŨ¶ O JÜ«∂º_»∞. ~å=∞~å*Ϻxfl ™ê÷ÑO≤ Kå_»∞.
W=hfl ZÖÏ [iQÍ~Ú? XHõ"Õà◊ ~å=Ú_»∞, ~å‰õΩ=∂~°∞xQÍ<Õ LO>Ë W=hfl ™ê^茺=∞ÜÕ∞ºq
HÍ"Õ"≥∂! qâßfiq∞„`«∞x â◊H˜Î=Å#, ^Œâ◊~°^èŒ∞x q[˝`« =Å¡<Õ W=hfl ™ê^茺=∞Ü«∂º~Ú. ã¨i
J~Ú# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«# Ñ≤Å¡efl W=fi_»O =Å# Uq∞ #+¨ìO [iyOk? ^Œâ◊~°^èŒ =∞Ǩ~åA
=t+¨µªx P[˝#∞ t~°™ê=Ç≤ÏOKå_»∞. nx =Å# QÆ∞~°∞=Ù `«$Ñ≤ÎK≥O^•_»∞. ^Œâ◊~°^èŒ∞_»∞ `«$Ñ≤Î
K≥O^•_»∞. qâßfiq∞„`«∞_»∞ `«$Ñ≤Î K≥O^•_»∞. ~å=∂Ü«∞}Ïxfl ~°zOz# "åb‡H˜, ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞
`«$Ñ≤Î K≥O^•~°∞. ~å=Ú_»∞ qâßfiq∞„`«∞x`À "≥à◊§HõáÈ`Õ Pã¨=∞Ü«∂xfl PÜ≥∂^茺֒<Õ QÆ_çÑ≤
LO>Ë ~å[ÜÕ∞º"å_»∞. =∞#∞+¨µÅ`À, =∞#∞=∞~åà◊§`À QÆ_çÑ≤ LO_Õ"å_»∞. JѨC_»∞
Ѩ~â° √◊ ~å=Úx ¿Ñ~°∞, ~å=∞K«O„^Œ∞x¿Ñ~°∞, g∞‰õÄ =∂‰õΩ `≥eã≤ LO_Õk HÍ^Œ∞. ~å=∂ÅÜ«∂Å∞
xi‡OK«∞H˘<Õ"å~°=Ú HÍ^Œ∞. ~å=∂Ü«∞}O ~°zOK«|_Õk HÍ^Œ∞. J=HÍâßxfl =t+¨ª=Úx
QÆ∞iÎOKå_»∞. JO^Œ~°∂ ^•x=Å# ÖÏÉèÏxfl á⁄O^•~°∞. ^•x=Å# JO^Œ~°∂ ^èŒ#∞ºÅÜ«∂º~°∞.
WOHÍ H˘OK≥O LOk q#O_ç. WHõ¯_» UO LOk? Wk KåÖÏ J™ê^è•~°}"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O.
"Õ∞Ö’¯! â◊H˜Î ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ <ås h"Õ k=º„HÍOu JyflHõ}Ïxq.
ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k 167
^Õ=`«Å ~åA WO„^Œ∞_»∞ ^Œnèz Z=ÚHõÅ∞ J_»QÆ\ÏxH˜ =KåÛ_»∞. ã¨i J~Ú# J=HÍâßxfl
QÆ∞iÎOz W"åfiÖÏ =^•Ì Jx PÖ’zOKå_»∞. [fi~°O =¿ãÎ =ºH˜Î =∞~°}˜OK«=K«∞Û UH˜û_≥O\ò`À
=∞~°}˜OK«=K«∞Û. Ô~·Å∞ H˜O^Œ Ѩ_ç`Õ Z=ÚHõÅ∞ qiy áÈ=K«∞Û. „Ѩu~ÀA Z<Àfl ǨÏ`«ºÅ∞
[~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. WÖÏ PÖ’zOz XHõ =∞Oz ѨxHÀã¨O `«# Z=ÚHõÅ∞ ^•#O
KÕâß_»∞. JO^Œ∞=Å¡ [iy# Q˘Ñ¨Ê Ѩi}Ï=∞O Uq∞\˜? ^Œnèz =∞ǨÏi¬ ^èŒ#∞º_»Ü«∂º_»∞.
WO„^Œ∞_»∞ ‰õÄ_® ^èŒ#∞º_»Ü«∂º_»∞. =$`åÎã¨∞~°∞x =O\˜ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ~åHõ∆ã¨∞_»∞
=∞~°}˜OK«@O =Å# „ѨѨOK«=∞O`å ^èŒ#º"≥∞ÿOk. ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® ^èŒ#∞ºÅÜ«∂º~°∞.
^•xHõO`«\ ˜H© HÍ~°}O ^Œnèz ã¨iJ~Ú# J=HÍâßxfl ã¨i J~Ú# ã¨=∞Ü«∞OÖ’
QÆ∞iÎOK«@"Õ∞.
WOˆH^Œ<åfl ã¨OѶ¨∞@# K≥ѨÊO_ç. <Õ#∞ g∞‰õΩ Z=Ô~=i QÆ∞iOz# q+¨Ü«∂Å∞ K≥áêÊ#∞.
Z=Ô~·`Õ ã¨i J~Ú# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨i J~Ú# Ѩx KÕâß~À "åi QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞.
XHõ~ÀA ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏO㨠XHõ Ñ≤Å¡"åx=^ŒÌ‰õΩ "≥àϧ_»∞. "≥o§ #ˆ~O„^•! <å‰õΩ
WѨC_»∞ h`À KåÖÏ J=ã¨~°O LOk. XHõ™êi <å`À~å! Jx Ñ≤eK≥#∞. JѨC_»∞ #ˆ~O„^Œ∞_»∞
JÖψQ ™êfig∞r <Õ_»∞ g∞`À =™êÎ#∞. g∞~°∞ ZHõ¯_»H˜ "≥à◊§=∞O>Ë JHõ¯_çH˜ "≥àÏÎ#∞, Jx
K≥Ñ≤Ê ~å=∞Hõ$+¨‚ Ѩ~°=∞ǨÏOã¨`À Hõeã≤ "≥àϧ_»∞. q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ "≥à◊§ÖË^Œ∞.
~å=∞Hõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∞ǨÏO㨠J`«x WO\˜H˜ "≥o§ `«#`À ~°=∞‡x Ñ≤eKå_»∞. Z<Àfl™ê~°∞¡ ÉèQí =Æ O`«∞_Õ
J_»∞QÆ∞`å_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J_»QÆ\ÏxH˜ =KåÛ_»∞.
|eK«„Hõ=iÎ ã≤OǨã¨#O ÃÑ·‰õÄ~°∞Ûx LO_»QÍ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "å=∞# ~°∂ѨOÖ’ =KåÛ_»∞.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ KåÖÏ z#fl"å_»Ü«∞º_»∞ |e ÃÑ^ŒÌ "åxQÍ L<åfl_»∞. W@∞=O\˜ J=HÍâßÅ∞
Zxfl™ê~°∞¡ =™êÎ~Ú? Kå}∞‰õΩº_»∞ ‰õÄ_® JÖψQ KÕâß_»∞ J`«_»∞ K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎx "≥`«∞‰õΩ¯O@∂
J`«xO\˜H˜ "≥o§ ''<å‰õΩ h`À Ѩx L#flk, x#∞fl K«„Hõ=iÎx KÕÜ«∂e, ÉèÏ~°`«^Õâßxfl
Jaè=$kúKÕÜ«∂e. <å L^ÕÌâߺxfl <≥~°"Õ~°Û@O H˘~°‰õΩ. h rq`åxfl <åH˜"åfie—— J<åfl_»∞.
JѨC_»∞ K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎ_»∞—— <å‰õΩ L^ÀºQÆO LOk. q"åǨÏO HÍ"åe. Ñ≤Å¡Å∞ ѨÙ_»∞`å~°∞
Jx JO>Ë ÉèÏ~°`«^Õâ◊O WO`« ™œÉèÏQƺ=O`«OQÍ LO_ÕkHÍ^Œ∞. Z=Ô~·`Õ ã¨i J~Ú#
J=HÍâßxfl QÆ∞iÎOz, qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩO\Ï~À "åi<Õ J^Œ$+¨ìO =iã¨∞ÎOk.
WOHÍ Z=Ô~=i QÆ∞iOz K≥áêÊe? <Õ#∞ g∞‰õΩ ZO`À =∞Ok QÆ∞iOz Hõ^äŒÅ∞
qxÑ≤OK«QÆÅ#∞. WOHÍ UÜÕ∞ q+¨Ü«∂Å∞ qO\Ï~°∞ g∞~°∞? <Õ#∞ g∞‰õΩ K≥áêÎ#∞. ~å=∞^•ã¨∞
XHõ Ñ≤Å¡"å_çx Ѩ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. P Ñ≤Å¡"å_»∞ WHõ¯_® JHõ¯_® u~°∞QÆ∞`«∂ LO_Õ"å_»∞. JѨC_»∞
~å=∞^•ã¨∞ ''ÉÏÉÏ! #∞=Ùfi Kè«„`«Ñ¨uq HÍ"åe. h‰õΩ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ Ѩx LOk. JѨC_»∞ P
UHõÅHõ∆ºO`À Ѩ@∞ì^ŒÅ`À ѨxKÕ¿ã =ºH˜Î ÅH∆ͺxfl ã¨∞ÅÉèíOQÍ ™êkèOK«QÆÅ~°∞.
 168 ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k
JÉσ~Ú. ''ÖË^ŒO_ô =∂ J=∞‡ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞ÎOk. <å‰õΩ WѨC_»∞ gÅ∞ HÍ^Œ∞. Ô~O_»∞
<≥ÅÅ `«~°∞"å`« =™êÎ#∞, Jx t"år Jx LO>Ë J`«_»∞ JO`« Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ HÍÖËHõáÈ~Ú
LO_Õ"å_»∞ Hõ^•! g∞‰õΩ t"ål QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞. Kå}∞‰õΩºx QÆ∞iOz K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎx
QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞. q"ÕHÍ#O^Œ∞x QÆ∞iOz ~å=∞Hõ$+¨‚Ѩ~°=∞ǨÏO㨠QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞.
^Œâ◊~°^äŒ∞x QÆ∞iOz, ~å=Úx QÆ∞iOz |∞∞+≤ QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞. W=hfl g∞‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ
K≥áêÊ#O>Ë ã¨iQÍæ J@∞=O\˜ J=HÍâ◊"Õ∞ WѨC_»∞ g∞ Z^Œ∞@ L#flk. WѨC_»∞ g∞~°∞
nxx =^Œ∞Å∞‰õΩO>Ë Ñ¨âßÛ`åÎѨ Ѩ_»=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. D J=HÍâ◊=Ú g∞‰õΩ =∞àϧ~å^Œ∞.
~å=∞ ~å=}∞Å Ü«Ú^•úxH˜ ѨÓ~°fiO L_»∞`« ~å=∞K«O„^Œ∞xH˜ =zÛ# Hõëêìxfl QÆ=∞xOz,
`«#‰õΩ =zÛ# J=HÍâßxfl QÆ∞iÎOzOk. JO^Œ~°∂ J`«xH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. `«#∞
‰õÄ_® ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∂e J#∞‰õΩOk KÕã≤Ok. rq`åxfl ^èŒ#ºO KÕã¨∞‰õΩOk. JO^Œ~°∂
L_»∞`« QÆ∞iOz K≥ѨC‰õΩO@∞<åfl~°∞ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ =ÚYºáê„`« J~ÚºOk. L_»∞`«
á¶È\’Å∞ fÜ«∞|_»∞`«∞<åfl~Ú. L_»∞`« ã¨O`å<åxH˜ JO`«\ ˜H© "≥#∞Hõ ÉèÏQÆOÃÑ· #Å¡x
QÆ∞~°∞ÎÅ∞ LO\Ï~Ú. D QÆ∞~°∞ÎÅ∞ ~å=Ú_»∞ ¿ãflÇ¨Ï ÉèÏ=O`À ǨÏã¨ÎO`À xq∞i# QÆ∞~°∞ÎÅ∞.
W^ŒO`å ZÖÏ [iyOn, ZO^Œ∞HõO>Ë, ã¨i J~Ú# Ѩx KÕã≤Ok.
WOHÍ Z=Ô~=~°∞ ã¨i J~Ú# ã¨=∞Ü«∂xfl QÆ∞iÎOz ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ#∞Å∞ KÕâß~°∞.
ZÅ∞QÆ∞|O\˜ HÀ`«∞Å∞ QÆ∞iOz g∞‰õΩ QÆ∞~°∞ÎO_Õ LO@∞Ok. ™êfi`«O„`À^Œº=∞OÖ’ áêÖÁæ#fl
Ü≥∂^èŒ∞Å∞ Z=~À g∞‰õΩ QÆ∞~°∞ÎO_Õ LO@∞Ok. "åiH˜ XHõ ã¨iìѶ≤ˆH\ò Åaèã¨∞ÎOk. "åiH˜
ÃÑ#¬<£ =ã¨∞ÎOk. "åix JO^Œ~°∂ ZO`À Q“~°q™êÎ~°∞. "åix JO^Œ~°∂ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞.
„Ѩܫ∂}ÏxH˜ '„Ѷ‘áêãπ—Å∞ Åaè™êÎ~Ú. "å~°∞ ™êfi`«O„`« ã¨=∞~°OÖ’ áêÖÁæx LO_»HõáÈ`Õ
W=hfl "åiH˜ ÅaèOz LO_Õq HÍ=Ù. WѨC_»∞ ‰õÄ_® ¿ã<å#∞ÅO HÍ"åe. J~Ú`Õ ZÖÏ?
WѨC_»∞ =∞#‰õΩ P J=HÍâ◊O =zÛOk. ã¨=∞Ü«∞O =zÛ#ѨC_»∞ =∞#O x„^ŒáÈ`Õ =∞m§
P ã¨=∞Ü«∞O ~å^Œ∞. Q“`«=∞|∞^Œ∞ú_»∞ É∫^Œú ã¨OѶ¨∂xfl ™ê÷Ñ≤OKå_»∞. ^èŒ~°‡K«„Hõ„Ѩ=~°Î#
H˘~°‰õΩ P ã¨OѶ¨∞OÖ’ L#fl"å~°∞ ZO`À ™êÜ«∞Ѩ_®¤~°∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "å~°∞ =zÛ LO_»Hõ áÈ~Ú#@¡~Ú`Õ "å~°∞ JÖψQ LO_Õ"å~°∞. JÖψQ
W`«~°∞Å∞ ‰õÄ_® *ÏO|=O`«∞_»∞. "å#~°∞Å∞ ‰õÄ_® ~å=∞K«O„^Œ∞x ¿ã=Ö’ ÉèÏQÆO JÜ«∂º~°∞.
HÍ|>Ëì Jq JO`« J^Œ$+¨ì=O`«∞Å∞ HÍQÆeQÍ~°∞. Wk JO^ŒiH© `≥eã≤O^Õ "åi¿Ñ~°∞
JO^ŒiH© `≥eã≤Ok. Jq J=∞~°∞Å∞ HÍQÆeQÍ~°∞. Jq ~å‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ Z<Àfl ZÅ∞QÆ∞
|O@∞Å∞, HÀ`«∞Å∞, #Hõ¯Å∞ ‰õΩO^Õà◊√§, U#∞QÆ∞Å∞, ã≤OǨÅ∞ L<åfl~Ú. Jq "åx "åx
QÆ∞ǨÖ’¡ LO\Ï~Ú. JѨC_»∞ U=∞ø`«∞Ok, Jq ÅHõ∆ ºO ÖˉõΩO_® u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú.
Ѩufl`À ã¨=∂#"≥∞#ÿ Ç≤Ï`«HÍi =∞~˘Hõ¯~°∞O_»~∞° .
ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k 169
HÍh *ÏO|=O`«∞_»∞ "å#~°∞Å∞ ~å=Úx Ãã·#ºO`À LO_»@O =Å¡ Jq ^Õ=`«Å∞ JÜ«∂º~°∞.
~å=∞K«O„^Œ∞x`À HõÅã≤ q=∂#OÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. JÜ≥∂^躌 "≥àϧ~°∞. ^Õ=Ö’HÍxH˜ "≥àϧ~°∞.
J@∞=O\˜ J=HÍâ◊O =∞m§ =∞m§ ~å^Œ∞.
ǨÏ#∞=∞O`«∞x =Öˇ J~°∞˚xH˜ ‰õÄ_® XHõ Hõ^äŒ L#flk. J~°∞˚#∞_»∞ ''<Õ#∞ aèHõ∆"≥∞`«∞ΉõΩx
J~Ú<å „|`«∞‰õΩ`å#∞ ~å*Ϻxfl á⁄O^Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ <åˆH=ÚOk? Jx J<åfl_»∞. HÍx ÉèQí =Æ O`«∞_»∞
ÖË^Œ∞ h‰õΩ J=ã¨~°O LOk. J=ã¨~°O ÖË^Œ∞ J#∞@ ã¨iHÍ^Œ∞. #∞=Ùfi XHõ ^Œ∞HÍ}O
ÃÑ@∞ìH˘x ‰õÄ_® rq`åxfl QÆ_»Ñ¨QÆÅ=Ù. HÍh #∞=Ùfi ÉèÏ~°`åxfl =∞ǨÉèÏ~°`«O KÕÜ«∂e.
z#fl ÉèÏ~°`åxfl JYO_» ÉèÏ~°`«OQÍ ~°∂ѨÙk^•Ìe. WO^Œ∞‰õΩ g∞ J=ã¨~°O LOk. J~°∞˚#∞_»∞
=ÚO^Œ∞ D =∂@Å#∞ ÃÑ_»K≥q# ÃÑ\Ïì_»∞. HÍh `«~°∞"å`« J`«xÖ’ q"ÕHõO "Õ∞Å∞‰õΩ#flk.
JѨC_»∞ ''Hõi¿+º =K«#O `«=——, g∞ =∂@ qO\Ï#∞. g∞~°∞ K≥Ñ≤Ê# „ѨHÍ~°"Õ∞ #_»∞™êÎ#∞.
<å rq`«OÖ’ ‰õÄ_® W^Õ ã¨OѶ¨∞@# [iyOk. <å rq`«OÖ’ =ã¨O`« ѨOK«q∞H˜ XHõ
„áê=ÚYº`« L#flk. Jk Uq∞\˜? Jk Hõi¿+º=K«#O `«=, XHõ =∞Ǩâ◊H˜Î ##∞fl Ñ≤ez
h^ŒQÆæ~° U=ÚO>Ë Jk W=Ùfi Jx J_çyOk. <å^ŒQÆæ~° U=ÚOk? Ug∞ ÖË^Œ∞. MÏm
ã¨=∞Ü«∞O =∂„`«"Õ∞ LOk. J^Õ Pâ◊H˜Î Ü≥ÚHõ¯ áê^•Å=^ŒÌ ÃÑ\Ïì#∞. g∞`À áê>Ë #_»∞™êÎ#∞.
g∞ P[˝#∞ t~°™ê=Ç≤Ï™êÎ#∞. J<åfl#∞. JÖψQ KÕâß#∞. rq`«O JO`å JÖψQ QÆ_çáê#∞.
<Õ#∞ UO á⁄O^•#∞? UO HÀÖ’ÊÜ«∂#∞? g∞~°∞ <Õ#∞ ѨÙ\˜ì# „QÍ=∂xH˜ "≥à◊§O_ç.
<å`À áê@∂ [x‡Oz# "åix K«∂_»O_ç. H˘O^Œ~°∞ "åºáê~°O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. H˘O^Œ~°∞
=º=™êÜ«∞O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. KåÖÏ =∂=¸Å∞QÍ rq`åxfl QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞. HÍh "Õ∞O
Q˘Ñ¨Ê rq`åxfl QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl#∞. Wk ZÖÏ [iyOn? ã¨i J~Ú# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨i
J~Ú# Ѩx KÕÜ«∞@O =Å# Wk ã¨OÉèíqOzOk.
WѨC_»∞ Ü«ÚQÆO =∂~°∞`ÀOk. „áê`«óHÍÅOÖ’ ѨÓÅ∞ qHõã≤™êÎ~Ú. Ѩ‰õ∆ΩÅ∞ ‰õÄ™êÎ~Ú.
J@∞=O\˜ ѨÙ}º ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ x„^Œ ÖËK«∞@ KåÖÏ J=ã¨~°O. K≥·`«#º=O`«∞Öˇ·
g∞~°∞ LO_»@O KåÖÏ J=ã¨~°O. HÀ_çѨÙOA L^ŒÜ«∂<Õfl Jiz K≥ѨÙÎOk. „áê`«óHÍÅO
J~ÚºOk ÖË=O_ç Jx. QÆ∞_çÖ’ QÆO@Å∞ „"≥∂QÆ∞`«∂ K≥ѨÙ`å~Ú ÖË=O_ç Jx. =∞ã‘^Œ∞Ö’
ÃÑ^ŒÌ â◊|ÌO`À K≥áêÎ~°∞. WOHõ x„^ŒÖ’ LO_»‰õÄ_»^Œ∞, ÖË=O_ç Jx. Wk x„^ŒáÈÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∞O
HÍ^Œ∞ |^ŒúH˜OKÕ ã¨=∞Ü«∞O HÍ^Œ∞. HÍÖÏxfl ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞O HÍ^Œ∞. x~°¡Hõ∆ ºOQÍ
HÍÅO QÆ_ç¿Ñ ã¨=∞Ü«∞O HÍ^Œ∞. D ã¨=∞Ü«∞O g∞ Hõ_»∞Ѩ٠xOѨÙHÀ=\ÏxH˜ HÍ^Œ∞. Ö’ÉèíO`À
"≥∂ǨÏO`À QÆ_ç¿Ñ ã¨=∞Ü«∞O HÍ^Œ∞. D ã¨=∞Ü«∞O „H˘`«Î „ѨѨOKåxH˜ <åOk ѨÅHõ\ÏxH˜
â◊H˜Îx LѨÜ≥∂yOKÕ ã¨=∞Ü«∞O. g∞~°∞ D J=HÍâßxfl qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩx, g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl
`åºQ=Æ Ú P"≥∞ ã¨fiÉÏè ==Ú, ~ÚK«∞Û@ P"≥∞ ^è~Œ ‡° =Ú, ã¨ÇϨ #jÅ`« P"≥∞ „=`«=Ú „Ñ¿ =∞ P"≥∞ r=#=Ú.
170 ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k
W¿ãÎ g∞‰õΩ Z@∞O\˜ #+¨ì=¸ LO_»^Œ∞. g∞~°∞ "≥o§áÈ`Õ g∞ Ñ≤Å¡Å∞ PHõe`À K«xáÈ`åˆ~"≥∂
##fl ÉèíÜ«∞O =^Œ∞Ì. W^ŒO`å g∞ =∂#ã≤Hõ ^Ò~°ƒÅºO. ‰õ∆Ω„^ŒO. ǨÏ$^ŒÜ«∞ ^Ò~°ƒÅºO. Wk
g∞ =∂#ã≤Hõ ^Ò~°ƒÅºO `«Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞ HÍ^Œ∞.
WѨC_»∞ g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl, „â◊=∞#∞, g∞ â◊H˜ÎÖ’ JkèHõ ÉèÏQÍxfl ã¨=∂[O H˘~°‰õΩ qx
Ü≥∂yOz K«∂_»O_ç. g∞~°∞ g∞ Hõ_»∞Ѩ٠xOѨÙHÀ=\ÏxˆH H͉õΩO_® H˘kÌã¨=∞Ü«∂xfl P^•
KÕÜ«∞O_ç. Pã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ Z<Àfl Q˘Ñ¨Ê Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. g∞~°∞ Z‰õΩ¯=
ã¨=∞Ü«∂xfl ˆH\Ï~ÚOKåe J#∞‰õΩO>Ë ^•xH˜ â◊H˜ÎÑ‘~îåÅ∞ L<åfl~Ú. g∞ á⁄@ìxO_»^Œ∞
J#∞HÀO_ç. á⁄@ì á⁄@ì JO@∂ Q˘_»= KÕÜ«∞HõO_ç. á⁄@ìHÍ^Œ∞, =ºHÎ̃ #_»=_çHõ K≥_çáÈ`«∞Ok.
=∞x+≤ á⁄@ì‰õΩ Z@∞=O\˜ ã¨=∞㨺 LO_»^Œ∞. Ѩ‰õ∆ΩʼnõΩ U#∞QÆ∞ʼnõΩ D ã¨=∞㨺 LO_»^Œ∞.
=∞i Q˘Ñ¨Ê ã¨[˚#∞_≥·# =∞x+≤H˜ ZO^Œ∞‰õΩ =ã¨∞ÎOk? ã¨=∞㨺 =∂rq`«O ZÖÏ QÆ_»∞ã¨∞ÎOk?
=∂ WÅ∞¡ ZÖÏ #_»∞ã¨∞ÎOk? =∂ ÉÏ^茺`«Å∞ Z=~°∞ <≥~°"Õ~°∞™êÎ~°∞? Jx J#∞HÀ‰õO_ç.
g∞~°∞ =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« ‰õÄ_® g∞ Ñ≤Å¡Å∞ rqOK«QÆÅ~°∞ Hõ^•! g∞~°∞ ÖËHõáÈ~Ú<å
Z=~°∂ PHõe`À =∞~°}˜OK«~°∞.
g∞iOˆH"≥∞ÿ<å K≥ѨÊ=Åã≤ LO^•? XHõ¯ q+¨Ü«∞O g∞~°∞ g∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ H˘O`«
ÉèÏQÍxfl g∞HÀã¨O, Z‰õΩ¯= ÉèÏQÍxfl ã¨=∂[O HÀã¨O, ^Õâ◊O HÀã¨O [# *ÏQÆ$uHÀã¨O,
Ö’HõO HÀã¨O qxÜ≥∂yOK«O_ç. nx =Å# g∞‰õΩ ÖÏÉèí"Õ∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. QÍOnèr =H©Å∞,
q<ÀÉÏÉèÏ"Õ XHõ =∂=¸Å∞ Láê^蕺ܫÚ_»∞ [=ǨÏ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙ =H©Å∞ ã¨~åÌ~ü =Å¡ÉèÏÜü∞
Ѩ>ËÅ∞ =∂=¸Å∞ =H©Å∞ g~°∞ ^Õâ◊O HÀã¨O =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å#@¡~Ú`Õ =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅ∞
HÍQÆeˆQ"å~å? WO`« ã¨O`À+¨OQÍ HÍÖÏxfl QÆ_ç¿Ñ"å~°∞ ^Õâ◊O HÀã¨O =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å=@O
=Å# "å~°∞ U =∂„`«O #+¨ìáÈÖË^Œ∞. Wk Ü«ÚQÆã¨Okè HÍÅO, Ü«ÚQÆO =∂~°∞`ÀOk. D
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ™êǨÏã¨O `åºQÆO J=ã¨~°O. g∞~°∞ [#*ÏQÆ$u HÀã¨O xÅ|_ç`Õ UO KÕÜ«∂e?
^•x H˘~°‰õΩ g∞~°∞ <åÅ∞QÆ∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕÜ«∂e.
„ã‘Î *ÏQÆ$u H˘~°‰õΩ g∞~°∞ ã¨=∞Ü«∂xfl"åfie. „ã‘Î *ÏQÆ$u ÖË#@¡~Ú`Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ Jã¨O
ѨÓ~°‚OQÍ LO\Ï~°∞. WÖÏ J~Ú`Õ „ѨѨOK«O ‰õÄ_® Jã¨OѨÓ~°‚OQÍ<Õ LO@∞Ok. ã¨QÆO
„ѨѨOK«O ÖË#@¡~Ú`Õ ZÖÏ? ¿Ñ^ŒiHÍxfl x~°∂‡eOK«@O =∞#O KÕÜ«∞=Åã≤# ÃÑ^ŒÌ Ѩx.
=∞#Ö’ KåÖÏ =∞Ok =º=™êÜ«∞O ÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_ç L<åfl~°∞. =º=™êÜ«∞^•~°∞ʼnõΩ H˘xfl
~ÀAÅ∞ =∂„`«O Ѩx LO@∞Ok. P^•Ü«∞O =ã¨∞ÎOk. q∞ye# ~ÀAÅ∞ Ѩx LO_»^Œ∞.
gi H˘~°‰õΩ ‰õΩ\©~° Ѩi„â◊=∞Å∞ ™ê÷Ñ≤OKåe. <Õ_»∞ „Ѩu =ºH©Î J<å~ÀQƺO`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂
=Ù<åfl~°∞. =∞# r=# =º=Ǩ~°OÖ’ PǨ~° áêhÜ«∂ÅÖ’ ã¨iJ~Ú# J=QÍǨÏ#
¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ ÉèË^Œ=Ú ÉÏǨϺ=Ú, =¸Å Éèí∂`«"≥∞ÿ#k HÍ^Œ∞.
ã¨=∞Ü«∞^•#O ã¨~°fi„âı+¨ª"≥∞ÿ#k 171
ÖËHõáÈ=Ù@ÜÕ∞ nxH˜ HÍ~°}O. <åÅæ= HÍ~°º„Hõ=∞O [# *ÏQÆ$u. nx J~°úO „Ѩu =ºH˜Î
PÖ’K«#Å#∞ =∂~åÛe. ÉèÏ=#Å#∞ =∂~åÛe. WѨÊ\˜ [<åÅ#∞ g∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~å?
ZO`« =∞e# ѨÓi`«"≥∞ÿ# rq`åxfl QÆ_»∞ѨÙ`«∞<åfl~À QÆ=∞xOKå~å? =∞^Œºáê#O, =~°
Hõ@flO "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜H˜ ZO`« ^èŒ#O Y~°Û=Ù`«∞O^À QÆ=∞xOKå~å? á¶êº+¨#¡ HÀã¨O
‰õÄ_® ZO`« ^èŒ#O Y~°∞Û=Ù`«∞O^À K«∂âß~å? gxx =∞#O JiHõ\Ïìe. „Ѩ[ÅKÕ`« ‰õÄ_®
JiHõ\ ˜ìOKåe. nxH˜ „ѨÉèí∞`«fiO ã¨Ç¨ÏHõiã¨∞ÎOk. x["Õ∞ „ѨÉèí∞`«fiO `«# Ѩx KÕã¨∞ÎOk.
HÍh Wk WO\˜O\˜H© "≥o§ „Ѩ[Å PÖ’K«#Å#∞ =∂ˆ~Û „Ѩ„H˜Ü«∞. DѨx H˘~°‰õΩ g∞~°∞
=ÚO^Œ∞‰õΩ ~å"åe D Ѩx g∞~°∞ `«Ñ≤ÊOz WOÔH=~°∂ KÕÜ«∞ÖË~°∞. g∞~°∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
KÕÜ«∂e ‰õÄ_®.
g∞~°∞ ã¨i J~Ú# ã¨=∞Ü«∂xfl QÆ∞iÎOz ^•xx ÉèíQÆ=O`«∞x H˘~°‰õΩ ˆH\Ï~ÚOK«O_ç.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ q∞=Ú‡ Ñ≤Å∞™êÎ_»∞. „ѨѨOK«OÖ’x ã¨=∞㨺Å#∞ Ѩi+¨¯iOK«\ÏxH˜, „Ѩ[Å#∞
Jaè=$kú Ѩ~°K«\ÏxH˜, =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩx "≥à◊§\ÏxH˜ J_»∞QÆ∞ "ÕÜ«∞O_ç. q∞=∞‡efl
g∞~°∞ `åºQÆO KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ ÃÑ^ŒÌ Ѩ#∞Å HÀã¨O q∞=∞‡efl g∞~°∞ ã¨=∞iÊOK«∞HÀO_ç.
JѨC_»∞ K«∂_»O_ç g∞Ô~O`« P#O^ŒOQÍ LO\Ï~À g∞ÔHO`« ã¨O`À+¨O Åaèã¨∞ÎO^À K«∂_»O_ç.
Wk ѨsH∆Íã¨=∞Ü«∞O. g∞~°∞ q"ÕHõO`À PÖ’zOz g∞~°∞ g\˜HÀã¨O ã¨=∞Ü«∞O ˆH\Ï~ÚO
K«O_ç. Wk <å „áê~°÷#. #∂`«# Ü«ÚQÆ x~å‡}O =O\˜ ÃÑ^ŒÌ Ѩx HÀã¨O g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl
ˆH\Ï~ÚOK«O_ç. WÖÏ g∞~°∞ KÕã≤#@¡~Ú`Õ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x =Öˇ, J~°∞˚#∞x =Öˇ, g∞~°∞
^èŒ#∞ºÖ∫`å~°∞. D ~ÀAH˜ WO`«\ ˜`À ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOu
QÆ~°ƒùOÖ’ LO_»QÍ<Õ ã¨O™ê¯~åÅ∞
ã¨∞*Ï`« QÆ~°ƒùOÖ’ XHõ ÉÏÅ∞_»∞ L<åfl_»∞. QÆ~°ƒùã¨÷ tâ◊√=Ù KÕ`« `«O„_ç
L^•ÌʼnõΩ_»∞ "Õ^•^茺ܫ∞#O KÕ~Úã¨∞Î<åfl_»∞. K≥ѨÙ`«∂ LO>Ë Ô~O_»∞ =¸_»∞
™ê~°∞¡ `«ÑC¨ Å∞ ^˘~å¡~Ú. P tâ◊√"Õ "å\˜x ã¨ik^•Ì_∞» . `«O„_çH˜ J==∂#O
QÍ `ÀzOk. HÀѨO`À 8 =OHõ~°¡`À ѨÙ@∞ì=∞x â◊Ñ≤OKå_»∞. JÖψQ ѨÙ\˜ì
Jëêì=„‰õΩ_»∞QÍ „Ѩãk≤ ú K≥O^•_»∞. W`«_∞» ÉÏźOÖ’<Õ [#‰õΩx P™ê÷#OÖ’x
=∞ǨѨO_ç`«∞Å#∞ F_çOKå_»∞.
„Ѩ*Ï˝Ñ¨Ù~å}O – tâ◊√ x~å‡} „ѨHõ~°}O
|ÅÇ‘Ï#∞_çH˜ J_»¤O S# ~å~Ú |Å=O`«∞_çH˜ ™Èáê#O J=Ù`«∞Ok.
172 J™ê=∂#º ã¨=∞Ü«∞O J™ê=∂#º ã¨Oã≤^Œú`«
J™ê=∂#º ã¨=∞Ü«∞O J™ê=∂#º ã¨Oã≤^Œú`«
(1971 JHÀì|~üÖ’ âßOu‰õΩO*òÖ’ W=fi|_ç# „Ѩ=K«#O.)
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`üII
^Õg ã¨fi~°∂ѨÙÖÏ~å! ™È^Œ~∞° ÖÏ~å ™ê^è#Œ Å∞ ã¨=∞Ü«∂#∞‰õÄÅOQÍ, Ü≥∂Qƺ`å#∞ ™ê~°OQÍ
– LO\Ï~Ú. XˆH ~°Hõ"≥∞ÿ# ™ê^èŒ#Å∞ ZѨC_»∂ LO_»=Ù. ѨÙ~å`«# HÍÅOÖ’ ™ê^èŒ#Å#∞,
™ê^èŒ#Å∞ KÕã≤# "åix K«∂ã≤#@¡~Ú`Õ áê~°fif ^Õq „Ѩ=ÚY áê„`« =Ç≤Ïã¨∞ÎOk. Z<Àfl
ã¨O=`«û~åÅ∞ P"≥∞ P‰õΩÅ∞ uO@∂, h~°∞ „`åQÆ∞`«∂ rqOzOk. `«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞ J@∞=O\˜
™ê^èŒ#ÖË KÕ¿ã"å~°∞. <≥·q∞ëê~°}ºOÖ’ L#fl XHõ „Ѩ^Õâ◊OÖ’ ã¨∂`«∞_»∞, â∫#‰õΩ_»∞ Hõ^ä•
„Ѩã¨OQÍÅ∞ KÕ¿ã"å~°∞. ZO`À=∞Ok |‰õΩÎÅ∞ =zÛ Hõ^ä•„â◊=}O KÕ¿ã"å~°∞. ã¨`«ûOQÆO
KÕ¿ã"å~°∞. WÖÏ tHõ∆} QÆ~°Ñ¨@O =Å# „Ѩ[ʼnõΩ *Ï˝#O ÉÏQÍ =zÛOk. ™ê^èŒ#ÅÖ’
Z<Àfl ~°HÍÅ∞ LO\Ï~Ú. WO^Œ∞Ö’ `åO„uHõ ™ê^èŒ#Å ^ŒQÆæ~° #∞O_ç ã¨HÍ=∞ ™ê^èŒ#Å
=~°‰õÄ L<åfl~Ú. ã¨=∞Ü«∞O QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"åˆ~ |∞∞+¨µÅ∞. "å~°∞ K≥Ñ≤Ê# ™ê^èŒ#Å#∞
Kտ㠄Ѩ[Å∞ ™œYº=O`«∞Å∞ J=Ù`å~°∞.
D ã¨=∞Ü«∞O ™ê=∂#º"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞O HÍ^Œ∞. Wk ã¨OkèHÍÅO. D ã¨OkèHÍÖÏxfl
g∞~°∞ PѨ`å¯ÅO Jx ‰õÄ_® J#=K«∞Û. JѨC_»Ñ¨C_»∞ W@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∂Å∞ =ã¨∂Î
LO\Ï~Ú. Éèí∂HõOѨO =¿ãÎ ZO`À =∞Ok =∞~°}˜™êÎ~°∞. H˘O`« =∞Ok HÍÅfiÖ’ Ѩ_ç
=∞~°}˜™êÎ~°∞. =∞ǨHÍ~åÅ∞ q∞#∞fl=Ú_»`å~Ú. q^Œ∞º`ü ã¨~°Ñ¶¨~å PyáÈ`«∞Ok. ‰õΩàÏ~ÚÅ
#∞O_ç h~°∞ ~å=@O PyáÈ`«∞Ok. W@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∂xfl PѨ`å¯ÅO JO\Ï~°∞. Hõ~°∞=Ù
ã¨=∞Ü«∂Å#∞ ‰õÄ_® PѨ`å¯ÅO Jx JO\Ï~°∞. JѨC_»∞ u#\ÏxH˜ PǨ~°O LO_»^Œ∞.
^è•#ºO ѨO_»=Ù. ã¨~°ã¨∞ûÅO^Œ∞ h~°∞ LO_»^Œ∞. J@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ J^Œ$+¨ìO LO>Ë
[#O „|`«∞‰õΩ`å~°∞. ÖˉõΩO>Ë „áê}`åºQÆO KÕ™êÎ~°∞. JÖψQ ZHõ¯_≥·<å Jyfl„Ѩ=∂^ŒO
[iy#ѨC_»∞, Z=i Wà◊§~Ú<å HÍeáÈ~Ú#ѨC_»∞ g∞~°∞ g∞ Ѩxx PÑ≤"ÕÜ«∞O_ç. Jyflx
P~°Ê\ÏxH˜ ã≤^ŒúOHõO_ç. ™êfl#O KÕÜ«∞@O, |@ìÅ∞ â◊√„ÉèíѨ~°K«@O, Éè’[#O KÕÜ«∞@O
PÑ≤"ÕÜ«∞O_ç. =ÚO^Œ∞ ѨHõ¯"åiH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞\ÏxH˜ "≥à◊§O_ç. g∞~°∞ ^Œ∞HÍ}ÏxH˜
"≥à◊√Î#flѨC_»∞ Z=iÔH·<å UH˜û_≥O\ò [iy`Õ, Z=iÔH·<å ^≥|ƒÅ∞ `«ye`Õ, Z=Ô~·<å
K«xáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ P ~ÀA g∞~°∞ ^Œ∞HÍ}ÏxH˜ "≥à◊¡HõO_ç. =ÚO^Œ∞ PQÍÜ«∂xH˜ zH˜`«ûKÕã≤
™ê^èŒ∞`«fiO ѨxH˜~åx KÀ@ Hõiî#`«fiO „Ѩ^Œi≈OK«^ŒyO^Õ.
J™ê=∂#º ã¨=∞Ü«∞O J™ê=∂#º ã¨Oã≤^Œú`« 173
P=ºH˜Î Ǩã≤Ê@Öò‰õΩ "≥à◊§\ÏxH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞O_ç. PѨ^Œ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ "åiH˜
ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞O_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë J™ê=∂#º ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ =ºH˜Î =ºH˜Î`«fiO `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
PѨ`«û=∞Ü«∂ÅÖ’, ^Œ∞~°…@# ã¨OÉèíqOz# ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ ã¨[˚#∞_»∞ `«# ~ÀA"ås
HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ `«ºlOz W`«~°∞ʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ_»∞. nx<Õ PѨuÎ[#º ã¨=∞Ü«∞O Jx
JO\Ï~°∞.
WѨC_»∞ =∞# PѨ^Œú~å‡xfl <≥~°"Õ~°Û@O H˘~°‰õΩ =∞#=∞O`å ã≤^ŒúOQÍ LO_®e. D
ã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’ XHõ"≥·Ñ¨Ù H“~°=ÙÅ∞ =∞~˘Hõ"≥·Ñ¨Ù áêO_»=ÙÅ∞ L<åfl~°∞. XHõ"≥·Ñ¨Ù ~åHõ∆ã¨`«fiO,
q<åâ◊O L#flk. =∞~˘Hõ"≥·Ñ¨Ù #=x~å‡}O KÕ¿ã Ü«ÚQÆtÅ∞ÊÅ∞ #_»∞OaQÆ∞OK«∞‰õΩx xÅ|_ç
L<åfl~°∞. H“~°=– áêO_»=ÙÅ Ü«Ú^ŒúO =∞ǨÉèÏ~°`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’xk. D PѨ`å¯ÅOÖ’
g∞‰õΩ qâı+¨ ^èŒ~å‡xfl K≥áêÎ#∞. w`«Ö’ WÖÏ „"åã≤ LOk – ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Ü«Ú^ŒúO
KÕÜ«∞=∞x J~°∞˚#∞x`À K≥Ñ≤Ê#ѨC_»∞ P =∂@Å#∞ J~°∞˚#∞_»∞ ÃÑ_»K≥qx ÃÑ\Ïì_»∞. TiˆH
Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞@O =Å# Uq∞\˜ LѨÜ≥∂QÆO? HÍh PѨ`å¯ÅOÖ’ Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∂e.
JѨC_»∞ Ü«Ú^ŒúO KÕÜ«∞#@¡~Ú`Õ Hõ~°∞‚_»∞, ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞, ^Œ∞âß≈ã¨#∞_»∞, tâ◊√áêÅ∞_»∞
Hõe¿ãÎ ZO`À #+¨ìO [~°∞QÆ∞`«∞Ok. "åi f„="≥∞ÿ# HÀiHõ =Å# "å`å=~°}O „|+¨µìѨ\ ˜ì
áÈ`«∞Ok. J@∞=O\˜ "å`å=~°}OÖ’ rqOK«@O KåÖÏ Hõ+¨ìO J~ÚáÈ`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞ǨÉèÏ~°`åxfl ã¨$+≤ìOKå_»∞. W@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ ™ê=∂#º"≥∞ÿ#
q+¨Ü«∂Å#∞ `«ºlOK«=∞x J~°∞˚#∞xH˜ K≥áêÊ_»∞.
J~°∞˚#∞_»∞ K≥áêÊ_»∞, ''„âıÜ≥∂ Éè’‰õΩÎO Éèˇ·Hõ∆ º =∞+‘Ü«∞ Ö’ÔH——. aèHõ∆"≥∞`«∞ÎH˘x ‰õÄ_® <Õ#∞
rqOK«QÆÅ#∞. U^À XHõ Ѩx KÕã¨∞‰õΩx rqOK«QÆÅ#∞. =∞i ZO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ Ü«Ú^ŒúO
KÕÜ«∂e? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ''Wk PѨ`å¯ÅO. nxH˜ KåÖÏ qâı+¨O L#flk. 'PѨ^Œú~°‡=Ú#∞
<≥~°"Õ~°∞Û@‰õΩ J~°∞˚#∞_»∞ ã≤^ŒúѨ_≥#∞. JHõ¯_» `«# W+¨ìO H͉õΩO_®, ÉèíQÆ=O`«∞x P[˝„ѨHÍ~°O
#_»K«∞H˘<åfl_»∞. Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O. HÍQÍ J~°∞˚#∞_»∞ `«# Wëêìxfl ÉèíQÆ=O`«∞x W+¨ìOÖ’
HõeÑ≤"Õâß_»∞. `«~°∞"å`« Ü«Ú^Œú~°OQÍxH˜ "≥o§ QÍO_ô=O`À JO^Œih =kèOKå_»∞. `«#
™ê„=∂*ϺxH˜ ~åA JÜ«∂º_»∞. ÉèHí `Θ À NHõ$+¨É‚ Qíè "Æ å#∞x JkèHÍix KÕâß_»∞. nx<Õ PѨ^~úŒ ‡° O
JO\Ï~°∞. J~°∞˚#∞_»∞ ѨÓ[Å∞, Láêã¨#Å∞ KÕâß_®? K≥ѨÊO_ç. U^≥·<å J#∞ëêª#O KÕâß_®?
[ѨO, `«Ñ¨O, ^蕺#O, ã¨=∂kè, „Ѩu k#O ѨÓ[ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. HÍh ÉèíQÆ=O`«∞x P[˝#∞
t~°™ê=Ç≤ÏOKå_»∞. Z<Àfl ™ê^èŒ#Å HõO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞x =∂@ q#@O ZO`À „âıÜ«∞㨯~°O.
JÖψQ WOH˘Hõ\ ˜ ‰õÄ_®.
ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ Z@∞=O\˜ ™ê^èŒ#Å∞ KÕÃã#∞? U^≥·<å [ѨO, `«Ñ¨ã¨∞û, ^蕺#O KÕâß_®?
~å[H©Ü∞« ™êOѶ∞≤ Hõ ã¿ fiK«ÛÅù ∞ =∞Oz"Õ, HÍx "åã¨=Î "≥∞#ÿ k P^蕺u‡Hõ ã¿ fiK«ÛÜ
ù ∞Õ
174 J™ê=∂#º ã¨=∞Ü«∞O J™ê=∂#º ã¨Oã≤^Œú`«
Ug∞ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. ã¨∞„w=Ùx`À HõÅã≤ XHõ QÆ∞ǨÏÖ’ ^•y LO_≥#∞. N~å=∞ ã¨O^Œ~°≈#O
[iy# "≥O@<Õ J`«_»∞ ~å=Úx â◊~°}∞*ÁzÛ, `«#‰õΩ P[˝x=fi=∞x J_çÔQ#∞. ã‘`«#∞
"≥`«‰õΩ=∞x N~å=Ú_»∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞xH˜ P[˝xK≥Û#∞. Z@∞=O\˜ J#∞ëêª#O [ѨO, `«Ñ¨ã¨∞û
KÕÜ«∞=∞x K≥ѨÊÖË^Œ∞. ~å=∂Ü«∞}O, w`«, <å~åÜ«∞} =∞O„`«O Ug∞ Pã¨H˜ÎÖË^Œ∞. N~å=Ú_»∞
''D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <åÉèÏ~°º „Ѩ=∂^ŒOÖ’ L#flk. P"≥∞ PѨ^ŒÖ’ z‰õΩ¯‰õΩx LOk. ^Õâ◊=∞O`å
Jqhu, J^èŒ~°‡O, J<åKå~°Ñ¨Ù "Õ∞Ѷ¨∂Å`À xO_ç L#flk. "åxx ^Œ∂~°O KÕÜ«∂e. W^Õ
™ê^èŒ#. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ nx<Õ ã‘fiHõiOK≥#∞. Z=iH˜ [ѨO, `«Ñ¨O, ^蕺#O QÆ∞iOz
K≥ѨÊHõáÈ`Õ, Hõ+¨ìѨ_Õ L^ÕÌâ◊ºO LO_»^À J@∞=O\˜ "åiH˜ HÀѨO =ã¨∞ÎOk. J@∞=O\˜
=∞#∞+¨µºÅ∞ MÏmQÍ ‰õÄ~°∞Ûx =∂Å„uѨÙÊ`«∂ LO\Ï~°∞. MÏmQÍ ‰õÄ~°∞Ûx LO_»@O
HõO>Ë ~å=∞<å=∞O [Ñ≤OK«@O =∞Oz^Õ. HÍh Láêã¨# JO>Ë ~å=∞<å=∞O [Ñ≤OK«@O,
=∂Å„uѨÊ@O HÍ^Œ∞. „ѨuKÀ\Ï =∂Å`À<Õ Ñ¨x HÍ^Œ∞. XHõ¯KÀ@ =∂Å =Å# Ѩ#∞Å
[~°QÆ=Ù.
Láêã¨#`À Hõ~°Î"åºxfl, ÉÏ^茺`«Å#∞ <≥~°"Õ~°Û@O KåÖÏ J=ã¨~°O. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞
ÉèíQÆ=O`«∞x â◊~°}∞ á⁄Ok# <å\˜ #∞O_ô J`«x P*Ï˝#∞™ê~°"Õ∞ rq`åO`«O #_çKå_»∞.
`«# W+¨ìO =zÛ#@∞¡ „Ѩ=iÎOKå_®, ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J`«xH˜ ''ã‘`«#∞ "≥`«Hõ=∞x
P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ã‘`«#∞ "≥uH˜, *Ï˝Ñ≤HõQÍ LOQÆ~åxfl ~å=ÚxH˜KåÛ_»∞. XHõ
Ѩx J~ÚáÈ~ÚOk. Ô~O_»= J^蕺ܫ∞O „áê~°OÉèíO J~ÚºOk. ~åHõ∆ã¨∞Å`À Ü«Ú^ŒúO
KÕÜ«∞\ÏxH˜ ã≤^ŒúO JÜ«∂º_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ `«# x"å㨠™ê÷<åxH˜ "≥o§ "å#~åÅ#∞,
ZÅ∞QÆ∞|O\˜x HõÅã≤ =∞#=∞O`å ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩx KÕÜ«∞\ÏxH˜ "≥à◊√Î<åflO. JO^Œ~°∂
Ѩ^ŒO_ç JO@∂ "å~°O^ŒiÖ’ L`åûǨxfl xOáê_»∞. JO^Œ~°∂ J`«x`À "≥àϧ~°∞. JO^Œ∞Ö’
#Å∞_»∞ hÅ∞_»∞ =O\˜ =∞Oz WO[h~°∞¡ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. "å~°∞ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Éèí=O`«∞Å#∞
xi‡OK«QÆÅ~°∞. "å~°O^Œ~°∂ `«=∞‰õΩ `å=ÚQÍ =KåÛ~å? Z=Ô~·<å "åiH˜ "åˆ~ ZO^Œ∞‰õΩ
=™êÎ~∞° ? ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ "å~°O^Œih fã¨∞‰õΩx =KåÛ~°∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ Ü«Ú^Œãú =¨ ∞Ü«∞OÖ’
K≥@¡#∞ ÃÑH˜eOKå_»∞. [ѨO [ѨO – g∞~°∞ XHõ¯>Ë <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞. Ô~O_»=k <Õ~°ÛHÀÖË^Œ∞.
KåÖÏ =∞Ok ‰õÄ~°∞Ûx ^ŒO_»#∞ TѨÙ`«∞O\Ï~°∞. =∂Å#∞ „uѨÙC`«∞O\Ï~°∞. Láêã¨#
WO`« KÒHõQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎO^•. ZHõ¯_≥·<å Láêã¨# JO>Ë WO`« KÒHõQÍ LO@∞O^•? WO^Œ∞Ö’
Hõ+¨ìO LO_»^Œ∞. ѨÙ~°∞ëê~°úO LO_»^Œ∞ ™ê^èŒ#Å∞ WO`« KÒHõQÍ LO\ÏÜ«∂? `«‰õΩ¯= Y~°∞Û`À
Z‰õΩ¯= ã¨OáêkOKåÅx „Ѩܫ∞ufl™êÎ~å g∞~°∞? JÖÏ KÕÜ«∞HõO_ç.
ÉèíQÆ=O`«∞x á⁄O^•Åx g∞~°∞ J#∞‰õΩO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@#∞ g∞~°∞ q#O_ç.
K≥=ÙÅ∞ ~Ô O_»∞, <À~°∞ XHõ¯>Ë, nx ÉèÏ=O Z‰õΩ¯=QÍ q#∞, `«‰Ωõ ¯=QÍ u#∞, `«‰Ωõ ¯=QÍ =∂\Ï¡_∞» .
J™ê=∂#º ã¨=∞Ü«∞O J™ê=∂#º ã¨Oã≤^Œú`« 175
nx<Õ â◊~°}ÏQÆu JO\Ï~°∞. nx<Õ ã¨=∞~°Ê} Jx JO\Ï~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞x =∂@ =∞#O
qO>Ë ^•xx â◊~°}ÏQÆu Jx, ã¨=∞~°Ê} Jx JO\Ï~°∞. JO`Õ HÍh ÉèíQÆ=O`«∞x g∞
W+¨ìO =zÛ#@∞¡ #_»==∞x J_»QƉõÄ_»^Œ∞. g∞~°∞ g∞ W+¨ìO =zÛ#@∞¡ ÉèíQÆ=O`«∞x #_çÑ≤
™êÎ~å? ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ g∞ W+¨ìO =zÛ#@∞¡ #_»∞™êÎ_®? g∞~°∞ Z=~°∞? g∞ ¿Ñ~°∞ K≥ѨÊO_ç?
g∞~°∞ g∞ WëêìÅ#∞ ÉèíQÆ=O`«∞xÃÑ· ~°∞^Œ∞Ì`å~å? g∞ U ^≥·#Ok# J=ã¨~åÅ#∞ f~°Û=∞x
ÉèíQÆ=O`«∞x J_»∞QÆ∞`å~À g∞~°∞ "åxx ã¨∞ÅÉèíOQÍ f~°∞ÛHÀQÆÅ~°∞. =∂ =ÚiH˜x g∞~°∞
=keOK«O_ç. =∂ |@ìÅ#∞ g∞~°∞ â◊√„ÉèíѨ~°K«O_ç, =∂‰õΩ Éè’[#O g∞ˆ~ „q∞OyOK«O_ç,
Jx ÉèíQÆ=O`«∞x J_»QÆ@O =∞OzkHÍ^Œ∞. g∞~°∞ g∞ ѨÙ~°∞ëê~°÷=Ú#∞ *ÏQÆ$`«Ñ¨~°Kåe.
ÉèíQÆ=O`«∞x =∂@ g∞~°∞ q<åe.
Q˘Å¡Ñ≤Å¡Å QÆ∞iOz g∞~°∞ q<åfl~å? g~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ J`«ºO`« „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# "å~°∞.
g~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞x ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞, ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "åix ~å=∂Ü«∞}O K«^Œ=\ÏxH˜
|^Œ∞Å∞QÍ, JYO_» H©~°Î# KÕÜ«∞\ÏxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ QÀ=~°÷# Ѩ~°fi`åxfl Z`«Î\ÏxH˜ Ñ≤eK≥#∞.
"å~°∞ J`«x =∂@ q<åfl~°∞. Z=~°∂ ‰õÄ_® '' JÜ«∂º! ~å=∂Ü«∞}Ïxfl =∂ KÕ`« K«kqO
K«O_ç. =∂KÕ ã¨`«ûOQÆO KÕ~ÚOK«O_ç—— Jx J#ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ. J`«xH˜
ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO>Ë J`«x P[˝ J`«x P[˝ÜÕ∞. J`«#∞ Ѩ~°fi`åxfl Z`«Î=∞O>Ë Z`åÎe.
=ÚO^Œ∞QÍ =∞#ˆHO HÍ"åÖ’ =∞#O x~°‚~ÚOK«∞HÀ"åe. UO KÕÜ«∞\ÏxH˜ J~Ú<å
XHõ =∞Ǩâ◊H˜Î`À ã¨O|O^èŒO U~°Ê~°K«∞HÀ"åe. H©Å∞ÉÁ=∞‡=Öˇ Pâ◊H˜Î =∂@ qx Pâ◊H˜Î
"≥#Hõ<Õ u~°QÍe. J^Õ ã¨i J~Ú# Ѩ^Œúu. =∞Oz Ѩ^Œúu. HÍ|\˜ì D ã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’
=∞#O KåÖÏ ÃÑ^ŒÌѨx KÕÜ«∂e. „Ѩu =∞x+≤ =∞#ã¨∞û#∞ Ѩiâ◊√^ŒúO KÕÜ«∂e. WѨC_»∞
=∞#∞+¨µÅ∞ ZÖÏ L#fl~°O>Ë `«=∞ PK«~°} ZO`« K≥_»∞QÍ L<åfl "å~°∞ ã≤QÆ∞æѨ_»∞@ÖË^Œ∞.
=ºH˜ÎÖ’ PÖ’K«# Jã¨ûÅ∞ ÖË^Œ∞. PÖ’K«#Åhfl Jã¨Î=ºã¨ÎOQÍ L<åfl~Ú. =∞x+≤ PÖ’K«#Å#∞
Ѩiâ◊√„ÉèíѨ~°K«@O, Ö’Hõ=∞OQÆà◊ H˘~°‰õΩ [#*ÏQÆ$u KÕÜ«∞@O <Õ_»∞ g∞‰õΩ#fl =ÚYº"≥∞ÿ#
Ѩx. g∞~°∞ D Ѩx KÕã≤#@¡~Ú`Õ Ü«ÚQÆã¨Okè HÍÅOÖ’ g∞~°∞ ã¨i J~Ú# ™ê^èŒ#
KÕã#≤ >Ë.¡
WѨC_»∞ g∞~°∞ U Ѩi"å~°OÖ’ ã¨Éèí∞ºÖ’ P ã¨Oã¨÷ ZO`À Hõ+¨ìO`À U~°Ê_ç#@∞=O\˜k.
WO^Œ∞Ö’ "Õ∞=Ú ZO`À "≥uH˜ |∞∞+¨µÅ#∞, =∞ǨÏ~°∞¬Å#∞, =Ú`åºÅ=O\˜ "åix ZHõ¯_≥Hõ¯_»
#∞O_çÜ≥∂ fã¨∞‰õΩx =zÛ „áÈQÆ∞ KÕâ◊O. ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ g∞~°∞ LѨHÍ~°O KÕ¿ãÎ P LѨHÍ~åxfl
ÉèíQÆ=O`«∞_≥ѨC_»∂ =∞iÛáÈ_»∞. JO^Œ∞ˆH ǨÏ#∞=∞O`«∞x `«=∞ ‰õΩ@∞O|OÖ’ XHõ ã¨Éèí∞ºxQÍ
KÕ~∞° Û‰õΩ<åfl_»∞. g∞~°∞ ~å=Úx z„`«Ñ\¨ Ïxfl K«∂âß~å? ÖË^•? JO^Œ∞Ö’ S^Œ∞QÆ∞~°∞ LO\Ï~°∞.
=∞Ǩ|∞∞+¨µÅ∞ =∂\Ï¡_~» ∞° . "Õ∞^è•=ÙÅ∞ =∂\Ï¡_`» å~°∞. =¸~°∞Åö ∞ "åkOK«∞`å~°∞.
176 J™ê=∂#º ã¨=∞Ü«∞O J™ê=∂#º ã¨Oã≤^Œú`«
"å~°∞ #Å∞QÆ∞~°∞ ™È^Œ~°∞Å∞, ã‘`å^Õq, D S^Œ∞QÆ∞ˆ~ LO_®e. HÍh „Ѩu z„`«OÖ’#∞
ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ‰õÄ_® LO\Ï_»∞. P~°==ºH˜Î ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ZÖÏ JÜ≥∞º#∞? HÍ~°}O
Uq∞\˜? HÍ~°}O XHõ¯>Ë '~å"£∞ HÍ*ò H©x›a<å "≥ÚÇ≤Ï HõǨ q„âßO——. J`«<≥ѨC_»∂ `«#
Wëêì#∞™ê~°O `«# PÖ’K«<å#∞™ê~°O ã¨fi~åæxH˜ "≥àϧe Jx PÖ’zOK«ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞x
Wëêìxfl J`«#∞ ѨÓiÎ KÕâß_»∞. ~å=∞K«O„^Œ∞x ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅÖ’ XHõ_»Ü«∂º_»∞. g∞~°∞
‰õÄ_® g∞ WëêìÅ#∞ q_çzÃÑ\˜ì ǨÏ#∞=∞O`«∞x =Öˇ „Ѩ=iÎOK«O_ç.
ZѨC_»∂ ÉÏÉÏÅ "≥O@ QÆ∞~°∞=ÙÅ "≥O@ "ÕÅO"≥„iQÍ u~°QÆHõO_ç J~°∞˚#∞xH˜ Hõ$+¨µ‚_»∞
=∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO KÕã≤#@∞¡QÍ g∞Ö’ L#fl ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ g∞‰õΩ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO KÕ™êÎ_»∞.
J~°∞˚#∞_»∞ QÍO_ô=O LѨÜ≥∂yOK«QÆÅ_»∞. HÍh QÆ∞é]=Ú#∞ #_ç¿Ñ"å~°∞, ã¨i J~Ú#
=∂~°æ=Ú K«∂Ñ≤OKÕ"å_»∞ Hõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_Õ. g∞~°∞ ‰õÄ_® JÖψQ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. D 㑯O, P
㑯O JO@∂ u~°Hõ¯O_ç. 999 㑯=ÚÅ∞ U~°Ê~°K«HõO_ç. XˆH 㑯=Ú#∞ U~°Ê~°∞K«∞HÀO_ç.
XHõ =∞Ǩâ◊H˜Îx Z#∞flH˘x P â◊H˜Î =∂@ q#O_ç. Ñ≤Å¡Å∞ ÃÑ^ŒÌÅ =∂@ qO>Ë, ÖÏÉèíO
á⁄O^Œ∞`å~°∞. XHõ HÀuÑ≤Å¡ QÆO`«∞Å∞ "ÕÜ«∞™êyOk. `«e¡ HÀu =^ŒÌx K≥Ñ≤ÊOk. HÍh
z#fl HÀu `«e¡ =∂@ q#ÖË^Œ∞. XHõ ~ÀA Hõ>ˇìÅ∞ HÀÜ«∞\ÏxH˜ q∞+¨#∞ =zÛOk. JO^Œ∞Ö’
XHõ ÃÑ^ŒÌ ѨO[~°O L#flk. HÀuÑ≤Å¡ Jk fÜ«∞\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOzOk. D „Ѩܫ∞`«flOÖ’
HÀu Ñ≤Å¡ KÕ~Ú JO^Œ∞Ö’ LO_çáÈ~ÚOk. JѨC_»∞ P ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅO`å Ju
Hõ+¨ìOg∞^Œ KÕux |Ü«∞@‰õΩ fâß~°∞. z#flHÀu `«e¡ =∂@ qO>Ë KÕuH˜ QÍÜ«∞O J~Úº
LO_Õk HÍ^Œ∞ Hõ^•!
g∞~°∞ ‰õÄ_®, =∂‰õΩ D ™ê^èŒ# K≥ѨÊO_ç, ''D ™ê^èŒ# K≥ѨÊO_ç. D c[=∞O„`«O
K≥ѨÊO_ç—— Jx J_»QÆHõO_ç. "Õ∞=Ú ‰õÄ_® JÖÏ J_»QÆÖË^Œ∞. <Õ<≥ѨC_»∂ =∂ QÆ∞~°∞=Ù
QÍix D =∞O„`«O K≥ѨÊO_ç, D`«O„`«O K≥ѨÊO_ç Jx J_»∞QÆÖË^Œ∞. <Õ#∞ <å Wëêìxfl
K«OѨىõΩx, P[˝ W=fi=∞x =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍix J_çˆQ"å_çx. U =∂„`«O PÖ’zOK«‰õΩO_®,
Hõà◊√§=¸ã¨∞‰õΩx PÜ«∞# K≥¿ÑÊ =∂~°æOÖ’ #_çKÕ"å_çx. <å‰õΩ =∂~°æO K«∂Ñ≤OKÕ â◊H˜Î
J`«xH˜ L#fl^Œx <Õ#∞ #"Õ∞‡"å_çx. <Õ_»∞ <Õ#∞ U ã≤÷u #∞O_ç U ã≤÷uH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl<À g∞~°∞
K«∂âß~å? g∞‰õΩ ‰õÄ_® W^Õ =∂~°æO L#flk. ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ [x‡Oz#ѨÙ_»∞ J`«x =^ŒÌ‰õΩ
^Õ=`«Å∞ =KåÛ~°∞. ^Õ=`«Å∞ ~å=Úx`À =∂#=ÙÅO`å KåÖÏ ^Œ∞+¨µìÅ∞. "åiÖ’ `åºQÆO,
Ѩ~ÀѨHÍ~°O, ¿ã= ZHõ¯_» L<åfl~Ú? =∂#=ÙÅ∞ ˆH=ÅO `«=∞ ™êfi~°úO QÆ∞iOKÕ PÖ’zã¨∂Î
LO\Ï~°∞. g∞~°∞ KÕÜ«∂Å#∞‰õΩ#fl Ѩx =∂#=ÙÅ`À [~°QÆ^Œ∞. ^•xH˜ "Õ^•O`«∞Å∞ HÍ"åe.
"Õ^•O`«∞Å∞ ZHõ¯_ç #∞O_ç =™êÎ~°∞? "å~°∞ D „ѨѨOK«OÖ’ ÖË~°∞. Ѩ^ŒO_ç, "Õ∞=Ú g∞`À
L`«Î=ÚÅ#∞ q"ÕHõO, =∞^茺=ÚÅ#∞ J#∞Éèí=O, J^èŒ=ÚÅ#∞ J=ã¨~°O, [O`«∞=ÙÅ#∞ ã¨fiÉèÏ=O #_çÑ≤™êÎ~Ú
J™ê=∂#º ã¨=∞Ü«∞O J™ê=∂#º ã¨Oã≤^Œú`« 177
=™êÎO Jx J<åfl~°∞. JO`Õ â◊OHõ~°∞_»∞ ǨÏ#∞=∞O`«∞x ~°∂ѨOÖ’, q∞QÆ`å ^Õ=`«Å∞
ZÅ∞QÆ∞|O\˜, "å#~°∞Å ~°∂ѨOÖ’ =KåÛ~°∞. D q^èŒOQÍ "åi "åi áê„`«Å#∞ áÈ+≤OKå~°∞.
g∞~°∞ ‰õÄ_® ^Õ=`«Å=Öˇ ^≥·=HÍ~°ºOÖ’ g∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åxfl JOkOz, ÉèíQÆ=O`«∞x ¿ãflǨÏOÖ’,
ã¨O`À+¨OÖ’ ÉèÏQÆO ѨOK«∞HÀO_ç. nx H˘~°‰õΩ g∞~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞x Wëêì#∞™ê~°O
„Ѩ=iÎOK«@O J=ã¨~°O.
ã¨=∂*Ïxfl #∂`«#OQÍ xi‡OK«\ÏxH˜ #∂`«# ã¨=∂[ z„`«Ñ¨\Ïxfl xi‡OKåe. áê`«
z„`«Ñ¨@O tkäÅO J~ÚáÈ~ÚOk. WѨC_»∞ ^•xx HõiyOz „H˘`«Î^•xfl xi‡OK«@O
`«Ñ≤ÊOz WOˆHg∞ =∂~°æO ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ D HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ g∞~°∞ ÉèÏQÆO ѨOK«∞HÀ"åe.
g∞‰õΩ g∞ â◊H˜Îx, g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl g∞ =∞#ã¨∞û#∞ ÉèÏ=#Å∞, PÖ’K«#Å#∞ LѨÜ≥∂yOz,
=∂ ѨxH˜ `À_»Ê_»O_ç. D Ü«ÚQÆѨ٠ÉèíQÆ=O`«∞x "Õ∞=Ú „Ѩ*Ï˝=`å~°O Jx JO\ÏO. D
„Ѩ*Ï˝=`å~°O Ü≥ÚHõ¯ W+¨ì=Ú#∞ g∞~°∞ Hõ#∞Å∞ `≥~°z K«∂_»O_ç. K≥=ÙÅ∞ `≥~°z q#O_ç.
Hõ$+¨‚ ÉèíQÆ"å#∞x`À ‰õÄ_® ^Õ=`«ÅO`å [x‡OKå~°∞. Hõ$+¨‚ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ Éèí∂q∞ÃÑ· `å<˘Hõ¯_Õ
`å#∞ J#∞‰õΩ#fl Ѩx KÕÜ«∞QÆÅ<å Jx PÖ’zOK≥#∞. `«#‰õΩ Z=~°∞ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ~°∞?
XO@iQÍ ZÖÏ Ñ¨x KÕÜ«∞QÆÅ_»∞?—— Jx PÖ’zOK≥#∞. ^Õ=`«Å∞ ''„ѨÉèí∂! "Õ∞=Ú ‰õÄ_®
g∞`À áê@∂ =™êÎO P[˝ W=fiO_ç. g∞ ѨxÖ’ ÉèÏQÆO ѨOK«∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊=Ú#∞ W=fiO_ç——
Jx J_çQÍ~°∞. Hõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ JOwHõiOKå_»∞. JO`Õ! ^Õ=`«ÅO`å Éèí∂Ö’HõOÃÑ·
[x‡Oz J`«xH˜ `«# ã¨Ç¨ÏHÍ~åxfl JOkOKå~°∞.
áêO_»=ÙÅ∞ Z=~°∞? g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? g∞~°∞ Hõ^äŒ K«k"å~å? |Ǩïâß g∞~°∞ K«kq
LO_»~°∞. áêO_»=ÙÅ∞ S^Œ∞QÆ∞~°∞ ^Õ=`«Å Ѩل`«∞Å∞. Hõ~°∞‚_»∞ ‰õÄ_® ^Õ=`å Ѩل`«∞_Õ.
Hõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞x ѨxKÕÜ«∞\ÏxH˜ ‰õΩOu QÆ~°ƒù=Ú#O^Œ∞ ^Õ=`«Å∞ [x‡OKå~°∞. ^èŒ~°‡~åA
UO KÕâß_»∞? J~°∞˚#∞_»∞ ZO`« Q˘Ñ¨ÊѨx KÕâß_»∞. cè=Ú_»∞ UO KÕâß_»∞? #‰õΩÅ–
ã¨Ç¨Ï^Õ=ÙÅ∞ UO KÕâß~°∞? g~°O`å HõÅã≤ KÕã≤# Ѩx XHõ¯>Ë. Jk ÉèíQÆ=O`«∞x P[˝#∞
áê\˜OK«@"Õ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ K≥Ñ≤Ê# Ѩx KÕÜ«∞\ÏxˆH "å~°∞ =KåÛ~°∞. Wk ZÖÏ ã¨OÉèí=O?
ZÖÏ JO>Ë "å~°∞ ^Õ=`«Å∞. ^Õ=`«Å PÖ’K«#Å∞ WÖψQ LO\Ï~Ú. =∂#=ÙÅÖ’ ™êfi~°÷O,
"≥∂ǨÏO, áêѨѨÙ\ÏÖ’K«#Å∞ LO\Ï~Ú. "å~°∞ ^èŒ<åxfl H©iÎx Pt™êÎ~°∞. "åi ã¨O`å<åxH˜
ã¨OѨ^Œ ã¨OáêkOKåe J#∞‰õΩO\Ï~°∞. JO`Õ.... JO`«HõO>Ë =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊§~°∞. ^Õ=`«Å
PÖ’K«#Å∞ ÃÑ^ŒÌqQÍ LO\Ï~Ú. "å~°∞ Ѩ~ÀѨHÍ~°O KÕÜ«∂e J#∞‰õΩO\Ï~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞x
J=ã¨~åÅ#∞ J#∞ã¨iOz „Ѩ=iΙêÎ~°∞. áêO_»=ÙÅ∞ rq`«=∞O`å W^Õ KÕâß~°∞. g∞~°∞
‰õÄ_® WÖψQ KÕÜ«∂e. q∞=Ú‡Å#∞ g∞~°∞ ^Õ=`«Å∞QÍ... fiÛk^Œ∞̉õΩO>Ë g∞‰õΩ #+¨ì"Õ∞q∞
„ѨQÆuHÀã¨O x["≥∞ÿ# Éèí‰õΩÎ_»∞ HõëêìÅ#∞ KÕ^Œ∞=∞O^Œ∞ÖÏQÍ ã‘fiHõi™êÎ_»∞
178 J™ê=∂#º ã¨=∞Ü«∞O J™ê=∂#º ã¨Oã≤^Œú`«
ÖË^Œ∞.
Wk „Ѩ*Ï˝=`å~° Ü«ÚQÆO, ÉèíQÆ=O`«∞x #∂`«# â◊‰õΩÎÅ∞ <Õ_»∞ [x‡OKå~Ú. *Ï˝#QÆOQÆ
„Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î L#flk. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ L^ŒƒùqOz# â◊‰õΩÎÅ∞ „Ѩ[Å∞ `«=∞ PÖ’K«#Å#∞
U~°Ê~°K«∞HÀ=\ÏxH˜ ^ÀǨÏ^ŒO KÕ™êÎ~Ú. nx ¿Ñˆ~ „Ѩ*Ï˝ JaèÜ«∂#O? W^ŒO`å ÉèíQÆ=O`«∞x
„Ѩ}ÏoHõ. nx x~åfiǨωõΩ_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_Õ. q=∂#O ÃÑ„\’Å∞ =Å¡<Õ ZQÆ∞~°∞`«∞Ok. ÃÑ·Öˇ\ò
q=∂#O „Ѩܫ∂}˜OK«\ÏxH˜ H˘O`« =~°‰õΩ =∂„`«"Õ∞ LѨÜ≥∂QÆѨ_»`å_»∞. q∞QÆ`å Ѩx
"≥∞+‘<£ KÕã¨∞ÎOk. W^Õ q^èŒOQÍ <Õ#∞ =∞iÜ«Ú W`«~°∞Å∞ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x "å~°"Õ∞.
q=∂#O =Å# H˘xfl HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å P^•Ü«∞O =ã¨∞ÎOk. HÍh HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å`À
q=∂<åxfl ѨÙ\˜ìOKÕ â◊H˜Î "Õ~˘Hõik. g∞~°∞ W@∞=O\˜ â◊H˜Îx [xOѨKÕÜ«∞O_ç. g∞~°∞ D
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞ WëêìÅ#∞, PHÍOHõ∆Å#∞ D Ѩx H˘~°ˆH qxÜ≥∂yOK«O_ç. Ü«ÚQÆ„ã¨+¨ª
Éèí∂q∞Hõ#∞, áÈ+≤OK«O_ç. nx H˘~°‰õΩ g∞~°∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ =¿ãÎ g∞‰õΩ ѨÓiÎ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O
Åaèã¨∞ÎOk. g∞~°∞ ^Õ=^Œ∂`«Å =Öˇ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~°O_ç.
^Õ=^Œ∂`«Å∞ Z=~À U^À KÕ™êÎ~°x, "å~°∞ KÕ¿ãÎ.... `å=Ú... KÕ™êÎ=∞x Z=i H˘ã¨=¸
Z^Œ∞~°∞ K«∂_»~°∞. Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞ tY~°OÃÑ· JxflO\˜HõO>Ë =ÚO^Œ∞ XHõ nѨO "≥Å∞QÆ∞`«∂
LO_Õk. ^•xH˜ KåÖÏ qt+¨ì`« LO_Õk. „Ѩ[Å∞ ^•xx ^Œi≈¿ãÎ ^èŒ#ºO J~Ú#@∞¡QÍ
ÉèÏqOKÕ"å~°∞. JO^ŒiHõO>Ë =ÚO^Œ∞ g∞~°∞ g∞ náêxfl "≥eyOK«O_ç. ^Œ∂~°O #∞O_ç
‰õÄ_® HõxÑ≤OK«\ÏxH˜ gÅ∞QÍ g∞~°∞ W`«~°∞Å#∞ ‰õÄ_® JO^Œ∞‰õΩ ã¨=∂Ü«∞`«ÎѨ~°K«O_ç.
g∞~°∞ U Ü«ÚQÆOÖ’ [x‡OKå~À Jk ã¨O„HÍOu HÍÅ=Ú (ã¨∂~°∞º_»∞ XHõ ~åt #∞O_ç
=∞iÜ≥ÚHõ ~åtÖ’xH˜ „Ѩ"ÕtOKÕ HÍÅO) g∞ W+¨ìO Uq∞\˜? JÔ~ g∞ WëêìÅ#∞ „ѨHõ¯H˜
<≥@Oì _ç. ÉèQí =Æ O`«∞x W+ì̈O Uq∞\˜? ã¨=∞Ü«∞O ZO^Œ∞‰õΩ J_çQÍ_»∞? „Ѩ*Ï˝=`å~°O J_»Q_Æ O»
Uq∞\˜? g∞~°∞ nxx *Ï„QÆ`«ÎQÍ qx g∞ ÉÏ^茺`«#∞ x~°fiiÎOK«O_ç. U q^èŒOQÍ J~Ú`Õ
~å=∂Ü«∞}, =∞ǨÉèÏ~°`åÖ’¡ "å#~°∞Å∞, ZÅ∞QÆ∞|O\˜, Q˘Å¡Ñ≤Å¡Å∞ ZÖÏ ÉèÏQÆO ѨOK«∞‰õΩx
^èŒ#∞ºÅÜ«∂º~À, |∞^Œ∞úx ^èŒ~°‡K«„Hõ„Ѩ=~°Î#Ö’ ÉèÏQÆO ѨOK«∞‰õΩ#fl aè‰õ∆Ω=ÙÅ∞, QÍOnè
™êfi`«O„`Àº^Œº=∞OÖ’ ÉèÏQÆO ѨOK«∞‰õΩ#fl Ü≥∂^èŒ∞ŠѨ@¡ „â◊^Œú Hõ#Ѩ~°K«O_ç. Ü«ÚQÆ
Ѩi=~°Î#Ö’ ÉèÏQÆO ѨOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞ =∂#=ÙÅÖ’ ^≥·=`åfixfl L^Œ~ÚOѨKÕÜ«∞@OÖ’,
Éèí∂Ö’HõOÃÑ· ã¨fi~åæxfl J=`«iOѨ KÕÜ«∞@OÖ’ ã¨Ñ¶¨ÅO J=Ù`å~°∞. D ~ÀAH˜ WO`«\ ˜`À
ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOu
xO^Œ– D~°¬º Wq Ô~O_»∂ Jã¨∞~°`« Ü≥ÚHõ¯ „Ѩ^è•# J¢™êÎÅ∞.
Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’... 179
Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’....
(=ã¨O`« ѨOK«q∞ Ѷ≤„|=i 7, 1981Ö’ WzÛ# g_çÜ≥∂ ã¨O^Õâ◊O)
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü II
™È^Œ~° ™È^Œs=∞}∞ÖÏ~å! =∞# ѨÙ~å}ÏÖ’¡ Ô~O_»∞ =ÚYº Ü«Ú^•úÅ∞ L#flq. XHõ
Ü«Ú^ŒúO H˘xfl "ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ „H˜`«O ~å=∞ ~å=}∞Å HÍÅOÖ’ [iyOk. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’
~å=}∞x PQÆ_®Å∞ q∞u g∞iáÈÜ«∂~Ú. ã¨~°fi„`å `«=∞#∞ '~°H˜∆OK«=∞#∞— HÀiHõÅ∞
"≥Å∞=_®¤~Ú. "åi PQÆ_®Å #∞O_ç „Ñ¨[Å#∞ ~°H˜∆OK«\ÏxH˜, ™êfi`«O# HõeyOK«\ÏxH˜
ã¨=∞Ü«∞O ~å=@OÖ’ "å`å=~°}OÖ’ =∂~°∞Ê =zÛOk. |OQÍ~°O =O\˜ ÅOHõ, ÅHõ∆ÖÏk
~°∂áêÜ«∞Å ^èŒ<åxfl, ÅHõ∆Å=∞Ok ~å=} ¿ã##∞, ~åHõ∆㨠™ê„=∂*Ϻxfl ~å=Ú_»∞
JO`«"≥ÚOkOKå_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ~å=∞~å[ºO ™ê÷Ñ≤OK«|_çOk. Jk KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ
qѨ¡=O.
Ô~O_»= Ü«Ú^ŒúO =∞ǨÉèÏ~°`« HÍÅOÖ’ =zÛ#k. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ [~åã¨O^èŒ∞_»∞,
HõOã¨∞_»∞, ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_»∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞"åi PQÆ_®Å∞ q∞ug∞iáÈÜ«∂~Ú. "åix JiHõ>Ëì
™êǨÏã¨O P HÍÅOÖ’ Z=iH© ÖË^Œ∞. JѨC_»∞ XHõ â◊H˜Î =zÛOk. XHõ qѨ¡=O =zÛOk.
JѨC_»∞ [~åã¨O^èŒ∞x, HõOã¨∞x, ^Œ∞~Àº^èŒ#∞xH˜ ZHõ¯_® xÅ∞= h_»ÖË^Œ∞. `«~°∞"å`«
Hõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞x ÉèÏ~°`åxfl =∞ǨÉèÏ~°`«OQÍ KÕÜ«∂Å#fl ã¨OHõÅÊO x["≥∞ÿOk. P `«~°∞"å`«
Kå}∞‰õΩºx ™êxfl^茺OÖ’ K«O„^ŒQÆ∞ѨÙÎ_»∞ ‰õÄ_® Ü«Ú^Œú<≥·Ñ¨Ù}ºO ã¨OáêkOKå_»∞. WO^Œ∞Ö’
ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨Ç¨ÏHÍ~°O LOk. ÖˉõΩO>Ë =∞ǨÉèÏ~°`« x~å‡}O ™ê^è•~°}"≥∞ÿ# Ѩ<Õq∞
HÍ^Œ∞. XHõ =∞Ǩâ◊H˜Î ã¨Ç¨ÏHÍ~°O =Å¡<Õ Wk [iyOk. D Ô~O_»∞ qѨ¡"åÅ QÆ∞iOz
~å=∂Ü«∞}, =∞ǨÉèÏ~°`« „QÆO^ä•Ö’¡ =∞#=Ú K«^Œ∞=QÆÅO. WѨC_»∞ ã‘iÜ«∞ÖòûQÍ ‰õÄ_®
~°∂á⁄Okã¨∞Î<åfl~°∞.
20= â◊`å|ÌO D Ѩi}Ï=∞O`À<Õ =zÛ#k. 200 ã¨OIIÅ #∞O_ô =∞#^Õâ◊O q^Õj
áêÅ#Ö’ „=∞yæ L#flk. =∞# =∞`åxH˜ WHõ¯_» ™ê÷#O ÖËHõáÈ~ÚOk. WHõ¯_» =∞Ok~åÅ∞
HÍh, q^•ºˆHO„^•Å∞ HÍh H˘OK≥O ‰õÄ_® ÖË=Ù. =∞ǨÏ=∞‡nÜ«ÚÅ∞ =KåÛ~°∞. POˆQ¡Ü«ÚÅ∞
=KåÛ~°∞. g~°O`å ÉèÏ~°`«^Õâßxfl ѨiáêeOKå~°∞. gi ™ê„=∂[ºO U_»∞ ã¨=Ú„^•Å
=~°‰õÄ "åºÑ≤Î K≥OkOk. J@∞=O\˜ "åi ™ê„=∂[ºO ZÖÏ JO`«"≥ÚOkOk? ÉèÏ~°`«^Õâ◊O
h=Ù Uk J_»∞QÆ∞`«∞<åfl"À Jk ÅaèOK«∞@ ÖË^OŒ >Ë h=Ù `«ÑC¨ QÍ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl=x.
180 Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’...
ZÖÏ ™êfi`«O„`«ºO á⁄OkOk? Wk PÖ’zOK«=Åã≤# q+¨Ü«∞O Hõ^•! nx "≥#∞Hõ
ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨Ç¨ÏHÍ~°O LOk. D Ѩx QÍOnè K≥Ü≥ÚºK«∞Û ÖˉõΩO>Ë =∞~˘Hõ =ºH˜Î K≥Ü≥ÚºK«∞Û.
HÍh Wk XHõ â◊H˜Î KÕã≤# Ѩx. =ºH˜Î KÕã≤# Ѩx HÍ^Œ∞. =ºH˜ÎH˜ JO`« ™ê=∞~°÷ºO LO_»^Œ∞.
Wk D â◊`å|ÌOÖ’ =zÛ# Q˘Ñ¨Ê qѨ¡=O.
KåÖÏHÍÅO Ѩ~°^ÕjÜ«ÚÅ áêÅ#Ö’ LO_»@O =Å# D â◊`å|ÌOÖ’ ÉèÏ~°fÜ«∞
ã¨O㨯 $u =∞$`«„áêÜ«∞"≥∞ÿ#k. ™êfi`«O„`«ºO =zÛ# `«~°∞"å`« Éè∫uHõ, <≥·uHõ ™êO㨯 $uHõ
qѨ¡=O =zÛOk. ÉèÏ~°fÜ«∞ P^蕺u‡Hõ Ѩi=~°Î# K≥OkOk. ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $ux, "Õ^Œ
q*Ï˝<åxfl WO\˜O\˜H© fã¨∞H˘x "≥à◊§\ÏxH˜ KåÖÏ =∞Ok „Ѩܫ∞uflOKå~°∞. JQÆã¨∞κx
¿Ñ~°∞ |Ǩïâß g∞~°∞ q<Õ LO\Ï~°∞. J`«_»∞ XHõ |∞∞+≤. ã¨=Ú„^Œ∞x J`åºKå~åÅ∞ K«∂_»ÖËHõ
ã¨=Ú„^•xfl „`åy"ÕÜ«∞\ÏxH˜ L^Œ∞º‰õΩÎ_»Ü«∂º_»∞. ã¨iQÍæ JÖψQ D Ü«ÚQÆOÖ’ ‰õÄ_® XHõ
™ê^è•~°} =ºH˜Î ã¨=∞ã¨Î "Õ^Œ ™ê~åOâßxfl WO\˜O\˜H© fã¨∞‰õΩx "≥à◊§@OÖ’ q[Ü«∞O
™êkèOKå_»∞. WO^Œ∞Ö’ =∂ ã¨Oã¨÷ ‰õÄ_® XHõ\ ˜. Wk „áê~°OÉèíO J~Úº <Õ\ ˜H˜ ˆH=ÅO
50 ã¨OIIÅ∞ =∂„`«"Õ∞ QÆ_çz#k. WO`« `«‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Jxfl Ѩ#∞Å∂ ѨÓiÎ
J~ÚáÈ`åÜ«∂? Z#fl\˜H© HÍ^Œ∞. ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨O㨯 $u „Ѩã¨∞Î`åxH˜ ˆH=ÅO ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ
=∂„`«"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞. HÍh q^ÕjÜ«ÚʼnõΩ WOHÍ `≥eÜ«∞^Œ∞. WOHÍ P Ѩx q∞ye LOk.
^•xx ‰õÄ_® ѨÓiÎ KÕÜ«∂e. ~å=∞~å[º ™êúѨ#, ã¨`«ºÜ«ÚQÆ ™ê÷Ѩ# WOHÍ q∞ye
LOk. H˘xfl ^Œ∞™êû^蕺Å#∞ q=iOKåO, HÍh WOÔH<Àfl Ѩ#∞Å∞ KÕÜ«∞=Åã≤ =ÙOk.
"åxx ѨÓiÎ KÕÜ«∂e.
Wk ã¨Okè ã¨=∞Ü«∞O. nx<Õ Ü«ÚQÆ Ñ¨i=~°Î# ã¨=∞Ü«∞O JO\Ï~°∞. D Ü«ÚQÆ Ñ¨i=~°Î#
ã¨=∞Ü«∞O ã¨O^Õâ◊O „Ѩu =ã¨O`« ѨOK«q∞ <å_»∞ JO^Œ∞`«∞Ok. D q^èŒOQÍ =∂ rq`«OÖ’
65 =ã¨O`« Ѩ~åfiÅ∞ =KåÛ~Ú, "≥àϧ~Ú. „Ѩu =ã¨O`« ѨOK«q∞H˜ XHõ Ѩx KÕÜ«∞=∞x
P^Õâ◊O JO^Œ∞‰õΩx ѨÓiÎ KÕ¿ã "å_çx. D q^èŒOQÍ 65=ã¨O`« ѨOK«q∞ʼnõÄ Z<Àfl
=∞ǨÏ`«fi ѨÓ~°‚"≥∞ÿ# Ѩ#∞Å∞ [iQÍ~Ú. D ^Õâ◊O, ã¨=∂[O =∞iÜ«Ú ã¨O㨯 $u H˘~°‰õΩ
~å=}∞x HÍÅOÖ’ [iy# qѨ¡=O HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ qѨ¡=O [iy#k. WѨC_»∞ JO`«HõO>Ë
ÃÑ^ŒÌk ~å=Åã≤ LOk. Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕÜ«∞=Åã≤# ѨxH˜ g∞~°∞, "Õ∞=Ú
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Hõeã≤ KÕÜ«∂e.
=#"åã¨O JO>Ë Uq∞\˜? =#"åã¨OÖ’ =ºH˜Î `«# ÅH∆ͺxfl =∂„`«"Õ∞ *Ï˝Ñ¨HõO
LOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. q∞ye# q+¨Ü«∂Å#∞ J„Ѩ^è•#OQÍ `«Å∞™êÎ_»∞. ~å=∞~å[º ™ê÷Ѩ#
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ѩu =ºH˜Î `«# QÆ$Ç¨Ï ã¨O|O^èŒ=¸# ã¨=∞㨺Å#∞ =∞izáÈÜ«∂_»∞. ~å=Ú_»∞,
Pu‡Hõ „ѨQÆuH˜ ã¨OÜ«∞=∞ ™ê^èŒ#, Ѩ~°=∂~°÷ Ѩ~åÜ«∞}`« P=â◊ºHõ=Ú.
Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’... 181
ã‘`«, ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ `«=∞ ã¨fiO`« Ѩ#∞Å∞ =∞iz =∞ǨÏ`«fiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’
x=∞QÆfl=∞Ü«∂º~°∞. áêO_»=ÙÅ∞ ‰õÄ_® W^Õq^èŒOQÍ `«=∞ `«=∞ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞ =∞izáÈ~Ú
ÉèíQÆ=O`«∞x ѨxÖ’ x=∞QÆfl=∞Ü«∂º~°∞. =∞#=∞O^Œ~°O ‰õÄ_® JÖψQ q∞ye# Ѩ#∞Åhfl
q_çzÃÑ\˜ì, ÉèíQÆ=O`«∞x ѨxÖ’ x=∞QÆflO HÍ"åe. `«~°∞"å`« U=∞ø`«∞Ok? nx `«~°∞"å`«
21= â◊`å|ÌOÖ’ qâßÅ ÉèÏ~°`«O, =∞ǨÉèÏ~°`« HÍÅOÖ’ U~°Ê_ç# ÉèÏ~°`«O HõO>Ë ÃÑ^ŒÌk
U~°Ê_»∞`«∞Ok. ~å=}∞_»∞ =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« ~å=∞~å[ºO U q^èŒOQÍ ™ê÷Ñ≤OK«|_ç#^À,
J^Õ q^èŒOQÍ 21= â◊`å|ÌOÖ’ ™ê÷Ñ≤OK«|_»∞`«∞Ok. ~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÖ’¡ XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
™ê\˜ÖËx ã¨=∞Ü«∞O =ã¨∞ÎOk. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ UO K≥Ü«∂ºe? Z=Ô~=iKÕ`« Ѩx
KÕ~ÚOKåe? 21= â◊`å|ÌOÖ’ UÜÕ∞ Ѩ#∞Å∞ ѨÓiÎ J=Ù`å~Ú? U"Õ∞O ѨÓiÎ HÍ"åe?
nxÃÑ· XHõ ѨÙã¨ÎHõO ‰õÄ_® „"åÜ«∞|_»∞`«∞Ok. Jk K«∂¿ãÎ g∞‰õΩ q+¨Ü«∂Åhfl J~°÷O
J=Ù`å~Ú.
q∞„`«∞ÖÏ~å! =∞#O 21= â◊`å|ÌÑÙ¨ q+¨Ü∂« Å∞ QÆ∞iOz H͉õΩO_® Ü«ÚQÆãO¨ kè QÆ∞iOz#
qâıëêÅ∞ K«iÛ^•ÌO. D 12 ã¨O=`«û~åÅ∂ KåÖÏ Q˘Ñ¨Êq. U „ѨHÍ~°O J~Ú`Õ ÅHõ∆ ‡}∞_»∞
14 ã¨O=`«û~åÅ∞ „|ǨχK«~°ºO áê\˜ã¨∂Î ã‘`å~å=ÚʼnõΩ ã¨Ç¨ÏHõiOz qѨ¡"åxH˜ `«#
ѨÓiÎ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O JOkOK≥<À J^Õq^èŒOQÍ g∞~°∞ ‰õÄ_® KÕÜ«∂e. ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Ѩ#∞Å
H˘~°‰õΩ Z‰õΩ¯=QÍ ã≤^ŒúѨ_®e. q"åÇ¨Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’, WÅ∞¡Hõ>Ëì ã¨=∞Ü«∞OÖ’, â◊„`«∞^Õâ◊O`À
Ü«Ú^ŒúO KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z‰õΩ¯= Hõ+¨ìѨ_®e. J^Õq^èŒOQÍ WѨC_»∞ g∞~°∞ ÃÑ^ŒÌ Ѩx
KÕÜ«∂e. ^•xH˘~°‰õΩ g∞~°∞ ÉÏQÍ Hõ+¨ìѨ_®e. D HÍ~°º„Hõ=∞O HÀã¨O ^≥·=â◊‰õΩÎÅ∞, =∞Ǩ
â◊‰õΩÎÅ∞ `«=∞ Ѩ^ŒúuÖ’ ѨxKÕ™êÎ~Ú. HÍh g∞~°∞ ‰õÄ_® L_»∞`«=Öˇ, ZÅ∞QÆ∞|O\˜, "å#~°∞Å
=Öˇ g∞ ÉÏ^茺`«#∞ <≥~°"Õ~åÛe. g∞~°∞ z#fl"åÔ~·`Õ =∂„`«O U"≥∞ÿOk? g∞~°∞ g∞ Ѩx
KÕÜ«∞O_ç.
UO KÕÜ«∂e? D 12 ã¨O=`«û~åÅ∂ =∞#=∞O^Œ~°O gÖˇ·#O`« Z‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞O
Ö’Hõ=∞OQÆà◊O H˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOKåe. ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩx KÕÜ«∂e. gÖˇ·#O`« Z‰õΩ¯=
ã¨=∞Ü«∞O, „â◊=∞ ^≥·=HÍ~åºxÔH· qxÜ≥∂yOKåe. ZO^Œ∞HõO>Ë JѨC_Õ =∞#O ÉèíQÆ=O`«∞x
Ѩx Z‰õΩ¯= K≥Ü«∞ºQÆÅO. J~Ú`Õ WO^Œ∞Ö’ g∞~°∞ xq∞`«Î =∂„`«∞Å∞ J#fl q+¨Ü«∞O
QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe. ~å=Ú_»∞, Hõ$+¨µ‚_»∞ ZO`À â◊H˜Î=O`«∞Å∞, "å~°∞ XO@iQÍ<Õ `«=∞
Ѩ#∞Å∞ KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© "å~°∞ z#fl z#fl "åi ã¨Ç¨Ü«∞O fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
JO^Œ∞=Å# "å~°∞ ‰õÄ_® ^èŒ#∞ºÅ∞ JÜ«∂º~°∞.
=∞ǨÉèÏ~°`«OÖ’ XHõ Hõ^äŒ =ã¨∞ÎOk. NHõ$+¨‚ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ J~°∞˚#∞x`À J<ÕHõ™ê~°∞¡
WO\˜O\Ï ã¨^•Ö’K«#Å "åºÑ≤ΠѨ$kèfiˆH ã¨fi~°æ„áêÑ≤Î.
182 Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’...
K≥áêÊ_»∞. `å#∞ ^Œ∞~Àº^èŒ#∞x =∞iÜ«Ú W`«~° â◊„`«∞=ÙÅ#∞ WO`«‰õΩ =ÚO^Õ K«OÑ≤"Õâß#x.
<Õ#∞ h‰õΩ ˆH=ÅO =∞Oz¿Ñ~°∞x W"åfie J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. ÖË, Ü«Ú^ŒúO KÕ~Ú Jx
K≥áêÊ_»∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© J~°∞˚#∞_»∞ Ü«Ú^•úxH˜ ã≤^ŒúO HÍÖË^Œ∞. JѨC_»∞ NHõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞
J~°∞#˚ ∞x #ѨÙO㨉Ωõ xQÍ ¿ÇÏà◊# KÕã≤ D J=HÍâ◊O fã¨∞HÀ‰õΩO>Ë "Õ̂~ "åà◊√§ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
HÍh D =∞Oz¿Ñ~°∞x h=Ù á⁄Ok`Õ hˆHq∞\˜ #+¨ìO K≥ѨC Jx J_çQÍ_»∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å! ѨÙ}ºO, =∞Oz¿Ñ~°∞ =KÕÛ J=HÍâßÅ∞ JѨC_»∞ѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞ =™êÎ~Ú.
™êfi`«O„`«º ã¨=∞~°O `«~°∞"å`« HÍO„ÔQãπ \˜ÔH\ò g∞^Œ xÅ|_ç#"å~°∞, "å~°∞ c^Œ"åÔ~·<å,
"≥#∞Hõ|_ç# "åÔ~·<å ÔQÅ∞á⁄Ok ZO.ZÖò.U., ZO.Ñ≤. JÜÕ∞º"å~°∞. q∞x+¨ì~ü JÜÕ∞º"å~°∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ HÍO„ÔQãπ MϺu JÖÏ LO_Õk. ÉèíQÆ=O`«∞x Hõ$Ѩ, „Ѩ[Å P^Œ~°} HÍO„ÔQãπÃÑ·
LO_Õk. ™êfi`«O„`«º ã¨=∞~°OÖ’ áêÖÁæ#fl "å~°O^Œ~°∂ ÖÏÉèíO á⁄O^•~°∞. 21= â◊`å|ÌOÖ’
=KÕÛ qѨ¡=O #O^Œ∞ g∞~°∞ áêÖÁæO>Ë g∞~°∞ `«Ñ¨ÊHõ ÖÏÉèíO á⁄O^Œ∞`å~°∞. g∞‰õΩ ѨÙ}º=Ú,
H©iÎ Åaèã¨∞ÎOk. ÉèíQÆ=O`«∞x ѨxÖ’ Z=Ô~·`Õ KÕ~Ú HõÅ∞ѨÙ`å~À "å~°O`å ÖÏÉèíO
á⁄O^Œ∞`å~°∞. <Õ<≥O`« ÖÏÉèíO á⁄O^•<À g∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.<Õ#∞ <å â◊s~åxfl ÉèíQÆ=O`«∞x
ѨxH˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOKå#∞. JO^Œ∞=Å# <Õ<Õg∞ #+¨ìáÈÖË^Œ∞. <å 80ã¨OIIÅ â◊s~°O
WѨÊ\˜H© 12QÆOIIÅ∞ „â◊q∞ã¨∞ÎOk. â◊s~°O HÍh, =∞#ã¨∞ûHÍh Ug∞ #+¨ìáÈÖË^Œ∞. <Õ#∞ <å
â◊s~åxfl ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ JiÊOz LO_»HõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ <Õ#∞ rqOz LO_Õ"å_ç<À ÖË^À
<Õ#∞ K≥ѨÊÖË#∞. <å =Ü«∞ã¨∞û"å~°∞ ZO`À=∞Ok =∞~°}˜ã¨∞Î<åfl~°∞. H˘O`«=∞OkH˜ Hͺ#û~ü
=ã¨∞ÎOk. H˘O`«=∞OkH˜ =∞^èŒ∞"Õ∞ǨÏO =ã¨∞ÎOk. HÍh <Õ#∞ ѨÓiÎ P~ÀQƺOQÍ =Ù<åfl#∞.
'¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! <Õ#∞ <å â◊s~åxfl ÉèíQÆ=O`«∞x ѨxÖ’ ÃÑ\Ïì#∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«#
â◊s~åxfl <åÖ’ ÃÑ\Ïì_»∞. JѨC_Õ"≥∞ÿOn, <Õ#∞ WzÛ#^•xH˜ "ÕÅ Ô~@∞¡ á⁄O^•#∞. <Õ#∞
<å rq`«O JO`«\ ˜h ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ JiÊOKå#∞. "Õ∞=Ú [x‡Oz# ã¨÷ÅOÖ’ WѨC_»∞
WO@~ü HÍÖËr LOk. XHõ QÍÜ«∞„f K≥~°∞=Ù L#flk. JO^Œ∞Ö’ 12 <≥ÅÅ∂ h~°∞ LO@∞Ok.
P=ÖòMË_®#∞ =^Œe "Õã≤# `«^Œ∞Ѩi ÉèíQÆ=O`«∞x ^ŒÜ«∞=Å# U"Õ∞O [iQÍÜ≥∂ `≥eÜ«∞^Œ∞.
2400 QÍÜ«∞„f â◊H˜Î Ñ‘~îåÅ#∞ "Õ∞=Ú U~°ÊiKåO. ^èŒ#O`À áê@∞ <Õ#∞ <å |∞kúx,
â◊H˜Îx, "å‰õΩ¯#∞, ~°K«##∞ ÉèíQÆ=O`«∞x H˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOKå#∞. W^ŒO`å ÉèíQÆ=O`«∞xH˜
##∞fl <Õ#∞ JiÊOK«∞HÀ=@O =Å# [iyOk. <Õ#∞ XHõ ™ê^è•~°} ‰õΩ@∞O|OÖ’ [x‡O
Kå#∞. J~Ú`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞=∞‡efl U ™ê÷#O #∞O_ç U ™ê÷<åxH˜ fã¨∞H˘x "≥à◊√§<À
`≥eÜ«∞^Œ∞. <Õ_»∞ „ѨѨOKåxH˜ "Õ∞=Ú XHõ =∞Ǩ=ºH˜ÎQÍ `≥Å∞ã¨∞. =∂ PÖ’K«#Å∞ 7
ÉèÏ+¨Ö’¡ „ѨK«∞i`«=∞ø`«∞<åfl~Ú. 5 ÅHõ∆Å =∞Ok K«O^•^•~°∞Å∞, 25 ÅHõ∆Å =∞Ok
D~°¬ º L#fl"å_»∞ ~ÀQÆO ÖˉõΩO_®<Õ ÉÏ^èŒÑ¨_»`å_»∞.
Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’... 183
áê~î°‰õΩÅ∞ =∂ Ѩ„uHõ‰õΩ L<åfl~°∞. "Õ∞=Ú U^≥·<å ã¨∂¯Ö’¡, HÍÖËrÖ’ K«kq LO>Ë WO`«
|∞kú, q"ÕHõO =∂‰õΩ ^˘iH˜ LO_Õk HÍ^Õ"≥∂! W^ŒO`å ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ JiÊOK«∞HÀ=@O
=Å# [iy#^Õ. WOHÍ ã¨=∞Ü«∂#∞™ê~°OQÍ Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞@O =Å# [iy#k.
ǨÏ#∞=∞O`«∞x q„QÆǨxfl g∞Ô~ѨC_≥·<å K«∂âß~å? ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ ã¨i J~Ú#
ã¨=∞Ü«∂xfl QÆ∞iÎOz, ~å=Úx ѨxH˜ `«##∞ `å#∞ JiÊOK«∞H˘<åfl_»∞. *ÏO|=O`«∞_»∞
WÖÏ K≥áêÊ_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞ XHõ HÀu. ~å=Úx HÍ~°ºO <≥~°"Õ~°Û@O =Å# J`«_»∞
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ JÜ«∂º_»∞. „ѨѨOK«=∞O`å J`«xx WѨC_»∞ ѨÓlã¨∞Î<åfl~°∞. J`«#∞ ã‘`«#∞
J<Õfi+≤OKå_»∞, ÅOHÍ^ŒÇ¨Ï#O KÕâß_»∞. ã¨=Ú„^•xfl ÅOѶ≤∞OKå_»∞. ã¨Orqx Ѩ~°fi`åxfl
fã¨∞‰õΩx =zÛ ÅHõ∆ ‡}∞x ~°H˜∆OKå_»∞. W=hfl ZO`À Hõ+¨ì"≥∞ÿ#q. =∞iÜ«Ú J™ê^茺"≥∞ÿ#q
J~Ú#ѨÊ\˜H© Wq ZÖÏ ã¨OÉèíqOKå~Ú? W^ŒO`å ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ `«##∞ `å#∞ ã¨=∞iÊOK«∞
HÀ=@O =Å# ã¨OÉèíqOz#k. <Õ#∞ <å rq`«=∞O`å â’kèOz XHõ q+¨Ü«∂xfl Hõ#∞
Q˘<åfl#∞. Jk ÉèíQÆ=O`«∞x ѨxÖ’ `«=∞ |∞kúx, â◊H˜Îx, „â◊=∞#∞, ã¨=∞Ü«∂xfl, ^èŒ<åxfl
Z=~°∞ "≥zÛ™êÎ~À "å~°∞ Q˘Ñ¨Ê"å~“`å~°∞. "åi â◊H˜Î J^Œ#O J=Ù`«∞Ok. Z=Ô~·`Õ ã¨=∞Ü«∞O
Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~À "å~°∞ ^èŒ#∞ºÖ∫`å~°∞. NHõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ J~°∞˚#∞x`À
WÖÏ K≥áêÊ_»∞. '#∞=Ùfi xÅ|_»∞— Jx. J`«_»∞ JÖψQ KÕã≤ `«$Ñ≤Î K≥O^•_»∞. ǨÏ#∞=∞O`«∞_»∞
~å=Úx =∂@ qx JÖψQ KÕâß_»∞.— `«$Ñ≤Îx á⁄O^•_»∞. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@qx
<Õ#∞ `«$Ñ≤Î á⁄O^•#∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å! D 1981 =ã¨O`« ѨOK«q∞ ~ÀA g∞~°O^Œ~°∂ ‰õÄ_® xÅ|_»O_ç Jx
ã¨O^Õâ◊O Wã¨∞Î<åfl#∞. ''=∂ Hõ_»∞Ѩ٠xO_Õ^≥ÖÏ?—— Jx g∞~°∞ PÖ’zOK«HõO_ç. ''=∂‰õΩ
P^•Ü«∞O ZÖÏ =ã¨∞ÎOk?—— g∞ Hõ_»∞Ѩ٠xO_»∞`«∞Ok. g∞‰õΩ P^•Ü«∞O =ã¨∞ÎO^Œx <Õ#∞
g∞‰õΩ Ǩg∞ Wã¨∞Î<åfl#∞. D =ã¨O`« ѨOK«q∞ ~ÀA g∞~°∞ g∞ ã¨OH©~°‚`«#∞ q_çz ÃÑ\˜ì
ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩx H˘~°‰õΩ =ÚO^Œ‰õΩ ~°O_ç, JѨC_»∞ g∞~°∞, "Õ∞=Ú, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =ÚQÆ∞æ~°=Ú
^èŒ#∞ºÅ=∞ø`åO.
g∞~°∞ H˘OK≥O H˘OK≥OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ ã¨=∞iÊOK«∞HÀO_ç. S^Œ∞QÆ∞~°∞ =º‰õΩÎÅ`À
„Ѩ*Ï˝=∞O_»ex U~°Ê~°K«O_ç. ã¨`«ûOQÆO, ǨÏ=#„Ѩ„H˜Ü«∞ KÕÜ«∞O_ç. ZO^Œ∞HõO>Ë g∞ ^•fi~å
=∂ PÖ’K«#Å∞ WO\˜O\˜H© KÕ~åe. g∞~°∞ g∞ áê„`«#∞ x~°fiiÎOK«O_ç. g∞~°∞ g∞ ã¨=∞Ü«∂xfl
™ê^èŒ##∞ „â◊=∞#∞ Ü«ÚQÆѨi=~°Î# H˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOK«O_ç. „Ѩ*Ï˝=∞O_»e ^•fi~å Ü«ÚQÆ
Ѩi=~°Î# ã¨O^Õâßxfl KÕ~°"տ㠄Ѩܫ∞`«flO KÕÜ«∞O_ç. g∞~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞x ѨxÖ’ ã¨Ç¨ÏHõiOK«
\ÏxH˜ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~°O_ç. ^•x ^•fi~å Ü«ÚQÆ ã¨=∞㨺ʼnõΩ ã¨=∂^è•#O =ã¨∞ÎOk. D
^èŒ#º rq`«O Ü≥ÚHõ¯ ÅHõ∆}O „ѨuѶ¨ÖÏ¿ÑHõ∆ ÖˉõΩO_® rqOK«@O
184 Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’...
=∞Ǩϟ#fl`« J=HÍâßxfl qxÜ≥∂yOK«∞H˘#∞@‰õΩ q∞=∞‡efl PǨfixã¨∞Î<åflO.
<Õ_»∞ =∂‰õΩ 65 ã¨OIIÅ∞ ѨÓiÎ JÜ«∂º~Ú. P JYO_»*’ºu ™ê^èŒ# x~°O`«~°O
[~°∞QÆ∞`«∂<Õ LOk. <Õ#∞ „Ѩu =ã¨O`«ÑO¨ K«q∞ <å_»∞ XHõ =∞ǨÏ`«fiѨÓ~°"‚ ∞≥ #ÿ J_»∞QÆ∞"Õâß#∞.
P Ѩx kyfi[Ü«∞OQÍ Ñ¨ÓiÎKÕâß#∞. D =ã¨O`«Ñ¨OK«q∞ <å_»∞ ‰õÄ_® <Õ#∞ Ô~O_»∞ HÍ~°º
„Hõ=∂Å∞ KÕÜ«∞\ÏxH˜ #_»∞O ayOKå#∞. "≥Ú^Œ\ ˜k „Ѩ*Ï˝=∞O_»Å∞Å∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞@O,
^Œ∞~å‡~åæxfl Ô~O_»=k x~°∂‡eOK«@O, gx ^•fi~å 21= â◊`å|ÌO Ü≥ÚHõ¯ L[˚fiÅ Éèíq+¨º`«∞Î
x~å‡}O KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`åO. Ü«ÚQÆã¨Okè ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^Œ∞~å‡~åæxfl x~°∂‡eOK«@O Jx
"å~°ºO. ZO^Œ∞HõO>Ë <ÕÅÃÑ· g∞~°∞ ^Õxx <å@∞`å~À J^Õ ÃÑOá⁄Ok Ѷ¨eã¨∞ÎOk. 21=
â◊`å|ÌOÖ’ #∂`«# HÍÅO =ã¨∞ÎOk. WO^Œ∞‰õΩ WOHÍ ˆH=ÅO 12ã¨OII =∂„`«"Õ∞ L#flk.
g∞~°∞ gÖˇ·#O`« =~°‰õÄ g∞ „â◊=∞#∞, ã¨=∞Ü«∂xfl, |∞kúx, ^èŒ<åxfl g∞~°∞ rqOz L#flO`«
=~°‰õÄ qxÜ≥∂yOK«O_ç. g∞~°∞ gxx ÉèíQÆ=O`«∞x á⁄ÅOÖ’ <å@O_ç, ÖÏÉèíO á⁄O^ŒO_ç.
q∞„`«∞ÖÏ~å! g∞~°∞ =∂ KÕuÖ’ KÕ~Ú J_»∞QÆ∞Ö’ J_»∞QÆ∞, HõeÑ≤ ~°O_ç. Wk =∂
„áê~°÷#. "Õ∞=Ú U =∂~°æOÖ’ Ѩܫ∞xOKå"≥∂, ÖÏÉèíO á⁄O^•"≥∂ ^•xx g∞~°∞ ‰õÄ_®
á⁄O^ŒO_ç. WO`« ÃÑ^ŒÌ "åºáê~°O „ѨѨOK«OÖ’ WOH˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞. D 12ã¨OIIÅ∂ ã¨=∞iÊOK«∞
HÀ=\ÏxH˜ `åºQÆO KÕÜ«∞\ÏxH˜ ã¨i J~Ú# HÍÅO. <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê#=hfl g∞~°∞ áê\˜¿ãÎ g∞~°∞
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® ÖÏÉèí=Ú#∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. g∞~°∞ UO KÕÜ«∂e J#∞‰õΩO@∞<åfl~À "≥O@<Õ
PÖ’zOz x~°‚Ü«∞O fã¨∞HÀO_ç. D ã¨=∞Ü«∞O =∞m§ =∞m§ ~å^Œ∞. =∂ =∞<À"Õ^Œ##∞
g∞~°∞ J~°úO KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°x Ptã¨∞Î<åfl#∞. D ~ÀAH˜ WO`«\ ˜`À ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOu.
R
„ѨѨOKåxfl [~ÚOz#"åxHõO>Ë, `«# =∞#ã¨∞û#∞ [~ÚOz#"å_»∞ g~°∞_»∞, ^è≥·~°º=O`«∞_»∞.
#∂`«# ã¨=∞Ü«∞O – #∂`«# ÉÏ^茺`«Å∞ 185
#∂`«# ã¨=∞Ü«∞O – #∂`«# ÉÏ^茺`«Å∞
#∂`«# =º‰õΩÎÅ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞O_ç #∂`«# „ѨѨOK«O U~°Ê_»∞`«∞Ok.
(1981 Ѷ≤„|=i – g_çÜ≥∂ ã¨O^Õâ◊O)
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞æ=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`ü II
™È^Œ~° ™È^Œs=∞}∞ÖÏ~å! #∂`«# ã¨=∞Ü«∞O, #∂`«# HÍ~°º„Hõ=∞ #∂`«# ÉÏ^茺`«Å∞
Uq∞\˜? gx QÆ∞iOz "Õ∞=Ú g∞ÔHѨÙ_»∂ K≥áêÊe J#∞‰õΩO@∞<åflO. "≥Ú^Œ\ ˜k – #∂`«#
ã¨=∞Ü«∞O Uq∞\˜? D 12ã¨OIIÅ∞ KåÖÏ =∞ǨÏ`«fiѨÓ~°‚"≥∞ÿ#q JO>Ë n#~°÷O PHÍâ◊O
<ÕÅÃÑ·H˜ =ã¨∞ÎO^Œx ÖËHõ <ÕÅ PHÍâ◊OÃÑ·H˜ "≥à◊√ÎO^Œ<À HÍ^Œ∞, JÖÏ [~°QÆ^Œ∞. HÍh <Õ_»∞
L#fl Ѩiã≤÷`«∞Å∞ WHõÃÑ· LO_»=Ù. #∂`«# HÍ~°º„Hõ=∞O Uq∞\˜? Ô~O_»∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ (1)
q<åâ◊O, D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z<Àfl HõëêìÅ∞ =™êÎ~Ú. D HõëêìÅ #∞O_ç g∞~°∞ ‰õÄ_®
`«Ñ≤ÊOK«∞HÀÖË~°∞. g∞‰õΩ Wà◊√§<åfl, á⁄ÖÏÅ∞ L<åfl, ZO`« ã¨OѨ^Œ L<åfl g∞~°∞ ~°Hõ∆}
á⁄O^ŒÖË~°∞. D q<À^Œ=∞O`«\h g∞~°∞ K«∂™êÎ~°∞. <Õ#∞ K«∂™êÎ#∞. J~Ú`Õ <Õ#∞ ã¨∂÷Å
â◊s~°OÖ’ LO_»=HõáÈ=K«∞Û. HÍh ã¨∂Hõ∆ ‡â◊s~°O`À LO_ç K«∂™êÎ#∞. g∞`À áê@∂
x=ã≤™êÎ#∞. „Ѩ=∂^•Å #∞O_ç Z=~°∂ ã¨∞~°H˜∆`«∞Å∞ HÍÖË~°∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® HÍÖË~°∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å! „ѨHõ$u HÀÑ≤OzOk. nx =Å# WO`«=~°‰õÄ ZѨÙ_»∂ ~å#@∞=O\˜
`«∞á¶ê#∞Å∞, Éèí∂HõOáêÅ∞ =™êÎ~Ú. "Õã¨qÖ’ j`«ÅO j`åHÍÅOÖ’ "Õ_çq∞ LO\Ï~Ú.
"å`å=~°}O ZÖÏ LO@∞O^À K≥ѨÊÖËO, =∞Oz, =∞Oz _®Hõì~°∞¡ ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞HÀÖËx
J<å~ÀQͺÅ∞ ã¨OÉèíq™êÎ~Ú. ''"Õ∞=Ú ZѨÙ_»∂ K«∂_»ÖË^Œ∞. =∞i "Õ∞=Ú UO =∞O^Œ∞e™êÎ=Ú—
Jx "å~°O\Ï~°∞. XHõ™êi =~°^ŒÅ∞ =™êÎ~Ú. XHÀ¯™êi ZO_»Å∞ Z‰õΩ¯= "≥Ú^ŒÅ∞QÆ#q.
Wq H͉õΩO_® =∂#ÉèíOQÍÅ∞, ™ê=¸Ç≤ÏHõ ^ŒÇ¨Ï<åÅ∞, ^˘OQÆ`«<åÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q Z‰õΩ¯=
HÍ=_»O g∞~°∞ K«∂™êÎ~°∞. HÀ_»à◊§#∞ HÍeÛ"ÕÜ«∞@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. WÖÏO\˜q g∞~°∞
~ÀE K«∂ã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞. W@∞=O\˜ "å`å=~°}O =Ú#∞ÃÑѨC_»∂ ÖË^Œ∞.
g∞‰õΩ ™ê^è•~°} q+¨Ü«∂Å∞ K≥ѨÙÎ<åfl#∞. Éè’áêÖò Qͺãπ „¿ÑÅ∞_»∞ QÆ∞iOz g∞~°∞ q<Õ
LO\Ï~°∞. Wk H͉õΩO_® Ѩ~åº=~°}ÏxH˜ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü«∂Å∞ "Õˆ~ L<åfl~Ú.
QÍeÖ’ q+¨O HõÅ∞ã¨∞ÎOk. Wk âßfiã¨`À Hõeã≤, Hõà◊§Ö’xH˜, Q˘O`«∞Ö’xH˜, QÆ∞O_≥Ö’xH˜
„Ѩ"ÕtOz q∞=Ú‡ J<å~ÀQͺxH˜ QÆ∞i KÕã¨∞ÎOk. h\˜Ö’ q+¨O HõÅ∞™ÈÎOk. QÆOQÆ ZO`À
=∞ø#OQÍ L#fl"å_çH˜ HõÅǨÏO ~å^Œ∞.
186 #∂`«# ã¨=∞Ü«∞O – #∂`«# ÉÏ^茺`«Å∞
Ѩq„`«"≥∞ÿ#q. P h\˜x ZO`«QÍ<À LѨÜ≥∂yOKÕ"å~°∞. J~Ú`Õ WѨÙ_»∞ QÆOQÍ#kÖ’
h\˜x „`åQÆ=^ŒÌx „ѨKå~°O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. q+¨O LOk. Jaè=$kú K≥Ok# ^ÕâßÖ’¡ ÃÑ^ŒÌ
ÃÑ^ŒÌ #QÆ~åÖ’¡ h~°O`å q+¨Ñ¨Ói`«O J=Ù`«∞Ok. Ѩi„â◊=∞ÅÖ’x h~°∞ ‰õÄ_® JO^Œ∞Ö’
Hõeã≤áÈ`«∞#flk. #^Œ∞Å #∞O_ç ÉÏ=ÙÅÖ’xH˜ „Ѩ"Õtã¨∞ÎOk. WѨÙ_»∞ `«Ü«∂~°=Ù`«∞#fl
P=∞¡"Õ∞\˜H± PÜ«Ú^è•Å #∞O_ç "≥Å∞=_Õ Qͺãπ q+¨Ñ¨Ói`«"≥∞ÿ#k. ^•x=Å# JOQÆ"≥·HõźO
ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk. „ѨHõ$u ã¨OѨ^Œ#∞ JO>Ë Yx*ÏÅ∞, ^è•`«∞=ÙÅ#∞ ÉÁQÆ∞æ#∞ "≥ÚII "åxx
=∞#O MÏm KÕ¿ãã¨∞Î<åflO. ÃÑ„\’Öò _ôlÖò q~°qQÍ "å_»∞`«∞<åflO. W#∞=Ú, ~åy, ÉÁQÆ∞æ
Z‰õΩ¯= LѨÜ≥∂yã¨∞Î<åflO. Éèí∂q∞ JO`å É’Å∞QÍ `«Ü«∂~°=Ù`«∞#flk. "Õ_ç `«yæáÈ`«∞#flk.
ѨO@á⁄ÖÏÅ∞ `«QÆ∞æ`«∞#flq. Éèí∂HõOáêÅ∞ =ã¨∞Î#flq. J#flO `«yæáÈ`«∞#flk. h~°∞
`«yæáÈ`«∞#flk. J<å~ÀQƺO Z‰õΩ¯==Ù`«∞#flk. =º‰õΩÎÅ∞ HõëêìÅÖ’ Ѩ_çáÈ`«∞<åfl~°∞.
WOHÀ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O K≥áêÊÅ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. Ü«Ú^•úÅÖ’ `«∞áê‰õΩÅ#∞,
ÉÏO|∞Å#∞ LѨÜ≥∂yOK«@O =Å# ZO`À=∞Ok „áê}ÏÅ∞ áÈ`«∞#flq. ~åQÆ^ÕfiëêÅ∞
JkèHõO J=Ù`«∞<åfl~Ú. ZO`«=∞Ok J<å~ÀQƺO =Å# =∞~°}˜ã¨∞Î<åfl~À `≥eÜ«∞^Œ∞. Ü«Ú^ŒúO
=Å# ZO`«=∞Ok =∞~°}˜OKå~À, `«~°∞"å`« =KÕÛ J<å~ÀQͺŠ=Å# JO`«HõO>Ë
Z‰õΩ¯==∞Ok =∞~°}˜OKå~°∞. ZO`À=∞Ok q^èŒ=Å∞QÍ =∂iáÈÜÕ∞~°∞. ZO`À=∞Ok
Ñ≤Å¡Å∞ =∞~°}˜OKå~°∞. Wk Ô~O_»= „ѨѨOK« Ü«Ú^Œú ã¨OѶ¨∞@#.
<Õ_»∞ WO\’¡ L#flѨÊ\˜H© ~°Hõ∆} ÖË^Œ∞. J#flO `«yæ áÈ`«∞#flk. K«ÔH¯~°, |@ìÅ∞ Jhfl
`«‰õΩ¯=QÍ<Õ ÅÉèíºO J=Ù`«∞#flq. PHõex PѨ@O =∂#=Ùx =Å# ™ê^茺O HÍ^Œ∞.
Ü«Ú^Àú<å‡^Œ∞Öˇ· =∞#∞+¨µºÅ∞ P@OÉÏO|∞Å#∞ LѨÜ≥∂yã¨∞Î<åfl~°∞. XHõ"Õà◊ Ѩ~°=∂}∞
Ü«Ú^ŒúO [iy#@¡~Ú`Õ D „ѨѨOKåxfl =∞Ô~=~°∂ ~°H˜∆OK«ÖË~°∞. ZHõ¯_® h~°∞ ‰õÄ_®
ÅÉèíºO HÍ^Œ∞. D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ ZO`À =∞Ok Éèíq+¨º =HõÎÅ∞ Z<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ „"åâß~°∞.
=∞ǨχnÜ«∞ ^èŒ~°‡„Ѩ=HõÎÅ∞ 14= â◊`å|ÌOÖ’ „ѨѨOK«O Z<Àfl Hõ+¨ì#ëêìʼnõΩ QÆ∞i
J=Ù`«∞O^Œx „"åâß~°∞. KåÖÏ=∞Ok =∞~°}˜™êÎ~°x „"åâß~°∞. JÖψQ „H˜ã≤ìÜ«∞<£ =∞`« „QÆO^äŒO
J~Ú# ɡ·aÖòÖ’ ‰õÄ_® 'Ãã"≥<£ >ˇÿ"£∞— =¿ãÎ QÆO^Œ~°QÀà◊O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx „"åÜ«∞|_ç
LOk. Ç≤ÏO^Œ∞ ѨÙ~å}ÏÅÖ’ ‰õÄ_® ~åÉ’ÜÕ∞ HÍÅO KåÖÏ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#k Jx „"åÜ«∞|_ç
L#flk.
q∞„`«∞ÖÏ~å! D =¸_çO\˜x J#∞ã¨iOz ZÖÏO\˜ ã¨=∞Ü«∞O Wk? <Õ#∞ g∞ KÕ`«
ÉèíQÆ=<åfl=∞㨇~°} KÕ~ÚOK«=Åã≤# ã¨=∞Ü«∞O. Dã¨=∞Ü«∞O H˘~°‰õΩ <Õ#∞ XHõ ã¨Oã¨÷#∞
U~°ÊiKå#∞. g∞~°∞ Éèíw~°^äŒ∞x ¿Ñ~°∞ q<Õ LO\Ï~°∞. XHõ™êi Éèí∂Ö’HõOÖ’ h\˜H˜ H˘~°`«
ÉèíQÆ=O`«∞x ã≤^•úO`«O „¿Ñ=∞, ÉèíQÆ=O`«∞x ÉèÏ+¨ =∞ø#O.
#∂`«# ã¨=∞Ü«∞O – #∂`«# ÉÏ^茺`«Å∞ 187
=zÛOk. á⁄ÖÏÖ’¡ h~°∞ ÖË^Œ∞. „`åQÆ\ÏxH˜ h~°∞ ÖË^Œ∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J`«#∞ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕã≤ QÆOQÆ#∞ „Ѩã¨#flO KÕã¨∞‰õΩx, Éèí∂Ö’HõOÃÑ·H˜ QÆOQÆ#∞ fã¨∞H˘x =KåÛ_»∞. Éèí∂q∞
JO`å h~°∞`À xO_çáÈ~Ú#k. h~°∞ ÖËHõ =∞~°}˜Oz# "å~°O`å „|uHÍ~°∞, h\˜HÀã¨O
J`«#∞ JO`« Hõ+¨ìѨ_®¤_»∞.
=$`åÎ ã ¨ ∞ ~° ∞ _» ∞ J<Õ ~åHõ ∆ ã ¨ ∞ _» ∞ =ÙO_Õ " å_» ∞ . J`« x x Z=~° ∂ xÜ« ∞ O„`« }
KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜÕ∞"å~°∞. JO^Œ~°∂ PO^Àà◊# Ѩ_»™êˆQ~°∞. <Õ_»∞ ‰õÄ_® =$`åÎã¨~°∞Å∞
HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. Jq q∞Ãã·Öòû, ÉÏO|∞Å∞, J¢ã¨Î â◊¢™êÎÅ∞ "åx ¿Ñ~°∞ =$`åÎã¨∞~°∞Å∞ HÍ#ѨÊ\˜H©
"åx „H˜Ü«∂ HõÖÏáêÅ∞ =$`åÎã¨∞~°∞x"Õ.
=$`åÎã¨∞~°∞x JO`«"≥ÚOkOK«\ÏxH˜ ^Œnèz =∞ǨÏi¬ `«Ñ¨ã¨∞û KÕã≤ `«# Jã≤÷x ^Õ=`«Å#∞
^•#q∞KåÛ_»∞. ^•xKÕ =„*ÏÜ«Ú^èŒO `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞|_çOk. ^•x`À =$`åÎã¨~°∞x
JO`«"≥ÚOkOKå_»∞. =∞#O <Õ_»∞ =$`åÎã¨∞~°∞Å =∞^茺<Õ L<åflO. J}∞ÉÏO|∞Å∞,
J¢ãâÎ̈ ¢◊ ™êÎÅ∞ =∞# K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. <Õ_∞» H˜~å~Ú Ç¨ÏO`«‰Ωõ Å∞ Z‰õΩ¯"≥á· ÈÜ«∂~°∞.
S^Œ∞=O^ŒÖ’, "≥~Úº~°∂áêÜ«∞Ö’ W¿ãÎ Z=Ô~·fl<å ǨÏ`«º KÕÜ«∞\ÏxH˜ ã≤^ŒúѨ_Õ "å~°∞<åfl~°∞.
D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂ 24ÅHõ∆Å =∞Ok Ñ≤Å¡Å QÆ∞iOz "Õ∞=Ú PÖ’zã¨∞Î<åflO. "åix
"Õ∞=Ú, =∂ ÉèÏ~°º XˆH q^èŒOQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl=Ú. =∂‰õΩ =∂ Ñ≤šŠѨ@¡ Z<Àfl Pâ◊Å∞<åfl~Ú.
HÍh "åiH˜OHÍ Ñ¨iѨÓ~°‚`« ~åÖË^Œ∞. g∞‰õΩ ˆH=ÅO g∞ á⁄@ì, g∞ ‰õΩ@∞O|O =∂„`«"Õ∞
HõxÊ™êÎ~Ú. g∞~°∞ =∂ Ñ≤Å¡Å∞, g∞ ^Õâ◊O Ѩ@¡ g∞‰õΩ „â◊^Œú ÖË^Œ∞. g∞‰õΩ =∂#=`å ^Œ$+≤ì
ÖË^Œ∞.
"Õ∞=Ú =∂ â◊H˜Îx Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ qÉèílOKåO. XHõ\ ˜ „ѨѨOK«O H˘~°‰õΩ, Ô~O_»=k
=∂ Ñ≤Å¡Å∞ J~Ú# g∞HÀã¨O. =O^Œ~°∂áêÜ«∞Å∞ "Õ∞=Ú Pi˚¿ãÎ JO^Œ∞Ö’ 50~°∂II
„ѨѨOK«O H˘~°‰õΩ, J<å~ÀQƺ=O`«∞ʼnõΩ, 50 ~°∂II =∂ Ñ≤Å¡ÅH˘~°‰õΩ. "Õ∞=Ú =∂ â◊s~°=Ú
ã¨∂÷Å ã¨∂Hõ∆ ‡ Jx Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèílOKåO. =∂ Ñ≤šʼnõΩ ã¨ÅǨ W"åfie. ã¨ÅǨ
ÖËx^Õ Z=~°∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆÖË~°∞. ˆH=ÅO ã¨ÅǨ W=fi@O =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. "åix
ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩx ~å=\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOKåe. =∞Ǩ`å‡QÍOnèH˜ ã¨Ç¨ÏHõiOz# "åiH˜, ã¨fi`«O„`«
áÈ~å@OÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=ÚʼnõΩ WѨC_»∞ ÃÑ#¬<£ Åaè™ÈÎOk. "å~°∞ =∞O„`«∞Å∞ J=Ù`«∞<åfl~°∞.
"åi á¶⁄\’Å∞ ^•K«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. HÍh WѨC_≥=~°∂ '=∞=∞‡efl ‰õÄ_® ã¨fi`«O„`« ¿ã<å#∞Å∞QÍ
=∂~°ÛO_ç— J#∞@ÖË^Œ∞. "Õ∞O ‰õÄ_® *ˇ·Å∞‰õΩ "≥àÏÎO Jx J#@O ÖË^Œ∞. WѨC_»∞ *ˇ·Å∞‰õΩ
"≥o§<å LѨÜ≥∂QÆO ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ Wk JÖÏO\˜ ã¨=∞Ü«∞"Õ∞. nx QÆ∞iOKÕ "Õ∞=Ú g∞‰õΩ
K≥ѨÙÎ<åflO. D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ =∂‰õΩ, g∞‰õΩ H˘xfl HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ L<åfl~Ú. Jq ''=ã¨∞^è≥·Hõ
=¸~°∞öÅ "≥Ú^Œ\˜ ÅHõ∆}O JǨÏOHÍ~°O.
188 #∂`«# ã¨=∞Ü«∞O – #∂`«# ÉÏ^茺`«Å∞
‰õΩ@∞O|O—— J<Õ ã≤÷u fã¨∞H˘x ~å"åe. ¿Ñ^ŒiHõO, x~°∞^ÀºQÆO, Ü«Ú^ŒúO "≥ÚII ã¨=∞㨺Å∞
Ѩi+¨¯iOKåe. „ѨѨOK«O HÀã¨O U"≥∞ÿ<å KÕÜ«∂e.
JÜ«∂º! g∞~°∞ Zxfl ã¨O=`«û~åÅ =~°‰õΩ rq™êÎ~°∞ JO>Ë ˆH=ÅO 25 ã¨OIIÖË.
2000 ã¨OII #∞O_ç QÍÜ«∞„u `«áÈÉèí∂q∞, âßOu‰õΩO*òÅÖ’ "≥ÚHõ¯Å∞ <å>Ë HÍ~°º„Hõ=∞O
"Õ∞=Ú D ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åflO. WO^Œ∞ˆH "Õ∞=Ú áÈ~å@O ™êyã¨∞Î<åflO. "Õ∞O
^ÕxHÀã¨O áÈ~å_»∞`«∞<åflO? ã¨=∞ã¨Î ^Œ∞~åKå~åÅ`À áÈ~å_»∞`«∞<åflO. Éèíw~°^äŒ∞x, ^Œnèz
=^ŒÌ L#fl@∞=O\˜ PÜ«Ú^è•Å∞ =∂ ^ŒQÆæ~° ‰õÄ_® L#flq. gx ã¨Ç¨Ü«∞O`À áÈ~å_ç
"Õ∞=Ú „Ѩ[ʼnõΩ ã¨O`Àëêxfl=fiQÆÅO. Ѩiã≤÷`«∞Å∞ K«Hõ¯k^ŒÌQÆÅO. „Ѩ[Å#∞ ~°H˜∆OK«QÆÅO.
"Õ∞=Ú ˆH=ÅO J<å~ÀQƺO #∞O_ç =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞.Ö’=∞â◊|∞∞+≤ Ѩل`«∞_»∞ J~Ú#
â◊$Oy|∞∞+≤ ã¨~°ÊO`À ѨsH˜∆`«∞Îx K«OÑ≤OKå_»∞. â◊$Oy |∞∞+≤ ^Œâ◊~°^èŒ=∞Ǩ~åA‰õΩ Ñ≤Å¡efl
„Ѩ™êkOKå_»∞. J`«#∞ `«Ñ¨ã≤fi. ѨO_ç`«∞x HõO>Ë `«Ñ¨ã≤fi Q˘Ñ¨Ê"å_»∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® `«Ñ¨ã≤fi<Õ.
â◊$Oy |∞∞+≤ ^•fi~å ѨOѨ|_ç# ã¨~°Ê=Ú =Å# Hõey# #ëêìxfl "Õ∞O ‰õÄ_® PѨQÆÅO.
`«Ñ¨ã≤fix ѨO_ç`«∞_»x JO\Ï~°∞. =∞O„`«O K≥¿ÑÊ"å_çx ѨO_ç`«∞_»x <Õ#∞ K≥ѨÊ#∞—. g∞
|_çÖ’ "Õ∞O ~å=∞, Éèí~°`«, ÅHõ∆ ‡}, â◊`«$Ѷ¨ÚflÅ#∞ ‰õÄ~°∞ÛO_» ɡ_»`åO.
"Õ∞=Ú q∞=∞‡efl ã¨=∞~°úQÆ∞~°∞ ~å=∞^•ã¨∞ t+¨µº_»∞ J~Ú# Kè«„`«Ñ¨u t"år =Öˇ
`«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∂e J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. J`«_»∞ ~åA, QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ Éèí‰õΩÎ_»∞ ¿ã=‰õΩ_»∞ ‰õÄ_®.
=∂ L^ÕâÌ º◊ O ZѨC_»∂ Jã¨OѨÓ~°O‚ QÍ LO_»^∞Œ . =∂ 24 ÅHõÅ∆ =∞Ok Ñ≤ÅÅ¡ #∞ ã¨∞~°H`∆˜ O« QÍ
LOK«@"Õ∞ =∂ L^ÕÌâ◊ºO. "åiH˜ Z@∞=O\˜ HõëêìÅ∂ ~å‰õÄ_»^Œ∞. =∂ WOH˘Hõ L^ÕÌâ◊ºO
J`«_»∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍi t+¨µº_»∞, uO_ç, |@ìÖËHõ =∞~°}˜OKå_»∞ Jx Z=~°∂ J#∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞.
=∂ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ#"å~°∞ ã¨=Ú#fl`«∞Å∞ J=Ù`å~°∞. "Õ∞=Ú q∞=Ú‡~åA HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê"åix
KÕ™êÎO. q∞=∞‡efl ã¨∞^•=Úx HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê"åix KÕ™êÎO. q∞=∞‡efl qâßfiq∞„`«∞x=Öˇ,
t"år=Öˇ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎO. ã¨=∂[O q∞=∞‡efl H˘xfl "ÕÅ ã¨OIIÅ áê@∞ QÆ∞~°∞ÎOK«∞H˘<ÕÖÏ
KÕÜ«∞QÆÅO. g∞‰õΩ U Ö’@∞ ÖˉõΩO_® KÕ™êÎO. g∞ ¿Ñ~°∞ K«i„`«Ö’ z~°™ê÷~ÚQÍ LO_Õ@@∞¡
KÕ™êÎO. =∂ Ñ≤Å¡Å∞, t+¨µºÅ∞ Q˘Ñ¨Ê"åiQÍ `«Ü«∂~°ÜÕ∞º@@∞¡ KÕ™êÎO.
<Õ_»∞ „ѨѨOK«O #ëêìÖ’¡ L#flk. ^•xx =∞#O ѨÓiOK«QÆÅ=Ú. „ѨѨOK«=∞O`å XHõ
~å[ºO J=Ù`«∞Ok. XHõ>Ë=∞`«O, XHõ>Ëâßã¨#O, „ѨѨOK«O JO`å XHõ>Ë =º=ã¨÷
U~°Ê_»∞`«∞Ok. ÃÑ^ŒÌ – z#fl J#fl ÉèË^•Å∞ LO_»=Ù. JO`«\Ï ã¨=∂#`«fiO LO@∞Ok.
„Ѩ[Å =∞^茺 ÉèË^•aè„áêÜ«∂Å∞ LO_»=Ù. JO^Œ~°∂ SHõ=∞`«ºO`À LO\Ï~°∞. JO^Œ~°∂
XˆH ‰õΩ@∞O|OÖÏ, HõÅã≤ "≥∞Åã≤ LO\Ï~°∞. JO^Œ~°∂ HõÅã≤ Ѩx KÕ™êÎ~°∞. qâ◊fi=∞O`å
Hõ$+≤, „â◊=∞, „â◊^Œú – JxflO\˜Ö’H© x~°‚Ü«∂`«‡Hõ"≥∞ÿ#k „â◊^Œú.
#∂`«# ã¨=∞Ü«∞O – #∂`«# ÉÏ^茺`«Å∞ 189
XHõ>Ë J=Ù`«∞Ok. Wk <Õ#∞ KÕÜ«∞=Åã≤# ÃÑ^ŒÌѨx, g∞~°∞ D HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ HÍ"åe. g∞~°∞ <å‰õΩ ѨxÖ’ `À_»∞QÍ LO>Ë ÖÏÉèÏxfl á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. g∞~°∞
D HõOÃÑhÖ’ ¿+~ü H˘O>Ë g∞‰õΩ ZO`À ÖÏÉèíO LO@∞Ok. "Õ∞=Ú q∞=∞‡efl =∂
HõOÃÑhÖ’ ¿+~ü ǨϟŤ~ü#∞ KÕ™êÎO. "Õ∞=Ú ZѨÊ\˜H© =∞~°}˜OK«O.
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ~å! "Õ∞=Ú ã¨∂Å÷ â◊s~°O`À HÍHõáÈ~Ú#ѨÊ\˜H,© ã¨∂Hõ∆ ‡ â◊s~°O`À x=ã≤™êÎO.
XHõ x=ÚëêxH˜ 20"ÕÅ "≥∞ÿà◊√§ #_»=QÆÅO. Wn =∂ PÖ’K«#, ã¨∂Hõ∆ ‡â◊s~°O ѨikèÖ’xk.
=∞\˜ì`À ‰õÄ_ç# D ã¨∂÷Å â◊s~°O ZO`« Ѩx KÕÜ«∞QÆÅ^À JO`«HõO>Ë Z‰õΩ¯=Ѩ<Õ =∂
ã¨∂Hõ∆ ‡ â◊s~°O KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞. QÆ∞~°∞^Õ=ÙÅ∞ =∞~°}˜¿ãÎ g@#xflO\˜h Z=~°∞ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞,
Jx g∞~°∞ zOuOK«HõO_ç. <åÜ«∞<å! "Õ∞=Ú g∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ã¨fiÜ«∞OQÍ =™êÎO. q∞=∞‡efl
Ѩ~°º"ÕH˜∆™êÎO. q∞=∞‡efl ~°H˜∆™êÎO. g∞ „ѨQÆu HÀã¨O ÉÏ@Å∞ "Õ™êÎO. g∞ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’
"Õ∞=Ú g∞ ~°Hõ∆}‰õΩ Q˘_»∞QÆ∞#∞ U~°Ê~°∞™êÎO. JO`ÕHÍ^Œ∞. g∞ Éèíq+¨º`«∞Î#∞ L[˚fiÅO
KÕ™êÎO. g∞ =Oâ◊=Ú#∞ ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩx ~å=@"Õ∞ H͉õΩO_®, "åiH˜ L[˚fiÅ Éèíq+¨º`«∞Î#∞
‰õÄ_® KÕ‰õÄ~°∞™êÎO.
q∞„`«∞ÖÏ~å! nxx =∂ 50% â◊H˜Îx qxÜ≥∂y™êÎO. q∞ye# 50%`À "Õ∞=Ú
„ѨѨOKåxfl Q˘Ñ¨ÊkQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎO. Z=~°∞ U ÉèÏ+¨Ö’ J~°úO KÕã¨∞‰õΩO\Ï~À "åiH˜
P ÉèÏ+¨Ö’<Õ K≥áêÊe. WOw¡+¨µ, =∞~åsî ZO^Œ∞Ö’ "å~°∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO\Ï~À, "åiH˜ P
ÉèÏ+¨Ö’<Õ K≥áêÎO. WHõ"Õà◊ Z=iH˜ J~Ú<å J~°÷O HÍHõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ "åiH˜ =∂ â◊H˜Î`À
J~°÷O JÜÕ∞@@∞¡ KÕ™êÎO. Z=Ô~·<å ÃÑ^ŒÌ =∞x+≤ `«~°Ç¨Ö’ K≥¿ÑÎ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO\ÏO~°O>Ë
"åiH˜ JÖψQ KÕ™êÎO. „ѨѨOK«O JO`«\ ˜x XHõ\ ˜ KÕÜ«∂e. Éèí∂q∞x JO`«\ ˜h XHõ\ ˜QÍ
KÕÜ«∂e. JO^Œ~°∂ Hõeã≤ uO\Ï~°∞. HõÅã≤ ѨxKÕ™êÎ~°∞. Jaè=$kú K≥O^Œ∞`å~°∞. JO^ŒiH©
XˆHq^èŒOQÍ J=HÍâßÅ∞ LO\Ï~Ú. XHõ Q˘Ñ¨Ê „ѨѨOK«O =∂ ^Œ$+≤ìÖ’ L#flk. <Õ_»∞#fl
Jqhu, J`åºKå~°O, J<åºÜ«∞O, JѨ~å^èŒO "≥Ú^ŒÅQÆ∞ "åx`À áÈ~å@O KÕ™êÎO.
S<£ã‘ì<£ =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« J`«x "≥∞^Œ_»∞Ö’ UO qÅHõ∆}`« L#fl^À Jx `≥Å∞ã¨∞
HÀ=\ÏxH˜ J`«x "≥∞^Œ_»∞#∞ `≥iz K«∂âß~°@. <Õ#∞ =∞~°}˜Oz# `«~°∞"å`« <å QÆ∞O_≥#∞
g∞~°∞ K«∂¿ãÎ JO^Œ∞Ö’ ǨÏ#∞=∞O`«∞xH˜ L#fl@∞=O\˜ ™êǨÏã¨O, ™ê=∞~°÷ºO g∞‰õΩ HõxÑ≤
™êÎ~Ú. <Õ#∞ xi‡OK«QÆÅ#∞. „`«∞OK«QÆÅ#∞. <Õ#∞ <å â◊H˜Îx Ô~O_ç\ ˜H© qxÜ≥∂yOK« QÆÅ#∞.
W^ŒO`å <Õ#∞ „ѨѨOK«O QÆ∞iOz KÕã¨∞Î<åfl#∞. WHõ g∞ QÆ∞iOz, <Õ#∞ q∞=∞‡efl ~°H˜∆OK«
QÆÅ#∞. q∞=∞‡efl Jaè=$kúÖ’xH˜ fã¨∞‰õΩx ~åQÆÅ#∞. <å Éèí∞*ÏÅÃÑ· q∞=∞‡efl ‰õÄ~°∞ÛO_»
ɡ_»`å#∞. `«# H˘_»∞‰õΩ `«#HõO>Ë `«‰õΩ¯= HÍ"åÅx U `«O„_ç HÀ~°∞HÀ_»∞? g∞‰õΩ ÉÏ^è•=∞Ü«∞
SHõº`«, K≥·`«#ºO x~å‡}ÏxH˜ `À_»Ê_»`å~Ú
190 #∂`«# ã¨=∞Ü«∞O – #∂`«# ÉÏ^茺`«Å∞
rq`åxfl <Õ#∞ W=fi#∞. g∞‰õΩ Hõ+¨ì"≥∞ÿ# rq`åxfl <Õ#∞ W=fi#∞. <Õ#∞ q∞=∞‡efl ÃÑ·H˜
fã¨∞H˘x =™êÎ#∞. JO^Œi ^Œ$+≤ìÖ’ g∞~°∞ Q˘Ñ¨Ê"å~°=Ù`å~°∞. Pi÷HõOQÍ g∞~°∞ Q˘Ñ¨Ê"å~°∞
HÍHõáÈ=K«∞Û HÍh q∞=∞‡efl „â◊^•ú=O`«∞Å∞QÍ, ÉèÏ=<åjÅ∞~°∞QÍ, qKå~°jÅ∞~°∞QÍ `«Ü«∂~°∞
KÕ™êÎ#∞. <Õ#∞ q∞=∞‡efl Q˘Ñ¨Ê"å~°∞QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ#∞. |∞∞+¨µÅ∞QÍ, ^Õ==∂#=ÙÅ∞QÍ
`«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ#∞. Wk ˆH=ÅO g∞ QÆ∞iOz =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. „ѨѨOK«=∞O`«\ ˜ QÆ∞iOp
K≥ѨÙÎ<åfl#∞. <Õ#∞ „ѨѨOK«=∞O`«\ ˜h Jaè=$kúÖ’xH˜ fã¨∞‰õΩx =™êÎ#∞, Q˘Ñ¨ÊkQÍ `«Ü«∂~°∞
KÕ™êÎ#∞. ã¨O`À+¨OQÍ LO_Õ@@∞¡ KÕ™êÎ#∞. nx =Å# Éèí∂q∞ÃÑ· ã¨fi~°æO J=`«iOz#
J#∞Éèí∂u HõeˆQ@@∞¡ KÕ™êÎ#∞. =∞x+≤x ^Õ=Ùx KÕ™êÎ#∞. W^Õ =∂ „Ѩ}ÏoHõ. D ~ÀAH˜
WO`«\ ˜`À ã¨=∂ѨÎO.
FO âßOu
=∞#O =∂~°∞^•O!
Ü«ÚQÆO =∂~°∞`«∞Ok!!
„á⁄ÃѶã¨~ü Ѩ^Œqx `«ºlOz# ~å=∞f~°∞÷Å∞
x~åâ◊‰õΩ x~°fiK«#O `≥eÜ«∞x ÉÏÅ∞_»∞ a.Z. ѨsHõ∆ `«Ñ≤Ê#ѨC_»∞
HÍ㨠Π‰õ Ä _® qKåiOK« Ö Ë ^ Œ ∞ . Ô ~ \˜ ì O Ѩ Ù L`åûǨ Ï O`À K« ^ Œ ∞ =Ù‰õ Ω x
q^•ºÅÜ«∞OÖ’x JO^Œsfl Pâ◊Û~°º K«H˜`«∞efl KÕâß_»∞. „Ѩâ◊fl Ѩ„`«OÖ’ 9
H˜ =∂„`«"Õ∞ ["å|∞Å∞ „"åÜ«∂eû LO_»QÍ D ÉÏÅ∞_»∞ ''g∞‰õΩ #zÛ#
9 ["å|∞Å#∞ =∂„`«"Õ∞ Z#∞flH˘#O_ç—— Jx "≥Ú^Œ\ ˜ ¿ÑrÖ’ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ
JHõ∆~åÅ`À „"åâß_»∞. 13 „Ѩâ◊flʼnõÄ 1/2 =∂~°∞¯ ‰õÄ_» `«yæOK«\ÏxH˜
gÅ∞ ÖˉõΩO_® YzÛ`«"≥∞ÿ# ["å|∞Å∞ „"åâß_»∞. ~åROÖ’<Õ „Ѩ^äŒ=Ú_»∞QÍ
LfÎ~°∞‚_»Ü«∂º_»∞. ''f~°ú~å"£∞—— J<Õ ¿Ñ~°∞QÆÅ D ÉÏÅ∞_»∞ ^Õâ◊ ^ÕâßÅ
„Ѩ[Å KÕ`« ''~å=∞f~°∞÷_»∞——QÍ Ñ≤Å∞=|_®¤_»∞. DÜ«∞# ˆH=ÅO XHõ¯
HÍÖËrˆH Ѩiq∞`«"≥∞ÿ# `«# „á⁄ÃѶã¨~ü Ѩ^Œqx =keÃÑ\˜ì Ö’HÍxHõO`«‰õΩ
"Õ^•O`« q^Œº‰õΩ ã¨O|OkèOz# áê~îåÅ∞ É’kèOKåÅx ã¨OHõeÊOKå~°∞.
ã¨∂¯Å∞ K«^Œ∞=Ù#∞ =^Œe"Õã≤ "åº=ǨiHõ P^蕺u‡Hõ q^ŒºÅ<Õ <Õ~°∞ÛHÀ=∞x
PÜ«∞# „Ѩ[ʼnõΩ É’kèOKÕ"å~°∞. DÜ«∞# `«# ѨÓiÎ rq`åxfl D Ѩx
HÀã¨"Õ∞ ã¨=∞iÊOKå~°∞.
„Ѩ*Ï˝ ѨÙ~å}=Ú – tâ◊√ x~å‡} „ѨHõ~°}=Ú
Z=Ô~·<å XHõ ÅHõ∆ºO ÃÑ@∞ìH˘x ѨxKÕÜ«∞_»O J<Õk =ÚYºO
QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O 191
QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O
1980 QÍÜ«∞„u [Ü«∞Ou Ѩ~°fik<å# âßOu‰õΩO*ò ǨÏi^•fi~ü ѨÙ}ºÉèí∂q∞Ö’ W=fi|_ç#
„Ѩ=K«#=Ú.
QÍÜ«∞„u =∞O„`«O =∂`À
FO Éèí∂~°∞ƒù=ó ã¨fió `«`«ûq`«∞~°fiˆ~}ºO Éèí~Àæ
^Õ=㨺 nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂ Ü≥∂#ó „ѨKÀ^ŒÜ«∂`üII
™È^Œ~° ™È^Œs=∞}∞ÖÏ~å! D ~ÀA QÍÜ«∞„u [Ü«∞Ou, QÆOQÆ L^ŒƒùqOz# ~ÀA
‰õÄ_®. QÍÜ«∞„u P`«‡ J~Ú`Õ QÆOQÆ â◊s~°O. P`«‡ =∞iÜ«Ú â◊s~°O XˆH™êi [x‡™êÎ~Ú.
<Õ_»∞ QÍÜ«∞„u [Ü«∞Ou [~°∞ѨÙHÀ=@O HÀã¨O =∞#=∞O`å WHõ¯_»‰õΩ =KåÛO. D ~ÀA
QÆOQÆ J=`«iOz# k#O. D ~À*Ë QÆOQÆ Éèí∂Ö’Hõ=Ú#∞ KÕiOk. q∞„`«∞ÖÏ~å! Éèíw~°^èŒ∞x
=∞#ã¨∞ûÖ’xH˜ "≥Ú^Œ@ QÆOQÆ ZÖÏ „Ѩ"ÕtOzOk? ™ê=∂#º =∂#=Ù_»∞ KåÖÏ K«∞~°∞‰õΩQÍ
LO\Ï_»∞, J`«xH˜ `«# QÆ∞iOz `«Ñ≤ÊOz "Õ~˘Hõ ^•xx QÆ∞iOz# PÖ’K«# LO_»^Œ∞.
J`«_»∞ `«# ™êfi~°úO QÆ∞iOzÜÕ∞ PÖ’z™êÎ_»∞. J@∞=O\˜ =∞x+≤H˜ Hõ~°Î=ºO, ã¨=∂[¿ã=,
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q J~°÷O HÍ=Ù. J`«x =∞#ã¨∞ûÖ’ ZѨC_»∂ Ãã·`å#∞ u~°∞QÆ∞`«∂
LO@∞Ok. J`«x á⁄@ì `«Ñ≤ÊOz J`«xH˜ WOˆHg∞ HõxÑ≤OK«^Œ∞, HÍx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ XHõ
ã¨[#˚ ∞x =∞#ã¨∞ûÖ’xH˜ „Ѩ"tÕ OKå_»∞. J`«x ¿Ñ~°∞ Éèwí ~°^∞Œè _»∞. J`«_∞» =ºH˜Î ã¨∞Y ã¨O`ÀëêÅ
HõO>Ë ã¨=∂[ ¿ã= Q˘Ñ¨Êk Jx QÆ∞iÎOKå_»∞. WÖÏ PÖ’zOz J`«_»∞ UO KÕâß_»∞?
J`«_»∞ ÉèíH˜Î`À QÆOQÆ#∞ „áêi÷OKå_»∞. J`«_»∞ â◊H˜ÎH˜ „ѨfHõ.
D ÉèíH˜Î JO`«~å`«‡ #∞O_ç á⁄Oy =ã¨∞ÎOk. Éèíw~°^èŒ∞_»∞ XHõ ~å[‰õΩ=∂~°∞_»∞. J`«xH˜
~å[ºO LOk. HÍh J`«#∞ W`«~°∞Å ã¨O`À+¨O HÀã¨O `«# ™êfi~°ú=Ú#∞ Ö’Éèí=Ú#∞
`åºQÆO KÕâß_»∞. ÉèíH˜Î J<Õk Hõ~°∞} ~°∂ѨOÖ’ =ã¨∞ÎOk. ^ŒÜ«∞ ~°∂ѨOÖ’ =ã¨∞ÎOk.
QÍÜ«∞„ux =∞#O '=∂`« JO\ÏO, QÆOQÆ#∞ ‰õÄ_® =∞#O '=∂`«— Jx JO\ÏO. =∂`«
JO>Ë XHõ ¢ã‘Î Ü≥ÚHõ¯, ^ÕqÜ≥ÚHõ¯ ¿Ñ~°∞ HÍ^Œ∞.=∂`« JO>Ë Jk P^Œ~°≈O Ü≥ÚHõ¯ ¿Ñ~°∞.
ã≤^•úO`«O Ü≥ÚHõ¯ ¿Ñ~°∞. QÍÜ«∞„uÖ’ Hõ~°∞}, ^ŒÜ«∞ LO\Ï~Ú. HÍ|\˜ì P"≥∞#∞ QÍÜ«∞„u
=∂`« Jx JO\ÏO. =∂`« J<Õk „¿Ñ=∞‰õΩ „Ѩu~°∂ѨO. <Õ_»∞ KåÖÏ =∞Ok ã¨O`À+≤=∂`«#∞
ѨÓ[ KÕã¨∞Î<åfl~°∞, ã¨O`À+≤ =∂`«#∞ QÆ∞iOz Z<Àfl WOÃÑ·# Hõ^äŒÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~Ú. XHõ
¢ã‘Î LOk. P"≥∞ J`«Î =Å# Z<Àfl ÉÏ^èŒÅ∞ Ѩ_»∞`«∂ L#flk. ã¨O`À+≤ =∂`« =zÛ P ¢ã‘Î
J`«ÎQÍiH˜ |∞kú K≥Ñ≤ÊOk. `«~°∞"å`« P"≥∞ Éèí~°Î P"≥∞#∞ ÉÏ^èŒÅ∞ ÃÑ@ì™êQÍ_»∞. ã¨O`À+≤=∂`«
Ѷ¨e`åÅxflO\˜h x~°‚~ÚOKÕk x~å‡}Ü«Ú`«"≥∞ÿ# Ѩx =∂„`«"Õ∞.
192 QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O
=zÛ P"≥∞ Éèí~°Î‰õΩ ‰õÄ_® |∞kú K≥Ñ≤ÊOk. W=hfl "≥∂ã¨QÍà◊§‰õΩ ã¨O|OkèOz# Hõ^äŒÅ∞.
=∂`« XHõ P^Œ~°≈O ~°∂ѨOÖ’ ã¨[˚#∞x =^ŒÌ‰õΩ =ã¨∞ÎOk.
Éèíw~°^èŒ∞x ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’xH˜ ‰õÄ_® =∂`« =zÛOk. J`«x ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’xH˜ Hõ~°∞}
„Ѩ=Ç≤ÏOzOk. nx =Å# Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ =zÛ# QÆOQÆ Ñ¨ikè
qã¨Î $`«"≥∞ÿ#k. Éèíw~°^èŒ∞_»∞ ''g∞~°∞ ã¨fi~°æOÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx LO>Ë Éèí∂Ö’HõOÃÑ· „Ѩ[Å∞ XHõ¯
h\˜ K«∞Hõ¯ HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. Wk g∞~°∞ ã≤QÆ∞æѨ_»=Åã≤# q+¨Ü«∞O—— Jx K≥Ñ≤Ê
QÆOQƉõΩ QÆ`«ºO`«~°O ÖËx Ѩiã≤÷u HõeÊOKå_»∞. QÆOQÆ ã¨fi~°æOÖ’ ã¨∞Y=O`«"≥∞ÿ# rq`«O
QÆ_»∞ѨÙ`«∞#flk. Éèíw~°^äŒ∞x Hõ~°∞}, `åºQÆO K«∂ã≤ ^•xx =ke"Õã≤Ok. D ~ÀA KåÖÏ
Q˘Ñ¨Ê~ÀA, QÆOQÆ ZO`« qâßÅ"≥∞ÿ#n g∞~°∞ ZѨC_≥·<å PÖ’zOKå~å? Jk Éèíw~°^èŒ∞x
ã¨fi~°O qx Éèí∂Ö’HõOÃÑ·H˜ J_»∞y_ç Éèí∂Ö’Hõ "åã¨∞ʼnõΩ #∂`«# rq`åxfl „Ѩ™êkOzOk.
Jk Éèíw~°^èŒ∞x `åºQÆѶ¨ÅO. nx=Å# QÆOQÆ J=`«iOK«@ÜÕ∞ H͉õΩO_®, Éèí∂q∞ ‰õÄ_®
^èŒ#º"≥∞ÿOk. D ~ÀA QÆOQÆ J=`«iOz# ã¨∞k#O. QÆOQÆ ã¨=∂[=∞O`«\ ˜h L^ŒúiOz#k,
=∞#O WHõ¯_çH˜ XHõ ¢ã‘Î Ü≥ÚHõ¯ [Ü«∞Oux [~°∞ѨÙHÀ=\ÏxH˜ ~åÖË^Œ∞. P^Œ~å≈Å Ü≥ÚHõ¯
ã≤^•úO`åÅ Ü≥ÚHõ¯ [Ü«∞Oux [~°∞ѨÙHÀ=_®xH˜ =KåÛO. L^•~°`« Ü≥ÚHõ¯, ã¨[˚#`«
Ü≥ÚHõ¯ [Ü«∞Ou [~°∞ѨÙHÀ=\ÏxH˜ =KåÛO. D ~ÀA QÍÜ«∞„u J=`«iOz# k#O
‰õÄ_®.
ã≤OǨÏO ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#k KåÖÏ ™êfi~°÷ѨÓi`«"≥∞ÿ#k, g∞~°∞ JÖÏ HÍ=^Œ∞Ì. `«# á⁄@ì
`«# Ñ≤Å¡Å∞ "≥ÚII#q =∂„`«"Õ∞ K«∂ã¨∞H˘<Õ ™êfi~°÷Ѩ~°∞_»∞ <å ^Œ$+≤ìÖ’ ã≤OǨÏO HõO>Ë
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#"å_»∞. J`«xH˜ ã¨=∂[O Ѩ@¡ H˘OK≥O ‰õÄ_® ™êfi~°÷O LO_»^Œ∞. J@∞=O\˜
=º‰õΩÎÅ∞ <Õ_»∞ ã¨=∂*Ïxfl QÆO^Œ~°QÀà◊ Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’xH˜ <≥\ ˜ì"Õã¨∞Î<åfl~°∞. <å‰õΩ _»|∞ƒ Z‰õΩ¯=
HÍ"åe, <Õ#∞ Jaè=$kú á⁄O^•e, <å ‰õΩ@∞O|O Jaè=$kú K≥O^•e Jx, PÖ’zOKÕ
=∞x+≤ <å ^Œ$+≤ìÖ’ ã¨[˚#∞_»∞ HÍ_»∞ Ãã·`å#∞. J@∞=O\˜ =ºH˜Î ã¨=∂*Ïxfl áê_»∞KÕ™êÎ_»∞.
™ê^èŒ∞=ÙÅ∞<åfl~°∞, "å~°∞ ‰õÄ_® x~°O`«~°O `«=∞ ã≤kú QÆ∞iOz `«=∞ Jaè=$kú QÆ∞iOz
PÖ’zã¨∞ÎO\Ï~°∞. "å~°∞ ‰õÄ_® ™êfi~°÷Ѩ~°∞ÖË.
D ~ÀA QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou. qâßfiq∞„`«∞_»∞ `«#∞ KÕã≤# `«Ñ¨ã¨∞û =Å# ã¨=∂[=∞O`å
ÖÏÉèíO á⁄O^•Åx PtOKå_»∞. XHõ™êi J`«_»∞ `«# t+¨µº_»∞ J~Ú# ~å*Ï Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ∞x
''"Õ∞=Ú q∞=∞‡efl K«OÑ≤"Õ™êÎ=Ú, nx=Å# h‰õΩ U"≥∞ÿ<å #+¨ì=∂? Jx J_çQÍ_»∞. JѨC_»∞
ǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞ ''nx =Å# g∞~°∞ ÖÏÉèíO á⁄Ok`Õ nxH˜ <Õ#∞ ã¨O`À+¨OQÍ JOwHõi™êÎ#∞.
<Õ#∞ ‰õÄ_® nx =Å# ÖÏÉèíO á⁄O^Œ∞`å#∞—— Jx J<≥#∞. ~å*ÏǨÏiâ◊ÛO„^Œ∞_»∞, `«#
Jaè=$kú K≥O^Œ_®xH˜ SHõº`«, „Hõ=∞|^Œú`« =ÙO_»_»O J=ã¨~°O
QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O 193
ѨsHõ∆Ö’ <≥QÍæ_»∞. ^èŒ#∞º_»∞ JÜ«∂º_»∞. ~å*Ï Ç¨Ïiâ◊ÛO„^Œ <å@HõO K«∂ã≤ QÍOnèr U_çÛ,
`«#∞ ‰õÄ_® D q^èŒOQÍ rqOKåÅx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°@. q∞„`«∞ÖÏ~å! rq`«OÖ’
HõëêìÅ∞ ÖˉõΩO>Ë Jk ze¡QÆ=fi Ys^Œ∞ ‰õÄ_® K≥Ü«∞º^Œ∞. HõëêìÅ =Å¡<Õ =ºH˜Î rq`åxH˜
JO^ŒO =ã¨∞ÎOk. qHÍã¨=¸ =ã¨∞ÎOk. =∞ǨѨÙ~°∞+¨µÅO`å D HÍ~°}O =Å¡<Õ
Q˘Ñ¨Ê"å~°Ü«∂º~°∞. XHõ"Õà◊ ã¨[˚#∞Å∞ `«=∞ H˘~°‰õΩ HõëêìÅ∞ J#∞ÉèíqOK«‰õΩ<åfl W`«~°∞Å
H˘~°‰õΩ J#∞Éèíq™êÎ~°∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® J@∞=O\˜ HõëêìÅ∞ J#∞ÉèíqOKå#∞. q∞„`«∞ÖÏ~å! P
Hõ+¨ìO ¿Ñˆ~ `«Ñ¨ã¨∞û. „Ѩu =ºH˜Î qHÍ™êxH˜ HÍ=Åã≤#k W^Õ. JO^Œ∞=Å# g∞ˆ~g∞ HõÅ`«
K≥O^ŒHõO_ç. nx=Å# =ºH˜ÎH˜ fHõ∆}`« =ã¨∞ÎOk. =ºH˜ÎH˜ JO^ŒO =ã¨∞ÎOk. Wk =ºH˜Îx
|OQÍ~°O KÕã¨∞ÎOk. qâßfiq∞„`«∞xÖ’xH˜ QÍÜ«∞„u =zÛOk. HõëêìÅ ^•fi~å J`«}˜‚ Q˘Ñ¨Ê"å}˜‚
KÕã≤Ok.
<Õ # ∞ g∞‰õ Ω „áêp# HÍÅѨ Ù qâı ë êÅ∞ HÍ^Œ ∞ . P^è Œ ∞ xHõ q+¨ Ü « ∂ Å∞ K≥ á êÊe
J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. QÍÜ«∞„u [Ü«∞Ou Kåi„`«Hõ k#O.Wk ÉèíQÆ=O`«∞x ~ÀA. g∞‰õΩ
HõxÑ≤OK«^Œ∞. N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ LÜ«∂ºÅÖ’ L#flѨC_»∞ J`«_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»x Z=~°∂
QÆ∞iÎOK«ÖË^Œ∞. ~å=}∞x =kèOz, ~å=∞~å[º ™ê÷Ѩ# KÕã≤# `«~°∞"å`« J`«_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»x
QÆ∞iÎOz# "å~°∞ ‰õÄ_® LO\Ï~°∞. J^Õ q^èŒOQÍ <Õ_»∞ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x J=`å~°O
L#flk. Wk „Ѩ*Ï˝=`å~°O. P ã¨=∞Ü«∞O Ü≥ÚHõ¯ P=â◊ºHõ`« L#flk. ZѨC_≥·`Õ Éèí∂q∞ÃÑ·
Jqhu, J`åºKå~°O Z‰õΩ¯= J=Ù`åÜ≥∂, JѨC_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J=`«i™êÎ_»∞. <Õ_»∞
‰õÄ_® J^Õ Ñ¨iã≤÷u L#flk. JO^Œ∞=Å#<Õ „Ѩ*Ï˝=`å~°O L#flk. ^•xx H˘O`«=∞Ok
=ÚO^Œ∞QÍ<Õ QÆ∞iÎOz "å~°∞ ‰õÄ_® WO^Œ∞Ö’ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÖ∫`«∞<åfl~°∞.
D ~ÀA KåÖÏ =∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ# k#O. <Õ_»∞ QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou. q∞ye# ~ÀAÅHõO>Ë
D ~ÀA qÅHõ∆}"≥∞ÿOk. ^Œ∞sflu ã¨_»Å∞`«∞Ok. Jqhu JO`«=∞ø`«∞Ok. Jxfl =∞`åÅ∞,
ã¨O㨯 $`«∞Å∞ SHõº=∞ø`å~Ú. Éèí∂q∞ÃÑ· ã¨fi~°æO J=`«iã¨∞ÎOk. Éèí∂=∞O`å XHõ\ ˜ J=Ù`«∞Ok.
<Õ_»∞ qaè#fl"≥∞ÿ# "Õ+¨Éèí∂+¨Å∞ HõÅ"å~°∞, qaè#fl"≥∞ÿ# ÉèÏ+¨Å∞ =∂\Ï¡_Õ"å~°∞ HõxÑ≤™êÎ~°∞.
`«fi~°Ö’ JO^ŒiÖ’ '=ã¨∞^è≥·= ‰õΩ@∞O|HõO— J#fl ÉèÏ=# qHõã≤ã¨∞ÎOk. Hõ+≤ìOz ѨxKÕ¿ã"å_»∞
`å#∞ XHõ¯_Õ Ug∞ u#ÖË_»∞. ã¨=∂[O, ‰õΩ@∞O|O, ^Õâ◊O H˘~°‰õΩ ѨxKÕ™êÎ_»∞. =∞#O
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® ^èŒ<å~°˚# KÕÜ«∂e HÍh P ^èŒ#O g∞^Œ ˆH=ÅO =∞#ˆH ǨωõΩ¯ LO_»^Œ∞. g∞
=Úã¨e `«e¡ _»|∞ƒ ã¨OáêkOK«ÖË^Œ∞.P"≥∞‰õΩ ‰õÄ_® g∞~°∞ H˘O`« _»|∞ƒ W"åfie. g∞~°∞
XHõ¯ˆ~ Ug∞ u#ÖË~°∞. ã¨=∂*ÏxH˜, ‰õΩ@∞OÉÏxH˜, Ѩx"åà◊§‰õΩ ÃÑ\˜ì g∞~°∞ u#O_ç.
~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÅ∞ g∞‰õΩ HõxÑ≤ã¨∞Î<åflÜ≥∂, ÖË^À HÍh <å‰õΩ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. JѨC_»∞ =ºH˜Î
JÉèí∞º^ŒÜ«∂xfl HÍOH˜∆OKÕ"åˆ~ JxflO\˜h L`«Î=∞OQÍ #_»Ñ¨QÆÅ~°∞.
194 QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O
JO^ŒiH© ÃÑ\˜ì `«#∞ uO\Ï_»∞.
<Õ_»∞ QÍÜ«∞„u =∂`« [#‡k#O. Wk KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê~ÀA. QÍÜ«∞„u =∂`« "Õ^•ÅxflO\˜H˜
[#‡xzÛOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ P"≥∞, "Õ^Œ=∂`« J~ÚºOk. `«~°∞"å`« P"Õ∞ ^Õ==∂`« J~ÚºOk.
Ç≤ÏO^Œ∂™ê÷<£Ö’ L#fl"å~°O`å ^Õ=`«ÖË. "å~°∞ u<Õk `«‰õΩ¯=. uxÑ≤OKÕk Z‰õΩ¯=.
„ÉÏǨχ}∞Å∞ `å=Ú `«‰õΩ¯= uO\Ï~°∞. W`«~°∞ʼnõΩ Z‰õΩ¯= uxÑ≤™êÎ~°∞. |∞∞+¨µÅ∞ `å=Ú
`«‰õΩ¯= uO\Ï~°∞. W`«~°∞ʼnõΩ Z‰õΩ¯= uxÑ≤™êÎ~°∞. WHõ¯_» <åQÆi‰õΩÅ∞ `«‰õΩ¯= uO\Ï~°∞.
Z‰õΩ¯= uxÑ≤™êÎ~°∞. g~°∞ `«=∞ ã¨OѨ^Œ#∞ „ѨѨOK«=∞O`«\ ˜H© ѨOz ÃÑ_»`å_»∞. q^ÕâßʼnõΩ
"≥ à ϧ~° ∞ , WO_À<Õ + ≤ Ü « ∂ , J"≥ ∞ iHÍ, "≥ Ú II ^Õ â ßÅxflO\˜ H ˜ "≥ o § `« = ∞ „Ѩ u Éè í # ∞
Kå@∞`«∞<åfl~°∞. "å~°∞ ^Õ= =∂#=ÙÅ∞. XO@iQÍ uO@∞#flѨC_»∞ "å~°∞ J„Ѩã¨#flOQÍ
LO\Ï~°∞. W`«~°∞ʼnõΩ ÃÑ\˜ì#ѨÙ_»∞ ã¨O`À+¨OQÍ LO\Ï~°∞. XO@iQÍ u#flѨÙ_»∞ "å~°∞
ã≤QÆ∞æѨ_»`å~°∞. XHõ™êi <Õ#∞ =∂`år W¿ãΠѨO_»¡~°ã¨O „`åQÍ#∞. HÍx H˘O`«¿ãÃÑ·#
`«~°∞"å`« <å‰õΩ á⁄@ìÖ’ Ѷ¨∂>ˇÿ# „^•=HõO L#fl@∞¡QÍ JxÑ≤OzOk. Jk ѨO_»¡ ~°ã¨O Jx
<å‰õΩ `≥eã≤Ok. <Õ#∞ <å <À\˜Ö’ "ÕÅ∞ ÃÑ\˜ì Hõ_»∞ѨÙÖ’ L#fl ~°™êxfl |Ü«∞@‰õΩ áÈxKåÛ#∞.
'DQÆ U"≥∞ÿ<å LO^•? Jx =∂`år J_çQÍ~°∞. <Õ#∞ ÖË#∞. <Õ#∞ ~°™êxfl ZÖÏ „`åQÍ#∞?
<å LѨ<åºã¨O q#\ÏxH˜ QÍÜ«∞„u `«áÈÉèí∂q∞H˜ =zÛ# <å Ñ≤šʼnõΩ áêÅ∞ÖË=Ù, <≥~ÚºÖË^Œ∞.
"åi Ñ≤Å¡Å∞ áêÅ∞ ÖˉõΩO_®<Õ LO@∞<åfl~°∞. JÖÏO@ѨC_»∞ <Õ#∞ ѨO_»¡ ~°ã¨O ZÖÏ
„`åQÆQÆeQÍ<å? Jx ÉÏ^èŒ HõeyOk Jx K≥áêÊ#∞.
q∞„`«∞ÖÏ~å? ~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÖ’¡ „Ѩ[ʼnõΩ u#@O HõO>Ë uxÑ≤OK«@"Õ∞ Z‰õΩ¯=
ã¨O`Àëêxfl HõÅQÆ*Ëã¨∞ÎOk. XO@iQÍ u<Õ "åix, q∞ye#"å~°∞ ''g∞‰õΩ ã≤QÆæxÑ≤OK«@O
ÖË^•! Jx J_»∞QÆ∞`å~°∞. XO@iQÍ u<Õ¿ãÎ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® g∞~°∞ ã≤QÆ∞æѨ_»=Åã≤ =ã¨∞ÎOk.
W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞"åiH˜, Ñ‘_ç`«∞ʼnõΩ Ѩu`«∞ʼnõΩ, PHõeQ˘#fl"åiH˜ ÃÑ@ìx"åix ''"≥∂ã¨QÍ_»∞——
Jx JO\Ï~°∞. ˆH=ÅO `«=∞ á⁄@ì `«=∞ ÉèÏ~°º, `«=∞ Ñ≤Å¡Å∞ J#∞‰õΩ<Õ"åiÖ’ QÍÜ«∞„u=∂`«
L^Œ~Ú¿ãÎ g∞ PÖ’K«#ÅÖ’ Ѩi=~°Î# =ã¨∞ÎOk. ã¨=∂[O, ^Õâ◊O Jhfl HõxÑ≤™êÎ~Ú.
^Õ=`«Å∞ HÍQÆÅ~°∞, QÍÜ«∞„u=∂`« ǨÏOã¨g∞^Œ ‰õÄ~°∞Ûx Hõ=∞O_»ÅO Ѩ@∞ì‰õΩx ~å^Œ∞.
P"≥∞ ˆH=ÅO Hõ~°∞} ~°∂ѨOÖ’, ^ŒÜ«∞~°∂ѨOÖ’ g∞Ö’xH˜ =ã¨∞ÎOk. Jn P"≥∞ ã¨fi~°∂ѨO.
g∞~°∞ ^Õ=`«Å∞ HÍ"åe J#∞‰õΩO>Ë ^Õ=`«Å =Öˇ rqOKåe. g∞~°∞ Ãã·`å#¡ =Öˇ rqOK«
‰õÄ_»^Œ∞. g∞~°∞ Ü«∞[=∂x=Öˇ, ^èŒ#=O`«∞x=Öˇ rqOK«ÖË~°∞. g∞~°∞ J^Œ∞ƒù`«OQÍ rq™êÎ~°∞.
g∞~°∞ JO^ŒiH© ÃÑ\˜ì uO\Ï~°∞. W`«~°∞Å∞ HõëêìÅÖ’ áêÅ∞ ѨOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. g∞~°∞ g∞
P#O^•xfl JO^ŒiH˜ ѨOz ÃÑ@ìO_ç. ã¨O`À+¨O g∞^Œi KÕ~°∞`«∞Ok.
ѨijÅ# J<Õk „ѨâßO`«OQÍ#∞, #„=∞`«`À#∞, x+¨ÊHõ∆áê`«OQÍ#∞ [~°QÍe
QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O 195
D ~ÀA Hõ~°∞} [x‡Oz# ~ÀA, QÍÜ«∞„u =∂`« [x‡Oz# ~ÀA. <Õ_»∞ „Ѩ*Ï˝=`å~°O
[x‡Oz# ~ÀA. J=`å~°O ZѨC_»∞ ã¨OÉèíqã¨∞ÎO^ŒO>Ë
''Ü«∞^• Ü«∞^•Ç≤Ï ^èŒ~°‡ã¨º QÍ¡x~°ƒù=u ÉèÏ~°`« JÉèí∞º`å÷# =∞^èŒ~°‡ã¨º, `«^•`å‡#O
ã¨$*Ï=∞ºÇ¨ÏO——
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J=`«iOz# `«~°∞"å`« =¸_»∞ Ѩ#∞Å∞ KÕ™êÎ_»∞. ã¨[˚#∞Å#∞ ~°H˜∆OK«∞@,
^Œ∞+¨µìÅ#∞ tH˜∆OK«∞@, ^èŒ~°‡ã¨O™ê÷Ѩ#. |Ü«∞@ L#fl ^Œ∞+¨ì`åfixfl J~Ú<å =∞x+≤Ö’ L#fl
^Œ∞+¨ì=$uÎx J~Ú<å <åâ◊#O KÕÜ«∞@"Õ∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ KÕ¿ã Ѩx. ã¨[˚#∞Å#∞ ~°H˜∆™êÎ_»∞.
J`«#∞ _»|∞Öò ~ÀÖò áÈ+≤™êÎ_∞» . ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ ã¨[#˚ ∞ʼnõΩ =KÕÛ H˜+¡ Ñì̈ i¨ ã≤`÷ ∞« Å#∞ `˘Åy™êÎ_∞» .
"å~°∞ Ѩiã≤÷`«∞Å#∞ ã¨iKÕ™êÎ~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞x _»|∞Öò ~ÀÖò Uq∞@O>Ë ^èŒfiOã¨O =∞iÜ«Ú
ã¨$[#O. nx<Õ HõiyOK«@O, Ѷ¨∞hÉèíqOK«@O Jx JO\Ï~°∞. g∞~°∞ \Ï\Ï #QÆ~ü "≥àıÎ
JHõ¯_» ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ zg∞flÅ∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ~°∞. JO^Œ∞Ö’ W#∞Ѩ =ÚHõ¯Å∞ "≥ÚII "Õ™êÎ~°∞
JHõ¯_» "åxx Hõiy™êÎ~°∞. JO^Œ∞Ö’ JxflO\˜h HõiyOz XHõ\ ˜ KÕ™êÎ~°∞. JO^Œ∞Ö’ ѨxH˜
~åxq ‰õÄ_® HõiyáÈ`å~Ú. `«~°∞"å`« =∞Oz =ã¨∞Î=ÙÅ∞ U~°Ê_»∞`å~Ú. "å\˜x Ѷ¨∞hÉèíqOѨ
KÕã≤ „H˘`«Î ~°∂áêxfl™êÎ~°∞. J^Õq^èŒOQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^èŒfiOã¨O KÕ™êÎ_»∞, ã¨$+≤ì™êÎ_»∞.
<Õ#∞ g∞‰õΩ K≥¿ÑÊ^Õq∞@O>Ë ~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÖ’¡ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ HõiyOѨKÕ™êÎ_»∞.
Ѷ¨∞hÉèíqOѨKÕ™êÎ_»∞. ÖË^Œ∞ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∂, ~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÖ’¡ ZO`À #+¨ìO ã¨OÉèíqã¨∞ÎOk
JO\Ï~°∞? <åÜ«∞<å #+¨ìO =ã¨∞ÎOk. HÍx D #+¨ìO =∞~°Å x~å‡}O H˘~°ˆH =ã¨∞ÎOk.
J~Ú`Õ Ñ¨Ù\˜ì# `«~°∞"å`« HõëêìÅ∞ =™êÎ~Ú, ã¨∞MÏÅ∞ =™êÎ~Ú. ~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÅ∞ KåÖÏ
P#O^ŒHõ~°"≥∞ÿ# ~ÀAÅ∞QÍ <å‰õΩ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. JO^Œ"≥∞ÿ# „ѨѨOK«O <å‰õΩ HõxÑ≤ã¨∞Î#flk.
~åÉ’=Ù ~ÀAÖ’¡ ã¨[˚#∞ÅÖ’ x„kã¨∞Î#fl ^Õ=`«Å∞ "Õ∞Å∞H˘Å∞Ѩ|_»`å~°∞. nx =Å#
=∞#∞+¨µÖ’¡ ^Õ=`«fiO L^Œ~Úã¨∞ÎOk. Éèí∂Ö’HõOÃÑ· ã¨fi~°æO J=`«iã¨∞ÎOk. =∞Oz Ѩiã≤÷`«∞Å∞
U~°Ê_»`å~Ú. KåÖÏ ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# "å`å=~°}O U~°Ê_»∞`«∞Ok. Jxfl =∞`åÅ∞, Jxfl
ã¨O㨯 $`«∞Å∂ XHõ\ ˜ J=Ù`å~Ú. ^Õ=Ù_»∞ XHõ¯_Õ J#fl ÉèÏ=O U~°Ê_»∞`«∞Ok. Q˘_»=Å∞
LO_»=Ù. ~åÉ’=Ù ~ÀAÖ’¡ Jxfl ÉèÏ+¨Å∞ ã¨=∂#"Õ∞. Jxfl PKå~åÅ∂, Jxfl ã¨O㨯 $`«∞Å∂
ã¨=∂#"Õ∞. ѨO_»QÆ ~ÀAÅÖ’¡ JO^ŒiH© ÃãÅ=Ù Åaèã¨∞ÎOk. U XHõ¯ =ºH˜ÎHÀ =∂„`«"Õ∞
ѨO_»∞QÆ HÍ^Œ∞. XˆH ã¨O㨯 $u #_»∞ã¨∞ÎOk. ~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÖ’¡ „ѨѨOK«O JO`å XˆH
‰õΩ@∞O|O =Öˇ LO@∞Ok. ^èŒ<å~°̊# KÕÜ«∞ÖËx =$^Œú `«e¡H˜ ‰õÄ_® ^èŒ#OÃÑ· ǨωõΩ¯ LO@∞Ok.
JO^Œ~°∂ Hõeã≤ Éè’[#O KÕ™êÎ~°∞. XHõi Ѩ@¡ XHõiH˜ „¿Ñ=∞ Pf‡Ü«∞`« =ÙO\Ï~Ú. _»|∞ƒ
ã¨OáêkOKÕ "å_çH˜ =∂„`«"Õ∞ u#\ÏxH˜ ǨωõΩ¯ J<Õk LO_»^Œ∞.
ã¨=∞㨺Å∞ Jã¨Ê+¨ìOQÍ =Ù#flѨC_»∞ `˘O^Œ~°Ñ¨_ç x~°‚Ü«∂Å∞ fã¨∞HÀQÆ∂_»^Œ∞.
196 QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O
g∞‰õ Ω Hõ x Ñ≤ ã ¨ ∞ Î O ^À ÖË ^ À HÍh ~åÉ’ÜÕ ∞ ~ÀAÅ∞ <å‰õ Ω KåÖÏ J^Œ ∞ ƒù ` « O QÍ
Hõ x Ñ≤ ã ¨ ∞ Î < åfl~Ú. <Õ # ∞ K≥ Ñ ¨ Ê ÖË H õ á È`« ∞ <åfl#∞. QÍÜ« ∞ „u=∂`« JO^Œ i h ^Õ = `« Å #∞
KÕÜ«∞^ŒÅK«∞‰õΩ#flk. JO^Œih =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ#∞ KÕÜ«∞^ŒÅK«∞‰õΩ#flk. ~åÉ’ÜÕ∞ 20
ã¨O=`«û~åÅ∞=∞ǨÏ`«fiѨÓ~°‚"≥∞ÿ# ~ÀAÅ∞. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ H˘xfl Q˘Ñ¨Ê Ѩ#∞Å∞
KÕÜ«∂e. g∞~°O`å Ö’Éèí=Ú "≥∂ǨÏ=Ú "≥ÚII ã¨OÔHà◊¡#∞ `≥OK«∞HÀO_ç. D ã¨OÔHà◊√§ g∞
KÕ`«∞Å#∞ Hõ\ ˜ì"Õã¨∞Î<åfl~Ú. g\˜x `≥OK«∞HÀO_ç. ZO`À ã¨=∞Ü«∞O, ZO`À ^èŒ#O „Ѩu=ºH˜Î
^ŒQÆæ~° L#flk. g∞~°∞ ^•xx WO`«=~°‰õΩ Z<Àfl J#=ã¨~°Ñ¨Ù Ѩ#∞ʼnõΩ qxÜ≥∂yOKå~°∞.
WѨC_»∞ g∞~°∞ ^•xH˜ ã¨i J~Ú# Ѩ^ŒúuÖ’ qxÜ≥∂yOK«@O <Õ~°∞ÛHÀO_ç. g∞~°∞ `«‰õΩ¯=
Y~°∞Û ÃÑ@ì_»O <Õ~°∞ÛHÀO_ç, ^Õâ◊O H˘~°‰õΩ, ã¨=∂[O H˘~°‰õΩ rqOK«@O <Õ~°∞ÛHÀO_ç. g∞
Ñ≤Å¡Å#∞ ã¨O™ê¯~°=O`«∞Å∞QÍ KÕÜ«∞\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç. g∞ Ñ≤Å¡Å∞ Hõ=∞‡~À, =„_»OQÀ
J~Ú`Õ ZÖÏO\˜ #+¨ì=¸ ÖË^Œ∞. ÖÏÜ«∞~À, áÈbãπ W<£ÃãÊHõì~À, _®Hõì~À WO[h~À
HÍHõáÈ~Ú<å "å~°∞ ã¨O™ê¯~°=O`«∞Å∞ J~Ú`Õ<Õ =∞Ozk. "å~°∞ g∞‰õΩ `«=∞H˜ ã¨=∂*ÏxH˜
ã¨=∞㨺 J=Ù`å~°∞. #+¨ìO fã¨∞‰õΩ=™êÎ~°∞. g∞~°∞ "åix ã¨O™ê¯~°=O`«∞Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞
KÕÜ«∞O_ç. g∞~°∞ =∂ PÖ’K«#Å`À Ѩi=~°Î# fã¨∞‰õΩx =¿ãÎ g∞‰õΩ Q˘Ñ¨Ê ã¨O`À+¨O
Åaèã¨∞ÎOk.
WѨÊ\˜=~°‰õÄ ^èŒ#O, â◊H˜Î, ™ê=∞~°÷ºO ã¨OѨ^Œ Jhfl J#=ã¨~°Ñ¨Ù Ѩ#∞Å H˘~°‰õΩ
qxÜ≥∂yOKå~°∞. HÍh QÍÜ«∞„u =∂`« U~À*ˇ·`Õ g∞Ö’xH˜ „Ѩ"Õtã¨∞ÎO^À, g∞ r=#
q^è•#O JO`å =∂iáÈ`«∞Ok. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ <å rq`«OÖ’xH˜ „Ѩ"ÕtOz <Õ\ ˜H˜
55 ã¨OIIÅ∞ QÆ_çz#q. J`«#∞ <åÖ’ L#fl Ö’ÉèÏxfl, "≥∂Ǩxfl `˘ÅyOz"Õâß~°∞, P~ÀA
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍi ~°∂ѨOÖ’ <å rq`«OÖ’xH˜ „Ѩ"ÕtOKå_»∞. P~ÀA
ZO`À ™œÉèÏQƺ=O`«"≥∞ÿ# ~ÀA. "Õ∞=Ú =∂ ã¨OѨ^Œ#∞ _»|∞ƒ ã¨=∞™êÎxfl ÉèíQÆ=O`«∞xH˜
JiÊOz"ÕâßO. XHõ~ÀA XHõ =ºH˜Î <å =^ŒÌ‰õΩ =zÛ Ñ≤Å¡Å∞ ѨÙ\˜ì# "≥O@<Õ "åi ¿Ñ~°∞g∞^Œ
XHõ "Õ~Ú ~°∂áêÜ«∞Å∞ [=∞KÕ¿ãÎ 39 ã¨OIIÖ’ `«~°∞"å`« 1,32,000 ~°∂II J=Ù`å~Ú
Jx K≥ÃÑÊ#∞. HÍh <Õ#∞ nxx #=∞‡ÖË^∞Œ . HÍh S^Õà§◊ ‰õΩ XHõ™êi _»|∞ƒ ~Ô \˜Oì Ѩ٠J=Ù`«∞O^Œx
J`«#∞ K≥ÃÑÊ#∞. Wk ZO`«=~°‰õÄ x*"≥∂ <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍh ÉèíQÆ=O`«∞x ÉÏOH±Ö’
[=∞ KÕã≤# <å‰õΩ g∞ JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯= ÅaèOzOk. =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞, ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
WzÛ#O`« U ÉϺOH±, U PѶ‘ã¨∞ ‰õÄ_® W=fiÖË^Œ∞.
<Õ#∞ g∞‰õΩ K≥áêÊe J#∞‰õΩO@∞#fl^Õq∞@O>Ë g∞~°O^Œ~°∂ Ö’Éèí=Ú, "≥∂ǨÏ=Ú HõO>ˇ,
g∞ ÉèÏ~°º Ñ≤Å¡Å∞ HõO>Ë ã¨=∂[=Ú H˘~°‰õΩ PÖ’zOK«@O <Õ~°∞ÛHÀO_ç. g∞~°∞ XO@iQÍ
ã≤^•úO`«Ñ¨~°"≥∞ÿ# ã¨=∞㨺Å#∞ K«∞ÅHõ#QÍ K«∂_»~å^Œ∞.
QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O 197
u#@O =∂<Õã≤ W`«~°∞ʼnõΩ ÃÑ@ì_»O <Õ~°∞ÛHÀO_ç. Wk <å „áê~°÷#, g∞~°∞ JO\Ï~°∞.
''"Õ∞O ÉÏQÍ uO>Ë =™êÎ^Œ∞ÅO J=Ù`åO—— Jx HÍx u#flO`« =∂„`å# Z=~°∂ =™êÎ^Œ∞Å∞
HÍÖË~°∞. g∞~°∞ XHõ¯ˆ~ u<Õ¿ãÎ g∞‰õΩ _»Ü«∂a\©ãπ =O\˜ "åº^èŒ∞Å∞ ‰õÄ_® ~å=K«∞Û. g∞~°∞
'Z— q@q∞<£ fã¨∞HÀO_ç, „QÆ∞_»∞¡ fã¨∞HÀO_ç g∞~°∞ =™êÎ^Œ∞Å∞ HÍÖË~°∞. P‰õΩÅ∞, QÆ_ç¤
u#flѨÊ\˜H˜ =∞x+≤ â◊H˜Îâße HÍQÆÅ_»∞. <Õ#∞ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ʼnõΩ "≥o§#ѨÙ_»∞ JHõ¯_» <å‰õΩ
ˆH=ÅO P‰õΩÅ∞, QÆ_ç¤ =∂„`«"Õ∞ ÅaèOKÕq. J~Ú`Õ <Õ#∞ g∞HõO>Ë |ÅÇ‘Ï#∞}Ï‚? JHõ¯_»
HõO^Œ=¸ÖÏÅ∞ ‰õÄ_® LO_»=Ù. <Õ#∞ P‰õΩÅ#∞ L_çH˜OK«∞‰õΩx u<Õ"å_çx. WѨÙ_»∞ <Õ#∞
17ã¨OII „áêÜ«∞OÖ’ L#fl@∞¡ L<åfl#∞. <Õ#∞ ZO`« Ѩx KÕ™êÎ<À g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? <Õ\ ˜H˜
=∂‰õΩ 70ã¨OII J~Ú<å 17 ã¨OII=Öˇ L<åfl#∞.
g∞~°∞ QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou Ѩ~°fik#O [~°∞ѨÙHÀ=\ÏxH˜ WHõ¯_»‰õΩ =KåÛ~°∞. q∞=∞‡Å#∞
g∞~°∞ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO>Ë Ñ¨~°fik#O ™ê~°úHõO J~Ú#>Ë¡. D Ѩq„`« k#O <å_»∞ <Õ#∞
g∞‰õΩ D Ç≤Ï`ÀѨ^Õâßxfl KÕã¨∞Î<åfl#∞. D Ç≤Ï`ÀѨ^Õâ◊O <å‰õΩ =∂ QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ KÕâß~°∞.
nxH˜ 12ã¨OIIʼnõΩ =ÚO^Œ∞ =∞~°}˜Oz# =∂ J=∞‡QÍ~°∞ ‰õÄ_® WKåÛ~°∞. P"≥∞ UHÍ^Œt
„=`«O KÕã≤ LѨ"åã¨O LO_ç =O_ç# PǨ~åxfl =∞Ok~åxH˜ WzÛ~°=∞‡x K≥¿ÑÊ"å~°∞.
Hõ _ » ∞ Ѩ Ù =∂_» ∞ Û‰õ Ω x q∞yeOz# ^•xx Éè í Q Æ = O`« ∞ xH˜ ÖË H õ Ö’Hõ Ç ≤ Ï `« O H˘~° ‰ õ Ω
qxÜ≥∂yOK«@"Õ∞ Ü«∞[˝=∞O>Ë g∞~°∞ ZQÆ`åo KÕ™êÎ~°∞. HÍh Ѩ~ÀѨHÍ~°O ¿ã= Jx
J#∞HÀ~°∞. q∞„`«∞ÖÏ~å! nx<Õ Ü«∞[˝O JO\Ï~°∞. JyflǨϟ„`«O JO\Ï~°∞. g∞~°∞ ‰õÄ_®
nxx J~°÷O KÕã¨∞H˘x #_»∞K«∞‰õΩO>Ë g∞ rq`«O ^èŒ#ºO J=Ù`«∞Ok. <å JOu=∞ Hõ∆}ÏÖ’¡
<Õ#∞ K≥¿ÑÊ ã¨ÅǨ Uq∞@O>Ë g∞~°∞ XHõ Q˘Ñ¨Ê =ºH˜Î HÍ"åe. Ö’HõO HÀã¨O rqOK«@O
<Õ~°∞ÛHÀO_ç.
D QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ~ÀA <Õ#∞ g∞‰õΩ K≥áêÊe J#∞‰õΩO@∞#fl^Õq∞@O>Ë Hõ~°∞}‰õΩ,
^ŒÜ«∞‰õΩ „ѨfHõÅ∞ J~Ú# QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞, QÍÜ«∞„f=∂`« Ü≥ÚHõ¯ Ç≤Ï`ÀѨ^Õâ◊O qx
Ö’Hõ=∞OQÆà◊O H˘~°‰õΩ g∞ ã¨OѨ^Œ#∞, ^èŒ<åxfl ã¨=∞Ü«∂xfl qxÜ≥∂yOK«O_ç. g∞ rq`«O
^èŒ#ºO J=Ù`«∞Ok. g∞~°∞ g∞ Pã≤÷Ѩ@¡ ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ Ѩ@¡ "≥∂ǨÏO ÃÑOK«∞H˘#‰õΩO_®
LO>Ë g∞ rq`«O g∞ Éèíq+¨º`«∞Î KåÖÏ Q˘Ñ¨ÊQÍ LO\Ï~Ú. g∞ ÉÏ^茺`« Ѩ@¡ q=ÚY`«
„Ѩ^Œi≈OK«∞HÀ=∞x <Õ#∞ K≥ѨÊ@O ÖË^Œ∞. <å‰õΩ <å ‰õΩ@∞O|O Ѩ@¡ „¿Ñ=∞ L#flk. "Õ∞=Ú
D ã¨Oã¨÷‰õΩ QÍÜ«∞„f Ѩi"å~ü Jx „Ѩ*Ï˝Ñ¨i"å~ü Jx ¿Ñ~°∞¡ ÃÑ\ÏìO. J~Ú`Õ <Õ#∞
K≥¿ÑÊ^Õq∞@O>Ë "åxѨ@¡ "≥∂ǨÏO ÃÑOK«∞HÀHõO_ç Jx. <Õ#∞ Ü«ÚQÆ x~å‡} Ѩi"å~ü,
QÍÜ« ∞ „f Ѩ i "å~ü Jx WO^Œ ∞ ň H U~° Ê iKå#∞. g∞‰õ Ω ‰õ Ω @∞O| ã¨ É è í ∞ ºÅ#∞
Ѩ#∞Å ÃÑOѨىõΩ q=∞~°≈, ã¨fiq=∞~°≈ ^ÀǨÏ^ŒÑ¨_»`å~Ú.
198 QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O
ã¨O™ê¯~°=O`«∞Å∞QÍ KÕÜ«∞\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç. Ö’Éèí=Ú "≥∂Ǩxfl `«yæOK«∞H˘x
ã¨=∂[O H˘~°‰õΩ ^Õâ◊O H˘~°‰õΩ, ã¨O㨯 $u H˘~°‰õΩ ѨxKÕ¿ãÎ ZO`À P#O^ŒO Åaèã¨∞ÎOk.
Wk QÍÜ«∞„u k#O. „Ѩ*Ï˝=`å~°O Ü≥ÚHõ¯ k#O. QÍÜ«∞„u =∞Ǩ=∞O„`«O q"ÕHõ=Ú,
ã¨^•Ö’K«#, ã¨^•ƒù=#, „¿Ñ~°}, Q˘Ñ¨Ê`«#O L[˚fiÅ Éèíq+¨º`«∞Î, #∂`«# Ü«ÚQÍxH˜
ã¨O|OkèOz# =∞O„`«O. Wk qâ◊fi=∞O`å "åºÑ≤Oz# =∞O„`«O. Wk =∞`åûº=`å~°O
=Öˇ "åºÑ≤Oz#k. „|Ǩχ U =∞`«ûº=Ú#∞ J~Ú`Õ Hõ=∞O_»ÅOÖ’ #kÖ’, ã¨=Ú„^ŒOÖ’
Ѩ_»"ÕÃã<À Jk ÃÑ^ŒÌk J=Ù`«∂ L#flk. ~åÉ’ÜÕ∞ ~ÀAÖ’¡ QÍÜ«∞„f=∂`« ‰õÄ_® W^Õ
q^èŒOQÍ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞Ok. nxx g∞~°∞ #=∞‡O_ç WѨC_»∞ ‰õÄ_® 24 ÅHõ∆Å =∞Ok
<å =∂@ qO@∞<åfl~°∞. ##∞fl QÆ∞~°∞=ÙQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. "å~°O`å <åÖ’ HõÅã≤áÈÜ«∂~°∞.
"å~°O`å <å #∞O_ç nHõ∆ á⁄O^•~°∞. XHõ¯=∂@K≥¿ÑÎ "å~°∞ „áê}`åºQÍxH˜ ‰õÄ_® ã≤^Œú"Õ∞.
24 ÅHõ∆Å∞ Jx ^Õxx JO\Ï~°∞? g∞~°∞ ZѨC_≥·<å PÖ’zOKå~å 24 ÅHõ∆Å Hõà◊√§, 24
ÅHõ∆Å KÕ`«∞Å∞, 24 ÅHõ∆Å QÆO@Å∞ ZO`« J=Ù`å~Ú? XHõ =ºH˜Î 8 QÆO@Å∞ ѨxKÕ™êÎ_»∞.
HÍh 24 ÅHõ∆Å =º‰õΩÎÅ∞ XHõ QÆO@ Ѩx KÕ¿ãÎ Jk 4 ÅHõ∆Å =∞Ok =º‰õΩÎÅ „â◊=∞. 6
QÆO@Å∞ ~ÀA‰õΩ ѨxKÕ¿ãÎ 20 ~°∂áêÜ«∞Å∞ ã¨Oáêk¿ãÎ "Õ∞=Ú ZO`« ã¨=∞~°÷=O`«"≥∞ÿ#
=º‰õΩÎÅ"≥∂ g∞~°∞ JOK«<å "ÕÜ«∞O_ç. XHõ ~ÀAH˜, XHõ <≥ÅH˜, XHõ ã¨O=`«û~åxH˜ ZO`«
J=Ù`«∞O^À g∞~°∞ ÖˇH˜¯OK«O_ç. 24 â◊H˜Î Ñ‘~îåÅ#∞ xi‡OKåÅx "Õ∞=Ú ã¨OHõeÊOKå=Ú.
„Ѩu[˝ KÕâßO. HÍh <Õ\ ˜H˜ "Õ∞=Ú Zxfl xi‡OKå"≥∂ g∞‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞.
WѨC_»∞ "Õ∞=Ú QÍÜ«∞„u=∂`« QÆ∞iOz K≥áêÊÅ#∞‰õΩO@∞<åflO. Wk Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∂
L#flk. =ÚxyáÈ`«∞#fl QÆ_ç¤áÈK«‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O ÅaèOz#@¡~Ú`Õ Jk ZO`À Jaè=$kú
K≥O^Œ∞`«∞Ok. ѨÓeã¨∞ÎOk. Ѷ¨ÖÏÅ∞ Wã¨∞ÎOk. D QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou <å_»∞ <Õ#∞, #∂`«#
ã¨OHõÅÊO KÕâß#∞. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ U_»∞ ÅHõ∆Å „QÍ=∂Å∞ L<åfl~Ú. <Õ#∞ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’
[x‡OKå#∞. D =∞\˜ì`À <Õ#∞ P_»∞‰õΩ<åfl#∞. WHõ¯_» <Õ#∞ K«k"å#∞. WHõ¯_» <Õ#∞ QÍe
Ñ‘ÖÏÛ#∞. D ã¨O㨯 $u`À <Õ#∞ rqOK«_»O <Õ~°∞ÛH˘<åfl#∞. ÅHõ∆=∞Ok =º‰õΩÎÅ ^•fi~å
240 HÀ@¡ [Ѩ=Ú „QÍ=∂ÅÖ’ <Õ#∞ KÕ~Ú™êÎ#∞. ѨÓ~°fiHÍÅOÖ’ <≥·q∞ëê~°}ºOÖ’
|∞∞+¨µÅO^Œ~°∂ =KÕÛ"å~°∞. <Õ_»∞ QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ~ÀA WHõ¯_» ‰õÄ~°∞Ûx L#fl"å~°O^Œ~°∂
ѨÓ~°fi[#‡Ö’ |∞∞+¨µÅ∞, =Ú#∞Å∞.
<Õ\ ˜ #∞O_ç ÅHõ∆=∞Ok =º‰õΩÎÅ ^•fi~å 240 HÀ@¡ [Ѩ=Ú „áê~°OÉèíO J~ÚºOk. D
~ÀA KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê~ÀA. <≥·q∞ëê~°}ºOÖ’ ÅHõ∆=∞Ok =º‰õΩÎÅ∞ ZѨC_»∂ HõÅ∞=ÖË^Œ∞.
ÅHõ∆=∞Ok KÕ`« 240 HÀ@∞¡ [Ѩ=Ú KÕÜ«∞|_»`å~Ú. Wk "å`å=~°}Ïxfl Ѩiâ◊√„Éèí
q=∞~°≈ J<Õk qK«Hõ∆} K«∂Ѩ‰õΩO_® ã¨=Úz`«OQÍ#∂, ã¨ik^ÕÌkQÍ#∂ =ÙO_®e.
QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O 199
Ѩ~°K«@O, Éèí∂q∞ÃÑ· ã¨fi~åæxfl J=`«iOѨ KÕÜ«∞@O =∞iÜ«Ú =∂#=ÙÅÖ’ ^≥·=`åfixfl
fã¨∞H˘x~å=\ÏxH˜ Wk „áê~°OÉèíO. nx =Å# "å`å=~°}O JO`«\ ˜Ö’#∂ Ѩi=~°Î#
=ã¨∞ÎOk. ÅHõ∆„QÍ=∂ÅÖ’ "Õ∞=Ú QÍÜ«∞„f Ñ‘~îåÅ#∞ xi‡™êÎO. nxH˜ 250 ~°∂II =∂
=^ŒÌ =Ù#flq. D HÍ~°º„Hõ=∞O HÀã¨O Z=Ô~·<å WO`« _»|∞ƒ WzÛ#@¡~Ú`Õ =∂ HÍ~°º„Hõ=∞O
ѨÓiÎ J=Ù`«∞Ok. q∞„`«∞ÖÏ~å Wk =∂ HõÅ. "Õ∞=Ú ~ÀE D HõÅ#∞ K«∂ã¨∞Î<åflO.
=∂‰õΩ =∞iÜ≥ÚHõ HõÅ LOk. ÅHõ∆Å=∞Ok =º‰õΩÎÅ KÕ`«##∞ *ÏQÆ$`«Ñ¨~°K«@O, 240
HÀ@¡ [Ѩ=Ú KÕ~ÚOK«@O, „Ѩu „QÍ=∞OÖ’ x`«º=¸ QÍÜ«∞„f Kåb™ê#∞ ѨiîOK«@O,
=∞O„`«ÖËY#O [Ѩ=Ú "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q KÕ~ÚOK«@O. W=hfl KÕ~ÚOKÕ =ºH˜Î, gx H˘~°‰õΩ
~ÀAH˜ 4 QÆO@Å∞ LѨÜ≥∂yOKÕ =ºH˜Î „Ѩu „QÍ=∂xH˜ XHõ~°∞ <å‰õΩ HÍ"åe. J`«_»∞ D
Ѩx KÕÜ«∞QÆÅ_»∞. <Õ_»∞ „Ѩu WO\˜Ö’#∂ Hõhã¨O W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ MÏmQÍ LO@∞<åfl~°∞.
"åiH˜ =º=™êÜ«∞O HÍh, =∞i U W`«~° Ѩ#∞Å∞ HÍh ÖË=Ù. "å~°∞ <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞
=∂‰õΩ WzÛ#@¡~Ú`Õ "åiH˜ 50 ~°∂áêÜ«∞Å∞ W=fi|_»∞`«∞Ok. JO`Õ H͉õΩO_® XH˘¯Hõ¯
„QÍ=∞OÖ’ D HÍ~°º„Hõ=∂xfl KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ XH˘¯Hõ¯ "Õ∞<Õ[~ü LO_®e. D q^èŒOQÍ
„Ѩu„QÍ=∂xH˜ W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ K˘Ñ¨C# Ô~O_»∞ ÅHõ∆Å =∞Ok LO>Ë =∂ HÍ~°º„Hõ=∂Åhfl
ѨÓiÎ J=Ù`å~Ú.
^Õâ◊OÖ’ x~°Hõ∆~å㨺`«#∞ ~°∂ѨÙ=∂áêe Jx "Õ∞=Ú ã¨OHõeÊOKåO. „Ѩ[ÅO^Œih
JHõ∆~åã¨∞ºÅ∞QÍ =∂~°∞™êÎO. „ѨÉèí∞`«fiO D Ѩx KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. ˆHâ◊"å#O^Œ ™êfiq∞ âıMÏ=\˜
„QÍ=∞OÖ’ 'Ñ≤_çÔH_»∞ Ü≥∂[#— ^•fi~å „áê^èŒq∞Hõ áê~î°âßÅ#∞ `≥iKå_»∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® D
Ü≥∂[##∞ ã¨Ñ¶¨ÅO KÕ™êÎ#∞. nx`À áê@∞ PǨ~° áêhÜ«∂Å =Å#, x"åã¨O =Å#
HÀÖ’Ê`«∞#fl P~ÀQƺO Ѩ@¡ <Õ#∞ *Ï„QÆ`«Î =Ç≤Ï™êÎ#∞. g\˜ Ѩ@¡ „Ѩ[ʼnõΩ J=QÍǨÏ#
HõeÊ™êÎ#∞. WOHÍ <Õ#∞ KåÖÏ Ñ¨#∞Å∞ KÕ™êÎ#∞. ™ê=∂lHõ ^Œ∞~åKå~åÅ∞ Z<Àfl „Ѩ|Å∞
`«∞<åfl~Ú. "å\˜x <Õ#∞ JO`«O KÕ™êÎ#∞.
D QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ~ÀA #∞O_ç ÅHõ∆Å =∞Ok ã¨Ç¨Ü«∞O`À <Õ#∞ J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ
"Õ™êÎ#∞. ZÖÏ? =~°Hõ@flO =∞iÜ«Ú P_»O|~åÅ#∞ JO`«O KÕ™êÎ#∞. gx =Å# =ºH˜Î
c^Œ"å_»∞ J=Ù`«∞<åfl_»∞. D P_»O|~åʼnõΩ ÅHõ∆Å~°∂áêÜ«∞Å∞ Y~°∞Û J=Ù`«∞<åfl~Ú. ÅHõ∆
~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ <≥Å=_ô¤ "Õ~Ú ~°∂áêÜ«∞Å∞ =ã¨∞ÎOk. g∞~°∞ D q+¨Ü«∞O PÖ’zOK«@O
ÖË^Œ∞. g∞~°∞ P_»O|~åʼnõΩ ÉÏ*Ï |[O„fʼnõΩ Y~°∞Û KÕã¨∞Î<åfl~°∞. WOHõ nxx PѨO_ç.
<Õ#∞ ™êǨÏã¨O`À J_»∞QÆ∞ "Õã¨∞Î<åfl#∞. WÖÏO\˜ q"åǨÅ∞ <å‰õΩ W+¨ìO LO_»^Œ∞. gxx
~åHõ∆㨠q"åǨÅ∞ JO\Ï~°∞. Wk ã¨Éèíº`« ¿Ñ~°∞`À [iˆQ ^ÀÑ≤_ç. <å ã¨OHõÅÊO =∞Ǩϟ#fl`«
„Ѩu ѨxÖ’ =ºH˜ÎQÆ`« ÉÏ^茺`« =ÙO_®e
200 QÍÜ«∞„f [Ü«∞Ou ã¨O^Õâ◊O 201

"≥∞ÿ#k. <åÖ’ L#flâ◊H˜Î`À <Õ#∞ J#∞H˘#fl HÍ~°º„Hõ=∂xfl ѨÓiÎ KÕ™êÎ#∞.

q∞„`«∞ÖÏ~å! <Õ#∞ nxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ qѨ¡=O „áê~°Oaè™êÎ#∞. ZHõ¯_» #∞O_ç
„áê~°Oaè™êÎ#∞? q∞„`«∞ÖÏ~å! „QÍ=∂Å#∞O_ç „áê~°Oaè™êÎ#∞. Ѩq„`« k#O J~Ú# QÍÜ«∞„f
[Ü«∞Ou <å_»∞ <Õ#∞, „QÍ=∂ʼnõΩ "≥àÏÎ#∞. ÉèÏ~°`«^Õâ◊O P`«‡ „QÍ=∂ÅÖ’ L#flk. "åx
Jaè=$kú H˘~°‰õΩ, „ѨQÆu H˘~°‰õΩ, <Õ#∞ JHõ¯_» #∞O_Õ „áê~°Oaè™êÎ#∞. ™êO„Ѩ^•Ü«∞ "å^Œ∞Å∞
ÖËx, P_»O|~åÅ∞ ÖËx „Ѩ^Õâßxfl Ǩϟb „Ѩ^Õâ◊O JO\Ï~°∞. W^Õ Jã¨Öˇ·# ÉèÏ~°`«^Õâ◊O.
<Õ#∞ ^•xx Jaè=$kú KÕÜ«∂e J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® <å=Öˇ ã¨=∂[O H˘~°‰õΩ
^Õâ◊O H˘~°‰õΩ Ñ‘_ç`«∞Å ÉÏ^èŒ#∞ x"åiOK«∞@ H˘~°‰õΩ g∞ P^•Ü«∂xfl, ã¨OѨ^Œ#∞, ^èŒ<åxfl
WzÛ#@¡~Ú`Õ „ѨѨOK«O ã¨∞O^Œ~°O J=Ù`«∞Ok. Éèí∂q∞ÃÑ· ã¨fi~°æO J=`«iã¨∞ÎOk. =∞#∞+¨µº
ÅÖ’ ^≥·=`«fiO L^Œ~Úã¨∞ÎOk. g∞~°∞ <å`À áê@∞ ~å=\ÏxH˜ J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "ÕÜ«∞O_ç.
g∞‰õΩ ÅaèOz# =∂#=[#‡#∞ ^èŒ#ºO KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ „Ѩܫ∞uflOK«O_ç.
q∞=∞‡Å#∞ ‰õÄ_® ™ê=∂~°÷ºO Hõey# "åiQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ_»∞. g∞‰õΩ
‰õÄ_® ã≤^Œ∞úÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. <å‰õΩ ÅaèOz# ã≤^Œ∞úÅ`À <Õ#∞ ÅHõ∆Å =∞Ok Hõhfl\˜x `«∞_»∞ã¨∞Î
<åfl#∞. g∞~°∞ ‰õÄ_® QÍÜ«∞„f=∂`«#∞ J_»QÆO_ç. g∞~°∞ g∞QÆ∞iOz =∂„`«"Õ∞ ˆH=ÅO
J_»∞QÆ∞`å~°∞. g∞~°∞ ã¨=∂[O H˘~°‰õΩ, ~å„+¨ìO H˘~°‰õΩ J_çy#@¡~Ú`Õ g∞~°∞ ‰õÄ_® Ѷ¨e`«O
á⁄O^Œ∞`å~°∞. =∂‰õΩ =~°Î=∂#O Éèíq+¨º`ü HÍÅO Ô~O_»∂ ÉÏQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. <Õ#∞
QÍÜ«∞„f=∂`«#∞ ^ŒÜ«∞, Hõ~°∞}, Hõ∆=∞, =∞=∞`« W=Ùfi=∞x J_»∞QÆ∞`«∞<åfl#∞. q∞„`«∞ÖÏ~å!
g∞~°∞ ‰õÄ_® gxx J_»QÆO_ç. W^Õ QÍÜ«∞„f =∂`« Ü≥ÚHõ¯ „¿Ñ~°}. g∞~°∞ gxx J~°úO
KÕã¨∞‰õΩx gx H˘~°‰õΩ „Ѩܫ∞uflOz#@¡~Ú`Õ g∞ rq`«O ^èŒ#ºO J=Ù`«∞Ok.
FO âßOu

R
x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ#fl q^è•<åxfl `«=∞kQÍ ÉèÏqOz KÕÜ«∂e. H˘`«ÎQÍ Ñ¨Ù\˜ì ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ =ÙO_Õ JOâßÅ#∞ „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅQÍe.