Asido graxos livre lori husi raan atu rai ho forma triglesirida iha selula uza sai
hanesan energia. Asido graxo produz Acetyl CoA ne’ebé mak tama iha dalan siklu
Kreb no produz energia ho forma ATP. Gliserol husi rezultadu harahun triglesirida
mos tama iha dalan glikolisis liu husi formasaun Acetyl CoA no tama iha siklus
kreb.
AMINO ÁSIDO
Rezolusaun rezultadu proteina sai monomer no peptida badak absorve husi lumen
intestinu delgado hanesan amino asido livre vo peptida kiik (di ou tripeptida).
Peptina quebradu iha selula enterotosit no amino asido livre foti liu husi raan ba iha
fígado hanesan sentro metabolismo no dalan interkonvensi sai kompostu nutritivo.
Asido groxo iha fígado uza hodi suporta atividade fígado hanesan glukoneogenesis,
oksidasi, sintesis no proteina fígado. Amino asido tesido isin uza hanesan materia
prima prekusor atu forma tipo proteina isin hanesan; hemoglobin raan, albumin
serum raan, actin no myosin músculo, isnulin no hormona kresimentu iha
propriedade atu dirigi metabolismo.
Sintesis proteina ne’ebé mak iha selula isin mosu iha organela hanaran ribosom.
Kódigo ou santi atu produz proteina indika ou kontido kompostu organico hanran
DNA ou abreviasaun husi inlesh ‘Deoxyribo Nucleic Acid’ . DNA traduzido liu husi
etapa 3 mak; replikasi, transkripsi no translasi. Iha momentu translasi mak mosu
sintesis proteina. Sintesis proteina atraves etapa 5 mak hanesan;
Rezultadu rezolusaun proteina hanesan fontes energia husi dalan rua mak korente
karbon amino asido tama iha siklus Kreb. Parte husi grupu amino asido soe liu husi
urin liu husi siklus urea. Vantagens Acetyl CoA ne’ebé mai husi karbohidratu ou
asukar ou proteina bele armazena iha forma modelo gordura trigliserida. Haree iha
figura (......tau tuir nomor gambar...) seta rua hatudu dalan nee bele la’o ba iha
area rua
Gambar