Você está na página 1de 136

MAIKLING

KASAYSAYAN
ng
ORTOGRAPIYANG

Ayon sa mga
Mananaliksik :
nagkakaisa at may
sariling kalinangan na
ang ating mga ninuno
bago pa man dumating

NI
NU
NO

sariling
baybayin o
alpabeto
(ALIBATA) na
kakaiba sa

Ayon sa mga Aklat Pang


- Kasaysayan :
INDONES @ MALAY
- nakapagdulot ng
malaking impluwensiya
sa pagkakabuo ng ating

INDONESYO

taglay ang kanilang


wikang katutubo (Bahasa
Indones)
na sa kasalukuyan ang

MALAY

tinatawag na
Alphabet Using

Bahasa Indonesia
@ Malay

pinag ugatan ng
wikang Filipino.

Malayo
Polinesyo
angkang

A
L
I
B
A
T
a

Ipinalalagay ng
mga katutubo na
kauna
uanahang
abakada o

A
L
I
B
A
T
a

17 titik
- 3 patinig
- 14 katinig

ALP
ABE
TO
NG

20 titik
- 5 patinig
(a, e, i, o, u)
- 15 katinig
(b, k,
d,
g,
h,
l,
TAGALOG

SWP
(Okt. 4, 1971)
nakatulong sa
pagpapaunlad ng
wikang pambansa

Ayon sa SWP:
ang 20 letra ay
nakapagpapabagal sa
proseso ng
pagpapaunlad ng wika

Nagpalabas ang SWP


ng Mga Tuntunin sa
Ortograpiyang
Filipino sa
pamamagitan ng DECS

Layunin ng
pagdaragdag ng
letra ay upang
mapaunlad pa ang
ating wika.

31 titik
mga dagdag na
letra
(c, ch, f, j, ll, ,

Mga
Tuntunin
sa
Pagbabaybay

TUNTUNING # 1.
Sa pangkalahatang
pagbaybay sa katutubong
wika dapat sundin ang
simulaing
isa-sa-isang tumbasan /

HALIMBAWA:

Ibanag

- ifun (smallest banak)


- Vugi (egg of fish)
- Uffun (tribute)

HALIMBAWA:

Pranses

- bupey

TUNTUNING # 2.
Ang mga salitang banyaga
na bago pa lamang
ginagamit sa Filipino ay
maaaring isulat nang
alinsunod sa baybay nito

maaaring
gamitin ang mga
letrang
c, ch, f, j, ll, , q,

hali
mba
wa

Ingles
coach
staff
Latin

TUNTUNING # 3.
Ang mga simbolong pang
agham
(kemistri, pisika, biyolohiya, atbp.)

ay dapat manatili sa anyong


internasyonal, bagamat ang

hali
mba
wa

H2O(water)
tubig
Ag(silver)
pilak

TUNTUNING # 4.
Ang mga pangngalang
pantangi ay karaniwang
binabaybay ayon sa
nakamihasang baybay
bagamat binabaybay ang

hali
mba
wa

- Cuerpo
- Surigao
- Honiekoh
- Emiliano

Nagdaos ng Simposyum
Ukol
sa Repormang Ortorapiko
upang masuri @ mapag
aralang mabuti kung anuanong mga letra ang dapat

mapag usapan
din kung paano
babasahin @
gagamitin ang mga
letrang idinagdag sa

Ang 20 letra ay
naging 28 letra

(a, b, c, d, e, f, g, h, I,
j, k, l, m, n, , ng, o, p,
q, r, s, t, u, v, w, x, y at

1987
Patnubay sa
Pagbaybay ng

Sa pagsulat ng
katutubong salita
@hiram na salita
kung anong bigkas
ay siyang

Ang dagdag
na 8 letra ay
gagamitin sa

Pantanging
ngalan tulad ng
tao, lugar,

Salitang
katutubo mula
sa ibang wika

Sa panghihiram
mula sa Ingles @ iba
pang banyagang
wika ang pagbaybay

Kung konsistent
sa Filipino ang
baybay ng salita,
hiramin ito ng

hali
mba
wa

reporter
editor
soprano

Sa mga di
konsistent ang
baybay hiramin
ito @ baybayin ng

hali
mba
wa

control
(kontrol)
leader

Panghihiram ng
ganap mula sa
banyagang
salita.

hali
mba
wa

Clutch
brochure

Sa pamumuno ng KWF sa
pangunguna ni Dr. Rosario
E. Maminta (isang edukador
@ iskolar sa applied
linguistics)
- natuklasan na ang 8

nagbabago ang
p at f sa alpabeto
dahil sa
pagbabago sa

Napansin ng mga
dalubhasa na may
kaluwagan ang
gamit ng 8 letra

f, j, v @ z

may ponemikong
katangian
(may sariling tunog na
di nagbabago kaya sa

hali
mba
wa

Formalismo
Varayti
sabjek

c, , q @ x

kumakatawan sa mahigit sa

1 tunog na ang ibig nitong


sabihin ay di ito
kumakatawan sa 1 @ tiyak na

hali
mba
wa (central=sentral)

C=S

C=K

(control=kontrol)

Ang tawag sa Alfabeto


ay ayon sa tawag
Ingles ngunit baybay
sa Filipino maliban
sa na tawag sa

Mga Tuntuning
Panlahat
sa Ispeling o

SALITA

SALITA

SALITA

SALITA

SALITA

PANTIG

PANTIG

PANTIG

PANTIG

AKRONIM

DAGLAT

INISYAL

INISYAL
Ng
samahan

SIMBOLO

SIMBOLO

SIMBOLO

ANG
PANGHIHIRAM
NG MGA

Isang realidad sa
wikang Filipino ang
manghiram sa
Ingles, Espaol @ iba

LAYUNIN
NG
PANGHIHIRAM
NG SALITA

matugunan ang
malawakang pagpasok
ng mga bagong kultural
na aytem @ konseptong
dala ng modernisasyon

Ang karaniwang Pilipino


ay nagpapalit-wika @
malayang nanghihiram ng
mga salita anumang
varayti ang ginagamit :

MGA
TUNTUNIN
SA

1.
Sundin ang mga
sumusunod na lapit
sa paghanap ng

Gamitin ang
kasalukuyang
leksikon ng Filipino
bilang panumbas

hali
mba
wa

attitude
saloobin
rule
tuntunin

Kumuha ng mga
salita mula sa
ibat ibang

hali
mba
wa

husband
bana
(Hiligaynon)

hali
mba
wa

Imagery
haraya
(Tagalog)

hali
mba
wa

Muslim
Priest

Bigkasin sa orihinal
na anyo ang hiram sa
Espanyol @ iba pang
banyagang wika @

hali
mba
wa

Advertizing

advertayzin
g

hali
mba
wa

Coup detat

kudeta

hali
mba
wa

Cheque

tseke

Mga Dapat
Isaalang-alang
sa Pagpili ng

Kaangkupan ng

Katiya-kan
sa kahulugan
ng salita; at

Prestihiyo
ng salita.

2.
Gamitin ang mga
letrang
C,,Q,X,F,J,V,Z

Pantanging

Salitang
teknikal

Salitang may
natatanging
kahulugang

Salitang may
iregular na
ispeling.

Salitang
internasyuna

3.
Gamitin ang mga letrang
F, J, V @ Z
para katawanin ang tunog
/f/,/j/,/v/ @ /z/

hali
mba
wa

Fixer
fikser
subject
sabjek

4.
Gamitin ang mga
letrang
C, , Q @ X

hali
mba
wa

Cell
Xenophobia

Hango sa
2001 Revisyon ng
Alfabeto @ Patnubay sa
Ispeling ng Wikang
Filipino

Você também pode gostar