 Reproduktivni sistem je sistem organa koji

organizmima služi u svrhu razmnožavanja ili

reprodukcije. Organi koji pripadaju
reproduktivnom sistemu često se nazivaju
spolni ili polni organi. Reproduktivni sistem se
dijeli na muški reproduktivni sistem i ženski
reproduktivni sistem, a sačinjavaju ih
unutrašnji i vanjski polni organi koji su
smješteni u pelvisu , odnosno maloj karlici i
oko nje.
 Vanjski organi muškog reproduktivnog sistema su:

 Penis
 Testisi
 Skrotum
 Unutrašnji organi:

 Pasjemenik (Epididymis)
 Vas deferens (sjemevod)
 Seminalne vezikule
 Prostata
 Testisi ili sjemenici su muške polne žlijezde homologne jajnicima kod žena. Muški
sisari imaju dva testisa, koji se najčešće nalaze u produžetku stomaka, iza penisa, u
kožnoj vrećici koja se naziva skrotum ili mošnice. Njihova veličina iznosi oko 5 cm.
U pubertetu počinju da produkuju spermatozoide, odprilike oko 70 miliona na dan, i
muški polni hormon-testosteron, koji između ostalog dovodi do dubljeg glasa,
uvećanja mišićne mase i tijela, brade. Poslije puberteta volumen testisa može se
uvećati i do 500% u odnosu na veličinu prije puberteta.

 Spermatozoidi su muške
polne ćelije. Obrazuju se kod
kičmenjaka u procesu
spermatogeneze u muškim
polnim žljezdama —
sjemenicima (testisima).
 *Građa spermatozoida
 U građi spermatozoida se ogleda jasna
usaglašenost između oblika i funkcije.
Spermatozoid pliva u pravcu jajne
ćelije, pa mu je i oblik tome prilagođen.
 Sastoji se iz:
 glave — grade je jedro i akrozom;
 vrata — u kome su smeštene dve
centriole (jedna će obrazovati deobno
vreteno prve deobe posle oplođenja, a
drugi predstavlja bazalno telašce biča
spermatozoida);
 središnjeg djela — u kome su smeštene
mitohondrije (sadrže ATR koji je izvor
energije za kretanje spermatozoida);
 biča (repa) kojim se spermatozoid
kreće.
Broj i vrsta hromozoma
Spermatozoid sadrži haploidan broj hromozoma koji kod
čovjeka iznosi 23. U zavisnosti od toga koji polni hromozom
imaju, X ili Y, spermatozoidi mogu biti:

H spermatozoidi ili
Y spermatozoidi.
Kod čovjeka spermatozoidi su ti koji određuju pol deteta.
Jajne ćelije uvek imaju H hromozom pa u zavisnosti od toga
kojim spermatozoidom se oplode, obrazovaće se:

HH kombinacija hromozoma, koja daje ženski pol ili

XY kombinacija hromozoma za muški pol.
Pasjemenik (lat.
epididymis) je paran organ Muške spolne stanice nakon sazrijevanja
muškog spolnog sustava putuju kroz sjemenik sve do repa
kojega nalazimo u muškim pasjemenika gdje ostaju pohranjene do
jedinkama svih sisavaca. ejakulacije. Spermiji koji izlaze iz
Izvana gledano sjemenika nemaju sposobnost da plivaju
pasjemenik se dijeli na: naprijed i da oplode jajnu stanicu. Tijekom
glavu pasjemenika, tijelo prolaza kroz pasjemenik spermiji prolaze
pasjemenika i rep kroz važne procese sazrijevanja što je
pasjemenika. nužno kako bi dobili te sposobnosti.
Konačno sazrijevanje spermija odvija se
Sastoji se od sustava kanalića koji su tek u ženskom spolnom sustavu
složeni u zavoje i čine režnjiće, a (kapacitacija).
nastavljaju se na odvodne kanale
sjemenika. Kanali pasjemenika se
spajaju u jednu cijev pasjemenika
(lat. ductus epididymidis) koja
prelazi u sjemenovod. Cijev
pasjemenika je duga (3-4m) ali i
isprepletena, tako da čini tijelo i rep
pasjemenika.
 Spolna obilježja kod muškarca mogu biti primarna i
sekundarna.U primarna spolna obilježja spada
postojanje muškog reproduktivnog sistema.Sekundarna
spolna obilježja muškarca su npr. snažnija
muskulatura,brada,brkovi,dublji glas itd.Ona se razviju
intenzivnije u doba puberteta pod utjecajem muških
spolnih hormona koje luče sjemenici.
 Ženski reproduktivni sistem sastoji se
od:jajnika,jajovoda,maternice,rodnice,stidnice,djevičn
jaka i dražice.
 Jajnici su spolne žlijezde smiještene u donjem
dijelu trbušne duplje.Jajnici su ovalnog oblika i
veličine ovećeg badema.Imaju ulogu u proizvodnji
ženskih spolnih hormona i jajnih ćelija.Neposredno
iznad jajnika počinju jajovodi koji povezuju jajnike
sa maternicom. Materica (Uterus) je neparni mišićno-
sluzokožni organ kruškastog oblika, umetnut između
jajovoda i vagine. Materica je smeštena u karličnoj duplji
iza i iznad mokraćne bešike i ispred rektuma. Uloga
materice je da prihvati oplođenu jajnu ćeliju i njeno
usađivanje u materičnoj sluzokoži.Materica je presudni
organ za normalan razvoj ploda. Vagina je mišićno-
sluzokožni organ, dužine od 10 do 12 cm. Vagina se
pruža od materice kroz međicu i završava se otvorom
malih usana.
 U spoljašnje: klitoris, velike usne i male usne , trem
vagine ,tremna glavica ,Bartolinijeve žlezde i male
tremne žlezde ,a jednim imenom se nazivaju vulva.
 Himen je dio vanjskih ženskih polnih organa. Nalazi se
izvan same vagine, odnosno u njenom početnom dijelu.
On predstavlja tanki sloj tkiva koji prekriva otvor vagine.
To se dešava zbog toga što tokom fetalnog razvoja ne
postoji vaginalni otvor, tako da se prilikom njegovog
formiranja sloj koji ga je prekrivao nepravilno podjeli prije
rođenja i tada nastaje himen.
 Klitoris ili dražica, je ženski spolni organ. U čovječje
vrste, njegov dio koji nalikuje dugmetu smješten je
blizu prednjega spoja malih usana, iznad vaginalnog
otvora. Za razliku od odgovarajućega muškog
organa, klitoris ne posjeduje produženi dio
mokraćnoga kanala i jedina mu je uloga poticanje
seksualnog zadovoljstva.
 Proces polnog sazrijevanja kod ljudi se zove pubertet.Puberte
kod djevojčica počinje oko 11. godine a kod dječaka nešto
kasnije.U pubertetu počinje sazrijevanje jajnih ćelija.Prva jajna
ćelija sazrijeva sa prvom menarhom ili mjesečnicom.Obično
svakih 28 do 30 dana sazrijeva po jedna jajna ćelija.Početak
sazrijevanja se odvija u jajnicima u jednom mjehuriću koji se
nazva Grafov folikul i traje 14 dana.Kad jajna ćelija sazrije u
jajnik dolazi do prskanja Grafovog folikula i oslobađanje jajne
ćelije koja ulazi u jajovod.Ovo se naziva ovulacija.Najviše se
dešava 14 dana od početka zadnje mjesečnice.Ovulacija se
može desiti nekoliko dana prije ili poslije.Krvarenje se dešava
oko 14. dana nakom ovulacije tj. 28-30 dana poslije posljednje
menstruacije i to se zove menarha ili menstracija.Menarha
obično traje 3-5 dana.Sa prvim danom početka menarhe
započinje stvaranje nove jajne ćelije.Period između dvije
menarhe naziva se menstrualni ciklus.