FONETIK

DAN
FONOLOGI
Aug 11, 2016

TAKRIF FONETIK
- Perkataan fonetik berasal daripada bahasa
Greek yang bermaksud bunyi (suara).
-Kajian fonetik memberikan tumpuan kepada
fon atau bunyi-bunyi bahasa dan bagaimana
bunyi-bunyi itu dihasilkan, didengar dan
diinterpretasikan (ditafsirkan).
- Fonetik ialah kajian tentang bunyi-bunyi ujaran
manusia (sesuatu yang diucapkan)
Aug 11, 2016

TAKRIF FONETIK
Pengkajian terhadap bunyi bahasa dari
segi penyebutan, pendengaran atau
sifatnya(segala bunyi bahasa yang
dihasilkan oleh alat-alat pertuturan
manusia yang memberikan lambang
terhadap).

Aug 11, 2016

 Fonetik sebagai pengkajian

fenomena bunyi atau pertuturan
manusia sejagat (J.A.Henderson,
1971)
Selain mengkaji segala bunyi
bahasa, bidang fonetik juga
memberikan simbol fonetik untuk
masing-masing( Lutfi Abas, 1975)

Aug 11, 2016

 Fonetik berusaha menemukan

kebenaran-kebenaran umum dan
memformulasikan hukum-hukum umum
tentang bunyi-bunyi itu dan
pengucapannya, manakala sebagai
kemahiran, fonetik memakai data
deskriptif dasar daripada fonetik ilmiah
bagi memberi kemungkinan pengenalan
dan pengucapan bunyi-bunyi tuturan itu.

Aug 11, 2016

BIDANG FONETIK
FONETIK ARTIKULASI
1. Mengkaji bagaimana bunyi-bunyi bahasa
itu dihasilkan dan oleh alat-alat artikulasi
yang mana bunyi bahasa itu dihasilkan.
2. Memberikan kepandaian berucap serta
mencatat apa yang didengarnya dari
seorang informal.
3. Berfungsi sewaktu menghasilkan
bermacam-macam bunyi bahasa.

Aug 11, 2016

FONETIK AKUSTIK
1. Mengkaji sifat atau hakikat bunyi
ujaran itu sendiri.
2. Bunyi ujaran sebenarnya adalah
gelombang-gelombang udara yang
asalnya keluar dari paru-paru dan
kemudian mengalami perubahanperubahan yang desebabkan
gangguan yang dilakukan oleh alatalat artikulasi.

Aug 11, 2016

 FONETIK AUDITORI
1. Mengkaji bunyi bahasa sebagai
sesuatu yang diterima oleh pendengar.
2. Apabila gelombang udara masuk ke
bahagian tengah telinga, gegendang
pendengar turut bergetar dengannya.
3. Pendengaran yang tepat penting untuk
menentukan jenis-jenis dan perbezaan
antara bunyi-bunyi supaya bunyi-bunyi
itu dapat ditranskripsikan dengan
tepat.
Aug 11, 2016

TIGA PENDEKATAN
o PENYEBUTAN

Meneliti cara bunyi bunyi bahasa itu dihasilkan oleh

alat-alat artikulasi(fonetik artikulasi)

o PENDENGARAN

= Penggunaan alat-alat yang canggih untuk mengkaji

pendengaran dan tanggapan bunyi bahasa (bunyibunyi letupan, letusan, sengauan, geseran dapat
dikesan maka, deskripsi tentang bunyi dapat
dikesan.

o SIFAT BUNYI

=Alat-alat tertentu digunakan untuk mengkaji sifatsifat bunyi bahasa yang diucapkan dan dapat
digolongkan dalam kategori masing-masing.(fonetik
akustik)
Aug 11, 2016

TAKRIF FONOLOGI
Bahagian ilmu bahasa yang
mengkaji bunyi-bunyi yang
berfungsi dalam sesuatu
bahasa.

Aug 11, 2016

 Fonologi adalah sebahagian

daripada linguistik deskriptif yang
mengkaji bunyi-bunyi yang
berfungsi dalam sesuatu bahasa
(Abdullah Hassan,1993)
Kajian fonologi terbahagi kepada
dua, iaitu fonetik dan fonemik
(Arbak Othman, 1986)
Aug 11, 2016

 Fonetik mengkaji bunyi bahasa dari

segi cara pengeluarannya, daerah
pengeluarannya dan sifat
fizikalnya.
Fonemik mengkaji bunyi-bunyi
yang penting dalam sesuatu
bahasa.
Aug 11, 2016

 Kajian fonologi juga merangkumi

kejadian-kejadian yang
menyebabkan berlakunya
penguguran, pengurangan,
penggantian dan penambahan
unsur-unsur fonem apabila
morfem digabungkan dalam
proses pembentukan ayat
sesuatu bahasa (Farid M.Onn,
1988)
Aug 11, 2016

PERBEZAAN FONETIK DAN

FONOLOGI
FONOLOGI
Kajian tentang bunyi sama ada
yang mengalami perubahn dari
aspek penguguran, penggantian,
penambahan dan sebagainya dari
mulut manusia.
FONETIK
Bidang linguistik yang mengkaji
bunyi bahasa sejagat secara
saintifik dari segi cara
pengeluarannya dan aspek-aspek
pendengarannya.
Aug 11, 2016

ALAT
ARTIKULASI

Aug 11, 2016

DEFINISI
Alat-alat yang terlibat dalam proses
pengeluaran bunyi-bunyi bahasa.
Alat ini mempunyai tugas yang asas iaitu
mengunyah makanan, menelan, dan
menghembus nafas.
Alat ini saling bertindih termasuklah
tugas menghasilkan bunyi-bunyi bahasa.

Aug 11, 2016

Aug 11, 2016

ARTIKULATOR
Artikulator ialah bahagian pertuturan yang boleh digerakgerakkan seperti lidah, bibir dan gigi bawah yang terletak di
bawah bahagian rongga mulut.
DAERAH ARTIKULASI
Termasuk gigi atas, gusi, lelangit keras dan lelangit lembut.
Bahagian ini terletak di atas rongga mulut yang tidak boleh
digerak-gerakkan dan hanya dapat didekati atau disentuh
dalam proses pengeluaran bunyi-bunyi bahasa.

Aug 11, 2016

ORGAN ARTIKULASI
1.Bibir atas
2.Bibir bawah
3.Gigi atas
4. Gigi bawah
5.Gusi
6. Lelangit keras
7. Lelangit lembut
8. Anak tekak
9. Hujung lidah
10. Hadapan lidah
11. Tengah lidah
12. Belakang lidah
13. Akar lidah
14. Epiglatos
15. Pita suara
16. Rongga tekak
17. Rongga hidung
18. Rongga mulut
19. Rahang
Augtenggorok
11, 2016
20.

LIDAH
Lidah adalah organ paling aktif dan paling berfungsi dalam
penghasilan bunyi.
Ia boleh digerakkan sama ada dinaikkan atau diturunkan
untuk menyekat udara yang keluar dari rongga.
Lidah terbahagi kepada 3 iaitu:
1.
2.
3.
4.

Hujung lidah
Permukaan lidah
Tengah lidah
Akar lidah

Bahagian-bahagian lidah berfungsi sebagai Pengeluaran bunyi

Vokal, Bunyi vokal tengah, Bunyi vokal hadapan, Bunyi
vokal belakang
Aug 11, 2016

BIBIR
Organ paling luar dari rongga mulut
Merupakan kumpulan otot yang kenyal dan
boleh di ubah bentuknya untuk menjadi
bundar (apabila membunyikan [u], atau
hampar (apabila membunyikan [e].
Boleh berfungsi menyekat perjalanan udara
dalam pengeluaran bunyi-bunyi bahasa.

Aug 11, 2016

GIGI
Tidak begitu aktif walaupun berperanan
mengeluarkanbunyi-bunyi bahasa.
Fungsi untuk menahan udara daripada
terus keluar dengan bebas dari rongga
mulut.
GUSI
Terletak di antara gigi dengan lelangit
keras
Berfungsi sebagai daerah artikulasi
Berperanan penting dalam pengeluaran
bunyi seperti [t] dan [d] apabila lidah
berfungsi membuat penyebutan dengannya.

Aug 11, 2016

LELANGIT
Terbahagi kepada
1. Lelangit keras:
terletak di antara gusi di atas rongga mulut dengan lelangit
lembut
Mengisi lebih kurang 2/3 daripada lelangit
Berfungsi sebagai daerah-daerah artikulasi dan dalam
penghasilan bunyi
2. Lelangit lembut:
Merupakan bahagian lelangit yang terbahagi dalam
rongga mulut lembut sebelum anak tekak
Boleh diturunkan atau dinaikkan untuk menyekat
pengeluaran udara.
Apabila lelangit lembut diturunkan, bunyi yang dihasilkan
adalah bunyi sengau.
Jika lelangit lembut dinaikkan bunyi yang dihasilkan
Aug 11, 2016
bukanlah sengau.

ANAK TEKAK
Terletak di bahagian belakang rongga mulut
dan berhampiran dengan lelangit lembut.
Fungsinya adalah sebagai alat pertuturan
bersama-sama dengan lelangit lembut untuk
menentukan sama ada sesuatu bunyi yang
hendak dikeluarkan itu sengau atau tidak

Aug 11, 2016

DAERAH ARTIKULASI

1. Gigi atas dan gigi bawah

2. Gusi
3. Lelangit keras

Aug 11, 2016

Aug 11, 2016

JALALLUDIN B. IBRAHIM