Explorar E-books
Categorias
Explorar Audiolivros
Categorias
Explorar Revistas
Categorias
Explorar Documentos
Categorias
rrâü. ìraccúÌrmrr rÍ r fr n Ll
Dueüb
RrlCL ìrú ca-o. ll2 .t 3t P úeÍtr
r: !rrr3013 3Íl
L{LCLÌliCS0taCrl-Á: :!:!!! . :!
!d!rl]r!,:,;e, I iill _,.
l !rr4i :Drx
oúr . údem.:ir r úr:Ì i i
\r!11l)\\ ,\ \.)l\ í
Edmund Husserl
empreendeu, com a
fenomenologia,
a última grande
tentativa de
fundação total
do coúecimento
f,ilà
ê;h,{
-,fl.{
r.ntÌrlcor. c sirD por objet()s (tuc DaLC) dc!,jo ilc um desejado, Ì i.rrgltuc_ao a
-1. .PalÍcs d. próp.ii .rrns.ian.ia, 1\ ÌpresenÌÌç.'lr .rnônica da nÌen.n) nnagi.Jliio dc unÌ objero nnagi.rdo
-!,n,o csil Pode Ìer x.es$ ìquclcs? nali.Ìade, ÌiÌ t!nn) csr. dpere.e enÌ \ír!. sin.cturÌcnÌe, qretu. rlgun dir,
ar.,o x nrbjeúvidade tôde reÍ {ccsÍ, rexÌos.Ìe ll.enrano o! de Hussed, duvi{I(\Ì dcss. túri.Ìidade px,r (Ìrk.cir
. :.rn5c.rdanci.? cotu) o sujeiL{) podc P.re.e r exposjça(r. nn'iÌo solene, de sejr ft:1|t,Ìad, .ssnn. co,r rxnlr r().Ì
-: a unì llnì.lo .Ìe obielosT Ìi unn nrir.nie brnrli(lidc. O Ì11ìa dâ px? Prfu pcircb.r for .ÌLÌe nì.r h:-Ì ì.lui
'cpo.nr
r lünnÌlação de$a qlesrì() {Ìuc
-rrìÌ
: 1Ìi.e:r lcn(!ìcnolo8ia. E era po. nÉi() irtcn.ionili.ìr.Ìe preL.rrdc .os cnsnar !Íii brnllidad., a p(cÉo levìr ed
.. quc Ìodx .ons.ièn.ir i (onseianci. d. c.rÌ. que ess-- .uilo lenìa dìlohÌe !nÌ
:J .onceilo dc ìnrcncioneÌi.lxde (lue algumr coca . ÀssnÌÌ, I toccpçaro i 2spe.Ìo negìri\(), rlc (Íiti.x à úadlcào
-rirerl pensrvâ lodcr rcsoÌ1ê h. p(rccpç?ìo d€ !d per.ebldo. () dcscjo i tiÌosój1.x. e ünibáÌ urr rspecro posnl
I
ís7 1914 19í5 19í7 tS18 1922 1524 1933
' 0s hscislas
ItaPuEÁo Bt//' PAnfE, olntwa
irdÉhrd. d. Jacqucs Lolis
Davi, d 1790.& dprasões
ro hodelo do
Dirto/, e tro
vorcedor de Áuslêrliun o
ã pr.s.ntam .egu ndo nodos
dislintos do doação de sêílido
\ r! rm\r) .L IDIL\! lÌÌ!\i:ìÌ
r! rÌ.$\Í7. \1\Iou\11
.E:r !\ !\Ìr!\Ì(_\ \1 L'rr i!ÌrF
Dr Ft.!)ti í kttttt )
rt4 < \ f\r Lt-\ rrt.ttt\trt.\
l\rr.!i \\ L\nÌRnD{r
Ir. Ì! *\ \\ I \trÌNllJr
\R\Nr\ \ 1a LrrrNfr)r
r(). (!Ì .cÈs.nìo dc (onhecnnenrô ao (oisa é di7e. (iu. c1a s. reÌ..nla di-
]ìrnÌ7\ l-|\.|,.\l leArdo d.srr meriÌi rfudirao. ìo r.undoj dio esÌi 1è(lìrda
'cÌrneoÌe
!L ll/rrr r.\i ,rtr!\ \rI
OudÌo . seu Ìad. n.g2Ìiro. ÌÌl.nr, solrÈ si nìesirÌi nls abre se i.1e(Llrll
rlrr' l.rh .oìs.iên.ir (i cos.ièn.ix (lc n.ÌÌe âÒ e\rc,lor" É esse resrLlrrdo.
a.r {, ar.n)\..t \ \/.rf a! xlirrtrnr (oisr' sigijtur r.tòúÌnrr a nr) sobÌ.nr.lo. quc Srfirc apÌa!dúi, li .Ìuc
.i. dr sLLi(.ilo lo .onlìt.irìcnÌ.r. r.l coü) clc lhe pe ìirii:i di7.t .onÌra seus \a,
esÌx eÍr .()i..bÌda ]Èltr lilGotì. ÀrÌer Los nesúes tltr Sorl]oÌlre. que n(\sJ
nd. Èla na Hu mer.de ik.nlrlisü, seix t(rrsciêÌÌ.ìr rr)s lln(r dnrra eme no :
eÌnPiÍisra o mjciÌo. rrl nÌ!ì.ìo ro r.cnì di nìilridì.r'
Ltl\/l!!\l|Ìi\(Ì\;]!\ll]I ..rúr t)cs.:1ncs o ..n.cbir. nao se ÈÌa qìì.No ì Í! rsp.cro pÒsirn1). a nl
.nrútr\.a .ìidrüenre I (oisJs. x obleros LcilcionaÌidrdc rcpr.senÌ.r i, e.ì filnrcil)
IÍ.r r &t!ur.rÌ,! !Ìe i() s{r rcl.ci.,ia\" inrcdi.rdÌeme l lLÌgd. deí()rcÍ. de urìx rrlr'rtiú
^ sÌrs nlairs'. lrntÕs d. sur púlr] i .l d&te de ,n)s úns.lêncir, !r( p.rü
l]ori.Ìx.L(, l: $s.s l.Ìéiri crlDÌ lisÌis.ô.r) nror des.().hc.idr peh Ì.rdi!:_r() Qulr
a
sendo (r irìrlens d(,s oblcús sirÌr.l(" ( consider,- ír srÌlcÍ,r .Ìr1esi1no. (.DÌ
rlrtÌiÌ! .L lrlL \r) HÌ *r r. no nNndo l(a$ dò (:i,s 1,Ì.l.'cRr.jsr. {! esÌoqle ú, lrlfi.s úaÌrs. {lucr sc
ou sign.s .h .nÍênci1 (lrsscs objerG (rnìsd.re o Íleúr s+undo t .ke, rur
(eso dìs idéirs s.nsn/eisl r:11)uh üsi ü (tü:L] () mund,r ìrs.re\ eli as
De lurL(lr(r foüú, .rF
cssc sÌlcrlo d(:iâs , n.s d()is..sos r.o[s.iê.cia (!Ì ]
tcsiano pernxnlce te.hrd() fo domnìnl ml)ìclirdade sô enLtu cm G
de suxs ldéis iÌÌìxdÒ n, sú fúp.ix inslìncr esseú.irli.cn1c p2ssÍr, !ue r.()
lnÍeri(,i(lad( alrm.r qu. Ì.Llx .()nÌribrìi enì mdr prü I .o[srn!i!io do
..xrscièn.ir (:^ssnÌ,
.onnriêrcir dc .lg!úr inrrnd.r de úossx erfcÌian.ia.
lÌusscÌÌ .d!eçr 1 \ islúÌrbür essa xú l
dadc ar cons.iên(itr bcm cedo. los Èus
FBA t 8nE ÌÁl{0, nestÌs de Ednund
Husserl na Ur ivêBidádê de uien:. Àkr.Nisi.olrsirdr.lc 189.t ]\lt (le opòe.
nÌtuiçLn) i ìt!rc'rlLiçà. Srgtxlo o seni-
d() ,tuc os rlois Èünos Ìènì ,
1(). ìnnr" rÌguru .oin é sirntlcsmeffe I seú jusÌ:triÌer c cssc .on.eib .ìe lc
!e, cssr ols., o'no ao peÈhcr dr i.ncb rôÌne.Ò (ltrc crignri .r È.Ò.he(].Ìert()
a in(ft nll no tildnn AÒ .onrr-j.ni. cnsÌe dl mÌcncnrnxLidrd{r Sc
de orÌrìs ligrrr:rs
iePr*.rifxo q!.ndo e! vel() rmx.oisa .s sensr.òer t os .ros úÌe .nrmis si()
Ìnas, artuis dcslr, rrd !Ìn. oulir (ors. h2b1ü es dx nncr rrid.de dÌ cÒns.ièd
\$nD. eu \cD x brÌÈn", .lue i rpúls .i.. o ienôúeno ro.orlÌÌir'ioj .:i. esl.iÌ
úÌn pedìç() de prno pnÌado e. rÌÌr\ és dc diaik, (lc lnni É esse
Ìe eu !is() rnúft (!rs3. Iir LúD.Ìeleji.irìl (on..1ro de ienôÌie.r) qrc Ìc\'. Hlsserl
do pris i .cssc donidi. do ìtprc{ìÌ2i' N l.n.r em ú.Ì /ir.,&"7oloí1.i. enì uÌnr
.lue ÌÌrN!Ì dcs(obtrá a pÈse.lr (lc uDr. esr p.nìeirtr n.r!..r de inÌe!.nÌral ad-- (!r. Ìógi.r dÒs Jena)ì.nos. o !!e é
.e,11 aLn idrdc" ú .oÌÌs.iên.iì já xteír. fo, sl só. que nì le.dxdc cLc cssc JiÌúÌe.o? rle c r rfrcnÌÌi.ìo de
Ìrm. rrlrdrdc qle se exilÉ d! !ì. nnpÌdÌa lessr pringe!ì !rì eviüdc uü oÌrjeÌLr prn r (().5(ian.u. É ele qre
nel,r Dris (l. quandô .()nsnLcÌrn)s dcÌ!ü!m essÌ r.iìs.an(i.r oüo sendo
rlgrLn5 Qsos ÌmiÌe C.nì1o ìr) lcnnos Hussed si.r|l!snüÌe Ìrrnspa)e pl tcr.lpçio desÌe .Ì)jer). r arnorc. e nio
u,r .Ho rixblsrc € i sesui.. PcÍ(cbci r o donÌnìio (h lcrcep!ào
nÍ,s 6sc rmbes@ .oúo otu síìbokl os ..xrceiÌ.s a.rcs lor't.dos
i o quc ocorc qu.ndÒ \'ejo u,n 1,rço na r.iÌise dr Ìqn.serÌ.
n() pnpcl (oDro súrdo únr n,e,() 1rrço (aro ]\goÌÌ. PxÍr crpliciiar
c. l()go dcpos. o rcjo .on. o sin,trolo rcnú se dr utrra fc(clrçio
da opcmc,o ernnìéÌi.r .ìe strblü(iì.i snDpìes, .Ò.r) rqucÌ. da if
Dc uú..so .o o!ú. !!dc csri 1 dil. rore ro ìrÌ{n., clc dfi que
rcÌr(a? Ela nìo esr:i ni .ìr,-Í rlidad! .lo .xisÌe no irìltÌnÍ d. nÒss.
Ìr.co no papeÌ. .l!e é ì .r,s,ÌìN nos.lois cons.iê,x,ià. rrÌ (o.tL!Ìro de
c.sos Hlssed co..Ìuií (lrk.r d,iircnca se.srç.les alnda opa.xs.
$i lode se eÍalìele.Ér p(tr (Ln,a ..rÌl qle por si s(is n:!) lponÌ.ú.
paficrprçio ffiqLi.l Á(tuiL() mcsnr.l eindr, p.rr rerhum objeÌo.
qx€ pou.o ierÌrD det)is, c ( (h.m.Íi Lss.s se$x!ões .lellmi$nì a
d. aÌo de 'doacào de se.ti.h) lr .s{l rcgiào dr \ensibilid,dc no
ero qxe üanÍodì o.ier) i al)(s(o cn seiÌi.lo esrÌiÌ. .h Jr"lrw
súDbol., enÌ rep.ese.Lriìlc dc our," -{ essÌs sensi!()cs sc
colsa qle é eÌe Íiesdn) ic,es.enÌr. ìto | 1)j1lo1cn
Á nÌe..ionàli.lì.le sd-.:Ì, parN I tusscd Ìe nÌen.ioìrÌ lsse xio scú
!nì {ènônien. dr.tuL,n dN .cprcsent. chrnÌado de _xprccnstu ou
c... Ìrt.rt.nrÌdt é Ler.lcr. por m.i.r de ìr.,ese Le,o(r dcÀr
.Ìe nà., iÍÌ!Ía quàis ()nhi(1()s drdos rto do ,.rs grego. (txc dc
à conscien.ia, d tuLiÍ$ onrerid()s ftlo s3ri o nonenÌ. espe.irìÌ)
dx.Los. é /eerrli7, e$es.rú.s .1Dr.Ìnl()s do penlanenÌo Essc âkr (:
d. ftrìenr co1ÌìpÈe$n.. assn! .Lcs.i 11. o rcsponsáveÌ peh Ì1()rçÌ()
i !ÌcncioüÌnìade seÌá erlunJerLe a() dc scnÌnìo que 1ii 'rÌrn.1r"
f.!ômcDo da _..presio EaisÌe inÌcn rqxclc .onjLLÌo de sensrçÒcs
ooruhdade seúpre qLe, rúì!és d( u.l opx.as. t.zendo .ônì (ÌrÌc r
-.:Í*€i
&do, ms \is.mos alg. ni. drd(). sc,n .otue1anc1r se torne '.ìi cça(i
: prc quc uu c.ltì prcsed!_ì 'exp,in,i, 1 um ob'cro ü.ns.en.1cn1c, J
: u1tu d.t.JÈúedr .üsên.ia loj iss(). s(ii aL'ïorc eli no jxrdnÌ Arnxs
,r!, i)
: prctcír.Ì trÌrr no plLúrÌ: se.io \.'Lrirs as gfuç.s . css. log.r erL.e scn
iin en.i{ rìrl drdcs cm HlÌssed. siiurdxs sr$rcs c rÍr do.do. .Ìe fn
I enÌ disLi.r()s tr.(Í d. dperiÊocir e des Lido 1 inr.or! _.paÌe.e parx
: dt,elis .r. dìf(rcnks ní1cú da .nálise x .(!rÍìan.ir. já qle igorìr l
-: (l .ÍirÈiÍÒ .rnicl) (1. inÌ.rÌ i.nrlìdr essr ({)ns(iard. i olere.i{l()
: !lÈ, tuÈ HL $dl , n rhL I]ìr. eì|.LlJi Ì ui. f(iômcno de :inore
; ndsr vidr Fr1\!irr scra . úÌen.nìrli
i dide de aL() secL, a.r's.nb 3 rèn,'nr
j nologir rrnu una dis.ljcio leilexnr e ÁavoaE DA ynÃ, daldthè do ÍÌlso
Stocré|, piírãdo p.r custav
: deutu .lx pris:Lgc.r dc nossa ..nìs.iên.ir l(imt entÌe ls05 e ts00
D0AçÃ0 DE sE Ìr00:jovom com lõ(stl!Ìar .omo o .Ònhe(hìcnto é
o stn.l malenático de igual na
lêsl!, sinbolo dè sua paílclpação rossilcl. (omo i subjeÌilidrde. rroi rc.
na lüla pelâ iqualdado Ìacial, .cess() r un, tnundo de Òbieros, se on"
ra Darcfta pelos direilos civis 1in.lid .Ìgor @n a quesdo de sàber
em Washirclon, en 1963
.onÌr uiÌtr molúpliLrdrde de tènônìenos
Po.le ser r rp.csenÌaÇào. para a .ô.s
.ièn.iì, .le oiÌ obicto lno e idêffico r si
grnd() u.,r ouÌr. P.rspecri nÌerno lsí) signüìca ft..onliecer que se
tr a cssxrrúblklade nì eÌisre i.1oìciotulida&, é po{Lìe eÌisre
dellnnì1 {las "p.rspccÌnri' o úÌl)rlho r:crcÍJ de um. smÌese que
ÍìÍe m objcÍr quc Ìevtuá Lnilì.ì ()s Lrirlliplos fcnônÌenos corÌo
HrÌsserL a ap.crcnÌar o le apresenúfòes dc unr c o nesmo obiero.
nôÌne.(i'.(rÌ() scndo !iì se x nÌen.i.Ì,aLidadc dc A.cnúno parece
nìodo srr/,rt-. dc (loacão. 2 Hlsserl esré.iÌiúa a fibsofia. é porque
qre seml,Íe ÍepoÍxd.l
lri _Pônrr) .1. se lnììÌrvr a kldlÍ nìddniidane e
. LrÌn dc vist.rr par qxe Ìôda .o.Í ianci] (i (or,sciêr.iâ de
al$Ìnìa .oisr". sdÌ .un.a in!.stig2r xs
IIas é nìpoí1nrc Lcúrcm sirÌeses .+Le. tc( ÍcLxmcrtc, .staro lormn
conrâ 0ii tese {Ìuc 11ì ftl!ú do p.ssivel ersc rcsultrdo lin.l.
nr (mprcen
de.isivadÌe.1.:
:I ._.:::r..:i !l
sro qle HusscrL r.já dlquìo
qxe é o Ìtricl() .lcnú)nrÌ rlas tu.Ìô i\$ supori a dehúa!ào de
,o qrìal u r .ons.riincrr s€ duas ortrs 1ìsuÍf,s úL jntenciomÌidxde
icPofa. N"úudÌ .l,ie1() nos \os sels Ev,.LÌ\ /sr.1,/.tgr.oi de 11191.
a (Ldo nìdepei rìei Í0Ì!nÌ. HLÌ$e .rÈnÌìa i l.tuiçrio ì repÌeÈ.Ìr
dc alg!ú nnrd. .le doreao .io , opu.hà o donúno .h ltrceÈ.io à()
Ìllc nio É n..h snrado .Ìo d.ÌÌidio .lx erpilsslo É smples nolÌ. .1'
la.ro d., nÌiLJ ,le .1.,, r. . nú e$x .posiçro a .!úìcizl e arbiúinr, c
que se P(lleÍir 1t,!(!d.r eÌn lue s,-nfdo . útrÌi.to é nÌegdh..:nl.
!n rnnâ etp(:( i.r dc innÌrã.) !Ìn evenL() {lÌ ddem dâ ÈpÈÈnrrLlio'jl
!üpÌes. que. di2ci: indcpen Qurnú, pcrcebo Lrm .ubo, é um
.Le \lai n:r() (: só rsso. O
qrLrlqucr o!üÒ. derLe dc u.ri le$pednr \i() ca$r.' a de seus aspcúN qxe nÌe é dado: vcjo
iènô en() dcreÌúini ÌxribiiÌ o ,,od. '..isa flesmr'. I .ÒisÌ nì.LependdÌc de .lneanierre srìs ou Ìris LrÌos ú) cubo.
.óro..bjeL() a,prcsenrìdo :r (onsdên !Ìn p()nÌ() dc visra rìnilâÌerÌ e vafá(l seglndo L{l :'n!a,Ìo e nunim!-iÒ Ntrs nio
.ia, soh que'ispc.Ìo eÌe nos é dido âÌú\!s d..luilcÌr se apresenri a alsaÌún. tcdÌ, .ons{ iêfda dc pe(ehü xpen} dois
.luaLqucr objero semrrc nos QDan io e! raú 2 nÌiiÌì. ÌÌrsp.r(na rerângdôs. drs snn esie sólido de scis
^Jnal,
é dado enì um bo.lo de dorçi(i quc suhietiva íbÊ I ãÍoÈ. ô .jue obÌoiro làces que é () cubo 'Iqüo ..o.s.iência do
.r ,Presefir scgundo !!ì aspe.r() parÌi é oüÍr perpccnra iglìaÌúeme iÍ,ìctnÌ ,sPe.Ì., (Ìue n,c ó eÌèdvìmde daúr, m-s
elar e por pÍlncipio variáveÌ. o (Ìuc ta sobre eÌa: .unq e árore nìe seiii d.d? ÈÌnìô .onÍlanc1. rdrúar, .bs :L1pc(ros
sc .tesn no tlano da lnrgrirgeÍn Assim. seD à pris.i{r r um ponÌÒ LÌe visk qlre nì() nc sao dados. É rr:..ls rúra
as expressòcs "o 1'crÌ.edor de A'Lslcrllz' M$ se é rss!Ì. o qle p( cseÍoobie paÍe .L() obieto que ne é ap(acnhda,
c .r r€..i.I() dc \ireÌÌoô refcrcn Ìo nÌen.nr.rl dc u!Ìì .ons.iên{ ia, Sc css€ lus aLatr -rs d(5ü paÍe eu ,i\, () rqL) lsso
pc.s.rnageú. Nàp()lca!.r oÌr,eÌô nìô p()dc so nadì siruì.lo aquúr sigrille {Ìuc o .spedo dxd() reet.ia aas
BorapaÍe Mrs cadx unìa deÌàs o rp.c ou alétu de scLb üodos subleÌivrx dc aspe.kr.io údos E se é assim, cnsrc
scnla segrìndo um aspccro deÌemnìa.loj doaçàÒ. ele só podcú se codlndr .!m xqul Ì,!a .trrrr fuÌlr d? inen.i.nxliúdc.
scgundo !!Ì dhri.lo nodo de dôx!:io . toteli.ììde d.s fcnüncnos qre ô rr.Lzcnl Hlse i.lia,Ìuá de 'ìÌen nÌdiúdc
o mesúo a.(rnccc enÌ nÒssx fc. ì ÌÌossâ Dresen(a. O obìeto nìien.:ioúl do horizonte iftcmo . E târá qu$úo dc É
ccfqio de utu ohjcto quilqxe. Á .r(lx seri a rÌridâ.ìe slnlaÌie de sers nrúhitLírs núlirÌur qÈ r.nlo obieto Ìem seu h().i- 9
m.,menÌo. é atcnas urn asped() d. nodos de dÒrlio (\Ì Jàú!ìeN)s E é isso zonÌe inienio Lle dcrcmiüçes, que nio I
temlna.Ìo do objcÌo qfe ve i i nossa qrìe pe.dìire 1 ll!Ì{scrÌ etiÌÌÌÌ.I eaislência são etl xÌtue.Le dxús. rus que sio vhrdar 4
prese.çâ, rúÌ lspe.ro que é va.iível dÕ a PhÒn Ll^ corcl.!ào enLE .ons pcÌa .ons.iên.ia O ob'eto per.!bid() é Ë
e depen.ìenlc de unì ponÌ. dc vìsú É .iên ix e objeb. x .elreza de qu€ r({1a liabtado poÍ uÍntr (Ìpr..$ivid.de que liga È
dúiinÌ{) o ,Ìoito de dor.-iÕ (itre mc cxi .ons.iên.ú é (usciôn.ia d. !nì ohlcÍ) (kll unr de seus esp..ctos aos de xis ;
be x ánde sc cu a per.ebo da jinch ou e, re.irÌô.ÌÌÌenLc. d. que údo oìrjeo i rrLbsol dìú enonìc impoÍllnoa a av
do iadn!, scgundo esÌe ângulo ou sc
!
objer.r P,,? uÍìr ()nsc1ôrÌcla inrcrÌjoniÌldx.le lue sc sirua no plano dos ;
72 \rrNl r: CEREBÌ1r] ê rrL.r)soÌ J{
''feflô.rcr6 c costui, cnÌre si r..Ìos {r ..'i:.
: ]1::::'],:.i'.' ii ].'|'i::ì.': { úeran r. de .a.Ìì Òble!) slnguLa,: li
rst\1k)s dc cad! òictoj iàzardo (rn que nci{ PÌano dÒs .]!)nzonres qLÌc l\Ì!sc.
.ida uLì tlclcs .cc1Ìric xos deruis seú situaú a or*inali.Ìede dr rn.,Lll& trÌ..ndo
e\Í lnt-n.,i{ruLidadc. non me$o LÉria nrl. se n. iúlìr ÌexÌ n(ls dccÌnnpomos
ri.rs ()ns.iên.i, dc dgo .ssúì .o!Ìô uin uiÌ úLr em nìas pxÍes .()nsrilLìirÌ(\j n,
òìeÌÒ se o àsped() üdo não reenriasr r.íli( nÌcncÌoül evìi.iÌtrnÌ)s ()s ln)
âos xspe.kr nio dadosj sc ca!. aspeÍo iiz()nkr".lo percbido, tud() r(Ìui[) qrLc
nàÒ dtÌ iisr ()s Ll--iÌals, .cm Ìeúmos e\líc dc poÌcno.l no .&xÌ.ieiÍc dallo
lrn nìun.kr dà e\t)eiialxir' de nÕ$ls te(ljrrncs Se esse Ìtu.do' rx nc umx dúì1en.a noÌ:rvcl e.r.e
! xo lx.ìo dessa nov. intcncionalidade .ün{â r)de sc Ìr.nsfonnar, elèdldìenÌe. --ssas lnÌlnd.rn2lida.les de hoÍirr{Ìre e
hrveú rnìda (únr outú, a nÌrenciôn.Ìi e1. (Ì)ìcL() dc nossa eTe.ièn.ià, .esLÌ que r prnìc1r. igu de ntren.n)naLi.U.le
dide Ll) h(ni7()nlc cÍ(yno dos objer6. de rlgtrÍÌa i.{ncin ete se enbe o! se eÌ rturadr por rlusserÌ Nio se Írtx apenrs
Quando pq\:cbo o cubo, eu o pe..ebo Ir.iin.: ncíc (Ì! peqxeno lÌegnenrÕ {tu€ d() fxÌo dc cssas nÌen.bnrÌidrdes se
(o.ú fìguru sob.c um 1ìndo Mxis xnì.Ìx. -; () objcl.) dc nossa peÌ.ep!ào rtuLìì d.sdobúrcm seja no pÌr Ò dos lenô
eu o tc(ctnrsob( e úesa, nes. qle eíá A l.lcn.dnÌiüde do horizonie * r(r()i'j (], no pÌ.no .lôs _.nrjeÌ.,s ,
en nìlnLia s!U, sllN dcsÌc pÉdio. siÌuado Ìe.no seíì risll (omo aqleoÌogl.anÌenÌe en(ÌLLânr() x priorci.r cra x0ì e\lnro dr
.eía.nladc O obicÌo pcrcebido reedvl. ànleú)r ì irnc.cnruÌiúde do hoÌtonÌe inle.nrldadc dx .onsc1àrcle Se a p
ro scu {rnon(). cLc o cplúre e. no linì úÌeno um co$dênclâ glÒ
É no sol) dc úeúx ÍisuÍa ertr .Ía.uda de inÌcncio
L--. a o 'mu.do" qrÌc sc dpõe na nìenor bàl dô Ìntrn.l() quc s. ncolt j pari nós. nxlì.Ìrde .le rr(t, a po!Ìrc ch cnvoh ir
=
EA0WEÁ80 iIUYBAIDGE, lírne. mD rD ré4!q 1337. Â suco$ão d€ haqens Ìêm€t€.o "agoia", ao !ársado imèdt.to ê ao tutuÌo pnôxino
!!ì úrl)r lÌi d. .o!srièn(1, !rÌì. ,Ìnl en.r,rc81(1. de !nii(Ì ume nnrlqnn.i cxp.rièn ia de rrÌ $m qxe dxn, Ìeü)s
doa.io .lc scnndo \s iiìrr.(draÌÌdr.les .ladc dc linônìer(r.(mo nÌrdô a xp.e .onsclên.i. .Ì{r nnÌncnÌo lÌesenrci,
dc ho.iz.rr.. ao co.Ì.i i. nìo pareceú \cnlar_.ìo. pzfr . (r.s(ran.ie. de !nì e o mrs rdrúá, d() fxssrdo únedirÌo e tlo
.n!oÌve. (lu1LqÌ,€Ì rÌnnÌrdc crpressa n,cs,no objeÌo I esÍ: prsJo nos levxÍi fLnurc próinn), !r o qre a nìel(rlìa
dl cons.iêr(ia 'lido sÉ fassa.omo se 1r\as liguras .1. inr.n(ior.Ìmede, d() ncnr serii elPerimcnÌadr por nós corro
c rs opemssenì cstúÌanex.ìen1c di.n reen\i..1{r d.do io ni() drdo. dr ex u,n obicro qle {lu.r O c$en.iìÌ enr
te dc um eÌ passiro. .ssnn .(,no un p.essi() d() .lsenre no trcscnrc. .oss! .xpeÌiê..ia do lciÌÌpo tuìo é ì rbs
.(! â!_à.r qle baL-- A ldrlncrologir n:io r.rta .lo Ìenr r.r(.o do úista.Ìc . nìas snn rquiÌ{r (lllc
scndo assnD. âs ìnftncÌomÌnhd.:s .1. po objel^d, .qlele ÍÍÌc o quxl Õ Ilusscr'l chxnix.i dc presenÌe !n(i ìllc
hoiTonre xpontxtrr pare a eristèn(i. .tc iísi.() s,- dcb .a EL lnlcsriga a reh li cnrolve uria ccnx ealensào rernpoú1,
urÌr crpÌessni.Ladc Íbcrira nà n()ssa er fÒÍ,Lidrdc iúernr ì nossa .onscièn- lncl!'i. iÌénÌ do ".goú , uri pissldo
reian.la Fr.erLlvr. que úrbâlhr s(m .lx. x{lu.,la cD qre LranscoN a n.ssa lmcdidÌ.t e urn'fLrnrc prir:nlo'
ren Ìfì. .loxlio dc senidô ()rrrd. elteÍianti, de ! rÍrjcÌo renfÒÍiL. No inÌentr dcsse presenÌe rivo. o
po, um s!'eiÌo arno [n n.ssr cÌlc .o !) m cr?efièn.ir d. um sorn quc iúnrenrÒ tenpoi'Ì aia àgÕtu tenrid
riê..ir cliúrâ. . lado üdo d. .utr() .c d!ú É l)rÍanre contriì. .e ÌrisÌórir a !m pisÌd() inrcdiaro qrìe na!).rsrá
envia ros ladÒs ni() dxdos. .adÌ Õbjclcr da lil{xolia. cn.onr.àmos o re!ìU) .raìs |]ttsente (omo i uri iuLÌro
. rssinr
reenvir aL sld .i..unrì7nr1Ì.nça e eniìn1 rePresenrxdo .omo seird() umr s!.es pi ó\imo qlre xiftl, n.nr.hegor. Â!ui, nG
è ô nnürdo ilu-- í, ctpúne enì údl sàÒ de nìsrxnres .les.onrínuos, LrÌn. vlìcnte, ÌÌÌ"\és (1() üd.r ,lsrrl.s o nâ()
Pe..cp!ào (n.!r .oolprtende. essa cÌ nÌcessiÕ dc 'lresentes lra rssnn qLe dÍ1().lso sigìift,a quc nossa .oÀs.ìên.:il
fressn'nhde desLlc scmpr já drlla? Des..nes. por cxemrt(), .o,Ìprc.ndh o .1() rcmpo é .()íur(lx !cl.r ÌÌ!brÌh. dc
ÌeÌnp. Ìrusscrl co.sidcia cssr !Ìrxgerr .lüns inÌen.bnrli{hdcs orÈnuis Husserl
unìr trbsrr,!iìo seÌn (lrLrlqucr relxçio (: rnm.ú de rerenlio r nrt.lr.iomÌidid--
llusserl pensrr.i cnc.rnÌrâÌ suà.1ìar1 na .oni n()ssr !\pe ê..ir clclnr I ' q! lo tì .\-tr nrLrtr tu e{.r quJ\E !
ross. "..!1s(:iancla do iedìt)' como se () le.rp.r Josse essr su(cssì.r .Ìe i!\n(.r úl'.' n!,n Ede nú I
(1á raúbéú n,) pÌ.no dx Ìemrrrrlnhde insÌxnl.5 .16conúnk\. scria inrpossi\eÌ tensio a ffen bnâLi.latlc 8mçs à qld F
.Ìuc cle sirrrri â raiz d?qleÌr'snncsc' o!!ú rrnx mclodia Qutrnd() Lcmos a eu ,.c dirio !o lnrur) Pia)\imo +
Edmund Husserl toÌnou-se a Heidegger, membro do íen one n ología tansce fi lentaL
pÌoiessor da Unive6Ídade partÍdo nazista, comunicar Em 1937,a doença ÌoÍnou
de Freiburg em 1916,40 se ao antigo mesüe a decisão. impos6ível a continuidade
aposeniaÌ. em 1928, Ainda assim, rcspeitado de seü Íabalho inleìecülal,
íoi sucedido por seü ex- internacionalmente como Husseí passou a eiercssâr
aluno Martin Hêidegger, um dos mais imporlaítes uma p rcocu pãQáo consla nÌe:
a quem conslderava seu iÍElectuais de seü lempo, "Vivi como filósoÍo", repetjâ,
herdeiro. Husserl continuou lltlsseÌl teve oporlunìdade de "queÍo moíêr eomo Íló€ofo."
a desenvolver pesquisas rcalizâr, em 1935, confeÌências Ele moíeu em 1938. llo ano
na UnÌversidade, até qüe seguinte, seus mânüscÍitos
a ascensão de Hiiler ao podêr, Praga, mmpendo o cordão foram lÌansleídos
eíì 1933, calor a sua voz. de isolamento imposto pelo clandestinametìte paÍa ã
Devido à ascendência jsdaica, nazismo. uma dessas palestÌas BéÌgica, Dois anos depois,
o filósoÍo Joi aíastado e leve deu origem a seu último texlo, Heìdegger ÍetÌou, da segundâ
proÌbido o acesso à bihlioÌeca de 1S5, inlituìado Á crbe ediçáo de suâ ohra Sere
ÍÌ!ÂBÌlN HEI0ECGER, discípd o e
da Universidadei coube ílas ciências europáías e a lenp4 a dedicâlóíiâ a Hussen. sucessorde Husse em Freburu
l6
@*, r:
liq1:
ll. sc essr erttdüria Èvela csú.los uni ri.h.l( que per.ril(, ,Gssar rs lcls gerai.s
d6 de lnodo !Ìe.no , cLa Ì.nltrì se da lnli psiqDi.a seguodoHr*eil, apsi
írfcr.e a u.Ìa rntlÌici.] uniii(.aúr De\nk) coÌÒgiâ dcscftnì ry)posrd po. Dilrhcl
tr cssr .âÌi.Ìcíslic. essen.ixl dr 1d. psi úo uÌrrpassa Lnà hisúrie nxÌúil das
qÌÌie. É possnl. núÍ1tuì o.Ìa psicobgir tonns LiisÌór.as do cspínÌo. (Zen
c\plioÌl\ a tÈltr psi.oiocix .ìes.r iú? A.ìi pág 2n) ìzlta x Dllr|c.r a .ompÍecn
RÌ.nça iúndamcnl1Ì enÌÌe o {!nh..úìenl( ) sao de quc a psl.oÌr)sla dcsoÌivr l,(xlc
psiológi.Ìr e o (o.ìe.úìe o ú N2rÌre2x rvânçÌ.p& unìa psnol+t. ncionxl. ou
(side no lir() dc qle x lida (lr aliu nio a seja. unìr úlesigrçào ús esÍtrÌLtrrs d
údi de nÌnb simplelrenLc cÍcior e en- prbt dr (otu.iêD.ii A pslcoÌogià (..)
qu.nto *te.nirirlrde, tu.s rÌÌ(. ch é dìdl WILHELM DllÌfiE! toto dec.1905. Huss.rt dcve ser un! .lê..ir .las lcis, eh devc
cnr sc! enuadc.mcnÌo drú) p(jo conhe cÌlliNu suas concepções sohÌe lstcotoqia !Ì..n._ai un .onìpleì() dc ÌcÈ Ìe(trì.:as
.tnoro .le sl. p.L1 e\periênclN nÌÌernà' g(reis quc rcrio pxtu rs.ièncixs do
let nt"t,iolEicõ, pig tlt
(Psi@lq:n1
.spÍfto (.. ) rnr i)nlio inrloSa àquelz
i .1arc. dir.i I rÌ,scrl. que essx psi.. i tr: . i i:.:-rt i ::i..: ì:::i.,i r:.,.: de nÌreÌnli(:r c da lísi.a rearnca px is
lÒglx des.ÌiÌna n(!.5rÌa de rLml aúÌìse I:iì csn'do dà \ida psirlun.r po. úeio da dancixs dx Nanueza lÌ.Lrr, pág 22)
cienLiflca À !niüú, inRrlriu f,(trsisar nào dcsoi.ìo sìstemííca ji eii:LfonÌado p(r '1ìrra se, cDtao, px.Ì ltussdl. .Ìe es-
é suficlcnre prtu 1 (onsÌinriç:i() {Icssa psl DillÌ.-v conÌ) prc.edünenro adcqurd() L2b.Ìece. u.ra psi..Ìogla rr.ionaÌ nã.)
.Ìü)gia: sio .e.l-ssti.s lrnì t{niìN!'.to.Ìe pâr. x psl.oÌogi. IIas. * ns rcscs .Ìessc dcdurna. (onÍlfuidx (onr b.se enì u.1
drnrlllos Lda d(sücìo sisÌer.:nie qle
e Êlósrlo pb(u,rm srìpertr Ns posi!òes csfor.o .is(llsarÌeme (lcnÌifico de dcs
PerÌiihm . .oÌntrccnsaro d.s rip()5 dc er .aÌrÌralisrrs. !u8oin.Ìo urnâ psi.oÌogta úçio drs cis, t,i'r)., do psiq!i.() Ta1
..dern!ìú qle x v(lL rrú!i.Ì (\,..1a runmcnÌe inrrrìti!ìj .rft.cnr d. .t)leLi- .siorç. eÌigc unì ér()do descÌiÌivo. (luc
A ÍenonÌênologia husseÍtiana PoÌém, surpreendenlem€nte, relatividade de suas leses, que procumm demonstÍar a
sulqe em oposição à idéia Hus$rl Íunda €ssâ validâde llusserlprcpõe uma nom impossibilidade desse ideat (o
de uma slbordimção das da lógicâ na subietividâde. ciência, rigorosa, que estulümlismo, poÍ ex€mplo).
leis da lógica ás teorias Mas, agom,lÌata-se de èstabelecerá â oblelividade Seja pam címbâler seja pala
p6icÍlóqicas. I,la medida em uma novâ subietividade: de cada ciéncia rêgional. apoiar-se na Íenonenologial
que se pmtendia esclaÍêcer não mais um suieito Todo o conhecimenlo toda invesligação que visa
6leis dâ lógica âtâvss de empírico, mas uma eslÍübra passa a ser aaticulado em delefiÍinar a objêtiuidade íto
eslrìrtfas psíquioas, e €sbs essencìal que constilüi ün fundamento último. conhecimenlo deve corÌfonlar
deveriam ser dêteminãdas a própria subjetivjdade. Esle é o idealcartesiano: as leses Ììusseíianâs,
poÍ uma psicologia nabratr a Husseí, louco a pouco, a validade universaldo Além disso, a feflomenologiâ
vâlidade dessas teis passayd conhecimenlo fundado na detefiÌnou o suÍqimento
ã s€rdepedente de um eslÍulüra que permile a verdade do suj€ito, do,,Eü de üma séÍe de ciências
esclâreciÍrenio por parb de aparição do mundo. PoÍ isso, penso". AssiÍn, em lace rcqionais: uma psicologia
uma kl
psicotogia. Mas, tanto o mundo quanto o do cetÍcÍsmo geÍado pela ÍeÍomenolôgica alÍaves da
se essa psicologia, c0tÌto sujeito são tomados em sua contínua süperação das investigaç€o da essência
qualqueÍ ciêrcia naturat, edá essência e não êm teses tanto das ciências geíal do psiquico (SadÌe);
en pêÌpébâ banstomação, suã íealidade naturali naturaìs qüânto das ciências üma eslética, com base na
ou seja, a validade de suas a essênciâ do mundo humanas, a Íenom€nologia deleÍminação do ato que
leses qíá seÌDre ern conslilüído e â essênciâ do ProcüÍa estabelêc€r um visa "o belo"ì l]mâ morat;
veificação, a pnápda tógícâ sujeito conslituintê. conhecimenlo püm. Devido uma oniologia (SârlÍe ê
peÌmanece como ì,erdad€ Mas poÌ que lêl Husserl? â essê ideal, ela é discüüda Heideggêr) etc. Poí tüdo
Í€lativa. Em reação a ess€ A fenomenoloqia Íoi a última poÍ quase toda a filosoÍia isso, a Íenomenologia
Íehlivismo e cla cÍnseqüência Eande tentaliva de Íundaçâo Post€rioÌ: não somerÌte husserliana tem papet
célica, a fuflomenologia tolal do conhecimento. aqueles qüe â adotam ÍundameÍtal na lilosofia ê
desponh afnmndo a À fragmentação das como método filosófico nas ciências humânas da
nece€sidâde e a univeFatidade investigações cientíÍicas
das leis da tógica. e conseqüentemenle à
0leidegger, SartÍe, llerleâu-
Ponty etc.) como aqueles
c0ntemporaneidâde, :
LUIZ HENBIOUE A. OÊ SOUZA
ns p^ÌrÒES ul
Iir ssrur.
menre por vlvidos". (Iíléias I, p^a. 722) oão tem por inÌenção primordiâl .evele.
Nâ percepçao adequâda não lú me- um existente: não se procura atesrar
diaçào entre a per.epçào e o percebido: o "fato" desse lividor nào se irâu de
o objeÌo é dado em pessoâ. Tmra se de reâlizar umâ ciêncìa fádca. Husserl
um preseoça absolüÌa, âo contiário âfirma que devemos ultrapassar ã des-
da percepçâo tmns.eddente, na qual o cdção "iogênua desses vivìdos pâri a
objelo é revelado por Êicetas. O objeio .lesc.lçào de suã essência. Enrào, não
da reflexão, por se. imânente ao aio se tota de conduzÌ adequadamenre
que o vìsa, surge em posicionemenro umâ introspecçAo, ou seja, um rerorno
âbsoluto, liá um preendimenÌo ÌoÌâl â um fluir de fâlos psi.ológicos, mas
cìa intenção na Íeflexào À adequaçào de âcessar a essência desse vivido.
da reflexão é â excÌusào toral dos pon Por isso, se a fenomenoloaia é, pelo
Ìos de vìsta que poderiãnì levar a um nenos de início, psicologia desciÌivâ,
dìscordância sobre a exisrêncìa ou a não lhe interessa no entanlo o psíqlìico coSto nnplca umâ percepção imanente
essênciâ cle uD objeÌo. A ãdequâçào da como fator o recurso à inruição nâo é indubitáveÌ) e umâ inruição individual
reÍÌexão é a p.oximidade absoluta enüe um retorno aos faÌos, mas às estnìrurâs (Íal cagíto, de l^to, hic e núnc, é ind!-
a cosciência que reÍÌeÌe e a consciência essenciais da consciênciâ. bitável); a in!!ÌiçÀo eidética é verdadeirâ
refleÌide. Husserl conclui que â exis É camcle.izada assim a distiDçào en- pan lodos, â intuição *istenciâl nio é
têncìa e à essência do objero rcvelado Ìre a âlilude reflexivâ e a inrrospecção. verdadein senâo para mim".
sâo evidências inconresÌáveis. "Toda Não se úâta, na reflexâo, de buscâr um  reflexào fenomenológicâ nào tem
percepçàô imanente gaúnÌe necessa acesso imediato a üm existenre que é como prioÍiclâde recuperar esse vivido
rìamente ã existência de seu obiero. ''eu mesmo', mas de atingi. uma evidên, tal como ele "existia" iÍefleridàmenre,
Quando a reflerão aplicâ se sobre meu cia eidéticâ - termo referente à essência nras a essên.iâ desse vlvido. Nào é o fa-
vivido parâ o rcvelar eu al.anço um das coisas, segundo a ienomenologia to que aparece que interessa à fenome-
absolulo, coja existêncìa nào pode por - que superâ a intulçào indn idual desse nologia, mas â essência desse ãpârecer
princípio se. negã.Iâ; isro é, a ldéiâ que üvÌdo atual. Não é a indubiÌâbilidade dâ Nâ tnedida em que a reUexâo desdeve
ele não exisra é por principio inpossÍ *isrência desse vivido .efletido que é esse aparecer ela é adequadâ.
tel. (LIen, pâ8. I4a) buscada, mâs de sua essência. obseNa À intuiçào é libemda de seu caráter
Se â reflexào tem por "caráÌer es- Paul Fi.oeur: "O .oa'o âutoriza ao mes- factuaì: sem dúvida, ela é iìusrrâda por
senciâl ser xmâ rese de existênciâ evi- mo renpo um inrüiçào eidéticâ (que um tàÌo, mâs o que é visâdo é a ne
dente e irrecusável, o retorno ao vivi<lo se enunciâ, por exemplo: a essênciâ do cessidade eidética qxe esú para além
desse faro. Á evidênciâ eidérica esapa
à evidênciâ existenciaÌ desse vMdo paF
PEQL$IoS AUALoS Azut5tnnr lll.rc, rstt. P.r, ttu.*rt, rão .. d.c6 rcorrúídtr
a s.rsqio dê @Ì com a coloÌaeàô cor!órÉ que apârMtr tiNlar À intuição individÌrâl se conveÍe
- isso que é, em si. umã possjbilidade
essenciai - em intuição de essência.
Essa adÌude é semelhãnÌe àquela do
geômetÍâ, que passa dã inruição ordiná,
ria e empírìca das .oisâs espaciais pârl
a intuiçào eidética desrâs. Para ele, nào
ioteressâ a exisrênciã reâl do Ìriângulo
eqiiilárero (como sâbemos, não exisÌe é
na Narureza um trlângulo pefeitanenÌe H
eqüiÌáÌero). Não é con base en um ã
experimenÌo empírico que o geôneffa j
formula o conceito de riânguio eqúilá- 3
!eo: seu objeto é um idell.
25
JCÂI{ GEIIEÌ,
1rÌì ollirr í,l)r o oniL,núr úL obn de deÍ116 esses gêneús rxi tuì.Ì,Ìenl{, {lcfi o, fossr époe. ou . 1oüì. prcble,ú
sÌÍre, delenúr s-- e.r alguns dc scus 1Ìo nnnb o po1ì da denideir.r 1ìgun úr pen ri.a dc slr sobrcvirirci. (lcliois da de
üenÌos úris sigiìifi.ìLn1)s. lÌrL.le ()nsltrltrr semc.lo srdn.noj a úonogÌelÌt hisk-).i.a (r.|osi!ii() do Ììslir.iÌo Ab$lulo" bara
r peiìÌtu n.sfurnxQ. .L()s sa.c,os ao co.c.dir. quc en.onúr LnÌu eìPre\\àÒ usrr ()s tcrmos om quc ,\hü c lngeÌs
Ì.úgo do iÌine .io do rubr D() rr.rncc nolncl co -\7iil í?rcÍ (19i2) e .uÌdinx sc rciìrc,n à d$solLÌçio do sjsrem. he
..1 ,.id-n', (1938) e dos .ont$ de o,,r,r) .o ,ìonuficnnÌ esnìdo sôbÈ fhuhe.L o scixno) lr D.s . próprix ÌrateÌôiÌ dô
ltrat)) r () set. o lLkld ltt)13). un, Ì+ dìda Ltd-fdr]íid (.1r1 I). ireÌ:Ìúr ( )nÌ )
(
fcnsamcnl., s.nliano de rm pÍojeÌ.r de
s.o de onÌoÌ.giâ leiÌrnren()Lrlgl( (il ^tgr
.scmflo dc xnì nìénÌìÒ .on.'et .iÌp' de pür À o idiatõ tía /àr1ílt!i ê
''tilosoJi.
é n enÌrnÌ() iiLìulúncn ì dc '(omlrn.r psi.ânilise e nÈLlisrri . .xprc$ào desse pÌ.bÌeúà dr ntÌe
'.dNri.r
ÌrÌ. !.ca de ÌeaúÒ (..1r ,/^ÌÌrrr c ì dc 1i1,ôn.ir ò tìlôsôtl3 le r.nìrénì .lr ìÌe
tr.r ÍìÌan € (ltrs^l De O sct .. n.rld. -, : i, .tt:.r, I ..: i .: .JlrÌúlnas condicòes so.iâh do úund()
{(n!c )nrr conìo 1ìosú2 púì , x ensai()s les por .tuc o ens.ìo (.oÌr!)nrnra), conÌclnpoúneo. snr.lizâDdô . bus.r dc
dc (Ííi(r c polirlc. (.6 dez rÒÌlnie\ de {,ii cnì .túr4dìT, seix ú.s rìor()cr.Llas uÍrr .,)1'aJò/,m que p.,ssa drr cÒnra d(,
t/raçt .t. (f()rlrgcns. pecas de Ìe{ro e hlsratrn,$ concreÌ.s , eÌn vez di ,fi,1 de L(,Írpo prcs.flte. (^q!i. iÌÌis. o p.nrÒ .ìe
rcÌeiÌ!\ de fiLRrs klcnt( os qü.is se dÉs reflerio furx porcd.Ìa ÌÌr lìnxl .le o r'(Lgr pdr onde .onvegem rs prni.hìis
Ìa.Ì o .S.Ìiz,ri) ItrÌr.1. alÌd.ciosx tuo s \er e I nd.l.ìl for qle S.Íre rband()na Llnras de forç. do rúr|rÌ. ornÌerLal,
ú1ìçà. de trLn nÌ)ncnÍr crlcúÌ d. vi.Ìâ e esie tÍ.iclo 1ìosóii.o? \esse abr,Ìl(n) scjJ dito dc pe$agenì ì
ob de rÍetr(l, cscrÌo cm 1958 l9t9 sob csri t1n joEo, ned. Ìnai.s. mdx drn()s. d() .Hcgel refresenÌr o xp()j{erL dr lilo Ì
en..merú' dc Jolìn HusÌ.trr) À e\.Ìu!':i() (Ì,Lc ()
Irioblclu do esÌrruÌ. dr filosolil soJì. ,\ partú.ìeÌe. .ejtressa(, \'laq faz;l
: ... .,nÌlr .oDì Ò Ú!n(l) .Ìoc rcn dr 'dr ei.itl1(lc naqleh fran{.:1 (on rorm.Los t! írs gi.nrros xo Ì()ngo do iÌl
j -- -., \1.( eo úesi.() t(rÌpo enì \!hn ìi.h IrcLN ü.ü..Ìi2r!lo d()s con ner:iln, d() ruÌiÌ o qle los rr..nduz
: . :,.t tìe ld l)ô1. Lb suer. t.ne jÌtos so.iaii, lÌr ponÌo .Ìe \lsrr lit(irno. io fÌ.blei.r d() ,.i.io .\ .ÌÌ\e tril
.'r'.n,Ìdlld)r$inrlaÌ. 1ìì .Ìr se Lrrnou l^snci.om ] desc()trÍ1 (rlDpÌten.Ler () s.nr(ìrJ d!'sse iÌnreúri(),
: - . ! ,rs rh .!ÌÌL.x lnr.g,(.sl nr d. Kxllì e, s(n!du!ro. dos.Lissi.()s do nÌr gênese e seu tlrstuh! esÌi I heu
:_! rn ienn)éü o ((rìcço ric modeÌrìisN) a rc,l.!no. do poúr..Le ris r.r ü .sÌruÌr11 .le o19 e t) radd \tle,
_ iì,,.r. emltemÌizdr I)(1. ílonll.o. de\e í.x nm. úida deí() |oi!. r peni le.lLrr o :!r8!lo dt n.ssa
. .,'i Ì.Ld.frcr beÍx: HusserÌ HcnLcggcÌ (àüÌr.s !nr.ì()s lcnrr c cenÌÌÌÍ unì p(r(ÌLfoho o 1a.o
pelo Àess() r (()i1!,ìi.los enì lìÌ('rnt(\ ncss. .Ìissi.o do pensrincnro .onÌe!ì
de v.rgurdx) e lk,Bll útÌid. peÌà rl i |.raÌnco. p,r.Ì. nevrilgnr) dr cr.rlr]cìo
-: , o!!. erPe.Lr) da ruPtLÌ .. da lilòolir (La A(.o de Ìiojele). {lxs loNrs eÌn srÌ1re
, -.{rÌr .Élunrr" (c\fr.ssìo lloü rris tlcs(oLrcnrs. co.rpLeÌxii sc
r:: l).:iÌo ÀnrLes È,r d.sig os ÌnÒs de rr.cndiTrScnì .h geÌ:.ì. i:,:t.... r,..::
: .uÌ ri de .lre sc rlliÌcrl dos J H. x iterr(.:ìo .lc Sr re e .Ìe À esrr 1) srre. naia
uÌ!r1 onlológi.r .lÉ
i -:.., r!Ìglesir lirn.rí d! ,\l.rleelr Po.it ()s 3 ll . no caso. nì í.sììto.ÍÍ!i s! a p.Íü de .r (liiL.,g.
.rÌr nun.Ìâ\ r re2r Pch rlfreÌrdos coÌn. IÈ]ìsrdorcs _rc.Ì$ns' ..Ìnr) (o.r H.idegge. e .(!. ìlc8c.
irrÌ,ido .lo espiiÌ rL . .: r l)onto de pIúÌ prL trrÌr lìÌGotìx .on iLÀLr,.cn1a 0cnÌ. eÌa É ,esnÌid()
r ciciÌ.r .ìessl rup1Ì! .(Ìr . EÍi rbeÌÌo () .r.Ìlilro pr r hÌÌ .Ìe urr ti()f(isi1. rlcÌibeÌa.lo.le xsslnìi
': :,,irdr.ic. .!ji faÌ.Ìtu dc gu(nrc eniÌ.dr eni {en1 do.anÌ.n.i. li. fteLabotundo. a ú!ìaçì.i .(rÍ--irrLil
. . - _!.idtr Ìror Iean \Ìilil cil l(mo. o.ÌpÌr!Ìo.ìxis,lco. ÍÌcr.ss.nÌe dessl iÌ(llcürdade t,lontl.a Ti pr!
: :.: L! .!n.reÌ! se .uli(r, dJ tìÌ.rojì. lìân.esr { )i Lcflporiìn.a
( p.(ilr) csLii .st.q)rdo nx jiÀe d.r rbci
.ir !1 i1lkt|úÌLt ,\ eapressì. re(nnr o1.úr dcsse Ìun d() iÌr! O pensrnÌenb .r\lcnÌr
: : ì iÌ(r:so do krnlisi.(i .,01!rent., de ftr,^açâo .xlÌrÌrl na rerLiron rrnr .oosi.ìeúvel p.oArt\so x()
:j: : -ì(!Ìr de iôÌÌe retr!:!) lrtuncx qlÌe ÍesuÌÌx .la tr,PÌÜx .oÌn a re.Lu7 i . caisrcrlc à série .Ìe aparlç.).s
:r -rg():r ro inÌÌrr de unÌl ri.l(_.ìo .spn1 .lisfu e da d(s(ob!rÌ! qre . fìrnifcs(.m. VÌs.!i se o.Ì irs()
:. :. .: ::.tn L r L.nr fss. Ìre.li!-i() .Lr '.Ìrd.rnnì..ie , é Oi, .ro,,.tu r.r srPrnrii urrÌ (.no mi ero de durl\nnx
rr.;r!ì() ltc L-jeÌ!És rÌesmo Ìcnìlo .LÌÌ nÌir.ir d. fini..sso que eÌÌÌ)rr1!rr1m a tìÌosolla e (lbstirtri
. : : . .::i.. (l!!: ..no.! Ìrx dÉ lnlÌÌld.!ú d. uÌn gèder) (1r d!Ìcl Ìos teL() nÌ i!ft) lo iènôúer() Ìlsse
- : i:!ì iiì:i.r ÌLnrl 3.Ìici. .io c ics!ìosrr ros Ìe p()s.Ìrd.rnos' objeiiÌr) i)l . enlrdo/
] i ::!!E..]L:.11, .\ lnr peasÌ eiìL:_!) cnÌ m!r.hi. Nr cr.trÌziÌhrdr de se () _fcnsarÌenro nÌrleno r.s
::: : ::q:]l]l l] d,)G nNnúos o _eosani dc onr.togr. fondc rqul p.lo nonìe rripl() J rl
n,! .r.r.i.rn!.. fr.om.noÌ.igici de sxn 1. csÌ?i ÌimbÉn (.16 (Ì,L1is ll.gel e Heidcilgq. unl
::: : -:-:1, - - ,l: r..J des..ìtÍ.r p.nì.ipal dos r.mnÌros Ìxnr() riÌ. s2nì.dos. preval(lf $ln!
AÌrl\ F D^s P\lÌoL5 2,
SrÍre em l,?rlr.à e
.ÌÌ^É,L2, lolÍr Ì)(',stuna. manus(iiro
dc lr).iE): A.('ìs.iên.i. nà.r a @nh(l-
ncnr(), trÌ$ erisÌên.Ì.
l! r, PuBrcÁ ! @^sc.iD^c4
NLcÒEAty/ctrÀÇÃa.
:.- :tr elipshúo . Se na origenl do ( embô.â sua vjsão Éja obscurecida pelo . r PuDLÌc.\ Smxçóa, o rRrr.rRo
-È!: rúiúô
---< _etr
esú a descobeíâ de
ür tudo pela ópricr dâ filc
postuhclo do idealismô âbsoluto"): 'A
intuiçào genìal cle Hegel é â de me lazer
ÈDrúDos an tró5
r:È i llu*d. que me em aÌiás mais dependene do aJtlo m meu ser. E! ! ,rr l]ÌBrcr s PrÇ$ rr ,r,iot r.rr5
sou diz ele - um Ér Pam,si que só é
1::- .r5 Ìemos con q\\e os catnels Pan si po. meio de um ouúo. É pois em
* ; j;, de grcfte rcme mcu .onçào que o outro me PeneÍj?". A
! r Pürud o Roq^NcD cor: rorz
L
::r:: : :<otEÍ. dr fenomenoÌogia), gmnde cdÌica a Hussed é qlìe ele nào !c-
rìa ultmpâMdo ve.údeìnmenre o idea- r,,ir Ì,ÁNça a rLc{ o,riro.o,o!,!Ìr
! :d:!:€i íeno.ìenológica . deve-se lismo kaniiano: "Ele nunc úlÍapâssou a
:1-: i-j<Cgd do que à filosona hus, pum desdiçào dâ aparência enquânlo !a1, , rir l$ c^ .t/^" cÀìÉ:
i: .-jn -iderÌisno Sanre, já nos ence'rcu se no cosito (...)i e seu fenome
i-*-1i i:,Ì: apendo po. Heìdegget. ni$o bein a câú imtanie ô icleâlìsmo )')- PrBLt
^
QtrflìÒ Dt,út1DDo.
:- !\. . -idelÈúo de Husserl é kântiano'. E em ou!É passagem: "Husserl
::É:n s Ènes coD reì.çâo coqseryou o sujeilo rmnscendenral (...), 't ) PrBL.À CkÌnd D^ RA2ÀÒ úabnu.
r =-:--- pr. iú. desÈspcirando a qüe F a$etnelhà úuÍi$lno ao sìrìeìlo .ìa lnNça ,4r ahr6: O R.J.\ro
--rr:!:.: YftÈ evmiú os problems kmtiano" e, nesâ medidâ, esli âquén1 de ÀLÌÔUÍ@MFICO V!LEU{H' Ô Pi'MIO
ì!:s:ü1 d qüé1ào . p.Ín d6 sÌu Hegel - Âo passàr de HusseÍl a Hegel, NÔBEL DÊ LÌcMTUfuj ou RIicÌToU.
Ás rÀrxôrs J1
lir r rrl:
CIDADEQUETNÀNI\ptalúad.tndllg otdnoÍ, tat3, p.r. S.rb.,. ftoÊôflr t m d. IíaÌ con a htsú,t. tnodt.t
de tudo e tundamenràlúenre, um Íela o "lncàsso" de Husserl), o prcÉsto d-1 mis c'onc.eta dãs experiênciâs" - ele é a
çào de se. a ser, e nào de conhecimenio Iìlosofiâ nào é tampouco un "absohìro de ptóprkt 6peíiêt i^. Nào tuais po<lendo
a conhecinenÌo, se o solìpsismo puder conhecimeDto', como nâ filosofia dogná ser enquadmdã .os úoldes dâ tradi€o
se. refutado. vlmos, cotu efeito, o fmas dcâ do sé.!lo )("lll 'Renunciando ao p.i gnosiológie anlerior, a questno dâ ver
s de Hussed, que nede o ser peto cc mâdo do conhe.inenÌo (...) dâde situa É agom noutro regìsno: o da
nhecimento, e o lìacâsso de Heael, que o âbsoluto, o mesmo âhsoluto que os ra e\pqíêúcia úi"ída. (a qve, âliás, Mal?ux
identifica co.hecimemo e
ser". Neste cionalistas do séolo x\rl
tirham definido - impoÍtate fonte de 5N- enunciam, ú
paíiculâ., é Heidegger quem abre o a e consütuído logicamenÌe como um obje temos liteiários, tu Condìçao huwna:
minìo âo mostÉr +ìe "a relâção odgiúl to de conh<inoÌo. Mas !râtâ-se, agorã, .Nào eÉ nem verdadeìro neÍn
Fals. mas
do ouÍo conr a minìa consciêocìa não de Dm âbsoluto de exisÌênciâ, e úo .le aidìdo".) isso signiffca que, Àssim como
é o conbecimqto". Em Sq é a ação conhtrimento (...). De faro, o absluro, ouL'om, à époe da consoli.lÀção do
que prcvâlece sobre o conhecineffo aqui, nào é resultado de uma coNtrução mundo modemo, a lìloso!â, àpós uma
ú que âqui, neste primâdo da açâo, o iógica no tedoo do conìecimento, mas longa llàvessia por 'turblìlenlo.t mâres",
''quieüsmo" heideggerìano já cedeu lugãr o sujeilo da mis con.retâ d:Ìs experiên pisou em tem fìme (lal como Hegel sau,
x uft .Ìtivieno A /a Kojève. cias. (ry pág 23) Ào "âbsoluto de co dou o âdvento do petramenÌo modeÍno),
nhecimento", onsLaído ìogicamente p* ÈpallÌndo-€ dz teologìa, aCon (con1 Sa-
Alls()Ì.t 1r) 1)lì lixÌstlìNcL\ lo "grânde mcioúÌismo" clo séc1tlo xul e r.''!o sobreÌudo) a ffÌosofìa È sep@
Mas se a questão dâ verdâde nào pode (pâlâ usar a e\presão de Merleau-I,onty), da teoriâ do co.tucimento (e do suÌeilo
mâìs s. pensada nos termos do antâ SIVcontlpôe pdtânÌo um 'âbsoluro de úanscn lene ), tentando aÌcançar o solo
gonìsmo epistemológico kaotiano (dãí ensrênciâ", deinido como o sujeìto da da "*periência oncreta". Em llìgãr de
I DÀs hrróEs JJ
A descobefia
do mundo
concreto .::.;: i 1 tt r.I .:.. !.
34
Srrrtrur
FILosorLA. "coN(:RB'lA"
É bú connecida a passagem nâ qÌrrÌ
Simone de Beauvoir, companheim de
Sartre dumnte toda a vida, nârra o
impacto sofrido pelo filósofo quãn-
do Faymond Arc4 enÌeo seu colegã
n frcle Nomab Sapen"urc, ^lertoú<
acde do método fenonenológico. Os
três bebiam em um bar em ParG, ú
1931, quando -AÍon âponÌoD seu copo e
disse "Esús vendo, meu 2úigo: se tu és
fenomenologista, podes frÌar deste ce
. _:r.i_,t,:.::ì jr ir.;:*
EIJ E uM
0uïRO"
0 ego como objeto psíquico
transcendente
Sob ainfluência
da fenomenologi4
SaÍre aprcsenta o
ego como um "ser
que está for4 no
mundo": aquilo
que a consciência
toma como objeto
de reflexã0, e que
exi$iria para el4
não em seu interior
41
À .boÍdqe'Ì do corceiro sa.tdìno de cla. .ons.ìêncix e nÌundo nio sàô m.is
c8o nio pode ser lèira scmr rprrsentr. rcdúí!.ìs on substituiltirj ao conrrário,
çio dc rlguns $.)ecios de nF rL'ori1 dr cada instàn.ix resgu2Ídâ seu nodo de scr
cons.iôn.i2. Í possivel dizer quc . lìloso iìndamcnhÌ o que núse é uma nïerde
na dc srÍ.e tem co,no unì de scus r.tuxs peMência entre os pÍil{)s O resultado
ccntíais r coflstitafio de qrc . .onsci dessx nok postÌrì ìntele.tual é a conÈ
ôn.ii é rqnilo que constitui . .oúdiç:-!) plen libcnçio de qurlqüe. conteúdo
lÌuúina Pari eDunci.r rlgÌ!ìs cl.úcntos reiido no 'ime.ior' dr .Òrsciência. lara
dcssr teoÍìx fiÍemos lso dc !ú pcqürno SarÌrc, a prin.ìpil Iìçi. dr fcronÌenc
t,r/ rlrjtl .liü Lld DL !|dl
lnrô ìntitÌÌla(lo ì logia cú: n.d. úris bir n2 consciência,
.lrt /ino,t,ì.h!k! dr LLtssrtl. d i1Ì1c1Ì- ros chìnÌados "contcúdos de coDsciên- nada miis L'xìíe , /,r0r, deqÍo do
.brdltrLl,. fublicÍ1o ni colLìâne. de cìr". Umr nÌesa era Ìnì .onLcúdo rturl llÌÌxo das vi!ôn.i$. Nenhud conteú<lo
.h pcreel)çiio , e csta, !n .sli.lo xtud de pensrnìento ó 1,7 cons.iência trma
t1 a nL'ir /ìttÌda ì1)ÌkìÌ...ê\ú\1nani dr .ons.iêncìa. esÌnÌógia bási.2 dèssr áForc, conÌo distcntc rcal inten.n)fl2da,
festo cnì deÍcsr dr fenonreDologi. conìo conccpça!) n1dì.ionâl en a da assihilx, coDrioua tal qual é, com scüs galhos e
a lìlosolì. que pode.i! cuür o p.!sa lio que o espirito podii nrzcrdas coisxs lolbas. sex ser ó .omo dplr.Ì.. o 2to <]e
nÌenro lÌìn.ès de seu sono idealisra. Por Tudo c.ì .erum o a rúna representxçno. coffideür a cxistên.ir rexl como algo
estarh!1dadx.ú úra fìk)sofl4 da ciên.ia P.esenre no rnrndo rerl transfo.arou a
esÌrìÌdìcntc .xcnnìrlistr e reflexivr. a corsciêlcia cft uú Pu.o movimenio de
visio do pfttprn) 2n) de conhec.Í .ú Côútt! essx lìtosonr do cspídiÒ rÌìmen- trulscendôn.ìi. rnr d€ "ì. ,o en.ìonrÍô
Nradx por u ponn) de tnrtid! errô tar'. S.rr.e mnr.iâ. nÍ.n.iônÌlnitr,lc .Ì, <lo mtrndo".À cons.iên.ix nio mais esÌá
neo. Seguddo Sr.t(. tÌrdo e.a rcdrzido .onsciôn.ìx curhad^ por Husse.l. Com aprisionada cm sürs pÌedesj ao co!Ìii
P0LLÃ1010, Arbrrra de dez honens nlt câwn]1165, A Ìatva duÍâÍte uh combatè é un estado! alqo que acontèc.
^lltolllo
ÀS PÀITÕES 4J
S,rn rri t:
,a/? r cotrscìência, decifrtdos som€nt€ ego. OJe designa a personalidade m su apresenradas adiante. Dqe nca. cla É
por uma opeÈção que toma essa pre- 6pecÌo atirc", o ,,oi é útendido .omo a
.iotalidlde concta
rc, contudo, qtre os planos irrefletido e :
seoça como porto de partida.Âssim, o e psico6sica ú m6m re.flqivo da consiência conslitueo a !
ego seria vislumbEdo pela consciência personaüdzde r o ,not é um'€triquecimo bff pm a consúnúção Oo ego como !
poÍ meio de visadas dos seus perfis. Ele to siÍtéúco do ego psíqüco .O Ìe. o noi obieÌo ÍmscúdmÌe . :
--*
.-'.i:::.:1.::::
EUrmeaçadoÍ Cena dô lihe
M - O wnptuo da |tu$etdoìi, 1931
1L\'r l \ lj F\ 4'
ção !a qÌral scnti Íaivr. i imscibilidade lsÌar dì2nte de ourÍr
se mostra conx) disposi!_:lo lat.nt. de Pess()2 é seÍ, 20 nres'
ne zxrglf n()v2mcúÌ.. sL'i ao .onÌúrìo, temPo sujeito c
depois dr rç1o .le rdâ pcssoa c de ter
'ìo
objen) ìlsse gesb ma .í:!
tat!
viyido o restertimenr) por Ìal eção,nÌen nifesti unì eftpeoho lgt
ódio não se di côno siftplcs possilriiid! que tnuìsccnde o úÒ ta
de , aÌtulid2de - qúlìdì.Ì. nìas como nrenn) P.esent€ e sc
uma rcalidrdÊ aturì quc úc elìt?. cnÌ:io lmça no fìrtuÍ) 'l(tìÌ
eu conlelo o gue é um estrdo.Áprnnci a!ão nlt.rpâssr o PÍe
m situaciio qurlilìcr meu s.ri a scgunda sinte em diÍeçiô ro
é algo lue me r.ont.cc'. EnÌ ouÍls que xindx nio sc d.u.
rerrros.2 qlÌalidrde ó urìa pÒssibiÌi.lade, lllâ é txmbéú (om
Õ esÍ^tL ê Lrn tt. t..i1ne)úa. l]roúissô. dPc.taÌi
O .rr) nxnilista a dìmetu.io snÌteti. vr Ne ação Prcscnre.
c2' {rr fessoâ. É por c$a ruzno (lue ele esta i.sdidâ a ./?,
tem rm prl)el dc dcstaque no pensaüen' ça na sur .1ì.á.iâ CEIIÀ DE 0 srr ê a /ti.ta, lìhe de 1959. llosso .so ó iÌuto das
r€lações que esÌabelêcemos com o qu€.ão sonos
n) d. Sr.t.. ,{gir prersnpõe r rcl2.tio
o ato rP.crerú um2
entre úeìos c iìnsi
sintese psiquicâ Ágir é objcrivar !ors2
subì.Ìnidâdc. Scrnpie exìrÌe na rçio r Enr O s.Í.. rrrl.t. SanF r]mrún as teses | 2 dìLrn\^. no modo de ser tomx nìl]os
snÌt.sc de aspe.tos objetlvos e $bìciì liúdanìc aÈ clposÌas enÌ L?,riÌr,Ja, sivel qüc âlgo disr. .rLil Dd (orsièflci2
vos O rÌrÌndo do Ìrtbalho, 1)o. exempl(). .d /1o .,alr. Há. connìdo, uftL iúterúì,i() no Prtu Sì.ú., ó c.qo é ,r? -\ÌÌ-eu 5r,4lgo que
não pode ser compÍeerdido ìpenis co !ìodo.ono ess roria seÍ! DfJ a rccusr se dí .oao objcro, ako que en$e senrprc
moo resultrdo de !m exed.b.orporiÌ do soliprfnÌo: o alror considen quí r .ono pasado, aqìío que tuì tuin) ou
Não é só o .oÍfo qüe t.xbxlhx. ó Loda sohìçào dad. mtedoúìeflte úo nnrlp o rn ido. SL' o cgo ó a sinÌese de qudidades,
n pesso2r â .o.s.ièn.ììi à rialividedci a problenn da co$t râlaLo Írtic2 dâ nistêh rstrdos c açõL's, rodos esser fcre'ìeros
Fssorlidade,é esM siotes. qu. enlm cm cla de ouftnl À róda da rrnscendèncìx nü!.ú como objcros po$iveis de romada
e .oú o mundo. do ego rúo rratEfomÌa a conscien.ìr enì de cons.ii:n ir. O cgo é a dnÌensio .,i\rd
úÌnsr nnl)esal. O ego não é o D('Jì{) ,z,,rr ,ÌJn..iin.ii s..1.éesre.,7 rr â
,ìr
"pe6omli4nre . Ào cortráno, poÌ ser dnìenúo qne dè.ide . agc .o nìundo, qtrc
conslalÌle presoÌça a si_, r (o[sdênda i,, '!Ìundanizr" ì distên ia dc úE pesoa.
realizL â.ondiçio de rd si nresnrc ì.j essr ele lrnrbém se solidíì...
.pr!ÉlÌça a si qne rofla un gnu dc
trssivel r zPrÍi' A ipseidrde r.prcscnta
çiio do c,lo Sar1.e rnnÌa cntes(ni.2nì€nte: n2dilìc2ção ftàis avarçado qxe a prh
''O qk conferc r unr sd r existèn.i2 fr's Pres.íça à si'. Em oütrcs Ì.mos, o modo
red aio é a posse de unì lgo - qk oio .onD ún. pes$. Podc scr si mesnÌa É de
p6sa do r,8ro da peNmdid2de -, mas o teÍnrin2do pclo ìlo d. rcgação de si. !ss.
ftro de Õisiir l)rE si ()mo pftsençr 1sì d€iìÌìçiô ftvch ürÌ dos tmços disrnìd\os
l^ssa tese aprtkúr nm eleflrert() imlnn' dr fiìÍ)sonr sa.tÍìam, a cors.iôn.ia pro.e
r]nte: a consciercia e cd-ncteÍi?rda como de semlrÍe po. negçio nà tentxriln d. ser
ü)vìnìerto de tonÌad! de c(msciên.i2 de consciê.cìx pleflr de si. i a ,?tul$.i. como '
si isto é,conD intudc de negrçio inteÍm e estrrtúa dr cons.iôn.ia quc rssalta dessi -
ã1eÍ.r A res2(ão nÍenìr é clãific.ìda. em definição de ìps.idadc. -dssim .omo a in -
O \d'.,,dr, c()m r dir.rltsio do modo Lenção i un ato dc lolnr a aÌcnçâo pan .
c()no su1le o i"/ /)r,z ,,1,? . A neg.!_ão .lgo. a cons.iincii dc si $!Ìenre pode ser :
e\tern2i l)or su v€2, e PosÌi desdc o mG drd. quddo o üÌovnnenro de legação de .
meDl() em qlÌe 2.on{iàÌ.iâ t dx.h romo si 1ôr op.ndo.ÀpÌicando a nÌáÍnÌa'n€gar
rcrti de qlulqüe. sübstxó.ialidadc. Essa i.l.n'íììmr" Sríre.ôrìsrÍói a ânhrde (l3 -
dìfeftnçr sü+re r üfti. dr ìoatix .oisÌx tonida dc .orscìilcia conìo !1cesslnre :
t!d2 em drçí) âo ()biet() € dr 2tnidad. aLo dc rg.!ão I$a diaiéÌica se conirlera I
nÌencnnìri crncteisncr da .on{iônci.. m .oníata!ão de que a Prcsença de outn
cons.iôrcia hnit3 a liberdde. ou seja. =
a rcoria do eso conplerâ+e .o'Ì r tec :
INSÌnÀçÁ0 DE Eusàno 0sle, coÍlorme
deseíhos dê PaulThiÍiat, paÉ o llvrc
ria da consraracão d! existènc fáticr =
o rettub d. oo an âruy, edição i61g0a de ouúa consciêncin
Âs rÀ'xôES 17
iw\e: ê X &.
êìÀ!t!
!q s r"'ã I q; I
ËS-i-rt,::r-F *rg
tçË.q-i'I:I -:
ì ;*: i ii\. li
$ "e ï,,\.-i r-.q. .{. &"Ìil
d'\
A:*
È.^d-.t,,r :, " 'r Ãi-- {-*j
ã ? l :n'- \\;5 # ;r ì
ã i ; ;
: 1ì, _:{i ,:
! r -:. : tg tÌ ....,-- ::..- ...:
-s -L l, .* -"..
Talvez apen as
0s sefes humanos
sel am capaz es
de soúar, de
imaginer. Mas por
que temos essa
necessidade?
0 que com fz
que o homem
queira imaginâr
oufuo mundo,
ouha vida que não
a real, a sua?
,ìenrs peÌ.s qrLris Lle!enÌos \'lrs pôr quc tonos essx nc.ìessjdad€?
enren.ler ! fft_rPlnr tiLo$' o qre t.z (om qÌe o lioineú quelra
1ãr.E, sc ri.lo Hei.leggo nlxglnar outÍÕ ÌluDdo. ourd vida qu.
qúxnro r\lc,lci rÒnÌI lcn
reÌrn noslrlr ca.l. urì i
sLa mercì*r. :'..:,-.. .a,, ::i'j :.tt ìil)i)
iÌrìi.Ì e lrlaÌaçào da dis -{ SlnR: respondc n() Ìi\aÕ Que é lr
i.sso
'
Ìnìcào tudìcal enúe $lclr() e 7?,rrr!í.() qúrÌ d.s(,tve ô homcm cm
objeÌo. cfll.c x ..!ìsciin(ii se! coidiano. enÌ seu! zlazeres, ccrúdo
e as .o1s$, srÍre é o úni Ì!l.s .oisrs e obletos. A rôdo tnomcnÌo
.Ò dos lcnodenóÌogos {ÌtLe esremos is !oÌt.s (.ú insÍuknt()s,
üÌsjsÌc .nr \e. o ntullnr:iú) urensíns e. nessc c()dtãÌo nìlntcirÌpL{)
airìdr sob () Pfisúì do suÌ) .on o (lue .os ccra, Percebcmos que
lerlrirÌ(). .Ìe dúÌrnr.nr crúe soÌos essed.iâis tatu o .lesÌcrdaÌnenlo
i c . 5ignilicaçio do que nos rodcia: .xbe
nos (lizcÍ se deleminrdo oblei.r é úLiÌôu
i jr.,_ri..,. ..r:.:::,.r1 hú1ì1. Íenr o. bonlkl
ï S.nrc ni() ìpenes ni.lr sul lÌtr (trtrrc ÌÌdo. nio sonos csscn.ixis
Iilosolia Ì,alddo dc qnes no ÌoerLe à eristan.ix das coisas IreF
nies sobí.: xs emoçôcs c . cebnl$. .lue pe LÌtuÍn àpesar dc nós
úragní.nr (en hros conú DirnLc (la.o.sÌaÌ.!iú, à.rbamos PoÍ r.l
! essr ÈÌ!.ao nrix se aúda nrlis lôÍe Ì\bÒçÒ .íe ulnd t..,i4 tlds .rtott)e:. A quúi. ! . desejo: o dc úixr. o dc scrnnx
cod Ò nÌ1grn.,nk, da fcnom.,nol.gia ìnÌdgtÌdçòo t: Ò itrõliitiìia). ú\1\t) esscn(iiis prn 2 crisènciÌ. Buscuús
.ri.d. p.rr l'd.un.Ì
HrÌsscr1 n() nìi.io do Ljirbân €s.rcvc nào só de(ilÌ.r. p..(ber xs cosas. c()mo
séono:Ji. O (l!e o JìÌóef(, Lentrú hz.r Flas de Ì.aÌr! O úugÌniúo C. ÌLènì úmbaiÌ .riihs. sc. ÈstD$ír.is [)clâ
é estubclc(c, de inici., u,ì:Ì.ìisrnìçào en dc üm qlÌcslno iúìporÌefltc plrr sLÌ. .\$Lan.ix .leÌas. li se no Ìnlndo .crl
Ìn sui!Ío .: trtrdd., e .o iìeilo ÌenPo. lilosotia. ess..dxL edi si úcs1Ìú a i,!1 so1ÌDs .aptrzes apclls de obseFd dc
um. dclì.itio qre nnplnÌtLe x relaçaLo gina.ìo exer.c. prLa eÌe. PaPc! Lini.ô coÌocrr (,s objeÌos cm icLrçio LÌm com.)
enÌrc os doi. ÌerÌros: sc ! .()ns.ìên i. na .onÌprecnsiio da reâÌidade humxna o!ÌD, a tre.i$
nào a o i.undÒ. é .eÍo Ìâ,Ìbén qúe ela c fôr úso dcvc scr.onpreendldl e do pxtu RÌÌdenÌe sc.iÌ()s .rixdores,
só sc da en reÌr.io ao nÌntìô (é o q!. rnidr. É por cssr turio que Sxrúc niÕ essei.lxis trÍà â exisÌanc[ de algo: ao
clc chrmrÈ de út n.ltldlidõde) E a apen.s taÌ. sob.c o nnagnáú) ims lNxÌo ìr(rl, iÌneginári.r.
moò.Õdú Hlssed buÍ:x i!.damen r ridnré!Ì 'úx8ine . e\e..e a Jìn(eo Li. soncrl( por nÌeio da ltìrgimcão o
iÌl liloltìa é sc ìnúndo dos prejrìi7os i,rporra c c prótiir ì iì.cio. homcnì (onsegue sentìi.s., .riâ.ìÒr, che
nalú.is. é ab.nd!nâ.d. Ì Ìisào nat!Ìe! rl \las. ,nt.s dc â)rÌisü o quc a pÍ)Flâ g.r n,xi\ pft]]nno do nt,al de ser Dc!s.
{(rìrD qÌe tcnos dr) NLndo É lizcr dr nìenÌc o nnlgìníii() fxd o JìÌ:rvJio, rr\,ez É nÌrginrndÒ qoe cm.Ìr, {tue nos tor
lilu$li o que clc (hrnÌx de _.iên.11 tlc seja nÍercsslntc ((ÌìÌe!àr r_om ouna (Ìuet oaiÌDs css.:n{:ixis p2Ìã x cxisrèn.ix dos
ig.r' E no lnlankr é jlsknenÌc ((,ì LìÒ por quc o Ìmenì nne!!n.. ((()ne a.) oÌìjcÌos sc a eÌisÉnclx dc udìa árott
essâ ]iÌo!Ín visÌr ('iÍr dêd.ia d. igor idagníio, üia !ìisklÍiìs. úr . ú!x s?
(rì r iènotu.obgir, que o úuginá,n) Esse reo.so 1a!) húruno, uÌìli7rd()
é eÌevado r uma queÍìo hndaD,cnril por Íxlos rós .ln nnLiros monìlnL()s
o Huss.,l quc erige a apnens.nr tlas retel.2Ìgo !1.: --$er.iaÌ dà (llnlade
esÊnci.s. x ÈÌgr.h.iÌrde nanÌr.l. a o h inìÌM, .onÚ {liz ouÌr. tll.isofo ftan(ès.
Ìnesìo qu. tlr.hÍà em L./éLrr Ìr 1)ois Henú llcrgson (que nÍluencnÌr mLir. o
pennlÌido !, gorânÌos dos piÍrdoros jo\..m Srri.,) Para ero.l. o ra$.do
e con x círndlçio.ìe en(niler ttrro se e!ì roma dc nnrgenÌ, a ptdn) Pder
delr e signlfi.rçio anüiglu dcÍr lirse. .Ìrstún-sc di r!1i. pr.scnlc. a fÍe.iso
dizer quc na veÍ.hde a lìcç,o a () ele sabd llr vaL(tr rÒ nìÍriÌ, (i frc.ii que
niento 1it.l da lc..nrenologi. co,ì() de Ìer sr.hiÍ 'f:rl\.ez âpedrs o lÌrìenÌ sei,
Ì.i.ìis 3s.ian.i]s cidéti.rs (essincia) e 1 ..p.7 dc u., eslÌ)ço dess. Ìipo
lonte onde s! rbrstece . dnrli.crÌdL() S.t os {res h!rì.nos.ot{:gLetÌ
Lhs \eÌd2d.s crc, nrs' s.!rh.. dd r.lo n() lnúiiÌ
i.rNg 11Í.
r) nn.gÍr2r() rx() e nu6 ,Pc.âs
unr Ìemi do qurl 1 tiÌdotie Ìr.rr. ctlk 0 FìLóSoFolrancôs fleíÍi BeÌ$ori quo
virnrs orÌros. i.$ sn! rÌrÌa d$ trÌl rnlruênclou o ioveú saÌrÌè Êoio sen dâra
::r iio depcn.le .Ìe .rn! . eìi\Lèn.ir r Nrdo i,reìÌ!! (traL Lud() flfni()nr
r:ìia iÌvore deserüada or tnìr.lx.(iÌ ..nú qrerenbs a .()isrs s:rr rtc.as
: ,rÌela num prpeÌ depende de nii,hxs Ìqlik qre deselxm* (lrLu s.lafì. . as
::.rs depende de rìnnu eristèncir (\(r snn. mÌn.r nos suryÌeer.LedÌ irr)deru
. q!e!Ì de.de qrâl . Ì.x*ÌnÌ1de de rra JjigÌr qxe soúos nÌpÌteddnLÒs pelo
:r.. qrÌe eh teÌìr enúr. so! eu (llenl o.glniiúo. m.s é xü. nrÌpÌrsr lrlse ji
:-, Íie .ônì. sFrá sÌr3 eri{ên.iri qu. tbÌìo! lLrsÌrü.nrc n.is qre .fÌr!ú\
\io nos s.ÌislizenÌrs () ()L).Lo dc n,odo . ljz.Ì .om .Ìu! cl(l
-::r.rers pr,i o de*ndrDrenÍ, dò ..i
-.i lleÌenDs seÌ Ì.nüÉnr essencixis fxÈ O nÌndo nÌrgln.do n.rs p.rsllbllill
:!sÌèú.iâ .leÌas, e isso so e p.ssneL por lLÌBn dr (onlingan.i. d. npr.lisiblli
:::: o .Ìo nn.gnìáilo FrzenÌrs isso enli., (ladc (las (o,sâs: Ì(!irnÌr.os .LiNd(rc\
: .:r âI..n!r â .dDpÌerLde dr es\erril . n:Ìo rl,$as rsfc.ra,l(!,\ .Ìur sr()
::ì.1e, I[Ì: nos selÌi.ni.s pÌed.s rercs srúfi.cfdd()j. Ìrìrn() i(rn) (.fì () rtrLe
-:!ros ianÌo p.m r d..çàÒ de sipili.rdÒ r.sis deÌerüúìr(aies c signllir'r!r)--s. e ()l)scnrirÌ nncnrriÌr)s () iÌìnd(). !rnì
: àÌo pdr . cnsÉn ia dos oirjeÌos sonì.,s joged.s rssnì. e,n uúi rtrtrì.l. ro nÌr n.s :eifoúsr\eir Ì)el. irÒd! ..rÌr ô
t io nos únaDús ncc€ssáios pÌi i ÌrÌÌnenre nnt,rlisi\eÌ q e dos lÒge Lni .rirdús e. juÌ...ni irs! (.IÌset+nnos
. !sÌarÌ.i.. r.r.ÌÌaÌnos cons.glÌiD.rs Ìca rnndo .r1Ír.o. .oÌn r!Ìr r.eÉncià kr r ÌÈr!:túiÌidrde de ni! 'eirir^ mxis
:.ri .r!tr'.r dcsclo o d. hÌgú fo cr.eso ja.h e tr..e DnÌ Ìnr.d., er1ìì. .ÒnÌìn sf ÌfÌeerdnnrs ToÌrìd- !.c es\ed.ia$.
.:r Ìlbcddc r dc nnpr.Ìsibilnì.de fas genre \io lÌi ÉÌxcào.edlÌú.ri qrÌe sejÌ e o rturk iirentrd. se Ì. i rdìreÌr
.rÉxs. tmlxÌa scj.Nrs tus qle.Ìrmos ne.ess:iria. Ì.xlÌs rs deÌen.nìre.les .l!e essen.irl. de.esi:iriÒ. Ìnre da LlÉ ede.
- ln,fi.ado a ndo. .s .olsrs nio oiadis taç.r sào.le.Ìarirs e nr.lilerÈDtes. Trd.)
riÌ .í\ (Ì.!(l.n nrl.r c qu,úqld sigÌúì ó pssn eÌ r.$e mnd() (lLLe semÈ! lie
:.i(lo .üibuúr lil .Ìu! nro Jònm ci.d.s es.ìpà. qlÌe ÌeúÌ., ÌpÌìciÍleÍ x Í . .!s
.!. .,is, .1() L(ntus onr garrnin quc ro !Ìis qle se nì.,stn i,,afreensnel enÌ É prr is*r que
:Lrs s.i() isso É rFnas is!() o (luc |.i!c sua roÌ.Ì .d. dienÌe di$. di.nÌe dess. núÌd() nmgnÌrrni prfl liLgirdr rrìgúsli.
.ctrr)s trn)sLLl se serìtr.r lm(c$nal. nul .onÌúginclr .Ìrslrna qre o mddÒ nos dr .oúLiÌrgèr.ix dÒ ruLL{r lt.r seÊ
-tr.!i!el s(Ìir)s nris (t(u ú.!s (rÌo
Se r.\r1.. snÌo arurisrÌr, sntro úúser. Ìnos essÉr.ixis erisÌên.ix .L$ ()is.s..
ì
.!gnili..do, eÌe jxÌmis escorr r) objdr) Ìl o,Ìcìlror úio de llgi desse leo .?LrÉÌem.s a tegunú!_..Ie ienr()s ne.es
Ì..!bi.l., seq)re ]ÈdÌire trirls (L(!!()cs slr.ìo r.ìo dcsagúdi1eÌ lfe rannr nos s:iÌnx e Ì úen!újÌidrde de trd,,r ÌudÒ.
-lc sìgrìll.rdoc. senirÍc csLi aifr d.!s. p.lÜdr.. a jrìsÌ.üenre ..iÌr . ntrn.Ì.. .le nrDe.ìir (l!e aLgo lu r (l() .rn1n)le. e
ìeÌerniiiìâ!_i. drdà rr nrl\ r!ìrgnìr.d! o .om. se l(ìsserlrs róq iss. s() e l)()ssnel ern rL. ntrn(1() ttue
rÒ.Ìenr.s .Li2er, de*c iÌ(xlo. quc qu. o rréss.Àrs teÍo. de r p.r nli() selr () rexL rÍ)s!) dc\co d. irì1glnxr,
. obier, pe(ebnLo r)(tr n(i: cs.rp, r h\enrrÌì.s
r.. 1,or rneio do irDrgnì:irnr'r.útà .Le (ri1r uúi iÌiund() il!rl .i. n(nrnr(). rÒ
D !s r1ÌroFi tl
contú|io do qle poderiinìos pensar eÌn (r.() --atLna, r i,Ìp().Lin.ir (lu-- ele k ì
!n prheiro !ÌoÌnenro. !rÌ deselÒ .ìe ia ()lrr tlc Sairft,? P(tr (lrLe o íiltis.t() rrn-
pobrcza e úo de úqucz. [o l.h .ÌÒ üDxgúìi ] se esre md. tu.is é
!ügnr.iÌÌos não po,que o lnÌndo qLe pôbrezx e buscâ de ne.essi.ìade? se
rcaÌ é pobn, p,r!isí!Ì e deseirmos qrìe essr .Ììniensio teni prpel iào ne$Ìnô,
a 1i.ìa seia mais _.Lrìordr É jlrstldenÌe PÒ. qúe es.rever úrìan.es e Peçìs .ìe
porÌtue o Èal é .oloúdo demals que üia ÌexÌro. .onD sirre tez?
nìos ouÌr! Ìnlndo. em piero e brân o aJ É que Ìldo qle nDsúanìos iÌé ìgon
nnagirÌárb é desejo de ne.e$idrde de ÌêrÌ epenas rs .onseqilêD.irs .l ue sÉ qler é ipenas utu d.s .spe.Ìos do nnagiúúo
previsibìl.hde de següran!. e nio de e\ïren deÌes lstàriinÌrs eqlno.r.los eÈ
liberdade. de 'inreffili.hde , ox rÌeÌlioÌr loffr o rtrrìdo do esquizohèni.ô por
é o lso .ì. .r iedidede dâ libeldade. prr. um! rdrcnÌe de nì.gens de lma úqle SxÌüe dí Ìo úragiúdo LnÌa inpoún ia
úkrt r Lnn !ìLürdo nec.ssiÌio . ÌrFi z. c d! !m bl.jÌho qle .omÌrensaljarÌÌ . nDito grande pdn comPlccndd o .tue
silcl (m.siio q!. ap.rcnrcor.nÌ. po$. rúnot.Il. rLo tr.Ì: ó urÌ mundo Ìrobr. ó nu tìksoiìa c púre,p.lmcntu o qu.
nao t(J.o.Jancixj o .luc (rjst. nclc a um. c m(nulos.i. cm quc .s D.smd .cn.s ó r rcaÌ1.lrdc liunaru. . is$ porquc os
odcn que scu drdoÍ iNcnÌa). sc ('pft1n i'ì.rns21cÌn!rr!. .ró o míli dcscps .tLÌ. Ìcnos ao rc(orcr xo imxgi
Nctdros o nÌ&lo ral, o quc ca,sÌc. Do {I(Ìalhc, ..oüpürlnd.s pcÌo n.mo náúo sio seüpÈ irÌÍüdos.
prü cilr n i'lrx j o lnr.!ìnrirnr.. ncssr ccri,ìonìi .rì qur n(lo ia cÍí dcc nk,, S. bxs.annis scr csscnoais. ao ncsmo
nc8.Oo q!. t.rì.r itugúrildo ó (pur pr\'lsLo: onde. solÌlnÌdo. n.da pod. ÌeÌnpo. parâ o desendamento € a els
Saft!. e nnrgoalaÌo s. oücÌcriz. por scr cs.âP.| r.sisÌtr or 4terder \ìmPl Ìência da .oisa, se bls.amos hìgú de lodx
nci!çaoj fo. pxrli (1() qu. caisrc . por Ìr!ra: sLr ! !ÍlÌrizolúni.o tnxgm Ìas nìpÈlisiblÌldade e de Ìodo c.os do rNn
negilo), o Ìnrir fogc. rlnfr sc dc sÌJ (!nÀ rnúos2s. nio ó lPcnrs porqxc s.! do real. nio o corueg!úros Reconemos
roLÌl lib--id,(1.:. rLsr,1 I,1i, (:rcsrr 1sc! rnÌr k'11 tul fìÌsir.do: r,rs. .nÌ.s d. nÌ .o nnaginálnr pensindo qle ele po$lbi
op.,si., ro ne.esiirn). o qoe .lcscli,ürs. ri{) é trtr(r n.ìo a .rs 0f.7 rlc ,turr l1Ìaú ri.encd e$€s d€s.'osi úrs cÌe nos
Ìo nugnlr. É se. r.nÌteÌ (O ìridgú1ti)1t) pargs lr:+ l9-) frbÌr. (or delerii sempr nos thsÌÌlr
.úis e justili.r. o núdo (!!e unìtréin se O Ìn)nxr ((orr..o inrlgúíro prr! Ì,odemos tnìgi qre o nn g!úrio nos dá .
rômi ne.es\iri,ì) É r niìr ìè*rrJ\ âkìn!a, r t(rlslb,liìrdc. :Ì nc.cssdrd.. qle qleÈrÌos. r$ seú ,/d /.)
O nlÌgnìarnr fari SrÍ.e é cnrio. Itrì quc o nnLnrlo dcix( dc srü?.cfn Ì,or ur Ìxdo, é .eÍo qle nos Ìülanìôs
um re.lrso ì P.b.e2r. 1. .e.ess:nn): i da, L() ! (ic lrig1r rco.! c resposÌrs essen.lais ÌÌrtr r eisiê..ix d. .bjeb .rix-
xma hrga de n.rix LúrÌ li(Lnidr.lc. {Lc Ìrìrgi,,a,nos pr.r cs.rprr dr .onÌnrgÊn dô se eL ..nr Lnrx pi rm, eìr só exìsrc
noss. injlrÌilì.ida exisÌèn.ir e lil)e,LlrLler .ir do n,urdo c d. noss. lürcdâde PaLgre e, ) t\2 No enLtÌÌo, quxi.ì() n,Ìa-
ó Nlienacão de n.ssr rÉrÌnÌÌ.Le hì, nara uxs Í () iDrgÍ ro a lìrga. eÌiena.io. gnìànros. quìnúr .ÍirnÌr essà pnnura,
li. sc por LÌm Ìrdo e-<sa .üÌ.el pe enrs xÌgo qre únìrd)s no
çào .Ìr.ude ..rnì o sens. connnì nìi.iô: . eseen.iìÌi.Ìx.Ìe enì Íelxç,ìo
fNE PASSI A AÊfAAB,lolo de Julla MaÍgâret Cameron
io liibun 2. ÍÌ.ginaio à ne.es üiada Can iltslÌdr ldylh ol lhe t rg, cìcto de poemas ro desvÉndrúeno dô objer., sc.
sidade de lìÌgi. do rc.1. por oxúo de ÌêínYsor sohre o ÌeiÀrlur,1074 enqúidÌ. Per.ebi. à irvÒ.e, eu ertr
Ìxdo,.(DrirÍiâ o quc s. peN. ese..i?Ì pà'x drr quÌkjuer signill
nô.!!rlncnr., ao dlTd quc o imagi .xd. â eh. pìd.ôbci h c,n (l
nrri.
é u.r iìundo pohr quc tu1Ì. .'i..Òni.uú{N ÒbjeiÕs, i Iúnú do
enÒbiir J inlrcz.j a (or c a nDprr (lue (le$nÌ) cssa
yisibil rdc do (rÌ. o so.ìador iÌa1ft eu PeÍ{r) 1 P()\sibiidadc dc
dc.(cs{irnr
pode es.Ì)lhcÍ na Lojr esnbeLe.er .ehlies Nà() .{trc .!
os sendrenr)s ü: quc qud r niô Ìedhâ x inÌençio de c()lo(xr t{l
vesÌúie e (s (n)idos ,ÌìÌ. lhc cor !r tàlsijlnilì.rÇi.. rÌas esse ()breto
resPondenì. .onÍ) () rkr {,scoihc que .,iei é, pr úinì, rdàl,ne.rc
sras rouprs h.je seÍar a arbiç.ìo derenniturk: eÌe é o que .olôtluei
.mâúà, o desel() a,.(f()í) Ì-J x nele e mdr úah qlÌe isso N:r)
'pobreza essercirl .l(* ()bid()s cn erisÉ ruis r possibiÌi.Ìrde de des
quenÌ., nìxgenì Ixllc slrlslircr do Fndar o objeú, .le apren.ler.oúÌ
cìme e ô se.LiÍnono, son jrm.1s ele. de ser sur?Ìeendido por ele. F.
E nào só isso: Ìambém âquele desejo da realidàde hunânâ ser a busca por
-:-r= de tugìr ÌotaÌmenÌe da imprcvisìbilidâde aquiÌo que elâ nào é, o p.ojcto em di.e-
do mrndo reâl é ftusÍedo. Negamos o çào à compleÌude que nunca alcançará.
mundo, .rianos o objeÌo pàri nãô serúos somos veíigeh, náusea: ansìamos pela
s"?reendidos por eÌe, e no fim de nâda ne.essid.de e, en suâ busca, .ão cor-
adianta: e$e nundo que negamos é mn seguìmos nos livnr dâ liberdade que
tìdo sob o ftìndo d-? negeçào (só é possí somosi desejâmôs fusn do mundo mâs
vcl negar aquilo que exi$ej e a regaçao ele gnìda em nós e loge .onosco; que-
só se mentún se o €xisÌenre conÌinuar a remos a úanqiiiÌìdade do mundo úred
eístú como tundo) e sempÍe se mosl?j e absÍaÌo mas nìdo que Ìetuos é esse
de um modo ou de ouLt, preseffe. mlÌndo.aóti.o e concreio demàìs, âciúâ
O imglnádo, pam saÍúe, é um ripo de nÌdo, desejamos ser essêncià. úàs o
de cotrciência que se .ancÌeria peìa €mpo rodo a ensÉn.ia .ft,eì itupem e
negaçào do dado. NÍes como quâlquer nos mosÌra que esÌamos .ôndenà.los à
consciência, ela é sempre coNciência de liberdâde e a nunca alcançar un2 defìni
:: ii que iei com algo. r\ cons.iència não é, pan o tlósofo, ção delìnltiva do que somos.
: : : :. i..rPona (l)aú um conteúdo, algo fisico, ela é só o movi Ássim, o imaginário, para SarÌre, re
--:-:l,rJe dii-sc pdnci mento em dircção a a18o; e a inagineção vela de modo único e belo o movimenro
- -:-:: --!:i :.r3.ào aÍrísÌica, serìa a conrciencia que se dnige ao mun- em direcão ao mundo abstmto e compie-
-
. r!. nnÌno bern se do, negando-o. Mas se é ce!Ìo que ela o to, e a queda brusca, no chão da concie-
nega, é celto tambem que ela se dnige a tude histódca, revela nossos anselos de
: .J: :: :::: rma cdaçào --le: e$a üanscendêlcia que a consciência sermos cdadores e no$ss an8ústias de
: -:::: :r sepaÌo peÌo busú só é po$ível na imnêncìa ela só sermos aPenas espectador€s nun nun-
coNSue negar o nÌndo e se afastar dele do sem Deus; enfim, o imagìnádo é c
poique se maffém nele. desvela o nrovìmento ocressário, semple
Dese modo, o homú kmPlE se fruslrado mas sempre .eclmeçado èm
- :- ,: :1: .-r :rPaÌo.) i rsL€ quando recorc ao inagìrário, e buscâ dâ conpìetude de ôossos desejos,
essa fMtÉçio, cfl vcz de desvaloízar â eú buscâ dâ plenitude de ser e por
questão ú imaginaçio. a tornâ essenciâl isso eÌe é tundàmenÌal pan conprender
paÉ compÍeç-nder a realiúde huúàm. O o que é ser hlìmano. {:}
que o i@gìÍádo nos mct? é que o ho-
mem soprc dcseja al.ãng. a plenitude,
denonúaú po. Sartre dc ser eÍn-sipârâ4i
(que teda ao mcsnro Ìcmpo a libedâde
o A lnaSlnação. Jean Paú sadrc. D lusão
que já temos e a dcfinição que os objelos
têm), mas nulca cosegue. o o ina!ináno. Jean-P.ul SaÍìÌe. Áilca, 199ô.
O hon1en recore ão irnâginário pâ ! Aue é a lilerãirÍâ? Jean+au Sanrc.
rà ser essen.ieÌ ao úesfto Ìempo ao Árm,1993.
desvendàmento e à exhrênciã da .oha
. ilateÌia e memóÌia. HenÍi Beeen. lúaÍlins
e não consegtrei renÌa iugn do nundo
pàlâ se:Ìlienâr roÌalnenre e râmbém .ào
conseguei e no entânro, nun.e páú cìe
ÉncÌr Mesmo .oú â frustração .ena no
finâl- clniinua â inaginàr e â Ìenrar sãtis
lãzer seus desejos, e isso ocorre porque a
esrrulurâ úesna do homem, ser para sii
exige qlìe ele seja o movimenÌo em dire
çào xô ser que ele nun.â vai ser
O movìmenÌo in.essante que o lìo
mem reaÌìza no e pelo imginário é, ao
mesnìo iempo, ne.essário e nnpossiveÌ
de ser .ômpÌetado, sàiisfeìo: é próprio
nos aprcscnl,Jvâ. pois ()s \'árl()s Ìnoclos clc scLr .prÌrecnnenro sa) po.ììxrn
pr.Jvn de suas dctc.nìrÌÌçòe . Ìrlrr isso. nrìs tcorias tlxdiciorìâì!, coràd
ìlu\l-LlN LLìoPOllJO E SÌÍÌA a nrnlasr cer signilic'r púncDxÌmeÌìte deturmí1Ìdr, isro é. entenrler qlìc o objcÌo
, J sú nnt!Ìn;nPr
Íur
r /dr ÈÍrd rlú{t!t é nece:i-tari.unente .' tanjonto .le suas deteríìin.Ì!.ics. SuprLnÌÌa se que
nldde de FilosolÀ lllücCÌa i6
cssx lisào gxüntìssc â cxitid:ìo do conlÌeciüertc)
55
1ì.ill'r'1,'
MoBrlrzaçÃo da [osÈrêícla
cont6 . ocup.ção de PaÌ13
p€los.l€nãês, ênlre 19625
de agosto dê 1944:draía
qm narcoü Sartn l