Economie

Ik hou van Itali, ik vlieg met Alitalia.

De Italiaanse premier Silvio Berlusconi lanceert de slogan die de Italiaanse luchtvaartmaatschappij mee van het bankroet moet redden.

Opinie door Ingrid Van Daele

Even het parlement vergeten
Op 23 juli, lang na de begrotingscontrole, raakte het rapport van de Nationale Bank over de notionele interest bekend. Via de pers nog wel. Het parlement moet zich met steeds minder informatie tevredenstellen.
GF

ALITALIA Schuldeisers staan in de kou.

Luchtvaart Redding is nabij voor Alitalia

Als een wilde weldoener op het toneel verschijnen, dat is het handelsmerk van de Italiaanse premier Silvio Berlusconi. Deze keer heeft hij er persoonlijk voor gezorgd dat de zieltogende luchtvaartmaatschappij Alitalia een doorstart kan maken.

litalia raakte in april in acute problemen toen de geplande overname door Air France-KLM in het water viel. De Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij raakte het niet eens met de vakbonden bij de nationale luchtvaartmaatschappij, maar haakte ook af doordat Berlusconi in volle verkiezingsstrijd stelde dat de nationale trots niet in buitenlandse handen mocht vallen. Zodra zijn regering was aangetreden, moest Berlusconi meteen in de schatkist graaien om Alitalia in de lucht te houden. Een lening van 300 miljoen euro diende Il Cava28 K N AC K 3 0 J U L I 2 0 0 8

liere de tijd te geven om een reddingsplan uit te werken, waarbij patriottische ondernemers het nodige kapitaal zouden leveren. Eind vorige week kondigde de premier aan dat de bank Intesa Sanpaolo, die belast was met de concrete uitwerking van het reddingsplan, zo goed als klaar was met haar huiswerk. Over de details bleef Berlusconi vaag. Het scenario ligt nochtans al een tijdje op tafel. Alitalia wordt opgesplitst in twee delen, waarbij alle winstgevende onderdelen gebundeld worden. Het ene deel zou dan een doorstart maken, terwijl het

andere binnen de kortste keren failliet zal gaan. Dat het personeel niet ongeschonden uit de strijd zal komen, staat nu al vast. Volgens de meest optimistische schattingen verdwijnen ongeveer 4000 van de huidige 19.400 banen, terwijl anderen geloven dat de helft van de werknemers straks op straat staat. Luchtvaarteconoom Eddy Van de Voorde ziet geen onoverkomelijke juridische problemen. Dit soort constructies wordt wel vaker gebruikt om saneringen door te voeren in de privsector, stelt de Antwerpse professor. De regering zal deze zet desnoods zelf legaal maken, maar Europa zal nauwlettend toekijken hoe de herkapitalisering wordt doorgevoerd. Berlusconi zou er het liefst opnieuw overheidsgeld in stoppen, maar dat is verboden. Daarom zal het gezonde deel van Alitalia vermoedelijk samengaan met Air One, de andere grote speler in het Italiaanse luchtruim. De schulden worden vakkundig onder

de mat geveegd, verwacht Van de Voorde: De niet-bevoorrechte schuldeisers zullen in de kou staan, terwijl de Italiaanse staat zonder twijfel de spons zal vegen over de rest. Op zijn eentje kan Alitalia volgens hem onmogelijk overleven. De operatie met Air One maakt de sanering verteerbaar voor het Italiaanse publiek en is uitstekend voor het ego van Berlusconi, maar je moet er rekening mee houden dat Air France-KLM niet ver weg is. Het netwerk van Alitalia is erg complementair aan dat van Skyteam, dat mikt op schaalvergroting in de strijd tegen de twee andere grote allianties in de sector. Ik verwacht dat de constructie met Air One een tussenfase is. Zodra de splitsing een feit is, komen de vroegere kandidaatovernemers opnieuw aankloppen. Manu Sinjan

T
Maarten Roels Infrastructuur is niet genoeg
De Vlaamse overheid wil de Brusselse Ring uitbreiden naar tien tot twaalf rijstroken. Een maat voor niets, vinden de tien ngos die zich hebben verenigd in de koepel Modal Shift. De overheid doet geen enkele moeite om alternatieven uit te werken, zegt Maarten Roels van de Brusselse Raad voor het Leefmilieu (Bral). Een verdubbeling van het aantal rijstroken voldoet niet? Dat kan alleen op kor te termijn een oplossing bieden. Zon uitbreiding zal nog meer autos aantrekken, en dus staat het verkeer over een paar jaar weer stil. Alleen de capaciteit vergroten, lever t niets op. Dat geldt trouwens ook voor de spoor wegen. Als er meer treinen worden ingezet, zullen meer mensen gaan sporen en verdwijnen er aanvankelijk autos van de wegen. Maar doordat de verkeersdrukte verminder t, zullen weer andere mensen op het idee komen om de auto te nemen. Met andere woorden: capaciteitsuitbreiding alleen zorgt voor mr verkeer. Hoe moet het dan wel? Er zijn fiscale maatregelen nodig en er moet meer worden genvesteerd in infrastructuur voor fietsers en voetgangers. Want het is belangrijk om mensen er toe aan te zetten de fiets te nemen of te voet te gaan als ze op minder dan vijf kilometer van hun werk wonen. Gaan die mensen toch met de auto dan vergroten ze de drukte op hun traject, waardoor andere weggebruikers weer naar andere wegen uitwijken, die ook steeds drukker worden.

LUMINUS IN BRITSE HANDEN

De Britse energiegroep Centrica verwerft de controle over SPE, met 9% de tweede elektriciteitsproducent in Belgi na Electrabel. Via het merk Luminus levert SPE aan ruim 1,5 miljoen afnemers elektriciteit en gas, wat goed is voor een marktaandeel van 20%. Centrica had al een belang van 25,5% in SPE en koopt nu de 25,5% van Gaz de France over voor 515 miljoen euro.
HET NIEUWE AANDEELHOUDERSCHAP IN SPE

ijdens de opmaak van de begroting 2008, vroeg in het voorjaar, regende het nog mooie beloftes. Vr de begrotingscontrole zouden de parlementsleden inzage krijgen in alle broodnodige rapporten, om met kennis van zaken te kunnen oordelen, aldus staatssecretaris voor Begroting Melchior Wathelet (CDH). Vr het beloofde debat over de begroting op 15 juli zouden ze het rapport van de Nationale Bank over de notionele interest in de bus krijgen. Zoals gebruikelijk zouden ze ook tijdig inzage krijgen in de cijfers over de inkomsten in de schatkist en in de gegevens over de voorafbetalingen van belastingen door de bedrijven. Dat moet hen een degelijke voorafspiegeling geven van de rele afwikkeling van de economie. Maar de verslagen van de schatkistcommissie en de berichten over de voorafbetalingen bleven uit. Het rapport van de Nationale Bank over de notionele interest, op verzoek van de PS, kwam er wl, maar veel te laat. Pas op 23 juli, lang na elk mogelijk debat over de begroting en op de laatste dag voor het parlement met vakantie vertrok, lekte het uit via de pers. Te laat voor een discussie. Maar vroeg genoeg om ng meer vraagtekens te plaatsen bij de soliditeit van het voorafgespiegelde begrotingsevenwicht voor 2008. De notionele interest, een fiscale gunstmaatregel voor bedrijven die in plaats van geld te lenen eigen kapitaal investeren, zou de schatkist immers pakken meer kosten dan wat bij de invoering van de maatregel was voorspeld. Toen hield minister van Finan-

Spedel (holding van Belgische gemeenten 49%

Centrica 51%

Bij de begrotingscontrole beschikte het parlement niet over de broodnodige gegevens om met kennis van zaken te oordelen.

cin Didier Reynders (MR) immers vol dat de maatregel, die buitenlands kapitaal moest aantrekken, een budgetneutrale operatie zou worden. Maar in 2006 kostte hij de overheid al netto 140 tot 430 miljoen euro, berekende de Nationale Bank. En dat terwijl hij amper 200 tot 300 extra jobs creerde. Over een periode van vijf jaar zou dat aantal stijgen tot 3200 6700 jobs maar ook de kosten zouden toenemen. Als de bedrijfswinsten dalen en de rente stijgt, kunnen de budgettaire kosten oplopen, schreef het rapport van de Nationale Bank. Ze waarschuwde daarmee in bedekte termen voor een mogelijk gat in de begroting voor 2008. Want dalende winstcijfers en de berichten daaromtrent zijn niet van de lucht brengen de schatkist minder op aan vennootschapsbelastingen. En een stijgende rente kost de overheid mr, omdat de bedrijven dan hogere notionele interesten kunnen aftrekken. Tussen 2006 en nu is de rente op tienjarige overheidsobligaties (waarop de notionele interest berekend wordt) al geklommen van 3,44 tot 4,307 procent. En volgens de huidige wet kan die zelfs oplopen tot 6,5 procent. Veel duidelijkheid omtrent de rele kosten voor de notionele interest voor dit jaar en de komende jaren is er dus niet. De notionele interest is alvast een dure maatregel voor hl dure banen, fulmineert de SP.A, die de notionele interest in 2005 nochtans mee had goedgekeurd. Zeker, de maatregel kan bedrijven financieel stabieler maken, menen de socialisten. Maar, van een fiscale maatregel als deze wordt wel verwacht dat hij bij tijd en stond wordt bijgestuurd. En dat gebeurt niet. Nochtans kan de regering perfect berekenen wat de economische impact van de maatregel is, en hem op basis daarvan aanpassen. Trouwens, de regering had 200 miljoen euro vrijgemaakt voor een taskforce die de notionele interest zou evalueren. Maar Didier Reynders heeft intussen ontkend dat zon bedrag in de begroting is opgenomen. Begrijpe wie kan. Transparantie is niet meer van deze tijd.

REUTERS

Ann Peuteman
3 0 J U L I 2 0 0 8 K N AC K 29

All rights reserved. Gebruik en reproductie enkel mits toelating van de uitgever via Mediargus NV, F. Pelletierstraat 8A 1030 Brussels, TEL:(+32)2 7400970 FAX:(+32)2 7400971