KMO NIEUWSBRIEF VOOR DE ONDERNEMER

BRIEF
B A N K

VEREFFENING
VAN VENNOOT- VEERTIENDAAGSE
NIEUWSBRIEF
m.m.v. Artesia Bank, BACOB Bank,

SCHAPPEN
ERNST & YOUNG en
DVV Verzekeringen.
Uitgave: AKSIS.
Verschijnt niet in juli.

Wanneer een vennootschap haar activiteiten stop zet, zal men haar VEREFFENING VAN
VENNOOTSCHAPPEN
activa verkopen om zo nodig de nog openstaande schulden te kunnen
1. Ontbinding.
aflossen. Het eventuele saldo zal verdeeld worden onder de
2. Vereffening.
aandeelhouders. Het geheel van deze handelingen klasseert men onder 3. Besluit.
de ontbinding en vereffening van vennootschappen. De vereffening van
vennootschappen wordt geregeld door de artikelen 178 tot 188 van de
vennootschappenwet.

geleden verliezen gedaald is tot minder

O
ONTBINDING
VRIJWILLIGE ONTBINDING
Een vennootschap kan om diverse
redenen ontbonden worden: omwille
van slechte economische vooruit-
zichten, problemen bij de opvolging,...
De ontbinding vormt soms de enige
uitweg bij onenigheid tussen de
vennoten. Soms kan de ontbinding
noodzakelijk zijn in het kader van een
herstructurering binnen een groep van
ondernemingen, bijvoorbeeld bij een
fusie, een splitsing of een opslorping
van de vennootschap.
In bepaalde gevallen wordt men
verplicht om zich over de mogelijke
ontbinding van de vennootschap uit te
spreken. Dit is onder meer zo wanneer
het netto-actief (eigen vermogen) door
dan de helft van het maatschappelijke
kapitaal.
Meestal zal het de Algemene Vergade-
ring zijn die besluit om de vennoot-
schap te ontbinden en in vereffening te
stellen. Hierbij moeten de regels geres-
pecteerd worden die gelden voor een
statutenwijziging. Dit betekent onder
meer dat de vergadering voor een
notaris zal moeten plaatsgrijpen en dus
een authentieke akte vereist is.
GERECHTELIJKE ONTBINDING
De vroegtijdige ontbinding van een ven-
nootschap is niet altijd het gevolg van
een beslissing van de A.V. van aandeel-
houders, maar soms ook van een
gerechtelijke beslissing.
De gerechtelijke ontbinding kan op
diverse gronden worden gevorderd
zoals bijvoorbeeld de daling van het

28.10.1998 NR.44
 KMOBRIEF
netto-actief beneden het wettelijk minimum kapitaal,
omwille van wettige redenen (ernstige
meningsverschillen, ernstig en voortdurend misbruik
van meerderheidspositie, een aanhoudende kwaal
die een vennoot onbekwaam maakt, een vennoot-
zaakvoerder die aan de BVBA concurrentie aan-
doet,...), omwille van de willekeurige weigering, bij
een BVBA, van toestemming tot overdracht van
aandelen, de oprichtingsakte die niet in authentieke
vorm werd opgemaakt,... De statuten kunnen ook in
een aantal ontbindingsgronden voorzien zoals bij-
voorbeeld de mogelijkheid die soms geboden wordt
aan de minderheidsaandeelhouders om de ontbin-
ding te vorderen wanneer een aantal deficitaire jaren
elkaar opvolgen.
Er moet ook gewezen worden op het artikel 177
Venn. W. waarbij de rechtbank op vraag van iedere
belanghebbende of op vraag van het openbaar
ministerie, de ontbinding kan uitspreken van een
vennootschap die gedurende drie opeenvolgende
boekjaren haar jaarrekening niet heeft neergelegd.
Dit betreft de zogenaamde ‘slapende vennootschap-
pen’. De vennootschap kan de ontbinding dan enkel
vermijden door voor de uitspraak de jaarrekening
alsnog neer te leggen.
ONTBINDING VAN RECHTSWEGE
In bepaalde gevallen wordt de vennootschap van
rechtswege ontbonden. Dit zal bijvoorbeeld het
geval zijn wanneer, voor een vennootschap die
slechts voor een beperkte duur
Bij de ontbinding dient werd opgericht, de duur van de
een onderscheid ge- vennootschap verstreken is. De
ontbinding kan ook het gevolg zijn
maakt te worden tussen
van de verwezenlijking van het
een vrijwillige ontbin- vennootschapsdoel, in gevolge het
overlijden van een vennoot of, bij
ding, de gerechtelijke
een V.O.F. een C.V. en een Comm.
ontbinding en de ontbin- V., de vereniging van alle aandelen
ding van rechtswege. in één hand.
VVEREFFENING
VEREFFENAAR
Wanneer de vennootschap om een of andere reden
ontbonden is, moet zij vereffend worden. Dit
betekent dat er een hele reeks operaties moeten
plaatsvinden, die tot doel hebben de activa van de
vennootschap ten gelde te maken om hiermee de
nog openstaande schulden af te lossen. Pas wanneer
alle schulden van de vennootschap voldaan zijn, kan
men de vereffening sluiten en houdt de vennoot-
schap op te bestaan. De vereffening van een
vennootschap wordt toevertrouwd aan 1 of meerdere
vereffenaars. De ontbinding maakt namelijk een
einde aan de opdracht van de bestuurders,
zaakvoerders en commissarissen. In hun plaats zal
de vereffenaar optreden.
28.10.1998 NR.44
In principe komt iedereen in aanmerking om als
vereffenaar op te treden maar meestal zal een
deskundige aangesteld worden die vertrouwd is met
dergelijke opdrachten (bijvoorbeeld een bedrijfs-
revisor of een accountant). Wanneer er geen
vereffenaar werd benoemd, worden de bestuurders
of de zaakvoerders geacht vereffenaar te zijn.
De benoeming van een vereffenaar kan op 3 ver-
schillende manieren gebeuren:
• BENOEMING IN DE STATUTEN :
De statuten kunnen bepalen wie als vereffenaar zal
worden aangesteld. Meestal zal dit een gewezen
zaakvoerder zijn maar zij kunnen bijvoorbeeld ook
bepalen dat de benoeming zal geschieden door de
voorzitter van de Rechtbank van Koophandel
• BENOEMING DOOR DE A.V. Indien de statuten niets
Indien de statuten niets bepalen, is de
Algemene Vergadering bevoegd om bepalen is de benoe-
een vereffenaar te benoemen. Zij be- ming van een vereffe-
slist bij gewone meerderheid.
naar de bevoegdheid
• BENOEMING DOOR DE RECHT-
BANK van de A.V., ook bij de
De rechtbank zal slechts in uitzon- gerechtelijk ontbinding.
derlijke gevallen tussenkomen in de
benoeming van de vereffenaar, De rechtbank komt
namelijk wanneer de vereiste slechts in uitzonderlijke
meerderheid binnen de A.V. niet
gevallen tussen.
bekomen wordt.
TAAK VEREFFENAAR
De opdracht van de vereffenaar is drieledig: het
realiseren van het actief, het aanzuiveren van het
passief en het bestemmen van het eventuele vereffe-
ningssaldo. De omvang van de bevoegdheden van de
vereffenaar worden bepaald bij zijn aanstelling. Hier-
bij moet men rekening houden met de bepalingen van
de vennootschappenwet. De vereffenaar zal zijn taak
meestal aanvatten met het opstellen van een staat van
actief en passief van de vennootschap. Dit moet hem
in staat stellen een duidelijk beeld te krijgen van het
vermogen van de vennootschap.
In 1995 werd echter de verplichting ingevoerd om
bij het voorstel tot vrijwillige ontbinding een door
een bedrijfsrevisor of accountant gecontroleerde
staat van actief en passief toe te voegen die niet meer
dan 3 maanden voordien mag zijn vastgesteld. Dit
heeft tot doel de vereffenaar een betrouwbaar
overzicht te geven van het vermogen van de
vennootschap. De vereffenaar wordt vandaag dan
ook meestal ontslagen van de verplichting om nog
een bijkomende inventaris op te maken.
HET TEN GELDE MAKEN VAN HET ACTIEF
De vereffenaar moet erover waken dat het activa van
de vennootschap zo voordelig mogelijk ten gelde
wordt gemaakt. Hierbij beschikt hij over vrij ruime
bevoegdheden: het instellen en uitvoeren van rechts-
vorderingen, het ontvangen van betalingen, het
endosseren van wissels, het vervreemden van onroe-
rende goederen bij openbare veiling, dadingen
treffen (= een schriftelijk akkoord waarbij de partijen
een geding ten einde brengen of voorkomen),... Voor
bepaalde handelingen zal de vereffenaar evenwel
eerst de toestemming nodig hebben van de algemene
vergadering: indien hij de exploitatie wenst voort te
zetten, bij het aangaan van leningen, uitgeven van
wissels, hypothekeren of verpanden van eigendom-
men, onderhands verkopen van onroerende goe-
deren, inbreng van het vermogen in een andere
vennootschap,...
AANZUIVEREN VAN HET PASSIEF
De belangrijkste taak van de vereffenaar bestaat erin
om de schulden van de in vereffening gestelde
vennootschap terug te betalen met de opbrengst van
haar actief.
De schuldeisers van de vennootschappen in
vereffening moeten geen verklaring indienen bij de
vereffenaar zoals dit bijvoorbeeld wel vereist is bij
faillissement. De vereffenaar heeft de plicht om via
de boekhouding na te gaan wie schuldeiser is.
De vereffenaar zal in eerste instantie de bevoor-
rechte schuldeisers (bv. personeel, RSZ, hypothecaire
schuldeisers,...) betalen. Wat na de uitbetaling van
de bevoorrechte schuldeisers nog overblijft, dient in
evenredigheid tot de schuld, verdeeld te worden
onder de gewone schuldeisers.
Gedurende de vereffeningsperiode kunnen de
gewone schuldeisers tegenover de vennootschap
enkel rechtsvorderingen inspannen om hun rechten
te laten vaststellen. Zij kunnen evenwel niet tot
gedwongen tenuitvoerlegging overgaan. Indien
nodig, kan de vereffenaar ook eisen dat de aandeel-
houders het nog niet volgestortte gedeelte van het
kapitaal alsnog volstorten, zodat de schulden van de
vennootschap kunnen worden voldaan.
FAILLISSEMENT
Gedurende de vereffeningsperiode behoudt de ven-
nootschap haar statuut van handelaar. Dit betekent
dat indien het passief niet volledig kan worden
aangezuiverd, de vennootschap alsnog kan failliet
verklaard worden. De vennootschap kan tot 6
maanden na het geldig sluiten van de vereffening
failliet verklaard worden.
JAARLIJKS VERSLAG - JAARREKENING
Gedurende de vereffeningsperiode, moet de
vereffenaar jaarlijks op een door hem bepaald
tijdstip de A.V. bijeenroepen en verslag uitbrengen
over de stand van zaken. De vereffenaar is dus niet
gebonden door de datum die statutair bepaald is
voor de jaarvergadering.
De A.V. neemt enkel kennis van de jaarrekening en
het verslag van de vereffenaar zonder dat zij haar
goedkeuring daaraan dient te geven. Er moet ook
geen décharge (kwijting) worden gegeven aan de
vereffenaar voor de uitoefening van zijn mandaat
gedurende het afgelopen boekjaar (de décharge
wordt pas gegeven bij het afsluiten van de
vereffening).
De vergadering blijft echter wel controle uitoefenen
op de vereffenaar en kan eventueel diens mandaat
herroepen of veranderen wanneer zij niet akkoord
gaan met zijn beleid. Zo kunnen zij bijvoorbeeld
veranderingen aanbrengen in de wijze van vereffe-
ning die door de vereffenaar moeten worden gevolgd.
Binnen de 30 dagen na datum van deze vergadering
moet de jaarrekening worden neergelegd bij de
Nationale Bank van België.
De eerste jaarrekening die de vereffenaar moet
opmaken, zal betrekking hebben op het resterende
gedeelte van het boekjaar tijdens hetwelk de ven-
nootschap in vereffening werd gesteld. De jaar-
rekening m.b.t. het reeds voorbije gedeelte van dit
boekjaar moet immers nog worden
opgesteld door de laatst in functie De vereffenaar dient
zijnde zaakvoerders of bestuurders. enkel aan de jaarlijkse
Indien er een commissaris-revisor
Algemene Vergadering
werd benoemd, dient ook hij nog
verslag uit te brengen over deze de jaarrekening en zijn
jaarrekening.
verslag voor te leggen.
Gedurende de vereffeningsperiode
moeten alle stukken uitgaande van Zij moeten niet worden
de vennootschap, vermelden dat zij goedgekeurd.
in vereffening is.
VERDELING VAN HET SALDO VAN HET ACTIEF
Na de uitvoering van de vereffeningsoperatie wordt
het saldo van het actief of de gelden die voortkomen
uit de realisatie van het actief, onder de aandeel-
houders verdeeld naar evenredigheid van hun aan-
delenbezit.
SLUITING VAN DE VEREFFENING
Bij de sluiting van de vereffening moeten er twee
Algemene Vergaderingen worden gehouden.
Op de eerste vergadering brengt de vereffenaar ver-
slag uit over de vereffening en legt hij alle bewijs-
stukken en rekeningen hieromtrent voor. De A.V. stelt
vervolgens een commissaris voor de verificatie aan,
die de juistheid van de vereffeningsverrichtingen
moet onderzoeken.
Tijdens de tweede A.V. maakt de commissaris voor
de verificatie zijn bevindingen bekend, wordt er
uitspraak gedaan over het beheer van de vereffenaar
(verlenen van décharge) en wordt tot de sluiting van
de vereffening beslist.
De afsluiting van de vereffening wordt vervolgens in
de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad gepubliceerd.
GEVOLGEN VAN DE SLUITING VAN DE
VEREFFENING
Na de sluiting van de vereffening blijft de vennoot-
schap nog gedurende vijf jaar bestaan als een
passieve rechtspersoon. Dit betekent dat eventuele
schuldeisers zich nog kunnen richten tegenover de
ontbonden vennootschap in de persoon van de
vereffenaar. Wanneer de vereffenaar de vereffening
KMOBRIEF
sluit terwijl er nog schulden openstaan, zullen deze
schuldeisers zich tegen de vereffenaar persoonlijk
kunnen keren om betaling te bekomen.
FISCALE AANDACHTSPUNTEN
Vennootschappen in vereffening blijven aan de
vennootschapsbelasting onderworpen. Zij moeten tot
de sluiting van de vereffening een aangifte indienen.
Wanneer een vennootschap ontbonden wordt op een
andere datum dan die waarop zij statutair haar boek-
jaar afsluit, dan wordt een aangifte in de vennoot-
schapsbelasting ingediend voor het belastbaar tijd-
perk gaande vanaf de eerste dag na het vorige belast-
baar tijdperk tot op de datum van het ontbindings-
besluit.
Bij de afsluiting van de vereffening moet een aangifte
worden ingediend voor de periode tussen de sluiting
van het vorige boekjaar en de datum van de sluiting
van de vereffening. Hun winst bevat onder meer de
meerwaarden die worden gerealiseerd naar
aanleiding van het vermogen. Er moet rekening mee
gehouden worden dat, wanneer de vennootschap op
het moment van de ontbinding nog onroerende
goederen in haar bezit heeft, op de waarde hiervan
12,5% registratierecht verschuldigd is bij het
verlijden van de ontbindingsakte.
Bij de verdeling van het maatschappelijk vermogen,
wordt als dividend aanzien, het verschil in meer
tussen:
- enerzijds de uitkeringen aan de aandeelhouders of
vennoten in geld, effecten of in enige andere vorm,
B
en
- anderzijds het gestorte en eventueel gerevaloriseerd
maatschappelijk kapitaal (het kapitaal gevormd
voor 1949 wordt geherwaardeerd aan de hand van
bepaalde coëfficiënten).
In principe is er geen R.V. verschuldigd op het
bedrag dat bij de verdeling van het vermogen als een
dividend (=liquidatiebonus) wordt aangemerkt. Ten
aanzien van vennootschappen moeten wij verwijzen
naar de regels met betrekking tot de zogenaamde
D.B.I.-aftrek. Deze houdt in dat de door de vennoot-
schap ontvangen dividenden in beginsel afgetrokken
kunnen worden van de winst van het belaste tijdperk
waarin deze dividenden werden ontvangen.
Indien de vennootschap een liquidatiebonus
ontvangt die kleiner is dan de fiscale nettowaarde
van de deelneming in de vereffende vennootschap,
VEERTIENDAAGSE NIEUWSBRIEF van AKSIS m.m.v. Artesia Bank, BACOB Bank,
ERNST & YOUNG en DVV Verzekeringen.
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: AKSIS bvba, Ivo Ribbens, Achterheide 9, 2870 Puurs.
PRIJS: 2500 BEF/jaargang, incl. btw. (Verschijnt niet in juli)
ABONNEMENTEN:
• BACOB Bank C.V., Directie Communicatie, Trierstraat 25, 1040 Brussel.
Tel. 02/285.15.49. Fax 02/285.15.70. e-mail: communicatie@bacob.be.
• ERNST & YOUNG, Marcel Thirylaan 204, 1200 Brussel.
Tel. 02/774.91.11. Fax 02/774.90.90. e-mail: info@ey.be.
• DVV Verzekeringen, Dienst Corporate, Livingstonelaan 6, 1000 Brussel. Tel. 02/286.68.66. Fax 02/286.70.69. e-mail: info@dvvlap.be.
Mits bronvermelding mogen artikels uit deze publicatie overgenomen worden. De adviezen die in dit blad voorkomen worden alleen bij wijze van inlichting verstrekt. Voor hun
juistheid aanvaarden wij geen aansprakelijkheid. De verwerking van uw persoonlijke gegevens is onderworpen aan de wet van 08.12.92 betreffende de bescherming van het
privé-leven. Ze worden opgenomen in ons marketingbestand. U kunt uw recht op inzage en rechtzetting uitoefenen.
28.10.1998 NR.44
dan verwezenlijkt zij een minderwaarde. Deze is
aftrekbaar ten belope van het gedeelte van het
gestorte kapitaal dat door de aandelen of delen in de
vereffende vennootschap wordt vertegenwoordigd.
BTW
De vennootschappen in vereffening behouden hun
hoedanigheid van BTW-belastingsplichtige tot de
definitieve sluiting van de vereffening, zolang zijn zij
dan ook gehouden om periodiek aangiften in te
dienen. De vereffeningsverrichtingen blijven dus
belastbaar onafhankelijk van het feit of de
vereffenaar de activiteiten verder zet of niet. De
vennootschap kan wel op eigen verzoek de
doorhaling vragen van haar registratie zodra vaststaat
dat zij geen belastbare handelingen meer zal
verrichten. Zij verliest dan wel het recht op aftrek
van de belastingen die haar, na de doorhaling,
zouden worden aangerekend.
BIJKOMENDE FORMALITEITEN
Na het sluiten van de vereffening dienen de
volgende formaliteiten vervuld te worden :
- schrapping van het BTW-registratienummer
(binnen 15 dagen);
- schrapping van de inschrijving in het handels-
register (binnen 1 maand);
- indienen van laatste aangifte inzake vennoot-
schapsbelasting.
BESLUIT
De ontbinding van een vennootschap kan een
uitweg bieden wanneer de werking ervan
geblokkeerd wordt door onenigheid tussen de
vennoten over het te voeren beleid en de strategie
van de vennootschap. Soms valt een vereffening te
prefereren boven een faillissement van de
vennootschap teneinde de reputatie van de groep te
handhaven. De vereffening kan dan overgelaten
worden aan een deskundige die zal handelen in het
belang van de schuldeisers en de aandeelhouders.
Het eventuele vereffeningssaldo zal verdeeld worden
onder de aandeelhouders.
Tekst: Herman De Wilde, Ernst & Young
B A N K