Ageing of the population

vrijdag 25 februari 2011 15:42

Internationa l research ...

Ageing of the popul...

Audio recording started: 15:46 vrijdag 25 februari 2011

Minder kinderen per vrouw en het eerste kind wordt ook meer en meer uitgesteld
Hogere levensverwachting, serieuze wijziging over de laatste 100 jaar.

Hele zware druk op de werkende bevolking. Doordat mensen ouder worden hebben ze meer dienst nodig, gezondheidszorg, allerlei soorten service ( ongeveer = 30% meer van het bbp tegen 2030)
De overheid zal in 2030 kunnen gaan besparen op onderwijs (minder kideren in het onderwijs)

Tegenover elke werkende zal er altijd iemand zijn, die niet werkt.
We kunnen anticiperen, jammer genoeg is dat niet gebeurt in Belgie.

Sociale zekerheids systemen: Scandinavisch model: In Zweden: Als je werkt en je wil even stoppen voor bv kinderen, dan kan dat. Maar als het tijd is om te werken moet je ook effectief werken. In het scandinavisch model probeert men de mensen die werken het zo comfortabel mogelijk te maken. Coninentaal model (Belgie, Frankrijk, Italie) Uitgebreide sociale zekerheid, maar hoge druk op de werkende mens Nekeer als de mensen kunnen stoppen met werken gaan ze stoppen Anglo-saxisch model Beperkte sociale zekerheid: Ge wordt ongeveer aan uw lot over gelaten. Groot verschil tussen rijke en arme mensen. Men is in Amerika van mening dat men maar moet sparen als men iets wil.
Is een vrije keuze (niet beter of slechter)

Ageing of the popul...

Audio recording started: 15:58 vrijdag 25 februari 2011

Pensioen-systeem
Repartitiesysteem:

Solidair systeem Het geen gegeven worden aan de gepensioneerden is gelijk aan wat de werkende mensen betalen. Je gaat geen reservers creeren Kapitalisatiesysteem: Niet solidair Uw pensioen is dan gewoon gelijk aan wat ge zelf hebt betaald, verhoogd met gekregen interesten. Ieder spaart voor zichzelf Geen solidariteit tussen generaties
Repartitie vs Kapitalisatie: Risico's Economisch Bij economische crisis, is er minder tewerkstelling, minder belastingen betaald => Dus minder pensioenen die kunnen betaald worden. Bij het kapitalisatiesysteem: Heb je geen economisch risico bij een crisis.

Financieel Risico Intrestrisico en Inflatierisico: Als de prijzen stijgen of intrest stijgt dan stijgt alles, ook de inkomsten van de overheid => Geen probleem bij repartitie. Wel bij Kapitaalsysteem: Heeft wel een financieel risico! Demografisch risico: Als mensen langer leven, is er meer geld nodig. => JA een risico bij repartitie Bij kapitalisatie systeem, geen risico => Ge spaart toch voor uw eigen. Maar als ge langer leeft na uw pensioen, dan gaat ge mss niet meer toekomen met uw gespaard geld. Er is geen perfect systeem, beide systemen zijn eerder complementair dan substituten.

Peilers van het pensioeninkomen: 1e peiler Het gewone pensioensysteem, geld gegeven door de overheid op basis van de inkomsten. 2e peiler Alles wat ge krijgt van de wetgever. Op initiatief van de werkgever. Groepsverzekeringen,

Les 2 Page 1

Alles wat ge krijgt van de wetgever. Op initiatief van de werkgever. Groepsverzekeringen, pensioenfonds. Betaald door de werkgever en de werknemer, fiscaal voordelig 3e peiler Levensverzekeringen, pensioenverzekeringen. Op iniatief van de Werknemer Pensioensparen wordt door vele jongeren al gedaan omdat ze denken dat het voor hun moeilijk zal worden. Wordt ook gestimuleerd door fiscaal voordeel. 4e element Is niet echt een peiler. Maar gewoon zelf sparen, of investeren in vastgoed. Bij internationale vergelijkingen kijkt men soms enkel naar de pensioenen. Je mag niet enkel kijken naar de pensioenen, maar je moet naar alle inkomsten kijken.

Bismarck of Beveridge
Bismarck: Pensioen gelinkt aan de inkomsten van vroeger. Hoger inkomen tijdens working life gaat leiden tot een hoger pensioen. Beveridge: De pensioenen zijn voor iedereen gelijk. Dit systeem gebruikt men bij de kinderbijslag. Voor elk kind wordt er evenveel kinderbijslag betaald. In vele landen is er dus een combinatie van deze twee systemen.

Ageing of the popul...

Audio recording started: 16:23 vrijdag 25 februari 2011

Introduction to international Justice. Generatie: Alle personen die in een bepaald jaar geboren zijn en nu nog leven. De generatie van 1988 zijn alle mannen en vrouwen van 1988 die nu nog leven. De toekomstige generaties zijn nu nog niet geboren!
Overheidsschuld De schuld van de grote overheidsschuld is afkomstig van eind jaren 80, toen de politiekers de schuld hebben laten bestaan.

De overheidsschuld is eigenlijk een zware onderschatting, want men houdt nog geen rekening met de hogere pensioenkosten, de hogere gezondheidskosten, de hogere milieuschuld (Als het waterpeil bv blijft stijgen, gaat Nederland op termijn moeten verhoogd wordent wat miljarden en miljarden euro's gaat kosten.)
Aan de andere kant: Huidige generaties zijn deze schuld al aan het terugbetalen Wij geven zelf ook heel veel mee aan de toekomstige garanties. Niet enkel kosten maar ook voordelen. (Fysieke, wetenschappelijke, culturele dingen)

Figuur: Die figuur geeft de evolutie weer van de partial contribution: De pijl = ongeveer onze leeftijd. Wij gaan nu meer betalen dan we krijgen. (Zelfs iemand van 12 jaar, is een betaler) Eenmaal je 50jaar bent zijn voor de overheid netto verlieskosten.) Huidige generaties: Is iedereen die nu leeft. Formule: ENI: Toekomstige uitgaven die niet kunnen geindividualiseerd worden. (Bv de kost voor het verhogen van het land, men kan die schuld niet toewijzen aan n persoon)
NCf = Is hoeveel schuld we overleveren aan toekomstige generaties (met nodige hypotheses enzo). We noemen dat de generational burden (Generationele last).

We kunnen dit gaan evalueren met het Musgrave-Criterium De last is rechtvaardig als elke generatie een gelijke last moet dragen. Als onze kinderen geen zwaardere last moeten dragen dan wij, dan is het rechtvaardig. Maar er zijn extra criteria: De toekomstige generaties gaan rijker zijn, dus eigenlijk mogen we aan toekomstige generaties een zwaardere last opleggen, omdat ze het beter hebben.
Onze generatie is de laatste die het beter zullen hebben dan de ouders (studies zijn nog zeer voorzichtig).

De toekomst is onzeker, dus eigenlijk moeten we zo weinig mogelijk last doorschuiven. Het kan zijn dat het in de toekomst nog veel slechter is. Wat je nu al kan dragen, draag je beter nu. Moderne definitie: Een juiste verdeling van de last is bereikt wanneer toekomstige generaties over minstens evenveel middelen (infrastructuur) beschikken als de huidige generaties.

Les 2 Page 2

Analytische benadering:
Rechterkant van de formule: Bijdragen van de mensen LT = Huidige werkende bevoling TT = Betalen de huidige belasting WT = Op het huidig loon

Ageing of the popul...

Audio recording started: 16:48 vrijdag 25 februari 2011

Moet gelijk zijn aan de betaalde pensioenen: (linkerkant)

Lt-1 = Gepensioneerden Pt = die je een pensioen T (vandaag) geeft. In een goed evenwichtig repartitiesysteem is dat aan elkaar gelijk.

Tussenstappen van de formule niet kennen, zal niet gevraagd worden op het examen.
Als er minder kinderen worden geboren gaat de n naar beneden. Kan je de belastingen verhogen of de pensioenen verlagen. (Als n (geboorte) wordt het pensioen te groot)

Nieuwe formule:
De bevolking die oud is gaan we in 2 groepen verdelen. De mensen die wel nog werken en de mensen die niet werken.

V is hoeveel jaren mensen gemiddeld nog leven boven de 50 jaar. A is hoeveel jaren mensen gemiddeld nog werken boven de 50 jaar. (als ze werken tot 60 is a 10) Eerst de bijdragen van de huidige werkenden. Wat er bijkomt zijn de bijdragen van de ouderen. De linkerkant zijn de pensioenbetalingen, en die zijn kleiner want de mensen werken langer. De formule met de breuk moeten we kennen. Vergrijzing ontstaat doordat er minder geboortes (n wordt kleiner) zijn en mensen langer leven (v groter). N wordt kleiner dus de teller wordt kleiner. ( De breuk wordt groter, dus het bovenste cijfer moet groter worden)

1) 2) 3) 4) 5)

De eerste maatregel om de vegrijzijing op te vangen is de belastingen verhogen. De pensioenbreuk verlagen is de q Langer laten werken is A
N verhogen

Maatregelen: Eerste maatregel: Laat de huidige werkenden meer betalen (verhoog T) (probleem in Belgie is de belastingsdruk al heel hoog, dus meer belastingen heffen zou kunnen leiden tot nominaal minder te ontvangen. Mensen zouden het niet apprecieren.
Tweede maatregel: Betaal de oudjes jaarlijks wat minder. De bijdragen niet indexeren bv. Je gaat meer verantwoordelijkheid bij de mensen leggen. Je pleegt een soort van contractbreuk met de bevolking. Je kan de mensen die al op pensioen zijn niet meer aanspreken hierover. Hoe minder jongeren er zijn in de maatchappij, hoe minder waarde men gaat hechten aan de jongeren (minder kiezers). Ook slecht signaal, mensen leven langer, en je gaat ze minder geven.

Derde maatregel: Mensen langer laten werken. Is de meest aanvaarde maatregel onder economen. Omdat je het moet zien in het licht van het ouder worden van de mensen. Men heeft de pensioenleeftijd nooit aangepast aan de levensverwachting. Maar: Eigenlijk is dat niet nodig, het is enkel nodig van de reeele arbeidstijd te verhogen. De officiele pensioenleeftijd is nu 65 maar enkel 33% van de 55+ers werkt. We moeten proberen van de mensen bewust te maken om iets langer te werken. Onze ouders, zijn de eerste generatie die zorgen voor kinderen en eigen ouders + kleinkinderen. Deze tweede generatie zorgt dus voor de oudste als de jongste. En het is aan deze mensen dat we nu dan moeten zeggen van nog langer te gaan werken. Eigenlijk is dit oneerlijk voor deze groep van mensen.
Als we onze belastingen gaan legen op de jongere generatie dan is dat een transfer van jong naar oud.

De pensioenleeftijd verhogen is transfer van jong naar oud. Bestaat er niet zoiets als een maatregel waar niemand last van heeft. JA => Creeer economische groei
Les 2 Page 3

JA => Creeer economische groei Economische groei is de mirakeloplossing. Iedereen wordt er beter van. De andere maatregelen kan je bij wet opleggen, de overheid heeft dit in de hand. Economische groei heeft de overheid niet in de hand. Zeker in belgie is economische groei afhankelijk van wat er in het buitenland gebeurt. Beste oplossing maar ook de moeilijkste om te realiseren.

Les 2 Page 4