Você está na página 1de 52

trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

1
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

2
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

rmwdum
2 cspfaomrdwfaqGnDtpfudkarmifESrrsm;odkU 15 &J & if h a tmif
[m;wdkufvdk@yif&Dvdkufcsif/
uAsm 23 armif o pf q if ;
3 ES i f ; cg;rd k ; a±S@a&;aqG;aEG;c%f;/
jyefay;qGcJ x H m;&wJæh æ 26 tm[m&0d k i f ; awmf o m;wOD ;
4 &J & if h o uf Z G J tm[m&pmtkyfpif/
ESpfumvrsm;/ 32 ausmif ; uk e f ; {nf h r S L ;
5 aqmif ; ,G e f ; v tdwfxJut&mrsm;/
"gww f idk rf sm;ESiæ
hf æ 36 pdkif;aemifh
6 vS o ef ; c&D'if±, S cf sv
J if;/
vlom;qefcsiw f mææ 38 armifpdk;csdef
7 cd k i f a tmif a usmf ( ppf a wG ) awmfveS af &;wdu k fææ
c&D;±SnfoGm;olrsm;ESifh/ 40 atmif r d k ; 0if ;
8 csrf ; jr ta&mifrmS ;qd;k rdaom æ æ
rif;[m igb h 0ææ 43 aqmif ;
8 xd e f v if ; oHk;&moDb0c&D;/
ukvm;tkyfawGaewJh+rdK@/
9 a'gif ; rav;(rE W a v;) 0wÅKwdk
uJ bmvkyf=urvJ/ 18 raemf [ &D
10 &efEdkifxGef; eHucf if;yHjk yif/
t[kwfudkvkyfæ æ 27 cifvGef;
10 rif;xufrdk;(GHRE) vrf;ol&/J awmolæ æ
jrif;rdk&fodk@/
11 xl ; wif h
tcspu f kd ±Sm&mrSawG@æ æ bmomjyef
12 jrwfopf (dawn) 21 rif ; cuf a rmif
rS æ æ taz pdwyf suzf ,
G +f rdK@awmf/
14 udkaomf(PRMG) 45 *g%D
vlxufomwJhvl qdik b
f mtwdu k t f cHæ æ/

tawG;tjrifESifhokw? armif t m[m&


&o aqmif;yg;
&oaqmif yg;// 31 armifatmifvD ( tm[m&pmapmif )
13 t±S i f & m[k v m o½kyfaz:yHkrsm;
bk&m;±Sio f moemESihf æ æ armifatmifvD (tm[m&pmapmif)
3
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

tm%m&Sifrsm; tkyfcsKyfaom EdkifiHrsm;wGif tkyfpdk;oltm%m&Sifrsm;onf jynfoljynfom;rsm;tay:wGif zdESdyf


tkycf sKyfjcif;/ vl@tcGit hf a&;rsm; csKd ;azmufjcif;/ Oya'rJph &D ifjcif; tm%mudk tvGo J ;kH pm;jyKvkyjf cif;ponfw@kd ukd tvG,f
wul usL;vGev f yk af qmif=uonfrmS rqef;[k qd&k rnfqakd omfvnf; jrefrmEdik if u H kd t"rRtyk cf sKyfaeonfh ppftm%m
±l;rsm;. vkyf&yf/ vkyfaqmifcsufrsm;u xl;qef; urf;ukefae+yD[kqdk&ayrnf? awmwGif;Oya'ovdk tm;}uD;olu
tm;enf;olukd tEdik , f o l nfh awmifwiG ;f t±dik ;f tpdik ;f pdw"f gwu f }uD;pd;k aeayonf? igw@kd rmS tm%m (rw&m;,lxm;
aomtm%m)&So d nf? ppfwyf&o dS nf? vufeuf&o dS nf? rnfo@kd aomudpP jzpfayap ta&;}uHKv#if tiftm;oH;k acsre_ ;f
ypfrnf? (vufawG@vnf; ausmif;om;&[ef;oHCmrsm;/ jynfolrsm;udk acsr_ef;&ufpufjycJhonf) ponfh t±dkif;tpdkif;
xif&mpdkif; pdwfrsm;jzifh wdkif;jynfudk &moufyeftkyfcsKyfEdkifatmif enf;vrf;aygif;pHkoHk;+yD; vkyfaqmifaeonfrSm wae@
wjcm; xif&mS ;vmonf? txl;ojzifh olw@kd ukd qef@usif tHw&k o J nfh ausmif;om;jynfo&l [ef;&Siv f rl sm;udk tqrwef
jypf'%frsm;csrSwf+yD; (tedrfhqHk; 8ESpf / 10ESpfrS 60-70ESpfxd) &ufpufjyif;xef;pGm zdESdyfch=J uonf? xdkif;EdkifiHtajcpdkuf
EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; apmifha&Smufa&;toif;(atatyDyD). ajymqdkcsuft& ,ckvtwGif; EdkifiHa&;tr_vdkufa&S@
aersm; tygt0if xif&mS ;onfh ausmif;om;acgi;f aqmifrsm;/ pme,fZif;orm;rsm;/ tEkynm&Sirf sm;/ oHCmawmfrsm;
ponfh EdkifiHa&;v_yf&Sm;ol (143)OD;udk axmif'%frsm;csrSwfcJh+yD; EdkifiHa&;tusOf;om; (100)ausmfudk axmifajymif;
a&G@choJ nf[k od&onf?
ppftm%m±l;rsm; csrSwfcJhwJh axmif'%fawGudk =unhfv#if xif&Sm;wJh ausmif;om;acgif;aqmifrsm;(rif;udkEdkif/
udu dk }kd uD;/ +yHK;csKd / aX;ºu,f tp&So d rl sm;)udk (65)ESppf /D Edik if aH usmt
f Ekynm&Sif Z*emudk 59ESp/f a&$0ga&mifta&;tcif;u
OD;aqmifoHCmwyg;jzpfwhJ t&Sif*rBD&udk (68)ESpfpwJh ESSpf&Snfaxmif'%fawGudk rw&m;wJh Oya'awGxkwfjyef+yD; vHk;0
w&m;r#wr_ r&S d w J h w&m;pD & if a &;pepf a tmuf r S m wzwf o uf csrS w f c J h = uonf ? Ed k i f i H a &;tusOf ; om;rsm;
ESpf&SnfuscHaeol vl}uD;vltdk trsdK;orD;rsm;ygrusef a0;vHwJh a'oawGjzpfwJh ylwmtdk/ aumhaomif;/ jrpf}uD;em;/
rdkif;jzwf/ usdKif;wHk/ zm;tH/ ppfawG/ cE WD;/ uav;pwJh axmifawGqD ajymif;a&G@cJh=uonf? ppftm%m±l;awG.
vkyf&yfrsm;rSm t!d_;w}uD; &nf&G,fcsuf&Sd&SdeJ@ vkyfaqmifaeonfrSm xif&Sm;aeonf? olwdk@udk qef@usiftHwkol
&ifqdkif&JolrSefor#udk enf;trsdK;trsdK;jzifh zrf;qD;/ xkwfcsifonfh trdef@xkwf/ wyfcsifonfh yk'frwyf/ yg;pyfxJu
Oya'awGoHk;/ }uD;av;onfhaxmif'%fawGcs+yD; aemifrqef@usif&Jatmif/ tHrwk&Jatmif vkyfjyae=uonf? pdwf"gwf
awGukd ±du k cf sKd ;ae=uonf? od@k aomf ppf tm%m±l;rsm; rodonfh t&mum; - “"rR”ESihf “"rR”udck spo f nfh pdw"f gw/f
cGyaf 'gi;f pdw"f gwrf sm;udk b,fawmhrS &du k cf sKd ;vd@k r& - owfv@kd r&jcif;yif? “"rR”udk cspo f nfph w d "f gwf cGyaf 'gi;f pdw"f gwf
rsm;. atmufwGif ppftm%m±l;wdk@ rkcs usqHk;&ayrnf?
tdk æ nDtudktaygif;wdk@ -- wdkif;jynftusdK;/ vlrsdK;tusdK;twGuf ausmif;om; &[ef;oHCm&Sif vlwdk@ pGef@
v$wfpGef@pm; pdwfeJ@ wdkufyGJ0ifae=u+yD/ tepfemcHjyae=u+yD? us&mae&mrSae+yD; 'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;rSm 0dkif;0ef;
yg0if=u/ v_yf&Sm;=u??

tm[m&0dik ;f awmfom;rsm;?

4
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

jyefay;qGcJ x
H m;&wJh
'ku©onfpcef;BuD;wck
tJ'DhrSm...
uav;awGtwGuf
pmoifcHkawG tvHktavmufr&Sdayr,fh
tvkyfvufrJhawGtwGuf
bdvd,ufcHkawG tvHktavmuf&Sdw,f/

tJ'hDrSm...
urÇmMuD;eJU 0ifqef Eh ikd zf kd h
tifwmeufuaz;awG r&Sdayr,fh
udk,fhEGm;ajc&mcGufxJrSm wudk,fawmf&GufvTifhzdkU
pnfbD,mqdkifawG &Sdw,f/

tJh'DrSm... jyD;awmh...
tdyfrufawGtwGuf aoewfeJU ydkufqHaygif;xm;wJU
reufzefr&Sdayr,fh w&m;Oya'&Sdw,f?
'DaeUtwGuf a&'D,dkeJY aumvm[mvaygif;xm;wJU
ESpfvHk;xD&Sdw,f/
ESif;cg;rdk; arSsmfwvifhvifhedkifiHa&;&Sdw,f?
pmaypdppfa&;eJY axmif aygif;xm;wJU
tJh'DrSm... pme,fZif;vGwfvyfcGifh&Sdw,f/
&d;k &d;k usifh jrifjh rifMh uHzUkd
aumif;a&mif;aumif;0,f aps;uGufr&Sdayr,fh jyD;awmh...
'DauGU 'DwufeUJ avSmzf Ukd AdkvfcsKyfMuD;awGu... tyDcdk;oGm;w,f...
taygifqikd af wG &Sw d ,f/ vltkyfMuD;awGu...qDwdk;pm;w,f...
trSm;awGaysmufrvm;vdkU
tJ'rD mS wHwm;awGaqmufxm;wm &dSw,f/
r&Sad yr,f.h . r&Sad yr,f?h jrdKd Ujyifv,fuiG ;f jyifMuD;xJ xkwxf m;wJU
&Sdw,f..&Sdw,f..&Sdw,f/ wuúodkvfaumvdyfMuD;awGeJU
q&mawG vufywf0wfuif;apmifhaewJh
acwfrD wdkufav,mOfMuD;awG&Sdw,f... at;csrf;pGmynmoifMum;a&; &Sw d ,f/
MuHUzGHU&Sdw,f...
za,mif;wkdif&Sdw,f? jyD;awmh ...
Mum;um;&Sdw,f... tdrfxJutdrfjyifrxGuf&wJU vlwpfa,mufeJU
j*dKvfwkavmif;upm;&Sdw,f? tdrfxJutdrfjyifrxGuf&JwJU vlwpfa,muf&Sdw,f/
abmvH;k eJY bifvm'ifukd
bk&m;pifrSmwifxm;wJh *sme,fawG&Sdw,f? jyD;awmh ...
zmcef;zGifhpm;wJh w&kwfwef;jzpfoGm;wJU
Mu,fig;yGifha[mfw,fMuD;awG&Sdw,f/ eef;awmfwpfc&k w
dS ,f/ /
5
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

“ESpu
f mvrsm;”
&ufpufaomae@rsm;
&ufpufaomnrsm;
urBmB ajr. olprd ;f w&HH qHrr_ sm;
ydkifydkifEdkifEdkif axG;ydkufcGifhr&cJhaom
avmuygvw&m;rsm; æ?

tpG,fvdkol
toGm;apcdkif;ol
av;ypfol æ tm;vH;k
cspfjcif; rkef;jcif;. tjcm;wzufed*kH;
rdk;aumif;uifwckatmufxJrS
r+rJaom b0wd@k . pmrsuEf mS rsm; æ?

tauG@ taumuf tajzmifh


ta0h t0du k f tedrhf tjrifh
upifhuvsm; 0dk;wdk;0g;wm;
vGwfvyfpGmawG;ac:Edkifaom
yHko¾efrsm; ysufjym; aumif;uifrSmawmh
&moDOwk rdk;av0o =u,fawG wpif;+yD;wpif;aºu
jzpfjcif; ysufjcif; oabmw&m; ‘'gayr,fh æ ig,w kH ,f æ/
,Hk=unfr_ ar#mfvifhcsuf c|wfacsmfwdrf;yg;r_rsm; æ? ESpfumvrsm;xJrSm
ol&Jaumif;=u,fpifrsm;
jrpftm; tvsm;vdkuf jzwful;ae=uaom wyGifh+yD;wyGifh a0aeOD;rSm taotjcmygyJ æ/’
wudk,f&nf udk,f&nfaoG;wD;vHk;rsm; tckawmh æ ajracG;tkyfwdk@&@J vufxrJ Sm
pepfwus odkavSmif odrf;qD;xm;aom w&m;udk ewfrapmifhawmhbl; æ
cg;ydkufxJrS a¹rayG;rsm; w&m;udk w&m;uvJ rapmifah wmhb;l æ
"g;&dk;urf;aecJh=uaom ESpfumvrsm; ordkif;&J@ aoG;pGef;ae@&ufrsm;
ae@w"l0 rsdKcsae&aom oufjyif;rsm; ESpfumv=um&SnfpGm
xdkt&mtm;vHk;wdk@ igwdk@udkapmifhpm; wdkufyGJac:oH=um;rSm æ?
igwdk@acwfrSm r+yD;qHk;=uawmhbl;vm; æ?

&J&ifo
h ufZJG
6
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

aqmif;,Gef;v

"gwfwdkifrsm;ESifh pum;ajymMunfhrdjcif;
rMudKufbJ wufvdkufcJhw,f
odyfrdkufwJhig
rcspfbJ ZGwfESpfvdkufw,f
odyfrdkufwJhig --- zdeyfrwdkufbl;
acgif;rNzD;bl;
wcgwcg acGacgufae& udk,fhvnfyif;udk,frnSpfbl;
tylay;puf&Jh rdk;OD;us tarhtdrfudkvGrf;w,f
tcdk;taiGUawGatmufrSm NrLawGqdkif;aewwfwJh
wcgwcg aysmhNyJae& ausmif;reufawGudkvGrf;w,f
avat;puf&Jh wcgwcg
taiGUtoufawGatmufrSm &nfpm;OD;udkvnf;vGrf;w,f
aNcaxmufrygbJ udk,fhpdwfudkolrsm;wum
vrf;avSsmuf&zefrsm;awmh uAsmwyk'fvdkrzwfEldifciftxdaygh….
obm0w&m;udk cHpm;wwfwJh
ESvHk;om;eJYOD;aESmufawG vlvlololNzpfzdkY&mtwGuf
csdeJYaeukefwmaygh--- xGufvmwmr[kwfygbl;
bk&m;pl;&ygap&Jh..
wcsdefwkef;u
ae&mrvyftcsdefra&G; acwfvGefaewmuvGJ&if
wkefcgaewwfwJh usefwmtm;vHk;rGJaw
*pfwmMudK;av;awGawmif aeomvdkYomrSef;rodtm;
Nywfawmuf rMunfhtm;
ighudk opömazmufukefMuNyD--- va&mifzdwfvdkYzdwfrSef;rod
aemufwaeYrSmuRefwaumifNzpfzdkY
zkefwufaewJh tdyf&ao;w,f ---
rsufESmudka&bwfwdkuf
tdyfidkufaewJhreufawGudk irdkufom;&Jhb0
cg;oufpGmNrdKcs&if; vrf;ab;trIdufyHkwckvdk
waeYwNcm;MuD;Nyif;vm&wm MuHK&mqHk&mtukefxnfhcH&
b0wJhvm; --- 0efeJhtm;rrSsvdkY
qJqdkp&m&SmMunfhwJhtcg
ywf0ef;usifrSm bmqdkbmrSsr&Sd
"mwfwdkifawGudkyJpum;aNymaerdawmhw,f ---/

7
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

vSoef;

jrpfwpfpif;eJUtwlyl;csnf
vlom;qefcsifwm
pGefYpGefYpm;pm;pD;qif;cJhw,f
w&m;w,f
wpfcgrSrjrifbl;wJhaeYawGudkjrifcsifvGef;vdkYyg/

ajryHkrSmrygwJhußGef;awG
yifv,fxJrSmtrsm;MuD;½Sdw,f ußGefawmfua&mbmxl;vdkYvJ
a&xJuig;udk tmZmenfawGudkav;pm;r,f
avxJrSmysHaewJhodrf;iSufuzrf;,lpm;w,f udk,f[efjyr,fawGudkjypfrSm;r,f
'gobm0yJvm; xrif;00pm;csifw,f
eufeuf½dIif;½dIif;wdk;0ifoGm;&if 'gvnf;vlom;qefjcif;wpfrsdK;jzpfEdkif&JU
bmawGjrif&OD;rvJ
'gayr,fha&SUrSm
urÇmay:rSm *sL;vlrsdK; ajcmufoef;ausmfaocJhNyD;NyD
reufjzefudkjrif&wJhae&mawGvnf;½Sd uarÇm'D,m;jynfolwpfoef;ausmfaocJhNyD;ygNyD
reufjzefudkrjrif&wJhae&mawGvnf;½Sd b0aygif;rsm;pGmudkavSsmfzGyfzdkY
udk,fa&mufaewJhae&mudk vGwfvyfrI½SdrSNzpfr,f
udk,fh[mudk,fodzdkYta&;MuD;&JU
arSsmfvifhcsufawG[mvkyfMuHcHvdkuf&w,f
rdwfaqGwpfa,mufajymwmowd&rdw,f tem*gwfuawmhtoufiifaeqJ
tcef;wpfcef;vdkcsifw,fwJh rMumcif½SifjyefxaNrmufavrvm;
at;at;aq;aq;bk&m;½Sdcdk;zdkY
trl;vGefwJhtcgxdk;tefzdkY pdwf"gwfusp&mtaMumif;r½Sd
trsdK;orD;wpfa,mufudk{nfhcHzdkYwJh aemifw&p&mtaMumif;r½Sd
tdk;…vlom;qefvScsnfvm; a[m'Dhnwpfn&JUvdktyfcsuf[m
“r” "gwfjzpfaewmaocsmcJhNyDyJ../
8
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

c&D;&SnfoGm;olrsm;ESifh
oduQmjywdkufeJ@ &kyfxkawG
OyuQmjyKxm;wJh avmuawGu
emusifr_&oudk rsdKcs&if;
uGJa=urGaewJh rSefpay:u rmeudk wHwm;cif;aeqJrdk h
'%f&m&xm;qJ ESvHk;om;rsufESmawG[m yef;rcif;xm;wJhvrf;tv,fu
tdkrif;&ifha&mf&if; a0'em&eH hawG aveD=urf;eJha&mygvm&if;
ar$;&eH@aw;oDcsif;awG cGifhrv$wfEdkifaom oauFw a0g[m&udk
qdk+yD;+yHK;jyaeqJrdk@ ? okcrJhwJh b0tdyfrufbHkrSm
w0ufaps;eJ h a&mif;csypfxm;aeqJrdk@ ?
trdrJhwJh om;
tzrJhwJh orD; yg;vswJh awmifyHawGeJ@
cifyGef;rJhwJh ZeD; ylavmifwJh rD;yifv,fudkckefqif;
ZeD;rJhwJh cifyGef; aorif;udkpdefac:&if;
'Dvlom;awG&Jh urBm wkefv_yfr_uif;wJh 0dOmOfawG
umqD;xm;wJh wHwdkif;awGu urBmra=uoDcsif;qdk=uaewkef;rdk@ ?
ylaqG;r_eJ@ ayG@zuf&if; bdeyfryg xD;ryguwnf;u
t&Sufuif;pGm +yHK;jyaeqJrdk@ ? aeylyl rdk;&Gm&Gm
jcifaxmifryg tdyf,mryguwnf;u
tdyfrufu bmyJrufruf
yg;pyfu rajym&ifvJ rajym
ajym&ifvnf; jywfw,fv@kd qdak eqJr@kd ?

ajcaxmufeJ@ vrf;av#mufolawG
vufeJ@ pma&;olawG
yg;pyfeJ@ pum;ajymolawG
E_wfeJ@ oD;csif;qdkolawG
vGyfvGyfvyfvyf ajym=uqdk=uzdk@
oGm;=u vm=uzdk@ tJ'D&J@tcsdef
tawG;tdwfxJu &mpkESpfrsm;twGuf
c&D;&Snf oGm;az:rsm;jzpfcJh=u
pdwfwpufrS rysuf
OD;wcsufr# r!$wf
acgi;f rwfrwfxm; oGm;aeqJr@kd ygav ? ?

cdkifatmifausmf (ppfawG)
(EdkifiHausmf vl&$ifawmf udkZm*emodk@ *k%fjyKpyfqdkjcif;2008 Edk0ifbm ESpf&SnfaxmifcscH&r_)
9
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

rif;[m ighb0
igv h ufawG rvSawmhayrJh
&ifu h suv f mygw,f/
igt h awG;awG rEkysLad yrJh
oef@&iS ;f aeygao;w,/f
ukvm;tkwfawGaewJhNrdK h
igrsuv f ;kH awG &JaeayrJh
'DvdkyJ igwdkY[m aeYxl;aeYjrwffawGwdkif;
t&Su d t kd &Sd twdik ;f =unfw h wfygw,f/ qufoG,fa&;awGjywfawmufvdkY
igph w d "f gwaf wG wkecf gvmwJt h cg taES;jyuGufeJY igwdkY
'g[m obm0w&m;vd@k jrifwwfygw,f/ tao;pdwf jyKdvJus oGm;yHkrsm;/
igph w d u f ;l awG ratmifjrifwt hJ cg wdkYvufxJuzkef;awG[m
wcsed cf sed rf mS ud, k thf vSnb hf v J @kd odvu
kd yf gw,f/ qufoG,fa&;{&d,mjyifyvdkY?
igch spo f l pdwq f ;kd wJt h cg tvdkvdkxxajzMu/
'g[m rde;f rvd@k oabmaygurf yd gw,f/ 'Dvdk&moDOwkrsdK;rSm
vHkjcnf0wf&ifvJ qifqmvGwfatmif?
igb h 0 wkecf gwt hJ cg yJjyKwfonfac:&ifvJqifqmvGwfatmif?
'g[m tcsK;d tauG@v@kd rSwv f u kd yf gw,/f uav;acsmY&ifvJ qifqmvGwfatmif?
at; ig rif;udck spw f ,f ajymwJt h cg ,kwfpGtqHk;
rif;[m igb h 0 jzpf&ygvrd rhf ,f? bk&m;&dScdk;wmawmifrS qifqmvGwfatmif/
rdk;&GmxJvrf;avSsmuf&if;?
a&csdK;rrSm;atmif?pOf;pm;&wJY'ku©/
csrf;jr arSmifxJxdkif&if;?
24 Ed0k ifbm 2008 udk,fYt&dyfrxGufatmifapmifUa&Smuf&wJY'ku©/
'gayrJY
a&ikwform;awG yJ
tJ'Dvdk ykvJ awG ,l,l vmMuwm/
oJuEåm&MuD;ygyJ?
ukvm;tkyfawG&JU ajcaxmufawGudk
oefrmapwm /

xdev
f if;
pufwifbm 2008
10
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

uJ ==bmvkyf-urvJ
zufppfacG;qdk;
vl@ qd;k oGr;f ppfbv
D ;l awG
rwefr&m
'Drdkua&pDazmfaqmif
acgif;aqmifausmif;om;vli,f
'dk@ vkyfazmfudkifzufoli,fcsif;rsm;
'Dwa,mufawmh axmif'%f 65ESpf
'Dwa,mufawmh axmif'%f 25ESpf
[dkwa,mufawmh axmif'%f 18ESpf
=urf;cif;aps; 10ESpfausmf
e t z ppfacG;tkypf u k
ol@qJvf olazmfaqmif
ol@vrf;a=umif;olav#muf ?

uae@
tESpfESpfq,fxd r,drf;r,dkif
vufeuftm;udk;vdk@
'dk@wdkif;jynf 'dk@vlrsdK;rsm;udk
zdESdyf acsr_ef;owfjzwfae=uw,f ?

uJ æ
'dk@bufu 'Drdkua&pDazmfaqmif
aoazmf aozuf
&Jabmf &Jbuf cspfoli,fcsif;rsm;wdk@
olygvdk@ igygvdk@ / olvkyfvdk@ igvkyfvdk@
'gawGudk c%ab;z,fxm;
wdkuf&rSmu
ppftkyfpk wckyJjzpfw,f r[kwfvm;?

udk,fhwdkif;jynf udk,fhvlrsdK;twGuf
vufwGJnDnDeJ@
'Drdkua&pDatmifyef;udk
&J&0J Hh0HhqGwfcsK=uygpdk@ ?

a'gif;rav; (rE aW v;)

11
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

jrif;rdk&fodkY
tar
a0'emawG Mum;rSm
ao&Gmvm;rSm raMumuf
'l;axmufvdkY tnhHrcH
tarhrmef tarhtMuHeJY
&efrSeforSs wGef;vSef
Mur®muH rsufESmom ray;vnf;
apG;apG;&J tarhESvHk;aoG;
aEG;axG;qJ tjyHK;av;awGu
tqHk;rJh *&kPm&Sifyrm/

qdkvzm&Dekd 0dOmOf
rD;tdrf&Sif Edkufwifa*;vf
t,fvaA;eD;,ef; t*¾eD
t[kwu
f v
dk yk f bGwfumwD 0g&Sifwef
vlom;qef 0g'Drsm;
t½IyfqkdEkwf jyD;awmh ........
jrefrmjynfoljynfom;rsm;
&nfrSef;csuf txG#ftacgifukd olwdkY awG[m
tnGef hay:atmif BudK;pm;Muygawmh tarh tem;rSm
tuGef haz:aqmif r&kd;rom;rIawGeJ h tarhtm;awGyg tar/
t"Gef h&Snfatmif vkyfvmMuavawmh
r[kwfravsmfwm vSpfumNzJjyovkd tMuifemawG jzefYusuf
t&Iyfawmfom jzpfvmpNrJomrkd h tarh&JU arwåmuGef,ufxJrSm
&du©mukd tpOfbkef;zkd h jynfoYltouf tdk;tdrfpnf;pdrfawG
armifwkd ha& . . . wnfNidrfvdkY csrf;ajrhap
tokH;rcsMuaveJ h prf;yrmat; yef;urÇmarT;ap…
&kef;xMuav/ / atmf… apwem a0jzmwJhtar
ajrurÇm raMujimvnf; a0..
tar..oufawmf &mausmf&Snfygap/

&efEkdifxGef; rif;xufrdk;(GHRE)
vGwfajrmufe,fajr?ukd&D;,m;
12
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

tcspfudk&Sm&mrS awGUvm&aomtrkef;

Edkifvdkrif;xuf vufrwaxmifaxmif
ppf&mZ0wfaumifwdk@
zdESdyfv$rf;rdk;jc,fvS,fvdk@
t&m&mrSm
r#wat;csrf;r_uif;rJhvm
rkef;wD;r_ rD;awmufrD;v#HawGu vl&J@jzpfwnfr_
igwdk@u acsmhjrLvSnfhpm; vl@b0qdkwJh *k%f&nfawmufyr_rsm;pGm
a&mufvmcJhwmvm; eif;acscH&wJJhoepf
ajymprf;ygh uAsmq&m&,f ? wef&mwefbdk; tjzpf
ay;acscJh&+yD;wJhaemufrSm
zdESdyfacsr_ef;r_ pufqkwf&GH&Smr_ tufqpftqdyf&nf
owfjzwfr_rsm;atmufrSm igwdk hESvHk;om; aomufa&cGufxJ wnfhwnfh
vlawG&J@touf aoG;rsm;pGm
aus;vuf tdk;tdrfrsm;pGm avmif;xnfhcHcJh&
wef&mwefbdk;tjzpf trkef;awGa&mufvm=u ?
ay;acscJh&+yD;wJhaemufrSm
trkef;[ma&mufvmcJh ? trkef;&Sif
tqdyf&nfrsm;&J@zefwD;&Sif &efol
pufqw k rf _ tqdy&f nf olwdk heJ@igwdk@
&G&H mS r_ tufqpf&nfu urBmajray:rSm twlaevdk hrjzpfwJhtcg
igwdk@ aomufa&cGufawGxJ ckcHppf[m trkef;w&m; csKKyf+idrf;&mjzpfcJh&
rdk;ykvJvdk &GmcscJhvdk@vm; 'kuQ eJ@ aomu
ajymprf;ygh uAsmq&m&,f ? trkef;eJ@ wGJrdoGm;=u
igwdk@&J@ cGeftm; pdwf"gwf
tJ'Du tpjyK}uD;&ifhcdkifrmcJh
jyif;xefcJ ah v&J@ ? ?

xl;wifh
(atmufwdkbm 22 2008)

13
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

rS —— taz
tcspaf &—igu
cifyeG ;f 0efwmxuf
oJwyGi0hf efwm ydak uscsicf o
hJ ?l

tcspaf &—igu
a0\ E &W mjzpfzkd x
h uf
arsmufrif;vdk }ud;k wacsmif;jzpfcsicf o
hJ ?l

tcspaf &—igu
b,fvrkd u S rk &Edik w
f hJ
awmfveS af &;qdw
k ahJ &m*gpaJG erdoq l akd wmh————?

om;a&—igu
zcif0efwmauszkd x
h uf
ordik ;f tqufquf igt
h wGuf
rif;b,fawmhrt S &Surf &apcsicf o
hJ ?l

om;a&—igu
&or#tjrnf;awGeJ t h rl;aomuf
twdwaf wGut kd efypf
ypPKye` ef J &h efjzpf&rSauseyfcsicf o
hJ ?l

om;a&—igu
cg;rSe;f odyo
f w
d maygh
'gayrJh wcGujf yD;wcGuaf omuf
tJ'b D 0cg;cg;}uD;udrk pS aJG erdoq
l akd wmh?

jrwfopf (dawn )
( ,Hk=unfcsufa=umifhb0cg;cg;awGudk/wcGufjyD;wcGufaomufaeolrsm;odk h
OD;nGwfv#uf )
14
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

bk&m;&SifomoemESifh ppf0g'DBuD;rsm;
t&Sif&m[kvm
bk&m;&Si&f ŒJ oHCtzG‹J tpnf;[m ESpaf ygi;f 2500 ausmaf tmif &Sn=f umcJyh g+yD?'Dvdk t&Snw
f nfEidk jf cif;&JŒta=umif;
&if;/touf[m ‘0denf;’ qkw d hJ pnf;urf; Oya'yJ jzpfygw,f?

0denf;awmf[m omoemawmf&ŒJ toufyg (0dea,m emr omoe\ tm,k)? omoem&JŒ toufjzpfwt hJ wGuf
0denf;w&m;awmfukd oHCmawmfawGu aqmifxm;&wmyg? xk‹d a=umifyh J omoemawmf&ŒJ touf[m oHCmawmfawGyJ
jzpfygw,f? 'Dvdk oHCmawmfawG[m y"meus aewJt h wGuf bk&m;&Siv
f ufxufuwnf;u 0denf;w&m;awmfawGuodk if
jcif;/usihfjcif; (oduQmu&%D,) awGukd tm;xkwfcJh=uwmyg?

a&S;OD;pGm 0denf;awmfawGukd odzkd‹twGuf/ em;vnfzkd‹twGuf oif,l&ygw,f? bk&m;&Sif[m 0denf;w&m;awmfawGukd


bma=umifh ynwfw,f/ b,fae&mrSm ynwfw,f pwmawGukd ta=umif; 0wˆKawGe‹J tus,w f 0ifh a[mcJw
h mawmifrS
0denf;pnf;urf;awGukd jrwfE;dk awmfr=l uukew
f hJ oDv/ orm"d/ ynm tbufbufu jynfph =Hk uwJh q&mawmfawGutÏ
uxmusrf;awmfawG/ ËDumusrf;awGukd a&;om;cJh=uygw,f?

b,ft&mrqdk em;vnfrS jrwfE;dk jcif;/ vufcjH cif;/ usio


hf ;Hk jcif; qkw
d mudk aqmif&u
G f tm;xkw=f uwmyg? em;vnfvufcH
+yD; vufawG‹usifhokH;jcif;/ tokH;ðyjcif;rSonf wkd;wufjcif;/ pnfyifjyef‹yGm;jcif;ukd oGm;&wmyg?

bk&m;&Si&f ŒJ omoemawmf 2500 ausmo f nftxd &Sio


f efaewm[m 0denf;pnf;urf;awGudk em;vnfatmif óud;pm;=u
jcif;/ oif,l=ujcif;wkd‹[m t"du jzpfygw,f? 'g[m bk&m;&Sif&JŒ tzGJ‹tpnf;yg?

tzG‹J tpnf; &S+d yDqv dk #if pnf;urf;Oya'qkwd m &S=d u&+rJ jzpfygw,f? pnf;urf;Oya'&S+d yDqv dk #if em;vnfz‹dk oif,=l u/t
us,w f 0ifh &Si;f jy=u pwmawG vky=f u&wmyg? OD;Zif;wd‹k &ŒJ jrefrmEkid if u
H awmh zG‹J pnf;ykt
H ajccHOya'qkw d mukd tus,w f 0ifh
&Si;f jyjcif;/ oif,=l ujcif; vk;H 0 r&S=d uygb;l ? pmtkyaf wmif vkv H aHk vmufavmuf xkwrf ay;Ekid yf gb;l ?'Dpmtkyaf wG[mw
tdrw f tkyf &Sad e&rSm jzpfygw,f? b,forl S tvGwf rusuEf idk yf gb;l ?

OD;Zif;wk‹d rpk;d &drw


f u
dk rf mS awmh ausmif;&JŒ zG‹J pnf;ykH Oya'udk ausmufpmeJ‹ xkxm;ygw,f (ygVv d )dk ? taqmifwidk ;f / t
aqmifwidk ;f rSm zG‹J pnf;ykH pnf;rsO;f Oya'ukd rSeaf bmifuyG +f yD; csw
d q
f aJG y;xm;ygw,f? 'Dpnf;rsO;f awG[m pmoifom;oHCm
awGtwGufcsnf;om r[kwfbJ/ em,u q&mawmf}uD;awGu tp vkdufem=u&wmyg? tjypfay;cH&wJh pmoifom;
oHCmawmfawG[m Oya'eJ‹ nD/ rnD odEidk o f vk/d Oya'eJ‹rnDv#if apm'u wufv‹dk &ygw,f?

jrefrmjynf&ŒJ ppfacgi;f aqmifawG vkyyf u Hk awmh Oya'ukd a&;qG+J yD;+yDv‹dk om a=unm+yD; csrjy&J/ &Si;f rjy&J jzpfaewJt
h jyif
0Sux f m; azsmufxm; rsuu f ,G ðf y rjrifa,mif aqmifxm;ygw,f? 'Dvdk azsmufxm;+yD; &Si;f rjy&JwhJ Oya'udk ajAmifusus
15
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
vdrn f m+yD;/ ajcmufveS ‹f +yD; jynfou l kd twnfðyckid ;f ygw,f? 'Denf;eJ‹ Oya'udk b,fou
l sio
hf ;Hk rvJ/ usio
hf ;Hk ol r&Sw
d OhJ ya'
eJ‹ Ekid if aH wmf wk;d wufz‹dk b,fvrkd sm; vky=f urSmvJ? ppfacgi;f aqmifawG twnfðyay;vku d w f hJ jrefrm'Drudk a&pD Ekid if }H uD;
uawmh r,kv H #if ykjH yifv‹dk om rSw=f uayawmh? +

'Dae‹ jynfov l x
l u k twnfðyay;xm;wJh Oya'ukd Ekid if aH &;orm;r[kww f hJ pD;yGm;a&;orm;&JŒ vufxJ a&mufomG ;wJh
twGuf xdik ;f 'Dru dk a&pDEidk if }H uD;uawmh ayguu
f v
JG rk wwf jzpfaeyg+yD? Ekid if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vkòH cHa&; ynmawGudk roifc&hJ /
Oya'ðya&;/ w&m;pD&ifa&;/ tkyfcsKyfa&;uvnf; em;rvnfwJh ppfacgif;aqmifawG twnfðyxm;wJh tem*wf jrefrm
EkdifiHawmf}uD;udk -

tkd æ toifjynfoltm;vkH;wkd‹ pOf;pm;=uygukef/


tkd æ wuUokdvfynm&Sd ygarmuQq&m}uD;wkd‹ pOf;pm;=uygukef/
tkd æ ausmif;om;vli,fwkd‹ pOf;pm;=uygukef/
tkd æ ukefonf}uD;rsm;wkd‹ pOf;pm;=uygukef/
q&mawmfbk&m;}uD;wkd‹ qkH;r=uyguke/f

'Dae&mrSm aus;vufrmS wGiu


f s,w
f hJ pum;ykaH v;wckudk ajymjycsiyf gw,f? “t&l;bkaH jr‡muf acs;ajcmufaumuf
pm;”[lownf;?

vlxufomwJhvl
tESp(f 20)qdw k hJ umv[m c%wmr[kwf
b0wckv;kH ajymif;oGm;Edik w f t hJ csed &f @J jy,k*f
&moD ˜ em&D˜ puf0ef;ay:utajz
vlwa,muf&@J &Sio f efEidk rf t_ ajctae
ajymif;vGrJ a_ wG puUe@f wikd ;f rSm&Sw d ,f
uH˜ pdwf ˜Owk ˜ tm[m&rsm;
obm0w&m;eJ@ xm0&bk&m;
tppf[m twkjzpf ˜twk[m tppfjzpf
'gawG[m - ed,mrwckawmhr[kwf
ta&mifajymif;˜ bufajymif;˜ ,H=k unfcsuaf jymif;olawG
ta&mifrajymif;˜ bufrajymif;˜ ,H=k unfcsuaf umif;olawG
ud,k o
hf rdik ;f ud,
k af &;/ ol@ordik ;f ola&;
a&;csio f vdak &;aewJah cwf
acwfaumif;atmifjyKjyif&rSmu ˜ vl@wm0ef
b,foyl suyf suf b,foal wGzsuzf suf
,H=k unfcsuf vrf;r}uD;tqH;k rSm yef;wdik &f w dS ,f
xdkifcsifolxdkif˜ xcsifolx
ol&aJ umif;vd@k ac:wJh vlxufomwJh vlawGy?J
udak omf (PRMG)
16
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

&J&ifah tmif (e,l;a'vD)


[m;wku d vf ‹k d yif (u)
“[dkaumifawG aemufuvdkufaevdk‹
rsufajcjzwfaewm? bwfpfum;ay:uqif;+yD;
tdraf wG=um;u ajy;vmwmav? tck &
xm;vrf;udk ausmaf e+yD”?ajy;&if;

&Dvu
d k cf sif v$m;&if; ajymaeayr,fh
pdwfroufrom jzpfyHkrjy? &D&Darmarm
avoHe‹J zke;f vdik ;f uwqifh ajymygw,f?

“vdu
k v
f mwm ta&;r}uD;bl;aemf?&xm;eJ‹vnf;wdu k rf d
aetH;k r,fAs” vd‹k ud,
k u
f ajymvdu
k af wmh/ olu
pdwfvdkvuf& “w[m;[m;” &Dw,f?

(uk)d uku
d }kd uD;u udrk if;udEk idk f tdref ‹J rvSr;f rurf;rSm aewmyg? olw‹kd ukd }uHŒzGwef ‹J axmufvrS ;f a&;u tvGwrf ay;ygb;l ?
tdraf &SŒrSmyJ ay:wifapmif=h unfo h vd/k bwfpu f m;pD;vnf; aemufuae qkid u f ,fe‹J r[m;w&m; vku d w
f ,f? oGm;av
&maemuf waumufaumuf/ xyfcsyfruGm ygvmwwfw,f?

odumQ r&Sd qufrvdu


k zf ‹kd / tda¹ENrrJzh ‹kd r=umc% qif;ajymw,f? cyfaysmah ysmh rajymbJ/ vlvrd rf menf;eJ‹ rmrmxifxifajym
wmyg? wcgwavawmhvnf; oaumifo h m; (zGw/f axmuf) awGu tomw=unf vSnjhf yefwwfw,f? 'DEpS t f yk pf u
k
txufq&kd mudk ol‹xufig tvkt,uf tpD&ifc&H wm?‘'gah =umifv h nf; trsm;tm;jzifh rsupf ad emufavmufatmifpw d f
taESmift
h ,Suf jzpfatmif tòydit f qdik f vdu
k af vh&w
dS ,f? 'Dwcgawmh em;vku d yf gO;D ?

88 rsK;d quf ausmif;om;acgi;f aqmifawGukd &efou l axmif'%f 65 ESppf D csvu kd +f yD? b,ftcsed rf S jyefvw G v
f mrSmvnf;
rajymwwf? t&ifuvnf; ESprf sm;pGm axmifeef;pHcahJ o;w,f? 'gayrJh olw‹kd &ŒJ &J&ifw h phJ w
d "f mwf/ vlxek ‹J wom;xJuswhJ
v_y&f mS ;r_/ OD;aqmifEidk pf rG ;f &Sw
d hJ tawG;tac:/ b0wckv;kH udk vufawG‹usus pGe‹f vw $ t f epfemcHjyr_awGu raysmufq;kH Edik ?f
&efou l b,favmufyJ zdEydS x f m;ygap/ olw‹kd awGu jynfoel ‹J ausmif;om;awG&ŒJ &ifxrJ mS &ke;f ºuGuek ;f x &Siof efaerSmyg?
pHwifavmufwJh ol&Jaumif;awG tjzpfeJ‹yJaygh?

(c)
a&$0ga&mif awmfveS af &;wke;f u rE aW v;wkid ;f teft,f'u
D ae a=unmcsux
f w
k w
f ,f? v_y&f mS ;r_rmS ygwv
D nf; xdxrd rd d
yg0ifOD;aqmifEdkifa&;udk awmif;qdkcJhw,f?

“usaemfwdk‹ óudqdkygw,f? tav;xm;ygw,f? A[dktaeeJ‹ aqG;aEG;oGm;rSmyg”

17
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
A[dkoabmxm;udk ol ajz=um;wmu r,kwfrvGef? ajymEdkifwJh twdkif;twmxuf ykdrajym? 'gayrJh wOD;xJ
oabmt&qdk&if oHCmvlxkv_yf&Sm;r_rSm 0ifygcsifwmujzifh ol‹&JŒ }udwfrEdkifcJr& avoHu txift&Sm;jyaew,f?
rGejf ynfe,f oabmxm;udk vSr;f ar;=unfzh ‹kd olu vrf;n$ew
f ,f? olu,
dk w
f idk u
f rGejf ynfe,f teft,f't
D wGi;f a&;rSL;eJ‹
A[dkrSmvnf; ajymcGifh&yk*~Kdvf/ q&m OD;jrifhodef;yg?

ol‹udk ar;=unf&h if tm;& auseyfz,


G &f m &Sw
d ,f? ol‹rmS ,H=k unfcsuf &Sw
d ,f? Ed;k =um;wufºuGoavmuf ajym&Jq&kd &J o
dS /l
qufqHa&;ajyjypfol/ ygwD0ifvli,fawG&JΠcspfcifESpfouf tm;udk;cH&ol? puFmylrSm ol qHk;yg;oGm;awmh trsm;u
pdwfraumif;?

(oleJ‹twl wòydifxJ ay:xGufvmolu a&SŒae}uD;OD;^m%f0if;? tarpk usef;rma&;eJ‹ ywfouf+yD; ar;=unfhawmh


zke;f vdik ;f xJrmS ol‹bufu wjcm; toHAvHawGyJ =um;ae&w,f? ol‹toHu xGurf vm? aemufrS ol‹qu D raxG;Ekid rf rsKEd ikd f
ysKŒd wufaewJh 0rf;enf;a=uuJo G uH kd jywfawmif;jywfawmif; =um;vm&w,f? olvnf;yJ cHpm;csuef ‹J / &ifbwfe‹J tvkyf
vkyfolyg?)

wOD;wa,muf qH;k yg;oGm;ayr,fh jynfo‹l ygwD teft,f'[ D m jynfoel ‹J twl v_y&f mS ;ouf0ifvrd rhf ,fv‹kd ,H=k unfaeqJ/
q&mOD;jrifhodef;vdk owWdtm;jzifh racolawG ygwDxJrSm reJ? olwdk‹[m uHpDrH&mtwdkif; cg;pnf;cH+yD; awGa0wkH‹qkdif;rSm
r[kw?f acsmvf J a&mxdik pf &m r&S?d bma=umifv
h q
J &kd if olw‹kd u,
kd w
f idk u
f jynfoal wGyJ r[kwv
f m;? jynfoal wGomt&m
&myJaygh?

(*)
“[kwwf ,f? usaemfu
h kd jyefvw
$ v
f u
kd w
f ,f? anmifwek ;f udk bwfpu
f m;eJ‹ olw‹kd (tm%mydik rf sm;) u wifvw
$ w
f mAs?tck
yJ bwfpfum;ay:u qif;+yD; wuUpDeJ‹&efukefbufukd jyefvSnfhvmwm?&efukefa&mufrS wuUpDc&Smay;&rSm?[m; [m;
[m;”

udx
k eG ;f xGe;f (anmifwek ;f ) u &efou l kd wcsuu
f av; vSnv hf ukd Ef ikd w
f mukd tawmf oabmusaew,f? ol‹ukd tòid;eJ‹
axmifxJ xnfyh pfEikd rf eS ;f odygw,f? ole‹J a':aemftek ;f vSw‹kd u a&$w*d b kH &k m;ay:wuf+yD; vlxak cgi;f aqmif vGwaf jrmuf
a&;twGuf t*F gae‹widk ;f qkawmif;w,f? }uHŒzGwaf wGu t*F gaxmif=h urf;jyifukd a&;jzef;/ avmfpyDumeJ‹ tzsut f arSmuf
vky/f xduyg;&duyg; ajymwJt h jyif r=umc% ud, k x
f vd ufa&muf apmfum;w,f? owif;pmxJuae atmufwef;usus
a&;wwfw,f? 'D=um;xJrmS yJ olw‹kd u qkawmif;yJu G kd rysurf uGuf azmfw,f?

tcktcg ajcudk csKyfxm;ayr,fh ,Hk=unfcsuftwGuf pdwf"mwf rmef[kefjyif;jyif;eJ‹ wdkufyJG0ifaeqJyg? wpufav;rS


tav#mhay;r,fholawG r[kwf? acsmhIvnf; raysmh/ acsmufIvnf; ra=umufwwfolawG? war#mfwac: }uD;
us,jf yef‹aewJh acsmufv;kH vSe‹f v;kH awGukd tHwak cszsuf wdu k &f o
J al wGom jzpfw,f? acwfwacwfrmS wefz;kd }uD;rm;wJh
tkwcf syaf wGe‹J oJyiG ahf wGom? tJvkd tkwcf syef ‹J oJyiG ahf wGu rsm;rS rsm;?

(C)
cspf&wJh ouf}uD;&G,ftdkawG &Sdygao;w,f? wkdif;&if;om; acgif;aqmif}uD;awG/ 0g&ifh/ trsKd;om;a&;/ ukefaps;E_ef;
usqif;a&;/ vl‹tcGit hf a&; trnfc+H yD; wdik ;f jynftwGuf &wufrat;vd‹k Ekid if aH &;rSm pdwaf &muk,
d yf g ðr‡yEf x
HS m;olawGyg?
}uD;aumifh}uD;rm; jzpfaeayr,fh bk&m;w&m;rSm pdwfat;vufat; rvdkufpm;Ekdif? EkdifiHa&;rSm pdwfa&mudk,fyg
yifyef;qif;&J}uD;pGm vkdufpm;aewmyg?
18
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
ar;jref;=unf&h if pum;u tawmfe‹J r&yfEikd ?f olw‹kd rmS ajymEdik w
f m/ ajymcsi&f mawGu wyHw k yif? 'Dvkd vl}uD;awG[m
cg;rvS 0rf;r0olawGtwGuf olwdk‹wwfu|rf;wJh ynmawGeJ‹ tvkyfvkyfr,fqdk+yD; ±dk;om;pGm tdyfrufrufaewm jynf
wGi;f jynfyrSm trsm;om;? 'gayrJh wkid ;f jynfu tzwfq,fr&ao;? 'ga=umifh taerajzmifo h vd/k taorS ajzmifyh grh vm;
qd+k yD; awG;=unfrh &d if pdwrf aumif;? raocif jrifawG‹ oGm;apcsipf rf;ygbd atmify&GJ ,f?

(i)
vrf;rxufu wku d yf aGJ wGusyJ g;aecsed rf mS w&m;cGix
f u
J w&m;r#wa&; wku
d yf aGJ wGujzifh =uufo;D wzse;f zse;f xavmuf
&JŒ? w&m;±H;k awGrmS w&m;ojzifw h ‹kd =uufysrH us pnfum;&r,ft
h pm; &efob l ufu A±kwo f u
k eQ ‹J t,kwtf nHwh ‹kd aygi;f
pyfxlxyf tawmroyfEdkifatmif vkyfjyw,f?

'gayrJh 'DwyJrG mS vnf; &efot l zd‹k usm;a&SŒ arSmuf&ufvaJ povd/k usuyf x


l ;kd av a&mifav jzpf&w,f? trSeu f a&$0ga&mif
oHCmawmfawGudk ypfcwfòzdcGif;/ rtyfpyfwJh zJG‹pnf;yHk Oya'}uD;udk twif;tusyf oGyfoGif;/ avab;oifholawGudk
'kuqQ if;&JwiG ;f xJ ydrk u
kd sqif;apjcif;&JŒ a=umufvef‹r_ aemufqufwyGJ g? &eforl mS ol‹twwfe‹J ol pl;jcif;/ qufvufI
wGif;wl;rkdufjcif;yif? t&m&mudk a=umufae&jcif;om?

trsm;jynfol r=unfjzLwJht&mukd uvdrfuuspfenf;eJ‹ =urf;cJh&rf;cJh+yD;+yD qdkrSjzifh usL;vGefolrSefor# pdwf"mwfa&;&m


vHkòcHzG,f r&Sd? 'ga=umifh Oya'wGif; wkdufyJGawGudkyg ESpf&Snfaxmif'%f usnfqHeJ‹ ypfcGif;&awmhw,f? vltrsm;
a=umuf&GHŒaemufwGef‹oGm;atmif ±kyfysufqif;ysuf vkyf&awmhw,f?

'gayr,fv
h nf; jynfoal wG&ŒJ ckid rf mvSwhJ a'giaf 'gijf rnf pdw"f mwfawGu ydv
k ‹kd awmif &J&eJ aD pG;vd‹k ayg?h

“65 ESp[ f m yg;yg;av;ygv‹kd ? tm;vH;k use;f rma&;udk *±kpu kd yf g? ud,


k f 'Dru
dk a&pDwu
dk yf t
GJ wGuf b,fvkd a&SŒuav#muf
&rvJqw kd mudk pOf;pm;yg? avhusichf ef;awG rSerf eS v
f yk af y;/ pm;p&m&Sw d mudk pm;yg? ttdyrf eS rf eS /f tpm;rSerf eS ef ‹J aeay;yg?
usef;rma&; *±kpdkufay;=uyg? rdcifawGtm;vHk;udkvnf; rSmcsifw,f? om;awGtwGuf *k%f,lvkdufygvdk‹aemf” (Auo
acgif;aqmif udk'D+idrf;vif;&JΠtzGm;jzpfol a':cifpdk;jrifh)

“'g pepfwckukd ajymif;vJz‹kd twGu/f 'Dval wGtm;vH;k [m wkid ;f jynftwGuf ud, k uf sK;d pGe‹f w,f/ tepfemcHw,f? tm;vH;k [m
axmif'%fEpS &f n
S f usc&H w,f? tJ't D wGuaf =umifrh ‹kd v‹kd usecf w
hJ hJ &JabmfawG tukev f ;kH uvnf; olw‹kd twGuf *k%,
f l
w,f” (HIV/AIDS a0'emonfrsm;udk ðypkapmifah &Smufay;ol rjzLjzLoif;)

“EdkifiHa&;eJ‹ywfouf&if 'Dvdkjyif;xefwJh zdESdyfr_awGu óuH&rSmyJ? 'Dhxuf jyif;xefwmvnf; óuH&EdkifwmyJ? 'gayr,fvdk‹


'Dru dk a&pDa&;eJ‹ ywfouf+yD;awmh }uHŒ}uHŒcHwhJ usaemfw‹kd teft,f'v D tkd zJ‹G rsK;d / }uHŒ}uHŒcHwhJ ausmif;om;acgi;f aqmifawG
&Sad eor#awmh wcsed rf mS tajymif;tvJ/ tvSnt hf ajymif;qdw
k m awG‹&r,fv‹kd usaemfw‹kd ,H=k unfygw,f” (teft,f'D
ajymcGifh&yk*~Kdvf OD;^m%f0if;)

“olw‹kd axmifusomG ;wJt h wGuf pdwrf aumif;jzpfw,f? 'gayrJh 'D[meJ‹ywfouf+yD; wkev f y_ af csmufcsm;jcif; r&Sb
d ;l ?um
,uH&iS af wGvnf; wkev f y_ af csmufcsm;jcif; r&Sb
d ;l ? um,uH&iS &f ŒJ rdom;pkawGuvnf; wkev f y_ af csmufcsm;jcif; r&Sb
d ;l ?=um;
&wJh jynfolawGuvnf; wkefv_yfacsmufcsm;jcif; r&Sdbl;? 'g[m tvGefaumif;wJh vuQ%myJ” “ra=umufw&m;udk
usaemfw‹kd u udik w
f ,
G &f rSmyJAs? olw‹kd u ajcmufaewm? ajcmufaewJ[ h mudk usaemfw‹kd u bmrSukd a=umufvnf;
pmrsufESm-20 odk@
19
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

“ypPnf;awGu wtm;av;vdk@xifyg&J@? jcif;ta[mif;


av;&J@atmufcH u|HusoGm;+yD; ypPnf;awG 'a&maomyg;eJ@

eHeufcif;yHkNyif
jyef@usu J kefwm? aumifrav;vnf; bmvkyf&rSef; rodbl;aygh/
'gukd vSr;f jrifwhJ aumifav;u pufb;D av;udk tomaxmuf
xm;cJ+h y;D ypPn;f awG ulaumufay;w,f/ bmtwGu, f v l mrSe;f
rodwhJ ol@vufxu J *keef t D wd f wpfv;kH eJ@ pkxnfah y;+yD; aumif
rav;udk jrif;vSn;f ay:xd wifay;vdu k w f ,f”“om"k awmf æ
om"kæ om"k” tr,ftu kd xH;k pHtwdik ;f om"k wd;k wd;k av;ac:
awmh tbd;k tdu k +yHK;onf/ ae@wikd ;f 'Dae&ma&mufvsS if tr,f

(raemf[&D) tduk ‘om"k ac:+r/J tbd;k tdk ajymjycsiaf om yHjk yifav;. vd&k if;
r[kwaf omfvnf; xdk om"koH =um;&wdik ;f tbd;k tdk auseyfyg
onf?
“tJ'Dae@u p+yD; aumifav;u aumifrav; aps;vm&if
bk&m;yef;0,faeus qdkifrSm aumifrav;twGuf yef;awG
“tJ'rD eufcif;uav;u tawmfawmh om,mwm”tbd;k oGm;oGm; xm;ay;wwfw,f”
tdu k pum;pudjk zwfum tr,ft&kd @J r;D cd;k Eka&mif rsu0f ef;rsm;udk “[kwv f m; bmyef;awGv”J
wpfcsuf vSrf;=unfhvdkufonf? tr,ftdk. rsuf0ef;rsm;u tr,ftu kd xH;k pHtwdik ;f ar;jyefonf/
pdv
k ufawmufyaeoa,mif?tbd;k tdu k pum;udq k uf.? “ca&yef;uH;k ? ZGeyf ef;uH;k ? qdyzf vl;? {u&mZf pojzifah yg?h &moD
“om,mw,fqw kd mxuf tcspw f pfck pwifjzpfxeG ;f r,fah e@ tvdu k af yg”h
rd@k xifyg&@J ? tawmf}uD;udk ouf0ifvyS aecJw h m”“b,fvkd vS tr,ftdku acgif;wndwfndwfESifh +yHK;um ol@acgif;xufrS
wmrsKd ;ygvrd ”hf tr,ftu kd ta&;ta}umif;rsm; vdi_ ;f x aeaom qdyfzvl;yef;uHk;av;udk vufESifh prf;=unfhaeonf/ tbdk;
rsufESmjyifudk a,mifa,mifav; rsuf arSmif}uKwf[ef jyKum tdu k vnf; auseyfpmG +yHK;.?
ar;.? 'DyjkH yifukd 'Dae@rS em;axmifciG &hf aom u|eaf wmfu tm;rvdk
“aea&mifjcnfu EkEkav;&,f? wcsdK@ae&mawGrSm ESif;jrL tm;&jzpfvmonf?
awGuqdik ;f vd@k oZifyef;&eH@awGawmif &aeao;w,f xifwm “olw@kd tqifajy oGm;=ua&mvm;[if tbd;k ”
yJ”tr,ftu kd acgi;f udk wqwfqwfnw d .
f / xdek eH ufcif;av; tbd;k tdu k ‘±_;[k cyfw;kd wd;k toHjyKum u|eaf wmfu h kd
udk jrifa,mifomG ;ovdrk sKd ;vnf; +yHK;.? vufumxm;.?
“tJ'rD mS aumifav;wpfa,mufe@J aumifrav;wpf a,muf “ravmeJ@av rif;tbGm;u tqifah usmv f @kd r&bl;”
p awG@=uwmyJ? &kyf&Sifxu J vdkawmh vScsif vSaevdrfhr,f/ u|efawmf +yHK;vdkufrdonf/ reufwdkif; tbGm;udk yef;uHk;
±k y f & S i f x J u Zmwf u G u f a wG v d k a wmh rqef ; jym;ygbl ; / av;wpfu;kH vmvm ay;um yHjk yifwpfy'k u f kd ajymjywwf aom
&d;k &d;k &Si;f &Si;f av;yJ? ypPn;f awG weifw h yd;k xnfx h m; wJh aps;jcif; tbd;k tdu k kd u|eaf wmfawG@ae&wm wpfv&Sad wmh rnfxifonf/
udk qGv J mwJh aumifrav;&,f? aps;xJ udk udp&P dS vd@k a&mufvm 'Dae@reufrS ta=umif ;wdu k qf ikd I
f u|eaf wmf +idr+hf idrahf v; xdik f
wJh aumifav;&,f? aps;t0if vrf;rSm awG@=uwm”tbd;k tdu k em;axmifciG hf &cJjh cif;jzpfonf/ tbd;k tdu k ol@ yHjk yifukd quf.?
tr,ft. kd pdw0f ifpm; aeaom rsuEf mS av;udk wpfcsuf =unfh “'Dvdke@J tcsdefawGom ukefoGm;a&m? olwdk@ tajctaeu
um vufxrJ S pmtkyt f a[mif;av;udk wpfcsuzf iG =hf unfv h u
kd f 'Dtwdik ;f yJ rwd;k wufcb hJ ;l ”
ao;onf? tvGwf &aeaom 'dik , f m&D pmrsuEf mS rsm;u jyef u|efawmf tm;rvdktm;r& jzpfoGm;&jyefonf/ odk@aomf
=unfph &mrvdyk g/ tbd;k tdk oufjyif;rGrw G pfcsuu f kd rodromcs apm'uawmh rwuf&?J
um pum;udk qufvu kd . f ? “wpfaerSm ææ”
20
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
xdk wpfae@rSmudk u|efawmfu &kyf&Sifum;wpfum; Zmwf “vSnjhf yefc&hJ wJh aumifav;&J@&ifxrJ mS yef;awG a0ae
ajymif;vdu k o
f vdk pdw0f ifpm;oGm;aomfvnf; tr,ftkd uawmh r,fv@kd xifovm;”
bmrS rjzpfovdk em;axmifae&Smonf? jrwfpmG bk&m;/ 'Dar;cGe;f u tbd;k tdk u|eaf wmhu f kd ar;
“aumifav;u ta&;}u;D wJh udpw P pfcak =umifh c&D;xGuo f mG ; wmvm;/ tr,ftdkudk ar;wmvm; rod/ ol@bmomol
&w,f” ar;wmvnf; jzpfEikd w f myJ/ olu Zmwfa=umif; jyefajymolav/
“t=um}uD;vm;” u|efawmfwdk@xHrS tajz r&aomfvnf; ol bmrSrajymyg/ ol@
“t=um}uD;yJ” pum;udo k m olquf.?
tr,ftu kd ‘t=um}uD;vm;qdak om tar;udk omref “aemufae@reuf aps;t0ifvrf;rSm olwdk@awG@=uawmh
rSsom ar;jcif;jzpfaomfvnf; tbdk;tdkuawmh xdkumv aumifrav;u yef;ajcmufawG trsm;}uD; pkxm;wJh tdwf u
wpfarSsmf wpfac:udk jrifa,mifwrf;woHEiS hf ajzjcif;jzpfonf[k av;wpftw d f aumifav;udk ay;w,f/ yg;pyfu ae pum;wpf
u|eaf wmf cHpm;vdu k rf o
d nf? cGe;f rS ajym roGm; ayr,fh rsu0f ef;uae pum;awG trsm;}uD;
“aumifav;jyefvmawmh t&mtm;vHk;[m ajymif;vJp ajymoGm;wmudk aumifav; =um;vdu k f &w,f/ tJ'pD um;awG
jyKae+yD” [m &ifxrJ mS xm0& wnf+rJaer,fh pum;awGy”J
“ajymif;vJpjyKae+yD” oHk;a,mufom; puUef@rsm;pGm wdwfqdwf aerd=uonf/
u|eaf wmf. oHa,mifvu kd o
f aH =umifh tr,ftu kd rod Zmwfvrf;u qH;k oGm;+yv D m;/ u|eaf wmfrodyg/ tbd;k tdu k awmh
rom vSn=fh unf. h ? u|eaf wmf yg;pyfukd ydwx f m;vdu
k f &onf/ odayvdrrhf nf/ od@k aomf u|eaf wmfu Zmwfvrf;udk 'Dae&mrSm
tbd;k tdu k todEiS hf uif;uGmaeol wpfa,muf yrm pum;udk rqH;k apcsiaf o;/ quf&ef&adS o;onf[k cHpm; ae&onf?
quf.? “tJ'v D ekd @J ”
“[kwfw,f? aumifrav;u r=umcif wjcm; vlwpf tJ'v D ekd @J [laom pum;vH;k onf tbGm;td. k rsu0f ef;rS
a,mufe@J vufxyfawmhr,fqdkwhJ owif;udk aumifav;u rsuf&nfpuf wcsdK@udk qGo J drf;oGm;ovdk? u|efawmfh &ifxrJ S
+rdK@t0if vrf;rSmuwnf;u =um;cJ&h w,fav” arSsmv f ifch suw f csKd @uv kd nf; Ed;k xoGm;aponf?
u|eaf wmfu arm[du k o f mG ;ovdk cHpm;&um? tr,ftkd “aumifav;u tJ'+D rKd @u jyefxu G o f mG ;w,f/ ouU&mZf
u oufjyif;zGzGav; wpfcsufcswmudk u|efawmf awG@vdkuf awG trsm;}uD;udk cufcufcJcJ wpfa,mufwnf; jzwfoef;
&ovd?k oGm;cJ&h w,f/ ol@&ifxrJ mS &Sad ewJh yef;ajcmufawG wpfae@awmh
“tJ'DnaerSmyJ aumifav;u aumifrav;twGuf jyef&iS of efvmrSmvd@k arSsmv f ifw
h hJ arSsmv
f ifch suaf wGe@J ol touf
we,fwaus;u ,lvmwJh opfcGyef; c&rf;a&mifawGudk qufcw hJ mayg”h
aumifrav; tjyiftxGurf mS ay;zd@k oGm;cJw h ,f/ aumifrav; u|efawmf tr,ftdkrsufESmudk vSrf;=unfhrdawmh
[m aumifav;udk yef;awGe@J jrifvu kd &f w,f qd&k ifyJ rsu&f nf t&d y f t a,mif w csd K @ud k awG @ &onf ? bmvJ q d k w mawmh
awG usvm awmhwmyJ” u|eaf wmfvnf; t"dym` ,f razmfwwfao;yg/ tbd;k tdu k em&Dukd
tr,ftdk. rD;cdk;Eka&mif rSdefazsmhazsmh rsuf0ef;rsm;wGif wpfcsu=f unfu h m pmtkyaf [mif;av;udk ydwo f rd ;f vduk . f ? +y;D
rsu&f nfrsm; pdvk ufvmovd?k u|eaf wmf&h ifxu J rsu&f nfrsm; pum;udq k uf.?
udak wmh b,forl S jrifciG hf r&vdu k /f tbd;k tdu k pum;udq k uf.? “ESpfawG t&rf;=umoGm;vdk@ +rdK@uav;udk jyefa&mufvm
ol@ =unf&h wm arm[du k f EGr;f e,faeovd/k wJth cg olw@kd jyefawG@=uw,f”
“yef;awGukd ,l+y;D aumifrav;u aumifav;udk pum; rqDrqdik f u|eaf wmfyif &ifcek cf sio f mG ;&onf? tr,ftkd
wpfceG ;f ajymoGm;w,f” uawmh a,mifa,mifav; +yHK;aeovm; rqdEk ikd ?f
“bmwJhvJ” “'gayr,fh ”
tr,ftu kd wke&f ifpmG ar;.? 'gayr,fq h akd om pum;vH;k onf t"dym` ,fqef@usiaf om
“t&mtm;vH;k aemufusomG ;cJah yr,fh u|erf &ifxrJ mS pum;vH;k wd@k ukd wGq J ufay;aom pum;vH;k jzpfonf/ u|eaf wmf
awmh tOD;qH;k yef;awGygyw J ”hJ u pd;k &drw f }uD; armh=unfrh ad omfvnf; tbd;k tdu k xdik &f mrS
'Dwpfcg armvs oGm;&wmu u|eaf wmf? tr,ftu kd tom x./ tr,ft. kd ezl;jyifukd zGzaG v; erf;um E_wq f uf
awmh apmapmu ar;cJw h m ol r[kwo f vdk ta0;udk tai;ai; &if; ---
tarmarm? “aemufae@rS quf ajymwmaygh” wJh/
21
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

tr,ftdku &D&Da0a0 acgif;ndwfjyum “aumif;om;yJ” awmh b l ; / reuf w d k i f ; vmvm ajymwwf w J h tjzpf t


[k axmufcH./ raxmufcHEdkifwmu u|efawmfyg/ xdk@a=umifh ysuaf v;awGukd olu yHjk yifwpfy'k v f kd em;axmifaewwf w,f/
u|eaf wmft h w d uf kd aumufqu JG m tbd;k tdak emufo@kd ajcvSr;f ol@rmS 'Dae@qw kd m vnf; r&Sb d ;l ? rae@uqdw k mvnf; r&Sb d ;l /
usrJ sm;jzifh vduk vf m cJrh o d nfrmS tr,ftu kd ykd if E_wrf qufcrhJ ?d reufjzefqdkwmvnf; r&Sdbl;/ aemufwpfae@rSm igajymjyr,fh
“tbd;k ” yHjk yifav;[m ol@ twGuaf wmh topfyaJ ygu h mG / 'guu kd igt h
“[if” wGuf uHaumif; jcif;wpfrsKd ;ayg”h
tbd;k tdu k u|eaf wmfu h kd vSn=hf unf. h ? u|eaf wmf bm tbdk;tdku pum;udkjzwfum aea&mifatmufwGif
odcsiaf eonfqw kd mudk ol &dyrf ad eyH&k onf? ajcvSrf;usrJ sm;jzifh vSrf;avSsmufoGm;onf/ wu,fh wu,f
“'gayr,fh æ'gayr,fh æ bmjzpfvJ tbd;k ” vGr;f vs usecf &hJ olu u|eaf wmf?
tbd;k tdu k wvufvufawmuf&aS eaom wHvsS yrf sm; eHeufcif;topfwikd ;f onf olw@kd twGuaf wmh t"dym` ,f
udk ai;=unfu h m oufjyif; wpfcsuu f kd cs.? &Sad e=uayvdrrhf nf? xdk t"dyg` ,o f nf aocsmr_ wpfck [kwf
“'gayr,fh aumifrav;u aumifav;udæ k ? r[kwaf o; r[kwf uawmh u|eaf wmfvnf; raocsmyg?
bl;æ ? tr,ftu kd igu
h kd b,fvrkd S rrSwrf ad wmh bl;” ta0;od@k vSr;f arSsm=f unfv h u kd af omtcg aea&mifrsm;
“Asm” =um; wGif wdrn f Kd wpfpudk awG@vu kd &f onf? xdw k rd w
f u
kd rf sm;xJ
u|eaf wmf &kww f &uf tH=h orifoufomG ;&./ tbd;k wGif arSsmvf ifjh cif; rd;k a&pufrsm; yg0ifaernfvm;?
tdu k awmh wnf+idrpf mG yif? odyfawmh raocsmyg? vif;awmufaeaom aea&mif
“[kww f ,f? avmu&J@cspjf cif;/ rke;f jcif;/ wrf;wjcif;awG atmufrmS yif t&m&monf a00g;aecJah vonf? ?
eJ@ uif;a0;wJh ae&mudk ol a&mufae+yD/ ol bmudkrS rrSwf rd

pmrsufESm-17 rS

ra=umufb;l / wkev
f nf; rwkev
f y_ b
f ;l ? usaemfw‹kd ra=umufw&m;eJ‹yJ &ifqidk rf ,f” (owif;pmq&m}uD; OD;0if;wif)

Ed0k ifbmv 11 &ufae‹u w&m;±H;k rSm trde‹f cs+yD;wJt


h cg 88 rsK;d quf ausmif;om;acgi;f aqmif udrk if;aZ,su “wkid ;f jynf
twGuf 65 ESpyf vJ m;uG” vd‹k aºuG;a=umfco hJ vd/k rrD;rD;uvnf; “trSew f &m;twGuf b,fawmhrS ra=umufb;l ” vd‹k
wkdifwnf aºuG;a=umfcJhw,f?

a=omf æ &efo‹l crsm jzpfrjS zpf&avw,f? ra=umufwwfoal wGurkd S ajcmufveS ‹f r&d ufom; jzpfomG ;wmud;k ? jynfo‹l acgi;f
aqmifawGeJ‹ jynfolqdkwm waoG;xJ wom;xJqdkwm rod&Smava&mhovm;?

b,fvykd jJ zpfjzpf &efou


l olu, kd w
f idk f a=umufvef‹v‹kd om ajcmufveS ‹f aewmyg? tckvnf; ud,
k &f LS ;uk,
d yf wf a=umuf
+yD;&if; a=umuf&OD;awmhrmS yg? tJ'D ta=umufw&m;atmufu zdEydS rf a_ wGukd jynfoal wGu wGe;f vSezf ‹kd ta&;/ vmr,fah b;
ajy;awG‹zdk‹ta&; aES;r,fawmh rxifyg? [m;wdkufvdk‹yif &D=uygOD;r,f?

[m;wdkufvdk‹yif &Dvdkufcsif æ?

( &J&ifah tmif )
(tifwmAsL; pmom;rsm;udk jynfytajcpdkuf jrefrmowif;Xmersm;rS ul;,lazmfjyjcif; jzpfygonf)
22
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

,cktcsdefwGif jrefrmppftpdk;& ½Hk;pdkuf&ef &nf&G,f twGufawmh aejynfawmf jzpfaumif; jzpfEkdifygw,f/ 'gay


wnfxm;cJhaom NrdKUawmf\oufwrf;rSm 3 ESpfwdkifcJhNyD jzpf r,fh usaemfwdkYtwGufawmh aomhydwfxm;wJh ukef;ajrwckyJ}
onf/ odkYaomfvnf; omrefvkyfudkif pm;aomuf aexdkifae [k NrdKUcHwOD;u olajymaeonfudk ab;ywff0ef;usifu em;
&aom jynforl sm;twGurf l aejynfawmfonf tonf;ESv S ;kH axmifaerae tuJcwf&if; ajymjyonf/ jynfolrsm;onf
rJhaom NrdKUwNrdKU[k qdk&ayvdrfhrnf/ rif;wdkY\ eef;pdkuf&m[k t"dyÜm,f&onfh aejynfawmf[k
wcsdefwcgu 0g;awmrsm;ESifh BuHpdkufcif;rsm; &SdcJh ac:qdkaom NrdKUawmfopfESifh AdkvfcsKyfBuD;rsm;udk ajymifaemuf
onfh wtdtdvdIif;xaeaom ajrjyifay:wGif aejynfawmf rIaMumifh tzrf;qD;cH? axmifcscH Mu&onf[lonfh owif;
\ vrf;rus,fBuD;u vGef;xdk;aeaom tpdk;&taqmuf rsm; xGufay:cJhao;onf/
tODrsm;tMum; wnf&dSaeonf/ þjrifuGif;rSm ppftpdk;& NrdKUcHjynfolrsm;onf apmifhMunfhcHae&rnfhta&;udk
&efukefrS NrdKUawmfajymif;a&TUvmtNyD; 3 ESpftMumwGif jrif awG;aMumufí tifwmeufudkyif roHk;&J jzpfaeMuonf/
awGY&aom aejynfawmf jzpfonf/ xdkrSsru aejynfawmfwGifvHkNcHKa&;taMumif;jycsufjzifhvuf
,ciftcsdefESifh ,cktcsdeftMum; uGmjcm;csufrSm udkifzkef; toHk;jyKí r&Edkifatmifvnf; pDrHxm;ao;onf/
tpk d ; &½H k ; rsm;wG i f xd e f x d e f n D ; atmif xG e f ; xm;aom &efukefrS vma&mufvnfywfaom rdwfaqGwOD;
rD;a&mifrsm;yif jzpfonf/ vSsyfppfpGrf;tifiwfaeaom wdkif; url oltifwmeuf toHk;jyKaepOf tpdk;&axmufvSrf;a&;
jynfwck\ teufa&mif nurÁvm ESifh qefYusifpGmyif xdk wOD;u ol\ tcsuftvufodkrSD;ud&d,m (Memory Stick)
tvif;a&mifwdkYu ncsrf;tcsdeftcgwGif xGef;awmufyae udk ,lMunfhum tpdk;&qefYusifa&; tcsuftvufrsm;
Muonf/ odkYaomfvnf; ¤if;vrf;rrsm;onf acsmufcsm;zG,f ygryg ppfaq;cJhonf[k ajymjyonf/
wdwfqdwfaeMuNyD;n11 em&Dxdk;ygu nrxGuf&trdefY ESifh jynfwGif;pmapmifrsm;twGuf aejynfawmfwGif
twl tm;vHk; vlol ouf&Sd t&dyfta,mif &Sif;vif;aeawmh tajcpdkuf tvkyfvkyfudkifaeMuaom owif;axmufrsm;
onf/ url tmPmydkifrsm;\ yl;aygif;aqmif&GufrI r&dSwwfjcif;

pdwfysufzG,f _rdK hawmf


(bmomjyef) rif;cufarmif
aeYv,fcif; tcsdefwGifrl 'gZif0ufeD;yg;rSsaom aps; tay: apm'u wufMuonf/ olwdkYudk rMumcP qdkovdk
BuD;rsm;wGif aps;0,folrsm;ESifh ysmyef;cwf pnfum;aeMuNyD; tpdk;&taqmuftODrsm; "mwfyHk½dkufcGifh rjyKaMumif;vnf;
tvkyftm;vyfaeol ppfwyft&m&Sdrsm;u NrdKUawmf opfw ydwfyif wwfao;onf/
0dkufwGif ay:xGufvmaeaom a*gufuGif;rsm;teufrSuGif; vma&mufvnfywfol {nfhonfrsm;ESifh owif;
wuGif;wGif a*gufoD;½dkufaeMurnf jzpfonf/ urÇm vSnfh axmufrsm;udk tNrJwapapmifh Munf&h ef vHNk cHKa&; t&m&drS sm;
c&D;onfrsm;udk qGJaqmif&eftwGuf NrdKUawmfopfwGif udk ñTefMum;csufrsm;vnf; xkwfxm;onf/
wd&pmäefO,smOf wckvnf; wnfxm;ao;onf/ tpdk;& ½Hk;pdkuf&m &efukefrS aejynfawmfodkY ajymif;
bd e f ; jzLES i f h t wl Ed k i f i H a wmf \ o,H Z mwrsm; a&TUvmonfv h eG cf ahJ om 3 ESprf pS í¤if;wdYk b0 wk;d wufcjhJ cif;
jzpfonfh ausmufjruf&wem? uGßef;opf? obm0"mwfaiGY r&dS[k NrdKUcHrsm;u ajymjyMuonf/
wdkYudk jynfywifydkY í &&dSvmaom aiGaMu;rsm;jzifh jrefrm wdkif;jynf\ae&m tESHYtjym;rS ac:aqmifvmNyD;
jynftv,fydkif;rSacwfaemufusonfha'owckudkEdkifiHawmf ,ckwdkif NrdKUawmfopf aqmufvkyfa&;vkyfief;rsm;wGif yg0if
\ NrdKUawmfopftjzpf ajymif;v JwnfaqmufcJ hjcif;tay: vkyfudkifaeMu&ol tvkyform;rsm;onf waeYvSsif vkyf
NrdKUcHjynfolrsm;u odyf vdkvdkvm;vm; r&SdMuay/ tm;c usyf 2000? 2500 cefYtwGuf yifyef;qif;&JpmG tvkyf
]'Dae&mu olwdkY (tkyfcsKyfol ppfAdkvfcsKyfBuD;rsm;) vkyfudkifaeMu&NyD; vufjzpfwJrsm;wGif aexdkifaeMu&onf/

23
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
nHhzsif;aom tpm;tpmESifh roefY&Sif;aom wGif;a&udk usef & d S a om ES p f r sm;twG u f aus;vuf a 'orsm;wG i f
tm;xm;í toufqufaeMu&onf/ vuf a wG Y uG i f ; qif ; &rnf [ k nT e f M um;xm;aMumif ;
aejynfawmf&dS trsm;jynfolqdkif&m taqmuf Mum;odcJh&onf/
tOD r sm;twG u f wm0ef , l x m;aom aqmuf v k y f a &; ]usaemf pmoifwmudk r&yfcsifbl;Asm? wuúokdvf
ukrÜPDtrsm;pkonf vkyfief;rsm;udk &yfqdkif;í qdkifuvkef; rSmyJ 4 ESpfjynfhwJhtxd NyD;jynfhoGm;atmif qufwufcsif
wdkufcHcJh&aom &efukefwdkif;ESifh {&m0wDwdkif;odkY ta&;ay: w,f} [k pdkufysdK;a&; ausmif;om;wOD;u ajymonf/
ajymif;a&TUoGm;cJhMuonf/ aqmufvkyfa&;vkyfom;rsm;onf ,if;nTefMum;csuf xkwfjyefjcif;rSm tpdk;&u ae
vkyf&efusef&Sdaom aeYrsm;twGuf avsmfaMu;wpHkw&m jynfawmfteD;w0dkufwGif EdkifiHa&; xufoefaom vli,f
r&&dSovdk touf&Sifaexdkif&eftwGuf twdk;EIef; 20 &mckdif ta&twGuu f kd uefYowfavSsmhcs&ef wrifvyk jf cif; jzpfonf
EIef;ay;í aiGacs;um &yfwnfaexdkifaeMu&onf/ [k ausmif;om;rsm;u jrifaeMuonf/
aejynfawmfwGif aiGwGif;eufonf[k qdkEdkifaomf ]wuú o d k v f y &0k P f x J r S m ausmif ; om;trsm;
vnf; aiGaygolrsm; &SdMuygonf/ pD;yGm;a&; vkyfief;ydkif&Sif BuD;&dSae&if waeYaeY tHk~uGrIjzpfrSm tmPmydkifawGu pdk;&drf
rsm;u vcaumif;aumif;&um pdwfBudKufoHk;pGJEkdifaom Muw,f / usaemf w d k Y u ol w d k Y u d k Munf h r &bl ; qd k w m
xdyfwef;tpdk;&t&m&dSrsm;ESifh olwdkY\ rdom;pk0ifrsm; olwdkYodw,f} [k ausmif;om;wOD;u ajymcJhonf/
tay:wGif rDScdktvkyfjzpfaeMujyefonf/ ppfwyfutrdefYESifharmif;xkwfaeonfhtwGuf ¤if;
aejynfawmfwGif vlOD;a& 1 oef;eD;yg;rSs BuD;xGm; wdkYaus;&Gmrsm;rS xGufcGmay;cJh&aom &mESihfcsDonfh rdom;pk
vmEdkifaomaMumifh xdkuJhodkYcsJUxGifvmjcif;tay: a'ocH rsm;onfvnf; trdk;tumrJhb0jzifh aexdkifaeMu&aom
jynfolrsm;u tvm;tvmaumif;rsm; &dSvmvdrfhrnf[k aMumifh aejynfawmfwGif tdk;tdrfrJhvlwef;pm;rsm; ay:ayguf
arSsmfvifhcJhMuaomfvnf; vufawGYwGif jzpfrvmcJhyg/ vmjyefonf/ ravmufriSaom avsmfaMu;aiG usyf 10
0ifaiGcyfjrwfjrwf &Edkifrnf[laom arSsmfvifhcsufjzifh ae odef;rSodef; 20 cefYom ay;NyD; ESifxkwf cHcJhMu&onf/ þy
jynf a wmf o d k Y ajymif ; vmcJ h M uol tawmf r sm;rsm;onf rmPrSm tdrfopfwvHk; aqmufvkyf&eftwGuf avmufiS
,cktcsdefwGif jyefxGuf&ef jyifqifaeMuNyD jzpfonf/ jcif; r&dSyg/v,form;trsm;pkonfvnf; ppfwyfu ¤if;
qufae&ef a&G;cs,fqHk;jzwfxm;ol trsm;pkrSm qufvuf wdkYajray:rS armif;xkwfvdkufonfh tcsdefrSpí toufarG;
touf&SifEkdifa&;twGuf tm;xkwf½kef;uefaeMu&onf/ 0rf;aMumif;rIrsm; qHk;&HI;cJh&avonf/
]qdkifcef;iSm;c qufNyD; ay;p&mr&dSawmhbl;qdkawmh ]aejynfawmfqdkwJh emrnfu usr yg;pyfxJrSmawmh
usrqdkifudk ydwfypfzdkY pOf;pm;aew,f} [k aejynfawmf cg;NyD;usefcJhw,f} [k trsKd;orD;wOD;u ol\ w0uf
aps;twGif; vuf0wf&wem a&mif;olwOD;u ajymonf/ wysuf aqmufvufp tdrfudk Munfh&if; ajymjycJhonf/
aejynf a wmf r S pG e f Y cG m vd k j cif ; \ aemuf x yf t atmufajcwef; jynfolY0efxrf;rsm;onf NrdKUcHjynf
aMumif;wckrSm olonf w½kwfvlrsKd;wOD; jzpfaeNyD; ppftpdk; oltrsm;pkuJhokdYyif aejynfawmfwGif aexdkif&onfhb0
& vSsKdU0Suf zkef;uG,fxm;onfh vlrsKd;a&;cGJjcm; qufqHrI tay: pdwfysufNiD;aiGY aeMuonf/
rl0g'\ om;aumif wOD;jzpfaejcif;aMumifh jzpfonf/ ]usr rdom;pkudk owd&w,f/ 'gayr,fh olwdkYudk
]aejynf a wmf u d k w½k w f r &d S w J h Nrd K Ujzpf & r,f v d k Y usr 'Dudk rac:csifbl;/ wdkif;jynftkyfcsKyfolawG&JU NrdKUjzpf
tmPmydkifawGu ajymxm;w,f} [k &Srf;w½kkwfpyf tom; aeorSs umvywfvHk; 'Dae&mu usrrdom;pktwGuf
uifqdkifydkif&SifwOD;u ajymjyonf/ aEG;axG;rI ay;EdkifrSm r[kwfbl;av/ usruav;awGudk
]usaemfhqdkifqdk tydwfcH&wm 2 cg&dSNyD/ qdkifjyef jynfoal wG&UJ NrdKUawmfrmS yJ BuD;jyif;apcsifw,f} [k naecif;
zG i f h c G i f h & zd k Y tmPmyd k i f a wG u d k vmbf x d k ; &w,f } [k rD;qdkif;rsm;atmufwGif jzmxGufaeaom a&yef;udk aqG;aqG;
oluqdkonf/ olESifh pum;ajymaepOfwGif teD;em;pm;yGJ ajrhajrh pdkufMunfhae&if; tpdk;&0efxrf; trsKd;orD;wOD;u
wckü ppft&m&dStkyfpkwpk pum;ajym? &,farmyGJusum Nrdef ajymjyonf/
a&,Sufa& pm;aomufaeMuonf/ rif;cufarmifa&;om;onfh Capital Blues
aejynfawmfonf vli,frsm;twGuf ae&mwck ud k qD a vsmf a tmif j yef q d k a zmf j yygonf /
vnf; r[kwfjyefay/ a&qif;pkdufysKd;a&; wuúodkvfrS ({&m0wD 0ufbfqdkuf'f rS)
ausmif;om;rsm;tm; 'kwd,ESpfNyD;vSsif ausmif;rSxGufí
24
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

a½SUa&; (125)

Nidrf;/ / udo
k ed ;f a&/

odef;/ / Asma&/

Nidrf;/ / a[m'D avmuBu;D rSm bmyJvyk v


f yk f Bu;D Bu;D us,u
f s,f vkyrf jS zpfrmS Asaemf/

odef;/ / tr,f avmuBu;D eJaY wmifcsv


D Ykd - w,fvBJ u;D us,v
f yS guvm;/

Nidrf;/ / aMomf cufygYaemf/ bmrqdk Bu;D Bu;D us,u


f s,v
f yk rf S jzpfr,fqw
kd YJ taMumif;ajymaeygw,f qdrk aS wmY
Bu;D us,af wmYraygY udo
k ed ;f &JU/ em;a0;vdu
k af v/

odef;/ / Mo Mo 'Dvv
kd m;/'gqdk udNk ird ;f wpfa,muf wufusr;f awGzwfNy;D aumif;uifavrdaeNyD xifyg&JU
[J[/J

Nidrf;/ / awmfyg udo


k ed ;f &,f/ wufusr;f qdw
k m trSew f u,f jzwfoef;aeolawG? trSew f u,f tvkyv f yk f
aeolawGtwGuo f m tm;aq;yg/ usaemfv Y kd [dv
k vkd okd nfvv kd kd a,mifajcmufq,form; iygrTm;twGuf tusKd ;
rrsm;bl;qdwk m odygoAsm/ 'Dr,f tck usaemfajymwJY Bu;D Bu;D us,u f s,qf w
kd m – Bu;D Bu;D us,uf s,v
f yk rf jS zpfr,f
vdaYk jymwm[m taMumif;½Svd Ykd q&ma&? taMumif;½Sv d cYkd ifAs/

odef;/ / taMumif;½Sd&ifvJ raESmif;bJ odprf;yg&apAsm/

Nidrf;/ /'Dvakd v? tmPm½Si[f pfwvm u ol&Y UJ rde;f uifY qdw


k pYJ mtkyx
f rJ mS vdrpf &m½S&d if Bu;D Bu;D us,u
f s,f
vdr&f w,f vdYk a&;cJw
Y ,fr[kwv
f m;/

odef;/ / tif; [pfwvmu ygvmjyefNy/D [kwyf gw,f? a&;cJyY gw,f/ tJ'aD wmY bmjzpfovJ/

Nidrf;/ / aemufNy;D awmY usaemfwYkd Bu;D jyif;cJMY uwJY rqvacwfujkd yefMunfv Y u


kd Af sm/ pDru
H ed ;f pD;yGm;a&;pHepf
&JU&v'fjzpfwJY arSmifcdkacwfBuD;xJrSm qefuav;wpfjynfo,frdvdkYtzrf;cH&olcH&? wufx½Geft0wfpwpftkyfcg;
rSmywfvmwm ½SmazGa&;rdomG ;vdYk b0ysuo f yl su&f jzpfaecsed rf mS armfawmfpif;vH;k ? um;pif;vH;k tBu;D tus,af rSmif
cdck swoYJ al wGu ab;b,ma0;uGmNy;D [efusyefus yJr[kwv f m;As/
25
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
odef;/ / tJAsm? arSmifcakd cwfjyefa&mufomG ;jyefNy/D uJ [kwyf gNy/D tckvoJ yd rf xl;vSygbl;/ tBu;D tus,cf ;kd wJY
olawG[efusaewmygyJ/ yg;rSeyfrS wefumuswaYJ cwfBu;D xJrmS vleyfawGcsr;f omMuwmygyJ/ arSmifcakd cwfxufrEdiI ;f
,SOof matmifukd trsm;Bu;D ydq
k ;kd wJY ajAmifvQKd acwfBu;D yg/ uJ tJ'aD wmY bmjzpfowH;k / vd&k if;omrdeaYf wmfrpl rf;yg

Nidrf;/ / tJ'aD wmY usaemfpw


d x
f rJ mS tckEikd if u
H t
kd yk cf sKyrf if;vkyaf ewJY ppfAv
kd Bf u;D awGtay: tm;rvdt
k m;
r&jzpfrdoAs?

odef;/ / uJ ckryS J ypöKyeÜ u f mvjyefa&mufawmYw,f/ 'gayr,fY aeprf;ygOD;? ud, k qYf &mu tb,fupd eö rYJ sm;
etzppfAdkvfBuD;rsm;tay: a½Tpdwf&,fndK tvdkawmfrusjzpf&wmwkef;/ crsmrsm;rSm aejynfawmfpnfum;a&;u
wpf z uf ? Buuf q l y if p D r H u d e f ; uwpf w ef ? anmif E S p f y if n D v mcH u wpf o G , f ? jyif y rD ' D , m&ef p G , f u wpf z H k ?
u&ifoyl ek u
f jkd zwfav;jzwfvyk af &;uwpfjzm? urf;vGeyf ifv,frmS obm0 "gwfaiGUawG w½kyu f akd &mif;a&;uwpfrsKd ;eJY
aeYrtm;nrtm; ,m;vdkYawmifrukwftm;½SmMubl; r[kwfvm;/ wdkif;jynfBuD;wpfaeYxufwpfaeY cRwfNcHKusNyD;
y½kyfvHk;Zmwfcif;aewmawmif odjrifawmfrl½SmMuyHk r&bl;As/ oem;p&mygAsm/

Nidrf;/ / tJ'gaygYAs/ tJ'gawGcufaewm/ trSeu


f olwv
Ykd yk &f rSmu 'gawGr[kwb
f ;l /

odef;/ / o[mjzifY bmawG vky&f rSmwke;f /

Nidrf;/ /olwYkd tckxuf bde;f tBu;D tus,f xGuaf tmifvyk &f r,f/ bde;f jzLeJY pdw<f uaq;awG ydx
k u
G f atmif
vkyf&r,f/ tJ'gawGudk w½kwfeJY,dk;',m;bufudktBuD;tus,fa&mufatmifvkyf&r,f/

odef;/ / udNk ird ;f /

Nidrf;/ / attdik 'f t


D ufpu
f vJ tm;r&p&mAsm/ ysEH UHS rIenf;vGe;f aeao;w,f/ tckxufq,fq avmufyNkd y;D ysUH
rSjzpfr,f/ e,fpyf'u
k o© nfpcef; awGuv kd J ,d;k ',m;e,fpyfrmS wifrubJ w½kwef ,fpyf wavQmufrmS ygwef;pDae
atmifvyk &f r,f/ tJ't D wGuf u&ifwikd ;f &if;om;awGewYJ ifrvHak vmufb;l / ArmawGtygt0if ucsief YJ ½So
d rQwikd ;f
&if;om;awGudkrsm;rsm; armif;xkwfay;&r,f/

odef;/ / udNk ird ;f ..udNk ird ;f ../

Nidrf;/ / aemufNy;D ydt k a&;Bu;D wmu ajrmufu&kd ;D ,m;&JU tultnDeYJ b*Fvm;yifv,fatmfrmS jrefrmu
tekjrAl ;kH prf;oyfjy&r,f/ Ny;D awmYwpfcg qdu
k af b;&D;,m; u bJief;Bu;D awG[m jrefrmjynfxu J kd usK;ausmNf y;D aqmif;
vmvmcdw k wfMuwJtY wGuf Muufiu S f wkwaf uG;a&m*g taMumif;jyNy;D ½k½mS ;udo
k wday;wJt
Y aeeJY ta½SUqdu k af b;
&D;,m;yifv,fxd a&mufatmif jrefrmu 'Hk;ysH prf;jy&r,f/

odef;/ / udkNidrf; owdav;rsm;xm;ygaemf?usaemfYudkrSwfrdw,fr[kwfvm;[if/usaemfarmifodef;av?


odw,faemf/

Nidrf;/ / bmvJAs/ vlukd aygufomG ;Nyx


D ifvv
Ykd m;/ txifawmf rvGpJ rf;ygeJAY sm/ usKyu
f wu,fajym aewm/
tJovdkjzpfrS jrefrmudkurÇmu av;pm;cefYjim;vmrSmr[kwfvm;vdkY etzppfAdkvfcsKyfBuD;rsm;udk ajymvdkufcsifwm
26
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

odef;/ / udNk ird ;f ES,af emf? tckuykd J vlawGrmS cHpm;aeMu&wm vdraYf eNy/D rao½Hw
k r,f½adS wmYw,f/ tJ'gudk
rsm;xyfNyD;arSmu fay;aecsifao;&vm;Asm/ b,fvdkrsm; pdwful;vdkufygvdrfY /

Nidrf;/ / b,fvpkd wd u
f ;l wmvJqakd wmY usaemfwYkd vdraYf eatmifcpH m;ae&w,fqw kd m rvHak vmuf ao;vdw Yk AYJ s/
rao½Hw k r,fqwkd meJv
Y J rvHak vmufao;bl;wJY t&yfuwdaYk &/ vlawGtpkvu kd t
f NyKH vu
kd f aoMurSjzpfrmS cifAs/

odef;/ / rMum;0HUremom udNk ird ;f &,f/ bmjzpfvYkd tr*Fvmpum;awGyg;pyfuxGuaf e&wmvJAsm/ aeprf;ygOD;


rvHak vmufao;bl;wJY qdak wmY b,fou l rvHak vmufb;l ajymaevdw
Yk ek ;f /

Nidrf;/ / b,fojl zpf&rvJAs/ ukvor*¾vNkH cKH a&;aumifprD mS ADwtkd mPmydik f w½kwef *g;Bu;D eJY ½k½0S uf0BH u;D
wdaYk ygYAs/ Ny;D awmY uefu
Y uG rf aJ wG Mum;aerJawGay;cJMY uwJY awmiftmz&dueJYJ tif'ekd ;D ½Sm;wdYk aygYAs/ umwmwdu
Yk eG *f kd
wdaYk wmY rvnfr0,fawGrYkd xm;vdu k yf gawmY/

odef;/ / Mo vufpowfawmY ukvvHNk cKH a&;aumifprD mS jrefrmYta&;aqG;aEG;r,fu


Y pd ö w½kwef YJ ½k½u
S ADwekd YJ
y,fcsv?Ykd awmiftmz&duu uefu
Y u
G v
f Ykd udNk ird ;f u rausreyfjzpfaewmud;k /

Nidrf;/ / 'g auseyfp&mrS r[kwb f AJ sm/ jrefrmYta&;udp[ ö m Edik if w


H umtomxm;? a'ovHNk cKH a&; udx k d
cdu
k w f YJ tqifaY wmif r½Syd gbl; ajymaerSawmY 'g[m usaemf[m Edik if w H um pHr0ifao;bl;? Edik if w
H um tqifY
udrk rDao;bl;qdw k oYJ abmyJr[kwb f ;l vm;/ 'DawmY Edik if w
H umpHurkd rDao;&ifawmif a'otqifu Y rkd zD &Ykd m usaemf
wdrYk mS tckxuf tenf;qH;k q,fqavmuf ydNk y;D 'kua© &mufMurSjzpfawmY raygY/ r[kwb f ;l vm;Asm/ 'gYaMumifpY pfAv kd f
Bu;D rsm;udk awmif;yefcsiw f mu ESyd pf ufr,fq&kd ifvJ rao½Hw k r,f rpdrYk ydYk avmufawmY rvkyyf geJ/Y Bu;D Bu;D us,f
us,o f mcsvu kd pf rf;yg/ [m 'DaumifawG aygYao;ao; r[kwb f ;l [vdYk urÇmu trSejf rifomG ;atmifvyk v f u kd pf rf;ygvdYk
wdu k w f eG ;f &r,fyY kH jzpfraebl;vm;/ usaemf ajymwm enf;vrf;rusb;l vm;Asm/

odef;/ / [J[[
J J usygw,fAsm/ usveG ;f awmifaeygao;w,f/

Nidrf;/ / Ny;D awmYvJ etz&JU½So


d rQr'D ,
D mawGuae atmifNyD atmifNyaD tmfjyaewmawGuv
kd J atmYEv
S ;kH em
vGef;vdkYygAsm/

odef;/ / [kwyf gw,f/ em&rSmygyJ/ emcsipf &mBu;D udAk s/ odaYk yr,fY udNk ird ;f a& usaemfwrYkd mS emae½keH v
YJ rJ Ny;D ?
emwJYae&mrSm &yfwefYaevkdkYvJ roifYbl;r[kwfvm;/

Nidrf;/ / 'gawmY'gaygYAsm? 'gayr,fY emw,fAs/

odef;/ / jrefrmYupd [
ö m vHNk cKH a&;aumifprD mS wif&r,fu Y pd rö [kwv
f ?Ykd ae&mrSm;aevdYk rlt& y,fcs& wmygvdYk
tJ'ED ikd if aH wGuqdMk uw,f/ olwaYkd jymwJt Y wdik ;f yJ xm;Munfv
Y ukd Mf urvm;/

Nidrf;/ / [m b,furlt&[kw&f rSmvJ/ raeYuyJ w½kwu


f kd urf;vGeaf &eHvyk u
f u
G o
f ;kH uGuf etzu csay;vdu
k f
pmrsufESm-37 odk@
27
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
“udpw
P ck [dv
k l rvky&f if ysi;f wm?

udk,frvkyfwmu tvkyfrsm;vdk@ ?

udpw
P ckukd ol@vyk yf g rajymbJe@J

[dv
k l xvky&f if tJ'v
D l abmifausmw
f m?

udk,fvkyfwmqdk&ifawmh tvkyfvmbfjrifwm/

vkyfoifhwJh tvkyfudk udk,fh^m%feJ@udk,f

wDxGif}uHq+yD; vkyfwwfwm ?

[dkvlu ol@t,ltqudk ta=umuftuefajymae&if

tJ'g wapmufuef; w,loef ?

udk,fqdk&ifawmh oabmxm; jywfom;cdkifrmwm ?”


(azjrifh )
pmzwform;. rSwpf rk sm; pmtkyf aemufausmzH;k rS

b,fodk@ b,fyHk b,fvdk b,fa&G@ b,fr# ponfjzifh vlwwf}uD;rvkyfvdkyg? &dk;om;aompum;wcGef;udkqdkyg


rnf? q&mazjrifh. Tpmtkyftm; zwfjzpfatmif zwf=unfhyg[kom ?

,ckv pifwifpm
pmzwf o rm;. rS w f p k r sm;
( azjrifh )
yxrt}udrf / 2003 -=o*kwf / pmayavmuyHkESdyfwdkufwGif ±dkufESdyfonf?

“vlonf reufxuf nrSm ynmydk&Sd&rnf? rae@uxuf onfuae@ tod^m%fom&rnf?


touf}uD;vmonfESifhtr# OD;aESmuftav;csdef ydkpD;vm&rnf?
onftwGuf bmvkyfrnfenf;?
wenf;om&Sdonf?
‘pmzwfyg’ / 'gyJ ”
azjrif h
pmzwform;. rSwfpkrsm; pmtkyf a±S@zHk;rS?
onfv onfr#ESifhem;ygOD;rnf?

tm[m&0dik ;f awmfom;wOD;?
28
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

ojzifh jzLrvdu k v f mcsifonfw h ikd f vG,f


vG,fulul vdkuf rvmEdkifrSmudk rD pkd;
&drfaeykH&onf/ a,musfm;om;rsm;om
rsm;NyD; rdef;rom;[lí rD wa,muf
vrf;o&J? awmol? tjzLeJ U om&SdonfhtdrfwGif jzLru rDhtwGuf
wd;k wd;k azmf wd;k wd;k zufvkd jzpfaeonf/
usaemfwdkY\uEåm&aeU&ufrsm; rDu jzLrudk vlwa,mufvdk tazmf
jyKí ajymaeqdkaeykHudk usaemf owd
xm;Munfhrdzl;onf? wu,fhudk vlvl
csif; ajymaeqdkaeykHrsdK;/ jzLru vnf;
cifvGef; rD a jymavorS s ud k tNrD ; w&rf ; &rf ;
acgif;wvIyfvIyf em;&GufwcgcgESifh
em;vnfovdkvdkbm vkdvdk [efjyKum
(1) em;axmifaewwfNrJ/
]bmwJh bmwJh tJ'DhacG;eHr,fu} jzpf&w,fvdkY} [Jh olYocifu ighudk ]tjzL? eif&nf;pm; &SdaeNyD r[kwf
]vrf;o&J? vrf;o&J? acG;vrf;o&J} ajymNyD;NyD[hJ plV &JU? olYuw
kd hJ tdrrf mS tNrJ vm; ajymprf;? [if; 0kwf0kwf0kwf 0kwf
]MuHMuHzefzefAsm acG;udkrsm; vrf;o&J csnf x m;wmwJ h 'gayr,f h Bud K ;ud k awmh rvkyfeJYaemf/ ig q&meJYwdkif rSm}
&,fvdkY} udkufudkufjzwfNyD;? 'DvdkyJ avSsmufoGm; rDu tjzLudk aphaphMunfh&if;
]eifbmodvdkYvJ[Jh plV&JU/tJ'DhacG;u aewmyJwJh} onfvakd r;vSsif tjzLonf olYu, kd v
f ;Hk
waeukefvrf;ay:rSmcsnf;aewJh [m} vrf;o&Ju acG;ysdKaygufuav; BuD;udk wGefYum cgumjzifh olYtNrD; zGm;
][m truvJAsmocifr&Sv d Yakd erSmayghAs } jzpfonf/ tarT;pkwfzGm;zGm;av; jzpf BuD;udk w&rf;&rf; vIyfum vIyfum
]b,fuvmocifr&Sb d aJ erSmvJ[Munfh aomfvnf; qHyifpkwf zGm; udk;,dkY rDhudk,fxJodkY acgif;wdk;0if vmwwf
ygvm;/vnfywfawGbmawGeJYyJ[m} um;,m; aewwfonfh vl vlysdKayguf onf/
plVESirhf wD Ykdajymqdak eonfuMkd um;ae& npfo;kd ok;d ykaH v;ES,f jzpfaeavonf/ ] awGYvm; armifawGYvm;? tjzL
ojzifch yfvrS ;f vSr;f wGio f mG ;a&wjrm;jrm; oyfoyf ,yf,yfr&Sd? eDndKa&mifav; [mav wu,fhudkvlvdkyJawGYvm;?
vSsmwGJavmif; csumapmifhaMumifhav; jzpfí EIwfoD;eufeuf? tNrD;av;u oluyJ &Sufovkdvdkbm vdkvdkeJY}
xdik af eonfah cG;av;waumifuu kd saemf zGmusaeonf/ olYtrl t,mu raeY [kwfawmhvnf; [kwfonf/
ygvSrf;Munfhjzpfrdonf/ acG;uav;u waeYurS onfae&m odkYa&mufvm wu,f h j zLr/ wcgw&H rD u vl w
usaemf w d k Y ol Y taMumif ; ajymqd k a e onfh usaemfwdkYESifh rdwfaqG zGJYvdkonfh a,mufESifh pum;vufqkHus aeonfh
onfudk wpkHw&m em;vnfaeonhf ykHrsdK;/ aMomf? 'D 0ef;usifopfav;rSm [efrsdK;zrf;um usnfp,faecsdefrsm;rSm
tvm;tNrD;av;w&rf;&rf;/ acgif; awmh vrf;o&Jonfvnf; usaemfwdkY awmh jzLronf tl,m;vmonfhES,f
av;apmif;umihJum jzifh u saemfwdkYudk twGuf ouf&Sdtazmfo[mjzifhjzpf 0l;ceJxí atmf wwfavonf/
jyefMunhfaeavonf/ vmcJh&avNyD? b,fí b,frSs twl usaemfwdkY onfae&modkY ajymif;vm
]olayghigraeYu tjzLUudka~uG;xm; wuGa&puf qkHaeMu& rnfqdkonf csdefwGif jzLrrSm wu,fyif cspfol&Sdae
wJhxrif;awG0if tkyfoGm;wm} udkawmh rodacs/ avNyD? jzLru vl rsm;vdkqdkvSsifawmh
usaemhf ZeD;rDu tdrfarG;jcHayguf (2) vkH;BuD;aygufvS zGHYzGHYxGm;xGm;BuD;/
jzLrud k vl w a,muf e mrnf t zsm; 'Dae&mav;odkY usaemfwdkY azG ; qG w f a eonf h t arT ; xl x l w G i f
qGwfac:a0:ovdk ]‘tjzL}[k ac:av pwifajymif;a&TUcJh&aomaeYwGif taysmf a&Ttdka&mif tuGufrsm;u cE¨mudk,f
onf/ vGeaf eonfh jzLrygrvmojzifh rDu w tESHYjzefYyufxm;&m olYtvSudk ydkNyD;
]truvJAsm jzLrBuD;usefvdkY zspfawmufawmuf? t&ifae&mrS em&D ay:vGifapavonf? olYcspfoludkjrif
pm;wmyJ[m?tJ'gav;eJYrsm;acG;vrf;o&J 0ufcefYoGm;&onfh c&D;tuGmwGif &Sdae awmh rD omru usaemfwdkYtm;vkH;yif

29
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
tHhtm;oifhaeawmh\/ jzLrcspfolu (3) wdkif? wcsKdUvnf; w&moD?ESpf&moDp
usaemfwdkYvlrsm;tvdkt& ajym&vSsif b0csif; wlaomfvnf; tvTmcsif; ojzifh aiG,m;av; pkrdaqmif;rdNyDqkd
tvTmcsif;awmh rwlygav[k qkd& uGmjcm;csifwdkif;uGmjcm;vSonfh jzLr vSsif txkyfav;ykdufí jyefMuNyD/
rvdkyif/ ESifh'dk;vkH;BuD;wdkY\ tcspfonf aemuf ]'DacG;rav;u uHaumif;vdkYrao
usaemfwdkY tdrfayguf jzLru vrf; awmhvnf; cGcJ mG jcif;jzifo h m tqk;H owf wm/ [kdwavmu olYudkowfpm;zdkY
ab;acG;waumif r[kwfaomfjim; olY cJh&avonf/ 'dk;vkH;BuD;r&Sdonfhaemuf ½d k i f ; zrf ; Muwmav? csnf w k w f ½ k d u f
ocif r sm;jzpf o nf h usaemf w d k Y ES , f jzLrwGif aemuftazmfopfrsm; &vm aewkef; BudK;ajyNyD;vGwfoGm;wm/ tJ'g
ae&mwae&mwG i f twnf w us onf/ rD ajymonfh vrf;o&Jqdkonfh tck b,f o l Y r S ol Y t em;tuyf r cH
aeEdkifzdkYrSm raocsm/ tajctaet& taumif a o;ao; acG ; xD ; av;w awmhbl;/ vl awGudk aMumufaeNyD}
usaemfwYkd ajymif; Mu a&TUMu&vSsif jzLr aumif E S i f h rI e f a waw Ed k i f v S o nf h jrefrmajrvwfNrdKUolav; tndK
udkvnf; ac:cJhMu&onfom/ a[m acG ; yd e f r av;waumif w d k Y j zpf o nf ? onf pD;yGm;a&;tcuftcJaMumifh 'D
olYcspfoluawmhjzifh [def;[def; x xdkacG;av; ESpfaumif vkH;rSm ydefcsKH;ae bufodkYpGefYpm;xGufvmNyD; usyef;vkyf
aeonfh wdkufBuD;wwdkufrS/ NyD;awmh avonf/ acG;ydefrav;rSm vrf;yif udkifae&mrS a'ocHwOD;ESifh tdrfaxmif
trsdK;tEG,ft& ajymMupwrf; qdkvSsif aumif ; aumif ; ravS s muf E d k i f o jzif h usum 'DrSmtom;usaeavNyD? tnm
vnf; jrefrmjynfrSm awmfawmf wef usaemfu r oefrpGrf;acG;waumif[k [ef tnm oHuawmh raysmufao;/
wef j rif z l ; zd k Y yif c uf o nf h av;ig; xifrSwfcJhao;onf/ r[kwf/ ocifypf ]EdkY b,folawGu olYudkpm;MuzdkY
ajcmufodef;wef 'kdbmrifacG;rsKd;/ arG; oGm;ojzifh tpmiwfa&iwf tjywf vkyfwmvJ/ 'dkYvlawGyJvm;}
uwnf;u tNrD;ikwfav; rusefatmif jywf j zpf u m tif t m;csKd U wJ h a ejcif ; ] 'gayghOD;&JU/ 'DrSmvJ tvkyfu tNrJ
jzwfxm; cH&avh&Sdonfh acG;rsKd;aumif; jzpf a Mumif ; usaemf a emuf r S o d c J h & &SdwmrSr[kwfwm? tvkyfr&Sdp&dwf u
rsKd;oefYwrsKd;/ onf/ jywfawmh iwfiwfeJY pm;MurvdkY av}
taumifBuD;uvnf; xGm;vkduf ]'Dae&mu [dkbufurf;eJYu eD;eD; ]aMomf tvkyfu 'DvdkyJ jywfwwf
usKdif;vkdufonfrS awmfawmfwefwef av;&,f? tndKwdkYvdkayghaemf? udk,fh vm;}
vlwa,mufavmuf&Sd onf/ xnf0g Armjynf o m;awG 'D tcsd e f q d k & if ]trSefu tvkyfujywfwmawmh
vdkufonfuvnf; jzLrudkydkif&onfh 'Dbufurf;udkvmNyD; tvkyfvkyfMu? r[kwfbl;OD;&JU/ 'Dvdktcsdefqdk&if [dk
usaemfwdkYuyif cyf&GHU&GHU? rsufvkH;csif; aiGuav;pkMu/ NyD;awmh ,mawGodrf; bufurf;u wufwuf vmwm enf;
yifrqdkif&J/ rawmfckefcJhNyD; rsufESmudk csdefa&mufawmh jyefoGm;vdkufMueJY} wmrSwfvdkY? vlursm;NyD; tvkyfu&Sm;
[yfvdkufrSjzifh qdkonfhpdwfu usaemf a'ocHwydkif;vkdjzpfaeonfh tndK awmh tcuftcJawGjzpfMuwmaygh?
wdkYawGudk tonf;w,m;,m; jzpfap u'Dae&mav;rS odyftvSrf;ra0;vS wcsKdUqdk tjyefp&dwfr&SdvdkY 'DrSmwif
onf/ NyD;awmh tajcBuD;onfhacG;rsKd;rdkY onfh jrefrmjynfbufurf;rS awmif aomifwifNyD; r[kwfu [kwfuawG
usaemfwdkYpm;onfh tpm;tpmawGudk wef;jymBuD;awGqD ai;&DMunfhNyD; ajym vkyfukefMua&mav}
olu iSJYvdkYawmifrS rMunfh/ jyaeonf/ tndKUpum;tqkH;rSmawmh
]rwwfEdkifbl;armif? orD;ay;oruf ]'gqdk 'DacG;ydkif&SifArmjynf jyefoGm; usaemfonf yifhoufa&m&Idufoufyg
&qdkayr,fh udk,fh&SdwJh[myJa~uG;&rSmyJ? vkdY ol usefcJhwmayg}h wNydKifwnf;csrdoGm;cJhonf/ aMomf
rpm;Edkif&if olYtdrf oljyefaygh} pifppf onfae&monf e,fjcm;NrdKU 'dkYjynfom;awGb0 b,fawmhrsm;rS
'gu jzLrcspfoltay: rDh oabm av;\ tpGeftzsm;jzpfae&m [kdbuf Nidrf;csrf;vSyvmyghrvJ qdkonfhpdwfu
xm;jzpfavonf/ urf;ESifhonfbuf urf; O'[dk0ifxGuf &ifxJwdk;a0SYum usef&pfcJhavonf/
aemufawmhvnf; oaumifhom;u oGm;vmí vG,fulonf/ usaemfwdk (4)
tcspfESifhaygifrkefYwGif tcspfudka&G; Ya&TawG [kdrSmbufu touf½SLMuyf xdkYaemufydkif;rSmawmh tndKU\
cs,fNyD; jzLrem;uwz 0g;rcGmawmhbJ &avwdkif; 'Durf;bufodkYenf; trsKd; acG;uav;vrf;o&JESifh pGefYypfcH acG;
xrif;usef [if;usefudk twlavG;&Sm rsKd;jzif0h ifa&mufum a'ocHwYkd \ v,f yd e f r av;wd k Y onf oabm raES m
onf/odkYESifh rDu olYudk‘'dk;vkH;BuD; [k ,mvkyif ef;rsm;wGif 0ifa&muf vkyu f ikd f aumif;vSonfh jzLrESihf tvGr;f oifu h m
trnf opfpm&if;oGif; vdkufawmh \/ avh&Sdonf? wcsKdUESpfywfvnfonfh usaemf w d k Y td r f r S m yif v d k v d k aeavh
30
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
&Sdonfudk usaemf owdxm;rdcJhonf? touf&Sif&yfwnfaeMuygvdrfh qdk awmacG;waumifu;kd [k usaemf tvefY
rDuxdkacG;av;ESpfaumifudk ESpfvdkykH onfhtawG;u rMumrMum usaemfhudk wMum; xatmf r d vd k u f a vonf /
r&acs/ usaemf w d k Y & d u © m xJ r S zJ h N yD ; xdk;ESufvmwwfonf/ ocifhtdrf ajy; aemifrsm;wGifawmholYudk ‘]awmol}
a~uG;&arG; &rvdk jzpfaeonfhtwGuf vrf;o&Judk awmh odyfrBudK;pm;vdkuf& vdkYom usaemfac:jzpfawmhNyD; v,f
vnf; ygygonf/ bJ usaemfocd &hJ onf/ usaemfwYkd trd rf mS ~uGufwaumif odkYr[kwf ykwfoifw
]udk,fh0rf;em udk,fomodyJarmifa&? jzLrtwGuf z,fxm;onfh pm;~uGif; aumif odkYr[kwf zm;waumifudk ol
acG;ESpaf umifpm;td;k qdv k J enf;rSwv
f Ykd } pm;usefrsm;udk jzLr rukefvSsif olusef tustepm;aevSsif rthHMordawmh/
[k usaemfhudk&Sif;jy&Smonf/ pm;vkyfonf/ 'gESifhrS rvkHavmufvSsif b0ay;tajct& awmacG;waumifvdk
xdkESpfaumifwGif vrf;o&Ju o olYocifrsm;tdrf jyefa&mufcsdefwGif &Sifoefaexdkif&ef ola&G;cs,fcJh&onf
cif&Sdonf/ tndK&Sdonf/ odkYaomf t tjcm;acG;rsm;\ twdkuftcdkufudkcHNyD; [k usaemf em;vnfvdkufonff/
ndKwdkYtdrfwGif vrf;o&J av;waumif tpm0ifvkwm rsKd;&Sdonf/ bmyJajym t[dww f &dpmäeyf ifjzpfvifu
h pm;
omr[kwf/ acG;awGrS tkyfvdkufBuD;/ ajym ol Y t wG u f t rmcH u wae&m rlrSefr[kwfonfhavmu"Hudk olYenf;
tnd K uk d a r;awmh ol w d k Y vif r ,m; r[kwfwae&mwGif &Sdonf/ cufonf olY[efESifh wefjyefwdkufyGJ0if&if; t
ESpfa,mufu waeYwaeY ,mcif;xJ u ,dkifwd,dkifxdk;jzpfaeonfh acG;ydefr ouf&SifoefEdkifa&;twGuf rqkwfr
wGifom tcsdefukef&onfursm;awmh av;ua&m[k usaemf yl&jyefygonf/ epfBudK;yrf;aecJhonfudk usaemftod
ESpfudk,f&nfaeonfh tdrfav;twGuf ol u vl a wG u d k a Mumuf a eonf h t trSwf rjyKbJraeEdkifcJh/ onfodkYESifh
acG;awGwjyKHBuD;arG;NyD; vkHjcKHa&;wm0ef wGuf usaemfwdkY tdrfwGif uyfaeaomf uEåm&ozG,f &Sdaom usaemfwdkY\0ef;
ay;xm;onf/ olwdkYvifr,m;rSm om; vnf; b,fwkef;urStpm0ifrpm;/ vl usifopfav;wGif jzLrtygt0if vrf;
orD;uvnf; rxGef;um;/ vliSm;&,f awGuausG;arG;onfhtpmrSeforSsonf o&J?awmolESifhusaemfwdkYESifhrpdrf;aom
bm&,fuvnf; iSm;raeEdkif&Sm/ 'DrSm olYtzdkY&m axmifajcmufwckvdkyifjrif usaemfwdkY\olpdrf;rsm;onf ouf&Sdt
yif vrf;o&J[lí jzpfvm rnfhacG;av; aeNyDvm;vnf; rqkdwwfawmhacs/ azmfo[mrsm;? Zmwfaumifrsm; jzpfae
twGuf jyóemponf/ tdrfrSm olu onf v d k E S i f h w aeY a wmh acG ; yd e f cJhavonf/
taumiftao;qkH;? tiftm;ti,f rav;udkyg usaemfowdxm;rdoGm; (5)
qkH;/ olzdkY&onfhcGJwrf;udkvnf; pm;& onf/ usaemfwdkY ajymif;vmonfh tdrf trsm;pk r d w f a qG r sm;uawmh
onf [l í r&S d / rpm;&½k H w if r [k w f ? uav;onf v ,f a wm,mawmrsm; usaemfwdkY\ae&mopfav;udk odyfESpf
tjcm;acG;rsm;\ tEdkifusifhjcif;udkyg tMum;wGifjzpf&m xdk,mawmrsm;ü yJ? ESpfumum r&SdMuacs/ w u,fvnf;
ol t NrJ c H a e&jyef o nf / iwf v nf ; ajymif;ponfh pdkufcif;rsm;&Sdonf/ onfae&mav;u ,cifaeaeus ae
iwf & ? tEd k i f u sif h v nf ; cH & qd k a wmh xdkYtwl xdkpdkufcif;rsm;udk trSDjyKae &mrsm;xufpmvSsif trSefyif uEåm&
olonfcsnfxm;onfhBudK;udk xdkifonfh v,f~uGufBuD;rsm;vnf; qefygonf/ zkef;vdkif;r&Sd? tD;ar;vf
udkufjzwfum udk,fvGwf ajy;½kHrSwyg; qlqlNzdK;NzdK;ESifhawGY&wwfonf/ r&Sd? tifwmeufr&Sd? wNrdKUvkH;tESHY uGef
tjcm;r&SdNyD/ NyD;awmhrS oltouf½SL xdkwaeYrSmawmh acG;ydefrav;onf ,ufvdkjzefYxm;onfh uwå&mvrf;
acsmif r nf h usaemf w d k Y td r f b uf o d k Y jcHKykwfi,fwck\tuG,frS wpkHwck onf 'Dae&mav;rSawmfawm fa0; a0;
a&SmifcjhJ cif;jzpf onf/ onfrmS wGif rDu acsmif;ajrmif;[efESifh 0yfíaeonfudk wGif tqkH;owfoGm;cJhNyD/ NrdKUjy\
owdxm;rdoGm;NyD; olYudk vrf;o&J[k usaemfjrifae&onf/ olbmvkyfae t&dyt f aiGY[í l bmrSr&Sad wmh/ ab;ywf
emrnf ay;vdkufykH& avonf/ onfudk pdwf0ifwpm;MunfhaeqJrSmyif 0ef;usifwGifvnf; tdrfuav; wvkH;
acG;ydefrav;uawmh ocifawG\ olonf0yfae&mrSjzwfceJcek x f uG v
f u kd f wavrSty rnfrnf&&r&Sad wmh/ajym&
pG e f Y y pf r I u d k c H c J h & ½k H r u owf p m;cH & NyD; v,f~uGufBuD;waumifukd trdt& vSsif usaemfwdkYcsnf;ESifESif/ ab;bD 0J
rnfhab;u oDoDav; vGwfcJholrdkY vl zrf;tkyfvdkufavonf/ v,f~uGufBuD; ,mwGif ,mawmudkif;awm oufi,f
awGukd aMumuf aeavonf/ pifppfus um; qmavmif rGwfodyf aeonfh acG; awmrsm;/ [k;d cyfvrS ;f vSr;f rSmawmh pdr;f
aemfonf xdkacG;ESpfaumif\ta&;udk ydefr\yg;pyfxJwGif wcGD;cGD; atmf&if; vJ&h ,frn S Kd arSmif jym&D trdjrefrmjynfrS
wrif xnfhpOf;pm;aewmrsKd; r[kwf ,ufuef,ufuef jzpfaeavonf/ awmifpOfwef;rsm;/
aomfvnf; olwdkYb,fvdkb,fykHESifhrsm; ,m; --- vufpowfawmh'DacG;u pifppf onfae&monf v,f,m
31
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
vkyfcsdefrSty a'ocHrsm;yif odyfoGm; a[mifwdkif; xxMunfhaevdkuf&onf vkdYajymawmh rDhudk pl|wdkYvli,f
oGm;vmvm r&SdMu/ xdk tcsdefrsm;wGif rSmvnf;tarm/ usaemfu rD &,f? ol wodkufu 0dkif;&DMuonf/ acG;ayguf
usaemfwdkY jrefrmjynfom;rsm;tm; a' wdkYrSmvnf; pm;a&;uwcuf tdyfa&; pav;awGudk MunfhNyD; 'guawmh vrf;
ocHwdkY\aps;EIef;csKdaom w&m;r0if uwcufeYJ awmfawmfeJY tdyfzdkY &Smr& o&JeJYwloa[hqdkNyD; oGm;avol vrf;
vkyo f m;rsm;tjzpf rdom;pkvu kd cf tcsKdU Mubl;xifyg&JUuGm? tJ'g xMunfhae o&Judk owd&aeMuao;onf/ awm
tkyfpkvdkuf tkyfpkvdkuf oGm;vmvIyf&Sm; vdkYuawmh rdk;vif;oGm;vdrfh r,fvdkY oluawmh wu,fyif vlawGudk,kH
aeonfhaMuuGJp&m jrifuGif;rsm;udk [kd ajym,l&onf/jzLrwdYk acG;tkyu
f vnf; MunfrIr&Sdawmh/ olom;aygufwm
rSmonfrSm awGY&wwfavonf/ oJvdkufMuwmrSav/ wnvkH; rdk;rTef uyif usaemfwdkYtdrfab;oufi,fyif
]armifa&? nutjzLwdkY a[mifwm aeatmif a[mifaeavonf/ awG awmxJrSm todkufvkyfNyD; ayguf
wnvkH;yJaemf? aumif;aumif;awmif jcif;jzpfonf/
rtdyf&bl;? vlawG w½kef;½kef;eJYoGm;ae (6) acG ; ayguf a v;rsm; wawmuf
vmae vdkufMuwm wnvkH; bmvkyf ]bm&,f? vrf;o&JaysmufoGm; awmufESifh vrf;avSsmufcsdefrSmawmh
Muw,frodbl;? acG;ydefrav;u qdk NyD[kwfvm; tndK? aocsmvdkYvm; usaemfwdkYuacG;av;awG udk Munfhcsif
tqdk;qkH;? olYtoHu pl;pl;eJY} [,f?olu t&ifurS vrf; rsm;rsm; í cPwjzKwfac:xm;vSsif awmol
]'DvkdyJ tra&? udk,fhArmawG wae &,f} onf wcsdefvkH;tem;wGif &pfoD&pfoD/
ukeftvkyfvkyf? na&mufrScsufMu ][kwfw,ftr? tndK wreufvkH; xdkYaemufrSm awmh acG;aygufav;awG
jyKwfus? NyD;awmh tdyfzdkYae&m&SmMu? &SmNyD;NyD? tckavmuf&dS b,f[if;td;k xJ udk olom;ayguf&m oufi,fawm
'gawG tndKwkdYuawmh ½kd;aeNyD? wcg a&mufaeNyDvJrSrodwm} twGif;buf cyfusus ae&modkY ajymif;
wcgolwdkYrl;aeMu&if ydkawmifqdk;ao; ]bm&,f} ypfvdkufawmh\/ 'gayr,fh awmol
w,f? wnvkH; vrf;ay:rSmcsnf;yJ} tndKUpum;aMumifh rDwkefvIyf av;crsm vlwdkY\aESmifh,SufrIu r
tndKUtqdkt& xdkolawGrSm jrefrm oGm;avonf/ vGwfajrmufEdkifcJhygacs/ om; aygufpOf
jynf tESHYtjym;u b,fvdkb,fykH t xdkowif;udk r[kwfygapeJYvdkY us u txD;av;awGcsnf;rdkY uHaumif;
quftpyfjzifh a&mufvmMurSef; rod aemfqkawmif;cJhaomfvnf; rjynfhcJh? onf[kxifrSwfrdcJhaomfvnf; xdkt&m
&/ ½k d ; ½k d ; om;om; vk y f u d k i f M uol wavmav;u awmolESifh olwdkYbm uyif olYudkuH qdk;apcJhjyefygonf/
rsm;&Sdovdk? p½kdufMurf;wrf;vSonfh ombm0 aysmf yg;aeykHudk trSwfrxif txD;av;awGcsnf;rdkY arG;vdkolawG
vl r sm;vnf ; ruif ; / teD ; w0d k u f jrifrdNyD;? aMomf vrf;o&Jawmif acG; [kdem;'Dem;u tvSsKdtvSsKday:vmNyD;
awGY&mv,fapmifh wJvGwfrsm;wGif vm; ajrmufNyDyJ[k usaemf jyKH;rdvdkuf rdcifEdkYrSr0ao; onfh acG;aygufav;
twlwl vkyfudkifaexdkifMu&if; wcsKdU ao;\/ckawmh awmolrav; tazmf awGudk ,l oGm;vdkufMuonfrSm [dku
ydkufqHav; tenf;tusOf;pkrdoludk rJh&SmavNyD/ olaMumufaom ol r,kH waumif 'Duwaumif/ vufyifr
usef v l r sm;uowf j zwf N yD ; jref r m aom vlom;awGu olYb0olY tazmf vnf/ acG;av;awGvnf; [kdwuGJ
jynfxJ jyefoGm;wwfonfh Zmwfvrf; ud k tpmtjzpf a jz&S i f ; vd k u f M uNyD ? 'DwuGJ/ awmolr\ EdkYjyif;wGJwGJudkrS
rsm;udk rDh udkajymjyaeawmh rDxdwfvefY olwdkY\cspfjcif;udk cGJcJhMuNyD/ xdkrSpNyD; tm;rem/
wkefvIyfaeavonf/ awmolav;vnf; nnqkdrtdyfawmh usaemfwdkY\ uEåm&n nrsm;rSm
]at;ayghuGm? 'gawGawmh 'dkYawG oavmuf pl;pl;0g;0g; xdk;umxdk;um awmh awmolronf pl;pl;0g;0g;emem
Mum; aejrifae&rSmyJ? e,fpyfudka&muf a[mifaeawmh\/ usifusifESifhxdk;um xdk;umom a[mif
vm olawGu trsKd;rsKd; r[kwfvm;? odyfrsm;rMumcifrSmawmh awmolr aeavawmhonf/
udk,fjynfrSm qdk&ifawmh 'DvdkawGvG,f av; om;aygufygavNyD/ uHaumif;
vG,feJY b,fjzpfyghrvJav? aemf rD} onfvYkd yifajym&rvm;rod/txD;av; (cifvGef;)
usaemfu wkefvIyfae[ef&dSonfh csnf; ig;aumif/ tpu olYtay: t h t t p : / / w w w. t h i t k h e t t h a n l w i n .
rDhudk ESpfodrfhpum;qdk&aomfvnf; rDu odtrSwf rjyKvdkonfh rD uyif blogspot.com rS ul;,lazmfjyonf/
awmh rsufpdrsufESm raumif;vSay/ ]a[h awmoludk tpmav;bmav;
xdknu rD awmfawmfESifh rtdyf/ acG; außG;MutHk;aemf}
32
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

33
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

á +rdK@pnf;±d;k e,ferdwu f v
kd eG I
f +rdK@EiS hf tvSr;f uGma0;aom ud,k rhf supf ad tmufu aysmufq;kH aerSawmh urBmah wm}uD;awG
aus; &Gmrsm;udk “awm”[k ac: =uygonf? wpfEpS w f pfrikd yf wfvnf rqH;k ±H;_ Edik &f ;kd vm;? &Gmvmv#if ,mqkwf
[dpk Ofuawmh “pdr}hf uD;+rdKif}uD;/ &dy}f uD;awmawmif/ aea&mif wJ?h ,mawmif qkwcf mG &rSawmh awmu bmom;rd@k v@kd v?J
r0haH om awm}uD;rsurf nf;”udo k m ‘awm’[k orkwaf c:avh rnfo@kd qakd p xdx k Tkd T tESu D ohJ @kd aom “awm”udk trSo D
&Syd gonf? [JjyKI a&S;vlw@kd onf toufarG;0rf;ausmif; jyK=u&ukeo f nfh
usaemfw@kd tv,fwef; jrefrmpmjyq&mu OD;=uifO. uAsm aus;Zl;w&m;rsm; trSeyf if wif&cdS zhJ ;l ygonf?
wpfy'k u f okd if&if; ‘zsm;ESi*hf Edik /f +rdKifEiS &fh *H/k pHEk iS afh [0ef/ a[ref vif;=uufaqmfp rdk;aomuf=u,fudk jrifcgr#ESifh xrif;xkyf
a[rm/ &dyo f mqdik ;f qdik ;f / tifwikd ;f ap;ysp/f awmcsn;f jzpf.’[k xrf;v#uf awmudk0if=uonf? ‘xrf;ydk;udk EG,feDywfygvdk@/
awmy&d,m,ftoG,f 10 yg;udk tmapmufo/H v#m&if;oH/ zdoH awm&yfrmS wJh xif;udak cG’[k aw;csi;f wa=umfa=umf ckepfocH sD
azmho/H XmefawG rmefawGEiS hf 0Àausmx f ifO;D pdeaf tmifrif; ±H;_ atmfvsuf awmwd;k um zufc;l olc;k onf? [if;&Gu&f mS ol &Sm
atmif &Gwq f jkd ycJwh mudk ajy;I trSw&f ao;awmhonf? onf? r#pcf sKd ;olcsKd ;/ rdE_ w _ o f El w
_ /f jcwl;olw;l / xif;acGoal cG/ ysm;
pavq&mOD;yknurl ol. emrnfausmf ig;&mhig;q,f edygw/f zGyo f zl yG /f }urd cf w k o f cl w k /f opfar$;&Smol&mS / om;aumif vdu k o f l
**F grmvZmwfut kd ajccHa&;zG@J aom“a&onfjyZmwf”wGi‘f ud;k vdu k f awmtvdu k f p±du k b f mom &Sm=uonfcsn;f jzpfygonf?
XmebH/k avmubHjk zm/ owW0gw@kd / w%SmcsKH [k/ umr*k%if g;&yf/ oifonf bmudk tvd&k I dS awmod@k 0ifygoenf;? ud, k vf ckd sif
Oy'<a0g/ opfusm;aygw/hJ awm+rdKifcsy’f [k vlbckH ef;0g vl@&yf&mG wm ud, k o f zd @kd yvJ ykd gonf? tqH;k pGerf mS rl ud, k pf w
d ! f wG x f m;
}uD;udk ‘awm}uD;rsurf nf;’ESihf yrm Edik ;f I jyxm;ygonf? aomt&mudk &=uonfom rsm;ygonf?
awm[lonfum rScD t kd m;xm;oltaygi;f . tvd&k &dS moH;k pm;
(2) Edu
_ , f rl ukeaf om Áp>mo, Xme}u;D vnf; jzpfygonf? wl;azmf
‘urBmah wm}uD;rsm;onf wpfEpS v f #if wpfrikd yf wfvnf; jyKef; rukeaf om &wemodu k v f nf; jzpfygonf? qGwcf sLryGaJ om ewf
wD;vsu&f o dS nf’[laom obm0ywf0ef;usif xde;f odr;f a&;ESihf opfyif}uD;vnf; jzpfygonf? vlwdk@ awmifhw&m&mudk rwGef@
ywfoufonfh owif;wcka=umifh acgi;f em;yef;}u;D p&m jzpfuek f rwdk ay;urf;iSa0onfcsn;f jzpfygonf?
onf? TuJo h @kd a[wkypPa,ma=umifh ‘xrif; wpfvw k af wmh/ xif;
usaemfw@kd bd;k bGm;awGvufxufu ‘usm;wpf0if/ qifwpf ckwaf wmifpm;&onf’[k tbq&m}uD;rdi_ ;f u 0H0h ºhH um;ºum;
wd;k ’r# wd;k Irayguaf omawm? usaemfw@kd i,fpOfumvxd ‘t rde@f =um;cJjh cif; jzpf[efwyl gonf?
yGifhyefyef/ t!$ef@cl;cl;/ toD;qGwfqGwf’vufusef*k%ft*F g
uav;rsm;jzifh wifhw,faeao;aom awm? xdkawm wdk@yif

tdw
d x
f u
J
t&mrsm;
ausmif;ukef;{nfhrSL;

34
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

oif o nf bmud k t vd k & S d I awmod k @ 0if y goenf ; ?


ud k , f v d k c sif w m ud k , f o d z d k @ yJ vd k y gonf ?
tqH k ; pG e f r S m rl ud k , f p d w f ! G w f x m;aomt&mud k &=uonf o m rsm;ygonf ?

(3) xdkolonf awmu w}udK;wopm; &Smckwfvmaom EG,feD


awmta=umif; pOf;pm;rdaomtcg usaemfw@kd tbDawmfol }uKd ;udk pdw&f n S vf uf&n S f xGen f if;uspyf gonf? xGen f if;[lonf
wpfO;D . awmESihf ywfoufaom trSw&f p&m tjzpftysuw f u|yJ cH;k / EGm;ycH;k ay:u xrf;yd;k ESihf xGew f @kd x,fw@kd ukd cswd q f aJG om
ckukd ajymjycsiyf gao;onf? }uKd ;uGi;f jzpfygonf? EG,ef ED iS u hf spaf om xGen f if;uGi;f onf x,f
ol@tjzpftysuu f m; orm&d;k ustjzpf r[kwo f vdk ol@trnf xd;k / v,fxeG &f mY tqGcJ /H twif;cH/ o'Ngvefatmif cdik cf I hH ESpf
ynwfcsuu f vnf; usaemfw@kd acwfrmS awmh twefi,f xl;jcm; &Snv f rsm; toH;k cHygonf?
ovdv k kd &Syd gonf? ol@trnfukd =unfyh gO;D ? ‘zd;k &pfywfacgi;f ’[l xdo k u l spaf om xGen f if;uGi;f um; tvGeaf csmarm/ tvGef
owwf? ol@tjzpftysuu f aumh æ wJ?h uspv f sp/f vuf&mvnf; tvGeaf ooyfvyS gonf? od@k aomf æ
wae@awmh usaemfwdk@ tbD ‘zdk;&pfywfacgif;’onf vSnf; xdkokd@aomfum; tjypfruif;aom ‘odk@aomf’jzpfygonf?
wky&f ef vdak om EG,}f udK;udk awmwGif oGm;&Smygonf? ol@zcif xGen f if;uGi;f usp+f yD;onfEiS hf jy\emudk awG@&ygawmhonf?
u ‘EG,u f kd q,fEh pS af wmif t&Sn&f atmifcw k cf ’hJ [k ol@ukd rSm tvGeaf csmarm/ tvGeu f spv
f sp/f vuf&mvnf; tvGeaf ooyf
vdu k yf gonf/ onfawmh olbmvkyo f nf xifygoenf;? vSaom xGen f if;uGi;f }u;D udk b,fvckd |wrf mS vJ? tdrw f ikd rf mS pGwf
ozef;yif jrifjh rifu h sKd if;usKd if;}uD;qDu rkwq f wd zf mG ;zGm;}uD;awG vsuo f m;csn;f jzpfaeonfav? uJ æ b,fEh , S w f ek ;f ud&k if&@J ?
udk tvkt,uf wGv J sm;usaeaom EG,}f uKd ;awGxu J t}uKd uf tdrw f ikd u f kd jzwfIxGen f if;uGi;f udk t&,lrmS vm;? [ift h if;
qH;k wpfacsmif;udk ol a&G;cs,v f u
kd yf gonf? onfvEkd , S f b,fjzpfvrd rhf wH;k ? od@k qv kd #if tdrw
f ikd tf qH;k rcHEikd rf S
+yD;aomf cg;awmif;ajr‡mifatmifusdKufonf? "m;rwdk cg;xdk; awmh xGen f if;uGi;f udyk J tqH;k cH ‘axmifceJ’ckejf zwfypfrmS vm;?
onf? xd@k aemuf vuf0g;ESpzf ufukd xGcD eJ/ xGrcf eJ wHawG;qGwf 0g,rpdu k f vH@k vxm;cJo h r# ta[modujH zpfacsawmhonf?
yGwf+yD; oumv ajrqDwGv J sm;usaeaom EG,f}udK;udk ‘wpf vGefav+yD;aom &mpkESpfwpfckavmufurl xdkjy\emonf
awmif/ ESpaf wmif/ oH;k awmif’pojzifh a&wGu&f if; EG,}f uKd ;wpf wpf&yfv;kH wpf&mG vH;k ac|o;D ac|;ayguu f satmif ajz&Si;f &ef cuf
av#muf arsmufvaJ$ usmf wpfaumifvdk cdkIwufygavawmh cJaom jy\em}uD;jzpfczhJ ;l avonf?
onf?
‘q,fawmif/ q,fw h pfawmif/ q,fEh pS af wmif’[k a&wGuf (5)
+yD;aom tcsdefwGifrlum; ol@tazpum;udk ajr0,frus em; qdck +hJ y;D aom zdww f pf0uf pifwpf0uf/ rSm;wpf0uf rSew f pf0uf
axmif+yD; jzpfavaoma=umifh EG,f}udK;udk pdwfcsvufcs wdwd tvl;vl;tvJvJ tjzpftysurf sm;jzifh tvuFmzG@J }uD;jyif;cJh
&d&d jzwfcsvu kd yf gonf? ‘rif;wd@k tbD OD;zd;k &pfywfacgi;f }u;D b,f aom ‘tbDz;kd &pfywfacgi;f ’/ ‘xGen f if;uGi;f ud&k ifwikd jf zwf’wd@k
ES,af ewH;k ’[k ar;zd@k yif vdrk nfrxifyg? q,fEpS af wmiftjrifrh S tygt0if usaemfw@kd bD/ ab/ bd;k / bwd@k onf ‘avmuDxyk , ` f
vlwjcm;/ "g;wjcm;/ EG,}f uKd ;zm;vsm;ESihf tum;om; usvmrnfh vlw@kd Zwf’udk awmrSu D yfum cif;usi;f cJ&h onfcsn;f jzpfygonf?
yHu
k kd pdwrf eS ;f ESiyhf if jrifomavmufygonf? awmudrk v DS suf toufarG;&mwcsi;f twlwl cufcyJ ifyef;ol
ESihf oufomacsmifcso d /l qif;&Jc|wjf cHKolEiS hf OpPm*k%o
f rd f ºu,f
(4) 0ol[I l um; tv$mawG uGmjcm;oGm;wmawmh &SEd ikd yf gonf?
awmESihf ta=umif;pyfI pum;tr#if rjywfp&mwpfcu k ay: [if;&Guw f pfcg;ydu
k /f xif;wpfayG@avmufEiS hf wpfaeukef ac|;
vmjyefygonf? usaemfw@kd tbD “OD;zd;k &pfywfacgi;f ”ESihf eifvm; +ydKuf,pkd ;D / yifyef;}uD;olawG &So d vdk rdw
_ pfusi;f / ysm;wpftEkH iS hf
igvm; reD;&d;k pGJ tlwwl l tww Edik vf oS w
l pfO;D . tjzpftysuf acsmifacsmifcscd sd aumfayguaf wG@omG ;olawGvnf; 'kEiS ahf '; &Sad e
uvnf; awmESifh qufpyfonfuwpfa=umif;/ idktm;xuf ygonf?
&,ftm;oefzG,faumif;onfu wpfa=umif; wdk@a=umifh wpf opfyifwpfyifukd vScJ w k +f yD; xif;tjzpf a&mif;ol/ opfcaJG &mif;
qufwnf; ajymvdu k cf siyf gao;onf? ol/ y&dabm*vkyaf &mif;ol/ yef;ykyef;aºuxkqpfa&mif;ol ponf

35
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

opfyifwpfyifudk vSJckwf+yD; xif;tjzpfa&mif;ol/ opfcGJa&mif;ol/ y&dabm* vkyfa&mif;ol/


yef;ykyef;ºuxkqpfa&mif;ol ponfjzifh toHk;cswwfr_tay:
wefzdk;awGvnf; tqrwef uGmjcm;wwfjyefygao;onf?

jzifh toH;k cswwfrt _ ay: wefz;kd awGvnf; tqrwef uGmjcm; onf?


wwfjyefygao;onf? uke;f abmifacwfu bd;k awmfb&k m;. ynm&St d rwf}u;D OD;ay:
vH@k vpduk &f wmcsi;f / tcsed &f if;ES;D ukeq f ;kH &wmcsi;f twlwl OD;uawmh cyf&iS ;f &Si;f yifjzpfonf? wvm;acgi;f jyifrmS trsm;jrif
“pdeaf &mif;rvm;/ ykwaf &mif;rvm;”ud, k bhf mom pdppfyikd ;f jcm; omatmifvufwpfzufukd xkwjf yvsuf olaemufq;kH xGucf mG
zd@k yJ vdyk gonf? ud,
k af &G;cs,rf u _ ud, k w
hf efz;kd jzpfygonf? &rnfh c&D;wGif olyikd q f ikd o
f r#aom pnf;pdr/f *k%o f rd /f tausmf
wapm&Srd a_ wGteuf bmwpfcu k rkd # aqmifusO;f xkyyf ;kd roGm;
(6) Edik af =umif; tcdik t f rm oufaoxljyoGm;cJyh gonf?
“uzd;k xl;wpfa,muf rdw _ pfusi;f awG@vmowJ”h [kw+f yD? trSew f u,fyif usaemfw@kd bmr#,al qmifroGm;Edik f
“rdpl;udk ydk;xdvdk@whaJ wmh” bl;qdw k m [kw&f @J vm;[k pOf;pm;=unfah omtcg usaemfw@kd ,l
“oHukvm;udk ikwfpl;vdk@a[h” roGm;Edkifaom t&m[lonfrSm ±ky0wWKr#om jzpfygonf?
awmudk rSDchaJ oma=umifh awmqDu yJhwifvmaom ‘okr*F usaemfwdk@ ,loGm;Edkifaom t&mESpfckum; {uefpifppf &Sdae
voH/ 'kr*FvoH’wd@k uv kd nf; aEGwpfrsKd ;/ aqmif;wpfv/D rd;k wpf ygao;onf? ±ky0f wWKr[kwaf om emrfypPn;f wd@k jzpfygonf? ,if;
oG,f tvS,fvS,f=um;&wwfjyefygao;onf? &,farm&$ifys emrfypPn;f ESpcf rk mS ‘ukov kd ’f ESihf ‘tukov kd ’f yifjzpfygonf?
csn/f idak ºu;a=uuGcJ sn?f awmonf ‘vHua"m/ avmu"H’o vyf*w d w f aJG y:rSm usaemfw@kd u, kd w f idk f wefqmvkyw f ifaqmif
abmudk ajymjyaeoa,mif? xm;aom usaemfwdk@ ppfppfaygufayguf ydkifqdkifor#aom
rSeyf gonf? avmuvlom;tm;vH;k onf tqH;k pGerf mS awmh ‘ukov dk x f yk (f od@k r[kw)f tukov dk x f yk ’f wd@k tm; usaemfw@kd pD;
‘Oy'Na0g/ opfusm;aygaom/ vl@b@kH v@l avmuawm’rSm id[ k ,f eif;vdu k yf g&m c&D;qH;k blwmta&mufwiG f ‘ukov kd (f od@k r[kw)f
&,f[,f toG,foG,fvsuf ‘r&Sdawmifhw/ &Sda=umifh=u’ESifh tukodkvf’wefqmvufrSwfjyI usaemfwdk@bmom a&G;,l
twW0efwmawGudk wESifhwydk;xkyfydk;zdk@ jyifqifae=ujcif;yif qif;oufusecf =hJ u&ef jzpfygonf?
r[kwyf gvm;? twWenf;olu a=umif=h uenf;I twWrsm;olu usaemfw@kd xGucf mG av#mufvrS ;f rnfh c&D;pOftwGuf usaemf
a=umif=h ursm;aejcif;om uGmjcm;ygonf? wd@k ausmyd;k tdwx f wJ iG f rnfonft h &mawG xkyyf ;kd xnfo h +kd yD;
wpfcgwpf&aH wmh ud, k u f t[kwt f [wfrw S +f y;D qnf;qnf; pD;cJyh goenf;[k wpfcgw&Hu, kd uhf , dk u f , kd f orifvnfjyef apm
yl;yl; wpfcw k w f & odr;f qnf;xm;aom t&mrsm;udk rSwrf w S &f a=uma0zef=unfjh cif; tm;jzifh ‘r&Sad wmifw h / &Sad =umif=h u’vsuf
& vufawG@pw d jf zmppf=unhv f ukd af omtcgusrS bmr#wef;zd;k r&Sd aqmufwnf&mrJh r+ird ;f csr;f r_rsm;udk a,medaom reoDum&jzifh
wmawG terw*~yg&adS ewmyguvm;[k ‘[,fceJ/ [ifceJ’0rf; tweftoifh ajzodrfhEdkifp&m wpfckwav &aumif;vdrfhrnf
enf;yufvuf }uHKawG@&wwfjyefygao;onf? xifygonf?
urBmo h yd aH` usm}f uD;wpfO;D url “yifv,furf;pyfrmS ykvu J ohJ @dk xd@k jyif usaemfw@kd av#mufvrS ;f xGucf mG &rnf; c&D;od@k usaemf
tzdk;wef&wemtrSwfjzifh aumuf,lodrf;qnf;xm;aom wd@k ydik q f ikd o
f r#t&m[lor# bmurS ,laqmifroGm;Edik jf cif;
t&mrsm;rSm atmifr,fav;av; æ ck aoaocsmcsm=unfhrS twGuv f nf; qHcsnw f pfr#if jrLwr_eaf vmufr#yif a,mif&rf;
wefz;kd rJvh aS om ‘tqHacsmif tESprf ’hJ c&kcaHG wG jzpfaeygvm;” 0rf;enf;p&m vdrk nfr[kwyf g?
[k &ifxrk em nnf;wGm;cJzh ;l ygonf? tb,fa=umifhenf;? usaemfwdk@ ydkifqdkifI usaemfwdk@
“'kuq Q wkd m[m rnfonft h &menf;”[kocd sipf ;l prf;csiv f S ºuif;use&f pfaom t&m[lor#ukd usaemfw@kd ud, k w f ikd f o,fy;kd
aom arsmuf}uD;waumifvdk udk,fh'kuQxkyf}uD; udk,fhbmom aqmif,l roGm;Edik v f ifuh pm; usaemfw@kd aemu f aESmif;vlw@kd .
ausmyd;k rdvsuf wef;vef;}uD; jzpfraezd@k vnf; vdyk gao;onf? wpfpw kH pfcak om tusKd ;iSm csex f m;&pfEikd af om tcGix hf ;l }u;D um;
“tewW&,fv@kd / yg;pyfu qdo k vd/k igu,
kd ef @J igygwum;”[l usaemfw@kd twGuf ajzodrphf &mta=umif; &Sad eao;aoma=umifh
ouJo h @dk ‘igu h , kd if g’bm0em yGm;csed rf rsm;zd@k owdxm;oifah o; ygwnf;? ?

36
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

@
e v F m a e nf/
w ydwfo
e u fydkif;
r

rdwfopf/rdwfa[mif;taygif;udk}udKqdkygonf?

37
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

c&D'if&S,fcsJvif; bmvJ b,fvJ


pdkif;aemifh wifjyonf/
etzppftpd;k &&JUud, k pf m;vS,t f zGYJuu kd v k or*¾taxGaxGnv D mcHxu J xkwyf pfzYkdBudK;pm;aeNyDqw kd hJ owif;Mum;
wJt h cg usaemfwYkd jynfwiG ;f jynfyu jynfov l x l ak wG 0rf;omtm;& pdw"f mwfwuf<~ uGcyhJ gw,f/ 'gayr,fñ h eG Yf aygif;
tpd;k &0efBuD;csKyaf 'gufwmpde0f if; vufrw S rf xd;k vdYk oufqikd w f hJ ukvor*¾t&m&Su d vufrcHbJ y,fcsvu kd wf ,fowif;
Mum;vdYk 0rf;enf;yufvufjzpfMu&ygw,f/'gayr,fh 'Dupd [ ö m 'geJYNyD;&rSmvm;/,kwrf mqd;k 0g;vSwhJ etzudEk ikd if w H um
u 0dkif;y,fEdkifzdkY wjcm;enf;vrf; r&Sdawmhbl;vm;/
ukvor*¾rmS c&D'if&, S cf sv
J if;vkyzf Ykdqw kd m pifNydKiftpd;k &wck&UJ or®w(odYk )0efBuD;csKyf(odYk ) Edik if jH cm;a&;0efBuD;w
a,mufa,mufu vufrSwfxdk;wifzdkY vdkw,fvdkYqdkygw,f/tJovdkwifvdkY ukvor*¾rSm rJcGJNyD; Edkif&ife*dk&f &SdaewJh
tpd;k &ud, k pf m;vS,t f zGYJuakd rmif;xkwNf yD; pifNydKit f pd;k &&JUud, k pf m;vS,t f zGYJu ukvor*¾rmS w&m;0ifae&m&rSmjzpfygw,f/
ukvor*¾ordik ;f rSm tJovdk wdik ;f jynfwckv;kH csKyu f ikd rf xm;Edik w f hJ pifNydKitf pd;k &udk ae&may;cJw h m wdik 0f rf(1949
rS1971txd)?uarÇm'D;,m; (1979 rS 1991 txd)?tmz*efepöwef(1996 rS 2001 txd)eJYq, D m&mvD,eG ;f (1997)
wdkYjzpfcJhygw,f/awmiftmz&du (1970 rS 1994 txd)?[efa*&D (1956 rS 1963 txd)eJYa[wD(1991rS 1994
txd)wdkYrSmawmh tpdk;&ae&mudk b,folYrSray;bJ vpfvyfxm;cJhygw,f/
ukvor*¾rmS ae&m&cJw h hJ pifNydKiftpd;k &awGuMkd unf&h if cseaf u&Sw d ?f oD[mEkwYkdvkd Edik if wH umrSm figure &So d al wG
OD;aqmifwhJ tpd;k &rsKd; 'grSr[kwf pHjyK&avmufatmif atmhaMumvefwhJ wmvDbefvkd tpd;k &rsKd;udk ,SONf ydKifaewJt h mz
*ef tpd;k &a[mif;wdYkom ae&m&cJyh gw,f/usew f EhJ ikd if aH wGuakd wmh ud, k pf m;vS,af e&m vpfvyfxm;wmudyk J ukvor*¾tzGYJ0if
Edik if aH wGu axmufcaH vh&ydS gw,f/awmiftmz&dueJY[efa*&DEikd if aH wGrmS awmh pifNyKd it f pd;k & r&Sad yr,fh vuf&t dS pd;k &awGuykd cJ &D
'if&, S cf sv
J if;vkyNf y;D rJEikd v f Ykd ud, k pf m;vS,af e&m vpfvyfxm;vdu k w f m jzpfygw,f/ a[wDEikd if rH mS awmh a½G;aumufco H r®w
tm&pöwu d kd ppfwyfutmPmodr;f jzKwfcscw hJ t hJ cg ukvor*¾c&D'if&, S cf svJ if;rSm tm&pöwt d pd;k &udak &m ppftpd;k &udyk g
vufrcHbJ vpfvyfxm;cJhygw,f/
'Dawmhum usaemfwYkdjrefrmEdik if u H akd &m awmiftmz&duwdYk? [efa*&DwYkdvkd vpfvyfomG ;atmif vkyv f Ykdr&Edik b f ;l vm;/
a'gufwmpdef0if;wdkY vufrSwfrxdk;wm olwdkYtaMumif;eJYolwdkY &Sdygvdrfhr,f/ 'g olwdkY ordkif;yg/ 'gayr,fhusaemf
wdkYjynfolawGuawmh a'gufwmpdef0if;ukvor*¾rSm ae&mwuf,lzdkYudk pdwfr0ifpm;ygbl;/t"duu etzppftpdk;&
ud, k pf m;vS,u f vk or*¾xu J uefxw k cf &H zdYkyjJ zpfw,f/a'gufwmpde0f if;[m oD[mEkvkd tqifrh sK;d vnf;&Sw d m r[kwv f Ykd
ukvor*¾tzGJY0ifEdkifiHawGu ae&may;zdkYvnf; tvm;tvmrjrifygbl;/
'gaMumifh taumif;qH;k u jrefrmEdik if &H UJ ukvor*¾taxGaxGnv D mcH uk, d pf m;vS,af e&mudk vpfvyfxm;wmyJjzpf
w,f/tar&duefEikd if jH cm;a&;0efBuD;Xmeoabmxm;uvnf; 'Dvv kd pfvyfxm;zdYk oabmusaMumif; e,fpyfutwdu k t f cH
ud, k pf m;vS,t f zGYJ eYJ awGYwek ;f uajymcJyh gw,f/ tckvkd twdu k t f cHtzGYJ wzGYJ u uruxjyKNyD; c&D'if&, S cf sJvif;vkyzf Ykd ukd
tm;ray;ygbl;/Edik if w H Ekid if u
H ae uruxjyKNyD; etzppftpd;k &ud, k pf m;vS,t f zGYJ ukd c&D'if&, S cf sJvif; vkyaf pcsifwm
jzpfygw,f/'Dvkd csv J if;vkyaf y;zdYkvnf; qdAk , D ufuv kd ekd b
D 0u vGwaf jrmufvmwJh ta&SUOa&myEdik if aH wG toif&h adS eygw,f?
etzeJYoHtquftoG,fvnf; r&SdwJh Oyrmtm;jzifh? tufpfwdk;eD;,m;? csuf? ydkvefpwJh EdkifiHwckcku vkyfay;r,f
vdYk oabmxm;ay;xm;wm &Syd gw,f/pifNydKit f pd;k &wckukd ukvor*¾xJ ae&may;vdYk aemifrmS tpOftvmjzpfomG ;rSmudk
pd;k &drw f hJ wwd,urÇmEdik if aH wGuvnf; vpfvyfxm;wmrsK;d udk ykNd yD;oabmwl axmufcEH ikd zf Ykd tvm;tvmrsm;ygw,f/
'gayr,fh etztpdk;& wu,farmif;xkwfcH&a&;xuf udk,fhwOD;wa,muf?udk,fhwoif;wzGJY emrnf&zdkYaiG&
38
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

zdYkyJ MunfMh uwJt h wGuf tckawmh c&D'if&, S cf sv


J if;BuD;[m zGw½f LS ;jzpfomG ;NyD; tcsi;f csi;f uGjJ yJuek w
f myJ tzwfwifusecf yhJ g
awmhw,f/
usaemfwYkd jynfov l x
l u
k awmh tckwavm a&eHw;l wJh udpaö Mumifh etzeJYb*Fvm;a'h&fS ppfjzpf&ifawmifb*Fvm;
a'h&EfS ikd zf Ykd?etz½I;H zdYkbufu tm;ay;aewm jzpfw,f/'gaMumifh etzudk ynmay;zdYk? t&Sucf zJG Ykdq&kd if vufcyk w f ;D zdYktoifh
yg/tJ'gudk t"durxm;bJ NCGUB udk ynmay;zdYk? t&Sucf o JG ud m© cszYkd t"du OD;wnf&ifawmh jynfov l x
l uk pdwrf 0if
pm;ygbl;/tESpf 20 oufwrf;rSm b,folubmvJqdkwm jynfolawG odaeMuygNyD/
wckawmh&ydS gw,f/c&D'if&, S cf sv
J if; atmifjrifomG ;&if Armjynfvw G af jrmufawmhr,f 'grSr[kwf et ztaeeJY
'dik ,
f mavmh rjzpfraevky&f awmhr,fvYkad wmh pdwu f ;l r,OfzYkt
d a&;Bu;D ygw,f/awmiftmz&duEdik if rH mS 1970ckc&D'if&, S cf svJ if;
tEdkif&NyD;aemuf vljzLvlenf;pktmPm&Siftpdk;&jyKwfusNyD; 'Drdkua&pD&wJh 1994cktxd 24ESpfMumao;w,f/uarÇm
'D;,m;rSmvnf; oD[mEktpdk;& c&D'ifcsJvif;EdkifNyD; ukvor*¾rSm ae&m&wJh 1979 ckESpfuae ukvtpDtpOfeJYNidrf;
csrf;a&;eJY'Drdkua&pDazmfaqmifa&; oabmwlcsuf&wJh 1991 txd 12 ESpfMumcJhw,fav/ /

pmrsufESm-25 rS
Ny/D w½kw[
f m rlt&y,fwmr[kwb
f ;l As/ pD;yGm;a&;t& 0,fwm 0,fwm/

odef;/ / [k w f N yD / y,f w myJ j zpf j zpf ? 0,f w myJ j zpf j zpf ? trS e f w u,f rl a Mumif Y y J j zpf j zpf ? ud k , f u sd K ;
pD;yGm;aMumifyY jJ zpfjzpf? ADwo kd ;kH vdu
k w
f ,faygY? uJ oH;k vdu k Nf yAD sm/ pOf;pm;Munf&Y if tJ'g usaemfwYkd rwwfEikd b f ;l As/
vufawGUrSm olwdkY[m usaemfwdkYwwfEdkifwJY t0ef;t0dkif;&JU tjyifrSm½Sdw,f/ olwdkYudkqJaevJ qJqJyJ/
bmrS x ;k l j cm;ajymif ; vJ r S m vJ r [k w f b l ; qd k w m vl w d k i f ; od y gw,f / uJ aemuf w pf r sd K ;pOf ; pm;Munf Y & atmif /
ADwdkeJYry,fbl;Asm/ tm;vHk;uaxmufcHMur,fAsm/ bmjzpfrvJ/

Nidrf;/ / bmjzpfrvJqdkawmY vHkNcHKa&;aumifpDrSm jrefrmYudpöaqG;aEG;wJY tqifYa&mufoGm;rSmaygY/

odef;/ / [kwNf y/D tJ'aD emufbmjzpfrvJ/

Nidrf;/ / aqG;aEG;Mur,fav/

odef;/ / jrefrmjynfBuD; rsufvSnfYjyvdkufovdk csufjcif;ajymif;vJoGm;rSmvm;/

Nidrf;/ / tJoavmufawmYvJrarQmfvifYygbl;av/ odkYaomf vlawGrSmpdwftm;av;awmY wufMu rSmaygY/


odaYk yr,fY ukvor*¾u vHNk cKH a&;wyfawGvwT rf mS yJvaYkd wmY arQmv
f ifv
Y rYkd &bl;/ bmvkyyf g nmvkyyf g wdu
k w
f eG ;f
aeOD;rSmeJY bmeJq
Y akd wmY/ tar&duefuvJ 'Dvykd aJ erSmyJ/ etzuvJ vlvnfy/J bmvky&f r,f qdw k m olord mS aygY/
tif;.. tcsdefuawmY,l&OD;rSmyJAs/

odef;/ / uJ 'gqdk usaemfw[ Ykd m usaemfwYkd rwwfEikd w


f mawG? rxde;f csKyEf ikd w
f mawGukd pOf;pm;ae r,ft
Y pm;
usaemfwYkd wwfEikd w
f t
YJ 0ef;t0dik ;f xJu usaemfwYkd wwfEikd w f mawGuykd J tm½Hjk yKMuwmu ydNk y;D vufawGUusrmS aygY
udkNidrf;&,f/
armifopfqif;

39
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

armifpdk;csdef/

Edk0ifbm 17/ 2008 awmfvSefa&; wkdufyGJESifh


vlxktm%m
(u)
ppftm%m&Sipf epfukd wprusef
zsuo f rd ;f +zdKcsypfvo kd w l @kd um; tb,fol
rsm;ygenf;? 'Drdkua&pDESifh vGwfvyfr_ukd
vH;k 0 r&&Syd J rdrw d @kd vkyyf ikd cf iG hf tm %mudk
tzdEydS tf Edik u f si+hf y;D odr;f ydu k cf &H olrsm;jzpf rm;rm;rwf rwf &yfum jynfo@l tm%m oufay;I ppftm%m&Sipf epfzsuf odr;f
onf? tb,forl sm;ygenf;? udk rwnfaqmuf EdkifcJh=uay? rwnf a&;wku d yf w
JG iG f tifEiS hf tm;ESihf xk x,fEiS hf
tzdEydS cf /H tcs,v f , S cf jH ynfov l l aqmufEikd o f nhf ta=umif;t&mrsm;udfk yg0ifch=J uonf? zdESdyfr_ aESmif}udK;rsm;udk
xkrsm;yifwnf;? od@k jzpf&m ppf tm%m&Sif &SmazG qGx J kwf=unhfoifh=uayonf? &_ jzwfawmuf ypfEdkifcJh=uonf? olwkd@
pepfudk cg;oD;&G@&H mS pufqw k o f rl sm;/ vH;k 0 jrifcsufrSm uGJjym;Edkifygonf? t=urf; ykcek ;f xuf/ acgi;f xufwiG f zdp;D xm;aom
vufrcHorl sm; jzpfayonf? ArmjynfwiG f tm;jzifh oH;k csurf # &Sv d rd rhf nf? yxrt zdEydS af &; wHy;kd rsm;udk &du k f csKd ;Edik cf =hJ uonf?
tb,fr# ude;f *%ef; &SEd ikd yf grnfenf;? &m csufrSm vlxkacgif;aqmifr_/ EdkifiHa&; od@k aomf qdck o hJ nfh twdik ;f ta&;awmfykH
*%ef;vm;/ r[kwfyg? axmifaygif;/ tm%mt&,l+yD; tpd;k &zG@J pnf;r_t awG@ }uD;xJwiG f tvdt k av#muf wifajrSmS uf
aomif;aygi;f /oef;aygi;f rsm;pGm &Scd o hJ nf? t}uHK r&So d rl sm; yg0ifaecJo h nf? 'kw, d jcif;cHc&hJ onfh vlxk acgi;f aqmif}uD;rsm;
88 ta&;awmfy}kH uD;wGif ae0if;ppftyk pf /k tcsurf mS zqyvacgi;f aqmiftpk;d &acgi;f rSm vlxt k m%m wnfaqmuf&ef tpd;k &
ppftm%m&Sipf epfuw kd udk zf su+f zKd csco hJ nf? aqmif vkycd o hJ u l dk vlxk trsm;pku t w&yf (0g) =um;jzwf tpd;k &w&yfukd rzG@J
vlrsKd ;pHk trsKd ;om;jynfov l x l k ta&t ,Htk =unf enf;yg;jcif;/ tm;rud;k vdjk cif; pnf;/ rxlaxmif Edik cf =hJ uay?
wGurf mS oef;aygi;f (20) ausmrf # &Srd nf? jzpfonf? wwd,t csurf mS acgi;f aqmif (c)
puFmyluo hJ @dk / a[wDEikd if u H o hJ @kd aom Edik if H topf/ acgi;f aqmifa[mif;rsm;onf vl Armjynf vl t zG J @ tpnf ; wG i f
i,fav;rsm;. vlOD;a&xuf 4 q 5 q xk. oabmxm; &du k cf wfra_ =umifyh if jynfol vlx. k tm%m/ wenf;tm;jzifh
&Sod nf? ppftm%m&Sipf epfukd wku d zf suf jzpfrnf/ rnDnw G =f uyJ 0g;tpnf;ajyovdk awmf v S e f a &;tm%m xl a xmif & ef
onhf vlO;D a& tcsKd ;tpm;rSm xlxyfoyd f rnDnw G f jzpfc=hJ uonf? trSew f u,fvt kd yfct
hJ cGit hf a&;&cJah omf
onf; rsm;jym;vSonft h jyifwjynfv;kH ae wcsdK@aom aumufcsufrsm;rSm vnf; rxlaxmifEdkifcho J nfh t}udrf t
&ma'o tES@H tjym;rS yg0ifcjhJ cif;jzpfonf? ,if; tcsuo f ;kH csuEf iS fh uGv J EJG ikd yf gonf? a&twGufrSm oHk;}udrfxuf renf;&Sd
xd@k jyifv@l tv$mpH/k vlwef;pm;aygi;f wcsKd @&j_ rifcsurf mS jzpfwwf&m ajc&mrsm; vdrfhrnf[k aumufcsufcsrdonf? yx
pHk/ vlrsdK;aygif;pHk yg0if cJh=ujcif;jzpfonf? ygonf? Oyrm ae0if;ppf tkypf rk S uGx J u G f rt}udrfu *syefzufqpf awmfvSefa&;
xd@k a=umifh ppftyk pf k acgi;f aqmif ae0if; vmcJh od@k r[kwf uefxw k jf cif;cHc&hJ onfh t+yD; zqyvonf jynfo@l tm%m /
onf ykvi† af y:rS r&_rvS qGcJ s cHc&hJ onf? ppfacgi;f aqmif rsm;onf ae0if;ukt d rH wk awmfvSefa&; tm%m rxlaxmifEdkifcJh
ordik ;f trdu _ yf kH rpif ajrmif;ykwf xJo@kd &J=ubl;[lIvnf;qk=d uonf? qdv k o kd nf ay? AD,uferfwGifacgif;aqmif}uD;[dkcsD
aZmufxdk;/ uschjJ cif; jzpfonf? okd@aomf rSm q&m udk &du k sKd ;vmcJo h r# tHwak wmf rif;ESifh AD,ufrif;wyfaygif;pku tpkd;&
ta&;awmfyx kH w J iG f vlxk wifajrSmufchJ vSezf @kd owWpd rG ;f &nf r&S=d uyg[I l jzpfonf? w&yfukd zG@J um vGwfvyfa&; a=ujimcJh
onfh vlxak cgi;f aqmifrsm;rSm vlxak &S@rS Tod@k tm;jzifh vlxk toD;oD;onf t bl;onf? Armjynf zqyvu xdkokd@
40
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
vGwfvyfa&; ra=ujimEdkifcJhay? 'kwd, (*)
t}udrfrSm 88 ta&;awmfyHk awmfvSef udk awmfveS f armif;xkw&f ef ajratmuf
vkyfief;rsm;udk aZmufcsvkyfcJh&onf wu,f u jynf o l v l x k o nf
a&;}uD;wGif jynfol@tm%m rxlaxmif orkid ;f acwf tqifq h ifwh iG f wm0efaus
Edkif cJh=ujcif; jzpfonf? bma=umifh rxl r[kwfavm? vlr_pD;yGm;pepfw&yfudk
zsufodrf;Edkifaom pGrf;tif cGeftm;rsm; yGecf hJ =u+yD;jzpfonf? awmfveS af &;w&yf
axmifEikd cf ahJ =umif;udk aumufcsurf sm;xJ wGif wdkufyGJwckwnf;ESifh +yD;qHk;roGm;/
rS jzpfEikd af cs aumufcsurf sm;udk txuf onf vlxrk sm;yJ&o dS nf? tzdEyS cf jH ynfol
vlxrk mS yJ&o dS nf? vlxak cgi;f aqmif/ Ekid f awmfveS af &;;wku d yf o JG nftqifw h ckwnf
wGif az: jycJ+h y;D jzpf onf? wwd,t}urd f ESifhed*Hk;csKyfoGm;onf r&Sd? vGwfvyfa&;
tm%m rxlaxmifEikd yf J vGaJ csmcf o hJ nf iHa&;awmfvSefa&;acgif;aqmifrsm;u
vlxkvrf;pOf/ awmfvSefa&;vrf;pOfudk wkdufyo JG nf rsKd ;quftqifq h ifh wku d yf JG
rSm 1990 a&G;aumufyt JG +y;D / jynfo@l vw G f jzpfonf? vGwfvyfa&;ESifh 'Drdkua&pD
awmf ud, k pf m;vS,rf sm;u tpd&k w&yf tcdkiftrm qkwfudkif+yD; vlxka&S@u
OD;aqmif&ayrnf? orkdif;acwf toD; onf vlwef;pm; ukd,fpm;jyKr_cJhojzifh
jynfwiG ;f wGif rzG@J pnf;Edik jf cif;jzpfonf? vlwef;pm; tqifq h ifh wku d yf rJG sm;onf
pwkwˆt}udrfrSm 2007 a&$0g oD;wGif vlx. k pdw"f mwf vlxck eG t f m;
rSm awmufycJ=h uonf? }uD;rm;cef@x,f vlwefpm;qdkif&m wkdufyGJrsm;om jzpf
a&mifawmfvSefa&;wGif jzpfonf? awmf onf? tzdESdyfcH/ tkyfpkd;tjc,fvS,fcH
vSeaf &;tm%m xlaxmifEikd rf o S m jzpf cJ=h uonf? tzdEydS cf /H tEdik u f sichf &H onfh
jynfov l x l rk sm;onfordik ;f ukd zefw;D ol &aom vlxkonf rdrdwdk@. vGwfvyf
aomfvnf; rxlaxmifEdkifcJhay?oHCm a&;twGuf acwfwikd ;f wGif ordik ;f tqifh
awmfrsm;ESi&hf ifabmifwef;v#uf txl; rsm; jzpfc=hJ uonf?
wcsdK@vlxkrSm tzdESdyfcH&vGef; wkid ;f wGif wm0efausyeG cf =hJ u+yD;jzpf onf?
ojzifh teft,f'D ygwDxdyfydkif; acgif; vlxku wm0efaus pGef@v$wf
aqmifrsm;/ jynfol@v$wfawmfudk,fpm; ojzifh a=umuf&G@H ae=uvdrfhrnf? pdwf
"mwf c|wf+cHKusr_rsm; &Sdayvdrfhrnf? pGef@pm;cJh=uouJhodk@ vlxk aemufvkduf
vS,rf sm;u OD;aqmifr_ acgi;f aqmifr_ ay; tjzpf toHk;awmfrcHyJ EdkifiHa&;/ awmf
&rSmjzpfaomfvnf; ysuu f u G cf =hJ u onf? okd@aomf acgif;aqmifrsm;u vrf;jyjrSifh
wif ydk@aqmifonhftcg xdkvlxkonf vSeaf &; acgi;f aqmifrsm;onf vlxk a&S@rS
vlxw k yfO;D ESiv
hf xl ak cgi;f aqmif jynfo@l &yf u m vl x k v rf ; pOf t wd k i f ; pepf
ud, k pf m;vS,rf sm;rSm vlxu k wifajrmS uf b0todw&m;/ tajccHjzifh aygi;f pyfum
ol&owWd }uD;rm;vmcJh=uonf? pGef@ zsufodrf;a&;udk OD;aqmif &ayvdrfhrnf?
+y;D uxJuyif v$waf wmfac:zd@k tvSr;f a0; pepf zsufodrf;a&;qdk&mY zdESdyftkyfpdk;ol
cJ&h m 2007 a&$0ga&mif awmfveS af &;wGif vGwfpGef@pm;um &J&ifhjywfom; xuf
jrufc=hJ uonf? Edik if aH &;udk igw@kd bmrS &efoljzifh aphpyf zmaxm;I r&Edkif? pepf
vnf; vlxt k pd;k & rzG@J pnf;Edik cf =hJ ujyefay? om qufvuf oufqkd;&Snfvdrfhrnf?
Tod@k zG@J pnf; &eftwGuf awmfveS af &;t rodygbl;/ igwdk@ em;rvnfbl;/ b0rSm
at;at;aeyg&ap/ EdkifiHa&;xJ 0ifryg zsuo f rd ;f ypfEikd rf mS r[kw?f pepfa[mif;
ajccHt cef;rsm;/ awmfv f eS af omvlxrk sm;/ pepfaqG;ukd zsuo f rd ;f &ef ordik ;f . t&Sif
tif tm;rsm;udk a&S;OD;rpGuyif }uKd wifjyif yg&apeJ@/ uHraumif;vd@k u|ejf zpfae& wm/
wm;jrpf csKyfcs,fxm;wmawGudk tH ocifrsm;jzpfonfh vlxkxw J Gif &Sd&vdrfh
qifrr_ sm; wnfaqmufxm;&rSmjzpfaomf rnf? aus;vu t f pGerf sm;rS vlxt k xd
vnf; bmrS }udKwifjyifqifr_ rjyKvkyEf idk f rwk & J b l ; a=umuf w ,f / ao&rS m
a=umufw,f/ axmifusrSm a=umuf pnf;&Hk;&ef xlxkxJwGif epfjrKyfxm;&
a=umif; xifxif&mS ;&Sm;awG@vu kd &f onf? vdrfhrnf? vlxkxHrSm oif=um;/ vlxkudk
txl;ojzifh ajratmufvkyfief; w,f----- qkdaom vlxkrsm;onf
tarSmifxJ ydwrf ad e&mrS/ tvif;"mwf ESifh pnf;&H;k / vlxEk iS t hf wlae/ vlxEk iS hf twl
r&Scd jhJ cif;jzpfonf? 'Dru kd a&pD vH;k 0 qdwf wku d yf JG 0if&ayvdrrhf nf? jynfo@l tm%m
okO;f aeaom umvwGif awmfveS af &;t todtjrif pdwf"mwfcGeftm;rsm;ukd
EdkifiHa&;acgif;aqmifrsm;/ awmfvSefa&; udk }udKwifwnfaqmufxm;&ayvdrfh
wGuaf jratmufrmS omjyifqif&ayonf? rnf? awmfvSefa&;/ tajccH pcef;rsm;udk
Armzufqpftyk pf k acwfwiG f zufqpf*syef acgif;aqmifrsm;u ay;aqmifcJh=upOf
wk;d wuf Ed;k =um; vmcJ=h uonf? wdu k yf JG vlxkESifhwnfaqmufxm;ESifh&ayvdrfh
acwfuJhokd@ vGwfvyfr_/ 'Drdkua&pDwdk@ rnf? odk@rSom aemufxyfay:xGufvm
rD;uke, f rf;ukef qdwo f Ok ;f uG,yf aecJo h wGif toufaoG;yg ay;cJh=uonf? xdk
uJhokd@tm;jzifh qdkcJhonhf pdwf"mwftif rnhf awmfvSefa&; ta&;awmfyHkonf
jzifh zqyv onf ajratmufawmfveS f vlxktpdk;&/ vlxktm%m xlaxmifr_
a&;vkyfcJh ouJhokd@yif vkyf&vdrfhrnf? tm;csd eJ@aom wpdww f ykid ;f onf acgi;f
aqmifrsm;=umifh wd;k wuf &Sio f ef xuf jzifh ed*;Hk csKyfEikd rf mS jzpfayonf?
OuUX}uD;ocifjrwk@d wd@k Arm tpnf;t&H;k armifp;kd csdef
}uD;onfvnf; t&if;&Sief ,fcs@J t*Fvyd f jrwfvmcJ=h uonf?

41
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

'kw,
d tdrf Edik if w
H umpmayqufqaH &;tiftm;pk
P.O Box 201 Rochester, NY 14580———Ph: 585-957-6452——Fax: 585-671-4707
——————————————————————————————————————

ta&mifrmS ;qGJrdaom eH&Haq;a&;yef;csDrsm;?


Ad k v f c sKyf } uD ; ae0if ; qH k ; awmh Ad k v f c sKyf r S L ;}uD ; oef ; a&$ u wk d i f ; rS L ;/ wyf r rS L ;awG u d k ac:+yD ; ar;w,f ? rif ; wd k @
AdkvfcsKyf}uD;ae0if; qHk;wm b,fvdk jrifovJwJh?-- wkdif;rSL;/ wyfrrSL;awGu rajz&Jbl;? AdkvfcskKyfrSL;}uD;u b,fvdk
tajzrsd K ;&csif o vJ q d k w m ol w d k @ rod a wmh ajz&rS m awmf a wmf vef @ ae=uw,f ? aemuf a wmh Ad k v f c sKyf r S L ;}uD ; u
pdwfr&SnfawmhyJh oludk,f wdkif ajzvdkufawmhw,f? rif;wdk@rSwfxm;uG/ tm%mr&Sd&if tckvdkyJ acG;ao/ 0ufao/
ao& wwfw,f-- wJh?

qef z &ef p pP u d k wuU o d k v f u awG&@J aemufrmS “qufajymcsiaf omEdik if H (2) ppfat;wdu k yf u JG mvwke;f u a*sm*f sD
ygarmuQ pwdbifZGef; ( Atephen a&;tusyt f wnf;rsm;”udk oD;oef@quf ,mrSm&SdwJh tar&duefpmoifausmif;
Zunes ) rSm pdw0f ifpm;p&maumif; a&;jzpfO;D r,f? awG ta=umif ; avh v mbl ; vm;vk d @
wJh tqdk wck&Sdw,f? “vlxkv_yf&Sm;r_ qdkawmh olu usaemf bma=umifh ar;
trdkif;awGudk avhvm=unhf&if/ tar&d tydik ;f (1) w,fqdkwm wdwdusus odyHkr&bl;?
uefjynfaxmifpku axmufcHchw J hJ tm vGefchwJ hJ tywfu =um+yDjzpfwhJ pDtu kd af tt a=umif; yJ pdwyf gvufyg
%m&SifawGudk vlxku jzKwfcs EdkifchaJ yrJh/ rdwf aqGawGe@J qHjk zpfw,f? tJ'x D uJ w qufajymaew,f?
tar&duefjynfaxmifpek @J tqifr ajywJh a,mufu ol@b0udk odyf auseyfae ppf a t;wk d u f y G J u mvwk e f ; u
tm%m&SifawGudk jzKwfcszdk@ odyf cufchJ yHk&w,f? pdwful;awGuvnf; vSae tar&duefjynfaxmifpk a*smf*sD,mjynf
w,f”wJh? olu ppfat;wkdufyGJumv w,f? olu t,ltq wckukd csjy w,f? emfrSm vkyf}uHowfjzwfa&;ausmif;awG
twGi;f vufwiftar&duef Edik if aH wGudk “ppfwyfu xdyyf ikd ;f Advk cf sKyfawG udk pDtikd f vkd@ emrnf}uD;wJh ausmif;awG &Sdchw J ,f?
axmufjyw,f? tmz&du u ppfaoG;ºu atuae oifwef;ay;wmjzpf jzpf/ tar txl ; ojzif h 1970 umvawG r S m
awGudk axmufjyw,f? usaemfol@udk &duef pmoifausmif;awGukd ac:oifay; vufoHajymifcJhwJh ausmif;awG/ vuf
tpnf ; ta0;wck r S m xyf a wG @ awmh wmjzpfjzpf vkyv f ukd &f if ppf wyfajymif;vJ wiftar&du u AdkvfcsKyfawG/ xdyfwef;
usaemfu c|if;csufawG ta=umif; ajym oGm;r,f” vd@k xifw,f? usaemfu bmrS t&m&SdawGudk oifwef;ay;avh&Sdw,f?
jyrdw,f? a[wDEikd if u H tm%m&Six f u G f rajymao;ygb;l ? +idrf +yD; em;axmif aerd tar&duefjynfaxmifpk&J@ pdk;&drfr_u
ajy;&wmawG/ qvdkAdk 'efrDvdkqdkApfukd w,f? trSeu f ol@t,ltqudk taumif vnf; uGejf rLepf tE &W m,f rjyef@ymG ;a&;
uvif w ef tpd k ; &u &k & S m ;orR w eJ @ txnfaz:aewJh ol@awGu jynfyrSm&Sad e qdkawmh uGefjrLepfqef@usifa&; t,l&Sd
aygi;f +y;D zdtm;ay;wJh [m awG tygt0if +y;D om;yg? olu aemufawmif usaeao; olawGukd r[mrdwjf yKcw hJ ,f? tar&d uef
ta&S@Oa&myu v_yf&Sm;r_awG/ 'gayrJh w,f? usaemfu ol@udk ar;cGef;ESpfck Edik if aH wmfv+kH cHKa&;/ 'Dru kd a&pD tawG;t
ajymom ajymae&wm--- ta&S@Oa&my ar;=unhf rdw,f? ac: jyef@ymG ;a&;twGuf jyKvkyf &wm qdk
Edik if aH wGrmS vnf; &k&mS ;0ef}u;D csKyf ylwif&@J (1) rqv acwfrmS tar&duefausmif; awmh olwdk@bufu =unhf&if vnf;
pD;yGm;a&; vufwaH wGu Edik if aH &;tiftm; awGu +yD;wJh ppfAdkvfcsKyfawG/ xdyfydkif; rrSm;ygb;l ?
pkawG tay: v$r;f rd;k xm;awmh 'Dru kd a&pD t&m&SdawG tckvuf&Sd ppftpdk;&rSm vuf0J Edik if aH &;acgi;f aqmif awG
xlaxmifcgp Edik if aH wGrmS vnf; txdww f b,fEpS af ,muf &Sw d ,fqw kd m avhvm udk vkyf}uHowfjzwfzdk@ avhusifhay;cJhwhJ
vef@ rwnfr+idr?f ta&mifawmfveS f a&; =unhb f ;l vm;? ausmif;awGrmS 'Dru kd a&pDt a=umif;awG
42
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

ud k v nf ; ajym=urS m trS e f y J ? 'gayrJ h ud, k b hf mom jyefar;zd@k vnf; vdw k mayhg? bl;qd&k if 0rf;om=u owJ?h olw@kd twGuf
vuf w if t ar&d u u Ad k v f c sKyf awG eD;eD;uyfuyf qufqw H hJ rl0g'awG atmif tm;vyf c sd e f &oG m ;vd k @ qd k = uw,f ?
tm%m&Siaf ygupf awGqw kd mtar&duef jrifcw hJ ,fq&kd if ajym=unhf ygO;D ? Armjynf/ Zmwfvrf;u'Dv-kd --Adv k cf sKyfrLS ;}u;D qDukd
jynfaxmifpk arhaecJw h ,f? t,ltqa&; csDvD/ tmzefepPwef/ aqmf'Dtma&;AD;/ n (8) em&Sd xd;k wmeJ@ tajy; oGm;+yD; ol
&mtm;+yKd iw f hJ wku
d yf rJG mS bufEpS b f ufv;kH tD*sp-f ---? tcsuf tvufawG jiif;cHEk ikd f wd@k rmS o wif;twlwl oGm; em;axmif
u tEdik &f zd@k enf;aygi;f pHk vky=f urSm trSef ygw,f?wu,fawmh rqv vrf;pOfygwD &w,f? Edik if w H umowif;awGuv kd nf;
ygy?J tar&duef jynf axmifprk mS tm; xlaxmifwkef;uvnf; ynmwwfawG twl wl oH;k oyf=uw,f? olw@dk rmS vdik ;f
omr_wcku tpd;k & xif&mpdik ;f vkyaf ewm trsm;}u;D jyefomG ;cJb h ;l w,f r[kwv f m;? aygif;pHk&Sdw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;uvnf;
udk ynmwwfawG/ twdu k t f cHEikd if aH &;o wdik ;f jynfp;D yGm;a&; OD;armhyg&@J vm;? Edik if H owif;xJrSm jrifor# =um;or#udk wck
rm;awGu tomav; v$wfxm;wm a&; vGwv f yfciG hf &cJyh g&@J vm;? awmxJrmS +yD ; wck ar;w,f ? Ad k v f c sKyf r S L ;}uD ; u
r[kwb f ;l ? jyif;jyifxefxef zdtm;ay;vm vufeufuikd f wku d af ewJ/h ygwt D vHuykd pf aumif;ayh/ nGe@f ayhqw kd mudk }uKd uf w,f?
wJ h t cg tpk d ; &u tm%m&S i f a wG e J @ +yD; roGm;wJh olawGu 'Duae@xd useaf e ('gayr,fh ol@b0wavsmufv;kH }udKufchJ
ywfoufwhJ olw@kd &@J oabmxm;awGukd ao;w,f? EdkifiHa&; oabmxm;awG wHh tpm;tpm wck &Sw d ,f? olu yJ}uD;
jyif&awmhw,f? csv D ED ikd if u H tm%m &Sif ajymEdik af ecJah o;w,f? avSmfudk pGpJ v GJ ef;vef; }udKufw,f qdky?J
yDEdkifacs;tpdk;&/ zDvpfydkiftm%m &Sif Adv
k af e0ifqt D cpm;0ifwhJ Edik if aH &; oluyJ}u;D avSmpf m;vku d /f av vnfvu dk /f
rm;udpk w f @kd ukd tar&duefjynfaxmifpk u ygwu D vlwcsKd @/ tzG@J tpnf; awmifusef ar;cGe;f awGar;vku d /f qdk awmh jyefajz&wJh
vlxk&J@ qENudk vufcH vkdufavsm zdk@ ygao;&J@vm;/ tzG@J 0ifb,f ESpaf ,muf t&m&Sad wG&@J owif; em;axmif&wJh b0
jyefvnf zdtm;ay;wJh tqifhudk a&muf Edik if aH &; qufvyk af eygao; vJ?vlx=k um; ukd pOf;;pm;om =unhaf ya&m? odyrf vG,f
cJw
h ,f? awmiftmz&du vljzLtpd;k & udk rSm b,fEpS af ,muf v$r;f rk;d Edik yf govJ? vSb;l ? )
tjyKoabmqufqaH ewJ/h pD;yGm;a&;ydwf Edik if aH &;tawG;tac: pmtkyb f ,fEpS tf yk f Edik if w
H umrSm jzpfysuaf e wmwm
qd@k r[ _ m vlraJ wGudk txdem apw,fqkd a&;Ed k i f c J h y govJ ? a&;cG i f h & cJ h y govJ ? ukd ol b,fvdk pdw0f ifpm;w,f qdw k mukd
wJh a&mfe,fa&*iftpd;k &udk uGeu f ,ufu usaemfwkd @ jyefvnf oH;k oyf=unhf Edik yf g vufatmufi,fom;aawGukd od apcsif
jyefvnfzt d m;ay;w,f? orRw&J@ AD'u kd kd w,f? &mcdkifE_ef;awG wGuf=unhf Edkifyg wmvnf;ygw,f? owif; em;axmif+yD;
jyefvnf tmcH=uw,f? w,f? *&yfawG qG=J unhf Edik yf gw,f? oG m ;awmh ol u Ad k v f c sKyf } uD ; ae0if ;
a&*iftpd;k & rl0g' ajymif;& w,f? qH;k wke;f u olajymcJw h hJ '\eukd xyfw
'ufprGef wl;wl;uvnf; qDew d f =um;em tydik ;f (2) vJvJ ajymw,f? ol@'\eu 'Dvdk Adv k f
yG J a wG r S m tar&d u ef o rR w a&*if u k d jrefrmjynfu ppftpd;k &/ tmz&d csKy}f u;D ae0if;qH;k awmh Adv k cf sKyrf LS ;}u;D oef;
ajymifajymifajrmufajrmuf a0zefEikd cf w hJ m u u &mZ0wfr_awG usL;vGefaewJh a&$u wkid ;f rSL;/ wyfrrSL;awGukd ac:+yD;ar;
ud;k ? 'gayrJh ArmjynfrmS 'Dvdk tcif;tusi;f ppfaoG;ºuawGrmS wlnw D hJ p&du
k v
f uQ%m w,f? rif;wd@k Adv k cf sKyf }uD;ae0if; qH;k wm
rsKd ;u r&Edik af o;bl;rd@k vm;? tar&duef awG &Sw d ,f? olw@kd ukd tiftm;}uD; Edik if H b,f v d k jrif o vJ wJ h ? -- wk d i f ; rS L ;/
ausmif;awGu bG@J &vmwJh ynmwwfw awG u azsmif;z sem;csv@kd vnf; r&bl;? wyfrrSL;awGu rajz&Jb;l ? Adv k cf sKk yfrLS ;}u;D
csKd @ pdwu f , l Ofwm tqef;awmh r[kwyf g Edik if H wumqDu rvdrw hf ywf tultnD u b,fvkd tajzrsKd ; &csio f vJqw kd m ol
bl;?ordik ;f pOf wavsmufv;kH tcsKd ;tauG@ ,lr,f? Edik if w H umrSm jzpfysuaf er_awG udk wd@k rodawmh ajz&rSm awmfawmf vef@ae
wdik ;f rSmjzpfchJ bl;w,f? ppfwyfut kd jyKo taumif;qH;k Zdrcf yH pPn;f awGe@J xdik f +yD;cH =uw,f? aemufawmh Adv k cf sKyfrLS ;}uD;u
abm quf qHem;csay;zk@d / txD;useq f ef pm;r,f? +yD;&if udk,fydkifaz: jrLvm eJ@ pdwfr&SnfawmhyhJ oludk,fwdkifajz vdkuf
cGuf ypfrxm;zd@k qdw k hJ tawG;tac:u '\eawG xkwrf ,f? 'Dae&mrSm ppfwyf awmhw,f? rif;wd@k rw S x f m;uG/ tm%m
vGecf w hJ hJ q,fpEk pS f (4) pkavmufuwnf; todik ;f t0dik ;f xJu &,farm p&mwck vdk r&S&d if tckvykd J acG;ao/ 0ufao/ ao&
u vkycf b hJ ;l w,f? wk;d wk;d wdww f w d f xGuv f mwJh t a=umif; wwfw,f-- wJ?h
twku d t
f cHu qENjyaevd@k bmrS t&mav;wckudk ajymjycsiw f ,f?aejynf atmf - - Ad k v f c sKyf } uD ; oef ; a&$
rxl;bl;? tpd&k udk qef@usiaf evd@k awmh awmfrmS &Sw d hJ Xmeqkid &f m t&m&Sad wGu b0rS m jynf o l v l x k u oJ o oJ v _ y f
bmrSajymif;vJrmS r[kwb f ;l qdk wJh olawG/ Adv k cf sKyfrLS ;}uD; oef;a&$ aeraumif;awmh vku d yf @kd whJ a&$ref;wifarmif&@J aemuf qH;k

43
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

psmye tcrf;tem;av;awmif =unhb f ;l a&;xJudk 0ifr,f? ppfwyfxu J kd 0ifr,f qd&k if tcGit hf a&;awGu trsm;}uD;? ausmif;
[efrwlb;l ? tm%m vuf v$w&f / acG; wufwek ;f rSm aiGa&;/ a=u;a&; yl p&mrvkb d ;l ? ausmif;+yD;wmeJ@ tvkyf wef;&r,fqkd
ao0ufao/ aorSm wckwnf;eJ@yJ t&m awmh e,fu ausmif;vmwufw/hJ Edik if jH cm;xGuzf @kd tcGit hf a&; odyrf &Sw d hJ ausmif;om;
tm;vH;k udk ta=umuf tuef jiif;qef awG/olw@kd &yfwnfrt _ wGuf ppfxu J 0kd ifomG ;w,f?usaemfw@kd u em;vnfra_ y;ygw,f?
awmhw,f? wu,f awmh Edik if w H umrSm acwfukd bm wwfEikd af wmhrmS vJ? 'gayrJEh pS af wG=umoGm;awmh vlwef;pm;t cspq f w kd m
bmawG jzpf y suf a ew,f q k d w mud k odypf um; ajymoGm;+yD;?
ol w d k @ rod w m r[k w f bl ; / ol w k d @ eJ @ ppftpd;k &wnf+raJ v/ olw@kd twGuf tcGit hf a&;&avqdak wmh olw@kd vnf;buf
ywfoufwhJ om;orD;awG/ Edik if w H mum a&G;vku d yf &kH ygw,f?wu,fawmh bufajymif;wmawG/ opPmazmufwmawG/ rxifwhJ
pmoifausmif;awGrmS em rnftrsKd ;rsKd ;eJ@ olawGu aemufausm"m;eJ@x;kd w,fqw kd hJ t&mawG[m Edik if aH &;vky&f if t+rJ}uHK &rJh
pmoifae=uw,f? t&mawGyg?rqef;ygb;l ? ajymcsiw f mu ppftpd;k &qDrmS ynmwwfwo hJ l r&Sbd ;l ? Ekid if w H
olwkd@&J@ t&m&SdawGukd ynm umrSm bmawGjzpfysuaf ewm rodb;l vd@k xifaewJo h al wG pdwu f ;l r,Ofapcsib f ;l ?
oifvw $ w
f ,f? trsKd ;om;vH;k +cKH a&;eJ@tm 'gayrJh ajymif;vJcsif pdwrf &Sw d hJ Adv
k cf sKyrf LS ;}u;D oef;a&$ tyg t0if Adv k cf sKyaf wG&@J '\eudk
%mwnf+raJ &;twGuw f nfaqmufw,f? rarhz@kd vkyd gw,f?
'Dae&mrSm rajy mawmh bl;vkd@ qHk;jzwf tydik ;f (3)
xm;wJh ta=umif;t&m av;wckudk r=umcifrSm usaemfwdk@awG@&awmh r,f? 2010udk oydwfarSmufzdk@ jyifqif
xkwfajym oifh+yDvdk@ ,lq wJh twGuf r,fv@dk atmf+y;D jrefrmoH&;kH u vlawG eJ@ aemufu, G rf mS ck;d awG@aewJh olawG/ (wcsKd @u
ajymcsifygw,f? &k&Sm;rSm eL; uvD;,m; awmh tkypf v k u
dk f ajymifajymif wif;wif; pwif vkyaf e=u+y?D ) wcsKd @u awmh twdu k t f cH
qkdif&m ynm&yftwGuf ppfwyfxJudk tzG@J tpnf; trsKd ;rsKd ;udk tjypfwif+y;D ud, k t hf yk pf u
k ykd J Edik if w H umu aiGay;zd@k awmif;qdk
a&mufaewJh &efuek f puf r_ wuUov kd f aeoHawG /------
ausmif;qif;trsm;tjym;udk v$wcf w hJ ,f? jynfyrSm&Sw d HJ twkud tf cHtyk pf [ k m Adv k cf sKyrf LS ;}u;D oef;a&$tyk pf ak vmuf uk, d &hf @J
wu,fh wu,fus awmh &k&mS ;u tif rdwaf qGawG/ r[mrdwf tzJ@G awGudk av;av;pm;pm; qufqrH _ r&S/d wm0ef&o dS al wGu
az:ar;&Sif;wuUaemfavmf*sDvdk@ac:wJh aemufrsKd ;quf awGtwGuf pepfwuswnfaqmufr_ r&Sw d thJ cgrsKd ;/ vGecf whJ hJ tESp(f 20)
uGejf yLwmeJ@ ywf oufwhJ enf;ynmawG Edik if aH &; pvkycf gp ausmif;om;awGvykd J tkypf zk @JG / ae&m,l (trSeu f 'Dval wGyJ tzJ@G t
yJ oif=um;ay;wm vk@d qd=k uw,f? EsL; pnf;aygi;f pHk ajymif;aeawmh bm rS rxl;bl;qdw k m vlwidk ;f odaewmyJ) tJh 'D tqifh
uvdk;,m; twwfynmawGudk oifzdk@ avmufomyJ vkyw f wfw,fq&kd if tm;vH;k twGuf yËdyuQaygi;f pHu k kd zefw;D vku d o f vkd
t&nftcsi;f rS[ D ef rwlb;l ? ( 'ga=umifh rsKd ; a&mufvmygvrd rhf ,f? tJ't D csuf wcsuw f nf;eJ@yJ usaemfw@kd &@J a&G;aumufy&JG v'f
vnf; ajrmuf ud&k ;D ,m; bufqu D kd jyef udk usaemfw@kd bmom qH;k jzwfvu dk of vdrk sKd ; jzpfomG ;ygvrd rhf ,f? ?
vSn&fh wJh tajcudk a&mufuek w f ,fxif
yg&@J ?) ud, k w
hf ikd ;f jynftwGuf ud, k bhf 0udk pGe@f vw $ &f w,fqw kd m tifrwefrjS rifjh rwf
xl;jcm;wmu &k&Sm;rSm ynm wJh pGe@f vw $ jf cif;yJ?'Dvkd pGe@f vw $ cf siwf hJ pdw±f &dS r,f?pGe@f vw $ &f wJ hJ owWad wG ±S&d
oifcJh+yD; yk*HtdkifwD qufoG,fa&;vkyf r,f?vlwikd ;f vlwikd ;f [m pGe@f vw $ &f wJ hJ owWad wG ±S&d r,f?vlwikd ;f vlwikd ;f [mw
ief;awG/ twkduftcHawG&J@ 0ufqdkuf'f ae@r[kww f ae@ ao&rSmyJ?'Dawmh ud, k tf ouf±iS w f ek ;f bmvkyEf ikd o f vJ?b,f
awGukd OD;aqmifwu kd cf ukd af ewJh olawG udk ol@twGuf tusK;d jyKEdik o f vJqw kd m pOf;pm;&r,f?ud, k hf touf±iS Ef ikd w f ek ;f om
=unhfvkduf&if/ rwfv (13) &uf ae@ vkyfEdkifr,f?udk,fhwdkif;jynftwGuf udk,fhb0udk oHk;oGm;r,fqdkwm udk,fhrSm
wkef;u ausmif;om;awGudk vHkxdef;awG qH;k jzwfyikd cf iG hf ±Sw d ,f?aozd@k ukd ra=umufb;l qdv k @kd ±&dS if wjcm;a=umufpw d af wG
u aoewfe@J ypfcwfomG ;r_a=umifh rcH r udk ausmv f m$ ;+yD;awmh ud, k uf atmifjrifr, _ El ikd yf gw,f?owW±d w dS ohJ [l m ao
&yfEdkifjzpf+yD; eH&Hudk acgif;eJ@&dkuf idk=uwJh wJt h cgrmS wcgxJ aowmbJ?'Dtwdik ;f bJ Edik if aH &;vkyw f t hJ cgrmS zrf;rSm qD;rSm
ausmif;om;wcsKd @ ygaew,f? usaemf wd@k udak =umufaewJo h rl sm;[m tzrf;cHae&wmeJ@ twlwyl ?J ud, k phf w
d x f rJ mS &J&0J 0hH hH
&ef u k e f p uf r _ w uU o d k v f u d k jyef v m vkyrf ,fqv kd @kd ±&dS if zrf;omzrf;oGm;r,f/ud, k phf wd u f kd b,fou l rS tEdik rf ,lEikd f
wufcsdef/ 1994-95rSm ppfwyfxu J kd 0if bl;?ud, k phf w d u f kd olrsm; tEdik rf ,lEikd af tmif xde;f odr;f oGm;zd@k ta&;}uD;w,f?
oGm;=uw,f? tJ'Dwkef;u }uhHcdkifzGH@+zdK; (a':atmifqef;pk=unf)
44
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

ok;H &moD b0c&D;


awmawmif t xyf x yf e J @ prf ; acsmif ; a&=unf r sm; 0kid ;f vky=f uzk@d a&mufomG ;cJ=h uygw,f/ ,mxJrmS yJntdyf nae+y;D
pD ; qif ; vsuf / eH e uf i S u f i ,f r sm;aw;oH u d k em;qif & if ; aemufwae@naeydik ;f uswmeJ@ armifErS woku d f tdrjf yefvmcJh
tdy, f murx Ekid af vmufatmif om,mat;csr;f aecJyh gw,f/ =uw,f//awmif,muaetdru f jkd yefa&muf=uwJh armifErS tkypf k
/ reuf 5 em&D;xk;d ae+yD/ od@k aomf eHeufapmapm&J@ vlrjrifEidk w f hJ [m tdrf a&mufa&mufcsi;f c%tem;,l+y;D ,mxJu ygvmwJh
avajyavat;eJ@twl at;csrf;om,mwJh iSufi,frsm;&J@ toD;t&Gurf sm;udk a&mif;zk@d jyifqifc=hJ uw,f?c&rf;oD;/ csOaf ygif
jrL;wl;aysm&f i$ af e=uykH ud, k u f w dk idk uf vnf; rjrifEidk cf yhJ g// ‘'gayrJh &Gu/f ausmufz&ko H ;D / c0Jo;D / a&$z&ko H ;D / i&kyo f ;D pdr;f / yde;f O wd@k ukd
tdy, f mxJu cHpm;cGi&hf aecJw h ,f// tJ'D at;csr;f om,mwJah w; &Gm&k;d wpfav#muf vnfywf+yD; vku d af &mif;&if tukeaf &mif;&yg
oH a v;awG e J @ twl ud k , f h p d w f a wG v k d u f a rsmygoG m ;&if ; / w,f// tJ'gukd nDri,f ESpaf ,muf u oGm;a&mif;zd@k wm0efay;
eHeuftm&k%q f rG ;f xcsu&f rSmudk owd&vmcJw h ,f// ‘'ga=umifh &ygw,f/ tdrrf mS useaf ewJt h pfr }u;D awGe@J armifav;ti,fq;Hk
tdy, f mu uysmu,mxajy;+y;D rD;zkad csmif;xJ0if/ rsuEf mS opf+y;D av;uawmh a&rd;k csK;d / naepm pm;zd@k csujf yKwfc=hJ uw,f/npm
rD;ar$;/ qGr;f csu/f reufpmjyif vku d &f awmhw,f// xdt k cg eHeuf pm;+y;D wmeJ@ armifErS wpk[m uk, d phf mtkyu f , kd uf ikd +f y;D pmusuf
t&k%Of ;D av;&J@ wdwq f w
d w f hJ &oudk cHpm;vdu k &f w,f// =uw,f/ t}uD;jzpfwo hJ u l ti,fjzpfwo hJ u l pkd mcsay;cJ&h w,f//
eHeuf 6 em&Dx;dk wmeJ@ &Gmtv,fyikd ;f bke;f }u;D ausmif;u ausmif;av;u awmausmif;jzpfayrJh oli,fwef;uae
&[ef;oHCmawmfrsm; qGr;f cHºut G vmudk wpf&mG vk;H &Sd tdrf rsm; txufwef;tpxd oif=um;yd@k csay;ygw,f// ausmif;ol/ om;
b,fnm ESpb f ufrmS qGr;f cGuf ylyal EG;aEG;av;awGukd yif rh um rsm;[m ud, k pf u
D , kd if t S usiphf m&dwaW umif;=u+yD; ynma&;udk
apmifah e=uwm tifrwef=unfnKdz, G f aumif;vSygw,f? tJ'D wpku d rf wfrwf tm;oGecf eG pf u kd u f sK;d pm;=uygw,f// ausmif;om;
tcsed q f &kd if &Gm&k;d wav#muftrd w f idk ;f qdok vkd qGr;f avmif;zd@k t trsm;pk[m ESpfwkdif;vdkvdktwef;wifpmar;yGJatmifavh&Sd
oifjh zpfaecJ=h u+yD; oHCmawmfrsm;udk apmifph idk ;f aecJ=h uw,f// =uw,f/ *k%x f ;l rsm;udk &,lEidk cf =hJ uw,f// ausmif;pnf;urf;/
ausmif;ol ausmif;om;rsm; &Sw d hJ tdrf wkid ;f rSvnf; pmusuo f H &Gmpnf;urf;rsm;udv k nf; vku d ef musio hf ;Hk =uw,f/ ausmif;rSm
rsm;qlnaH eovkyd if =uufiu S rf sm;&J@ tpmawmif;pm;toHawG ausmif;ol/ om;rsm;tcsi;f csi;f pkppk nf;pnf;aexkid w f wf=uovk/d
vnf; a&maESm qlnaH ecJ=h uw,f// wpf&mG vk;H &J@ &yfuu G w f idk ;f / ausmif; ydw&f ufawGqv kd nf; oli,fcsi;f / taygi;f oif;wd@k trd f
&yfuu G wf idk ;f rSmvnf; xked nf;wlpmG vkyaf vh&cdS =hJ uygw,f// awGukd vdu k v f nf=uw,f/ pmtwlusuw f ,f/ tdrpf mtwlvyk f
tdrfuarmifi,f/ nDri,frsm;twGuf ausmif;rSmae@ =uw,f/ tvky&f &dS ifvnf; twl0idk ;f vky=f uw,f/ tvSL&S&d if
vnfpm pm;zk@d xrif;Al;xnfah y;+y;D olw@kdwawGreufpmtwGuyf g vnf ; twl 0 k d i f ; vk y f = uw,f / ausmif ; om;tm;upm;yG J
wcgwnf;jyifay;&w,f// ukd,fut}uD;qdkawmh tdrfr_udpP awmfvyk &f if tm;vk;H nDnn D w G n f w G 0f idk ;f vkyaf vh&=dS uw,f//
awGtm;vk;H +y;D pD;atmifvyk +f y;D rS a&rd;k csK;d / t0wfpm;vJ/ reufpm 0gq/kd 0gacgiv f awGr@kd v@dk rd;k &GmrpJ ae@a&mnygonf;xef
tqmajypm;+y;D wmeJ@ uref;uwef;ausmif;udak jy;oGm;cJ&h w,f? pGm&GmoGe;f aeawmhwmyJ// tdraf wGu opfwikd /f =urf;cif;/ zufr;kd /
ausmif;tcsed u f 8;30 qkad yrJh tdru f aeausmif;a&mufatmif usLx&HumawGyJqdkawmh rdk;awG&Gmvkdufwkdif; tdrftxJxd
10rdepfavmuf tenf;qk;H av#muf&ygw,f// ausmif;a&muf at;pdr0hf ifomG ;awmhwmyJ// rd;k awG&mG &if;eJ@yif tdraf jc&if;buf
awmh ud, k n
hf rD av;/ armifav;awG&&dS m twef;bufuo kd mG ;+y;D &Sdprf;acsmif;av;ua&pD;oH/ ausmufwkH;rsm;vdrfhaeoHrsm;
=unf&h ao;w,f// tjcm;ausmif;olausmif;om;rsm;i,frsm;eJ@ =um;aecJh&w,f// 0gwGif;rSm&GmwJhrdk;a&csdefa=umifh &Gm&kd;wpf
wnfah tmif aygi;f wwfz@kd vnf; qk;H roGeo f if&ao;w,f// av#muf jrpf/ acsmif;/ tif;/ tdkifrsm;a&v#Hum wHwm;rsm;
ausmif;ydw&f ufrsm;jzpfwhJ pae/ we*FaEG ESihf Oykwaf e@ ysupf ;D ukew f ,f// ‘'ga=umifh ausmif;olausmif;om;rsm;twGuf
awGq&kd if armifErS wpftyk pf v k ;Hk [m tdrw f cH g;ydw+f yD; atmuf tcJawG@=u&w,f// ausmif;toGm;tjyefukd tdru f vl}uD;wpf
&Gmudak usm+f yD; aemufwpf&mG jzpfwhJ u&if&mG udo k mG ;=uw,f// a,mufa,mufuvdu k yf @kd &ifawmh ausmif;wufEidk w f ,f// r&S&d if
tJ'rD mS azazeJ@araru awmif,mvkyaf ew,fqakd wmh ud, k w f @kd ausmif;ysuf&wJhae@ awGrsm;ygw,f// wcgwavusawmh
armifErS woku d vf nf; ausmif;ydw&f ufawGrmS aygi;f oif/ jruf ausmif;wufaewJt h csed rf sK;d rSm rd;k &Gmcsvu dk &f if tdrjf yefz@kd twGuf
Ekw/f [if;oD;[if;&Gurf sm;pku d yf sK;d pwJh taxGaxGtvkyf awGukd wHwm;r&S/d vm}uKdrv hJ l }uD;vnf;r&Sw d t hJ jzpfrsK;d eJ@}uKHc&hJ w,f//
45
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
tJ't D cgusawmh tjcm;vl}u;D awG&@J tultnDuakd wmif;&w,f? usrwd@karmifErS awGausmif;tm;vyf&ufawGrmS awmif,mudo k mG ;+y;D
rdk;&moDa&mufwkdif; ausmif;olausmif;om;rsm;pkum rdbudpk yg;0dik ;f ul&w d o f rd ;f ay;cJ=h uw,f// ti,fav;awGuawmh
&Gm&J@vrf;rsm;/ bke;f }u;D ausmif;vrf;rsm;/ pmoifausmif;vrf;rsm; pyg;r&dww f wfwt hJ wGuf aumufvKS id ;f rsm;0kid ;f o,fu=l u&w,f/
udk jyKjyifc=hJ u&w,f// &Gm&k;d wav#mufu acsmif;xJro S rJ sm;udk pyg;OD;ay:csed rf mS usrwd@k armifErS rsm; odyf aysmcf =hJ uw,f/ bm
o,f,=l u+y;D acsmaf ewJv h rf;rsm;rSm vku d af vmif;cJ=h uw,f/ ‘'grS a=umifv h q J akd wmh qeftopfe@J xrif;pm;&wJt h jyif awmif,m
om bkef;}uD;rsm; eHeuf t&k%fqGrf;cHqif;&if tqifajyrSm uxGuw f hJ [if;oD;[if;&Gurf sm; csujf yKwf+y;D pm;cJ&h wm odyu f kd
jzpfygw,f/ ausmif;olausmif;om;i,frsm;vnf; ausmif;oGm;wJh t&om&SdvSygw,f// aumuf&kd;rsm; udk wJuav;vkyfum
tcg tqifajy=uygw,f// aemufyikd ;f usawmh ausmif;om;}uD; nbufq&kd if tJ'x D rJ mS armifErS wodu k 0f iftyd cf hJ =uw,f/ at;
rsm;pk+y;D &Gmu wHwm;rsm;udv k ukd jf yKjyifc=hJ uw,f/ &GmxJuuke;f csr;f vSw&hJ moDOwk'%fukd umuG,af y;wJt h jyif armifErS rsm; aEG;
wuf/ uke;f qif;ajrjrifah jredrahf e&mrsm;udv k nf; avSum;xpfawG aEG;axG;axG; tdycf iG hf &cJyh gw,f//
vkyaf y;cJ=h uw,f// &[ef;oHCmawmfrsm;/ touf}uD;&G,t f kd wef a qmif w d k i f a &muf j yef a wmh v nf ; w&G m vk H ;
rsm;eJ@twl uav;i,frsm;twGufvnf; ydkrdktqifajyap pnfum;vd@k ygy/J &GmxJrmS vlawGjyefprk w d u hJ mvvnf; jzpfygw,f?
cJyh gw,f// ausmif;vnf; ysupf &m rvdak wmhb;l // 'Dtcsed rf mS awmif,morm;rsm;/O,smOf+cyH ikd &f iS rf sm;/ taxGaxGt
oDwif;u|wfvjynfhae@rwdkifcif ausmif;olausmif; vkyo f rm;rsm; t&yfa0;rS tdrjf yefcsed jf zpfygw,f//tvSLtwef;
om;rsm; yxrprf;pmar;yGt J wGuf t}uw d t f e,fpm; usucf &hJ vky&f rnft h csed jf zpfwt hJ wGuaf =umifh &GmxJpnf um;aeovd/k
w,f/pmar;yG+J y;D wmeJ@usrwd@k ausmif;olausmif;om;rsm; twGuf bkef;}uD;ausmif;/ pmoifausmif;wdk@rSmvnf; ol@tpDpOfeJ@ol
ausmif;uoDwif;u|wf rD;xGe;f yGaJ wmfjyKvkyaf y;cJw h ,f? tdru f odkufokduf+rKduf+rKduf jzpfaecJhygw,f// wrdk;vkH; yifyifyef;yef;
rdbudv k nf; uefawmh=uw,f/ ud, k hf todrw d af qGawG&@J rdb t&yfa0;udkoGm;+yD; tvkyfvkyfudkifaecJh&wJh umvom;/
rsm;udv k nf; vku d uf efawmhc=hJ uw,f// rke@f zufxyk /f rke@f qaD =umf umvorD; tysK/d vlysKad wGvnf; tysK/d vlysKd toif;rSmaEG&moD
wd@k uv kd nf; wtdrw f uf/ wtdrq f if; vku d v f LS vku d yf @kd c=hJ u&wm rSm aumif;r_uo k v kd /f &GmtusK;d udo k ,fy;kd ay; =uzd@k vkyif ef;pOf
waysmw f yg;ygy/J tJ'&D moDrmS uav; i,frsm;twGuf odyaf ysmpf a&;qGaJ ecJ=h u+y/D ausmif;olausmif;om; rsm;uvnf; aEG&moDrmS
&maumif;wJh umvjzpfcyhJ gw,f// rdbwd@k e@J bke;f }uD;ausmif;udk jyKvkyrf nfh ausmif;om;tm;upm;yGJ awmftwGu/f aemufq;Hk
vku d o f mG ;&ifvnf; rke@f awG pm;rEkid /f aomufrEkid jf zpfc&hJ w,f// twef;wifpmar;yGt J wGuf pDpOfaecJ=h u&+y/D /
vjynfn h rSmvnf; za,mif;wkid rf ;D / qDr;D cGurf sm; xdex f ed v f if;vd@k rdbrsm;rSm wrd;k vk;H vkyu f ikd v f @dk &wJq h efpyg;/ aumufyJ
ygy/J / rD;yk;H ysrH sm;vnf;v$wcf =hJ uw,f? oli,fcsi;f rsm;eJ@w&Gmvk;H oD;ESrH sm;udk a&mif;csum om;orD;rsm;twGu/f pm;0wfaea&;
ywf+y;D qDr;D cGurf sm;udk vdu k =f unfh =uw,f/ rD;yk;H ysrH sm;v$waf ewJh twGu/f use;f rma&;twGu/f tvSLtwef; twGu/f vlra_ &;t
&yfuu G af wGrmS usrwd@k oil ,f csi;f wpk vdu k af ysmcf =hJ uw,f// wGuf pwJh ta&;awGtwGuf a0pkcu JG m aiGa=u;udk pDrcH ef@c&JG av
aEGOD; p0ifwmeJ@ ta&S›ajrmufrkufokefav!‡if;av; w,f/ ‘'gt h jyif waygi;f v bk&m;yGaJ wmf/ wefc;l v o}ueF yf aJG wmf/
wku d cf wfvmojzifh w&Gmvk;H at;pdrrhf w _ @kd jzifh om,mvsu&f cdS hJ uqkev f anmifa&oGe;f yGaJ wmf pwJyh aJG wmfrsm;twGuv f nf;
w,f// &Gmuawmif=um;rSm wnfaqmufxm;wmrd@k jrLESi;f rsm; xnfo h iG ;f pOf;pm;&w,f r[kwf vm;// tifrwef&;dk om;wJh b0udk
tkypf idk ;f +y;D ykad t;csr;f apygw,f// nae 4 em&D/ 5 em&Davmufu 'Dvydk J ESppf OfEpS w f idk ;f ykaH o&k;d rSm; aeoGm;=uwJh &Gmol&mG om;
wnf;u a&csK;d xm;&w,f/ tJ'x D ufaemufus&ifawmh b,f rsm;[m wnf+ird af t;csr;f r_ wd@k uv kd nf; aoyk&H ;dk rSm;wnfaqmuf
vdrk S 'Dae@twGuaf &rcsK;d Edik b f ;l // prf;acsmif;a&uat; wmw xm;cJyh gwnf/ pyg;pku d yf sK;d csed /f &dwo f rd ;f csed rf sm;rSm usrwd@k twGuf
a=umif;/ &moDOwkuat;wmwa=umif;rdk@vdk@ t&kd;qDcrf;ap yifyef;ayrJh aysmpf &mrsm;eJ@ b0udk wnfaqmufciG hf &cJyh gw,f//
avmufatmifat;ygw,f// nae 6 em&Davmufup+yD; tdyf usr wd@k b0udv k nf; ydrk ekd m;vnfvmapcJyh gw,f// ud, k pf D tod
cef;&J@atmuf wnfw h nfrh mS xif;wk;H }u;D rsm;eJ@r;D arG;xm;cJ&h w,f? pdwrf sm; arG;zGm;cGi&hf cJ=h uw,f// tifrwefwnf+idraf t;csr;f wJh
'gro S m ntdy&f iftay:uapmif 3-4 xnfxyf+y;D atmufr;D aiG@ aus;vufawm&Gmav;rSm b0udk pwif ysK;d axmifciG &hf cJjh cif; [m
aEG;aEG; av;eJ@ tdyv f @kd &rSmjzpfygw,f// eHeuftapm}uD;x&if b0ay;ukov kd v f @dk yJ ajymvdu k cf siyf gawmhw,f//
rD;zdkxJudkt&ifqkH;ajy;0if&w,f/ rD;xnfh+yD; ajcvufawGaEG;
atmifvyk +f yD;rS usew f mawGqufvyk Ef idk w f ,f// &k d ; om;vsuf
pyg;&dwo f rd ;f csed v f nf;eD;ae+yrD @kd pyg;opf/ qefopf/xrif;
opfehJ rkeq f ef;avSmw f @kd ukd pm;&awmhr,fjzpfw,f/ pyg;&dwcf sed rf mS
aqmif; (13/11/2008)
46
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

qdkifbmtwdkuftcHwa,muf\t½IH;
(*grPd )
Tuesday, September 02, 2008

waeYwm qlnv H yI &f mS ;cJNh yD;aemuf wdwq f w d Nf idro f ufaewJh udik ½f Ndk rdKU&JUtifwmeufuzD;qdik w f qdik x f rJ mS awmhem&D
u oef;acgifausmNf yD; 1em&D49rdepfukd ñTejf yaeygw,f/touf 27 ESpf t&G,f tmruf'rf m[m uGeyf sKwmwvH;k a&SUrSm
tvkyv f yk af eygw,f/ol0wfxm;wJh &Syt f us[ Ð m 'DuaeYygqd&k if 3&uf&NdS yD jzpfygw,f/olYb0&JUtajccHtoH;k taqmifawGu
uGeyf sLwmuD;bk'af b;rSm ysHUusJwnf&adS eygw,f/tJ'gawGuawmh um;aomh? pD;u&ufeYJ qJvzf ;kH wvH;k wdYk jzpfygw,f/
rm[m [m EIwcf rf;awGukd wif;wif;aphxm;&if; pm½du k af eygw,f/ olpw d u f ;l ,Ofcw hJ hJ tifwmeufazhpb f wG u f f
tusKd;aqmif0ufbq f u kd u f wqifh vlxt k <~kH uGrw I ckpnf;½H;k vIYH aqmfcw hJ m[m tckawmh uD;bk'af y: vl;vmvIy&f mS ;aewJh
olYvufacsmif;awGMum;xJu acsmx f u G o
f mG ;aeygNy/D td*spEf ikd if rH mS Edik if aH &;vIy&f mS ;wuf<~ urG &I UJ tEå&m,f tusK;d qufawGtay:
pd;k &dryf yl efraI wGukd uGeyf sKwmjrifuiG ;f rSm wifvmMuygw,f/ tvkyjf zpfrmS r[kwb f ;l vdYk wa,mufu ½du k v f mygw,f?tpd;k
&u igwdkYtxJudk pdrfh0ifxdk;azmufxm;NyDvdkY aemufwa,mufu a&;vmw,f/tckvkyfaewmu rdkufrJÚmPfeJ &m
a&mufw,fvdkY wwd,wa,mufu pm½dkufygw,f/
rwfvukefykdif;avmufupNyD; rm[meJUwjcm;td*spfvli,f av; - ig;a,muf zefwD;vTifhwifxdef;csKyfcJhwJh
azhpb f w G u f f Facebook pmrsuEf mS rSm td*spjf ynfol 74000 pm&if;oGi;f rSwyf w kH ifcyhJ gw,f/trsm;pk[m Edik if aH &;vIyf
&Sm;wuf<~ uGa&;e,fy,frmS vlopfawGjzpfygw,f/ td*spEf ikd if &H UJ 'Dru kd a&pDtvm;tvmudk pdwyf suv f ufysuf jzpfaewJh
oufBuD;ydik ;f td*spv f rl sK;d wcsKUd uawmif tar&duef aumvdyaf usmif;om;awG p wDxiG cf w hJ hJ vlraI &;aygif;oif;o[m,zGYJrI
0ufbq f u kd [f m orwa[mhpef rD b l m&wf&UJ 27 ESpw f mtkypf ;kd rIukd qefYusizf Ykd tDvufx&Geef pf enf;ynmeJYppk nf;wJt h p
jyK rSwfjzpfEdkifavrvm;vdkY arSsmfvifhcJhMuygw,f/
'gayrJah zhpb f w G u f v f yI &f mS ;wuf<~ uolawG&UJ tawGYtMuKH u zdEydS cf sKycf s,w f thJ pd;k &w&yfukd qefYusif twdu k t f cHjyK&mrSm
enf;ynmydik ;f &JUtuefYtowfawGukd jyocJyh gw,f/ rm[m [m NyD;cJw h EhJ pS vf twGi;f Edik if aH &;vIy&f mS ;wuf<~ uGraI Mumift h zrf;
cH&wJh td*spfEikd if o H m; 500xJrmS bJ vrf;qH;k oGm;NyD; udik ½f Nkd rdKUu &Jpcef;wckxrJ mS uk, d w f ;kH vH;k csGwf xkwrf mS qGt J ½duk cf H
wJh tajcqdkufzdkYom rsm;ygw,f/
pDpOfxm;wJh oydwfwdkufyGJ&ufjzpfwJh ar 4 &uf we*FaEGaeYt½kPfrwufrDrSmawmh rm[m&JU azhpfbGwfuf
vIy&f mS ;rI[m tcsn;f ES;D jzpfomG ;wJt h aMumif; wpwp ay:vGiv f mygw,f/ rm[meJY wjcm; pnf;½H;k a&;orm;awGurdrw d Ykd
aemufvu kd af wG&UJ pdw"f mwfawG jyefwufvmatmif BudK;pm;Muygw,f/wckcak wmhvyk rf jS zpfr,fvYkd rm[mu tifwmeuf
ay:rSmajymygw,f/ reuf 7 em&DrmS awmh rm[m [m ukvm;xkid af emufraDS y:vSNJ y;D tJ'n D twGuf yxrqH;k tjzpfrsupf rd w S f
wa&;tdyfcJhygw,f/ aemufwem&DtMum jyefEdk;vmawmh uGefysLwmjrifuGif;rSm olYpmrsufESm ydwfcH&NyDjzpfaMumif;pm
wef;udak wGY&ygw,f/ol[m tD;ar;awGpmawG trsm;BuD;ydYkcw hJ maMumifh azhpb f wG u f u f olYukd pyrf(aMumfjim trIu d pf m)pmydYk
orm;vdkY oHo,jzpfNyD; ydwfypfvdkufwm jzpfygw,f/
tpö&mtufb'f v J zf mwm[m touf27ESpt f &G,f vlom;&if;jrpfprD cH efYcaJG &;usx G rf;usio f jl zpfNy;D Edik if aH &;tawGYtMuKH
bmrSr&Syd gbl;/azhpb f w G u f rf ed ;f uav;”vdk Yvo l rd sm;wJh olr[m rm[meJYwNJG yD; tifwmeufay:u pnf;½H;k vIy&f mS ;rIukd
pwifco hJ jl zpfygw,f/ td*spEf ikd if &H UJ pm;aomufuek af ps;EIe;f BuD;jrifrh u I kd uefYuu G q f E´jywJh {NyD 6 &ufqE´jyyGrJ mS yg0if
qifEMJT uzdYk jynfot l m;vH;k udk twdtvif; zdwaf c:cJyh gw,f/ tJ'w D ukd yf [ JG m csnrf sS it f vkyo f rm;awG&UJ vkycf vpmwd;k a&;?
ukeaf ps;EIe;f usqif;a&; tvky&f yf oydwaf rSmufyeJG YJ wu kd q f ikd rf o
d mG ;wJt h cg td*spfEikd if rH mS ESpaf ygif;rsm;pGmtwGi;f txl;
47
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

jcm;tBuD;us,fqHk; EdkifiHa&;qE´jyyGJ jzpfay:oGm;ygw,f/


udik ½f Nkd rdKUawmfuae ESpef m&Dc&D;rSm&Sw d hJ tJvrf m[mvmtJvu f b l &mNrdKUrSm vHjk cHKa&;wyfzYJG awGu qE´jyt&yfom;
awGukd ESrd ef if;wJt h cg tenf;qH;k ESpaf ,mufaoNyD; 'gZifaygif;rsm;pGm 'Pf&m&cJyh gw,f/qE´jyorm;awGu rlbm&wf½yk yf kH
ydpk wmaMumfjimbkwBf u;D wckukd wGe;f vSyJ pfwmudak wGY&wJh td*spf jynfot l rsm;tjym;[m thMH owBu;D Muufo;D arT;n§i;f xrdNy;D
'g[m td*spfEdkifiH&JUtvSnfhtajymif; qHkcsufwckudk a&mufoGm;NyDvm;vdkY xifrdMuwJhtxd jzpfoGm;cJhygw,f/
vHjk cKH a&;wyfzYJaG wGu Edik if w H vTm;rSm tufb'f v J zf mwmtygt0if Edik if aH &;vIy&f mS ;olawGukd &meJYcsND y;D zrf;qD;cJyh gw,f/
olr axmifu xGufvmwJhtcgrSmawmh EdkifiHa&;udk pGefYvTwfaMumif; aMunmcJhygw,f/
tJ't D cg rm[muyJ rlbm&wf&UJ touf 80 jynfah rG;aeYukd csed &f , G w f hJ ar 4 &ufqE´jyyGu J kd OD;pD;pDpOfcyhJ gw,f/
azhpb f w G uf t f yk pf 0k if 95&mcdik Ef eI ;f [m t&ifu b,fEikd if aH &;ygwDrmS rS rygcJzh ;l bl;?usaemfwYkd [m Edik if aH &;tkypf rk [kwf
bl;”vdYk rm[mu ar (4) &ufqE´jyyGrJ wdik rf D ESp&f uftvdu k ajymjycJw h ,f/“usaemfwYkd&UJ t"duvkyif ef;wm0efujynf
olvx l ak wG rdrw d Ykd tcGit
hf a&;udk odjrifem;vnfvmNyD; uk, d uhf w
kd yk af ESmifxm;wJh vufxyd af wG oHajcusif;awGub kd ,f
vdk½dkufcsKd;&rvJqdkwm odvmatmifvkyfzdkY jzpfw,f” vdkYqufajymygw,f/
tpd;k &u olwYkd vyk af qmifcsufawGukd apmifMh unfah ew,fvYkd wGuq f rdwt hJ wGuf acgif;aqmifawGu c&rf;oD;?
ocGm;oD; pwJh Edik if aH &;yHk raygufwhJ emrnfawGeYJ azhpb f w G u f tf yk pf ck aJG v;awG xyfzefw;D cJyh gw,f/ olwYkd [mtifwm
eufay:rSm t,ltqawG zvS,fMu? r[mAsL[mawG qGJMuygw,f/ rGwfpvifEdkifiH&JU tvkyfydwf&ufr[kwfwJh
we*FaEGaeY ar(4)&ufrSm tdrfjyifrxGufbJ udk,fhtdrfxJrSmyJ aeMuzdkYjynfolvlxkudk yefMum;aqmfMocJhygw,f/owåd
t&Sq d ;kH vlawGuawmh owfrw S x f m;wJh ae&mawGrmS pka0;NyD;qE´jyMuzdYkjzpfygw,f/ pka0;zdYkae&mawGukd zH;k rufaqh*saf wGeYJ
taMumif;Mum;zdUk pDpOfxm;ygw,f/ owåd odyrf &So d al wGuakd wmh teufa&mifw&D yS af wG0wfMuzdYk odYkr[kwf td*spEf ikd if aH wmft
vHawG rdrw d Ykdtrd w f cH g;aygufawG tdraf cgifr;kd awGrmS axmifzYkdaqmfMoxm;ygw,f/tMurf;zufa&;vIYHaqmfraI wG tm;vH;k udk
qE´jyyGJ pnf;½Hk;pDpOfolawGu y,fzsufypfcJhygw,f/
rm[mhtajymt& twuf<~ uGq;kH tcdik rf mqH;k vltrsm;tjym;[m rde;f uav;awGeYJ trsKd;orD;i,fawG jzpfw,fvYkd
qdyk gw,f/udik ½f akd umvdyf 'kw, d ESpaf usmif;ol tpP&m;rlpwmzm[m touf 18 ESp&f NdS yD; wcgrS qE´rjycJb h ;l ?vIy&f mS ;
rIwckckrSm rygcJhzl;? rJray;cJhzl;ygbl;/ olr[m azhpfbGwfuf tkyfpkxJ puwnf;u ygcJhygw,f/ olrudk {NyD 6
&ufrmS &JucP xde;f odr;f cJyh gw,f/ tJovdk tzrf;cH&vdYk olr pdw"f mwfu ydck ikd rf moGm;ygw,f/ “usrvkyaf ewmusr
&JU Oya'eJYnDw JhtcGifhta&;jzpfw,fqdkwm usr oabmaygufoGm;w,f”vdkY rlpwmzmu ajymw,f/
vIyf&Sm;olawG[m olwdkY&ifqdkifae&wJh tcuftcJawG pdefac:rIawGxJu wcsKdUudk oabmaygufMuygw,f/
pdeaf c:rIwckuawmh td*spfjynfol oef;80rSm av;yHw k yHak usmf[m pmrwwfbJ vlO;D a&&JU8&mckid Ef eI ;f bJtifwmeufo;kH
Edik w
f ,fqkd jzpfygw,f/'gaMumifq h E´jyyGt
J aMumif; owif;ysUH ESYHatmif azhpb f w G u f t f yk pf 0k ifawGu eH&aH wGrmS rIwaf q;awGeYJ
a~<uG;aMumfoaH wG vIYHaqmfpmawGa&;zdYk?ezl;pnf;pmwrf;awGtvHawGwcH eG af wGviT x hf zl Ykdtm;ay;cJyh gw,f/ aiGpuúLawG?txl;
ojzifq h if;&Jom;jynfoal wG toH;k rsm;wJh wefz;kd edrahf iGpuúLawGay:rSm a~<uG;aMumfoaH wGa&;wmrsK;d vnf;vkyMf uygw,f/
ar 2 &ufrmS vHjk cHKa&;wyfzYJGawGu rm[m? rlpwmzmeJY azhpb f wG u f t f yk pf 0k if aemufwa,mufukd udik ½f Nkd rdKUv,frmS
yxrawmh aemufa,mifcv H u
kd cf NhJ y;D aemufyikd ;f rSm twif;vdu k zf rf;cJyh gw,f/ rm[mu qdik w f qdik x
f 0J if ud, k af &mifazsmufNy;D
vGwo f mG ;ygw,f/ rlpwmzmuawmh udik ½f akd jr atmuf&xm;blwm½Hx k J 0ifajy;NyD; trsK;d orD;oD;oefYwaJG y:wufajy;wJt h cg
aemufuvdu k v f mwJh vHjk cHKa&;wyfzYJG0ifawGukd wjcm;&xm;pD; trsK;d orD;awGu ydwq f YkdumqD;ay;vdYk vGwo f mG ;ygw,f/
rm[m[m rdrd&JU oHk;vorD;eJYZeD;udk EIwfqufNyD; ajratmufykef;vSsKd; &ygawmhw,f/
0g&ifEh ikd if aH &;orm;awGuawmh jynfov l xl ak wGukd tdrjf yifrxGub f aJ ezdYk azhpb f wG uf t f zGYJu aqmfMowmudyk suf
&,fjyKMuygw,f/'g[m rvIyrf ,Suf rwufr<~ uGvrl sK;d wrsK;d u ydNk yD;rvIyrf ,Suf rwufr<~ uGwehJ nf;eJYqE´jywmjzpfw,f
vdkYa0zefygw,f/
ar 4 &ufeD;vmwmeJYtrSs tpdk;&bufuvnf; vIyf&Sm;vmygw,f/r[mvmcsnfrSsifpuf½Hktvkyform;awGudk
abmeyfpf qkaMu;awGay;wm? tpd;k &0efxrf;awGukd vpm 30 &mcdik Ef eI ;f wd;k ay;wm awGvyk Nf yD; ukeaf ps;EIe;f BuD;jrifrh t I ay:
48
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008
rauseyfraI wGukd wpHw k &mavsmyh g;apcJyh gw,f/ 'ghtjyif tpd;k &u qJvzf ;kH ukrP Ü aD wGukd rufaqh*syf YkdwmawGtm;vH;k ydwf
yifzYkd? emrnfrw S yf rkH wifwhJ zH;k ydik &f iS af wGtwGuf toHyYkd qufo, G rf t
I m;vH;k udk ydwyf ifzYkdtrdeYfxw k yf gw,f/rlbm&wf½yk yf kH
aMumfjimbkwfBuD;udk NzdKvSJcsaewJh "mwfyHkawG jzefYcsdxkwfvTifhwJh ½kyfoHvTifhorm;wOD;udkvnf; w&m;pGJcJhygw,f/
ar4 &ufreuf tdy&f muEd;k vmawmh udik ½f Nkd rdKUom;awG[m t"duvlpnfum;&mae&mawGrmS aMumfjimbkwt f opfBuD;
awGYjrif&ygw,f/ “vli,fawG td*spjf ynfukd cspMf uonf/” “awG;ac:wwfaom jynforl sm;u zefw;D Muonf?rzsuf
qD;Mu/” vdYk a&;xm;ygw,f/
ar 4 &uf aeYvnf 2 em&DrSm udkif½dkNrdKUv,f vrf;awGay:rSm xHk;pHtwdkif; um;awGjynfhnyfaeygw,f/
vlxq k E´jyyGjJ zpfr,fv h u©Pmawmh vH;k 0 rawGY&ygbl;/ rm[muNrdKUxJ um;wpD;eJYvn S Mhf unfah e&if; ZeD;qDuzH;k ac:wmudk
jyefajz&ygw,f/ ZeD;onfu olY&UJ vIy&f mS ;rIawGtay: tifrwefYukd pd;k &dryf yl efaeygw,f/ olr[m uav;i,fuakd c:NyD;rdb
awGtdrf jyefoGm;aecJhw,fvdkY rm[mudk ajymjyw,f/
t"duqE´jyzdYk &nf&, G x
f m;wJh udik ½f Nkd rdKUxJuae&mrSmawmh vHjk cHKa&;wyfzUJG awGu toifah e&m,l xm;ygw,f/
tJ'DrSm teufa&mifwD&SyfawG 0wfxm;wJh vli,fav; - ig;a,mufu vufurf;pm&GufawG a0Muygw,f/ trsKd;
orD;wcsKdUu &JawG vHkxdef;awG0dkif;xm;wJhMum;xJu a~<uG;aMumfoHawG atmfMuw,f/ vli,ftrsKd;om;ESpfa,mufu
tJ't D rsK;d orD;awGqD oGm;aygif;zdYk vkyw f t hJ cg &JawGu wGe;f xkwyf pfvu kd yf gw,f/ NrdKUawmfwiG ;f wjcm;ae&mawGrmS vnf;
wcsKdUuawmh qE´jyzdkYvIHYaqmfxm;wJhtwdkif; vdkufvkyfMuygw,f/
qif;&Jom;awGu vlvwfwef;pm;awGxufydkNyD; qE´jyyGJ&JUt"dyÜm,fudk em;vnfMuw,fvdkY tifbmbm
qif;&Jom;&yfuGufu touf 22 ESpft&G,f [pfbmtDrrfu ajymygw,f/ “tifwmeuf wufwJhvlawGuwu,fh
'kuu © kd rcHpm;&bl;&Si/hf qef&zdYk wef;pDw;kd &wmawGukd olwYkdrodb;l ”vdYk olruajymw,f/ olr[m we*FaEGaeYcif;usrS
tdrjf yifxu G vf mwm jzpfygw,f/ azhpb f w G u f tf aMumif; olr Mum;zl;w,f/ 'gayrJh olr aewJh &yfuu G u f vltrsm;uawmh
azhpfbGwfufqdkwmudk wcgrS rMum;zl;ygbl;/
naeapmif;cgeD;awmh azhpb f wG u f 0f ufbq f u
kd f qE´jya&;pmrsufEmS rSm rSwyf w kH ifxm;ol 74000 rSm trsKd;om;
3 a,muf?trsKd;orD; 12 a,muf?pkpkaygif; 15 a,mufbJ vlpka0;NyD;qE´jyzdkY pdwftm;xufoefwm usefygawmh
w,f/tJ'DxJrSm rm[m rygygbl;/
rlpwmzmudk &JawGu yifrqE´jye,fajru armif;xkwfcHvdkuf&NyD;aemuf rm[mqDzHk;qufygw,f/ “ig bm
vky&f rvJ/”“tdrb f jJyefvuk d yf g” vdYk
rm[muajymvdkufw,f/ naeapmif;wJhtcgrSmawmh rlpwmzm idkaeygNyD/emusnf;cg;oD;pGmeJYolr emrnfudk
azhpb f wG tf yk pf x
k u J y,fzsuyf pfvu kd yf gw,f/'gayrJh em&Dtenf;i,fMumNy;D aemufrmS tkypf x k jJ yef0ifzYkd rSwyf wkH ifjyefygw,f/
aemufwaeYjzpfwhJ ar 5&ufrmS awmh td*spt f pd;k &u avmifpmqDaps;EIe;f awGukd 40 &mcdik Ef eI ;f ru wd;k jri§ v hf u kd jf cif;jzifh
td*spfjynfolawGudk tidkufr doGm;apcJhygw,f/
Ak'¨[l;aeYrSm rm[mu olYrdom;pk raeawmhwJhtdrfudk &ufaygif;rsm;pGmtwGif; yxrqHk;tBudrf jyeftoGm;rSm
&JawGzrf;wmudk cHvkduf&ygw,f/ 'Daemuf &JawGeJYvHkxdef;awGu Ak'¨[l;aeY aeYvnf 1 em&D uae Mumoyaw;aeY
reuf 3 em&Dtxd olYudk ½dkufESufygw,f?udk,fwHk;vHk;csGwf?BudK;csnfNyD; Murf;jyifay: '&GwfwdkufqGJygw,f?a,mufsm;
csif;rk'drf;usifhr,fvdkYvnf; Ncdrf;acsmufcJhygw,f/olwdkYuazhpfbGwfuftkyfpkxJ0ifwJh yghpf0g'fawG awmif;w,f/tkyfpk
0iftjzpf rSwyf w kH ifxm;olawG&UJ emrnf&if;awG awmif;w,f/wu,fawmh azhpb f wG u f t f yk pf ak wGrmS yghp0f g'frvdyk gbl;/
rm[m jyefvGwfvmwJhtcg yGef;yJh&mawG t½SLd;&mawG ygvmwJhtjyif em;wzufvnf;av;oGm;ygw,f/
“'Dwcgawmh rif;em;&Guu f kd qG½J b kH qJ v JG u kd wf muG/ aemufwcgus&ifawmh wu,fcsrmS ”vdYk vHx k ed ;f t&m&Sw d a,muf
u rm[mudk ajymvdkufygowJh/

*grPd
&nfñTef;/ / 0g&SifwefydkYpf owif;pm? ar 18 &uf 2008
49
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

50
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

51
trSwfpOf-94 'DZifbm-14-2008

52

Você também pode gostar