RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek Primair Onderwijs bij de Governor de Graaff School

Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer Datum schoolbezoek Rapport vastgesteld te

: St. Eustatius : 30HJ : 123987 : 14 november 2011 Tilburg op 14 februari 2012

Inhoud
1 2 3 Inleiding 5 Bevindingen 7 Conclusie en afspraken 10

Pagina 3 van 10

Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 14 november 2011 een onderzoek uitgevoerd op de Governor de Graaffschool in Oranjestad, Sint Eustatius, naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Het betreft een eerste kwaliteitsonderzoek sinds de scholen in Caribisch Nederland op 10 oktober 2010 onder toezicht van de Inspectie van het Onderwijs zijn gekomen. De conclusies van dit onderzoek kunnen daarom worden beschouwd als een eerste integrale beoordeling op basis waarvan de scholen en hun besturen kunnen werken aan het consolideren en borgen van bestaande kwaliteit, alsmede gerichte maatregelen kunnen treffen om geconstateerde tekortkomingen op te heffen. De inspectie zal over een periode van vijf jaar (2011-2016) jaarlijks op alle scholen aspecten van de kwaliteit van het onderwijs beoordelen en de verbeteractiviteiten nauwgezet volgen. Uiterlijk in 2016 zal de school aan alle aspecten van basiskwaliteit moeten voldoen. Toezichthistorie In de aanloop naar de staatkundige verandering van 2010 waarbij Sint Eustatius een bijzondere gemeente van Nederland zou worden, heeft de Inspectie van het Onderwijs in 2008 de kwaliteit van de school onderzocht. Deze was, evenals die van de andere basisscholen in Caribisch Nederland van een significant lager niveau dan in Europees Nederland. Op basis van de doelstellingen van de kwaliteitsagenda voor het onderwijs in Caribisch Nederland en aan de hand van een analyse van de schoolkwaliteit door de in 2011 aan de school toegewezen schoolcoach heeft de school een verbeterplan voor haar onderwijs opgesteld voor de periode 2011-2016. Na de formele aanwijzing tot toezichthouder heeft de Inspectie van het Onderwijs op 24 mei 2011 een kennismakingsbezoek aan de school gebracht. Tijdens dit bezoek gaf de schoolleiding een presentatie van de ontwikkeling van het onderwijs op de school en gaf de inspectie een toelichting op het komende toezicht. Met het onderhavige onderzoek heeft de school voor het eerst sinds lange tijd weer een actuele kwaliteitsbeoordeling van de toezichthouder. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het document De Basiskwaliteit van het Primair en Voortgezet Onderwijs in Caribisch Nederland (Inspectie van het Onderwijs, Utrecht, maart 2011). Dit document sluit aan op het Toezichtkader po/vo 2011. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Hoofdstuk 3 geeft de conclusies en afspraken met de school weer. Onderzoeksopzet Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie de kwaliteit van de volgende kwaliteitsdomeinen: Leerstofaanbod, Onderwijstijd, Schoolklimaat, Pedagogischdidactisch handelen, Zorg en begeleiding, Leerprestaties en Kwaliteitszorg. [1]

[1]

Kwaliteitsdomeinen zoals beschreven in De Basiskwaliteit van het Primair en Voortgezet Onderwijs in Caribisch Nederland, Inspectie van het Onderwijs, Utrecht, maart 2011

Pagina 5 van 10

Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle op de aanwezigheid van het schoolplan bij de inspectie. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen in alle groepen. Een gesprek met de directeur/intern begeleider over de kwaliteit van verschillende aspecten waaronder kwaliteitszorg en leerlingenzorg. Een gesprek met ouders. Een eindgesprek met de directie, een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag en de schoolcoach, na afloop van het schoolbezoek.

Pagina 6 van 10

Bevindingen
In dit hoofdstuk beschrijft de inspectie tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. Per kwaliteitsdomein, met uitzondering van het domein leerprestaties, wordt beschreven hoe de kwaliteit zich verhoudt tot de Nederlandse inspectienormen. Deze bevindingen worden vooralsnog niet weergegeven in de vorm van een score maar in een beschrijving van de aangetroffen kwaliteit. Voor de leerprestaties geldt een andere benadering. Hiervan geeft de inspectie aan of de school naar haar oordeel bij de meest recente opbrengstmeting door middel van landelijk genormeerde toetsen, voldoende vooruitgang heeft geboekt ten opzicht van de beginsituatie (zoals vastgesteld tijdens het eerste inspectieonderzoek in 2008) en ten opzichte van de vorige toetsafname. Een definitieve inspectienormering voor de leerprestaties in Caribisch Nederland wordt nog ontwikkeld. Algemeen beeld Ondanks de inspanningen van directie en team is de staat van het onderwijs op de Governor de Graaff School zeer zorgelijk. Op n kwaliteitsdomein is het onderwijs van voldoende kwaliteit (schoolklimaat) maar het voldoet op de overige domeinen niet aan de kwaliteitseisen die de inspectie daaraan stelt. Er zijn veel tekortkomingen vastgesteld en een aanzienlijk deel daarvan zal niet op korte termijn kunnen worden opgeheven; ze zullen gedurende geruime tijd de nodige inspanningen ter verbetering vergen. Het zwaartepunt van de noodzaak tot verbetering ligt in (de samenhang tussen) de domeinen leerstofaanbod, onderwijstijd, pedagogisch-didactisch handelen en zorg en begeleiding. Inmiddels heeft de school in samenwerking met de schoolcoach een analyse van haar eigen onderwijs gemaakt en op basis van de conclusies die daaruit voorvloeien, is een onderwijsverbeterplan opgesteld. De inhoud daarvan is in lijn met de door de inspectie geconstateerde tekortkomingen. De inspectie is van oordeel dat de school behalve het consequent uitvoeren van dit onderwijsverbeterplan, aanvullende maatregelen moet nemen om de leerachterstanden in de twee laatste leerjaren zoveel als mogelijk terug te dringen om voor de betreffende leerlingen alsnog een redelijke aansluiting op het voortgezet onderwijs mogelijk te maken. Hieronder volgt een toelichting per kwaliteitsdomein. Toelichting Leerstofaanbod De vakken Nederlandse taal en rekenen-wiskunde kennen op dit moment nog geen beredeneerd aanbod. Er wordt wel veel methodisch materiaal gebruikt maar dit gebeurt selectief en de onderlinge samenhang is onduidelijk. Pas zeer onlangs is een zending nieuwe schoolboeken voor rekenen-wiskunde gearriveerd. De school toont niet aan dat het beschikbare leerstofaanbod voor de basisvaardigheden (Nederlandse taal en rekenen-wiskunde) voldoet aan de kerndoelen en dat er sprake is van doorgaande lijnen. Of de school voor alle vak- en vormingsgebieden een adequaat aanbod heeft, of dit past bij de kenmerken van de leerlingenpopulatie en in hoeverre de leerstof tot en met het niveau van groep 8 wordt aangeboden, kan de inspectie niet vaststellen. De school heeft nog geen schoolplan waarin het leerstofaanbod is beschreven. Op grond hiervan beoordeelt de inspectie de kwaliteit van het leerstofaanbod als onvoldoende.

Pagina 7 van 10

In haar onderwijsverbeterplan heeft de school het ontwikkelen van een leerstofaanbod voor rekenen-wiskunde en Nederlandse taal met een duidelijke doorgaande lijn prioriteit gegeven voor de komende anderhalf jaar (tot juni 2013). Onderwijstijd De inspectie beoordeelt de geplande onderwijstijd en de realisering er van als onvoldoende. Het is niet helder of de tijd redelijk is verdeeld over de verschillende leer- en ontwikkelingsgebieden. Het effectieve gebruik van de onderwijstijd is beslist niet voldoende. Het klassenmanagement is ontoereikend en er zit onvoldoende vaart in de lessen. Als de school voor de basisvaardigheden een beredeneerd leerstofaanbod heeft gemplementeerd, kunnen de leraren ook beter differentiren in de leertijd per vak, al naar gelang de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Schoolklimaat Ondanks het feit dat de school geen uitgewerkte pedagogische visie heeft, luidt het oordeel van de inspectie over het schoolklimaat dat dit voldoende is. De ouders met wie de inspectie heeft gesproken, toonden zich voldoende betrokken bij de school. Leerlingen ervaren de school over het algemeen als een voldoende veilige werk- en leeromgeving en ook de inspectie stelt vast dat er in de groepen een veilige sfeer is. Door de geringe omvang van de schoolbevolking (minder dan veertig leerlingen) heeft de schoolleiding voldoende inzicht in de veiligheidsbeleving. Voor de elementen die zij voor verbetering vatbaar acht, heeft de school voor het schoolklimaat doelen geformuleerd: zij heeft de vergroting van de ouderbetrokkenheid voor het huidige schooljaar en de ontwikkeling van een pedagogische visie voor het schooljaar 2012-2013 als verbeteronderwerpen in het onderwijsverbeterplan geagendeerd. Pedagogisch-didactisch handelen De kwaliteit van het pedagogisch-didactisch handelen varieert per groep en daarom beoordeelt de inspectie het kwaliteitsaspect als onvoldoende. De kwaliteit van de uitleg verschilt tussen de leraren en is niet in alle vier groepen voldoende naar inspectiemaatstaven. Dat geldt in versterkte mate voor het pedagogisch handelen en het klassenmanagement. Veel leerlingen die de school binnenkomen, vertonen complex gedrag en de leraren weten daar niet altijd adequaat mee om te gaan. Het klassenmanagement van de meeste leraren is hier niet op berekend. De leraren zijn sterk gericht op het handhaven van rust en discipline in de klas en dat vergt veel tijd. Zoals eerder opgemerkt, haalt dit de vaart uit de lessen en zijn deze daardoor weinig uitdagend. De betrokkenheid van de leerlingen is daardoor gering. In de meeste lessen komt het niet tot differentiatie in instructie en verwerking van de leerstof, ondanks de kleine groepen en de aanwezigheid van een klassenassistent. Aan de effectiviteit van de lessen mag worden getwijfeld. De school en het schoolbestuur onderschrijven bovenstaande observaties. De school heeft in haar analyse in het onderwijsverbeterplan het verbeteren van het pedagogisch en didactisch handelen dan ook centraal gesteld. Zorg en begeleiding De ontwikkeling van de leerlingenzorg is nog niet op gang gekomen. Doordat de intern begeleider sinds het huidige schooljaar niet meer op de school werkzaam is, moet de school het zonder opgeleide intern begeleider stellen. De opzet van een samenhangende zorg is mede daardoor gestagneerd. Toetsing en analyse van toetsresultaten, alsmede het planmatig verlenen van extra hulp hebben geen systematisch karakter. In feite is er op deze school geen eerstelijnszorg.

Pagina 8 van 10

Leerlingen met ernstige leer- of ontwikkelingsproblematiek kunnen inmiddels via het Expertisecentrum Onderwijszorg (EOZ) worden onderzocht door specialisten. Voor deze leerlingen zijn handelingsplannen (IEP, Individual Education Plans) aanwezig die worden uitgevoerd door een remedial teacher. De rol van de groepsleraren daarbij is niet uitgewerkt. Samengevat is de zorg en begeleiding nog van onvoldoende kwaliteit. Directie en bevoegd gezag onderkennen de noodzaak om snel tot verbeteringen te komen. De directeur neemt binnenkort de rol van intern begeleider op zich en in het onderwijsverbeterplan heeft de opzet van een gestructureerde leerlingenzorg prioriteit. De inspectie betwijfelt echter of de doelstelling, een functionele zorgstructuur die is beschreven in een zorgplan, volgens schema aan het eind van het huidige schooljaar bereikt kan worden. Leerprestaties Over de ontwikkeling van de leerprestaties kan de inspectie niet oordelen omdat er geen volledige en betrouwbare uitkomsten zijn van landelijk genormeerde toetsen voor technisch lezen en rekenen-wiskunde. Er is geen sprake van een systematische toetsafname. Wel is de tempotest rekenen afgenomen en de resultaten daarvan stemmen niet tot optimisme. De teamleden schatten de achterstanden ten opzichte van Nederland op twee tot vier jaar. De inspectie heeft op grond van bovenstaande situatie grote zorgen over het niveau van de opbrengsten en de vermoedelijk geringe leerwinst in de basisvaardigheden. Kwaliteitszorg Een systematische kwaliteitszorg is er op de Governor de Graaff School nog niet. De school richt zich op de realisatie van een dekkende kwaliteitszorg in 2013 en gaat hiervoor onder meer via een proces van twinning (samenwerking met een school in Nederland) werken aan een vaste cyclus van evaluatie, verbetering en borging van kwaliteit. De inspectie stelt vast dat de school met de schoolcoach een accurate analyse heeft gemaakt van de eigen kwaliteit. De planmatigheid van de verbeteractiviteiten is volgens de criteria van de inspectie op dit moment in orde. Het onderwijsverbeterplan biedt naar het oordeel van de inspectie een goed kader voor integrale kwaliteitsverbetering. Het baart de inspectie echter zorgen dat er momenteel onduidelijkheden bestaan over het schoolleiderschap. De huidige directeur gaat de taak van intern begeleider vervullen en zijn opvolging als directeur is essentieel om een goede leiding van het verbetertraject te waarborgen. De voorwaarden die de schoolleiding moet vervullen om het verbetertraject succesvol te laten verlopen en de kwaliteitszorg vorm te geven, zoals draagvlak onder het personeel en een professionele schoolcultuur, zijn momenteel onvoldoende aanwezig. Het bereiken van de beoogde resultaten binnen de termijnen die de school zelf heeft gesteld, zal onder de huidige omstandigheden voor sommige onderwerpen moeilijk, zo niet onmogelijk blijken te zijn. Bijstelling van het onderwijsverbeterplan lijkt voor die onderwerpen onvermijdelijk. Het bestuur onderkent de ernst van de situatie en gaat op korte termijn bij andere scholen en besturen in Caribisch Nederland informatie verzamelen over succesvolle schoolontwikkeling en -verbetering.

Pagina 9 van 10

Conclusies en afspraken
Onderwijskwaliteit Op de Governor de Graaffschool is op nagenoeg alle kwaliteitsdomeinen verbetering noodzakelijk. De school erkent dat en heeft hiervoor een onderwijsverbeterplan opgesteld. Dit plan richt zich terecht op verbetering van het leerstofaanbod, het pedagogisch-didactisch handelen, leerlingenzorg en kwaliteitszorg. Het schoolklimaat is goeddeels in orde. In geen van de groepen zijn voor de inspectie leerprestaties vast te stellen en het vermoeden is dat er in de meeste groepen nog onvoldoende leerwinst voor technisch lezen en rekenen-wiskunde wordt behaald. Bovendien zijn de leerachterstanden in de bovenbouw vermoedelijk zo groot dat het onderwijsverbeterplan alleen, waarschijnlijk onvoldoende soelaas zal bieden voor het verbeteren van de eindopbrengsten van de betreffende leerlingen. De inspectie dringt daarom aan op aanvullende inspanningen van de school om voor deze leerlingen extra leerwinst mogelijk te maken opdat zij toch nog een redelijke aansluiting bij het voortgezet onderwijs kunnen vinden. Het beeld van de kwaliteit van het onderwijs zoals blijkt uit dit inspectierapport vormt voor de inspectie het uitgangspunt voor het opstellen van een toezichtplan. Hierin zijn de onderwerpen opgenomen waaraan de inspectie tijdens de schoolbezoeken in 2012 specifieke aandacht zal schenken. Zo weet de school voor deze periode op welke onderwerpen de nadruk zal liggen in voortgangsgesprekken en kwaliteitsonderzoeken en waarover zij vooraf informatie aan de inspectie aan moet leveren. Naleving In het kader van het programmatisch handhaven controleert de inspectie op dit moment standaard de onderwijstijd en de aanwezigheid van schoolplan. Bij deze controle is een tekortkoming geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften. Er is nog geen geldig schoolplan naar de inspectie gestuurd. De inspectie heeft deze tekortkomingen met de schoolleiding besproken en de schoolleiding is het eens met de vastgestelde tekortkoming. De schoolleiding dient uiterlijk aan het begin van het volgende schooljaar een actueel schoolplan aan de inspectie toe te sturen.

Pagina 10 van 10