Jaargang 4
nummer 22
24 november
9(56&+,-177:((:(.(/,-.623:2(16'$*,1$//(=,(.(1+8,=(1,11('(5/$1'(123,17(51(7
2010
02
Ivf-maatregel kost geld
Brandveiligheid in de Zorg
Special
Zie pagina 9 t/m 20
CarrièreBeurs
Zorg & Welzijn
Zie pagina 28
‘Blowen beïnvloedt
gezondheid jeugd’
Mensen die op een leeftijd van twaalf jaar of
jonger beginnen met het gebruik van canna-
bis, hebben driemaal zo vaak last van psy-
chotische symptomen als jongvolwassene.
Dat concluderen onderzoekers van het UMC
Utrecht op basis van een online onderzoek bij
26.000 jongeren.
In het onderzoek vulden meer dan 26.000
Nederlandse jongeren van gemiddeld 21 jaar
op de website www.cannabisquest.nl vragen-
lijsten in over drugsgebruik en psychiatrische
symptomen. Uit de resultaten blijkt dat men-
sen die op een de leeftijd van twaalf jaar of
jonger zijn begonnen met blowen, drie maal
zo vaak last hebben van psychotische symp-
tomen zoals achterdocht en stemmen. Daar-
naast blijkt dat de kans dat iemand ooit is
opgenomen in de een psychiatrische instelling
groter wordt naarmate hij of zij meer cannabis
gebruikt.
Ziekenhuisbacterie
rukt op in Europa
De bacterie clostridium difficile komt overal
in Europa vaak voor in ziekenhuizen, zo blijkt
uit onderzoek onder leiding van het Leids
Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en milieu
(RIVM) onder honderden Europese zieken-
huispatiënten.
De darmbacterie clostridium difficile zorgt
wereldwijd regelmatig voor infecties onder
ziekenhuispatiënten. Infectie leidt tot diarree
en in het uiterste geval tot een ernstige dikke-
darmontsteking, waaraan verzwakte patiënten
soms overlijden. Vanaf 2003 traden er in de
VS, Groot-Brittannië en sinds 2005 in Neder-
land meerdere grote uitbraken van deze ziekte
in ziekenhuizen op. De uitbraken werden ver-
oorzaakt door één zogenaamde ‘hypervirulen-
te’ stam, type 027.
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isscureandcare.com
Tel: 030 - 24 24 800
21
Gezondheid en straling
Nederlander positief
over gezondheidszorg
Sterk punt van de Nederlandse gezondheidszorg is de toegankelijkheid.
Nederland onderscheidt zich internationaal
positief op de toegankelijkheid van de ge-
zondheidszorg, maar er blijven ook kansen
liggen. Dat blijkt uit een enquête onder bijna
20.000 burgers in elf landen. Het Nederlandse
deel van het onderzoek is uitgevoerd door de
afdeling IQ healthcare van het UMC St Rad-
boud (Nijmegen).
Sterk punt van de Nederlandse gezondheids-
zorg is de toegankelijkheid. Tussen de zeventig
en tachtig procent van de Nederlandse res-
pondenten kon dezelfde of de volgende dag
terecht voor een afspraak met de huisarts. Ook
de medisch specialistische zorg is goed toe-
gankelijk. Meer dan driekwart van de respon-
denten kon binnen vier weken bij een medisch
specialist terecht. De gemiddelde Nederlandse
Feestpieten Boyband bezoekt kinderziekenhuis
LJKL
PQ

[ J FLFO IV J T T U PFM FO O M
8
8JK
IFCCFO
FFO
TUPFM

WWPPS
FMLF
XFSLQMFL






FO
BOEFST
NBLFO
XF

IFN
TQFDJBBM
WPPS
V
Vraag gratis catalogus
a
aan via info@scoremedi.nl
LJKL
PQ

[ J FLFO IV J T T U PFM FO O M
23
Nieuw model zorg zwangeren
burger ervaart weinig financiële belemmerin-
gen. Dit komt door de gratis toegankelijke
huisartsenzorg en de relatief lage eigen bij-
dragen. Toch blijven er ook kansen liggen.
De Nederlandse gezondheidszorg blijft achter
als het gaat om darmkankerscreening. Verder
doet de huisarts weinig aan leefstijlbegelei-
ding en is het aantal onterechte bezoeken aan
de Spoedeisende Hulp hoog. Het Amerikaanse
Commonwealth Fund laat jaarlijks een onder-
zoek uitvoeren om inzicht te krijgen in het
functioneren van nationale gezondheidszorg-
systemen. Dit jaar namen de Verenigde Staten,
Canada, Nieuw Zeeland, Australië, Duitsland,
Frankrijk, Noorwegen, het Verenigd Konink-
rijk, Zweden, Zwitserland en Nederland aan
het onderzoek deel.
Sinterklaas is weer in Nederland aangeko-
men. Helaas konden niet alle kinderen langs
de kade staan om Sinterklaas toe te zingen.
Daarom bracht De Feestpieten Boyband op
maandag 15 november een bezoek aan drie
kinderziekenhuizen in Nederland. Speciaal
voor de kinderen in het Sophia Kinder-
ziekenhuis in Rotterdam (zie foto), het
Juliana Kinderziekenhuis in Den Haag en
het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht
gaven deze toppers van Sinterklaas een show
in de ontvangsthal. Na de show bracht De
Feestpieten Boyband een bezoek aan de ver-
schillende afdelingen in de kinderziekenhui-
zen.
Professionele weegapparatuur
www.medifix.nl - tel. 013-5111111
27
Kerstfair Mariënwaerdt
Gezondheidsportaal
biedt hulp op maat
VUmc Cancer Center Amsterdam (CCA) start
begin 2011 een uniek gezondheidsportaal
voor kankerpatiënten: OncoKompas. Op een
voor Nederland nieuwe manier gaat Onco-
Kompas patiënten ondersteunen om hen zelf
of met hulp de weg te laten vinden naar de
meest optimale nazorg en revalidatie. Het
advies is volledig afgestemd op de persoon-
lijke gezondheid en situatie van de patiënt.
Op dit moment kent Nederland ongeveer
400.000 mensen met de diagnose kanker en
in 2015 zijn dit er 700.000. De impact van
de ziekte en de behandeling is enorm. Uit
onderzoek blijkt dat patiënten zelf veel kunnen
bijdragen aan de kwaliteit van leven als zij de
juiste, op hun lijf geschreven adviezen krijgen.
Nazorg vereist dus maatwerk. Het is echter
onmogelijk om iedere patiënt door een eigen
team van multidisciplinaire hulpverleners te
laten begeleiden. Daarom dit gezondheidspor-
taal: OncoKompas waarmee patiënten in staat
zijn zichzelf te helpen.
Kamer wil inperking
topinkomens zorg
De Tweede Kamer wil dat voor topinkomens in
de zorg ook de Balkenendenorm gaat gelden.
De PVV stemde vorige week voor een motie
van PvdA, SP en GroenLinks om de zorg onder
het eerste regime van de Wet Normering Top-
inkomens (WNT) te laten vallen. Minister Edith
Schipper (VWS) wil een uitzondering maken
voor zorgbestuurders. Zij hebben vorig jaar
hun salariscode opgesteld. Schipper wil hen
de kans geven te laten zien dat deze salaris-
code werkt.
De Wet Normering Topinkomens, die nog
in voorbereiding is, kent drie regimes. Voor
organisaties die in het eerste regime vallen
(zoals woningbouwverenigingen en het onder-
wijs) geldt de Balkenendenorm (181.000
euro). Voor het tweede en derde regime geldt
de Balkenendenorm niet. Organisaties in het
tweede regime en derde regime mogen (onder
voorwaarden) hun eigen salariscode hanteren.
De NVZD (vereniging van bestuurders in
de gezondheidszorg) en de NVTZ (vereni-
ging van toezichthouders in zorginstellingen)
hebben vorig jaar hun eigen bindende salaris-
code opgesteld. Daarvoor geldt een maximum
van 191.000 euro (maar voor bestuurders van
complexe organisaties is een uitloop naar
247.500 mogelijk).
 Nummer 22
24 november 2010
UMC Utrecht plaatst nieuwste steunhart
Voor het eerst in Nederland heeft een patiënt
het nieuwste type steunhart gekregen. De
operatie is uitgevoerd in het UMC Utrecht.
Dit nieuwe steunhart is kleiner dan het
huidige en wordt niet in de buik, maar direct
in het hart geplaatst. Verwachting is dat dit
nieuwe type een langere levensduur heeft.
“Dit brengt het steunhart als alternatief voor
harttransplantatie weer een stap dichterbij”,
aldus hoogleraar hartchirurgie Jaap Lahpor.
Het UMC Utrecht voert steunhartoperaties uit
sinds 1993 en is één van de grotere Europese
centra op dit gebied.
Wereldwijd zijn inmiddels 600 van deze zo-
genoemde ‘derde generatie’-steunharten ge-
plaatst. Het steunhart wordt direct in het hart-
zakje geplaatst terwijl het huidige steunhart in
de buik zit. Een voordeel van dit nieuwe type
centrifugaalpomp is dat de rotor magnetisch
‘zweeft’ in het pomphuis. Daardoor zijn geen
lagers meer nodig. Dit verkleint het risico op
slijtage van het kunsthart en vergroot daarmee
de levensduur van het apparaat. Het steunhart,
ofwel Ventricular Assist Device, is een pomp
die de bloedsomloop overneemt bij ernstig
zieke patiënten die dreigen te overlijden als
gevolg van onvoldoende eigen hartfunctie.
Het steunhart wordt tot nu toe gebruikt als
overbrugging naar een harttransplantatie als er
niet op tijd een donorhart beschikbaar is. Jaar-
lijks ontvangen in het UMC Utrecht ongeveer
twintig patiënten een steunhart. Een aantal
van deze patiënten met steunhart is inmiddels
ruim drie en een half jaar thuis en aan het werk
met goede kwaliteit van leven. De resultaten
zijn zo gunstig dat deze behandeling mis-
schien in de toekomst als alternatief voor een
Puberteitsremmers geven tijd en rust
Puberteitsremmers geven genderdysfore
jongeren tijd en rust bij het nemen van een
definitieve beslissing tot geslachtsverande-
ring. Deze jongens en meisjes tussen twaalf
en achttien jaar zijn diep ongelukkig met hun
biologische geslacht en hebben een intense
wens voor een geslachtsaanpassende be-
handeling. De puberteitsontwikkeling in de
richting van het geslacht waarmee zij zich
niet identificeren, verafschuwen zij. Het zorg-
centrum voor genderdysforie van VU medisch
centrum in Amsterdam ontwikkelde een
unieke aanpak waarvan puberteitsremmende
medicatie deel uitmaakt.
Onderzoek wijst uit dat de meeste genderdys-
fore jongeren hier baat bij hebben: hun emo-
tionele- en gedragsproblemen verminderen en
hun algemeen functioneren gaat vooruit. Op
19 november promoveerde jeugdpsychiater
Annelou de Vries op dit langetermijnonder-
zoek. VUmc krijgt jaarlijks ongeveer veertig
aanmeldingen van jongeren met genderdys-
forie, twintig tot 25 van hen beginnen aan een
traject waarvan puberteitsremmers deel uit-
maken. Zij zijn dan gemiddeld veertien jaar.
Deze medicatie heeft geen blijvende verande-
ringen in het lichaam tot gevolg en de puber-
teitsontwikkeling komt weer op gang, mocht
een jongere zich bedenken en stoppen met de
ĂŶŶĞŵĞƌƐͬ
ƉĂĂƌĚĞŶƚƌĂŝůĞƌΘ
ĐĂƌĂǀĂŶďĞnjŝƩĞƌƐ
ůĞƚŽƉ͗
/ŶϭĚĂŐ
ƵǁĂĂŶŚĂŶŐǁĂŐĞŶƌŝũďĞǁŝũƐ͊͊͊
ůďůĂƐsĞƌŬĞĞƌƐƐĐŚŽŽů
ĚĞ;ͿŽƉůĞŝĚĞƌǀŽŽƌĚĞƌĞŐŝŽ
dĞů͗ϬϭϳϮʹϰϬϴϯϲϭͬttt͘>>^͘Ed
ZƵŝŵϱϬũĂĂƌĚĞĐŽŵƉůĞƚĞǀĞƌŬĞĞƌƐƐĐŚŽŽů
ǀĂŶŚĞƚ'ƌŽĞŶĞ,Ăƌƚ
2 Actueel
harttransplantatie kan dienen. Harttransplan-
‘Ivf-maatregel kabinet
tatie is de laatste behandeling bij patiënten
met een eindstadium van een hartziekte. De
afgelopen jaren sprake van een teruglopend
kost juist extra geld’
aantal (hart)donoren. Jaarlijks ontvangen
in Nederland ongeveer veertig mensen een
donorhart. Het is een grote ingreep met
risico's en kans op complicaties. Het komt
voor dat patiënten tijdens de transplantatie (of
vlak ná de ingreep) overlijden. De kans hierop
is ruim vijf procent. Na een harttransplantatie
moet de patiënt zeer veel medicijnen gebrui-
ken. In het eerste jaar na transplantatie komen
de meeste problemen voor met infecties en
afstotingsreacties. Daarom wordt deze begin-
periode vaak als belastend en zwaar ervaren.
het halveren van het aantal tweelingzwangerschappen bij ivf heeft de maatschappij volgens prof. dr. Jan Kremer
veel geld opgeleverd.
Het nieuwe kabinet wil flink bezuinigen op de
ivf-behandeling. Het idee is om de vergoeding
van ivf te beperken tot alleen de eerste
poging. Dit zal echter niet leiden tot een be-
sparing. Sterker nog, het zal geld gaan kos-
ten. Dit stelt prof.dr. Jan Kremer, hoogleraar
voortplantingsgeneeskunde bij het UMC St
Radboud (Nijmegen) in zijn blog op MijnZorg-
Het steunhart, ofwel Ventricular Assist Device, is een net.nl. Er is een veel slimmere en sympathie-
pomp die de bloedsomloop overneemt bij ernstig zieke kere besparing mogelijk, door aan de vergoe-
patiënten die dreigen te overlijden als gevolg van ding van ivf strenge voorwaarden te verbinden
onvoldoende eigen hartfunctie (foto Heartware Inc). over het aantal te plaatsen embryo’s.
In 2008 werden in Nederland 15.710 ivf-
puncties verricht, waarvan ongeveer 7000
tweede of derde pogingen. De kosten van
remmers. De jongeren worden intensief psy- een ivf-poging bedragen ongeveer 3.000
chologisch begeleid en lichamelijk gecontro- euro, inclusief medicijnen. Als tweede en
leerd. Pas op minimaal zestienjarige leeftijd derde pogingen niet meer worden vergoed,
wordt in alle rust een meer definitieve beslis- zoals het kabinet nu voorstelt, lijkt dat dus
sing genomen over behandeling met hormo- 21 miljoen euro te besparen. Maar de vraag
nen van het gewenste geslacht, die blijvende is of dit in de praktijk ook zal gebeuren, aldus
effecten hebben. Zijn de jongeren op hun Kremer. Door steeds vaker één in plaats van
achttiende nog overtuigd van hun wens, dan twee embryo’s in de baarmoeder te plaatsen,
kunnen geslachtsaanpassende operaties wor- is het meerlingpercentage na ivf de laatste
den uitgevoerd. Deze aanpak is de afgelopen jaren gehalveerd tot 13,4 procent in 2008.
tien jaar in het zorgcentrum genderdysforie Aan tweelingzwangerschappen zijn risico’s en
van VUmc ontwikkeld. Verschillende medi- extra kosten verbonden. Kremer: “Dat is de
sche centra in het buitenland, in onder andere afgelopen jaren wetenschappelijk goed onder-
Amerika en België, hebben deze aanpak over- zocht. Het blijkt dat de extra medische kosten
genomen. van een tweelingzwangerschap tot zes weken
na de bevalling bijna 11.000 euro bedragen.
Het is nu tijd om uw goud te verkopen Met de maatschappelijke kosten erbij loopt
Hoogste goudprijs ooit!
NVZ teleurgesteld over uitspraak hof
Ik wil uw goud!
De uitspraak van het gerechtshof in Den
Record goudprijs €30,- per gram Haag dat het ministerie van VWS de zieken-
24 karaats goud huizen een korting mag opleggen heeft
ingrijpende gevolgen. De NVZ vereniging van
U ontvangt direct de hoogste contantprijs voor
ziekenhuizen (NVZ) kan niet garanderen dat
sieraden, heel of kapot, munten, goudbaren, de ziekenhuizen hetzelfde aantal patiënten
tandengoud, zilver, guldens, rijksdaalders, bestek, zullen kunnen blijven behandelen.
broodmanden, diamant, briljant en horloges:
De NVZ benadrukt in navolging van het hof
Cartier, Rolex, Breitling,Omega enz.
het belang van verder overleg met het minis-
terie van VWS en Zorgverzekeraars Nederland
om hoogte en onderbouwing van overschrij-
dingen duidelijk te krijgen. Het gerechtshof
onthoudt zich vanwege de grote complexi-
teit van een uitspraak. Voor de ziekenhuizen
Potma Edelmetaal is dat uitermate onbevredigend: het betekent
Papestraat 28 - Den Haag dat de minister feitelijk zonder deugdelijke
onderbouwing kortingen kan opleggen. Als
Tel.: 070-3636666
de hoogte van het bedrag wordt vastgesteld op
Di. t/m za. 11.00 - 17.00 uur
de beoogde 549 miljoen euro, zullen zieken-
Makkelijk te bereiken met openbaar vervoer, uitstappen halte Binnenhof (centrum)
huizen vanaf 1 januari 2011 gemiddeld zo’n
acht miljoen euro moeten bezuinigen. Dat
dit op tot ruim 33.000 euro. Maatschappelijke
kosten zijn bijvoorbeeld de kosten van verlo-
ren arbeidsuren. Als ook de medische kosten
van de lange termijn gevolgen van tweelin-
gen, zoals handicaps, worden meegenomen,
komen we tot een totaal van 54.000 euro per
tweelingzwangerschap.” De halvering van
het aantal tweelingzwangerschappen heeft
de maatschappij volgens Kremer veel opge-
leverd: bijna 29 miljoen euro op jaarbasis,
waarvan 17,5 miljoen direct medische kosten.
Als vrouwen nog maar één ivf-poging vergoed
krijgen, zullen zij weer de voorkeur geven aan
plaatsing van twee embryo’s, omdat daarmee
de kans op zwangerschap groter wordt, aldus
Kremer in zijn blog. Tegenover de beoogde
besparing van 21 miljoen euro staat dus een
verwachte kostenstijging van 29 miljoen euro.
Het kabinetsvoorstel gaat dus geld kosten.
Alternatieven
Er zijn volgens Kremer alternatieven, die wel
kosten besparen. Op dit moment lopen er be-
sprekingen met het College voor Zorgverze-
keringen om te bekijken of een selectieve ver-
goeding van ivf, waarbij voorwaarden worden
gesteld aan het te plaatsen aantal embryo’s,
niet veel doelmatiger is. Als slechts plaatsing
van één embryo vergoed wordt, kan het meer-
lingprobleem na ivf verdwijnen. Dan wordt op
een veel sympathiekere en slimmere wijze een
échte besparing van maar liefst 29 miljoen be-
reikt, vindt Kremer.
zal gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering
en werkgelegenheid, waarschuwt de NVZ.
Ook de toegankelijkheid van de zorg komt in
het gedrang: er kan sprake zijn van nieuwe
wachtlijsten. Daarnaast kunnen investeringen
in ict en nieuwbouw op de lange baan wor-
den geschoven. De NVZ is teleurgesteld over
de uitspraak van het gerechtshof en blijft bij
het standpunt dat de eerste verantwoordelijk-
heid voor overschrijdingen bij zorgverzeke-
raars ligt. De NVZ vindt dat de minister de
zorgverzekeraars op hun inkoopbeleid moet
aanspreken. Dit is een logisch uitvloeisel van
het nieuwe zorgstelsel dat in 2006 in werking
trad. Op 14 september oordeelde de kort-
gedingrechter nog dat de termijn waarop de
bezuiniging gerealiseerd moet worden in strijd
is met de ‘algemene beginselen van behoorlijk
bestuur’. Volgens de kortgedingrechter was er
ook sprake van ‘onmiskenbare onrechtmatig-
heid’. Het hof is het daar niet mee eens. De
NVZ overweegt hoger beroep.

Actueel
Korting op inkomens
medisch specialisten
De Zorgtoezichthouder NZa heeft vorige week
de nieuwe kortingen per 1 januari 2011 op de
inkomens van specialisten bekendgemaakt.
Het gaat daarbij om kortingen op de omzet.
De anesthesiologen krijgen een korting van
34 procent en de dermatologen van 33 pro-
cent. Dit jaar kregen de pathologen-anotoom
met 34 procent de grootste korting. De Orde
van Medisch Specialisten is het niet eens met
de kortingen en bij het College van Beroep
voor het Bedrijfsleven loopt nog een pro-
cedure tegen de korting voor dit jaar. De
orde heeft laten weten ook tegen de nieuwe
tarieven bij de NZa te zullen procederen. Het
nieuwe kabinet heeft overigens geen andere
Recordaantal nieuwe donateurs voor KWF
Nederland is afgelopen week massaal donateur geworden van KWF Kankerbestrijding. In de tv show ‘Sta op
tegen kanker’ (AVRO) met bijbehorende campagne is in een week tijd 50.000 nieuwe donateurs geworven. Een
recordaantal in de geschiedenis van KWF Kankerbestrijding. Nieuw is dat een deel van de opbrengst wordt
besteed aan internationaal toponderzoek waar KWF Kankerbestrijding voorheen alleen nationaal onderzoek
financierde. Er worden dreamteams gevormd met onderzoekers uit binnen,- en buitenland om gezamenlijk op zoek
te gaan naar structurele oplossingen tegen kanker. Ruben Nicolaï (zie foto), presentator van het tv-programma
‘Sta op tegen kanker’ sprak eerder zijn droom uit om 50.000 nieuwe donateurs op te halen. Joep Verboeket, Hoofd
Fondsenwerving bij KWF Kankerbestrijding: “Dit onwerkelijke aantal is boven ieders verwachting waarheid
geworden. Er is massaal gehoor gegeven aan de oproep om de droom van elke Nederlander om kanker geen
dodelijke ziekte meer te laten zijn, waar te maken.”
Ultrageluid vernietigt borsttumoren
Het UMC Utrecht start in december een
onderzoek naar een nieuwe behandeling
voor borstkanker. Door met ultrageluid borst-
tumoren te verhitten, sterven tumorcellen af.
Met dit onderzoek zegt het UMC Utrecht een
wereldprimeur te hebben.
Bij de nieuwe behandeling verhit ultrageluid
borsttumoren tot een temperatuur van zestig
tot negentig graden. Tumorcellen sterven
daardoor af en worden door het lichaam op-
geruimd. Via een gelijktijdige MRI-scan
kunnen artsen de temperatuur in de gaten
houden en de plaats van de tumor precies be-
palen. Voor vrouwen zou de ultrageluidbehan-
deling minder ingrijpend zijn dan een opera-
tie. Ze kunnen op dezelfde dag weer naar huis
en de behandeling kan onder lokale verdo-
ving plaatsvinden. Een operatie is niet langer
nodig, maar aanvullende bestraling nog wel.
In december start het UMC Utrecht als eerste
ter wereld een onderzoek naar de nieuwe be-
handeling. In de eerste fase wordt de beeld-
kwaliteit van het systeem onderzocht en gaan
de artsen het ultrageluid gebruiken om goed-
aardige gezwellen in de borst te behandelen.
Ze testen zo de veiligheid en nauwkeurigheid
van de techniek. Daarna behandelen artsen
in een wetenschappelijk onderzoek vrouwen
met borstkanker via ultrageluid, maar voeren
3 24 november 2010
inzichten op het reeds ingezette beleid want
de nieuwe minister van Volksgezondheid
heeft laten weten de kortingen niet te zullen
terugdraaien. De kortingen voor 2010 en 2011
zijn het gevolg van de overschrijdingen van
de budgettaire grenzen uit 2008 en 2009 en
die hangen weer samen met de fouten uit het
nieuwe declaratiesysteem uit 2008. Ook zijn
de budgetten overschreden doordat de specia-
listen meer zorg hebben geleverd. Volgens een
berekening van het Financieele Dagblad van
afgelopen donderdag blijkt overigens dat de
anesthesiologen na de korting van 34 procent
met een gemiddeld inkomen van 242.225 euro
nog altijd ruim boven het norminkomen zitten
van 210.000 euro.
daarna alsnog een gewone operatie uit om zo
de effectiviteit van de behandeling te contro-
leren. Als uit deze onderzoeken blijkt dat de
ultrageluid-behandeling veilig is en goed
werkt, kan het over enkele jaren een normale
behandeling van borstkanker worden. Inter-
ventieradioloog en onderzoeksleider dr. Mau-
rice van den Bosch verwacht dat mogelijk een
kwart van de borstkankerpatiënten voor de
behandeling in aanmerking komt. Het gaat om
patiënten met kleine, niet uitgezaaide borst-
tumoren. Deze vrouwen zouden geen operatie
meer hoeven ondergaan. Interventieradiolo-
gen in het UMC Utrecht gebruiken ultrageluid
al voor de behandeling van vrouwen met
vleesbomen in de baarmoeder. De techniek is
veilig en effectief gebleken.
Op iets anders
besparen?
Wij verzorgen personeelsmagazines en informa-
tiekrante
tiekra nten
tiekrantenn vana
vvanaf
anaf h
het ontwerp tot aan de bezorging.
Informeer
Infform
Inf ee wat
ormeer
ormeer w t u kunt besparen: (0182) 322 456
wa
www.goudamediagroep.nl
Nummer 22
Bekijk ‘wat je op je lever hebt’
Tijdens de publieksdag ‘Wat heb je op je lever’
die op 26 november wordt georganiseerd
door het Erasmus MC in Rotterdam kunnen
bezoekers met behulp van een echo bekij-
ken hoe hun lever er eigenlijk uitziet. Verder
krijgt het publiek een operatie te zien waarbij
een levende donor een deel van zijn lever af-
staat aan een patiënt. De leverchirurg en een
levende donor lichten de operatie live toe.
Nederlandse topspecialisten delen op deze
dag met het publiek hun laatste inzichten over
leverdonaties, leveroperaties en leverziektes
en patiënten vertellen over hun ervaringen.
Belangstellenden zijn welkom op vrijdag
26 november in De Doelen in Rotterdam. De
toegang is gratis. Met een snelle scan krijgt
de bezoeker een indruk van het beeld en de
conditie van zijn lever. Harry Janssen, maag-,
darm- en leverarts van het Erasmus MC en
initiatiefnemer van de publieksdag: “Een
gezonde lever is van groot belang voor het
menselijk lichaam. We denken dat we met het
Winnaars Fotowedstrijd Diabetes 24/7 bekend
De winnaars van de fotowedstrijd Diabetes
24/7, een initiatief van het Platform Wereld
Diabetes Dag, zijn op 12 november bekend
gemaakt. De jury, bestaande uit onder
andere NOS-nieuwslezeres Sacha de Boer en
Nederlands bekendste topfotograaf Maarten
Corbijn, alias Corbino, hebben een keuze
gemaakt uit de ruim 300 inzendingen. De
overall winnaar bij de categorie professionals
is Johan Bosgraaf, terwijl Nicoline Hos overall
winnaar in de categorie amateurfotografen is.
In mei ging de fotowedstrijd Diabetes 24/7
van start. Amateur- en professionele foto-
grafen werden gevraagd alle facetten van de
ziekte diabetes in beeld te brengen. Diabetes
is de snelst groeiende chronische aandoening
in Nederland. In Nederland hebben ruim een
miljoen mensen diabetes. De overige winnaars
in de categorie Professionals zijn Mirjam
Brinkhof, Jacques Jullens, Hadewyck Veys,
Professional Nicky Boeren viel in de prijzen.
Nicoline Hols was overall winnaar in de categorie amateurfotografen.
maken van deze echo’s de bezoekers wat meer
bewust maken van dat vitale onderdeel van
hun lichaam. Bovendien vinden veel mensen
het interessant om eens een kijkje te kunnen
krijgen van de binnenkant van hun lichaam.
De Rotterdamse regio richt zich actief op het
opsporen en behandelen van hepatitis, een
ernstige leverziekte, en de gevolgen daarvan.
Met deze publieksdag en de echo’s willen we
een bijdrage leveren aan de voorlichting daar-
over.” Heel ernstige leverpatiënten hebben
soms uiteindelijk een nieuwe lever nodig. Het
Erasmus MC voert als enige ziekenhuis in Ne-
derland levende levertransplantaties uit tussen
twee volwassenen. Bij een dergelijke opera-
tie wordt de lever van een gezonde persoon
gesplitst, waarna het afgesplitste deel wordt
weggenomen en ingebracht bij een patiënt die
een nieuwe lever nodig heeft. Het Erasmus
MC heeft de operatietechniek zes jaar geleden
voor het eerst in Nederland geïntroduceerd.
Het is een complexe operatie, die inmiddels
zo’n twee- tot driemaal per jaar plaatsvindt.
Ton Bennemeer en Nicky Boeren. De andere
amateurs die een prijs wonnen zijn Willem
Cornelissen, Marie-Noelle Delarbre, Cor
Broers, Sandra van Doeselaar en Imie Nieuw-
land. Topfotograaf Corbino: “Voor fotografen
is het een hele uitdaging om diabetes, een
ziekte die vaak niet meteen zichtbaar is, in
beeld te brengen. De grote diversiteit aan bij-
zondere, ontroerende, mooie maar soms ook
schokkende beelden die zijn ingezonden, laat
zien dat fotografen daar toch goed in zijn ge-
slaagd.” Na de bekendmaking van de prijs-
winnaars zijn de winnende foto’s het eerst van
12 november tot en met 30 november te be-
wonderen op het NS-station in Amersfoort.
Daarna volgt een reizende expositie door het
hele land. Tijdens de reizende expositie wor-
den de foto’s in onder andere ziekenhuizen en
hotels geëxposeerd. Alle ingezonden foto’s
zijn te bekijken op www.diabetes24-7.nl.
 Nummer 22
24 november 2010 4 Advertentie

GOED
BEZIG!!!

Proberen jouw darmen je soms iets te vertellen?

Ze zijn 24 uur per dag actief met je spijsvertering, stoelgang en je
immuunsysteem. Vandaar dat ze wel wat extra’s kunnen gebruiken!
Ieder flesje Yakult zit vol goede bacteriën voor je darmgezondheid.
Zo ben je zeker goed bezig! www.yakult.nl

Voeding
Meer belangstelling
voor probiotica
Probiotica zijn veelbelovend. Steeds meer
mensen hebben baat bij probiotica die aan
de voeding worden toegevoegd. Probiotica
(melkzuurbacteriën) zijn levende micro-orga-
nismen die van nature in de darm voorkomen.
Door hun gezondheidsbevorderende eigen-
schappen zoals antidiarree en anti-allergene
werking, staan ze sterk in de wetenschappe-
lijke belangstelling. De positieve effecten van
probiotica zijn in hoge mate afhankelijk van de
bacteriestammen die zijn toegevoegd en de
dosis: voldoende levende melkzuurbacteriën
moeten de dunne en dikke darm bereiken. En
ook van hoe de gebruiker reageert.
Een groeiend aantal mensen in de geïndus-
trialiseerde rijke landen kampt met gezond-
heidsklachten zoals ernstig overgewicht,
obstipatie, diarree, chronische inflammatoire
darmziekten en allergische aandoeningen.
Inmiddels zijn verschillende positieve effec-
ten van probiotica op de gezondheid weten-
schappelijk onderbouwd. Bij jonge kinderen
Helft Nederlanders wil gezonder eten
De helft van de Nederlanders wil gezonder
eten en bijna de helft wil meer duurzame
keuzes gaan maken. Veel Nederlanders
vinden dat kinderdagverblijven alleen gezonde
voeding mogen uitdelen en dat in school-
kantines alleen maar gezond eten mag wor-
den verkocht. Dit blijkt uit nieuw onderzoek
over gezond en duurzaam eten onder ruim
1500 Nederlanders, uitgevoerd in opdracht
van het Voedingscentrum.
De helft van de Nederlanders zou gezonder
willen eten dan ze nu meestal doen. Bijna een
derde van hen geeft aan te weinig zelfbeheer-
sing te hebben om dit in praktijk te brengen.
Een andere reden is dat gezond eten te duur
wordt gevonden en een op de vijf ondervraag-
Bijna eenderde van de Nederlanders zegt te weinig zelfbeheersing te hebben om te kiezen voor gezond in plaats
van ongezond voedsel.
Verband tussen babyvoeding en diabetes type 1
Er bestaat mogelijk een verband tussen
de voeding van baby’s en het ontstaan van
diabetes type 1. Dat concluderen Finse
wetenschappers in het vaktijdschrift ‘The New
England Journal of Medicine’.
Voor het onderzoek kregen 230 baby’s met
een erfelijk verhoogd risico op diabetes type
1 na de borstvoedingsperiode een specifieke
flesvoeding. De ene helft van de kinderen
kreeg een voeding met voorverteerde eiwitten
(caseïne hydrolysaat). De andere helft kreeg
een flesvoeding met gewone koemelkeiwitten.
5 24 november 2010
is acute diarree een veel voorkomende infec-
tie, ook in de westerse landen. In ontwikke-
lingslanden overlijden jaarlijks relatief veel
kinderen door diarree. Probiotica kunnen de
duur van diarree verkorten. Ook blijken pro-
biotica gunstig te werken bij antibioticum-
geassocieerde diarree. Antibiotica maken niet
alleen ziekmakende micro-organismen on-
schadelijk maar vallen ook nuttige bacteriën
aan, waardoor het microbiële evenwicht in de
darm uit balans raakt. Met probiotica kunnen
een gezonde samenstelling en functie van de
darmflora hersteld worden. Dat ‘toegevoeg-
de’ probiotica een belangrijk middel lijken
te zijn bij de preventie en behandeling van
verschillende aandoeningen, zal waarschijn-
lijk gelegen zijn in het feit dat onze leefstijl
en voeding veranderd zijn en veel mensen
eerder voor gemaksvoeding kiezen dan voor
een gezond voedingspatroon. Daarnaast is het
een aanwinst dat probiotica belangrijk blijken
bij te dragen aan de behandeling van bijwer-
kingen van antibiotica.
den zegt in de supermarkt verleid te worden
tot het kopen van ongezond voedsel. Een grote
meerderheid van de ondervraagden geeft aan
voorstander te zijn van een aantal omgevings-
maatregelen om overgewicht terug te dringen.
Vooral in de omgeving van kinderen kan veel
worden verbeterd. Zo wil driekwart van de
deelnemers dat kinderen op school les krijgen
over gezond eten en tachtig procent ziet graag
dat op kinderdagverblijven alleen gezonde
voeding wordt uitgedeeld. 77 Procent is voor-
stander van het aanbieden van uitsluitend
gezond eten in de schoolkantine. Tot slot gaf
zeventien procent van de ondervraagden aan
nu al duurzaam te eten en te letten op aspecten
als dierenwelzijn, milieu of eerlijke handel.
In de tien jaar daarna werd onderzocht hoeveel
antistoffen die met diabetes in verband
gebracht worden, de kinderen hadden. De
groep die het caseïne hydrolysaat had gekre-
gen, had bijna vijftig procent minder van deze
antistoffen in het bloed. De aanwezigheid van
deze antistoffen wijzen op een beta-cel-auto-
immuniteit. Of een babyvoeding met caseïne
hydrolysaat ook daadwerkelijk de kans op
diabetes type 1 verkleint, is in dit onderzoek
niet bewezen. In 2017 zou kunnen blijken of
dat zo is, want dan is de studie pas helemaal
afgerond.
Nummer 22
Bakkerijproducten kunnen gezonder
De vetzuursamenstelling van dezelfde soor- gehalte aan trans- en verzadigd vet op twee
ten bakkerijproducten afkomstig van zowel
industriële als ambachtelijke bakkers kan
aanzienlijk verschillen. Dit wijst erop dat er
manieren verlaagd worden: door minder vet
te gebruiken en door bij producten waarbij
naast roomboter ook plantaardig vet gebruikt
mogelijkheden zijn om de vetzuursamenstel- wordt, een vet te kiezen dat weinig trans- en
ling van bakkerijproducten te verbeteren. verzadigd vet bevat.
Dat komt naar voren uit een onderzoek van de
nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA).
Ambachtelijke bakkerswaren hebben vaak een
hoger vetgehalte en bevatten door het gebruik
van roomboter in het algemeen meer transvet
en verzadigd vet dan dezelfde producten uit de
industriële sector. Het gebruik van ook plant-
aardig vet zou de vetzuursamenstelling vaak
kunnen verbeteren maar bepaalde producten
zoals ambachtelijke stroopwafels ook rijker
maken aan transvet. Trans- en verzadigde Ambachtelijke bakkerswaren hebben vaak een hoger
vetzuren zijn minder gunstig voor de gezond- vetgehalte en bevatten door het gebruik van roomboter
heid dan enkel- en meervoudig onverzadigde in het algemeen meer transvet en verzadigd vet dan
vetzuren. In bakkerijproducten kunnen het dezelfde producten uit de industriële sector.
Hersenen onderscheiden suiker van zoetstof
De hersenen kunnen onderscheid maken latie niet in verhouding tot de voedingswaar-
tussen frisdranken met zoetstoffen en fris- de. Dat kan effect hebben op de verwerking
dranken die gezoet zijn met suiker. Dat blijkt door de hersenen en daarmee op het gevoel
uit recent onderzoek van dr. Paul Smeets en van verzadiging. Verder onderzoek is nodig
collega’s van Wageningen UR. om de effectiviteit van suikervrije frisdran-
ken bij de preventie van overgewicht vast te
Voor het onderzoek maakte Smeets gebruik stellen.
van een MRI-scanner. Hiermee registreerde
hij de activiteit in de hersenen wanneer iemand
een suikerhoudende of suikervrije frisdrank
proefde. Bij het proeven van een suiker-
houdende frisdrank nam de hersenactiviteit
in de hypothalamus af. Dit zou wijzen op een
gevoel van verzadiging. Bij het proeven van
een suikervrije frisdrank bleef de activiteit in
de hypothalamus gelijk. De hersenen kunnen
dus een calorierijke en caloriearme zoete
drank van elkaar onderscheiden zonder dat
mensen zich daar bewust van zijn. Dit bewijst
dat het waarnemen van suiker niet alleen via
de smaak maar ook via de hersenen plaats-
vindt. Smeets meent dat het voor het lichaam
gemakkelijker is als ‘zoet’ automatisch ‘ener- De hersenen kunnen een calorierijke en caloriearme
gie’ betekent. Bij producten die kunstmatige zoete drank van elkaar onderscheiden zonder dat
zoetstoffen bevatten, is de sensorische stimu- mensen zich daar bewust van zijn.
Diervriendelijk vlees in opmars
Het afgelopen jaar is de omzet van diervrien- vee-industrie een beter leven te geven. Daar-
delijk vlees in supermarkten gestegen. De bij wordt voor de consument het gat gevuld
consument heeft steeds meer keuze in pro- dat voorheen bestond tussen biologisch vlees
ducten met het Beter Leven kenmerk van de en gangbaar vlees. Inmiddels worden door
Dierenbescherming. In de nabije toekomst achttien supermarktketens, acht horecagroot-
komen er in de supermarkten vooral meer handels en meerdere slagers producten met
producten met één en twee sterren te liggen. het Beter Leven kenmerk aangeboden. In de
schappen liggen eieren en varkens-, kippen-
Het Beter Leven kenmerk is een drie-sterren- en rundvlees met één, twee of drie sterren.
systeem dat ontwikkeld is door de Dieren- Om het publiek nog bekender te maken met
bescherming: hoe meer sterren op het pro- het Beter Leven kenmerk is de Dierenbescher-
duct, hoe beter het leven van het dier geweest ming onlangs gestart met een publiekscam-
is. Eén ster staat voor een flinke welzijnsver- pagne. Volgens directeur Frank Dales kan de
betering ten opzichte van dieren in de vee- consument met het kopen van een product met
industrie, twee sterren is nog beter met in het Beter Leven kenmerk echt iets doen aan
ieder geval vrije uitloop en drie sterren is dierenwelzijn, ook als de portemonnee niet zo
gelijk aan biologisch. Het sterrensysteem goed gevuld is.
is bedoeld om de 450 miljoen dieren in de
Aanbieding wegens opruiming:
Brochures ‘Gezonde leefstijl & voeding,
een andere kijk op gezond gewicht’ en
‘Gezonde leefstijl & voeding, in relatie tot kanker’
Nu samen van € 14,95 voor € 8,95
incl. verzend- en administratiekosten
Bestellen door het bedrag over te maken op
rekening 10.73.30.253 bij de Rabobank te Gouda
t.n.v. de Gouda Media Groep, onder
vermelding van uw adres.
 Nummer 22
24 november 2010 6 Advertentie

Werken in de Zorg
Zoek een baan die bij je past!

Verpleegkundige/Verzorgende IG
Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5
of verzorgende ig? En ben je op zoek naar een
afwisselende baan in de zorg? Neem dan eens
een kijkje op onze vernieuwde website:
www.care4care.nl
Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende
arbeidsvoorwaarden!
Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?

Vacatureservice

CV-bank

E-mail service

Persoonlijke bemiddeling
en loopbaanadvies

www.care2care.nl
Voor een baan in de zorg
bij u in de buurt.

Vacature?
Vacaturewijzer Voor € 55,- wordt uw vacature
geplaatst op de Vacaturewijzer.
Verpleegkundigen GGD www.gezond.amsterdam.nl Prijs is inclusief verwijzing naar de
Begeleiders Care 2 Care www.care2care.nl vacature op uw website. Voor meer
Verpleegkundigen m/v Care 2 Care www.care2care.nl informatie of reservering kunt u
Verzorgenden (IG) m/v Care 2 Care www.care2care.nl
contact opnemen met:
Overige vacatures m/v Care 2 Care www.care2care.nl
Verpleegkundige/Verzorgende IG Care 4 Care www.care4care.nl
Medisch Secretaresse Viamedica www.viamedica.nl
Laura Fuykschot
T 0182-322 456
Verzorgende niv 4 WIJdezorg www.wijdezorg.com
E laura@goudamediagroep.nl
 Nummer 22
Werken in de Zorg 7 24 november 2010

Pleidooi voor inzet BovenIJ ziekenhuis

biedt bijscholing zorg
Mensen in de zorg
Dr. Angela Maas is door Libelle uitgeroe-

'vergeten producten' pasgeborenen

Een student van TU Delft ontwikkelde een lichaamszak voor CNS-patiënten.
Industrieel ontwerpers van de TU Delft hebben
de afgelopen jaren ruim 400 medische toe-
passingen ontworpen, waarvan een deel een
uitkomst is voor een kleine groep patiënten.
Helaas blijven veel van deze vindingen op de
plank liggen, omdat het niet commercieel
aantrekkelijk is ze in productie te nemen.
Prof. Richard Goossens pleit daarom voor een
oplossing - bijvoorbeeld de oprichting van een
fonds - om deze ’vergeten producten’ voor
patiënten beschikbaar te krijgen.
“Aan de universiteit hebben we voorbeelden
genoeg van medische vindingen die in principe
zo kunnen worden ingezet”, zegt Goossens,
die continu pendelt tussen de medische en de
technische wereld. Sommige daarvan zijn al
een groot succes geworden. “Helaas blijven
er ook veel nuttige medische vindingen op de
plank liggen”, vervolgt Goossens. "Ik denk
bijvoorbeeld aan Crigler-Najjar Syndroom
(CNS). Patiënten met deze aandoening hopen
bilirubine op, een schadelijke stof die voor-
namelijk vrijkomt bij afbraak van oude rode
bloedcellen. Deze ziekte kan, zonder behan-
deling, levensgevaarlijk zijn. De behande-
ling is dagelijks urenlange lichttherapie, wat
een groot obstakel vormt voor het (sociale)
leven van de patiënt.” Een student van de TU
Delft ontwikkelde daarom een soort mobiele
lichaamszak met LED-lampjes aan de binnen-
zijde, waarmee de patiënt zijn lichtbestraling
kan ontvangen tijdens allerlei dagelijkse acti-
viteiten. “Er zijn echter maar enkele tientallen
personen in Nederland die deze aandoening
hebben, waardoor het product voor fabrikan-
ten niet interessant genoeg is.” De rol van
ingenieurs in de medische wereld stond cen-
traal tijdens de intreerede van Richard Goos-
sens als hoogleraar Physical Ergomics aan de
TU Delft. Zijn leerstoel is een samenwerking
tussen de TU Delft en het Erasmus MC in
Rotterdam.
In samenwerking met de Stichting Spoed-
eisende Hulp bij kinderen (SSHK) biedt het
BovenIJ ziekenhuis in Amsterdam kinder-
artsen, gynaecologen, anesthesiologen,
verloskundigen en verpleegkundigen de
gelegenheid zich in twee dagen bij te scholen
op het gebied van opvang bij pasgeborenen,
de Newborn Life Support cursus.
De Newborn Life Support (NLS®) cursus
is gericht op de theoretische en praktische
instructie over opvang bij pasgeborenen ge-
durende de eerste tien tot twintig minuten na
de geboorte en is geschikt voor alle professio-
nals in de gezondheidszorg (ongeacht disci-
pline of functie), die betrokken zijn bij de op-
vang van pasgeborenen. Door de cursus in het
BovenIJ ziekenhuis te geven aan eigen cursis-
ten maar ook aan bijvoorbeeld vrijgevestigde
verloskundigen en collega’s uit andere zieken-
huizen in de regio, bevordert het een eendui-
dige manier van werken.
Voorzitter Raad van
Bestuur stapt op
De voorzitter van de Raad van Bestuur van het
Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenis-
se, mevrouw A.M.J. van Atteveld, is maandag
15 november opgestapt.
Aanleiding is de interne commotie die is ont-
staan nadat op 11 november een medewerker
op non actief was gesteld. Mevrouw Van
Atteveld vindt het gezien de ontstane situatie
niet in het belang van het ziekenhuis om aan
te blijven. Onderliggende problematiek is haar
bestuurlijke visie op het financiële beleid.
Onder haar leiding stond het ziekenhuis jaren-
pen tot Beste Cardioloog van Nederland.
Voor haar inspanningen voor hart- en vaat-
ziekten bij vrouwen ontving zij woensdag
10 november Libelle’s Gouden Hart. Angela
Maas is sinds 1992 als cardioloog werkzaam
bij de Isala klinieken in Zwolle. Al in 2003
startte zij daar een speciale vrouwenpoli
hart- en vaatziekten. Daarnaast zit ze in de
werkgroep Gender van de Vereniging voor
Cardiologen en is ze betrokken bij de lande-
lijke campagne van de Hartstichting Hart
voor Vrouwen.
Tijdens de Catharijneconferentie die op
11 november werd gehouden in het UMC
Utrecht is de Elisabeth von Freyburgpen-
ning uitgereikt aan Sylvia Toth. Samen
met het UMC Utrecht heeft zij het Sylvia
Tothcentrum opgericht voor kinderen met
ingewikkelde ziekten van het zenuwstelsel.
De zakenvrouw ontvangt deze penning uit
handen van de Catherijnestichting voor haar
werk en inzet. De Catharijnestichting reikt
eens in de twee jaar de Elisabeth von Frey-
burgpenning uit aan een jong getalenteerde
onderzoeker. Om die reden is het bijzonder
dat Sylvia Toth deze penning ontvangt. Zij
is een succesvolle zakenvrouw die haar be-
kendheid gebruikt om mensen te helpen.
In het door haar opgerichte Sylvia Toth-
centrum onderzoeken de beste artsen zieke
kinderen en krijgen de patientjes in een dag
te horen wat ze hebben.
lang bedrijfsmatig in de landelijke top 10 van
alle ziekenhuizen. Intern werd het niet meer
gedragen dat zij binnen dezelfde financiële
kaders wilde blijven werken. In goed overleg
met de Raad van Toezicht, die het beleid van
de Raad van Bestuur volledig blijft steunen,
heeft zij besloten haar functie ter beschikking
te stellen.

dé agenda voor verpleegkundigen

Meander krijgt Denen op bezoek
In 2011 verschijnt de eerste editie van Nurse Notebook:
de leukste agenda voor verpleegkundigen!

Speciaal ontwikkeld voor de verpleegkundige van

nu: kleurrijk en vol handige onderdelen, zoals bloed-
waarden, tips, dienstplanning en ORT-registratie.
De Nurse Notebook maakt je onregelmatige en
drukke bestaan makkelijker en leuker!

Nederland heeft in vergelijking met andere landen een hoge standaard aan revalidatie voor kankerpatiënten
beschikbaar. De integrale kankercentra hebben een landelijke richtlijn ‘Oncologische revalidatie’ ontwikkeld die
wereldwijd uniek is. In Meander Medisch Centrum in Amersfoort kunnen alle patiënten die behandeld worden
voor kanker een gesprek met de revalidatiearts krijgen. Ook palliatieve patiënten, voor wie verdere behandeling nurse
Werken in de your work
niet meer mogelijk is. Meander loopt hierbij vooruit op
de landelijke richtlijn, die eind dit jaar gereed is. Ook
neemt Meander deel aan de zogenoemde ‘PACT’-studie,
een onderzoek naar het effect van fysieke beweging tij- Zorg special Wil je ook je eigen
dens kankerbehandeling. Patiënten met kanker die na
hun behandeling klachten houden als vermoeidheid, In de editie van 22 december nurse notebook?
conditievermindering, angst en onzekerheid kunnen besteden we weer aandacht Ga naar www.nursenotebook.nl en
in Meander terecht voor revalidatieprogramma's op aan de medische arbeidsmarkt
beidsmarkt bestel de gratis agenda alvast voor
maat. Om ervaringen uit te wisselen, bezochten dr. Bo het nieuwe jaar!
Andreassen en dr. Sofie de Fine Licht van de Deense Uw personeelsadvertentie entie erbij?
Cancer Society onlangs de afdeling Revalidatiegenees- Laura Fuykschot: 0182 - 322 456
kunde van Meander Medisch Centrum in Baarn. Anneke de Pater: 0182 - 322 451
 Nummer 22
24 november 2010 8 Patiëntenzorg

Brusjeskoffertje voor BovenIJ ziekenhuis

Deborah Hoogvliets (rechts) van de Vereniging van Ouders van Couveusekinderen (VOC) overhandigde het
Brusjeskoffertje aan verpleegkundige Petra Schulte van de couveuse unit.
Het BovenIj ziekenhuis in Amsterdam-Noord
kreeg begin november een Brusjeskoffertje.
Deborah Hoogvliets van de Vereniging van
Ouders van Couveusekinderen (VOC) over-
handigde het Brusjeskoffertje aan verpleeg-
kundige Petra Schulte van de couveuse unit.
Het broertje-en-zusje-koffertje ofwel Brusjes-
koffertje is speciaal ontwikkeld voor ouders
van een couveusekindje, die al één of meer
kinderen hebben. Broertjes en zusjes raken
vertrouwd met de komst van de nieuwe
baby door met de koffer te spelen. Dit helpt
de ouders om aan de oudere kinderen uit
te leggen dat de baby nog een tijdje in het
ziekenhuis moet blijven. In het koffertje
zitten een babypop en spulletjes die voor een
couveusekindje worden gebruikt. Zoals een
mutsje, plakkertjes met snoertjes, een sonde-
slangetje, een piepkleine luier, een fopspeen
en een stethoscoop.
Koffertjesproject
Daarnaast zit er het Ini-Mini-babyboekje in.
Dit is een boekje waarin met foto’s en een-
voudige gedichtjes wordt uitgelegd waarom
de nieuwe baby niet thuis in de wieg ligt. De
VOC is in 2006 begonnen met dit 'Koffer-
tjesproject' en streeft ernaar om aan alle zie-
kenhuizen met een Neonatale Intensive Care
Unit (NICU) zo spoedig mogelijk twee kof-
fertjes beschikbaar te stellen. Ouders krijgen
het Brusjeskoffertje voor een aantal weken in
bruikleen. Omdat het een kostbaar project is
kunnen niet alle ziekenhuizen tegelijk van een
koffertje worden voorzien.
Patiënt denkt graag
mee over behandeling
Patiënten worden nog niet erg betrokken
bij de behandeling van risicofactoren voor
hart- en vaatziekten, zoals te hoge bloeddruk
en verhoogd cholesterol. Ook de begeleiding
is voor verbetering vatbaar. Minder dan veertig
procent van de patiënten geeft aan dat de arts
of verpleegkundige ze vraagt mee te denken
over de behandeling.
Veel hart- en vaatpatiënten hebben ernstig
overgewicht, een hoge bloeddruk of verhoogd
cholesterol. Meer bewegen, stoppen met roken
en gezonder eten vermindert deze risicofacto-
ren en draagt zo bij aan het verminderen en
voorkomen van hart- en vaatziekten. Hoewel
de meeste hart- en vaatpatiënten redelijk
tevreden zijn over hoe zij worden benaderd en
behandeld, kan de zorg meer gestructureerd
en meer patiëntgericht. Dit blijkt uit onder-
zoek van het NIVEL (Nederlands instituut
voor onderzoek van de gezondheidszorg) dat
is uitgevoerd met subsidie van de Nederlandse
Hartstichting. Insteek van het onderzoek was
te kijken hoe het ervoor staat met de patiënt-
gerichte zorg zoals beschreven in de in 2009
uitgekomen zorgstandaard vasculair risico-
management. De zorgstandaard beschrijft op
Rampenoefening in TweeSteden ziekenhuis
hoofdlijnen hoe goede zorg voor mensen met
(een verhoogd risico op) hart- en vaatziekten
eruit moet zien en hoe de aanpak van risico-
factoren georganiseerd kan worden.
Actieve bijdrage
Een belangrijk uitgangspunt van de zorgstan-
daard is, dat patiënten zelf verantwoordelijk
zijn voor de zorg, en ondersteuning krijgen
om die verantwoordelijkheid te nemen.
Patiënten vullen met hun zorgverlener het
zorgplan in. Daarin staat welke risicofactoren
zij aan willen pakken, op welke manier, wie
wat doet en, zo nodig, met welke medicijnen.
Uit het onderzoek blijkt dat nog maar zes pro-
cent van de patiënten in overleg met hun arts
of verpleegkundige zo’n plan heeft opgesteld.
NIVEL-programmaleider Liset van Dijk: “Dit
is natuurlijk nog heel weinig, maar de zorg-
standaard moet nog vorm krijgen in de prak-
tijk. Ook de enquête onder de huisartsen laat
zien, dat de standaard nog niet in zijn volle
omvang wordt toegepast.” Het NIVEL heeft
het onderzoek in het eerste en tweede kwartaal
van 2010 uitgevoerd onder bijna 500 huisart-
sen en ruim 600 patiënten met een verhoogd
risico op hart- en vaatziekten in Nederland.

Mobiele niersteenvergruizer Bernhoven

Sinds kort beschikt ziekenhuis Bernhoven in ter zijn, via een sneetje in de rug en een kijk-
Oss over een mobiele niersteenvergruizer, operatie in de nier. De andere optie is de nier-
de zogenoemde I-move. Ongeveer eenmaal steenvergruizing. Het voordeel is uiteraard
per drie weken is de I-move beschikbaar in dat een operatie kan worden voorkomen. Met
het poliklinisch behandelcentrum van Bern- pijnstilling die vooraf thuis wordt ingenomen,
hoven in Oss. Voor de patiënten van zieken- kan de patiënt de vergruizing ondergaan en
huis Bernhoven betekent dit dat zij niet meer nog dezelfde dag weer naar huis gaan. De ver-
hoeven worden doorverwezen naar andere gruizing geschiedt door middel van geluids-
ziekenhuizen in de regio. Met deze vergrui- golven die schoksgewijs op de plek waar de
zer beschikt het ziekenhuis over de nieuwste steen of stenen zich bevinden worden gericht.
apparatuur op gebied van niersteenvergrui-
zen. Het TweeSteden ziekenhuis (met vestigingen in Tilburg en Waalwijk) hield begin deze maand een rampenoefening.
Het doel was om het vooraf vastgestelde ziekenhuisrampenopvangplan (ZiROP) te toetsen. Ruim 270 mensen
Ongeveer één op de twintig mensen werkten aan deze oefening mee. Naast de medewerkers van het ziekenhuis maakten ook LOTUS-slachtoffers, figu-
wordt geconfronteerd met nierstenen. ranten, medewerkers van de GHOR, ambulanceverpleegkundigen en observanten deel uit van de oefening. Uit de
Een groot deel van deze mensen komt oefening is gebleken dat het TweeSteden ziekenhuis een grote patiëntenstroom aankan. Tijdens de oefening ging de
niet bij de huisarts of uroloog omdat de zorg gewoon door. Zo vond er onder meer een spoedkeizersnede plaats (fotograaf Johan Lemmers).
nierstenen via natuurlijke weg uitge-
plast worden.
RKZ gebruikt nieuwe onderzoekstechniek
Pijnklachten
Mensen die er wel last van krijgen, mel- Voor de eerste keer is in het RKZ een krans- de nieuwe methode volstaat het inbrengen
den zich bij de huisarts met pijnklach- slagaderonderzoek door middel van een van een gewoon infuusnaaldje waarmee de
ten. Na een verwijzing naar de uroloog Mevrouw Erdogan was een van de eerste patiënten die met be- CT-scan gedaan, waarbij ook het calcium- contrastvloeistof toegediend wordt. Door de
zijn er vervolgens twee mogelijkheden hulp van de niersteenvergruizer kon worden geholpen. Zij ont- gehalte in de vaten werd gemeten. Het Rode geavanceerde software in de nieuwe CT-scan
om de patiënt te helpen. Met een opera- ving een bos bloemen van J. van der Heide, voorzitter Raad van Kruis Ziekenhuis zegt het eerste ziekenhuis in worden de vaten duidelijk in beeld gebracht,
tie verwijdert de uroloog de stenen via Bestuur ziekenhuis Bernhoven. Rechts naast mervouw Erdogan, de regio te zijn dat met deze nieuwe onder- ondanks de snelle bewegingen van het hart.
de plasbuis of, wanneer de stenen gro- J. Verhulst, uroloog ziekenhuis Bernhoven. zoekstechniek werkt. Deze snellere onderzoeksmethode is een stuk
minder belastend." De nieuwe onderzoeks-
De patiënt die het eerste onderzoek onderging, methode wordt vooral ingezet bij patiënten bij
had last van druk op zijn borst, en er komen wie het niet duidelijk is of ze kransslagader-
veel hart- en vaatziekten voor in zijn familie. vernauwing hebben. Wanneer bloedonderzoek
Door de nieuwe manier van onderzoek is en een fietstest geen uitsluitsel geven, werd tot
een invasieve aanpak (het inbrengen van nu toe bij deze patiënten toch hartkatheteri-
een instrument) niet nodig. Dit verkleint de satie gedaan, of ze werden doorgestuurd naar
kans op complicaties. Daarnaast is de patiënt het Spaarne Ziekenhuis voor nucleair onder-
minder lang blootgesteld aan straling dan bij zoek. Dat is nu in principe niet meer nodig.
de gebruikelijke hartkatheterisatie. Na het Het RKZ gaat de komende periode nog proef-
onderzoek bleek hij gezond. Cardioloog Paul draaien met de nieuwe methode. Per 1 januari
Boom reisde af naar een cursus in Amerika 2011 wordt de onderzoeksmethode routine.
om zich in deze techniek te specialiseren: "Bij
Nummer 22
24 november 2010 9 Brandveiligheid in de Zorg

Brandveiligheid
in de Zorg
 Nummer 22
Brandveiligheid in de Zorg 10 24 november 2010

‘UW RISICO, ONZE ZORG’

ROCKWOOL STEENWOL IS
ONBRANDBAAR EN BESCHERMT
TEGEN BRAND

Steenwolisolatie valt in de hoogste Euro

brandklasse A1, ontwikkelt nauwelijks rook,
vormt geen giftige gassen en heeft een smelt-
punt ver boven de 1000 graden Celsius.
De onbrandbaarheid van steenwol zorgt bo-
vendien voor een langere stabiliteit van een
gebouw in brand. Dit levert waardevolle tijd
op voor bijvoorbeeld de evacuatie van vermin-
derd zelfredzamen.
Hulpverleners kunnen hun taak veiliger uit-
voeren
Nummer 22
24 november 2010 11 Brandveiligheid in de Zorg

Workshop uitgelicht

Veel belangstelling Brandwerend glas in zorginstellingen

verwacht voor beurs Mark van Tilborg van Vetrotech Saint-Gobain

Benelux zal van 11.00 tot 11.45 uur een work-
shop verzorgen over ‘Brandwerend glas in
zorginstellingen’.
De workshop gaat in op de vraag of en waar-
om men brandveilig zou bouwen met speci-
fieke aandacht voor brandwerend glas. Aan de
hand van een plattegrond van de nieuwbouw
van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam
zal worden toegelicht waar brandwerend glas
dient te worden toegepast. Verschillende on-
derdelen uit het Bouwbesluit worden behan-
deld en per situatieschets wordt een detail
uitgelicht. Aan de hand hiervan volgt een
beschrijving aan welke specificaties (op ba-
sis van regelgeving, producteigenschappen,
en dergelijke) het brandwerende glas dient te
voldoen. Getoond worden de mogelijkheden
van subcompartimentering en andere toepas-
singsvoorbeelden uit de praktijk. Ook wordt
ingegaan op de kenmerken van ‘Healing En-
vironment’ en diverse manieren van kostenbe-
sparingen (dubbel glas / zelfreinigend glas /
gehard glas). Brandwerend glas kent eigenlijk
geen beperkingen en zorgt wel degelijk voor
(brand-)veiligheid in een zorginstelling.

Workshop uitgelicht

Een brand is voor iedereen een ramp, maar zeker voor zorginstellingen waar veel mensen verblijven die niet
zelfredzaam zijn.
TNO (Centrum Zorg en Bouw) organiseert
voor de tweede keer de Beurs Brandveiligheid
in de Zorg. Deze beurs wordt gehouden op
dinsdag 30 november in het NBC in Nieuwe-
gein.
Dorine van Nieuwenhuijzen van Centrum
Zorg en Bouw geeft in een nieuwsbericht op
www.zorginstellingen.nl aan dat gerekend
wordt op zeker 600 bezoekers. De beurs richt
zich op facilitair managers, hoofden techni-
sche dienst, locatiemanagers en andere me-
dewerkers die binnen de zorgsector te maken
hebben met brandveiligheid. Nieuw is dat
dit jaar de doelgroep van deze beurs ruimer
is. Ook scholen en kinderopvanginstellingen
zijn bijvoorbeeld aangeschreven. Op de beurs-
vloer zijn vele stands te vinden, verdeeld over
de Event Hall en de Grand Hall van het NBC.
Hier presenteren zich de bedrijven en organi-
saties die zich bezighouden met brandveilig-
heid in de zorg. Verder vinden zowel binnen
als buiten verschillende demonstraties plaats.
Bezoekers kunnen ook deelnemen aan een van
de vele workshops die de hele dag door wor-
den gegeven, over onderwerpen als preventie,
onderhoud brandveiligheidsbewustzijn, ont-
ruimen in de zorg en brandveilige materialen.
Vorig jaar werd de beurs voor de eerste keer
gehouden. Twee dagen lang konden bezoekers
in de Jaarbeurs in Utrecht kennisnemen van
alle mogelijkheden op het gebied van brand-
veiligheid. De respons van standhouders was
toen enorm, evenals het aantal bezoekers dat
deze twee dagen langskwam. De directe aan-
Plastisch chirurg bedenkt littekencrème
Plastisch chirurg Joost Staudt van het Rode
Kruis Ziekenhuis in Beverwijk heeft afgelopen
najaar een littekencrème op de markt ge-
bracht. Zijn collega's dachten over de crème
mee, op basis van hun jarenlange ervaringen
met littekens en brandwonden. Het is bedoeld
voor mensen met verse littekens en mensen
met brandwonden, die hun hele leven 'sme-
ren' om de huid soepel te maken.
Staudt: "Mensen met littekens stuur ik vaak
naar de drogist om verschillende middeltjes in
te slaan. Ik dacht: 'dat kunnen we beter zelf
doen'." De crème is samengesteld uit meer en
minder bekende werkzame bestanddelen, op
basis van de uitgebreide kennis in het RKZ.
Samen hebben ze een voedende en hydrate-
rende werking, houden ze de huid zacht en
soepel en hebben ze een ontstekingsremmend
en rustgevend effect. Een natuurlijke silico-
nenlaag houdt de actieve stoffen onder een
flinterdunne laag, om zo de werkzaamheid
te vergroten. De crème is te koop via inter-
net: www.staudt.nl en een aantal apotheken
leiding voor het Actieprogramma Brandvei-
ligheid in de zorg, en daaruit voortvloeiend de
eerste Beurs Brandveiligheid in de Zorg, is de
‘Schipholbrand’ in oktober 2005. Toen kwa-
men bij een brand in een cellencomplex op
Schiphol-Oost elf mensen om het leven. Be-
halve het ministerie van Binnenlandse Zaken
is ook het ministerie van VWS naar aanleiding
van deze ramp aan de slag gegaan met een
programma om het bewustzijn rond brand-
veiligheid te vergroten. In de zorginstellingen
verblijven immers ook kwetsbare mensen die,
net als de gedetineerden op Schiphol, zichzelf
vaak moeilijk in veiligheid kunnen brengen.
Uit een onderzoek dat het ministerie heeft la-
ten uitvoeren door het College bouw zorgin-
stellingen bleek dat het niet zo best is gesteld
met de brandveiligheid van diverse instellin-
gen. VWS organiseerde daarom vorig jaar vijf
regionale en een landelijke conferentie rond
dit onderwerp. Verder liet VWS verschillende
instrumenten ontwikkelen. Bijvoorbeeld de
Brandveiligheidsmatrix Gezondheidszorg-
gebouwen, waarmee organisaties kunnen
checken of hun instelling brandveilig is. Er
kwamen instrumenten op het gebied van E-
learning en bedrijfshulpverlening. Sluitstuk
was de tweedaagse beurs in Utrecht. Alles was
erop gericht zorgbestuurders te helpen visie te
ontwikkelen op het gebied van brandveilig-
heid. Op 30 november is er dan voor de twee-
de keer een Beurs Brandveiligheid in de Zorg,
dit keer in Nieuwegein. Belangstellenden heb-
ben gratis toegang tot de beurs. Inschrijven
kan via tno.nl/congreszorgenbouw.
in Noord-Holland. Een deel van de opbrengst
komt ten goede aan de brandwondenzorg: een
aantal patiënten dat hun hele leven lang crème
op littekens moet smeren, krijgt het middel
gratis van Staudt. Staudt: "Op dit moment zijn
we bezig de crème wetenschappelijk te testen.
Wellicht kunnen we de werkzaamheid daar
nog meer mee verbeteren. Het zou daarnaast
geweldig zijn als het ons lukt om de verzeke-
raars ervan te overtuigen dat dit middel in het
verzekeringspakket thuis hoort."
De crème is bedoeld voor mensen met verse littekens
en mensen met brandwonden.
Automatische brandbestrijdingssystemen
Nederland is een van de landen waar nog men interessant?); beknopte uitleg werking,
voorzichtig wordt omgegaan met toepassing type systemen en betrouwbaarheid; realisatie
van automatische brandbestrijdingssystemen, van gelijkwaardige veiligheid; duidelijkheid
zoals sprinklerinstallaties. De oorzaak hiervan bouwkosten, certificering en inspectie. De
is de nog beperkte kennis over dit onderwerp workshop begint om 12.30 uur en duurt tot
bij brandweer, gebouweneigenaren, architec- 13.15 uur.
ten en adviseurs. Reden voor ing. Maarten de
Groot van Altavilla Brandveiligheid
om een workshop te geven over ‘Au-
tomatische brandbestrijdingssyste-
men in gezondheidszorggebouwen’.
Daarnaast doen er veel onjuiste ver-
halen en fabeltjes de ronde. Veel an-
dere landen lopen op dit onderwerp
voor op Nederland. Met name in ge-
bouwen in de gezondheidszorg zijn
nog vele onbenutte kansen voor het
topassen van automatische brand-
bestrijdingssystemen. De workshop
heeft de volgende doelen: fabeltjes
ontkrachten en kansen inzichte-
lijk maken en benutten; uitleg ver-
strekken over de brandpreventieve
waarde; toepassingsmogelijkheden Nederland is een van de landen waar nog voorzichtig wordt
benoemen (in welke gevallen zijn omgegaan met toepassing van automatische brandbestrijdings-
automatische brandbestrijdingssyste- systemen, zoals sprinklerinstallaties.
Workshop uitgelicht
Maatwerkoplossingen brandveiligheid
Veel bestaande gebouwen voldoen niet voor grote impact op een organisatie. In plaats van
honderd procent aan de brandveiligheidsvoor- het aanpassen van de bouwkundige aspecten
schriften zoals die momenteel van toepassing kan ook gekozen worden voor het toepassen
zijn. Dit kan bijvoorbeeld komen door een ge- van een zogenaamde gelijkwaardige oplos-
wijzigd gebruik, gewijzigde bouwregelgeving, sing door het treffen van (een combinatie
of ‘natuurlijk verval’ van toegepaste construc- van) installatietechnische en organisatorische
tiematerialen. Ingrid Naus van Cauberg-Huy- maatregelen. Hiermee kan soms tegen minder
gen Raadgevende Ingenieurs gaat hierop in kosten een hoger brandveiligheidsniveau wor-
tijdens de workshop ‘Maatwerkoplossingen den gecreëerd. Er zullen voorbeelden worden
voor brandveiligheidsproblemen in gebou- gegeven van situaties waarbij dit met succes
wen’. De workshop begint om 15.00 uur. is toegepast. Er zal een link worden gelegd
naar de brandveiligheidsmatrix van TNO, die
Het aanpassen van met name bouwkundige het startpunt kan vormen voor het kiezen van
voorzieningen is vaak kostbaar en heeft een gelijkwaardige oplossingen.
Workshop uitgelicht
‘Toegepaste brandveilige materialen’
Een van de vele workshops die op 30 novem- brand- en rookveilige materialen ten tijde van
ber worden gegeven heeft als titel: ‘Toege- de bouw en oplevering van gezondheidszorg-
paste brandveilige materialen en variabel niet gebouwen. Daarna komt aan de orde het vei-
brandveilig ingebrachte risico’s’. Deze work- lig gebruik van het gebouw in relatie tot de
shop wordt verzorgd door R.N.J. Senden van vaak gevaarlijke materialen die in het gebouw
Breijer Brandveiligheid, van 11.00 tot 11.45 worden gebruikt of opgeslagen. Dit heeft con-
uur. sequenties voor het behoud van veilige brand-
en rookvrije vluchtroutes die volgens het
De workshop is erop gericht om een brede dis- Bouwbesluit en Gebruiksbesluit noodzakelijk
cussie op gang te brengen over de risico’s die zijn. De discussie gaat over wat verantwoord
door variabele factoren worden veroorzaakt. is en wat niet. In hoeverre beïnvloedt het ma-
Met name de risico’s in goed gereguleerde en teriaalgebruik de veiligheid in de gebouwen
georganiseerde omgevingen zoals de gezond- en hoe kan men omgaan met deze risico’s?
heidszorg. Besproken wordt het gebruik van
 Nummer 22
24 november 2010 12 Advertentie

“Investeren in veiligheid is investeren in maatregelen die, op het moment dat

het er werkelijk toe doet, onbetaalbaar zijn.”

Onafhankelijke advisering in onder meer integrale brandveiligheid en explosieveiligheid

www.efpc.nl www.hse-advies.nl

*HOUH]LHNHQKXLV5R\DO+DVNRQLQJ

+6(DGYLHV

(XURSHDQ)LUH3URWHFWLRQ&RQVXOWDQWV
()3&
'pVSHFLDOLVWHQYRRUXRSKHWJHELHGYDQ

 ‡%UDQGYHLOLJKHLGLQ]RUJLQVWHOOLQJHQ
 ‡5HJHOJHYLQJLQUHODWLHWRWEUDQGYHLOLJKHLG
 ‡%UDQGSUHYHQWLHYRRU]LHQLQJHQ
 ‡,QEUDDNEHYHLOLJLQJ7RHJDQJVFRQWUROH
 ‡$UERYHLOLJKHLGELMYJHUHODWHHUGDDQYHUPLQGHUG]HOIUHG]DPHSHUVRQHQ
 ‡(OHNWULVFKHYHLOLJKHLGLQPHGLVFKHUXLPWHQ

(XURSHDQ)LUH3URWHFWLRQ&RQVXOWDQWV%9
,QWHUQDWLRQDOHEHYHLOLJLQJDGYLVHXUV

/H\HQVHZHJ*
3RVWEXV$*%LOWKRYHQ
7HOHIRRQ_)D[
LQIR#HISFQO_ZZZHISFQO
1LHXZERXZ(UDVPXV0&
LOOXVWUDWLH(*0$UFKLWHFWHQ
Nummer 22
24 november 2010 13 Brandveiligheid in de Zorg

(Advertorial) Workshop uitgelicht

‘Blended Learning in de zorg’

Protekt Nederland BV: ‘Blended Learning in de zorg. Hoe gaan we
ermee om?’ is de titel van een workshop die
de innovatieve aanbieder van veiligheid van 11.00 tot 11.45 uur wordt gegeven door
Peter Schut van NIVEO BV.
E-learning, E-trainingen, praktijkdagen en
competentieregistratie. Het borgen en bevor-
deren van de vakbekwaamheid van de werk-
nemers is belangrijk. Ervaringsdeskundigen
uit de zorg vertellen hoe deze onderdelen
makkelijk en eenvoudig op elkaar zijn aan
te sluiten hoe er (financiële) voordelen uit te
halen zijn. Met deze nieuwe mix van oplei-
dingen, trainingen en oefeningen is het vol-
gens NIVEO mogelijk om meer rendement te
halen uit het scholingsbudget met eenzelfde
of zelfs beter resultaat. De deelnemers erva-
ren zelf op welke wijze Blended Learning kan
worden toegepast binnen de BHV en andere
veiligheidsopleidingen. Daarnaast wordt
ingegaan op de verschillende mogelijkheden
van scenario ontwikkelingen en worden erva-
ringen gedeeld vanuit de zorg. Samen met de
deelnemers wordt een optimaal trainingspro-
gramma opgesteld voor de komende jaren op
basis van kennis en ervaring uit de zorg.

Met het programma Blik op BHV krijgen alle medewerkers binnen een zorginstelling de mogelijkheid om kennis
te nemen van de instructies met betrekking tot veiligheid.

Veilig en gezond werken is sinds jaar en in de zorgmarkt, zoals flexibel werken, on-
dag een groot punt van aandacht in de regelmatige diensten en een groot verloop van
gezondheidszorg. Een bedrijf dat zich al personeel. De instructies zijn immers digitaal
meer dan tien jaar 100 procent voor deze en kunnen bekeken worden op het moment E-learning neemt een steeds grotere plaats in.
zaken inzet, is Protekt. Deze dochter van dat het de werknemer uitkomt. Met Blik op
Arbo Unie B.V. is sinds 2000 aanbieder van BHV omzeilt Protekt dus op een slimme (Advertorial)
opleidingen en trainingen in bedrijfshulpver- manier het probleem dat mensen geen tijd of
lening, managementvaardigheden, risico- mogelijkheid zouden hebben om kennis tot Zorginstellingen en brandveiligheid
management en inzetbaarheid. Protekt heeft zich te nemen. En zo wordt de basisveilig-
eigen opleidingscentra met theorie- en prak- heid binnen een instelling op de juiste manier Iedereen hoopt nooit te worden ge-
tijkruimtes in Enter, Drachten, Haarlem en geborgd. confronteerd met brand, maar er be-
Dordrecht en heeft een landelijke dekking. staat altijd een (kleine) kans dat dit
Wat is hun visie op veiligheid? Blik op BHV groeit mee met uw organisatie wel gebeurt. Zorginstellingen hebben
Blik op BHV is samen met klanten ontwik- als doel, in alle omstandigheden, zorg
Innovatie en BHV-beleid op maat keld is dus getoetst aan eisen die de klant te bieden aan patiënten en/of bewo-
Dat verschillende werknemers binnen een belangrijk vindt. Zo is het mogelijk om de ners. De niet-zelfredzaamheid van de
zorginstelling een BHV-opleiding volgen, is “look and feel” van de eigen werkomgeving patiënten en/of bewoners is daarbij
een goede eerste stap naar veiligheid. Maar toe te passen in het beeldmateriaal. Dit maakt een specifiek aandachtspunt. In geval
dat een BHV-beleid verder gaat dan dat, weet de instructie zeer aansprekend en prettig om van brand moet de kans dat er slacht-
Protekt als geen ander. En daarom helpen zij te volgen. Hélène Munne, accountmanager offers vallen bij die patiënten en/of
ook met het opzetten, uitvoeren én optimali- bij Protekt, vertelt enthousiast: “Doordat de bewoners tot een minimum worden
seren van een verantwoord BHV-beleid. Maar wettelijke kaders de afgelopen jaren zijn ver- beperkt. Gelre ziekenhuis (afbeelding Royal Haskoning).
Protekt gaat nóg een stapje verder. Want waar ruimd, krijgen organisaties meer ruimte om
anderen stilstaan, vindt Protekt het belang- zelf hun BHV-organisatie in te richten. Daar In nieuwbouw situaties zal, door Bestaande zorginstellingen en/of het ge-
rijk om te blijven innoveren. Wat wilt u als wilden wij op inspelen." Organisaties vinden integraal na te denken over brandveiligheid, bruik voldoen niet altijd meer aan huidige
zorginstelling? Hoe gaat u om met specifieke veiligheid van groot belang, maar moeten dus inclusief het gebruik en de kenmerken (bouw)regelgeving. EFPC ondersteunt u bij
risico’s? Protekt zoekt samen met u naar ook kritisch naar de kosten kijken. Dat geldt van de gebruikers, tegen acceptabele kosten het, tegen zo minimaal mogelijke kosten
creatieve oplossingen en verliezen daarbij de dus ook voor de kosten van BHV. “Doordat een goed niveau van brandveiligheid wor- realiseren van een gewenst niveau van brand-
wet- en regelgeving niet uit het oog. Kortom, bedrijven met dit programma al hun mede- den gerealiseerd. EFPC ondersteunt u bij het veiligheid. Daarbij wordt via onderzoek
Protekt maakt een BHV-beleid dat past bij werkers kunnen instrueren over bijvoorbeeld uitwerken van de brandveiligheidsvoorzie- bepaald welke eventuele tekortkomingen
uw instelling. En het allerbelangrijkste: dat ontruiming, kan er een efficiëntere BHV- ningen waarbij de wensen van de gebruiker aanwezig zijn en hoe deze kunnen worden
past bij uw personeel. Met als doelstelling organisatie ontstaan.” En zo kan er worden en de kernactiviteit die in de nieuwbouw verbeterd. Het opwaarderen van of aanbren-
BHV'ers op te leiden die gemotiveerd zijn en voldaan aan de toegenomen instructiegraad moet worden ondergebracht centraal staan. gen van voorzieningen is niet een kwestie
er plezier in hebben. en levert het instellingsbreed extra veiligheid Welk gebruik wordt voorzien, welk type zorg van het volgen van regeltjes of ingewikkelde
op. Na het afronden van de instructie krijgt moet er worden geboden? Vanuit deze optiek brandbeveiligingsbenaderingen maar vereist
Blik op BHV de medewerker overigens een certificaat implementeren we brandveiligheid in een een integrale benadering met oog voor de
Een sterk voorbeeld van de innovatieve kijk Veiligheidinstructies Bedrijfshulpverlening. nieuwbouwproject in begrijpbare bewoor- instelling zelf. Gebaseerd op uw specifieke
van Protekt, is de introductie van het inter- Desgewenst registreert Protekt ook nog eens dingen. De doelstelling is om te komen tot omstandigheden ontwikkelen wij een plan
actieve instructieprogramma Blik op BHV hoeveel medewerkers het programma al ge- een goed bruikbaar en brandveilig gebouw van aanpak om zorg te dragen voor een deug-
(www.blikopbhv.nl). Met dit programma volgd hebben en hoeveel nog niet, zodat u met aandacht voor duurzaamheid. Een zor- delijk niveau brandveiligheid dat voldoet aan
krijgen alle medewerkers binnen een zorg- weet waar extra inspanning nodig is. En zo ginstelling met 'gebruiksvriendelijke brand- de wensen van de gebruikers en de eisende
instelling (fulltime, parttime, weekendhulpen biedt Blik op BHV een unieke BHV-oplos- veiligheid' ontwikkelen is één ding maar ver- partijen.
etc.) de mogelijkheid om kennis te nemen van sing voor iedere zorginstelling. volgens deze instelling ook nog brandveilig
de instructies met betrekking tot veiligheid. Dit artikel is eerder gepubliceerd in Care & Cure exploiteren is een andere zaak. Hierin onder- De markt voor (brand)beveiliging is zeer complex
Er is hierbij rekening gehouden met trends Magazine. steunen wij gebruikers in het opzetten van met belanghebbenden als overheid, bouwers, leve-
gebruiksschema’s en procedures. ranciers en verzekeraars. Het is daarom belangrijk
zaken te doen met een ervaren en onafhan-
kelijk adviseur zoals European Fire Protec-
tion Consultants (EFPC) B.V te Bilthoven. In
een persoonlijk gesprek kunnen wij toelichten
Uw advertentie in De Ziekenhuiskrant? hoe wij voor de specifieke situatie u kunnen
ondersteunen in het realiseren van het
Laura Fuykschot (0182) 322 456
gewenste niveau van brandveiligheid.
Anneke de Pater (0182) 322 451 (030-2252500).

V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T

VERSCHIJNT GRATIS TWEEWEKELIJKS OP WOENSDAG IN ALLE ZIEKENHUIZEN IN NEDERLAND EN OP INTERNET

www.deziekenhuiskrant.nl Nieuwbouw Erasmus MC (illustratie EGM Architecten).
 Nummer 22
Brandveiligheid in de Zorg 14 24 november 2010

Plattegrond beurs en workshopprogramma

Workshops en tijden

Workshop leider Titel Tijd Zaal

11.00 - 11.45 uur ronde 1
André Bode Brandveiligheidsmatrix
R.N.J. Senden Toegepaste brandveilige materialen en variabel niet brandveilig ingebrachte risico’s
Peter Schut Blended Learning in de zorg. Hoe gaan we ermee om?
Saskia de Klein/Peter Liebeek Waar is hier de nooduitgang?
Sanne van der Zanden Brandwerend glas in zorginstellingen
Arnoud Boerwinkel Samenwerken met de cliëntenraad aan optimale brandveiligheid
ing. H.L. de Witte Vernieuwde brandveiligheidsregelgeving: wat betekent het voor u?
12.30 - 13.15 uur ronde 2
Heleen Leppers Ontruimen in de zorg
Erik H. van der Graaf Brand? Het zal ons een zorg zijn!
Jan-Mark Vink Het keurmerk BGB in de praktijk
ing. M.H.W. de Groot Automatische brandbestrijdingssystemen in gezondheidszorggebouwen
Floor van Sambeek Brandveilig compartimenteren
Dingeman de Jong Wie is nou eigenlijk echt verantwoordelijk?
A. van der Heijden/H. Munne BHV E learning voor de zorg
13.45 - 14.30 uur ronde 3
Paul Eijkelkamp Rookvrij
Peter Plaizier Continuïteit en beheersen van calamiteiten in schakelkasten
Twan Lenders Praktische adviezen om BGB keurmerk te krijgen
A. van der Heijden/H. Munne Blik op BHV
Carolien Boot-Dijkhuis Brandveilige gebouwen: wat kunt u eraan doen?
Rob Tazelaar Passieve brandpreventie
Angela Verbrugge Integraal brandveiligheidsmodel voor de zorg
15.00 - 15.45 uur ronde 4
Ingrid Naus Maatwerkoplossingen voor brandveiligheidsproblemen in gebouwen
Ronald Simonis & Gemma van Zaalen Ontruimen moet je oefenen
Peter Oord Brandveiligheid: beheer en onderhoud
C. Veldpaus & H. Heuwer Veilig vluchten uit niet besloten- ruimten
Demonstratie elk uur op de beurs vloer
H.W. Zweerts Samen Voorbereid Veilig; virtueel platform voor veiligheidstrainingen
Piet Hezemans Ontruimen van bedlegerige personen
Nummer 22
24 november 2010 15 Brandveiligheid in de Zorg

Blik op BHV
GRAND HALL
Protekt Nederland B.V. gaat de workshop ‘Blik op BHV’ verzorgen. Johan van
Tiggelhoven laat de deelnemers van 13.45 tot 14.30 uur zien wat het program-
ma ‘Blik op BHV’ inhoudt.

De innovatieve interactieve instructie ‘Blik op BHV’ maakt het op een een-

voudige en kosten besparende manier mogelijk medewerkers te instrueren in
de veiligheidsprocedures die gelden binnen de organisatie. Men verhoogt hier-
mee het veiligheidsbewustzijn
van de medewerkers. Doordat
alle medewerkers op de hoogte
zijn van de regels en procedu-
res bij een calamiteit verkleint
men het risico op bijvoorbeeld
ongelukken, en bij een ontrui-
ming zijn al de medewerkers
op de hoogte van de proce-
dure. Gewoon omdat iedereen
weet wat hij of zij moet doen
of laten. De instructie dvd
‘Blik op BHV’ wordt tijdens de
workshop gepresenteerd.

Integraal Brandveiligheidsmodel
Angela Verbrugge van Cofely komt tijdens een workshopmet een ‘Integraal
Brandbeveiligingsmodel voor de Zorg’. De workshop begint om 13.45 uur.

Een organisatie wil zeker weten dat ze alle aspecten van brandbeveiliging
onder controle heeft. En dat dit zo blijft, ook als er iets verandert in de orga-
nisatie. Het IBB-model - of Integraal Brandveiligheidsmodel - zorgt voor een
goede samenhang tussen alle brandveiligheidsmaatregelen. Bij Cofely heeft
men dit model vertaald naar en geïmplementeerd in de zorg. Zo zorgen we
voor optimale brandpreventie. Een brandmelder is niets waard zonder goede
vluchtroute. En bij het vervangen van een installatie mag er geen gat overblij-
ven in de muur, vanwege de kans op branddoorslag. Integrale brandbeveiliging
is gecompliceerd. Met het Integraal Brandveiligheidsmodel voor de Zorg kan
men er zeker van zijn dat men niets over het hoofd ziet. Met het Integraal
Brandveiligheidsmodel voor de Zorg verkleint men het risico op brand tot een
aanvaardbaar niveau. Men creëert een veilige woon- en werkomgeving, waar-
in veranderingen worden geregistreerd en eventueel tot nieuwe maatregelen
leiden. Mocht er toch brand uitbreken, dan zijn de schade en gevolgen voor
de medewerkers, patiënten, het gebouw en de omgeving beperkt. Tijdens de
workshop wordt met behulp van een concrete casus van een zorginstelling het
IBB-model toegelicht en ontvangt men een concreet stappenplan.
Workshops uitgelicht

Brandveilige gebouwen
Carolien Boot-Dijkhuis van Adviesburo Nieman BV verzorgt de workshop ‘Brandveilige
gebouwen: wat kunt u eraan doen?’ Aanvang 13.45 uur.

De brandveiligheid van een gebouw wordt bepaald door de zwakste schakel van de bouw-
techniek, installatietechniek en organisatie. De aandacht hiervoor is in de afgelopen jaren
sterk toegenomen. Uit diverse inspecties in overheidsgebouwen, zorginstellingen en wonin-
gen blijkt dat er het nodige verbeterd kan en moet worden. Nu is het tijd om de balans op te
maken en de handen uit de mouwen te steken om de brandveiligheid van de bestaande ge-
bouwvoorraad te verbeteren. Gelukkig is de kennis en ervaring op dit gebied enorm gegroeid.
In bestaande gebouwen is het vaak een uitdaging om de bestaande aan-
dachtspunten te verbeteren, maar bijna altijd is een passende oplossing
mogelijk. In deze workshop maken de deelnemers kennis met de ervarin-
gen met de oplossingen om de bestaande aandachtspunten te verbeteren
en bij de kop te pakken. Met foto’s en illustraties wordt getoond hoe de
brandveiligheid van doorvoeringen, ramen, puien, deuren en dergelijke
kan worden verbeterd. Ook komen de verschillende begeleidingsvormen
met opdrachtgevers aan de orde. Op deze manier krijgt men inzicht in de
manieren waarop men zijn verantwoordelijkheid kan invullen, met waar
nodig een beetje hulp van een adviseur.

Veilig vluchten
C. Veldpaus en H.Heuwer (beiden van Colt) geven om 15.00 uur een
workshop over ‘Veilig vluchten uit niet besloten ruimten’.

In iedere zorginstelling heeft in geval van brand een veilige vluchtweg

voor de mensen prioriteit. Een rookvrije vluchtweg draagt hier aan bij.
Hoe kan een dergelijke veilige vluchtweg gecreëerd worden? Wat is de
rol van rookbeheersingssystemen hierin? Waaraan moeten systemen
voldoen volgens de huidige regelgeving? Hoe wordt het onderscheid
gemaakt, waaraan worden de systemen getoetst? Daarover zal ht gaan
in deze bijeenkomst.
 Nummer 22
Brandveiligheid in de Zorg 16 24 november 2010

%UDQG"+HW]DORQVHHQ]RUJ]LMQ
%XUHDX9HULWDVSDUWQHULQEUDQGYHLOLJKHLG

.LMNYRRUPHHULQIRUPDWLHRSKHWJHELHGYDQEUDQGYHLOLJKHLGHQEUDQGEHYHLOLJLQJLQGH
]RUJRSZZZEXUHDXYHULWDVQO:LMRQWPRHWHQXJUDDJRSRQ]HLQIRUPDWLHVWDQGWLMGHQV
GHEHXUVµ%UDQGYHLOLJHLGLQGH=RUJ¶RSQRYHPEHUDVHQQRGLJHQXXLWRPGHHOWH
QHPHQDDQRQ]HZRUNVKRS

%XUHDX9HULWDV,QGXVWULDO6HUYLFHV
$IGHOLQJ%UDQGEHYHLOLJLQJ
3RVWEXV*'$0(56)2257
7HO
)D[
(PDLOEHYHLOLJLQJQHGHUODQG#QOEXUHDXYHULWDVFRP
ZZZEXUHDXYHULWDVQO
Nummer 22
24 november 2010
Symposium tien jaar
brandwondenzorg
'10 jaar na de Nieuwjaarsbrand in Volendam'.
Dat is het thema van een symposium over
brandwonden dat het Rode Kruis Ziekenhuis/
Brandwondencentrum in Beverwijk organi-
seert op 9 december.
Diverse sprekers belichten deze dag twee on-
derwerpen: De 'state of the art' van de brand-
wondenzorg, tien jaar na dato. En de huidige
aanpak van dergelijke rampen, met name van
de brandwondenzorg (disaster management).
Tijdens dit symposium wordt voor de eerste
keer de 'Kreisprijs' uitgereikt. De prijs bestaat
uit een bedrag van 3.000 euro en gaat naar
een jonge onderzoeker die het afgelopen jaar
de beste voordracht of publicatie over brand-
wonden verzorgde. De Kreisprijs is bedoeld
om jonge artsen en onderzoekers te stimule-
ren onderzoek te doen naar brandwonden en
daarover te publiceren. Het bedrag dat aan de
winnaar wordt uitgereikt wordt gebruikt voor
nader onderzoek naar brandwonden.
Eerbetoon
De prijs is als eerbetoon genoemd naar prof.
dr. Robert Kreis, die zich 32 jaar als chirurg
heeft ingezet in de brandwondenzorg en
tien jaar lang vanuit het Rode Kruis Zie-
kenhuis hoogleraar brandwondengenees-
kunde aan de VU in Amsterdam was, een
(Advertorial)
Bureau Veritas: Partner in brandveiligheid
Brandveiligheid en brandbeveiliging zijn
begrippen die binnen de kaders van wet- en
regelgeving duidelijk en streng zijn geregu-
leerd. Dat neemt niet weg dat brand een bijna
dagelijks terugkerende realiteit is en op tal
van plaatsen toeslaat. Jaarlijks worden in de
Nederlandse ziekenhuizen meer dan duizend
branden geregistreerd. Dit aantal toont aan
dat aandacht voor brandveiligheid en brand-
beveiliging ook in de zorg geen overbodige
luxe is.
Ziekenhuizen en zorginstellingen stellen zich
voor de taak om de best mogelijke zorg te
bieden aan patiënten en bewoners. Deze zorg
komt pas tot zijn recht als er sprake is van een
veilige omgeving.
Hoewel er op het uitsluiten van brand geen
absolute garantie gegeven kan worden, is het
wel mogelijk om met praktisch georiënteerd
beleid en dito maatregelen te werken aan
preventie en de gevolgen van brand zoveel
mogelijk te beperken.
De divisie brand van Bureau Veritas is
voortgekomen uit het voormalige Nagtglas
Versteeg Inspecties, dat in haar meer dan
17
door de Nederlandse Brandwondenstichting
ingestelde leerstoel. Een van zijn belangrijk-
ste bijdragen is verdere ontwikkeling van de
Meek-Wall huidtransplantatie techniek; een
doorbraak bij de behandeling van complexe
brandwonden die inmiddels wereldwijd wordt
toegepast. Een jury samengesteld vanuit de
drie brandwondencentra in Nederland, inclu-
sief Robert Kreis, nomineert drie kandidaten
uit de inzendingen. Zij houden op het sympo-
sium een korte presentatie. Aansluitend wordt
de winnaar bekendgemaakt. Het symposium
vindt plaats in het Kennemer Theater in
Beverwijk. Het begint om 16.00 uur en duurt
tot 19.00 uur. Het is bestemd voor iedereen die
vanuit medisch of een ander perspectief is be-
trokken bij brandwondenzorg. Aanmelden kan
via www.rkz.nl.
De barbecue, een van de veroorzakers van brandwon-
den.
honderdjarige bestaansgeschiedenis een
uiterst gedegen en door vele partijen erkende
reputatie heeft opgebouwd als onafhankelijke
specialist op het gebied van brandveiligheid
en brandbeveiliging.
Onze specialisten beoordelen niet alleen de
brandbeveiligingsinstallaties (brandmeld-,
ontruimings-, rookbeheersing- en blusinstal-
laties), maar geven ook een oordeel over het
totale brandbeveiligingsconcept. Het gaat
hierbij om organisatorische en bouwkundige
aspecten, beheer en de functionaliteit van bij-
voorbeeld gestuurde deuren, liften en lucht-
behandelingsinstallaties. Zodoende brengen
wij voor onze opdrachtgevers in kaart of hun
totale aanpak van brandbeveiliging functio-
neel, efficiënt en verantwoord is ingevuld.
Kijk voor meer informatie over Bureau
Veritas en onze dienstverlening op het ge-
bied van brandveiligheid en brandbeveili-
ging op www.bureauveritas.nl. Wij ontmoe-
ten u graag op onze informatiestand tijdens
de beurs Brandveiligheid in de Zorg op
30 november a.s. en nodigen u uit deel te
nemen aan de workshop ‘Brand? Het zal ons
een zorg zijn!’.
(Advertorial)
NOVB informeert over brandveiligheid
De Nederlandse Organisatie voor Brand-
veiligheid (NOVB) ziet het als haar taak infor-
matie te verstrekken zodat zorgbestuurders
de juiste beslissingen kunnen nemen op het
gebied van actieve brandveiligheid. Bewust
maken van de risico’s van en informeren over
oplossingsmogelijkheden. Met dit doel voor
ogen zal de NOVB tijdens de beursdag vooral
de dialoog aangaan met de bezoekers.
Er blijkt nog een wereld te winnen op het
terrein van de brandveiligheid, al is er de
laatste twee jaar door de inspanning van
de overheid meer aandacht voor, vindt Rob
Hartgerink, directeur van de NOVB. Er is in
de zorg nog weinig kennis over actieve blus-
sytemen als sprinklers, zo is zijn ervaring. Hij
noemt als voorbeeld de aversie die er binnen
Branden in het nieuws
(Oktober 2010)
Veel rook in zorgcentrum
In De Rustmaat, een wooncentrum voor
ouderen in Huizen (NH), brak in oktober van
dit jaar een grote brand uit. Waarschijnlijk was
de brand in een van de woningen ontstaan. Er
was vooral sprake van grote rookontwikke-
ling. De brandweer kreeg de brand snel onder
controle. Er vielen geen gewonden.
(September 2009)
Brand op balkon verzorgingshuis
Een bewoonster van een verzorgingshuis in
Zoetermeer belandde in september vorig jaar
met ademhalingsproblemen in een ziekenhuis
nadat er brand was uitgebroken in het woon-
centrum. Het vuur brak uit op een balkon
van een van de woningen. De bewoonster
was niet in staat de brand
zelf te blussen, waarna de
brandweer werd gealar-
meerd. Die had het vuur
snel onder controle.
(Maart 2009)
Dode bij brand woonzorg-
centrum Delft
Een brand in woonzorg-
centrum Die Buytenweye
aan de Chopinlaan in
Delft heeft in maart vorig
jaar het leven gekost aan
een van de bewoners. De
brand brak uit in de kamer
van een oudere bewoner
Workshop uitgelicht
‘Wie is nou eigenlijk echt verantwoordelijk?’
Dingeman de Jong van Taakgroep Handicap
en Lokale Samenleving gaat tijdens een
workshop in op de vraag ‘Wie is nou eigenlijk
echt verantwoordelijk?’ De workshop wordt
gehouden van 12.30 tot 13.15 uur.
Als het gaat om voorbereiding op veiligheid, in
en buiten instellingen, dan zijn er veel partijen
die hierin een rol spelen. De gemeente, de
veiligheidsregio, de professionele hulp-
diensten, de BHV, het individu. Een niet
limitatieve opsomming waarbij voor iedereen
de vraag voorligt: ‘Wie is nu waar voor ver-
antwoordelijk. Ben ik dat zelf, of is dat de
ander?’ Ook wordt tijdens deze bijeenkomst
ingegaan op de grote hoeveelheid aan hulp-
middelen, al dan niet in ontwikkeling, die een
bijdrage (kunnen) leveren aan die veiligheid.
Waarbij hier de vraag geldt: ‘Vanuit wiens
perspectief draagt het betreffende hulpmiddel
dan bij?’ In de workshop wordt eerst ingegaan
op de eigenstandige verantwoordelijkheid van
Brandveiligheid in de Zorg
ziekenhuizen kan bestaan tegen het aanbren-
gen van sprinklerinstallaties in bijvoorbeeld
een OK-complex. “Men is bang dat er bij een
defect aan de sprinklers onhygiënische toe-
standen ontstaan op de OK. Wat men zich
niet realiseert is dat boven datzelfde plafond
ook koel- en cv-leidingen lopen, met water
dat veel viezer is. Het toezicht op sprinklers
is veel groter dan op andere leidingen en
bovendien gaan sprinklers zelden kapot. Dat
is onderzocht. Dat risico weegt niet op tegen
het risico en de gevolgen van een brand op
de OK.” De NOVB wil de zorg een spiegel
voorhouden, zodat er wordt nagedacht over
de risico’s en de mogelijke oplossingen.
De NOVB is gevestigd aan de Hogeweg 37A
in Zaltbommel, telefoon (0418) 510 828,
www.novb.nl.
die zich op de tweede verdieping bevond. De
hulpdiensten rukten massaal uit en ontruim-
den direct diverse verdiepingen. In februari
2008 kwam hier ook al een bewoner om het
leven toen brand uitbrak in een van de kamers.
(Juni 2010)
Patiënte overleden bij brand
Bij een brand in het Sint Jans Gasthuis in
Weert, in juni van dit jaar, is een 69-jarige
patiënte omgekomen. De vrouw raakte zwaar
gewond als gevolg van een brand die in een
verpleegkamer op de derde verdieping woed-
de. De brandweer had een half uur nodig om
het vuur onder controle te krijgen. Voor zover
bekend zijn geen andere mensen gewond
geraakt.
onder meer bovengenoemde partijen. Ook zal
worden ingegaan op de rol die hulpmiddelen
hierbij kunnen spelen. Daarna worden enkele
cases behandeld waar de vraag centraal staat:
‘Wie is nou echt verantwoordelijk?’. Aan de
hand van de uitkomsten van de discussie in
kleine groepjes, wordt de bijeenkomst afge-
sloten met een groepsdicussie.
De distributiemandjes helpen om de
Ziekenhuiskrant geordend en overzichtelijk
te verspreiden onder uw personeel.
De mandjes zijn gratis
aan te vragen!
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met Laura Fuykschot:
Tel: 0182 - 322 456
laura@goudamediagroep.nl
 Nummer 22
Brandveiligheid in de Zorg 18 24 november 2010

HET BOUWSTEENTJE
Het Bouwsteentje is een echte lekkernij, zeer luchtig cakegebak met een zachte, romige vulling. De gebakjes bevatten
extra veel calorieën en een hoge concentratie eiwitten, vitamines en mineralen. Bouwsteentjes versterken de lichamelijke
conditie en bevorderen het herstel.

Volwassenen, maar ook kinderen die onbedoeld afvallen, krijgen het advies regelmatig energie- en eiwitrijke tussendoor-
tjes te nemen. Daarvoor is er nu het Bouwsteentje; een heerlijk gebakje in bananen- of aardbeiensmaak.
Een Bouwsteentje heeft de grootte van een Petit four, maar bevat net zoveel calorieën als ongeveer drie belegde boter-
hammen of een moorkop! Daardoor is het Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende de dag regelmatig iets
extra willen eten, maar opzien tegen machtig eten en grote porties.

Energie- en eiwitrijk
Het verrassend lekkere Bouwsteentje is bedacht Stan Mertens en gemaakt door de banketbakkers van Patisserie Unique.
Zij wonnen diverse innovatieprijzen met dit speciale gebakje en is het uitermate succesvol.
Ieder Bouwsteentje wordt vers bereid en bestaat uit twee laagjes zachte cake, in bananen- of aardbeiensmaak.
De banketbakker gebruikt daarvoor kwalitatief hoogwaardige grondstoffen. De gebakjes zijn daardoor niet alleen verras-
send lekker, maar bovendien zeer energie- en eiwitrijk. Eén gebakje bevat 8 gram eiwitten, wat overeen komt met onge-
veer 10% van onze gemiddelde dagelijkse eiwitbehoefte.

In diepvries en koelkast
U koopt de Bouwsteentjes diepgevroren, verpakt per 10 stuks.
Eenmaal ontdooid, kunt u de gebakjes nog zes
dagen in de koelkast bewaren.

Makkelijk te eten
Een Bouwsteentje is zacht, zodat ook mensen met
lichte slikproblemen van dit gebakje kunnen
genieten. Voor mensen die meer moeite hebben
met slikken of alleen dik vloeibare voeding
kunnen eten, is er Easy-to-Eat.

Het Bouwsteentje:
een lekker en opbouwend tussendoortje.
Heerlijk als traktatie bij de koffie of thee,
of als nagerecht

Voor meer informatie

zie www.Bouwsteentjes.nl
Nummer 22
24 november 2010 19 Brandveiligheid in de Zorg

(Advertorial)

Workshop nieuwe Een brandveilig pand terwijl u doorwerkt

brandveiligheidregels Sinds 2006 houdt Van Waning zich bezig

met het brandveilig maken van panden. Dit
naar aanleiding van spraakmakende inciden-
ten, zoals de Schipholbrand en het onder-
zoek naar de brand in het Volendamse café
‘Het Hemeltje’. Veel gemeentelijke diensten
werden zich daarna sterker bewust van hun
taken hierin, met frequentere en strengere
controles als gevolg.
Bij Van Waning Bouwkundige Brandveilig-
heid, onderdeel van de Koninklijke Aan-
nemingmaatschappij Van Waning, begrijpen
we wat de consequenties voor u zijn bij het
brandveilig maken van uw ziekenhuis of
zorginstelling. Als totaalaanbieder zijn we
ervaren in het werken in ‘bewoonde’ situaties.
Wij bieden een alles-in-één-hand-oplossing,
van analyse tot uitvoering, waarbij uw perso-
neel gewoon kan doorwerken en uw patiënten
zo min mogelijk overlast hebben. Doordat wij
de werkzaamheden met eigen (speciaal hier-
De regels voor de brandveiligheid worden aangescherpt.
voor opgeleid) personeel uitvoeren zijn wij
in staat complete processen sneller en effec-
tiever af te ronden. Hierdoor is onze unieke
werkwijze ontstaan die overlast tot een mini-
mum beperkt.
Doe de gratis quickscan
Weet snel waar uw pand aan toe is met de
quickscan van Van Waning: u krijgt een
inzicht in de brandwerende compartimen-
teringen in uw pand en een beoordeling van
uw gebouw op bouwkundig, installatietech-
nisch en organisatorisch gebied. De quick-
scan betreft een vrijblijvende scan waar geen
kosten aan zijn verbonden.
Mijn pand brandveilig!
Wilt u weten hoe brandveilig uw pand is?
Maak dan een afspraak voor een quickscan
via brandveiligheid@vanwaning.nl, bel met
(010) 799 01 00 of doe vrijblijvend de test op
mijnpandbrandveilig.nl.

Ing. H.L. Witte van Adviesburo Nieman BV ver-
zorgt van 11.00 tot 11.45 uur een workshop
over ‘Vernieuwde brandveiligheidsregelge-
ving: wat betekent het voor u?’
Het Gebruiksbesluit en het Bouwbesluit
worden geïntegreerd in de nieuwe AMvB.
Naar verwachting zal deze nieuwe AMvB
van kracht worden per 1 januari 2011. In de
nieuwe AMvB wordt onderscheid gemaakt
tussen diverse woonvormen voor zorg en
de gezondheidszorgfunctie. Alle benodigde
brandbeveiligingsinstallaties en bouwkundige
voorzieningen zijn afhankelijk van de gekozen
gebruiksfunctie. De aanvrager bepaalt. Maar,
het blijkt voor aanvragers lastig te zijn om
de juiste keuzes te maken. Daarmee ontstaat
er vaak onduidelijkheid tussen aanvrager en
toetsende instantie. Om deze onduidelijkheid
te voorkomen, is het voor de aanvrager belang-
rijk dat hij inziet welke keuze mogelijkheden
hij heeft. Verder moet hij zich bewust zijn
van de consequenties van zijn keuze. Daar-
mee kan hij een compleet afgestemd brand-
veiligheidsplan (bouwkunde, installatie en
organisatie/gebruik) indienen. Een navolgbaar
brandveiligheidsplan met navolgbare keuzes
zal door een toetsende instantie makkelijker
geaccepteerd worden. In deze workshop zul-
len de definitieverschillen tussen ‘wonen met
zorg’ en de ‘gezondheidszorgfunctie’ uit het
Gebruiksbesluit in beeld worden gebracht.
Ook wordt een overzicht gegeven van een
aantal bouwkundige en installatietechnische
verschillen. Verder wordt de actuele stand van
zaken verteld over de nieuwe AMvB.

Routebeschrijving naar NBC Komend vanuit Amsterdam
Op het verkeersplein Oudenrijn richting
De Beurs Brandveiligheid in de Zorg vindt dit jaar plaats in het NBC in Nieuwegein. Hieronder Arnhem, afslag Nieuwegein (16), onderaan
de mogelijkheden om zo snel mogelijk in dit centrum te komen: deze afslag bij het verkeerslicht rechtsaf (A.C.
Verhoefweg), bij het tweede verkeerslicht
linksaf (voorbij de Shell), afslag 'Blokhoeve-
Zuid/Huis de Geer/Noorderveld', eerste ver-
keerslicht linksaf, afslag 'Blokhoeve-Zuid',
het NBC ligt dan recht voor u.
Komend vanuit 's-Hertogenbosch
Afslag richting Nieuwegein / IJsselstein /
Schoonhoven (9), bovenaan deze afslag bij
het verkeerslicht rechtsaf, bij het tweede ver-
keerslicht linksaf (A.C. Verhoefweg), bij het
derde verkeerslicht rechtsaf, afslag 'Blok-
hoeve-Zuid/Huis de Geer/Noorderveld',
Eerste verkeerslicht linksaf, afslag 'Blok-
hoeve-Zuid', het NBC ligt dan recht voor u.
Komend vanuit Den Haag
Afslag Nieuwegein (16), onderaan deze
afslag bij het verkeerslicht rechtsaf (A.C. Ver-
hoefweg), bij het tweede verkeerslicht linksaf
(voorbij de Shell), afslag 'Blokhoeve-Zuid/
Huis de Geer/Noorderveld', eerste verkeers-
licht linksaf, afslag 'Blokhoeve-Zuid', het
NBC ligt dan recht voor u.
Komend vanuit Arnhem / Hilversum / Amers-
foort
Bij het knooppunt Lunetten, de A12 richting
Nieuwegein (rechts aanhouden), passeer het
Amsterdam Rijnkanaal, afslag Nieuwegein
(16), bij eerste verkeerslicht rechtsaf (A.C.
Verhoefweg), bij vierde verkeerslicht linksaf
(voorbij de Shell), afslag 'Blokhoeve-Zuid/
Huis de Geer/Noorderveld', eerste verkeers-
licht linksaf, afslag 'Blokhoeve-Zuid', het
NBC ligt dan recht voor u.
Openbaar Vervoer
Vanuit Utrecht neemt u de sneltram. Vanaf
het Centraal Station Utrecht neemt u de snel-
tram naar IJsselstein of Nieuwegein, u stapt
uit bij de eerste halte in Nieuwegein (halte
Zuilenstein), op het perron staande ziet u
direct over de parallelweg het NBC.

NBC Tel.: 030-6026900

Blokhoeve 1 Fax.: 030-6026901
3438 LC Nieuwegein Website: www.n-b-c.nl
 Nummer 22
Brandveiligheid in de Zorg 20 24 november 2010

Uitslaande brand
gewond bij bedrijf
Aarle-Rixtel
oorr brand
huis

Honderden
n
varkens
Grote brand door br
r
in bouwmarktk
Denekamp
Grote brand
in fabriekshal Meppel
brand
 TPQUWHUK
brandveilig Hoe brandveilig is uw pand?
Doe de test op mijnpandbrandveilig.nl

U moet er niet aan denken... Of juist wel?
Want hoe brandveilig is uw pand eigenlijk? Belangrijk om
te weten: de overheid heeft de regels rond brandveiligheid
sterk aangescherpt en de strenge controles vragen bij veel
panden per direct om aanpassingen. Sluiting dreigt voor
panden die niet voldoen aan de regels van het Gebruiks-
besluit Brandveilige Bouwwerken!
Een brandveilig pand terwijl u doorwerkt !
Van Waning kan u helpen om wél binnen no time aan alle
regels te voldoen. We zijn bovendien expert in het werken in
‘bewoonde situaties’ en kunnen het project van a tot z uitvoeren.
Meer weten? Kijk op www.mijnpandbrandveilig.nl en vraag
een gratis quickscan aan.

BOUWKUNDIGE BRANDVEILIGHEID

Onderdeel van Koninklijke Aannemingmaatschappij Van Waning bv


Gezondheid
Gezondheid en straling, schadelijk of onschadelijk?
Al vanaf het foetale stadium is het menselijk
lichaam onderhevig aan vele soorten straling
waarvan sommige wel en andere niet schade-
lijk zijn. Een voorbeeld is de straling van
golven of deeltjes uit het heelal. Maar behalve
Nummer 22
21 24 november 2010
verdeeld, A, B en C. schadelijke effecten is niets met zekerheidbeeldvormingstechniek die de arts een goed
C ligt tussen 280 en 100 nm. Zonnestraling bekend ondanks allerlei beweringen van het beeld geeft van eventuele onrechtmatigheden
in dit golflengtegebied wordt volledig door de in het menselijk lichaam. Het vult de CT-
tegendeel. Een heel speciaal effect treedt op
ozonlaag in de atmosfeer geab- scan, die Röntgenstralen ge-
sorbeerd en bereikt het aardop-
 


 bruikt, aan. CT is uitstekend
van boven komt er ook gevaarlijke straling pervlak dus niet. 

 geschikt voor beeldvorming
van beneden. Die is afkomstig van radioactie- B ligt tussen 315 en 280 nm, van de beenderen en sommige
ve processen in het binnenste van de aarde. wordt maar gedeeltelijk ge-   zachte weefsels, terwijl met





absorbeerd en is dus schade- MRI andere zachte weefsels
!
 "# $"%$&
Het afvalproduct daarvan is het radioactieve lijk. Het vormt slechts vijf pro- 
 "#" "#" veel beter kunnen worden beke-
gas radon. Dit kan in de kruipruimtes onder cent van de zonnestraling. '()

!*
 "#" $&#& ken. Daarbij wordt gebruik ge-
woningen soms met een wat verhoogde con- A ligt tussen 400 en 315 nm, +#,(
!-
 $&#" $"#& maakt van radiogolven en een
centratie worden gesignaleerd. De Gezond- wordt niet geabsorbeerd .!+
 $&#& /$& sterke permanente magneet. De
heidsraad schat dat radon gas in huis de door ozon en is dus eveneens
0 $# /$& radiogolven zijn hier niet inte-
oorzaak is van ongeveer 800 gevallen van long- schadelijk maar in iets min- 1 $# /$ ressant, wel de magneet. Eerder
kanker per jaar. Daarom is goede ventilatie in dere mate dan straling B. Met zagen we dat het magneetveld
huis belangrijk. Het element kalium dat voor- 95 procent van de zonnestra- 


 om een hoogspanningsleiding
komt in bouwmaterialen, in planten, in hout
en in ons lichaam, bevat van nature een zeer
geringe hoeveelheid van een radioactieve iso-
toop die gevaarlijke straling uitzendt. De zon
is een stralingsbron die ons een scala van ver-
schillende stralingen bezorgt: zichtbaar licht,
het onzichtbare ultraviolet en warmtestraling.
Maar er is veel meer: radiogolven, magnetron,
mobiele telefoon, bluetooth, zonnebanken,
enzovoort. Waarom is sommige straling scha-
delijk voor het menselijk lichaam en andere
niet? Dit hangt samen met de energie van de
straling en die is een functie van de golflengte
(zie de figuur met het spectrum van elektro-
magnetische straling). Hoe korter de golf-
lengte des te groter is haar energie (Tabel 2).
De grens tussen schadelijke en onschadelijke
straling ligt bij 400 nm (1 nm = 10-9m). Bij
deze grens heeft de straling een energie van
30 e.e. (de energie eenheid, e.e., die hier wordt
gebruikt is gelijk aan 104 Joules/Mol). Deze
grens komt goed overeen met de minimum
waarde nodig om DNA te beschadigen. Die
bedraagt ongeveer 29 e.e. Straling met een
golflengte korter dan 400 nm is dus schadelijk
voor de gezondheid (ioniserende straling) en
met een langere golflengte is het onschadelijk,
dat wil zeggen het kan geen chemische reac-
ties in het menselijk lichaam teweeg brengen
(niet-ioniserende straling). Maar er is ook nog
een fysisch effect. Onschadelijke straling kan
soms gevaarlijk worden omdat de stralings-
energie in meerdere of mindere mate door het
bestraalde object wordt geabsorbeerd, dus dat
object verwarmt en bij te intensieve bestraling
beschadigt.

























 

ling is component A wel in fluctueert met een frequentie
grotere intensiteit aanwezig. In beschei- als de frequentie van de straling overeenkomt van 50Hz en dat dit veld in een geleider een
den mate is UV niet gevaarlijk omdat de met een eigen frequentie van het object. Dat elektrische stroom induceert. MRI gebruikt
huid, waarin het wordt geabsorbeerd, ook is het geval met watermoleculen in de magne- een permanente magneet en die kan dit niet.
reparatiemechanismen kent. UV heeft ook tron. De rotatiefrequentie van een watermole- Het oefent echter wel een kracht uit op een
een gunstige werking, omdat het type B pro- cuul is 2,5 GHertz (G is giga =109). Daarom aanwezige geleider waardoor al een elektri-
ductie van vitamine D3 in de huid verzorgt. heeft magnetronstraling een golflengte van sche stroom loopt, bijvoorbeeld zenuwcellen.
Bij de meeste mensen wordt al een vol- 12,2 cm. Die komt namelijk overeen met deze Ook een stroom van geladen deeltjes, bij-
doende vitamine D3 niveau bereikt bij nor- frequentie. Daardoor gaan de watermoleculen voorbeeld de bloedstroom, ondervindt zo’n
male activiteiten buitenshuis. Men moet dus snel draaien en dat merken we als warmte. De kracht. De invloed op de bloedstroom brengt
bij zonnestraling een goede balans vinden warmte van het water wordt op de rest van een wat hogere stroomweerstand met zich
tussen nadeel en voordeel. Dat geldt volgens het product in de magnetron overgedragen. mee en dit zou effect kunnen hebben op de
de Gezondheidsraad ook voor zonnebanken. Het gevaar van de magnetronstraling voor werking van het hart. Het blijkt dat magneet-
Zij zenden voornamelijk UV type A uit en een het menselijk lichaam zit hem dan ook niet velden tot maximaal 8T geen effect hebben
beetje B. Gloeilampen en fluorescentie buizen in de bestraling van het voedsel maar in de op het hartritme en andere lichaamsfuncties.
zenden wel UV uit maar niet in een hoeveel- verwarming van het bloed of waterbevattend
heid waarvan het lichaam schade ondervindt. weefsel als we aan de straling zouden worden
Bij elektrisch lassen moeten wel voorzorgs- blootgesteld.
maatregelen worden genomen.
Straling van hoogspanningsleidingen
Röntgenstraling Het Nederlandse koppelnet van hoogspan-
Röntgenstraling is veel gevaarlijker dan UV ningsleidingen heeft een elektrisch spanning
door haar kortere golflengte (Tabel 1). Men van maximaal 380 kVolt. Rondom de stroom
moet er dan ook heel voorzichtig mee omgaan. in die leidingen vormt zich een elektromag-
Het verschaft de radioloog een beeld waarin netisch veld. Dit is ook het geval voor alle
afwijkingen gevonden kunnen worden, zoals elektrische apparaten in de woning, bijv. stof-
breuken in beenderen, de aanwezigheid van zuiger, scheerapparaat, enz. Deze elektrische
tumoren, enz. De stralingsdoses zijn daarbij stromen en velden hebben een lage frequen-
heel gering en minder dan de straling die men tie van 50 Hz. Voor een eventueel biologisch
ontvangt van natuurlijke bronnen. Röntgen- effect is van het elektromagnetische veld de De veldsterkte van MRI apparatuur voor de
stralen vormen dus een noodzakelijk kwaad elektrisch component niet van belang maar gangbare diagnostiek ligt tussen 1,5 en 3 T.
waarvoor men geen angst hoeft te hebben als wel het magneetveld. Het met 50 Hz fluc- Het is belangrijk dat de patiënt stil ligt in het
er zorgvuldig mee wordt om gegaan. tuerende magneetveld kan, in principe, een magneet veld want anders ontstaan in hem/
schadelijk effect veroorzaken. Het induceert haar elektrische stroompjes die de zenuwen
Microgolven en radiostraling namelijk een elektrische spanning in elektri- kunnen stimuleren. De conclusie is dat de
Dit is hoogfrequente straling in tegenstel- sche geleiders in het lichaam, bijv. in zenuw- huidige MRI apparatuur geen ernstige en blij-
ling tot de laagfrequente 50 Hz straling van banen. De vraag is of dit gevolgen kan heb- vende gezondheidsschade veroorzaakt. Ten
het elektriciteitsnet Voor het gebruik van ben voor de gezondheid. Sommige instanties hoogste een onaangenaam gevoel bij het be-









 radiofrequenties heb je een vergunning nodig beantwoorden deze vraag ontkennend. Ande- wegen in het magneetveld.


 maar niet voor microgolven. Het gebied is ren zijn het er niet mee eens. Daarom is enige
 vrij beschikbaar. Dit geldt voor magnetrons voorzichtigheid geboden, bijv. in de buurt Aardstralen

 
 
 (golflengte 12,2 cm) en ook voor bijvoor- van hoogspanningsleidingen. Het RIVM be- Het bestaan van aardstralen wordt vooral

 
 beeld bluetooth straling die zeer veelvuldig veelt een maximale grenswaarde aan van gepropageerd in het alternatieve circuit.
 wordt gebruikt voor draadloze verbindingen 0,4 microT (= 0,4 10-6 Tesla). Dit betekent Gewezen wordt op het succes van bijvoor-
   op korte afstand in of om het huis. Deze dat het voor een strook van 50 – 160 m links beeld wichelroedelopers en het verschijnen
   hebben een golflengte die dichtbij die van de en rechts onder een 380 kV lijn niet ver- of verdwijnen van ziektebeelden. Het schijnt
!" #   magnetron ligt. Mobiele telefoons gebruiken standig is woningen, kinderspeelplaatsen en moeilijk te zijn om sommige mensen ervan
 # $ een golflengte tussen 16 en 30 cm. Ook radar- scholen te bouwen. De RIVM aanbeveling is te overtuigen dat het verschijnsel aardstralen
%& '# () golven liggen in het microgolf gebied. In de veel strenger dan die van de EU; deze neemt geen enkele wetenschappelijke achtergrond
*+

' $
Tabel is te zien dat de energie van magnetron- de grenswaarde van 100 microT die is aan- heeft en meer geloof dan werkelijkheid is en


 $$
straling ongeveer 2000 keer zo zwak is als die bevolen door de International Commission of in sommige gevallen zelfs oplichterij.
,#-!./ van zichtbaar licht. Chemische omzettingen Non-ionizing Radiation.
in voedsel (bijvoorbeeld vorming van carci- Jan Drenth, met dank aan Jorrit Bos
nogene stoffen) dat in de magnetron wordt MRI (Magnetic Resonance Imaging) is een en Gerrit Wiegers
Zichtbaar licht en warmtestraling (IR) bestraald zijn, als gevolg van de straling zelf,
Het gedeelte van deze straling dat wordt ten enen male uitgesloten. Dat geldt ook voor
geabsorbeerd, verwarmt het lichaam en in het de mobiel, bluetooth en radiogolven. Het be-
algemeen is dit geen probleem, integendeel langrijkste effect van hoogfrequente straling
meestal heel aangenaam. Heeft men met een op het lichaam is verwarming door absorptie.
zeer intensieve bron te maken, bijvoorbeeld De mobiel verwarmt het hoofd en dus ook
een laser, dan is het een ander verhaal. Er is de hersens in geringe mate. Tot dusver zijn
zoveel warmteoverdracht dat het bestraalde daarvan geen schadelijke gevolgen voor het
object smelt of verdampt, in ieder geval wordt lichaam bekend. Hoe dat op de lange duur is
aangetast. moet nog blijken. In de nabijheid van GSM
masten en (amateur-) radiozenders is de ver-
UV warming sterker maar ze zwakt snel af met Het elektromagnetische spectrum. De verticale pijl geeft de grens aan tussen het schadelijke en onschadelijke
Het UV-stralingsgebied wordt in drie porties de afstand. Van andere voor de gezondheid deel van het spectrum
 Nummer 22
24 november 2010
Afdelingen Albert Schweitzer delen ct-scanner
Het Albert Schweitzer ziekenhuis investeert
circa anderhalf miljoen euro in de modernste
ct-scanner die op dit moment op de markt is.
Op maandag 15 november werd het apparaat
in gebruik genomen op de locatie Dordwijk
in Dordrecht. Het wordt gebroederlijk ge-
deeld door twee afdelingen: Radiologie en de
Spoedeisende Hulp (SEH). De scanner is zó
geavanceerd, dat de patiënt de adem tijdens
de scan niet meer hoeft in te houden. Dit is
ideaal voor kinderen, onrustige en oudere pa-
tiënten en mensen met pijn door verwondin-
gen na een ongeval.
Het apparaat van het type Siemens Somatom
Definition Flash staat in de nieuwe SEH in het
Gezondheidspark, grenzend aan de afdeling
Radiologie. “Zo hebben we er allebei profijt
van”, vertelt Pieter van der Valk, medisch
manager Radiologie. Pol Stuart, medisch
manager SEH, vult zijn collega aan: “Sinds
kort hebben wij een erkenning om patiënten
met zwaarder letsel op te vangen dan voor-
heen. Juist voor die kwetsbare groep is een
SEH-arts Wouter van Straalen (links) en radioloog Peter Ophof symboliseren met een handdruk de samenwerking
tussen hun specialismen bij het gebruik van de ct-scanner (foto Victor van Breukelen, ASz).
Bekkenbodemzorg VUmc naar Alant Vrouw
De bekkenbodempoli van VU medisch cen-
trum werkt voortaan samen met Alant Vrouw
Amsterdam, een zelfstandig behandelcentrum
voor bekkenbodemzorg. Alant Vrouw richt
zich vooral op de behandeling van patiënten
met veelvoorkomende bekkenbodemklachten
als ongewild urineverlies of verzakking van de
baarmoeder, maar ook op vervolgonderzoek
na een afwijkend uitstrijkje.
De patiënten van VUmc gaan naar dezelfde
gynaecologen, maar op een andere locatie,
kleinschalig van opzet, en met zorg op hoog
niveau. Hans Brölmann, afdelingshoofd ver-
loskunde en gynaecologie bij VUmc: “Het
grote voordeel is dat de locatie bij Alant
Vrouw Amsterdam een prettige, vriendelijke
omgeving biedt met minder ‘ziekenhuis-
gevoel’. Hier werken specialisten die onder
één dak het hele traject van bekkenbodem-
zorg bieden, van eerste klacht tot nazorg. Bij
 
 gegevens zijn verzameld van bijna vierdui-
 


22
ct-scanner op de SEH een groot voordeel. We
hoeven deze patiënten binnen het ziekenhuis
nu niet meer heen en terug te vervoeren naar
Radiologie.” Van der Valk: “Maar een eigen
ct-scanner voor de SEH alleen, zou niet
efficiënt benut worden. Vandaar dat wij als
Radiologie de scanner het grootste deel van
de tijd gebruiken voor ons normale program-
ma, dus voor het maken van scans bij poli-
klinische en opgenomen patiënten.” De scan-
ner vervangt een bijna tien jaar oud exemplaar
op Dordwijk. Deze locatie heeft daarnaast nog
één ct-scanner. De derde ct-scanner van het
Albert Schweitzer ziekenhuis staat op de loca-
tie Zwijndrecht. De ct-techniek (voluit ‘com-
putertomografie’) is een methode van onder-
zoek in het menselijk lichaam met behulp
van röntgenstraling. Door de straling vanuit
een groot aantal hoeken door het onderzochte
lichaamsdeel heen te sturen, kan een compu-
ter een driedimensionale weergave opbouwen
waarop de arts onder meer breuken, tumoren,
bloedingen enzovoort kan zien.
complexe problemen kunnen we de patiënt
eenvoudig door- of terugverwijzen naar
VUmc.” Niet alleen VUmc, maar ook het
AMC werkt samen met Alant Vrouw. Jan-Paul
Roovers, medisch directeur Alant Vrouw en
gynaecoloog bij het AMC: “Het is goed dat
twee universitair medische centra op dit ge-
bied samenwerken. Op deze manier delen we
kennis, verbeteren we het wetenschappelijk
onderzoek naar bekkenbodemproblemen en
biedt het extra mogelijkheden voor specialis-
ten in opleiding. Patiënten kunnen bij Alant
Vrouw Amsterdam terecht na doorverwijzing
door de huisarts of specialist. Behandeling
wordt geheel vergoed door de zorgverzeke-
raars. Alant Vrouw Amsterdan is de tweede
vestiging van Alant Vrouw in Nederland. Het
eerste centrum - een samenwerkingsverband
tussen Alant Vrouw en het UMC Utrecht -
staat in Bilthoven en ging in 2002 van start.
Helft minder sterfte
rondom operaties
De meeste aandacht gaat altijd uit naar het handelen in de operatiekamer, maar ook voor en na de operatie gaat
het wel eens mis.
De sterfte rondom operaties in Nederland daalt
met de helft als artsen en verpleegkundigen
gebruik maken van een nieuwe uitgebreide
checklist. Met die lijst wordt de te opereren
patiënt een aantal malen van opname tot ont-
slag gecontroleerd. Alleen als alles in orde
is, kan de patiënt naar de volgende stap. De
resultaten van het onderzoek naar de nieuwe
werkwijze SURPASS, die door de afdeling
Chirurgie van het Academisch Medisch Cen-
trum (AMC) in Amsterdam is ontwikkeld, zijn
donderdag 11 november gepubliceerd in de
New England Journal of Medicine.
Onderzoeksleider Marja Boermeester, chirurg
in het AMC, noemt het resultaat van de studie
opzienbarend. “Zelfs wij zijn verrast door
het enorme effect op de sterfte.” Behalve de
afname in sterfte neemt ook het aantal com-
plicaties rond klinische operaties fors af. De
resultaten gelden voor ziekenhuizen waar al
een hoge kwaliteit van zorg wordt geboden. Uit
diverse internationale studies blijkt dat van de
150 patiënten die in de Westerse wereld in een
ziekenhuis worden opgenomen, er één over-
lijdt niet zozeer als gevolg van de ziekte, maar
mede door complicaties die in het ziekenhuis
optreden. Bijna de helft hiervan is in theorie
te voorkomen. Veel van deze incidenten doen
zich voor bij patiënten die worden geopereerd.
Van oudsher gaat er veel aandacht uit naar het
handelen in de operatiekamer. Daar gelden
strak omschreven procedures. Maar ook voor
en na een klinische operatie wil het weleens
fout gaan. Boermeester: “Uit onderzoek is
gebleken dat de meeste onvolkomenheden in
de zorg rondom een operatie buiten de ope-
ratiekamer worden begaan. Het is dus logisch
om te kijken of daar winst te boeken valt.” Het
AMC heeft daarvoor de SURPASS (SURgical
PAtiënt Safety System) checklist ontworpen.
Daarin zijn alle controles in kaart gebracht
die moeten zijn uitgevoerd voor de operatie,
tijdens en na de ingreep en voor het ontslag
uit het ziekenhuis.
Minder complicaties
Het AMC is in 2007 met een grootschalige
studie begonnen waarbij in zes ziekenhuizen
zend patiënten. Eerst bij operaties gedurende
drie maanden voor de invoering van de
chirurgische checklist en nogmaals drie
Kliniek
16,7 procent. De uitkomsten zijn vergeleken
met patiënten uit vijf hoog aangeschreven
ziekenhuizen waar geen nieuwe checklist is
gebruikt. In de controle-ziekenhuizen is geen
verandering in sterfte gevonden gedurende de
studieperiode. Het gebruik van een checklist
bij een operatie is niet nieuw. De WHO heeft
in 2008 voor de operatiekamer een checklist
ingevoerd, die een verbetering te zien gaf.
De SURPASS-checklist van het AMC gaat
verder. De lijst beslaat de hele opnameperio-
de van opname tot ontslag. Alle bij de be-
handeling betrokken disciplines hebben hun
aandeel. Zaalarts, verpleegkundige, operatie-
assistent, chirurg en anesthesist controleren
de zaken die onder hun verantwoordelijk
vallen en moeten hun handtekening zetten
voordat de patiënt naar de volgende fase van
de behandeling kan. Deze overdrachtsmomen-
ten waren al in het ziekenhuis bekend, nu is
beter omschreven wat er dan moet gebeuren.
Er zijn vijf stappen waar de procedure uit oog-
punt van veiligheid kan worden stilgezet, het
stopmoment. Dit zijn het vertrek van de zaal,
vlak voor de operatie, vlak na de operatie, ver-
trek uit de verkoeverkamer en ontslag uit het
ziekenhuis.
Hectiek
“Het is een veelheid aan zaken (de behande-
laars moeten bijna honderd punten nalopen),
die worden gecontroleerd, zoals heb ik de
juiste patiënt, de precieze plaats die moet
worden geopereerd, aanwezigheid van docu-
menten en foto’s, stoppen met bloedverdun-
ners, bekendheid met allergieën, afspraken na
de operatie en medicatie bij ontslag. Allemaal
factoren die in de hectiek van alle dag mis
kunnen gaan”, zegt Boermeester. Het AMC
heeft de lijst standaard ingevoerd bij alle chi-
rurgische ingrepen. Veertig andere ziekenhui-
zen in Nederland hebben interesse getoond.
Het AMC gaat SURPASS volledig integreren
met het digitale ziekenhuisinformatiesysteem.
Ook wordt SURPASS uitgebreid met de poli-
klinische stap waarbij controles plaatsvinden
voor de daadwerkelijke opname.
ROLSTOEL PLUS


  maanden na invoering van de checklist. Het
gebruik van de nieuwe checklist halveerde de

  


 sterfte. In de oude situatie overleed ongeveer
1,5 procent van de geopereerde patiënten, na


!
"  het gebruik van SURPASS daalde dat naar
 0,7 procent. Het aantal complicaties ver-


minderde met ruim een derde van 27,3 naar





Kliniek
Nieuw model voor
zorg aan zwangeren
In het model 2Move)) staan moeder en kind centraal.
In Amsterdam-West wordt hard gewerkt om
de verloskundige zorg verder te optimalise-
ren. De pilot van het nieuwe organisatiemo-
del 2MoVe)) ging hier in oktober van start. Als
basis voor dit project diende het rapport van
de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte.
Klinisch verloskundige Sascha Frauenfelder
(Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Amsterdam)
is betrokken bij dit project en ze legt uit wat
het inhoudt.
Sascha Frauenfelder is blij met dit nieuwe pro-
ject. Ze heeft iets positiefs te melden. En dat
is prettig in een tijd waarin het verloskundig
systeem in Nederland begin deze maand op-
nieuw onder vuur kwam te liggen. De klinisch
verloskundige heeft zo haar bedenkingen te-
gen de manier waarop de onderzoeken in de
media worden vertaald. Volgens haar ligt het
allemaal wat genuanceerder. “Alle onderzoe-
ken geven verschillende cijfers. We weten het
dus allemaal niet zo goed.” Directe aanleiding
voor het opstellen van het model 2MoVe)) is
het rapport van de Stuurgroep Zwangerschap
en Geboorte, dat begin dit jaar verscheen.
Ex-minister Klink (VWS) stelde in de zo-
mer van 2008 deze Stuurgroep in, nadat uit
een onderzoek bleek dat de perinatale sterfte
in Nederland relatief hoog is in vergelijking
met andere EU-landen. De Stuurgroep kwam
met allerlei aanbevelingen om eigentijdse en
betrouwbare zorg rond zwangerschap en ge-
boorte te realiseren. Het 2MoVe))-team is met
de adviezen aan de slag gegaan en heeft op
basis daarvan een organisatiemodel opgesteld.
Het is de neerslag van een gezamenlijke visie
van een grote groep professionals, onder wie
gynaecologen en verloskundigen. Het model
2MoVe)) gaat uit van een andere werkwijze.
Tot nog toe moest de zwangere zelf op zoek
naar de zorg. Dit nieuwe model draait het om.
De zorgverleners organiseren samen de zorg
rondom moeder en kind. Hierbij staan de moe-
der en het kind centraal. Op 1 oktober is de pi-
lot van 2MoVe)) van start gegaan met negen-
tig zwangeren, die allemaal bij de eerstelijns
verloskundigen zijn begonnen. Zij worden tot
1 oktober volgend jaar gevolgd. Deelnemende
partijen zijn vijf verloskundigenpraktijken
in Amsterdam-West, het Sint Lucas Andreas
Ziekenhuis en de kraamzorgorganisaties in
Amsterdam. Het is volgens Sascha Frauenfel-
der bepaald geen vrijblijvende samenwerking.
“Allemaal hebben we ons eraan verbonden.”
Speerpunten
Het organisatiemodel kent verschillende
speerpunten. Zo heeft iedere zwangere een
eigen casemanager die het hele zorgproces
volgt. Het plan voorziet verder in groepsvoor-
23
lichting aan alle zwangeren. Bovendien krij-
gen zij tussen de dertig en 34 weken zwan-
gerschap een verloskundige op huisbezoek.
Hierbij wordt bekeken of het huis geschikt is
voor een thuisbevalling en of er mogelijk an-
dere risico’s zijn. Ook wordt het geboorteplan
uitgebreid besproken. Wat zijn de wensen van
de ouders, wat kan er gebeuren, hoe kunnen
mensen zich beter voorbereiden op de beval-
ling? Alles komt aan de orde. Verder voorziet
het organisatiemodel in continue begeleiding
tijdens de baring en in een gezamenlijk dos-
sier. Nieuw is ook het bezoek dat de gynaeco-
loog aan de verloskundigenpraktijken brengt.
Tijdens dat bezoek worden moeilijke cases
besproken.
Communicatie
Ook niet onbelangrijk: er worden duidelijke
afspraken gemaakt over de overdracht van een
zwangere door de eerstelijns verloskundige
aan het ziekenhuis. Juist op dit punt gaat er
nogal eens mis, zo bleek uit het onderzoek
dat begin november werd gepubliceerd. “We
hebben gekeken waar in het overdrachtsmo-
ment de communicatie beter kan. We willen
voorkomen dat de gynaecoloog belangrijke
dingen van de patiënte niet weet. In ons model
wordt geregeld dat de klinisch verloskundige
het casemanagement overneemt. Die regelt de
zorg voor de zwangere binnen het ziekenhuis.”
Het verbeteren van de samenwerking tussen de
verschillende zorgverleners is een belangrijke
pijler van 2MoVe)). Om die samenwerking te
verbeteren is de Verloskundige Regiegroep
in het leven geroepen. Deze groep bestaat uit
een gynaecoloog, een klinisch verloskundige,
twee eerstelijns verloskundigen en een verte-
genwoordigers van de kraamzorg. Elke drie
weken komen deze mensen bij elkaar om te
bekijken of het model werkt en om de zorg
voor de zwangeren te bespreken. Sascha Frau-
enfelder: “We willen met dit systeem de zorg
rond de geboor-
te optimaliseren
en de sterfte-
cijfers verder
ter ugdringen.
Dit is een uniek
project. Hope-
lijk gaat het als
voorbeeld die-
nen voor de rest
van het land.
Ik vind het een
leuke uitdaging
om dit hier goed
neer te zetten.” Sascha Frauenfelder
Door Marja den Otter
Nummer 22
24 november 2010
POP-poli voor zwangeren met problemen
Het Antonius Ziekenhuis in Sneek/Emme-
loord heeft sinds vrijdag 12 november een
POP-polikliniek. Bij de POP-polikliniek werken
de drie specialismen Psychiatrie, Obstetrie
of verloskunde en Pediatrie of kindergenees-
kunde samen (POP). Hierdoor kan extra en
specifiekere aandacht worden gegeven aan
vrouwen die tijdens en na de zwangerschap
te maken hebben met psychiatrische stoor-
nissen.
Bij twee op de tien zwangere vrouwen en
kraamvrouwen is sprake van een psychiatrisch
Oncologisch centrum IJsselland Ziekenhuis
Het afgelopen half jaar heeft het IJssel-
land Ziekenhuis (Capelle aan den IJssel) de
afdeling Oncologie verbouwd. Onder grote
belangstelling werd het nieuwe centrum op
10 november feestelijk geopend.
Door de groei van het aantal patiënten in dag-
behandeling en door uitbreiding van de be-
handelingsmogelijkheden groeide de huidige
afdeling uit haar jasje. Het ziekenhuis is dan
ook verheugd dat de zo gewenste verbouwing
kon plaatsvinden, dankzij de financiële steun
Bij de inrichting van het nieuwe behandelcentrum zijn warme kleuren gebruikt.
Geriatrie bevalt goed…
Het is niet zo gebruikelijk om vanuit de
geriatrie verhalen te vertellen over zwanger-
schap en bevallingen, maar hier blijkt maar
weer de veelzijdigheid van het specialisme…
zelfs bevallingen zijn soms onderwerp van
gesprek bij de geriatrie.
Op de poli geriatrie komt een patiënt die
verwezen is in verband met vermoeidheids-
klachten en kortademigheid.
We zien een vitale 89-jarige vrouw die jon-
ger oogt dan haar kalenderleeftijd. Ze kan
goed haar verhaal vertellen en doet dat dan
ook uitgebreid. We horen verhalen over toen
ze zelf verpleegkundige was, over hoe zelf-
standig ze altijd was omdat haar man vaak op
zee was, over de kinderen, de kleinkinderen
en over bevallingen. Eén van haar kinderen
is verloskundige in het buitenland en in dat
land is er geen vrouw die thuis bevalt; ie-
dereen bevalt in het ziekenhuis. Dat is daar
de gewoonte. “Maar ja, ze kunnen daar ook
niet altijd alles plannen hoor. Net zomin als
dat hier kan. Ik zal u vertellen dat toen onze
oudste geboren moest worden, ging het ook
anders dan gepland. We woonden in de stad
en mij was geadviseerd om voor de begelei-
ding en alles naar de verloskundige te gaan in
plaats van naar de huisarts. Die zouden daar
beter in zijn. Dus ik ook naar de verloskundi-
ge en ja hoor, op een gegeven moment dacht
ik: nu is het zover. Dus ik opgebeld naar de
verloskundige en die zou wel komen kijken.
Ze dacht waarschijnlijk dat het zo’n vaart niet
probleem. Hierbij kan het gaan om een ernstig
depressieve stoornis, een paniekstoornis of
om ernstige problemen na de bevalling zoals
een psychose of een depressie. In het Anto-
nius ziekenhuis is voor deze specifieke groep
patiënten nu de POP-polikliniek Opgericht.
Vrouwen en partners kunnen bij de POP-poli
terecht na verwijzing van hun huisarts, een
verloskundige of een medisch specialist. Bij
het bezoek aan de POP-poli zijn drie specia-
listen tegelijkertijd aanwezig: een psychiater,
een gynaecoloog en een kinderarts.
van Stichting Vrienden van het IJsselland Zie-
kenhuis. Met de verbouwing is onder meer
een uitbouw gerealiseerd waarin de oncolo-
gische dagbehandeling is gehuisvest. Zo is er
meer ruimte voor patiënten en begeleiders. Op
de nieuwe dagbehandeling kan meer zorg op
maat worden geboden. Patiënten kunnen wat
meer privé zitten in de afgescheiden ruimtes,
maar er is ook een gedeelte waar de behandel-
stoelen bij elkaar staan en patiënten juist bij
elkaar in de buurt kunnen zitten.
zou lopen bij een eerste en maakte niet zo’n
haast. De kraamverzorgster was er eerder en
-hoewel het voor haar de eerste keer zelfstan-
dig werken was- zag ze wel dat het serieus
was. Dat meisje werd er helemaal zenuwach-
tig van en vroeg of mijn man wel gauw zou
komen. Nou, zei ik, dat kan nog wel een paar
weken duren, die zit ver weg op zee. En de
verloskundige was er ook nog steeds niet. Het
kind, die kraamzuster, raakte bijna in paniek
maar ik zei: het komt vanzelf, ik kan niet meer
wachten, het begint gewoon. Als het kind er
is, leg er dan maar een luier overheen om het
warm te houden en dan wachten we wel af.
De verloskundige zal zo wel komen.” “Ja, u
begrijpt wel dat ik het ook spannend vond,
maar ja er moest gewoon gehandeld worden.
Het is allemaal goed gegaan. Gelukkig kwam
de baarmoeder er ook vrij gauw achteraan.
Alles ging heel vlot….”
Gezien het feit dat er na de eerste nog een
paar kinderen geboren zijn, hebben wij maar
aangenomen dat ze de moederkoek bedoelde
in plaats van de baarmoeder.
Riette Oudenaarden, nurse
practitioner Geriatrie
Groene Hart Ziekenhuis
Gouda
E-mail:
riette.oudenaarden@ghz.nl
 Nummer 22
24 november 2010 24 Advertentie

WELKE M/V ZIT ER TUSSEN

BLOEDDONOR EN PATIËNT?

EEN ONDERZOEKER IN OPLEIDING DIE ONZE

BLOEDPRODUCTEN VERBETERT.
De afdeling Onderzoek en Onderwijs werkt voortdurend aan verbetering van bestaande bloedproducten. Als onderzoeker
in opleiding verricht je onderzoek naar de bereiding en toepassing van (nieuwe) cellulaire bloedproducten. Je hebt daarin
een centrale rol. Door jouw werk ontwikkelen we nieuwe producten waarmee we patiënten kunnen helpen.

Ga voor meer informatie over deze functie en onze andere vacatures naar werkenbijsanquin.nl
Stichting Sanquin Bloedvoorziening verzorgt op not-for-profitbasis de bloedvoorziening en bevordert transfusiegeneeskunde. Sanquin levert
producten en diensten, verricht wetenschappelijk onderzoek en verzorgt onderwijs.

Een shot arbeidsvitaminen?

’s Morgens met iets meer plezier naar je werk gaan? Elke dag anders, in een andere omgeving, met andere mensen die je telkens
weer inspireren? Dan ben je helemaal klaar voor TMI, dé detacheerder in de Zorg. Want daar kun je met een vast dienstverband op
verschillende plekken in de zorg aan de slag. Je bepaalt zelf hoeveel je wilt werken, maar wel mét een vast contract. Wel zo zeker en
zeker zo leuk. En TMI is altijd op zoek naar de meest gemotiveerde mensen in de zorg dus meld je nu aan op www.tmi-interim.nl
voor Eerste Hulp bij Overstappen. Je kunt ons ook mailen op info@tmi-interim.nl of bellen op 020 717 35 27.

Eerste Hulp Bij Overstappen?

Ga dan snel naar www.tmi-interim.nl

Werken in de Zorg
MSdagboek wint
Spider Award
Het MS-dagboek, een gezamenlijk project van
Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) en soft-
warebedrijf Curavista heeft onlangs de Spider
Award gewonnen. Dit is een prijs van ICTzorg
en OIZ (vereniging van organisaties voor ict in
de zorg) voor het meest innovatieve en doel-
matige ict-project in de zorg.
Het MS-centrum van het MCL leverde de
vakinhoudelijke input voor het MS-dagboek,
dat door Curavista is vertaald in een gemakke-
lijke ict-toepassing. Verpleegkundig consulent
Ytsje Dijkstra van het MCL stond mede aan
de wieg van het prijswinnende project. “Het is
voor ons en voor de MS-patiënt gemakkelijk.
Doordat de patiënt thuis het dagboek invult,
kunnen we op het spreekuur alles zien wat
aandacht nodig heeft.” Een onderdeel van het
MSdagboek is het E-consult. Via een bevei-
ligde mailverbinding kunnen patiënten hun
vragen direct aan het MS-centrum in het MCL
Centrum Hersenletsel bestaat tien jaar
Het Ambulant Centrum Hersenletsel Nijmegen, onderdeel van de Sint Maartenskliniek, bestaat tien jaar. Het
lustrum is gevierd met een symposium over de nieuwste methoden om mensen met niet-aangeboren hersen-
letsel beter te leren omgaan met hun blijvende beperkingen en een eventuele terugkeer naar arbeid of school te
faciliteren. Jaarlijks krijgen naar schatting 130.000 mensen een vorm van hersenletsel. Een beroerte, ook wel
CVA genoemd, is een van de meest voorkomende oorzaken hiervan. Daarnaast kan hersenletsel optreden door een
ongeval of ziekte. Op de foto is te zien hoe mensen met hersenletsel inzicht krijgen in hun energieverdeling door
gebruik te maken van een 24-uurs kleurenschema (foto Dennis Vloedmans Fotografie).
Jeroen Bosch Ziekenhuis wint opleidingsprijs
Namens de opleiding Interne Geneeskunde
heeft internist en opleider Paetrick Netten de
Opleidingsprijs 2010 van de Jonge Orde en de
Landelijke Vereniging voor Medisch Specialis-
ten in Opleiding in ontvangst genomen. Deel-
nemers van de landelijke AIOS-dag verkozen
deze tot beste opleiding. Paetrick Netten is
verantwoordelijk voor het nieuwe competen-
tiegerichte opleidingsplan. Een plan dat tot
stand kwam door een goede samenwerking
met collega’s, artsen in opleiding en collega-
opleiders in de regio.
Een vakjury, bestaande uit prof. dr. Kruseman
(voorzitter KNMG), dr. K. Lombarts (onder-
wijsdeskundige AMC), prof. dr. Van Gijn
(oud-opleider neurologie UMCU), en dr.
Pierik (Chirurg Isala klinieken, winnaar
editie 2009), selecteerde de opleiding Interne
Geneeskunde als de beste uit de drie genomi-
neerde opleidingen. Voor de landelijke prijs
waren 80 ‘best practices’ ingediend. De aan-
wezige artsen in opleiding (aios) van de Jonge
Orde mochten tijdens het congres stemmen
op de beste opleiding na een korte presentatie
door de aios van de betreffende kliniek. De
aios van het Jeroen Bosch Ziekenhuis deden
dit door het tonen van een filmpje, te zien op
YouTube en gemaakt door Martje Maas, inter-
nist i.o. in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. “De
jury was vooral erg onder de indruk hoe wij
25
voorleggen. Dijkstra verwacht dat het dagboek
er op termijn toe kan leiden dat MS-patiënten
minder vaak voor controle naar het ziekenhuis
hoeven komen. De toepassing MSdagboek
is gemakkelijk te koppelen met andere 'dag-
boeken' van Curavista. Ytsje Dijkstra: “Bij
MS-patiënten komen nogal eens blaasproble-
men voor. We kunnen het MSdagboek gemak-
kelijk koppelen met het mictiedagboek dat
de patiënt bijhoudt. Dan hebben we met een
paar dagen tijd een goed beeld van de plas-
problemen en kunnen daar ook weer goed op
inspelen.” Juist de flexibele opzet van MS-
dagboek was voor de jury reden om de prijs
toe te kennen. “Het is zo ontworpen dat ook
andere ziekenhuizen er gemakkelijk mee kun-
nen werken,” aldus projectleider Esther van
Noort van Curavista. “Het MSdagboek is
nu al in gebruik in ziekenhuizen in Alkmaar
en Gouda, binnenkort ook in Breda en meer
ziekenhuizen hebben belangstelling getoond.”
daadwerkelijk alle nieuwe opleidingseisen in
samenwerking met onze aios, met veel hulp
van het Leerhuis en onderwijskundige Corry
den Rooyen hebben vormgegeven. In Neder-
land is dit nu het voorbeeld voor andere oplei-
dingen interne geneeskunde”, vertelt Paetrick
Netten. De prijs bestaat uit een beeldje en een
financiële stimulans ter waarde van 10.000
euro ten behoeve van de opleiding. De prijs
wordt moreel en financieel ondersteund door
het ministerie van VWS en de KNMG. “Wat
we met de 10.000 euro gaan doen, is nog niet
bekend. We besteden dit aan het verder ver-
beteren van de opleiding. Samen met onze
aios en het Leerhuis zullen we een goede be-
stemming vinden”, sluit Paetrick Netten af.
Werken in de
Zorg special
In de editie van 22 december
besteden we weer aandacht
beidsmarkt
aan de medische arbeidsmarkt
Uw personeelsadvertentie
entie erbij?
Laura Fuykschot: 0182 - 322 456
Anneke de Pater: 0182 - 322 451
Nummer 22
24 november 2010
Start voorlichting in
eigen taal
Verloskundige Hatice Uz.
Het BovenIJ ziekenhuis start met een serie
voorlichtingen in de eigen taal. Een avond met
informatie over een gezonde zwangerschap
en de bevalling, speciaal voor vrouwen die
Turks of Arabisch spreken.
Initiatiefneemster Hatice Uz is verloskundige
in het BovenIJ ziekenhuis. Uit ervaring weet
zij dat taal van groot belang is voor een goede
overdracht van informatie. De zwangerschap
is een periode waarin vrouwen veel vragen
hebben en op zoek zijn naar informatie. Als
thuis dan de voertaal Turks of Arabisch is,
kan het zijn dat belangrijke onderwerpen
onvoldoende begrepen worden. Reden voor
Hatice Uz om samen met de zorgconsulentes
Ouafa Rhaouti (Arabisch) en Fatma Hotaman
(Turks) informatiebijeenkomsten in de eigen
taal te organiseren.
Haitink koninklijk
onderscheiden
Jan-Willem Haitink, tot de zomer voorzitter van
de Raad van Toezicht van het RKZ, heeft giste-
ren een Koninklijke onderscheiding gekregen.
Uit handen van burgemeester Van Leeuwen
van Beverwijk kreeg hij de versierselen op-
gespeld waarmee hij tot Ridder in de Orde van
Oranje Nassau is benoemd.
De overhandiging van het lintje was onder-
deel van de feestelijke bijeenkomst die het
bereiken van het hoogste punt van de aan-
bouw van het ziekenhuis markeerde. Haitink
verbond symbolisch het hoofdgebouw met de
aanbouw, door een kartonnen muur te door-
breken. Haitink ontving de onderscheiding
Burgemeester Van Leeuwen speldt de vervierselen op bij Jan-Willem Haitink.
Afscheid
De jonge vrouw had borstkanker en het
ging nu echt fout. Diverse uitzaaiingen en
de oncoloog kon niets meer voor haar doen.
Briesend zat ze bij me. Onderweg hadden
flitsende posters van Pink Ribbon haar aan-
gekeken met optimistische teksten. Zij zou
als vrouw veel meer creëren dan kanker kon
vernietigen. Ja, dat hoefden ze haar niet te
vertellen! Ze liet twee kinderen achter die
beiden nog geen zestien waren. En waarom
een maand lang al die glamour? Zeker omdat
er borsten in voorkomen, goed voor de mar-
keting! Heeft darmkanker ook al een maand?
Of een week? Volgens haar nog niet eens een
dag! En zo ging het nog even door en eigenlijk
was ik het met haar eens. Ik bewoog dus even
mee, maar een al te zachte heelmeester zou
haar ook niet verder helpen. Dus over naar
de orde van de spreekkamer: wat kon ik be-
tekenen? Ze bleek te komen voor een pil om
dood te gaan. Nu ze wist dat het nog weken
of maanden kon duren was het maar beter dat
het ineens afgelopen was. Onvermijdelijk
ging het gesprek over euthanasie, maar dat
bedoelde ze niet. Mijn gifbeker was bedoeld
om iemand uit ondraaglijk lijden te verlos-
sen terwijl het haar ging om het moment
van doodgaan fors te bespoedigen. Het mak-
kelijke antwoord was dat een dergelijke pil
niet bestaat. Het moeilijke deel was haar te
laten dealen met haar onafwendbaar lot. Ik
vertelde haar over een Chinees gezegde dat
zegt dat geluk niet wordt bepaald door de
eindbestemming maar door de reis. Wat le-
verde een snel eind haar op? Wat wilde ze
niet onder ogen zien? Waarom wilde ze niet
dood gaan, slechts dood zijn? Ik haalde toch
maar even het Pink Ribbon tekstje aan, ze
was niet voor niets zo boos geweest. Mis-
schien kon ze nog iets onuitwisbaars creëren
in de komende tijd? Uit-
eindelijk beaamde ze
snikkend dat ze niet wist
hoe ze afscheid moest
nemen. Twee kinderen
die beiden nog geen zes-
tien waren.
Peter Leusink, huisarts
www.dehuisarts.info
als erkenning voor zijn imposante loopbaan
binnen Hoogovens/Corus. Hij werkte hier van
1971 tot 2004, onder andere als manager HR.
Afscheid
Daarnaast was hij jarenlang voorzitter van de
Raad van Toezicht van het Nova College en
- tot voor kort - het RKZ. Na het vervullen van
de maximale twee termijnen van in totaal acht
jaar nam Haitink afscheid van zijn functie bij
het RKZ.
 Nummer 22
24 november 2010 26 Agenda

Wijzer in de Zorg
Congressen, seminars, cursussen

4YPESERVICE+RUGER
(ETBUREAUVOORUWMEDISCHE
SECRETARIpLEONDERSTEUNING
VOOROA³MEDISCH´TYPEWERKOF
TIJDELIJK EENMEDISCHSECRETARESSEOPLOCATIE
2EFERENTIESVANZIEKENHUIZENAANWEZIG
AGENDA
Donderdag 25 november
Congres ‘Grote mensen huilen niet’
• Thema: Beroepsgerelateerde traumatisering bij hulpverleners
• Locatie: Congrescentrum In de Driehoek, Utrecht, van 10.00 tot 16.00 uur
• Doelgroep: Verpleegkundigen, afdelingshoofden, teamleiders
• Kosten: 375 euro, exclusief btw, inclusief reader, lunch, koffie en thee
• Meer informatie: www.medilex.nl

-EVR$+RUGER   Vrijdag 26 november

3CHENKKADE INFO TYPESERVICENL Congres ‘Klinische ethiek op de IC’
!7$EN(AAG WWWTYPESERVICENL • Bestemd voor: primair de IC verpleegkundigen, secundair fellows (artsen) intensive
care, arts assistenten en intensivisten
• Locatie: Utrecht, Jaarbeurs
DE GOUDSE SCHOUWBURG • Kosten: 195 euro
• Meer informatie en aanmelden: telefoon: (030) 638 36 38,
in het Groene hart van Nederland e-mail: www.bsl.nl/klinische-ethiek

Dé ideale locatie voor o.a. Vrijdag 26 november

congressen, bedrijfsfeesten
en seminars
Makkelijk bereikbaar met openbaar
vervoer en meer dan 1000
parkeervoorzieningen binnen een
loopafstand van 5 minuten.
‘Patiënt Veilig, hoe doen we dat?’
• Doelgroep: Raden van Bestuur, Raden van Toezicht, managers,
veiligheidscoördinatoren, beleidsmedewerkers, (medische) professionals,
patiëntenvertegenwoordigers en andere geïnteresseerden
• Locatie: Het Scheepvaart- en Transport College (STC), Rotterdam
• Kosten: geen, maar aanmelding verplicht via website www.hetcongresbureau.nl

Voor meer informatie kijk op Dinsdag 30 november

www.goudseschouwburg.nl Spinozalezing
of bel: 0182-513353 • Spreker: prof. dr. A.W. Griffioen, hoogleraar Experimentele Oncologie en Angiogenese
aan de Universiteit Maastricht.
Tot ziens in • Locatie: AMC Amsterdam, collegezaal 4, van 16.30 tot 17.30 uur
De Goudse Schouwburg!
• Informatie: www.amc.nl Uw advertentie in De Ziekenhuiskrant?

Donderdag 9 december Laura Fuykschot (0182) 322 456

Governancediner met als onderwerp ‘Visieontwikkeling in goede doelen Anneke de Pater (0182) 322 451
gezondheidsorganisaties’
• Locatie: Amsterdam, van 17.30 tot 22.00 uur
• Meer informatie is te vinden op: www.governancetafel.nl
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T

Donderdag 9 december VERSCHIJNT GRATIS TWEEWEKELIJKS OP WOENS

De distributiemandjes helpen om de
Ziekenhuiskrant geordend en overzichtelijk
te verspreiden onder uw personeel.
De mandjes zijn gratis
aan te vragen!
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met Laura Fuykschot:
Tel: 0182 - 322 456
laura@goudamediagroep.nl
www.deziekenhuiskrant.nl
Symposium ’10 jaar na de Nieuwjaarsbrand in Volendam’
• Locatie: Beverwijk, Kennemer Theater, van 16.00 tot 19.00 uur
• Organisatie: Rode Kruis Ziekenhuis/Brandwondencentrum Beverwijk
• Meer informatie: www.rkz.nl
Donderdag 27 januari
Derde OK-Symposium met als thema: ‘Integraal OK-beheer: management,
patiëntveiligheid en techniek’ Concert- en congresgebouw
• Georganiseerd door: de Vereniging Contamination Control Nederland (VCCN)
in samenwerking met de Vereniging voor Hygiëne & Infectiepreventie in de
Gezondheidszorg (VHIG) en de Nederlandse Vereniging voor Technisch facilitair
de Doelen
management in de Gezondheidszorg (NVTG). Antwoordnummer 1544
• Locatie: Radboud Auditorium, UMC St. Radboud, Nijmegen 3000 WB Rotterdam
• Meer informatie en aanmelden: www.vccn.nl
telefoon 010 2171700

HUUR / KOOP
Geschikt voor:
8 december 2010
Thema lifestyle

Medisch centrum/satellietkliniek met hotel/appartement accomodatie. Voor publicatie mogelijkheden:

Laura Fuykschot 0182 - 322 456
Geschikt voor:
Praktijk + woning + extr. ink. Airco/lift/camerabev./parkeerplaats
voor 6 auto’s. 5 min van LUMC, Diaconesseziekenhuis, CS, centrum
en A4 en A44. De bijlage voor personeel in verzorgings- en verpleeghuizen.
Voor meer info: Tel. 071 - 58 92 166 Met een extra grote oplage van 30.000 exemplaren.

Service
Kerstsfeer ervaren
op fair Mariënwaerdt
Ruim tachtig stands geven van 9 tot en met
12 december tijdens de negende kerstfair
op Landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt
inspiratie voor de feestdagen. Er zijn kerst-
cadeaus, brocante, warme en feestelijke
kleding en heel veel verrassende lekker-
nijen voor een puur kerstdiner. Bezoekers
kunnen verder een ritje maken met de arren-
slee, binnenkijken in Huize Mariënwaerdt en
luisteren naar kerstliederen.
De kerstfair wil de bezoekers het pure kerst-
gevoel geven. Verschillende aspecten leveren
daaraan een bijdrage. Bijvoorbeeld de meer
dan tachtig stands met een authentiek en
exclusief aanbod van (kerst)producten en
pure lekkernijen; het landgoed dat helemaal
in kerstsfeer is, met sfeervolle gevelhuisjes,
kampvuren, kerstbomen en verlichting; de
catering verspreid over het gehele terrein,
met typisch winterse gerechten, glühwein,
warme chocolademelk en lekkere snacks; de
rondleidingen in Huize Mariënwaerdt waar
oude tijden herleven en alles gereed staat
voor een traditioneel kerstfeest; een rondrit
met de arrenslee langs de stands en door het
met fakkels verlichte parkbos; de optredens
van diverse koren en een levende kerststal;
een big band op zondag in de Hooge Schuur;
verschillende workshops en dagelijks een
modeshow. Om de kerstsfeer compleet te
maken, kunnen bezoekers genieten van ver-
schillende koren die kerstliederen ten gehore
Gratis naar de kerstfair
Landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt biedt lezers van de Ziekenhuis de kans om gratis
naar de kerstfair te komen. Lezers die het antwoord weten op de vraag: ‘Wat betekent
de naam Mariënwaerdt’ en dat antwoord samen met hun naam en adres mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl maken kans op twee gratis toegangskaartjes. Lezers hebben tot
2 december de tijd om te reageren.
Uitslag medische
puzzel van 10 november
B A L Z A K
C Y A N O S E
A N O R E X I A
T E G E N
D E P R E S S I E
C Y T O S T A T I S C H
D I K 4 5 1
Nummer 22
27 24 november 2010
Vier de Winter Colofon
Uitgever, tevens redactie-adres:
Tijdens de tweede editie van Vier de Winter in Gouda Media Groep B.V.
Archeon (Alphen aan den Rijn) kan er worden Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
geschaatst worden op een echte ijsbaan. T (0182) 322456
F (0182) 322466
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
De schaatsbaan is al geopend vanaf 29 novem- Eindredactie:
ber. Vier de Winter zelf gaat op 18 december Marja den Otter
van start en duurt tot en met 2 januari. Tijdens Opmaak en fotografie:
deze periode ziet de middeleeuwse stad er Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
winters uit, met kerstbomen en veel lichtjes.
Gouda Media Groep B.V.
In alle huizen brandt het haardvuur. Met de T (0182) 322 451
ijsbaan erbij is de Hollandse wintersfeer com- E info@ziekenhuiskrant.nl
pleet. Vanaf maandag 29 november tot en met Mw. Anneke de Pater
zondag 2 januari is de ijsbaan open. Overdag Mw. Laura Fuykschot
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
voor het schoolschaatsen en iedere dag van
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aansprake-
17.00 tot 21.00 uur voor vrij schaatsen. Op lijk worden gesteld voor eventueel voorkomende fouten.
de woensdagen van 13.00 tot 21.00 uur, za- Algemene servicevragen:
terdag van 10.00 tot 21.00 uur en zondag van Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur; telefoon
11.00 tot 17.00 uur. Tijdens Vier de Winter (0182) 322 456 of mail naar: info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
is heel Archeon geopend van 10.00 tot 17.00
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
uur. Het schaatsen is dan inbegrepen bij het T (0182) 322 456
parkbezoek. Kijk voor meer informatie op E info@ziekenhuiskrant.nl
www.archeon.nl. Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
brengen. De redactie houdt zich het recht voor om artikelen niet te
Magazine Heerlijkheid plaatsen of in te korten.
Op de kerstfair zal het magazine Heerlijkheid Verspreiding:
weer tot leven komen. Bezoekers kunnen De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld in het
personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in Nederland.
kennismaken met leden van de redactie en
Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan leidinggeven-
proeven van de heerlijkheden die uitgebreid den onder wie de hoofden inkoop in de ziekenhuizen.
in het tijdschrift worden beschreven. Ook De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.
Fernande Hora Siccama zal er zijn met haar Webkrant:
unieke kerstdecoraties. Natuurlijk is er ook De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.ziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks actueel
genoeg te eten, de nadruk ligt dit jaar op
medisch nieuws.
pure gerechten. De landgoedkok bereidt pure Komende verschijningsdata 2010:
kerstgerechten in zijn keuken in de Nieuwe Tweewekelijks. Klik op:
Refter. www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
Informatie
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456
Datum: 9 tot en met 12 december 2010
Openingstijden: donderdag en zondag van
11.00 tot 18.00 uur, vrijdag en zaterdag van
11.00 tot 21.00 uur.
Uitslag lezersactie Het Juweel Slot Zeist
Entree: tien euro (kinderen tot twaalf jaar Dat veel lezers geïnteresseerd zijn in sieraden bleek wel uit de respons op de lezersactie
gratis) voor gratis toegangskaarten voor Het Juweel Slot Zeist. Verspreid over alle zalen van het
Entreebewijzen zijn te koop bij de ingang Slot vindt van 26 tot en met 28 november een verkoopexpositie plaats van juwelen, hor-
van het fairterrein of (met korting!) op loges en moderne ontwerpen van diverse goudsmeden. De prijswinnaars van de kaartjes
www.kerstfair.nl. zijn: Ingrid Russcher uit Leusden, Herman van Amerongen uit Rotterdam, Corine de Jong
Gratis pendeldienst vanaf NS station Beesd. uit Eindhoven, Tineke Sluit uit Leersum en Ingrid Los uit Almere. Zij hebben hun kaartjes
Honden zijn welkom, mits aangelijnd. inmiddels thuisgestuurd gekregen.
Kijk voor meer informatie en een uitgebreid
programma op www.kerstfair.nl
Adres: Heerlijkheid Mariënwaerdt, Mariën- Uitslag Margriet Winter Fair
waerdt ’t Klooster 5, 4153 RR Beesd
telefoon (0345) 687 010, Het aantal reacties op de prijsvraag van vorige week was overweldigend. Veel mensen
e-mail: communicatie@marienwaerdt.nl. (voornamelijk vrouwen) probeerden een gratis toegangskaartje de bemachtigen voor deze
Fair, die van 19 tot en met 25 november wordt gehouden in de Jaarbeurs in Utrecht. Het ant-
woord wist iedereen: de Winter Fair wordt voor de tiende keer gehouden. De kaartjes zijn
vorige week gestuurd naar A.H. Lubbers (Zevenaar), H.M. op den Kelder (Nibbixwoud),
Ellen Coolen (Nijmegen), Janny van der Hoeven (Ruurlo), Suzanne van Valen (Dordrecht),
Steinie van Kaam (Rotterdam) en M. Krewinkel (Kerkrade).
Italiaanse pot
Ingrediënten
500 gram aardappelen, 1 ui,
150 gram Quorn- of andere melk een puree.
vegetarische blokjes, 1 eetlepel olie, 1 teentje 7. Maak de aardappelpuree op smaak met
knoflook, 1 blikje tomatenblokjes, 1 theelepel peper, weinig zout, de kleingesneden
7 5 6 9 oregano, ± 2 dl halfvolle melk, 3 zongedroog- tomaatjes en Italiaanse kruiden.
de tomaatjes in olie, Italiaanse kruiden 8. Schep het Quornmengsel in een ovenvaste
8 4 schaal en verdeel de aardappelpuree er
1 2 9 6 Bereiding
1. Schil de aardappelen en kook ze in weinig
over.
9. Laat de puree eventueel onder de grill licht
4 8 9 water gaar. bruin kleuren.
2. Maak de ui schoon en snijd hem klein.
9 5 3. Bak de blokjes Quorn met peper en een Menusuggestie
beetje zout in de olie. Lekker met een gemengde salade met olijven.
7 9 3 4. Fruit de ui mee en pers het teentje knoflook
7 er boven uit. Voedingswaarde incl. een salade met olij-
5. Voeg de tomatenblokjes toe met de oregano ven: 470 kcal, 23 g eiwit, 16 g vet, waarvan
1 2 en warm het geheel goed door. 4 g verzadigd vet, 60 g koolhydraten, 15 g
4 2 7 5 6. Maak van de gare aardappelen met de hete vezel, 200 g groente
 Nummer 22
24 november 2010 28

Naast een gevarieerde beursvloer tevens een

veelzijdig congresprogramma met thema’s als:

• Hoe je in drie stappen een (andere) baan

in de zorg kunt vinden
• Hoe bereid jij je voor op een
functioneringsgesprek
• Ga agressie op de werkvloer te lijf!
• Wat past bij jou, een klein, middel of
groot ziekenhuis?

30 november en 1 december
Amsterdam RAI

Ontdek jouw mogelijkheden

in de zorg- en welzijnssector!

Voor meer informatie en

gratis entree ga je naar

www.carrierebeurszorgenwelzijn.nl
O.a. onderstaande organisaties, bekend op 18-11-2010, zijn aanwezig met een stand en/ of workshop (spreker) op de Carrièrebeurs Zorg & Welzijn. Kijk voor meer informatie op www.carrierebeurszorgenwelzijn.nl

De Carrièrebeurs Zorg & Welzijn is een activiteit van een onderdeel van de