Você está na página 1de 3

!!

Projekty AVT

Uniwersalny czstociomierz
Poniszy ukad jest kompletnym miernikiem czstotliwoci o elastycznej budowie elektronicznej i mechanicznej. Pozwala to, przy odpowiednim oprogramowaniu mikrokontrolera, na wykorzystanie go do wikszoci projektw wymagajcych bezporedniego lub poredniego pomiaru czstotliwoci. Do najwaniejszych cech podkrelajcych elastyczno moduu nale: - zastosowanie mikrokontrolera typu Flash, - moliwo wykorzystania dwch wej licznikw-przerwa, - wstpny dzielnik czstotliwoci, - dodatkowe wejcie dla sygnaw analogowych, - moliwo podczenia klawiatury, - zwarta konstrukcja pozwalajca si rozbi na trzy mniejsze kawaki. Parametry caego moduu s dobre, ale mona je jeszcze poprawi i to bez ingerencji w ukad elektroniczny. Posuy do tego celu moe m.in.: wprowadzenie arytmetyki, zmiana sposobu pomiaru i dopisanie zoonych funkcji uytkowych. Istnieje te moliwo zastosowania identycznego mikrokontrolera o wikszej pojemnoci programu (AT89 C4051) lub nawet znacznie szybszego z rodziny AVR (AT90S2313 - konieczna wymiana kwarcu i ukadu zerowania). W przyszoci moe to rozszerzy list zastosowa moduu i ewoluowa w kierunku powstania bardziej zoonych konstrukcji. Doczone programy wynikowe pozwalaj na wykorzystanie miernika midzy innymi do takich projektw EdW jak: Falomierz-generator w.cz. (kit AVT 2108, EdW7/96) - FR6_1.hex lub FR6_2.hex; Prosty generator w.cz. ( kit AVT 2127, EdW1/97); Prosty odbiornik nasuchowy KF (kit AVT 2133, EdW2/97); Generator funkcji (kit AVT 2114, EdW 5/97); Generator/falomierz w.cz. (kit AVT 2478, EdW3/01); Uniwersalny generator (kit AVT 2495, EdW7/01); Szerokopasmowy generator KF (EdW5/02); Odbiornik nasuchowy CW-SSB (kit AVT 2148, EdW7/97) - FR6_4.hex lub FR6_5.hex; Transceiver SSB ANTEK (RX) (kit AVT 2310, EdW9-12/98) - FR6_5.hex lub FR6_7.hex Programy wynikowe: 1. Program FR6_1.hex - bezporedni odczyt czstotliwoci z automatyczn zmian zakresw. Moliwo zatrzymania wyniku przez zwarcie CON1. Dzielnik /64. 2. Program FR6_2.hex - jak poprzedni, dzielnik /32. 3. Program FR6_3.hex - jak poprzedni, dzielnik /128. 4. Program FR6_4.hex - poredni pomiar czstotliwoci z uwzgldnieniem wartoci +455kHz lub - 455kHz (przy zwartym CON1). Dzielnik /32. 5. Program FR6_5.hex - poredni pomiar czstotliwoci z uwzgldnieniem wartoci +455kHz/USB lub +455kHz/LSB (przy zwartym CON1). Dzielnik /32. 6. Program FR6_6.hex - poredni pomiar czstotliwoci z uwzgldnieniem wartoci +6.00MHz lub - 6.00MHz (przy zwartym CON1). Dzielnik /32. 7. Program FR6_7.hex - poredni pomiar czstotliwoci z uwzgldnieniem wartoci +6.00MHz/USB lub 6.00MHz/LSB (przy zwartym CON1). Dzielnik /32. Podstawowe dane techniczne dla programw FR6_1...3.HEX: - zakres mierzonych czstotliwoci: zakres A, brak dzielnika (fr6_1...3.hex) 1Hz...921kHz - czas pomiaru ok. 1s, zakres B...Div /32 (74HC393, fr6_2.hex) 100Hz...29,5MHz - czas pomiaru ok. 0,33s, zakres B...Div /64 (74HC393, fr6_1.hex) 100Hz...40MHz - czas pomiaru ok. 0,66s, zakres B...Div /64 (74AC393, fr6_1.hex) 100Hz...59MHz czas pomiaru ok. 0,66s, zakres B...Div /128 (74AC393, fr6_3.hex) 100Hz... 100MHz - czas pomiaru ok. 1,32s, - max. czstotliwo wejcia analogowego ok. 50MHz/110mV, - maksymalny odczyt wyniku na 6 wywietlaczach LED,

2718

- odczyt zakresu 3 diody LED + kropki dziesitne, - automatyczna zmiana zakresw powyej 921kHz, - wygaszanie nieznaczcych zer do jednego, - jeden statyczny wcznik zmieniajcy stan pracy CON1 - HOLD. Schemat ideowy moduu pokazany jest na rysunku 1. Jak wida, modu miernika jest wyposaony w dwa wejciowe pomiarowe. Pierwsze wejcie - analogowe, to prosty wzmacniacz szerokopasmowy oparty o szybki tranzystor Q1. Jego zadaniem jest uformowanie przebiegu wejciowego do poziomu akceptowanego przez ukady TTL. Prostota tego wejcia jest okupiona szybko malejc czuoci przy wzrocie czstotliwoci. Drugie wejcie - cyfrowe - jest bezporednio doprowadzone do ukadw zliczajcych, tzn. na wejcie dzielnika wstpnego U1A oraz wejcie licznika T1 i wejcie przerwania zewntrznego INT1 ukadu U2. Dzielnik wejciowy zbudowany zosta za pomoc dwch szeregowo poczonych licznikw modulo 16 (U1A i U1B), a jego podzia moemy atwo ustawi na jeden z czterech (/32/64/128/256) kropl lutowia. Taki sposb poczenia licznika z mikrokontrolerem pozwala na hardwarowe ustawianie stopnia podziau dzielnika i jednoczenie uniemoliwia odczyt najmniej znaczcych bitw bezporednio z licznika U1. Zadaniem dzielnika w ukadzie jest ograniczenie maksymalnej czstotliwoci mierzonej do poziomu akceptowanego przez wejcie licznika mikrokontrolera. W tym przypadku jest to stosunkowo tani ukad AT89C2051 taktowany maksymalnym zegarem 24MHz. Pozwala to teoretycznie (twierdzenie Nyquista) zlicza impulsy do 1MHz. Ukad U2 posiada tyko 15 linii I/O, co doprowadzio do koniecznego rozszerzenia liczby wyj potrzebnych do obsugi wywietlaczy LED. Do tego celu posuy powszechnie stosowany w ukadach mikroprocesorowych 8-bitowy rejestr przesuwny U3.

Opis ukadu

E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h

17

Projekty AVT
Rezystory R13-R21 ograniczaj prd wywietlaczy do bezpiecznej wartoci. Wszystkie wywietlacze (cznie z diodami LED) s sterowane kolejno od najstarszego do najmodszego poprzez klucze tranzystorowe Q2-Q8. Pozwala to na jednoczesne wplecenie do programu sekwencyjnej obsugi klawiatury, zcze CON2 i zcze czytajce CON1. Elementy C6, R3 s odpowiedzialne za poprawny start (RESET) ukadu U2. Linie P1.0 i P1.1 wewntrznie nie posiadaj elementw podcigajcych (do wysokiego stanu), dlatego do prawidowej pracy wywietlacza konieczny jest rezystor podcigajcy R4. Cay modu jest zasilany napiciem staym 5V, ktrego dostarcza scalony stabilizator napicia U4. Transformator dostarczajcy napicia potrzebnego do zasilania ukadu powinien mie moc ok. 6-8W. Wyprowadzenie od mikrokontrolera dwch wej licznikw (T0, T1) i dwch wej przerwa zewntrznych (INT0, INT1) pozwolio na wyeliminowanie multipleksera wejciowego. Jednoczenie stao si moliwe (przy odpowiednim programie) dokonanie pomiaru dwch licznikw zsynchronizowanych z sygnaem wejciowym. Taka metoda pomiaru pozwala na bardzo dokadny pomiar niskich czstotliwoci i znaczne skraca czas bramkowania dla niskich i wysokich czstotliwoci. Dokadny opis sposobu pomiaru synchronizowanego zboczem opisa pan Sawomir Surowiski w EP12/96.
Rys. 1 Schemat ideowy moduu

Programy wynikowe doczone do moduu wykorzystuj klasyczn metod pomiaru opart o stay czas bramkowania. Pozwolio to na znaczne skrcenie czasu potrzebnego do napisania programu (asembler) i jednoczenie zmniejszyo kod wynikowy. Na rysunku 2 przedstawiona zostaa propozycja schematu klawiatury obsugiwanej sekwencyjnie. Takie uproszczenie klawiatury do niezbdnego minimum byo moliwe dziki wewntrznej konstrukcji portw mikro-

kontrolera. Celem zastosowanych diod przeczajcych jest zapobieenie bdnemu zapalaniu wywietlaczy podczas jednoczesnego przycinicia wicej ni jednego przycisku. W praktyce czsto bywa tak, e miernik czstotliwoci podczas pomiaru obcia ukad badany. Objawia si to znacznym odstrojeniem ukadu badanego lub cakowitym zanikiem jego oscylacji. Recept na takie przypadki moe by dodatkowa sonda zwikszajca znacznie oporno wejciow i zmniejszajca przenikanie zakce od strony czstociomierza do ukadu badanego. Schemat takiej sondy przedstawia rysunek 3. Jak wida, jest to typowy wtrnik rdowy zbudowany na tranzystorze BF245. Gwny modu czstociomierza skada si z trzech jednostronnych pytek drukowanych pokazanych na rysunku 4. Jeli chcemy zachowa zwart konstrukcj caoci, to nie odcinamy pytki zasilacza od pytki miernika. Monta elementw przeprowadzamy zgodnie z obowizujcymi reguami tzn. rozpoczynamy od najniszych (zworek), a koczymy na najwyszych (elektrolitach). Dobrym zwyczajem jest pod ukady scalone zamontowa podstawki, a na ukad scalony stabilizatora U4 zastosowa niewielki radiator. Na rysunku 5 przedstawiono zalecany sposb poczenia pytki wywietlaczy z pytk miernika. Dokonujemy tego za pomoc spoiwa lutowniczego. Rwnie za

Monta i uruchomienie

Rys. 2 Schemat klawiatury obsugiwanej sekwencyjnie Rys. 3 Schemat ideowy sondy

18

E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h

Projekty AVT
pomoc spoiwa lutowniczego ustawiamy podzia dzielnika zalenie od wpisanego programu wynikowego. Poprawnie zmontowany miernik z zaprogramowanym mikrokontrolerem programem fr6_1.hex powinien po wczeniu napicia zasilania wywietla 0 i zapali diod zakresu Hz. Strojenie miernika polega na dokadnym zestrojeniu generatora wzorcowego, ktrym jest oscylator mikrokontrolera z elementami zewntrznymi X1,C3-C5. Czstotliwo ta powinna dokadnie wynosi 24.000MHz, a jej sprawdzenia naley dokona na wyprowadzeniu 4 ukadu U2. Poniewa rozrzut parametrw kwarcw (zalenie od producenta) jest do duy, moe si okaza konieczna zmiana wartoci kondensatorw C4 i C5. Po uzyskaniu prawidowych wskaza pracy oscylatora naley na wejcie cyfrowe miernika poda przebieg TTL, np. o wartoci kilkuset kHz. Nastpnie trymerem C3 ustawiamy identyczny wynik na wywietlaczu moduu czstociomierza co podany przebieg wejciowy. Wzorcem poprawnoci wskaza moduu powinien by inny czstociomierz o wikszej rozdzielczoci cyfr. Uzyskanie identycznych wskaza na obu miernikach
Rys. 4 Schemat montaowy moduu

wiadczy o ukoczeniu strojenia i gotowoci moduu do przewidzianej pracy. Rysunki dodatkowych pytek drukowanych (klawiatury i sondy) przedstawia rysunek 6. Obie pytki, po prawidowym zmontowaniu, nie wymagaj adnego strojenia i s gotowe do pracy. Rys. 5 Sposb poczenia pytki wywietlaczy Doczony model miernika z pytk miernika (pomimo ukadu typu HC) na wejciu analogowym wska- Rys. 6 Schemat montaowy klawiatury i sondy zywa poprawnie do 56MHz/ 911mV. Aktualnie jestem w trakcie koczenia preskalera z ukadem SAB6456 do 1GHz (dodatkowa pytka do moduu). Jeli bdzie zainteresowanie takim ukadem, to zostanie on opublikowany na amach EdW. Programy rdowe i wynikowe mona cign ze strony internetowej EdW z dziau FTP. Roman Biadalski roman.biadalski@edw.com.pl

Wykaz elementw Modu


Rezystory
R1* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68k R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k R3,R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k R5-R12 . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,5k R13-R21 . . . . . . . . . . . . . . . . . .120 R22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .750 Q2-Q8 . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC558B U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74HC393 U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . .AT89C2051 U3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74LS164 U4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7805 W1-W3 . . . . . .LA5642-11-P czerwone

Inne
X1 . . . . . . . . . . . . . . . . . .24.000MHz CON1-CON4 . . . .18 szpilek goldpinw CON5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ARK2 Podstawka 14pin - 2szt. Podstawka 20pin

Kondensatory
C1 . . . . . . . . . . . . . . .1F ceramiczny C2,C7,C9,C11, C13 . . . . . . . . . .100nF C3 . . . . . . . . . . . . . . .10-40pF trymer C4* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10pF C5* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33pF C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10F C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100F C10 . . . . . . . . . . . . . . . . .220-470F C12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47F C14 . . . . . . . . . . . . . . . .1000F/16V C15-C18 . . . . . . . . . . . . . . . .10-22nF

Sonda
R23 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1M R24 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,2k C19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22pF C20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22-47nF Q9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BF245B L1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7H

Pprzewodniki
D1-D3 . . . . . . . . .LED 3mm czerwone D4 . . . . . . . . . . . . . . . .RB154 mostek Q1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BF240

Klawiatura
S1-S7 . . . . . . . . . . . . . . . .mikoswitch D5-D11 . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148

Pytka drukowana jest dostpna w sieci handlowej AVT jako kit szkolny AVT-2718

E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h

19

Você também pode gostar