NUMMER 80

J A N UA R I 2 0 0 2 , 6 DE
JA A R G A N G

KMOBRIEF
NIEUWSBRIEF VOOR DE ONDERNEMER

!@#

Het verkoopcontract INHOUD

Rechten en plichten (deel 1) De verplichting om te leveren
Het verkoopcontract behoort wellicht tot de meest gebruikte contracttypes waarvan een kleine of • Wat houdt de verplichting om te leveren
middelgrote onderneming bij het uitoefenen van haar commerciële activiteiten gebruik maakt. Maar precies in ?
• Wat verstaan we onder ‘leveringswijze’?
precies daardoor is het risico op ‘banalisering’ niet denkbeeldig. Bedrijfsleiders hebben vaak niet veel
• Wat moet u leveren?
meer dan wat vage noties over de draagwijdte van zo’n contract. Een verkoopcontract kent aan beide
• Wanneer moet u leveren wat u verkocht
partijen rechten toe en legt verplichtingen op. Omdat het hier over een complexe materie gaat, wijden heeft?
we er twee KMO-brieven aan. In dit eerste deel komen de verplichtingen van de verkoper aan bod. • Waar moet de levering plaatsvinden?
Of, wat op hetzelfde neerkomt, de rechten van de koper. • Hoe moet u, in afwachting van
de levering, de goederen bewaren?
Voor de verkopende onderneming houdt een
verkoopcontract volgens de wet minstens twee
belangrijke verplichtingen in: de verplichting
De vrijwaring voor uitwinning
om het verkochte goed te leveren en de ver-
plichting om dit goed te beschermen tegen uit- • Een garantie tegen uitwinning
door uzelf
winning. Met ‘goed’ kunnen hier zowel pro-
• Een garantie tegen uitwinning
ducten als diensten bedoeld worden. Bo-
door derden
vendien kunnen de contracterende par-
tijen overeenkomen dat de verkoper méér ver-
plichtingen op zich neemt. Tot slot...

I. De verplichting om te leveren
WAT HOUDT DE VERPLICHTING
OM TE LEVEREN PRECIES IN?

U heeft wat verkocht? Dan moet u ervoor zor-

gen dat de koper ook daadwerkelijk over het
verkochte product of de verkochte dienst kan
beschikken. Dat wil heel eenvoudig zeggen
dat u het hem fysiek ter hand stelt of dat u hem
ervan op de hoogte brengt dat hij het in de
winkel kan ophalen.
WAT VERSTAAN WE
ONDER ‘LEVERINGSWIJZE’?
Met ‘leveren’ kunnen heel uiteenlopende
dingen bedoeld worden: u kunt een ver-
kocht product letterlijk overhandigen, u
kunt de sleutels overhandigen van een ge-
bouw waarin de verkochte goederen zich
bevinden, u kunt gebruik maken van de
diensten van een transporteur, enz. Zelfs het
‘overschrijven’ van een verkoopovereen-
komst in een verkoopakte, zoals dat gebeurt
wanneer een gebouw verkocht wordt, kan
beschouwd worden als een ‘levering’. De
leveringswijze hangt over het algemeen
dus af van de aard van het verkochte goed
en van de specifieke omstandigheden van
de verkoop. Maar ook gewoonten en clau-
sules in het contract kunnen een rol spelen.
WAT MOET U LEVEREN ?
U moet leveren wat u verkocht hebt. Dit
is niet zo evident als het lijkt. Het komt
erop neer dat het geleverde goed exact
moet overeenkomen met wat verkocht
werd. In de praktijk wordt die conformi-
teit anders beoordeeld naargelang het om
een heel precies product gaat of om iets
wat geïndividualiseerd moet worden.
a) In het eerste geval legt het contract heel
precies kenmerken vast zoals merk, model,
catalogusnummer, fabricatiejaar, kleur,
afmetingen, enz. Voor de verkoper is de
opdracht duidelijk: u bent ertoe gehouden
een product te leveren dat precies beant-
woordt aan de overeengekomen definities.
Zodra een concreet kenmerk afwijkt van
wat werd overeengekomen, mag de koper de
levering weigeren, zelfs als het geleverde
goed evenveel of zelfs méér waard is dan het
product dat in het contract is gespecificeerd.
Bekijken we bijvoorbeeld het verkoopcontract
van een computer van het merk X. U kan géén
computer leveren van het merk Y, zelfs niet als
die identiek dezelfde prestaties kan voorleggen
als die van het merk X.
Wat u levert, moet
identiek zijn met
wat u verkocht heeft !
b) In het tweede geval gaat het om een
product dat volgens de wensen van een
concrete klant wordt aangemaakt. Het
basisprincipe blijft hetzelfde: het product
moet overeenkomen met wat in de ver-
koop is afgesproken. Het moet dus beant-
woorden aan alle eisen die in het contract
zijn gespecificeerd m.b.t. kwaliteit, af-
metingen, hoeveelheid, enz.
Uw verkoopcontract bepaalt bijvoorbeeld dat
u vijf computers zult leveren die in de VS
gemaakt zijn. U kunt in dat geval niet vier
computers verkopen met een VS-label en één met
een Japans label.
Hoe zit het nu, als het contract bepaalde
kenmerken van het product in het midden
laat? Welnu, ook in dat geval kunt u niet
zomaar om het even wat leveren. U moet
een product leveren met een behoorlijke
gemiddelde kwaliteit, dat geschikt is voor
het in het contract bedoelde gebruik.
Stel dat u gespecialiseerd bent in de verkoop van
audiovisueel materiaal. Uw contract bepaalt wel
dat u luidsprekerkasten zult leveren, maar niet
wat de kwaliteit van de onderdelen moet zijn.
U moet luidsprekerkasten leveren van een goede
gemiddelde kwaliteit: gemaakt met onderdelen
die op de markt doorgaan voor behoorlijk.
c) Als u producten levert in grote hoeveel-
heden, moet het contract uitdrukkelijk de
kwantiteit, het gewicht, de afmetingen en
de capaciteit van de verkochte producten
specificeren.
U verkoopt bijvoorbeeld schoolbenodigdheden
aan een warenhuisketen. Uw verkoopcontract
bepaalt dan het type van de verkochte producten
(bv. balpen), de hoeveelheid (100 stuks), het
gewicht (300 g) en de grootte van de verpakking
(de balpennen zullen verpakt zijn in een doos met
concrete afmetingen).
KMOBRIEF N I E U W S B R I E F VO O R D E O N D E R N E M E R
WANNEER MOET U LEVEREN
WAT U VERKOCHT HEEFT ?
Het antwoord is eenvoudig: u moet het ver-
kochte goed leveren binnen de afgesproken
termijn. Zodra u die termijn overschrijdt,
heeft uw klant het recht de verkoopover-
eenkomst als verbroken te beschouwen.
Producten waarvan de prijs sterk kan schom-
melen, levert u in principe onmiddellijk. Is er
toch een termijn afgesproken, dan moet u die
strikt respecteren.
Wordt er tussen de partijen geen termijn
overeengekomen, dan wordt het goed geacht
onmiddellijk geleverd te worden. Maar over
het algemeen zullen de commerciële ge-
woontes of de concrete omstandigheden
van de verkoop duidelijk maken welke leve-
ringstermijn de partijen bedoelden.
Gaat het bv. om een verkoop ‘uit stock’, dan zal
de levering onmiddellijk gebeuren. Maar het
contract kan evengoed een clausule bevatten die
stipuleert dat de verkoop zal gebeuren ‘naar-
gelang de behoeften van de koper’.
Levert u te laat, dan heeft uw
klant het recht het verkoop-
contract te verbreken.
WAAR MOET DE LEVERING
PLAATSVINDEN?
U moet leveren op de plaats die in de over-
eenkomst is aangegeven. Maakt het contract
hiervan geen melding, dan kunt u de leve-
ring uitvoeren op de plaats waar de goe-
deren zich bevinden op het ogenblik dat het
contract gesloten wordt. Opgelet! De leve-
ringsplaats is belangrijk!
Immers, dit is de plaats:
• waar de koper het goed (met al zijn
karakteristieken) aanvaardt
• waar de prijs betaald wordt
• waar de koper de risico’s over het goed
overneemt
• waar de koper de beschikking krijgt over
het goed
• en, eventueel, waar de koper eigenaar
wordt van het goed.
 Overdracht van risico
en eigendom: modaliteiten
overeen te komen!
In principe gaat het eigendomsrecht auto-
matisch over van verkoper op koper, en wel
op het ogenblik dat de koop gesloten wordt.
Maar deze overdracht kan ook uitgesteld
worden tot op het moment van de levering.
Als verkoper kunt u in het contract ook een
clausule opnemen waarin u het eigen-
domsrecht claimt, totdat de koper de ver-
koopprijs helemaal betaald heeft.
Omgekeerd kunt u de transfer van het
risico - die in principe plaatsvindt op het
ogenblik van de levering - in afspraak met
uw klant verplaatsen naar het moment
waarop het contract gesloten wordt. Het
gaat hier niet om een onbelangrijk detail:
zodra het risico is overgedragen, wordt
de koper immers verantwoordelijk voor
de eventuele schade (brand, diefstal, ver-
lies, ...) die de verkochte goederen zouden
kunnen oplopen.
HOE MOET U, IN AFWACHTING
VAN DE LEVERING,
DE GOEDEREN BEWAREN?
Het is altijd mogelijk dat u de levering niet
onmiddellijk na de ondertekening van het
contract kunt uitvoeren. Als het contract
hierover niets specificeert, wordt u geacht
de goederen te beheren ‘als een goede huis-
vader’. Dat wil zeggen dat u alle maatre-
gelen moet nemen die nodig zijn om de
goederen te bewaren in de staat waarin ze
zich bevonden op het ogenblik van de
verkoop.
Als u grondstoffen verkoopt die niet tegen vocht
of extreme temperaturen kunnen, moet u ervoor
zorgen dat ze niet aan die invloeden blootgesteld
worden.
II. De vrijwaring
voor uitwinning
In de praktijk gaat het er hier om dat u uw
klant garandeert dat u op geen enkele manier
zult proberen om hem de beschikking weer
te ontnemen over het goed dat u hem ver-
kocht heeft. Binnen bepaalde grenzen kan
die garantie ook slaan op de handelingen of
pogingen van derden.
EEN GARANTIE TEGEN UITWINNING
DOOR UZELF
Mag u zich na verkoop en levering van een
goed op om het even welke manier gedra-
gen ten opzichte van uw klant ? Neen !
De vrijwaring voor uitwinning die op u
rust, houdt namelijk in dat u niet zult pro-
beren terug te komen op die verkoop :
• u mag niet plotseling een of ander recht
doen gelden dat u op het verkochte goed
zou hebben.
U mag geen eigendomsrecht inroepen op een uit-
vindingsoctrooi dat u net verkocht hebt.
• u mag het de koper door uw gedrag mate-
rieel niet onmogelijk maken zijn goed daad-
werkelijk te gebruiken.
U mag niet proberen uw klanten opnieuw aan
u te binden, nadat u uw handelsfonds hebt ver-
kocht.
Klanten die u op deze wijze het leven zuur
zou maken, kunnen u aanklagen op grond
van de bedoelde vrijwaring voor uitwinning.
EEN GARANTIE
TEGEN UITWINNING DOOR DERDEN
Onder welke voorwaarden is deze garantie
van toepassing?
Tegen de claims die een derde zou uit-
oefenen op het goed dat u verkocht heeft,
kan hij de garantie enkel inroepen:
• als deze claim juridisch van aard is, bij-
voorbeeld als iemand het eigendomsrecht
zou opeisen over het appartement dat u net
gekocht heeft. De verkoper beschermt
het goed dus niet tegen de mogelijkheid
dat een derde het goed steelt, beschadigt
of in brand steekt, nadat de eigendom
werd overgedragen.
• als de claim manifest is. De garantie kan
niet ingeroepen worden als de koper alleen
vreest dat een derde het goed zal opeisen.
• als de claim berust op een recht dat al
bestond voordat de verkoop gesloten
werd en uitgeoefend wordt nadat de
eigendom werd overgedragen.
U hebt een antiekwinkel en u verkoopt een klant
een waardevol kastje. Nadien beweert een derde
dat het kastje altijd al van hem geweest is, ook
voordat u het aan uw klant verkocht. Uw klant
kan de garantie inroepen.
Een koper kan de garantie
inroepen tegen een claim van
een derde, als deze nà de
verkoop een recht inroept dat
reeds vóór de verkoop
bestond.
 !@#
NIEUWSBRIEF
VOOR DE ONDERNEMER

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER INLICHTINGEN

Ernst &Young - Riet Bots
Marcel Thirylaan 204
1200 Brussel
Prijs: 60 euro per jaar
Verschijnt niet in juli en augustus.
Riet Bots
Tel. 02/774 91 17 Fax 02/774 90 90
e-mail: riet.bots@ey.be
http://www.kmobrief.be
http://www.lettrepme.be

Wat als de motieven voor de claim reeds
tijdens de verkoop bekend waren?
Dat u en/of uw klant al of niet op de hoog-
te waren van het bestaan van de gronden
waarop een derde zich voor een claim
zou kunnen beroepen, doet niets af van de
garantie en heeft geen invloed op haar
draagwijdte.
Kan deze garantie in het contract
verbreed of versmald worden?
Ja. De verkoop overeenkomst kan clau-
sules bevatten die het toepassingsgebied
van deze garantie beïnvloeden.

Wat zijn uw verplichtingen

• als de claim de koper minstens gedeel-
telijk uit zijn bezit ontzet. Dat hoeft
niet noodzakelijk te betekenen dat de
koper het goed niet langer in handen
heeft. Het volstaat bijvoorbeeld dat het
genot, dat hij ervan heeft, beperkt wordt.
Iemand koopt bij u een grond waarop hij bedrijfs-
activiteiten wil ontplooien. Maar een derde eist
een recht van doorgang op, waardoor uw klant
het terrein niet kan bebouwen zoals hij dat van
plan was. Uw klant kan de garantie inroepen.
als de koper de garantie inroept? Tot slot....
Het gaat er bij deze garantie om dat uw klant
ten volle kan beschikken over het goed dat
hij van u heeft gekocht. Indien hij dus in ... nodigen wij u uit deze bijdrage goed te
conflict komt met een derde die het goed bewaren. In onze volgende KMO-brief
opeist, bent u verplicht zijn verdediging op vullen wij dit verhaal eerst aan met de
u te nemen. En als zou blijken dat u er niet bespreking van een derde belangrijke ver-
in slaagt de koper ten volle over zijn goed te plichting van de verkoper (de garantie
laten beschikken, bent u verplicht zijn schade tegen verborgen verbreken). Daarna komen
te vergoeden. De schadevergoeding moet de plichten van de onderneming die aan-
in verhouding staan tot de schade en kan koopt aan bod en kunnen we enkele nut-
eventueel gepaard gaan met de ontbinding tige conclusies trekken.
van het verkoopcontract.
Meer bepaald:
• als de koper helemaal uit zijn rechten Alain Farana
wordt ontzet: dan zal hij vanzelfsprekend Peeters Advocaten-Avocats
de ontbinding van het verkoopcontract
eisen. Hij heeft bovendien recht op schade-
vergoeding en intresten en ook op de te-
rugbetaling van kosten die hij al voor het
goed gedaan zou hebben.
• als de koper gedeeltelijk het recht op
het goed verliest: dan heeft hij recht op
schadevergoeding en intresten. Hij kan
bovendien de ontbinding van het contract
vragen. De rechter zal oordelen of die
eis gegrond is.

KMOBRIEF N I E U W S B R I E F VO O R D E O N D E R N E M E R