Você está na página 1de 248
GRAMATICA, »breve wi Apresentagao Ea Bre amit dy Prin Cnenprine,cstee o wige @ 4 eovon vam, pn or pn eee dle. eamdo de cet pormenores nto indxpenives pace usm iicigto m2 flse da eure de lngn podem erenraimeste artar ¢ afsct ‘On um dor nosos obecvor ewencai desde inko. do projers foi, sem preain do sig ceatice an deers da linge, fracer, do poteiguspdefo actual, um modelo gue puleve eit ms aptendigem dt Lingus peinipulmente da lngur erty aa fora que posentemente# pode content wwnvien Ali sempre tcentaimes o now propo dk ‘ue, ast sete (ue do eas astagto de nova), pe vento ‘Bia da Now Grandi & Porn Contempriner vse aepeco sonmasiv e ue apcaio pedagspia. Vincos até que xn caceisin dibendameate + shatva de obtas gamer de cnr exenclnente ‘spexaio, (Quo echt, 2a sna vorfo breve, cl um fietoe no snrino ge conte hos par que a jventede porague, bles acum de Ingen ofl poreaguesi—aipoado de'om gia de fil ace Inu gu ste ouamoe ‘hssifer como malas yess sactina— aprenda'& melons #08 eres 0 sen fila da lagua portogussa & sem dvds, a msor aptato dv fumrere editor ea thor rectmpents posivel ph oerbao flo e gi Speedo Seembeo de 18, + Antrer Indice geral Apresetagio, IT Gopialo 1 Concertos cena ¢ Linguge, lng, scan, eto 1 Linge’s sols mg © conser nga, 2 [Direidde peogeicn de 'lngea daca e fe, ¢ ‘aio de coe.) Gopialo 2 Doutta ACIUAL DA HENGUA roRTUCURRA, 7 Unldde ¢ dived gas prey, 7 : Secor dite sta 1 Os Sleoe Src, poral de A, dh Aa € da Onc, 6 Fowsmea x rowotocts, of Sone Fran, 21 Gnas diese Hagin, 24 Gunnie et vopen #7 utente dat conse, 3 Stabe esto ea, 42 copie 5 Onrocearts, 45 Nong tons, Rage deel 37 «Divine ue rogaeeofcimante aoptadas em Po ropa © no Basi yp coptulo 4 a Capito 5 Capltto 6 ple 7 Gopi ¢ Cassy, srmurORA yoRuAgiO De PALAvEAs, J Paves © mien 17 Romario de pale, 62 Esetare ds pare, 99 un de pawn, 6¢ Dansvacho = courosisho, 44 Deine peel 43 Bess Mea Besley 96 ° er “Compo na ‘econ, nome tg ‘teats wool, 2 Past, onagio, valone, &7 ‘A fe ox cosine, fy A cag ¢ oe se rie ca, By 0 feito, 97 8 pend 97 1 Seg be Sut ermoe iterates, 209 Complemess nominal 799 (Gnpleetoe wea 207 ‘Rrgt son vse tener accion 10 ‘dno storia ser ‘Agha set 112 Apo, Coinage dot temas mx exe 277 Enitego emcionay 222 Suseaervo, 13° Casino dos etaaativos, 130 ‘laste tos secre, 193 Niner, 99 Rocmaglo 2 plank 134 ire 141 Fomapi do finn, 42 Ssteasteos unorme, Ge 178 Sipps do ect, 153 nore xpi 9 Coptto 20 ipa +8 Coplato te Copito 15 Avie, 27 ‘Aigo defo nite 9 Ws Stee Rei do ge dees, pe Grin dere ein ‘Boge so a ino, 77 ‘Anncrve, sto les dos sdetvs, 145 Nowenas, 297 pe, mae 77 Varso, 263 Nose tiie, op ‘Veto ents 20 sen expege, a8 (onic dor weber reps 247 onlepine davon pec a7) Capt 24 Copla o5 Coplto 26 Gipllo x7 nas crandstes po ronrvouts comewroninay is dos von tga, yo Saree ats Sem Son Se Sieh Sate pra eaas 3F va Re espe fe eco ‘Modo indicativo, 325 a Bore et doe, Eimpego do contr 4 peg do ls Cpe mpgs Gv formar mil Enea 2 anon Avvtamo, 36) Caiseto do advtbin, 366 (Gasiio don nein, ‘aoa destin, 3 Prnvomgio, 374 Eg dr mera ye Se Beeps ys ines itv © fang ror 77 Vales ae pecponse,300 Conse, 396 Conjunto coordenva¢ sabrina, 39 onjagis aor, yr onjnpes saben, 3p oowa conus 9) Dreeagngho, 396 Copa a8 opto 1p pita 20 Copal 2x Cipla 28 {ace © reniono & 504 consrnucto, 39f Coord 40 Stein 462 Sree sell, got roves 1a soerann, 424 Ble 4 Pecan 47 Asistote, 478 Singeise, 429 Beate 9 Polite foo Step 4 Discurso ninco, XsCHRSO NDERACTO 8 BECHRED oenscro tame 423 Bisa fe op Dicer inet, a8 Powroasio, 39 ‘Si pa cals melon, Sami Goe mim sores, 29 Sar gue maven eben & oy ogee x vensrreag, 442 ‘pw de ver, yo" Berl ae Pome 8 fn Sen Buco # pasnwotmaneo at PRINCIPASE aDASeATURAS, #7F al Conceitos gerais Linguagem, lingua, discus, estilo. 1 LmovActnt € eum conjanto compeso de prowssos — esata de ‘uma cna sede plguiceprofundaentedetersaada pla vids socal — fe toma postive & ageldeto 0 emprego cones de ums UNGUA ‘alg, Use também o temo para desigaa td o sss de ina * Goeserve de melo de comuniagso atc os indviduoe, Desde que #6 ste th vloreoavencona + dterminado tinal, erie ume oicvacan. A Ha ubs inteewsa pariclamene una epice de EmGUAGEN, oF seh 8 2, uovoun ¢ um sistema gramascal perencete a um grupo de Individoos, Expento de concitnela de uma colesividade, « uiNGUA € 0 treo por queda cooske @ undo que «ceca e rote ol age. Uslasto (beh de fadade da ingeager, cago da sodadade, no pode see mut ‘els 20 cones, tem de ver em perpewa evolupio, paiela A do org sumo voce que 8 on. | mmcinso 6 & lings a9 sco, nt exorgio ladda. B, como cds individ tem em slum Ia Ingle, proca dle ext do ten idiomitico de que se serve as formar de enuncado que melhor Ihe fxpeimam o gosto eo peniamento. ast escola ere os diveros eos {ar expesato gue lhe oferee 0 reo mpertéio de poabiidades, que € = agus, denonian se es.o% Tl Sma uc. La tne Hu Now soca de laa tars oes pean mee ae SMinrceroorm goer se as Nc we craw no ronruaut coNTENPONANED 4 A disingo ente uivacacem, UNaeA e priconto, ladenséva do ponto de vit setadalipcn, nfo deme deer em part ae, Be. verdad, a tts denominages aplcamse + spector diferente, mas nb ‘opomtos, do fenémeno extemameatecomplexo que € comaricagio humaas. ‘Lingua © sociedade:vatagoe conservacto lingulstica, Em pin, um lings apesnt, plo menor, ts por de dere ‘sven, gue pense ison ten profinds 19) aieeops oo expag geogrifis, ou vARingOes Davos (ira locas, iances felons at, intercotinents); 20) deans enre 2 cama soccer, 8 VANIAGOSS DUA ‘ndstcas (ae ck, lingua paet, nivel poplar, 22); 5). Siirenpa ene oo por de modadadeexprstiva, ou VARLAGOe uapisteas (lnges feds, Meg err, lingua lei, Lingus ee Ci inguagem dos homens, ngurgem das melee, et) ‘Consicoada de forma tonsiterte dentro decade grupo soc © pare Jtegrnte de eompattacia lingua dos sie memos, rato 6, pol, ‘nerente ao sea da tingoa ¢ ose em todos ox sive: fon, fonol ic, morfohigio, sii, eT ena moliplicidade de ealagoes db ‘ser em mada psjadin ar roa conye funciona, ‘Todas as wcedades linguens ato exrtirdas,¢ coreapondem + tess e sub-sites adequedor br nostsiddes dos eas wruios Mas « facto de esac a lingaa fremont Liga 2 ears socal ¢ aoe items de valoses dh Sociedade condus 2 uma svaiasto ditinn dis cmcetsios Ase sas diveres modlidades datipia, dasuideas © data, Ai 1 pido, por exemplo, exbor sea ama entre at mules vateades & lm idioma, ¢ sempre a ais prenipioee, pone ana como moo, come ‘norma, como ideal Hngultico de ume comunidad. Do vsloe noctine decor sin fonglo cocci tobre at out vatidadt, com ue fe tora um poadetvel fora conta vatgio, ‘Nas lingua esse, pois, ao ldo da fry ceatilfga da inovaso, 1 forge censper da consrapo, ue, couts-epeado 4 pines, guste + ‘opti unde dew ion eome 0 portagaty, flo por ovo que tt Asibaem pelos cinco continents, Diversidade geogeca da Ung: dalectoe falar. As formas casctetten qoe uma Unga sani regiosleate dene “Aiguos linguists, porém, diingsem, ente as vaededes datépicas, fo ratan do nustscro ‘Detsncro sein se sie desma degarido de wa lings comm, ‘iva ob despatch; nommalments, com ama conereta deliniagio geo" {35s mae som ame Corte diferencia dante dor ontoe de mera Os ems De modo secunivo, poderseiam tamblm chamas dalecos 38 ‘uatans laguses, sialtinese de oom, que alo lean « eeoea lags Faas exis 2 perlahde exptstivs pia de uma eo que ao pesca 0 guia de coun slag peo dalee, Carcearseis, do ponto ge visa dicronc, segundo Manuel Alvis, por er um dalec ‘expobrecido, que tendo abandonado a ligase, convivespenae com at ‘muifegée nia. Poderseiam ainda ciningir’ dato coe ALAND IGIONAIS 0s FALARES LOCA, qu, pao mesmo lingusa, corrspon- kia « subsites idiomiios tle ago pouco dfeeaciades, mss com ‘madaespropelos dentro da estratreseponaln que pertencm exo 208 ‘sto limiadoe « pequeas coumcigees geoprfas, nonalmente com (seit adinbntivrt TNo ertnto, 2 vin dx diadade de citcterine a pelticn tis rmodildades datipio, enpegaemoe neste Livro —e partelarmeste 20 Caplio segene ~ 0 temo praxzavo no sentido de vaiodde regional da lings, 2f0 imporaado o sex maior oa menor dirancnnento com met inh lingoa pata. | nog de conse, ‘Todo 0 nosso comporamesto social ek regalo por normas © qoe evemos obedeer, se quvemoe ter comector, O meafno suede cotn 2 lingua, apenas com a diferenga de que as su aormas, de am modo fel, sfo mais complons ¢ mais coercive Por iso, © pats snplie cans, Jesperen define 0 lingulsteameme eonecov como aqulo que ag tm ome et tenn Rn Pg 6 exigldo pela comunidad lnguiica « que e petence. O que dee 6 tlingiichoncateincorrectn, Ov, com tons pls flr er sini, © fae que «comunidad espe, © «7m lngurgem eqlele = device dksta ona, sm tago gums com valor internode alia 8 for mish Recorhes, port, que, iedependeatmente dso, waite uma vale: Sapio ds lagusgem as qual o seu vals se mede com relréncia om He lageicn, pu caja Toreagso cabo elements ecmala ener, eque 0 mas fllmenteeauacado € 0 que se reche mals fcinenes? ‘Se umm ling pode aberar vio rtemar, 08 ej a frm Hens de sun reaiao, a son diamiciade, sou mod defers, pode smb. ‘sic visite nor, Que tepesontan sndelo, esas ue oe consgen fam deseo das posiliiades de selingSes de um eater lngulsea [Mas —ponde Eugenio Coss, o Ideldo mere de TUbiagea— se at msn de reine obrigatths, congas sole clurimentn oem io otresponide, como pent cer prams, 20 que re pod use deve dizer mas ano que ve dine © mivionslnente se dls ma cm. ade conden © “A now pode vat no slo de uma mesma comunidad lingua, ‘ej de um pont de vi dnp (portagoes de Portugal | poetaputs de ‘Bn poctogos Be Angola), seh de um poat de vie dieritin (ings: ‘gem cats lngeagem msala ngeagem pops), ss Anes, de tim ponta de via dafiico (ingungem poten lngtagem da peo)? Ee consi lngulstizo de norma, que implica wm moe Ubealisew fgrumatcl, €0 qu, om nosso entender, convémn adopts pte corn thde de fla porogues,formads hoje por sete mager tobernm, tod Imovids pes lepltia atpiegto de eniqucer 0 patina conn come formas fomertes nov, a pateterem o einen do noma idiom © neo de coming e expresio, aoe da ga core, de lode cents 6 cinqeens ales de indivdson, sin SQ aia ai dt ts pi ek pn re mt iy ir cn in tb Maik 2. Dominio actual da lingua portuguesa Unidade e divecridade da tngua porte. [Na es wat deena om que 6 faldo,o portage presents. se como qualquer lings vrs, ntemamone dxcaciado em vaseéades got “Gveigem se nema miso menos aenmada quanto & prone & pre ‘nities a0 vocab, Timboe set Inegivel a exittaca de tal Meracto, ao ¢ ea sul Tambo ao re aals com scent aga «tae dow dings én {ce undo presslae Se wpa ay na, pay te csgulde e00 62) Roose 4, quando bnicos: hard bps, i, para, terns Sf ne cle feu 0 ace game + peli so _Ne Bol ds onl om omy ola ve, ere ‘he se promaacn depois DIVERGENCIAS ENTRE AS ORTOGRAFIAS OFICIALMENTE ADOPTADAS EM PORTUGAL ENO BRASIL. 5. Classe, estrutura e formagao de palavras ‘Reisimot sio os exemploe que 1 apontim ean gue ets conan ‘on Portal ao. 20 Bea, coo fat (a ising dex paler, ods com independénca ortogrdca. B em exda ma desis palvasideniexmes wm certo auneo de fonemas, Por exe Po, ein em Bre sides de som e comteddo ienoses gue fe sasve ceases vo tosrauls comewoninl de nse ones piven (rary a, itr, rena, et), mane pode tillaiese como pater individ, stdoom “A cons widades signifies misinus Use 0 nome de vonrscal 4 0+ morienas podem spresntar vss, por vere acearin axe dias reaper fondtca Bo evo do mortem plorl do portage ‘iis prominca etl sempre condiionada A rarrem do som seit Not filuses de Libos © do Rio de Janezo, por exemplo, © ~ pu le ea stunefocma fone difeeate em eda um doe ut ensacade aes anata. Ge tone Gos pees Rest 4) como [p40 ligarse & vogl inca de plavs ameter 5) Com [3], antes ch palaws Bona, iin por consoante soso 2) com [fants da palavm pep, Jncieda por comroante sur A ti relinglo [f] 6 tubs a que sprees © mots de phn dlumte de pros, come podenos observes mi formas amor, baa pena dot exemple cade ‘A esas manifesaptesfonscs diferentes de um nico meriems ds nome de vans Be MORPEMA 01 ALOMONTE. "Tpor de morfemas Quando, ma anllie de plevi rw, ditinguimos dois moc obserramos que um dles — raz forma por ss um vortbule, eazane ‘9 merfema nfo tem exsénelasutinoms,speecendo sempre ligndo 2 ‘modu ane. Or liulas costmem chumar MORPBMAS VRS ‘= podem Sigua soinhos como roedbulos, © woxrmas PRBS sue he fo ve encoatnn nunca toladon, coon eutnorin voabult 2% Quanco& matteo signing, os monfemar climes cy ‘Or moderns leis ttm egnifcapio extra, porque eee a fc dbo mando extalnguiico, aos moles busine de taco 0 ue os fale Alxinguem ma tealidade objectiva on anbjciva. Asin: ron, a ~ usm, TRUTOAA 1 ronaagio om PALA 8 Jk + siglieagio dos mocemus grants & irs, pois deve ds soghea catego Irvadte ern cont pole agus, Asc, au aoe tage ‘Zeplo, © ago a peposgtes dn, a marca de fermininn rs, Gores de plonl s (es ermas, ou, naktas, roses) 4 Onsais cnceitias, nfo semis, optim 0+ socemas lexi cs to pramitoe Aqules sto de nimero eleva, indenido, em Vit (le de consitulem wna clase aber, sep psvel de or actselda de Gover elementos; eter pertencem a tim tae fciada de mimeo de ‘ioe sto no idioms: Conequestesent, ve oF examina num dado ter, velBaemos que os peimsicosapreentmn Gequlncs sida bala, {fe conte com a fequtacis médias doe ‘lcs (chases de palaens 1 Bseleide» disingo cate mosfera lexical ¢ morfema gram ial, godemos agora telacioae cade um dle com a2 chats tatavnas Sto mores lexcis os subottivos, os adecvos, of verbs © 08 sdrézios de modo. Sio modfemar geamatcis o® aise, 02 proms, fr manenis, a prepoigbes, ar conjngiee © ot dermis advétbios, best tomo of formas indcadons de almeo, gener, tempo, modo ow aspect vera 2 As clses de palavas podem ser também ageupads em vant ‘mse mivanihvas, de acondo cm a ponilidade ous inporsiliade de {2 ombinarem com 0s mosiemas Sesion ou desis. So vatdveis os substsivos, os adjective, oe artigos ¢ cette mame ss © pronomes, que se comb com motienas gmtict que expres ‘sto género€ 6 atmero;o vetbo, que se liga « mores gata dene tadces do tempo, do modo, do aspect, da aero © da perso. ‘Sio invariveis 0s advéthiog, ax preporgien, a coujungs © cetos ronomes, clases que 20 admitem re Tes ageege wn dente ‘A interjgi, vocibulofiase, Sea exuica de qualquer dis clas ses ESTRUTURA. DAS PALAVRAS Radical, ‘Ao gue chanimos a8 agoen MoMA tanscat ee tndctonalmente nome de naoicat, B 0 radical que iemans st pales de sn fis ther enemite um tase comum sia, “Ate se agtegnm, corn vos, os MORPEMAS GRAMATICA, que podem tom BESMENGIA (00 MOREAU FLEXION), Om ABAD (80 MORE ‘DenTvACtONAY) owe VOGAL HELATCA [As onsnNCtAs, ou ORFRAS PSIONANS, serve pats indices 2) 0 ine © 0 atmero dos substantives, dos ajetivos ede cro Pen mero ¢ 4 poe dos verbs. Asin, 90 ajctva rma © nua forma veal como ree, ex ss sepuots designe: “pum catia o famine (om ame); Fae Somur 0 pont (om wears ‘os, brs eee ts po do pl (rename). FH, por eomseguines, em poraguts pesveras Nonatas e pes Aix. (5 serx0s, ou nowrmns ounivActoas, Ho elemests que mod com periments de mince preci tet dn rails goes agrean, (Os amos que se antepgem ao sacl chamimse PRERXOS; oF gue 4 se porpdem denominatae stixos Asien, em deter rmoumer pect 0$ PREEAOS: des, que enpre s pcco veto kia de pang; ‘oy it ao eign scents 0 senda de pean Su et, Or sunxos, com as desintnchs, uate & paste Gaal do rac Mos, enquanto exis eataetersnn spenur 0 gers, o aimero ou 4 pss «plan, som the aise sentido lei ou 2 case, os sures tee fcmim sbstnciinente edie 4 que se jt. Asis, em fore, fe isi, HTRLTURA Fons we pAtavaas oi, ia © naman, cosnisamos os sures eet gu do sbsaivo ts fon um ect (eri): sho edo sabato re fart ace santa Pri) “into, feo activo ma foams adie “etic do ee do deco ae ena ores aman), Vogal tematic, Ne anilie fourm. verbal ream, didoguinos ts elementos for 2) © maorein: mi 5) 2 pesmbvcra wisn resoAL: 2) 0 snus re Tata ieniextmos apenas a vopsl «que aparece ene o sil me ¢ + desinéci my, vogal gee encanta tambem a fms de infiicre four, ese © radial fw ©» Sexo Nos dois ctos, vemos, hes indicando que os verbos cm ota pe. ecem 4 24 conhipgio. A ess vogue que cunceream 1 conjehete dbs verbos dae 0 nome de vooau rhs, So da “ST oe vt 28 copper, ram: $1 eo oF de 22 (doer epee) y Theo St Gos Sone, © nies, sido de ne YooaL rautc, o & pono para eceber ums desinéncis (ou um stfixe), denomine-se TEMA. bis Vogal e conoante de ligase (elementos mécicos at aqui extadads enum sempee a etutin to vecibulo com determinad valor sgnfative exeeno tu ines, Ha sim outzos que slo insignfiativs, servem apenas ps eva dis ‘incas (hints, encontox consonant) oa june dae clenenton eet Znsitaios, por exemple, of vackbulos pune atin, ves Samoe que: 4) princi € formado de doi rads — pf ire, gad a pla vogal sm vile sgaifnsivos 18> egund € coorttldo do tdi cf 0 ein te, ete w gait spire consante insgnifcntiva -* par eviar 0 deegrdii, Bite ‘A ence sos, empregados para mena « proniach das palawet mas cit ov enféas, dive © nome de vocats © cononus BE IOAGKN, FORMAGAO DE PALAVRAS alarm pemicvas © dervadan, Gumamse panamvas se alayat gut alo ce formam de enhvna vam 6s Pl consi, prt ge del orgie oa pl fase me sore pede Detominamse nenIviDAs 24 que se forma de outas palms & logos, mediante 0 acréscima 20 ex eaicl den pfx ou ut tf, Asim fancte sovinho = Prlavens simples © composta. As polars que postoem apenus um sad, aja primis, jon erveds,denominumae spauss. Asin mat inh pe edo Sto courosras at que contin rai de ut adel pcby-ose —puardueutaha podmaibio polio Sockec ernie fomape Sa AMILIAS DE PALAVRAS Denominise rAMhta De PALAVRAS © conjsto de tds as palnves sues agrupam em tomo deem eaical comes, do cul ce frsaasn pla Procesos de deragto om de comporisio qu estudatemo dereovlrie nent no Ciptol sega Derivagio ¢ composigio DERIVAGKO PREFTCAL ( pres que sparc nab pulavns pocaguat so de rie, kin of grey Sabet nomic alo ef Seon aoa ‘Alget wit spinster sm coaaco rom ropa epi jalan, com a couse isl de plea dere, Aso 0 ise pee my se indies sptgion coda) tse fom 2. hes te cose: epi; iyo om cospondeate lao, toms 4 foes I aes elem: bei, bration, tes Hig Por io se devem conn tiv ahengbe com as fas vemdcas, acess de evougo nonal de ete paos Inet ia: feo (ear) no ny omc, rr) [Nols a sega elocrenoe en che fomas gue pode asi © sreno prefab em prime ip, demos fon onde in, 2 vandal gan» boues Prefton de origem latina, = a Sf nnn | Sivas omit denn [Bi ea ree sone i, ee Se. syeen ctaulrecs 20 rosrucile commuroninns « Pate Senile Brenplieaio| Pato Sen Benplicrto = a, cae mee ay ‘apne, apne SS” Jose comin [Een cater | im a pos {men oe onion epi, eto conan conading commen | ST eee, one | te pee oe ‘movimento de cima pr ako der, deracer = Se eee ‘ee in soo cnn dei ee see poli do te step, heron pn perme re en ns et ny} ini, hee 8 Tee eect any | Earnie Stier deme fee pono merece conaits welts | a go odgem gee = movimento pom for, cose [ SPO Eis os paca prezon de cxge greg com a forms ques 2 igen, ene sem em portagues : eee = ceil exe Pree = Beenplicaio geo | { egy ope SO pws wage eR om om) — “Ufo memereceeer tangas, sf PEG) | aes nine {eet | aw deta on aca oro. tyne Fs) no ioe ew fae posi, so a ‘cat, apts fame pl nr incon, ~ ees ape Some, spina Ine ornate pn doo incre, inwoawes | ge, ee free posto x0 Ido junapor,jan ee sheep o sbieco, obtialo, eT seria dec eta opti am epi nf Sm ee ints omen ene weave —— 4k (Qh) meimeno aes dy tate dagen, dre = ‘ioe, oad, dipea dmee ose Fores pico ee) nis pan fs sips, ode tetera rt, peta f= (em ©) poo lneene etl, emp, ‘orients po» eae ‘Hoge, pomepus | Gedo (end) pons intr, ovina Fk ‘ove pnt epeigo "tay ela “ codoteie,exdoore toovincons mal por th ores, stomp | ot rosie iin, vs py = pone rides, ogo J povitoinesie (Siem scat (er) bem, bom cufoni, ering ——— Riper” pout spec cca pst cece = oh ate Nye Foto inf ene ‘ipod, iocsto mri de no yas ino | ined (et) Fouts, mang sence, mele ‘Roane Sa, oe Ite fae) prin to ldo nlm, puma ‘oer, eee Fete fio on movimento cnn met pee ne sito em fat ser logo, progatio {Se te J rte eo et one {SE fie (my sh) Ematoide companin fos, spt, waa “ rere chuucics 99 ronrvcis comewroni DERIVAGKO SUFEKAL Peis neareugto sume formanimse,¢ sind se forma, novos say tanivos, adjectives, verbor eat, advebioe (on avers ext me). Da ‘lhsicarse 9 tteo em 2) NOMONAL, quando se aglation a um rail par der ergem oy sebeaasvo ou 4 um ajecivo: pli, errdaha, poo ado; ) wanaas, quando, Hada a um sui, ot orgem 2/um verbo bunk ne icas emacs 2) Aovanatat, que € 0 suSxo ~we, accent & forma fin 4s um adjective: ada mente, fas mete, pre mente sexo # comongio 6 eure 85 08 aiecivos Sxem direnis cate 0 maxi & » fninin, Seg Ste, sce a a | ‘ello, patho , So. [sah mik ‘Ste eect ‘Sufixos nominal, “ino, <= eunioy, cine ‘pecaditho, tropilha Ene sts nous, eons em pace Iga a | ‘pedi fin sige lentes mies mncwranvose anata ap ais Case serie ae | sta a jpn ane | sess togieo. Bee | erratic Sect oie sess | tei cece ca Suc amen ean SEE ae 7 =: |keam,, }ea se. Bi spac sts snomravor doe pga = = on a a ee al, mts | att ae Sian Sik etia, | Teter jto—faucda estan | “aren tet, elisa oma beam, aeoree Stage tae Tre alae, poste Simao, oo ae oe ‘pais pace Shee fae ‘Ebi, Cae Seer poems Observagbss 1 Nem snr om someon al un tiv ik cei lone ie apa ay SE a a ‘bém sobre radicass verbais (lente, de clerar; mundis, de manda). > 2 Nersmemnto cm eae nna as mano undo 1p Seo fis ne lea i 13 0 safc sak lt) 6 de enone vise ma lng, Jone ao 13 a tabiver» ajcivon mar umbim = advo € ater fara Innes, i ada 28 Ao cots dos sumentuioe em ho diminatvos om (em ‘av em ost saga de gate © dative cocoa © genre (i plonbeetes rae Sg sen es ee {it com cutee stn alo porim canta a ange le, Diminstvos erin, Na lagu leis © cals, epeciamene na teriologis cents, sparecem formagier modest no lin em oe entam of xo =n (rl) weno (-eno) com ah vtases nde (al), ins (dey te (ae) © ee (aes 5+ Ponsa sun 7 aunve oxanirren no nosroceis convenes io » convoscio ‘Bremplicagto copinbae * anne onawénch 00 rons conrratonina xemplo tira | amore amontn | alee alae ‘ee See] Spam mm | Stet ere | eS) Se tee ge” | ee Sten | Sie See Sone chow’ | Comprar pen | nee tee fer So peur pec” | foie pute ime Se | Bee eee Algont deveriis pomem forms marulins ¢ fri ‘Verbo ‘Devers Verbo. Deverbais tongs snag amen | gir gto gee beer: vii do soto. HL um elo pon urna Stn guile fale fllogo Nav Baro: vee o suet Senos ope se seers ‘Bead eg verbo pases pila; nny seo aoe densa cpus Sipe Seah aint aie (6 main Eo Fide joe 1920) p47) Ain ‘Sanhn dcdee, ‘especie, da sete te mar, tour Soper format Ga ‘oss hye eo, 30 cot, eof pees, ge ‘rg aoe eon stray apr eda DERIVAGKO IMPROPRIA As paws podem mudas de case guamatcal sem see odiagto 1 forma. Baa, pos exzmplo, anteperse 0 asign a qualuer voedbuie de lingua pan que le se tone in substantive, Ass El cxminon 0» pbs o8 conta de prope. Epa wm sme vobov um ado eavagio s cowaseso fm pono de cnet vob pt mings de com an ptr ise» a cava martes yore hess bles 1) mbunive pips coma: dona, me (ic Ma fo sabeanivs comune pebtis: Cally, Lalo, Peng 2, apse stent el se, es 3 & Nsosdon ssn: lr ley olga 4 ir Mhnaaven ieee wens oe a UP) de vetbos a submaasior: af, fmt, pres 1) de wetbor« averbon conungder utr ur i js 1) ae pelos (pennies © punsdos) # peepaigde: ny, cabes 2) de patios (pasado) 1 Sebsetivos eadecivs: cot rae composicho A conosco, jé © sabemor, consist em formar uma nova palin pb unio de dois ou mais radia A palrmacompors eeprevete sexe fm ideis nie © autdaom, mute veer dsociada die nogber expert, els seus components. Asim, advan € 0 nome de um mévely i olay 0 de ws doer itr, 0 de ume plats, pede, de wma ‘ign to cate exer dor aos, Tipos de compongio. 4+ Quanto 4 rons, of elementor de pal 2) simplement jammportr, consrvtado cada gual « san intigeh 7 composts posers ele ema quer depo 9) indimmeaes wnidos, por se ter perdi 4 ide do composisfo, ‘aso em que se sabordinam 4m nico acento tiene ofan pede de ‘5 ieegsdde iii sguandente (gu + atts) eal (perm + sn) 59) omens somes: smiliae vegan 59), mowous + susennevo: 79) vena + suasenevo: bemarenn tater 0 (08 ADgECEI BA FENGEO AD feo de ver iSeaee pa ver HRIDISMO fou mmnassvos auele que fxmam de Aifereaes. Assim, em elem! o primey 6 grego 0 segundo iia em sip 90 cto, o pimeleo do pr es i igo ‘Biome que ea pee pre mings Eo cato ds palavat menconnds ¢ de cuts, como toa ‘reno feoline Seno fonda clogs ONOMATOPEIA ‘As cxowavoparas so palvzs iit, ito paves gue procarin seprodozie aproimadamente certs sont om certs foldoe sigoraque ann Tim ge os verbose o8 sabstansvor denotdores de voues de eni- sms tim ergem onomtopic, ABREVIAGRO VOCABULAR ado da vid iceas dos aosoe das obtiga-nos, neces ‘locusio mais tipi. Economist tempo © paler & perl do mando de rode mometo, a redogio de fase epalveas até Hin 0 pigjodiqaem a eompreeaio. Bo que suche, por exempl, longos, © em parelar com o ae (por rene), #80 de fot pean, alas gu o compen stern vise erp oranges ne ‘em gel, mais combecidar plas fons do que peas denmioapSe con pus Ati ONU = Orpaningto das NasSes Unis UNESCO = United Nations Edvctonsl, Scene and Cakutal Ongae lstion OBA = Orgaingto dos Bados Americanos OUA — = Orpanagio de Unidade Aft: ABI = Amociao Biles de impecase APD = Aliengs Povo Unido Pcp Pardo Comune Poctaguts PPM = Pardo Popular Monisqico PSS Pardo Socialite PSD = Pardo Social Democctico PDS Purdy Democtco Socal PDT = Partido Dezocitco Trabalho PMDB = Parad do Movimento Democrtco Beaeo PE Partido dos Tralee PIB FRELIMO = Fea de Liberia de Mopambique MPLA = Movimesto Populs de Lberago de Angols PAIGC = Paro Afiane du Independancn dh Guinée Cabo Verde MEC = Minssio da Educaso Colts care = Confederpio Geral dos Tabaladores Poragaeses UGT = Unilo Geral dos Trabalindores UNE Unie Nacional dos Bradantes TAP "Transportes Acros Portagucses VARIG Vingio Adres Rio-Grandense FIFA Reléntoa Ineraconse de Fotball Assocation Eo € 6, Uma ve cian e valgazaa, a sous passa er seria como ume pam primi, esas, portato, de formar derivado: it, penbie, mre Non open nao tea ps mam to Form Sarpy en comme Boban, Mh Some, te or Soece ls Reba Sai Taas oe So ating de nem igh a 6 ut De Biro Sere, coaos Sal 7 Frase, oracZo, periodo A FRASE B A SUA CoNSTITUIGEO 1, Pu € emacn de ei congo, ne maim ‘A pate de grata que deceve a egres egund as gus pal es combina psa forme aaa Seoairse era PM con ash EAM so cmon ew ld wm ex es fees onpanizdss com verbo, «entonio canciea © on do uaciad, geimente segaido de fre pauia. Bo caso deter cmos ue 0 vet 20 pon Gi ton lane! (Ds Conese Sie, PC; 301) Sea fe nfo posal verb, «moda € a dlea mare po gee pode rp conch Sem cEaeseoma an ‘Aenglo! Que inoctneia Qu algal ‘chon simples vocbuoy, wide Uns sem fan, sem valor. gi Fae € ogo. ‘A reas pode contr ma ou mis onesies 1.9) Contém apenas unm oct, quando apreentns 2) wm sb forma verbal, clas ox occ: 0 din decor em sees. (Gouge Pago esos, CV, 49) Ne eben aque Bonita corn, ‘dome Moni, A, 52) 1) dans on mis formas verbs, interanter de wna vocegio vesas: — Poem vie oF die (rosiao Nemo, MTC, 46) 1.9) Contten sais de uma orga, quando hé neta mais de umn verbo (cca forma simple, seh ma loupe verbal), claro ou eral Betce wo, | abandon | © came de 900 (Auton Bese La, ANG 9) (© Neginho comes chor |enquno ale fam pstnda (Ginte: Lope Neo, COLS, 332) (Or anor eo dean | vide, 2d (Ferande de Caso, ANE, 73) Orage petiodo. 4 Panfono € fase oranda em ozo ou ong Pode tr 4) sours, quendo consid de oma x6 orto: i 0 cepts. (scone e Sr, PG, 382.) 2) conrocro, quando foumado de dass ou mais omstes io bia un fa, so divs wm io, (Auli Riba, BS, 222) ase 084gFo, raniove » 2 0 mtion rio sempre pot at pt en efi gue ve sax na exerts com poat, poato de exclamagio,pooto de ltesiogngio, ella algunas Fees, com doe ponon. | ‘A ORAGKO & OS SEUS TERMOS ESSENCIAIS | sueto © pesado, © sopro € ser sobre o gual se fr ms delaras; o PReDrcADO & ao agulo que se diz do sypro. Assim, on oagto Sto temos eee de orago 0 RETO © 0 FREDHCADO. ‘ate ao obtere ont ua bok ft cone a 2. Nem sempse osupiro eo scAno vém miterimeateexpresoe: Asim emt Andel legos de somes Denso em men perc (Gezaado Pesos, OP, 59) 0 sje de and & wy indead apenas pla derntoia veal | hen Bos dae, Sasa Ri (ca Pato, V6, 298) 4 fous vocal ¢ que ets subentendi, ynovs onascinich 29 ronrwouls cowearonAnty Coarse eerie sores a que fle wn temo esencal. con forms o cao, ce que 9 EEO oa 0 PREDICADO ertiomefoTen, Sintaga nominal verbal 2. Ne onplo ae alno obtere oat ue Bos aot, Altinguos das woidades emo: 2) © sora: at ai; 3) © smmucano: abt atin seb mle, eamimando, pottm, o sujeo, vemor que cle & formado de dae pales © demorsativo eh & um determinate (oer) do ststntive (9) ‘loo, palavn qo conti ncuno da vided "Pods unide que tem por aselco un sbstansvo rerbe © nome de someacua Novsht (0) 2 onagio que eames exdando apcesns,atsin, dois snvracnis 2 Poem ocoeee maize serhovtas WOME (x) ma oFf0, mae omentum dele serio sojre. B, camo veremos adate, «tue oslo 1m ordem dere lgica do enoncindo € 1 exqusis do veto. Os els 5 O rabstniv, leo de vm satin nomial, nite a pesenge de peremsaxancas (bx) —que so ot artigos, os aumenis + os prone mes adjcivos —e de MoDereADORES(oo8), Que caso, slo os ae. sherot api at ot snags sominne de orto em cee podem se sim exie- iad i. bh db (O swracica wanna pode sr complesentado por sintagmas aominais « modieaco por sdnétion ou exptesies adverbs (woo) /, wt . edocs LLY © sujerro Repretentagio do sujeio, (Os sop da 18 da 2 penton so, rexpectinatens, oF pronomes esc ey 20 sngulat; mi © oe (on combinagierequielenters om # Sy el ete) n0 pa prot de 3* pessoa pode te corn mle: 2) um pronome demonstaivo,selavo,iterropatve, ot indie: Io eto Ihe snfee 0 tina? Gagiso Absa, NC, $3) Aare cose tele, que 0 aim da ves ie a ia, eco Veena, L532) (oem dine inc? (Fema Beteio, % 336) ‘Tudo pears so coor de a (Gases Lipo, BE, 62) 2 om sore (Néie Poo, FD, 5) | ©) um pales oo un expect subitntivda (io a Sire, PC, 367) © poe fazer € 95 com Devs | (Cexoado Pesos, OF, 16) subjede: | Chest Si, BV, a) \ aus onagho, maou * Sujlto simples © compost, Sujit siepten, 6 palveasubstantvad, ov a uns 6 omgio eubstatva, 0 supa € st ‘ns Ese 0 cso do sjelto de tedos os expos ats menionades, Sujit compont. 1 conrorro © sujeto que tem mais de us nico, ow sao ej consid de “ 2) mais de um subststivo: [As yaa © ot pants sprouse (bane de Fors, $V; 24h) 2) sae dem pronase (Dwvid Most Fecsi, 5.) 0) is de wea paleves ou expres substantivads ‘um por min 08 sbandonador de jig, ot simple de coast (Gatos Demimoad de Aadiede, R, 148) 1}, tals de ua ona sobtiti: “ac Eibgaes ese onde pear numa cam geal & des Tom (Caslinns Ramos, V5, 62) Svjeieo acute (determina). 1. Bagude que nto ci ateralmente exe ser Hetlindo. A ideniagi fase momo, mas pode ma aner chanics 99 ronrucis cournuroni 0 sae de irs, mire retrane € Seep, meacionado a pena coxalo,anter nia x que 0 vesbo nfo ths desagacia pessoal e que @ sgtido pela dtingnis de onto veo. Pot cxemplo, meee tu, tabs exe de maar, verbo forma ii stn deine peso. catch em gue o neo ato vem expres mono pode ‘sr identificedo, poe-se 0 verbo: ® 2) ou m4 pecs do pun epee ow celled ade (Co dor Ajo, BS 44) 3) oxen 5 pescado. sss ome, ynlooo ml 0 sis peoceston de indcterminaglo podets concorser ui mesina pesode: 28s Gia plata se tty « falas Bao. (Gast Machado, J 13) rag sem sujet. io deve sx confunddo o syerro nememensmtizo, lo a8 pode ow nfo ve exes Mesias, coma incite So i omgies owe ay seguitr Core. Ascites. Fax fo, Inmczes-noto prosaso verbal em Dine, eno, que 0 veo ls ot pincial tos de neiténc do suet 1) com verbor ob expect que denotam fendmeaos de satus Amasheces a chore: (atin Bowe, 04, 1) com o veto baron sce dese [Nua ava ands ls gudoe dopa (Famaado Neco, D com os vetbos br, exer Mt, quando indie tempo decode Morea no Rio havia aio aoe, edo de coi de Mis (Ce doe Anjos, MS, ax of oo ane gue comes opto Abela, 5,233) ‘Vol pam un give anos eer uma oti do Calo (Olea Handi, 72,1, S cam 0 verbo sr indagio do tempo em et Ee for ss ar lous, (Agoton Bee Lath asm cxonincs no ronmecis comronines | pum on4sH0,maloo n a Neste exer 0 mein fi Ivins opto nfo praentspek Maria © sujet, no i, nine, as plo ageate de pasiva ‘a nopfo;é dela o pace, Neste exenpl io € slianexmene exerci soft plo suto Mars, O sjcko { cdl, 4 um tempo, o AGtn © 0 rates de * © PREDICADO viade do sj com scene de peaivlide Ov os cat (0 mazoicavo pode se Nosear, Vast 8 VERNO NOMINAL Prediade nominal © asoicano wowncat ¢ forma por va vanBo mx ti¢AGKo-+ PRE news cxAUinca vo rosrucets cowmeuPoninag 2. Ovum ns 1curto pode expres: stado peemaeene: led eu bea de. uit. (Cato de Obwei, CD, 90) 2) etado nasi Soroneato, 2) mings de exo: 4) comtioudade de ero: (0 Butts coninsaa asad ¢ sree (Peco Nesoe, TY, 27) 0) apartacie de etd la parca om ise de ttt, (Gus Doarés, 74, 24) ‘ast OnAgo, euxfovo ° "Nat primes, of (0 host é um vio deel (Cader de Olea, AG, 185) ‘Todo momen de scar & um panne « i pepo. ot adjetve ou custo 2 pris eer desra ‘Panguinho da Foose, MS, 14) Bea la € de mone (Glos Drummond de Andade, CB, 95) por pronone ou alee «Soy gu ou to8 eu (Aspe: Rena, LL, XVIL) 24 0 proname a qnzdo fancoas como ranorcanve, € danosstv! ade coin €0 gu (Pend Panos, OP, estos inteansiivos. ‘Veron transition Nests omgées de Feaands Bors o nome de onjzcro niercvo, 2 Vunsos ramsinvos mornzcros, Note exenplo: Peron a0 poe sl, (Gio do Aso, DR 2 ef express por for ana pa oto clemeato de ‘nl indecent, io por men de pepo n Ta se, pot eonseguimt,rmsinvo toanerd, Oteuno da ono gs se plc o etd de um vecbo rasrvo marascro denonianae njo 3+_Vatoos stavtrantanencs avirves Duntcros = miRneros Nes exemple © sto do sen gest lo det p20 Lomb (get Tossa, CM, 323 2 ego expres por da sani path outros elementos da ong 4 in tempo, diem ¢ indiectameste. Por ovtan pals: ete wesbo, reset simlsocameie onecro onssro © minscre path empleo Predicado verbo-oominal. Nio tivo do spas 08 verbs de liggio que se conrtroem com prec cto, Tams vebossignetvon podem ser empeepados com Plo oh deeprecapado. . (tio Panto, RG, 19) 0 vetbo rit & signcavo. Dupraapadh rete diode miso, que possi dois ai “As gore lips por pro. ; at Denomitar-se contzsaros YERBAs a8 que inegeam sec ef aco de par ered we see COMPLEMENTO NOMINAL 0 Nowa. vem, como disomos, ligado por preposiggo Miectivo ou 3 a a 2) saben (4compaatado os nfo dos seus modieadoes): Se liaigos [= Tasso oonnexe x xen). © pier € demic, do ‘A ORAGKO E OS SEUS TERMOS INTEGRANTES 6 Joos pu Ales es scala nar ona abso 9) proaome: sot mortem intetee poe ce a Raw ala ajo deo mesma (chads de Aan, OC, 1, 47) “haa of oor roe de Istas, (Agution Bess Tas, QR, 272) 2) samen “ents excto bastante poemas A vide dele ct mien a aman (Cerndo Pesos, OF, 175) (ctade de Aas, 06, = amr onailonch 90 FoRTEoHts contri 2 paves ow expresso sobentivads: Pao, fteas do me set bso por eran de‘ Alem (Fermado Ress, OF Compe» ceocieda de que 100 Observes: 18.0 coum sono pode, celta» mito, ph Seg gee care et al ogee fs ‘Grav rps te oraome ajo ssi © conor wont 3h esp poms een» om vlna ea ee ae on et sae pia i ot ljonon ‘COMPLEMENTOS VERBAIS © complanento que normalments vem ligada a9 verbo sem pe” sg lndi ower pra o qul se die a scp vertae Pode ser sepresentde por ) mbenatne: ‘Yoo dsable manos, queo glia fs er Junge, 2) pronome (ecbtatn (OF ouae aa plc (Clo Drammond de Ande, CA, 13) isa o14¢fo, fon we 2) pen = cho el Me ce gut sl fr inn sete? (Gel Drummond de Ande, CB, 51.) s palavrs on expres subtativad: Como quem comps ropee 6 "ouuten oman (feznndo Panos, OF, 226) Panera nuendo ini de on vida (sean Doards, 74, 96) jection dec) Regio, SM, 95) ‘Object directo preposiclonado, 1 © oxyroro nrascro commas vir segido de preporigio a 4} com os veibos que exprimem sentimentoet Sab, que ao Mestre vai muha ode Ai OG B69) 16 nme oxawirtcn no nosrecols comments Object directo pleonisticn, engfo pao omjexe Drascro que pre: por um pronome oblige. Bo qu Paterea cea 0 tampo © 9 tp a (ove Catdown Pls, D, 1% 0 onmroxo emncro mxoxkenco pode tba ser conte de am pranome deo ¢ de une forms pronominal nic prposconads, (David outo Fei, J 23) Objeco indirect. 1. Onpero motescro & 0 complemento de wi vetbo ttnive iain, at & 0 eompleneato que se lge ao verbo por ma de pepo. ode ser epesentd por: 2) pronome (esbeantve): (Que esate de agit doses (Gis faeam de rae bao ac al (Plrbele Hepes, $24) ussh otGto, mono ey 1), palavm ov expresso mbittvade: Masques dia decio ae pees? ice Ligects, BF, 138) Seu fomitve vo sais ‘Enc decor presto mae €0 ce (Gerad Paton, OP, 24) 2) orasio subwantiva (object ind No eager de que a abedéncia (Goat Monee, DP 2 No vem pedo de pepo 0 enrero mrncro sepa: ‘nde pelos porns psa ote, ym os poe ee ro Notas ore pone iq f(t} Escalon eens ‘As mie het cunt repowe, mat deci the, em eo ‘expo pet + mellie mr ale Gad comune reper © oapro mctREcr, ‘obtigatoismente um proneme pessoal sea, um pranome oblique tno amecedio — Quem he dite 2 woot gue etna 20 1 Tanto 0 onsecro orascro como 0 snoraaceo cad por mmzpicustve. O exsDIcuMyO Bo oMjecro se ftdo VERSO ouINA, €& xpos sama one por mim pt c= Slo Jot dee Campos, (Cina Ricudo, VTE, 96) 2) por sumer [No deren sr aad por toe mde er oud pot um, ‘oii Page Asean, CV, 330) 1}, por ongio substi: ack 0 ec pox ton guano, an + nets cm mene (actado de Ani, OG Ih 746) ‘Teaneformagto de oraio activa em passive, 1 Quando emt ortgio con um verbo rina pasa, mediante '} osfeto convertase agen capt ‘Tomiadose como exemple 4 segsite orgie activa: A into eo oe alin podedatoecoloctta 20 eoqsema 2) adjective 1s ates podem ft até eutos sobeton onde alge © sto autem Bang, CCE, 131) 2) oan adj ay 2) antigo (ei 0 ovo € a cru: que agains cep ot via. (Case Lipasion, FC, 52) 2D pronome aijstiv epost a mina dom no lie (Pecande Botte, X18) ©) sume: (hers his dane tear, (Cele Druamond de Andee, CB 5) DP) orga adjectiv ADJUNTO ADVERBIAL 4 ows pars mada, nos para pouco, sigcs para malt, cen ass todo, (args de Max, M, £7) (yeh Pagundes Tete, DA, 118) ‘owt com o chit, oo! sunioo Vein E41) Se Gono muito de (igs! Tor, NCU, 52) 2 be wean: © rato esto sits no jardin, (aco Vet, (Aafia M. Macindo, CJ, 82) (Caseticasio dos adjuntos advecbisis, cS, Baer com a pena da gala ea data da tela (Whachado de Ase, 06, 1,48) os apranmcats, Mule nsiseao exacs. No ae Bene ies cofuoindo os cols, mat Antal sade ver de ble | tay agiaont and | (Avgato Absa, NC, 19) Po que tet di tnt doe Dm sone: ‘Vegsotamente de fl scseado 0 fo, Cie Fugues Tate, ABV, 7) 1) va xsoasio: Nin shor Congo, ve. Mas nto conerda, ao seit. (Gerntdo Senco, TPM, 109) 6 suave cnasdnca no vosrucuis cormuronivuo 1) px mano: “Todas a mash cl stan cada es mess ¢ exe a ade, ) ete’ Avosto 1 Aros 60 termo de cteter ai ‘iro, um promome, ou tui equalnte dete, de speceto:| la, pobre desesperndo, data won ec de foc (Genstdo Nenon, DI, 237) jest + um seb. de explo os pel aroso. Por exemple ‘A ciade de Lishon © sD, Menuet 6 fons ae 8 fee de Jeno tumido oe wevtcicasho, nio deve sr coniadido Pes formaimenteselaatey cm © cima de Lisbon ‘A fect de D. Manuel, © som de Bike ‘ae Ree de Jono en ques Lie, de Be, db D. Ment dt Jobs esl a adjectives (= tikets, pea, movin ja) fanconarn, portant, emo ATR Boros ou ApyuNros ADwoNORAe 3+ © avosro pode tube: 2) te mprrenido por um oro, Hla fl am et racage (Gitero Arado, 2) apoeo no peedicativo: le ca 0 fmaso Rico, © mem das bras do Verde Pequcno (Gatmnaes Hann COTE 2s) 1) posto no complements nominal Jee Veg et seine por sm ago gue (Otsego de Aa, suave onsainen vo vonrusuts comeusoninen ‘omis Manue, a0 do Hagenbeit, fous Carton Pe, D, 63), 2) spo ao adjnto adres: Vette ins Bacco, REIC tp) comport de Jura Vi, ia, san eons, © D. Avan hfe a8 sesso apoenado, DN vo Se cad de As, OC, H,193) 1) spon 0 vosstve ue tame podera ser ens 5 mi, moda «calms, vl deen 1, ama extn 4 ne a enced se «cals & vanorcarivo de um pedicad vetbo oma. | amy, 28460, relo00 O sett raoko splice anise de orger epics, jo compe 6 rads «em adjectvo que nea desenigeata a fangso de tases Bo caso de fee doo: loo, dsdeahers doe baile fm gue iw nfo & svomro. Bquivale a wim orgfo advetbial de euia [= pram ee rio}, dete da qual enece a fangdo & talorearwo O adetve, coquanto adjective, nto pode exece a faa de APs, org cle design ame crc dost‘ dco, cate @ sige rt 8 propia cat, ‘vocaTivo ‘Buuminsodo eater venor de Ania Nobee ‘Mans tat mato. Vesko tae, Des, Gs) © sins de Santa Cars, Por quem dob, oe monea? om) ‘enor, wi peson 8 cole pes A ste terms, de entoago exclamitra ¢ lola do seato de fase Ate ‘none de vocaniva. COLOCAGKO DOS TERMOS NA ORAGEO Ordems directa ¢ oedem inveest, Portaets, como nit demais aguas roms, predomi 2 fo & os texmoe dh omglo depdemae pickntereas RO + YaRIO + oynero eamro + omeewo star So + wean 4 raeorcanve ratty o1sgio, reafooe comnieres no ronsuculs commuronsen ‘Aci 08 entads do Congo ua es de mais, (Ado Fhe, LP, 5a) Tnversbes de satura gramaticl 08 reslegtos ea ‘Guim 4 potsio do vaaso featvuasete | anette slo -+ ate 1. A invent vanno 4 2) ss orgie interogativs (Que faze de gate ¢ tom, (Ces Mei, OP, you) as orgs em que o vebo etna pasa pronominal Forman Dota | eon Pon OP, 1) sttoltsconsrdar com vetbo no coohative para fm deco (ers Pe, OF, 67) A cia dere 0 men tide pagan (Galo Rls, CRG, ‘ns orgies sbordinaas adverbisis condiclonsconstrlda sem 4) ms ones ineeogaivas excamativa: (Que moana seis cs? (Gon Las do Reg, 5 255) cn contugiessfectivas do tipo Probidade — cna fol rainente + quill essina (el Bundi, PP, em frases alias denotadors de dsj Amuldlgondos seam cls, cites ot laws ass pofndens do owe Seago, 1 ENTOAGKO ORACIONAL ‘A linha on ener meen ders peln vor a0 promuncie pals, onset ¢ perodor amuse mero4gso, Grupo aceon © grape fénico. Dinseas que onteo Acmereax € todo sepmeato de fase que se spol & oxuro remo. Por explo aa Rebel! ‘lindo, as cners apenat tees Gores Pt (© gst deb, fom ets, mm oi pen 0 grupo fico, nidade melédica, dem com o8 do Gxore rénaco. Polemes, pois, cossient © GHUFO Winco 9 equrlene de usioxDe waesoice. 0 grupo fate © = oragto. ist OBAGKo, anton By Oragio declartivs, 1 Braminundo a segunte orf, consti de um +6 gropo lace: 0s sans cepa ee, oservamos que a vor deereve, sproxinadanents, ets carve mei: tse no wide aime, que © gripe feaco em partes distints: wer 4 Compacando es curva bd onaio decantivactudid, vere. sos que clas se aserelham por teem amsbat prt lak scence 8 pare medal seladvaments uae, Disoguemse, pore ge podesano asin xquenatin 1 intogisto pode se epee: ema orapo cm que & paste Sal apesntsentow (0s sane cepts te? 1 par ume oct ini po pronome ox adv (go & pate Bel apeesens entougio decendeic, por See BEEBROGASIVAL BDLARCTAS # et iia: 2) e-atue da ase eomess por tm all tom 218% OME, seo00 = so da vor oa princi sab tales, spud de um lento decinio de cuevs {heli to inal de eases em ger, mis bnino que o da ieterogasto 6) aque d curva meléis€ progres seeliane A ques observa sas orgies deltas 4 A sia procums reece « dfrengh tonal ene ests foes de intetogagio com dope © rexro o2 nerunncoacho pars misar © nino de intcrogato direc, © 0 snples eowro, pare Ga india, Omgto exclamativs, [Nas exlumagses, a entasto depeade de siipos fctores, especie: ‘mente do gene statues: da ence Ae mor copo, & expres emocioal con cw mi slba que seach 9 acento de insite at snore orantrica po ronruculs comroninns enelants 40 de eotogto deceit Hem exami como esol deus! Imbert nis €asendene, Soa dongle, ts slugees devem ser com Sea slabs ex exe for «ini, todo 0 resto do emuniado ts a dis aa mea, a caoapio sek ascendene até asst, on1gho, enfono \ 7A Constoat, Do export, vercamor que Gslmenteorclonl. Co nbs medic tm ua fang exe ‘etnias gue vio dh onde splice. Pela enteag que lie deszos, fr podem te ont alo afemtivo, ott nepativo, li: eotssio sees e expresia somos pensments ¢ sentiment. Se 0 acento &a ema paler, devemos conigele a elm de or on 8. Substantivo 1. Sunsrmenvo € a pultvea com que desigaames ou nomeamos ot sere eo geal ‘io, por conseuins, substantive: 4) 08 pomes de pesoas, de lugar, de lnntlgSn, de wm géaro, de uma epee on de am dor Macs Liha eet os noms do nogiee, acs, eatador e qullsdes, omador come legos toda 2. Do posto de vist funcional © subrativo €« palaes que seve, tunivo, umeal ou qualger playa substantead) CLASSIFICAGKO Dos SUBSTANTIVOS Swbsantvor conerstos © abeeacton, Chanamse concreeh 0» whut gue denim op Plamente dos, ito 6 or nomes de penton, de loparey de se, de um géoes, de um eipéce om de um dos seus repre fname de Sendo devon eto Poko” ibm Farum eles Slo Dicse 0 nome de snsraAcror as subuaatios que dsignam rags, estes, esidone qualidade, conserads come oe ees abla tt, Uae, ‘A ppalda tees cm oer ees kn tag do elecive no for ape, dre some FLEXOES DOS SUBSTANTIVOS (0s subsenivos podem vaviat em mano, cfeano © xa NOMERO Quo esto denen, 0 sbtnsvor podem eas 4) m0 sovounas, quando dignam umn ser tnicy ou um cagjmte de ses conidedos como um todo (euseamave conserva) leno ove eign main dem eon mai eum destes con} i povee ™ imer GRAMAMtCA po roaTvoals ComWPORINEO FORMAGKO DO PLURAL ou ditongo. Sabmtantivesterminados em vogal 2) wan reduido mero mmide 4 teeminagio ~ em wie = ano zs SF fe Se 00 de ontons e todoe of patattonos arecem era singel §. Os sobaantros paostonos ttmimados en i! subvuem eat seeminagto por SO mae a neta. Cl genre rte ma eos Bees amide 1H subsea gue a6 we empregamn no pra. Astin siviones ge ot lake Fecheocia este oogue “Saguie Phot ‘setocs a Sisoanicado huis [aedges puodaquer 2) quiado oF termoe componente racco tom forma de pu Pov eeseasion 6 0 Singsar Plat Sigua Pleat opiudessl — cupdstdeasl—_probadocampo poceis pedis aire Feist Ries covsbege laste nisin so prineio toma s fori de pra quando 0 segundo rmposio € um subsaadivo que fantioas como deteminente Singur Pron ema prte tania pat smcoge Spade angus Se 4 _gerlmente ambos of elementos roman farm de phral quando 0 compoto #constuldo de doi mbtative, ou de um setae © a iecvo Sagat Plo sone peter GENERO 1 Hi dois goers em poetgsts: 0 aAtcoEINo € 0 MEDAN. © muscalioo 6.0 trma nto maccedo; 0 feminin, @ tino marend 2 Pertencem 10 género mascilno todo os substntves aque te pode snuepor 0 ago ocho opto © poem abut Quant & sgniseapio: 2. Soo gerlmente mascaliaos 4) ot omer de homens onde angbee por eles ex Joo ace ee Py 2) ce nomes de aimais do sexo matslan ex eo pe menu (Os somes de Igor, monte, octane, soe © vests, Tay mnt seas, i © me, oe to nese € dos ponton cade: spo ido o Nene eumea vadoe oor 2. Sho gerimentefemininos 1) oF noms de mulheres ov de Fangiee por elas eri Observes: Alyson sees de cies, como Rie de Jair, Part, Ca, Galles pas nds gosta, ao’ Cyto mua, 0 (Quanto a erminagio: 1 Sie masaliaos os somes temondos em 000: 2 Sto genlmene fomininas ot somes termina em ~ Steno: + eee semen le 2 me Becepuamse, port fons, frra © tos, udrich vo vonrocits comroninee seaseaerve tas fering sabataindo ess desinéncia poe Mawes ‘Feminine ‘Massing Feminine peo fe pento Fonts ff fe Eno Sone Observes: eps op eee vy M pn ie de he Sloe epee Acne” ae ‘Nawcatio __‘Femiaino Mvcalso Feminine dco conventions, dais eminent («cpm snl (unos tte de evant Nee cio, gure darmiaa © vex, dnse por exe init apse sy mi ti EMPREGO DO SUBSTANTIVO FungOes sintircas do eubstantive, (© sensrisev pode figuras ma orgto coe: 1 Parorcamvo: 2) 0 sure 30108 fenconilo. (Gat Soromesho, TA 243.) 2) 90 ompero winnero: De tos pt amaramooeebe (Paul Pomp, 4, st) 7 Mowers BA masse ‘love ¢cbrrade de long pln sane, ‘aquin Pago Arcos, CV, 335) & Arce; Of dat governor © fio, eocepunae de todoe & arotos de ‘0a vtgem pts 0 Pangea (une Cone, HB, 104) 9» Vocanvo: a tno, Amar dat i © fis. (Poti Baan, 5,96) Substamtvo como adjunto adnominal, 1. Pree ‘ko Angremra, gu pode 0 suarnenve formar vom Loco 5 anyenro ADNoNAL Ast ems vontde de fro {= fs} "in cao de dees [= cota) on eo cana ume seep monatio Sebstantvo,caactrzador de adjecivo, adjotva sfeetes swseno que melhor pecs res podem ser molds por um sr mn de mans sonalidades, umn de seus math as-caniio Saipensico Solan (© substantive como micleo da fases sem verbo. ‘As pauses noses, oganinadas sen verbo, tim 0 substtivo como cxste 2 2) ous indices sum Cato tego om latin star: Vener muse grind, gue, ‘od femini:Sobe o pao, Hace tt. Su, (Benardo Sanscno, TPM, ) woe como: Arashi, Beto © Flamengo so Macs 9. Artigo ARTIGO DEFINIDO E INDEFINIDO Diise nome de ancico ie palavie» (com as vats (com at vag ume, on, sms), que se atepbem 408 ox oovint, sa por "um coateczeno de aves @ plo, dsanm esi cqueito « o cur, ‘sig de ports abe can de Ee cl os asso ‘Gatliane Ramos, V3 se rat de um simples reprerenunte de um dada expe a0 peng utes suave oxasirrca Do ronrvouts conrasmoninto FORMAS DO ARTIGO Formas simples. Sto cea “Aigo etnido ‘Aigo into Segue Plant [Segoe Plt Femiioo : om cm No ports antigo fi, or um aero giave se a yoga (a): Ai Al one oie sade ere 3 mle te, a estily de) “ in ugly nem 8 alma oem A ance (Moose Lebe, U, 117) Como se v8, 0 coaheinento do emprego de fr de gnade ‘Teabese prewnte que at gale dr Laced © 0 Gly — eaves os se Gequentes— dtupam @ alo do poeta e do octal em cs (igo Tous, Vs 39) Formas combinadas do actigo indefinido 1. 0 Axmco minememo pode coatirse com at pepouigies a ¢ 4 oxiginando Sefton do qu, em Um olias sobre a Vida ign! de ean (Geadlioe Amado, RP, sx) ‘Tambén ato & sco glo qu ee slo onto ‘A obre atnouse em vee dens opession te tere acdeado, VALORES DO ARTIGO A deteeminasto. ‘gonigerpalaven on exprento antecedid de artigo se torn sabe © acto tern 0 eons do exeene ¢ do es EMPREGO DO ARTIGO DEFINIDO 1 Com os substantvos comune mprego do astigo pelo possessive, 1 Bate empreg do arsico nemcno ¢ feegunte ancy de substan vor que design 2) pats do cose: (Cin Fagus Tells, ABV, 13.) 1) peas de wertiio ov objectoe de uo mazcaarente petal Abel Mati, lida, wean ealga © «cams, (Osinde Minds, 4) eelgber de peemteso [i oko ehanoe pela mel (lige Toes, V, 16) 3. Nio s inpcep, por, 0 atigo quando eter noms 4s pepsi dot tn osu aed Seman com Hmpeego do astgo antes dos porsesivon, 1 Ames de pronome substantvo possessive, ‘Bm pormgus, o enprege on & onto do att otsessivos que funsonsm como proaomes aubwantives nfo tora ‘mas correspondea ima eta dng signee, por exemple, a fates eepuates: ne dato € mew. Con pri, pretends sent single ica de pone. Bulle in te co pres de nia prop i eve como din de tvs de meta catchato 4 pesos em cu O teu senate fo Se 2 Antes de pronome adjective possessive. 4 Quando eazem claro of seas subtiativos, oF poss ‘sacse com ago sem ee Mew amor & 25 te, w ne cusnch po romooits cobmewoniona rcsnga do algo sates de prone adjecivo poenivo ocoe com mates eutncta no porsogots do Bell do que no de Fors, ond, cers excepto dos cts sate mencionads, ela & pracamente obit te Oonpasemie ets exemplo:

Você também pode gostar