Você está na página 1de 105

Philippine

literature
Sherwin M. Perlas, Ph. D.
Asso.Prof. IV
• This course is a study of literary forms or genres as
exemplified by selected literary texts from various
regions of the Philippines written at different periods in
Philippine literary history.

COURSE DESCRIPTION
• The general objective of the course is to make the student
appreciate the breadth and depth of Philippine literatures.
The course also aims to introduce the student to the
different literary genres. By the end of the course, the
student must have read literary texts representing various
regions, periods and genres. The student must have
written a term paper of at least five pages analyzing one
literary text written in the language of the region or by
someone born in the region where Romblon State
University is located.

COURSE OBJECTIVES
• Tuluyan – nasa anyo ng karaniwang
pagpapahayag –malaya at madaloy na pagbuo ng
mga salita
• Patula – mga pahayag na nagtataglay kadalasan
ng sukat at tugma sa mga pantig ng taludtod o
mga salita at paraan ng pagbuo ng pahayag ay
piling-pili, matayutay, at masining bukod sa
pagiging madamdamin.

Dalawang Anyo ng
Panitikan
OUTLINE OF THE CLASSIFICATION
OF PHILIPPINE FOLKLORE

This genre classification of Philippine oral


lore is outlined by Mellie Leandicho Lopez
(2006) in her book “A Handbook Philippine
Folklore” pp. 101-103.
• Verbal or Oral Folklore (Poklor na Berbal or Poklor
na Sinasalita)
• Social Folk Custom (Kaugaliang Sosyal)
• Performing Folk Arts (Katutubong Sining na
Ginaganap)
• Folk Song (Katutubong Awit)
• Material folklore (Poklor na Materyal)

Classification of
Philippine Folklore
• Non-narrative Verbal Folklore or
Folksayings (Katutubong Pananalita
na walang salaysayin)
• Folk Speech (Pang-atin-ating
Pananalita)
• Proverb (Salawikain o Kasabihan)
• Riddle (Bugtong)
Verbal or Oral Folklore (Poklor
na Berbal or Poklor na
Sinasalita)
1. FOLK SPEECH (PANG-ATIN-
ATING PANANALITA)
1) Inversion 2) Consonants/sylla
(pabaliktad) ble/prefix/infix
• Salamat – tamalas
are added
• Aso – osa • Matanda –
• Kanin – ninka mapatapandapa
• Matanda – da- • Tubig – tumubumig
matan • Gabi - chigachibi
• Kasama - kamasa

Folk Speech (Pang-atin-


ating Pananalita)
4) Social
3) Characteristic
relationship
of people
• Under the saya
• Balat kalabaw
• Naglalaro ng
• Malikot ang
apoy
puwet
• Walang utang na
• Tengang kawali
loob

Folk Speech (Pang-atin-


ating Pananalita)
5. Traditional
6. Nicknames
tagalog words
• Kenkoy
• Matinik
• Atchay
• Kulasisi
• Bombeng
• Makapal
• Butiki
• Bagyo
• Kulaspero
• Linta
• kekok
• makaw

Folk Speech (Pang-atin-


ating Pananalita)
Ang di lumingon sa pinanggalingan
Hindi makakarating sa paroroonan.

Umanayen ti maysa a balikas ti masirib


(One word is enough for a wise man)
-Ilokano

Ang tunay na pag-ibig Sa tarintik sa oran/ na o makatimotimo


Hanggang sa dulo ay matamis. na magondas sa bagio. (Little drizzles of
rain could build up into a storm)
-Maranao

Proverb (Salawikain o
Kasabihan)
TANAGA – short folk poems composed of seven
syllables and four lines and full of metaphors

Ang tubig mai malalim


Water, though deep
(the water tho’ deep)
Could be fathomed
Malilirip cung libdin
It is the noble heart
(could fathom if sought)
That is difficult to find.
Itong burhing magaling
(this heart good)
Maliuag paghanapin
(difficult [is] to find)

Proverb (Salawikain o
Kasabihan)
(Banig) Vocabulario de
la lengua tagala
Bongbong cong liuanag, (1754) by Pedro
Sanlucar and
Con gab-i ay dagat. Juan de Noceda

o Defamiliarization [Victor Shklovsky in his essay


“Poetry as Technique” (1917) ]
• Ang pangkaraniwang bagay nagmimistulang di-
pangkaraniwan

Bugtong (Riddle)
• Central to the riddle is Talinghaga
or metaphor because it “reveals
subtle resemblances between two
unlike objects” and one’s power of
observation and wit are put to the
test.
• Tigmo – Cebuano
• Bugtong – Tagalog
• Paktaton – Ilongo
• Patototdon – Bicol
• Papitlo – Asi
• Papintuon - Romblomanon
MATA
Langka Odi pa lang
Ogto ron.
Tinaga ko sa gubat,
Sa bahay nag-iiyak. BUWAN
Kakabiyak na niyog
SUMBRERO Magdamag na inilibot.

Bumili ako ng alipin


SAGING
Mataas pa sa akin.
Nanganak ang Birhen
Tinapon ang lampin
Mga Bugtong
2. FOLK NARRATIVES (MGA
KATUTUBONG SALAYSAYIN)
A. Myth (Mitolohiya)
B. Folk Epic (Epiko)
C. Legend (Alamat)
D. Genealogical Tale (Talaangkanang
Kuwento)
E. Folktale (Kuwentong Bayan)

2. Folk Narratives (Mga


Katutubong Salaysayin)
A. MYTH (MITOLOHIYA)
Creation Myth of the Bagobo Tribe In their time, the sun and sky
were so low that the earth was
scorched. To cool themselves,
the mythical beings hid in the
pits and crevices of the earth.
TUGLIBONG
One day, Tuglibong scolded
the sun and the sky while she
Female leader of the mythical beings pounded the rice with her
who inhabited the earth first before pestle; and so the sun and the
the human race sky flew up.

“The Music of Pestle-on-


Mortar” by Rosario Cruz-Lucero
An explanation into two fundamental aspects of our culture
Two Themes
• Mythical beings (encanto) reside in the earth’s cracks and
fissures, through which the people’s crops and plants
grow
• To appease these spirit guardians:
• Offer prayers and rituals
• “tabi-tabi kaninyo”
• Planting and harvesting ritual (babaylan/ shaman)
• The narrative of how the world was created as we inhabit
it now by reasoning with hostile cosmic forces.

“The Music of Pestle-on-


Mortar” by Rosario Cruz-Lucero
Indigenous Philippine
Tuglibong’s Story Poetics

Decided that it was


time he and his sister
went up to heaven.

Declined since she


Lumabat
preferred to go into the
underworld called
Tuglibong Gimokudan.
Mebuyan

“The Music of Pestle-on-


Mortar” by Rosario Cruz-Lucero
In this underworld, a lemon tree
The two quarelled. Mebuyan filled stands. Whenever Mebuyan shakes
a mortar with rice and then sat on this tree, somebody up on the earth
it. It started spinning into the dies.
ground and Mebuyan, still sitting
on it, strew grains of rice by the
handful onto the earth. Mebuyan’s whole body is now
covered with nipples, which dead
babies and children not yet weaned
suckle until they are old enough to
eat rice.
Each grain of rice, she said,
represented a human life that
would go down with her into Then they transfer to Gimokudan,
Gimokudan where they will be among the
spirits of their dead relatives

“The Music of Pestle-on-


Mortar” by Rosario Cruz-Lucero
Tuglibong
Two Creation Myths
Mebuyan and Lumabat

Explains how the upperworld, the earth, and the underworld


came to be;
The three layers of the cosmos came about because these two
powerful and caring women (Tuglibong and Mebuyan) stood up
for themselves and consequently for us, their children.

“The Music of Pestle-on-


Mortar” by Rosario Cruz-Lucero
Subanon of Zamboanga del Sur

DIWATA
DEMOWATA

BALAG
Ang Paglikha sa Daigdig
at sa mga Unang Tao
Subanon of Zamboanga del Sur
Mga nilikha ni Diwata dahil
sa hiling ng anak:

• Bahagi ng langit ginawang banwa


• Naglagay ng araw para magsilbing ilaw
• Hinati ang banwa (lupa at dagat)
• Pinuno ang lupa ng mga punongkahoy, halaman at hayop
(Langkonoyan)
• Pinatay ang ilaw (araw) nagkaroon ng gabi
• Libo-libong sulo (naging mga bituin)

Ang Paglikha sa Daigdig


at sa mga Unang Tao
Subanon of Zamboanga del Sur
Mga nilikha ni Diwata dahil
sa hiling ng anak:

• Malaking sulo (nagsilbing buwan)


• Unti-unting inaalis ang buwan
• Gusi ng mga bato (naging duwende at higante)
• Nag-aklas si Balag kasama ang mga duwende at higante
• Si balag naging kauna-unahang igat
• Nagtago ang higante at duwende

Ang Paglikha sa Daigdig


at sa mga Unang Tao
Subanon of Zamboanga del Sur

Mga nilikha ni Diwata dahil


sa hiling ng anak:
• Gong na ang ginamit upang makausap si Diwata
• Ginawa sina Le at Lebon mula sa isang hinugis na putik (ika-
pitong araw)
• Palatandaan ang puno ng Bonga sa ipinagbabawal na ilog
• Inakit ni Balag sina Le at Lebon na uminom ng pinagbabawal
na tubig

Ang Paglikha sa Daigdig


at sa mga Unang Tao
Subanon of Zamboanga del Sur

Mga nilikha ni Diwata dahil


sa hiling ng anak:

• May mga pagbabago sa katawan nina Le at Lebon matapos


uminom ng tubig sa ilog
• Nagsagupa si Demowata at Balag
• Nakiusap si Demowata na patawarin ni Diwata sina Le at
Lebon

Ang Paglikha sa Daigdig


at sa mga Unang Tao
Subanon of Zamboanga del Sur

Material Culture

• Dahilan kung bakit nagtatago ang mga duwende at higante


• Agong bilang pantawag sa maykapal
• Ang Bonga bilang palatandaan ng ipinagbabawal na lugar
• Kahalagahan ng ilog
Paggiit ng katutubo sa sarili

Ang Paglikha sa Daigdig


at sa mga Unang Tao
Subanon of Zamboanga del Sur

Impluwensiya ng Bibliya

• Pitong araw sa paggawa ng unang tao mula sa lupa


• May ipinagbabawal na lugar
• May igat na mistulang ahas bilang si satanas
• May puno
• Naging mortal ang mga unang tao

Ang Paglikha sa Daigdig


at sa mga Unang Tao
Subanon of Zamboanga del Sur

Ebidensya ng pagiging
egalitarian

• Sa mito:
• Ginawa ang unang tao mula sa isang hugis at nabiyak lamang
dahil sa init
• Sa Bibliya:
• Naunang nilikha si Adam Patriarchal
• Mula sa tadyang ni Adam nilikha si Eve

Ang Paglikha sa Daigdig


at sa mga Unang Tao
Ginagamit na pangkulam o
“Nagnakaw ka ng bigas ko, pang-ingkanto
Umulwa sana ang mata mo,
Mamaga ang katawan mo,
Patayin ka ng mga anito.”
-Bagobo ng Mindanaw “Huwag magagalit, kaibigan,
Aming pinuputol lamang
“Tabi, tabi, nuno; di ko ito Ang sa ami’y napag-utusan.”
maisubo.” -Iloko
-Gitnang Luzon, Bikol,
mga pulo ng kabisayaan

Bulong
B. FOLK EPIC (EPIKO)
Morpolohiya ng anda (function) : By: Isagani I. Cruz

1) Aalis ang bayani sa kanyang bayan;


2) Makakatanggap ang bayani ng isang mahiwagang bagay;
Katutubong Epiko

3) Dadalhin o pupunta ang bayani sa pook kung saan naroroon ang


isang hinahanap, na karaniwan ay isang mahal sa buhay;
4) Magsisimula ang bayani ng isang labanan;
5) Makikipaglaban ang bayani nang matagalan;
6) Pipigilan ng isang diwata ang labanan;
7) Ibubunyag ng diwata na magkamag-anak pala ang bayani at ang
kanyang kaaway;
8) Mamamatay ang bayani;
9) Mabubuhay muli ang bayani;
10)Babalik ang bayani sa kanyang bayan;
11)Magpapakasal ang bayani.

“Si Lam-ang, si Fernando Poe Jr., at si Aquino:


Ilang Kuro-kuro tungkol sa Epikong Filipino”
Ilocano
1 • Aalis si Lam-ang
2 • Tutulungan siya ng mga hayop na
mahiwaga
3 • Mapupunta siya sa bayan ng mga Igorot;
doon makikita niya ang kanyang tatay
4 • Makikipaglaban siya sa mga igorot


10 At babalik sa kanyang bayan pagkatapos
ng labanan

Biag ni Lam-ang
1 • Sa ikalawang bahagi, aalis uli si Lam-ang
2 • Tutulungan na naman ng kanyang mga

alaga
4 • Lalaban kay Sumarang

3 • Bago dumating sa Kalanutian, na

kinaroroonan ng iniibig niyang si Ines


Kannoyan
11• At magpapakasal

Biag ni Lam-ang
1
• Sa ikatlong bahagi aalis uli si Lam-ang
2 • Upang mahuli ang isda, pero maiiwan ang

mahiwagang tandang
3 • Sa tubig lalabanan niya ang isda

4 • Pero mamatay siya

8 • At bubuhayin ng kanyang mga alaga

10• Babalik siya sa kanyang bayan

Biag ni Lam-ang
Kalinga
1• Pupunta si Banna sa Magobya
3• Para ligawan si Laggunawa
4• Pero siya ay magiging sawa. Parang laban ito
upang hindi mawala ang kanyang sarili
5
• Matagal ang laban
8
• At aakalaing patay na si Banna bala
9
• Buhay pa pala siya
10• Dahil babalik siya sa kanyang bayan

Banna We Mumalaga
(isang Ullalim)
Suban-on
1
• Wala sa kanyang bayan
2
• Si Sakandal paggamit niya ng mahiwagang panyo
3• Upang makapagyabang siya kay Pailalam ri Bolak
4• Lalabanan niya ang tauhan ni Tomanong
5• Nang dalawang linggo
8• Halos mamatay siya sa pagod
8• Pero mabubuhayan siya ng loob dahil sa panyo ni
Pailalam
11• Magpapakasal siya

Guman ng Dumalinao
Keg Sumba neg Sandayo
Suban-on
1
• Halos isang buwan pa lang si Sandayo sa
paglakbay niya
2
• Na may dalang mga mahihiwagang anting-
anting
3
• Makakatagpo niya si Bolak Sonday
4
• At kakalabanin niya si Domondianay
5 • Nang dalawang taon
Keg Sumba neg Sandayo
•6 Pipigilan ng Diwatang si Asog
•8 Ang labanan at ibubunyag na magkapatid pala
sina Sandayo at Domondianay. Mamatay si
Sandayo
9• Pero mabubuhay muli

10• Dahil makikita nina Bolak Sonday at


Benobong ang kanyang kaluluwa sa Piksiipan.
Babalik sa kanyang bayan si Sandayo
11
• At kasama na si Bolak Sonday
Kung Paano Namatay si Bantugen sa Ilalim ng
Bundok sa Tabi ng Dagat
1• Mapipilitang umalis sa kanyang bayan si Bantugen
2• Dahil pagbabawalan ng Hari ang lahat na makipag-
usap sa kanya. Sa tulong ng Diwata
3• Mapupunta si Bantugen sa bayan ni Prinsesa Timbang
8• Mamatay siya
9• At mabubuhay muli
10• Pagkatapos manakaw ng kanyang mga kaibigan ang
kanyang kaluluwa mula sa anghel ng mga patay.
Babalik si Bantugen sa kanyang bayan
11• At papakasalan ang limampung prinsesa.
Hinilawod Ikalawa Sulod
1• Aalis si Humadapnon sa kanyang bayan
2• Upang ipaghiganti ang kanyang kapatid na si Labaw
Donggon. May dalang mahiwagang kapa
4•
Si humadapnon. Maraming labanan
5• Isa nga rito’y tatagal ng pitong taon
6• Pipigilan ni Laun Sina
7
• Ang labanang ito at ibubunyag na ang kaaway pala’y si
Amarotha
8• Na siyang patay na kapatid ni Humadapnon. Bago ito,
mapapatulog si Humadapnon ng isang kulam
9• At magigising lamang dahil sa pagdating ni Nagmalitong
Yawa
10• Babalik sa kanyang bayan si Humadapnon
• At pakakasalan si Nagmalitong Yawa.
11
Indarapatra at Sulayman
1• Aalis sa kanyang bayan si Sulayman
2• Upang tulungan ang isang kalapit-bayan na
sinasalakay ng mga halimaw. May dala siyang
mahiwagang singsing at espada
4• Kakalabanin niya ang mga halimaw
5• Nang kay tagal-tagal
8• Mapapatay si Sulayman
9• Dahil madadaganan siya ng isa sa mga halimaw.
Bubuhayin siya ng kanyang kapatid na si
Indarapatra
10• Babalik si Sulayman sa kanyang bayan
• Ullalim (Kalinga)– Anim
• Hudhud (Ifugao)– Marami
• Agyu (Bukidnon)– apat na ang
natuklasan
• Sengendurung o mga awit ng
Ulahingan (Manobo)– aabot ng libo
• Guman (Subanon)
• Darangen (Maranao)
Various Names of the Epic
28 ang katutubong epikong Filipino (Isagani I.
Cruz)
108 ayon kina (Jovita Castro)
 These epics revolved around supernatural events or
heroic deeds and they embody or validate the beliefs and
customs and ideals of a community. These are sung or
chanted to the accompaniment of indigenous musical
instruments and dancing performed during harvests,
weddings or funerals by chanters. The chanters who were
taught by their ancestors are considered “treasures”
and/or repositories of wisdom in their communities.

Anyo ng Epiko
EPIKONG SINULAT SA
PANAHON NATIN
Florante at Laura
1 • Wala sa kanyang sariling bayan si Florante
3 • Nang magkita sila ni Laura sa gubat

10• Bago siya makabalik sa kanyang sariling

bayan
11• At magpakasal kay Laura

8 • Ay mabibilanggo siya sa gubat; ito’y para na


ring pagkamatay
9 • Masasabi nating mabubuhay muli si Florante

ng siya’y saklolohan ni Aladin


Pasyon
1
• Aalis si Hesus sa Nazareth
2• Na may mga kapangyarihang mahiwaga
3• Ang hahanapin niya’y ang kanyang tatay
4• Lalabanan niya ang demonyo
5• Hindi lamang sa bundok kundi sa buong tatlong taon ng
kanyang hayag na buhay
8• Mamamatay siya sa krus
9• At mabubuhay pagkaraan ng tatlong araw

10 Sa pasyon di na kailangang sabihin na babalik siya sa
langit na siyang tunay niyang bayan
• Doon siya’y parang ikakasal, dahil ipagdiriwang siya’t
11
makikipag-isang muli sa kanyang tatay
The Archipelago (Poem by Cirilo F. Bautista)
1• Ang bayani sa tula ay gawa-gawa lamang, isang
pagsasama-sama nina Magellan, Legaspi, at Rizal.
Aalis ang bayaning ito sa kanyang bayan
3
• Upang hanapin ang katarungan
4• May mga kakalabanin ang bayani
5• Tulad ng mga katutubo sa buhay ni Magellan at ng
kanyang sarili sa buhay naman ni Rizal. Matagalan
ang mga labanang ito
8• Mamamatay ang bayani
9• Pero mabubuhay muli sa mismong tula ni Bautista
Telex Moon
1•
Pupunta si Rizal sa Dapitan
3• Doon matatagpuan niya ang kanyang minamahal
na si Josephine Bracken
4
• Mapapatay siya
5
• Ngunit mabubuhay muli sa tula
8• At magkukuro-kuro tungkol sa pagsamba sa diyos-
diyosan ng mga Filipino ng ating dantaon. Kahit
patay na siya’y babalik ang bayani
• At tutula tungkol sa sariling bayan
9
Imelda Romualdez-Marcos: A Tonal Epic (by Alejandrino G. Jufana)

1• Aalis si Imelda sa Leyte


3• At pupunta sa Maynila, na katatagpuan niya kay
Ferdinand
4 &5 • Mahihirapan siya sa Maynila
8• at parang mamamatay narin bilang isang
karaniwang mamamayan
9
• Nang mahirang si Ferdinand na presidente.
Mabubuhay siyang muli bilang tagapagtaguyod ng
sining
10• At babalik sa kanyang sariling bayan na hindi na
ngayon Leyte kundi ang Bagong Lipunan
Ferdinand E. Marcos: An Epic
(by Guillermo C. de Vega)

1• Aalis si Ferdinand sa kanyang bayan


4• At kakalabanin ang mga Hapon
5• Sa isang digmaang kaytagal-tagal
3• Pupunta siya sa Maynila
11• Doon niya matatagpuan si Imelda na siyang pakakasalan
niya
4 &5 • Marami pa siyang labanang lalahukan
• Sa isa rito’y pagpapasyahan niyang patayin ang lumang
8
lipunan na siya niyang buhay
9
• Magiging puno siya ng Bagong Lipunan
10
• Na parang bagong buhay para sa kanya. Ito na rin ang
pagbabalik niya bilang isang bayani
• May bayani na aalis sa kanyang bayan
• Upang ipagtanggol ang mga kalapit-bayan sa
pamagitan ng kanyang mapaghimalang espada
• May makakatagpo siyang isang magandang
dalaga
• Pero hindi matutuloy ang kanilang pag-iibigan
dahil serye ito’t kailangang walang asawa ang
Panday. Kakalabanin niya ang masasamang-loob
• Nang kaytagal-tagal

Mga Pelikula ni Fernando


Poe, Jr.
• Mamatay siya
• At mabubuhay muli pagdating ng
kanyang kaluluwa na nakabilanggo sa
isang aklat
• Babalik siya sa kanyang
pinanggalingan

Mga Pelikula ni Fernando


Poe, Jr.
• Umalis siya sa kanyang bayan (hindi lang Tarlac
kundi sa Filipinas)
• Hinanap niya ang katarungan (naipakita ang
hindi makatarungang pamamahala ni Marcos)
• Ang laban niya kay Marcos
• Ay napakatagal
• Walang diwata ngunit may diyos-diyosan (ang
Amerika)
• Napatay siya

Totoong buhay ni Ninoy


• Nang bumalik sa sariling bayan
• Nagpakasal siya (hindi kay Cory
kundi sa kanyang minimithi – ang
katarungan)

Ang ika-9 na anda – ang pagkabuhay

Totoong buhay ni Ninoy


Ang estraktura ng lipunan ay kasakay (homologous) ng
estruktura ng panitikan – Lucien Goldman

• Pag-alis sa bayan
• Mga nangibang bansa
• Pagtiwala natin sa mahiwagang bagay
• Matatagpuan ng bayani ang hinahanap – optimistik ang
Filipino
• Labanan – mahahaba ang labanan sa ating mga pelikula
• Pagkamatay at pagkabuhay – kasaysayan ng pagsakop sa atin
ng dayuhan
• Pagbabalik ng bayani – kulto ng balikbayan, fiesta, lamayan

Balarila ng Lipunang Filipino


C. LEGEND (ALAMAT)
The Legend of Santo Nino of Cebu
• A piece of wood kept on appearing inside the net
of a poor fisherman who was not catching fish.
The man took the piece of wood home.
Gradually, the wood displayed supernatural
powers and took on the form of a little boy
(niño). At last it became the wooden image of the
Santo Niño of Cebu (The Holy Child of Cebu).
Bisayan

Religious Legends
Jose Rizal’s Slippers
Paoay Lake (Places) (people}
God punished with a big Jose Rizal dropped his
flood the vain people of a slippers while riding a
barrio of Paoay who used the
local church to display their boat along Laguna de
wealth rather than their Bay. The young man
religious fervor. When the threw his second slipper
water receded a beautiful lake after the first one for he
appeared where the barrio
once stood and fishermen
wanted the person who
reported catching colorful fish found his slippers to
adorned with precious jewels. have a new pair.

Secular Legends
Anting-anting of
Manuelito 4 Aswangs of Capiz
• Manuelito, leader of a • The sailor guests of four
band of rebels, could not rich women (A widow &
be killed because he wore her 3 daughters) smeared
an anting-anting around ashes all over the four
his neck. It was only naked torsos of women,
when a soldier shot him lined against the wall of the
house. The officer with the
with a silver bullet that he
sailors took pity on theirs
died. (Tagalog)
hosts and washed away the
ashes on their torsos. The
Legend on the women-asuangs repaid the
officer with good fortune
Supernatural but punished the sailors by
marrying them. (Visayan)
D. GENEALOGICAL TALE
(TALAANGKANANG KUWENTO)
• Arabic “Family Tree”
• Faithfully guarded by descendants of sultans, incumbent
datus, related sultanate officials
• Tales that basically authenticate the descent and
consequently the title to a Datu’s (chief) eligibility to his
office.
• Tausog and Maranao

Salsila
E. FOLKTALE (KUWENTONG
BAYAN)
Monkey and the Turtle
• The monkey and
the turtle found a
banana plant…

Folktales (Animal Tales)


Kimod & the Swan Maiden
• A trapper of birds • Later the wife
(Kimod) found found her stolen
seven swan women clothes with the
swimming in the help of her infant
lake, stole the son. Together they
feather-clothes of flew back to the
the youngest and skyworld.
married her.
Folktales (Tales of Magic)
Juan Tamad & the Crabs
• Lazy Juan was sent
to the market by
his mother to buy
some crabs…

Numskull/Noodle Tales
Posong, Trickster of Sulu
Hearing that the Sultan’s The youngest daughter told
seven daughters planned to her sisters they had sexual
gather fruits in their farm, intercourse with Posong.
Posong hid himself under a The angry sisters threatened
big fruit tree, his erect penis to castrate Posong. Posong
sticking out of the ground. got up, run away and hid
The first six daughters from the Sultan
climbed the fruit tree and • Tausog
enjoyed falling astraddle on • Muslim
Posong’s penis.

Trickster Tales
Pilandok & the Dead Sultan
Pilandok heard of the from the old men of the
death of a wealthy sultanate that his dead
sultan, went to the dead father was quite a lover
man’s house, pretended in his heyday. When
to the dead man’s son, Pilandok insisted on
then cried and cried. bringing home the
The sultan’s son, sultan’s body, the
surprised that he had a bereaved family gave
half-brother, learned him instead half of the
sultan’s property.
Trickster Tales (Maranao)
FORMULA TALES
THE STORY WITHOUT AN END
To save his life from the Exasperated, the king
cruel king, a man tells asked that man to end
an endless story about his story, but the
locusts that come one storyteller insisted there
by one, every day to get were still hundreds and
a kernel of corn from thousands of locust
the storehouse. waiting to et a kernel of
corn form the
storehouse.

ENDLESS TALES
The Mosquito, the Turtle & the
Firefly
The mosquito murmurs The King asks the
for it is afraid of the turtle mosquito to murmur only
who carries a house on its before it bites; this the
back; the turtle carries its reason why the firefly
house because it is afraid carries fire only at night;
• Dalawang Anyo ng Panitikan
the firefly would burn it; and the turtle can sleep
the firefly caries fire soundly under its house.
because it is afraid of the (Cabanatuan City)
mosquito which is always
murmuring.

Cumulative Tales
Social Folk
Custom
(Kaugaliang
Sosyal)
1.Festival (Piyesta or Pagdiriwang)
2.Folk Game (Palaro)
A.Animals participating in a man’s
games
B.Ordinary games
(1)Physical games
(2)Games of dexterity and skill
(3)Mimetic or drama games
C.Jokes or trickster games
D.Formula games
3. Gesture (Pahiwatig na Kilos)

4. Superstition (Pamahiin), Folk


Belief (Katutubong Paniniwala) and
Folk Medicine (Katutubong Gamot)
Arts
(Katutubong
Sining na
Ginaganap)
1. Folk Dance (Katutubong Sayaw)
A.Dances Relating to the Cycle of Human Life
(1)Birthday dance
(2)Courtship dance
(3)Wedding dance
(4)Funeral dance
B.Festival Dance
C.Joke and Trickster dance
D.Mimetic or drama dance
E.Occupational dance
F.Ritual and ceremonial dance
G.Social amenities dance
H.War dance
2. Folk Drama (Katutubong Dula)
A.Religious Folk Drama
(1)Folk drama not performed in the
church
a.Passion plays (Christian: Sinakulo or
Cinaculo)
b.Longinus martyrdom (Christian:
Moriones)
c.Advent plays (Christian:
Panunuluyan, i.e., Mary and Joseph
seeking lodging)
(1)Folk Drama performed inside the
church
a.Shepherd plays (Christian:
“Pastores”)
b.Drama on the Three Kings
(Christian: “Tatlong Hari”)
B. Secular Drama
(2)Shadow plays (Karilyo or Carillo)
(3)Christian-Muslim War-Drama
(Moro-Moro or Komedya)
Folk Song
(Katutubong
Awit)
1.Near-songs (i.e., Peddler’s cries; sing-
song chants)
2.Songs Related to Life Cycle
A.Songs on birth, on birthdays
B.Children’s songs
(1)Songs by children
a.Songs of derision
b.Game-play songs
c.Obscene songs
d.Mnemonic and counting-out songs
e.Mimetic songs
f. Parody songs
(2) Songs for children
a.Lullabies
b.Dandling rhyme-songs
c.Didactic songs
A.Songs on love, courtship, and marriage
B.Songs on death or funerals
1.Ballads
2.Work songs
3.Humorous songs
4.Festival songs
5.Songs for Social Amenities and Hospitality
Material
folklore (Poklor
na Materyal)
1.Folk Architecture (Katutubong
Arkitektura)
2.Folk Art and Crafts (Katutubong
Sining na Krafts)
3.Folk Cookery (Katutubong
Kalutuan)
4.Folk Costume (Katutubong Pananamit)
DALIT
May Bagyo Ma’t, May Rilim
May bagyo ma’t, may rilim
ang ola’y, titiguisin,
aco’y, magpipilit din:
aquing paglalacbayin
toloyin cong hanapin
Dios na ama namin.

Cun di man magupiling


tocsong mabaomabaoin,
aco,y, manğanğahas din:
itong libro,y, basahin,
at dito ko hahanğoin
Aquing sasandatahin.

Cun dati mang nabulag


Aco,y, pasasalamat,
Na ito ang liuanag
Dios ang nagpahayag
Sa Padreng nagsiulat
Nitong mabuting sulat.

Naguiua ma,t, nabagbag


daloyong matataas,
aco’y magsusumicad
babagohin ang lacas;
dito rin hahaguilap
timbulang icaligtas.

Cun lompo ma,t, cun pilay


anong di icahacbang
naito ang aacay
magtuturo nang daan:
toncod ay inilaan This “Dalit” is a complimentary poem by an anonymous
sucat pagkatibayan. poet (una persona tagala) sa Memorial de la vida christiana
en lengua tagala (Manila, 1605) by Francisco de San Jose
(1835 ed, pp. 451-52)
1. Dramatic situation:

Bagyo at Dilim

AMA
Book
DIYOS

Ilaw Sandata Timbulan Tungkod

Konteksto ng Kristyanismo:
Tayo’y manlalakbay lamang
1. Motif ng paglalakbay:

• Talaga nga bang nagtagumpay ang Kastila?


a. Christianity
• “Anda”/ archetype by Isagani Cruz/Vladimir Prop
• Motif ng paglalakbay sa Mito
• Naglalakbay para sa mahalagang bagay na nais makamit
• May dalang mahalagang bagay ( mahiwagang bagay)
b. • May paglalaban
• Mamatay
Iniintindi ng katutubo ang buong proseso ng
• Mabubuhay
pananampalataya sa katutubong paraan na
alam nito.
•Tingnan ang ikatlong saknong
c.

• Sino ang kausap ng persona?


d.
Sagot
Ikatlong Saknong Nagpapasalamat ang
native kasi siya ang
nasakop
Cun dati mang nabulag
Aco,y, pasasalamat, Liwanag = Laya Sakop
Na ito ang liuanag
Dios ang nagpahayag Dilim = sakop
Sa Padreng nagsiulat Laya
Nitong mabuting sulat.

Ang dapat Sa tula

The conqueror
becomes the saviour.
• Makikita ang proseso ng
kolonisasyon:
• Pinapaniwala ang katutubo na ang
pananakop nila ay pagliligtas.
• Colonial mentality:
• Kawalan ng nakikitang mabuti sa
katutubong sarili
• Pagwasak sa GUNITA

PAGMUMUNI
• Kapwa katutubo sa isang
reduccion
• Tagapagsalita ng katutubo

ANG KAUSAP NG PERSONA


Ni Fernando Bagongbanta
Salamat ng ualang hanga
Gracias se den sempiternas
sa nagpasilang nang tala
el que hizo salir la estrella:
macapagpanao ng dilim
que destierre las tinieblas
sa lahat ng bayan natin
de toda esta nuestra tierra.

O sulat na sobrang mahal


ikalawang talata
Icao ang pinagpapalamnan
Nang dilang magandang aral
Unang
Nacacataos talata
sa loob.

Salamat ng Ualang Hanga


Ni Fernando Bagongbanta

Ycao ang iquinahahayag


nang bait walang capara
nang Padreng may katha nito
at ng kasipagan niya
sa paghanap ng limbagan. Pananambitan

Ikawalong talata

Salamat ng Ualang Hanga


LIBRO
Pananambitan

Tinig nagmamakaawa
mula sa baba paitaas

Anak sa magulang
Manliligaw sa nililigawan
PERSONA

Nanunuyo, nagpaparangal,
nagmamakaawa

Patalastas
TAGALOG
Tinig ng makapangyarihan
Nagtatakda ng dapat at di-dapat
Diyos sa tao
Ni Fernando Bagongbanta
Ay capoua ko Tagalog
Pawiin ang catamaran
Lalaqui man at babayi
At ang manğa batang munti
Mag si pag-aral din nito…

Dudunong na di sapala
Tingin niya
At maguiguing banal din
kapantay na niya
Na ualang pagcacaibhan ang Kastila dahil
Nang Castila,t, nang Tagalog. nabasa na niya ang
libro.

Salamat ng Ualang Hanga


Ikasiyam na talata
fiction
Pre-war Post-war
• “Desire” – Paz Latorena Nick Joaquin
• “Dead Stars” – Paz “May Day Eve”
Marquez Benitez “Summer Solstice”
• “How my Brother Leon “Three Generations”
Brought Home a Wife” – “Guardia de Honor”
Manuel Arguila “Candido’s Apocalypse”
• Francisco Arcellana
“Divided by Two”

Short Story
• Gregorio Brillantes\
Post-war
“Faith, Love, Time and Dr.
Lazaro”
Bienvenido Santos
“Distance to Andromeda”
“You Lovely People”
• Hilda Cordero Fernando
“The Day the Dancers Came”
“The Level of Each Day’s
“The Contender”
Needs”
“The Scent of Apples”
“Visitation of the Gods”
• NVM Gonzales
• Estrella Alfon
“Children of the Ash Covered
“Magnificence”
Loam”
• Kerima Tuvera
“The Warm Hand”
“The Virgin”
“The Tower”
“Bread of Salt”
Post-war
Literary Characteristics • Emphasis on a key moment (moment of
illumination) which usually appears at the
end of the story, a moment in the story where
Pre-war the perceptive reader gets the key or gains an
• The unified single
impression or effect insight into the total intention of the story
through atmosphere, (theme), a kind of psychic growth in the
tone and style main character, a change, a momentary
shaking
• Plausible
characterization • Consistent point of view
• Well-defined plot • Use of symbols
structure • Evocative use of language (for atmosphere
• Control of language and tone)
as medium • Overall structural unity (blending of form
• Interesting situation and content
and significant • Plot structure in the sense of forward
theme movement
Forward Movement
The central character change in the end
1. Heightening of old awareness
2. Reversal of attitude
3. Realization of the truth about human nature or
condition or about himself

Coleridge’s Organicist Theory

“Nothing can permanently please which does not contain in


itself its reason for being so and not otherwise.”
THANK YOU!

Você também pode gostar