Você está na página 1de 8

Jurisprudncia Revisionais STJ RECURSO ESPECIAL. AGRAVO REGIMENTAL. CONTRATO BANCRIO. DISPOSIES DE OFCIO. INADMISSIBILIDADE. COBRANA ANTECIPADA DO VRG.

. DESCARACTERIZAO DO CONTRATO DE ARRENDAMENTO MERCANTIL. INOCORRNCIA. JUROS REMUNERATRIOS. NO LIMITAO. CAPITALIZAO ANUAL DOS JUROS. POSSIBILIDADE. COMISSO DE PERMANNCIA POSSIBILIDADE DE COBRANA DESDE QUE NO CUMULADA COM OS DEMAIS ENCARGOS MORATRIOS. TAXA REFERENCIAL. LEGALIDADE. I - Embora incidente o Cdigo de Defesa do Consumidor nos contratos bancrios, no se admite a reviso, de ofcio, das clusulas contratuais consideradas abusivas. II - A cobrana antecipada do valor residual garantido (VRG) no descaracteriza o contrato de arrendamento mercantil. III - Os juros pactuados em taxa superior a 12% ao ano no so considerados abusivos, exceto quando comprovado que discrepantes em relao taxa de mercado, aps vencida a obrigao, hiptese no ocorrida nos autos. IV - permitida a capitalizao anual dos juros nos contratos bancrios. V - admitida a cobrana da comisso de permanncia no perodo da inadimplncia, desde que no cumulada com correo monetria, juros moratrios, multa contratual ou juros remuneratrios, calculada taxa mdia de mercado, limitada, contudo, taxa contratada. VI - legtima a utilizao da Taxa Referencial como ndice de atualizao, desde que pactuada no contrato. Probe-se o seu uso somente como substitutivo de ndices j extintos, em ajustes que no a previam. Agravo improvido. (AgRg no REsp 782.895/SC, Rel. Ministro SIDNEI BENETI, TERCEIRA TURMA, julgado em 19/06/2008, DJe 01/07/2008) Processual civil. Agravo no agravo de instrumento. Recurso especial. Ao revisional. Contrato de arrendamento mercantil. CDC. Aplicao. Variao cambial. Fato superveniente. Dissdio no comprovado. Onerao sofrida exclusivamente pela instituio financeira. Ausncia de prequestionamento. No comprovao de captao de recursos no exterior. Reexame ftico-probatrio. Interpretao de clusulas contratuais. - A ausncia de prequestionamento dos dispositivos legais tidos por violados, inviabiliza a apreciao de recurso especial. - Invivel o recurso especial pela alnea "c" quando no realizado o cotejo analtico e no comprovada a similitude ftica entre os arestos trazidos colao. - Aplica-se o CDC s relaes jurdicas firmadas entre as instituies financeiras e os usurios de seus servios. - Conforme entendimento da 2 Seo, o aumento do valor do dlar norte-americano perante o real constitui fato superveniente capaz de ensejar a reviso do contrato de arrendamento mercantil atrelado ao dlar. - Invivel o recurso especial pela alnea "c" quando ausente a necessria similitude ftica entre os julgados trazidos colao. - invivel o reexame de fatos e provas em recurso especial, bem como interpretao de clusulas contratuais. Agravo no agravo de instrumento no provido. (AgRg no Ag 947.644/SC, Rel. Ministra NANCY ANDRIGHI, TERCEIRA TURMA, julgado em 19/12/2007, DJ 08/02/2008 p. 680) Processo civil. Aes de consignao em pagamento e de reviso de clusulas de contrato de arrendamento mercantil. Alegao de violao ao art. 535 do CPC. Dissdio jurisprudencial no comprovado. Prova da captao de recursos no exterior. Necessidade. Reexame ftico-probatrio. VRG. Valor residual garantido. Exigncia antecipada. - No se reconhece violao ao art. 535 do CPC quando ausentes omisso, contradio ou obscuridade na deciso recorrida. - invivel recurso especial pelo dissdio jurisprudencial se no comprovada a similitude ftica entre o acrdo recorrido e o acrdo alado a paradigma. - vedado o reexame ftico-probatrio em sede de recurso especial. - A instituio financeira arrendadora deve provar que os recursos em moeda estrangeira foram efetivamente captados no mercado externo. - A cobrana antecipada do valor residual no descaracteriza o contrato de arrendamento mercantil. Recurso especial parcialmente provido. nus sucumbenciais mantidos. (REsp 613.195/DF, Rel. Ministra NANCY ANDRIGHI, TERCEIRA TURMA, julgado em 08/03/2007, DJ 02/04/2007 p. 263)

Bancrio e processual civil. Agravo no agravo de instrumento. Recurso especial. Arrendamento mercantil. Ao revisional. No limitao dos juros remuneratrios. Capitalizao de juros. Reexame ftico-probatrio. VRG. Pagamento antecipado. No descaracterizao do contrato de arrendamento mercantil. - Nos termos da jurisprudncia do STJ, no se aplica a limitao da taxa de juros remuneratrios em 12% ao ano aos contratos bancrios no abrangidos por legislao especfica quanto ao ponto. - A existncia, ou no, de capitalizao de juros no caso concreto, em que se contratou o sistema de amortizao conhecido como Tabela Price, constitui questo de fato, a ser solucionada a partir da interpretao das clusulas contratuais e/ou provas documentais e periciais, quando pertinentes ao caso. Precedentes. - O pagamento antecipado do VRG no descaracteriza o contrato de arrendamento mercantil. Precedentes. Negado provimento ao agravo no agravo de instrumento. (AgRg no Ag 777.190/PR, Rel. Ministra NANCY ANDRIGHI, TERCEIRA TURMA, julgado em 19/09/2006, DJ 02/10/2006 p. 273) PROCESSO CIVIL - RECURSO ESPECIAL - AGRAVO REGIMENTAL - ARRENDAMENTO MERCANTIL AO REVISIONAL - REAJUSTE - VARIAO CAMBIAL DE MOEDA ESTRANGEIRA - LEGALIDADE ART. 6, DA LEI 8.880/94 - ONEROSIDADE EXCESSIVA - DIVISO DOS ENCARGOS EM PARTES IDNTICAS - DESPROVIMENTO. 1 - lcita a clusula de contrato de arrendamento mercantil que prev reajuste das prestaes com base na variao da cotao de moeda estrangeira, eis que expressamente autorizada em norma legal especfica (art. 6, da Lei n. 8.880/94). 2 - Com relao matria relativa variao cambial nos contratos de arrendamento mercantil, a Eg. Segunda Seo desta Corte pacificou o entendimento no sentido da diviso, em partes idnticas, dos encargos decorrentes da abrupta mudana ocorrida na cotao da moeda norte-americana entre arrendante e arrendatrio a partir de janeiro de 1999. Precedente (REsp 472.594/SP). 3 - Agravo regimental desprovido. (AgRg no REsp 841.370/DF, Rel. Ministro JORGE SCARTEZZINI, QUARTA TURMA, julgado em 17/08/2006, DJ 18/09/2006 p. 334) PROCESSUAL CIVIL. AGRAVO REGIMENTAL. CONTRATO DE ARRENDAMENTO MERCANTIL. AO CIVIL PBLICA. LEGITIMIDADE DO MINISTRIO PBLICO. INCIDNCIA DO CDC. REVISO DE CONTRATO. APLICABILIDADE. PACIFICAO DOS TEMAS. I. O Ministrio Pblico possui legitimidade ativa para ajuizar ao civil pblica questionando a legalidade das clusulas de contratos de leasing. Precedentes. II. "Aplicam-se s instituies financeiras as disposies do Cdigo de Defesa do Consumidor" (Smula n. 297-STJ). III. Agravo improvido. (AgRg no REsp 625.251/DF, Rel. Ministro ALDIR PASSARINHO JUNIOR, QUARTA TURMA, julgado em 07/03/2006, DJ 24/04/2006 p. 401) PROCESSO CIVIL. AUSNCIA DE OFENSA AO ARTIGO 535 DO CPC. CONTRATO DE ARRENDAMENTO MERCANTIL. APLICABILIDADE DO CDC. REVISO CONTRATUAL. POSSIBILIDADE. - No h ofensa ao Art. 535 do CPC se, embora rejeitando os embargos de declarao, o acrdo recorrido examinou todas as questes pertinentes. - O Cdigo de Defesa do Consumidor aplicvel s instituies financeiras. Incide a Smula 297. - possvel apreciar o contrato e suas clusulas para afastar eventuais ilegalidades, mesmo em face das parcelas j pagas. (AgRg no Ag 698.947/MG, Rel. Ministro HUMBERTO GOMES DE BARROS, TERCEIRA TURMA, julgado em 25/10/2005, DJ 14/11/2005 p. 319) Ao de reviso de contrato de arrendamento mercantil. Ao de atentado. Descaracterizao do contrato de arrendamento mercantil. Juros. Mora. Precedentes da Corte. 1. J est assentada a jurisprudncia de que invivel deciso de ofcio, sob pena de ofender o princpio da devoluo, sendo que, no caso, a prpria jurisprudncia da Corte j se consolidou no sentido de que no h descaracterizao do contrato de arrendamento mercantil com o pagamento antecipado do VRG-Valor Residual Garantido. 2. Nos contratos feitos com instituies financeiras, fora de legislao especial de regncia, no existe a limitao dos juros em 12% ao ano.

3. A cobrana de encargos abusivos afasta a identificao da mora, sendo possvel a repetio, desnecessria a prova do erro. 4. A Terceira Turma j assentou que ocorre o atentado quando a parte promove alterao no estado de fato de elementos de prova que sero utilizados no julgamento do processo principal (REsp n 173.394/MG, Relator o Ministro Eduardo Ribeiro, DJ de 23/8/99), o que no existe nestes autos. 5. Recurso especial conhecido e provido, em parte. (REsp 625.894/RS, Rel. Ministro CARLOS ALBERTO MENEZES DIREITO, TERCEIRA TURMA, julgado em 25/10/2005, DJ 20/02/2006 p. 333) AGRAVO REGIMENTAL NO RECURSO ESPECIAL - ARRENDAMENTO MERCANTIL - AO REVISIONAL - REAJUSTE PELA VARIAO CAMBIAL - CAPTAO DE RECURSOS NO EXTERIOR AUSNCIA DE COMPROVAO - REEXAME DE PROVAS - SMULA 07/STJ - APLICAO DO INPC POSSIBILIDADE - DESPROVIMENTO. 1 - No que tange manuteno da clusula contratual que vincula o reajuste das prestaes com base na variao cambial, no caso, o dlar norte-americano, conquanto seja lcita tal disposio no contrato de leasing, eis que expressamente autorizada em norma legal especfica (art. 6 da Lei n. 8.880/94), o v. acrdo recorrido registrou a ausncia de demonstrao da efetiva captao de recursos em moeda estrangeira para a aquisio do bem arrendado, reputando nula, pois, a aludida clusula. Dessa forma, esta Superior Corte de Justia tem, reiteradamente, asseverado que ultrapassar o entendimento adotado pelo Tribunal a quo acerca da inexistncia de comprovao da captao de recursos provenientes do exterior, implica, necessariamente, no reexame do conjunto ftico-probatrio, absolutamente vedado em sede de recurso especial, a teor da Smula n 07/STJ. Precedentes. 2 - Como restou mantida a nulidade da clusula de variao cambial, prejudicada se encontra a alegao da agravante de que deve ser aplicado o entendimento firmado pela eg. Segunda Seo desta Corte de Uniformizao na vertente de que os prejuzos decorrentes da elevao cambial devem ser repartidos entre o consumidor e o credor. 3 - Por outro lado, no concernente ao INPC, esta Corte Superior entende ser possvel a aplicao do mesmo como ndice de correo monetria, ante a declarao de nulidade da clusula de variao cambial, no havendo qualquer impedimento legal para tanto. Precedentes. 4 - Agravo Regimental desprovido. (AgRg no REsp 403.942/RJ, Rel. Ministro JORGE SCARTEZZINI, QUARTA TURMA, julgado em 04/08/2005, DJ 22/08/2005 p. 276) AGRAVO REGIMENTAL NO RECURSO ESPECIAL - ARRENDAMENTO MERCANTIL - AO REVISIONAL - REAJUSTE PELA VARIAO CAMBIAL - CAPTAO DE RECURSOS NO EXTERIOR AUSNCIA DE COMPROVAO - REEXAME DE PROVAS - IMPOSSIBILIDADE - SMULA 07/STJ DESPROVIMENTO. 1 - O tema relativo aos arts. 146 e 153 do CC/1916 no foi prequestionado in casu, cabendo ressaltar que no enseja interposio de Recurso Especial matria que no foi ventilada no julgado atacado e sobre a qual a parte no ops os embargos declaratrios competentes. Aplicao da Smula 356 do Supremo Tribunal Federal. 2 - No que tange manuteno da clusula contratual que vincula o reajuste das prestaes com base na variao cambial, no caso, o dlar norte-americano, conquanto seja lcita tal disposio no contrato de leasing, eis que expressamente autorizada em norma legal especfica (art. 6 da Lei n. 8.880/94), o v. acrdo recorrido registrou a ausncia de demonstrao da efetiva captao de recursos em moeda estrangeira para a aquisio do bem arrendado, reputando nula, pois, a aludida clusula. Dessa forma, esta Superior Corte de Justia tem, reiteradamente, asseverado que ultrapassar o entendimento adotado pelo Tribunal a quo acerca da inexistncia de comprovao da captao de recursos provenientes do exterior, implica, necessariamente, no reexame do conjunto ftico-probatrio, absolutamente vedado em sede de recurso especial, a teor da Smula n 07/STJ. Precedentes. 3 - Agravo Regimental desprovido. (AgRg no REsp 471.057/RS, Rel. Ministro JORGE SCARTEZZINI, QUARTA TURMA, julgado em 28/06/2005, DJ 15/08/2005 p. 317) RECURSO ESPECIAL. AO REVISIONAL. CONTRATO DE ARRENDAMENTO MERCANTIL. DESCARACTERIZAO. EXAME DE OFCIO. JUROS REMUNERATRIOS. CAPITALIZAO MENSAL. - Descaracterizao do contrato. Incidncia do verbete n. 293 da Smula/STJ. - Exame de ofcio de clusulas contratuais pelo Tribunal de origem. Impossibilidade, por ofensa ao art. 515 do CPC. Princpio "tantum devolutum quantum appellatum." Precedentes.

- No estando as instituies financeiras sujeitas limitao da Lei de Usura, a abusividade da pactuao dos juros remuneratrios deve ser cabalmente demonstrada em cada caso, com a comprovao do desequilbrio contratual ou de lucros excessivos, sendo insuficiente o s fato de a estipulao ultrapassar 12% ao ano ou de haver estabilidade inflacionria no perodo (REsp's ns. 271.214/RS, 407.097/RS e 420.111/RS). - Capitalizao mensal. Inadmissibilidade na hiptese. - Recurso parcialmente conhecido e, nessa extenso, provido. (REsp 541.153/RS, Rel. Ministro CESAR ASFOR ROCHA, SEGUNDA SEO, julgado em 08/06/2005, DJ 14/09/2005 p. 189) ARRENDAMENTO MERCANTIL. CLUSULA DE REAJUSTE PELA VARIAO CAMBIAL. ONEROSIDADE EXCESSIVA. REPARTIO DO NUS. TUTELA ANTECIPADA. - A cobrana antecipada do valor residual garantido no descaracteriza o contrato de arrendamento mercantil (Smula n. 293-STJ). - A elevao abrupta do dlar norte-americano no ms de janeiro/99 representa fato superveniente capaz de ensejar a reviso contratual, devendo o nus correspondente ser repartido entre credor e devedor. Tutela antecipada parcialmente concedida para tal finalidade. Recurso especial conhecido, em parte, e provido parcialmente. (REsp 502.518/SP, Rel. Ministro BARROS MONTEIRO, QUARTA TURMA, julgado em 19/05/2005, DJ 27/06/2005 p. 399) CIVIL E PROCESSUAL. PRIMEIRO RECURSO ESPECIAL: ACRDO ESTADUAL. NULIDADE NO CONFIGURADA. AO REVISIONAL. ARRENDAMENTO MERCANTIL. CONEXO DE AES. DEPSITO DE PARCELAS. POSSIBILIDADE. REAJUSTE PELA OTN. DESAPARECIMENTO DO NDICE CONTRATADO. SUBSTITUIO POR OUTRO PREVISTO NA AVENA IMPOSSIBILITADA PELA POTESTATIVIDADE DESTE SEGUNDO. INTERPRETAO DE MATRIA FTICA E DO CONTRATO. RECURSO ESPECIAL. APRECIAO DO TEMA OBSTADA PELAS SMULAS N. 5 E 7-STJ. SEGUNDO RECURSO ESPECIAL: INTIMAO. PREPARO. NO-ATENDIMENTO. DESERO. DISSDIO NO CONFIGURADO. CPC, ART. 533, 1 (REDAO ANTERIOR LEI N. 8.950, DE 13.12.94). I. Inexiste nulidade no acrdo estadual que enfrentou as questes essenciais ao deslinde da controvrsia, apenas que de forma contrria ao interesse da parte. II. Possvel cumular pedido revisional de clusulas contratuais com o depsito das importncias devidas, de modo a afastar a mora. III. Firmado pela instncia ordinria que aps a extino da OTN, ndice convencionado pelas partes, tornou-se invivel a utilizao da forma de reajuste substitutiva prevista no contrato, dada a sua potestatividade, o que fez interpretando as clusulas da avena e os fatos dos autos, a reviso dessa concluso pelo STJ esbarra no bice das Smulas n. 5 e 7 desta Corte. IV. Na sistemtica antiga, os embargos infringentes eram sujeitos a preparo, de conformidade com a redao do revogado pargrafo 1, do art. 533 do CPC. V. "A pretenso de simples reexame de prova no enseja recurso especial" - Smula n. 7-STJ. VI. Dissdio jurisprudencial no configurado, mngua de elemento caracterizador da suposta divergncia, tambm com bice na mesma Smula n. 7. VII. Recursos especiais no conhecidos. (REsp 56.250/MG, Rel. Ministro ALDIR PASSARINHO JUNIOR, QUARTA TURMA, julgado em 19/05/2005, DJ 15/08/2005 p. 315) Embargos de declarao no recurso especial. Ao coletiva. Reviso de contratos de arrendamento mercantil. Substituio da variao cambial pelo INPC. Possibilidade. Inexistncia de contradio. - Admite-se a propositura de ao coletiva pelo Movimento das Donas de Casa e Consumidores de Minas Gerais objetivando a reviso de contratos de arrendamento mercantil celebrados entre os consumidores do referido estado e diversas instituies financeiras. - Devem ser rejeitados os embargos declaratrios quando ausente omisso, contradio ou obscuridade na deciso embargada. Embargos de declarao rejeitados. (EDcl no REsp 579.096/MG, Rel. Ministra NANCY ANDRIGHI, TERCEIRA TURMA, julgado em 03/05/2005, DJ 23/05/2005 p. 271)

Ao de reviso de contrato. Locao de coisa. Equipamentos de reprografia. Xerox. 1. No h violao do art. 535 do Cdigo de Processo Civil. Certo ou equivocado, o acrdo cuidou de examinar exaustivamente a natureza do contrato e disps concretamente sobre o negcio jurdico entabulado, entendendo por descaracteriz-lo para compra e venda por razes que alinhavou, ademais de entender possvel o exame da confisso de dvida diante de relao negocial continuada. 2. O contrato assinado foi de locao de equipamento com opo de compra mediante pagamento mensal de aluguel. No se pode, como fez o acrdo, pura e simplesmente, desqualific-lo para entender que contrato de compra e venda a prestao. Serve de padro a jurisprudncia sobre o contrato de arrendamento mercantil, consolidada na j mencionada Smula n 293 da Corte. No caso, o que se verifica que as partes no contrataram compra e venda a prestao, mas, sim, uma locao de equipamentos de reprografia, mediante aluguel mensal determinado e a conseqente possibilidade de compra ao final, se assim for o desejo do locatrio e estiver ele em dia com suas obrigaes. Anote-se que o valor determinado em funo de uma taxa fixa, mais outro valor pelo milheiro de cpias em preto e branco e outro pelas cpias coloridas, no incluindo o preo de papel nem materiais de consumo em geral, excetuando-se, contudo, alguns itens, tais como, cilindro xerogrfico, tonalizador e revelador, j includo no preo do aluguel mensal, com oferecimento de plena garantia do perfeito funcionamento do equipamento. De fato, no se pode, com as peculiaridades do contrato, transmud-lo em compra e venda a prestao, porquanto os seus elementos desta so distintos. 3. A simples listagem dos dispositivos sem a devida explicitao no serve para suportar o especial. 4. A Corte tem assentada jurisprudncia no sentido de que em se tratando de renegociao de dbitos financeiros, possvel a apreciao judicial do negcio desde a origem para verificao da legalidade (AgRg no AG n 563.926//RS, de minha relatoria, DJ de 31/5/04; REsp n 132.565/RS, Relator o Ministro Aldir Passarinho Junior, DJ de 12/2/01; REsp n 513.023/RS, de minha relatoria, DJ de 1/3/04). 6. Recurso especial conhecido e provido, em parte. (REsp 596.911/RS, Rel. Ministro CARLOS ALBERTO MENEZES DIREITO, TERCEIRA TURMA, julgado em 03/02/2005, DJ 18/04/2005 p. 313) PROCESSUAL CIVIL. AGRAVO REGIMENTAL. CONTRATO DE ARRENDAMENTO MERCANTIL. INCIDNCIA DO CDC. REVISO DE CONTRATO. APLICABILIDADE. COMISSO DE PERMANNCIA. INCIDNCIA. PERODO DE INADIMPLNCIA. LIMITE. CAPITALIZAO DOS JUROS. VEDAO. SMULA N. 121-STF. 2 SEO. PACIFICAO DOS TEMAS. SUCUMBNCIA. RECIPROCIDADE. RECURSO MANIFESTAMENTE IMPROCEDENTE. MULTA, ART. 557, 2, DO CPC. I. Aplicam-se s instituies financeiras as disposies do Cdigo de Defesa do Consumidor (Smula n. 297-STJ). II. Segundo o entendimento sumulado no enunciado n. 294/STJ, os juros remuneratrios sero devidos at o advento da mora, quando podero ser substitudos pela comisso de permanncia, calculada pela variao da taxa mdia do mercado, segundo as normas do Banco Central, limitada taxa de juros pactuada, acrescida dos encargos contratuais previstos para a inadimplncia e observado o teor da Smula n. 30-STJ. III. Nos contratos de arrendamento mercantil, ainda que expressamente pactuada, vedada a capitalizao dos juros, somente admitida nos casos previstos em lei. Incidncia do art. 4 do Decreto n. 22.626/33 e da Smula n. 121-STF. IV. Tendo cada parte sucumbido em parcela dos pedidos, reconhece-se a proporcionalidade do nus de sucumbncia, considerando-se a natureza declaratria do provimento jurisdicional (artigos 20, 4, e 21, caput, do CPC). V. Sendo manifestamente improcedente e procrastinatrio o agravo, de se aplicar a multa prevista no art. 557, 2, do CPC, de 1% (um por cento) sobre o valor atualizado da causa, ficando a interposio de novos recursos sujeita ao prvio recolhimento da penalidade imposta. (AgRg no REsp 656.165/RS, Rel. Ministro ALDIR PASSARINHO JUNIOR, QUARTA TURMA, julgado em 02/12/2004, DJ 21/03/2005 p. 402) CIVIL E PROCESSUAL. AGRAVO REGIMENTAL. AO CONSIGNATRIA C/C REVISIONAL. LEASING. VERBA HONORRIA. ART. 21 DO CPC. SUCUMBNCIA RECPROCA. FIXAO PROPORCIONAL. RECURSO ESPECIAL. JULGAMENTO MONOCRTICO AMPARADO EM SMULA E JURISPRUDNCIA DO STF E STJ. PERMISSIBILIDADE. RECURSO MANIFESTAMENTE IMPROCEDENTE. MULTA, ART. 557, 2, DO CPC. I. Quando ocorrer sucumbncia parcial na ao, impem-se a distribuio e compensao de forma recproca e proporcional das despesas processuais e dos honorrios advocatcios, nos termos do art. 21, caput, da lei processual. In casu, a autora obteve xito nos pedidos de compensao de valores cobrados indevidamente e reduo da multa contratual, restando as matrias irrecorridas.

Ademais, quanto cobrana da comisso de permanncia, no foi deferido o recurso nos termos requeridos pela instituio financeira, sendo neste ponto, tambm parcialmente derrotada. II. No ocorre violao aos princpios do contraditrio e da ampla defesa, quando o relator proferir deciso monocrtica nos termos das Smulas ou jurisprudncia dominante do STF e STJ, conforme expressamente autorizado pelo art. 557 do Cdigo de Processo Civil. III. Sendo manifestamente improcedente e procrastinatrio o agravo, de se aplicar a multa prevista no art. 557, 2, do CPC, de 1% (um por cento) sobre o valor atualizado da causa, ficando condicionada a interposio de novos recursos ao prvio recolhimento da penalidade. (AgRg no REsp 631.403/GO, Rel. Ministro ALDIR PASSARINHO JUNIOR, QUARTA TURMA, julgado em 17/08/2004, DJ 22/11/2004 p. 363) PROCESSUAL CIVIL. RECURSO ESPECIAL. EXAME DE MATRIA CONSTITUCIONAL. NEGATIVA DE PRESTAO JURISDICIONAL. AUSNCIA. AO DE CONSIGNAO EM PAGAMENTO. PEDIDO REVISIONAL. CUMULAO. POSSIBILIDADE. ARRENDAMENTO MERCANTIL. CDIGO DE DEFESA DO CONSUMIDOR. INCIDNCIA. VARIAO CAMBIAL. DLAR NORTE-AMERICANO. ONEROSIDADE EXCESSIVA. REAJUSTE POR METADE. I invivel o especial pela indicada violao a dispositivos constitucionais. II Tendo encontrado motivao suficiente para fundar a deciso, no fica o rgo julgador obrigado a responder, um a um, os questionamentos suscitados pelas partes, mormente se notrio seu carter de infringncia do julgado. III possvel, em razo do mesmo contrato, a cumulao do pedido de consignao dos valores incontroversos com o de reviso de clusulas ilegais ou abusivas. IV Aplica-se o Cdigo de Defesa do Consumidor s relaes jurdicas originadas dos pactos firmados entre consumidores e os agentes econmicos, instituies financeiras e usurios de seus produtos e servios. V Este Superior Tribunal, em julgado da Segunda Seo, firmou entendimento no sentido de dividir por metade as diferenas resultantes da maxidesvalorizao do real, ocorrida em janeiro de 1999. Recurso especial provido em parte. (REsp 596.934/RJ, Rel. Ministro CASTRO FILHO, TERCEIRA TURMA, julgado em 14/06/2004, DJ 01/07/2004 p. 193) TRIBUTRIO. LEASING. DESCARACTERIZAO. VALOR RESIDUAL. IMPOSSIBILIDADE. 1. No h, no ordenamento jurdico sobre o leasing, obrigao no sentido de que as prestaes sejam uniformes. As partes podem pactuar, livremente, o teto das obrigaes mensais. 2. O contrato de leasing no se confunde com o de promessa de compra e venda. 3. No h nenhum dispositivo legal que considere como clusula obrigatria para a caracterizao do contrato de leasing a fixao de valor especfico para cada contraprestao. de ser considerado, portanto, sem influncia para a definio de sua natureza jurdica o fato de as partes ajustarem valores diferenciados ou at mesmo simblicos para efeito da opo de compra. 4. "Sem que ocorra a mnima descaracterizao do contrato de leasing, o valor residual pode ser adiantado pelo arrendatrio, no a ttulo de opo de compra, mas sim, como mero adiantamento em garantia das obrigaes contratuais assumidas" (Athos Gusmo Carneiro, in "O Contrato de Leasing Financeiro e as Aes Revisionais", Revista de Direito Bancrio e do Mercado de Capitais, ano 1, n 2, 1998, RT, pg. 30). 5. Valor Residual Garantido o "preo contratual estipulado para o exerccio da opo de compra, ou valor contratualmente garantido pela arrendatria como mnimo que ser recebido pela arrendadora na venda a terceiros do bem arrendado, na hiptese de no ser exercida a opo de compra." 6. Recurso especial provido. (REsp 543.234/MG, Rel. Ministro JOS DELGADO, PRIMEIRA TURMA, julgado em 03/02/2004, DJ 03/05/2004 p. 110) AGRAVO REGIMENTAL - AGRAVO DE INSTRUMENTO - CONTRATO DE ARRENDAMENTO MERCANTIL - RESTITUIO DE VALORES PAGOS ANTECIPADAMENTE A TTULO DE VRG ADMISSIBILIDADE - DECISO HOSTILIZADA DE ACORDO COM A JURISPRUDNCIA DO STJ RECURSO IMPROVIDO. (AgRg no Ag 993.002/RS, Rel. Ministro MASSAMI UYEDA, TERCEIRA TURMA, julgado em 02/09/2008, DJe 16/09/2008) CIVIL E PROCESSUAL. AGRAVO REGIMENTAL. CONTRATO DE ARRENDAMENTO MERCANTIL. CAPITALIZAO MENSAL DOS JUROS. AUSNCIA DE PACTUAO.

SMULA N. 5 - STJ. COMISSO DE PERMANNCIA. INACUMULABILIDADE COM QUAISQUER OUTROS ENCARGOS REMUNERATRIOS OU MORATRIOS. TEMAS PACIFICADOS. RECURSO MANIFESTAMENTE IMPROCEDENTE. MULTA, ART. 557, 2, DO CPC. I. Demover o fundamento do aresto estadual para concluir que houve pactuao da capitalizao dos juros, demandaria a anlise do contedo contratual dos autos, que se situa fora da esfera de atuao desta Corte, nos termos da Smula n. 5-STJ. II. Segundo o entendimento pacificado na e. Segunda Seo (AgRg no REsp n. 706.368/RS, Relatora Ministra Nancy Andrighi, unnime, DJU de 08.08.2005), a comisso de permanncia no pode ser cumulada com quaisquer outros encargos remuneratrios ou moratrios, que previstos para a situao de inadimplncia, criam incompatibilidade para o deferimento desta parcela. III. Sendo manifestamente improcedente e procrastinatrio o agravo, de se aplicar a multa prevista no art. 557, 2, do CPC, de 1% (um por cento) sobre o valor atualizado da causa, ficando a interposio de novos recursos sujeita ao prvio recolhimento da penalidade imposta. IV. Agravo improvido. (AgRg no REsp 1046920/RS, Rel. Ministro ALDIR PASSARINHO JUNIOR, QUARTA TURMA, julgado em 05/08/2008, DJe 22/09/2008) RECURSO ESPECIAL. AGRAVO REGIMENTAL. CONTRATO BANCRIO. DISPOSIES DE OFCIO. INADMISSIBILIDADE. COBRANA ANTECIPADA DO VRG. DESCARACTERIZAO DO CONTRATO DE ARRENDAMENTO MERCANTIL. INOCORRNCIA. JUROS REMUNERATRIOS. NO LIMITAO. CAPITALIZAO ANUAL DOS JUROS. POSSIBILIDADE. COMISSO DE PERMANNCIA POSSIBILIDADE DE COBRANA DESDE QUE NO CUMULADA COM OS DEMAIS ENCARGOS MORATRIOS. TAXA REFERENCIAL. LEGALIDADE. I - Embora incidente o Cdigo de Defesa do Consumidor nos contratos bancrios, no se admite a reviso, de ofcio, das clusulas contratuais consideradas abusivas. II - A cobrana antecipada do valor residual garantido (VRG) no descaracteriza o contrato de arrendamento mercantil III - Os juros pactuados em taxa superior a 12% ao ano no so considerados abusivos, exceto quando comprovado que discrepantes em relao taxa de mercado, aps vencida a obrigao, hiptese no ocorrida nos autos. IV - permitida a capitalizao anual dos juros nos contratos bancrios. V - admitida a cobrana da comisso de permanncia no perodo da inadimplncia, desde que no cumulada com correo monetria, juros moratrios, multa contratual ou juros remuneratrios, calculada taxa mdia de mercado, limitada, contudo, taxa contratada. VI - legtima a utilizao da Taxa Referencial como ndice de atualizao, desde que pactuada no contrato. Probe-se o seu uso somente como substitutivo de ndices j extintos, em ajustes que no a previam. Agravo improvido. (AgRg no REsp 782.895/SC, Rel. Ministro SIDNEI BENETI, TERCEIRA TURMA, julgado em 19/06/2008, DJe 01/07/2008) Agravo no recurso especial. Ao de restituio de valores de contrato de arrendamento mercantil. Devoluo do VRG. - possvel a devoluo do VRG, pago antecipadamente, aps a resoluo do contrato de arrendamento mercantil e desde que restitudo o bem na posse da arrendante. Precedentes. Agravo no provido. (AgRg no REsp 960.532/RJ, Rel. Ministra NANCY ANDRIGHI, TERCEIRA TURMA, julgado em 14/11/2007, DJ 26/11/2007 p. 191)

TJBA

Contedo APELAO CVEL. AO MONITRIA FUNDADA EM PROVA ESCRITA SEM EFICCIA DE TTULO EXECUTIVO. O PEDIDO FORMULADO NA HIPTESE SUB JUDICE FUNDAMENTADO EM CDULA DE

CRDITO BANCRIO QUE, APESAR DE ACOMPANHADO DE EXTRATO DA CONTA-CORRENTE, NO TTULO EXECUTIVO CAPAZ DE PER SI FUNDAMENTAR UMA AO EXECUTIVA POR TRATAR-SE DE PROVA ESCRITA SEM EFICCIA DE TTULO EXECUTIVO. POR NO REUNIR OS REQUISITOS INDISPENSVEIS EXECUO, CABER AO MONITRIA E NO AO EXECUTIVA COMO PRETENDE FAZER CRER A APELANTE. EXEGESE DO ART. 1.102-A DO CPC CUMULADA COM AS SMULAS 233 E 247 DO STJ. POR SE TRATAR DE RELAO JURDICA SUJEITA S NORMAS DO CDC, EM FACE DA CONSTATAO DE ABUSIVIDADE DE CLUSULAS CONTRATUAIS, AUTORIZADA EST A INTERVENO DO JUDICIRIO PARA GARANTIR O EQUILBRIO DO CONTRATO. A TAXA DE JUROS NO PERCENTUAL DE 77,54% AO ANO APLICADA AO CONTRATO SE MOSTRA ABUSIVA, O QUE IMPLICA NA DECLARAO DE SUA NULIDADE E ENSEJA A FIXAO EM PERCENTUAL CONSENTNEO COM O PRINCPIO DA PROPORCIONALIDADE E RAZOABILIDADE. FIXAO DOS JUROS EM 12% AO ANO. RECURSO PROVIDO EM PARTE. SENTENA REFORMADA PARCIALMENTE. Classe: APELAO Nmero do Processo: 882-0/2007 rgo Julgador: QUINTA CMARA CVEL Relator: JOSE CICERO LANDIN NETO Data do Julgamento: 26/05/2010

Você também pode gostar