OSNOVI

A P I FA R M A K O L O G I J E
 MATIČNA MLIJEČ

• To je mliječno bijela tečnost i produkt je lučenja pljuvačnih žlijezdi pčela radilica.

• Koristi se kao osnovna hrana neophodna za razvoj larve pčele radilice.
• Koristi se kao dodatak hrani; poznata je kao agens koji usporava procese starenja.
• Matična mliječ je bijele do blijedožućkaste boje, gusta i tekuća, karakteristična mirisa i
kiselkastog, malo ljutog okusa.
• Matična mliječ sadrži u najvećem postotku vodu, zatim proteine, šećere, lipide, anorganske
tvari i vitamine i to vitamine B skupine s posebno visokom koncentracijom vitamina B5
(pantotenske kiseline) i vitamina B6, vitamine A, C, D i E, minerale, enzime, 18 vrsta
aminokiselina, kao i mnoge tvari koje sprečavaju razvoj i razmnožavanje bakterija i virusa a
sadrži i posebnu vrstu nezasićene masne kiseline 10-HDA (10-hidroksi-decenionske kiseline)
koja u prirodi postoji samo u matičnoj mliječi i nije ju moguće umjetno proizvesti. Matična
mliječ je jedini prirodni izvor acetilkolina u čistom obliku, supstance koja širi krvne žile i zato
dobro djeluje kod povećanog krvnog tlaka.
• Dokazano je da je svježa matična mliječ nestabilna.
• Lako mijenja izgled i svojstva.
• Štete joj toplina, vlaga, svjetlost i kemijska sredstva.
• Za skladištenje matične mliječi potrebne su niske temperature i tamna mjesta.
• Matična mliječ se primjenjuje kao 50% otopina mliječi u alkoholu ili dodatak medu (od 1 do
3%).
• Najsigurniji i najbolji način primjene je liofilizirana matična mliječ, koja se dobije postupkom
liofilizacije, kojim se na temperaturi od -60ºC vakuumom oduzima voda i pretvara u prah.
• Taj postupak se obavlja samo u specijaliziranim laboratorijima, a omogućava da aktivne tvari
dugo ostanu sačuvane, a kako se dobiva čista supstanca apsorpcija u tkivo je znatno bolja.
 PROPOLIS

• To je gusta, tamna smolasta masa.

• Nastaje pod uticajem fermenata pljuvačke pčele od smole koju one sakupe sa pupoljaka i
mladih izdanaka.
• Pčele ga koriste za oblaganje i zatvaranje pukotina i šupljina u košnicama.
• Propolis je smolasta izlučevina tkiva pupoljaka i kore drveća kojom se brane od štetnih
mikroorganizama. Pčele ga skupljaju i miješaju sa sekretom čeljusnih žlijezda, enzimski ga
modificiraju tako da najvažnije sastavnice, flavonoidi, postaju farmakološki djelotvorne tvari.
• Propolis sadrži više od 200 komponenata (biljne smole, balzami, vosak, pelud, organske
kiseline, polifenoli, minerali, vitamini, terpeni, flavonoidi…).
• Farmakološki najvažniji su flavonoidi. Flavonoidima se pripisuju mnoga terapijska djelovanja
npr. antioksidativno, antibakterijsko, antivirusno, protuupalno, antitumorsko. Sve više se
spominju kao pomoć u liječenju raznih bolesti zbog dokazane izrazite sposobnost „hvatanja“
slobodnih radikala te sposobnosti inhibiranja specifičnih enzima.
 POLEN
• Polen predstavlja fini cvjetni prah, čista praškasta tvar koju proizvode
muške gamete na biljkama.
• Pčelama služi kao hrana, sakupljaju ga zato što sadrži bjelančevine, masti, šećere, vitamine i
druge korisne tvari za njegovanje legla
• Zrno polena se sastoji iz dvije opne: spoljašnje egzine i unutrašnje intine.
• Osušeni polen sadrži do 25% proteina, 45% ugljenih hidrata, masne materije, sterole, vitamine,
enzime i mineralne soli. Flavonoidi i karotenoidi su odgovorni za boju polenovih zrna.
• Koristi se kod povišenog krvnog pritiska, uznemirenosti, bezvoljnosti i kao dodatna terapija
liječenju alkoholizma. Za jačanje odbrambene sposobnosti i kao dodatak hrani. Uočena je i
antimikrobna aktivnost.