Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
ECUACIÓN DIFERENCIAL: Es una ecuación que contiene las derivadas o diferenciales de una o más
variables dependientes con respecto a una o más variables independientes.
GRADO: Es el máximo exponente que se encuentra en las derivadas de una ecuación diferencial.
dxn dxn−1 dx
Solución de una ecuación diferencial: una ecuación f cualquiera en algún intervalo I es solución de una
ecuación diferencial en el intervalo si sustituida en dicha ecuación la reduce a una identidad.
Una ecuación diferencial es de variables separables si se puede llevar mediante operaciones a la forma .
dy = g (x)
dx h (x)
EJERCICIOS .
En los problemas diga si las ecuaciones diferenciales dadas son lineales o no lineales. Indique el orden y el
grado.
dx3 dx
1
dx2
En los problemas verifique que la funcion indicada es una solucion de la ecuacion diferencial n dada donde
sea apropiada C1 y C2son constantes.
Variables separadas
6.− dy = 2x
dx
exdy= 2xdx
dy=2xdx
ex
Sustituyendo
ex(2xe−x)=2x
ex2x = 2x
ex
2x=2x
#dy=2x dx
# ex
y=2"x/exdx
y=2"xe−x
"udv=uv−"vdu
−xe−x −"−e−x
−xe−x −"−e−x
y=2(−xe−x + e−x)+c
dy= 2xe−x
dx
7.− xy'= 4y
2
x dy = 4y
dx
x dy = 4 dy dx
dy = dx
4y x
#dy = dx 1 In x + c
#4y x 4
In y ¼= In x + c
!Iny ¼ = !Inx !c
y1/4 = x
y = cx4
8.− dy + 2xy = 0
dx
dy =− 2xydx
dx
dy =−2x dx
#dy = −2"x dx
#y
Iny = −2 x2 + c
!iny = !−x2 + c
y = !−x2 !c
y = c!−x2
y=c
!x2
3
9.−dy/dx= y3 / x2
dy=y3/ x2 dx
y="y3/x2
y=y3"x−2dx
y=y3(−x−1)
y= − y3
dy = − y3
dx x
dy = (− x (0) − y3 (1) )
dx x2
dy = − (−y3) = y3 +c
dy x2 x2
ejercicios
10.−dy = y + 1
dx x
dy =y +1/x
y= y+"1/x
y= y+ln x + c
y´= y + ln x
y´=y+1/x
y´=y+1/x
sustituyendo
y+1/x= y + i/x
4
2y cos3 3x dy = −sen 3x dx
2y dy = −sen 3x dx
cos3 3x
2"y dy = −1#sen 3x dx
3# cos3 3x
2 y2 = − 1 x−2 + c
2 3 −2
y2 = 1/6 x−2 + c
y2 = 1 + c
6x2
1−cos x dy = x cot y dx
1−cos x
dy = x dx x/1 dx = sec x
= 1 sec x
x tan x
= −x cos x
#cos y dy = x dx −x cos x dx
# sen y
=x sen x + cos x
5
(ey + 1)3 e −x dy = − (ey + 1)2 e−y dx
dy = dx
−eydy = ex dx
−"!y(!y+1)−2dy = "!x(!x+1)−3dx
− 1 = −1
( !y+1) 2(ex+1)2
1=1[ 1]
(ey+1 2 (ex+1)2
x dx
# y dy = # x dx (1+x)1/2
# (1+y2)1/2 #
1 = 2 (1+x2)3/2
(1+y2)1/2 3
dx
formulas
sec y dy = 2cos x dx
sen y
6
1 dy = 2cos x dx
cos y sen y
2 dy = 2cos x dx
2 cos y sen y
2 dy = 2 cos x dx
sen 2y
2 csc 2y dy = cos x dx
y = e−x/2
yI = e−x/2 d − x
dx 2
yI = e−x/2 (−1/2)
yI = −1/2 e−x/2
= − e−x/2 + e−x/2
=0
12.− yI + 4y = 32 ; y = 8
yI = 0 sustituyendo con y = 8
dx
dy = d (e3x + 10 e2x)
dx
7
dy = 3e3x + 10*2 e2x
dx
dy = 3e3x + 20 e2x"
dx
dx
dy="y/x dx ½ In y 1/2 + C1
1 # dy = 1 # dx !In y ½ = !In x ½ + C
1 = e−cos x+ c
dy = −ysenx y
dx
−In y = − cosx + C
In y1/y = − cosx + c
8
(x2+ 2y)dy = −2x y dx
dy= −2xy
(x2+2y)
dy = − 2x dx
y x2+ 2y
In y = −2# x dx
#( x2+ 2y)
In y = In 1
(x2 + 2y)
y= 1/ (x2 + 2y) + !c
y(x2 +2y) = 1 + c1
x2y + 2y2 = ½ + c1
222
2x2y + 2y2 = 2 + 2 c1
222
x2y +2y2 = C1
x2dy + 2y dy = −2xy dx
dy + 2y dy = −2 xy dx
x2
dy + 2y dy = −2x dx
x2
dy + 2y dy = −2 x dx
y x2
dy + 2dy = −2x dx
9
y x2
# y x2
In y + 2y = In x−2 + c
y + ! 2y = 1 / x2 + C1
x2y + x2!2y = c1
19.− x2 dy + 2xy dx = 0 ; y = −1 / x2
x2 dy = − 2xy dx
dy = −2xy dx
x2
dy = −2x dx
y x2
In y = − in x−2
y = −1 / x2
y' = y1/3
(1+x)
dy = 1 dx
y1/3 (1+x)
#dy = # dx
#y1/3 #(1+x)
10
In y3/3 = In (1+x)
y = x+1
dx2 dx
dx
dx2
Sustitucion
0=0
hx = 0
y = cos + sen
dy dy + 25 C1 cos 5x=0
11
dx dx
dy dy = 25c1 cos 5x
dx
y2 = 25c1 cos 5x /5
y="25c1 cos 5x
y="5c1 cos 5x
y = c1 cos 5x
y'' = c1 [−5(5cos 5x )]
Sustitucion
0=0
y' = 1 + 0
Ix+c1I
iX+ c1I2
y'' = 1
I x + c12
sustitucion
12
0=0
y''+ ( y')2 = 0
y'' = −(y')2
"y'' = −y
dy = −"y''dx
dx
dy = − dy/dx dx
dy/dy = −dx/dx
"dy/dy = −"dx/dx + c1
dy/y = −(dx/x)+ c1
"dy/y = "dx/x + c1 + c2
In y = (Inx + c1) + c2
y = 1 / x + c1 + c2
1 = In Ix+c1I
x+c1
ECUACIONES HOMOGENEAS
M (x,y) dx + N(x,y) dy = 0
Tiene la propiedad ..
Una ecuación homogenea siempre se puede transformar a una de variables separables por medio del cambio
de variable o de sustitución ..
y = ux dy = udx + xdu
x = vy dx = vdy + ydv
13
f (x,y) es una ecuación homogenea de grado n si ..
Ejercicios ..
En los problemas 1−10 determine si la funcion dada es homogenea, si lo es, indique su grado de
homogeneidad .
1.− x2 + 2xy − y3
f (x,y ) x2 + 2xy − y3
tx
tx
f (tx,ty) = t2 f (x,y)
x + 8y
14
f (x,y ) = x3y − x2y2
x + 8y
tx + 8 (ty)
f (tx,ty) = t3x3 ty − t2 x2 t2 y2
tx + 8ty
f (tx,ty) = t4x3y − t4 x2 y2
t (x + 8y)
t (x + 8y)
4.− x / y2"x4+y4
F(x,y)= x / y2 + "x4+y4
=1/t [x / y2 + (x2+y4)1/2]
=t−1 [x / y2 + (x2+y4)1/2]
Es homogénea de grado −1
f(x,y)=cos (x2/x+y)
f(tx,ty)=cos (t2x2/tx+ty)
=cos x2 / t (x+y)
15
=cos/t x2/(x+y)
Homogénea de grado −1
f(x,y)=sen (x/x+y)
f(tx,ty)= sen(tx/tx+ty)
=sen(tx/t(x+y))
7.− ln x2 − 2ln y
f(x,y)= ln x2 − 2lny
f(tx,ty)=tlnx2 − 2t ln y
=2tlnx − 2t lny
=t(lnx2 −2 ln y)
Es homogénea de grado 1
f(x,y)=(lnx3/lny3)
f(tx,ty)= 3t ln / 3t ln y
No es homogenea
9.− (x + y + 1)2
EJERCICIOS ....
11.− (x − y) dx + xdy = 0
M (x,y) = ( x − y )
N ( x, y) = x
M (tx,ty) = tx − ty
16
M (tx,ty) = t (x,y)
M (tx,ty) = t M (x,y)
Por lo tanto M (x,y) es homogenes de grado n = 1 y N (x,y) tambien es homogenea de grado n=1
Para la ecuación diferencial homogenea se puede utilizar los siguientes cambios de variable .
b) x = vy dx = vdy + ydv
utilizando el cambio ..
x (1 − u ) dx + xudx + x2du = 0
x [1−u+u]dx + x2du = 0
xdx + x2du = 0
x dx + x2 du = 0
x2 x2 x2
dx + du = 0
du = − dx
U = ln x + c
U = c − ln x pero u = y/x
y = c − lnx y = x (c − lnx)
17
HOMOGENEAS CON VARIABLES SEPARABLES
m(x,y)=x
n(x,y)=y+2x
m(tx,ty)=tx
x[dx+2xdy]+ydy=0
x[dx+2x(udx+xdu)] + [y(udx+xdu)] = o
(2x2+y) z
#z#
xu = − 1 ln z − ux
u= − 1 lnz − u
4x
2u=−1/4xlnz
u= − 8x lnz
u= y
18
m(x,y)=y
n(x,y)=2(x−y)dy
m(tx,ty)=ty
n(tx,ty)=t[2(x−y)]
dx=2(x−y)dy
dx=2xdy−ydy
dx=2xdy−ydy/y
dx=2xdy−dy
dx=dy(2x−1)
dx=(udx+xdu) (2x−1)
dx=2xudx+2x2du−udx−xdu
dx=udx(2x−1)+xdu(2x−1)
dx =udx+xdu
(2x−1)
# dx =u#dx + x#du
#(x−1) # #
1 ln z =ux+xu
1 ln z = 2ux
u=1/2 x ln z
u=2x ln z
u=2x/x ln z
u=2 ln z
u=2 ln (2x−1)
19
15.−(y2+yx)dx−x2dy=0
[(ux)2+(ux)x)dx − x2[udx+xdu]=0
(x2(u2+u−u)dx+x3du=0
x2[(u2)dx+xdu]=0
x2u2dx+x3du=0
x3du=x2u2dx
xdu =x2dx
u2
du=x2dx
u2
du=x2dx
u2 x3
du=dx
u2 x
ln u2=ln x
elnu2=elnx+c c1=ec
u2=xc1
u="xc1
u="x "c1
u="x"c1
u="c1
16.− (y2+yx)dx+x2dy=0
[(ux)2+(ux)x)dx + x2[udx+xdu]=0
20
(u2x2+ux2)dx + x2udx + x3 du=0
x2dx[u2+u+u]+x3du=0
x2dx[u2+2u]+x3du=0
x3du =x2dx
(u2+2u)
du = − dx
(u2+2u) x
½ ln (u2+2u) = −ln x
ln z2=ln x
elnz2=eln1/x+ec =c1
z2=c1/x
z= "c1 / "x
z= "c1 / "x
z=x"x
"c1
17.−dy = y − x
dx y +x
dy/dx − x/x
dy/dx= −1
dy= −dx
udx+xdu= −dx
u+xdu/dx= −1
xdu/ux= −u
xdu= −udx
#du = #dx
21
#u # x
−ln u = ln x
ln 1/u =ln x
eln1/u =eln x +c
u−1 = c1x
u= 1
c1 x
ECUACIONES EXACTAS
M (x,y) dx + N (x,y) dy = 0
• Nota .
Una diferencial exacta puede provenir de un producto o un cociente de funciones, por ejemplo;
d x = ydx − xdy
y y2
osea que la ecuación proviene de la diferencial de una funcion en este caso la funcion es.
f (x,y) = xy
y2
y2 y
22
¿la ecuación xdy − ydx = 0 es una ecuación exacta ?
x2
si pues por inspeccion encontramos que la ecuación se puede expresar como la diferencial de la funcion
x x2 y
y2
y2 y y
En los ejemplos anteriores vimos como verificar si una ecuación diferencial es exacta utilizando las formulas
..
d u = vdu − udv
v v2
ahora aplicaremos otra técnica para verificar si las ecuaciones diferenciales son exactas además de desarrollar
la técnica para encontrar la solución. Se utilizan principalmente tres formulas ..
dy dx
df = M (x,y)
df = N
dy
EJEMPLOS ..
M (x,y) = 2xy
N (x,y) = x2 − 1
23
dM = d 2xy = 2x
dy dy
dN = d (x2−1) = 2x − 0
dx dx
dM = dN = 2x
dy dx
aplicar df = M esto es .
dx
df = 2xy df = 2xy dx
dx
f = 2y " xdx
aplicar df = N esto es .
dy
dy
derivar .
gI (y) = x2 −1 − x2
integrando se tiene .
g(y) = −y
24
f = yx2 − y solucion semifinal
Exactas
M=2x+4
N=3y−1
dM/dY =0
df/dx=M
df/dy=N
1ª df/dx=M
df/dx=2x+4 df=(2x+4)dx
"df="(2x+4)dx
f=x2 + 4x + g(r)
2ª df/dy=N
d/dy(x2+4x+g(y))=g´(y)=3y−1
dg(y)=(3y−1)dy
"dg = "(3y−1)dy
g(y)=3y2/2 − y
sustituyendo en la S.P.
f=x2 + 4x + 3/2 y2 − y = c
M=2x+y
N=−(x+6y)
dM/dy= 1
25
dM/dx= −1 dM/dy " dN/dx
la e.d. no es exacta
M=5x + 4y
N=4x − 8y3
DM/dy = 4
DM/dx = 4
La e.d. es exacta
df/dx=M df M dx
df=Mdx
df=(5x+4y)dx
df=5xdx + 4ydx
"df="5xdx + 4y "dx
4x + g(y)=4x−8y3
g`(y) = 4x − 8y3
"dg(y) = "−8y3
g(y)=−8y4/4
g(y)=−2y4
f=x[5/2 x + 2y (2−y3)]
M=(x,y)=sen y − ysenx
N=(x,y)=cosh + xcosx − y
26
DN/dx= −senx + cos y
La ecuación es exacta
df/dx=M df/Mdx
df = xseny + y cosx
df/dy= N
g´(y)= − ydy
M=2y2x − 3
N=2yx2 + 4
dM/dy = 4yx
dN/dx= 4yx
df/dx=2y2x − 3
df = 2y2x − 3 dx
f=y2x2 −3xdx
df/dy=N
27
2xy2 − 2xy2 − 4 g(y) = 0
g(x)=4
"dgy="4dy
g(y)´= −4y
f= y2x2 − 3x + 4y = c
M=(x,y)= 1 − 3/x + y
N=(x,y)=1−3/y + x
dM/dy = 1
dN/dx= 1
la ecuación es exacta.
Df/dx=M df=Mdx
Df= dx − 3 dx/x + y dx
dx
x + g´(y)=1 − 3/y + x
dg(y) = (1 − 3/y) dx
dg(y) = (1 − 3/y) dx
g(x) = x − 3x/y
f= x − 3lnx + yx + x − 3x/y
1+9x2
28
M(x,y)=x2y3 − 1/1+9x2
N(x,y)=x3y2
dM/dy = 3x2 y3
dN/dx= 3x2y2
df/dy= N
f=x3y3/3 + g(x)
g(x)= −1/1+9x2
"dg(x)=− dx/z
"dg(x)= ½ "dx
g(x)= x/z
z=(1+9x2)
F=x3x3 + x /(1+9x2)
f=x[x2y3/3 + 1 /(1+9x2)]
M(x,y)= − 2y
N(x,y)= 5y − 2x
dM/dy= − 2
dN/dx= − 2
df= −2ydx
"df= − 2y"dx
29
f=−2yx + g(y)
df/dy=N
f= yx/2 − x2 (y−1)
f=yx/2 − x(xy − 1)
N(x,y)cosh cosy
df/dx M df =Mdx
g(x) ln |senx| + c
30
f= cosx seny + ln |senx| + c
N(x,y)=2y + 5
dM/dy= 0
dN/dx= 0
dM/dx = M
df = 2y + 5dy
f=2y2/2 + 5y + g(x)
g(x)="3xcos 3x dx + "sen 3x dy
g(x) = −cos 3x / 3
f= y2 + 5y − cos 3x/3
Si una ecuación no es exacta se puede hacer exacta mediante las siguientes formulas
dln = dM / dy − dN / dx
dx N
dy M
En ocasiones es posible trasnformar una ecuación diferencial no exacta en una ecuación exacta multiplicando
por un factor integrante (x,y) que se determina con las formulas anteriores.
EJERCICIOS ..
31
En los problemas del 37− 42 resuelva la ecuación y verifique si (x,y) es un factor integrante
dy dy dx dx
dy dx
M 6xy
dln = 12x = 2
dy 6xy y
dln = 2 dln = 2 dy
dy y y
integrando ..
"d ln = 2"dy/y
ln = 2 lny
aplicando exponenciales
eln = elny2
= y2 .. es el factor de integración
Comprobación .
dM / dy = 18xy2 dN / dx = 0 + 18 xy2
32
por lo tanto .. dM/dy = dN/dx lo que indica que la ecuación diferencial es exacta
Ecuaciones de Bernoulli
1.− x dy + y = 1
dx y2
dy + y = 1 + 1
dx x x y2
dy + y = 1 + y−2
dx x x
dy
dw +3 1 w = 3 1
dx x x
dw+[31 w − 3 1] dx = 0
xx
3 (w−1)dx + 1dw = 0
xN
dw dw x
dIn =3/x − 0 = 3
x1x
"dIn= 3 "1/x dx
In = 3In x
eIn = eIn x3
33
= x3
3x2(w−1)dx + x3 dw = 0
df = M df = N
dx dw
df= 3x2(w−1)dx
"df = "3x2(w−1)dx
f= 3(w−1) x3 + g(w)
f=(w−1)x3 + g(w)
df = N
dw
d [(w−1)x3 + g(w)=x3
dw
x3 + g'(w) = x3
g(w) = C
f= (w−1) x3 + c = c
(w−1) x3 = C w=y3
(y3−1) x3 = C
y = "C/ x3 + 1
2.− x2 dy + y2 = xy
dx
dy + y2 = xy
dx x2 x2
dy + x−2y2 = y
dx x
dy −y = −x−2y2
34
dx x
p(x) = −1
f(x) = −x−2
n=2
dw + (−1)(−1/x)w = (−1)(−x−2)
dx
dw + 1 w = x−2
dx x
dw + 1 w − x−2 = 0
dx x
dw + [1/x w − x−2]dx = 0
dM = 1/x
dw
dN = 0 No son exactas
dx
dx N
dIn = 1/x − 0
dx 1
dIn = 1/x dx
In = In x
eIn = eIn x
=x
x dw + [ x/x w − x/x2]dx = 0
35
x dw + [ w − 1/x] dx = 0
df = M
dx
df = w − 1/x
dx
df= [w − 1/x] dx
f= w"dx − In x
f = wx − In x + g(w)
df = N
dw
d wx − In x + g(w) = x
dw
x + g'(w)= x
g'(w) = x −x
g'(x) = 0
g(w) = c
f = wx −Inx + c
f= y−1x − In x + c
f = x/y − In x + C
y= x
Inx + c
36
Se dice que un conjunto f1 (x), f2 (x) .fn (x) es linealmente independiente si no es linealmente dependiente en
el intervalo I
verificación .....
Sen2x + 2senxcosx
2senxcosx + 2 senxcosx
C1 2senxcosx + C2 senxcosx = 0
C1 2 + C2 = 0 C1 = − C2
por lo tanto si existen C1 y C2 no todas cero tal que la combinación lineal sea igual con 0 ....
−1 2 senxcosx + 1 senxcosx = 0
en el ejemplo anterior se vio la dificultad de verificar si f1 (x) y f2 (x) eran linealmente dependientes. El
Wronskiano es un determinante que permite facilitar la tarea anterior.
37
WRONSKIANO
Supongase que f1 (x), f2 (x) ...... fn (x) tiene n−1 derivadas si el determinante ...
f1 f2 ............. fn
W=
Ejemplo .....
Comprobación .....
Sen 2x cosxsenx
W=
W=
cos 2x = 1 − 2sen2x
= 2senx cosh cos3x − 25 senx cosx sen2x − 2 (1−2 sen2x ) cosx senx
38
= 2 senx cosx ( cos2x + sen2x ) − 2 cosx senx
por lo tanto f1(x) = sen 2x y f2(x) = cosh senx son linealmente dependientes
Comprobar que las funciones f1 (x) = sen2x f2(x) = 1−cos 2x son linealmente dependientes
sen2x 2sen2x
W=
2 senxcosx 4senxcosx
W=0
Operadores
Definición dy = d y = Dy
Dx dx
d = D operador diferencial
dx
• 4D2 − 9
D2 − 5 = D2 − ("5 ) 2
= ( D + " 5 ) ( D − "5 )
a = 1 b = − 4 c = −12
D = − b +− " (b − 4ac)
2a
39
D = − (−4) +− " (−4) 2 − 4 (1) ( −12)
D = 4 +− " 64
2 factorizar
D2 − 4 D −12 = ( D − 6 ) ( D + 12 )
D = 3 +− "( 32 − 4 (2)(−2) = D = 3 +− 5
2(2) 4
D1 = 2 D2 = − ½
2 D2 − 3 D − 2 = ( D − 2)(D + ½)
comprobacion
D2 + ½ D − 2D −1 multlipicar por x
2D2 + D − 4 D − 2
forma dos
2 ( 2D2 − 3D − 2 ) =
4D2 − 3( 2D ) − 4 =
( 2D ) − 3 ( 2D ) − 4 =
( 2D − 4 ) ( 2D + 1) =
40
2
2 ( D − 2 ) (2D + 1)
22
2 ( D − 2 ) ( 2D+1) ( D − 2 )(2D + ½ )
22
6. D3 + 4 D
D3 + 4 D = D ( D2 + 4 )
a = 1 b=0 c=4
D = 0 +− " (0 − 4(1)(4))
D = +− " −16
D = +− " ((−1)(16))
D = +− i 4 D1 = 2i D2 = −2
D2 + 3D − 10
D −1 D3 + 2D2 − 13D + 10
−D3 + D2
3D2 − 13D + 10
−3D2 + 3D
−10D + 10
+ 10D − 10
41
0
= (D−1)(D+5)(D−2)
Factorización
Comprobación
( D + 2i) ( D − 2i )
= D2 − ( 2i ) 2
= D2 − ( 4i2 )
= D2 − ( 4(−1) )
= D2 − 4 multiplicar por D
D ( D2 + 4 ) = D3 + 4D
9. D4+ 8D = D ( D3 + 8 )
D2 − 2D + 4
D + 2 D3 + 8
−D3 − 2D2
− 2D2 + 8
+ 2D2 + 4 D
4D + 8
−4D − 8
D = 2 +− " ( 4 −16 )
D= 2 +− " ( −12 )
D = 2 +− " (−1)(3)(4)
42
2
D + 8D = D ( D + 2 ) ( D2 − 2D + 4 )
10. D4 − 8 D2 + 16 = ( D2 − 4) 2
definir x = D2 X2 = D4
x − 8X + 16
x= 8/2 = 4 D2 = 4 D= +− " 4 D= +− 2
dx
1 x x2 xn−1
Numerador 1 2 3 n terminos
dx
x1 d2x' = d1 = 0 D2 anulador
dx2 dx
dx3 dx2 dx
43
ejemplo. Hallar un operador diferencial que aunque la siguiente funciones
D2 ( −10 + 48 x )
D1 ( 48 )
D=0
n= 1 2 3 4 n
= 2 e 2x − 2e2x
= (D−2)(Dxe2x − 2xe2x)
= ( D − 2 ) ( e2x)
= De2x − 2e2x
%2%= 2 %−2%= − ( − 2) = 2
asi sucesivamente
grafic f1 y f2
f2 (x) = (x)
44
De − 00 a 0 f1 y f2 son linealmente independientes
Si c1 = c2 = 0
De o a +00 f1 y f2 son linealmente dependientes lo que implica que c1 f(x) + c2 f2 (x) son LD lo que implica
que c1 f1(x) + c2 f2(x) = 0 se puede cumplir si e2=c2
45