52r DESCRIPTIONIS INDIA OCCIDENTALIS, LIBER DECIMUS QUART ALS. RIO DE LA PLATA. Caw lL ‘Prefecture five Prévincie Rio dela Plata gencralis defeviptio, cols Solique qualitates. @ Urerrony libro Magallanicam abfolvimus, 8 defcriptionem hujus Continentis perduximus ad magni Eluminis de /e Plata xftuatium,nunc de pre- fetura provinciarum qua 4 magno hoc flumine 4 nomen fortiuntur, nobisagendum eric. Prefectura hzcque plurimas & vattillimas regiones comple- Gicur, fines habec, ad orientem quidem Oceanum Atlanticum, qui orasillins lambicsad Auftrum au- (] cemMagallaniccillam parté quam poftremo deferi- plimus sad occidentem porro ubi anguftiffima eft, provinciam Tucumanam, ubi autem Iatiflima, pro- ® vincias illas qu ad Peruviam pertinent; ad Se- ptentriones denique fecundum oram. Oceani At- lantici dividitur 4 Brafilia viginei quatuor aut citciter gradibusab Azgiatore verlus 30 Auftrum; intra continentem vero ab hac plaga incertis limitibus continecur & va- {tis regionibus concluditur nondum fatis perlattratis, utiin progeeffa di@zuri famus. Solum omnium hacum provinciaram admodum feccundum eft, & tritici alia- rumque Europzearum frugum feraciffimum, nec vitium impatiens, Sacchari quoque cannatum egregie fertile, Abundat jam regio omnis generis armentis atqué pecu- dibus que ob pafcuorum copiam & bonitatem ingens incrementum ceperunt:ju- mentorum quoqute ingens hic copia: Lupus enim azine teftacur, & res palam eft, tri- ginta equas &{eptem caballosab Hifpanis, quum Buenos Aires oppidum faperiori- bus annis defererent, hicrelié&os,quadraginta circiter annis ica feetificaffe & cantum incrementum cepiffe ,ut omnis vicina ad Auftram regio equis pene compleretur, 8 4o innumeri indomitorum equorum equarumnque greges vicinas fylvas & campeftria locahodie pervagentur. Cervi hicttiplicis generis reperiuntur nam quidam permagnifunt & armentis mole pene pares, vaftis & arboreis cornibus qui potiffimiin paluftribus locis & arun= dinetis degunt: alii paulo majoreshitcis , qui arva frequentant alii denique capris femeftribus non mulco majores, qui montana pervagantur: fant & quamplurime hic caprex & aprifylvefttes qui umbelicum in tergo obtinent, quorum caro gratiflimi faporis eft & nom infalubris ita utetiam agris hic eas apponant : preterea quoque faes Europex, magna molis & immen(o numero. Gercopithecorum infinitus hic numerus,, prolixis barbis & longis caudis & mole sopene humana, quihorrendum (trident & ejulancur quam fagictis peeuntur , & i&ti fagitcasevellunt &in obvios retorquent: alii item minores & imberbes. Nec vulpe- cule hic defane, éalia animalcula riéuira angutto, ue vix formicam ingurgitare poflint, cacerum innoxia neque hominibus infel i Ferarum quoque ingens hic numerus, quales fant tigres, Leones, aliaqueanima- liaferocia & hominibus infefta: quibus accedunc varii angues 8¢ferpentes , quorum. quidam quatuor orgyas longi fint 8 tam valte me utineegroscervos cum cor a us de-Her. diz. Ldes7s 4. 5. Lg. eap.3. a2 DESCRIPT. INDIZ bus devorene, hominibus hatd ad¢o infefti 8 Jacereorum Vatise fpecies: in fumi- nibus infliper &paludibus capiunturctocodyli, odto novemve pedeslongi & inno- cui,quorum caro afla sping eff 8 boni faporis Hic & Chameleontes feruncur reperiri modicilacerti mole, qui fetus {aos cir- cumgeftant & ore femper hiante aérem hauriunt, animal penitusinnecuum. Licet autem fupetioribusannis conftans opinio fireritregiones hafcc metallorum ‘omnium experreseffe, amen hand itannpernon modo aris & ferti, fed 8 auriatque argenti veng hicrepercesé praftantiflimarum gemmaram quasvocant Amethyltos. _. De ccelo & aéris temperatura nihil in communi dici poteft, quia pro terrarum vario fica mulcum variat, uti fis locis a nobisindicabitut. Vti neque de indigenis de ,, {quibus poftea fingulatim dicetur’. Omnes denique he regiones unum habent Prefeétum,qui Proregi Peruviz-fab- otdinatur; unum item Epifcopum fab cujus dicecefi non modo Hifpani cenfentur quihas regiones oppidatim incolunt , fed & variiindigena. Deoppidis quxhicab Hifpanis habitancur,poftea dicemus, nunc ante omnia de Flumine quod Prafecture nomen dedir, agemus. Obfervandum denique iis qui has provincias pecunt,ex Hifpania ipfis folvendum effeante medium Auguftum , uchicappellere pofline {ub finem Novembris , caite enim hic aftas eft & aura leniter afflat ab aréto & aquilone, Bri/as vocane Hilpani: nam fi ferius exEifpania folvane, fab Kal, Martias hic appellere pene neceffe eft,quum jam hyems iin hifee partibusingruit, & ventiab Auftro atque Euro valide perflant (Vendevalesvocant) & equorfapra modum zftuofum &navigantibusinfeftum red- done, ita tic Gepenumero ad Infalam. $. Cataline hybernate cogantur. ‘ Carn IL Fluminis de la Plata prima inventio, ¢ varia Hifpanorum intra * flumen hoe expeditiones. eo eae Hcflumen, quod jam vulgo: Rio de lePlata audit, primtisadiicanno clo+ Io xv JoannesDias de Solis,qui vaftum illius xftuarium inveétus,afcenditad certam infulam’, triginta & quatuor gradibus & quadraginta {crupulis diftantem ab quatore verfiis Aufttum, uti ab authoribus proditum invenios in qua quum plurima barbarorum mapalia con(pexiffet 8¢ab iis ultro invitaretur, inconfultius in terram defcendit 8 cum pluribus fuorum ab inhumanis barbaris caus 8 devoratus finits & nomen de Solis tum quidem flumini inditum aliquandiu hefit. Poftilla anno cloloxxv1 miflusfuit Sebajfianus Cabotus, quiab AnglisadHi- {panos tranfierat, utper fretum Magallanicum in Occanum Auftralempenetrarer &ad Moluccas pervaderets fed ob annonzinopiam, navalibus Sociis tumultuantibus, hocfumen ingreflus, triginea circiter milliaria afcendit, & ad Infulam que hodieque nomine 8. Gabrielis ab ipfo tum impofito notaeft; proveétus, ibidem anchorascum 49 onerariis fais jecit; cum liburnicis vero & cymbis circiter feptem leuc.adyerfo fami. ne fubveétus, amnem offendit cui S. Salvatoris nomen dedit; is cxilla parte qua ad Brafiliam vergitexiens , altiflimo fuo alveo peropportunam navibus ftationem pro- mittit; hicergo totam fuam claffem fabduxit, & vallo jaéto locum in continenti com munivit, uttutius hicnaves fuasreficeret. Dein cum una liburnicaé& pluribus cym= bis lumen: afcendere & penitiusinteriora luftrare eft aggreflus. Poftquam autem triginta leuc. afcendiffet, alium fluvium offendit quem barbari vocabant Zarcaran- nam. Hic barbati degebant induftria, prout fertcaptusillorum: , non vulgari; quaré hicquoque caftellum S. Spirirusvel Gaboti ab ip(o ftruzum & prefidiarii impolit hinc lumen Paranam ingreffus quamplurimas infalasin illo fparfasinvenit & pluri- 50 mosamnes quiin magnum hunc alveum fe condunt, eft praetervectus, & quum pene ducentasleucas a{cendiffer, ad alterum flumen pervenit quod a barbatis Paraguay di- cebatur: atque hicmagno Paranealveo ad dexteram relio, quod nimium verlus Brafiliam declinare judicaret , Paraguaynm fubiit 8 citciter triginta quatuor leuicas provetus; barbarosinvenit colendis agtis intentos, quales hadtenusnullos hicoffen- derar. Cumbhis hand incruencum ipfi certamen fuic, viginti quinque é fais defide- ratis, 30OCCIDENT. LIB. XIV. 523 satis, & magna barbarorum muleitudine cela. Hic caftellum 5, 4vne abipfis ftru- Gum. Atque hxc aliquot menfibus ab iplo gefta.. t Anno vero clo Io xxvii ad flumen hoc de /a Plata feliciter appulit Didacus Gar fas Lufitanus, qui faperato Aréoo hujus fluminis promontorio, (quod vulgo Cabo de S. Maria appellatur, cuique objacet exigua infala, quam ob pifcandi opportunita- tem de los Pargos vocant) ad infalam de las Palmas pervenic, qua: tutam navibus fta~ tionem preber & peropportuna eftiis qui Fretum Magallanicum petunt ; circa pro- montorium autad oram illi vicinam nulli barbari incolere videntur ; paululum au- tem intra flumen ad oram {ubeuntibus dextram, degune barbari quos vocant Char- roMas, qui ferina & pifcibus vitam tolerant: ab Infula de as Palmas adverfo Aumine alcendit ad infiulas de las Piedras, {exaginta circiter leucas a promontorio S, Marie vetfus occidentem: hic liburnicam molitus, quam navi {ua advexerat; eadem fumen. porro afcendit, & ftatim vettigiis Chriftianorum deprehenfis, paulo poft duas Gabott navesinvenit, &moxad caftellum S: Spiritus pervenit: hinc magnum Paranealveum fequens, viginti quatuor dicbus tancum itineris abfolvit, quantum Gaborus vix ali- quot menfibus, & ad Paraguay in Paranam confluentem promovit, atque tandem Gabotum in caftello 3. Avne invenit: a quo conjunétim ad naves Gaboti redicrunt. Quia autem hicnonnihil argenti 4 barbaris acceperant, (nullum autem haétenus ex’ America in Hifpaniam adveétum fuerat) Flumini huic nomen Argentei impofue- yo tune, id enim fonat vulgare nomen Rio de la Plata. Gaboto autem in Hifpaniam reverfo,fuminis hujus perluftratio conquievitufque 4. adannum clo lo xxxv; hine miflus Petrus de Mendoza cum undecim navibus & “"* o&tingentis viris: qui Flumen ingreffus, quum ad infalam 5. Gabrielis alcendifiet, ad finiftram illius ripam oppidum moliri cepit, cui nomen impoficum Noirs Sennora de Buenos Aires; ubi fame 8 omnium rerum ad vitam necefflariarum inopia quampluri- mosfiuos amific: itaque Legatum faum Ioannem de Ayolas dimaific, ut annonam a bat- barisconquireret, qui modicam retulit, denique poftquam magno labore & exi- guo profectu varia loca luftraflent, Ayola quidem hic fabftitits Mendoza autem in Hi- {paniam remeans in itinere obiie: Sed quia nobis non eft propofitum integram rerum jo geltarum hiltoriam (cribereshoc tantumaddam, nihil hic magni aut praclati ab Hi. {panis ati ante ann.cloloxx quo hicvenit AlvarusNunneX Cabeca deVacca & tum pri- d.c.1 5. mum provinciashafce penitiusluftrari & varias coloniasHifpanorum deducicapille. © : Car. IIL Fluminis de laPlata deferiptio fecundum Herreram é Martinum del Barco. Neews hic fluvius & inter vattiffimos hujus America: Meridionalis,poft Amazo= |» Auvium facile fecundus,(nifi forte huic quoque prxcellat) ab Indigenis Para= nasi eft,pelagus,& ParanaguaZu,id eft,magnum mare appellatutshabensad mare 40 Atlanticum vattum acqsampliflimum eftuariumscx enim & i1leycas eft lacnm,evol- viturqsinter duo promontoria, quorum ingredientibus dexrrum $.Marie, finiftrum five Auttrale Blancum vel etiam $.Antoniiappellatur.Interius autem decem fere leuc: Jatus eft, 8¢ plurimas infalas compleétitur, 8 innumeros pene amnes dextra levags in feadmittitscredicur autem prodireé lacu,qui a gente que illum accolit,de/os Xarayes appellatur, citciter ccc leucis ab oftio illiusaut forte pluribus:in hunclacum plari- mos amnes &imprimis illos qui ex orientali Andium Peruvize latere,atq; adeo inipfa Peruvia oriuntur, volunt defcendere; Exque codem & alterum. Juvium egrediverfus Arétum, qui in ingens Amazonum flumen defcendat, de quo fuo loco dicetur’. * Martinus del Barco in poémate quod Argentina infcribitur , paulo latius de hoc soflumine.commentatur, a promontoriis ad Oceanum Atlanticum exordiens, que ttiginta quinque leucas diftare {cribiesacque illud quidem quod Auftrale latus clau- dichumile efle, & oram que ab illo ad Buenos Ayres ufque pertinet , fimilicer decli- vem; oramautem utramque multis periculis ‘obnoxiam effe, finiftram quidem ob humilicatem & crebra vadorum brevia, dextram,vero ob Aultrales ventos qui va~ ide in illam impingunt; quinetiam-ob barbarorum ferociam , qui utrimque acco- June, & plurimos mortales neci dederunt. : Nnz Porro524, DESCRIPT. INDIA. Porro juxta promontoriuim S, Marie dus jacent infulee , quas vocant de Lobos, a lupis marinis; & paulo interius rurfus dux, quas vocant de Flores, & ab iis triginta Ieuicatum intetvallo fepteminfulee 8.Gebriels, ¢ regione oppidi Buenos Ayres. Flamen hicnovem aut circiterleucas lacum eft & haétenus fatis alum, prater duo aut tria vadorum brevia circa Infulas Maldonati & Ioannis Ortizii; veram fupta infalas 5. Ga. briélis vadofam effe incipit & non fine difcrimine navigatur. Ab hifce porro ad infulam «Martini Garzie duodecim numerantut leuce, hee fe(quileucam longa eft & dimidiam lata, plurimis arboribus vettita, nec arvis ad fe- mentem faciendamidoneis deftituta. Perris de Mendoza hic aliquot {uorum collo- caverat, uti & poftea Ioannes Ortizius de Zarate. Hactenus una navis ¢ claffe Ioannis 10 Fentoni Angli, qua loannes Dracus vehebatur anno clo Is 1xxx11 afcenderat, fed illaibidem fraéta, Dracus cum paucis fervatus, miferam vitam aliquandiu inter bat. baros toleravit & tandem evafic. $ Ab Infula Martini Garzie, ad S. Lazari infalam fant quatuor leuce, ea diftacd ripa dimidiam leucam ; & pari pene intervallo egreditur hic ¢ continenti flavius Unygh. Yaygh dimidiam leuc. in ore lacus: & paulo ultra amnis cui Gabotus nomen S. Sal- vatoris indiderat. Hung, . Abhocad fluvium Hum (vulgo Rio Negro) fant daz leuce s hic é coenofis &pa- luftribus locis, leni alveo defluens, fabnigras undas devehir (unde illi nomen) & muleis pifcibus foetus eft. : 3 20 Hinc porto magnum flamen fe undecim ingentibus & latiffimis alveis pandit qui permagnis infulis diftinguuntur, amcenis & herbidis, quaque omnes 4 gente barbara incoluntur, Guaraynes vulgo vocant. Supra has infalas, quarum qudam duodecim & plures leucasin longitudinem patent, fluminisalveus priorem laricudi- nem fervat, ripa: a variisbarbaris accoluncur. Ad finifttam autem fubeuntibus ripam , viginti circiter leuc. prater dictas Infa- Jas; oppidum 8. Fidei jacety; & {apra hoc centum pene leue. alia infulze amnice que a Cherandium gente habitantur. Ouaginta fapra has leucis Auvius Paraguay cum Paranafe conjungit: Parana au- rem hidc {e leétit verfus ortum, ad quem porro jacet provincia S. Anne partim cam- 36 petttis, partim etiam paludofa, Guaranyis barbaris habitata.. Penna Pobre, ucvocant, paulo ulcerius {ita eft, ediciflima rupes , fupra quam funt gurgites multarum cymbarum naufragio nobiles & porro Cataractes ubi Aluvius cum magno murmure preceps ruit; juxta quem oppidum Guayra jacet & fapra hoc qua- draginta Icucarum intervallo aliud Hifpanorum municipiam cujus nomen non pro- ditur. Haétenus de Parana. Panguay- Fluinenautem Paraguayan ad finifttam fai ripam primo accipit nobilemamhem Ypitum quileniter per campettria defluit; & mox Parannamirum, qui infalam trian- gularem (qu circicer duodecim milliaria patet)a reliqua continente dividens, ad Paranam contendit, Juxta Ypitum quoque jacetlacus quem ab accolarum nomine 40 de los Mahomas vocant, quiad fluvium pertingit, quem vulgo Vermeio vocant, in quo uniones reperiri yolune. Hinc Paraguay alveus nonnihil anguttior fic, & quatuor leuc. infra oppidum Affumcionis recipit in fe avium Pilcomaium, qui é Charcarwm provinciis de(cendit &¢ hic ab accolis vocatur Araguaygh. HaCtenusé Martini del Barco Argentina. Ga wooly. " Ejufdem flminis deferiptio fecundum varia HiSpanorum itineraria ‘nautica: ¢ waum Nostrorum. f spel § Tine RARTA nautica (vulgo Roteives) ab Hifpanis prodita, que potiflimam fi- [ene hifee rebus merentur, nonnihil variant inhoc flumine deferibendo’ ab oftio five zeftuario fluminis ad infidas 5; Gabrielis. Aliaenima Promontorio 8. 4ariequod extimum eft orz {eptentrionalis verfus ortum, ad flayium de:Solis decem leucas nuimetant, ab hoc ad colles, quos vulgo vo- cant los tres Mogotes, tres ; ab illis denique ad Infulass. Gabrielis o€fo autnoyem,atque itaOCCIDENT. LIB. XIV. $25 tain univerfam 4 Promontorio ad hafee infulas, Ieucas rantum duas fapra viginti, quod intervallum, vero longe minus eft. Alii accuratius hac intervalla metientes ,abinfula deLebos que diéo promon- torio objacet, ad Infilam Maldonati numerant leucas quatuor,ab hacad terre cornu. totidem.; a terra cornu ad Infalam Florum decem; ab hac ad montem Fedium guinquess &ab hoe totidem ad Infulas s.Gebrieliss atque ita conficiunt leucas vi- gintiscaco, : ‘ Tafale §. Gabriéle his unt quinque, minores, Ab hifcead fuvium 8. feanne ad ripam afcendentibus dextram numerane tres leucas: hujus oftium vadolius eft, ideo~ $o que non fine diferimine aditux, non nifi minoribus navigiis parens, Abhoc fluvioad Infulam Martini Garzie que: gentili nomine Mingaappellatur , tresitideni func leucx. Ab iftaad exiguas infulas vel potius {copulos 8, Lazari fant duz leuce:ad primum autem oftiam faminis Parane,octo: flumen cnim hoc pluribus infulis in diverfa oftia dividitur, quorum id quod ad occidentem extremum eft, ut- plurimum ab Hifpanis navigatur, & peculiari nomine Rio de las Palmas dicitur. Qui flumen dels Pletaafcendunt, ftudiofe curfam faum inftituintfecundum ri- pam Septentrionalem utpote editiorem , ubi Auminis alveus altiffimus deprehendi- tursfictamen interdum, utratione non bene fubduétaad Auftrale promontorium, deflectane, quod Cabo Blance vulgo dicicur itaque hic obferyandam, ab hoc pro- 40 montorio ad oppidum Buenos Ayres ripam omnem humilem & undis pene aqualem eff, 8 hanc Continentis parcem a fevis barbaris habicari qui advenas omnes inhu- maniter, quum licet, devorant : ab oppido vero hocad digtum flumen de ls Palmas oram fenfim fe attollere ; daodecim autem Ieuc. farfum tendentibus ad hancripam, obviam fieri exiguam infulam Jeannis Ortizii. Sed ab Infula ttartini Gerzie redordiamur: ab illa ad 5. Salvatorem, (que eft infula duas circiter leucas intra primum Parane fluminis oftium.; 4 Gabora quondam inventa, fant novem auc decem leuca; terra autem quz ad dextram jacet incolitur & barbaris, quos Carioos vocant, qui Hifpanis , uti farentur , impri- mis fant infefti. jo Porro flumen Palmaruns,uti 8 reliqua brachia,in qu magnum flumen abin(alis difpefcicur, fere fedecim leueas afcendunt, antequam rarfus conjangancur ; preter unum brachium, (quod vulgo Rio de los Beguaes vocant) quod quadraginta teicaa a(cendere volunt, antequam in ipfam Paranam definat; ad hoc brachium patct adi- tus per Auvium de/las Palmas (quiScipfe brachium eitmajoris luminis) qui aurem ‘S.Spiritum pecane, ingrediuneur atqueafceadune iftud brachium.. Surfum autem afcendentibus ad finiftram , multe infule, lacus & amniculi pra~ tereundi fune, ubi barbari inhofpitales 8¢ advenis infeftidegane. A primo ingrefflu fluminis de las Palmas ad Sanctum Spiritum numerantleuc.quin- quaginta a s.Spiriruad Tenbuyorum regionem quindecim: A Tenbuyisad Quiloacasvi- go ginti sa Quiloacis ad Hifpanotit coloniam quindecim;ab hisad Maqueretas Vigintis ab his ad Mepenes trigineas intctmedio autem {pacio plurima funt vada & regio omnis ad finiftram ftagnis & paludibus {quallec, nihilo fecius tamen a multis batbatis incoli- tur, qui Hifpanis fine infelti: ab illis ad oftium Paraguay criginta, & folum editius eft minulque ftagnis & paludibusimpedicum.. Circa oftium autem Paraguay, magnum flumen Parana ab altero hog veluti di- vortium facie , & fere reétaad ar&tum tendens, circiter feptuaginta fupra centum leuc, afcendit ad oppidum Piguiri, {ed difficulterhoc fumen navigatur ob crebra vada & vortices , & non fine metu accolarum , qui peffimi quidem func finguli, fed inter fe difcordes. §o Flumen autemt Paraguay {urfam tendens verfus corum circiter fexaginta leucas, fupra divortium hoc, habetoppidum Afamcionis: Aquoadlacum Xarayum citciter ducentas leucas numerant; ripx utrimque 4 batbaris habirantur qui pene omnes jam Hifpanis propitii fune faéti. Laurentius Bickerus Belga, qui faperioribus annis Flumen hoc adiit annotar,¢ re gione Promontorii S. Marie ficam effe infulam de Lobos quinque & triginta gradibus ab Aiquatore verfus Auftrum: inflam Maldonati ab hac abefle milliaria tria: Infulam No 3 autemely. es. azla, Yue Es 326 DESCRIPT. INDIZ autem Florim ab jam dito promontorio milliaria vigititi, Tria autem & quinqua- ginta milliaria intra flumen vadum extare, milliarelongum, fed anguftum, dtipa Septentrionali fe(quimilliare disjunéum... Noftrates qui anno clo Is cxxvin hic fuere, obfervant Infalam de Lobos di- ftare 4 Promontorio 5. Marie citciter quatuor milliatia: ab hac ad Infulam «aldo nati effe totidem milliatia: exigua eft infula 8 angufto Freto 4 Continente diflita, acboriféra & prapingues capras alens. Ab hac infula five 4 Promontorio S. Ma rie ad infalam Floram numerant{eptemdecim milliaria, & porto ad Promontoriam de Monte Seredo, quinque , itaut ab uno promontorioad alterum numerent feptem- decim milliaria ; inter infulam autem Floram & Montem de Seredo egreditur fluyius 10 de Solis. Denique judicant urbem Buenos Ayres tantum duas 8¢quadraginta leucas diftare 4 Promontorio 5. Marie. Carey Barbari quiflumen Argenteum accolunt, eorum ingenia @S mores. tiones barbarorum & quidem primo ad Auftralemillius ripam , ad quam oppi- dum Buenos Ayres ficum eft, commemorantur ab Hilpanis, Quirandies, vaga na-*0 tio quze Scytarum in modum fepe fedes fuas mutat, & in tuguriis vicatim degit, fe- rociffima & humanis carnibuis vefci folita, agilis & pugnax, que Hifpanis faperiori feculo multa dathna atque excidia intulit. Flumen afcendentibus obvii fiunt Timbues 8 Carcares, quilacumaccolunt & pi- feibus utplutimum vidticant; hi fuperiori feculo quum primum Hifpani duce Petro de Mendoza has regiones lufttarent, advenas humaniter receperunt , itauc Mendoza in ipforum provincia municipium conderet Bone Spei nomine. Paraguayum flumen accolunt Ameguaes qui pilcibus victicant:diversa parte Carices (quialibi Caribes appellantur) hi & agros colunt &armenta atquepecudesalunt. Hos, fed fatis longo intervallo, excipiunt Payaguacs. jo Etporroininteriotibus provinciis, Chanes & Chimenei atque Carcaraes, apud quos fama eft plurimum auri atque argenti reperiti: Hi Petro de Mendoxe has provincias luftrante, Legatum illius Zoannem de Ayoles, cx Chanum provincia cum copiis fais redeuntem, penead internecionem ceciderunt. Anno 4 Chrifto nato clolo xt ad has provincias cum imperio miffas fait Alvarus Nonnius Cabeca de Vaca, qui quum adverfa tempeftate rejetus aftua- rium fluminisingredi non potuiflet, adcontinentem inter promontorium 5. Marie & Brafiliam, copias {uas expofuit, & 4flumine Habucw, viginti citciter leucis ab Infula $. Catharine iter aum exorfus , per altiimos montes & denfilima nemora, ‘viam {ecuribus paffim apetiens , novemdecimdicbus , tandem in apertam, campe- 40 firem 8¢bene cultam provinciam penetravits quam idcitco del Campo appellavits hance Armiri populi incolebant; & unius dici ab his itinere Cipoayi, 8& pofthos Tocanguaxuni : hi populi etiam communi nominc fe Guaranyes ferebant: Mayzii fe- mentem bis quotannis facere faeti: abundant caffave; gallinis, anferibus, plitcacis, quos cicurant &nutriune domi: ceterum vindide avidiffimi, ur fere omnes {unt barbari, & humanarum carnium appetentes. C4/varus huic provincix Vere no- men impofuit’, Ab hoc profeétus ad flavium Tgwa%w pervenit , & poftero die Tibagum Aluvium cum fammo difctimine fuperavit. Hine ad Taquarim amnem proceflit ad cujus ti- pam ficus erat pagus UAbangobins; nic haud longo ineervallo proximus eft pagus 5 Tocangufir; ubi alticudinem dimenfus , obfervavie hun locum quatuor & viginti gradibusab AEquatore diftare verfus Aufttum. Haétenus omnis regio campeftris, amenna, fertilis, pluribus amnibus rigua &nemorofa fucrat’. Hanc excipit (olitudo, partim montibus afpera, partim titi uligine fquallida, & arundinetis atque opacis filvis pene invia. Exhac folitudine cum fumma difficulrate ela Gtati, rurfus in planiciem defcende- runt, Preseck hujus ripasutrimque, inde ab ipfo eftuario , accolune varize naOCCIDENT. ‘LIB, XIV. 27 runt,quamiidém Gearanies incoluat randemque ad rapidum flamen Piguirin procet {erunt, quinqueé& viginti gradibus ab A.quatore verfus Aufttum. Omnis Guaraninm regioamcrna eft & fecunda,atqueadeo nifiindicia fallant,haud expers metallorum, yerumincole func ferociflimi & anthtopophagi. Poft octidui iter rurfas in Humem Zguazwinciderune, quod variis flexibusin occi- dentem tendens, tandemin Peranam {condit. Acque ita porro progreffiad Para. nam pervenerunt, ad altitudinem quatuor & viginti graduut; quo faperato novem dierum iter reftare feribunt ad oppidum Affumcionis. Paraguayumspreterea accolunt Cagazes, vatto corpore & robutto, qui ementem facere infueti, vicinoram Hee 47. rofacfam agros populantur, 8 maxime in flumine lineribus fais piraticam exer. °* }* cent’. Sed holce Hifpani penitus exciderunt, ut Martinus del Barco in {ua Argentina canir. His: vicini fant Guayacarves ejuldem molis, fetocie & agili- tatis. Idem Aumen afcendentibus occurrant Cacoves qui & ageos colunt & plutimas Her.d.7. gallinas alunc, provincia ipforam metallis farca effe cteditur. Supra hos degune!?:“"* Guaxarapi ad ripam fluminis, quod é finibus Brafilie, ut opinantur, proflachs tandem novemdecim cicciter gradibus ab Aquatore verlis Aultcum in Pare guayen influic’. Regio autem que ab hifce incolitur hamilior eft & inunda- tionibus obnoxia, itaque barbari hi, quum flumen ripis fuis continetur , ad a0 eafdem accedunt & pifcibus capiendis dant operam, qui ipfis fee pro annona fant: flumine autem tipas faas excedente, é& vicinas tertas longe Jateque inundante (quod fere quotannis folet accidere menfe Januario, quum jam Sol A Tropico Capricorni ad Aquatorem redite incipit) in interiores regiones fele fabducune’, Exinde ad Lacum pervenitur @ quo Paraguayum flumen egreditur, uti & alter amnis qui Yguatu appellatur , hujus ripas accolunt Yacoaes , Xaqueffes & Chaneffe A quorum finibus per uliginofa loca in Xaraywm provinciam tranfituc. Vrbaniorea ye, a, 7, gens & agriculture: dedita, acque etiam nendi haud imperita: agriculture partes Ls.<.17- mares & feminz ita inter (¢ dividunt, uthi fementemcurentr, illzaucem meflem. 3oHinc per vattam & opacam folitudinem iter eft ad provinciam Tapuaguazants bi Tapapecocies habitant, omnibus rebus ad vicam neceéflariis abundantess Ex- tremi ad hane plagam degunt Payzunoes gens barbara., neque haétenus facis cognita. ‘Ad diverfam ab oppido Afamcionis plagam degunt Maye, juxea viam que ad Herds. Peruviam ducit; tranficur autem ad eorundem tertas, perlocum quiab Hifpanis }***” Puertode S, Fernandoappellatur. Hos fequuntur in eodem itinere, fed fatis longo intetvallo; & fuperatis’ali- quot provinciis, quas metallis abundare obfcura fama eft, Tamacoe: quibus ad- jacet provincia. Charcarum, Peruvie pars, de qua fupra 4 nobis diétum.. Am- 4o bigo, utrum Tamacox hi, iidem fine cum Taguamacis, quorum Nufle de Cha- ves meminit, qui primus Hifpanorum ex provincia de le Plate, in Peruviam pe- netravit: hos autem fupra provinciam incolere,diximus qua hodie $.Gruz de la Ster= Lice.36 ra appellacur. Cap VI Deferiptio oppidi Noftre Senor de Buenos Ayres. Ramu oppidum hujus provincie ab Hifpanis appellatur’ Noffra Sennora fo. Pz Buenos Ayres, A nonnullis quoque Cuidadde la Trinidads & Petro de Men- Herds. doza conditam prim, anno a Chtifto Nato clo Io xxxv ad Auftralem Flu-}9.“?* minis de a Plata ripam , & regione infularum $. Gabriéliz , in provincia batbaro= rum qui vulgo nominantur Morecotes, uti Hifpani notant. Solum hujus provin= ciee fere ubique in planicicm fternitur, collibus & tumulis quibufdam leniter in- tumefcens, prxterquam ad oram maris Atlantici, abi vaftis & continuis pene mon~ tium jugis concluditur. Id oppidumhaud dudum cum ftetie, oppidanis ob mutuas Nn4 difcor-Linens 528 DESCRIPT. INDIA difcordias, & aliaincommoda alio dilapfis. Cabega de Vacca anno clo I> xx1r novos Colonos huc traduxit , qui aliquandiu oppidum incolucrunt, rurfa(que deferuerunt : Mantic deinceps pluribus annis ica defereum : tandem anno clo Io- 1xxx1t ab Hifpanis jam tertio habitari & reedificari cepit, ea form’, qua ho- die vifitur. Situm eft oppidum , ut fupra, ad finiftram five Auftralem magni fluminis ripam triginta quatuor gradibus(uc a noftracibus obfervatum inveni) & quinque fupraqua- draginta ferupulis ab A.quatore verfus Auftrum: fexaginea aut, ut alii{cribunt, fexa- ginta & quatuor milliaribus, ab ampliffimo fluminis aftuario , five a promontotio S. Marie verfas occidentem , & mediterranea hujus continentis, ad ripam fluvioli 10 quiin magnum flumen fe condie, inclivo leniter edito fuper reliquam folum; xdifi- ciorum parictes fere fant lutei,quales Hifpani vocant Tapias: Arcem adjunétam ha- bet haudmagnimomenti,lutco itidem vallo cinétam,vix quing; pedes craflo,8 pau- cis tormentis bellicis inftrug&am.Ipfam oppidum neq; fpatiofam eft neque frequens, quippe incolasnon mulcum fupra ducentos numerans (utia Belga qui aliquotannis ibi familiam fuperioribus annis aluit, accepi) qui ageiculturz &¢ pecuariz potiflimum, dant operam, & pene fingulisannis, permiflu Regis Hifpaniarum, ad Brafiliamna- vigant, atque panem bifcodtum, farinam, &¢ carnes muria conditas , aue ad {olem in- duratas & fimilesmerces evchune,in quarum locum merces Europeasreducunt, quo fic, ut Hifpani qui Potofie & vicinis locis degunt, non raro adhocoppidum defeen- 35 dant, merces illasargentoredimant; opulento quidem commercio,ted 4Rege Hi- fpaniarum vetito , qui nequaquam ére ita efle exiftimat, argentum hac via ¢ Peruyia deduci, & veétigalibus fis arque quintishaud dubio hocmodo fraudem fieri judicac. Quapropter licet Hifpani, quihoc oppidum & provinciam de le Plata incolunt, Regi fepeapprobare conatifuerine,argentumPorofianum,fecurius multo,& longe majori compendio per hanc viam in Europam poffe traduci, quam per Peruviam , mare Auttrale & Ifthmum Panamenfem, tamen haétenus id illi minime perfuaferunt. cu- jus confilii regii nullam aliam rationem divinari pofflum , quam quod a-caftellanis argenteum hoc commercium cum Portigallis qui Brafiliam inhabitant communi- carineutiquam confultum judicat. Nam firemipfam reéta reputes via, nihil oppor 30 tunius videtur; qtiumabrhoc oppido ad argenti fodinas Potofianas tantum quadrin~ gentarum leucarum iter fir, utiaccepi (alii quoque longe minorem Ieucarumnume- rum produnt, quidam & majorem;) maxima fui parte planum & minime impeditum. Ab oppido enim hoc ad urbem Cordubam:, quam fapradefcriplimus, vigintifupra centum numerantur leuce: ; iter illud agitur per deferta quidem & loca ab homi- nibus inculta, verum Ita planicie amena , & graminis adco feracia, utinnume- xa armenta & immenfos jumentorum greges alant, qu paflim in campeftribus hifce locis & raris nemoribus, fine cértis dominis vagantur: jumentis autem & cartis toto hocitinere uti licet, fine ullo barbarorum incolarum metu , qui & ad- modum infrequentes hic fant, & fere innoxii, arque incertis fedibus vagi: tant cundi autem fant aliquot amnes, Lucan , los Arrechivos, Areca, Carcarama, qui *” omnes in magnum Flaminis de la Plata alveum definunt’ ; Horum pracipuus (nam cateri haud magni fant momenti) Cargaranna, pene medio ab utroque oppido intervallo, labitar, leni alveo, & qui xftivis menfibus vado tranfiri po- teft, hibernis menfibus nonnihil intumefcit’, uti fere reliqui Americ Auftralis amnes. Porro ager faboppidanus quidem ameenus eft & foecundus, ita ueomnis generis fiuges abunde producat,,triticum Mayzim , melones, pepones & fimiles fructus atqueadeo quecunquead vitam humanam neceffaria func, oppidanis large fubmi- niftret; fed provincialis ager effcetior eft, raris arboribus, fed multo gramine & pro- lixo : paucis collibus., nullis aut rarisadmodum montibus & rupibus, vafta planicie: multi hic cerviagunt, fed mole Europzis neutiquam pares: ftrationes innumeri,per~ dices, anferes atque anates. Barbari qui hanc provinciam & viciniam incolunt , fere nudi agune aue Iu- trarum, ( que maxima copia hic reperiuntur) cxuviis leviter tetti; proce- ro atque robufto corpore , neque deformi ; moribus & infticutis 4 rcliquis barbaris °OCCIDENT.: Lip. XIV. S29 barbaris nihil diverfi pifeibus pene vitam tolerant, aut ferina, quate canes vena- ticos impenfe amant & fapra omnia maximi faciune: ruguria illoram ex arundi- nibus compofita funt, & ftoteis quibufdam adverfus plaviam & aétis injurias’ teeta. Car. VIL Metropolis hujus provincia, cum agroipfius defcripta; itemque alterurs oppidar Cuidad Real. Affimcion ab Hilpanis vulgo appellacur (8¢ 4 quibu(dam, fed ut opinot,per- peram Afenfion) fia eftad altitudinem quinque & viginti graduumab A- quatore verfusAuftrum, uti communiter abHifpanis tradicur:aquali pene intervallo inter Peruviam 8oBrafiliam provinclas + 4 quarum uttaque abel circiter ducentas & quinquaginta aut paulo plures leucass db oppido Guaira quodaliis Cuidad Real dici- tur, odtuaginta leucas verfus occidentems a Sanéta Cruce de la Sierra circiter ducentas: ab ingenti Eluminis dele Plata zftuario, five promontotio 8. Marie;{ur(um, fapra tre centas, ut vulgo numerant;namauthores variant. ‘ 20 Conditaeltad Oriehtalemripam fluminis Paraguay , quatuor peneleucis fupta confluéntem Pilcamayi Huminis, quodin Peruvia & Chateaai montibus oriens,duo~" decim leucisab oppido dela Plata five Suchifica labicur, &cibidem Rio gratide appella= tur & infra oppidum Affumcionis ( Guapay¢h homine affiimto) in Paraguay cffun- disir, Porto urbs hxc opportunirate fitus potiffimum & oppidanoram frequentia commendatur, qaippe qua quadtingentas familias Hifpanorum comple@i dicatur, preter aliquot millia ibidem natorum ex Hifpanis & barbaris, quos vulgo Ate(Pifos, 8¢ inixtum é Nigritis & Hifpanis gentis, quos Malatosappellanc. Tatra ampliffimos hujus urbis fines habitat immenfa barbarorum indigenarum multitudo; qui quotidie magnum incrementuim capiune: Martinus del Barco in faa 30 Argentina narrat, foominas & pueros Ionge numero fuperate, matibus fere conti- nuis bellis inter {e & cum aliis barbaris multum imminutis. Ager faburbanus mirum in modum ameenus eft; Solum foecundum & omnis generis frugum feraciffimum, fraau(que tam domefticos quam Hifpanienfes copio- fifime producens; adhwe & armentisatque’ pecudibus pafcua abunde fafficiens + unde hic omnis generis annona admodum copiofa & vilis eft. Coclum falubre & infigniter temperatum, tnde arbores hic perenni pene viri- ditate nitent. . Barbarorum qui in vicinia degunt pracipui {unt Guatatats, Mogalaésjatque Gonna- nenaguaés, Hifpanis addittiffimi, & didto obaudientes, licet non fint ipfis, ut fere 40 alii, in fervitutem per tribus attributi. Herrera & Yaperues commemorat gentem la 47.1.5 trociniis infamem , qu neque agtos colit, neque pecuatiam exercet, quam Cabeca &5- de Vacca primis annis ad quictem pellexerie Ibidem & Imperues, Naperbes 8 Mayayes nominat,, fed fedesillorum non defcribit. Alibi & Yriguanum meiinit, gentis belli- 4.1.2. cof, quorum provincia haud longe abeft Metropolihac. Paulo temotioresagunt ©17- Cheriguanes, qui Hifpanis olim multam negotii faceflebant;, nunc autem (ut qui- dam [eribit) ab ipforum obfequio minime recedunt, & priftina ferocitate polita, ut- banius vivere & humanis carnibus abftinere didicerunt. Haud longe ab oppido , Mons Lambare totahac regione celebertimus, vatte fe {uprateliqua montium fattigia arcollit; & adverfo Aumine afcendentibus occurrit so nobiliflimus Lacus, quem barbati Yrapvam nominanc, ¢ cujus centro rupes ingens & fupra centum orgyas ardua aflurgic. Oppidam Guided Real vel etiam Ontiveros Hifpanis, barbaris Guayra, diftar & Metropoli verfus Brafiliam ad aquilonem, leucas odtuaginta ; ad ripam Paranw flue minis conditum jif agro quidem, ut fertur; forcundo, & corum omnitm que vita humana defiderat feraci {ed caelo minus falubris &'ftatione ob ferocia & irriquic* tayicinorum barbdrorum ingenia, minus commoda. 10 Mi 0115 & longe princeps hujus Provincize urbs,que Nojira Sennora del Hauddzd.e cu. 530. DESCRIPT. INDI& Haud Jonge ab urbe, Parana magnomurmure de Cataracte {upra ducentos , ut ajunc, cubitos alto valide fc precipitac 8& tor vortices agit, inter rupes écalvei fai anguftias , uenon modo navigia fed 8 lintres uniligneos procul arccat , nequefine extremo periculo queat faperari. i Quadraginta circiter leucas {upra Guayram, adejuldem Parane ripas, aleerum oppidum ab ‘Hifpanishabitari, canit Martinus del Barco, neque tamen illiusnomen prodir, quod nequealibi melegiflememi ' Cap. VIII Oppida S. Fidei, S. Salyatoris es: reliqua hujus provincie. to Ppidum S. Fidei, Hilpanis Santa Fe, diftat A Metropoli Affumcione, fecundo O flumine,leucas centum 8 quinquaginta,ut Lupus Poi feripeum reliquit,8 ab oppido Noftra Sennora de Buenos Ayres (ati a Belga fide digno accepi) quin. quaginta; (licet Hifpani ineervallum longe majus & circiter centum vigintileucarum inter utraque hc oppida numerent;)denique ab urbe Corduba provincix Tucumane, quinquaginea, vel utaliitradunt, fed perperam uti opinor, feptuaginta.’ Oppidum tenuc eft, & frequentia incolarum & condicione Buenos Ayres fere xquale;in plani- cie, quae ad Tucumanamulque pertingit, ficam; ad ripam fluminis. Ager illius fertilis, coelum haud infalubre. Barbari quiinera limites illius degune, Chalcini, dicuntur, & x5 Mepenes arque Chiloace. Oppidani agricultura: & pecuaria dant operams & pannos quofdam rudiores texunt; quos opulento commercio in Brafilia, Saccharo, OryRa atgs aliismercibus permutants prefertim in oppido fuminis de Ienero. Ab hoc quog; oppido iter agitur ad atgentifodinas Potofianas & porroin Peru- viam, iter fecurum eft & peropportunum, per provinciam Tacumanam & utbem Cor- dubam, qux opportuniftimo loco fita eft veluiticin trivio; ita ut ab illa & in Chile fem prxfecturam, & Peruviam pertendere & denique verfus Metropolin hujus pro- ‘yincia Affumcionem defleétere liceat. Non hire Hdbicianes hujusrationes paulo plenius hic explicare: ab urbe Corduba Peruviam petentibus,iter agendum eft ad op- pidum S.Jacobi(quod vocantdel E/fero)intcrfant odtuaginta aut paulo plures leucaeiab oppido S. Jacob/zftivis quidem menfibus , per oppidum 5. Michatlis, incervallum elt viginti quinque leucarum ; hibernis vero , per oppidum Noffre Seanore de Talavera intervallum eft quinquaginta leucarum; (quia priusiter pers, Michaélem co tempore ob fluminum inundationes alto ceno, & crebra uligine impeditum eft:) contendi- turad locum, quiab Hifpanis vocacur /as Iuntas, quia itinera illa hic rurfus coéunt, is diftat ab utroque oppido,aquali peneintervallo, viginti quinque Jeucarum:a Juntis rurfus, pro anni tempettate, iter agitur aut per Salam aut per 5. Salvatorem que urbs barbaris diciur Zuyu, cfeque Tucumane provinci« poftrema, diftans & tuntisquidem triginta , 4 Porolia vero circiter centum: denique ab hac quidem per valles barba- rorum quic4moaguaci dicuntur, inter montium juga enituntursab illa vero per con- 40 fiagofos colles, qui Hifpanis dicuncur /a Qvebrada: verum utramue hoc iter denuo in unum coit, circiter trigintaa Potofia leucis. Atqueita fi ratioab Hifpanis probe injra faerit ab oppido 3, Fideiad Argentifodinas Potofianas colligitur intervallum trecentarum & quadraginta aut quinquaginta Icucarum. Reliqua oppida funt ; Vebs S. Salvatoris (alia ab illade qua paulo ante) ad ripam magni fluminis itu peropportuno. ‘Ec oppidum S. done, ad ripam Paranay in provincia barbarortm, quos vocant Guaranyes ; ager illius planus & campeftris, unde non raro 4 flumine quum hibernis pluyiis incamefccns alveum faum egredicur, inundacur, Veriufque hujus oppidi obi- tercantum meminic Martinus de Barcoin {ua Argentina. 50 Supra Affumcionis oppidum jacet Puerto de Guaybianno, ubi natio Guerany definit; cui fuccedit Irabitan, & porto. Puerto de la Candelaria; ut Hifpani nun- cupane, ad ripam cjufdem fluvii, uno & viginti gradibus ab Aquatore verlus Aufttum., uti Herrera prodit, ubi quondam.. Loannes de Ayolas cum odtuaginta militibus 4 barbaris ex infidiis-oppreflus & deletus traditur s accolunt barbari Ps- raguaes, Hine flumen a(cendentibus obvii fiunt Guaxarapi, in. quorum provincia fapra 0OCCIDENT. LIB. XIV. 53t fapra diximus flavium qui é Brafjlia defcendit in Paragudyum influere: ultra tenden- cap.*- tibus, flumen dividicur in ria brachia, quorum unum eft grandis lacus quem voeane <<. Bio Negro, is afcendit verfas Argtum, reliqua duo paulo inferius cogunt. Supra “““"* confluentem rurfus alius amnis occuttit, ab occidente defcendens, & nomen Pa- vaguay jam exolefcit , propter plures amines &¢ lacus, qui tot ora aperiune, ut navie gantes fallant: inter eos celebratur amiiis oe ideft, bonaaqua, quem Cabega de |, Vaca afcendiv, Atqucita tandem venitur ad Puerto de los Reyes: ager hicfertilis & an: 27.1 nona copiofa sindigenze ftatura corporis modica, nudi agunt & idola lignea colunt. Ab hoc hon magno intervallo diftat provincia magninominis, cujus incole vocan- yo tur’ Xarayes, de quibus fupra egimus. Verum antequam catera hujus Prafe@ure explicemus: opportunum fuetit de Tucnmana dicere , quam confulto omifimus quum de Charcenff provincia, cui vicina eft, ageremus: aps: Tt U-© Ue Maen A Cue TRE Tucumana Provincie defcriptio, ejufque Principals oppide 20 S.Jago del Eftero. Veumana provincia, tota eft mediterranea, diftatque quam longiflime ab I utroque mari; fed fines jungit aduna quidem parte & verfus Occidentem cum Chilenfi Prefeura, ita ut per illam aditum habeat ad Oceanum Meri- dionalem; ab altera parte five ad ortum Solis cum provinciis Fluminis de la Plats,per uas ipfivvia aperitur ad Occanum Atlanticum five Septentrionalem. Caeterum ad ®-¥e~ ortum quidem folis , terminatur primum flumine Yermeio ut vocant, quodin valle ™"” Tuivy oriens , ubi ab indigenis barbaris vocatur Xibixibe , ita decurric, urtandemin magnum Fluminis de /a Plata alveum fe condat: deinde & Eifeco flumine quod jam 30 vulgo Ciancenominenotius eft, (quia Joannes de Giancas ad ripas illius a barbaris fuic cae(us:) & interdum appellatur Rio Grande sid ex Andibus delapfum, dudum difcur- rit fecundumilliustadices, donec tandem verfus ortum dilabatur, & in idem Flu- men dele Plata fe infinuct;fines illius verfas Arum haud diferte explicatos invenio, verfiis Auftrum quoque non minus fontincerti. Soli ratio ita fehabet: verfus prafecturam quidem Chilenfem plurimum culei habet foli; verfus Magallanicum plurimas provincias incultas, nec fatis haétenus Juftratas, quatum tamen magnam noticiam videntur habere en S.Tacobi del Trapalen. Effero : vocantautem vulgo illam Regionem Trapalandams, fed Chilenfis prafeturse incola vocanteandem Provinciam de /a Sal. 40 Provincia Tucamana coclo gaudet admodum temperato , & folomediocriter far- cundo : Sed hactenus (ue Herrera teftatur) nullahic auri aut argenti metallafucrune inventa.. ZEflas hic fumit inicium (uum vigetimo tertio Septembris & definit in vigeG- mum Martii, Incolitur a tribus potiffimum nationibus barbarorum , Tucumanis, Turies 8 Dia guitis; incer quos precipui cenfentur Tucumani, unde ab ipfis potiflimunt toti pro- Vinci nomen indidetunt Hifpani. Initium’ autem famunt a finibus provincix Chicaruam, que natio ad diftriétum., Potofianz: 'civitatis pertinet; pagi illorum fant varii , inter quos nominatiflimi, Morata, Chocinoca , Sococla & Cafabindo; hofce 50 pagos tran{greflis (loquor de iis qui é Pernvia petunt hanc provinciam ) occurrit fo- litudo, qua: quindecim aut viginti occupat leucas, frigidiffima regio ob editiffimos montes,atque adco ipfa Andium vafta & continua juga quibus occupatur: Superatis autem hifce montibus é veltigio defeendicur in calidiorem & temperatiorem repio- nem, pet quam via ducit ad Provinciam Tuewmanam , paululum remota 4 pagis bar- baroruim , ad majorem fecuritacem corum qui hac iter agunt, Sed de hac viamox plura dicemus. o In532 DESCRIPT. INDIA In hac provinciahabitantur hodie ab Hifpanis fequentia oppida,s.lego deléjfere, S.Michael, Talavera, Corduba, Salta, & aliquot municipia de quibusordine dicemus. Principalis hujus Provincia civitas primo dicebatur arco, vulgo nominatue S.lago del Eitero, Sitaclt (fecundum Herreram) otto & viginti gradibus ab A.qua- tore verfus Auftrum,centum & o€tuaginta leucis ab argentifodinis Potofianis verlus Mcridiem, paulum declinando verlius Ortum : a Buenas Ayres autem oppido ad Fla. minis de a Plata ripam fito, fecundum plerofque centum & octuaginta Icucas. Sed de hac diftantia paulo poft plenius agemus. Gubernator hujus provinciz,, urplati- mum degit in haccivitate, quemadmodum & teliqui Regis Hifpaniarum miniftri; & Epifcopus, quum in hac urbe fic Cathedralis Ecclefia hujus provincix. fo Temperies aétis in hac civirate eft calida; falubris tamen: Agri folam arenoftra & falfum,, faxorumque inops, qua re fituthic non fatis commode ades ftrui pofline pluribus rivalis rigantur agri, ad quos plurimi horti, viridatia & vineta jacent. La- nificium hic exerceri coepie, ob Janz abundantiam, é qua omnis geyeris pannos ni- gros vario(que hic cexune’. : Indigenz jam veftibus amiciuntur, bene morata & culta gens. Accolunt duo maxima & potentiffima flumina, quorum unum hanc urbem praterlabitur, & vul- Eterof. go appellatur Eifero , quia aquis illius intumefcentibus , ripas fuasegreditur, fefeque in plarimos rivos & canales dividens,campeftrem omnem atque humilemregionem Jonge latequeinundat 8¢ caeno limoque opplet: ipfo autem in alveum fuum relapfo, 20 ingentia atva, tritico, Mayzio, hordeo, aliifque frugibus conferuncur: Unde omnis hic ager mirificé abundat omnis generis annona., Alterum flumen vulgo ap- salados, pellatur F/Salado, quia aquaillius fublaifa deprehenditur : Utraque autem flamina ab occafu labuntur in Orcum, per regionem planam & campeltrem, decem aut duo- decim leucaruma {¢,invicem intervallo: utraque majoribus & minoribus pifcibus foetaisnt, quiinfignem indigenis atque incolis adferunt utilicatem:media regio in- terutrumque, mellis & cerz praber copiam: necnon goflypii & Carrobarum s qui feudtus optime nutriune, & omnibus anni menfibusmacurantur & durant: nec coc- cinillae & glafti indiga eft regio , quibus lanas fuas tingere noruntincolz. Magnain- fapcr hic eft armentorum & pecudum copia: nec non cervorum, aliarumque fera- 50 rum : avium omnimodarum prefertim perdicum , palumbiumque ingens numeriss. Denique optima hic reperiuncur falin. Oppidani exercent mercimonia fua laneis & goflypinis pannis, adco ut merces hae nummorum loco ufurpentur, & ulna co- rondem utplurimum eftimatur dimidio Peso five quatuor regalibus. Maxima de, niqueillorum pannorum copia duciturad Ee atee tae & proefecturam Char- cenfem.. Cav X, De oppidit, S.Michaélis, Talavera, ¢* Corduba. 40 quelde Tucuman : Sicum eft {ex aut feptem {upra viginti gradibus , (nam variant (criptotes) ab AEquatore verlus Auftrum :viginti & otto leucis ab oppido S.f«- cobidel Eifero, juxta viam que ad Charcatum provincias ducit, ad radices vaftorum & afperrimorum montium, loco’ opportuno & riguo: nam ab uno latere Iabitut amis émontanis defeendens (quae juga vulgo Quebrada de Chalchagui nominantut,) qui una cumaliis amnibus & rivulis, qui ad eundem modum, quingue auc {ex leucis ab oppido, de montibus{e precipitant, tandemad flumen devolvicur, quod oppi- dum 5. Zecobi del Eitero precterfluic. Ager hujus oppidi Mayzii, arque adeo tritici, hordeique eft feraciflimus, nec vitium impatiens ; pa(cuis vero {upramodum abun- 5° dans, unde hic armentoru pecudumque maxima cft copia: Plurimum goffypii li- niquehic colligitur, é quibus oppidani praeftantes pannos texunt. Aére fruitur longe optimo & falubri, quo carteris hujus Prafedure oppidislonge precellie. Lignandi famma eft opportunitas. Nec metallorum effceta creditur tellus, fi indicia non mentiantur. Talser, _Tertium Hifpanorum oppidum vulgo appellatur 2ewi#ra Sennora de Talavera & barba- Ecunpum Hifpanorum oppidum in hac prafeétura vulgo appellatur $.Mi= S.Miguél. SOCCIDENT. LIB. Xv. 33 barbarorum lingua non raro Bifeco, jacet autem ad ripam fluminis , quod fapra di- ximus appellari £/ Salado; quinque & quadraginta leucis ab oppido S.facobi del Eftero verfits (eptentriones : centum & quadragintaab Argentifodinis Potofianis. Ager illius rigatur 2 plurimis correntibus; eftque goflypii copia dives, é quo oppidani varios pannos cexunt, Abundat pretereamelle & cera, diverlifque tin Quris, quibus induftrid lanas faas & panos inficiune. Pifeatio atque venatio hic imprimis opportunahabetur. Nulla metallorum vene hactenus hic fuerunt reper~ re: diftarab A.quatore {ex & viginei gradibus, ut proditur ab Herrera. Quarcum oppidum Hifpanorum in hac provincia vulgo dicitur Corduba, duobus Corda 10 & triginta gradibus atque triginta fcrupulis diftans ab A2quatore verfus Polum * Antarcticum.. Aéris temperics hic lata eft & egregié temperata ,. zquabili afta~ tis hyemi(que vicifficudine: ager pafcuus 8 campeltris, optimufque armentis & pecori; quod hic maximum cepitincrementum.: radic illius lacus amnis valde pi. {eoflis: Sefqui ausem leuca ab oppido jacent montes & quamplurima amoene & cules valles; in quibus argenti (ue quidam teftancur) fodine vilantur. Solum non modotritici, aliarumque frugum eft fertilefed & vitium tolerans: denique & Sali- nx hic celebrantur. Conditum eft hoc oppidum loco commerciis valde opportuno, nam ad or- tum habet oppidum 5. Fidei, quod ad prafedturam Paraguayenfom five luminis 204 le Plata pertinet; ad occafum urbem 5. Joannss de Ia Frontera, de qua fupta in prefe@ura Chilenfi diximus; equali pene quinquaginta leucarum intervallo diftans ab utraque. Dein hac iter agunt, quicunique é Peruvia defcendune ad Flumen de (a Plata & oppidum Buenos Ayres, ut inde in Hifpaniam aut ad Bra- filiam per mare Atlanticum navigent: quia via haud longa eft, ruta & ob anno- ne copiam. é& itinerum compendium facilis , & minime famtuofa., Incolitur (quemadmodum accepi 4 Belga qui illac fupetioribus annis tranfiic) 4 trecentis Citciter Hifpanotum familiis qui potiffimum agtis colendis & goflypinis telis texen~ dis dant operam, & merces fas, utplurimum veétant ad Argentifodinas Potofia~ nas & reliquam Peruviam.. jo Preterea quum Marchio Cannete Peruviam Pro-Rege adminiftraret , 8 fi- lius illius Garfias de Mendoza. , hanc provinciam gubernaret’, conditum hic erat oppidum., quod vocabant Novum Londinum s itemque alterum in provin= cia Chalchagui, quod Novam Corduram dicebant, que paucis tantum annis fub- fticerunr’. Iarie & Diagate populi, qui hic incolunt, lancis veltibus amiciuntur & non- nunquam armentorum tergoribus bene preparatis: Paftores fancovium équarum Janis quaftum faciune: pagi illorum quidem fant frequentes, {ed exigai fere; nam in illis utplurimum tantum fingula cognationes deguint colligunttuguria in orbem & muniunt illa vepretis, ob continua bella quae crudeliterinter fe gerunt. Genseft golaborum valde tolerans , neque ebrictati ita addiéta, ut pene func reliqui omnes barbari indigenze harum regionum.. Carp XL De alsis aliquot oppidis hujus Prefetture € provinciarum in quibus jacent qualitatibus. hac praefeétura in hune modum... In prafeétura Tacumana degune pancio- es, Hifpani quam necefle fit ; nam fi frequentiores hic incolerent, facili negotio plarimi barbari poffent fubjugari, qui nunc in armis func, & provincia hae locupleriflima evaderet’. prafertim fi barbari fabjugati Hifpanis ad cecum tempus attribuerentur & fervitutem fervirent, tributaque, uti in aliis America tegionibus folent, penderent: nam plurimi tum haud dubio Hifpani Peruvia & vicinis provinciis. derelidtis,,. hic fedes {uas figerent , & duo infuper hic condi pe RO Herrera libro quinto, capite nono, Decadis fu oftaver {cribit de so polfene oppida.:Unum quidem in valle Salsa,queeamplitudine & foccunditate excel- Sil. Oo lit,5334 DESCRIPT. INDI£ lit & ceelo fruitur imprimis falubri & temperato, fica vigiiti quinque gradibus ab A-quatore verfus Auftrum : agris perameenis & compacuis, nec minus idoneis ad fementem faciendam ob amnium & rivuloram multitudinem & opportunita- tem. Oppidum hic in meditullio provincie conftituerctur’ , loco commerciis exercendis opportuniffimo; puta cum indigenis vallis Chalchagui, Iuivy & Ome guacis, itemque cum reliquis barbaris, qui longe lateque degunt ufque ad tra- je&tum fluminis Effecos quique pagos Cafabindum, Sococham, Cochincam & Mo- Apata- ratam incolunt, denique cum iis populis, qui vulgo _4patame appellantur. Quid m= multa. ? oppidum hoe regionem omnem inter Peruviam & Tucumanam ita tutam & fecuram redderet,, ut vel uni foli proclive effet inter provincias Petu- 10 viam, Tucumanam , & Flumen dela Plata, & ad mare ufque Aclanticum, ultro citroque commeare. Vallis hac fita eft circiter centum leucis ab Argentifodinis Potofianis, & fexa- ginta ab oppido S. Bernardi in valle Tariza fito & denique quinquaginta ab oppido ‘Talavera. Notandum ; Herrera nufquam alibi oppidi hujus 8. Bernardi meminifle preter- quam hoc loco, neque in defcriptione compendiofa Indiarum illius mentionem fi- cere; nos autem {upra oftendimus ex relatione Belge cujufdam Tarixam oppidulum pertinere ad praefecturam Charcenfem.. Pergit Herrera. Aleerum oppidum condi poffet ¢0 loco, ubi quondam fuit*o Novum Londinum (quod obincolatum infrequentiam ftatim defertum fuifle diximus) juxta viam qux 4 Tucumana ducit ad Chilenfem prafe€turam. Id enim oppidum conditum faerat invalle 9sdmnibil in agro tritici & aliarum frugum foecundiflimo, itemque Viriuny& arborum fructiferarum patientiflimo. Incolz, pars gentis Diagai- tarum, yeltibusamiciuntur , & abundant pecoribus Americanis, necnon, ut ferunt, auriatque argenti metallis. Didici a Belgaillo, (cujus dadum jam fepiusfequutus fam,) fuperioribus annis, oppidum fuiffe conditum in valle Sa/ta,quod ab Hifpanis villa deLerma 6 plerumque vallisnomine barbaro Sa/ra appellatur: itemque alterum in valle Zaivy quod S. Sal- vatirts oppiduim vocane. ; Pergit Herrera loco pradiéto: Trans juga montium, qui vallem Taryam feu Tarixam , atque’ Omaguazam concludunt in campeftribus locis, qua a radi- cibus montium ad flumen’ Paréguayum fenfim declinants ad ripamfluminis quodab Hifpanis Rio Vermeio dicitur, opere quoque precium foret oppidum Hifpanorum collocari; nam & campeftri & montana regione frui poflet ; coclo temperato & fertili imprimis folo: adhwc habet regio illa frequentes indigenas & pecorum faitnam copiam.: & fica eft pati pene intervallo poftremis: Pernviz ribs 8 PrafeGtura Fluminis de le Plata; itaut oppidum hoc collocaretur {exaginta leucis ab oppido S, Bernardi in valle Tarya lito; totidemque ab oppido Nuestra Sennora de Talavera, neque pluribusab oppido Afimmcionis ad tipam Paraguay fica denique 4° quinquaginta leucis a valle Salra 8& centum circiter ab Argentifodinis Porofiani. Indigenaque harum regionum ita undiquaque ab oppidis 8 coloniis Hilpano- rum, veluti indagine cing, citra conttovetfiam facilius ad Chriftianam religio- nem ampleétendam adducerentur, & pacifice inter fe 8& cum Hifpanis agerent’: Denique fecundo flumine Bermeyo defcendi poflet in Paraguaynm , atque inde in flumen dela Plata, & denique per hocin Occanum Atlanticum: compendiofoque juxta ac falubri, omniumque rerum abundantiffimo itinere argentum &¢ alie mer- ces é Peruvia in Hifpaniam traduci: Id oppidum minimo famtu & non magno lé- bore condipoflet ab Hifpanis qui Paraguayum & flumen de le Place accolunt, quia frequentiores fant, omnibu(que rebus ad hane rem neceffariis, equis, armis, an- 50 nonaque inftrudtiores, & quod rei caput eft, ipforum magis incereft quam Tuci- manorum viam hanc & Peruvia per ipforum provincias ad» Oceanum aperiti , quippe multo-compendioforem quam per Tucumanam aut provinciam S. Crucis de la Sierra, Accepi autem ab codem Belga: jam fiperioribas annis oppidum quoddam edi- ficatum fuiffe ab Hilpanis ad ripam’fluminis Bermeyos nihilo ramen fecins, oftua- gintaOCCIDENT. LIB. XIV. 535 ginta peneab illo Ieucarum intervallo, iter per folitudinemi inftitui ad oppidam $. Jacobi, ab iis qui Potofiam petune’: Utrum autem hoc oppidum. eo fitu fic potitum, quem Herrera hic ante defignavic, mihi non plane conftat, neque ille fatis poterat explicarc Car. XIL Teer Belge cujufdam a Buenos Ayres ad Argentifodins Potofianas, per provinciam hanc Tucumanam. 10 adhuc percipiantur , operepretium me fadturum exiftimavi fi Belge ca- jufdam iter quod in manus meas incidie, hic adjungerems. Quid Buenos Ayres (inquit) Peraviam aut Chilenfem provinciam petune, iis iter faciendum eft per Tucumanam.; & quidem primo per urbem Cordubami, que diftat a Bue~ mos Ayres citciter centum & viginti leucas, itinere plano fere & campeltri, pau- cifgue atboribus veftito, preterquam ad ripas amnium., qui in hoc intervallo tranfeundi fant, quorum maximus appellatur Carcaranna, pari {exaginta pene leu- carum. intervallo, diftans ab utroque oppido, pluribus & optimis pifcibus egre- 20 gie foetus. 7 Licet tameniis qui Chilenfem provinciam petunt, reéta tendere ad oppidum. Sant Ioannis de la Frontera , relia ad dexteram urbe Cordubas verum. ab itine- rantibus hac via rariffime ufurpatur’ , nam licet alcera multo brevior fit, utpote haud fupra centum & decem leucarum , ramen folitaria eft & minus a ferocibus barbaris {ecura, quamilla perurbem Cordubam : icet autem utrumque agitur equis, quorum hic copiam reperire eft, &¢ carris quoque quibus boves junguntur , & mer- ces atque impedimenta imponuntur. A Corduba, extra viam qux ad Peruviam ducir, circiter centum leucis verfus Ar- um & Paraguayum , jacet oppidum Rioxa , ubi plurime vinex plantate vifuntur, 30 &plurimum liniferitur. A Corduba (profequar jam iter infticutum) ducic via ad Sant Iago del Eifero metropolim hujus provinciz, incervallum eft odtuaginta leucarum.; ager hujus urbis nemorofus eft neque admodum feecundus, poftquam fluvius vicinus ripas fuas tam crebro quam folebat {uperare defiit, & agros illius limo fui foecundate + itaque & urbs ratiores incolas ccepit habere,, quum annone inopia hic non rato Jaboretur, & barbaris vix quicquam ad viétum fuperfic preter Algarobas, quem frudum hicvocant Taco, & ufurpanc illum in cibis juxta atque in potus Barba autem indigenz jam plurimum numero fant imminuti, eneae quotidic, quia tam crudeliter ab Hifpanis tra@tantur’, exercent enim illos quotidie magnis 4o laboribus, quorum natura funtincolerantes, in goflypio colligendo, peétendo, nen- doque; & fi vel parum negligentiores fuerine in penfo fao diurno preftando , tam immaniter illos Aagellant & cedunt virgis, urnon raro fab verberibus mifere defi- ciant & emoriantur. Reperiuntur hic quoque melones 8 Tune, de quibus alibi fatis multa diximus. ‘Ab oppido Sant Iecobi iter intticui potett duobus modis: uno ad oppidum 5. Michaelis intervallum eft leucarum viginti quinque: hujus oppidi ager far- cundus eft, nemorofus juxta atque pafcuus ; unde hic magna atmentoram & pecudum ,°ctiam jumentorum repetitur copia: & vilis habecur annona.. Al- tero ad oppidum. Talaveram five Eifeco; intervallum cft quinquaginta leucarum: fofuperato aurem fluvio qui S. Zacobum preterlabitur , quatuordecim leucarum, iter agitur per provinciam aquarum valde indigam., donec veniatur ad flumen Bermejo, ( quod ab undarum colore rubicundo nomen accepit, cxterum pifCo R.Ber~ fam admodum.; ) hinc deinceps fecundum tipas fluminis incedicur , u(que ad meio. alcerum amnem,, qui tranfeundus eft, bidui fere itinere ab Zifeco. In. hujus agro nafcitur goflypium fumma abundantia.: annona tantum. modica, ha- becur. Vv: Provinciarum inter feconnexio & oppidorum diftantiz & firus melius Oo2z Ab‘Talina, 36 DESCRIPT. INDIA Ab utfoque oppido tam ‘S. Michaéle quam Talavera proficifcuntu ad Iuntas five alionomine Madrit , quilocus diftacab illo quidem quinquaginta, ab hoc tancum vi- ginti quinque leucis ; nominaverunt autem hune locum Iu#tas , quia, ambo itinera illa hic rurfus coéant’. A Iwitis folcbane iter profequiad Salam, nunc autem utplurimum peeune Sy. firy, vel Xuxuys quorum hoc diftat 4 untés viginti quinqueleucis, illud vero viginti ‘oéto vel paulo pluribus. Utrumque autem alluitur fingulis amnibus ; qui utrique @montibus Peruvie defcendune & petunt magnum flumen de la Plata. Diftat au- tem utrumque oppidum intervallo duodecim leucarum.. Porro Salta, ut hoc oppidum quod jam rarius adiri volune abfoluam , habetin 19 vicinia , fed fatis longo & circicer quadragintaleucarum intervallo, preftantiflimas falinas, é quibus fal eruiturpellucidus inftar glacieis qui maximo oppidanis trium harum urbium Zuntarum, Salte & Sufavy ufai eft, ob armentorum copiam, qua hic madtari & fale condita ad folem ficcari folent, utili commercio cum Peruvianis, & imprimis Argentifodinis Potofiani Porro a sufavy (vel Juiney) proficifcentibus, aniiona omnis equis mulifque ve= anda ct; nam tranfeundum eft deinceps pet folitudinem omnis annone indigam, donecingtediantur provinciam barbarorum, qui appellantur Omaguace ; Hi im- primisfane opulenti & cultis amiciuneur laneis veftibus , infinitus enim hic reperi- tur ovium illarum Peruvianarum numerus, quarum Ianas & carpere, 8 dextre 2 nete & texere jam olim noverunt. Provincia illorum magis temperata eft quam calida, fi non paulo frigidior : communis illorum cibus eft Mayzium aut radi- ces papz. Irerinftituicurad huncmodum. A Xuxwy (nam ita quoque fcribitur) fecus ti- pan fluviiad diverforium, quod vocant el Tambo de Don Franciféo fant {eptem leu- cx: In hifce Tambis, Regis Hifpaniarum decreto , ferviunt indigens per vices fuss advenis, prebentqueillis gratis ftramen fabvehuntque aquam & ligna: idem & cuftodire tenentur jumenta & impedimenta., & fiquid corum perdacur , re- pendere. ATambo Francifci, ad municipium quoddam barbarorum , ubialterum eft di- verforium, leuca numerantur of; iter agitur fecundum ripam fluvii & interdum per ipfam ; nam quo altius afcenderis, eo minor & vadofior accidie~ Ab hoc oppidulo difcedentes, fluvius & provincia horum Omaguacarum , re- Iinquenda, & edicus quidam mons tran{eendendus, defcendendumqne in frigidam & inculram regionem, in qua acriter ftiger’, prafertim menfibus Julio & Au- gafto: quare hic fementem nequeunt facere , & pauca hic reperiuntur animalia, preter Vicunnas & Guanacos , atque Vulpeculas fab illo monte autem aditur di- verforium ; 4 quo ad locum; quem vocant de Pennas feptem numerantur leuce, hic itinerantibus fub dio cubandum eft, inter rupes & faxa, unde loco nomen ab Hi- fpanisindicam, nifi force tentorium tecum portaveris. Hine pervenitur ad Paragon- 40 nes; hic quoquemnullz fant xdes, fed tantum vereres quadam macetiz, incervallum itidem feptem eft leucarum., ‘A Paragones ad diverforium de Crangejos, (quod nomen accepit 4 Carmaris qui ibidem magno numero in torrente quodam reperiuntur) totidem leuce de- fignancur. °° ; A Crangejos, ad diverforium , quod dicitur La Cenega de Don Diego de Spiloca totidem numerantur leuce; eft autem paludofa & ccenofa cofvallis (uti & nomen ipfius indicat) Didaci hujus, viri opulentiffimi & fatis induftrii ; (licee indigena te )/peculium in quo fupra’ quadraginca millia armentorum ab ipfo poflideri ferunt: st ‘A Cenega ad Eitanciam , ut vocant, del Treforero (anc fex leuce : Id pradiui eft rafticum , ubi mulca itidem armenta aluntut’! ‘Ab Bifancia hac ad diverforiam quod jacet ad ripam amnis Taline numerant fexileutas + itinere afpero & fatis difficili, nam arduus ‘mons defcendendus cit: fluvius*autemhicinflatur plaviis menfibus; ilifque tranfiturcum diferimine ;no- men accepit A municipio Indigenarum ad ripas illius fico, quod vocacur Talina: so Aget 0OCCIDENT. LIB XIV. 37 Ager hujus municipii Mayziiatque adeo tritici feraciftimus praedicaturs fed aét hic calidior eft. > Chicarum populorum provincia fumic hic initium,quee pertingitad ipfosfines civi~ Chisx. tatis Potofice: barbarihi fic fatis fant culti, & induftrii imprimis metallici, unde maxi mushorum numerus in Argentifodinis,ueplurimum occupatur:provinciaillorum ar- genti venis featere dicitur, quarum quedam jam eruuntur: magnum quoque ovium Peruvianarum numerum dicuntur poflidere. ATalina ad. Cenagillam leuceitidem {ex numerantur : hae regio paulum frigi~ dioreft faperiore, pa(citque haud ita magnum ntimetumarmentorum , atque peco- 10 rum; 4 czno quoquenomen viderur invenifle apud Hifpanos. A Cenagills ad Tambillo de Anton genoves, totidem defignantur leuces eft autem tranfeundum per oppidulum eer >. quod appellatur S$. lage de Coté gute, peeled autem amnis, qui vado tranfiri poteft : regio hac rurfus cali diori cft aére & nemorofior. A Tambillo hoc ad fuvium, valgo Rio de Toropalca » defignantur feptem leucaes T°f0- flavius hic itidem nomen accepit ab oppidulo quodam barbarorum, quod alluit, °° iplis Toropalca. Hic itinerantibus fab dio ad ripam Huyii cubandum eft; regioitidem eft calida 8 plurimisarboribus ameene veftita... A fluvio illo ad barbarorum municipium , quod nominant Cay/am, numerantur Cayts. 2oalix feptem leace ; hic pernoétatur in Tambo, ubi plurimi fune barbati qui advenis miniftrant, 8 neceflaria conquirune’. ; A Gafa porto adalteram Genagillam, ut vocant Hifpani, iter eft leucarum no- vem; hic quoque itinerantibus fub dio cubandum efts regio pratereactt frigidior 8 lignorum pene inops. Porro Genagilla hac (que nomen areinvenit, eft enim regio paludofa) ad ur- bem Potofiam reftant tantum leuce quinque. Atque ita colliguntur ab oppido Buenos Ayres ad argentifodinas Potofianas, in univerfum leuce trecentx & quinque fapra nonaginta fecundum Bélge hujus computum: atque hic definit provincia Ghicarum, quz verlus alias plagas adhuc late pater’. 30 Car. XIII Ratio ejufiem itinerss fecundym alios. Potofienas vationes fatis accurate 4 Belga noftro fabduétas opinor , urpote quiiter hoc abfolverit & ftudiofe litceris confignaverit: tamen non putavi pratercundum, diftantias oppidorum paulo aliter ab aliis defignari, qui non minus 9 fe illud iter egiffe proficentur’. li defignant inter oppida Buenos Ayres 8 Cordu- bam incervallum centum & quinquaginta leucarum, quod triginta leucis fuperat noftratiscomputum. Teftanturqueiter effe planum, & facile ; & fingulis quinque, fex aut feptem leucis ad fammum reperiri ruftica pradia, aut commoda diverfo- ria, omnifque annonz abundantiam ; barbaros denique ubique, & minime malos, & utplurimum inermes. Totaque hac regione paflim plurimos equos equafque vagari; indomitos quidem illos, {ed qui facile 4 barbaris capianeur & venunden- tur oto aut duodecim regalibus, neque difficuleer ab Hifpanis domentur: In op- pido Cordubs denique reperii plures & preftantes mulos , & currus qui a bobus trahuntur; cam habitari circitera quingentis aut fexcentis Hifpanis, paucis Nigritis, go Pluribufque indigenis illarum provinciarum. A Corduba ad S. 1ago del Estero itidem effe intervallum centum & quinquaginta leucarum quod fane fepruaginta leucis intervallum Anoftro proditum excedit, ita ut hos potius falli exiftimem , quam illim.. ; A S. Iago ad Esteco five Talaveram, numerant illi quinquaginta Icucas, in quo jam plene conveniunt cum noftro. QO: AN QUAM Itineris hujus ab oppido Buenes Ayres ad argentifodinas Oo; Abzite.338 DESCRIPT. INDIA Ab Eiteco ad Xuxuy, numerant alias quinquaginta leucas , in hoc quoque non male convenientes cum noftro, aut parum faltom differences. AXuxuy adurbem Porofam defignane cencum leucas’ in quo tantum anoftro differune quinque leucis; que differentia non eft magni momenti. 1 Hi autem inuniverfium colligunt inter Buenos Ayres & Potofiam leucas omnino quingentas, qui calculum noftratis nimium excedunt; neque mihi fit verifimile tantum incervallum effe poff,, aut noftratem tam infigniter in {ais rationibus falli potuiffe.; ica ue illum fequi malim, quam holces idque co magis quod ora- rum ad utramque mare fitus, nequaquam videatur hic tantam, Continentis lax titudinem ferre poffe. Sed {uum cuique fit judicium donec controverfia liquie10 dius ‘decidatur. Arqueita de(criptionem Mediterranea Provincix Tucwmane ab(oluimus, quam confulto diftuleramusad hunclocum, ut Provincia huic, quam jam traétamus, lu~ cem aliquam affunderer, atque una opera, cohzrentiam provinciarum apertius defignaret, & itinera, per quz in Peruvianas provincias inde Amari Atlantico pe- netracur,, explicatiora ledtoribus redderet. Nuncad Provinciam de la Plata quie hu juslibrifabje@um eft revertemur. Car XIV. Ora maritima Prefecture Fluminis dcla Plata, inde dPromontorio * Siptentrionali magni wins Aifeuarci ad Brafilam ufque. obiteradhuccognitactt,, ita ut diverfa plane Avariis diverfarum*nationum {criptoribus deilla tradantur; quorum deleétumhabentes , loge optimum putavimus ca tantum referre que ab Emanuele de Figueredo Lufitano in itinerario nautico, atque a Theodoro Reutero noftrate ttaduntur, fiquidem illiaccuratiores in hac opera exiftimancur. re Figueredus itaque 4Promontorio $. Marie ad portum S. Petri numerat leucas feptuaginea, nec ullorum Jocoram meminit intermedio {patio : Reuterusvero defi- gnat ab eodem promontorio, ad alrerum Terre Cornu, cui dux inful objacent, leu- cas decem : harum infularum una illi vocatur tha des Caftilhos, a forma arcis quam. eminus exhiber: diftacab /Equatore verfus Meridiem ‘quatuor & triginta gradibus & quadraginta ferupulis; ab Infula de Caftilbos ad. Mar.man/oleucas ex fupra vigintis AMar-manto denique admagnum flumen, quod idem eft cum portu 8. Petriitidem Ieucas {ex & vigintis omnis hac ora fterniturpene inter Africum & Aquilonem, eftque arenofis eumulis paffim obfita: ita ut rationes utriufque hic diferepent leu- cas otto. : ao Flumenhoc Grande five S. Pedro, anguftum quidem habet oftium, fed intus di- ducitfelatius , afcenditque verfas Corum, ad provinciam ufque illorum barbaro- rum quos vulgo vocant Pats, ita uchoc flumen inter meliora & altiora, navibufque opportuniora merito recenfeatur. Poft portum S. Petrifive: Rio Grande recenfet Figueredus fluvium Tamarandabu; incerto intervallo, fed intervallum proditnofter Reuterws leucarumdecem, A Tamarandahuad Rio Iboipetinhi nutnerat Figueredus quatuordecit leucas & femiffem 5 ab eo ad C4raranguam decem, &quinque porro ad fluvium de Lagoa: verum Reuterusnolter tatuit 1 Tamarandabu ad Araranguams quatuordecim leucas; &ab illaad Zagoamnovem ; manifefto iterum difcrimine. Lagoa dicitur aliis portus «5 de Biaxa, tantum minoribus navigiis patens ad latus quod verfus Auftrum inclinat, exiguam infalam habet objeéam , quam vulgo vocant Reparo, fub quaanchorz commodiffime in receffia quodam finns figuncur. A Lagoa ad Ypabam numetat Figueredus quidem otto leucas, Reuterus atitem tantum {ex vocatur quoqueab Hifpanis Barra de Ibuafip, & Riode Ypaba;amnnis ore quidem O Ra pene univerfa Prafectura hujus de /e Plata, ufque ad Brafiliam, tantumOCCIDENT. LIB. XIV. 539 quidem minus lato, neque fapra {ex palmos alto, interius tamen luculentior & alicujus nominis; ad hunc enim Patorum barbarorum de quibus fupra diximus, terras definere volunt Hilpani. Ab Ypaba ad Infulam 8, Catharine numerat Figueredus decem leucas , ¢ cujus regionecx ora continentis egreditur Riode Patos, novem & viginti gradibus ab AB- R.de Pa- quatoreverfus Auitrum: Reuserus vero conftituit inter Vpabam 80 Riode Patos tans rum feprem leucas, exadverfo Auftralis Anguli Infula S. Catharine. Vniverfa hac ora quam haétenus obivimus , habitatur 4 barbaris Anthropopha- gis quorum plerique infenfiffimi quidem fane Lufitanis ;fed nihilominus &¢ omnibus to Europzis merito cavendismaxime tamen metuendifuntaliis Europzis, ii qui Lufita- nis jam obnoxii funt faéti, Abftinendum denique navigantibus omnibus ab hac ora mente Martioad Auguftum , hiems enim tum eft in hifce regionibus s iifque men- fibus & acre frigus {entitur hic, & validae accidune ventorum tempeltates, creberti- miquenimbi, & mare fapra modum Aluétuat. Porro Infula hxc S. Catharine, patet in longitudineni quidem inter Auftrum S.Catha- atque Arétum circiter odo leucass tie jus Orientale ftatio nulla eft opportuna, "* 1% nifi forte fub minued quadam Infala, que Auftrali illius Angulo adjacer, vocacurque Ila de Arvoredo ( quia crebris arboribus cernitur veftita) navigantibus peroppor- tuna ob aquandi & lignandi commoditatem, qua alioquin ad hanc oram admodun} to rara elt. . Ab Infula 5. Catharine ad alteram Infulam quam vocant Galen, numerancttes leucas; ad Continentemautem a Promontorio Mandivi verfus Auftrum, fignacur finus quidam plurimis infulis refertus qui batbaronomine appellacur Toyugua : Pro- montorium autemillud diftatab A-quatore oéto & viginti gradibus, arque quinde: cim {crupulis, verfus Auftram. A Mandivi Promontorio (fecundum Figueredum) verfas Corum fecundum ora- rum du€um navigantibus occurrit finus, quem Lufitani nominant Euféadam de Garoupas, & porto edita ora ufque ad fluvium qui appellacur Abarbaris Tajahugh; intervallum eft leucarum fex. 30 Afluvio Tajabugh ad fuvium S. Francif¢ileucarum feptem & viginti intervallum proditur: medio autem fpacio egreditur ¢ Continente fuvius Tapuca. ‘Renterus autem nofter numerat 4 Promontorio illo Mandivé ad luvium Tajabugh quinque tantum leucas, oradiduéta hicinter Afticum & Aquilonem. Scribitque Continentem intermedio fpacio admittere ampliffimum quendam finum Garoupas dium: flaviumque Tajabugh diftareab Aequatore verlus Auftrum o€to & viginti tadibus. e Tajabugh amnem fequitur ad eandem oram fluvius Tapuca , quem haétenus non fatisluftrarum & quoquam fuiffe invenio. 2 A Tapuca ad fluvium S$. Francifci numerat Reuteras nofter leucas duodecim , ‘go inter Corum & Eurum: fluvius autem hic $.Franciféi, duo haber oftia, que ad mare patent duas leucas, injacent autem tres infale {ecus quas & ab Auftro & ab Arco naves ingrediuntur: Canalis qui ab Auftro inerat peculiari nomine 4 barbaris ap- pellacur Aracari, qui vero ab Artto fabit Bopitange; rato admodum aditur hig flu- vius 4 navigantibus. A fluvio S. Francifci ad Lacum de Parnagua , ut vocant, fant duodecim leuce fecundum Reuterum; aut fecundum Fégueredum quindecim : jacet ad altitudinem quinque & viginti graduum & decem ferupulorum, aut ut Figueredus obfervat ~ quadraginta ferupulorum, Lacus hic de Pernague fitus eft in montanis Pernapiacabe, pacetque in longitudinem fecundum liteus quinque aut fex leucas + tres omnino ca so hales ex illo egrediuntur in Oceanum ; quorum maxime Auftralis appellacur a bar- baris rbopupetuba {ex orgyas in ipfo ore altus , & circiter leucam unam intra oftium ftationem habens peropportunam: medius qui ab hoc diftar unam duafve leucas verfirs Arum vocatur BeyfagueXe. in ipfo aditu circicer quinque orgyas altuss ter- tius qui circiter mediam leucam aut duo milliaria communia 4 medio diftat , dici- tur Suparabw, circiter ex orgyas in oftio altus. O04 ALa-$40 DESCRIPT. INDIZ OCCID.LIB. XIV. A Lact de Parnagna ad Ararapiram numerant quinque aut {ex leucas: Auviusiti- dem eft ita barbaris appellatus, circiter quatuor orgyasin ipfo ore altus. Hacc regio abundat omnis generis annona, & pluribus acque optimis fruétibuss aquatio hic peropportuna, Indigene infenfiffimi efle dicuntur Luficanorum hoftes , ita utab iis fic cavendum omnibus, praterquamillis qui fe Hifpanorum hottes profitentur, liis enim {apra modum favent. Hic flavius egredicur in Oceanum juxta Auftrale Infalee Cananea cornu, que hic finum quendam implet: fecundum cornu autem gjul- dem quod Aréumad(picie, ingrediuntur naves flumen, quod barbari vocant Iracua- tiaram, ubi principalis {tatio Canance efle dicitur 5 oftium illiusalcum effe predicacur orgyas quinque.. i Figueredus tacuit intervallam inter Ararapiram & Teacuatiaram (de quibus jain diximus) ubi Luficani jam incolunt, duas leucas & femiffem. Ab Teacuatiara porto ad Alavium qui a barbaris appellatur gua, numerant de- cem leucas; fluvius hicin ipfo oftio alruseffe dicitur orgyas quinque , itaque majo. ribus navigiis haud importunus judicatur. A fluvio /guaa ad Capivariinumerantut decem leuce fecundum Reuterum , aut duodecim fecundum Figueredum,ora jacente hicinter Aquilonem & Africum, Atque hic fluvius tantum duomilliaria diftata Prafefura 5. Véncentii ubi Brafilia incipit, paterque verfis ortum, in oftio haud fupra tres orgyas alcus. Figueredus nos docet ad ripam hujus flavii jam incolere Lufitanos, in municipio 10 quod ipfis appellatur Nueffra Sennora de Concepcion; ftationem autem naviumappel- lari a barbaris Itatiaeno, Atqueita oram maritimam prefecture de la Plata quae Amagni fluminis eftuario, five Promontorio $. Aarie e longo intervallo porrigit ad provincias u(que Bralilize abfolvimus ; in quanihil memorabile occurrit ; &nosconvertemus ad notiora , & ipfius Brafiliz nobiliffime provinciz deferiptionem. DESCRIPTIOa ZVYDT. 1B TaseAnACA ota wee 4 q g el 5) LaWOON