Você está na página 1de 15
Formando professores reflexivos para uma educacao centrada no aprendiz: possibilidades e contradigées Kenneth Zechner* te artigo discute as muxangas reentes na formagio dos professors em muitos paises, Epecficamente,eatarei da recen te ruptura, no Ambito da reria, de im modelo de preparagio speito a seu trabalho e que desempenham um papel ativo no ceo de reforma educacional, Comesare discutindo as tn abrangente e, eneio, me dslocarei para uma discussto da nova retrica da reforma da formagio do profesor. A parti dal Jigs de trabalho dos profestores em todo © mundo, em we Iago ao auténtico desenvolvimento do profesor ea eliasio. sae tabalhe nos Estados Unidos, fcalisaret meus comen Flos nos processosintenacionais referitmesi a alguns rabalhos Jentro de muitos pases le apresentaram uma ruptura com 3 yninante abordagem teenocritica do passado [No mundo todo, existem h equlidade eins numa socedae gue nis dependents ry de gneroy ling do acu backgoanad éeico, de 199), Também rep tas eacola)- Neste foco mundial dade © ade (aurmentand os riimeros h sigio de entro das als de ensino que acontece dentro das pases, deur de ‘vidi, em muitos pales fe acceso re reac seu background cul mas educacionais que (Geary, 1996; TArT, nose da que enfoca somente © 09350 da qualidade uma muxdanga not ‘aj foco et na TED noe eaperigncas de vida dos estdantes ¢ Mean fue ej mas centrado no apres © Ve mente rev Embo sve (TAT, 1990). i fs e, dentro dos pal couse diferentes pales também scja cultural entre diferente i sendo reg 1 coamns, nO que € pos, ba certas caraceristica Teomente praposto como uma diego para frmnas propostas com base nas newts inte rpetagces do pro squisa edueacional lkimos 25 anos (BRANSFORD ¢ ADELE, 2000; Dani Haswoxn 997; Gav, 2000). As nudangas propostasincluem de portida para a educasto,respeito pe caluras lingisticos que os alunos t m A eacola, no inves de os como deficits, no cs de serem diferentes daqucles te: ris como base para o curriculo eo afastamento de uma excessiva lependencla dos materiiscurrculares foment de um rmercalmente produ zu mais clevado de partcipagio, discussie contribuigio dicente na sla de aula; fea necnica; €atengdo a0 desenvol mento das habla dos alunos para war suas recémadquirida stages devia, Além disso, em alguns pai fh uma clvada Enfae no env do pais nas dcises Este pr 2 cortes de werhas¢ 4 implementagio de novos sistema s ¢ Monti, 1999), O mo 9 aspeetos do proceso de ceducasio mais cenerada no ap = dis e cult Jevante nas escola : sm sido tratados pos © papel dos professores na reforma educacional ‘io tem sido comur aot planjadors, implementa ¢ membres do ever gon 9 cca considera os profes recom ages sift no proceso de fom ecco Sa Tela conta abordagers dominant em sido prepara os Frofences para sere implements efits das pola “Ecoles por quem et fora da reaidade de sala de au Em muitos projets derfoma educacional a edr do mundo, O ebjai tem sido dapor de profeses gue sam servers fubleoe loreflxvose bedi, ue mee implement {im culo preset pels pers wsando metodos de ensino poeritos. Chando nos inveiments 580 tos na eds, Rosa clr tenia des nvr em coisa as como los Chitin tecnologia educaciona, a ines de ives em pee seas CTs, 199) ‘a mmora dos casos tom haido pou intense no dese sohmeno das capacidaes dos professors pra eee se Jugament sobre as quests ccaconal ej dent ou fora ds ‘ie de aula ou par aul ar disposi as habildades “Tenuocontole que os tomar apts de aprender apt des privicao longo de toda sun coin dente Joel Sof da Unk Ende de Seaford, nos to, dscreepreiaments 2 sagto {emits profesore 20 ror do mundo hoje sana de fm ea pcm ei mun eo cai tne sts ln oom Yr ‘ite Ste Ege nc em ee een» che fal cei, ere Pt TST Thc wun omen cg em ‘Donen nies ft meme hres Se dren As pr mat ei orp penn, sade ae STEREpicardrome cro a sroon e Forma pir sis pea una cat S roo pagan ma deena do gu ¢ pr mind de cna ‘vine Com een da minor deca eaten nosso gut ‘jum radon autocross Sr 1998.7 2, Este enfoque de cima para baixo da madanga da naturesa © ‘qualidade da educagdo em sala de aul, junto aos programas le formasoinicial e continuada de profesores que a tim compar nado, nfo teve muito sucesso. Anunciar mudangas n0 ensino, ‘ou mesmo exigHas, nao mudari.o que acontece nas als de alae nas escola se os professoresresstem esubvertem estas mudangas, Dado 6 modelo autoritivo de transmissio de conhecinento que tem sido dominante nas escola ao redor do mundo, os profes- sores into ensinar de uma mancira mais democritic, cenerada ‘no aprendl se els tomarem como experiéncia uma rerientagio fundamental sobre seus paps ¢ sobre a naureza do eda aprendiagem, 0 que o tesco curricular sulaicano Jonathan Jansen chamou de “desolonizagio mental’ A litera tra esti repleta de desrigies docentes que incorporaram novas formas de curriculo e ago dentro das pitiasexistenes, poe as «stratus de base que guiam seu takalho ro mudaram (FULLAX, 2000) Se hi uma conchusio a ser vada dos exforgos de reforma edu Hans como sprint po coun wicks Sx ous poten oan eer oe eck fo Dawe mod, mos ui emergtnca de temo come ‘apatnens dev proers”«“eerae don pote aoe Cluny dow profess parang de ue ane trex dn clay engin Inte, nas eu pre Siro om se opis Faces pos th erg men owl ceed ln so gee eum epee cx eto "pra pn pe tt oe ne pee pee Adevemos nos afastar desta abordagem individual e cuir o co Tho daqueles, como os profesores nos 6 que eram membros sgupo de professoras de Boston. Estas professorasargumer ue: (0 prone doen agen comet 9 fa com due et ‘coc fae i prfanre ndnshon use ad foci coms ocr cpa, ese gion ua ‘Testema mas po, Or prfonore doe ence © mao cme ‘Sr dar clr ota eu bao ees pete se a ‘Sonoma com co competes profes sts rcs a i “Krosuthnce ©. pee deem ese es pa expres ei Salve prada we an pesps, Smee com exe conhecinety {lo pole tener sm ri jar en ums csc PRITAM al 93,9299 Em suma, quando examinamos as formas pels qua o concek to de ensino reflexive tem sido recentemente integrado nos pro- sgramas de formagio inal de profssores, encontramos quatro temas que minam o potencial de um deseavolvimento genuino do profesor 1) um foo sob a ajuda acs professores para que consiam me thor reproduce as pritiassugeridas peas pesquisas conus das pelos outer, uma desconsiderago peas teoras © capac tagbes embutidas nas pris dos professores, 2) am pensamento meiofim, gue limita aessncia das reflexes dos professores a quests téenicas de ténicas de ensino e de ‘ranisagao interna das sala cde nla eligi x quest de curscuoy 5) facleasSo dhs reflexdes dos profesores sare seu proprio ew sino, enquanto se igora 0 conteto socal e institucional no ‘ual oensino se ds 4 uma énise na aud para que os proessores eflitam individ almente "Ni ¢ inevtivel que os esforgs para se promover a reflexio o reforgar ¢ intensificar a posigio subalterna dos Jwofesores. Hd exemplos, na Kteraura de muitos paises, sobre 0s forgo para se encorajara pritca eflexiva pelos profesores que fvecam os fins, bem como os melos, da instrugio, Estes incuem Watengio as condigdes soca da educacto escolar, bem como 40 ‘vio, enfatisam a refledo enquanto uma pritica social den tuo das comunidades de professors. Os exemplos apresentads Ftertam © desenvolvimento © capacitaglo auténtcas dos pro- fessores para que desempenhem papéis importantes na reforma ‘colar. Tudo isto & bom. Quero argumentar,entretanto, que, mesmo que o desenvolvimento dos professors que inentivamos feja genuino,e ao uma fraud, hi uma outra consideragio que precisa ser vada em conta a0 Se examina a formagio reflexiva thos profesiores. A formagio reflesva do profesor, que fomenta teu ventadciro desenvolvimento, s6 deveria ser apoiad se estiver Tgada uta por uma maior ustiga social e se, de alguma forma, contibuir «uma diminwiglo do abisimo na qualidade de educe ‘Go dsponibilzada aos eseudantes com diferentes hackgounds. Ligando 0 desenvolvimento genuino dos professores a luta pela justiga social Mesmo quando a reflexio é sada como um veicul para um verdaeiro desenvolvimento das professores, ela ¢ freqdentemen- te vista, contudo, como um fim em si mesma, desconectada de questtes mais amplas sobre a educagdo nas sociedades democri- ticas. Acreditase constantemente que se os profesores slo mais teflexivos acerea do que fem, necessariamente serio melhores. ‘Acredito que os esorgos para formar professores que scam refle xv para se engajarem em um ensino centrado no apres d= tem incentvar um real desenvolvimento dos professors ¢apoiar ‘eoncepeto de uma iguadade cjustica social mais amplas na ee ‘acto e na socedade. Kemmis (1985) argumenta que a reflexion f incvitavelmente, um ato politico que ou aeclera ou retards & ‘oncepgio de uma sociedade mais humana, justa ¢ realzadors “Tada an ages educacionais tom uma variedade de conseqencias aque incluem POLLARD e Ta, 1987: 1) conseénciaspssons os feits do ensino sobre as automa sense relacionamentos sociis dos etulantes 2) conseqiéncias académicas es efeitos do ensino sabre o desery ‘obimento intelectual dos estadantes, 1) conseqhéncias politics: o efeitos cumatvos da expriznia scolar bre as chances devia dos estates. |A formato do. professor reflexive tio pode ser sustentacla ‘como um fm em si mesins, em conexdo com a produvio de wma Sociedade melhor para tas a8 criang3s ‘Em termos priticos, © que isso significa para aquees dentre fs, que formamos professors? Primero, precsamos reconhecet “gue a reflexio por six significa muito pouco, Todos os profes Sores so reflexivos em algum sentido. E importante considerar folie o que, e como, qeremos que os profesores refitam, Ase fruturas conceituais que foram descrvolvidas para descrever os dr Ferentes apevtos da reflexto ZEICHNER €LisTON, 1996) deserevem ts diferentes aspectos do saber docente, tas como conheciiment® {da disciplina de ensino, hablidads para ensinar, conhecimento ‘dos aprendizes,e dos aspects soca e politicos do ensino. Ligit fa relexto do professor lita ie existe hoje em todos os paises pel jumiga igualdade soca, no significa somente enfoat 0 spect politicos lo ensino. Os profssores precsam conhecet Ferman aceon nen prune ian tt a suas matérias de ensinoe saber como transforms a fim de que se conectem com o que os estudantes i conhecem para promover ‘uma comprensto mais sgnficatva, Precis saber como apren- Aer sobre seus estudantes~ 0 que eles conhecem e podem fier, © cos recursos culturais que cles tazem para sala de aul Os profes sores tami precisa saber como explicar os conceitos comple- x08, como condusir discusses, como aval a aprendizagem dos eseudantes, como adminisrar classe € asim por diane, Ligue a reflexdo do professor a lta pea justia social significa que, além dle assegurar que os professores passuam o contedde ¢ a funda rmentacio pedagiyica necessrios para ensinae de umn manera et ee enc rm un 8 wt nck Gost nen, 8 age im en coe Ba Duane Te enna omen wie et ee nm ene a eng An eel etn SY Se 6 na ig ri er Grp Ue nA per ing a ww em Ha Cn ck aye ig New Yo Tenn Cale Prem 300 et alm cle eects Hato WR Ca fsa Now Ys Main one de pci eB ro Rs WA Leon me ssn Cr Hd 8, Femara ter ees sow urna ie A ToL: Fea Tach penoatodymn Aros peck “Link JW Teacher piesa deepen neat of ational ec. ‘tin gtne t acne aera ares ne Tahe ‘Mteal jm naeeahinde OL Tw Ucn Rp btn a aon Ta om eal ‘tice nom hin Ta ae Ban ‘usr To Rte cig nd ine ani Ca Pas} Shae), Deseo an lp taco Reg ‘ion ina shh ee rh Ancol anc na Ama Son earl nnd re “ suc fat tena oT ea i ‘ie pion re Pe nea tin hci aT Ba Son DIA Theft cin Nowak as as 8 Ss Ne th non ie i PD. ras Ta MT. Des raat ion par A rn “ahaa om acon Rp swim Taher Tn cv it, 6K Dt on ent om he af “Tarn Resuming eae etn 6 diborane “Ean Rowen ers 8 SAS. “lane ecient el [i geen at oS ears gem nnnm ena Toman bjt ane Th cing cost a aa Tice Pts Wan SATA HOO. ete omc anna eee 2 Pde ‘utes E The pepe nn a Ai Chg nk Wl inca, DC. To Wor uk, 38, wat Sy Bet eign he ston feel ov ‘conan te man omcnsngey pea acne Bowed Sein 2p 308. war Leann ae, ood tf i nh, oon Tg "ren ‘tk Coaecing ie tack dle te a rt "ana Ee rang ah. 528 3, ‘Cmopcr ef fe pe noche ache econ. ors thener Pl) anki mse nati Noro Ab ops, - : wisconsin oe ‘date Ne Fong Pe 96 6 DT or wun le kde in Nou A Teale es Fendt Ch 0 uct sso dh re habe a, 996 Gets Neato ean Renn tel) Ha fm ‘Senuine Walton Ds Amsnas Ecol Reh Asn 20k etek: Tier BR. Pkg depo cent wi ‘Neb sone, Ky Dossay te) Dc ah on eo ‘Nacsa tan Ws, pT ava Wo, Toe bn pai ns war auction pore Tol

Você também pode gostar