PROPOSICIÓN DE LEI DE NORMALIZACIÓN LINGÜÍSTICA

DE GALIZA

Santiago de Compostela
14 de"Decembro de 1.981


Y.
.

1\ 11.1
) ,40

,
k ,
c cZt 4 . 11_0 cupvti l, Gz~y:
1v 't/tN WANA4v,4 %J. tAntm-Yzj

lá)(
/z.-‘) fweitsu". 11"
PROPOSICIÓN DE LEI DE NORMALIZACIÓN LINGUISTICA EN GALIZA

EXPOSICIÓN DE MOTIVOS

O idioma galego, nacido en ambas ribeiras do rio Miño, é a máis

grande creación cultural do pobo galego e símbolo permanente da
sua identidade histórica.

A língua que os galegos veñen falando ininterrompidamente desde

hai mil anos é ainda hoxe absolutamente maioritaria en Galiza l
despois de séculos de asimilismo cultural e abandono, e forma
parte dunha familia lingüística universal que serve actualmente
de meio de comunicación aos cento cincuenta millóns de habitan-
tes da área galego-luso-brasileira, constituindo a segunda lin-
gua románica en número de falantes.

A secular e florecen te vella língua dos galegos está sometida

desde hai séculos, e especialmente hoxe en día, a un proceso de
progresiva degradación e esmorecimento que ameaza a sua propria
supervivéncia precisamente na sua terra de nacimento, consecuén
cia dun longo proceso histórico que frustrou a sua normaliza-
ción e a someteu a unha posición dialectal e subordinada.

A frustración do galego como língua normalizada vai unida á in-

capacidade da nobreza autóctona para constituir no seu momento
a Galiza en reino hispánico independente, o que tivo como conse
cuéncia a posteior subordinación política e cultural de Galiza
aos imperativos da hexemonía castelá.

n a partir do século XIII cando comenza a decadéncia de Galiza

coa frustración do seu proceso de construción nacional e a pri-
meira penetración de familias dirixentes foráneas que viñan ocu
par cárregos de responsabilidade política. Neste século Galiza
non pudo xa dotar-se dunha Universidade própria a exemplo das
de Salamanca e Coimbra, que tan grande importáncia ian ter na
„

2.

constitución do castelán e o portugués como línguas normaliza-

das nacionais.

,A fins do século XIII mentres Catalunya l Castela e Portugal

crean unha prosa própria que cobra todos os ámbitos da expre-
sión escrita, mesmo o científico e literário, Galiza, carente
dunha sociedade nacional articulada e dos correspondentes órga
nos de decisión I ten que se limitar á criación literária lírica
e satírica. Ben é certo que existe daquela unha rica prosa no-
tarial e municipal, que existiu mesmo durante todo o século
XIV e comenzos do XV I prosa literária e mesmo traducións, pero
aquela val ficar, cada vez mais, limitada ao ámbito administra
tivo meramente local, e esta terá sempre un caracter esporádi-
c o.

Co triunfo dos Trastámara na guerra civil, que ten lugar en Cas

tela a fins do século XIV, a vella nobreza galega sofre a derro
ta do rei Pedro I e é substituida pola nova aristocrácia forá-
nea dos vencedores e os seus servidores e colaboradores. Estes,
xunto cos altos cárregos eclesiásticos, abren un longo período
de progresivo asimilismo e desgaleguización que non fará mais
que acentuarse coa consolidación da monarquia hispánica no sé-
culo XV. O proceso de substitución das clases dirixentes autóc
tonas pola nova aristocrácia dos Trastámara val ser consolida-
do pola derrota da burguesia artesaná na derradeira guerra ir-
mandiña de fins do século XV,e definitivamente sancionado pola
subordinación dá nobreza galega ao proxecto político da monar-
quía hispánica, cuxo primeiro episódio é o seu reclutamento pa
ra a loita na guerra de Granada.

Comenza, entón, un longo período de asimilación política e con

secuentemente lingüística que ia supor a dialectalización pro-
gresiva do idioma, refuxiado case exclusivamente no ámbito de
relación oral familiar, durante os séculos XVI e XVII.

O idioma galego, expillsado de todos os ámbitos do poder e da

cultura acurruncha-se no pobo, que o conserva teimosamente ”
áé hoxe.
 3.

A meiados do século XIX a intelectualidade liberal e romántica,

protonacionalista, re-descobre o idioma e inícia o longo e . di-
fícil proceso da sua recuperación,dignificación e normalización,
proceso no que hoxe estamos empeñados e que tivo os seus pri-
meiros xermes na ilustración do XVIII, nomeadamente en Sarmien-
to.

Referéncia aparte merece a época franquista, onde a unha primei

ra etapa de persecución cultural aberta e belixerante, seguiu
outra larvada e solermiña de presións e interquinéncias contra
o uso do galego. Esta situación coincidiu coa expansión e a a-
gresión directa dos poderosos meios modernos de difusión, veí-
culos de desgaleguización e asimilismo dun corpo social inerme,
ademáis da r4ida disolución da sociedade rural coa masiva moví
lización migratória que incidiu na camada social campesina até
daquela salvaguarda do idioma eda cultura tradicional.

Todo este proceso de disgregación cultural apenas encontrou re

sisténcias no precário panorama cultural daqueles anos, se fa-
cemos excepción do labor dalgunha editorial e das Asociacións
culturais, resisténcia, en todo caso, desproporcionadamente fe
ble.

A actual situación da lingua dos galegos é problemática e incer

ta. A coexisténcia dos dous idiomas, galego e castelán, só le-
galmente co-oficiais a partir da aprobación do Estatuto de au-
tonomía, é conflitiva e asimétrica, e agocha unha pugna desi-
gual onde o galego sofre unha profunda subordinación. Esta si-
tuación conflitiva que ten sido caracterizada de digkáica, pro
voca a degradación do galego por efeito combinado dos instru-
mentos de transmisión cultural (ensino e meios de comunicación
principalmente), incidindo sobre unha sociedade desinformada
e culturalmente agredida.

Co inicio do proceso autonómico abre-se a posibilidade inédita

en Galiza de poder acometer en forma científica e xuizosa.o
irrenunciábel direito do pobo galego a recuperar, dignificar
• e normalizar o seu idioma.
 4.

Ó camielo está aberto. O incremento de nivel cultural provoca

unha crecente demanda de respeito e protección ao próprio idio
ma.

Hoxe en día contamos, ademais, afortunadamente en Galiza con

organismos e cualificados linguistas capaces de plantexaren
problema da recuperación e normativización lingüística do gale
go sobre bases rigorosas e científicas.

A plena normalización do noso idioma próPrio poñerá a disposi-

ción do pobo galego un instrumento moderno de c¿municación, que
é ademais o símbolo mais eficaz da nosa identidade histórica,
ao tempo que nos abre as portas, tantos séculos pechadas, da re
lación fraternal co mundo luso-africano-brasileiro, herdeiro e
re-criador da nosa própria cultura. Estas portas serán asi .a-
bertas tamén para o conxunto des pobos do Estado español, esta-
blecendo a través de Galiza unha relación mais fonda cos paises
de América e África.

A relevancia do galego como signo de identificación histórica

do noso pobo supera en moito calquer estreita perspectiva de
índole instrumental ou utilitária que aconsellaría, en todo ca-
so, o cultivo incansábel e sistemático dun idioma pertencente
a unhaOlsrandes familias lingüísticas universais.

A normalización do galego, proceso que non pode rematar até que

o idioma que nos é próprio ocupe a posición hexemónica e preva
lente que lle cumpre, vai ser o mellar espello para contrastar
o valor e a eficácia de todo o andamento autonómico.

Se a autonomía ha de ser o inicio da construción de Galiza como

pobo libre e solidário, a plena recuperación do seu idioma ten
de ser un dos obxectivos e consecuéncias mais inmediatas e mes
guellábeis.

O actual ordenamento legal - Constitución de 1.978 e Estatuto

de Autonomía - recoñece e ampara o património cultural que a
língua galega representa.
 5.

En concreto, o Estatuto de autonomia no seu artigo 5º, estable

ce a distinción entre o galego, língua própria e oficial de Ga
liza, e o castelán, língua oficial tamén no territorio galego
por ser língua oficial do Estado. O galego, como língua própria
ademais de oficial/ dos galegos, debe dispor dos meios non se)
para a sua equiparación en todas as órdes - da vida pública,
cultural e informativa, senón tamén para asegurar o seu normal
desenvolvimento e revitalización como língua própria que é de
Galiza.

A situación de digkáia e subordinación a que se ve sometido o

idioma galego, demanda unha política lingüística consciente e
suficiente que faga pleno uso das competéncias que o Estatuto
de autonomia recoñece no terreo dos postulados (artigo 5º), cul
tura (artigos 27.19 e 27.20) e ensino (artigo 31),en orde a
disolver as relacións de preminéncia vixentes do idioma caste
lán sobre o galego, co obxe±ivo de asegurar-11e ao noso idioma.
próprio un státus . tal que faga innecesária unha política de tu
tela e ampargo hoxe imprescindíbel pola precariedade do uso so-
cial do galego e a sua subordinación ao castelán.

• As actuais relacións asimétricas entre o galego e castelán exi

xen l en aplicación do espirito e a letra do artigo 5Q do Estatu
to de autonomia,que o galego teña un apoio proporcionado ao
grau de subordinación que actualmente sofre a' fin de que no fu
turo o seu uso normalizado e pleno faga innecesária toda medi-
da tutelar.

A presente Lei pretende definir e instaurar os instrumentos a-

decuados para a plena normalización do noso idioma próprio, e
remete-se á Xunta de Galiza para a sua aplicación e desenvolví
mento regulamentário, en harmonia co mandato do Estatuto de Au
tonomia.

TITULO LIMIAR

Artiqo 1º.-
Sendo o galego a língua própria de Galiza, e por iso língua
 6.

principal da nacionalidade galega, a presente lei ten por fina

lidade a normalización do seu uso en todos os ámbitos da vida
social.

Artiqd 2Q.-

1.- Dentro do marco do Estatuto de Autonomia de Galiza, a pre

sente lei ten por obxectivos:
4

Garantizar o uso normal do galego en todos os ámbitos

da vida pública, oficial e de Administración.

Potenciar e fomentar o uso normal do galego na vida e

conómica l cultural, laboral, profesional e deportiva.

Normalizar o uso do galego nos meios de comunicación.

Garantizar o coñecimento do galego por parte de todos

os cidadáns de Galiza.

2.- 0 goberno galego deberá garantizar o uso normal e oficial

do galego e tomar as medidas necesarias para asegurar que
sexa coñecido por todos os cidadáns galegos.

Artiqo 3º.-

O - goberno galego garantizará o coñedinento do castelán, língua

oficial do Estado.

TITULO PRIMEIRO

DOS DEREITOS LINGUISTICOS DOS GALEGOS

-Artiqo 4Q.-
Os galegos teñen o dereito de coñecer e usar en calquer
circunstáncia a língua galega, língua própria de Galiza.

En especial a presente lei garantiza:

a). 0 dereito a receber o ensino en galego.

b). 0 dereito axeceber ensinanzas especiais de galego pa

ra superar as caréncias provocadas pola auséncia de
 7.

recoñecimento e uso da língua de Galiza como língua

oficial.

O dereito a dirixirse en galego, tanto oralmente como

por escrito, a calquer organismo ou entidade pública
ou privada.

O dereito a receber información en galego, en especial

o'dereito a. contar con prensa, programas de radio e
de televisión e doutros meios de comunicación en gale
go.

O dereito a desenvolver e manter as actividades labo-

rais, políticas, económicas, culturais, sindicais,
profesionais, deportivas e calquer outra actividade
en galego.

O dereito a sr informado e atendido en galego ao rea

lizar actividades como consumidores ou usuarios.

Nengunha manifestación de pensamento ou de vontade, nen-

gun- acto oral ou escrito, público ou privado, poderan dar
lugar en Gallzai a nengunha clase de discriminación por
vir expresado total ou parcialmente en galego e produci-
rán os mesmos efeiltos xurídicos que se foran expresados
na língua oficial do Estado; polo mesmo, non poderán ser
obxecto de nengunha clase de dificultade; requerimento de
tradución ou calquer outra esixéncia.

As persoas xurídicas na sua actividade en Galiza haberán

de respeitar o establecido nos apartados anteriores. Non
poderán en nengun caso alegar ignoráncia da língua galega
e a todos os efeitos considerará-se que se poden expresar
nela.

Artiqo 5Q.-
Os cidadáns de Galiza poden dirixin-seaos xulgados e aos tribu
nais para obterenaprotección xudicial do dereito a usar a sua
língua.
 o

'.;

8.

TITULO II

O GALEGO NO USO PÚBLICO E OFICIAL

CAPITULO I.- O USO LINGUÍSTIC° NO ÁMBITO OFICIAL E ADMINISTRA-

TIVO

Artiqo 6Q.-

Como língua própria de Galiza, o galego é a língua própria e

oficial do goberno galego e da Administración da Comunidade Au
tónoma, da Administración local e das outras corporacións pú-
blicas dependentes da Xunta.

ArtiOo 7Q.-

A lingua castelá, como oficialcb Estado l usará-tse nos casos d

terminados pola lel.

Artiqo

. Asleis que aprobe o Parlamento galego serán publicadas en

lingua galega no Diário Oficial da Xunta. E na mesma lín-
gua publicará-se o Diario de Sesións Parlamentárias. O Par
lamento fará a versión oficial castelá das leis, para a
sua publicación no Boletín Oficial do Estadó.‹Eh caso de
interpretación dubidosa, o texto galego sería o auténtico.

As outras normas xurídicas, disposicións e acordos do go-

berno galego, dos entes locais de Galiza,das entidades pú
blicas dependentes e das corporacións públicas domicilia-
das en Galiza, haberán de publicarse en língua galega no
Diário Oficial da Xunta. As publicacións ou notificacións
dos actos de tais Administracións públicas faran-se tamén
en galego, tendo en conta o que prevén o ponto 4 deste ar-
tigo e o artigo 9º.

A documentación das actuacións administrativas e os avisos,

impresos e formulários das entidades anteriormente citadas,
haberán de ser redactadas en galego.
 9.

A publicación ou documentación fará-se tamén en língua cas

telá cando a realidade linguistica asi o requerer .

Artiqo 9Q.-

En Galiza son válidas e eficaces todas as actuacións admi

nistrativas en língua galega.

Calquer notificación ou comunicación oficial de caracter

personal feíta en galego, asi como en castelán, en Galiza,
teñen plena eficácia e validez legal, sen perxuizo de que
se acompañe da tradución correspondente.

A Xunta regulamentará a normalización do uso do galego na

Administración Pública en Galiza e nas corporacións, ins-
titucións e outras persoas xurídicas que dela dependan.

A Administración Pública ha de librar os documentos ou os

testemuños que os interesados requeran, no idioma solici-
tado e por eles acordado.

Artiqo 10º.-

Dentro do ámbito territorial de Galizá os cidadáns poden

empregar na sua relación coa Administración de Xustiza, a
língua oficial da sua eleición, sen poder-lles esixir tra
dución nengunha.

Os escritos e documentos presentados en galego ante os tri

bunais e xulgados radicados en Galiza son plenamente váli
dos e eficaces. Son válidas todas as actuacións xudiciais
feitas en galego en Galiza.

A Xunta deberá promover a normalización do uso do galego

na Administración de Xustiza en Galiza, e en particular
nos casos que se resolvan fora de Galiza.

Artíqo 11Q:-

1.- Os documentos públicos outorgados en Galiza redactarán-se

 10.

na língua oficial acordada polo outorgante ou outorgantes.

Caso de ser mais de un e non haber acordo, redactarán-se
nas duas línguas.

2.- En caso de discordáncia interpretativa entre as duas ver-

sións, prevalecerá a que conste documentada en primeiro
lugar, se os outorgantes non acordaren doutro xeito.

Artiqo 12Q.-
1.- En todos os rexistros públicos radicados en Galiza os a-
sentamentos haberán de facer-se na língua oficial en que
esteka redactado o documento ou se faga a manifestación.

2-- As certificacións que expidan os funcionádos dos rexistros

farán-se na língua en que se efectuou a inscripción
reproducida,, excepto no que non sexa transcripción lite-
ral e que se fará na lingua do peticionário. Se os do-
cumentos están inscritos en dobre versión, poden-se obter
certificacións en se) unha delas, a vontade do peticionário.

CAPITULO II.- O USO LINGUÍSTICO NO ÁMBITO PUBLICO

Artiqo 13Q.-

Os topónimos de Galiza terán como única forma oficial o galego.

As novas denominacións toponímicas estableceran-se respdtando
a toponimia e a tradición galega.

Artiqo 14Q.-
A rotulación das concentracións urbanas e das vias de comunica
•
ción urbanas e interurbanas fará -se en língua galega, sen per
xuizo das normas internacionais que o Estado español fixo suas.

Artiqo 152.-
En todos os servizos de transportes públicos que teñen orixe en
Galiza, os impresos, avisos e comunicacións ao público terán
ben
que facer-se otIrúnicamente en galego, ou ben nas . duas línguas
oficiais.

•
 11.

Artido

As empresas públicas garantizarán que os seus empregados que

teñan relación directa co público, posuan 6 coñecimento necesa
rio do galego para atenderen con normalidade o servizo que
se lles encomende .

Artiqo 17Q.-

As relacións escritas ou comunicacións laborais en todo tipo

de empresas, asociacións, e outros organismos públicos ou pri
vados, -han de redactar-se en galego, ou nas duas línguas ofi-
ciais en Galiza.

TÍTULO III

O USO LINGÜÍSTICO NO ENSINO

Artiqo 113(2.-
O galego, como língua própria de Galiza, é tamén a língua
própria do ensino en todos os nivéis educativos.

O ensino non universitario ha de facer-Se normalmente en

língua galega, para facilitar a aprendizaxe, o desenrolo
da personalidade e unha positiva socialización e integra
ción infantil e xuvenil na cultura da nacionalidade gale-
ga.

A Administración arbitrará os mecan_Lsmos pertinentes para

evitar discriminación en función da situación sociolin-
güística ou doutras situacións excepcionais.

A língua galega, asi como a castelá, son matérias de ensi

no obrigadorio ao longo de todos os estudos non universi-
tarios.

Artiqo 19P.-
1.- A partir da vixéncia desta Lei, o goberno galego estará
obrigado a garantizar o ensino do galego, así como do cas
telán, en todos •os Centros públicos e privados.
 12.

2.- O goberno galego regulamentará a normalización do uso das

línguas oficiais en todos os centros públicos e privados
de ensino xeral básico e méda en Galiza, tomando as medi-
das pertinentes para que:

Mentres un aluno só entenda unha língua esta sexa a un

gua usada no ensino a nivel individual.

A primeira aprendizaxe da leátura e a escritura se -

.. aga- na lingua faMtliar_pr¿pri& do: nono.
-

O galego sexa progresivamente usado no nivel colecti-

vo a medida ue todos os alunos vaian dominándja, co
s
obxectivo de converten na língua normal do ensino.

Se evite que os alunos se separen en centros diferen-

tes por razón da língua..

Non se separen tampouco os alunos en aulas diferentes

por esta razón, ainda que durante os primeiros niveis
esporadicas
de E.X.B. podan faces-se agrupacións mimiumim e cam-
biantes de clase de acordo co progreso linguístico dos
nenos.

Artiqo 20Q.-

Todos os nenos de Galiza, sexa cal forc a sua língua ha-

bitual ao iniciarenoensino, han de poder empregar normal
e correctamente o galego, así como o castelán ao re
mate dos estudos básicos.

Non se poderá expedir o certificado de grau do ensino xe-

ral básico a nengun aluno que non acredite ao cabo que
ten un coñecimento suficiente do galego, as l como do cas-
telán, salvo naqueles casos de alunos dispensados de rea-
lizarentálaprendizaxe por cursaren parte do ensino xeral
• básico fora de Galiza, nas circunstáncias que o Goberno
galego estableza por regulamento.

Artiqo

1. - 0 galego é a língua de expresión normal dos centros de en

•

13.

sino superior. Nas relacións docentes en tais centros, os pro-

.
fesores e os alunos teñen dereito a expresarse en cada caso, de
palabra ou por escrito, na língua oficial que prefiran.

As Universidades galegas ofrecerán cursos de galego para

a
asegurarenYcomprensión - da língua galega por parte dos
alunos e profesores que ainda non a entender@n.

0 Goberno galego instrumentará as medidas pertinentes ten

dentes a favorecer a normalización do galego nas Univer-
sidades galegas como lingua principal e p,rópria de Galiza,
e o seu uso con plena capacidade como linguaxe científica.

Artiqo 22Q.-

. 1.- Na programación de cursos de educación de adultos e nos

cursos de ensinos especializados nos que se ensine língua,
• épreceptivo o ensino do galego.

Nos centros de educación especial para nenos e xóvens - con

hipoacúsia ou deficiéncias mentais haberá de ensinarse pre
ferentemente a língua oficial en consonáncia co seu ambien
te familiar e entorno inmediato.

Nos centros de ensinos especializados dependentes da Xun-

ta nos que non se ensine língua, haberán de ofrecense cur
sos de língua galega aos alunos que manifesten un coñeci-
mento insuficiente déla.

Artiqo 23Q.-

Todos os profesores deberán coñecer as duas línguas oficiais de

acordo coas esixéncias do seu labor docente.

Os centros e os cursos de formación do profesorado elaborarán

os seus plans de estudo de xeito que se asegure a plena capadi
tación en língua galega e castelán dos docentes, de acordo coas
esixéncias da particular esiSecialización.

Artiqo 24º.-

A lei reguladora do acceso do profesorado a cargos docentes e

 14.

administrativos, ha de establecer as condicións e os mecanis-

mos necesarios para dar cumptimento ao artigo anterior.

Artiqo 25Q.-

Os centros de ensino deben facer da língua galega o veículo de

expresión normal, tanto nas actividades educativas, académi-
cas e administrativas internas, como nas referentes á sua pro-
xección exterior.

TITULO IV

O USO LINGÜÍSTICO NOS MEIOS DE COMUNICACIÓN

Artiqo 26º.-

O Goberno galego regulamentará a normalización do uso do gale-

go nos meios de comunicación social sometidos á competéncia ou
xestión da Xunta co obxectivo de asegurar o cumptimento dos de-
reitos dos galego-falantes . a semninformados na sua própria un
gua e o emprego e potenciación da língua galega. A língua em-
pregada normalmente en tais meios será a galega.

Artiqo 27Q.-
atinxa
Mentras non se -- ammeggb unha presenza normalizada do
galego como língua própria e principal de Galiza en toda
a diversidade de espazos dos meios de comunicación en Ga
liza, a Xunta subvencionará e estimulará, dentro das pre
visións presupostárias, a aqueles que se expresen en lin
gua galega.

A Xunta estimulará tamén a produción, dobraxe e exibición

de películas e outros meios audiovisuais en língua galega.
Poden beneficiar-se as salas de exibición dun réxime fis-
cal que estimule a programación de películas orixinais,
dobk. adas ou subtituladas en galego.

Artiqo 28Q.-

1.- 0 Goberno galego impulsará a normalización lingüística

nos centros emisores de RTVE en Galiza, para atinxir unha
 15.
■••

presenzá principal do galego como lingua própria de Gali-

za.

2.- Impulsará tamén a normalización nas emisoras de rádio,

dendo subvencionar, de acordo co correspondente control par
lamentarlo e a debida previsión presupostária, aquelas que
acreditaren un incremento non absorbíbel de costos ocasio-
nados pola conversión lingüística.

Artiqo 29Q.-

1.- 0 goberno galego deberá estimular o teatro, os espectácu-

los ou calquer outra manifestación cultural pública en
língua galega, con medidas semellantes ás anteriormente ex
postas.

• 2.- A Xunta contribuirá ao fomento do libro en galego con me-

didas que potencien a produción editorial e a sua difusión.

Artiqo 302.-

Goberno galego co concurso das asociacións profesionais e os

centros docentes correspondentes, velará pola axeitada forma-
ción linguística e cultural dos profesionais *dos meios de comu-
nicación, a fin de que .pbdan desenrolar a sua tarefa cun domf
nio correcto da língua galega e un coñecimento suficiente da
cultura galega.

TÍTULO V DE CARA

IMPULSO INSTITUCIONAL A NORMALIZACIÓN

Artiqo
Goberno galego creará un organismo que asumirá a responsabi-
lidade de todo o referente ao programa de namalización lingüís
tica, sendo as suas compet4ncias:

A dirección técnica do programa de normalización linguísti

ca da Xunta.

0 seguimento de tal programa, con faculd'ade de intervención

nos casos precisos para asegurar o cumplimento do mesmo.
 16.

O asesoramento en matéria de normalización linguistica tan

to á Administración pública como aos particulares, na for-
ma que se estableza por via regulamentária.

O mantimento . :: e coordinación dos servizos existentes ou

que se podan crear para a normalización do uso público da
língua galega.

Outras competéncias que no futuro he sexan atribuidas.

Artiqo 32Q.-

O Goberno galego organizará un plan destinado a concienciar

á poboación verbo da normalización do uso do galego en con-
formidade coa vixéncia da presente lei.

O Goberno galego terá que confeccionar un mapa de planifi-

cación lingüística, a revisar cada dous anos, que permita
axeitar á realidade a sua acción reguladora e executiva da
política lingüística normalizadora.

Artiqo 33.-

Nos presupostos públicos da Xunta farán-se as consignacións

suficientes para levar a bon termo as actuacións e as fun-
cións derivadas da execución desta Lei.

A Xunta deberá rendar ante o Parlamento contas detalladas

de todas as inversións feitas en execución da presente Lei.

Artiqo 34Q.-

A escola da Administradón Pública da Xunta de Galiza e, no

seu defeito, os servizos de Linguística da Consellaría de
Educación e Cultura terán ao seu cargo a responsabilida-
de da formación e posta ao dia dos actuais funcionarios de
toda a Administración dependente da Xunta e das corpora-
cións locais para que, nos termos establecidos pola presen
Lei, :podan usar normalmente o galego.

Tamén poderá ensinar a língua galega aos funcionários depen

dentes da Administración Central, nos termos convidos con esta.
 17.

0 pleno dominio da língua galega, así como do castelán, se

rá condición necesaria para obter o diploma da Escola de
Administración Pública da Xunta, desde que ésta sexa crea-
da e inicie as suas próprias actividades.

Artiqo 35Q.-

A Xunta crará o servizo de . traducións que estará a dis-

posición dos cidadáns e das entidades públicas de Galiza
para a tradución en galego ou en castelán de todo tipó de
documentos. Traducións que terán caracter oficial e que
serán gratuitas para os cidadáns cando sexan de interés pú
blico.

Con esta finalidade a Xunta outorgará o título de tradu-

tor oficial de língua galega de acordo coas condicións que
se establecerán por via regulamentaria.

Artiqo 36Q.-

A Xunta e, dentro do ámbito correspondente, as corporacións lo-

cais, garantizarán o fomento da normalización do uso do galego
nas actividades mercantis, publicitárias, culturais, asociati-
vas, deportivas e outras. Con esta finalidade poderán-se outor
gar reducións ou exencións das obrigas fiscais por actos rela-
cionados coa normalización do uso do galego.

Artiqo 37Q.-
Onde sea esixido pola situación sociolinguística e de acordo
coas corporacións locais afectadas, a Xunta haberá de crear ou
subvencionar centros especialmente adicados, en todo ou en par
te, a fomentar o coMecimento, o uso e a divulgación da língua
galega.

Artiqo 38Q.-

Polos especiais vencellos culturais e linguísticos que Galiza

garda históricamente con Portugal, Brasil e outros paises afri
canos, a .Xunta de Galiza - , por meio de regulamentación, impul-
sará unha política de amplo e difuso intercámbio cultural con
L•c e», 18.

aqudes paises que posibilite o coñacimento e comprensión entre

pobos da mesma familia linguistica, potenciando asi a própria
normalización cultural e linguistica na comunidade galega.

TÍTULO VI

POLÍTICA LINGÜÍSTICA PARA AS COMUNIDADES DE EMIGRANTES GALEGOS

Artiqo 39Q.-

De acordo co establecido nol artigo 7º do Estatuto de Autonomia

a para garantizar o seu cumplimento, a Xunta de Galiza, meian-
te regulamentación, establecerá convénios revisábeis - coa
Administración Central, ou con outras Comunidades Autonómicas,
con capacidade xurídica para o establecemento de tais convenios,
ou dentro dos termos da Constitución e do Estatuto de Autonomia,
con Estados extranxeiros, coa finalidade de que os emigrantes
galegos ou os seus filos noutras latitudes, ¡Dbdan dispar
de servizos culturais e linguísticos na língua própria de Gali
za, polo dereito que tañen ao uso e recepción de información na
língua galega.

DISPOSICIUS TRANSITORIAS

Primeira.-

1.- En aquel° que fai referéncia ao uso do galego polos cida-

dáns, as disposicións dos artigos 8, 9, 10, 11, 12, son
eficaces a partir do mesmo momento de entrada en vigor da
presente lei.

No que afecta ao uso do galego pola Administración

estas disposicións podarán ser suspendidas por via regula
mentaria durante un período fixado en tanto se adapta ao
novo ordenamento linguístico. Este período . - non podará
exceder dun ano no caso da Xunta, da Administración local e
doutras entidades públicas dependentes da Xunta, e de dous
anos no caso da Administración periférica do Estado e da
Administración de xustiza 'en Galiza.

Segunda.-
 19.

Todos os rótulos indicadores a que fai referencia o artigo

14º terán.. de ser correctamente escritos en galego no tér
mino máximo de un ano.

As corporacións e as entidades afectadas por esta disposi-

ción transitória informarán ao organismo correspondente da
Xunta sobre os termos do seu cumplimento.

Terceira.-

:Mentres os centros de formación do profesorado non ela-

bóraren .-, os seus pláns de estudos, a Xunta poñerá os me-
ios necesarios para asegurar a todos os alunos que cursen
estudos o coñecimento suficiente da língua galega. A obri-
gatoriedade do coñecimento do galego determinada no artigo
20.2 1 fará-se efectiva ao cabo de dous anos a partir da pu
.blicación da preSente lei.

A partir da entrada en vigor desta lei, a Xunta organiza-

rá e controlará a formación dos ensinantes en activo en
todos os niveis, para asegurar a sua capacitación en lín-
gua galega.

Cuarta.-
Mentras a Xunta non dispoña de meios de comunicación próprios /
aos que fai referéncia o artigo 26, tomará as medidas necesa-
dotación
rias, incluida a MillásOMMW presupostária, para garantizar a
existéncia de programas de televisión en galego e dun centro
de radiodifusión que cobra todo o território de Galiza e que
se exprese normalmente en galego.

,Quinta.-
A normalización da língua galega ten un aspecto interno e exclu
sivamente lingüístico que non se pode esquecer: a normativiza-
ción. Pensar que poda caber a posibilidade de que exista norma
lización sen unha axeitada normativa resulta tan incorrecto co
mo coidar que esta poida asentarse sen aquela. Normalización
e normativización son dous procesos -saial e externo un, lin-
N153 51-
guístico e interno o outro- que non poden desvencellar. . E non
se trata tampouco de escoller un, de preferir un ao outro, senón
de comprender a mutua inter-relación entre ambos os dous.
 20.

A hormatilización da língua galega é imprescindíbel porque toda

língua que queira ser universal precisa da fixacióncbunha nor-
ma culta, que serva de referéncia visual e na que se identifi-
quen todos os seus falantes. O galego é unha ponla do romance
occidental peninsular, que forma parte dun complexo linguísti-
co que é o mundo lingúistico galego-luso-brasileiro. Desta rea
lidade da que se parte deberv- terse en conta os principios se-
quintes para a normativización do galego:

A .normativa do galego debe impedir a dialectilización da

língua galega. polo castelán, porque o galego non foi his-
toricamente nen pode ser no futuro unha variante desa ou-
tra língua romance.

O galego debe contar cunha norma culta diferenciada que

recolla e afirme a sua especifidade dentro da familia lin
güística galego-luso-brasileira, tal como tamén existen as
normas cultas diferenciadas portuguesa e brasileira.

Mais a norma culta galega debe ser o máis próxima posíbel

ásoutras normas cultas da sua famllia linguistica, de tal
xeito que a reintegración ortográfica %e. - fega: . de forma
científica, recuperando a norma tradicional do galego,
permitindo,e facilitando a comunicación dentro do comple-
xo lingüístico universal orixinado en terras da Galiza
histórica, ao que pertence a língua nacional galega.

A fixación desta normativa debe face --se progresivamente

e tendo en conta o que xa se definiu como "principio de
receptividade social", única maneira de evitar conflitos
innecesarios sobre todo entre os galegos-falantes. Desde
esta actitude e política linguistica conseguirla-se un ins
trumento linguístico en plenitude e capaz tecnicamente
de ser a língua própria l nacional é normalizada de Gali-
za.

Continuando o proceso de normativización ortográfica na que se

afondou cualitativamente nos últimos tempos, precisa-se hoxe
 21.,

unha maior refledón e un diálogo unificador das distintas pos-

turas normativizadoras l a luz da reintegración da ortografía
tradicional do galego e do conxunto dos principios anteriores.
Os poderes públicos' galegos crearán as instáncias de diálogo
necesarias.

CL,

19141/1/9- ESQUERDA GALEGA

Santiago, 14 de Decembro de 1.981
Ce,C)