¶nh h−ëng cña nhiÔu liªn ký tù ISI

trong hÖ thèng CDMA

Kh¸i niÖm ISI

NhiÔu liªn ký tù, viÕt t¾t lµ ISI - Inter Symbol Interference, ®−îc coi nh− hÖ qu¶ tÊt yÕu cña
hÖ thèng th«ng tin v« tuyÕn lÉn h÷u tuyÕn. ISI ®· ®−îc chó ý ®Õn ngay tõ thêi kú ®Çu cña truyÒn
dÉn th«ng tin: truyÒn c¸c b¶n tin ®iÖn b¸o sö dông b¶ng m· Morse
§èi víi tÝn hiÖu khi truyÒn th× d−êng nh− chóng cã khuynh h−íng tr¶i réng ra (spreading)
Biªn ®é
(a)

Thêi gian
Thêi gian ký hiÖu

Biªn ®é
(b)

Thêi gian
Tr¶i trÔ
H×nh 1: (a) TÝn hiÖu ph¸t - (b) TÝn hiÖu thu
vÒ mÆt thêi gian vµ suy gi¶m (smearing) vÒ mÆt biªn ®é t¹i ®Çu thu (H×nh 1). HiÖn t−îng nµy lµ
do tÝnh chÊt cña m«i tr−êng th«ng tin vµ kho¶ng c¸ch truyÒn dÉn. Mét gi¶i ph¸p ®¬n gi¶n ®Ó kh¾c
phôc hiÖn t−îng nµy lµ sö dông c¸c tr¹m trung gian (c¸c tr¹m lÆp) gióp h¹n chÕ sù biÕn thiªn ®é
réng xung vµ biªn ®é tÝn hiÖu.
§Ó cã thÓ h×nh dung vÒ ISI, ta kh¶o s¸t tr−êng hîp nhiÔu gi÷a c¸c bit kÒ cËn: chuçi bit ®−îc
truyÒn lµ 1 0 1 1 0 1, sö dông xung vu«ng. (Trªn thùc tÕ d¹ng cña nh÷ng xung vu«ng nµy ®−îc
biÓu thÞ b»ng ®−êng ®øt nÐt) (H×nh 2).
Biªn ®é
1 3 4

Thêi

2 5

H×nh 2: D¹ng xung cña chuçi bit 1 0 1 1 0 1 ®−îc truyÒn

 TÝn hiÖu nhËn ®−îc t¹i ®Çu thu sÏ cã d¹ng nh− H×nh 3.
NhiÔu tõ bit 2
Biªn ®é NhiÔu tõ bit 1 vµ 3 sang 4
vµ 2 sang 3

1 3 4

Thêi gian
2 5

H×nh 3: HiÖn t−îng tr¶i thêi gian vµ suy gi¶m biªn ®é

So s¸nh víi hiÖn t−îng tr¶i vÒ mÆt thêi gian vµ suy gi¶m vÒ mÆt biªn ®é cña tÝn hiÖu Morse
nh− H×nh 1, th× ¶nh h−ëng cña chóng râ rµng nghiªm träng h¬n: mçi xung t−¬ng øng víi tõng bit
"dµn tr¶i" vµ ¶nh h−ëng tíi xung bªn c¹nh (¶nh h−ëng tõ bit 1 vµ 2 sang bit 3, bit 2 vµ 3 sang bit
4)
VËy tÝn hiÖu sau khi kh«i phôc t¹i ®Çu thu sÏ nh− thÕ nµo?
ViÖc kh«i phôc l¹i tin tøc nguyªn thñy t¹i ®Çu thu phô thuéc vµo viÖc quyÕt ®Þnh møc t¹i
c¸c thêi ®iÓm lÊy mÉu t−¬ng øng víi ®Çu ph¸t. HiÖn t−îng biÕn d¹ng ®é réng xung vµ biªn ®é
cña tõng bit g©y ¶nh h−ëng ®Õn c¸c bit l©n cËn, t¹o nªn sù giao thoa gi÷a chóng vµ nh− trong
H×nh 4, nguy c¬ x¶y ra lçi ë bit thø 3 lµ nhiÒu nhÊt.

Biªn ®é
1 4

Thêi gian
2 5

H×nh 4: Sù kh«i phôc tÝn hiÖu t¹i ®Çu thu

NhiÔu liªn ký tù chÝnh lµ hiÖn t−îng tr¶i ra vÒ mÆt thêi gian (spreading) vµ suy gi¶m
vÒ mÆt biªn ®é (smearing) - nãi c¸ch kh¸c lµ sù biÕn ®æi ®é réng vµ biªn ®é - tõ mét ký tù
sang c¸c ký tù l©n cËn, g©y khã kh¨n trong viÖc kh«i phôc tin tøc t¹i ®Çu thu. HiÖn t−îng ISI
cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã cã thÓ kÓ ®Õn nh−: läc sai, pha ®inh (®Æc biÖt lµ pha ®inh
lùa chän tÇn sè), hoÆc do c¸c thiÕt bÞ phi tuyÕn,… ISI kh«ng x¶y ra ®èi víi mét vµi hÖ thèng, ¶nh
h−ëng nhiÒu ®èi víi th«ng tin v« tuyÕn…

¶NH H¦ëNG CñA ISI TRONG HÖ THèNG TH¤NG TIN CDMA

Nguyªn nh©n g©y ra ISI do nhiÒu yÕu tè, tuy nhiªn phÇn lín lµ do pha ®inh chän lùa tÇn sè
(frequency selective fading).
Pha ®inh lùa chän tÇn sè
HiÖn t−îng fading Ýt ¶nh h−ëng ®Õn hÖ thèng th«ng tin, ®Æc biÖt lµ th«ng tin di ®éng chÝnh
lµ fading ph¼ng (flat fading). HiÖn t−îng nµy ®−îc g©y ra khi tr¶i trÔ ng¾n h¬n chu kú ký hiÖu
(H×nh 5), dÉn ®Õn sù dao ®éng trong vßng mét ký hiÖu.
TD: tr¶i trÔ
TS: chu kú ký hiÖu

H×nh 5: Kªnh pha ®inh ph¼ng

 Pha ®inh chän lùa tÇn sè lµ hÖ qu¶ cña hiÖn t−îng tr¶i trÔ lín h¬n so víi chu kú ký hiÖu. V×
vËy, n¨ng l−îng cña mét ký hiÖu tr¶i qua c¸c ký hiÖu l©n cËn (H×nh 6).. ChÝnh v× thÕ mµ fading
chän lùa tÇn sè ®−îc coi nh− nguyªn nh©n chÝnh g©y ra ISI chø kh«ng ph¶i fading ph¼ng.
Nh− vËy, ®Ó biÕt ®−îc ¶nh h−ëng cña ISI lªn mét hÖ thèng th«ng tin, ta ph¶i so s¸nh hÖ
thèng kh«ng triÖt ISI vµ hÖ thèng triÖt ISI. Tuy nhiªn, trªn mét ph−¬ng diÖn nµo ®ã, lý thuyÕt vÒ
pha ®inh ch¼ng h¹n, chóng ta vÉn cã thÓ so s¸nh gi÷a 2 hÖ thèng: mét hÖ thèng chÞu ¶nh h−ëng
nhiÒu cña fading chän lùa tÇn sè vµ mét hÖ thèng ®· h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt fading chän lùa
tÇn sè.

TD: tr¶i trÔ

TS: chu kú ký hiÖu

H×nh 6: Kªnh pha ®inh chän lùa tÇn sè

Møc ®é ¶nh h−ëng cña ISI trong c¸c HÖ thèng CDMA
Cã nhiÒu h×nh thøc ®a truy nhËp kh¸c nhau trong th«ng tin di ®éng (TDMA - Time Division
Multiple Access, OFDM - Orthogonal Frequency Division Multiplexing, FHMA - Frequency
Hopping Multiple Access, SDMA - Space Division Multiple Aceess, DS/CDMA - Direct
Spreading/Code Division Multiple Access, MC-CDMA - Multi Carrier CDMA). Tuy nhiªn ë ®©y
ta chØ ®Ò cËp ®Õn 2 hÖ thèng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn kü thuËt tr¶i phæ, ®ã chÝnh lµ DS/CDMA
va MC-CDMA.
- HÖ thèng ®a truy nhËp ph©n chia theo m∙ tr¶i trùc tiÕp DS/CDMA
So víi c¸c hÖ thèng CDMA kh¸c nh− FHMA vµ SDMA, DS/CDMA tá ra hiÖu qu¶ vµ ®¬n
gi¶n h¬n nhiÒu, cho nªn ta xem DS/CDMA nh− mét ®¹i diÖn cho hÖ thèng CDMA.
Nguyªn lý tr¶i phæ cña DS/CDMA lµ tÝn hiÖu ng−êi dïng ®−îc ®iÒu chÕ bëi mét chuçi tÝn
hiÖu gi¶ ngÉu nhiªn, thuËt ng÷ th−êng dïng lµ chuçi chip. L−u ý DS/CDMA biÕn ®æi tõ ®¬n vÞ bit
sang chip - víi chu kú chip nhá h¬n bit rÊt nhiÒu (1 chip cã ®é réng chØ b»ng 0,8138µs). Do chu
kú nhá nh− vËy, ¶nh h−ëng cña pha ®inh chän lùa tÇn sè lµ ®−¬ng nhiªn. Do ®ã cã thÓ nãi r»ng
bªn c¹nh nh÷ng −u ®iÓm cña m×nh, hÖ thèng DS/CDMA ®−îc coi lµ chÞu ¶nh h−ëng tõ ISI nhiÒu
h¬n c¶, nhÊt lµ khi nhu cÇu th«ng tin còng nh− tèc ®é truyÒn dÉn cao.

HÖ thèng ®a truy nhËp ph©n chia theo m∙ ®a sãng mang MC-CDMA

MC-CDMA lµ sù kÕt hîp gi÷a OFDM vµ CDMA. MC-CDMA thùc hiÖn m· hãa trùc tiÕp
trong miÒn tÇn sè ®Ó ph©n biÖt c¸c ng−êi dïng kh¸c nhau. Do ®ã hç trî ®−îc nhiÒu thuª bao h¬n,
t¹o hiÖu qu¶ ®èi víi chèng pha ®inh chän lùa tÇn sè (mét phÇn do sö dông nhiÒu tÇn sè, mét phÇn
do kh«ng chuyÓn ®æi chu kú bit sang chu kú chip). Nh− vËy, cã thÎ nãi MC-CDMA ®· "biÕn"
pha ®inh chän lùa tÇn sè thµnh fading ph¼ng - dÉn ®Õn kh«ng ph¶i chÞu ¶nh h−ëng cña nhiÔu liªn
ký tù ISI.
Tãm l¹i, MC-CDMA lµ mét hÖ thèng th«ng tin di ®éng lý t−ëng trong t−¬ng lai, chèng
®−îc ISI ngay c¶ trong ®iÒu kiÖn hç trî cho nhiÒu thuª bao víi l−îng th«ng tin vµ tèc ®é truyÒn
dÉn lín. Ta chØ cßn ph¶i kh¶o s¸t ¶nh h−ëng cña ISI trong hÖ thèng DS/CDMA. Tuy nhiªn cã thÓ
triÖt nhiÔu ISI trong hÖ thèng DS/CDMA b»ng c¸ch thiÕt kÕ tèi −u c¸c m¸y thu cho phï hîp.

¶nh h−ëng cña ISI ®èi víi hÖ thèng DS/CDMA

 Møc ®é ¶nh h−ëng cña ISI lªn hÖ thèng DS/CDMA theo IEEE gåm cã 3 cÊp ®é sau:
- CÊp ®é 1: kh«ng cã ISI (without ISI) - cßn gäi lµ kªnh b¨ng hÑp (narrowband channel) -
tøc hÖ thèng chØ chÞu ¶nh h−ëng cña pha ®inh ph¼ng.
- CÊp ®é 2: ISI nhá (mild ISI) - cßn gäi lµ kªnh b¨ng réng (wideband channel) - møc ®é
nµy x¶y ra khi tr¶i trÔ gÇn b»ng 2 lÇn chu kú ký hiÖu.
- CÊp ®é 3: ISI lín (strong/severe ISI) - còng gäi lµ kªnh b¨ng réng (wideband channel) -
møc ®o nµy x¶y ra khi tr¶i trÔ b»ng 3 ®Õn 4 lÇn chu kú ký hiÖu.
3 møc ®é trªn t−¬ng øng víi 3 vïng: khu vùc n«ng th«n hoÆc ngo¹i «, khu vùc thµnh phè Ýt
d©n c−, khu vùc thµnh phè ®«ng d©n c− vµ nhiÒu nhµ cao tÇng.
¶nh h−ëng cña ISI lªn hÖ thèng DS/CDMA bao gåm:
1. Lµm gi¶m th«ng sè SINR (Signal to Interference and Noise Ratio), tõ ®ã lµm t¨ng BER
(Bit Error Ratio), lµm gi¶m chÊt l−îng tÝn hiÖu, khã kh¨n trong viÖc kh«i phôc tÝn hiÖu
ban ®Çu
2. Gi¶m SINR, lµm gi¶m SIR, g©y rít cuéc gäi (dropped call)
3. G©y ra nhiÔu liªn ng−êi dïng (inter-user interference) tõ ®ã giíi h¹n dung l−îng (sè
ng−êi sö dông) trong 1 tÕ bµo
4. Anh h−ëng ®Õn th«ng sè Lçi trung b×nh b×nh ph−¬ng MSE (Mean Square Error), g©y lçi
t¹i m¸y thu
Trong ®ã, ¶nh h−ëng lµm gi¶m SINR lµ ®¸ng kÓ nhÊt, v× truyÒn sãng trong kh«ng gian v«
tuyÕn víi nhiÒu yÕu tè vÉn g©y ra nhiÔu liªn ng−êi dïng vµ rít cuéc gäi; mÆt kh¸c, hÖ thèng
DS/CDMA cã nhiÒu kü thuËt gióp h¹n chÕ rÊt hiÖu qu¶ hai ¶nh h−ëng trªn. Cho nªn ¶nh h−ëng
cña ISI lªn 2 th«ng sè SINR vµ BER ®−îc tËp trung kh¶o s¸t nhiÒu h¬n trong qu¸ tr×nh nghiªn
cøu.
KÕt luËn
Nh− vËy, ISI ®−îc coi lµ nguyªn nh©n cña nhiÒu hiÖn t−îng ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng tÝn
hiÖu trong hÖ thèng th«ng tin CDMA. VÊn ®Ò triÖt nhiÔu ISI cÇn ®−îc nghiªn cøu cô thÓ ®Ó n©ng
cao chÊt l−îng cho hÖ thèng CDMA.

TRUNG V¡N