EICOSANIDES
BIOQUMICA II ERIKA SOUZA VIEIRA
EICOSANIDES
Caractersticas Gerais
Substncias com 20 tomos de carbono derivadas de
cidos graxos essenciais; Compostos potentes desencadeiam ampla faixa de Respostas Fisiolgicas; Meia vida extremamente curta (produo em pequenas quantidades); Comparados a Hormnios, porm so formados em quase todos os tecidos (Ao local); So sintetizados a partir de cidos graxos essenciais (cido linolico, araquidnico e alfa-linolico); So produzidas pela maioria das clulas, exceto hemcias.
EICOSANIDES
Caractersticas Gerais
Principal precursor diettico cido Linolico
cido araquidnico. As Prostaglandinas so denominadas PG acrescida de uma terceira letra que designa o tipo e o arranjo dos grupos funcionais da molcula. Nmero subscrito (nmero de ligaes duplas da molcula) Ex.:PGA2 H
COOH
OH
EICOSANIDES
Sntese
1 Passo: sntese de PGH2
cido Linolico
origina
cido Araquidnico
armazenado como (principalmente fosfatidilcolina, fosfatidiletanolamina e PIP2)
Fosfolipdio de Membrana
Fosfatidilcolina
Clcio
PLA2
- Mecrapina
Quinacrina
PIP2 IP3
Protena g Gq b
a
Ga
PLC
A subunidade Gqa estimula a enzima fosfolipase C (PLC), que degrada o fosfolipdio de membrana denominado PIP2
Receptor
Protena g Gq b
a
cido Araquidnico
cicloxigenase lipoxigenase HPETE Citocromo P450 Epxidos
PGG
2
diHETE HETE
cido Araquidnico
cicloxigenase lipoxigenase Citocromo P450
PGG
2
HPETE
Epxidos
diHETE HETE
PGF1a
Posio de - OH em C9
Molculas Precursoras
O cido eicosatrienico, derivado do cido linolico (18:2w-6), originar os compostos da srie 1 (aqueles que possuem uma liga dupla na cadeia lateral).
Molculas Precursoras
O cido araquidnico, outro derivado do cido linolico (18:2w-6), originar os compostos da srie 2 (aqueles que possuem duas ligas duplas na cadeia lateral).
Molculas Precursoras
O cido eicosapentanico, derivado do cido a-linolnico (18:3w-3), originar os compostos da srie 3 (aqueles que possuem trs ligas duplas na cadeia lateral).
Envoltrio Nuclear
REL
A enzima cicloxigenase (COX) est presente na membrana do retculo endoplasmtico e na membrana nuclear
Isoformas de Cicloxigenase
A enzima cicloxigenase (COX) ou prostaglandina sintase (PGS) existe em duas isoformas: COX-1 ou PGS-1: Forma constitutiva; Encontrada na mucosa gstrica, plaquetas, endotlio vascular e, rins. COX-2 ou PGS-2: Forma induzida, gerada em resposta inflamao; Presente nos macrfagos, moncitos, msculo liso, endotlio, epitlio e neurnios; Inibida por corticides.
A PGG2 se converte em PGH2 a partir da oxidao de duas glutationas (GSH), devido ao de hidroperoxidase da COX
outras prostaglandinas da srie 2 ou a prostaciclina PGI2 pela ao de sintases especficas, dependendo do tipo de clula ou tecido.
Formao de Tromboxanas
A PGH2 originar, tambm, tromboxana (TXA2) atravs da tromboxana sintase que est presente nas plaquetas e pulmo. A TXB2 um metablito da TXA2 sem ao biolgica.
PGG2
diHETE HETE
Formao de Leucotrienos
Membrana
A 5-lipoxigenase est ligada membrana. As demais lipoxigenases esto solveis no citosol.
Ou, daro origem aos leucotrienos. A maior parte dos leucotrienos produzida pela via 5lipoxigenase (presente nos basfilos, leuccitos polimorfonucleares, macrfagos e mastcitos).
Formao de Leucotrienos
O leucotrieno LTC4 dar origem aos leucotrienos LTD4 e LTE4
Lipoxina A4 (LXA4)
Sntese de Epxidos
cido Araquidnico
cicloxigenase lipoxigenase HPETE
Citocromo P450
Epxidos
PGG2
Leucotrienos
diHETE
HETE
Lipoxinas
HETE
Sntese de Epxidos
A formao de epxidos envolve o sistema microssomal do citocromo P450. A funo biolgica destes compostos no est bem esclarecida, podendo alterar o tonus da musculatura lisa vascular.
EICOSANIDES
EICOSANIDES
Sintomas da Inflamao
Clula sinalizadora
Receptor Clula-alvo
Meio extracelular
Receptor
Receptor
Protena Gq
PLC
EICOSANIDES
Corticides inibem a atividade da fosfolipase A2 (cido araquidnico no disponvel); Anti-inflamatrio no esteride impede a sntese de PGG2 e PGH2, porm no afetam a sntese de Leucotrienos; Esterides inibem a produo total de eicosanides; Aspirina inibe somente a via da cicloxigenase (em doses mnimas inibe TXA2 e no PGI2). Impede a formao de cogulo
PLA2
NSAIDs:
cido Araquidnico
COX-2 COX-1
Prostaglandinas Tromboxanas
Leucotrienos
+
Sntese de lipocortinas ou macrocortinas
PLA2
Leucotrienos
Resposta inflamatria
TXA2
TXA3
Menos trombognica Menor risco de arteriosclerose