1. Zasady postpowania fizjoterapeutycznego w urazowym uszkodzeniu splotu barkowego.

4 typy uszkodzenia splotu ramiennego:

a) Typ grny (Erba-Duchennea)- uszkodzenie korzeni C5-C6; poraenie

nad i podgrzebieniowego, naramiennego, obego mniejszego, dwugowego, kruczo-ramiennego i ramienno- promieniowego; zaburzenia odwodzenia ramienia, odwracania i zginania przedramienia b) Typ rodkowy- uszkodzenie C7 jak w poraeniu n. porodkowego c) Typ dolny (Klumpkego- Dejerine`a)- uszkodzenie C8-Th1; brak funkcji zginaczy i prostownikw przedramienia i mm rki d) Typ mieszany Postpowanie: 1) Farmakoterapia

2) Unieruchomienie KKG na szynie odwodzcej (rami w odwiedzeniu,

przedrami w zgiciu w stawie okciowym ok. 450 i pronacji, rka w zgiciu grzbietowym)

3) Ocieplane zarkawniki, parafinoterapia, ciepe kpiele, magnetoterapia,

laseroterapia, elektrostymulacja 4) wiczenia bierne w penym zakresie ruchw z dociskiem na powierzchnie stawowe

5) Gdy pojawi si dowolne skurcze miniowe w. Izometryczne, w

odcieniu, samoowspomagane, wolne i z oporem ramienia, przedramienia i mm obrczy barkowej: uwaga na opatk skrzydowat 6) wiczenia manualne- trening funkcji chwytnej rki

7) Masa w celu zapobiegania zanikom mm ramienia, przedramienia i

obrczy barkowej 8) Ergoterapia- odpowiednio dobrane zajcia do zainteresowa wyduaj czas aktywnego usprawniania 9) edukacja pacjenta: nauczenie, w jakich pozycjach utrzymywa koczyn (w zalenoci od poraenia), jakie wiczenia wykonywa w domu, unika ekspozycji na zimne powietrze, wychodzenia koczyny, 2. Zasady postpowania fizjoterapeutycznego w uszkodzeniach nerww obwodowych. 1. Klasyfikacja Seddona uszkodzenia nerww obwodowych Neurapraxia- brak uszkodzenia aksonw, stwierdza si segmentaln demielinizacj; przewodnictwo nerwowe ulega osabieniu lub zablokowaniu w

wyniku kompresji lub nacignicia nerwu; wystpuj zaburzenia czucia oraz funkcji motorycznej mm; objawy ustpuj bez powika po kilkudziesiciu dniach Axonotmesis - uszkodzenie cakowite aksonw bez zniszczenia osonki nerwu; kliniczne objawy: cakowity zanik funkcji nerwu; po pewnym czasie regeneracja- powrt czynnoci nerwu po kilkudziesiciu miesicach Neurotmesis - zupene przerwanie aksonw, mieliny i otaczajcej tkanki cznej; nie ma szans na spontaniczn regeneracj- tylko chirurgicznie 2. Klasyfikacja Sunderland (rok 1951) uszkodzenia nerww obwodowych Stopie I: blok przewodzenia z powodu kompresji lub niedokrwienia, przy zachowaniu cigoci nerwu, z ogniskow demielinizacj; powrt funkcji po 2-3 tygodniach; neuropraksja Stopie II: uraz aksonu, bez zmian w tkance okoonerwowej, regeneracja 1 mm/ dzie; axonotmesis Stopie III: endoneurium uszkodzone, epineurium i perineurium zachowane: powrt funkcji zaley od rdpczkowego wknienia. Stopie IV: uszkodzenie wszystkich osonek prcz epineurium, nerw zazwyczaj powikszony. Stopie V: cakowite przerwanie cigoci nerwu; neurotmesis Leczenie: 1) farmakoterapia

2) Unieruchomienie do ok. 10 dni

3) Zapewnienie nerwom odpowiedniej temperatury do regeneracji (weniane ocieplacze, rkawiczki, skarpetki pozwalajce dogrza dodatkowo miejsca w ktrych zachodzi regeneracja nerwu)

4) Termoterapia o przeduonym dziaaniu (zarkawniki, ocieplacze)Ochrona koczyny przed nadmiernym ozibieniem spowalniajcym proces regeneracji 5) Funkcjonalne uoenie koczyny zapobiegajce przykurczom i rozciganiu mini poraonych 6) Masae czci ciaa w ktrej doszo do uszkodzenia nerwu 7) Kpiele majce na celu zwikszenia ukrwienia miejsca w ktrym zachodzi regeneracja

8) Parafinoterapia, hydroterapia, elektrostymulacja (2-4 razy dziennie

przez 15 minut lub jednorazowo 30 minut do skurczu izometrycznego), laser, pole magnetyczne 9) Galwanizacje nerww

10) 11) 12) 13) 14)

w. Bierne, w odcieniu, samowspomagane, izometryczne, wiczenia bierne w celu podtrzymania zakresw ruchu i wiczenia czynne w odcieniu z oporem i bez stosowane w wiczenia czynne kinezyterapia: zapobiega pojawianiu si i opnienie zmian

wolne, z oporem- wedug powrotu funkcji przygotowaniu minia do pracy po zakoczeniu procesu reinerwacji okresie pniejszym do zwikszenie siy miniowej

degeneracyjnych w mm, zanikw mm, przykurczw; przyspieszenie regeneracji wkien osiowych i rei nerwacji mm; zapobieganie przykurczom i znieksztaceniom

15) Ergoterapia- korzystna forma usprawniania zwaszcza przy

uszkodzeniu nerww KG 16) edukacja pacjenta: nauczenie, w jakich pozycjach utrzymywa koczyn (w zalenoci od poraenia), jakie wiczenia wykonywa w domu, unika ekspozycji na zimne powietrze, wychodzenia koczyny, 3. Zasady profilaktyki chorb zwyrodnieniowych. Choroba zwyrodnieniowa- przewleka, niezapalna choroba staww o etiologii wieloczynnikowej (wynika z zaburze midzy degradacj i regeneracj chrzstki stawowej i koci podchrzstnej) Profilaktyka: Redukcja czynnikw ryzyka:

Nadwaga (dotyczy gwnie bioder i kolan) Przecienia zawodowe i sportowe (ergonomia i higiena pracy, waciwy dobr wysiku) Urazy ostre i przewleke- waciwe zaopatrzenie urazw szczeglnie tych o nawracajcym charakterze

Prawidowe leczenie pierwotnych chorb staww i metabolicznych Aktywno fizyczna regularna, o odpowiednio dobranych obcieniach, unikanie przecie i zbyt intensywnych treningw- utrzymanie odpowiedniej ruchomoci, zapobieganie zanikom mm

Waciwa postawa ciaa, chd prawidowa masa ciaa i prawidowe ywienie umiarkowana aktywno fizyczna brak nadmiernego obciania staww

unikanie niepotrzebnego dwigania ciarw usuwanie z organizmu przewlekych ognisk zakaenia

4. Interpretacja testu Lasequea

Wykonuje si w celu potwierdzenia wystpowania rwy kulszowej (dyskopatia na poziomie L-S) W pozycji lec tyem badajcy unosi wyprostowan KD zginajc staw biodrowy; bl wzdu przebiegu n. kulszowego i okolicy L-S potwierdza wynik dodatni po stronie chorej

Mona te uwzgldni tzw. kt Lasequea (midzy KD unoszon i podoem)- jego wielko zaley od nasilenia objaww blowych- w stanie ostrym wynosi 20-300

5. Postpowanie fizjoterapeutyczne w leczeniu zespow korzeniowych Zespoy korzeniowe- zesp objaww spowodowany uciskiem na nerwy rdzeniowe np. poprzez dyskopati, stany zapalne; towarzysz im dolegliwoci blowe i objawy ubytkowe; najczciej lokalizuj si w odcinku L-S i C krgosupa Leczenie przeciwzapalne, przeciwobrzkowe z postpowaniem odbarczajcym 1) Farmakoterapia

2) Unieruchomienie w okresie ostrym w uoeniu przeciwblowym (np.

leenie tyem, KKD zgite w biodrach i kolanach do 90 stopni)maksymalne rozlunienie mm i brak blu; mona uy poduszki, waki, ksztatki; pozycja Perlscha (leenie na plecach, nogi zgite w stawach kolanowych i biodrowych, podudzia oparte wysoko, najlepiej, aby poladki wisiay nad podoem) pozycja ta daje najlepsze odcienie i trakcje ldwiowego odcinka krgosupa. Zaleca si znalezienie 2-3 pozycji uoeniowych (na boku, brzuchu lub inna indywidualnie dobrana).

3) Terapia manualna: Mobilizacje czynne

wg. Maignea, ostrone, delikatnie wykonywane samodzielnie przez pacjenta ruchy w chorym odcinku krgosupa ruch w kierunkach nie powodujcych blu najczciej w przeciwnym do kierunku najbardziej blowego

4) fizykoterapia: Cel: zmniejszenie dolegliwoci blowych i odczynu

zapalnego oraz zmniejszenie wzmoonego napicia mini przykrgosupowych. Dobieramy do tolerancji pacjenta Najczciej stosowane zabiegi: a) Termoterapia okady z parafiny lub okady fango; krioterapia. b) Hydroterapia masa wirowy. c) Laseroterapia.

d) Lampa Sollux z filtrem niebieskim.

e) Ultradwiki. f) Pole magnetyczne maej czstotliwoci. g) Pole elektromagnetyczne wielkiej czstotliwoci diatermia krtkofalowa. h) Prdy impulsowe redniej czstotliwoci prdy interferencyjne. i) Prdy impulsowe maej czstotliwoci prdy diadynamiczne. 5) Masa segmentalny 6) Wycigi w LS pozycja Perlscha, w C ptla Glissona 7) wiczenia w odcieniu, relaksacyjne 8) Po okresie ostrym instrukcje dla pacjenta: jak siedzie, prawidowa postawa, schylanie si, dwiganie, 9) w. mm tuowia 10) 11) Postpowanie pielgnacyjne i ochronne edukacja pacjenta: nauka nawyku prawidowej postawy, unikanie

gwatownych ruchw, prawidowe podnoszenie ciarw z ziemi poprzez ugicie kolan, prawidowe rwnomierne rozkadanie dwiganego ciaru- najlepiej unikanie noszenia cikich przedmiotw i schylania si zwaszcza z wyprostowanymi KKD Przy powyszym postpowaniu stan ostry powinien trwa 4-7 dni. W miar ustpowania dolegliwoci angaujemy pacjenta w czynnoci ycia codziennego wicej ruchu (wstawanie do posikw, do toalety, ruch po mieszkaniu/pokoju) 6. Systematyka wicze leczniczych (kinezyterapii). O dziaaniu miejscowym wiczenia: Bierne Czynno- bierne Samo wspomagane Czynne w odcieniu KINEZYTERAPIA O dziaaniu oglno usprawniajcym wiczenia: Oglnokonydcyjne W wodzie Gimnastyka poranna Sport niepenosprawnych

Czynne wolne

Metody kinezyterapeutyczne: Mechaniczne Neurofizjologiczne Edukacyjne

Czynne oporowe
Prowadzone Redresyjne Izometryczne

Synergistyczne: wzgldne i
bezwzgldne Synkinetyczne Streching Oddechowe Relaksacyjne W czynnociach samoobsugi

Inne
7. Zasady prowadzenia wicze biernych. Cel: niedopuszczenie do wytworzenia zrostw w stawie, przykurczw torebki stawowej, mm, cigien, uatwienie krenia krwi i chonki, zapobieganie odleynom, zachowanie czucia proprioceptywnego i pamici ruchowej Wskazania: poraenia, niedowady wiotkie i spastyczne, stan po dugotrwaym unieruchomieniu, pocztkowy okres uruchamiania stawu po zabiegu operacyjnym, choroby ukadu krenia, gdy wysiek zwizany z samodzielnym wykonywaniem wicze nie jest jeszcze wskazany Przeciwwskazania: ostry stan zapalny stawu i tkanek okoostawowych, y, gorczka

Dla siy 0,1 Ruch prowadzony za pomoc si zewntrznych- gwnie rka terapeuty P.w. jak do testowania siy mm, pozycja izolowana (do ruchu w jednym stawie) Stabilizacja waciwego odcinka narzdu ruchu- zapewnia ruch tylko w jednym stawie

Odcienie wiczonej czci ciaa- chwyt wygodny, pewny, bezpieczny, nie sprawiajcy blu p.w. dla KKG: pozycja siedzca na krzele z oparciem lub leca, gdy nie moe sam siedzie- pacjent ley w ten sposb, aby rami wiczonej KG znajdowao si poza podoem

p.w. dla KKD, tuowia, gowy i szyi: leca Ruch w penym, biernym, fizjologicznym zakresie zgodnie z norm dla danego stawu- niebolesny we waciwej paszczynie i wok fizjologicznej osi stawu

Ruch obejmuje wszystkie ruchy w poszczeglnych paszczyznach Liczba powtrze w jednej paszczynie i serii od 30-50, wolno i rytmicznie Od jednej do trzech serii dziennie Wprowadzanie elementw dociskania i rozcigania powierzchni stawowych (oddziaywanie na receptory) Zasada bezporedniego oddziaywania- jeli wiczymy staw biodrowy to przyoenie rki terapeuty na udzie Pomidzy seriami eliminacja powstawania przykurczy i niweczenia efektw: rne uoenia profilaktyczne informowanie pacjenta, co robimy wspdziaanie pacjenta polega na usiowaniu jak najwikszego rozlunienie mm

8. Zasady prowadzenia wicze czynnych. Polegaj na samodzielnym wykonywaniu ruchw w stawach z pokonaniem tylko ciaru wiczonego odcinka ciaa. Cel: zwikszenie siy i wytrzymaoci mm, utrzymanie i zwikszenie ZR, poprawa koordynacji Wskazania: osabienie mm, gdy sia mm wynosi co najmniej 3, ograniczenie ZR Dla siy mm 3, 4, 5 Pacjent wykonuje sam, pod kontrol i na polecenie fizjoterapeuty P.w. jak do testowania siy mm na 3- izolowana lub chwiejna odpowiednia pozycja do ruchw prostych jednoosiowych i jednopaszczyznowych- zawsze prostopada do podoa przy sabych mm (3-) w pozycjach izolowanych ze stabilizacj odcinka bliszego stawu Tempo dostosowane do funkcjonalnych moliwoci chorego Uwzgldniamy liczb powtrze i czas trwania wiczenia, dyktujemy tempo

Objanienie wiczenia, pozycji wyjciowej, pokazanie, instruowanie, zachcanie, korygowanie i ubezpieczanie pacjenta pocztkowo wiczenia atwe i proste w pozycjach izolowanych

po ich opanowaniu i uzyskaniu przyrostu siy mm wiczenia trudniejsze i coraz bardziej zoone

Dobr odpowiednich uatwie, utrudnie, przyborw zwikszanie stopnia trudnoci poprzez przeduenie czasu ich trwania, zwikszenie tempa, dobranie odpowiedniego zestawu wicze Szybko ruchw nie moe zaburza pynnoci i rytmu kolejnych powtrze

Popraw koordynacji nn-mm mona uzyska przez przyspieszenie tempa i stopniowe przechodzenie od ruchw prostych do bardziej zoonych

Etapy ruchu: pozycja wyjciowa, skurcz mini i ruch w stawie w penym zakresie, rozkurcz misni i powrt do pozycji wyjciowej, odpoczynek- przerwa

zwykle zaczyna si od 2-3 powtrze wiczenia i stopniowo zwiksza si liczb powtrze Czas trwania 15-45 min- zaley od szybkoci mczenia i oglnej sprawnoci Kilka razy dziennie

9. Zasady prowadzenia wicze w odcieniu. wiczenia te polegaj na samodzielnym wykonywaniu ruchw w stawach przy odcieniu wiczonego odcinka ciaa. Cel: przeciwdziaanie zanikom mm i uzyskanie przyrostu ich siy, zapobieganie przykurczom w stawie, zwikszenie ZR Wskazania: zaniki i znaczne osabienie siy mm (od plus 1 do plus2), saby zrost kostny, zmiany chorobowe powierzchni stawowych, kiedy dymy do zmniejszenia ich tarcia o siebie w czasie ruchu Przeciwwskazania: takie jak w biernych

W sile mm 2 (mniejszej ni 3), w warunkach odcienia, co uatwia wykonanie ruchu Odcienie mona uzyska przez:

a) rk terapeuty- podtrzymanie wiczonego odcinka ciaa w czasie ruchu b) podwieszenie wiczonej koczyny:
1) podwieszenie osiowe: punkt zawieszenia wiczonej koczyny prostopadle nad osi ruchu, ruch odbywa si w paszczynie poziomej wok osi pionowej przy penym odcieniu i zrwnowaeniu wiczonej koczyny

2) podwieszenie pozaosiowe: punkt zaczepienia linek z podwieszkami poza osi stawu, co daje pene odcienie koczyny, lecz bez jej zrwnowaenia (ruch odbywa si jakby po wycinku koa, majc moment wznoszenia (utrudnienie) oraz opadania (wspomaganie); w celu utrudnienia ruchu punkt zawieszenia naley przesun w kierunku przeciwnym do wykonywanego ruchu; w celu wspomagania w kierunku wykonywanego ruchu

c) gadk powierzchni- zmniejszenie tarcia o podoe przez wytalkowanie

gadkiej powierzchni, podoenie pod wiczon koczyn liskiego materiau, specjalne wrotki; p.w. takie same jak przy podwieszeniu osiowym

d) woda- zanurzenie daje odcienie i rozlunienie mm

P.w. tak, aby paszczyzna ruchu bya rwnolega do podoa (nie dotyczy rotacji) lub do testowania na si 2

Stabilizacja uniemoliwiajca przenoszenie ruchu poza staw Odcienie pene, pewne, wygodne i bezpieczne (odpowiednia liczba podwieszek) Ruch w penym zakresie przy kadym powtrzeniu Liczba powtrze w jednej paszczynie i osi dua, mierzona czasem wykonywania ok. 3-5 min. dla kadego ruchu (od 2 minut i zwikszamy w miar przyrostu siy i wytrzymaoci mm)

10.

pocztkowo tempo wolne, potem szybsze 2-3 razy dziennie Zasady prowadzenia wicze oglnousprawniajcych.

S to przede wszystkim wiczenia ksztatujce, wykonywane z przyborem, przy drabince, na aweczce lub ze wspwiczcym. Cel: podniesienie oglnej sprawnoci i wydolnoci fizycznej ustroju, ksztatowanie prawidowej postawy, koordynacji ruchowej, nawyku celowoci i pynnoci ruchw, zachowanie penego ZR, dugoci i elastycznoci oraz siy i wytrzymaoci mm Wskazania: powinien je wykonywac kady chory niezalenie od wicze specjalnych dostos. do konkretnej dysfunkcji narzdu ruchu lub choroby czenie elementw usprawniania odcinkowego z wiczeniami pozostaych (zdrowych) odcinkw Indywidualne lub grupowe Mona wprowadzi elementy wspzawodnictwa

Miejsce przeprowadzania: np. sale gimnastyczne, na dworze: odpowiednio duo miejsca (ok. 4 m2 na wiczcego) wyposarzenie: drabinki przycienne, aweczki, piki lekarskie, ciarki, laski gimnastyczne, woreczki z piaskiem, krki, maty do wicze, lustra przycienne do samokontroli ruchw

ubir wiczcych lekki, nie krpujcy ruchw Do 25 osb wiczcych- jednorodna grupa Dobre owietlenie pomieszczenia, ok. 18oC Odpowiednia wentylacja Oparte na toku lekcyjnym- 3 czci: wstpnej, gwnej i kocowej; konspekt zaj Okrelenie celu zaj Dobr odpowiedniej grupy wiczcych Obowizuje krzywa natenia wysiku- natenie wicze powinno narasta i osign maksimum w poowie zaj i nastpnie maleje

natenie wicze mona dawkowa poprzez zmian liczby powtrze, amplitudy ruchu, rytmu i tempa przeplata si je z wiczeniami oddechowymi i rozluniajcymi Dobr obcie do najsabszej osoby w grupie- aby kady wiczcy w grupie mg je wykona Waciwy dobr wicze do celu i ich kolejno Stopniowanie trudnoci Odpowiednia technika wykonania- demonstracja! do kadego wiczenia dobiera si pozycj wyjciow umoliwiajc prawidowe wykonanie pocztkowo w pozycjach izolowanych (siad, leenie) do wicze w pozycjach wyszych

Dobr odpowiedniej formy prowadzenia zaj w stosunku do wieku wiczcych rozpoczynamy od wicze prostych- przygotowanie do ruchw zoonych kade nowe wiczenie wykonywane wolno, po opanowaniu zwikszamy tempo i czas trwania w skad jednostki lekcyjnej wchodz wiczenia wszystkich grup mm z uwzgldnieniem mm niepenosprawnych

pocztkowo wiczenia bez przyborw, pniej z nimi Waciwa dyscyplina Asekuracja w trudnych zadaniach Czas trwania ok. 45 minut Dbamy/ zwikszamy globaln sprawno pacjenta, wytworzenie odpowiednich mechanizmw kompensacji pochway i unikane nagan Znaczenie gimnastyki porannej pacjentw leczonych w

11.

szpitalu. Przywrcenie wikszoci ukadw do stanu aktywnoci wymaganej w cigu dnia Pobudzenie OUN, miniowego, przyspieszenie dziaania ukadu kreniowo- oddechowego Poprawa perystaltyki jelit poprzez wiczenia oddechowe torem brzusznym

pobudzenie funkcji ustroju po nie

mobilizacja do rozpoczcia zaj w cigu dnia Ustalaj plan dnia poprzez systematyczne prowadzenie wicze Wstp do pniej zaplanowanego usprawniania Pozytywny wpyw na psychik przyspiesza przemian materii; uatwia przyswajanie pokarmw; rozwija minie; sprzyja ksztatowaniu pozytywnych cech charakteru, np. systematycznoci, zdyscyplinowania, wytrwaoci. 12. wodzie. Cel: uzyskanie odcienia, a przez to zmniejszenie nacisku powierzchni stawowych przy ruchu, zmniejszenie blu przy ruchach, uzyskanie komfortu psychicznego. Wskazania: wszystkie rodzaje wicze z uwzgldnieniem przeciwwskaza. Przeciwwskazania: padaczka, owrzodzenia, wypryski na skrze itp. Wykonanie: mona wiczy zespoowo i indywidualnie wiczenia zespoowe: prowadzi si z chorymi oswojonymi ze rodowiskiem wodnym Gimnastyka lecznicza w wodzie. wiczenia powysze polegaj na wykonywaniu rnych rodzajw wicze w

dobr odpowiedniej grupy (pyt.) ze wzgldu na konieczno cisego nadzoru i zapewnienia bezpieczestwa liczba osb nie wicej ni 5- 6

wiczenia indywidualne: z chorymi nie oswojonymi ze rodowiskiem wodnym na og ci pacjenci nie s w stanie wykona tych wicze bez pomocy terapeuty (podtrzymywanie chorego, prowadzenie ruchu, wykonanie redresji) Wymagania pomieszczenia i organizacji: Ilo wiczcych dostosowana do wielkoci basenu wiczcy przed rozpoczciem wicze myj ciao pod natryskiem Powyej lustra wody na caej dugoci basenu powinny znajdowa si porcze umoliwiajce asekuracj Bezpieczne i wygodne wejcie do wody Odpowiedni strj do wicze i higiena Dobre owietlenie basenu, wentylacja, wyposaenie w sprzt ratowniczy Odpowiednie przeszkolenie prowadzcego, obecno ratownika

Temperatura wody zalenie od celu wicze: 24-250 zmniejsza czsto

skurczw serca- trening naczyniowy; 36-370 rozluniajce dziaanie wiczenia w wodzie rozpoczyna si od stopniowego zanurzania ciaa w wodzie, wykonywania ruchw dowolnych, zanurzenia gowy w wodzie, wykonywania wydechw do wody, przysiadw, leenia przodem lub tyem na kole itp.

stopniowe zanurzanie w celu przyzwyczajenia chorego do zmienionych

warunkw oddychania (uatwiony wydech, utrudniony wdech) temperatura wody zaley od typu wicze i rodzaju choroby przy niedowadach spastycznych, gdy chory wykonuje ruch tylko jedn koczyn a reszta ciaa jest w bezruchu- temperatura wody ok 38 stopni chorzy wymagajcy duo wszechstronnego ruchu- 27- 30 stopni- rzadko! czas trwania 20- 30 minut ( w zalenoci od wskaza) trudne utrzymanie pozycji wyjciowej: chory powinien mie dostp do uchwytw, linek itp. mona prowadzi wiczenia bierne, samowspomagane (bierne wypywanie koczyny), z oporem (wykorzystuje si szybko ruchw, odpowiednie ustawienie koczyny, przybory), redresyjne (zawsze na koniec- najwiksze rozlunienie mm)

korzystne warunki do nauki chodu (najatwiej chodzi w zanurzeniu do poowy klatki piersiowej- zmniejszanie zanurzenia utrudnia chd)+ uycie sprztu pomocniczego

Charakterystyka: Oglnokondycyjne- poprawa oglnej wydolnoci Oddziaywanie oglne i miejscowe wiczenia wykonywane w warunkach odcienia Mona bezpiecznie wykonywa wiczenia chodu i rwnowane

Wpyw na organizm:

Oglne oddziaywanie:

na ukad nerwowy (poprzez odcienie)

uaktywnienie ukadu kreniowo-oddechowego dawkowanie wysiku (na minie) poprzez rn gboko zanurzenia, szybko ruchw oddziaywanie miejscowe: hydrodynamicznego, spjnoci i lepkoci wody

za pomoc temperatury, cinienia hydrostatycznego i

cinienie hydrostatyczne: ucisk tkanek mikkich, wzrost cinienia

rdbrzusznego, utrudniony wdech, uatwiony wydech, przesunicie krwi ylnej z obwodu do serca, zwikszenie objtoci serca poprzez wzrost cinienia ylnego

cinienie hydrodynamiczne: pozorna utrata ciaru ciaa, uatwienie

ruchw, rozlunienie mm

spjno i lepko: opr przy wykonywaniu ruchw

13. Ocena wydolnoci pacjenta kwalifikowanego do kinezyterapii. Wydolno fizyczna- zdolno do wykonywania aktywnoci fizycznej, ktr jest kada aktywno ruchowa ciaa z udziaem mini szkieletowych powodujca wydatek energetyczny wyszy ni w spoczynku. Wydolno fizyczna oznacza zdolno do wykonywania cikich lub dugotrwaych wysikw fizycznych bez szybko narastajcego zmczenia. - Rzeczywist miar wydolnoci fizycznej jest czas wykonywania wysikw o okrelonej staej lub zwikszajcej si intensywnoci jak jazda na cykloergometrze lub chd na bieni, do cakowitego wyczerpania. - Wydolno fizyczn okrelaj rne czynniki , w tym: wydolno kreniowo-oddechowa, sia i wytrzymao miniowa, skad ciaa i inne. - Miar wydolnoci fizycznej jest wielko maksymalnego pochaniania tlenu ( VO2 max) , czyli puap tlenowy. Czynniki determinujce wydolno fizyczn (4):

Przemiany energetyczne w ustroju procesy tlenowe procesy beztlenowe rezerwy energetyczne Sprawno koordynacyjna nerwowo-miniowa wyraona si, szybkoci i precyzj ruchw technik

Termoregulacja oraz gospodarka wodno-elektrolitowa Waciwoci budowy ciaa (wysoko, ciar, rozwj masy miniowej, wiek, pe)

Czynniki psychiczne predyspozycje osobowociowe motywacja taktyka

Do oceny wydolnoci fizycznej stosowane s rne testy wysikowe. Dobr takiego testu powinien wynika z celu prowadzonych bada i charakteru wysiku sportowego, w zalenoci od jego intensywnoci i czasu trwania. Do najbardziej popularnych prb naley pomiar maksymalnego poboru tlenu (VO2max) tzw. puap tlenowy, pozwalajcy na ocen wydolnoci oglnej. Stwierdzono, e maksymalny pobr tlenu determinuje zdolno do wykonywania dugotrwaych wysikw. Zasady przeprowadzania: Dostosowanie testu do moliwoci sprawnociowych pacjenta Stosowanie obcie submaksymalnych Wzrost intensywnoci obcie winien wystpowa w odstpach 2-3 minut Prba wysikowa powinna trwa co najmniej 4 minuty, aby uzyska stan rwnowagi dynamicznej, ktry informuje nas bardziej obiektywnie o stanie czynnociowym pacjenta

Po zakoczeniu prby wysikowej obserwacja stanu pacjenta przez co najmniej 20 minut, rejestrujc dynamik powrotu do normy czynnoci ukadu krenia i oddychania

Powszechnie przyjtym wskanikiem wydolnoci jest VO2max- puap tlenow, maksymalny pobr tlenu HRmax- wiek do testu mog przystpi tylko osoby zdrowe przeprowadzajcy test powinien odpowiednio wczeniej zapozna si teoretycznie i praktycznie z prb wysikow

badanego naley przygotowa kondycyjnie oraz zapozna go z technik oraz taktyk (np. rozkad si podczas biegu)

miejsce testowania powinno spenia wymogi bezpieczestwa i higieny, a sprzt powinien by sprawdzony

naley maksymalnie zmotywowa badanego do wykonania testu badany powinien wykonywa prb wysikow w lekkim ubraniu i wygodnym obuwiu

testy

wydolnociowe

przeprowadzamy

po

30-45

minutowym

odpoczynku w pozycji, w 1,5-3 godzin po lekkim posiku testy przeprowadzamy zgodnie z instrukcj, powtarzajc je w miar moliwoci w tych samych godzinach i dniach tygodnia, 1-2 dni po treningu podczas wykonywania testw u kilku osb zapewniamy im w miar moliwoci takie same warunki nie wykonujemy testw przy zbyt niskiej i wysokiej temperaturze, w czasie choroby, po wypiciu alkoholu i wypaleniu papierosa. Bezporedniego pomiaru puapu tlenowego mona dokona podczas badania w laboratorium fizjologicznym. W tym celu stosuje si test o wzrastajcej intensywnoci, podczas ktrego przy kadym obcieniu mierzona jest aktualna czsto skurczw serca oraz pobr tlenu. Prb t wykonuje si na rowerze lub bieni. Test na cykloergometrze rowerowym przeprowadza si wedug nastpujcego schematu: po rozgrzewce pierwsze obcienie wynosi 50-75 W u mczyzn, 25-50 W u kobiet

nastpnie obcienie zwiksza si co 1-3 minut o dalsze 25-50 W a do momentu, w ktrym przy wzrocie obcienia puap tlenowy ju nie ronie lub badana osoba czuje si wyczerpana Dodatkowym wskanikiem osignicia puapu tlenowego jest ustalenie si czstoci skurczw serca na poziomie maksymalnym. test na bieni rozpoczyna si zwykle od chodu z szybkoci 4,8-5,0 km/h po czym kt nachylenia zwiksza si o 1,4 o co 1-2 minuty (mona te zwikszy odpowiednio szybko chodu lub biegu) Kryteria osignicia puapu tlenowego s takie same jak podczas testu na cykloergometrze. Podczas tak przeprowadzonego testu uzyskujemy warto VO2max, na podstawie ktrej oceniamy wydolno fizyczn w zalenoci od pci i wieku badanego. PRBA WYSIKOWA TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA Test wysikowy oparty jest na prostej zalenoci zmieniajcego si zapisu elektrokardiograficznego od wzrastajcego wysiku fizycznego w warunkach prawidowych i stanach chorobowych. CZEMU SUY BADANIE? Badanie umoliwia ocen wydolnoci fizycznej organizmu. Badanie to zmuszajc organizm do zwikszonej pracy, przy jednoczesnym monitorowaniu zapisu EKG i kontroli cinienia ttniczego krwi, pozwala oceni wydolno ukadu krenia. Jest pomocne w rozpoznawaniu i ocenie skutecznoci leczenia choroby wiecowej. Badanie jest rwnie wykorzystywane do rehabilitacji chorych. WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA Diagnostyka blw w klatce piersiowej. Diagnostyka niespecyficzne. Ocena zaawansowania choroby niedokrwiennej serca. Kwalifikacja chorych do bada inwazyjnych (np. angiokardiografii). Kwalifikacja chorych do poszczeglnych etapw rehabilitacji (np. po zawale serca) i ocena jej wynikw. Diagnostyka zaburze rytmu serca. Ocena skutecznoci leczenia chorb serca. Ocena wydolnoci fizycznej i czynnoci ukadu krenia. zmian w elektrokardiogramie ocenianych jako

Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza BADANIA POPRZEDZAJCE Badany powinien by poddany wstpnej ocenie kardiologicznej przez wykonujcego prb wysikow lekarza. Naley przedstawi aktualny wynik EKG przed prb wysikow. SPOSB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA

Bezporednio przed prb wysikow badany nie powinien pali papierosw,, spoywa posiku, pi mocnej kawy czy herbaty. Dotychczas przyjmowane leki naley przyj lub odstawi zgodnie z zaleceniami lekarza kierujcego na badanie. OPIS BADANIA Badanie wykonuje si na ergometrze rowerowym lub bieni ruchomej Na klatce piersiowej badanego, po przygotowaniu nakleja si elektrody, ktre czy si nastpnie odpowiednio oznakowanymi kablami z urzdzeniem rejestrujcym zapis EKG Na ramieniu badanego zakadany jest mankiet do pomiaru cinienia Prba wysikowa na ergometrze rowerowym polega na stopniowym zwikszaniu obcienia przy utrzymaniu staej prdkoci pedaowania, co daje badanemu wraenie jazdy ze sta prdkoci pod coraz wiksz grk Prba wysikowa na bieni ruchomej polega na stopniowym zwikszaniu szybkoci przesuwu tamy i wzrostu kta jej nachylenia, co odbierane jest przez badanego, jako marsz coraz szybszym krokiem pod coraz wiksz grk Prb wysikow przerywa si po osigniciu przewidywanej dla wieku czstoci akcji serca, wystpieniu dolegliwoci lub pojawieniu si zmian w zapisie EKG, bdcych wskazaniem do przerwania badania. Wynik badania przekazywany jest w formie opisu, niekiedy z doczonymi wykresami (zapisem czynnoci elektrycznej serca w wybranym czasie). Badanie trwa zwykle od kilku do kilkunastu minut

INFORMACJE, KTRE NALEY ZGOSI WYKONUJCEMU BADANIE Przed badaniem: aktualnie przyjmowane leki, przebyte choroby serca. W czasie badania: wszelkie nage dolegliwoci (np. bl w klatce piersiowej, duszno). JAK NALEY ZACHOWYWA SI PO BADANIU? Wskazany jest kilkunastominutowy odpoczynek w poczekalni przed gabinetem. Z wynikiem badania naley zgosi si do lekarza prowadzcego. MOLIWE POWIKANIA PO BADANIU W czasie wykonywania prby wysikowej badany moe odczuwa bl zamostkowy, zawroty gowy, duszno. Objawy te zwykle szybko ustpuj po zaprzestaniu wysiku.

Badanie moe by powtarzane wielokrotnie. Wykonywane jest u pacjentw w kadym wieku, a take u kobiet ciarnych.

Prba Harwardzka w wersji bieni: -osoba badana biegnie na ruchomej bieni z prdkoci ok 5,6 km/h przez 5 minut, nastpnie odpoczywa siedzc prze 5 minut i powtrnie biega przez 5 minut z prdkoci 11,3 km/h -mierzy si ttno w 1-1,5; 2-2,5; 3-3,5; 4- 4,5 minucie po zakoczeniu wysiku. -wyniki si sumuje i mnoy przez 2 do odczytu wykorzystuje si specjalny normogram w wersji stopnia: - badany wchodzi na stopie w tempie 30 wej na minut przez 5 minut - po zakoczeniu prby wykonuje si 3 pomiary ttna w 30 sek odstpach - stopie ma 46 cm wysokoci dla dziewczt i 51 dla chopcw badany podczas pomiaru siedzi - otrzymane pomiary ttna p[odstawia si do wzoru: czas pracy w sekundach x 100 2 x (A+B+C) A B C- kolejne wyniki pomiaru ttna Prba Marineta, stosowana w badaniach masowych, polega na pomiarze i ocenie wartoci ttna i cinienia w spoczynku i po wysiku (20-40 przysiadw w tempie 1 przysiad na sekund). Test Bergmana jest podobny do prby Harwardzkiej. Badany przez 5 min wchodzi na 40 cm stopie z czstotliwoci 30 wej i zej na minut. Po upywie 1 minuty od zakoczenia prby mierzy si ttno w cigu 30 s. Prba Ruffiera jest jedn z najprostszych prb czynnociowych. Badanie polega na oznaczeniu ttna przed prb i bezporednio po prbie (30 przysiadw w cigu min). Ttno mierzy si przez 15 s i wynik mnoy przez 4. Prba Liana bada sprawno ukadu krenia przed biegiem i po krtkim biegu (bieg w czasie 1 min w tempie 2 kroki na sekund). Po biegu seria bada ttna wykonywana jest do momentu powrotu ttna do pozycji wyjciowej. Test Cramptona polega na pomiarze i porwnaniu wartoci cinienia ttniczego skurczowego i ttna w pozycji lecej (10- minutowy odpoczyneklec) oraz po 2 minutach od przyjcia pozycji stojc wzr: Cr= 25(3,15+ DTA- DPS/20) Cr- wskanik Cramptona DTA i DPS- rnica cinienia skurczowego w staniu i leeniu w cm Step-Test Master

test PWC 170

- w prbie tej oznacza si wielko obcienia na cykloergometrze rowerowym, przy ktrym badany osiga czsto skurczw serca 170 - przeprowadzenie testu polega na wykonaniu co najmniej 2 wysikw na cykloergometrze rowerowym o staej intensywnoci- takich, aby czsto skurczw serca ustabilizowaa si w stanie rwnowagi na poziomie 120- 130 skurczw/ minut w pierwszym wysiku i nie przekroczya 170 w drugim - wielko tego obcienia mona wyznaczy opierajc si na liniowej zalenoci midzy ttnem osiganym w okresie rwnowagi czynnociowej a obcieniem (robi si wykres liniowy) Prba ttna. Pomiar ttna powinien by dokonany rano, bezporednio po obudzeniu w pozycji lecej. Zwykle ttno wyszukuje si na wewntrznej powierzchni przedramienia, w okolicy podstawy duego palca, kadc na ttnicy promiennej 2-3 palce drugiej rki. Podobnego pomiaru mona dokona poprzez dotknicie palcami ttnicy szyjnej. Liczenia ttna za pomoc sekundnika dokonuje si zwykle w cigu 1 min lub w czasie 15 s, a otrzyman liczb mnoy si przez 4, co dale liczb uderze ttna w cigu 1 min. Prba ortostatyczna. Ttno mierzy si lec na plecach z rozlunionymi miniami w czasie nie krtszym ni 1 min. Nastpnie nie pieszc si naley wsta i ponownie w cigu 1 min mierzy ttno. Jeeli rnica midzy ttnem mierzonym w leeniu i staniu mieci si w granicach 8-12 uderze serca na minut, wiadczy to o doskonaym stanie serca. Jeeli rnica wynosi od 12-18 oznacza stan serca zadowalajcy. Jeeli natomiast rnica wynosi powyej 24 uderze na minut to wiadczy to o pewnych nieprawidowociach w stanie zdrowia, a nawet o schorzeniach serca. Prba z przysiadami. Pomiaru ttna dokonuje si bezporednio przed wysikiem, bezporednio po 25 przysiadach oraz w trzeciej lub dodatkowo pitej minucie odpoczynku. Powrt ttna do wartoci wyjciowej po 3 min odpoczynku oznacza wydolno dobr, po 5 min odpoczynku wydolno dostateczn. Duszy czas powrotu ttna do wartoci wyjciowych wskazuje na niedostateczn wydolno. Prba z zatrzymaniem oddechu. Siedzc na krzele spokojnie i z rozlunionymi miniami, bierze si umiarkowanie gboki wdech, ciska palcami nos i zatrzymuje oddech tak dugo, jak mona. Czas zatrzymania oddechu okrela si za pomoc stopera lub sekundnika zegarka w sekundach. Prba ta pozwala zorientowa si o posiadanej wasnej sile woli, odpornoci psychicznej, reakcji na obcienia fizyczne. Test 6-minutowego marszu 6MWT (ang. 6 Minute Walk Test), zwany take testem marszowym lub testem korytarzowym, test stosowany najczciej do okrelenia tolerancji wysiku u chorych na choroby ukadu oddechowego, cho moe te suy do okrelenia tolerancji wysiku u osb z chorobami ukadu krenia Wykonanie testu Test mona wykona w kadym miejscu, pod warunkiem moliwoci wyznaczenia prostego odcinka o dugoci 30 metrw, na ktrym istnieje twarde podoe Dystans marszu powinien by wyznaczony supkami, a na trasie co 3 metry powinny znajdowa si znaczniki odlegoci Do wykonania testu konieczne jest te posiadanie stopera, pulsoksymetru, cinieniomierza lekarskiego, rda tlenu oraz kwestionariusza Borga,

pozwalajcego na subiektywn (przez pacjenta) ocen stopnia dusznoci i zmczenia (tak zwana skala Borga) Przed rozpoczciem testu badany odpoczywa w pozycji siedzcej przez 10 minut Do 2 godzin przed wykonaniem testu nie powinien wykonywa intensywnych wysikw, badanie powinno by wykonane na czczo lub po lekkim posiku wykonuje si wstpne pomiary cinienia ttniczego, ttna, saturacji, mierzy si dane antropometryczne W przypadku braku przeciwwskaza do wykonania testu, instruuje si badanego, e w trakcie badania powinien chodzi wasnym tempem, nie wolno mu podbiega, ale moe zwolni lub si zatrzyma Celem badania jest przejcie jak najduszego odcinka, a nie osignicie tego w jak najlepszym czasie. W trakcie testu ocenia si: dugo marszu, redni prdko marszu, wydatek energetyczny wyraony w rwnowanikach metabolicznych (MET). Rejestruje si take liczb przerw w trakcie testu i ich dugo, ocenia si nasilenie dusznoci i zmczenia w skali Borga. Okrela si take saturacj w trakcie wykonywania testu i po jego zakoczeniu. 14. Kryteria oceny wynikw kinezyterapii. wane jest prowadzenie dokumentacji wykonujemy potrzebne testy przed rozpoczciem kinezyterapii i po jej zakoczeniu zapisanie metody badania i wynikw w dokumentacji- konieczne do porwnania wynikw i oceny ewentualnego postpu, zmniejszenia blu itp. moemy ocenia: ZR (zwikszenie/ brak postpu), obrzk (pomiar w cmzapisa dokadne miejsce pomiaru), si mm (wg skali Lovetta), wydolno pacjenta (prby na cykloergometrze rowerowym, bieni, test marszowy), bl (np. natenie blu od 0 do 10)

15. Definicja i techniki masau klasycznego.

Masa klasyczny: (leczniczy) forma oddziaywania na ustrj za pomoc bodcw mechanicznych (gwnie ucisk na tkanki) w celu wywoania odczynu miejscowego i oglnoustrojowego; do uzyskania odczynu wykorzystuje si rne techniki tzw. rkoczyny lub chwyty uwzgldniajc budow i funkcj masowanych tkanek i narzdw
Gaskanie: - najczciej stosowana technika - rozpoczynamy i koczymy masa - polega na mechanicznym zuszczeniu zrogowaciaego naskrka i usuniciu wydzielin gruczow skry oraz na przepchniciu krwi ylnej i chonki w kierunku dosercowym Efekt gaskania: - pobudza krenie - dziaa na zastoje i obrzki - zwiksza si wchanianie krwiakw - w zalenoci od siy pobudza lub obnia pobudza lub obnia pobudliwo nerww skrnych - pozwala wykry zmiany chorobotwrcze w tkankach

dziaa przeciwblowo

Wykonanie gaskania: 22-25 ruchw na minut - wyrniamy: podune, poprzeczne i okrne - podzia ze wzgldu na si: bardzo agodny, redniej mocy, mocny Przeciwwskazania: II stadium choroby Brugera Rozcieranie: wytwarza ciepo przez co tkanki ulegaj przekrwieniu uatwia przesunicie kwasu mlekowego, odprowadzanie pynnych produktw przemiany materii oraz doprowadza do tkanek substancje odywcze powoduje rozdrobnienie i przemieszczanie na obwd wysikw pozapalnych, pourazowych krwiakw oraz zmniejszenie blizn.

Wykonywanie: - tempo 60-100ruchw na minut - wyrniamy rozcieranie: powierzchowne, gbokie, podune poprzeczne, okrne Przeciwwskazania: - stany zapalne cigien i pochewek cignistych( nie stosujemy rozcierania podunego) - miejsce obrzku w stanach zapalnych zwaszcza podostry - choroba Burgera - skaza naczy - stan po zakrzepowym zapaleniu y - wieo podane blokady ugniatanie: funkcja przepchnicie krwi i chonki z naczy obwodowo lecych do centralnych funkcja ssca wypycha z tkanki substancje zuyte i tworzy w nich miejsce dla substancji odywczych w celu intensywnego pobudzenia mini

Teoria Daigre: - ugniatanie podnosi regeneracj funkcjonaln misni i stymuluje wymian 02 i CO2 Teoria Bearde: - pod wpywem ugniatania powstaj podranienia proprioreceptywne, ktre powoduj powstawania w OUN procesw pobudzajcych i torowania eferentne. Efekty ugniatania: - przyspiesza usuwanie produktw przemiany materii z mini - przywraca sprawno zmczonym miniom - pobudza wkna miniowe do aktywnoci - dziaa pobudzajco na OUN - wzrost dopywu substancji odywczych do misni - zmniejszenie zanikw miniowych - wzrost elastycznoci cigien i wizade - sprzyja rozciganiu przykurczy - powoduje przyrost tkanki miniowej - traktowane jako bierna gimnastyka minia - przyspiesza proces regeneracji uszkodzonych mini

Wykonanie: - od przyczepu dalszego do bliszego - w tempie ok. 40-50ruchw na minut - wyrniamy ugniatanie: poprzeczne, podune, pionowe, esowate, Pobudzajco dziaaj na minia: ugniatanie poprzeczne, uciski naprzemienne, ugniatania esowate, ugniatanie ze skrceniem Rozluniajc dziaaj na minie: ugniatania podune, ucisk pionowe(?), delikatne i powolne mieszanie Techniki powodujce rozcignicie wkien miniowych: ugniatanie poprzeczne, ugniatanie esowate ugniatanie ze skrceniem Przeciwwskazania: - podwyszone napicie miniowe(nie stosujemy ugniatania poprzecznego) - obnione napicie miniowe(nie stosujmy ugniatania podunego) oklepywanie: -

silny bodziec mechaniczny odczyny miejscowe w postaci przekrwienia, odczyn oglny w postaci zmiany pobudliwoci OUN krtkotrwae, spryste uderzenia wywoujce skurcze mini bez blu poprawia trofik skry

Teoria Kuncewa-Daigre ( teoria bodcowa oklepywania) Oklepywanie sabe: - zwolnienie ttna - zwenie naczy krwiononych Oklepywanie mocne: - podwyszenie temperatury tkanek - rozszerzenie naczy krwiononych - podwyszenie progu czucia blu - odruchowe skurcze mini wpywajce na zwikszenie napicia miniowego Wykonanie: - oklepujemy uderzajc zawsze poprzecznie w minie - tempo 100-300ruchw na minut Wyrniamy: oklepywanie lekkie uspakajajce, oklepywanie redniej mocy pobudzajce, oklepywanie silne intensywne hamujce pobudliwo tkanek nerwowej i miniowej Przeciwwskazania: - skaza naczyniowa, - otyo,

obrzki, niektre choroby neurologiczne, sklerodermia, choroba Burgera, choroba Raynauda, ylaki, poraenia spastyczne, ostre rwy i nerwoble, niektre choroby reumatyczne

wstrzsanie: Polega na przekazywaniu tkankom masowanym za pomoc rk masaysty drga mechanicznych o duej amplitudzie i maej czstotliwoci drga, w przeciwiestwie do wibracji. Stosujemy przy masau klasycznym celem obnienia napicia miniowego i uzyskania rozlunienia aparatu wizadowego. Wykonywane spokojnie i delikatnie dziaa uspokajajco, wykonywane energicznie dziaa pobudzajco. Przeciwskazania: stan po zakrzepowym zapaleniu zy.

Wyciskanie: Odmiana gaskania Gaskanie gbokie, ktre polega na wykonywaniu ruchw o jednakowym nasileniu i po caym masowanym odcinku Gwny nacisk na podstaw doni i kb kciuka Przeciewskazania: stan po zakrzepowym zapaleniu zy (6 miesicy po zakoczeniu leczenia) Rolowanie: Jest to poczenioe gaskania, rozcierania i ugniatania, dziaanie jest wypadkow wszystkich technik szczeglne zastosowania przy masau palcw, ramion ud w sporcie Piowanie: Jest piowanie tzw. mae i due. Due wykonujemy wskazicielami i kciukami prawej i lewej rki. Mae natomiast wykonuje si kbikami doni. Chwyt piowania w masau segmentarnym polega na chwyceniu fadu skrnego i rozcieraniu go, wykonujemy to wzdu np. krgosupa, w klasyczny tak samo Ruch ten powoduje due przekrwienie. wibracja - cel: pobudzenie mini i elastycznoci skry - przyrost tkanki miniowej i zwikszenie jej siy - polega na wywoaniu odczynu poredniego tj. zwolnienie ttna, wzrost cinienia krwi Efekty: - Pobudzenie OUN: poprawa sprawnoci misni , poprawa krenia w miniach, wzrost napicia wkien misni - Zwikszenie napicia naczy krwiononych, zwolnienie ttna, wzrost cinienia krwi, wzrost przemiany materii, poprawa wydalania produktw przemiany materii. Rodzaje: - pionowa: Porednia- uspakajajca, bezporednia pobudzajca - poduna: pobudzajca - porzeczna: (uspakajajca) Techniki wibracji: - labilna: wzdu przebiegu misni i nerww, naczy - stabilna: wykonywana na pkt. Bolesne

Przeciwwskazania: - poraenia spastyczne - choroba Burgera i Raynauda

16.

Efekt terapeutyczny masau klasycznego.

dziaanie miejscowe masau: Zwikszony przepyw krwi w naczyniach Zwikszony przepyw chonki w naczyniach limfatycznych Wytworzenia ciepa (tarcie) Zwikszony przepyw tlenu do komrek miniowych (zwikszenie przemiany tkankowej) Poprawa przepywu sercowego Przyspiesza prac nerek (wzrost diurezy)

dziaanie oglne masau: Pobudzenie ukadu nerwowego, ktry za pomoc odruchw i koordynacji centralnej wpywa na wszystkie ukady i narzdy organizmu Pobudzenie kory mzgowej przez bodce odrodkowe powoduje szybsze i sprawniejsze wykonywanie czynnoci przez narzdy wykonawcze Odruchowe pobudzanie wydzielania hormonw (histamina, adrenalina, endorfina, enkefalina, acetylocholina) Poprawa nastroju (dziaanie antystresowe) Uczucie wieoci regeneracji Dziaanie analgetyczne Dziaanie odruchw obcych (mimowolne rozlunianie mini) Dziaanie odcinkowe tzw. Segmentalne Pogbienie oddechu wpyw masau na ukad nerwowy -dziaa na OUN, a za jego porednictwem na orodkowy UN -wysya bodce do mm. I narzdw wew. -lepsze ukrwienie Pobudza/ uspokaja wpyw masau na ukad kostny -przez poprawne odywienia tkanki kostnej utrzymanie rwnowagi pomidzy zwizkami organicznymi i nieorganicznymi - przyspieszenie procesu kostnienia w przypadku zama - usuwanie zmian w tkance kostnej(osteofitw) - zmniejszenie procesu wytwarzania zmian zwyrodnieniowo-wytworczych - zwikszenie produkcji mazi stawowej, lepsze odywianie powierzchni stawowej wpyw masau na ukad miniowo-wizadowy: -dziaa porednio i bezporednio -rozszerza naczynia krwiononych -rozgrzanie tk mm. -obnienie/ podwyszenie napicia miniowego -dziaa na proprioreceptory wpyw masazu na ukad krenia: Pobudza Wzrastaj funkcje transportowe, odywcze, oczyszczajce i regeneracyjne Naczynia krwionone i chonne rozszerzaj si Wzrasta szybko przepywu krwi Oczyszczanie puc i nerek Zwiksza si odpyw krwi ylnej, zmniejsza si opr w ttnicach, co uatwia prac serca

Wpyw masau na ukad pokarmowy: Jest zwizany z pobudzeniem ukadw: krenia, nerwowego i hormonalnego Nastpuje rozszerzenie naczy krwiononych i limfatycznych, co powoduje lepsze ukrwienie i odywienie narzdw pokarmowych, poprawiajc ich czynno, przyspieszajc proces trawienia i wchaniania substancji odywczych Za porednictwem ukadu nerwowego i hormonalnego pobudzane s do pracy mm. Narzdw pokarmowych poprawa perystaltyki jelit Bezporedni masa powok brzusznych powoduje przesunicie zalegajcych mas kaowych w jelicie grubym Wspomaga likwidacj rezerw zgromadzonych w tkance tuszczowej wpyw masau na ukad hormonalny Teoria hormonalna - Wskutek masau wydziela si z tkanek wiksza ilo histaminy, ktry rozszerza naczynia krwionone, z kolei histamina, dranic nadnercza, powoduje wzrost wydzielania adrenaliny. Adrenalina powoduje zwenie naczy krwiononych, podnoszc cinienie krwi. Tak wic w pierwszej fazie masau notujemy spadek cinienia, a mniej wicej w 20 min. po masau wzrost cinienia. U ludzi cierpicych na nadcinienie masa musi by agodny, powolny, tak aby nie doprowadzi do gwatownego wahania cinienia. wpyw na ukad moczowy (z wykadu na moczowo-pciowy): Poprzez ukad krenia poprawiona czynno filtracji nerek (zwikszona iloc wydalanego moczu) Prawidowe funkcjonowanie zwieraczy Lepsze ukrwienie narzdw pciowych wpyw masau na skr: Usuwanie obumarych komrek naskrka, co poprawia oddychanie skrne Poprawia czynno gruczow ojowych i potowych, ktre bior udzia w procesie termoregulacji Rozszerzenie naczy skry pooprawia trofik Szybsze wydzielanie ppm Zwikszenie si elastycznoci i sprystoci skry Dziaa na receptory

17.

Przeciwwskazania do wykonywania masau leczniczego. Wzgldne Cia (1 i 3 trymestr, 1/3 przyrodkowa ud) Menstruacja Znamiona skry Endoprotezy staww Poraenia spastyczne Ugniatania poprzecznego nie stosujemy w przypadku rwy kulszowej, u maych dzieci, w pora. spastycznych, w chorobie Heinego- Medina neuralgia n. III wiee rany do 3 dni

Bezwzgldne Stany chorobowe z gorczk powyej 38 Krwotoki i tendencje do wystpienia Ostre lub podostre stany zapalne Stany zapalne i alergiczne skry Zapalenie wzw chonnych Zakrzepy wiee zapalenie y Choroby zakane np. grulica Brak skupienia i kompetencji Miadyca naczy obwodowych Choroby krwi np. hemofilia Nowotwory agodne i zoliwe (do 5 lat od wyleczenia; w stanie terminalnym nie s pwsk) Przerzuty nowotworowe Postpujcy zanik mm- choroby genetyczne

Ostry zesp Sudecka amliwo koci Ostre stany chorobowe Zaaw. Cukrzyca Choroba wiecowa wiey zawa ( do 6 tyg.) Niewyrwnane wady serca wiey udar (do 6 dni) Zaaw. Osteoporoza (powyej 60%) Nad lub niedoczynno tarczycy Osteomalacja Jamisto rdzenia Ttniaki Ostry okres rwy i nerwobli Zmiany dermatologiczne (uszczyca, egzema, owrzodzenia, pokrzywka) Wczesny okres po zwichniciach, zamaniach, skrceniach do 3 dni Choroba wrzodowa odka i dwunastnicy Kamica nerkowa i wtrobowa Stany zapalne drg ciowych Skaza moczanowa, naczyniowa Sklerodermia SM Choroba Raynauda (okresy niestabilne) Choroba Burgera (III i IV stadium) Ostre choroby reumatyczne 18. Fizjoterapia pacjenta po zamaniu koczyny dolnej.

w. oddechowe w. czynne koczyn zdrowych w. oglnieusprawniajce w. izometryczne mini objtych opatrunkiem gipsowym Nauka chodu o kulach+ schody Fizykoterapia przyspieszajca gojenie zama: miejscowo ciepo, zimno, wiatolecznictwo, elektroterapia- zmniejszenie blu, napicia mm, przygotowanie do kinezy

Po zdjciu gipsu:

Fizykoterapia przeciwblowa: krioterapia, tens, bioptron Farmakoterapia przeciwblowa w zwikszajce zakres ruchu: czynno- bierne, w wodzie, samo wspomagane, do uzyskania penego zakresu ruchu

w. zwikszajce si mm: czynne w odcieniu, w odcieniu z oporem, czynne wolne, czynne z oporem, izometryczne- do uzyskania symetrycznej siy, masy i wytrzymaoci mm

Przywracanie funkcji koczyny: ergoterapia, nauka chodu, w rwnowane (gdy jest ju moliwo penego obciania) Masa: zwiksza regeneracj skry, mini, zwiksza elastyczno, si, trofik mini, zmniejszenie przykurczy

Usprawnianie po zamaniach leczonych operacyjnie: 7-14 dni gojenie rany skrnej- koczyna unieruchomiona 7-21 dni kineza z w czynnymi w odcieniu staww operowanej koczyny w celu utrzymania penego zakresu ruchu

Po 21 dniu w czynne i z oporem w pozycjach chronicych miejsce zrostu

kostnego (do 6-8 tygodni po operacji) 19. ergoterapia) 20. Fizjoterapia pacjenta po urazie tkanek mikkich. zwichnicie- uszkodzenie tkanek mikkich stabilizujcych staw w wyniku chwilowej lub trwaej utraty cznoci powierzchni stawowych skrcenie- pourazowe uszkodzenie torebki stawowej W pierwszym okresie- dziaanie przeciwobrzkowe i przeciwblowe: Ograniczenie aktywnoci chorego odcinka Ozibienie- krioterapia Dziaanie przeciwobrzkowe: stosowanie ucisku, kinesiotaping, elewacja koczyny drena limfatyczny farmakoterapia Fizjoterapia pacjenta po zaamaniu koczyny grnej. j.w. + dodatkowo wiczenia manualne i sprawno rki (bardzo wana Nauka chodu bez obciania koczyny operowanej

W lejszych przypadkach nie unieruchamia si koczyny: znieczulanie miejscowe np. krioterapia, zimne okady

czynne wiczenia: odtworzenie optymalnie prawidowej morfologii stawu i

mm, uzyskanie optymalnie niebolesnego stawu i ruchu w penym zakresie, przywrcenie siy mm, moliwoci utrzymania skurczu izometrycznego, uzyskanie zintegrowanego i skoordynowanego ruchu

w pierwszym tygodniu odcianie (np. chd o kulach) i oszczdzanie koczyny wskazane bandaowanie nauka chodu w miar poprawy stanu chorego w. czynne z oporem w. indywidualne, manualne, ergoterapia

W ciszych przypadkach stosuje si unieruchomienie. W tym stanie wskazane jest poruszanie stawami nieobjtymi unieruchomieniem. Po zdjciu postpowanie jak wyej. 21. Fizjoterapia pacjenta po zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego. Wyrniamy 3 rodzaje endoprotez: cementowe bezcementowe hybrydowe

O zakresie i doborze metod kinezyterapeutycznych po totalnej artroplastyce biodra decyduje operator. Jest to zalene od: sposobu operacyjnego dojcia do stawu, stopnia stabilizacji pierwotnej elementw endoprotezy, przeszczepw kostnych oraz wzmocnie metalowych uywanych rdoperacyjnie. Program usprawniania jest dobierany indywidualnie! Bezporednio po zabiegu celem jest: zapobieganie powikaniom kreniowo- oddechowym zapobieganie zatorowoci i infekcjom uatwienie gojenia rany popraw krenia w KKd wzmocnienie siy mm pionizacj i nauk chodu

W pniejszym okresie rehabilitacja powoduje:

W pierwszej dobie:

prawidowe pozycje uoeniowe zapobiegajce zwichniciu: w odwiedzeniu

30 stopni, lekkie zgicie zapobieganie obrzkom, blowi: farmakoterapia, bandaowanie u pacjentw z dostpem przednim i bocznym unikamy: przywiedzenia, rotacji zewntrznej i wyprostu- ryzyko zwichnicia przedniego u pacjentw z dostpem tylno- bocznym i tylnym unikamy: rwnoczesnego zgicia, przywiedzenia i rotacji wewntrznej- ryzyko zwichnicia tylnego

wiczenia oddechowe wiczenia czynne KKG i koczyny nieoperowanej wiczenia przeciwzakrzepowe doczamy w. izometryczne brzucha, czworogowego uda i mm

Od drugiej doby: poladkowych koczyny operowanej- 10-15 powtrze co 2 godziny

w. czynnego zginania i prostowania koczyny operowanej opierajc j

pit o materac- wykonywane z koczyn lekko zgit i zrotowan na zewntrz- dostp tylny) lub do wewntrz (dostp przedni) 3- 5 doba: siad ze spuszczonymi nogami na brzegu ka, siadanie do posikw pionizacja dodajemy wiczenia czynno- bierne stawu operowanego do granicy blu chd o kulach z lekkim obcianiem unikanie ruchw rotacji, dugotrwaego stania na operowanej koczynie, przywodzenia poza o ciaa przy zgitym biodrze, siadania na niskich i bardzo mikkich krzesach, kach, krzyowania ng Chd: endoprotezy cementowe: dwie kule do 6- 12 tygodni; jedna kula przez 1218 tygodni (po stronie przeciwnej do operowanej) endoprotezy bezcementowe: dwie kule 6 tygodni, jedna kula kolejne 12 o odstawieniu kul decyduje lekarz buty na mikkiej podeszwie kontynuacja wicze w domu

Edukacja pacjenta:

Zmiana pozycji 1.Podczas zmiany pozycji z lecej do siedzcej, operowana kd powinna by wyprostowana. 2.Nie mona obciajc operowanej koczyny, dlatego zawsze wysuwany kd w przd tak aby nie zwisaa z ka. 3.Krawd ka nie powinna uciska uda 4.W ku unika obracania na praw , lew stron.

5.Najatwiej przej do pozycji siedzcej, poprzez przejcie z pozycji lecej do siadu prostego, postawi zdrow kd na ziemi i zsuwa si poladkami na brzeg ka. Pozycja siedzca Prawidowa pozycja siedzca to taka, w ktrej stawy kolanowe znajduj si niej ni stawy biodrowe. Taka pozycja zabezpiecza nowe biodro przed znacznym obcieniem. Aby to wykona, krzeso powinno mie wysokie siedzisko, lub mona podoy poduszk. Doda trzeba, e siedzisko nie moe by zbyt mikkie, eby biodro nie wpadao, zatapiao si w nie. Na krzele trzeba przyjmowa pozycje wyprostowana, nie pochyla tuowia zbyt do przodu, gdy powoduje to zmian ustawienia kta w stawach biodrowych i tym samym mona doprowadzi do przecienia stawu. Podczas siedzenia nie powinno si podpiera rkami na koczynie operowanej. Nauka chodu : Nauk chodu rozpoczynamy w 3-4 dniu po operacji, bez obciania koczyny operowanej. Obcianie: -endoproteza bezcementowa po 6. miesicu -endoproteza cementowa po 3. Miesicu Warunki do rozpoczcia nauki chodu: - bezbolesno operowanego biodra - dobry zakres ruchw w operowanym stawie - ujemny objaw Trendelenburga - prawidowy objaw RTG operowanego biodra Zwracamy uwag na: - stop, aby nie rotowaa si na zewntrz, do rodka - aby kroki byy dugie a nie krtkie ( balkonik odsun od ciaa w przd tak aby nie by za blisko i za daleko, dostawi operowana kd i dostawi zdrowa) taka sekwencja odpowiada za prawidowa stabilizacje (wiksza paszczyzna podparcia) - pozycja ciaa wyprostowana - przenie ciar ciaa na rce - gow trzyma naturalnie, nie patrze na nogi Nauka chodu po schodach : WCHODZENIE: 1.zdrowa 2.operowana

ZCHODZENIE: 1.operowana 2.zdrowa 22. Fizjoterapia pacjenta po zabiegu endoprotezoplastyki stawu kolanowego. Stosuje si 3 typy endoprotez: kondylarne: zastpujce powierzchnie stawowe, zachowane wizada krzyowe i poboczne

pwizane: przy znacznym zniszczeniu stawu kolanowego, zaburzeniu osi

koczyny i zniszczeniu aparatu wizadowego zwizane: umoliwiajce ruch tylko w jednej osi- rzadko stosowane umocowanie: cementowe, bezcementowe i hybrydowe

Dobry odlegy wynik alloplastyki zaley od odtworzenia prawidowej osi koczyny i przywrcenia zbornoci stawu. W postpowaniu pooperacyjnym naley zapewni: odpowiednie warunki do wygojenia uszkodzonych tkanek niedopuszczenie wczesnych i pnych powika przywrcenie jak najwikszej ruchomoci, penej kontroli mm- odtworzenie statycznej i dynamicznej funkcji stawu i koczyny Umoliwienie pacjentowi samodzielnego funkcjonowania (eliminacja blu, poprawa komfortu psychicznego i fizycznego, czynnoci ycia codziennego). I etap usprawniania: 1-14 dni chodzenie co 2- 3 godziny (temperatury nisze ni w krio) zapobieganie zakrzepom, zakaeniom, obrzkowi- farmakologiczne pozycje uoeniowe, zapobieganiu przykurczom zgiciowym w. oddechowe, przeciwzakrzepowe w. izometryczne gwnie mm czworogowych: 20- 30 serii po 10- 15 napi

wiczenia na szynie CPM- cigy ruch bierny- ZR indywidualnie (granica

blu) czynna pionizacja w. odwodzenia i przywodzenia w biodrze operowanej koczyny

II etap:

2- 6 tygodni aktywne zgicie operowanego stawu i wyprost

czynne unoszenie koczyny

samodzielne poruszanie si o kulach okciowych zwikszania ZR biernych i czynnych w operowanej nodze przywrcenie siy mm i rwnowagi wyrobienie nawyku poprawnego i estetycznego chodu

Etapy rehabilitacji Wczesny okres pooperacyjny (szpitalny) - 10 dni do 3 tygodni po op. Okres rehabilitacji poszpitalnej - od 3 do 6-8 tygodnia po op. Okres pny - do koca ycia Okres szpitalny - cele zakres ruchu: uzyskanie zgicia min. 90 i deficytu wyprostu maks. 5 w ruchu biernym, poprawa siy miniowej: samodzielne napinanie izometrycznie minia czworogowego, prostowanie kolana w niepenym zakresie, podnoszenie wyprostowanej koczyny, zdolno poruszania si: chd z dwoma kulami okciowymi, ew. poruszanie si po niewielkiej pochyoci lub niskich schodach, wykonywanie czynnoci: samodzielne wchodzenie i wychodzenie z ka, zmiana pozycji w leeniu, siadanie i wstawanie z wysokiego krzesa, korzystanie z toalety. Okres pooperacyjny (do chwili usunicia szww): 1. wiczenia czynne stopy koczyny operowanej 2. wiczenia izometryczne stawu kolanowego koczyny operowanej (wciskanie kolana), 3. wiczenia izometryczne mini poladkowych w pozycji lecej, siadzie, pniej stojcej (zaciskanie poladkw), 4. wiczenia czynne stawu biodrowego koczyny operowanej (zginanie, odwodzenie, krenie na zewn. i do wew.). Naley pamita, aby podczas wicze napina misie czworogowy uda, 5. wiczenia czynne stawu kolanowego operowanego poprzez przesuwanie pit po

podou (zginanie i prostowanie kolana), 6. W pozycji stojcej czynne zginanie biodra koczyny operowanej wraz ze zgiciem kolana (unoszenie koczyny), 7. W pozycji stojcej czynne zginanie kolana do granicy blu (pita do poladka) Uwagi: - wiczenia czynne powtarza od 15 do 20, wiczenia izometryczne 50 razy z wytrzymaniem napicia 2-3 sekundy, - wiczenia powtarza kilka razy dziennie (4-10) - naley uwzgldni wiek i moliwoci pacjenta, w. oddechowe i kreniowe, CPM, poprawa zakresu ruchu, krioterapia, w. siy mm. (izometryczne i czynne), Pionizacja, nauka chodzenia - chd o dwch kulach (czas obcienia nogi naley ustali z lekarzem prowadzcym), chodzenie po schodach z pomoc kul okciowych, zachowywanie kolejnoci: podczas wchodzenia: 1) koczyna nieoperowana, 2) koczyna operowana, 3) dostawienie kul, schodzenie po schodach w kolejnoci:1) kule, 2) koczyna operowana, 3) koczyna nieoperowana. Profilaktyka przeciwzakrzepowa i przeciwobrzkowa, Kontrola gojenia si rany, Edukacja w zakresie ogranicze Okres poszpitalny - cele powrt do aktywnoci fizycznej co najmniej do poziomu sprzed operacji, zmniejszenie dolegliwoci blowych, uzyskanie zgicia powyej 100 i penego wyprostu, uzyskanie siy miniowej na poziomie 4-5 w skali Lovetta w obrbie mini: kulszowo-goleniowych, czworogowego uda i poladkowych, wyksztacenie priopriocepcji w miniach stawu kolanowego wzmocnienie stabilizacji miniowej sztucznego stawu, swobodne chodzenie po terenie paskim, pochyym i po schodach, ew. po terenie nierwnym lub niestabilnym rozciganie przykurczonych mini, zwikszanie zakresu ruchu (CPM, rower) po zdjciu szww naley rozpocz rehabilitacj w Poradni Rehabilitacyjnej,

 wiczenia wzmacniajce si miniow -izometryczne i czynne z oporem dawkowanym, wiczenia priopriocepcji (piki szwajcarskie, platformy do wicze rwnowanych, mikkie materace, poduszki), wiczenia w wodzie (w temp. 34C): wzmacnianie siy, poprawa ruchomoci, nauka chodu, ew. swobodne pywanie wg okrelonych regu, wiczenia izokinetyczne, zwikszajce zakres ruchu i si mini- do 8 tygodnia po operacji w zamknitym acuchu kinematycznym, w 6-8 tygodniu w otwartym acuchu kinematycznym, chd czterotaktowy i dwutaktowy naprzemienny, o jednej kuli, zwikszanie obcienia: protezy bezcementowe ok. 10 kg/tydz. (poowa m.c. w 6. tyg i pene obcianie w 10-12 tyg po op.), protezy cementowe do penego obciania w ok. 4 tyg, nauka chodu po zrnicowanym podou, pochyociach, schodach, fizykoterapia przeciwblowo: krio, UD, rczny drena limfatyczny (jeli jest potrzeba), profilaktyka przeciwzakrzepowa, 23. Fizjoterapia pacjenta po zabiegach rekonstrukcyjnych w

obrbie stawu kolanowego. Etapy usprawniania I 0 do 3 tygodnia ochrona , bez obcienia II 3 do 6 tygodnia - odzyskanie funkcjonalnego zakresu ruchu, - odzyskanie masy miniowej, - odzyskanie sprawnoci koczyny w zakresie codziennej lokomocji - wyczenie sportu i wicze w otwartych acuchach kinematycznych, prowadzenie tylko w acuchach kinematycznych zamknitych (lepsza stabilizacja, mniejsze ryzyko urazu, powika) III 6 do 12 tygodnia - powrt do penej sprawnoci operowanej koczyny (zaley od rodzaju urazu, zabiegu, okoo po 1-3 miesicach od zabiegu) Pionizacj wykonujemy w 2 dniu. Nauka chodu o kulach Nauka chodu w 2 dobie po zabiegu. Schemat chodu o kulach i nauka chodu po schodach kule operowana kd zdrowa kd kule + operowana kd zdrowa kd Wchodzenie : 1) Zdrowa 2) Operowana Schodzenie :

1) Operowana 2) Zdrowa Do 2 tygodni po zabiegu: redukcja wysiku, obrzku i blu: krioterapia, elewacja koczyny, drena limfatyczny, taping odciajcy informowanie pacjenta, instrukta w celu ochrony przeszczepu i kontynuacji rehabilitacji w. zwikszajce ZR i zapobiegajce zrostom pooperacyjnym: szyna CPM, cw. bierne, samowspomagane, mobilizacja rzepki, stretching tylnej grupy mm uda i podudzia odzyskanie siy mm, propriorecepcji oraz kontroli stawu: nauka chodu o kulach, elektrostymulacja, w. izometryczne z kokontrakcj, w. czynne, w. propriocepcji, stopniowe obcianie koczyny orteza zgiciowa lub wyprostna na noc unikanie w. w pozycjach kocowych aktualnego ZR w stawie oraz rotacji podudzia Do 9 tygodnia: kontrola wysiku i blu: krioterapia, elektrostymulacja i elektroterapia, masa

zwikszenie ZR do zgicia 90 potem 120: w. bierne i samowspomagane,

mobilizacja rzepki i blizn pooperacyjnych, stretching, elektrostymulacje minia obszernego przyrodkowego poprawa kontroli mm, propriocepcji i siy mm: w. rwnowane na stabilnym i niestabilnym podou, w. propriocepcji w acuchach zamknitych, nauka chodu na zmiennym podou, w. dynamiczne w zamknitym acuchu kinematycznym, wchodzenie i schodzenie ze stopni o rnej wysokoci ew. wprowadzamy elementy dyscypliny sportu (przy sportowcach) Po 12 tygodniach: trucht, rower, nauka zwrotw Po 16 tygodniach: specjalistyczny trening, testy funkcjonalne kontrola wysiku i blu trening siowy i wytrzymaociowy w otwartych acuchach kinematycznych: przysiady jednon, wypady z przyklkiem, w. mm kulszowo- goleniowych dynamiczne w. propriocepcji i koordynacji: w. rwnowane chodzie, przysiady jednon na niestabilnym podou, wypady w rnych kierunkach, skakanka

Warunki powrotu do penej sprawnoci po 6- 9 miesicach: stabilny staw kolanowy peen bezbolesny ZR waciwa rwnowaga mm, propriocepcja, koordynacja moliwo wykonywania wszelkich ruchw zoonych bez blu i wysiku Kinezyprofilaktyka chorb krgosupa

Pamita o indywidualnym tempie, intensywnoci- kady przypadek jest inny! 24. w. wzmacniajce mm grzbietu brzucha i poladkw w. oddechowe- prawidowe wysklepienie klatki piersiowej rwnomierne rozkadanie dwiganego ciaru na obie kkg podnoszenie przedmiotw z podogi poprzez ugicie kolan pywanie

nauka wyrobienia nawyku prawidowej postawy: wiczenia przed lustrem,

wyjanienie pacjentowi, jak wyglda prawidowa postawa i jak j przyj

w. zwikszajce ruchomo i gibko krgosupa: stretching, rozciganie

prawidowa pozycja siedzca: stopy oparte o podoe, kolana i biodra zgite 90 stopni, tuw prosty, przedramiona oparte o blat stou gimnastyka poranna- zwiksza ruchomo, rozciganie regularna aktywno fizyczna, gry zespoowe- zapobieganie nadwadze i utrzymanie sprawnoci prawidowy chd- stopy rwnolegle, Zakresy ruchomoci staww warunkujce prawidowy chd zgicie ok 30 stopni wyprost ok 20 stopni wyprost 0 stopni wyprost ok 15 stopni zgicie ok 70 stopni zgicie ok 25 stopni 25.

staw biodrowystaw kolanowystaw skokowy26.

Fizjoterapia w zaniku prostym mini.

Zanik prosty mini to ich zanik z nieczynnoci, z powodu procesw inwolucyjnych itp. Postpowanie: ustalenie przyczyny wystpowania zaniku i uwzgldnienie przeciwwskaza

fizykoterapia: stosujemy elektrostymulacj mini (prdy Kotza, Tens

burst, w DD: RS, impulsy prostoktne- jak dla zdrowych mini), ciepolecznictwo (sollux), pole magnetyczne, lasery Elektrostymulacja mini poraonych wiotko oraz mini w zaniku prostym

 Ksztat impulsu: - stymulacja mini w zaniku prostym lub nieznacznie

odnerwionych

Czas impulsu: 1000- 0,1 ms.

Im cisze uszkodzenie tym czas impulsu duszy. Dugie czasy impulsu wymagaj mniejszego natenia prdu, a krtkie wikszego.

Czas przerwy: Dugie impulsy przerwa 2x dusza; Krtkie impulsy

przerwa kilkadziesit razy dusza Metoda jednobiegunowa- stosowana do stymulacji mini, ktrych przewodnictwo nerwowo- miniowe jest nieznacznie zaburzone, mini w zaniku prostym i maych mini. Metoda dwubiegunowa- stymulacja mini odnerwionych i stymulacja duych grup miniowych.

Czas zabiegu: Minie nieznacznie uszkodzone i minie w zaniku prostym< 5minut przerwa midzy elektrostymulacj i wiczeniami- zapobieganie szybkiemu mczeniu si mm okady borowinowe, parafinowe, ciepe kpiele wirowe masa leczniczy w celu pobudzenia mm do odbudowy- zwikszenie ukrwienia i odywienia w. izometryczne, czynne, z oporem, w wodzie, oglnokondycyjne, grupowe terapia zajciowa wana jest systematyczno wicze i ich rnicowanie Omw trening oporowy wedug Mc Queena

27.

metoda oparta o skurcz izotoniczny mini polega na 40 dwigniciach ciaru max rozoonych na 4 sety po 10 dwigni po kolejnym secie nastpuje 2 minutowa przerwa wiczy si 3 razy w tygodniu opr dobiera si co 1-2 tygodnie jeden set z max ciarem do 10- krotnego dwignicia nastpnie zwiksza si obcienie i wiczy z max ciarem do 6- 8 krotnego dwignicia, wykonujc 8 powtrze- itd. zalenie od kondycji pacjenta

Odmian tego treningu jest tzw. odmiana hipertroficzna- siowa:

28. Opisz cechy wicze synergistycznych.

 wiczenia wykorzystujce fizjologiczne zjawisko wspdziaania mm na bazie promieniowania pobudzenia do ssiednich orodkw na rnych poziomach OUN (misie agonista, antagonista i synergista)- dziaanie wspomagajce podzia synergizmw: wrodzone (bezwzgldne)- niezalene od nas nabyte (wzgldne)- mog zanika

ipsilateralne (dotycz tej samej koczyny lub poowy ciaa); tak nazywa si
wiczenia synergistyczne, w ktrych do pobudzenia danego minia wykorzystuje si ruchy t koczyn, w ktrej si on znajduje

kontralateralne ( dotycz przeciwlegej strony ciaa): w KKG s synergizmy

agonistyczne (np. zginacze dziaaj na zginacze) w KKD s synergizmy antagonistyczne (pobudzenie zginaczy powoduje przerzut napicia na prostowniki w drugiej KD); wiczenia synergistyczne, w ktrych do pobudzenia danego minia wykorzystuje si ruchy przeciwn koczyn wiczenia te s rodkiem aktywizacji mm tam, gdzie dana aktywna (dowolna) praca okrelonej grupy mm jest niemoliwa lub utrudniona konieczny jest czynny udzia pacjenta zastosowanie: gdy nie jest moliwy bezporedni dostp do danej okolicy ciaa (np. przez gips), gdy ruch w aktualnej fazie leczenia jest niewskazany lub wzgldnie niemoliwy do wykonania PRZYKADY: A. synergizmw bezwzgldnych (wrodzonych) zgicie grzbietowe stopy wyzwala wspnapicie m czworogowego uda zgicie gowy w pozycji supinacyjnej wyzwala wspnapicie m prostego brzucha B. synergizmw wzgldnych (nabytych) wszelkie ruchy stop z max oporem globalne wpnapicie mm uda zgicie kolana lub przywiedzenie KG wyzwala napicie mm

poladkowych C. synergizmw kontralateralnych zgicie przedramienia z max oporem wyzwala napicie w miniu dwugowym ramienia po przeciwnej stronie 29. Opisz technik i oglne zasady wykonywania gier i zabaw

ruchowych.

 gry i zabawy ruchowe dobiera si w zalenoci od wskaza(dostosowanie pozycji wiczcych do dysfunkcji, wydolnoci, wieku chorych itp.)

tworzy si zespoy grajcych o podobnym stopniu upoledzenia sprawnoci

i podobnym wieku

miejsce: sala gimnastyczna lub boisko o odpowiednich wymiarach i z

odpowiednim wyposarzeniem i zapleczem czas trwania mona regulowa stopniem zmczenia i zainteresowania pacjenta: ok 20- 30 minut Tworzenie grupy: podobny wiek pe oglna sprawno fizyczna i wydolno rodzaj dysfunkcji, choroby podobna sprawno psychiczna jednorodna grupa uatwia dobr i prowadzenie zabawy max 15- 17 osb przygotowanie przyborw potrzebnych podczas zaj przed ich rozpoczciem

jako pierwsze prowadzi si gry bez przyrzdw, pniej z nimi

element rywalizacji i wspzawodnictwa- dziaanie pobudzajce i emocjonujce pochway i unikanie nagan

prowadzenie oparte na toku lekcyjnym: uwzgldnienie czci wstpnej

(zbirka, powitanie, przygotowanie); czci gwnej (najwiksza intensywno) i czci kocowej (zakoczenie, podsumowanie, podanie wynikw, poegnanie)

charakter zabaw dostosowany do wieku:

Wiek 4- 6 lat- wiek przedszkolny 7- 13 lat wiek modszy szkolny 14- 17 lat- dzieci i modzie w starszym wieku szkolnym 16- 60 lat- doroli Forma prowadzenia Zabawowa: naladownictwa ruchowego opowieci ruchowej Gry i zabawy ruchowe, tory przeszkd Gry i zabawy ruchowe ze wspzawodnictwem, gry i zabawy sportowe adaptowane do wymaga oglnego rozwoju fizycznego i choroby Forma cisa, gry i zabawy ruchowe i sportowe, elementy treningu

Od 61 lat- geriatrycy

sportowego Forma cisa- zadaniowa

dostosowanie obcie i utrudnie w stosunku do najsabszej osoby w grupie odpowiednie warunki otoczenia: temperatura, wilgotno powietrza, wentylacja, apteczka

A. waciwy wybr i kolejno przeprowadzenia poszczeglnych gier B. stopniowanie trudnoci co zaley od moliwoci kadego z wiczcych C. odpowiednia technika wykonania: poprawna demonstracja, wytumaczenie zasad D. dobr waciwej formy prowadzenia zaj w stosunku do wieku wiczcych E. poprawny i zrozumiay przekaz zgodny z nazewnictwem (podanie nazwy zabawy itp.) F. odpowiednie przygotowanie konspektw, osnw i na ich podstawie niezbdnego sprztu G. dbao o zapewnienie odpowiedniej dyscypliny w czasie zaj, co take wpywa na bezpieczestwo H. zapewnienie skutecznej asekuracji 30. Opisz technik i oglne zasady tworzenia grup kinezyterapeutycznych. podobny wiek pe zbliona oglna sprawno fizyczna i wydolno rodzaj dysfunkcji, choroby- podobne ograniczenia wydolnociowe i ruchowe, co wpywa na dobr pozycji wyjciowych i rodzaju wicze podobna sprawno psychiczna jednorodna grupa uatwia dobr i prowadzenie zabawy ilo osb w grupie dostosowana do wielkoci Sali, iloci sprztu, rodzaju zaplanowanej aktywnoci podobne wskazania i przeciwwskazania u wiczcych w grupie wsplny cel wicze, poprawa podobnych parametrw zblione potrzeby wiczcych co do pomocy osb trzecich, asekuracji Podaj podzia wicze oddechowych oglnych omw ich cel.

31.

wiczenia oddechowe stanowi grup wicze o dziaaniu miejscowym. Naley je prowadzi zawsze wtedy, gdy chory musi dugotrwale przebywa w pozycji lecej. Cel wicze oddechowych oglnych: nauczenie prawidowego oddychania, zwikszenie wydolnoci narzdu oddechowego, uzyskanie prawidowego rozwoju klatki piersiowej, zapewnienie prawidowego dziaania ukadu oddechowego, by nie dopuci do powstania zmian uwsteczniajcych, prawidowy pobr tlenu z powietrza oddechowego i jego dystrybucj do tkanek w celu zabezpieczenia procesw energetycznych w fazie tlenowej wysiku, poprawa wskanikw wydolnoci ukadu oddechowego, u pacjentw geriatrycznych opnienie zmian inwolucyjnych Podzia:

a)

wiczenia oddechowe waciwe: bierne (u osb nieprzytomnych- za pomoc aparatury, maych dzieci, osb z poraeniami i niedowadami mm oddechowych)- bierne zwikszanie amplitudy wdechu i wydechu poprzez uciskanie i pociganie klatki piersiowej; tempo dostosowa do rytmu oddychania

b) czynne: - statyczne ze wspomaganiem lub oporem(prawidowy wdech i

wydech okrelonym torem i w okrelonym rytmie) -dynamiczne ze wspomaganiem lub oporem (z udziaem KK i tuowia)

jako przerywniki w trakcie wykonywania innych wicze: w trakcie odpoczynku, sprzyjaj wypoczynkowi, dotleniaj organizm, uspokajaj oddech, wyrwnuj ttno

wiczenia oddechowe z pomoc przyborw: butelka z wod wiczenia oddechowe (wdechowe) z oporem zewntrznym: dozowany przez odpowiednio przyoony w odpowiednich miejscach opr odkrztuszania i efektywnego kaszlu: stosowane przy zaleganiu wydzieliny w drzewie oskrzelowym przygotowanie do stanu po zabiegu torakochirurgicznym i na jamie brzusznej u chorych z utrudnionym wykrztuszaniem na czczo poprzedzone zabiegami fizykalnymi (rozlunienie oskrzeli, rozrzedzenie wydzieliny) wykorzystanie pozycji

naprzemienne, gwatowne zwikszanie i zmniejszanie szybkoci powietrza przepywajcego przed drogi oddechowe podczas wydechu przy otwartych ustach

wymawianie r i powoduje drenie/ wibracj drzewa oskrzelowego i odrywanie wydzieliny

Wskazania: zwikszenie ruchomoci staww klatki piersiowej i przepony, wzmocnienie mm oddechowych i wydechowych, zwikszanie pojemnoci yciowej puc, udronienie drzewa oskrzelowego, korekcja postawy w obrbie ukadu oddechowego Przeciwwskazania: ostry okres chorb narzdu oddechowego i krenia; zawsze uzyska zgod lekarza prowadzcego

przed rozpoczciem wicze nauczy chorego prawidowego oddychania

np. przez pooenie rki na nadbrzuszu i stara si oddycha tak, aby podczas wdechu brzuch si uwypukla, a wydechu zapada; wdech nosem, wydech ustami dymy do rozlunienia mm klatki piersiowej, gdy s nadmiernie napiteprzez sprynowanie, oklepywanie klatki opuszkami palcw, wiczenia rozluniajce (ruchy wahadowe KKG) pozycje wyjciowe uatwiajce wdech: stanie, stanie z uniesieniem KKG w gr, ze stabilizacj obrczy barkowej, psiedzca, siedzca pozycje wyjciowe uatwiajce wydech: siedzca z pochyleniem tuowia w przd, leenie tyem z nogami zgitymi, pozycja skulona, opasanie klatki piersiowej tam elastyczn fazy oddechowe mona utrudnia lub uatwia przez wspruchy KK prowadzc wiczenia oddechowe posugujemy si komendami regulujcymi czas trwania poszczeglnych faz oddychania wiczenia rozpoczyna si od gbokiego wydechu wdech krtszy od wydechu, zatrzymanie powietrza w klatce na szczycie wdechu, 6- 8 powtrze 32. Opisz technik wykonywania stretchingu izometrycznego streching= naciganie, roziganie odmiana strechingu statycznego (dotyczy zrelaksowania odcinka ciaa w pozycji zapewniajcej rozcignicie i utrzymanie takiej pozycji za pomoc wasnego ciaa albo siy zewntrznej) Rozciganie izometryczne - (w skrcie: napry - rozluni - rozcign) naley do kategorii rozcigania statycznego (nie wykorzystuje ruchu).

Stretching izometryczny - jest oddzielnym typem stretchingu statycznego, ktry polega na rozciganiu statycznym pasywnym, ale dodatkowo czy si z silnym napiciem rozciganych mini. Poprzez odruchowe rozlunienie wczeniej napitych mini, osigamy wzrost rozcignicia. Ostatecznie, po osigniciu maksymalnego na tym poziomie treningu rozcignicia, utrzymujemy je przez 30 sekund lub duej. Naprzemienne napinanie i rozlunianie rozciganych mini pozwala rwnie je wzmocni i zmniejsza bl towarzyszcy rozciganiu.

Stretching izometryczny - polega na ustawieniu stawu obwodowego lub staww krgosupa w takiej pozycji aby dany misie lub grupa mini byy rozcignite. Nastpnie utrzymujc t pozycj napinamy przez kilka, kilkanacie sekund izometrycznie minie poddawane rozciganiu (agonistyczne) co w konsekwencji po fazie napicia izometrycznego spowoduje ich rozlunienie.

uywany w celu likwidacji wzmoonego napicia mm odczuwanego po urazie uznawany za najefektywniejsz form strechingu- najszybciej daje efekty wykorzystuje si pozycje wyjciowe jak w strechingu statycznym, dodajc do tego mocne napranie (napinanie) rozciganych mm w ten sposb stymuluje si organy Golgiego, powodujc odruchow relaksacj poizometryczn, czego nastpstwem jest dalsza moliwo zwikszenia nacigania

kiedy ju osignie si max nacignicie zaleca si utrzymywanie ostatniego napicia przez 30 sekund, przez co wzmacnia si si minia w tej pozycji

Wykonujc pozycje podobne do tych, ktre stosuje si w rozciganiu statycznym pasywnym i dodatkowo wykonujc silne napicie rozcignitych mini, moemy spowodowa odruchowe rozlunienie i w nastpstwie wzrost rozcignicia. Ostatecznie, po osigniciu maksymalnego na tym poziomie treningu rozcignicia, utrzymujemy je przez 30 sekund lub duej. To zwiksza si mini w tej pozycji. Rozciganie izometryczne jest najszybsz (najskuteczniejsz) metod rozcigania i sprawdza si znacznie lepiej ni rozciganie dynamiczne lub statyczne. Pozwala rwnie wzmocni rozcigane minie i zmniejsza bl towarzyszcy rozciganiu!

Dobr metod moe by stosowanie rozcigania izometrycznego podczas treningw siowych

Ten rodzaj wiczenia jest uznawany za jeden z dwch najskuteczniejszych, ale te jest najbardziej obciajcy - trzeba mie silne minie aby do niego przystpi, inaczej mona atwo nabawi si kontuzji.

wiczenia izometryczne wykonuje si tylko 2 - 4 razy w tygodniu, po treningu (nigdy same) podczas danego treningu uywa si rozcigania izometrycznego tylko dla jednej lub dwch grup miniowych (np. cigien podkolanowych i czworogowych uda). Wiksza ilo spowoduje zbytnie przemczenie mini.

33. pyt. 9 34.

Zasady prowadzenia wicze czynnych w odcieniu. Omw test Lovetta 0- Brak skurczu mm (0 % siy mm) 1 wyczuwalny lub widoczny skurcz mini 10% 2 ruch czynny w penym zakresie w odcieniu 25% 3 ruch czyny w penym zakresie wbrew grawitacji 50% 4 ruch czynny w penym zakresie z niepenym oporem 75% 5 ruch czynny w penym zakresie z penym oporem 100%

Skala Lovetta jest skal subiektywn, suc do oceny siy mm. Zaczynamy testowanie od siy mm 3 i ewentualnie wykonujemy test na wysz lub nisz warto w skali. Do testowania siy mm stosuje si okrelone pozycje wyjciowe dla kadego z mini. 35. Zasady doboru rodkw polizgowych stosowanych w masau. rodki polizgowe maj za zadanie zmniejsza si tarcia oraz zapobiega otarciom skry. Rodzaje rodkw polizgowych dobiera si w zalenoci od: rodzaju skry zabiegw towarzyszcych upodoba masaysty wraliwoci pacjenta (alergie) celu, jaki chcemy osign poprawa kondycji psychicznej- olejki eteryczne

rodek polizgowy zawsze najpierw nakada si na rce masaysty. Najczciej uywane to: oliwka, wazelina, lanolina

olej parafinowy talk kosmetyczny, szare mydo- w celu zwikszenia siy tarcia i wytworzeniu ciepa w np. rzs

rodki wspomagajce masa- wspomagajce efekt leczenia: rodki przeciwblowe przeciwzapalne preparaty witaminowe olejki eteryczne ben- gay capsiderm capsiplex Arcalen, Algesal Mobilat, Tanderil Viprosol, Voltaren Bepanthen, Dermodsan, Dermosavit ywica benzoesowa- pobudzjca olejek lawendowy- przeciwblowo olejek rumiankowy, palisadowy- uspokajajco olejek rozmarynowy- wzmacniajco olejek bazylii- poprawia nastrj Rehabilitacja po amputacjach koczyn dolnych.

rodki silnie rozgrzewajce (nakadane przed rodkiem polizgowym)

rodki sabo rozgrzewajce:

Preparaty odywcze, witamninowe: Olejki eteryczne:

36. A. stopa:

Poziomy amputacji: staw Lisfranca- ustawienie kosko- szpotawe paluch i palce staw Choparta- ustawienie kosko- szpotawe, trudny w protezowaniu

amputacja Pirogowa- odjcie caej stopy z pozostawieniem dolnej czci

koci pitowej, ktr przykada si do koca piszczeli; obecnie nie wykonywana (czste stawy rzekome, przemieszczenia, utrudnione osiowe obcianie) B. podudzie

amputacja Symea- odjcie stopy na wysokoci stawu skokowego grnego; polega na ciciu dolnych nasad koci podudzia razem z powierzchniami stawowymi i przykryciu powstaej powierzchni skr z okolicy pity- kikut oporowy z dobr propriocepcj; wad jest pogrubienie na kocu kikuta utrudniajce protezowanie

amputacja w obrbie 1/3 bliszej podudzia- idealny kikut 16- 19 cm- kikut mioplastyczny- z ufiksowaniem przecitych, zszytych ze sob grup mm antagonistycznych pod pewnym napiciem

C. kolano wyuszczenie w stawie kolanowym u dzieci (zachowanie chrzstki wzrostowej), kikut nony

D. udo- kikuty none: amputacja Gritti- Stokesa: odjcie koczyny tu nad kykciami udowymi,
przyoenie rzepki do koca koci udowej po usuniciu chrzstki stawowej. koniec kikuta pokrywa si patem skrnym z przedniej powierzchni kolanastawy rzekome, zrost z przemieszczeniem, co zmniejsza moliwo obciania kikuta amputacja Callandera- rzepk usuwa si w caoci, zachowujc jej aparat cignisto- powiziowy. Po ciciu powierzchni stawowych obu kykci udowych pokrywa si je skr z okolicy rzepki oba kikuty trudniejsze w protezowaniu przez pogrubienie na kocu nie ma problemw kreniowych (przeciwnie do podudzia) idealny kikut 7-8 cm od stawu kolanowego im niszy poziom amputacji, tym lepsza rwnowaga w antagonistycznych zespoach dynamicznych koczyny im krtszy kikut, tym gorsza moliwo sterowania protez wyuszczenie w stawie biodrowym w ostatecznoci, cikie kalectwo hemipelvectomia dugo kikuta (dugo koci i tkanek mikkich moe by rna) ksztat kikuta wygld i ruchomo blizny, stan jej wygojenia stan skry na kikucie czucie w zachowanej czci koczyny ZR czynnych i biernych w zachowanych stawach E. biodro

Ocena koczyny amputowanej:

 I.

sia zachowanych mm koczyny wiczenia w pierwszych dniach:

Usprawnianie:

zapobieganie lub zmniejszanie przykurczy- do zagojenia rany

pooperacyjnej stosujemy pozycje przeciwprzykurczeniowe. prawidowe ukadanie kikuta, niedopuszczajce do przykurczu zgiciowego przy amputacji podudzia i przykurczu zgiciowo- odwiedzeniowego w stawie biodrowym po amputacji udowej przy blach fantomowych TENS, farmakoterapia, UD, kpiel wirowa, relaksacje samoobsuga

kinezyterapia rozpoczyna si 2-3 dzie po zabiegu w skad jej wchodzi:

Kinezyterapia miejscowa Cel : wypracowanie odpowiedniego ksztatu kikuta 1. Formowanie kikuta dymy do uformowania stoka; bandaujemy; formujemy mas miniow poprzez wiczenia izometryczne do zagojenia rany a po zagojeniu wiczenia czynne wolne i czynne oporowe. Bandaowanie opaska elastyczna o szerokoci od 12 do 18cm; 3 razy dziennie; kikut nie powinien by obandaowany przez 24h/dob; mocno nacigamy banda u dou kikuta; Banda powinien ukada si w ksztat jodeki. we wczesnym okresie oszczdzamy blizn- tylko delikatny masa; wykonujemy delikatne oklepywanie w 7 dniu przy nasadzie kikuta; Po zagojeniu blizny intensywnie masujemy kikut( rozcieranie,ugniatanie, szczoteczkowanie, szczypanie, oklepywanie, grzbietowo paliczkowe po wszystkich stawach);

Hartowanie kikuta

Hartowanie hydrotermiczne naprzemienne zanurzanie kikuta w ciepej i zimnej wodzie 25 razy po 30 sekund; zalecane jest stopniowe zwikszanie amplitudy temperatury wody;

Obcianie osiowe kikuta: pocztkowo naciskanie na przedmioty mikkie (koc, materac)- przez krtki czas, nastpnie na przedmioty twarde (deska, podoga) duej utrzymujc obcienie. Na szczyt kikuta przypada obcienie w wysokoci 10% masy ciaa.

Pielgnacja kikuta Dbamy o higien kikuta- mycie, osuszanie; Stosujemy zalecone przez lekarza rodki pielgnacyjne; Unikamy tustych kremw, ktre zmikczaj nadmiernie skr, pudru, ktry zbija si w grudki i zatyka pory, co sprzyja powstawaniu stanw zapalnych skry. wiczenia w okresie wczesnym: zapobieganie lub zmniejszanie przykurczy

zwikszanie przepywu ttniczego i ylnego w kikucie

zwikszanie siy mm wzmacnanie KD zdrowej zmniejszanie blu i obrzku: farmakoterapia zabezpieczanie przed przykurczami w. bierne, czynno- bierne, z oporem od 3 tygodnia ustabilizowanie objtoci kikuta- bandaowanie wzmacnianie siy mm hartowanie wyrobienie czucia powierzchownego i gbokiego higiena i pielgnacja kikuta sprawno oglna postawa chd o kulach

Po wyjciu szww:

Okres przed zaprotezowaniem- wiczenia- cele oglne 1. wiczenia oporowe - wzmacnianie siy miniowej: Od 3 tygodnia po operacji po ustpieniu wraliwoci kikuta, wiczenia oporowe kikuta i mini kompensujcych brak koczyny Dodatkowo poprawiaj ukrwienie kikuta, zmniejszaj obrzk, rozluniaj zrosty w blinie pooperacyjnej. 2. wiczenia czucia powierzchownego i gbokiego kikuta:

Konieczne jest prowadzenie wicze dotyku na przeszczepionych bd przesunitych odcinkach skry pod kontrol wzroku, Naley przyzwyczaja pacjenta do utrzymywania rwnowagi w rnych pozycjach (niskich i wysokich)- w. rwnowane. w. izometryczne W wyniku amputacji w trakcie nauki chodu moe doj do unoszenia miednicy w trakcie wykroku i kompensacyjnego nadmiernego wczenia mini tuowia do akcji chodu.

wiczenia mini tuowia

Dlatego w procesie usprawniania osoby po amputacji wane jest wzmacnianie mini posturalnych: prostownikw grzbietu, mm brzucha, poladkowych, czworogowych ud.

Zapobiega to wtrnym deformacjom krgosupa i pomaga w utrzymaniu prawidowej postawy ciaa.

Okres pozaprotezowaniu Uczymy pacjenta jak zakada i zdejmowa protez pocztkowo tymczasow, pniej waciw oraz przypominamy o prawidowej pielgnacji kikuta; wiczenia w protezie rozpoczyna si od wicze rwnowanych w staniu; Nastpnie nauka chodu przy pomocy kul okciowych; Nauka chodu bez kul okciowych; wiczenia z protez higiena kikuta dbanie o protez prane poczoch protezowych W nauce chodu naley zwrci uwag na prowadzenie protezy za pomoc ruchu zginania i prostowania w stawie kolanowym, cznie ze sprzonym ruchem stawu biodrowego. Nie naley pozwala na unoszenie miednicy podczas wykroku z nadmiernym wczeniem do akcji chodu mini tuowia. wiczenia chodu warto prowadzi przed lustrem- umoliwia ono samokontrol sposobu chodzenia. Nauka chodu po schodach i rnych powierzchniach. Chd z oporem. uoenie kikuta nie moe zwiksza rotacji zewntrznej w stawie biodrowy,

Nauka chodu

Przy amputacji powyej stawu kolanowego:

naley przywizywa du wag do wicze utrzymujcych ruch rotacji wewntrznej i przywodzenia w stawie biodrowym powinno si duo lee na brzuchu- rozciganie przedniej grupy mm uda w. rozcigajce prostowniki i odwodziciele w. wzmacniajce si przywodzicieli uda i prostownikw biodra (poladkowy wielki) pouczenie pacjenta, eby unika obciania tylko zdrowej nogi wzmocnienie KKG- kule przy chodzeniu z protez wane jest sia mm odwodzicieli i przywodzicieli po stroni amputowanej- due znaczenie dla stabilizacji bocznej miednicy

Przy amputacji poniej stawu kolanowego w. utrzymujce ZR w stawie biodrowym i kolanowym w. bierne i czynne kikuta wzmocnienie m czworogowego uda podniesienie oglnej kondycji pacjenta- wpyw na psychik korekcja wadliwej postawy po zaprotezowaniu szybko pozbywaj si kul Omw cechy dobrego fizjologicznego kikuta. odpowiednio uksztatowany (przez bandaowanie- dymy do uformowania stoka) prawidowe czucie powierzchowne i proprioceptywne brak blu, nerwiakw zdolny do osiowego obciania zdrowa skra, bez otar, bliznowcw, odpowiednio elsatyczna przesuwalna blizna prawidowo opracowana blizna, niebolesna dobre krenie, brak problemw kreniowych prawidowe ucieplenie skry brak obrzkw dobrze zaopatrzona kocwka kostna, przymocowanie antagonistycznych grup mm brak wyrastania czci kostnych

37.

moe przenosi obcienia osiowe i na cianach bocznych, ma waciwie uksztatowana mas miniow, ktra nadaje mu waciwy ksztat, umoliwia zachowanie sprystoci, jdrnoci. Waciwe uksztatowanie masy miniowej uatwia zaprotezowanie,

ma prawidowe ukrwienie, prawidowe unerwienie, przesuwalna i niebolesna skra z blizna nie stwarzajca problemw czynnoci kikuta peen zakres ruchu w stawie powyej poziomu amputacji pena sia miniowa mini sterujcych kikutem
Objawy kliniczne urazu rdzenia krgowego w odcinku szyjnym , postpowanie rehabilitacyjne

38.

do poziomu C4 poraenie mm szyi, barkw, KK i tuowia, brak

samodzielnoci ruchowej z niepen moliwoci korzystania z wzkw inwalidzkich specjalnego typu, elektrycznych

C5- poraenie funkcjonalne KKG C6poraenie obwodowej czci KKG, zachowana czynno zginaczy
stawu okciowego

C7- zachowanie czynnoci zginaczy okcia i prostownikw nadgarstka cakowite zniesienie czucia poniej poziomu uszkodzenia
problemy z oddychaniem poraenie pcherza moczowego zniesienie odruchw poniej poziomu uszkodzenia poraenie mm poniej poziomu uszkodzenia

Usprawnianie: I etap- hospitalizacja chory znajduje si w pozycji lecej cewnikowanie, wytworzenie automatyzmu pcherza od momentu przyjcia do szpitala do rozpoczcia pionizacji profilaktyka przeciwodleynowa (zmiany pozycji co 2- 3 godziny) profilaktyka przeciwzakrzepowa: leczenie farmakologiczne w. oddechowe w. bierne- ochrona przed nadmiern spastyk prawidowe uoenie pacjenta (zapobieganie koskiemu ustawieniu stp, przeprostowi w stawach kolanowych, przykurczy przywiedzeniowozgiciowych w stawach biodrowych, niefunkcjonalnemu ustawieniu rki, przykurczom zgiciowym staww okciowych i odwiedzeniowych w stawach ramiennych) w. czynne mm nieporaonych

II etap- po uzyskaniu penej stabilizacji uszkodzonego odcinka krgosupa umoliwia pionizacj chorego w. oddechowe w. bierne w. czynne mm nieporaonych

pionizacj (na stole od 30 stopni, kontrolujc cinienie i ttno oraz

samopoczucie pacjenta), czas trwania zaley od wystpienia zaburze ortostatycznych; stopniowo zwikszamy kt pochylenia i wyduamy czas pionizacji; pamita o zabandaowaniu KKD przed pionizacj; zabezpieczenie pasami n wysokoci kolan, obrczy biodrowej i klatki piersiowej, stopy powinny by oparte o podoe. Po osigniciu 70- 80 stopni bez objaww hipotonii ortostatycznej adaptujemy chorego do pozycji siedzcej

samodzieln zmian pozycji w ku wiczenia samoobsugi i lokomocji: wzek inwalidzki waciwie dobrany i
dostosowany do potrzeb i deficytw: osoby powyej C4 z dodatkow stabilizacj gowy za pomoc zagwka; najczciej wzek leakowy z wysokim podparciem plecw, z napdem elektrycznym do samodzielnego przemieszczania si adaptacja do wzka: nauka poruszania si po terenie otwartym i zamknitym, pokonywania przeszkd bardzo wane usprawnianie rki tetraplegika: wyrobienie mechanizmu trikowego (C7)- czynny max wyprost nadgarstka powoduje zgicie palcw ortezy (lekkie, sztywne i mikko wycielona maj za zadanie utrzyma koczyn w funkcjonalnie korzystnej pozycji) i pomoce ortopedyczne dla rk ortezy dynamiczne- ustawiaj kciuk w opozycji ze wspomaganiem- uatwia to uzyskanie mechanizmu trikowego walka ze spastyk pierwotn i wtrn- chirurgiczne, farmakologiczne, fizjoterapia (w. bierne, ciepo, brak infekcji, kostka lodu) terapia zajciowa uzyskanie i zwikszenie sprawnoci ruchowej i wydolnoci fizycznej zwikszenie samodzielnoci ruchowej obozy FAR III etap- po wypisaniu ze szpitala, stan pacjenta stabilny

39.

Zaopatrzenie ortopedyczne pacjenta z niedowadem

poowiczym. Koczyna grna temblak- zapobiega zwichniciu, podwichniciu stawu ramiennego uska doniowo- przedramienna uska polietylenowa wkadana do buta- w stopie opadajcej but ortopedyczny z szyn strzakow i obcasem Thomasa- stopa koska lub kosko szpotawa ramka szwedzka lub inna orteza zapobiegajca przeprostowi w kolanie aparat szynowo- opaskowy lub teleskopowy- brak stabilnoci stawu kolanowego czworonogi trjnogi laski balkoniki podprki Zasady protezowania koczyn dolnych. proteza dostosowana do poziomu amputacji, wieku pacjenta, jego sprawnoci i aktywnoci

Koczyna dolna

40.

typ zawieszenia protezy zaley od przyczyny amputacji (w naczyniowych

nie moe by zawieszenie podcinieniowe) odpowiednio przygotowany kikut kikut zahartowany dobranie odpowiedniej stopy protezowej zalenie od aktywnoci, tak samo z mechanizmem stawu kolanowego i zawieszeniem pobranie gipsowej miary (odlewu), przymiarki, ewentualne poprawki proteza waciwa poprzedzona tymczasow

Kliniczna klasyfikacja do amputacji Przygotowanie pacjenta do amputacji (rehabilitacja) Prawidowo wykonana amputacja Wytworzenie maksymalnie wydolnego kikuta (dugo, ksztat, wraliwo powierzchni na ucisk, zakres ruchw w zachowanych stawach) Waciwy dobr protezy Prawidowa budowa protezy

 Doskonale dopasowanie protezy Nauka posugiwania si protez

41.Zasady protezowania koczyn grnych.

42.Zaopatrzenie ortopedyczne po uszkodzeniu nerww obwodowych.

43.Fizjoterapia w uszkodzeniu nerwu twarzowego.

44.Wady koczyn dolnych, postpowanie fizjoterapeutyczne

45.Wady klatki piersiowej, postpowanie fizjoterapeutyczne

46.Postpowanie fizjoterapeutyczne w skoliozach idiopatycznych.

47.Fizjoterapia w plecach okrgych.

48.Fizjoterapia w plecach wklso-wypukych

49.Fizjoterapia w plecach wklsych

50.Kwalifikacja do gimnastyki korekcyjnej.

51.Profilaktyka wad postawy.

52.Postpowanie fizjoterapeutyczne w przykurczu Volkmanna

53.Postpowanie fizjoterapeutyczne w zespole Sudecka

54.Postpowanie fizjoterapeutyczne w osteoporozie.

55.Postpowanie fizjoterapeutyczne w chorobie Scheuermanna.

56.Gimnastyka korekcyjna w wodzie.

57.Diagnostyka uszkodze rdzenia krgowego dla potrzeb kinezyterapii.

58.Postpowanie lecznicze rehabilitacyjne we wczesnym okresie pourazowym krgosupa piersiowo-ldwiowego.

59.Przygotowanie pacjenta do kinezyterapii.

60.Czynnoci masaysty przygotowujce do zabiegu.

61.Zasady fizjoterapii w jaowej martwicy koci.

62.Oddziaywanie fizjoterapeutyczne na gojenie tkanek mikkich

63.Oddziaywanie fizjoterapeutyczne na gojenie zama.

64.Zasady fizjoterapii w leczeniu zama stabilizowanych operacyjnie.

65.Fizjoterapia pacjenta po zdjciu opatrunku gipsowego.

66.Fizjoterapia w skrceniu staww.

67.Fizjoterapia w urazach tkanek mikkich.

68.Omw trening siy miniowej oparty o skurcz izometryczny

69.Omw trening siy miniowej oparty o skurcz izotoniczny

70.Wskazania i zasady prowadzenia wicze w odcieniu z oporem

71.Omw wiczenia samowspomagane.

72.Omw zasady pionizacji pacjenta.

73.Omw etapy nauki chodu.

74.Powikania zama kostnych.

75.Zasady postpowania fizjoterapeutycznego w profilaktyce przeciwzakrzepowej.

76.Zasady doboru kul okciowych.

77.Organizacja stanowiska pracy na sali kinezyterapeutycznej.

78.Przeciwwskazania do kinezyterapii.