Você está na página 1de 3

La conjugación de los verbos

Conjugaciones en maya

Verbos transitivos e intransitivos


Se conoce que un verbo es Transitivo cuando puede preguntarse qué o qué cosa es objeto de la acción, es decir, es aquél cuya acción ejecutada
por el sujeto recae sobre un agente receptor, se caracteriza por las terminaciones tik, sik, ik.
El Verbo Intransitivo es aquel cuya acción completa en sí misma, sin término directo, como nacer, morir, andar, salir o entrar.

U tsolt’aanil Péektsil t’aan. 1) Péektsil Ku beeta’al:

Presente simple o habitual Presente durativo, progresivo o actual

Intransitivo Transitivo Intransitivo Transitivo

Kin janal Kin jaantik Táan in janal Táan in jaantik


Ka janal Ka jaantik Táan a janal Táan a jaantik
Ku janal Ku jaantik Táan u janal Táan u jaantik
K janal K jaantik Táan k janal Táan k jaantik
Ka janale’ex Ka jaantike’ex Táan a janale’ex Táan a jaantike’ex
Ku janalo’ob Ku jaantiko’ob Táan u janalo’ob Táan u jaantiko’ob

2) Péektsil ts’o’ok u beeta’al:

Pasado simple Pasado compuesto o terminativo

Intransitivo Transitivo Intransitivo Transitivo


Ts’íibnajen Tin konaj Ts’o’ok in wenel Ts’o’ok in kolik
T’íibnajech Ta konaj Ts’o’ok a wenel Ts’o’ok a kolik
Ts’íibnajij Tu konaj Ts’o’ok u wenel Ts’o’ok u kolik
Ts’íibnajo’on T konaj Ts’o’ok k wenel Ts’o’ok k kolik
Ts’íibnaje’ex Ta konaje’ex Ts’o’ok a wenele’ex Ts’o’ok a kolike’ex
Ts’íibnajo’ob Tu konajo’ob Ts’o’ok u wenelo’ob Ts’o’ok u koliko’ob

3) Péektsil kun beetbil:

Futuro simple o remoto Futuro compulsive

Intransitivo Transitivo Intransitivo Transitivo

Bíin koonolnaken Bíin in kolej Je’el in maane’ Je’el in manike’


Bíin koonolnakech Bíin a kolej Je’el a maane’ Je’el a manike’
Bíin koonolnak Bíin u kolej Je’el u maane’ Je’el u manike’
Bíin koonolnako’on Bíin k kolej Je’el k maane’ Je’el k manike’
Bíin koonolnake’ex Bíin a kole’ex Je’el a maane’exe’ Je’el a manike’exe’
Bíin koonolnako’ob Bíin u kolo’ob Je’el u maano’obe’ Je’el u maniko’obe’

Futuro asegurativo

Intransitivo Transitivo

Yaan in loox Yaan in ts’u’uts’ik


Yaan a loox Yaan a ts’u’uts’ik
Yaan u loox Yaan u ts’u’uts’ik
Yaan k loox Yaan k ts’u’uts’ik
Yaan a looxe’ex Yaan a ts’u’ts’ike’ex
Yaan u looxo’ob Yaan u
ts’u’uts’iko’ob

Você também pode gostar