Você está na página 1de 13
Dados Internacionais de Catalogacao na Publicagao (CIP) (CAmara Brasileira do Livro, SP, Brasil) Interteritorialidade : midias, contextos e educagio / Ana Mae Barbosa, Lilian Amaral (onganizadoras). - Séo Paulo : Edi- tora Senac Sdo Paulo : Edigdes SESC SP, 2008. Varios autores, ISBN 978-85-7359-762-2 (Editora Senac Sao Paulo) ISBN 978-85-98112-79-4 (Edigdes SESC SP) 1. Arte — Aspectos sociais 2, Arte — Estudo e ensino 3. Educago multicultural 4. Midia e cultura 5. Multiculturalismo I. Barbosa, Ana Mae. II, Amaral, Lilian. 08-1471 CDD-707.1 indice para catélogo sistematico: 1. Interterritorialidade : midias, contextos e educagio : Arte-educagio multicultural 707.1 Interterritorialidade na Arte/Educacao é na Arte Ana Mae Barbosa Viveros a era “inter*. Estamos vivendo um tempo em que a atengio esta voltada para a internet, a interculturalidade, a interdisciplinaridade ¢ a in- tegragio das artes ¢ dos meios como modos de produgio ¢ significagio desafiadores de limites, fronteiras ¢ territ6rios. Entretanto, os arte-educa- dores tém dificuldades de entender a arte “i produzida hoje. Para os que foram educados nos prinefpios do alto modernismo, dentre eles a de- fesa da especificidade das linguagens artisticas, torna-se dificil a decodificagio ¢ a valoragio das interconexdes de cédigos culturais ¢ da imbrica- do de meios de produgio e de territ6rios artisticos, que caracteri :pordnea. A colabo- ago entre as artes € os meios de produzi cm. se intensificando, Nés, arte-educadores, ficamos perplexos com a riqueza estética das hibridiza- de cic ioguaem operas ela at ho 2 combatr no Bri a polaéacia na Educ rem aril dd 17. pats Set ie ssi mic tings nn rmétrico, tudo junto, da quinta série do Ensino Funday SoS Métio, sendo preparado para tudo isso em apenas doi SS i ans ml Pte cn ics decade, 6 up ee a caetoe eee mesmo magic temp jf defendamon a imeccdgieee es eae pesca Aine apa se itt sop td ic aoe eee . Sees ou simplesment esa 2 a video atte compa. ‘acon as insalagSes, arte na web, ee. eee ee a ee ees eee ee ee ee eee eet sae an uEA eee pedeneyeeima pe See eee eer carl eng pl pias no apne nee ae eee eer fer oe Re “ds aar etinrping perrb cig et es eee dee ame Pe incloir os cdigoseaeurais ma edacaio de anise stores clr Ve a iH nine Pr Mu ina 104 a rant, quesemos camara ten pat aimee, in meg das asc dor meis como mole Se eon eros oe Nail ase ode seu epgo eecin como di lina cr, enbascsinaas por cod xpi ioe he hes ea wns porto curel,enniguesend pliars pinay tides ‘apreizagem de otros conhecment, 5 ii ovetadames Estos find do que ofeisimente se dsignow ans “ane como dition wasrenaatavesando to ocuscl, 2 simu se do que Herr Rea queria ier em eu io Eco aod Tiamve Bl lava de ane como um clement humane agresudor qi ‘epencande oats npn, ita» aprendzagem pela side onan do ests do son, do movimento da imagem. Ho, ge carr ane dea de Read, James S Cater msc io Cri Links ecg nthe dnd Stet Sil and Aenemc Deeopmns 008 tease como eximuladars do cobecimento de ous dsipias coe 7 Carlet nai de em pesquias que deterinaram como 2 ane ier poitamente no desenoviment a copngio par ws few de conbecnent. Hi maior ndmero de eaqusas demonstra ves descaolve «performance acai das cans 2 ins sobre o et, € menor Nero das ae isnt uem-e também numero peg peas to sido tas para demons o eon sri dana no decmelviment d cpaciade de aprender owt Sat dosaber Sob oct das are as reas ois fads ‘xpd Gorn de us il eson em cops clint oa espacial tem none pct iia comprovam que a intel on eros S10 ‘ia mana ena arendizagem. As pals que oi _rlaconaa comics por cn do cnc xe, ant Ni pein i camino eet Be pa as ene des shbae Jere confine de renin img. caine opie declare on “eine Ma ima so aida soci co gan nner pes que Catralermins compo an eared verlag y Mat oat cs ace komad acing =a sin cone neon edsitareenen gcoot ee pocand ib de ei © mips de ron Uk cgi de martin ms ened erin odes pan coi pn gen Mien, In aan ie cas scsi nomi cares cgprs dc hindi gi gue rade mec dt Bets Ras de Di ie 9019) des pce ee com pli foi qe ccm cm mo do et ane mes Dip ares Mede dn manne Lo ete ine Bem ean teeta evier defo stn as ria eo em Ge ue Che a ‘Msn cal de Dh epic dod pr temporaa da inp ltapesem Ps de Ba Diaghe mesanes decia a comps de egy a ma t mes rm ov ai plac npn ol nano 15 Sdn a pone psa (sles Rad Dingle contra com ci podine si defen Caen Ue deni, Op ec. ‘ao grin co deco ne Pao Ut, 117 de Din Brauch Fes, Sala te Zod Fe, 29, Nae (Oca droid, 20 Roach epi, 9 Lae re 92, Conca te egtrPNc minatr aon ram para Rome efi coms Nfs Mies ¢ Max Eres conibu scan gi Sone apes de Dagmar ce instream pecs eae ento em um espersculo burgues. Se e I" incorporavam pintura a stituiges i es mi anemo> vr vangund no ques sora mas pipet wire ang po se oP org cpio doce ve emp coin ona wna ae A cos anon so meena m Seman ee oe ena ors Sa vanguard a ho ren pn plc om Fatigues mons, Ni aera Mats or ls anes id ay MM an ome sr ret vaneai- inca a wz Tacuber € Tristan Tzara; See tae arg Spe Tce eT cane Rony Oskar enmer Bale wi" Jo Sone nec aon Laban, Se nc mb ea ae dos mato cote perc sno te ras i om aris «ce SARIN shores son Ene hme per cme rode “ane wal” impontnca capital donno assis © comp i= pormeia do movin, uel pial Remand Les ‘Ox Bales sco foram esis em 1920 por Rolf de Mae; desc nets mama Eeop pe or delosphine Bern home sm prs ‘ovat subd por les Até Laban ps ser asad de wer edo 8 eoganda ran quando cra dang negra jazzisia nos Estas Union ized: a eee aceatieree ae eran. torrente pines Selrruntenommarenecet eee rate Coramente cle ion sia depois qu come ae, sip ars, eno pati de areca oan freparou pra es gos olimpicos de 1986, em elim, apeae de ae ‘nett comisionao con period dana pl propo gn 1a Ralf de Maro um owt dfensr da neptune accents docpetiala Ree Np cnr des Autos nee SeDang (98. Ferm es conidaonprs zr cenageoereanee Die Chirico (La Jar, 1924); Pieabia (Reléche); Foujta (Le toured se din nslmentomas hom sucks Lien con ocr ‘ao par Sting Ring (1922 eed do mde 82), Roopa dhs bal engaids por Lge fram apresnades nape rane Modem 197 Também no Brasil foi em torn da dang que tvemos, no made ‘0, nos grande experiéncia estes de ntegragio das antes. Tate do Ballet do IV Gentendvo de § «la subeomissio para ongunizar os estjos ds quateocentos anos de unde. io da cidade de Sto Paulo (1954), contatow Auli Mills, corso |hingaro-ialiano ji muito famosa na Europa, Encomendow a cle cinco i Paulo, Francisco Matarzzo,enearegudo, ‘oregrafiasbaseadas em temas nacionas, com misca de composites borers, como Francisco Mignone, Sora Lima, Camargo Guarnieri ¢ Villa-Lobos: A canqucevy, Fantasia brasileira, A ends do amor impoute, 1 GR (9 eae i Cae tment 1998 gas Caton osc ‘nen aap snr sos plea gun cha Cigar Nao 6 ss, ma sas de vaio use én todos tera artistas esi fans conn ced tando ‘sim o pio nomcrvo das anes plist, Mills hava sid inland por Diablo a comes ‘2 vida pofisonal nga «cocoa tes repens sb mest rasa. Conbeis poder publicise da acing dat aes rovavlmentc er algum moment desu vids, snd oes por aban er uma inflnca dmiante abe ee deve er pati do eal da “ane to” to expitamente basco pr ton dps de Laban, como Mary Wigan Hig Bal Nios sabe de quem fis dia de conv grandes ata bra: crs para aera engin Figurine, Ace qu do ppc Mills, nS por tere frmad prfsnalente amino ep ‘ea de ncn cotenssmnsinsincoretganmtsconmas cipamene pore antes de rata para Basi conviou Tn Sci is anita liao de destaqu, que hava i par hex cena de Caprice em 193, nar dle Arti de Roma, ee 194, no Teatro Real da Opera de Roma, par fie cenograia do mesma bal no Bal Milos hava tabula com eno utes asc, nie com De Chie que. cengratn de nfl baad em daa poe ode aul ale (1931) eta end de ote 1951, ¢ Don Quite, {an 1953, De Chico izes pra Dingle Bale 1923. 'NoprecasoAnguno Mutincios da Serctra Manipal de Cla {ue incorporouo Kan), hi uma etre de Nano Mirani que air mater sida cle quem aprsetows Mls todos osanisas que feta 5 cenografian ext vj nome acta, masz quer celido Por proteio. A afirmacio€ ambi, a se be se le fala de apeestagso como into sca ou escola esti. 6 Darey Peteado, que cengrai al Sonata de angi, des os com muita segurang que Ccilo Nataazzo exc todos 0 ‘tas, embora Mills espeaseedesnse fzer e rip sels. ‘Conta que abo sea aso Milos comprou brig com Ciclo ee hia ctechido Quin da Siva para cenograia de Sonata de nai. Soeiepeteen ores meinen tel sms congusar opblicof mumerso da ares plisics o Brasila- pMiande vu capital cultural em dance Entretatn 4 mio dos artis amon no tna enpeici com ‘cenografa 48 tls em que contumavam webahae erm pegucns€@| regio sdimenscs de um eli. Pri a rtca que dominou fia do ana converar com Milos sobre oargumento ews vse, 4) sentaemtondesenon que cum interprets plots de og ‘wordenados plo competente Allo Cao. Algus ain astra 208 ‘ston, mas io a fl uma regra ger Para op, a epialia traida por Mills Klis, Maria Ferra, a mira dos cao, ine pretava os desenos com asi de Mill rene Ruhl gua ee (6), inca dente 2s cendgras que evn, cont me ue pin a a a ico pbegue Ni ent Sen cneqsondn sia 6 la gto ila rn obo sisi om ai Fav otha 20 a ino esi paral ons fina ‘cra d sev deseo € prone ; ers do rinses semi za as ages 295 Noémi lene foram as incas mulheres a er cera pay po Enquanto ina era art f consgrad, ddicandose ng on cna da vida brasileira, ute era uma jovem de 22 ancy, nics Ihvia ito algumas cenografias na escola e dois muray wy Pinan FHS a teen, cm umm cinema da Liberdade, e outro meio sutealisa em ugg ot 8 cam agroasio uname das sls ed rea. Alpes en chegiam a comentar qe Argo etages ea win Ble muito cot bend cepals nm ein aol maar acemgeee Em 1998, enurevistel Irene, que continua tabalbando ents, mente em pasagismo, aida na qual terminou se fixande depose, trablhado muitos anos em agquiterua com 0 marid, Inteligent,anticulads, laborando vbre a reevdnea do tempo pre asinterpretagies de experiéncas pesos ela se delarou dominada dee cedo pelo pensamento espacial, Deelaou:"Mesmo quando no estou balhand, preciso claborr sobre o espgo. Trabaliar sobre oespago€ via para mim"? Irene fi alana reguae no Curso de Deseno Indus do “Masp,onde também parece terse desada nflaencae por Roberto Sambo. fet outro italiano talentos, Par ess curs, ganhou uma bola de estos de Assis Chateaubriand, na ocasio de sua formatura em Prt Alege, da {qual ele foi paraninfo, Caso-se com um dos professores do curso. Irene conviveu com elite dominante das ates: Ciclo, Ylands, Warchavchik, Segall, Recebeu para antar Max Bille vu muita cenograta eats em a pa de teat eps uc vnhum 4 So Po Record de um cenirin de Chapala pret doin Hale Russe de Monte-Catlo, Fs compu, quan em tun pels Anda atin, specs pls ueres: ase quan anos xcusonandy palo Brasil (1985, Argentina Msc Nacenogafia de ene, esac etraura metic ban te que feta no fand do pk cm pont de rms ince ts lnhas. iia era representa uma consi, mas erin oe = turns, quedo erzevsades 28 son dp se elem pga ee trea omo "oa Ice a de intra inconie pg rene me conkssu ear eu empo lin com a epee de mosiment, and pacplmente na abereagin dare de avalos Eh conseguia dar 3 ea ever stata combina com lider cuhéries, uma pide sno etreo ies «weil de Cade, por quem ese neni naga Gps, Anos depos (0968), Miles apresenoa em Spoke expt Ear, com coogaia e Gal sa qua ambi fund ums pega calica qe ba 2 dele prs Ar uate, Come sabes que Mi nepoca ins ia co alguns cena com om gus alla, srge-me 1 hips de ques tt densi cm serio conto 20 que es- tos habirado, oiginandse no Tei Mundo, otal de Wee, ‘Una ds piss « nsvegando i Milos para oPrmeio Mundo “Que sei prasa inks lén deta inl fu ome tiie de Pers sobre 2 cenogei de Bari, no gual iz 0 egies" iin de Gale quo bl devia desernoer sem vol da eta, ‘rwolendvae qe pata oo balnsdveiam Jaga dentro fia ‘Se rneama, Esa i no ead porque aesculus Fo toa no rene ete timo moreat erga fai silo compost iso mena tipo de enveiment dos balinos com ta sr it tame Eustad pela presou pls cous itgrada de Milo [aan A msi epi oe Sobre a eclrade Irene, representagio de uma eo ‘emo da Ris ds Easier conenodoverhag > ‘infin ncmcrsrive pinta corpora do Fanodo Ou todo ocojumod bin ue npeenaxam oss dom ‘eeu preci epi. rene em ens encom ge Seer aria que nara nov xd alle do Gone Desens erage 0 porgus Fano Anahory lan Ti Si, eosiasmaram pas cries, o (sos de Ta at agul mometo Foe deg cone enor de sain dos metafics alin mea peb csp Jg-orem vn io doen ‘ee mais recap com ss jas expen do qe am sven omponce do petiole. les abrepinha oto masquandone {aap economia da cen produa pas admis, come ocr, to poderso Instat Basi do Cale claro com Seg er andes no Pavia Serrgia Nasional Ses eenograia para Indre, xjoargumento fiend junto com Mills, fo exemplar Era um ceri com stil humo, mss exe: ‘ralmnte conti. Em cena, iris cae da mes fora tam i ferncaas mas das otras por detalcs ue io pertarbaam a goll do objeto, produrindo iso mamentines de seem ts igo Sua ‘concep5%o do “mundo cra Feminina”€ ona e a9 meso tem po densamente material, Um compete de veda compactamente bordado as de FS os aul dando a sensasio de cumple deg om Sa Sox gone valk opi de ied pete Seu cent eda sine pvt oman comers Andry mn nen rn en 1 eas dn opi a Fi Cale Coen, Con eras oa, Se emu cine ance, pivot Jo Le mes smo a psc em gra qo Kv doe since in arte A kina nt qu Set dese Io Bleu gn em 18, 0 Cate Caka Sn ge soo, Gali Ana Maria Niemeyer: ‘cone inl de Chis rain pa ot apn fsa nice ils pr rir ano dep {hae Os grins no nassau. Enka gure teil eb dead que ler un rand wun dca raf, Con, 1 meso lain, muito segura ineligns an, {easyer mcs ainsi com "cis basi dec gg «pee quewsouo mesmo ease que tds sus alarms vane mcondenaros bal baseado a cura loam parceem aninaae nalts: aus Milos de inepacidade de emer que era ag pl ito de sr erangi ie hibvna: *Era vio dele do ini, que era va ng se deo aber asi € mui pas isso dle" ¢ mas en aca scons erm met sere bray, ram asin basen ne toils, que era um tian que i inka nal a vee" “as coin sir, le wea mais as coisas smb, mas realmente ao chege serexisa bras” Ach que a cosa bras no ageadaam porque cangacins, bumba-meu-to, vida indigena e vids de pobre na rus cram mis carey sinnpsa ce icing sbniaalledoquc orto eto 2d Conner dre col eR Baleroanocn Ins eso mlsindoe gigs Rise Py perenne Bie Maem aap Ns mea cis» urine qu ete eins kien Milos eines ede daring a sd la Cm ma fe brs" Rent» mie ada «oncrt, como dizem o alain, «a fgurinos dei Carlen erm

Você também pode gostar