H 21: DE RELE EN DE MONETAIRE SFEER (IS-LM) In H 21 stellen we een vraagschema op voor de gehele economie.

Nog slechts 2 veronderstellingen: Constante prijzen Aanbod volgt vraag IS-CURVE

1. EVENWICHT IN DE RELE SFEER

1.1. Algebrasch: gesloten economie met overheid Model: AV = C = Yb = T = I = G = AA = C+I+G C0 + cYb QT tQ I0 hi G Q Evenwicht: AA = AV Q Q = C0 + c(Q tQ) + I0 hi + G = C0 + I0 +G hi 1 c + ct

i = C0 + I0 + G - (1 - c + ct) Q h h IS-curve: alle combinaties van i en Q waarbij er een evenwicht is in de rele sector

Negatief verband tussen i en Q:

i n o I p o AV p o Q p

(= beweging op de IS-curve)

1.2. Grafische voorstelling gesloten economie met overheid

Q=
i

C 0 + I 0 + G hi 1 c + ct

i=

C 0 + I 0 + G 1 c + ct Q h h

C0 + I0 + G h

helling =

i ( c + ct ) 1 = <0 Q h

IS

C0 + I0 + G 1 c + ct

Het effect van een expansief budgettair beleid G ,6-curve verschuift evenwijdig naar rechts

T0

,6-curve verschuift evenwijdig naar rechts

,6-curve wentelt naar buiten

2. EVENWICHT IN DE MONETAIRE SFEER 2.1. Algebrasch Model: MV = P( Q + L0 i) MA = gegeven (P = 1) Evenwicht: MA = MV

/0-CURVE

MA = P( Q + L0 i) Q = MA - (L0 i) P

i = L0 - MA + P.

LM-curve: alle combinaties van i en Q waarbij er een evenwicht is in de monetaire sector, bij gegeven MA

Positief verband tussen i en Q: Q transactievraag naar geld vermogensvraag naar geld moet totdat MA = MV i moet (= beweging op de LM-curve)

2.2 Grafische voorstelling Q = MA - (L0 i) P i = L0 - MA + 3

i

helling =

i = Q

>0

LM LM (MA )

M A L0 .P
Q

L0

M A P.

Het effect van een expansief monetair beleid MA /0-curve verschuift evenwijdig naar onder (LM)

3. IS LM: EVENWICHT IN DE RELE & MONETAIRE SFEER 3.1. De rol van de intrestvoet Rele sfeer: Monetaire sfeer: I = I0 hi MV = P( Q + L0 i) en P = 1

i zorgt voor de link tussen de monetaire en de rele sfeer h en m spelen een belangrijke rol 3.2. Algebrasch: IS-LM

IS : LM :

C0 + I0 + G (1 c + ct) Q h h L M i = 0 A+ Q P i = C0 + I0 + G (1 c + ct) L M Q = 0 A+ Q h h P L M C + I +G (1 c + ct) Q Q = 0 A 0 0 h P h (1 c + ct)Q + h Q = h L0 + h M A + C0 + I0 + G P

IS = LM :
(-h)

Q* =

C0 + I0 + G +

h M A h L0 P (1 c + ct) + h

en i * =

C0 + I0 + G (1 c + ct) Q* h h L0 M A + Q* P

i* =

3.3. Grafisch: IS-LM

i LM

i*

IS Q* Q

3.4. Multiplicatoren in dit IS-LM-model Multiplicator van C0, I0 en G (en stel h > 0)
Q* C0 = Q* I0 = Q * G = h 1 c + ct + 1 < 1 1 c + ct ( H 20)

Multiplicator van MA
Q* MA = h P 1 c + ct +

Multiplicator van L0
Q* L0 = h 1 c + ct +

4. HET EFFECT VAN HET BUDGETTAIRE BELEID Uitgangspunt: G (MA constant) IS: AV = AA met Q = AV = C + I + G C = C0 + c(Q tQ) I = I0 hi G=G LM: MA = MV met MA = P( Q + L0 i) MA = gegeven Model zonder geldmarkt:
Beschouw enkel IS : E1 E3 G
i LM

E2 i1 E1 E3

IS ( G ) IS Q1 Crowding-out Q2 Q3 Q

= Q 3 - Q2 = verdringingseffect

i = constant Q

AV = C + I + G

AV

0<c<1 0<t <1 C = C0 + c(Q tQ)

A volgt V

AV = C + I + G

AV

A volgt V

Q enz.

Model met geldmarkt:

Beschouw IS-LM : E1 E2 G AV Q i C

FURZGLQJ RXW AV

43 Q2 Q enz.

transactievraag geld Hoe ? door stijging i

vermogensvraag geld moet I (I = I0 hi) crowding-out AV Q enz.

5. HET EFFECT VAN HET MONETAIRE BELEID Uitgangspunt: MA IS: AV = AA met Q = AV = C + I + G C = C0 + c(Q tQ) I = I0 hi G=G LM: MA = MV met MA = P( Q + L0 i) MA = gegeven
IS-LM-model
i LM LM ( MA ) E1 E2

IS Q1 Q2 Q

MA vermogensvraag naar geld moet

MA = MV = cte MV = P(L0 + Q i)

i
I = I0 - hi

AV
AV = C + I + G A volgt V

AV

transactievraag geld

vermogensvraag geld moet

MA = MV = cte MV = P(L0 + Q i)

I
I = I0 - hi AV = C + I + G

AV
A volgt V

OEFENING i

LM A

IS Q Juist of fout? In punt A is er een aanbodoverschot in de rele sfeer en een aanbodoverschot in de monetaire sfeer.

OPLOSSING: Punt rechts van IS: In punt A: gegeven i, is Q te hoog opdat de goederenmarkt in evenwicht zou zijn => AA te hoog opdat de goederenmarkt in evenwicht zou zijn => aanbodoverschot in rele sfeer. Punt links van LM: In punt A: gegeven Q, is i te hoog opdat de geldmarkt in evenwicht zou zijn => MV te laag opdat de geldmarkt in evenwicht zou zijn => aanbodoverschot in monetaire sfeer.

DUS: De stelling is JUIST!

BEDOELING: V & A SCHEMA VOOR DE ECONOMIE ALS GEHEEL H20: Rele sfeer Veronderstellingen: Overcapaciteit en werkloosheid: - Constante prijzen - Aanbod volgt de Vraag Monetaire politiek geen invloed op AV: - Constante i
AA AV MV Q M

H18: Monetaire sfeer Veronderstellingen: - Constante prijzen - Constante Q

MA

AV AA AV C Yb T I G E Z

= = = = = = = = = =

AA Y C + I + G + E Z C0 + c Yb Y T tY I H 21: I = I0 - hi G E Z0 + zY

MV = P( Q + L0 i) MA = MA MA = MV

H21: IS-curve H21: LM-curve Veronderstelling: Constante prijzen en Aanbod volgt de Vraag
i IS i LM

alle combinaties (i,Q) waarbij goederen- alle combinaties (i,Q) markt in evenwicht is geldmarkt in evenwicht is

i = C0 + I0 + G - (1-c+ct) Q h h

i = L0 - MA + P

waarbij

10