Agama dan

Kepercayaan di
Malaysia:
Memanfaat
Kepelbagaian
HASIL PEMBELAJARAN
 TAKRIF AGAMA
SUBTANTIF:
Hubungan antara manusia dan satu kuasa
luar biasa yang dapat memberikan
perlindungan

FUNGSIONAL/PERSPEKTIF ANTROPOLOGI:
set peraturan yg mengatur hubungan
manusia dengan kuasa ghaib.
Satu sistem keyakinan yang dianut dan
amalan yang diwujudkan sebagai respon
kepada sesuatuyang dianggap ghaib dan
suci.
 Apakah itu agama Samawi?

Agama ciptaan Tuhan

Bersumberkan wahyu tuhan.
Diturunkan menerusi tokoh manusia pilihan
tuhan yang berjiwa suci dan luhur yang digelar
Nabi.
BUKAN agama hasil daripada pemikiran dan
pengalaman manusia.
Contoh: Islam, Kristian dan Yahudi.
 AGAMA CIPTAAN MANUSIA

Dikenali sebagai agama Duniawi (datang dari

diri manusia)
Tidak bersandarkan wahyu atau ajaran nabi
Berbentuk pengajaran atau kaedah umum.
Sifat agama ini, kitab sucinya berdasarkan
ilham pemgasasnya.
Agama di Malaysia
Agama Islam
 AGAMA ISLAM
Dibawa oleh Nabi Muhammad yang mendapat
Wahyu untuk menyebarkan agama Islam.
Agama pilihan hamper 1/5 dunia yang
kebanyakkannya tinggal di Afrika Utara, Afrika
Selatan dan Asia.
Agama Terbesar di Malaysia (60% penganut).
Majoriti bermazhab Shafie.
Terdapat juga yang bermazhab Hanafi (Kaum India
Muslim).
Selain orang Melayu, terdapat juga kaum lain seperti
Cina, India dan bumiputera lain yang turut menganut
 Sumber utama ajaran Islam Al-Quran yang merupakan wahyu
Allah.
Di dalamnya terkandung semua ajaran Islam.
Selain Al-Quran, rujukan lain ialah Hadis, Sunnah. Termasuk
ijtimak.
Tekankan konsep hanya terdapat satu tuhan sahaja iaitu
Allah.
Mengiktiraf kewujudan bangsa, budaya, dan cara hidup yang
berbeza.
Menolak perkauman.
Mengiktiraf kitab-kitab suci yang telah diturunkan oleh Allah
sebelum ini iaitu Taurat, Zabur, dan injil.
 INSTITUSI AGAMA DAN PUSAT
IBADAT
Pusat Ibadat bagi penganut Islam ialah Masjid/Surau.
Masjid/Surau tempat beribadah, perkhidmatan bayar zakat dan aktiviti
kebajikan dan social.
Dikerajui oleh Imam. Pentadbiran masjid tertakluk kepada peraturan
Jabatan Agama Islam
Jabatan Agama Islam merupakan badan pentadbir dan pihak yang
menguruskan aktiviti berkitan agama di Peringkat negeri.
Bidang tugas lain: nikah-cerai, pentadbiran masjid, kegiatan dakwah dan
penerangan mengenai agama islam.
Penguatkuasaan undang-undang kekelurgaan dan Jenayah Syariah.
 PERAYAAN

Perayaan terbesar:
I. Hari Raya Aidilfitri
II. Hari Raya Aidil Adha
Selain itu terdapat juga sambutan perayaan lain
seperti:
I. Maal Hijrah
II. Maulidur Rasul
III. Hari Nuzul Al-Quran
 RITUAL DAN UPACARA
KEAGAMAAN
Perkara Wajib; Solat 5 Waktu sehari semalam. (Tiang Agama).
Boleh dilakukan secara persaorangan ataupun berjemaah. Di
rumah atau di Masjid.
Solat Jumaat pada setiap hari Jumaat.[12.30-2.30]
Perhimpunan, dengar khutbah.
Azan menandakan masuknya waktu solat. [guna pembesar
suara].
Keperluan terhadap toleransi antara kaum:
I. Kesesakkan jalanraya di kawasan Masjid ketika solat jumaat.
II. Penggunaan pembesar suara.
Agama Kristian
 LATAR BELAKANG

Asalnya merupakan mazhab kepercayaan

yahudi yang menerima Yesus dari Nazaret
sebagai Mesiah atau Kristus (Juruselamat
Manusia). Yesus menebus manusia daripada
dosa.
Sesetengah penganut Kristian gelar Yesus
sebagai Penyelamat orang Yahudi seperti
mana terkandung dalam Kitab Perjanjian
Lama.
Doktrin Triniti atau Tritunggal sebagai ajaran
 Percaya bahawa selepas berakhir kehidupan Jesus
Christ di dunia, wujud tuhan kekal di dunia dalam
bentuk roh suci/roh Kudus yang terdiri daripada tiga
makhluk iaitu Bapa, Anak dan Roh suci.
Anggap jesus adalah jelmaan tuhan (Tuhan yang
ambil rupa dan sifat-sifat manusia) dan meningeal
demi selamatkan manusia daripada dosa.
Menurut ajaran Kristian, tuhan menurunkan anaknya
iaitu Jesus sebagai hamba pilihan yang dinamakan
Al-Masih untuk menolong manusia lakukan tugas-
tugas keagamaan.
 KITAB SUCI

Kitab Suci = Bible yang menganduni perjanjian

lama manakala Bible Ibrani mengandungi
perjanjian Baru.
Isi kandungan:
I. Mencatatka riwayat dan ajaran jesus
II. Perkembangan Gereja pada peringkat awal.
III. Menerangkan pengertian kepercayaan
mengikut Jesus.
 INSTITUSI AGAMA DAN RUMAH IBADAT

Dikenali sebagai Gereja.

Selalunya penganut Kritian akan berkumpul di
Gereja pada hari Ahad setiap minggu untuk
jalani upacara keagamaan.
Lonceng akan dibunyikan tanda upacara
keagmaan sedang dijalankan.
Gereja diketuai oleh Paderi
Ritual keagamaan berbeza mengikut fahaman
Kristian masing2.
 Terdapat 3 Aliran dalam agama Kristian:
I. Katolik
II. Protestan
III. Ortodoks Timur
Kristian agama ketiga terbesar di Malaysia
(9%) populasi Rakyat Malaysia.
Tidak terikat kepada identifikasi Etnik
tertentu.
RITUAL DAN UPACARA KEAGAMAAN

Terdapat 2 Jenis Penyembahan:

1. Penyembahan Inidvidu:
Secara bersendirian
Seseorag Bermeditasi/luang masa dengan tuhan dalam
keadaan sunyi pada waktu pagi atau petang.
Membaca beberap kerat ayat dari kitab Bible atau
menyanyikan lagu ketuhanan.
Boleh dilakukan di mana sahaja.
Kebiasaanya dilakukan sebelum tidur
2. Penyembahan Berkumpulan:
Dilakukan di gereja pada setiap hari Ahad.
Mempunyai kepelbagaian dari aspek
perlaksanaan bergantung kepada mazhab
disetiap gereja.
Ritual yang dilakukan pada pagi ahad
termasuklah bermeditasi, nyayian lagu
mazmur, bacaan kitab bible dan Khutbah.
 Upacara Pembaptisan:
Ritual agama yang paling penting dalam agama
Kristian.
Mengesahkan kekeristianan seseorang.
Setiap orang Kristian harus lalui upacara ini sama ada
lahir dalam agama Kristian atau baru menganut
agama Kristian.
Dilakukan di Gereja dan disempurnakan oleh Paderi.
Air akan dicurahkan di kepala sebagai lambing
pembersihan daripada dosa.
Selepas jalani upacara pembaptisan, seseorang itu
akan mukan hidup baru tanpa dosa.
 Eukaris
Merujuka kepada perhimpunan suci atau
Makan Malam Terakhir.
Majlis makan roti dan wine sebagai tanda
perpaduan dalam kalangan penganut agama
Kristian dan jesus.
 PERAYAAN
1.Krismas :
Disambut pada setiap 25 Disember sempena memperingati
kelahiran Jesus.
2. Good Friday:
Disambut pada hari Jumaat sebelum Easter bagi memperingati
Hari Jesus disalib.
3. Perayaan Easter:
Sempena Hari Jesus dihidupkan kembali, disambut setiap tahun
(akhir Mac hingga awal April).
Memberi hadiah dalam bentuk telur (Tanda Bahagia)
Penganut digalakan berkumpul dan beribadat di Gereja.
Agama Hindu
 HINDU

Wujud sejak abad ke-8 dan juga dikenali

dengan nama agama Brahma.
Daripada nama Brahman inilah diambil
perkataan Brahman iaitu gelaran pendeta
hindu yang mempunyai unsur ketuhanan.
Tidak diketahui siapa pengasas agama ini.
Meliputi pelbagai kepercayaan dan
penyembahan kepada pelbagai dewa dan
dewi sehingga kepada perkara falsafah yang
abstark dan halus.
 KITAB SUCI
Kitab suci yang terbesar ialah Veda, Undang-undang Manu,
Mahabrata, Gita, Yoga Vasishata dan Ramayana.
Kitab yang paling agung ialah Kitab Veda. (Dinggap
ensiklopedia agama Hindu).
Verda terdiri daripada 4 Jenis:
1. Rig Veda
2. Yajur Veda
3. Sams Veda
4. Athar Veda.
Kempat-empat ini mengandungi 4 bahagian iaitu Samitha,
Brahman, Aranyaka dan Upanishads yang merangkumi pelbagai
cerita mengenai pelbagai aspek kehidupan bangsa Arya di India
pada masa lampau.
 Penganut Hindu sembah pelbagai Dewa yang
merupakan Penjelmaan satu tuhan yang
sama.
Tiga dewa utama Trimurthi:
1. Brahma (Dewa Pencipta).
2. Vishnu (Dewa Pelindung).
3. Siva (Dewa Pemusnah).
Amalkan sistem kasta yang terbahagi kepada
4 golonngan iaitu Brahmin, Kshatriya, Sundra
dan Shudra.
 APA ITU SISTEM KASTA?

Status seseorang ditentukan secara warisan

sejak lahir.
Memberi tumpuan kepada jenis pekerjaan
dalam masyarakat.
Menurut Undang-undang Manu:
Golongan Bahman = golongan agamawan
Golonngan Kshatriya = Perajurit/Tentera
Vaisya : Peniaga/Petani
Sundra: Berkhidmat kepada ketiga-tiga
 Seorang Brahmin menerima penghormatan
dari semua tuhan disebabkan keturunannya.
Berhak memiliki harta Sudhra
Tidak berdosa walaupun membunuh.
Raja terdiri daripada golongan Kshatriya
Raja mesti dihormati walaupun masih kanak-
kanak.
Sundhra tidak boleh mengumpul harta lebih
daripada golongan Brahmin.
 Sami merupakan ketua agama,
Tanda warna pada dahi dikenali sebagai Pottu
(Terdapat dalam perbagai warna).
Dipakai secara berbeza antara lelaki dan
perempuan yang telah berkahwin ataupun
belum.
Susu dan Bunga adalah merupakan Objek
Suci.
 PERAYAAN AGAMA HINDU

1. Deepavali:
Perayaan utama agama Hindu di Malaysia
Disambut pada akhir Oktober @ awal
November
Bertemakan penghapusan kejahilan
Upacara Ganga Snanam (Mandi Minyak)
untuk menghapus dosa.
Penganut akan memasang pelita secara
berderetan di kediaman masing2.
2.Thaipusam:
Bersempena dengan kelahiran Dewa Murugan dan
merayakan kejatuhan kuasa jahat ditangan Dewa Murugan.
Penganut hindu akan tunaikan nazar mereka pada dewa
Murugan.
3. Pesta Ponggal:
Merupakan perayaan menuai yang diselingi dengan upacara
keagamaan hindu. 4 hari Berturut tetapi setiap hari ada
upacara berbeza).
Antar upacara: Sediakan Sajian Ponggal (nasi manis) untuk
dewa suriyam, upacara menghargai lembu kerana
sumbangan dalam bidang Pertanian dan upacara memohon
restu untuk mendapatkan Jodoh.
Agama Sikh
 AGAMA SIKH

Agama minority di Malaysia dengan kira-kira

90 ribu pengikut. [etnik India berketurunan
Punjabi]
Mudah dikenalpasti khususnya orang lelaki
[berserba+Janggut Panjang].
Pengunaan Nama:
Lelaki : Sigh (Singa)
Perempuan : Kaur (Puteri)
Diasaskan oleh Guru Nanak (1469M).
 Percaya pada satu Tuhan (Monotheistic)
Sri Guru Grant Shahib Ji (Kitab Suci) menjadi
living guru dan sumber rujukan utama.
Setebal 1430 halaman disempurnakan oleh
guru, kebiasaannya terdapat di Gudwara dan
rumah penganut Sikh
Kandungan: Ajaran agama Sikh, Mazmur bagi
tujuan keagamaan dan nasihat untuk penduan
hidup.
Konsep 5 K
 KESH
merupakan simbol keimanan
dikira melanggar peraturan Tuhan
jika mencukur bulu dibahagian
badan.
 KARA
-mengingatkan agar elak dari buat kejahatan
-lambang kepatuhan yang teguh antara
pemakai dan agamanya.
 KACHA
-lambang kesediaan setiap waktu
- ketangkasan pergerakan dalam melakukan
sesuatu.
 KANGHA
supaya rambut sentiasa bersih.
dibuat daripada kayu dan
sentiasa terletak di dalam serban
 KIRPAN
Pemakainya setia dan teguh pegangan agama.
Pedang itu tidak boleh digunakan sesuka hati.
 Merupakan pakaian rasmi yang wajib dipakai
sepanjang masa oleh ahli Persaudaraan Khalsa
selepas menjalani upacara amrit sanskar.

Upacara tersebut diperkenalkan oleh Guru

Gobind Singh, Guru Sikh yang ke-10 dan
terakhir (1699 M)
 RITUAL KEAGAMAAN
Granthi Sahib (ahli agama) memainkan peranan penting
dalam menjalankan upacara keagamaan di gurdwara (tempat
ibadat ).
Granthi Sahib membaca kitab suci, menyampaikan kirtan
( mazmur ) serta sampaikan katha ( syarahan ) tentang
agama sikh.
Upacara keagamaan diakhiri dengan bacaan ardas (doa).
Orang Sikh di Gurdwara memasak Guru ka langgar (makanan
berupa sayuran) untuk pengunjung tanpa mengira agama.
Penganut Sikh amat mementingkan seva ( kerja amal ).
 PERAYAAN AGAMA SIKH
Vaisakhi bulan April
Pada hari tersebut, penganut Sikh akan mengunjungi
Gurdwara.
Mereka menuju ke darbar sahib (dewan sembahyang) tempat
letaknya kitab suci.

Amrit sanskar ( upacara pembaptisaan )

dijalankan menandakan kesediaan penganutnya memohon amrit (air
suci) bagi mendekatkan diri kepada Waheguru.
Buddhisme
 AGAMA BUDHA

Agama kedua terbesar di Malaysia

Majoriti terdiri daripada etnik cina ;
Mazhab Buddha Mahayana
Komuniti Thai di Utara Semenanjung Malaysia
mengamalkan Buddha Theravada.
 ASAL-USUL

Muncul akibat penindasan golongan Brahman.

Diasaskan oleh Siddhartha Gautama.

Mendapat petunjuk dibawah sepohon pokok di

Hutan Urvela.

Antara ajaran moral Buddha : menghormati

kehidupan sama ada manusia, tumbuhan dan
haiwan.
 UPACARA KEGAMAAN
Objek Utama ialah Tiga Permata atau Triple Gem (Buddha), Dharma
(ajaran Buddha) dan Sangha (komuniti Buddha).
Upacara penyembahan dilakukan di Tokong, Wat atau dirumah.
Untuk memohon perlindungan.
Perayaan penting : Wasek sempena hari (kelahiran, melambangkan
Kelahiran, Pencerahan Agung, dan Kewafatan Gautama Budha).
akan mengunjungi kuil Buddha pada waktu pagi untuk memberikan
penghormatan kepada Buddha,yang dilambangkan oleh simbol-simbol
Buddha seperti Pagoda, patung Buddha, pokok Bodhi dan Sarikata (relik
Buddha). Para penganut juga akan melafazkan semula Tisarana(Tiga
Perlindungan: Buddha, Dhamma dan Sangha) untuk memperbaharui
komitmen mereka kepada ajaran Buddha.
Tradisional/anamisme
 Kepercayaan pemujaan roh dan semangat alam semula jadi

Menganggap segalanya di alam ini mempunyai jiwa dan dapat

berfikir serta berkeperibadian seperti manusia

Semangat dan kuasa luar biasa ini disifatkan sebagai tuhan.

Penganutnya menyembah dan memuja batu, pokok, gunung,

sungai, patung dan juga hasil buatan sendiri seperti keris.
 Roh-roh ini terdiri daripada roh mereka yang sudah meninggal dan
membawa ke pemujaan nenek moyang.

Kemungkinan ada ada roh yang umum, yang tidak dihubung dengan
seseorang.

Atau yang mirip dengan mana daripada kepercayaan orang di kepulauan

Pasifik atau manito daripada kepercayaan orang Indian Amerika.

Roh-roh ini harus dijaga agar tidak boleh dipermainkan.

Dukun, orang keramat, dan ahli sihir merupakan orang yang penting yang
menghubungkan manusia dengan makhluk halus atau roh lain.
 Memanfaat Kepelbagaian
Dialog antara agama
Mengharmonikan hubungan antara pelbagai
komuniti agama
Menangani ekstremisme agama