Alamat

ng
Makahiy

Sa di kalayuang bayan
naninirahan ang Datu na si
Makan. Isa syang malupit na
Datu. Palagi niyang
pinaparusahan ang sinumang
magkakasala at lalabag sa batas
niya.

Kasama niyang naninirahan ang

kanyang anak na si Maria. Maganda ito
at mabait di tulad ng kanyang ama.
Bilang maharlika palagi lamang ito sa
kanilang balay. Ngunit isang araw
tumakas siya at nagputna sa
kakahuyan. Doo niya nakilala ang isang
binatang si Makisig.

Nahulog sila sa isat isa kayat

palagian ng tumatakas si Maria.
Napansin ito ng Datu at minanmanan
ang anak. Nalaman niya na itoy may
katagpo sa kakahuyan kayat madali
niyang pinahuli ang dalawa sa kanyang
mga kawal.

Pinarusahan niya ng
pagkabilanggo ang sarili
niyang anak at si Makisig
naman ay itinakda niyang
bitayin sa lalong medaling
panahon.

Isang araw, may naligaw na

matandang babae sa kanyang
tahanan. Humihingi ito ng tubig
dahil siya ay nauuhaw na. Ngubnit
dahil sa nakatakda ng bitayin si
Makisig ng araw na iyon,
nagmamadali ang Datu at hindi
pinansin ang matanda.

Sumunod-sunod ang matanda

sa kanya at dahil sa sobrang
galit, hinarap niya ito at
pinagbuhatan ng kamay.

Ha, yan ang nababagay sa

matandang hukluban ng kagaya
mo. Sabi ng Datu sabay alis.

Naiwan ang matanda na nakasubsob sa

sahig. Bumangon ito at muling sinundan
ang Datu. Naabutan niya ito na nakaupo
sa isang tanghalan. Nagmasid ang
matanda at nakita ang isang binata na
nakaluhod at may palakol malapit sa ulo
nito. Nakita rin niya ang isang dalaga na
umiiyak at nagpupumiglas sa mga
nakahawak sa kanya.

Ang lakas ng loob mo na mahalin

ang aking anak. Hindi ka nababagay
sa kanya, hampas lupa. Nararapat
lamang na parusahan ka ng
kamatayan.

Dahil sa galit ng matanda, nagpunta

siya sa tabi ni Makisig at gamit ang
kanyang kamay, itinulak niya ang
dalawang kawal na katabi nito.
Tinanggal rin niya ang palakol na
nakahanda.

Ikaw na naman matandang uhaw?

Sino ka para gawin yan sa akin?
Wala kang karapatan! sabi ng Datu
Makan habang bumababa sa
kinauupuan nito.

Walang sinuman ang maaaring

lumabag sa batas ko kaya ikaw
muli sanang pagbubuhatan ng kamay
ang matanda ngunit napigilan ito ng
matanda.

Sino ako? Ako lang naman ang diwata sa

kakahuyan at anak ko ang binatang nais
mong patayin. Tama na ang isang lapat ng
iyong maruming palad sa aking pisngi.
Hindi ko na hahayaan na saktan mo ang
kahit sino pa sa bayan na ito. tugon ng
matanda.

Habang hawak niya ang

kamay ng Datu ay nagpalit
ito ng anyo bilang diwata.

Ikaw Datu Makan ay masyadong

mapagmataas at malupit. Walang
hiya na taglay sa katawan. Kayat
isinusumpa kita sa abot ng aking
kapangyarihan , ikaw aty titiklop rin
sa mga nasasakupan mo. Sabi ng
matanda.

Sa pagbigkas noon ng diwata, isang

liwanag ang lumabas at noong itoy
nawala, isang maliit na halaman ang
nasa gitna ng tanghalan. Lumapit si
Maria upang hawakan ito ngunit ang
mga dahon nito at tumiklop.

Iyon ang nagging bunga ng sumpa

ng diwata. Halaman na sa tuwing
mahahawakan ay tumitiklop ang
mga dahon nito. Kinalaunan ay
tinawag itong MAKAHIYA.