www.ziekenhuiskrant.

nl
V E R S C H I J N T T WE E WE K E L I J K S O P WO E N S D A G I N Z I E K E N H U I Z E N E N V E R Z O R G I N G S H U I Z E N I N N E D E R L A N D
Ambities?
Word Master in zorg of welzijn!
www.han.nl/masters
HAN Masteropleidingen zijn door de NVAO geaccrediteerd
open avond 18 april nijmegen
Voeding Zorg & ICT VMS
Voeding krijgt deze keer extra aandacht in
een speciale bijlage bij deze krant.
Informatie over de beurs Zorg & ICT, stand-
houders en plattegrond.
Alle ziekenhuizen verwachten eind dit jaar
een VMS te hebben.
05 12
17
Jaargang 6 nummer 5 14 maart 2012
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isscureandcare.com
Tel: 030 - 24 24 800
ki j k op: scoremedi . nl
Voedi ngsst oel Nut r i max
Vraag gratis catalogus
aan via info@scoremedi.nl
zitten met zorg
De landelijke open dag van Zorg en Welzijn,
op zaterdag 17 maart, wordt door veel
ziekenhuizen aangegrepen om het publiek
een kijkje achter de schermen te gunnen.
De meeste ziekenhuizen kiezen voor een
interactief en informatief programma, het
St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg maakt er
een banen- en opleidingenbeurs van en het
Deventer Ziekenhuis gaat live een operatie
tonen.
Een informatief, leuk en vooral interactief
programma voor alle leeftijden; dat is wat
Ziekenhuis Amstelland in Amstelveen (en de
meeste andere ziekenhuizen) bieden tijdens
de landelijke open dag. Het publiek kan zich
laten informeren over werken en leren in de
zorg.
Zich laten rondleiden in de technische ruim-
tes van het ziekenhuis of medische handelin-
gen als reanimatie en bloedprikken oefenen.
De meeste ziekenhuizen hebben daarnaast
een speciaal programma voor de kinderen.
Het Deventer Ziekenhuis realiseert van 11.00
tot 13.00 uur in het Auditorium een live
beeldverbinding met OK 5. Daar voert ortho-
pedisch chirurg Hans-Peter van Jonbergen op
dat moment een knievervangende operatie
uit. Niet alleen zijn er (met toestemming van
de patint) beelden van deze ingreep te zien,
maar er wordt uitleg gegeven over wat er alle-
maal aan zorg bij zon ingreep komt kijken.
Het publiek kan tijdens de operatie vragen
stellen aan de artsen. De operatie is alleen toe-
gankelijk voor personen vanaf achttien jaar.
Aanmelden is noodzakelijk via www.dz.nl.
De meeste ziekenhuizen hebben tijdens de open dag een apart programma voor kinderen. Deze foto is vorig jaar gemaakt tijdens de open dag in Ziekenhuis Amstelland in
Amstelveen.
De meeste
ziekenhuizen kiezen
voor een interactief
en informatief
programma
Kijken in het hart van de zorg
In het Regionaal MS Centrum Brabant Oost is
wereldwijd de eerste patint ge selecteerd
voor een onderzoek naar de werking van
het middel fampridine. Fampridine ver-
betert de loopfunctie die door multiple
sclerose ernstig wordt verstoord en heeft
ook een positief eect op vermoeidheid.
Fampridine is in Europa geregistreerd voor
het verbeteren van de loopfunctie bij MS,
maar het middel kan in Nederland nog niet
regulier worden voorgeschreven. Dat komt
onder meer omdat het middel nog wacht op
de ver goedingsprocedure. Het Regionaal MS
Centrum Brabant Oost voert een studie uit
naar de werking van het middel waarvoor in
principe iedere patint met MS die moeite
heeft met lopen in aanmerking komt.
In de serie Dat Beloof Ik zijn zeven jonge
dokters de afgelopen vier jaar gevolgd.
Deze documentaire geeft een persoonlijke
kijk in het leven van zeven individuen en
hun ervaringen als arts.
Ook mensen die het dichtst bij de artsen staan,
zoals hun ouders en familieleden, geven hun
kijk op het artsenleven. Op dinsdagavond
13 maart is de premire van deze documen-
taire in Filmtheater t Hoogt (Zaal 1) in
Utrecht. De jonge artsen zijn in het UMC
Utrecht opgeleid en verschillen in taakopvat-
tingen, idealen, opvoeding, maar vooral in de
keuze van hun vervolgopleiding. Welke keuzes
hebben ze de afgelopen jaren gemaakt? In
hoeverre is het hen gelukt om hun waarden
en dromen vast te houden waaraan zij in het
begin van hun loopbaan voor stonden? Dat
Beloof Ik deel een is in 2008 verschenen.De
artsen zijn verder gevolgd in hun professio-
nele en persoonlijke ontwikkelingen vanaf het
moment van afstuderen.
Studie nieuw
medicijn MS
Dat Beloof Ik
www.medifix.nl - tel. 013-5111111
2 Actueel
Nummer 5
14 maart 2012
Het onderwijsprogramma van verpleeg-
kundigen sluit onvoldoende aan op de
dagelijkse praktijk. Dat blijkt uit landelijk
onderzoek in opdracht van de NVZ en in
nauwe samenwerking met kenniscentrum
Calibris. De NVZ wil daarom een beter
samenspel tussen beroepsopleidingen en
ziekenhuizen op regionaal niveau.

Het onderzoek toont aan dat vakkennis,

rekenvaardigheid en klinisch redeneren
tekort schieten bij verpleegkundigen. Daar-
naast kunnen zij moeilijk verbanden leggen
en zijn ze te weinig zelfsturend. Algemene
zieken huizen willen daarom graag betrokken
worden bij de inhoud van de verpleegkun-
dige opleidingen en de uitvoering ervan. Cen-
traal in het onderzoek onder de algemene
ziekenhuizen stond de vraag Over welke
kennis en vaardigheden moeten beginnend
verpleegkundigen beschikken om in een alge-
meen ziekenhuis te kunnen functioneren?.
Verpleeg kundigen krijgen steeds vaker met
een groeiende zorgvraag te maken die alsmaar
complexer wordt. De werkomgeving wordt
steeds veeleisender en geeft de verpleegkun-
dige meer en meer verantwoordelijkheid om
kwalitatief hoogwaardige zorg aan de patint
te kunnen bieden.De NVZ spreekt inmiddels
naar aanleiding van het onderzoek met oplei-
ders, scholingsinstellingen en zorgorganisa-
ties, om handen en voeten te geven aan het
optimaal laten aansluiten van het onderwijs
op de beroepspraktijk.
De gezamenlijke inventarisatie door de NVZ
over de richting van de verpleegkundige zorg
en de rolinvulling van de verpleegkundige zijn
gebundeld in het boek Een kwestie van sa-
menspel. NVZ-directeur Margot van der Starre
over handigde donderdag 8 maart tijdens het
V&V2020-congres het eerste exemplaar van het
boek aan V&VN-voorzitter Marian Kaljouw.
Het onderzoek toont
aan dat vakkennis,
rekenvaardigheid
enklinisch redeneren
tekort schieten bij
verpleegkundigen
Tekenen
Droge billen
Witte jas
Darmplakband
Babbelbox in St. Elisabeth Ziekenhuis
De Babbelbox uit het NCRV-programma Man bijt hond staat deze week (van maandag 12 tot en met vrijdag
16 maart) in het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg. Patinten en bezoekers kunnen dagelijks tussen elf uur s och-
tends en half drie s middags in de hoofdgang van het ziekenhuis reageren op een prikkelende vraag, die aansluit op de
actualiteit van de dag. Dit is de twee keer dat de Babbelbox het St. Elisabeth opnames maakt. Omdat het eerste bezoek
- in november 2011 - de programmamakers zo goed was bevallen, heeft de NCRV het ziekenhuis gevraagd om nog-
maals als gastheer voor het programma op te treden. De overdag gemaakte opnames zijn s avonds al op tv te zien. De
leukste reacties worden tijdens de uitzending van Man bijt hond vertoond op Nederland 2 van 18.55 tot 19.25 uur.
Het onderwijsprogramma van verpleegkundigen sluit onvoldoende aan op de dagelijkse praktijk.
S
t
e
l
l
i
n
g

v
a
n

d
e

m
a
a
n
d
Onderzoekers van het Maastricht UMC+
zijn erin geslaagd borstkanker bij muizen
te genezen door gebruik te maken van
zogenoemde natuurlijke killercellen (in
wetenschappelijke termen donor-NK-
cellen). Er is volgens de onderzoekers
geen aanleiding te veronderstellen dat het
principe niet ook bij de mens zou werken.
Het probleem bij uitgezaaide borstkanker is
dat een klein aantal cellen, de zogenoemde
tumorstamcellen, van het begin af aan onge-
voelig zijn voor behandeling. Uit de resisten-
te tumorstamcellen ontstaan na behandeling
opnieuw sneller delende cellen die uiteinde-
lijk ongevoelig worden voor alle standaard
behandelingen. Deze vormen uiteindelijk
vol ledig resistente uitzaaiingen waaraan de
patint zal overlijden. Dergelijke chemo-
therapie-resistente cellen werden recent door
het team van dr. Michel van Gelder en dr. Lotte
Wieten ook aangetroffen in een veel gebruikt
muizenmodel voor borstkanker. Langer ge-
leden had het team van dr. Michel van Gelder
en dr. Lotte Wieten al vastgesteld dat genezing
mogelijk was door transplantatie van zowel
beenmerg als afweercellen van donormuizen.
Deze donormuizen verschilden met de zieke
muizen op belangrijke transplantatiekenmer-
ken, waardoor er een zogenoemde afstotings-
reactie werd getriggerd, als gevolg waarvan
de zieke cellen in de muis werden gedood.
Het grote nadeel van deze behandeling was
echter dat de afstotingsreactie zich veelal niet
beperkte tot de tumor. Veel muizen overleden
alsnog aan een afstotingsreactie die ook de
gezonde cellen aantastte. Daarom werd ge-
zocht naar een methode die wel een donor-
afstotingsreactie teweegbracht, zonder dat
de gezonde cellen werden aangetast. Het is
bekend dat de ongewenste afstotingsreacties
veroorzaakt worden door donor-T-cellen, ter-
wijl donor-NK-cellen (natural killer) dit niet
doen. Het bleek mogelijk de donor-T-cellen
te scheiden van de donor-NK-cellen en alleen
deze donor-NK-cellen te transplanteren naar
de muizen met uitgezaaide kanker. Tot verras-
sing van de onderzoekers bleek inderdaad dat
transplantatie van alleen donor-NK-cellen
zeer effectief was. De muizen genazen van de
kanker, en bovendien: zonder enige bijwer-
king. Ook menselijke NK-cellen hebben dit
effect, zo is inmiddels in het laboratorium ge-
bleken. De volgende stap is dat de methode
daadwerkelijk kan worden getest op patin-
ten. Dat vervolgonderzoek kan nu gestart
worden met een donatie van 83.600 euro
van de Amerikaans-Nederlandse organisatie
A Sisters Hope. Daarnaast steunt ook het
Kankeronderzoekfonds Limburg het project.
Killercel geneest kanker
De Stichting Tekenen voor Kinderen zet zich
in om kinderen in ziekenhuizen op te vrolij-
ken door voor hen tekeningen te maken. Een
tekenaar bezoekt de afdeling en maakt live,
op de rand van het bed, een tekening. Deze
maand wordt het aantal ziekenhuizen met te-
kenaars uitgebreid. Het 25ste ziekenhuis is het
Rijnland Ziekenhuis in Leiderdorp. Ook hier
zal maandelijks een tekenaar aan de slag gaan.
De Stichting Tekenen voor Kinderen is in 2007
opgericht en wordt grotendeels gerund door
vrijwilligers. De stichting is landelijk actief en
volledig afhankelijk van sponsoren en dona-
ties. Meer informatie: www.tekenenvoorkin-
deren.nl.
Verpleegkundigen
anders opleiden
Het Erasmus MC in Rotterdam hielp vorige
week donderdag 125 studenten geneeskunde
in een witte doktersjas. Tijdens deze Witte Jas
Ceremonie staan vierdejaars studenten die
binnenkort voor het eerst met patinten gaan
werken stil bij hun vak en de manier waarop
ze met patinten omgaan. In het vierde jaar
van de studie gaan geneeskundestudenten
coschappen lopen. Op dat moment maken ze
de overstap van het theoretische deel van de
studie naar het praktische deel van hun op-
leiding. De ceremonie maakt deel uit van een
programma van het Erasmus MC om profes-
sioneel gedrag te bevorderen onder de huidige
studenten en de artsen van de toekomst
Ziekenhuisopname door overmatig
alcoholgebruik moet door de drinker zelf
betaald worden.
Toelichting
De bestuursvoorzitter van het Medisch Spectrum Twente vindt dat jongeren die
door overmatig alcoholgebruik (comazuipen) in het ziekenhuis belanden dit zelf
moeten betalen. Sommigen vragen zich af waar dan de grens ligt van wel of niet
zelf betalen bij handelen door eigen toedoen.
Het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam staat in
weer en wind klaar voor de patint. Buiten
wordt het lente, maar maart roert zijn staart.
Om de patinten ook bij regen toch met droge
billen thuis te laten komen deelde Ikazia vo-
rige week woensdag zadeldekjes uit. Naast het
realiseren van hoogstaande medische kwaliteit
biedt Ikazia ook graag bijzondere zorg. Zorg
die wordt gekenmerkt door een mix van op-
rechte interesse, onderlinge verbondenheid en
betrouwbaarheid.Die interesse in heel de pa-
tint en zijn situatie laat Ikazia met het uitde-
len van de zadeldekjes op een speelse manier
zien.
Patinten Vervoer
Nederland
Snel terug in uw
vertrouwde omgeving...
Patinten vervoer Nederland is een zeer
exibele organisatie die actief is op het
gebied van repatriring van patinten
zowel binnen- als buitenland.
Ambulance vervoer aanvragen?
+31 (0) 543 760 02
www.patientenvervoer.nl
Onderzoekers van het UMC St Radboud
(Nijmegen) hebben met enkele partners
anderhalf miljoen subsidie ontvangen voor de
ontwikkeling van een darmpleister. Het gaat
om een kleefkrachtige, oplosbare tape die het
aantal ernstige darmlekkages sterk moet redu-
ceren. De subsidie, afkomstig van het Europees
Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)
de provincie Gelderland en de landelijke over-
heid, is bedoeld om kansrijke innovaties snel-
ler naar de markt te brengen. Naadlekkage is
een gevreesde complicatie bij darmoperaties.
In zon geval blijven de darmuiteinden na het
hechten niet goed aan elkaar zitten.
De foto-expositie Denk vooruit, kijk
achterom reist vanaf deze maand langs de
Nederlandse ziekenhuizen om aandacht te
vragen voor darmkanker. De foto-expositie
is ontwikkeld door de Maag Lever Darm
Stichting in samenwerking met artsen- en
patintenorganisaties. Vijf professionele
fotografen, Cynthia Boll, Ringel Goslinga,
Geert van Kesteren, Dana Lixenberg, en
Bertien van Manen, belichten het thema
darmkanker op verschillende manieren.
De expositie werd donderdag 1 maart in
Utrecht geopend en is vervolgens tot en
met september te zien in verschillende
ziekenhuizen.

Jaarlijks krijgen ongeveer 12000 patinten en

hun naasten te maken met darmkanker. Bijna
5000 mensen overlijden elk jaar aan de ge-
volgen van de ziekte. Als darmkanker in een
vroegtijdig stadium wordt opgespoord, is de
ziekte goed te behandelen. In het kader van
internationale darmkankermaand vraagt de
Maag Lever Darm Stichting in samenwerking
met artsen- en patintenorganisaties dit jaar
aandacht voor darmkanker door

middel van
een foto-expositie en fotowedstrijd met als
thema Denk vooruit, kijk achterom. Darm-
kanker is een ziekte die binnen de taboe sfeer
valt; mensen vinden het lastig om over de
stoelgang te praten.
Terwijl bloed bij de ontlasting of een veran-
dering in ontlastingspatroon kunnen wijzen
op darmkanker. Uit publieksonderzoek van
de Maag Lever Darm Stichting blijkt dat ruim
achttien procent van de ondervraagden moei-
te heeft met praten over darmklachten, zelfs
met de eigen huisarts. Vijf professionele foto-
grafen brengen darmkanker op verschillende
manieren in beeld. De fotos van fotograaf
Bertien van Manen maken een knipoog naar
het taboe en zorgen voor een lach, de fotos
van fotograaf Ringel Goslinga, over erfelijke
darmkanker, zijn indrukwekkend door de
pijnlijke realiteit. Dana Lixenberg fotografeert
achter de schermen van een ziekenhuis op een
MDL (Maag-Darm-Lever)-afdeling en afde-
ling pathologie, Geert van Kesteren heeft als
thema het bevolkings onderzoek en Cynthia
Boll volgt een patint met een tijdelijk stoma.
Naast de foto-expositie organiseert de Maag
Lever Darm Stichting een fotowedstrijd.
Hiervoor roept zij heel Nederland op om
fotos in te sturen die passen bij het thema
darmkanker. Fotos uploaden is mogelijk op
www.darmkanker.info. Daarnaast kan ieder-
een stemmen op zijn/haar favoriete foto.
Inzenden kan tot 1 mei 2012. Voor de beste
fotos zijn er mooie prijzen beschikbaar.
3 Actueel
Nummer 5
14 maart 2012
Dichtbij als het kan, centraal als het moet,
dan wel beter is. Dat is de kern van de visie
op de samenwerking van MCA Gemini Groep
(MGG) en Rode Kruis Zieken huis (RKZ).
Woensdagavond 7 maart onder tekenden
de voorzitters van de Raden van Bestuur
en de medische staven van het Rode Kruis
Ziekenhuis (Beverwijk) en de MCA Gemini
Groep (Alkmaar en Den Helder) een inten-
tieverklaring om verdere samenwerking te
onderzoeken en vorm te geven.

Het RKZ en MGG willen aan de ongeveer

700.000 inwoners in het gezamenlijke verzor-
gingsgebied van Den Helder tot en met Bever-
wijk en omstreken een volledig aanbod aan
medisch specialistische zorg bieden, binnen
aanvaardbare reisafstand. Die zorg wordt als
dat redelijkerwijs kan, voor de patint dichtbij
geboden in alle deelnemende zieken huizen
en als dat moet dan wel beter is, geconcen-
treerd. Inhoud en kwaliteit van zorg zijn
leidend in het onderzoek naar de samenwer-
king. De samenwerking speelt in op eisen die
nu en in de toekomst aan de ziekenhuizen
worden gesteld. Daarnaast anticipeert het op
een aantal trends. Te denken valt aan de kwali-
teitseisen die door medisch wetenschappelijke
verenigingen, zorgverzekeraars en de Inspectie
voor de Gezondheidszorg aan zieken huizen
worden gesteld. Complexe zorg wordt in
toenemende mate geconcentreerd. Artsen
moeten minimale aantallen halen om bepaal-
de ingrepen te mogen blijven uit voeren. Door
de samenwerking te zoeken, creren beide
ziekenhuizen meer mogelijkheden hiertoe.
De komende periode loopt een onderzoek
naar hoe de samenwerking kan worden vorm-
gegeven.
Raden van Bestuur van MGG en RKZ en voorzitters medische staven heffen het glas op de ondertekende intentie-
verklaring (foto Cees Blokker).
Naast de foto-expositie
organiseert de Maag
Lever Darm Stichting
een fotowedstrijd
Europese centra
zeldzame kankers
Bijna n op de vijf kankerpatinten heeft
een zeldzame vorm van kanker. Onder-
zoekers van Integraal Kankercentrum
Nederland (IKNL) werken in Europees ver-
band mee aan het opzetten van gespe-
cialiseerde kankercentra voor zeldzame
kankers. Door kennis te bundelen, ver-
betert de zorg voor de patint en stijgt de
kans op overleving.
Wanneer er minder dan zes per 100.000
mensen een diagnose krijgen met een be-
paalde vorm van kanker is deze zeldzaam. In
Nederland worden gemiddeld 14.000 zeld-
zame tumoren per jaar gediagnosticeerd. Zeld-
zame vormen van kanker zijn bijvoorbeeld
asbestkanker (of longvlieskanker), schildklier-
kanker en peniskanker. Binnen een land zijn
de aantallen patinten met een specieke zeld-
zame kanker vaak te klein om goed onder zoek
te kunnen doen. Door de gegevens van ver-
schillende nationale kankerregistraties binnen
Europa samen te voegen, is grootschalig
onderzoek naar zeldzame kankers mogelijk.
Expositie over darmkanker
RKZ en MGG onderzoeken samenwerking
De fotos van fotograaf Bertien van Manen kunnen worden gezien als een knipoog naar het taboe.
DRES Meeting
Na het succes van The Dutch Osite
Revacsularization Summit (DORS) in april
2011 hebben de organisatiecommissie (de
afdelingen Cardiologie van het Medisch
Centrum Alkmaar, Ziekenhuis Rijnstate
Arnhem, Maasstad Ziekenhuis Rotterdam
en Scheper Ziekenhuis Emmen), het con-
gresbureau Mediscon en haar sponsoren
de congresformule verder geprofessiona-
liseerd.
Het congres is nog steeds toegankelijk voor
alle belanghebbenden in de cardiovasculaire
zorgketen en biedt een podium om op infor-
mele wijze met beleidsmakers, collegae en
paramedici van gedachten te wisselen. De
congrescommissie heeft ervoor gekozen om
het congres een nieuwe naam te geven omdat
er geen onderscheid in kwaliteit zou moeten
bestaan in centra met of zonder hartchirurgie.
Sinds december 2011 is DORS veranderd in
DRES (Dutch Revascularization and Electro-
physiology Summit). Aangezien er duidelijke
raakvlakken zijn met de electrofysiologie zoals
bij de beeldvorming en ritmechirurgie en in
het hartteam de expertise vanuit electrofysio-
logisch perspectief vaak wordt geconsulteerd,
heeft men gemeend deze sectie te moeten
toevoegen aan de bestaande inhoud van het
programma. Daar waar de nadruk in 2011
bestond op een presentatie van operationele
resultaten van verschillende dottercentra in
Nederland willen wij dit in een beperkte vorm
blijven doen. In 2012 wordt het acuut coronair
syndroom behandeld. We zullen daarbij de
gehele overlevingsketen langsgaan om vervol-
gens enkele hot items zoals regio nalisering,
dichter bij betere zorg, nieuwe technieken en
trends te bespreken, aldus de organisatoren.
De participerende centra bieden ook dit jaar
alle medewerking om best clinical practices
met elkaar te delen. Omdat het dotterpro-
gramma in het Medisch Centrum Alkmaar in
2012 zijn tienjarig bestaan viert, wil de con-
grescommissie dit heugelijke feit op gepaste
wijze vieren door bijzondere live cases van-
uit Alkmaar te presenteren. De congresdag op
20 april 2012 wordt voorafgegaan door een
avondprogramma op 19 april voor medici
met enkele actuele overzichten van de zorg in
de dagelijkse cardiovasculaire praktijk. Voor
meer informatie zie www.dresmeeting.nl.
4 Advertentie
Nummer 5
14 maart 2012
HET BOUWSTEENTJE
Het Bouwsteentje
Het Bouwsteentje is naast een voedingssupplement ook een echte lekkernij. Luchtig cakegebak met een zachte romige vulling. De gebakjes bevatten
extra veel calorien en een concentratie hoogwaardige eiwitten. Een gebakje bevat ca. 8 gram eiwitten, wat overeenkomt met ongeveer 10 % van
onze dagelijkse behoefte. Bouwsteentjes versterken hierdoor de conditie en bevorderen het herstel. Bouwsteentjes zijn heel goed bruikbaar voor
mensen met (dreigende) ondervoeding.
Volwassenen, maar ook kinderen die onbedoeld afvallen, krijgen het advies regelmatig energie,- en eiwitrijke tussendoortjes te nemen. Daarvoor is
er nu het Bouwsteentje; een gebakje in chocolade,- bananen- of aardbeiensmaak. Een Bouwsteentje heeft de grootte van een Petit Four, maar bevat
evenveel calorien als ongeveer drie belegde boterhammen of een moorkop! Daardoor is het Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende
de dag regelmatig iets willen eten, maar opzien tegen machtig eten en grote porties.
Als slikken moeilijker wordt
Easy-to-Eat is een ware traktatie: een lekker tussendoortje of nagerecht op basis van frisse zuivel in de smaken Framboos en Tropical. Easy-to-Eat is speciaal
ontwikkeld voor mensen die moeite hebben met slikken of alleen dik vloeibare consistenties mogen eten. Dit lekkere en energierijke tussendoortje
draagt, mede dankzij de toevoeging van eiwitten en mineralen, bij aan een betere weerstand.
Bij veel mensen met slikproblemen neemt de eetlust af. Ze zijn te moe om te eten of ze eten bewust zo min mogelijk, uit angst voor verslikken. Juist
mensen die moeite hebben met slikken, hebben behoefte aan extra voedingsstoffen, waaronder eiwitten. Daarvoor is er nu Easy-to-Eat, het smelt in
de mond en is daardoor gemakkelijker te consumeren. Easy-to- Eat is een goede aanvulling op de dagelijkse voeding en kan meerdere keren per dag
genuttigd worden.
Fris en gemakkelijk te eten
Easy-to-Eat wordt gemaakt op basis van zuivel. Het is verkrijgbaar in de smaken Framboos en Tropical. Na het eten blijft een fris gevoel in de mond achter.
Het is daardoor ook heel geschikt om na medicijngebruik te nuttigen. En Easy-to-Eat bevat maar liefst 8 hoogwaardige eiwitten.
ZIE VOOR MEER INFORMATIE WWW.BOUWSTEENTJES.NL
5
Nummer 5
14 maart 2012
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
Marfo b.v. is gevestigd in Lelystad en heeft
zich toegelegd op de ontwikkeling en be-
reiding van innovatieve maaltijdoplossin-
gen voor diverse sectoren. Marfo is onder
meer actief in de volgende sectoren; travel
(maaltijden tijdens het reizen), peniten-
tiaire instellingen, defensie, kinderdag-
verblijven, oliewinning, ouderenzorg, ggz
instellingen, revalidatieklinieken, thuis-
zorg en ziekenhuizen. Voor de ontwikke-
ling van alle maaltijdconcepten heeft
Marfo een speciale ontwikkelingskeuken;
het Crea dome. Binnen deze keuken, die
onder leiding staat tussen voormalig twee
Michelin sterrenchef Pascal Jalhay, worden
alle concepten van Marfo ontwikkeld.
Enkele jaren geleden introduceerde Marfo
een assortiment gepureerde componenten,
speciaal voor de doelgroep van patinten
met kauw- of slikproblemen. Deze range van
maaltijdcomponenten is zo uniek omdat
de producten na het pureren worden terug-
gevormd in hun oorspronkelijke vorm. Hier-
door lijkt een gepureerd worteltje weer op een
wortel (zie foto). Uit praktijk blijkt dat patin-
ten die zijn aangewezen op voeding met een
afwijkende consistentie een hogere inname
van voeding hebben wanneer het eten er aan-
trekkelijk uitziet. Binnen de ziekenhuissector
introduceerde Marfo in 2008 het Chef Martin
Roomservice la carte - concept. Dit concept
stelt ziekenhuizen in staat om in te spelen op
de actuele en toekomstige ontwikkelingen
rond de patintenservice op de verpleeg-
afdelingen. Steeds meer ziekenhuizen willen
inspelen op de behoefte om:
Het eetmoment van de warme maaltijd te
exibiliseren,
De dagelijkse keuze te verruimen ( la carte
gerechtenkeuze),
En een kortere tijd tussen keuzemoment en
eetmoment te realiseren
Met het Chef Martin Roomservice la carte
concept kunnen ziekenhuizen vanuit een
afdelingspantry de gehele warme maaltijd-
voorziening realiseren. Het concept bestaat uit
een hele reeks vriesverse voorgeportioneerde
gerechten die in veel gevallen zijn voorzien
van een hittebestendige garnituur. De voor-
geportioneerde gerechten kunnen in de afde-
lingspantry direct vanaf de verpakking op het
porseleinen bord worden geplaatst, worden
geregenereerd en worden uitgeserveerd. Ook
diten zijn in verschillenende gerechten be-
schikbaar. Het totale assortiment bestaat uit
bijna 200 gerechten. Afgelopen zomer is het
keuzeaanbod verder uitgebreid met een range
authentieke wereldgerechten om ook in te
spelen op de pluriformiteit van de doelgroep
van het ziekenhuis; niet iedereen is gewend
om een aardappelen-groenten-vlees-maal-
tijden te eten.
Op dit moment is Marfo bezig met de ontwik-
keling van een assortiment kleine gerechten
voor speciale afdelingen (onder andere onco-
logie) binnen het ziekenhuis. Juist deze doel-
groep heeft behoefte aan gerechten met een
bijzonder karakter en een afwijkende hoeveel-
heid. Marfo zal deze range rond de zomer in-
troduceren. Bij de ontwikkeling van dit assor-
timent werkt Marfo samen met verschillende
ziekenhuizen. Kijk voor meer informatie op
www.chefmartin.nl.
Afgelopen zomer is
het keuzeaanbod verder
uitgebreid met een
range authentieke
wereldgerechten
Innovatieve maaltijden
Producten worden na het pureren teruggebracht in hun
oorspronkelijke vorm.
Uit de praktijk blijkt dat patinten die zijn aangewezen op voeding met een afwijkende consistentie een hogere inname
van voeding hebben wanneer het eten er aantrekkelijk uitziet.
Probioticum tegen
acute diarree
Lagere bloeddruk
door extra eiwit
Het probioticum Lactobacillusreuteri kan
acute diarree bij ondervoede kinderen
voorkomen. Dat blijkt uit een studie onder
bijna 500 kinderen uit sociaal-economisch
zwakke milieus in Jakarta in Indonesi.
Infecties in het maag-darmkanaal zijn een
wereldwijd probleem. Preventie is te verkiezen
boven behandeling. Probiotica zijn makkelijk
toe te voegen aan een eenvoudig samen-
gestelde voeding maar niet alle probiotica
hebben eenzelfde effect. Onderzoekers van
NIZO Food Research en Wageningen Univer-
siteit voerden samen met Seameo Recfon in
Indonesi zes maanden lang een dubbelblind
placebogecontroleerde studie uit onder 494
ogenschijnlijk gezonde kinderen in de leeftijd
van een tot zes jaar in Jakarta. De kinderen
kregen lactosearme melk met of zonder
Lacto bacilluscasei 431 of Lactobacillusreuteri
DSM17938. De incidentie van periodes met
diarree was bij de reuteri-groep duidelijk met
32 procent afgenomen in vergelijking met de
placebogroep. Melk met L. caseigaf in deze
studie niet een dergelijk effect te zien. Vol-
gens onderzoeker RinaAgustina van Seameo
Recfon, een organisatie die onderwijs, weten-
schap en cultuur in de Zuidoost-Aziatische
landen bevordert, kan met de juiste probiotica
de vicieuze cirkel van ondervoeding en regel-
matige infectie-periodes worden doorbroken.
De studie wordt gepubliceerd in het blad
Pediatrics.
Extra inname van eiwit verlaagt de bloed-
druk van mensen met overgewicht. Dat
concluderen onderzoekers uit Wagenin-
gen, Groningen en Maastricht in een artikel
dat eind februari werd gepubliceerd in the
American Journal of ClinicalNutrition.
Al enige tijd wordt vermoed dat een relatief
eiwitrijke voeding de bloeddruk kan ver lagen.
Enkele epidemiologische studies lieten dit
verband zien en enkele experimenten ook,
hoewel die minder overtuigend zijn. Daarom
besloot het Top Instituut Food & Nutrition
- waaraan Wageningen UR (University
& Research centre), de Rijksuniversiteit
G roningen en Universiteit Maastricht deel-
nemen - dit verband nogmaals te onder-
zoeken.
Eiwitdrank
De Universiteit Maastricht - leider van deze
studie - vroeg proefpersonen met overgewicht
vier weken lang bij de maaltijd een drank te
consumeren. Bij de ene helft ging het om een
eiwitdrank die de eiwitinname met ongeveer
tien energieprocent verhoogde. Bij de andere
helft om een koolhydraatdrank. Na een
maand maten de onderzoekers de bloeddruk.
De proefpersonen die extra eiwit hadden ge-
consumeerd, hadden een lagere bloeddruk
dan de mensen die een koolhydraatdrank
hadden genuttigd.
Er is onvoldoende bewijs om hoge doserin-
gen voedingssupplementen te adviseren.
Dat bleek op 14 februari tijdens de lus-
trumeditie van het Nationale Voeding-
congres, een initiatief van de Alliantie
Voeding Gelderse Vallei. Circa 330 mensen
bezochten het congres, dat was gewijd aan
ontwikkelingen in de klinische en trans-
murale voedingszorg.
s Morgens ontmoetten prof. A. Bast, hoog-
leraar humane toxicologie van het Univer-
sitair Medisch Centrum Maastricht en prof.
L. Mathus-Vliegen, maag-darm-lever arts en
hoogleraar klinische voeding van het Acade-
misch Medisch Centrum uit Amsterdam
elkaar in een debat over het gebruik van
voedingssupplementen bij ziekte en gezond-
heid. Ondanks de meningsverschillen waren
de twee experts het over een aantal zaken eens:
1) Op basis van onderzoek zijn hoge doserin-
gen voedingssupplementen niet aan te be-
velen. 2) Op individueel niveau kan het nodig
zijn supplementen in te zetten bij tekorten of
bij verhoogde behoefte. 3) In dat geval zal de
dosering ook individueel vastgesteld moeten
worden. Prof. R. Bouillon, endo crinoloog
aan de Katholieke Universiteit Leuven, nuan-
ceerde aansluitend de rol van vitamine D als
magic bullet. Veel studies laten verbanden
zien tussen lage vitamine D status en chroni-
sche ziekten. Echter alleen voor kinderen en
ouderen kan op basis van interventiestudies
daadwerkelijk vitamine D aanbevolen worden
om respectievelijk rachitis en fracturen tegen
te gaan. De nieuwste ontwikkelingen op het
gebied van klinische en transmurale voedings-
zorg kwamen aan bod, met een goede balans
tussen wetenschappelijke inzichten en de toe-
passing hiervan in de praktijk. De diver siteit
aan onderwerpen was groot: van voeding op
de intensive care tot ziektespecieke voeding
(onder meer darmziekten en COPD) en
voedingsinteracties. Prof. R. Witkamp, hoog-
leraar voeding en farmacologie aan Wage-
ningen Universiteit lichtte de mogelijke
inter acties tussen voeding en geneesmidde-
len toe. Aandacht hiervoor is essentieel,
aldus Witkamp. Hij refereert hiermee aan het
onder zoek dat in samenwerking met geriater
A. Janse uit Ziekenhuis Gelderse Vallei is
uitgevoerd. De presentaties van het vijfde
Natio nale Voedingcongres zijn te vinden op
www.nationalevoedingscongres.nl/.
Vijfde Nationale Voedingscongres
*
Het congres werd drukbezocht (foto: Jan Harryvan,
Opus56Fotograe).
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
Mensen kunnen ziek worden van eten. Om
de voedselveiligheid in de instellingen
te garanderen, moeten de medewerkers
zorgvuldig en hyginisch werken. Met de
nieuwe e-learning HACCP Zorg & Welzijn
van Reed Business leer je hoe je in de
praktijk veilig met voedsel moet omgaan.
Je volgt de HACCP cursus online. Gewoon
wanneer het jou het beste uitkomt en in je
eigen tempo. Je sluit de cursus af met een
examen. Het examen maak je ook via internet.
Als je bent geslaagd, ontvang je een persoon-
lijk HACCP certicaat: snel en eenvoudig.
Was je je handen niet na het toiletbezoek of
werk je met vuile spullen? Dan komen aller-
lei ziekteverwekkers op het voedsel. Laat jede
melk te lang buiten de koelkast staan? Of is
de koelkast niet goed van temperatuur? Dan
groeienbacterinheel snel en kan het mensen
ook ziek maken. De cursus vertelt in woord
en beeld wat voedselveiligheid inhoudt, wat
de gevaren en risicos zijn en vooral wat je zelf
kunt doen om besmetting te voorkomen. Ook
is er aandacht voor registratie en controle. De
cursus is bedoeld voor leidinggevenden en
medewerkers uit zorg- en welzijnsinstellin-
gen die direct of indirect betrokken zijn bij de
voedselbereiding: voedingsassistenten, ditis-
ten, koks, keukenhulpen en distributiemede-
werkers. De voordelen van de cursus HACCP-
elearning.nl op een rij:
Alles over hygine en voedselveilig werken
Inschrijven en direct starten
Op elk moment, in eigen tempo de cursus
volgen
Geen reistijdennaar bijeenkomsten
Lesmateriaal speciek voor zorg & welzijn
Wil je ervaren hoe eenvoudig de cursus via
internet werkt? Ga dan naar www.haccpelear-
ning.nl en vraag de proefcursus aan. Gratis en
geheel vrijblijvend. Meld je vandaag nog aan
en start direct.
Was je de handen niet
na het toiletbezoek dan
komen ziekteverwek-
kers op het voedsel
Voedselveilig en
hyginisch werken
FND-project voor
vermindering zout
Complexe regels
alternatief vlees
Om vlees te produceren is veel soja en
ander eiwithoudend diervoeder nodig.
Daarom wordt gezocht naar alternatieve
eiwitbronnen zoals algen en insecten die
ook door mensen kunnen worden gegeten.
Maar als bedrijven nieuwe eiwitten ontwik-
kelen om via winkels te verkopen, ervaren zij
hinder van de complexe en ondoorzichtige
procedures binnen de Novel Food Verorde-
ning. Ook is het niet vanzelfsprekend dat
consumenten deze nieuwe eiwitproducten
kopen en dat producenten deze verwerken in
hun voedingsproducten. Volgens Wageningen
Universiteit zijn er mogelijkheden om dit te
verbeteren. Zij concludeert dit uit een onder-
zoek onder bedrijven en publieke en juridische
organisaties naar belemmeringen voor het
ontwikkelen van nieuwe eiwitten en de oplos-
singen daarvoor. Bedrijven ervaren hinder van
ondoorzichtige criteria en procedures binnen
de ClaimVerordening. Er ontbreekt specieke
wet- en regelgeving voor insecten en zelfs de
wetgever kan niet aangeven of insecten vallen
onder de autorisatieprocedure voor markt-
toelating als novel food. Subsidies sluiten niet
aan bij de behoefte van bedrijven.
Met de nieuwe e-learning HACCP Zorg & Welzijn van Reed Business leer je hoe je in de praktijk veilig met voedsel
moet omgaan.
Twitter-prijsvraag rond darmkanker
Ondervoeding bij hartfalen
De Malnutrition Universal Screening Tool
(MUST) wordt veel gebruikt om te scree-
nen op ondervoeding in ziekenhuizen. De
Body Mass index (BMI) en ongewenst ge-
wichtsverlies zijn beiden onderdeel van de
MUST en worden mogelijk verkeerd inge-
schat bij patinten met hartfalen die vocht
vasthouden.
Inge de Groot, student Voeding en Gezond-
heid aan Wageningen Universiteit, heeft in
Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede onderzoek
gedaan naar ondervoeding bij hartfalen. Zij
vergeleek bij patinten met hartfalen de MUST
met twee andere screeningstools namelijk
de Mini Nutritional Assessment (MNA) en
Short Nutritional Assessment Questionnaire
(SNAQ 65+). Daarnaast onderzocht zij waar-
aan men een slechte voedingstoestand kan
herkennen en het verband tussen deze deter-
minanten en de ziekte-ernst. Met de MUST
werden minder mensen met een risico op on-
dervoeding gesignaleerd dan met de MNA en
de SNAQ65+. Daarnaast bleek dat de omtrek
van de bovenarm een maat is voor de ziekte-
ernst, terwijl de BMI dat niet is. Deze resul-
taten geven aanleiding om de MUST in twijfel
te trekken bij hartfalenpatinten. Mogelijk
zijn screeningstools die gebruik maken van
andere factoren dan de BMI en ongewenst
gewichtsverlies, zoals de MNA en SNAQ65+,
beter voor deze patintengroep. Uit aanvul-
lend onderzoek moet duidelijk worden hoe
betrouwbaar deze andere instrumenten zijn
en of andere parameters zoals bovenarm-
omtrek bij kunnen dragen aan het opsporen
van ondervoeding bij deze patintengroep.
De Groot presenteerde haar resultaten in
een poster op het vijfde Nationale Voedings-
congres, dat op 14 februari werd gehouden.
Daarnaast zal Inge de Groot een mondelinge
presentatie verzorgen op het voorjaarscongres
van de Nederlandse Vereniging voor Cardio-
logie op 12 april.
Flevoziekenhuis in Almere besteedt deze
maand aandacht aan de Internationale
Darmkankermaand. Dit vindt plaats door
extra voorlichting via de wachtkamertvs
en een informatiestandje in de centrale
hal. Via een Twitter-wedstrijd reikt het
Flevoziekenhuis vier prijzen uit. Gente-
resseerden kunnen aan de prijsvraag deel-
nemen door zich in de maand maart aan te
melden bij het Twitter-account Flevozie-
kenhuis. Zie ook: www.evoziekenhuis.nl/
maag-darm-en-leverziekten (darmkanker-
maand).
Het Flevoziekenhuis heeft veel ervaring met
de diagnostiek en behandeling van dikke-
darmkanker of voorstadia daarvan. Jaarlijks
wordt in het Flevoziekenhuis een groot aantal
patinten met dikkedarmkanker behandeld,
en dit getal groeit elk jaar. Deze vorm van
kanker is goed te genezen als het in een vroeg
stadium ontdekt wordt. Daarom besteedt
het ziekenhuis aandacht aan de Darmkan-
kermaand. Wanneer het ontlastingspatroon
verandert of er bloed zichtbaar is bij ontlas-
ting, adviseert het Flevoziekenhuis om de
huisarts te raadplegen. Dit zijn klachten die
mogelijk op dikkedarmkanker of poliepen
in de darm kunnen wijzen. Meer informatie:
www.darmkanker.info. In het Flevozieken-
huis werken de afdelingen Maag-Darm-
Leverziekten en Chirurgie intensief samen
in het behandel traject van patinten met
dikke darmkanker. Ook afdelingen Oncologie
en Radiotherapie van het AMC zijn hier
nauw bij betrokken. Wanneer patinten de
diag nose te horen krijgen, breekt een zeer
onzekere tijd aan. Deze patinten worden
intensief begeleid op de polikliniek Colon-
care (colon=dikkedarm, care=zorg). Vanaf
2013 krijgen alle Nederlanders tussen de 55
en 75 jaargefaseerd een tweejaarlijkse oproep
voor het bevolkings onderzoek naar dikke-
darmkanker. Dit heeft minister Schippers
besloten zodat er jaarlijks hopelijk 2400
sterfgevallen voorkomen kunnen worden.
Ter voorbereiding van dit grootschalige bevol-
kingsonderzoek participeert de afdeling Maag-
Darm- Leverziekten van het Flevozieken huis
samen met het Academisch Medisch Centrum
Amsterdam in de FITTER trial, een proef-
bevolkingsonderzoek.
6
Nummer 5
14 maart 2012
*
Food &Nutrition Delta startte samen met
TNO en Wageningen UR een clusterproject
om zout en andere ongezonde componen-
ten in voeding verder terug te dringen.
Inmiddels hebben acht bedrijven zich als
deelnemer aangemeld varirend van ingre-
dintenleveranciers tot eindleveranciers en
retailers. Dit maakt het mogelijk om actuele
zaken in elke schakel van de keten aan te
pakken, aldus FND-directeur Kees de Gooijer.
Herformuleren is in een aantal gevallen een
must, reageerde De Gooijer op het RIVM-
rapport waaruit blijkt dat Nederlanders
nog steeds te veel zout binnenkrijgen. Aan
veel van deze herformuleringsvraagstukken
kunnen bedrijven met elkaar samenwerken
zonder dat ze gevoelige informatie hoeven
prijs te geven. Met dit clusterproject geven we
hen daar een platform voor. Door de samen-
werking tussen de bedrijven en kennisinstel-
lingen, krijgen de bedrijven toegang tot de
laatste wetenschappelijke ontwikkelingen en
individueel advies over hun bedrijfsvoering.
Ook ontwikkelen de deelnemers samen met
de kennisinstellingen nieuwe oplossingen die
ze rechtstreeks kunnen toepassen in hun eigen
productieproces. Het clusterproject heeft een
looptijd van drie jaar. Bedrijven die willen
aanhaken, kunnen nog meedoen.
Inge de Groot meet bij een patint met hartfalen de
bovenarmomtrek (foto Ernst-Jan Brouwer).
Jongeren verwijzen naar rookzones
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis zet tijdelijk jonge mensen in die rokers gaan doorverwijzen naar de rookzones. Stickers,
vlaggen, yers en leenparaplus blijken niet voldoende om de rokers bij de hoofdingang van het ziekenhuis weg te
krijgen. Omdat het ziekenhuis veel klachten ontvangt van bezoekers, die zich ergeren aan de rookwalm bij de ingang,
worden nu tijdelijk toezichthouders ingesteld. De toezichthouders zijn herkenbaar aan hun JBZ-windjack.
Kinderobesitas
Paarden- en kamelenmelk
Een alternatief als paarden- of kamelenmelk kan mogelijk meer afwisseling brengen in de dagelijkse voeding van patinten met een koemelkallergie.
Het is al jarenlang een praktijkervaring
dat patinten met een koemelkallergie
baat kunnen hebben bij paarden- of
kamelenmelk. Het Expertise Centrum
voor Voeding, Afweer en Allergie (EVAA),
onder deel van Fhealinc, start nu een
onder zoek om paarden- en kamelenmelk
als alternatiefvoor koemelk wetenschap-
pelijk te onderbouwen. Onder supervisie
van kinder artsinfectioloog/immunoloog
dr. Esther de Vries van het Jeroen Bosch
Ziekenhuis (s-Hertogenbosch), kunnen
patinten met bewezen koemelkeiwit-
allergie hieraan veilig deelnemen.
Veel voedingsproducten bevatten koemelk.
Een alternatief als paarden- of kamelenmelk
kan mogelijk meer afwisseling brengen in
de dagelijkse voeding van patinten met een
koemelkallergie. Kamelenmelk is afkomstig
van de eenbultige kamelensoort. Tijdens de
studie wordt met een zogenaamde provocatie-
test gekeken of volwassenen met een be wezen
koemelkeiwitallergie wl paarden- en/of
kamelenmelk kunnen verdragen.
Onder vinden ze geen hinder van deze
melksoort(en), dan gaan ze die melk vier
weken dagelijks gebruiken om erachter te
komen of ze ook op lange termijn geen klach-
ten ontwikkelen, aldus dr. De Vries. Fhealinc
is een samenwerkingsverband tussen het
Jeroen Bosch Ziekenhuis, hogeschool HAS
Den Bosch, ZLTO en de gemeente s Hertogen-
bosch, dat productontwikkeling op het gebied
van voeding en gezondheid stimuleert. Het
onderzoek vindt plaats in het Jeroen Bosch
Ziekenhuis in s-Hertogenbosch. Voordat er
met de inname van paarden- of kamelen-
melk wordt gestart, wordt eerst uitgezocht of
de deelnemers inderdaad een koemelkeiwit-
allergie hebben. Tijdens de provocatie met
paarden- en kamelenmelk worden de patin-
ten nauwlettend in de gaten gehouden. Om
die reden verblijven ze tweemaal een dagdeel
in het ziekenhuis. Alle deelnemers aan het
onderzoek worden op de hoogte gesteld van
de resultaten en krijgen een reiskostenver-
goeding. Het EEVA zoekt nog proefpersonen
die willen deelnemen aan het onderzoek. Zie
ook: www.fhealinc.nl.
OORDE
OORDE
OORDE
DIABETESVOORDEEL
NU EXTRA VOORDEEL!
FreeStyle
Freestyle Lite
Precision Xtra Plus
LifeScan OneTouch Ultra
LifeScan OneTouch Vita
Accu-Chek Sensor Comfort
Accu-Chek Compact
Accu-Chek Aviva
Bayer Breeze 2
Bayer Contour
Menarini Glucocard Memory
Menarini X-sensor
Menarini Glucomen LX-sensor
Alle teststrips 29,95
...en natuurlijk ook lancetten, pennaalden, infuussets etc.
met de hoogste kortingen. Cinnulin PF kaneelcapsules
120 stuks 22,50! Rechtstreekse verrekening mogelijk
met meerdere zorgverzekeraars!
wwwEJBCFUFTWPPSEFFMOMtTel. 070 - 3257715
www.fecotainer.eu
FECOTAINER

De FECOTAINER is een hygienische verzamel-

methode voor ontlasting.
Zorgt voor de meest betrouwbare resultaten
van ontlastingsonderzoek in laboratoria.
Verhoogt participatie in screening programmas.
Geschikt voor alle vormen van ontlasting.
Uiterst gebruikersvriendelijk.
7
Nummer 5
14 maart 2012
Veel voedingsproducten
bevatten koemelk
Op het congres Kinderobesitas 2012 op
26 januari in de Reehorst in Ede, waren
meer dan 200 professionals betrokken
bij kinderen met overgewicht aanwezig.
De Wageningen Universiteit, Ziekenhuis
Gelderse Vallei en de Alliantie Voeding
Gelderse Vallei organiseerden gezamenlijk
dit congres.
Het aantal kinderen met overgewicht in
Nederland neemt toe. Het aantal jongens met
overgewicht is gestegen van negen procent in
1997 tot dertien procent in 2009. Bij meisjes is
eveneens een toename in overgewicht te zien,
van twaalf procent in 1997 tot vijftien procent
in 2009. Overgewicht ontstaat bovendien op
steeds jongere leeftijd. Over gewicht en zeker
obesitas kunnen tot ernstige gezondheids-
problemen leiden, zoals psychosociale pro-
blemen, gewrichtsproblemen, hypertensie,
diabetes type 2, leververvetting en hart- en
vaatziekten. Aangezien overgewicht op jonge
leeftijd een relatie heeft met overgewicht en
obesitas later kan met preventie, vroeg signa-
lering en interventie bij kinderen belangrijke
gezondheidswinst voor later worden behaald.
Tijdens de eerste dag van het congres Kinder-
obesitas 2012 overhandigde prof. dr. R.A.
HiraSing, hoogleraar Jeugdgezondheidszorg
VU medisch centrum de nieuwe Richtlijn Over-
gewicht Jeugdgezond heidszorg aan Gert Jan
van der Burg, kinderarts Ziekenhuis Gelderse
Vallei en voorzitter van Kinderobesitas 2012.
Het VU medisch centrum heeft samen met
CBO en TNO voor de jeugdgezondheidszorg
deze richtlijn opgesteld voor zowel preventie
als behandeling van kinderen met over-
gewicht. De richtlijn is opgesteld in opdracht
van VWS. Op de tweede dag van het congres
zijn regionale kernambities geformuleerd ten
aanzien van de aanpak van overgewicht bij
kinderen. De kernambities zijn te vinden op
www.alliantievoeding.nl/news.
8
Nummer 5
14 maart 2012
LEER
H
ET VER
S
C
H
IL VIA
H
A
C
C
P
elearning!
Voedselveiligheid binnen
uw instelling begint bij uw
medewerkers. Als zij zich
bewust zijn van hygine, weten
wat voedselveilig werken
is en het belang inzien van
voedselveiligheid, is de kans
op besmetting beduidend
kleiner. Met de nieuwe online
cursus HACCP Zorg & Welzijn
raken uw medewerkers snel
en eenvoudig vertrouwd met
voedselveilig werken. Op elk
moment, in hun eigen tempo.
Ga naar HACCPelearning.nl
en vraag de gratis
proefcursus aan!
C
C
PPP
eeeeeelllearn
VEILIG OF NIET?
Logimedical B.V.
Molenbaan 6
2908 LM Capelle a/d IJssel
T: 010 - 258 2929
F: 010 - 442 3004
E: info@logimedical.nl
Veilige zorg
www.logimedical.nl
Logimedical B.V.
Molenbaan 6
2908 LM Capelle a/d IJssel
T: 010 - 258 2929
F: 010 - 442 3004
E: info@logimedical.nl
www.logimedical.nl
Ecint
werken
9
Nummer 5
14 maart 2012
Hoe kan men ondervoeding en vochttekort
tegengaan met smaakvolle en vertrouwde
voedingsmiddelen? Een gesprek met Fries-
landCampina.
Welke rol speelt FrieslandCampina bij eten
en drinken in de zorgmarkt?
Gezond eten en drinken, kwaliteit en gast-
vrijheid staan steeds meer centraal in de
zorg.FrieslandCampina is marktleider op het
gebied van zuivel en vruchtensappen- en dran-
ken. Ook in de zorg zijn we een zeer relevante
partner. Met onze vruchtensappen en zuivel
biedt FrieslandCampina nutrintrijke produc-
ten die een belangrijke rol kunnen spelen bij
de preventie en het herstel van ziekte. Daar-
naast zijn onze merken voor veel mensen
vertrouwd. We willen graag laten zien hoe
belangrijk voeding is bij ziekte en hoe, in
sommige gevallen, producten van vertrouwde
merken kunnen bijdragen aan herstel en kwa-
liteit van leven van de patint. Het komende
jaar zullen wij ons (net als vorig jaar) inzetten
om de zorgprofessionals te laten zien welke
producten wij bieden en hoe deze kunnen
worden ingezet bij herstel van de vochtbalans
en bij de aanpak van lichte ondervoeding.
Professionals kunnen een folder bestellen
waarin wordt stilgestaan bij themas als onder-
voeding en vochtbalans. Deze is overigens ook
aan te vragen via FrieslandCampina Instituut:
www.frieslandcampinainstituut.nl
We zullen daarnaast aanwezig zijn bij be-
langrijke symposia voor voedingsassistenten,
ditisten en hoofden voeding. Op het Gast-
vrijheidscongres van de VHVG op 30 maart is
FrieslandCampina aanwezig om meer infor-
matie te geven over de rol van smaakvolle en
vertrouwde voedingsmiddelen bij de preven-
tie van ondervoeding en vochttekort en geven
wij tools om maaltijdbeleving en gastvrijheid
voor patinten te verhogen.
U heeft het over ondervoeding en vocht-
tekort. Hoe spelen jullie producten daar
een rol in?
Op het gebied van ondervoeding kan zuivel
prima worden ingezet als energie- en eiwit-
rijk tussendoortje of aanvulling op de maal-
tijd. Met verschillende calorie- en eiwitrijke
(5-8 gram eiwit per portie) zuiveldranken zo-
als Chocomel, en desserts van onder andere
Campina, Mona en Polderland speelt Fries-
landCampina een relevante rol op het gebied
van de preventie van ondervoeding. Doordat
zuivel lekker en vertrouwd is, wordt dit door
patinten/clinten die toch moeite hebben
met eten vaak beter gewaardeerd dan klini-
sche drinkvoedingen. Lekkere en herkenbare
producten verhogen de eetlust en helpen bij
de preventie en behandeling van lichte onder-
voeding. De drankjes spelen ook een rol bij
vochttekort. Voldoende vocht is belangrijk
voor herstel van ziekte. Helaas lukt het niet
altijd om patinten/clinten voldoende te
laten drinken. Dit kan grote gevolgen hebben
zoals, infecties, verwardheid, lage bloeddruk
en is uiteindelijk zelfs levensbedreigend.
Welke dranken zou men moeten aanbieden
om vochttekort tegen te gaan?
Alle dranken tellen mee voor vocht. Wel is
het belangrijk om een gevarieerd en breed
aanbod gezonde dranken te schenken, zodat
je niet alleen vocht biedt maar ook andere
voedingsstoffen die een sneller herstel be-
nvloeden. Zuivel en vruchtensappen zijn
nutrintrijke voedingsmiddelen die prima
zijn om de vochtbalans te herstellen.
Onze pure vruchtensappen zijn een natuur-
lijke bron van vitamine C en foliumzuur en
bevatten vaak voldoende vezels om volgens
de richtlijnen Voedselkeuze van het Voedings-
centrum mee te tellen als je dagelijkse portie
fruit. Een glas sap staat voor een portie fruit.
We hebben veel verschillende vruchtensappen
en fruitdranken, zoals Appelsientje, Appel-
sientje DubbelDrank, DubbelFrisss en Cool-
Best in veel verschillende smaken en verpak-
kingsvormen, zodat je voldoende variatie kunt
bieden.
Volgens mij is het juist een uitdaging om
eten en drinken smaakvoller te presen-
teren aangezien zieke mensen niet graag
voeding tot zich nemen. Hoe doen jullie dit
dan met jullie producten?
Het is inderdaad uiteindelijk de kunst om
de voeding z aan te bieden dat het gecon-
sumeerd wordt. Met alleen goede producten
ben je er nog niet! Eten en drinken moet weer
een feestje worden, maar dat is als je ziek bent
een grotere uitdaging dan je denkt. We pro-
beren hoofden voeding en voedingsassisten-
tes tools te bieden om eenvoudig lekkere en
goede voeding te kunnen bieden die kwaliteit
en gastvrijheid uitstraalt. Door de inname van
eten en drinken op een ongedwongen manier
te stimuleren, zullen de problemen binnen
ondervoeding en uitdroging kleiner worden
en daarmee ook de zorgkosten.
Je kunt vochtinname stimuleren door een
drankenkar en een drankenkaart. Een dran-
kenkar met een gevarieerd aanbod en hoge
zichtbaarheid van A-merken verhoogt het
gevoel van kwaliteit, gastvrijheid en betrouw-
baarheid. Door patinten/clinten actief te
laten weten wat er verkrijgbaar is, wordt de be-
leving verhoogd. Een drankenkaart geeft over-
zicht en verleidt tot het kiezen van een lekkere
drank, ook wanneer de drankenkar niet zicht-
baar is. Deze twee middelen van actieve ver-
koop zijn gemakkelijk in te zetten om gevoel
van gastvrijheid, beleving en kwaliteit te ver-
hogen. Tip voor de drankenkaart: Het is van
belang een aantrekkelijke omschrijving van
smaak, merk en overige kenmerken te geven,
zodat de patint/clint zelf ook bewust kan
kiezen voor een drank die zijn herstel bevor-
dert (bijvoorbeeld: zitten er extra vitamines in
die zorgen voor herstel? Geef het aan!)
Wij helpen zorginstellingen graag met het
maken van een juiste indeling van de dran-
kenkar, drankenschap of een drankenkaart.
Men kan contact opnemen met desbetreffen-
de Account Manager of via FrieslandCampina
Out of Home: (033) 713 3333.
Meer informatie? Vraag nu aan: Folder
ondervoeding en vochtbalans
Wilt u meer informatie over deze twee be-
langrijke themas en de producten van Fries-
landCampina? Bestel de folder via Friesland-
Campinainstituut.nl.
Deelname aan VHVG dag op 30 maart 2012
- CineMec Ede
Wilt u graag mensen spreken van Friesland-
Campina en meer horen over hoe u onder-
voeding en vochttekort kunt tegengaan? Kom
ook naar de VHVG-dag op 30 maart. Deze dag
staat in het teken van Gastvrijheid, spe ciaal
voor voedingsassistenten en medewerkers
die dagelijks met gastvrijheid bezig zijn. En
FrieslandCampina is daar vanzelfsprekend bij
aanwezig!
Kijk voor het uitgebreide programma en
aanmelding op: www.vhvg.nl.
Smaakvolle en vertrouwde drankjes
tegen ondervoeding en vochttekort
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
*
10
Nummer 5
14 maart 2012
Koperstraat 31 - P.O. Box 137 - 8200 AC Lelystad The Netherlands
Pokkenvaccinatie
Zolang er mensen bestaan, kent men al infec-
tieziekten. Bij Egyptische mummies heeft men
pokkenlittekens aan het gelaat gevonden.
Hippocrates (460-377 v. C.), heeft verschil-
lende epidemien beschreven met talrijke
dodelijke slachtoffers. Later viel het op dat
een patint tijdens een epidemie meestal geen
tweede maal het slachtoffer van dezelfde ziek-
te werd. Men bracht toen pus van patinten op
de huid van gezonde mensen over, vaak met
het beoogde succes. Er was echter n groot
bezwaar aan verbonden omdat de met pokken
ingente persoon zelf voor anderen weer een
besmettingsbron was. De Engelse plattelands-
arts Edward Jenner (1749-1823) ontdekte
dat melkmeisjes, die vaak koepokken aan de
vingers hadden, ook immuun waren maar
anderen niet konden besmetten. Daarop entte
hij bewust mensen in met koepokvirus, waarna
men wel immuun was voor het mensenvirus
maar zelf geen besmettingsbron waren. Deze
therapie noemde men vaccinatie afgeleid van
het Latijnse woord: vacca = koe. Sinds 1823
moesten alle kinderen die naar school gingen
tegen pokken ingent zijn. Zij konden dit be-
wijzen met het pokkenbriefje. Toen deze ver-
plichting in 1857 weer werd ingetrokken brak
vijftien jaar later een enorme epidemie uit.
Bij de invoering van de Leerplichtwet in 1900
werd het pokkenbriefje weer verplicht gesteld.
Omdat daarna verscheidene gevallen van her-
senvliesontsteking werden waargenomen trok
men de vaccinatieplicht in 1928 opnieuw
in. Na de Tweede Wereldoorlog moesten
militairen, die voor hun dienstplicht werden
opgeroepen, toch weer worden ingent. Ten-
slotte werd de Inentingswet in 1976 voor goed
ingetrokken, omdat door alom toegepaste
vacci natiecampagnes van de Wereld Gezond-
heidsorganisatie pokken bijna volledig was
uitgeroeid. In 1980 kon de wereld zelfs vrij
van pokken worden verklaard en wordt geen
pokkenvaccinatie meer gedaan.
Door Bob K.P. Grifoen
Medisch Framaceutisch Museum Delft
11
Gen ontdekt voor
TAR-syndroom
Risico beroerte
mannen gedaald
Medicatiehouder
biedt veiligheid
Mxima Medisch Centrum (Eindhoven/
Veldhoven) voerde vorige week een nieuwe
medicatiehouder in om de kans op medica-
tiefouten nog verder terug te dringen.
De medicatiehouder is op een vaste plek op
elk nachtkastje geplaatst, herkenbaar voor de
patint en de verpleging. Medicijnen worden
in ziekenhuizen verstrekt via medicijnbeker-
tjes. Het risico dat patinten door deze beker-
tjes medicijnen niet innemen is aanwezig: ze
blijven soms onaangeroerd op een nachtkastje
staan, of worden per ongeluk met de afwas
opgeruimd.
Gezondheid
Nummer 5
14 maart 2012
Pokkenbriefje
Geschiedenis van de Gezondheidszorg
Dankzij Napoleon kunnen hartonderzoe-
kers het overlijdensrisico bij erfelijke
hartritmestoornissen beter inschatten. De
Franse keizer introduceerde begin negen-
tiende eeuw in Nederland het bevolkings-
register. Dankzij die registratie konden
AMC-onderzoekers teruggaan tot 1811 om
stambomen te reconstrueren van families
met een erfelijke hartritmestoornis. Dank-
zij dit onderzoek kan overbehandeling
worden voorkomen.
Het bestuderen van deze historische gegevens
maakt het mogelijk het volledige natuurlijk
beloop van een ziekte te zien, legt klinisch
geneticus Eline Nannenberg uit. Je kijkt terug
naar een tijd waarin mensen niet wisten dat
ze die aandoening hadden en waarin er ook
geen behandeling was. Je hebt daardoor de
gelegenheid een genetische variant met risico
op vroegtijdig overlijden goed te bestuderen.
Dat kan niet vaak, omdat er tegenwoordig al
in een vroeg stadium van een ziekte wordt in-
gegrepen. De resultaten van het jarenlange
onderzoek naar erfelijke hartritmesoornissen
werd onlangs gepubliceerd in het medische
vakblad Circulation: Cardiovascular Genetics.
Erfelijke hartritmestoornissen zijn weliswaar
zeldzaam, maar binnen n familie kunnen
ze veel voorkomen. Het Lange QT-interval-
syndroom (LQTS) komt naar schatting voor
bij n op de 2000 mensen. Het Brugada-syn-
droom, een andere erfelijke hartritmesoornis,
bij n op de 5000 mensen.
Als ontdekt wordt dat iemand gendrager
blijkt te zijn, volgt er altijd een screening van
de familie. En patint leidt vaak naar vier
of vijf familieleden met hetzelfde probleem.
Voor zes verschillende typen van erfelijke
hartritmestoornissen onderzochten de AMC-
onderzoekers de stambomen van families die
drager zijn van de erfelijke mutatie. Ze brach-
ten de sterfte in kaart en vergeleken die met
de algemene bevolking. Deze methode van de
family tree mortality ratio - ontwikkeld door
de Leidse epidemioloog Jan Vandenbroucke
- maakt het mogelijk de risicos op sterfte in
te schatten. Dat heeft een groot voordeel, zegt
hoogleraar cardiologie prof. dr. Artur Wilde.
Mensen met zon mutatie hebben een sterk
verhoogd risico op vroegtijdig overlijden. Dat
risico uitsluiten, betekent potentieel een enor-
me overbehandeling; met medicatie, een pace-
maker of een ICD. Maar nu weten we wat de
risicos op welke leeftijd zijn. We kunnen dus
op het juiste moment met een behandeling
beginnen, en we kunnen mensen die het niet
meer nodig hebben, een belastende behande-
ling besparen. Zo is nu bekend dat niet bij
alle patinten met LQTS-type 1 na het twin-
tigste levensjaar nog medicatie gestart hoeft
te worden. In een grote LQTS-type 3-familie
werd al direct na de geboorte een pacemaker
gemplanteerd. Nu is duidelijk dat dat pas na
het vijfde jaar hoeft.
Nu weten we wat
de risicos op welke
leeftijd zijn
Stamboom hartritmestoornis
Erfelijke hartritmestoornissen zijn weliswaar zeldzaam, maar binnen n familie kunnen ze veel voorkomen.
Een internationale groep onderzoekers,
onder wie wetenschappers van het Leids
Universitair Medisch Centrum, hebben
het gen gedenticeerd dat verantwoor-
delijk is voor de zeldzame aandoening
Thrombocy topenie met Afwezige Radius
(TAR).
Deze ontdekking maakt het mogelijk om een
test te ontwikkelen voor prenatale diagnostiek
en genetic counselling bij families waarin de
ziekte voorkomt. Patinten met TAR hebben
erg weinig bloedplaatjes in hun bloed en
lijden daardoor onder meer aan hevige bloe-
dingen, vooral in de vroege jeugd. Daarnaast
hebben ze misvormingen aan de onderarmen,
varirend van een ontbrekend spaakbeen tot
volledige afwezigheid van de onderarmen. De
genetische basis van het TAR-syndroom stelde
wetenschappers al vijftig jaar voor een raadsel.
Dankzij moderne genoomtechnieken ontdek-
ten de onderzoekers dat het overgrote deel van
de TAR-patinten naast een deletie in chromo-
soom 1 ook een variant van een gen genaamd
RBM8A heeft.
In de afgelopen twintig jaar is de kans dat
mannen op latere leeftijd een beroerte
krijgen met meer dan dertig procent ge-
daald. Bij vrouwen van dezelfde leeftijd is
dit risico gelijk gebleven. Bij beide groepen
zijn de risicofactoren voor het krijgen van
een beroerte en het gebruik van medicatie
daartegen toegenomen.
Dat blijkt uit promotieonderzoek van Renske
Wieberdink op basis van resultaten uit het
grootschalige Rotterdamse ERGO onderzoek,
waarop zij donderdag 1 maart promoveer-
de. In Nederland worden jaarlijks ongeveer
40.000 mensen in het ziekenhuis opgenomen
vanwege een beroerte. Dit is een acute be-
schadiging van de hersenen die veroorzaakt
wordt door een afsluiting of een scheur van
een bloedvat. Opvallend is dat de kans dat
mannen op latere leeftijd een beroerte krijgen
is gedaald. Bij vrouwen van dezelfde leeftijd
is dit risico gelijk gebleven. Renske Wieber-
dink: Een mogelijke verklaring hiervoor is
dat artsen bij mannen alert zijn op de gevaren,
terwijl zij bij vrouwen geneigd zijn het risico
te onderschatten. Een gunstige ontwikkeling
is dat mannen in de afgelopen jaren minder
zijn gaan roken. Of deze ontwikkelingen ook
echt de oorzaak zijn voor de afname zal verder
onderzocht moeten worden. Het is van groot
belang dat risicofactoren voor beroerte ook
bij vrouwen adequaat herkend en behandeld
worden.
Het belang van ICT-oplossingen en dien-
sten in de gehele zorgsector blijft groeien.
Belangrijke themas als vergrijzing, be-
zuinigingen, meer focus op kwaliteit en
een stijgende vraag naar zelfstandigheid
hebben een grote invloed op de verande-
rende behoeftes van gebruikers. Al tien
jaar lang kunnen de razendsnelle ontwik-
kelingen in deze sector gevolgd worden op
de vakbeurs Zorg & ICT.
De beurs is d plek waar vraag en aanbod
samenkomen. Waar bezoekers zich kunnen
laten informeren over de nieuwste innovaties,
technieken, diensten en oplossingen. En dat
is hard nodig, want met een groeiend besef
van het belang van ICT in de zorg, stijgt ook
de behoefte aan informatie en advies. Want
wat is nu precies de beste oplossing voor w
organisatie? Hoe voorkomt u dat u het wiel
opnieuw gaat uitvinden? Welke systemen
kunnen het beste worden gekozen als het gaat
om interoperabiliteit? Belangrijke vragen die
uiteindelijk allemaal een gemeenschappe-
lijk uitgangspunt hebben: de patint. Op
Zorg & ICT worden verschillende activitei-
ten georganiseerd, zo kunnen bezoekers
zich inschrijven voor verschillende inhou-
delijke presentatiesessies van onder andere
IBM, PinkRoccade, NEC en Seneca. Ook zijn
er inhoudelijke pleinen ingericht, zoals het
Domotica Plein, het Care Plein, het Innovatie
Plein en het IHE Plein; het zorgverbindings-
centrum. Voor diegene met interesse voor
social media is er ook het congres Social
Media in de zorg. Op de beurs wordt gelijktijdig
het DSSH Congres georganiseerd. DSSH, Dutch
Society for Simulation in Healthcare, laat be-
zoekers een dag lang aan de slag gaan met een
verscheidenheid aan kleinschalige workshops
om cht interactief te ervaren waar Simulatie
en Serious Gaming in de zorg in Nederland nu
staan. Verder organiseert VMBI de Helemaal-
Bij-Sessie waar u helemaal wordt bijgepraat
over het LSP en het landelijk EPD.
12
Nummer 5
14 maart 2012
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
Tienjarig jubileum Zorg & ICT
Inhoudelijke presentatiesessies Workshops Innovaties uit de markt Domotica Plein DSSH-congres VMBI-Helemaal-Bij-Sessie
U vindt Zorg & ICT ook op en #ZorgICT12
Mediapartners: Mede mogelijk gemaakt door:
Met medewerking van:
Ht platform voor ICT-toepassingen en -diensten in de zorgsector.
27 t/m 29 maart 2012
Jaarbeurs Utrecht
Ga naar www.zorg-en-ict.nl
voor gratis toegang
De dialoog
Start
Social
Media
Communities
Bezoek Seneca
op stand B040
www.seneca.nl / zorgenict2012
Zorg & ICT zorgt voor verbinding van vraag en aanbod in de markt.
Zorg & ICT 2012 is van 27 tot
en met 29 maart in Jaarbeurs
Utrecht. Registreer u nu voor
deze beurs op www.zorg-en-
ict.nl en ontvang gratis een
toegangsbadge met daarop
uw persoonlijke programma.
Tijdens de reguliere registra-
tie voor Zorg & ICT geeft u
ook aan welke activiteiten
u op de beurs wilt volgen.
*
1
Nummer 5
14 maart 2012
Naadloze 3D OK-wanden
Permanent en toch exibel
Innovatief
Snelle bouwtijd
Solutions for hospitals
and healthcare
www.dutchmedicalspace.nl
Telstar Medical Components ontwikkeld, ontwerpt en
installeert luchtinblaassystemen die worden toegepast in
ruimtes waar hoge eisen worden gesteld aan de luchtkwaliteit.
Onze systemen voldoen aan de richtlijnen die gesteld
worden door de ISO-14644, DIN 1946, HTM-03 en TNO.
www.telstarmc.nl
2
Nummer 5
14 maart 2012
De zorgmarkt is rijp voor
nieuwe ontwikkelingen
Het is een prachtig product: de
modulaire OK met wanden van
composietmaterialen en 3D hoe-
ken. Harry van Zandwijk en Gert
van Dijkhuizen van Dutch Medi-
cal Space zijn er enthousiast over.
De tijd is rijp voor nieuwe
ontwikkelingen, is hun overtui-
ging. En daarom komen ze met dit
innovatieve initiatief op de markt.
Een gesprek met twee bevlogen
mannen.
Harry van Zandwijk, ook ceo van de Jan Snel
Group bv die gespecialiseerd is in exibel
bouwen, merkt dat de markt om nieuwe
ontwikkelingen vraagt. Alles verandert en
alles gaat en moet snel. Zijn bedrijf bouwt
al langer voor de ziekenhuiswereld. Vanuit
die hoek kreeg hij het verzoek na te denken
over een nieuwe manier van OKs bouwen.
Samen met Gert van Dijkhuizen (van Van
Dijkhuizen Consulting en betrokken bij de
bouwbegeleiding van OKs) is hij met deze
vraag aan de slag gegaan. De traditionele
OKs kennen globaal genomen twee na-
delen: de wanden zijn zo gemaakt dat ze veel
naden hebben. Daarin kunnen zich gemakelijk
bacterin nestelen en die naden zijn ook
nog eens moeilijk schoon te maken. Daarbij
vergen traditionele OKs een lange bouwtijd.
Dat moet anders kunnen, daarvan waren
Van Zandwijk en Van Dijkhuizen overtuigd.
Zij huurden Jacob Travaille (Technisch
Project Management bv) in vanwege zijn
grote kennis op dit gebied. Met elkaar
kwamen ze tot de conclusie dat een
OK waarvan de wanden van composiet
zijn gemaakt, ideaal zou zijn. We maken
grote componenten met zo weinig
mogelijk naden, vertelt Van Dijkhuizen.
3D-Hoeken
Door het gebruik van 3D-hoeken is het
aantal naden tot een minimum terug-
gebracht. Wat tot een verbetering van de
hygine en lagere schoonmaakkosten leidt.
De DMS OK is ook nog eens snel te reali-
seren. Als er bijvoorbeeld vannacht een
brand uitbreekt in een operatiekamer, dan
kunnen we morgen gaan produceren en over
twee dagen de complete OK plaatsen, zegt
Harry van Zandwijk. Alles is op voorraad dus
we kunnen snel acteren. De bouw van een
traditionele OK vergt volgens Van Dijkhuizen
al gauw negen tot dertien weken.
Wij hebben maximaal drie weken nodig.
Alles wordt volledig voorgefabriceerd en
in drie delen op plaats van bestemming
gebracht. Het gaat hier om een complete
operatiekamer die voldoet aan de
Nederlandse norm Klasse 1, en die is getest
volgens de Duitse norm DIN 1946-4 en valt
in veiligheidsklasse 3. Alle materialen zijn
gecerticeerd en gepatenteerd, benadruk-
ken de beide heren. Het geheel voldoet ook
aan alle brandklassen.
Tijdelijk en permanent
De modulaire OK kan tijdelijk, maar ook
permanent worden neergezet. Los van het
ziekenhuis, of juist als nieuwbouw tegen
een buitenwand. Ziekenhuizen kunnen ook
bij een renovatie kiezen voor een DMS OK
in hun bestaande gebouw. We kunnen
de hele binnenhuid in een bestaande OK
plaatsen, dus plafond, wanden, installaties,
alles, legt Van Dijkhuizen uit.
Er is niet alleen exibiliteit op het gebied
van de bouw, ook op andere gebieden valt
er veel te kiezen. Zo kan men een DMS OK
kopen, voor een bepaalde tijd huren, leasen
of huurkopen. De OKs worden wereldwijd
geleverd.
Op het moment van het gesprek heeft
DMS al 42 aanvragen liggen voor het door
haar ontworpen product. We hebben heel
enthousiaste reacties gehad, melden de
beide heren. Voor belangstellenden is er de
mogelijkheid een kijkje te nemen in de
innovatieve OK. Hiervoor kan men een
afspraak maken met Bart Schutte, technical
manager bij DMS, telefoon (06) 25030799.
,DCHRBGD(MRS@KK@SHD3DBGMHDJDM6%,@KKHDAUHRDDM
FDQDMNLDDQCADCQHIEHMGDSNMSVDQODM@@MKDFFDMDM
NMCDQGNTCDMU@MBDMSQ@KDCHRSQHATSHDRXRSDLDMUNNQ
LDCHRBGDDMSDBGMHRBGDF@RRDM
ZZZPDOOLHQO
MEDISCHE INSTALLATIE TECHNIEKEN
We maken grote
componenten met zo
weinig mogelijk naden
Harry van Zandijk en Gert van Dijkhuizen
Dit is bijna een ideale OK
Dit is bijna ideaal! Jacob Travaille
is met recht trots. Hij staat in de
voorbeeld OK van Dutch Medical
Space, waaraan hij een belangrijke
bijdrage heeft geleverd. Hij laat
zien dat hier het aantal naden en
scherpe hoeken tot een minimum
is teruggebracht. Dat kan om-
dat de wanden zijn gemaakt van
innovatieve composietmaterialen.
Alle binnenhoeken zijn driezijdig afge-
rond en in 3D uitgevoerd. Groot voor-
deel: deze OK is gemakkelijk schoon te
maken en te houden. En dat is belangrijk
gezien de behoefte aan infectiepreventie.
Jacob Travaille, eigenaar van Technisch
Project Management bv, heeft een indruk-
wekkende staat van dienst in de ziekenhuis-
wereld. Hij was onder meer betrokken bij
de nieuwbouw van het UMCG Groningen,
Spaarne Ziekenhuis Hoofddorp, AVL-NKI
Amsterdam, Martini Ziekenhuis Groningen
en op dit moment is hij betrokken bij de bouw
van twintig OKs in het AMC in Amsterdam.
Hygine is vanzelfsprekend een belangrijk
aandachtspunt bij de bouw van operatie-
kamers. De wanden in de ruimten hebben
zonder uitzondering scherpe hoeken. Juist
die zijn gevoelig voor stof, en dus voor
bacterin. Deze hoeken zijn lastig schoon te
maken. Dat kost tijd en dus geld. Ik liep al
heel lang met het idee rond dat het anders
zou moeten kunnen. Dat ronde hoeken veel
beter zouden zijn. Hoe kan ik het vloeiend
maken, vroeg ik me af.
Het antwoord kwam tijdens een klus voor de
Bergman Clinics in Naarden. Travaille moest
daar in goed een half jaar vier OKs realise-
ren. Dat lukte. En hij raakte er ook nog in
gesprek met Gert van Dijkhuizen van Van
Dijkhuizen Consulting. Via hem kwam
Travaille in contact met Harry van Zandwijk,
algemeen directeur bij Jan Snel, om na te
denken over de realisatie van mobiele OKs
in unitvorm. Al pratend ontstond het idee
om de wanden te maken van composiet-
materialen. Voor Travaille was dat compleet
nieuw. OK-wanden van composiet was hij
nog nooit tegengekomen en eigenlijk kon
hij zich er niets bij voorstellen. Composiet.
Wat kun je daar mee? Op verzoek ging
hij een kijkje nemen bij de fabriek: Holland
Composites. Daar ging een wereld voor hem
open. Het was voor mij een openbaring,
zegt hij er zelf over. Je kunt alles maken
van composiet.
Mallen
Het is wel kostbaar om dingen te
produceren. De kosten zitten in de
mallen die moeten worden gemaakt. Dat
maakt het product nogal duur. Maar omdat
Van Zandwijk eigenaar is van deze fabriek,
konden we eenvoudiger mallen laten
maken voor de OKs, legt Travaille uit. De
mallen zijn nu zo gemaakt, dat ze overal toe te
passen zijn.Er is een basismal gemaakt,
waarmee we alles op maat kunnen maken.
De mal is toepasbaar in zowel nieuw-
bouw als renovatie. Een voordeel,
vindt Travaille, is dat de wanden
keihard zijn. Ze zijn zo hard en glad
als glas. Bacterin kunnen zich er niet
aan hechten. Bovendien zijn de wanden
gemakkelijk en snel schoon te maken.
Wanden
De wanden lopen in een ronding naar de
vloer. Hierdoor wijken de wieltjes van een
karretje automatisch terug naar de vloer.
Bij rechthoekige wanden stoot een karretje
nogal eens tegen de wand aan. Daardoor
ontstaan putjes en beschadigingen in de
wanden, waarin vuil en dus bacterin gaan
zitten. Het kost moeite om dat schoon te
houden. Schoonmaken lukt volgens Travaille
met deze wanden beter en het kost ook nog
eens minder tijd. Er wordt veel bedacht om
een OK hyginisch schoon te krijgen en te
houden. Maar niets is ideaal. Daarom is dit
zo mooi!
3
Nummer 5
14 maart 2012
Technisch Project
Management bv
Klein in grote projecten
Korenmolen 38 | 9203 VA Drachten | | tel. (0512) 546509 info@tpm-drachten.nl | www.tpm-drachten.nl
TPM verzorgt het project management van o.a.;
Martiniziekenhuis Groningen | | Academisch ziekenhuis Groningen Wilhelmina Ziekenhuis Assen
Antoni van Leeuwenhoek / Nederlands kankerinstituut Amsterdam
De wanden zijn zo
harden glad als glas.
Bacterin kunnen zich
er niet aan hecten
Jacob Travaille
Benieuwd naar deze OK? Scan de
QR-code en bekijk een lmverslag.
Wij zijn gespecialiseerd in het uitvoeren van schilder- en glas-
werkzaamheden waar eisen worden gesteld met betrekking tot
Anti- bacterile materialen en overige schilder- en glaswerkzaam-
heden. U kunt ons vinden op www.blaauw-perioverf.nl
Tel.: 0525 - 682115 | info@blaauw-perioverf.nl
Solutions for hospitals
and healthcare
www.dutchmedicalspace.com
4
Nummer 5
14 maart 2012
www.nobelprojectinrichting.nl www.hollandcomposites.nl www.stopler.nl www.metaex.nl
1F010 1F014 1F018 1F032 1F040 1F048 1F060 1F066 1
F
0
6
4
1
F
0
9
0
1
F
0
9
4
1
F
0
9
8
1
F
1
0
0
1
F
1
0
2
1
F
1
0
6
1
F
1
0
8
1F115
1F113 1F109
1F111
1F105
1F072
1E020 1E050
1E054
1E044 1E042
1E040
1E030
1F103 1F101 1F077 1F073 1F065 1F061
1F051 1F043
1F071
1
F
0
7
5
1E086 1E090 1E100 1E128
1E125 1E121
1E110 1E104
1E106 1E098 1E112 1E108
1E122
1E124
1E111
1E129
1E076 1E072 1E060 1E016
1E043 1E051 1E035 1E031
1F011
1F093 1F087
1
F
0
9
1
1F095
1E010
1D020 1D030 1D034 1D042 1D050
1D045 1D037 1D031 1D021 1D017 1D011
1D064 1D060
1D057 1D053
1D076 1D072
1E105
1D110 1D124
1D125 1D121 1D111
1
D
1
0
7
1D120 1D100 1D104 1D086
1C016
1C015 1C017
1B010
1C011
1A030 1A040 1A044 1A052
1B053 1B045 1B041
1B030
1A049
1A116
1A033 1A043
1A107 1A101 1A097
1A112
1A091 1A077 1A071 1A067 1A061
1A076 1A064 1A086 1A100 1A104
1A120
1B129
1B044 1B040 1B052
1C053 1C057 1C045 1C041
1B076 1B068 1B064
1B065
1B098
1B090 1B084
1B087
1C129
1B110 1B120 1B124 1B104 1B100
1B113 1B101 1B121 1B125
1B133
1C020 1C052 1C044 1C038 1C030 1C064 1C076 1C110 1C100
1C105 1C111
1C120
1C121 1C125
1C132
1
B
0
8
2
1
B
0
9
2
1
B
0
9
6
(SITUATIE PER 24-01-12. WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN)
F
E
D
C
B
A
PINK ROCCADE
TERRAS
DOMOTICA
PLEIN
INNOVATIE
PLEIN
CARE
PLEIN
IHE
TERRAS
ENTREE
HAL 1
TERRAS
EXHIBITORS
LOUNGE
ORGANISATIE
KANTOOR
MEDIA
CORNER
INFOTHEEK
INTERNET
LOUNGE
TERRAS
HALPLATTEGROND ZORG&ICT
HAL 11 HAL 12 HAL 10
HAL 9
HAL 8 HAL 7
ENTREE OOST
HAL 4 HAL 3
HAL 2
HAL 1
ENTREE WEST
TERRAS
CARE PLEIN
INFOTHEEK INTERNET LOUNGE
MEDIA CORNER
INNOVATIEPLEIN
PINK ROCCADE TERRAS
IHE: HT ZORGVERBINDINGSCENTRUM
DOMOTICAPLEIN
De standnummers zijn als volgt opgebouwd:
halnummer.pad.standnummer
dus 1A067 = hal 1, pad A, standnr. 067
21st Century
Informatics 01.E111
ACF Software /
Branch SolutionsBV 01.D107
A&C Groep 01.A112
Adapcare B.V 01.F101
AdCase BV 01.C053
Aexis-Medical 01.E051
AFAS Software 01.E030
Agfa-Gevaert B.V. 01.E090
Alert Life Sciences
Computing BV 01.D060
Alphatron Medical
Systems B.V. 01.B053
Ansul
Brandbeveiliging 01.F108
Arcade ICT B.V. 01.E040
Aspect | ICT 01.F106
Atus B.V. 01.F105
Ayton B.V. 01.E072
Barco 01.A104
BCT 01.E035
Beldico B.V. 01.F111
BEWATEC
Kommunikationstechnik
GmbH 01.F018
BIS Bedrijfs Informatie
Systemen B.V. 01.B125
CarePoint
Nederland B.V. 01.C015
Cegeka
Nederland B.V. 01.E016
Centric IT Solutions 01.D086
ChipSoft B.V. 01.B010
CIS healthcare 01.A061
CM2000
Nederland B.V. 01.A067
CompLions B.V 01.C044
Conclusion ICT
Projects BV 01.B124
Cormel IT Services 01.E043
Curavista BV 01.E100
Dagschema.Info 01.E112
Dalosy 01.D034
Dataplus
Netherlands BV 01.F043
De Heer
Medicom B.V. 01.C076
De Heer Software 01.E030
De ISM-methode 01.D045
Drger Medical
Netherlands B.V. 01.F113
Dyzle
Operations B.V. 01.C017
E.Novation 01.D072
Epic Europe 01.C064
Erasmusbrug B.V. 01.E128
Ergotron 01.C125
E-Script DWS 01.F093
Forcare BV 01.C045
Forehand
Netwerken B.V. 01.A040
Formex-Medical B.V. 01.C111
Fysicon Medical
Technology B.V. 01.D031
G2 Speech B.V. 01.E050
HPS ICT &
Mobile Solutions 01.A052
I3 Groep 01.D111
IDB Groep 01.B100
I-FourC 01.C020
IGCN
Automatisering bv 01.B045
IGEL Technology
GmbH 01.E031
IHE Nederland 01.E060
Impulse Info
Systems B.V. 01.C110
Infent B.V. 01.E098
Infoland B.V. 01.E076
Infotheek 01.C041
Integral Knowledge
Utilization B.V. 01.F098
InterSystems
Benelux 01.E122
Intus
01.C011 iSOFT,
a CSC Company 01.D076
Itension bv 01.C057
IT Oost
Nederland BV 01.E010
Kannegieter
Electronica B.V. 01.D104
KPN 01.B076
KT International
Solutions BV 01.F040
Lancom B.V. 01.E124
Lexmark
International B.V. 01.C132
Lievestro Software 01.E051
LogicalXL BV 01.D064
Logis
Informatisering BV 01.D125
ManualMaster 01.E121
De Heer Medicom is al meer dan 35 jaar actief in de gezondheidszorg en
ontwikkelt slimme en intelligente systemen voor de langdurige
gezondheidszorg. Deze systemen waken over het welbevinden van
clinten in ziekenhuizen en zorginstellingen (intra- en extramuraal) en
ondersteunen de zorgmedewerkers in hun dagelijkse gang van zaken.

Om u kennis te laten maken met onze laatste nieuwe ontwikkelingen van zorgcommunicatiesystemen,
nodigen wij u graag uit op stand 01.C076 tijdens de Zorg & ICT.
www.deheermedicom.nl Wij zien u graag op onze stand 01.C076
Dataplus aanwezig op zorg en ict beurs!
Dataplus is volledig gespecialiseerd op software
licenties modellen en hebben prijsafspraken
gemaakt met fabrikanten. Dataplus is de
beheerder van de software contracten van
Microsoft voor de NVZ, GGZ, Actiz en VGN.
Ontmoet ons en Vmware, Symantec en AppSense
op stand F043 om bij te praten over de on-
twikkelingen op ICt
www.dataplus.nl
www.mortara.nI
Wij zien u graag op onze stand 01.B104
Diagnostische ECG opIossingen
DICOM Standaard
ECG
Holter
Ergometrie
Monitoring
Telemetrie
Data Management
Ambulante Bloeddrukmeting
ManualMaster 01.E121
MCH+ B.V. 01.A043
McKesson
Nederland B.V. 01.B052
Medicore 01.B064
Metro 01.D124
MI Consultancy BV 01.A100
Microsemi
Corporation 01.E106
Minkels B.V 01.D110
Monaco BV 01.C038
Mortara
Instrument B.V. 01.B104
Motiv 01.B121
Multrix Benelux B.V. 01.D107
NEC Unied
Solutions 01.B030
Nedap Healthcare 01.E020
NetSourcing 01.B110
NextiraOne
Netherlands BV 01.F055
Nictiz 01.F032
Niko Projects BV 01.B087
NovaData 01.D011
OGD ict-diensten 01.D057
Oldelft Benelux B.V. 01.E110
OmniCard B.V. 01.F094
Ooperon B.V. 01.A116
ORTEC B.V. 01.E030
Ortus Group BV 01.E042
Panasonic
Toughbook Benelux 01.F014
Performation B.V. 01.E104
Performation ZIP (zorg Initiatief
Partner) 01.E104
Philips Healthcare 01.C120
PinkRoccade
Healthcare BV 01.A030
PlanningIT BV 01.B044
PQR B.V. 01.D050
Pro Systems
International b.v. 01.E125
Qforce 01.F048
Qmatic Holland B.V. 01.D030
Qurentis B.V. 01.F090
Qurius NederlandBV01.D042
RAET B.V. 01.D037
RAM Infotechnology01.C105
Reed Business bv 01.A091
Regas B.V. 01.B113
Reware B.V. 01.A071
SDB Groep BV 01.C121
Seneca BV 01.B040
Siemens
Nederland N.V. 01.C016
Simac Healthcare 01.D021
Smart Homes 01.A064
St. Antonius Ziekenhuis,
Afdeling ICT 01.F103
Stichting
Digitalezorg.NL 01.F115
Storagedata BV 01.D017
TCM 01.B082
Techxx 01.B065
TeleSpectrum
TelecommunicatieBV01.B068
The Beagle Armada 01.D100
TOPdesk 01.C030
Topicus Zorg BV 01.A044
TTS Technology To
Serve 01.F060
Tunstall Healthcare 01.C100
Ultimo Software
Solutions BV 01.B041
UNIT4 01.C052
Van Dorp Zorg
en Welzijn 01.A077
VCD IT Groep 01.B101
Verkerk Service
Systemen 01.A076
Verklizan B.V. 01.D020
Vilans 01.F072
VIR e-Care Solutions 01.A086
VitalHealth Software 01.D121
Vodafone HQ 01.F065
Winvision 01.E086
Zorgplus Systemen 01.B120
13
Nummer 5
14 maart 2012
Plattegrond & standhouders
De afdeling Kindergeneeskunde van het
Kennemer Gasthuis in Haarlem houdt,
samen met Brijder Jeugd, een alcohol-
spreekuur voor jongeren. Dit spreekuur is
bedoeld voor tieners die door overmatig
alcoholgebruik in het ziekenhuis terecht
zijn gekomen, n voor hun ouders.
Tijdens het spreekuur komen zowel de medi-
sche als psychosociale aspecten van alcohol-
gebruik bij jongeren aan bod. In het Kennemer
Gasthuis zijn in 2010 veertien jongeren op de
SEH beland door overmatig alcohol gebruik.
In 2011 waren dat er 22. Een zorgelijke ont-
wikkeling vindt kinderarts Anath Oren, want
te veel alcohol is erg slecht voor de ontwik-
keling van het jonge brein. Alle jongeren die
met een alcoholvergiftiging binnenkomen op
de SEH krijgen een vervolgafspraak op de poli
Kindergeneeskunde voor een tweede gesprek.
Tijdens dat gesprek zijn zowel de kinderarts
als een preventiemedewerker van Brijder Jeugd
aanwezig.
14 Patintenzorg
Nummer 5
14 maart 2012
Kinderen die in het ziekenhuis een onder-
zoek of vervelende behandeling moeten
ondergaan, krijgen op dit moment vaak
een roesje om ze rustig te houden. Uit
promotieonderzoek van de Universiteit
Maastricht blijkt dat de veiligheid van deze
procedure ondermaats is en vaak ook niet
eectief, waardoor medische verrichtingen
onnodig vaak falen of oncomfortabel zijn.
De grote meerderheid van de Nederlandse
kinderartsen is bang voor complicaties bij
het roesje. Terecht: in twee gevallen leidde
het roesje de afgelopen jaren tot het overlij-
den van een kind. Kinderarts-intensivist Piet
Leroy van het Maastricht UMC+ bracht voor
zijn proefschrift niet alleen de problemen in
beeld, maar ontwikkelde samen met collegas
ook een nieuwe richtlijn die inmiddels erkend
is als landelijke standaard in Nederland. De
medische term voor het roesje is Procedurele
Sedatie en/of Analgesie (PSA). De vraag naar
kwali tatief hoogstaande PSA bij kinderen
neemt toe, enerzijds omdat er steeds meer
belastende onderzoeken en behandelingen
bij kinderen worden toegepast, en ander-
zijds omdat een pijn- en stressarme zorg voor
kinderen steeds belangrijker wordt gevonden
in de westerse samenleving. Op dit moment
wordt PSA bij kinderen meestal uitgevoerd
door artsen die daar niet speciek voor zijn
opgeleid. Dit kan leiden tot onveilige omstan-
digheden. Na het toedienen van een roesje
daalt het bewustzijn, soms tot het niveau van
een narcose, en soms kan daarbij de adem-
haling van het kind in het gedrang komen,
zonder dat de arts het tijdig in de gaten
heeft. Een gewone narcose is vaak een veili-
ger en doeltreffender alternatief, maar door
het gebrek aan anesthesiologen en geschikte
ruimtes voor het toedienen van een narcose, is
dat tot nu toe ook de oplossing niet.
In opdracht van de Inspectie van de Volks-
gezondheid, de Nederlandse Vereniging voor
Anesthesiologie en de Nederlandse Vereniging
voor Kinder geneeskunde heeft een werkgroep
onder leiding van Leroy een nieuwe richtlijn
opgesteld voor PSA. De richtlijn werd recent
door de belangrijkste wetenschappelijke ver-
enigingen geautoriseerd, waardoor kinderen
in het ziekenhuis vanaf 2012 meer veiligheid,
minder pijn, minder angst en meer comfort
zullen ervaren.
Zorgverlening
gaat digitaal
Alcoholspreekuur
voor jongeren
Meerderheid van
kinderartsen is bang
voor complicaties
bij roesje
Alternatief voor
roesje bij kind
De vraag naar het roesje neemt toe, onder meer omdat een pijn- en stressarme zorg voor kinderen steeds belangrijker
wordt gevonden.
Anders omgaan met spina bida
In Nederland bestaat een onjuiste en
onterecht negatieve beeldvorming rond-
om kinderen met een open ruggetje. Tot
op heden werd aangenomen dat sommige
babys met een zeer ernstig open ruggetje,
of spina bida, ondraaglijke en onbehan-
delbare pijn lijden. Onderzoekers, onder
andere drs. Rob de Jong van het Erasmus
MC - Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam,
vinden die beeldvorming onterecht.
De Jong: Gezien de wetenschappelijke
publi caties in het recente verleden over spina
bida en de nadruk die daarbij lag op het
ondraaglijke en onbehandelbaar lijden, lijkt
er in Nederland nog steeds sprake te zijn van
een onjuiste en onterecht negatieve beeld-
vorming rondom kinderen met een spina
bida. Medisch is die beeldvorming niet te
onderbouwen. In een eerdere publicatie
werd bijvoorbeeld gesteld dat kinderen met
een zeer ernstig open ruggetje meestal tot geen
enkele vorm van communicatie in staat zijn,
noch verbaal, noch non-verbaal, maar wel
in alle gevallen ondraaglijk lijden. De Jong:
Het is onduidelijk waarom een derge lijke
onjuiste beeldvorming gecreerd is. Juiste
voorlichting aan (aanstaande) ouders is van
wezenlijk belang bij het nemen van beslui-
ten voor hun kind. Een andere aanbeveling
die De Jong c.s. doen betreft het Groninger
Protocol. Indien artsen zich aan het protocol
houden, wordt geen straf vervolging ingesteld
bij levensbeindiging van pasgeborenen.
Volgens het protocol moet er onder andere
sprake zijn van uitzichtloos en ondraaglijk
lijden. De Jong: In het geval van een spina
bida blijkt uit ons onderzoek dat dit lijden
veel minder zwaar is dan werd aangenomen.
Dat schept de verplichting het Groninger
Protocol opnieuw te toetsen.
Mxima Medisch Centrum (MMC) in Eind-
hoven/Veldhoven werkt digitaal. De ge-
gevens van de patinten worden opgesla-
gen in een dossier dat door zorgverleners
binnen MMC is te raadplegen.
Na drie jaar hard werken is MMC erin ge-
slaagd de volledige zorgverlening te digitali-
seren. Grote voordeel: de patint hoeft zijn
verhaal nog maar n keer te vertellen. In het
digitale dossier worden alle poli bezoeken,
laborato riumaanvragen en recep ten bijgehou-
den. Ook het medisch en het verpleegkundig
dossier zijn onderdeel van het digitale dossier.
Nicolette Verduin, programma manager,
licht de voordelen toe: Onze zorgverleners
kunnen nu elk moment van de dag het vol-
ledige dossier inzien. Patinten merken
die voordelen ook. Zij hoeven niet telkens
dezelfde vragen te beantwoorden als ze bij
een andere specialist komen of worden op-
genomen. Bovendien hebben we meer inzicht
in de prestatie- indicatoren die we aanleveren
bij bijvoorbeeld de Inspectie voor de Gezond-
heidszorg.
Onverwachts een schrikkelbaby
Op woensdag 29 februari om 8.41 uur hebben trotse ouders Teunisse een schrikkelbaby gekregen. De bevalling vond
plaats in een kraamsuite van het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam. Deze bijzondere geboortedatum kwam nogal
onverwachts, omdat het kindje drie weken te vroeg is geboren. Hierdoor had het op de dag van geboorte nog geen
naam. Het kindje is gelukkig helemaal gezond en weegt 2580 gram. Dat wordt lekker makkelijk met de verjaardag
van onze kleine, die hoeven we maar n keer in de vier jaar te vieren, grapte de gelukkige moeder.
ZGT (met ziekenhuizen in Almelo en
Hengelo) gaat bekijken hoe de activitei-
ten van het huidige Zotel kunnen worden
beindigd of elders binnen ZGT een plaats
kunnen krijgen.
Bij het zoeken naar bezuinigingsopties voor
een sluitende begroting 2012 zijn alle onder-
delen van ZGT tegen het licht gehouden,
ook het Zotel. Het Zotel, opgericht in 1994
voor gasten die op afroep medische en ver-
pleegkundige zorg krijgen, is de afgelopen
tijd verliesgevend geweest. Om de zorg ook
op termijn betaalbaar te houden, zoekt ZGT
naar mogelijkheden om te besparen zonder
dat er aan de kwaliteit en continuteit van de
directe patintenzorg wordt getornd. Daarbij
komt dat de formule van het Zotel (bij de start
innovatief en nieuw) inmiddels achterhaald
is. Vele partners hebben varianten ontwikkeld
waardoor de concurrentie is toegenomen. In
deze tijd is een Zotel binnen de muren van het
ziekenhuis geen pre.
Geautomatiseerd
laboratorium
Onderzoek naar
Zotel ZGT
Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede start
met de vervanging van de apparatuur in
zijn laboratoria. Met de nieuwe apparatuur
kunnen de drie laboratoria van het zieken-
huis het overgrote deel van het routine-
onderzoek automatisch doen.
Dit levert tijdswinst op waardoor onderzoeks-
uitslagen voor medisch specialisten en huis-
artsen eerder bekend zijn. Tachtig procent
van de routinebepalingen kan met de nieuwe
apparatuur automatisch worden gedaan. Op
dit moment is er losse apparatuur voor alle
verschillende routine bepalingen. Er zijn bij-
voorbeeld verschillende apparaten voor het
bepalen van het cholesterolgehalte, de bloed-
suikers, de medicijn spiegel en het aantonen
van infecties. Deze losse apparatuur wordt
vervangen door n groot systeem, een soort
lopende band. De laboratoriummedewerker
plaatst het bloedbuisje op het systeem. De
kleur van de dop en de barcode geven aan
welke onderzoeken nodig zijn. Binnen maxi-
maal een uur heeft het buisje het hele traject
doorlopen en zijn de uitslagen bekend.
Jaarlijks worden in Nederland meer dan
100.000 mensen opgenomen na een hart-
infarct of voor een hartoperatie of een
preventieve dotterbehandeling. Minder
dan een derde daarvan krijgt hartrevali-
datie, blijkt uit onderzoek van de afdeling
Klinische Informatiekunde van het AMC, de
Nederlandse Vereniging voor Cardiologie
en Achmea.
Door hartrevalidatie daalt de sterftekans van
hartpatinten, stijgt hun kwaliteit van leven
en vermindert het risico op een nieuw hart-
infarct of een nieuwe ziekenhuisopname.
Belangrijke redenen voor het geringe aantal
patinten dat revalideert zijn problemen bij
doorverwijzing en gebrek aan geld voor de
nood zakelijke uitbreiding van hartrevalida-
tiecentra. Hart revalidatie leidt tot circa dertig
procent minder sterfgevallen door hartpro-
blemen en fors minder zorgkosten. Toch
doorloopt minder dan n op de drie hart-
patinten (28,5 procent) na ontslag uit het
ziekenhuis een hartrevalidatietraject. Dit blijkt
uit een artikel dat verscheen in het European
Journal of Preventive Cardiology. Een ge-
miste kans, aldus Roderik Kraaijenhagen, n
van de auteurs van het artikel en voorzitter van
de commissie voor Cardiovasculaire Preventie
en Hartrevalidatie van de Nederlandse Vereni-
ging voor Cardiologie.
Hartrevalidatie spaart levens. Het maakt hart-
patinten actiever, gezonder en zekerder en
ze keren eerder terug in het arbeidsproces.
Onderzoekleider Niels Peek van het AMC:
Het is relatief goedkope zorg die veel ellende
kan voorkomen. Dat maar een gering aantal
patinten hartrevalidatie krijgt, heeft verschil-
lende oorzaken. Uit eerder onderzoek was
al bekend dat de doorverwijzing vanuit de
kliniek beter kan. Alle patinten zouden na
een infarct of operatie bij ontslag automa-
tisch een intakeafspraak voor de hartrevali-
datie moeten krijgen. In de praktijk gebeurt
dat niet; sommige instellingen werven actief
patinten aan het bed maar andere helemaal
niet. Nu is ook gebleken dat de afstand tussen
revalidatiecentrum en woonplaats van invloed
is - is die meer dan tien kilometer dan zien
patinten vaak af van deelname. Ook geld
speelt zeker een belangrijke rol. Door beper-
king van budgetten in de gezondheidszorg is
uitbreiding van het aantal revalidatieplekken
voor hartpatinten wel noodzakelijk maar
niet mogelijk. De Inspectie voor de Gezond-
heidszorg noemt die situatie onacceptabel
en eist dat veel meer hartpatinten de zorg
krijgen waar zij recht op hebben.
15
Het is relatief goedkope
zorg die veel ellende
kan voorkomen
Patintenzorg
Nummer 5
14 maart 2012
Gebrek nazorg hartpatient
Door hartrevalidatie daalt de sterftekans van hartpatinten, stijgt hun kwaliteit van leven en vermindert het risico op een nieuw hartinfarct of een nieuwe ziekenhuisopname.
Het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam start-
te op 5 maart een Delierunit. De Delierunit
is een speciale verpleegunit binnen de
afdeling Geriatrie voor patinten met een
acute verwardheid. Hier krijgen de patin-
ten intensieve zorg van een verpleegkun-
dige die 24 uur per dag op de unit aanwezig
is voor observatie en begeleiding.
Het aantal hoogbejaarden met verschillende
ernstige aandoeningen groeit snel. Huisartsen
en ziekenhuizen worden daardoor geconfron-
teerd met een toename van het aantal verwar-
de patinten. Een delier belemmert het herstel
en vergroot de sterftekans. Daarnaast ontwik-
kelt zestig procent van de patinten die een
delier hebben doorgemaakt een dementie. Er-
varingen in de Verenigde Staten leren dat deze
aangepaste zorg in een Delierunit effectief en
patintvriendelijk blijkt te zijn. De verwarde
patint ondervindt meer rust en minder angst.
De Delierunit is mogelijk gemaakt door een
nancile bijdrage van Stichting Coolsingel en
Bouwcombinatie Van der Hurk Strukton.
Vlietland Ziekenhuis opent Delierunit
Geriater Nicky Lam (links) en teamleider Annet Hengst openen de delierunit.
De gynaecologen van het Lievensberg
ziekenhuis in Bergen op Zoom zetten sinds
kort de daVinci operatierobot in voor in-
grepen op microchirurgisch niveau. De
geavanceerde robot vertaalt de hand-
bewegingen van de medisch specialist in
kleine, trillingvrije handelingen.
De operatierobot kan worden ingezet bij
vrouwen voor baarmoederverwijderingen, ver-
zakkingsproblemen, baarmoederslijmvlies-
kanker en bij overgewicht. In de toekomst
zijn ook operaties bij vrouwen met eierstok-
kanker mogelijk. De daVinci Robot is een op
afstand bestuurbaar instrument, waarmee zeer
nauwkeurig kan worden gewerkt.
BETER Consortium start een grootschalig
onderzoek naar de invloed van kunst op de
gezondheid.
BETER Consortium is een samenwerkings-
verband van internationale partners uit de
gezondheidszorg, wetenschap en kunst wereld
die samen komen om te onderzoeken of
kunst invloed kan hebben op de gezondheid.
Een helende omgeving heeft een aangetoond
positief effect op het herstel van patinten
en kan dus positief vertaald worden naar
het zorgbudget. Maar welke rol kan kunst
hierin spelen? BETER, de kunst van gezond-
heid onderzoekt de kernvraag: Heeft kunst
effect op de gezondheid? Dat doet men door
de werking van gezonde kunst te vergelijken
met de werking van placebos voor kunst. In
een voor iedereen toegankelijke onderzoeks-
expositie in Medisch Centrum Haaglanden
in Den Haag, wordt het publiek geprikkeld
met vragen over gezondheid, meetbaarheid
en de waarde van (echte) kunst. Voorstellen
voor gezonde kunst, van amateur- of profes-
sionele kunstenaars, zelf vervaardigd of door
anderen, kunnen tot vrijdag 1 mei worden
ingediend via www.beterconsortium.nl/kunst.
BETER is een initiatief van EGBG (Martijn
Engel bregt) in samenwerking met Medisch
Centrum Haaglanden, SKOR | Stichting Kunst
en Openbare Ruimte, TU Delft, GEMAK,
Behring Institute for Medical Research en
Hersencentrum. Kijk voor meer informatie op
www.beterconsortium.nl.
Foetus kleiner
na antidepressiva
Lievensberg zet
daVinci Robot in
Onderzoek kunst
en gezondheid
Als vrouwen tijdens hun zwangerschap in
hoge mate depressieve klachten hebben,
groeit hun baby minder hard dan zou
moeten. Zowel het lichaam als het hoofd
laten dan een groeiachterstand zien.
Vrouwen die als antidepressiva zogenaamde
SSRIs gebruiken, hebben minder depres-
sieve klachten, maar van hun baby groeit het
hoofdje minder snel. Dr. Hanan El Marroun
is wetenschappelijk onderzoeker op de afde-
ling Kinder- en Jeugdpsychiatrie van het Eras-
mus MC-Sophia Kinderziekenhuis. Zij onder-
zocht de relatie tussen SSRI-gebruik en de
groei van de foetus tijdens de zwangerschap.
El Marroun: SSRIs kunnen de placenta
passeren en kunnen de serotoninebalans ver-
storen. Serotonine is belangrijk voor de groei
van het ontwikkelende brein. Dierproeven
hebben al laten zien dat deze verstoring na-
delig kan werken op de ontwikkeling van de
hersenen.
16 Kliniek
Nummer 5
14 maart 2012
Een lm als lerend werkoverleg. Met die
gedachte is ziekenhuis St Jansdal (Harder-
wijk) een samenwerking aangegaan met
het Filmhuis Harderwijk. Er zijn veel lms
die een verhaal vertellen over patinten en
de manier waarop zij en hun dierbaren de
ziekte beleven. Door via de lm te delen
in die beleving ervaren zorgverleners dat
ze een waardevolle bijdrage leveren en
dat het belangrijk is om stil te staan bij de
individuele behoeften van de patint.
Komend jaar worden er in het Filmhuis
voorstellingen georganiseerd die St Jansdal-
medewerkers als lerend werkoverleg gebrui-
ken. Dinsdag 28 februari ondertekenden
het St Jansdal en het Filmhuis een overeen-
komst. Het St Jansdal kent sinds eind 2009
de St Jansdalacademie, die zich hoofdzakelijk
richt op het verbeteren van de bejegening en
communicatie met de patint. In een drie jaar
durend scholingstraject nemen alle mede-
werkers deel, die direct contact hebben met
patinten. Op verschillende manieren wordt
het thema klantgerichtheid aangesneden.
Het uiteindelijke doel is om door kennis, zelf-
reectie en bewustwording de klantgericht-
heid onder medewerkers en medisch specia-
listen te vergroten. Bij iedere voorstelling zal
een deskundige rond het onderwerp aanwezig
zijn, bijvoorbeeld een geriater of een geestelijk
verzorger die een korte inleiding verzorgt en
na aoop aanwezig is bij een nagesprek. Na
elke voorstelling krijgen de cursisten van de St
Jansdalacademie een reectieopdracht.
Bij iedere voorstelling
zal een deskundige rond
het onderwerp aanwezig
Films zetten zorg
aan het denken
Bussman is gespecialiseerd in het realiseren van tijdelijke
en semipermanente accommodatie.
Met name in de hoogwaardige marktsegmenten, zoals de
gezondheidszorg zijn wij heel actief.
Denkt u daarbij bijvoorbeeld aan:
- huisartsenpraktijken (Solo, HOED of AHOED);
- praktijkruimten voor fysiotherapie
- apotheken;
- consultatiebureaus;
- (poli-)klinieken;
- dialysecentra;
- woonvoorzieningen zoals verpleeg-
en verzorgingsinstellingen.
De tijd dat tijdelijke en semipermanente bouw synoniem
stond voor noodgebouwen ligt inmiddels ver achter ons.
Op basis van unitbouw wordt tegenwoordig zeer hoog-
waardige huisvesting gecreerd met als belangrijk
voordeel een zeer grote flexibiliteit. Door de toepassing
van voorzetgevels krijgt het gebouw het door u gewenste
design en een permanente uitstraling.
Wilt u snel aan de slag met een uitbreiding of nieuwe
vestigingslocatie, en wilt u niet wachten tot de tijdverslin-
dende bouwplannen voor nieuwbouw zijn afgerond? Dan
heeft Bussman voor u de oplossing. Met unitbouw kan
binnen enkele weken tijd uw ruimteprobleem opgelost
worden.
Bussman Verhuur BV
IJzerwerf 1
6641 TK Beuningen
T 024-6790100
F 024-6790101
E info@bussman.nl
www.bussman.nl
Thuis in tijdelijke accommodatie
Dinsdag 28 februari ondertekenden het St Jansdal en het Filmhuis een overeenkomst.
Elkerliek maakt gezinssuites
Artist impression van een gezinssuite (S&D Ontwerpers, Amsterdam).
Het Elkerliek ziekenhuis in Helmond start-
te op 27 februari met de verbouwing voor
de gezinssuites. Deze privkamers zijn
bedoeld voor moeders die om medische
redenen na de bevalling in het ziekenhuis
moeten blijven.
In de gezinssuites staat het gezin centraal;
moeder, partner en pasgeboren baby worden
samen verzorgd. Tijdens de verbouwing,
die naar verwachting tot begin juli duurt,
blijft de afdeling Verloskunde & Gynaecolo-
gie gewoon open. Voor een goede binding
tussen ouders en kind is de eerste periode na
de bevalling erg belangrijk. Het is essentieel
dat moeder, vader en pasgeboren baby direct
bij elkaar kunnen zijn en de rust en privacy
hebben om elkaar te leren kennen. Dus ook,
of juist, bij een ziekenhuisbevalling. Vanuit
deze gedachte worden op de kraamafdeling
op locatie Helmond zes luxe gezinssuites ge-
realiseerd: huiselijke privkamers waarin het
ziekenhuis het gevoel van een kraamtijd thuis
nastreeft. Moeder en kind worden als eenheid
gezien; zolang de situatie het toelaat, worden
ze niet gescheiden. De partner mag 24 uur
per dag bij de moeder en pasgeboren baby
blijven.
VUmc stopt met
schrijversproject
Het project Schrijver op de afdeling dat
binnen het VUmc in Amsterdam loopt, is
voorlopig stopgezet. Dat betekent dat de
auteur Ronald Giphart die sinds 6 februari
meeliep met verpleegkundigen en artsen
op de afdeling Cardiologie voorlopig niet
verder gaat.
Vumc wil gezien alle commotie die is ontstaan
rond het RTL-programma 24 Uur: Tussen
Leven En Dood, dat op de SEH van dit zieken-
huis werd opgenomen, opnieuw kijken naar
de voorwaarden waaronder het schrijvers-
project plaatsvindt. VUmc gaat de regels ten
aanzien van het mediabeleid herzien. In af-
wachting daarvan is het enige andere media-
project gestopt. Vooraf wordt met de schrijvers
afspraken gemaakt over geheimhouding en
de privacy van patinten.De schrijvers krijgen
geen inzicht in medische dossiers. Patinten
en bezoekers mogen niet herkenbaar zijn in
een eventuele roman. Door yers en gesprek-
ken wordt op de afdeling de aanwezigheid
van schrijvers toegelicht. Schrijvers volgen ge-
durende een langere periode de zorg in VUmc.
Voorbeelden van eerdere schrijvers in VUmc
zijn Bert Keizer Onverklaarbaar bewoond,
Anna Enquist De verdovers, en Kristien
Hemmerechts Haar bloed. Door de beteke-
nis van de geneeskunde in de samenleving te
onderzoeken kijkt VU medisch centrum verder
dan alleen het uitvoeren van haar kerntaken.
De afdeling Metamedica - waar de vakgebie-
den geschiedenis, losoe, ethiek, antropolo-
gie en sociologie samenkomen - besteedt sinds
1993 aandacht aan de relatie tussen literatuur
en geneeskunde door na te gaan hoe ziekte,
geneeskunde, patinten en medici in romans,
pozie, ervaringsverhalen en lms worden uit-
gebeeld. Binnen het onderwijs geneeskunde is
er een keuzevak literatuur en geneeskunde.
Slingeland Ziekenhuis Doetinchem en
Streekziekenhuis Koningin Beatrix Win-
terswijk hebben besloten de gesprekken
over samenwerking te beindigen.
Het afgelopen jaar hebben de beide zieken-
huizen uitvoerig en diepgaand onderzoek
gedaan naar de mogelijkheden om tot een
verdergaande samenwerking te komen. Deze
verkenning is nauwgezet uitgevoerd en had
als doel de mogelijkheden van samenwerking
tussen medisch specialisten, locatievarianten
en te behalen nancile voordelen te onder-
zoeken. De verdergaande samenwerking zou
een meerwaarde voor de inwoners van de
regio moeten opleveren. De uitkomst van deze
verkenning is dat er momenteel onvoldoen-
de aanwijzingen zijn dat een verdergaande
samen werking ook daadwerkelijk de beoogde
voordelen op zal leveren. De gesprekken over
samenwerking zijn daarom stopgezet. De be-
staande samenwerkingsrelaties op het terrein
van een aantal medisch specialistische func-
ties, het klinisch chemisch en hematologisch
laboratorium, klinische fysica en de nucleaire
geneeskunde blijven gewoon in tact.
Samenwerking
niet zinvol
De locatie Dordwijk van het Albert
Schweitzer ziekenhuis (Dordrecht) krijgt
nog dit jaar een polikliniek, die gespeciali-
seerd is in de diagnose n behandeling van
aandoeningen aan de borst (zoals borstkan-
ker). De bouw van het nieuwe centrum met
de voorlopige naam Breast Clinic is op 29
februari van start gegaan.
Het Albert Schweitzer ziekenhuis heeft nu al
een Mamapoli waar vrouwen (en een kleine
groep mannen) komen met bijvoorbeeld
een vermoeden van borstkanker. Radioloog
Remmert Storm: In de meeste ziekenhuizen
bezoekt een nieuwe patinte eerst de chirurg
bij afwijkingen in de borsten. Bij ons komt
ze eerst bij de radioloog voor het stellen van
de diagnose. Van de 4500 nieuwe patinten
per jaar, kan zon 85 procent direct worden
gerustgesteld na radiologisch onderzoek. Al-
leen bij de overige vijftien procent, de twijfel-
en kwaadaardige gevallen, wordt de chirurg
betrokken. De radioloog bereidt de patinte
dan voor op slecht nieuws. De uitslag krijgt
ze later van de chirurg, die de verdere behan-
deling cordineert. Oncologisch chirurg dr.
Peter Plaisier: Deze route levert een forse
tijdsbesparing op voor patinten en dokters
n veroorzaakt minder ongerustheid voor het
merendeel van de patinten. Wij zijn trots op
de goede samenwerking die wij nu al hebben
tussen radiologen en chirurgen, en ook met de
pathologen-anatoom, oncologen, radiothera-
peuten (bestralingsartsen), plastisch chirurgen
en gespecialiseerde verpleegkundigen. Die sa-
menwerking werpt straks in de Breast Clinic
nog meer vruchten af. In de nieuwe polikli-
niek zal de samenwerking nog gestroomlijn-
der verlopen, aldus Storm en Plaisier, met ook
minder wachttijd tot gevolg voor de patint.
De huidige Mamapoli op Amstelwijck is
vooral een diagnostisch centrum, maar chirur-
gische ingrepen en bestralingen vinden plaats
op Dordwijk. Als straks de Mamapoli met alle
andere betrokken disciplines op n plek zit,
kunnen we sneller en directer overleggen en
elkaar assistentie verlenen.
17 Kliniek
Nummer 5
14 maart 2012
Albert Schweitzer krijgt Breast Clinic
V.l.n.r. bedrijfsleider Radiologie Deni Kraus, radioloog Peter Ophof (in bouwvakkerstenue) en chirurg Peter Plaisier
geven het startsein voor de bouw van de Breast Clinic, door een spandoek op te hangen met een impressie van de
nieuwe poli (foto Frederike Slieker / ASz).
Alle Nederlandse ziekenhuizen verwach-
ten op 31 december 2012 een veiligheids-
managementsysteem (VMS) te hebben.
In 96 procent van alle ziekenhuizen is dit
VMS dan ook al geaccrediteerd of gecerti-
ceerd. Dit blijkt uit een inventarisatie die
het VMS Veiligheidsprogramma onder de
Neder landse ziekenhuizen heeft gehou-
den. Met een VMS leggen de ziekenhuizen
een stevige basis voor het terugdringen
van vermijdbare patintschade.

In ziekenhuizen kunnen patinten onbedoeld

vermijdbare schade oplopen door technische,
organisatorische of menselijke fouten. Fouten
zijn nooit volledig te voorkomen, maar met
een VMS kunnen ziekenhuizen de organisatie
zo in richten dat een risico op het maken van
fouten tijdig wordt opgemerkt en hersteld,
zodat schade voor de patint wordt voor-
komen. Het VMS bestaat uit tien deelgebieden
waarvoor normen zijn vastgelegd. Een belang-
rijke voorwaarde is een veilige en open cultuur,
waarin zorgverleners zich vrij voelen (bijna-)
fouten te melden om ervan te leren. Een ander
belangrijk deelgebied is het leren inschatten
van risicos vooraf. Met de invoering van een
VMS wordt het fundament gelegd om struc-
tureel, concreet, toetsbaar en ziekenhuisbreed
te werken aan veilige zorg voor de patinten.
Met de inventarisatie is ook gevraagd hoe ver
ziekenhuizen zijn met de implementatie van
de tien inhoudelijke themas waarmee de
vermijdbare schade wordt teruggedrongen.
De resultaten laten zien dat in 95 procent
van de ziekenhuizen alle tien de inhoudelijke
themas zijn opgepakt. Bij de andere vijf pro-
cent is dat minimaal acht van de tien themas.
Een groot deel van de ziekenhuizen is zover
dat de verandering in de hele organisatie is
doorgevoerd en de effectiviteit daarvan wordt
gemeten. In de overige ziekenhuizen is men
voorbij de pilotfase, maar is de implementa-
tie zo complex dat zij nog minimaal dit jaar
nodig hebben om de doelstellingen te be-
halen. Tot het einde van het Programma
wordt de voortgang met betrekking tot imple-
mentatie gevolgd. De ziekenhuizen streven ge-
zamenlijk naar veilige patintenzorg door een
certicaat of accreditatie te halen voor hun
functionerende VMS. Vanuit het landelijke
ondersteuningsprogramma VMS Veiligheids-
programma wordt met de inventarisatie de
voortgang in kaart gebracht. De inventarisatie
geeft weer hoe ziekenhuizen hun eigen voort-
gang op de verschillende onderdelen beoor-
delen en in hoeverre zij denken de doelstel-
lingen binnen de gestelde programmatermijn
te behalen. De resultaten van de inventarisatie
voor zowel de VMS als de tien themas zijn in
een graek weergeven. Ze zijn te vinden op
www.vmszorg.nl. Het VMS Veiligheidspro-
gramma heeft naast de eigen inventarisatie het
onderzoeks-instituut EMGO/NIVEL gevraagd
als onafhankelijke partij te onderzoeken wel-
ke resultaten de ziekenhuizen op de themas
halen. Dit onderzoek is gestart in september
2011 en loopt tot en met december 2012. De
resultaten van dit onderzoek worden voorjaar
2013 verwacht.
De resultaten laten zien
dat in 95 procent van de
ziekenhuizen alle tien
de inhoudelijke themas
zijn opgepakt
Met een VMS leggen de ziekenhuizen een stevige basis voor het terugdringen van vermijdbare patintschade.
St. Anna start
renovatie OK
Het huidige OK-complex op de tweede
verdieping van het St. Anna Ziekenhuis in
Geldrop wordt dit jaar volledig en in n
keer gerenoveerd. Om de continuteit van
de OK te kunnen blijven waarborgen, is
gestart met het plaatsen van een complete
OK interim-voorziening van 1800m
2
aan de
achterzijde van het ziekenhuis. Het doel is
om begin 2013 het gerenoveerde OK-com-
plex in gebruik te nemen.
De interim-voorziening wordt in de vorm van
unitbouw geplaatst aan de achterzijde van
het ziekenhuis, met aansluiting op de eerste
verdieping van het ziekenhuis. Het St. Anna
Ziekenhuis huurt het interim OK-complex.
Na gebruik wordt de interim-voorziening nog
zeker door twee andere zorginstellingen in
Nederland gebruikt, wat de kosten voor het
ziekenhuis aanzienlijk heeft gereduceerd. Het
complex bestaat uit twee bouwlagen waarbij
de eerste laag vorige week is aangevoerd en
deze week worden de units voor de eerste ver-
dieping geplaatst. De laatste units, met daarin
de OKs, worden 14 en 15 maart geplaatst,
waarna kan worden gestart met het afbouwen
en inrichten van het complex. Naar verwach-
ting verhuist de huidige OK eind mei naar de
interim-voorziening, waarna de sloopwerk-
zaamheden van de huidige OK starten. Het
doel is om begin 2013 het nieuwe OK-com-
plex in gebruik te nemen.
Ingezonden brief
Bijna-doodervaring
Jaren geleden heb ik een bijna-doodervaring
gehad. Ik lag voor een hernia onderzoek in
het ziekenhuis. Ik ben allergisch voor ver-
schillende narcosemiddelen en verdovings-
middelen. Ik gaf de neuroloog te kennen
dat ik een lijst bij me had waar deze stoffen
op vermeld stonden. Maar toch kreeg ik een
reactie die haast mijn dood liet intreden. Ik
heb hier een ervaring gehad van een serene
rust en waande me zelf in een groot wit licht
waar ik niet weg wilde. Ik was nog niet zo
lang getrouwd, maar dat weerhield me niet
omniet terug te keren. Tochben ik terug ge-
keerd in mijn lichaam, maar ikheb daar iets
achter gelaten en dat is, dat ik mezelf ner-
gens meer aan kan hechten en alles op een
afstand houd, zelfs mijn dierbaren. Het hou-
den van is veranderd in het samen zijn. Het
ergste wat ik vind is dat ik steeds verlang naar
die serene rust, die je hier niet hebt. Ook als
iemand is overleden van mijn familie krijg
ikhet gevoel van jij hebt mogen gaan. Mijn
ouders zijn allebei overleden en zelfs bij
hen heb ik geen rouwgevoel gehad. Zelfs
alles wat ik bezit geeft mij een gevoel van dit
heb ik maar te leen.Het intense houden van
ben ik echt kwijt en dat geeft wel eens een
rotgevoel. Maar waar ik het meeste mee zit is,
dat ze iets van me hebben afgenomen waar
ze vanaf hadden moeten afblijven. Ik hoop
dat ik niet de enige ben met dit verhaal. Ik
heb alles zelf moeten doen zonder hulp. Ik
hoop dat andere mensen met zon ervaring
een goede begeleiding krijgen die recht doet
aan hun ervaring.
H. de J.
VMS voor alle ziekenhuizen
De eerste units worden geplaatst.
18 Advertentie
Nummer 5
14 maart 2012
H
U
G
E
R
E
D
U
C
T
I
O
N
S
!
JUBILEUM WEEK
S
L
E
C
H
T
S
6
D
A
G
E
N
!
M
A
A
N
D
A
G
1
3
F
E
B
R
U
A
R
I
T
/
M
Z
O
N
D
A
G
1
9
F
E
B
R
U
A
R
I
NU 1.500,= INRUIL-KORTING
GRATIS FOOTSTOOL VEEL JUBILEUM VOORDEEL
Springvale Chestereld viert haar 65 Jarig Jubileum met een enorme exclusieve Chestereld Show ! Springvale biedt tijdens deze Jubileum Show U de
mogelijkheid om een Chestereld Suite uit te zoeken tegen een import-prijs, rechtstreeks geleverd vanaf de Springvale fabriek, Springvale laat U mee genieten
van deze feestelijkheden ! Deze originele Engelse Chesterelds worden geleverd met een solide 10 Year Platinum Guarantee !
Minimaal 1.500,= inruilkorting, gratis footstool, gratis bezorging in geheel Europa, kortom proteer van deze 65 Jarige Jubileum Show !
GRATIS BROCHURE ! BEL: 0182-686873 OF KIJK OP WWW.CHESTERFIELD-DC.NL
Openingstijden Jubileum week: Maandag 13 t/m Zaterdag 18 Februari van 10.00 tot 17.00 uur !
Zondag 19 Februari van 11.00 tot 17.00 uur ! Op Woensdag gesloten !
Voor meer informatie kijkt U op www.chestereld-dc.nl of bel 0182-686873
Chestereld Distribution Centre Wachtelstraat 54, GOUDA. Tel 0182-686873
WWW.CHESTERFIELD-DC.NL
CHESTERFIELDS
6
5

Y
e
a
r

e

P
u
r
e

E
n
g
l
i
s
h

Q
u
a
l
i
t
y
19 Advertentie
Nummer 5
14 maart 2012
DFDS Seaways is door de World Travel Awards uitgeroepen tot de beste ferry maatschappij ter wereld.
Uiteraard zijn wij enorm trots op deze onderscheiding en dat willen we graag met u vieren. Om te ervaren
waarom DFDS Seaways is uitgeroepen tot s werelds beste geven wij alle lezers van de Ziekenhuiskrant een
3-daagse MiniCruise cadeau. Zelf reist u voor 88,- euro, en u neemt iemand helemaal gratis mee op deze
fantastische trip naar het veelzijdige Newcastle. Wie neemt u mee?

Wat staat u te wachten?
Stap aan boord en ontdek alle faciliteiten van onze prijswinnende schepen. Zodra de kapitein koers zet richting Engeland
begint uw (mid)weekendje weg. Ga uitgebreid tafelen in n van de drie restaurants, bijpraten in een bar naar keuze, een
gokje wagen in het casino, swingen op live muziek of zak onderuit in de bioscoop. Aan het eind van de avond slaapt u in
uw eigen comfortabele hut. Om deze unieke belevenis compleet te maken ontdekt u op eigen gelegenheid de trendy
stad Newcastle. De stad staat bekend als shopping capital van Engeland en dit is niet voor niets. Wandel door de gezellige
winkelstraatjes of bezoek het grootste overdekte winkelcentrum van Europa.

Ga naar www.dfds.nl/ziekenhuiskrant of bel naar 0255 - 546 666 (o.v.v. boekingcode: ZHK12)
voor meer informatie over deze MiniCruise naar Newcastle.
L
E
Z
E
R
S
A
A
N
B
I
E
D
I
N
G
G
r
a
t
i
s

M
i
n
i
C
r
u
i
s
e
www.readspeaker.com
Geef uw website een stem
Zodat uw gebruikers kunnen
naar wat u te zeggen hebt!
luisteren
ReadSpeaker voegt spraak toe aan uw
online content, op PC en mobiel
ReadSpeaker
Dolderseweg 2A
3712 BP Huis ter Heide Tel: 030-692 4490 | nederland@readspeaker.com
WORDEN UW PATINTEN GASTEN?
,
12 5YEARS
Parkeerservice
Golfkarservice
Thuisbrengservice
Gastheren / vrouwen
Ontslagbegeleiding
met mantelzorg
t Jeeves BV t T 010 43 33 921
t Steupelstraat 40 t I www.jeeves.nl
t 3065 JE Rotterdam t E info@jeeves.nl

De zorg wordt steeds competitiever. Om
patinten loyaal aan uw ziekenhuis te laten
zijn, moet u hun verwachtingen overtreffen.
Jeeves is met haar unieke diensten reeds
veertien ziekenhuizen dagelijks van dienst.
Deze diensten worden geheel onder hun
eigen vlag aangeboden, zonder dat het
ziekenhuis er omkijken naar heeft. Wilt u
weten wat Jeeves voor uw ziekenhuis kan
betekenen? Ga naar Jeeves.nl of neem con-
tact met ons op: 010-4333921.
Download nu de app!
20 Advertentie
Nummer 5
14 maart 2012
ZOEKT:
VOOR ZZPERS IN DE ZORG
QAREWORKPARTNERS
Verpleegkundige/Verzorgende IG
Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5 of verzorgende IG?
En ben je op zoek naar een afwisselende baan in de zorg?
Neem dan eenseen kijkje op onze vernieuwde website:
www.care4care.nl
Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende arbeidsvoorwaarden!

Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?
eI vccr infcrmatie B reserveren:
Laura FuykschoI U182 - 322 /56
1
4
m
e
i
2
0
1
2
1
4
m
e
i
2
0
1
2
Alle verpleegkundigen
in het zonnetje!
SpecIal In de edIIIe van 5 meI,
IerugblIk op 23 meI
Het Albert Schweitzer ziekenhuis (Dor-
drecht) verzorgde op 13 en 14 maart
twee theaterworkshops om zorgverleners
beter te leren omgaan met laaggeletterde
patinten (mensen die zo beperkt lees- en
schrijfvaardig zijn, dat zij gezondheids-
informatie heel moeilijk kunnen toepas-
sen). Het gaat hierbij om maar liefst een op
de elf Nederlanders, jong en oud, voor het
merendeel autochtoon.
Die groep loopt risicos, bijvoorbeeld door
het niet of slecht opvolgen van instructies, het
verkeerd gebruik van geneesmiddelen, of het
onvoorbereid verschijnen voor een onderzoek
of opname, zegt adviseur patintencommuni-
catie Jacqueline Blase. Ook kunnen ze vaak
formulieren niet goed invullen. Tegelijk zijn
zij meesters in het verbergen van hun handi-
cap met de meest uiteenlopende smoezen, tot
aan een mitella toe, om maar nergens iets te
hoeven opschrijven. De afdeling Communi-
catie van het ASz heeft de indruk dat zorgver-
leners zich onvoldoende bewust zijn van het
probleem. Blase: Doordat laaggeletterden
het zo goed verbergen, begrijpen verpleeg-
kundigen, artsen of poli-assistenten vaak niet
waarom die ene patint altijd maar weer te
laat is, of niet op de goede dag komt, of de
gevraagde spullen niet bij zich heeft, of geen
logboekje heeft bijgehouden, enzovoort.
Terwijl het echte probleem is: ze konden het
niet, of snapten het niet. Leden van theater-
gezelschap MAERzorg en echte laaggeletterden
zetten tijdens de workshops de problemen
uiteen en bieden handvatten om hierop in te
haken. Ook heeft de afdeling Communicatie
een voorlichtingscampagne binnen het ASz
op touw gezet. In het kader hiervan ging een
bonte stoet vreemd uitgedoste medewerkers,
vergezeld door bestuurder John Taks, onlangs
onverwacht naar polis en verpleegafdelingen
om gesprekjes aan te knopen met medewer-
kers. Zij schatten bijna allemaal het aantal
laaggeletterden in Nederland veel te laag in.
De stoet had smoezenkijkdozen bij zich, met
als thema de excusen waarvan patinten zich
bedienen: Ik heb hoofdpijn, Ik heb mijn lees-
bril niet bij me, enzovoort. De herkenning was
groot: Het ASz roept in patinteninformatie
de mensen op om eerlijk uit te komen voor
hun beperking en er hulp bij te vragen, omdat
dat veiliger is voor iedereen.
21
De Medisch Specialisten Registratie Com-
missie (MSRC) van de KNMG heeft de vak-
groep Chirurgie van het Flevoziekenhuis in
Almere de erkenning verleend voor het op-
leiden van arts-assistenten tot chirurgen.
De erkenning is een belangrijke mijlpaal in
de ambitie van het Flevoziekenhuis om een
groot opleidingsziekenhuis te worden.
Dit heeft een grote impact op het Flevo-
ziekenhuis, legt chirurg en opleider Paul
Verbeek uit. De vakgroep Chirurgie is een
grote vakgroep en de erkenning van de
chirurgische opleiding is een voorwaarde
om een aantal andere opleidingen binnen te
halen, zoals voor de vakgroepen Maag-, Darm-
en Leverziekten en Orthopedische Chirurgie.
De opleidingserkenning voor Chirurgie geldt
in eerste instantie voor twee jaar en betreft het
algemene deel van de opleiding en de differen-
tiatierichtingen gastro- intestinale chirurgie
(chirurgische behandeling van maag-, darm-
en leveraandoeningen) en chirurgische onco-
logie (chirurgische behandeling van kwaad-
aardige tumoren).
De nauwe samenwerking tussen de afdelingen
Chirurgie van het AMC en het Flevozieken-
huis, sinds november 2009 in een chirurgische
alliantie, heeft een belangrijke rol gespeeld in
het verkrijgen van de erkenning. Deze samen-
werking heeft voor een kwaliteitsslag gezorgd
in het Flevoziekenhuis. AMC-patinten die
niet per se naar een universitair medisch cen-
trum hoeven, komen in aanmerking voor
behandeling in Almere. Patinten kunnen
daardoor sneller geopereerd worden en in
het AMC ontstaat meer ruimte voor complexe
operaties. Bovendien doen de chirurgen in het
Flevoziekenhuis veel ervaring op in bepaalde
operaties. Daarbij geldt hoe meer operaties,
hoe hoger de kwaliteit. Het Flevoziekenhuis
is al een breed opleidingsziekenhuis. Op dit
moment bieden zes vakgroepen een erkende
opleiding tot medisch specialist: naast Chirur-
gie zijn dat Interne geneeskunde, Gynaecolo-
gie, Kindergeneeskunde, KNO (keel-, neus- en
oorheelkunde) en Dermatologie.
Directeur Cor Calis overhandigt bloemen aan chirurg en opleider Paul Verbeek en feliciteert de vakgroep met het prachtige resultaat.
Laaggeletterdheid leeft in Albert Schweitzer ziekenhuis
Dit heeft een
grote impact op het
Flevoziekenhuis
Werken in de Zorg
Nummer 5
14 maart 2012
Opleiding Chirurgie erkend
Bent u net zo
veelzijdig als Vrian?
Voor de regio Gelderland zoeken wij:
Verzorgenden
(niveau 3)
www.verian.nl
Interesse? Kijk op
ASz-bestuurder John Taks laat een verpleegkundige en een poliassistente in een smoezenkijkdoos kijken, links twee
leden van de bonte karavaan (foto Frederike Slieker).
Verlangens
Ze kwamen samen en eenmaal gezeten keken
ze elkaar aan wie het gesprek zou beginnen.
Hij trapte af en klaagde dat zijn vrouw te
weinig zin in seks had en of dat niet aan de
hormonen lag. Ik wist wat ik in ieder geval
net moest doen: vragen wat hij onder weinig
verstond. Het antwoord zou namelijk niet uit-
maken. Zelfs als hij twee keer per dag weinig
zou vinden, dan nog. Het was niet aan mij
daarover een oordeel te vellen. Wat ik hem
wel vroeg was of hij wist waar zij geen zin in
had. Nou gewoon, in seks, zei hij. En waar
zou zij wel zin in hebben? Nou gewoon,
nergens in, zei hij dit keer wat gerriteerd.
Het leek hem allemaal volslagen logisch. Zij
zat al wat zuchtend zijn antwoorden aan te
horen. Dokter, ik heb heus wel eens zin in
seks hoor. Maar hij wil alleen maar dat ene
en het liefst een paar keer per week. En voor
de rest haalt hij mij nooit aan en zegt hij nooit
wat. Ze waren in een klassieke patstelling ge-
komen. Hij wilde seks en zij wilde intimiteit.
Beide partners voelden zich tekortgedaan en
hielden zich vast aan hun eigen eis. Elk vond
dat de ander maar moest veranderen en op het
uitblijven daarvan volgde straf: geen seks of
geen intimiteit. De oplossing lag in het niet
langer afhankelijk zijn van wat de ander te
bieden heeft. Hij moest leren zijn eigenwaarde
te ontlenen aan zichzelf en niet aan de eenzij-
dige voldoening van penetratie. Ook zij moest
leren haar eigenwaarde te ontlenen aan zich-
zelf en niet aan de voortdurende bevestiging
door hem. Een goed seksleven is gebaat bij
autonomie van beiden. Ver-
schil in seksueel verlangen
gaat bijna nooit over seks
of over hormonen.
Peter Leusink, huisarts
www.dehuisarts.info
Column
Ver-
n
Talentenbank voor
vier ziekenhuizen
Vier topklinische ziekenhuizen startten
een gezamenlijke talentenbank voor
perso neel; de Talenten Management Bank
genaamd.
Met dit initiatief spelen de ziekenhuizen in
op de krapte op de arbeidsmarkt zoals op het
gebied van gespecialiseerd verpleegkundigen,
staf- en management functies. De Talenten
Management Bank biedt medewerkers de
mogelijkheid om kennis en ervaring op te
doen door ook in andere ziekenhuizen te
werken waardoor ze voor de betrokken orga-
nisaties behouden blijven. De talentenbank
wordt gevormd door het Amphia ziekenhuis
in Breda/Oosterhout, St. Elisabeth Ziekenhuis
in Tilburg, Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den
Bosch en het Mxima Medisch Centrum in
Eind hoven/Veldhoven. Andere ziekenhuizen
kunnen zich ook bij het initiatief gaan
aansluiten.
Importeur van
gespecialiseerde medische
kwaliteitsproducten
www.logimedical.nl
V E RS CHI J NT GRAT I S T WE E WE KE L I J KS OP WOE NS
Uw advertentie in
de Ziekenhuiskrant?
Anneke de Pater (0182) 322 451
Bram van Boven (0182) 322 456
Laura Fuykschot (0182) 322 456
www.deziekenhuiskrant.nl
Gratis proberen? Ga naar www.haccpelearning.nl
en vraag de proefcursus aan.
Online cursus HACCP
voor Zorg & Welzijn!
NIEUW!
2011 2011
Agenda
Overzicht
Reserveer nu
uw plaats in
de bijlage.
Bel voor meer informatie:
0182 - 322 456
22 Agenda
Nummer 5
14 maart 2012
VERSCHIJNT
WOENSDAG
28 MAART
ZZZVOHFKW]LHQGHQNUDQWQO
D
E Sl chtziendenkrant
Inspirerend en leerzaam netwerkevenement voor ambitieuze
vrouwelijke leiders in de Zorg. Met als motto Verbinden van care,
cure en hun stakeholders in het belang van de clint en patient.
Plus:
Inzichtgevende presentaties en masterclasses rond het thema
Presentatie en Performance
Kennis delen en sparren op niveau
Thematafels en stands met producten en diensten
Netwerken met gelijkgestemden
Congres
Vrouwelijke Leiders in de Zorg
Voor informatie en aanmelden: www.vrouwelijkeleidersindezorg.nl
Wegens succes herhaald!
19 juni 2012 - Achmea Congrescentrum - Zeist
DRES
Meeting 2012
19 en 20 april 2012
Beach Hotel Noordwijk aan Zee
www.dresmeeting.nl
Donderdag 22 maart
Symposium Anders kijken, leren en doen
Doelgroep: Zorgverleners (artsen, verpleegkundigen, paramedici) en managers van
alle niveaus die zich uitgedaagd voelen Menslievende zorg in praktijk te brengen.
Het gaat niet alleen om ziekenhuizen, maar ook om verpleeg- en verzorgingshui-
zen, GGZ-instellingen, eerste lijnspraktijken en natuurlijk patintenorganisaties.
Locatie: Tilburg, St. Elisabeth Ziekenhuis, aula, vanaf 10.00 uur
Kosten: 150 euro
Informatie en inschrijven: www.liefziekenhuis.nl
Zaterdag 24 maart
Informatiedag NVOG in kader 125-jarig jubileum
Locatie: Ede, De ReeHorts, van 9.00 tot 17.15 uur
Kosten: gratis
Informatie en aanmelden: www.nvog.nl/voorlichting/125 jaar NVOG/Informatie-
dagen voor het publiek
Vrijdag 20 april
Dutch Revascularization and Electrophysiology Summit over Acuut Coronair
Syndroom in Perspectief
Locatie: Noordwijk aan Zee, Beach Hotel, aanvang 8.45 uur
Meer informatie en aanmelden: www.dresmeeting.nl
23 en 24 april, 7 en 8 mei, 30 en 31 mei
Lopen op eieren
Over: Leidinggeven in de zorg. Leidinggeven (op afstand) en aanspreken
op lastig gedrag
Locaties: Eindhoven 23/24 april, Zwolle 7/8 mei en Utrecht 30/31 mei
Organisatie: Tweedaagse workshop, de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
25 april, 9 mei, 4 juni
Pst, heb je het al gehoord?
Over: Minder roddel, meer werkplezier
Bestemd voor: leidinggevenden in de zorg
Locaties: Eindhoven 25 april, Zwolle 9 mei en Utrecht 4 juni
Organisatie: Eendaagse workshop, de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
27 april, 11 mei, 7 juni
Voor jezelf opkomen
Over: Assertiviteit op de werkplek
Bestemd voor: medewerkers in de zorg
Locaties: Eindhoven 27 april, Zwolle 11 mei en Utrecht 7 juni
Organisatie: Eendaagse workshop, de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
26 april, 10 mei, 5 juni
Collegiale feedback
Over: Bejegening en samenwerken
Bestemd voor: medewerkers in de zorg
Locaties: Eindhoven 26 april, Zwolle 10 mei en Utrecht 5 juni
Organisatie: Eendaagse workshop, de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
28 maart in de Ziekenhuiskrant
Voor publicatie mogelijkheden bel: 0182 - 433 456
Visma, de grootste hengelsportbeurs van
Europa biedt ruim 17.000 m
2
hengelsport-
plezier voor jong en oud, voor zowel fer-
vente vissers als recreatieve hengelspor-
ters die zo nu en dan een hengel uitgooien.
Visma 2012 vindt plaats van 22 tot en met
25 maart.
Op de beurs wanen de bezoekers zich langs de
waterkant op de interactieve stekken waar profs
hen de nieuwste technieken bijbrengen. Be-
zoekers kunnen genieten van tal van activi-
teiten, zoals het Pure Fishing Theater, de
Visvijver, de Castingbaan, het Culinaire plein,
productpresentaties, het vakantieplein, prak-
tijkdemonstraties en prijsvragen. Kinderen tot
en met dertien jaar hebben gratis toegang tot
de beurs.
Openingstijden
Donderdag 22 maart: 10.00 tot 22.00 uur
Vrijdag 23 maart: 10.00 tot 22.00 uur
Zaterdag 24 maart: 10.00 tot 17.00 uur
Zondag 25 maart: 10.00 tot 17.00 uur
Kijk voor meer informatie en kaartverkoop
op www.visma.nl.
Op het moment dat zij hoorde dat ze
zeer slechte knien had en protheses
moest, ging Hilde Lumer-Fieten op zoek
naar verhalen van mensen die hetzelf-
de was overkomen. Ze vond ze nauwe-
lijks. Daarom ging ze zelf aan de slag met
www.kniestuk.hyves.nl. Haar blogjes zijn
nu gebundeld in haar boek Jut en Jul; de
belevenissen van twee knietjes.
Hilde Lumer kreeg bij twee knien tegelijker-
tijd een halve knieprothese geplaatst. Het is
een forse ingreep en anderen zullen toch net
als ik willen weten wat je te wachten staat,
zegt ze. Daarom schreef ze haar stukjes op
hyves. Ze lag zelfs met de laptop in het zieken-
huisbed en hield daarna twee jaar lang haar
revalidatiebelevenissen bij. Veel mensen rea-
geerden op haar ervaringen en vroegen haar
ze in boekvorm uit te brengen. Dat heeft ze
nu gedaan. Inmiddels is de vijfde druk van
Jut en Jul verschenen. Hilde Lumer hoopt dat
iedereen die met een knieprothese operatie te
maken krijgt iets aan haar verhaal heeft. In het
voorwoord van het boekje schrijft dr. J.W.H.
Gabrils, orthopeed: Hulde voor Hilde die
scherp, met humor dit toch zeer ingrijpende
en emotionele gebeuren weet te verwoorden.
Zowel voor mensen aan het hoofdeind
(patinten dus) als voor de mensen aan het
voeteneind (werkers in de gezondheidszorg)
is het een zeer leerzaam en leesbaar verslag ge-
worden, hetgeen ik een ieder kan aanraden te
lezen, die met deze ervaring te maken krijgt.
Jut en Jul; de belevenissen van twee knietjes
door Hilde J. Lumer-Fieten is verkrijgbaar in
de boekhandel (ISBN 978-90-817542-0-0) en
rechtstreeks bij de auteur, door tien euro (is
inclusief portokosten) over te maken op
4220787 van Lumer Hoogeveen, onder ver-
melding van de adresgegevens.
23
Service
Nummer 5
14 maart 2012
Visma breekt records
Belevenissen van twee knietjes Impressionisme
De Hermitage Amsterdam toont van
16 juni tot en met 13 januari Impressionis-
me: sensatie & inspiratie.
Onder deze noemer toont men de wereld-
beroemde impressionisten uit de omvangrijke
collectie van het Staatsmuseum de Hermitage
St.-Petersburg in hun context. Topstukken
van baanbrekers als Claude Monet, Camille
Pissarro, Pierre-Auguste Renoir en Alfred Sisley
zijn te zien samen met werk van andere in-
vloedrijke Franse schilders uit de tweede helft
van de negentiende eeuw als Eugne Delacroix
en Jean-Lon Grme. Het contrast tussen de
verschillende kunststromingen is een belang-
rijk aspect van de tentoonstelling. Zo wordt de
sensatie van het impressionisme zichtbaar en
concreet; de stroming die een nieuw tijdperk
zou inluiden. Alle schilderijen, tekeningen
en beeldhouwwerken komen uit de collectie
van de Hermitage St.-Petersburg. Een dergelijk
veelzijdig overzicht uit deze periode is zelden
in Nederland te zien.
Prijswinnaars Crea Weekend
Op 30 en 31 maart en op 1 april vindt het Crea Weekend plaats
in Rijswijk. Veel lezers van de Ziekenhuiskrant deden afgelo-
pen weken een poging daarvoor gratis kaartjes te bemach-
tigen. De volgende personen hebben de kaartjes gewonnen:
Wilma Smit (Numansdorp), Esther Thielemans (Woudenberg),
A. Hoogeboom (Hilversum), M. Renkels (Roosendaal), J. Slin-
gerland (Gouda), H.J. Janssen (Amersfoort), Anja Booister
(Schiedam), Ellen Roorda (Rotterdam), Linda Hage Loontjens
(Terneuzen) en Alba Delgado Beltran (Rotterdam).
Colofon
Uitgever, tevens redactie-adres:
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
F (0182) 322 466
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
Eindredactie:
Marja den Otter
Opmaak en fotograe:
Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@ziekenhuiskrant.nl
Anneke de Pater
Bram van Boven
Laura Fuykschot
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aan-
sprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende
fouten.
Algemene servicevragen:
Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
E info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen
niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in
Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan
leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de
ziekenhuizen.
De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.
Webkrant:
De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.ziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks
actueel medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2012:
Tweewekelijks. Klik op:
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322 456
Maak kans op vrijkaarten
voor Visma
Visma breekt dit jaar records en naast de
grootste en meest complete hengelsport-
beurs van Europa, is Visma ook de langst
bestaande beurs. Wil jij twee vrijkaarten
winnen voor Visma? Beantwoord dan de
volgende vraag:
Voor de hoeveelste keer wordt Visma
dit jaar georganiseerd?
19de keer, 32ste keer of 44ste keer
Mail uw antwoord en adresgegevens voor
21 maart naar info@ziekenhuiskrant.nl en
maak kans op de vrijkaarten.
de IIIusie
l f M w f k k
lange 1iendeweg 78
2801 kk 6euda
{0182J 51 15 74
www.iIIusiegeuda.nI
infe_iIIusiegeuda.nI
/M[XMKQITQ[MMZLQVM]ZQOM
IIVSTMLQVO^IV[aUXW[Q]U[
WV\^IVO[\MVZMKMX\QM[MV
LQZMK\QMZ]QU\M[
24
Nummer 5
14 maart 2012
WELKE M/V ZIT ER TUSSEN
BLOEDDONOR EN PATINT?
EEN PROCESTECHNOLOOG UTILITIES
DIE ZORGT VOOR EEN SOLIDE BASIS.
Sanquin Plasmaproducten maakt een breed assortiment hoogwaardige producten uit bloedplasma.
Deze producten worden in huis bereid. Als Procestechnoloog ben je verantwoordelijk voor de
uitbreiding en het verbeteren van de bestaande Clean Utility-voorzieningen en supportprocessen.
Door je inspanningen draag je bij aan de beschikbaarheid van vaak levensreddende medicijnen.
Ga voor de uitgebreide vacatureomschrijving naar werkenbijsanquin.nl
Sanquin voorziet in Nederland in de behoefte aan bloed en bloedproducten. Sanquin verricht daarnaast wetenschappelijk
onderzoek, bevordert de kennis rond transfusiegeneeskunde en produceert geneesmiddelen uit bloed. Voor wetenschappers,
artsen en specialisten is Sanquin een toonaangevend kenniscentrum.