Você está na página 1de 37

Saltar para o conteúdo <#content>

Alternar barra lateral

Wikipédia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal>

Busca <https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Pesquisar>

Links do usuário

* Criar uma conta


<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Especial:Criar_conta&returnto=Latim>

Ferramentas pessoais expanded collapsed

Criar uma conta


<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Especial:Criar_conta&returnto=Latim>
Entrar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Especial:Entrar&returnto=Latim>

Páginas para editores conectados saiba mais


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ajuda:Introduction>

* Discussão <https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Minha_discuss%C3%A3o>
* Contribuições
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Minhas_contribui%C3%A7%C3%B5es>

Navegação

* Página principal
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal>
* Conteúdo destacado
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Portal:Conte%C3%BAdo_destacado>
* Eventos atuais <https://pt.wikipedia.org/wiki/Portal:Eventos_atuais>
* Esplanada <https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Esplanada>
* Página aleatória <https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Aleat%C3%B3ria>
* Portais <https://pt.wikipedia.org/wiki/Portal:%C3%8Dndice>
* Informar um erro <#>

Colaboração

* Boas-vindas <https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Boas-vindas>
* Ajuda <https://pt.wikipedia.org/wiki/Ajuda:P%C3%A1gina_principal>
* Página de testes
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ajuda:P%C3%A1gina_de_testes>
* Portal comunitário
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Portal_comunit%C3%A1rio>
* Mudanças recentes
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Mudan%C3%A7as_recentes>
* Manutenção
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Manuten%C3%A7%C3%A3o>
* Criar página
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ajuda:Guia_de_edi%C3%A7%C3%A3o/Como_come
%C3%A7ar_uma_p%C3%A1gina>
* Páginas novas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:P%C3%A1ginas_novas>
* Contato <https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contato>
* Donativos
<https://donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?
utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=20120521SB001&uselang=pt>

Ferramentas

* Páginas afluentes
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:P%C3%A1ginas_afluentes/Latim>
* Alterações relacionadas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Altera
%C3%A7%C3%B5es_relacionadas/Latim>
* Carregar ficheiro
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Carregar_ficheiro>
* Páginas especiais
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:P%C3%A1ginas_especiais>
* Hiperligação permanente
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&oldid=62099663>
* Informações da página
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=info>
* Citar esta página
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Especial:Citar&page=Latim&id=62099663&wpFormIdentifier=titleform>
* Elemento Wikidata
<https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q397>
* Editar hiperligações interlínguas
<https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q397#sitelinks-wikipedia>

Imprimir/exportar

* Criar um livro
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Especial:Livro&bookcmd=book_creator&referer=Latim>
* Descarregar como PDF
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Especial:DownloadAsPdf&page=Latim&action=show-download-screen>
* Versão para impressão
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&printable=yes>

Noutros projetos

* Wikimedia Commons <https://commons.wikimedia.org/wiki/Latin_language>


* Wikiversidade
<https://pt.wikiversity.org/wiki/Introdu%C3%A7%C3%A3o_%C3%A0_L
%C3%ADngua_Latina>

Espaços nominais

* Artigo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim>
* Discussão <https://pt.wikipedia.org/wiki/Discuss%C3%A3o:Latim>
Variantes expanded collapsed

Vistas

* Ler <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim>
* Editar <https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit>
* Editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Especial:Entrar&returnto=Latim>
* Ver histórico
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=history>

Mais expanded collapsed

Wiki Loves Monuments: Participe do maior concurso fotográfico do mundo


enviando suas imagens e ajude na preservação da nossa cultura! Mais
informação

<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Wiki_Loves_Monuments_2021/Brasil>

[ocultar]

231 idiomas expanded collapsed

* Аҧсшәа
<https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D2%AD%D1%8B%D0%BD_
%D0%B1%D1%8B%D0%B7%D1%88%D3%99%D0%B0>
* Afrikaans <https://af.wikipedia.org/wiki/Latyn>
* Alemannisch <https://als.wikipedia.org/wiki/Lateinische_Sprache>
* አማርኛ
<https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AE%E1%88%9B%E1%8B%AD%E1%88%B5%E1%8C%A5>
* Aragonés <https://an.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%ADn>
* Ænglisc <https://ang.wikipedia.org/wiki/L%C7%A3den>
* ‫العربية‬
<https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_
%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9>
* ‫ܐܪܡܝܐ‬
<https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A0%DC%AB%DC%A2%DC%90_%DC%A0%DC%90%DC%9B%DC
%9D%DC%A2%DC%9D%DC%90>
* ‫الدارجة‬
<https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9>
* ‫مصرى‬
<https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D9%86%D9%89>
* অসমীয়া
<https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%A8_
%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE>
* Asturianu <https://ast.wikipedia.org/wiki/Idioma_llat%C3%ADn>
* Авар
<https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%BC
%D0%B0%D1%86%D0%86>
* Azərbaycanca <https://az.wikipedia.org/wiki/Lat%C4%B1n_dili>
* ‫تۆرکجه‬
<https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%AF%DB%8C
%D9%84%DB%8C>
* Башҡортса
<https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_
%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5>
* Basa Bali <https://ban.wikipedia.org/wiki/Basa_Latin>
* Boarisch <https://bar.wikipedia.org/wiki/Latein>
* Žemaitėška <https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Luot%C4%ABnu_kalba>
* Bikol Central <https://bcl.wikipedia.org/wiki/Tataramon_na_Latin>
* Беларуская
<https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%86%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA
%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0>
* Беларуская (тарашкевіца)
<https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%86%D1%96%D0%BD
%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0>
* Български
<https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA
%D0%B8_%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA>
* भोजपुरी
<https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%88%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%A8>
* Bamanankan <https://bm.wikipedia.org/wiki/Latin>
* বাংলা
<https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%A8_
%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE>
* བོད་ཡིག
<https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%8F%E0%BD%B2%E0%BD
%93%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BE%90%E0%BD%91%E0%BC%8D>
* Brezhoneg <https://br.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Bosanski <https://bs.wikipedia.org/wiki/Latinski_jezik>
* Буряад
<https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%85%D1%8D%D0%BB
%D1%8D%D0%BD>
* Català <https://ca.wikipedia.org/wiki/Llat%C3%AD>
* Chavacano de Zamboanga <https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Lengua_Latin>
* Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄
<https://cdo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1-d%C4%ADng-ng%E1%B9%B3%CC%84>
* Нохчийн
<https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD_
%D0%BC%D0%BE%D1%82%D1%82>
* Cebuano <https://ceb.wikipedia.org/wiki/Linatin>
* ᏣᎳᎩ
<https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A0%E1%8F%82%E1%8E%B6%E1%8E%BB_%E1%8E
%A4%E1%8F%82%E1%8F%AC%E1%8F%82%E1%8E%AF%E1%8F%8D%E1%8F%97>
* ‫کوردی‬
<https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_
%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86%DB%8C>
* Corsu <https://co.wikipedia.org/wiki/Lingua_latina>
* Qırımtatarca <https://crh.wikipedia.org/wiki/Latin_tili>
* Čeština <https://cs.wikipedia.org/wiki/Latina>
* Kaszëbsczi
<https://csb.wikipedia.org/wiki/%C5%81acy%C5%84sczi_j%C3%A3z%C3%ABk>
* Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ
<https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA
%D1%8A_%D1%A9%EA%99%81%EA%99%91%D0%BA%D1%8A>
* Чӑвашла
<https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_
%D1%87%C4%95%D0%BB%D1%85%D0%B8>
* Cymraeg <https://cy.wikipedia.org/wiki/Lladin>
* Dansk <https://da.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Deutsch <https://de.wikipedia.org/wiki/Latein>
* Zazaki <https://diq.wikipedia.org/wiki/Latinki>
* Dolnoserbski
<https://dsb.wikipedia.org/wiki/%C5%81aty%C5%84%C5%A1%C4%87ina>
* Ελληνικά
<https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE
%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1>
* Emiliàn e rumagnòl <https://eml.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%A8in>
* English <https://en.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Esperanto <https://eo.wikipedia.org/wiki/Latina_lingvo>
* Español <https://es.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%ADn>
* Eesti <https://et.wikipedia.org/wiki/Ladina_keel>
* Euskara <https://eu.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Estremeñu <https://ext.wikipedia.org/wiki/Luenga_latina>
* ‫< فارسی‬https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86>
* Suomi <https://fi.wikipedia.org/wiki/Latina>
* Võro <https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Ladina_kiil>
* Føroyskt <https://fo.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%ADnskt_m%C3%A1l>
* Français <https://fr.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Arpetan <https://frp.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Nordfriisk <https://frr.wikipedia.org/wiki/Latiinsk_spriak>
* Furlan <https://fur.wikipedia.org/wiki/Lenghe_latine>
* Frysk <https://fy.wikipedia.org/wiki/Latyn>
* Gaeilge <https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Laidin>
* Gagauz <https://gag.wikipedia.org/wiki/Latin_dili>
* 贛語 <https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E4%B8%81%E8%AA%9E>
* Kriyòl gwiyannen <https://gcr.wikipedia.org/wiki/Laten>
* Gàidhlig <https://gd.wikipedia.org/wiki/Laideann>
* Galego <https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_latina>
* Avañe'ẽ <https://gn.wikipedia.org/wiki/Lasio%C3%B1e%27%E1%BA%BD>
* 𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺
<https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%BB%F0%90%8C%B0%F0%90%8D%84%F0%90%8C
%B9%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B9%F0%90%8D%83%F0%90%8C%BA%F0%90%8C%B0%F0%90%8D
%82%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B6%F0%90%8C%B3%F0%90%8C%B0>
* Gaelg <https://gv.wikipedia.org/wiki/Ladjyn>
* Hausa <https://ha.wikipedia.org/wiki/Harshen_Latin>
* 客家語/Hak-kâ-ngî
<https://hak.wikipedia.org/wiki/L%C3%A2-t%C3%AAn-ng%C3%AE>
* ‫עברית‬
<https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%98%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%AA>
* हिन्दी
<https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%A8_
%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE>
* Fiji Hindi <https://hif.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Hrvatski <https://hr.wikipedia.org/wiki/Latinski_jezik>
* Hornjoserbsce
<https://hsb.wikipedia.org/wiki/%C5%81a%C4%87on%C5%A1%C4%87ina>
* Kreyòl ayisyen <https://ht.wikipedia.org/wiki/Laten>
* Magyar <https://hu.wikipedia.org/wiki/Latin_nyelv>
* Հայերեն
<https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB
%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6>
* Interlingua <https://ia.wikipedia.org/wiki/Lingua_latin>
* Bahasa Indonesia <https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Latin>
* Interlingue <https://ie.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Ilokano <https://ilo.wikipedia.org/wiki/Pagsasao_a_Latin>
* ГӀалгӀай
<https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B9_
%D0%BC%D0%BE%D1%82%D1%82>
* Ido <https://io.wikipedia.org/wiki/Latina_linguo>
* Íslenska <https://is.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%ADna>
* Italiano <https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_latina>
* 日本語
<https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A9%E3%83%86%E3%83%B3%E8%AA%9E>
* Patois <https://jam.wikipedia.org/wiki/Latn>
* Jawa <https://jv.wikipedia.org/wiki/Basa_Latin>
* ქართული
<https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%9C
%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90>
* Qaraqalpaqsha <https://kaa.wikipedia.org/wiki/Lat%C4%B1n_tili>
* Taqbaylit <https://kab.wikipedia.org/wiki/Talatint>
* Адыгэбзэ
<https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%8B
%D0%B1%D0%B7%D1%8D>
* Kabɩyɛ
<https://kbp.wikipedia.org/wiki/Lat%C9%9B%C5%8B_k%CA%8An%CA%8A%C5%8B>
* Kongo <https://kg.wikipedia.org/wiki/Kilatini>
* Қазақша
<https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD_
%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96>
* Kalaallisut <https://kl.wikipedia.org/wiki/Latiinerisut>
* ភាសាខ្មែរ
<https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E
%A1%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B6%E1%9F%86%E1%9E%84>
* ಕನ್ನಡ
<https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%9F
%E0%B2%BF%E0%B2%A8%E0%B3%8D>
* 한국어 <https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%9D%BC%ED%8B%B4%EC%96%B4>
* Къарачай-малкъар
<https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_
%D1%82%D0%B8%D0%BB>
* कॉशुर / ‫کٲشر‬
ُ
<https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%B2%D8%B7%D9%90%D9%86_%D8%B2%D9%8E
%D8%A8%D8%A7%D9%86>
* Ripoarisch <https://ksh.wikipedia.org/wiki/Latting>
* Kurdî <https://ku.wikipedia.org/wiki/Ziman%C3%AA_lat%C3%AEn%C3%AE>
* Коми
<https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%BA%D1%8B
%D0%B2>
* Kernowek <https://kw.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Кыргызча
<https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD_
%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8>
* Latina <https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Latina>
* Ladino <https://lad.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%ADn>
* Lëtzebuergesch <https://lb.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%A4in>
* Лакку
<https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D3%80%D0%B8%D0%BD_%D0%BC
%D0%B0%D0%B7>
* Лезги
<https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D1%87I
%D0%B0%D0%BB>
* Lingua Franca Nova <https://lfn.wikipedia.org/wiki/Latina_(lingua)>
* Limburgs <https://li.wikipedia.org/wiki/Latien>
* Ligure <https://lij.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9ngoa_lat%C3%ACnn-a>
* Ladin <https://lld.wikipedia.org/wiki/Lingaz_latin>
* Lombard <https://lmo.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Lingála <https://ln.wikipedia.org/wiki/Latina>
* ລາວ
<https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9E%E0%BA%B2%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA
%A5%E0%BA%B2%E0%BB%81%E0%BA%95%E0%BA%B1%E0%BA%87>
* Lietuvių <https://lt.wikipedia.org/wiki/Lotyn%C5%B3_kalba>
* Latviešu <https://lv.wikipedia.org/wiki/Lat%C4%AB%C5%86u_valoda>
* Мокшень
<https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BD
%D1%8C_%D0%BA%D1%8F%D0%BB%D1%8C>
* Malagasy <https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_latina>
* Олык марий
<https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%B9%D1%8B
%D0%BB%D0%BC%D0%B5>
* Македонски
<https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA
%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA>
* മലയാളം
<https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D
%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B5%BB>
* Монгол
<https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D1%85%D1%8D
%D0%BB>
* मराठी
<https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%85%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%A8_
%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE>
* Кырык мары
<https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_
%D0%B9%D3%B9%D0%BB%D0%BC%D3%B9>
* Bahasa Melayu <https://ms.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Latin>
* Malti <https://mt.wikipedia.org/wiki/Lingwa_Latina>
* Mirandés <https://mwl.wikipedia.org/wiki/Lh%C3%A9ngua_lhatina>
* မြန်မာဘာသာ
<https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%80%E1%80%BA
%E1%80%90%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%9E%E1%80%AC
%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%B8>
* Эрзянь
<https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%8D%D0%BD
%D1%8C_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%8C>
* ‫مازرونی‬ِ <https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86>
* Dorerin Naoero <https://na.wikipedia.org/wiki/Dorerin_Latin>
* Nāhuatl <https://nah.wikipedia.org/wiki/Latintlahtolli>
* Napulitano <https://nap.wikipedia.org/wiki/Lengua_latina>
* Plattdüütsch <https://nds.wikipedia.org/wiki/Latiensche_Spraak>
* Nedersaksies <https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Latien>
* नेपाली
<https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A4%A8_%E0%A4%AD
%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE>
* नेपाल भाषा
<https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%9F
%E0%A4%BF%E0%A4%A8_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE>
* Nederlands <https://nl.wikipedia.org/wiki/Latijn>
* Norsk nynorsk <https://nn.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Norsk bokmål <https://no.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Novial <https://nov.wikipedia.org/wiki/Latinum>
* Nouormand <https://nrm.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%AEn>
* Chi-Chewa <https://ny.wikipedia.org/wiki/Chilatini>
* Occitan <https://oc.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Livvinkarjala <https://olo.wikipedia.org/wiki/Latinan_kieli>
* ଓଡ଼ିଆ
<https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B2%E0%AC%BE%E0%AC%9F%E0%AC%BF%E0%AC%A8_
%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%B7%E0%AC%BE>
* Ирон
<https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B3_
%C3%A6%D0%B2%D0%B7%D0%B0%D0%B3>
* ਪੰਜਾਬੀ
<https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B2%E0%A8%BE
%E0%A8%A4%E0%A9%80%E0%A8%A8%E0%A9%80_%E0%A8%AD%E0%A8%BE%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%BE>
* Pangasinan <https://pag.wikipedia.org/wiki/Salitan_Latino>
* Papiamentu <https://pap.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Picard <https://pcd.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Pälzisch <https://pfl.wikipedia.org/wiki/Latein>
* Norfuk / Pitkern <https://pih.wikipedia.org/wiki/Leten>
* Polski <https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81acina>
* Piemontèis <https://pms.wikipedia.org/wiki/Lenga_latin-a>
* ‫پنجابی‬
<https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C>
* ‫پښتو‬
<https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%8A_%DA
%98%D8%A8%D9%87>
* Runa Simi <https://qu.wikipedia.org/wiki/Latin_simi>
* Rumantsch <https://rm.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Română <https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_latin%C4%83>
* Armãneashti <https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Latinica>
* Русский
<https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA
%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA>
* Русиньскый
<https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%8C
%D1%81%D0%BA%D1%8B%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA>
* Ikinyarwanda <https://rw.wikipedia.org/wiki/Ikilatini>
* संस्कृ तम्
<https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%BF
%E0%A4%A8%E0%A5%80>
* Саха тыла
<https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%8B%D0%BD_
%D1%82%D1%8B%D0%BB%D0%B0>
* ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ
<https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9E%E1%B1%9F%E1%B1%B4%E1%B1%A4%E1%B1%B1_
%E1%B1%AF%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8%E1%B1%A5%E1%B1%A4>
* Sardu <https://sc.wikipedia.org/wiki/Limba_latina>
* Sicilianu <https://scn.wikipedia.org/wiki/Lingua_latina>
* Scots <https://sco.wikipedia.org/wiki/Laitin>
* ‫سنڌي‬
<https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A>
* Davvisámegiella <https://se.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1htengiella>
* Srpskohrvatski / српскохрватски
<https://sh.wikipedia.org/wiki/Latinski_jezik>
* Taclḥit <https://shi.wikipedia.org/wiki/Tutlayt_Talatint>
* සිංහල
<https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BD%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A>
* Simple English <https://simple.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Slovenčina <https://sk.wikipedia.org/wiki/Latin%C4%8Dina>
* Slovenščina <https://sl.wikipedia.org/wiki/Latin%C5%A1%C4%8Dina>
* ChiShona <https://sn.wikipedia.org/wiki/Chiratini>
* Soomaaliga <https://so.wikipedia.org/wiki/Af-Laatiin>
* Shqip <https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha_latine>
* Српски / srpski
<https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA
%D0%B8_%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA>
* Seeltersk <https://stq.wikipedia.org/wiki/Latiensk>
* Sunda <https://su.wikipedia.org/wiki/Basa_Latin>
* Svenska <https://sv.wikipedia.org/wiki/Latin>
* Kiswahili <https://sw.wikipedia.org/wiki/Kilatini>
* Ślůnski <https://szl.wikipedia.org/wiki/%C5%81a%C4%87ina>
* தமிழ்
<https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%B2%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE
%A4%E0%AF%80%E0%AE%A9%E0%AF%8D>
* తెలుగు
<https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%BF
%E0%B0%A8%E0%B1%8D>
* Тоҷикӣ
<https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%BB
%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BD%D3%A3>
* ไทย

<https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%
B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99>
* Türkmençe <https://tk.wikipedia.org/wiki/Latyn_dili>
* Tagalog <https://tl.wikipedia.org/wiki/Wikang_Latin>
* Tok Pisin <https://tpi.wikipedia.org/wiki/Tok_Latin>
* Türkçe <https://tr.wikipedia.org/wiki/Latince>
* Татарча/tatarça
<https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_
%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5>
* Тыва дыл
<https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%B4%D1%8B
%D0%BB>
* Удмурт
<https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%BA%D1%8B
%D0%BB>
* ‫ ئۇيغۇرچە‬/ Uyghurche
<https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%89%D9%86_%D8%AA
%D9%89%D9%84%D9%89>
* Українська
<https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA
%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0>
* ‫اردو‬
<https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C_
%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86>
* Oʻzbekcha/ўзбекча <https://uz.wikipedia.org/wiki/Lotin_tili>
* Vèneto <https://vec.wikipedia.org/wiki/%C5%81%C3%A9ngoa_latina>
* Vepsän kel’ <https://vep.wikipedia.org/wiki/Latinan_kel%27>
* Tiếng Việt <https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh>
* West-Vlams <https://vls.wikipedia.org/wiki/Latyn>
* Volapük <https://vo.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%A4nap%C3%BCk>
* Walon <https://wa.wikipedia.org/wiki/Lat%C3%A9n>
* Winaray <https://war.wikipedia.org/wiki/Linatin>
* 吴语 <https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E4%B8%81%E6%96%87>
* Хальмг
<https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%BA
%D0%B5%D0%BB%D0%BD>
* მარგალური
<https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%9C
%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90>
* ‫יִידיש‬
<https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%90%D7%98%D7%99%D7%99%D7%9F>
* Yorùbá
<https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%88d%C3%A8_L%C3%A1t%C3%ACn%C3%AC>
* Zeêuws <https://zea.wikipedia.org/wiki/Latijn>
* 中文 <https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E4%B8%81%E8%AF%AD>
* 文言
<https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E4%B8%81%E8%AA%9E>
* Bân-lâm-gú <https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Latin-g%C3%AD>
* 粵語 <https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%8B%89%E4%B8%81%E6%96%87>
* IsiZulu <https://zu.wikipedia.org/wiki/ILatin>
222 outras

Latim

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.

Disambig grey.svg *Nota:* "Língua latina" redireciona a este artigo.


Para outros significados, veja Línguas românicas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_rom%C3%A2nicas>.
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Question_book-new.svg>

Este artigo cita fontes


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Livro_de_estilo/Cite_as_fontes>,
mas estas *não cobrem todo o conteúdo*.Ajude a inserir referências
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Livro_de_estilo/Refer
%C3%AAncias_e_notas_de_rodap%C3%A9>.
Conteúdo não verificável
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Verificabilidade> poderá
ser removido
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Verificabilidade#Pol
%C3%ADtica_de_verificabilidade>.—/Encontre
fontes:/ Google
<https://www.google.com/search?as_eq=wikipedia&as_epq=Latim> (notícias
<https://www.google.com/search?hl=pt&tbm=nws&q=Latim&oq=Latim>, livros
<http://books.google.com/books?&as_brr=0&as_epq=Latim> e acadêmico
<https://scholar.google.com.br/scholar?hl=pt&q=Latim>) /(Março de 2011)/

Latim
Falado em: Vaticano <https://pt.wikipedia.org/wiki/Vaticano>
Total de falantes: Números desconhecidos
Família <https://pt.wikipedia.org/wiki/Fam%C3%ADlia_lingu%C3%ADstica>:
Indo-europeia <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_indo-europeias>
Itálica <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_it%C3%A1licas>
Latino-faliscas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_latino-faliscas>
*Latim*
Escrita <https://pt.wikipedia.org/wiki/Escrita>: alfabeto latino
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_latino>
Estatuto oficial
Língua oficial de: Santa Sé
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Santa_S%C3%A9>, Vaticano
Regulado por: Pontifícia Academia de Latinidade
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Pontif%C3%ADcia_Academia_de_Latinidade>
Códigos de língua
ISO 639 <https://pt.wikipedia.org/wiki/ISO_639>-1: |la|
ISO 639-2: |lat|
ISO 639-3: |lat <http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=lat>|
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Iron_Age_Italy-pt.svg>
Região de origem do Latim (Latin), no centro da Itália
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Roman_Empire_map.svg>
Extensão territorial do Império Romano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Romano> em 117. As áreas em
verde claro indicam os estados clientes (vassalos) do Império Romano.

A *língua latina*^[1] <#cite_note-1> ^[2] <#cite_note-2> ou *latim* é


uma antiga língua indo-europeia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_indo-europeias> do ramo
itálico <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_it%C3%A1licas>
originalmente falada no Lácio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1cio_(regi%C3%A3o_hist%C3%B3rica)>,
a região do entorno da cidade de Roma
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Roma>. Foi amplamente difundida,
especialmente na Europa Ocidental
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Europa_Ocidental>, como a língua oficial
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_oficial> da República Romana
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica_Romana>, do Império Romano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Romano> e, após a conversão
deste último ao cristianismo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Cristianismo>, da Igreja Católica Romana
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3lica_Romana>. Através da
Igreja Católica, tornou-se a língua dos acadêmicos e filósofos
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Filosofia> europeus medievais
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Idade_M%C3%A9dia>. Por ser uma língua
altamente flexiva e sintética, a sua sintaxe
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Sintaxe> (ordem das palavras) é, em
alguma medida, variável, se comparada com a de idiomas analíticos como o
mandarim, embora em prosa os romanos tendessem a preferir a ordem SOV
<https://pt.wikipedia.org/wiki/SOV>. A sintaxe é indicada por uma
estrutura de afixos <https://pt.wikipedia.org/wiki/Afixo> ligados a
temas. O alfabeto latino
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_latino>, derivado dos alfabetos
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto> etrusco
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_etrusco> e grego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_grego> (por sua vez, derivados
do alfabeto fenício
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_fen%C3%ADcio>), continua a ser o
mais amplamente usado no mundo.

Embora o latim seja hoje uma língua morta


<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_morta>, ou seja, uma língua
que não mais possui falantes nativos, ele ainda é empregado pela Igreja
Católica <https://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3lica> para fins
rituais e burocráticos. Exerceu enorme influência sobre diversas línguas
vivas, ao servir de fonte vocabular para a ciência
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ci%C3%AAncia>, o mundo acadêmico e o
direito <https://pt.wikipedia.org/wiki/Direito>. O latim vulgar
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_vulgar>, nome dado ao latim no seu
uso popular inculto, é o ancestral das línguas neolatinas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_neolatinas> (italiano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_italiana>, francês
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_francesa>, espanhol
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_espanhola>, português
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa>, romeno
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_romena>, catalão
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_catal%C3%A3>, romanche
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_romanche>, galego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_galega>, occitano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_occitana>, mirandês
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_mirandesa>, sardo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_sarda> e outros idiomas e
dialetos regionais da área); muitas palavras adaptadas do latim foram
adotadas por outras línguas modernas, como o inglês
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_inglesa>. O fato de haver
sido a /lingua franca <https://pt.wikipedia.org/wiki/Lingua_franca>/ do
mundo ocidental <https://pt.wikipedia.org/wiki/Mundo_ocidental> por mais
de mil anos é prova de sua influência.

O latim ainda é a língua oficial da Cidade do Vaticano


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Cidade_do_Vaticano> e do Rito Romano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Rito_Romano> da Igreja Católica. Foi a
principal língua litúrgica até o Concílio Vaticano Segundo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Conc%C3%ADlio_Vaticano_Segundo> nos anos
1960. O latim clássico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_cl%C3%A1ssico>, a língua literária
do final da República e do início do Império Romano, ainda hoje é
ensinado em muitas escolas primárias e secundárias, embora seu papel se
tenha reduzido desde o início do século XX.

Índice

* 1 Diacronia <#Diacronia>
* 2 Características <#Características>
o 2.1 Ortografia <#Ortografia>
o 2.2 Pronúncia <#Pronúncia>
+ 2.2.1 Acentuação tônica <#Acentuação_tônica>
o 2.3 Gramática <#Gramática>
+ 2.3.1 Casos no Latim <#Casos_no_Latim>
# 2.3.1.1 Nominativo <#Nominativo>
# 2.3.1.2 Acusativo <#Acusativo>
# 2.3.1.3 Genitivo <#Genitivo>
# 2.3.1.4 Dativo <#Dativo>
# 2.3.1.5 Ablativo <#Ablativo>
# 2.3.1.6 Vocativo <#Vocativo>
+ 2.3.2 Casos e complementos <#Casos_e_complementos>
+ 2.3.3 Sujeitos <#Sujeitos>
+ 2.3.4 Outros Complementos <#Outros_Complementos>
+ 2.3.5 Conjugação verbal <#Conjugação_verbal>
# 2.3.5.1 Tempo <#Tempo>
# 2.3.5.2 Modo <#Modo>
# 2.3.5.3 Pessoa <#Pessoa>
+ 2.3.6 Numerais <#Numerais>
* 3 Legado <#Legado>
o 3.1 Uso atual <#Uso_atual>
* 4 Ver também <#Ver_também>
* 5 Referências <#Referências>
* 6 Ligações externas <#Ligações_externas>

Diacronia[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=1>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=1>]

<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Duenos_inscription.jpg>
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Duenos_inscription.jpg>
A inscrição Duenos
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Inscri%C3%A7%C3%A3o_Duenos>, do século VI
a.C., é um dos textos mais remotos em latim antigo, provavelmente da
tribo dos latinos <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latinos>

O latim inclui-se entre as línguas itálicas


<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_it%C3%A1licas>, e seu
alfabeto <https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto> baseia-se no alfabeto
itálico antigo, derivado do alfabeto grego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_grego>. No século IX ou VIII
a.C., o latim foi trazido para a península Itálica
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Pen%C3%ADnsula_It%C3%A1lica> pelos
migrantes latinos <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latinos>, que se
fixaram numa região que recebeu o nome de Lácio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%A1cio_(regi%C3%A3o_hist%C3%B3rica)>,
situada ao longo do rio Tibre <https://pt.wikipedia.org/wiki/Rio_Tibre>,
onde a civilização romana <https://pt.wikipedia.org/wiki/Roma_Antiga>
viria a desenvolver-se. Naqueles primeiros anos, o latim sofreu a
influência da língua etrusca
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_etrusca>, proveniente do
norte da península e que não era uma língua indo-europeia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_indo-europeias>.

A importância do latim na península Itálica firmou-se gradativamente. A


princípio, era apenas a língua de Roma, uma pequena cidade circundada
por vários centros menores (Lanúvio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Lan%C3%BAvio>, Preneste
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Preneste>, Tívoli
<https://pt.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADvoli>), nos quais se falavam
dialetos latinos ou afins ao latim (o falisco
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_falisca>, língua da antiga
cidade de Falérios <https://pt.wikipedia.org/wiki/Fal%C3%A9rios>). Já a
poucos quilômetros de Roma, eram faladas línguas muito diversas: o
etrusco <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_etrusca> e sobretudo
línguas do grupo indo-europeu — o umbro
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_umbra>, no norte, e o osco
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_osca>, na porção mais ao sul,
até a atual Calábria <https://pt.wikipedia.org/wiki/Cal%C3%A1bria>. Na
Itália setentrional
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Geografia_da_It%C3%A1lia> falavam-se
outras línguas indo-europeias
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_indo-europeias> como o
lígure <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_l%C3%ADgure>, o gálico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1lico> e o venético
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_ven%C3%A9tica>. O grego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_grega> era difundido nas
numerosas colônias gregas da Sicília
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Sic%C3%ADlia> e da Magna Grécia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Magna_Gr%C3%A9cia>.^[3] <#cite_note-3> Ao
longo de toda a era republicana, a situação linguística
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Lingu%C3%ADstica> da Itália permaneceu
muito variada: o plurilinguismo era uma condição comum, e os primeiros
autores da literatura, como Ênio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Quinto_%C3%8Anio> e Plauto
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Plauto> dominavam o latim, o grego e o osco.

Além das variações regionais, mesmo o latim de Roma


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Roma> não foi uma língua sempre igual a
si mesma, apresentando fortes diferenças diacrônicas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Diacronia> e sociolinguísticas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Sociolingu%C3%ADstica>. Do ponto de vista
diacrônico, deve-se distinguir:^[4] <#cite_note-4> ^[5]
<#cite_note-Fischer-5>

* latim pré-literário
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_pr%C3%A9-liter%C3%A1rio>, a
língua das inscrições (do século VII a.C. ao século II a.C.);
* latim arcaico <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_arcaico>, a
partir das origens da literatura, no século III a.C., até o final do
século II a.C., c. 106 a.C. A literatura
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Literatura_latina> faz sua aparição,
sob influência grega
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A9cia_Antiga>, c. 250 a.C.
Nesse período é feita a tradução da /Odisseia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Odisseia>/ por Lívio Andrônico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADvio_Andr%C3%B4nico> (240
a.C.). Destacam-se também o dramaturgo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Dramaturgo> Plauto
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Plauto> e Terêncio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ter%C3%AAncio>. A ortografia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ortografia>, porém, ainda não está
padronizada;
* latim clássico <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_cl%C3%A1ssico>
(/sermus urbanus/) é o latim usado no Império Romano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Romano>, florescendo a
partir do segundo quartel do século I a.C. até c. 14 d.C., o período
de Augusto <https://pt.wikipedia.org/wiki/Augusto>, que corresponde
à idade de ouro da literatura latina
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Literatura_latina>, destacando-se
Ovídio <https://pt.wikipedia.org/wiki/Ov%C3%ADdio>, Cícero
<https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%ADcero>, Virgílio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Virg%C3%ADlio>, Horácio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Hor%C3%A1cio> e Tito Lívio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Tito_L%C3%ADvio>, entre outros.
Trata-se da língua escrita, notável pelo apuro do vocabulário, pela
correção gramatical e pela elegância do estilo — ou seja
/urbanitas/, o que, nas palavras de Quintiliano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Quintiliano>, corresponde a "um certo
gosto citadino (/gustum urbis/) que é manifestado no discurso
através dos vocábulos, da pronúncia e de seu uso particular, bem
como um alto nível de cultura não ostentada, extraída das conversas
entre pessoas instruídas; numa palavra, tudo o que é contrário à
rusticidade;^[6] <#cite_note-6> ^[7] <#cite_note-7>
o Idade de prata, de 14 d.C. a c. 120 d.C.;
* latim imperial
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim_imperial&action=edit&redlink=1>,
até o século II d.C.. Autores como Sêneca
<https://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%AAneca>, Lucano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Lucano>, Petrônio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Petr%C3%B4nio>, Quintiliano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Quintiliano>, Estácio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/P%C3%BAblio_Pap%C3%ADnio_Est%C3%A1cio>,
Juvenal <https://pt.wikipedia.org/wiki/Juvenal>, Suetônio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Suet%C3%B4nio>, que viveram entre os
séculos I e II, apesar das diferenças estilísticas, mantiveram em
geral invariante a língua literária clássica. No século II, surge,
de um lado, uma moda cultural literária de recuperar os modelos
clássicos do período de Augusto; de outro, com autores como Apuleio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Apuleio>, começa a adquirir maior
importância o latim vulgar
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_vulgar>, a língua falada que
será a base das línguas modernas derivadas do latim — as línguas
neolatinas <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_neolatinas>;
* latim vulgar <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_vulgar> ( /sermo
vulgaris/ , /sermo usualis/ ou /sermo plebeius/) é a língua
coloquial usada por diferentes camadas da população romana, desde a
aristocracia até o povo iletrado, como uma espécie de denominador
comum, sendo o instrumento de comunicação diária. O latim coloquial
é para muitos, o proto-romance, isto é, o ponto de partida da
formação das línguas românicas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_rom%C3%A2nicas>;^[8]
<#cite_note-8> ^[9] <#cite_note-9>
* latim tardio <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_tardio>, incluindo
o período patrístico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Patr%C3%ADstica>, do século II ao
século V, época da publicação da Vulgata
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Vulgata> de São Jerônimo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Jer%C3%B4nimo_de_Estrid%C3%A3o>, das
obras de Santo Agostinho
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Santo_Agostinho> e de Boécio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Bo%C3%A9cio>. No período imperial
tardio, ao lado de autores mais ligados à tradição clássica, como
Ausônio <https://pt.wikipedia.org/wiki/Aus%C3%B4nio> e Claudiano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Claudiano>, emergiram as grandes
figuras dos Padres da Igreja
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Padres_da_Igreja> como Tertuliano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Tertuliano>, Ambrósio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ambr%C3%B3sio>, Jerônimo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Jer%C3%B4nimo_de_Estrid%C3%A3o> e,
sobretudo, Agostinho de Hipona
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Agostinho_de_Hipona>. No século IV
viveu também um dos maiores historiadores
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Historiador> latinos (embora de
origem greco-síria): Amiano Marcelino
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Amiano_Marcelino>;
* latim medieval <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_medieval>, do
século VI ao século XIV, período de surgimento das línguas românicas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_rom%C3%A2nicas>;
* latim renascentista
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim_renascentista&action=edit&redlink=1>,
do século XIV ao século XVII;
* neolatim <https://pt.wikipedia.org/wiki/Neolatim> (ou latim
científico), do século XVII ao século XIX.

Embora a literatura romana


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Literatura_romana> sobrevivente seja
composta quase inteiramente de obras em latim clássico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_cl%C3%A1ssico>, a língua /falada/
no Império Romano do Ocidente
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Romano_do_Ocidente> na
Antiguidade tardia <https://pt.wikipedia.org/wiki/Antiguidade_tardia>
(200 a 600 d.C.)^[5] <#cite_note-Fischer-5> era o latim vulgar
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_vulgar>, que diferia do primeiro em
sua gramática <https://pt.wikipedia.org/wiki/Gram%C3%A1tica>,
vocabulário <https://pt.wikipedia.org/wiki/Vocabul%C3%A1rio> e pronúncia.

O latim manteve-se por muito tempo como a língua jurídica e


governamental do Império Romano, mas, com o tempo, o grego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_grega> passou a predominar
entre os membros da elite culta romana, já que grande parte da
literatura <https://pt.wikipedia.org/wiki/Literatura> e da filosofia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Filosofia> estudada pela classe alta
havia sido produzida por autores gregos, em geral atenienses
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Atenienses>. Na metade oriental do
Império <https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Romano_do_Oriente>,
que viria a tornar-se o Império Bizantino
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Bizantino>, o grego terminou
por suplantar o latim como idioma governamental e era a /lingua franca
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Lingua_franca>/ da maioria dos cidadãos
orientais, de todas as classes.

A difusão do latim por um território cada vez mais vasto teve duas
consequências:

* o contato do latim com línguas diversas gerou um influxo mútuo mais


ou menos considerável;
* o latim foi se diferenciando nas diversas regiões, sendo que,
enquanto os laços políticos com o centro eram fortes, as diferenças
eram pequenas, mas, à medida em que esses laços foram enfraquecendo,
até se romperem completamente, tais diferenças se acentuaram.

Geralmente, as populações submetidas desejavam elevar-se culturalmente


adotando o latim, coisa que ocorre sempre que dois povos entram em
contato: prevalece linguisticamente aquele que possui maior prestígio
cultural. Dessa forma Roma <https://pt.wikipedia.org/wiki/Roma_Antiga>
conseguiu fazer prevalecer o latim sobre o etrusco
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_etrusca>, o osco
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Osco> e o umbro
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Umbro>, mas não sobre o grego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_grega>, cujo prestígio
cultural era maior.

As populações submetidas e as federadas


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Federados_(Roma_Antiga)>, antes de perder
sua língua em favor do latim, atravessaram um período mais ou menos
longo de bilinguismo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Bilinguismo>; de
fato, algumas das línguas pré-romanas tiveram, no território romanizado,
considerável vitalidade durante muito tempo. E essas línguas originárias
deram uma cor específica a cada língua neolatina
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_neolatinas> (ou românica)
surgente, permanecendo presentes em topônimos
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Top%C3%B4nimo> dessas regiões até hoje.

Após a sua transformação nas línguas românicas


<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_rom%C3%A2nicas>, o latim
continuou a fornecer um repertório
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Repert%C3%B3rio> de termos para muitos
campos semânticos <https://pt.wikipedia.org/wiki/Campo_sem%C3%A2ntico>,
especialmente culturais e técnicos, em uma ampla variedade de línguas.

Características[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=2>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=2>]

O latim é uma língua flexiva


<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_flexiva>. No caso dos
substantivos e adjetivos a flexão é denominada declinação
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Declina%C3%A7%C3%A3o_(gram%C3%A1tica)>;
no caso dos verbos, conjugação
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Conjuga%C3%A7%C3%A3o_(gram%C3%A1tica)>.
No latim clássico <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_cl%C3%A1ssico>
cada substantivo ou adjetivo pode tomar seis formas ou /casos/:

* Caso nominativo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Caso_nominativo>


(sujeito <https://pt.wikipedia.org/wiki/Sujeito> e predicativo do
sujeito <https://pt.wikipedia.org/wiki/Predicativo_do_sujeito>);
* Caso vocativo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Caso_vocativo>
(vocativo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Vocativo>);
* Caso acusativo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Caso_acusativo>
(objeto direto <https://pt.wikipedia.org/wiki/Objeto_direto>);
* Caso dativo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Caso_dativo> (objeto
indireto <https://pt.wikipedia.org/wiki/Objeto_indireto>);
* Caso genitivo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Caso_genitivo>
(indicando posse ou especificação);
* Caso ablativo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Caso_ablativo>
(complementos circunstanciais).

Também existem resquícios de um sétimo caso de origem indo-europeia, o


locativo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Caso_locativo>, que indica
localização (por exemplo: /domī/ , "em casa"), no entanto, este é
limitado a palavras específicas.

Outra característica distintiva do latim é o uso de formas simples para


expressar a voz passiva <https://pt.wikipedia.org/wiki/Voz_passiva> dos
verbos, além de uma forma verbo-nominal muito frequente chamada de
supino <https://pt.wikipedia.org/wiki/Supino_(gram%C3%A1tica)>. Ambas
formas se perderam nas línguas românicas.

Ortografia[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=3>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=3>]

Ver artigo principal: Alfabeto latino


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_latino>
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Hocgracili.jpg>
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Hocgracili.jpg>
Réplica da escrita cursiva romana
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Escrita_cursiva_romana> inspirada pelos
tabletes de Vindolana
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Calligraphy.malmesbury.bible.arp.jpg>

<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Calligraphy.malmesbury.bible.arp.jpg>
A língua dos antigos romanos teve um forte impacto em culturas
posteriores, como demonstra esta Bíblia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/B%C3%ADblia> em latim eclesiástico, de 1407

Os romanos usavam o alfabeto latino


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_latino>, derivado do alfabeto
itálico antigo, o qual por sua vez advinha do alfabeto grego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_grego>. O alfabeto latino
sobrevive atualmente como sistema de escrita das línguas românicas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_rom%C3%A2nicas> (como o
português <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa>),
célticas <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_c%C3%A9lticas>,
germânicas <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_germ%C3%A2nicas>
(inclusive o inglês <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_inglesa>)
e muitas outras.

Os antigos romanos não usavam pontuação


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Pontua%C3%A7%C3%A3o>, macros
<https://pt.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1cron> (mas empregavam ápices para
distinguir entre vogais <https://pt.wikipedia.org/wiki/Vogal> longas e
breves), nem as letras <https://pt.wikipedia.org/wiki/Letra> j
<https://pt.wikipedia.org/wiki/J> e u <https://pt.wikipedia.org/wiki/U>,
letras minúsculas <https://pt.wikipedia.org/wiki/Min%C3%BAscula> (embora
usassem uma forma de escrita cursiva
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Escrita_cursiva_romana>) ou sem espaço
entre palavras (mas por vezes empregavam-se pontos entre palavras para
evitar confusões). Assim, um romano escreveria a frase "Lamentai, ó
Vênus^[10] <#cite_note-10> e cupidos" da seguinte maneira:

LVGETEOVENERESCVPIDINESQVE

Esta frase seria escrita numa edição moderna como:

Lugete, O Veneres Cupidinesque

Ou, com macros:

Lūgēte, Ō Venerēs Cupīdinēsque

A escrita cursiva romana


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Escrita_cursiva_romana> é encontrada nos
diversos tabletes de cera escavados em sítios como fortes, como por
exemplo os descobertos em Vindolanda
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Vindolanda>, na Muralha de Adriano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Muralha_de_Adriano>, na Grã-Bretanha
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A3-Bretanha>.

Pronúncia[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=4>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=4>]

A chamada pronúncia reconstituída ou restaurada baseia-se em pesquisas


recentes sobre os mais prováveis sons que os romanos antigos
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Romanos_antigos> atribuíam a cada letra
e, embora não haja uniformidade de opiniões em alguns pontos, vem sendo
adotada em escolas de todo o mundo.

Há dois outros tipos de pronúncia: a pronúncia tradicional lusófona,


também a mais usada em fórmulas jurídicas, e a pronúncia adotada pela
Igreja Católica (latim eclesiástico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_eclesi%C3%A1stico>). Quanto à
ortografia, não há diferenças.

A seguir, as principais características da pronúncia restaurada (entre


parênteses as pronúncia e a marcação do acento tônico):^[11]
<#cite_note-11>

1. æ e œ, ditongos, são pronunciados ái e ói: /nautae/ (náutai);


2. c soa sempre como k: Cicero (Kíkero), /cetera (kétera);/
3. ch soa também como k: /pulcher/ (púlker);
4. g sempre como gue ou gui: /angelus/ (ánguelus);
5. h é levemente aspirado, quase como o h do inglês;
6. j soa sempre como i; v sempre como u: /vita/ (uíta), observando que
as letras *u* e *j* só aparecem no alfabeto latino por volta do
século XVI;
7. m em posição inicial ou intermediária é como em português
/magnífico;/ em posição final de palavra, é um mero sinal de
nasalidade da vogal anterior,^[12] <#cite_note-12> como em português
/mim, jovem/, /bom —/ exceto quando o primeiro som da palavra
seguinte é consonantal, caso em que ocorre assimilação no ponto de
articulação desta consoante, e.g. /tam durum/ [tã(*n*)duː.rũː] —
dental, /aquam bibit/ [akwã(*m*)bɪbɪt] — bilabial, /autem curo/
[autẽ(*ŋ)*ku:ro:] — velar;^[13] <#cite_note-13> ^[14]
<#cite_note-14> ^[15] <#cite_note-15>
8. r nunca como rr: Roma (róma, com o r pronunciado como em 'barato');
9. s sempre como ss: /rosa/ (róssa);
10. u do grupo qu é sempre pronunciado: /qui/, /quem/ (kuí, kuém);
11. x como ks: /maximus/ (máksimus);
12. z como dz: Zeus (dzeus);
13. as letras restantes (a, b, d, e, f, i, l, o, p, t,) são pronunciadas
como em português;
14. letras dobradas como ll, tt, mm, etc., devem ser pronunciadas
separadamente, pois há diferentes significados envolvidos : /coma/ e
/comma/, por exemplo;
15. y como ü. Igual ao u do francês, ou o ü do alemão. ("abyssus").

Acentuação tônica[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=5>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=5>]

Os romanos antigos <https://pt.wikipedia.org/wiki/Romanos_antigos>


faziam distinção entre vogais breves e vogais longas, estas últimas com
o dobro de duração das primeiras e, para efeitos de acentuação tônica,
usavam a regra da penúltima, segundo a qual o critério de acentação
tônica é a duração (longa ou breve) da penúltima vogal: se a penúltima
vogal é longa, ela recebe o acento; se é curta, o acento recua para a
antepenúltima vogal. Existem ainda alguns aspectos a notar, como, por
exemplo:

1. vogal seguida de outra vogal é geralmente breve: /filius/


(pronuncia-se 'fílius': o *i* antes do *u* é breve e, portanto, o
acento recua);
2. vogal seguida de duas consoantes é geralmente longa: /puella/ (o *e*
vem antes de duas consoantes e, portanto, é longo e acentuado);
3. em latim não existem palavras com acento na última sílaba (oxítonas).

Todas as vogais de uma palavra têm sua duração bem definida e dessa
duração depende a compreensão dos ritmos da poesia latina.

Gramática[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=6>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=6>]

O latim não possui artigos


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Artigo_(gram%C3%A1tica)>.
Os substantivos têm dois números (singular e plural) e seis casos
(nominativo, vocativo, acusativo, genitivo, dativo e ablativo).
Organizam-se em cinco declinações, que se distinguem pela terminação da
forma de genitivo singular: 1ª: /-ae/, 2ª: /-i/, 3ª: /-is/, 4ª: /-us/ e
5ª: /-ei/. Nem sempre a forma de nominativo correspondente é
determinável a partir da forma de genitivo. Por exemplo, nominativo
/uerbum/, genitivo /uerbi/ ("palavra"); mas nominativo /puer/, genitivo
/pueri/ (menino). Assim, para se saber declinar um nome em todas as suas
formas, é preciso saber a forma de nominativo e a de genitivo;
tipicamente os dicionários fornecem ambas: /uerbum, uerbi/ e /puer, pueri/.

Há três géneros <https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%AAnero_gramatical>


gramaticais: masculino, feminino e neutro. O género de um nome depende
em certa medida da declinação que o nome segue, mas a associação não é
completamente rígida. Os nomes da primeira declinação são quase todos
femininos (p. ex., /rosa, rosae/ "rosa"), mas os que têm referentes
humanos geralmente respeitam o género natural e por isso alguns são
masculinos (p. ex., /nauta, nautae/ "marinheiro"). Os nomes da segunda
declinação cujo nominativo singular termina em /-um/ são todos neutros.
Os restantes nomes desta declinação (com nominativo em /-us/ or /-r/,
como /dominus <https://pt.wikipedia.org/wiki/Dominus>, domini/ "senhor",
/ager, agri/ "campo", /uir, uiri/ homem) são quase todos masculinos, mas
há muitos nomes de árvores em /-us, -i/ e estes são todos femininos:
/ficus, fici/ "figueira". Nas restantes declinações o género é mais
arbitrário.

O adjetivo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Adjetivo> concorda com o nome


que modifica ou de que é predicado em número, género e caso.

A numeração é: /unus/una/unum/, /duo/duae/duo/, /tres/tria/, /quattuor/,


/quinque/, /sex/, /septem/, /octo/, /novem/, /decem/; 11 /undecim/, 12
/duodecim/, 13 /tredecim/, 20 /viginti/, 30 /triginta/, 100 /centum/.

Os verbos <https://pt.wikipedia.org/wiki/Verbo> flexionam em pessoa,


número, tempo, modo, aspeto e voz. Alguns verbos pertencem a uma de
quatro conjugações, que se distinguem por exemplo pela forma de
infinitivo presente ativo: 1ª: /-are/, 2ª: /-ēre/, 3ª: /-ěre/, 4ª:
/-ire/. O lema de um verbo latino (isto é a forma de dicionário) não é
contudo uma forma de infinitivo mas sim a forma de primeira pessoa
singular do presente do indicativo ativo: p.ex., o verbo /sum/ ("sou"),
não /esse/ ("ser").

O latim possui muito poucos nomes e verbos com flexão verdadeiramente


irregular, mas contém muitíssimos verbos cujas formas se baseiam em
radicais diferentes e que não são previsíveis entre si. Por exemplo, o
verbo /cano/ ("cantar"), tem formas como /cano/ ("canto", radical
/can-/), /cecini/ ("cantei", radical /cecin-/) e /cantum/ ("para
cantar", radical /cant-/).

O pronome interrogativo é /quis/ (masculino e feminino) "quem?", /quid/


"quê?". /Quis/ possui formas plurais /qui/quae/qua/. Os demonstrativos
são /is/ea/id/, /hic/haec/hoc/, "este/esta/isto", /iste, ista, istud/
"esse, essa, isso", /ille/illa/illud/ "aquele/aquela/aquilo". Os
pronomes pessoais são: singular /ego/ "eu", /tu/ "tu"; plural /nos/
"nós", /uos/ "vós". Para a terceira pessoa podem usar-se demonstrativos
ou sobretudo sujeitos nulos
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Sujeito_nulo&action=edit&redlink=1>.
A ordem canónica do latim clássico é SOV
<https://pt.wikipedia.org/wiki/SOV>, mas é uma língua não
configuracional
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%ADngua_n
%C3%A3o_configuracional&action=edit&redlink=1>:
a ordem das palavras não está diretamente ligada a funções gramaticais,
pois a flexão em caso é muitas vezes suficiente para determinar estas
funções. Por exemplo, as seguintes frases latinas significam todas
"Marco ama Cornélia", uma vez que a forma /Marcus/ é nominativa e a
forma /Corneliam/ é acusativa:

* /Marcus Corneliam amat/


* /Marcus amat Corneliam/
* /Amat Marcus Corneliam/
* /Amat Corneliam Marcus/
* /Corneliam Marcus amat/
* /Corneliam amat Marcus/

A frase "Cornélia ama Marco" seria /Cornelia Marcum amat/.

Casos no Latim[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=7>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=7>]

Nominativo[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=8>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=8>]

* Sujeito
* Predicativo do sujeito
o a no singular Ex.: "Bon*a* discipula sum" ("Boa discípula sou",
ou, "[Eu] sou [uma] boa discípula")
o ae no plural Ex.: "Ideo serv*ae* sedulae sunt" ("Por isso,
escravas aplicadas são", ou, "Por isso, [as] escravas são
aplicadas")

Acusativo[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=9>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=9>]

* Objeto direto
o am no singular Ex.: /Staphyla *Phaedram* amat/. "Estáfila ama Fedra"
o as no plural Ex.: /Staphyla *Phaedras* amat. "Estáfila ama as
Fedras"./

Genitivo[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=10>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&action=edit&section=10>]

* Adjunto adnominal (indicando posse)

Ex.: /Amica *Staphylae* etiam serva est/. "A amiga de Estáfila ainda
é escrava"

Dativo[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=11>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&action=edit&section=11>]

* Objeto indireto

Ex.: /Phaedra *servae* rosam dat/. "Fedra dá a rosa à escrava"

Ablativo[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=12>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&action=edit&section=12>]

* Adjunto adverbial

Ex.: /Cum *amica* ambulat/. "Anda com a amiga"

* Agente da Passiva

Ex.: /Filius amatur a *matre*/. "O filho é amado pela mãe"

Vocativo[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=13>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&action=edit&section=13>]

* Vocativo, como em português

Ex.: /*Domine*, cur laudas discipulas?/ "Senhor, por que louvas as


alunas?"

Casos e complementos[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=14>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=14>]

Em português, diferenciamos os complementos verbais por posição e por


preposições. Em orações afirmativas, por exemplo, o sujeito vem
tipicamente antes do verbo e os outros complementos vêm tipicamente
depois do verbo. Abaixo temos os sujeitos em negrito e os outros
complementos com a primeira letra em negrito.

*Pedro* ama *F*abíola.


*Fabíola* ama *P*edro.
*Pedro* adora *c*hocolate.
*Pedro* gosta muito *d*e chocolate.

Em latim, contudo, além da posição relativa dos complementos e das


preposições, também se diferenciavam os complementos verbais pela
escolha das terminações dos nomes.

Sujeitos[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=15>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=15>]

Os sujeitos, no latim, ocorrem tipicamente no caso *nominativo* e


"denotativo"

Oc.: /*hic homō* ex amōre insānit/ (*esse homem* enlouqueceu por amor)

Podem também ocorrer no caso *acusativo* quando uma oração complementar


representa o que alguém imagina, deseja, percebe ou diz.

Ex.: /ego *hunc hominem* ex amōre insānīre cupiō/ (quero que *esse
homem* enlouqueça por amor)

Outros Complementos[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=16>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=16>]

Aquilo que se faz, imagina, deseja, percebe ou se diz ocorre tipicamente


no caso *acusativo*.

Oc.: /sed *eccum lēōnem* videō/

Aquilo com que se atinge ou que se dá a alguém ocorre tipicamente no


caso *acusativo*.

Oc.: […]/, ut ego *hunc lēōnem* perdam/

Alguém a quem se dá ou se diz algo ocorre tipicamente no caso *dativo*.

Oc.: /tuos servos aurum ipsī *lēōnī* dabit/


Oc.: /haec verba *lēōnī* dīcī/

Alguém a quem algo pertence também ocorre tipicamente no caso *dativo*.

Oc.: /servos est *huic lēōnī* Surus/

Aquilo que se usa ocorre no caso *ablativo*.

Oc.: /ego rectē *meīs auribus* ūtor/


Conjugação verbal[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=17>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=17>]

Tempo[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=18>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&action=edit&section=18>]

* Presente: descreve ações no presente.

Ex.: /Lucius amphoram domum portat/

* Imperfeito: descreve ações contínuas no passado.

Ex.: /Lucius ibi ambulabat/

* Futuro: descreve ações futuras.

Ex.: /Lucius uinum bibet/

* Perfeito simples: descreve ações no pretérito.

Ex.: /Lucius mane surrexit/

* Mais que perfeito: descreve ações no pretérito mais-que-perfeito.

Ex.: /Lucius totam noctem peruigilauerat/

* Futuro perfeito: descreve ações planejadas antes de ocorrerem.

Modo[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=19>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&action=edit&section=19>]

* Indicativo
* Infinitivo
* Imperativo
* Subjuntivo

Pessoa[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=20>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&action=edit&section=20>]

* 1ª do singular: /Ego/
* 2ª do singular: /Tu/
* 3ª do singular: /Is / Ea / Id/
* 1ª do plural: /Nos/
* 2ª do plural: /Vos/
* 3ª do plural: /Ei / Eae / Ea/

(Em latim, não existem pronomes do caso reto para a 3ª pessoa do


singular: faz-se o uso de pronomes /demonstrativos/ para indicar essa
ausência).

Numerais[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&veaction=edit&section=21>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=21>]

Os numerais latinos podem ser cardinais, ordinais, multiplicativos e


distributivos.

Cardinais

Os três primeiros cardinais declinam nos 3 gêneros (M, F, N), no


singular / plural e nos 5 casos (Nom., Acu., Gen., Dat., Abl.). O
cardinal 3 utiliza a mesma forma para os gêneros M e F. Os demais
cardinais até 100 não declinam.

Os cardinais são:

* primeira dezena: unus, duo, tres, (esses aqui Nom. Sing. Masc.),
quattuor, quinque, sex, septem, octo, nouem, decem;
* de 11 a 17 são formados por unidade + decim (dez): undecim,
duodecim, tredecim, quattuordecim, quinquedecim, sedecim, septendecim;
* 18 e 19 são formados pelo que falta para "viginte" (vinte):
duodeviginte e undeviginte;
* 20, 30, 40, etc. até 100 (dezenas): viginte, triginta, quadraginta,
quinquaginta, sexaginta, septuaginta, octaginta, nonaginta, centum;
* dezenas + unidades:
o dezena + 1 a 7; ex.: 21 a 27 – viginte unus até viginte septum;
o dezena + 8 e 9; ex.: 28 e 29 – similar a 18 e 19 –
duodetriginta, unodetriginta;
+ Nota – isso vale até 99;
* centenas – só existem no plural e declinam: ducenti, trecenti… até
sexcenti, septigenti, octagenti, nongenti;
* milhares: mille, duo milia, tria milia … viginte milia … centi
milia, etc.;

Ordinais

Os ordinais indicam em latim, além da sequência, as frações. São


declináveis como adjetivos da primeira classe. Apresentam as formas como
segue:

* primus, secundus, tertius, quartus, quintus, sextus, septimus,


octavus, nonus, decimus.
* undecimus, duodecimus; de 13 a 19 temos: tertius decimus, quartus
decimus, etc… até nonus decimus;
* dezenas: vicesimus, trigesimus, quadragesimus, etc… até nonagesimus;
* centenas: centesimus, ducentesimus, tricentesimus, etc.
Multiplicativos

Os adjetivos <https://pt.wikipedia.org/wiki/Adjetivo> declinam conforme


adjetivos de segunda classe e são: simplex, duplex, triplex, etc.

Os advérbios <https://pt.wikipedia.org/wiki/Adv%C3%A9rbio> (uma vez,


duas vezes, etc.) não tem declinação e são: semer, bis, ter, quater, etc.

Distributivos

São também declináveis, indicam "de um em um", "de dois em dois" e assim
por diante. Apresentam a forma: singuli, bini, terni, quaterni, etc. até
nuoeni, deni; dezenas: viceni, triceni, etc.^[16] <#cite_note-16>

Legado[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=22>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=22>]

<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Western_and_Eastern_Romania.PNG>
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Western_and_Eastern_Romania.PNG>
/Romania submersa <https://pt.wikipedia.org/wiki/Romania_submersa>/ (em
preto): territórios pertencentes ao Império onde as línguas românicas
não se desenvolveram ou desapareceram

A expansão do Império Romano


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Romano> espalhou o latim por
toda a Europa <https://pt.wikipedia.org/wiki/Europa> e o latim vulgar
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_vulgar> terminou por dialetar-se,
com base no lugar em que se encontrava o falante. O latim vulgar evoluiu
gradualmente de modo a tornar-se cada uma das distintas línguas
românicas <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_rom%C3%A2nicas>,
um processo que continuou pelo menos até o século IX. Tais idiomas
mantiveram-se por muitos séculos como línguas orais, apenas, pois o
latim ainda era usado para escrever. Por exemplo, o latim foi a língua
oficial de Portugal <https://pt.wikipedia.org/wiki/Portugal> até 1296,
quando foi substituído pelo português
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa>. Estas línguas
derivadas, como o italiano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_italiana>, o francês
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_francesa>, o espanhol
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_espanhola>, o português
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa>, o catalão
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_catal%C3%A3> e o romeno
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_romena>, floresceram e
afastaram-se umas das outras com o tempo.

Dentre as línguas românicas, o italiano é a que mais conserva o latim em


seu léxico <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9xico>,^[17]
<#cite_note-17> enquanto que o sardo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_sarda> é o que mais preserva
a fonologia <https://pt.wikipedia.org/wiki/Fonologia> latina.^[18]
<#cite_note-18>

Algumas das diferenças entre o latim clássico


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_cl%C3%A1ssico> e as línguas
românicas têm sido estudadas na tentativa de se reconstruir o latim
vulgar. Por exemplo, as línguas românicas apresentam um acento tônico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Acento_t%C3%B4nico> distinto em certas
sílabas <https://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADlaba>, ao qual o latim
acrescentava uma quantidade vocálica
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Quantidade_voc%C3%A1lica> distinta. O
italiano e o sardo logudorês
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Logudor%C3%AAs&action=edit&redlink=1>
possuem, além do acento tônico, uma ênfase consonantal distinta; o
espanhol e o português, apenas o acento tônico; e no francês, a
quantidade vocálica e o acento tônico já não são distintos. Outra grande
diferença entre as línguas românicas e o latim é que as primeiras, com
exceção do romeno, perderam os seus casos gramaticais
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Caso_gramatical> para a maioria das
palavras, afora alguns pronomes <https://pt.wikipedia.org/wiki/Pronome>.
A língua romena possui um caso direto (nominativo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Nominativo>/acusativo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Acusativo>), um indireto (dativo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Dativo>/genitivo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Genitivo>), um vocativo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Vocativo> e é o único idioma que
preservou do latim o gênero
<https://pt.wikipedia.org/wiki/G%C3%AAnero_gramatical> neutro e parte da
declinação <https://pt.wikipedia.org/wiki/Declina%C3%A7%C3%A3o>.^[19]
<#cite_note-19>

Embora não seja uma língua românica, o inglês


<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_inglesa> sofreu forte
influência do latim. Sessenta por cento do seu vocabulário são de origem
latina, em geral por intermédio do francês. O mesmo ocorreu com o maltês
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_maltesa>, uma língua semítica
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_sem%C3%ADticas> falada na
República de Malta <https://pt.wikipedia.org/wiki/Malta>, na costa sul
da Itália <https://pt.wikipedia.org/wiki/It%C3%A1lia>, que fora
influenciado por 50% de palavras italianas e sicilianas e, em menor
grau, pelo francês em seu léxico, e que mais recentemente fora
influenciado pelo inglês em 20% de seu léxico. Também herdou o alfabeto
latino, sendo a única língua semítica a ser escrita neste alfabeto.

Ademais do português, outras línguas românicas surgidas a partir do


latim incluem o espanhol
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_espanhola>, o francês
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_francesa>, o sardo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_sarda>, o italiano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_italiana>, o romeno
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_romena>, o galego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_galega>, o occitano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_occitana>, o rético
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_r%C3%A9tica>, o catalão
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_catal%C3%A3> e o dalmático
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_dalm%C3%A1tica> — este, já
extinto. As áreas onde as línguas românicas extintas
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%ADnguas_rom
%C3%A2nicas_extintas&action=edit&redlink=1>
eram faladas, são denominadas /Romania submersa
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Romania_submersa>./

Como o contato com o latim escrito se manteve ao longo dos tempos, mesmo
muito depois de o latim deixar de ter falantes nativos, muitas palavras
latinas foram sendo introduzidas em muitas línguas. Este fenómeno
acentuou-se desde o Renascimento
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Renascimento>, altura em que a cultura
clássica foi revalorizada. Sobretudo o inglês e as línguas românicas
receberam (e continuam a receber) muitas palavras de origem latina, mas
bastantes outras línguas também o fizeram. Em especial, muitos novos
termos dos domínios técnicos e científicos têm na sua base palavras
latinas.

Uso atual[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=23>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=23>]

<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Wallsend_platfom_2_02.jpg>
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Wallsend_platfom_2_02.jpg>
A sinalização da estação de metrô de Wallsend, na Inglaterra
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Inglaterra>, está em inglês e latim como
uma homenagem ao papel de Wallsend como um dos postos avançados do
império romano

O latim vive sob a forma do latim eclesiástico


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_eclesi%C3%A1stico> usado para
éditos e bulas <https://pt.wikipedia.org/wiki/Bula_pontif%C3%ADcia>
emitidos pela Igreja Católica
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3lica>, e sob a forma de
uma pequena quantidade esparsa de artigos científicos ou sociais
escritos utilizando a língua, bem como em inúmeros clubes latinos. O
vocabulário latino é usado na ciência
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ci%C3%AAncia>, na universidade
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Universidade> e no direito
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Direito>. O latim clássico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_cl%C3%A1ssico> é ensinado em muitas
escolas, muitas vezes combinado com o grego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_grega_antiga>, no estudo de
clássicos <https://pt.wikipedia.org/wiki/Arte_e_cultura_cl%C3%A1ssicas>,
embora o seu papel tenha diminuído desde o início do século XX. O
alfabeto latino <https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_latino>,
juntamente com suas variantes modernas, como os alfabetos inglês
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_ingl%C3%AAs>, espanhol
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_espanhol>, francês
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_franc%C3%AAs>, português
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_portugu%C3%AAs> e alemão
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_alem%C3%A3o>, é o alfabeto mais
utilizado no mundo. Terminologia decorrente de palavras e conceitos em
latim é amplamente utilizada, entre outros domínios, na filosofia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Filosofia>, medicina
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Medicina>, biologia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Biologia> e direito
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Direito>, em termos e abreviações como
/subpoena duces tecum
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?
title=Subpoena_duces_tecum&action=edit&redlink=1>/,
/lato sensu/, /etc./, /i.e./, /q.i.d./ (/quater in die/: "quatro vezes
por dia") e /inter alia/ (entre outras coisas). Estes termos em latim
são utilizados isoladamente, como termos técnicos. Em nomes científicos
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Nome_cient%C3%ADfico> para organismos, o
latim é geralmente o idioma preferido, seguido pelo grego
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_grega_antiga>.
Caixa eletrônico em idioma latino
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Vatican_ATM_in_Latin.jpg>
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Vatican_ATM_in_Latin.jpg>
Caixa eletrônico instalado no Vaticano, exibindo instruções de
utilização em latim

A maior organização que ainda usa o latim em contextos oficiais e


semioficiais é a Igreja Católica
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3lica> (principalmente na
Igreja Católica de Rito Latino
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3lica_de_Rito_Latino>). A
Missa tridentina <https://pt.wikipedia.org/wiki/Missa_tridentina> usa o
latim, apesar do rito romano <https://pt.wikipedia.org/wiki/Rito_romano>
costumar utilizar o vernáculo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Vern%C3%A1culo> local; no entanto, pode
ser e muitas vezes é rezado em latim, particularmente no Vaticano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Cidade_do_Vaticano>. Na verdade, o latim
ainda é a língua padrão oficial do rito romano da Igreja Católica e o
Concílio Vaticano II
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Conc%C3%ADlio_Vaticano_II> apenas
autorizou que os livros litúrgicos fossem traduzidos e, opcionalmente,
usados nas línguas vernáculas. O latim é a língua oficial
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_oficial> da Santa Sé
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Santa_S%C3%A9> e do Vaticano. A Cidade do
Vaticano é também onde está instalado o único caixa eletrônico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Caixa_eletr%C3%B4nico> onde as instruções
são dadas em latim.^[20] <#cite_note-20>

Nos casos em que é importante empregar uma língua neutra, como em nomes
científicos de organismos, costuma-se usar o latim. Muitas instituições
ainda hoje ostentam lemas em latim. Alguns filmes, como /A Paixão de
Cristo <https://pt.wikipedia.org/wiki/The_Passion_of_the_Christ>/,
apresentam diálogos em latim.

Ver também[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=24>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=24>]

* /Appendix Probi <https://pt.wikipedia.org/wiki/Appendix_Probi>/


* Latim macarrónico <https://pt.wikipedia.org/wiki/Latim_macarr%C3%B3nico>
* Lista de expressões jurídicas em latim
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Lista_de_express%C3%B5es_jur
%C3%ADdicas_em_latim>

Referências

1. ↑ <#cite_ref-1> Martins, Maria Cristina (2006). «A Língua Latina:


sua origem, variedades e desdobramentos»

<https://web.archive.org/web/20150924013032/http://www.filologia.org.br/revista/36/
02.htm#>.
Círculo Fluminense de Estudos Filológicos e Linguísticos (CiFEFiL).
/Revista Philologus/ (36). ISSN
<https://pt.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Serial_Number> 1413-6457
<https://www.worldcat.org/issn/1413-6457>. Consultado em 31 de
janeiro de 2015. Arquivado do original
<http://www.filologia.org.br/revista/36/02.htm> em 24 de setembro de
2015
2. ↑ <#cite_ref-2> Viaro, Mário Eduardo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1rio_Eduardo_Viaro> (1999). «A
Importância do Latim na Atualidade»
<http://www.fflch.usp.br/dlcv/lport/pdf/MViaro018.pdf> (PDF). São
Paulo: Unisa. /Revista de Ciências Humanas e Sociais/. *1* (1):
7–12. Consultado em 31 de janeiro de 2015
3. ↑ <#cite_ref-3> Há divergências, entre os historiadores, quanto à
inclusão da Sicília na Magna Grécia. Ver Lomas, Kathryn; /Rome and
the Western Greeks, 350 BC - AD 200: Conquest and Acculturation in
Southern Italy/
<https://books.google.com.br/books?
id=FH2BGdjDA0EC&pg=PA9&lpg=PA9&dq=Sicily+is+not+a+part+of+Magna+Grecia++Strabo,
+Ptolemy&source=bl&ots=5ioyWz5FaP&sig=h9BCJ8IcF7aGX4aahMREziuVESo&hl=pt-
BR&sa=X&ved=0ahUKEwji87LcyejSAhUCQZAKHWUhCyUQ6AEILDAC#v=onepage&q=Sicily%20is%20not
%20a%20part%20of%20Magna%20Grecia%20%20Strabo%2C%20Ptolemy&f=false>.
Routledge, 2005, p.9.
4. ↑ <#cite_ref-4> La storia della lingua latina
<http://www.luzappy.eu/latino_terzad/storia_lingua.htm>. BETTINI,
Maurizio (cur.), /Letteratura e antropologia di Roma antica/, vol.
I, Firenze: La Nuova Italia, 2005.
5. ↑ ^/*Ir para: a <#cite_ref-Fischer_5-0>*/ ^/*b
<#cite_ref-Fischer_5-1>*/ FISCHER, S. R. '/*Uma breve História da
Linguagem*/. São Paulo: Novo Século, 2009.
<http://pt.scribd.com/doc/38541095/Baixar-Livros-net-2B-2BUma-2BBreve-
2BHistoria-2Bda-2BLinguagem>

6. ↑ <#cite_ref-6> Miotti, Charlene M. /Ridentem dicere vervm : o humor


retórico de Quintiliano e seu diálogo com Cícero, Catulo e Horácio /
<http://www.bibliotecadigital.unicamp.br/document/?code=000772890&fd=y>.
Campinas: Unicamp, 2010
7. ↑ <#cite_ref-7> A gramática do pobre
<http://www.filologia.org.br/revista/artigo/2%284%293-11.html>
Arquivado em

<https://web.archive.org/web/20150924013055/http://www.filologia.org.br/revista/art
igo/2%284%293-11.html#>
24 de setembro de 2015, no Wayback Machine
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wayback_Machine>.. Por Salatiel
Ferreira Rodrigues.
8. ↑ <#cite_ref-8> Burney, Charles /A General History Of Music: From
The Earliest Ages to the Present Period/
<https://books.google.com.br/books?
id=aOxCAAAAcAAJ&printsec=frontcover&dq=A+General+History+Of+Music:
+From+The+Earliest+Ages+to+the+Present+2&hl=pt-
BR&sa=X&ei=gURpVY70M8HPsQTBroOIBQ&ved=0CBwQ6AEwAA#v=onepage&q=A%20General%20History
%20Of%20Music%3A%20From%20The%20Earliest%20Ages%20to%20the%20Present%202&f=false>.
Volume 2, p.226.
9. ↑ <#cite_ref-9> Apontamentos sobre a história da evolução da língua
<http://esjmlima.prof2000.pt/hist_evol_lingua/R_GRU-B.HTM> Arquivado
em

<https://web.archive.org/web/20150503075632/http://esjmlima.prof2000.pt/hist_evol_l
ingua/R_GRU-B.HTM#>
3 de maio de 2015, no Wayback Machine
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wayback_Machine>.. Por Guilherme Ribeiro
10. ↑ <#cite_ref-10> A palavra Vênus aqui é plural.
11. ↑ <#cite_ref-11> Curso de Latim. Introdução. Por Frederico José
Andries Lopes.
12. ↑ <#cite_ref-12> WHEELOCK, Frederic M. (2011). /Wheelock's Latin/.
New York: Collins Reference. pp. XXXVII e XXXVIII
13. ↑ <#cite_ref-13> Allen, W. Sidney (William Sidney), 1918- (1989).
/Vox Latina : a guide to the pronunciation of classical Latin/
<https://www.worldcat.org/oclc/28513359> 2nd ed., 1st pbk. ed ed.
Cambridge [England]: Cambridge University Press. ISBN
<https://pt.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Book_Number> 0521379369
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Fontes_de_livros/0521379369>. OCLC
<https://pt.wikipedia.org/wiki/OCLC> 28513359
<https://www.worldcat.org/oclc/28513359> !CS1 manut: Nomes
múltiplos: lista de autores (link
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Nomes_m
%C3%BAltiplos:_lista_de_autores>)
!CS1 manut: Texto extra (link
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Texto_extra>)
14. ↑ <#cite_ref-14> Jones & Sidwell, Peter V. & Keith C. (2012).
/Aprendendo Latim/. São Paulo: Odysseus. pp. p. xx !CS1 manut: Texto
extra (link
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Texto_extra>)
15. ↑ <#cite_ref-15> LOURENÇO, Frederico (2019). /Nova Gramática do
Latim/. Lisboa: Quetzal. pp. pp. 51 &52 !CS1 manut: Texto extra
(link
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Texto_extra>)
16. ↑ <#cite_ref-16> Iniciação ao latim - Zélia de Almeida Cardoso–
Editora Ática SP – 6a Edição 2006
17. ↑ <#cite_ref-17> Grimes, Barbara F. (1996). Barbara F. Grimes, ed.
/Ethnologue: Languages of the World
<https://www.ethnologue.com/language/Languages_of_the_World>/.
Consulting Editors: Richard S. Pittman & Joseph E. Grimes thirteenth
edition ed. Dallas, Texas: Summer Institute of Linguistics, Academic
Pub <https://pt.wikipedia.org/wiki/Ethnologue>. ISBN
<https://pt.wikipedia.org/wiki/International_Standard_Book_Number> 1-55671-026-
7
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Fontes_de_livros/1-55671-026-7>

18. ↑ <#cite_ref-18> Foreign Languages: Italian


<http://www.askoxford.com/languages/culturevulture/italy/diedialect/>,
especificamente: /"Sardo conserva muitas características arcaicas do
latim que desapareceram no italiano, como o som k duro em palavras
como *chelu*, correspondente ao italiano *cielo*."/
19. ↑ <#cite_ref-19> Columbia University Language Resource Center
<http://www.lrc.columbia.edu/lrc/?q=node/194>
20. ↑ <#cite_ref-20> Moore, Malcom (28 de janeiro de 2007). «Pope's
Latinist pronounces death of a language»
<http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/1540843/Popes-Latinist-pronounces-
death-of-a-language.html>.
/The Daily Telegraph
<https://pt.wikipedia.org/wiki/The_Daily_Telegraph>/. Consultado em
16 de setembro de 2009

Ligações externas[editar
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&veaction=edit&section=25>|
editar código-fonte
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&action=edit&section=25>]

Wikipedia <https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Wikipedia-logo-v2.svg>
/*Edição em Latim <https://la.wikipedia.org/wiki/>*/ da Wikipédia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia>
Outros projetos Wikimedia <https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikimedia>
também contêm material sobre este tema:
Wikcionário <https://pt.wiktionary.org/wiki/Special:Search/Latim>
*Definições* <https://pt.wiktionary.org/wiki/Special:Search/Latim> no
Wikcionário <https://pt.wiktionary.org/wiki/P%C3%A1gina_principal>
Wikilivros <https://pt.wikibooks.org/wiki/Special:Search/Latim> *Livros
e manuais* <https://pt.wikibooks.org/wiki/Special:Search/Latim> no
Wikilivros <https://pt.wikibooks.org/wiki/P%C3%A1gina_principal>

* Wikilivros <https://pt.wikibooks.org/wiki/Special:Search/Latim>
* Wikcionário <https://pt.wiktionary.org/wiki/Special:Search/Latim>

* Curso de Latim
<http://www.geocities.ws/direitounifieo/latim/index.htm> em 13
lições. Por Frederico José Andries Lopes.
* Ephemeris, notícias em Latim <http://ephemeris.alcuinus.net/>

[Expandir <#>]

* v
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:L%C3%ADnguas_it
%C3%A1licas>
* d
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss
%C3%A3o:L%C3%ADnguas_it%C3%A1licas&action=edit&redlink=1>
* e
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:L
%C3%ADnguas_it%C3%A1licas&action=edit>

Línguas itálicas <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_it%C3%A1licas>


Latino-falisco <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_latino-faliscas>

* Latim
* Falisco <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_falisca>
* Praenestiniano
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_prenestiniana&action=edit&redlink=1>
* Lanuviano
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_lanuviana&action=edit&redlink=1>
* Capenado
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_capenada&action=edit&redlink=1>

Osco-úmbrico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_osco-%C3%BAmbricas>

* Osco <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_osca>
* Úmbrio <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_umbra>
* Volsco <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_volsca>
* Sabino
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_sabina&action=edit&redlink=1>
* Piceno meridional
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_picena_meridional&action=edit&redlink=1>
* Marso
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_marsa&action=edit&redlink=1>
* Peligno
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_peligna&action=edit&redlink=1>
* Érnico
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%ADngua_
%C3%A9rnica&action=edit&redlink=1>
* Marrucino
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_marrucina&action=edit&redlink=1>
* Pré-samnito
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%ADngua_pr%C3%A9-
samnita&action=edit&redlink=1>
* Sidicino
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_sidicina&action=edit&redlink=1>

Desconhecido

* Sículo
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%ADngua_s
%C3%ADcula&action=edit&redlink=1>?
(possivelmente não é itálico)
* Venético <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_ven%C3%A9tica>?
(possivelmente celta
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_celtas>, transitório ou
independente)
* Équo
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%ADngua_
%C3%A9qua&action=edit&redlink=1>
* Vestino
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=L
%C3%ADngua_vestina&action=edit&redlink=1>
* Lusitano <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_lusitana>?
(possivelmente celta)

Todas as línguas itálicas


<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_it%C3%A1licas>, exceto o
latim, estão extintas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_extinta>; O latim ainda é
usado como língua litúrgica
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_lit%C3%BArgica> da Igreja
Católica <https://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Cat%C3%B3lica>.

[Expandir <#>]

* v
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:L%C3%ADnguas_antigas>
* d
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:L
%C3%ADnguas_antigas>
* e
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:L
%C3%ADnguas_antigas&action=edit>

Línguas antigas
Línguas mortas <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_mortas>
Grego antigo <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_grega_antiga>
*·* Grego ático <https://pt.wikipedia.org/wiki/Grego_%C3%A1tico> *·*
Grego dórico <https://pt.wikipedia.org/wiki/Grego_d%C3%B3rico> *·*
Grego arcado-cipriota
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Grego_arcado-cipriota> *·* Grego eólico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Grego_e%C3%B3lico> *·* Grego jônico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Grego_j%C3%B4nico> *·* Koiné
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Koin%C3%A9> *·* Grego lócrio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Grego_l%C3%B3crio> *·* Grego panfílio
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Grego_panf%C3%ADlio> *·* Grego homérico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Grego_hom%C3%A9rico> *·* Grego micênico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Grego_mic%C3%AAnico>

Língua extinta <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_extinta>


Línguas extintas da África
*·* Fenício antigo
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_fen%C3%ADcia> *·* ǀxam
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_%C7%80xam> *·* Kwadi
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Kwadi> *·* Korana
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_korana> *·* Líbico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADbico> *·* Seroa
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_seroa>
Mítica
Língua adâmica <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_ad%C3%A2mica>
Outras línguas extintas
Hocgracili.jpg <https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Hocgracili.jpg>
*·* Ahom <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_ahom> *·* Arapáso
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Arap%C3%A1so> *·* Cavishana
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_cavishana> *·*
Chicomucelteca
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_chicomucelteca> *·* Cholti
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_cholti> *·* Iazychie
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Iazychie> *·* Idiom Neutral
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Idiom_Neutral> *·* Jargão chinook
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Jarg%C3%A3o_chinook> *·* Liguriano
antigo <https://pt.wikipedia.org/wiki/Liguriano_antigo> *·* Língua
eteocipriota <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_eteocipriota>
*·* Língua geral (Brasil)
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_geral_(Brasil)> *·* Língua
geral paulista
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_geral_paulista> *·* Língua
geral setentrional
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_geral_setentrional> *·*
Guanche <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_guanche> *·* Huarpe
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_huarpe> *·* Lêmnia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_l%C3%AAmnia> *·* Lenca
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_lenca> *·* Longobarda
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_longobarda> *·* Omurano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_omurano> *·* Puri
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_puri> *·* Línguas pré-incas
da bacia do Marañón
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_pr%C3%A9-incas_da_bacia_do_Mara
%C3%B1%C3%B3n>
*·* Língua maia clássica
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_maia_cl%C3%A1ssica> *·*
Moçárabes <https://pt.wikipedia.org/wiki/Mo%C3%A7%C3%A1rabes> *·*
Mongol clássico <https://pt.wikipedia.org/wiki/Mongol_cl%C3%A1ssico>
*·* Nanticoke <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_nanticoke>
*·* Náuatle clássico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1uatle_cl%C3%A1ssico> *·* Njerep
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_njerep> *·* Norn
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Norn> *·* Nukuiní
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Nukuin%C3%AD> *·* Proto-indo-europeu
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Proto-indo-europeu> *·* Shiriana
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_shiriana> *·* Tanema
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_tanema> *·* Tartessiano
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Tartessiano>

Outras línguas
Aramaico <https://pt.wikipedia.org/wiki/Aramaico> *·* Hebraico bíblico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Hebraico_b%C3%ADblico> *·* Líbico
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADbico> *·* Línguas citas
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_citas> *·* Línguas ilírias
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADnguas_il%C3%ADrias> *·* Língua
isaura <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_isaura> *·* Língua
meda <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_meda> *·* Língua peónia
<https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_pe%C3%B3nia> *·* Língua
venética <https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_ven%C3%A9tica>

* <https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Aton_(cropped).svg> Portal
da linguística <https://pt.wikipedia.org/wiki/Portal:Lingu%C3%ADstica>
* <https://pt.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:She-wolf_suckles_Romulus_and_Remus.jpg>
Portal da Roma Antiga <https://pt.wikipedia.org/wiki/Portal:Roma_Antiga>

Controle de autoridade
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Ajuda:Controle_de_autoridade>

* Wd <https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page>: Q397
<https://www.wikidata.org/wiki/Q397>
* AAT <https://pt.wikipedia.org/wiki/Art_%26_Architecture_Thesaurus>:
300388693
<https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?
find=&logic=AND&note=&subjectid=300388693>
* BNCF
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Biblioteca_Nacional_Central_de_Floren%C3%A7a>:
4115 <https://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=4115>
* BNE <https://pt.wikipedia.org/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Espanha>:
XX526920 <https://datos.bne.es/resource/XX526920>
* BNF
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Fran%C3%A7a>:
11935508t <https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11935508t>
* BRE
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Grande_Enciclop%C3%A9dia_Sovi%C3%A9tica>:
2938876 <https://bigenc.ru/text/2938876>
* EBID <https://pt.wikipedia.org/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica>:
ID <https://www.britannica.com/topic/Latin-language>
* Ethnologue <https://pt.wikipedia.org/wiki/Ethnologue>: lat
<https://www.ethnologue.com/language/lat>
* Glottolog <https://pt.wikipedia.org/wiki/Glottolog>: lati1261
<http://glottolog.org/resource/languoid/id/lati1261>
* GND <https://pt.wikipedia.org/wiki/Gemeinsame_Normdatei>: 4114364-4
<https://d-nb.info/gnd/4114364-4>
* HDS
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Dicion%C3%A1rio_Hist%C3%B3rico_da_Su%C3%AD
%C3%A7a>:
011197 <https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/011197>
* LCCN
<https://pt.wikipedia.org/wiki/N
%C3%BAmero_de_controle_da_Biblioteca_do_Congresso>:
sh85074944 <https://id.loc.gov/authorities/sh85074944>
* NDL <https://pt.wikipedia.org/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Dieta>:
00569314 <https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00569314>
* PSH
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Biblioteca_t%C3%A9cnica_nacional_de_Praga>:
6757 <https://psh.techlib.cz/skos/PSH6757>

Obtida de
"https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&oldid=62099663
<https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Latim&oldid=62099663>"
Categoria <https://pt.wikipedia.org/wiki/Especial:Categorias>:

* Latim <https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:Latim>

Categorias ocultas:

* !Páginas com argumentos formatnum não numéricos


<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!P
%C3%A1ginas_com_argumentos_formatnum_n%C3%A3o_num%C3%A9ricos>
* !Predefinição Webarchive wayback links
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!Predefini
%C3%A7%C3%A3o_Webarchive_wayback_links>
* !CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Nomes_m
%C3%BAltiplos:_lista_de_autores>
* !CS1 manut: Texto extra
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Texto_extra>
* !Artigos que carecem de notas de rodapé desde março de 2011
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!Artigos_que_carecem_de_notas_de_rodap
%C3%A9_desde_mar%C3%A7o_de_2011>
* !Artigos de sociedade que carecem de notas de rodapé
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!
Artigos_de_sociedade_que_carecem_de_notas_de_rodap%C3%A9>
* !Artigos bons na Wikipédia em espanhol
<https://pt.wikipedia.org/wiki/Categoria:!Artigos_bons_na_Wikip
%C3%A9dia_em_espanhol>

* Esta página foi editada pela última vez às 01h49min de 23 de


setembro de 2021.
* Este texto é disponibilizado nos termos da licença
Atribuição-CompartilhaIgual 3.0 Não Adaptada (CC BY-SA 3.0) da
Creative Commons
<https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pt>; pode estar
sujeito a condições adicionais. Para mais detalhes, consulte as
condições de utilização
<https://foundation.wikimedia.org/wiki/Condi%C3%A7%C3%B5es_de_Uso>.

* Política de privacidade
<https://meta.wikimedia.org/wiki/Privacy_policy/pt-br>
* Sobre a Wikipédia <https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Sobre>
* Avisos gerais <https://pt.wikipedia.org/wiki/Wikip%C3%A9dia:Aviso_geral>
* Versão móvel
<https://pt.m.wikipedia.org/w/index.php?
title=Latim&mobileaction=toggle_view_mobile>
* Programadores
<https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/How_to_contribute>
* Estatísticas <https://stats.wikimedia.org/#/pt.wikipedia.org>
* Declaração sobre ''cookies''
<https://foundation.wikimedia.org/wiki/Cookie_statement>
* Ativar antevisões <#>

* Wikimedia Foundation <https://wikimediafoundation.org/>


* Powered by MediaWiki <https://www.mediawiki.org/>

Você também pode gostar