ERGONOMIA wykonywanie pracy przez czowieka zgodnie z prawami natury okrelajcymi moliwoci fiz i psych czowieka ERGONOMIA interdyscyplinarna

na nauka badajca wzajemne powizania midzy czowiekiem i jego otoczeniem ERGONOMIA bada funkcjonalne moliwoci i waciwoci czowieka W procesach pracy, ktre sprawiaj e praca ludzka staje si bardziej sprawna Bezpieczestwo pracy zapewnia ochron ycia pracownika Higiena pracy, ergonomia zapewnia ochron zdrowia pracownika Zadanie ergonomii przystosowanie stanowisk, procesw i rodowiska pracy do moliwoci psychofiz. Czowieka ERGONOMIA koncepcyjna wprowadzenie rozwiza zgodnych z wymogami ergonomii na etapie projektowania (budynki, pomieszczenia pracy, instalacje; stanowiska i metody pracy; transport i magazynowani) ERGONOMIA korekcyjna dziaania dostosowujce stan istniejcy do wymagw ergonomii (stan BHP; modernizacja i usprawnienie maszyn; dost. Warunkow pracy do wymaga i potrzeb ustroju ludzkiego) MIERNIKI PRACY a) podstawowe (w pracy fiz): wydajno(ilo jednostek produkcji wykonywanych przez robotnika,maszyn lub zesp w jednostce czasu) zdolno wydolno; pracochonno; uciliwo (wypadkowa ocen obcienia fiz,psych i dziaania otoczenia) b)porwnawcze (w pracy intelektualnej): szybko pracy; prodyktywno; jako pracy; oszczdno nakadw pracy; sprawno pracy; skuteczno pracy CZYNNIKI WPLYWAJCE NA UCILIWO PRACY 1) Obcienia fizyczne: obcienie dynamiczne; obcienie statyczne; obcienie monotypowoci ruchw roboczych 2)Obcienia psychiczne: przyjcie informacji; podjcie decyzji; niebezpieczne warunki pracy; stres psychospoeczny 3) obcienia materialnym rodowiskiem pracy: a)mikroklimat: temp; wilgotno; ruch powietrza b)zanieczyszczenie pylami i subst. Spoleczn c)halas (do 30dB jest ok.) d) wibracja e)owietlenie f)prd elektryczny OBCIENIA STATYCZNE: -podczas wykonywania pracy statycznej minie nie wykonuj ruchw skurczu i rozkurczu ale ulegaj niezmiennemu napiciu; -przy napiciu mini rzdu 5%siy max moe wystpi kracowy stopie zmczenia; OBCIENIA PSYCHICZNE I RODOWISKIEM SPOCZNYM: -przyjcie inf podejmowanie decyzji niebezpieczne warunki pracy stres psychospoeczny Graniczna warto aktywnoci psychicznej zaley: -konstrukcji i waciwoci systemu nerwowego; -dowiadczenia; -kwalifikacji; -stanu zdrowia; -motywacji Im wysze obcienie psych tym czas efektywnej aktywnoci jest krtszy a skutki dla org bardziej odczuwalne Charakterystyka pracy umysowej: odbir inf przetwarzanie inf podjcie decyzji wykonanie czynnoci Obcienie psychiczne suma obcie wystpujcych we wszystkich etapach pracy; powinno by badane przy -monotypowoci pracy (powt si czynnoci manualne lub mylowe) -monotonii pracy (napyw takich samych lub podobnych czynnoci) Odbir informacjibodce sygnalizacyjne(wietlne, dwikowe zapachowe czuciowe itp.)-ilo napywajcych inf; -zoono zmienno jednoznaczno cigo gdy sygnaw za duo czowiek moe odebra tylko ich cz gdy za mao wymaga stalej gotowoci DROGA WZROKOWA gdy: wiadomo zloona wiadomo dluga wiadomo bdzie wykorzystywana pniej wiad dotyczy zdarzen w przestrzeni wiad wymaga natychmiastowego dziaania narzd suchu jest przeciony otoczenie jest zbyt haaliwe praca nie wymaga zmian usytuowania stanowiska pracy DROGA SLUCHOWA gdy: wiadomo prosta wiadomo krtka wiad nie musi by wykorzystana pniej wiad dot zdarze w czasie Sluch jest bardziej odporny na zmcznie ni wzrok Czas reakcji na sygnaly suchowe jest krtszy ni na wzrokowe Przetwarzanie inf zaley od kompetencji, umiejtnoci, wiedzy i dow. Podejmowanie decyzji przy czstym podejmowaniu decyzji i wyduajcego si okresu trwania tego stanu dochodzi do odczuwania PRESJI STRESOWEJ DECYZJE GRUPOWE PLUSY+*rnorodno pomysw *moliwo gromadzenia dodatkowych inf (zesp wie wicej)*zesp mobilizuje (ambitni si chc pokaza) *moliwo weryfikacji rozwiza(wyjanienei innym pomaga zrozumie) *zesp agodzi napicia emocjonalne MINUSY *syndrom grupowego mylenia(w grupie decyzje poniej wasnych moliwoi bo ma si wyjebane) *odpowiedzialno grupowa METODY BADANIA obcienia org 1)PSYCHOLOGICZNE testy pozwalajce na ocen zmian w poziomie koncentracji o r. Poach dnia Zadanie dodatkowe daje si do wykonania w celu zbadania rezerw u danego czowieka. 2)FIZJOLOGICZNE mierniki charakteryz zmiany ZMCZENIE spadek zdolnoci do pracy; jest stopniowe Objawy:*zmniejszenie koncentracji *utrudnione mylenie(przerwy w wtku mylowym) *spowolnienei i osabienie postrzegania *spadek motywacji do pracy *zaburzenia emocjonalne (apatia i rozdranienie) Wyczerpanie skrajne zmczenie wystpuje gdy wydatkowana ilo energii przewysza moliwoci org. Objawy: drenie miniowe * nudnoci *powikszenie wtroby ZNUENIE-wystpuje przy b. maym wysiku przy jednoczesnym braku zaangaowania emocjonalnego. Znueniezmczenie podostrezm.ostreprzewlekewyczerpanie WYDAJNO Najbardziej wydajni jestemy midzy 2 a 3 godz pracy, w poowie dnia jest doek, midzy 6a7jest drugi szczyt(duo niszy ni pierwszy) potem spada i w 8. godz jest masakra. Okoo godz 18 znowu szczytujemy i spada pniej na maxa, o 3d w chuj a potem ronie i si powtarza W cigu roku najlepiej stycze a najgorzej lipiec; w cigu tyg najlepiej roda najgorzej poniedziaek PRZERWY: stanowisko Fiz. 15% a cikie 20-30% czasu pracy; lepiej krtsze a czciej ni jedna duga Choroby wywoane przez stres: miadzyca, otyo, cukrzyca, grulica, nowotwory, nadcinienie, choroba wiecowa, depresje, stany lkowe, bezsenno, zsp przewlekego zmc OBCIENIA MATERIALNYM RODOWISKIEM PRACY: *Mikroklimat: temp, wilgotno, ruch pow. *zanieczyszczenia pylami i subst toksycznymi *halas *wibracja *owietlenie *prd elektr. Nie moemy wszystkich wyeliminowa a jeden moe nam bardzo skomplikowac ycie MIKROKLIMAT *naturalny *sztuczny - wpywa na: samopoczucie, sprawno fiz i umys, wydajno pracy, stan zdrowa Postrzeganie mikroklimatu zaley od: odpornoci org, stanu zdrowia, przyzwyczajenia (mi w koszulce gorco Tobie zimno)