VII.

Metodat e çmimeve

Donjeta Rashani, asistente

 Përmbatja
I. Çmimi,
II. Objektivat e politikës së çmimeve,
III. Vështirëst në caktimin e çmimit,
IV. Metodat e formimit të çmimeve.
I. Çmimi
Çmimi është elementi i marketingut miks
që «prodhon të ardhura», elementët e
tjerë «prodhojnë kosto».
Çmimi është elementi më i lehtë i
marketingut miks për t'u përshtatur, pasi
veçoritë e produktit, kanalet e
shpërndarjes, madje edhe promocioni,
kërkojnë më shumë kohë
Çmimi paraqet sasinë e parasë që jepet
për blerjen e një produkti
Por si përcaktohet çmimi? Më parë ai ishte rezultat i
një bisedimi ndërmjet blerësit dhe shitësit.

Shitësi kërkonte në fillim një çmim të lartë, ndërsa

blerësi propozonte një çmim më të ulët sesa
mendonte të paguante. Në fund të diskutimit
caktohej një çmim ndërmjetës.

Dihet se çmimi luan një rol të madh në sjelljen, në

blerje dhe kështu ndodh veçanërisht në vendet në
zhvillim dhe për produktet e konsumit të gjërë.
Çmimi paraqet elementin thelbësor, veçanërisht për
ndikimin që ka në peshën specifike në treg dhe në
rentabilitetin e ndërmarrjes.

Megjithë rëndësinë që e ka, vendimet për çmimet

rrallëherë janë optimale. Kjo sepse:

e) çmimi i shitjes mund të jetë përcaktuar vetëm mbi

bazën e çmimit të blerjes (mjaft të orientuar në
kostot),
f) çmimi i shitjes nuk ka marrë parasysh modifikimet
e shpejta dhe zhvillimet që kanë ndodhur në treg,
g) çmimi i shitjes është caktuar pa iu referuar
variablave të tjerë të marketingut miks,
h) çmimi i shitjes nuk ka mbajtur parasysh sa duhet
llojshmërinë e produkteve të ofruara dhe
segmentet e tregut.
 II. Objektivat e politikës së
çmimeve
Objektivat e politikës së çmimeve janë të lidhura
me objektivat e marketingut dhe vetë
ndërmarrjes. Ato mund të klasifikohen në këto
grupe:

• Sigurimi i ekzistencës,
• Maksimizimi i fitimit,
• Rritja e pjesëmarrjes ne treg,
• Kthimi i investimeve,
• Pushtimi dhe zhvillimi i tregjeve,
• Krijimit të reputacionit,
• 4P ( Zhvillimi I produkteve te reja,…..)
 III. Vështirësitë për caktimin e
çmimeve
Ndërsa përcaktimi i objektivave është relativisht i
lehtë për drejtuesit e ndërmarrjes, caktimi i çmimit
paraqet probleme.

Në fakt, çdo vendim në lidhje me çmimin do të

provokojë reagimin e pjesëmarrësve të ndryshëm
në treg, të cilin ndërmarrja duhet ta vlerësojë duke
e konsideruar një vështirësi të jashtme.

Këtyre u duhen shtuar të dhëna të ndryshme, të tilla

si çmimi i blerjes, mosha e produktit,etj. të cilat
konsiderohen si vështirësi të brendshme.
III.1. Vështirësitë e jashtme dhe
III.2 Vështirësitë e brendshme
III.1. Ndër vështirësitë e jashtme mund të
përmendim katër më kryesoret:
a. reagimi i konkurrencës,
b. reagimi i konsumatorëve,
c. lidhja me shpërndarësit dhe
d. rregullat për caktimin e çmimeve.

III.2. Ndër vështirësitë e brendshme mund të

përmendim:
a. koston,
b. ciklin e jetës së produktit dhe
c. pozicionimin e produkteve të tjera të
ndërmarrjes.
 a) Reagimi i
konkurrentëve
Për të njohur çmimet e konkurrentëve, përdoren
tri metoda:

nxjerrja e çmimeve duke shkuar drejtpërdrejt

në pikat e shitjes.
konsultimi me tarifat në katalogun e çmimeve
të konkurrencës.
më në fund, mund t’u kërkohet konsumatorëve
të vlerësojnë raportin cilësi/çmim të çdo
konkurrenti të rëndësishëm.

Njohja e çmimeve të konkurrentëve mund të na

ndihmojë në caktimin çmimit të produktit tonë.
Një konkurrenti, ose mund t’i kërkohet informacion i
brendshëm ose mund t’i bëhet një analizë
statistike.

Kërkimi i informacionit të brendshëm bëhet përmes

rrugëve të ndryshme disa prej të cilave janë të
ligjshme, ndërsa disa të tjera mund të marrin
formën e spiunazhit industrial.
Analiza statistikore duhet të vërë në dukje politikën e
konkurrentit mbi bazën e vrojtimit të reagimit të tij
në të kaluarën.
Në qoftë se informacionet e brendshme dhe analiza
statistikore konvergjojnë, atëherë mund të arrihet
në përfundimin që konkurrenti ka një politikë
çmimesh të përcaktuar mirë dhe do të jemi në
 b) Reagimi i konsumatorëve
Kur kemi një ndryshim çmimi, konsumatorët
mund të reagojnë në mënyra të ndryshme.

Këtu mbajmë parasysh dy përafrime:

përafrimin e ekonomistëve klasikë dhe

qëndrimin e konsumatorëve.
 Teorisë klasike, kërkesa për një produkt rritet,
kur çmimi ulet dhe ulet kur çmimi ngrihet.

Veprimi mbi kërkesën varet nga elasticiteti i saj

në raport me çmimin.
Në çmim ndikojnë shumë faktorë, të cilët sipas
specialistëve të marketingut janë:
• Origjinaliteti i produktit,
• Njohja e produkteve zëvendësuese
• Lehtësia në krahasim,
• Pesha në buxhet,
• Pesha e çmimit në koston e përgjithshme,
• Ndarja e shpenzimeve,
• Blerjet e produkteve të amortizuara,
• Vlerësimi i cilësisë,
• Stokimi.
 Formula e elasticitetit:

Ndryshimi relativ i
Elasticiteti i = kërkesës
kërkesës në lidhje Ndryshimi relativ i
me çmimin çmimit

ΛQ/Q
Matematikisht kemi: E
QP= ΛP/P

EQP - koeficienti i elasticitetit të një sasie të shitur në lidhje

me çmimin.
∆Q - ndryshimi i sasisë së shitur për një njësi kohe pas
modifikimit të çmimit.
Q - sasia e shitur për njësi kohe para modifikimit të
çmimit.
∆P - ndryshimi i çmimit.
Nga çfarë varet elasticiteti i çmimeve?
Përgjithësisht kërkesa do të jetë më pak elastike
kur:

Nuk ka as zëvendësues, as konkurrencë.

Blerësit nuk bëjnë shumë kujdes kundrejt
çmimit.
Blerësit ndryshojnë më ngadalë traditat e tyre.
Përdorin çmimin si tregues të cilësisë.

Kërkesa është elastike - ndryshim i vogël i

çmimit shkakton ndryshim të madh të
kërkesës.
Kërkesa është joelastike – ndryshimi i madh i
b. Qëndrimin e konsumatorëve

Duke u mbështetur në qëndrimin e konsumatorëve,

studiohet se cili do të jetë reagimi i konsumatorëve
kundrejt manipulimeve të çmimeve.

Në fund të fundit, çdo konsumator ka qëndrimin e tij.

Megjithatë, vrojtimi i reagimit të blerësit të krijon
përshtypjen se:

* Çmimi luan një rol përcaktues për vendimin në blerje.

* Blerësi është më i ndjeshëm ndaj çmimit të produkteve
që blen më shpesh.
* Sa më i informuar të jetë klienti, aq më i rëndësishëm
është raporti cilësi/çmim.
* Çdo konsumator, duke u nisur nga ideja për vlerën e
produktit, ndonjëherë e mbivlerëson atë ose e
nënvleftëson.
* Çmimi është shprehës i imazhit të markës për
produktin, etj.
Ulja e çmimeve mund të nënkuptojë se:
- Artikulli mund të jetë zëvendësuar nga një model i
ri.
- Artikulli ka një defekt dhe nuk mund të ketë shitje
aq të mira.
-Ndërmarrja është para vështirësive financiare dhe
nuk mund të sigurojë shërbim pas shitjes.
- Çmimi mund të ulet edhe më shumë dhe ndoshta
është më mirë të pritet.
- Cilësia ka rënë.
Ngritja e çmimeve mund të interpretohet në mënyra
të ndryshme:
- Artikulli është shumë i kërkuar, në qoftë se nuk
blihet menjëherë, rrezikohet të mos gjendet më
vonë.
- Ka një vlerë të veçantë dhe çmimi do të rritet më
III.2. Ndër vështirësitë e brendshme mund
të përmendim:

Vlerësimi i kostos
Zgjedhja e strategjisë së çmimit nuk mund të bëhet
pa marrë parasysh koston e produktit.

Për të vlerësuar oportunitetin e kësaj apo asaj

strategjie në lidhje më rentabilitetin, do të duhet
që të përcaktohet shuma e shpenzimeve të
blerjes, të prodhimit dhe të shpërndarjes së
produktit.
b. Ciklin e jetës së produktit
Vështirësia tjetër që duhet mbajtur parasysh në
zgjedhjen e strategjisë së çmimit ka të bëjë me
ciklin e jetës së produktit.

Shitjet

HYRJA
HYRJA RRITJA PJEKURIA RËNIA

Çmim i lartë Çmim i Çmim Ulje

ulët konkurrues çmimi

Koha
c. Pozicionimin e produkteve të
tjera të ndërmarrjes

Zgjedhja e çmimit të një produkti të ri

duhet të bëhet në përputhje me nivelin e
përgjithshëm të çmimeve të produkteve
të tjera të tregtuara nga ndërmarrja.
 IV. Metodat e formimit të
çmimeve
Metodat e formimit
të çmimeve

IV.2. Formimi i
IV.1. Formimi i
çmimeve
çmimeve IV.3. Formimi i
në bazë të
në bazë të çmimeve
shpenzimeve
shpenzimeve në bazë të
të prodhimit
të prodhimit kushteve të
dhe fitimit duke
+fitimi i tregut
marrë parasysh
planifikuar
kërkesën e tregut
IV.1. Formimi i çmimeve në bazë të shpenzimeve
të prodhimit + fitimi i planifikuar
Ndërmarrja është e interesuar të punoj vetëm nëse
çmimi i shitjes do t’i mbulojë shpenzimet dhe do t’i
sjellë ndërmarrjes një sasi të fitimit të nevojshëm
për t’i paguar të ardhurat e punëtorëve, si dhe për
të pasur mundësi për ta zgjeruar bazën materiale.

Qëllimi i afarizmit është shtimi max. i fitimit, prandaj

ndërm. është e interesuar që dallimi ndërmjet
çmimit dhe shpenzimeve të jetë sa më i madh.
Forma më e thjeshtë e formimit të çmimeve është
shpenz. e prodhimit+fitimi.
Fillimisht duhet të sqarohen konceptet e
shpenzimeve:
Fikse, variabile, totale, mesatare fikse, mesatare
variabile, dhe mesatare totale.
*Shpenzimet FIKSE – janë kategori e shpenzimeve të
cilat mbeten të pandryshuara për çdo nivel të
vëllimit të prodhimit.
Do të thotë janë shpenzime që janë të pavarura nga
niveli i prodhimit. P.sh. shp. e amortizimit.
*Shpenzimet VARIABILE – janë shpenzime që varren
nga niveli i prodhimit. Ndahen në:
-proporcionale - rriten në të njëjtën tëmpo më nivelin e
prodhimit,
-degresive - rriten në nje tempo më të vogël në krahasim
me prodhimin,
-progresive - rriten në një tempo më të shpejt se sa niveli
i prodhimit.
*Shpenzimet TOTALE – mbledhja e shpenzimeve fikse
dhe variabile na jep shpenzimet totale
Shpenzime
t

SHT

SHV

SHF

Sasia
Lëvizja e shpenzimeve të totale në
ndërmarrje
*Shpenzimet mesatare FIKSE – janë shpenzime fikse
për një produkt. Aro varren nga niveli i
shpenzimeve totle fikse dhe vëllimi i prodhimit. Me
rritjen e vëllimit të prodhimit SHMF zvogëlohen
sepse SHTF barten nga një numër i madh
produktesh. SHMF = SHF/Q

*Shpenzimet mesatare VARIABILE – janë shpenzime

variabile për një produkt. SHMV = SHV/Q

*Shpenzimet mesatare TOTALE – mbledhja e

shpenzimeve mesatare fikse dhe mesatare
variabile na jep shpenzimet mesatare totale. SHMF
+ SHMV = SHMT
 Detyra:

Sasia e SHF SHV SHT SHMF SHMV SHMT

prodhi
mit
0 100
1 30
2 170
3 90
4 100
5 120
Detyra:

Sasia e SHV SHT SHMF SHMV SHMT

prodhi SHF
mit
0 100
1 100 30
2 100 170
3 100 90
4 100 100
5 100 120
 Detyra:

Sasia e SHF SHT SHMF SHMV SHMT

prodhi SHV
mit
0 100 0
1 100 30
2 100 70 170
3 100 90
4 100 100
5 100 120
 Detyra:

Sasia e SHF SHV SHMF SHMV SHMT

prodhi
SHT
mit
0 100 0 100
1 100 30 130
2 100 70 170
3 100 90 190
4 100 100 200
5 100 120 220
 Detyra:

Sasia e SHF SHV SHT

prodhi
SHMF SHMV SHMT
mit
0 100 0 100 Pakufi
1 100 30 130 100
2 100 70 170 50
3 100 90 190 33.3
4 100 100 200 25
5 100 120 220 20
 Detyra:

Sasia e SHF SHV SHT SHMF SHMV SHMT

prodhi
mit
0 100 0 100 Pakufi 0
1 100 30 130 100 30
2 100 70 170 50 35
3 100 90 190 33.3 30
4 100 100 200 25 25
5 100 120 220 20 24
 Detyra:

Sasia e SHF SHV SHT SHMF SHMV S

prodhi
mit HMT
0 100 0 100 Pakufi 0 Pakufi
1 100 30 130 100 30 130
2 100 70 170 50 35 85
3 100 90 190 33.3 30 63.3
4 100 100 200 25 25 50
5 100 120 220 20 24 44
Sa do të jetë çmimi i produktit kur ndërmarrja
prodhon:

I – 2 produkte, dhe norma e fitimit është

20% ?
II – 5 produkte, dhe norma e fitimit është
80% ?
Shihemi javën tjetër !
IV.2. Formimi i çmimeve në bazë të
shpenzimeve të prodhimit dhe fitimit duke
marrë parasysh kërkesën e tregut