Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Cap.1-A Classificação Biológica
Cap.1-A Classificação Biológica
1 A importncia
da classificaobiolgica
O n und \ i\ . . o r..i rr' rd op o u m :re ,^ l
n e \: . J : J e d" o, .i r ,.m o . o , b i u l o s ," j .i
i d e rr il r d , , r ne none x n c re n ti l i c rm L n rrrn J i .
de 1,7 nrilho de espciesde sercsvivos. c acre
dita-se quc rinda eistan muitas espcespor
Paaestud{rc conprender
trmanhv!iedr
d e .rom , , L. r e. c , . r io a p ru o d .o J fd 1 i .n ..J r
xco d ' r r ' ' n , r r ' c lf rc .e r rn c a ,,. rr.rr' ,,i . r e
cassificlos. As primeas cssificxcsbiol)
c : rrl o ro . d i \ r. , \ i \,,.. H o j e
th J"., , r n pend5
porm, clas reeros organismos dc cordo com
suassenchnas.
o que acabapor rel,eruos di fc
rentesgrausde prrentescoente asespcies.
O ro da Biologia que se ocupdr cassi
i ca i. l. , ed on e1. d ru rrd o ,.1 .. \i \o . J T a \o n o m ia. do g ego /r' ,,4 . .i rc g n r g -rp o . e
,dnor. cohecnento).
O que classificar?
C ls . il c r . J g,u p J ,,' ,,.!. o e J c o fd oc o m
sas semehanse difefens. Por exeplo,
t,'d enr - ' e c d. . iir r r .c ,,. a !fr p i n d o -o . d e
.rcofdocoln di vesoscritrios:o pasde orgem,
., , ro de . uJ er i*! , , , r.r (i n o r' \ o c e i r d e i td m.
p .,lor e. . r nr ndi. . pe .u n ;.1 ., n o ri c o .e ..,
\o . u|P r n, er c J oo,o p ro d L r,^ .i ,, c r:..rl i .c .
d o ' c J r J ihJ r do ae .' c u rd u . rn ,, i I,' ,l .ri r.. f r " J r . o, de lr n p e ,,:r.b c o i J . ,. \e - r ra .
e tc.) .( F e. Ll)
O desenvolvimento
da classificaobiolgica
No sctroIV .C. o sbio grcgo Arisreles
(384 a.C. 322a.C.)cassficouos aninisc reos.terrestes e quticos.usndocomo crt
rio o nrbieteequeclesvivim. Tcof.asto(372
.C. 287 i.C.), discapuhde Arsttees,crssifi
cou s plaDtscnr rvs,rbustos e rvors, sc
guindounr clriode mmnho.No scuoIV Sn
to Agostinho (35,1430), Lelogoe esNdlosoda
1atreza,
clsslificou os animaisen teis. n"civos e indiferentesao homem.(Fg. 1.2)
A par do Renscimello,perodohisrdco
que abrangeosiculos XV, XVeXVI. os cien
ti$ sentim necessiddede sistens de clas
sifi.!oqtre gNpasscmos seresvivosdcacor
com suas crdctersticasntrnsecas.e no
'lo
apeai seguindocritios arbitiiios ou de uril,
Dentre os sistenasde cassificaoque s
giram a palti do Renscmento destacou se o do
natLralstsueco Cr] von Linne. ou Lineu
( I 707 I 778). pubcdo no liyo SysemaNaurac.
de 1735.Essesstemde cassiticro
serviu de
b{sepam o que utlizanrosai hoie. (Fig. L3)
Critriosde classiicao
A semehn o ponb de parridade todas
as cassfcaes,
nras necessrioescolhercanctersicasrermente mpoantes. pois mxias
semeh?asso apenassupcrficiais ou nade-
foi c oslfi.odo en
fisurc LI Umconilnb d slos( esqurdo)
porsnolldodes,
esportes
e iolurczo.Codocotegoo,
h5cotesoriosr
por suovez,oi subdividido
de ocdcomdirnles
criirios.
Or
oromsrupdos
*"s de pereonolidodes
em presldentes
e no
prsidnls
eunidos
e,.denho
de$ssubcoresoris,
deqcordocom
oonodeemisso.
Os selosdesporieormorsonizooo!!eu'oo
os selos
o modoidodelbosquere
e ub6l)eo ono de emnso..J
primkohente
peloonodeemlsso
de noturezo
romsubdividids
qunoou rroro.
e, em seglido,peo motivode soestompo,
E5PORE5
NATUREZ
ffiMffi
P
F
Figuro1.3 Lin! hehoic ocin)dohvoo spci
como cqliesoriobsicode clossificoo
bioiqico.
Sesundoele,
(Ale obos(B)peienciom
cesdomsri@s
o spcles
disiirios,mospresenovom
sehlhqnqs
suUcienies
poro reun-os em umo coiegdomais
obrqngenle,
o sneroConis.
quds cassficao.
O localondc vireos ol
gansmos, por exemplo. no pode ser usado
como crtrio pdncipl de cl.ssifico,porque
existem anmaisreosto dsprescomo uma
mosc,um morcegoe um givot.
Lnrcu cscohen.como principal .ritrio de
clxssifcao,o pno de organizaocoryorI.
io , estruturae a rtomia dos seresvivos.
Dessa.formr, os anims fom agrupadosdc
de suaestrutumcor
rcordo co is scmelhans
po|al. c as plnts,de acordocon sua anatomir
e. principalmcnle,de acordo com a eshur de
suasflores c fulos. (Fg. 1.4)
No ssremaatual de chssi{co,am das
senehnasesautufis. hoje exnrindrsatn.
leis microscpicos.tambn so c(udds s
senehanase drenasn conposioquimlca ds protenase dos genesquc con1tuem os
seresvvos. (Fig. .5)
1.2 Cateeoriastaxonmicas
O.Lir rLnLe rl. $riri
f'
zs{ oit",uneo
"" ";.-"
$
ti
:.
-:-:-:::
dourrosonimois,no qle
hemoglobno
humonoe o hemogobno
tisurol.!ia difrnos
obsqruodosen|re"
ob!
re re ere comp oslo e
o - om ir ooc dos r eller e- oos or ( ioe, o
Espcicssemehntes
soeunidrs er cLegoras
nxonorrcs
n.(e!. o\ gncros.Gnerosconr c.rncteicxssemeh.rtessno
{gn'pdos enr cntegodasriioes..s f'nis. Lstxs. por sul] \cz
so.grup as em caegorasrda nis 1-r]gcntes.x! ordens.Or
dcns so reunidasen classs.casscssnoeunidase filos. e lbs
so fennidosern renos. Aguns auo.cscostunaDr
charr os jlos
legeiasde divises.(Fig. 1.7)
''^.^
*9-":--
t"r@
1.3 A nomenclaturabinomial
-
Fi su ro 1. 8 A c los s eA v e s o p re s e n i od i v e rs o s
su p e ro r dens
. s uper o rd e m
Poo e o g n o l h o ep, o r
qemplo,reneas
ordemdeoves@rcdorcs,roisrcm
vsnuz Sruthioconelus lordm Slrulhlnirmesl
(A o emoReomeri.dndlordemRheirme(Bl.
J o suprordem
Nesroihoe renelodo5os ordens
de ovesmodernas,enifeeloso pellconoPehconu3
erythrarbachos \oen Pelwnirmesl (C) e o sl
domstico
corus dome,trusbrde Golli{met (D).
Figuro1.9 Boctrios
(A) e cionoboctrios
(ou
cionoficetlB)lmclulos
procorionles,
nosquoko
ncleoeslousenle.
Todo5os uhossrs vivostm
ReinoPror
RernoVcgetrl
No reino Protist estoincldosos protozorios, sereseucariontes,uniceuse hete
O reino Vegetl reneas pats,sereseutrofos, e salgs,sereseucariones,uniceules caiontes.multicelularese auttofosfotossinte,
ou muticeaes,e auttrofosfotossintezantes. iiza;tes. As plantas tm clulas diferenciadas,
As algasmucelulressoincludasnessereino qe formm tecidos corpoais bem definidos_
poquetm oganizaosimples,com poucaou Musgos,smambaias,pineiros e plantasftu-.
nenhumdifeenciaoente as clulasque for- fers so os principais grpos que compemo
reino Vegeta.
ReinFmgo
Reino
Aninl
cido nuclico,que pode scr DNA ou RN, envoltas por nnnculasde protenas.Os \rus so
paasirasinacchres obdgdtfios,!re {trcanr
cluasde annais.dc plantas.de fungos ou dc
bctias. Quado fora da clula hospedein. os
!us so competrmenteinedes e no se rcprc
duzem.No nrtcio da clul{ propradr,pon,
um vrus podc oigini ccDtenasde no\os vns
(Fi g. 1.1l )
i d ntcos.
FiguroL I I Os vrusnopeaencem
o nenhum
doscincoriisde seresvivos.(A)Vrusdq gripe.(B)Vnusdo
herpes.
10
1.5 Classiicao
e
parentescoevolutivo
rvores ilogenticas
o termo "filosnese"(do sreso
pyJor, grupo. e geres origen) loi
cdadoporEmstHaeckelpia designar
s rclaesde orgeme prentescoen
1reos seresatuaise seusancestrais.Foi
eeqemelabooua primeiravorefiogentica
de quesetemnoci.
Uma rvore fflogentic assemh'se umarvoregenelgic:estabelecerelasde parentescoentres
espces
tuispor meiode seusntepassadosdistntes.Cdaespcieatual
represenaa pont d un rrnoda r(Fig. 1.12A e B)
voefiogentica.
Fi su ro l. t 2( ) wore i l o s e n i c d
oo
homem,opresentodo
em 1879 por Ern+
Hoeckelno livrc Evoluodo omem.
11
\-llll
Vribrds
AP!s
Equ i n o d d
-.
'i i
r
+,"
1
r i s u r o I . l 2 ( B ) r v o r e o g e n r . oc n r u i d a
com boseemcrilriosmodes dec os fi.oo,
moslrondoos provveisrloesde prentes.o
evoluivo entreos priicipos grupos de on mo s.
E5 PcE
*#$$*ffie*a+6[u*+
.*=
romomiiidos.
snerc5e espcles
12
A quanlidde
de ev dnciasa favorda evoluo
dasespcies
iama
nhaquenenhumbiogoduvidaquea vouoocoeue contnuaa ocorer. A primeirateoriaevo ucioistconsisteniefoi apesntadano seculo
XIXpeionlualisla
ings CharlesDawin(1809-1887).
(F g. Ol.1-1)
f /. z -"*;
O ioiurolk|o inglsChqrlesDoNin oi o primelrod eloborrumotriocnsistenre
poro
expicqro evoluo
bogi.,oprese*odono livroOn ilreorisinof species
hy neansndtunlof selection,
ge
se pode iroduzir pr A dgen dds e,pEi pot neio dd selendturdl.
taladacom maisdetalhsno
campoda Gentica-A ieoia evolucionisia
(Fig.O1.1-2)
volurne
3 destacoleo.
14
:''
r. oqueTaxonomia?
2. Cono Arisrte1es.
Teofraoe SntoAgostihoclassificaran
os sercsvivos?
3, Quaisformos principaiscritiosde classificao
consderdos
por Lineu?
4. Enr.ie o.ooLeIomodern,'
dee,pecre
hiologrca.
5. O quesocategoras
taxonmics?
Enunereaspincipaisctegodas
raxonmics,
da
ai. e,pecrlLa
d nai. Jbrhngenre
6. Em queconsise
nomenclitura
binonialde Lineu?
15
A. TESTES
Bloco nico. classificao biolgic
l. ([FGO) As clegdiasstentics, ou taxas,colc
cadasorde.anenl, emgushierquicos, so:
a) reino,diso.clase. iotia, odem. gnero,
b) eino,clase. diviso.ordd,fama, gero.
c) rein.diviso, claso, odem, fania, gnero.
d) reim, classe,dviso,famia. ordcm,gnero.
e) reino,divso.clase.famlia,oden.espcie2. (UIES)'Im maiofemude semelhana
ene s
dois orgdismosque cstocolocados
dentrode
um dasseginLes
ctegorjas
taxonmcas:
c) fani.
b) diliso.
e) ordcm.
d) gnero.
B. QUESTODISCURSTVA
d) Procaonle,eucariontc.monera.metaphy
e) Monen, protst4 fung. mctaphytre met zoa.
4. (Ulbra-RS) D/drrl/tla nelunogaster o none
cienficoda moscadasfmtas.
Drosophila c fteldnogdster tepresenl.respeca) ordeme spcie.
d) fio e espcie.
b) espce
e sne.o.
c) eneroe espcie.
c) espcie
e subcs!cic.
2. Considere
dosdinis, A B. e doisoltros.ac
p. os aniMis A e B peinc a snerosdit!
16
6. (U. t_.Uberlndi-Mc)
Nos si\tenasmais.nri
gosdeclsificaobiolgicaos
lngosc asplan
sperreciam
o nesno reinojoquealualrcnrc
nomaisocoe. Sob.eistorespondr:
a) Citet.scactersLcas
quejusrifique etiad! dosfungosdoreinoVegci!.
b) Quisso os tuaisreinoxde cla$iiic!o
biolgic?
D exnpode seres!vos perren
centesa cadauDl