Você está na página 1de 4

UNIVERSIDADE FEDERAL DE SERGIPE

DEPARTAMENTO DE LETRAS VERNÁCULAS


COMPONENTE CURRICULAR: FUNDAMENTOS DA LÍNGUA LATINA
PROFESSOR ME. JOHNE PAULINO BARRETO

(MATERIAL 3): A PRIMEIRA DECLINAÇÃO

1. Declinação

O conjunto de casos a que está sujeito o nome é a declinação. A conjugação está


para o verbo, assim como a declinação para o nome. Em latim, a posição não altera a função
das palavras.

Casos Funções

Nominativo sujeito, predicativo do sujeito


Genitivo adjunto adnominal restritivo
Dativo objeto indireto
Acusativo objeto direto
Vocativo vocativo
Ablativo adjunto adverbial

Obs.: O locativo, apesar de raro, é um circunstante de lugar (adjunto adverbial de lugar)


declinado como o genitivo singular -ae, “Romae” (em Roma).

2. A primeira declinação: genitivo singular –ae. Substantivos femininos (em geral)


 Os substantivos da 1ª declinação são femininos, com exceção daqueles que designam
profissões, como poeta, -ae; agricola, -ae; nauta, -ae; incola, -ae, pirata, -ae.

CASOS SINGULAR PLURAL

NOMINATVO femin-a (a mulher) femin-ae (as mulheres)


GENITIVO femin-ae (da mulher) femin-arum (das mulheres)

DATIVO femin-ae (à/para a mulher) femin-is (as/para as mulheres)

ACUSATIVO femin-am (a mulher) femin-as (as mulheres)

ABLATIVO femin-ā (com/por causa da femin-is (com/por causa das


mulher) mulheres)

VOCATIVO femin-a (ó, mulher) femin-ae (ó, mulheres)

 Algumas palavras da primeira declinação:


lupa, -ae: loba (lupanar); musca, -ae: mosca
serva, ae: serva, escrava (serviçal) amica, -ae: amiga
regīna, -ae: rainha gallīna, -ae galinha
laetitĭa, -ae: alegria, felicidade philosophia, -ae: filosofia
luna, -ae: lua (lunar) domĭna, -ae: senhora
stella, -ae: estrela (estelar) silva, -ae: floresta
aqua, -ae: água (aquoso) Lucĭa, -ae: Lúcia
aquīlla, -ae: águia Aemilĭa, -ae: Emília
ciconĭa, -ae: cegonha lacrĭma, -ae: lágrima (lacrimejar)

AGORA É SUA VEZ!


Decline, em todos os casos, no singular e no plural, os seguintes nomes da primeira
declinação: rosa, -ae; nauta, -ae; fabŭla, -ae.

EXERCÍCIOS:

1. Traduzir em latim:

VOCABULÁRIO
águia – aquĭla, -ae marinheiro – nauta, -ae (m.)
asa – ala, -ae pena – penna, pennae (f.)
coroa – corōna, -ae pomba – colūmba, -ae (f.)
criada – ancīlla, -ae província – provinĭa, ae (f.)
escrava – serva, -ae rainha – regīna, -ae
filha – filĭa, filĭae Roma – Roma, Romae
lavrador – agricŏla, -ae (m.)
a) A filha (suj.) da rainha.
b) A coroa (suj.) da filha.
c) As coroas (suj.) da rainha.
d) As filhas (suj.) das rainhas.
e) A pena (obj. dir.) das pombas.
f) As penas (obj. dir.) da pomba.
g) Ó escrava da rainha.
h) Ó rainha das escravas.
i) Os marinheiros (suj.) da rainha.
j) Os lavradores (obj. dir.) da província.
k) Para as criadas da filha da rainha.
l) As penas (suj.) da águia da filha da rainha.
m) Ó lavradores da rainha.
n) Ó rainha dos marinheiros.
o) Pena (suj.) para a asa da águia.
p) Penas (obj. dir.) às asas das águias.
q) As águias (suj.) do agricultor em Roma.

2. Traduzir em português.

VOCABULÁRIO
agricŏla, -ae (m.) – agricultor
aquĭla, -ae – águia
colūmba, -ae – pomba
culpa, culpae (f.) – culpa
et (conjunção) – e
filĭa, -ae: filha
fuga, -ae – fuga
glorĭa, glorĭae – glória
Graecia, Graeciae (f.) – Grécia
ignavĭa, ignavĭae – covardia
incŏla, -ae (m.) – habitante
insŭla, -ae (f.) – ilha
laetitĭa, -ae – alegria
nauta, -ae (m.) – marinheiro
o (interjeição) – ó
patrĭa, patrĭae – pátria
poëta, poëtae (m.) – poeta
regīna, reginae – rainha
statua, statuae – estátua
victorĭa, victorĭae - vitória
via, viae – via, caminho
a) Gloriă (nom.) poetarum.
b) Victoriă (nom.) nautārum.
c) Fuga (nom.) aquĭlae (gen.).
d) Filĭae (nom.) Graeciae (gen.).
e) Poëtae (dat.) victorĭae (gen.).
f) Aquĭlis (dat.) et columbis.
g) O incŏla insŭlae (gen.).
h) Ignaviā (ablat.) nautārum.
i) Laetitĭae (dat.) incolārum insulārum.
j) Culpā filĭae regīnae.
k) Statuae (nom.) poetārum patrĭae (gen.).
l) Agricŏlae (nom.) et nautae filĭae (dat.) regīnae.
m) Poeta (voc.).
n) Rosa (nom.) poetae (gen.) viae.

REFERÊNCIAS
ALMEIDA, Napoleão Mendes de. Gramática latina: curso único e completo. 30ª ed.
São Paulo : Editora Saraiva, 2011.
CART, A; GRIMAL, P.; LAMAISON, J.; NOIVILLE, R.. Gramática latina. 5ª ed. São
Paulo: T.A. Queiroz: Ed. Da universidade de São Paulo, 1986.

Você também pode gostar